Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στη χρήση και αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδακτική πράξη

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β΄ ΕΠΙΠΕΔΟΥ

ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ Α΄ ΕΠΑΛ ΛΑΜΙΑΣ

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

«Γλυκό του κουταλιού» του Κυριάκου Χαραλαμπίδη

Νεοελληνική Λογοτεχνία Β΄ Γυμνασίου

Συντάκτρια : Τζίνα Ζαζά, ΠΕ02, Φιλόλογος

1. Ταυτότητα σεναρίου Τίτλος σεναρίου : «Γλυκό του κουταλιού» Δημιουργός σεναρίου : Τζίνα Ζαζά Γνωστικό αντικείμενο : Νεοελληνική Λογοτεχνία Β΄ Γυμνασίου,

«Γλυκό του κουταλιού», Κυριάκος Χαραλαμπίδης Τάξη στην οποία απευθύνεται Χρονική διάρκεια : 4 ώρες Το σενάριο αποτελεί διδακτική πρόταση και δεν έχει

δοκιμαστεί στην τάξη Προαπαιτούμενες γνώσεις μαθητών

α) ικανοποιητική γνώση των μαθητών στη χρήση των ΤΠΕ : ικανότητα πλοήγησης, επιλογή κατάλληλου υλικού και αξιολόγηση ιστοσελίδων, χρήση των εργαλείων του office για τη δημιουργία ψηφιακού κειμένου (κειμενογράφος, λογισμικό παρουσίασης), γνώση διαφόρων εφαρμογών ( χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, γνώση εφαρμογών σχολικού ιστολογίου ή wikis)

β) εξοικείωση με τον ομαδοσυνεργατικό τρόπο εργασίας (καλό θα είναι ο εκπαιδευτικός να έχει χρησιμοποιήσει την ομαδική εργασία στην τάξη όχι μόνο στη λογοτεχνία, αλλά και σε άλλα μαθήματα)

2. Στόχοι Με το παρόν διδακτικό σενάριο επιδιώκεται για τους μαθητές και τις μαθήτριες να επιτευχθούν οι κάτωθι στόχοι : Γνωστικοί α) γενικοί

να αναδειχτεί η σχέση της λογοτεχνίας με την ανθρώπινη εμπειρία

να αποτελέσει η τάξη μια κοινότητα αναγνωστών με την αποδοχή του «άλλου» και των απόψεών του στις διάφορες ερμηνευτικές προσεγγίσεις (προώθηση φιλαναγνωσίας)

να εντοπίζουν τις αξίες που υπάρχουν στο κείμενο

2

να εξοικειωθούν με τα διάφορα λογοτεχνικά είδη να κατανοήσουν τις ιδιαίτερες λογοτεχνικές συμβάσεις με

τις οποίες λειτουργεί η ποίηση να κατανοήσουν οι μαθητές τη σχετικότητα των

ερμηνευτικών προσεγγίσεων του κειμένου να απολαύσουν ένα αξιόλογο ποίημα

β) ειδικοί να εντάξουν το ποίημα στο γενικότερο ιστορικό πλαίσιο της

εποχής στην οποία αναφέρεται και να κατανοήσουν τον αφηγηματικό χρόνο

να προσπαθήσουν αναβιώσουν την εμπειρία του ποιητή μέσα από την επίσκεψη στο παλιό του σπίτι και να προσπαθήσουν να ιδιοποιηθούν τα αλλότρια πάθη (ενσυναίσθηση)

να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της γλώσσας και του γλωσσικού ιδιώματος του δημιουργού

να κατανοήσουν τους αφηγηματικούς τρόπους (περιγραφή, διήγηση, σχόλιο, διάλογο, μονόλογο, σκέψεις προσώπων), τη θέση του αφηγητή (συμμετοχή στη δράση) την οπτική γωνία (τη χρήση πρωτοπρόσωπης – δραματικής - και τριτοπρόσωπης αφήγησης από τον ποιητή)

να κατανοήσουν την αναφορά του μύθου του Αινεία και το συμβολισμό του

να παρατηρήσουν τη χρήση σύνθετων επιθέτων από τον ποιητή και να την ερμηνεύσουν

να συνειδητοποιήσουν πως οι λογοτέχνες χρησιμοποιούν θέματα κοινά (π.χ. γυρισμός του ξενιτεμένου, προσφυγιά κλπ) μέσα από σύγκριση κειμένων (διαθεματική προσέγγιση, διακειμενικότητα)

παιδαγωγικοί να εργαστούν σε ομάδες και να αναπτύξουν δεξιότητες

επικοινωνίας με τους συμμαθητές τους

3

να αποδέχονται τις απόψεις και ερμηνείες των συμμαθητών τους και να μην απορρίπτουν κάποιες με την ιδέα ότι είναι υποδεέστερες

να ασκηθούν στην διερεύνηση – ανακάλυψη της γνώσης

ψηφιακοί να πλοηγηθούν στο διαδίκτυο και να επιλέξουν το

κατάλληλο υλικό που απαιτείται για τις δραστηριότητες των φύλλων εργασίας

να έρθουν σε επαφή με διάφορες ιστοσελίδες να χρησιμοποιήσουν τον κειμενογράφο (ΜS Word),

λογισμικό παρουσίασης (power point ή photo story), την εφαρμογή google documents

να παράγουν πολυτροπικά κείμενα να χρησιμοποιήσουν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, για να

στείλουν τα παραγόμενα ψηφιακά κείμενα στον εκπαιδευτικό – διαχειριστή του εκπαιδευτικού ιστολογίου ή εναλλακτικά να δημοσιεύσουν τα κείμενά τους σε λογοτεχνικό wikis της τάξης τους

3. Συσχετισμός με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΣΣ Η παρούσα διδακτική πρόταση εναρμονίζεται πλήρως με το

Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών και το ΔΕΠΠΣ όσον αφορά τόσο τους στόχους του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, τις μεθόδους διδασκαλίας και την αξιολόγηση των μαθητών

Το σενάριο είναι μαθητοκεντρικό και προάγει την διερευνητική – ανακαλυπτική μάθηση, δηλαδή ο μαθητής αυτενεργεί και δεν δέχεται παθητικά τη γνώση από τον εκπαιδευτικό

4. Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή σχολικό εργαστήριο πληροφορικής σύνδεση στο διαδίκτυο

4

λειτουργία εκπαιδευτικού ιστολογίου (blog) ή wikis από τον εκπαιδευτικό

5. Οργάνωση τάξης Εφόσον το παρόν διδακτικό σενάριο αποτελεί πρόταση και δεν έχει εφαρμοστεί στην τάξη, καλό είναι, ο εκπαιδευτικός να χωρίσει την τάξη σε ομάδες των 3 – 4 μαθητών. Κάθε ομάδα πρέπει να έχει έναν μαθητή που χειρίζεται καλά τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Επίσης, σημαντικό είναι η ομάδα να έχει μαθητές και των δύο φύλων. Τέλος, ένας μαθητής πρέπει να οριστεί εκπρόσωπος της ομάδας, προκειμένου να παρουσιάσει στην ολομέλεια το τελικό προϊόν

6. Θεωρητικό πλαίσιο Το διδακτικό σενάριο στηρίζεται στις αρχές της διερευνητικής – ανακαλυπτικής μάθησης. Οι μαθητές καλούνται περιηγηθούν σε ιστοσελίδες που αφορούν έργο και το δημιουργό και να μελετήσουν ποικίλες πηγές. Ανακαλύπτουν τη γνώση μέσα από ανοιχτά και κλειστά λογισμικά, επιλέγοντας το κατάλληλο υλικό κάθε φορά ανάλογα και με τις δραστηριότητες των φύλλων εργασίας. Ο μαθητής δεν είναι υποδοχέας των γνώσεων, αλλά ενεργό μανθάνον υποκείμενο. Ιδιαίτερα, στο μάθημα της Λογοτεχνίας που απαιτεί προσωπική ανάγνωση και ερμηνεία, ο μαθητής μόνος του συμπληρώνει τα όποια κενά δημιουργούνται με τη μελέτη του ποιήματος. Τα φύλλα εργασίας είναι δομημένα έτσι ώστε να αυτενεργεί ο μαθητής, αφού προτείνονται και εναλλακτικές δραστηριότητες, αφήνοντας την επιλογή στο μαθητή (μαθητοκεντρικό σενάριο). Ο εκπαιδευτικός παίζει το ρόλο του εμψυχωτή – διευκολυντή και καθοδηγητή στη διαδικασία ανακάλυψης της γνώσης, δείχνει στο μαθητή «το δρόμο» και όχι «τι» να δει. Η μελέτη του κειμένου διευκολύνεται από τον εκπαιδευτικό με τη μέθοδο του scaffolding (σκαλωσιά) με υποβοηθούμενες ερωτήσεις και υποστήριξη των μαθητών με εικόνες, παράλληλα κείμενα και γενικότερα οποιοδήποτε υλικό τους διευκολύνει στην κατανόηση του ποιήματος. Υιοθετείται η

5

διδακτική αρχή της φθίνουσας καθοδήγησης (fading scaffolding), δηλαδή η υποστήριξη του εκπαιδευτικού υποχωρεί σταδιακά και η μαθησιακή διαδικασία ανατίθεται περισσότερο στο μαθητή. Δίνεται έμφαση στην οικοδόμηση της γνώσης (εποικοδομητισμός) με τη χρήση του εκπαιδευτικού υλικού που εδράζεται σε προγενέστερες γνώσεις των μαθητών (στο μάθημα της λογοτεχνίας και της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, καθώς και της χρήση των ΤΠΕ). Η γνώση, δηλαδή, είναι διαδικαστική και δε στηρίζεται στη στείρα αποστήθιση. Επιπλέον, επιτυγχάνεται ο μεθοδολογικός πλουραλισμός, εφόσον επιστρατεύονται από τον εκπαιδευτικό διάφορες μέθοδοι διδασκαλίας (π.χ. ομαδοσυνεργατική μέθοδος, ερωτήσεις, διάλογος, αξιοποίηση των ΤΠΕ).

7. Σύντομη περιγραφή σεναρίου Α΄ φάση : πριν την ανάγνωση

αφόρμηση : αξιοποίηση του τίτλου του ποιήματος – συζήτησηκείμενο μη λογοτεχνικό που αναφέρεται στην περίοδο της τουρκικής εισβολής το 1974 στην Κύπρο

Β΄ φάση : ανάγνωση ανάγνωση του ποιήματοςσυζήτηση για τυχόν απορίες των μαθητώνδραστηριότητες φύλλων εργασίας

Γ΄ φάση : μετά την ανάγνωση παράλληλα κείμενα – φύλλα εργασίαςπαραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου από τους μαθητέςανακοίνωση στην ολομέλεια

Δ΄ φάση : ανακοίνωση των εργασιών στην ολομέλεια

8. Αναλυτική περιγραφή σεναρίου Α΄ φάση

Αφόρμηση μπορεί να αποτελέσει ο τίτλος κειμένου και το εισαγωγικό σημείωμα

6

Οι μαθητές διαβάζουν το σύντομο αφιέρωμα για την τουρκική εισβολή στο http :// www . sansimera . gr / articles /649 από τους σταθμούς εργασίας τους (ή εναλλακτικά το άρθρο στη http :// el . wikipedia . org / wiki /% CE % A 4% CE % BF % CF %85% CF %81% CE % BA % CE % B 9% CE % BA % CE % AE _% CE % B 5% CE % B 9% CF %83% CE % B 2% CE % BF % CE % BB % CE % AE _% CF %83% CF %84% CE % B 7% CE % BD _% CE %9 A % CF %8 D % CF %80% CF %81% CE % BF )

Αναφορά από τον εκπαιδευτικό στο άνοιγμα των συνόρων στα κατεχόμενα το 2008 : οι εκπατρισμένοι Κύπριοι επισκέφθηκαν για πρώτη φορά μετά το 1974 τα σπίτια τους που ήταν πια στα χέρια των Τουρκοκυπρίων

Ανάγνωση του ποιήματος συμπλήρωση των φύλλων εργασίας α΄ φάσης (θεματικά

κέντρα, αφηγητής, συναισθήματα)Β΄ φάση

συμπλήρωση φύλλων εργασίας σχετικά με τους αφηγηματικούς τρόπους, τις γλωσσικές επιλογές του ποιητή

ο μύθος του Αινεία : συσχετισμός του με το ποίημαΓ΄ φάση

Παραλληλισμός του αφηγητή με τον ομηρικό Οδυσσέα διάφορες δραστηριότητες από το εκπαιδευτικό λογισμικό

«Νόστος. Ομηρικά έπη. Α΄ και Β΄ Γυμνασίου» δραστηριότητες των φύλλων εργασίας – παραγωγή γραπτού

λόγου (παράλληλα κείμενα)

Δ΄ φάση ανακοίνωση των εργασιών στην ολομέλεια

7

9. Φύλλα εργασίας Α΄ φάση (όλες οι ομάδες) α) Περιηγηθείτε στο http :// www . sansimera . gr / articles /649 (ή

εναλλακτικά στη http :// el . wikipedia . org / wiki /% CE % A 4% CE % BF % CF %85% CF %81% CE % BA % CE % B 9% CE % BA % CE % AE _% CE % B 5% CE % B 9% CF %83% CE % B 2% CE % BF % CE % BB % CE % AE _% CF %83% CF %84% CE % B 7% CE % BD _% CE %9 A % CF %8 D % CF %80% CF %81% CE % BF )

και μελετήστε το θέμα της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974 Ποια είναι τα θεματικά κέντρα του ποιήματος

α)β)γ)

Ποιος είναι ο αφηγητής και ποια η σχέση του με τη δράση (συμμετέχει ή όχι);_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ποια συναισθήματα βιώνει ο αφηγητής;_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8

Β΄ φάση (όλες οι ομάδες) Ποιους αφηγηματικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής;

Συμπληρώστε τον πίνακα και δώστε ένα παράδειγμα για κάθε περίπτωση που θα βρείτε στο κείμενο.

αφηγηματικοί τρόποι παραδείγματα μονόλογοςδιάλογοςαφήγησησκέψεις προσώπωνπεριγραφή

Ο ποιητής αναφέρεται στο μύθο του Αινεία. Πώς σχετίζεται με το ποίημα; Αναζητήστε πληροφορίες για το μύθο και αξιοποιήστε όσα είναι απαραίτητα. Απαντήστε σε μία παράγραφο δημιουργώντας ένα αρχείο στο MS Word. Δώστε τίτλο και αποθηκεύστε το έγγραφο.

Αναζητήστε τα σύνθετα επίθετα του ποιήματος. Γιατί, κατά τη γνώμη σας, τα χρησιμοποιεί ο ποιητής;__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9

Γ΄ φάσηόλες οι ομάδες

Ο αφηγητής παραλληλίζεται με τον ομηρικό Οδυσσέα. Σε ποια σημεία του ποιήματος εντοπίζετε τον παραλληλισμό και ποια είναι η σημασία του;___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Περιηγηθείτε στο εκπαιδευτικό λογισμικό «Νόστος» στο σύνδεσμο http :// digitalschool . minedu . gov . gr / modules / document / file . php / D SGYM - A 115/ HTML / nostos / main . html

Διαβάστε για την έννοια του νόστου και επιλέξτε από την αριστερή στήλη από τις δραστηριότητες την «γλωσσική οικογένεια του νόστου» και απαντήστε.

ομάδες 1, 2 Πατήστε το εικαστικό υλικό στο ίδιο λογισμικό.

Χρησιμοποιήστε όποιες φωτογραφίες σας κάνουν εντύπωση και άλλες που θα βρείτε σε νέο παράθυρο στον πλοηγό σας στο google εικόνες βάζοντας στην αναζήτηση τις λέξεις πρόσφυγες, μετανάστευση. Αποθηκεύστε τις εικόνες σας σε ένα φάκελο και δημιουργήστε μια παρουσίαση στο power point με θέμα «ξεριζωμός»ή εναλλακτικάδημιουργήστε μια παρουσίαση στο power point με θέμα το ποίημα (το κείμενό σας να είναι πολυτροπικό με στίχους του ποιήματος και εικόνες σχετικές που θα αναζητήσετε στο google εικόνες(μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εφαρμογή photostory για τη δημιουργία του πολυτροπικού σας κειμένου)

ομάδες 3, 4

10

Διαβάστε τους στίχους 153 – 227 από τη ραψωδία λ της Οδύσσειας στο http :// www . mikrosapoplous . gr / homer / odm 11 m . htm και τα δημοτικά τραγούδια «Η μάνα του ξεντιτεμένου» και «Η μάγισσα» στην ιστοσελίδα http :// www . myriobiblos . gr / afieromata / dimotiko / txt _ xenitia _ next . html #1 Εντοπίστε τα κοινά σημεία με το ποίημα του Χαραλαμπίδη.

Γράψτε την απάντησή σας σε ένα έγγραφο των google documents (https :// www . google . gr / στην επιλογή περισσότερα επιλέξτε, ακόμα περισσότερα, σπίτι και γραφείο, έγγραφα// δώστε τίτλο στο έγγραφό σας πατώντας πάνω αριστερά στο έγγραφο χωρίς τίτλο ή από αρχείο, μετονομασία εγγράφου και στη συνέχεια από το αρχείο κάντε λήψη ως και σώστε την απάντησή σας σε έγγραφο pdf.

ομάδες 5, 6 Εντοπίστε κοινά σημεία του ποιήματος του Χαραλαμπίδη με

τα ποιήματα του Κωστή Παλαμά «Το σπίτι που γεννήθηκα» και του Γιώργου Σεφέρη «Ο γυρισμός του ξενιτεμένου».http :// digitalschool . minedu . gov . gr / modules / ebook / show . php / DSGL 105/229/1690,5410/ extras / texts / indexh _5_ parallilo _ keimeno _3. html http :// www . snhell . gr / anthology / content . asp ? id =270& author _ id =44

Επιλέξτε τους στίχους που σας εντυπωσίασαν από τα ποιήματα που μελετήσατε και δημιουργήστε με την εφαρμογή photostory μια παρουσίαση (εικόνες θα βρείτε στο google) με μουσική.

Σημείωση για όλες τις ομάδες Ανακοίνωση των εργασιών στην ολομέλεια από τους

εκπροσώπους των ομάδων (αποφασίστε ποιος θα είναι ο εκπρόσωπος της ομάδας σας)

11

Να αποθηκεύσετε τις εργασίες σας σε έναν φάκελο με το όνομα της ομάδας σας

Να στείλετε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τα παραγόμενα ψηφιακά κείμενα στον εκπαιδευτικό – διαχειριστή του εκπαιδευτικού ιστολογίουή εναλλακτικά να δημοσιεύσετε τα κείμενά σας στο λογοτεχνικό wikis της τάξης σας

12

10. Επέκταση σεναρίου Η παραπάνω διδακτική πρόταση με τις κατάλληλες

τροποποιήσεις μπορεί να επεκταθεί στο μάθημα της Οδύσσειας της Α΄ Γυμνασίου για τη μελέτη της λ στίχοι 153 – 227

Επίσης, τα παράλληλα κείμενα και κάποιες από τις δραστηριότητες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στη διδασκαλία του ποιήματος του Κωστή Παλαμά «Το σπίτι που γεννήθηκα» στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α΄ Γυμνασίου.

Τέλος, ο εκπαιδευτικός μπορεί να προτείνει στους μαθητές να λάβουν μέρος σε ένα πολιτιστικό πρόγραμμα με θέμα την ξενιτιά και να χωριστούν σε τρεις ομάδες α) την ομάδα των λογοτεχνών (συγκέντρωση έργων με θέμα την ξενιτιά, τους πρόσφυγες, τη μετανάστευση, δημιουργία ποιημάτων ή πεζών με το ίδιο θέμα από τα ίδια τα παιδιά)β) την ομάδα των μουσικών (συγκέντρωση τραγουδιών με θέμα την ξενιτιά) γ) θεατρική ομάδα : οι συμμετέχοντες μαθητές μπορούν να δραματοποιήσουν κάποια από τα έργα της α΄ ομάδαςΣτο τέλος της σχολικής χρονιάς το πολιτιστικό πρόγραμμα μπορεί να παρουσιαστεί στο σχολείο (ή στην ευρύτερη κοινωνία) με πολυμεσικές παρουσιάσεις, συναυλία (σε συνεργασία με τον καθηγητή της μουσικής) και θεατρικά δρώμενα στα οποία θα συμμετέχουν οι μαθητές.

11. Βιβλιογραφία – Δικτυογραφία «Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών

στα Κέντρα Στήριξης», Τεύχος 1 : Γενικό Μέρος, Γ΄ Έκδοση, Πάτρα, Μάρτιος 2013

13

«Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης», Τεύχος 3 : Κλάδος ΠΕ02, Β΄ Έκδοση, Πάτρα, Νοέμβριος 2010

Κείμενα Νεοελληνικής λογοτεχνίας, Β΄ Γυμνασίου, βιβλίο μαθητή

Κείμενα Νεοελληνικής λογοτεχνίας, Β΄ Γυμνασίου, Βιβλίο εκπαιδευτικού

http :// www . sansimera . gr / articles /649 http :// el . wikipedia . org / wiki /% CE % A 4% CE % BF % CF %85% CF

%81% CE % BA % CE % B 9% CE % BA % CE % AE _% CE % B 5% CE % B 9% CF %83% CE % B 2% CE % BF % CE % BB % CE % AE _% CF %83% CF %84% CE % B 7% CE % BD _% CE %9 A % CF %8 D % CF %80% CF %81% CE % BF

http :// digitalschool . minedu . gov . gr / modules / document / file . php / DSGYM - A 115/ HTML / nostos / main . html

https :// www . google . gr / http :// www . myriobiblos . gr / afieromata / dimotiko /

txt _ xenitia _ next . html #1 http :// digitalschool . minedu . gov . gr / modules / ebook /

show . php / DSGL 105/229/1690,5410/ extras / texts / indexh _5_ parallilo _ keimeno _3. html

http :// www . snhell . gr / anthology / content . asp ? id =270& author _ id =44

12. ΑναστοχασμόςΤο παραπάνω σενάριο δεν έχει υλοποιηθεί σε τάξη, δηλαδή αποτελεί πρόταση για διδασκαλία. Οι δυσκολίες που είναι πιθανό να προκύψουν αφορούν : α) το Σχολικό εργαστήριο Πληροφορικής να είναι διαθέσιμο για το φιλόλογο (ίσως χρειαστεί να τροποποιηθεί το σχολικό πρόγραμμα, αν συμπίπτουν οι ώρες των φιλολογικών με την Πληροφορική)β) την υλοποίησή του από i) το φιλόλογο, αν δε γνωρίζει ικανοποιητικά τις εφαρμογές και τα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα που προτείνονται (ο εκπαιδευτικός

14

πρέπει να έχει δημιουργήσει εκπαιδευτικό blog ή wikis για την τάξη και να έχει ενημερώσει τους μαθητές του για τη λειτουργία και διαχείρισή του από τους μαθητές)ii) τους μαθητές, αν δεν είναι εξοικειωμένοι αρκετά με τα λογισμικά και τα προγράμματα του office που προτείνονται στις δραστηριότητες των ομάδων (επιπλέον, απαιτείται η ύπαρξη ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, εκπαιδευτικό blog ή λογοτεχνικό wikis της τάξης και γνώση των μαθητών στη διαχείρισή του) Τα περισσότερα από τα παραπάνω προβλήματα μπορούν να επιλυθούν, αν ο εκπαιδευτικός με το ρόλο του εμψυχωτή – διευκολυντή ενημερώνει και καθοδηγεί τους μαθητές για τις εφαρμογές που χρειάζονται

15