Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

84
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.407 / 11.2014 / 6,00 ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ Σε επικίνδυνες περιπέτειες για πέντε μήνες η αγορά ΛΙΜΑΝΙΑ Προχωρούν, ξεπερνώντας τους σκοπέλους, οι επενδύσεις στα λιμάνια ΧΡΗΜΑ www.hrima.gr ΧΡΗΜΑ Γιάννης Κουλίας Διευθύνων Σύμβουλος της Cyta Ελλάδος Στόχος μας να γίνουμε η σημαντικότερη τηλεπικοινωνιακή γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης Ο νέος διευθύνων σύμβουλος της Cyta Ελλάδος, στην πρώτη του συνέντευξη στη χώρα μας, μιλάει για τους ανανεωμένους στόχους και τις προοπτικές της εταιρείας στην ελληνική αγορά. Αποκωδικοποιεί τις τελευταίες επιχειρηματικές εξελίξεις στον κλάδο, που αλλάζουν το εγχώριο τηλεπικοινωνιακό τοπίο, ενώ αποκαλύπτει και τα σχέδια της διοίκησης του Ομίλου. Aγορά Ακινήτων: Σε παρατεταμένο τέλμα η κτηματαγορά

description

 

Transcript of Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

Page 1: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΕΠ

ΕΝ

ΔΥΤ

ΙΚΟ

& Ο

ΙΚΟ

ΝΟ

ΜΙΚ

Ο Π

ΕΡ

ΙΟΔ

ΙΚΟ

/τ.4

07

/11

.20

14

/€ 6

,00

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΣε επικίνδυνες

περιπέτειεςγια πέντε μήνες

η αγορά

ΛΙΜΑΝΙΑΠροχωρούν, ξεπερνώντας

τους σκοπέλους,οι επενδύσεις στα λιμάνια

ΧΡΗΜΑwww.hrima.gr

ΧΡ

ΗΜ

Ατ.4

07 /1

1.2

01

4

Γιάννης ΚουλίαςΔιευθύνων Σύμβουλος της Cyta Ελλάδος

Στόχος μας να γίνουμε η σημαντικότερητηλεπικοινωνιακή γέφυραμεταξύ Ανατολής και Δύσης

Ο νέος διευθύνων σύμβουλος της CytaΕλλάδος, στην πρώτη του συνέντευξη στη

χώρα μας, μιλάει για τους ανανεωμένουςστόχους και τις προοπτικές της εταιρείας

στην ελληνική αγορά. Αποκωδικοποιεί τις τελευταίες επιχειρηματικές εξελίξεις

στον κλάδο, που αλλάζουν το εγχώριοτηλεπικοινωνιακό τοπίο, ενώ

αποκαλύπτει και τα σχέδια της διοίκησης του Ομίλου.

Aγορά Ακινήτων: Σε παρατεταμένο τέλμα η κτηματαγορά

ISSN 1105-0470

Page 2: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ

ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ*

ΟΔΟΣ Τ.Κ. ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ ΧΩΡΑ ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ ΚΙΝΗΤΟ

FAX ΑΦΜ* ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή)

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00€ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00€ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00€ ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00€ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00€ ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή)

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00€

(Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)

Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο.Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, [email protected]

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά,κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail!

Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

Page 4: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

Σε αγοραστές και επενδυτές υψη-λού ρίσκου απευθύνεται η ελλη-νική αγορά. Σε αυτό το

συμπέρασμα οδηγούν οι τελευταίεςσυνεδριάσεις του ΧΑ καθώς και ο συγ-κερασμός των ειδήσεων που αφορούντις προοπτικές της ελληνικής οικονο-μίας. Όπως προκύπτει από τα αναλυτικάστοιχεία που δημοσιοποίησε η Ελλη-νική Στατιστική Αρχή, η ελληνική οικο-νομία βρέθηκε σε ανάπτυξη ήδη απότο δεύτερο τρίμηνο του 2014, ενώ ορυθμός αύξησης του ΑΕΠ επιταχύν-θηκε αισθητά στο τρίτο τρίμηνο τηςφετινής χρονιάς. Το ελληνικό ΑΕΠ πέ-ρασε σε θετικό έδαφος για πρώτηφορά μετά από δεκαέξι διαδοχικά τρί-μηνα πτώσης. Σε μη εποχικά διορθω-μένη βάση, το ΑΕΠ καταγράφειαύξηση 1,7% στο τρίτο τρίμηνο του2014, 0,4% στο δεύτερο τρίμηνο, απόοριακή ύφεση 0,4% στο πρώτο τρί-μηνο του έτους. Σε εποχικά διορθωμένη βάση, ο ετή-σιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ στοπρώτο τρίμηνο του 2014 εκτιμάται στο

-0,3%. Στο δεύτερο τρίμηνο καταγρά-φηκε ετήσια αύξηση 0,4% και στοτρίτο τρίμηνο άνοδος 1,43%. Στην Ευρώπη η άνοδος επίσης τουΑΕΠ και η σταθερότητα στον πληθωρι-σμό ενισχύουν την αποφασιστικότητατων επικεφαλής της ευρωζώνης και ει-δικότερα της ΕΚΤ για τη λήψη σημαντι-κών αποφάσεων. Από την άλλη πλευρά, στη χώρα μαςοι πολιτικές αποφάσεις και συμπεριφο-ρές δείχνουν αδυναμία παρακολούθη-σης των εξελίξεων και των πρώτωνθετικών μηνυμάτων του αποτελέσμα-τος της σκληρής προσαρμογής πουέχει υποστεί η πλειοψηφία της ελληνι-κής οικονομίας και κοινωνίας, με απο-τέλεσμα τη διατήρηση του υψηλούδείκτη κινδύνου και ρίσκου, που επη-ρεάζει αγοραστές και επενδυτές στηνελληνική αγορά.

Στην προκειμένη περίπτωση, η επιθε-τική στρατηγική, με στόχο τη δημιουρ-γία ευνοϊκών συνθηκών για τηνυλοποίηση όσο το δυνατόν πιο γρή-γορα ενός ξεκάθαρου και σταθερούαναπτυξιακού σχεδίου με τη βοήθειατων τραπεζών αλλά και του οικονομι-κού, πολιτικού και κοινωνικού ιστού,μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθε-σμη ευημερία προσελκύοντας παρα-γωγικούς επενδυτές και αγοραστέςκαι όχι μόνο εκείνους που αντέχουν τορίσκο και μάλιστα το υψηλό ρίσκο.

ΑΓΟΡΑΣΤΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΡΙΣΚΟΥ

Λέττα Καλαμαρά, Διευθύντρια Σύνταξης2

4 Νοέμβριος 2014

Oι πολιτικές αποφάσεις και συμπεριφορές δείχνουν αδυναμία παρακολούθησης των εξελίξεων και των πρώτων θετικών μηνυμάτων του αποτελέσματος της σκληρής προσαρμογής

που έχει υποστεί η πλειοψηφία της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας

ΧΡΗΜΑτ.407, Νοέμβριος 2014

ΕΝ ΑΡΧΗ...

Page 5: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

Ble.

w w w . t h e b l e . g ri n f o @ i n t e r c a t e r i n g . g r

artw

ork

: H

aris

Nik

olo

po

ulo

u -

hn

iko

l@o

ten

et.g

r

Page 6: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

6 Νοέμβριος 2014

OΑΕΠ Ασπίδα προστασίας για τους Έλληνες εξαγωγείς

56Επιχειρηματικά Βραβεία ΧΡΗΜΑ Γεώργιος Ουζούνης 2014Αναδείξτε τις καλύτερες εταιρείες του ελληνικούχρηματιστηρίου

18

34

64Ιατρικός Τουρισμός Μεσογειακό περιβάλλον,ήπιο κλίμα, ανθρώπινοεπιστημονικό δυναμικό, τα πλεονεκτήματα του ελληνικού ιατρικούτουρισμού

16

ΛιμάνιαΠροχωρούν, ξεπερνώντας τους

σκοπέλους, οι επενδύσεις στα λιμάνια

48 Διεθνείς αγορέςΗ Fed σβήνει τα πιεστήρια,ΕΚΤ και BoJ τα βάζουν μπροστά

ΑκίνηταΣε παρατεταμένο

τέλμα η κτηματαγορά

Page 7: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

04 ~ Εν αρχή: Αγοραστές υψηλού ρίσκου

08 ~ Χρηματιστήριο: Σε επικίνδυνες περιπέτειες για πέντε μήνες η αγορά

82 ~ Διά ταύτα: Έξω να πάμε καλά

περιεχόμενα τ.407/11.2014

ΧΡΗΜΑ 7

72 ~ DIGITAL BANKING CONFERENCEFast forward into the digital era

78 ~ ΑΝΑΛΥΣΗ VRSAlpha Bank (Όμιλος)

80 ~ EΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ MEGA PROJECTSΟ «γνωστός-άγνωστος» τρόπος χρηματοδότησης, Μέρος ΙΙ

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥΟ νέος διευθύνων σύμβουλος της Cyta Ελλάδος, στην πρώτητου συνέντευξη στη χώρα μας, μιλάει για τους ανανεωμένους

στόχους και τις προοπτικές της εταιρείας στην ελληνική αγορά.Αποκωδικοποιεί τις τελευταίες επιχειρηματικές εξελίξεις στον

κλάδο, που αλλάζουν το εγχώριο τηλεπικοινωνιακό τοπίο,ενώ αποκαλύπτει και τα σχέδια της διοίκησης του Ομίλου.

30 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΓιάννης ΚουλίαςΔιευθύνων Σύμβουλος της Cyta ΕλλάδοςΣτόχος μας να γίνουμε η σημαντικότερη τηλεπικοινωνιακή γέφυραμεταξύ Ανατολής και Δύσης

ΧΡΗΜΑτεύχος Νοεμβρίου 2014

~ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδη-μοσίευση φωτογραφιών και ύληςή μέρους αυτής, και η καθ' οιονδή-ποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους,χωρίς την έγγραφη άδεια του εκ-δότη.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

ETHOS MEDIA S.A.Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος

T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:[email protected], www.hrima.gr

ISSN 1105-0470

~ Το τεύχος που κρατάτε σταχέρια σας, είναι τυπωμένο σεπιστοποιημένο χαρτί FSC® καιέτσι συμβάλλει στην υποστή-ριξη των δασών του πλανήτη.

CEOΚωνσταντίνος Ουζούνης[email protected]

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣΛέττα Καλαμαρά[email protected]

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚTΗΣΓιώργος Καλούμενος[email protected]

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣBίκυ Γερασίμου[email protected]

Γαλάτεια Μπασέα[email protected]

Αριστείδης Κυπριώτης[email protected]

Σπύρος Κανιούρας[email protected]

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΔιονύσης Δρογγίτης[email protected]

KEY ACCOUNT MANAGERΡάντω Μανώλογλου[email protected]

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣΣοφία Λαλισσίδου[email protected]

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ MARKETINGΜαίρη Κατσαπρίνη[email protected]

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣΣοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη[email protected]

ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ& ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣKωνσταντίνος Σαλβαρλής[email protected]

Μαρία Νέγκα[email protected]

YΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥΝατάσσα Λαζαράκου[email protected]

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΘοδωρής ΑναγνωστόπουλοςShutterstock

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗΠόπη Καλογιάννη[email protected]

ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗPressious ΑρβανιτίδηςΑ.Β.Ε.Ε.

ISSN 1105-0470

Page 8: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

8 Νοέμβριος 2014

χρηματιστήριοΧ

Το ΧΑ επενδυτικά είναι game over για τους ξένους;

ΣΕ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ

ΓΙΑ ΠΕΝΤΕ ΜΗΝΕΣ Η ΑΓΟΡΑ

Oι αγορές «ψήφιζαν» Μνημόνιο καιΤρόικα, όπως έδειξαν με τη με-γάλη πτώση του ΧΑ και την άνοδο

των αποδόσεων των ομολόγων στα μέσαΟκτωβρίου, μόλις ο πρωθυπουργός Α. Σα-μαράς δήλωνε ότι φεύγουμε από το Μνη-μόνιο και διώχνουμε την Τρόικα. Με αυτήν τη λογική, η συνέχιση του Μνη-μονίου με άλλο όνομα –«ενισχυμένη προ-ληπτική γραμμή στήριξης» (ECCL)–αποτελεί μια θετική είδηση για τις αγορές,

καθώς ζητούσαν από την Ελλάδα τη συνέ-χιση των μνημονίων, άρα και των μεταρ-ρυθμίσεων, αλλά και την εποπτεία της ΕΕκαι του ΔΝΤ ως δικλείδα ασφαλείας ότι θαεφαρμοστούν οι υποχρεώσεις της Ελλά-δας. Η νέα προαιρετική χρηματοδοτική συν-δρομή είναι ένα νέο μνημόνιο, σύμφωναμε το οποίο η Ελλάδα θα κληθεί να τηρή-σει όλες τις δεσμεύσεις της. Όμως, η αρχική τουλάχιστον αντίδραση

των αγορών –τόσο του ΧΑ όσο και τηςαγοράς ομολόγων– ήταν αρνητική.Η συνέχιση του Μνημονίου με το όνομα«ενισχυμένη προληπτική γραμμή στήρι-ξης» (ECCL) στην Ελλάδα όχι μόνο δενεπιδοκιμάστηκε από τις αγορές αλλά προ-κάλεσε και αρνητική αντίδραση, τουλάχι-στον στο άκουσμα της είδησης. Και αυτό γιατί οι επενδυτές ανησυχούν ότιη νέα πιστωτική γραμμή, που είναι νέομνημόνιο, θα οδηγήσει σε πολιτική κατάρ-

Page 9: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 9

ρευση την ελληνική κυβέρνηση και θαφέρει στην κυβέρνηση τον ΣΥΡΙΖΑ πουέχει πρόγραμμα κάθε άλλο παρά φιλικόπρος τις αγορές. Το «χαλί» για ένα τρίτο μνημόνιο με τοντίτλο «ECCL» έστρωσαν οι ευρωπαίοι εταί-ροι στη χώρα μας, διαμηνύοντας παράλ-ληλα στην κυβέρνηση ότι θα πρέπει ναολοκληρώσει «εδώ και τώρα» την τελευ-ταία για το 2014 αξιολόγηση από τηνΤρόικα.Το risk premium της ελληνικής οικονομίαςέχει αυξηθεί τελευταία, εξαιτίας της αβε-βαιότητας που δημιουργεί ο εκλογικός κύ-κλος. Η έξοδος της χώρας από τοΜνημόνιο θα πρέπει να λάβει υπόψη τηςτην εξασφάλιση συμπληρωματικής χρημα-τοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση καιτις αγορές, την ολοκλήρωση των μεταρ-ρυθμίσεων και τη βελτίωση του κλίματοςστις διεθνείς αγορές.Οι πιο απαισιόδοξοι επενδυτές εγκαταλεί-πουν τις ελληνικές μετοχές και τα ελληνικάομόλογα, καθώς εκτιμούν ότι θα επικρατή-σει πολιτικό χάος στην Ελλάδα για 4-5μήνες μέχρι τις εκλογές. Ο Γενικός Δείκτης προσέγγισε ακόμη καιτο επίπεδο των 850 μονάδων, δηλαδή ου-σιαστικά επανέλαβε τις τιμές του 2012,γιατί μπορεί προ διετίας το χαμηλό να είχεφτάσει κοντά στις 500 μονάδες, αλλά ου-σιαστική εισροή κεφαλαίων είχαμε δειπάνω από το επίπεδο των 800 μονάδων.Από τα υψηλά της 18ης Μαρτίου 2014, τις1.369,56 μονάδες, η αγορά καταγράφειαπώλειες 33,52% (με βάση το κλείσιμο της7ης Νοεμβρίου).Την ίδια αρνητική εικόνα παρουσιάζει και ηαγορά των ομολόγων, με τη δεκαετία απότο 6% να έχει εκτοξευθεί ακόμη και στο10%, πριν επιστρέψει στα επίπεδα του 8%,κάτι που καθιστά απαγορευτική οποιαδή-ποτε σκέψη για νέα έξοδο στις αγορές.Όλα αυτά κυρίως λόγω της διάχυτης πολι-τικής αβεβαιότητας.

ΑΠΟΤΙΜΟΥΝ ΤΗ ΝΕΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΤώρα οι επενδυτές και οι αναλυτές έχουναρχίσει να αποτιμούν τη νέα πολιτικήπραγματικότητα που θα διαμορφωθεί τουςεπόμενους μήνες.Η κυβέρνηση φθείρεται μέρα με τη μέρακαι ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως τουλάχιστον δείχνουνόλες οι δημοσκοπήσεις, νομοτελειακά θαέρθει την εξουσία, καθώς είναι αρκετά δύ-σκολο η συγκυβέρνηση να βρει τους 180βουλευτές για την εκλογή του Προέδρουτης Δημοκρατίας.

Η όλη πολιτική αβεβαιότητα (με τις προ-εδρικές εκλογές και τις πιθανές γενικέςεκλογές) φαίνεται ότι θα διαρκέσει για με-γάλο διάστημα. Το επενδυτικό κλίμα βαρύνεται, κυρίωςαπό την άποψη ότι αν υπάρξει κυβερνητικήαλλαγή σε ένα μη δοκιμασμένο κόμμαεξουσίας, θα δημιουργηθούν αμφιβολίεςγια το κατά πόσο θα συνεχιστούν τα διαρ-θρωτικά μέτρα και οι δημοσιονομικές πολι-τικές ως τυπικές υποχρεώσεις απέναντιστους δανειστές, αλλά και η βελτίωση τηςανταγωνιστικότητας της χώρας. Σε αυτό το περιβάλλον πολιτικής αστά-θειας και αβεβαιότητας για την πορεία τηςΕλλάδας με πολιτικούς όρους, σε συνδυα-σμό με το ασαφές πρόγραμμα σε ορισμέ-νους τομείς του ΣΥΡΙΖΑ, δεν θα επιτραπείστην αγορά να ανακάμψει.

Η ολισθηρή πορεία των μετοχών κρατικώνεπιχειρήσεων, οι οποίες κατά παράδοσηθεωρούνται «αμυντικές επιλογές» για τουςεπενδυτές επειδή προσφέρουν σταθεράέσοδα και διασφαλισμένη κερδοφορία –όπως της ΔΕΗ, της ΕΥΔΑΠ, της ΕΥΑΘ,των ΕΛΠΕ, του ΟΛΠ– είναι απολύτως εν-δεικτική των ανησυχιών που αποτυπώνον-ται στο ταμπλό για την επόμενη ημέρα μεκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.Οι αναλυτές πλέον έχουν περάσει στηνεπόμενη ημέρα και ασχολούνται ακόμη καιμε το ποιες μετοχές θα «τρέξουν» με τηνκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα με έκθεση της Citi, με τίτλο «Κα-κοτράχαλος δρόμος ή διαγραφή χρέους.Τι σημαίνει μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ γιατις ελληνικές μετοχές;», οι μετοχές τουΟΤΕ, της Aegean Airlines, της Εθνικήςείναι οι επιλογές της Citigroup, εφόσονπροκύψει μια κυβέρνηση με ηγεσία τουΣΥΡΙΖΑ.Οι ξένοι επενδυτές φαίνεται πως βλέπουνμπροστά τους αδιέξοδα. Πολλά ξένα καιεγχώριων συμφερόντων funds που έπαι-ξαν προεξοφλητικά το «success story» τηςδημοσιονομικής προσαρμογής, πολύ πριντα στοιχεία δείξουν τα πρώτα απτά αποτε-λέσματα, κατοχυρώνουν τις σημαντικέςυπεραξίες που κέρδισαν τα τελευταία δύοχρόνια από την Ελλάδα και αποχωρούν.Το κάνουν ήδη από τον Μάρτιο-Απρίλιοτου 2014 και ιδιαίτερα μετά τις ευρωεκλο-γές, όταν ξεκίνησαν οι πρώτες ενδείξειςότι για πολιτικούς λόγους η κυβέρνηση«παγώνει» τις ιδιωτικοποιήσεις και κάνειστροφή στον λαϊκισμό με τον ανασχηματι-σμό που ακολούθησε. Πλέον, με τη δημοσκοπική πρωτιά του ΣΥ-ΡΙΖΑ και την αναστολή σχεδόν κάθε προ-γραμματισμένης «διαρθρωτικής»μεταρρύθμισης, έχει καταστεί ξεκάθαροστο ταμπλό πως η αγορά τιμολογεί όλοκαι πιο έντονα το ρίσκο αλλαγής κυβέρνη-σης και την είσοδο της χώρας σε νέες πε-ριπέτειες, μέχρι τουλάχιστον ναξεκαθαρίσουν οι νέες βάσεις στις οποίεςθα στηριχθούν οι σχέσεις με τους δανει-στές. Όπως τονίζει στο «Χ» στέλεχος ξένης τρά-πεζας, «το κλίμα αβεβαιότητας που δημι-ουργείται εδράζεται όχι τόσο στον φόβοτων πρόωρων εκλογών, αλλά στην πιθανό-τητα να κερδίσει τις εκλογές ένα κόμμαπου δεν είναι κανονικό, ο ΣΥΡΙΖΑ».

GAME OVER ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΞΕΝΟΥΣ;Το ερώτημα είναι αν η χρηματιστηριακήαγορά επενδυτικά είναι game over για

(χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ)

Δεκέμβριος 2013 49,6%Ιανουάριος 2014 49,9%Φεβρουάριος 2014 51,5%Μάρτιος 2014 52,9%Απρίλιος 2014 54,8%Μάιος 2014 60,4%Ιούνιος 2014 60,6%Ιούλιος 2014 60,4%Αύγουστος 2014 61,0%Σεπτέμβριος 2014 60,9%Οκτώβριος 2014 61,3%

H ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝΞΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ

ΣΤΗΝΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ

ΤΟΥ Χ.Α.

(Ποσά σε εκατ. ευρώ)

Δεκέμβριος 2013 2.161,9Ιανουάριος 2014 2.155,6Φεβρουάριος 2014 1.771,7Μάρτιος 2014 2.520,8Απρίλιος 2014 3.229,3Μάιος 2014 4.890,3Ιούνιος 2014 3.580,1Ιούλιος 2014 2.329,1Αύγουστος 2014 1.990,6Σεπτέμβριος 2014 2.195,3Οκτώβριος 2014 3.145,4

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

Page 10: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

10 Νοέμβριος 2014

Σε μια βίαιη διαδικασία ανατιμολόγη-σης του ρίσκου της χώρας, η αγοράτης Αθήνας έχασε μέσα σε διάστημα

μόλις ενός μήνα –του Οκτωβρίου– περίπου10 δισ. ευρώ σε όρους χρηματιστηριακήςαξίας, ενώ από τα υψηλά της 18ης Μαρ-τίου 2014 έχουν «χαθεί» 20 δισ. ευρώ σεεπίπεδο κεφαλαιοποίησης της χρηματιστη-ριακής αγοράς. Η αγορά υποχώρησε τον Οκτώβριο κατά13,73%, κινούμενη σε πτωτική τροχιά γιαεπτά συνεχόμενους μήνες, στη διάρκειατων οποίων ο βασικός χρηματιστηριακόςδείκτης κατέγραψε συνολικές απώλειες31,44%, με προηγούμενο ρεκόρ αυτό τωνοκτώ πτωτικών μηνών από τον Φεβρουάριοως τον Σεπτέμβριο του 2011.

Η αγορά δεν έχει προσδοκίες ούτε ορατό-τητα, λόγω του αυξανόμενου πολιτικού ρί-σκου.Παρόλο που η Ελλάδα επιστρέφει σε θε-τικό ρυθμό και καλλιεργείται η άποψη ότι ηιστορία ανάκαμψης αρχίζει να προβάλλειως βασικό σενάριο, οι αγορές, το χρηματι-στήριο και τα ομόλογα επιδεινώνονται. Το success story προσκρούει σε σοβαράπολιτικά εμπόδια και η αγορά, το χρηματι-στήριο και τα ομόλογα το έχουν αντιληφθείαυτό πλήρως.Η κατακόρυφη αύξηση του πολιτικού ρί-σκου στην Ελλάδα έχει αλλάξει πλήρως ταδεδομένα, καθώς με όρους αγοράς δενεναρμονίζεται το success story με βελ-τίωση στο χρηματιστήριο και στα ομόλογα.

Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣΣτην αγορά υπάρχουν πάντα οι ανησυχίεςότι ο Γενικός Δείκτης θα δοκιμάσει τα χα-μηλά του (852,87 μονάδες), η αποτυχίαδιατήρησης των οποίων θα τον οδηγήσειπρος την περιοχή των 805 μονάδων.Ο Γενικός Δείκτης στην προηγούμενηπτώση είχε βρει στήριξη στις 880 μονάδεςκαι πραγματοποίησε ανοδική αντίδραση.Λόγω των πολύ υψηλών όγκων συναλλα-γών που πραγματοποιήθηκαν, τόσο στηνπεριοχή των 850-900 μονάδων όσο καιπάνω από τις 1.000 μονάδες, η πιθανότερηεξέλιξη είναι μια συσσώρευση μεταξύ 880και 1.000 μονάδων. Η κύρια τάση παραμένει βέβαια πτωτικήαλλά κάτω από τις 900 μονάδες εμφανίζε-

τους ξένους επενδυτές, αν το «παιχνίδι»τελείωσε για την Ελλάδα.Τα επιθετικότερα hedge funds εκτιμάταιότι έχουν αποεπενδύσει, και μόνο μερικάκινούνται εξαιρετικά σε βραχυπρόθεσμοορίζοντα. Οι long ξένοι επενδυτές δεν «ξεπουλούν»αλλά και δεν αγοράζουν. Κρατούν μιαστάση αναμονής, η οποία μπορεί να εξε-λιχθεί σε μαζικό sell off αν δεν εξομαλυνθείη πολιτική κατάσταση ή αν οι σχέσεις μαςμε τους δανειστές οδηγηθούν στα άκρα. Η πολιτική αβεβαιότητα που επικρατεί καιοι ανερμάτιστες εξαγγελίες των πολιτικώνγια το πώς θα σωθεί η χώρα έχουν δημι-ουργήσει πάλι μια εκρηκτική κατάσταση.Μέχρι και ο μέχρι σήμερα ψύχραιμος καισοβαρός υπουργός Διοικητικής Μεταρ-ρύθμισης, Κ. Μητσοτάκης, μιλώντας στοBloomberg δήλωσε ότι «οι κάτοχοι ελληνι-κών ομολόγων είναι αντιμέτωποι με ένα“τρενάκι του τρόμου” για το επόμενο τε-τράμηνο», τονίζοντας ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ θαπροκαλέσει πρόωρες εκλογές, γυρνώνταςτους ψηφοφόρους πίσω στο 2012, όταν η

παραμονή της χώρας στο ευρώ κρεμόταναπό μια κλωστή».

ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΟΣ Ο ΦΟΒΟΣ;Το κλίμα φοβίας που επικρατεί το τελευ-ταίο διάστημα για ορισμένους είναι υπερ-βολικό. Αυτό υποστηρίζει μια μικρή μερίδααναλυτών.Όποια κυβέρνηση και αν εκλεγεί θα ακο-λουθήσει την πολιτική της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης. Η οικονομία επίσης –όσο και αναυτό δεν φαίνεται στις τσέπες των νοικο-κυριών– είναι σήμερα πολύ βελτιωμένη σεσύγκριση με το 2012. Τα δημόσια οικονο-μικά έχουν συμμαζευτεί, πολλές εταιρείεςάντλησαν ρευστότητα, άλλες έχουν κατα-φέρει να περιορίσουν τα δάνειά τους στομισό, οι τράπεζες επανακεφαλαιοποιήθη-καν, ο κίνδυνος της χώρας μειώθηκε, τοδημόσιο χρέος βρίσκεται κυρίως σε κράτηκαι όχι στην αγορά. Χρειάζεται φυσικάακόμη να «τρέξουν» οι μεταρρυθμίσεις καιοι τράπεζες να αναχρηματοδοτήσουν μόνοτις υγιείς επιχειρήσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως υποστηρίζει από την

πλευρά της μερίδα αναλυτών, άρχισε ναπροσαρμόζεται σταδιακά στα δεδομένατης Ευρώπης. Θέλει να παραμείνει η Ελ-λάδα μέσα στην Ευρωζώνη και προσπαθεί–με τον δικό του τρόπο– να διαπραγματευ-τεί καλύτερα σε σχέση με τη σημερινή κυ-βέρνηση. Όμως για τους επόμενους 4 -5 μήνες δενυπάρχει ένα θετικό story για να προεξο-φλήσει η αγορά, και μόνο η επαναδιατύ-πωση ενός πειστικού growth story για τηνελληνική οικονομία μπορεί να φρενάρειτην αποεπένδυση στο ελληνικό χρηματι-στήριο και να μειώσει την υπέρμετρη μετα-βλητότητα.Θεωρητικά, οι ελληνικές μετοχές θεω-ρούνται υποτιμημένες σε σχέση με τονξένο ανταγωνισμό, αλλά αυτό που δημι-ουργεί προβλήματα είναι η έλλειψη προ-οπτικών σε οικονομικό και πολιτικόορίζοντα. Οι υποψήφιοι αγοραστές δενέχουν να προεξοφλήσουν κάτι σημαντικάθετικό, και έτσι στρέφονται σε αγορές μεμεγαλύτερο βάθος και καλύτερες προ-οπτικές στην Ευρώπη και την Αμερική. Χ

χρηματιστήριοΧ

ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΕΩΣ ΚΑΙ 57% ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΟΧΕΣ ΤΗΣ ΥΨΗΛΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ

«ΧΑΘΗΚΑΝ» 20 ΔΙΣ.ΑΠΟ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ

Page 11: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 11

ται ισχυρό αγοραστικό ενδιαφέρον, προςτο παρόν.Όσο η αγορά παραμένει κάτω από τις 985μονάδες, δεν αλλάζει τίποτε στη βραχυ-χρόνια τάση, που παραμένει καθαρά καθο-δική. Μόνο η ανοδική διάσπαση των 985 μονά-δων αλλάζει τη βραχυχρόνια τάση. Η καθοδική διάσπαση των 930-920 μονά-δων θα επαναφέρει την αγορά εκ νέου σεέντονο καθοδικό κανάλι, με την προοπτικήη αγορά να δει τις 850 μονάδες και κατά τοπιθανότερο σενάριο νέα χαμηλά, δηλαδήτις 800 μονάδες.

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣΤα καλά stress test των ελληνικών τραπε-ζών δεν είχαν αντίκτυπο στην αγορά, στηνοποία άρχισαν να κυκλοφορούν σενάριαγια προληπτικές αυξήσεις μετοχικών κεφα-λαίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τηνανακοίνωση των stress test, o τραπεζικόςδείκτης κατέγραψε πτώση 18,32%( μεβάση το κλείσιμο της 7ης Νοεμβρίου).Οι ρευστοποιήσεις στον τραπεζικό κλάδοεντάθηκαν από τις δηλώσεις του προέδρουτης Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (ΕΒΑ),

σύμφωνα με τις οποίες οι τράπεζες δενπρέπει να εφησυχάζουν μετά τα stress test–ακόμη και αυτές που τα πέρασαν– δηλώ-σεις που επηρέασαν και τις αγορές του ευ-ρωπαϊκού νότου. Ήδη ο τραπεζικός δείκτης κινείται στο χα-μηλότερο επίπεδο των τελευταίων 16μηνών, με τις μετοχές της Εθνικής και της

Eurobank να καταγράφουν στη συνεδρίασητης 7ης Νοεμβρίου νέα ιστορικά χαμηλά.

ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ ΤΟΥ FTSE-25Από τις μετοχές του δείκτη της υψηλής κε-φαλαιοποίησης, τις μεγαλύτερες απώλειεςαπό τα υψηλά Μαρτίου και με βάση το κλεί-σιμο της 7ης Νοεμβρίου καταγράφουν οιμετοχές της MIG (-57,46%), της Εθνικής (-56,35%), της Eurobank (-51,80%), τηςViohalco (-50,59%), της Ιντραλότ (-50,00%),της Πειραιώς (-47,80%), των ΕΛΠΕ (-45,73%), της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ(-47,72%), τηςΔΕΗ (-45,55%), του Ελλάκτορα (-42,09%),της ΕΧΑΕ (-41,05%) και της Motor Oil (-40,12%). Ακολουθούν σε πτώση οι μετοχές τηςΜΕΤΚΑ (-36,07%), της ΕΥΔΑΠ (-33,26%),της Τέρνα Ενεργειακή (-31,91%) του ΟΛΠ(-31,80%), της Jumbo (-31,36%), της AlphaBank (-30,67%), του ΟΤΕ (-29,22%), του Τι-τάνα (-24,49%), του ΟΠΑΠ (-21,31%), τηςEurobank Properties (-20,95%) και του Μυ-τιληναίου (-20,14%). Μεγαλύτερη αντίσταση στην πτώση παρου-σιάζουν οι μετοχές της Folli Follie (-5,15%)και της Coca Cola HBC (-5,35%). Χ

(σε δισ. ευρώ)

Δεκέμβριος 2013 60,1Ιανουάριος 2014 60,8Φεβρουάριος 2014 67,4Μάρτιος 2014 70,2Απρίλιος 2014 64,5Μάιος 2014 70,9Ιούνιος 2014 79,9Ιούλιος 2014 66,5Αύγουστος 2014 66,8Σεπτέμβριος 2014 61,1Οκτώβριος 2014 52,4

Η ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΤΟΥ Χ.Α.

ΜΕΤΟΧEΣ ΚΛΕIΣΙΜΟ ΚΛΕIΣΙΜΟ ΜΕΤΑΒΟΛH7/11/2014 18/3/2013

Alpha Bank 0,520 0,750 -30,67%Coca Cola HBC 17,34 18,32 -5,35%Eurobank 0,241 0,500 -51,80%Eurobank Properties 7,51 9,50 -20,95%Jumbo 9,30 13,55 -31,36%MIG 0,214 0,503 -57,46%Motor Oil 6,15 10,27 -40,12%ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ 2,18 4,17 -47,72%ΔΕΗ 6,48 11,90 -45,55%Εθνική 1,82 4,17 -56,35%Ελλάκτωρ 2,38 4,11 -42,09%ΕΧΑΕ 5,60 9,50 -41,05%ΕΛΠΕ 4,19 7,72 -45,73%ΕΥΔΑΠ 6,18 9,26 -33,26%Ιντραλότ 1,20 2,40 -50,00%ΜΕΤΚΑ 8,79 13,75 -36,07%Μυτιληναίος 5,75 7,20 -20,14%ΟΛΠ 13,38 19,62 -31,80%ΟΠΑΠ 9,60 12,20 -21,31%ΟΤΕ 9,06 12,80 -29,22%Πειραιώς 1,07 2,05 -47,80%Τέρνα Ενεργειακή 2,56 3,76 -31,91%Τιτάν 18,65 24,70 -24,49%Viohalco 2,53 5,12 -50,59%

Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΟΥ FTSΕ-25 ΑΠΟ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ

Page 12: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

12 Νοέμβριος 2014

προτάσεις αγοράς~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι

Μετά από έξι και πλέον μήνες, η Επιτροπή Κεφαλαιαγο-ράς θυμήθηκε το short selling για συναλλαγές επί τρα-πεζικών μετοχών που έγιναν την περασμένη Άνοιξη κατά

τη διάρκεια της διαδικασίας εισαγωγής των νέων μετοχών, πουπροέκυψαν από τις αυξήσεις κεφαλαίων των τραπεζών. Μάλιστα, ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς προανήγ-γειλε βαριά πρόστιμα για όσους παράνομα έπαιξαν με γυμνές«ανοιχτές πωλήσεις» επί των τραπεζικών μετοχών, φωτογραφί-ζοντας ως «ενόχους» ξένους παίκτες. Βεβαίως, το γυμνό short selling εφαρμόζεται σε όλες τις σοβαρέςαγορές, πλην αυτών που νομίζουν ότι με προστατευτικά μέτρα θαδιασώσουν την αγορά τους από την πτώση. Ακούγοντας τα λόγια του προέδρου της κεφαλαιαγοράς, ο δημο-σιογράφος μιλά για ξένους κερδοσκόπους, λες και στις αγορέςοι επενδυτές δεν έχουν στόχο το κέρδος. Πράξεις ανοικτών πωλήσεων 150 φυσικών και νομικών προσώπωνεπί των τεσσάρων συστημικών τραπεζών εξετάζει ενδελεχώς ηΕΚ. Όλες οι εξεταζόμενες περιπτώσεις αφορούν ανοικτές πωλήσειςπου διενεργήθηκαν ενώ οι επενδυτές δεν κατείχαν τους τίτλουςαλλά και δεν τους απέκτησαν στη συνέχεια εγκαίρως ακολουθών-τας την προβλεπόμενη διαδικασία.Τα προβλεπόμενα για τέτοιου είδους κυρώσεις πρόστιμα φθάνουντα 50 εκατ. ευρώ. Το θέμα είχε λάβει πολιτικές διαστάσεις πέρσι τον Μάιο. Τότε, ηεποπτική αρχή έκανε λόγο για «ιδιαίτερα υψηλούς όγκους συναλ-λαγών, οι οποίοι μας καθιστούν σε απόλυτη επιφυλακή και επι-βάλλουν στενή παρακολούθηση της συναλλακτικήςδραστηριότητας στις τραπεζικές μετοχές». Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε την παραίτηση του τότε υπουργού Οικονομι-κών, Γ. Στουρνάρα, τονίζοντας πως ο υπουργός διαψεύστηκε απότην ΕΚ για το θέμα της υποτιμητικής κερδοσκοπίας σε Εθνική καιEurobank.«Το short selling δεν αποτελεί αφ’ εαυτού παράνομη δραστηριό-τητα. Δεν επηρέασαν την τιμή της μετοχής οι λίγες συναλλαγέςπου εξετάζονται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς» ήταν η απάν-τηση του ΥΠΟΙΚ στην ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ.

ΕΞΙ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ…Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς προανήγγειλε βαριά πρόστιμα

για όσους παράνομα έπαιξαν με γυμνές «ανοιχτές πωλήσεις» επί των τραπεζικών μετοχών.

παρασκήνιοΧ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ ΘΥΜΗΘΗΚΕ ΤΟ SHORTSELLING ΓΙΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΠΟΥΕΓΙΝΑΝ ΤΗΝ ΠΕΡΑΣΜΕΝΗΑΝΟΙΞΗ

Page 13: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 13

«Πανηγύρισαν» η κυβέρνηση και οι τραπεζίτες τα θετικά αποτελέ-σματα των stress test για τις ελληνικές τράπεζες. Αλλά η σκληρήπραγματικότητα φαίνεται στο ταμπλό του χρηματιστηρίου.Ο τραπεζικός δείκτης από την ημέρα της ανακοίνωσης των αποτε-λεσμάτων των stress test κατέγραψε πτώση σχεδόν 25% (!) –με βάσητο κλείσιμο της 12ης Νοεμβρίου– και φλερτάρει με τα χαμηλά 27ετών! Από την ανακοίνωση των stress test μέχρι και τη συνεδρίαση της12ης Νοεμβρίου, η μετοχή της Εθνικής καταγράφει πτώση 30,30%,η μετοχή της Πειραιώς υποχωρεί κατά 20,77%, της Alpha Bank υπο-χωρεί κατά 20,49% και η μετοχή της Eurobank υποχωρεί κατά20,00%. Σε νέο ιστορικό χαμηλό βρέθηκαν η Εθνική, η Eurobank καιη Αττικής και σε χαμηλά 15 μηνών η Alpha Bank και η Πειραιώς. Αυτό δεν συνέβη πουθενά αλλού πλην της Ιταλίας και της Monte DeiPaschi di Siena, που εμφάνισε 2,1 δισ. ευρώ κεφαλαιακό έλλειμμα. Από τις ελληνικές τράπεζες η Eurobank εμφάνισε κεφαλαιακό έλ-λειμμα 1,76 δισ. ευρώ και η Εθνική κεφαλαιακό έλλειμμα 930 εκατ. Χρειάστηκε ειδική υποσημείωση για την Ελλάδα, που ανέφερε ότι οιελληνικές τράπεζες δεν χρειάζονται κεφάλαια και η υποσημείωσηαυτή αφορούσε μόνο τις ελληνικές τράπεζες, παρότι συμπεριλή-φθηκαν οι αυξήσεις κεφαλαίου του 2014, για τη Eurobank τα 2,86δισ. και για την Εθνική τα 2,5 δισ. ευρώ.

ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ «ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ»ΜΕ ΧΑΜΗΛΑ… 27 ΕΤΩΝ

Η Alpha Bank είναι η μοναδική ελληνική τράπεζα που ολοκλήρωσεμε επιτυχία την αξιολόγηση της ΕΚΤ και στις δύο παραδοχές –στα-τικού και δυναμικού ισολογισμού– διατηρώντας την ίδια στιγμήισχυρό κεφαλαιακό πλεόνασμα από 1,3 δισ. ευρώ έως 3,1 δισ. ευρώ,τόσο στο βασικό όσο και στο δυσμενές σενάριο, υπερβαίνοντας ταελάχιστα όρια 5,5% και 8% του Δείκτη Κεφαλαίων Κοινών Μετοχώντης Κατηγορίας 1 (CET1) στο δυσμενές και στο βασικό σενάριο. Η Alpha Bank, με βάση τα ευρήματα της αξιολόγησης, κατατάσσε-ται στο καλύτερο 20% του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος.Τα αποτελέσματα της ασκήσεως των stress test δικαιώνουν την από-φαση της τράπεζας να προχωρήσει σε αύξηση του μετοχικού τηςκεφαλαίου το α’ τρίμηνο του 2014, προκειμένου να θωρακιστεί κε-φαλαιακά και να αποπληρώσει τις προνομιούχες μετοχές του ελλη-νικού Δημοσίου, στο πλαίσιο της στρατηγικής της για την πλήρηαποκατάσταση του ιδιωτικού της χαρακτήρα.

ΣΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ 20% ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Σε σήριαλ εξελίσσεται η εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή στην At-tica Bank, η οποία πηγαίνει από αναβολή σε αναβολή τις γενικές συ-νελεύσεις. Τώρα αναμένεται στη Γενική Συνέλευση της 10ηςΔεκεμβρίου να εγκριθεί η αύξηση κεφαλαίου των 434 εκατ. ευρώ. Πάνω από 10 ξένοι επενδυτές είχαν επιδείξει αρχικό ενδιαφέρον,όμως φαίνεται να κάνουν πίσω λόγω και της διάχυτης πολιτικής αβε-βαιότητας. Η διοίκηση της τράπεζας, όπως ανακοίνωσε, συνεχίζει τις επαφέςτης με ξένους επενδυτές, οι οποίοι έχουν εκφράσει ενδιαφέρον γιασυμμετοχή στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

ΣΗΡΙΑΛ Ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ

Η ελληνική κυβέρνηση προσπάθησε να κρατήσει κρυφή τη συνάν-τηση του πρωθυπουργού Α. Σαμαρά με τον επικεφαλής της SOCAR,Rovnag Abdullayef, στο Μέγαρο Μαξίμου. Όμως η εταιρεία εξέδωσεανακοίνωση γνωστοποιώντας τη συνάντηση, η οποία καταδεικνύειτην κρισιμότητα στην οποία έχει περιέλθει η υπόθεση μεταβίβασηςτης ΔΕΣΦΑ, δεδομένων των νομικών κωλυμάτων που έχουν προκύ-ψει και της απόφασης της Κομισιόν να ξεκινήσει έρευνα σε βάθος γιατην προωθούμενη εξαγορά. Το θέμα είναι πόσο θα περιμένει η SOCAR να ξεκαθαρίσει το τοπίο,με τον κίνδυνο μία ακόμη αποκρατικοποίηση να αποτύχει.

ΠΟΣΟ ΘΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ;

Μέσα στον Δεκέμβριο θα υποβληθούν οι προσφορές για το νέο αε-ροδρόμιο στο Καστέλι Κρήτης. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, στιςαρχές του επόμενου χρόνου η σύμβαση θα περάσει από τη Βουλήγια να ψηφιστεί, ώστε να ξεκινήσει η κατασκευή του έργου. Το θέμαβέβαια είναι να εξευρεθούν οι αναγκαίοι πόροι για ένα πρότζεκτ πουίσως προσεγγίσει το 1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα σχήματα που έχουν ήδη διαμορφω-θεί και θα συμμετάσχουν στις διαδικασίες είναι οι κοινοπραξίες τηςγαλλικής Vinci με την Ελλάκτωρ, της ισπανικής ACS με τη ΓΕΚΤΕΡΝΑ, και της επίσης γαλλικής Bouygues με τον όμιλο J&P ΑΒΑΞαλλά και το σχήμα της ΜΕΤΚΑ με την Corporacion America.

ΥΨΗΛΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΞΕΝΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ

Στην κατάργηση της παράλογης διάταξης για τον φορολογικό χα-ρακτηρισμό ενός επενδυτή στο χρηματιστήριο ως επαγγελματία –μεό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο υποχρεώσεων– αναμένεται ναπροχωρήσει το Υπουργείο Οικονομικών, μόλις λάβει το «πράσινοφως» από την Τρόικα. Η εκτίμηση πως η Τρόικα δεν θα έχει ιδιαίτε-ρες αντιρρήσεις επί του θέματος προκύπτει από το γεγονός ότι ταεκτιμώμενα έσοδα από τη διάταξη θα είναι μηδαμινά και αναντί-στοιχα του «κόστους» που προάγει για την προσέλκυση επενδύσεωνη συγκεκριμένη διάταξη. Το ερώτημα είναι πώς πέρασε μια τέτοια διάταξη που χαρακτηρίζεικαι φορολογεί τον επενδυτή ως επιτηδευματία, κάτι που είναι πρω-τοφανές σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε όλο τον κόσμο. Χ

ΠΑΡΑΛΟΓΗ ΔΙΑΤΑΞΗ

Πάνω από 30 δισ. ευρώ χρωστάνε οι εισηγμένες στο χρηματιστήριοεταιρείες. Εξ αυτών περίπου οι 50 παρουσιάζουν δανεισμό πουυπερβαίνει ακόμη και 7 φορές τα ίδια τους κεφάλαια. Υπάρχουν και εισηγμένες των οποίων ο καθαρός δανεισμός –αναφαιρεθούν τα μετρητά από το ταμείο τους– είναι κατά 30 φορέςυψηλότερος από τα ίδια κεφάλαια! Το θέμα είναι πόσο θα αντέξουν, και οι όποιες ελπίδες τους τώραβρίσκονται στη ρύθμιση των κόκκινων κωδικών.

ΠΟΣΟ ΘΑ ΑΝΤΕΞΟΥΝ;

Page 14: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

14 Νοέμβριος 2014

Γιατί ανησυχείτε τι θα γίνει με το δημόσιο χρέος;Όπως είπε ο Αλέξης, το πρόβλημα θα λυθεί όταν θα εγγραφείστον προϋπολογισμό το κατοχικό χρέος. Αλλά και ο Λαφαζάνηςπάλι το είπε αλλιώς: Μας χρωστάνε, δεν τους χρωστάμε. Αλλά έλαπου χρωστάμε και της Μιχαλούς…

Ανεβαίνουν τα spreads, αλλά μην ανησυχείτε«Μια αριστερή κυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ θα βγει στις αγορές ναδανειστεί με όρους αξιοπρέπειας και με χαμηλά επιτόκια», όπωςέχει δηλώσει ο Στρατούλης. «Και εάν δεν γίνει κάτι τέτοιο, θαφροντίσουμε να έχουμε και συμπληρωματικές πηγέςχρηματοδότησης, τόσο μέσω εσωτερικού δανεισμού, δηλαδή μεομόλογα που θα εκδοθούν, όσο και μέσω των τραπεζών, τιςοποίες θα έχουμε θέσει υπό δημόσιο έλεγχο». Άρες μάρεςκουκουνάρες… Ελπίζουμε να μην επιμένουν σε αυτά. Γιατί ανεξακολουθούν να τα πιστεύουν, οι μήνες που έρχονται θα είναιδραματικοί.

Ο έγκριτος οικονομολόγος, και παραλίγο υποψήφιος μετον ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Λαπαβίτσας τονίζει ότι οι προτάσειςΤσίπρα για την οικονομία είναι ωραίες αλλά ανεφάρμοστες. Όπως π.χ. η εξαγγελία για κρατικοποίηση του ΤΧΣ και τωντραπεζών. Κρατικοποίηση του ΤΧΣ, δηλαδή των χρημάτων τωνΕυρωπαίων; Δικά τους είναι, απλά μας τα δάνεισαν. Εκτός που θατα «κουρέψουμε», θα τ' αρπάξουμε; Σε μια πιθανή κυβέρνησηΣΥΡΙΖΑ, οι αγορές θα σβήσουν τα φώτα πριν καλά-καλάπρολάβουν να μπουν στα υπουργεία οι Στρατουλολαφαζάνηδες.Τους το λέει ο Λαπαβίτσας, όσο πιο κομψά μπορεί, αλλά οΛαφαζάνης τον χαβά του. Θα ακυρώσει τα μνημόνια. Και μετά θακάνει έρανο για να εκπληρώσει τις μπαρούφες της ΔΕΘ.

Μάλλον ψεκάζουν και τους Βρετανούς.Δεν εξηγείται ο τίτλος της βρετανικής εφημερίδας Guardian: «ΟΑλέξης μπορεί να κάνει πραγματικότητα το όνειρο του ’68».

Η κυβέρνηση δεν πήρε το μάθημά της.

Στην αγωνία της να απαντήσει στη δημαγωγία του ΣΥΡΙΖΑ,προσπάθησε να δώσει βοήθεια σε όσους δεν μπορούν ναπληρώσουν τα στεγαστικά δάνεια. Το έκανε όμως πρόχειρα, χωρίς ολοκληρωμένη πρόταση. Από τοπερασμένο καλοκαίρι διέρρεε ότι έχει ετοιμάσει σχέδιο ρύθμισηςτων κόκκινων δανείων, καθώς και των οφειλών στα Ταμεία.Πέρασαν σχεδόν τέσσερις μήνες, με αποτέλεσμα μόνο τονΣεπτέμβριο να γεννηθούν πάνω από 850 χιλιάδες νέοι οφειλέτες.Κατέθεσε και ο κ. Δένδιας τις θέσεις του για το πώς θαμπορούσαν να ρυθμιστούν κόκκινα στεγαστικά ύψους 27 δισ. Καιτο ερώτημα είναι: Γιατί να πληρώνουν στο εξής τις δόσεις τους,ακόμη και οι ενήμεροι, αν πρόκειται να υπάρξει κάποτε ένα τέτοιοσχέδιο;

Ο αντισυστημικός Λάκης και η αντισυστημική Γιάνναετοιμάζουν «επανάσταση»…

Ωχ! Νέο κόμμα ετοιμάζουν συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ.Διακόσιοι συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ προχωρούν στην ίδρυση νέαςπολιτικής κίνησης.

Απατεώνας και με τη βούλα του αμερικανικού ΥΠΟΙΚ οΑρτέμης Σώρρας, που θα έσωζε την Ελλάδα με 600 δισ. δολ.!Ο λαϊκιστής παρουσιαστής της πρωινής τηλεοπτικής ζώνης πουτον είχε κάνει θεό, που τον καλούσε επί μία εβδομάδα στηνεκπομπή του και μας τον παρουσίαζε ως σωτήρα, θα ζητήσεισυγνώμη;

Ο Α. Ταπραντζής, ο μοναδικός μάνατζερ που είχε απομείνειαπό την αρχική ομάδα που στελέχωνε το Ταμείο, έφυγε από τοαραχνιασμένο ΤΑΙΠΕΔ και θα νοικιάζει αυτοκίνητα!

Γιαγιά στο Κολωνάκι είχε στην ντουλάπα της 2.000.000 ευρώκαι της τα κλέψανε. Φοβόταν… χρεοκοπία!

Υ.Γ.: Συμβουλή προς αντιμνημονιακούς: Όταν σκίσετε τα μνημόνια, μην τα κάνετε πολλά κομμάτια, γιατίόταν χρειαστεί να τα κολλήσετε θα μας βγει η Παναγία ανάποδα…

Το Μνημόνιο πεθαίνει, ζήτω η ECCL! Η Ελλάδα αποχωρεί από το Μνημόνιο υπογράφοντας νέο

μνημόνιο, καθώς η γραμμή ECCL (πιστωτική γραμμή με ενισχυμένεςπροϋποθέσεις) παραχωρείται με υπογραφή MoU, δηλαδή Μνημονίου.

Και τι έγινε; Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα καταργήσει το Μνημόνιο και τους εφαρμοστικούςτου νόμους σε μία νύχτα και με μία νομοθετική πράξη, έτσι όπως πραξικοπηματικά μάς το

επέβαλαν, όπως δήλωσε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ πουανακοίνωσε ο Αλέξης Τσίπρας από τη ΔΕΘ θα εφαρμοστεί από την πρώτη μέρα διακυβέρνησης

χωρίς καμία συζήτηση ή διαπραγμάτευση με τους δανειστές!

ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΟ

Θα μας βγει το λάδινα τοξανακολλή-

σουμε

Μη σκίσετ

ε το μνημόν

ιο

Page 16: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

16 Νοέμβριος 2014

άρθροΧ

Όλοι αναγνωρίζουν πλέον ότι η πολιτική που ακο-λουθεί ο επιχειρηματικός κόσμος δεν είναι άλληαπό την «εξωστρέφεια». Έχει γίνει έντονα αντιλη-

πτό, ότι χωρίς δυναμική ανάπτυξη της «εξωστρέφειας» δενμπορεί να επέλθει ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Καιόταν λέμε «εξωστρέφεια» συγκεκριμένα για τους εξαγωγείς,δεν εννοούμε μόνο την προώθηση των ελληνικών εξαγωγι-κών αγαθών και υπηρεσιών αλλά και την κατασκευή τεχνι-κών έργων από ελληνικές εταιρείες στο εξωτερικό, καθώςκαι τις άμεσες επενδύσεις των Ελλήνων επενδυτών στο εξω-τερικό. Ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ)στηρίζει δυνατά και με συνέπεια την προσπάθεια αυτήν τωνΕλλήνων εξαγωγέων, προσφέροντας ανταγωνιστικά προγράμματαασφάλισης, αλλά και πρόγραμμα ασφάλισης και χρηματοδότησης, δια-σφαλίζοντας την εξαγωγική τους δραστηριότητα. Οι κίνδυνοι για τους οποίους μπορεί να ασφαλιστεί ένας εξαγωγέαςείναι οι εμπορικοί και πολιτικοί. Στους εμπορικούς κινδύνους έχουμετην πτώχευση του ξένου αγοραστή, την υπερημερία, την αυθαίρετηκαταγγελία της εξαγωγικής σύμβασης από τον αγοραστή και την αθέ-τηση των όρων της σύμβασης από τον οφειλέτη.Στους πολιτικούς κινδύνους έχουμε τα γεγονότα ανωτέρας βίας (εμ-φύλιος ή διακρατικός πόλεμος, πολιτικές αναταραχές, γενικές απερ-γίες, θεομηνίες), την απαγόρευση μεταφοράς συναλλάγματος σε χώρεςεκτός Ε.Ε. κ.λπ. Τα Προγράμματα Ασφάλισης που προσφέρει ο Οργανισμός είναι ταεξής:

1. Πρόγραμμα Ασφάλισης Βραχυπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων(κάλυψη εμπορικών και πολιτικών κινδύνων)

2. Πρόγραμμα Ασφάλισης Μεσο-μακροπρόθεσμων Εξαγωγικών Πι-στώσεων και

3. Πρόγραμμα Ασφάλισης Επενδύσεων στο εξωτερικό.Tα προγράμματα 2 & 3 ασφαλίζονται μόνο για πολιτικούς κινδύνους.

Για την εξασφάλιση της πληρωμής των προϊόντων που οι εξαγωγείςμας πωλούν «επί πιστώσει» στο εξωτερικό, ο ρόλος του ΟΑΕΠ είναι

σημαντικός και οι διαδικασίες ασφάλισης και αποζημίωσηςείναι απλές. Επίσης, ο ΟΑΕΠ προσφέρει δύο τύπους συμ-βολαίων: Συμβόλαια «Μεμονωμένων Φορτώσεων» και συμ-βόλαια “GLOBAL”.Είναι πλέον σαφές ότι πολλοί είναι οι λόγοι που οδηγούνέναν εξαγωγέα να συνεργαστεί με τον ΟΑΕΠ. Μερικοί απόαυτούς είναι τα χαμηλά ανταγωνιστικά ασφάλιστρα καθώςκαι το ποσοστό κάλυψης μέχρι 95% της ασφαλιζόμενηςαξίας. Επίσης, ο εξαγωγέας καλύπτεται από την πρώτη κιό-λας εξαγωγή, ανεξαρτήτως ποσού και για όλες τις χώρες τηςΕ.Ε., του ΟΟΣΑ, αλλά ακόμα και σε χώρες υψηλού κινδύ-νου (Β. Αφρική, Μ. Ανατολή, χώρες Κεντρικής και Ανατολι-κής Ευρώπης κ.λπ.).

Σημαντικό λόγο συνεργασίας αποτελεί και το πρόγραμμα «Εξωστρέ-φεια», το οποίο είναι ένας άριστος συνδυασμός ασφάλισης και χρη-ματοδότησης. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα προσφέρεται μέσω στενήςσυνεργασίας του ΟΑΕΠ με εμπορικές τράπεζες, με τις οποίες ο Οργα-νισμός έχει υπογράψει σχετικές «συμφωνίες συνεργασίας». Οι ασφα-λισμένοι εξαγωγείς μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την τράπεζατης επιλογής τους, χωρίς καμία άλλη απαίτηση «εμπράγματης» ασφά-λειας ή άλλης διασφάλισης, με ποσό που αντιστοιχεί στο 80% τηςαξίας των ασφαλισμένων από τον ΟΑΕΠ τιμολογίων, με ανώτατο ανα-κυκλούμενο όριο ανά εξαγωγέα το 1.000.000 ευρώ, για διάρκεια πι-στώσεων από 1-4 μήνες και με ευνοϊκό επιτόκιο.Εκείνο όμως που κάνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα όχι μόνο σημαν-τικό αλλά και ξεχωριστό είναι το γεγονός ότι σε περίπτωση ζημίας,ενώ στην ασφάλιση πρέπει να παρέλθει ο χρόνος (δίμηνο, τρίμηνο, τε-τράμηνο ανάλογα με την περίπτωση) για να διαπιστωθεί ο κίνδυνοςκαι η ζημία και κατόπιν να κινηθεί με εξώδικα ο ίδιος ο εξαγωγέας,στο πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» αυτό δεν ισχύει. Και αυτό γιατί ο εξα-γωγέας κρατάει το 80% που ήδη έχει εισπράξει και μάλιστα σε ελάχι-στο χρόνο από τη φόρτωση των προϊόντων του και ο Οργανισμόςαναλαμβάνει να κινηθεί δικαστικά κατά του ξένου αγοραστή για την εί-σπραξη ολόκληρης της οφειλής. Γίνεται σαφές λοιπόν ότι ο ΟΑΕΠ με τα προγράμματά του προσφέρειασπίδα προστασίας στον Έλληνα εξαγωγέα, διασφαλίζοντας τις πι-στώσεις του αλλά και χρηματοδοτώντας την επιχείρησή του. Χ

από τονΆγγελο

ΚωτσιόπουλοΓενικό Διευθυντή

Οργανισμού Ασφάλισης Εξαγωγικών

Πιστώσεων (ΟΑΕΠ)

ΟΑΕΠΑΣΠIΔΑ ΠΡΟΣΤΑΣIΑΣ

ΓΙΑ ΤΟΥΣ EΛΛΗΝΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕIΣΟ ΟΑΕΠ παρέχει ευνοϊκά Προγράμματα Ασφάλισης και Χρηματοδότησης

Page 17: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

Η ελληνική οικονομία, σήμερα περισσότερο από ποτέ, έχει ανάγκη από σύγχρονες, εξωστρεφείς επιχειρήσεις, που δρούν δυναμικά στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Οι επιχειρηματίες, διαθέτουν τις ιδέες και

το επιχειρηματικό πνεύμα που χρειάζεται, για να επεκταθούν εκτός συνόρων. Για τον ασφαλή όμως «γύρο» στις αγορές του κόσμου, χρειάζονται πολύτιμοι και αξιόπιστοι σύμμαχοι.

Ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ) που εποπτεύεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας, είναι ο μόνος ελληνικός ασφαλιστικός οργανισμός, που προσφέρει ασφάλιση σε όλο τον κόσμο, ακόμα και σε χώρες «υψηλού ρίσκου». Καλύπτει το εμπορικό και πολιτικό κίνδυνο - σε ποσοστό έως και 95% - για εξαγωγές, επενδύσεις και εκτέλεση τεχνικών έργων,

με ανταγωνιστικό ασφάλιστρο και την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.

Γι’αυτό, σχεδιάζοντας τα επόμενα επιχειρηματικά σχέδια στο εξωτερικό, επικοινωνήστε με τον ΟΑΕΠ και ενημερωθείτε για τα προγράμματα ασφάλισης που ελαχιστοποιούν το δικό σας ρίσκο.

Ο ΓΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΑΣΦΑΛΕΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΥΡΟΥΣ, ΟΑΕΠ

Page 18: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

18 Νοέμβριος 2014

∼αφιέρωμα

ΠΡΟΧΩΡΟΥΝ, ΞΕΠΕΡΝΩΝΤΑΣΤΟΥΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥΣ,ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣΣΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ

Εγκρίθηκε τελικά από την πρόσφατη Γενική Συνέλευσητου ΟΛΠ η συμφωνία με την Cosco ύψους 230 εκατ.ευρώ, η οποία προβλέπει την κατασκευή του δυτικούτμήματος του Προβλήτα Εμπορευματοκιβωτίων ΙΙΙ καιτην ανανέωση του μηχανολογικού εξοπλισμού.

Χ

Page 19: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 19

γκρίθηκε τελικά από την πρόσφατη ΓενικήΣυνέλευση του ΟΛΠ η συμφωνία με τηνCosco ύψους 230 εκατ. ευρώ, η οποίαπροβλέπει την κατασκευή του δυτικούτμήματος του Προβλήτα Εμπορευματοκι-βωτίων ΙΙΙ και την ανανέωση του μηχανο-

λογικού εξοπλισμού. Μιλώντας προς τους μετόχους, ο πρόεδρος και διευθύνωνσύμβουλος του ΟΛΠ ΑΕ, κ. Γιώργος Ανωμερίτης, χαρακτή-ρισε τη συμφωνία «Επιχειρηματική-Επενδυτική Σύμβαση Παραχώ-ρησης», η οποία θα επιφέρει σημαντικά έσοδα και κέρδη στον ΟΛΠΑΕ και ουδεμία σχέση έχει με την επιχειρούμενη πώληση του 67%των μετοχών του Οργανισμού. Παρουσιάζοντας τις βασικές παραμέτρους του έργου και τις αναγκαίεςπροσαρμογές που έγιναν λόγω της απόφασης του Ελεγκτικού Συνε-δρίου, επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι:

∼Η συνολική επένδυση ανέρχεται σε 230.000.000 ευρώ.∼

Αυξάνεται η ετήσια δυναμικότητα των Προβλητών ΙΙ και ΙΙΙ σε6.200.000 TEU (κιβώτια) από 3.700.000.

∼Το μεταβλητό αντάλλαγμα παραμένει σταθερό στο 24,5%

επί των εσόδων της ΣΕΠ, ενώ επεκτείνονται τα σταθερά αν-ταλλάγματα Ι και ΙΙ (ενοίκια έκτασης και μήκος προβλη-τών) και στον Δυτικό Προβλήτα ΙΙΙ.∼

Στη θέση του ελαχίστου εγγυημένου ανταλλάγματος μετάτο 2021, το οποίο υπό όρους αναστέλλεται, καθιερώνεταιως αντιστάθμισμα αυξημένη «εγγυημένη δυναμικότητα»και «ελάχιστη εγγυημένη δυναμικότητα» ύψους 4.750.000TEU και 3.087.500 TEU αντιστοίχως.

∼Η Καθαρή Παρούσα Αξία της Σύμβασης ΣΕΠ αυξάνεται από 498

εκατ. ευρώ σε 678-1.073 εκατ. ευρώ και ∼

Κατασκευάζεται από τη ΣΕΠ ΑΕ για λογαριασμό του ΟΛΠ ΑΕ ονέος Προβλήτας Πετρελαιοειδών με ευνοϊκούς χρηματοοικονομι-κούς όρους.

Σημειώνεται ότι το συνολικό έργο θα κατασκευαστεί σε θαλάσσιοχώρο και δεν παραχωρείται, όπως έγινε το 2009, ενεργός παραγωγι-κός χώρος, ενώ δεν θα υπάρξει επίπτωση στις θέσεις εργασίας και στοεργασιακό καθεστώς του ΟΛΠ. Για την τελική προσαρμογή των όρων της σύμβασης τηρήθηκαν οι

Eαπό τονΓιώργο

Καλούμενο

Page 20: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

20 Νοέμβριος 2014

αφιέρωμα ~ΛιμάνιαΧ

παράμετροι του σκεπτικού της απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Μετά την έγκριση από τη Γενική Συνέλευση και την υπογραφή τηςσυμφωνίας, το τελικό κείμενο θα αποσταλεί στο Υ.Ν.Α., προκειμένουνα προωθηθεί στη Βουλή για ψήφιση. Μετά τη Γενική Συνέλευση, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλοςτου ΟΛΠ ΑΕ, κ. Γιώργος Ανωμερίτης, δήλωσε: «Είναι κρίμα να εμ-ποδίζεται μια ανοιχτή εταιρική διαδικασία με αντιδημοκρατικό τρόποαπό μικρή ομάδα συνδικαλιστών, των οποίων δύο εκπρόσωποι συμ-μετέχουν στο Διοικητικό Συμβούλιο και παγίως στις Γενικές Συνε-λεύσεις λαμβάνουν τον λόγο εκθέτοντας τις απόψεις τους. Και είναιακόμη πιο κρίμα γιατί με έναν τέτοιο τρόπο επιχειρείται να παρεμπο-δισθεί μια επένδυση 230 εκατ. ευρώ, για την οποία ακολουθήθηκανόλες οι διαδικασίες διαφάνειας επί δύο χρόνια και η οποία φέρει στονΟΛΠ ΑΕ σημαντικά κέρδη και στην εθνική οικονομία αναπτυξιακέςπροοπτικές».

ΤΟ ΕΝΑ ΠΕΜΠΤΟ ΤΟΥ ΤΖΙΡΟΥ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ COSCOΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑΠολύ σημαντική κρίνεται η συνεισφορά του Σταθμού Εμπορευματο-κιβωτίων Πειραιά (ΣΕΠ ΑΕ) στην αύξηση των εσόδων της Cosco Pa-cific, όπως έδειξαν τα αποτελέσματα εξαμήνου της κινεζικής εταιρείας.Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Cosco, τα κέρδη του ΣΕΠ αυξήθη-καν κατά 21,9%, στα 15,073 εκατ. δολ., έναντι των 12,369 εκατ. δολ.του αντίστοιχου περσινού διαστήματος, ενώ ο κύκλος εργασιών κα-τέγραψε άνοδο 24,7%, στα 91,459 εκατ. δολ. από 73,330 εκατ. πέρσι.Στο σύνολο, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας ήταν αυξημένος κατά11,4% στο εξάμηνο του 2014 και διαμορφώθηκε στα 440,158 εκατ.δολ., ενώ τα έσοδά του από τους τερματικούς σταθμούς που διαχει-ρίζεται αυξήθηκαν κατά 18,9%, φθάνοντας στα 258,082 εκατ. δολ.Τα έσοδα από τις δραστηριότητες ενοικίασης, διαχείρισης και πώλη-σης κοντέινερ ήταν αυξημένα κατά 2,1%, στα 184,107 εκατ. δολ. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι το ένα πέμπτο του τζίρου που πραγ-ματοποιεί η Cosco Pacific Ltd. διεθνώς από τις λιμενικές δραστηριό-τητές της το σημειώνει στον Πειραιά.

ΑΥΞΗΣΗ 23,3% ΣΤΗ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΚΟΝΤΕΪΝΕΡ ΣΤΟ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟΠάντως σε ιστορικά υψηλό επίπεδο αναμένεται να διαμορφωθείφέτος ο αριθμός των εμπορευματοκιβωτίων που θα διακινηθούν

μέσω του λιμανιού του Πειραιά. Ήδη κατά το εννεάμηνο (διάστημαΙανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2014) και μόνο, από τις Προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙπου διαχειρίζεται η Cosco μέσω της εν Ελλάδι θυγατρικής της ΣΕΠΑΕ, έχουν διακινηθεί 2,225 εκατ. εμπορευματοκιβώτια, έναντι 1,8εκατ. εμπορευματοκιβωτίων κατά το αντίστοιχο περσινό διάστημα,καταγράφεται δηλαδή μια άνοδος της τάξεως του 23,3%. Πάντως, ηεπίδοση του Σεπτεμβρίου ήταν η δεύτερη χαμηλότερη του τρέχοντοςέτους, μιας και ο αριθμός των εμπορευματοκιβωτίων που διακινή-θηκαν περιορίστηκε στις 227,1 χιλιάδες, μέγεθος μόλις 2,2% υψη-λότερο από τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Μόνο τονΜάρτιο είχαν διακινηθεί λιγότερα εμπορευματοκιβώτια (220.500)φέτος, όταν όμως η αντίστοιχη ετήσια μεταβολή (συγκριτικά δηλαδήμε τον Μάρτιο του 2013) ήταν σημαντικά θετική (19%). Ενδεικτικό της φετινής ανόδου είναι το γεγονός ότι στο σύνολο του2013 είχαν διακινηθεί 2,51 εκατ. εμπορευματοκιβώτια, μέγεθος πουφέτος αναμένεται να υπερκαλυφθεί ήδη κατά τη διάρκεια του Οκτω-βρίου. Ως εκ τούτου, είναι αρκετά πιθανή η εκτίμηση στελεχών τηςαγοράς πως η Cosco θα διακινήσει γύρω στα 3 εκατ. εμπορευματοκι-βώτια φέτος. Αν συνεκτιμηθούν και τα εμπορευματοκιβώτια που δια-κινεί ο ΟΛΠ μέσω της Προβλήτας Ι –και τα οποία εκτιμάται ότι θαπροσεγγίσουν τις 650.000 εμπορευματοκιβώτια (644.000 είχαν δια-κινηθεί κατά το 2013)– τότε το συνολικό μέγεθος για το τρέχον έτοςεκτιμάται ότι θα προσεγγίσει το 100% της σημερινής δυναμικότηταςτου λιμανιού, δηλαδή γύρω στα 3,7 εκατ. εμπορευματοκιβώτια. Ανμάλιστα η οικονομία της χώρας είχε ανακάμψει ταχύτερα και είχε επα-νέλθει σε τροχιά ταχείας ανάπτυξης, δεν αποκλείεται η εξέλιξη αυτήνα είχε συμβεί ακόμα νωρίτερα. Από τα παραπάνω αντιλαμβάνεται κανείς ότι μέσω της υλοποίησηςτης νέας επένδυσης των 230 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη της νέαςπροβλήτας στο δυτικό τμήμα της υφιστάμενης Προβλήτας ΙΙΙ (αλλάκαι μέσω περαιτέρω αναβάθμισης των υποδομών και των γερανογε-φυρών στις υφιστάμενες προβλήτες), η δυναμικότητα στο λιμάνι τουΠειραιά θα αυξηθεί στα περίπου 6,2 εκατ. εμπορευματοκιβώτια. Ση-μειωτέον ότι σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, με αφορμή τα αποτελέ-σματα του πρώτου εξαμήνου, η διοίκηση της Cosco Pacific στάθηκεστη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της δραστηριότητας στον Πειραιά, κά-νοντας ειδική αναφορά στην έναρξη της λειτουργίας της σιδηροδρο-μικής σύνδεσης με το λιμάνι, εξέλιξη η οποία «θα επεκτείνει τηνπαρουσία μας στην αγορά και θα ενδυναμώσει τα βασικά μας ανταγω-νιστικά πλεονεκτήματα», όπως τονίζεται σχετικά.

ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΜ-ΦΩΝΙΑΣ ΤOY ΟΛΠ ΜΕΣΩ ΦΙΛΙΚΟΥΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗ ΣΕΠ ΑΕΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΤΑΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙΒΩΤΙΩΝ ΙΙΙ ΚΑΙΤΗΝ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙ-ΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ, ΔΑΠΑΝΗΣ 230ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝΟΡΩΝ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ, ΤΗΡΗΘΗΚΑΝΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΟΥ ΤΗΣΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕ-ΔΡΙΟΥ. ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΗΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟ-ΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ, ΤΟ ΤΕΛΙΚΟΚΕΙΜΕΝΟ ΘΑ ΑΠΟΣΤΑΛΕΙ ΣΤΟ Υ.Ν.Α.,ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΘΕΙ ΣΤΗΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΨΗΦΙΣΗ.

Page 21: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 21

ΟΛΠΣΤΑ 3,3 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΕΞΑΜΗΝΟΥ

Στα ίδια επίπεδα με τα περσινά κυμαίνονται τα κέρδη του ΟΛΠ στοεξάμηνο, τα οποία ανήλθαν στα 3,3 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας οριακήμείωση κατά 3,3% στον τζίρο. Τα χρηματικά διαθέσιμα υπερδιπλα-σιάστηκαν στα 44,5 εκατ. ευρώ, ενώ η εκτίμηση για τα κέρδη προφόρων είναι 12 εκατ. το 2014. Στα 3,3 εκατ. ευρώ ανήλθαν τα κέρδη του ΟΛΠ για το α’ εξάμηνο του2014. Αυτό αναφέρεται στην εξαμηνιαία έκθεση που δημοσιοποι-ήθηκε, από την οποία προκύπτει ότι ο τζίρος μειώθηκε οριακά στο3,3% και τα χρηματικά διαθέσιμα υπερδιπλασιάστηκαν στα 44,5εκατ. ευρώ. Αναλυτικά όπως προκύπτει από την εξαμηνιαία έκθεση του ΟΛΠ:

α. Τα συνολικά έσοδα παρουσίασαν μια μικρή μείωση της τάξης του3,3% (από 51,9 εκατ. ευρώ το 2013 σε 50,2 εκατ. το 2014).

β. Τα συνολικά λειτουργικά έξοδα της περιόδου μειώθηκαν κατά4,75% (από 51,2 εκατ. ευρώ το 2013 σε 48,7 εκατ. το 2014).

γ. Τα κέρδη προ φόρων κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα με το 2013,όπως και τα κέρδη μετά από φόρους (από 3,4 εκατ. ευρώ το 2013σε 3,3 εκατ. ευρώ το 2014).

δ. Τα χρηματικά διαθέσιμα σημείωσαν εντυπωσιακή άνοδο, αφούαπό 21.378.770 ευρώ στις 30.06.2013, ανήλθαν σε 44.498.980εκατ. ευρώ, δηλαδή υπερδιπλασιάστηκαν.

ε. Το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων αυξήθηκε από 161.960.201ευρώ σε 166.314.971 ευρώ.

στ. Με βάση την αναμόρφωση του προϋπολογισμού αποτελεσμάτωνχρήσης 2014, τον οποίο επίσης ενέκρινε το ΔΣ, το συνολικό απο-τέλεσμα προ φόρων αναμένεται να ανέλθει σε κέρδη 12.019 εκατ.ευρώ, έναντι των 11,825 εκατ. ευρώ του 2013.

ΠΡΟΧΩΡΑ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΠΡΟΒΛΗΤΑ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣΕξάλλου, σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο γραφείο του υφυ-πουργού Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας, Οδυσσέα Κωνσταντινό-πουλου, με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΛΠ, κ. Γ.Ανωμερίτη, και στελέχη της Περιφέρειας Αττικής, εγκρίθηκε η χρη-ματοδότηση του τεχνικού συμβούλου για το έργο της κατασκευήςτου Νέου Προβλήτα Κρουαζιέρας στο λιμάνι του Πειραιά, με αρχικόπροϋπολογισμό 120 εκατ. ευρώ, το οποίο συγχρηματοδοτείται απότην ΕΕ σε ποσοστό 95%.Σε ανακοίνωση του Υπουργείου Ανάπτυξης αναφέρεται πως ο ΝέοςΠροβλήτας Κρουαζιέρας, μετά την αποπεράτωσή και σε πλήρη λει-τουργία, θα προσδώσει στον Πειραιά μεγάλες δυνατότητες ελλιμενι-σμού κρουαζιερόπλοιων σε συχνότητα και μέγεθος, με αποτέλεσμα

την αύξηση της εισροής επισκεπτών (μελέτη του ΟΛΠ) και κατ’ επέ-κταση του τουριστικού συναλλάγματος, θέτοντας με αυτό το έργο έναισχυρό θεμέλιο για την περαιτέρω ανάπτυξη του ελληνικού τουρι-σμού. Με το έργο αυτό, το λιμάνι κρουαζιέρας του Πειραιά καθίστα-ται ο κύριος κόμβος (hub) κρουαζιέρας της Ανατολικής Μεσογείουκαι κύριο λιμάνι έναρξης κρουαζιέρας (homeporting).

ΟΛΘ ΑΕΑΥΞΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ

Αύξηση κατέγραψαν τα οικονομικά μεγέθη του λιμανιού της Θεσσα-λονίκης στο α’ εξάμηνο του 2014, έναντι της αντίστοιχης περιόδουτου 2013, «ως αποτέλεσμα αφενός της αύξησης της διακίνησης καιαφετέρου της μείωσης των εξόδων». Σύμφωνα με όσα επισημαίνονται σε ανακοίνωση του ΟΛΘ ΑΕ, το α'εξάμηνο του 2014 ο κύκλος εργασιών της εταιρείας σημείωσε αύξηση9,13% (στα 27.099.923 ευρώ, έναντι των 24.833.287 ευρώ του αν-τίστοιχου εξαμήνου του 2013). Αύξηση πωλήσεων καταγράφηκε σεόλους τους λειτουργικούς τομείς (ΣΕΜΠΟ κατά 12,93%, συμβατικόλιμάνι κατά 4,19%, επιβατικό λιμάνι, εκμετάλλευση χώρων).Τα μικτά κέρδη σημείωσαν αύξηση κατά 29,96% έναντι του α' εξα-μήνου του 2013 και διαμορφώθηκαν σε 13.171.572 ευρώ (έναντι10.135.030). Τα αποτελέσματα προ φόρων διαμορφώθηκαν σε13.756.713 ευρώ (+17,18% έναντι των 11.739.387 του αντίστοιχουδιαστήματος του 2013). Τα αποτελέσματα μετά από φόρους διαμορ-φώθηκαν στα 10.467.551 ευρώ, αυξημένα κατά 13,54%, έναντι των9.219.156 ευρώ πέρσι.Τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) για το α’ εξάμηνο του 2014 διαμορ-φώθηκαν στα 14.054.330 ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 30,84%.Το σύνολο των εξόδων μειώθηκε κατά 7,62% από το εξάμηνο του2013, κυρίως από τη μείωση των αμοιβών του προσωπικού κατά10,60%, λόγω αποχώρησης των εργαζομένων για συνταξιοδότηση.Το α' εξάμηνο του 2014 διακινήθηκαν 161.640 κοντέινερ (σε TEU),μέγεθος αυξημένο κατά 12,63%, συγκριτικά με το αντίστοιχο εξάμηνοτου 2013. Η αντίστοιχη αύξηση στο γενικό φορτίο είναι 11,93% καιστο ξηρό χύμα φορτίο 0,34%.Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλοςτης ΟΛΘ ΑΕ, Στέλιος Αγγελούδης, επεσήμανε μεταξύ άλλων πως ησυνέχεια για την εταιρεία προβλέπεται συναρπαστική, «υπό την προ-ϋπόθεση ότι θα κινηθούμε με ταχύτητα για τη συμπλήρωση και τηναναβάθμιση των “βαριών υποδομών” του λιμένος και ιδιαίτερα τηςεπέκτασης της 6ης προβλήτας, που έχει καθυστερήσει και πλέον επεί-γει. Ο λιμενικός ανταγωνισμός έναντι της Θεσσαλονίκης είναι μεγά-λος και η πίεση που ασκείται πολύπλευρη. Δεν δικαιολογείταικανένας εφησυχασμός».

Page 22: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

22 Νοέμβριος 2014

αφιέρωμα ~ΛιμάνιαΧ

Οπρόεδρος του ΣΕΒΕ τόνισε στο 18ο Πανελλή-νιο Συνέδριο Logistics ότι το θέμα του ΛιμέναΘεσσαλονίκης είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα

του ΣΕΒΕ, καθώς διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στηνπροσπάθεια της Βόρειας Ελλάδας –και δη της Θεσσα-λονίκης– να εδραιωθεί ως οικονομικό σταυροδρόμιστην ανατολική Μεσόγειο, και αποτελεί ένα από τα βα-σικά εργαλεία των επιχειρήσεων της περιοχής, εξαγωγι-κών και μη. Συγκεκριμένα, βάσει εκτιμήσεων και μιας προμέτρησηςπου έχει κάνει ο ΣΕΒΕ σε συνεργασία με την Deloitte,εκτιμάται ότι η ανάπτυξη του λιμένα της Θεσσαλονίκης,ώστε να καταστεί διαμετακομιστικό κέντρο, και η απορ-ρόφηση φορτίου 1 εκατ. TEU μπορούν μεσοπρόθεσμανα αποφέρουν συνολικό οικονομικό όφελος της τάξηςτων 1,5-2,5 δισ. ευρώ, που ισοδυναμεί με το 6-10% του ΑΕΠ τηςΚεντρικής Μακεδονίας. Ο Δρ Λουφάκης τόνισε ότι πέρα από την επίδραση στο ΑΕΠ της Βό-ρειας Ελλάδας, η ανάπτυξη του λιμένα της Θεσσαλονίκης έχει τη δυ-νατότητα να αλλάξει τη μελλοντική οικονομική ιστορία της περιοχής.Διότι δεν υπάρχει άλλο λιμάνι με τα γεωγραφικά πλεονεκτήματα καιτην ενδοχώρα του λιμανιού της Θεσσαλονίκης που φτάνει στη ΝΑκαι Κεντρική Ευρώπη. Σε βάθος χρόνου, η Θεσσαλονίκη για το transit μπορεί να αποκτήσεισημασία παρόμοια με αυτήν που έχουν τα λιμάνια της Βόρειας και τηςΔυτικής Ευρώπης (π.χ. του Ρότερνταμ, της Αμβέρσας, του Αμβούρ-γου). Πέραν όμως του ΣΕΜΠΟ, σημασία για την αύξηση των εξαγω-

γών των επιχειρήσεων της περιοχής, έχει και η ανάπτυξητου συμβατικού λιμανιού καθώς πολλές εξαγωγικές επι-χειρήσεις θα ωφεληθούν σημαντικά από την αποτελε-σματική και αποδοτική λειτουργία του. Ακόμα,απαραίτητη κρίνεται η δημιουργία υποδομών στο λιμάνιγια εξειδικευμένα φορτία, όπως για παράδειγμα για τηναποθήκευση και διακίνηση χημικών προϊόντων. Οι δια-θέσιμες εγκαταστάσεις σήμερα είναι ελάχιστες. Η δημι-ουργία δεξαμενοστασίων θα μπορούσε να αποτελέσει έναμεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα, βοηθώντας στη διακί-νηση προϊόντων. Είναι χαρακτηριστικό το ότι στην Τουρκία, και μάλισταστην Προποντίδα, υπάρχουν πολλές τέτοιες εγκαταστά-σεις, τη στιγμή που στην Ελλάδα τέτοιες εγκαταστάσειςυπάρχουν μόνο στην περιοχή της Αττικής. Η Θεσσαλο-

νίκη όμως αποτελεί το φυσικό λιμάνι για μια ευρύτερη περιοχή πουαν έχει τις υποδομές, μπορεί να εξυπηρετήσει. Η ταχύτητα υλοποίησης της όποιας αναπτυξιακής κίνησης είναι ιδι-αίτερα κρίσιμη, καθώς οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται σε αν-ταγωνιστικά λιμάνια της ευρύτερης περιοχής μπορεί να απαξιώσουντα συγκριτικά πλεονεκτήματα της γεωγραφικής θέσης της Θεσσαλο-νίκης και να καθυστερήσουν τις ωφέλειες που προσδοκούμε. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒΕ: «Όλα τα παραπάνω για να γί-νουν πραγματικότητα πρέπει το λιμάνι μας να μπει στις διεθνείςγραμμές. Και αυτό είναι εφικτό να συμβεί μόνο μέσω της συνεργα-σίας κάποιου διεθνούς παρόχου. Η καθυστέρηση που βλέπουμε ότιυπάρχει στη λύση του ζητήματος δείχνει ακριβώς τα προβλήματα πουείχε η χώρα στο παρελθόν και την οδήγησαν στην κρίση που σήμεραβιώνουμε. Ο υδροκεφαλισμός του κέντρου και η προώθηση επενδύ-σεων αποκλειστικά σχεδόν στο λεκανοπέδιο της Αττικής έχουν δη-μιουργήσει σημαντικό οικονομικό χάσμα και ανισορροπία μεταξύπεριφέρειας και Αττικής. Η αδιαφορία και η κωλυσιεργία στο να δοθείλύση και να αρχίσει η εκμετάλλευση της μεγαλύτερης πλουτοπαρα-γωγικής πηγής της περιοχής –και κατά τη γνώμη μας μίας από τις με-γαλύτερες της Ελλάδας– είναι αποτέλεσμα τέτοιων νοοτροπιών τουπαρελθόντος. Νοοτροπιών τόσο βαθιά ριζωμένων, που καθυστερούνσημαντικές για τον τόπο αποφάσεις με τις οποίες συμφωνεί το σύ-νολο των παραγωγικών φορέων της περιοχής. Η άποψη αυτή τωνφορέων της πόλης εκφράζει τις πραγματικές και επείγουσες ανάγκεςτης επιχειρηματικής κοινότητας και της ανάπτυξης για το γενικόκαλό. Παρόλο που αποτελούν αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας τηςχώρας, τουλάχιστον κατά δήλωσή της, βλέπουμε ότι καθυστερούν ναυλοποιηθούν». Χ

ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Η ΕΛΕΥΣΗ ΠΑΡΟΧΟΥ

ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΙΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, ΚΑΙ Η ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΦΟΡΤΙΟΥ 1 ΕΚΑΤ.TEU ΜΠΟΡΟΥΝ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΝΑ ΑΠΟΦΕΡΟΥΝ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΟΙΚΟΝΟ-ΜΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΩΝ 1,5-2,5 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ

ΚΥΡΙΑΚΟΣΛΟΥΦΑΚΗΣ

ΠΡOΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΕ

Page 23: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: T H E A S I S E X P O

τ η λ . : 2 1 0 6 9 1 6 1 2 5

w w w . o u t d o o r e x p o . g r

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ:

τ η ς Κ Υ Ν Η Γ Ε Τ Ι Κ Η Σ Σ Υ Ν Ο Μ Ο Σ Π Ο Ν Δ Ι Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Ο Σ

Page 24: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

24 Νοέμβριος 2014

Χ_Κύριε Μπρα, ποια είναι η δυναμική τουλιμανιού του Ηρακλείου και ο ρόλος τουμεταξύ των μεγάλων λιμανιών της χώρας; ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΡΑΣ_Το λιμάνι του Ηρα-κλείου είναι ένα από τα 12 λιμάνια εθνικήςσημασίας της χώρας, τη διαχείριση και εκ-μετάλλευση του οποίου έχει ο ΟργανισμόςΛιμένος Ηρακλείου ΑΕ. Είναι ένα λιμάνιπολλαπλών χρήσεων, δηλαδή επιβατικό,εμπορικό και τουριστικό. Είναι το δεύτερολιμάνι της χώρας σε επιβατική κίνηση, μεδιακίνηση περίπου 1,5 εκατ. επιβατών και300.000 οχημάτων και φορτηγών τονχρόνο. Παράλληλα, είναι ένα από τα σημαν-τικά λιμάνια κρουαζιέρας σε ολόκληρη τηνΑνατολική Μεσόγειο και το δεύτερο και μο-ναδικό μετά τον Πειραιά λιμάνι της χώραςπου παρέχει υπηρεσίες home-port. Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετώνέχει επηρεάσει σημαντικά την εμπορευμα-τική κίνηση. Παρόλα αυτά, το λιμάνι τουΗρακλείου εξακολουθεί να έχει σημαντικέςπροοπτικές και σε αυτόν τον τομέα. Για ναμπορέσει να ανταποκριθεί στις αναπτυξιακέςπροκλήσεις της περιοχής μας, απαιτούνταιορισμένες κρίσιμες επενδυτικές δράσεις,τόσο με δημόσια στήριξη όσο και από ιδιω-τικούς πόρους, για τις οποίες η διοίκησητου Οργανισμού δουλεύει συστηματικά.

Χ_Ποια είναι η αποτίμηση τόσο της εμπο-ρικής όσο και της επιβατικής κίνησης

του λιμανιού για τη χρονιά που τελειώνεικαι ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για τηνεπόμενη σεζόν; Ι.ΜΠ._Η χρονιά που τελειώνει ήταν μιακαλή χρονιά για το λιμάνι του Ηρακλείου,σε ό,τι αφορά τόσο την επιβατική κίνησηόσο και τις αφίξεις επισκεπτών κρουαζιέ-ρας. Παρά το γεγονός ότι η βιομηχανία τηςκρουαζιέρας έχει επηρεαστεί σημαντικάαπό την αστάθεια στην Ανατολική Μεσόγειοκαι την απώλεια σημαντικών προορισμών(Αίγυπτο, Συρία, Ισραήλ), το λιμάνι τουΗρακλείου κατόρθωσε να κρατηθεί σταπερσινά επίπεδα. Ήδη μέχρι τα τέλη Οκτώβρη είχαν διακινη-θεί από το λιμάνι του Ηρακλείου κάτι πε-ρισσότερο από 1,35 εκατ. επιβάτεςακτοπλοΐας, και περίπου 200.000 επισκέ-πτες κρουαζιέρας. Ο μήνας που διανύουμεείναι ένας δυναμικός μήνας, με περίπου32.000 επισκέπτες κρουαζιέρας, ενώ άλλοι10.000 αναμένονται τον Δεκέμβριο. Αυτόαποδεικνύει ότι η κρουαζιέρα αποτελεί ήδητον πρώτο τομέα του τουριστικού κλάδουπου κάνει πράξη τη δωδεκάμηνη τουρι-στική περίοδο. Για την επόμενη περίοδο (2015) τα μηνύ-ματα είναι ιδιαίτερα θετικά και ήδη έχει κα-τατεθεί στον Οργανισμό ένας σημαντικόςαριθμός αναγγελιών άφιξης πλοίων κρουα-ζιέρας. Κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο τουΔεκεμβρίου θα έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα

ΙΩΑΝΝΗΣΜΠΡΑΣΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣTOY ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΛΙΜΕΝΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Συνέντευξη στη Λέττα Καλαμαρά2

«Η χρονιά που τελειώνει ήταν μια καλή χρονιά για το λιμάνι του Ηρακλείου, σε ό,τι αφοράτόσο την επιβατική κίνηση όσοκαι τις αφίξεις επισκεπτώνκρουαζιέρας. Ήδη μέχρι τα τέληΟκτώβρη είχαν διακινηθεί από το λιμάνι του Ηρακλείου κάτιπερισσότερο από 1,35 εκατ.επιβάτες ακτοπλοΐας και περίπου200.000 επισκέπτες κρουαζιέρας.Για το 2015, τα μηνύματα είναιιδιαίτερα θετικά, ειδικά στοντομέα της κρουαζιέρας, και έχεικατατεθεί στον Οργανισμό έναςσημαντικός αριθμός αναγγελιώνάφιξης πλοίων».

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΕΞΩΣΤΡΕΦΗ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΙΚΗΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ

Χ συνέντευξη

Page 25: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 25

για τον αριθμό των προγραμματισμένωναφίξεων αλλά και την πρώτη κατά προσέγ-γιση εκτίμηση για τον αριθμό των επισκε-πτών κρουαζιέρας που θα έρθουν στοΗράκλειο την επόμενη χρονιά.

Χ_Σχεδιάζετε κάποιες ιδιαίτερες δράσειςγια την ενίσχυση των αποτελεσμάτων τουΟΛΗ, για παράδειγμα στον τομέα τηςκρουαζιέρας; Ι.ΜΠ._Ο Οργανισμός Λιμένος Ηρακλείουέχει αναπτύξει μια εξωστρεφή και επιθε-τική στρατηγική, με στόχο την αύξηση τηςεπισκεψιμότητας του Ηρακλείου ως προ-ορισμού κρουαζιέρας. Έτσι καταφέραμεπριν 3 χρόνια να γίνουμε ξανά λιμάνι home-port ενώ υπάρχει μια σημαντική δυναμικήστη διακίνηση επιβατών transit. Φέτος, μετην παρουσία μας στις διεθνείς εκθέσειςτου Μαϊάμι και της Βαρκελώνης πετύχαμεμερικές δοκιμαστικές επισκέψεις (testcalls) σημαντικών εταιρειών κρουαζιέραςγια το 2015, ενώ βρισκόμαστε σε προχωρη-μένες συζητήσεις για νέα δρομολόγιαhome-port για το 2016.

Χ_Τι περιλαμβάνει το σχέδιο επενδύσεωνυποδομών και επέκτασης του λιμανιού,πότε θα ολοκληρωθούν και ποια οφέληθα αποκομίσει μακροπρόθεσμα το λιμάνι; Ι.ΜΠ._Ο Οργανισμός έχει καταρτίσει ήδηαπό το 2007 ένα ολοκληρωμένο προγραμ-ματικό σχέδιο ανάπτυξης (master plan),που έχει ως επίκεντρο τον διαχωρισμό τωνεγκαταστάσεων που χρησιμοποιούνται γιακάθε χρήση (ακτοπλοΐα, κρουαζιέρα, εμπο-ρικό), με τη δημιουργία μιας νέας σύγχρο-νης εμπορικής προβλήτας ικανής ναδιαχειριστεί ταχύτερα και ασφαλέστερα με-γαλύτερες ποσότητες Ε/Κ και γενικού φορ-τίου, καθώς και ενός νέου σύγχρονουσταθμού κρουαζιέρας. Αυτό το προγραμματικό σχέδιο βρίσκεταισε τροχιά υλοποίησης ήδη από το 2010.Σήμερα έχουν ολοκληρωθεί όλες οι ανα-γκαίες μελέτες (οικονομοτεχνική, βιωσιμό-τητας, ΜΠΕ κ.λπ.) για την κατασκευή τηςνέας προβλήτας, δηλαδή της νέας κύριαςεμπορικής προβλήτας του λιμένα. Παράλ-ληλα, μέσα από συντονισμένες προσπάθειεςμε την πολιτική ηγεσία των αρμόδιωνυπουργείων και τους Κρητικούς ευρωβου-λευτές της προηγούμενης περιόδου κατα-φέραμε το λιμάνι του Ηρακλείου ναενταχτεί στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφο-ρών (ΔΕΔ-Μ/TEN-T). Έτσι αυτή την περίοδο συμμετέχουμεενεργά στη διαβούλευση με τις αρμόδιες ευ-

ρωπαϊκές αρχές, για την προγραμματική πε-ρίοδο 2014-2020, με σκοπό το έργο αυτόνα συγχρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκούςπόρους. Αν αυτό γίνει εφικτό, το λιμάνι τουΗρακλείου θα διαθέτει μια νέα σύγχρονηεμπορική προβλήτα, ικανή να εξυπηρετή-σει μεγάλα containerships (τύπου PANA-MAX), αποθήκες πολλαπλών χρήσεων καινέες εγκαταστάσεις διοίκησης μέσα σταεπόμενα 5-7 χρόνια. Αυτό είναι ιδιαίτερασημαντικό λόγω της γεωγραφικής θέσηςτης Κρήτης στους εμπορικούς δρόμους τηςΜεσογείου. Παράλληλα, προετοιμάζουμε σημαντικάέργα για την ολοκληρωμένη μηχανοργά-νωση όλων των υπηρεσιών του ΟΛΗ, μεστόχο την πλήρη ψηφιοποίηση όλων τωνπαρεχόμενων υπηρεσιών (B2B & B2C). Αντίστοιχα, στο επίπεδο των επενδύσεωνγια την κρουαζιέρα ο ΟΛΗ συμμετέχει στηνπροσπάθεια του ΤΑΙΠΕΔ για τον εκσυγχρο-νισμό/ανάπτυξη των λιμανιών της χώρας,μέσα από τη συνεργασία με ιδιώτες επενδυ-τές που θα προέρχονται από τη βιομηχανίατης κρουαζιέρας. Μια τέτοιας κλίμακας συ-νέργεια θα απογειώσει την κρουαζιέρα στηχώρα μας και θα τριπλασιάσει, μέσα σε μιαπενταετία, την επισκεψιμότητα του Ηρα-κλείου. Η διοίκηση του Οργανισμού ανα-ζητά το καλύτερο πλαίσιο για να ευοδωθείμια τέτοια προσπάθεια.

Χ_Πώς εντάσσεται η δράση του ΟΛΗ στηνευρύτερη στρατηγική για ανάπτυξη τουτουρισμού και της οικονομίας του Ηρα-κλείου και της Κρήτης; Ι.ΜΠ._Η διοίκηση του Οργανισμού δενακολουθεί την πεπατημένη μιας «τυπικής»διοίκησης διαχείρισης-εκμετάλλευσης λι-μενικών εγκαταστάσεων. Επιδιώκει να συμ-βάλει με κάθε δυνατό τρόπο στηναναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος τηςχώρας μας και στην ανάδειξη της Κρήτηςως σημαντικού τουριστικού προορισμού. Για τον σκοπό αυτό, από την αρχή της θη-τείας μας διαμορφώσαμε ένα πλαίσιο συ-νεργασίας με όλους τους αυτοδιοικητικούςκαι παραγωγικούς φορείς (ΠεριφέρειαΚρήτης, Δήμο Ηρακλείου, Ε.Β. Επιμελητή-ριο Ηρακλείου, Εμπορικό Σύλλογο, Σύνδε-σμο Ξενοδόχων κ.λπ.) για την προβολήτης Κρήτης αλλά και την αναβάθμιση τηςτουριστικής εμπειρίας των επισκεπτώνμας. Έτσι συμμετέχουμε από κοινού σε όλες τιςσημαντικές εκθέσεις γενικού τουρισμού ήκρουαζιέρας. Εναρμονίζουμε το «επικοινω-νιακό» μας μήνυμα, ώστε να υπάρχει μια

ταυτότητα για τον προορισμό «Κρήτη». Συ-νεργαζόμαστε σε διάφορες παρεμβάσεις –ακόμα και με τη χρήση της σύγχρονηςτεχνολογίας– για την ανάδειξη του πολιτι-σμού, των παραδόσεων, της ιστορίας, αλλάκαι των προϊόντων της περιοχής μας. Βελ-τιώνουμε την αισθητική και την ασφάλειατων χώρων και των διαδρομών από το λι-μάνι προς την πόλη. Οργανώνουμε μια εκ-πτωτική πολιτική για τους επισκέπτεςκρουαζιέρας στα εμπορικά καταστήματακ.λπ. Προωθούμε εναλλακτικές διαδρομέςαγροτουρισμού-οικοτουρισμού-γευσιγνω-σίας σε συνεργασία με τις αγροτικές ενώ-σεις/συνεταιρισμούς του νομού κ.λπ. Ιδιαίτερα στον τομέα της ανάδειξης των«ιστοριών» μας με χρήση τεχνολογικώνεφαρμογών, είμαστε ένα από τα πρωτοπόραλιμάνια της Ελλάδας. Σε συνεργασία με τοΙνστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ καιιδιωτικές επιχειρήσεις τεχνολογίας, έχουμεαναπτύξει διαδραστικά συστήματα ενημέ-ρωσης και ψυχαγωγίας, καθώς και ενημε-ρωτική εφαρμογή για κινητά (android, iOsκ.λπ.).

Χ_Υπάρχουν διεθνείς συνεργασίες καιποια είναι η συμβολή του λιμανιού γιατην ενίσχυση της θέσης της Ελλάδας ωςδιαμετακομιστικού κέντρου της ΝΑ Ευ-ρώπης; Ι.ΜΠ._Το λιμάνι του Ηρακλείου και η διοί-κησή του έχουν αναβαθμίσει σημαντικά τηνπαρουσία του ΟΛΗ στα διεθνή φόρα. ΟΟΛΗ είναι ενεργό μέλος της MEDCRUISE(Ένωση Λιμένων Κρουαζιέρας Μεσογείου& Μαύρης Θάλασσας) και συμμετέχει δυ-ναμικά στον σχεδιασμό δράσεων και πρωτο-βουλιών από τη μεριά της λιμενικήςβιομηχανίας για την ανάπτυξη της κρουα-ζιέρας στην Ελλάδα και ευρύτερα στην ανα-τολική Μεσόγειο. Παράλληλα, ως μέλος της ΕΛΙΜΕ (ΈνωσηΛιμένων Ελλάδας) προσπαθούμε να συμβά-λουμε στην επίλυση θεσμικών και άλλωνπροβλημάτων που δημιουργούν προβλή-ματα και στη λειτουργία των λιμανιών καιδυσχεραίνουν την αναπτυξιακή και εξω-στρεφή στρατηγική τους. Παράλληλα, το λιμάνι του Ηρακλείου ωςτμήμα του Ευρωπαϊκού Διαδρόμου Ori-ent/East MED (OEM Corridor), των ΔΕΔ-Μ, που ξεκινάει από τη Γερμανία καικαταλήγει στη Λεμεσό-Λευκωσία, θα παίξεικρίσιμο ρόλο ως διαμετακομιστικό κέντροστη διακίνηση επιβατών, εμπορευμάτωνκαι τουριστών κατά μήκος αυτού του συγ-κοινωνιακού άξονα. Χ

Page 26: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

In spite of recent ECB assistance Greekbank liquidity remains an issue.Greek banks have had to substantiallyreduce their lending activity to theirclients and this is of particular relevanceto those Greek corporates trading inemerging markets. The structured tradefinance and pre export finance loansoffered by international banks also relyupon the cash flows generated by anexport company which can also leave anexporter particularly stretched.International trade in particularpresents special challenges which aredistinct from those of general business.Trade credit and political risk insurancecan provide much needed support tothe Exporter by addressing the concernsof international Lenders and therebyfacilitating the provision of loans onoverseas contracts and investments.Policies need to be tailored to meet both the lender and exporterrequirements mostly on an individualcontract basis.

Key risks that are often insured include:◗ Nonpayment or non-performance by government or quasi government

Buyers◗ Protracted default or insolvency by private debtors ◗ Unilateral termination of contract by government buyer◗ Change of law leading to frustration of the contract◗ War, civil war, terrorism resulting in inability to complete contract◗ Embargo◗ Licence cancellation or licence non provision (where previous authority

given)◗ Inability to convert local currency into hard currency (euros) and

transfer into the account of exporter/contractor◗ Wrongful calling of on demand bonds by government beneficiaries◗ Fair calling of bonds due to reasons of Force Majeure◗ Expropriation including creeping expropriation, Nationalisation of

overseas assets or investments◗ Inability to import/export including license cancellation◗ Any measures imposed by a foreign government which selectively

discriminates against the project or investor which impact on theinvestment

◗ Government actions forcing an investor to divest themselves of theirrights or shareholdings on an overseas project and not being adequatelycompensated

◗ Forced abandonment of a project or assets due to its location becomingtoo unsafe to operate (war, civil war, etc.)

How can Insurance tools give an extra boost to internationaltrade and finance

Clare Colton*Matrix Insurance andReinsurance BrokersHead of Credit and Surety

*Clare Colton has over 20 years experience in export credit and political risk. She has a proven trackrecord of structuring risk transfer for her long term clients through risk and contractual analysis, andunderstanding the individual philosophy of each of her clients. Prior to arriving at Matrix, Clare heldsenior positions in broking houses in London.

INSURANCE MARKET TOOLS FOR SECURING& FINANCING BUSINESS EXPANSION

Page 28: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

28 Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ_Κύριε Αγγελούδη, ποια είναι ηαποτίμηση του 2014 για τον ΟΛΘ καιποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για τηνεπόμενη χρονιά ανά τομέα δραστηριότη-τας, εμπορικής και επιβατικής;

ΣΤΕΛΙΟΣ ΑΓΓΕΛΟΥΔΗΣ_Μέχρι στιγμής,το 2014 εξελίσσεται πολύ θετικά για το λι-μάνι της Θεσσαλονίκης. Ήδη στο εννεά-μηνο του έτους υπάρχει αύξηση τηςδιακίνησης σε όλες τις κατηγορίες. Η δια-κίνηση εμπορευματοκιβωτίων διαμορφώ-θηκε στα 249.563 TEUs, παρουσιάζονταςάνοδο κατά 11,79% σε σχέση με την αντί-στοιχη περίοδο του 2013. Το συμβατικόφορτίο ανήλθε σε περίπου 3,5 εκατ. τό-νους, παρουσιάζοντας και αυτό αύξησηκατά 8,86%, ενώ ακόμα και η διακίνησηεπιβατών που τα τελευταία χρόνια παρου-σίαζε συνεχή κάμψη αυξήθηκε κατά2,05%, κυρίως λόγω της αύξησης των επι-βατών κρουαζιέρας κατά 22,17%. Με αυτάτα δεδομένα, εκτιμούμε ότι το 2014 θαείναι η καλύτερη χρονιά για το λιμάνι μετάτο 2009. Για το 2015, τα πρώτα μηνύματα από τουςχρήστες του λιμένα είναι αισιόδοξα καιεκτιμούμε ότι η αύξηση στη διακίνηση τωνεμπορευματοκιβωτίων και του συμβατικούφορτίου θα συνεχιστεί.

Χ_Σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο διαγωνι-σμός ιδιωτικοποίησης του λιμανιού; Σ.Α._Στην πρώτη φάση του διαγωνισμούεκδήλωσαν ενδιαφέρον οκτώ εταιρείες καιαυτή είναι η μόνη πληροφόρηση πουέχουμε, καθώς το όλο θέμα είναι αποκλει-στικής αρμοδιότητας του Ταμείου Αξιοποί-ησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου(ΤΑΙΠΕΔ).

Χ_Ποια αναμένεται να είναι η συμβολήτου ιδιώτη επενδυτή στη μακροπρόθε-σμη στρατηγική και τα αποτελέσματα τουλιμανιού; Σ.Α._Καταρχήν, η έλευση ιδιωτών επενδυ-τών στους λιμένες είναι κάτι που ως διοί-κηση έχουμε επιδιώξει μέσω όμωςσυμβάσεων παραχώρησης. Η είσοδος ιδιω-τικών εταιρειών με εμπειρία στη διαχεί-ριση τερματικών σταθμών αναμφίβολα θαωφελήσει πολλαπλώς το λιμάνι της Θεσ-σαλονίκης κυρίως σε τρία επίπεδα: α)μέσω της πραγματοποίησης των ανα-γκαίων επενδύσεων για την περαιτέρω ανά-πτυξη του λιμένα (όπως για παράδειγμα ηεπέκταση του έκτου προβλήτα), β) μέσωτης αύξησης της διακίνησης, καθώς οι παγ-κόσμιοι παίκτες της λιμενικής αγοράς δια-θέτουν δίκτυα τερματικών σταθμών καιδιατηρούν επιχειρηματικές σχέσεις με τιςμεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες μεταφοράςεμπορευματοκιβωτίων που καθιστούν «ελ-κυστικότερο» έναν τερματικό σταθμό καιγ) μέσω της μεταφοράς τεχνογνωσίας. Όλααυτά είναι επόμενο ότι θα έχουν θετική επί-πτωση και στα οικονομικά μεγέθη του λι-μανιού.

Χ_Πώς εξελίσσεται το σχέδιο διασύνδε-σης του λιμανιού της Θεσσαλονίκης μετις υπόλοιπες χερσαίες συγκοινωνίες καιποια τα οφέλη από την πλήρη ανάπτυξητου συγκεκριμένου σχεδίου; Σ.Α._Μέχρι στιγμής, υπάρχουν τα τακτικάδρομολόγια τρένου για τη μεταφορά χύδηνφορτίων μεταξύ λιμένα Θεσσαλονίκης καιΣκοπίων. Εντός του επόμενου χρονικούδιαστήματος αναμένουμε να ξεκινήσει καιη σιδηροδρομική σύνδεση του λιμένα Θεσ-σαλονίκης με τη Σόφια για τη μεταφορά

ΣΤΕΛΙΟΣ ΑΓΓΕΛΟΥΔΗΣΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΟΛΘ

Συνέντευξη στη Λέττα Καλαμαρά2

Το 2014 στο λιμάνι Θεσσαλονίκηςη διακίνηση εμπορευματοκιβω-τίων διαμορφώθηκε στα 249.563TEUs, παρουσιάζοντας άνοδο κατά11,79%. Το συμβατικό φορτίοανήλθε σε περίπου 3,5 εκατ. τό-νους, παρουσιάζοντας αύξησηκατά 8,86%. Η διακίνηση επιβα-τών αυξήθηκε κατά 2,05%, κυρίως λόγω της αύξησης τωνεπιβατών κρουαζιέρας κατά22,17%.

ΤΟ 2014ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ

ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 2009

Χ συνέντευξη

Page 29: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 29

εμπορευματοκιβωτίων. Τα οφέλη από τηβελτίωση της συνδεσιμότητας του λιμέναμε τα χερσαία μέσα μεταφοράς και η ένταξήτου σε αλυσίδες μεταφορών εκτιμούμε ότιθα είναι ιδιαιτέρως σημαντικά κυρίως σεό,τι αφορά την αύξηση της ενδοχώρας τουλιμένα και την αύξηση στη διακίνηση φορ-τίων από και προς το λιμάνι της Θεσσαλο-νίκης. Η χρήση τρένου μειώνει το κόστοςγια τους παραλήπτες ή αποστολείς τωνφορτίων, καθιστώντας το λιμάνι της Θεσ-σαλονίκης ακόμα πιο ελκυστικό.

Χ_Τι περιλαμβάνει το πλάνο της διοίκη-σης του ΟΛΘ για την ανάπτυξη υποδο-μών αλλά και δραστηριοτήτων το 2015; Σ.Α._Στα άμεσα πλάνα της διοίκησης είναιη ενίσχυση του μηχανολογικού εξοπλισμούτου λιμένα. Ήδη είναι σε εξέλιξη η προμή-θεια δύο νέων γερανών οι οποίοι και θα πα-ραδοθούν εντός του 2015. Ένα ακόμησημαντικό έργο είναι η συντήρηση τουιστορικού κτηρίου του επιβατικού σταθ-μού, το οποίο είχε αφεθεί στην τύχη τουεδώ και πολλά χρόνια λόγω γραφειοκρατι-κών εμποδίων και για το οποίο έπειτα απόπολλές προσπάθειες καταφέραμε να εξα-σφαλίσουμε την έγκριση για την εκτέλεσητων απαραίτητων εργασιών. Τέλος, βρισκό-μαστε ήδη στο στάδιο της προκαταρκτικήςμελέτης για τη δημιουργία υδατοδρομίουκαι στόχος μας είναι να ξεκινήσουν τα έργαεντός του 2015.

Χ_Ποιες είναι οι διεθνείς συνεργασίεςτου ΟΛΘ; Σ.Α._Ο ΟΛΘ τα τελευταία χρόνια έχει εφαρ-μόσει μια εξωστρεφή πολιτική, προκειμέ-νου να ενδυναμώσει την παρουσία του τόσοεντός όσο και εκτός Ελλάδος ως το κατεξο-χήν λιμάνι-πύλη της Βαλκανικής. Προςαυτήν την κατεύθυνση πραγματοποιούμεκάθε χρόνο επιχειρηματικές αποστολές στις

βασικές αγορές μας (ΠΓΔΜ, Βουλγαρία,Σερβία, Κόσσοβο), με στόχο τη διατήρησητων υφιστάμενων πελατών μας αλλά καιτην προσέλκυση νέων. Ο ΟΛΘ αποτελείεπίσης μέλος της Medcruise (Ένωση Με-σογειακών Λιμένων Κρουαζιέρας), ενώ συμ-βάλλει με στελέχη του και στις διαδικασίεςδιαμόρφωσης πολιτικών και λήψης αποφά-σεων σε υψηλό επίπεδο μέσω της τακτικήςσυμμετοχής του στις διάφορες διεργασίεςπου συντελούνται στον Ευρωπαϊκό Οργανι-σμό Λιμένων (ESPO).

Χ_Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί περαιτέρωτο λιμάνι της Θεσσαλονίκης για την ενί-σχυση του ρόλου της Ελλάδας ως διαμε-τακομιστικού κέντρου στη ΝΑ Ευρώπη; Σ.Α._Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης προκει-μένου να ενισχύσει τον ρόλο του χρειάζεταιδύο βασικές προϋποθέσεις: η πρώτη έχεινα κάνει με την πραγματοποίηση των ανα-γκαίων επενδύσεων σε υποδομές που αφο-ρούν κυρίως την επέκταση του σταθμούεμπορευματοκιβωτίων (επέκταση δυτικούτμήματος του έκτου προβλήτα) και την

επέκταση του κρηπιδώματος 24. Οι συγκε-κριμένες επενδύσεις θα δώσουν τη δυνατό-τητα στο λιμάνι να εξυπηρετεί μεγαλύτεραπλοία και ιδιαίτερα στο κομμάτι των εμπο-ρευματοκιβωτίων θα του δώσουν τη δυνα-τότητα να ενταχθεί σε ναυτιλιακές γραμμέςπου παρουσιάζουν υψηλή διακίνηση. Ηδεύτερη προϋπόθεση αφορά την καλύτερηδιασύνδεση του λιμένα με τον σιδηρό-δρομο στο κομμάτι των δρομολογίων απόκαι προς χώρες όχι μόνο της Βαλκανικήςαλλά και της Κεντρικής Ευρώπης. Το λι-μάνι της Θεσσαλονίκης βρίσκεται 500 χι-λιόμετρα εγγύτερα προς τις συγκεκριμένεςαγορές σε σχέση με το λιμάνι του Πειραιάκαι είναι λογικό ότι η ύπαρξη σιδηροδρο-μικών δρομολογίων τού δίνει ένα σημαν-τικό πλεονέκτημα.

Χ_Ποιος ο ρόλος του ΟΛΘ στην προ-οπτική ευρύτερης συνεργασίας του λιμα-νιού της Θεσσαλονίκης με τα λιμάνια τηςΚαβάλας, της Αλεξανδρούπολης, τουΒόλου και της Ηγουμενίτσας; Σ.Α._Η συνεργασία μεταξύ των λιμένων τηςΒόρειας Ελλάδας υπάρχει σαν σχεδιασμόςαπό το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου,το οποίο το 2013 είχε προτείνει τη δημι-ουργία του λιμενικού συστήματος ΒορείουΕλλάδος. Είναι αυτονόητο ότι στο πλαίσιομιας ολοκληρωμένης λιμενικής πολιτικής,η συνεργασία ανάμεσα σε λιμένες, και ιδίωςσε λιμένες που βρίσκονται σε κοντινή από-σταση, είναι αναγκαία. Η δημιουργία ενόςλιμενικού δικτύου υπό τον ΟΛΘ μπορεί ναοδηγήσει στη βελτίωση της ανταγωνιστι-κότητας των λιμένων της Βόρειας Ελλάδας,μέσω της εξειδίκευσης του παρεχόμενουλιμενικού προϊόντος, ήτοι κάθε λιμάνι ναεξυπηρετεί την εμπορευματική και επιβα-τική κίνηση στην οποία έχει ορισμένα αν-ταγωνιστικά πλεονεκτήματα έναντι τωνυπολοίπων. Χ

ΓΙΑ ΤΟ 2015, ΤΑ ΠΡΩΤΑΜΗΝΥΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ ΛΙΜΕΝΑΕΙΝΑΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΑ ΚΑΙΕΚΤΙΜΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΑΥ-ΞΗΣΗ ΣΤΗ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙ-ΒΩΤΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜ-ΒΑΤΙΚΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ ΘΑΣΥΝΕΧΙΣΤΕΙ

Page 30: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

30 Νοέμβριος 2014

συνέντευξηΧ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΛΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ CYTA ΕΛΛΑΔΟΣ

Page 31: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 31

ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΣ ΝΑ ΓΙΝΟΥΜΕΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΗ

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΓΕΦΥΡΑ

ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΗΣ

Συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο✒

ΧΡΗΜΑ_H Cyta εισήλθε πρόσφατα καιστην αγορά κινητής τηλεφωνίας, αλλά-ζοντας σε σημαντικό βαθμό τις ισορρο-πίες του κλάδου, καθώς είναι η πρώτηεταιρεία που προσφέρει πακέτο 4playυπηρεσιών σε έναν λογαριασμό. Ποιοιείναι οι στόχοι αυτής της κίνησης και σεποιο βαθμό πιστεύετε ότι θα αλλάξει τιςπροοπτικές της εταιρείας στην ελληνικήαγορά;

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΛΙΑΣ_Ο συνεχώς αυξανό-μενος αριθμός νέων πελατών που μας εμ-πιστεύονται καθημερινά και οι ανάγκεςτους είναι για εμάς έμπνευση και αποτε-λούν τον βασικότερο μοχλό ανάπτυξης τηςCyta Ελλάδος. Η είσοδός μας στην κινητή,όπως και πιο πριν στην αγορά της συνδρο-μητικής τηλεόρασης, ήρθε ως απάντησηστις ανάγκες της υφιστάμενης πελατει-ακής μας βάσης, συνδυαστικά με τη στρα-τηγική μας για ανάπτυξη καιδιαφοροποίηση. Η παροχή τετραπλώνυπηρεσιών, σταθερής, κινητής, ίντερνετκαι τηλεόρασης σε έναν λογαριασμό –κάτιπου μόνο η Cyta προσφέρει αυτή τηστιγμή στην αγορά– επιτρέπει οικονομίες

κλίμακας και σημαντικά συνδυαστικάοφέλη για τους πελάτες μας. Κάτι τέτοιο μόνο θετικό μπορεί να είναιγια την αγορά, αφού πλέον οι επιλογές δι-ευρύνονται με νέες δυνατότητες και προ-οπτικές. Αν και είναι ακόμη πολύ νωρίς γιασυμπεράσματα, ήδη τα πρώτα σημάδια απότην παροχή υπηρεσιών κινητής τηλεφω-νίας είναι πολύ θετικά και μας δίνουν τηδύναμη για να συνεχίσουμε. Στόχος μαςείναι να φέρουμε όσο το δυνατόν περισσό-τερους πελάτες σταθερής τηλεφωνίας στηνκινητή.

Χ_Η αγορά τηλεπικοινωνιών είναι απόαυτές που χτυπήθηκαν ιδιαίτερα από τηνοικονομική κρίση που μαστίζει τη χώραμας τα τελευταία χρόνια. Παρόλα αυτά, ηCyta αναπτύσσεται συνεχώς προσφέρον-τας νέες υπηρεσίες στους πελάτες της.Ποιο είναι το μυστικό της πορείας τηςCyta στα 6 χρόνια που δραστηριοποιείταιστην ελληνική αγορά;

Γ.Κ._Η Cyta εισήλθε στην ελληνική αγοράεντός της περιόδου της οικονομικής κρί-σης, οπότε έμαθε να λειτουργεί και να ανα-

Ο νέος διευθύνων σύμβουλος της CytaΕλλάδος στην πρώτη του συνέντευξηστη χώρα μας μιλάει για τους ανανεω-μένους στόχους και τις προοπτικές τηςεταιρείας στην ελληνική αγορά. Περι-γράφει επίσης τις δυνατότητες ανάπτυ-ξης που ανοίγονται από τις νέεςκαινοτόμες υπηρεσίες που προσφέρειστους πελάτες της καθώς και από τηναξιοποίηση των σημαντικών επενδύ-σεων που έχει πραγματοποιήσει ο Όμι-λος Cyta στην Ελλάδα και τηνΑνατολική Μεσόγειο γενικότερα. Απο-κωδικοποιεί τις τελευταίες επιχειρημα-τικές εξελίξεις στον κλάδο, πουαλλάζουν το εγχώριο τηλεπικοινωνιακότοπίο, ενώ αποκαλύπτει τα σχέδια τηςδιοίκησης του Oμίλου για το πώς θααξιοποιήσει πλήρως την παρουσία τουστην Κύπρο και την Ελλάδα, ώστε νααποτελέσει τη σημαντικότερη ίσως τη-λεπικοινωνιακή γέφυρα μεταξύ Ανατο-λής και Δύσης και να αντιμετωπίσει μεαξιώσεις παγκόσμιους κολοσσούς τωντηλεπικοινωνιών.

Page 32: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

32 Νοέμβριος 2014

πτύσσεται σε δύσκολες οικονομικές συν-θήκες. Παράλληλα, αξιοποίησε την τερά-στια 50ετή και πλέον εμπειρία τηςμητρικής, πραγματοποιώντας εξαρχής στα-θερά και μελετημένα βήματα επέκτασηςστην ελληνική αγορά, σύμφωνα πάντα μετο επιχειρησιακό της πλάνο. Σήμερα, σχε-δόν 6 χρόνια μετά την εμπορική της δρα-στηριοποίηση στην ελληνική αγορά, ηCyta Ελλάδος διαθέτει ένα εξαίρετο δίκτυοοπτικών ινών, το οποίο καλύπτει πάνωαπό το 70% του πληθυσμού της χώρας,μια πελατειακή βάση πε-ρίπου 319.000πελατώνσταθερήςτηλε-

φωνίας, 800 άτομα προσωπικό, μεγάλοστόλο οχημάτων και ιδιόκτητα καταστή-ματα, καθώς και πάνω από 600 σημεία εξυ-πηρέτησης σε όλη τη χώρα. Έχοντας γερέςβάσεις και με τους υφιστάμενους πόρουςκαι υποδομές, ανοίγονται συνεχώς νέεςπροοπτικές ανάπτυξης, όπως έγινε και μετην είσοδό μας στην κινητή τηλεφωνία,στο πλαίσιο ένταξης νέων τομέων δραστη-ριοποίησης. Στο ίδιο πλαίσιο, μεγάλεςπροοπτικές εμπορικής αξιοποίησης προ-σφέρει και το εκτεταμένο ιδιόκτητο δίκτυοοπτικών ινών, το οποίο καλύπτει 5.000χλμ. της ελληνικής επικράτειας, από την

Κρήτη έως τα σύνορα με την Αλβανία,τα Σκόπια και μέχρι τη Βουλγαρία.

Αυτό το δίκτυο είναι σαφώς μεγα-λύτερων δυνατοτήτων από τιςανάγκες της πελατειακής μαςβάσης, οπότε εάν αξιοποιηθούνσωστά τα μεγάλα διαθέσιμα αποθέ-ματα χωρητικότητας, τότε η Cyta

Ελλάδος θα μπορεί να διαδραματί-σει ακόμη πιο σημαντικό ρόλο εξίσουστη λιανική και στη χονδρική αγορά.

Χ_Δώστε μας μια εικόνα τωνοικονομικών στοι-

χείων και τωνεπιδόσεων

της CytaΕλλάδος

για το

2013, αλλά και της μέχρι τώρα πορείαςμέσα στο 2014.

Γ.Κ._Το 2014 εδραιώσαμε μια νέα πολι-τική, καθώς σχεδιάσαμε την περαιτέρωαξιοποίηση των υποδομών τεχνολογίαςαιχμής που χτίσαμε τα προηγούμενα χρό-νια για να αναπτύξουμε νέες υπηρεσίες.Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας για το2014, χρονιά ουσιαστικής εισόδου μαςστη συνδρομητική τηλεόραση και στην κι-νητή, κυρίαρχο στοιχείο ως προς τα οικο-νομικά αποτελέσματα θα είναι η εδραίωσητης λειτουργικής κερδοφορίας που εμφα-νίστηκε ήδη οριακά στα αποτελέσματα του2013, καθώς και η δημιουργία σημαντικήςβάσης πελατών στις νέες υπηρεσίες. Αναλυτικότερα, το 2013 καταφέραμε ναπετύχουμε λειτουργική κερδοφορία,καθώς και να αυξήσουμε τη συνδρομητικήμας βάση κατά 5,21%. Προσελκύσαμε με-γάλους επιχειρηματικούς πελάτες, ενώ πα-ράλληλα λανσάραμε στα τέλη του έτουςτην υπηρεσία συνδρομητικής τηλεόρασηςCytavision. Κατά το οικονομικό έτος 2013,πετύχαμε αύξηση 2,16% του κύκλου εργα-σιών από συνήθεις δραστηριότητες παρο-χής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών ενώπαράλληλα πετύχαμε σημαντική μείωσηζημιών κατά 18,55%. Σημειώνεται ότι οιζημιές είναι αποτέλεσμα των υψηλώνεπενδύσεων που έγιναν στο πλαίσιο ανά-πτυξης της εταιρείας στη χώρα. Ο συνολι-

συνέντευξη ~Γιάννης ΚουλίαςΧ

Η CYTA ΕΛΛΑΔΟΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙΕΝΑ ΕΞΑΙΡΕΤΟ ΔΙΚΤΥΟ

ΟΠΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ, ΤΟ ΟΠΟΙΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ

70% ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΗΣΧΩΡΑΣ, ΜΙΑ ΠΕΛΑΤΕΙΑΚΗ

ΒΑΣΗ ΠΕΡΙΠΟΥ 319.000ΠΕΛΑΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΤΗ-

ΛΕΦΩΝΙΑΣ, 800 ΑΤΟΜΑΠΡΟΣΩΠΙΚΟ, ΜΕΓΑΛΟ

ΣΤΟΛΟ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙΙΔΙΟΚΤΗΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗ-

ΜΑΤΑ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΑΝΩΑΠΟ 600 ΣΗΜΕΙΑ ΕΞΥΠΗΡΕ-

ΤΗΣΗΣ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΧΩΡΑ

Page 33: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 33

κός κύκλος εργασιών της εταιρείας για τηχρήση του 2013 διαμορφώθηκε στα 89,9εκατ. ευρώ. Τέλος, η εταιρεία, με στόχο την ακόμη κα-λύτερη εξυπηρέτηση των πελατών μας,αύξησε το ανθρώπινο δυναμικό της κατά2,87%.

Χ_Το τελευταίο διάστημα παρατηρείταιέντονη κινητικότητα στον κλάδο σε επί-πεδο συνεργασιών και εξαγορών. Πι-στεύετε ότι μια περαιτέρω συγκέντρωσηείναι επιβεβλημένη στην ελληνικήαγορά;

Γ.Κ._Ο χώρος των τηλεπικοινωνιών, λόγωτων συνεχών τεχνολογικών εξελίξεων, βρί-σκεται διαρκώς σε ένα ταχύτατα μεταβαλ-λόμενο πλαίσιο παγκοσμίως. Συνεργασίεςκαι συμμαχίες μεταξύ των εταιρειών τηλε-πικοινωνιών, που προσθέτουν αξία σταμέρη, υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα,αυτό είναι γνωστό και αναμενόμενο. Θεω-ρούμε την εντονότερη κινητικότητα πουπαρατηρείται στην Ελλάδα αποτέλεσματόσο του κορεσμού της αγοράς όσο και τηςσύγκλισης των υπηρεσιών, η οποία είναιπλέον μονόδρομος για όλες τις εταιρείεςτηλεπικοινωνιών που θέλουν να διαδρα-ματίσουν σημαντικό ρόλο στην αγορά. Ωςεκ τούτου, οι εταιρείες, αναλόγως θέσεωςκαι δυνατοτήτων, είτε συνεχίζουν αυτό-νομα είτε προχωρούν σε συνεργασίες, προ-κειμένου να είναι σε θέση να απαντούνσυνολικά στις ανάγκες του πελάτη πουζητά όλες τις υπηρεσίες από έναν πάροχο,σε προσιτή τιμή.

Χ_Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη τωνυπηρεσιών το τελευταίο διάστημα παί-ζει η βελτίωση των δικτύων ώστε οι έλ-ληνες καταναλωτές να μπορούν νααπολαμβάνουν υψηλότερες ταχύτητεςμέσω VDSL. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται ηCyta στην προσφορά της υπηρεσίαςVDSL;

Γ.Κ._Η πλατφόρμα νέας γενιάς και το ιδιό-κτητο δίκτυο οπτικών ινών το οποίο χτί-σαμε τα προηγούμενα χρόνια αποτελούντην υποδομή πάνω στην οποία βασίζουμετην ανάπτυξη των ενοποιημένων υπηρε-σιών μας. Όπως γνωρίζετε, η Cyta έφερεπρώτη τις υπερ-ταχύτητες VDSL έως 50Mb/s στην Ελλάδα από τον Δεκέμβριο του2011, παρέχοντας την υπηρεσία από τοΑστικό Κέντρο, λόγω έλλειψης πλαισίουδιάθεσης από τον υπαίθριο κατανεμητή τησυγκεκριμένη χρονική περίοδο στη χώρα

μας. Ακόμα όμως και μετά την εισαγωγήπλαισίου παραμείναμε, όπως είναι γνωστό,διστακτικοί στο να προχωρήσουμε σε συμ-πλήρωση του δικού μας προϊόντος με τοαντίστοιχο ρυθμιζόμενο προϊόν χονδρικήςκαι να προχωρήσουμε στην επιθυμητή ευ-ρεία γεωγραφική κάλυψη. Ο λόγος ήταν ηαδυναμία στη ρύθμιση, η οποία είχε διαπι-στωθεί από όλους τους εναλλακτικούς πα-ρόχους, λόγω σημαντικής συμπίεσηςπεριθωρίου κέρδους. Για τη Cyta Ελλάδος, η οποία διαθέτειυποδομές νέας γενιάς, η απουσία ενός δί-καιου ρυθμιστικού πλαισίου είναι ακόμηπιο έντονη, αφού το υφιστάμενο πλαίσιοδιαμορφώθηκε με γνώμονα τα παραδο-σιακά δίκτυα και εκτός των ευρωπαϊκώνκατευθύνσεων για ώθηση των δικτύωννέας γενιάς. Στο πλαίσιο αυτό, ασκήσαμεπολλές πιέσεις και φαίνεται να φέρνουντελικά κάποιο αποτέλεσμα, αφού πολύπρόσφατα κατατέθηκε ένα νέο προϊόν χον-δρικής τύπου naked xDSL προς διαβού-λευση, το οποίο φαίνεται να αλλάζει ταδεδομένα. Μελετούμε σε βάθος αυτή τηθετική εξέλιξη και θα είμαστε σε συνεχήεπαγρύπνηση μέχρι την οριστική επίλυσητου προβλήματος, που θα δώσει τη δυνα-τότητα ευρείας διάθεσης υπηρεσιών VDSLμέσα από ένα πλαίσιο δράσης το οποίο θαλαμβάνει υπόψη τα δίκτυα νέας γενιάς, τιςβέλτιστες διεθνείς πρακτικές και το όφε-λος του πελάτη.

Χ_Δεδομένων των μέχρι τώρα κινήσεων,ποια είναι τα μελλοντικά σχέδιά σας γιατην ανάπτυξή σας; Εξετάζετε πιθανέςεπιχειρηματικές ευκαιρίες που παρου-σιάζονται λόγω της κρίσης; Θα επικεν-τρωθείτε στη βελτίωση των υπηρεσιών,την αύξηση των πελατών κ.λπ.;

Γ.Κ._Βασικοί στόχοι μας παραμένουν αφε-νός η επέκταση της πελατειακής μαςβάσης και αφετέρου η βέλτιστη αξιοποί-ηση των τηλεπικοινωνιακών υποδομώνμας στη χώρα. Τα διεθνή δίκτυα της μητρι-κής στην Ανατολική Μεσόγειο και αλλούθα διασυνδεθούν και θα αξιοποιηθούν συ-νολικά με τα δίκτυα της Cyta Ελλάδος,ώστε να αποτελέσουν ένα ενιαίο αξιόπιστοδίκτυο τεχνολογίας αιχμής. O Όμιλος Cytaθα αξιοποιήσει πλήρως την παρουσία τουσε Κύπρο και Ελλάδα, με γνώμονα το γενι-κότερο συμφέρον της Κύπρου και της Ελ-λάδας και με στόχο να αποτελέσει τησημαντικότερη ίσως τηλεπικοινωνιακήγέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, αντι-μετωπίζοντας με αξιώσεις παγκόσμιους

κολοσσούς των τηλεπικοινωνιών. Θεω-ρούμε ότι η Cyta Ελλάδος διαθέτει δύοσημαντικά περιουσιακά στοιχεία και πάνωσε αυτά σχεδιάζουμε τα μελλοντικά τηςπλάνα. Πρώτον, τη σημαντική πελατειακήτης βάση παράλληλα με το ολοκληρωμένοπακέτο υπηρεσιών 4play και δεύτερον, ταεκτεταμένα αστικά, υπεραστικά και διεθνήδίκτυά της.

Χ_Σε ποιο βαθμό η Cyta Ελλάδος συμμε-τέχει ή πρωτοστατεί σε δράσεις εταιρι-κής κοινωνικής ευθύνης;

Γ.Κ._Η Cyta Ελλάδος επενδύει συνεχώςσε τομείς που επηρεάζουν θετικά την ποι-ότητα ζωής στην καθημερινότητα των πε-λατών της αλλά και στο σύνολο τωνπολιτών. Όπως και η μητρική έτσι και η θυγατρικήσυμμετέχει σε κοινωνικές ενέργειες οιοποίες προτάσσουν το ανθρωποκεντρικότους προφίλ. Μέσα στο έτος η Cyta Ελλά-δος συμμετείχε σε δενδροφυτεύσεις σεβουνά της Αττικής, παροτρύνοντας τοπροσωπικό της, τους πελάτες της, τουςσυνεργάτες της και γενικά τους πολίτες ναπροσφέρουν εθελοντικά τη βοήθειά τους.Στο ίδιο πλαίσιο αφύπνισης της οικολογι-κής συνείδησης ξεκινήσαμε εκστρατείαμετάβασης πελατών σε ηλεκτρονικό λογα-ριασμό αντί του εκτυπωμένου. Παράλ-ληλα, συμμετέχουμε εδώ και αρκετάχρόνια στη διανομή πετρελαίου θέρμαν-σης σε ευπαθείς ομάδες, προσφέρονταςαυτή τη βοήθεια σε άπορες οικογένειεςκαι σχολεία σε περιοχές που έχουν έντονοπρόβλημα με τις χαμηλές θερμοκρασίες,όπως είναι κυρίως οι πόλεις της ΒορείουΕλλάδας. Επιπλέον προσφέρουμε οικονομική στή-ριξη σε συσσίτια και ενισχύουμε Κοινω-νικά Παντοπωλεία, προκειμένου νακαλυφθούν βασικές ανάγκες διατροφήςευάλωτων ομάδων συμπολιτών μας. Πα-ράλληλα, η Cyta έχει προχωρήσει σε μιαπράξη ανθρωπιάς δημιουργώντας τράπεζααίματος για το προσωπικό της και τουςσυγγενείς τους. Με κινήσεις όπως οι πα-ραπάνω αποδεικνύουμε έμπρακτα ότι ηεταιρεία μας είναι δίπλα στον άνθρωπο,αγκαλιάζοντας ενέργειες με κοινωνικό θε-τικό πρόσημο και δεν θα σταματήσουμε ναπροσφέρουμε. Για εμάς η προσφορά είναι μέρος της φιλο-σοφίας και της κουλτούρας μας και πι-στεύουμε ότι θα πρέπει να είναι σκοπόςόλων μας, για να πετύχουμε καλύτερεςσυνθήκες ζωής. Χ

Page 34: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

34 Νοέμβριος 2014

∼αφιέρωμα

έα υποχώρηση των τιμών στα ακίνηταγύρω στο 7% προβλέπει για φέτος ηΤράπεζα της Ελλάδος, επιβεβαιώνον-τας το σενάριο ότι ο ρυθμός της πτώ-σης έχει φρενάρει. Ωστόσο, διατηρείταιτο αρνητικό πρόσημο. Στο συμπέρασμα αυτό συμφωνεί, με-

ταξύ άλλων, και η τελευταία έρευνα συγκυρίας στην αγοράακινήτων, η οποία καλύπτει το διάστημα Ιουλίου-Δεκεμβρίου2014 και καταγράφει τις προσδοκίες των επαγγελματιών του κλά-δου των ακινήτων για τους επόμενους έξι μήνες. Η έρευνα του Τμή-ματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τηνοποία επιμελείται ο τέως καθηγητής του Τμήματος, κ. ΕπαμεινώνδαςΠανάς, αναφέρει ότι το 93% των ειδικών εκτιμούν πως οι τιμές πώ-λησης των κατοικιών έχουν μειωθεί σήμερα, σε σχέση με πριν απόέξι μήνες, ενώ πάνω από επτά στους δέκα ειδικούς εκτιμούν ότι οιπωλήσεις κατοικιών είναι χαμηλότερες σήμερα, συγκριτικά με τοπροηγούμενο εξάμηνο.Επίσης, το 51% προβλέπει χαμηλότερη ζήτηση για την αγορά κατοι-κιών το επόμενο εξάμηνο, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των ειδι-κών –και συγκεκριμένα το 98,1%– κάνουν λόγο για φαινόμεναυπερπροσφοράς στην αγορά κατοικίας.

ΟΡΙΑΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣυνολικά πάντως, ο δείκτης προσδοκιών στην αγορά κατοικίας κα-τέγραψε μια, έστω αμυδρή, βελτίωση σε σχέση με το προηγούμενοεξάμηνο, καθώς φαίνεται ότι επικρατεί λίγο μεγαλύτερη αισιοδοξία

μεταξύ των ειδικών για τις προοπτικές της αγοράς κατοικίαςέως το τέλος του έτους. Συγκεκριμένα, ο σχετικός δείκτης εμπιστοσύνης στην αγοράκατοικίας διαμορφώθηκε σε 30 μονάδες, έναντι των 29,5 μο-νάδων στις οποίες βρισκόταν στο αμέσως προηγούμενο εξά-μηνο. Σε αυτήν την εξέλιξη συνέβαλε, μεταξύ άλλων, η άνοδοςτου ποσοστού των ειδικών που εκτιμούν ότι η μελλοντική πο-ρεία της αγοράς κατοικίας θα είναι καλύτερη κατά το επόμενοεξάμηνο, και συγκεκριμένα από 10,4% σε 13,2%. Ασφαλώς, η

υποχώρηση του σχετικού δείκτη σε σχέση με την περίοδο πριν απότην κρίση είναι κατακόρυφη, καθώς κατά το β’ εξάμηνο του 2009 είχεδιαμορφωθεί σε 48,6 μονάδες, από 30 που είναι σήμερα.

ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΣΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑΤαυτόχρονα, επιδεινώθηκαν οι προσδοκίες των ειδικών όσον αφοράτην αγορά των επαγγελματικών ακινήτων, με τον σχετικό δείκτη εμ-πιστοσύνης να υποχωρεί σε μόλις 28,3 μονάδες. Ειδικότερα, το69,8% των ειδικών κάνει λόγο για περαιτέρω μείωση των τιμών τωνεπαγγελματικών ακινήτων κατά το επόμενο εξάμηνο, έναντι μόλις ενός14% που εκτιμά ότι οι τιμές θα παραμείνουν σταθερές. Αντίστοιχα, το69,4% εκτιμά ότι οι τιμές έχουν ήδη μειωθεί σήμερα σε σύγκριση μετο προηγούμενο εξάμηνο, ενώ το 23% συμφωνεί ότι οι τιμές των συγ-κεκριμένων ακινήτων είναι η επόμενη «φούσκα». Επιπλέον, το95,2% κάνει λόγο για υπερπροσφορά στα επαγγελματικά ακίνητα,συγκριτικά με τη ζήτηση, ενώ το 42,1% θεωρεί ότι η ζήτηση θα πα-ραμείνει σε επίπεδο ίδιο με το σημερινό κατά το υπόλοιπο του έτους. Συνολικά στην περίοδο 2008-2013, η πτώση στις τιμές των γραφείων

N

AΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝΣΕ ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΟ

ΤΕΛΜΑΗ ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑ

Αρνητική θα παραμείνει η εικόνα της αγοράς ακινήτων κατά τη διάρκειατου β’ εξαμήνου του 2014, καθώς το 79,3% των ειδικών προβλέπουν ότι οι τιμέςπώλησης των κατοικιών θα μειωθούν, ενώ το 63% αυτών εκτιμούν ότι η κρίση

στην κτηματαγορά θα διαρκέσει τουλάχιστον άλλα 2-3 χρόνια.

Χ

από τονΓιώργο

Καλούμενο

Page 35: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 35

Page 36: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

36 Νοέμβριος 2014

αφιέρωμα ~Aγορά AκινήτωνΧ

έφτασε στο 40%, των ενοικίων στο 35% και των αποδόσεων στο 30%.Στα καταστήματα η πτώση των τιμών έφτασε στο 52%, των ενοικίωνστο 40% και των αποδόσεων στο 36%.Ως εκ τούτου, ο δείκτης εμπιστοσύνης στην κτηματαγορά (ο οποίοςαποτελεί συγκερασμό των δεικτών κατοικίας και επαγγελματικών ακι-νήτων) συνέχισε να υποχωρεί και κατά την παρούσα έρευνα συγκυρίας,καθώς περιορίστηκε σε μόλις 29,1 μονάδες, έναντι των 29,6 μονάδωντου προηγούμενου εξαμήνου. Σύμφωνα με την ανάλυση της έρευναςκαι με τα παραπάνω, το επόμενο εξάμηνο αναμένεται να χαρακτηριστείαπό σημαντική ύφεση στην κτηματαγορά, συνεχιζόμενη πτώση τωντιμών των ακινήτων και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι στοπρόσφατο παρελθόν, ενώ συνολικά αναφορικά με τη μελλοντική πο-ρεία της κτηματαγοράς η απαισιοδοξία θα παραμείνει κυρίαρχη.

ΥΠΕΡΠΡΟΣΦΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝΗ ασθενής αγοραστική δύναμη των πολιτών, η υπερπροσφορά κα-τοικιών προς πώληση (υπολογίζεται ότι κινείται μεταξύ 200.000 και270.000 ακινήτων πανελλαδικά), τα αρνητικά δημογραφικά δεδο-μένα, η μη συμμετοχή των τραπεζών στη χρηματοδότηση των αγο-ραπωλησιών, η υψηλή ανεργία και η γενικότερη αρνητικήψυχολογία, συνθέτουν το σημερινό «μείγμα» παραγόντων που επη-ρεάζουν αρνητικά την αγορά ακινήτων. Κατά τον ίδιο, το μεγαλύτεροπρόβλημα είναι το υψηλό απόθεμα των απούλητων κατοικιών, σεσυνδυασμό με τον πολύ χαμηλό ρυθμό απορρόφησής του. «Ο μεγά-λος αριθμός αδιάθετων κατοικιών συνέβαλε καθοριστικά στην κρίσηκαι φαίνεται ότι εμποδίζει την έξοδο από αυτήν, παρά το γεγονός ότιέχει μειωθεί ήδη η οικοδομική δραστηριότητα» τονίζει χαρακτηρι-στικά ο κ. Πανάς.Σύμφωνα με τον ίδιο, η πτώση της οικοδομής είναι τέτοια ώστε, μεβάση τον όγκο, θα πρέπει να σημειωθεί αύξηση κατά 638,6% τηςιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας προκειμένου να επιστρέψει

στο επίπεδο που βρισκόταν το 2005, εξέλιξη που θα απαιτήσει πάνωαπό οκτώ χρόνια και μάλιστα αν η οικοδομική δραστηριότητα ξεκι-νούσε να ανακάμπτει άμεσα. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι δύσκολο νασυμβεί, τουλάχιστον με βάση τα σημερινά δεδομένα υπερφορολόγη-σης που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά κατοικίας. Κατά τον κ. Πανά,η υψηλή φορολογία αποτελεί πλέον το βασικότερο εμπόδιο για τηντόνωση των αγοραπωλησιών και συνεπώς για την ανάκαμψη της κτη-ματαγοράς. Μάλιστα, είναι εξαιρετικά αμφίβολο το κατά πόσο θα μπο-ρέσει η χώρα να προσελκύσει τουλάχιστον αγοραστές εξοχικώνκατοικιών από το εξωτερικό, τη στιγμή που αυτοί θα κληθούν να κα-ταβάλουν στο Δημόσιο τουλάχιστον δύο ενοίκια ετησίως, μέσω τωνφόρων που έχουν επιβληθεί στην περιουσία.

ΕΦΙΑΛΤΙΚΗ Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΞΑΕΤΙΑΝέα υποχώρηση των τιμών στα ακίνητα γύρω στο 7% προβλέπει γιαφέτος η Τράπεζα της Ελλάδος, επιβεβαιώνοντας το σενάριο ότι ο ρυθ-μός της πτώσης έχει φρενάρει, ωστόσο διατηρείται το αρνητικό πρό-σημο. Στο ποσοστό αυτό συμφωνεί και ο διεθνής οίκος αξιολόγησηςFitch, ο οποίος στην τριμηνιαία έκθεσή του κάνει λόγο για πτώσηκατά 6% φέτος. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του τμήματος αναλύσεων για τα ακίνητατης ΤτΕ, Θεόδωρο Μητράκο, οι κατοικίες στην Ελλάδα κατά την πε-ρίοδο της οικονομικής κρίσης έχουν υποχωρήσει κατά 42% σε πραγ-ματικούς όρους και κατά 36,4% σε ονομαστικές τιμές. Μιλώντας στοσυνέδριο Prodexpo 2014, τόνισε ότι από τις 215.000 αγοραπωλησίεςπου είχαν καταγραφεί το 2005, η φετινή χρονιά θα κλείσει μόλις στις35.000. Δηλαδή στο 1/6 των συμβολαίων που γίνονταν πριν απόεννέα χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε αυτήν την καταστροφική πε-ρίοδο η αγορά ακινήτων έχασε γύρω στις 180.000 συμφωνίες, ενώαντίστοιχα μεγάλη ήταν η ζημία για τα φορολογικά έσοδα. Είναι χα-ρακτηριστικό το ότι πέρσι είχαν καταγραφεί περίπου 48.000 αγορα-

ΝΕΑ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΣΤΑΑΚΙΝΗΤΑ ΓΥΡΩ ΣΤΟ 7% ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ

ΓΙΑ ΦΕΤΟΣ Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ,ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΟΤΙ Ο

ΡΥΘΜΟΣ ΤΗΣ ΠΤΩΣΗΣ ΕΧΕΙΦΡΕΝΑΡΕΙ. ΩΣΤΟΣΟ, ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ

ΤΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΗΜΟ

Page 37: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 37

πωλησίες, δηλαδή το 2014 θα γίνουν 13.000 λιγότερες. Στην Αθήνα, όπου το 2005 οι καταγεγραμμένες συναλλαγές έφτασαντις 46.000, φέτος θα κλείσουν κάτω από 10.000. Όπως εκτιμά η ΤτΕ,και στα επόμενα τρίμηνα θα συνεχιστεί η καθοδική πορεία των τιμώντων κατοικιών, ενώ πιο γρήγορα θα ανακάμψει η αγορά επαγγελμα-τικών ακινήτων.Περαιτέρω επιβράδυνση στην πτώση των τιμών των ακινήτων προ-βλέπει για το 2014 και η Alpha Bank. «Η ανάκαμψη της αγοράς ακι-νήτων αναμένεται με σχετική καθυστέρηση, καθώς πρωτίστωςεξαρτάται από την εξομάλυνση του καθεστώτος φορολογίας των ακι-νήτων, αλλά και από την αποκατάσταση των συνθηκών πραγματικήςεμπιστοσύνης στις προοπτικές ανάκαμψης και ανάπτυξης της οικο-νομίας, για σταθερή ενίσχυση του εισοδήματος των νοικοκυριών καιγια τη σημαντική αύξηση της σταθερής απασχόλησης» εκτιμούν οιαναλυτές της Alpha Bank στο εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο της τρά-πεζας. «Συνολικά, η σημαντική επιβράδυνση της τάσης πτώσης των τιμώντων διαμερισμάτων στο πρώτο εξάμηνο του 2014 σηματοδοτεί καιτην επιβράδυνση της πτώσης τους το 2014 ως σύνολο περί το -6,3%και ενισχύονται σημαντικά οι προοπτικές για σταθεροποίηση τωντιμών των διαμερισμάτων από το 2015, ιδιαίτερα αν επαληθευτεί ηπρόβλεψη για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,9% το 2015».

ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΣΙΕΣ «ΜΕ ΤΟ ΣΤΑΓΟΝΟΜΕΤΡΟ»«Παρά τη μεγάλη πτώση των τιμών των ακινήτων και το σημαντικόπλήθος των προς πώληση κατοικιών, σε πολλές περιπτώσεις, σετιμές χαμηλότερες της πραγματικής τους αξίας οι συναλλαγές εξακο-λουθούν να διαμορφώνονται σε χαμηλά επίπεδα, καθώς οι πωλητέςέχουν αρχίσει ήδη να προσδοκούν ότι δεν θα μειωθεί περαιτέρω ηαξία της ακίνητης περιουσίας τους και διστάζουν να πωλήσουν, ενώοι αγοραστές αναμένουν, προφανώς, περαιτέρω υποχώρηση τωντιμών» εκτιμάται στην ανάλυση της τράπεζας. «Η μέση περίοδος αναμονής έως τη διάθεση των προσφερόμενωνπρος πώληση κατοικιών (από την ημέρα που τέθηκαν προς πώληση)εκτιμάται ότι έφθασε στο ένα έτος στους πρώτους μήνες του 2014,έναντι πέντε μηνών το 2009 (εκτιμήσεις υπηρεσιών της Τράπεζας τηςΕλλάδος). Επίσης, εκτιμάται τώρα ότι η έκπτωση επί της αρχικήςτιμής ήταν κατά μέσο όρο 25% στο πρώτο εξάμηνο του 2014, έναντι12,6% που υπολογίστηκε το 2009. Κατά συνέπεια, ο αριθμός των συ-ναλλαγών επί των οικιστικών ακινήτων, που πραγματοποιήθηκαν μετη διαμεσολάβηση του τραπεζικού συστήματος, μειώθηκε σημαντικάκαι κατέληξε σε ακόμα πιο χαμηλό επίπεδο στο δεύτερο τρίμηνο του2014, στις 3.003 συναλλαγές, από 4.008 το πρώτο τρίμηνο του 2014,έναντι 5.121 το δεύτερο τρίμηνο του 2013», όπως αναφέρεται. Επισημαίνεται ότι ο αριθμός των συναλλαγών στα οικιστικά ακίνηταμειώθηκε από το υψηλό των 148,1 χιλ. το 2007, στις 30,9 χιλ. το2012 και τις 23,8 χιλ. το 2013, οδεύοντας προς τις 15 χιλ. το 2014.

ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΝΟΙΚΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2012Οι τιμές των ενοικίων αυξήθηκαν σωρευτικά την περίοδο 2000-2011κατά 42,9%, ενώ από το 2012 αρχίζουν σταδιακά να μειώνονται καιη μείωσή τους λαμβάνει εντονότερο ρυθμό το 2013. Ειδικότερα, ενώη μείωση των ενοικίων των οικιστικών ακινήτων διαμορφώθηκε σε2,1% το 2012, ο αρνητικός ρυθμός επιταχύνθηκε στο 6,8% συνολικάτο 2013 και ακόμη περισσότερο στο -8,9% σε ετήσια βάση στο α’ εξά-μηνο του 2014. Ωστόσο, τον Ιούλιο του 2014 η πτώση των ενοικίωνεπιβραδύνθηκε στο 7,3% σε ετήσια βάση, έναντι 9,7% τον Ιανουάριοτου 2014. Παράλληλα, τόσο οι μισθωτικές όσο και οι αγοραίες αξίεςστον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων μειώθηκαν το β’ τρίμηνοτου 2014, σε ετήσια βάση, σε σημαντικά μικρότερο βαθμό από το α’τρίμηνο του 2014 και συνολικά στο 2013 και το 2012.Η Alpha Bank επισημαίνει ότι οι τιμές των επαγγελματικών ακινήτωνυψηλών προδιαγραφών στις κύριες αγορές (prime) έχουν σταθερο-ποιηθεί το 2014 και ακόμα πιο θετικές είναι οι προβλέψεις για ανώ-τερης κατηγορίας τουριστικά ακίνητα, λόγω της έντονης αύξησης τηςτουριστικής ζήτησης κατά το τρέχον έτος. Αντίθετα, τα επαγγελμα-τικά ακίνητα χαμηλότερων προδιαγραφών αναμένεται να υποστούνπεραιτέρω μείωση στα επόμενα τρίμηνα.Γενικά, η αγορά ακινήτων εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από εξαι-ρετικά χαμηλή ζήτηση και υπερβάλλουσα προσφορά. Η εξέλιξη αυτήοφείλεται ασφαλώς στη μεγάλη πτώση των εγχώριων εισοδημάτωνκαι στην αβεβαιότητα που εξακολουθεί να διέπει τα νοικοκυριά σχε-τικά με την απασχόληση και τα μελλοντικά τους εισοδήματα και τηφορολογική επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας.

ΣΤΑ 67 ΕΚΑΤ. ΟΙ ΑΓΟΡΕΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΓΙΑ ΑΔΕΙΕΣΠΑΡΑΜΟΝΗΣΣε εκδήλωση του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθη-νών πραγματοποιήθηκε ειδική απολογιστική και ενημερωτική εκ-δήλωση του Οργανισμού Enterprise Greece. Κατά τη διάρκεια τηςεκδήλωσης, παρουσιάστηκαν τα στοιχεία συγκριτικής έρευνας σχε-τικά με τα αποτελέσματα των 14 πρώτων μηνών εφαρμογής του προ-γράμματος «Άδειες διαμονής πολιτών τρίτων χωρών για αγοράακινήτων στην Ελλάδα». Το πρόγραμμα αυτό λειτουργεί ήδη από τον προηγούμενο χρόνο, στοπλαίσιο του Νόμου 4146/2013 του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγω-νιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, περί διαμόρφω-σης φιλικού αναπτυξιακού περιβάλλοντος για τις στρατηγικές καιιδιωτικές επενδύσεις, ώστε να διευκολυνθεί η παραμονή επενδυτώναπό τρίτες χώρες των οποίων οι επενδύσεις έχουν χαρακτηριστεί ωςστρατηγικές, μέσω της παροχής διευρυμένων χρονικών ορίων παρα-μονής για τους εκπροσώπους των επενδυτικών φορέων, όπως καιτων συνεργατών τους. Παράλληλα, παρέχεται και η δυνατότητα χο-ρήγησης άδειας διαμονής σε πολίτες τρίτων χωρών και σε μέλη τωνοικογενειών τους που προβαίνουν σε αγορά ακίνητης περιουσίας στην

ΕΠΙΔΕΙΝΩΘΗΚΑΝ ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ, ΜΕ ΤΟΝ ΣΧΕΤΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣΝΑ ΥΠΟΧΩΡΕΙ ΣΕ ΜΟΛΙΣ 28,3 ΜΟΝΑΔΕΣ. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ, ΤΟ 69,8% ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝΚΑΝΕΙ ΛΟΓΟ ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΑΚΙ-ΝΗΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ, ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΜΟΛΙΣ 14% ΠΟΥ ΕΚΤΙΜΑΟΤΙ ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΘΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΟΥΝ ΣΤΑΘΕΡΕΣ

Page 38: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

38 Νοέμβριος 2014

αφιέρωμα ~Aγορά AκινήτωνΧ

Ελλάδα η αξία της οποίας υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ.Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της συγκριτικής έρευνας, στην οποίασυμμετείχαν επίσης η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Μάλτα και η Κύπρος,στην Ελλάδα, έως την 30ή Σεπτεμβρίου του 2014, εισπράχθηκαν 67εκατ. ευρώ, με μέσο όρο 317.000 ευρώ ανά κατοικία, εκδόθηκαν συ-νολικά 436 άδειες παραμονής, με την πλειοψηφία των αγοραστών ναπροέρχονται από τη Ρωσία, την Κίνα και την Αίγυπτο, ενώ από τονΜάιο του 2014 –οπότε και αποσαφηνίστηκαν ζητήματα σε σχέση μετον φόρο μεταβίβασης– εκδόθηκαν 210 άδειες για νέους ιδιοκτήτες,όπως επίσης και 182 άδειες για μέλη των οικογενειών τους.Σε αυτό το σημείο, σημειώνεται πως κάθε χώρα παρέχει μια γκάμαπρονομίων, με την Ελλάδα να παρέχει στους κατόχους της άδειας πα-ραμονής, πρόσβαση στη ζώνη Σένγκεν, δυνατότητα μίσθωσης τουακινήτου σε τρίτο και αγορά ακινήτου μέσω νομικού προσώπου. Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Πληθυσμού και Κοινωνικής Συ-νοχής του Υπουργείου Εσωτερικών, κ. Άγγελο Συρίγο, έως το τέλοςτου έτους οι αρμόδιοι φορείς θα προβούν σε περαιτέρω νομοθετικέςβελτιώσεις για την παροχή περισσότερων προνομίων, με στόχο τηνακόμη μεγαλύτερη αποδοτικότητά του. Από την κυβέρνηση προωθούνται αλλαγές, έτσι ώστε μέσω του προ-γράμματος να δίνεται η δυνατότητα πρόσβασης στην ιθαγένεια και τημακροχρόνια διαμονή, όπως και η δυνατότητα άδειας παραμονής καιστους ανιόντες των ιδιοκτητών που έχουν άδεια. Παραδείγματοςχάριν, αν ο απόγονος μιας οικογένειας αγοράσει κάποιο ακίνητο, θαμπορεί παρασχεθεί άδεια παραμονής και στους γονείς. Αν ο απόγονοςπαντρευτεί, θα μπορεί να παρασχεθεί άδεια στη σύζυγο αλλά καιστους γονείς της συζύγου. Επίσης, αλλάζει ο τρόπος παρουσίασης του προγράμματος, καθώςδεν θα πρόκειται για πενταετή άδεια, αλλά για μακροχρόνια άδεια,που θα ανανεώνεται κάθε πέντε χρόνια και θα αποκαλείται «μόνιμηάδεια παραμονής επενδυτή», ενώ η μεταβίβασή της θα προσδιορίζε-ται με σαφήνεια. Η ιδιοκτησία θα μπορεί να μεταβιβάζεται εντός τηςπενταετούς ισχύος και ο νέος ιδιοκτήτης θα μπορεί να πάρει άδειαδιαμονής, αφού τερματιστεί η άδεια του παλαιού ιδιοκτήτη. Στα μειονεκτήματα που βρίσκουν οι ξένοι επενδυτές στη χώρα μαςείναι ο υψηλός φόρος μεταβίβασης, ο ΕΝΦΙΑ, το ασταθές φορολο-γικό πλαίσιο και οι διπλές τιμές στα ακίνητα, δηλαδή οι αντικειμε-νικές και οι πραγματικές. Από μελέτη που παρουσιάστηκε και συγκρίνει τα αποτελέσματα τουίδιου προγράμματος σε άλλες χώρες προκύπτει: Στην Πορτογαλίαστους 24 μήνες εφαρμογής εκδόθηκαν 1.366 άδειες, στην Ισπανίαστους 13 μήνες ζωής δόθηκαν 285 άδειες και στη Μάλτα στους 15μήνες λειτουργίας πήραν 14 άτομα άδεια διαμονής. Το πιο ευνοϊκόπλαίσιο είναι εκείνο της Πορτογαλίας, αν και το απαιτούμενο ύψοςεπένδυσης είναι πάνω από 500.000 ευρώ.

ΑΓΟΡΑ ΑΕΕΑΠΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 2 ΔΙΣ. ΑΠΟ GRIVALIA-ΠΑΝΓΑΙΑΣημαντικές επενδύσεις, κυρίως σε εμπορικά ακίνητα, εξήγγειλαν δύοαπό τις μεγαλύτερες ΑΕΕΑΠ της χώρας, η Grivalia και η Εθνική Παν-γαία. Συγκεκριμένα, αναμένεται να τοποθετήσουν στην αγορά ακινήτωντα επόμενα 3-4 χρόνια κεφάλαια που θα αγγίξουν ακόμα και τα 2 δισ.ευρώ. Πλέον, η Grivalia ελέγχεται σε ποσοστό 41,5% από τον όμιλοFairfax, ενώ η Εθνική Πανγαία έχει συμμαχήσει με την Invel Real Estate. Με την ολοκλήρωση των δρομολογούμενων επενδυτικών σχεδίωντους, η μεν Grivalia θα βρεθεί με ένα χαρτοφυλάκιο αξίας 1,3 δισ.ευρώ, η δε Πανγαία με ακίνητα συνολικής αξίας 2,8 δισ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι σήμερα, η Grivalia διαθέτει χαρτοφυλάκιο 75 ακι-νήτων (τα 70 εκ των οποίων στην Ελλάδα), συνολικής επιφάνειας620.000 τ.μ. και αξίας 726 εκατ. ευρώ, με βάση την πιο πρόσφατηεκτίμηση (τέλη Ιουνίου 2014). Αντίστοιχα, μόλις ολοκληρώσει τηδιαδικασία συγχώνευσης με την MIG Real Estate, η Εθνική Πανγαίαθα ελέγχει ένα χαρτοφυλάκιο αποτελούμενο από 305 ακίνητα (τα 300εξ αυτών στην Ελλάδα), συνολικής αξίας 1,3 δισ. ευρώ και επιφά-νειας άνω των 700.000 τ.μ. Όσον αφορά τις μελλοντικές επενδύσειςτης, η Πανγαία αναμένεται να προβεί και σε κινήσεις εκτός Ελλάδας,κυρίως στην Ιταλία, όπου υπάρχει μεγάλη γνώση της τοπικής αγο-ράς λόγω της Invel, αλλά και στα Βαλκάνια. Όπως έγινε γνωστό, η Grivalia θα εστιαστεί αποκλειστικά στην ελλη-νική αγορά ακινήτων, όπου εκτιμάται ότι οι τιμές –τουλάχιστον τωνποιοτικότερων ακινήτων– έχουν ολοκληρώσει τον καθοδικό τουςκύκλο. Στο στόχαστρο της εταιρείας θα βρεθούν, κατά κύριο λόγο, κτή-ρια γραφείων, εμπορικά ακίνητα και αποθήκες/βιομηχανικά κτήρια.Στον αντίποδα, η απόκτηση τουριστικών/ξενοδοχειακών ακινήτων δενβρίσκεται ψηλά στη λίστα των προτιμήσεών της, ενώ σε καμία περί-πτωση δεν πρόκειται να κινηθεί για την απόκτηση χαρτοφυλακίωνκατοικιών που προέρχονται από κατασχέσεις τραπεζών, σημείωσε οδιευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, κ. Γιώργος Χρυσικός. Πάντως, η διοίκηση της Grivalia θα εξετάσει την απόκτηση περαι-τέρω ακινήτων του Δημοσίου στο πλαίσιο μελλοντικών διαγωνισμώντου ΤΑΙΠΕΔ, έχοντας ήδη αποκτήσει πακέτο 14 ακινήτων του Δημο-σίου, μέσω σχετικού διαγωνισμού πώλησης και επαναμίσθωσης.Όσον αφορά τα τελευταία, η εταιρεία αναμένεται να οριστικοποιήσεισύντομα συμφωνία για την εκπόνηση προγράμματος συντήρησήςτους, κόστος του οποίου θα επωμισθεί το Δημόσιο, που έχει πλέοντον ρόλο του μισθωτή. Παράλληλα, η Grivalia δρομολογεί μια σειράεπενδύσεων για την πραγματοποίηση εργασιών επισκευής και στη συ-νέχεια αναβάθμισης των υποδομών των εν λόγω κτηρίων. Όπως προ-κύπτει, τα πρώτα κτήρια που βρίσκονται στη «λίστα» για επισκευέςείναι το ακίνητο της ΓΑΔΑ στη Λ. Αλεξάνδρας, το κτήριο του ΓενικούΧημείου του Κράτους και εκείνο που στεγάζει το Υπουργείο Υγείας. Ιδιαίτερα σημαντικό κρίνεται και το υπό διαμόρφωση πρόγραμμαενεργειακής αναβάθμισης και πιστοποίησης των υφιστάμενων κτη-ρίων του χαρτοφυλακίου της Grivalia. Σύμφωνα με τον κ. Χρυσικό, η μετατροπή ενός υφιστάμενου κτηρίουγραφείων σε βιοκλιματικό μπορεί να περιορίσει το κόστος των κοι-νόχρηστων δαπανών (που επιβαρύνουν τον μισθωτή) από 5 ευρώ/τ.μ.μηνιαίως, σε μόλις 1-2 ευρώ/τ.μ. Ως εκ τούτου, εκτιμάται ότι η Gri-valia θα επιχειρήσει να καρπωθεί ένα μέρος τής εν λόγω εξοικονόμη-σης μέσω αύξησης των ενοικίων.

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΕΕΑΠΕξάλλου, αλλαγές και στο καθεστώς λειτουργίας των επενδυτικώνεταιρειών ακινήτων (ΑΕΕΑΠ) έφερε πρόσφατο πολυνομοσχέδιο. Με-ταξύ άλλων, προβλέπει πως μια ΑΕΕΑΠ μπορεί να προβαίνει σε επεν-δύσεις με τη συμμετοχή σε κάλυψη του αρχικού κεφαλαίου εταιρείαςκατά την ίδρυσή της και όχι μόνο με συμμετοχή σε αύξηση κεφα-λαίου υφιστάμενης εταιρείας. Επιπλέον, για τον υπολογισμό τουορίου δανεισμού μιας ΑΕΕΑΠ θα συνυπολογίζεται και το ενεργητικότυχόν θυγατρικών τους εταιρειών.Προβλέπεται επίσης η ίδρυση θυγατρικών της ΑΕΕΑΠ με σκοπό τηνάντληση δανεισμού προς χρηματοδότηση των επενδύσεών της.Με το πολυνομοσχέδιο βελτιώνεται παλαιότερη ρύθμιση, σύμφωναμε την οποία απαγορεύεται η μεταβίβαση προς την ΑΕΕΑΠ ακινήτων

Page 39: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 39

που ανήκουν σε μετόχους και πρόσωπα της διοίκησης, ώστε πλέον νααφορά στον χρόνο έγκρισης του ενημερωτικού δελτίου, αντί στονχρόνο που οι κινητές αξίες εισάγονται προς διαπραγμάτευση.Με την προσθήκη νέας παραγράφου επαναδιατυπώνεται εξαίρεσηαπό την ανωτέρω απαγόρευση εφόσον πρόκειται για εισφορά ακινή-του, είτε κατά την αρχική κάλυψη κεφαλαίου είτε κατά την αύξησηκεφαλαίου, και πάντως μέχρι την εισαγωγή προς διαπραγμάτευσητων μετοχών της ΑΕΕΑΠ. Επίσης, προβλέπεται εξαίρεση από τηνανωτέρω απαγόρευση εφόσον πρόκειται για ακίνητα περιορισμένης

αξίας σε σχέση με το χαρτοφυλάκιο της ΑΕΕΑΠ και τη μεταβίβασήτους εγκρίνει αυξημένη πλειοψηφία της γενικής συνέλευσης τηςΑΕΕΑΠ, κατόπιν διενέργειας αποτίμησης. Οι τροποποιήσεις, σύμ-φωνα με την αιτιολογική έκθεση, «θα διευκολύνουν την απόκτησηκαι τη μεταβίβαση ακινήτων προς την ΑΕΕΑΠ από συνδεδεμένα πρό-σωπα υπό όρους, οι οποίοι αφενός προστατεύουν τα συμφέροντα τωνλοιπών μετόχων της ΑΕΕΑΠ και την ακεραιότητα της κεφαλαιαγοράςαπό τυχόν κατάχρηση του θεσμού της ΑΕΕΑΠ και αφετέρου θα επι-τρέπουν τις επενδύσεις σε αποδοτικά ακίνητα».

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΠΩΛΗΣΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ(Ιανουάριος 2014)

(σε ευρώ ανά τ.μ.) ΠΑΛΑΙΑ ΝΕΟΔΜΗΤΑ

ΜΕΣΗ ΜΕΣΗ ΜΕΣΗ ΜΕΣΗΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΑΝΩΤΕΡΗ ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΑΝΩΤΕΡΗ

ΑΘΗΝΑ ΚΕΝΤΡΟ

ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 650 1.050 1.700 2.200

ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ 1.700 2.200

ΓΟΥΔΙ 750 1.100

ΕΞΑΡΧΕΙΑ 570 1.000

ΙΛΙΣΙΑ 750 1.100 1.600 2.100

ΚΟΛΩΝΑΚΙ 2.500 4.100

ΚΟΥΚΑΚΙ 800 900

ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΣ 1.400 2.140 1.600 2.500

ΝΕΑΠΟΛΗ 700 1.000

ΠΑΓΚΡΑΤΙ 700 800

ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ 700 800 1.500 2.200

ΧΙΛΤΟΝ 850 1.600

ΒΟΡΕΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ

ΕΚΑΛΗ 1.700 2.150 2.400 3.400

ΠΕΝΤΕΛΗ 1.400 1.700 2.000 2500

ΨΥΧΙΚΟ ΝEΟ 1.000 1.500 2.000 2.500

ΨΥΧΙΚΟ ΠΑΛΙΟ 1.800 2.900 3.000 4.000

ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ 1.300 1.500 2.300 2.900

ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 900 1.300 2.000 2.400

ΧΑΛΑΝΔΡΙ 1.000 1.300 2.300 2.700

ΝΕΑ ΕΡΥΘΡΑΙΑ 1.400 1.900 2.200 2.900

ΚΗΦΙΣΙΑ 1.100 1.900 2.200 3.600

ΧΟΛΑΡΓΟΣ 900 1.300 2.100 2.350

ΝΟΤΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ

ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗ 2.500 3.500 5.000 6.000

ΓΛΥΦΑΔΑ 2.000 2.500 3.500 4.500

ΒΟΥΛΑ 2.000 2.500 4.000 5.000

ΚΑΤΩ ΕΛΛΗΝΙΚΟ 4.500 5.500

ΚΑΛΛΙΘΕΑ 500 800

ΑΛΙΜΟΣ 900 1.500 1.900 2.700

ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ 1.000 1.500 2.500 3.000

ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 900 1.000 1.300 1.600

ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ 800 1.000

ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ & ΛΟΙΠΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

ΦΡΕΑΤΤΥΔΑ 650 1.050 1.400 1.800

ΚΑΜΙΝΙΑ 480 700 1.000 1.250

ΠΑΣΑΛΙΜΑΝΙ 700 1.150 1.400 1.700

ΠΕΙΡΑΙΑΣ 600 950 1.300 1.500

ΚΑΣΤΕΛΑ 1.250 1.900 2.150 2.800

ΚΑΛΛΙΠΟΛΗ 800 1.100 1.400 1.700

ΠΕΙΡΑΪΚΗ 900 1.350 1.500 1.700

ΝΕΟ ΦΑΛΗΡΟ 700 900 1.200 1.600

ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΕΙΟ 500 1.000 1.500 1.700

Page 40: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

40 Νοέμβριος 2014

αφιέρωμα ~Aγορά AκινήτωνΧ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΠΩΛΗΣΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ(Ιανουάριος 2014)

(σε ευρώ ανά τ.μ.) ΠΑΛΑΙΑ ΝΕΟΔΜΗΤΑ

ΜΕΣΗ ΜΕΣΗ ΜΕΣΗ ΜΕΣΗΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΑΝΩΤΕΡΗ ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΑΝΩΤΕΡΗ

ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΚΕΝΤΡΟ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ 700 1.400

ΑΝΩ ΠΟΛΗ 800 1.300 1.250 1.600

ΠΑΛΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ 3.000 5.000

ΒΟΡΕΙΑ

ΑΓ. ΠΑΥΛΟΣ 900 1.150

ΔΥΤΙΚA

ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 550 750 850 1.250

ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ 500 800 900 1.200

ΕΥΟΣΜΟΣ 650 850 800 1.250

ΚΟΡΔΕΛΙΟ 400 550 800 1.000

ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ 500 800 900 1.250

ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟ 750 850 1.000 1.250

ΠΟΛΙΧΝΗ 400 700 900 1.200

Ν. ΕΥΚΑΡΠΙΑ 700 850 850 1.200

ΝΕΑΠΟΛΗ 270 350 1.400 1.800

ΣΥΚΙΕΣ 270 350 1.400 1.800

ΜΕΤΕΩΡΑ 1.200 1.600

ΑΝΑΤΟΛΙΚA

ΠΥΛΑΙΑ 1.000 1.600 1.800 2.500

ΚΑΡΑΜΠΟΥΡΝΑΚΙ 1.100 2.200 1.700 3.500

ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ 1.100 1.600 1.700 2.600

ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ 1.100 1.500 1.900 2.500

ΒΥΖΑΝΤΙΟ 1.200 1.600 2.000 2.500

ΚΗΦΙΣΙΑ 1.000 1.400 1.500 2.200

ΠΑΝΟΡΑΜΑ 900 1.300 1.300 1.900

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΠΩΛΗΣΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ(Ιανουάριος 2014)

(σε ευρώ ανά τ.μ.) ΠΑΛΑΙΑ ΝΕΟΔΜΗΤΑ

ΜΕΣΗ ΜΕΣΗ ΜΕΣΗ ΜΕΣΗΠΟΛΗ ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΑΝΩΤΕΡΗ ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΑΝΩΤΕΡΗ

ΒΟΛΟΣ 500 700 1.000 1.500

ΕΡΜΟΥΠΟΥΛΗ (ΣΥΡΟΣ) 500 800 1.000 1.200

ΚΑΒΑΛΑ (ΠΑΡΑΘΑΛΑΣΣΙΑ) 700 850 950 1.400

ΚΑΡΔΙΤΣΑ 400 700 1.050 1.150

ΚΕΡΚΥΡΑ 700 1.800 1.100 1.900

ΚΑΛΑΜΑΤΑ 300 600 800 1.600

ΛΑΜΙΑ 500 600 1.000 1.700

ΛΑΡΙΣΑ 550 1.000 1.100 1.550

ΠΑΤΡΑ 500 1.200 1.100 1.900

Page 41: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 41

Οχάρτης των επενδύσεων σε παγκόσμιοεπίπεδο είναι εμφανές ότι αλλάζει. Οιιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και οι διαχειρι-

στές αυτών αντιλαμβάνονται τις επερχόμενες αλ-λαγές σε επίπεδο περιβαλλοντικό, κοινωνικό αλλάκαι διακυβέρνησης, γνωστό ως ESG Process (En-vironmental-Social-Governance) και αναζητούνπλέον βιώσιμες επενδύσεις. Με τον όρο Βιώσιμη Επένδυση εννοούμε την επέν-δυση που έχει ενσωματώσει τόσο περιβαλλοντικάκαι κοινωνικά στοιχεία όσο και στοιχεία διακυβέρ-νησης στην ανάλυση των επενδυτικών αποφά-σεων, με στόχο τη δημιουργία μακροπρόθεσμηςαξίας τόσο για τους θεσμικούς επενδυτές και δια-χειριστές κεφαλαίων όσο και για την κοινωνία στοσύνολό της. Οι Βιώσιμες Επενδύσεις θα πρέπει ναλαμβάνουν υπόψη τρία βασικά στοιχεία γνωστάκαι ως 3P, δηλαδή People-Planet-Profit.Για τους ιδιοκτήτες περιουσιακών στοιχείων, η εν-σωμάτωση των παραγόντων ESG στην επενδυτικήδιαδικασία βοηθά στην αντιμετώπιση του «κενού»που υπάρχει μεταξύ μιας μακροπρόθεσμης επέν-δυσης και της βραχυπρόθεσμης συμπεριφοράςτων διαχειριστών τους. Στην πραγματικότητα αποτελεί μια μορφήεκπαίδευσης όλων των μερών για σωστή ανάπτυξη και διαχείρισητης επένδυσης. Η πρόσβαση σε στοιχεία και πληροφορίες ESG με σκοπό την ενσω-μάτωσή τους στη διαδικασία αξιόλογης των επενδύσεων είναι πλέονεύκολη, καθώς υπάρχουν Διεθνείς Κανονισμοί –και μάλιστα είναιαυξανόμενος ο ρυθμός ανάπτυξής τους– ενώ απαιτούν από τις εται-ρείες να δημοσιοποιούν τις επιδόσεις τους σε ESG. Οι αναδυόμενεςαγορές σαφώς και συμπεριλαμβάνονται. Επίσης, υπάρχουν διαθέσιμα δίκτυα έρευνας ESG σε επίπεδο οργα-νισμών, με στόχο την ενημέρωση και των επενδυτών και των ιδιο-κτητών περιουσιακών στοιχείων, ενώ παράλληλα ιδιωτικές εταιρείεςδιαχείρισης κεφαλαίων και επενδύσεων αναπτύσσουν in house τμή-ματα για αυτές τις μελέτες.Την τάση αυτή έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει με επιτυχία και η BNPParibas Real Estate, καθώς παρέχει προς τους επενδυτές-πελάτες της

συμβουλευτικές υπηρεσίες επενδύσεων με ανά-λυση ESG, καθώς και εκτιμήσεις ακινήτων, λαμ-βάνοντας υπόψη στοιχεία ενεργειακής απόδοσηςκαι αειφορίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως το 2010 τοτμήμα οικιστικής ανάπτυξης της BNP Paribas RealEstate λειτούργησε το “Green Suppliers Charter”,που έχει βασική απαίτηση οι συνεργάτες/πάροχοιτων υπηρεσιών προς την εταιρεία να προσφέρουναναγνωρισμένες πιστοποιήσεις και πρακτικές, ενώπαράλληλα τα επαγγελματικά και εμπορικά κτή-ρια που κατασκευάζονται από την ομάδα PropertyDevelopment της BNP Paribas Real Estate πιστο-ποιούνται κατά HQE (France's High Environmen-tal Quality badge). Τα ακίνητα αυτά πληρούν τιςαπαιτήσεις τόσο των επενδυτών όσο και των μι-σθωτών σε περιβαλλοντικό επίπεδο και σε επί-πεδο εξοικονόμησης ενέργειας. Το ίδιο ισχύει καιγια την ανάπτυξη οικιστικών ακινήτων. Σε ό,τι αφορά την ελληνική πραγματικότητα, είναισαφές πως η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει εκτόςαυτής της νέας τάξης πραγμάτων. Οι ΒιώσιμεςΕπενδύσεις σε ό,τι αφορά το χαρτοφυλάκιο των

ακινήτων είναι η μόνη λύση όταν οι βασικοί επενδυτές προέρχονταικυρίως από το εξωτερικό και οι απαιτήσεις τους είναι υψηλές, αλλάκυρίως είναι σύμφωνες με τις διεθνείς επιταγές και τους αντίστοι-χους Κανονισμούς. Η ενεργειακά αποδοτική και αειφόρος προσέγγιση κυρίως για τουφιστάμενο κτηριακό απόθεμα –που αποτελεί και το βασικό χαρτο-φυλάκιο για επενδύσεις– είναι μονόδρομος αλλά παράλληλα και κι-νητήριος δύναμη, καθώς μπορεί να επιμηκύνει τον κύκλο ζωής τωνκτηρίων, με στόχο την καλύτερη δυνατή αξιοποίησή τους. Η εταιρεία ΔΑΝΟΣ, λαμβάνοντας υπόψη την αναπτυσσόμενη αυτήτάση αλλά και το καλό παράδειγμα της BNP Paribas Real Estate –πουεκπροσωπεί στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στη Σερβία– καθώς καιτην ανάπτυξη της αγοράς του real estate στην Ελλάδα μετά από 6χρόνια ύφεσης, παρέχει υπηρεσίες ενεργειακής αποδοτικότητας καιαειφορίας, με στόχο την καλύτερη και πιο αποδοτική διαχείριση γιατους επενδυτές αλλά και για τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Χ

ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ REAL ESTATEΑΡΩΓΟΙ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΔΟΜΗΣΗΣΚΑΙ ΤΩΝ ΒΙΩΣΙΜΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

H Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει εκτός της νέας τάξης πραγμάτων των Βιώσιμων Επενδύσεων. Οι Βιώσιμες Επενδύσεις σε ό,τι αφορά το χαρτοφυλάκιο των ακινήτων είναι η μόνη λύση όταν

οι βασικοί επενδυτές προέρχονται κυρίως από το εξωτερικό και οι απαιτήσεις τους είναι υψηλές, αλλά κυρίως είναι σύμφωνες με τις διεθνείς επιταγές και τους αντίστοιχους κανονισμούς.

ΓΙΑΝΝΗΣΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ

Dipl.-Kfm., MRICS,Γενικός Διευθυντής της

ΔΑΝΟΣ, an alliancemember of BNP Paribas

Real Estate

Page 42: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

42 Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ_Η «Εθνική Πανγαία» βρίσκεταιπολύ κοντά στην εισαγωγή της στο Χρη-ματιστήριο Αθηνών. Ποια είναι τα οφέληστα οποία στοχεύει η εταιρεία από την κί-νηση αυτή; Η είσοδος στο χρηματιστήριοθα γίνει αυτόνομα;ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΡΥΤΙΝΟΣ_Όπως είναιγνωστό, οι μετοχές της εταιρείας μας πρέπεινα εισαχθούν στο Χρηματιστήριο Αθηνώνέως τον Οκτώβριο 2015. Εξετάζουμε τιςσυνθήκες της αγοράς και τις εναλλακτικέςμας και θα λάβουμε αποφάσεις τον κατάλ-ληλο χρόνο. Η εισαγωγή των μετοχών μαςστο ΧΑ θα μας προσφέρει νέα κεφάλαια γιατην περαιτέρω ανάπτυξη της επενδυτικήςμας δραστηριότητας.

Χ_Πρόσφατα αποκτήσατε τον πλήρηέλεγχο της MIG Real Estate. Πώς επηρεά-ζει αυτή η εξέλιξη τις ισορροπίες τουκλάδου ΑΕΕΑΠ; Ποιες είναι οι σκέψειςσας για την από εδώ και στο εξής αξιοποί-ηση της MIG Real Estate;Α.Κ._Η MIG Real Estate έχει ένα ενδιαφέρονχαρτοφυλάκιο ακινήτων, που ταιριάζει στοπροφίλ της «Πανγαία». Ωστόσο, το μέγεθόςτης είναι σχετικά μικρό, οπότε η απόκτησήτης από την εταιρεία μας δεν αλλάζει ουσια-στικά τις ισορροπίες στον κλάδο. Όπωςέχουμε ανακοινώσει στο ΠληροφοριακόΔελτίο, στο πλαίσιο της Υποχρεωτικής Δη-μόσιας Προσφοράς που ολοκληρώθηκε τονΟκτώβριο, δεν σκοπεύουμε να τη διαγρά-ψουμε από το χρηματιστήριο για τουλάχι-στον έξι μήνες από την ημερομηνία τουΠληροφοριακού Δελτίου, που ήταν η 22αΟκτωβρίου 2014. Σε περίπτωση μη πρωτο-γενούς εισαγωγής των μετοχών μας στο χρη-ματιστήριο, θα προχωρήσουμε σεανάστροφη συγχώνευση με τη MIG RE.Προς το παρόν, δεν έχει ληφθεί κάποιααπόφαση.

Χ_Δώστε μας μια συνοπτική εικόνα τωνβασικών μεγεθών τής «Πανγαία» και των

επιδόσεών της από την αρχή του έτους.Μπορείτε να κάνετε μια πρόβλεψη για τηνπορεία σας στο σύνολο του 2014;Α.Κ._Το ενεργητικό της εταιρείας μας ξε-περνά το 1,6 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύ-ξηση 45% από το τέλος του 2013. Το 2014πραγματοποιήσαμε ήδη επενδύσεις ύψουςπερίπου 350 εκατ. ευρώ, κυρίως στην Ελ-λάδα αλλά και στην Ιταλία, και έχουμε υπο-βάλει δεσμευτικές προσφορές γιασυναλλαγές συνολικού ύψους 276 εκατ.ευρώ, συνολικά δηλαδή περισσότερο από620 εκατ. ευρώ. Αυτήν τη στιγμή έχουμε313 ακίνητα, κυρίως στην Ελλάδα και τηνΙταλία. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τα έσοδααπό μισθώματα αυξήθηκαν κατά το εννεά-μηνο 2014 κατά περίπου 13%, το οποίοπροέρχεται κυρίως από νέες επενδύσεις.

Χ_Η ελληνική κτηματαγορά συνεχίζει νακινείται πτωτικά και το 2014, και ειδικά οτομέας των εμπορικών χώρων και γρα-φείων. Πότε βλέπετε να ανακόπτεται επι-τέλους αυτή η μακρά περίοδος πτώσης;Είμαστε κοντά στον πάτο του βαρελιούτουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα ακίνητα;Α.Κ._Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η ελ-ληνική αγορά ακινήτων δεν είναι ενιαία,είναι –όπως συνήθως λένε στο εξωτερικό–fragmented, ειδικά στα εμπορικά ακίνητα.Υπάρχουν υποαγορές με πολύ διαφορετικάχαρακτηριστικά και αντίδραση στην πορείατης οικονομίας. Αυτό σημαίνει πως υπάρ-χουν ακίνητα με καθαρά επενδυτικά χαρα-κτηριστικά (καλής ποιότητας, μισθωμένα μεαξιόπιστους μισθωτές), τα οποία προσελ-κύουν το ενδιαφέρον των επενδυτών καιήδη γίνονται αντικείμενο συναλλαγών. Γιααυτά οι αξίες έχουν σταθεροποιηθεί και δια-φαίνεται μια ελαφρά ανοδική πορεία, όπωςαντικατοπτρίζεται στην ελαφρά πτώση τωναποδόσεων (yields). Από την άλλη πλευρά,υπάρχουν ακίνητα χαμηλού επενδυτικού εν-διαφέροντος, κενά, κακής ποιότητας, μι-κρού μεγέθους κ.λπ., τα οποία σαφώς

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣΚΑΡΥΤΙΝΟΣΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣΤΗΣ «ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΝΓΑΙΑ»

Συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο2

Τα σχέδιά του για την εισαγωγήτης «Εθνική Πανγαία» στοΧρηματιστήριο Αθηνών, τη στρατηγική ανάπτυξης τουχαρτοφυλακίου ακινήτων της, τις προοπτικές αξιοποίησης τήςπρόσφατα εξαγορασθείσας MIGReal Estate, καθώς και τιςοικονομικές επιδόσεις της κατά το τρέχον έτος, αποκαλύπτειμεταξύ άλλων στην παρούσασυνέντευξή του στο «Χρήμα» ο διευθύνων σύμβουλος της «Εθνική Πανγαία»,Αριστοτέλης Καρυτινός.

ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ ΧΑΤΗΣ «ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΝΓΑΙΑ»

ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Χ συνέντευξη

Page 43: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 43

«υποφέρουν», και μόνο όταν φανούν έντονασημάδια ανάπτυξης της οικονομίας που θαοδηγήσουν σε αυξημένη νέα ζήτηση, θαμπορέσουν να έχουν σταθεροποίηση ή καιβελτίωση της αξίας τους.

Χ_Υπάρχουν σήμερα ευκαιρίες στην ελλη-νική κτηματαγορά για τους επενδυτές ήπιστεύετε ότι πρέπει ακόμα να κρατούναμυντική στάση; Ποια είναι τα πλεονε-κτήματα για έναν επενδυτή αν επιλέξει ναεπενδύσει σε κάποια ΑΕΕΑΠ και όχι τηναπευθείας αγορά ενός ακινήτου;Α.Κ._Είναι γεγονός ότι την τελευταία χρονιάγίνονται πλέον ενδιαφέρουσες συναλλαγέςπου αφορούν στην πρώτη κατηγορία πουπροαναφέραμε, αυτή των ακινήτων με αξιό-λογο επενδυτικό ενδιαφέρον. Βεβαίως πρέ-πει να διευκρινίσουμε τι σημαίνει«ευκαιρία». Αν εννοούμε ακίνητα που να πω-λούνται σε distressed τιμές, τότε όχι, δενυπάρχει κάτι τέτοιο, και πιστεύω ότι δεν θαδούμε κάτι τέτοιο στα εμπορικά ακίνητα. Ταακίνητα πωλούνται σε σημερινές τιμές, πουείναι σημαντικά χαμηλότερες από τις «καλέςεποχές», αλλά σε καμία περίπτωση δεν βλέ-πουμε να υπάρχει τάση για «ξεπούλημα».Πρέπει να σημειώσουμε ότι πολλά επενδυ-τικά ακίνητα είχαν δανειοδοτηθεί από τιςτράπεζες, οι οποίες ενδεχομένως κάποιαστιγμή να βγάλουν κάποια «πακέτα», αλλάόποιος τα αποκτήσει, θα πρέπει να αποδε-χτεί και κάποια λιγότερο καλά ακίνητα. Ως προς τα πλεονεκτήματα των ΑΕΕΑΠ,μια επένδυση σε μετοχές ΑΕΕΑΠ έχει απόπλευράς διαφοροποίησης χαρτοφυλακίουόλα τα πλεονεκτήματα που έχουν οι τοποθε-τήσεις σε λοιπές εταιρείες ακινήτων και οιάμεσες επενδύσεις σε ακίνητα. Δηλαδή οιμετοχές εταιρειών ακινήτων (συμπεριλαμ-βανομένων των REITs) μεσομακροπρόθε-σμα συμπεριφέρονται ως άμεσες επενδύσειςσε ακίνητα και παρέχουν δυνατότητα διαφο-ροποίησης έναντι των λοιπών μετοχών σεένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο. Παρατίθεν-ται πλεονεκτήματα επένδυσης σε ΑΕΕΑΠ σεσχέση με την άμεση επένδυση σε ακίνητηπεριουσία:∼

Βασικό χαρακτηριστικό όλων των ΑΕΕΑΠείναι η επαγγελματική διαχείριση του χαρ-τοφυλακίου των ακινήτων τους, που μπο-ρεί να γίνεται εσωτερικά από τις ίδιες τιςΑΕΕΑΠ ή εξωτερικά από ειδικούς συνερ-γάτες. Σε κάθε περίπτωση, αυτό γίνεταιαπό εξειδικευμένους επαγγελματίες, πουέχουν ως μοναδικό τους μέλημα να διαχει-ριστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο

την περιουσία της εταιρείας, να εντοπίσουντις καλύτερες επενδύσεις σε ακίνητα, ναπροβούν σε διασπορά ενδεχόμενων κινδύ-νων και να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη γιατους μετόχους. Φυσικά, αντίστοιχες δυνα-τότητες δεν υφίστανται όταν κάποιος επεν-δύει μόνος του σε μεμονωμένα ακίνητα.∼

Οι ΑΕΕΑΠ κατέχουν χαρτοφυλάκια ταοποία περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό καιμεγάλο μέγεθος ακινήτων, με αποτέλεσματη διαφοροποίηση των επενδύσεων (di-versification), μέσω της βελτίωσης της γε-ωγραφικής ή/και κλαδικής διασποράς. Ωςαποτέλεσμα, οι επενδυτές σε μετοχέςΑΕΕΑΠ επωφελούνται από τη διαφορο-ποίηση που κάνουν οι ίδιες οι ΑΕΕΑΠ στοχαρτοφυλάκιό τους.∼

Οι ΑΕΕΑΠ χαρακτηρίζονται από αυξημένηρευστότητα σε σχέση με μια άμεση επέν-δυση σε ακίνητα, που εμφανίζει περιορι-σμένη δυνατότητα άμεσης ρευστοποίησηςκαι αυτό γιατί στην περίπτωση τωνΑΕΕΑΠ ο επενδυτής κατέχει μετοχές ει-σηγμένες σε κάποια χρηματιστηριακήαγορά, με δυνατότητα άμεσης ρευστοποί-ησης. Επιπροσθέτως, δίδεται η δυνατό-τητα συμμετοχής σε ΑΕΕΑΠ ακόμα και σεεπενδυτές με σχετικά μικρό διαθέσιμο κε-φάλαιο, το οποίο κάτω από άλλες συνθή-κες δεν θα ήταν επαρκές για επένδυση σεακίνητα.∼

Άλλο πλεονέκτημα των ΑΕΕΑΠ είναι τοχαμηλό κόστος συναλλαγών. Οι άμεσεςαποκτήσεις ακινήτων έχουν συνήθωςπολύ μεγαλύτερο κόστος (π.χ. φόρο μετα-βίβασης, τέλη συναλλαγών, υπεραξίας,κόστη μεταγραφής, δικηγορικά και συμ-βολαιογραφικά έξοδα κ.ά.) από αυτό μιαςχρηματιστηριακής συναλλαγής για αγορα-πωλησία μετοχών.∼

Συνήθως έχουν πολιτική διανομής μερι-σμάτων που ξεπερνούν το 85-90% τωνδιανεμόμενων κερδών.∼

Τα ευνοϊκά χαρακτηριστικά των ΑΕΕΑΠ

αντικατοπτρίζονται και στις καλύτερεςιστορικά αποδόσεις που προσφέρουν συγ-κριτικά με τις αποδόσεις από άμεσες επεν-δύσεις σε ακίνητα αλλά και από αυτές σεκτηματικές εταιρείες που δεν είναιΑΕΕΑΠ. Όπως προκύπτει από μελέτες γιαΑΕΕΑΠ (REITs) στις ΗΠΑ, για τα οποίαυπάρχουν στοιχεία σε βάθος χρόνου, οισταθμισμένες για κίνδυνο αποδόσεις είναικαλύτερες από αυτές όλων των βασικώνχρηματιστηριακών δεικτών της αγοράςτων ΗΠΑ για περιόδους από 5 έως 20χρόνια.

Χ_Πώς βλέπετε την ελληνική αγορά του-ριστικών ακινήτων; Έχει ευνοηθεί απότην τουριστική ανάπτυξη της χώρας τατελευταία χρόνια; Τι πρέπει να γίνει κατάτην άποψή σας για να μπορέσει η κτημα-ταγορά να εκμεταλλευτεί το ανερχόμενοτουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα;Α.Κ._Πρόκειται για μια δύσκολη αγορά.Υπάρχουν πολλοί που προσπαθούν να ενερ-γοποιηθούν αλλά δεν βρίσκουν προϊόν.Υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για την Ελλάδασε αυτόν τον χώρο. Κατά τη γνώμη μου, οιευκαιρίες βρίσκονται κυρίως σε νέες ανα-πτύξεις, καθώς τα deals για υφιστάμενες μο-νάδες με μεγάλες αλυσίδες είναι πιοδύσκολα και, συνήθως, και εδώ πρέπει ναεπιτευχθεί συμφωνία και με τις δανείστριεςτράπεζες. Από την Ελλάδα λείπουν οργανωμένα έργαπαραθεριστικής κατοικίας, κυρίως σε συγ-κροτήματα όπως έχουμε δει στην Ισπανία,την Πορτογαλία, τη Γαλλία κ.λπ. Μια τέτοιαανάπτυξη προϋποθέτει παρεμβάσεις στιςυποδομές, όπως στην πρόσβαση, στις υπη-ρεσίες υγείας κ.λπ. Επίσης, χρειάζεται ένααποτελεσματικό πλαίσιο για την αδειοδό-τηση τέτοιων έργων. Το θεσμικό πλαίσιο γιατις στρατηγικές επενδύσεις είναι στη σωστήκατεύθυνση αλλά μένει να αποδειχτεί ηαποτελεσματικότητά του. Χ

ΤΟ 2014 ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΑΜΕ ΗΔΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣΥΨΟΥΣ ΠΕΡΙΠΟΥ 350 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ, ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΗΝ ΕΛ-ΛΑΔΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ, ΚΑΙ ΕΧΟΥΜΕ ΥΠΟΒΑ-ΛΕΙ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΥΨΟΥΣ 276 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ, ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΔΗ-ΛΑΔΗ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ 620 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ

Page 44: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

44 Νοέμβριος 2014

ρεπορτάζΧ

Σε μια νέα, δυναμική εποχή εισέρχεται η ΔΕΛΤΑ, υλοποιώνταςτη στρατηγική της στη βάση δύο κεντρικών πυλώνων: τηςεξωστρέφειας και της καινοτομίας. Οι επιχειρηματικές συμ-

φωνίες της εταιρείας στο εξωτερικό πιστοποιούν τον εξωστρεφή προ-σανατολισμό των τελευταίων ετών, ενώ η διαρκής εισαγωγή νέων,καινοτόμων προϊόντων στην ελληνική αγορά επιβεβαιώνουν την επι-κέντρωση της εταιρείας στην καινοτομία. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί το «Φρέσκο Γάλα της Ημέ-ρας», το οποίο παρουσιάζει ιδιαίτερα εντυπωσιακά στοιχεία στις 10πρώτες ημέρες κυκλοφορίας του. Ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Vivartia, κ. Ιωάννης Αρτινός,υπογράμμισε: «Με βάση και σημείο εκκίνησης την Ελλάδα, συνεχί-ζουμε να επενδύουμε ενεργά στο αύριο. Με νέες συνεργασίες σε εμ-πορικό και παραγωγικό επίπεδο, ισχυροποιούμε τις θέσεις μας σευφιστάμενες αγορές και εισερχόμαστε σε νέες. Παρόλη τη συνεχιζό-μενη ύφεση, όλες οι εταιρείες του ομίλου παρουσιάζουν ανάπτυξηπωλήσεων και άνοδο μεριδίων αγοράς. Η εστίαση στην καινοτομίαδημιουργεί καρπούς. Η τελευταία προσθήκη στο χαρτοφυλάκιο τηςΔΕΛΤΑ, το “Φρέσκο Γάλα της Ημέρας”, ένα 100% ελληνικό προϊόν,έχει αγκαλιαστεί από τους καταναλωτές, εξαντλώντας όλες τις καθη-μερινές ποσότητες που διαθέτουμε στην αγορά. Συγχρόνως, η διε-θνοποίηση της εταιρείας προχωράει με αμείωτους ρυθμούς και ήδητα προϊόντα και οι υπηρεσίες μας βρίσκονται σε 38 χώρες ανά τονκόσμο, με αρκετά πρόσφατα παραδείγματα, όπως οι εξαγωγές τηςΔΕΛΤΑ στην Ιταλία και του ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗ στην Αγγλία και ηδημιουργία νέων καταστημάτων εστίασης (GOODY’S, FLOCAFE)στην Αυστραλία, τη Λιβύη, την Αίγυπτο και την Αγγλία. Το 2014 εξε-λίσσεται σε μια χρονιά-σταθμό, βάζοντας τις πιο στέρεες βάσεις γιασυνεχιζόμενη ανάπτυξη».

ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΜΕΡΙΔΙΑ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣΗ ΔΕΛΤΑ καταγράφει για το 2014, με τα μέχρι σήμερα στοιχεία, ση-μαντική ενίσχυση μεριδίων σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων στιςοποίες δραστηριοποιείται. Πραγματοποίησε μέσα στο έτος περισ-σότερα από 10 λανσαρίσματα καινούργιων προϊόντων ενώ εισχώ-

ρησε σε νέες κατηγορίες κερδίζοντας σημαντικά μερίδια αγοράς. Το πιο πρόσφατο λανσάρισμα, το «Φρέσκο Γάλα της Ημέρας», σε μόλις10 ημέρες κυκλοφορίας κατάφερε να κερδίσει τους καταναλωτές, μεζήτηση που ξεπέρασε κατά πολύ τις αρχικές προβλέψεις. Το «ΦρέσκοΓάλα της Ημέρας» είναι 100% ελληνικό. Είναι ένα προϊόν που σήμεραπαράγεται και σήμερα καταναλώνεται. Διανέμεται σε επιλεγμένα ση-μεία και είναι διαθέσιμο στους καταναλωτές του λεκανοπεδίου. Αξιοσημείωτη είναι και η πρόοδος που εμφανίζει η ΔΕΛΤΑ στην Ιτα-λία, σε συνέχεια της ανακοίνωσης της συνεργασίας της με την Gra-narolo, έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους γαλακτοκομικών στηνΙταλία. Μέσα σε τέσσερις μήνες και συγκεκριμένα τον Ιούλιο, και μεδιανομή ακόμα υπό ανάπτυξη, κατέκτησε ήδη τη δεύτερη θέση στηναγορά του ελληνικού γιαουρτιού, ξεπερνώντας παίκτες που δραστη-ριοποιούνται στη συγκεκριμένη αγορά για πάνω από 20 χρόνια.«Η στρατηγική της ΔΕΛΤΑ αποτυπώνεται στον τρόπο που επιχειρείτόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας. Με το “Φρέσκο Γάλα της Ημέ-ρας”, αλλά και τα πολλαπλά νέα καινοτόμα προϊόντα που παρουσιά-ζουμε στην ελληνική αγορά, πιστοποιείται ο προσανατολισμός μαςστην καινοτομία, ενώ αποδεικνύεται έμπρακτα η δέσμευσή μας γιαστήριξη του έλληνα κτηνοτρόφου και της ελληνικής οικονομίας ενγένει. Από την άλλη, τα πρώτα βήματά μας στο εξωτερικό στέφονταιμε επιτυχία αναδεικνύοντας τη μοναδική ποιότητα των προϊόντωνμας, τα οποία κερδίζουν τις εντυπώσεις των καταναλωτών σε όποιαχώρα του κόσμου τα έχουμε τοποθετήσει» σημείωσε ο διευθύνωνσύμβουλος της ΔΕΛΤΑ και του ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗ, κ. ΑντώνηςΜαυριδόγλου. Χ

ΔΕΛΤΑΕΠΕΝΔΥΕΙ

ΣΕ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

Η διεθνοποίηση της εταιρείας προχωράει με αμείωτους ρυθμούς και ήδη τα προϊόντα και οι υπηρεσίες της βρίσκονται σε 38 χώρες ανά τον κόσμο, με αρκετά πρόσφατα παραδείγματα, όπως οι εξαγωγές της ΔΕΛΤΑ

στην Ιταλία και του ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗ στην Αγγλία και η δημιουργία νέων καταστημάτων εστίασης (GOODY’S, FLOCAFE) στην Αυστραλία, τη Λιβύη, την Αίγυπτο και την Αγγλία.

ΘΕΤΙΚΗ Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΩΝΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΣΤΟ «ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ»

Page 46: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

46 Νοέμβριος 2014

φάκελοιΧ

Hεπένδυση της Κρι Κρι πραγματοποιήθηκε στον χώρο τωνκεντρικών εγκαταστάσεών της στις Σέρρες και περιλαμβάνειτην κατασκευή νέας, υπερσύγχρονης παραγωγικής μονάδας,

με τους αναγκαίους αποθηκευτικούς χώρους υλικών και έτοιμων προ-ϊόντων, συνολικής κάλυψης 12.000 τ.μ. Το νέο εργοστάσιο γιαουρτιούέχει διπλάσια παραγωγική δυναμικότητα από το προηγούμενο και στηνπλήρη λειτουργία του θα απασχολεί περισσότερους από 100 εργαζο-μένους. Στον κλάδο του γιαουρτιού η Κρι Κρι έχει ισχυρή πανελλαδική δια-νομή, με διαρκώς ανοδικά μερίδια αγοράς, καθώς και έντονη εξαγω-γική δραστηριότητα σε περισσότερες από 10 χώρες (με πιο σημαντικέςτη Γερμανία, τη Δανία, την Ολλανδία, την Ιταλία, την Αγγλία και τοΙράκ). Το νέο εργοστάσιο ενισχύει ακόμη περισσότερο την αναπτυξιακήτης δυναμική, διευρύνοντας τις δυνατότητες ανταπόκρισης στη ζήτησηκαι καθιστώντας ευχερέστερη την αξιοποίηση των ανταγωνιστικώνπλεονεκτημάτων της. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Κρι Κρι, Παναγιώτης Τσι-νάβος, δήλωσε σχετικά: «Το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον και ηατυχής συγκυρία δεν πτόησαν την Κρι Κρι. Εφαρμόζουμε με συνέπειατο αναπτυξιακό μας πλάνο. Η δημιουργία του νέου εργοστασίου γι-αουρτιού, συνολικής επένδυσης 20 εκατ. ευρώ, είναι ορόσημο για τηνεταιρεία μας και πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει τον κύριο μοχλό ανά-

πτυξής μας τα επόμενα χρόνια. Στην πορεία αυτή, αναγνωρίζουμε τονκαθοριστικό ρόλο της στήριξης των ανθρώπων μας, που αποτελούν καιτο σημαντικότερο κεφάλαιο της εταιρείας. Δείχνουμε έμπρακτα τον σε-βασμό μας στους παραγωγούς γάλακτος, τους προμηθευτές και τουςμετόχους μας. Γνώμονάς μας παραμένει πάντα ο καταναλωτής, στιςανάγκες του οποίου επιδιώκουμε να ανταποκριθούμε και αυτός να νιώ-θει περήφανος που καταναλώνει τα προϊόντα μας».

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΜΕ 100% ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΑΛΑ ΗΜΕΡΑΣΗ Kρι Kρι εξελίσσει την παράδοση παράγοντας γιαούρτι μέσα σε 24ώρες από ολόφρεσκο γάλα, που συλλέγει καθημερινά από τις φάρμεςτου νομού Σερρών. Ακριβώς επειδή το γάλα φτάνει στην Κρι Κρι μέσασε λίγες ώρες, του αρκεί μία παστερίωση μόνο, ένα εξαιρετικό πλεονέ-κτημα για τη διατροφική αξία των γιαουρτιών Κρι Κρι, καθώς έτσι δια-τηρούνται όλα τα θρεπτικά συστατικά του γάλακτος, τα οποίασυμβάλλουν σε μια σωστή διατροφή. Στη συνέχεια, το γάλα εντάσσε-ται στην παραγωγική διαδικασία στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσειςτης Κρι Κρι, με τεχνολογία αιχμής, που σέβεται και εξασφαλίζει τηναγνότητα της φύσης. Μετά από τους αυστηρούς ποιοτικούς ελέγχουςακολουθεί η πήξη. Όλη αυτή η διαδικασία ολοκληρώνεται, και το γι-αούρτι κλείνεται στο κεσεδάκι του σε λιγότερες από 24 ώρες. Χ

ΚΡΙ ΚΡΙ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΕ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ

ΓΙΑΟΥΡΤΙΟΥ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ Η ελληνική γαλακτοβιομηχανία Κρι Κρι έθεσε σε λειτουργία τη νέα πρότυπη μονάδα

γιαουρτιού που κατασκεύασε στις Σέρρες, με όραμα να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά ελληνικού γιαουρτιού.

ΚΡΙ ΚΡΙΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΕΝΙΣΧΥΕΙΑΚΟΜΗ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥ-ΞΙΑΚΗ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗ, ΔΙΕΥΡΥΝΟΝ-ΤΑΣ ΤΙΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑ-ΘΙΣΤΩΝΤΑΣ ΕΥΧΕΡΕΣΤΕΡΗ ΤΗΝ ΑΞΙΟ-ΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ

Page 48: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

48 Νοέμβριος 2014

προτάσεις αγοράς~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι

Η FED ΣΒΗΝΕΙ ΤΑ ΠΙΕΣΤΗΡΙΑΕΚΤ ΚΑΙ BOJ

ΤΑ ΒΑΖΟΥΝ ΜΠΡΟΣΤΑΟ Ντράγκι (ξανα)πήρε το όπλο του και ετοιμάζεται να ρίξει 1 τρισ. στην αγορά

διεθνείς αγορέςΧ

Page 49: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 49

Στα έξι τελευταία χρόνια –ακόμη καιμέσα σε μεγάλες φουρτούνες– οιαγορές είχαν πάντα την άγκυρα

των κεντρικών τραπεζών. Με την αναπό-φευκτη λήξη της παροχής ρευστότηταςμέσω QE από τη FED, η άγκυρα σηκώνε-ται και οι αγορές μπαίνουν σε αχαρτογρά-φητα νερά. Όμως, μόλις λίγες ημέρες από τη δια-κοπή του προγράμματος εκτύπωσης δο-λαρίων από τη Fed, που υπήρξε το βασικόκαύσιμο για το ράλι στις αγορές την τε-λευταία πενταετία, έχουν εμφανιστεί δύοδιάδοχοι στην τροφοδοσία των αγορών μεκαύσιμα. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας (BoJ) αιφνιδίασετους πάντες ανακοινώνοντας έναν ακόμαγύρο ποσοτικής χαλάρωσης (τον ένατο).Πιο συγκεκριμένα, ανακοίνωσε απροσδό-κητα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης, ενι-σχύοντας το πρόγραμμα αγοράςομολόγων ή άλλων στοιχείων ενεργητι-κού, αυξάνοντας τη ρευστότητα της ιαπω-νικής οικονομίας στα 80 τρισ. γεν, από τα60-70 τρισ. γεν που ήταν ο προηγούμενοςστόχος. Ο Ντράγκι, αφού διέψευσε με κατηγορη-ματικό τρόπο τα δημοσιεύματα περί διχο-γνωμίας στη διοίκηση της ΕΚΤ,δεσμεύτηκε εκ νέου να αυξήσει την ποσό-τητα χρήματος που διοχετεύει η κεντρικήτράπεζα στην οικονομία κατά 1 τρισ.ευρώ. Η αγορά θεωρεί πλέον εξαιρετικά πιθανόη ΕΚΤ να ξεκινήσει αγορές κρατικών ομο-λόγων στις αρχές του 2015. Όμως οι περισσότεροι αναλυτές προειδο-ποιούν ότι οι κεντρικές τράπεζες Ιαπωνίαςκαι ευρωζώνης δεν μπορούν να καλύψουντο κενό που αφήνει πίσω της η Fed,ακόμα κι αν τυπώσουν μεγαλύτερες πο-σότητες χρήματος. Κι αυτό εξαιτίας τουκομβικού ρόλου που παίζει στην παγκό-σμια οικονομία το αμερικανικό νόμισμα. Η δε επίπτωση από τη σύσφιξη της νομι-σματικής πολιτικής στις ΗΠΑ θα αρχίσεινα γίνεται πραγματικά αισθητή μόνο ότανξεκινήσει η αύξηση των επιτοκίων. Ηαγορά προεξοφλεί ότι αυτό δεν θα συμβείπριν από το καλοκαίρι του 2015, ενώ θεω-ρείται πιθανό τα επιτόκια να επιστρέψουνσε μηδενικά επίπεδα εντός διετίας, καθώςη ανάκαμψη θα αποδεικνύεται εύθραυστη. Όσο δημοσιοποιούνται στοιχεία που πα-ραπέμπουν σε ισχυροποίηση της ανάκαμ-

ψης στις ΗΠΑ τόσο η αύξηση των επιτο-κίων θα γίνεται περισσότερο πιστευτή καιάρα το δολάριο θα ενισχύεται.Ήδη, οι αναλυτές προεξοφλούν ότι τοευρώ θα υποχωρήσει στο 1,2 δολ. εντόςδωδεκαμήνου, ενώ κάποιες τράπεζες (με-ταξύ τους και η Deutsche Bank) βλέπουντην ισοτιμία κάτω από το «1 προς 1» πριναπό το 2017.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΞΕΤΕΛΕΣΘΗΤο πρόγραμμα αγοράς τίτλων (κρατικώνομολόγων και ενυπόθηκων δανείων, γνω-στό ως QE3) από την Αμερικανική Κεν-τρική Τράπεζα ολοκληρώθηκε και μάλλονη αποστολή εξετελέσθη, θα μπορούσε ναπει κάποιος. Η ανεργία, που προ πενταε-τίας φλέρταρε με διψήφια επίπεδα, πλέονέχει υποχωρήσει κάτω από το 6%. Οιτιμές στην αγορά ακινήτων έχουν ανακάμ-ψει σε σημαντικό βαθμό και στο χρηματι-στήριο οι δείκτες σπάνε το ένα ρεκόρμετά το άλλο. Ο φόβος της δημιουργίαςπληθωριστικών πιέσεων από την εκτύ-πωση χρήματος δεν επαληθεύτηκε και οτιμάριθμος βρίσκεται στο 1,5%.Η μεγαλύτερη επιβεβαίωση όμως ήρθε με-ρικές ώρες αργότερα, όταν ανακοινώθη-καν οι πρώτες επίσημες εκτιμήσεις για τοαμερικανικό ΑΕΠ κατά τους καλοκαιρινούςμήνες. Ο ρυθμός ανάπτυξης υποχώρησεαπό το 4,6% του β’ τριμήνου στο 3,5%, πουπαραμένει ένας άκρως ικανοποιητικόςρυθμός ανάπτυξης, ξεπερνώντας κατάπολύ τις προσδοκίες των περισσοτέρων (ημέση πρόβλεψη ήταν 2,9%).Σημειώνεται ότι ο τρίτος και τελευταίοςγύρος ποσοτικής χαλάρωσης ξεκίνησετον Σεπτέμβριο του 2012, με τον μηνιαίορυθμό αγορών αμερικανικών ομολόγωνκαι στεγαστικών δανείων να βρίσκεται στα85 δισ. δολ. Από τότε η ανεργία έχει μει-ωθεί από το 8,1% στο 5,9%, o S&P 500έχει ανέλθει από τις 1.500 μονάδες στις1.900, οι αποδόσεις των 10ετών αμερικα-νικών ομολόγων έχουν κινηθεί υψηλό-τερα, ενώ ο χρυσός έχει πραγματοποιήσειβουτιά.

Ο Μ. ΝΤΡΑΓΚΙ ΘΑ ΑΝΑΓΚΑΣΤΕΙ ΝΑΑΓΟΡΑΣΕΙ ΧΡΕΗΗ Γερμανία, που είναι η μόνη ευρωπαϊκήχώρα που μειώνει το χρέος της, ούτεθέλει ούτε μπορεί να επωμιστεί τα χρέητων άλλων. Όμως, με το χρέος να αυξά-

νεται συνεχώς, ο κ. Ντράγκι θα αναγκα-στεί τελικά να αγοράσει με την ΕΚΤ ευρω-παϊκό χρέος και μάλιστα από τηνπρωτογενή αγορά, συναινούντων ή όχιτων Γερμανών. Αυτό είναι νομοτελειακά αναγκαίο και θασυμβεί πριν από το τέλος του 2015. Ανα-μένεται όμως να θέσει σε κίνδυνο την ίδιατη συνοχή της ευρωζώνης, δεδομένης τηςάρνησης της Γερμανίας για τέτοιες λύ-σεις, και δεν μπορούμε από τώρα να προ-δικάσουμε τις τότε συνέπειες. Ως λύση είναι κακή αν δεν συνοδεύεταιαπό μεγάλες ιδιωτικές και δημόσιες επεν-δύσεις, που προϋποθέτουν δομικές αλλα-γές και συρρίκνωση του κοινωνικούκράτους. Η αντιμετώπιση του κρατικούχρέους με ποσοτική χαλάρωση υποθη-κεύει το μέλλον. Η μη κάλυψη υποχρεώ-σεων κρατικού χρέους καταστρέφει τοπαρόν.

ΤΟ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΧΡΗΜΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗΤην ίδια ώρα, η υποχώρηση των αμερικα-νών επενδυτών από την Ευρώπη επιτα-χύνθηκε τον Οκτώβριο, και τα ποσά πουεξήλθαν από τα μετοχικά ETFs με ευρω-παϊκό επίκεντρο έχουν ήδη ξεπεράσει τοπροηγούμενο ρεκόρ, που είχε σημειωθείτον Αύγουστο. Οι εκροές από τα εισηγμένα στις ΗΠΑ ευ-ρωπαϊκά exchange traded funds ξεπέρα-σαν τα 3 δισ. δολ. Τις εκροές «οδήγησε» η αποδυνάμωσητου ευρώ και οπωσδήποτε καθρεφτίζουντη διεθνή αλλαγή της ψυχολογίας εναν-τίον της Ευρώπης, λόγω των φόβων ότι ηήπειρος θα διολισθήσει σε δίνη αποπλη-θωρισμού. Όμως, και οι διεθνείς επενδυτές αποσύρ-θηκαν από τα ευρωπαϊκά μετοχικά fundsτους τελευταίους μήνες. Τις ανησυχίες των αγορών για το μέλλοντης ευρωζώνης αποδίδει και η άνοδοςτων spreads στα κρατικά ομόλογα τωνυπερχρεωμένων χωρών. Ωστόσο, πολύ πιο δραματικό και πιοσαφές μήνυμα κρίσης συνιστά η διαφυγήκεφαλαίων. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ,τον περασμένο Σεπτέμβριο εγκατέλειψαντον κοινό νομισματικό χώρο 17 δισ. ευρώ.Επίσης, αρνητικό, μετά από πολύ καιρό,ήταν το κεφαλαιακό ισοζύγιο τον περα-σμένο Αύγουστο. Χ

Page 50: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

50 Νοέμβριος 2014

προτάσεις αγοράς~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοιδιεθνείς αγορέςΧ

Στις αρχές του 2014, οι αγορές εμ-πορευμάτων τα πήγαιναν περίφημα.Η Κίνα είχε μεγάλη «όρεξη» για

πρώτες ύλες και οι αναλυτές ανέμενανέναν αξιοπρεπή ρυθμό ανάπτυξης τηςπαγκόσμιας οικονομίας στο σύνολο τουέτους, πράγμα που σήμαινε αυξανόμενηζήτηση για τα πάντα: από πετρέλαιο έωςκαι βαμβάκι. Τον Ιούλιο η Κίνα ανακοίνωσε μείωση τωνεισαγωγών πετρελαίου και χαλκού. Δεδο-μένου του ότι η συγκεκριμένη χώρα αποτε-λεί τον κορυφαίο καταναλωτήοποιασδήποτε –λίγο πολύ– πρώτης ύληςαντλείται ή εξορύσσεται από το έδαφος, τανέα «βύθισαν» τις τιμές των εμπορευμά-των. Στις 2 Οκτωβρίου, το πετρέλαιο έχασετο επίπεδο των 90 δολ. το βαρέλι γιαπρώτη φορά έπειτα από 17 μήνες και υπο-χώρησε πάνω από 25% από τον Ιούνιο,ενώ ο χρυσός υποχώρησε σε χαμηλά τεσ-σάρων ετών. Την πτώση των τιμών εμπορευμάτων έρχε-ται να επιδεινώσει το ισχυρό δολάριο, πουβρίσκει στήριξη στην αρκετά εύρωστη κα-τάσταση της οικονομίας των ΗΠΑ σε σχέσημε τον υπόλοιπο κόσμο. Το πρόβλημα γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στιςαναπτυσσόμενες οικονομίες, που αποτε-λούν βασικούς καταναλωτές εμπορευμά-των όπως το σιδηρομετάλλευμα και οχαλκός, τα οποία χρησιμοποιούν τόσο γιατις εγχώριες υποδομές όσο και για την πα-ραγωγή προϊόντων που θα πουλήσουν στοεξωτερικό. Το δολάριο έχει ενισχυθεί κατά 5,6% απότις 30 Ιουνίου, έναντι 10 ξένων νομισμάτων.Δεδομένου του ότι το παγκόσμιο εμπόριοαγαθών πραγματοποιείται σε δολάρια, οιαναπτυσσόμενες χώρες με ασθενές νόμι-σμα πρέπει να δαπανήσουν περισσότεραγια τα προϊόντα που θέλουν. Δίχως τέλος φαίνεται όμως ότι είναι ηπτώση του πετρελαίου, με τους επενδυτέςνα βρίσκονται λίγο πριν το στάδιο του πανι-κού. Ποιοι είναι όμως οι λόγοι της πτώσηςτου πετρελαίου; Σύμφωνα με τους αναλυτές, πέντε είναι οι

λόγοι του πρωτοφανούς sell off που συμ-βαίνει αυτήν την περίοδο στις αγορές:

1. Η αύξηση της παραγωγής στις ΗΠΑ2. Η παραγωγή της Λιβύης εξομαλύνθηκε3. Οι διαβεβαιώσεις του ΟΠΕΚ για την πα-

ραγωγή4. Η υποβάθμιση των εκτιμήσεων για τη ζή-

τηση πετρελαίου από την ΙΕΑ5. Το αρνητικό outlook για την πορεία της

οικονομίας της ευρωζώνης

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΗΠΑ-ΣΑΟΥΔΙΚΗΣ ΑΡΑΒΙΑΣΌμως ο σημαντικότερος λόγος είναι ότι ηΣαουδική Αραβία, ο μεγαλύτερος εξαγω-γέας πετρελαίου στον κόσμο, θα επιτρέψειτην περαιτέρω υποχώρηση των τιμών,προκειμένου να διαφυλάξει το μερίδιό τηςστην αγορά των ΗΠΑ, γεγονός που ασκείπεραιτέρω πιέσεις. Η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε ότι αυξάνειτις τιμές για την Ασία και την Ευρώπη, ενώτις μειώνει για τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τουςαναλυτές, η Σαουδική Αραβία ουσιαστικάέχει κηρύξει ενεργειακό πόλεμο στις ΗΠΑ. Με την απόφαση μείωσης των τιμών έχειως στόχο να καταστήσει ασύμφορη την πα-ραγωγή για τους Αμερικανούς, ώστε να εγ-καταλείψουν την αγορά. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΟΠΕΚδεν έχει προχωρήσει σε μείωση της παρα-γωγής, παρά την υποχώρηση των τιμών,σε αντίθεση με το παρελθόν. Η Σαουδική Αραβία και άλλα μέλη τουΟΠΕΚ σηματοδοτούν ότι είναι διατεθειμένανα επιτρέψουν μείωση των τιμών πετρε-λαίου, προκειμένου να διατηρήσουν το με-ρίδιό τους στην αγορά μαύρου χρυσού καινα αντιμετωπίσουν την επέκταση των αντα-γωνιστών (κυρίως των ΗΠΑ που αυξάνεικατακόρυφα την παραγωγή πετρελαίου μετη σχιστολιθική επανάσταση). Μπορούν νααποδεχθούν χαμηλότερες τιμές μαύρουχρυσού, και μάλιστα για παρατεταμένηχρονική περίοδο, εγκαταλείποντας τη συ-νήθη πρακτική των μελών του καρτέλ γιασυνεργασία, με στόχο τη στήριξη των

τιμών. Στις κατ' ιδίαν συναντήσεις με τουςεπενδυτές της αγοράς πετρελαίου καιτους αναλυτές, οι σαουδάραβες αξιωμα-τούχοι δήλωσαν ότι η χώρα –που είναι καιο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίουτου ΟΠΕΚ– είναι έτοιμη να αποδεχθεί τιμήπετρελαίου ακόμη και στα 80 δολ. ανά βα-ρέλι για ένα με δύο χρόνια. Η πτώση στις τιμές του πετρελαίου αποτε-λεί πλήγμα κυρίως για χώρες όπως ηΡωσία, η Βενεζουέλα, η Σαουδική Αραβίακαι η Νιγηρία.Όσον αφορά τη Ρωσία, το πλήγμα στην οι-κονομία από την πτώση στις τιμές του μαύ-ρου χρυσού είναι αισθητό, με το ρούβλι ναυποχωρεί σε νέα ιστορικά χαμηλά επίπεδα,παρά την παρέμβαση της κεντρικής τράπε-ζας.

ΣΗΜΑΔΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΚΡΙΣΗΣΣε νέα οικονομική ύφεση παραπέμπει και ηπτώση της τιμής του πετρελαίου αλλά καιάλλων ορυκτών πρώτων υλών, όπως τουχαλκού. Ενδείξεις νέας οικονομικής κρίσης διακρί-νουν πολλοί αναλυτές, ερμηνεύοντας τηνπτώση της τιμής του πετρελαίου και τη μεί-ωση των αποδόσεων στα «ασφαλή» κρα-τικά ομόλογα.H τιμή του πετρελαίου έχει βουλιάξει απότα μέσα Ιουνίου, δημιουργώντας πολλάερωτήματα. Από τη μια πλευρά, οι χαμηλό-τερες τιμές στον μαύρο χρυσό θα βοηθή-σουν την επανεκκίνηση της οικονομικήςανάπτυξης, από την άλλη όμως, η πτώσητης τιμής του αργού θα τροφοδοτήσει τοναποπληθωρισμό και τις σκέψεις ότι η ανά-πτυξη βαίνει μειούμενη στις μεγάλες οικο-νομίες, ειδικά στην Ευρώπη και την Κίνα.Συγκεκριμένα για την Κίνα, η διαμόρφωσησε χαμηλό πέντε ετών του δείκτη τιμών κα-ταναλωτή –απόρροια των εξελίξεων στιςτιμές των εμπορευμάτων και του εισαγόμε-νου αποπληθωρισμού– δίνει λαβή για σε-νάρια σημαντικής επιβράδυνσης στηδεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κό-σμου. Χ

TO ΙΣΧΥΡΟ ΔΟΛΑΡΙΟ ΠΛΗΤΤΕΙΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΠΑΝΙΚΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΣ SELL OFF ΣΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ

Page 52: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

Στις «πίσω γραμμές» της αξιολόγη-σης των θετικών αποτελεσμάτωντων stress test για τις ελληνικές

τράπεζες χτυπούν «καμπανάκια» από τηναξιολόγηση της ποιότητας ενεργητικού(AQR). Παρά το θετικό αποτέλεσμα του

stress test για τις ελληνικές τράπεζες, ταευρήματα της αξιολόγησης ποιότηταςενεργητικού (AQR) εντείνουν τις πιέσειςγια αύξηση των προβλέψεων για επισφά-λειες τους επόμενους μήνες. Οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών

καλύφθηκαν από τα μέτρα που έχουνλάβει ήδη οι τράπεζες καθώς και από τηδυναμική προσέγγιση των ισολογισμώντους, που συνυπολογίζει και τα πλάνααναδιάρθρωσης που έχουν συμφωνηθείμε την DG Comp. Ως εκ τούτου, η προσοχή θα πρέπει ναεπικεντρωθεί στις αναπροσαρμογές πουθα πρέπει να γίνουν στις προβλέψεις τωντραπεζών για επισφάλειες, μετά την αξιο-λόγηση της ποιότητας ενεργητικού. Τααποτελέσματα δείχνουν, σύμφωνα με τηUBS, 1,73 δισ. για την Πειραιώς, 1 δισ. γιατη Eurobank και 818 εκατ. για την AlphaBank. Οι δείκτες βασικών εποπτικών κε-φαλαίων των τραπεζών, αναπροσαρμο-σμένοι με βάση τα ευρήματα του AQR,διαμορφώνονται στο 12,9% για την Alpha,

52 Νοέμβριος 2014

χρηματιστήριοΧ

Προβληματίζουν η ποιότητα ενεργητικού και ο δείκτης κάλυψης των NPLs

ΤΡΑΠΕΖΕΣΓΙΑΤΙ ΧΤΥΠΟΥΝ «ΚΑΜΠΑΝΑΚΙΑ»

ΠΑΡΑ ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑΤΩΝ TEST

Η ΠΡΟΣΟΧΗ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΘΕΙ ΣΤΙΣΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝΣΤΙΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΓΙΑ ΕΠΙΣΦΑ-ΛΕΙΕΣ, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

Page 53: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 53

στο 10,4% για την Πειραιώς και στο 7,6%για τη Eurobank.Σύμφωνα με την Goldman Sachs, οι τέσ-σερις τράπεζες με βάση την αξιολόγησηποιότητας ενεργητικού (AQR) είχαν συνο-λικά έλλειμμα 300 εκατ. ευρώ, με δύοτράπεζες (ΕΤΕ και Eurobank) να αποτυγ-χάνουν. Εξετάζοντας το AQR με βάση τη ΒασιλείαΙΙΙ (fully loaded basis), το κεφαλαιακό έλ-λειμμα αυξάνεται στα 2,1 δισ. και τρειςτράπεζες αποτυγχάνουν. Αν κάποιος το-ποθετούσε το όριο της Βασιλείας ΙΙΙ στο10%, τότε το έλλειμμα θα διαμορφωνότανσε 5,2 δισ. ευρώ.

ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙΔΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΩΝ NPLsΈνα άλλο αμφιλεγόμενο στοιχείο είναι ησυμμετοχή της αναβαλλόμενης φορολο-γίας στα κεφάλαια των τραπεζών. Σε σύ-νολο κεφαλαίων περίπου 32 δισ. οιελληνικές τράπεζες έχουν: 3,2 δισ. ηAlpha Bank αναβαλλόμενη φορολογία,3,58 δισ. η Εθνική, η Πειραιώς 3,26 δισ.και η Eurobank 3,22 δισ. Συνολικά, σε 13,3 δισ. περίπου υπολογίζε-ται η συνολική αναβαλλόμενη φορολογία,δηλαδή στο 50% περίπου των κεφαλαίωνπου επένδυσε το ΤΧΣ στις ελληνικές τρά-πεζες (25 δισ.). Ένα ακόμη αμφιλεγόμενο στοιχείο είναι οδείκτης κάλυψης προβληματικών δανείωνμε προβλέψεις (coverage ratio). Ο μέσοςόρος στις ελληνικές τράπεζες είναι στο45%, όταν σε άλλες χώρες είναι πάνωαπό 50%. Στην Εθνική το coverage ratio είναι39,78%, που είναι ο χαμηλότερος δείκτηςμεταξύ των ελληνικών τραπεζών, στηνΠειραιώς 42,90%, στη Eurobank 46,28%και στην Alpha 47,74%, το υψηλότερο τηςαγοράς.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗΤο ιδιοκτησιακό καθεστώς των τραπεζώναναμένεται να αποτελέσει βασικό στοιχείοτης πολιτικής αντιπαράθεσης, μετά τηνανακοίνωση των τεστ αντοχής. Η κυβέρ-νηση επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει κέρδηαπό την ανάδειξη της ευρωστίας των τρα-πεζών και να αντικρούσει την κριτική τουΣΥΡΙΖΑ. Ήδη, από το Υπουργείο Οικονομικών τονί-ζεται ότι «η διευρυμένη συμμετοχή τουιδιωτικού τομέα στις τράπεζες επιτρέπειτη σταδιακή επιστροφή των ποσών πουέχει δανειστεί από το ελληνικό Δημόσιοκαι συνεπώς τη σημαντική μείωση του δη-

μοσίου χρέους».Αυτή η τελευταία αναφορά έχει πυροδοτή-σει τα σενάρια για ενδεχόμενη μείωση τηςσυμμετοχής του ΤΧΣ στις τράπεζες, είτεμε αύξηση της ιδιωτικής συμμετοχής είτεμε ανταλλαγή των warrants με μετοχές. Παράλληλα, θα πραγματοποιηθεί η απο-πληρωμή των προνομιούχων μετοχώναπό την Εθνική Τράπεζα και τη Eurobankεντός του 2015 και θα δρομολογηθεί η αν-ταλλαγή των παραστατικών τίτλων δικαιω-μάτων κτήσης μετοχών (warrants) πουκατέχουν οι επενδυτές με τις μετοχές πουκατέχει το ΤΧΣ. Το οικονομικό επιτελείο αναμένει πωςεντός του επόμενου έτους θα αποπληρω-θούν οι προνομιούχες μετοχές της Εθνι-κής αξίας 1,35 δισ. και της Eurobankαξίας 950,12 εκατομμυρίων. Την ίδια ώρα, διατήρηση των μετοχών τουΤΧΣ και αντίστοιχη έκδοση μετοχών, πουαντιστοιχούν στην αναβαλλόμενη φορολο-γία, ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνει ότι «η προθεσμίαγια την επαναγορά των μετοχών από τουςιδιώτες μετόχους, σύμφωνα με τις ισχύου-σες αποφάσεις, λήγει το 2017 και εφόσοναναμένουν επιτυχή αποτελέσματα, η λο-γική είναι να διατηρήσουμε τις μετοχές γιατην υπεραξία που αναμένεται να τύχουν». Η αξιωματική αντιπολίτευση «θυμίζει τηναπαξίωση της περιουσίας του ΤΧΣ και επι-σημαίνει ότι το κόστος ‘‘διάσωσης’’ τωντραπεζών για το ελληνικό Δημόσιο είναι40 δισ., και συνυπολογίζοντας και την ανα-βαλλόμενη φορολογία το κόστος ανέρχε-ται σε 50 δισ. ευρώ». Επίσης, υπογραμμίζει ότι μετά τις πρό-σφατες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίουπροκλήθηκε ζημιά στο Δημόσιο, με απο-μείωση της αξίας των μετοχών που κατέ-χει το ΤΧΣ, περίπου 8 δισεκατομμυρίων.

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΑ WARRANTS;Σύμφωνα με τον νόμο, η διάθεση του συ-νόλου ή μέρους των μετοχών πιστωτικού

ιδρύματος που κατέχει το Ταμείο Χρημα-τοπιστωτικής Σταθερότητας μπορεί να γί-νεται τμηματικά ή άπαξ, υπό τηνπροϋπόθεση ότι οι μετοχές διατίθενται σεσυμμόρφωση με τους κανόνες για τιςκρατικές ενισχύσεις. Το ΤΧΣ θα πρέπει νααποτιμήσει πόσα κεφάλαια μπορεί να ανα-κτήσει από τα 25 δισ. που τοποθέτησε στιςτέσσερις συστημικές τράπεζες, με την τε-λευταία εκτίμηση να κάνει λόγο για 16 δισ. Το ΤΧΣ διαθέτει σήμερα το 66,93% τωνμετοχών της Πειραιώς, το 66,36% των με-τοχών της Alpha Bank, το 57,24% των με-τοχών της Εθνικής και το 35,41% τωνμετοχών της Eurobank, ενώ στο τέλοςτου γ’ τριμήνου του 2014 το χαρτοφυλά-κιο του ΤΧΣ είχε αποτίμηση 17 δισεκατομ-μύρια.

ΚΛΕΙΣΤΗ Η ΣΤΡΟΦΙΓΓΑΕξαιρετικά φειδωλές στις χορηγήσεις δα-νείων θα παραμείνουν οι τράπεζες, παρότιη σχετική επιτυχία τους στα ευρωπαϊκάτεστ έχει δημιουργήσει προσδοκίες ότι θατροφοδοτήσουν εκ νέου με ρευστότητατην οικονομία.Τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι η πρώτηπροτεραιότητα των πιστωτικών ιδρυμάτωνθα είναι η αντιμετώπιση των «κόκκινων δα-νείων», ενώ τα νέα δάνεια θα συνεχίσουννα χορηγούνται με «σταγονόμετρο». Στις δηλώσεις του (στην Καθημερινή),μετά την ολοκλήρωση των ευρωπαϊκώνελέγχων, ο διοικητής της Τράπεζας τηςΕλλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, δεν είναικαθόλου τυχαίο ότι αφιέρωσε περισσό-τερα λόγια στη διαχείριση κινδύνων καιτην αντιμετώπιση των προβληματικών δα-νείων, παρά στη χορήγηση νέας ρευστό-τητας σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Μετά τα τεστ, οι τράπεζες θα αφοσιωθούνπρωτίστως στη διαχείριση του «προβλη-ματικού» ενεργητικού τους, που όπωςέδειξε και ο έλεγχος ποιότητας ενεργητι-κού από την ΕΚΤ είναι ακόμη χειρότεροαπό όσο κατέγραφαν οι ίδιες οι τράπεζεςστους ισολογισμούς τους. Το 2015, λένε τραπεζικά στελέχη, θα είναιέτος αφιερωμένο στην προσπάθεια εξυ-γίανσης των χαρτοφυλακίων, που επι-σπεύδεται και με πρωτοβουλίες τηςκυβέρνησης, όπως είναι το νέο θεσμικόπλαίσιο για ρυθμίσεις «κόκκινων» επιχει-ρηματικών δανείων, ακόμη και με μερικήδιαγραφή έως 50%. Το σημαντικότερο, ενόψει αυτής της προ-σπάθειας, είναι ότι οι τραπεζίτες στηνπραγματικότητα κινούνται σε πολύ θολότοπίο, σχετικά με τον βαθμό ανάκτησης

ΤΟ 2015, ΛΕΝΕ ΤΡΑΠΕ-ΖΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ, ΘΑΕΙΝΑΙ ΕΤΟΣ ΑΦΙΕΡΩ-ΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑ-ΘΕΙΑ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΤΩΝΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΩΝ

Page 54: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

54 Νοέμβριος 2014

Αμελητέες είναι οι κεφαλαιακές ανάγκεςπου προκύπτουν για τις ελληνικές τράπε-ζες από τα stress test. Πέρασαν τη δοκι-μασία Alpha Bank και Πειραιώς, ενώ οιανάγκες για την ΕΤΕ είναι μόλις 273εκατ. και για τη Eurobank 17,5 εκατ.,μετά τα πλάνα αναδιάρθρωσης.

ALPHA BANKΗ Alpha Bank είναι η μοναδική ελληνικήτράπεζα που ολοκλήρωσε με επιτυχίατην αξιολόγηση της ΕΚΤ και στις δύο πα-ραδοχές –στατικού και δυναμικού ισολο-γισμού– διατηρώντας την ίδια στιγμήισχυρό κεφαλαιακό πλεόνασμα από 1,3δισ. έως 3,1 δισ., τόσο στο βασικό όσοκαι στο δυσμενές σενάριο, υπερβαίνον-τας τα ελάχιστα όρια 5,5% και 8% τουΔείκτη Κεφαλαίων Κοινών Μετοχών τηςΚατηγορίας 1 (CET1), στο δυσμενές καιστο βασικό σενάριο. Η Alpha Bank διαθέτει το υψηλότερο κε-φαλαιακό πλεόνασμα μεταξύ των ελληνι-κών συστημικών τραπεζών. Με βάση δετα ευρήματα της αξιολόγησης, κατατάσ-σεται στο καλύτερο 20% του ευρωπαϊ-κού τραπεζικού συστήματος.Τα αποτελέσματα της Ασκήσεως δικαιώ-νουν την απόφαση της Alpha Bank ναπροχωρήσει σε αύξηση του μετοχικούτης κεφαλαίου το α’ τρίμηνο του 2014,προκειμένου να θωρακιστεί κεφαλαιακά

και να αποπληρώσει τις προνομιούχεςμετοχές του ελληνικού Δημοσίου, στοπλαίσιο της στρατηγικής της για τηνπλήρη αποκατάσταση του ιδιωτικού τηςχαρακτήρα.

ΠΕΙΡΑΙΩΣΜε άνεση πέρασε την άσκηση προσομοί-ωσης ακραίων καταστάσεων η Πειραιώς,χάρη στην αύξηση κεφαλαίου ύψους1,75 δισ. που διενήργησε την περασμένηΆνοιξη.Με βάση το στατικό μοντέλο αξιολόγη-σης του ισολογισμού της 31ης Δεκεμ-βρίου 2013, οι κεφαλαιακές ανάγκες τηςΠειραιώς διαμορφώθηκαν στα 659,99εκατ. Τυπικά, η τράπεζα πρέπει να υποβάλεισχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης, στοοποίο όμως απλά θα αναφέρει την επι-τυχή άντληση κεφαλαίων 1,75 δισ., απότα οποία και εξόφλησε τις προνομιούχεςμετοχές Δημοσίου ύψους 750 εκατ. Μετο 1 δισ. καθαρής κεφαλαιακής ενίσχυ-σης υπερκαλύπτει τις κεφαλαιακές ανάγ-κες της στατικής αξιολόγησης καιεμφανίζει κεφαλαιακό πλεόνασμα 340εκατομμυρίων. Επιπλέον, στα stress test η Πειραιώς εμ-φάνισε Κεφαλαιακό Δείκτη Core Tier 1στο 11,4% στο βασικό σενάριο και στο6,7% στο δυσμενές σενάριο.

ΕΘΝΙΚΗΣύμφωνα με το stress test της ΕΚΤ, ηΕθνική είχε κεφαλαιακές ανάγκες ύψους3,432 εκατ., με βάση τα στοιχεία στατέλη του 2013. Ήδη το 2014 συγκέν-τρωσε κεφάλαια 2,5 δισ., ενώ μετά τοπλάνο αναδιάρθρωσης που παρουσίασεοι ανάγκες περιορίζονται σε 273,28εκατ. Το ποσό αναμένεται να καλυφθείμέσω της διάθεσης μετοχών της Finans-bank. Η Εθνική με όρους 2013 εμφάνισε αρνη-τικό Core Tier 1 στο -0,42% και κεφαλαι-ακό έλλειμμα -3,432 δισ. Με την αύξησηκεφαλαίου του 2014 και τα πλάνα ανα-διάρθρωσης εμφάνισε 8,87% Core Tier 1,ωστόσο χρειάζεται να ενισχύσει τα κεφά-λαιά της κατά 273,28 εκατομμύρια.

ΕUROBANKΚεφαλαιακές ανάγκες μόλις 17,55 εκατ.ευρώ προκύπτουν για τη Eurobank σύμ-φωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ, ή Core Tier1 στο 5,45%, σε σχέση με το ελάχιστο5,5%. Η τράπεζα είχε κεφαλαιακό έλ-λειμμα 4,628 δισ. με βάση τα στοιχείαστο τέλος του 2013 και έχει σηκώσει2,86 δισ. από την αύξηση κεφαλαίου.Μετά τα πλάνα αναδιάρθρωσης που έχειπροωθήσει, το ποσό που καλείται νασυγκεντρώσει είναι μόλις 17,5 εκατομμύ-ρια. Χ

προβληματικών δανείων και συνεπώς δυ-σκολεύονται να υπολογίσουν τα κεφάλαιαπου τελικά θα χαθούν από αυτήν την πρω-τοφανή, σε παγκόσμιο επίπεδο, κρίση μηεξυπηρετούμενων δανείων.Πέρα από το πρόβλημα των μη εξυπηρε-τούμενων δανείων, οι τράπεζες υποχρεώ-νονται να είναι εξαιρετικά φειδωλές σενέες χορηγήσεις και αυτό γιατί:

1. Η κρίση έχει καταστήσει ιδιαίτερα συν-τηρητικές τις τράπεζες στη διαχείρισηκινδύνων, πολύ περισσότερο όταν κα-λούνται να κινηθούν στις συνθήκες μιαςοικονομίας που μόλις περνά στην ανά-πτυξη.

2. Η ζήτηση δανείων παραμένει υποτο-νική, καθώς μάλιστα τα επιτόκια των ελ-

ληνικών τραπεζών, ιδιαίτερα στα επιχει-ρηματικά δάνεια, είναι πολύ υψηλότερασε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώ-νης.

3. Οι τράπεζες, αν και θεωρητικά έχουνπλέον καλή κεφαλαιακή επάρκεια, δενδιαθέτουν ακόμη επαρκή ρευστότητα,αφού παραμένουν αποκλεισμένες απότη διατραπεζική αγορά, ενώ οι καταθέ-σεις αυξάνονται με πολύ αργούς ρυθ-μούς και το σύστημα υποστηρίζεταιτεχνητά με τη ρευστότητα από την ΕΚΤ.

ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑΤΗΣ ΕΚΤΗ ανάληψη της εποπτείας 120 συστημι-κών τραπεζών της ευρωζώνης από τηνΕΚΤ –μεταξύ των οποίων και οι 4 ελληνι-

κές– είναι πλέον γεγονός. Έτσι, δημιουρ-γούνται προϋποθέσεις εδραίωσης του κλί-ματος εμπιστοσύνης για τις ελληνικέςτράπεζες, στοιχείο που θα υποβοηθήσειτη μελλοντική προβολή τους ως επενδυτι-κές προτάσεις. Παράλληλα, απομακρύ-νονται τα σενάρια για νέες ΑΜΚ στο εγγύςμέλλον, με στόχο την άμεση ιδιωτικοποί-ησή τους, καθώς η έγκριση τέτοιων κινή-σεων θα γίνεται στη Φραγκφούρτη και όχιστην Αθήνα. Ο ελεγκτικός μηχανισμός της ΕΚΤ θαδραστηριοποιείται τόσο στην έδρα τηςτράπεζας στη Φρανκφούρτη όσο και απόκλιμάκιο που θα εγκατασταθεί στη χώραμας για τον σκοπό αυτό. Τα stress test θααποκτήσουν ετήσιο χαρακτήρα, ωστόσοδεν θα έχουν τις βαριές απαιτήσεις τωνπροηγούμενων.

Η «ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ» ΤΩΝ STRESS TEST

χρηματιστήριοΧ

Page 56: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

56 Νοέμβριος 2014

ΑΝΑΔΕΙΞΤΕ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑΧΡΗΜΑΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ

2014

Page 57: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 57

ο περιοδικό ΧΡΗΜΑ, για δωδέκατη συνεχή χρονιά,και μετά τη μεγάλη επιτυχία των προηγούμενων ετών,προχωρά στην απονομή των Επιχειρηματικών Βρα-βείων «ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης 2014», μεστόχο την προβολή των επιχειρήσεων που συμβάλ-

λουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη του χρηματιστηριακού θεσμού καιτης ελληνικής οικονομίας γενικότερα.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝΚριτήρια επιλογής και αξιολόγησης των επιχειρήσεων αποτελούν ηανάπτυξή τους, οι επενδύσεις, οι καινοτόμες δράσεις τους, ο διεθνο-ποιημένος προσανατολισμός τους, τα θετικά αποτελέσματα, η εναρ-μόνισή τους με την εταιρική διακυβέρνηση και την εταιρικήκοινωνική ευθύνη και η συμπεριφορά τους απέναντι στη χρηματι-στηριακή αγορά και στο επενδυτικό κοινό γενικότερα.

ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΠΟΥ ΒΑΘΜΟΛΟΓΕΙ ΚΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Στην τελική αξιολόγηση και επιλογή, για να εξασφαλιστεί η αντικει-μενικότητα των αποτελεσμάτων, θα συμμετέχει το ευρύ επενδυτικόκοινό.

ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ 1. Βραβείο καλύτερης εταιρείας - 20142. Βραβείο καλύτερης εταιρείας FTSE LARGE CAP3. Βραβείο καλύτερης εταιρείας Διεθνούς Αγοράς - 20144. Βραβείο καλύτερης εταιρείας μεσαίας-μικρής κεφαλαιοποίησης

- 20145. Βραβείο καλύτερης εταιρείας του Δημοσίου - 20146. Βραβείο καλύτερης τράπεζας - 20147. Βραβείο ανάκαμψης αποτελεσμάτων - 20148. Βραβείο υψηλών ρυθμών ανάπτυξης - 20149. Βραβείο διεθνοποίησης - 2014

10. Βραβείο υψηλών επενδύσεων - 201411. Βραβείο επιχειρηματικής καινοτομίας - 201412. Βραβείο επενδυτικών σχέσεων - 201413. Βραβείο εταιρικής διακυβέρνησης - 201414. Βραβείο εταιρικής κοινωνικής ευθύνης - 201415. Βραβείο καλύτερης εταιρείας εναλλακτικής αγοράς - 201416. Βραβείο καλύτερης χρηματιστηριακής - 201417. Βραβείο καλύτερης εταιρείας διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων

- 201418. Βραβείο καλύτερης ΑΕΕΑΠ - 201419. Βραβείο καλύτερης εταιρείας Asset & Wealth Management -

2014

Τ4

Page 58: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

58 Νοέμβριος 2014

Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικο-νομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μερι-δίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τουςεπενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφασηστις επενδύσεις κ.λπ.

Alpha BankCoca Cola HBCEurobankFolli FollieMLSOΛΘQuest HoldingsΓΕΚ ΤΕΡΝΑΔΕΗΕθνική ΤράπεζαΕυρωπαϊκή ΠίστηΚαρέλιας Μotor OilΜέτκα ΟΠΑΠΟΤΕΠλαίσιο ComputersΣαράντης ΤιτάνΤράπεζα Πειραιώς

Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικο-νομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μερι-δίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τουςεπενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφασηστις επενδύσεις κ.λπ.

Alpha BankCoca Cola HBCFolli Follie GrivaliaIντραλότJumboMarfin Investment GroupMυτιληναίοςΒιοχάλκοΓΕΚ TΕΡΝΑΔΕΗΕurobankΕθνική ΤράπεζαΕλλάκτωρΕλληνικά ΠετρέλαιαΕΥΔΑΠΕΧΑΕΜotor OilΜέτκαΟΛΠΟΠΑΠΟΤΕΤέρνα ΕνεργειακήΤιτάνΤράπεζα Πειραιώς

Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικο-νομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μερι-δίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τουςεπενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφασηστις επενδύσεις κ.λπ.

Creta FarmsEurodrip FG EuropeFolli-FollieFrigoglassIντραλότKleemannΕλβάλΕλλάκτωρΕλληνικά ΚαλώδιαΚαράτζηΚορρέςF.H.L. Η. Κυριακίδης Μάρμαρα Μαθιός ΠυρίμαχαΜέτκαΠλαστικά ΘράκηςΠλαστικά ΚρήτηςΣαράντηςΣιδενόρΣωληνουργεία ΚορίνθουΧαλκόρ

Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικο-νομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μερι-δίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τουςεπενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφασηστις επενδύσεις κ.λπ.

F.H.L. Η. Κυριακίδης Μάρμαρα Flexopack MevacoProfile Space Hellas ΒιοκαρπέτΔρομέαςΕιδησεοφωνική Ελλάς ΕκτέρΕΛΒΕΕλγέκαΕΛΤΟΝΙντεάλΚαραμολέγκος Καράτζη Κρι ΚριΠαπουτσάνης Πλαίσιο Πλαστικά Κρήτης Στέλιος Κανάκης

1. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ – 2014

2. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ FTSE LARGE CAP – 2014

3. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣΑΓΟΡΑΣ – 2014

4. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ MID &SMALL CAP – 2014

Page 59: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 59

Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικο-νομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μερι-δίων αγοράς, η ευελιξία της εταιρείας στις αλλαγές του εξωτερικούπεριβάλλοντος, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τουςεπενδυτές, ο βαθμός εξυπηρέτησης των πελατών κ.λπ.

ΔΕΗΕλληνική Βιομηχανία ΖάχαρηςΕΥΑΘΕΥΔΑΠΟΛΘΟΛΠ

Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικο-νομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μερι-δίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τουςεπενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφασηστις επενδύσεις κ.λπ.

Alpha BankEurobankΓενική ΤράπεζαΕθνική ΤράπεζαΤράπεζα ΑττικήςΤράπεζα Πειραιώς

Αξιολογείται η εταιρεία που φαίνεται ότι θα καταφέρει το 2014 ναανακάμψει σε μεγάλο βαθμό, διακόπτοντας ζημιές ή την πτωτικήπορεία του παρελθόντος ή τέλος, παρουσιάζει μεγάλη βελτίωση επι-δόσεων.

Alpha TrustCreta FarmsEntersoftEurobankEurobrokersEuroxxGrivaliaInfo QuestKαραμολέγκοςMLSMέτκαProfileΕΥΑΘΕυρωπαϊκή ΠίστηΕΧΑΕΙατρικό ΑθηνώνΚορρέςΜύλοι ΛούληΜυτιληναίοςΠετρόπουλοςΠλαστικά ΚρήτηςΣαράντηςΤιτάνΤράπεζα Αττικής

Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την επίτευξη υψη-λών ρυθμών ανάπτυξης, που εκτιμάται ότι είναι διατηρήσιμοι καιστο μέλλον.

ΕΧΑΕAegeanAlpha TrustCentricEuromedicaGrivaliaIντραλότJumboMermerenMLSPerformanceTράπεζα ΑττικήςΆβαξΓΕΚ ΤΕΡΝΑΚορρέςF.H.L. Η. Κυριακίδης Μάρμαρα ΜέτκαΟΠΑΠΠαπουτσάνηςΤράπεζα Πειραιώς

Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την επέκταση τωνδραστηριοτήτων της κατά το 2014 στο εξωτερικό, είτε μέσω εξα-γωγών είτε μέσω παραγωγικής επέκτασης.

Creta FarmsEurodripInform ΛύκοςIντραλότJumboKleemannMLS ΠληροφορικήMotor OilNexansProfileΆβαξΕλλάκτωρΕλληνικά ΚαλώδιαΚρι ΚριΜαθιός ΠυρίμαχαΜέτκαΜυτιληναίοςΣαράντηςΤιτάνΧαλκόρ

6. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ – 2014

9. ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ – 2014

5. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟΥΔΗΜΟΣΙΟΥ – 2014

8. ΒΡΑΒΕΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΡΥΘΜΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ –2014

7. ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ– 2014

Page 60: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

60 Νοέμβριος 2014

Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την υλοποίηση φι-λόδοξων επενδυτικών προγραμμάτων, ικανών να ενισχύσουν τη μα-κροπρόθεσμη παρουσία της στην αγορά.

AegeanAutohellasFlexopackForthnetFrigoglassHellas OnlineJumboMLSMotor OilΒιοχάλκοΕλληνικά ΠετρέλαιαΕΛΤΟΝΙασώΚαρέλιαςΜέτκαΜυτιληναίοςΠλαστικά ΘράκηςΠλαστικά ΚρήτηςΣαράντηςΤέρνα Ενεργειακή

Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την εφαρμογή προ-ηγμένων τεχνολογιών και καινοτομιών, τόσο στη διαδικασία παρα-γωγής όσο και στην προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών.

Alpha TrustCreta FarmsEntersoftEpsilon NetFourlisInform ΛύκοςΙντραλότKleemannMediterraMLS OptronicsOTEProfileΔρομέαςΕυρωσύμβουλοιΙντρακόμΚορρέςΟΠΑΠΠλαίσιο Υγεία

Αξιολογείται η στάση της εταιρείας απέναντι στο επενδυτικό κοινό(ποιότητα και επάρκεια παρεχόμενων πληροφοριών, ικανοποιητικήιστοσελίδα, προθυμία εξυπηρέτησης μετόχων, στάση των βασικώνμετόχων και της διοίκησης απέναντι στη μετοχή και τους μικρομε-τόχους κ.λπ.).

Alpha BankEurobankForthnetFourlis ΣυμμετοχώνFrigoglassΙντραλότJumboMotor OilTιτάνΔΕΗΕθνική ΤράπεζαΕλληνικά ΠετρέλαιαΜυτιληναίοςΟΠΑΠΟΤΕΤράπεζα Πειραιώς

Αξιολογείται η τυπική προσαρμογή των εταιρειών στο θεσμικόπλαίσιο περί Εταιρικής Διακυβέρνησης, αλλά και η πρόθεση τωνεταιρειών για την ουσιαστική Εταιρική Διακυβέρνηση, σε ανταπό-κριση των αυξημένων απαιτήσεων του ανταγωνισμού και των κε-φαλαιαγορών.

Alpha BankFourlis ΣυμμετοχώνΙντραλότMotor OilS&B Βιομηχανικά ΟρυκτάΕθνική ΤράπεζαΕλληνικά ΠετρέλαιαΜυτιληναίοςΠετρόπουλοςΤιτάνΤράπεζα ΑττικήςΤράπεζα Πειραιώς

10. ΒΡΑΒΕΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ – 2014 12. ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ – 2014

11. ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ – 2014

13. ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ –2014

Page 62: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

62 Νοέμβριος 2014

Αξιολογείται η έμφαση των εταιρειών στον γενικότερο κοινωνικότους ρόλο (εργαζόμενοι, καινοτομία, προστασία περιβάλλοντος, ενί-σχυση τοπικών κοινωνιών, χορηγικό έργο, αθλητισμός, κοινωνικήμέριμνα, πολιτισμός κ.λπ.).

Alpha BankEurobankFrigoglassMotor OilTιτάνΒιοχάλκοΔΕΗΕθνική ΤράπεζαΕλληνικά ΠετρέλαιαΙασώΙατρικό ΑθηνώνΚορρέςΜύλοι ΛούληΜυτιληναίοςΟΠΑΠΟΤΕΤράπεζα ΠειραιώςΥγεία

Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικο-νομικών επιδόσεων, οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, η καινοτο-μία, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η έμφαση στις επενδύσεις, ηδιεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και ησχέση με τους επενδυτές, η σταθερότητά τους κ.λπ.

Alpha TrustDiversaDopplerEntersoftEnvitecEpsilon NetEuroxx ΧρηματιστηριακήFoodlinkMediterraOptronicsPerformance TechnologiesVidavoΚρητών Άρτος

Αξιολογούνται στοιχεία όπως η φιλοσοφία και η υποδομή λειτουρ-γίας της εταιρείας, η ενημέρωση και η εξυπηρέτηση των πελατών,η σωστή διεκπεραίωση των εντολών αγοράς και πώλησης, η πα-ροχή επιπρόσθετων υπηρεσιών εκτός της διεκπεραίωσης πράξεων, όπως φύλαξη τίτλων, αναλύσεις και ενημερωτικά φυλλάδια, τοεπίπεδο συνεργασίας και επικοινωνίας με τους επενδυτές.

Alpha FinanceAXIA Ventures Group Bank of America Merrill LynchCitigroup Global Market Credit Suisse SecurityDeutsche BankEurobank EquitiesEuroxxEπενδυτική Τράπεζα Ελλάδας Merit ΧρηματιστηριακήNBG Securities Société GénéraleSolidus SecuritiesΑ. Σαρρής Χρηματιστηριακή ΒΕΤΑ ΧρηματιστηριακήΔυναμική Χρηματιστηριακή Λέων Δεπόλας ΧρηματιστηριακήΠαντελάκης Χρηματιστηριακή Τράπεζα Πειραιώς

Αξιολογούνται στοιχεία όπως η καλύτερη ενημέρωση των πελατών,οι αποδόσεις σε σχέση με τους δείκτες αναφοράς, η ποικιλία τωνπροσφερόμενων προϊόντων, η ποιότητα και η σταθερότητα οργά-νωσης της ΑΕΔΑΚ, η πορεία της αξίας του χαρτοφυλακίου διαχεί-ρισης, οι τακτικές διαφοροποίησης κινδύνου.

Allianz AEΔAKAlpha Asset Management ΑΕΔΑΚAlpha Trust ΑΕΔΑΚAmundi Ελλάς ΑΕΔΑΚAttica Wealth Management ΑΕΔΑΚCPB Asset Management ΑΕΔΑΚEurobank Asset Management ΑΕΔΑΚING ΑΕΔΑΚMetlife ΑΕΔΑΚProbank ΑΕΔΑΚTriton Asset Management ΑΕΔΑΚΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών ΟργανισμώνΕθνική Asset Management AEΔAKΕυρωπαϊκή Πίστη Asset Management ΑΕΔΑΚΕυρωπαϊκή Πίστη ΑΕΓΑΙnternational ΑΕΔΑΚΠειραιώς Asset Management ΑΕΔΑΚΤ.Τ. ΕΛΤΑ ΑΕΔΑΚ

17. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΑΕΔΑΚ – 2014

14. ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣΕΥΘΥΝΗΣ – 2014

15. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ – 2014

16. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ – 2014

Page 63: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

Αξιολογούνται στοιχεία όπως η ποιότητα του χαρτοφυλακίου ακι-νήτων, οι αποδόσεις των ακινήτων, το ύψος του μερίσματος, το πο-σοστό των μισθωμάτων, η καθαρή αξία του ενεργητικού προφόρων, το ύψος και η ποιότητα των συμμετοχών, η επενδυτικήστρατηγική και η στρατηγική συνεργασιών.

GrivaliaIntercontinental International REIC-ICITrastorΕθνική Πανγαία

Αξιολογούνται στοιχεία όπως η ποιότητα των συμβουλευτικών υπη-ρεσιών, η ποικιλία επενδυτικών επιλογών, οι αποδόσεις χαρτοφυ-λακίου, η ευελιξία των προσφερόμενων προϊόντων, η διαχείρισηρίσκου, οι πιστοποιήσεις λειτουργίας και το στελεχιακό δυναμικό.

Alpha Asset ManagementAlpha Trust Amundi EλλάςAttica Wealth ManagementCPB Asset ManagementCredit Suisse (Luxembourg) S.A. Greece BranchEpic AEΠEYEurobank Asset ManagementEurocorp AEΠEYHSBC Retail Banking and Wealth Management (RBWM)Iolcus Investments ΑΕΠΕΥNew Mellon Asset and Wealth Management Triton Asset ManagementΕΔΕΚΤ Asset Management ConsultingΕθνική Asset ManagementΠειραιώς Αsset Management

18. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΑΕΕΑΠ – 201419. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ASSET

AND WEALTH MANAGEMENT (AEΔAK,ΑΕΔΑΚ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΣΚΟΠΟΥ, ΑΕΠΕΥ)

Page 64: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

64 Νοέμβριος 2014

Η χώρα μας μπορεί να συγκεντρώσειμέσα στην προσεχή πενταετία γύρωστους 100.000 ασθενείς, με τοοικονομικό όφελος να ανέρχεται στα 400 εκατ. ευρώ, ενώ σε ορίζονταδεκαετίας τα οικονομικά έσοδα πουμπορεί να αντλήσει η Ελλάδα μόνο από τον ιατρικό τουρισμό θα ξεπεράσουν το ποσό των 2 δισ. ευρώ.

Page 65: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 65

ε ημερίδα με θέμα «Ο ιατρικός τουρισμός στηνπράξη», που πραγματοποιήθηκε από το ΥπουργείοΥγείας, το Υπουργείο Τουρισμού και το Ξενοδοχει-ακό Επιμελητήριο Ελλάδος, παρουσιάστηκαν οιπροϋποθέσεις της δημιουργίας του θεσμικού πλαι-σίου για την ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού στηνΕλλάδα.

Η χώρα μας μπορεί να συγκεντρώσει μέσα στην προσεχή πενταετίαγύρω στους 100.000 ασθενείς, με το οικονομικό όφελος να ανέρχεταιστα 400 εκατ. ευρώ, ενώ σε ορίζοντα δεκαετίας τα οικονομικά έσοδαπου μπορεί να αντλήσει η Ελλάδα μόνο από τον ιατρικό τουρισμό θαξεπεράσουν το ποσό των 2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τους αρμόδιους φορείς, η Ελλάδα διαθέτει ένα ολοκλη-ρωμένο τουριστικό προϊόν και οι πρώτοι που θα έρθουν θα είναι αυτοίπου ήδη γνωρίζουν την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό. Οι υπη-ρεσίες όπως που θα διατεθούν θα πρέπει να διέπονται από υψηλήεξειδίκευση, ποιότητα και ορθές ιατρικές συμβουλές και κυρίως θαπρέπει να είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους. Στα πλεονεκτήματα της χώρας περιλαμβάνονται οι έλληνες γιατροί,που θεωρούνται υψηλού επιπέδου στο εξωτερικό, το γεγονός ότι ηΕλλάδα θεωρείται κορυφαίος τουριστικός προορισμός και η προ-σπάθεια να συνδυαστούν αυτοί οι δύο παράγοντες με καλή τουριστικήυποδομή και καλές τιμές. Επειδή όμως ο τομέας της υγείας είναι έναςευαίσθητος και απαιτητικός τομέας, απαιτείται διεθνής πιστοποίησηγια όποιον ασχοληθεί με τον ιατρικό τουρισμό.Από την πλευρά του ξενοδοχειακού εξοπλισμού και της υποδομής,το τρίπτυχο «διαφοροποίηση-εμπλουτισμός του προσφερόμενουτουριστικού προϊόντος-ανάδειξη ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων»δημιούργησε τις προϋποθέσεις ώστε να ξεκινήσει πριν από δύο χρό-

νια η προσπάθεια θεσμικής πλαισίωσης και ανάδειξης του τουρισμούυγείας. Είναι γνωστή η μελέτη που έχει αναλάβει ο καθηγητής Γιάννης Τούν-τας. Ο κ. Τούντας χαρτογράφησε όλες τις μονάδες υγείας ανά νομό καιπόλεις, διαμόρφωσε εγχειρίδιο παρόχων, κανόνες δεοντολογίας καιηθικής ιατρικής πρακτικής, αρχές στρατηγικής προώθησης και τηδημιουργία δύο θεσμικών οργάνων για να προχωρήσει το εγχείρημα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι γιατροί και οι επικεφαλής της ομάδας εργασίαςγια τον ιατρικό τουρισμό, αφού πρώτα εξήραν το υψηλό επίπεδο τωνελλήνων γιατρών, στη συνέχεια τόνισαν τη σπουδαία ευκαιρία πουπαρουσιάζεται για τη χώρα μέσα από την ανάπτυξη του ιατρικού του-ρισμού. Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά από εκπροσώπους τόσο του ιδιωτι-κού όσο και του δημόσιου τομέα υγείας, η Ελλάδα αναμφίβολα πρέ-πει να θέσει στο πλαίσιο της προσπάθειάς της για ανάκαμψη,ειδικότερα στις σημερινές συνθήκες οικονομικής κρίσης, αναπτυξια-κούς στρατηγικούς στόχους και να διδαχθεί από πρακτικές άλλωνχωρών. Ένας τέτοιος στόχος είναι να καταστεί ανταγωνιστικός ιατρικός προ-ορισμός για ταξιδιώτες υγείας. Έχοντας στη διάθεσή της η χώρα μαςτο υπέροχο μεσογειακό περιβάλλον, τον φυσικό πλούτο, το ήπιοκλίμα, την παραδοσιακή υγιεινή κουζίνα, την ιστορική και πολιτι-στική κληρονομιά και κυρίως το παγκοσμίως αναγνωρισμένο ιατρικόκαι νοσηλευτικό προσωπικό, μπορεί πραγματικά να σταθεί ανταγω-νιστικά και να καταξιωθεί στον χώρο αυτό. Η ιδιωτική πρωτοβουλία έχει ήδη κάνει σοβαρά βήματα σε μεγάλεςπόλεις της χώρας μας, όπως στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Κρήτηκαι τη Ρόδο, με αξιόλογα ιατρικά κέντρα, που παρέχουν υψηλού επι-πέδου ιατρική φροντίδα στους ιατρικούς επισκέπτες.

Σ

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΗΠΙΟ ΚΛΙΜΑ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ

ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

~αφιέρωμαΧ

Page 66: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

66 Νοέμβριος 2014

Θα ήθελα καταρχάς να σας ευχαριστήσω θερμάγια την πρόσκλησή σας να συμμετάσχω στηνέρευνα του περιοδικού σας για τον ιατρικό

τουρισμό και να μου δώσετε την ευκαιρία να εκφράσωτις απόψεις μου ως εκπροσώπου του κλάδου τωνιδιωτικών κλινικών. Ταυτόχρονα, νιώθω την ανάγκηνα σας ευχαριστήσω για το ενδιαφέρον σας για την ανά-πτυξη του ιατρικού τουρισμού στη χώρα μας. Αρκεί τοενδιαφέρον αυτό να μετουσιωθεί άμεσα σε πράξεις, σεδράσεις, οι οποίες θα μας βοηθήσουν και δεν θα θέ-τουν εμπόδια. Άλλωστε, στα πλαίσια της άσκησης μιαςφιλελεύθερης πολιτικής, το κράτος θα πρέπει απλά ναθέτει κάποια ευρέα πλαίσια λειτουργίας και να αφήνειτην αγορά να αυτορρυθμίσει τους κανόνες λειτουργίαςπου θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη. Το ενδιαφέρον μας για την ανάπτυξη του ιατρικού του-ρισμού αναπτύχθηκε λόγω της υποχρηματοδότησηςτου ΕΟΠΥΥ και του συστήματος υγείας γενικότερα,που μας οδήγησαν στην αναζήτηση νέων πηγών άντ-λησης ασθενών-πελατών. Γνωρίζαμε, είχαμε ακούσει, για μια μορφήτουρισμού διαφορετική, που σχετιζόταν με την Ιατρική, αλλά δεν μαςείχε κεντρίσει ποτέ έως σήμερα το ενδιαφέρον. Η αυξημένη πληρό-τητα των κλινικών μας, η συνέπεια στις πληρωμές –ιδιαίτερα από τονβασικό μας συνεργάτη που ήταν το ΙΚΑ– μας είχε καθησυχάσει. Καιξαφνικά ανακαλύψαμε ό,τι είχαν ανακαλύψει πολλά ευρωπαϊκάκράτη αλλά και δεκάδες άλλες χώρες εδώ και τουλάχιστον μία δε-καετία. Όμως, για να μην πω ότι είναι αργά, θα πω ότι είμαστε οριακάμε τον χρόνο. Πρέπει να τρέξουμε. Φυσικά και θα κάνουμε λάθη στηνπροσπάθεια αυτή. Αλλά λάθη γίνονται μόνο όταν υπάρχει δράση. Καιεγώ είμαι υπέρμαχος της δράσης. Γι’ αυτό, αφού προσπάθησα να κεντρίσω το ενδιαφέρον τουλάχιστονάλλων 20-30 συναδέλφων, ώστε να υπάρχει εθνική παρουσία, δυ-στυχώς διαπίστωσα ότι η μιζέρια της καθημερινότητας και των προ-βλημάτων που αντιμετωπίζουμε παρέσυρε τους συναδέλφους μου σεαδράνεια. Έτσι έμεινα μοναχός σε μια προσπάθεια, εδώ και ενάμισηχρόνο, με μετρημένους στα δάκτυλα καλούς συναδέλφους, συμμετέ-χοντας σε 18 εκθέσεις, συναντήσεις B2B, B2C, αλλά και workshopsσε 8 κράτη, συναντώντας εμίρηδες, σεΐχηδες, υπουργούς Υγείας, τουςδιπλωμάτες μας αλλά και δεκάδες ξένους συναδέλφους μου. Πάνταήμουν άνθρωπος του ρίσκου. Αυτό αποφάσισα να κάνω και τώρα,παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία και παρότι το κόστος τηςπροσπάθειας αυτής οικονομικά είναι πολύ υψηλό. Γι’ αυτό οι προτά-σεις μου είναι προτάσεις που βγήκαν από μια ζωντανή μελέτη. Και τοτονίζω αυτό. Βέβαια υπάρχουν και άλλες δύο μελέτες, μια του Ξ.Ε.Ε.και μία του Ι.Κ.Π.Ι. Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρι-

κής για λογαριασμό του συνδέσμου μας, από τηνομάδα του φίλου καθηγητή κ. Τούντα. Κάθε κράτος έχει άλλες απαιτήσεις, άλλες ανάγκες,άλλη φιλοσοφία, άλλους λόγους αναζήτησης θερα-πείας αλλά και διάγνωσης στο εξωτερικό. Μια κατη-γορία ασθενών αναζητά συνήθως τη διάγνωση και τημετέπειτα θεραπεία που απαιτείται, άλλη κατηγορίαασθενών ψάχνει αποκλειστικά για χειρουργική επέμ-βαση στο εξωτερικό: 150.000 Κοσοβάροι κατευθύ-νονται για υπηρεσίες υγείας στη γείτονα Τουρκία, τοεργατικό δυναμικό της Σαουδικής Αραβίας και τουΚουβέιτ πηγαίνει στη Γερμανία και εκατοντάδες χιλιά-δες Ρώσοι στη Γερμανία, την Τουρκία και το Ισραήλ. Σεεμάς έρχονται για τον ήλιο, τη θάλασσα, τον αρχαίο πο-λιτισμό μας.Ας δούμε τους τομείς στους οποίους διακρίνονται οιυπηρεσίες του ιατρικού τουρισμού. Διακρίνονται:

∼στις προγραμματισμένες επεμβάσεις και θεραπείες

∼στις διαγνωστικές εξετάσεις∼

στην αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας των τουριστών πουεπισκέπτονται τη χώρα μας∼

στον γηριατρικό τουρισμό∼

στον οδοντιατρικό τουρισμό∼

στον τουρισμό αποκατάστασης∼

στις υπηρεσίες υγείας για ψυχιατρικά νοσήματα (δες Ισπανία).

Τι ζητάμε από την Πολιτεία1. Την άμεση σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Ιατρικού Τουρισμού,

ως ΝΠΔΔ, με επταμελή σύνθεση, 2 μέλη από ΞΕΕ, 2 μέλη από τιςιδιωτικές κλινικές, 1 μέλος από τα κέντρα αποκατάστασης και 2μέλη από αεροπορικές εταιρείες.Έργο του συμβουλίου θα είναι:∼

η οριοθέτηση των χωρών-στόχων∼

η χαρτογράφηση των ιδιαίτερων αναγκών κάθε χώρας∼

η οργάνωση κοινής εθνικής συμμετοχής στις εκθέσεις B2B καιΒ2C σε όλα τα κράτη-στόχο∼

η δημιουργία και η προσφορά ολοκληρωμένων ιατρικών και του-ριστικών πακέτων∼

η δημιουργία μητρώου αδειοδοτημένων από την Πολιτεία παρό-χων, των παρόχων υγείας που διαθέτουν άδεια και βεβαίωσηκαλής λειτουργίας∼

η δημιουργία μητρώου αδειοδοτημένων από την Πολιτεία παρό-χων τουριστικών υπηρεσιών∼

η διοργάνωση επιδοτούμενων επιχειρηματικών αποστολών

ΕΜΠΛΟΥΤΙΖΟΝΤΑΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ«O ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ»

ΓΡΗΓΟΡΗΣΣΑΡΑΦΙΑΝΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

ΙΔΙΩΤΙΚΩΝΚΛΙΝΙΚΩΝ

Χ άρθρο

Page 67: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 67

2. Τη δημιουργία ειδικών προγραμμάτων ΕΣΠΑ για τον ιατρικό του-ρισμό που θα χρηματοδοτούν:∼

την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού∼

τη χρηματοδότηση της δημιουργίας υποκαταστημάτων πολυϊα-τρείων των κλινικών στα νησιά∼

τη συμμετοχή στις εκθέσεις∼

τη δημιουργία πολύγλωσσων εντύπων και ιστοσελίδων∼

την εκμάθηση ξένων γλωσσών του προσωπικού3. Τη συμμετοχή μας ως κλάδου ή μεμονωμένα στα περίπτερα του

ΕΟΤ στις διεθνείς εκθέσεις και τη διανομή έντυπου υλικού που θααφορά τον ιατρικό τουρισμό ως προϊόν της χώρας μας.

4. Να επιτραπεί στις λειτουργούσες κλινικές να ιδρύουν σε νησιά πο-λυϊατρεία με αίθουσα μικροεπεμβάσεων, χωρίς γραφειοκρατία, γιατην άμεση αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών και σε περί-πτωση σοβαρών προβλημάτων τη μεταφορά τους στις κεντρικέςεγκαταστάσεις των κλινικών.

5. Την απαλλαγή από τον ΦΠΑ ή τη μετάπτωσή του στο 6% για τουςαλλοδαπούς ασθενείς.

6. Την αντιμετώπιση των προβλημάτων έκδοσης Visa Schengen σετρίτες χώρες, πιθανώς με επαναφορά του καθεστώτος της έκδοσηςειδικής Visa για ιατρικούς λόγους.

Πού πρέπει να στοχεύσουμε:∼

Σε χώρες με χαμηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας∼

Σε χώρες με ανεπτυγμένο κατά κεφαλήν εισόδημα, σε πλούσιεςχώρες, χωρίς οικονομικά προβλήματα∼

Σε χώρες με χαμηλό επίπεδο ιατρικού δυναμικού∼

Σε χώρες με υψηλό δείκτη αποτυχημένων επεμβάσεων, που οιασθενείς αναζητούν μια δεύτερη επιτυχημένη επέμβαση∼

Σε χώρες με αυξημένα ποσοστά ογκολογικών ασθενών∼

Σε χώρες που ενδιαφέρονται για επιτόπου εκπαίδευση γιατρών καινοσηλευτών ή πρακτική άσκηση αυτών σε ευρωπαϊκή χώρα όπωςη Ελλάδα∼

Σε χώρες με τραυματίες πολέμου και ταραχών∼

Σε ασθενείς από χώρες με θρησκευτικές ιδιαιτερότητες, όπως γιαεξωσωματική γονιμοποίηση∼

Σε χώρες με μεγάλο χρόνο αναμονής, όπως συμβαίνει σε πολλές ευ-ρωπαϊκές χώρες∼

Σε χώρες που, λόγω διατροφικών συνθηκών ή γενετικών δεδομέ-νων, οι λαοί ρέπουν σε συγκεκριμένες επεμβάσεις που έχουν χα-μηλά ποσοστά επιτυχίας στη χώρα τους και μιλώ για περιστατικάτόσο γενικής χειρουργικής όσο και αισθητικής-πλαστικής χει-ρουργικής και∼

Σε χώρες με κρατικές εταιρείες που στέλνουν τους χιλιάδες εργα-ζομένους τους σε ευρωπαϊκές χώρες για οποιοδήποτε πρόβλημαυγείας.

Τι αναζητά ο ασθενής:∼

Ποιότητα∼

Ασφάλεια∼

Εξυπηρέτηση∼

Αποτέλεσμα στο πρόβλημα∼

Τιμές λογικές∼

Σεβασμό∼

Ενημέρωση, επικοινωνία, διαχείριση πληροφορίας (σε ασθενείςκαι συγγενείς) στη δική τους γλώσσα∼

Προσωπικό πολύγλωσσο

∼Σεβασμό αλλά και πρόβλεψη για διατροφικές συνήθειες και θρη-σκευτικούς περιορισμούς∼

Συνοδευτικό πακέτο δραστηριοτήτων για συνοδά μέλη∼

Τραπεζικές και τεχνολογικές διευκολύνσεις

Διαθέτουμε ιδιωτικές κλινικές, θεραπευτήρια με ποιοτικές προδια-γραφές και μπορούμε να προσφέρουμε ασφαλείς υπηρεσίες υγείας. Τοιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό μας είναι εφάμιλλο ευρωπαϊκώνχωρών. Ο καθένας μας διαθέτει την εξειδίκευσή του σε κάποιους το-μείς και στοχεύει σε συγκεκριμένο target ασθενών. Ίσως η εξειδίκευσησε μια ειδικότητα ή η λειτουργία τουλάχιστον 5-6 ειδικοτήτων και Μο-νάδων Εντατικής Θεραπείας θα μπορούσαν να συζητηθούν ως προ-ϋποθέσεις. Αλλά ποτέ δεν κατάλαβα γιατί οι προδιαγραφές γιαασθενείς τρίτων χωρών θα πρέπει να είναι αυξημένες σε σχέση με αυτέςγια νοσηλεία είτε ελλήνων είτε ευρωπαίων ασθενών.Μειονεκτούμε στο λειτουργικό μας κόστος, γεγονός που έχει αντανά-κλαση στη διαμόρφωση των τιμών των ιατρικών μας πακέτων. Γι’αυτό προηγουμένως ανέφερα για απαλλαγή από ΦΠΑ αλλά και κοινάπακέτα με τα ξενοδοχεία και τις αεροπορικές εταιρείες για να μπορέ-σουμε να μπούμε στον ανταγωνισμό αυτής της μορφής τουρισμού.Τελειώνοντας, θέλω να αναφερθώ στη συμβολή του Υπουργείου Οι-κονομικών της γείτονος Τουρκίας, προκειμένου να ενισχύσει το προ-ϊόν του ιατρικού τουρισμού και να καταστεί η Τουρκία ο τρίτοςπροορισμός διεθνώς, μετά την Αμερική, τη Γερμανία και πριν από τηνΤαϋλάνδη και την Ινδία:

∼Χρηματοδοτεί σε επίπεδα από 50 έως 70% τη συμμετοχή σε όλεςτις διεθνείς εκθέσεις. Κάθε Νοέμβριο γίνεται ο προγραμματισμόςγια όλη την επόμενη χρονιά.∼

Χρηματοδοτεί την πιστοποίηση με το αμερικανικό JCI κατά 50%.∼

Όλοι οι ασθενείς ιατρικού τουρισμού για νοσηλείες πάνω από1.000 USD επιχορηγούνται για τα αεροπορικά τους εισιτήρια απότην Turkish Airlines κατά 15% στην οικονομική θέση και κατά 25%στην Business Class, δικαιούνται 10 κιλά επιπλέον και μπορούν νααλλάξουν πτήσεις χωρίς επιπλέον χρέωση.∼

Χρηματοδοτούν τη διαφήμιση στο Google και κάθε διαφημιστικήπροβολή.∼

Χρηματοδότησαν τη συμμετοχή, μόνο τα τελευταία 7 χρόνια, σε350 events και workshops σε 94 χώρες.∼

Οργανώνουν κάθε χρόνο 35-40 τοπικά events και προσκαλούν γιαεπίσκεψη στην Τουρκία facilitators, doctors και media members.∼

Στόχος τους είναι το 2015 να αποφέρει στην οικονομία τους 500εκατ. δολ. και 1 τρισ. το 2020.

Εμείς μπορούμε, έχουμε τις δυνατότητες, θέλουμε τη βοήθεια και όχιτις τρικλοποδιές της Πολιτείας. Έχουμε έναν καταπληκτικό προορι-σμό με παγκόσμια αναγνωρισιμότητα, μας λείπει η οργάνωση. Έχουμεαργήσει. Όμως, μπορούμε και πρέπει να τα καταφέρουμε. Ας μη χρο-νοτριβούμε με ατέρμονες συζητήσεις. Ο χρόνος μάς προσπέρασε. Χ

ΕΧΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ΠΡΟ-ΟΡΙΣΜΟ, ΜΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙ-ΣΙΜΟΤΗΤΑ, ΜΑΣ ΛΕΙΠΕΙ Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Page 68: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

68 Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ_Κυρία Κατσάπη, ποιες είναι οιπρόσφατες εξελίξεις στον τομέα του ια-τρικού τουρισμού στην Ελλάδα;

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΑΤΣΑΠΗ_Το ζήτημα τηςανάπτυξης του ιατρικού τουρισμούυπήρξε τα τελευταία χρόνια ένα πολυσυ-ζητημένο θέμα, το οποίο παρότι «χρησι-μοποιήθηκε» ως πανάκεια απέναντι στηνκρίση χρηματοδότησης που αντιμετωπί-ζουν οι υπηρεσίες υγείας, στην πραγματι-

κότητα αποτελεί έναν εξειδικευμένο καιαναδυόμενο τομέα, στον χάρτη του οποίουη χώρα μας μπορεί να τοποθετηθεί μεαξιώσεις, υπό την προϋπόθεση της ύπαρ-ξης ενός συγκεκριμένου σχεδίου, το οποίοθα πρέπει να τηρηθεί με ευρεία συναίνεσηκαι επαγγελματισμό. Στο πλαίσιο των θετικών εξελίξεων εντάσ-σεται η στροφή του ιδιωτικού τομέαυγείας στην αναγνώριση ποιότητας τωνυπηρεσιών με διεθνείς πιστοποιήσεις.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΑΤΣΑΠΗΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ TEMOS INTERNATIONAL

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΗΣ TEMOS HELLAS ΚΑΙ ΤΗΣ TEMOS AEGEAN

Καταλυτική για τις εξελίξεις στονιατρικό τουρισμό είναι ηδημιουργία του ΕλληνικούΣυμβουλίου Ιατρικού Τουρισμού-ELITOUR, με τη συμμετοχήκορυφαίων εταιρειών από τουςκλάδους της υγείας, τουτουρισμού και του βασικούαερομεταφορέα της χώρας, τηναρωγή σημαντικώνεπαγγελματικών ενώσεων τουκλάδου, με απώτερο στόχο τηδιαμόρφωση της ειδικής αυτήςαγοράς. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ηELITOUR είναι ήδη μέλος τουGlobal Healthcare Travel Council,στο οποίο συμμετέχουν πλέον των54 αντίστοιχων ΕθνικώνΣυμβουλίων από όλο τον κόσμο.

Η ΕΛΛΑΔΑΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΘΙΕΡΩΘΕΙ

ΩΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Χ συνέντευξη

ΣΗΜΕΡΑ, ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΟΥΜΕ ΜΕ ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΚΑΙ ΟΤΙ ΧΤΙΖΕΤΑΙ ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Page 69: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 69

Δεν είναι τυχαίο ότι πάνω από 20 μονάδεςυγείας πιστοποιήθηκαν από τον ΔιεθνήΟργανισμό Temos στην τελευταία τριετία.Ταυτόχρονα, η σύναψη συνεργασιών με-ταξύ ιατρικού και τουριστικού κλάδου καιοι ενέργειες προβολής σε εκθέσεις τουεξωτερικού υπήρξαν ένα πεδίο στο οποίοδοκιμάστηκαν επιτυχώς οι πάροχοι. Σή-μερα, μπορούμε να πούμε με βεβαιότηταότι υπάρχει ιατρικός τουρισμός στην Ελ-λάδα και ότι χτίζεται σταδιακά ένα νέο κε-φάλαιο επιχειρηματικής προοπτικής καιανάπτυξης. Εξαιρετικά σημαντική και καταλυτική γιατις εξελίξεις είναι η δημιουργία του Ελλη-νικού Συμβουλίου Ιατρικού Τουρισμού-ELITOUR, με τη συμμετοχή κορυφαίωνεταιρειών από τους κλάδους της υγείας,του τουρισμού και του βασικού αερομετα-φορέα της χώρας, την αρωγή σημαντικώνεπαγγελματικών ενώσεων του κλάδου(όπως το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, οΣΕΤΕ, ο HATTA) και με απώτερο στόχο τηδιαμόρφωση της ειδικής αυτής αγοράς. Σεπαγκόσμιο επίπεδο, η ELITOUR είναιήδη μέλος του Global Healthcare TravelCouncil, στο οποίο συμμετέχουν πλέοντων 54 αντίστοιχων Εθνικών Συμβουλίωναπό όλο τον κόσμο. Στους κόλπους του Συμβουλίου ELI-TOUR, στα εκτελεστικά μέλη του οποίουέχω την τιμή να μετέχω και εγώ, έχει ξεκι-νήσει μια ουσιαστική προσπάθεια συνομι-λιών με τους φορείς και τα αρμόδιαυπουργεία για την εγχάραξη εθνικής στρα-τηγικής.

Χ_Ποιος είναι ο δείκτης ετοιμότητας τηςχώρας μας για την υποστήριξη μιας τέ-τοιας δραστηριότητας;

Α.Κ._Η επίσημη συστράτευση δυνάμεωντης αγοράς, όπως αποτυπώνεται στο εγ-χείρημα της ELITOUR, αποδεικνύει πράγ-

ματι ότι οι συνθήκες έχουν πλέον ωριμά-σει. Όλοι έχουν πειστεί πως η διείσδυσηκαι καθιέρωση στη διεθνή αγορά του ια-τρικού τουρισμού αποτελεί εθνικό ζή-τημα, το οποίο θα πρέπει ναδιαχειριστούμε όλοι με σοβαρότητα καισυνέπεια. Η ανάδειξη των ανταγωνιστικών πλεονε-κτημάτων των ιατρικών υπηρεσιών επι-τυγχάνει τον στόχο της όταν γίνεται μεδιαφάνεια και με τη συμμετοχή των πλέοναναγνωρισμένων εκπροσώπων των εμπλε-κόμενων κλάδων.

Χ_Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλή-ματα των μελών του φορέα σας;

Α.Κ._Οι πάροχοι υγείας στην Ελλάδαέχουν να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλή-ματα αποπληρωμής των υπηρεσιών απότον ενιαίο ασφαλιστικό φορέα, γεγονόςπου καθιστά, εν τέλει, εξαιρετικά επι-σφαλή τη διατήρηση ποιοτικού επιπέδουυπηρεσιών στους ασθενείς. Εκείνοι που ξεχώρισαν και επένδυσανστην πιστοποίηση επέλεξαν, στην ουσία,ένα «μοντέλο» λειτουργίας που δεν κάνειεκπτώσεις στη φροντίδα και την ασφάλειατου ασθενή. Ταυτόχρονα, έχουν να αντιμετωπίσουν τηνπρόκληση της εξωστρέφειας και το γενι-κότερο κλίμα δυσπιστίας για τις υπηρε-σίες στην Ελλάδα. Τα τελευταίαδημοσιεύματα περί πολυανθεκτικότηταςτων στελεχών στα αντιβιοτικά, για παρά-δειγμα, σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσο-στά ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων καιελλείψεων στη φροντίδα των ασθενών,δεν βοηθούν καθόλου στη θετική προ-βολή των υπηρεσιών υγείας και στην κα-θιέρωσή τους στη διεθνή αγορά.

Χ_Τι προτείνετε ότι πρέπει να γίνει απότην πλευρά της ελληνικής Πολιτείας για

την ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμούστην Ελλάδα;

Α.Κ._Το κράτος έχει υπό την ευθύνη τουτη διασφάλιση ελέγχου και αξιοπιστίαςτων παρεχόμενων υπηρεσιών και αυτόοφείλει να πράττει. Οφείλει να ρυθμίσειτην αγορά με τέτοιο τρόπο ώστε να μει-ωθεί ο κίνδυνος έκθεσης της χώρας σε πε-ριστατικά αμέλειας, για παράδειγμα, πουθα βλάψουν τη φήμη της. Ένα άλλο ζή-τημα είναι η διευκόλυνση για την έκδοσηβίζα, ιδιαίτερα σε χώρες-στόχους, ώστεανεμπόδιστα να δρομολογούνται ευρύτε-ρες συνεργασίες για τουρισμό υγείας εκτόςΕΕ. Παράλληλα, οι υφιστάμενες δυνατό-τητες χρηματοδότησης θα πρέπει να διο-χετεύονται σε υποστηρικτικές ενέργειες,όπως η διασύνδεση με ξένες αγορές, οιοποίες θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στηνκαθιέρωση της Ελλάδας ως προορισμούιατρικού τουρισμού.

Χ_Σε ποιες άλλες χώρες υπάρχει οργα-νωμένη αγορά ιατρικού τουρισμού καιποιες είναι οι βέλτιστες περιπτώσειςπου θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρό-τυπο για εμάς;

Α.Κ._Η Τουρκία, η Ουγγαρία, η Κροατία,η Ισπανία είναι μερικές από τις χώρες τηςευρύτερης περιοχής από τις οποίες προ-κύπτουν καλές πρακτικές και για τη χώραμας. Η οριζόντια εμπλοκή των Υπουρ-γείων Τουρισμού και Υγείας, η συνεργασίατων εμπλεκομένων μερών, συμπεριλαμβα-νομένων των παρόχων αερομεταφορών καιτουριστικών συντελεστών, η χρηματοδό-τηση της εξωστρέφειας, η πιστοποίησητων υπηρεσιών και η στόχευση σε corpo-rate πελάτες όπως είναι οι ασφαλιστικές,είναι οι σημαντικότερες μεταξύ των προτε-ραιοτήτων για την επιτυχημένη ανάπτυξητου κλάδου. Χ

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΕΝΤΑΣΣΕ-ΤΑΙ Η ΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΥΓΕΙΑΣΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗ-ΡΕΣΙΩΝ ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Page 70: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

70 Νοέμβριος 2014

DIGITAL BANKING CONFERENCE 2014

«FAST FORWARD INTO THE DIGITAL ERA»Η ηλεκτρονική τραπεζική αποτελεί ένα καίριο και σύγχρονο εργαλείο του χρηματοπιστωτικούτομέα, που μπορεί να τον μετασχηματίσει σε έναν από τους πιο καινοτόμους, συνεργατικούς καικερδοφόρους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, οδηγώντας τον στη μεγάλη ανατροπή, χάρηστη δυναμική on-line παρουσία του.

Page 71: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 71

ο άυλο χρήμα, το ηλεκτρονικό εμπόριο, η διεθνοποι-ημένη οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα,η ταχύτητα αλλά και η διαφάνεια των χρηματοοικονο-μικών διαδικασιών είναι μερικοί από τους παράγοντεςπου καθιστούν την ηλεκτρονική τραπεζική μια νέα

πραγματικότητα. Η ενθάρρυνση των πελατών των τραπεζών για ευ-ρύτερη χρήση του ψηφιακού καναλιού και η επίτευξη προσωπο-ποιημένων και φιλικότερων χρηματοοικονομικών υπηρεσιώνπεριλαμβάνονται μεταξύ των προκλήσεων για τις τράπεζες τον 21οαιώνα. Τα παραπάνω συμπεράσματα ήταν ένα μέρος των εργασιών του Dig-ital Banking Conference 2014, το οποίο πραγματοποιήθηκε με επι-τυχία στο Συνεδριακό Κέντρο Εθνικής Ασφαλιστικής καιδιοργανώθηκε από την Ethos Media SA και το περιοδικό ΧΡΗΜΑ. Το συνέδριο παρακολούθησαν τόσο εκπρόσωποι της κυβέρνησηςόσο και περισσότερα από 250 ανώτερα και ανώτατα στελέχη τραπε-ζών, θεσμικοί επενδυτές, εκπρόσωποι θεσμικών οργανισμών καιιδρυμάτων, σύμβουλοι και στελέχη εταιρειών τεχνολογίας και προ-μηθευτών του κλάδου. Επίσης, το παρακολούθησαν σε ζωντανή με-τάδοση (Live casting & streaming) συνολικά πάνω από 800 άτομα,400 εκ των οποίων το παρακολουθούσαν ταυτόχρονα μέσω τηςιστοσελίδας digitalbanking.ethosevents.eu.

Στον χαιρετισμό του ο κ. Χαράλαμπος Τσαβδάρης, Γενικός Γραμμα-τέας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών,μίλησε για το ηλεκτρονικό χρήμα, την ηλεκτρονική τραπεζική καιτην επίδραση που έχουν στη ζωή μας οι δράσεις της πληροφορι-κής, τονίζοντας τη συμβολή της στην πάταξη της φοροδιαφυγής,της διαφθοράς και της εγκληματικότητας. «Το ηλεκτρονικό χρήμαέχει πλεονεκτήματα τα οποία αποθαρρύνουν ή δυσκολεύουν τα ανω-τέρω. Έχει πολύ μεγαλύτερο ρίσκο η φοροδιαφυγή όταν οι συναλ-λαγές γίνονται με ηλεκτρονικό τρόπο. Είναι αδύνατη ημικροδιαφθορά χωρίς την ύπαρξη μετρητών ενώ και διαφθορά με-γάλης κλίμακας έχει εντοπισθεί και ελεγχθεί ακριβώς επειδή έγινεμε ηλεκτρονικό τρόπο. Και ένα τμήμα της εγκληματικότητας υπάρ-χει γιατί υπάρχουν πορτοφόλια με μετρητά ή αποθηκευμένα μετρητάστο σπίτι. Για τον λόγο αυτό και είναι υψηλή προτεραιότητα για τοΥπουργείο Οικονομικών η διάδοση της χρήσης του ηλεκτρονικούχρήματος. Το φαινόμενο της 30ής Σεπτεμβρίου με τις ουρές στιςτράπεζες για την πληρωμή του Φόρου Εισοδήματος, του ΕΝΦΙΑκαι του ΦΠΑ, δυστυχώς κόστισε ακριβά. Το Υπουργείο Οικονομι-κών και η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων έχεικάνει πολλές προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση. Έχουμε δη-μιουργήσει μια βασική υποδομή πληρωμών προς το Δημόσιο με τοe-Παράβολο. Αυτό με τη βοήθεια της ΔΙΑΣ το εκσυγχρονίζουμε καιτο αυτοματοποιούμε συνεχώς. Αρχικά, η έκδοση γινόταν μόνο μέσααπό το TAXIS, τώρα γίνεται και μέσω webservice. Αρχικά, η πλη-ρωμή φαινόταν την επόμενη ή μεθεπόμενη μέρα, τώρα αυτό θέλουμενα το βελτιώσουμε. Θέλουμε να το κάνουμε on-line».

Στην άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ευρώπη και την Αμε-ρική καθώς και στη δυναμική που καταγράφεται από την αύξησητων e-shops εστιάστηκε ο κ. Παναγιώτης Γκεζερλής, Γενικός Δι-ευθυντής του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου. «Το

ηλεκτρονικό εμπόριο εν μέσω κρίσης αντί να παρουσιάζει ύφεση,ανεβαίνει συνεχώς. Σε όποια χώρα και να κοιτάξουμε, από την Ευ-ρώπη μέχρι το Ουζμπεκιστάν, βλέπουμε να μεγαλώνει συνεχώς.Στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο τζίρος βρίσκε-ται στα 3,5 δισ. ευρώ ενώ η κατανάλωση στο 5%. Το πρόβλημα,όπως φαίνεται, είναι το γεγονός ότι το 70% των πληρωμών γίνεταιμετρητοίς, δηλαδή με αντικαταβολή, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνειστην υπόλοιπη Ευρώπη. Το ηλεκτρονικό εμπόριο απαιτεί εγρή-γορση, δεν μπορεί να υπάρχουν γραφειοκρατικές κωλυσιεργίες.Πρέπει να υπάρξει βελτίωση στον τρόπο επικοινωνίας στον B2B πε-λάτη, ώστε να καθοδηγηθεί σωστά η διαδικασία του ηλεκτρονικούεμπορίου». Τέλος, αναφέρθηκε στην επιτυχημένη ελληνική εφαρ-μογή Taxibeat, όπου o ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα πληρω-μής μέσω της κάρτας του και στο τέλος του μήνα το Taxibeatαποδίδει τα λεφτά στον ταξιτζή από τη χρήση της παρεχόμενης υπη-ρεσίας.

Στον χαιρετισμό του ο κ. Γιώργος Στεφανόπουλος, Γενικός Διευ-θυντής της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ), τόνισετην εμπειρία του στον χώρο του ψηφιακού επιχειρείν, την ανάγκησυνεργασίας και την ευκαιρία που παρουσιάζεται εξαιτίας της εξέλι-ξης της τεχνολογίας, αναφερόμενος στην προ 15ετίας προσπάθειαδημιουργίας ηλεκτρονικών μαγαζιών –ως αντικείμενο συνεργασίαςτων εταιρειών– που όμως δεν καρποφόρησε, εξαιτίας της απουσίαςοριζόντιων βιομηχανικών πρωτοβουλιών. «Τεχνοκρατικά, είμαστεστην πιο κρίσιμη εποχή και οφείλουμε να ξεπεράσουμε τον εαυτόμας στην επιχείρηση. Τα εμπόδια που συναντάμε είναι ευρύτερα,όπως όμως και οι ευκαιρίες. Μετά από 5 χρόνια δραματικής ύφεσης,διεξάγεται μια σημαντική συζήτηση μετασχηματισμού της κοινω-νίας και χρειάζεται να καταλάβουμε το μέγεθος των προβλημάτωναλλά και της ευκαιρίας που έχουμε. Μπορούμε πλέον να ανεβά-σουμε στο cloud το δίκτυο των επιχειρήσεων, κάνοντας χρήση έξυ-πνων ασύρματων τερματικών, συνεργαζόμενοι σε ένα άλλοπεριβάλλον. Η αλλαγή προϋποθέτει τη συνεργασία. Χρειαζόμαστεόραμα και σχέδιο που θα έχει συνέχεια και μέλλον. Από το 2001κάθε χρόνο γίνονται επενδύσεις στα δίκτυα έως και 200 εκατ. ευρώχωρίς το 40% των παρόχων να έχει αδειοδοτηθεί από τη δημόσιαδιοίκηση. Η χώρα όταν υποδέχεται τους επενδυτές πρέπει να έχει

T

Η ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΤΩΝΤΡΑΠΕΖΩΝ ΓΙΑ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥΨΗΦΙΑΚΟΥ ΚΑΝΑΛΙΟΥ ΚΑΙ Η ΕΠΙ-ΤΕΥΞΗ ΠΡΟΣΩΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΚΑΙΦΙΛΙΚΟΤΕΡΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΡΙ-ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΡΟ-ΚΛΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΟΝΕΙΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΙΩΝΑ

Page 72: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

72 Νοέμβριος 2014

αφιέρωμα ~ Digital Banking Conference 2014Χ

λύσει τα θέματα θεσμικών ρυθμίσεων. Όλοι οι δείκτες ψηφιακήςοικονομίας της χώρας είναι πίσω. Ο δείκτης ηλεκτρονικής ετοιμό-τητας στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο 50% των δεικτώντης Ευρώπης».

Ο κ. Espen Tranoy, Managing Director της First Data Hellas, μί-λησε για την ανάγκη εκσυγχρονισμού των ελληνικών τραπεζών, τηνεμμονή των Ελλήνων να χρησιμοποιούν μετρητά για τις συναλλα-γές τους, γεγονός που βρίσκεται σε αντιδιαστολή με ό,τι συμβαίνειστην υπόλοιπη Ευρώπη, αναφερόμενος στα παραδείγματα της Νορ-βηγίας, της Σουηδίας και της Δανίας, και τη δυναμική που μπορούννα προσφέρουν οι νέοι άνθρωποι της χώρας προς την κατεύθυνσητης υιοθέτησης διαδικτυακής συμπεριφοράς στην καθημερινότητάτους. «Πρέπει να αναβαθμίσουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμετα πράγματα. Είναι απίστευτο να κάνουν ουρές στις τράπεζες οι πο-λίτες για να πληρώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Πρέπεινα χρησιμοποιούν το διαδίκτυο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολό-γισε ότι τα μετρητά κοστίζουν το 7% του ΑΕΠ. Η μεταφορά του χρή-ματος συνεπώς δεν αποτελεί φθηνή διαχείριση. Τα μετρητάαποτελούν πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας. Όταν ήρθα στην Ελ-λάδα, είχατε 27 τράπεζες και μέσα σε έναν χρόνο καταλήξατε σε 7τράπεζες. Το μέλλον της Ελλάδας αποτελούν οι νέοι άνθρωποι, οιοποίοι δεν θέλουν να περιμένουν στις ουρές για να εκπληρώσουντις υποχρεώσεις τους. Πρέπει ν’ αλλάξουμε τη νοοτροπία του Έλ-ληνα. Το 40% των Ελλήνων είναι ψηφιακά αναλφάβητοι. Στην Ελλάδακατά μέσο όρο τον χρόνο κάθε πολίτης πραγματοποιεί λιγότερες από50 συναλλαγές μέσω κάρτας ενώ στη Δανία, τη Σουηδία και τη Νορ-βηγία θα δυσκολευτείτε να βρείτε μετρητά. Στο Όσλο, για παρά-δειγμα, αν κάποιος χρειαστεί πάνω από 500 ευρώ μετρητά, πρέπεινα τα παραγγείλει. Από την Ελλάδα λείπει ένα αντίστοιχο Αli-baba.com, όπου κάποιος μπορεί να παραγγείλει τα προϊόντα πουθέλει».

Ο κ. Thorsten Weinrich, Director Business Development BankingEMEA της SAP Hellas, Cyprus, Malta, μίλησε για την ύφεση πουαναμένεται να υποστούν οι παραδοσιακές τράπεζες από την άνοδοτων ηλεκτρονικών συναλλαγών και το μεγάλο εύρος των πληρο-φοριών που οι εταιρείες είναι σε θέση να συλλέγουν για τους πελά-τες τους, παρουσιάζοντας το λειτουργικό μοντέλο της SAP για τη νέαγενιά στον τομέα του digital banking. «Οι παραδοσιακές τράπεζεςθα χάσουν το 1/3 των εσόδων τους από τις μη τράπεζες, σύμφωνα μεεκτίμηση της Accenture. Ο μεγάλος όγκος δεδομένων που έχουμεγια τους πελάτες πρέπει να αξιοποιείται στο μέγιστο, έτσι ώστε στομέλλον να γνωρίζουμε από πού προέρχονται αυτές οι πληροφορίες,να ξέρουμε τα assets, τις σχέσεις με άλλους λιανέμπορους και τε-λικά να έχουμε το all in one experience». Τέλος, αναφέρθηκε στο νέομοντέλο digital banking της SAP, που περιλαμβάνει 5 επίπεδα (level1: digital starter, level 2: basic aggregator, level 3: omni aggregator,level 4: omni achiever και level 5: υπάρχει η εξατομικευμένη εξυ-πηρέτηση) βασιζόμενο στις αρχές του cross channel.

Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΣΤΟΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΚΑΝΑΛΙΣτο Panel I, με τίτλο: «Οι προκλήσεις της τεχνολογίας και η ελλη-νική ηλεκτρονική τραπεζική στον διεθνή χρηματοπιστωτικό χάρτη:από το φυσικό στο ηλεκτρονικό κανάλι», με συντονίστρια τη ΛέτταΚαλαμαρά, δημοσιογράφο, συμμετείχαν οι ομιλητές: ΠαναγιώτηςΓκεζερλής, CEO & Head of Consulting, Convert Group, Έφη Πρε-σβεία, επικεφαλής του Τομέα Ηλεκτρονικού Επιχειρείν, Όμιλος Eu-robank, Σωτήριος Συρμακέζης, Γενικός Διευθυντής ΛιανικήςΤραπεζικής, Όμιλος Τράπεζα Πειραιώς, Γιώργος Στεφανόπουλος, Γε-νικός Διευθυντής, Ένωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ). Για την ισορροπία που πρέπει να υπάρχει μεταξύ της ανάπτυξης τουφυσικού και του ηλεκτρονικού καναλιού, σε επίπεδο τόσο του κα-ταστήματος όσο και του τραπεζικού οργανισμού συνολικά, μίλησανοι συμμετέχοντες του πάνελ. Ο κ. Συρμακέζης τόνισε, μεταξύ

ΠΑΝΕΛ ΙΣτο πάνελ I, «Oι προκλήσεις της τεχνολογίας και η ελληνική ηλεκτρονική τραπεζική στον διεθνή χρηματοπιστωτικό χάρτη: από το φυσικό στοηλεκτρονικό κανάλι», συμμετείχαν: Παναγιώτης Γκεζερλής, CEO & Head of Consulting, Convert Group, Έφη Πρεσβεία, Επικεφαλής του ΤομέαΗλεκτρονικού Επιχειρείν, Όμιλος Eurobank, Σωτήριος Συρμακέζης, Γενικός Διευθυντής Λιανικής Τραπεζικής, Όμιλος Τράπεζα Πειραιώς, ΓιώργοςΣτεφανόπουλος, Γενικός Διευθυντής, Ένωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ). Συντονίστρια η δημοσιογράφος Λέττα Καλαμαρά.

Page 73: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 73

άλλων, ότι οι ουρές στα καταστήματα στην Ελλάδα υπάρχουν και θαυπάρχουν για πολλά χρόνια ακόμα, αλλά η διείσδυση των ηλε-κτρονικών συναλλαγών συνεχώς αυξάνεται. Η ηλεκτρονική διείσ-δυση είναι ακόμα χαμηλή σε σχέση με το εξωτερικό, αλλά οι όγκοισυναλλαγών που πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά είναι κατά πολύμεγαλύτεροι από το ποσοστό διείσδυσης. Η κ. Πρεσβεία επικέντρωσε την ομιλία της στην υπερβολική χρήσημετρητών στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα.Αν και η ψηφιοποίηση των τελευταίων χρόνων έχει βοηθήσει σεαυτήν την κατεύθυνση, χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες, ώστενα μειωθεί ο όγκος συναλλαγών που γίνονται με μετρητά. Για παρά-δειγμα, ένα σημαντικό βήμα θα ήταν να μη γίνονται συναλλαγές σερευστό από τους μικροεπαγγελματίες. Το φυσικό κατάστημα θα συ-νεχίσει να είναι πολύ σημαντικό σύμφωνα με την κ. Πρεσβεία αλλάγια άλλους λόγους, αλλάζοντας τη σημερινή δομή του. Το πρόβλημα δεν είναι η τεχνολογία αλλά η εκπαίδευση των αν-θρώπων στο να μπορούν να τη χρησιμοποιούν σύμφωνα με τον κ.Γκεζερλή. Οι τράπεζες πρέπει να επενδύσουν στην εκπαίδευση τουπροσωπικού τους, ώστε να μπορούν να πείσουν τους πελάτες για

τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση των ηλεκτρονικών υπη-ρεσιών. Στη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για να αυξηθεί ο όγκοςεπενδύσεων στη χώρα αναφέρθηκε ο κ. Στεφανόπουλος. Στάθηκεστην ανάγκη άρσης των εμποδίων που υπάρχουν στην ελληνική επι-χειρηματικότητα και τόνισε ότι οι κινητές πληρωμές, οι ηλεκτρονι-κές συναλλαγές με το κράτος αλλά και των επιχειρήσεων μεταξύτους μπορούν να προσφέρουν τα μέγιστα για την επίτευξη των στό-χων αυτών.

ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ DIGITAL BANKINGΣτο Panel II, με τίτλο: «Οι δυνατότητες της ηλεκτρονικής τραπεζι-κής: στο πλευρό των καταναλωτών για την ηλεκτρονική διαχείρισητων χρημάτων τους», με συντονίστρια τη Λέττα Καλαμαρά, δημο-σιογράφο, συμμετείχαν οι ομιλητές: Γεώργιος Λεκάκος, ΕπίκουροςΚαθηγητής, Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, Οικο-νομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κωστής Πάικος, Διευθυντής Υποδι-εύθυνσης Υπηρεσιών e-Business, Τομέας e-Business, ΌμιλοςEurobank, Μέλος ΔΣ, IAB Hellas, Γιώργος Στεργίου, Γενικός Γραμ-ματέας Καταναλωτή & Βιομηχανίας, Υπουργείο Ανάπτυξης & Αντα-γωνιστικότητας, Espen Tranoy, Managing Director, First DataHellas. Στην ανάγκη δημιουργίας κινήτρων ισχυρότερων αυτών που υπάρ-χουν σήμερα για τους καταναλωτές ώστε να πειστούν να χρησιμο-ποιούν περισσότερο το ηλεκτρονικό τραπεζικό κανάλι συμφώνησανοι ομιλητές του δεύτερου πάνελ του συνεδρίου. Ο κ. Λεκάκος είπε ότι το επάγγελμα του μέλλοντος είναι ο data sci-entist ενώ σχολιάζοντας τον δείκτη ικανοποίησης των πελατών, πουείναι πολύ υψηλός στην Ελλάδα, ανέφερε πως «το πιο popular serv-ice στο e-banking αποτελεί το υπόλοιπο των καταθέσεων και τωνκινήσεων του λογαριασμού, γεγονός που δεν ενέχει ιδιαίτερο ζήτημαρίσκου και κινδύνου ασφάλειας».Ο κ. Στεργίου τόνισε ότι έχουν συμβεί αλλαγές στις συνήθειες των

ΠΑΝΕΛ ΙΙΣτο πάνελ II, «Οι δυνατότητες της ηλεκτρονικής τραπεζικής: στο πλευρό των καταναλωτών για την ηλεκτρονική διαχείριση των χρημάτων τους»,συμμετείχαν: Γεώργιος Λεκάκος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΚωστήςΠάικος, Διευθυντής Υποδιεύθυνσης Υπηρεσιών e-Business, Τομέας e-Business, Όμιλος Eurobank, Μέλος ΔΣ, IAB Hellas, Γιώργος Στεργίου, ΓενικόςΓραμματέας Καταναλωτή & Βιομηχανίας, Υπουργείο Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας, Espen Tranoy, Managing Director, First Data Hellas (Greece).Συντονίστρια η δημοσιογράφος Λέττα Καλαμαρά.

ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΝΜΕΣΩ ΚΡΙΣΗΣ ΑΝΤΙ ΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙΥΦΕΣΗ, ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ ΣΥΝΕΧΩΣ. ΣΕΟΠΟΙΑ ΧΩΡΑ ΚΑΙ ΗΠΕΙΡΟ ΚΑΙ ΝΑ ΚΟΙ-ΤΑΞΟΥΜΕ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΜΕΧΡΙΤΟ ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ, ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΝΑΜΕΓΑΛΩΝΕΙ ΣΥΝΕΧΩΣ

Page 74: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

74 Νοέμβριος 2014

αφιέρωμα ~ Digital Banking Conference 2014Χ

ελλήνων πολιτών που μας φέρνουν στην πρωτοπορία ακόμα και σεευρωπαϊκό επίπεδο. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η παρουσία σταsocial media, τα οποία πρέπει να αξιοποιηθούν για τη διάδοση τωνηλεκτρονικών συναλλαγών στη χώρα μας. Ο κ. Πάικος, από την πλευρά του, ανέφερε ότι οι αισιόδοξοι δείκτεςείναι περισσότεροι από τους απαισιόδοξους στην Ελλάδα. Παρόλααυτά, έχουμε χαμηλότερη διείσδυση στις ηλεκτρονικές τραπεζικέςυπηρεσίες σε σχέση με τη διείσδυση των social media. Για τον λόγοαυτό, σύμφωνα με τον κ. Πάικο, πρέπει να δοθούν κίνητρα, όπωςυπηρεσίες που θα βοηθούν άμεσα στην καθημερινότητα του πολίτη. Το ηλεκτρονικό κατάστημα θα πρέπει να είναι φθηνότερο από το φυ-σικό αλλά και πιο προσωποποιημένο, για να γίνει πιο ελκυστικόστους καταναλωτές, σύμφωνα με τον κ. Tranoy. Γενικότερα, θα πρέ-πει να προσφέρουν όσο το δυνατόν περισσότερα οφέλη στον χρή-στη για να αναπτυχθεί. Πάντως, ο κ. Tranoy εξέφρασε την αισιοδοξίαότι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές θα αναπτυχθούν σίγουρα στο άμεσομέλλον, αρκεί να δούμε τις τεχνολογικές δυνατότητες και να τιςυπενθυμίζουμε στους καταναλωτές.

ΚΡΙΣΙΜΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ Η ΑΣΦΑΛΕΙΑΣτο Panel III, με τίτλο: «Η ασφάλεια στον κόσμο της ηλεκτρονικήςτραπεζικής», με συντονίστρια τη Λέττα Καλαμαρά, δημοσιογράφο,συμμετείχαν οι ομιλητές: Αναστάσιος Γιαννακόπουλος, ΔιευθυντήςΤεχνολογίας, Syntax Πληροφορική ΑΒΕΕ, Νίκος Γουλής, Πρόεδρος,Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA), ΦαίδωνΚακλαμάνης, Προϊστάμενος Υπηρεσίας Ανάπτυξης Πληροφορικής,Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυ-βέρνησης, Κωνσταντίνος Καλέντης, Διευθύνων Σύμβουλος, ZephirusBusiness Consultants. Το θέμα της συζήτησης του τρίτου πάνελ ήταν η ασφάλεια στον χώροτων ηλεκτρονικών συναλλαγών. Όλοι οι ομιλητές συμφώνησαν πωςαπαραίτητο βήμα για την περαιτέρω εξέλιξη αποτελεί η αλλαγή κουλ-τούρας από όλους τους φορείς και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης ωςπρος την ασφάλεια των συναλλαγών.

Συγκεκριμένα, ο κ. Γιαννακόπουλος ανέφερε ότι πρέπει να υπάρξεισύγκλιση στο θέμα της ασφάλειας τόσο στον χώρο των social mediaόσο και στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, τονίζοντας πως απαιτούνταιλύσεις ως προς τις υποδομές των πλατφορμών και το ζήτημα τουhacking. «Όσο μεγαλύτερες είναι οι πλατφόρμες τόσο μεγαλύτερημπορεί να είναι η επίθεση αλλά και τα άλματα που πρέπει να κάνει οαμυνόμενος. Η ανάγκη για ασφάλεια στην Ελλάδα είναι υποχρέωση.Ο IT manager με αρμοδιότητες ασφάλειας οφείλει να προωθεί κουλ-τούρα ασφάλειας».Ο κ. Γουλής τόνισε την ανάγκη προστασίας των χρηστών με σύγ-χρονους τρόπους καθώς και το υψηλό κόστος των επενδύσεων στοντομέα της ασφάλειας. «Οι τράπεζες προσπαθούν να προστατεύσουντους εμπόρους που κάνουν ηλεκτρονικό εμπόριο με πρακτικές τηςδεκαετίας του ’80. Δεν διαφέρουμε ως προς τις υποδομές με τιςάλλες χώρες. Είναι θέμα επικοινωνίας και γνώσης των χρηστών».Ο κ. Κακλαμάνης, από τη μεριά του, μίλησε για την ψηφιακή υπο-γραφή και τη πιστοποίηση των εγγράφων. «Το θεσμικό πλαίσιουπάρχει από το 2001 αλλά πρέπει να ενσωματωθεί στο νομικό δί-καιο. Το θέμα των ηλεκτρονικών συναλλαγών και της ψηφιακήςυπογραφής ενέχει θέμα ασφάλειας. Περιγράφεται άλλωστε και στηνdigital agenda μέχρι το 2020. Πρέπει να υπάρξει επικαιροποίησητων ζητημάτων που αφορούν την ασφάλεια μέσα από μελέτες τουΔημοσίου».Ο κ. Καλέντης έδωσε έμφαση στην επένδυση σε σύγχρονες τεχνο-λογίες και στη ραγδαία αύξηση του mobility, που διαμορφώνει κο-σμογονικές αλλαγές στον χώρο της ασφάλειας. «Οι mobile συσκευέςξεπέρασαν τον ανθρώπινο πληθυσμό. Τα κινητά πλέον συνδέονταιως υπολογιστές με ισχυρή επεξεργαστική ισχύ σε εταιρικά και τρα-πεζικά δίκτυα. Η ασφάλεια των non-payments information αποτε-λεί το πρώτο θύμα, καθώς η βιομηχανία που διαμορφώνεται γύρωαπ’ αυτό το θέμα τείνει να είναι μεγαλύτερη και από κείνη των ναρ-κωτικών στην Αμερική. Το να είσαι compliant δεν σημαίνει ότι είσαιαπαραίτητα και ασφαλής. Οφείλουμε να περάσουμε από τη θεωρίαστην πράξη».

ΠΑΝΕΛ ΙΙΙΣτο πάνελ III, «Η ασφάλεια στον κόσμο της ηλεκτρονικής τραπεζικής», συμμετείχαν: Αναστάσιος Γιαννακόπουλος, Διευθυντής Τεχνολογίας, SyntaxΠληροφορική ΑΒΕΕ, Νίκος Γουλής, Πρόεδρος, Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA), Φαίδων Κακλαμάνης, ΠροϊστάμενοςΥπηρεσίας Ανάπτυξης Πληροφορικής, Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Καλέντης, ΔιευθύνωνΣύμβουλος, Zephirus Business Consultants. Συντονίστρια η δημοσιογράφος Λέττα Καλαμαρά.

Page 75: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 75

Στην ομιλία του ο κ. Πάνος Λαμπράκος, Industry Manager Greece-Cyprus της Google Greece, επικεντρώθηκε στα CRM και front endsegmentation συστήματα καθώς και στη διαφοροποίηση ανάμεσαστο physical και digital store, σκιαγραφώντας τις τάσεις αναζήτησηςτων ελλήνων χρηστών ως προς τις ηλεκτρονικές συναλλαγές μέσααπό τη μηχανή αναζήτησης της Google. «Κάθε χρόνο παρατηρείταιαύξηση της αναζήτησης στην Google τραπεζικών υπηρεσιών. Συγ-κεκριμένα, για το τρίτο τρίμηνο του 2014 παρατηρείται αύξηση τηςτάξης του 32%, έναντι του αντίστοιχου περσινού τριμήνου. Η on-lineαναζήτηση καταναλωτικών δανείων πριν την κρίση ήταν ιδιαίτερααυξημένη, κάτι που άλλαξε καθώς η χώρα άρχισε να εισέρχεται σεπερίοδο ύφεσης. Η τάση της βιομηχανίας των ηλεκτρονικών συ-ναλλαγών σίγουρα στο μέλλον θα δυναμώσει, καθώς η χρήση smart-phones από τους καταναλωτές με ενδιαφέρον ως προς τα τραπεζικάπροϊόντα συνεχώς μεγαλώνει».

Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣΣτο Panel IV, με τίτλο: «Οι τάσεις στην ηλεκτρονική τραπεζική: δη-μιουργώντας την ηλεκτρονική τράπεζα του μέλλοντος», με συντονι-στή τον Γιώργο Γεωργατζή, δημοσιογράφο, συμμετείχαν οι ομιλητές:Δρ Νικόλαος Γεωργικόπουλος, Επισκέπτης Καθηγητής Έρευνας,Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης-Stern School of Business & Ερευ-νητής Χρηματοοικονομικών, ΚΕΠΕ, Γιάννης Δοξαράς, Ιδρυτής &CEO, Warply, Φάνης Κουτουβέλης, CEO, Intale, Κωστής Σταυρό-πουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, iSquare (Apple). Οι ομιλητές του τέταρτου πάνελ συζήτησαν σχετικά με τις μελλον-τικές τάσεις στον χώρο της ηλεκτρονικής τραπεζικής, καταλήγον-τας στο συμπέρασμα πως οι κατάλληλοι άνθρωποι μπορούνεπαρκώς να αξιοποιήσουν την τεχνολογία με τη βοήθεια και της Πο-λιτείας, που οφείλει να διασφαλίσει τη διαφάνεια ως προς τις ηλε-κτρονικές συναλλαγές. Συγκεκριμένα, ο κ. Γεωργικόπουλος αναφέρθηκε στις προϋποθέ-σεις που καθιστούν το τραπεζικό λειτουργικό σύστημα βιώσιμο ενώπαρουσίασε έρευνα σχετικά με την απόδοση του ΦΠΑ από τις ηλε-

κτρονικές συναλλαγές που διασφαλίζει στο κράτος έσοδα. «Η τάσητων mobile payments προϋποθέτει την αλλαγή κουλτούρας, με ερ-γαλεία την απλότητα και την ασφάλεια. Για να έχουμε βιώσιμο τρα-πεζικό σύστημα πρέπει να επανέλθουν τα αποθεματικά στιςτράπεζες, ώστε να υπάρξει ρευστότητα. Έτσι θα μπορέσουμε να μι-λήσουμε και για υφιστάμενο digital banking. Ο συνδυασμός ενόςαπλοποιημένου συστήματος ΦΠΑ με ενιαίο χαμηλό συντελεστή καικινήτρων για διεύρυνση της χρήσης ηλεκτρονικών συναλλαγώνμπορεί να συμβάλει στην απόδοση του ΦΠΑ, ώστε το κράτος να μηχάνει λεφτά».Ο κ. Δοξαράς, με τη σειρά του, μίλησε για το μέλλον που διαγράφε-ται στον χώρο των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την κυρίαρχητάση του NFC, που πλέον δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. «Η χρήσητης πλατφόρμας μάς παρέχει κίνητρα για να πάμε παραπέρα. Στοάμεσο μέλλον θα δούμε λανσαρίσματα από μεγάλες εταιρείες όπου θαπαρέχουν e-coupons ή Loyalty programmes, ώστε να ελκύσουν τουςκαταναλωτές να πραγματοποιήσουν ηλεκτρονικές συναλλαγές. Οπόλεμος των formats πλέον έχει τελειώσει. Το NFC έχει κερδίσει».Ο κ. Κουτουβέλης τόνισε την προσβασιμότητα ως το κριτήριο τηςαποτελεσματικής ανόδου της τάσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών,αλλά και τη φιλικότητα της πλατφόρμας ως προς τον χρήστη. «Η ει-

ΠΑΝΕΛ ΙVΣτο πάνελ IV, «Οι τάσεις στην ηλεκτρονική τραπεζική, δημιουργώντας την ηλεκτρονική τράπεζα του μέλλοντος», συμμετείχαν: Δρ ΝικόλαοςΓεωργικόπουλος, Επισκέπτης Καθηγητής Έρευνας, Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης - Stern School of Business & Ερευνητής Χρηματοοικονομικών,ΚΕΠΕ, Γιάννης Δοξαράς, Ιδρυτής & CEO, Warply, Φάνης Κουτουβέλης, CEO, Intale, Κωστής Σταυρόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, iSquare (Apple).Συντονιστής ο δημοσιογράφος Γιώργος Γεωργατζής.

ΑΠΟ ΤΟ 2001 ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΓΙΝΟΝΤΑΙΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩ-ΝΙΑΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΕΩΣ ΚΑΙ 200 ΕΚΑΤ.ΕΥΡΩ ΧΩΡΙΣ ΤΟ 40% ΤΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝΝΑ ΕΧΕΙ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΗ-ΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Page 76: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

76 Νοέμβριος 2014

αφιέρωμα ~ Digital Banking Conference 2014Χ

σαγωγή της credit card πρώτα και μετά της debit “δαιμονοποίησε”τις πιστωτικές κάρτες. Το σχήμα που είναι πιο προσβάσιμο στον κα-ταναλωτή θα επικρατήσει. Όποιο είναι πιο βολικό, άμεσο και φι-λικό στον καταναλωτή θα κυριαρχήσει». Ο κ. Σταυρόπουλος στάθηκε στην ανάγκη αλλαγής της κουλτούραςστον χώρο της ηλεκτρονικής τραπεζικής και στη δυναμική που μπο-ρεί να προσφέρει η τεχνολογία από τη μεριά της. Επίσης, για πρώτηφορά στην Ελλάδα παρουσίασε τη λειτουργία και χρήση του applepay στην Ελλάδα, που όπως σημείωσε μπορεί να φέρει επανάστασηστα μέχρι τώρα δεδομένα στον χώρο των ηλεκτρονικών συναλλα-γών, καθώς σύμφωνα με αναλύσεις ο τζίρος που πραγματοποιήθηκετην πρώτη μέρα του λανσαρίσματος του apple pay ξεπέρασε τον συ-νολικό τζίρο στον χώρο των mobile payments από το 2010 έως σή-

μερα. «Η τεχνολογία είναι ένας enabler, διευκολύνει και βελτιώνειτις τάσεις που υπάρχουν. Η αλλαγή κουλτούρας των Ελλήνων ωςπρος την εμπιστοσύνη των ηλεκτρονικών συναλλαγών μπορεί νααλλάξει αν του παρέχουμε εύκολες, αποδοτικές, εύχρηστες καιασφαλείς συναλλαγές, που εγγυώνται τη διασφάλιση της ιδιωτικό-τητάς του.

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα των: Ένωση Θε-σμικών Επενδυτών (ΕΘΕ), Ένωση Εισηγμένων Εταιρειών (ΕΝΕΙ-ΣΕΤ), Ένωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ), ΣύνδεσμοςΕταιρειών Κινητών Εφαρμογών Ελλάδος (ΣΕΚΕΕ), Ιnteractive Ad-vertising Bureau (IΑΒ) και με την υποστήριξη του Συνδέσμου Επι-χειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ). Χ

Για ενημέρωση σχετικά με το πρόγραμμα, τους συνεργαζόμενους φορείς, τους χορηγούς επικοινωνίας και τους δημοσιογράφους του συνεδρίου:Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη, Communication & PR Manager, Ethos Media SA, Τηλ.: 210 998 4901, e-mail: [email protected]

Περισσότερες πληροφορίες στο site: www.digitalbanking.ethosevents.eu

Page 77: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 77

Oρόσημο για την Ελλάδα αποτελεί τόσο η τελευταία ΣύνοδοςΚορυφής της χρονιάς, που θα διεξαχθεί στις 18 Δεκεμβρίου,όσο και οι δύο συνεδριάσεις του Eurogroup, που θα γίνουν

στις 8 και στις 15 Δεκεμβρίου. Οι δανειστές θέλουν μέσα στον Δε-κέμβριο νέο «συμβόλαιο» με την Αθήνα την ώρα που πληθαίνουν οιενδείξεις ότι Βερολίνο και Βρυξέλλες επιδιώκουν τη συνέχιση τηςσκληρής εποπτείας για την τήρηση των μεταρρυθμιστικών δεσμεύ-σεων και μετά το τέλος του χρόνου, όταν εκπνέει και το πρόγραμμαπροσαρμογής της ελληνικής οικονομίας. Ενδεικτική είναι η στάση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανι-σμού Σταθερότητας (ΕSM), Κλάους Ρέγκλινγκ, ο οποίος προχώρησεσε ανοιχτό εκβιασμό: «ή νέο Μνημόνιο μέχρι το τέλος του 2014 ή θαεπιστρέψετε τα 11,4 δισ. ευρώ του ΤΧΣ». Ο κύριος στόχος των δανειστών είναι η διατήρηση των όρων και μετάτο 2014. Η κυβέρνηση αναζητά μια συμβιβαστική λύση, που θα δια-σφαλίζει έναν λιγότερο εμφανή έλεγχο για την κυβέρνηση αλλά καιεπαρκή ασφάλεια για τους ευρωπαίους δανειστές. Ο συμβιβασμός αυτός θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω μιας «προ-ληπτικής πιστωτικής γραμμής» από τον μόνιμο μηχανισμό σταθερό-τητας ESM. Το πρόγραμμα αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στουςΕυρωπαίους να ελέγχουν τις προόδους της Ελλάδας και θα τους δια-σφαλίσει ένα μέσο πίεσης που θα τους επιτρέπει να διακόπτουν τοπρόγραμμα σε περίπτωση παραβίασης των όρων. Από τις δηλώσεις του Γκίκα Χαρδούβελη στο Reuters προκύπτει ότιη κυβέρνηση είναι διατεθειμένη πλέον να προσυπογράψει το σχέδιοπου έχουν αποφασίσει οι Ευρωπαίοι.Το σχέδιο για την παροχή μιας προληπτικής χρηματοδοτικής γραμ-μής από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, όπως επιβεβαί-ωσε και ο κ. Χαρδούβελης, προβλέπει ότι το χρηματοδοτικό«μαξιλάρι» θα παρασχεθεί στην Ελλάδα με τους όρους που προβλέ-πονται από το καταστατικό του ΕΜΣ, δηλαδή με το εργαλείο ενισχυ-μένης πιστωτικής γραμμής, το ECCL (Enhanced Conditions CreditLine). Παρότι η κυβέρνηση έλεγε ώς τώρα ότι δεν είναι επιθυμητή η πα-ρουσία του ΔΝΤ στο σχήμα επιτήρησης, ο κ. Χαρδούβελης αναγνώ-ρισε την αναγκαιότητα συμμετοχής του Ταμείου, λέγοντας ότι με τοντρόπο αυτό θα διασφαλιστεί η εμπιστοσύνη της αγοράς ομολόγων. Όσον αφορά το περιεχόμενο του νέου Μνημονίου, επιβεβαιώνεταιαπό τον κ. Χαρδούβελη ότι θα ισχύσουν όσα αναφέρονται στο κατα-

στατικό του ΕΜΣ. Δηλαδή, θα πρόκειται για ένα πρόγραμμα σημαν-τικών μεταρρυθμίσεων και όχι για μια τεράστια λίστα με μεγάλες καιμικρές παρεμβάσεις, όπως συνέβαινε ώς τώρα με τα μνημόνια πουεφαρμόστηκαν. Η Τρόικα, εξήγησε ο κ. Χαρδούβελης, δεν θα κάνει«μικρομετρική διαχείριση» (micromanagement) των θεμάτων τηςελληνικής οικονομίας. Η διάρκεια εφαρμογής του νέου προγράμματος θα είναι 6-12 μήνες.Πέρα από διαφορές αποχρώσεων πάντως, η ουσία είναι ότι η προ-σπάθεια της κυβέρνησης για απεμπλοκή από τη διεθνή επιτήρησηκατέληξε σε αποτυχία: ένα νέο οικονομικό πρόγραμμα θα πρέπει ναεφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2015, με στενή επιτήρηση απότους διεθνείς δανειστές και με τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομι-σματικού Ταμείου, την οποία η κυβέρνηση πάσχιζε να αποφύγει, γιανα μπορέσει να μιλήσει με μεγαλύτερη πειστικότητα περί απεμπλο-κής από την επιτήρηση. Την ίδια ώρα, ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι η κυβέρ-νηση δεν έχει τη νομιμοποίηση να υπογράψει νέα συμφωνία με τουςδανειστές μας και εμείς δεν θα αναγνωρίσουμε τα αποτελέσματα μιαςτέτοιας συμφωνίας.

Ο ΣΚΟΠΕΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥΗ κυβέρνηση «καίγεται» για το πώς θα ξεπεραστεί ο σκόπελος ενόςνέου Μνημονίου, που προβλέπει βάσει κανονισμών η παροχή της ενι-σχυμένης γραμμής πίστωσης (ECCL). Πρόκειται για μεγάλο «αγκάθι» σε πολιτικό επίπεδο, και αναζητείταιη χρυσή τομή στις διατυπώσεις, με αρμόδιες πηγές να τονίζουν πάν-τως πως μιλάμε για ένα πλαίσιο με σαφώς μεγαλύτερη αυτονομίαστην Ελλάδα, και πιο χαλαρούς όρους και πλαίσιο εποπτείας. Η έκκληση της ελληνικής πλευράς να δοθεί ένα ειδικό σχήμα προ-ληπτικής χρηματοδοτικής υποστήριξης από τον Ευρωπαϊκό Μηχα-νισμό Σταθερότητας, χωρίς όμως να συμφωνηθεί η εφαρμογή ενόςνέου προγράμματος υπό επιτήρηση φαίνεται ότι πέφτει στο κενό. Δεν έγινε καν δεκτό το αίτημα απομάκρυνσης του ΔΝΤ από την ομάδαεπιτήρησης, παρότι η κυβέρνηση έδινε ιδιαίτερο πολιτικό βάρος σεαυτό το θέμα. Η πολιτική γραμμή που κυριάρχησε στο πρόσφατο Eu-rogroup ήταν ότι αυτό που προέχει δεν είναι να διευκολυνθεί πολι-τικά η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, αλλά να «δεθεί» η Ελλάδα όσοπιο σφιχτά γίνεται, ώστε να μην έχει πολλά περιθώρια ελιγμών μιααυριανή «αντιμνημονιακή» κυβέρνηση. Χ

ΟΡΟΣΗΜΟΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

Κρίσιμες οι δύο συνεδριάσεις του Eurogroup στις 8 και 15 Δεκεμβρίου και η Σύνοδος Κορυφής στις 18 Δεκεμβρίου

επικαιρότητα Χ

Page 78: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

78 Νοέμβριος 2014

Χ ανάλυση

ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

∼ Η ALPHA BANK (η Τράπεζα ή ο Όμιλος) αποτελεί τη μεγαλύτερηαπό πλευράς χρηματιστηριακής αξίας ελληνική τράπεζα (βάσειτων στοιχείων της 10/11/2014) και είναι εισηγμένη στο Χρηματι-στήριο Αθηνών από το έτος 1925. Η μετοχική σύνθεση της Τρά-πεζας την 31/10/2014 κατανεμόταν ως ακολούθως (η κατανομήδεν περιλαμβάνει τις μετοχές του Ταμείου ΧρηματοπιστωτικήςΣταθερότητας - ΤΧΣ): Θεσμικοί επενδυτές 79% (Έλληνες 4%,ξένοι 75%), ιδιώτες επενδυτές 19% και ιδρυτικά μέλη 2%. Το ΤΧΣκατείχε το 66,36% του συνόλου των μετοχών της ALPHA BANKτην ίδια ημερομηνία.∼ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ασκήσεων προσομοίωσης

ακραίων καταστάσεων (Stress Test) που ανακοινώθηκαν από τηνΕΚΤ (26 Οκτωβρίου 2014), η ALPHA BANK αποτέλεσε τη μονα-δική ελληνική τράπεζα η οποία δεν παρουσίασε ανάγκη κεφαλαι-ακής ενίσχυσης βάσει όλων των σεναρίων που εξετάστηκαν, ενώαντίθετα εμφάνισε κεφαλαιακό απόθεμα ενός εύρους της τάξεωςτων 1,3-3,1 δισ. ευρώ στη διάρκεια της εν λόγω προσομοίωσης.∼ Τον Απρίλιο του 2014, η Τράπεζα εξαγόρασε πλήρως τις προνομι-

ούχες μετοχές του ελληνικού Δημοσίου έναντι τιμήματος ύψους940 εκατ. ευρώ.

ΕΝΟΠΟΙΗΜEΝΑ ΑΠΟΤΕΛEΣΜΑΤΑ ΕΝΝΕΑΜHΝΟΥ 2014

∼ Το καθαρό επιτοκιακό έσοδο αυξήθηκε κατά 21,1%, στα 1,44δισ. ευρώ, το εννεάμηνο του 2014 έναντι της αντίστοιχης περιό-δου του 2013 και τα συνολικά (core) έσοδα αυξήθηκαν κατά18,3%, στα 1,78 δισ. ευρώ. Τα συνολικά έξοδα (χωρίς τα κόστηενοποίησης και έκτακτης φύσης) υποχώρησαν κατά 5%, στα984,4 εκατομμύρια ευρώ για την ίδια περίοδο. Ο δείκτης«Έξοδα/Έσοδα» υποχώρησε στο 55,2% το 9Μ 2014 έναντι67,2% το 9Μ 2013.∼ Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώθηκαν στο 33,6% του συ-

νολικού χαρτοφυλακίου, με τον δείκτη κάλυψης αυτών να ανέρ-χεται σε 60% (ή σε 20% επί των ακαθάριστων δανείων). Επίσης,ο δείκτης «Δάνεια/Καταθέσεις» αποκλιμακώθηκε στο 115% σύμ-φωνα με την ανακοίνωση της Τράπεζας.∼ Ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας (Basel III CET 1) διαμορφώ-

θηκε σε 15,9%, περιλαμβανομένης και της ωφέλειας από την ανα-βαλλόμενη φορολογία. Επίσης, η έκθεση του Ομίλου στηχρηματοδότηση από την ΕΚΤ υποχώρησε στο 12% του συνολι-κού ενεργητικού. Το επίπεδο των Risk Weighted Assets της Τρά-πεζας διαμορφώθηκε στα 53,6 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του2014.

CERTIFICATE IN INVESTMENT MANAGEMENT (CertIM)του CHARTERED INSTITUTE FOR SECURITIES & INVESTMENT (CISI) – www.cisi.org με περισσότερα από 40.000 μέλη και με αναγνώριση σε 110 χώρες σε όλο τον κόσμοΠιστοποίηση αναγνωρισμένη από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Ελλάδας ως ισοδύναμη με τον τίτλο επαγγελματικής πιστοποίησης «Διαχείριση Χαρτοφυλακίου Πελατών (γ)»

ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ

(ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ή ΟΜΑΔΙΚΑ)

Από την H&F ANALYSIS (Accredited Training Provider) και τη VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS)Τηλ. 210 3219557, 698 3603160, 6945 851420, E-mail: [email protected]

ΤΙΜH ΜΕΤΟΧHΣ (10/11/2014)Χρηματιστήριο Αθηνών 0,53 ευρώΑρ. Μετοχών (.000) 12.769.060Χρ. Αξία (σε εκατ. ευρώ) 6.703,76Μέσος Ημ. Όγκος Συν. 22.769.071Συντελεστής Beta 1,86

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Μέγ. 52 εβδ. 0,76 ευρώ

Χαμ. 52 εβδ. 0,52 ευρώ

Απόδ. 1-Μ -14,63%

Απόδ. 6-Μ -12,50%

Απόδ. 12-Μ -18,86%

Πηγή: Η Εταιρεία, VRS.

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ήπληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρί-βεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιων-δήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

ALPHA BANK (ΟΜΙΛΟΣ)[BLOOMBERG TICKER: ALPHA: GA, REUTERS TICKER: ACBR.AT]Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, Ελλάδα

Βασικός κλάδος δραστηριότητας: Τράπεζες

12/11/09 12/6/11 12/1/13 12/8/14

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ALPHA BANK

150

120

90

60

30

0

Η ΜΕΤΟΧΗ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΧΑΠΕΡΙΟΔΟΣ 2009-2014 (Βάση = 100)

5,00

4,00

3,00

2,00

1,00

0,00

12/11/2009 10/7/2010 7/3/2011 2/11/2011 29/6/2012 24/2/2013 22/10/2013 19/6/2014

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2009-2014 (σε ευρώ)

Page 79: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝΓια τις ανάγκες σύνταξης των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων βάσει των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων

Για την εξεύρεση της αξίας μιας επιχείρησης σε θέματα εξαγορών, συγχωνεύσεων και συμμετοχής στρατηγικού επενδυτήΓια θέματα φορολογικής συμμόρφωσης και για την ανάγκη ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον δικαστηρίων

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS)Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, 698 3603160, email: [email protected]

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ήπληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρί-βεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιων-δήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

ΧΡΗΜΑ 79

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ EΝΝΕΑΜΗΝΟΥ 2014 (Όμιλος, σε εκατ. ευρώ)

9Μ 2014 9Μ 2013 ΜΕΤΑΒΟΛΗ

Σύνολο Ενεργητικού 72.420 74.033 -2%

Καθ. Χαρτοφυλάκιο Δανείων 50.120 52.596 -5%

Χρεόγραφα 9.653 10.022 -4%

Καταθέσεις 43.533 41.967 4%

Καθαρή Θέση (μ.δ.μ.) 8.526 8.460 1%

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ EΝΝΕΑΜΗΝΟΥ 2014 (Όμιλος, σε εκατ. ευρώ)

9Μ 2014 9Μ 2013 ΜΕΤΑΒΟΛΗ

ΝΙΙ (Καθ. Επιτοκ. Έσοδο) 1.443 1.192 21%

Συνολικά (Core) Έσοδα 1.783 1.508 18%

Σύνολο Λειτουργικών Εξόδων 1.193 1.018 17%

Προβλέψεις Δανείων 1.081 1.474 -27%

Κέρδη προ Φόρων -404 -727 -44%

Κέρδη μ.φ. 111 3.118 -

ΔΕΙΚΤΗΣ ROE & ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΜΕΤΟΧΗΣ Περίοδος 2008 - 2013

P/Ε (x) P/BV (x) ROE %

2008 13,1 2,2 17%

2009 19,2 1,2 7%

2010 78,3 1,3 2%

2011 - 4,7 -

2012 - 11,4 -

2013 2,3 0,8 35%

P/E και P/BV βάσει τρέχουσας τιμής μετοχής.

Δείκτες Ομίλου 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Καθ. Επιτοκ. Περιθώριο 2,76% 2,53% 2,72% 3,02% 2,37% 2,25%

Κόστη/Έσοδα 50,38% 50,44% 51,06% 48,01% 77,61% 60,41%

Καθ. Θέση/Δάνεια 5,96% 10,45% 10,57% 3,16% 1,45% 16,08%

Δάνεια/Ενεργητικό 77,68% 73,85% 73,81% 75,87% 69,66% 70,12%

Καταθέσεις/Ενεργητικό 65,19% 61,66% 57,33% 49,70% 48,86% 57,65%

Καθ. Θέση/Ενεργητικό 4,63% 7,72% 7,80% 2,40% 1,01% 11,28%

Δάνεια/Καταθέσεις 119% 120% 129% 153% 143% 122%

ΒΑΣΙΚA ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚA ΜΕΓEΘΗ Περίοδος 2008 - 2013

(Όμιλος, σε εκατ. ευρώ)

ΚΑΘ. ΚΑΘΑΡΗ ΚΑΘ. ΕΠΙΤ. ΛΕΙΤ. ΚΕΡΔΗΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΔΑΝΕΙΑ ΘΕΣΗ ΕΣΟΔΟ ΕΞΟΔΑ ΜΦ ΚΜΦΔΜ

2008 65.270 42.547 50.705 3.021 1.799 1.178 626 512

2009 69.596 42.916 51.400 5.372 1.763 1.202 502 350

2010 66.798 38.293 49.305 5.211 1.819 1.148 216 86

2011 59.148 29.399 44.876 1.417 1.784 1.096 -4.732 -3.810

2012 58.253 28.464 40.579 588 1.383 1.152 -1.345 -1.082

2013 73.697 42.485 51.678 8.312 1.658 1.426 2.278 2.922

Πηγή: Τράπεζα, Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις. Σημείωση: Έως τις 15 Νοεμβρίου 2014, οι λογιστικές καταστάσεις του Εννεαμήνου 2014 αφορούσαν στα τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα αποτελέ-σματα της Εταιρείας/Ομίλου.

Πηγή: Τράπεζα, Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.Σημείωση: Η κερδοφορία του 9Μ 2013 περιλαμβάνει επίδραση φήμης & πελατείας ύψους 3,28 δισ. ευρώ από την απόκτηση της Εμπορικής Τράπεζας.

Page 80: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ EUROSTARS https://www.eurostars-eureka.eu/Βασικός στόχος του προγράμματος EUROSTARS είναι η ενθάρρυνσηκαινοτόμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων να συμμετέχουν σε ερευνητι-κές δραστηριότητες. Με βάση τον ορισμό που έχει υιοθετήσει το πρό-γραμμα EUROSTARS, «καινοτόμος μικρή ή μεσαία επιχείρηση είναι ηεπιχείρηση της οποίας το 10% του προσωπικού πλήρους απασχόλησηςδραστηριοποιείται στον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης ή/και το 10%του ετήσιου κύκλου εργασιών επενδύεται σε δραστηριότητες Έρευναςκαι Ανάπτυξης».Οι βασικοί στόχοι του προγράμματος είναι οι εξής:∼

Να φέρει μεγαλύτερη αξία στην οικονομία, υψηλή ανάπτυξη και πε-ρισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης.∼

Να βελτιωθεί η διαθεσιμότητα κοινής εθνικής και ευρωπαϊκής χρη-ματοδότησης για εγκεκριμένα από το EUROSTARS διεθνή ερευνη-τικά έργα, τα οποία κατευθύνονται προς τις μικρομεσαίεςεπιχειρήσεις, για όλους τους τομείς τεχνολογίας.∼

Να εμπλακούν οι επιχειρήσεις στην ανάπτυξη στενών εργασιακώνσχέσεων με την ευρωπαϊκή ερευνητική κοινότητα.

Τα προγράμματα EUROSTARS χρηματοδοτούνται κυρίως από εθνικάερευνητικά προγράμματα. Το ποσό χρηματοδότησης και τα κόστη είναιεπιλέξιμα για τη χρηματοδότηση και ποικίλλουν μεταξύ των κρατών-μελών. Η καταληκτική ημερομηνία για το 2015 είναι η 5η Μαρτίουαλλά δυστυχώς οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν είναι επιλέξιμες για χρη-ματοδότηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να συμ-μετάσχουν, ώστε να αποκτήσουν τεχνογνωσία και να ενισχύσουν τηνεξωστρέφειά τους. Οποιοσδήποτε οργανισμός (μικρομεσαία επιχείρηση, μεγάλη εταιρεία,πανεπιστήμιο, ερευνητικό κέντρο) μπορεί να συμμετάσχει στην κοινο-πραξία του προγράμματος EUROSTARS. Παρόλα αυτά, τα έργα πρέπεινα καθοδηγούνται από μια μικρομεσαία επιχείρηση η οποία ανήκει σεμια χώρα που είναι μέλος του προγράμματος EUROSTARS και η οποίαθα αναλάβει την εφαρμογή της έρευνας, ενώ και ο ρόλος των μικρομε-σαίων επιχειρήσεων που συμμετέχουν πρέπει να είναι ουσιαστικός (του-λάχιστον το 50% από τις βασικές δραστηριότητες του έργου θα πρέπεινα εκτελείται από μικρομεσαίες επιχειρήσεις).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LIFE 2014-2020http://ec.europa.eu/environment/life/Το πρόγραμμα LIFE είναι το χρηματοδοτικό μέσο της Ευρωπαϊκής Ένω-σης για το περιβάλλον. Το LIFE συμβάλλει στην αειφόρο ανάπτυξη καιστην επίτευξη των σκοπών και στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη2020» καθώς και σε άλλες στρατηγικές και σχέδια της ΕΕ για το περι-βάλλον και το κλίμα. Στο πρόγραμμα LIFE για την επόμενη περίοδοχρηματοδότησης 2014-2020, καθιερώνονται δύο υποπρογράμματα, τοπρώτο για το Περιβάλλον και το δεύτερο για την Κλιματική δράση.Ο προϋπολογισμός για την περίοδο αυτή ανέρχεται σε 3,4 δισ. ευρώ.Το σκέλος Περιβάλλον του νέου προγράμματος (75% του προϋπολο-γισμού) καλύπτει τρεις τομείς προτεραιότητας: ∼

Περιβάλλον και αποδοτικότητα των πόρων∼

Φύση και βιοποικιλότητα∼

Περιβαλλοντική διακυβέρνηση και πληροφόρησηΤο σκέλος Δράση για το κλίμα (25% του προϋπολογισμού) καλύπτει: ∼

Μετριασμό της κλιματικής αλλαγής

80 Νοέμβριος 2014

Στο προηγούμενο τεύχος, ξεκινήσαμε με τηνπαρουσίαση των διαφορών στη ροή τηςχρηματοδότησης μεταξύ των προγραμμάτωντου ΕΣΠΑ και των ΕυρωπαϊκώνΠρογραμμάτων. Στη συνέχεια, παραθέσαμετρία από τα κυριότερα ΕυρωπαϊκάΠρογράμματα: Το Horizon 2020, το ErasmusPlus και το Creative Europe. Σε αυτό το τεύχοςθα συνεχίσουμε με την παρουσίαση τωνυπόλοιπων μεγάλων ΕυρωπαϊκώνΠρογραμμάτων καθώς και των ΕυρωπαϊκώνΠολιτικών Συνοχής και Γειτονίας, οι οποίεςσκοπεύουν να δημιουργήσουν ένα ευνοϊκότεροπεριβάλλον για τις μικρομεσαίες επιχειρήσειςτης χώρας μας.

Ο «ΓΝΩΣΤΟΣΑΓΝΩΣΤΟΣ»ΤΡΟΠΟΣΧΡΗΜΑΤΟΔΟ-ΤΗΣΗΣΜΕΡΟΣ ΙΙ

~ευρωπαϊκά προγράμματαΧ

Toυ Γρηγόρη Μηλόπουλου, [email protected]

Page 81: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑ 81

∼Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή∼

Κλιματική διακυβέρνηση και πληροφόρησηΤο πρόγραμμα LIFE, εκτός από τα «παραδοσιακά έργα», όπως έργα πι-λοτικά (καινοτόμα), επίδειξης, βέλτιστων πρακτικών, έργα πληροφό-ρησης, ευαισθητοποίησης και διάδοσης, περιλαμβάνει επίσης μια νέακατηγορία έργων, τα Ολοκληρωμένα έργα, στρατηγικές και έργα γιατο περιβάλλον ή το κλίμα, τα οποία θα λειτουργούν σε εκτεταμένη εδα-φική κλίμακα και θα χρηματοδοτούνται από κοινού με τουλάχιστονμία ακόμη σχετική χρηματοδοτική πηγή. Επίσης, περιλαμβάνει έργατεχνικής βοήθειας, έργα οικοδόμησης δυναμικού και προπαρασκευα-στικά έργα.Το μέγιστο ποσοστό χρηματοδότησης για όλα τα έργα κατά την πρώτηδιάρκεια του προγράμματος (2014-2017) ανέρχεται έως το 60% τωνεπιλέξιμων δαπανών και για τη δεύτερη περίοδο (2018-2020) έως το55%. Για όλη τη διάρκεια του προγράμματος (2014-2020) για τα ολο-κληρωμένα έργα, τα έργα τεχνικής βοήθειας, τα προπαρασκευαστικάέργα και τα έργα που χρηματοδοτούνται στον τομέα προτεραιότηταςΦύση και βιοποικιλότητα ανέρχεται έως το 60% των επιλέξιμων δα-πανών και έως το 75% των επιλέξιμων δαπανών για τα έργα που αφο-ρούν σε Οικότοπους ή είδη προτεραιότητας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LEADER-CLLDΤο πρόγραμμα LEADER θα διατηρηθεί κατά τη νέα προγραμματική πε-ρίοδο 2014-2020, αποκτώντας το νέο όνομα CLLD, το οποίο μετα-φράζεται σε «Τοπική Ανάπτυξη με την Πρωτοβουλία ΤοπικώνΚοινοτήτων». Εφαρμόζοντας διευρυμένα κριτήρια ένταξης περιοχών,ώστε να περιλαμβάνει όχι μόνο ορεινές, μειονεκτικές και πεδινές πε-ριοχές αλλά και αστικές-ημιαστικές, με πληθυσμό έως 150.000 κα-τοίκους, το νέο LEADER θα συνεχίσει στη φιλοσοφία της ανάδειξηςτων πλεονεκτημάτων του κάθε τόπου, με την επιδότηση επιχειρήσεωνπου κάνουν επενδύσεις τοπικού χαρακτήρα και στηρίζονται στα περι-φερειακά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Έμφαση επίσης θα δοθεί σεκαινοτόμους ιδέες και επιχειρήσεις σε διάφορους τομείς οικονομικήςδραστηριότητας που ενισχύουν τις συνέργειες και την απασχόληση. Γιατην περίοδο 2014-2020, οι κύριοι στόχοι του CLLD αποσκοπούν στο: ∼

να ενθαρρύνουν τοπικές κοινότητες να αναπτύξουν ολοκληρωμένεςπροσεγγίσεις από τη βάση σε περιστάσεις όπου υπάρχει ανάγκη από-κρισης σε εδαφικές και τοπικές προκλήσεις που απαιτούν δομικέςαλλαγές,∼

να ενισχύσουν τη συλλογικότητα της κοινότητας και να τονώσουντην καινοτομία (περιλαμβανομένης και της κοινωνικής καινοτομίας),την επιχειρηματικότητα και την ικανότητα δράσης για αλλαγές μέσωτης ενθάρρυνσης της ανάπτυξης και της ανακάλυψης ανεκμετάλ-λευτων δυνατοτήτων στο εσωτερικό κοινοτήτων και περιοχών,∼

να προωθήσουν την κοινωνική ιδιοκτησία μέσω της ενίσχυσης τηςσυμμετοχής εντός κοινοτήτων και να αναπτύξουν το αίσθημα συμμε-τοχής και ιδιοκτησίας, το οποίο μπορεί να ενισχύσει την αποτελε-σματικότητα των πολιτικών της ΕΕ και∼

να υποβοηθήσουν την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση παρέχοντας ένανδρόμο για τις τοπικές κοινότητες, προκειμένου να συμμετάσχουνπλήρως στην υλοποίηση των στόχων της ΕΕ σε όλες τις περιοχές.

Οι πρώτες προκηρύξεις αναμένονται να εκδοθούν εντός του 2015.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΧΗ (2014-2020)http://ec.europa.eu/regional_policy/what/future/index_en.cfmΣύμφωνα με τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020,στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή θα επενδυθεί ποσό ύψους325 δισ. ευρώ στα κράτη-μέλη της ΕΕ, στις περιφέρειες και στις πόλειςτους, ώστε να επιτευχθούν οι πανευρωπαϊκοί στόχοι για την ανάπτυξη

και την απασχόληση και να αντιμετωπιστούν η κλιματική αλλαγή, ηενεργειακή εξάρτηση και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Η μεταρρύθμισητης Πολιτικής για τη Συνοχή θα εξασφαλίσει τη μέγιστη απόδοση τωνεν λόγω επενδύσεων, που θα είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες τηςκάθε περιφέρειας και της κάθε πόλης. Τα βασικά στοιχεία της μεταρ-ρύθμισης είναι τα εξής: 1. Επενδύσεις σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ και προσαρμογή του

επιπέδου στήριξης και της εθνικής συνεισφοράς (ποσοστό συγχρη-ματοδότησης) στα επίπεδα ανάπτυξής τους.

2. Διοχέτευση πόρων σε καίριους τομείς ανάπτυξης: την καινοτομίακαι την έρευνα, το ψηφιακό θεματολόγιο, τη στήριξη των μικρομε-σαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και την οικονομία χαμηλών εκπομπώνδιοξειδίου του άνθρακα.

3. Καθορισμός σαφών, διαφανών, μετρήσιμων βραχυπρόθεσμων καιμακροπρόθεσμων στόχων όσον αφορά τη λογοδοσία και τα απο-τελέσματα.

Βασικός σκοπός της Πολιτικής για τη Συνοχή είναι η ενθάρρυνση τηςεντατικότερης χρήσης χρηματοδοτικών μέσων ώστε οι μικρομεσαίεςεπιχειρήσεις: ∼

Να αποκτήσουν πρόσβαση σε επιχορηγήσεις, δάνεια, εγγυήσεις δα-νείων, μετοχικό κεφάλαιο κ.λπ.∼

Να αξιοποιήσουν επιχειρησιακή τεχνογνωσία και συμβούλευση,πληροφορίες και ευκαιρίες δικτύωσης περιλαμβάνοντας και διασυ-νοριακές εταιρικές σχέσεις.∼

Να βελτιώσουν την πρόσβασή τους στις διεθνείς αγορές και να αμ-βλύνουν τον επιχειρησιακό κίνδυνο.∼

Να εκμεταλλευτούν νέες πηγές ανάπτυξης όπως την πράσινη οικο-νομία, τον βιώσιμο τουρισμό, τις υγειονομικές & κοινωνικές υπη-ρεσίες, περιλαμβάνοντας την «οικονομία της τρίτης ηλικίας» και τιςπολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες.∼

Να εκπαιδεύσουν τους επιχειρηματίες, τους προϊσταμένους και τουςεργαζομένους να είναι ευπροσάρμοστοι στις νέες προκλήσεις.∼

Να επενδύσουν στο ανθρώπινο κεφάλαιο και σε οργανισμούς πουπαρέχουν επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση προσανατολι-σμένες στην πράξη.∼

Να σφυρηλατήσουν συνδέσμους με ερευνητικά κέντρα και πανεπι-στήμια για να προωθήσουν την καινοτομία.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ http://eeas.europa.eu/enp/Η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας σκοπεύει στη βελτίωση της ευημε-ρίας, της σταθερότητας και της χρηστής διακυβέρνησης στις γείτονεςχώρες της ΕΕ, με την ανάπτυξη βαθύτερων πολιτικών σχέσεων και τηνοικονομική ολοκλήρωση. Η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας υλοποιείται μέσα από Σχέδια Δράσηςτα οποία συμφωνούνται μεταξύ της ΕΕ και κάθε εταιρικής χώρας καιπεριλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την εμπορική και οικονομική μεταρ-ρύθμιση, την ενέργεια, τις μεταφορές, την κοινωνία των πληροφοριών,το περιβάλλον, την έρευνα και την καινοτομία. Η Νότια Διάσταση αποτελεί τμήμα της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτο-νίας και αφορά σε 10 χώρες και εδάφη της Νότιας Μεσογείου: Αίγυ-πτος, Αλγερία, Ιορδανία, Ισραήλ, Λίβανος, Λιβύη, Μαρόκο,Παλαιστινιακή Αρχή, Συρία και Τυνησία. Η Ελλάδα αποδίδει ιδιαίτερησημασία στη Νότια Διάσταση της ΕΠΓ και ενθαρρύνει σταθερά τις με-σογειακές χώρες-εταίρους να εντείνουν τις προσπάθειές τους προς τηνκατεύθυνση της εδραίωσης των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων καιτης κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης, αξιοποιώντας πλήρως όλα ταεργαλεία που παρέχει η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας. Χ

Page 82: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

82 Νοέμβριος 2014

δια ταύτα...Χ

Hγνωστή, και πολλάκις ειπωμένη για διάφορους λόγους,φράση «έξω πάμε καλά» στην περίπτωση του επιχειρείν δενισχύει. Οι μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις στην πλει-

ονότητά τους δεν παράγουν διεθνώς ανταγωνιστικά και εμπορεύσιμαπροϊόντα. Συνεπώς, εγκλωβίζονται στην τοπική αγορά όπου εδρεύουν και προ-σπαθούν να επιβιώσουν ακολουθώντας τακτικές όπως περιορισμότου περιθωρίου κέρδους, μείωση δαπανών –που αφορά κυρίως τοανθρώπινο κεφάλαιο– ελαχιστοποίηση επενδύσεων του τεχνολογι-κού εξοπλισμού και εκσυγχρονισμού και μηδενισμό χρηματοδότη-σης παραγωγής και δημιουργίας καινοτόμων προϊόντων και υπη-ρεσιών. Οι στρεβλώσεις του εσωτερικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος τηςχώρας καταπνίγουν τις προσπάθειες εξωστρέφειας των περισσότε-ρων επιχειρήσεων, ειδικά των μικρομεσαίων. Σε αυτό το πλαίσιο,σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετίτλο «Μια εύθραυστη και μερική ανάκαμψη», η Ελλάδα παρουσίασε

επιδείνωση των δεικτών απασχόλησης, του αριθμού των επιχειρή-σεων και της προστιθέμενης αξίας. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα απώλεσε το 27% των θέσεων απασχόλησηςπου δημιουργούσαν οι ΜΜΕ και το 33% της προστιθέμενης αξίαςπου παρήγαγαν, ενώ ο αριθμός τους μειώθηκε περισσότερο από200.000. Οι επιχειρήσεις που απέμειναν, στην πλειοψηφία τους, δενκαρπώθηκαν μέρος της θετικής επίδρασης, αφού η μεγάλη πλειονό-τητα αυτών δραστηριοποιείται σε κλάδους μη διεθνώς εμπορεύσι-μων αγαθών. Το γεγονός αυτό παρατηρείται και σε άλλες χώρες τηςΕυρώπης και τείνει να αποτελέσει εγγενές και δυσεπίλυτο πρόβληματης ευρωπαϊκής επιχειρηματικότητας. Σύμφωνα με την έκθεση, το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπί-ζουν οι επιχειρήσεις στην ΕΕ είναι η πρόσβαση στη χρηματοδότηση,ενώ τονίζεται ότι πρέπει να γίνουν πολιτικές παρεμβάσεις έτσι ώστενα ενισχυθεί η τάση διεθνοποίησής τους, η δυνατότητα συμμετοχήςσε προγράμματα δημοσίων συμβάσεων, η ανάδειξη της καινοτομίαςκαι η βελτίωση των δεξιοτήτων.

Έξω να πάμε καλά!

από τηΛέττα

Καλαμαρά

Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Μια εύθραυστη και μερική ανάκαμψη», η Ελλάδα παρουσίασε επιδείνωση των δεικτών απασχόλησης,

του αριθμού των επιχειρήσεων και της προστιθέμενης αξίας.

Page 83: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΧΡΗΜΑΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ

ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ*

ΟΔΟΣ Τ.Κ. ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ ΧΩΡΑ ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ ΚΙΝΗΤΟ

FAX ΑΦΜ* ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή)

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00€ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00€ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00€ ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00€ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00€ ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή)

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00€

(Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192)

Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο.Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, [email protected]

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά,κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail!

Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

Page 84: Χρήμα #407, Νοέμβριος 2014

ΕΠ

ΕΝ

ΔΥΤ

ΙΚΟ

& Ο

ΙΚΟ

ΝΟ

ΜΙΚ

Ο Π

ΕΡ

ΙΟΔ

ΙΚΟ

/τ.4

07

/11

.20

14

/€ 6

,00

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΣε επικίνδυνες

περιπέτειεςγια πέντε μήνες

η αγορά

ΛΙΜΑΝΙΑΠροχωρούν, ξεπερνώντας

τους σκοπέλους,οι επενδύσεις στα λιμάνια

ΧΡΗΜΑwww.hrima.gr

ΧΡ

ΗΜ

Ατ.4

07 /1

1.2

01

4

Γιάννης ΚουλίαςΔιευθύνων Σύμβουλος της Cyta Ελλάδος

Στόχος μας να γίνουμε η σημαντικότερητηλεπικοινωνιακή γέφυραμεταξύ Ανατολής και Δύσης

Ο νέος διευθύνων σύμβουλος της CytaΕλλάδος, στην πρώτη του συνέντευξη στη

χώρα μας, μιλάει για τους ανανεωμένουςστόχους και τις προοπτικές της εταιρείας

στην ελληνική αγορά. Αποκωδικοποιεί τις τελευταίες επιχειρηματικές εξελίξεις

στον κλάδο, που αλλάζουν το εγχώριοτηλεπικοινωνιακό τοπίο, ενώ

αποκαλύπτει και τα σχέδια της διοίκησης του Ομίλου.

Aγορά Ακινήτων: Σε παρατεταμένο τέλμα η κτηματαγορά

ISSN 1105-0470