H ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΩΝ ΟΘΩΜΑΝΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΤΟ 1453

ΙΣΤΟΡΙΑ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Δημιουργός : Κέλλη Ειρήνη - kelliteacher.weebly.com

Στις 15 Αυγούστου 1261 ο αυτοκράτορας της

Νίκαιας Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος πήρε από τους

Λατίνους την Κωνσταντινούπολη και ανασύστησε

τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Ίδρυσε την

τελευταία δυναστεία του Βυζαντίου, τη δυναστεία

των Παλαιολόγων.

Ο δικέφαλος αετός, έμβλημα της Δυναστείας των

Παλαιολόγων και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, με

το μονόγραμμα των Παλαιολόγων στο κέντρο.

Τοιχογραφία του 14ου αιώνα.

Η Βυζαντινή αυτοκρατορία κατά το 1265 μ.Χ.

Ωστόσο στα χρόνια της δυναστείας των Παλαιολόγων το Βυζαντινό κράτος

αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Είναι ένα κράτος αδύναμο οικονομικά,

πολιτικά και στρατιωτικά.

Οικονομικά : Συνεχείς υποτιμήσεις του

νομίσματος, βαριά φορολόγηση, φτώχεια και

εξαθλίωση.

Πολιτικά : Εμφύλιοι πόλεμοι, επαναστάσεις

του λαού και της μεσαίας τάξης κατά των

ευγενών (σε Θεσσαλονίκη και Αδριανούπολη)

Στρατιωτικά : Μειώνεται η δύναμη του

στρατού και του στόλου, κυριαρχούν οι ξένοι

μισθοφόροι.

Τα χρυσά υπέρπυρα της εποχής τωνΠαλαιολόγων χάνουν συνεχώς την αξίατους μέσα από συνεχείς υποτιμήσεις

Η άλλοτε κραταιά Βυζαντινή αυτοκρατορία έγινε μια αδύναμη

Αυτοκρατορία των Στενών, που εύκολα καταλύθηκε από τους

Οθωμανούς.

Αυτοκρατορία των Στενών

αποκαλείται το Βυζαντινό

κράτος λίγο πριν από την

άλωση της Κωνσταντινούπολης

από τους Οθωμανούς (1453),

όταν ουσιαστικά είχε

περιοριστεί σε μία μικρή

έκταση κοντά στα στενά του

Βοσπόρου.

Οθωμανοί : τουρκική φυλή διαφορετική από τους Σελτζούκους. Ήταν

ασιάτες νομάδες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Προύσας.

Οργανώθηκαν σε κράτος από το σουλτάνο (ηγεμόνα) Οθμάν ή Οσμάν

(1281-1326), από τον οποίον πήραν και την ονομασία τους.

Το Οθωμανικό κράτος στα χρόνια του Οσμάν (1281-1326)

Οι Οθωμανοί :

εκμεταλλεύτηκαν την κατάργηση των βυζαντινών ακριτών

αξιοποίησαν τον ισλαμικό θεσμό των γαζήδων (φανατικοί μαχητές

του ισλάμ)

Κατέκτησαν μεγάλο μέρος της Μικράς Ασίας

Oι Οθωμανοί ήταν λίγοι

αριθμητικά. Για να

αποκτήσουν περισσότερο

στρατό στρατολογούσαν

παιδιά χριστιανών

(παιδομάζωμα) κι έτσι

συγκρότησαν ένα επίλεκτο

τάγμα, τους γενίτσαρους

(= νέος στρατός)

Σκηνή από παιδομάζωμα, μικρογραφία 16ου αι.

Στα μέσα του 14ου αιώνα οι Οθωμανοί πέρασαν στην Ευρώπη.

Το 1354 κατέλαβαν την οχυρή Καλλίπολη.

Το 1389 στη μάχη του Κοσσυφοπεδίου οι Σέρβοι νικήθηκαν από τους

Οθωμανούς και υποτάχθηκαν.

ΚΑΛΛΙΠΟΛΗ (1354 μ.Χ)

Στις αρχές του 15ου αιώνα οι

Μογγόλοι εισέβαλαν στη Μ.

Ασία και νίκησαν τον Οθωμανό

σουλτάνο Βαγιαζίτ στη μάχη

της Άγκυρας το 1402.

Προκλήθηκε κρίση στο

Οθωμανικό Κράτος και δόθηκε

ανάσα ζωή στο Βυζάντιο.

Mάχη της Άγκυρας, Μικρογραφία

Τον τελευταίο αιώνα πριν

την Άλωση, οι βυζαντινοί

αυτοκράτορες (Ιωάννης Ε’,

Μανουήλ Β’ και Ιωάννης Η’)

ταξίδεψαν στη Δύση για να

ζητήσουν βοήθεια ενάντια

στους Οθωμανούς.

Ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος κατά την επίσκεψή του στη Φλωρεντία.Τοιχογραφία του B. Gozzoli στο Παλάτι των Μεδίκων στη Φλωρεντία.

Ο Ιωάννης Η’ (1425-1448) ανανέωσε στη σύνοδο Φερράρας – Φλωρεντίας

(1438-9) την «ένωση», δηλαδή την υποταγή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη

Ρωμαϊκή, που είχε ήδη αποδεχθεί ο Μιχαήλ Η’ στη σύνοδο της Λυών (1274).

Η «ένωση» δεν έγινε δεκτή από το λαό και αποδείχθηκε μάταιη μιας και οι

δυτικοί δεν έστειλαν καμιά βοήθεια στους Βυζαντινούς.

Μετάλλιο του Ιωάννη Η' που φιλοτεχνήθηκε,

κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη

Φλωρεντία, από τον Πιζανέλλο το 1438.

Επιγραφή ΙΩΑΝΝΗC BACΙΛΕVC ΚΑΙ

ΑVΤΟΚΡΑΤΩΡ ΡΩΜΑΙΩΝ Ο ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟC.

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία μετά την ήττα από τους Μογγόλους στη μάχη της

Άγκυρας το 1402 βυθίστηκε στην αναρχία.

O Μουράτ Β’ (1421-1451) επανέφερε την τάξη και συνέχισε τις κατακτήσεις:

Κατέλαβε τα Γιάννενα και τη Θεσσαλονίκη (1430)

Νίκησε ένα σταυροφορικό στρατό στη Βάρνα (1444)

Προετοίμασε την πολιορκία της Πόλης

ΓΙΑΝΝΕΝΑ 1430

ΒΑΡΝΑ 1444

Το 1451 ο Μωάμεθ ο Β’ ο Πορθητής έγινε

ο σουλτάνος του Οθωμανικού κράτους.

Πριν αρχίσει την πολιορκία της

Κωνσταντινούπολης, έχτισε στην

ευρωπαϊκή ακτή του Βοσπόρου το φρούριο

της Ρούμελης για να εμποδίζει τον

ανεφοδιασμό της Πόλης από τον Εύξεινο.

Πορτραίτο του Μωάμεθ Β΄, από τον ΤζεντίλεΜπελλίνι (Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη).

To Ρούμελι Χισάρ (τουρκ. Rumeli Hisar) ή Κάστρο της Ρούμελης, χτίστηκε το 1452 από τον σουλτάνο

Μωάμεθ Β' τον Πορθητή και διαδραμάτισε σημαντικό ιστορικό ρόλο στο γεγονός της κατάκτησης της

Κωνσταντινούπολης που ακολούθησε το επόμενο έτος.

Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, γαλλική μινιατούρα της εποχής, 15ος αιώνας

Η πολιορκία της Πόλης

κράτησε 54 μέρες από τις 6

Απριλίου του 1453 ως τις 29

Μαΐου του 1453.

Ο αγώνας ήταν άνισος μιας και :

Ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, ο

Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος, διέθετε

ελάχιστες δυνάμεις.

οι Τούρκοι διέθεταν τεράστιο στρατό και

πανίσχυρα όπλα, ακόμα και κανόνια,

ενώ οι Βυζαντινοί δε βοηθήθηκαν από τα

υπόλοιπα χριστιανικά κράτη.

Ο Κωνσταντίνος ΙΑ'Παλαιολόγος, (1449-1453)ήταν ο τελευταίος Βυζαντινόςαυτοκράτορας.

Διάταξη αντιπάλων δυνάμεων και κυριότερες φάσεις της πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης

Νωπογραφία από άγνωστο καλλιτέχνη στηνΕκκλησία της Μονής Moldoviţa απεικονίζει τηνάλωση της Κωνσταντινούπολης, 1537.

Μετά από σφοδρό βομβαρδισμό και

συνεχείς επιθέσεις οι γενίτσαροι μπήκαν

στην Πόλη από ρήγματα στα τείχη, τη

νύχτα της 29ης Μαΐου του 1453. Ο

αυτοκράτορας έπεσε μαχόμενος,

κυκλωμένος από τους εισβολείς.

Οι σφαγές και οι λεηλασίες κράτησαν

3 μέρες.

Ο Μωάμεθ μπήκε θριαμβευτικά στην

Πόλη, προσευχήθηκε στην Αγία Σοφία

και ανακήρυξε την Κωνσταντινούπολη

πρωτεύουσα της Οθωμανικής

Αυτοκρατορίας.

Αναπαράσταση της άλωσης

Συνέπειες της Άλωσης :

-Οι Έλληνες αρχικά απελπίστηκαν και θρήνησαν την άλωση της

Πόλης. Ακολούθησαν σχεδόν τέσσερις αιώνες τουρκοκρατίας.

Ωστόσο σύντομα άρχισαν να ελπίζουν στην Ανάσταση του Γένους.

-Οι βυζαντινοί λόγιοι πήγαν στη Δύση (κυρίως στην Ιταλία)

μεταφέροντας μαζί τους χειρόγραφα, αλλά και το πνεύμα του

αρχαίου και βυζαντινού πολιτισμού. Αναγέννηση

-Οι Οθωμανοί έκλεισαν τους εμπορικούς δρόμους της Ανατολής,

με αποτέλεσμα οι ευρωπαίοι να αναζητήσουν νέους εμπορικούς

δρόμους στον Ατλαντικό. Μεγάλες γεωγραφικές ανακαλύψεις

(λ.χ. Αμερική το 1492).