Φυσική Ε΄ 6.3. ΄΄Πότε ανάβει το λαμπάκι;΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Φυσική Ε΄ Τάξης – Ενότητα 6 –Κεφάλαιο 3:

΄΄ Πότε ανάβει το λαμπάκι; ΄΄

sainia.gr

Πότε ανάβει το λαμπάκι ;

Από τι αποτελείται ένα λαμπάκι ;

Ένα λαμπάκι όπως και μια απλή λάμπα αποτελούνται από : Το γυάλινο περίβλημα, ένα

αδρανές αέριο π.χ. άζωτο, το νήμα πυράκτωσης (συνήθως από βολφράμιο), τα

συρματάκια που στηρίζουν το νήμα πυράκτωσης, τα συρματάκια επαφής, το μονωτικό

στέλεχος και τις δύο επαφές.

Πότε ανάβει το λαμπάκι ;

Για να ανάψει το λαμπάκι, θα πρέπει να είναι συνδεμένο με δυο καλώδια με μια ηλεκτρική

πηγή δημιουργώντας έτσι ένα ηλεκτρικό κύκλωμα.

Τα βασικά στοιχεία του ηλεκτρικού κυκλώματος είναι: οι αγωγοί (τα καλώδια), μέσα

από τους οποίους ρέει το ηλεκτρικό ρεύμα, η πηγή (η μπαταρία) που αναγκάζει τα

ελεύθερα ηλεκτρόνια να κινηθούν, ο διακόπτηςμε τον οποίο μπορούμε να διακόψουμε τη

ροή του ρεύματος, όποτε το επιθυμούμε, και η ηλεκτρική συσκευή (η λάμπα).

Το ηλεκτρικό κύκλωμα θα πρέπει να είναι κλειστό, ώστε να υπάρχει συνεχής ροή

ηλεκτρονίων.

Η κίνηση των ηλεκτρονίων θα θερμάνει το νήμα πυρακτώσεως που έχει το λαμπάκι και

αυτό τότε θα "φωτοβολήσει", δηλαδή θα εκπέμψει φως.

Πότε καίγεται μια λάμπα ;

http://sainia.gr/fysiki-e/940-pote-anavei-to-lampaki

http://sainia.gr/images/1E/fysiki/pote_anabei_to_lampaki/lampa.jpg

Μια λάμπα καίγεται όταν κοπεί το νήμα πυρακτώσεως. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε από

υπερθέρμανση είτε από κάποιο χτύπημα.

Μια απλή μπαταρία (σημειώνεται ο θετικός πόλος

της)

Μια μπαταρία αυτοκινήτου (το μαύρο αριστερά

και

το κόκκινο δεξιά είναι οι δύο πόλοι της)

Ποιοι είναι οι πόλοι μιας μπαταρίας ή μιας ηλεκτρικής πηγής ;

Κάθε ηλεκτρική πηγή έχει δύο πόλους, τον θετικό (+) και τον αρνητικό (-).

Πώς συνδέονται πολλές συσκευές στο ίδιο κύκλωμα ;

Όταν θέλουμε να συνδέσουμε πολλές συσκευές στο ίδιο ηλεκτρικό κύκλωμα π.χ. τις

συσκευές του σπιτιού μας, τις συνδέουμε σε παράλληλη σύνδεση, έτσι ώστε ακόμα κι

όταν μια συσκευή είναι κλειστή, το κύκλωμα να παραμένει κλειστό κι επομένως να

υπάρχει ροή ηλεκτρικού ρεύματος για τις υπόλοιπες συσκευές.

Παράλληλη Σύνδεση Σύνδεση σε σειρά

Άλλος τρόπος σύνδεσης είναι η σύνδεση σε σειρά. Τότε όμως αν μια συσκευή είναι

αποσυνδεθεί από το κύκλωμα, αυτό ανοίγει και δεν υπάρχει ροή ηλεκτρικού ρεύματος

ούτε για τις άλλες συσκευές.

http://sainia.gr/images/1E/fysiki/pote_anabei_to_lampaki/battery1.jpg

http://sainia.gr/images/1E/fysiki/pote_anabei_to_lampaki/battery2.jpg

Σε κάθε λάμπα υπάρχουν τα χαρακτηριστικά που φαίνονται στη διπλανή εικόνα. Για να φωτοβολήσει η λάμπα θα πρέπει να περάσει ηλεκτρικό ρεύμα από το μεταλλικό νήμα πυράκτωσης. Τότε το νήμα θερμαίνεται και φωτοβολεί. Το νήμα δεν καίγεται διότι δεν υπάρχει οξυγόνο στο γυάλινο περίβλημα. Για να ανάψει ένα λαμπάκι θα πρέπει να συνδεθεί σωστά η μεταλλική βάση του, με μια πηγή ρεύματος.

Η λάμπα πυρακτώσεως έχει ένα συρματάκι από το οποίο πρέπει να περάσει ηλεκτρικό ρεύμα ώστε να φωτοβολήσει.

Πότε ανάβει το λαμπάκι

Xristos

Πλαίσιο κειμένου

Τουλιόπουλος Φώτης

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ kyra_daskala

http://www.slideshare.net/kyra_daskala?utm_campaign=profiletracking&utm_medium=sssite&utm_source=ssslideview

Πότε ανάβει το λαμπάκι;

Φύλλο εργασίας 3ο

Λαμπάκι μπαγιονέτ και λαμπάκι βιδωτό

Ένα λαμπακι σε τομή Ας συμπληρώσουμε τα μέρη του...

Ηλεκτρική πηγή

• Για να ανάψει το λαμπάκι, πρέπει να το συνδέσεις με μια ηλεκτρική πηγή. Ας παρατηρήσουμε την μπαταρία, για να σημειώσουμε τους δύο πόλους της.

Με ποιον από τους 8 τρόπους σύνδεσης θα ανάψει το λαμπάκι;

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το λαμπάκι ανάβει: 4,5,7 Το λαμπακι δεν ανάβει: 1,2,3,6,8

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Το λαμπάκι ανάβει μόνο όταν η μία επαφή του συνδέεται με καλώδιο με τον ένα πόλο της μπαταρίας και η άλλη του επαφή με τον άλλο πόλο της μπαταρίας.


schoolarxeio

Ηλεκτρισμός

http://www.slideshare.net/schoolarxeio?utm_campaign=profiletracking&utm_medium=sssite&utm_source=ssslideview

Ποια είναι τα μέρη του λαμπτήρα;

Τα μέρη του λαμπτήρα Συμπληρώνω στο βιβλίο μου

Παρατήρησε και απάντησε

+ -

Πότε ανάβει το λαμπάκι; Πειραματιζόμαστε

Πότε ανάβει το λαμπάκι; Συμπληρώνω στο βιβλίο μου

Συμπληρώνω στο βιβλίο μου

Ίσως σε ενδιαφέρει

Μην ξεχάσεις να κάνεις τις ασκήσεις για το σπίτι!

Καλό διάβασμα!

Ο Τόμας Έντισον και η ιστορία του ηλεκτρικού λαμπτήρα

Η ανακάλυψη του λαμπτήρα πυρακτώσεων

συνήθως αποδίδεται στον Τόμας Έντισον, ο οποίος

έλαβε και το σχετικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στις 27

Ιανουαρίου του 1880. Ωστόσο, οι προσπάθειες για

την υλοποίηση αυτής της ιδέας είχαν ξεκινήσει

πολλά χρόνια νωρίτερα και από διάφορους

ερευνητές.

Τα πρώτα αξιόλογα πειράματα έγιναν στη

δεκαετία του 1860 από τον άγγλο φυσικό και

χημικό Τζόζεφ Σουάν, ο οποίος επεδίωξε να

κατασκευάσει λάμπες με νήμα άνθρακα, αλλά η

επιτυχία είχε μικτή διάρκεια, αφού έπειτα από

μερικά λεπτά το νήμα καταστρεφόταν. Δεκαοκτώ

χρόνια αργότερα, αποφάσισε να επαναλάβει τα πειράματά του, αξιοποιώντας μία

νέα εφεύρεση, την αντλία υψηλού κενού. Ο Σουάν παρουσίασε την ηλεκτρική

του λάμπα το 1879, αλλά διαπίστωσε ότι είχε αργήσει λίγο…

Μόλις λίγους μήνες νωρίτερα, ο Τόμας Έντισον είχε υποβάλει αίτηση

ευρεσιτεχνίας για έναν όμοιο λαμπτήρα κενού. Την πρωτοχρονιά του 1879

παρουσίασε μια συστοιχία από 50 λαμπτήρες, οι οποίες έπαιρναν ρεύμα από μια

γεννήτρια συνεχούς ρεύματος. Τρία χρόνια αργότερα άρχισε τη βιομηχανική

παραγωγή τους στο ιδιόκτητο εργοστάσιο «Edison Lamp Company» στο Νιου

Τζέρσεϊ, το οποίο είχε συγκροτήσει με ξένες χρηματοδοτήσεις. Στο μεταξύ,

αντικατέστησε το νήμα άνθρακα από σκληρές ίνες γιαπωνέζικου μπαμπού.

Ο Σουάν είχε αρχίσει την κατασκευή λαμπτήρων στη Μ. Βρετανία από το 1880,

επιλέγοντας ως νήμα πυρακτώσεως ίνες βαμβακιού, επεξεργασμένες με άνθρακα.

Η ζωή του Θωμά Έντισον Ο Θωμάς Έντισον γεννήθηκε το 1847 στην πολιτεία του Οχάιϊο από Ολλανδό

πατέρα και Σκοτσέζα μητέρα. Ήταν το έβδομο παιδί της οικογένειας. Οι γονείς του

πέθαναν, όταν ο Θωμάς ήταν μόλις 10 χρόνων.

Από 12 χρόνων άρχισε να πουλά εφημερίδες στο σιδηροδρομικό σταθμό έξω από την Νέα Υόρκη. Παράλληλα διάβαζε με μανία διάφορα βιβλία. Ιδιαίτερα του

άρεσε η χημεία, η φυσική και η μηχανική. Στο σιδηροδρομικό σταθμό του παραχώρησαν ένα βαγόνι για να μείνει. Εκεί

δημιούργησε το πρώτο του επιστημονικό εργαστήριο, όπου έκανε τα πρώτα

πειράματα της φυσικής και της χημείας.

Το 1868 έλαβε το πρώτο του δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, όταν εφηύρε το μηχάνημα

εγγραφής των ψήφων. Συνέχισε τα πειράματά του και αργότερα εφηύρε τον

τηλέγραφο. Η εφεύρεσή του αυτή τον έκανε διάσημο σ’ όλο τον κόσμο. Το 1878

εφηύρε το μικροτηλέφωνο, που σιγά-σιγά εξελίχτηκε στο τηλεφωνικό σύστημα

που απολαμβάνουμε σήμερα. Επίσης εφηύρε το φωνόγραφο (ομιλούσα μηχανή),

που στα πρώτα του στάδια ήταν χειροκίνητος. Αργότερα τελειοποιήθηκε στο

γραμμόφωνο με επίπεδους δίσκους. Το ανήσυχο πνεύμα του τον ωθούσε να

συνεχίσει τις έρευνες, ώσπου το 1879 και αφού ξόδεψε περίπου 40.000 δολάρια,

πέτυχε την εφεύρεση της ηλεκτρικής λυχνίας διαρκείας.

Ο πρώτος σταθμός παραγωγής και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος

εγκαταστάθηκε στην Νέα Υόρκη με διευθυντή τον Θωμά Έντισον.

Ο Θωμάς πέτυχε, σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια “Ήλιος”, πάνω από 1.030

εφευρέσεις. Τιμήθηκε από πολλά κράτη και του απονεμήθηκαν πολλοί τιμητικοί

τίτλοι και μεταλλεία. Πέθανε το 1931 σε ηλικία 84 χρόνων.

Η εκπαιδευτικός Θάλεια Κ. Γεωργούβελα θα μας διηγηθεί ένα συγκεκριμένο

περιστατικό της ζωής του, που δείχνει καθαρά ότι από την ψυχική στάση και

διάθεση του ανθρώπου καθορίζονται οι πράξεις και οι ενέργειές του. Αν και ο

Θωμάς Έντισον ορφάνεψε μικρός, δεν απελπίστηκε, πάλεψε, προσπάθησε και

πέτυχε.

Όταν ήταν 67 χρόνων, μια βραδιά το επιστημονικό του εργαστήριο, εξοπλισμένο με μηχανήματα αξίας 2.000.000 δολαρίων, και εργαστηριακά στοιχεία

κόπου και μόχθου μιας ολόκληρης ζωής, τυλίχτηκε στις φλόγες. Ο γιος του, ο

Τσαρλς, μόλις αντιλήφτηκε τη φωτιά, έτρεξε να βρει τον πατέρα του. Κάποια

στιγμή τον διέκρινε ανάμεσα στις αναλαμπές της φλόγας. Το πρόσωπό του ήταν

κατακόκκινο και τα λευκά μαλλιά του ανέμιζαν. Ο Τσαρλς πόνεσε τον πατέρα

του, όταν τον είδε εκεί να στέκεται ανήμπορος και να βλέπει τη μανία της φωτιάς

να κατακαίει τους κόπους μιας ολόκληρης ζωής. Δεν ήταν πια νέος για ν’ αρχίσει

από την αρχή πάλι. Ο πατέρας του τον είδε και φώναξε: “Πούυ είναι η μητέρα σου;

Τρέξε να την φέρεις εδώ. Τέτοιο θέαμα δεν πρόκειται να ξαναδεί στη ζωή της”.

Το επόμενο πρωί, καθώς ο Θωμάς Έντισον περπατούσε ανάμεσα στις στάχτες

όλων των ελπίδων και ονείρων του, τον άκουσε ο γιος του να λέει: “Υπάρχουν

οφέλη ακόμα και στη συμφορά. Όλα μας τα λάθη κατακάηκαν. Δόξα τω Θεώ,

μπορούμε ν’ αρχίσουμε από την αρχή πάλι”

Πηγή: 5ο Δημ. Σχολ. Μοσχάτου.

Δυναμικός ηλεκτρισμός – Γνωριμία με ηλεκτρολογικό υλικό και εργαλεία Τάξη Ε΄

1

ΔΚΦΔ ΥΑΝΙΩΝ

ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ

ΔΝΟΣΗΣΑ 7: ΗΛΔΚΣΡΙΜΟ

ΚΔΦΑΛΑΙΟ 5: ΓΤΝΑΜΙΚΟ ΗΛΔΚΣΡΙΜΟ – ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΔ

ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΛΙΚΟ ΚΑΙ ΔΡΓΑΛΔΙΑ

ΓΙΑΡΚΔΙΑ: 2 δηδαθηηθέο ώξεο

ΓΙΓΑΚΣΙΚΟΙ ΣΟΥΟΙ:

1. Να μερσξίζνπλ νη καζεηέο ην ειεθηξνινγηθό πιηθό από ηα εξγαιεία.

2. Να ηαμηλνκήζνπλ ηα ειεθηξνινγηθά πιηθά αλάινγα κε ηε ιεηηνπξγία ηνπο.

3. Να κάζνπλ λα ρξεζηκνπνηνύλ ηα εξγαιεία.

4. Να γλσξίζνπλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ζηνηρεία ζηα ιακπάθηα, ζηα θαιώδηα

θαη ζηηο κπαηαξίεο


2

ΓΤΝΑΜΙΚΟ ΗΛΔΚΣΡΙΜΟ – ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΔ ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΙΚΟ

ΤΛΙΚΟ ΚΑΙ ΔΡΓΑΛΔΙΑ

Γξαζηεξηόηεηεο πνπ πξνηείλνληαη:

Συγγραφή: Στυλιανακάκησ Γιάννησ – Δάςκαλοσ Συνεργάτησ του ΕΚΦΕ Χανίων για την Α/ΘΜΙΑ ΕΚΠ/ΣΗ Φωτογράφιςη – Ηλεκτρονική επεξεργαςία: Γιαννενάκησ Κων/νοσ - Δάςκαλοσ


3

Γξαζηεξηόηεηεο:

Όξγαλα – Τιηθά

Καιώδηα δηαθόξσλ ηύπσλ θαη ρξσκάησλ

Μπαηαξίεο 1,5V 4,5V 6V 9V

Λακπηήξεο ππξαθηώζεσο, βηδσηέο θαη κπαγηνλέη

Λακπάθηα 3V 6V

Κξνθνδεηιάθηα – Ρεπκαηνιήπηεο (κπαλάλεο)

Καηζαβίδηα, κηθξά – κεγάια, ίζηα (-) – ζηαπξνθαηζάβηδα (+)

Κνθηάθηα

Απνγπκλσηέο θαισδίσλ (γδάξηεο)


4

Γξαζηεξηόηεηα 1ε

ηε δηάζεζή καο έρνπκε ηα παξαπάλσ πιηθά θαη εξγαιεία. Ξερώξηζε ηα

ειεθηξνινγηθά πιηθά από ηα εξγαιεία.

Ηιεθηξνινγηθά πιηθά

Δξγαιεία


5


Οκαδνπνίεζε ηα ειεθηξνινγηθά πιηθά αλάινγα κε ηε ιεηηνπξγία ηνπο.

Καιώδηα

Μπαηαξίεο



6

Λακπηήξεο




7


Παξαηήξεζε ηα πιηθά πνπ ηαμηλόκεζεο θαη θαηάγξαςε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο

ζηνηρεία.

Καιώδηα γπκλσκέλα

Σα θαιώδηα απνηεινύληαη από κεηαιιηθό ζύξκα (ραιθόο), πνπ

πεξηηπιίγεηαη από πιαζηηθό πιηθό.

Μπαηαξίεο

Οη κπαηαξίεο είλαη θπιηλδξηθέο ή παξαιιειεπίπεδα.


8

Όζεο είλαη παξαιιειεπίπεδα έρνπλ δύν κεηαιιηθά άθξα κε δηαθνξεηηθό

κήθνο, πνπ αλαγξάθνπλ (+) θαη (-) θαη νλνκάδνληαη πόινη ηεο κπαηαξίαο.

Σν κεηαιιηθό άθξν κε ην κηθξόηεξν κήθνο είλαη ν ζεηηθόο πόινο θαη κε ην

κεγάιν κήθνο είλαη ν αξλεηηθόο πόινο.

ηηο δύν βάζεηο ησλ θπιηλδξηθώλ κπαηαξηώλ ππάξρνπλ: ζηε κία

πξνεμνρή, πνπ είλαη ν ζεηηθόο πόινο (επάλσ) θαη ζηελ άιιε βαζνύισκα,

πνπ είλαη ν αξλεηηθόο πόινο (θάησ).

Λακπηήξεο, ιακπάθηα – βηδσηνί

Λακπηήξεο, ιακπάθηα – κπαγηνλέη

Οη ιακπηήξεο θαη ηα ιακπάθηα είλαη δύν εηδώλ: βηδσηνί θαη κπαγηνλέη

Σα ιακπάθηα είλαη όκνηα κε ηνπο ιακπηήξεο πνπ ρξεζηκνπνηνύκε ζηα

ζπίηηα καο, ιεηηνπξγνύλ όκσο κε ελέξγεηα από κπαηαξία.


9

Λακπηήξαο – κέξε

Ο ιακπηήξαο απνηειείηαη από ηα εμήο κέξε:

1. Γπάιηλε «ζθαίξα»

2. Λεπηό ζπξκαηάθη από βνιθξάκην

3. Δπαθή

4. Δπαθή

5. ηήξηγκα από πνξζειάλε ή γπαιί

6. ηήξηγκα κεηαιιηθό γηα ην ζπξκαηάθη

4

6

5

1

3

2



10


Τιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα γξήγνξεο θαη εύθνιεο ζπλδέζεηο


Πώο ζπλδένπκε θαιώδηα κε θξνθνδεηιάθηα ή ξεπκαηνιήπηεο (κπαλάλεο)

Με ην θνθηάθη θόβνπκε όζν κήθνο θαιώδην ρξεηαδόκαζηε.


11

Με ηνλ απνγπκλσηή θαισδίσλ (γδάξηε), αθαηξνύκε 1 – 1,5 εθ. κνλσηηθό πιηθό

από ηηο άθξεο ηνπ θαισδίνπ.



12

Με ηα δάθηπιά καο ζηξίβνπκε ηα ζπξκαηάθηα ηνπ θαισδίνπ, γηα λα κελ

αλνίμνπλ.

Με ην αλάινγν θαηζαβίδη μεβηδώλνπκε ιίγν ηε κηθξή βίδα πνπ έρεη ε κπαλάλα,

ηόζν ώζηε λα ρσξά ην ζπξκαηάθη ηνπ θαισδίνπ.


13

Βάδνπκε ην ζπξκαηάθη ζηε κπαλάλα θαη βηδώλνπκε θαιά ηε βίδα, θξαηώληαο

ηαπηόρξνλα κπαλάλα θαη θαιώδην καδί.

Η ζύλδεζε έρεη ηειεηώζεη.


14

Σν θαιώδην κε ηε κπαλάλα κπνξεί λα ζπλδεζεί κε ηελ ππνδνρή πνπ έρεη ην

θξνθνδεηιάθη θαη ην θξνθνδεηιάθη εύθνια ζπλδέεηαη κε ηνλ έλα πόιν ηεο

κπαηαξίαο.


15

Σν θαιώδην κε ηε κπαλάλα κπνξεί λα ζπλδεζεί επίζεο κε ηελ ππνδνρή πνπ έρεη

κηα βάζε γηα ιακπάθη ή έλαο δηαθόπηεο.


16

Δίλαη πνιύ ρξήζηκν, νη καζεηέο κε ηε βνήζεηά καο, λα εηνηκάζνπλ θαιώδηα

ζπλδεκέλα κε κπαλάλεο θαη θξνθνδεηιάθηα, ηα νπνία ζα ρξεζηκνπνηήζνπλ ζηα

επόκελα θεθάιαηα ηνπ ειεθηξηζκνύ.


17


Γξάςε ηελ νλνκαζία ησλ εξγαιείσλ θαη ηε ρξήζε ηνπ θάζε ελόο.

Σα θαηζαβίδηα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα βηδώκαηα αλάινγα κε ην ηύπν ηεο

βίδαο.

Ο θόθηεο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ θνπή ησλ θαισδίσλ θαη όρη κόλν.

Ο απνγπκλσηήο ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα αθαηξνύκε ην πιαζηηθό πιηθό από

ηα θαιώδηα, όπσο δείρλνπλ νη παξαθάησ εηθόλεο.

Καηζαβίδηα

ίζηα Καηζαβίδηα

ζηαπξόο

Απνγπκλσηήο

θαισδίσλ Κόθηεο

θαισδίσλ


ΕΝΟΤΗΤΑ: ΗΗΗΛΛΛΕΕΕΚΚΚΤΤΤΡΡΡΙΙΙΣΣΣΜΜΜΟΟΟΣΣΣ

ΘΕΜΑ: «Πότε ανάβει το λαμπάκι;»

Διάρκεια: 1 διδ. Ώρα

Λεξιλόγιο: λαμπάκι, επαφή, πόλος

Υλικά: λαμπάκια, μπαταρίες, καλώδια, μονωτική ταινία

Στόχοι

Να σημειώσουν τα παιδιά τα διάφορα μέρη ενός λαμπτήρα πυρακτώσεως.

Να διαπιστώσουν πειραματικά το σωστό τρόπο σύνδεσης ενός λαμπτήρα με

τους πόλους μιας μπαταρίας σ’ ένα κύκλωμα.

Να αναγνωρίζουν τους πόλους μιας μπαταρίας

Σημειώσεις:

1. Οι εναλλακτικές ιδέες των παιδιών για το ηλεκτρικό ρεύμα είναι…

Τα παιδιά πιστεύουν ότι για να φωτοβολήσει ένας λαμπτήρας χρειάζεται ένα

μόνο καλώδιο. (σχ. 1)

(σχήμα 1)

Για να φωτοβολήσει χρειάζονται δύο καλώδια στα οποία κυκλοφορεί ρεύμα με

το μοντέλο των «συγκρουόμενων ρευμάτων». (σχ. 2)

(σχήμα 2)

2. Στο στάδιο αυτό δε γίνεται αναφορά σε ηλεκτρικό ρεύμα, σε ροή ηλεκτρονίων ή

σε ηλεκτρικό κύκλωμα. Επίσης ο δάσκαλος δεν επεμβαίνει για να εξηγήσει το

σωστό τρόπο σύνδεσης των υλικών.

ΔΔΔΡΡΡΑΑΑΣΣΣΤΤΤΗΗΗΡΡΡΙΙΙΟΟΟΤΤΤΗΗΗΤΤΤΑΑΑ 111

1. ………………………………………

2. ………………………………………

3. ………………………………………

4. ………………………………………

5. ………………………………………

Στην εικόνα βλέπεται την τομή από ένα λαμπάκι. Με τη

βοήθεια του δασκάλου ή της δασκάλας σου σημείωσε τα διάφορα μέρη του.

Για να ανάψει το λαμπάκι χρειαζόμαστε μια ηλεκτρική πηγή. Στην εικόνα βλέπεις μια

μπαταρία. Σημείωσε τους πόλους της μπαταρίας.

ΔΔΔΡΡΡΑΑΑΣΣΣΤΤΤΗΗΗΡΡΡΙΙΙΟΟΟΤΤΤΗΗΗΤΤΤΑΑΑ 222

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΠΠΡΡΡΟΟΟΒΒΒΛΛΛΗΗΗΜΜΜΑΑΑ::: «««ΠΠΠόόότττεεε ααανννάάάβββεεειιι τττοοο λλλαααμμμπππάάάκκκιιι;;;»»»

ΕΕΕρρργγγααασσσίίίααα 111

Προσπαθήστε ν’ ανάψετε το λαμπάκι χρησιμοποιώντας ό,τι θέλετε από τα

παρακάτω υλικά. Δοκιμάστε στην ομάδα σας διάφορους τρόπους.

Δείξτε με σχέδιο πώς συνδέσατε τα υλικά σας, στην περίπτωση που άναψε το λαμπάκι.

Εργασία 2

Συνδέστε τα υλικά και με τους δύο τρόπους που δείχνει κάθε εικόνα. Στη μία περίπτωση το λαμπάκι θα ανάψει. Χρωματίστε το λαμπάκι που ανάβει με

κίτρινο χρώμα. Σκεφτείτε το λόγο που δεν άναψε το λαμπάκι στην άλλη περίπτωση και

συμπληρώστε την πρόταση παρακάτω.

εεειιικκκόόόνννααα 111

Στην περίπτωση

δεν άναψε το λαμπάκι,

γιατί …………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

Α Β




ΜΜΜεεελλλεεετττήήήσσστττεεε πππρρροοοσσσεεεκκκτττιιικκκάάά όόόλλλεεεςςς τττιιιςςς πππεεερρριιιπππτττώώώσσσεεειιιςςς ππποοουυυ άάάννναααψψψεεε τττοοο

λλλαααμμμπππάάάκκκιιι κκκαααιιι δδδώώώσσστττεεε μμμιιιααα αααπππάάάννντττηηησσσηηη σσστττηηηννν εεερρρώώώτττηηησσσηηη:::

Το λαμπάκι άναψε, όταν

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………



γιατί …………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

Γ Δ



γιατί …………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

Ε Ζ



γιατί …………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

Η Θ

ΕΕΕρρργγγααασσσίίίααα 333

Χρησιμοποιήστε τις παρακάτω λέξεις και γράψτε ένα συμπέρασμα από το

σημερινό μάθημα.

λαμπάκι

επαφή

ανάβει

μπαταρία

πόλος

καλώδιο

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

ΠΠΠηηηγγγήήή::: 555οοο ΔΔΔηηημμμ... ΣΣΣχχχοοολλλ... ΜΜΜοοοσσσχχχάάάτττοοουυυ...

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

1

ΔΚΦΔ ΥΑΝΙΩΝ

ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ

ΔΝΟΣΗΣΑ 7: ΗΛΔΚΣΡΙΜΟ

ΚΔΦΑΛΑΙΟ 6: ΑΠΛΟ ΗΛΔΚΣΡΙΚΟ ΚΤΚΛΩΜΑ - ΛΤΥΝΙΟΛΑΒΗ

ΓΙΑΡΚΔΙΑ: 1 διδακηική ώπα

ΓΙΓΑΚΣΙΚΟΙ ΣΟΥΟΙ:

1. Να διαπιζηώζοςν οι μαθηηέρ πειπαμαηικά ηο ζυζηό ηπόπο ζύνδεζηρ ενόρ

ηλεκηπικού κςκλώμαηορ, σπηζιμοποιώνηαρ και λςσνιολαβή.

2. Να ζςζσεηίζοςν ηα ζηοισεία ηος κςκλώμαηορ με ηα ανηίζηοισα ζύμβολα.


2

ΑΠΛΟ ΗΛΔΚΣΡΙΚΟ ΚΤΚΛΩΜΑ - ΛΤΥΝΙΟΛΑΒΗ

Πειπάμαηα πος πποηείνονηαι:



3

Π 1 : Ηλεκηπικό κύκλυμα

Διζαγυγικό επέθιζμα – Γιαηύπυζη ςποθέζευν

Πώρ μποπούμε να ανάτοςμε ηο λαμπάκι σπηζιμοποιώνηαρ ηα παπακάηυ ςλικά

και επγαλεία;

Πείπαμα

Όπγανα – Τλικά

Μπαηαπία

Καλώδια

Λαμπάκι

Κποκοδειλάκια

Ρεςμαηολήπηερ (μπανάνερ)

Απογςμνυηήρ καλυδίυν (γδάπηηρ)

Κοθηάκι


4

Οδηγίερ εκηέλεζηρ

Κότε δύο κομμάηια καλώδιο, 30 εκ. ηο καθένα, αθαίπεζε ηο πλαζηικό από ηιρ

άκπερ ηοςρ και ζύνδεζε ζηη μία άκπη ηος καθενόρ, μία μπανάνα και ένα

κποκοδειλάκι (μαύπο – κόκκινο).

Σύλιξε ζ` ένα ζηςλό 2-3 θοπέρ ηο ζύπμα ηος ενόρ καλυδίος, ώζηε να ζσημαηιζηεί

ζπείπυμα και βίδυζε ηο λαμπάκι.


5

Σο κποκοδειλάκι ηος ίδιος καλυδίος, ζύνδεζέ ηο με ηον ένα πόλο ηηρ μπαηαπίαρ.

ηον άλλο πόλο ηηρ μπαηαπίαρ ζύνδεζε ηο κποκοδειλάκι ηος άλλος καλυδίος.

Πληζίαζε ηην άκπη ηος απογςμνυμένος καλυδίος ζηο λαμπάκι και πποζπάθηζε

να ηο ανάτειρ. Σι παπαηηπείρ;


6

Παπαηήπηζη

Σο λαμπάκι ανάβει όηαν ηο ένα καλώδιο είναι ζςνδεμένο με ηον ένα πόλο

ηηρ μπαηαπίαρ και ηη μία επαθή ηος λαμπακιού και ηο άλλο καλώδιο με

ηον άλλο πόλο ηηρ μπαηαπίαρ και ηην άλλη επαθή ηος.

Σο ζσήμα πος έσοςν ηα καλώδια, η μπαηαπία και ηο λαμπάκι είναι

πεπίπος κύκλορ.

ςμπέπαζμα

Όηαν ζςνδέζοςμε μια μπαηαπία με ένα λαμπάκι, με ηη σπηζιμοποίηζη

καλυδίυν, έηζι ώζηε αςηό να ανάβει, λέμε όηι καηαζκεςάζαμε ένα απλό

ηλεκηπικό κύκλυμα.



7

Π 2 : Ηλεκηπικό κύκλυμα – λςσνιολαβή

Διζαγυγικό επέθιζμα – Γιαηύπυζη ςποθέζευν

ηο πποηγούμενο πείπαμα έππεπε να κπαηάρ ηο λαμπάκι και ηα καλώδια με ηο

σέπι ζος. ηα ζπίηια όμυρ, αλλά και πανηού, οι λάμπερ είναι ηοποθεηημένερ ζε

βάζειρ πος λέγονηαι λςσνιολαβέρ.


8

Πείπαμα

Όπγανα – Τλικά

Λςσνιολαβή εμποπίος

Λςσνιολαβή επγαζηηπίος



9

Οδηγίερ εκηέλεζηρ

ηην πποηγούμενη καηαζκεςή, αποζύνδεζε ηο ένα κποκοδειλάκι από ηον ένα

πόλο ηηρ μπαηαπίαρ, αθαίπεζε ηο λαμπάκι και ζύνδεζε ηα ζςπμαηάκια ηυν

καλυδίυν με ηην λςσνιολαβή, αθού ηην παπαηηπήζειρ και βπειρ ηιρ δύο επαθέρ

ηηρ. Δπαναζύνδεζε ηο κποκοδειλάκι ζηο πόλο ηηρ μπαηαπίαρ. Σι παπαηηπείρ;


10

Παπαηήπηζη

Σο λαμπάκι ανάβει όηαν ηο ένα καλώδιο είναι ζςνδεμένο με ηον ένα πόλο

ηηρ μπαηαπίαρ και ηη μία επαθή ηηρ λςσνιολαβήρ και ηο άλλο καλώδιο με

ηον άλλο πόλο ηηρ μπαηαπίαρ και ηην άλλη επαθή ηηρ λςσνιολαβήρ.

Κάνε ηο ίδιο με ηην λςσνιολαβή ηος επγαζηηπίος, αθού ζςνδέζειρ ηα ζςπμαηάκια

ηυν καλυδίυν με μπανάνερ.


11

ςμπέπαζμα

ηιρ λςσνιολαβέρ ηοποθεηούνηαι ηα λαμπάκια με εύκολο ηπόπο και ηα

σέπια μαρ μένοςν ελεύθεπα.

ύμβολα ηλεκηπικού κςκλώμαηορ

ύμβολο για ηην μπαηαπία:

ύμβολο για ηο λαμπάκι:

ύμβολο για ηα καλώδια:

ύμβολο για ηο ηλεκηπικό κύκλυμα:



(ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ) Παρουσίαση σεναρίου διδασκαλίας

Περιγραφή της προεργασίας, της εκπαιδευτικής πορείας στην τάξη και της υλοποίησης της

διδασκαλίας του μαθήματος της Φυσικής με την αξιοποίηση των Τ.Π.Ε.

2010

ΚΣΕ

Άρτας

Νίκος Μπαγιώργας

δάσκαλος 22/4/2010

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Τίτλος διδακτικού σεναρίου

Πότε ανάβει το λαμπάκι; (ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ)

Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα

Φυσικά

Τάξεις στις οποίες μπορεί να απευθύνεται

Πέμπτη (Ε΄) δημοτικού

Συμβατότητα με το αναλυτικό πρόγραμμα

Το θέμα αποτελεί ένα μάθημα από το κεφάλαιο «ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ» στο βιβλίο Φυσικά –

Ερευνώ και Ανακαλύπτω της Πέμπτης τάξης του δημοτικού κι επομένως είναι συμβατό

με το αναλυτικό πρόγραμμα των Φυσικών.

Οργάνωση της διδασκαλίας και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Οι μαθητές θα οργανωθούν σε ομάδες των δύο-τριών παιδιών και θα χρησιμοποιηθεί το

εργαστήριο πληροφορικής του Σχολείου, όπου υπάρχει ο ανάλογος αριθμός Η/Υ. Θα γίνει

χρήση του εκπαιδευτικού λογισμικού Physics Education Technology (Phet) – Εργαλείο

κατασκευής κυκλωμάτων και επίσης θα μοιραστούν στις ομάδες λαμπάκια μπαγιονέτ,

βιδωτά λαμπάκια, κομμάτια καλωδίων από τα οποία έχει αφαιρεθεί το πλαστικό από τα

άκρα τους και μπαταρίες.

Δημιουργός διδακτικού σεναρίου

Νικόλαος Μπαγιώργας, δάσκαλος που επιμορφώνεται στο πρόγραμμα του Β΄ Επιπέδου

«Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις Νέες Τεχνολογίες Υπολογιστών και

Επικοινωνιών».

Σκοπός και διδακτικοί στόχοι

Α) Ως προς το γνωστικό αντικείμενο

Οι μαθητές να γνωρίσουν τα διάφορα μέρη ενός λαμπτήρα πυρακτώσεως και να τα

σημειώνουν πάνω στην απεικόνιση μιας τομής του λαμπτήρα.

Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά το σωστό τρόπο σύνδεσης ενός λαμπτήρα με

τους πόλους μιας μπαταρίας σε ένα κύκλωμα.

Β) Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών

Να εξοικειωθούν με το περιβάλλον του εκπαιδευτικού λογισμικού Phet και να

δημιουργούν με ευκολία διαδραστικές προσομοιώσεις χρησιμοποιώντας τα εργαλεία

αυτού του λογισμικού.

Γ) Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία

Να αναπτύξουν οι μαθητές δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας.

Να οργανώνουν τις παρατηρήσεις τους και μέσα από αυτές να καταλήγουν σε

συμπεράσματα.

Παιδαγωγική προσέγγιση

Ο δάσκαλος συμβάλλει στη διαμόρφωση της θετικής στάσης των μαθητών, όταν

χρησιμοποιεί την «εξουσία» του για να δημιουργήσει περιβάλλον εμπιστοσύνης μέσα

στην τάξη εξασφαλίζοντας την ελευθερία της έκφρασης των μαθητών και ένα κλίμα

συναισθηματικής ζεστασιάς, ώστε όλοι οι μαθητές να διατυπώνουν τις απόψεις τους

νιώθοντας ασφάλεια. Η δυνατότητες για διαδραστική προσομοίωση που προσφέρει το

λογισμικό PHET και το εποπτικό υλικό που θα χρησιμοποιηθεί στα πειράματα όχι μόνο

προσανατολίζουν τη διδασκαλία στα ενδιαφέροντα των μαθητών αλλά επιπλέον

μεγιστοποιούν την ενεργό συμμετοχή των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Εκτιμώμενη διάρκεια

Υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί μία (1) διδακτική ώρα για την ολοκλήρωση των

δραστηριοτήτων του διδακτικού σεναρίου.

Οργάνωση διεξαγωγής του σεναρίου

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ - ΥΠΟΘΕΣΗ

Σαν εισαγωγικό ερέθισμα οι μαθητές παρατηρούν με προσοχή τα λαμπάκια και τους

προτρέπουμε να διατυπώσουν τις υποθέσεις τους για τον τρόπο που πρέπει να συνδέσουμε

ένα λαμπάκι με μια μπαταρία ώστε αυτό να ανάβει. Σημειώνουμε τις υποθέσεις τους στον

πίνακα.

ΠΕΙΡΑΜΑ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Με τη βοήθεια του δασκάλου οι μαθητές συμπληρώνουν τις ονομασίες για τα διάφορα

μέρη του λαμπτήρα στην πρώτη εργασία του Φύλλου Εργασιών που έχουν μπροστά τους.

Στη συνέχεια ακολουθώντας τις οδηγίες της δεύτερης εργασίας ανοίγουν το Εργαλείο

κατασκευής κυκλωμάτων του λογισμικού Phet και επιχειρούν να συνδέσουν το λαμπάκι

με την μπαταρία χρησιμοποιώντας τα καλώδια. Ανακοινώνουν τις παρατηρήσεις τους και

στη συνέχεια προσπαθούν να επαναλάβουν τη σύνδεση με τα υλικά που έχει η καθεμιά

ομάδα. Διατυπώνουν το συμπέρασμα, το οποίο γράφεται στον πίνακα και στο Φύλλο

Εργασίας που έχουν οι μαθητές.

ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ

Οι μαθητές συμπληρώνουν την τρίτη εργασία του Φύλλου Εργασίας και ανακοινώνουν τις

απαντήσεις τους.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΡΩΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: Να σημειώσεις τα διάφορα μέρη που έχει ένα λαμπάκι:

1) …………………………………….

2) …………………………………….

3) ……………………………………..

4) ……………………………………..

5) ……………………………………..

6) ……………………………………

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: Από το μενού Έναρξη των Windows επιλέξτε Όλα τα

προγράμματα και κάντε κλικ στο πρόγραμμα Phet (1). Στον κατάλογο που

εμφανίζεται κάντε κλικ στο Εργαλείο κατασκευής κυκλωμάτων (μόνο DC)

(2).

1 2

Στο παράθυρο που εμφανίζεται προσπαθήστε να συνδέσετε το λαμπάκι με την

μπαταρία ώστε αυτό να ανάβει. Τα υλικά (καλώδιο 1, μπαταρία 2, λαμπάκι 3)

μπορείτε να τα μετακινήσετε στην μπλε επιφάνεια αν κάνετε κλικ πάνω στο

εικονίδιο και ύστερα τα σύρετε με το ποντίκι.

Ανακοινώστε τις παρατηρήσεις σας.

Προσπαθήστε τώρα με τα υλικά που έχετε μπροστά σας (καλώδια, λαμπάκι,

μπαταρία) να κάνετε μια παρόμοια σύνδεση, ώστε το λαμπάκι να ανάβει στην

πραγματικότητα.

Πώς πρέπει να συνδέω ένα λαμπάκι με μια μπαταρία χρησιμοποιώντας

καλώδια ώστε το λαμπάκι να ανάβει;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: ………………………………………………………………

………………………………………………………………………...................

…………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………...

ΤΡΙΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ:

1) Σχεδιάστε δύο καλώδια για να συνδέσετε την μπαταρία με το λαμπάκι, έτσι

ώστε αυτό να φωτίζει.

2) Σε ποιες από τις παρακάτω συνδέσεις το λαμπάκι ανάβει;

Απάντηση: Το λαμπάκι ανάβει στις συνδέσεις ………………………………..

Να επαληθεύσετε τις επιλογές σας χρησιμοποιώντας τα πραγματικά υλικά.

Φυσική Ε΄ 6.3. ΄΄Πότε ανάβει το λαμπάκι;΄΄

Education

Transcript of Φυσική Ε΄ 6.3. ΄΄Πότε ανάβει το λαμπάκι;΄΄