Στόχος τα παλιά κτίρια

ΣΤΟΧΟΣ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΚΤΙΡΙΑ ΠΩΣ ΘΑ ΣΩΣΩ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΣΤΟΧΟΣ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΚΤΙΡΙΑ» Σελίδα 1 Του Ing. Wilhelm Mohorn

1ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Υγροί Τοίχοι – Ένα πρόβλημα των παλιών κτιρίων

Περιέργως υπάρχει ακόμη μεγάλη σύγχυση σ’ αυτόν τον τομέα, όχι μόνο στους ιδιοκτήτες παλαιών κτιρίων, αλλά και σε πολλούς επαγγελματίες του κατασκευαστικού τομέα. Γιατί; Τις περισσότερες φορές, οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες δεν έχουν γνώση πάνω σε αυτό το ομολογουμένως σύνθετο θέμα και βασίζονται στους επαγγελματίες ειδικούς. Πολλοί από τους τελευταίους δεν είναι εξειδικευμένοι σ’ αυτό το θέμα και κατά συνέπεια δεν είναι κατάλληλοι να κάνουν «διάγνωση στην τοιχοποιία».

Ουσιαστικά, η «αφύγρανση τοίχων» δεν υπάρχει ακόμη ως επαγγελματικό αντικείμενο. Γι’ αυτό μιλάμε για έναν ειδικό κλάδο, για τον οποίο αποκτά κανείς γνώση μόνο συμμετέχοντας σε εξειδικευμένα σεμινάρια, ή με μια εσωτερική εκπαίδευση. Χωρίς την απαραίτητη συλλογή εργαλείων δεν είναι δυνατό να γίνει μια σωστή διάγνωση!

Στα 26 χρόνια της εμπειρίας μου είχα πολλές επαφές με διάφορους επαγγελματίες του κλάδου, αρχιτέκτονες, μηχανικούς, κατασκευαστές. Πολλές φορές άκουσα λανθασμένες εκτιμήσεις εξαιτίας έλλειψης ή ανεπάρκειας γνώσης. Μερικοί χρησιμοποιούσαν μόνο ένα όργανο για την μέτρηση της υγρασίας, για το οποίο επιπλέον αγνοούσαν τον σωστό τρόπο χρήσης, π.χ. δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν, με βάση τις πραγματοποιηθείσες μετρήσεις, την ανοδική υγρασία από την υγρασία συμπύκνωσης.

Ένα παράδειγμα: Στην παρακάτω εικόνα βλέπουμε τον τοίχο ενός δωματίου και παρατηρούμε στην κάτω γωνία την εμφάνιση μούχλας.

Εκδήλωση μούχλας στην κάτω γωνία του δωματίου

Στον υπόλοιπο χώρο, το δωμάτιο φαίνεται στεγνό. Δεν υπάρχει άλλη εμφανής ζημιά. Ο τοίχος είναι υγρός;

Εάν παρατηρήσουμε εξωτερικά την γωνία του τοίχου, θα δούμε ότι δεν έχει καμία εμφανή ζημιά. Η υδρορροή φαίνεται να είναι εντάξει, επομένως δεν υπάρχει καμία άλλη ένδειξη για εισροή νερού που να μας κάνει να υποπτευτούμε κάτι άλλο. Με βάση τα συμπτώματα που περιγράφηκαν, μιλάμε με βεβαιότητα για επιφανειακή υγρασία και όχι για υγρασία από το εσωτερικό του τοίχου.

Από πού προέρχεται αυτή η υγρασία; Μετά από μια σειρά ερωτήσεων στον ιδιοκτήτη του σπιτιού, προέκυψε ότι αυτό το πρόβλημα παρουσιάζεται περισσότερο τους χειμερινούς μήνες. Το δωμάτιο είναι κρεβατοκάμαρα δύο μικρών παιδιών. Το πρωί μετά από τον ύπνο, τα παράθυρα παρέμεναν κλειστά. Η πόρτα του δωματίου είναι κλειστή κατά την διάρκεια της νύχτας για οκτώ ώρες.


2

Πως δημιουργείται η μούχλα ή καλύτερα η επιφανειακή υγρασία; Είναι απλή η απάντηση σ’ αυτή την ερώτηση: Σε περίπου οκτώ ώρες ύπνου, δύο άτομα παράγουν περίπου 0,6 λίτρα υδρατμών, που ελευθερώνονται στο δωμάτιο με την αναπνοή. Να ένα απλό test που μπορούν να κάνουν όλοι: Αρκεί να ζυγιστούν με μια ζυγαριά πριν και μετά τον ύπνο, για να δουν την διαφορά στο σωματικό τους βάρος. Η διαφορά είναι η ποσότητα υδρατμών.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας επομένως, η σχετική υγρασία του χώρου αυξάνεται σημαντικά. Η υγρασία του αέρα στο δωμάτιο αυξάνεται, καθώς ο αέρας δε μπορεί να βγει προς τα έξω από τα ερμητικά κλειστά παράθυρα, ούτε από την επίσης κλειστή πόρτα. Έτσι, ένα μέρος της υγρασίας απορροφάται από τις κρύες επιφάνειες του δωματίου, που συνήθως είναι οι εξωτερικοί τοίχοι και τα παράθυρα.

Στην περίπτωση των εξωτερικών γωνιών των τοίχων, ο «κρύος αέρας» έρχεται σε επαφή με δύο επιφάνειες ταυτόχρονα και επηρεάζει τη γωνία του τοίχου.

Είναι δυνατόν να γίνουν μετρήσεις εύκολα; Εύκολα μπορεί να μετρηθεί η θερμοκρασία του τοίχου με ένα θερμόμετρο στη βάση και σε ύψος δυο μέτρων. Ξεκινώντας από μια θερμοκρασία 8-120 C και με σχετική υγρασία 70% έως 90%, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για συμπύκνωση υδρατμών πάνω στον τοίχο. Ένας ειδικός μπορεί με ένα ηλεκτρονικό όργανο να μετρήσει την θερμοκρασία του τοίχου

1. Παράθυρο ενεργειακό. Όταν είναι κλειστό δεν επιτρέπει την ανταλλαγή αέρα.

2. Οργανική βαφή = παράγοντας χημικής διαταραχής 3. Αύξηση της υγρασίας του δωματίου κατά 0,3lt υγρασίας/άτομο/κάθε

βράδυ. 4. Αύξηση της ροής του υγρού αέρα προς τις κρύες επιφάνειες του τοίχου. 5. Υγρασία συμπύκνωσης αρχικά στην επιφάνεια και μετά προς το εσωτε-

ρικό. 6. Δημιουργία μούχλας, η οποία δημιουργείται με ευκολία σε οργανικές

βαφές (πλαστικά χρώματα)



μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Μετά μπορεί να μετρήσει τις «κλιματικές συνθήκες» του δωματίου (θερμοκρασία και σχετική υγρασία) και με την βοήθεια πινάκων να βρει το σημείο δρόσου. Τα σωματίδια του νερού που αρχικά ήταν σε αέρια μορφή, αρχίζουν να υγροποιούνται. Εάν η θερμοκρασία του τοίχου είναι ίση ή μικρότερη από αυτή του σημείου δρόσου η διάγνωση θα είναι «υγρασία συμπύκνωσης». Η υγρασία του αέρα διαχέεται προς τα κρύα σημεία του δωματίου (στις κρύες γωνίες που είναι δύσκολα να κυκλοφορήσει ζεστός αέρας) και ήδη δημιουργείται αυτή η επιφανειακή υγρασία.

Η υγρασία συμπύκνωσης αποτελεί ιδανική κατάσταση για την έναρξη σχηματισμού μούχλας. Στην περίπτωση που προστίθεται μια βαφή υδατοδιαλυτή (π.χ. πλαστικό χρώμα) ή χάρτινη ταπετσαρία τοποθετημένη στον τοίχο με συνθετικά υλικά (με βάση το πετρέλαιο = οργανικές ουσίες) έχουμε τις ιδανικές συνθήκες για δημιουργία μούχλας. Γενικά, μετά από μια εβδομάδα θα φανούν οι πρώτοι λεκέδες από την μούχλα.

Λανθασμένες επεμβάσεις

Στις περιπτώσεις αυτές το να προχωρήσει κανείς σε επεμβάσεις όπως κοπή του τοίχου για οριζόντια μόνωση ή έγχυση ρητινών είναι μια λανθασμένη επέμβαση και οφείλεται στην άγνοια των λεγόμενων «ειδικών». Δυστυχώς πίσω τέτοιες συμβουλές ορισμένες φορές κρύβονται σκοπιμότητες.

Ποια θα ήταν η επέμβαση σ’ αυτήν την περίπτωση; Πρώτα απ’ όλα ο τοίχος μπορεί να βαφτεί με BioRid, ένα προϊόν του οποίου η αποτελεσματικότητα είναι δοκιμασμένη εδώ και χρόνια. Πρόκειται για μια επέμβαση που θα χαρακτηρίζονταν «οικολογική». Ο αερισμός του χώρου θεωρείται αναγκαίος κατά την διάρκεια της νύχτας:

Αφήνοντας την πόρτα του δωματίου ανοιχτή

Αφήνοντας το παράθυρο ελαφρώς ανοιχτό στην ανάκλιση

Ανοίγοντας στο παράθυρο μια τρύπα που επιτρέπει την κυκλοφορία του αέρα.

Αφαιρώντας το ελαστικό παρέμβυσμα του παραθύρου περίπου κατά το ⅓. Πρόκειται για ένα συνεχή φυσικό τρόπο αερισμού.

Οι πλαστικές βαφές δεν είναι κατάλληλες για υπνοδωμάτια, γι’ αυτό θα πρέπει να αντικατασταθούν το γρηγορότερο, με ανόργανες βαφές. Ο ασβέστης είναι το καταλληλότερο υλικό, επιπλέον έχει δράση αντιμηκυτιακή και απολυμαντική. Η χάρτινη ταπετσαρία επίσης θεωρείται ακατάλληλη για υπνοδωμάτια.

Ποια θα ήταν η επέμβαση σ΄ αυτή την περίπτωση?

1. Πρώτα απ’ όλα βάψτε τον τοίχο με BioRid ένα προϊόν, του οποίου η αποτελεσματικό-τητα είναι δοκιμασμένη εδώ και χρόνια. Πρόκειται για μια επέμβαση οικολογική , που εφαρ-μόζεται σε τρείς φάσεις 2. Κατά την διάρκεια της νύχτας είναι αναγκαίο να αερίζεται ο χώρος Α. αφήνοντας την πόρτα του δωματίου ανοιχτή Β. Το παράθυρο ελαφρώς ανοιχτό Γ. Ανοίγοντας στο παράθυρο μια τρύπα που επιτρέπει την κυκλοφορία του αέρα. Δ. Αφαίρεση του παρεμβύσματος του παραθύρου περίπου το 1/3 (που συνήθως είναι από λάστιχο). Αυτός είναι ένας συνεχόμενος φυσικός τρόπος ανταλλαγής αέρα με το εξωτερικό. 3. Οι πλαστικές βαφές δεν είναι κατάλληλες για υπνοδωμάτια και γι’ αυτό θα πρέπει να αντικατασταθούν το ταχύτερο δυνατόν, με ορυκτές βαφές. Ο Ασβέστης είναι ο καταλληλότερος, εκτός των άλλων έχει δράση αντιμηκυτιακή και απολυμαντική. Η χάρτινη ταπετσαρία δεν είναι κατάλληλη για υπνοδωμάτια και θα πρέπει να αφαιρεθούν.


4



Συμπεράσματα από μια έρευνα που έγινε το 1992 Στο Θέμα

ΥΓΡΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΛΙΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Αποδέκτες της έρευνας Ιδιοκτήτες παλιών κτιρίων της επαρχίας στην νότια και ανατολική Αυστρία. Μέση Ηλικία 55 χρονών ( 60% άνδρες και 40% γυναίκες) Μέση ηλικία των κτιρίων 45 χρονών Κατάσταση των κτιρίων: Όλα τα κτίρια παρουσίαζαν ζημίες προερχόμενες από την υγρασία, παράδειγμα λεκέδες υγρασίας στις όψεις, στα εξωτερικά σοβατεπί και κάποιες φορές ένα ξεφλούδισμα του σοβά. Όλα τα κτίρια παρουσίαζαν ζημιές εξαιτίας της ανιούσας υγρασίας. Ο γράφων χάρις των εμπειριών του και της επαγγελματικής ενασχόλησης με την οικοδομή και με γνώση της τεχνικής των μετρήσεων, ήταν σε βαθμό να αναγνωρίζει τις αιτίες της υγρασίας των τοίχων, και με το εκπαιδευμένο μάτι, περιόριζε τις επιλογές των κτιρίων σε εκείνα που εμφανώς προσβλήθηκαν από την ανιούσα υγρασία. Η κύρια ερώτηση ήταν: Κατά την γνώμη σας γιατί στα παλιά κτίρια παρουσιάζεται υγρασία? Η σωστή απάντηση θα ήταν : Η έλλειψη μόνωσης των τοίχων, ή οι ρωγμές που έχει υποστεί η μόνωση λόγω γήρανσης, καθότι η υγρασία προερχόμενη από το έδαφος απορροφάται από τον τοίχο όπως το σφουγγάρι. Γι’ αυτό τον λόγο, οι τοίχοι γίνονται υγροί (= τριχοειδές φαινόμενο) Απαντήσεις

Σε ποσοστό των ερωτηθέντων %

Επειδή η υπάρχουσα μόνωση είναι ελαττωματική ή φθαρμένη 27%

Εξαιτίας της έλλειψης της μόνωσης των τοίχων η υγρασία μπορεί να αυξηθεί 25%

Πιθανές αιτίες υγρασίας σε παλιά κτίρια

Διότι τα οικοδομικά υλικά είναι ελαττωματικά ή έχουν ρωγμές 12%

Γιατί το σπίτι δεν έχει ένα υπόγειο 9%

Γιατί το έδαφος είναι υγρό 7%

Η αιτία της υγρασίας είναι οι πέτρες, τα υπόγεια νερά και η κακή κατασκευή του κτιρίου

Κάθε μια από 4%

Ο σοβάς είναι ελαττωματικός, κακή θερμική μόνωση, ανεπαρκής θέρμανση, ανεπαρκής εναλλαγή του αέρα, συνθήκες μετεωρολογικές, πηγάδια, παρουσία μπαζωμάτων, άγνωστες αιτίες

Συνολικά 8%


6

Βασικές πληροφορίες για την ανοδική υγρασία των τοίχων

Μια έρευνα που έκανα κάποια χρόνια πριν στην Αυστρία και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Rinovation (Ανακαίνιση), έφερε στο φως αξιοσημείωτα γεγονότα: Το 50% περίπου των ιδιοκτητών παλαιών κτιρίων προσβεβλημένα από ανοδική υγρασία, ανέφεραν διαφορετικές αιτίες από την ανοδική υγρασία ως αιτία υγρασίας για τα κτίρια τους. Οι αιτίες που ανέφεραν συνήθως ήταν το επίπεδο του εδάφους, ότι δηλαδή βρισκόταν κοντά σε αυτό της θάλασσας και διάφοροι άλλοι παράγοντες σχετικοί με την ποιότητα του σοβά.

Όμως, το πραγματικό αίτιο που προκαλεί το φαινόμενο δεν είναι άλλο από την ανοδική υγρασία. Πρόκειται για το φαινόμενο εκείνο κατά το οποίο - εφόσον η οριζόντια μόνωση είναι ανύπαρκτη, ελλιπής ή ελαττωματική - τα πορώδη οικοδομικά υλικά απορροφούν τα μόρια του νερού καθώς αυτά ανέρχονται από το έδαφος και με την πάροδο του χρόνου καθιστούν τους τοίχους υγρούς.

Από την παραπάνω έρευνα αποδείχθηκε ότι και το πισσόχαρτο που χρησιμοποιήθηκε για την μόνωση, 30 έως 50 χρόνια μετά την κατασκευή μπορεί να γίνει πορώδες. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην επάλειψη με υγρή πίσσα αντί για πισσόχαρτο. Η υγρασία από το έδαφος ανεβαίνει στους τοίχους μέσα από τριχοειδείς σωλήνες και εξατμίζεται στη λεγόμενη ζώνη εξάτμισης. Ένας πορώδης τοίχος με ανεπαρκή οριζόντια μόνωση μπορεί να απορροφήσει υγρασία από το έδαφος

Σε μια στεγνή επιφάνεια το πορώδες τριχοειδές σύστημα επιτρέπει στην επιφάνεια να αναπνέει όσο χρειάζεται, δηλαδή ο τοίχος απορροφά μικρές ποσότητες υγρασίας, την οποία μετά αποβάλλει. Εάν η επιφάνεια του τοίχου είναι υγρή στο εσωτερικό της, δεν είναι δυνατόν να απορροφήσει την περίσσεια υγρασίας από τον αέρα του δωματίου. Ένας στεγνός τοίχος αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική παράμετρο για ένα υγιές και άνετο περιβάλλον και δρα ως ρυθμιστής της θερμοκρασίας και της υγρασίας του χώρου.

Ένας στεγνός τοίχος με ανοιχτούς πόρους είναι ρυθμιστής της υγρασίας του αέρα του δωματίου.

Ο αέρας στους τριχοειδείς σωλήνες των τοίχων είναι το καλύτερο μονωτικό υλικό, μεταξύ άλλων δημιουργεί το «φαινόμενο του θερμός». Αντίθετα, ένας υγρός τοίχος του οποίου οι τριχοειδείς σωλήνες είναι γεμάτοι με νερό δε μπορεί να μονώσει ένα χώρο σωστά.

Όσο πιο υγρός είναι ο τοίχος, τόσο πιο κακές είναι οι θερμομονωτικές του ιδιότητες. Γιατί; Διότι το νερό είναι καλός αγωγός της θερμότητας. Το χειμώνα οι απώλειες θερμότητας είναι μεγαλύτερες στους υγρούς τοίχους.

Όταν υπάρχει ένας υγρός τοίχος, υπάρχει πάντα η αίσθηση ενός «ρεύματος αέρα». Αυτό συμβαίνει εξαιτίας των κρύων τοίχων που απορροφούν θερμότητα από το χώρο. Παράλληλα, ο κρύος αέρας από την εξωτερική πλευρά μπορεί να κρυώσει ταχύτερα το χώρο λόγω της κακής συμπεριφοράς του υγρού τοίχου. Ισχύει λοιπόν ο κανόνας: «Ένας στεγνός τοίχος έχει πολύ καλύτερη θερμική συμπεριφορά από έναν υγρό τοίχο».

Όποιος θέλει να «επισκευάσει» έναν υγρό τοίχο πρέπει πρώτα να κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους αυτός υγραίνεται. Κατά τη γνώμη των φυσικών, το νερό ανεβαίνει μέσω του τριχοειδούς συστήματος και της πορώδους φύσης των υλικών κατασκευής. Είναι ένα φαινόμενο που παρουσιάζεται κάθε φορά που ένα υγρό έρχεται σε επαφή με ένα στερεό και αποτελεί μια εκδήλωση της πολυμορφικότητας των μοριακών δυνάμεων των υλικών. Το γεγονός ότι η υγρασία ανέρχεται στους τοίχους είναι ένα φαινόμενο που εξαρτάται από τις ελκτικές δυνάμεις μεταξύ των μορίων του νερού και των μορίων των υλικών κατασκευής του τοίχου (π.χ. των πλίνθων).

Όταν οι δυνάμεις συνοχής (είναι η έλξη μεταξύ των μορίων του ιδίου τύπου, στην περίπτωσή μας μεταξύ των μεμονωμένων μορίων του νερού) είναι μικρότερες από τις δυνάμεις της προσκόλλησης (είναι η μοριακή έλξη μεταξύ δύο διαφορετικού υλικού επιφανειών που



έρχονται σε επαφή), τότε το νερό ανέρχεται. Αυτό είναι το λεγόμενο «τριχοειδές φαινόμενο» και απεικονίζεται σε μεγέθυνση στην παρακάτω εικόνα.

Το φαινόμενο προσομοιάζεται με το εξής απλό πείραμα: Εάν τοποθετήσουμε ένα λεπτό σωλήνα από γυαλί με πολύ μικρή εσωτερική διάμετρο (τριχοειδής σωλήνας) σε μια δεξαμενή


8

νερού, παρατηρούμε ότι το νερό ανεβαίνει στο εσωτερικό του σωλήνα πιο ψηλά από την στάθμη της δεξαμενής.

Το σύνολο των υλικών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των τοίχων είναι πορώδους χαρακτήρα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την άνοδο του νερού προς τα πάνω και την εμφάνιση του τριχοειδούς φαινομένου. Οι δυνάμεις έλξης είναι τόσο δυνατές που υπερνικούν τις βαρυτικές.

Το νερό ανεβαίνει στα πορώδη υλικά μέσα από τους τριχοειδείς σωλήνες υπερνικώντας τις δυνάμεις της βαρύτητας

Με την υγρασία όλα τα άλατα που βρίσκονται στο έδαφος και είναι διαλυμένα στο νερό, ανέρχονται κλείνοντας τους πόρους του επισκευαστικού σοβά αφύγρανσης. Τα άλατα λοιπόν φράζουν τους τριχοειδείς σωλήνες, γι’ αυτό δεν έχουμε μια αφύγρανση σε υγρή μορφή αλλά σε μορφή υδρατμού.

Αυτός είναι ο λόγος που οι σοβάδες φαίνονται πιο στεγνοί στην επιφάνεια (διαφορετικά π.χ. από τους σοβάδες με ασβέστη). Τα άλατα εναποτίθενται στο ανώτερο μέρος του σοβά (ζώνη κρυσταλλοποίησης των αλάτων), η διατομή των πόρων του επισκευαστικού σοβά μειώνεται περισσότερο και κατά συνέπεια η ανοδική τριχοειδή υγρασία ανεβαίνει πιο ψηλά. Ο πορώδης επισκευαστικός σοβάς (αφύγρανσης) μετατρέπεται σε σοβά χωρίς πόρους.

Ο πορώδης επισκευαστικός σοβάς στις επιφάνειες γεμάτες με άλατα με τον καιρό μετατρέπεται σε σοβά χωρίς πόρους.

Η ανοδική υγρασία που ανεβαίνει όλο και πιο πολύ εξαιτίας του επισκευαστικού σοβά

Οι επισκευαστικοί σοβάδες (σοβάδες αφύγρανσης) δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σα λύση για την αντιμετώπιση της υγρασίας. Είναι αδιάφορο ποια ιστορία σας έχουν διηγηθεί οι πωλητές σοβάδων ή οι «ειδικοί». Μην εμπιστεύεσθε! Ακολουθήστε τη δική σας κρίση!

Μερικά χρόνια πριν, ο μύθος της αντιμετώπισης της ανερχόμενης υγρασίας με σοβάδες αφύγρανσης αποτέλεσε και θέμα δικαστικής έρευνας, στα πλαίσια της οποίας έγιναν και πραγματογνωμοσύνες.

Πως ένας σοβάς μπορεί να αντικαταστήσει μια οριζόντια μόνωση από την υγρασία στους τοίχους; Σε τι χρειάζονται αυτών των ειδών οι μονώσεις; Για ποιόν λόγο άλλωστε υπάρχουν κανονισμοί που περιγράφουν αυτές τις μονώσεις για την αντιμετώπιση της υγρασίας.



Ούτε ο επισκευαστικός, ούτε ο σοβάς αφύγρανσης ούτε κανένα είδος σοβά λοιπόν, δε μπορεί να αντικαταστήσει την οριζόντια μόνωση για την αντιμετώπιση της ανιούσας υγρασίας.

Συμπτώματα της ανιούσας υγρασίας

Η ανοδική υγρασία στους τοίχους και οι ζημιές που παρουσιάζονται, προκαλούν μεγάλες οικονομικές απώλειες που δύσκολα υπολογίζονται. Για την Αυστρία, που είναι ένα μικρό κράτος, οι δαπάνες που προκύπτουν ετησίως φθάνουν το ένα δις ευρώ. Αυτό το ποσό αυξάνεται από τις λανθασμένες λύσεις που δίνονται για την αντιμετώπιση της υγρασίας.

Με την εμπειρία μου δημιούργησα μια λίστα με συμπτώματα υγρασίας για να βοηθήσει στην αναγνώριση της μορφής υγρασίας από είδος των βλαβών που εμφανίζονται στον τοίχο. Ακολουθώντας κάποιος τα κριτήρια που περιγράφονται, μπορεί να καταλάβει αν η υγρασία στο σπίτι του είναι ανοδική τριχοειδής υγρασία.

Ορατά συμπτώματα

Η υγρασία στους τοίχους είναι ορατή έως την ζώνη εξάτμισης

Η υγρασία πάνω σε μια επιφάνεια τοίχου εμφανίζεται με αρκετά ομοιόμορφο τρόπο και απλώνεται από το δάπεδο έως ένα ύψος. Μια μικρή ποσότητα ανοδικής υγρασίας εξατμίζεται σε όλη την επιφάνεια του τοίχου, ενώ το υπόλοιπο εξατμίζεται στη λεγόμενη ζώνη εξάτμισης (στο ανώτερο όριο - ζώνη της αποτυπωθείσας υγρασίας).

Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται αποκλειστικά στους συνηθισμένους σοβάδες από ασβέστη και τσιμέντο, οι οποίοι δεν περιέχουν υδρόφοβα (αδιάβροχα) υλικά. Εδώ, η υγρασία του εδάφους μπορεί να ανέβει στο πορώδη σοβά δια μέσου των τριχοειδών σωλήνων που βρίσκονται στο δομή του υλικού. Εάν λείπει ο σοβάς, η υγρασία είναι ορατή έως το όριο διάχυσής της. Μιλάμε δηλαδή για ένα επίπεδο της υγρασίας εσωτερικά στον τοίχο.

Το επίπεδο της υγρασίας στον τοίχο είναι αναγνωρίσιμο στο ανώτερο όριο του υγρού τοίχου. Αυτό το όριο ονομάζεται όριο διάχυσης της υγρασίας, στην οποία βρίσκεται και η ζώνη εξάτμισης. Σ’ αυτήν την περιοχή εξατμίζεται η μεγαλύτερη ποσότητα της εσωτερικής υγρασίας του τοίχου

Το όριο εξάτμισης βρίσκεται τουλάχιστον 40cm πάνω από το δάπεδο και δεν είναι ορατό μόνο από την εξωτερική πλευρά του τοίχου

Σε κάποια υλικά κατασκευής η υγρασία δεν ανεβαίνει πολύ ψηλά, π.χ. για τοίχο από φυσική πέτρα, γρανίτη ή στην περίπτωση σοβά με πολύ τσιμέντο και χοντρή κοκκομετρία άμμου (περίπου 3mm) ή στην περίπτωση που ο σοβάς είναι λίγο «υδατοαπωθητικός».


10

Ορατή ζώνη εξάτμισης στην επιφάνεια του τοίχου

Οι ζημιές στο βάψιμο είναι περισσότερο εμφανείς στο ύψος της ζώνης εξάτμισης

Το μεγαλύτερο μέρος της ανοδικής υγρασίας εξατμίζεται στη ζώνη εξάτμισης, που συνήθως είναι πλάτους κάποιων εκατοστών. Στην ζώνη αυτή, εξαιτίας της εξάτμισης, δημιουργείται αφενός μια πίεση των υδρατμών και αφετέρου μια πίεση των κρυσταλλικών αλάτων (στην περίπτωση κρυσταλλοποίησης των αλάτων στην επιφάνεια του σοβά). Για τον λόγο αυτό, η βαφή στον τοίχο είναι η υφίσταται πολύ γρήγορα βλάβες και αποτελεί το πρώτο ξεκάθαρο σημάδι παρουσίας ανοδικής υγρασίας. Η ζώνη εξάτμισης διακρίνεται από μια γραμμή με εμφανές ξεφλούδισμα της βαφής.

Οι μεγαλύτερες ζημιές στην βαφή εντοπίζονται στη ζώνη εξάτμισης



Σε μια βαφή με πλαστικό χρώμα δημιουργούνται φουσκάλες, κυρίως στην ζώνη εξάτμισης

Πολλές φορές οι ελαιοχρωματιστές χρησιμοποιούν πλαστικά χρώματα, ανθεκτικά στο νερό για να δημιουργήσουν αντίσταση στην υγρασία. Αυτό δεν είναι λύση, καθώς και πάλι η υγρασία εμφανίζεται με την μορφή φυσαλίδων μετά από λίγο. Στο εσωτερικό των φυσαλίδων κρύβονται άλατα, που καθώς κρυσταλλοποιούνται οδηγούν σε αποκόλληση της βαφής.

Εάν ο τοίχος είναι υγρός, σχηματίζονται φουσκάλες

Αλλαγή του χρώματος βαφής στον τοίχο (άλατα)

Ένα συχνό σημάδι υγρασίας είναι η αλλαγή του χρώματος. Τα μόρια του νερού συνήθως δημιουργούν σκούρα χρώματα ή προκαλούν χημικές αντιδράσεις σε συνδυασμό με τα άλατα που μεταφέρονται προς τα πάνω. Η όξινη βροχή, που περιέχει θείο, μπορεί να δημιουργήσει και άλλες χημικές αντιδράσεις αντιδρώντας με τα άλατα που έχει μεταφέρει η υγρασία στον τοίχο, βλάπτοντας την βαφή.


12

Είναι εμφανής μια αλλαγή του χρώματος της βαφής του τοίχου

Η βαφή πάνω στη ζώνη εξάτμισης αποκολλάται πιο εύκολα από τον τοίχο απ' ότι στις κατώτερες ζώνες

Όποιος γνωρίζει τις χημικές αντιδράσεις που γίνονται στην ζώνη εξάτμισης, καταλαβαίνει αμέσως ότι σε αυτή την ζώνη οι ζημιές γίνονται κυρίως στην βαφή. Τα άλατα σε μορφή διαλύματος με νερό, φθάνουν σε αυτή την ζώνη και εναποτίθενται κυρίως στην επιφάνεια του σοβά. Η βαφή εξαιτίας της πίεσης που ασκούν τα άλατα και άλλοι χημικοί μηχανισμοί πίεσης, ξεκολλάει από την επιφάνεια του σοβά. Για το λόγο αυτό, η αφαίρεση της βαφής γίνεται γρήγορα και εύκολα με μια σπάτουλα.

Εξαιτίας της υγρασίας που εξατμίζεται και των αλάτων που περιέχει, η βαφή στις ανώτερες ζώνες του τοίχου ξεφλουδίζεται ευκολότερα απ' ότι

στις χαμηλότερες ζώνες

Ο σοβάς στη ζώνη εξάτμισης παρουσιάζει μεγαλύτερες ζημίες απ' ότι στις κατώτερες ζώνες

Μετά την καταστροφή της βαφής, το τελευταίο χέρι του σοβά αρχίζει να ξεφλουδίζεται εξαιτίας χημικών αντιδράσεων (ο σοβάς χάνει την συνοχή του και αρχίζει να τρίβεται). Οι ζημιές αυτές είναι εμφανέστερες στην ζώνη εξάτμισης.



Αποκόλληση του σοβά στη ζώνη εξάτμισης

Ο σοβάς, κυρίως στη ζώνη εξάτμισης, σκάει, ξεφλουδίζεται και τρίβεται μερικώς ή ολικώς

Εδώ βρισκόμαστε στο τελευταίο στάδιο της καταστροφής του σοβά. Πιέσεις από χημικούς μηχανισμούς και το «ξέπλυμα» των συγκολλητικών ιδιοτήτων του στο πέρασμα του χρόνου καθιστούν τον σοβά ακατάλληλο. Η βλάβη δεν είναι πλέον επανορθώσιμη.

Αν δεν επέμβουμε σε λίγο καιρό ο σοβάς ξεφλουδίζεται, πρώτα στη ζώνη εξάτμισης

Ο σοβάς σε παλιές κατασκευές πέφτει πρώτα στην ζώνη εξάτμισης και μετά στις κατώτερες περιοχές (ζώνη παγετού σε περίπτωση αυξημένης υγρασίας)

Μεγάλες ζημιές από την παρουσία ανοδικής υγρασίας και από παγετό


14

Το κατασκευαστικό υλικό που βρίσκεται κάτω από τον σοβά, παρουσιάζει συχνά μεγαλύτερες ζημιές στη ζώνη εξάτμισης απ' ότι στις κατώτερες ζώνες. Το υλικό φαίνεται μαλακό και μπορούμε να παρατηρήσουμε στρώματα από άλατα.

Τα στρώματα των αλάτων βρίσκονται σε θέσεις όπου ο σοβάς δεν μπορεί να τα απορροφήσει

Συμπτώματα που γίνονται αντιληπτά

Ο σοβάς ξεκόλλησε από τον τοίχο στην περιοχή της ζώνης εξάτμισης και σχηματίζει σημειακά φουσκάλες. Το τεστ της κρούσης με τη λαβή του κατσαβιδιού στην ζώνη εξάτμισης και σε μια κατώτερη ζώνη δίνει έναν διαφορετικό ήχο.

Το τεστ με τον ήχο βοηθάει να καταλάβουμε πιο εύκολα την ζώνη εξάτμισης

Στη ζώνη εξάτμισης ο σοβάς είναι πιο εύθραυστος απ' ότι στις κατώτερες περιοχές. Μετά από καιρό οι ουσίες συγκόλλησης του σοβά εξασθενούν. Κάνοντας ένα τεστ με ένα αιχμηρό εργαλείο θα παρατηρήσετε διαφορετικό βάθος διείσδυσης και διαφορετική δυσκολία.



Τεστ με ένα κατσαβίδι. Στην ζώνη εξάτμισης ο τοίχος θρυμματίζεται

Όταν σε χώρους παρόλο που θερμαίνονται κι αερίζονται, αισθάνεσαι την μυρωδιά της μούχλας όλο τον χρόνο.

Συμπτώματα μετρήσιμα

Χρησιμοποιώντας μια συσκευή μέτρησης με μικροκύματα υψηλής συχνότητας, θα παρατηρήσουμε αυξημένες τιμές. Εάν δηλαδή περάσουμε με το αισθητήριο της συσκευής Gann από τα ψηλά προς τα χαμηλά σε μια ζώνη σοβά ελαφρώς κατεστραμμένη, θα παρατηρήσουμε αισθητή αύξηση της τιμής μέτρησης στην ζώνη εξάτμισης. Αυτή η μέθοδος μεταξύ άλλων μας επιτρέπει να σχηματίσουμε την εικόνα της κατάστασης του τοίχου.

Πως θα χρησιμοποιήσουμε τη λίστα ελέγχου Κάντε ένα αντίγραφο αυτής της λίστας. Πλησιάστε τον τοίχο που παρουσιάζονται οι βλάβες. Γράψτε στην λίστα την θέση της ανάλυσης, π.χ. «όψη εξωτερική ανατολική» ή «διαχωριστικός τοίχος της κρεβατοκάμαρας» ή «περιοχή της γωνίας του καθιστικού» κλπ. με τρόπο ώστε να μπορείτε να εντοπίσετε αμέσως που έχετε συναντήσει τα συμπτώματα. Διαβάστε όλα τα συμπτώματα και σταυρώστε στην αντίστοιχη σειρά της ανάλυσης.

Εάν δεν έχετε καταλάβει τι εννοεί κάποιο συγκεκριμένο σύμπτωμα, ανατρέξτε στις επεξηγήσεις των συμπτωμάτων στις προηγούμενες παραγράφους. Μπορείτε να εξετάσετε τους τοίχους διαφόρων κτιρίων για να αποκτήσετε προσωπική εμπειρία.

Στην περίπτωση που το κτίριο έχει ανακαινισθεί πρόσφατα, τα συμπτώματα δεν είναι εμφανή. Εάν έχετε φωτογραφίες της κατάστασης του τοίχου πριν την ανακαίνιση, ένα έμπειρο μάτι εύκολα θα εντοπίσει τα συμπτώματα της ανοδικής υγρασίας.

Εάν δεν είναι διαθέσιμες φωτογραφίες, μια μη επεμβατική ανάλυση της κατάστασης του τοίχου μπορεί να γίνει με μια ειδική συσκευή για τον εντοπισμό της υγρασίας σε στεγνό σοβά


16

(υπό την προϋπόθεση ότι ο σοβάς δεν είναι πολύ πυκνός, π.χ. τσιμεντοκονία). Οι τεχνικοί της Aquapol διαθέτουν τέτοια συσκευή και μπορούν να κάνουν δωρεάν μια τέτοια μέτρηση στο κτίριο σας.

Εάν οι πληροφορίες δεν είναι αρκετές και διαβλέπουμε αδυναμία εντοπισμού της υγρασίας, μπορεί να παρθεί οικοδομικό υλικό με τη μορφή σκόνης από τρύπες που κάνουμε στον τοίχο με ένα δράπανο 10mm και να ελεγχθεί με μια άλλη συσκευή μέσα σε λίγα λεπτά. Οι τεχνικοί της Aquapol έχουν μια ειδική συσκευή ακριβείας και μπορούν να κάνουν αυτή την μέτρηση με αμοιβή.

Στο μέλλον σκοπεύουμε να αναπτύξουμε ένα σύστημα μέτρησης της στάθμης της ανοδικής τριχοειδούς υγρασίας εξολοκλήρου φυσικό, με σκοπό να εντοπίζεται η υγρασία σε όλο τον τοίχο χωρίς βιολογικές παρενέργειες.



Λίστα ελέγχου συμπτωμάτων Ανοδικής Υγρασίας

Διεύθυνση κτιρίου: ……………………………………………………………………………………………….

Χώρος αυτοψίας (Δωμάτιο, όψη προς τον δρόμο, ανατολική όψη, όψης προς την αυλή κλπ.)

Οπτικά συμπτώματα

Τύπ

ος

επιθ

εώρη

σης

1. Η υγρασία από τις εργασίες στον τοίχο είναι ορατή έως την ζώνη εξάτμισης

2. Ζώνη εξάτμισης βρίσκεται 40cm πάνω από το δάπεδο και δεν είναι ορατή μόνο στην εξωτερική όψη

3. Οι σημαντικότερες ζημιές στην βαφή είναι στο ύψος της ζώνης εξάτμισης.

4. Η πλαστική βαφή σχηματίζει φουσκάλες, πάνω απ' όλα στη ζώνη εξάτμισης

5. Παρατηρούνται αλλαγές στο χρώμα της βαφής (άλατα)

6. Η βαφή αφαιρείται πιο εύκολα από τον τοίχο στη ζώνη εξάτμισης απ' ότι στις κατώτερες από αυτήν περιοχές

7. Ο σοβάς είναι πιο κατεστραμμένος στη ζώνη εξάτμισης απ' ότι στις κατώτερες από αυτήν περιοχές

8. Ο σοβάς σε μερικά σημεία γκρεμίζεται και δημιουργεί φουσκάλες, κυρίως στη ζώνη εξάτμισης.

9. Ο σοβάς πέφτει από τις επιφάνειες των παλιών τοίχων πρώτα στη ζώνη εξάτμισης ή στη βάση των τοίχων (=ζώνη παγετού)

10. Το κατασκευαστικό υλικό που βρίσκεται κάτω από τον σοβά, παρουσιάζει συχνά μεγαλύτερες ζημιές στην ζώνη εξάτμισης απ' ότι στις κατώτερες ζώνες. Το υλικό φαίνεται μαλακό, υπάρχουν άλατα και μπορούμε να παρατηρήσουμε φλούδες από άλατα

Συμπτώματα αντιληπτά

1. Ο σοβάς ξεκόλλησε από τον τοίχο στην περιοχή της ζώνης εξάτμισης και σχηματίζει σε σημεία φουσκάλες. Το τεστ της κρούσης με τη λαβή του κατσαβιδιού στην ζώνη εξάτμισης και σε μια κατώτερη ζώνη δίνει έναν διαφορετικό ήχο

2. Στην ζώνη εξάτμισης ο σοβάς είναι πιο εύθραυστος απ' ότι στις πιο κάτω περιοχές, μετά από καιρό οι ουσίες συγκόλλησης του σοβά εξασθενούν. Κάνοντας ένα τεστ με ένα αιχμηρό εργαλείο θα παρατηρήσετε διαφορετικό βάθος διείσδυσης και διαφορετική δυσκολία.

Εάν συναντήσετε ένα ή περισσότερα συμπτώματα στο κτίριο που εξετάζετε, η διάγνωση θα είναι «Ανοδική τριχοειδής υγρασία στους τοίχους».

Εάν έχετε ανάγκη από κάποια συμβουλή, γράψτε σε εμένα τον ίδιο (η διεύθυνσή μου βρίσκεται στο τέλος του βιβλίου) ή σε κάποια από τις διευθύνσεις που θα βρείτε στο βιβλίο.


18

Εάν εντοπίσετε ένα ή περισσότερα συμπτώματα, πρέπει να ενεργήσετε πριν κάνετε οποιαδήποτε ενέργεια για την επιδιόρθωση του σοβά ή της βαφής.

Μια επιφανειακή επιδιόρθωση του σοβά ή της βαφής θα δώσει μόνο βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα εφόσον πρώτα δεν έχει εξαλειφθεί η αιτία της βλάβης. Και πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι η αφύγρανση απαιτεί ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Αυτό το θέμα θα αναλυθεί στο κεφάλαιο «Αφύγρανση των κτιρίων».

Υγρασία των τοίχων και συνέπειες στην υγεία

Εκτός από το ότι είναι αντιαισθητικός, ένας υγρός τοίχος μειώνει την αίσθηση της άνεσης σε έναν χώρο και επιπλέον αυξάνει τον κίνδυνο πολλών ασθενειών εξαιτίας της υγρασίας και της επιβάρυνσης του αέρα στο κλίμα του χώρου.

Στη Βιέννη, όπου έχω κάνει πολλούς ελέγχους σε σπίτια, συνάντησα πολλά από αυτά να είναι κλειστά από τις υγειονομικές υπηρεσίες λόγω υγειονομικών προβλημάτων. Και δεν επρόκειτο για αποθήκες, αλλά για ημιυπόγεια ή ισόγεια διαμερίσματα. Σε μια περίπτωση, ένα παιδί περίπου 9 ετών είχε μια δερματική πάθηση που οφείλονταν στην υγρασία του χώρου διαμονής του. Θα έπρεπε να ξύνεται συνέχεια και κατά συνέπεια δεν μπορούσε να πάει ούτε στο σχολείο. Πολλοί άνθρωποι που ζουν σε κατοικίες με αυξημένη υγρασία παρουσιάζουν αναπνευστικά προβλήματα. Σε όλες τις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ ακόμη και στα κράτη της κεντρικής Ευρώπης, τα οποία έχω επισκεφθεί πολλές φορές, συνάντησα τα ίδια προβλήματα.

Μια πρόσφατη μελέτη στην Αυστραλία αναφέρει η υγρασία ότι δεν είναι πρόβλημα μόνο της Ευρώπης.

Μια από τις πολλές επιβεβαιώσεις πάνω στην ανοδική τριχοειδή υγρασία και τη σχέση της με διάφορες ασθένειες, ήρθε πρόσφατα εκεί. Το άρθρο είναι αναρτημένο στο ιντερνέτ από την Australia Broadcast (ABC) με τίτλο «Βρέθηκε η σχέση μεταξύ άσθματος και ανοδικής υγρασίας»:

Άρθρο της The World Today - ABC Online

Τίτλος: Βρέθηκε η σχέση μεταξύ άσθματος και ανοδικής υγρασίας

Οι ειδικοί στο άσθμα φοβούνται για τις επιπτώσεις της ανοδικής υγρασίας στα αυστραλιανά σπίτια και τους κινδύνους που πηγάζουν πάνω απ όλα γι’ αυτούς που υποφέρουν από άσθμα. Το αυστραλιανό ινστιτούτο των αρχιτεκτόνων διεξήγαγε μια έρευνα σε εθνικό επίπεδο και κατέληξε ότι οι κατοικίες του νότου προσβάλλονται σε μεγαλύτερο βαθμό από την ανοδική υγρασία. Στην Αυστραλία υπάρχει αυξημένη τάση εκδήλωση ασθματικών παθήσεων, ενώ περισσότερα από δυόμιση εκατομμύρια άτομα επηρεάζονται παγκοσμίως. Ο Αυστραλιανός Σύνδεσμος για το άσθμα έχει σημάνει συναγερμό για την επιθετικότητα του άσθματος. Για πολλούς ανθρώπους το άσθμα μπορεί να δημιουργηθεί από το ακάρι της σκόνης, μύκητες, βρύα και γύρη. Συνεπώς αν ζούμε σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχει μούχλα, βακτήρια και προδιάθεση στην δημιουργία αυτών, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα επιδείνωσης της κατάστασης.

(έχει ακόμη κάποιες αναφορές στην σχέση άσθματος υγρασίας σελ. 36).

Άλλες βλάβες που προκαλούν οι υγροί τοίχοι

Είναι πολύ σημαντικό το οικονομικό κόστος που επωμίζεται ο ιδιοκτήτης του σπιτιού.

Μεγαλύτερο κόστος θέρμανσης εξαιτίας της κακής μόνωσης των υγρών τοίχων.

Αυξημένο κόστος για τον αφυγραντήρα, έτσι ώστε να καταστεί το κτίριο κατοικήσιμο.

Το σπίτι νοικιάζεται εύκολα ή οι ενοικιαστές ζητούν την μείωση του μισθώματος.

Συχνά ο ιδιοκτήτης είναι αναγκασμένος να βάφει τακτικά το κτίριο για να έχει ένα καλύτερο τουλάχιστον αισθητικό αποτέλεσμα. Μετά από λίγα χρόνια ο σοβάς και πάλι πρέπει να επιδιορθωθεί.



Η επίπλωση επίσης κινδυνεύει (τα έπιπλα μπορεί να «φουσκώσουν» εξαιτίας της αυξημένης υγρασίας.

Βιβλιοθήκη που έπαθε ζημιά από την υγρασία

Σ' όλα αυτά τα χρόνια έχω δει πολλά: Ενδυμασίες και έργα τέχνης αξίας, ακόμη και μια μινιατούρα τρένου του οποίου οι ράγες σκούριασαν. Όλα θύματα της συνεχούς έκθεσης τους στην υγρασία. Οι υγροί τοίχοι προκαλούν ένα πολύ υγρό κλίμα με τα παρεπόμενα μειονεκτήματα.

Ακόμη και η πολιτιστική κληρονομιά απειλείται από την επιμονή της υγρασίας. Μια φορά είδα το σχηματισμό μιας ανεπανόρθωτης ρωγμής στα τούβλα της θολωτής οροφής μιας αποθήκης στα σημεία όπου στηρίζεται το οριζόντιο μεταλλικό δοκάρι. Αυτό είχε σκουριάσει και παρουσίασε ρωγμή λόγω του βάρους της οροφής. Η πολιτιστική κληρονομιά μπορεί να καταστραφεί ακόμη και από διάβρωση των τοίχων.

Η καταστροφή του τοίχου σε ένα κτίριο

Συμπερασματικά: Η υγρασία των τοίχων, οι βλάβες που προκαλούνται στα κτίρια και στην υγεία αυτών που τα κατοικούν, το κόστος που προκαλείται στο περιβάλλον, προερχόμενο από την αυξημένη κατανάλωση του χώρου, επιβαρύνουν τον ιδιοκτήτη με μεγάλα ποσά.


20

Δώδεκα αιτίες και τύποι υγρασίας Υπάρχουν πολλές αιτίες που συντελούν για την παρουσία υγρασίας σε ένα κτίριο. Για την εξάλειψη αυτών των αιτιών απαιτείται εξειδικευμένη παρέμβαση. Εκτός από τα συμπτώματα της ανοδικής υγρασίας των τοίχων, υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί που δημιουργούν υγρασίες.

Μόνο ένας εξειδικευμένος στην έρευνα και στις σχετικές μετρήσεις τεχνικός μπορεί να κάνει σωστή διάγνωση. Οι ειδικοί για να μη κάνουν λάθη ακολουθούν τη λίστα ελέγχου. Οι σύμβουλοι της Aquapol και ακόμα περισσότερο οι τεχνικοί της είναι εκπαιδευμένοι να λειτουργούν με τη λίστα ελέγχου και στην εκτίμηση τους λαμβάνουν υπόψη και όλες τις άλλες περιπτώσεις της υγρασίας των τοίχων. Και προτείνουν λύσεις. Εννοείται ότι δεν πρόκειται π.χ. για ένα σπασμένο σωλήνα χωρίς την επισκευή του οποίου καμία άλλη παρέμβαση δεν θα είχε νόημα. Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζονται συνοπτικά οι αιτίες της υγρασίας.

Υγρασία συμπύκνωσης

(Συμπτώματα νερού συμπύκνωσης, υγρασία συμπύκνωσης, υγρασία πιτσιλίσματος, υγρασία εφίδρωσης).

Η υγρασία συμπύκνωσης και η ανοδική υγρασία είναι τα πιο συχνά φαινόμενα και παρουσιάζονται όχι μόνο στα παλιά κτίρια, αλλά ακόμη και στα καινούργια, όσα από αυτά είναι καλά μονωμένα. Στη συνέχεια θα αναφέρουμε μερικούς κανόνες της Φυσικής προκειμένου να γίνει κατανοητός ο μηχανισμός της συμπύκνωσης.



Ο ζεστός αέρας απορροφά περισσότερη υγρασία από τον κρύο αέρα

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ακόμη και μέσα στο κατακαλόκαιρο, η σχετική υγρασία σε ένα υπόγειο είναι μεγαλύτερη από ότι στον εξωτερικό χώρο.

Η απόλυτη υγρασία μετρούμενη σε gr/m3 θα ήταν σχεδόν ίδια, αλλά όχι αυτή που μετριέται από τα δικά μας υγρόμετρα. Ο ζεστός αέρας μπορεί να απορροφήσει μεγαλύτερη ποσότητα υδρατμών από τον κρύο αέρα. Κατά συνέπεια, εάν ο ζεστός αέρας συναντήσει μια κρύα επιφάνεια π.χ. έναν εξωτερικό τοίχο με κακή μόνωση, η υγρασία που βρίσκεται στον αέρα, παγώνει απότομα και υγροποιείται μερικώς. Έτσι δημιουργείται το νερό συμπύκνωσης.

Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται το καλοκαίρι και πάνω στους σωλήνες του υδροστασίου των οικοδομών, επειδή το νερό που κυκλοφορεί στους σωλήνες είναι κρύο κατά συνέπεια στην εξωτερική επιφάνεια των σωλήνων η υγρασία του αέρα υγροποιείται (το νερό της ύδρευσης συνήθως έχει μια θερμοκρασία 8-10 0C ενώ ο αέρας στο υπόγειο είναι συνήθως 16-20 0C και οι συνθήκες αυτές ευνοούν την υγροποίηση).

Ο ζεστός αέρας αρχίζει να υγροποιείται στις κρύες επιφάνειες

Από ποια θερμοκρασία και μετά ορίζεται ως κρύα επιφάνεια ένας τοίχος; Από ποια θερμοκρασία και μετά ο αέρας υγροποιείται; Υπάρχει μια ονομασία γι’ αυτήν την θερμοκρασία; Βεβαίως! Είναι το Σημείο Δρόσου. Υπολογίζεται εύκολα αρκεί να υπάρχει ο πίνακας (διάγραμμα) που συσχετίζει τη θερμοκρασία και τη σχετική υγρασία του αέρα του χώρου. Τη θερμοκρασία του αέρα την μετράμε με ένα θερμόμετρο και την υγρασία με ένα υγρόμετρο. Όργανα ευρέως διαδεδομένα στην αγορά (τα πιο πρακτικά είναι τα ηλεκτρονικά).

Παράδειγμα; Θερμοκρασία 20 0C και σχετική υγρασία του αέρα 75%. Από τον παρακάτω πίνακα βρίσκουμε το σημείο δρόσου. Το σημείο που διασταυρώνεται η σειρά των 20 0C με την στήλη των 75% σχετικής υγρασίας. είναι το σημείο δρόσου. Το σημείο δρόσου είναι μια θερμοκρασία.

ΜΕ ΔΕΔΟΜΕΝΕΣ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΑΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ ΝΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΙ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΔΡΟΣΟΥ.

Υπολογίζοντας το σημείο δρόσου, γνωρίζουμε την ακριβή θερμοκρασία στην οποία αρχίζει το φαινόμενο της υγροποίησης υδρατμών στο συγκεκριμένο χώρο. Οι χαμηλότερες από το σημείο δρόσου θερμοκρασίες είναι επίσης κρίσιμες και επιταχύνουν την υγροποίηση.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΔΡΟΣΟΥ


22

Στο σημείο αυτό αρκεί να μετρήσουμε τη θερμοκρασία του τοίχου για να βρούμε την κατάσταση που βρίσκεται σε σχέση με το σημείο δρόσου. Εάν η θερμοκρασία είναι ίση ή μικρότερη, η διάγνωση είναι συμπύκνωση.

Ο πιο εύκολος τρόπος να μετρήσει κανείς την θερμοκρασία μιας επιφάνειας είναι με θερμόμετρο υδραργύρου. Η σωστή μεθοδολογία επιβάλλει να κρατηθεί το θερμόμετρο σε επαφή με τον τοίχο έως ότου η θερμοκρασία σε αυτό σταθεροποιηθεί (απαιτείται περίπου ένα λεπτό). Έτσι θα έχουμε με ακρίβεια την θερμοκρασία του τοίχου. Η θερμοκρασία του τοίχου μπορεί επίσης να μετρηθεί με ακρίβεια με την βοήθεια υπέρυθρων ακτίνων. Η εταιρία GANΝ διαθέτει αυτά τα όργανα με τα αντίστοιχα αισθητήρια.

Η Aquapol έχει κατασκευάσει ένα «πολυόργανο» που μεταξύ άλλων υπολογίζει με ακρίβεια το σημείο δρόσου.

ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗΣ ΟΤΑΝ Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΟΥ ΤΟΙΧΟΥ ΕΙΝΑΙ ΙΣΗ Ή ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΔΡΟΣΟΥ

Εάν η θερμοκρασία του τοίχου είναι λίγο μεγαλύτερη από το σημείο δρόσου, αλλά στον τοίχο έχει δημιουργηθεί μούχλα ή στον χώρο υπάρχει μυρωδιά μούχλας, τότε η μέτρηση της θερμοκρασίας του τοίχου έγινε σε λάθος στιγμή. Πιθανόν πρόσφατα να είχε αεριστεί ο χώρος ή η θερμοκρασία να είχε υπερβεί την κρίσιμη τιμή κάποια στιγμή κατά την διάρκεια της ημέρας. Όταν πρόκειται για κρεβατοκάμαρα πάντα λαμβάνουμε υπόψη μας μια υγρασία λίγο αυξημένη, λιγότερη θέρμανση, λιγότερος αερισμός, εξωτερικοί τοίχοι κρύοι.

Η εταιρία Protimiter έφτιαξε ένα εύκολο στον χειρισμό όργανο (Dampcheck), το οποίο μπορεί να τοποθετηθεί επίτοιχα. Εάν κάποια στιγμή συμβεί το φαινόμενο της συμπύκνωσης, το όργανο εκπέμπει οπτικό και ηχητικό σήμα, ένδειξη ότι οι συνθήκες του χώρου βρίσκονται σε κατάσταση συμπύκνωσης.

Ποιοι άλλοι παράγοντες συντελούν στο φαινόμενο της συμπύκνωσης του αέρα;

Στα σημεία των τοίχων ενός χώρου που δεν έχουν καλή κυκλοφορία του αέρα, π.χ. πίσω από τις ντουλάπες ή τις βιβλιοθήκες, στις γωνίες, κυρίως τους κρύους μήνες του χρόνου, ευνοείται η ψύξη του τοίχου και κατά συνέπεια και το φαινόμενο της συμπύκνωσης. Πολλές φορές η συμπύκνωση δεν είναι εμφανής με γυμνό μάτι καθώς πρόκειται για πολύ μικρά σταγονίδια. Πιο έντονες καταστάσεις είναι αυτές κατά τις οποίες σχηματίζεται ένα συνεχόμενο φιλμ (λεπτή μεμβράνη) με μικρές σταγόνες νερού.

Ένα άλλο παράδειγμα συμπύκνωσης συναντάμε πίσω από κάδρα κρεμασμένα σε τοίχους, όπου δημιουργείται υγρασία και στη συνέχεια μούχλα. Το φαινόμενο επιτείνεται σε τοίχο με βορεινό ή δυτικό προσανατολισμό.

ΣΤΙΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΤΩΝ ΚΡΥΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΟΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟΣ ΑΕΡΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗΣ

Πως αναγνωρίζουμε την υγρασία από συμπύκνωση; Ποια είναι τα συμπτώματά της και τι την προκαλεί;



Μούχλα μαύρη, ορατή

Αυτό είναι ένα τυπικό σύμπτωμα υγρασίας από συμπύκνωση. Γιατί; Η εμφάνιση μούχλας ευνοείται από υγρές επιφάνειες και από κλίμα δωματίου υγρό και ζεστό. Τα βακτήρια επίσης συμβάλλουν στη δημιουργία μούχλας στους τοίχους. Μπορούμε λοιπόν να εξάγουμε έναν άλλον κανόνα.

ΤΟ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΕΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΥΧΛΑ

Τι είναι αυτό που ευνοεί τη δημιουργία της μούχλας;

Η μούχλα επηρεάζει ακόμη και τα οργανικά υλικά, π.χ. τα προϊόντα πετρελαίου, στα οποία δημιουργείται με ευκολία. Κυρίως πλαστικά διαλυτές βαφές ή ταπετσαρία με υφάσματα οργανικά, κυψελοειδή και προϊόντα ξύλου. Μια πλαστική μπογιά δεν είναι δυνατόν να απορροφήσει μεγάλα ποσά υγρασίας όσο μια οργανική μπογιά (με βάση τον ασβέστη, π.χ. υδρόχρωμα). Ακόμη και στα μπάνια τέτοιες βαφές ευνοούν τη δημιουργία μούχλας. Η υγρασία του αέρα (υδρατμοί) δε μπορεί να απορροφηθεί από τον σοβά μέσα στον τοίχο γρήγορα. Γι’ αυτό δημιουργεί μικρές και ελαφριές σταγόνες νερού στην επιφάνεια του τοίχου, οι οποίες γίνονται στη συνέχεια πιο μεγάλες.

Συμπύκνωση συμβαίνει συχνά στις θερμογέφυρες (γέφυρες ζεστού - κρύου). Πρόκειται για τις πιο ευαίσθητες ζώνες του τοίχου, εκεί δηλαδή που η μόνωση είναι ελλιπής, ανύπαρκτη ή έχει αστοχήσει, με αποτέλεσμα να έχουμε στα σημεία αυτά μεγαλύτερες θερμικές απώλειες. Μια συνηθισμένη θερμογέφυρα είναι στην περίμετρο των κουφωμάτων.

ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑΠΕΤΣΑΡΙΕΣ ΕΥΝΟΟΥΝ ΤΟΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΜΟΥΧΛΑΣ

Ένας καλός τρόπος για την αντιμετώπιση της συμπύκνωσης είναι να αερίζουμε συχνά τον χώρο έτσι ώστε η περίσσεια υγρασίας να εξέρχεται. Για τους χώρους με τάση συγκέντρωσης υγρασίας (υπνοδωμάτια, μπάνια, κουζίνα, χώροι με πολλά λουλούδια, συνιστάται ο εξαναγκασμένος αερισμός. Αρκεί να μείνει μισάνοιχτο το παράθυρο έτσι ώστε να γίνεται αναπλήρωση του αέρα (σήμερα κυκλοφορούν στην αγορά συστήματα αερισμού με ανάκτηση της θερμότητας).

Ένας άλλος τρόπος είναι η αφαίρεση των ελαστικών παρεμβυσμάτων στα κουφώματα έτσι ώστε να γίνεται αερισμός και όταν τα κουφώματα είναι κλειστά

Άλλος τρόπος αντιμετώπισης είναι να ζεστάνουμε περισσότερο τον χώρο έτσι οι επιφάνειες των τοίχων να είναι πιο ζεστές και μακριά από το σημείο δρόσου.


24

ΚΥΡΙΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΕΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

Υπάρχουν άλλοι τρόποι αντιμετώπισης εκτός από αυτούς; Βεβαίως! Να αφαιρέσουμε τα πλαστικά χρώματα και την ταπετσαρία. Ένα δωμάτιο βαμμένο με ασβέστη ή υδρόχρωμα είναι μια βιολογική όαση. Γιατί τα συστατικά του ασβέστη είναι αντιβακτηριδιακά και απαγορεύουν τη συγκέντρωση μούχλας. Δεν είναι τυχαίο ότι τα ντουβάρια των στάβλων βάφονται με ασβέστη σε τακτά χρονικά διαστήματα. Στόκος με λάδι τερεβινθίνης είναι ιδανικός για τους σπατουλαρισμένους τοίχους.

Το βάψιμο με υδρόχρωμα είναι τρόπος για την αποφυγή της δημιουργίας μούχλας!

Ένας άλλος τρόπος αντιμετώπισης για πολύ υγρούς χώρους είναι το σύστημα BioRid. Αυτό το προϊόν εφαρμόζεται σε τρεις φάσεις:

Αφαίρεση της μούχλας

Αστάρωμα

Περισσότερα χέρια βαψίματος στα κρίσιμα σημεία.

Μια ολόκληρη βαμμένη επιφάνεια πάχους 1,5mm είναι τόσο μεγάλη που ένα τετραγωνικό μέτρο από αυτήν σχηματίζει μια επιφάνεια περίπου 20.000m2. Αυτό είναι το πλεονέκτημα του σουηδικού συστήματος και χρησιμοποιείται χρόνια τώρα σε δύσκολες περιπτώσεις. Έτσι, αποτρέπεται ο σχηματισμός υγρασίας συμπύκνωσης.

Ανοδική υγρασία και υγρασία συμπύκνωσης στη χαμηλή ζώνη

Ανοδική υγρασία και υγρασία συμπύκνωσης στη χαμηλή ζώνη Παρότι η ανοδική υγρασία μεταφέρει μαζί της και άλατα από το έδαφος, τα οποία εναποτίθενται στη ζώνη εξάτμισης, σ’ αυτήν τη ζώνη δε δημιουργείται μούχλα. Γιατί; Η μούχλα δεν θα αφαιρέσει τα άλατα. Ακόμη στο αρχικό στάδιο τα άλατα χρησιμοποιούνται για προστασία από σήψη οπότε μπορούν να διατηρηθούν για περισσότερο χρονικό διάστημα. Συχνά η μούχλα είναι εμφανής κάτω ή πάνω από τη ζώνη εξάτμισης όπου δεν υπάρχουν άλατα. Τα άλατα μέσα στο σοβά αποτρέπουν τη δημιουργία μούχλας. Οι περιοχές γύρω από τις γωνίες, και στην περίπτωση αυτή, είναι επικίνδυνες για δημιουργία μούχλας.

Η ανοδική υγρασία ευνοεί την δημιουργία μούχλας; Σίγουρα ναι! Καθότι κατά τη διάρκεια του χειμώνα, οι υγροί τοίχοι κρυώνουν πιο γρήγορα και είναι - από την εσωτερική τους πλευρά - πιο κρύοι. Αυτοί οι τοίχοι αποτελούν θερμογέφυρες διευκολύνοντας τη δημιουργία μούχλας. (βλέπετε στην εικ. σελ. 19στη ζώνη Κ2. Βεβαίως, οι επιφάνειες των τοίχων πρέπει να είναι προδιατεθειμένοι, όπως ήδη αναφέραμε, εξαιτίας της πλαστικής βαφής. Σε κάθε περίπτωση



στις υγρές περιοχές των τοίχων (ίσως ο τοίχος να μην είναι ιδιαίτερα χοντρός) και στις κόγχες των κουφωμάτων κατά την διάρκεια του χειμώνα να δημιουργηθεί υγρασία συμπύκνωσης. Η δημιουργία της μούχλας δείχνει το επόμενο στάδιο.

Η υγρασία των τοίχων εξαιτίας της ανοδικής υγρασίας ευνοεί τη δημιουργία μούχλας.

ΛΙΣΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗΣ

Στον παρακάτω πίνακα θα βρείτε τα πιο διαδεδομένα συμπτώματα της υγρασίας συμπύκνωσης. Μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε ακριβώς και όπως και τη λίστα ελέγχου της ανοδικής υγρασίας. Σ’ αυτό το κομμάτι αναφέρονται και κάποιες νέες περιπτώσεις στις οποίες μπορεί επίσης να συμβεί συμπύκνωση.


26

Λίστα ελέγχου συμπτωμάτων υγρασίας συμπύκνωσης Διεύθυνση κτιρίου: .........................................................................................................................

Χώρος αυτοψίας (Δωμάτιο, όψη προς το δρόμο, ανατολική όψη, όψη προς την αυλή κλπ.)

Οπτικά συμπτώματα Τύπο

ς επ

ιθεώ

ρηση

ς

1. Δημιουργία μούχλας (γενικά μαύρη) ορατή

2. Τους κρύους μήνες: Σχηματισμός σταγόνων νερού στις κρύες επιφάνειες του τοίχου

3. Κάποιες φορές δημιουργία φιλμ νερού (λεπτού στρώματος) στην επιφάνεια του τοίχου

4. Κάποιες φορές σχηματισμός λεκέδων υγρασίας

5. Πιο βρόμικος τοίχος στα σημεία που σχηματίζονται θερμογέφυρες όπως παράθυρα, πόρτες κλπ.

6. Παρουσία, κατά τον χειμώνα, της επιφανειακής υγρασίας στα σημεία που έχουμε θερμογέφυρες (μεταλλικά δοκάρια μπαλκονιών, κουφώματα μεταλλικά, πόρτες, παράθυρα, κλπ.)

Χώροι με υψηλό κίνδυνο παρουσίας υγρασία συμπύκνωσης

7. Χώροι με αυξημένη υγρασία στον αέρα (μπάνιο, κουζίνα, υπνοδωμάτια, χώροι με πολλά φυτά, με ενυδρεία κ.λ.π.)

Συμπτώματα αντιληπτά

8. Πολύ Έντονη μυρωδιά μούχλας

Συμπτώματα που σχετίζονται με συγκεκριμένες χρονικές στιγμές

9. Τον χειμώνα στην περιοχή της στερέωσης της αντικεραυνικής προστασίας, και στους σωλήνες της υδρορροής, σε μέρη που δεν θερμαίνονται.

10. Το καλοκαίρι κατά τους θερμούς μήνες; , σωλήνες κρύου νερού.

Χωρίς θερμική μόνωση (8-10ο 10 0C στον τοίχο.

11.Μεταλλικοί σωλήνες , χωρίς μόνωση, που βρίσκονται εξωτερικά

Και καταλήγουν στο έδαφος και τον χειμώνα ψύχονται ιδιαιτέρως ψύχοντας και τον τοίχο.

Εάν συναντήσετε ένα ή περισσότερα συμπτώματα στο υπό εξέταση κτίριο, η διάγνωση είναι «Υγρασία συμπύκνωσης στους τοίχους».



ΥΓΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΥΓΡΑΣΙΑ

Η υγροσκοπικότητα είναι μια χημική ιδιότητα. Αφορά στην ικανότητα ενός υλικού να απορροφά υγρασία και να συνθέτει μαζί της, όπως π.χ. με τα άλατα.

Εάν υποτεθεί ότι ένας τοίχος είχε ανοδική υγρασία στο παρελθόν και μετρηθεί η συγκέντρωση αλάτων στο σοβά μετά την αφύγρανσή του, αυτή θα βρεθεί αυξημένη. Η αυξημένη συγκέντρωση αλάτων οφείλεται κατά κύριο λόγο στα άλατα που προέρχονται από το έδαφος και κατά δεύτερον στα άλλατα από τα ίδια οικοδομικά υλικά. Τα άλατα είναι ορατά κυρίως στην ζώνη εξάτμισης, πάνω στο σοβά.

Συχνά είναι ορατά σε μια ακανόνιστη γραμμή στην επιφάνεια του τοίχου, που καθορίζει τα όρια του ύψους της υγρασίας και στον σοβά, προτού εξατμιστούν στο χώρο. Όταν το νερό εξατμίζεται, τα άλατα κρυσταλλοποιούνται. Τα άλατα καταλήγουν στους τοίχους και κυρίως στον σοβά εξαιτίας της ανοδικής υγρασίας.

Σχηματισμός λεκέδων στον τοίχο

Παρακάτω περιγράφονται τα πιο κοινά συμπτώματα της υγροσκοπικής υγρασίας

Μια αλλαγή του χρώματος της βαφής ενός τοίχου μπορεί να είναι σύμπτωμα της υγροσκοπικής υγρασίας.

Αλλαγή του χρώματος της βαφής εξαιτίας των υγροσκοπικών αλάτων


28

Τα άλατα από το έδαφος είναι τα πιο επιθετικά άλατα και δημιουργούν τις μεγαλύτερες καταστροφές. Τους ζεστούς μήνες (ή με την παρουσία ξηρού αέρα), η επιφάνεια του τοίχου φαίνεται στεγνή στην ζώνη εξάτμισης. Μετά το τέλος της ζεστής περιόδου (ή με την παρουσία αυξημένης υγρασίας στον αέρα) η επιφάνεια του τοίχου φαίνεται και πάλι υγρή. Στην ταπετσαρία δημιουργούνται φουσκάλες υγρασίας που εξαφανίζονται τους ζεστούς μήνες και μετά πολλαπλασιάζονται. Η απότομη αλλαγή του καιρού σε σύντομο χρονικό διάστημα προκαλεί αλλαγές στον τοίχο.

Συμπτώματα Τα άλατα από το έδαφος είναι τα πιο επιθετικά άλατα, σε σημείο να δημιουργήσουν τις μεγαλύτερες καταστροφές. Τους πιο ζεστούς μήνες (ή με την παρουσία ξηρού αέρα), η επιφάνεια του τοίχου, φαίνεται στεγνή στην ζώνη εξάτμισης, στη συνέχεια κατά τους υγρούς μήνες είναι υγρή (με την παρουσία αυξημένης υγρασίας στον αέρα). Στην ταπετσαρία του τοίχου δημιουργούνται φουσκάλες υγρασίας, που εξαφανίζονται τους ζεστούς μήνες και μετά πολλαπλασιάζονται. Η απότομη αλλαγή του καιρού σε σύντομο χρονικό διάστημα προκαλεί αλλαγές στον τοίχο. Αποκόλληση της βαφής από τον σοβά. Πτώση του σοβά από τον τοίχο Όρια της υγρασίας στην ζώνη εξάτμισης ενός τοίχου, με όψη χωρίς σοβά.

Η κύρια ζώνη εξάτμισης (κίτρινα βέλη) φαίνεται πιο υγρή σχετικά με τις κατώτερες και τις ανώτερες από αυτή περιοχές

Υγρασία οφειλόμενη σε παράγοντες γεωλογικούς και τεχνικούς Για να γίνουν πιο κατανοητές οι συνέπειες από τη γήινη ακτινοβολία και από τη λεγόμενη ηλεκτρομαγνητική ρύπανση, αρκεί να θυμηθούμε ότι τα μόρια του νερού αποτελούνται από έναν αρνητικό και έναν πόλο θετικό και κατά συνέπεια επηρεάζονται από ενεργειακά πεδία, μαγνητικά ή άλλα.

Το φαινόμενο της ηλεκτρο-όσμωσης θα αναφερθεί στο κεφάλαιο με τις συμβατικές μεθόδους.



Το μόριο του νερού ως ηλεκτρικό δίπολο – το άτομο του οξυγόνου είναι φορτισμένο αρνητικά και τα άτομα του υδρογόνου θετικά

Τα πεδία των τεχνικών δυνάμεων και βέβαια εκείνα των γεωλογικών, μπορεί ν’ αυξήσουν την τάση ανόδου της υγρασίας μέσω του τριχοειδούς συστήματος στην τοιχοποιία. Τα γεωλογικά πεδία αναγνωρίζονται σε ένα σπίτι που έχει ανοδική υγρασία από το τοξοειδές σχήμα που σχηματίζεται από το αποτύπωμα της υγρασίας στον τοίχο. Τέτοια πεδία λοιπόν ευνοούν την εμφάνιση ανοδικής υγρασίας. Τα αμόνωτα μεταλλικά καλώδια, (γειώσεις - αγωγοί αλεξικέραυνου) που είναι σε επαφή με τον τοίχο και με το έδαφος, μπορούν επίσης να επηρεάσουν αρνητικά το επίπεδο της υγρασίας των τοίχων που γειτνιάζουν.

Πλευρική διείσδυση της υγρασίας Στην περίπτωση που οι εξωτερικοί τοίχοι φαίνονται πιο βρεγμένοι από τους ενδιάμεσους, μιλάμε για πλευρική διείσδυση της υγρασίας,

Κτίριο σε κλίση εδάφους και νερό με πίεση

Κάνοντας μια τρύπα στον τοίχο, στην περίπτωση κτιρίου με κλίση του εδάφους και νερό με πίεση, μπορεί να σχηματιστεί στο χαμηλότερο σημείο του τοίχου ένα λεπτό στρώμα νερού.

Πιτσιλίσματα νερού Τα βρύα είναι ένα τυπικό σύμπτωμα της συνεχόμενης παρουσίας νερού προερχόμενο από πιτσιλιές.

Υγρασία εξαιτίας πολλών βροχών Η υγρασία εξαιτίας της βροχής αναγνωρίζεται στην εκτεθειμένη πλευρά, ή από την εσωτερική πλευρά του εξωτερικού τοίχου, του οποίου λείπει πλήρως ο σοβάς.

Υγρασία υπερχείλισης

Οι αρμοί στην ένωση του κτιρίου με το πεζοδρόμιο εφόσον είναι κατεστραμμένοι, βοηθούν στην αύξηση της υγρασίας του τοίχου, ιδιαίτερα σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων


30

Υγρασία οφειλόμενη σε οικοδομικές εργασίες

Κατά την κατασκευή ενός κτιρίου απαιτούνται 1,5 έως 3 χρόνια για την πλήρη αποβολή της υγρασίας από τον τοίχο και τον σοβά.

Υγρασία οφειλόμενη από κατασκευαστικά λάθη ή από ζημιές των εγκαταστάσεων Η υγρασία που προέρχεται από βλάβη των εγκαταστάσεων γενικά περιορίζεται σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Η πηγή της υγρασίας δεν είναι απαραίτητα στην περιοχή που φαίνεται πιο υγρή.

Υγρασία εξαιτίας χημικών παραγόντων Η μεγάλη διαφορά του pΗ μεταξύ σοβά και τοίχου έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της υγρασίας.

Υγροσκοπικό αποτέλεσμα εξαιτίας των διαφορετικών τιμών του pH

μεταξύ τοίχου και σοβά. Παρόμοιες αποτελέσματα έχουμε όταν στον σοβά και στον τοίχο υπάρχουν διαφορετικές συγκεντρώσεις αλάτων. Αυτό συμβαίνει ότνα ο σοβάς είναι παλιός και γεμάτος από άλατα. Συνεπώς υπάρχει δυνατότητα σχηματισμού μιας διαφοράς δυναμικού ηλεκτροχημικής (η αρχή λειτουργίας της μπαταρίας) ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΠΟΛΥ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΑΛΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΣΟΒΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΤΟΙΧΟ, ΕΧΟΥΝ ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ Υπολειμματική υγρασία/ βαθμός υγρασίας Είναι η υγρασία που παραμένει στο οικοδομικό υλικό μετά την αφύγρανση σύμφωνα με τον Αυστριακό κανονισμό. Μετά από τις διάφορες ενέργειες που έγιναν και αφού εξαλείφτηκαν όλοι οι παράγοντες διαταραχής, δεν είναι δυνατόν να μειώσουμε την υγρασία κάτω από ένα ποσοστό της τάξεως του 20% .



Παράδειγμα υπολογισμού. (δες την εικόνα που ακολουθεί.). 1m3 τοίχου από τούβλα μπορεί να περιέχει το μέγιστο 300liter νερού, αυτό αντιπροσωπεύει έναν βαθμό υγρασίας επί τοις 100. Σε ποσοστό βάρους τα 300 liter νερού θα ήταν περίπου το 20% του βάρους του 1m3 τοίχου (20% του 1600kg είναι 320Kg = περίπου 300liter). Εάν ένα επίπεδο υγρασίας σε ποσοστό επί τοις 100 αντιστοιχεί σε 20% του βάρους, η οριακή τιμή για την μέγιστη περιεκτικότητα της υπολειμματικής υγρασίας του 20% είναι το 4% του βάρους (ή το 1/5 ή 20% του 20% του βάρους)

Στόχος τα παλιά κτίρια

Documents

Transcript of Στόχος τα παλιά κτίρια