της παραγωγής ουσιαστικών από ουσιαστικά και ρήματα (ετυμολογικό μέρος) με λογισμικό παρουσιάσεων .

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα:ΕΝΟΤΗΤΕΣ 4,5,6,7 A’ τάξη

Γυμνασίου

Δημιουργός σεναρίου: Τσελέντη Αιμιλία, φιλόλογος

Στόχοι:Γνωστικοί

Να επαναλάβουν οι μαθητές τα όσα διδάχθηκαν σχετικά με τη θεωρία της ετυμολογίας των λέξεων στην α.ε. και με μία από τις δύο βασικές διαδικασίες σχηματισμού λέξεων, την παραγωγή.Να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές ότι η καλή γνώση της ετυμολογίας της α.ε. προσφέρει τη δυνατότητα καλύτερης κατανόησης της σημασίας πολλών λέξεων στη ν.ε.Να επιτευχθεί εμπέδωση της ενότητας μέσα από εικόνα, χρώμα και ήχο. Να επιτευχθεί αυτόματη εμπέδωση αλλά και επανάληψη των ζητούμενων με ταυτόχρονη παρακολούθηση του βιβλίου και των διαφανειών.Αμεσότερος και ουσιαστικότερος εντοπισμός των κύριων σημείων της ενότητας με κεντρικό ζητούμενο την οπτική αποτύπωση.

Τεχνογραμματισμού Να γνωρίσουν και να αντιληφθούν τις δυνατότητες που προσφέρει το λογισμικό

παρουσίασης Να ασκηθούν σε πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου Να γνωρίσουν το ηλεκτρονικό λεξικό του Τριανταφυλλίδη στην Πύλη της ελληνικής

γλώσσας Να εξοικειωθούν με την προβολή εργασιών που βασίζονται στη χρήση του

λογισμικού παρουσίασης Γενικότερα, να κινητοποιηθεί το ενδιαφέρον των μαθητών σε σχέση με το ρόλο και

τη χρήση των ΤΠΕ στη διδασκαλία

Παιδαγωγικοί ή ψυχοκινητικοί

Προσπάθεια να γοητευθούν οι μαθητές από μια νεανική, δροσερή και οπτικά δελεαστική πρόταση διδασκαλίας των αρχαίων, που ξεφεύγει απ' τη συνηθισμένη παράδοση.

Προσπάθεια να κινητοποιηθεί και να συμμετάσχει ακόμη και ο συνήθως αδιάφορος μαθητής στην εκπαιδευτική διαδικασία, μέσα από ένα νέο, δροσερό αλλά και προσιτό τρόπο διδασκαλίας που ελκύει λόγω των παραστάσεών του.

Να ασκηθούν στο να επικοινωνούν µε άλλους συμμαθητές/τριές τους και να

μοιράζονται τις απόψεις τους στο πλαίσιο συνεργατικών δραστηριοτήτων.

Να ασκηθούν οι μαθητές στη συνεργατική προσέγγιση της γνώσης.

Λογισμικόo Λογισμικό παρουσιάσεων o Πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένουo Διαδίκτυο (φυλλομετρητής)o Ηλεκτρονική διεύθυνση: Λεξικό Τριανταφυλλίδη (Πύλη ελληνικής γλώσσας)

ΔιάρκειαΑπαιτείται μία διδακτική ώρα.

Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή - ΠροϋποθέσειςΒιντεοπροβολέας και υπολογιστής Εργαστήριο πληροφορικής Σύνδεση με το διαδίκτυο Σχολικό εγχειρίδιοΠαρουσίαση διαφανειών από τη διδάσκουσα που θα επικεντρώνονται στα βασικότερα σημεία της ενότητας, με την προσθήκη animation ή άλλων εικόνων και χρήση ηχητικών εφέ ( Λογισμικό Παρουσίασης). Ασκήσεις – ερωτηματολόγια στα ηλεκτρονικά φύλλα εργασίας.

Φύλλα εργασίαςΔίνονται σε όλες τις ομάδες τα ίδια φύλλα εργασίας σε ηλεκτρονική μορφή (Σε φάκελο «Παραγωγή ουσιαστικών» στην επιφάνεια εργασίας των υπολογιστών).

Περιγραφή σεναρίου

Οι μαθητές προσέρχονται στην αίθουσα πληροφορικής με τα βιβλία τους.

Η τάξη χωρίζεται σε πέντε ομάδες των τεσσάρων ατόμων, ενώ καταβάλλεται προσπάθεια, ώστε να υπάρχει, σε κάθε ομάδα, ένας τουλάχιστον μαθητής που να μπορεί να διαχειριστεί την πρόσβαση στο διαδίκτυο, να είναι εξοικειωμένος με το πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου και να είναι ο ίδιος βοηθός, συνεργάτης των υπολοίπων. Οι ομάδες αναλαμβάνουν, με την καθοδήγηση του διδάσκοντα, συγκεκριμένες εργασίες. Ο καθηγητής συντονίζει το έργο των ομάδων, κινητοποιεί τους μαθητές να υποβάλλουν ερωτήσεις κι απορίες, καθοδηγεί κι υποστηρίζει διακριτικά την όλη διαδικασία.

Προβάλλεται στο βιντεοπροβολέα η παρουσίαση της ενότητας (Λογισμικό παρουσίασης).Παράλληλα με την προβολή οι ομάδες δουλεύουν τα ηλεκτρονικά φύλλα εργασίας. Οι απαντήσεις στις ασκήσεις δίνονται αμέσως μετά, από τις ομάδες, ενώ στη συνέχεια οι σωστές προβάλλονται από τη διδάσκουσα με το λογισμικό παρουσίασης.

Πρόσθετες πληροφορίεςΗ διδασκαλία μπορεί να συμπεριλάβει και την παραγωγή ουσιαστικών από επίθετα ή και να επεκταθεί στην παραγωγή ρημάτων από ονόματα, από άλλα ρήματα, από επιρρήματα ή επιφωνήματα.

1. Χρησιμοποιώντας την κατάλληλη κατάληξη να σχηματίσετε παράγωγα ουσιαστικά:

ξένος> ὁ ξεν ____ (περιεκτικό)

τέχνη> ὁ τεχν _____ (παρώνυμο)

Λαέρτιος> ὁ Λαερτι ______ (πατρωνυμικό)

νεανίας > ὁ νεαν _________ (υποκοριστικό)

ἄμπελος> ὁ ἀμπελ _______ (περιεκτικό)

Κόρινθος > ὁ Κορίνθ __ (εθνικό)

πελαργός> ὁ πελαργ ____ (γονεωνυμικό)

2. Να αντιστοιχίσετε τα παράγωγα ουσιαστικά της στήλης Α΄ με τα πρωτότυπα της στήλης Β΄ και να γράψετε στη στήλη Γ΄ την κατηγορία στην οποία ανήκουν:

Α΄ Β΄ Γ΄

1. ἀρχεῖον α. Κρόνος

2. πολίτης β. τόξον

3. σφηκιά γ. λαγώς

4. Κρονίδης δ. πλοῖον

5. τοξότης ε. σφήξ

6. λαγιδεύς στ. πόλις

7. πλοιάριον ζ. ἀρχή

3. Σε ποια κατηγορία ανήκουν τα παράγωγα ουσιαστικά;

4.Να κατατάξετε τα ουσιαστικά σε μία από τις κατηγορίες που δίνονται στην παρένθεση (εθνικά, παρώνυμα ή πατρωνυμικά)

Θηβαῖος = Γραμματεύς= Κρονίδης= Σταγειρίτης=

Τανταλίδης=Μήλιος=

5η άσκηση

ψηφίς ψηφίς

περιστερεών περιστερεών

δημότηςδημότης

γραμματεύςγραμματεύς

Να επισκεφθείτε το ηλεκτρονικό λεξικό του Τριανταφυλλίδη στην Πύλη της Ελληνικής γλώσσας για να βρείτε τη σημασία των λέξεων κάπηλος και κοίτη, καθώς και των παράγωγων ουσιαστικών που σχηματίσατε απ’ αυτές. Στη συνέχεια αντιγράψτε κι επικολλήστε εδώ αυτά που βρήκατε:Κάπηλος:Κοίτη:

6. Χρησιμοποιώντας την κατάλληλη κατάληξη να σχηματίσετε παράγωγα ουσιαστικά μέσα στα συννεφάκια:

φυλή (παρώνυμο)

Τεγέα (εθνικό)

νῆσος (υποκοριστικό)ἐλαία (περιεκτικό)μύρμηξ (περιεκτικό)

στρατός (περιεκτικό)

σανίς (υποκοριστικό)

7. Να γράψετε μέσα στα πλαίσια τις κατηγορίες των ουσιαστικών που παράγονται από ρήματα: (Με διπλό κλικ)

8. Να κατατάξετε τα ουσιαστικά σε μία από τις κατηγορίες που δίνονται στην παρένθεση (πρόσωπο που ενεργεί, ενέργεια-κατάσταση, αποτέλεσμα ενέργειας)

Τροφός = θέαμα= Γραμματιστής = βοσκός = Γράμμα= φθορά=Κιθαριστής= κριτής=Τροφή=πενία =

9. Να σχηματίσετε από τα παρακάτω ρήματα παράγωγα ουσιαστικά:στρέφω> (ενέργεια)=

πέμπω>(πρόσωπο που ενεργεί)=

γράφω>(αποτέλεσμα)=

τρέμω>(ενέργεια…)=

παιδεύω>(πρόσωπο)=

μαίνομαι>(ενέργεια…)=

σκάπτω>(όργανο ή μέσο)=

δικάζω>(τόπος)=

πίνω>(όργανο…)=

παλαίω>(τόπος)=

τίκτω>(ενέργεια)=

φθείρω>(ενέργεια…)=