Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Ιστορία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 6 - Κεφάλαιο 30α:

΄΄ Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της

Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους ΄΄

Σχεδιαγράμματα

Θεωρία

Παρουσιάσεις

ΣΤ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ & ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ” - ΚΕΦ. 30α

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Η τέταρτη σταυροφορία & η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

Οι Σελτζούκοι καταλαµβάνουν τα Ιεροσόλυµα

Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός

Ζητά βοήθεια από το Πάπα

∆έχεται για να µπορεί να παρεµβαίνει στην ανατολική Εκκλησία Πείθει τους άρχοντες της ∆ύσης να οργανώσουν εκστρατείες.

Σταυροφορίες

Σκοπός των Σταυροφόρων να νικήσουν τους Σελτζούκους και

να κρατήσουν δικά τους όσα µέρη ελευθερώσουν.

4η Σταυροφορία

Οι Βενετοί αλλάζουν πορεία και αντί για την Αίγυπτο κατευθύνονται στην Κωνσταντινούπολη.

ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ (Απρίλιος 1204)

Η λεηλασία και η καταστροφή από τους σταυροφόρους ήταν τροµερή…

Πολλοί Βυζαντινοί χάθηκαν. Ιερά σκεύη & έργα τέχνης µεταφέρθηκαν στη ∆ύση.

Ιεροί ναοί (και η Αγία Σοφία) βεβηλώθηκαν

& µνηµεία καταστράφηκαν.

Βενετοί δίνουν καράβια & πληρώµατα παίρνουν µισά εδάφη & λάφυρα

Ο εκθρονισµένος αυτοκράτορας Αλέξιος Άγγελος ζητά τη βοήθεια των Βενετών να ξαναπάρει

το θρόνο & υπόσχεται χρήµατα, προνόµια

© Γρηγόρης Ζερβός

ΣΤ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ & ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ” - ΚΕΦ. 30α

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Η τέταρτη σταυροφορία & η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

Οι Σελτζούκοι καταλαµβάνουν τα Ιεροσόλυµα

Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός

Ζητά βοήθεια από το Πάπα

∆έχεται για να µπορεί να παρεµβαίνει στην ανατολική Εκκλησία Πείθει τους άρχοντες της ∆ύσης να οργανώσουν εκστρατείες.

Σταυροφορίες

Σκοπός των Σταυροφόρων να νικήσουν τους Σελτζούκους και

να κρατήσουν δικά τους όσα µέρη ελευθερώσουν.

4η Σταυροφορία

Οι Βενετοί αλλάζουν πορεία και αντί για την Αίγυπτο κατευθύνονται στην Κωνσταντινούπολη.

ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ (Απρίλιος 1204)

Η λεηλασία και η καταστροφή από τους σταυροφόρους ήταν τροµερή…

Πολλοί Βυζαντινοί χάθηκαν. Ιερά σκεύη & έργα τέχνης µεταφέρθηκαν στη ∆ύση.

Ιεροί ναοί (και η Αγία Σοφία) βεβηλώθηκαν

& µνηµεία καταστράφηκαν.

Βενετοί δίνουν καράβια & πληρώµατα παίρνουν µισά εδάφη & λάφυρα

Ο εκθρονισµένος αυτοκράτορας Αλέξιος Άγγελος ζητά τη βοήθεια των Βενετών να ξαναπάρει

το θρόνο & υπόσχεται χρήµατα, προνόµια

© Γρηγόρης Ζερβός

30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

Οι Σελτζούκοι κατέλαβαν και τα Ιεροσόλυμα.

Αυτοκράτορας Αλέξιος Α' ο Κομνηνός ζητά βοήθεια από Πάπα Ρώμης. Δέχεται ↓ Μπορεί να παρεμβαίνει στην ανατολική Εκκλησία.

Άρχοντες Δύσης οργάνωσαν μόνοι τους 4 εκστρατείες Σταυροφορίες Να νικήσουν τους Σελτζούκους και να κρατήσουν δικά τους όσα μέρη ελευθερώσουν.

4η Σταυροφορία Συγκέντρωση στη Βενετία (→ Αίγυπτος → Ιεροσόλυμα)

Οι Βενετοί δίνουν καράβια, πληρώματα ζητούν μισά εδάφη, λάφυρα

Ο εκθρονισμένος αυτοκράτορας Αλέξιος Άγγελος ζητά τη βοήθεια των Βενετών για να ξαναπάρει το θρόνο υπόσχεται χρήματα, δώρα.

Οι Βενετοί δέχονται. αντί για Αίγυπτο κατευθύνονται στην Κωνσταντινούπολη.

Για 3 ημέρες Σκότωναν Λεηλατούσαν Κατέστρεφαν Έκαιγαν

Σκοπός

Κατάληψη Ιεροσολύµων από τους Σελτζούκους

Αδυναµία επίσκεψης της από τους χριστιανούς προσκυνητές.

Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός

Ζητάει βοήθεια από τον Πάπα.

Αποδέχεται την πρόταση, ώστε να έχει τη δυνατότητα παρέµβασης στην

ανατολική εκκλησία.

Πείθει τους άρχοντες της ∆ύσης να εκστρατεύσουν κατά των Σελτζούκων.

Φράγκοι

Οργανώνουν τις σταυροφορίες µε σκοπό:

να διώξουν τους Σελτζούκους και να κρατήσουν για τον εαυτό τους τους

Αγίους Τόπους.

4η Σταυροφορία

Βενετοί

∆ίνουν καράβια και πληρώµατα για µεταφορά των σταυροφόρων

Παίρνουν τα µισά εδάφη και λάφυρα.

Αλέξιος Άγγελος

(εκθρονισµένος αυτοκράτορας)

Ζητάει βοήθεια να καταλάβει το θρόνο.

Υπόσχεται χρήµατα και προνόµια.

Οι σταυροφόροι αλλάζουν πορεία και κατευθύνονται προς την Κωνσταντινούπολη.

Άλωση της Πόλης

(Απρίλιος 1204)

Λεηλασία και καταστροφή

εκκλησιών και

µοναστηριών.

Ιερά σκεύη και έργα

τέχνης µεταφέρθηκαν στη

∆ύση.

Σκοτώνονται πολλοί

Βυζαντινοί.

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός

ζητάει βοήθεια από τον Πάπα της Ρώμης.

Οι Δυτικοί οργανώνουν μόνοι τους

Σταυροφορίες.

Παύλος Κώτσης Δάσκαλος

Οι Σελτζούκοι κατακτούν τα Ιεροσόλυμα

Οι Άγιοι Τόποι γίνονται επικίνδυνο μέρος για τους Χριστιανούς

Οι σταυροφόροι συγκεντρώνονται στη Βενετία

Αποστολή: να περάσουν στην Αίγυπτο και μετά να πάνε στα Ιεροσόλυμα

Οι Βενετοί διαθέτουν τα καράβια

και τα πληρώματά τους

Ως αντάλλαγμα ζητούν τα μισά από τα εδάφη και τα λάφυρα

12 Απριλίου 1204 Άλωση της

Κωνσταντινούπολης από τους

Σταυροφόρους

Ο Πάπας δέχεται επειδή έτσι θα παρεμβαίνει στην ανατολική εκκλησία

Παρακινεί τους χριστιανούς άρχοντες της Δύσης να βοηθήσουν

Σκοποί των Σταυροφόρων:

να νικήσουν τους Σελτζούκους

να κρατήσουν δικά τους όσα μέρη ελευθερώσουν

1201 – 1204 Δ’ Σταυροφορία

Ο Αλέξιος Άγγελος ζητάει βοήθεια από τους Βενετούς για να ξαναπάρει το θρόνο

Οι Βενετοί αποδέχονται την πρόταση και οι Σταυροφόροι κατευθύνονται στην Κωνσταντινούπολη

Για 3 μέρες οι κατακτητές κλέβουν, καταστρέφουν, καίνε, σκοτώνουν.

Λεηλατούν ακόμα και την Αγία Σοφία

30 α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της

Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

1. Ποια ήταν η συνέπεια της κατάληψης των Ιεροσολύμων από τους

Σελτζούκους;

Οι χριστιανοί προσκυνητές δεν μπορούσαν να την επισκεφτούν και να

προσκυνήσουν τον τόπο που έζησε και δίδαξε ο Χριστός. Όσοι τόλμησαν

να επισκεφτούν τους αγίους τόπους συνελήφθησαν, ληστεύτηκαν και

βασανίστηκαν.

2. Πώς αντιμετώπισαν το γεγονός οι Βυζαντινοί και ποιου τη βοήθεια

ζήτησαν;

Δεν μπόρεσαν να δώσουν μόνοι τους λύση. Έτσι ο αυτοκράτορας Αλέξιος

Α’ Κομνηνός, παρά το σχίσμα που είχε προηγηθεί ανάμεσα στην

Ανατολική και τη Δυτική εκκλησία, ζήτησε τη βοήθεια του Πάπα της

Ρώμης και των χριστιανών της Δύσης.

3. Ποια ήταν η αντίδραση των Δυτικών;

Ο Πάπας δέχτηκε, γιατί βρήκε ευκαιρία να παρεμβαίνει στα πράγματα της

ανατολικής εκκλησίας. Παρακίνησε τους χριστιανούς άρχοντες των

κρατών της Δύσης να βοηθήσουν στην απελευθέρωση των αγίων τόπων.

4. Τι έκαναν οι άρχοντες της Δύσης;

Οργάνωσαν μόνοι τους τέσσερις εκστρατείες, που τις ονόμασαν

σταυροφορίες. Σκοπός τους ήταν να νικήσουν τους Σελτζούκους και να

κρατήσουν δικά τους όσα μέρη ελευθερώσουν.

5. Πώς ξεκίνησε η τέταρτη σταυροφορία;

Οι σταυροφόροι συγκεντρώθηκαν στη Βενετία. Σκοπός τους ήταν να

περάσουν με πλοία στην Αίγυπτο και μετά να κατευθυνθούν στα

Ιεροσόλυμα. Οι Βενετοί, επειδή διέθεταν τα καράβια τους με τα

πληρώματά τους, θα έπαιρναν ως αντάλλαγμα τα μισά εδάφη και τα

λάφυρα που θα κατακτούσαν.

6. Τι άλλαξε τα σχέδιά τους λίγο πριν την αναχώρηση;

Παρουσιάστηκε ο εκθρονισμένος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος

Άγγελος και ζήτησε τη βοήθειά τους για να ξαναπάρει το θρόνο, τάζοντάς

τους πολλά χρήματα και δώρα.

7. Πώς αντιμετώπισαν την πρότασή του οι Βενετοί;

Δέχτηκαν την πρόταση και αντί να κατευθυνθούν στην Αίγυπτο πήγαν

στην Κωνσταντινούπολη και την κατέλαβαν.

8. Ποιες ήταν οι συνέπειες της κατάληψης της Πόλης από τους

σταυροφόρους;

Επί τρεις ημέρες οι κατακτητές λεηλατούσαν, κατέστρεφαν και έκαιγαν

την Πόλη. Δε σεβάστηκαν ούτε ιερά μνημεία, ούτε τις εκκλησίες, ούτε τα

μοναστήρια. Το πιο φρικτό έγκλημά τους όμως ήταν η λεηλασία και η

απογύμνωση της Αγίας Σοφίας από τα ιερά της σκεύη.

eimet08

17/03/11

30Α. Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ Η

ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΑΠΟ

ΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ

Οι Σελτζούκοι τούρκοι καταλαμβάνουν τα

Ιεροσόλυμα:

Ανάμεσα στις περιοχές που κατέλαβαν οι

Σελτζούκοι ήταν και τα Ιεροσόλυμα.

Οι χριστιανοί προσκυνητές δε μπορούσαν πλέον

να επισκέπτονται τους αγίους τόπους χωρίς

κίνδυνο.

Η βοήθεια από τη Δύση:

Οι Βυζαντινοί δε μπορούσαν μόνοι τους να

δώσουν λύση στο πρόβλημα.

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός ζήτησε

βοήθεια από τον Πάπα της Ρώμης και από τους

χριστιανούς της Δύσης.

Ο Πάπας δέχτηκε να ελευθερώσει τους αγίους

τόπους γιατί θα είχε την ευκαιρία να παρεμβαίνει

στα πράγματα της ανατολικής εκκλησίας.

Οι σταυροφορίες:

Οι χριστιανοί άρχοντες της Ιταλίας και των

άλλων κρατών της Δύσης αντί να στείλουν βοήθεια

στους βυζαντινούς οργάνωσαν μόνοι τους τέσσερις

εκστρατείες που τις ονόμασαν σταυροφορίες.

Σκοπός τους ήταν να νικήσουν τους

Σελτζούκους και να κρατήσουν δικά τους όσα μέρη

μπορούν να ελευθερώσουν.

Η τέταρτη σταυροφορία:

Στην τέταρτη σταυροφορία οι σταυροφόροι

συγκεντρώθηκαν στη Βενετία με σκοπό να

περάσουν με πλοία στην Αίγυπτο και να φτάσουν

έπειτα στα Ιεροσόλυμα.

17/03/11

Λίγο πριν φύγουν παρουσιάστηκε στους

Βενετούς ο διωγμένος από το θρόνο του Βυζαντίου

αυτοκράτορας Αλέξιος Άγγελος και ζήτησε τη

βοήθειά τους για να ξαναπάρει πίσω το θρόνο με

αντάλλαγμα χρήματα και δώρα.

Οι Βενετοί δέχτηκαν και αντί να κατευθυνθούν

στην Αίγυπτο πήγαν στην Κωνσταντινούπολη και

προσπάθησαν να την καταλάβουν.

Από την άλωση χάθηκαν πολλές ανθρώπινες

ζωές, λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν πολλά

μνημεία και εκκλησίες.

Το πιο άσχημο έγκλημά τους ήταν η λεηλασία της

Αγίας Σοφίας από τα ιερά της σκεύη.

Σκάρπα Ηλέκτρα

Κεφ. 30α

Η Τέταρτη Σταυροφορία και η άλωση της Πόλης από τους Φράγκους το 1204μ.Χ.

1. Ποιες άλλες περιοχές εκτός από την Μικρά Ασία κατέκτησαν

οι Σελτζούκοι Τούρκοι; Οι Σελτζούκοι Τούρκοι κατέλαβαν τα Ιεροσόλυμα με αποτέλεσμα πολλοί προσκυνητές των Αγίων Τόπων να συλλαμβάνονται, να ληστεύονται και να βασανίζονται.

2. Πώς λύθηκε αυτό το πρόβλημα; Ο αυτοκράτορας Αλέξιος ο Α’ ο Κομνηνός ζήτησε βοήθεια από τον Πάπα της Ρώμης και τους χριστιανούς της Δύσης. Αυτός δέχτηκε, γιατί έτσι θα παρενέβαινε στην Ανατολική Εκκλησία.

3. Τι ενέργειες έκανε ο Πάπας;

Παρακίνησε τους άρχοντες της Δύσης να ελευθερώσουν τους Άγιους Τόπους.

4. Τι έκαναν οι άρχοντες της Δύσης; Οργάνωσαν τέσσερις (4) εκστρατείες για να απελευθερώσουν τα Ιεροσόλυμα, με σκοπό όμως να κρατήσουν δικά τους αυτά τα εδάφη. Οι εκστρατείες αυτές ονομάστηκαν Σταυροφορίες.

5. Τι συνέβη στην τέταρτη (4η) σταυροφορία; Οι σταυροφόροι (ονομάστηκαν έτσι γιατί είχαν ως έμβλημα το σταυρό στο χιτώνιό τους) συγκεντρώθηκαν στη Βενετία με στόχο να περάσουν στην Αίγυπτο με προορισμό τα Ιεροσόλυμα.

6. Τι θα έδιναν και τι θα έπαιρναν οι Βενετοί σε αντάλλαγμα; Οι Βενετοί θα έδιναν καράβια και πληρώματα και ως αντάλλαγμα θα έπαιρναν τα μισά από τα εδάφη και τα λάφυρα που θα κατακτούσαν οι σταυροφόροι.

7. Ποιο γεγονός συνέβη πριν την αναχώρηση των Βενετών;

Ο εκθρονισμένος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Αλέξιος Άγγελος ζήτησε τη βοήθεια τους για να ξαναπάρει το θρόνο. Έτσι οι Βενετοί, αντί για τους Αγίους Τόπους, κατευθύνθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Η Πόλη έπεσε στα χέρια των σταυροφόρων που επί τρεις ημέρες σκότωναν, λεηλατούσαν, κατέστρεφαν και έκαιγαν τα πάντα. Δεν σεβάστηκαν τίποτε, ούτε μνημεία, ούτε εκκλησίες, ούτε μοναστήρια. Ακόμη και η Αγία Σοφία λεηλατήθηκε. Δημήτρης Βογιατζάκης

Xristos

Πλαίσιο κειμένου

Τουλιόπουλος Φώτης

Xristos

Πλαίσιο κειμένου

Τουλιόπουλος Φώτης

Xristos

Πλαίσιο κειμένου

Τουλιόπουλος Φώτης

Xristos

Πλαίσιο κειμένου

Τουλιόπουλος Φώτης

Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

Τι θα μάθουμε:

Πώς ξεκίνησε η ιδέα των σταυροφοριών από τα κράτη της Δύσης.

Ποιος ήταν ο σκοπός της 4ης σταυροφορίας.

Πώς άλλαξαν τα σχέδια των σταυροφόρων.

Ποιες οι συνέπειες της άλωσης της Πόλης από τους σταυροφόρους.

Φράγκος: παλαιότερη ονομασία για τους κατοίκους της Δυτικής Ευρώπης, χωρίς εθνολογική διάκριση.

Μία από τις περιοχές που κατέλαβαν οι Σελτζούκοι Τούρκοι ήταν

τα Ιεροσόλυμα, η πόλη όπου έζησε και δίδαξε ο Χριστός. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να επισκέπτονται τα Ιεροσόλυμα χριστιανοί προσκυνητές χωρίς να κινδυνεύει η ζωή τους.

Οι Βυζαντινοί δεν είχαν τη δύναμη να λύσουν μόνοι τους το

πρόβλημα και έτσι ο Αλέξιος Α΄ο Κομνηνόςζήτησε βοήθεια από τον Πάπα της Ρώμης. Ο Πάπαςδεν άφησε ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία που του δόθηκε, ώστε να παρεμβαίνει στα πράγματα της ανατολικής εκκλησίας και δέχτηκε την πρόταση του Αλέξιου Α΄.

Πάτμος: Αλέξιος Α Κομνηνός κρατώντας

(τοιχογραφια εξωναρθηκα Ιερας Μονής 1920).

Παρακίνησε τους χριστιανούς άρχοντες της Δύσης να βοηθήσουν στην απελευθέρωση των Αγίων Τόπων*. Αυτοί όμως, αντί να

στείλουν βοήθεια στον Αλέξιο Α΄, οργάνωσαν τέσσερις εκστρατείες που ονομάστηκαν σταυροφορίες. Σκοπός τους ήταν να διώξουν τους Σελτζούκους και να κρατήσουν δικά τους τα μέρη που θα ελευθέρωναν. Η ονομασία σταυροφορίες προήλθε από το γεγονός ότι οι στρατιώτες της Δύσης είχαν ζωγραφισμένο έναν σταυρό στο μανδύα τους.

*Άγιοι Τόποι: Οι περιοχές στις οποίες έγιναν όλα όσα αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη

για τη ζωή του Χριστού. Αναφέρεται στις περιοχές του Ισραήλ και της Παλαιστίνης. Οι

Άγιοι Τόποι έχουν θρησκευτική αξία για τρεις θρησκείες, το Χριστιανισμό, τον

Ιουδαϊσμό και τον Ισλαμισμό.

Κάντε κλικ εδώ ή στην εικόνα για να μεταφερθείτε σε διαδραστικό

χάρτη και να δείτε τις πορείες που ακολούθησαν οι σταυροφορίες.

Οι τρεις πρώτες σταυροφορίες (1096-1099, 1147-1149, 1189-1192) απέτυχαν με χιλιάδες νεκρούς και μεγάλες καταστροφές στο Βυζάντιο.

Στην τέταρτη σταυροφορία (1202-1206), οι σταυροφόροι συγκεντρώθηκαν στη Βενετία. Το σχέδιό τους προέβλεπε να περάσουν με καράβια στην Αίγυπτο και από εκεί να κατευθυνθούν προς τα Ιεροσόλυμα. Για τη μεταφορά, τα καράβια και τα πληρώματα, θα τα διέθεταν οι Βενετοί λαμβάνοντας ως πληρωμή τα

μισά από τα εδάφη και τα λάφυρα που θα κατακτούσαν οι σταυροφόροι.

Πριν όμως προλάβει να αποπλεύσει ο στόλος των σταυροφόρων

εμφανίστηκε στους Βενετούς ο εκθρονισμένος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος Άγγελος ζητώντας τη βοήθειά τους να ξαναπάρει το θρόνο.

Αλέξιος Άγγελος

Ως αντάλλαγμα πρόσφερε πολλά χρήματα και δώρα. Οι Βενετοί αποδέχθηκαν την πρόταση του και έτσι ο στόλος τους αντί να κατευθυνθεί στην Αίγυπτο έπλευσε προς την Κωνσταντινούπολη.

Ο Αλέξιος γίνεται αυτοκράτορας, επειδή όμως δεν τηρεί όσα είχε υποσχεθεί οι σταυροφόροι καταλαμβάνουν την Πόλη, την λεηλατούν και την καταστρέφουν.

Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1204).

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης, έργο του Ντελακρουά.

Αν και χριστιανοί, δε σεβάστηκαν ούτε τα ιερά μνημεία, ούτε τις εκκλησίες, ούτε τα μοναστήρια.

Λεηλάτησαν και απογύμνωσαν από τα ιερά της σκεύη ακόμη την Αγία Σοφία.

Ο αποκεφαλισμός ενός Κωνσταντινουπολίτη

κατά τη διάρκεια της Άλωσης του 1204.

Το γεγονός της γενικευμένης σφαγής συμβολοποιείται

σε ψηφιδωτό του 1213 στον Άγιο Ιωάννη της Ραβέννας.

Πάρα πολλά αγάλματα και μνημεία μεταφέρθηκαν στη Δύση όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα.

Ένας από τους θησαυρούς που κλάπηκε από την Πόλη και μεταφέρθηκε στη Βενετία

ήταν τα τέσσερα χάλκινα άλογα του Λύσιππου. Τοποθετήθηκαν στην πρόσοψη της βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία το 1254 μ.Χ. Τα αγάλματα αυτά αποτελούσαν

τμήμα ενός μεγαλύτερου συμπλέγματος που παρίστανε ένα τέθριππο και αποδίδονται

στον Λύσιππο, τον προσωπικό γλύπτη του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Θεοδόσιος μετέφερε

τα αγάλματα στο τέλος του 8ου αρχές 9ου αιώνα μ.Χ. από τη Χίο στην

Κωνσταντινούπολη προκειμένου να διακοσμήσει τον Ιππόδρομο.

Η Βασιλεύουσα

Ο Γάλλος ιστορικός Βελλεαρδουίνος, που ακολουθούσε τη Σταυροφορία

γράφει: «Όταν αντικρίσαμε την Κωνσταντινούπολη, δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι υπάρχει άλλη τόσο πλούσια πόλη παρόμοια με αυτή. Τα ψηλά τείχη, οι πλούσιοι πύργοι, τα ανάκτορα και οι μεγάλες εκκλησίες, που ήταν τόσες πολλές ώστε κανείς δεν μπορεί να πιστέψει πως τις είδε όλες. Κανένας από μας δεν ήταν τόσο σκληρός, ώστε να μην αισθανθεί το δέρμα του να ανατριχιάζει. Γιατί ποτέ άλλος λαός, από την απαρχή του κόσμου, δεν ανέλαβε μια τόσο μεγάλη επιχείρηση όσο εκείνη της δικής μας επίθεσης».

Will Durant, Παγκόσμια Ιστορία Πολιτισμού

Η Κωνσταντινούπολη το Μεσαίωνα (Cristoforo Buondelmonti,

Description des îles de l'archipel,

Bibliothèque nationale, Paris).

Θρήνος για τη χαμένη Πόλη

«Ω πόλη, βασίλισσα των πόλεων, ποιος είναι εκείνος που μας παίρνει από

σένα, όπως τα παιδιά από την αγαπημένη τους μητέρα; Τι θα γίνουμε; Πού θα πάμε; Ποια παρηγοριά θα βρούμε, γυμνοί καθώς είμαστε, όπως ήρθαμε στον κόσμο, και άστεγοι σαν τα πουλιά;».

Νικήτας Χωνιάτης (βυζαντινός χρονογράφος)

Εκδικητής

«Την άπαρτη πόλη μας ξένου πόδι την πάτησε. Εννιακοσίων χρόνων ένδοξη ζωή έσβησε. Φράγκοι, Βενετσιάνοι και Γερμανοί χύνονται απάνω της αχόρταγα. Με το σταυρό συντρίβουν το σταυρό μας, με τη θρησκεία τους πελεκούν τη θρησκεία μας. Γαλέρες φεύγουν και γαλέρες έρχονται. Παίρνουν τα πλούτη μας, τη δόξα μας, τα ιερά μας. Αλλού τα πάνε στη

Δύση, να ημερέψουν και κείνης τους λαούς, να δοξάσουν κείνης τα χώματα.

Η Βενετία τα δέχεται περίχαρη, στολίζεται και καμαρώνει. Στήνει στις πλατείες της τ’ άλογα τα’ ανεμπόδιστα, του ακράτητου λαού συμβολική παράσταση».

Ανδρέας Καρκαβίτσας, Λόγια της πλώρης (1899).

«...Eβλεπε κανείς όχι μόνον τις ιερές εικόνες του Χριστού να θραύονται με αξίνες και να ρίπτονται στο χώμα και τα στολίδια τους να αποσπώνται χωρίς

φειδώ και προσοχή και να ρίχνονται στη φωτιά, αλλά και τα σεπτά και πανάγια σκεύη να αρπάζονται με θράσος από τους ναούς, να ρίχνονται στη φωτιά και να παρέχονται στα εχθρικά στρατεύματα ως απλός άργυρος και χρυσός».

Νικήτας Χωνιάτης, ιστορικός της αλώσεως της πόλης

«Από τότε που χτίσθηκε ο κόσμος δεν πάρθηκαν τόσα λάφυρα από μία και μόνο πόλη»

Γοδεφρείδος ο μαρεσάλης της Καμπανίας.

«τα λάφυρα ήταν τόσο πολλά που κανείς δεν ήξερε να πει πόσα, χρυσάφι και ασήμι και σκεύη και πολύτιμα πετράδια και μετάξια και γούνινα φορέματα από γκρίζο σκίουρο και από ερμίνα και όλα τα ακριβά πράγματα

που βρέθηκαν ποτέ στη γη».

Βιλλαρδουίνος

Αναρτήθηκε από Αδάμ Δημήτριος

Εγκύκλιος Παιδεία

Η 4η ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ

Οι Σελτζούκοι Τούρκοι κατέλαβαν πολλούς βυζαντινούς τόπους. Μέσα σε αυτούς ήταν και οι Άγιοι Τόποι στα Ιεροσόλυμα και κακοποιούσαν ή λεηλατούσαν τους προσκυνητές χριστιανούς. Ο Αλέξιος Α' Κομνηνός αποφάσισε να διώξει τους Τούρκους από κει, όμως επειδή μόνος του δε θα τα κατάφερνε ζήτησε τη βοήθεια από διάφορους ηγεμόνες της Δύσης και τον Πάπα, ο οποίος θα μπορούσε να πείσει τους ηγεμόνες να στείλουν μισθοφορικό στρατό στην Πόλη. Πράγματι ο Πάπας ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις των Βυζαντινών και προέτρεψε τους ηγεμόνες της Δύσης να βοηθήσουν την Πόλη. Φυσικά και ζήτησε κάτι τέτοιο γιατί νόμιζε ότι έτσι θα μπορούσε να επεμβαίνει στην ανατολική εκκλησία. Οι χριστιανοί της Δύσης έκαναν συνολικά τέσσερις(4) εκστρατείες, που ονομάστηκαν Σταυροφορίες, γιατί οι στρατιώτες που πήραν μέρος σε αυτές είχαν στο μανδύα τους ζωγραφισμένο ένα σταυρό.

Οι τρεις(3) πρώτες εκστρατείες(1095-1099),(1147-1149),(1189-1193) κατέληξαν σε αποτυχία για τη Δύση με χιλιάδες νεκρούς χριστιανούς και μεγάλες καταστροφές για το Βυζάντιο.

Η Τέταρτη Σταυροφορία(1204) ήταν διαφορετική από τις άλλες.

Οι Σταυροφόροι συγκεντρώθηκαν στη Βενετία και είχαν σκοπό να πλεύσουν στην Αίγυπτο με βενετικά καράβια και από κει να βαδίσουν προς τους Αγίους Τόπους. Οι Βενετοί θα έπαιρναν για την προσφορά τους τα μισά από τα εδάφη που θα κατακτούσαν.

Πριν ξεκινήσουν όμως έφτασε στη Βενετία ο έκπτωτος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος Δ' Άγγελος και τους έπεισε να βαδίσουν προς την Πόλη για να τον βοηθήσουν να ξαναπάρει το θρόνο του. Για αντάλλαγμα δε, τους υποσχέθηκε πολλά χρήματα.

Οι Σταυροφόροι δέχτηκαν να βοηθήσουν κατέλαβαν την Πόλη και αποκατέστησαν τον Αλέξιο στο θρόνο.

Επειδή όμως ο Αλέξιος δεν έδωσε σε αυτούς όσα τους είχε υποσχεθεί, κατέλαβαν και πάλι την Πόλη και τη λεηλάτησαν με τον πιο άγριο τρόπο.

Δε σεβάστηκαν ούτε τις εκκλησίες, ακόμα και την Αγία Σοφία λεηλάτησαν, ενώ πλήθος μνημείων και αγαλμάτων μεταφέρθηκαν στη Δύση, πολλά από τα οποία βρίσκονται ως σήμερα ακόμα εκεί.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ(email)

Οι καταστροφές που έγιναν από τους Σταυροφόρους στην Κωνσταντινούπολη ήταν τεράστιες.

Σκέψου και ανέφερε:

1) Άλλες περιπτώσεις καταστροφών από την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή ιστορία

2) Καταστροφές που γίνονται στη φύση από φυσικά αίτια αλλά και από την παρέμβαση του ανθρώπου

3) Βρες ρήματα, ουσιαστικά και επίθετα που να έχουν το ίδιο ή περίπου ίδιο νόημα με τη λέξη καταστροφή

Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Τετάρτη, Μαρτίου 04, 2009

Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους Aνάμεσα στις περιοχές που κατέλαβαν οι Σελτζούκοι ήταν και ταΙεροσόλυμα, η ιερή πόλη

που έζησε και δίδαξε ο Χριστός.

Μετά από αυτό οι χριστιανοί προσκυνητές δεν μπορούσαν να επισκέπτονται ακίνδυνα

τους αγίους τόπους και όσοι τόλμησαν να το κάνουν συνελήφθησαν, ληστεύτηκαν και

βασανίστηκαν.

Οι Βυζαντινοί δεν μπορούσαν να δώσουν μόνοι τους λύση στο πρόβλημα αυτό. Γι’ αυτό ο

αυτοκράτορας Αλέξιος Α’, ο Κομνηνός,παρά το σχίσμα που είχε προηγηθεί , ζήτησε

βοήθεια από τον Πάπα της Ρώμης και τους χριστιανούς της Δύσης.

Ο Πάπας δέχτηκε με προθυμία την πρόταση αυτή, γιατί του έδινε την ευκαιρία να

παρεμβαίνει στα πράγματα της ανατολικής εκκλησίας.

Γι’ αυτό παρακίνησε και τους χριστιανούς άρχοντες των κρατών της Δύσης και των

πόλεων της Ιταλίας να βοηθήσουν όλοι την προσπάθεια απελευθέρωσης των Αγίων

Τόπων.

Αυτοί όμως, αντί να στείλουν βοήθεια στους βυζαντινούς, οργάνωσαν μόνοι τους τέσσερις

εκστρατείες που τις ονόμασαν σταυροφορίες.

Σκοπός τους ήταν να νικήσουν τους Σελτζούκους και να κρατήσουν δικά τους όσα μέρη

ελευθερώσουν.

Στην τέταρτη σταυροφορία, οι σταυροφόροι συγκεντρώθηκαν στηΒενετία. Απόφασή τους

ήταν να περάσουν με πλοία στην Αίγυπτο και μετά να κατευθυνθούν στην Αγία Πόλη, τα

Ιεροσόλυμα. Οι Βενετοί διέθεσαν τα καράβια τους μαζί με τα πληρώματά τους. Ως

αντάλλαγμα θα έπαιρναν τα μισά από τα εδάφη και τα λάφυρα που θα κατακτούσαν.

Λίγο πριν την αναχώρηση του στόλου παρουσιάστηκε στους Βενετούς ο εκθρονισμένος

αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος Άγγελος και ζήτησε τη βοήθειά τους για να

ξαναπάρει το θρόνο, τάζοντάς τους πολλά χρήματα και δώρα. Οι Βενετοί δέχτηκαν την

πρότασή του και ο ναύαρχός τους, αντί να κατευθυνθεί στην Αίγυπτο, οδήγησε τους

σταυροφόρους στην Κωνσταντινούπολη και ζήτησε από αυτούς να την καταλάβουν.

Η απόρθητη ως τότε βασιλεύουσα έπεσε στα χέρια των σταυροφόρων. Χάθηκαν πολλές

ανθρώπινες ζωές. Επί τρεις ημέρες οι κατακτητές λεηλατούσαν, κατέστρεφαν και έκαιγαν

την ανυπεράσπιστη Πόλη.

Δε σεβάστηκαν ούτε τα ιερά μνημεία, ούτε τις εκκλησίες, ούτε τα μοναστήρια. Το πιο

φρικτό έγκλημά τους όμως ήταν η λεηλασία και η απογύμνωση της Αγίας Σοφίας από τα

ιερά της σκεύη.

Αφού ξαναδιαβάσεις το κεφάλαιο κάνε τις παρακάτω ασκήσεις:

Σταυρόλεξο.

Κρυπτόλεξο.

Κρυπτόλεξο με ερωτήσεις.

Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους

Φράγκους

Η Παναγία ανάμεσα στον Αλέξιο Α Κομνηνό και τη σύζυγό του Ειρήνη (ψηφιδωτό από την Αγία Σοφία)

http://sainia.gr/images/1E/istoria/4stavroforia/alexios_papas.jpg

Ο Πάπας Ουρβανός Β καλεί τους ηγεμόνες της Δύσης να μετάσχουν στην Α΄Σταυροφορία.

http://sainia.gr/cache/e/8ea09e7b498016cf8fe7f8301e0369aa.jpg

http://sainia.gr/images/1E/istoria/4stavroforia/stavrofories.jpg

http://sainia.gr/cache/f/8f3851ad27c5f677611dd0e15912b39c.jpg

Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους

Ευγένιος Ντελακρουά : Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους

Κεφάλαιο 30ο

Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους ΦράγκουςΚωνσταντινούπολης από τους Φράγκους.

Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο.

Ανάμεσα στις πόλεις που κατέλαβαν οι που κατέλαβαν οι

Σελτζούκοι Τούρκοιήταν και τα ήταν και τα Ιεροσόλυμα.

Τα Ιεροσόλυμα είναι η ιερή πόλη για τους ιερή πόλη για τους

Χριστιανούς, μια και σε αυτή έζησε και δίδαξε ο αυτή έζησε και δίδαξε ο

Χριστός.

Μετά από αυτό, οι Μ ,Χριστιανοί από όλο

τον κόσμο δεν τον κόσμο δεν μπορούσαν να μ ρεπισκεφτούν με ασφάλεια τους ασφάλεια τους Αγίους Τόπους.

Οι Βυζαντινοί δεν Οι Βυζαντινοί δεν ζζμπορούσαν να μπορούσαν να

δώσουν μια λύση στο δώσουν μια λύση στο δώσουν μια λύση στο δώσουν μια λύση στο πρόβλημα που είχε πρόβλημα που είχε

δημιουργηθεί. δημιουργηθεί.

Ο Ο Αλέξιος Α΄, ο Αλέξιος Α΄, ο ΚομνηνόςΚομνηνός ζήτησε, παρά ζήτησε, παρά το το ΣχίσμαΣχίσμα τη τη βοήθειαβοήθειατο το ΣχίσμαΣχίσμα, τη , τη βοήθειαβοήθεια

του του Πάπα της ΡώμηςΠάπα της Ρώμης και και ώ ώ των χριστιανών της των χριστιανών της

Δύσης.Δύσης.Δύσης.Δύσης.

Ο Πά Ο Πά δέδέΟ Πάπας Ο Πάπας δέχτηκεδέχτηκεμε προθυμία, μια με προθυμία, μια μ ρ μ , μμ ρ μ , μ

και και θα θα παρέμβαινεπαρέμβαινε στα στα παρέμβαινεπαρέμβαινε στα στα πράγματα της πράγματα της ρ μ ςρ μ ςΑνατολικής Ανατολικής εκκλησίαςεκκλησίαςεκκλησίας.εκκλησίας.

Παρακίνησε λοιπόν Παρακίνησε λοιπόν ρρτους άρχοντες της τους άρχοντες της

Δύσης να βοηθήσουν Δύσης να βοηθήσουν Δύσης να βοηθήσουν Δύσης να βοηθήσουν στην απελευθέρωση στην απελευθέρωση των Αγίων Τόπων. των Αγίων Τόπων.

Δ έ λ Δ έ λ Δεν έστειλαν Δεν έστειλαν βοήθεια στους βοήθεια στους β ή ςβ ή ςΒυζαντινούς, Βυζαντινούς,

αλλά οργάνωσαν αλλά οργάνωσαν αλλά οργάνωσαν αλλά οργάνωσαν μόνοι τους μόνοι τους μ ςμ ςτέσσερις τέσσερις

εκστρατείεςεκστρατείεςεκστρατείεςεκστρατείες……

... που τις ονόμασαν ... που τις ονόμασαν ΣταυροφορίεςΣταυροφορίες. .

Σκοπός τους ήταν να Σκοπός τους ήταν να Σκοπός τους ήταν να Σκοπός τους ήταν να νικήσουν τους νικήσουν τους

Σ λ ζ ύ Σ λ ζ ύ Σελτζούκους και να Σελτζούκους και να κρατήσουν για τον κρατήσουν για τον ρ ή γρ ή γεαυτό τους τα μέρη εαυτό τους τα μέρη

που θα που θα που θα που θα απελευθέρωναν.απελευθέρωναν.

ΣτηνΣτην44 ί ί 44ηη σταυροφορία, σταυροφορία, οι σταυροφόροι οι σταυροφόροι οι σταυροφόροι οι σταυροφόροι συγκεντρώθηκαν συγκεντρώθηκαν

Β ί Β ί στη Βενετία. στη Βενετία.

Απόφασή τους Απόφασή τους ήταν να περάσουν ήταν να περάσουν ήταν να περάσουν ήταν να περάσουν με πλοία στην με πλοία στην

Αίγυπτο και μετά Αίγυπτο και μετά να κατευθυνθούν να κατευθυνθούν να κατευθυνθούν να κατευθυνθούν στα Ιεροσόλυμα.στα Ιεροσόλυμα.

Οι Βενετοί διέθεσαν Οι Βενετοί διέθεσαν λ ί ζί λ ί ζί τα πλοία τους μαζί τα πλοία τους μαζί

με τα πληρώματά με τα πληρώματά μ ηρ μμ ηρ μτους. τους.

Ως αντάλλαγμα θα Ως αντάλλαγμα θα Ως αντάλλαγμα θα Ως αντάλλαγμα θα έπαιρναν τα μισά από έπαιρναν τα μισά από

τα εδάφη και τα τα εδάφη και τα λάφυρα που θα λάφυρα που θα λάφυρα που θα λάφυρα που θα κατακτούσαν.κατακτούσαν.

Λίγο πριν την Λίγο πριν την αναχώρηση των αναχώρηση των Σταυροφόρων Σταυροφόρων Σταυροφόρων, Σταυροφόρων, παρουσιάστηκε παρουσιάστηκε

στους Βενετούς ο στους Βενετούς ο εκθρονισμένος εκθρονισμένος εκθρονισμένος εκθρονισμένος

αυτοκράτορας του αυτοκράτορας του Β ζ ί Β ζ ί Αλέξ Αλέξ Βυζαντίου Βυζαντίου Αλέξιος Αλέξιος

ΆγγελοςΆγγελος..γγ ςγγ ς..

Ο Αλέξ Ά λ Ο Αλέξ Ά λ Ο Αλέξιος Άγγελος Ο Αλέξιος Άγγελος ζήτησε τη βοήθειά ζήτησε τη βοήθειά ζήτησε τη βοήθε ά ζήτησε τη βοήθε ά

τους για να ξαναπάρει τους για να ξαναπάρει τ χαμέν τ υ θ όν τ χαμέν τ υ θ όν το χαμένο του θρόνο, το χαμένο του θρόνο, τάζοντάς τους πολλά τάζοντάς τους πολλά ζ ς ςζ ς ςχρήματα και δώρα.χρήματα και δώρα.

Οι Βενετοί δέχτηκαν Οι Βενετοί δέχτηκαν χ ηχ ητην πρόταση του την πρόταση του

Αλέξιου Άγγελου και Αλέξιου Άγγελου και Αλέξιου Άγγελου και Αλέξιου Άγγελου και ο ναύαρχός τους, ο ναύαρχός τους,

αντί να κατευθυνθεί αντί να κατευθυνθεί στην Αίγυπτο στην Αίγυπτο στην Αίγυπτο, στην Αίγυπτο, οδήγησε τους οδήγησε τους

Σταυροφόρους στην Σταυροφόρους στην Πόλη Πόλη Πόλη. Πόλη.

Η απόρθητη Η απόρθητη ΠόληΠόληΗ απόρθητη Η απόρθητη ΠόληΠόλημετά από εντατική μετά από εντατική λ κία λ κία έέ τα τα πολιορκία πολιορκία έπεσεέπεσε στα στα

χέρια των χέρια των χ ρχ ρΣταυροφόρων.Σταυροφόρων.

Οι κατακτητές επί Οι κατακτητές επί τρεις μέρες τρεις μέρες

λεηλατούσαν και λεηλατούσαν και λεηλατούσαν και λεηλατούσαν και κατέστρεφαν την κατέστρεφαν την

ανυπεράσπιστη Πόλη.ανυπεράσπιστη Πόλη.Δε σεβάστηκαν ούτε Δε σεβάστηκαν ούτε Δε σεβάστηκαν ούτε Δε σεβάστηκαν ούτε τα ιερά μνημεία ούτε τα ιερά μνημεία ούτε

λ ί λ ί και τις εκκλησίες. και τις εκκλησίες.

ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ

Roula Tsolaki

• ΟΡΙΣΜΟΣ: Σταυροφορίες ονομάζονται οι πολεμικές επιχειρήσεις των Δυτικοευρωπαίων (11ος-13ος αι.), που εγκαινιάζονται με πρωτοβουλία των παπών.

• Στόχος ήταν η απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από τους Μωαμεθανούς και ειδικότερα από τους Σελτζούκους Τούρκους.

• Εξελίχθηκαν σε επιχειρήσεις, στις οποίες ατόνησε προοδευτικά ο θρησκευτικός σκοπός, ενώ παράλληλα επικρατούν στόχοι κοσμικού χαρακτήρα. Αποτελούν πάντως την πρώτη αντεπίθεση της δυτικής Ευρώπης εναντίον της μουσουλμανικής Ασίας.

• Επιθυμία αναβίωσης της αρχαίας παράδοσης των προσκυνημάτων στους Αγίους Τόπους.

• Απελευθέρωση Ιεροσολύμων. • Περιορισμός τουρκικού φανατισμού. Επιχείρηση

απελευθέρωσης των χριστιανικών λαών από τους Άραβες.

• Επιθυμία απ’ τους φτωχότερους να αποκτήσουν λεφτά και άφεση αμαρτιών μέσω της συμμετοχής τους σ’ αυτήν την εκστρατεία που είχε την μορφή ιερού πολέμου.

ΑΙΤΙΑ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΑΙΤΙΑ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΩΝ

• Ενίσχυση της θέσης του παπισμού έναντι των Γερμανών ηγεμόνων.

• Θέληση της Δυτικής εκκλησίας για εισχώρηση και περιορισμό του Ορθοδόξου πολιτισμού

• Ανάγκη για εξάπλωση του φραγκικού εμπορίου στην Νοτιοανατολική μεσόγειο και στην Ανατολή.

• Υπερπληθυσμός των δυτικών χωρών που οδήγησαν στην ανάγκη για αποικισμό.

• Ο Αλέξιος Α’ λόγω των πιέσεων και επιδρομών που δεχόταν από τους Σελτζούκους Τούρκους αναγκάστηκε να ζητήσει βοήθεια από τον πάπα οποίος αντί να στείλει μισθοφόρους έστειλε σταυροφόρους.

ΑΦΟΡΜΗ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΩΝ

Α’ Σταυροφορία (1095-1099) Βυζαντινός Αυτοκράτορας: Αλέξιος Κομνηνός

Κήρυξη: Το Νοέμβριο του 1095 ο πάπας Ουρβανός Β’ μίλησε στο πλήθος, τους ξεσήκωσε και τελείωσε τον λόγο του με το σύνθημα «Ο Θεός το θέλει!»

Α’ Σταυροφορία (1095-1099)

• 1η Φάση: Ανοργάνωτη λαϊκή σταυροφορία αποτελούμενη από φτωχούς και αγρότες, οι οποίοι διέσχισαν λεηλατώντας την βυζαντινή επικράτεια αλλά στην Μ. Ασία εξοντώθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν από τους Τούρκους.

• 2η Φάση: Η δεύτερη στρατιά των σταυροφόρων αποτελείται από φεουδάρχες οι οποίοι έχουν την στήριξη από τον Αλέξιο Ά στον οποίο υποσχέθηκαν πίστη. Βοηθούμενοι απ’ τον Αλέξιο πέρασαν στην Μ. Ασία και νίκησαν τους Τούρκους στο Δορύλαιο (1097). Τα εδάφη αποδόθηκαν στο Βυζάντιο. Τα Ιεροσόλυμα καταλήφθηκαν με έφοδο τον Ιούλιο 1099 και μετατράπηκαν σε φραγκικό βασίλειο.

1097 Ο Γοδεφρείδος του Μπουιγιόν και οι

άλλοι βαρώνοι της Πρώτης Σταυροφορίας στο αυτοκρατορικό

παλάτι του Αλέξιου Κομνηνού.

Πορεία Α’ Σταυροφορίας

Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 1118, μετά την

Πρώτη Σταυροφορία.

Με την κόκκινη γραμμή φαίνεται η πορεία των

σταυροφόρων στην Ασία, με το ροζ η περιοχή που

κατάφερε να ανακαταλάβει ο Αλέξιος, και με το γαλάζιο η περιοχή που χάθηκε από τους

Τούρκους μετά την Πρώτη Σταυροφορία

Τα λατινικά κράτη της Ανατολής το 1135, λίγο μετά

την 1η σταυροφορία

Β’ Σταυροφορία (1147-1149) Βυζαντινός Αυτοκράτορας: Μανουήλ Α’

• Αίτια: Διαφύλαξη των νέων φραγκικών ηγεμονιών που βρίσκονταν στην Παλαιστίνη και δέχονταν πιέσεις από τους Τούρκους.

• Αφορμή: Ανάκτηση Έδεσσας (1140) και ενός μεγάλου μέρους της Αρμενίας από τους Τούρκους.

• Κήρυξη: Την 1η Δεκεμβρίου 1145 ο πάπας Ευγένιος εξέδωσε βούλα με την οποία διακήρυττε την έναρξη της 2ης Σταυροφορίας. Τον ακολούθησαν ο Γάλλος κυρίαρχος ηγεμόνας Λουδοβίκος ο Ζ’ και ο Γερμανός ομόλογος του Κορράδος Γ’.

Πορεία Β’ Σταυροφορίας

Η Β’ Σταυροφορία ήταν εντελώς αποτυχημένη γιατί οι

μουσουλμάνοι είχαν οργανωθεί και αντιμετώπισαν με επιτυχία

τους σταυροφόρους. Καθοδηγούμενοι από τον

Σαλαντίν οι μουσουλμανικές δυνάμεις κατέλαβαν ολόκληρη

τη Συρία και, τέλος, πήραν πίσω την Ιερουσαλήμ, τον Οκτώβριο

του 1187.

• Δεν πέρασε από το Βυζάντιο.

• Ο Ριχάρδος κυρίευσε την Κύπρο το 1191 και την πούλησε στους Ναΐτες ιππότες.

• Συμφωνία ειρήνης μεταξύ χριστιανών-μουσουλμάνων για 3 χρόνια και ανακωχή των εχθροπραξιών

Γ’ Σταυροφορία (1189-1192) Βυζαντινός Αυτοκράτορας: Ισαάκιος Β' Άγγελος

Πορεία Γ’ Σταυροφορίας

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΡΙΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΩΝ

• Αναζωπύρωση μίσους μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων.

• Αύξηση εχθρότητας μεταξύ Ελλήνων και Λατίνων Δ’ Σταυροφορία και Άλωση Κωνσταντινούπολης.

• Όξυνση αντιπαλοτήτων: προσωπικοί ανταγωνισμοί ηγετών, εθνικοί ανταγωνισμών, αντιθέσεις μεταξύ λαϊκών και κληρικών και μεταξύ γηγενών Λατίνων και νέων σταυροφόρων που έφταναν απ’ την Δύση.

• Ενίσχυση παρουσίας ιταλικών ναυτικών πόλεων στα λιμάνια της Ανατολής.

• Υποβιβασμός της Δυτικής εκκλησίας λόγω των ηττών των μοναχικών της ταγμάτων και των εκτροπών τους σε λεηλασίες.

Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

• Οι Σταυροφόροι συγκεντρώθηκαν στη Βενετία και είχαν σκοπό να πλεύσουν στην Αίγυπτο με βενετικά καράβια και από κει να βαδίσουν προς τους Αγίους Τόπους. Οι Βενετοί θα έπαιρναν για την προσφορά τους τα μισά από τα εδάφη που θα κατακτούσαν.

• Πριν ξεκινήσουν όμως έφτασε στη Βενετία ο έκπτωτος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος Δ' Άγγελος και τους έπεισε να βαδίσουν προς την Πόλη για να τον βοηθήσουν να ξαναπάρει το θρόνο του. Για αντάλλαγμα δε, τους υποσχέθηκε πολλά χρήματα.

Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ

• Οι σταυροφόροι, αυτοί οι υποτιθέμενοι στρατιώτες του Χριστού, που είχαν αρχικό στόχο την Αίγυπτο και τη Συρία, παρεξέκλιναν από αυτόν και κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη (1204).

• Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία διαλύθηκε και ιδρύθηκε η Λατινική Αυτοκρατορία.

Λεμονιάς Χαριστός 2011

Σταυροφορικά κράτη

Το αρχικό σχέδιο της πορείας των σταυροφόρων της Δ’ σταυροφορίας

Η τελική πορεία των σταυροφόρων της Δ’ σταυροφορίας

Τα άλογα της εικόνας μέχρι το 1204 στόλιζαν τον ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης. Με την άλωση της

Πόλης από τους Σταυροφόρους μεταφέρθηκαν στην Βενετία όπου και παραμένουν μέχρι σήμερα στολίζοντας

την εκκλησία του Αγίου Μάρκου.

Λατινική αυτοκρατορία και βασίλειο Θεσσαλονίκης

Πριγκιπάτο Αχαΐας

Δουκάτο Αρχιπελάγους

Βενετικές κτήσεις Βυζαντινά κράτη

Λατινικά κράτη

1

OI ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

http://portobuffalo.blogspot.com

2

3

Α. Ορισμός, Αιτίες και Παράγοντες που επηρέασαν

ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ 11ος αι.-13oς αι.

«Iερές»

εκστρατείες

Χριστιανοί ηγεμόνες /Πάπας

Στόχος:

απελευθέρωση Παναγίου Τάφου +Αγίων Τόπων

(Συρία –Παλαιστίνη) από

Σελτζούκους (1077)

Πραγματικές αιτίες:

Απόκτηση πλούτου και νέων φέουδων από την αριστοκρατία της Δ. Ευρώπης

Βυζαντινή αυτοκρατορία+αραβοϊσλαμικός κόσμος: περίοδος παρακμής

Επιδίωξη ναυτικών ιταλικών πόλεων για κυριαρχία και έλεγχο του εμπορίου στην Ανατολική Μεσόγειο και Βυζαντινή αυτοκρατορία

Προσπάθεια Καθολικής Εκκλησίας να επικρατήσει των άλλων χριστιανικών Εκκλησιών

Παράγοντες που επηρέασαν

Φημολογία για ωμότητες Αράβων+Τούρκων # προσκυνητών Οικονομικά προβλήματα Δύσης (υπερπληθυσμός, έλλειψη γης) Κάλεσμα Αλεξίου Α’ για βοήθεια στους ηγεμόνες της Δύσης

4

Με βάση τις εικόνες να εξηγήσετε τον όρο «Σταυροφόρος»

5

1096-1099

6

Πάπας Ουρβανός Β’ Σύνοδος στο Clémont-Ferrand της Γαλλίας Θρησκευτικός χαρακτήρας

Αποτυπώνεται στην εικόνα αυτή η πνευματικότητα και ο θρησκευτικός χαρακτήρας της 1ης σταυροφορίας;

1η Σταυροφορία

Για να συνεχίσετε, πατήστε το βελάκι

7

Ο πάπας Ουρβανός Β΄ εκφωνεί λόγο υπέρ της Α’ Σταυροφορίας το 1095 Πηγή : Grandes Chroniques de France, Enluminées par Jean Fouquet. Bibliothèque nationale de France, Μandragore, base iconographique du département des manuscrits, Français 6465, fol. 174.

To άγαλμα του Ουρβανού Β΄ στο Clermont - Ferrand

8

Διακρίνεται σε μια λαϊκή και σε μια φεουδαρχική σταυροφορία

Λαϊκή σταυροφορία: εξολοθρεύτηκε από Τούρκους

Πέτ

ρος

ή Κο

υκού

πετρ

ος

Ποια εικόνα συνδέεται με τη λαϊκή και ποια με την φεουδαρχική σταυροφορία; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

1η Σταυροφορία

9

Για ποιους λόγους φαντάζεστε ότι η λαϊκή φεουδαρχία εξοντώθηκε εύκολα από τους Σελτζούκους Τούρκους; Παρατηρήστε προσεκτικά τις εικόνες. Μας δίνουν στοιχεία για να απαντήσετε; Γιατί;

1η Σταυροφορία

10

1η Σταυροφορία

Παρακολουθήστε τους δρόμους που ακολούθησαν οι σταυροφόροι Δείτε το χάρτη και εδώ

11

1η Σταυροφορία

Από τέλη 1096: οι αρχηγοί των Σταυροφόρων φθάνουν στην Κωνσταντινούπολη

Αλέξιος Α’ ζήτησε: -όρκο πίστης - παράδοση πόλεων που θα κατακτούσαν (παλιά βυζαντινά εδάφη) -αντάλλαγμα τροφή + στρατιωτικό υλικό

Οι Σταυροφόροι έδωσαν στον Αλέξιο Α΄ τις περισσότερες περιοχές και πόλεις που πήραν όχι όμως και την Αντιόχεια. Αυτό προκάλεσε και τη σύγκρουση ανάμεσα τους. Το 1099 πήραν την Ιερουσαλήμ και ίδρυσαν λατινικά κράτη στη Συρία και την Παλαιστίνη

Η κατάληψη της Αντιόχειας (3 Ιουνίου 1098). Μικρογραφία γαλλικού χειρογράφου του 14ου αι., Moυσείο Conde, Chantilly

12

Η αναχώρηση του Godefroy de Bouillon κατά την Α΄ Σταυροφορία το 1096 Πηγή : Bibliothèque nationale de France, Μandragore, base iconographique du département des Manuscrits, Cote Français 279, Folio 253.

Αρχηγοί Σταυροφόρων:

Raymond de St-Gilles Godefroy de Bouillon Bohémond de Tarente Robert Courteheuse

13

O αυτοκράτορας Αλέξιος υποδέχεται τον Godefroy de Bouillon και τους βαρώνους.

14

Ποιες ιστορικές πληροφορίες αντλούμε από το παράθεμα για την πολιτική που ακολούθησε ο Αλέξιος Α΄ για την ανάκτηση των χαμένων βυζαντινών εδαφών;

1η Σταυροφορία

15

Με τη βοήθεια του Αλεξίου Α΄ οι

Σταυροφόροι πέρασαν στη Μ. Ασία και νίκησαν

τους Τούρκους στο Δορύλαιο (1097)

Δορύλαιο

16

Τα λατινικά κράτη των Σταυροφόρων

Εντοπίστε και ονομάστε τα λατινικά κράτη που ίδρυσαν οι Σταυροφόροι στην Εγγύς Ανατολή

17

1147-1149

18

O St-Bernard (Bernard de Clairvaux) κηρύσσει τη 2η σταυροφορία στο Velezay

(Bourgogne) το 1146

2η Σταυροφορία

- Aφορμή:

Η άλωση της Έδεσσας (1144)

-Αρχηγοί των Σταυροφόρων:

Conrad III de Hohenstaufen

Louis VII de France

Thierry d' Alsace

Etienne d' Angletterre και άλλοι...

19

2η Σταυροφορία

Από πού ξεκίνησαν, από πού πέρασαν και πού κατέληξαν οι Σταυροφόροι της 2ης σταυροφορίας;

20

2η Σταυροφορία

Δεν στέφθηκε με επιτυχία

21

1189-1192

22

3η Σταυροφορία

Στόχος: Η ανάκτηση των Αγίων Τόπων ( Saladin)

Αρχηγοί των Σταυροφόρων:

Fréderic Barberousse(γερμανός αυτοκράτορας)

Philippe Auguste(Βασιλιάς της Γαλλίας)

Richard Coeur de Lion (Βασιλιάς της Αγγλίας) Ο Σαλαντίν και οι αιχμάλωτοι χριστιανοί της 3ης

Σταυροφορίας Πηγή: Guillaume de Tyr, Histoire d'Outremer. Bibliothèque nationale de France, Mandragore, base iconographique du

département des Manuscrits, Fr 22495 fol. 215v.

Saladin I

23

3η Σταυροφορία

Μελετήστε το χάρτη καθώς και το υπόμνημά του. Ποιοι ήταν οι επικεφαλής της 3ης σταυροφορίας; Από πού ξεκίνησαν, από ποιες

περιοχές πέρασαν και πού κατέληξαν;

(Η γραμμή αφορά την 4η Σταυροφορία)

24

3η Σταυροφορία

Ποιες άλλες περιοχές πέρασαν στα χέρια των Σταυροφόρων της 3ης Σταυροφορίας;

Σημαντική η απώλεια της Κύπρου. Κατάληψη νήσου από άγγλο βασιλιά Ριχάρδο Λεοντόκαρδο. Παράδοσή της στο φράγκο Γουίδο Λουιζινιάν (1192)

Αποτελέσματα Ανάκτηση κάποιων λιμανιών των Αγίων Τόπων αλλά όχι της Ιερουσαλήμ. Επετράπη όμως στους χριστιανούς εμπόρους και στους προσκυνητές η ελεύθερη διακίνηση στην Ιερουσαλήμ.

25

1202-1204

26

Κήρυξη 4ης Σταυροφορίας: Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ Αρχικός προορισμός: Αίγυπτος + Συρία Παρέκκλιση πορείας: κατάληψη Κωνσταντινούπολης

4η Σταυροφορία

Εnrico Dandolo

27

Ο Enrico Dandolo κηρύσσει την 4η σταυροφορία. Πίνακας του Gustave Doré (1832 –1883)

O πάπας Ιννοκέντιος Γ΄

28

4η Σταυροφορία

29

Ο ρόλος της δυναστείας των Αγγέλων. Διαμάχη για την εξουσία: Αλέξιος Δ’ Άγγελος (1203-1204) βοήθεια από Σταυροφόρους Απρίλιος 1203: Οι Σταυροφόροι αλλάζουν πορεία Κωνσταντινούπολη. Παράδοση της στον Αλέξιο Δ’ Άγγελο και τον πατέρα του Ισαάκ Β΄(1185-1195) Αλέξιος Δ’+ Ισαάκ Β΄αθετούν τις υποσχέσεις τους. 12 Απριλίου 1204: Οι Σταυροφόροι πολιορκούν, κυριεύουν και λεηλατούν την Πόλη. Βιαιότητες.

4η Σταυροφορία

O στόλος των Σταυροφόρων φθάνουν στην Κωνσταντινούπολή (Βibliothèque nationale, Παρίσι,

15ος αι.)

Για να συνεχίσετε, πατήστε το βελάκι

31

Οι Σταυροφόροι φθάνουν στην Κωνσταντινούπολη

4η Σταυροφορία

32

Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (1204). Mικρογραφία από γαλλικό

χειρόγραφο. 15ος αι.

33

Oι σταυροφόροι κυριεύουν την Κωνσταντινούπολη, Παρίσι, BNF 1499

34

Tα τέσσερα άλογα του Λύσιππου στον Άγιο Μάρκο

Αφαιρέθηκε από την Κωνσταντινούπολη κατά τη λεηλασία της πρωτεύουσας το 1204.Εκκλησία του Αγίου Μάρκου. Βενετία

Το κρανίο του Αγ. Ιωάννη του Βαπτιστή, ένα από τα πολλά λείψανα που μεταφέρθηκαν από τους Σταυροφόρους το 1204

35

36

Η άλωση της Κωνσταντινού-πολης.

Jacopo Robusti Tintoretto (1518 –1594) Παλάτι Δόγηδων Βενετία

37

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους Eugène Delacroix (1798 – 1863 ). Louvre. Παρίσι.

38

39

Α. Τα λατινικά κράτη

Λατινοκρατία: περίοδος μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης Συνθήκη διανομής εδαφών της Ρωμανίας (1 204) Λατινικά κράτη: φεουδαρχικά αλυσιδωτή εξάρτηση

Βενετοί: Μέρος Κωνσταντινούπολης

+ νησιά / λιμάνια Αιγαίου/ Ιονίου

Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης

: κόμης της Φλάνδρας Baudouin

Δουκάτο των Αθηνών

(Καταλανοί)

Baαίλειο Θεσσαλονίκης

(θρακικά + μακεδονικά εδάφη)

Ηγεμονία της Αχαίας

( Δεσποτάτο Μυστρά)

Για να συνεχίσετε, πατήστε το βελάκι

40

Βaudouin

Η Κωνσταντινούπολη το 1204

Η Κωνσταντινούπολη το 1204 ( J.P.Rilev-Smith, Atlas des croisades, Paris, Editions Autrement, 1996,p.85)

41

Β. Τα ελληνικά κράτη

Το κράτος της Τραπεζούντας

Παρατηρήστε προσεκτικά το χάρτη και διαβάστε το παράθεμα. Ποιοι παράγοντες καθιστούσαν σημαντικό το κράτος της Τραπεζούντας;

42

Β. Τα ελληνικά κράτη

Η αυτοκρατορία της Νίκαιας

Το ισχυρότερο από τα ελληνικά κράτη

Θεόδωρος Λάσκαρης: 1206 «Αυτοκράτωρ Ρωμαίων»

Ιω. Βατάτζης Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος: ανασύστησε το βυζαντινό κράτος (1261)

*** Πού όφειλε, κατά τη γνώμη σας, τη δύναμή της η αυτοκρατορία της Νίκαιας;

Για να συνεχίσετε, πατήστε το βελάκι

43

Ποιοι λόγοι υπαγόρευσαν, κατά τη γνώμη σας, την απαγόρευση εισαγωγής πολυτελών ενδυμάτων στην αυτοκρατορία της

Νίκαιας; Τι επεδίωκε με την πολιτική αυτή ο Ιωάννης Βατάτζης;

44

Β. Τα ελληνικά κράτη

Το δεσποτάτο της Ηπείρου

Μιχαήλ (Ἀγγελος) Δούκας Κομνηνός (ιδρυτής) 1215: Θεόδωρος Δούκας Κομνηνός

1224: άλωση Θεσσαλονίκης Στέφθηκε στη Θεσσαλονίκη «Αυτοκράτωρ Ρωμαίων» 1230:Ηττήθηκε από Βούλγαρο τσάρο Ιωάννη Ασάν Β΄

45

Β. Τα ελληνικά κράτη

Το δεσποτάτο του Μυστρά

1259: Μάχη της Πελαγονίας Μάνη

Γεράκι παραχωρήθηκαν από Μονεμβασία Φράγκους στο Μυστράς Βυζάντιο μικρό κράτος Δεσποτάτο του Μυστρά

Εντοπίστε στο χάρτη το Δεσποτάτο του Μυστρά

46

Γ. Οι σχέσεις Λατίνων και Ελλήνων

Μέσα από την ιστορία του παραθέματος, μπορούμε να αντιληφθούμε τις σχέσεις ανάμεσα στους Λατίνους και τους

Έλληνες. Μιλήστε γι’ αυτές.

47

Δ. Νέα ιδεολογία και ανάκτηση της Πόλης

Διαδικασία διαμόρφωσης νεοελληνικής συνείδησης Ελληνικά κράτη: συνένωση δυνάμεων Ελληνισμού απόκρουση επιθέσεων Λατίνων Από 1071 ( Ματζικέρτ) και ιδίως μετά το 1204: αρχαία ελληνική κληρονομιά + χριστιανική πίστη : συνύπαρξη στη συνείδηση του Βυζαντινού Δημιουργία εθνικού αισθήματος

Πολιτική + στρατιωτική οργάνωση ελληνικών κρατών Οικονομική + πολιτιστική πρόοδος

Ανάκτηση Πόλης (1261)

Μιχαήλ Η΄Παλαιολόγος: 15 Αυγούστου 1261 «Αυτοκράτωρ Ρωμαίων»

48

ΠΗΓΕΣ

•http://www.myriobiblos.gr/afieromata/1204/index.html •http://fr.wikipedia.org/wiki/Quatri%C3%A8me_croisade

•http://www.herodote.net/histoire/evenement.php?jour=12040412 •http://pages.usherbrooke.ca/croisades/croisade4.htm

•http://www.artflakes.com/shop/jacopo-robusti-tintoretto •http://pl.wikipedia.org/wiki/Dorylaion

•http://images.recitus.qc.ca/main.php?g2_view=dynamicalbum. UpdatesAlbum&g2_albumId=2436&g2_itemId=1933

•http://www.fhw.gr/chronos/projects/fragokratia/gr/webpages/frago.html •http://www.larousse.fr/encyclopedie/image/La_quatri%C3%A8me_

croisade/1011214 http://museduc.gr/docs/Istoria/B/06_KEFALAIO_B.pdf