Η δια…(Σ)…τροφή της

ΔιαΤροφής

αντί προλόγου………

Η ανθρωπότητα έχει διανύσει μέχρι σήμερα, πολύ δρόμο από το στάδιο του κυνηγού – τροφοσυλλέκτη .

Χάρη στην αγροτική παραγωγή μεγάλης κλίμακας , το παγκόσμιο εμπόριο, τα οφέλη της πράσινης επανάστασης και την ανάπτυξη της τεχνολογίας ………, δισεκατομμύρια άνθρωποι σε χώρες

που κάποτε μαστίζονταν από τη φτώχεια , μπορούν πλέον να χορτάσουν την πείνα τους. Το θέμα είναι όμως ……… πώς και με τί …….. τη χορταίνουν;

Οι γαστρονομικές υπερβολές της εποχής μας περιλαμβάνουν τρόφιμα με άφθονες θερμίδες, χαμηλή θρεπτική αξία και πρώτες ύλες παρασκευής με αμφίβολη ποιότητα και προέλευση . Οι

φτωχές χώρες αποτελούν τους πιο φανατικούς καταναλωτές τους.Ο κακοσιτισμός , οι διατροφικές ασθένειες και τα ερωτηματικά για το τί απ’ αυτά που

τρώμε ,ωφελεί ή βλάπτει την υγεία μας, συνυπάρχουν . Ζούμε σε έναν κόσμο υπεραφθονίας από τη μια πλευρά και βασανιστικής ανέχειας και υποψίας από την άλλη.

Το κέρας της Αμάλθειας ……..και οι άδειες τσέπες ……….στη συσκευασία του ενός!!!!!!!!!

Η παρουσίαση αυτή αποτελεί μια προσπάθεια κατανόησης της σχέσης, μεταξύ της διατροφής και της ανθρώπινης υγείας …………….

μια σχέση που ποτέ ξανά στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν υπήρξε τόσο παράδοξη και αμφιλεγόμενη………. όσο σήμερα.

Στοχοθεσία• Κίνητρο σ ’αυτή την προσπάθεια αποτελούν όλες εκείνες οι ανακοινώσεις , οι διαμαρτυρίες ,οι σχολιασμοί και

οι αντιφατικοί ισχυρισμοί από ειδικούς επιστήμονες, οργανώσεις προστασίας του καταναλωτή και ευαισθητοποιημένους καταναλωτές , που θέτουν συνεχώς ερωτηματικά για την ποιότητα ,την υγιεινή και την καταλληλότητα της τροφής μας.

• Σκοπός, δεν είναι η δαιμονοποίηση της τροφής και η απαγόρευση σε ό,τι καθημερινά καταναλώνουμε , αλλά η προσπάθεια να κατανοήσουμε ……… πως η τροφή είναι απαραίτητη , όχι μόνο για να καλύπτει το αίσθημα της πείνας, της γεύσης και της απόλαυσης , αλλά και για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού και την διατήρηση της υγείας μας.

• Στόχοι: Οι μαθητές ως μικροί και ευαισθητοποιημένοι καταναλωτές θα πρέπει: να κατανοήσουν τη σχέση τροφής-διατροφής και υγείας να προβληματιστούν για την καταλληλότητα και την υγιεινή της τροφής που καθημερινά καταναλώνουν ,ώστε

να αναζητούν την ποιότητά της να μάθουν να διαβάζουν τις ετικέτες συσκευασίας των τυποποιημένων προϊόντων και να κάνουν ελεύθερα και

συνειδητά τις επιλογές τους να αναγνωρίσουν τη δύναμή τους ως καταναλωτές , ώστε με τις επιλογές και τις απαιτήσεις τους για υγιεινή

τροφή ,να υπερασπίζονται το δικαίωμα της υγείας τους και της Ζωής να διαμαρτύρονται ,να απαιτούν , να δραστηριοποιούνται και να διεκδικούν από τις αρμόδιες αρχές ελέγχου της

τροφικής αλυσίδας την τιμωρία του κάθε παραβάτη , που δεν τηρεί τις προδιαγραφές για την ασφάλεια και την ποιότητα της τροφής και χρησιμοποιεί το κέρδος εις βάρος της ανθρώπινης υγείας.

να γίνουν ενημερωμένοι καταναλωτές , να τρώνε σωστά και να φροντίζουν την υγεία τους!!!!!!!

Από την αρχαιότητα οι άνθρωποι έχουν διακρίνει τη σχέση μεταξύ

Διατροφής και Υγείας.

Ήδη από το 480πχ. ο Ιπποκράτης-πατέρας της ιατρικής- είχε τονίσει ,πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της ισορροπημένης και ποιοτικής

διατροφής , για να είναι κάποιος υγιής:

«Όταν αν η τροφή πλείον παρά φύσιν εισέλθει , τούτο νόσον ποιεί».

,

Αν σ ’ αυτό προσθέσουμε και τη σημερινή άποψη,

¨ο άνθρωπος είναι ….. ό,τι τρώει¨ ( Ludwing Feuerbach)

διαπιστώνουμε εύκολα πως η διατροφή είναι ο κρίκος που συνδέει την τροφή με το σώμα και τις λειτουργίες του.Είναι ο σημαντικότερος παράγοντας

υγείας και διατήρησης του οργανισμού στη ζωή.

Η τροφή , το υπέρτατο αγαθό της Φύσης και της Ζωής,

παρέχει στον οργανισμό όλα εκείνα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για να επιβιώσει.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας(Π.Ο.Υ), ως τρόφιμο ορίζεται κάθε ουσία φυσική , επεξεργασμένη ή

ημιεπεξεργασμένη , η οποία προορίζεται για κατανάλωση από τον άνθρωπο.

Η τροφή αποτελεί κομμάτι της διατροφικής κουλτούρας ενός λαού. Τα τοπικά προϊόντα , οι ντόπιες ποικιλίες και γεύσεις, η τοπική κουζίνα, είναι

συστατικά του πολιτισμού του.

Σήμερα ζούμε και λειτουργούμε σε μια παγκοσμιοποιημένη

αγορά, όπου η βιομηχανία τροφίμων βασισμένη στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, προσφέρει τροφή

βιομηχανοποιημένη, επεξεργασμένη και τυποποιημένη, προκειμένου να καλύψει ανάγκες του πλανήτη για φθηνό,

εύκολο, γρήγορο φαγητό και μάλιστα σε επαρκή ποσότητα.

Δέκτης όμως αυτής της απρόσωπης αγοράς, που στο βωμό του κέρδους και της τεχνολογίας ενίοτε θυσιάζει την ποιότητα και την ασφάλεια της τροφής, είναι πάντα ο Καταναλωτής.

Η λέξη ΚΙΝΔΥΝΟΣ δεν θα έπρεπε να σχετίζεται με την έννοια της τροφής , καθώς αυτή είναι στενά συνδεδεμένη με την υγεία , την ασφάλεια , την απόλαυση και τη Ζωή.

Συχνά όμως τα τελευταία χρόνια, τίτλοι όπως ,¨Διατροφικό σκάνδαλο¨, ¨Τρόφιμα, απειλή για την υγεία¨, ¨Απάτη¨,

¨Νοθεία ¨ , ¨Δηλητήρια φυτοφάρμακα¨, ¨Επικίνδυνες τοξικές ουσίες, Χημικά, Διοξίνες ……..¨,χαρακτηρίζουν τις τροφές που

καθημερινά καταναλώνουμε , προκαλώντας ανησυχία και προβληματισμό για την ασφάλεια , την καταλληλότητα και την

υγιεινή τους.

Τα τελευταία 17 χρόνια διατροφικά σκάνδαλα μικρής ή μεγάλης έντασης , που αφορούσαν σε νοθείες της τροφής, απάτες , μολύνσεις, ασθένειες και επιδημίες ,

προκάλεσαν συναγερμό σ ’όλο τον κόσμο ,κινητοποιώντας τις υγειονομικές υπηρεσίες……………….

• 1996:Τρελές αγελάδες Η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια σε βοοειδή της Μ .

Βρετανίας, προκάλεσε πανικό σ ΄ όλη την Ευρώπη. Πολλές χώρες απαγόρευσαν τις εισαγωγές κρεάτων για

την προστασία των πολιτών . Ήταν μια εφιαλτική χρονιά για τους καταναλωτές, αφού γινόταν αναφορές για τη μετάδοση της νόσου και στον άνθρωπο.

• 1999:Κοτόπουλα και αυγά με διοξίνες Το Βέλγιο ήταν η αφετηρία ,για να εξαπλωθεί ο φόβος και

στην Ελλάδα . Κοτόπουλα και αυγά είχαν μολυνθεί από κατανάλωση ζωοτροφών με διοξίνες.

• 2006: Επιδημία του βακτηρίου E . Coli στις Η.Π.Α ,σε σπανάκια και μαρούλια.

• 2007:Αυγά με σαλμονέλα σε σοκολάτες. Σοκολατοποιία στη Μ . Βρετανία , παρασκευάζει και

κυκλοφορεί στην αγορά μια παρτίδα ενός εκατομμυρίου τεμαχίων σοκολάτας, με αυγά μολυσμένα με σαλμονέλα.

• 2008:Ηλιέλαιο που “ κολυμπάει” στο ορυκτέλαιο Ο συναγερμός σήμανε στην Ουκρανία . Από εκεί

διακινήθηκε μολυσμένο λάδι σε διάφορες χώρες ,χωρίς να εξαιρείται και η Ελλάδα.

• 2008:Χοιρινό με διοξίνες Ανάκληση ιρλανδικών προϊόντων σε 14 ευρωπαϊκές χώρες ,καθώς

εντοπίστηκαν διοξίνες , έως και 200 φορές πάνω από το επιτρεπτό όριο . Η επιμόλυνση έγινε από το μολυσμένο καύσιμο με διοξίνες , που χρησιμοποιούσε το εργοστάσιο ζωοτροφών , για την αποξήρανση της τροφής.

• 2010:Διοξίνη σε ζωοτροφές και αυγά Περισσότερες από 4.700 κτηνοτροφικές μονάδες έκλεισαν στη

Γερμανία ,μετά από εντοπισμό διοξίνης στις ζωοτροφές από βιοντίζελ .

• 2011:Γάλα με μελαμίνη στην Κίνα Η επικίνδυνη βιομηχανική ουσία μελαμίνη , εντοπίζεται σε 69

μάρκες βρεφικού γάλακτος στην Κίνα . Έξι βρέφη χάνουν τη ζωή τους και εκατοντάδες ασθενούν.

• 2013:Κρέας αλόγου και κολοβακτηρίδια Αρχικά εντοπίστηκε DNA αλόγου σε μπιφτέκια βρετανικών

σουπερμάρκετ και στη συνέχεια, σε κατεψυγμένα λαζάνια , που έφθασαν ως την Ελλάδα.

………………και το γαϊτανάκι των αποκαλύψεων καθημερινά

απλώνεται σε πολλές χώρες , χωρίς να εξαιρείται και η Ελλάδα……………

ΤΟ ΒΗΜΑ Κυριακή 10 Φεβρ.2013

Τι τρώμε άραγε;

Πόσο ακίνδυνη είναι η τροφή που καταλήγει στο πιάτο μας;

Άραγε η τροφή προστατεύει την υγεία μας ή μέρος αυτής τη

βλάπτει επικίνδυνα;

Ερωτηματικά

πoυ στην προσπάθεια να απαντηθούν από τους

ειδικούς και όλους τους εμπλεκόμενους στην παραγωγή και στην

επεξεργασία της τροφής, διχάζουν και ξεσηκώνουν

αμφιβολίες ,ανησυχίες και

έντονες αντιδράσεις…..

Στις αρχές του 20ου αιώνα , ο τομέας των τροφίμων γίνεται πεδίο δοκιμών για καινοτομίες, που βασίζονται

στη θεωρία ,

«……μιας καλύτερης ζωής , μέσω της χημείας…..»

……..όταν …… όμως……. η έννοια της

δια…Σ…τροφής συναντά …… και ……επηρεάζει

βλαπτικά την καθημερινή μας

διαΤροφή

τότε………………..

«Τα χημικά έχουν αντικαταστήσει τα βακτήρια και τους

ιούς, ως η κύρια απειλή για την ανθρώπινη υγεία …..

Οι ασθένειες, που αποτελούν βασικές αιτίες θανάτου στο τελευταίο μέρος του 20ου αιώνα και στις αρχές

του21ου,είναι ασθένειες με χημικές ρίζες.

Καθημερινά στη διατροφή μας….. παίζουμε ένα

σετ χημείας , χωρίς να έχουμε

το εγχειρίδιο οδηγιών …»

ΡΙΚ ΙΡΒΙΝ

τοξικολόγος Παν/μίου Τέξας

Λιπάσματα διοξίνες φυτοφάρμακα αντιβιοτικά ορμόνες

« …….η δόση κάνει το δηλητήριο»

Η αλόγιστη χρήση , η άγνοια, το εύκολο κέρδος και ο ανεπαρκής έλεγχος ….

σκοτώνουν!!!

Στις αναπτυγμένες χώρες , η διαρκώς αναπτυσσόμενη

Βιομηχανία Τροφίμων στηρίζεται δυναμικά , ενώ η διατροφή χαρακτηρίζεται από μεγάλη αφθονία και ποικιλία νωπών και τυποποιημένων τροφίμων .

Οι οικονομικές δραστηριότητες, βασίζονται στην εντατικοποίηση και εκβιομηχάνιση της φυτικής και ζωικής παραγωγής ,ώστε να διασφαλίζουν υψηλές αποδόσεις και…… κέρδος.

Η χημική εξάρτηση ……………… Οι σύγχρονοι τρόποι εντατικής καλλιέργειας της γης εγκαταλείπουν την

παραδοσιακή γεωργία και υποδεικνύουν τη χρήση λιπασμάτων για τον εμπλουτισμό των εδαφών , φυτοφαρμάκων, εντομοκτόνων , χημικών και

νέου τύπου καλλιεργειών-Γ.Τ.Φ- για βελτιωμένες αποδόσεις.

Στην κτηνοτροφία παράλληλα ,εφαρμόζονται νέες πρακτικές , που αφορούν στη μαζική εκτροφή των ζώων και στην παρασκευή νέου τύπου

ζωοτροφών εμπλουτισμένων με φαρμακευτικές ουσίες, όπως ορμόνες ανάπτυξης , αντιβιοτικά καθώς και οργανικά υπολείμματα.

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Αύξηση της παραγωγής

Βελτίωση της απόδοσης

Επάρκεια αγαθών

Προστασία του περιβάλλοντος

Ελαχιστοποίηση του κόστους

Κέρδος

ΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Με ποιο τρόπο η χημική αυτή εξάρτηση της φυτικής και ζωικής παραγωγής μπορεί να δώσει τελικά προϊόντα- τρόφιμα-ποιοτικά , ασφαλή και ακίνδυνα για τη δημόσια υγεία;

Τηρούνται αυστηρά οι κανόνες ασφάλειας και υγιεινής;

Επαρκούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί , ώστε να προλαμβάνουν το κέρδος ,την κατάχρηση και την άγνοια του κάθε παραγωγού;

Εφαρμόζεται αυστηρά, το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο ,ώστε να προστατεύονται οι νόμοι της Φύσης και της Ζωής;

………………………………………

ΦυτοφάρμακαΣύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, του ελληνικού γραφείου της Greenpeace, αποκαλύπτεται η ύπαρξη φυτοφαρμάκων σε φρούτα και λαχανικά, τα οποία

πωλούνται στη χώρα μας. Συνολικά βρέθηκαν 27 διαφορετικές χημικές δραστικές ουσίες(πολλές από

αυτές απαγορευμένες εντός της Ε.Ε),των οποίων οι επίσημες εγκρίσεις αναγράφουν πως είναι ύποπτες καρκινογενέσεων , με υψηλή τοξικότητα.

Οι ουσίες αυτές πλήττουν ανεπανόρθωτα την υγεία των αγροτών, θέτουν σε κίνδυνο την κτηνοτροφία και τον υδάτινο ορίζοντα……. για να καταλήξουν

στο δικό μας πιάτο.

Λιπάσματα Τα λιπάσματα είναι βιομηχανικά χημικά σκευάσματα, τα οποία χρησιμοποιούνται στις γεωργικές καλλιέργειες ,για να εμπλουτίζουν τα καλλιεργήσιμα εδάφη με θρεπτικά συστατικά, ώστε να διατηρούν τη γονιμότητά τους και να εξασφαλίζουν ικανοποιητικές αποδόσεις. Η αλόγιστη χρήση τους ενοχοποιείται για σοβαρές βλάβες στο

περιβάλλον ….. με άμεση ή έμμεση επίδραση στην ανθρώπινη υγεία.

ρύπανση υδροφόρου ορίζοντα όξινη βροχή φαινόμενο θερμοκηπίου καταστροφή του αζώτου(Ν) της στρατόσφαιρας ευτροφισμός υδάτινων πόρων εμπλουτισμός του εδάφους με βαρέα μέταλλα(νικέλιο , μόλυβδο

κ.α )

Ορμόνες ανάπτυξης- Αντιβιοτικά

Στην εκτεταμένη κτηνοτροφία, ανησυχία για τη δημόσια υγεία αποτελεί η πρακτική χορήγησης αντιβιοτικών και ορμονών στα ζώα ,ως συμπληρωμάτων διατροφής , για να επιταχυνθεί η ανάπτυξή τους και να αυξηθούν οι αποδόσεις τους .

Επιπλέον ,οι συνθήκες μαζικής εκτροφής των ζώων ,καθώς και η αλλαγή της διατροφής τους , που……. από το σανό και τα σιτηρά, πέρασε σε νέου τύπου ζωοτροφές με οργανικά υπολείμματα, αποτελούν τοξικό κίνδυνο για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Σύμφωνα με επιστημονική άποψη: «….όταν τα μηρυκαστικά καταναλώνουν τροφές φτωχές σε φυτικές ίνες ,

διαταράσσεται η φυσιολογική ισορροπία των μικροβίων του πεπτικού συστήματος , με συνέπεια τα ζώα σε ορισμένες περιπτώσεις να γίνονται ευάλωτα σε λοιμώδεις

νόσους ……. που μέσω της διατροφής, πιθανόν να μεταδίδονται και στον άνθρωπο».

Ο Randall Fitzgerald στο βιβλίο του, «Τροφές και Φάρμακα -Η Απάτη του Αιώνα» , γράφει

χαρακτηριστικά:

« Το κρέας που όλοι απολαμβάνουμε , προέρχεται από ένα ζώο, που μεγαλώνει σ ΄

ένα γιγαντιαίο εκτροφείο , όπου πλήθος αγελάδων συνωστίζονται και τρέφονται με

αυξητικές ορμόνες , διεγερτικά όρεξης ,αντιβιοτικά πρόσθετα γονιμότητας

και ηρεμιστικά ……….., χημικές ουσίες , που το ζώο κουβαλάει στο σώμα του.

Η τροφή του έχει εμπλουτιστεί εκούσια με χημικές ουσίες και έχει επιμολυνθεί ακούσια

με κατάλοιπα εντομοκτόνων και ζιζανιοκτόνων.

Έτσι το ζώο που τρώμε , μεταφέρει -άθελά του -ένα μέρος του χημικού του φορτίου στον

ανθρώπινο οργανισμό».

Διοξίνες

Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» , οι διοξίνες αποτελούν μια ομάδα χημικών ουσιών ύποπτη για καρκινογενέσεις . Ορισμένες από αυτές είναι ιδιαίτερα

τοξικές για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Δεν παράγονται απ ’ ευθείας, αλλά σχηματίζονται κυρίως ως παραπροϊόντα

διαφόρων παραγωγικών και χημικών διεργασιών ,κατά κύριο λόγο από την

καύση και αποτέφρωση απορριμμάτων και τη χημική βιομηχανία.

Το έδαφος είναι ο φυσικός αποδέκτης των διοξινών ,οι οποίες μολύνουν τα χόρτα,

τα οποία προσλαμβάνονται από τα ζώα κατά τη βοσκή τους και στη συνέχεια,

μέσω της τροφικής αλυσίδας, μεταφέρονται στο κρέας και σε άλλα

ζωικά προϊόντα.Ανάλογα ρυπαίνουν τα φυλλώδη χορταρικά ,

που μαζεύονται , ξηραίνονται και χρησιμοποιούνται ως

ζωοτροφές. Αλλά και ……..

το κρέας ,το γάλα ,τα αυγά τα ψάρια από ιχθυοκαλλιέργειες και άλλες τροφές,

μπορεί να περιέχουν διοξίνες σε πολύ μεγαλύτερες συγκεντρώσεις από τα

επιτρεπόμενα όρια λόγω πχ.της λειτουργίας ενός τοπικού

αποτεφρωτήρα(Βέλγιο 1999),ή από ζωοτροφές(Ιρλανδική ¨ κρίση των χοίρων¨

2008).

Πρόσθετα - Κωδικός

«Οι δαιμόνιοι χημικοί στα εργαστήριά τους , συναγωνίζονται τους παλιούς αλχημιστές και μετατρέπουν την πεζή τους πραμάτεια σε

λιγουρευτές λιχουδιές, που μοιάζουν να έχουν γεύση ζάχαρης, καραμέλας, μπέικον , τυριού…..

Κανείς δεν έχει τη διάθεση να αμφισβητήσει τα προϊόντα τους, που σε κάθε περίπτωση, κάνουν τη ζωή της νοικοκυράς

ευκολότερη και γευστικότερη».

Χάρβεϊ Λέβενστάιν « Επανάσταση στο τραπέζι»

Πλήθος τροφίμων προς κατανάλωση, βρίσκονται στοιβαγμένα στα ράφια των

σουπερ-μάρκετ με περίτεχνες συσκευασίες , ιδιαίτερες γεύσεις και

ποικίλες χρωματικές αποχρώσεις.

Η εικόνα τους είναι πρόκληση ……πειρασμός

και εύκολα πείθει τον καταναλωτή να τα δοκιμάσει και να τα καθιερώσει στην

καθημερινή του διατροφή.

Η ποιότητά τους όμως , ………………………………

σημείο αμφιλεγόμενο, και

οι κωδικοί Ε ,

που αναγράφονται στις ετικέτες συσκευασίες

τους,…………………………………….

αινιγματικοί!!!

Στη Βιομηχανία τροφίμων, ως «Πρόσθετο» ορίζεται……….κάθε ουσία φυσική ή συνθετική , που προστίθεται σε ένα τρόφιμο

κατά την παραγωγή , τη βιομηχανική επεξεργασία, την αποθήκευση ή τη συσκευασία του, με στόχο………,

την παρασκευή , τη βελτίωση της γεύσης και της εμφάνισης, τη συντήρησή του…….

Είναι γεγονός πως………………..,χωρίς αυτές τις πρόσθετες ουσίες, τα

περισσότερα τρόφιμα , δεν θα έφθαναν στα ράφια των σούπερ μάρκετ …….. κι αν έφθαναν , θα

έπρεπε να καταναλωθούν αμέσως.Άλλωστε, από τότε που υπάρχει

καταγραφή της μαγειρικής παράδοσης , οι άνθρωποι με το αλάτι συντηρούσαν ψάρια και

κρέατα , με τη ζάχαρη φρούτα, με το ξύδι έκαναν τουρσί τα λαχανικά , ενώ με τα μπαχαρικά και τα βότανα

βελτίωναν τη γεύση της τροφής τους.

Τα σημερινά πρόσθετα αποτελούν, σχεδόν αποκλειστικά ,προϊόντα

εργαστηρίων και χημείας και είναι σχεδιασμένα με πολύ

ευφυή τρόπο . Η χρήση τους και η ποικιλία είναι

εντυπωσιακή ,ενώ η φαντασία των χημικών, μοιάζει

κυριολεκτικά αστείρευτη!!!!!!!

Στις συσκευασίες των τροφίμων , τα πρόσθετα αναγράφονται με τον κωδικό Ε και έναν χαρακτηριστικό, τριψήφιο συνήθως αριθμό:Ε135,Ε211,Ε350………..

ενώ σε άλλη περίπτωση , με τη χημική τους ονομασία όπως λεκιθίνη , βενζοϊκό νάτριο , νιτρικό κάλιο ,κιτρικό οξύ κ.α.

Το Ε χαρακτηρίζει το συγκεκριμένο πρόσθετο ως ασφαλές και εγκεκριμένο από την Ε.Ε ,ενώ

ο αριθμός ,την κατηγορία στην οποία ανήκει.

Στην Ελλάδα , οι προδιαγραφές για τη χρήση των προσθέτων καθορίζονται από τον Κώδικα

Τροφίμων και Ποτών , που εκδίδει το Χημείο του Κράτους και είναι εναρμονισμένες με την

ευρωπαϊκή νομοθεσία.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

χρωστικές

συντηρητικά

αντιοξειδωτικά

σταθεροποιητές

γαλακτοματοποιητές

ενισχυτικά γεύσης και αρώματος

γλυκαντικές ύλες

διογκωτικές σκόνες

ρυθμιστές οξύτητας

τροποποιημένα άμυλα

αντιαρματικά

πυκνωτικά μέσα

βελτιωτικά αλεύρων

ένζυμα

οξέα

συμπλοκοποιητές

αέρια συσκευασίας

υγροσκοπικά μέσα

Λίστες με ακίνδυνα και επικίνδυνα Ε , άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά για πρόσθετες ,επιβλαβείς για την υγεία ουσίες που αποσύρονται από τη

βιομηχανία τροφίμων , αλλά και φωνές διαμαρτυρίας από οργανώσεις και ομάδες επιστημόνων και ειδικών ………………., κρούουν τον κώδωνα του

κινδύνου και εφιστούν την προσοχή μας.

Από την άλλη , κάποιοι άλλοι « ειδικοί » μας καθησυχάζουν με το επιχείρημα πως όλα είναι υπό έλεγχο ,αφού έχουν την

έγκριση της Ε.Ε ως ασφαλή και ακίνδυνα.

Τι είναι αλήθεια και τι υπερβολή;

Αν και οι επιτρεπόμενες πρόσθετες ύλες θεωρητικά είναι ασφαλείς για την υγεία του καταναλωτή

-εφόσον τηρούνται οι προβλεπόμενοι όροι για τη χρήση τους στα τρόφιμα-

κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο, κάποια απ ΄ αυτές να απαγορευτούν στο μέλλον , με βάσει τα νέα

δεδομένα.

Είναι σίγουρο όμως , πως ο σχετικός κατάλογος αλλάζει

συνεχώς …………………και ουσίες ,

που ενοχοποιούνται ως επιβλαβείς για την υγεία απαγορεύονται και αποσύρονται.

Έως τότε όμως ………. χρησιμοποιήθηκαν ευρέως……..

προκειμένου να κάνουν γευστικό και ελκυστικό το τρόφιμο!!!

Πολλά από τα πρόσθετα που συχνά χρησιμοποιούνται , ενοχοποιούνται για :αλλεργικές αντιδράσεις πεπτικές διαταραχές καρκινογενέσεις και τελευταία ………. για υπερκινητικότητα επιθετικότητα ελλειμματική προσοχή και μνήμη ……………… στα παιδιά!!!

Γενετικά Τροποποιημένα Τρόφιμα(Γ.Τ.Τ)

Υπόσχεση , ευχή ……. ή απειλή;

Γ.Τ.Τ(GMO foods)ή Νεοφανή….. ,στην καθημερινή πρακτική, Μεταλλαγμένα…… , είναι τα τρόφιμα, που προέρχονται από

γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.

Είναι τεχνολογικά προηγμένα τρόφιμα μιας παγκοσμιοποιημένης γεωργίας, που προέκυψαν από τις εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας και παρουσιάστηκαν…..., σαν η αρχή μιας νέας εποχής στη διατροφή μας.

μυθολογια

Και ενώ άλλοτε η ελληνική μυθολογία , προφητικά, έπλασε

μια στρατιά από Γ.Τ.Ο , όπως Κύκλωπες ,Κενταύρους ,

Σειρήνες , Γοργόνες ,Σφίγγες και Σατύρους , σήμερα η επιστήμη

της βιοτεχνολογίας, με τη δύναμη της γνώσης ,κατάφερε να

τροποποιεί το γενετικό υλικό των οργανισμών , να μεταφέρει

γονίδια από τον έναν οργανισμό στον άλλον …… και να

δημιουργεί έτσι νέες μορφές ζωής , με βελτιωμένες και

επιθυμητές ιδιότητες !!!

Οι στόχοι της διαγονιδιακής τεχνολογίας

αύξηση αντοχής των φυτικών οργανισμών σε ζωικούς εχθρούς και ασθένειες

αντοχή στα ζιζανιοκτόνααντοχή σε μη κατάλληλες καιρικές συνθήκεςβελτίωση της ποιότητας και της θρεπτικής αξίας των

παραγομένων προϊόντωναύξηση της παραγωγήςπροστασία του περιβάλλοντος από χημικά και

λιπάσματα

Τα Γ.Τ.Τρόφιμα έφεραν στο προσκήνιο μια σειρά ζητημάτων ,

που αφορούν και προβληματίζουν κάθε σκεπτόμενο άτομο και έχουν

σχέση με την υγιεινή και την ασφάλεια της τροφής, την

προστασία της υγείας και των δικαιωμάτων του καταναλωτή ,την προστασία του περιβάλλοντος , τις δομές και το μέλλον της γεωργίας ,

την αυτονομία και την ανάπτυξη των υπανάπτυκτων χωρών , τον έλεγχο και την ηθική της τεχνολογίας…….

GMO,s ………….Η χρήση τους στην καθημερινή μας διατροφή αποτελεί ζήτημα αμφιλεγόμενο……..

Ο καταναλωτής όμως , αδυνατεί να σχηματίσει ξεκάθαρη γνώμη για την ποιότητα των Γ.Τ.Τ και την προστασία της υγείας του και έτσι υιοθετεί μια στάση επιφυλακτική, όσο υπάρχει

σύγχυση από επίσημες και ανεπίσημες ανακοινώσεις. Ελάχιστη απαίτηση όλων ,είναι η υποχρεωτική σήμανση των Γ.Τ. προϊόντων , ώστε ο καταναλωτής να κάνει τις επιλογές του,

με προσωπική του ευθύνη!!!!!!!

η υπόσχεση………Χαρακτηρίστηκαν οι σπόροι της ελπίδας

…….. και της αφθονίας

Η παραγωγή τέτοιων φυτών και τροφίμων στις μέρες μας εμφανίζεται σημαντική και υπόσχεται την εξασφάλιση του διατροφικού μέλλοντος της

ανθρωπότητας.Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες , που στηρίζουν,

επιβάλλουν και ελέγχουν αυτή την παραγωγή σε παγκόσμιο επίπεδο , υποστηρίζουν, πως με την

αύξηση της ποσότητας και τη βελτίωση της ποιότητας της παραγόμενης τροφής θα αντιμετωπιστεί η

απειλή της πείνας, κυρίως σε λαούς που υποσιτίζονται και λιμοκτονούν. Παράλληλα, η καλλιέργεια Γ.Τ.Φυτών , προβλέπει μέλλον στη

γεωργία, χωρίς παρασιτοκτόνα , λιπάσματα και χημικά…… μέλλον που προστατεύει το περιβάλλον

από την οικολογική καταστροφή.

Θεωρητικά , τα επιχειρήματα ακούγονται ελπιδοφόρα και αποτελούν λογική πρόταση ,

όμως……………….

η απειλή………Οι πιο ακραίες φωνές τα ονομάζουν

Frankenstein foods και τα θεωρούν απειλή για την υγεία μας και το

περιβάλλον . Ένα μεγάλο μέρος του επιστημονικού

κόσμου και του ευαισθητοποιημένου καταναλωτικού κοινού εκφράζουν

έντονες ανησυχίες και φόβους , που έχουν σχέση με τις επιπτώσεις από την

εξάπλωση των διαγονιδιακών οργανισμών τόσο στο

περιβάλλον(διαταραχή στην ισορροπία του οικοσυστήματος και στη

βιοποικιλότητα),όσο και στην υγεία του ανθρώπου από τη χρήση των

προϊόντων τους.(αλλεργίες , πιθανή εμφάνιση τοξικών

ουσιών στον οργανισμό , μεταλλάξεις , ανθεκτικότητα στα μικρόβια……..)

Νομοθεσία : Η ευρωπαϊκή νομοθεσία ,την οποία τηρεί και η χώρα μας , σχετικά με τα Γ.Τ. Τρόφιμα προβάλλει ισχυρές αντιρρήσεις και αναζητά ακόμα και σήμερα απαντήσεις σε ερωτήματα όπως , κατά πόσο

ασφαλή είναι τα τρόφιμα αυτά, τι είδους απρόβλεπτοι κίνδυνοι μπορούν να προκύψουν από τη γενετική αυτή επέμβαση στη φύση;

Ηθικά διλήμματαΗ επέμβαση στους νόμους και στους

μηχανισμούς της φύσης αναδεικνύει μια σειρά από

προβληματισμούς, που αφορούν την παραβίαση των αξιών τόσο της ανθρωπότητας ,όσο και των

ίδιων των οργανισμών που μεταλλάσσονται!!!

Η ανάμειξη ζωικών και φυτικών γονιδίων γεννά ερωτήματα

σχετικά με το τι είδους προϊόντα είναι τελικά αυτά που

προκύπτουν!

Τελικά ποιο θα είναι το κόστος της υποσχόμενης αφθονίας ;Τι επιπτώσεις θα έχουν οι νέες αυτές τεχνολογίες στην ποιότητα και στην ασφάλεια των τροφίμων, που καθημερινά καταναλώνουμε; Απειλείται η ανθρώπινη υγεία και η ζωή από τη μακροχρόνια κατανάλωσή τους;Ο χρόνος θα το δείξει………….

Άλλωστε………Η τεχνολογία είναι δύναμη!!!!!

…….η κατάκτησή της όμως απαιτεί ευθύνη……………

Τοξικά πλαστικά….. στα τρόφιμά μας

Τυριά , σάντουιτς και πίτσες, τυλιγμένα με διαφανείς πλαστικές μεμβράνες .Κρέας, πουλερικά και ψάρια , συσκευασμένα σε δισκάκια από πλαστικό φελιζόλ.Παγωτά

κάθε τύπου, «υγιεινά» γιαούρτια και μαργαρίνες, σε πλαστικά κεσεδάκια . Γάλατα

και αναψυκτικά σε χαρτόκουτα με αλουμινένια επίστρωση, «Φυσικό»

μεταλλικό νερό και «Παρθένο» ελαιόλαδο , σε γυαλιστερά πλαστικά μπουκάλια .

Πλαστικά οικιακά σκεύη , που χρησιμοποιούνται ακόμα και σε παιδιά……..

όπως και παιχνίδια ……. γεμίζουν προκλητικά τα ράφια και τις βιτρίνες των καταστημάτων , έτοιμα να δελεάσουν τον

ανυποψίαστο καταναλωτή!!!

Επιστήμη και την τεχνολογία,των οποίων η δύναμη από τη μία είναι

Η επιστήμη τα ονομάζει «ενδοκρινικούς διαταράκτες » και με τον όρο αυτό,

χαρακτηρίζει όλες τις χημικές τοξικές ουσίες, που διαρρέουν από τις πλαστικές και

αλουμινίου κυρίως συσκευασίες τυποποίησης, στις τροφές μας.

Η δισφαινόλη-Α , οι φθαλικές ενώσεις κ.α. είναι χημικές ουσίες, που ύπουλα περνούν μέσω της συσκευασίας στα τρόφιμα ,κάτω από ορισμένες συνθήκες θερμοκρασίας και περιβάλλοντος και

καταλήγουν στον οργανισμό μας . Δρουν σωρευτικά και μιμούνται τη δράση

των ορμονών του οργανισμού--ορμονομιμητικές ουσίες--,διαταράσσοντας την

ισορροπία και τη λειτουργία του ενδοκρινολογικού συστήματος,

….. με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ανθρώπινη υγεία!!!!!

Το γυαλί, θεωρείται το πιο ασφαλές υλικό συσκευασίας και αποθήκευσης τροφίμων!!!

ΠΡΟΣΟΧΗ…… στις επιλογές μας!!!!!!!

Ταχυφαγεία- αλυσίδες fast food

Προσφέρουν τροφή, της οποίας ο τρόπος παρασκευής είναι ταχύτατος ,ιδιαίτερα

εύγευστος και συνήθως απαιτεί υψηλή τεχνολογία.

Τα γεύματα τύπου fast food είναι τροφές ,που προτιμούν με μεγάλη ευχαρίστηση ,όχι μόνο οι ενήλικες αλλά και τα παιδιά .Έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε θερμίδες, λίπος (ιδιαίτερα κορεσμένο), χοληστερόλη, ζάχαρη και αλάτι, ενώ είναι φτωχά σε απαραίτητα για τον οργανισμό θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία……. γεγονός που τα κατατάσσει στην κατηγορία των τροφών χαμηλής διατροφικής αξίας.Τα ονομάζουν σκουπιδοτροφές και συνήθως, αποτελούν διατροφική λύση ανάγκης. Η συχνή κατανάλωσή τους ενοχοποιείται κυρίως, για τα αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας και καρδιαγγειακών νοσημάτων.Το ελληνικό, γρήγορο και έτοιμο γεύμα, μπορεί να είναι γευστικό και φθηνό , δεν αποτελεί όμως τη λύση στο θέμα της καθημερινής μας διατροφής. Επιβάλλεται………………… σωστός προγραμματισμός της διατροφής μας ,με υγιεινές επιλογές καιτα παιδιά να διδαχθούν τις αρχές της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, ώστε οι επιλογές τους, που αφορούν αυτή την ποιότητα τροφής, να μειωθούν στο ελάχιστο………….

Ο φαύλος κύκλος ……….

Είναι φανερό πλέον , πως ο ανθρώπινος οργανισμός μέσω της διατροφής του

έχει να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί καθημερινά ένα τοξικό

φορτίο επικίνδυνο ……… για την υγεία του.

Συνήθως υπάρχει τυφλή εμπιστοσύνη στην επιστήμη και στην τεχνολογία ,

των οποίων η δύναμη από τη μία είναι ευλογία για μας ,αφού μας

παρέχει επάρκεια αγαθών και ειδών διατροφής………. ,και από την

άλλη……….. μας τυφλώνει……….

Ζούμε σ ΄ ένα οικονομικό σύστημα όπου, οι αρχές της προσφοράς και της ζήτησης , η ανταγωνιστικότητα και το κέρδος………. ,οδηγούν στη

βιομηχανοποίηση της τροφής μας, κάνοντάς την πιο φθηνή ,αλλά και

άφθονη……… με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία μας !!!!!

Στο θέμα της τροφής φαίνεται …….η γενιά μας να έχει ανταλλάξει

μακροπρόθεσμα την ασφάλεια της υγείας μας ,με τις χαμηλότερες

τιμές, την αφθονία ,την ευκολία…….

……..η προσωπική μας δέσμευση……..τρώμε σωστά- ενημερωνόμαστε-δραστηριοποιούμαστε-

απαιτούμε……..

Το να είμαστε πληροφορημένοι καταναλωτές αποτελεί σημαντικό παράγοντα προκειμένου να είμαστε υγιείς . Άλλωστε ,η

πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία!!!Επιβάλλεται ,ο καθένας από μας χωριστά και όλοι μαζί ,να

απαιτήσουμε με τη στάση μας ,τις διατροφικές μας συνήθειες

και τις επιλογές μας τροφή φυσική , έτσι ,όπως η ίδια η φύση από την αρχή της Ζωής μας την παρέχει , απαλλαγμένη από επικίνδυνα τοξικά φορτία ,που επιβαρύνουν την υγεία μας, καταργούν τους νόμους της φύσης και το δικαίωμα να

ζούμε ποιοτικά!!!

Υπηρεσίες ενημέρωσης και προστασίας του καταναλωτή

• Κρατικές Υπηρεσίες Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και

Ανταγωνιστικότητας Γενική Γραμματεία Καταναλωτή Γενική Γραμματεία Εμπορίου Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ε.Φ.Ε.Τ-Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων- Γενικό Χημείο του Κράτους(ΓΧΚ) ΕΟΦ-Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων- Δ/νσεις Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης(κτηνιατρικής ,

γεωργίας , υγείας) Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης(ΥΥΚΑ)

• Καταναλωτικές Ενώσεις Ένωση Καταναλωτών – Ποιότητα Ζωής (Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ) Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών(ΚΕ.Π.ΚΑ.) Ινστιτούτο Καταναλωτών(ΙΝ.ΚΑ.) Ελληνική Καταναλωτική Οργάνωση(Ε.ΚΑΤ.Ο.) Βιοκαταναλωτές για Ποιοτική Ζωή (ΒΙΟΖΩ) Ελληνικό Κέντρο Καταναλωτών(ΕΛ.ΚΕ.ΚΑ) Ένωση Καταναλωτών Ελλάδας

• Ανεξάρτητες Αρχές Συνήγορος του πολίτη

• Διεθνείς Συνδέσεις Διαδικτυακή Πύλη της Ε.Ε Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων

Καταναλωτή(ECC-Net) Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών(ΒΕUC) Ευρωπαϊκή Νομική Ομάδα για την Προστασία

των Καταναλωτών( ECLG) Ευρωπαϊκή Επιτροπή ( Γεν. Δ/νση Προστασίας

Καταναλωτών) ΟΟΣΑ(Πολιτική Καταναλωτών) Συμβούλιο της Ευρώπης

ν

ο προβληματισμός………….Τελειώνοντας και στην προσπάθεια να μπει ένας επίλογος σε ό,τι προκαλεί φόβο ,

ανασφάλεια , υποψίες και ερωτηματικά ,σχετικά με την ποιότητα και την ασφάλεια της τροφής που καθημερινά καταναλώνουμε ,καθώς και τη σχέση της με την υγεία μας, θα ’ταν παράλειψη να μην αναφερθεί το πόσο η σημερινή οικονομική κρίση , που πλήττει για μεγάλο χρονικό διάστημα τη χώρα μας ,έχει αλλάξει τις διατροφικές μας συνήθειες

και τα κριτήρια επιλογής της τροφής μας.Ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού σήμερα ζει στα όρια της φτώχειας και

υποσιτίζεται.Σύμφωνα με τη φετινή έκθεση της UNICEF,εκτιμάται πως 600.000 παιδιά στην Ελλάδα ζουν

κάτω από το όριο της φτώχειας , ενώ για περισσότερα από 300.000 δεν καλύπτονται επαρκώς οι διατροφικές τους ανάγκες .

Έτσι ,η έννοια της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής από πολλούς θεωρείται πολυτέλεια ,προνόμιο των λίγων και είναι συνώνυμη με το υψηλό κόστος .

Προτεραιότητα και βασικά κριτήρια επιλογής της καθημερινής τροφής αποτελούν ,η εξασφάλιση της απαραίτητης ποσότητας, ώστε να καλυφθούν ατομικές και οικογενειακές

ανάγκες και το χαμηλό κόστος . Τα συσσίτια ,τα κοινωνικά παντοπωλεία , οι εθελοντικές δράσεις δωρεάν διανομής τροφίμων και οι ομάδες αλληλεγγύης προς το συνάνθρωπο σε ολόκληρη την ελληνική

επικράτεια ,αποτελούν αδιάψευστη απόδειξη πως μπορεί η τροφή στην εποχή μας να είναι ένα φυσικό αγαθό σε επάρκεια ,για πολλούς όμως κοστίζει ακριβά και δύσκολα

μπορούν να την έχουν ,στην ποσότητα και στην ποιότητα που τη χρειάζονται……………………………. 20-08-2013

ευχαριστώ

Ασπόστου Κατερίνα ΠΕ 15-Οκιακής Οικονομίας

6ο Γυμνάσιο ΠατρώνΣχολ. έτος 2013-14