Παλιά Θέματα Λογιστικής Εαρινού 2012-2013

2

ΠΕΡ Ι Ε ΧΟΜΕΝΑ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ 3

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 5

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 9

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ 11

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΙ 14

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ 20

ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ 21

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ & ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 27

ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 32

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ 38

ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ 43

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 45

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ 46

ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 55

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ 60

ΑΓΓΛΙΚΑ ΙV 61

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ & ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 64

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 65

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 74

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 75

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ 77

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ 80

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ 81

ΔΙΚΑΙΟ Ε.Ε. 88

3

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Α. ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

Εξετάσεις Ιουνίου 2008 Οι απαντήσεις των θεμάτων βρίσκονται στην ιστοσελίδα του μαθήματος www.aueb.gr/users/episcopos/cf1/cf1.htm

Έχετε να αξιολογήσετε ένα επενδυτικό έργο για το οποίο υπολογίζετε ότι ο συντελεστής βήτα είναι 0,5. Για το έργο απαιτείται αρχική εκταμίευση 100 χιλιάδων και προβλέπεται μία μόνο ταμειακή εισροή 200 χιλ. ευρώ σε τρία έτη. Γνωρίζετε τα εξής: Το επιτόκιο βραχυπρόθεσμων καταθέσεων στις τράπεζες είναι 10% και η απόδοση του γενικού δείκτη του χρηματιστηρίου είναι 22%. Αξιολογήστε σωστά το έργο και εξηγήστε. Να αποδείξετε ότι η μέθοδος του σταθμικού δείκτη αποδοτικότητας οδηγεί σε σωστές αποφάσεις επιλογής έργων όταν τα διαθέσιμα κεφάλαια είναι περιορισμένα. Εταιρεία που δραστηριοποιείται στην πώληση βιβλίων αξιολογεί το άνοιγμα ενός ακόμα βιβλιοπωλείου. Έχουν περάσει 30 χρόνια από τότε που άνοιξε με την πολύ πρωτότυπη σύλληψη «βιβλίο και ρόφημα». Σήμερα τα πράγματα είναι συνηθισμένα, καθώς παρόμοια βιβλιοπωλεία υπάρχουν πολλά. Οι καθαρές ταμειακές ροές από το παραπάνω έργο προβλέπεται να είναι ως εξής: Δύο εκροές των 50 χιλιάδων ευρώ, η μία τώρα και η άλλη σε ένα έτος, καθώς και ετήσιες εισροές 10 χιλιάδων ευρώ από το δεύτερο έτος για πάντα. Να υπολογίσετε ποιο είναι το προεξοφλητικό επιτόκιο για τέτοια βιβλιοπωλεία κατά προσέγγιση. (Μπορείτε να υποθέσετε το ύψος της καθαρής παρούσας αξίας αλλά να υποστηρίξετε το συλλογισμό σας). Θεωρήστε ένα απλό 10-ετές έργο για το οποίο απαιτείται εκροή 1 εκατ. ευρώ σήμερα, ενώ υπάρχει μόνο μία εισροή σε 10 έτη. Εκτιμάτε ότι η αναμενόμενη εισροή είναι 5 εκατ. ευρώ και ότι τι προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 15%. Τι εισροή έχει περισσότερη σημασία, ένα λάθος στην εκτίμηση της αναμενόμενης εισροής ή ένα λάθος στην εκτίμηση του προεξοφλητικού επιτοκίου; Εξηγήστε τα αποτελέσματά σας.

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2008 Έχετε αναλάβει να αξιολογήσετε τη συνέχιση ενός έργου εμπορικής εταιρείας για την πώληση προϊόντος λογισμικού Η/Υ. Σας είναι γνωστά διάφορα στοιχεία. Μέχρι τώρα η εταιρεία έχει πληρώσει συνολικά 30 χιλιάδες ευρώ το τελευταίο δωδεκάμηνο για έρευνα αγοράς, μεταξύ άλλων, που σχετίζεται με το συγκεκριμένο λογισμικό. Το έργο προβλέπεται να χρειαστεί ακόμη δύο έτη για να ολοκληρωθεί. Οι ταμειακές ροές από σήμερα και στο εξής προβλέπονται να είναι: Μια εκροή 10 χιλιάδες ευρώ σήμερα και εισροές από 20 χιλιάδες ευρώ στο τέλος κάθε έτους. Το προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 30%. Αξιολογήστε αν αξίζει να συνεχισθεί το έργο και εξηγήστε. Να αποδείξετε ότι η μέθοδος του σταθμικού δείκτη αποδοτικότητας οδηγεί σε σωστές αποφάσεις επιλογής έργων όταν τα διαθέσιμα κεφάλαια είναι περιορισμένα. Κατασκευαστική εταιρεία αξιολογεί έργο υποδομής που προβλέπεται να αποφέρει καθαρά κέρδη της τάξεως των δύο εκατομμυρίων ευρώ ανά έτος για πάντα. Τα πρώτα κέρδη θα πραγματοποιηθούν σε πέντε έτη. Το έργο απαιτεί σήμερα μια μεγάλη εκταμίευση. Μέχρι ποιό ύψος υπολογίζετε ότι μπορεί να φτάσει η εκταμίευση αυτή ούτως ώστε το έργο να συμφέρει; Εξηγήστε. Σημειωτέον ότι η επένδυση χαρακτηρίζεται από τον ίδιο κίνδυνο με χαρτοφυλάκια ακινήτων με αναμενόμενη ετήσια απόδοση 15%. Εταιρεία συμβούλων προτίθεται να υπογράψει σύμβαση με τοπική αυτοδιοίκηση για τη βελτίωση του πληροφοριακού συστήματος του δήμου. Για το έργο απαιτούνται τρεις ετήσιες εκταμιεύσεις 40 χιλιάδων ευρώ (αρχής γενομένης από σήμερα) και προβλέπεται μία μόνο καθαρή ταμειακή ροή 150 χιλ. ευρώ σε τρία έτη. Επίσης έχετε τις εξής πληροφορίες στη διάθεσή σας: Το επιτόκιο βραχυπρόθεσμων καταθέσεων στις τράπεζες είναι 10%, η απόδοση του γενικού δείκτη του χρηματιστηρίου είναι 22%, ο συντελεστής βήτα του έργου είναι 0,5, δομημένα ομόλογα του δήμου αποφέρουν απόδοση 13%, ενώ ομόλογα εταιρειών πληροφορικής βρίσκονται κατά 9% υπό το άρτιο. Αξιολογήστε αν συμφέρει η σύμβαση και εξηγήστε.

Εξετάσεις Ιουνίου 2009

Αποδείξτε ότι η απόδοση ενός χαρτοφυλακίου ισούται με σταθμικό μέσον όρο των αποδόσεων των μετοχών που το απαρτίζουν. Επίσης, ότι η διακύμανση της απόδοσης ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου δεν εξαρτάται ουσιαστικά από τη διακύμανση των αποδόσεων των μετοχών που το απαρτίζουν. Εταιρεία πληροφορικής αξιολογεί έργο που αφορά στην προώθηση ενός εντελώς νέου προϊόντος, πολύ διαφορετικού από τα συνηθισμένα. Το έργο έχει διάρκεια 5 έτη με καθαρές ταμειακές εισροές 100 χιλ. ευρώ ετησίως και αρχική ταμειακή εκροή 300 χιλιάδες ευρώ. Το σταθμικό μέσο κόστος κεφαλαίου της εταιρείας είναι 20% και εκτιμάται ότι ο συντελεστής βήτα του έργου είναι 2. Τα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου αποφέρουν 10% και η μέση απόδοση του δείκτη του χρηματιστηρίου μετοχών είναι 25%. Το κόστος κεφαλαίου για δανεισμό προς εταιρείες πληροφορικής είναι 12%. Χρησιμοποιήστε τα δεδομένα που είναι απαραίτητα και απαντήστε διεξοδικά αν συμφέρει να υλοποιηθεί το έργο. Ας υποθέσουμε ότι ένα νέο προϊόν, το λεγόμενο «προσωπικό λογισμικό» πωλείται μέσω διαδικτύου τα τελευταία χρόνια. Ο κλάδος χαρακτηρίζεται από μεγάλη ανάπτυξη αλλά ταυτόχρονα και από ελεύθερη είσοδο εταιρειών διεθνώς. Στο περιβάλλον αυτό, εταιρεία αξιολογεί έργο που απαιτεί 50 χιλιάδες αρχική επένδυση και εισροές 30 χιλ. ευρώ για τα επόμενα 5 έτη. Η εταιρεία εκτιμά ότι το προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 15%. Υπολογίστε την ΚΠΑ και εξετάστε αν η εταιρεία κάνει λάθος ή όχι στους υπολογισμούς της. Εξηγήστε με βάση τη θεωρία περί ανταγωνισμού. Το οικονομικό τμήμα της εταιρείας σας μελετά το εξής έργο. Οι πρώτες δύο ταμειακές ροές είναι εκροές των 20 χιλιάδων ευρώ η κάθε μία, οι επόμενες τρεις είναι εισροές των 30 χιλιάδων και οι τελευταίες δύο είναι εκροές των 40 χιλιάδων η κάθε μία. Χρησιμοποιήστε τη μέθοδο της τροποποιημένης εσωτερικής απόδοσης για να αξιολογήσετε το συγκεκριμένο έργο. Το προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 18%.

http://www.aueb.gr/users/episcopos/cf1/cf1.htm

4

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2009 Έστω ότι ακούτε την εξής υποθετική είδηση: «Πριν τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, τα δεκαετή, εταιρικά ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου σε μια χώρα άξιζαν 70 ευρώ, ενώ τα αντίστοιχα κρατικά, 80 ευρώ (ονομαστική αξία 100 ευρώ και για τις δύο κλάσεις). Με το ξέσπασμα της κρίσης, τα νέα δεκαετή εταιρικά άξιζαν 50 ευρώ ενώ τα κρατικά 75 ευρώ». Από τα παραπάνω, μπορείτε να αποφανθείτε αν ο πιστωτικός κίνδυνος που τυχόν διέπει τα εταιρικά ομόλογα μεταβλήθηκε στη συγκεκριμένη χώρα; Δώστε αναλυτικές μαθηματικές και χρηματοοικονομικές εξηγήσεις. Κάποιο χαρτοφυλάκιο αποτελείται μόνον από δύο μετοχές με ίδιες τυπικές αποκλίσεις 0,2 και συντελεστή συσχέτισης −0,5. Να υπολογίσετε την κατάλληλη αναλογία των δύο μετοχών η οποία ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο του συγκεκριμένου χαρτοφυλακίου, αφού πρώτα αποδείξετε τον μαθηματικό τύπο που θα χρησιμοποιήσετε. Κατόπιν, υπολογίστε την τυπική απόκλιση του χαρτοφυλακίου για την αναλογία που βρήκατε. Πώς εξηγείτε το τελευταίο αποτέλεσμά σας; Το μόνο χρέος που έχει στον ισολογισμό της η εταιρεία «Άψογος» είναι ένα δάνειο, που μόλις συνήψε με κάποια τράπεζα και που είναι πληρωτέο σε πέντε ετήσιες και ισόποσες δόσεις των 30 χιλιάδων ευρώ. Γνωρίζουμε ότι το ποσό του δανείου εκταμιεύτηκε από την τράπεζα και ήταν 100 χιλιάδες ευρώ. Η εταιρεία είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο με κεφαλαιοποίηση 400 χιλ. ευρώ. Η «Άψογος» αφ’ ενός ψάχνει για ένα επιτόκιο προεξόφλησης για τα έργα της και, αφ’ ετέρου, θέλει να είναι όσο το δυνατόν πιο ακριβής με τους υπολογισμούς της κατά την αξιολόγηση των έργων. Πώς θα συμβουλεύατε την εταιρεία, αν γνωρίζατε ότι ο συντελεστής βήτα των μετοχών της είναι 1 και η αναμενόμενη απόδοση του χρηματιστηρίου είναι 30%; Εταιρεία ερευνών βιολογικής καλλιέργειας μόλις απέκτησε την πρώτη της κρατική επιχορήγηση για επενδύσεις σε φιλικά προς το περιβάλλον λιπάσματα. Έχει 100 χιλιάδες ευρώ διαθέσιμες και δύο τριετή έργα. Το πρώτο έργο απαιτεί 90 χιλιάδες ευρώ σήμερα, και εκτιμάται ότι θα αποφέρει 150 στο τρίτο έτος. Το δεύτερο έργο απαιτεί 50 χιλιάδες ευρώ και θα αποφέρει 100 χιλιάδες στο τρίτο έτος. Η εταιρεία πρέπει να επιλέξει εξ ολοκλήρου ένα έργο από τα δύο. (Δεν υπάρχουν άλλα έργα, εκτός από τη δυνατότητα για κατάθεση του περισσεύματος σε τράπεζα.) Ποιά νομίζετε ότι είναι η σωστή επιλογή της εταιρείας αν γνωρίζετε ότι το προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 10%; Προσοχή, πρέπει να απαντήστε το ερώτημα με μια μέθοδο που να στηρίζεται στο δείκτη αποδοτικότητας του κάθε έργου και να εξηγήσετε τα βήματά σας.


Αποδείξτε ότι ένα ομόλογο σταθερού τοκομεριδίου βρίσκεται υπέρ το άρτιο όταν το τοκομερίδιό του ως ποσοστό της ονομαστικής αξίας του ομολόγου είναι μεγαλύτερο των αποδόσεων που αποφέρουν άλλα ομόλογα με τον ίδιο κίνδυνο. Για την ευκολία σας, υποθέστε ότι η καμπύλη αποδόσεων είναι οριζόντια. Εξηγήστε. Ας υποθέσουμε ότι στις αρχές του 2010, δύο δεκαετή ομόλογα, ένα του ελληνικού και ένα του γερμανικού δημοσίου, γίνονταν αντικείμενο συνεχούς διαπραγμάτευσης στην αγορά. Το τοκομερίδιο και η τιμή του ελληνικού ομολόγου έστω ότι ήταν 5,5% και 80 ευρώ, ενώ του γερμανικού 5% και 99 ευρώ. Υπολογίστε την απόδοση έως τη λήξη του κάθε ομολόγου και αποδείξτε με ένα απλό υπόδειγμα επιτοκίων ότι η αποδοσιακή διαφορά μεταξύ των δύο ομολόγων οφείλεται στο ασφάλιστρο πιστωτικού κινδύνου κατά προσέγγιση. Υπολογίστε το ασφάλιστρο αυτό και εξηγήστε. Χρησιμοποιήστε τον μαθηματικό τύπο της τυπικής απόκλισης των αποδόσεων ενός χαρτοφυλακίου με δύο μετοχές και αποδείξτε ότι αν οι αποδόσεις των μετοχών χαρακτηρίζονται από τέλεια αρνητική συσχέτιση, η τυπική απόκλιση του χαρτοφυλακίου μπορεί να μηδενιστεί επιλέγοντας τα κατάλληλα ποσοστά επένδυσης σε κάθε μετοχή. Πώς σχετίζεται ο λόγος των ποσοστών με τις τυπικές αποκλίσεις των μετοχών; Εφαρμόστε τα αποτελέσματά σας, αν γνωρίζετε ότι οι τυπικές αποκλίσεις των δύο μετοχών είναι 0,3 και 0,4. Εξηγήστε. Κατασκευαστική εταιρεία είναι έτοιμη να υπογράψει μια αμετάκλητη σύμβαση με το δημόσιο (που εδώ υποθέτουμε ότι είναι φερέγγυο) για την υλοποίηση ενός εικοσαετούς έργου που απαιτεί εκροές των 50 χιλ. ευρώ σήμερα και σε κάθε ένα από τα πρώτα 5 έτη. Κατόπιν, η εταιρεία προβλέπει να εισπράττει από το δημόσιο 60 χιλιάδες ετησίως για τα επόμενα 15 έτη. Το προεξοφλητικό επιτόκιο για παρόμοιες, ασφαλείς επενδύσεις είναι 10%, αλλά είναι γνωστό ότι το επιτόκιο αυτό μπορεί να αυξηθεί. Δεδομένου ότι οι ταμειακές ροές του έργου είναι γνωστές με βεβαιότητα, ενέχει κίνδυνο για την εταιρεία η συγκεκριμένη επένδυση ή όχι; Εξηγήστε με αριθμητικούς υπολογισμούς.

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2010 Έστω ότι υπάρχει ένα ομόλογο του δημοσίου με τοκομερίδιο 4% που είχε εκδοθεί παλαιότερα και σήμερα είναι διετές. Το ομόλογο βρίσκεται στο άρτιο και η καμπύλη αποδόσεων είναι οριζόντια. Ακούτε την είδηση ότι η απόδοση έως τη λήξη αυξήθηκε και υποθέτετε ότι πρέπει να άλλαξε το σχήμα της καμπύλης αποδόσεων εξ αιτίας της μεταβολής ενός μόνον επιτοκίου, ή αυτού του ενός έτους ή αυτού των δύο ετών. Με τις παραπάνω παραδοχές, ποιό από τα δύο επιτόκια νομίζετε ότι μπορεί να επηρέασε περισσότερο την απόδοση έως τη λήξη του ομολόγου; Υποθέστε ό,τι χρειάζεστε για τους συγκριτικούς υπολογισμούς σας και εξηγήστε. Η εταιρεία σας έχει να επιλέξει μεταξύ δύο έργων, Α1 και Α2, από τα οποία το κάθε ένα απαιτεί εκροή 100 χιλ. ευρώ σήμερα. Για το Α1 προβλέπονται εισροές 70 χιλ. το πρώτο έτος, 100 χιλ. το δεύτερο έτος και 40 χιλ. το τρίτο έτος. Οι αντίστοιχες εισροές για το Α2 είναι 10, 60 και 160 χιλ. ευρώ. Το επιτόκιο προεξόφλησης είναι 20% και για τα δύο έργα. Προσπαθήστε διεξοδικά να κατατάξετε τα δύο έργα εφαρμόζοντας τη μέθοδο της εσωτερικής απόδοσης στο οριακό έργο. Τι παρατηρείτε; Κατασκευαστική εταιρεία είναι υπεργολάβος σε ένα μεγάλο δημόσιο έργο, από το οποίο δεν μπορεί να απεμπλακεί. Είναι υποχρεωμένη να υλοποιήσει ένα υποέργο κατασκευής γεφυρών, του οποίου οι καθαρές ταμειακές ροές είναι −500 χιλ. ευρώ σήμερα και 220 χιλ. ευρώ ετησίως για τα επόμενα τρία έτη. Υπάρχουν εγγυήσεις τραπεζών για τις εισροές του έργου, ενώ το προβλεπόμενο προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 12% για όλα τα έτη. Ας πούμε η κεντρική τράπεζα μειώνει τα επιτόκια, με αποτέλεσμα ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός του δημοσίου να κοστίζει δύο ποσοστιαίες μονάδες λιγότερο. Αν δεν αλλάξει τίποτε άλλο και δεδομένου ότι είναι βέβαιες οι ταμειακές ροές του έργου, το γεγονός αυτό θα έχει θετική, αρνητική ή ουδέτερη επίδραση στην αξία της εταιρείας; Εξηγήστε. Πώς ο δανεισμός επιτρέπει τη διεύρυνση των επιλογών των επενδυτών; Δείξτε το με ένα αριθμητικό παράδειγμα και γράφημα και εξηγήστε. Εταιρεία διανομής φυσικού αερίου αξιολογεί την επέκτασή της σε διάφορες πόλεις της περιφέρειας. Η μοναδική θέση της εταιρείας στο χώρο της οικονομικής οικιακής ενέργειας της επιτρέπει να προεξοφλεί ετήσιες καθαρές ταμειακές ροές 10 εκατ. Ευρώ από το πρώτο έτος αυξανόμενες με ρυθμό 4% για κάθε πόλη και για πάντα με μέσο προεξοφλητικό επιτόκιο 10%. Έλευση του ανταγωνισμού δεν διαφαίνεται στο μέλλον. Μέχρι πόσα χρήματα κατά μέγιστο μπορεί να διαθέσει σήμερα η εταιρεία για να αναπτύξει το δίκτυό της σε μια πόλη; Αν αγοράζατε μετοχές της εταιρείας στο χρηματιστήριο, ποιό θα ήταν το πρόσημο της καθαρής παρούσας αξίας της επένδυσής σας; Εξηγήστε.

5

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Εξετάσεις Ιουνίου 2004

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ε.ΠΑΝΑΣ – Μ.ΑΫΦΑΝΤΗ ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΤΕ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΘΕΜΑ Α (50 μονάδες) Μια εταιρεία θέλει να συγκρίνει τους υπαλλήλους της ως προς τις ικανότητες τους στις πωλήσεις των προϊόντων της. Τα κριτήρια που ορίστηκαν για να προσδιοριστούν οι ικανότητες των υπαλλήλων ήταν οι εβδομαδιαίες μέσες πωλήσεις τους και η βαθμολογία σε ένα τεστ γνώσεων γύρω από τα προϊόντα της εταιρείας. Ένα δείγμα έξι υπαλλήλων που παίρνεται τυχαία δίνει τα ακόλουθα αποτελέσματα:

Υπάλληλος: Α Β Γ Δ Ε ΣΤ

Πωλήσεις (σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ): 2 1 4 8 6 3

Τεστ γνώσεων (βαθμός): 4 3 5 10 8 6

Θεωρούμε ότι μία, στατιστικά σημαντική σε 1% επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας, απλή γραμμική σχέση υπάρχει μεταξύ των δύο μεταβλητών. Να εκτιμηθεί ένα 99% διάστημα εμπιστοσύνης για τις προβλεπόμενες μέσες πωλήσεις του υπαλλήλου που πέτυχε βαθμολογία 7 (δίνεται το τυπικό σφάλμα εκτιμήσεως της εξαρτημένης μεταβλητής ίσο με 0.699). Να επεξηγηθεί λεπτομερώς η υπογραμμισμένη έκφραση. ΘΕΜΑ Β (25 μονάδες) 1) Εάν η τυχαία μεταβλητή Χ μετριέται σε μέτρα και η μεταβλητή Ψ μετριέται σε κιλά τότε ο συντελεστής συσχετίσεως μεταξύ των Χ και Ψ θα: α) μετριέται σε μέτρα ή σε κιλά β) μετριέται σε μέτρα επί κιλά. γ) είναι καθαρός αριθμός. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση. Εξηγείστε. 2) Ένας δειγματικός διατακτικός συντελεστής συσχέτισης ίσος με 0.80 μεταξύ δύο μεταβλητών υποδηλώνει: α) ότι καθώς οι τιμές της μίας μεταβλητής αυξάνουν, αυξάνονται και της άλλης. β) ότι η μηδενική υπόθεση Ηο:ρ— Ο θα μπορούσε να απορριφθεί έναντι της εναλλακτικής γ) τίποτα, καθώς υπάρχει ανεπαρκής πληροφόρηση. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση. Εξηγείστε. ΘΕΜΑ Γ (25 μονάδες) 1) Η ποσότητα 1 -Κ

2 στη γραμμική παλινδρόμηση μπορεί να ερμηνευτεί ως:

α) το ποσοστό της μεταβλητικότητας της εξαρτημένης μεταβλητής που δεν ερμηνεύεται από το μοντέλο παλινδρόμησης. β) το ποσοστό της μεταβλητικότητας της εξαρτημένης μεταβλητής που ερμηνεύεται από το μοντέλο παλινδρόμησης. γ) τίποτα από τα παραπάνω. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση. Εξηγείστε.

2) Δίνονται οι εξισώσεις παλινδρομήσεως της iY ι επί της ii XYXi 79.16.1:

^

καθώς και της iX επί της

ii YXYi 45.085.0:^

, για ένα δείγμα παρατηρήσεων. Ποιο είναι το ποσοστό της συνολικής μεταβλητικότητας της iY που

ερμηνεύεται από τη iX ;

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2004 ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ε.ΠΑΝΑΣ – Μ.ΑΫΦΑΝΤΗ ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΤΕ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΘΕΜΑ Α (50 μονάδες) Εάν η κλίση της απλής γραμμικής εξίσωσης παλινδρόμησης της Ψ επί της Χ που προκύπτει από ένα διμεταβλητό δείγμα π παρατηρήσεων με την μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων είναι ίση με το αντίστροφο της κλίσεως της απλής γραμμικής εξίσωσης παλινδρόμησης της Χ επί της Ψ για το ίδιο δείγμα δεδομένων, τότε η σχέση εξαρτήσεως μεταξύ των Χ και Ψ είναι στοχαστική ή μαθηματική σχέση; Αιτιολογήστε την απάντηση

2) Από ένα δείγμα η=10 ζευγών τιμών (Χ i ,Ψ i ) προκύπτει με την μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων η εξίσωση παλινδρομήσεως

ii 9,1055,31^

καθώς επίσης και τα αθροίσματα τετραγώνων 5,94)( 2 και 9,13536)( 2

. Να ελεγχθεί αν υπάρχει

θετική συσχέτιση μεταξύ των μεταβλητών Χ και Ψ στον πληθυσμό, σε επίπεδο σημαντικότητας 5%. ΘΕΜΑ Β (25μονάδες) Τα παρακάτω δεδομένα αναφέρονται στις αντικειμενικές αξίες (σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ) και στις τιμές πώλησης (σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ) πέντε οικοπέδων τα οποία αποτελούν τυχαίο δείγμα όλων των οικοπέδων που πουλήθηκαν πρόσφατα σε μία αγροτική περιοχή. Οικόπεδα: 1 2 3 4 5 Αντικειμενική Αξία: 2 3 4 5 6 Τιμή Πώλησης: 2 5 7 10 11 Θεωρούμε ότι μία γραμμική σχέση εξαρτήσεως υπάρχει μεταξύ των δύο μεταβλητών από την οποία μπορούμε να προβλέψουμε την τιμή πώλησης ενός οικοπέδου στη συγκεκριμένη περιοχή. Να κατασκευαστεί Πίνακας Ανάλυσης Διακύμανσης. ΘΕΜΑ Γ (25 μονάδες) Για κάθε μία από τις πέντε προτάσεις που ακολουθούν αποφασίστε ποια είναι σωστή ή λάθοςκαι εξηγείστε γιατί. α) Ο συντελεστής συσχέτισης και η συνδιακύμσνση είναι ταυτόσημοι αριθμοί. β) Στην ανάλυση παλινδρόμησης όταν η ερμηνευόμενη μεταβλητότητα είναι ίση με το μηδέν, τότε η ευθεία παλινδρόμησης θα είναι παράλληλη στον άξονα των τετμημένων.

6

γ) Για να θεμελιωθεί ανάλυση παλινδρόμησης μια από τις βασικές υποθέσεις που αφορούν το διαταρακτικό όρο u i είναι : u i ~Ν(0, σ2).

δ) Για ένα ζεύγος μεταβλητών (Χ, Ψ) μπορεί να έχουμε Γ

=7/6.

ε) Αν Γ

=0, τότε οι μεταβλητές Χ και Ψ είναι πάντα ασυσχέτιστες.

Εξετάσεις Ιουνίου 2008 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Ι. ΒΡΟΝΤΟΣ

Θέμα 1ο (2,5 μονάδες) Μια κατασκευαστική εταιρεία ενδιαφέρεται να μελετήσει τη σχέση μεταξύ του αριθμού των οικοδομικών αδειών (Υ) και των επιτοκίων (Χ). Για το λόγο αυτό συγκέντρωσε στοιχεία που αφορούν τις μεταβλητές αυτές για τα έτη 1990-1997, τα οποία παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:

Έτος 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997

Υ (σε χιλιάδες) 2.2 3 2.8 1.9 1.8 1.5 1.3 2.1

Χ (%) 6.5 6 6.5 7.5 8.5 9.5 9 7.5

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα. α) Να εκτιμηθεί η ευθεία παλινδρόμησης του αριθμού των οικοδομικών αδειών ως προς την τιμή των επιτοκίων. Να ερμηνεύσετε τους συντελεστές γραμμικής παλινδρόμησης. β) Αν υποθέσουμε ότι το επιτόκιο το επόμενο έτος (1998) θα είναι 7%, να προβλεφθεί ο μέσος αριθμός οικοδομικών αδειών (σε χιλιάδες) το επόμενο έτος. Να κατασκευαστεί ένα 95% διάστημα εμπιστοσύνης για το μέσο αριθμό οικοδομικών αδειών σε αυτή την περίπτωση. Για ποια τιμή του Χ το διάστημα θα έχει το μικρότερο εύρος;

Θέμα 2ο (2,0 μονάδες) Έστω το υπόδειγμα

. Να εκτιμήσετε τις παραμέτρους και του υποδείγματος

χρησιμοποιώντας τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων. Θέμα 3ο (3,0 μονάδες) Α. Σε ένα τυχαίο δείγμα 12 παρατηρήσεων εφαρμόζουμε υπόδειγμα πολλαπλής παλινδρόμησης με ανεξάρτητες μεταβλητές τις Χ1, Χ2 και εξαρτημένη μεταβλητή την Υ, και υπολογίζεται ο παρακάτω πίνακας ανάλυσης διακύμανσης.

Πηγή Μεταβλητότητας Αθροίσματα τετραγώνων Βαθμοί Ελευθερίας Μέσα Τετράγωνα

Παλινδρόμηση … … 434.28

Κατάλοιπα … … …

Σύνολο 1003 …

i) Να συμπληρωθεί ο πίνακας ανάλυσης διακύμανσης ii) Να υπολογιστεί ο συντελεστής πολλαπλού προσδιορισμού του υποδείγματος και να ερμηνευτεί iii) Να διεξάγετε στατιστικό έλεγχο σημαντικότητας της εξίσωσης παλινδρόμησης σε επίπεδο σημαντικότητας α=5%. Σε ποιο συμπέρασμα καταλήγετε; Β. Εάν επιπλέον γνωρίζετε ότι ο συντελεστής συσχέτισης της Υ με την Χ1 είναι 0,84, ο συντελεστής συσχέτισης της Υ με την Χ2 είναι 0,81 και ο συντελεστής συσχέτισης της Χ1 με την Χ2 είναι 0.58, να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα: i) Ποιο από τα ακόλουθα υποδείγματα (1) και (2) θεωρείτε ότι πρέπει να προτιμηθεί; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. ii) Να υπολογίσετε τον συντελεστή μερικού προσδιορισμού της Υ με την μεταβλητή Χ2, όταν η Χ1 βρίσκεται ήδη στο υπόδειγμα και να δώσετε την ερμηνεία του. Θέμα 4ο (2,5 μονάδες) Α. Ο διευθυντής προσωπικού μίας εταιρείας ενδιαφέρεται να μελετήσει την σχέση μεταξύ του μηνιαίου μισθού Υ (σε ευρώ) και των ετών εκπαίδευσης Χ των εργαζομένων της εταιρείας. Για το λόγο αυτό έλαβε τυχαίο δείγμα από 40 εργαζόμενους της εταιρείας και κατέγραψε τα

ακόλουθα στοιχεία ∑ = 44000 και ∑

. Επιπλέον, κάθε ένας από τους εργαζόμενους αξιολογήθηκε από τον διευθυντή

προσωπικού ως προς την παραγωγικότητα του (Ζ), σε κλίμακα από 1 έως 6, όπου 1:= πολύ παραγωγικός και 6:= λίγο παραγωγικός. i) Αν υποθέσουμε ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική επίδραση των ετών εκπαίδευσης Χ στο μισθό των εργαζόμενων Υ, τότε ποιος είναι ο προβλεπόμενος μέσος μισθός σύμφωνα με την εκτίμηση ελαχίστων τετραγώνων; ii) Εάν ο διευθυντής προσωπικού ενδιαφερόταν να εξετάσει τη συσχέτιση μεταξύ του μηνιαίου μισθού (Υ), και της παραγωγικότητας των εργαζομένων (Ζ), ποια μέθοδο θα χρησιμοποιούσατε και γιατί. Β. Να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα: i) Σε έναν έλεγχο F του πολλαπλού γραμμικού μοντέλου υπολογίζουμε το p-value και βρίσκουμε ότι είναι μεγαλύτερο του επιπέδου σημαντικότητας α. Τι σημαίνει αυτό; ii) Σε ένα πρόβλημα απλής γραμμικής παλινδρόμησης έχουν εκτιμηθεί οι παράμετροι του υποδείγματος και έχουν υπολογιστεί τα κατάλοιπα. Να κατασκευάσετε διάγραμμα καταλοίπων στο οποίο θα αποτυπώνεται η ένδειξη για γραμμικό και ομοσκεδαστικό υπόδειγμα.

iii) Σε ένα πρόβλημα, η ευθεία γραμμικής παλινδρόμησης έχει εκτιμηθεί από τη σχέση και ο συντελεστής προσδιορισμού υπολογίζεται σε 0.81. Να υπολογίσετε τον συντελεστή συσχέτισης των μεταβλητών Υ και Χ.

7

Εξετάσεις Ιουνίου 2012 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Ι. ΒΡΟΝΤΟΣ

Θέμα 1ο (2,5 μονάδες) Ο οικονομικός διευθυντής μιας εταιρείας αμοιβαίων κεφαλαίων ενδιαφέρεται να μελετήσει την σχέση μεταξύ των αποδόσεων ενός αμοιβαίου (Y) που διαθέτει η εταιρεία, και των αποδόσεων του γενικού δείκτη (X) του χρηματιστηρίου. Για το σκοπό αυτό κατέγραψε τις αποδόσεις του αμοιβαίου (Y) και του γενικού δείκτη για 96 μήνες. Με βάση τα δεδομένα του δείγματος προέκυψαν τα ακόλουθα στοιχεία: ∑

=1.25, ∑ =1.42, ∑

=0.185, ∑

=0.27, ∑ =0.01, ∑

=0.14 Να εκτιμηθεί η ευθεία παλινδρόμησης των αποδόσεων του αμοιβαίου (Y) ως προς τις αποδόσεις του γενικού δείκτη (X). Να ερμηνεύσετε τους συντελεστές γραμμικής παλινδρόμησης Να υπολογιστεί το τυπικό σφάλμα εκτίμησης της εξίσωσης παλινδρόμησης και να ερμηνευτεί. Ποιες οι μονάδες μέτρησης του μεγέθους αυτού; Να εξετασθεί αν ο συντελεστής γραμμικής παλινδρόμησης β1 διαφέρει στατιστικά σημαντικά από το μηδέν σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% Αν υποθέσουμε ότι η απόδοση του γενικού δείκτη τον επόμενο μήνα θα είναι 0,05, να προβλεφθεί η μέση απόδοση του αμοιβαίου κεφαλαίου τον επόμενο μήνα. Θέμα 2ο (2,5 μονάδες) Έστω το υπόδειγμα Yi=(1/βi)(1/Xi)+ui. Αν υποθέσουμε ότι τα σφάλματα ui είναι ανεξάρτητα και ακολουθούν κανονική κατανομή με μέσο 0 και

διακύμανση σ2, δηλ. uiN(0,σ2), να βρείτε τους εκτιμητές μεγίστης πιθανοφάνειας των παραμέτρων βi και σ2. Να θεωρήσετε ότι οι

παρατηρήσεις Yi,i=1,...,N είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους. Δίνεται ότι αν xN(μ,σ2) τότε

F(x)=

√ exp-

.

Θέμα 3ο (2,5 μονάδες) Δίνεται ο πίνακας ανάλυσης διακύμανσης (ANOVA Table) που προέκυψε από την εφαρμογή υποδείγματος πολλαπλής παλινδρόμησης σε ένα σετ δεδομένων.

Πηγή Μεταβλητότητας

Βαθμοί Ελευθερίας

Αθροίσματα τετραγώνων

Μέσα τετράγωνα

Παλινδρόμηση 4 380 … Κατάλοιπα … 240 …

Σύνολο 124 …

Να συμπληρώσετε των παραπάνω πίνακα διακύμανσης Ποιο είναι το μέγεθος του δείγματος που χρησιμοποιήθηκε στην ανάλυση; Πόσοι συντελεστές παλινδρόμησης (παράμετροι) εκτιμήθηκαν στο συγκεκριμένο υπόδειγμα πολλαπλής παλινδρόμησης; (η απάντηση που θα δώσετε να συμπεριλαμβάνει και την σταθερά) Να υπολογιστεί το τυπικό σφάλμα εκτίμησης της εξίσωσης παλινδρόμησης. Να υπολογιστεί ο συντελεστής πολλαπλού προσδιορισμού του υποδείγματος και να ερμηνευτεί Να διεξάγετε στατιστικό έλεγχο σημαντικότητας της εξίσωσης παλινδρόμησης σε επίπεδο σημαντικότητας α=5%. Σε ποιο συμπέρασμα καταλήγετέ; Σημείωση: F3,119,0.05=2.6808, F3,120,0.05=2.6802, F3,121,0.05=2.6795 F4,119,0.05=2.4479, F4,120,0.05=2.4472, F4,121,0.05=2.4466 Θέμα 4ο (2,5 μονάδες) Σε ένα πρόβλημα πολλαπλής παλινδρόμησης μας ενδιαφέρει να εξετάσουμε τη σχέση μιας εξαρτημένης μεταβλητής Y με κάποιες ανεξάρτητες μεταβλητές X1, X2, X3 χρησιμοποιώντας ένα δείγμα 60 παρατηρήσεων. Ένας ερευνητής εκτίμησε τα ακόλουθα υποδείγματα και υπολόγισε τα αθροίσματα των τετραγώνων των καταλοίπων (SSE) για κάθε ένα από αυτά. Y=α1+α2+Χ1+e SSE=144 Y=β1+β2Χ1+β3Χ2+e SSE=113 Y=γ1+γ2Χ1+γ3Χ3+e SSE=116 Y=δ1+δ2Χ1+δ3Χ2+δ4Χ3+e SSE=112 Δίνεται επίσης ότι το συνολικό άθροισμα τετραγώνων των 60 παρατηρήσεων είναι 300 (SSE=300) Ποιο υπόδειγμα θεωρείται ότι πρέπει να προτιμηθεί; Να δικαιολογήσετε την απάντηση σας. Αν υποθέσουμε ότι οι μεταβλητές Χ2 και Χ3 έχουν υψηλό συντελεστή συσχέτισης μεταξύ τους (RX2,X3=0.98), να περιγράψετε τις συνέπειες που έχει αυτή η συσχέτιση όσον αφορά την εκτίμηση των παραμέτρων του υποδείγματος (4) (Υ= δ1+δ2Χ1+δ3Χ2+δ4Χ3+e ). Να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα: Σε έναν έλεγχο F του πολλαπλού γραμμικού μοντέλου υπολογίζουμε το p-value και βρίσκουμε ότι είναι μεγαλύτερο του επιπέδου σημαντικότητας α. Τι σημαίνει αυτό; Σε ένα πρόβλημα απλής γραμμικής παλινδρόμησης έχουν εκτιμηθεί οι παράμετροι του υποδείγματος και έχουν υπολογιστεί τα κατάλοιπα. Να κατασκευάσετε διάγραμμα καταλοίπων στο οποίο θα αποτυπώνεται η ένδειξη για γραμμικό και ομοσκεδαστικό υπόδειγμα

Σε ένα πρόβλημα, η ευθεία γραμμικής παλινδρόμησης έχει εκτιμηθεί από την σχέση =0.85-1.2X και ο συντελεστής προσδιορισμού R2 υπολογίζεται σε 0,81. Να υπολογίσετε τον συντελεστή συσχέτισης των μεταβλητών Y και X.

8

Εξετάσεις Ιουνίου 2012 ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ε.ΠΑΝΑΣ – Μ.ΑΫΦΑΝΤΗ

ΘΕΜΑ 1o Ένα άρθρο σε μια οικονομική εφημερίδα αναφέρει τα αποτελέσματα μιας ανάλυσης παλινδρόμησης ανάμεσα στην απόδοση των μετοχών (Ψ) και την αναλογία της ονομαστικής αξίας προς τη χρηματιστηριακή αξία (Χ) των μετοχών αυτών για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Η εξίσωση παλινδρόμησης η οποία υπολογίστηκε με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων είναι: = 1,21 + 3,1(2,89) Χi Μέσα στην παρένθεση δίνεται η εκτίμηση της τυπικής απόκλισης της κατανομής δειγματοληψίας του γωνιακού συντελεστή παλινδρόμησης. Το μέγεθος του δείγματος που χρησιμοποιήθηκε είναι n=18 α) υπάρχουν ενδείξεις, σε επίπεδο σημαντικότητας α=5%, ότι μια γραμμική σχέση υπάρχει μεταξύ της απόδοσης των μετοχών και της αναλογίας της ονομαστικής προς τη χρηματιστηριακή αξία αυτών; β) στην παραπάνω ανάλυση παλινδρόμησης αναφέρθηκε επίσης ότι ο συντελεστής προσδιορισμού είναι ίσος με 0,067. Σας εκπλήσσει το αποτέλεσμα αυτό; Ναι ή όχι και γιατί; Αιτιολογείστε πλήρως την απάντηση σας. ΘΕΜΑ 2o Στην απλή γραμμική παλινδρόμηση και για τις παρακάτω περιπτώσεις (α), (β), (γ) να βρεθεί χωρίς τους σχετικούς υπολογισμούς , ο συντελεστής προσδιορισμού. Να αιτιολογηθεί πλήρως η απάντηση σας. α) SST=SSR β) SST=SSE γ) SSR=SSE Ένα τυχαίο δείγμα έξι ζευγών τιμών που προέρχεται από δύο κανονικούς πληθυσμούς δίνει συντελεστή γραμμικής συσχέτισης r= 0,874. Από τα δεδομένα του δείγματος προκύπτει ότι: Μια στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση υπάρχει μεταξύ των μεταβλητών στον πληθυσμό

Μια μη στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση υπάρχει μεταξύ των μεταβλητών στον πληθυσμό

Μια μη στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση υπάρχει μεταξύ των μεταβλητών στον πληθυσμό, σε επίπεδο σημαντικότητας α=1%.

Να κυκλωθεί η σωστή απάντηση και να αιτιολογηθεί. ΘΕΜΑ 3o Ο διευθυντής ενός εργοστασίου παραγωγής και συσκευασίας κρασιού προτίθεται να προσλάβει 2 οινολόγους. Υπάρχουν τρεις υποψήφιοι. Θεωρεί ότι καλύτεροι θα είναι εκείνοι των οποίων οι γνώμες συμφωνούν περισσότερο. Οι τρεις υποψήφιοι υποβάλλονται σε μια γευστική δοκιμή μεταξύ πέντε κρασιών και τα παρακάτω αποτελέσματα προκυπτουν:

Βαθμολογία Α οινολόγου

Βαθμολογία Β οινολόγου

Βαθμολογία Γ οινολόγου

0 4 3

1 8 4

4 10 9

3 5 6

2 7 3

Δεδομένου ότι θα προσλάβει οπωσδήποτε τον Α οινολόγο, ποιον από τους υπόλοιπους δυο τον Β ή τον Γ οινολόγο θα επιλέξει και γιατί; Να γίνουν οι κατάλληλοι έλεγχοι σε επίπεδο σημαντικότητας α=5%. ΘΕΜΑ 4o Δίνονται οι παρακάτω εξισώσεις απλής και πολλαπλής παλινδρόμησης οι οποίες υπολογίστηκαν με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων:

Ψi=16,9+2,08Χ1i =61,0% (1)

Ψi=4,17+2,87Χ2i =67,3% (2)

Ψi=6,58+0,62(1,120)X1i+2,14(1,470)Χ2i =68,4% (3)

Όπου Ψ είναι οι μηνιαίες πωλήσεις ενός προϊόντος (σε χιλιάδες ευρώ), Χ1 είναι ο μηνιαίος αριθμός διαφημίσεων του προϊόντος αυτού στην τοπική εφημερίδα και Χ2 είναι το μηνιαίο κόστος για διαφήμιση ( σε εκατοντάδες ευρώ). Μέσα στις παρενθέσεις δίνονται τα τυπικά σφάλματα εκτιμήσεως των αντίστοιχων συντελεστών παλινδρόμησης. Το δείγμα καλύπτει χρονική περίοδο ενός έτους. Με τα δεδομένα που έχετε στη διάθεση σας, ποια από τις παραπάνω εξισώσεις παλινδρόμησης θεωρείτε ότι είναι η καλύτερη για προβλέψεις και γιατί; Να γίνουν οι απαραίτητοι έλεγχοι σε επίπεδο σημαντικότητας α=5%. Ερευνητής ενδιαφέρεται να εφαρμόσει πολλαπλή ανάλυση παλινδρόμησης ανάμεσα στο εμβαδόν κατοικίας (Ψ), το οικογενειακό εισόδημα (Χ1) και το μέγεθος της οικογενείας (Χ2). Πρόβλημα πολυσυγγραμμικότητας θα εμφανιστεί στο υπόδειγμα, αν το τυχαίο δείγμα που θα πάρει ο ερευνητής περιλαμβάνει κυρίως οικογένειες: Με υψηλό εισόδημα και μεγάλο μέγεθος οικογένειας. Με χαμηλό εισόδημα και μεγάλο μέγεθος οικογένειας. Με υψηλό εισόδημα και μικρό μέγεθος οικογένειας. Να κυκλωθεί η σωστή απάντηση και να αιτιολογηθεί.

9

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Π. ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗΣ

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2008

Επιτρέπεται η κάλυψη του αρχικού μετοχικού κεφαλαίου ή της τυχόν αυξήσεως του δια εισφοράς εις είδος; Α. Εφόσον το προβλέπει το καταστατικό Β. Πάντοτε Γ. Μόνο σε περιπτώσεις αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου Δ. Εφόσον προηγηθεί αποτίμηση από την επιτροπή του άρθρου 9 κ.ν2190/1920 Τι ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου πρέπει να παρίστανται στη γενική συνέλευση για να ληφθεί νόμιμα απόφαση περί αυξήσεως του μετοχικού κεφαλαίου δια κεφαλαιοποιήσεως του αποθεματικού από την «έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο»; Α. 100% στην αρχική γ.σ. και 50,1% στην επαναληπτική Β. Τα 2/3 του κεφαλαίου στην αρχική γ.σ και το 1/3 στην επαναληπτική Γ. 50,1 στην αρχική γ.σ. και το 25,5% στην επαναληπτική Δ. 20% στην αρχική γ.σ. και οποιοδήποτε ποσοστό (όσο μικρό κι αν είναι) στην επαναληπτική Διενεργείται αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με μερική καταβολή, χωρίς να υπάρχει σχετική πρόβλεψη για αυτό στο καταστατικό. Το μετοχικό κεφάλαιο της Α.Ε είναι 60000 Ευρώ, η ονομαστική αξία εκάστης μετοχής είναι 2,5€ και η τιμή διάθεσης 4€. Είναι σύννομη η απόφαση περί μερικής καταβολής; Α. Ναι, καταβάλλεται άμεσα τη διαφορά υπέρ το άρτιο (1,5€ ανά μετοχή) πλέον 0,65 € ανά μετοχή. Β. Ναι, καταβάλλεται άμεσα τη διαφορά υπέρ το άρτιο (1,5€ ανά μετοχή) πλέον 2,5 € ανά μετοχή. Γ. Δεν είναι σύννομη η απόφαση περί μερικής καταβολής. Δ. Ισχύουν, κατ’ επιλογή, του μετόχου οι εκδοχές (α) και (β). Πότε δεν απαιτείται πρόσκληση Δ.Σ. για τη σύγκληση Γ.Σ.; Α. Όταν υπάρχει ένας μόνο μέτοχος Β. Όταν το ζητά η μειοψηφία Γ. Όταν δεν προβάλλονται αντιρρήσεις από τους μετόχους Δ. Όταν παρίστανται όλοι οι μέτοχοι και κανείς δεν προβάλλει αντιρρήσεις Αντικαθίσταμαι μέλος Δ.Σ. στις 15.3 χωρίς να δημοσιευθεί σχετική ανακοίνωση. Πότε η εταιρία μπορεί να επικαλεστεί την αντικατάσταση έναντι τρίτων; Α. Πάραυτα, από τις αντικαταστάσεως Β. Από της δημοσιεύσεως ανακοινώσεως Γ. Πάντοτε κατά των κακόπιστων Δ. Μετά παρέλευση 15 ημερών από της δημοσιεύσεως ανακοινώσεως Ε. Ποτέ κατά των καλόπιστων τρίτων Μέτοχος Α προτίθεται να μεταβιβάσει ανώνυμη, μη εισηγμένη μετοχή στον Β. Τι απαιτείται; Α. Δήλωση στην εφορία Β. Συμφωνία και παράδοση των μετοχών Γ. Εγγραφή στο μητρώο μετοχών Δ. Όλα τα προηγούμενα Η Εταιρία Α επιθυμεί να διαγράψει ζημιές 100 μονάδων δια μειώσεως του μετοχικού κεφαλαίου. Προς τούτο: Α. Απαιτείται απόφαση Γ.Σ. με απλή απαρτία/πλειοψηφία Β. Απόφαση Δ.Σ. με απλή απαρτία/πλειοψηφία Γ. Απόφαση Γ.Σ. με αυξημένη απαρτία/πλειοψηφία Κατά την περίοδο προ της υπογραφής του καταστατικού και παροχής αδείας συστάσεως της εταιρίας, δύνανται να γίνουν συναλλαγές για λογαριασμό της υπό ίδρυση εταιρείας, και, αν ναι, ποιος καταβάλλει, τα σχετικά ποσά. Α. Όχι Β. Ναι, τα καταβάλλει η εταιρία Γ. Ναι, τα καταβάλλει ιδρυτής Δ. Τα καταβάλλει η ανάδοχος τράπεζα Επί αυξήσεως του μετοχικού κεφαλαίου μη εισηγμένης εταιρείας δια εισφοράς εις είδος, ποια είναι η ελάχιστη προθεσμία ασκήσεως του δικαιώματος προτίμησης; Α. 1 μήνας Β. 2 μήνες Γ. 15 ημέρες Δ. ότι το Δ.Σ. ορίσει Ε. Κανένα από τα τρία Η αναγραφή στις οικονομικές καταστάσεις των περιουσιακών στοιχείων μιας εταιρείας σε αξία κατώτερη της ευλόγου, ποια κατηγορία προσώπων ευνοεί; Α. μετόχους Β. δανειστές Γ. αμφότερους


Δύναται η Γενική Συνέλευση Α.Ε. να διευρύνει τον κύκλο των εξουσιών και αρμοδιοτήτων της, κατ’ αντίστοιχη αφαίρεση του Δ.Σ.; Ποια είναι η προθεσμία πιστοποιήσεως από το Διοικητικό Συμβούλιο της καταβολής του αρχικού μετοχικού κεφαλαίου, ως και την τυχόν αυξήσεως αυτού, σε μετρητά; Επί εισφοράς χρεογράφων σε κάλυψη της αυξήσεως του μετοχικού κεφαλαίου, ποιο όργανο αποφασίζει για τυχόν κατάργηση του δικαιώματος προτιμήσεως των παλαιών μετοχών; Υπάρχει ανώτατος αριθμός ή ποσοστό (π.χ. ¼) ως προς τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου που η πλειοψηφία δύναται να εκλέξει : (α) Ναι και είναι _________________ (β) Όχι Ποιο είναι το ποσοστό του τακτικού αποθεματικού και μετά πότε παύει η υποχρέωση σχηματισμού του; Από πότε ανακύπτει η υποχρέωση Α.Ε. για καταβολή μερίσματος, υποτιθέσθω ότι η Α.Ε. έχει κερδοφόρα χρήση και μηδενικό υπόλοιπο ζημιών εις νέο; Ποιο εκ των δύο ευνοεί τους μετόχους Α.Ε.; Η υποτιμολόγηση ή η υπερτιμολόγηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας, (α) Η υποτιμολόγηση (β) Η υπερτιμολόγηση Επί κεφαλαιοποιήσεως υποχρεώσεων Α.Ε., υπάρχει ή μη δικαίωμα προτιμήσεως των παλαιών μετοχών, και γιατί; Επιτρέπεται η καταβολή του μερίσματος σε μετοχές, αντί για μετρητά, και, αν ναι, πότε; Από πότε ισχύει, έναντι της Εταιρείας, η εκλογή μελών Διοικητικού Συμβουλίου;

10

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2010 Απαντήστε συντόμως σε όλες τις ερωτήσεις. Οι ορθές απαντήσεις λαμβάνουν 1 μονάδα και από τις εσφαλμένες αφαιρούνται 0,5 μονάδες.

1. Ποιες είναι οι συνέπειες αν τα ίδια κεφάλαια, δηλαδή η καθαρά θέση, ανωνύμου εταιρείας κατέλθει ποσοστού 10% του μετοχικού κεφαλαίου ; 2. Με ποια απαρτία και πλειοψηφία αποφασίζει η Τακτική Γενική Συνέλευση τη διανομή του πρώτου, και με ποια τη διανομή τυχόν δεύτερου, μερίσματος ; 3. Ποιους οφείλει και ποιους βλάπτει η μη αναγραφή στον ισολογισμό ανωνύμου εταιρείας του συνόλου των υποχρεώσεών της ; 4. Σε περίπτωση αυξήσεως του μετοχικού κεφαλαίου ανωνύμου εταιρείας δια κεφαλαιοποιήσεως του υπέρ το άρτιο λογαριασμού, ποιοι λαμβάνουν τις νέες μετοχές και με ποια αναλογία ; 5. Δύνανται να εκδοθούν κοινές μετοχές άνευ δικαιώματος ψήφου; 6. Αν οι εργασίες Γενικής Συνελεύσεως ανωνύμου εταιρείας διακόπηκαν και αποφασισθεί να συνεχισθούν για άλλη ημέρα, ποιες είναι οι διατυπώσεις συνεχίσεως; 7. Επί επαναληπτικών Γενικών Συνελεύσεων, απαιτείται οι μέτοχοι να καταθέσουν εκ νέου τις μετοχές τους προκειμένου να συμμετάσχουν σε αυτήν, ή αρκεί το γεγονός ότι κατέθεσαν τις μετοχές τους κατά την πρώτη συνεδρίαση; 8. Ποιος είναι ο ελάχιστος δυνατός αριθμός μελών Διοικητικού Συμβουλίου, και πόσοι εξ’ αυτών θα πρέπει να παρίστανται αυτοπροσώπως σε κάθε συνεδρίασή του ; 9. Δύνανται μέλη Διοικητικού Συμβουλίου, που διορίσθηκαν από τη μειοψηφία, να ανακληθούν από τους υπόλοιπους μετόχους και με ποιες προϋποθέσεις; 10. Η μη τήρηση πρακτικών κατά τη συνεδρίαση Γενικής Συνελεύσεως, τι συνέπειες επάγεται ;


ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΨΑΡΟΥΔΑΚΗΣ

Να απαντηθεί ένα από τα θέματα 1 και 2. Το θέμα 3 είναι υποχρεωτικό. Θέμα 1

ο

Η συγχώνευση ανωνύμων εταιριών : έννοια και διαδικασία. Θέμα 2

ο

Η αγορά προς μεταπώληση και η προμήθεια ως εμπορικές πράξεις. Θέμα 3

ο

Εταίροι της ομόρρυθμης εταιρίας « Α & Σία ΟΕ » είναι ο Α, ο Β και η ανώνυμη εταιρεία «Ε. ΑΕ», με μερίδα συμμετοχής 1/2 , ¼, και 1/4 αντίστοιχα. Διαχειριστής σύμφωνα με τη δημοσιευμένη εταιρική σύμβαση είναι ο Α. Μοναδικός μέτοχος της «Ε. ΑΕ» είναι ο Ε. Στις 5/5/2010 ο Α συνάπτει στο όνομα της «Α & Σία ΟΕ» δάνειο 100.000 Ευρώ με την τράπεζα Τα, αν και στις 4/5/2010 ο Β είχε εκφράσει στον Α τη διαφωνία του με τη σύναψη αυτού του δανείου, το οποίο ο Β θεωρούσε πολύ ριψοκίνδυνο. Στις 15/1/2011, με συμφωνία μεταξύ όλων των εταίρων που δημοσιεύεται νομίμως, ο Β, έχοντας διαφωνήσει πλεόν με πολλές επιχειρηματικές αποφάσεις του Α, εξέρχεται από την εταιρεία. Στις 5/5/2011 γίνεται σαφές ότι η «Α & Σία ΟΕ» αδυνατεί να αποπληρώσει το δάνειο και η Τ στρέφεται κατά του Β και του Ε, καθώς αυτοί (και όχι ο Α, ούτε η «Ε. ΑΕ») έχουν αξιόλογη περιουσία, και ζητά από τους Β και Ε την καταβολή των 100.000 Ευρώ. Οι Β και Ε προβάλλουν κατά της Τ τους κατωτέρω ισχυρισμούς : -ότι ο Β δεν ευθύνεται για το χρέος, γιατί έχει προ μηνών αποχωρήσει από την «Α & Σία ΟΕ» και δεν είναι πια ομόρρυθμος εταίρος αυτής -ότι ο Β δεν ευθύνεται για το χρέος, γιατί είχε εκ των προτέρων διαφωνήσει με τη σύναψη της σύμβασης του δανείου -ότι ο Ε δεν είναι ο ίδιος εταίρος της «Α & Σία ΟΕ», αλλά αντίθετα εταίρος είναι η «Ε. ΑΕ», ο δε Ε δεν έχει ευθύνη για τα χρέη της «Ε.ΑΕ», έστω και αν είναι ο μοναδικός μέτοχός της -ότι η Τ δεν μπορεί να ζητά από τους Β και Ε 100.000 Ευρώ, αλλά μόνο την αναλογία τους στο χρέος σύμφωνα με το μερίδιο συμμετοχής τους στην «Α & Σία ΟΕ», δηλαδή 25.000 Ευρώ από τον καθέναν -ότι η Τ δεν μπορεί να ζητά ταυτόχρονα από τον Β και από τον Ε 100.000 Ευρώ, γιατί έτσι το αθροιστικό ποσό που αξιώνει είναι διπλάσιο από το χρέος της «Α & Σία ΟΕ».

Αξιολογήστε τους ανωτέρω ισχυρισμούς των Β και Ε.


ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΨΑΡΟΥΔΑΚΗΣ

Μπορεί η εισφορά του εταίρου να συνίσταται στην παροχή εργασίας ;

Η ευθύνη του ετερόρρυθμου εταίρου και του εταίρου ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας έναντι των εταιρικών δανειστών.

11

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ι

Εξετάσεις Ιουνίου 2006 ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ζ. ΒΕΝΤΟΥΡΑ-ΝΕΟΚΟΣΜΙΔΗ

Θέμα 1 α) Υποθέστε ότι είστε κάτοχος μιας εταιρείας παραγωγής και διάθεσης κονσερβών φρούτων που δραστηριοποιείται την Ελλάδα. Για σειρά ετών η επιχείρηση παρουσίαζε κέρδη. Στα αποτελέσματα χρήσεως, του έτους 2005 όμως παρατηρήθηκε μείωση της τιμής και της ποσότητας των προϊόντων σας, λόγω της εισαγωγής των ίδιων προϊόντων από το εξωτερικό. Χρησιμοποιώντας διάγραμμα δείξτε την ισορροπία που είχατε πριν την εισαγωγή προϊόντων από το εξωτερικό και την ισορροπία που θα διαμορφωθεί μετά τις εισαγωγές. (3 μονάδες) β) Για μια επιχείρηση δίδονται τα ακόλουθα δεδομένα: Ποσότητα προϊόντος που παράγεται 1000 μονάδες Συνολικό σταθερό κόστος 10.000 Συνολικό μεταβλητό κόστος 30.000 Στο επίπεδο παραγωγής των 1.000 μονάδων η καμπύλη του μέσου κόστους βρίσκεται στο κατώτερό της σημείο Η τιμή του προϊόντος είναι 50 ευρώ και είναι ανεξάρτητη από την ποσότητα που παράγει και διαθέτει η επιχείρηση. Με βάση τα πιο πάνω δεδομένα είναι δυνατόν να διαγνωσθεί ι) αν η επιχείρηση λειτουργεί στο βραχυχρόνιο ή στο μακροχρόνιο διάστημα και ιι) σε ποια μορφή αγοράς λειτουργεί; Εξηγήστε τις απαντήσεις σας. Είναι δυνατόν να υπολογισθεί από τα πιο πάνω δεδομένα το ύψος του οριακού κόστους; Αν ναι, υπολογίστε το μέγεθός του. Αν όχι εξηγήστε γιατί δεν μπορεί να υπολογισθεί. (3 μονάδες) γ) Τι είναι η ελαστικότητα παραγωγής; Από ποιους παράγοντες εξαρτάται; Αποδείξτε τον σχετικό τύπο. (2 μονάδες) Θέμα 2 α) Υποθέστε ότι είστε διευθυντής της γαλακτοβιομηχανίας Α. Η γαλακτοβιομηχανία είναι κλάδος ολιγοπωλιακός γιατί αποτελείται από τρεις μεγάλες επιχειρήσεις. Η ολιγοπωλιακή αυτή δύναμη δίνει στην επιχείρηση την οποία διευθύνετε τη δυνατότητα να ενεργεί όπως αυτή θέλει χωρίς να την απασχολεί πως θα αντιδράσουν ενδεχομένως οι άλλες επιχειρήσεις του κλάδου, στις δικές της ενέργειες, ούτε έχει ανάγκη να ενδιαφέρεται για το τι ενέργειες προγραμματίζουν οι άλλες δύο επιχειρήσεις. Με τη βοήθεια διαγραμματικής ανάλυσης να εξηγήσετε την απάντησή σας. (3,5 μονάδες) β) Τα επόμενα δεδομένα αναφέρονται στο κόστος παραγωγής μιας πλήρως ανταγωνιστικής επιχείρησης.

Ποσότητα σε μονάδες προϊόντος Μέσο κόστος (ευρώ) Μέσο σταθερό κόστος (ευρώ)

5 50 10

6

Αν είναι γνωστό ότι το οριακό κόστος της 6ης

μονάδας είναι 40 €, ποιο είναι το μέσο κόστος και το μέσο σταθερό κόστος των 6 μονάδων; Αν στο βραχυχρόνιο διάστημα η επιχείρηση παράγει 5 μονάδες και η τιμή του προϊόντος είναι 41 €, συμφέρει η παραγωγή της 6

ης μονάδας αν είναι γνωστό

ότι το οριακό κόστος αυξάνεται με την αύξηση της παραγωγής; Εξηγήστε την απάντησή σας. (2,5 μονάδες) γ) Η κυβέρνηση της χώρας Α προκειμένου να αυξήσει τα έσοδα της χώρας επιβάλλει έμμεσο φόρο 20% στις πωλήσεις τριών προϊόντων: 1. βούτυρο, 2. παυσίπονα φάρμακα, 3. χρυσά κοσμήματα. Δείξτε και εξηγήστε για ποιο από τα τρία προϊόντα θα επιβαρύνει ο έμμεσος φόρος περισσότερο τους αγοραστές και για ποιο λιγότερο και γιατί. Υποθέστε για ευκολία ότι και για τα τρία προϊόντα η καμπύλη προσφοράς έχει την ίδια μορφή. (2 μονάδες)

Εξετάσεις Ιουνίου 2009 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΔΡΥΔΑΚΗΣ

Να απαντήσετε σε 3 θέματα με σαφήνεια. Να χρησιμοποιήσετε χάρακα για τα διαγράμματα. Θέμα Α. (3.3 μονάδες) Στα πλαίσια της Θεωρίας του Καταναλωτή να παρουσιάσετε διαγραμματικά το Σημείο Ισορροπίας του Καταναλωτή και να αναλύσετε τις σχέσεις που δημιουργούνται σε αυτό. Δίνεται η συνάρτηση χρησιμότητας U=xy+x+y, x,y≥0. Οι τιμές των αγαθών x και y είναι αντίστοιχα Px και Py και το εισόδημα του καταναλωτή είναι Ι= Pxx+ Pyy. Να βρεθούν οι ποσότητες ισορροπίας με τη μεθοδολογία του Lagrange. Έστω οι συναρτήσεις ζητήσεως και προσφοράς ενός αγαθού qD=α-βp και qs=γ+δp, με α,β,γ,δ >0. Να βρεθεί η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας και να δειχθεί πως μια μεταβολή στις παραμέτρους επηρεάζει την τιμή και ποσότητα ισορροπίας στην αγορά του αγαθού. Θέμα Β. (3.3 μονάδες) Αν η συνάρτηση ζητήσεως ενός αγαθού ως προς την τιμή είναι Q=40-2p-p

2 τότε να βρεθούν:

α) η ελαστικότητα της ζητήσεως ως προς την τιμή p=4 (ελαστικότητα σημείου) β) η οριακή πρόσοδος όταν p=4 γ) η τιμή p και η αντίστοιχη ζητούμενη ποσότητα Q για να είναι e= -1. Στα πλαίσια της Θεωρίας του Παραγωγού να παρουσιάσετε διαγραμματικά το Σημείο Ισορροπίας του Παραγωγού και να αναλύσετε τις σχέσεις που δημιουργούνται σε αυτό. Στα πλαίσια της θεωρίας του Ολιγοπωλίου να αναλύσετε το “Παράδοξο του Bertrand”. Θέμα Γ. (3.3 μονάδες) Να παρουσιάσετε διαγραμματικά τις καμπύλες του Βραχυχρόνιου Κόστους και τις σχέσεις που δημιουργούνται μεταξύ τους. Να αποδείξετε αλγεβρικά και διαγραμματικά ότι οι καμπύλες της Παραγωγής και του Κόστους σχετίζονται αντίστροφα. Να παρουσιάσετε διαγραμματικά την “Απώλεια Ευημερίας ένεκα Μονοπωλίου”. Θέμα Δ. (3.3 μονάδες) Να αποδείξετε ότι “Η επιχείρηση υπό καθεστώς Πλήρους Ανταγωνισμού ζημιώνεται όταν το μέσο κόστος είναι μεγαλύτερο από την τιμή (ATC>p) αλλά συνεχίζει να παράγει αν και μόνο αν η τιμή είναι μεγαλύτερη από το μέσο μεταβλητό κόστος (p>AVC)”.

12

Σε μία αγορά που λειτουργεί υπό καθεστώς Πλήρους Ανταγωνισμού οι καμπύλες συνολικής ζητήσεως και προσφοράς είναι, QD=2000-p, Qs=-800+2p. Το συνολικό κόστος είναι TC=150+q

3-35q

2+1200q. α) Να βρεθούν η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας του κλάδου. β) Να βρεθούν η

ποσότητα παραγωγής της αντιπροσωπευτικής επιχείρησης. Έστω ένας Μονοπωλητής που το προϊόν του έχει αντίστροφη συνάρτηση ζητήσεως p=100-4q και συνολικό κόστος C=50+20q. α) Ν βρεθεί η τιμή και ποσότητα ισορροπίας του Μονοπωλητή. β) Να βρεθεί η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας όταν ο Μονοπωλητής ενεργεί ως Ελεύθερος Ανταγωνιστής. Θέμα Ε. (3.3 μονάδες) Έστω σε δυοπώλιο η αντίστροφη συνάρτηση ζητήσεως είναι p=100-0,5(q1+q2) και οι συναρτήσεις κόστους των δυο πωλητών είναι αντίστοιχα, C1=5q1 και C2=0,5q2

2.

α) Να βρεθεί η λύση ισορροπίας σύμφωνα με το υπόδειγμα Cournot. β) Να βρεθεί η λύση ισορροπίας σύμφωνα με το υπόδειγμα Stackelberg, εάν ο 1

ος πωλητής ενεργεί ως Ηγέτης.

γ) Να βρεθεί η λύση ισορροπίας σύμφωνα με το υπόδειγμα Cartel.

Εξετάσεις Ιουνίου 2010 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΒΕΝΤΟΥΡΑ

Θέμα 1ο

Απαντήστε στα παρακάτω θέματα με σωστό ή λάθος. 1. Ο διαφορισμός τιμής είναι ευκολότερο να εφαρμοστεί, όταν οι αγορές στις οποίες πωλείται το προϊόν συνδέονται στενά μεταξύ τους, οι δε αγοραστές έχουν ομοειδείς καμπύλες ζήτησης. 2. Αυτό που θεωρείται ως το οικονομικό πρόβλημα σε μια οικονομία αφορά στην έλλειψη μετρητών πολλών επιχειρήσεων και ατόμων και δεν έχει σχέση με τη στενότητα αγαθών, υπηρεσιών και παραγωγικών συντελεστών. Για το λόγο αυτό, η οικονομική επιστήμη δεν ασχολείται με αυτό. 3. Στις σύγχρονες οικονομίες η τεχνολογία έχει κάνει τόσο μεγάλες προόδους, ώστε έχει μειωθεί πολύ η σημασία της επιχειρηματικότητας. 4. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν περιλαμβάνει και στοιχεία για τον ελεύθερο χρόνο των εργαζομένων. 5. Στην ποσότητα ενός αγαθού στην οποία η οριακή χρησιμότητα έχει πέσει στο μηδέν για ένα καταναλωτή, η συνολική χρησιμότητα έχει μεγιστοποιηθεί. 6. Όλοι οι τεχνικά αποτελεσματικοί συνδυασμοί παραγωγής είναι και οικονομικά αποτελεσματικοί. 7. Το κόστος παραγωγής δεν επηρεάζεται στην πράξη μόνο από την τοποθεσία στην οποία γίνεται η παραγωγή. 8.Συγχωνεύτηκαν 2 Super Market. Αυτό αποτελεί κάθετη συγχώνευση ενώ όταν μία φαρμακευτική εταιρία συγχωνεύεται με μία εταιρία παραγωγής χημικών πρώτων υλών υπάρχει οριζόντια συγχώνευση. Τέλος, όλες οι επιχειρήσεις ενός κλάδου συγχωνεύονται σε μία επιχείρηση υπάρχει συγχώνευση ομίλου επιχειρήσεων. 9. Στο μακροχρόνιο διάστημα η καμπύλη προσφοράς ενός πλήρους ανταγωνιστικού κλάδου είναι πάντοτε οριζόντια. 10. Η καμπύλη μάθησης ή καμπύλη εμπειρίας δείχνει πως αυξάνεται με το χρόνο το μέσο κόστος παραγωγής ενός προϊόντος, επειδή οι εργαζόμενοι αποκτούν πείρα και διεκδικούν υψηλότερες αποδοχές. 11. Όταν σχεδιάζουμε την ΚΠΔ μίας χώρας υποθέτουμε ότι οι παραγωγικοί συντελεστές μπορεί και να υποαπασχολούνται. 12. Για να συνεχίσει η επιχείρηση την παραγωγή της πρέπει το συνολικό έσοδο να καλύπτει το συνολικό σταθερό κόστος. 13. Η τεχνολογία έχει αναπτυχθεί τόσο στη σημερινή κοινωνία που η επιχειρηματικότητα ως συντελεστής παραγωγής δεν είναι απαραίτητη. 14. Στην ΚΠΔ υπάρχουν σημεία στα οποία δεν απασχολούνται πλήρως οι παραγωγικοί συντελεστές. 15. Αν η ζήτηση είναι πλήρως ανελαστική και η προσφορά είναι ανελαστική ο φόρος επιμερίζεται κατά το μεγαλύτερο μέρος του στους καταναλωτές αλλά και ένα μικρότερο μέρος του στους πωλητές. 16. Ένας επιχειρηματίας για να λάβει οικονομικές αποφάσεις δεν χρειάζεται τα εργαλεία της Μικροοικονομίας. 17. Το φυσιολογικό κέρδος είναι αυτό που προσδιορίζεται από τις αγορανομικές διατάξεις. 18. Το κόστος παραγωγής της επιχείρησης δεν επηρεάζεται ουσιαστικά από τη γεωγραφική θέση της. (4 μον.)

Επιλέξτε ένα από τα ακόλουθα δύο θέματα.

ΘΕΜΑ 20

Α) Για μια επιχείρηση δίνονται τα πιο κάτω δεδομένα:

ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΜΕΣΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ € ΟΡΙΑΚΟ ΕΣΟΔΟ €

1 80 150 2 75 130

3 80 90 4 90 70 5 104 50

Το σταθερό κόστος λειτουργίας είναι 50 € Με βάσει τα δεδομένα αυτά να βρεθεί. α) Ποια ποσότητα προϊόντος θα πρέπει να παράγει η επιχείρηση για να μεγιστοποιήσει το κέρδος της; β) Σε ποια τιμή πρέπει να πουλάει η επιχείρηση την ποσότητα αυτή και ποιο θα είναι το συνολικό κέρδος της; γ)Ποιο θα είναι το κέρδος από την τελευταία μονάδας που θα παράγει η επιχείρηση; δ) Είναι η πιο πάνω επιχείρηση τελείως ή ατελώς ανταγωνιστική; εξηγήστε τις απαντήσεις σας. (3 μον.) Β) Υποθέστε ότι είστε παραγωγός κρασιού και καλύπτεται μόνο εσείς τη ζήτηση της χώρας σας. Μετά από κάποιο διάστημα η εισαγωγή κρασιού από άλλες χώρες επιτρέπεται και έτσι δημιουργούνται νέα δεδομένα για την τιμή και τη ζητούμενη και την προσφερόμενη ποσότητα του κρασιού. Χρησιμοποιώντας διάγραμμα εξηγήστε την ισορροπία προ και μετά την απελευθέρωση της αγοράς. (3 μον.) ΘΕΜΑ 3

0

Α) Ο οικονομολόγος Α.Κ υποστηρίζει ότι η μακροχρόνια ισορροπία μιας επιχείρησης πλήρους ανταγωνισμού και η μακροχρόνια ισορροπία στο μονοπωλιακό ανταγωνισμό δεν διαφέρουν καθόλου. Πιστεύετε ότι έχει δίκιο; Αν όχι, χρησιμοποιώντας και τα κατάλληλα διαγράμματα δείξτε και εξηγήστε αν διαφέρει και πως η μακροχρόνια ισορροπία μιας επιχείρησης πλήρους ανταγωνισμού από τη μακροχρόνια ισορροπία μιας επιχείρησης μονοπωλιακού ανταγωνισμού (3 μον.)

13

Β) Μια εταιρία που παράγει βασιλικό πολτό έχει τα μελίσσια της στην Κρήτη και πουλάει το προϊόν της στην διεθνείς αγορές κάτω από ανταγωνιστικές συνθήκες. Έχει υπολογιστεί ότι η συνάρτηση συνολικού κόστος του προϊόντος εκφρασμένη σε ευρώ είναι η ακόλουθη:

ΣΚ=20.000-200Π+Π2

όπου ΣΚ= Συνολικό Κόστος και Π= Ποσότητα Προϊόντος (σε τόνους) Έστω ότι η τιμή του προϊόντος αναμένεται να είναι ίση με 5000 ευρώ το κιλό. Με βάση τα πιο πάνω στοιχεία να απαντηθούν οι ακόλουθες ερωτήσεις: α) Ποιά είναι η ποσότητα του προϊόντος που μεγιστοποιεί το κέρδος της επιχείρησης; β) Ποιό θα είναι το κέρδος της επιχείρησης; γ) Ποιό είναι το Μέσο Συνολικό Κόστος (ΜΚ) και το Μέσο Μεταβλητό Κόστος (ΜΜΚ) στο επίπεδο παραγωγής που μεγιστοποιείται το κέρδος; δ) Αν μειωθεί η τιμή του προϊόντος στα 2.500 ευρώ συμφέρει την επιχείρηση να παράγει; (3 μον.)

14

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΙ

Εξετάσεις Ιουνίου 2007 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δ. ΧΕΒΑΣ ΤΜΗΜΑ Μ-Ω

ΖΗΤΗΜΑ 1 Η ανώνυμη εταιρία ΑΒΓ α.ε. μετοχικού κεφαλαίου 80.000 € (8000 κοινές μετοχές Χ 10 €) προβαίνει σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου εκδίδοντας 2.000 νέες μετοχές. Η τιμή εκδόσεως των μετοχών είναι 12 €. Οι νέες μετοχές καλύπτονται όλες από τον Δ. Κατά την ημερομηνία που αποφασίστηκε η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, διαπιστώθηκε ότι τα αποθεματικά της ΑΒΓ ανέρχονταν σε 120.000 €. Επιπλέον, η τρέχουσα αξία των κτηρίων της ΑΒΓ σε 40.000 € ενώ η αντίστοιχη αναπόσβεστη λογιστική αξία ήταν 10.000 €. Έναντι του κεφαλαίου που κάλυψε ο Δ εισέφερε τα παρακάτω στοιχεία του ενεργητικού: (α) Γραμμάτια ονομαστικής αξίας 2.500 €. Η τρέχουσα αξία των γραμματίων εκτιμήθηκε από την Επιτροπή του άρθρου 9 σε 2.200€. (β) Απαιτήσεις έναντι πελατών του ονομαστικής αξίας 3.000 €. Η επιτροπή του άρθρου 9 αναγνώρισε γι’ αυτές τις απαιτήσεις πιθανές απώλειες ύψους 200 €. (γ) Το δικαίωμα χρήσεως ενός κτηρίου για πέντε (5) χρόνια. Η εύλογη αξία του κτηρίου εκτιμήθηκε σε 16.000 € και η ετήσια μισθωτική του αξία σε 1.200 €. (δ) Μετρητά. ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ: Υπολογίστε το δικαίωμα εγγραφής για τους παλαιούς και τους νέους μετόχους της ΑΒΓ. Διερευνήστε τις ημερολογιακές εγγραφές καλύψεως και ολοσχερούς καταβολής της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου. ΖΗΤΗΜΑ 2 Η ανώνυμη εταιρεία ΚΛΜ α.ε. πραγματοποίησε στη χρήση που έληξε στις 31/12/20Χ0 (πρώτη χρήση) λογιστικά κέρδη ύψους 45.000 €. Ζητούνται: (α) Να υπολογίσετε τα ποσά που σύμφωνα με τον νόμο πρέπει να διατεθούν για τακτικό αποθεματικό και πρώτο μέρισμα (λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς που προκύπτουν από τις συμπληρωματικές πληροφορίες ) (β) Να υπολογίσετε τις υποχρεώσεις της α.ε. από φόρους εισοδήματος (γ) Να καταρτίσετε τον Πίνακα Διάθεσης των Αποτελεσμάτων (δ) Να διενεργήσετε τις ημερολογιακές εγγραφές διανομής των κερδών της χρήσεως και εκκαθάρισης των φορολογικών υποχρεώσεων της εταιρείας ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: (α) Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ήταν 140.000 € (14.000 κοινές μετοχές Χ 10 €) ολοσχερώς καταβεβλημένο με τη σύστασή της. (β) Στις 31/12/20Χ0 η εταιρεία κατείχε 2.000 δικές της μετοχές τις οποίες είχε αγοράσει αντί 22.000 €. (γ) Στις 31/12/20Χ0 τα αναπόσβεστα έξοδα πολυετούς απόσβεσης ανέρχονταν σε 10.000 € (δ) Εκτός από το πρώτο μέρισμα, κανένα άλλο ποσό δεν θα διανεμηθεί στους μετόχους της εταιρείας. (ε) Ο φόρος εισοδήματος και η προκαταβολή φόρου εισοδήματος υπολογίζονται με συντελεστές 25% και 60% αντίστοιχα. ΖΗΤΗΜΑ 3 Η ανώνυμη εταιρεία ΠΡΣ α.ε. προχώρησε στη χρηματοδοτική μίσθωση ενός μηχανήματος για τρία (3) χρόνια. Στο τέλος κάθε έτους η ΠΡΣ θα καταβάλλει ως μίσθωμα το ποσό των 40.000 € ενώ στο τέλος της τριετίας υποχρεούνται να αγοράσει το μηχάνημα αντί 7.000 €. Το επιτόκιο της αγοράς ανέρχεται σε 10%. Ζητούνται: (α) Καταρτίστε τον Πίνακα τοκοχρεολυτικής απόσβεσης του δανείου (β) Διενεργείστε στα βιβλία της ΠΡΣ τις εγγραφές που προκύπτουν από τα δεδομένα της άσκησης για το πρώτο έτος υποθέτοντας ότι η ωφέλιμη ζωή του μηχανήματος εκτιμήθηκε σε έξι χρόνια και ότι εφαρμόζεται η μέθοδος σταθερής απόσβεσης με μηδενική υπολειμματική αξία. (γ) Υποθέστε ότι η μίσθωση του μηχανήματος αντιμετωπίζεται ως λειτουργική μίσθωση. Διενεργείστε ξανά τις εγγραφές του πρώτου έτους. ΖΗΤΗΜΑ 4 Α. Η ανώνυμη εταιρεία ΤΥΦ α.ε. προχώρησε στην αναπροσαρμογή της αξίας ενός γηπέδου ιδιοκτησίας της καθώς και του κτηρίου που είχε οικοδομηθεί επί του οικοπέδου σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2065/1992. Οι τιμές κτήσεως του γηπέδου και του κτηρίου ανήλθαν σε 40.000 € και 120.000 € αντίστοιχα ενώ επί του κτηρίου είχαν διενεργηθεί αποσβέσεις ύψους 90.000 €. Οι συντελεστές αναπροσαρμογής ήταν 1,40 για το γήπεδο και 2,00 για το κτήριο. Ζητούνται: (α) Υπολογίστε την υπεραξία αναπροσαρμογής. (β) Διενεργείστε τις ημερολογιακές εγγραφές αναπροσαρμογής της αξίας του γηπέδου και του κτηρίου Β. Ο Έλληνας νομοθέτης έκρινε ότι η λογιστική αντιμετώπιση μίας λειτουργικής μίσθωσης είναι ισοδύναμη μ’ αυτή μίας χρηματοδοτικής μίσθωσης επειδή «…η συνολική επιβάρυνση στα αποτελέσματα χρήσεως θα είναι η ίδια … και συνεπώς το ύψος των ίδιων κεφαλαίων δεν επηρεάζεται από τη μέθοδο λογιστικής παρακολούθησης της μίσθωσης». Σχολιάστε σύντομα την άποψη αυτή του νομοθέτη με αναφορά στη δομή και στο περιεχόμενο του Ισολογισμού και της Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσεως

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2007 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δ. ΧΕΒΑΣ ΤΜΗΜΑ Μ-Ω

ΖΗΤΗΜΑ 1 Η ανώνυμη εταιρεία ΚΛΜ προχωρά σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου εκδίδοντας 2.000 κοινές μετοχές ονομαστικής αξίας 30 € και τιμή εκδόσεως 40 €. Η αύξηση καλύπτεται εξ΄ ολοκλήρου από τον Αυγερίου ο οποίος έναντι του κεφαλαίου που καλύφθηκε εισφέρει την προσωπική του εταιρεία. Οι λογιστικές αξίες της προσωπικής εταιρείας ου Αυγερίου καθώς και οι αξίες στις οποίες αποτιμήθηκαν τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού της, από την Επιτροπή του άρθρου 9, δίδονται παρακάτω:

15

(Η διαφορά στους πελάτες οφείλεται στο ότι θεωρήθηκε πολύ αβέβαιη η είσπραξη της οφειλής ενός πελάτη του Αυγερίου) Ζητούνται οι εγγραφές καλύψεως και καταβολής της αυξήσεως του μετοχικού κεφαλαίου.

ΖΗΤΗΜΑ 2 Τα υπόλοιπα των λογαριασμών του γενικού καθολικού της υπό εκκαθάριση ετερόρρυθμης εταιρείας των Α, Β και Γ, σε δεδομένη χρονική στιγμή έχουν ως εξής: 1. Εταίρος Γ – λογαριασμός καλύψεως κεφαλαίου 7.000 2. Εταίρος κεφάλαιο 40.000 3. Υποχρεώσεις προς τράπεζες 15.000 4. Αποτελέσματα εκκαθαρίσεως ; Λαμβάνοντας υπόψη ότι: (α) οι Α, Β και Γ συμμετέχουν, τόσο στο κεφάλαιο όσο και στα αποτελέσματα με ποσοστά 50%, 30% και 20% και ότι ο εταίρος Γ είναι ετερόρρυθμος, (β) ο Α δανείζει στην εταιρεία το ποσό που απαιτείται για την πληρωμή των υποχρεώσεων προς τρίτους ΖΗΤΕΙΤΑΙ: να προσδιορίσετε με ημερολογιακές εγγραφές το ποσό που ένας (ή περισσότεροι) από τους εταίρους πρέπει να καταβάλει (ή καταβάλουν ) στους υπολοίπους για το οριστικό κλείσιμο των βιβλίων της εταιρείας. (Σημ. Να αγνοηθεί η φορολογική διάσταση του θέματος)

ΖΗΤΗΜΑ 3 Η Ομόρρυθμη Εταιρεία των Α και Β παρουσίασε στη χρήση 20Χ7 λογιστικά κέρδη ύψους € 70.000. Για τον υπολογισμό των λογιστικών κερδών είχαν καταλογιστεί στα έξοδα και η αποζημίωση του διαχειριστή Α ύψους €12.000. Από τα κέρδη της εταιρείας πόσο 20.000€ κρατείται για σχηματισμό αποθεματικού και τα υπόλοιπα μοιράζονται στους εταίρους. Λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) όλοι οι εταίροι διεκδικούν την επιχειρηματική αμοιβή που δικαιούνται, β) μέσα στη χρήση είχαν διανεμηθεί στους εταίρους, έναντι των κερδών της χρήσεως, ποσό ύψους 10.000€ (το ποσό διανεμήθηκε ανάλογα με το ποσοστό τους), γ) η προκαταβολή φόρου της χρήσεως που έκλεισε ανέρχεται σε € 4.000, και δ) οι συντελεστές φόρων-τελών είναι οι ακόλουθοι: φόρου εισοδήματος της Ο.Ε. 25%, προκαταβολής φόρου 55% και χαρτόσημο & ΟΓΑ κερδών 1,20%. ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ: η εκκαθάριση των φορολογικών υποχρεώσεων της εταιρείας, οι ημερολογιακές εγγραφές εκκαθαρίσεως των φορολογικών της υποχρεώσεων και διανομής των αποτελεσμάτων, καταβολής της πρώτης (από τις 8 συνολικά ) δόσης φόρου εισοδήματος, του χαρτοσήμου κερδών και ο Πίνακας Διαθέσεως των Αποτελεσμάτων. Τα ποσοστά συμμετοχής των Α και Β τόσο στο κεφάλαιο όσο και στα αποτελέσματα ανέρχονται σε 70% και 30% αντίστοιχα. Στρογγυλοποίηση ποσών να γίνει στο πλησιέστερο Ευρώ.

ΖΗΤΗΜΑ 4

Η ανώνυμη εταιρεία ΠΡΣ α.ε. προχώρησε, την 1/1/20Χ5, στην έκδοση ενός ομολογιακού δανείου ονομαστικής αξίας 10.000 €, τετραετούς

διάρκειας , σταθερού επιτοκίου 10%, τιμής εκδόσεως 8.834€ και τιμής εξόφλησης 10.000€. Το αποτελεσματικό επιτόκιο του δανείου ανέρχεται

σε 14%. Ζητούνται: (α) Ο Πίνακας τοκοχρεωλυτικής απόσβεσης του δανείου, (β) οι ημερολογιακές εγγραφές στα βιβλία της ΠΡΣ που

προκύπτουν από τα παραπάνω γεγονότα για τη χρήση 20Χ5 με τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου ΖΗΤΗΜΑ 5

Συμπληρώστε στον παρακάτω πίνακα τα στοιχεία που λείπουν στρογγυλεύοντας τα ποσά στα 2 δεκαδικά.

20Χ5 20Χ6

Κέρδη από ΚΑΧ 60.000 72.000

Φόρος εισοδήματος 10.000 14.000

Αμοιβές ΔΣ 6.000 6.000

Κοινές μετοχές 31/12/Χ5 1.000 ……….

Κεφαλαιοποίηση αποθ/κών 1/5/20Χ6 (3ν/2π)

Αύξηση με νέες εισφορές 1/8/20Χ6 1.000 νέες

κοινές

Εύλογη αξία μετοχής προ αυξήσεως με νέες εισφορές 74

Τιμή άσκησης δικαιώματος προτίμησης 40

Εύλογη αξία μετοχής μετά την αύξηση με νέες

εισφορές

………………..... …………….

Κέρδη Κοινών Μετοχών …………………. …………….

Βασικά Κέρδη ανά Κοινή μετοχή …………………. ……………..

Προσαρμοσμένα διαχρονικά κέρδη ………………… ……………..

Λογαριασμός Λογιστική Αξία Αξία Αποτίμησης

Γήπεδα 12.000 18.000

Κτίρια 7.000 14.000

Αποσβεσμένα κτίρια 2.000

Μηχανήματα 12.000 5.000

Αποσβεσμένα Μηχανήματα 9.000

Εμπορεύματα 4.000 6.000

Πελάτες 7.000 6.500

Ταμείο 1.000 1.000

Γραμμάτια Εισπρακτέα 4.000 3.800

16

Εξετάσεις Ιουνίου 2009 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΧΕΒΑΣ - ΤΖΟΒΑΣ

ΖΗΤΗΜΑ 1Ο

Η ΑΒΓ μισθώνει την 1/1/20Χ0 ένα αυτοκίνητο από την αντιπροσωπεία ΧΨΖ αποκτά την κυριότητα του αυτοκινήτου καταβάλλοντας 7000€. Το ετήσιο μίσθωμα, που καταβάλλονται στο τέλος κάθε έτους συμφωνήθηκε σε 80.000€. Λαμβάνω υπόψην ότι το αυτοκίνητο αποσβένεται σταθερά σε 6 έτη με την σταθερή μέθοδο απόσβεσης και μηδενική υπολειμματική αξία και το επιτόκιο της αγοράς ανέρχεται σε 10%. Ζητούνται: Α) Να εμφανίσετε σε πίνακα τις ετήσιες πληρωμές της ΑΒΓ αναλυόμενες με την περίπτωση σε ενοίκια τόκους και χρεολυσία. Β) Να παρουσιάσετε όλες τις σχετικές με την συμφωνία ημερολογιακές εγγραφές που θα διερευνηθούν στη χρήση 20Χ0 στα βιβλία της ΑΒΓ ΖΗΤΗΜΑ 2

Ο

ΟΙ Α και Β αποφασίζουν να ιδρύσουν ομόρρυθμη εταιρεία τη 30/11/20Χ1 και εισφέρει τα πιο κάτω στοιχεία: -Α: Αυτός εισφέρει 1.000€ σε μετρητά, το δικαίωμα χρήσεως ενός κτηρίου ιδιοκτησίας για 10 χρόνια. Ετησίως μισθωτικής εργασίας 40€ και ένα οικόπεδο αξίας 900€ το οποίο επιβαρύνεται με ενυπόθηκο δάνειο 300€ και του οποίου την εξόφληση αναλαμβάνει ομόρρυθμη εταιρεία. -Β: Αυτός καλύπτοντας ισόποσο με το Α κεφάλαιο εισφέρει την ατομική του επιχείρηση της οποίας ο τελευταίος ισολογισμός έχει ως εξείς: Ατομική Επιχείρηση Γ.Γ Ισολογισμός της Π & ΚΘ

Και της οποίας τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού αποτιμήθηκαν ωε εξής: Τα γήπεδα αντί 700€, τα μηχανήματα αντί 50€, τα εμπορεύματα αντί 1.800€, οι πελάτες αντί 780€, τα γραμμάτια εισπρακτέα αντί 350€, οι προμηθευτές αντί 870€. Δεδομένου ότι τα έξοδα συστάσεως ανέρχονται σε 4% των εισφορών των εταιριών ζητούνται οι εγγραφές καλύψεως και η καταβολή του εταιρικού κεφαλαίου. ΖΗΤΗΜΑ 3

Ο

Η ομόρρυθμη εταιρεία ΑΕ και ΧΨΖ Α.Ε. παρουσίασε στη χρήση 20Χ2 λογιστικά κέρδη ύψους 1.600€. Για τον υπολογισμό των λογιστικών κερδών είχαν καταλογισθεί στα έξοδα και η αποζημίωση του διαχειριστή Α ύψους 3.000€. Όλα τα κέρδη της εταιρείας μοιράζονται στους μετόχους με εξαίρεση ένα αποθεματικό που προβλέπεται απ’το καταστατικό και υπολογίζεται σε 10% των κερδών προ φόρων εισοδήματος. Στο αποθεματικό αυτό συμμετέχουν οι εταίροι σύμφωνα με ποσοστά συμμετοχής τους στα αποτελέσματα που ανέρχονται σε 60% για τον Α, 25% για τον Β και 15% για την ΧΨΖ Α.Ε. Λαμβάνοντας υπόψην ότι όλοι οι εταίροι διεκδικούν την επιχειρηματική αμοιβή που δικαιούνται / υποχρεούνται, η προκαταβολή φόρου της χρήσεως που έκλεισε ανέρχεται σε 1.000€ και ότι οι συντελεστές φόρων τελών είναι οι ακόλουθοι: της ομόρρυθμης εταιρείας 40% και της προκαταβολής φόρου εισοδήματος 60%. Ζητούνται οι ημερολογιακές εγγραφές εκκαθαρίσεως των φορολογικών υποχρεώσεων της εταιρείας και διανομής των αποτελεσμάτων και ο πίνακας διαθέσεως των αποτελεσμάτων. ΖΗΤΗΜΑ 4

Ο

Η ανώνυμη εταιρεία των Α και Β μετοχικού κεφαλαίου 100.000€ (10.000 κοινές μετοχές χε10) αποφασίζει να αυξήσει το μετοχικό κεφάλαιο κατά 25.000€ εκδίδοντας 2.500 κοινές μετοχές με τιμή έκδοσης 14€. Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου καλύπτεται εξολοκλήρου από τον Γ. Δεδομένου ότι η εύλογη αξία της μετοχής εκτιμήθηκε σε 21€ ζητούνται: Α) Υπολογίστε το δικαίωμα εγγραφής για κάθε παλαιά και νέα μετοχή. Β) Διενεργείστε τις ημερολογιακές εγγραφές καλύψεως και καταβολής της.


Ζήτημα 1 (25%) Η Ομόρρυθμη Εταιρεία των Α και ΧΨΖ Α.Ε. παρουσίασε στη χρήση 20Χ7 λογιστικά κέρδη ύψους € 70000. Για τον υπολογισμό των λογιστικών κερδών είχαν καταλογιστεί στα έξοδα και η αποζημίωση του διαχειριστή Α ύψους € 8000. Τα κέρδη της εταιρείας, μετά την αφαίρεση του φόρου εισοδήματος, διατίθενται ως εξής: ποσό ύψους € 17000 κρατείται για σχηματισμό αποθεματικού σύμφωνα με το καταστατικό και τα υπόλοιπα μοιράζονται στους εταίρους. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: α) Τα ποσοστά συμμετοχής των Α και ΧΨΖ Α.Ε. τόσο στα κεφάλαια όσο και στα αποτελέσματα της εταιρείας είναι 70% και 30% αντίστοιχα β) Όλοι οι εταίροι διεκδικούν την επιχειρηματική αμοιβή που δικαιούνται, γ) οι Α και ΧΨΖ α.ε συμμετέχουν στα αποθεματικά σύμφωνα με τα ποσοστά συμμετοχής τους στα αποτελέσματα δ) η προκαταβολή φόρου της χρήσεως που έκλεισε ανέρχεται σε € 7000 και

Γήπεδα 500 Μηχανή 900 Μείον:αποσβεσμ. Μηχανήματα 500 400 Εμπορέυματα 1.500 Πελάτες εσωτερικού 830 Γραμματεία εισπρακτέα 370 Ταμείο 500 Σύνολο Ενεργητικού 4.100

Ίδια κεφάλαια 1.600 Προμηθευτές 1.600 Γραμμάτεια πληρωτέα 900 Σύνολο Παθητικού & ΚΘ 4.100

17

ε) οι συντελεστές φόρων-τελών είναι οι ακόλουθοι: φόρου εισοδήματος Ο.Ε 25% και προκαταβολής φόρου 55%. Η επιχειρηματική αμοιβή υπολογίζεται με συντελεστή 50%. Ζητούνται: η εκκαθάριση των φορολογικών υποχρεώσεων της εταιρείας, ο Πίνακας Διάθεσης των Αποτελεσμάτων και οι εγγραφές διανομής των κερδών. Τι ποσό θα εισπράξει καθένας από τους εταίρους από τη διανομή των κερδών; Ζήτημα 2 (25%) Οι Α και Β ιδρύουν ομόρρυθμη εταιρεία συμφωνώντας να συμμετέχουν στα αποτελέσματα ανάλογα με την αξία των εισφορών τους, οι οποίες συμφωνήθηκε να είναι ίσες. Ο Α εισφέρει τα παρακάτω: το δικαίωμα χρήσεως ενός κτιρίου ιδιοκτησίας του για 10 χρόνια. Το κτίριο είχε αγοραστεί πριν από 8 χρόνια αντί 50000€ και είχε αποσβεστεί κατά 60%. Η τρέχουσα τιμή πώλησης του κτιρίου εκτιμήθηκε σε 45000€ και η ετήσια μισθωτική αξία του κτιρίου σε 3000€ Μετρητά ύψους 12000€ Την προσωπική του εργασία Ο Β, ο οποίος κάλυψε κεφάλαιο ύψους 50000€, εισφέρει την προσωπική του επιχείρηση. Οι λογιστικές αξίες τησ προσωπικής επιχείρησης του Β καθώς και οι αξίες αποτίμησης αυτών από τους Α και Β δίδονται παρακάτω:

(Η διαφορά στους μεν πελάτες οφείλεται στο ότι θεωρήθηκε πολύ αβέβαιη η είσπραξη της οφειλής ορισμένων πελατών στους δε προμηθευτές επειδή δεν είχαν καταλογισθεί στα αντίστοιχα λογιστικά βιβλία τόκοι υπέρ των προμηθευτών). Ζητούνται: ο υπολογισμός της υπεραξίας απόκτησης (Φήμη & Πελατεία) που αναγνωρίσθηκε υπέρ της επιχείρησης του Β και οι εγγραφές καλύψεως και καταβολής του κεφαλαίου της ομόρρυθμης εταιρείας. Ζήτημα 3 (25%) Η ομόρρυθμη εταιρεία ΧΨΖ αναπροσαρμόζει στις 30/12/20Χ5 την αξία ενός γηπέδου και καθώς και του κτιρίου που είχε οικοδομηθεί επί του γηπέδου. Ειδικότερα: (α) Η τιμή κτήσεως του γηπέδου ήταν 12000€ (β) Το κόστος κατασκευής του κτιρίου ανήλθε σε 80000€ (γ) Επί του κτιρίου πραγματοποιήθηκαν προσθήκες και βελτιώσεις ύψους 20000€ (δ) Οι συσσωρευμένες αποσβέσεις που θα αναπροσαρμοστούν ανέρχονται σε 40000€ από τις οποίες ποσό ύψους 8000€ αφορά τις προσθήκες και βελτιώσεις (ε) Οι ζημίες του ισολογισμού στις 30/12/20Χ4 ανέρχονταν σε 7000€, συμψηφιζόμενες φορολογικά στο σύνολό τους (στ) Η υπεραξία των γηπέδων φορολογείται με συντελεστή 2% και των κτιρίων με 8% (ζ) Τα γήπεδα προσαρμόστηκαν με συντελεστή 1,8 τα κτίρια με συντελεστή 2 και οι προσθήκες και βελτιώσεις με συντελεστή 1,50. Ζητούνται: Υπολογίστε τις υπεραξίες αναπροσαρμογής που προκύπτουν από τα παραπάνω γεγονότα και τον φόρο υπεραξίας υποθέτοντας συμψηφισμό των φορολογικών ζημιών. Διενεργείστε στα βιβλία της ΧΨΖ όλες τις εγγραφές που προκύπτουν από παραπάνω γεγονότα. Ζήτημα 4 (15%) Η ΑΒΓ προχωρεί την 1/1/20Χ6 στη χρηματοδοτική μίσθωση ενός μηχανήματος για 4 χρόνια. Ετησίως θα καταβάλλει ως μίσθωμα το ποσό των 90000€, στο τέλος κάθε έτους. Με το τέλος της τετραετίας, το μηχάνημα θα περάσει την ιδιοκτησία της αντί 10000€. Το επιτόκιο της αγοράς για αυτού του είδους τις μισθώσεις ανέρχεται σε 10%. Η διοίκηση της ΑΒΓ αποφάσισε την απόσβεση του μηχανήματος σε δέκα χρόνια, με τη σταθερή μέθοδο και υπολειμματική αξία 3000€ Ζητούνται: Διενεργείστε στα βιβλία της ΑΒΓ τις εγγραφές που προκύπτουν από τα παραπάνω γεγονότα για τις χρήσεις 20Χ7 και 20Χ7. Ζήτημα 5 (10%) Η ανώνυμη εταιρεία των Α και Β μετοχικού κεφαλαίου 80000€( 8000 κοινές μετοχές *10€) αποφασίζει να αυξήσει το μετοχικό της κεφάλαιο κατά 20000€ εκδίδοντας 2000 κοινές μετοχές με τιμή έκδοσης 14€. Η αύξηση του μετοχικού καλύπτεται εξ' ολοκλήρου από τον Γ. Δεδομένου ότι η εύλογη αξία της μετοχής πριν από την αύξηση εκτιμήθηκε σε 20€. Ζητούνται: Α) Υπολογίστε το δικαίωμα εγγραφής για κάθε παλαιά και για κάθε νέα μετοχή Β) Διενεργείστε τις ημερολογιακές εγγραφές καλύψεως και καταβολής της αυξήσεως του μετοχικού κεφαλαίου.

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2010 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΧΕΒΑΣ - ΤΖΟΒΑΣ

ΖΗΤΗΜΑ 1 (2 μονάδες) Την 1/1/2008 ιδρύεται η ΑΕ <<ΔΤ ΑΕ>> με μετοχικό κεφάλαιο 300.000 ευρώ το οποίο θα καλυφθεί με έκδοση 30.000 κοινών μετοχών ονομαστικής αξίας 10 ευρώ κάθε μια που θα διατεθούν υπέρ το άρτιο στην τιμή 10,9 ευρώ. Στην κάλυψη του μετοχικού κεφαλαίου μετέχουν οι Α (40%, 12.000 μετοχές), Β (30%, 9.000 μετοχές) και Γ (30%, 9.000 μετοχές). Η καταβολή θα γίνει σε δύο ισόποσες δόσεις. Η πρώτη θα καταβληθεί με την σύσταση ενώ η δεύτερη την 31/12/2009. Η πρώτη δόση καταβάλλεται κανονικά. Κατά την καταβολή της δεύτερης δόσης οι Β και Γ καθίστανται υπερήμεροι. Η εταιρεία ακολουθώντας την προβλεπόμενη διαδικασία αναζητείσαι αγοραστές για τις μετοχές των Β και Γ. Οι τελικές προσφορές που έλαβε ήταν οι ακόλουθες: Ι) Ο Ε πρόσφερε 55.000 ευρώ για την αγορά των μετοχών του Γ, ενώ για τις σχετικές διαδικασίες η <<ΔΧ ΑΕ>> πραγματοποιείσαι έξοδα ύψους 150 ευρώ, ΙΙ) Η Ζ πρόσφερε 30.000 ευρώ για την αγορά των μετοχών του Β, ενώ για τις σχετικές διαδικασίες η <<ΔΧ ΑΕ>> πραγματοποιείσαι έξοδα ύψους 150 ευρώ. Ζητείται να γίνουν οι σχετικές ημερολογιακές εγγραφές.

Λογαριασμός Λογιστική Αξία Αξία Αποτίμησης

Εξοπλισμός 20000 5000

Αποσβεσμένος Εξοπλισμός 12000

Εμπορεύματα 17000 19000

Πελάτες 10000 9000

Ταμείο 18000 18000

Γραμμάτια Εισπρακτέα 5000 4500

Προμηθευτές 8000 9000

18

ΖΗΤΗΜΑ 2 ΖΗΤΗΜΑ 2.1 (1 μονάδα) Ο πελάτης ΔΧ δικαιούται έκπτωση 5% επί του τζίρου που έχει δημιουργήσει στην επιχείρηση ΧΤ ΑΕ. Η ΧΤ ΑΕ έχει σαν πάγια πολιτική της , την

οριστική χορήγηση της έκπτωσης μόνο εφόσον εισπράξει το σχετικό ποσό από τον εκάστοτε πελάτη. Ο ΔΧ πραγματοποίησε παραγγελίες

ύψους 120.000€ και κατέβαλε το σχετικό ποσό. Ζητείται να γίνουν οι σχετικές εγγραφές στα βιβλία της ΧΤ.

Η επιχείρηση ΔΧ παραγγέλνει εμπορεύματα κόστους 200.000€ στην επιχείρηση ΧΤ. Η ΧΤ αποστέλλει τα εμπορεύματα χωρίς την αποστολή

των σχετικών δικαιολογητικών. Η συμφωνία προβλέπει ότι η ΧΤ έχει το δικαίωμα να προσαρμόσει τις τιμές πώλησης σε περίπτωση

μεταβολής των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Το οριστικό κόστος των εμπορευμάτων ανήλθε σε 195.000€. Ζητείται να γίνουν οι σχετικές

εγγραφές στα βιβλία της ΔΧ.

ΖΗΤΗΜΑ 2.2 (1 μονάδα) Τα καθαρά κέρδη της ΧΤ ΑΕ για τη χρήση 2003 ανήλθαν σε 1.000.000€. Οι κοινές μετοχές σε κυκλοφορία της ΧΤ ΑΕ για όλη τη διάρκεια του 2003 ανέρχονται σε 3.000.000. Η ΧΤ ΑΕ αποφάσισε την διανομή στους προνομιούχους μερίσματος ύψους 300.000€. Η ΧΤ ΑΕ είχε εκδώσει ομολογιακό δάνειο ύψους 500.000€ με επιτόκιο 7%. Οι όροι έκδοσης του δανείου προβλέπουν ότι οι κάτοχοι των ομολογιών έχουν το δικαίωμα μετατροπής των ομολογιών σε μετοχές. Ο λόγος μετατροπής είναι 1 μετοχή για κάθε 2,5€ ομολογιακού δανείου. Η μετατροπή των ομολογιών μπορεί να γίνει μετά την 31/12/2005. Ο φορολογικός συντελεστής της ΧΤ είναι 25%. Ζητείται να υπολογιστούν τα βασικά και τα μειωμένα κέρδη της ΧΤ για τη χρήση 2003. ΖΗΤΗΜΑ 3 (3 μονάδες) Η εταιρεία <<Χ.Τ. ΑΕ>> εκδίδει 10.000 ομολογίες ονομαστικής αξίας 10€ έκαστη, με τιμή έκδοσης 9,2788€ έκαστη και τιμή εξόφλησης 10€ η οποία καταβάλλεται στη λήξη του δανείου. Οι ομολογίες είναι σταθερού επιτοκίου 10,0% ετήσιο. Σημειώνεται ότι το επιτόκιο για ομολογιακά δάνεια τα οποία εκδίδονται με παρόμοιους όρους είναι 12%. Ζητείται α) να γίνουν όλες οι εγγραφές που αφορούν τη λογιστική παρακολούθηση του ομολογιακού δανείου μέχρι τη λήξη του στα βιβλία της εκδότριας εταιρείας υποθέτοντας ότι η επιχείρηση για την λογιστική παρακολούθηση της υπό το άρτιο διαφοράς υιοθετεί τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου. Υποθέστε ότι το δάνειο εκδόθηκε την 1/7/2003 και ότι το τοκομερίδιο καταβάλλεται 1 Ιουλίου κάθε έτους (η καταβολή του πρώτου τοκομεριδίου γίνεται την 1/7/2004). Το ομολογιακό δάνειο λήγει την 1/7/2008. Η λογιστική χρήση της εταιρείας αρχίζει την 1 Ιανουαρίου κάθε έτους και λήγει την 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους. Το ομολογιακό δάνειο λήγει την 31/12/2007. Η λογιστική χρήση της εταιρείας αρχίζει την 1 Ιανουαρίου κάθε έτους και λήγει την 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους. ΖΗΤΗΜΑ 4 (3 μονάδες) Η ανώνυμη εταιρεία <<Χ.Τ. ΑΕ>> έχει μετοχικό κεφάλαιο ολοσχερώς καταβεβλημένο 1.500.000€ (150.000 Χ 10€). Κατά τη χρήση που έληξε την 31/12/2003 πραγματοποιείσαι καθαρά κέρδη ισολογισμού 2.500.000€ τα οποία μετά τη φορολογική αναμόρφωση και την προσθήκη των λογιστικών διαφορών διαμορφώνεται στα 2.600.000€. Η πρόταση του Δ.Σ. προς τη Γενική Συνέλευση των μετόχων σχετικά με τη διάθεση των κερδών προβλέπει τα εξής: α) κράτηση από τα κέρδη του ελάχιστου υποχρεωτικού ποσού που προβλέπεται για το σχηματισμό τακτικού αποθεματικού, β) κράτηση από τα κέρδη του ελάχιστου ποσού που προβλέπεται για την καταβολή πρώτου μερίσματος, γ) να διαθέτει ποσό 450.000€ για την καταβολή πρόσθετου μερίσματος στους μετόχους, δ) να διαθέτει ποσό 3.500€ για την καταβολή μερίσματος στους κατόχους κοινών ιδρυτικών τίτλων, ε) να δοθούν στα μέλη Δ.Σ. αμοιβές ύψους 90.000€. Ο συντελεστής φόρου εισοδήματος είναι 25%, ενώ το ποσοστό της προκαταβολής του φόρου έναντι της διανυόμενης χρήσης ανέρχεται σε 80%. Ο λογαριασμός τακτικού αποθεματικού παρουσίαζε υπόλοιπο 500.000 ευρώ. Στην χρήση που έκλεισε την 31/12/2002 η εταιρεία πραγματοποίησε ζημίες ύψους 160.000 ευρώ αναγνωριζόμενες φορολογικά στο σύνολο τους. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές διάθεσης του αποτελέσματος καθώς και να καταρτισθεί ο πίνακας διάθεσης του αποτελέσματος (να παρατεθούν αναλυτικά όλοι οι σχετικοί υπολογισμοί).


Παρακάτω δίνονται ορισμένες πληροφορίες για την ομόρρυθμη εταιρία ΑΒΓ για τη χρήση 2011 (1/1/2011-31/12/2011): (α) Την 1/1/2011 , η εταιρία έχει δυο εταίρους , τους Αυγερίου και την ανώνυμη εταιρία ΧΨΖ α.ε., με ποσοστά συμμετοχής τόσο στο κεφάλαιο όσο και στα αποτελέσματα 60% και 40% αντίστοιχα. (β) Στις 15/3/2011 , η ΑΒΓ προχώρησε στην αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων της σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2065/1992. Η ΑΒΓ είχε στην κατοχή της ένα γήπεδο τιμής κτήσεως 10.000 ευρώ. Πάνω στο γήπεδο είχε κατασκευάσει ένα κτίριο έναντι ενός συνολικού κόστους 50.000 ευρώ. Μέχρι τις 31/12/2010 το κτίριο είχε αποσβεστεί κατά 30.000 ευρώ. Οι συντελεστές αναπροσαρμογής ήταν 1,8 για τα γήπεδα και 2,10 για τα κτίρια. Η δήλωση φόρου υπεραξίας υποβλήθηκε στις 31/3/2011 ενώ η αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου θα γίνει στη χρήση 2012. Μέχρι τη στιγμή της υποβολής της δήλωσης του φόρου υπεραξίας, όλες οι ενδείξεις ήταν ότι η χρήση 2011 αλλά και οι αμέσως προηγούμενες , θα είναι ζημιογόνες. (γ) Στη χρήση που έληξε στις 31/12/2010, η ΑΒΓ πραγματοποίησε ζημίες ύψους 6.000 ευρώ . από τις ζημίες αυτές, ύψους 4.000 ευρώ συμψηφίζονταν φορολογικά με τα κέρδη των αμέσως 5 επόμενων χρήσεων. (δ) Ο Αυγερίου ήταν και διαχειριστής της εταιρίας με μηνιαία αποζημίωση ύψους 1.000 ευρώ. (ε) Την 1/8/2011 η γενική συνέλευση των εταίρων αποφάσισε την απορρόφηση της ατομικής επιχείρησης του Γεωργίου. Η εύλογη αξία της ατομικής επιχείρησης του Γεωργίου, εκτιμήθηκε σε 60.000 ευρώ. Οι λογιστικές και οι εύλογες αξίες των στοιχείων του ισολογισμού της ατομικής επιχείρησης του Γ δίνονται αμέσως παρακάτω :

Λογαριασμός

Λογιστική αξία Αξία αποτίμησης

Μεταφορικά μέσα 60.000 10.000

Αποσβεσμένα μεταφορικά μέσα 40.000

Εμπορεύματα 30.000 20.000

Πελάτες 20.000 18.000

Γραμμάτια εισπρακτέα 10.000 9.000

19

Η απορρόφηση της ατομικής επιχείρησης του Γεωργίου ολοκληρώθηκε στις 31/8/2011 Σύμφωνα με το τροποποιημένο καταστατικό, οι Αυγερίου , Γεωργίου και ΧΨΖ α.ε. θα συμμετέχουν στα αποτελέσματα με ποσοστά 50%, 30% και 20% αντίστοιχα. (στ) Την 1/10/2011, η ΑΒΓ προχώρησε στην μίσθωση ενός φορτηγού αυτοκίνητου για διάστημα τεσσάρων ετών. Ετησίως θα καταβάλλονται στον εκμισθωτή ποσό ύψους 24.000 ευρώ. Η πρώτη πληρωμή θα γίνει την 1/10/2012. Μετά την λήξη της μίσθωσης , η εταιρία θα επιστρέψει το αυτοκίνητο στον εκμισθωτή. Στην σύμβαση ρητά συμφωνήθηκε ότι κατά τη διάρκεια της τετραετίας η ΑΒΓ δεν έχει τη δυνατότητα, για οποιοδήποτε λόγο, να καταγγείλει τη σύμβαση μέσα στην τετραετία και να αρνηθεί τις πληρωμές που συμφωνηθήκαν. Την ιδία ημερομηνία, η ΑΒΓ προχώρησε στην μίσθωση ενός επιβατικού αυτοκίνητου για διάστημα τεσσάρων ετών. Ετησίως θα καταβάλλονται στον εκμισθωτή ποσό ύψους 24.000 ευρώ. Η πρώτη πληρωμή θα γίνει την 1/10/2012. Μετά την λήξη της μίσθωσης , η εταιρία θα επιστρέψει το αυτοκίνητο στον εκμισθωτή. Στην σύμβαση ρητά συμφωνήθηκε ότι τα έξοδα συντήρησης του αυτοκίνητου επιβαρύνουν τον εκμισθωτή. Επιπλέον, σε περίπτωση βλάβης ή καταστροφής του αυτοκίνητου χωρίς υπαιτιότητα της ΑΒΓ, ο εκμισθωτής υποχρεούται να το αντικαταστήσει με άλλο ανάλογης ιπποδύναμης και πολυτελείας. Σε αντίθετη περίπτωση, η σύμβαση λήγει. Η γενική πολιτική αποσβέσεων της εταιρίας είναι να αποσβένει τα πάγια με τη σταθερή μέθοδο υποθέτοντας μηδενική υπολειμματική αξία και συντελεστή 12% Το τραπεζικό δανειστικό επιτόκιο για την αγορά αυτοκίνητων ανέρχεται σε 10% (ζ) Στις 31/12/2011 διαπιστώθηκε ότι τα κέρδη της ΑΒΓ στην κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης (πριν από την αφαίρεση των φόρων εισοδήματος) ανέρχονταν σε 40.000 ευρώ. (η) Η συνέλευση των εταίρων αποφάσισε ότι τα κέρδη της χρήσεως , μετά την αφαίρεση των φόρων, να διατεθεί το 30% για σχηματισμό αποθεματικού και το υπόλοιπο να διανεμηθεί στους εταίρους. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ-ΟΔΗΓΙΕΣ Παρακάτω δίνονται διάφοροι χρήσιμοι συντελεστές:

Φόρος εισοδήματος ΟΕ και ΕΕ (γενικός συντελεστής) 25%

Φόρος εισοδήματος ΟΕ και ΕΕ (χαμηλός συντελεστής) 20%

Επιχειρηματικής αμοιβής 50%

Προκαταβολή φόρου ΟΕ και ΕΕ 55%

Φόρος υπεραξίας γηπέδων 2%

Φόρος υπεραξίας κτιρίων 8%

Στους μισθωτούς καταβάλλονται και δώρο Χριστουγέννων, Επίδομα Αδείας και Δώρο Πάσχα, που συνολικά ανέρχονται σε 2 μισθούς το χρόνο. Όπου είναι απαραίτητο, θα χρησιμοποιήσετε αναλυτικούς λογαριασμούς. Σε περίπτωση εγγράφων που επαναλαμβάνονται σε μηνιαία βάση, θα διενεργείτε μια μόνο συγκεντρωτική εγγραφή για όλη τη χρήση με ημερομηνία 31/12/2011. Όταν έχετε να επιλέξετε μεταξύ δυο εναλλακτικών χειρισμών, θα δικαιολογείται πλήρως την απάντηση σας. Ζητούνται : Όλες οι ημερολογιακές εγγραφές που προκύπτουν από τα παραπάνω γεγονότα και αφορούν τη χρήση 2011. Καταρτίστε τον Πινάκα Διάθεσης των Αποτελεσμάτων. Όλοι οι υπολογισμοί οι οποίοι στηρίζουν τις εγγραφές σας θα πρέπει να παρατεθούν στο γραπτό ( όχι στο πρόχειρο)

20

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ Εξετάσεις Ιουνίου 2008

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΓΑΛΑΝΑΚΗ

Θέμα 1ο (30%) 18 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής με αρνητική βαθμολογία μεταξύ των οποίων: 1. Γράψτε τα 4 Στυλ ηγεσίας κατά Likert: α)________________ β)________________ γ)________________ δ_________________ Ιδεώδης Στυλ: _______________ 2. Πηγές Δύναμης Ηγέτη: α)__________________ β)__________________ γ)__________________ 3. Η αναλογία των εργαζομένων και του διευθυντή ανθρωπίνων πόρων είναι συνήθως: α) 1:50 β) 1:100 γ) 1:150 δ) 1:200 4. Ο ρόλος της ΔΑΠ είναι: α) επιτελικός β) γραμμικός γ) και τα δύο 5. Αναπτύξτε τη θεωρία του Hertzberg 6. Αναπτύξτε τη θεωρία του Quinn 7. Ο κύριος Αποστολόπουλος είναι γιατρός που εργάζεται σε δημόσιο νοσοκομείο. Η δουλειά του είναι το πιο σημαντικό πράγμα μετά την οικογένειά του και είναι πολύ ικανοποιημένος από αυτή. Εδώ μίλαγε για: α) Εργασιακή Ικανοποίηση β) Εργασιακή ταύτιση γ) Οργανωσιακή Δέσμευση – Αφοσίωση 8. Στην περιγραφή μιας θέσης εργασίας ποιο από τα παρακάτω δε λείπει με τίποτα : α) Ανάλυση Ρόλου β) Ανάλυση Απόδοσης γ) Προδιαγραφές Θέσης 9. Σε μια μικρή εταιρεία με αριθμό εργαζομένων > 80 τη διοίκηση ανθρωπίνων πόρων αναλαμβάνει: α) Ο διευθυντής προσωπικού β) Ο γενικός διευθυντής και οι συνεργάτες του γ) Υπάρχει τμήμα ΔΑΠ 10. Σε μια εταιρεία όταν τα καθήκοντα ενδιαφέρουν πάρα πολύ, οι εργαζόμενοι είναι κάτω από διαρκή επιτήρηση. Μιλάμε για εργαζόμενους που τους αφορά: α) Η θεωρία Χ β) Η θεωρία Υ Θέμα 2

ο (20%)

Με βάση τη θεωρία της δικαιοσύνης και τη θεωρία των προσδοκιών (θεωρία παρακίνησης) να πείτε τι είδους συστήματα αμοιβών πρέπει να αναπτυχθούν ώστε να παρακινήσουν τους εργαζομένους να αποδώσουν. Θέμα 3ο (15%) Να πείτε τι τεστ χρησιμοποιούνται για την επιλογή εργαζομένων. Θέμα 4ο (15%) Να πείτε τις παροχές που προσφέρουν οι επιχειρήσεις στου εργαζομένους πέρα από τις αμοιβές. Θέμα 5

ο (10%)

Με βάση τη θεωρία του κύκλου της ζωής των Hesley & Blanchard να αντιστοιχήσετε την ωριμότητα που δείχνουν τα άτομα με το στυλ ηγεσίας. Εξηγήστε σύντομα.

ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β

Θέλουν, Ξέρουν Χαλαρός προς τα καθήκοντα και προς τις σχέσεις.

Δεν θέλουν, Ξέρουν Έντονος προσανατολισμός και προς τα καθήκοντα και προς τις σχέσεις

Θέλουν, Δεν ξέρουν Έντονος προσανατολισμός στις σχέσεις, χαλαρός προς τα καθήκοντα

Δεν θέλουν, Δεν ξέρουν Έντονος προσανατολισμός στα καθήκοντα, χαλαρός στις σχέσεις

Απάντηση σελ. 340 του management του Μπουραντά (το σχήμα). Η εργασία πιάνει 10% .

Εξετάσεις Ιουνίου 2009 ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΕΣ: ΝΙΚΑΝΔΡΟΥ – ΜΠΡΙΝΙΑ

Θέματα Νικάνδρου ΘΕΜΑ 1ο Είστε προϊστάμενος/η στην Οικονομική διεύθυνση μιας μεγάλης πολυεθνικής εταιρίας και ένας υφιστάμενός σας αποδίδει συστήματα κάτω από τις προσδοκίες σας τον έχετε καλέσει σε συνέντευξη για να μπορέσετε να εντοπίσετε τις αιτίες του προβλήματος. Καταγράψτε τις περιοχές στις οποίες θα εστιάσετε τη συζήτησή σας και γιατί. Τεκμηριώστε με βάση τις θεωρίες παρακίνησης που γνωρίζετε. ΘΕΜΑ 2ο Χρησιμοποιώντας τις γνώσεις σας πάνω στην ηγεσία, αναφέρετε τρία πράγματα που θα μπορούσατε να κάνετε την καινούργια ακαδημαϊκή χρονιά για να αναπτύξετε την ηγετική σας ικανότητα. Εξηγείστε γιατί τα επιλέγετε και πώς θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της συγκεκριμένης ικανότητας.

Θέματα Μπρίνια ΘΕΜΑ 1

ο: Ποιοι είναι οι στόχοι και το περιεχόμενο ενός προγράμματος αμοιβών; Αναπτύξετε συνοπτικά.

ΘΕΜΑ 2ο: Ποια είναι τα βασικά στάδια στη διαδικασία επιλογής προσωπικού; Ποιες μεθόδους και μέσα αναπτύσσει μία επιχείρηση για να

πετύχει αυτό το στόχο; Αναπτύξετε συνοπτικά.

21

ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ

Εξετάσεις Ιουνίου 2008 ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Γ. ΒΕΝΙΕΡΗΣ - Σ. ΚΟΕΝ – Ι. ΚΕΧΡΑΣ

Απαντήστε υποχρεωτικά σε όλα τα θέματα Άσκηση 1η– 3,5 Μονάδες Η επιχείρηση «ΙΣΤΙΟΣΑΝΙΔΕΣ Α.Ε» παράγει ιστιοσανίδες υψηλών προδιαγραφών για επαγγελματική χρήση. Η παραγωγή διαδικασία συντελείται σε δύο τμήματα: το Τμήμα Κοπής και το Τμήμα Φινιρίσματος. Στη συνέχεια δίδονται τα ακόλουθα στοιχεία της επιχείρησης για την περίοδο 1/1/20Χ7 - 31/1/20Χ7. Αγοράστηκαν πρώτες ύλες αξίας € 20.000 με πίστωση. Αναλώθηκαν κατά τη διάρκεια του μήνα πρώτες ύλες αξίας € 10.000 στο Τμήμα Κοπής. Οι αμοιβές των εργατών ανήλθαν σε € 10.000 στο Τμήμα Κοπής και σε € 5.000 στο Τμήμα Φινιρίσματος. Η επιχείρηση χρησιμοποιεί τμηματικούς συντελεστές καταλογισμού για την επιβάρυνση των προϊόντων της με ΓΒΕ. Ο συντελεστής καταλογισμού Γ.Β.Ε στο Τμήμα Κοπής ανέρχεται στο 50% του κόστους των πρώτων υλών. Ο συντελεστής καταλογισμού Γ.Β.Ε στο Τμήμα Φινιρίσματος ανέρχεται στο 120% του κόστους των άμεσων εργατικών. Το ενοίκιο του εργοστασίου του μήνα ήταν € 4.000 και πληρώθηκε με μετρητά. Τα έμμεσα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή κατά τη διάρκεια του μήνα ήταν € 1.500 και αγοράστηκαν εντός του Ιανουαρίου με μετρητά. Οι αμοιβές των προϊσταμένων παραγωγής ανήλθαν σε € 3.500 και καταβλήθηκαν στους δικαιούχους στις 31/1/20Χ7. Την 1/1/20Χ7 δεν υπήρχε καμία ημικατεργασμένη παραγγελία. Η επιχείρηση ασχολήθηκε κατά το μήνα Ιανουάριο αποκλειστικά με την παραγγελία Νο 110 η οποία αφορούσε 100 ιστιοσανίδες για τον πελάτη «ΣΕΡΦΜΑΝΙΑ Α.Ε» την οποία και ολοκλήρωσε. Η τιμή πώλησης κάθε ιστιοσανίδας είχε συμφωνηθεί στα € 500. Λόγω μιας απεργίας των φορτηγών τον Ιανουάριο παραδόθηκαν στον πελάτη «ΣΕΡΦΜΑΝΙΑ Α.Ε» μόνο οι 90 ιστιοσανίδες με πίστωση (ΤΔΑ Νο 500) ενώ οι υπόλοιπες 10 ιστιοσανίδες έμειναν στην αποθήκη των ετοίμων της επιχείρησης «ΙΣΤΙΟΣΑΝΙΔΕΣ Α.Ε» και συμφωνήθηκε να παραδοθούν στις αρχές Φεβρουαρίου. Η επιχείρηση τακτοποιεί τη διαφορά καταλογισμού των Γ.Β.Ε. τόσο στο κόστος πωληθέντων και στον λογαριασμό Έτοιμα Προϊόντα αναλογικά με τα υπόλοιπα των λογαριασμών αυτών. Ζητείται: Να διενεργηθούν οι ημερολογιακές εγγραφές από την αγορά των πρώτων υλών μέχρι και τον προσδιορισμό του μικτού αποτελέσματος του μηνός Ιανουαρίου. Να υπολογιστεί το προϋπολογισμένο κόστος παραγωγής μιας ιστιοσανίδας της παραγγελίας του πελάτη «ΣΕΡΦΜΑΝΙΑ Α.Ε». Άσκηση 2η– 3 Μονάδες Η επιχείρηση «ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ Α.Ε» κατασκευάζει αεριούχα αναψυκτικά. Η παραγωγή των αναψυκτικών πραγματοποιείται σε δύο διαδοχικά Τμήματα του εργοστασίου: το Τμήμα Ανάμιξης και το Τμήμα Εμφιάλωσης. Για τον υπολογισμό του κόστους παραγωγής, η εταιρία χρησιμοποιεί τη μέθοδο του Σταθμικού Μέσου Όρου. Στη συνέχεια παρουσιάζονται ορισμένες πληροφορίες αναφορικά με το κόστος παραγωγής των αναψυκτικών στο Τμήμα Εμφιάλωσης, δηλαδή το δεύτερο κατά σειρά τμήμα παραγωγής, κατά τη διάρκεια του μήνα Οκτωβρίου:

Κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου μεταφέρθηκαν στο Τμήμα Εμφιάλωσης 10.000 μπουκάλια από το Τμήμα Ανάμιξης με κόστος € 642.000. Σημειώνεται ότι το αρχικό απόθεμα ημικατεργασμένων στο Τμήμα Εμφιάλωσης ήταν επεξεργασμένο κατά 100% ως προς τις πρώτες ύλες και 60% ως προς το κόστος μετατροπής. Το τελικό απόθεμα Παραγωγής σε Εξέλιξη ήταν επεξεργασμένο κατά 50% ως προς τις πρώτες ύλες και 40% ως προς το κόστος μετατροπής. Ζητείται: Να συνταχθεί η Έκθεση Κόστους Παραγωγής για το μήνα Οκτώβριο με τη μέθοδο του Σταθμικού Μέσου Όρου. Να υπολογιστεί το κόστος ανά ισοδύναμη μονάδα ως προς το κόστος μετατροπής του μηνός Οκτωβρίου στο Τμήμα Εμφιάλωσης στην περίπτωση που η επιχείρηση χρησιμοποιούσε τη μέθοδο FIFO. Άσκηση 3η– 2 Μονάδες Α. Η εταιρία «ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΕΙΔΗ» παράγει γάλα πλήρες και χαμηλών λιπαρών σε μια κοινή παραγωγική διαδικασία. Το μήνα Ιούλιο το από κοινού κόστος ανήλθε σε €500.000 και παρήχθησαν 15.000 μπουκάλια πλήρουςγάλακτος και 25.000 μπουκάλια γάλακτος χαμηλών λιπαρών. Η Διοίκηση σχεδιάζει να μειώσει τον επόμενο μήνα την παραγωγή του γάλακτος χαμηλών λιπαρών σε 12.000 μπουκάλια και να αυξήσει την παραγωγή του πλήρους γάλακτος σε 28.000 μπουκάλια γεγονός το οποίο θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής κατά €50.000 το οποίο θα βαρύνει εξολοκλήρου το γάλα των χαμηλών λιπαρών. Σημειώνεται ότι η εταιρία χρησιμοποιεί τη μέθοδο της παραχθείσας ποσότητας για τον επιμερισμό του από κοινού κόστους στα προϊόντά της. Οι τιμές πώλησης του γάλακτος είναι: €1,6/μπουκάλι για το πλήρες γάλα και €1,8/μπουκάλι για το γάλα χαμηλών λιπαρών. Ζητείται:

Αρχικό απόθεμα ημικατεργασμένων (μπουκάλια) 5.000

Ολοκληρωμένες μονάδες (μπουκάλια) 8.000

Κόστος αρχικού αποθέματος ημικατεργασμένων

Κόστος μεταφερθέν € 168.000

Πρώτες ύλες € 87.500

Κόστος μετατροπής € 24.800

Τρέχον κόστος μηνός

Πρώτες ύλες € 384.000

Κόστος μετατροπής € 83.200

22

Να υπολογιστεί το κόστος που επιμερίστηκε στο πλήρες γάλα τον μήνα Ιούλιο. Να υπολογιστεί το συνολικό κόστος του γάλακτος χαμηλών λιπαρών το μήνα Αύγουστο.

Β. Η επιχείρηση «Χ» διαθέτει δύο κύρια τμήματα, τα Κ1 και Κ2 και δύο βοηθητικά, τα Β1 και Β2. Τα Γ.Β.Ε. της χρήσης προϋπολογίστηκαν ως εξής:

Έμμεσα υλικά € 1.000

Έμμεση εργασία € 2.000

Έξοδα θέρμανσης € 1.500

Έξοδα καθαριότητας € 500

Σύνολο € 5.000

Σύμφωνα με το κοστολογικό σύστημα της επιχείρησης: α) Τα έμμεσα υλικά επιμερίζονται με ποσοστό 50% στο Β1 και 50% στο Β2 και β) Η έμμεση εργασία επιμερίζεται με ποσοστό 80% στο Β2 και 20% στο Κ1. Επίσης, ο κοστολόγος της επιχείρησης έχει συλλέξει και τις ακόλουθες πληροφορίες που θεωρούνται χρήσιμες για τον επιμερισμό του κόστους.

Β1 Β2 Κ1 Κ2

Επιφάνεια σε τ.μ. 100 200 50 150

Αριθμός εργαζομένων

10 10 10 10

Ζητείται: Να υπολογιστεί το κόστος που επιμερίστηκε στο βοηθητικό τμήμα Β1. Να υπολογιστεί το κόστος που επιμερίστηκε στο κύριο τμήμα Κ2. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον ακόλουθο Πίνακα για διευκόλυνσή σας.

Βάση επιμερισμού

Β1 Β2 Κ1 Κ2

Έμμεσα υλικά

Έμμεση εργασία

Έξοδα θέρμανσης

Έξοδα καθαριότητας

Σύνολο

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ – ΛΑΘΟΥΣ 1,5 Μονάδες

Σημειώστε με ένα Χ στις τελευταίες δύο στήλες ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι Σωστές και ποιες Λάθος.

Α/Α Πρόταση Σ Λ 1 Το τμήμα Αποθήκης είναι παράδειγμα κύριου τμήματος παραγωγής σε μια εμπορική επιχείρηση 2 Το βαθμιδωτό κόστος είναι μεταβλητό ανά μονάδα και σταθερό στο σύνολο εντός του σχετικού εύρους

δραστηριότητας μιας επιχείρησης

3 Το απόθεμα των φθαρμένων μονάδων αποτιμάται πάντα στην τιμή διάσωσης 4 Το περιθώριο συμμετοχής σε μια βιομηχανική επιχείρηση είναι η διαφορά μεταξύ της τιμής πώλησης και του

κόστους πωληθέντων

5 Ο αριθμός των φυσικών μονάδων κατά τον υπολογισμό της φυσικής ροής στην κοστολόγηση συνεχούς παραγωγής επηρεάζεται από την ακολουθούμενη μέθοδο αποτίμησης, δηλαδή από το εάν ακολουθείται η μέθοδος του Σ.Μ.Ο. ή της F.I.F.O.

6 Η δυσκολότερη στην υλοποίηση μέθοδος επανεπιμερισμού είναι η αλγεβρική 7 Έστω ότι μια επιχείρηση έχει δύο βοηθητικά τμήματα τα οποία δεν παρέχουν υπηρεσίες το ένα στο άλλο. Σε αυτή

την περίπτωση είτε εφαρμοστεί η άμεση είτε η βαθμιδωτή μέθοδος επανεπιμερισμού το επιμερισμένο κόστος στα κύρια τμήματα παραγωγής θα είναι το ίδιο

8 Η μέθοδος της παραχθείσας ποσότητας αποτελεί βάση επιμερισμού του άμεσου κόστους στο πλαίσιο της κοστολόγησης συμπαραγώγων προϊόντων

9 Ως ποσοστιαίο περιθώριο συμμετοχής ορίζεται το πηλίκο της τιμής πώλησης μιας μονάδας προϊόντος προς το μοναδιαίο περιθώριο συμμετοχής

10 Ο υπολογισμός των καταλογισμένων Γ.Β.Ε. μέσω ενός συντελεστή καταλογισμού με βάση τις ΩΛΜ γίνεται ως εξής: Γ.Β.Ε. Καταλογισμένα = Συντελεστής Καταλογισμού Χ Προϋπολογισμένες ΩΛΜ

11 Στην περίπτωση που η πρότυπη τιμή αγοράς των πρώτων υλών είναι € 10/κιλό και η πραγματική τιμή αγοράς των πρώτων υλών είναι €12/κιλό, η απόκλιση τιμής πρώτης ύλης είναι δυσμενής

12 Στην περίπτωση που το πρότυπο ωρομίσθιο είναι €20/ωαε και για 200 ώρες οι εργάτες αμείφθηκαν με €4.000 η απόκλιση ωρομισθίου είναι ευμενής

13 Η αύξηση του μοναδιαίου περιθωρίου συμμετοχής οδηγεί σε αύξηση του σημείου εξίσωσης συνολικών εσόδων και εξόδων σε μονάδες

14 Μια ελαττωματική μονάδα που επιδιορθώνεται ονομάζεται έκτακτη ελαττωματική μονάδα 15 Η μείωση του σταθερού κόστους οδηγεί σε αύξηση του σημείου εξίσωσης συνολικών εσόδων και εξόδων σε αξίες

23

Εξετάσεις Ιουνίου 2011 ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Γ. ΒΕΝΙΕΡΗΣ

Άσκηση 1η

Η επιχείρηση “ΞΥΛΙΝΑ ΓΛΥΠΤΑ” παράγει τυποποιημένα ξύλινα αγαλματίδια διαμέσου μιας μαζικής παραγωγικής διαδικασίας. Στο πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται διάφορες πληροφορίες αναφορικά με την παραγωγική διαδικασία της επιχείρησης για το μήνα Ιούνιο 20Χ1.

Αρχικό απόθεμα ημικατεργασμένων (μονάδες) 1.000

Κόστος αρχικού αποθέματος ημικατεργασμένων: Ά Ύλες €4.000 Άμεση Εργασία €5.000 ΓΒΕ €3.000 Τελικό απόθεμα ημικατεργασμένων (μονάδες) 2.000 Τρέχον κόστος μηνός Απριλίου Ά Ύλες €8.000 Άμεση Εργασία €10.000

Επίσης: Τα ΓΒΕ καταλογίζονται στην παραγωγή με συντελεστή 50% επί του κόστους της Άμεσης Εργασίας Οι Ά Ύλες αναλώνονται στην αρχή της παραγωγικής διαδικασίας. Κατά τη διάρκεια του Ιουνίου 20Χ1 αναλώθηκαν 1000 κιλά Ά Ύλης. Κάθε μονάδα προϊόντος απαιτεί 0,25 κιλά Ά Ύλης. Το αρχικό απόθεμα των ημικατεργασμένων ήταν ολοκληρωμένο κατά 50% ως προς το κόστος της Άμεσης Εργασίας και 60% ως προς τα ΓΒΕ. Το τελικό απόθεμα των ημικατεργασμένων ήταν ολοκληρωμένο κατά 75% ως προς το κόστος της Άμεσης Εργασίας και 30% ως προς τα ΓΒΕ. Ζητείται: Να καταρτιστεί η Έκθεση Κόστους Παραγωγής για το μήνα Ιούνιο 20Χ1 υποθέτοντας ότι η επιχείρηση χρησιμοποιεί ως μέθοδο αποτίμησης τη FIFO. Να υπολογιστεί το κόστος ανά ισοδύναμη μονάδα ως προς την Άμεση Εργασία στην περίπτωση που η επιχείρηση χρησιμοποιούσε ως μέθοδο αποτίμησης το ΜΣΟ. Να διενεργηθούν οι ημερολογιακές εγγραφές παρακολούθησης του κόστους παραγωγής και του κόστους παραχθέντων για το μήνα Ιούνιο 20Χ1 με βάση τη μέθοδο αποτίμησης FIFO.

ΑΣΚΗΣΗ 2η ΜΕΡΟΣ Α Η επιχείρηση “ΜΙΚΡΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ” κατασκευάζει ιστιοφόρα πλοία μικρού μεγέθους κατόπιν παραγγελιών των πελατών της. Η παραγωγική διαδικασία οργανώνεται σε δύο κύρια και σε δύο βοηθητικά τμήματα. Τα κύρια τμήματα είναι το τμήμα Κοπής και το τμήμα Συναρμολόγησης και τα βοηθητικά τμήματα είναι το τμήμα Επισκευών και το τμήμα Αποθήκης. Το τμήμα Επισκευών παρέχει υπηρεσίες τόσο στο τμήμα Αποθήκης όσο και στα άλλα δύο κύρια τμήματα. Το μηνιαίο προϋπολογιστικό κόστος λειτουργίας του τμήματος Επισκευών είναι €23.100 και του τμήματος Αποθήκης €11.630. Επιπλέον μηνιαία προϋπολογιστικά στοιχεία που αφορούν κόστη και άλλα λειτουργικά χαρακτηριστικά αναφορικά με την παραγωγική διαδικασία της επιχείρησης δίδονται στο πίνακα που ακολουθεί. Βοηθητικά Τμήματα Παραγωγικά Τμήματα

Επισκευών Αποθήκης Κοπής Συναρμολόγησης Λοιπά ΓΒΕ - - €98.695 €160.575 Ώρες Άμεσης Εργασίας - - 1.000 30.000 Αιτήματα Επισκευών - 20 30 50 Αιτήματα Λήψης Υλικών - - 700 300

Η επιχείρηση χρησιμοποιεί τμηματικούς συντελεστές καταλογισμού ΓΒΕ με βάση τις ώρες άμεσης εργασίας. Ζητείται: Να πραγματοποιηθεί ο επαναεπιμερισμός του κόστους των βοηθητικών στα κύρια τμήματα με τη βαθμιδωτή μέθοδο επιλέγοντας την πιο

κατάλληλη βάση επιμερισμού για κάθε στοιχείο κόστους.

Να υπολογιστούν οι τμηματικοί συντελεστές καταλογισμού ΓΒΕ για τα δύο παραγωγικά τμήματα. ΜΕΡΟΣ Β Κατά τη διάρκεια του Ιουλίου 20Χ1 εκτελέστηκε η παραγγελία Νο. 32, η οποία αφορούσε την κατασκευή ενός ιστιοφόρου μικρών διαστάσεων. Παρακάτω δίδονται πληροφορίες αναφορικά με την εκτέλεση και την ολοκλήρωση της παραγγελίας Νο. 32 από το τμήμα Συναρμολόγησης. Για τη παραγγελία Νο. 32 αναλώθηκαν Ά Ύλες αξίας €20.000.

Καταβλήθηκαν στους εργάτες €7.500. Οι εργοδοτικές εισφορές και κρατήσεις ήταν 10% και 25% του ονομαστικού μισθού αντίστοιχα. Το

ονομαστικό ωρομίσθιο διαμορφώνεται στα € 5 ανά ώρα άμεσης εργασίας.

Για την εκτέλεση της παραγγελίας χρησιμοποιήθηκαν έμμεσα υλικά € 5.000 επιπλέον αυτών που είχαν προϋπολογισθεί.

Στη διάρκεια της τελικής επιθεώρησης της παραγγελίας Νο. 32 διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν κάποια ελαττώματα στην κατασκευή του

ιστιοφόρου. Για την αντιμετώπισή τους απαιτήθηκαν πρόσθετες Ά Ύλες αξίας € 3.000 και καταβλήθηκαν € 750 σε εργάτες (αφού

διενεργήθηκαν οι σχετικές κρατήσεις και καταλογίσθηκαν οι εργοδοτικές εισφορές). Τα ελαττώματα κατασκευής θεωρήθηκαν ότι αποτελούν

ένα αναμενόμενο γεγονός εντός των κανονικών ορίων της κατασκευαστικής δραστηριότητας. Η επιχείρηση έχει ως πάγια πολιτική η

κοστολογική επιβάρυνση από ελαττώματα κατασκευής να επιβαρύνει την παραγγελία που αφορά.

Ως συντελεστής καταλογισμού ΓΒΕ για το Τμήμα Συναρμολόγησης χρησιμοποιείται αυτός που υπολογίστηκε στο μέρος Α ανωτέρω της

παρούσας Άσκησης.

24

Το μεταφερόμενο κόστος από το τμήμα Κοπής ήταν €5.000.

Η τιμή πώλησης της παραγγελίας ήταν € 70.000 και το ποσό καταβλήθηκε με την παράδοση της παραγγελίας.

Η διαφορά μεταξύ καταλογισμένων και πραγματοποιημένων ΓΒΕ τακτοποιείται εξολοκλήρου στο λογαριασμό Κόστος Πωληθέντων. Ζητείται: Να διενεργηθούν οι εγγραφές παρακολούθησης του κόστους παραγωγής της παραγγελίας Νο. 32 μέχρι τον υπολογισμό του μικτού αποτελέσματος λαμβάνοντας υπόψη και την τακτοποίηση της διαφοράς καταλογισμού. ΑΣΚΗΣΗ 3

η

ΜΕΡΟΣ Α Η επιχείρηση “ΩΡΑΙΟ ΚΑΠΕΛΟ” παράγει ένα μοναδικό τύπου καπέλου. Την προηγούμενη χρήση, το σταθερό κόστος παραγωγής ήταν € 25.000 και τα σταθερά έξοδα διοίκησης και διάθεσης ήταν € 5.000. Το ανά μονάδα μεταβλητό κόστος παραγωγής ήταν € 2 και κάθε καπέλο πωλείται έναντι € 4. Επίσης υπάρχει μια προμήθεια πωλητών ύψους 10% επί της τιμολογιακής αξίας των πωλήσεων. Η επιχείρηση δεν είχε αρχικά ή τελικά αποθέματα ημικατεργασμένων και έτοιμων προϊόντων. Την προηγούμενη χρήση η επιχείρηση πουλούσε 20.000 καπέλα. Ζητείται: Να υπολογισθούν τα κέρδη της επιχείρησης για το προηγούμενο έτος.

Να υπολογισθεί το σημείο εξίσωσης συνολικών εσόδων και συνολικού κόστους της επιχείρησης σε αξία και σε μονάδες.

Πόσες μονάδες προϊόντος πρέπει να παράγει και να πωλήσει η επιχείρηση προκειμένου να έχει κέρδος μετά από φόρους € 10.000 αν ο

φορολογικός συντελεστής είναι 50%.

Να υπολογισθεί η επίδραση στο σημείο εξίσωσης συνολικών εσόδων και συνολικού κόστους που θα έχει η απόφαση αύξησης της τιμής πώλησης από €4 σε €5, η οποία εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μείωση των πωλήσεων κατά 500 μονάδες και να σχολιασθεί η απόφαση. ΜΕΡΟΣ Β Μια επιχείρηση κατασκευάζει δύο τύπους κεραμικών, ένα πολυτελείας και ένα απλό. Η επιχείρηση χρησιμοποιεί σύστημα πρότυπου κόστους και έχει υπολογίσει τα πιο κάτω στοιχεία του πρότυπου κόστους Ά Υλών ανά μονάδα προϊόντος, Πρότυπη τιμή Πρότυπη ποσότητα

Πολυτελές € 25 / κιλό Ά Ύλης Χ 6 κιλά Ά Ύλης Χ Απλό € 4 / κιλό Ά Ύλης Ψ 2 κιλά Ά Ύλης Ψ

Τον Απρίλιο του 20Χ1 η επιχείρηση αγόρασε 2.000 κιλά Ά Ύλης Χ για το κεραμικό πολυτελείας έναντι € 52.000 και η πραγματική παραγωγή ανήλθε σε 100 μονάδες για τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν 730 κιλά Ά Ύλης Χ. Επίσης αγόρασε 1500 κιλά Ά Ύλης Ψ για το απλό κεραμικό έναντι € 9.000 και χρησιμοποιήθηκαν 300 κιλά Ά Ύλης Ψ για την παραγωγή 60 μονάδων. Όλες οι αγορές πραγματοποιούνται με μετρητά. Ζητείται: 1. Να υπολογισθούν οι αποκλίσεις για τις Α Ύλες Χ και Ψ ξεχωριστά για κάθε είδος κεραμικού και να προσδιοριστεί εάν είναι ευμενείς ή δυσμενείς. 2. Να διενεργηθούν οι ημερολογιακές εγγραφές των λογιστικών γεγονότων που σχετίζονται με τν συνολική αγορά και ανάλωση των Ά Υλών Χ και Ψ κατά τη διάρκεια του μηνός Απριλίου 20Χ1.

ΕΚΘΕΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΙΣΟΔΥΝΑΜΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ Ποσότητες Φυσική Ροή Πρώτες Ύλες Άμεση Εργασία ΓΒΕ Αρχικό απόθεμα Εισερχόμενες μονάδες Σύνολο Εξερχόμενες μονάδες από το αρχικό απόθεμα

Εξερχόμενες μονάδες από εισερχόμενες Τελικό απόθεμα Σύνολο

ΑΝΑΛΥΣΗ Κόστος Σύνολο Πρώτες Ύλες Άμεση Εργασία ΓΒΕ Ισοδύν.

Ολοκληρ, Μον.

Αρχικό κόστος Τρέχον κόστος Σύνολο Ισοδύναμες μονάδες Κόστος ανά ισοδύναμη μονάδα Υπολογισμοί Κοστολόγηση Ολοκληρωμένες μονάδες Από αρχικό απόθεμα Πρόσθετο κόστος αρχικού αποθέματος Ά Ύλες Άμεση Εργασία ΓΒΕ Από εισερχόμενες μονάδες

25

Εξετάσεις Ιουνίου 2012 ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Γ. ΒΕΝΙΕΡΗΣ

Άσκηση 1 (30%)

Η βιομηχανική εταιρεία <<ΣΙΔΗΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Α.Ε>> κατασκευάζει διάφορα είδη από σίδερο και άλλα μεταλλεύματα. Την 31/3/2012, τέλος του πρώτου τριμήνου της χρήσεως, το Προσωρινό Ισοζύγιο της εταιρείας περιλάμβανε μεταξύ των άλλων και τους εξής λογαριασμούς:

Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση

Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα 150.000 -

Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα Καταλογισμένα - ;

Έτοιμα προϊόντα ; 320.000

Κόστος πωληθέντων ; -

Παραγωγή σε εξέλιξη 450.000 430.000

Πρώτες ύλες 90.000 70.000

Να ληφθεί υπόψη ότι: Οι αγορές κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της χρήσεως ανήλθαν σε 82.000 και έγιναν με πίστωση. Τα άμεσα εργατικά που καταβλήθηκαν στο πρώτο τρίμηνο ανήλθαν σε 90.000. Οι εργοδοτικές εισφορές και οι κρατήσεις ήταν 20% και 10% αντίστοιχα επί του ονομαστικού ποσού των άμεσων εργατικών. Δεν είχε γίνει καμία ημερολογιακή εγγραφή τακτοποίησης της διαφοράς καταλογισμού των Γενικών Βιομηχανικών Εξόδων κατά τη διάρκεια του τριμήνου. Η επιχείρηση τακτοποιεί τη διαφορά καταλογισμού είτε αποκλειστικά στο Κόστος πωληθέντων είτε κατανέμοντας της στους λογαριασμούς Παραγωγή σε εξέλιξη, Έτοιμα προϊόντα και Κόστος πωληθέντων σε αναλογία 25%, 25% και 50% αντίστοιχα. Τα Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα καταλογίζονται με ένα συντελεστή καταλογισμού ίσο με το 190% του ύψους του ονομαστικού ποσού των άμεσων εργατικών. Το αρχικό απόθεμα έτοιμων προϊόντων ήταν 50.000. Οι πωλήσεις έτοιμων προϊόντων ανήλθαν σε 600.000 και έγιναν με πίστωση. Ζητείται: 1. Να παρατεθούν οι ημερολογιακές εγγραφές από της αγοράς των πρώτων υλών μέχρι και τον προσδιορισμό του μικρού αποτελέσματος του πρώτου τριμήνου του 2012 και με δυο τρόπους τακτοποίησης της διαφοράς καταλογισμού. 2. Να προσδιορισθεί η μεταβολή των αποθεμάτων των πρώτων υλών, της Παραγωγής σε Εξέλιξη και των έτοιμων προϊόντων το πρώτο τρίμηνο της χρήσης και με τους δυο τρόπους τακτοποίησης της διαφοράς καταλογισμού. Άσκηση 2 (30%)

Η επιχείρηση "ΔΙΨΑ Α.Ε" είναι μια εταιρεία παραγωγής χυμών και διαθέτει μια πλήρως καθετοποιημένη παραγωγική διαδικασία συνεχούς παραγωγής. Η παραγωγική διαδικασία των χυμών συντελείται σε δυο διαδοχικά τμήματα του εργοστασίου: το Τμήμα Διαμόρφωσης Συσκευασιών και το Τμήμα Εμφιάλωσης Χυμών. Για τον υπολογισμό του κόστους παραγωγής η εταιρεία χρησιμοποιεί τη μέθοδο F.I.F.O. Στο πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται πληροφορίες σχετικά με το δεύτερο παραγωγικό τμήμα της επιχείρησης, δηλαδή το Τμήμα Εμφιάλωσης Χυμών, κατά τη διάρκεια του μηνός Ιουνίου 2012.

Μονάδες Μεταφερόμενο Κόστος

Α Ύλες Κόστος Μετατροπής

Αρχικό Απόθεμα Ημικατεργασμένων

150 2.000 1.500 1.750

Τελικό Απόθεμα Ημικατεργασμένων

200

Τρέχον Κόστος 10.000 15.000 12.800

Επιπλέον: 1. Οι Α Ύλες εισέρχονται στην αρχή της παραγωγικής διαδικασίας. 2. Το αρχικό απόθεμα ημικατεργασμένων ήταν ολοκληρωμένο κατά 20% ως προς το κόστος μετατροπής. 3. Το τελικό απόθεμα ημικατεργασμένων ήταν ολοκληρωμένο κατά 70% ως προς το κόστος μετατροπής. 4. Το σύνολο των ισοδύναμων ολοκληρωμένων μονάδων ως προς το κόστος μετατροπής για τον Ιούνιο 2012 είναι 2.560. Ζητείται: 1. Να καταρτισθεί η Έκθεση Κόστους Παραγωγής του μηνός Ιουνίου 2012 2. Να διενεργηθούν οι ημερολογιακές εγγραφές κίνησης του λογαριασμού Παραγωγή σε Εξέλιξη του μηνός Ιουνίου 2012 για το Τμήμα Εμφιάλωσης Χυμών.

Κόστος Παραχθέντων Παραγωγή σε εξέλιξη τέλους Ά Ύλες Άμεση Εργασία ΓΒΕ Κόστος παραγωγής σε εξέλιξη Συνολικό Κόστος

26

Άσκηση 3 (40%)

Μέρος Α Η επιχείρηση "ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Α.Ε." παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε τοπικούς φορείς αυτοδιοίκησης για την αξιοποίηση της περιουσίας τους. Στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης που συνέταξε η επιχείρηση βάσει της οριακής κοστολόγησης φάνηκε ότι η επιχείρηση έχει μεταβλητό κόστος 60.000 σε επίπεδο πωλήσεων 80.000. Τα σταθερά ετήσια έξοδα της επιχείρησης είναι 10.000. Ο συντελεστής φορολογίας της επιχείρησης είναι 20%. Ζητείται: 1. Να υπολογισθεί το σημείο εξίσωσης συνολικών εσόδων και εξόδων της επιχείρησης σε αξίες πωλήσεων. 2. Ποιο θα πρέπει να είναι το φορολογητέο κέρδος της επιχείρησης προκειμένου να έχει κέρδος μετά φόρων 20.000; 3. Ποιο είναι το ύψος των πωλήσεων το οποίο θα πρέπει να επιτύχει η επιχείρηση προκειμένου να είχε κέρδος μετά φόρων 20.000; 4. Εάν ο συντελεστής φορολόγησης της επιχείρησης αυξηθεί από 20% σε 25%, ποια θα είναι η επίπτωση στο σημείο εξίσωσης συνολικών εισόδων και εξόδων σε αξίες; Μέρος Β Στη συνέχεια δίνεται η Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης της επιχείρησης Ω για την πρώτη λογιστική χρήση λειτουργίας της. Η Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης είναι οργανωμένη με βάση την οριακή κοστολόγηση. Η επιχείρηση έχει προϋπολογίσει ότι η παραγωγή της θα ανερχόταν σε 24.000 μονάδες και πούλησε τις 20.000 μονάδες. Το μεταβλητό κόστος παραγωγής έχει προϋπολογισθεί σε 4/μονάδα ενώ το σταθερό κόστος παραγωγής 24.000. Η επιχείρηση τακτοποιεί τις διαφορές καταλογισμού των ΓΒΕ στο κόστος πωληθέντων.

ΚΑΧ Επιχείρησης Ω-Έτος 1-Οριακή Κοστολόγηση

Φφγργ Πωλήσεις 200.000

(-) Μεταβλητό Κόστος Πωληθέντων 80.000

(-) Μεταβλητά Έξοδα Πωλήσεων 2.000

Περιθώριο Συμμετοχής 118.000

(-) Σταθερά Έξοδα Παραγωγής 24.000

(-) Σταθερά Έξοδα Πωλήσεων 25.000

(-) Σταθερά Έξοδα Διοίκησης 7.000

Λειτουργικό Αποτέλεσμα 62.000

Ζητείται: Να καταρτίσετε την Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης της επιχείρησης Ω για την πρώτη λογιστική χρήση με βάση την απορροφητική κοστολόγηση ακολουθώντας το υπόδειγμα που ακολουθεί:

ΚΑΧ Επιχείρησης Ω-Έτος 1-Οριακή Κοστολόγηση

Φφγργ Πωλήσεις

(-) Κόστος Πωληθέντων

Μικτό Κέρδος

(-) Έξοδα Πωλήσεων

(- )Έξοδα Διοίκησης

Λειτουργικό Αποτέλεσμα

Μέρος Γ Η επιχείρηση " ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ Α.Ε." κατασκευάζει δύο τύπου χαρτοκιβωτίων διαφορετικού μεγέθους και αντοχής: το Α και το Β. Η επιχείρηση χρησιμοποιεί σύστημα πρότυπη κοστολόγησης. Σύμφωνα με το κοστολογικό αυτό σύστημα, η επιχείρηση έχει υπολογίσει τα στοιχεία του πρότυπου κόστους ως εξής:

Πρότυπη Τιμή Πρότυπη Ποσότητα

Χαρτοκιβώτιο Α 12/κιλό 5 κιλά

Χαρτοκιβώτιο Β 10/κιλό 8 κιλά

Τον Ιούνιο 2012 η επιχείρηση αγόρασε 1.000 κιλά πρώτης ύλης για το Χαρτοκιβώτιο Α έναντι 13.500 και η πραγματική παραγωγή ανήλθε σε 100 μονάδες για τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν 450 κιλά πρώτης ύλης. Επίσης αγόρασε 500 κιλά πρώτης ύλης για το Χαρτοκιβώτιο Β έναντι 7.000 και χρησιμοποιήθηκαν 380 κιλά για την παραγωγή 60 μονάδων. Οι αγορές πραγματοποιήθηκαν με μετρητά. Ζητείται: 1. Να υπολογισθούν οι αποκλίσεις για τις πρώτες ύλες και να προσδιορισθεί εάν είναι ευμενείς ή δυσμενείς. 2. Να διενεργηθούν οι ημερολογιακές εγγραφές σχετικά με την αγορά και την ανάλωση πρώτων υλών.

27

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ & ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΣΠΥΡΟΥ


1) Ένα Debenture είναι μία ομολογία: (α) ενυπόθηκη (β) χωρίς ημερομηνία ωρίμανσης (γ) με δυνατότητα αναβολής της ωρίμανσης (δ) χωρίς εξασφαλίσεις

2) Πόσα θα εισπράττατε (αγνοώντας τα τοκομερίδια) εάν πουλούσατε μία ομολογία ονομαστικής αξίας (par value) $500.000 η οποία έχει τιμή αναφοράς/διαπραγμάτευσης (quoted price) 106(3/4);

(α) $500.000 (β) $513.750 (γ) $523.750 (δ) $533.750 3) Πουλήσατε ένα ομόλογο ονομαστικής αξίας $100 με επιτόκιο έκδοσης 8% που πληρώνει τοκομερίδια 2 φορές τον χρόνο σε τιμή $98, 38 ημέρες πριν την πληρωμή του επόμενου τοκομεριδίου. Πόσα θα εισπράξετε;

(α) $98,84 (β) $104,31 (γ) $107,23 (δ) $108,34 4) Εάν οι τρέχουσες τιμές zero coupon του Δημοσίου με ονομαστική αξία 100€ είναι: Ετήσια: 92, 2-ετή: 87, 3-ετή: 84, η καμπύλη των τρεχουσών αποδόσεων (spot rates) θα είναι:

(α)8,7%, 10,1%, 11,0% (β) 7,2%, 8,3%, 9,5% (γ)10,1%, 8,2%, 7,3% (δ) 8,7%, 7,2%, 5,9% 5) Χρησιμοποιώντας την καμπύλη αποδόσεων της ερώτησης (4) αποτιμήστε μία 3-ετή ομολογία επιτοκίου έκδοσης 9,5% και ονομαστικής αξίας 100€. Η τιμή θα είναι: (α) 102€ (β) 98€ (γ) 105€ (δ) 109€ 6) Ένας βαθμός ΑΑ+ από την Standard and Poors σημαίνει (μεταξύ άλλων) ότι η υπό αξιολόγηση έκδοση έχει δυνατότητα πληρωμής τοκομεριδίων και κεφαλαίου η οποία είναι:

(α)πάρα πολύ ισχυρή (β) πολύ ισχυρή (γ) ισχυρή (δ)ισχυρή υπό προϋποθέσεις 7) Η επιχείρηση Α θέλει δάνειο σε $ ενώ η επιχείρηση Β θέλει δάνειο σε ¥ (με σταθερά επιτόκια). Η Α μπορεί να δανειστεί με 5% στο ¥ και 9,6% στο $, ενώ η Β μπορεί να δανειστεί με 6,5% στο ¥ και 10% στο $. Σχεδιάστε ένα swap που να δίνει ετήσια προμήθεια στην τράπεζα 0,5% τον χρόνο και να μοιράζει το κέρδος σε ίσα μερίδια στις Α και Β.

8) Τράπεζα με έδρα τις ΗΠΑ πριν ένα έτος είχε συνάψει ένα 4-ετές swap συναλλάγματος με μία επιχείρηση όπου λαμβάνει ετήσιο 3% σε Γιεν (Υ) και πληρώνει ετήσιο 6% σε $, μία φορά το χρόνο. Τα αντίστοιχα κεφάλαια είναι 10 εκατομμύρια $ και 1.000 εκατομμύρια Γιεν, και η

τρέχουσα ισοτιμία είναι Υ110=$1 (άρα )1101(0 S ). Τα προεξοφλητικά επιτόκια (με συνεχή ανατοκισμό και σε ετήσια βάση) για τα

επόμενα τρία χρόνια αναμένεται να είναι 3%, 4%, 5% στην Ιαπωνία και 9%, 10% και 11% στις ΗΠΑ. Ποια είναι η τρέχουσα αξία της συμφωνίας αυτής για την τράπεζα;

(α) -$55.400 (β) -$33.400 (γ) $68.000 (δ) $54.980 9) Η επιχείρηση ΑΒΓ ανακοινώνει κέρδη 350 εκατομμυρίων Ευρώ, κοντά στις εκτιμήσεις της αγοράς, και αυξημένων κατά 15% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Την ίδια ημέρα, και χωρίς άλλα νέα σχετικά με την επιχείρηση, η τιμή της μετοχής αντιδρά υποτονικά με πτώση κατά 0,3%. Η αντίδραση αυτή δείχνει μία αγορά αποτελεσματική στην:

(α) ασθενή μορφή (β) ημι-ισχυρή μορφή (γ) ισχυρή μορφή (δ)σε καμία μορφή 10) Ποια είναι «απόδοση στη λήξη» ομολογίας ονομαστικής αξίας 100€, διάρκειας μέχρι τη λήξη 15 ετών και τρέχουσας τιμής 93€, όταν το επιτόκιο έκδοσης είναι 7%; (α) 5,04% (β) 6,34% (γ) 7,73% (δ) 8,87% 11) Η επιχείρηση ΑΒΓ δίνει μέρισμα ανά μετοχή 3€ και έχει κέρδη ανά μετοχή 10€. Ο Δείκτης Απόδοσης Ιδίων Κεφαλαίων είναι 15%. Τι ρυθμό αύξησης των μερισμάτων θα αναμένατε από την επιχείρηση;

(α) 6,5% (β) 8,5% (γ) 10,5% (δ) 12,5% 12) Εάν η τιμή της μετοχής ΑΒΓ (στο ερώτημα 11) είναι 48€ και αναμένουμε ανάπτυξη με σταθερό ρυθμό διηνεκές με προεξοφλητικό επιτόκιο 20%, η μετοχή είναι:

(α) υπερ-τιμημένη (β) υπο-τιμημένη (γ) σωστά τιμολογημένη (δ) δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία 13) Εάν κάποιος διαιρέσει το κυκλοφορούν ενεργητικό μείον αποθέματα με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις θα βρει τον Δείκτη:

(α) άμεσης ρευστότητας (β) κυκλοφοριακής ρευστότητας (γ) κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού (δ) κάλυψης χρηματοοικονομικών δαπανών

14) Έστω 4-μηνο forward σε ετήσια ομολογία zero του Δημοσίου. Η τρέχουσα τιμή της ομολογίας είναι $966 και το 4-μηνο επιτόκιο (σε ετήσια βάση και με συνεχή ανατοκισμό) είναι 8%. Ποια η τιμή του futures;

(α) $992,0 (β) $970,3 (γ) $973,7 (δ) $969,6 15) Έστω 10-μηνο forward σε μετοχή η οποία έχει τιμή 20€ και δίνει μέρισμα ανά μετοχή 0,25€ κάθε τρίμηνο. Εάν το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο (συνεχώς ανατοκιζόμενο και σε ετήσια βάση) αναμένεται να είναι σταθερό στο 6%, ποια θα είναι η προθεσμιακή τιμή;

(α) 19,2€ (β) 20,2€ (γ) 21,2€ (δ) 22,2€ 16) Η τρέχουσα τιμή στο ασήμι είναι $7,5 η ουγγιά. Το ετήσιο κόστος αποθήκευσης είναι $0,24 η ουγγιά, πληρωτέο ανά τρίμηνο στην αρχή του συμβολαίου. Ποια η 6-μηνη προθεσμιακή τιμή στο ασήμι, εάν υποθέσουμε ότι τα επιτόκια θα είναι σταθερά στο 8% (σε ετήσια βάση και με συνεχή ανατοκισμό);

(α) $8,23 (β) $7,92 (γ) $8,92 (δ) $9,01 17) Συνήθως θεωρούμε ότι οι προθεσμιακές τιμές είναι παρόμοιες με τις μελλοντικές όταν έχουμε ίδια περιουσιακά στοιχεία και ίδια διάρκεια συμβολαίων. Στην πράξη όμως μπορεί και να διαφέρουν λόγω:

(α) καθημερινής αποτίμησης (β) κόστους (γ) φόρων (δ) όλων των ανωτέρω

28

18) Μία μετοχή έχει σήμερα $20. Για κάθε μία από τις επόμενες 2 τρίμηνες περιόδους αναμένεται ή να ανέβει κατά 10% ή να πέσει κατά 10%. Το επιτόκιο μηδενικού κινδύνου είναι 12% (σε ετήσια βάση και με συνεχή ανατοκισμό). Ποια θα είναι η αξία ενός ετήσιου Ευρωπαϊκού Δικαιώματος call με τιμή εξάσκησης $21;

(α) $1,9180 (β) $2,1201 (γ) $1,2823 (δ) $0,9851 19) Πουλάτε ένα Ευρωπαϊκού τύπου call σε μία μετοχή για $4, με τρέχουσα τιμή της μετοχής $42 και η τιμή εξάσκησης $40. Θα έχετε ζημία όταν η τιμή στη λήξη είναι: (α) Πάνω από $40 (β) Κάτω από $40 (γ) Κάτω από $44 (δ) Πάνω από $44 20) Όταν εκδίδουμε ένα call (short call) στην εκπνοή του Δικαιώματος καταλήγουμε με:

(α) δικαίωμα πώλησης (β) δικαίωμα αγοράς (γ) υποχρέωση αγοράς (δ) υποχρέωση πώλησης

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2007 (1) Μια ομολογία «debenture» είναι μία ομολογία για την οποία: (α) Ο εκδότης έχει το δικαίωμα να ανακαλέσει την ομολογία πριν την λήξη (β) Ο εκδότης μπορεί να αποσύρει τμηματικά τον ομολογία πριν την λήξη (γ) Ο κάτοχος έχει το δικαίωμα να ανταλλάξει τα ομόλογα για κοινές μετοχές στην λήξη (δ) Δεν προβλέπεται εξασφάλιση ή εγγύηση της ομολογίας (2) Ένα Ευρωομόλογο (Eurobond) που εκδίδεται από μία εγχώρια επιχείρηση είναι εκφρασμένο σε: (α) Εγχώριο νόμισμα (β) Σε Ευρώ (γ) Σε Δολάρια (δ) Οποιοδήποτε νόμισμα (3) Πουλήσατε ένα ομόλογο ονομαστικής αξίας $100 με επιτόκιο έκδοσης 7% που πληρώνει τοκομερίδια 2 φορές τον χρόνο σε τιμή 97$, 60 ημέρες πριν την πληρωμή του επόμενου τοκομεριδίου. Πόσα θα εισπράξετε; (α) $98,51 (β) $99,89 (γ) $100,24 (δ) $101,66 (4) Εστω 2-ετής ομολογία επιτοκίου έκδοσης 8% (ετήσια πληρωμή τοκομεριδίου), ονομαστικής αξίας 100, και απόδοσης 8%. Η στατιστική Modified Duration (D*) της ομολογίας ισούται με: (α) 1,98 (β) 1,63 (γ) 1,35 (δ) 1,78 (5) Η κυρτότητα της ομολογίας στην ερώτηση (4) θα είναι: (α) 5.78 (β) 6.89 (γ) 8.24 (δ) 9.65 (6) Η επιχείρηση Α θέλει δάνειο σε $ ενώ η επιχείρηση Β θέλει δάνειο σε ¥ (με σταθερά επιτόκια). Η Α μπορεί να δανειστεί με 5% στο ¥ και 9,6% στο $, ενώ η Β μπορεί να δανειστεί με 6,5% στο ¥ και 10% στο $. Σχεδιάστε ένα swap που να δίνει ετήσια προμήθεια στην τράπεζα 0,5% τον χρόνο και να μοιράζει το κέρδος σε ίσα μερίδια στις Α και Β.

(7) Εάν μία αγορά είναι ασθενώς αποτελεσματική σε σχέση με την πληροφορία τότε: (α) οι τιμές των μετοχών καθορίζονται με τυχαίο τρόπο (β) οι τιμές των μετοχών μεταβάλλονται με τυχαίο τρόπο (γ) μη-δημοσιευμένες πληροφορίες αντικατοπτρίζονται στην τιμή (δ) όλα τα παραπάνω (8) Η ΑΒΓ δημοσιεύει τους ισολογισμούς της από τους οποίους προκύπτει μείωση κερδών κατά 30% ενώ οι προβλέψεις των αναλυτών ήταν για μείωση μεταξύ 28% και 32%. Την ίδια ημέρα, και χωρίς άλλα σχετικά νέα, η τιμή της μετοχής κλείνει με σημαντική πτώση 12%. Η αντίδραση δείχνει μία αγορά που είναι αποτελεσματική σε: (α) καμία μορφή (β) ασθενή μορφή (γ) ημι-σχυρή μορφή (δ) ισχυρή μορφή (9) Στην τεχνική ανάλυση ο Κινητός Μέσος Ορος (ΚΜΟ) οδηγεί σε «σήμα αγοράς» όταν η τιμή είναι: (α) κάτω από τον ΚΜΟ και τον διασπά ανοδικά με μεγάλο όγκο συναλλαγών (β) πάνω από τον ΚΜΟ και τον διασπά καθοδικά με μεγάλο όγκο συναλλαγών (γ) κάτω από τον ΚΜΟ, τον πλησιάζει αλλά δεν τον διασπά με μεγάλο όγκο συναλλαγών (δ) πάνω από τον ΚΜΟ, τον πλησιάζει αλλά δεν τον διασπά με μεγάλο όγκο συναλλαγών (10) Ένας επενδυτής χρησιμοποιεί τον Δείκτη Σχετικής Δύναμης (Relative Strength Indicator, RSI) για να αποφασίσει αγορές ή πωλήσεις σε μία μετοχή. Κάποια στιγμή ο Δείκτης πλησιάζει το 30. Ο επενδυτής: (α) αγοράζει (β) πουλάει (γ) δεν κάνει τίποτε (11) Ας υποθέσουμε ότι έχουμε 2 «επικίνδυνα» αξιόγραφα (1,2) με τα κάτωθι χαρακτηριστικά. Αναμενόμενη απόδοση: Ε(Α1)=12%, Ε(Α2)=18%, Διακύμανση απόδοσης: σ

21 = 0,06, σ

22 = 0,08, Συνδιακύμανση: σ1,2 = 0,05. Ποιος είναι ο κίνδυνος (διακύμανση) ενός

χαρτοφυλακίου που έχει επενδύσει 30% των διαθέσιμων κεφαλαίων στο αξιόγραφο 1, και 70% των διαθέσιμων κεφαλαίων στο αξιόγραφο 2. (α) 0.095 (β) 0.076 (γ) 0.082 (δ) 0.067 (12) Εάν κάποιος διαιρέσει τις πωλήσεις με το σύνολο ενεργητικού μίας επιχείρησης θα βρει τον Δείκτη: (α) άμεσης ρευστότητας (β) κυκλοφοριακής ρευστότητας (γ) κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού (δ) κάλυψης χρηματοοικονομικών δαπανών (13) Η επιχείρηση AΒΓ δίνει μέρισμα ανά μετοχή 2 € και έχει κέρδη ανά μετοχή 5 €. Τα Καθαρά Κέρδη είναι 11,28 εκατομμύρια € ενώ τα Ίδια Κεφάλαια είναι 94 εκατομμύρια Ευρώ. Τι ρυθμό αύξησης των μερισμάτων θα αναμένατε από την επιχείρηση: (α) 6,5% (β) 8,5% (γ) 7.2% (δ) 12,5% (14) Εάν η τιμή της μετοχής ΑΒΓ (στο ερώτημα 13) είναι 60€ και αναμένουμε ανάπτυξη με σταθερό ρυθμό διηνεκές και το προεξοφλητικό επιτόκιο είναι 10%, η μετοχή είναι:(α) σωστά τιμολογημένη (β) υπό-τιμημένη (γ) υπερ-τιμημένη (δ) δεν γνωρίζουμε (15) Έστω 3-μηνο forward σε ετήσια ομολογία zero του Δημοσίου. Η τρέχουσα τιμή της ομολογίας είναι $950 και το 3-μηνο επιτόκιο (σε ετήσια βάση και με συνεχή ανατοκισμό) είναι 6%. Ποια η τιμή του futures; (α) $953,20 (β) $964,3 (γ) $973,7 (δ) $969,6 (16) Έστω 10-μηνο forward σε μετοχή η οποία έχει τιμή 18€ και δίνει μέρισμα ανά μετοχή 0,20€ κάθε τρίμηνο. Εάν το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο (συνεχώς ανατοκιζόμενο και σε ετήσια βάση) αναμένεται να είναι σταθερό στο 6%, ποια θα είναι η προθεσμιακή τιμή; (α) 20,20 Ευρώ (β) 18,30 Ευρώ (γ) 19,50 Ευρώ (δ) 22,40 Ευρώ (17) Έστω ότι έχετε αγοράσει ένα 4-μηνο προθεσμιακού συμβολαίου (forward) πάνω σε περιουσιακό στοιχείο που δεν δίνει εισόδημα με τιμή εξάσκησης 29 Ευρώ. Εάν η τρέχουσα τιμή της επένδυσης είναι 30 Ευρώ και το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο (συνεχώς ανατοκιζόμενο και σε ετήσια βάση) είναι 8,5% ποια θα είναι η αξία του forward; (α) 1,54 Ευρώ (β) 1,91 Ευρώ (γ) 2,92 Ευρώ (δ) 3,01 Ευρώ (18) Μία μετοχή έχει σήμερα $20. Για κάθε μία από τις επόμενες 2 τρίμηνες περιόδους αναμένεται ή να ανέβει κατά 10% ή να πέσει κατά 10%. Το επιτόκιο μηδενικού κινδύνου είναι 12% (σε ετήσια βάση και με συνεχή ανατοκισμό). Ποια θα είναι η αξία ενός ετήσιου Ευρωπαϊκού Δικαιώματος call με τιμή εξάσκησης $21; (α) $ 1,9180 (β) $ 2,1201 (γ) $ 1,2823 (δ) $0,9851

29

(19) Στον Πίνακα παρατίθενται μερικές τιμές Δικαιωμάτων Προαίρεσης Μαρτίου πάνω στον FTSE/ASE-20 στο κλείσιμο της 14/2/2007, στο Χρηματιστήριο Παραγώγων. Ο υποκείμενος δείκτης έκλεισε στις 2528 μονάδες.

CALLS Μάρτιος 2007 PUTS

Τιμή Όγκος Ανοικτές Θέσεις STRIKES Τιμή Όγκος Ανοικτές Θέσεις

100.28 1 6 2450 37.92 44 473

71.45 2 1317 2500 58.94 32 255

48.66 12 1133 2550 86.01 52 82

31.62 214 2361 2600 118.81 20 28

Εάν είχατε ήδη αγοράσει ένα put με τιμή εξάσκησης 2500 μονάδες στο 31 πόσο κέρδος θα είχατε σήμερα; (α) 58,94 Ευρώ (β) 108,67 Ευρώ (γ) 98,35 Ευρώ (δ) 139,5 Ευρώ (20) Με βάση την (19) εάν αγοράζατε ένα call Μαρτίου με τιμή εξάσκησης τις 2550 μονάδες θα πληρώνατε; (α) 48,66 Ευρώ (β) 133,67 Ευρώ (γ) 198,98 Ευρώ (δ) 243,66 Ευρώ

Εξετάσεις Ιουνίου 2010 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΣΠΥΡΟΥ

1) Ένα παράγωγο συμβόλαιο στο οποίο ο αγοραστής συμφωνεί να κάνει μια σειρά από πληρωμές στον πωλητή και σε αντάλλαγμα λαμβάνει μία αποζημίωση εάν συμβεί ένα πιστωτικό γεγονός είναι ένα: α) credit default swap β) interest rate swap γ) catastrophe bond δ) put option 2) Όταν μια τράπεζα συγκεντρώνει σε χαρτοφυλάκια δάνεια πελατών και τα ανταλλάσει με ρευστό πουλώντας τα σε θεσμικούς επενδυτές, λέμε ότι: α) εκδίδει μία σύμβαση ανταλλαγής (swap) β) προβαίνει σε τιτλοποιήση γ)συνάπτει ένα προθεσμιακό συμβόλαιο δ) συνάπτει μία σύμβαση επαναγοράς (repos) 3) Eάν οι τρέχουσες τιμές zero coupon του Δημοσίου με ονομαστική αξία 100 Ευρώ είναι: Ετήσια: 93, 2-ετή: 91, 3ετή: 89, η καμπύλη των τρεχουσών αποδόσεων (spot rates) θα είναι: α) 7,52%, 4,82%, 4,65% β) 6,98% 8,21%, 9,21% γ) 9,97%, 8,13%, 6,32% δ) 7,52%, 4,82%, 3,96% 4) Χρησιμοποιώντας την καμπύλη αποδόσεων της ερώτησης (2) αποτιμήστε μία 3-ετή ομολογία επιτοκίου έκδοσης 6,5% και ονομαστικής αξίας 100 Ευρώ. Η τιμή θα είναι: α) 101,5 Ευρώ β) 98,4 Ευρώ γ) 96,5 Ευρώ δ) 106,74 Ευρώ 5) Ένας επενδυτής χρησιμοποιεί τον Δείκτη Σχετικής Δύναμης (Relative Strength Indicator, RSI) για να αποφασίσει αγορές ή πωλήσεις σε μία μετοχή. Κάποια στιγμή ο RSI πλησιάζει το 30. Ο επενδυτής: α) αγοράζει β) πουλάει γ) δεν κάνει τίποτε 6) Η εισηγμένη επιχείρηση ΑΒΓ ανακοινώνει αύξηση κερδών κατά 30% ενώ οι προβλέψεις των αναλυτών ήταν για αύξηση 40%. Την ίδια ημέρα η τιμή της μετοχής δεν αντιδρά ιδιαίτερα, αλλά καταγράφει σημαντική άνοδο για τις επόμενες δύο εβδομάδες. Η αντίδραση αυτή δείχνει μία αγορά αποτελεσματική στην: α) ασθενή μορφή β) ημι-ισχυρή μορφή γ) ισχυρή μορφή δ)σε καμία μορφή 7) Η εισηγμένη επιχείρηση ΑΒΓ ανακοινώνει μείωση κερδών κατά 10% ενώ οι προβλέψεις των αναλυτών ήταν για μείωση 15% έως 20%. Την ίδια ημέρα, και χωρίς άλλα νέα σχετικά με την επιχείρηση, η τιμή της μετοχής κλείνει με σημαντική άνοδο. Η αντίδραση αυτή δείχνει μία αγορά αποτελεσματική στην: α) ασθενή μορφή β) ημι-ισχυρή μορφή γ) ισχυρή μορφή δ)σε καμία μορφή 8) Έστω ομολογία με υπολειπόμενη διάρκεια μέχρι την λήξη 3 χρόνια, ονομαστικής αξίας 100 Ευρώ, επιτόκιο έκδοσης 7%, και κατάλληλου προεξοφλητικού επιτοκίου 5%. Πόσο θα μεταβληθεί η τρέχουσα τιμή της ομολογίας λόγω διάρκειας (Duration), εάν αναμένεται αύξηση του προεξοφλητικού επιτοκίου στο 10%; α) 12% β) 12,4% γ) 13,4% δ) 14% 9) Έστω μετοχή με κέρδη ανά μετοχή 0,2 Ευρώ, μέρισμα ανά μετοχή 0,07 Ευρώ και Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων ( ROE) ίσο με 12%. Εάν το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο για την μετοχή είναι 10%, ποια θα είναι η θεωρητικά σωστή τιμή της, εάν υποθέσουμε σταθερή ανάπτυξη στο διηνεκές; α) 5,34 Ευρώ β) 8,51 Ευρώ γ) 3,43 Ευρώ δ) 12,5 Ευρώ 10) Για τα επόμενα 2 χρόνια μία δυναμική επιχείρηση αναμένεται να αναπτυχθεί με Ρυθμό 5% και από εκεί και έπειτα με ρυθμό 3%. Το προεξοφλητικό αναμένεται σταθερό και ίσο με 10% ενώ το τρέχον μέρισμα είναι 2 Ευρώ ανά μετοχή. Πόσο θα έπρεπε να έχει η μετοχή αυτή στην αγορά: α) 35,56 Ευρώ β) 30,78 Ευρώ γ) 26,81 Ευρώ δ) 24,52 Ευρώ 11) Έστω ότι αγοράζετε ένα Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) στον Δείκτη FTSE/ASE-20 στις 1300 μονάδες. Το περιθώριο ασφάλισης είναι 10%. Πόσα χρήματα πρέπει να έχετε στον λογαριασμό περιθωρίου ασφάλισης; α) 1300 Ευρώ β) 6500 Ευρώ γ) 650 Ευρώ δ) 130 Ευρώ 12) Έστω ότι αγοράζετε ένα Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) στον Δείκτη FTSE/ASE-20 στις 1300 μονάδες. Το περιθώριο ασφάλισης είναι 10%. Εάν ο Δείκτης κλείσει στις 1250 μονάδες στο τέλος της ημέρας ο λογαριασμός περιθωρίου ασφάλισης θα έχει διαμορφωθεί στα: α) 1350 Ευρώ β) 6550 Ευρώ γ) 600 Ευρώ δ) 400 Ευρώ 13) Στον Πίνακα παρατίθενται μερικές τιμές Δικαιωμάτων Προαίρεσης Μαρτίου πάνω στον FTSE/ASE-20 στο κλείσιμο της 14/2/2007, στο Χρηματιστήριο Παραγώγων. Ο υποκείμενος δείκτης έκλεισε στις 2528 μονάδες. Εάν είχατε ήδη αγοράσει ένα call με τιμή εξάσκησης 2500 μονάδες Δείκτη στις 30 μονάδες πόσο κέρδος (σε Ευρώ) θα είχατε σήμερα;

30

Τιμή Όγκος Ανοικτές θέσεις

STRIKES Τιμή Όγκος Ανοικτές θέσεις

100 1 6 2450 37 44 473

71 2 1317 2500 58 32 255

48 12 1133 2550 86 52 82

31 214 2361 2600 118 20 28

α) 140 Ευρώ β) 28 Ευρώ γ) 500 Ευρώ δ) 205 Ευρώ 14) Με βάση την ερώτηση (13), ένα call Μαρτίου με τιμή εξάσκησης στις 2450 μονάδες έχει χρονική αξία ίση με: α) 78 μονάδες β) 31 μονάδες γ) 22 μονάδες δ) 100 μονάδες 15) Με βάση την ερώτηση (13), ένα put Μαρτίου με τιμή εξάσκησης τις 2600 μονάδες έχει εσωτερική αξία ίση με: α) 38 μονάδες β) 18 μονάδες γ) 46 μονάδες δ) 72 μονάδες 16) Έστω 2-μηνο futures σε ετήσια ομολογία zero του Δημοσίου. Η τρέχουσα τιμή της ομολογίας είναι $970 και το 2-μηνο επιτόκιο ( σε ετήσια βάση και με συνεχή ανατοκισμό) είναι 7%. Ποια η τιμή του futures; α) $976,7 β) $980,3 γ) $993,7 δ) $998,6 17) Έστω 9-μηνο forward σε μετοχή η οποία έχει τιμή 18 Ευρώ και θα δώσει μέρισμα ανά μετοχή 0,15 Ευρώ κάθε τρίμηνο. Εάν το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο (συνεχώς ανατοκιζόμενο και σε ετήσια βάση) αναμένεται να είναι σταθερό στο 5%, ποια θα είναι η προθεσμιακή τιμή; α) 19,2 Ευρώ β) 18,23 Ευρώ γ) 21,2 Ευρώ δ) 22,2 Ευρώ 18) Ένας «αναπτυξιακός» κλάδος είναι ένας ο οποίος αναπτύσσεται: α) μαζί με το ΑΕΠ β) ανεξάρτητα από το ΑΕΠ γ) επηρεαζόμενος από τα επιτόκια 19) Όταν πουλάμε ένα Δικαίωμα Προαίρεσης Πώλησης, στην εκπνοή του Δικαιώματος καταλήγουμε με: α) δικαίωμα πώλησης β) δικαίωμα αγοράς γ) υποχρέωση αγοράς δ) υποχρέωση πώλησης 20) Η επιχείρηση Α θέλει δάνειο σε $ ενώ η επιχείρηση Β θέλει δάνειο σε ¥ (με σταθερά επιτόκια). Η α μπορεί να δανειστεί με 5% στο ¥ και 9,6% στο $, ενώ η Β μπορεί να δανειστεί με 6,5% στο ¥ και 10% στο $. Σχεδιάστε ένα swap που να δίνει προμήθεια στην τράπεζα 0,5 % τον χρόνο και να μοιράζει το κέρδος σε ίσα μερίδια στις Α και Β.

Εξετάσεις Ιουνίου 2012 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΣΠΥΡΟΥ

1. Όταν μία ομολογία έχει πρόβλεψη για «sinking fund»: (α)Ο εκδότης έχει το δικαίωμα να ανακαλέσει την ομολογία πριν τη λήξη (β)Ο εκδότης μπορεί να αποσύρει τμηματικά την ομολογία πριν τη λήξη (γ)Ο κάτοχος έχει το δικαίωμα να ανταλλάξει τα ομόλογα για κοινές μετοχές στην λήξη (δ)Η ομολογία δε δίνει τοκομερίδιο αλλά πωλείται με «έκπτωση» 2. Όταν μία τράπεζα συγκεντρώνει σε χαρτοφυλάκια δάνεια πελατών της και τα ανταλλάσει με ρευστά, σε θεσμικούς επενδυτές, λέμε ότι: (α)Εκδίδει μία σύμβαση ανταλλαγής (swap) (β)Προβαίνει σε τιτλοποίηση (γ)Συνάπτει ένα προθεσμιακό συμβόλαιο (δ)Συνάπτει μία σύμβαση επαναγοράς (repo) 3. Εάν οι τρέχουσες τιμές zero coupon του Δημοσίου με ονομαστική αξία 100 Ευρώ είναι: Ετήσια:91, 2-ετή:81, η καμπύλη των τρεχουσών

αποδόσεων (spot rates) θα είναι: (α)12,119%,8,12%,6,825% (β)11,11%,8,46%,7,72% (γ)9,98%,8,13%,6,32% (δ)9,89%,7,83%,7,27% 4. Χρησιμοποιώντας την καμπύλη αποδόσεων της ερώτησης (3) αποτιμήστε μία 3-ετή ομολογία επιτοκίου έκδοσης 8% και ονομαστικής αξίας

100 Ευρώ. Η τιμή θα είναι: (α)90,51 Ευρώ (β)95,57 Ευρώ (γ)98,5 Ευρώ (δ)101,64 Ευρώ 5. Ένας επενδυτής χρησιμοποιεί τον Δείκτη Σχετικής Δύναμης (Relative Strength Indicator, RSI) για να αποφασίσει αγορές ή πωλήσεις σε μία

μετοχή. Κάποια στιγμή ο RSI πλησιάζει το 80. Ο επενδυτής: (α)αγοράζει (β)πουλάει (γ)δεν κάνει τίποτα 6. Η εισηγμένη επιχείρηση ΑΒΓ ανακοινώνει μείωση κερδών κατά 20% ενώ οι προβλέψεις των αναλυτών ήταν για μείωση κατά 40%. Την ίδια

μέρα η τιμή της μετοχής αντιδρά άμεσα και καταγράφει σημαντική άνοδο. Η αντίδραση αυτή δείχνει μία αγορά αποτελεσματική στην: (α)ασθενή μορφή (β)ημι-σχυρή μορφή (γ)ισχυρή μορφή (δ)σε καμία αγορά 7. Τον Νοέμβριο η Moody’s ανακοίνωσε την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας Χ. Αμέσως, οι αγορές ομολόγων της χώρας

αντέδρασαν θετικά με τις τιμές των ομολόγων να παρουσιάζουν άνοδο. Η αγορά ομολόγων της χώρας Χ είναι αποτελεσματική στην: (α)ασθενή μορφή (β)ημι-σχυρή μορφή (γ)ισχυρή μορφή (δ)σε καμία μορφή 8. Υποθέστε ότι ένα ομόλογο επιτοκίου έκδοσης 6% με ονομαστική αξία 100 Ευρώ έχει τρέχουσα τιμή 90 Ευρώ και η ημερομηνία πληρωμής

τοκομεριδίου είναι σε 30 ημέρες. Πόσο θα πληρώνατε σήμερα εάν αγοράζατε ομόλογο; Υποθέστε ετήσια τοκομερίδια και ότι ένα έτος είναι 360 ημέρες.

(α)90,5 Ευρώ (β)92 Ευρώ (γ)96,0 Ευρώ (δ)95,5 Ευρώ 9. Έστω μετοχή με κέρδη ανά μετοχή 0,5 Ευρώ, μέρισμα ανά μετοχή 0,2 Ευρώ και Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων (ROE) ίσο με 14%. Εάν το

κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο για την μετοχή είναι 10%, ποια θα είναι η θεωρητικά σωστή τιμή της εάν υποθέσουμε σταθερή ανάπτυξη στο διηνεκές:

(α)9,87 Ευρώ (β)21,4 Ευρώ (γ)18,5 Ευρώ (δ)13,5 Ευρώ

CALLS Μάρτιος 2007 PUTS

31

10. Μία μετοχή έχει σήμερα $100. Για την επόμενη 3-μηνη περίοδο αναμένεται ή να ανέβει κατά . Το επιτόκιο μηδενικού κινδύνου είναι 5%(σε ετήσια βάση και με συνεχή ανατοκισμό). Ποια θα

(α)$ 9,25 (β)$ 2,12 (γ)$ 6,12 (δ)$ 4,57 11. Αγοράζετε ένα Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) στον Δείκτη FTSE/ASE-20 στις 200 μονάδες. Το περιθώριο ασφάλισης

είναι 10%. Πόσα χρήματα πρέπει να έχετε στον λογαριασμό περιθωρίου ασφάλισης; (α) 200 Ευρώ (β) 100 Ευρώ (γ) 1000 Ευρώ (δ) 20 Ευρώ 12. Έστω ότι αγοράζετε ένα Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) στη μετοχή της Εθνικής Τράπεζας σε τιμή 2 Ευρώ. Το

περιθώριο ασφάλισης είναι 10%. Εάν το ΣΜΕ κλείνει στα 2,10 Ευρώ στο τέλος της ημέρας ο λογαριασμός περιθωρίου ασφάλισης θα έχει διαμορφωθεί στα:

(α) 10 Ευρώ (β) 30 Ευρώ (γ) 20 Ευρώ (δ) 21 Ευρώ 13. Στον πίνακα παρατίθενται μερικές τιμές Δικαιωμάτων Προαίρεσης Μαρτίου πάνω στον FTSE/ASE-20 στο κλείσιμο της 14/2/2007,

στο Χρηματιστήριο Παραγώγων Αθηνών. Ο υποκείμενος δείκτης έκλεισε στις 2528 μονάδες. Εάν είχατε ήδη αγοράσει σε προγενέστερη ημερομηνία ένα συμβόλαιο call με τιμή εξάσκησης 2500 μονάδες Δείκτη και τιμή δικαιώματος στις 20 μονάδες και το πουλούσατε στις 14/2/2007πόσο κέρδος (σε Ευρώ) θα είχατε;

(α) 71 Ευρώ (β) 20 Ευρώ (γ) 255 Ευρώ (δ) 51 Ευρώ 14. Με βάση την ερώτηση (13), ένα put Μαρτίου με τιμή εξάσκησης τις 2500 μονάδες έχει εσωτερική αξία ίση με: (α) 28 μονάδες (β) 58 μονάδες (γ) 0 μονάδες (δ) 100 μονάδες 15. Με βάση την ερώτηση (13), ένα call Μαρτίου με τιμή εξάσκησης τις 2450 μονάδες έχει χρονική αξία ίση με: (α) 72 μονάδες (β) 118 μονάδες (γ) 31 μονάδες (δ) 22 μονάδες 16. Έστω 10-μηνο futures σε μετοχή η οποία θα δώσει ένα μέρισμα 0,10$ σε 3,6,9,12 μήνες από σήμερα. Η τιμή της μετοχής σήμερα

είναι 10$ και το κατάλληλο επιτόκιο ( σε ετήσια βάση και με συνεχή ανατοκισμό) είναι 5%. Ποια είναι η τιμή του futures; (α) $10,12 (β)$10 (γ)$12,12 (δ)$13,71 17. Τράπεζα από ΗΠΑ έχει 3-ετες swap και λαμβάνει 3% σε Υ και πληρώνει 6% σε $, ετησίως. Τα κεφάλαια είναι $20 εκ. και 2.400 εκ. σε

Υ, και η τρέχουσα ισοτιμία είναι Υ100-$1. Προεξοφλητικό επιτόκιο 3%, 4%, 5% στην Ιαπωνία και 9%, 10%, 11% στις ΗΠΑ. Ποια είναι η τρέχουσα αξία του swap για την τράπεζα;

(α) 5,44 εκ. $ (β) 3,44 εκ. $ (γ) 4,44 εκ. $ (δ) 5,31 εκ. $ 18. Εξετάζετε τον δείκτη κυκλοφοριακής ρευστότητας μίας επιχείρησης η οποία έχει κυκλοφορούν ενεργητικό 45.000 Ευρώ και

βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 30.000 Ευρώ. Ο μέσος κλαδικός δείκτης είναι ίσος με 2,5. Η επιχείρηση αυτή, όσον αφορά την κυκλοφορική ρευστότητα, σε σχέση με τους ανταγωνιστές της είναι:

(α) σε καλύτερη θέση (β) σε χειρότερη θέση (γ) δεν έχω αρκετά στοιχεία για να κρίνω 19. Όταν πουλάμε ένα Δικαίωμα Προαίρεσης Πώλησης, στην εκπόνηση του Δικαιώματος καταλήγουμε με: (α) δικαίωμα πώλησης (β)δικαίωμα αγοράς (γ) υποχρέωση αγοράς (δ) υποχρέωση πώλησης 20. Η επιχείρηση Α θέλει δάνειο σε $ ενώ η επιχείρηση Β θέλει δάνειο σε Υ (με σταθερά επιτόκια). Η Α μπορεί να δανειστεί με 5% στο Υ

και 9,6% στο $, ενώ η Β μπορεί να δανειστεί με 6,5% στο Υ και 10% στο $. Σχεδιάστε ένα swap που να δίνει προμήθεια στην τράπεζα 0,1% τον χρόνο και να μοιράζει το κέρδος σε ίσα μερίδια στις Α και Β.

32

ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Εξετάσεις Ιουνίου 2010

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γ. ΛΕΛΕΔΑΚΗΣ

1.Ποιες δραστηριότητες καλύπτουν τα τμήματα μιας εταιρείας factoring; Αναζήτηση πελατών. Έλεγχος φερεγγυότητας των πελατών. Αξιολόγηση πιστωτικού κινδύνου. Διαχείριση των τιμολογίων. Είσπραξη των τιμολογίων α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο δ) ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο 2.Πιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί πλεονέκτημα της χρηματοδότησης που εξασφαλίζεται μέσα από απαιτήσεις της εταιρείας; α) εξοικονόμηση κεφαλαίων της εταιρείας-πελάτη. β) Η απαίτηση του Factor για συνεχή εκχώρηση των απαιτήσεων. γ) Εξοικονόμηση δαπανών από το κλείσιμο του τμήματος πίστεως της εταιρείας-πελάτη. δ) Προώθηση των εξαγωγών. 3.Ποιες είναι οι προϋποθέσεις που οφείλουν να πληρούν οι εταιρείες factoring;

I. Ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο. II. Γνωστοποίηση χρηματοδοτικών ανοιγμάτων.

III. Συντελεστή ρευστότητας. IV. Συντελεστή φερεγγυότητας. V. Συντελεστή συγκέντρωσης κινδύνων.

α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 4.Πιο από τα παρακάτω σε σχέση με την πώληση-μίσθωση ακινήτων δεν είναι σωστό; α) Δεν υπάρχει πλήρης φορολογική απαλλαγή των μισθωμάτων που καταβάλλονται. β) Το κόστος της χρηματοδότησης με τη χρησιμοποίηση της πώλησης-μίσθωσης ακινήτων αναμένεται να είναι ανταγωνιστικό προς τον παραδοσιακό δανεισμό επίπεδα επιτοκίων. γ) Εξαίρεση από την υποχρέωση αναπροσαρμογής της αξίας του ακινήτου και καταβολής φόρου. δ) Στις συμβάσεις της πώλησης-μίσθωσης ακινήτων ο φόρος μεταβίβασης εξαλείφθηκε. 5.Ποια από τα παρακάτω αποτελούν πλεονεκτήματα για τον δικαιοπάροχο; Ι. Ο δικαιοπάροχος ΄έχει την δυνατότητα να ενισχύσει τη ρευστότητά του. ΙΙ. Ο δικαιοπάροχος έχει την δυνατότητα να περάσει την ευθύνη της καθημερινής διαχείρισης στο δικαιοδόχο. ΙΙΙ. Ο δικαιοπάροχος έχει την δυνατότητα να αντλήσει τεχνογνωσία, εμπειρία και τεχνική από τον δικαιοδόχο. ΙV. O δικαιοπάροχος έχει την δυνατότητα να επιτύχει ταχεία επέκταση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του σε νέες αγορές. V. O δικαιοπάροχος έχει την δυνατότητα να διατηρήσει τις προδιαγραφές ποιότητας των προϊόντων του α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 6.Τι προϊόντα προωθεί στην αγορά το Ταμείο Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών επιχειρήσεων (ΤΕΜΠΜΕ); Ι. Εγγυήσεις για μεσο-μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα δάνεια. ΙΙ. Εγγυήσεις για επιχειρηματικά δάνεια. ΙΙΙ. Εγγυήσεις σε εταιρείες factoring για πράξεις προεξόφλησης επιχειρηματικών απαιτήσεων. ΙV. Eγγυήσεις σε εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης. V. Εγγυήσεις σε τράπεζες για χορηγήσεις εγγυητικών επιστολών σε μικρές επιχειρήσεις. α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 7.Πιο από τα παρακάτω είναι σωστό; α) Σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (Δ.Λ.Π.) στα βιβλία του μισθωτή η χρηματοδοτική μίσθωση καταχωρίζεται ως περιουσιακό στοιχείο. β) Σύμφωνα με τα Δ.Λ.Π. στα βιβλία του μισθωτή η χρηματοδοτική μίσθωση καταχωρίζεται ως υποχρέωση. γ) Σύμφωνα με τα Δ.Λ.Π. στα βιβλία του μισθωτή η χρηματοδοτική μίσθωση καταχωρίζεται ως περιουσιακό στοιχείο και ως υποχρέωση. δ) Σύμφωνα με τα Δ.Λ.Π. στα βιβλία του μισθωτή η χρηματοδοτική μίσθωση καταχωρίζεται ως απαίτηση. 8.Σε ποιες περιπτώσεις η εταιρεία leasing έχει το δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση leasing; Ι. Όταν ο μισθωτής καθυστερεί πάνω από 30 ημέρες την καταβολή του μισθώματος. ΙΙ. Όταν ο μισθωτής αθετήσει οποιονδήποτε όρο και συμφωνία που περιλαμβάνεται στην σύμβαση και σε κάθε Παράρτημα αυτής. ΙΙΙ. Στις περιπτώσεις που σφραγιστούν επιταγές του μισθωτή, διαμαρτυρηθούν γραμμάτια ή συναλλαγματικές λόγω μη πληρωμής τους από το μισθωτή. ΙV. Όταν ο μισθωτής μεταβιβάσει την επιχείρησή του κατά ποσοστό που υπερβαίνει το 50%. V. Στην περίπτωση καταγγελίας οποιασδήποτε άλλης συμβάσεως χρηματοδοτικής μισθώσεως που έχει συναφθεί μεταξύ των δύο συμβαλλομένων. α) Ι,ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι,ΙΙ, ΙΙΙ και V μόνο γ) ΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 9.Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που παρουσιάζει σήμερα η ελληνική τραπεζική αγορά; Ι. Ιδιαίτερα οξύς ανταγωνισμός ΙΙ. Η ελληνική αγορά είναι πιο ελκυστική από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές αγορές. ΙΙΙ. Υψηλός βαθμός συγκέντρωσης των τραπεζικών μονάδων στον κλάδο.

33

ΙV. Γενικά η κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών τραπεζών βρίσκεται πιο χαμηλά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. V. Χαμηλός ρυθμός εισόδου νέων προϊόντων. α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 10.Σε ποιους παράγοντες δίνουν μεγάλη βαρύτητα οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης κατά την αξιολόγηση ενός επενδυτικού σχεδίου; Ι. Στο πόσο ρεαλιστική και εφαρμόσιμη είναι η επενδυτική προσπάθεια. ΙΙ. Στις μελλοντικές προοπτικές της επιχείρησης. ΙΙΙ. Στη φερεγγυότητα του φορέα και την εμπειρία του. ΙV. Αν το πάγιο στοιχείο είναι παραγωγικά αυτοτελές. V. Στην ποιότητα και στις εναλλακτικές χρήσεις ενός μηχανήματος ή κτιρίου. α) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 11. Τι εξασφαλίζει η εκτέλεση έργων δημοσίου ενδιαφέροντος με ιδιωτική χρηματοδότηση; Ι. Ταχεία και οικονομική ορθή εκτέλεση του έργου. ΙΙ. Σωστή διαχείριση των έργων. ΙΙΙ. Περιορισμό του κράτους και εξοικονόμηση πόρων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε καθαρά κοινωνικούς σκοπούς. Έμμεση δημιουργία οφέλους για το κράτος. Σωστή διαστασιοποίηση του έργου και εκτέλεση του. α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι,ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 12. Ποια από τα ακόλουθα εμπειρικά ευρήματα σχετικά με το μέγεθος και τη σύνθεση των αμοιβών των διευθυντικών στελεχών θεμελιώνουν θετική επίδραση στις επιχειρηματικές δραστηριότητες και την εταιρική αποδοτικότητα: I. Ανάληψη κινδύνου και παροχή στα στελέχη δικαιωμάτων προαίρεσης επί μετοχών. ΙΙ. Αποχωρήσεις ανωτάτων στελεχών και εταορική αποδοτικότητα. ΙΙΙ. Διευθυντικές αμοιβές και εταιρική αποδοτικότητα. ΙV. Υιοθέτηση του κώδικα Cadbury και εταιρική αποδοτικότητα. α) Ι, ΙΙΙ, και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο γ) Ι και ΙΙΙ μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, και ΙV 13. Ποια από τα ακόλουθα προτείνει η επιτροπή Cadbury: I. Οι εταιρείες πρέπει να θεσπίζουν επιτροπή καθορισμού αμοιβών διευθυντικών-διοικητικών στελεχών. ΙΙ. Οι εταιρείες πρέπει να θεσπίσουν επιτροπή εσωτερικού ελέγχου. ΙΙΙ. Οι εταιρείες πρέπει να θεσπίσουν επιτροπή υποβολής και αξιολόγησης υποψηφιοτήτων για το διοικητικό συμβούλιο. ΙV. Οι θέσεις του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου και του διευθύνοντος συμβούλου είναι προτιμότερο να κατέχονται από το ίδιο πρόσωπο. α) Ι, ΙΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο γ) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV Κατά την εξέταση-αξιολόγηση από την τράπεζα ενός αιτήματος για μακροπρόθεσμη δανειοδότηση μιας επιχείρησης, ποια από τα παρακάτω στοιχεία ανήκουν στην υποκατηγορία κριτηρίων βιωσιμότητας της επιχείρησης; Ι. H διοίκηση και οργάνωση της επιχείρησης. ΙΙ. Η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. ΙΙΙ. Εξασφαλίσεις. ΙV. Oι συνθήκες που επικρατούν στην αγορά. V. Η φύση και η έκταση των πιστωτικών κινδύνων α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V Με ποιο νόμο εισήχθηκε ο θεσμός των Εταιρειών Αμοιβαίων Εγγυήσεων (ΕΑΕ) στην Ελλάδα; α) Ν. 2682/1999 β) Ν. 2367/1995 γ) Ν. 1480/1984 δ) Ν. 1665/1986 16. Ποιος είναι ο σκοπός λειτουργίας ενός φορέα αντεγγύησης; α) Να καλύπτουν μέρος των εγγυήσεων που παρέχουν οι Εταιρείες Αμοιβαίων Εγγυήσεων. β) Να χρηματοδοτούν μικρο-μεσαίες επιχειρήσεις. γ) Να καλύπτουν εξολοκλήρου τις εγγυήσεις που παρέχουν οι Εταιρείες Αμοιβαίων Εγγυήσεων. δ) Κανένα από τα παραπάνω. 17. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων χαρακτηρίζεται: α) Ως πιστωτικό ίδρυμα κατά το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. β) Ως ειδικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. γ) Κανένα από τα παραπάνω 18.Ποια από τα παρακάτω αποτελούν πλεονεκτήματα για τον δικαιοδόχο; Ι. Το κόστος διαφήμισης και προώθησης περιορίζεται με τη δημιουργία συνεταιριστικού κεφαλαίου από το δικαιοπάροχο. ΙΙ. Να επιτυχει την αάπτυξη επιχειρηματικών ευκαιριών για μια ολόκληρη περιοχή, ταχεία διείσδυση και μακρόχρονη παρουσία στην αγορά με περιορισμένο επιχειρηματικό κίνδυνο. ΙΙΙ. Η ευχερέστερη πρόσβαση του δικαιοδόχου στον τραπεζικό δανεισμό. ΙV. H εξασφάλιση ανταγωνιστικότερων τιμών αγοράς λόγω των κεντρικά πραγματοποιούμενων αγορών. V. Η χρήση των επιτυχημένων, ποιοτικά αναβαθμισμένων και συνήθως υψηλού γοήτρου και κύρους προϊόντων. α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙ, ΙV και V μόνο γ) Ι, ΙΙΙ, ΙV μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 19.Ποιες είναι οι κύριες πηγές χρηματοδότησης των δικαιοδόχων; Ι. Τραπεζικός Δανεισμός ΙΙ. Factoring ΙΙΙ. Χρηματοδοτική Μίσθωση

34

ΙV. Kαινοτομικά ή Επιχειρηματικά Κεφάλαια. α) Ι και ΙΙΙ μόνο β) Ι, ΙΙΙ και ΙV μόνο γ) ΙΙ και ΙΙΙ μόνο δ) ΙΙ και ΙV μόνο 20.Ποια από τα ακόλουθα άπτονται του ζητήματος της εταιρικής διακυβέρνησης ( corporate governance); Ι. Ο νόμος 3016/2002, για την εταιρική διακυβέρνηση ΙΙ. Η απόφαση 5/204/2000 (κανονισμός συμπεριφοράς εισηγμένων εταιρειών). ΙΙΙ. Η απόφαση 1/195/2000 (δημόσια πρόταση αγοράς μετοχών). ΙV. O νόμος 2190/1920 περί ανωνύμων εταιρειών. α) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο β) Ι και ΙΙ μόνο γ) Ι, ΙΙ και IV μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV 21. Ποια από τα ακόλουθα αποτελούν μηχανισμούς ελέγχου και περιορισμού σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ μετόχων και διευθυντικών στελεχών; Ι. Το σύστημα αμοιβών των διευθυντικών στελεχών. ΙΙ. Η αποφυγή ανάλωσης εταιρικών πόρων σε μη παραγωγικές υπηρεσίες και αγαθά. ΙΙΙ. Η σύνθεση και οργάνωση του διοικητικού συμβουλίου. ΙV. H υπερβολική αποστροφή κινδύνου (risk aversion) εκ μέρους των διευθυντικών στελεχών. V. H αγορά συγχωνεύσεων, εξαγορών και άλλων επιχειρηματικών μετατροπών. α) Ι, ΙΙΙ και V μόνο β) Ι, ΙΙΙ και ΙV μόνο γ) Ι, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 22. Ποιες από τις παρακάτω μορφές εμφανίζονται ως συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ μετόχων και διευθυντικών στελεχών; Ι. Ανάληψη από την επιχείρηση επενδυτικών σχεδίων υψηλότερου επενδυτικού κινδύνου από ότι είχε αρχικά παρουσιαστεί στο επιχειρηματικό σχέδιο. ΙΙ. Ανάλωση εταιρικών πόρων σε μη παραγωγικές υπηρεσίες και αγαθά. ΙΙΙ. Έμφαση σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα λήξης επενδυτικών αποφάσεων. ΙV. Ανάληψη δραστηριοτήτων άσχετων με τα συμφέροντα της επιχείρησης που ικανοποιούν προσωπικές επιδιώξεις του μεγαλομετόχου. α) ΙΙ και ΙΙΙ μόνο β) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο γ) ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV 23.Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι αληθές; α) Η ενέγγυος πίστωση είναι μεταβιβάσιμη. β) Η εγγυητική επιστολή δεν είναι μεταβιβάσιμη. γ) Η εγγυητική επιστολή είναι μέσο πληρωμής. δ) Η ενέγγυος πίστωση είναι δυνατόν να κατασχεθεί από δανειστές του δικαιούχου. 24.Ποιες από τις παρακάτω ασφάλειες δεν χαρακτηρίζονται σαν ρευστοποιήσιμες; α) Οι συναλλαγματικές και τα γραμμάτια σε διαταγή πελατείας που προεξοφλούνται ή ενεχυριάζονται. β) Οι μεταχρονολογημένες επιταγές που ενεχυριάζονται. γ) Τα ενέχυρα επί εμπορευμάτων ευχερούς διάθεσης με βάση τίτλους Γενικών Αποθηκών. δ) Οι εκχωρηθείσες απαιτήσεις κατά Ν.Π.Ι.Δ. 25.Σύμφωνα με τον νόμο 3016/2002 για την εταιρική διακυβέρνηση, κάθε εισηγμένη εταιρεία οφείλει: Ι. Ο αριθμός των μη εκτελεστικών μελών του διοικητικού συμβουλίου να είναι μικρότερος του 1/3 του συνολικού αριθμού των μελών. ΙΙ. Το διοικητικό συμβούλιο να αποτελείται από εκτελεστικά και μη εκτελεστικά μέλη. ΙΙΙ. Η ύπαρξη ανεξάρτητων μελών να είναι υποχρεωτική, όταν στο διοικητικό συμβούλιο ορίζονται ρητά και συμμετέχουν ως μέλη εκπρόσωποι της μειοψηφίας των μετόχων. ΙV. Μεταξύ των μη εκτελεστικών μελών να υπάρχουν δύο τουλάχιστον ανεξάρτητα μέλη. α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι και ΙΙ μόνο γ) ΙΙ και ΙV μόνο δ) Ι, II, ΙΙΙ και ΙV 26.Ποια από τα παρακάτω δεν είναι σωστά; Ι. Το forfeiting αποτελεί μία συνεχή ροή και μία επαναλαμβανόμενη διαδικασία. ΙΙ. Το forfeiting εφαρμόζεται κυρίως στις εξαγωγές κεφαλαιουχικών αγαθών. ΙΙΙ. Το forfeiting δεν προϋποθέτει ύπαρξη συναλλαγματικής. ΙV. Με το forfeiting χρηματοδοτούνται συνήθως μεσομακροπρόθεσμες απαιτήσεις. α) Ι και ΙV μόνο β) ΙΙΙ και ΙV μόνο γ) ΙΙ και ΙΙΙ μόνο δ) Ι και ΙΙΙ μόνο 27.Για τη χρηματοδότηση των επενδυτικών προγραμμάτων, ως εξασφαλίσεις συνήθως λαμβάνονται: α) Ρευστοποιήσιμες εξασφαλίσεις , π.χ μεταχρονολογημένες επιταγές. β) Εμπράγματο δικαίωμα επί αλλοτρίου κινητού πράγματος. γ) Προσημείωση, δηλαδή δικαίωμα εγγραφής υποθήκης επί παγίου ή άλλων αστικών ακινήτων. δ) Όλα τα παραπάνω 28. Οι δραστηριότητες του factoring λειτουργούν συμπληρωματικά ή ανταγωνιστικά με τις τραπεζικές δραστηριότητες μέσα σε ένα τραπεζικό όμιλο; α) Συμπληρωματικά. β) Ανταγωνιστικά γ) Ούτε συμπληρωματικά ούτε ανταγωνιστικά. δ) Δεν μπορεί να προσδιορισθεί. 29. Όταν στην τραβηκτική αναγράφεται ο όρος με αναγωγή τι σημαίνει; α) Ότι η τράπεζα έχει το δικαίωμα να ζητήσει από τον πωλητή να επιστρέψει ολόκληρο το ποσόν της τραβηκτικής ή μέρος αυτής. β) Ότι η τράπεζα δεν έχει το δικαίωμα να ζητήσει από τον πωλητή να επιστρέψει ολόκληρο το ποσόν της τραβηκτικής ή μέρος αυτής. γ) Ότι η τράπεζα δεσμεύεται να πληρώσει τον δικαιούχο μέσα σε τρεις μέρες, εφόσον βέβαια έχει εγγράφως ειδοποιηθεί από αυτόν. δ) Κανένα από τα παραπάνω. 30.Ποιο από τα παρακάτω σε σχέση με τις μορφές vendor leasing είναι σωστο; Ι. Direct leasing με εγγύηση επαναγοράς από προμηθευτή. ΙΙ. Direct leasing με απλή σύσταση προμηθευτή. ΙΙΙ. Direct sub-leasing με στόχο την επιδότηση της πώλησης από τον προμηθευτή. ΙV. Direct sub-leasing με στόχο την επαυξηση του περιθωρίου κέρδους για τον προμηθευτή. α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙΙ και ΙV μόνο γ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV δ) Ι,ΙΙ και ΙΙΙ μόνο

35

31.Ποιος από τους παρακάτω παράγοντες περιορίζει τη πιστοδοτική ικανότητα των τραπεζών; Ι. Τα διαθέσιμα κεφάλαια. ΙΙ. Η διάρκεια των πιστοδοτήσεων ΙΙΙ. Δυσμενείς εξελίξεις που συνήθως είναι δύσκολα προβλέψιμες και αποτιμήσιμες. ΙV. Tο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των πιστωτικών ιδρυμάτων. α) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο β) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο γ) ΙΙΙ και ΙV μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV 32.Ποια κριτήρια λαμβάνουν υπόψη τους οι Εταιρείες Αμοιβαίων Εγγυήσεων για τη χορήγηση εγγυήσεων; Ι. Πιστοληπτική ικανότητα του μέλους ΙΙ. Χαρακτηριστικά της επένδυσης. ΙΙΙ. Εκτίμηση του αναλαμβανόμενου κινδύνου ανάλογα με το ύψος και τη διάρκεια της παρεχόμενης εγγύησης. ΙV. Γνώση της επιχειρηματικής δραστηριότητας του μέλους τους. V. Εξασφάλιση του αναλαμβανόμενου κινδύνου. α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι,ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 33.Ποια από τα παρακάτω είναι σωστά; I. Η πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων βελτιώνει τις μεθόδους είσπραξης και κάλυψης πιστωτικών κινδύνων. II. Η πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων μειώνει την πιστοληπτική ικανότητα της χρηματοδοτούμενης επιχείρησης. ΙΙΙ. Η πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων επιτυγχάνει αύξηση των ταμειακών απαιτήσεων. ΙV. Η πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων παρέχει μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις. V. Η πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων παρέχει συμβουλές μάρκετινγκ. α) Ι και ΙΙΙ μόνο β) ΙΙ και ΙV μόνο γ) Ι, ΙΙΙ και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, και ΙV μόνο 34.Με ποια πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος καθορίστηκαν οι όροι για την ίδρυση εταιρειών factoring; α) Π.Δ.959/1987 β) Π.Δ.1905/1990 γ) Π.Δ.2168/1993 δ) Π.Δ. 2367/1995 35.Εμπράγματες εξασφαλίσεις χρηματοδοτήσεων αποτελούν: Ι. Οι εκχωρήσεις απαιτήσεων που ο χρηματοδοτούμενος έχει έναντι τρίτων ( π.χ έναντι του Πελάτη του, του Ελληνικού Δμοσίου). ΙΙ. Ενέχυρα επί αξιογράφων. ΙΙΙ. Ενέχυρα επί χρεογράφων. ΙV. Προσημειώσεις-υποθήκες. V. Ενέχυρα επί κινητών πραγμάτων ( όπως εμπορεύματα και μηχανήματα). α) Ι, ΙΙΙ και ΙV μόνο β) ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 36.Ποια από τα ακόλουθα είναι σωστά ( σύμφωνα με τον νόμο 3016/2002 για tην εταιρική διακυβέρνηση, ότι τα μη εκτελεστικά μέλη του διοικητικού συμβουλίου για να είναι ανεξάρτητα πρέπει): Να είναι μεγαλομέτοχοι. Να μην διατηρούν επιχειρηματική ή άλλη επαγγελματική σχέση με την εταιρεία ή συνδεδεμένη με αυτή επιχείρηση. Να μην είναι πρόεδρος του Δ.Σ. ή διευθυντικό στέλεχος της εταιρείας. Να μην έχει συγγένεια μέχρι δεύτερου βαθμού ή να μην είναι σύζυγος εκτελεστικού μέλους του διοικητικού συμβουλίου ή διευθυντικού στελέχους ή μετόχου που συγκεντρώνει την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ή συνδεδεμένης με αυτήν επιχείρηση. Να έχει διοριστεί σύμφωνα με το άρθρο 18 παρ. 3 του νόμου 2190/1920 α) ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και Vμόνο γ) ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο δ) I, II, III, IV και V 37. Ανάλογα με το σκοπό της χρηματοδοτικής μίσθωσης μπορούμε να διακρίνουμε τις κατηγορίες: I. Πώληση και επανεκμίσθωση. ΙΙ. Διασυνοριακό leasing. Μίσθωση υλικών. Μοχλευμένη ή συμμετοχική μίσθωση. Πρόγραμμα μίσθωσης-πώλησης α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙV και V μόνο 38. Τι είναι το ενέχυρο; α) Δικαίωμα που αποκτά ο δανειστής σε κινητό πράγμα που παίρνει από τον οφειλέτη του με σκοπό την εξασφάλιση προνομιακής εξόφλησης της απαίτησης του από την αξία του πράγματος. β) Δικαίωμα που αποκτά ο δανειστής σε ακίνητο που παίρνει από τον οφειλέτη του με σκοπό την εξασφάλιση προνομιακής εξόφλησης της απαίτησής του από την αξία του ακινήτου. γ) Έγγραφο που εκδίδει αυτός που έχει χρηματική απαίτηση και δίνει με αυτό εντολή στον οφειλέτη να πληρώσει σ’ αυτόν τον ίδιο σε ορισμένο χρόνο και τόπο το ποσό που αναφέρεται στον τίτλο. δ) Τίτλος που εκδίδεται μόνο από την εταιρεία γενικών αποθηκών κατά την αποθήκευση εμπορευμάτων. 39.Ποιοι είναι οι δυνατοί τρόποι βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης για μια επιχείρηση; Ι. Ενέγγυες πιστώσεις. ΙΙ. Χρηματοδότηση εξασφαλιζόμενη με απαιτήσεις. ΙΙΙ. Χρηματοδότηση επ’ ενεχύρω κυκλοφορούντων ενεργητικών στοιχείων της επιχείρησης. ΙV. Δανειοδότηση από τράπεζα έναντι εγγυητικής επιστολής. V. Τραπεζικές πιστώσεις με αλληλόχρεο λογαριασμό. α) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV μόνο β) ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 40.Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στα βασικά πλεονεκτήματα του leasing; α) Το κόστος μίσθωσης είναι ελαφρά χαμηλότερο από τον τραπεζικό δανεισμό.

36

β) Δεν επιβαρύνονται τα εγκεκριμένα χρηματοδοτικά όρια της επιχείρησης γιατί ο δανεισμός αυτός δεν εμφανίζεται στα βιβλία του μισθωτή και επομένως δεν επηρεάζεται η πιστοληπτική ικανότητά του. γ) Δεν απαιτούνται πρόσθετες εξασφαλίσεις γεγονός που ενδιαφέρει τους χρηματοδοτούμενους και συντομεύει τη διαδικασία χορήγησης. δ) Τα μισθώματα θεωρούνται λειτουργικές δαπάνες και επομένως εκπίπτουν φορολογικά. 41.Ποιες είναι οι ειδικές κατηγορίες factoring; Ι. Εξόφληση της εταιρείας-πελάτη κατά την ημερομηνία μέσης λήξης των εισπρακτέων λογαριασμών. ΙΙ. Εξόφληση της εταιρείας- πελάτη μετά την ημερομηνία μέσης λήξης των εισπρακτέων λογαριασμών. ΙΙΙ. Προκαταβολή στην εταιρεία-πελάτη επιπλέον του ύψους των πωληθέντων τιμολογίων. ΙV. Εξαγωγικό-εισαγωγικό factoring. α) Ι, ΙΙΙ και ΙV μόνο β) ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV μόνο γ) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV 42.Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό; α) Σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (Δ.Λ.Π.) στα βιβλία του εκμισθωτή το μισθωμένο στοιχείο καταχωρίζεται ως περιουσιακό στοιχείο. β) Σύμφωνα με τα Δ.Λ.Π. στα βιβλία του εκμισθωτή το μισθωμένο στοιχείο καταχωρίζεται ως υποχρέωση. γ) Σύμφωνα με τα Δ.Λ.Π. στα βιβλία του εκμισθωτή το μισθωμένο στοιχείο καταχωρίζεται ως περιουσιακό στοιχείο και ως υποχρέωση. δ) Σύμφωνα με τα Δ.Λ.Π. στα βιβλία του εκμισθωτή το μισθωμένο στοιχείο καταχωρίζεται ως απαίτηση με ποσό ίσο με την καθαρή επένδυση στην μίσθωση. 43.Τι είναι το ενεχυρόγραφο; α) Τίτλος που εκδίδεται μόνο από την εταιρεία γενικών αποθηκών κατά την αποθήκευση Εμπορευμάτων. β) Έγγραφος τίτλος που εκδίδεται από τον οφειλέτη και που μ’ αυτόν δίνει την υπόσχεση να πληρώσει στο δανειστή του στον οριζόμενο χρόνο και τόπο το ποσό που αναφέρεται στον τίτλο. γ) Έγγραφο που εκδίδει αυτός που έχει χρηματική απαίτηση και δίνει με αυτό εντολή στον οφειλέ να πληρώσει σ’ αυτόν τον ίδιο σε ορισμένο χρόνο και τόπο το ποσό που αναφέρεται στον τίτλο. δ) Μεταβίβαση τίτλου από τον κομιστή σε άλλο πρόσωπο που πραγματοποιείται με την υπογραφή του κομιστή στην πίσω πλευρά του τίτλου. 44. Στην περίπτωση χρηματοδότησης μέσω του θεσμού τουVenture Capital παρουσιάζεται υψηλότερος κίνδυνος όταν η επιχείρηση βρίσκεται: α) Στη φάση της επέκτασης. β) Στη φάση της κατασκευής. γ) Στη φάση της ανάπτυξης. δ) Σε καμία από τις παραπάνω φάσεις. 45.Οι εταιρείες καινοτομικού ή επιχειρηματικού κεφαλαίου (venture capital): α) Χρηματοδοτούν επιχειρήσεις χωρίς να συμμετέχουν στο Διοικητικό τους Συμβούλιο και στη λήψη αποφάσεων. β) Χρηματοδοτούν επιχειρήσεις συμμετέχοντας με νόμιμους εκπροσώπους στο Διοικητικό τους Συμβούλιο και στη λήψη αποφάσεων. γ) Χρηματοδοτούν επιχειρήσεις και αναλαμβάνουν μόνο εξειδικευμένους τομείς όπως είναι το μάρκετινγκ ή η ανάπτυξη νέας τεχνολογίας. δ) Όλα τα παραπάνω ανάλογα με την περίπτωση. 46. Σύμφωνα με τους κανόνες συμπεριφοράς εισηγμένων εταιρειών (αποφ. Ε.Κ. 5/204/14.11.2000), η υπηρεσία εξυπηρέτησης μετόχων εισηγμένων εταιρειών μεριμνά για:

I. Τη παροχή πληροφόρησης στους μετόχους σχετικά με τη διανομή μερισμάτων. II. Τη παροχή πληροφόρησης στους μετόχους σχετικά με την απόκτηση ιδίων μετοχών από την εταιρεία.

III. Την ορθή τήρηση του μετοχολογίου της εταιρείας. IV. Τον διορισμό των εσωτερικών ελεγκτών.

α) Ι και ΙΙ μόνο β) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο γ) Ι και ΙΙΙ μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και IV 47. Τι υπηρεσίες παρέχουν οι Εταιρείες Αμοιβαίων Εγγυήσεων; Ι. Εγγυήσεις για την κάλυψη χρηματοδότησης από τις τράπεζες. ΙΙ. Συμβουλευτικές υπηρεσίες. ΙΙΙ. Δάνεια. ΙV. Συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο των χρηματοδοτούμενων εταιρειών. α) Ι, ΙΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο γ) Ι και ΙΙΙ μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV 48.Οι διαφορές μεταξύ ενεγγύου πιστώσεως και εγγυητικής επιστολής είναι: Ι. Η ενέγγυος πίστωση είναι μέσο πληρωμής , ενώ η εγγυητική επιστολή πληρώνεται μόνο εφόσον ο δικαιούχος το ζητήσει εγγράφως από την τράπεζα που την εξέδωσε. ΙΙ. Μια ενέγγυος πίστωση μπορεί να μεταβιβαστεί, σε αντίθεση με την εγγυητική επιστολή που δεν μεταβιβάζεται. ΙΙΙ. Η ενέγγυος πίστωση δεν είναι δυνατόν να κατασχεθεί από δανειστές του δικαιούχου, ενώ δεν συμβαίνει κάτι ανάλογο μια εγγυητική επιστολή. α) Ι και ΙΙΙ μόνο β) Ι και ΙΙ μόνο γ) ΙΙ και ΙΙΙ μόνο δ) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ 49.Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι αληθείς; Ι. Η χρηματοδοτική μίσθωση δεν μπορεί να καλύψει το 100% της δαπάνης. ΙΙ. Στη χρηματοδοτική μίσθωση συνήθως δεν απαιτούνται πρόσθετες εξασφαλίσεις. ΙΙΙ. Η χρηματοδοτική μίσθωση συνεπάγεται για τον μισθωτή σημαντικά φορολογικά οφέλη. ΙV. Εργασίες factoring μπορούν να διεκπεραιώνουν μόνο οι τράπεζες. α) Ι και ΙΙΙ μόνο β) Ι, ΙΙΙ και ΙV μόνο γ) ΙΙ και ΙΙΙ μόνο δ) ΙΙ και ΙV μόνο 50.Το πρόβλημα της εταιρικής διακυβέρνησης περιλαμβάνει την σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ:

I. Μικρομετόχων και μεγαλομετόχων. II. Μετόχων και εκτελεστικών διευθυντικών στελεχών.

III. Μικρομετόχων και μελών διοικητικού συμβουλίου. IV. Μετόχων και πιστωτών.

α) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο β) Ι και ΙΙ μόνο γ) Ι,ΙΙ και ΙV μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV

37

51.Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στις αρχές που πρέπει να επιδιώκουν τα πιστωτικά ιδρύματα κατά την άσκηση της χρηματοδοτικής τους δραστηριότητας; α) Η αρχή της ρευστότητας β) Η αρχή της αποδοτικότητας. γ) Η αρχή της ασφάλειας. δ) Η αρχή της μετατροπής. 52.Ποια από τα παρακάτω ανήκουν στις μορφές δικαιοχρησίας (franchising) ανάλογα με το αντικείμενο τους; Ι. Franchising παραγωγής. ΙΙ. Μικτό Franchising. ΙΙΙ. Franchising υπαγωγής. ΙV. Franchising διανομής. V. Franchising ισοτιμίας. α) Ι, ΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙΙ, ΙV και V μόνο γ) ΙΙ, ΙV και V μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V 53. Ποιες από τις παρακάτω μορφές εμφανίζονται ως συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ μετόχων και πιστωτών; Ι. Ανάληψη από την επιχείρηση επενδυτικών σχεδίων υψηλότερου επενδυτικού κινδύνου από ότι είχε αρχικά παρουσιαστεί στο επιχειρηματικό σχέδιο. ΙΙ. Ανάλωση εταιρικών πόρων σε μη παραγωγικές υπηρεσίες και αγαθά. ΙΙΙ. Περαιτέρω δανειακή επιβάρυνση, μετά την έκδοση του αρχικού δανείου, πέρα από ότι είχε αρχικά προβλεφθεί. ΙV. Ανάληψη δραστηριοτήτων άσχετων με τα συμφέροντα της επιχείρησης που ικανοποιούν προσωπικές επιδιώξεις του μεγαλομετόχου. α) Ι και ΙΙΙ μόνο β) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο γ) ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV 54.Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει σχετικά με την χρηματοδοτική μίσθωση (leasing); α) Η χρηματοδοτική μίσθωση καλύπτει το 100% της δαπάνης και ως εκ τούτου δεν απαιτείται απασχόληση των κεφαλαίων του επιχειρηματία. β) Μέσω της χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν εξασφαλίζεται ότι η χρηματοδότηση αφορά παραγωγικούς σκοπούς. γ) Η χρηματοδοτική μίσθωση συνεπάγεται σημαντικά φορολογικά οφέλη για τον μισθωτή. δ) Η χρηματοδοτική μίσθωση βοηθά στην απεξάρτηση της επιχείρησης από συγκεκριμένο μηχανολογικό εξοπλισμό που μπορεί να απαξιωθεί γρήγορα. 55.Ποιος είναι ο σκοπός λειτουργίας του Ταμείου Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας ( ΤΑΝΕΟ); α) Να καλύπτουν μέρος των εγγυήσεων που παρέχουν οι Εταιρείες Αμοιβαίων Εγγυήσεων. β) Η συγχρηματοδότηση της ίδρυσης εταιρειών κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών, οι οποίες αναλαμβάνουν να επενδύσουν σε καινοτόμες επιχειρήσεις . γ) Η παροχή ιδίων κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου σε επιχειρήσεις μόνο υψηλής τεχνολογίας. δ) Κανένα από τα παραπάνω. 56. Τι υπηρεσίες μπορεί να προσφέρει η εταιρεία καινοτομικού ή επιχειρηματικού κεφαλαίου στην επιχείρηση; Ι. Εκτίμηση και ανάπτυξη της διοίκησης της επιχείρησης. ΙΙ. Εκτίμηση της επενδυτικής ιδέας, του επενδυτικού προγράμματος. ΙΙΙ. Παροχή συμβουλών στην ανάπτυξη της επιχείρησης. ΙV. Παροχή συμβουλών για την κεφαλαιακή δομη και τη χρηματοδότηση της επιχείρησης. α) Ι, ΙΙΙ και ΙV μόνο β) Ι, ΙΙ και ΙΙΙ μόνο γ) ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV μόνο δ) Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV 57.Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί ιδιομορφία της χρηματοδοτικής μίσθωσης ακινήτων; α) Ενδεχόμενη σημαντική αύξηση της αξίας του εκμισθωμένου στοιχείου. β) Πολύ μεγάλη διάρκεια εκμίσθωσης. γ) Μειωμένος κίνδυνος για τον εκμισθωτή. δ) Σημαντική υπολειμματική αξία. 58.Η μορφή χρηματοδότησης κατά την οποία ο πελάτης-κομιστής μεταβιβάζει στην χρηματοδοτούσα τράπεζα αξιόγραφα πριν από τη λήξη τους και εισπράττει το ποσό της ονομαστικής τους αξίας, μειωμένο κατά τους τόκους και τις προμήθειες της τράπεζας που αντιστοιχούν μέχρι τη λήξη τους, ονομάζεται: α) Εφάπαξ χρηματοδότηση. β) Όριο υπεραναλήψεων. γ) Χρηματοδότηση εγγυημένη με αξιόγραφα. δ) Καθαρή προεξόφληση. 59.Ποιος από τους παρακάτω τομείς δεν είναι πρωταρχικός κατά την αξιολόγηση επενδυτικών προγραμμάτων; α) Το κέρδος της τράπεζας. β) Ο σκοπός της επένδυσης. γ) Οι προτεινόμενες εξασφαλίσεις. δ) Η προβλεπόμενη δραστηριότητα και τα προβλεπόμενα αποτελέσματα. 60.Με ποιο νόμο εισήχθηκε ο θεσμός των Εταιρειών Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΕΚΕΣ) στην Ελλάδα; α) Ν. 1775/1988 β) Ν. 2166/1993 γ) Ν. 2367/1995 δ) Ν. 2789/2000

38

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2006

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Σ. ΚΟΕΝ

Απαντήστε σε όλες τις ασκήσεις. Άσκηση 1η – Βαθμός 51% Η επιχείρηση «ΥΠΟΔΗΜΑΤΑ Α.Ε» είναι μια μεσαίου μεγέθους εταιρία χονδρικής εμπορίας ανδρικών υποδημάτων. Οι προοπτικές της επιχείρησης για τον επόμενο χρόνο είναι σχετικά δυσοίωνες λόγω του έντονου ανταγωνισμού που υπάρχει στην αγορά των υποδημάτων. O ιδιοκτήτης της επιχείρησης προκειμένου να ενισχύσει τη οικονομική κατάστασή της διαπραγματεύτηκε με την Τράπεζα να λάβει ένα βραχυπρόθεσμο δάνειο την 1/1/20Χ5 ποσού €50.000 με ετήσιο επιτόκιο 10% το οποίο θα αποπληρώσει μαζί με τους αναλογούντες τόκους στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 20Χ5. Στις 31/12/20Χ4 το υπόλοιπο του ταμείου αναμένεται να είναι € 25.000. Ο λογιστής της εταιρίας προκειμένου να ετοιμάσει το προϋπολογισμό για το πρώτο τρίμηνο του 20Χ5 σε μηναία βάση συνέλεξε τα ακόλουθα στοιχεία: Το τμήμα πωλήσεων έχει προβλέψει ότι οι πωλήσεις του πρώτου τετραμήνου του 20Χ5 θα κυμανθούν ως εξής:

Οι προβλεπόμενες πωλήσεις για το Δεκέμβριο του 20Χ4 είναι € 70.000. Όλες οι πωλήσεις γίνονται με πίστωση. Το 40% των πωλήσεων εισπράττεται εντός του μηνός που γίνεται η πώληση ενώ το υπόλοιπο ποσό εισπράττεται εντός του επόμενου μήνα από την πώληση. Το κόστος πωληθέντων ανέρχεται συνήθως στο 40% της αξίας των μηνιαίων πωλήσεων. Η επιχείρηση αγοράζει τα εμπορεύματα με πίστωση, τα οποία πληρώνει κατά 60% εντός του μήνα αγοράς τους και κατά 40% τον επόμενο μήνα. Προκειμένου η επιχείρηση να έχει επαρκή αποθέματα για την αντιμετώπιση της ζήτησης, επιθυμεί να διατηρεί στο τέλος του κάθε μήνα αποθέματα αξίας που αντιστοιχούν στο 20% του προϋπολογισμένου κόστους πωληθέντων του επόμενου μήνα. Tα μηνιαία έξοδα διοίκησης και πωλήσεων της επιχείρησης ανέρχονται σε € 50.000 στα οποία περιλαμβάνονται € 3.000 αποσβέσεις. Τα έξοδα πληρώνονται το μήνα που καθίστανται δεδουλευμένα. Ζητείται: Να καταρτίσετε, χρησιμοποιώντας, τους επισυναπτόμενους πίνακες, Α) τον προϋπολογισμό των εισπράξεων μετρητών, Β) τον προϋπολογισμό της αγοράς εμπορευμάτων, Γ) τον προϋπολογισμό των πληρωμών, Δ) ένα συνοπτικό ταμειακό προϋπολογισμό για το πρώτο τρίμηνο του 20Χ5 και τέλος Ε) την προϋπολογιστική κατάσταση αποτελεσμάτων για το πρώτο τρίμηνο του 20Χ5. Αξιολογείστε την αναγκαιότητα του δανείου που σκοπεύει να πάρει ο ιδιοκτήτης σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απάντησής σας στο πρώτο ερώτημα. Άσκηση 2η – Βαθμός 24% Η επιχείρηση «ΑΛΦΑ Α.Ε» εξειδικεύεται στην παραγωγή κορνιζών για φωτογραφίες και κατασκευάζει τρεις τύπους κορνίζας: γυάλινη, μεταλλική και υφασμάτινη. Τα απολογιστικά στοιχεία αναφορικά με το κόστος και τη ζήτηση των προϊόντων για το 20Χ6 ήταν τα εξής:

Η διοίκηση της επιχείρησης αναμένει για το 20Χ7 συνολικές πωλήσεις 250.000 μονάδων. Επίσης, εκτιμά ότι τα στοιχεία κόστους, τιμής και μείγματος θα παραμείνουν και για το 20Χ7 στα ίδια επίπεδα με εκείνα του 20Χ6. Το συνολικό σταθερό κόστος της επιχείρησης είναι σε μηνιαία βάση € 93.000. Ζητείται: Να συμπληρώσετε τα στοιχεία που λείπουν στον ανωτέρω πίνακα. Το σημείο εξίσωσης των συνολικών εσόδων και εξόδων της επιχείρησης σε κορνίζες και σε ευρώ, υποθέτοντας ότι το μείγμα προϊόντος παραμένει αμετάβλητο (Όπου χρειαστεί η στρογγυλοποιήσεις να γίνουν στο 2

ο δεκαδικό ψηφίο).

Να υπολογιστεί το αποτέλεσμα της επιχείρησης στην περίπτωση που επαληθευτούν οι προβλέψεις της διοίκησης για το 20Χ7. Ο διευθυντής πωλήσεων αναρωτιέται εάν θα μπορούσε να αυξηθεί το αποτέλεσμα που υπολογίστηκε για το 20Χ7 (βλ. Ερώτημα 3) χωρίς να μεταβληθεί ο συνολικός όγκος των πωλούμενων μονάδων, η τιμή πώλησης των προϊόντων και τα στοιχεία κόστους. Βοηθήστε τον να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα. Άσκηση 3η – Βαθμός 15% Η εταιρία «PC Α.Ε» που παράγει H/Y διαθέτει δύο τμήματα παραγωγής: το Τμήμα Παραγωγής των επιμέρους τμημάτων του προϊόντος και το Τμήμα Συναρμολόγησης των κομματιών αυτών. Το Τμήμα Παραγωγής μεταφέρει τα σετ των ασυναρμολόγητων Η/Υ στο Τμήμα Συναρμολόγησης και χρεώνει τιμές μεταφοράς. Το μεταβλητό κόστος παραγωγής του Τμήματος Παραγωγής για κάθε ασυναρμολόγητο Η/Υ είναι € 20 ενώ το πλήρες κόστος παραγωγής του είναι € 25. Το Τμήμα Παραγωγής θα μπορούσε να πουλήσει τα τμήματα αυτά σε εξωτερικούς αγοραστές στην τιμή των € 25 ανά Η/Υ Αντίστοιχα, το τμήμα Συναρμολόγησης θα μπορούσε να αγοράσει αντίστοιχα κομμάτια Η/Υ από εξωτερικούς προμηθευτές στην τιμή των € 25 ανά Η/Υ. Η επιχείρηση έχει ως πολιτική η τιμή μεταφοράς μεταξύ των τμημάτων Παραγωγής και Συναρμολόγησης να ορίζεται στο πλήρες κόστος πλέον 20%.

Μήνας Πωλήσεις Ιανουάριος 20Χ5 € 60.000

Φεβρουάριος 20Χ5 € 70.000 Μάρτιος 20Χ5 € 70.000 Απρίλιος 20Χ5 € 60.000

Γυάλινη κορνίζα

Μεταλλική κορνίζα Υφασμάτινη κορνίζα

Τιμή 10 (γ) ; 20 Μεταβλητό κόστος (α) ; 5 (ε) ; Περιθώριο συμμετοχής (β) ; 15 8 Ποσοστιαίο Περιθώριο συμμετοχής 30% (δ) ; (στ) ; Πωλήσεις σε μονάδες 100.000 20.000 80.000

39

Ζητείται: Να υπολογιστεί η βέλτιστη τιμή μεταφοράς στην περίπτωση που το τμήμα Παραγωγής δεν έχει υπερβάλλουσα δυναμικότητα. Αιτιολογείστε την απάντησή σας. Να υπολογιστεί η βέλτιστη τιμή μεταφοράς στην περίπτωση που το τμήμα Παραγωγής έχει υπερβάλλουσα δυναμικότητα. Αιτιολογείστε την απάντησή σας. Να οριστούν τα όρια τιμών μεταφοράς εντός των οποίων θα μπορούσαν να καταλήξουν σε μια συμφωνία οι διευθυντές των δύο τμημάτων στο πλαίσιο υπολογισμού τιμών μεταφοράς βάσει διαπραγμάτευσης στην περίπτωση α) που το τμήμα Παραγωγής δεν έχει υπερβάλλουσα δυναμικότητα και β) στην περίπτωση που το τμήμα Παραγωγής έχει υπερβάλλουσα δυναμικότητα. Αιτιολογείστε την απάντησή σας. Έστω ότι το Τμήμα Παραγωγής έχει υπερβάλλουσα δυναμικότητα και εμμείνει στην εφαρμογή της πολιτικής της επιχείρησης για τις τιμές μεταφοράς (πλήρες κόστος πλέον 20%) και το Τμήμα Συναρμολόγησης αγοράσει τους ασυναρμολόγητους Η/Υ από έναν εξωτερικό προμηθευτή έναντι €25/μονάδα. Αναφέρατε τις επιπτώσεις αυτής της απόφασης για το σύνολο της επιχείρησης.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ – ΛΑΘΟΥΣ Βαθμός 10%

Σημειώστε με ένα Χ στις τελευταίες δύο στήλες ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι Σωστές και ποιες Λάθος.

Α/Α Πρόταση Σ Λ

1 Οι προϋπολογισμοί διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με το κέντρο κόστους από το οποίο συντάσσονται

2 Η εποχικότητα θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τη διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού των πωλήσεων

3 Εάν από τη συνολική απόκλιση αφαιρέσουμε την απόκλιση δαπάνης θα απομονώσουμε τις αποκλίσεις που οφείλονται στις τιμές

4 Οι εκθέσεις απόδοσης θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να ανταποκρίνονται στις πληροφοριακές ανάγκες των στελεχών που τις χρησιμοποιούν

5 Κατά τη διαδικασία αξιολόγησης ενός έργου τα στελέχη συνήθως ενδιαφέρονται τόσο για το ύψος των ταμειακών ροών όσο και για το χρόνο πραγματοποίησής τους

6 Ο προϋπολογισμός μηδενικής βάσης είναι περισσότερο κατάλληλος από τον επαυξητικό προϋπολογισμό σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν έντονα τις επιπτώσεις του πληθωρισμού

7 Ο προϋπολογισμός μπορεί να έχει επιπτώσεις όσον αφορά τη συμπεριφορά των στελεχών, μεταξύ άλλων, στην επικοινωνία

8 Το γραφείο ενός Δημάρχου μιας πόλης μπορεί να χαρακτηρισθεί ως κέντρο κέρδους

9 Οι ελαστικοί προϋπολογισμοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν απολογιστικά για τη σύγκριση του απολογιστικού κόστους με το «κόστος που θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί» και προϋπολογιστικά για τη διενέργεια αναλύσεων ευαισθησίας

10 Οι προϋπολογισμοί των τμημάτων της επιχείρησης καταρτίζονται αναλυτικά (ανά κατηγορία εσόδων ή εξόδων) προκειμένου τα στελέχη να επιτύχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ευμενείς αποκλίσεις στη διαχείριση των πόρων

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2007 ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Σ. ΚΟΕΝ

Απαντήστε σε όλες τις ασκήσεις. Άσκηση 1η – Βαθμός 40% Η επιχείρηση «ΕΙΔΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ Α.Ε.» είναι μια επιχείρηση εμπορίας οργάνων γυμναστικής. Η διοίκηση της επιχείρησης θέλει να καταρτίσει ένα συνολικό προϋπολογισμό για το πρώτο τρίμηνο του 20Χ8 που θα είναι και το πρώτο τρίμηνο λειτουργίας της επιχείρησης. Ο λογιστής της επιχείρησης συνέλεξε για το σκοπό αυτό τα ακόλουθα στοιχεία: Οι πωλήσεις της επιχείρησης αναμένεται να ανέλθουν σε 500 μονάδες τον Ιανουάριο, 600 μονάδες τον Φεβρουάριο και 650 μονάδες τoν Μάρτιο. Οι πωλήσεις στη συνέχεια αναμένεται να σταθεροποιηθούν στις 650 μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου. Η μέση τιμή πώλησης των οργάνων γυμναστικής είναι € 50. Οι πωλήσεις θα γίνονται συνήθως κατά 30% με μετρητά και κατά 70% με πίστωση. Οι πωλήσεις με πίστωση αναμένεται να εισπράττονται κατά 60% το μήνα της πώλησης και κατά 40% τον επόμενο μήνα. Η επιχείρηση θα έχει ως πολιτική να διατηρεί αποθέματα εμπορευμάτων στο τέλος του κάθε μήνα ίσα με το 30% του κόστους πωληθέντων του επόμενου μήνα. Η επιχείρηση προγραμματίζει να λειτουργήσει με ποσοστό μικτού κέρδους 40% τους πρώτους 6 μήνες του 20Χ8. Η επιχείρηση θα εξοφλεί το κόστος των εμπορευμάτων κατά 50% το μήνα της αγοράς τους και κατά 50% τον επόμενο. Τα μηνιαία λειτουργικά έξοδα της επιχείρησης (πλην κόστους πωληθέντων) αναλύονται σε € 8.000 σταθερά έξοδα (συμπεριλαμβανομένων € 2.000 για αποσβέσεις) και μεταβλητά έξοδα που αντιστοιχούν σε 10% των μηνιαίων πωλήσεων. Τα έξοδα καταβάλλονται τον επόμενο μήνα που καθίστανται δεδουλευμένα. Η επιχείρηση θα ξεκινήσει τη λειτουργία της με υπόλοιπο ταμείου € 10.000. Ζητείται: Να υπολογιστούν οι συνολικές εισπράξεις του μηνός Μαρτίου. Να υπολογιστούν οι αγορές εμπορευμάτων του μηνός Μαρτίου. Να υπολογιστούν οι πληρωμές της επιχείρησης για την αγορά εμπορευμάτων τον Φεβρουάριο. Να υπολογιστεί το λειτουργικό αποτέλεσμα της επιχείρησης (κέρδος ή ζημιά) για το πρώτο τρίμηνο του 2008. Να υπολογιστεί το υπόλοιπο του Ταμείου στις 31/3/20Χ8. Να υπολογιστεί το σύνολο του κυκλοφορούντος ενεργητικού στις 31/3/20Χ8. Να υπολογιστεί το σημείο εξίσωσης συνολικών εσόδων και εξόδων της επιχείρησης σε μονάδες οργάνων γυμναστικής και σε € το πρώτο τρίμηνο του 20Χ8. Σημείωση: Για την απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ως υποβοηθητικούς των υπολογισμών σας τους Πίνακες στην τελευταία σελίδα του παρόντος εντύπου.

40

Άσκηση 2η – Βαθμός 25% Α. Οι ακόλουθες πληροφορίες αφορούν την επιχείρηση «ΠΡΟΪΟΝΤΑ» για το μήνα Σεπτέμβριο 20Χ7:

Ζητείται Να υπολογιστεί το κόστος της δραστηριότητας επανεκκίνησης που θα επιβαρύνει μία μονάδα προϊόντος Β σύμφωνα με ένα σύστημα κοστολόγησης που χρησιμοποιεί ως βάση καταλογισμού τις ώρες άμεσης εργασίας. Να υπολογιστεί το κόστος της δραστηριότητας επανεκκίνησης που θα επιβαρύνει μία μονάδα προϊόντος Β σύμφωνα με ένα σύστημα κοστολόγησης ABC. Β. Η εταιρία ΚΕΡΔΟΣ έχει δύο τμήματα στις χώρες Κ και Λ. Το τμήμα στη χώρα Λ πουλάει στη χώρα Κ σε ετήσια βάση 10.000 μονάδες προϊόντος και στην αγορά της χώρας Λ 5.000 μονάδες σε τιμή € 20. Το μεταβλητό κόστος στη χώρα Λ είναι €5/μονάδα και τα ετήσια σταθερά έξοδα ανέρχονται σε € 50.000. Το τμήμα στη χώρα Κ αγοράζει το προϊόν και με επεξεργασία κόστους €3/μονάδα τα πουλάει στην αγορά έναντι € 25/μονάδα. Στη χώρα Λ ο φορολογικός συντελεστής είναι 70% και στη χώρα Κ ο φορολογικός συντελεστής είναι 40%. Η κυβέρνηση στη χώρα Κ επιβάλλει ένα δασμό εισαγωγών 10% στα αγαθά που αγοράζονται από τη χώρα Λ. Η τιμή μεταφοράς μπορεί να οριστεί μεταξύ € 10 και €20 ανά μονάδα προϊόντος. Ζητείται: Να υπολογιστεί το αποτέλεσμα μετά φόρων στη χώρα Λ στην περίπτωση που οριστεί ως τιμή μεταφοράς εκείνη που θα βελτιστοποιήσει το αποτέλεσμα του τμήματος στη χώρα Λ. Να υπολογιστεί το αποτέλεσμα μετά φόρων στη χώρα Κ στην περίπτωση που οριστεί ως τιμή μεταφοράς εκείνη που θα βελτιστοποιήσει το αποτέλεσμα του τμήματος στη χώρα Κ. Να υπολογιστεί το αποτέλεσμα μετά φόρων της εταιρίας ΚΕΡΔΟΣ συνολικά στην περίπτωση που οριστεί ως τιμή μεταφοράς εκείνη που θα βελτιστοποιήσει το συνολικό αποτέλεσμα μετά φόρων της εταιρίας. Άσκηση 3η – Βαθμός 25% Στη συνέχεια σας δίνεται ο ελαστικός προϋπολογισμός της επιχείρησης ΑΛΦΑ που παράγει και πουλάει αποκλειστικά το προϊόν Β για το μήνα Σεπτέμβριο του 20Χ7 καθώς και οι αποκλίσεις όγκου για τον ίδιο μήνα. Το προϋπολογισμένο μεταβλητό κόστος παραγωγής μιας μονάδας Β είναι €4,5/μονάδα.

Ζητείται: Να καταρτιστεί ο αλγόριθμος προϋπολογισμού που χρησιμοποίησε η επιχείρηση για την κατάρτιση των προϋπολογισμών της (στατικός προϋπολογισμός και ελαστικός προϋπολογισμός Σεπτεμβρίου 20Χ7). Να υπολογιστούν και να χαρακτηριστούν όλες οι αποκλίσεις δαπάνης για το μήνα Σεπτέμβριο λαμβάνοντας υπόψη ότι η πραγματική τιμή πώλησης του προϊόντος και τα σταθερά ΓΒΕ διατηρήθηκαν στα ίδια με τα προϋπολογιστικά επίπεδα, το κόστος των πρώτων υλών αυξήθηκε κατά €0,2/μονάδα προϊόντος σε σχέση με την προϋπολογιστική εκτίμηση και το κόστος της άμεσης εργασίας ανά μονάδα προϊόντος τον Σεπτέμβριο μειώθηκε κατά 20% σε σχέση με τον στόχο του προϋπολογισμού.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ – ΛΑΘΟΥΣ Άσκηση 4η – Βαθμός 10% Σημειώστε με ένα Χ στις τελευταίες δύο στήλες ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι Σωστές και ποιες Λάθος.

Προϊόν Α Προϊόν Β Παραχθείσες μονάδες 50 50

Αριθμός επανεκκινήσεων ανά γραμμή παραγωγής

5 20

Ώρες άμεσης εργασίας ανά μονάδα προϊόντος 150 100 Κόστος δραστηριότητας επανεκκίνησης €250.000

Στοιχεία εσόδων/κόστους Ελαστικός προϋπολογισμός (ποσά σε €)

Αποκλίσεις όγκου (ποσά σε €)

Πωλήσεις 20.000 1.000 E Μείον:

Πρώτες ύλες 4.000 200 Δ Άμεση εργασία 5.000 250 Δ

Σταθερά ΓΒΕ 1.500 0 Σύνολο κόστους 10.500 450 Δ Αποτέλεσμα 9.500 550 Ε

Α/Α Πρόταση Σ Λ

1 Έστω ότι το περιθώριο συμμετοχής ενός προϊόντος είναι €4/μονάδα και το σημείο εξίσωσης της επιχείρησης που παράγει και πουλάει αποκλειστικά το προϊόν αυτό είναι 10.000 μονάδες. Στις 11.000 μονάδες η επιχείρηση θα έχει κέρδος € 4.000

2 Έστω ότι για ένα αποκεντρωμένο τμήμα ισχύει ότι ο δείκτης αποδοτικότητας της επένδυσης είναι 10% και το κόστος του κεφαλαίου του είναι 12%. Τότε το υπολειμματικό εισόδημα του τμήματος είναι σίγουρα αρνητικό

3 Εάν υπάρχει συντελεστής σε στενότητα, η ιεράρχηση των προϊόντων για τον προσδιορισμό των προτεραιοτήτων στην παραγωγή γίνεται με βάση το ποσοστιαίο περιθώριο συμμετοχής ανά μονάδα συντελεστή σε στενότητα

4 Στην περίπτωση που η παραγωγή και η πώληση μιας γραμμής προϊόντος δημιουργεί άμεσο σταθερό κόστος, για τον υπολογισμό του ανά μονάδα περιθωρίου συμμετοχής συμπεριλαμβάνεται αναλογία επιμερισμένου άμεσου σταθερού κόστους

5 Για τον υπολογισμό των ταμειακών ροών των επενδυτικών έργων οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν εκτός από ιστορικά λογιστικά στοιχεία παρελθουσών επενδύσεων και πληροφορίες που προέρχονται από συνεντεύξεις με στελέχη που έχουν σχετική γνώση

6 Το ύψος των κερδών του τμήματος για τον υπολογισμό του δείκτη αποδοτικότητας της επένδυσης (ROI) ενός κέντρου επένδυσης μπορεί να εκτιμηθεί με πολλούς εναλλακτικούς τρόπους ανάλογα με την πολιτική της

41

Εξετάσεις Ιουνίου 2008 ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Σ. ΚΟΕΝ – Ι. ΚΕΧΡΑΣ Απαντήστε σε όλες τις ασκήσεις.

Άσκηση 1η – Βαθμός 40% Η επιχείρηση «ΣΚΑΦΗ ΑΝΑΨΥΧΗΣ Α.Ε.» είναι μια επιχείρηση εμπορίας ιστιοσανίδων. Η διοίκηση της επιχείρησης θέλει να καταρτίσει ένα συνολικό προϋπολογισμό για το πρώτο τρίμηνο του 20Χ8 που θα είναι και το πρώτο τρίμηνο λειτουργίας της επιχείρησης. Ο λογιστής της επιχείρησης συνέλεξε για το σκοπό αυτό τα ακόλουθα στοιχεία: Οι πωλήσεις της επιχείρησης αναμένεται να ανέλθουν σε € 100.000 τον Ιανουάριο, σε € 160.000 τον Φεβρουάριο και € 200.000 τoν Μάρτιο. Οι πωλήσεις στη συνέχεια αναμένεται να σταθεροποιηθούν στις € 200.000 μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου. Οι πωλήσεις θα γίνονται συνήθως κατά 30% με μετρητά και κατά 70% με πίστωση. Οι πωλήσεις με πίστωση αναμένεται να εισπράττονται κατά 60% το μήνα της πώλησης και κατά 40% τον επόμενο μήνα. Η επιχείρηση θα έχει ως πολιτική να διατηρεί αποθέματα εμπορευμάτων στο τέλος του κάθε μήνα ίσα με το 30% του κόστους πωληθέντων του επόμενου μήνα. Η επιχείρηση προγραμματίζει να λειτουργήσει με ποσοστό μικτού κέρδους 60% τους πρώτους έξι μήνες του 20Χ8. Η επιχείρηση θα εξοφλεί το κόστος της αγοράς των εμπορευμάτων κατά 50% το μήνα της αγοράς τους και κατά 50% τον επόμενο. Τα μηνιαία λειτουργικά έξοδα της επιχείρησης (πλην κόστους πωληθέντων) αναλύονται σε € 20.000 σταθερά έξοδα (συμπεριλαμβανομένων € 4.000 για αποσβέσεις) και μεταβλητά έξοδα που αντιστοιχούν σε 20% των μηνιαίων πωλήσεων. Τα έξοδα καταβάλλονται τον επόμενο μήνα που καθίστανται δεδουλευμένα. Η επιχείρηση θα λάβει ένα δάνειο ποσού € 10.000 την 1/1/20Χ8 το οποίο θα αποπληρώσει στις 31/3/20Χ8. Το ετήσιο επιτόκιο του δανείου είναι 12%. Οι τόκοι του δανείου θα καταβληθούν με την αποπληρωμή του. Η επιχείρηση θα ξεκινήσει τη λειτουργία της με υπόλοιπο ταμείου € 30.000. Ζητείται: Να υπολογιστούν οι συνολικές εισπράξεις του μηνός Φεβρουαρίου. Να υπολογιστούν οι αγορές εμπορευμάτων του μηνός Μαρτίου. Να υπολογιστούν οι πληρωμές της επιχείρησης για την αγορά εμπορευμάτων τον Μάρτιο. Να υπολογιστεί το λειτουργικό αποτέλεσμα της επιχείρησης (κέρδος ή ζημιά) για το πρώτο τρίμηνο του 20Χ8. Να υπολογιστεί το υπόλοιπο του Ταμείου στις 31/3/20Χ8. Να υπολογιστεί η αξία των αποθεμάτων της επιχείρησης στις 31/3/20Χ8. Να υπολογιστεί το σύνολο των υποχρεώσεων στις 31/3/20Χ8. Να υπολογιστεί το σημείο εξίσωσης συνολικών εσόδων και εξόδων της επιχείρησης σε € το πρώτο τρίμηνο του 20Χ8. Άσκηση 2η – Βαθμός 20% Η επιχείρηση «ΚΗΠΟΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε» ασχολείται με τη διαμόρφωση εξωτερικών χώρων και δραστηριοποιείται σε δύο βασικές αγορές, στους Ιδιωτικούς Χώρους και τους Εμπορικούς Χώρους. Τα ετήσια λειτουργικά έξοδα της επιχείρησης, πλην του κόστους της άμεσης εργασίας, ανέρχονται σε € 180.000 και αφορούν έξοδα συντήρησης, μεταφορικών εξόδων καθώς και λοιπά έξοδα. Στη συνέχεια δίδονται ορισμένες πληροφορίες για τις δύο αγορές καθώς και για τους οδηγούς κόστους των λειτουργικών εξόδων.

Δραστηριότητα Κόστος ανά δραστηριότητα Οδηγός κόστους

Συντήρηση € 75.000 Ώρες εργασίας μηχανημάτων στους χώρους

Μεταφορικά € 45.000 Χρόνος μετακίνησης

Γενικά έξοδα € 60.000 Κόστος άμεσης εργασίας

Σύνολο € 180.000

Ζητείται: Να υπολογιστεί το αποτέλεσμα (κέρδος ή ζημιά) των Ιδιωτικών και των Εμπορικών Χώρων στην περίπτωση που τα ετήσια λειτουργικά έξοδα της επιχείρησης επιμερίζονται στους δύο χώρους με βάση το κόστος της άμεσης εργασίας Να υπολογιστεί το αποτέλεσμα (κέρδος ή ζημιά) των Ιδιωτικών και των Εμπορικών Χώρων στην περίπτωση που η επιχείρηση χρησιμοποιήσει τη μεθοδολογία κοστολόγησης με βάση τις δραστηριότητες. Ποιο κοστολογικό σύστημα μεταξύ των (1) και (2) ανωτέρω θα προτείνατε στην επιχείρηση να υιοθετήσει για την ακριβέστερη κοστολόγηση των υπηρεσιών που παρέχει σε κάθε αγορά; Αιτιολογείστε πλήρως την απάντησή σας. Έστω ότι τα ανωτέρω στοιχεία αφορούν τα απολογιστικά στοιχεία της χρήσης 20Χ8. Η απόκλιση δαπάνης και η απόκλιση όγκου για τη χρήση 20Χ8 παρουσιάζονται στον ακόλουθο Πίνακα. Να υπολογιστεί ο προϋπολογισμός της επιχείρησης για τη χρήση 20Χ8.

επιχείρησης

7 Η κατάρτιση εκθέσεων απόδοσης δεν είναι δυνατή όταν η επιχείρηση είναι οργανωμένη κατά γεωγραφική περιοχή

8 Η κυκλοφοριακή ταχύτητα του κεφαλαίου ενός κέντρου επένδυσης δεν προσφέρει καμία πληροφορία για την κερδοφορία του τμήματος

9 Οι επαυξητικοί προϋπολογισμοί χρησιμοποιούνται κυρίως από επιχειρήσεις που έχουν υποστεί σημαντικές ανακατατάξεις στρατηγικού χαρακτήρα

10 Τα κέντρα κόστους και τα κέντρα κέρδους είναι μορφές κέντρων ευθύνης (υπευθυνότητας)

Ιδιωτικοί Χώροι Εμπορικοί Χώροι Σύνολο

Ετήσια έσοδα € 100.000 € 300.000 € 400.000

Ετήσιο κόστος άμεσης εργασίας € 60.000 € 100.000 € 160.000

Ώρες εργασίας μηχανημάτων στους χώρους 5.000 ώρες 20.000 ώρες 25.000 ώρες

Χρόνος μετακίνησης σε ώρες 1.000 ώρες 4.000 ώρες 5.000 ώρες

42

Προϋπολογισμός Απολογισμός Απόκλιση Δαπάνης Απόκλιση Όγκου

Ετήσια έσοδα ; € 400.000 € 10.000 (Ε) € 30.000 (Ε)

Ετήσιο κόστος άμεσης εργασίας ; € 160.000 € 20.000 (Δ) € 5.000 (Ε)

Ετήσια λειτουργικά έξοδα ; € 180.000 € 5.000 (Ε) 0

Αποτέλεσμα ; € 60.000

Άσκηση 3η – Βαθμός 30% Α. Το Τμήμα Χ της επιχείρησης «Α» κατασκευάζει μικροεπεξεργαστές που πωλούνται σε εξωτερικούς πελάτες. Το Τμήμα Ψ της επιχείρησης «Α» κατασκεύασε ένα νέο πλυντήριο που για τη λειτουργία του απαιτείται ένας εξειδικευμένος μικροεπεξεργαστής και ζήτησε από το Τμήμα Χ μια προσφορά. Το Τμήμα Χ πωλεί στην αγορά τους μικροεπεξεργαστές έναντι €28/μονάδα, έχει μεταβλητό κόστος €9/μονάδα, ετήσιο σταθερό κόστος €20.000 και λειτουργεί με πλεονάζουσα δυναμικότητα. Το Τμήμα Ψ μπορεί να αγοράσει τον κατάλληλο μικροεπεξεργαστή από την αγορά έναντι €22/μονάδα. Ζητείται: Να υπολογιστεί η ελάχιστη τιμή που το Τμήμα Χ θα δεχόταν να γίνει η εσωτερική πώληση. Αιτιολογείστε την απάντησή σας. Να υπολογιστεί η ανώτερη τιμή που το Τμήμα Ψ θα δεχόταν να αγοράσει από το τμήμα Χ. Αιτιολογείστε την απάντησή σας. Πώς θα άλλαζαν οι απαντήσεις σας στα ανωτέρω ερωτήματα 1. και 2. στην περίπτωση που το Τμήμα Χ δραστηριοποιούνταν σε επίπεδο πλήρους δυναμικότητας. Αιτιολογείστε την απάντησή σας. Β. Τα προϋπολογιστικά στοιχεία του κέντρου επένδυσης «Β» για τη χρήση 2008 έχουν ως εξής:

Το ελάχιστο αποδεκτό από τη διοίκηση RΟΙ του κέντρου επένδυσης είναι 20%, το κόστος κεφαλαίου του κέντρου επένδυσης είναι 20% και ο υπεύθυνος του τμήματος επιθυμεί να μεγιστοποιήσει το υπολειμματικό του εισόδημα. Ζητείται (απαντήστε τις ακόλουθες 3 ερωτήσεις ανεξάρτητα): Να υπολογιστεί το προϋπολογισμένο ROI του κέντρου επένδυσης για τη χρήση 2008. Ένας νέος πελάτης επιθυμεί να αγοράσει 10.000 μονάδες έναντι €32/μονάδα. Στην περίπτωση που γίνει δεκτή η παραγγελία το τμήμα θα υπομείνει επιπλέον σταθερό κόστος €40.000 και θα κάνει νέες επενδύσεις αξίας € 160.000. Θα προτείνατε την αποδοχή ή όχι της παραγγελίας αυτής; Το κέντρο επένδυσης κατασκευάζει εξαρτήματα του τελικού του προϊόντος με μεταβλητό κόστος €4/μονάδα. Ένας αξιόπιστος εξωτερικός προμηθευτής μπορεί να προμηθεύσει 30.000 τεμάχια αυτού του εξαρτήματος αντίστοιχης ποιότητας με αυτό που παράγει το τμήμα με τιμή € 5/μονάδα. Για την παραγωγή ενός τελικού προϊόντος απαιτείται ένα εξάρτημα. Στην περίπτωση που γίνει η αγορά από τον εξωτερικό προμηθευτή το σταθερό κόστος θα μειωθεί κατά € 20.000 και οι επενδύσεις θα μειωθούν κατά € 40.000. Θα προτείνατε στο κέντρο επένδυσης την αγορά ή την ιδιοπαραγωγή του εξαρτήματος;

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ – ΛΑΘΟΥΣ

Άσκηση 4η – Βαθμός 10% Σημειώστε με ένα Χ στις τελευταίες δύο στήλες ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι Σωστές και ποιες Λάθος.

Τιμή πώλησης € 40

Μεταβλητό κόστος € 24

Σταθερό κόστος € 200.000

Επενδυμένο κεφάλαιο € 800.000

Προϋπολογισμένες πωλήσεις

30.000 μονάδες

Α/Α

Πρόταση Σ Λ

1 Η ανάλυση της συνολικής απόκλισης σε απόκλιση όγκου και απόκλιση δαπάνης δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί για ένα κέντρο εσόδων

2 Ο δείκτης αποδοτικότητας των πωλήσεων ενός κέντρου επένδυσης ισούται με το λόγο των πωλήσεων προς το επενδεδυμένο κεφάλαιο του τμήματος

3 Η «ψευδοσυμμετοχή» είναι το φαινόμενο κατά το οποίο τα στελέχη αποκλείονται από τη συμμετοχή στη συζήτηση και τις συναντήσεις που γίνονται με αντικείμενο τον προϋπολογισμό

4 Η αξιολόγηση των κέντρων κόστους μπορεί να γίνει με τη χρήση μεθόδων όπως είναι το ROI και το υπολειμματικό εισόδημα

5 Για τον υπολογισμό της καθαρής παρούσας αξίας ενός επενδυτικού σχεδίου γίνεται προεξόφληση των μελλοντικών καθαρών κερδών του έργου και λαμβάνεται υπόψη και η αξία της αρχικής ταμειακής εκροής που αυτό συνεπάγεται

6 Στην περίπτωση που ο δείκτης μόχλευσης μιας επιχείρησης είναι 4, μια αύξηση των πωλήσεων της κατά 10% έχει ως αποτέλεσμα αύξηση των κερδών της κατά 40%

7 Έστω ότι για ένα αποκεντρωμένο τμήμα ισχύει ότι ο δείκτης αποδοτικότητας της επένδυσης είναι 15 % και το κόστος του κεφαλαίου του είναι 12%. Τότε το υπολειμματικό εισόδημα του τμήματος είναι σίγουρα θετικό

8 Εάν δεν υπάρχει συντελεστής σε στενότητα, η ιεράρχηση των προϊόντων για τον προσδιορισμό των προτεραιοτήτων στην παραγωγή γίνεται με βάση το περιθώριο συμμετοχής ανά ώρα άμεσης εργασίας

9 Ως άμεσο σταθερό κόστος ενός προϊόντος ορίζεται το κόστος το οποίο θα πάψει να υπάρχει εάν μειωθεί η παραγωγή του προϊόντος κατά μια μονάδα εντός του σχετικού εύρους δραστηριότητας

10 Έστω ότι το περιθώριο συμμετοχής ενός προϊόντος Α είναι €60/μονάδα και το περιθώριο συμμετοχής ενός προϊόντος Β είναι €80/μονάδα. Σε αυτή την περίπτωση το σταθμικό μέσο περιθώριο συμμετοχής των δύο προϊόντων δεν μπορεί να μεγαλύτερο από €80 και μικρότερο από €60.

43

ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ Εξετάσεις Ιουνίου 2009

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΚΑΒΟΥΣΑΝΟΣ Θέμα Α Διαφορά long forward-short forward καθαρή διάρκεια συμβολαίου Ομόλογο από τράπεζα πιστοληπτικής ικανότητας ΑΑ κουπόνι ίσο με επιτόκιο swap συχνότητα τοκομεριδίων όση και αυτή των swap ομόλογο συνήθως μικρότερη τιμή από το κουπόνι Αγορά Bull spread call options απαιτεί αρχική καταβολή μετρητών Πώληση bull spread put options απαιτεί αρχική καταβολή μετρητών Ένα Straddpp είναι delta neutral μόνο αν τα strikes των calls και Put που το απαρτίζουν είναι at-the-money Διαφορά προθεσμιακής τιμής – τιμής προθεσμιακού συμβολαίου μέρα σύναψης –όλη τη διάρκεια ζωής Αν επιτόκια κατάθεσης είναι θετικά συσχετισμένα με τιμή μετοχής τιμή futures πιο ψηλά και από αυτές των forwards Οι αγοραστές δικαιωμάτων προαίρεσης πληρώνουν λίγο λιγότερο Margin από τους πωλητές αυτών Ο χρυσός έχει θετική απόδοση ευκολίας γιατί γενικά δεν μπορούμε να πάρουμε short θέση σε αυτόν. Το time value ενός δικαιώματος προαίρεσης ευρωπαϊκού τύπου προκύπτει καθαρά από την ασυμμετρία των πιθανών ζημιών έναντι κερδών αν μετακινηθεί η μετοχη στη λήξη της από το σημείο που είναι σήμερα. Το time value για ευρωπαϊκού τύπου options είναι μέγιστο σε ένα out of the money. Ένα δικαίωμα αμερικανικού τύπου έχει πάντα μεγαλύτερη τιμη από ένα ευρωπαϊκού τύπου Δικαίωμα αμερικανικού τύπου έχει πάντα μεγαλύτερη τιμη από ένα αμερικανικού τύπου μικρότερης διάρκειας Δικαιωμα deep in the money συμπεριφέρεται σαν forward άρα ασήμαντο gamma. Αύξηση επιτοκίων επηρεάζει θετικά την τιμή ενός call Αν αντιστάθμιση ενός αγαθού από ΣΜΕ γίνεται με βέλτιστο hedge ratio (λόγω αντιστάθμισης διωνυμικής διακύμανσης) ίση με 1, τότε δεν έχουμε κίνδυνο βάσης. Διωνυμικό μοντέλο αποτίμησης + υπόδειγμα black-scholes δεν λαμβάνουν υπόψη τους την αναμενόμενη απόδοση της υποκείμενης μετοχης. Υπόδειγμα black-scholes υποθέτει μεταβλητότητα της μετοχης να είναι σταθερή. Ένα forwards έχει μικρότερο πιστωτικό κίνδυνο από ένα future γιατί συνήθως ενεχυριάζεται. Έστω ότι πρέπει να αγοράσω μια μετοχή την 19

η Αυγούστου 09. Αν αντισταθμίσω την αγορά αυτή με ΣΜΕ που λήγουν εκείνη τη μέρα τότε

εξασφαλίζω τιμή αγοράς ίση με τη σημερινή spot τιμή της μετοχής. Θέμα Β Θα θέλατε να κερδοσκοπήσετε στην άνοδο μιας συγκεκριμένης μετοχής. Η spot τιμή της είναι 29$ ενώ ένα δικαίωμα προαίρεσης έχει τιμή 2,10$. Έχετε 5800$ να επενδύσετε. Ποιες είναι οι δύο εναλλακτικές μορφές επένδυσης που έχετε χρησιμοποιώντας είτε την μετοχή είτε (μόνο) το call. Ποια τα πιθανά κέρδη και ζημιές από την κάθε επένδυση; Δώστε δυο ενδεικτικά. Έστω ένα προθεσμιακό συμβόλαιο για την παράδοση μιας μετοχής που θα πληρώσει μέρισμα σε έναν μήνα ίσο με 1$ ανά μετοχή, έχει spot τιμη στα 30$, διάρκεια 6 μηνών και το risk free επιτόκιο είναι σταθερό και ίσο με 5% (συνεχούς ανατοκισμού). Βρείτε ποια θα είναι η προθεσμιακή τιμή της μετοχής και αποδείξτε με επιχειρήματα απουσίας ευκαίρων arbitrage ότι θα είναι ακριβώς τόση 20%. Έστω ότι αντί της μετοχης είχαμε χρυσό που κοστίζει 600$ ανά ουγγιά, έχει κόστος φύλαξης 5$ ανά ουγγιά ανά χρόνο, αλλά και δεν μπορούμε να πάρουμε short θέση σε αυτόν. Ποια είναι η προθεσμιακή τιμή του και πώς αποδεικνύεται ότι δεν μπορεί να υπάρξει arbitrage; Θέμα Γ Ένας trader αγοράζει 2 ΣΜΕ Ιουλίου σε χυμό πορτοκαλιού. Κάθε συμβόλαιο αφορά στην παράδοση 15,000 pounds (περίπου 0,5 κιλό). Η τιμή του συμβολαίου αυτήν την στιγμή είναι 160 cents per pound. Το αρχικό περιθώριο είναι 6000$ ανά συμβόλαιο και το περιθώριο συντήρησης είναι στα 4500$ ανά συμβόλαιο. Σε ποια περίπτωση ο trader θα λάβει Margin Call; Σε ποια περίπτωση θα μπορεί να αποσύρει χρήματα από την κατάθεση περιθωρίου του; Έστω ότι παρατηρείται στην αγορά μια μετοχή με τιμη 31$ το risk free επιτόκιο στο 10% και δυο δικαιώματα προαίρεσης: ένα call και ένα put στη μετοχή και τα δυο ευρωπαϊκού τύπου με τιμή εξάσκησης 30$ και λήξη σε 3 μήνες. Αν η τιμή του call είναι 3$ και του put 1$ βρείτε το αντίστοιχο κέρδος βάσει της στρατηγικής που θα επιλέξετε. ‘Έστω ότι είχαμε ένα χαρτοφυλάκιο με options σε μια μετοχή (που δεν δίνει μερίσματα) η οποία έχει spot τιμή 49$, τεκμαιρόμενη μεταβλητότητα 20% ενώ το risk free επιτόκιο είναι 5%. Τα δικαιώματα του χαρτοφυλακίου αφορούσαν 300,000 μετοχές, οι οποίες είχαν delta=0.4922 (ανά μετοχη) και vega=-0,10845$ ανά μετοχη και 1% αύξηση μεταβλητότητας. Έστω ότι μπορούμε να τα αντισταθμίσουμε με ένα call ευρωπαϊκού τύπου διάρκειας 6 μηνών και τιμή εξάσκησης στα 50$. Αν θέλουμε να αντισταθμίσουμε το delta και το Vega του χαρτοφυλακίου πόσα calls και πόσες μετοχές θα πρέπει να αγοράσουμε (ή να πουλήσουμε);

Εξετάσεις Ιουνίου 2010 Θέμα 1ο (25%) Α. Ένα συμβόλαιο ΣΜΕ σε μετοχή λήγει σε εννέα ( 9) μέρες. Η τιμή μετρητοίς της μετοχής σήμερα είναι 58,50€. Εάν το ετήσιο κόστος ευκαιρίας είναι 8 %, να υπολογίσετε τη θεωρητική αξία του συμβολαίου ΣΜΕ σήμερα. (5%) Β. Εμποροβιομηχανική εταιρεία αναζητεί να προστατευτεί από ενδεχόμενη αύξηση της τιμής του σιταριού για ποσότητα 150.000 μπούσελς που χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη στην παραγωγή τροφίμων και θα πρέπει να προμηθευτεί σε 6 μήνες. Εάν η Εταιρεία εφαρμόσει αντιστάθμιση με βάση τα αποτελέσματα της παλινδρόμησης: ΔS= 0,105+0,65ΔF όπου ΔS και ΔF αναφέρονται στις μεταβολές των τιμών του σιταριού στην αγορά μετρητοίς και του ΣΜΕ επί του σιταριού, αντίστοιχα. i. Θα πρέπει να αγοράσει ή να πουλήσει ΣΜΕ; (2%) ii. Πόσα ΣΜΕ θα χρειαστεί εάν κάθε ΣΜΕ αναφέρεται σε 5.000 μπούσελς; (5%)

44

Γ. Στον παρακάτω πίνακα έχετε μία εικόνα της αγοράς πριν τη λήξη των δικαιωμάτων αγοράς και πώλησης πέντε μετοχών Α, Β, Γ, Δ και Ε. Στη στήλη S αναφέρεται η τιμή της κάθε μετοχής(υποκείμενος τίτλος) στην αγορά μετρητοίς και στη διπλανής στήλη Χ βρίσκεται η τιμή εξάσκησης κάθε δικαιώματος. Μεταφέρετε τον πίνακα στο γραπτό σας και συμπληρώστε τα κενά που αναφέρονται στην εσωτερική αξία κάθε δικαιώματος καθώς και στη χρονική αξία κάθε δικαιώματος.

Θέμα 2ο (25%) Α. Ένας καλλιτέχνης έχει κληρονομήσει 50.000 μετοχές της Εθνικής Τράπεζας η τιμή της οποίας Χ.Α είναι 20€. Ένας βασικός όρος στη διαθήκη δεν επιτρέπει τη ρευστοποίηση των μετοχών. Αναγκασμένος να κρατήσει τις μετοχές, ο καλλιτέχνης αναζητεί τρόπους να προστατεύσει την αξία της κληρονομιάς. Σύντομα μαθαίνει ότι στις μετοχές της Εθνικής προσφέρονται παράγωγα στην τιμή στο Χ.Α. i. Αναφέρατε τους δύο τρόπους προστασίας της αξίας της κληρονομιάς με τη χρήση παράγωγων συμβολαίων και παραθέστε τα ανάλογα διαγράμματα χρηματοροών για κάθε τρόπο. Προσοχή στα διαγράμματα, εκτός από τις χρηματοροές του συγκεκριμένου συμβολαίου που αναφέρονται περιλαμβάνεται και η χρηματοροή της θέσης μετρητοίς όπως επίσης και η συνολική θέση του χαρτοφυλακίου που έχει ο καλλιτέχνης. (10%) ii. Ο καλλιτέχνης επέλεξε να χρησιμοποιήσει ΣΜΕ για να αντισταθμίσει την αξία των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας. Με αναλογία αντιστάθμισης 0.75 και τιμή ΣΜΕ 21€ για τους απομένουν 3 μήνες της αντιστάθμισης, πόσα ΣΜΕ θα χρειαστεί και τι θέση θα λάβει σε αυτά- αγορά ή πώληση ΣΜΕ αναφέρεται σε 100 μετοχές της Εθνικής. (5%) Β. Ο παρακάτω πίνακας περιέχει τους παράγοντες που επηρεάζουν την τιμή ενός δικαιώματος αγοράς και πώλησης. Μεταφέρετε στο γραπτό σας και συμπληρώστε τον πίνακα με ένα (+) όταν νομίζετε ότι η σχέση μεταξύ ενός παράγοντα και της τιμής του δικαιώματος είναι θετική και με ένα (-) όταν νομίζετε ότι η σχέση αυτή είναι αρνητική. Για παράδειγμα, σημειώστε (+) όταν νομίζετε ότι η αύξηση του ακίνδυνου επιτοκίου οδηγεί σε αύξηση της τιμής του δικαιώματος της αγοράς ή (-) εάν νομίζετε ότι οδηγεί σε μείωση. (5%)

Παράγοντας (υποθέστε ότι αυξάνεται) Δικαίωμα αγοράς Δικαίωμα πώλησης

Τρέχουσα τιμή του υποκείμενου τίτλου

Τιμή εξάσκησης

Χρόνος έως τη λήξη

Διακύμανση

Ακίνδυνο επιτόκιο

Γ. (5%) Επιχειρώντας να κερδίσει από τη μεγάλη μεταβλητότητα στις χρηματιστηριακές αγορές, όντας κερδοσκόπος αγοράζει ταυτόχρονα ένα δικαίωμα αγοράς στη μετοχή της Εθνικής Τράπεζας με τιμή εξάσκησης 20€ προς 3€ και ένα δικαίωμα πώλησης επίσης στη μετοχή της Εθνικής Τράπεζας με τιμή εξάσκησης 16€ προς 4€. Τα δύο δικαιώματα λήγουν την ίδια χρονική στιγμή. Μεταφέρετε στο γραπτό σας και συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα με το κέρδος ή ζημία από το δικαίωμα αγοράς, το δικαίωμα πώλησης και το συνολικό κέρδος/ ζημία των δύο θέσεων για κάθε ένα από τα 3 σενάρια τιμών που θα έχει η τιμή του υποκειμένου St την ημέρα λήξης των δικαιωμάτων. Στο ίδιο γράφημα δείξτε της θέσης σε κάθε δικαίωμα και τη συνολική θέση του χαρτοφυλακίου για τα διαστήματα των τιμών του υποκείμενου μέσου του παρακάτω πίνακα.

Θέση στην αγορά δικαιωμάτων Κέρδος/Ζημία που θα προκύψει την ημέρα λήξης των δικαιωμάτων εάν η τιμή μετρητοίς στη λήξη (St) είναι

1) St 16€ 2) 16€ < St 20€ 3) St > 20€

Αγορά δικαιώματος αγοράς

Αγορά δικαιώματος πώλησης

Συνολική θέση

Θέμα 3ο (25%) Α. Παραγωγός κριθαριού αναμένει να πουλήσει 80 τόνους κριθάρι μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 20006. Έστω ότι η σημερινή τιμή του κριθαριού της αγοράς της μετρητοίς τον Οκτώβριο (4/10/2006) είναι 330 ευρώ ανά τόνο. Ο παραγωγός εκτιμά ότι η τιμή του κριθαριού είναι συμφέρουσα και αποφασίζει να από τον κίνδυνο μεταβολής της μέχρις ότου πωλήσει την παραγωγή του. Στο Χρηματιστήριο του Σικάγο (Chicago Board of Trade) διαπραγματεύεται σήμερα προθεσμιακό συμβόλαιο με τη λήξη το Δεκέμβριο, το οποίο καλύπτει 10 τόνους κριθαριού στην τιμή των 335.25€/ τόνο. Στις 20 Δεκεμβρίου 2006, ο παραγωγός αποφάσισε να πωλήσει 80 τόνους κριθαριού στην τιμή μετρητοίς των 328€/ τόνο, ενώ επειδή τα προθεσμιακά συμβόλαια του Δεκεμβρίου έληγαν επίσης αυτή την περίοδο, η προθεσμιακή τιμή του κριθαριού συγκλίνει στα επίπεδα των 328€/ τόνο. Να παρουσιάσετε το τελικό αποτέλεσμα της αντιστάθμισης στην οποία προέβη ο παραγωγός όσον αφορά (1) στο συνολικό κέρδος/ ζημία στις αγορές μετρητοίς και προθεσμίας και (2) στην καθαρή τιμή πώλησης του κριθαριού (υποθέστε ότι δεν υπάρχουν κόστη αποθήκευσης).(15%) Β. Τον Ιούνιο ένας παραγωγός σόγιας ότι η τιμή μετρητοίς είναι $6.00/ κιλό και η αντίστοιχη τιμή του ΣΜΕ Νοεμβρίου είναι $6.25/ κιλό. Αξιολογώντας τις σχετικές πληροφορίες ο παραγωγός πιστεύει ότι το μέγεθος της βάσης την περίοδο της σοδιάς, που είναι το Σεπτέμβριο, θα γίνει λιγότερο αρνητικό. Για το λόγο αυτό αποφασίζει να πάρει θέση πώλησης (short) στο συγκεκριμένο ΣΜΕ σε τιμή $6.25€/ κιλό. Το

Εικόνα της αγοράς πριν τη λήξη των δικαιωμάτων

Εσωτερική Αξία Χρονική Αξία

Τιμή Δικαιώματος Δικαίωμα αγοράς

Δικαίωμα πώλησης

Δικαίωμα αγοράς

Δικαίωμα πώληση Μετοχή S X

1 24 23 3

2 36 40 5

3 56 53 3

4 77 81 4

5 9 12 4

45

Σεπτέμβριο η βάση διαμορφώνεται στο-$0.23. Ο παραγωγός πραγματοποιεί συναλλαγές σε αυτές τις τιμές κλείνοντας αφενός τη θέση του στα ΣΜΕ στην τιμή $5.95/ κιλό και διαθέτει τη σοδιά του στην αγορά μετρητοίς στην τιμή $5.72€/ κιλό. Σε ποια τιμή τελικά διέθεσε τη σοδειά του ο παραγωγός; (10%) Θέμα 4ο (25%) Α. Δίνονται τα εξής στοιχεία: r=5%, i. Να κατασκευάσετε με βάση τα παραπάνω διωνυμικό δέντρο 2 περιόδων για διάστημα 6 μηνών όπου θα φαίνεται η πιθανή εξέλιξη της τιμής του δείκτη S&R (5%) ii. Να υπολογίσετε τη θεωρητική τιμή αμερικάνικου τύπου δικαιώματος πώλησης του S&R, διάρκειας 6 μηνών, με τιμή εξάσκησης 105, βάσει δέντρου του ερωτήματος (1) (8%) Β. Είστε χρηματοοικονομικός σύμβουλος και ενδιαφέρεστε να τιμολογήσετε ευρωπαϊκού τύπου δικαίωμα αγοράς (call) με υποκείμενο τη μετοχή της εταιρείας ΑΒΓ. Η τρέχουσα τιμή της υποκείμενης μετοχής S0=100$. Ενδιαφέρεστε για ένα δικαίωμα εξάμηνης διάρκειας μέχρι τη λήξη (Τ=6 μήνες) με τιμή άσκησης Χ=90$. Το επιτόκιο χωρίς κίνδυνο r=4% και τυπική απόκλιση των αποδόσεων της υποκείμενης μετοχής σ=35%. Μα βάση τα παραπάνω: i. Υπολογίστε την τιμή του παραπάνω δικαιώματος με το υπόδειγμα Black-Scholes. Στην απάντηση σας να δείξετε αναλυτικά τις συναρτήσεις που χρησιμοποιήσατε για να τιμολογήσετε το δικαίωμα αυτό.(8%) ii. Υπολογίστε την ευαισθησία του δικαιώματος αυτού σε μία μοναδιαία μεταβολή της τιμής της υποκείμενης μετοχής και σχολιάστε το αποτέλεσμά σας.

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ

ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Εξετάσεις Ιουνίου 2009

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ - ΚΑΠΑΡΕΛΙΩΤΗΣ

1ο Θέμα (Υποχρεωτικό)

Τι είναι οι υπηρεσίες μεγέθυνσης και τι οι υπηρεσίες διεύρυνσης; Ποια είναι τα 5 στάδια ενός χρηματοοικονομικού προϊόντος; Δώστε ένα παράδειγμα με έμφαση στα χρηματοοικονομικά προϊόντα. 2

ο Θέμα (Από τα 3 γράφετε τα 2)

α) Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των υπηρεσιών και για ποιο λόγο μελετώνται από τις εταιρείες. Δώστε ένα παράδειγμα χρηματοοικονομικής υπηρεσίας. β) Η εταιρεία SOL ειδικεύεται στην παροχή υπηρεσιών μάρκετινγκ. Φτιάξτε το blueprint με το οποίο αντιμετωπίζεται ο κάθε πελάτης στην εν λόγω εταιρεία. Τι πετυχαίνει η εταιρεία με αυτό; γ)………………..

Εξετάσεις Ιουνίου 2012 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γ. ΠΑΝΗΓΥΡΑΚΗΣ

I. Τι περιλαμβάνει το αντικείμενο του Μάρκετινγκ;

II. Ποια τα χαρακτηριστικά των υπηρεσιών;

III. Ποια η συμβολή της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας στο Μάρκετινγκ;

46

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΓΙΑΜΟΥΡΙΔΗΣ


Θέμα 1 Οι εκτιμητές ΕΤ είναι μεροληπτικοί και ανεπαρκείς, όταν ο διαταρακτικός όρος χαρακτηρίζεται από ετεροσκεδαστικότητα Όταν ο διαταρακτικός όρος χαρακτηρίζεται από ετεροσκεδαστικότητα ο έλεγχος με την t-στατιστική δεν είναι έγκυρος Αν ένα υπόδειγμα έχει σφάλμα εξειδίκευσης τα κατάλοιπα της παλινδρόμησης που εκτιμάται με τη ΜΕΤ θα παρουσιάσουν μια διακριτή συμπεριφορά Οι εκτιμητές ΕΤ είναι μεροληπτικοί και ανεπαρκείς όταν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ διαδοχικών τιμών του διαταρακτικού όρου Ο υπολογισμός με το συμβατικό τρόπο της τυπικής απόκλισης της πρόβλεψης σε υπόδειγμα όπου παρατηρείται αυτοσυσχέτιση είναι ανεπαρκής Θέμα 2 Θέλετε να εκτιμήσετε τη σχέση μεταξύ πωλήσεων και διαφημιστικών δαπανών για εταιρείες ενός συγκεκριμένου κλάδου. Στα στοιχεία που συγκεντρώσατε διαπιστώσατε ότι οι μισές εταιρείες είναι μεγάλες σε σχέση με τις υπόλοιπες μισές και εικάζετε ότι η διακύμανση του σφάλματος της παλινδρόμησης των μεγάλων εταιρειών θα είναι μεγαλύτερη από ότι στις μεγάλες εταιρείες. Προβληματίζεστε σχετικά με την τεχνική που πρέπει να χρησιμοποιήσετε για να εκτιμήσετε τη σχέση μεταξύ πωλήσεων δαπανών για διαφήμιση. Αν χρησιμοποιήσετε τους εκτιμητές ΕΤ στη σχέση με εξαρτημένες μεταβλητές τις δαπάνες για διαφήμιση, οι εκτιμήσεις των παραμέτρων σας θα είναι αμερόληπτες. Συνεπείς; Επαρκείς; Πώς μπορεί να τροποποιηθεί η διαδικασία της εκτίμησης ώστε να απαλειφούν τα πιθανά προβλήματα; Θέμα 3 Θεωρήστε την παρακάτω παλινδρόμηση όπου η εξαρτημένη μεταβλητή είναι ΜΜ= μέσο εισόδημα ανδρών ηλικίας 18 ετών και άνω σε χιλ $. Η ανεξάρτητη μεταβλητή είναι η PMHS=% ετών ηλικίας18 ετών και άνω οι οποίοι έχουν αποφοιτήσει από το λύκειο. Το δείγμα αποτελείται από 51 παρατηρήσεις, δηλαδή 51 επιλεγμένες γεωγραφικές περιοχές που σημαίνει ότι η μεταβλητή ΜΜ είναι μέση τιμή στην εκάστοτε περιοχή. Η εκτίμηση είναι : ΜΙΜ= (α) + 0,180PMHS Se (2,174) (10) T (1,257) (5,754) a) εκτιμημένος σταθερός όρος b) τυπικό σφάλμα εκτιμώμενης κλίσης c) ΔΕ 95 % για την κλίση d) Να ελέγξετε την υπόθεση ότι η κλίση είναι 0,2 και να διατυπώσετε λεκτικά Ho, H1 Θέμα 4 PRICE = β1 + β2 SQFT + β3 AGE + e όπου : PRICE η τιμή της κατοικίας SQFT το μέγεθος σε τετραγωνικά πόδια και AGE η ηλικία Αποτελέσματα εκτίμησης πίνακας 1,2 Να ελέγξετε σε επίπεδο σημαντικότητας 5% Ηο : η αξία μιας κατοικίας 40 ετών μεγέθους 3600 τετραγωνικών ποδιών είναι υψηλότερη της διπλάσιας αξίας μιας κατοικίας 5 ετών μεγέθους 1800 τετραγωνικών ποδιών. Σε επίπεδο σημαντικότητας 5% να ελέγξετε την Ηο : σπίτια με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά έχουν την ίδια τιμή: νέο σπίτι μέγεθος 2000 τετραγωνικά πόδια 40 ετών και 2400 τετραγωνικά πόδια Να προσδιορίσετε τον έλεγχο που χρησιμοποιείται προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσετε τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν στον πίνακα 3 προκειμένου να Θέμα 5 Δίνονται οι εξισώσεις εσόδων και κόστους παραγωγής ενός προϊόντος για 48 μήνες TR = β1Q + β2Q

2 + εi

TR = α1 + α2Q + α3Qe + ei

Να βρείτε το οριακό έσοδο και έξοδο και να δειχθεί ότι το βέλτιστο επίπεδο παραγωγής είναι (α2 – β1) Q*= 2(β2 – α3) Να κάνετε πρόβλεψη για το κέρδος των μηνών 49, 50, 51 i. Να διατυπώσετε το LM για αυτοσυσχέτιση 1

ου βαθμού

ii.Τι συμπέρασμα βγάζετε για το συγκεκριμένο υπόδειγμα Επανεκτιμούμε το υπόδειγμα με την αυτοσυσχέτιση 1

ου βαθμού και βρίσκουμε το νέο Q* βέλτιστο

Νέα πρόβλεψη για τους μήνες 49, 50, 51 και συγκρίνουμε τα αποτελέσματα του ερωτήματος b

47

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2010 Θέμα 1 (10%) Σε εκτιμημένο υπόδειγμα με 50 παρατηρήσεις και 4 ανεξάρτητες μεταβλητές, σε επίπεδο στατιστικής Durbin-Watson ίσες με 1.05, 2.50 και 3.97; Αν εκτιμήσουμε ένα υπόδειγμα που έχει ως ανεξάρτητη μεταβλητή τα σφάλματα μίας παλινδρόμησης και ως ανεξάρτητες της ίδιας παλινδρόμησης, τι R

2 περιμένετε να έχει;

Ένας ερευνητής προσπαθεί να εκτιμήσει μια εξίσωση ζήτησης χρησιμοποιώντας ως ανεξάρτητες μεταβλητές: το συνολικό πλούτο την τρέχουσα χρονική περίοδο, Wt , το συνολικό πλούτο κατά την προηγούμενη χρονική περίοδο, Wt-1 και τη μεταβολή στο συνολικό πλούτο μεταξύ των δύο περιόδων, ΔWt =Wt-Wt-1. Δηλαδή ένα υπόδειγμα με τρείς ανεξάρτητες μεταβλητές. Υπάρχει κάποιος κίνδυνος που διατρέχει ο ερευνητής κατά την εκτίμηση του υποδείγματος; Αν, ναι, τι προτείνεται ως λύση; Πρόκειται να εκτιμήσετε μια γραμμή παλινδρόμησης χρησιμοποιώντας δεδομένα για το 2009 από 100 μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ προκειμένου να μελετήσετε την σχέση μεταξύ της μεταβλητής ‘δαπάνες για εκπαίδευση’ και των επεξηγηματικών μεταβλητών ‘διάμεσο εισόδημα’, ‘αριθμός παιδιών σε ηλικία φοίτησης σε σχολείο’, ‘σύνολο υποτροφιών που διατίθενται για παιδία που φοιτούν σε σχολεία’. Πιστεύετε ότι το υπόδειγμα επηρεάζεται από ετεροσκεδαστικότητα; Αν ναι θα χρησιμοποιούσατε το κριτήριο Goldfeld-Quandt για να πραγματοποιήσετε έλεγχο και πως; Ή θα χρησιμοποιούσατε άλλο έλεγχο; Θέμα 2 (10%) Δίνεται το υπόδειγμα: y=β1+β2χ+e Να αποδώσετε σε πρόχειρα γραφήματα τις βασικές ιδιότητες των εκτιμητών (κοινές για τους εκτιμητές των β1 και β2) αμεροληψία (lack of bias), επάρκεια/αποτελεσματικότητα (efficiency) και συνέπεια (consistency) και να σχολιάσετε πολύ συνοπτικά. Οι διακυμάνσεις των εκτιμητών ελαχίστων τετραγώνων b1, b2 για τους συντελεστές β1, β2 αντίστοιχα του παραπάνω υποδείγματος είναι:

var(b1)=σ2

∑

∑ και var(b2)=

∑ , όπου σ

2 η διακύμανση του e.Να υποδείξετε ποια/ποίες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές

και ποια/ποίες λάθος σχολιάζοντας πολύ συνοπτικά: Η αβεβαιότητα για τους εκτιμητές είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η διασπορά των y γύρω από τη μέση τιμή τους. Η αβεβαιότητα για τους εκτιμητές είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η διασπορά των x γύρω από τη μέση τιμή τους. Η αβεβαιότητα για τον εκτιμητή b1 είναι μεγαλύτερη είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση των x από την αρχή των αξόνων. Θέμα 3 (30%) – πίνακας 1, πίνακας 2 Κάθε πρωί ο κ. Χ ξεκινάει από το σπίτι του μεταξύ 6.30 π.μ. και 8.00 π.μ. προκειμένου να μεταβεί στην εργασία του. Η συνολική διάρκεια του ταξιδίου (TIME) εξαρτάται από την ώρα αναχώρησης (DEPART, που μετράται ως ο αριθμός των λεπτών μεταξύ της 6.30 π.μ. που καθορίζουν την ώα που ξεκινάει), τον αριθμό των κόκκινων φαναριών που συναντάει στην διαδρομή (REDS) και των αριθμό των τρένων που πρέπει να περιμένει να περάσουν από τη διάβαση που συναντά στο δρόμο (TRAINS). Ο Πίνακας 1 και ο Πίνακας 2 παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της εκτίμησης της σχέσης: TIME=β1 + β2DEPART + β3 REDS +β4 TRAINS + e Να ελέγξετε την υπόθεση ότι αν ο κ. Χ αναχωρήσει στις 7.30 π.μ. αντί στις 7.00 π.μ. θα αυξήσει τη διάρκεια του ταξιδιού του κατά τουλάχιστον 10 λεπτά (όλες οι υπόλοιπες συνθήκες θα είναι ίδιες και στις δύο περιπτώσεις). Να ελέγξετε την υπόθεση ότι ο ελάχιστος χρόνος ταξιδιού του κ. Χ είναι 20 λεπτά ή λιγότερο. Τι υποθέσεις πρέπει να κάνουμε για τις τιμές β2, β3, β4 στον πληθυσμό για να γίνει αυτός ο έλεγχος; Υποθέστε ότι ο κ. Χ δε συναντάει κανένα κόκκινο φανάρι και κανένα τρένο κατά τη διάρκεια της διαδρομής του. Να ελέγξετε την υπόθεση ότι αν αναχωρήσει στις 7.15 π.μ. επαρκεί για να φτάσει στον προορισμό του πριν τις 8.00 π.μ. Χρησιμοποιήστε επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας 5% Πίνακας 1: Εκτίμηση υποδείγματος με τη ΜΕΤ Dependent Variable:TIME Included observations: 231

Variable Coefficient Std. Error t- Statistics Prob.

C DEPART REDS TRAINS

19.91656 0.369227 1.335323 2.754832

1.254837 0.015531 0.138965 0.303805

15.87183 23.77367 9.609037 9.067756

0.0000 0.0000 0.0000 0.0000

Πίνακας 2 : Πίνακας συνδιακυμάνσεων


C 1.574617 -0.008541 -0.152897 -0.059973

DEPART -0.008541 0.000241 0.000124 -0.000165

REDS -0.152897 0.000124 0.019311 -0.000810

TRAINS -0.059973 -0.000165 -0.000810 0.092298

Θέμα 4 (25%) – Πίνακας 3, Πίνακας 4, Πίνακας 5, Πίνακας 6, Πίνακας 7 Θεωρήστε ότι η μεταβλητή ‘πρώτος μισθός’ (Y) σχετίζεται με τα χρόνια σπουδών (X), προϋπηρεσία (Ε) και τη διάρκεια της απασχόλησης (Τ). Κατά τη διάρκεια έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε 93 εργαζόμενους μιας τράπεζας συγκεντρώθηκαν στοιχεία για τις παραπάνω μεταβλητές. Η έρευνα κατέγραφε και το φύλλο. Η ψευδομεταβλητή Gt παίρνει την τιμή 1 όταν η παρατήρηση αφορά σε άντρα εργαζόμενο. Ο Πίνακας 3 παρουσιάζει τα αποτελέσματα της εκτίμησης του υποδείγματος Yt=β1+δGt+β2Xt+β3Et+β4Τt+et. Ποιό είναι το συμπέρασμα σας αναφορικά με τη διάκριση στις αμοιβές μεταξύ αντρών / γυναικών εργαζομένων; Ο έλεγχος που πραγματοποιήσατε στο προηγούμενο ερώτημα προϋποθέτει ότι ο διαταρακτηκός όρος είναι ομοσκεδαστικός. Χρησιμοποιήστε τα αποτελέσματα εκτιμήσεων που παρουσιάζουν ο Πίνακας 4 και ο Πίνακας 5 για να ελέγξετε την ορθότητα αυτής της υπόθεσης.

48

Ο Πίνακας 7 παρουσιάζει τα αποτελέσματα της εκτίμησης του υποδείγματος Yt=β1+δGt+β2Xt+β3Et+β4Τt+et με τη ΓΜΕΤ που λαμβάνει υπόψη την ετεροσκεδαστικότητα των καταλοίπων. Ποιο είναι το συμπέρασμα σας αναφορικά με τη διάκριση στις αμοιβές μεταξύ αντρών / γυναικών εργαζομένων τώρα; Πίνακας 3: Εκτίμηση υποδείγματος με τη ΜΕΤ Dependent Variable: Y Method: Least Squares Sample:1 93 Included Observations: 93

Variable Coefficient Std. Error t-Statistics Prob. C 3526.382 327.7225 10.76027 0.0000 G 722.3029 117.8246 6.130324 0.0000 X 90.01907 24.69318 3.645504 0.0005 E 1.267897 0.587108 2.159562 0.0335 T 23.42758 5.200063 4.505249 0.0000

Πίνακας 4 : Εκτίμηση υποδείγματος με τη ΜΕΤ για άντρα εργαζόμενο Dependent Variable: Y Method: Least Squares Date: 09/19/00 Time: 07:24 Sample: 62 93 Included observations: 32

Variable Coefficient Std. Error t-Statistics Prob. C 3540.421 918.6614 3.853891 0.0006 X 142.7341 63.38955 2.251697 0.0324 E 0.977778 1.158082 0.844308 0.4057 T 25.04776 11.51507 2.175216 0.0382 R-squared 0.271568 Mean dependent var 5956.875 Adjusted R-squared 0.193522 S.D. dependent var 690.7333 S.E. of regression 620.3069 Akaike info criterion 15.81477 Sum squared resid 10773857 Schwarz criterion 15.99799 Log likelihood -249.0364 F-statistic 3.479585 Durbin-Watson stat 0.529055 Prob(F-statistic) 0.028973

Πίνακας 5: Εκτίμηση υποδείγματος με τη ΜΕΤ για γυναίκα εργαζόμενη Dependent Variable: Y Method: Least Squares Date: 09/19/00 Time: 07:20 Sample: 1 61 Included observations: 61

Variable Coefficient Std. Error t-Statistics Prob. C 3758.485 328.0923 11.45557 0.0000 X 69.62671 24.88441 2.798006 0.0070 E 1.766660 0.680299 2.596890 0.0119 T 21.25775 5.531954 3.842720 0.0003 R-squared 0.357690 Mean dependent var 5138.852 Adjusted R-squared 0.323885 S.D. dependent var 539.8707 S.E. of regression 443.9153 Akaike info criterion 15.09247 Sum squared resid 11232464 Schwarz criterion 15.23089 Log likelihood -456.3203 F-statistic 10.58075 Durbin-Watson stat 0.675377 Prob(F-statistic) 0.000012

Πίνακας 6: Κρίσιμες τιμές στην κατανομή F (α=5%)

Βαθμοί ελευθερίας Παρονομαστή

Βαθμοί ελευθερίας Αριθμητή

55 56 57 58 59 60 61 62 63 26 1.698 1.694 1.691 1.687 1.684 1.681 1.678 1.675 1.672 27 1.689 1.686 1.682 1.679 1.675 1.672 1.669 1.666 1.663 28 1.681 1.678 1.674 1.671 1.667 1.664 1.661 1.658 1.655 29 1.674 1.670 1.666 1.663 1.660 1.656 1.653 1.650 1.647 30 1.666 1.663 1.659 1.656 1.652 1.649 1.646 1.643 1.640 31 1.660 1.656 1.652 1.649 1.646 1.642 1.639 1.636 1.633 32 1.653 1.650 1.646 1.642 1.639 1.636 1.633 1.630 1.627 33 1.647 1.643 1.640 1.636 1.633 1.630 1.627 1.623 1.621 34 1.641 1.638 1.634 1.631 1.627 1.624 1.621 1.618 1.615

49

Πίνακας 7: Εκτίμηση υποδείγματος με τη ΓΜΕΤ Dependent Variable: Y Method: Least Squares Date: 09/19/00 Time: 07:29 Sample: 1 93 Included observations: 93 Weighting series: W

Variable Coefficient Std. Error t-Statistics Prob. C 3617.857 302.8379 11.94651 0.0000 G 732.7428 128.3370 5.709520 0.0000 X 82.08321 22.87463 3.588395 0.0005 E 1.424862 0.573378 2.485032 0.0148 T 22.72971 4.924124 4.615990 0.0000

Θέμα 5 (25%) – Πίνακας 8, Πίνακας 9, Πίνακας 10 Για τη διεύρυνση της σχέσης μεταξύ διαθέσιμων θέσεων εργασίας (JV: Job Vacancies) και ποσοστού ανεργίας (U: Unemployment) ένας ερευνητής διαμορφώνει το υπόδειγμα: In(JVt)=β1+β2In(Ut)+et Και υποθέτει ότι ισχύουν οι παραδοχές του απλού γραμμικού υποδείγματος για το διατακτικό όρο.

Χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα της εκτίμησης –Πίνακας 8να κατασκευάσετε διάστημα εμπιστοσύνης για το συντελεστή β2 σε επίπεδο σημαντικότητας 5%. Υπάρχουν ενδείξεις για την παρουσία αυτοσυσχέτισης πρώτου βαθμού; Θετικής ή αρνητικής; Ο Πίνακας 9 παρουσιάζει τα αποτελέσματα του ελέγχου LM (Lagrange Multiplier) για την ύπαρξη αυτοσυσχέτισης Πως διατυπώνεται ο έλεγχος LM (γενικά) για την περίπτωση ελέγχου αυτοσυσχέτισης 1ου βαθμού; Σε τι συμπέρασμα καταλήγει για το υπόδειγμα που εξετάζει ο ερευνητής; Πως θα σχολιάζατε το διάστημα εμπιστοσύνης για το συντελεστή β2 που έχετε εκτιμήσει παραπάνω; Ο Πίνακας 10 παρουσιάζει τα αποτελέσματα της εκτίμησης όταν λαμβάνεται υπόψη η αυτοσυσχέτιση 1ου βαθμού του διαταρακτικού όρου. Να εκτιμήσετε διάστημα εμπιστοσύνης για το συντελεστή β2 σε επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας 5%. Σχολιάστε σε σχέση με το διάστημα εμπιστοσύνης που έχετε εκτιμήσει για το συντελεστή β2 χωρίς να λάβετε υπόψη την ύπαρξη αυτοσυσχέτισης. Πίνακας 8: Εκτίμηση με την ΜΕΤ Dependent Variable: LOG(JV) Method: Least Squares Date: 10/02/08 Time: 00:26 Sample: 1 24 Included observations: 24

Variable Coefficient Std. Error t-Statistics Prob. C 3.502697 0.282881 12.38223 0.0000 LOG(U) -1.611587 0.155536 -10.36153 0.0000 R-squared 0.829934 Mean dependent var 0.634268 Adjusted R-squared 0.822203 S.D. dependent var 0.675885 S.E. of regression 0.284993 Akaike info criterion 0.406953 Sum squared resid 1.786866 Schwarz criterion 0.505124 Log likelihood -2.883440 F-statistic 107.3612 Durbin-Watson stat 1.089621 Prob(F-statistic) 0.000000

Πίνακας 9: Έλεγχος LM (Lagrange Multiplier) για την ύπαρξη αυτοσυσχέτισης

Breusch-Godfrey Serial Correlation LM Test:

F-statistic 5.046938 Probability 0.035552 Obs*R-squared 4.650317 Probability 0.031048

Test Equation: Dependent Variable: RESID Method: Least Squares Date: 10/02/08 Time: 00:38 Presample missing value lagged residuals set to zero.

Variable Coefficient Std. Error t-Statistics Prob. C 0.029408 0.260307 0.112973 0.9111

LOG(U) -0.013921 0.143077 -0.097298 0.9234 RESID(-1) 0.448692 0.199726 2.246539 0.0356 R-squared 0.193763 Mean dependent var -1.08E-15

Adjusted R-squared 0.116979 S.D. dependent var 0.278729 S.E. of regression 0.261919 Akaike info criterion 0.274909

Sum squared resid 1.440637 Schwarz criterion 0.422166 Log likelihood -0.298906 F-statistic 2.523469

Durbin-Watson stat 2.057325 Prob(F-statistic) 0.104198

50

Πίνακας 10: Εκτίμηση λαμβάνοντας υπόψη AR(1) Dependent Variable: LOG(JV) Method: Least Squares Date: 10/02/08 Time: 00:26 Sample (adjusted): 2 24 Included observations: 23 after adjusting endpoints Convergence achieved after 4 iterations

Variable Coefficient Std. Error t-Statistics Prob. C 3.503390 0.248736 14.08475 0.0000

LOG(U) -1.600111 0.131528 -12.16553 0.0000 AR(1) 0.448604 0.202932 2.210613 0.0389

R-squared 0.852385 Mean dependent var 0.674936 Adjusted R-squared 0.837623 S.D. dependent var 0.660369

S.E. of regression 0.266102 Akaike info criterion 0.311234 Sum squared resid 1.416206 Schwarz criterion 0.459342

Log likelihood -0.579191 F-statistic 57.74376 Durbin-Watson stat 1.899886 Prob(F-statistic) 0.000000 Inverted AR Roots .45

Εξετάσεις Iουνίου 2012 Θέμα 1 Α) Θεωρήστε το υπόδειγμα: Y=β1+β2x+e όπου var(e)=var(y)=σ

2 (και ισχύουν όλες οι παραδοχές του γραμμικού υποδείγματος)

α) Τι πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι εκτιμητές ΕΤ σε αυτή την περίπτωση και που οφείλεται αυτό; β) Με ποιους ελέγχους μπορείτε να εξετάσετε την αυτοσυσχέτιση πρώτου και μεγαλύτερου βαθμού; Αν γνωρίζατε ότι et=0.2et-1+ut όπου Ε(u)=0, var(u)=σ

2 τι ενέργειες θα ακολουθούσατε;

Β) Μία μικρή εταιρεία προσλαμβάνει ένα σύμβουλο προκειμένου να προβλέψει τις εβδομαδιαίες πωλήσεις ενός προϊόντος της σε περίπτωση που δαπανήσει 600$ εβδομαδιαίως για την προώθησή του. Ο σύμβουλος αναλύει εβδομαδιαία δεδομένα πωλήσεων και εξόδων προώθησης των τελευταίων 6 μηνών και καταλήγει στην ανάλυσή του. Τα μέσα εβδομαδιαία έξοδα προώθησης τους τελευταίους 6 μήνες διαμορφώθηκαν στα 450$ και οι μέσες εβδομαδιαίες πωλήσεις στα 7500$. Με βάση τα στοιχεία της ανάλυσης μου με γραμμικό υπόδειγμα παλινδρόμησης προβλέπω ότι οι εβδομαδιαίες πωλήσεις θα διαμορφωθούν στα 8500$ αν δαπανηθούν 800$ εβδομαδιαίως για προώθηση. Ποια παλινδρόμηση έχει εκτιμήσει ο σύμβουλος; Θέμα 2 Δίνεται το ακόλουθο υπόδειγμα το οποίο προβλέπει το ποσοστό του κόμματος που βρίσκεται στην εξουσία στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.

VOTE = β1 + β2GROWTH + β3INFLATION + e VOTE ποσοστό του κόμματος που βρίσκεται στην εξουσία (επί τοις εκατό) GROWTH ρυθμός αύξησης του κατά κεφαλήν εισοδήματος (επί τοις εκατό) INFLATION πληθωρισμός (επί τοις εκατό) …. με μια αντίληψη για την επανεκλογή του κόμματος που κυβερνά οι πολίτες αποδέχονται χωρίς επίπτωση στο ποσοστό του κόμματος που κυβερνά την αύξηση του πληθωρισμού εφόσον αυξάνεται το κατά κεφαλήν εισόδημα Δεδομένων των αποτελεσμάτων της εκτίμησης (Πίνακας 1, Πίνακας 2) να ελέγξετε τις παρακάτω υποθέσεις λαμβάνοντας ως επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας το 5% α) Είναι οι συντελεστές των μεταβλητών GROWTH και INFLATION στατιστικά σημαντικοί; Ο έλεγχος που πραγματοποιείτε είναι ομοιοκατάληκτος η δικατάληκτος και πως το δικαιολογείτε με οικονομικά κριτήρια. β) Υποθέστε ότι ο πληθωρισμός είναι 4% και ο ρυθμός αύξησης του κατά κεφαλήν εισοδήματος είναι -4%. Επίσης υποθέστε ότι β1=b1 και β3=b3. Για ποιες τιμές του β2 το κόμμα που κυβερνά θα επανεκλεγεί; Χρησιμοποιώντας αυτές τις τιμές ως μηδενική υπόθεση να ελέγξετε τη μηδενική υπόθεση ότι το κόμμα που κυβερνά θα πάρει την πλειοψηφία με εναλλακτική ότι δεν θα την πάρει. Πίνακας 1: Εκτίμηση με την ΜΕΤ Dependent Variable: VOTE Method: Least Squares Sample: 1 31 Included observations: 31 VOTE = C(1 )+ C(2)*GROWTH + C(3)*INFLATION

Coefficient Std. error t-statistic Prob.

C(1) 52.44357 1.488366 35.23566 0.0000

C(2) 0.648761 0.167460 3.874131 0.0006

C(3) -0.186221 0.431980 -0.431087 0.6697

Πίνακας 2: Πίνακας συνδιακυμανσεων

C GROWTH INFLATION

C 2.215234 -0.045510 -0.505937

GROWTH -0.045510 0.028043 0.011186

INFLATION -0.505937 0.011186 0.186606

51

Θέμα 3 Κάθε πρωί ο κ. Χ ξεκινά από το σπίτι του μεταξύ 6.30 π.μ και 8.00 π.μ προκειμένου να πάει στην εργασία του. Η συνολική διάρκεια του ταξιδίου (ΤΙΜΕ) εξαρτάται από την ώρα αναχώρησης (DEPARΤ που μετράται ως ο αριθμός των λεπτών μετά τις 6.30 π.μ που καθορίζουν την ώρα που ξεκινά), τον αριθμό των φαναριών που συναντά στη διαδρομή (REDS) και τον αριθμό των τρένων που πρέπει να περιμένει να περάσουν από τη διάβαση που συναντά στο δρόμο (TRAINS). Ο Πίνακας 3 και ο Πίνακας 4 παρουσιάζουν την εκτίμηση της σχέσης.

ΤΙΜΕ = β1 + β2DEPART + β3REDS + β4TRAINS + e α) Να ελέγξετε την υπόθεση ότι αν ο κ. Χ αναχωρήσει στις 7.30 π/μ αντί στις 7.00 π.μ θα αυξήσει τη διάρκεια του ταξιδίου του κατά τουλάχιστον 10 λεπτά (όλες οι υπόλοιπες συνθήκες θα είναι ίδιες και στις δυο περιπτώσεις) β) Να ελέγξετε την υπόθεση ότι ο ελάχιστος χρόνος ταξιδίου του κ. Χ είναι 20 λεπτά ή λιγότερα. Τι υποθέσεις πρέπει να κάνουμε για τις τιμές των β2, β3, β4 στον πληθυσμό για να γίνει αυτός ο έλεγχος; γ) Υποθέστε ότι ο κ. Χ δε συναντά κανένα κόκκινο φανάρι και κανένα τρένο κατά τη διάρκεια του ταξιδίου του. Να ελέγξετε την υπόθεση ότι αν αναχωρήσει στις 7.30 π.μ επαρκεί για να φτάσει πριν τις 8.00 π.μ δ) Υποθέστε ότι ο κ. Χ αναχωρεί στις 7.00 π.μ συναντά 6 κόκκινα φανάρια και 1 τρένο. Υπολογίστε ένα διάστημα εμπιστοσύνης για την ώρα που φτάνει ο κ. Χ στην εργασία του. Δίνεται se(f)=4.0704 Χρησιμοποιήστε επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας 5% για τους στατιστικούς ελέγχους και τον υπολογισμό διαστημάτων εμπιστοσύνης. Πίνακας 3: Εκτίμηση υποδείγματος με τη ΜΕΤ Dependent Variable: TIME Included observations: 231


C 19.91656 1.254537 15.87183 0.0000

DEPART 0.369227 0.015531 23.77367 0.0000

REDS 1.335323 0.136965 9.609037 0.0000

TRAINS 2.754532 0.303805 9.067756 0.0000

Πίνακας 4: Πίνακας συνδιακυμανσεων


C 1.574617 -0.005541 -0.152697 -0.059973

DEPART -0.008541 0.000241 0.000124 -0.000165

REDS -0.152897 0.000124 0.019311 -0.000810

TRAINS -0.059973 -0.000165 -0.000610 0.092298

Θέμα 4 Στα πλαίσια ανάλυσης τιμών κατοικιών σε πόλεις γύρω από τη Βοστώνη, συλλέχτηκαν στοιχεία για την εκτίμηση του ακόλουθου υποδείγματος. VALUE=β1+β2CRIME + β3NITOX + β4ROOMS + β5AGE +β6DIST +β7ACCESS + β8TAX + β9PTRATIO +e Η εκτίμηση του υποδείγματος με τη χρήση των δεδομένων της έρευνας φαίνεται στον Πίνακα 5. Ο Πίνακας 6 περιλαμβάνει την εκτίμηση του υποδείγματος με τα διορθωμένα σφάλματα κατά White. Ο Πίνακας 7 περιλαμβάνει την εκτίμηση υποδείγματος με εξαρτημένη μεταβλητή τα εκτιμημένα κατάλοιπα. α) Σχολιάστε τη διαφορά των 95% διαστημάτων εμπιστοσύνης για τους συντελεστές των μεταβλητών CRIME, ROOMS, AGE, ΤΑΧ όπως αυτά υπολογίζονται πριν και αφού γίνει η διόρθωση των σφαλμάτων. β) Πιστεύετε ότι η ετεροσκεδαστικοτητα είναι μεγάλο ζήτημα στην προκείμενη περίπτωση; Τι είδους προβλήματα δημιουργεί; γ) Πως επηρεάζουν οι μεταβλητές ROOMS, CRIME, DIST τη διακύμανση της αξίας του ακίνητου; δ) Πραγματοποιήστε 2 διαφορετικούς ελέγχους (χρησιμοποιώντας δηλαδή 2 διαφορετικές στατιστικές μεθόδους έλεγχου) για ετεροσκεδαστικοτητα. Σε τι συμπέρασμα καταλήγετε; Δίνεται ότι x

2(0.95,5)=11.07.Πως διατυπώνονται οι έλεγχοι αυτοί;

Πίνακας 5: Εκτίμηση με την ΜΕΤ Dependent Variable: VALUE Method: Least Squares Sample: 1506 Included observations: 506


C 28.40666 5.365948 5.293875 0.0000

CRIME -0.182449 0.036489 -5.027548 0.0000

NITOX -22.81088 4.160741 -5.482407 0.0000

ROOMS 6.371512 0.392387 16.23784 0.0000

AGE -0.047750 0.014102 -3.386085 0.0000

DIST -1.335269 0.200147 -6.671448 0.0000

ACCESS 0.272282 0.072276 3.767250 0.0000

TAX -0.012592 0.003770 -3.339939 0.0000

PTRATIO -1.176787 0.139415 -8.440868 0.0000

Πίνακας 6: Εκτίμηση με την ΜΕΤ (Διακύμανση/Συνδιακυμανση σφαλμάτων κατά White)


C 28.40666 7.379962 3.849161 0.0000

CRIME -0.182449 0.034722 -5.283319 0.0000

NITOX -22.81088 4.359500 -5.232453 0.0000

52

ROOMS 6.371512 0.665493 9.574120 0.0000

AGE -0.047750 0.016772 -4.432781 0.0000

DIST -1.335269 0.190234 -7.019056 0.0000

ACCESS 0.272282 0.074714 3.544345 0.0000

TAX -0.012592 0.002543 -4.429701 0.0000

PTRATIO -1.176787 0.123589 -9.521792 0.0000

Πίνακας 7: Εκτίμηση παλινδρόμησης με εξαρτημένη μεταβλητή τα εκτιμημένα κατάλοιπα Dependent Variable: RESID^2


C 10007.037 204.5218 4.923861 0.0000

ROOMS -305.3114 63.08755 -4.839487 0.0000

ROOMS^2 23.82194 4.844135 4.917687 0.0000

CRIME 2.284949 1.242464 1.839047 0.0665

CRIME^2 -0.039328 0.019297 -2.038047 0.0421

DIST -4.419426 2.466283 -1.791938 0.0737

R-squared 0.084670 Mean dependent var 28.95696

Adjusted R-squared 0.075517 S.D dependent var 104.4033

S.E. of regression 100.3838 Akaike info criterion 12.06767

Sum squared resid 5038458 Schwarz criterion 12.11778

Log likelihood -3047.120 F-statistic 9.250194


Θέμα 5 Έστω η γραμμική συνάρτηση

Ρt = β1 + β2St + et

η όποια συνδέει τα κέρδη ενός χρηματοπιστωτικού ομίλου Ρ (εκατ. Ευρώ) με τις πωλήσεις S. H εκτίμηση του υποδείγματος με τη ΜΕΤ και δεδομένα για την περίοδο 1950-85 φαίνεται στον Πίνακα 8. α) Να ελέγξετε την παρουσία θετικής αυτοσυσχετισης πρώτου βαθμού χρησιμοποιώντας τον έλεγχο Durbin-Watson. β) Το υπόδειγμα επανεκτιμάται και τα αποτελέσματα φαίνονται στον Πίνακα 9. (1) Ποια είναι η συναρτησιακή σχέση που εκτιμάται σ’ αυτή την περίπτωση; (2) Υπάρχει διαφορά στις εκτιμήσεις των β1, β2; (3) Δικαιολογήστε γιατί η εκτίμηση των β1, β2 αγνοώντας την ύπαρξη αυτοσυσχετισης οδηγεί σε λανθασμένη στατιστική επαγωγή. γ) Αν ρ=0.4768, S1986 = 2400 και S1987 = 2500 να υπολογιστούν οι προβλέψεις Ρ1986 και Ρ1987 στην περίπτωση που δεν λαμβάνεται υπόψη η αυτοσυσχετιση πρώτου βαθμού αλλά και στην περίπτωση που λαμβάνεται υπόψη (2 σετ προβλέψεων) και να συγκριθούν μεταξύ τους. Δίνονται τα Ρ1985 = 87.6 και S1985 = 2331,4 Που αποδίδετε τη διαφορά που παρουσιάζεται; Πίνακας 8: Εκτίμηση με τη ΜΕΤ Dependent Variable: P Method: Least squares Sample: 1950 1985 Included observations: 36


C 2.827181 2.026427 1.395155 0.1720

S 0.043737 0.001820 24.03409 0.0000




Sum squared resid 1876.222 Schwarz criterion 6.990458



Πίνακας 9: Εκτίμηση με την ΜΕΤ λαμβάνοντας υπόψη ΑR(1) Dependent Variable: P Method: Least Squares Sample (adjusted): 1951 1985 Included observations: 35 after adjusting endpoints Convergence achieved after 11 iterations


C 2.461847 3.717834 0.662173 0.5126

S 0.043530 0.003174 13.71596 0.0000

AR(1) 0.476804 0.177191 2.690912 0.0112

53




Sum squared resid 1512.982 Schwarz criterion 6.909111



Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2012ΘΕΜΑ 1

Ο [10%]

Από τα στοιχεία χρήσης ενός αυτόματου μηχανήματος πώλησης αναψυκτικών παρατηρείται πως οι πωλήσεις αυξάνονται όσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία. Με βάση τα στοιχεία πωλήσεων που αφορούν 32 δειγματοληψίες σε διάρκεια 5 ετών εκτιμάται η σχέση που συνδέει τις πωλήσεις με τη θερμοκρασία , η οποία είναι :

= -240 + 6x Όπου Υ = ο αριθμός των αναψυκτικών που πωλούνται την ημέρα της δειγματοληψίας και x= η θερμοκρασία κατά την ημέρα που γίνεται η πώληση σε βαθμούς Fahrenheit. Α) να ερμηνεύσετε τις εκτιμήσεις των συντελεστών της γραμμής παλινδρόμησης. Είναι λογικές οι εκτιμήσεις ; Β) αν η πρόβλεψη για τη θερμοκρασία μιας ημέρας είναι 80 βαθμοί Fahrenheit, πόσα αναψυκτικά προβλέπεται ότι θα πωληθούν; Γ) σε ποιες θερμοκρασίες προβλέπεται ότι δεν θα πραγματοποιηθούν πωλήσεις; ΘΕΜΑ 2

Ο [10%]

Α) Μια μικρή εταιρεία προσλαμβάνει ένα σύμβουλο προκειμένου να προβλέψει τις εβδομαδιαίες πωλήσεις ενός προϊόντος της σε περίπτωση που δαπάνησε 600$ εβδομαδιαίως για την προώθηση του. Ο σύμβουλος αναλύει εβδομαδιαία δεδομένα πωλήσεων και εξόδων προώθησης των τελευταίων 6 μηνών και καταλήγει στην ανάλυση του : τους τελευταίους 6 μήνες τα μέσα εβδομαδιαία έξοδα προώθησης διαμορφωθήκαν στα 450$ και οι μέσες εβδομαδιαίες πωλήσεις στα 7500$. Με βάση τα στοιχεία της ανάλυσης μου με γραμμικό υπόδειγμα παλινδρόμησης , προβλέπω ότι ο εβδομαδιαίες πωλήσεις θα διαμορφωθούν στα 8500$ αν δαπανηθούν 600$ εβδομαδιαίως για προώθηση. Ποια παλινδρόμηση έχει εκτιμήσει ο σύμβουλος; Β) Υποθέστε πως θέλετε να εκτιμήσετε ένα υπόδειγμα στο οποίο εξαρτημένη μεταβλητή είναι η «σύνολο των καταθέσεων» και ανεξάρτητη μεταβλητή είναι η «επιτόκιος βάσης». Θα επιλέγατε να εκτιμήσετε αυτό το υπόδειγμα λαμβάνοντας δείγμα από περίοδο έντονα μεταβαλλόμενων επιτοκίων ή από μια περίοδο κατά την οποία τα επιτόκια παρουσιάζουν μια σχετική στασιμότητα. Εξηγήστε. Θέμα 3 [10%]- Πινάκας 1 Θεωρείστε το ακόλουθο υπόδειγμα PRICE = β1 + β2 SQFT +β3 AGE +β4D92 +β5D93+ β6D94 + β7D95 +β8 D96 + e Το οποίο συνδέει την τιμή ενός (PRICE) με το μεγέθους του (SQFT) , την ηλικία του (AGE) και μια σειρά από ψευδομεταβλητές που εκφράζουν το έτος κατά τα οποίο συλλέγονται τα στοιχεία , π.χ. D92=1 αν τα δεδομένα συλλέγονται το έτος 1992 και 0 διαφορετικά κλπ. Η εκτίμηση του υποδείγματος με δεδομένα που καλύπτουν η χρονική περίοδο 1991-1996 φαίνονται στον παρακάτω πινάκα: Α) Να σχολιάσετε τις εκτιμήσεις των συντελεστών των μεταβλητών SQFT και AGE αναφερόμενοι στην ερμηνεία τους , το πρόσημο τους , και τη στατιστική σημαντικότητα τους. Β) Να σχολιάσετε τις εκτιμήσεις των συντελεστών των ψευδομεταβλητών . Ποια ήταν η τάση (πτωτική ή ανοδική) στη διαχρονική διαμόρφωση των τιμών των ακινήτων; Γ) Για ποιο λόγο δε συμπεριλαμβάνεται ψευδομεταβλητή για το έτος 1991 στο υπόδειγμα ; Ποιο φαινόμενο προσπαθούμε να αποφύγουμε με την τακτική αυτή ; ΘΕΜΑ 4

Ο [20%] – Πίνακας 2 , Πίνακας 3 , Πίνακας 4 , Πίνακας 5

Θεωρήστε τη σχέση : PRICE=β1 +β2 SQFT + β3 AGE + e Όπου PRICE= η τιμή μιας κατοικίας , SOFT= το μεγέθους της ( σε τετραγωνικά πόδια) και AGE=η «ηλικία της». Αποτελέσματα από την εκτίμηση της σχέσης φαίνονται στους Πίνακες 2 , Πίνακες 3 . Α) Να ελέγξετε σε επίπεδο σημαντικότητας 5% αν η αξία μιας κατοικίας 40 ετών μεγέθους 3600 τετραγωνικών ποδιών είναι υψηλότερη της διπλάσιας αξίας μιας κατοικίας 5 ετών μεγέθους 1800 τετραγωνικών ποδιών. Β) Σε επίπεδο σημαντικότητας 5% να ελέγξετε υπόθεση ότι τα σπίτια με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά έχουν την ιδία τιμή : (i) ένα νέο σπίτι ( η ηλικία του είναι 0 ) μεγέθους 2000 τετραγωνικών ποδιών , (ii) ένα σπίτι 20 ετών μεγέθους 2200 τετραγωνικών ποδιών, (iii) ένα σπίτι 40 ετών μεγέθους 2400 τετραγωνικών ποδιών. Να προσδιορίσετε τον έλεγχο που χρησιμοποιείται προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσετε τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο Πίνακας 4 προκειμένου να αιτιολογήσετε την απάντηση σας. Γ) Σας προβληματίζει ότι το υπόδειγμα ( συναρτησιακή σχέση και μεταβλητές) που έχετε χρησιμοποιήσει ενδέχεται να μην είναι επαρκές. Ποιος έλεγχος είναι κατάλληλος για να το διαπιστώσετε; Να περιγράψετε τον έλεγχο αυτό και να διαπιστώσετε το συμπέρασμα σας αν τα αποτελέσματα του έλεγχου αυτού είναι αυτά που παρουσιάζονται στον Πίνακας 5. Θέμα 5 [25%]- Πίνακας 6 , Πίνακας 7 Πίνακας 8 , Πίνακας 9 , Πίνακας 10 Θεωρείστε τη σχέση : Y=β1+β2x+e Όπου y=(ΕΕ/Ρ) , x=(GDP/P) και EE η δαπάνη για την παιδεία , GDP το ΑΕΠ και Ρ ο πληθυσμός της χώρας αντίστοιχα Α) Το υπόδειγμα εκτιμάται χρησιμοποιώντας δεδομένα από 34 χώρες , με τη ΜΕΤ ( Πίνακας 6). Ο Πίνακας 7 παρουσιάζει τα αποτελέσματα του έλεγχου White για τα κατάλοιπα του υποδείγματος . Πως διατυπώνεται ο έλεγχος και σε τι συμπέρασμα καταλήγει ; Β) Να υπολογίσετε ένα διάστημα εμπιστοσύνης 95% για το συντελεστή β0 . Να υπολογίσετε ένα διάστημα εμπιστοσύνης 95% για το συντελεστή β2 χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα που αφορούν στην εκτίμηση του υποδείγματος που χρησιμοποιούν τον εκτιμητή White για τον υπολογισμό του τυπικού σφάλματος (Πίνακας 8). Σε τι συμπέρασμα καταλήγετε; Γ) Το υπόδειγμα εκτιμάται με τη ΓΜΕΤ (Πίνακας 9). Υπάρχουν ενδείξεις για ετεροσκεδαστικότητα στα κατάλοιπα του υποδείγματος ;(Πίνακας 10)

54

Δ) Να υπολογίσετε ένα διάστημα εμπιστοσύνης 95% για το συντελεστή β2 χρησιμοποιώντας τα τελευταία αποτελέσματα . Πως συγκρίνεται το νέο διάστημα εμπιστοσύνης με αυτά που υπολογίσατε στο προηγούμενο ερώτημα; Θέμα 6 [25%] –Πίνακας 11 , Πίνακας 12 Θεωρείστε το υπόδειγμα : Ln(A1)=β2+β2ln(Si)+β3ln(Ji)+et

Α) Η εκτίμηση του υποδείγματος φαίνεται στον Πίνακας 11. Υπάρχουν ενδείξεις για αυτοσυσχέτιση πρώτου βαθμού. Β) Στον Πίνακας 12 επανακτάται το υπόδειγμα λαμβάνοντας υπόψη αυτοσυσχέτιση πρώτου βαθμού . Υπάρχουν ενδείξεις αυτοσυσχέτισης πρώτου στο νέο υπόδειγμα ; Πως σχολιάζετε τις εκτιμήσεις των συντελεστών (και την ακρίβεια των εκτιμήσεων ) σε σχέση με αυτές του προηγούμενου ερωτήματος ; Γ) Να πραγματοποιήσετε πρόβλεψη για τα επόμενα 2 έτη για το Ln(A1) αν ST+1=ST+2=400 και JT+1=JT+2=1000 στην περίπτωση που δε λαμβάνεται υπόψη η αυτοσυσχέτιση πρώτου βαθμού αλλά και στην περίπτωση που λαμβάνεται υπόψη (2 σετ προβλέψεων) και να συγκριθούν μεταξύ τους . Δίνονται το Ln(At)=5.460 , ln(St)=6.172 και ln(Jt)=7.109

55

ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΣΤΡΑΝΗΣ

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2010 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ( 70%)

1. Το ενημερωτικό έγγραφο επιβάλλεται από: α) Την εσωτερική νομοθεσία

β) Την κοινοτική νομοθεσία γ) Την διεθνή εργατική νομοθεσία

2. Η πρακτική σημασία της διάκρισης σε σύμβαση ορισμένου και σύμβαση αορίστου χρόνου είναι σημαντική ιδίως για …………………………….

3. Ο αστικός κώδικας περιέχει διατάξεις για: α) Τα εργατικά ατυχήματα β) Τις συλλογικές διαφορές εργασίας γ) Την προστασία μισθών και ημερομισθίων δ) Τη σύμβαση εργασίας

4. Το καταρχήν άτυπο της σύμβασης εργασίας σημαίνει ότι: α) Τα μέρη μπορούν να συμφωνήσουν ότι η σύμβαση δεν θα υπόκειται σε κάποιο τύπο β) Ο νόμος καθορίζει σε ποιες περιπτώσεις ειδικά απαιτείται η τήρηση ορισμένου τύπου γ) Η σύμβαση εργασίας σε χρειάζεται ποτέ την τήρηση του έγγραφου τύπου

5. Η εξομάλυνση συμβάλλει στην: α) Αύξηση των υπερωριών β) Μείωση των υπερωριών

6. Με ποιες κατηγορίες ωραρίου σχετίζεται η υπερεργασία α)……………………………………………………….. β)………………………………………………………..

7. Το διακεκομμένο ωράριο είναι είδος ελαστικής απασχόλησης α) ΝΑΙ β) ΟΧΙ

8. Η ΕΣΔΑ είναι: α) Διεθνές δίκαιο β) Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

9. Οι προϋποθέσεις για την έγκυρη σύναψη της σύμβασης εργασίας είναι: α)……………………………………………………………………….. β)……………………………………………………………………….. γ)……………………………………………………………………….. δ)……………………………………………………………………….. ε)………………………………………………………………………..

10. Οι ακυρότητα της σύμβασης εργασίας έχει αντίστοιχες συνέπειες με αυτές που έχει στις άλλες συμβάσεις του αστικού δικαίου α) ΝΑΙ β) ΟΧΙ

11. Οι υποχρεώσεις του εργοδότη έναντι του εργαζομένου είναι: α)……………………………………………………………. β)……………………………………………………………. γ)……………………………………………………………. δ)……………………………………………………………. ε)……………………………………………………………. στ)………………………………………………………….. ζ)……………………………………………………………

12.Οι υποχρεώσεις του εργαζομένου έναντι του εργοδότη α)…………………………………………………………….. β)……………………………………………………………..

γ)…………………………………………………………….. δ)……………………………………………………………..

13. Ποια αρχή του εργατικού δικαίου κάμπτει την καθιερωμένη ιεραρχία των πηγών…………………………………………………………………………. 14. Οι λόγοι ακύρωσης είναι:

α)………………………………………………………………………………. β)………………………………………………………………………………. γ)………………………………………………………………………………. δ)……………………………………………………………………………….

15. Οι αρμοδιότητες κατά το Σύνταγμα του Συμβουλίου της Επικρατείας είναι: Η………………………………………………………………………………. Η………………………………………………………………………………. Η……………………………………………………………………………......

56

16. Το τριμελές διοικητικό εφετείο λειτουργεί ως: α) Δευτεροβάθμιο δικαστήριο στις διοικητικές διαφορές ουσίας β) Το μονομελές διοικητικό πρωτοδικείο εκδικάζει φορολογικές διαφορές ανεξαρτήτως ύψους γ) Στο τριμελές διοικητικό πρωτοδικείο δεν προσβάλλονται κατ’ έφεση αποφάσεις των μονομελών διοικητικών πρωτοδικείων 17. Το τριμελές διοικητικό πρωτοδικείο έχει γενική αρμοδιότητα να εκδικάζει τις διοικητικές διαφορές ουσίας

α) ΝΑΙ β) ΟΧΙ

18. Η θεωρία του de facto οργάνου συνδέεται: α) Με την καλή πίστη των διοικούμενων β) Με την συνέχεια της δημόσιας υπηρεσίας γ) Με την διευκόλυνση της ακύρωσης των διοικητικών πράξεων

19. Ποια είναι τα δυο σκέλη της διοικητικής διαφοράς ουσίας α)…………………………………………………………………………. β)…………………………………………………………………………

20. Η προηγούμενη άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής είναι προϋπόθεση του παραδεκτού: α) Της αιτήσεως ακυρώσεως β) Της προσφυγής

21. Όταν προβλέπεται κοινοποίηση αρκεί και γνώση της πράξης για την κίνηση της προθεσμίας α) ΝΑΙ β) ΟΧΙ

22. Δικαστές που συγκροτούν το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι: α)………………………………………………………………………………. β)………………………………………………………………………………. γ)………………………………………………………………………………. δ)……………………………………………………………………………….. ε)………………………………………………………………………………..

23. Το αφετηριακό σημείο για την κίνηση της προθεσμίας για τις ατομικές διοικητικές πράξεις στην αίτηση ακύρωσης είναι κατά τον παρακάτω κλιμακωτό και ιεραρχημένο τρόπο: α)………………………………………………………………………………. β)………………………………………………………………………………. γ)……………………………………………………………………………….

24. Στις κανονιστικές διοικητικές πράξεις το αφετηριακό σημείο είναι: …………………………………………………………………………………

25. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του εννόμου συμφέροντος α)………………………………………………………………………………. β)……………………………………………………………………………….

γ)………………………………………………………………………………. 26. Σε ποια χρονικά σημεία πρέπει να υπάρχει το έννομοι συμφέρον

α)………………………………………………………………………………. β)……………………………………………………………………………….

27. Το διοικητικό δικονομικό δίκαιο βασίζεται από α) Ανακριτικό σύστημα β) Συζητητικό σύστημα

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ (30%) Α. Προσλαμβάνεται κάποιος στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου διάρκειας 6 μηνών. Το Υπουργείο δεν έχει διαθέσιμα κονδύλια για την πληρωμή του και καθυστερεί την καταβολή των δεδουλευμένων. Ο εργαζόμενος προσφεύγει στο δικαστήριο. Ερωτάται: 1. Θα ζητήσει από το δικαστήριο να του επιδικασθούν τα οφειλόμενα ποσά με βάση:

α) Το εργατικό δίκαιο β) Το διοικητικό δίκαιο γ) Το διοικητικό και το εργατικό δίκαιο δ) Άλλες διατάξεις

2. Θα απευθυνθεί στην περίπτωση που η σχέση χαρακτηριζόταν ως ιδιωτικού δικαίου στο: α) Πρωτοδικείο β) Πολιτικό δικαστήριο γ) Συμβούλιο ης Επικρατείας δ) Διοικητικό δικαστήριο ε) Διοικητικό πρωτοδικείο

3. Αν η σχέση χαρακτηριζόταν ως δημοσίου δικαίου θα απευθυνόταν στο: α) Πρωτοδικείο β) Πολιτικό δικαστήριο γ) Διοικητικό δικαστήριο δ) Συμβούλιο της Επικρατείας ε) Διοικητικό πρωτοδικείο

57

4. Η προκαλούμενη διαφορά στην πρώτη περίπτωση είναι διοικητική διαφορά ουσίας α) ΝΑΙ β) ΟΧΙ Η προκαλούμενη διαφορά στην δεύτερη περίπτωση είναι ακυρωτική διαφορά α) ΝΑΙ β) ΟΧΙ

Β. Κάτοικος της περιοχής του Πεδίου του Άρεως θεωρεί ότι θίγεται από ορισμένη κανονιστική πράξη με την οποία γίνονται ανεπίτρεπτες περιβαλλοντικά επεμβάσεις εντός του πεδίου του Άρεως. 1. Έχει τη δυνατότητα να στραφεί κατά της πράξης αυτής από το χρονικό σημείο της

α) Δημοσίευσης β) Κοινοποίησης γ) Γνώσης

2. Μέσα σε πόσο χρόνο; ………………………………………………………………………………

3. Πως ονομάζεται ο δεσμός του προσβάλλοντος την πράξη με την πράξη; ………………………………………………………………………………….

4. Αν κάποιος πολίτης συμφωνεί με το περιεχόμενο της πράξης μπορεί να υποστηρίξει την ισχύ της πράξης και με το ποιο ένδικο βοήθημα; …………………………………………………………………………………..

Γ. Σε φορολογούμενο επιβάλλεται πρόστιμο ορισμένου ύψους 50.000 ΕΥΡΩ για φορολογική παράβαση. Ο φορολογούμενος αμφισβητεί τη νομιμότητα της επιβολής του προστίμου. 1. Μπορεί να αμφισβητεί την επιβολή του προστίμου και διοικητικά

α) ΝΑΙ β) ΟΧΙ

2. Με ποιο ένδικο βοήθημα μπορεί να προσφύγει δικαστικά; ……………………………………………………………………………………… 3. Ενώπιον ποίου δικαστηρίου; ……………………………………………………………………………………… 4. α) Με ποιο ένδικο μέσο αμφισβητείται και β) σε ποιο δικαστήριο η νομιμότητα της απόφασης που θα εκδοθεί; α. …………………………………………………………………………………… β. ………………………………………………………………………………………

Εξετάσεις Ιουνίου 2011 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ (70%) Εργατικό Δίκαιο

1. ……………. αποτελεί την σημαντικότερη πηγή του εργατικού δικαίου. 2. Η θεωρία ………. Θέτει το εργατικό δίκαιο κατά αποφασιστικό τρόπο στην περιοχή του δημοσίου δικαίου. 3. Αμφισβητείται η ιεραρχική θεση του συντάγματος έναντι των κανόνων ……….. 4. Οι μερικότερες πράξεις άσκησης του διευθυντικού δικαιώματος προσεγγίζουν ως προς τα χαρακτηριστικά προς τις ……… πράξεις. 5. Τόσο η κωδικοποίηση όσο και η μη κωδικοποίηση του εργατικού δικαίου έχουν ………. και ……..και ……….. 6. Οι δικονομικές διατάξεις στο πεδίο του εργατικού δικαίου περιλαμβάνονται στον…….. 7. Οι δικονομικές διατάξεις στο πεδίο του δημοσίου δικαίου περιλαμβάνονται -Για τα διοικητικά δικαστήρια της ουσίας ………

-Για το Συμβούλιο της Επικρατείας……………. 8. Οι κανόνες της συλλογικής σύμβασης με την επικύρωση της κρατικής εξουσίας επεκτείνεται και σε πρόσωπα ……………. 9. Η προστασία της θέσης σήμερα έχει αναχθεί σε σκοπό ………. συμφέροντος 10. Η προστασία της θέσης στο επίπεδο της προστασίας εκδηλώνεται με

- Υποχρέωση ……………… - Υποχρέωση…………….. - Τήρηση…………… προϋποθέσεων και ειδικότερα: α. ………… β…………..

11. Η προστασία της θέσης βασίζεται στο άρθρο …….. του Συντάγματος και στο άρθρο …………. Του Αστικού Κώδικα 12. Στο εργατικό Δίκαιο έχουμε την καινοφανή για άλλες περιοχές του δικαίου διάκριση των αναγκαστικών δικαίου κανόνων σε: α………………….

β……………….. 13. Το σημαντικότερο όργανο για τα θέματα της ασφάλειας εργασίας είναι ο…………… 14. Διοικητικές πράξεις στο πεδίο του εργατικού δικαίου απαιτούνται: α…………… β……………γ……………. δ………………… 15. Το ενημερωτικό έγγραφο επιβάλλεται από: α. Την εσωτερική νομοθεσία β. Την κοινοτική νομοθεσία 16. Η νομολογία είναι:

πηγή εργατικού δικαίου

διαπλαστικός παράγων του εργατικού δικαίου

αυτοτελής παράγων διαμόρφωσης του εργατικού δικαίου

εξαρτημένος παράγων διαμόρφωσης του εργατικού δικαίου 17. Ο Αστικός Κώδικας περιέχει διατάξεις για:

Τα εργατικά ατυχήματα

Την καταγγελία για σπουδαίο λόγο

τις συλλογικές διαφορές εργασίας

την προσωπική φύση της σχέσης εργασίας

58

18. Το άρθρο 22 παρ. 1 του Συντάγματος, η θεμελιακή για το εργατικό δίκαιο διάταξη, ορίζει: Η εργασία αποτελεί …………… και προστατεύεται από το κράτος που μεριμνά για τη δημιουργία ……… όλων των πολιτών και για ….του εργαζόμενου αγροτικού και αστικού πληθυσμού.

19. α) Οι ανήλικοι μετά τη συμπλήρωση του ……… έτους της ηλικίας τους μπορούν να συνάπτουν σύμβαση εργασίας με τη συναίνεση των προσώπων που ασκούν την επιμέλεια. β) Οι ανήλικοι εάν επιτρέπεται μπορούν με τη συναίνεση των προσώπων που ασκούν την επιμέλεια να συνάπτουν σύμβαση εργασίας που δεν υπερβαίνει τα….. αλλιώς απαιτείται χορήγηση άδειας από ……

20. Τα χαρακτηριστικά του μισθού είναι: α)………………. β)……………… γ)…………….. δ)……………. 21. Σε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν συμβατικό ωράριο έως … ωρών εβδομαδιαίως επιτρέπεται για μία χρονική περίοδο που ονομάζεται

περίοδος ………… ο εργαζόμενος να απασχολείται για ….. επιπλέον των …. ωρών υπό την προϋπόθεση ότι οι επιπλέον των …. ωρών αφαιρούνται από τις ώρες εργασίας μίας άλλης περιόδου που ονομάζεται…………..

Διοικητική Δικονομία 22. Οι προϋποθέσεις του παραδεκτού της αίτησης ακύρωσης είναι: α)……………………….. β)………………………… γ)……………………….. δ)………………………… ε)………………………… 23.Οι λόγοι αναιρέσεως είναι: α)……………………………..δ)………………………….. β)………………………………ε)………………………….. γ)………………………………στ)……………………….. 24. Η δικαστική ιεραρχία στο Συμβούλιο της Επικρατείας διαμορφώνεται ως εξής: α)……………………………..δ)………………………….. β)………………………………ε)………………………….. γ)………………………………στ)……………………….. 25. α) Διοικητική διαφορά ουσίας πρόκειται όταν το δικαστήριο εκτιμά τα ………..αναγνωρίζει την ύπαρξη ……… ή την έλλειψη ή τα όρια

……. β) Ακυρωτική διαφορά πρόκειται όταν το δικαστήριο εκτιμά την ……….. 26. Η ικανοποίηση του δικαιώματος απαιτεί αυστηρότερες προϋποθέσεις από ό,τι η ικανοποίηση του έννομου συμφέροντος ΝΑΙ………

ΟΧΙ……….. 27. Επί διοικητικών διαφορών σημειώνεται αμφισβήτηση εννόμων σχέσεων μεταξύ……. ή άλλου ….. είτε μεταξύ ……..και ……… 28.Η προϋπόθεση της κατά το Σύνταγμα μεταβίβασης ακυρωτικής αρμοδιότητας σε άλλα δικαστήρια πλην του ΣτΕ είναι ότι

………………………………… 29. Οι πάρεδροι του ΣτΕ αναλαμβάνουν έργα ……………ενώ οι εισηγητές βοηθούν τους …………και…………στην…………………….. 30. Τα τμήματα του ΣτΕ έχουν σύνθεση …. μελή ή σύνθεση ….μελή. Οι υποθέσεις εισάγονται στα τμήματα με ….. μελή σύνθεση και

μπορεί να καταλήξουν σε ….. μελή σύνθεση ή …… λογω σπουδαιότητος. 31. Όταν απαιτείται κοινοποίηση αρκεί και γνώση για την κίνηση προθεσμίας ΝΑΙ………….. ΟΧΙ…………… 32. Η πρακτική σημασία που έχει ο χαρακτηρισμός ενός οργάνου ως DE FACTO είναι Υπέρ του κράτους …… Κατά του κύρους των διοικητικών πράξεων……… 33. Φορολογική διαφορά είναι αυτή που προκύπτει από την έκδοση …………..από την φορολογική αρχή με την οποία καθορίζονται

………………. , …………… και………..και συναφή δικαιώματα του δημοσίου ή ………… ή ………….. για παράβαση φορολογικών νόμων. 34. Οι λόγοι για την άσκηση ανακοπής ερημοδικίας είναι: ………………….. …………………… ……………………. …………………… 35. Οι προϋποθέσεις του παραδεκτού της προσφυγής είναι: α)……………………. β)……………………. γ)……………………. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Α. Προσλαμβάνεται κάποιος στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου διάρκειας 6 μηνών. Το Υπουργείο

δεν έχει διαθέσιμα κονδύλια για την πληρωμή του και καθυστερεί την καταβολή των δεδουλευμένων. Ο εργαζόμενος προσφεύγει στο δικαστήριο.

Ερωτάται: 1. Θα ζητήσει από το δικαστήριο να του επιδικασθούν τα οφειλόμενα ποσά με βάση: Το εργατικό δίκαιο………. Το διοικητικό και το εργατικό δίκαιο…… Το διοικητικό δίκαιο ……. Άλλες διατάξεις …………… 2. Αν είχε προσληφθεί για περισσότερο χρόνο των 6 μηνών θα είχε κατ ‘ ανάγκη άλλου είδους σχέση ΝΑΙ……………….. ΟΧΙ……………..

59

3. Αν η σχέση χαρακτηριζόταν ως δημοσίου δικαίου θα απευθυνόταν στο: Πρωτοδικείο ………..

Πολιτικό Δικαστήριο………. Διοικητικό Δικαστήριο……. Συμβούλιο της Επικρατείας………… Διοικητικό Πρωτοδικείο…….

4. Η προκαλούμενη διαφορά στην πρώτη περίπτωση είναι διοικητική διαφορά ουσίας: ΝΑΙ………….. ΟΧΙ……………. Η προκαλούμενη διαφορά στην δεύτερη περίπτωση είναι ακυρωτική διαφορά ουσίας: ΝΑΙ………….. ΟΧΙ……………. 5. Θα είχαν διαφορετικά τα ανωτέρω αν η σχέση εργασίας ήταν αορίστου χρόνου; ΝΑΙ………….. ΟΧΙ……………. Β. Ο φορολογούμενος Α, στρέφεται κατά ορισμένης κανονιστικής απόφασης του Υπουργείου Οικονομικών η οποία δημοσιεύεται την 1-

5-2010, με την οποία υπάγονται οι ασκούντες ορισμένο επάγγελμα σε ορισμένο τρόπο φορολόγησης. Ο Α που ανήκει σε αυτήν την κατηγορία θεωρεί ότι η Υπουργική απόφαση εκδόθηκε παράνομα γιατί σχετική διάταξη φορολογικού νόμου αποκλείει κάτι τέτοιο.

Ερωτάται: 1. Με ποιο ένδικο μέσο- βοήθημα μπορεί να προσφύγει; -Αγωγή…… -Αίτηση Αναίρεσης…….. -Αίτηση Ακύρωσης …… -Προσφυγή…… -Αίτηση Αναθεώρησης…… -Παρέμβαση…….. -Τριτανακοπή…… -Κανένα από αυτά….. 2. Ποιο νομικό λόγο μπορεί να επικαλεστεί; -Παράβαση κατ’ουσίαν διάταξης νόμου ….. -Κατάχρηση εξουσίας…….. -Αναρμοδιότητα………… -Παρέμβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας …… 3. Ποια είναι η προθεσμία για την άσκηση αυτού του ένδικου μέσου-βοηθήματος; 30 ημερών…….. 60 ημερών ……… 90 ημερών …….. 120 ημερών …….. 50 ημερών ……. Δεν υπάρχει προθεσμία……… 4. Σε ποιο δικαστήριο θα προσφύγει ο Α; -Σε ακυρωτικό δικαστήριο…….. -Σε διοικητικό δικαστήριο ουσίας ……. -Στο Διοικητικό Πρωτοδικείο……. -Στο Συμβούλιο της Επικρατείας…… -Στο Διοικητικό Εφετείο…….. 5.Ποιο είναι το αφετηριακό σημείο για την κίνηση της προθεσμίας ……………………………………………………..

60

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΔΡΑΚΟΣ

Εξετάσεις Ιουνίου 2010 ΘΕΜΑ 1

ο

(α) Ορίστε τις έννοιες: οριακή ηλικία, διάμεσος ζωή και περιγράψτε τη δόμηση ενός Πίνακα Επιβίωσης Περιόδου. (1 μονάδα) (β) Αναλύστε τις βασικές παραμέτρους βιωσιμότητας ενός Συνταξιοδοτικού Συστήματος. (1 μονάδα) (γ) Απαντήστε τα παρακάτω (1μονάδα) (γ1) Ποια η πιθανότητα ένα άτομο ηλικίας 30 ετών να πεθάνει μέσα σε 10 έτη? (γ2) Ένα άτομο ηλικίας 40 ετών συνάπτει συμβόλαιο που του επιτρέπει να εισπράξει 30000 ευρώ όταν φτάσει 65 ετών, εφόσον βρίσκεται εν ζωή. Υπολογίστε το ενιαίο μαθηματικό ασφάλιστρο (τεχνικό επιτόκιο 4,25%, πίνακες P.M 1960/64 ΜΚΗ). (δ) Σε ένα υπόδειγμα βασισμένο στο πλαίσιο Μέσου-Διακύμανσης, δείξτε και ερμηνεύστε το άριστο ποσοστό χρηματοδότησης ενός Συνταξιοδοτικού Συστήματος. (2 μονάδες)

ΘΕΜΑ 20

(α) Περιγράψτε του βασικούς στόχους ενός Συνταξιοδοτικού Συστήματος καθώς και τους βασικούς τύπους συνταξιοδοτικών συστημάτων. (1 μονάδα) (β) Συζητείστε τις βασικές κατηγορίες μεταρρυθμίσεων που μπορούν να γίνουν σε ένα Συνταξιοδοτικό Σύστημα. (1 μονάδα) (γ) Απαντήστε τα παρακάτω (1 μονάδα): (γ1) Ποια η πιθανότητα ένα άτομο ηλικίας 50 ετών να πεθάνει μεταξύ 60 και 61? (γ2) Ποιο το ενιαίο μαθηματικό ασφάλιστρο που πρέπει να πληρώσει άτομο ηλικίας 50 ετών, ώστε να μετά την πάροδο έτους από τη σύναψη του συμβολαίου, να λαμβάνει εφόσον βρίσκεται εν ζωή, ποσό 10000 ευρώ στο τέλος κάθε έτους (τεχνικό επιτόκιο 4,25%, πίνακες P.M 1960/64 ΜΚΗ). (δ) Σε ένα υπόδειγμα επικαλυπτόμενων γενεών, δείξτε και αναλύστε την άριστη επιλογή της κυβέρνησης αναφορικά με τον επιμερισμό της εισοδηματικής αβεβαιότητας μεταξύ των γενεών. (2 μονάδες).

ΘΕΜΑ 30

(α) Ορίστε τις έννοιες: μέση ζωή, στάσιμος πληθυσμός και περιγράψτε τη δόμηση ενός Πίνακα Επιβίωσης Γενεάς. (1 μονάδα). (β) Αναλύστε τους παράγοντες που προσδιορίζουν το λόγο συνταξιοδοτικών δαπανών προς το ΑΕΠ. (1 μονάδα) (γ) Απαντήστε τα παρακάτω (1 μονάδα) (γ1) Ποιά η πιθανότητα δύο σύζυγοι, ο άνδρας 60 ετών και η γυναίκα ηλικίας 50 ετών να ζουν και οι δύο μετά 10 έτη? (γ2) Ποιο το ενιαίο μαθηματικό ασφάλιστρο για τη σύναψη συμβολαίου που θα επιτρέπει στους κληρονόμους ενός ατόμου που απεβίωσε να λάβουν 30000 ευρώ. Το άτομο κατά τη σύναψη ήταν 30 ετών και το συμβόλαιο αφορούσε το ενδεχόμενο θανάτου μετά από το 50

ο έτος της

ηλικίας του (τεχνικό επιτόκιο 4,5%, πίνακες P.M 1960/64 ΜΚΗ). (δ) Σε ένα υπόδειγμα επικαλυπτόμενων γενεών, δείξτε και αναλύστε την άριστη επιλογή της κυβέρνησης αναφορικά με το ποσοστό επένδυσης των αποθεματικών σε επικίνδυνα περιουσιακά στοιχεία (2 μονάδες).

Εξετάσεις Ιουνίου 2011 ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ 1

ο: Ορίστε τις έννοιες: μέση ζωή, στάσιμος πληθυσμός και περιγράψτε τη δόμηση ενός πίνακα επιβίωσης γενεάς

ΘΕΜΑ 2ο: Ποιες είναι οι βασικές κατηγορίες μεταρρυθμίσεων που μπορούν να γίνουν σε ένα συνταξιοδοτικό σύστημα

ΟΜΑΔΑ Β ΘΕΜΑ 1

ο: Ορίστε τις έννοιες οριακή ζωή, διάμεσος ζωή και περιγράψτε τη δόμηση ενός πίνακα επιβίωσης περιόδου

ΘΕΜΑ 2ο: Ποιοι είναι οι στόχοι των συνταξιοδοτικών συστημάτων και ποιες οι βασικές κατηγορίες τους

61

ΑΓΓΛΙΚΑ ΙV Εξετάσεις Ιουνίου 2011

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗ

ΘΕΜΑ 1ο:

Από το κείμενο 6.2 «The tasks of the European System…excessive deficit» να βρείτε παρακάτω λέξεις: 1.εκτελεστική επιτροπή……………………. 28.συνθήκη………………………. 2.ελεγκτής(εξωτερικός)……………………. 29.χαρτονόμισμα………………… 3.έλλειμμα…………………………………. 30.χαροφυλάκιο………………….. 4.εντεταλμένο καθήκον…………………….. 31.υπεύθυνος προστασίας δεδομένων 5.εξουσία/αρχή…………………………….. …………………………………………. 6.εταιρική διακυβέρνηση………………………… 7.ευρωζώνη………………………………… 8.Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα…………………………….. 9.Ευρωπαική Κοινότητα………………………………. 10.Ευρωπαικό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών………………………………………. 11.θεσμός…………………………. 12.καθήκον………………………… 13.καταστατικό……………………. 14.κριτήρια σύγκλισης……………………………. 15.κώδικας δεοντολογίας…………………………. 16.λογαριασμός…………………………… 17.οικονομική κατάσταση………………………… 18.όργανο/φορέας……………………….. 19.παράγοντας/φορέας………………….. 20.πεδίο διαβούλευσης……………………………. 21.πιστωτικό ίδρυμα………………………………. 22.πολιτική………………………… 23.πράξεις (ξένου) συναλλάγματος……………………………………. 24.πρωτόκολλο………………….... 25.στόχος/επιδίωξη………………. 26.Ευρωπαικό Ελεγκτικό Συνέδριο…………………………………… 27.σύστημα πληρωμών……………………………. ΘΕΜΑ 2

ο:

Βρείτε τις λέξεις στα κενά 1.εφαρμόζω πολιτική=…………………..a policy 2.σταθερότητα τιμών=price…………………….. 3.καθορίζω πολιτική=……………………a policy 4.κάτι περιγράφεται σε μια συνθήκη=something………………………a treaty 5.κατοχή και διαχείριση διαθεσίμων=…………………………………of reserves 6.τηρώ τη νομιμότητα=………………………………………….legitimacy 7.κατέχω μετοχικό κεφάλαιο=………………………..capital stock 8.ισχύουσα νομοθεσία=…………………………legislation/laws 9.αξιολογικά σταθμισμένος δείκτης=…………………………………..index 10.αναλαμβάνω κίνδυνο=………………………………………risk 11.αντιπροσωπεύω γνώμη=…………………………………….an opinion 12.εξαλείφω ατέλειες=……………………………….imperfections 13.εξέλιξη καινοτομιών=…………………………….of innovations 14.εκδίδω/χορηγώ δάνειο=………………………….a loan 15.αναθεωρώ χαρτοφυλάκιο=…………………………portofolio 16.αποκομίζω οφέλη=………………………………benefits 17.ικανοποιώ/καλύπτω ανάγκες=…………………...needs 18.ρυθμός πληθωρισμού=…………………………..of inflation ΘΕΜΑ 3

ο:

Δημιουργείστε προτάσεις με τις υπογραμμισμένες φράσεις του Θέματος 2 ΘΕΜΑ 4

ο:

Βάλτε τη σωστή λέξη στα κενά 1.αίρεση………………..≠θρησκευτική αίρεση…………………… 2.Ακαθάριστο Εγχώριο Προιόν………………….≠Ακαθάριστο Εθνικό Προιόν………………………. 3.ανάπτυξη(ΑΕΠ)……………≠ανάπτυξη(επιχείρησης)……………≠ανάπτυξη(προιόντος)…………… 4.αποταμίευση………………….≠κατάθεση……………………… 5.κρατικές δαπάνες………………≠λειτουργικές δαπάνες………………..≠δαπάνες………………… 6.διακυμάνσεις……………………..≠κυμαινόμενο επιτόκιο………………………. 7.έλλειμμα…………………….≠έλλειψη……………………….. 8.επιτόκιο…………………….≠τόκος……………………..

62

9.ζώνη(συναλλαγών)……………………≠ευρωζώνη…………………≠.ζώνη ασφαλείας…………………. 10.καθορισμένο ποσοστό………………………≠ποσοστό………………………. ΘΕΜΑ 5

ο:

Να μεταφράσετε τα εξής κείμενα 6.1 Ευρωπαική Επιτροπή 2.1 Την αποδεικτική ισχύ…..υπευθύνων 3.2 Past literature…..vulnerable 1.2 The international financial….jurisdiction

Εξετάσεις Ιουνίου 2012 ΚΕΙΜΕΝΟ 6.2 ΘΕΜΑ 1

ο

Από το κείμενο 6.2 βρείτε και συμπληρώστε τις παρακάτω λέξεις. 1. Απασχόληση/εγασία (επαγγελματική, γενικά) = ………………. 2. Ελεγκτής (οικονομικός ή διασφάλισης ποιότητας, εξωτερικός) = ………………. 3. Έλλειμμα = ……………. 4. Θεσμός = ……………… 5. Καθήκον = …………….. 6. Καταστατικό = …………………… 7. Κώδικας δεοντολογίας = ……………….. 8. Λογαριασμός (λογιστικός ή τραπεζικός) = …………………. 9. Λογιστική (οικονομική κατάσταση/έντυπο) = …………………… 10. Όργανο/φορέας (εξουσίας ή διακυβέρνησης) = …………………. 11. Πεδίο διαβούλευσης = …………………… 12. Πιστωτικό ίδρυμα = …………………… 13. Κριτήρια σύγκλισης = ………………….. 14. Πολιτική (επιδιωκόμενη στρατηγική) = ………………….. 15. Πράξεις (ξένου) συναλλάγματος = …………………… 16. Πρωτόκολλο (ως νομικό έγγραφο) = …………………. 17. Σύστημα πληρωμών = …………………… 18. Σχέσεις συνεργασίας = ……………………. 19. Υπεύθυνος προστασίας δεδομένων = ………………… 20. Στόχος/επιδίωξη (γενικά) = ………………………

ΘΕΜΑ 2

ο

Βρείτε τις λέξεις στα κενά. 1. Αναθέτω καθήκον = ………………… a duty/task 2. Διεξάγω/ασκώ πολιτική = ………………….. a policy 3. Εφαρμόζω πολιτική = ………………… a policy 4. Κάτι περιγράφεται σε μία συνθήκη = something ………………….. a treaty 5. Όργανο λήψης αποφάσεων = ………………….. body 6. Προληπτική εποπτεία = ………………… supervision 7. Τηρώ νομιμότητα = ……………… legitimacy 8. Ισχύουσα νομοθεσία = ……………… legislation/laws 9. Αναλαμβάνω κίνδυνο = ……………….. risk 10. Αντιπροσωπεύω γνώμη = …………………. an opinion 11. Εξαλείφω ατέλειες = ……………………. imperfections 12. Εξέλιξη καινοτομιών = ………………….. of innovations 13. Εκδίδω /χορηγώ δάνειο = ………………… a loan 14. Αναθεωρώ χαρτοφυλάκιο = …………………. portfolio 15. Αποκομίζω οφέλη = ……………………benefits 16. Ικανοποιώ/καλύπτω ανάγκες = ……………… needs 17. Ρυθμός πληθωρισμού = ………………….. of inflation

ΘΕΜΑ 3

ο

Βάλτε τη σωστή λέξη στα κενά. 1. Αίρεση…….. ≠ Θρησκευτική αίρεση……. 2. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν……………….. ≠ Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν………………….. 3. Ανάπτυξη (ΑΕΠ)……….. ≠ Ανάπτυξη (επιχείρησης)………… ≠ Ανάπτυξη(προϊόν τος)………. 4. Αποταμίευση………… ≠ Κατάθεση…………….

63

5. Κρατικές δαπάνες………….. ≠ Λειτουργικές δαπάνες………… ≠ Δαπάνες……………. 6. Διακυμάνσεις…………….. ≠ Κυμαινόμενο επιτόκιο…………….. 7. Έλλειμμα…………….. ≠ Έλλειψη……………….. 8. Επιτόκιο…………….. ≠ Τόκος……………… 9. Ζώνη συναλλαγών………… ≠ Ευρωζώνη………. ≠ Ζώνη ασφαλείας………………. 10. Καθορισμένο ποσοστό………….. ≠ Ποσοστό……………..

ΘΕΜΑ 4

ο

Να μεταφράσετε τα εξής κείμενα. 1. Κείμενο 3.2 “Past literature…. Vulnerable.” 2. Κείμενο 2.6 “Ταμειακές ροές…. επενδυτικές δραστηριότητες.” (σελ.140) 3. Κείμενο 2.4 “Life cycle budgeting…… products life cycle.”

64

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

& ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Ενδεικτικά Θέματα Εξετάσεων (Ιούνιος 2010) ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΓΚΙΚΑΣ - ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Θέμα 1ο

(3 μονάδες)

Α] α)Μια εταιρεία είχε αποθέματα 1.300.000€ σε χώρο τρίτων τα οποία δε βρέθηκαν αλλά είχαν υπολογιστεί στο Κυκλοφορούν

Ενεργητικό, ο ελεγκτής υποδεικνύει ότι πρέπει να αφαιρεθεί από τον Ισολογισμό.

β) Είχε απαιτήσεις 900.000€ και σχηματισμένες προβλέψεις 628.000. Ο ορκωτός πιστεύει ότι το υπόλοιπο των 272.000€ πρέπει κι

αυτό να καταλογιστεί ως πρόβλεψη.

γ) Είχαν καταλογιστεί πωλήσεις 1.350.000€ με πίστωση, οι οποίες όμως αφορούσαν επόμενη χρήση. Ο ελεγκτής πιστεύει ότι

πρέπει να αφαιρεθούν.

Να δείξετε τι θα συμβεί με τις αναμορφώσεις στην ΚΑΧ και στον Ισολογισμό σε κάθε περίπτωση και να κάνετε τη συνολική ΚΑΧ και τον

Ισολογισμό.

(* ΑΦΑ, ΑΦΥ)

Β] ΑΣΚΗΣΗ ΥΠΕΡΚΕΡΔΩΝ

2010 2011 2012 2013

Κέρδη/Μετοχή 55 56 57 58

Μέρισμα/ Μετοχή 46 47 48

ΙΚ/Μετοχή 200

Να βρείτε την οικονομική αξία της εταιρείας υποθέτοντας ότι δεν υπάρχουν υπερκέρδη μετά το 2013 και αν η χρηματιστηριακή τιμή είναι

650€ θα προβείτε σε αγορά ή πώληση.

Θέμα 2ο

(7 μονάδες)

Εταιρεία EuroFarma δίνονται οι καταστάσεις: ΚΑΧ, ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟ, ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΙΚ

1) Να βρείτε την αποδοτικότητα των ΙΚ.

2) Να βρείτε τους δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας.

3) Να βρείτε τους δείκτες ρευστότητας.

4) Να υπολογίσετε την αποδοτικότητα των ΙΚ με τον εναλλακτικό τρόπο.

5) Να καταρτιστεί η Κατάσταση Ταμειακών Ροών.

6) Πως κρίνετε την πορεία της εταιρείας;

*ουσιαστικά ζητά να υπολογίσουμε τους δείκτες για 2 έτη και να κάνουμε σύγκριση

** Τα ποσά που δίνονται είναι ενδεικτικά.

65

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2004 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΤΣΟΣ ΟΜΑΔΑ Α

Μόνο μία απάντηση είναι σωστή 1) Για να μετατραπεί η ημερήσια εκτίμηση της αξίας σε κίνδυνο σε περίοδο 10 ημερών, η ημερήσια εκτίμηση πολλαπλασιάζετε με:

Α 2.33 Β 3.16 Γ 7.25 Δ 10.0 2) Έστω ότι έχει εκτιμηθεί, σε επίπεδο εμπιστοσύνης 99%, ότι η ημερήσια αξία σε κίνδυνο ενός Πιστωτικού ιδρύματος είναι 5 εκ. € . Αυτό σημαίνει ότι το Πιστωτικό Ίδρυμα αναμένεται να απολέσει:

Α 5 εκ. € , το μέγιστο, μία από τις επόμενες 100 ημέρες Β 5 εκ. €, τουλάχιστον, μία από τις επόμενες 100 ημέρες Γ 5 εκ. €, τουλάχιστον, σε 95 από τις επόμενες 100 ημέρες Δ 5 εκ. €, το μέγιστο, σε 3 από τις επόμενες 100 ημέρες

3) Αξιολογείστε τα παρακάτω χαρτοφυλάκια από το λιγότερο επικίνδυνο στο περισσότερο. [αριθμός τυπικών αποκλίσεων από το μέσο σε διάστημα εμπιστοσύνης 99% = 2.33, 95% = 1.65].

Χαρτοφυλάκιο VaR Περίοδος μέτρησης του VaR Επίπεδο εμπιστοσύνης

1 10 5 99

2 10 5 95

3 10 10 99

4 10 10 95

5 10 15 99

6 10 15 95

Α 5,3,6,1,4,2 Β 3,4,1,2,5,6 Γ 5,6,1,2,3,4 Δ 2,1,5,6,4,3

4) Ο κίνδυνος μίας μετοχής ή ομολόγου που δεν σχετίζεται με τη «γενική» συμπεριφορά της αγοράς, ονομάζεται: Α κίνδυνος επιτοκίου Β συναλλαγματικός κίνδυνος Γ κίνδυνος μοντέλου (model risk) Δ ειδικός (ή ιδιοσυγκρατικός) κίνδυνος

5) Αν η κατανομή των αποδόσεων αποκλίνει από την κανονική έτσι ώστε οι «ακραίες» τιμές έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης απ’ότι συνεπάγεται η κανονική κατανομή, τότε το VaR θα:

Α υποεκτιμά τον πραγματικό κίνδυνο Β υπερεκτιμά τον πραγματικό κίνδυνο Γ εκτιμά σωστά το κίνδυνο Δ δεν μπορούμε να απαντήσουμε από τις πληροφορίες που μας δίνονται

6) Ένας επενδυτής έχει χαρτοφυλάκιο 50 εκ. € που κατανέμονται σε ομόλογα πιστοληπτικής αξιοπιστίας Α (20 εκ. €) και ΒΒΒ (30 εκ. €). Υποθέστε ότι οι πιθανότητες πτώχευσης για εκδότες ομολόγων πιστοληπτικής κατηγορίας Α είναι 2% και 4% αντίστοιχα για εκείνους της κατηγορίας ΒΒΒ. Αν υποθέσουμε ότι το ποσοστό ανάκτησης του δανείου, σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη, είναι 60% για τη κατηγορία Α και 40% για τη ΒΒΒ, η πιθανολογούμενη ζημιά από το χαρτοφυλάκιο εκτιμάται σε:

Α 672000 € Β 742000 € Γ 880000 € Δ 923000 € 7) Έστω ότι έχουμε μια θέση σε παράγωγο χρημ/κό προϊόν. Ο πιστωτικός κίνδυνος (κίνδυνος πτώχευσης αντισυμβαλλόμενου) είναι ίσος:

Α με την ονομαστική αξία του συμβολαίου (π.χ. του μελλοντικού συμβολαίου ή του δικαιώματος) Β τη τρέχουσα αξία (mark-to-market) του συμβολαίου Γ τη τρέχουσα αξία (mark-to-market) του συμβολαίου συν ένα επιπλέον παράγοντα για τη μελλοντική έκθεση σε κίνδυνο Δ τη πληρωμή (margin) που έχει καταβάλλει για να αποκτήσει τη θέση στο παράγωγο

8) Το ύψος του κινδύνου αγοράς (Market risk) από ένα προθεσμιακό συμβόλαιο στην ισοτιμία ευρώ / δολαρίου θα εξαρτάται από: α) τη πιθανότητα πτώχευσης του αντισυμβαλλόμενου, β) τη διακύμανση της τρέχουσας ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου, γ) τη διακύμανση των δολαριακών επιτοκίων, δ) τη διακύμανση των επιτοκίων του ευρώ και ε) την ονομαστική αξία του συμβολαίου. Η παραπάνω πρόταση είναι:

Α σωστή Β σωστή εκτός από το α) Γ σωστή εκτός από το ε) Δ σωστή εκτός από το γ), δ) και ε).

9) Αν ένας αντισυμβαλλόμενος πτωχεύσει, σε ποίες από τις παρακάτω περιπτώσεις θα προκληθεί πιστωτικός κίνδυνος; Α σε προθεσμιακό συμβόλαιο ευρώ / δολαρίου έχουμε αναλάβει να καταβάλλουμε ευρώ (short) και να εισπράξουμε δολάρια (long) και το ευρώ ανατιμάται στη τρέχουσα ισοτιμία Β σε προθεσμιακό συμβόλαιο ευρώ / δολαρίου έχουμε αναλάβει να καταβάλλουμε ευρώ (short) και να εισπράξουμε δολάρια (long) και το ευρώ υποτιμάται στη τρέχουσα ισοτιμία Γ έχουμε πουλήσει ένα δικαίωμα αγοράς ευρώ (έναντι δολαρίου ) και το ευρώ ανατιμάται στη τρέχουσα αγορά Δ έχουμε πουλήσει ένα δικαίωμα αγοράς ευρώ (έναντι δολαρίου ) και το ευρώ υποτιμάται στη τρέχουσα αγορά

10) Η κεφαλαιακή επάρκεια για κινδύνους αγοράς βάσει της επιτροπής της Βασιλείας (τυποποιημένο υπόδειγμα) περιλαμβάνουν: Α κινδύνους επιτοκίου και μετοχών του εμπορικού χαρτοφυλακίου Β κινδύνους επιτοκίου και μετοχών του εμπορικού χαρτοφυλακίου και συναλλαγματικό κίνδυνο για το συνολικό χαρτοφυλάκιο Γ κινδύνους επιτοκίου, συναλλαγματικό και μετοχών του συνολικού χαρτοφυλακίου Δ κινδύνους επιτοκίου , συναλλαγματικό και μετοχών του συνολικού χαρτοφυλακίου

66

11) Σε ποιες από τις παρακάτω περιπτώσεις η επιβάρυνση θα είναι 8% (επι της ονομαστικής αξίας της θέσης, δηλ. ο συντελεστής στάθμισης είναι 100%): Α μετοχή εισηγμένη στο χρηματιστήριο, καταχωρημένη στο εμπορικό χαρτοφυλάκιο Β ομόλογο του ελληνικού δημοσίου Γ επιχειρηματικό δάνειο Δ τίποτα από τα παραπάνω

12) Η κεφαλαιακή επάρκεια για το κίνδυνο αγοράς, με τη χρήση εσωτερικών υποδειγμάτων, είναι ίση με: Α το VaR της προηγούμενης ημέρας επί ένα συντελεστή Β το μεγαλύτερο u945 από α) VaR της προηγούμενης ημέρας επί ένα συντελεστή ή β) το μέσο των εκτιμηθέντων VaR των τελευταίων 60 ημερών επί ένα συντελεστή Γ το μεγαλύτερο από α) VaR της προηγούμενης ημέρας επί ένα συντελεστή ή β) τη μεγαλύτερη εκτίμηση VaR των τελευταίων 60 ημερών επί ένα συντελεστή Δ το μεγαλύτερο από α) VaR της προηγούμενης ημέρας ή β) το μέσο των εκτιμηθέντων VaR των τελευταίων 60 ημερών επί ένα συντελεστή

13) Ένα χαρτοφυλάκιο ομολόγων έχει αξία 10 εκ. є. Τα επιτόκια σήμερα είναι στο επίπεδο του 10% και το modified Duration του χαρτοφυλακίου είναι 3.79. Υπάρχει εκτίμηση ότι με πιθανότητα 5% τα επιτόκια θα ανέβουν σε επίπεδα μεγαλύτερα του 11.2% στο τέλος του χρόνου. Αν πραγματοποιηθεί αυτή η εκτίμηση τότε το Value at Risk του χαρτοφυλακίου εκτιμάται σε:

Α 410240 € Β 483760 € Γ 454800 € Δ 4956540 € 14) Έστω χαρτοφυλάκιο τρέχουσας αξίας 1 εκ. є που απαρτίζεται από δύο θέσεις την Α με συμμετοχή 30% και τη Β με συμμετοχή 70%. Οι τυπικές αποκλίσεις τετραγώνου των αποδόσεων των θέσεων Α και Β είναι 25% και 26% αντίστοιχα και ο συντελεστής συσχέτισης 0.70. Η αξία σε κίνδυνο του χαρτοφυλακίου, σε επίπεδο εμπιστοσύνης 95% (1.645 χ τυπική απόκλιση, απόσταση από το μέσο της κανονικής κατανομής) είναι:

Α 395,651 € Β 443,751 € Γ 367,753 € Δ 343,825 € 15) Στο παραπάνω πρόβλημα αν αυξηθεί η επένδυση στη θέση Α κατά 10000 є τότε ο κίνδυνος του χαρτοφυλακίου θα αυξηθεί κατά:

Α 4072,34 € Β 2976,83 € Γ 3459,96 € Δ 3756,38 € 16) Στο πρόβλημα 14 η ποσοστιαία συμμετοχή της επένδυσης Β στο κίνδυνο του χαρτοφυλακίου υπολογίζεται σε:

Α 70% Β 76% Γ 73% Δ 79% 17) Η αξιολόγηση των θέσεων ενός χαρτοφυλακίου γίνεται βάσει:

Α των αποδόσεων προς τη δέσμευση «ιδίων» κεφαλαίων που συνεπάγονται οι θέσεις Β των αποδόσεων προς τη τρέχουσα αξία των θέσεων Γ των αποδόσεων προς την ονομαστική αξία των θέσεων Δ των πραγματοποιηθέντων αποδόσεων

18) Έστω ότι Πιστωτικό ίδρυμα συμφωνεί να δανείσει σε πελάτη του 100000 ευρώ σε 3 μήνες από σήμερα και για διάστημα 3 μηνών ( 3/6 forward rate agreement). Το επιτόκιο που έχει συμφωνηθεί είναι 5%. ΄Εστω ότι ένα μήνα μετά τη συμφωνία το Πιστωτικό ίδρυμα θέλει να υπολογίσει το κόστος αντικατάστασης της σύμβασης όταν το προθεσμιακό επιτόκιο για 3μηνο δανεισμό που θα πραγματοποιηθεί δύο μήνες αργότερα (2 / 5 forward rate agreement) είναι 5.8%. Έστω ότι το Libor 2 μηνών είναι 5.5 % την ημερομηνία του υπολογισμού. Το κόστος αντικατάστασης της σύμβασης είναι (όλα τα επιτόκια είναι εκφρασμένα σε ετήσια u946 βάση):

Α 148 ευρώ Β 1520 ευρώ Γ 43 ευρώ Δ μηδέν 19) Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας για τη κεφαλαιακή επάρκεια των πιστωτικών ιδρυμάτων και εταιριών παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, τα εξω-λογιστικά στοιχεία,

Α περιλαμβάνονται στις απαιτήσεις και οι υπολογισμοί γίνονται στη βάση του πιστωτικού τους ισοδυνάμου με τα στοιχεία εντός ισολογισμό Β περιλαμβάνονται στις απαιτήσεις και οι υπολογισμοί γίνονται όπως και για τα στοιχεία εντός ισολογισμού Γ δεν περιλαμβάνονται στις απαιτήσεις για κεφαλαιακή επάρκεια Δ περιλαμβάνονται στις απαιτήσεις και οι υπολογισμοί γίνονται βάσει της ονομαστικής αξίας των στοιχείων αυτών

20) Στη νέα Οδηγία για κεφαλαιακή επάρκεια της επιτροπής της Βασιλείας αναμένουμε αλλαγές που σχετίζονται με: Α τον πιστωτικό κίνδυνο Β τον κίνδυνο αγοράς Γ το Α και το Β Δ τίποτα από τα παραπάνω

Εξετάσεις Ιουνίου 2005 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΤΣΟΣ Μόνο μία απάντηση είναι σωστή

1) Για να μετατραπεί η ημερήσια εκτίμηση της αξίας σε κίνδυνο (VaR) σε περίοδο π.χ. 10 ημερών η ημερήσια εκτίμηση πολλαπλασιάζεται με την τετραγωνική ρίζα του 10. Αυτό είναι σωστό αν:

Α. οι ημερήσιες αποδόσεις είναι θετικά αυτοσυσχετιζόμενες Β. οι ημερήσιες αποδόσεις δεν είναι αυτοσυσχετιζόμενες Γ. οι ημερήσιες αποδόσεις είναι αρνητικά αυτοσυσχετιζόμενες Δ. είναι ανεξάρτητο του βαθμού αυτοσυσχέτισης των ημερησίων αποδόσεων

2) Έστω ότι έχει εκτιμηθεί, σε επίπεδο εμπιστοσύνης 99%, ότι η ημερήσια αξία σε κίνδυνο ενός Πιστωτικού Ιδρύματος είναι 10 εκ. €. Αυτό σημαίνει ότι το Πιστωτικό Ίδρυμα αναμένεται να απολέσει:

Α. 10 εκ. €, το μέγιστο, μία από τις επόμενες 100 ημέρες Β. 10 εκ. €, τουλάχιστον, σε 99 από τις επόμενες 100 ημέρες Γ. 10 εκ. €, τουλάχιστον, μία από τις επόμενες 100 ημέρες Δ. κανένα από τα παραπάνω

3) Σε ένα Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) σε δείκτη μετοχών προβλέπεται κεφαλαιακή απαίτηση για την κάλυψη: Α. γενικού και ειδικού κινδύνου επιτοκίου και του δείκτη μετοχών Β. γενικού και ειδικού κινδύνου του δείκτη μετοχών Γ. γενικού κινδύνου επιτοκίου και του δείκτη μετοχών Δ. γενικού κινδύνου του δείκτη μετοχών

4) Έστω χαρτοφυλάκιο τρέχουσας αξίας 1 εκ. € αποτελούμενο από 2 θέσεις, Α με ποσοστό συμμετοχής 40% και Β με ποσοστό 60%. Οι τυπικές αποκλίσεις των αποδόσεων του Α και Β είναι 45,20 και 18,15 αντίστοιχα (σε ετήσια βάση 250 ημερών, επί τοις εκατό, %) ενώ η συνδιακύμανση ισούται με 750,20. Το ημερήσιο VaR σε επίπεδο 95% θα ισούται με (συντελεστής α=1,65):

Α. 29535 Β. 24328 Γ. 35437 Δ. 41287

67

5) Στο παραπάνω πρόβλημα το οριακό VaR της θέσης Β θα ισούται με: Α. 0,2110 Β. 0,0090 Γ. 0,0946 Δ. 0,0182

6) Στο πρόβλημα 4 η συμμετοχή της επένδυσης Α στο συνολικό κίνδυνο ισούται με: Α. 23456 Β. 18583 Γ. 16537 Δ. 14536

7) Έστω χαρτοφυλάκιο τρέχουσας αξίας 1 εκ. € που αποτελείται από 2 θέσεις Α και Β (50% στο καθένα). Γνωρίζουμε τα παρακάτω:

RA = 0,7 + (0,9) RM + eA σ(RΑ)=28,2 (σε ετήσια βάση 250 ημερών, επί τοις εκατό)

RB = 1,2 + (1,3) RM + eB σ(RB)=35,3 (σε ετήσια βάση 250 ημερών, επί τοις εκατό)

Cov(eA,eB)=0 Cov(RM,eA)=0 Cov(RM,eB)=0

σ(RM)=24,3 (σε ετήσια βάση 250 ημερών, 100%)

Η ημερήσια αξία σε κίνδυνο σε επίπεδο εμπιστοσύνης 95% (συντελεστής α=1,65) ισούται με: Α. 34565 Β. 30525 Γ. 27348 Δ. 25524

8) Στο παραπάνω πρόβλημα η συμμετοχή της επένδυσης Α στο συνολικό κίνδυνο ισούται με: Α. 11288 Β. 12346 Γ. 13263 Δ. 14542

9) Μία τράπεζα δανείων έχει χαρτοφυλάκιο 1 δις € που κατανέμονται στη θέση Α (600 εκ. €) και Β (400 εκ. €). Υποθέστε ότι οι μέσες πιθανότητες πτώχευσης για τους δανειολήπτες της πιστοληπτικής κατηγορίας Α και Β είναι 4% και 1% αντίστοιχα. Αν υποθέσουμε ότι το ποσοστό ανάκτησης του δανείου, σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη, είναι 70% και για τις 2 περιπτώσεις, η πιθανολογούμενη (αναμενόμενη) ζημιά από το χαρτοφυλάκιο εκτιμάται σε:

Α. 7,9 εκ. € Β. 8,1 εκ. € Γ. 8,4 εκ. € Δ. 8,6 εκ. € 10) Αν στο παραπάνω πρόβλημα η τυπική απόκλιση τετραγώνου των πιθανοτήτων πτώχευσης Α και Β είναι 1% και 3% αντίστοιχα ενώ η συσχέτιση των πτωχεύσεων ισούται με 0,4, τότε η μη αναμενόμενη ζημιά σε διάστημα εμπιστοσύνης 99% (συντελεστής 2,33) θα ισούται με:

Α. 10,76 εκ. € Β. 11,25 εκ. € Γ. 12,32 εκ. € Δ. 13,11 εκ. € 11) Η μέθοδος εκτίμησης VaR βάσει της Delta-Normal προσέγγισης δίνει ίδια αποτελέσματα με την προσέγγιση διακύμανσης - συνδιακύμανσης όταν εφαρμόζεται σε μέτρηση κινδύνων:

Α. τίτλων σταθερού εισοδήματος Β. συναλλαγματικών Γ. Δικαιωμάτων Δ. όλες οι απαντήσεις είναι σωστές

12) Έχετε αγοράσει ένα προθεσμιακό συμβόλαιο επιτοκίου (FRA 3/6 μηνών, δανειζόσαστε σε 3 μήνες για διάστημα 3 μηνών). Η αξία σε κίνδυνο της θέσης (κίνδυνος αγοράς) θα είναι τόσο μεγαλύτερη όσο:

Α. μικρότερη η συσχέτιση των επιτοκίων 3 και 6 μηνών Β. μεγαλύτερη η συσχέτιση των επιτοκίων 3 και 6 μηνών Γ. μεγαλύτερη η διακύμανση u964 των επιτοκίων 3 μηνών Δ. μεγαλύτερη η διακύμανση των επιτοκίων 6 μηνών

13) Μία τράπεζα στις 1/1/2005 υπέγραψε προθεσμιακό συμβόλαιο αγοράς 1 εκ. USD στις 1/4/2005 έναντι SWFR (ελβετικών φράγκων) στην ισοτιμία 1,5 SWFR ανά ένα USD. Στις 1/2/2005 η προθεσμιακή ισοτιμία 2 μηνών μεταβλήθηκε σε 1,6 SWFR ανά 1 USD. Το επιτόκιο Libor 2 μηνών δολαρίου ισούται με 6%. Το κόστος αντικατάστασης της σύμβασης ισούται με:

Α. Μηδέν Β. 58832 USD Γ. 61881 USD Δ. 65673 USD 14) Έστω χαρτοφυλάκιο αποτελούμενο από 2 ομόλογα τα Α και Β με ποσοστά 60% και 40% αντίστοιχα. Η τρέχουσα αξία του χαρτοφυλακίου είναι 1 εκ. €. Δίδονται οι παρακάτω πληροφορίες:

Δείκτης τροποποιημένης Διάρκειας MDA=1,2 Τυπική Απόκλιση ημερήσιων μεταβολών αποδόσεων 1 έτους σ(ΔR)1=35 μονάδες βάσης

Δείκτης τροποποιημένης Διάρκειας MDB=2 Τυπική Απόκλιση ημερήσιων μεταβολών αποδόσεων 2 ετών σ(ΔR)2=28 μονάδες βάσης.

Η αξία σε κίνδυνο του χαρτοφυλακίου σε επίπεδο εμπιστοσύνης 95% (συντελεστής 1,65) ισούται με: Α. 10329 € Β. 9650 € Γ. 8960 € Δ. 7865 €

15) Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι λάθος. Τα προβλήματα με την εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙ είναι ότι: Α. Οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας παρουσιάζουν χρονική υστέρηση σε σχέση με τις φάσεις των οικονομικών κύκλων. Β. Θα επιβαρυνθούν τα πιστωτικά ιδρύματα των περισσότερο ανεπτυγμένων χωρών διότι οι περισσότερες επιχειρήσεις στις χώρες αυτές είναι αξιολογημένες. Γ. Θα επιβαρυνθεί το κόστος δανεισμού του δημοσίου των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών. Δ. Δεν δίνει κίνητρο να λάβουν αξιολόγηση οι επιχειρήσεις που είναι χαμηλής πιστοληπτικής αξιοπιστίας.

16) Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι λάθος. Το υπόδειγμα μέτρησης του πιστωτικού κινδύνου βάσει της μεθόδου «αποτίμηση σε τιμές αγοράς» (mart-to-market) έχει τα παρακάτω πλεονεκτήματα: Α. Οι πιθανότητες μετάβασης σε άλλη πιστοληπτική κατηγορία είναι συνάρτηση της «δυναμικής» της εταιρείας. Β. Οι αποτιμήσεις γίνονται βάσει των αποδόσεων των ομολόγων εταιρειών αντίστοιχης πιστοληπτικής κατηγορίας. Γ. Θεωρεί σαν πιστωτικό κίνδυνο κάθε μείωση της αξίας της απαίτησης. Δ. Δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλές χώρες λόγω έλλειψης στοιχείων.

17) Η θέση της επιτροπής της Βασιλείας ότι πάνω από τέσσερις αστοχίες του συστήματος εκτίμησης των ζημιών, λόγω κινδύνων αγοράς, οδηγεί σε «τιμωρία» του χρήστη (π.χ. τράπεζα) έχει υποστεί κριτική διότι:

Α. Η πιθανότητα υιοθέτησης ενός λανθασμένου συστήματος είναι πολύ υψηλή. Β. Η πιθανότητα απόρριψης ενός σωστού συστήματος είναι πολύ υψηλή. Γ. Η πιθανότητα απόρριψης ενός λανθασμένου συστήματος είναι πολύ μικρή. Δ. Όλα τα παραπάνω.

68

Εξετάσεις Ιουνίου 2006 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δ. ΓΕΩΡΓΟΥΤΣΟΣ

1. Ο κίνδυνος ότι ένα πιστωτικό ίδρυμα θα επενδύσει τα έσοδά του από ένα δάνειο που έχει δώσει στο παρελθόν σε μια επένδυση με χαμηλότερη απόδοση ονομάζεται:

Α Κίνδυνος ρευστότητας Β Κίνδυνος επανεπένδυσης Γ Πιστωτικός κίνδυνος Δ Κίνδυνος αγοράς

2. Η Εμπορική τράπεζα έχει ένα ομόλογο μηδενικού τοκομεριδίου με υπολειπόμενη διάρκεια ως τη λήξη έξι χρόνια, ονομαστικής αξίας 20 εκ. € και απόδοσης στη λήξη 10%. Η δυσμενέστερη δυνητικά αύξηση της ημερήσιας απόδοσης υπολογίζεται σε επίπεδο εμπιστοσύνης 95% (συντελεστής α=1,65), σε 20 μονάδες βάσης. Η ημερήσια αξία σε κίνδυνο ισούται με:

Α 123,055.32€ Β 135,473.74€ Γ 149,021.12€ Δ 225,789.57€

3. Η Εμπορική τράπεζα έχει εκτιμήσει ότι η αξία σε κίνδυνο (Value-at-Risk) του χαρτοφυλακίου της σε μεταβολές των επιτοκίων είναι 150000€ και σε μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών 250000€. Ποιος είναι ο συνολικός κίνδυνος του χαρτοφυλακίου αν ο συντελεστής συσχέτισης ανάμεσα στις μεταβολές της συναλλαγματικής ισοτιμίας και των αποδόσεων είναι 0.80;

4. Έστω ότι γνωρίζουμε ότι η απόδοση των κρατικών ομολόγων ενός έτους είναι 3% και η αντίστοιχη απόδοση εταιρικών ομολόγων κατηγορίας Β είναι 6%. Η πιθανότητα αποπληρωμής ενός δανείου σε δανειστή που ανήκει στην κατηγορία κινδύνου Β ισούται με:

Α 95.00% Β 97.17% Γ 94.00% Δ 97.00%

5. Για να μετατραπεί η ημερήσια εκτίμηση της αξίας σε κίνδυνο (VaR) σε διαφορετική περίοδο, π.χ. 10 ημερών, η ημερήσια εκτίμηση πολλαπλασιάζεται με την τετραγωνική ρίζα του 10. Αυτό είναι σωστό αν:

Α Οι ημερήσιες αποδόσεις είναι θετικά αυτοσυσχετιζόμενες Β Οι ημερήσιες αποδόσεις δεν είναι αυτοσυσχετιζόμενες Γ Οι ημερήσιες αποδόσεις είναι αρνητικά αυτοσυσχετιζόμενες Δ Είναι ανεξάρτητο του βαθμού αυτοσυσχέτισης των ημερήσιων αποδόσεων

6. Έστω ότι έχει εκτιμηθεί, σε επίπεδο εμπιστοσύνης 99%, ότι η ημερήσια αξία σε κίνδυνο ενός Πιστωτικού ιδρύματος είναι 10 εκ. €. Αυτό σημαίνει ότι το Πιστωτικό Ίδρυμα αναμένεται να απολέσει:

Α 10 εκ. €, το μέγιστο, μία από τις επόμενες 100 ημέρες Β 10 εκ. €, τουλάχιστον, σε 99 από τις επόμενες 100 ημέρες Γ 10 εκ. €, τουλάχιστον, μία από τις επόμενες 100 ημέρες Δ Κανένα από τα παραπάνω

7. Έστω χαρτοφυλάκιο τρέχουσας αξίας 1 εκ. € αποτελούμενο από 2 θέσεις, Α με ποσοστό συμμετοχής 40% και Β με ποσοστό 60%. Οι τυπικές αποκλίσεις των αποδόσεων του Α και Β είναι 45.20 και 18.15 αντίστοιχα (σε ετήσια βάση 250 ημερών, επί τοις εκατό %), ενώ η συνδιακύμανση ισούται με 750.20. Το ημερήσιο VaR σε επίπεδο 95% θα ισούται ,ε (συντελεστής α=1.65):

Α 29535 Β 24328 Γ 35437 Δ 41287

8. Στο παραπάνω πρόβλημα το οριακό VaR της θέσης Β θα ισούται με: Α 0.2110 Β 0.0090 Γ 0.0946 Δ 0.0182

9. Στο πρόβλημα 7 η συμμετοχή της επένδυσης Α στο συνολικό κίνδυνο ισούται με: Α 23456 Β 18583 Γ 16537 Δ 14536

10. Μία τράπεζα έχει χαρτοφυλάκιο δανείων 1 δις € που κατανέμονται στη θέση Α (600 εκ. €) και Β (400 εκ. €). Υποθέστε ότι οι μέσες πιθανότητες πτώχευσης για τους δανειολήπτες της πιστοληπτικής κατηγορίας Α και Β είναι 4% και 1% αντίστοιχα. Αν υποθέσουμε ότι το ποσοστό ανάκτησης του δανείου, σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη, είναι 70% και για τις 2 περιπτώσεις, η πιθανολογούμενη (αναμενόμενη) ζημιά από το χαρτοφυλάκιο εκτιμάται σε:

Α 7.9 εκ. € Β 8.1 εκ. € Γ 8.4 εκ. € Δ 8.6 εκ. €

Α 100,000€ Β 291,548€ Γ 350,000€ Δ 380,789€

69

11. Η μέθοδος εκτίμησης VaR της Delta-normal προσέγγισης δίνει ίδια αποτελέσματα με την προσέγγιση διακύμανσης – συνδιακύμανσης όταν εφαρμόζεται σε μέτρηση κινδύνων:

Α Τίτλων σταθερού εισοδήματος Β Συναλλαγματικών ισοτιμιών Γ Δικαιωμάτων Δ Όλες οι απαντήσεις είναι σωστές

12. Μία τράπεζα στις 1/1/2005 υπέγραψε προθεσμιακό συμβόλαιο αγοράς 1 εκ. USD στις 1/4/2005 έναντι SWFR (ελβετικών φράγκων), στην ισοτιμία 1.5 SWFR ανά 1 USD. Το επιτόκιο Libor 2 μηνών δολαρίου ισούται με 6%. Το κόστος αντικατάστασης της σύμβασης ισούται με:

Α Μηδέν Β 58832 USD Γ 61881 USD Δ 65673 USD 13. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι λάθος. Το υπόδειγμα μέτρησης του πιστωτικού κινδύνου βάσει της μεθόδου «αποτίμησης σε τιμές αγοράς» (mart-to-market) [υπόδειγμα Creditmetris] έχει τα παρακάτω προβλήματα:

Α Οι πιθανότητες μετάβασης σε άλλη πιστοληπτική κατηγορία είναι συνάρτηση της «δυναμικής» της εταιρίας και όχι στατικές εκτιμήσεις

Β Οι αποτιμήσεις γίνονται βάσει τις παραδοχής ότι ο κίνδυνος των δανείων ταυτίζεται με εκείνο των ομολόγων εταιριών αντίστοιχης πιστοληπτικής κατηγορίας

Γ Θεωρεί σαν πιστωτικό κίνδυνο κάθε μείωση της αξίας της απαίτησης Δ Δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλές χώρες λόγω έλλειψης στοιχείων

14. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι λάθος. Τα προβλήματα με την εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙ είναι ότι:

Α Οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας παρουσιάζουν χρονική υστέρηση σε σχέση με τις φάσεις των οικονομικών κύκλων

Β Θα επιβαρυνθούν τα πιστωτικά ιδρύματα των περισσότερο ανεπτυγμένων χωρών διότι οι περισσότερες επιχειρήσεις στις χώρες αυτές είναι αξιολογημένες

Γ Θα επιβαρυνθεί το κόστος δανεισμού του δημοσίου των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών

Δ Δε δίνει κίνητρο να λάβουν αξιολόγηση οι επιχειρήσεις χαμηλής πιστοληπτικής αξιοπιστίας


1. Αν το χρονικό διάστημα που καλύπτουν οι χρονικές ζώνες στο υπόδειγμα ανατιμολόγησης είναι αρκετά μεγάλο τότε υπάρχει ο κίνδυνος λανθασμένων εκτιμήσεων: α) Όσο μεγαλύτερη η διάρκεια ως τη λήξη των περιουσιακών στοιχείων τόσο μεγαλύτερη η διακύμανση των επιτοκίων. β) Θα υπάρχει μεγάλη διαφορά στη χρονική στιγμή ανατίμησης των διαφόρων στοιχείων μέσα στην κάθε χρονική ζώνη γ) Το πιστωτικό ίδρυμα δεν θα μπορεί να υπολογίσει ποια περιουσιακά στοιχεία ανατιμολογούνται δ) Οι μεταβολές των επιτοκίων θα υπερεκτιμηθούν

2. Στο υπόδειγμα ανατιμολόγησης τα περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται στο Ε και στο Π: α) Αγοραία αξία β) Αξία κτήσης γ) Ονομαστική αξία δ) Η σωστή απάντηση είναι το Β και το Γ

3. Ένα πιστωτικό ίδρυμα έχει απαιτήσεις 800εκ.$ και καθαρή θέση 50εκ.$.Αν ο δείκτης τροποποιημένης διάρκειας του χαρτοφυλακίου των απαιτήσεων είναι 1,21 χρ. και εκείνος των υποχρεώσεων 0,25 χρ., τότε η διαφορά των δεικτών διάρκειας διορθωμένων ως προς τη μόχλευση θα ισούται με: α) 0,9χρ. β) 0,96χρ. γ) 0,9756χρ. δ) 0,8844χρ.

4. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί επιχείρημα εναντίον της χρήσης της αγοραίας αξίας στη λογιστική αποτίμηση των πιστωτικών ιδρυμάτων: α) Η χρήση αγοραίων αξιών δημιουργεί μεγάλη διακύμανση στα κέρδη των τραπεζών β) Η χρήση αγοραίων αξιών μειώνει την επιθυμία των τραπεζών να επενδύουν μακροχρόνια γ) Ο υπολογισμός αγοραίων αξιών είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί δ) Τα πιστωτικά ιδρύματα τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο τιτλοποιούν απαιτήσεις

5. Η τιτλοποίηση των δανείων βοηθά: α) να μειώνονται τα (θεσμικά) ίδια κεφάλαια β) να μειώνεται η συγκέντρωση του πιστωτικού κινδύνου γ) να δίνει τη δυνατότητα στους επενδυτές να έχουν πρόσβαση στην αγορά δανείων δ) όλα τα παραπάνω

6. Μια επιχείρηση έχει δυνατότητα 30% ετησίως να πτωχεύσει. Ποιά είναι η σωρευτική πιθανότητα η επιχείρηση να πτωχεύσει σε 3 χρόνια; α) 0,34 β) 0,48 γ) 0,66 δ) 0,9

7. Έστω ότι γνωρίζουμε ότι η απόδοση των κρατικών ομολόγων 1 έτους είναι 3% και η αντίστοιχη απόδοση εταιρικών ομολόγων κατηγορίας Β είναι 6%. Επίσης γνωρίζουμε ότι το ποσοστό ανάκτησης των απαιτήσεων σε περίπτωση αθέτησης είναι 50%. Η πιθανότητα αποπληρωμής ενός δανείου σε δανειστή που ανήκει στην κατηγορία Β είναι: α) 95,56% β) 97,17% γ) 94,34% δ) 92,8%

8. Μία τράπεζα στις 1/1/2005 υπέγραψε προθεσμιακό συμβόλαιο αγοράς 1 εκ. USD στις 1/4/2005 έναντι SWFR (ελβετικών φράγκων), στην ισοτιμία 1.5 SWFR ανά 1 USD. Το επιτόκιο Libor 2 μηνών δολαρίου ισούται με 6%. Το κόστος αντικατάστασης της σύμβασης ισούται με: α) Μηδέν β) 58832 USD γ) 61881 USD δ) 65673 USD

9. Το υπόδειγμα της KMV θα παρέχει τις λιγότερο ακριβείς μετρήσεις της αναμενόμενης συχνότητας αθέτησης στην περίπτωση: α) επιχειρήσεων που οι μετοχές τους διαπραγματεύονται σε ανεπτυγμένες κεφαλαιαγορές και έχουν μεγάλη διασπορά β) επιχειρήσεων που οι μετοχές τους διαπραγματεύονται σε ανεπτυγμένες κεφαλαιαγορές και έχουν μικρή διασπορά γ) επιχειρήσεων που οι μετοχές τους διαπραγματεύονται σε αναπτυσσόμενες κεφαλαιαγορές και έχουν μεγάλη διασπορά δ) επιχειρήσεων που οι μετοχές τους διαπραγματεύονται σε αναπτυσσόμενες κεφαλαιαγορές και έχουν μικρή διασπορά

70

10. Στο υπόδειγμα της KMV η εκτίμηση της πιθανής αθέτησης θα αυξηθεί: α) Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή της μετοχής της επιχείρησης και όσο περισσότερο απέχουμε από την ημερομηνία λήξης των υποχρεώσεων β) Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή της μετοχής της επιχείρησης και όσο λιγότερο απέχουμε από την ημερομηνία λήξης των υποχρεώσεων γ) Όσο μικρότερη είναι η τιμή της μετοχής της επιχείρησης και όσο περισσότερο απέχουμε από την ημερομηνία λήξης των υποχρεώσεων δ) Όσο μικρότερη είναι η τιμή της μετοχής της επιχείρησης και όσο λιγότερο απέχουμε από την ημερομηνία λήξης των υποχρεώσεων

11. Αν μια τράπεζα δεν αποδέχεται οι ζημιές από τα δάνεια που έχει σώσει σε συγκεκριμένο κλάδο να υπερβούν το 0,05 των Ιδίων Κεφαλαίων της και το ποσοστό των απωλειών αν επέλθει η αθέτηση πληρωμών που ισούται με 30%, τότε το μέγιστο ανεκτό ποσοστό δανειοδότησης στον κλάδο ως προς τα Ίδια Κεφάλαια ισούται με: α) 16% β) 28% γ) 40% δ) 50%

12. Σε ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις θα υποστείτε ζημιά αν ο αντισυμβαλλόμενος πτωχεύσει; α) Σε ένα προθεσμιακό συμβόλαιο USD/JPY με λήξη σε 1 χρόνο, έχετε θέση πωλητή JPY και το JPY έχει υποτιμηθεί στην τρέχουσα αγορά β) Σε ένα προθεσμιακό συμβόλαιο USD/JPY με λήξη σε 1 χρόνο, έχετε θέση αγοραστή JPY και το JPY έχει υποτιμηθεί στην τρέχουσα αγορά γ) Έχετε αγοράσει ένα δικαίωμα αγοράς JPY(έναντι USD) και το JPY έχει ανατιμηθεί δ) Έχετε πουλήσει ένα δικαίωμα αγοράς JPY(έναντι USD) και το JPY έχει υποτιμηθεί

13. Μια διαφορά στη ΒασιλείαΙ και ΒασιλείαΙΙ: α) Η ΒασιλείαΙ δεν προβλέπει κεφαλαιακή επάρκεια για τα έξω λογιστικά β) Η ΒασιλείαΙΙ δεν προβλέπει κεφαλαιακή επάρκεια για το συναλλαγματικό κίνδυνο γ) Η ΒασιλείαΙΙ βασίζεται στις εκτιμήσεις εξωτερικών εκτιμητών για το πιστωτικό κίνδυνο των αντισυμβαλλομένων δ) όλα τα παραπάνω

14. Έχουν υπολογισθεί τα παρακάτω στοιχεία εντός και εκτός Ενεργητικού, σταθμισμένα ως προς τον κίνδυνου (κανόνες ΒασιλείαςΙ).

Εντός ισολογισμού 100€ Εκτός ισολογισμού 20€ Παράγωγα 10€ Σύνολο σταθμισμένων στοιχείων 130€

Το πιστωτικό ίδρυμα έχει κοινό μετοχικό κεφάλαιο 2,5€ προνομιούχες μετοχές με δικαίωμα σε σωρευτικό μέρισμα 4€ και εκδίδει δάνεια μειωμένης εξασφάλισης 4€.Τα απαιτούμενα κεφάλαια TierI και τα υπάρχοντα καφάλαια TierI ισούνται με: α) 4,2 και 4,8 αντίστοιχα β) 3,8 και 4,8 αντίστοιχα γ) 4,2 και 2,5 αντίστοιχα δ) 5,2 και 3,8 αντίστοιχα

15. Γνωρίζετε ότι το πιστωτικό ίδρυμα επιθυμεί απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων 20%, έχει λόγο Ίδια Κεφάλαια προς Ενεργητικό 8% και φορολογικό συντελεστή 25%.Αν ο λόγος των καθαρών κερδών των μη τοκοφόρων εργασιών ως προς το Ενεργητικό ισούται με 1% τότε το Καθαρό Περιθώριο Τόκων ισούται με: α) 21,7% β) 1,98% γ) 1,13% δ) 0,9%

16. Έστω μια τράπεζα έχει 4 κατηγορίες ταξινόμησης απαιτήσεων της (Α, Β, Γ, Δ). Μια απαίτηση της σήμερα ανήκει στην κατηγορία Γ και έχουν εκτιμηθεί οι πιθανότητες μετάβασης σε διάφορες κατηγορίες μέχρι το τέλος του έτους καθώς και οι αντίστοιχες αξίες

Πιθανότητες μετάβασης Αξία απαίτησης Α 0,05 1100 Β 0,20 1020 Γ 0,70 970 Δ 0,05 500

Αν η αξία της απαίτησης ακολουθεί την κανονική κατανομή τότε το κεφάλαιο σε κίνδυνο σε Επίπεδο Εμπιστοσύνης 95% (συντ.α =1,96) θα ισούται με: α) 345,37 β) 217,73 γ) 198,76 δ) 156,27

17. Έστω χαρτοφυλάκιο τρέχουσας αξίας 1 εκ. € αποτελούμενο από 2 θέσεις, Α με ποσοστό συμμετοχής 40% και Β με ποσοστό 60%. Οι τυπικές αποκλίσεις των αποδόσεων του Α και Β είναι 45.20 και 18.15 αντίστοιχα (σε ετήσια βάση 250 ημερών, επί τοις εκατό %), ενώ η συνδιακύμανση ισούται με 750.20. Το ημερήσιο VaR σε επίπεδο 95% θα ισούται ,ε (συντελεστής α=1.65): α) 29535 β) 24328 γ) 35437 δ) 41287

18. Στο παραπάνω πρόβλημα το οριακό VaR της θέσης Β θα ισούται με: α) 0.2110 β) 0.0090 γ) 0.0946 δ) 0.0182 19. Έστω ότι έχει εκτιμηθεί, σε επίπεδο εμπιστοσύνης 99%, ότι η ημερήσια αξία σε κίνδυνο ενός Πιστωτικού ιδρύματος είναι 10 εκ. €. Αυτό

σημαίνει ότι το Πιστωτικό Ίδρυμα αναμένεται να απολέσει: α) 10 εκ. €, το μέγιστο, μία από τις επόμενες 100 ημέρες β) 10 εκ. €, τουλάχιστον, σε 99 από τις επόμενες 100 ημέρες γ) 10 εκ. €, τουλάχιστον, μία από τις επόμενες 100 ημέρες δ) Κανένα από τα παραπάνω

20. Η μέθοδος εκτίμησης VaR της Delta-normal προσέγγισης δίνει ίδια αποτελέσματα με την προσέγγιση διακύμανσης – συνδιακύμανσης όταν εφαρμόζεται σε μέτρηση κινδύνων: α) Τίτλων σταθερού εισοδήματος β) Συναλλαγματικών ισοτιμιών γ) Δικαιωμάτων δ) Όλες οι απαντήσεις είναι σωστές


1) Υποθέστε ότι η ετήσια απόδοση εντόκου γραμματίου του Δημοσίου είναι 6.25%. Η πιθανότητα πτώχευσης ενός εκδότη εμπορικού γραμματίου διαρκείας ενός έτους, είναι 0.85 %. Ποια θα είναι η απόδοση του εμπορικού γραμματίου αν υποθέσουμε ότι η πιθανότητα ανάκτησης (recovery rate) είναι 50% (υποθέστε ότι οι επενδυτές είναι ουδέτεροι απέναντι στον κίνδυνο); Α) 6.70% Β) 6.90% Γ) 7.20% Δ) 7.50%

71

2) Μία επιχείρηση έχει πιθανότητα 30% ετησίως να πτωχεύσει. Ποια είναι η σωρευτική πιθανότητα η επιχείρηση να πτωχεύσει σε 3 χρόνια; Α) 0.34 Β) 0.48 Γ) 0.66 Δ) 0.90 3) Ποια είναι η σωστή ερμηνεία μιας εκτίμησης Var 3εκ. ευρώ σε επίπεδο εμπιστοσύνης 95%. Η επιχείρηση αναμένεται να χάσει: Α) Τουλάχιστον 3 εκ. ευρώ σε 5 από τις επόμενες 100 ημέρες Β) Τουλάχιστον 3 εκ. ευρώ σε 95 από τις επόμενες 100 ημέρες Γ) Το μέγιστο 3 εκ. ευρώ με πιθανότητα 5%. Δ) Τουλάχιστον 3 εκ. ευρώ με πιθανότητα 95%. 4) Έστω χαρτοφυλάκιο αποτελούμενο από 2 μετοχές. Η Α έχει αγοραία αξία 100,000 ευρώ και τυπική απόκλιση τετραγώνου των ημερησίων αποδόσεων 1.4%. Η μετοχή Β έχει τρέχουσα αξία 50,000 ευρώ με τυπική απόκλιση τετραγώνου των ημερησίων αποδόσεων 1.8%. Ο συντελεστής συσχέτισης στις αποδόσεις Α και Β ισούται με 0.7. Υπολογίστε σε επίπεδο εμπιστοσύνης 99% (συντελεστής 2.33) το Var 1- ημέρας του χαρτοφυλακίου: Α) 3,641 ευρώ Β) 4,961 ευρώ Γ) 5,989 ευρώ Δ) 7,176 ευρώ. 5) Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στη κατηγορία II ( Tier II) κεφαλαίων όσον αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια; Α) Αποθεματικά από την αναπροσαρμογή της αξίας παγίων Β) Δάνεια μειωμένης εξασφάλισης με διάρκεια μεγαλύτερη των 5 ετών Γ) Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις Δ) Κέρδη εις νέον ( disclosed reserves) 6) Η διοίκηση Πιστωτικού ιδρύματος απαιτεί απόδοση ανά μονάδα κινδύνου RAROC ίση με 10%. Αν σε δάνειο 10εκ. € το οικονομικό κεφάλαιο ( κεφάλαιο σε κίνδυνο) έχει εκτιμηθεί σε 2 εκ. € και οι προμήθειες από το δάνειο σε 0.5% επί του κεφαλαίου του δανείου, ποια θα πρέπει να είναι η καθαρή απόδοση του δανείου( δηλαδή η επιπλέον του κόστους χρηματοδότησης απόδοση); Α) 1% Β) 1.5% Γ) 2% Δ) 2.5% 7) Στο υπόδειγμα της KMV μία μείωση της τιμής της μετοχής μιας εταιρείας μεταφράζεται σε: Α) άνοδο της αναμενόμενης συχνότητας αθέτησης Β) μείωση της αναμενόμενης συχνότητας αθέτησης Γ) η αναμενόμενη συχνότητα αθέτησης παραμένει αμετάβλητη Δ) η απάντηση εξαρτάται από τη συμπεριφορά της διακύμανσης της τιμής της μετοχής. 8) Ο ισολογισμός ενός πιστωτικού ιδρύματος έχει ως εξής ( οι συντελεστές στάθμισης κινδύνου των κανόνων της Βασιλείας I εμφανίζονται σε παρένθεση) :

Μετρητά 40 εκ. (0%) Καταθέσεις 370 εκ.

Δάνεια σε Δήμους 60 εκ (20%) Προνομιούχες Μετοχές 20 εκ.

Στεγαστικά Δάνεια 100 εκ. (50%) Κοινές μετοχές 10 εκ.

Επιχειρηματικά Δάνεια 200 εκ. (100%)

Τα απαιτούμενα κεφάλαια κατηγορίας I (tier I) και της κατηγορίας II (tier II) θα ισούνται με: Α) 8 εκ € ; 8 εκ. € Β) 16 εκ. € ; 16 εκ. € Γ) 10.48 εκ. € ; 10.48 εκ. € Δ) 8 εκ. € ; 16 εκ. € 9) Έστω χαρτοφυλάκιο τρέχουσας αξίας 1 εκ. € που αποτελείται από 2 θέσεις, Α και Β ( 50% έκαστη). Γνωρίζουμε τα παρακάτω:

RA= 0.7 + (0.9) RM + eA σ(RA)= 0.282 (ετήσια βάση 250 ημερών)

RB= 1.2 + (1.3) RM + eB σ(RB)= 0.353 (σε ετήσια βάση 250 ημερών)

Cov(eA, eB)=0 Cov(RM, eA)=0 Cov(RM, eB)=0

σ(RM)= 0.243(σε ετήσια βάση 250 ημερών)

Η ημερήσια αξία σε κίνδυνο σε επίπεδο εμπιστοσύνης 95% (συντελεστής α=1.65) ισούται με: Α) 25,524 Β) 27,348 Γ) 30,500 Δ) 35,764 10) Έστω χαρτοφυλάκιο τρέχουσας αξίας 1 εκ. € αποτελούμενο από 2 θέσεις, Α με ποσοστό συμμετοχής 40% και Β με ποσοστό 60%. Οι τυπικές αποκλίσεις των ημερήσιων αποδόσεων του Α και Β είναι 0.02856 και 0.01147 αντίστοιχα ενώ η συνδιακύμανση ισούται με 0.000298. Το ημερήσιο Var σε επίπεδο 95% θα ισούται με (συντελεστής α=1.65) : Α) 24,530 Β) 29,532 Γ) 35,437 Δ) 37,550

72

11) Στο προηγούμενο πρόβλημα η συμμετοχή της επένδυσης Α στο συνολικό κίνδυνο ισούται με : Α) 12,340 Β) 14,520 Γ) 18,642 Δ) 20,354 12) Σε ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις θα υποστείτε ζημιά αν 0 αντισυμβαλλόμενος πτωχεύσει; Α) Σε ένα προθεσμιακό συμβόλαιο USD/JPY, με λήξη σε 1 χρόνο, έχετε θέση πωλητή( short position) JPY έχει ανατιμηθεί στη τρέχουσα αγορά. Β) Σε ένα προθεσμιακό συμβόλαιο USD/JPY, με λήξη σε 1 χρόνο, έχετε θέση αγοραστή(long position) JPY και το JPY έχει υποτιμηθεί στη τρέχουσα αγορά. Γ) Έχετε αγοράσει ένα δικαίωμα αγοράς JPY( έναντι USD) και το JPY έχει ανατιμηθεί(το συμβόλαιο είναι over-the-counter) Δ) Έχετε πουλήσει ένα δικαίωμα αγοράς JPY(έναντι USD) και το JPY έχει υποτιμηθεί( το συμβόλαιο είναι over-the-counter). 13) Αν ένα Πιστωτικό Ίδρυμα χρηματοδοτεί τη χορήγηση στεγαστικών δανείων σταθερού επιτοκίου με βραχυπρόθεσμες καταθέσεις είναι εκτεθειμένο σε: Α) αύξηση των καθαρών εσόδων από τους τόκους και μείωση της καθαρής του θέσης από αύξηση των επιτοκίων Β) μείωση των καθαρών εσόδων από τόκους και αύξηση της καθαρής του θέσης από αύξηση των επιτοκίων Γ) αύξηση των καθαρών εσόδων από τους τόκους και μείωση της καθαρής του θέσης από μείωση των επιτοκίων Δ) αύξηση των καθαρών εσόδων από τόκους και αύξηση της καθαρής του θέσης από μείωση των επιτοκίων 14) Ένα Πιστωτικό Ίδρυμα χρηματοδοτεί ένα τριετές δάνειο 250000€ σταθερού επιτοκίου με κατάθεση 200000€ σταθερού επιτοκίου 1

ος

έτους. Χρησιμοποιήστε το υπόδειγμα ανοίγματος χρηματοδότησης για να υπολογίσετε α) το άνοιγμα χρηματοδότησης στο 1 έτος και β) τη μεταβολή του καθαρού ετήσιου εισοδήματος από τόκους λόγω αύξησης των επιτοκίων κατά 1%. Α) -$200,000; + $2,000 Β) ) -$200,000; - $2,000 Γ) +$50,000; $500 Δ) $200.000; $1,000 15) Η καθαρή θέση, σε τρέχουσες τιμές, ενός Πιστωτικού Ιδρύματος δεν θα μεταβληθεί σε μεταβολές των επιτοκίων αν: Α) η μέση διάρκεια ως τη λήξη (maturity) του ενεργητικού ισούται με τη εκείνη του παθητικού Β)το άνοιγμα χρηματοδότησης ισούται με μηδέν Γ) ο δείκτης διάρκειας (duration) του ενεργητικού ισούται με τη εκείνη του παθητικού Δ) τίποτα από τα παραπάνω 16) Ένα Πιστωτικό Ίδρυμα έχει ενεργητικό 800 εκ. € και ίδια κεφάλαια 50 εκ. €. Ο δείκτης τροποποιημένης διάρκειας του ενεργητικού έχει υπολογιστεί σε 1,21 χρόνια και ο αντίστοιχος δείκτης του παθητικού σε 0.25 χρόνια. Το άνοιγμα των δεικτών διάρκειας θα ισούται με: Α) 0.9000 έτη Β) 0.9600 έτη Γ) 0.9756 έτη Δ) 0.8844 έτη 17) Αν ένα Πιστωτικό ίδρυμα (III) έχει εκτιμήσει ότι θα 40% από τις απαιτήσεις που απορρέουν από ένα δάνειο σε περίπτωση αθέτησης εκ μέρους του πιστούχου, και αν οι ζημιές από τη μη αποπληρωμή του δάνειου δεν θέλει το ΠΙ να υπερβεί το 10% των ιδίων κεφαλαίων της,κ τότε ο λόγος συγκέντρωσης του δανείου ως προς τα ίδια κεφάλαια δεν πρέπει να υπερβεί το: Α) 5% Β) 15% Γ) 25% Δ) 30 % 18) Η μέθοδος της ιστορικής προσομοίωσης θα δώσει ακριβέστερα αποτελέσματα από τη μέθοδο της διακύμανσης – συνδιακύμανσης στη περίπτωση χαρτοφυλακίου που αποτελείται από: Α) μικρό αριθμό μετοχών αναπτυσσόμενων χωρών (emerging markets) Β) μικρό αριθμό μετοχικών δεικτών (broad market indexes) Γ) μεγάλο αριθμό μετοχών αναπτυσσομένων χωρών ( emerging markets) Δ) μεγάλο αριθμό μετοχικών δεικτών (broad market indexes) 19) Σύμφωνα με τη Νέα συμφωνία της Βασιλείας και κάτω από τη προχωρημένη εκδοχή των εσωτερικών υποδειγμάτων ( advanced internal rating approach) για το πιστωτικό κίνδυνο, οι τράπεζες θα υπολογίζουν μόνες τους: Α) την πιθανότητα «πτώχευσης» Β) το ποσοστό ζημιάς δεδομένης της πτώχευσης Γ) Α & Β Δ) τίποτα από τα παραπάνω 20) Η Εμπορική τράπεζα έχει ένα ομόλογο μηδενικού τοκομεριδίου με ονομαστική αξία 20 εκ. €, απόδοση στη λήξη 10% που λήγει σε 4 χρόνια. Η δυσμενέστερη δυνητικά αύξηση της απόδοσης υπολογίζεται, σε επίπεδο εμπιστοσύνης 95% ( συντελεστής α=1.65), σε 20 μονάδες βάσης. Η ημερήσια αξία σε κίνδυνο ισούται με: Α) 99,345 € Β) 135,473 € Γ) 145,454 € Δ)225,789 € 21) Μία τράπεζα στις 1/1/2010 υπέγραψε προθεσμιακό συμβόλαιο αγοράς 1 εκ. USD στις 1/4/2010 έναντι CHF (ελβετικών φράγκων) στην ισοτιμία 1.5 CHF ανά ένα USD. Στις 1/2/2010 η προθεσμιακή ισοτιμία 2 μηνών μεταβλήθηκε σε 1,7 CHF ανά 1 USD. Το επιτόκιο Libor 2 μηνών δολαρίου ισούται με 5% (ετήσια βάση). Το κόστος αντικατάστασης της σύμβασης ισούται με: Α) μηδέν Β)158,832 USD

73

Γ) 161,881 USD Δ) 116,674 USD 22) Έχουμε ένα προθεσμιακό συμβόλαιο αγοράς δολαρίων ΗΠΑ (USD) (πώληση ευρώ) σε 3 μήνες από σήμερα. Η ισοτιμία ορίζεται σαν μονάδες δολαρίων ανά ένα ευρώ. Ο εκτιμώμενος κίνδυνος θα είναι τόσο μεγαλύτερος όσο: Α) Μεγαλύτερη είναι η συσχέτιση ανάμεσα στην τρέχουσα ισοτιμία και του τρέχοντος τριμήνου επιτοκίου του δολαρίου Β) Μεγαλύτερη είναι η συσχέτιση ανάμεσα στην τρέχουσα ισοτιμία και του τρέχοντος τριμήνου επιτοκίου του ευρώ Γ) Μεγαλύτερη είναι η συσχέτιση ανάμεσα στα τρέχοντα τρίμηνα επιτόκια ευρώ και δολαρίου Δ) Όλα τα παραπάνω 23) Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι λάθος ; Το υπόδειγμα μέτρησης του πιστωτικού κινδύνου βάσει της μεθόδου «αποτίμηση σε τιμές αγοράς» (mart-to-market) [υπόδειγμα Creditmetris] έχει τα παρακάτω προβλήματα: Α) ΟΙ πιθανότητες μετάβασης σε άλλη πιστοληπτική κατηγορία είναι συνάρτηση της «δυναμικής» της εταιρίας και όχι στατικές εκτιμήσεις Β) Οι αποτιμήσεις γίνονται βάσει της παραδοχής ότι ο κίνδυνος των δανείων ταυτίζεται με εκείνο των ομολόγων εταιριών αντίστοιχης πιστοληπτικής κατηγορίας Γ) Θεωρεί σαν πιστωτικό κίνδυνο κάθε μείωση της αξίας της απαίτησης Δ) Δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλές χώρες λόγω έλλειψης στοιχείων

74

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΜΠΑΛΛΑΣ


1) Ποιες είναι οι διαφορές του ελέγχου ανάδρασης και του ελέγχου πρόδρασης? Επίσης, ποιες είναι οι διαφορές του ελέγχου κλειστού κυκλώματος και του ελέγχου ανοιχτού κυκλώματος;

2) Τι προβλήματα υποκίνησης και εφαρμογής δημιουργεί για τους πωλητές το σύστημα σύμφωνα με το οποίο η αμοιβή των πωλητών γίνεται με βάση ένα ποσοστό (προμήθεια) επί των συμβατοποιημένων πωλήσεων; Αιτιολογήστε την άποψή σας.

3) Πώς ορίζεται ένα κέντρο επένδυσης; Πώς αξιολογείται (με ποιες μετρικές) η απόδοση ενός κέντρου επένδυσης; 4) Τι είναι και πώς μετράται η πελατειακή διάσταση σύμφωνα με τον πίνακα ισορροπημένης τοποθεσίας; 5) Τι ηθικά ζητήματα προκαλεί η κατάρτιση χαλαρών προϋπολογισμών; 6) Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της οργάνωσης κατά λειτουργία;

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2009 1 . Τι ορίζεται ως κέντρο κόστους; Ποιοι περιορισμοί υπάρχουν ώστε οι στόχοι των επικεφαλής του κέντρου κόστους να συγκλίνουν με

τους στόχους της επιχείρησης;

2 . Ποιος είναι ο ρόλος της Διοικητικής Λογιστικής στα Συστήματα Ελέγχου Διοίκησης;

3 . Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του EVA;

4 . Ποιοι είναι οι οικονομικοί παράγοντες που εκχωρούν αρμοδιότητες και εξουσία στα στελέχη; (Αποκεντρωμένη δομή)

5 . Αναπτύξτε την ανάλυση Porter.

6 . Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα από την παροχή των δικαιωμάτων προαίρεσης επί μετοχών;


1. Ποιοι είναι οι θεσμοί και πως σχετίζονται με τα ΣΕΔ; 2. Ποια η σημασία του προϋπολογισμού στα ΣΕΔ; 3. Σχολιάστε την πρόταση « Ο προϋπολογισμός ρυθμίζει την καθημερινότητα της επιχείρησης». 4. Που συμφωνούν οι ερευνητές για τα κίνητρα; 5. Τι είναι η Επιχειρησιακή Ηθική και πως επηρεάζει τα ΣΕΔ; 6. Αναπτύξτε τις εναλλακτικές στρατηγικές και περιγράψτε σύντομα.

Εξετάσεις Ιουνίου 2011 1) Τι πρόβλημα υποκίνησης δημιουργεί ένα σύστημα αμοιβών, όπου η διαφοροποίηση του οφείλεται μόνο στα χρόνια απασχόλησης ενός

εργαζομένου (αρχαιότητα)

2) Ποιες αρχές πρέπει να ικανοποιεί ένα κριτήριο αξιολόγησης της απόδοσης.

3) Ποια είναι τα συστατικά στοιχεία ενός μίγματος αμοιβής στελεχών και από ποιους παράγοντες καθορίζεται το ύψος και η σύνθεση του.

Ακολουθούν 20 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής με αρνητική βαθμολογία.

Εξετάσεις Ιουνίου 20121. Περιγράψτε συνοπτικά τους τέσσερις τύπους οργανωσιακής κουλτούρας (τυπολογία) που περιγράφουν οι Miles και Snow. Τι δείχνει η

βιβλιογραφία σχετικά με τα ΣΕΔ που εφαρμόζουν οι, κατά τη γνώμη σας, δύο πλέον αντιπροσωπευτικοί της ελληνικής πραγματικότητας τύποι οργανώσεων των Miles και Snow; (20%)

2. Αξιολογήστε από ηθικής και διοικητικής σκοπιάς την κατάρτιση χαλαρών προϋπολογισμών. (20%) 3. Πως μετράται το υπολειμματικό εισόδημα (RI) και πως η οικονομική προστιθέμενη αξία (10%) ; 4. Σε ποια θέματα υπάρχει, μεταξύ των ερευνητών, συμφωνία για τα κίνητρα; 5. Ποια προβλήματα υπάρχουν με την ενδεχομενική προσέγγιση της έρευνας στα ΣΕΔ; (20%)

75

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΧΑΛΑΜΑΝΔΑΡΗΣ

Εξετάσεις Ιουνίου 2002 Ζήτημα 1

ο

α) Κατασκευάστε ένα διωνυμικό δέντρο για μια μετοχή Χ με: o Αρχική τιμή S(0) = 10 euro o Βήμα δέντρου t = 0.25 χρόνια o Πιθανότητα άνω μετάπτωσης P(up) = 0.6 o Πιθανότητα κάτω μετάπτωσης P(down) = 1 – P(up) = 0.4 o Άνω μεταβολή S(t+1) = S(t)*Su με Su = 1.1 o Κάτω μεταβολή S(t+1) = S(t)*Sd με Sd = 0.9091 = 1/11

β) Πάνω σε αυτό το δέντρο τιμολογήστε ένα δικαίωμα αγοράς (call option) διάρκειας ενός έτους με strike K = 11 euro. Υποθέστε ότι τα επιτόκια προεξόφλησης είναι όλα σταθερά και μηδενικά. Ζήτημα 2

ο

α) Ποια είναι η διαφορά προθεσμιακών και αναμενόμενων μελλοντικών επιτοκίων; Δώστε ένα παράδειγμα. Ποιο βασίζεται σε ιστορικά στοιχεία επιτοκίων και ποιο στη σημερινή καμπύλη επιτοκίων; Σε ποιο από τα δύο θα τιμολογήσουμε ένα προθεσμιακό συμβόλαιο και γιατί; (Βοηθητική σημείωση: Σκεφτείτε τι είναι το arbitrage. Επίσης χρησιμοποιήστε το γεγονός ότι ένα προθεσμιακό συμβόλαιο επιτοκίων από t1 σε t2 ισοδυναμεί με αγορασμένο ένα ομόλογο διάρκειας t1 και πουλημένο ένα ομόλογο διάρκειας t2. Και τα 2 υπάρχουν στην αγορά σήμερα…) β) Έστω r(1) = 5%, r(2) = 5.5% επιτόκια συνεχούς ανατοκισμού της σημερινής καμπύλης επιτοκίων για διάρκειες ενός και δύο χρόνων αντίστοιχα. Υπολογίστε το προθεσμιακό επιτόκιο συνεχούς ανατοκισμού διάρκειας ενός χρόνου στον ένα χρόνο από σήμερα. Υπολογίστε το αντίστοιχο ετήσιου ανατοκισμού υποθέτοντας ότι τα δύο επιτόκια είναι ετήσιου ανατοκισμού. Ζήτημα 3

ο

α) Ένα χαρτοφυλάκιο σταθερού εισοδήματος περιέχει ομόλογα, δικαιώματα αγοράς και πώλησης και άλλα σύνθετα (και μη γραμμικά) παράγωγα. Τι μέθοδο με συμφέρει να χρησιμοποιήσω προκειμένου να υπολογίσω τον κίνδυνο αγοράς με ακρίβεια: RiskMetriks ή MonteCarlo / Historical Simulation; Για ποιο λόγο; β) Έχω ένα χαρτοφυλάκιο μετοχών χωρίς καθόλου παράγωγα μέσα. Τι μέθοδο με συμφέρει να χρησιμοποιήσω για να υπολογίσω τον κίνδυνο αγοράς του χαρτοφυλακίου καταρχήν; Αν οι αποδόσεις των μετοχών δεν ακολουθούν με κανένα τρόπο την κανονική κατανομή, ποια μέθοδο πρέπει να χρησιμοποιήσω και γιατί; Ζήτημα 4

ο

α) Τι είναι η δυνητική ζημία (Value at Risk) ενός χαρτοφυλακίου συγκεκριμένου ορίζοντα Τα και σε επίπεδο εμπιστοσύνης 99%; β) Έστω ότι ένα χαρτοφυλάκιο έχει ημερήσιο VaR 50.000 ευρώ για επίπεδο εμπιστοσύνης 99%. Να υπολογίσετε το εβδομαδιαίο VaR (μία εβδομάδα = 5 εργάσιμες μέρες) σε επίπεδο εμπιστοσύνης 95%. (Να υποθέσετε ότι οι ημερήσιες αποδόσεις του χαρτοφυλακίου ακολουθούν μια κανονική κατανομή με μηδενικό μέσο. Οι σταθερές της κανονικής κατανομής είναι P(1.65*σ) = 0.95 και P(2.33*σ) = 0.99). γ) Όταν υπολογίζω τον κίνδυνο σε euro ενός ομολόγου USD κατά RiskMetriks: (Επιλέξτε μια απάντηση. Η σωστή απάντηση μετράει +10% και η λάθος -5%). a. Θεωρώ ότι η κάθε χρηματοροή είναι ένα zero-coupon USD ομόλογο με ονομαστικό ποσό τη χρηματοροή σε usd. b. Θεωρώ ότι η κάθε χρηματοροή είναι ένα floating rate USD ομόλογο με ονομαστικό ποσό τη χρηματοροή. c. Θεωρώ ότι η κάθε χρηματοροή είναι ένα ισοδύναμο zero-coupon euro ομόλογο με ονομαστικό ποσό τη χρηματοροή (μεταφρασμένη σε

euro στη σημερινή ισοτιμία).

76

Εξετάσεις Ιουνίου 2003 Να απαντήσετε στα 4 από τα 5 ζητήματα

Ζήτημα 1ο

Έστω 2ετές εταιρικό ομόλογο της IBM με εξαμηνιαίο κουπόνι κυμαινόμενου επιτοκίου Euribor 6m + 175 bps κοστίζει 98 (σε ονομαστικό ποσό 100). Να περιγράψετε τα βήματα και τις υποθέσεις που πρέπει να κάνετε προκειμένου να τιμολογηθεί 3ετές ομόλογο σταθερού επιτοκίου της ίδιας εταιρείας με ετήσιο κουπόνι 5,5%. Να γράψετε όλους τους απαραίτητους τύπους που χρειάζονται για τη λύση του προβλήματος, χωρίς να κάνετε υπολογισμούς. Πώς θα λύνατε το πρόβλημα στο excel; Σας δίνεται η zero-coupon καμπύλη επιτοκίου ετήσιου ανατοκισμού.

6m 1y 1.5y 2y 2.5y 3y

1.2% 1.5% 1.5% 2% 2% 2.5%

Ζήτημα 2

ο

Έστω ένα χαρτοφυλάκιο που περιέχει εταιρικά και κυβερνητικά ομόλογα, swaps, forwards και options επί επιτοκίων σε ευρώ και δολάριο. Ποια μέθοδο θα χρησιμοποιούσατε για τον υπολογισμό της δυνητικής ζημιάς (VaR), RiskMetriks ή ιστορική προσομοίωση και γιατί; Να περιγράψετε ένα προς ένα τα βήματα που θα ακολουθήσατε προκειμένου να υλοποιήσετε τη μέθοδο στο excel. Δε χρειάζεται να γράψετε τους τύπους. Πώς ακριβως ορίζεται και τι τελικά υποδηλώνει η Δυνητική ζημιά; Ζήτημα 3

ο

Έστω ένα χαρτοφυλάκιο που περιέχει 3 ειδών assets στις εξής ποσότητες: Asset1 = 2x + y

2 – y/2

Asset2 = -x + y – yx2

Asset3 = yx2 + 2xy – 3x

Ποσοτητα: 100m Ποσοτητα: 50m Ποσοτητα: 50m

όπου x,y είναι 2 συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου. Αν σήμερα είναι x=2, y=1 και σx=20%, σy=10% ετήσιες διακυμάνσεις των ποσοστιαίων μεταβολών των x,y και η μεταξύ τους συσχέτιση p=0.5, να βρείτε με τη μέθοδο RiskMetriks το ημερήσιο VaR σε ποσοστό εμπιστοσύνης 99%. Σας δίνεται α=2,33 και ότι ένας χρόνος έχει 250 εργάσιμες μέρες. Ζήτημα 4

ο

Έστω ότι το επιτόκιο 3 ετών του ευρώ είναι 4%. Έστω ότι συμφωνώντας το σήμερα, μπορείτε στα 3 χρόνια να αγοράσετε για κάθε ένα ευρώ 1,3 δολάρια. Εάν η σημερινή τους ισοτιμία είναι 1,2 δολάρια ανά ευρώ, ποιο είναι το 3ετές επιτόκιο του δολαρίου; Τι ακριβώς σημαίνει ότι η προθεσμιακή ισοτιμία ευρώ-δολαρίου είναι «δίκαιη»; Ζήτημα 5

ο

Α. Περιγράψετε την Αρχιτεκτονική και τις λειτουργικότητες ενός front-end συστήματος. Β. Σε τι χρησιμεύουν τα όρια συγκέντρωσης και σε τι τα όρια VaR; Δώστε παράδειγμα ορίων που θα μπορούσαν να επιβάλουν σε ένα χαρτοφυλάκιο εταιρικών ομολόγων ευρώ.

77

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

Εξετάσεις Ιουνίου 2010 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΤΣΕΚΡΕΚΟΣ

Απαντήστε στο θέμα 1 και μόνο σε ένα εκ των 2 και 3

Θέμα 1ο [α] «Οι μέθοδοι/διαδικασίες που θεωρούνται βέλτιστες για την εκτίμηση της αξίας μεμονωμένων ακινήτων δεν είναι κατ’ ανάγκη βέλτιστες για την εκτίμηση της αξίας χαρτοφυλακίων ακινήτων». Συμφωνείτε ή όχι με την παραπάνω πρόταση; Αιτιολογήστε την απάντησή σας φροντίζοντας να αναφέρετε τις εναλλακτικές μεθόδους που έχουν προταθεί στη βιβλιογραφία για την εκτίμηση μεμονωμένων ακινήτων, καθώς και πιθανά προβλήματα (εφόσον νομίζετε πως υπάρχουν) που θα αντιμετωπίσει όποιος χρησιμοποιεί τις μεθόδους εκτίμησης μεμονωμένων ακινήτων για χαρτοφυλάκια ακινήτων. (1 μον.) [β] Ασφαλιστικό ταμείο εξετάζει την επένδυση μέρους των ρευστών διαθεσίμων του στην αγορά κτιρίου γραφείων στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο αποφέρει ετήσιο καθαρό λειτουργικό εισόδημα (Net Operating Income-NOI) 75.000€, αυξανόμενο ετησίως κατά 3%. Η αγορά του ακινήτου θα καλυφθεί σε ποσοστό 10% από ίδια κεφάλαια του ασφαλιστικού ταμείου, και σε ποσοστό 90% από προνομιακό στεγαστικό δάνειο διάρκειας 30 ετών, σταθερού επιτοκίου 4%, το οποίο μπορεί να αποπληρωθεί πρόωρα ανά πάσα στιγμή με κόστος 0,5% επί του υπολειπόμενου οφειλόμενου κεφαλαίου. Το ασφαλιστικό ταμείο επιθυμεί να διατηρήσει την εκμετάλλευση του ακινήτου για την επόμενη 20ετία, ενώ για τα ίδια κεφάλαια που θα επενδυθούν, η διοίκηση του ταμείου απαιτεί απόδοση τουλάχιστον 7%. Αν υποθέσουμε πως η μεταπωλητική αξία του ακινήτου θα αυξηθεί κατά 12% στην 20ετία και πως η αγορά του επιβαρύνεται με κόστη συναλλαγής 2% επί της τιμής αγοράς, χρησιμοποιήστε την εξίσωση του Ellwood V= d / { y -M (y - f +P (1/sm)) – app (1/sm) + πM (1-P) (1/sm) +β (1+app) (1/sm)} προκειμένου να συμβουλέψετε τη διοίκηση του ταμείου για τη μέγιστη προσφορά την οποία θα πρέπει να κάνει για το εν λόγω ακίνητο. (2 μον.) [γ] Πως κατά τη γνώμη σας η οικονομική δραστηριότητα επιδρά στην αγορά κατοικίας; Μέσω ποιών αποτελεσμάτων και μακροοικονομικών μεγεθών πραγματοποιείται η επίδραση αυτή; (1μον.) Θέμα 2o [α] Ο ιδιοκτήτης μονοκατοικίας 90m

2 (3 δωμάτια και ένα μπάνιο), κατασκευασμένης προ 33 ετών σκέφτεται να την πουλήσει ως έχει ή να την

παραχωρήσει σε κατασκευαστική εταιρεία έναντι προκαταβολικού ποσοστού αντιπαροχής 40%. Ο συντελεστής δόμησης στην περιοχή στην οποία βρίσκεται το ακίνητο είναι 2,0 και το κόστος κατασκευής νέου ακινήτου στην περιοχή εκτιμάται στα 1.200€/m

2. Οι τιμές

αγοραπωλησίας και τα χαρακτηριστικά συγκρίσιμων πωλήσεων μονοκατοικιών στην περιοχή συνοψίζονται στον ακόλουθο πίνακα.

Στοιχεία σύγκρισης Συγκρίσιμο 1 Συγκρίσιμο 2 Συγκρίσιμο 3 Τιμή αγοραπωλησίας 105,000 € 115,000 € 100,000 €

Ημερομηνία πώλησης Προ 10 μηνών Προ 13 μηνών Προ 23 μηνών Μέγεθος ακινήτου 105τμ. 90τμ. 70τμ. Ποιότητα κατασκευής Κακή Κανονική Καλή

Ηλικία ακινήτου 1 έτος 10 έτη 25 έτη Αριθμός δωματίων 4 3 3 Αριθμός μπάνιων 2 1 1

Χώρος στάθμευσης Ναι Όχι Όχι

Πίνακας 1: Στοιχεία πωλήσεων συγκρίσιμων μονοκατοικιών Το υπό εκτίμηση ακίνητο δεν έχει χώρο στάθμευσης και θεωρείται μάλλον κακής κατασκευής. Συμβουλεύστε τον ιδιοκτήτη της μονοκατοικίας ως προς τη μέγιστη και βέλτιστη χρήση ανάμεσα στις δύο εναλλακτικές, χρησιμοποιώντας τις παρακάτω προσαρμογές και τις επαναλαμβανόμενες πωλήσεις του Πίνακα 2

1.000 € ανά τ.μ.

6.000 € ανά κατηγορία ποιότητας κατασκευής του ακινήτου (πολύ καλή, καλή, κανονική, κακή, πολύ κακή)

500 € ανά έτος παλαιότητας

5.000 € για κάθε επιπλέον δωμάτιο

2.000 € για κάθε επιπλέον μπάνιο

10.000 € για χώρο στάθμευσης

Ακίνητο Τιμή πώλησης τρέχοντος μηνός Προηγούμενη πώληση πριν Τιμή πώλησης τότε

Α €200.000 12 μήνες €180.760

Β €245.000 18 μήνες €230.250

Γ €157.250 24 μήνες €137.200

Δ €212.700 30 μήνες €165.585

Πίνακας 2: Στοιχεία επαναλαμβανόμενων πωλήσεων στην υπό εξέταση περιοχή (2,5μον.) [β] Περιγράψτε τους βασικότερους τρόπους έμμεσων επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία. Στην απάντησή σας φροντίστε να αναφέρετε τα χαρακτηριστικά, τις ομοιότητες/διαφορές και τα πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα των τρόπων αυτών. (1,5 μον.) [γ] Κατά τη γνώμη σας, τι επίδραση αναμένεται να έχει στα ενοίκια, στις τιμές των ακινήτων και στους ρυθμούς κατασκευαστικής δραστηριότητας η επαναφορά του φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας; Διεξοδικά αιτιολογήστε (σχηματικά ή/και περιγραφικά) την απάντησή σας. (2 μον.)

78

Θέμα 3o [α] Αρχές του 2010, η Α.Ε.Ε.Α.Π. στην οποία εργάζεστε σκέφτεται την αγορά για επενδυτικούς λόγους επταόροφου ακινήτου γραφείων, ηλικίας 16 ετών και συνολικής επιφάνειας 1.200 m

2. Χρησιμοποιήστε τη μέθοδο κεφαλαιοποίησης εισοδήματος με ένα χρονικό ορίζοντα 10

ετών προκειμένου να συμβουλέψετε τη διοίκηση της εταιρείας ως προς την αγοραία αξία του ακινήτου. Υποθέστε πως: [1] Το τυπικό μίσθωμα γραφείων στην περιοχή ανέρχεται σε 65€/m

2 και πολιτική της Α.Ε.Ε.Α.Π. είναι η αύξηση των μισθωμάτων κατά 3% ανά διετία

[2] Ιστορικά, το φυσικό ποσοστό ανεκμετάλλευτων χώρων του ακινήτου ανέρχεται σε 2% [3] Τα ασφάλιστρα του ακινήτου ανέρχονται σε 10.000 € κάθε χρόνο, αναπροσαρμοζόμενα ετησίως στα επίπεδα του πληθωρισμού [4] Τα ετήσια κοινόχρηστα και μεσιτικά έξοδα του ιδιοκτήτη υπολογίζονται σε 4.200 € [5] Το ακίνητο δεν έχει άλλες μορφές εισοδήματος [6] Ο πληθωρισμός ανέρχεται στο 4% και αναμένεται να παραμείνει στα επίπεδα αυτά τα επόμενα χρόνια [7] Αντίστοιχα ακίνητα έχουν αναμενόμενη οικονομική ζωή 50 έτη και υπολογίζεται πως προσφέρουν σήμερα αποδόσεις της τάξεως του 6%. Αυτές αναμένεται να πέσουν στο 4% μετά από μια δεκαετία. (3μον.) [β] Υποθέστε πως η εταιρεία σας στο [α] αγόρασε το 2010 το εν λόγω ακίνητο έναντι 1.000.000 , επιτυγχάνοντας χρηματοοικονομική μόχλευση 90% μέσω 30ετούς στεγαστικού δανείου σταθερών τοκοχρεωλυτικών δόσεων και κόστος δανεισμού στο 2%. Δείξτε αναλυτικά πως θα αναπροσαρμόζατε τους υπολογισμούς σας στο [α] προκειμένου να υπολογίσετε τη μετά από φόρους (after tax) απόδοση ιδίων κεφαλαίων που επιτυγχάνει η εταιρεία σας από αυτή την επένδυση, αν πουλήσει τι ακίνητο μετά από 10 χρόνια στην μεταπωλητική αξία που υπολογίσατε στο [α]. Σας δίνονται οι ακόλουθες πρόσθετες πληροφορίες: [1] Δεν υπάρχει ποινή πρόωρης αποπληρωμής του στεγαστικού δανείου [2] Καμία άλλη επένδυση δεν θα πραγματοποιηθεί από την Α.Ε.Ε.Α.Π. (1,5μον.) [γ] Χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα σας στο [β], υπολογίστε τον (μετά από φόρους) ρυθμό αποπληρωμής ιδίων κεφαλαίων και το δείκτη νεκρού σημείου, για τα τελευταία δύο έτη του χρονικού ορίζοντα του ασφαλιστικού ταμείου. (1,5 μον.)

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2010 Απαντήστε στο θέμα 1 και μόνο σε ένα εκ των 2 και 3

Θέμα 1ο [α] Ασφαλιστικό ταμείο εξετάζει την επένδυση μέρους των ρευστών διαθεσίμων του στην αγορά κτιρίου γραφείων στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο αποφέρει ετήσιο καθαρό λειτουργικό εισόδημα (Net Operating Income-NOI) 50.000, αυξανόμενο ετησίως κατά 1%. Η αγορά του ακινήτου θα καλυφθεί σε ποσοστό 20% από ίδια κεφάλαια του ασφαλιστικού ταμείου, και σε ποσοστό 80% από προνομιακό στεγαστικό δάνειο διάρκειας 20 ετών, σταθερού επιτοκίου 5%, το οποίο μπορεί να αποπληρωθεί πρόωρα ανά πάσα στιγμή με κόστος 0,5% επί του υπολειπόμενου οφειλόμενου κεφαλαίου. Το ασφαλιστικό ταμείο επιθυμεί να διατηρήσει την εκμετάλλευση του ακινήτου για την επόμενη 15ετία, ενώ για τα ίδια κεφάλαια που θα επενδυθούν, η διοίκηση του ταμείου απαιτεί απόδοση τουλάχιστον 9%. Αν υποθέσουμε πως η μεταπωλητική αξία του ακινήτου θα αυξηθεί κατά 8% στην 15ετία και πως η αγορά του επιβαρύνεται με κόστη συναλλαγής 2% επί της τιμής αγοράς, χρησιμοποιήστε την εξίσωση του Ellwood V= d / { y- M (y-f + P (1/sm)) – αpp (1/sm) + πM (1-P) (1/sm) + β(1+αpp) (1/sm)} προκειμένου να συμβουλέψετε τη διοίκηση του ταμείου για τη μέγιστη προσφορά την οποία θα πρέπει να κάνει για το εν λόγω ακίνητο. [2,00 βαθμοί] [β]Ποιοι οι βασικότεροι δείκτες που μας επιτρέπουν να ποσοτικοποιήσουμε τη σχέση προσφοράς και ζήτησης χώρου; Εξηγήστε και αναλύστε διεξοδικά κάθε ένας από αυτούς. [1,50 βαθμοί] [γ] Ποιος ο στόχος και ο τρόπος διεξαγωγής (1) μιας μελέτης γεωγραφικών διαμερισμάτων, (2) μιας μελέτης σκοπιμότητας, και (3) μιας μελέτης αγοράς χώρους; [1,00 βαθμοί] Θέμα 2

ο

[α] Ζητείται η εκτίμηση της αξίας γωνιακού ακινήτου τριών ορόφων το οποίο κατασκευάστηκε πριν από 23 έτη. Το εμβαδόν του οικοπέδου στο οποίο βρίσκεται το ακίνητο είναι 500 m

2 με συντελεστή δόμησης 2.5 και συντελεστή κάλυψης 80%. Στο ισόγειο του ακίνητου υπάρχει

κατάστημα 200 m2

με προσόψεις μήκους 25m και 23m στους δύο δρόμους αντίστοιχα. Η εμπορικότητα του σημείου στο οποίο βρίσκεται το κατάστημα είναι λίγο πάνω από το μέσο όρο της περιοχής (6 στην κλίμακα 0-10). Κάθε όροφος αποτελείται από γραφεία εμβαδού 200 τα οποία εξυπηρετούνται από κοινόχρηστο ανελκυστήρα. Η θέα των γραφείων κατατάσσεται στο 6 στην κλίμακα 1-10, όπως και η συνολική ποιότητα κατασκευής του ακινήτου. Το ακίνητο ανακαινίστηκε τελευταία φορά προ 3ετίας. Ως συγκρίσιμα ακίνητα έχουν επιλεγεί τα ακόλουθα:

1. Γωνιακό ισόγειο κατάστημα 250m2 σε οικόπεδο 300m

2 (συντελεστής δόμησης 1.0, ποσοστό κάλυψης 80%) επί της οδού

Αναλήψεως και Λ. Πεντέλης, αριθμ. 93, το οποίο επωλήθη το Μάιο του 2007 έναντι 925.000€. Το ακίνητο έχει κατασκευαστεί προ 30ετίας και δεν έχει ανακαινιστεί έκτοτε. Έχει προσόψεις μήκους 28m και 11m στους δύο δρόμους, μέτρια ποιότητα κατασκευής (5/10) και βρίσκεται σε πολύ καλό εμπορικό σημείο (8/10).

2. Ακίνητο γραφείων 2 ορόφων, συνολικού εμβαδού (240+300+300=) 840m2 σε οικόπεδο 540m

2 (συντελεστής δόμησης 1.95,

ποσοστό κάλυψης 80%) επί της Λ. Πεντέλης, αριθμ. 139, το οποίο επωλήθη τον Οκτώβρη του 2006 έναντι 1.680.000€. Το ακίνητο έχει κατασκευαστεί μόλις προ 5ετίας. Έχει πολύ καλή θέα από τους ορόφους, εξαιρετική ποιότητα κατασκευής (7 και 8/10 αντίστοιχα) αλλά δεν έχει ανελκυστήρα.

Μπορείτε να υποθέστε πως οι τιμές των ακινήτων τους τελευταίους μήνες παρουσιάζουν σταθερή μηνιαία αύξηση ύψους 0.60% και πως τα κρίσιμα στοιχεία σύγκρισης συνοψίζονται στον ακόλουθο πίνακα. [2,50 βαθμοί]

79

[β] Χρησιμοποιήστε τη μέθοδο συγκρίσιμων πωλήσεων στα στοιχεία του ακόλουθου πίνακα (πρόσφατες πωλήσεις γραφείων) για να εκτιμήσετε την αξία γραφείου καλής κατασκευαστικής ποιότητας, επιφάνειας 205 m

2 στον 3ο όροφο οικοδομής[1,00 βαθμός]

Α/Α Εμβαδόν(m2) Όροφος Ποιότητα Πώληση πριν από Τιμή € /m

2

1 200 Β καλή 6 μήνες 2.310

2 210 Γ μέτρια 8 μήνες 2.240

3 200 Α καλή 6 μήνες 2.240

4 200 Β καλή 12 μήνες 2.250

5 210 Δ καλή 8 μήνες 2.430

6 210 Δ μέτρια 8 μήνες 2.310

7 200 Γ καλή 12 μήνες 2.310

[γ] Κατά τη γνώμη σας, τι επίδραση αναμένεται να έχει στο σύστημα αγορών ακίνητης περιουσίας η αύξηση των συντελεστών του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ); Διεξοδικά αιτιολογήστε (σχηματικά ή/και περιγραφικά) την απάντησή σας. [2,00 βαθμοί] Θέμα 3ο [α] Αρχές του 2010, άγαμος φίλος σας άνευ τέκνων σκέφτεται την αγορά για επενδυτικούς λόγους μονοκατοικίας ηλικίας 5 ετών και επιφάνειας 300 m

2. Χρησιμοποιήστε την μέθοδο κεφαλαιοποίησης εισοδήματος με ένα χρονικό ορίζοντα 10 ετών προκειμένου να

συμβουλέψετε τον φίλο σας ως προς την αγοραία αξία του ακινήτου. Υποθέστε πως: [1] Η μονοκατοικία είναι μισθωμένη μέχρι 31/12/2011 έναντι 250€ /m

2. Στο τρέχον μισθωτήριο (και σε κάθε μελλοντικό) προβλέπεται η

αναπροσαρμογή του μισθώματος σε ετήσια βάση στα επίπεδα του πληθωρισμού [2] Η τρέχουσα μίσθωση του ακινήτου έχει 50% πιθανότητα να ανανεωθεί στη λήξη της [3] Οποιαδήποτε νέα μίσθωση μετά την εν ισχύ θα είναι διάρκειας 6 ετών, με πιθανότητα ανανέωσης στη λήξη της 50% [4] Τα ασφάλιστρα του ακίνητου ανέρχονται σε 6.000 € κάθε χρόνο σταθερά [5] Τα ετήσια κοινόχρηστα έξοδα του ιδιοκτήτη υπολογίζονται σε 7.500 € τα έτη στα οποία το ακίνητο είναι μισθωμένο, και 4.500 € τα έτη στα οποία το ακίνητο είναι πιθανά ανεκμετάλλευτο. Στα έτη αυτά υπολογίζεται πως απαιτούνται μεσιτικά έξοδα ύψους 700 € για την προβολή του ακινήτου και την ανεύρεση πιθανών ενοικιαστών [6] Το ακίνητο δεν έχει άλλες μορφές εισοδήματος [7] Ο πληθωρισμός ανέρχεται στο 1% και αναμένεται να παραμείνει στα επίπεδα αυτά τα επόμενα χρόνια [8] Ακίνητα αντίστοιχου ρίσκου προσφέρουν σήμερα αποδόσεις της τάξεως του 6%. Αυτές αναμένεται να πέσουν στο 2% μετά από μια δεκαετία.[3,50 βαθμοί] [β] Υποθέστε πως ο φίλος σας στο [α] αγόρασε το 2010 την εν λόγω μονοκατοικία έναντι 1.500.000 € (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), επιτυγχάνοντας χρηματοοικονομική μόχλευση 90% μέσω 30ετούς στεγαστικού δανείου σταθερών τοκοχρεωλυτικών δόσεων και κόστος δανεισμού σταθερό στο 2%. Η τρέχουσα αντικειμενική αξία ακινήτων στη ζώνη στην οποία βρίσκεται η μονοκατοικία είναι 2000€ /m

2 και ο

φίλος σας μπορεί να επιτύχει απαλλαγή μέρους του φόρου μεταβίβασης (ΦΜΑ) για αγορά πρώτης κατοικίας. Δείξτε αναλυτικά πως θα αναπροσαρμόζατε τους υπολογισμούς σας στο [α] προκειμένου να υπολογίσετε τη μετά από φόρους (after tax) απόδοση ιδίων κεφαλαίων που επιτυγχάνει ο φίλος σας από αυτή την επένδυση, αν πουλήσει τη μονοκατοικία μετά από 10 χρόνια. Σας δίνονται οι ακόλουθες πρόσθετες πληροφορίες: [1] Όλες οι φορολογικές υποχρεώσεις υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές και όχι τις αγοραίες αξίες [2] Οι αντικειμενικές αξίες αυξάνονται ετησίως στους ρυθμούς του πληθωρισμού [3] Οι τόκοι των δόσεων του στεγαστικού δανείου για την αγορά πρώτης κατοικίας εκπίπτουν της φορολογίας [4] Δεν υπάρχει ποινή πρόωρης αποπληρωμής του στεγαστικού δανείου, και [5] Στον υπολογισμό του ΦΜΑ αγνοήστε εισφορές υπέρ δήμων και κοινοτήτων. [2,00 βαθμοί]

Για εμπορικά καταστήματα

Γωνιακό κατάστημα +250 €/ m2

Πρόσοψη +70 €/ m2

Εμπορικότητα σημείου +300 €/ m2

Για γραφεία

Ανελκυστήρας +100 €/ m2

Θέα ορόφων +50 €/ m2

Για κάθε είδος ακινήτων

Ποιότητα κατασκευής +250 €/ m2

Ηλικία -10 €/ m2

Πρόσφατη ανακαίνιση +120 € /m2

(για ακίνητα > 15 ετών)

80

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ

Εξετάσεις Ιουνίου 2011 ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΒΡΕΧΟΠΟΥΛΟΣ

1) Γιατί δεν αξιοποιούνται πλήρως οι δυνατότητες ηλεκτρονικού επιχειρείν προς τα εμπρός; 2) Δώστε ένα παράδειγμα IMC. 3) Γιατί η έρευνα ηλεκτρονικού επιχειρείν χρειάζεται διεπιστημονική προσέγγιση; 4) Aναπτύξτε το Μίγμα Ηλεκτρονικού λιανεμπορίου. 5) Ποιοι είναι οι κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας του σ…εργατικού εμπορίου στο περιβάλλον του ηλεκτρονικού επιχειρείν. 6) Με ποιο τρόπο πρέπει να αξιολογείται η αποτελεσματικότητα των στρατηγικών ηλεκτρονικού επιχειρείν από μία επιχείρηση στο

πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού της. Συνοπτικά και παράδειγμα b2b1. 7) Έστω ότι η επιχείρηση αντιμετωπίζει πρόβλημα που αφορά τον τρόπο με τον οποίο υλοποιεί τις προμήθειές της και σας ζητάει να

τη βοηθήσετε αξιοποιώντας το ηλεκτρονικό επιχειρείν. 8) Περιγράψτε ένα παράδειγμα εφαρμογής ολοκληρωμένων επικοινωνιών μάρκετινγκ στο περιβάλλον του λιανεμπορίου δίνοντας

έμφαση στον χρήστη των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών.

Εξετάσεις Ιουνίου 2012ΘΕΜΑ 1

ο (3 μονάδες)

Αναπτύξτε σε δύο (2) περίπου σελίδες την άποψη σας σχετικά με τη διεπιστημονικά φύση του γνωστικού αντικειμένου του Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (Η.Ε) απαντώντας τόσο θεωρητικά (π.χ. ιστορική αναδρομή, εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα / επιστήμες, επιμέρους πεδία έρευνας στο Η.Ε) όσο και πρακτικά αιτιολογώντας τις απαντήσεις σας. Όσον αφορά στο πρακτικό μέρος της απάντησής σας περιγράψτε αναλυτικά δύο (2) παραδείγματα επιχειρηματικής πρακτικής μέσω των οποίων να προκύπτει η αξία της διεπιστημονικής προσέγγισης του Η.Ε σε πρακτικό επίπεδο. ΘΕΜΑ 2

ο (3,5 μονάδες)

Έστω ότι μια επιχείρηση σας ζητάει τη γνώμη σας σχετικά με το πώς θα μπορούσε να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που προσφέρει το Ηλεκτρονικό Επιχειρείν (Η.Ε). Έστω ότι η επιχείρηση αυτή δραστηριοποιείται στη σχέση επιχείρησης-προς-επιχείρηση (Β2Β). Για να απαντήσετε στο θέμα αυτό θα πρέπει πρώτα να περιγράψετε τα χαρακτηριστικα της περίπτωσης της «υποθετικής» αυτής επιχείρησης (π.χ. μέσα επιχείρησης, είδος προϊόντων /υπηρεσιών, συνθήκες αγοράς/κλάδου, δυνατά και αδύνατα σημεία επιχείρησης, προβλήματα/ευκαιρίες, πόροι, υφιστάμενες συνεργασίες, τάσεις, κ.ο.κ.) έτσι ώστε στη συνέχεια προτείνετε δύο (2) συγκεκριμένες εφαρμογές/λύσεις Η.Ε. Β2Β αιτιολογώντας την καταλληλότητά τους για την περίπτωση της συγκεκριμένης, πάντα, επιχείρησης (που θα έχετε προηγουμένως περιγράψει), αναφέροντας συνοπτικά τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις επιτυχίας για κάθε μία εφαρμογή Η.Ε., ξεχωριστά. Με άλλα λόγια θα πρέπει πρώτα να διατυπώσετε τις σχετικές υποθέσεις εργασίες (δηλ. «έστω ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση……») και στη συνέχεια να περιγράψετε αναλυτικά τις δύο (2) προτεινόμενες εφαρμογές Η.Ε. οι οποίες πιστεύετε ότι θα βοηθήσουν την επιχείρηση αυτή να αντιμετωπίσει κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα, να αξιοποιήσει κάθε ευκαιρία, κ.ο.κ. περιγράφοντας και τις σχετικές προϋποθέσεις επιτυχίας της εκάστοτε εφαρμογής. ΘΕΜΑ 3

ο (3,5 μονάδες)

Το επιστημονικό και το επιχειρηματικό ενδιαφέρον σχετικά με τη χρήση εφαρμογών Ηλεκτρονικού Εμπορίου (Η.Ε.) επιχείρηση-προς-καταναλωτή (B2C) στο «φυσικό» κανάλι (π.χ. κατάστημα, εμπορικός δρόμος) αυξάνεται συνεχώς. Περιγράψτε αναλυτικά τρία (3) παραδείγματα (πραγματικά ή υποθετικά) εφαρμογών Η.Ε. B2C στο «φυσικό», πάντα, κανάλι στο πλαίσιο των οποίων θα πρέπει να δείξετε πως οι εφαρμογές αυτές καθιστούν εφικτή και τη δυνατότητα εξατομίκευσης στη διαδραστική επικοινωνία και αλληλεπίδραση στη σχέση B2C. Στην περιγραφή των παραδειγμάτων σας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σενάρια χρήσης της εκάστοτε εφαρμογής (δηλ. να παρουσιάσετε «πως» λειτουργεί η εκάστοτε εφαρμογή, τι υπηρεσίες προσφέρει, κ.ο.κ.) αναδεικνύοντας τα αμοιβαία οφέλη των εμπλεκόμενων μερών (δηλ. επιχείρηση-καταναλωτής). Τέλος αναφέρετε τις απαραίτητες προϋποθέσεις και τους κρίσιμους παράγοντες που σχετίζονται με τη νομισματική λειτουργία και υιοθέτηση των εφαρμογών αυτών.

81

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Εξετάσεις Ιουνίου 2012

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΒΡΕΧΟΠΟΥΛΟΣ

ΘΕΜΑ 1ο

(15%) Ο Α εργάζεται στην επιχείρηση ΧΨΖ με μηνιαίο μισθό 3.000 ευρώ. Θεωρώντας ότι οι ασφαλιστικές εργοδοτικές εισφορές υπολογίζονται με συντελεστές 16 % και 28 % αντίστοιχα και ο αντίστοιχος φόρος κλίμακας είναι 7.420 ευρώ. Να υπολογίσετε : Α. Τη μηνιαία παρακράτηση φόρου εισοδήματος Β. Τις μηνιαίες εργοδοτικές εισφορές Γ. Το συνολικό έξοδο για μισθούς με τους οποίους επιβαρύνεται η επιχείρηση Δ.Τ ις σχετικές ημερολογιακές εγγραφές , υποθέτοντας ότι οι μισθοί πληρώνονται στο τέλος του μήνα. ΘΕΜΑ 2

Ο (35%)

Ανώνυμη εμπορική εταιρία που κλείνει ισολογισμό 31 Δεκεμβρίου 2008 έχει στην κυριότητα της κατάστημα που έχει αγοράσει το έτος 2005 αντί 500.000 ευρώ , από τα οποία 300.000 αποτελούν την αξία κτήσης του οικόπεδου και 200.000 ευρώ την αξία κτήσης του κτιρίου , που εμφανίζονται και στον ισολογισμό της. Η αξία του ανωτέρου οικοπέδου κτιρίου , κατά το χρόνο της αναπροσαρμογής (31/12/2008) , ανέρχεται βάσει του αντικειμενικού συστήματος , σε 480.000 ευρώ και 280.000 ευρώ , αντίστοιχα. Οι αποσβέσεις επί του κτιρίου που έγιναν μέχρι 31/12/2007 ανέρχονται σε 30.000 ευρώ . Επίσης στον ισολογισμό της 31/12/2007 το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού << Κέρδη ή Ζημίες>> ανέρχεται σε 45.000 , το όποιο η εταιρία επιθυμεί να συμψηφίσει με την προκύπτουσα υπεραξία. Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα να υπολογίσετε : Α. Το ποσό της υπεραξίας που θα φορολογηθεί Β. Ο οφειλόμενος φόρος Γ. Οι απαιτούμενες ημερολογιακές έγγραφες και στο τέλος της χρήσης ΘΕΜΑ 3

Ο (50%)

Για την ΑΕ του ζητήματος 2 κάντε τις εξής παραδοχές: 1.Φορος υπεραξίας αναπροσαρμογής ακίνητων 5.000 ευρώ 2. Οι ζημίες που έχουν προκύψει το 2008 ( μετά τον συμψηφισμό των ζημιών της χρήσης 2007 υπεραξία αναπροσαρμογής κτιρίων ) είναι 10.000 ευρώ. Επίσης , λάβετε υπόψη σας τα ακόλουθα :

Καθαρά κέρδη χρήσεως 2009 650.000 ευρώ

Διαφορές φορολογικού ελέγχου προηγούμενων χρήσεων

55.000 ευρώ

Δαπάνες Ε.Ι.Χ κατά το μέρος που δεν εκπίπτουν στη Φορολογία Εισοδήματος

12.000 ευρώ

Πρόστιμα και προσαυξήσεις 11.000 ευρώ

Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα 22.000 ευρώ

Τα έσοδα της εταιρίας αναλύονται ως εξής :

Έσοδα από εμπορική δραστηριότητα 1.300.000 ευρώ Έσοδα από συμμέτοχες 20.000 ευρώ Έσοδα από ακίνητα 60.000 ευρώ Έσοδα από τόκους ομολογιακών δανείων του δημόσιου

10.000 ευρώ

Κέρδη από πώληση μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων 30.000 ευρώ

Σύνολο 1.420.000 ευρώ Παρακρατημένος φόρος από καταθέσεις 4.000 ευρώ Προκαταβολή φόρου έναντι κερδών προηγούμενης χρήσης

40.000 ευρώ

Το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρίας σε συνεδρίασή του προτείνει προς τη Γενική Συνέλευση της Εταιρίας : 1.Το σχηματισμό του κατά νόμο τακτικού αποθετικού 2. Τη διανομή του προβλεπόμενου από το νόμο υποχρεωτικού πρώτου μερίσματος 3. Τη χορήγηση αμοιβών στα μελή του Δ.Σ. ποσού ύψους 100.000 ευρώ 4. Το υπόλοιπο ποσό της διάθεσης κερδών να αχθεί σε λογαριασμό κερδών εις νέο. Ζητείται : Να καταρτίσετε τον πινάκα διάθεσης αποτελεσμάτων και να συμπληρώσετε κατάλληλη φορολογική δήλωση. Σημείωση : Τα <<Έσοδα από τόκους ομολογιακών δανείων του Δημοσίου>> και τα <<Κέρδη από πώληση μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων>> αποτελούν αφορολόγητα έσοδα .

82

ΔΙΚΑΙΟ Ε.Ε.

ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Α. ΠΛΙΑΚΟΣ

Εξετάσεις Ιουνίου 2011 1. Τα κύρια όργανα της Ένωσης πριν και μετά τη Συνθήκη της Λισσαβόνας: Προσδιορίστε τις κύριες αλλαγές και τη σημασία τους για την αποτελεσματική λειτουργία της Ένωσης. 2. Συνήθης και ειδική νομοθετική διαδικασία: διαφορές, ομοιότητες και σημασία για τη δημοκρατική και αποτελεσματική λειτουργία της Ένωσης. 3. Εστω ότι στην ελληνική αγορά πρόκειται να κυκλοφορήσει για πρώτη φορά αλκοολούχο ποτό αγγλικής προέλευσης με την ονομασία μηλίτης (cider), το οποίο θεωρείται άμεσα ανταγωνιστικό αν και όχι απολύτως ομοειδές της μπύρας. Ερωτάστε τα ακόλουθα: 3.1. Μπορεί κατά την εισαγωγή του προϊόντος να επιβληθούν τελωνειακοί δασμοί για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας από την από την άμετρη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών; 3.2. Μπορεί κατά την κυκλοφορία του προϊόντος στην εθνική αγορά να επιβληθεί φόρος τρεις φορές μεγαλύτερος από τον ισχύοντα για τα αντίστοιχα και άμεσα ανταγωνιστικά προϊόντα μπύρας (ελληνικά και ευρωπαϊκής προέλευσης); 3.3. Μπορεί η ελληνική νομοθεσία να επιβάλει την ευκρινή αναγραφή στην συσκευασία του συγκεκριμένου ποτού των ακριβών συστατικών του και της ακριβής αλκοολικής του περιεκτικότητας για χάρη της προστασίας των καταναλωτών, ιδιαίτερα των ανηλίκων; Μπορεί η υποχρέωση αναγραφής των παραπάνω πληροφοριών να είναι αποκλειστικά στην ελληνική γλώσσα; 3.4. Μπορεί η ελληνική νομοθεσία να επιβάλει για πρακτικούς λόγους την κυκλοφορία του συγκεκριμένου ποτού μόνο σε μεταλλικά κουτάκια και όχι σε γυάλινα μπουκάλια; Απαντήστε αιτιολογημένα με αναφορά στους κανόνες για την εσωτερική αγορά και την τελωνειακή ένωση

Εξετάσεις Σεπτεμβρίου 2011 1. Το περιεχόμενο της Ευρωπαϊκής Ιθαγένειας.

2. Η κατάργηση των δασμών και των ισοδύναμων επιβαρύνσεων.

3. ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΘΕΜΑ:

Έστω ότι υφίσταται ελληνικός οργανισμός παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, στον οποίο το κράτος κατέχει τριάντα τοις εκατό των μετοχών του ενώ το υπόλοιπο ποσοστό ανήκει σε ιδιώτες. Το κράτος ορίζει τον πρόεδρο και δύο ακόμα μέλη του πενταμελούς διοικητικού συμβουλίου του οργανισμού ενώ μπορεί επίσης να ασκεί δικαιώματα βέτο για μια σειρά κρίσιμων αποφάσεων, όπως τον ορισμό διευθύνοντος συμβούλου και τις όποιες μεταβολές στους όρους εργασιακής απασχόλησης στον οργανισμό. Κατά την εποχή που το κράτος κατείχε ακόμα το πλειοψηφικό μετοχικό πακέτο του παραπάνω οργανισμού, οι εκάστοτε κυβερνήσεις του παρείχαν συνεχείς εγγυήσεις δανείων ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ για την κάλυψη των λειτουργικών του αναγκών. Επίσης, ανέχονταν επί μακρόν την μη καταβολή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης του προσωπικού του. Με βάση τα παραπάνω, απαντήστε αιτιολογημένα στα ακόλουθα: 1. Αν ο οργανισμός αυτός επιθυμεί τον επόμενο μήνα να αναθέσει σε κάποια εταιρεία το έργο προμήθειας υπερσύχρονων

τηλεπικοινωνιακών συστημάτων κόστους πολλών εκατομμυρίων ευρώ, δεσμεύεται να τηρήσει τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

για τις δημόσιες συμβάσεις;

2. Ποια είναι από οικονομικής απόψεως τα κριτήρια ανάθεσης του έργου που μπορεί να θέσει; Προκύπτει από το ιστορικό της υπόθεσης περίπτωση καταβολής παράνομων κρατικών ενισχύσεων στον οργανισμό; Σε περίπτωση καταφατικήςαπάντησης, ποιες οι υποχρεώσεις του κράτους για την αποκατάσταση της νομιμότητας;

83


Από τα παρακάτω τρία θέματα, αναπτύξτε τα δύο. 1. Ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

2. Μεγάλη γερμανική επιχείρηση που εξειδικεύεται στον τομέα της γενετικής ζητεί να κατοχυρώσει με τη έκδοση διπλώματος

ευρεσιτεχνίας μια νέα επαναστατική μέθοδο χρήσης ανθρωπίνων εμβρύων. Περιμένοντας την έκδοση, αποφασίζει να εξάγει

μεταλλαγμένα ανθρώπινα έμβρυα στην Ελλάδα, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για την θεραπεία ανθρώπων που πάσχουν από

βαριές ασθένειες. Οι Ελληνικές τελωνειακές αρχές, βλέποντας το υψηλό τίμημα πώλησης αυτών των εμβρύων, αποφασίζουν να

επιβάλλουν υψηλότατη χρηματική επιβάρυνση, στην εισαγωγή τους, ύψους 1.000.000 ευρώ. Μάλιστα αποφασίζουν να κατάσχουν τα

μισά έμβρυα, για να τα στείλουν στον αρμόδιο ελληνικό φορέα ερευνών, προς διευκόλυνση της σχετικής του ιατρικής έρευνας. Η

γερμανική επιχείρηση διαμαρτύρεται έντονα, ισχυριζόμενη, ότι η γερμανική νομοθεσία, επιτρέπει τη χρήση τέτοιων εμβρύων για τη

σωτηρία αρρώστων, οπότε κάθε εμπόδιο αντιβαίνει στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων.

Ερωτάται:; 1) Μπορούν οι Ελληνικές τελωνειακές αρχές να επιβάλλουν χρηματική επιβάρυνση για να δυσχεράνουν την εισαγωγή

τέτοιων εμβρύων; 2) Μπορούν οι Ελληνικές τελωνειακές αρχές να κατάσχουν τα μισά έμβρυα για ιατρικούς λόγους; 3) Έχει σημασία εάν

η γερμανική νομοθεσία επιτρέπει τη χρήση εμβρύων για τη σωτηρία αρρώστων; 4) Ποιες είναι οι αρμοδιότητες της Ελλάδας, όσον

αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία τέτοιων εμβρύων; 5) Τι προβλέπουν σχετικά οι κανόνες της Ένωσης;

3. Μεγάλη γαλλική τραπεζική επιχείρηση με θυγατρικές και υποκαταστήματα σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφασίζει να

συγκαλέσει συμβούλιο όλων των υπευθύνων προκειμένου να αναζητήσουν ευκαιρίες αύξησης των κερδών τους, στο πλαίσιο της κρίσης.

Με βάση τη συμπεριφορά και άλλων ανταγωνιστικών ομίλων, και μάλιστα επικαλούμενοι σχετική ανακοίνωση-ευχή της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής, οι εν λόγω υπεύθυνοι αποφασίζουν τα ακόλουθα: 1) Να αυξάνουν κατά τρίμηνο τις τιμές παροχής ορισμένων υπηρεσιών

(δάνεια, συμβουλές επενδύσεων, συμμετοχή σε επενδυτικά σχήματα κλπ), 2) να μειώνουν ανάλογα με τις ανάγκες της αγοράς τους

τόκους στα στεγαστικά δάνεια για ενίσχυση των οικονομικών δραστηριοτήτων, 3) να κατανείμουν τη δράση τους αυτή ανάλογα με το

οικονομικό επίπεδο κάθε χώρας, και 4) να ζητήσουν τη συμφωνία των εργαζομένων με τη σύναψη νέων συλλογικών συμβάσεων

εργασίας, στις οποίες θα παρέχονται γενναίες αυξήσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρώντας ότι πρόκειται για νοσηρότατη σύμπραξη

αποφασίζει να επιβάλλει υψηλότατο πρόστιμο 10.000.000 ευρώ. Οι υπεύθυνοι ισχυρίζονται ότι το πρόστιμο άδικα τους επιβλήθηκε.

Ερωτάται: Μπορεί να θεωρηθεί ότι η επίδικη συμφωνία συνιστά σύμπραξη; Ειδικότερα, σχολιάστε: 1) έχει σημασία η παρότρυνση της

Επιτροπής για υιοθέτηση της επίδικης συμπεριφοράς; 2) έχει σημασία η σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας; 3) μπορεί να

θεωρηθεί ότι υφίσταται εναρμονισμένη πρακτική, και 4) υφίσταται η έννοια της συμφωνίας για σύμπραξη, στην περίπτωση συμφωνίας

μεταξύ των μελών ενός ομίλου.

Παλιά Θέματα Λογιστικής Εαρινού 2012-2013

Documents

Transcript of Παλιά Θέματα Λογιστικής Εαρινού 2012-2013