Κλήρος και λαός στη λατρεία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ 

ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ

α) Η χάρη της γενικής Ιεροσύνης

Οι βαθμοί της Ιεροσύνης διαμορφώθηκαν σύμφωνα με τη βούληση του Χριστού, τις ανάγκες της Εκκλησίας (π.χ. οι Εφτά Διάκονοι) και τη διδασκαλία των αποστόλων. Οι κληρικοί έχουν την ειδική Ιεροσύνη, δηλαδή τη χάρη να τελούν τα μυστήρια της Εκκλησίας.

Όμως και οι λαϊκοί, με τα μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος, γίνονται φορείς της γενικής Ιεροσύνης. 

 Στη λατρεία, το ιερατικό αξίωμα του Χριστού φανερώνεται με τους 3 βαθμούς της Ιεροσύνης (Επίσκοπος,  Πρεσβύτερος,  Διάκονος).

 Ούτε οι κληρικοί ούτε οι λαϊκοί μπορούν μόνοι να λειτουργήσουν, αλλά μαζί, ως ένα και αδιάτμητο (αδιαίρετο) σώμα. Η διάκριση κληρικών και λαϊκών είναι λειτουργική και όχι ταξική.

β) Η συμμετοχή του λαού στην τέλεση των μυστηρίων

Η Ορθόδοξη Εκκλησία λειτουργεί πάντα ως σώμα.

Οι λαϊκοί δεν είναι οι  «παρακολουθούντες»  αλλά οι «συνεπιτελούντες»  τα μυστήρια και κυρίως τη Θεία Ευχαριστία. Γι' αυτό και δεν τελούνται «ατομικές» λειτουργίες των κληρικών.

Σε κρίσιμες στιγμές, μάλιστα (κίνδυνος θανάτου νεογέννητου βρέφους), κάθε ορθόδοξος πιστός, άνδρας ή γυναίκα, μπορεί να τελέσει το «Βάπτισμα ανάγκης».

Όταν μάλιστα αναβιώσουν τα διακονήματα του κατώτερου κλήρου (υποδιάκονοι, αναγνώστες κ.λπ.), τότε θα γίνει ακόμη πιο ενεργός ο ρόλος των λαϊκών, όπως συμβαίνει στα μοναστήρια, που είναι το πρότυπο της κοσμικής ενορίας.

γ) Η λειτουργική γλώσσα: μαρτυρία για την ενότητα κλήρου και λαού

Στη λειτουργική προσευχή, όλες οι ευχές και εκφωνήσεις εκφέρονται σε πληθυντικό αριθμό.

Σε όλα τα μυστήρια και τις λειτουργικές πράξεις, είναι συνεχής ο διάλογος κλήρου και λαού.

Ο κληρικός περιμένει την απάντηση των λαϊκών, για να συνεχίσει . Οι λαϊκοί απαντούν με το «Αμήν», «Κύριε ελέησον», «Παράσχου Κύριε» κ.λ.π., δείχνοντας έτσι τη συμμετοχή τους.

Η ενότητα κλήρου και λαού φαίνεται στη λειτουργική «σύναξη», που είναι η συναγωγή, η συνέλευση όλου του σώματος της τοπικής Εκκλησίας για την τέλεση της λατρείας.

Η απόφαση του πιστού «θα πάω στην εκκλησία» φανερώνει τη θέλησή του να συμμετάσχει μαζί με το υπόλοιπο σώμα της τοπικής Εκκλησίας στην τέλεση της Θ. Ευχαριστίας.

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣτους βαθμούς της ειδικής

Ιεροσύνης ΔΕΝ ανήκει ο:

  α.    Μοναχός  β.    Διάκονος  γ.    Πρεσβύτερος  δ.    Επίσκοπος

Το χάρισμα που έχουν μόνο οι ιερείς να τελούν μυστήρια ονομάζεται:  α.    ειδική ιεροσύνη

  β.    πλήρωμα ιερατικό

  γ.    μυστήριο του Χρίσματος

  δ.    γενική ιεροσύνη

Από την ειδική ιεροσύνη, δεν μπορεί να τελέσει κανένα μυστήριο ο:  α.    Πρεσβύτερος

  β.    Ιεροψάλτης

  γ.    Επίσκοπος

  δ.    Διάκονος

Απτό παράδειγμα της γενικής ιεροσύνης των λαϊκών είναι:  α.    όλες οι υπόλοιπες 3 απαντήσεις

  β.    η απάντηση του ψάλτη στις ευχές του ιερέα

  γ.    η συμμετοχή των λαϊκών στα Μυστήρια της Εκκλησίας

  δ.    το αεροβάπτισμα

Το χάρισμα της γενικής ιεροσύνης έχουν:  α.    μόνο οι κληρικοί

  β.    καμία από τις υπόλοιπες 3 απαντήσεις

  γ.   μόνο όσοι είναι βαπτισμένοι

  δ.    όλοι οι άνθρωποι

Από την ειδική ιεροσύνη, ανώτερος και πλήρης είναι ο βαθμός του:  α.    Διακόνου

  β.    Πρεσβυτέρου

  γ.    Αρχιμανδρίτη

  δ.    Επισκόπου

Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι λανθασμένη;  α.    Οι κληρικοί ανεξάρτητα το αξίωμα

ανήκουν σε 1 από τους 3 βαθμούς της ειδικής ιεροσύνης

  β.    Ο Διάκονος θεωρείται κληρικός

  γ.    Κληρικοί δεν είναι όλοι οι βαπτισμένοι ορθόδοξοι χριστιανοί

  δ.    Οι κληρικοί και οι λαϊκοί μπορούν μόνοι να τελέσουν μυστήρια

Ο ιερέας (παπάς) επίσημα ονομάζεται:  α.    Ιερομόναχος

  β.    Επίσκοπος

  γ.    Διάκονος

  δ. Πρεσβύτερος