Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

83
Σύγχρονη Θεραπευτική Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης Αντιμετώπιση Υπέρτασης Νεώτερες κατευθυντήριες οδηγίες της Νεώτερες κατευθυντήριες οδηγίες της ESH/ESC ESH/ESC ( ( Απρίλιος 03) Απρίλιος 03) Νεώτερες κατευθυντήριες οδηγίες της Νεώτερες κατευθυντήριες οδηγίες της JNC VII JNC VII ( ( Μάιος 03) Μάιος 03) Ομάδα εργασίας «υπέρταση & καρδιά» της Ομάδα εργασίας «υπέρταση & καρδιά» της ΕΚΕ ΕΚΕ Ανδρέας Ανδρέας Πιτταράς Πιτταράς

description

Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης. Νεώτερες κατευθυντήριες οδηγίες της ESH/ESC ( Απρίλιος 03) Νεώτερες κατευθυντήριες οδηγίες της JNC VII ( Μάιος 03) Ομάδα εργασίας «υπέρταση & καρδιά» της ΕΚΕ Ανδρέας Πιτταράς. Ορισμοί και ταξινόμηση της ΑΠ (mmHg). ESC/ESH 2003. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Page 1: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Σύγχρονη Θεραπευτική Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση ΥπέρτασηςΑντιμετώπιση Υπέρτασης

Νεώτερες κατευθυντήριες οδηγίες της Νεώτερες κατευθυντήριες οδηγίες της ESH/ESC ESH/ESC ((Απρίλιος 03)Απρίλιος 03)

Νεώτερες κατευθυντήριες οδηγίες της Νεώτερες κατευθυντήριες οδηγίες της JNC VII (JNC VII (Μάιος Μάιος 03)03)

Ομάδα εργασίας «υπέρταση & καρδιά» της ΕΚΕΟμάδα εργασίας «υπέρταση & καρδιά» της ΕΚΕ Ανδρέας ΠιτταράςΑνδρέας Πιτταράς

Page 2: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Στάδιο ΣΑΠ ΔΑΠΙδανική < 120 < 80Φυσιολογική 120-129 80-84Υψηλή Φυσιολογική 130-139 85-89Στάδιο 1 ΑΥ (ήπια) 140-159 90-99Στάδιο 2 ΑΥ (μέτρια) 160-179 100-09Στάδιο 3 ΑΥ (σοβαρή) 180 110Μεμονωμένη συστολική ΑΥ 140 < 90

Ορισμοί και ταξινόμηση της ΑΠ (mmHg)

ESC/ESH 2003

Page 3: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Στάδιο ΣΑΠ ΔΑΠΦυσιολογική < 120 και < 80Προυπέρταση 120-139 ή 80-89

Στάδιο 1 ΑΥ (ήπια) 140-159 ή 90-99Στάδιο 2 ΑΥ (μέτρια) 160-179 ή 100-09

Μεμονωμένη συστολική ΑΥ 140 < 90

Ταξινόμηση της ΑΠ (mmHg)

JNC VII

Page 4: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Σημασία προυπέρτασης Αυξημένη επίπτωση ΑΥ Η σχέση ΑΠ και καρδιαγγειακού κινδύνου είναι συνεχής,

σταθερή και ανεξάρτητη από την παρουσία άλλων παραγόντων κινδύνου

Για κάθε αύξηση της ΑΠ πάνω από την τιμή των 115/75 mmHg 2πλασιάζεται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος.

Ατομα νορμοτασικά στην ηλικία των 55 ετών έχουν 90% πιθανότητα να γίνουν υπερτασικά στην εξέλιξη του υπόλοιπου χρόνου της ζωής τους.

Η Προυπέρταση σηματοδοτεί την ανάγκη για υγιειονοδιαιτητικά μέτρα που θα μειώνουν την ΑΠ και θα προλαμβάνουν την ανάπτυξη της ΑΥ

JNC VII

Page 5: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Επίπεδα τιμών ΑΠ (mmHg) για τον ορισμό της ΑΥ

ΣΑΠ ΔΑΠ

ΑΠ ΙατρείουΑΠ Ιατρείου 140 90

2424ωρη ΑΠωρη ΑΠ 125 80

Μετρήσεις στο σπίτιΜετρήσεις στο σπίτι(Περιπατητική ΑΠ)(Περιπατητική ΑΠ)

135 85

ESC/ESH 2003JNC VII

Page 6: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

ΙΔΑΝΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΠ • ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ1. ΚΑΦΕΙΝΗ (1h) , ΚΑΠΝΙΣΜΑ (30min)

2. ΑΔΡΕΝΕΡΓΙΚΟΙ ΕΞΩΓΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ (Ρινικά αποσυμφορητικά με φαινυλεφρίνη, Οφθαλμικά διασταλτικά κόρης)

3.ΗΣΥΧΟ, ΖΕΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.

4.ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΟΙΚΙΑΣ ΣΕ ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ (24-ωρη ΑΠ προτιμητέα)

Page 7: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

ΙΔΑΝΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΠ • ΘΕΣΗ

1. ΚΑΘΙΣΤΟΣ: ΗΡΕΜΟΣ, ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΚΟΡΜΟΥ, ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΒΡΑΧΙΟΝΑ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

2.ΟΡΘΙΟΣ: (ΑΜΕΣΩΣ & ΜΕΤΑ 2min) > 65 ετών, ΣΔ, ΦΑΡΜΑΚΑ

Page 8: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

ΙΔΑΝΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΠ ΤΡΟΠΟΣ

1. Φούσκωμα περιχειρίδας γρήγορα 20-30 mmHg >SBP (εξαφάνιση σφυγμού κερκιδικής αρτηρίας)

2. Ξεφούσκωμα 3mmHg/sec.

3. KOROTKOFF V (παιδιά IV).

4. Ηχοι KOROTKOFF ασθενείς : Σήκωμα βραχίονα, σφίξιμο γροθιάς 5-10 φορές.

Page 9: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

ΙΔΑΝΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΠΙΔΑΝΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΠ • ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣΣ

1.1. ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΕΡΙΧΕΙΡΙΔΟΣ ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΕΡΙΧΕΙΡΙΔΟΣ : (2/3 μήκους : (2/3 μήκους βραχίονα, εάν όχι πάνω από την βραχιόνια βραχίονα, εάν όχι πάνω από την βραχιόνια αρτηρία, μικρή περιχειρίδα >> BPαρτηρία, μικρή περιχειρίδα >> BP

2.2. MANOMETΡOMANOMETΡO : Ρύθμιση ανά 6 μήνες σε : Ρύθμιση ανά 6 μήνες σε σύγκριση με υδραργυρικόσύγκριση με υδραργυρικό

3. 3. ΝΕΟΓΝΑΝΕΟΓΝΑ : Doppler : Doppler

Page 10: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

ΙΔΑΝΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΠ • ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ τυποποιημένες

πχ BP : 140/90 mmHg , καθιστός, δ.βραχίονας, μεγάλη περιχειρίδα.

Page 11: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

ΙΔΑΝΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΠ VI• ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ1. Δύο μετρήσεις απέχουσες Διαφορά ΑΠ > 5 mmHg - επιπρόσθετες μετρήσεις

μέχρι που δύο να είναι παραπλήσιες2. Για διάγνωση : 3 εκτιμήσεις με εβδομαδιαίο

διάστημα μεταξύ τους.3. Και στους δύο βραχίονες, μετά στον βραχίονα με

την υψηλότερη ΑΠ4.>> ΑΠ (<30 ετών) μέτρηση πίεσης ποδιού

Page 12: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Μέτρηση ΑΠ στο σπίτι

• Eνθαρρύνεται ώστε: Να παρέχονται στον

ιατρό περαιτέρω πληροφορίες προ της θεραπευτικής του παρέμβασης.

Να βελτιωθεί η συμμόρφωση του ασθενή στην θεραπεία

Να εκτιμηθεί η υπέρταση λευκής μπλούζας

• Aποφεύγεται όταν: Προκαλεί άγχος στον

ασθενή. Οδηγεί το άτομο σε

προσπάθεια αυτορρύθμισης της χορηγούμενης φαρμακευτικής αγωγής.

ESC/ESH 2003JNC VII

Page 13: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Παράγοντες που επηρεάζουν την πρόγνωση του υπερτασικού ατόμου

• Στάδιο ΑΥ• Συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου• Βλάβες οργάνων στόχων• Σακχαρώδης διαβήτης• Σχετιζόμενες κλινικές καταστάσεις

ESC/ESH 2003

Page 14: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου • Τιμές ΣΑΠ και ΔΑΠ• Άρρεν > 55 ετών• Θήλυ > 65 ετών• Κάπνισμα • Δυσλιπιδαιμία (ολική χοληστερόλη > 250 mg/dl * ή LDL-χοληστερόλη >

155mg/dl*, ή HDL-χοληστερόλη Α < 40, Θ < 48 mg/dl)• Οικογενειακό ιστορικό πρώιμης καρδιαγγειακής

νόσου (Α < 55 ετών, Θ < 65 ετών)• Κεντρική παχυσαρκία(περιφέρεια μέσης Α 102 cm, Γ 88 cm)

• C-αντιδρώσα πρωτεΐνη 1 mg/dlESC/ESH 2003

Page 15: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου Υπέρταση* Κάπνισμα Παχυσαρκία* (BMI >30 kg/m2) Απουσία φυσικής άσκησης Δυσλιπιδαιμία* ΣΔ* Μικροαλβουμινουρία ή GFR <60 ml/min Ηλικία(> 55 Α, >65 Γ) Οικογενειακό ιστορικό πρόωρης ΣΝ

(Α< 55 , Γ< 65)*Συστατικά του μεταβολικού συνδρόμου.

JNC VII

Page 16: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Το Υπερτασικό τοπίο σήμερα ... Το Υπερτασικό τοπίο σήμερα ...

Πόσοι είναι σήμερα οι διαγνωσμένοι Υπερτασικοί ασθενείς ?Είναι ρυθμισμένοι ? Αρκεί η μονοθεραπεία ?Εξατομικευμένη αντιυπερτασική αγωγή ?Μακροπρόθεσμη ρύθμιση ?Σωστη ληψη θεραπευτικων μηνυματων απο οδηγιεςΕχει εκτιμηθεί σωστά η ΣΑΠ ?

Page 17: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΝΟΣΟΥ-ΑΣΘΕΝΟΥΣ

• ΑΠΟΥΣΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ• ΧΡΟΝΙΟΤΗΤΑ ΠΑΘΗΣΗΣ• ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΧΙ ΙΑΣΗ• ΜΗ ΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΔΙΑΚΟΠΗ

ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ• ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ• ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΖΩΗΣ• ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

Page 18: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

• ΜΑΚΡΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ• ΠΟΛΥΠΛΟΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ• ΥΨΗΛΟ ΚΟΣΤΟΣ• ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ• ΑΛΛΑΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ• ΕΛΛΕΙΨΗ ΧΡΟΝΟΥ ΓΙΑ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ• ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ

Page 19: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Σχετικός κίνδυνος στεφανιαίας νόσου σε συνύπαρξη παραγόντων κινδύνου

0

10

20

30

40

50

Hypertension+ hypercholesterol-aemia+ smoking + diabetes + LVH

Hypertension+ hypercholesterol-aemia + smoking

Hypertension+ hypercholesterol-

aemia

Hypertensiononly

Hypertension is defined as a SBP of 150-160mm Hg, Hypercholesterolaemia =

serum cholesterol of 240-262 mg/dl andHDL cholesterol of 33-35 mg/dl

44

1913

6

Kannel (1992)

10-year probability (%)

Page 20: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Βλάβη οργάνων-στόχων (ΒΟΣ)ως προγνωστικός παράγων στην ΑΥ

• ΥΑΚ (ΗΚΓ: Sokolow-Lyons >38mm, Cornell >2440 mm*ms, Echo: LVMI Α 125, Θ 110 g/m2)

• Υπερηχογραφικές ενδείξεις πάχυνσης του αρτηριακού τοιχώματος (IMT καρωτίδων 0.9 mm) ή παρουσίας αθηροσκληρυντικής πλάκας

• Μικρή αύξηση της κρεατινίνης ορού (Α 1.3-1.5, Θ 1.2-1.4 mg/dl)

• Μικροαλβουμινουρία (30-300 mg/24h, αλβουμίνη/κρεατινίνη Α22, Θ 31 mg/g, Α 2.5, Θ 3.5 mg/mmol)

ESC/ESH 2003

Page 21: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Σχετιζόμενες κλινικές καταστάσεις ως προγνωστικοί παράγοντες στην ΑΥ

• Εγκεφαλική αγγειακή νόσος: ισχαιμικό ΑΕΕ, εγκεφαλική αιμορραγία, παροδικό ΑΕΕ

• Καρδιακή νόσος: ΟΕΜ, στηθάγχη, PTCA/CABG, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

• Νεφρική νόσος: διαβητική νεφροπάθεια, νεφρική ανεπάρκεια (Cr Α >1.5, Θ >1.4 mg/dl), πρωτεϊνουρία (>300 mg/24h)

• Περιφερική αγγειακή νόσος• Προχωρημένου βαθμού αμφιβληστροειδοπάθεια:

αιμορραγίες ή εξιδρώματα, οίδημα οπτικής θηλής

ESC/ESH 2003

Page 22: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Στόχοι της εκτίμησης του υπερτασικού ατόμου

1. Μελέτη του τρόπου ζωής του ατόμου και αναγνώριση των τυχόν συνυπαρχόντων παραγόντων κινδύνου ή παθολογικών καταστάσεων που επηρεάζουν την πρόγνωση και την συνιστώμενη θεραπεία

2. Αποκάλυψη των πιθανών αιτιών της υψηλής ΑΠ

3. Μελέτη της παρουσίας/απουσίας ΒΟΣ και καρδιαγγειακής νόσου

JNC VII ESC/ESH 2003

Page 23: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αίτια δευτεροπαθούς ΑΥ Σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο ΑΥ από λήψη φαρμάκων Χρόνια νεφρική νόσο Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός Νεφραγγειακή νόσο Χρόνια θεραπεία με στεροειδή και Cushing’s syndrome Φαιοχρωμοκύτωμα Στένωση ισθμού αορτής Παθήσεις θυρεοειδούς ή παραθυρεοειδών

JNC VII

Page 24: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Εργαστηριακές Εξετάσεις ρουτίνας στο υπερτασικό άτομο

• Γλυκόζη πλάσματος (κατά προτίμηση νηστείας)

• Ολική χοληστερόλη ορού• HDL• Τριγλυκερίδια ορού νηστείας• Ουρικό οξύ • Κρεατινίνη ορού• Κάλιο ορού• Αιμοσφαιρίνη και Αιματοκρίτης• Γενική εξέταση ούρων • ΗΚΓ

+ LDL+ Ασβέστιο ορού- ουρικό οξύ

ESC/ESH 2003 JNC VII

Page 25: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Προτεινόμενες εργαστηριακές εξετάσεις στο υπερτασικό άτομο

• Echo καρδιάς

• U/S καρωτίδων και μηριαίων αρτηριών

• C-αντιδρώσα πρωτεΐνη

• Μικροαλβουμινουρία (απαραίτητη εξέταση σε διαβητικούς ασθενείς)

• Ποσοτικός προσδιορισμός πρωτεϊνουρίας (εάν το stick ούρων είναι θετικό)

• Βυθοσκόπηση (σε σοβαρού βαθμού ΑΥ)

ESC/ESH 2003

Page 26: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Εκτεταμένος εργαστηριακός έλεγχος (πεδίο ειδικών)

• Επιπλεγμένη ΑΥ: εκτίμηση εγκεφαλικής, καρδιακής και νεφρικής λειτουργίας

• Διερεύνηση δευτεροπαθούς ΑΥ: Μέτρηση ρενίνης, αλδοστερόνης, κορτικοστεροειδών, κατεχολαμινών, αγγειογραφία, υπερηχογράφημα νεφρών και επινεφριδίων, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου

ESC/ESH 2003

Page 27: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Στόχοι αντιυπερτασικής θεραπείας

Μέγιστη δυνατή μείωση της καρδιαγγειακής και νεφρικής νοσηρότητας και θνητότητας

Μείωση της ΑΠ σε επίπεδα <140/90 mmHg or ΑΠ <130/80 mmHg σε ασθενείς με ΣΔ ή χρόνια νεφρική νόσο

• Η μείωση της ΑΠ σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα σε όλους τους υπερτασικούς ασθενείς είναι επιθυμητή, εφόσον είναι ανεκτή.

Ιδιαίτερη προσπάθεια να επιτευχθεί ρύθμιση της ΣΑΠ ιδίως στα άτομα >50 ετών

ESC/ESH 2003JNC VII

Page 28: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Διαστρωμάτωση καρδιαγγειακού κινδύνου ΑΠ (mmHg)

Άλλοι ΠΚ και ατομικό ιστορικό

ΦυσιολογικήΣΑΠ 120-129 ή ΔΑΠ 80-84

Υψηλή Φυσιολ/κή ΣΑΠ 130-139 ή ΔΑΠ 85-89

Στάδιο 1 ΣΑΠ 140-159 ή ΔΑΠ 90-99

Στάδιο 2ΣΑΠ 160-179 ή ΔΑΠ 90-99

Στάδιο 3ΣΑΠ 180 ή ΔΑΠ 110

Άνευ λοιπών ΠΚ

Χαμηλός κίνδυνος

Χαμηλός κίνδυνος

Ήπιος κίνδυνος

Μέτριος κίνδυνος

Υψηλός κίνδυνος

1-2 ΠΚ Ήπιος κίνδυνος

Ήπιος κίνδυνος

Μέτριος κίνδυνος

Μέτριος κίνδυνος

Πολύ υψηλός κίνδυνος

3 ή ΠΚ ή ΒΟΣ ή

διαβήτης

Μέτριος κίνδυνος

Υψηλός κίνδυνος

Υψηλός κίνδυνος

Υψηλός κίνδυνος

Πολύ υψηλός κίνδυνος

ΣΚΚ Υψηλός κίνδυνος

Πολύ υψηλός

κίνδυνος

Πολύ υψηλός κίνδυνος

Πολύ υψηλός κίνδυνος

Πολύ υψηλός κίνδυνος

ESC/ESH 2003

Page 29: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Εκτίμηση λοιπών παραγόντων κινδύνου, ΒΟΣ (ιδιαίτερα νεφρών), Διαβήτη, ΣΚΚ

Έναρξη μέτρων αλλαγής τρόπου ζωής και διόρθωση λοιπών παραγόντων κινδύνου ή

νόσων

Εκτίμηση απόλυτου ΚΑΚ

Υψηλός/Πολύ υψηλός

Έναρξη ΦΑ

Μέτριος

Παρακολούθηση της ΑΠ

Χαμηλός

Καμία παρέμβαση στην ΑΠ

Υψηλή Φυσιολογική ΑΠ (130-139/ 85-89 mmHg) σε αρκετές επισκέψεις στο ιατρείο

ESC/ESH 2003

Page 30: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Εκτίμηση απόλυτου ΚΑΚ

Υψηλός/ πολύ υψηλός

Μέτριος Χαμηλός

Άμεση έναρξη ΦΑ

Στάδιο 1 και 2 ΑΥ

Παρακολούθηση της ΑΠ και λοιπών ΠΚ για

τουλάχιστον 3 μήνες

Παρακολούθηση της ΑΠ και λοιπών ΠΚ για 3-12 μήνες

ΣΑΠ 140 ή

ΔΑΠ 90 mmHg

ΣΑΠ <140 και ΔΑΠ <90 mmHg

ΣΑΠ <140 ή ΔΑΠ <90 mmHg

ΣΑΠ 140-159 ή ΔΑΠ 90-99 mmHg

Έναρξη ΦΑ

Συνέχιση παρακο-

λούθησηςΣυνέχιση

παρακολού-θησης

Πιθανή έναρξη αγωγής-λαμβάνεται υπόψιν η προτίμηση

του ασθενή

ESC/ESH 2003

Page 31: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Στάδιο 3 ΑΥ (180/110 mmHg) σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις εντός ολίγων ημερών)

Άμεση έναρξη ΦΑ

Εκτίμηση λοιπών ΠΚ, διαβήτη, ΣΚΚ

Προσθήκη υγιειονοδιαιτικών μέτρων και διόρθωση λοιπών ΠΚ ή νόσων ESC/ESH 2003

Page 32: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Μη-επιθυμητό επίπεδο ΑΠ Απουσία ή παρουσία ΒΟΣ και παραγόντων κινδύνου

Επιλογή μεταξύ

Χορήγησης ενός φαρμάκου σε χαμηλή

δόση

Συνδυασμού 2 φαρμάκων σε χαμηλή δόσηΕάν ο στόχος της ΑΠ

δεν έχει επιτευχθείΙδιο φάρμακο στη μέγιστη

δόση

Χορήγηση άλλου φαρμάκου σε χαμηλή

δόση

Προηγούμενος συνδυασμός σε μέγιστη δόση

Προσθήκη τρίτου φαρμάκου σε χαμηλή δόση

Εάν ο στόχος της ΑΠ δεν έχει επιτευχθεί Συνδυασμός 3 φαρμάκων

σε δραστικές δόσειςΜονοθεραπεία σε πλήρη δοσολογία

Συνδυασμός 2-3 φαρμάκων

ESC/ESH 2003

Page 33: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιμετώπιση της ΑΥΑΠ ΣΑΠ

mmHg ΔΑΠ

mmHg

Υγιεινοδιαιτητικά μέτρα

Αρχική επιλογή φαρμάκου Χωρίς αναγκαστικές

ενδείξεις Με υποχρεωτικές

ενδείξεις

Φυσιολογική <120 and <80 Ενθάρρυνση

Προυπέρταση

120–139 or 80–89 Ναί Δεν ενδείκνυνται φαρμακευτική αγωγή

Φάρμακα για τις υποχρεωτικές ενδείξεις

ΑΥ σταδίου 1 140–159 or 90–99 Ναί Θειαζιδικά διουρητικά για τους περισσότερους. Χρησιμοποίησε ACEI, ARB, BB, CCB, ή συνδυασμό.

Φάρμακα για τις υποχρεωτικές ενδείξεις Επιπρόσθετα αντιυπερτασικά αν χρειάζονται (διουρητικά, ACEI, ARB, BB, CCB)

ΑΥ σταδίου 2 >160 or >100 Ναί Συνδυασμό δύο φαρμάκων για τους περισσότερους (συνήθως διουρητικό με ACEI ή ARB ή BB ήCCB).

JNC VII

Page 34: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

42.418 υπερτασικοί υψηλού κινδύνουΠρωτογενή σημεία: Θανατηφόρα ΣΝ ή μη

θανατηφόρο ΕΜC

umul

ativ

e C

HD

Eve

nt R

ate

0

.04

.08

.12

.16

.2

Years to CHD Event0 1 2 3 4 5 6 7

Number at Risk: Chlorthalidone 15,255 14,477 13,820 13,102 11,362 6,340 2,956 209 Amlodipine 9,048 8,576 8,218 7,843 6,824 3,870 1,878 215 Lisinopril 9,054 8,535 8,123 7,711 6,662 3,832 1,770 195

ChlorthalidoneAmlodipineLisinopril

ALLHATALLHAT

RR (95% CI) p value

A/C 0.98 (0.90-1.07) 0.65

L/C 0.99 (0.91-1.08) 0.81

Page 35: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Οφέλη φαρμακευτικής αντιυπερτασικής αγωγής

• Τα κύρια οφέλη της αντιυπερτασικής θεραπείας προκύπτουν από την ελάττωση της ΑΠ per se.

• Οι κύριες κατηγορίες αντιυπερτασικών σκευασμάτων-διουρητικά, β-αποκλειστές, ανταγωνιστές ασβεστίου, ΑΜΕΑ, ανταγωνιστές των ΑΤ1 υποδοχέων είναι κατάλληλες για έναρξη και διατήρηση της θεραπείας

ESC/ESH 2003

Page 36: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Επιλογή αρχικού αντιυπερτασικού φαρμάκου

• Τα θειαζιδικά διουρητικά πρέπει να είναι το πρώτο χορηγούμενο φάρμακο είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με άλλα αντιυπερτασικά

• Καταστάσεις υψηλού κινδύνου αποτελούν υποχρεωτικές ενδείξεις για την χορήγηση των άλλων αντιυπερτασικών φαρμάκων

• Η έμφαση στην αναγνώριση της πρώτης κατηγορίας αντιυπερτασικού φαρμάκου που θα χρησιμοποιηθεί έχει ξεπεραστεί από την ανάγκη χορήγησης δύο ή περισσότερων φαρμάκων σε συνδυασμό με στόχο την ρύθμιση της ΑΠ

JNC VII

ESC/ESH 2003

Page 37: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Μονοθεραπεία vs συνδυασμού• Οι περισσότεροι ασθενείς θα χρειασθούν 2 ή περισσότερα

φάρμακα για να πετύχουν ρύθμιση της ΑΠ• Αν η ΑΠ είναι >20/10 mmHg πάνω από την τιμή στόχο,

μπορεί να αρχίσει θεραπεία με συνδυασμό φαρμάκων, εκ των οποίων ένα πρέπει να είναι θειαζιδικό διουρητικό

• Είναι πιθανό ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών να χρειαστεί συνδυασμό φαρμάκων για να πετύχουν ρύθμιση της ΑΠ.

• Λαμβάνοντας υπόψιν τη βασική ΑΠ και την παρουσία τυχόν επιπλοκών, φαίνεται λογική η έναρξη της θεραπείας είτε με ένα μόνο παράγοντα είτε με συνδυασμό δύο φαρμάκων σε χαμηλή δόση. Υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα σε κάθε θεραπευτική προσέγγιση

JNC VII

ESC/ESH 2003

Page 38: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Διουρητικά

Αποκλειστές AT1

Ανταγωνιστές Ca

β-αποκλειστές

α-αποκλειστές

ΑΜΕΑΠιθανοί συνδυασμοί των διαφόρων κατηγοριών αντιυπερτασικών σκευασμάτων. Οι πιο δόκιμοι συνδυασμοί αντιστοιχούν στις παχιές γραμμές. ΑΜΕΑ, αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης. Αποκλειστές ΑΤ1, αποκλειστές των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ. Εντός των πλαισίων αναφέρονται εκείνες οι κατηγορίες αντιυπερτασικών για τις οποίες έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικές, σύμφωνα με τα δεδομένα ελεγχόμενων μελετών παρέμβασης.

Page 39: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Επιλογή αντιυπερτασικών φαρμάκων

• Η επιλογή των σκευασμάτων επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες:

Προηγούμενη εμπειρία του ασθενή με συγκεκριμένους φαρμακευτικούς παράγοντες

Κόστος των φαρμάκωνΠροφίλ ΚΑΚ, παρουσία βλάβης οργάνων στόχων,

κλινική καρδιαγγειακή ή νεφρική νόσος ή διαβήτηςΠροτιμήσεις εκάστοτε ασθενή

ESC/ESH 2003

Page 40: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Επίδραση μεταβολών του τρόπου ζωής στην ΑΥ

Μεταβολή Μείωση της ΣΑΠΜείωση ΣΒ 5–20 mmHg/10 kg μείωσης ΣΒ

Αποδοχή δίαιτας DASH 8–14 mmHg

Μείωση άλατος 2–8 mmHg

Ασκηση 4–9 mmHg

Περιορισμός αλκοόλ 2–4 mmHg

JNC VII ESC/ESH 2003

Page 41: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Σακχαρώδης διαβήτης ως προγνωστικός παράγων κινδύνου στην ΑΥ

• Γλυκόζη πλάσματος νηστείας

• 7.0 mmol/l (126 mg/dl)

• Μεταγευματική γλυκόζη πλάσματος

• >11.0 mmol/l (198 mg/dl)

ESC/ESH 2003

Page 42: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιυπερτασική θεραπεία διαβητικών ασθενών (I)

• Για την επίτευξη του στόχου ΑΠ <130/80 mmHg συχνότερα απαιτείται συνδυασμένη θεραπεία.

• Όλα τα αποτελεσματικά και καλά ανεκτά αντιυπερτασικά σκευάσματα μπορούν να χορηγηθούν, γενικώς σε συνδυασμό.

• Η προσθήκη σε αυτούς τους συνδυασμούς ενός α-ΜΕΑ σε ασθενείς με ΣΔ τύπου Ι και ενός αποκλειστή ΑΤ1 σε άτομα που πάσχουν από ΣΔ τύπου ΙΙ έχει σημαντικά νεφροπροστατευτικά οφέλη.

ESC/ESH 2003

Page 43: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιυπερτασική θεραπεία διαβητικών ασθενών (II)

• Σε ασθενείς με ΣΔ ΙΙ και υψηλή φυσιολογική ΑΠ, οι οποίοι πιθανώς μπορούν να επιτύχουν το στόχο της ΑΠ μέσω μονοθεραπείας, το πρώτο φάρμακο που πρέπει να δοκιμάζεται είναι ένας αποκλειστής του ΣΡΑΑ.

• Η εύρεση μικροαλβουμινουρίας σε άτομα με ΣΔ -Ι και ΙΙ είναι ένδειξη έναρξης αντιυπερτασικής αγωγής, ιδιαίτερα με έναν αποκλειστή του ΣΡΑΑ, ανεξαρτήτως των τιμών ΑΠ.

ESC/ESH 2003

Page 44: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιυπερτασική θεραπεία ασθενών με επηρεασμένη νεφρική λειτουργία (I)

• Για την νεφρική προστασία σε άτομα με διαβήτη απαιτείται: αυστηρός έλεγχος της ΑΠ (<130/80 mmHg και ακόμα

χαμηλότερες τιμές εάν πρωτεϊνουρία >1 g/day), ελάττωση της πρωτεϊνουρίας σε επίπεδα όσο το δυνατόν

πλησιέστερα των φυσιολογικών• Για την μείωση της πρωτεϊνουρίας απαιτείται είτε ένας ΑΤ1

αποκλειστής είτε ένας α-ΜΕΑ. • Για την επίτευξη του επιθυμητού επιπέδου ΑΠ απαιτείται

συχνά συνδυασμός φαρμάκων, με την προσθήκη ενός διουρητικού και ενός ανταγωνιστή ασβεστίου.

ESC/ESH 2003

Page 45: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιυπερτασική θεραπεία ασθενών με επηρεασμένη νεφρική λειτουργία (II)

• Για την πρόληψη ή την καθυστέρηση της προόδου της νεφροσκλήρυνσης σε υπερτασικούς μη-διαβητικούς ασθενείς

• ο αποκλεισμός του ΣΡΑΑ φαίνεται ότι είναι σημαντικότερος από τη διατήρηση χαμηλών επιπέδων ΑΠ. Τα δεδομένα αυτά προέρχονται από μελέτες σε υπερτασικούς Αφρο-αμερικάνους, οπότε κατάλληλα διαμορφωμένες έρευνες και σε άλλες εθνικές ομάδες είναι απαραίτητες.

• Ωστόσο, είναι εμφανές ότι πρέπει να μειώνεται άμεσα η ΑΠ σε όλους τους ασθενείς με επηρεασμένη νεφρική λειτουργία.

ESC/ESH 2003

Page 46: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Υπερτροφία αριστεράς κοιλίας

Ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου που αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου

Υποστροφή ΥΑΚ συμβαίνει με την επιθετική ρύθμιση της ΑΠ: Μείωση ΣΒ

Περιορισμός άλατος Όλες οι ομάδες αντιυπερτασικών με την

εξαίρεση των άμεσων αγγειοδιασταλτικών JNC VII

Page 47: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Περιφερική αγγειοπάθεια PAD είναι ισοδύναμη σε κίνδυνο με την ισχαιμική καρδιοπάθεια.

Οποιαδήποτε κατηγορία αντιυπερτασικών μπορεί να χρησιμοποιηθεί στους περισσότερους ασθενείς με PAD.

Επιθετική αντιμετώπιση των λοιπών παραγόντων κινδύνου.

Ασπιρίνη πρέπει να χρησιμοποιείται

JNC VII

Page 48: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Ανοια στην Υπέρταση Ανοια και έκπτωση της πνευματικής λειτουργίας συμβαίνει

συχνότερα στους υπερτασικούς.

Καθυστέρηση της εξέλιξης της άνοιας μπορεί να επέλθει με τα περισσότερα αντιυπερτασικά

JNC VII

Page 49: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Υπέρταση σε γυναίκες Τα αντισυλληπτικά μπορεί να αυξήσουν την ΑΠ και η ΑΠ πρέπει

να ελέγχεται τακτικά. Αντίθετα, η HRT δεν αυξάνει την ΑΠ.

Σε περίπτωση ανάπτυξης ΑΥ, εξέτασε άλλους τρόπους αντισύλληψης

JNC VII

Page 50: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Επιλογή αντιυπερτασικών φαρμάκων (α)• Τα κύρια οφέλη της αντιυπερτασικής αγωγής οφείλονται στην

ίδια τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.• Υπάρχουν στοιχεία ότι συγκεκριμένες φαρμακευτικές

κατηγορίες μπορεί να διαφέρουν ως προς κάποια δράση ή σε ορισμένες ομάδες ασθενών.

• Τα φάρμακα δεν είναι ισοδύναμα σε ό,τι αφορά τις ανεπιθύμητες ενέργειες, ιδιαίτερα επί δεδομένου ασθενούς.

• Οι μείζονες κατηγορίες αντιυπερτασικών παραγόντων – διουρητικά, β-αποκλειστές, ανταγωνιστές ασβεστίου, αναστολείς του ΜΕΑ, ανταγωνιστές υποδοχέων αγγειοτασίνης – είναι κατάλληλες για την έναρξη και διατήρηση της αγωγής.

Page 51: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Επιλογή αντιυπερτασικών φαρμάκων (β)

• Η έμφαση στον εντοπισμό της πρώτης κατηγορίας φαρμάκων που πρέπει να χρησιμοποιηθεί είναι ίσως ξεπερασμένη, λόγω της ανάγκης να χρησιμοποιούνται δύο ή περισσότερα φάρμακα σε συνδυασμό, για την επίτευξη της αρτηριακής πίεσης στόχος.

• Στα πλαίσια των διαθέσιμων στοιχείων, η επιλογή φαρμάκων θα επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες, όπως:– Προηγούμενη εμπειρία του ασθενή με αντιυπερτασικούς παράγοντες– Κόστος φαρμάκων– Προφίλ κινδύνου, παρουσία ή απουσία βλάβης οργάνου στόχος, κλινική

καρδιαγγειακή ή νεφρική νόσος ή διαβήτης– Προτίμηση του ασθενή.

Page 52: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Ενδείξεις και αντενδείξεις για τις κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων

Αντενδείξεις

Κατηγορία Ενδείξεις που ευνοούντη χρήση Υποχρεωτικές Πιθανές

Διουρητικά (θειαζιδικά)

Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια,ηλικιωμένοι, μεμονωμένη συστολική υπέρταση, υπερτασικοί Αφρικανικής καταγωγής

Ουρική αρθρίτιδα Κύηση

Διουρητικά(της αγκύλης)

Νεφρική ανεπάρκεια, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Διουρητικά(Αντ.αλδ/ρόνης)

Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου

Νεφρική ανεπάρκεια,υπερκαλιαιμία

Page 53: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Ενδείξεις και αντενδείξεις για τις κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων

Αντενδείξεις

Κατηγορία Ενδείξεις που ευνοούντη χρήση Υποχρεωτικές Πιθανές

β-αποκλειστές Στηθάγχη, μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια (τιτλοποίηση), κύηση, ταχυαρρυθμίες

Άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπά-θεια, κολπο-κοιλιακός αποκλεισμός (βαθμού 2 ή 3)

Περιφερική αγγειοπάθεια, δυσανεξία στη γλυκόζη, αθλητές και σωματικά δραστήριοι ασθενείς

Page 54: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Ενδείξεις και αντενδείξεις για τις κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων

Αντενδείξεις

Κατηγορία Ενδείξεις που ευνοούντη χρήση Υποχρεωτικές Πιθανές

Ανταγωνιστές ασβεστίου(διυδροπυριδίνες)

Ηλικιωμένοι ασθενείς, μεμονωμένη συστολική υπέρταση, στηθάγχη, περιφερική αγγειοπάθεια, καρωτιδική αθηροσκλήρυνση, κύηση

Ταχυαρρυθμίες,συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Page 55: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Ενδείξεις και αντενδείξεις για τις κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων

Αντενδείξεις

Κατηγορία Ενδείξεις που ευνοούντη χρήση Υποχρεωτικές Πιθανές

Ανταγωνιστές ασβεστίου(verapamil, diltiazem)

Στηθάγχη, καρωτιδική αθηροσκλήρυνση, υπερκοιλιακή ταχυκαρδία

Κολποκοιλιακός αποκλεισμός (βαθμού 2 ή 3), συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Page 56: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Ενδείξεις και αντενδείξεις για τις κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων

Αντενδείξεις

Κατηγορία Ενδείξεις που ευνοούντη χρήση Υποχρεωτικές Πιθανές

Αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτασίνης (ΑΜΕΑ)

Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, δυσλειτουργία αριστερής κοιλίας, μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου, μη διαβητική νεφροπάθεια, διαβητική τύπου 1 νεφροπάθεια, πρωτεϊνουρία

Κύηση, υπερκαλιαιμία, αμφίπλευρη στένωση νεφρικής αρτηρίας

Page 57: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Ενδείξεις και αντενδείξεις για τις κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων

Αντενδείξεις

Κατηγορία Ενδείξεις που ευνοούντη χρήση Υποχρεωτικές Πιθανές

Ανταγωνιστές υποδοχέων αγγειοτασίνης II (AT1-αποκλειστές)

Διαβητική τύπου 2 νεφροπάθεια, διαβητική μικροαλβουμινουρία, πρωτεϊνουρία, υπερτροφία αριστερής κοιλίας, βήχας λόγω αναστολέα του ΜΕΑ

Κύηση, υπερκαλιαιμία, αμφίπλευρη στένωση νεφρικής αρτηρίας

Page 58: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Ενδείξεις και αντενδείξεις για τις κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων

Αντενδείξεις

Κατηγορία Ενδείξεις που ευνοούντη χρήση Υποχρεωτικές Πιθανές

α-αποκλειστές Υπερπλασία προστάτη (BPH), υπερλιπιδαιμία

Ορθοστατική υπόταση

Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Page 59: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Υποχρεωτικές ενδείξεις για εξατομικευμένη χρήση αντιυπερτασικών φαρμάκων

Υποχρεωτική ένδειξη Θεραπεία εκλογής Clinical Trial BasisACC/AHA Heart Failure Guideline, MERIT-HF, COPERNICUS, CIBIS, SOLVD, AIRE, TRACE, ValHEFT, RALES

ACC/AHA Post-MI Guideline, BHAT, SAVE, Capricorn, EPHESUS

ALLHAT, HOPE, ANBP2, LIFE, CONVINCE,INSIGHT

THIAZ, BB, ACEI, ARB, ALDO ANT

BB, ACEI, ALDO ANT

THIAZ, BB, ACE, CCB

Καρδιακή ανεπάρκεια

Μετά από έμφραγμα

Ατομα υψηλού κινδύνου

JNC VII

Page 60: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιυπερτασική αγωγή στους ηλικιωμένους • Οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες δεν αφήνουν πολλές

αμφιβολίες ότι οι πιο ηλικιωμένοι ασθενείς με συστολική-διαστολική ή μεμονωμένη συστολική υπέρταση επωφελούνται από την αντιυπερτασική αγωγή, ως προς τη μειωμένη καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμότητα.

• Η έναρξη αντιυπερτασικής αγωγής σε ηλικιωμένους ασθενείς πρέπει να ακολουθεί τις γενικές κατευθυντήριες οδηγίες, αλλά θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα σταδιακή, κυρίως σε ευπαθή άτομα.

• Η μέτρηση της ΑΠ πρέπει επίσης να γίνεται σε όρθια θέση, για να αποκλείονται οι ασθενείς με έντονη υπόταση θέσης και να αξιολογείται η επίδραση της αγωγής ανάλογα με τη θέση του σώματος.

Page 61: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιυπερτασική αγωγή στους ηλικιωμένους

• Πολλοί ηλικιωμένοι ασθενείς θα έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου, βλάβη οργάνου στόχου και συνοδές καρδιαγγειακές παθήσεις, στα οποία πρέπει να προσαρμόζεται η επιλογή του πρώτου φαρμάκου.

• Πολλοί ηλικιωμένοι ασθενείς θα χρειασθούν δύο ή περισσότερα φάρμακα για της ρύθμιση της ΑΠ, ιδιαίτερα αφού είναι συχνά δύσκολο να μειωθεί η συστολική ΑΠ σε επίπεδα κάτω των 140 mmHg.

• Σε ό,τι αφορά άτομα ηλικίας 80 ετών και άνω, μία πρόσφατη μετα-ανάλυση κατέληξε ότι τα μοιραία και μη μοιραία καρδιαγγειακά επεισόδια, αλλά όχι και η θνησιμότητα, μειώνονται με την αντιυπερτασική αγωγή.

Page 62: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιυπερτασική αγωγή σε διαβητικούς

• Μη φαρμακολογικά μέτρα (ιδιαίτερα απώλεια σωματικού βάρους και μείωση πρόσληψης άλατος) πρέπει να ενθαρρύνονται σε όλους τους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, ανεξάρτητα από την ισχύουσα αρτηριακή πίεση. Τα μέτρα αυτά μπορεί να είναι αρκετά για τη ρύθμιση της ΑΠ σε ασθενείς με υψηλά φυσιολογική ΑΠ ή υπέρταση βαθμού 1 και μπορεί να αναμένεται ότι θα διευκολύνουν τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης με αντιυπερτασικούς παράγοντες.

• Η αρτηριακή πίεση στόχος κατά είναι κάτω των 130/80 mmHg.• Για την επίτευξη αυτού του στόχου, θα απαιτείται συνήθως αγωγή

συνδυασμού.• Συνιστάται να χρησιμοποιούνται όλοι οι αποτελεσματικοί και καλά

ανεκτοί αντιυπερτασικοί παράγοντες, συνήθως σε συνδυασμό.

Page 63: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιυπερτασική αγωγή σε διαβητικούς

• Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η νεφρική προστασία μεγιστοποιείται από την τακτική ένταξη σε αυτούς τους συνδυασμούς ενός AΜΕΑ κατά το διαβήτη τύπου 1 και ενός ανταγωνιστή υποδοχέων αγγειοτασίνης κατά το διαβήτη τύπου 2.

• Σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, με ανώτερη φυσιολογική ΑΠ, που μπορεί ορισμένες φορές να επιτυγχάνουν την ΑΠ στόχο με μονοθεραπεία, το πρώτο φάρμακο που θα δοκιμάζεται πρέπει να είναι αποκλειστής του συστήματος ρενίνης – αγγειοτασίνης.

• Η μικροαλβουμινουρία σε διαβητικούς τύπου 1 ή 2 είναι ένδειξη για αντιυπερτασική αγωγή, ιδιαίτερα με αποκλειστή του συστήματος ρενίνης – αγγειοτασίνης, ανεξάρτητα από τις τιμές αρτηριακής πίεσης.

Page 64: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιυπερτασική αγωγή σε διαταραγμένη νεφρική λειτουργία

• Πριν τη διαθεσιμότητα των αντιυπερτασικών αγωγών, η νεφρική βλάβη ήταν συχνή σε ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση.

• Η νεφρική προστασία κατά το διαβήτη έχει δύο κύριες προυποθέσεις:

– αυστηρή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης(<130/80 mmHg και ακόμα χαμηλότερη εάν πρωτεϊνουρία >1 g/ημέρα)

– μείωση της πρωτεϊνουρίας σε τιμές όσο το δυνατόν πιο κοντά στις φυσιολογικές

• Για τη μείωση της πρωτεϊνουρίας απαιτείται αναστολέας του ΜΕΑ ή αποκλειστής υποδοχέων αγγειοτασίνης.

• Για την επίτευξη της ΑΠ στόχος, απαιτείται συνήθως αγωγή συνδυασμού, με προσθήκη διουρητικού και ανταγωνιστή ασβεστίου.

Page 65: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιυπερτασική αγωγή σε διαταραγμένη νεφρική λειτουργία

• Για την πρόληψη ή καθυστέρηση της νεφροσκλήρυνσης σε υπερτασικούς μη διαβητικούς ασθενείς, ο αποκλεισμός του συστήματος ρενίνης – αγγειοτασίνης φαίνεται σημαντικότερος από την επίτευξη πολύ χαμηλής ΑΠ, αλλά τα μέχρι στιγμής στοιχεία περιορίζονται σε Αφροαμερικανούς υπερτασικούς και απαιτούνται μελέτες σε άλλες εθνολογικές ομάδες. Φαίνεται, ωστόσο, σκόπιμο να μειώνεται εντατικά η ΑΠ σε όλους τους υπερτασικούς ασθενείς με διαταραγμένη νεφρική λειτουργία.

• Πρέπει συχνά να εξετάζεται το ενδεχόμενο ολοκληρωμένης θεραπευτικής παρέμβασης (ανιυπερτασικά, στατίνες, αντιαιμοπεταλιακά κλπ) σε ασθενείς με νεφρική βλάβη.

Page 66: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Δυνητικά ευεργετικές δράσεις των αντιυπερτασικών

Τα θειαζιδικά διουρητικά είναι χρήσιμα στην καθυστέρηση της οστεοπόρωσης

Οι BBs χρήσιμοι σε περιπτώσεις κολπικών ταχυαρρυθμιών, ημικρανίας, υπερθυρεοειδισμού, ιδιοπαθούς τρόμου, περιεγχειρητικής ΑΥ

Οι CCBs χρήσιμοι σε περιπτώσεις συνδρόμου Raynaud’s και αρρυθμιών

Οι Alpha-blockers χρήσιμοι σε υπερτροφία προστάτη

JNC VII

Page 67: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Δυνητικά ανεπιθύμητες δράσεις των αντιυπερτασικών φαρμάκων

Προσοχή στην χορήγηση Θειαζιδών σε ουρική αρθρίτιδα ή υπονατριαιμία BBs σε άσθμα, ΧΑΠ, κ-κ αποκλεισμό δευτέρου ή

τρίτου βα΄θμού ACEIs and ARBs σε έγκυες ή σε γυναίκες που

επιθυμούν κύηση ή σε ιστορικό αγγειοοιδήματος Ανταγωνιστών αλδοστερόνης σε περιπτώσεις

υπερκαλιαιμίας

JNC VII

Page 68: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Στατίνες στους υπερτασικούς ασθενείς

Όλοι οι ασθενείς μέχρι την ηλικία των 80 ετών με ΣΝ, PAD, ΑΕΕ και ΣΔ τύπου ΙΙ, πρέπει να λαμβάνουν μία στατίνη εάν η ολική τους χοληστερόλη είναι > 135 mg/dl, με στόχο την ελάττωσή της κατά περίπου 30%.

• Οι ασθενείς με έκδηλη καρδιαγγειακή νόσο ή προσφάτου διαγνώσεως ΣΔ, των οποίων ο 10ετής καρδιαγγειακός κίνδυνος είναι 20%, πρέπει να λαμβάνουν επίσης μία στατίνη εάν η χοληστερόλη τους είναι > 135 mg/dl.

ESC/ESH 2003

Page 69: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αντιαιμοπεταλιακή θεραπεία σε υπερτασικούς ασθενείς

Σε υπερτασικούς ασθενείς η ασπιρίνη σε χαμηλές δόσεις έχει δειχθεί ότι είναι ωφέλιμη σε άτομα ηλικίας > 50 ετών με μέτρια αύξηση της κρεατινίνης ορού ή με 10ετή συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο 20% (υψηλός κίνδυνος).

• Στους υπερτασικούς ασθενείς η χορήγηση ασπιρίνης σε χαμηλή δόση πρέπει να έπεται του ικανοποιητικού ελέγχου της ΑΠ.

ESC/ESH 2003

Page 70: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Ρύθμιση της ΑΠ

Τάσεις στην επίγνωση, θεραπεία και ρύθμιση της υψηλής ΑΠ σε ενήλικες 18-74 ετών

National Health and Nutrition Examination Survey, Percent

II

1976–80

II(Phase 1)1988–91

II(Phase 2)1991–94 1999–2000

Επίγνωση 51 73 68 70Θεραπεία 31 55 54 59Ρύθμιση 10 29 27 34

Sources: Unpublished data for 1999–2000 computed by M. Wolz, National Heart, Lung, and Blood Institute; JNC 6. JNC VII

Page 71: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Οφέλη από την μείωση της ΑΠ

Μέση μείωσηΑΕΕ 35–40%

Εμφραγμα μυοκαρδίου 20–25%

Καρδιακή ανεπάρκεια 50%

JNC VII

Page 72: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Οφέλη από την μείωση της ΑΠ

Σε ασθενείς με στάδιο 1 ΑΥ και επιπρόσθετους παράγοντες κινδύνου, με μία μείωση της ΣΑΠ κατά 12 mmHg για 10 έτη, θα προλάβουμε 1 θάνατο για κάθε 11

θεραπευομένους ασθενείς.

JNC VII

Page 73: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Σχετική μείωση του κινδύνου θανατηφόρων συμβαμάτων και συνδυασμένων θανατηφόρων και μη συμβαμάτων σε ασθενείς υπό αντιυπερτασική αγωγή

έναντι εικονικού φαρμάκου ή άνευ θεραπείας

Συστολική-Διαστολική ΑΥ Μεμονωμένη Συστολική ΑΥ

Μείωση κινδύνου P Μείωση

κινδύνου P

Θνησιμότητα Συνολική -14% <0.01 -13% 0.02 Καρδιαγγειακή -21% <0.001 -18% 0.01 Μη-καρδιαγγειακή -1% NS NS

Θανατηφόρα και μη συμβάματα Εγκεφαλικά -42% <0.001 -30% <0.001 Στεφανιαία -14% <0.01 -23% <0.001

ESC/ESH 2003

Page 74: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

ΣΔ

Χρόνια νεφρική νόσος

Πρόληψη υποτροπιαζόντων ΑΕΕ

Υποχρεωτικές ενδείξεις για εξατομικευμένη χρήση αντιυπερτασικών φαρμάκων

Υποχρεωτικήένδειξη

Initial Therapy Options

Clinical Trial Basis

NKF-ADA Guideline,

UKPDS, ALLHAT NKF Guideline, Captopril Trial, RENAAL, IDNT, REIN, AASK

PROGRESS

Θειαζίδες, BB, ACE, ARB, CCB

ACEI, ARB

THIAZ, ACEI

JNC VII

Page 75: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Υπέρταση και κύηση Εγκυος γυναίκα με ΑΥ πρέπει να ελέγχεται προσεκτικά

Methyldopa, BBs, and αγγειοδιασταλτικά προτιμούνται για την ασφάλεια του εμβρύου

ACEI and ARBs αντενδείκνυνται στην κύηση.

JNC VII

Page 76: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

U.S. Department of Health and Human

Services

National Institutes of Health

National Heart, Lung, and Blood Institute

The Seventh Report of the Joint National Committee onPrevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure (JNC 7)

National Heart, Lung, and Blood InstituteNational High Blood Pressure Education Program

Page 77: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Target Organ Damage Heart

• Left ventricular hypertrophy• Angina or prior myocardial infarction• Prior coronary revascularization• Heart failure

Brain• Stroke or transient ischemic attack

Chronic kidney disease Peripheral arterial disease Retinopathy JNC VII

Page 78: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

For persons over age 50, SBP is a more important than DBP as CVD risk factor.

Starting at 115/75 mmHg, CVD risk doubles with each increment of 20/10 mmHg throughout the BP range.

Persons who are normotensive at age 55 have a 90% lifetime risk for developing HTN.

Those with SBP 120–139 mmHg or DBP 80–89 mmHg should be considered prehypertensive who require health-promoting lifestyle modifications to prevent CVD.

New Features and Key Messages

JNC VII

Page 79: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

24ωρη μέτρηση της ΑΠ• Όταν παρατηρείται σημαντική διαφορά στις μετρούμενες Όταν παρατηρείται σημαντική διαφορά στις μετρούμενες

τιμές ΑΠ στην ίδια ή σε διαφορετικές επισκέψεις. τιμές ΑΠ στην ίδια ή σε διαφορετικές επισκέψεις. Όταν βρίσκεται υψηλή ΑΠ σε άτομα χαμηλού Όταν βρίσκεται υψηλή ΑΠ σε άτομα χαμηλού

καρδιαγγειακού κινδύνου.καρδιαγγειακού κινδύνου. Σε περίπτωση όπου παρατηρούνται σημαντικές διαφορές Σε περίπτωση όπου παρατηρούνται σημαντικές διαφορές

μεταξύ των τιμών ΑΠ στο σπίτι και στο ιατρείο.μεταξύ των τιμών ΑΠ στο σπίτι και στο ιατρείο. Σε υποψία ανθεκτικότητας στην φαρμακευτική θεραπεία.Σε υποψία ανθεκτικότητας στην φαρμακευτική θεραπεία. Σε περίπτωση συμμετοχής των ασθενών σε κλινικές έρευνες.Σε περίπτωση συμμετοχής των ασθενών σε κλινικές έρευνες.

JNC VII ESC/ESH 2003

Page 80: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Αλγόριθμος θεραπείας της ΑΥ

Μη επίτευξη στόχου (<140/90 mmHg) (<130/80 mmHg σε ΣΔ/Νεφρική νόσο

Επιλογή αρχικού φαρμάκου

Φάρμακα για τις αντίστοιχες ενδείξεις

Επιπρόσθετα φάρμακα αν χρειάζονται (οι λοιπές κατηγορίες)

Με αναγκαστικές ενδείξεις

Υγιεινοδιαιτητικά μέτρα

ΣΤΆΔΙΟ 2 ΑΥ Συνδυασμό 2 φαρμάκων

(συνήθως θειαζιδικό διουρητικό και α-ΜΕΑ,ή ARB, ή BB, ή CCB)

ΣΤΆΔΙΟ 1 ΑΥΘειαζιδικά διουρητικά για

τους περισσότερους. Θεώρηση για α-ΜΕΑ, ARB, BB, CCB, ή

συνδυασμό

Χωρίς αναγκαστικές ενδείξεις

Μη επίτευξη στόχου ΑΠΑύξηση δοσολογίας ή πρόσθεσε άλλο φάρμακο

μέχρι την επίτευξη του στόχου

Παραπομπή σε ειδικό της ΑΥ. JNC VII

Page 81: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

Επιλογή αντιυπερτασικών φαρμάκων (V)• Η κάθε κατηγορία φαρμάκων εμφανίζει

διαφορετικές επιδράσεις είτε στο σύνολο των ατόμων που τα λαμβάνουν, είτε σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών.

• Οι διάφοροι αντιυπερτασικοί παράγοντες δεν παρουσιάζουν τις ίδιες ανεπιθύμητες ενέργειες, ιδιαίτερα σε ένα μεμονωμένο ασθενή.

ESC/ESH 2003

Page 82: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

• Οι κυριότερες συστάσεις σήμερα για την αντιμετώπιση της ΑΥ βασίζονται σε καλά οργανωμένες τυχαιοποιημένες πολυκεντρικές μελέτες που όμως και αυτές έχουν περιορισμούς

• Επιλογή των ασθενών: η εξαγωγή συμπερασμάτων για άτομα διαφορετικού βαθμού ΚΑΚ είναι αμφιβόλου αξιοπιστίας.

• Τα θεραπευτικά προγράμματα των κλινικών μελετών διαφέρουν από αυτά της καθημερινής κλινικής πράξης.

• Η συμμόρφωση την ασθενών στη θεραπεία είναι σε πολύ υψηλότερα επίπεδα στην περίπτωση των ερευνών από ό,τι στην κλινική πράξη.

• Οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες διαρκούν 4-5 έτη, ενώ το προσδόκιμο επιβίωσης ενός μεσήλικα υπερτασικού ασθενή είναι 20-30 έτη.

Page 83: Σύγχρονη Θεραπευτική Αντιμετώπιση Υπέρτασης

• ...Στην σύγχρονη προσέγγιση του υπερτασικού ατόμου η κρίση του θεράποντα ιατρού παραμένει κυρίαρχη