Έκδοση του Σύλλογου Εργαζομένων Ελληνικής Τράπεζας - h t t p : / / s e e t 2 0 0 5 . b l o g s p o t . c o m

ΗΗ ΣΣυυλλλλοογγ ιι κκήή ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΝΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΚΛΑΔΟ – Τεύχος 1 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

Βασικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου ελληνικού τραπεζικού συστήματος

( R E P O R T ΠΡΟ Γ Ρ ΑΜΜΑ ΤΟ Σ “ C O M M U N I C A T E ” – Α π ρ ί λ ι ο ς 2 0 0 7 )

Το τραπεζικό σύστημα της Ελλάδος αποτελείται από τις εμπορικές τράπεζες, τις συνεταιριστικές τράπεζες  , και τους 

ειδικούς  πιστωτικούς  οργανισμούς.  Οι  εμπορικές  τράπεζες  διακρίνονται  ανάλογα  με  το  ιδιοκτησιακό  καθεστώς  σε 

ελεγχόμενες  από  το  Δημόσιο,  εκείνες  δηλαδή  στις  οποίες  το  Δημόσιο  κατέχει  άμεσα  ή  έμμεσα  (μέσω  ταμείων 

δημοσίου συμφέροντος) σημαντικό ποσοστό μετοχών, και σε τράπεζες ιδιωτικών συμφερόντων (ιδιοκτησίας ελλήνων 

ή/και  ξένων  επενδυτών),  ανάλογα  με  το  αν  εφαρμόζονται  οι  διατάξεις  του  βασικού  τραπεζικού  νόμου 2076/92,  αν 

είναι  εταιρείες  ή  συνεταιρισμοί  και  αν  η  χώρα  προέλευσης  τους  είναι  μέλος  της  Ευρωπαϊκής  Ένωσης  ή  όχι.  Οι 

εμπορικές  τράπεζες  είναι  πιστωτικά  ιδρύματα  που  λειτουργούν  με  τη  μορφή  της  ανώνυμης  εταιρίας.  Το  καθεστώς 

λειτουργίας  τους  διέπεται  από  τις  διατάξεις  της  νομοθεσίας  περί  ανωνύμων  εταιριών  (νόμος  2190/1920),  και 

συμπληρωματικά από τις ειδικές διατάξεις της τραπεζικής νομοθεσίας. Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα κριτήρια στη 

χώρα μας, στις αρχές του 2007, λειτουργούσαν: 

21 ελληνικές εμπορικές τράπεζες, 

16 συνεταιριστικές τράπεζες, 

21 υποκαταστήματα ξένων τραπεζών με έδρα σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και 

4 υποκαταστήματα τραπεζών με έδρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι περισσότερα από 230 πιστωτικά ιδρύματα με έδρα σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης 

έχουν γνωστοποιήσει στην Τράπεζα  της Ελλάδος,  σύμφωνα με  τις διατάξεις  του κοινοτικού  τραπεζικού δικαίου,  την 

πρόθεση  τους  να  παρέχουν  υπηρεσίες  χωρίς  εγκατάσταση  αλλά  αμιγώς  διασυνοριακά  στη  Ελλάδα!  Επιπλέον,  ένας 

μεγάλος αριθμός  (46)  άλλων,  χρηματοπιστωτικού  χαρακτήρα,  επιχειρήσεων συμπληρώνει  την  εικόνα  του  ελληνικού 

τραπεζικού  συστήματος  (εταιρείες  χρηματοδοτικής  μίσθωσης,  εταιρείες  πρακτορείας  επιχειρηματικών  απαιτήσεων, 

ιδρύματα  ηλεκτρονικού  χρήματος,  εταιρείες  παροχής  πιστώσεων,  εταιρείες  διαμεσολάβησης  στη  μεταφορά 

κεφαλαίων). 

 

Ο βαθμός συγκέντρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος το 2006, ήταν υψηλός και συγκεκριμένα 66,4% με 

βάση  το  ενεργητικό  των  πέντε  μεγαλύτερων  τραπεζών.  Στην  Ευρωπαϊκή  Ένωση  ο  μέσος  όρος  συγκέντρωσης  του 

τραπεζικού  συστήματος  με  βάση  το  ενεργητικό  ανέρχεται  στα  επίπεδα  του  53%.  Σύμφωνα  με  στοιχεία  της  ΕΚΤ  η 

Ελλάδα κατέχει την πέμπτη θέση στη σχετική κατάταξη, ενώ σε δύο χώρες της Ε.Ε. ο βαθμός συγκέντρωσης με βάση τις 

πέντε μεγαλύτερες τράπεζες υπερβαίνει το 80%. 

 

 

Έκδοση του Σύλλογου Εργαζομένων Ελληνικής Τράπεζας - h t t p : / / s e e t 2 0 0 5 . b l o g s p o t . c o m

 

 

Επί  του  συνόλου  της  ελληνικής  τραπεζικής  αγοράς  με  βάση  το  σύνολο  του  ενεργητικού,  τις  χορηγήσεις  και  τις 

καταθέσεις στο τέλος του 2006, οι ελληνικές εμπορικές τράπεζες είχαν μερίδιο αγοράς 85,1 %, ενώ το μερίδιο αγοράς 

των αλλοδαπών πιστωτικών ιδρυμάτων ανέρχεται στο 10,1%. 

 

Οι  ελληνικές  τράπεζες  τα  τελευταία  χρόνια  αποδίδουν  ολοένα  και  μεγαλύτερη  έμφαση  στην  παροχή 

προσωποποιημένης  εξυπηρέτησης  πελατών  με  παράλληλη  αξιοποίηση  των  εναλλακτικών  δικτύων  (ΑΤΜ,  Phone 

Banking, Internet Banking, Mobile Banking). 

 

  Αναπόφευκτα, οι  ελληνικές  τράπεζες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει  να 

αυξήσουν  το  μέγεθός  τους.  Η  αυτόνομη  οργανική  ανάπτυξη  δεν  επαρκεί  αλλά  είναι  αναγκαία  η  πραγματοποίηση 

εξαγορών και συγχωνεύσεων και η σύναψη στρατηγικών συμμαχιών σε γειτονικές χώρες.  

 

  Καθώς  εξελίσσεται  η  διαδικασία  ενσωμάτωσης  των  κρατών  των  Βαλκανικών  χωρών  στο  ευρύτερο  ευρωπαϊκό 

κεκτημένο, τα τραπεζικά συστήματα των χωρών της περιοχής θα διασυνδεθούν σε μεγαλύτερο βαθμό μεταξύ τους και 

με άλλων ευρωπαϊκών χωρών. H ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής και η γεωγραφική διαφοροποίηση των εσόδων 

των  ελληνικών  τραπεζών  συναρτάται  αναπόφευκτα  με  την  επέκταση  των  δραστηριοτήτων  τους  στην  νοτιανατολική 

Ευρώπη.  

 

  Σήμερα οι ελληνικές τράπεζες έχουν στις βαλκανικές χώρες περίπου 25 θυγατρικές τράπεζες και υποκαταστήματα, με 

περίπου  1.000  υπηρεσιακές  μονάδες  συνολικά,  στις  οποίες  απασχολούνται  περισσότεροι  από  15.000  εργαζόμενοι. 

Επίσης,  ένα  διαρκώς  αυξανόμενο  ποσοστό  των  συνολικών  κερδών  των  μεγάλων  ελληνικών  τραπεζικών  ομίλων 

προέρχεται από τις επιχειρησιακές μονάδες τους που είναι εγκατεστημένες στις άλλες χώρες των Βαλκανίων. Πέραν 

των Βαλκανίων, οι ελληνικές τράπεζες τελευταία στρέφονται και προς άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της 

Ανατολικής Μεσογείου. 

   

  Είναι  χαρακτηριστικό  ότι  μόνο  κατά  το 2006  οι  Εθνική  Τράπεζα, Eurobank EFG, Alpha Bank  και  Τράπεζα Πειραιώς 

χορήγησαν κυρίως σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη ΝA Ευρώπη, αλλά και σε ιδιώτες, δάνεια, συνολικού 

ύψους  5  δισ.  ευρώ.  Βασικοί  πελάτες  των  τραπεζών  είναι  κατ’  εξοχήν  οι  ελληνικές  επιχειρήσεις  που 

δραστηριοποιούνται  εκτός  των  ελληνικών  συνόρων,  αλλά  και  σημαντικός  αριθμός  «εγχώριων»  μικρομεσαίων 

επιχειρήσεων ενώ αξιόλογη θεωρείται και η πελατειακή σχέση που έχει αναπτυχθεί και με το Δημόσιο των αντίστοιχων 

χωρών.