1

∆ηµήτρης Ι. Κατσούλης Νοµικός, τ. ∆ήµαρχος Αυλώνος Ευβοίας

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ∆ΗΜΟΤΗ/ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ∆ΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ ΣΤΗΝ

«ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑ» ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ.

1. Εισαγωγή

2

Ο νόµος 3852/2010 (Πρόγραµµα Καλλικράτης) µεταξύ των πολλών καινοτοµιών εισάγει στο θεσµικό πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης την λειτουργία της διαµεσολάβησης µεταξύ των πολιτών και της δηµοτικής ή περιφερειακής υπηρεσίας. Με το άρθρο 77 καταστρώνεται ο θεσµός του συµπαραστάτη του δηµότη και του επιχειρηµατία και µε τα άρθρο 179 ο θεσµός του περιφερειακού συµπαραστάτη του πολίτη και της επιχείρησης. Αντίστοιχοι θεσµοί δεν προϋπήρξαν στην ελληνική αυτοδιοίκηση σε αντίθεση µε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν προ πολλού καταστρώσει θεσµούς διαµεσολάβησης και µερικές από αυτές (βλ. Σουηδία, Ιταλία, Γερµανία κ.ο.κ.) έχουν πλούσια ιστορική εµπειρία. Στην Ελλάδα βέβαια λειτουργεί σε εθνικό επίπεδο ο θεσµός του Συνηγόρου του Πολίτη και επιµέρους θεσµοί διαµεσολάβησης όπως π.χ. τραπεζικός διαµεσολαβητής ή ο Συνήγορος του Καταναλωτή. Στον αντίποδα η γειτονική Ιταλία η οποία δεν έχει ∆ιαµεσολαβητή σε εθνικό επίπεδο αλλά έχει τους περιφερειακούς Συνήγορους του Πολίτη (Difensore Civico Regionale) (Βλ. http://www.consiglio.regione.toscana.it/difensore/ )καθώς και του δηµοτικούς Συνηγόρους του Πολίτη (Difensore Civico Comunale) σε 600 περίπου ∆ήµους (βλ. http://www.comune.pescara.it/internet/index.php?codice=117, http://www.comune.cormano.mi.it/comune/difensore_civico.asp, http://www.comune.corleone.pa.it/difensore.html. ). Η θέσπιση των δηµοτικών Συνηγόρων του Πολίτη προβλέπεται από τα Καταστατικά (Statuto) των δήµων και ως προς τον τρόπο ανάδειξης έχουν επηρεάσει αρκετά τον έλληνα νοµοθέτη. Στην Ελλάδα ο θεσµός του Συνήγορου του Πολίτη καταγράφει µία εξαιρετικά επιτυχηµένη πορεία και κατά ευτυχή συγκυρία υπηρετήθηκε από δύο σηµαντικές προσωπικότητες, τον Νικηφόρο ∆ιαµαντούρο που θεµελιώσε τον θεσµό και σήµερα κοσµεί για δεύτερη θητεία τον θεσµό του Ευρωπαίου ∆ιαµεσολαβητή και τον Γιώργο Καµίνη που κατά επίσης ευτυχή συγκυρία εξελέγη πλέον ∆ήµαρχος Αθηναίων, έτσι συναντάται – κατά κάποιο τρόπο- ο θεσµός µε την τοπική αυτοδιοίκηση η οποία πολλές φορές είχε µπει στο στόχαστρο των Εκθέσεων του Συνηγόρου του Πολίτη, όχι απαραιτήτως αδικαιολόγητα. Σήµερα λοιπόν οι δηµοτικές και περιφερειακές ηγεσίες καλούνται να ενσωµατώσουν στην λειτουργία των δήµων και των περιφερειών την ∆ιαµεσολάβηση µε την επιλογή και την στήριξη των θεσµών που οργανώνει ο «Καλλικράτης».

2. Η αποστολή των Συµπαραστατών του ∆ηµότη/Πολίτη και της Επιχείρησης Ο νοµοθέτης ορίζει στο άρθρο 77, παρ. 3 του Νόµου 3852/2010 ότι: « ο συµπαραστάτης υποστηρίζεται διοικητικά από τις υπηρεσίες του δήµου, δέχεται καταγγελίες άµεσα θιγοµένων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του δήµου, των νοµικών προσώπων και των επιχειρήσεων του και διαµεσολαβεί προκειµένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήµατα …» ενώ στο άρθρο 179 παρ. 2 παρατίθεται ακριβώς η ίδια διάταξη αλλά για την περιφέρεια. Συνεπώς τόσο ο δηµοτικός όσο και ο περιφερειακός συµπαραστάτης έχει ως έργο την διαµεσολάβηση µεταξύ των

3

«άµεσα θιγοµένων πολιτών και επιχειρήσεων» και των υπηρεσιών του δήµου και της περιφέρειας για την επίλυση προβληµάτων που αναφέρονται στην κακοδιοίκηση αυτών των υπηρεσιών κατά την κρίση ασφαλώς των καταγγελλόντων. Ο συµπαραστάτης εξετάζει την καταγγελία, διαπιστώνει ασφαλώς την συνδροµή των προϋποθέσεων της κακοδιοίκησης, δηλαδή της παραβίασης κανόνων ή γενικότερα της συµπεριφοράς που δεν συνάδει µε την αρχή της χρηστής και διαφανούς διοίκησης και παρεµβαίνει για την αποκατάσταση των αρχών της χρηστής και προσιτής στον πολίτη ή την επιχείρηση δηµοτικής και περιφερειακής διοίκησης. Το έργο του συµπαραστάτη είναι οριοθετηµένο στον διοικητικό χώρο του δήµου και της περιφέρειας και δεν εκτείνεται στην λειτουργία των πολιτικών οργάνων. ∆ηλαδή ο συµπαραστάτης δεν διαµεσολαβεί µεταξύ των αιρετών και των πολιτών ούτε ασκεί έλεγχο στις πράξεις των αιρετών. Επίσης η αποστολή του συµπαραστάτη οριοθετείται στον στενό πυρήνα των «θιγοµένων πολιτών και επιχειρήσεων» αφού αναφέρεται στους «άµεσα θιγόµενους», εκείνους που έχουν άµεσο έννοµο συµφέρον το οποίο δεν ικανοποιείται ή προσβάλλεται από συγκεκριµένες διοικητικές πράξεις και όχι γενικά από τις πάσης φύσεως αποφάσεις των οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Εν κατακλείδι η αποστολή του συµπαραστάτη είναι διαµεσολαβητική και περιορίζεται αποκλειστικά στην διοικητική λειτουργία όπως αυτή ασκείται από τους δηµοτικούς ή περιφερειακούς υπηρεσιακούς παράγοντες. Η ευθύνη των αιρετών οργάνων ως προς την αποστολή του συµπαραστάτη υπάρχει µόνο υπό την ιδιότητά τους ως προϊσταµένων των υπηρεσιών ή ως οργάνων έκδοσης ατοµικών διοικητικών πράξεων ή χορήγησης αδειών κ.ο.κ. Η διαµεσολαβητική λειτουργία του συµπαραστάτη ξεκινά από την καταγραφή των δεδοµένων που αποδεικνύουν την κακοδιοίκηση και εξελίσσεται µε την υπόδειξη προς την καταγγελλόµενη υπηρεσία της λήψης των αναγκαίων µέτρων έτσι ώστε να αποκατασταθεί η αρχή της χρηστής διοίκησης, δηλαδή η εξάλειψη των δεδοµένων της κακοδιοίκησης. Παράλληλα όµως και στις περιπτώσεις όπου οι καταγγελίες δεν οδηγούν στη διαπίστωση της κακοδιοίκησης αλλά αποτελούν εσφαλµένη θεώρηση του καταγγέλλοντα περί του δικαίου ή αδίκου, περί του θεµιτού ή αθέµιτου, στη διαχείριση της υπόθεσής του ο συµπαραστάτης οφείλει να εξαλείψει την εσφαλµένη θεώρηση και να πείσει τον καταγγέλλοντα για το αβάσιµο της καταγγελίας του αποκαθιστώντας – στο µέτρο του δυνατού- την εµπιστοσύνη του πολίτη στην δηµοτική ή περιφερειακή διοίκηση. Ο νοµοθέτης- ανεξάρτητα µάλιστα από το πλήθος των υποθέσεων που µπορεί να έχει για διαµεσολάβηση ο συµπαραστάτης- ορίζει προθεσµία 30 ηµερών για να απαντήσει στον καταγγέλλοντα πολίτη ή επιχείρηση. Τούτο σηµαίνει ότι εντός αυτής της προθεσµίας πρέπει να έχει διαπιστώσει την βασιµότητα των καταγγελιών και να έχει προβεί στις συστάσεις προς τις αντίστοιχες υπηρεσίες. Εάν πάντως ο φόρτος των υποθέσεων είναι τέτοιος ώστε δεν είναι δυνατή η ολοκλήρωση της διαµεσολάβησης εντός των 30 ηµερών ο Συµπαραστάτης υποχρεούται µέσα σε αυτή την προθεσµία να ενηµερώσει εγγράφως τον καταγγέλλοντα και να συνεχίσει τις ενέργειές του έως την ολοκλήρωση της.

4

Η προθεσµία των 30 ηµερών είναι καθοριστική. Τίθεται για τους εξής λόγους: Πρώτον για να έχει ο καταγγέλλων πολίτης άµεση τεκµηρίωση της κακοδιοίκησης και να αποτρέψει την επέλευση των αποτελεσµάτων µίας πάσχουσας νοµικά και ηθικά διοικητικής πράξης που θίγει το έννοµο συµφέρον του. ∆εύτερο για να έχει τον αναγκαίο χρόνο ώστε στην περίπτωση που δεν ικανοποιείται από το αποτέλεσµα της διαµεσολάβησης να προσφύγει στις δικαστικές αρχές ή να ζητήσει την διαµεσολάβηση του Συνηγόρου του Πολίτη. Τρίτον για να αποτραπεί η κωλυσιεργία στη διαµεσολάβηση εκ µέρους της διοίκησης .

3. Τα αναγκαία χαρακτηριστικά του Συµπαραστάτη στον ∆ήµο και την Περιφέρεια. Ο νοµοθέτης στις προαναφερόµενες διατάξεις δεν καθορίζει αναλυτικά τα χαρακτηριστικά που πρέπει να συγκεντρώνει το πρόσωπο που θα επιλεγεί ως Συµπαραστάτης. Ορίζει γενικά ότι «επιλέγεται πολίτης που αποτελεί προσωπικότητα εγνωσµένου κύρους» ως περιφερειακός συµπαραστάτης (άρθρο 179, παρ.1, εδ. Α΄του Νόµου 3852/2010) ενώ ως προς τον δηµοτικό συµπαραστάτη (άρθρο 77, παρ.1, εδ. Α του Νόµου 3852/2010) ορίζει ότι «επιλέγεται….πρόσωπο εγνωσµένου κύρους και εµπειρίας». Η διαφοροποίηση στις δύο αυτές διατάξεις εστιάζεται στο ότι στην Περιφέρεια αναφέρεται σε προσωπικότητα εγνωσµένου κύρους ενώ στους δήµους πέραν του εγνωσµένου κύρους απαιτεί και εµπειρία. Το ότι στην µεν πρώτη περίπτωση αναφέρεται σε «προσωπικότητα» στην δε δεύτερη σε « πρόσωπο» δεν έχει καµία σηµασία αφού και στις δύο περιπτώσεις τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που θα επιλεγεί εστιάζονται στο «εγνωσµένο», δηλαδή στο αναγνωρισµένο από την κοινωνία κύρος. Η εµπειρία, είτε την ανέφερε ο νοµοθέτης είτε όχι, είναι το άλλο κρίσιµο και αναγκαίο χαρακτηριστικό του συµπαραστάτη. Συνεπώς εµπειρία πρέπει να διαθέτει και ο περιφερειακός συµπαραστάτης όπως ορίζει ο νόµος και για τον δηµοτικό. Πέραν των προαναφεροµένων χαρακτηριστικών ο συµπαραστάτης πρέπει να έχει γνώση του αντικειµένου της διοίκησης προκειµένου να µπορέσει να ασκήσει τον διαµεσολαβητικό τους ρόλο. Η γνώση πρέπει να προκύπτει τόσο από την επαγγελµατική του ενασχόληση όσο και από την διοικητική του εµπειρία. ∆ιότι ο νοµοθέτης όταν αναφέρεται σε εµπειρία εννοεί ασφαλώς την εµπειρία της διοίκησης και όχι γενικώς την πολυετή επαγγελµατική ή επιστηµονική ενασχόληση σε αντικείµενα άσχετα µε τα αντικείµενα της περιφερειακής και δηµοτικής διοίκησης. Ανακεφαλαιώνοντας, επιλογή του συµπαραστάτη πρέπει να γίνεται µε κριτήρια: Το κύρος του, δηλαδή την κοινωνική αποδοχή που έχει λόγω της επιστηµονικής, επαγγελµατικής και διοικητικής του κατάρτισης και εµπειρίας αλλά και της κοινωνικής του συµπεριφοράς. Πρέπει να είναι πρόσωπο ενάρετο, ηθικό και κοινωνικά υπεύθυνο.

5

Τις γνώσεις που προκύπτουν από την εµπειρία του στο αντικείµενο της αποστολής του, δηλαδή στην διοίκηση αλλά και στην άσκηση λειτουργιών διαµεσολάβησης. Πρέπει να διαθέτει επιστηµονική κατάρτιση αναγκαία για να χειριστεί υποθέσεις που πολλές φορές µπορεί να αποτελούν σύνθετα νοµικά και διοικητικά προβλήµατα. Τέλος, επειδή ο συµπαραστάτης δεν έχει την ευχέρεια της αναπλήρωσης και της αποχής από την εξέταση καταγγελιών που ενδεχοµένως εµπλέκονται, έστω και εµµέσως, µε το προσωπικό του συµφέρον, πρέπει να υπάρξουν ασφαλιστικές δικλείδες που να καταξιώνουν και να εγγυώνται την αµεροληψία του και την αντικειµενικότητά του καθώς και την µη αξιοποίηση του λειτουργήµατος του προς ίδιο όφελος, είτε επαγγελµατικό, είτε πολιτικό είτε προσωπικό. Το µεν πολιτικό αντιµετωπίζεται µε την υπαγωγή του συµπαραστάτη στα κωλύµατα και στην καταστατική θέση των αιρετών αλλά το επαγγελµατικό και το προσωπικό πρέπει να κατοχυρωθεί µε εγγυήσεις. Είναι προφανές για παράδειγµα ότι ο δικηγόρος συµπαραστάτης του πολίτη, στην µικροκλίµακα της τοπικής κοινωνίας του δήµου που ασκεί δικηγορία έχει την ευχέρεια της απόκτησης πελατών χειριζόµενος όλες τις υποθέσεις καταγγελιών ως συµπαραστάτης. Στην περίπτωση αυτή το πρώτο πράγµα είναι η θέσπιση κανόνων δεοντολογίας ή και κωλυµάτων µε νοµοθετική κατοχύρωση έτσι ώστε η προνοµιακή θέση του δικηγόρου συµπαραστάτη να µην θίγει τον επαγγελµατικό ανταγωνισµό. Το απλούστερο και ίσως αυτονόητο είναι η απαγόρευση της ανάληψης δικανικών υποχρεώσεων για τις υποθέσεις που χειρίστηκε ως συµπαραστάτης.

4. Η επιλογή του Συµπαραστάτη στο ∆ήµο και την Περιφέρεια. Ο Συµπαραστάτης επιλέγεται από το δηµοτικό ή το περιφερειακό συµβούλιο αντίστοιχα µε την ειδική πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλου των µελών. Της επιλογής έχει προηγηθεί προκήρυξη εκδήλωσης υποβολής υποψηφιότητας η οποία δηµοσιεύεται στην ιστοσελίδα του δήµου. Αντίθετα δεν υπάρχει σχετική ρύθµιση για την προκήρυξη εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την επιλογή του περιφερειακού παραστάτη αλλά προφανώς αυτός είναι ο ενδεδειγµένος τρόπος ενηµέρωσης των ενδιαφεροµένων για να υποβάλλον υποψηφιότητα. Και στις δύο περιπτώσεις οι υποψηφιότητες κατατίθενται στο προεδρείο του δηµοτικού ή του περιφερειακού συµβουλίου αντίστοιχα κατά την έναρξη της διαδικασίας επιλογής, δηλαδή κατά την πρώτη συνεδρίαση στην οποία εγγράφεται στην ηµερήσια διάταξη το θέµα της επιλογής συµπαραστάτη. Η προκήρυξη της επιλογής του συµπαραστάτη πρέπει να αναρτάται στην ιστοσελίδα του δήµου και να δηµοσιοποιείται µε κάθε άλλο πρόσφορο µέσο δηµοσιότητας σε εύλογο χρονικό διάστηµα πριν από την συνεδρίαση του συµβουλίου και πριν την ανακοίνωση της ηµερήσιας διάταξης. Ευλόγως στην προκήρυξη πρέπει να αναφέρονται τα απαιτούµενα προσόντα που πρέπει να διαθέτει ο υποψήφιος, τουλάχιστον να τεκµηριώνεται η γνώση και η εµπειρία σε θέµατα διοίκησης του δήµου ή της περιφέρειας ή σε θεσµούς διαµεσολάβησης. Εάν το συµβούλιο αποφασίσει έχει τη δυνατότητα

6

να θέσει και άλλες προϋποθέσεις που εξειδικεύουν την τεκµηρίωση της γνώσης και της εµπειρίας. Ασφαλώς απαιτείται αναλυτικό βιογραφικό σηµείωµα από το οποίο να συνάγεται και το εγνωσµένο κύρος του προσώπου αν και αυτό το χαρακτηριστικό αξιολογείται κατά την κρίση των µελών του δηµοτικού ή περιφερειακού συµβουλίου. Για την επιλογή του συµπαραστάτη του δηµότη/ πολίτη και του επιχειρηµατία απαιτείται η θετική ψήφος των 2/3 του συνολικού αριθµού του δηµοτικού ή περιφερειακού συµβουλίου. Τούτο πρακτικά σηµαίνει ότι η παράταξη της πλειοψηφίας δεν µπορεί να επιλέξει το πρόσωπο που επιθυµεί χωρίς την συνδροµή και µέρους της µειοψηφίας. Συνεπώς ο συµπαραστάτης του δηµότη/ πολίτη πρέπει να είναι πρόσωπο ευρύτερης αποδοχής και όχι απλώς ο εκλεκτός της πλειοψηφίας. Η ειδική πλειοψηφία των 2/3 είναι η πλειοψηφία µε την οποία εκλέγεται και ο Difensore Civico στην Ιταλία. Η διαφορά είναι ότι στην ελληνική νοµοθεσία δεν προβλέπεται εναλλακτική αυξηµένη πλειοψηφία στην περίπτωση που δεν επιτυγχάνεται η πλειοψηφία των 2/3. Προφανώς ο έλληνας νοµοθέτης επιδιώκει να εξαναγκάσει τις δηµοτικές ή περιφερειακές παρατάξεις να συνεννοηθούν και να συµπράξουν στην επιλογή του συµπαραστάτη. Η επιλογή πρέπει να γίνει στην «αποκλειστική» προθεσµία των δύο µηνών από την εγκατάσταση των δηµοτικών ή περιφερειακών αρχών. Τούτο σηµαίνει ότι το δηµοτικό και περιφερειακό συµβούλιο πρέπει να επιδιώξει την επιλογή και συνεπώς την συνεννόηση των παρατάξεων εντός αυτής της προθεσµίας χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι εάν αυτή παρέλθει άπρακτη λόγω αδυναµίας επίτευξης της ειδικής πλειοψηφίας ότι δεν υποχρεώνεται το συµβούλιο να συνεχίσει την προσπάθεια για την επίτευξη της και πέραν του διµήνου. Κατά την πρώτη- τουλάχιστον- εφαρµογή του θεσµού προβλέπεται γενικευµένη δυσκολία για την επίτευξη της ειδικής πλειοψηφίας και την επιλογή του συµπαραστάτη. Η µικρή χρονική απόσταση από τις δηµοτικές και περιφερειακές εκλογές δεν επιτρέπει την εύκολη συνεννόηση µεταξύ των παρατάξεων. Έτσι ήδη πολλές απόπειρες υλοποίησης του θεσµού έχουν αποβεί άκαρπες. Η µοναδική περίπτωση επιλογής που έχει ήδη γίνει και έχει δηµοσιοποιηθεί είναι η επιλογή του συµπαραστάτη στον ∆ήµο Χολαργού- Παπάγου. Εκεί εξελέγη Συµπαραστάτης του ∆ηµότη και της Επιχείρησης ο επί εικοσαετία ∆ήµαρχος Χολαρχού κ. Σκούρτης. Ο πρώτος – γνωστός έως σήµερα- συµπαραστάτης του δηµότη και της επιχείρησης διαθέτει προδήλως τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας εγνωσµένου κύρους αφού χρηµάτισε επί εικοσαετία ∆ήµαρχος στην περιοχή του νέου ∆ήµου και η θητεία του αυτή τεκµηριώνει την πλουσιώτατη εµπειρία του για την άσκηση των καθηκόντων. Πέραν της διατύπωσης των ήδη δηµοσιοποιηµένων προκηρύξεων δείγµα των οποίων παραθέτουµε στο παράρτηµα του παρόντος άρθρου( βλ. Προκήρυξη ∆ήµου Αλεξάνδρειας Ηµαθίας, ∆ήµου Σιντικής Σερρών, ∆ήµου Αγίου Νικολάου Λασιθίου), είναι προφανές ότι για την επιλογή του συµπαραστάτη του δηµότη/ πολίτη και της επιχείρησης ο δήµος και η περιφέρεια δεν µπορεί να αρκεστούν στην πρόσκληση των ενδιαφεροµένων και στην εν θερµώ αξιολόγηση των υποψηφίων στην διάρκεια µάλιστα της συνεδρίασης κατά την

7

οποία πρέπει να αποφασίσουν. Η στοιχειωδώς υπεύθυνη στάση έναντι του νέου θεσµού επιβάλλει την εκ των προτέρων διαδικασία επιλογής των κατάλληλων προσωπικοτήτων και στη συνέχεια την έναρξη διαλόγου και διαβουλεύσεων µε τις δηµοτικές ή περιφερειακές παρατάξεις της µειοψηφίας. Για την έναρξη αυτής της «προκαταρκτικής διαδικασίας» ασφαλώς δεν απαιτείται η υποβολή υποψηφιοτήτων αλλά ακριβώς το αντίθετο: η αναζήτηση και η συζήτηση, η διερεύνηση του ενδιαφέροντος των κατάλληλων προσωπικοτήτων µεταξύ των οποίων το συµβούλιο – αφού τηρηθούν οι προβλεπόµενες στον νόµο διαδικασίες – να επιλέξει εκείνον που θα συγκεντρώσει την µεγαλύτερη αποδοχή. Με άλλα λόγια, η αποστολή του συµπαραστάτη του δηµότη/ πολίτη και της επιχείρησης στον δήµο ή την περιφέρεια δεν είναι επιλογή για την κάλυψη µίας αµοιβόµενης θέσης, ή την επιλογή ενός µετακλητού υπαλλήλου. Συνεπώς µε αυτήν δεν εξαργυρώνονται υποχρεώσεις ούτε ικανοποιούνται πελατειακές σχέσεις. Η διεξαγωγή της διαδικασία επιλογής µε νοοτροπία κατάληψης ή παραχώρησης έµµισθης θέσης και µάλιστα αρκετά «καλοπληρωµένης» ναρκοθετεί στην γέννησή του τον νέο θεσµό. Καταρρακώνει το ένα εκ των δύο κρίσιµων χαρακτηριστικών του συµπαραστάτη, το κύρος, έτσι ώστε να καθιστά σχεδόν άνευ ουσίας την ενδεχόµενη εµπειρία. Αντίθετα η επιλογή του συµπαραστάτη µέσα από µία διαδικασία διαβούλευσης των δηµοτικών ή περιφερειακών παρατάξεων και διερεύνησης των πιθανών κατάλληλων υποψηφιοτήτων (λαµβανοµένων υπόψη όλων των κριτηρίων αλλά και του κριτηρίου της γενικότερης αποδοχής πέραν της πλειοψηφούσας παράταξης) µπορεί να οδηγήσει στην ασφαλή έκβαση της διαδικασίας, στην κατοχύρωση του κύρους του θεσµού και στην επιτυχή άσκηση της αποστολής του.

5. Καταστατική θέση του Συµπαραστάτη του δηµότη/πολίτη και της επιχείρησης Ο συµπαραστάτης του δηµότη/πολίτη και της επιχείρησης έχει την καταστατική θέση που έχουν οι αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης και διέπεται από τα ίδια κωλύµατα και ασυµβίβαστα. Για τις υπηρεσίες που προσφέρει αµοίβεται µε αντιµισθία ίση µε αυτή του προέδρου του οικείου δηµοτικού ή περιφερειακού συµβουλίου.

6. Προτάσεις για την επιτυχή εφαρµογή του θεσµού Ανακεφαλαιώνοντας όσα αναλυτικά παρατίθενται παραπάνω καταλήγουµε σε ορισµένες κρίσιµες διαπιστώσεις και προτάσεις που έχουν ως στόχο την επιτυχή εφαρµογή του θεσµού στην πράξη. Πρώτον. Οι δηµοτικές ή περιφερειακές παρατάξεις µε πρωτοβουλία της πλειοψηφίας και ειδικά του δηµάρχου ή του περιφερειάρχη, πριν από την έναρξη της διαδικασίας για την επιλογή του συµπαραστάτη πρέπει να έχουν διερευνήσει τις πιθανές κατάλληλες υποψηφιότητες και να έχουν διαπιστώσει τις προθέσεις των κατάλληλων προσώπων.

8

Οι δηµοτικές και περιφερειακές παρατάξεις πρέπει να διαβουλευθούν για την υπόδειξη των κατάλληλων προσώπων και την σύγκλισή τους στο καταλληλότερο από αυτά. ∆εύτερον. Η διαδικασία της προκήρυξης πρέπει να εκλαµβάνεται ως τύπος µίας βαθύτερης πολιτικής διαδικασίας συνεννόησης. Κανείς δεν αποκλείεται να είναι υποψήφιος συνεπώς όποιος ενδιαφέρεται έχει το δικαίωµα να υποβάλλει υποψηφιότητα. Αυτό δεν σηµαίνει ότι οι δηµοτικές ή περιφερειακές παρατάξεις δεν πρέπει ασκήσουν τον δικό τους πολιτικό και θεσµικό ρόλο. Σε τούτο διαφέρει η διαδικασία επιλογής του συµπαραστάτη από την οποιαδήποτε άλλη διαγωνιστική διαδικασία. Τρίτον. Οι δηµοτικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να ενηµερώσουν τους πολίτες για την αποστολή του συµπαραστάτη, δηλαδή να «επικοινωνήσουν τον θεσµό». Τέταρτον. Οι επιλεγόµενοι συµπαραστάτες αλλά και οι δηµοτικές και περιφερειακές αρχές οφείλουν να καταξιώσουν και να προστατεύσουν το κύρος του θεσµού. Αυτό πρέπει να το κάνουν και µε την παροχή λειτουργικών διευκολύνσεων και διοικητικής υποστήριξης. Πέµπτο. Μετά την πρώτη εφαρµογή του θεσµού και στο πλαίσιο νέων νοµοθετικών ρυθµίσεων πρέπει να διορθωθούν ή να συµπληρωθούν οι ρυθµίσεις που οργανώσουν τον θεσµό. Μεταξύ αυτών είναι: Η απόκλιση της θητείας του συµπαραστάτη από την θητεία των δηµοτικών ή περιφερειακών αρχών. Για παράδειγµα η θητεία του συµπαραστάτη να ξεκινά τουλάχιστον έξι µήνες µετά την εγκατάσταση των δηµοτικών ή περιφερειακών αρχών και να λήγει µε την επιλογή του νέου συµπαραστάτη. Έτσι η επιλογή δεν θα γίνεται σε χρονικό διάστηµα µε νωπές πολιτικές εντάσεις. Η συγκρότηση γραφείου του Συµπαραστάτη έτσι ώστε να λειτουργεί ως «εσωτερική υπηρεσία ελέγχου», τουλάχιστον στις περιφέρειες και στους δήµους µε πληθυσµό άνω των 100.000 κατοίκων έτσι ώστε να διευκολύνεται η άσκηση των καθηκόντων του. Απλώς η υποχρέωση του δήµου ή της περιφέρειας να παράσχει διοικητική υποστήριξη δεν εγγυάται την ενεργή και αποτελεσµατική κάλυψη των αναγκών της διοικητικής υποστήριξης. Έκτο: Η λειτουργία της διαµεσολάβησης στους δήµους και τις περιφέρειες πρέπει να αποκτήσει και οριζόντια θεσµική υποστήριξη. Αυτό µπορεί να γίνει και µε την θεσµοθέτηση συλλογικών φορέων µε την συµµετοχή όλων των συµπαραστατών του πρώτου ή του δεύτερου βαθµού τοπικής αυτοδιοίκησης αντίστοιχα. Η µεταφορά των εµπειριών και η αξιολόγησή τους µπορεί να οδηγήσει σε µία θεσµική «δεξαµενή σκέψης» για την διαρκή βελτίωση και αναβάθµιση του θεσµού.

7. Επίλογος Η ευθύνη των αιρετών για την θεµελίωση του θεσµού της διαµεσολάβησης στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι καθοριστική. Η εφαρµογή του θεσµού της διαµεσολάβησης για την αντιµετώπιση προβληµάτων κακοδιοίκησης ενισχύει πολλαπλώς το κύρος της τοπικής αυτοδιοίκησης και των ίδιων των αιρετών ηγετών της.

9

Μέχρι σήµερα οι αιρετοί της αυτοδιοίκησης έρχονται «αντιµέτωποι» – πολλές φορές κατά κυριολεξία- µε τον εθνικό θεσµό διαµεσολάβησης, τον Συνήγορο του Πολίτη. Αρκετοί, µάλλον οι περισσότεροι συνεργάζονται µαζί του. Λίγοι ίσως δεν συνεργάζονται και δεν µετέχουν στην διαµεσολάβηση. Σε κάθε περίπτωση αρκετοί είχαµε ως αιρετοί αυτή την εµπειρία. Τώρα δίνεται η ευκαιρία να οργανωθεί οι θεσµός της διαµεσολάβησης σε δηµοτικό ή περιφερειακό επίπεδο. Η σωστή οργάνωση και λειτουργία του θα απαλλάξει τους αιρετούς από το κόστος της ευθύνης για τις δυσλειτουργίες και την κακοδιοίκηση που εµφανίζεται στο επίπεδο των διοικητικών υπηρεσιών. Οι διοικητικές υπηρεσίες θα γνωρίζουν ότι όταν δεν λειτουργούν µε την αρχή της χρηστής διοίκησης από πρόθεση θα ελεγχθούν και όταν παραβιάζουν την αρχή χωρίς πρόθεση θα διορθώσουν την λειτουργία τους και θα βελτιωθούν. Ο Συµπαραστάτης του δηµότη/ πολίτη και της επιχείρησης δεν ελέγχει την δηµοτική ή περιφερειακή αρχή ούτε έχει αποστολή να ασκεί έλεγχο νοµιµότητας. Αυτή είναι η αποστολή άλλου θεσµού, του Ελεγκτή Νοµιµότητας. Ο Συµπαραστάτης διαµεσολαβεί για να προστατεύσει τον πολίτη αλλά και το κύρος του θεσµού της αυτοδιοίκησης, υπό αυτή την έννοια είναι θεσµός στήριξης αναβάθµισης της τοπικής αυτοδιοίκησης και του τοπικού πολιτικού και διοικητικού συστήµατος γενικότερα.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΠΡΟΚΗΡΥΞΕΙΣ ∆ΗΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ∆ΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αλεξάνδρεια, 24 Ιανουαρίου 2011 ∆ΗΜΟΣ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΕΙΑΣ Αριθ.Πρωτ. 2013 Ο ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΕΙΑΣ Προκηρύσσει την πλήρωση της θέσης του Συµπαραστάτη του ∆ηµότη και της Επιχείρησης, σύµφωνα µε το άρθρο 77 του Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α’ 87). Η επιλογή θα γίνει µε απόφαση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου εντός του µηνός Φεβρουαρίου (η ακριβής ηµεροµηνία και ώρα θα καθοριστεί µε την πρόσκληση για την συνεδρίαση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου η οποία θα αναρτηθεί στον Πίνακα Ανακοινώσεων και στην ιστοσελίδα του ∆ήµου Αλεξάνδρειας). Το πρόσωπο που θα επιλεγεί θα πρέπει να είναι εγνωσµένου κύρους και εµπειρίας. ∆εν µπορεί να επιλεγεί ως Συµπαραστάτης του ∆ηµότη και της Επιχείρησης αιρετός ∆ήµου ή Περιφέρειας ή Βουλευτής. Επίσης ως προς το αξίωµα του συµπαραστάτη του ∆ηµότη και της Επιχείρησης ισχύουν τα κωλύµατα και τα ασυµβίβαστα που προβλέπονται στο άρθρο 14 του Ν. 3852/2010. Η θητεία του Συµπαραστάτη του ∆ηµότη και της Επιχείρησης ακολουθεί τη ∆ηµοτική περίοδο. Όσοι επιθυµούν να επιλεγούν για τη θέση του Συµπαραστάτη του ∆ηµότη και της Επιχείρησης µπορούν να καταθέσουν σχετική αίτηση-δήλωση, συνοδευόµενη από αναλυτικό βιογραφικό σηµείωµα, στο Προεδρείο του ∆ηµοτικού Συµβουλίου, µέχρι την έναρξη της Συνεδρίασης και της διαδικασίας της επιλογής. Πληροφορίες παρέχονται τις εργάσιµες ηµέρες και ώρες από το γραφείο της Γραµµατείας του ∆ηµοτικού Συµβουλίου, στον 1ο όροφο του ∆ηµαρχείου Αλεξάνδρειας (οδός Εθνικής Αντίστασης 42). Αρµόδιος υπάλληλος: κ. Πελαγία ∆ηµητρίου, τηλ. 23333-50142. Η παρούσα να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ∆ήµου Αλεξάνδρειας. Ο ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΦΩΤΙΟΣ ∆ΗΜΗΤΡΙΑ∆ΗΣ

10

Προκύρηξη για την επιλογή Συµπαραστάτη του ∆ηµότη & της Επιχείρησης Ο ∆ήµαρχος Σιντικής, αφού έλαβε υπόψη του το άρθρο 77 του Ν.3852/10, προκηρύσσει διαγωνισµό για την επιλογή "Συµπαραστάτη του ∆ηµότη & της Επιχείρησης". Ως συµπαραστάτης του δηµότη και της επιχείρησης επιλέγεται πρόσωπο εγνωσµένου κύρους και εµπειρίας. Υποψηφιότητες υποβάλλονται µε δήλωση που κατατίθεται στο προεδρείο του δηµοτικού συµβουλίου κατά την έναρξη της διαδικασίας επιλογής. Ως συµπαραστάτης του δηµότη και της επιχείρησης δεν µπορεί να επιλεγεί αιρετός του δήµου, περιφέρειας ή βουλευτής. Ως προς το αξίωµα του συµπαραστάτη του δηµότη ισχύουν κωλύµατα και τα ασυµβίβαστα που προβλέπονται στο άρθρο 14 του Ν. 3852/10. Η θητεία του συµπαραστάτη ακολουθεί τη θητεία των δηµοτικών αρχών. Η επιλογή του "Συµπαραστάτη του ∆ηµότη και της Επιχείρησης" θα γίνει κατά την συνεδρίαση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου στις 31-1-2011 και ώρα 6 το απόγευµα. Πληροφορίες παρέχονται τις εργάσιµες µέρες και ώρες από το γραφείο 6 του ∆ήµου Σιντικής. Αρµόδια υπάλληλος η κ. Ευαγγελία Μουλαγιαννιού τηλ. 2323350218

Ο ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΣΙΝΤΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΡΥ∆ΑΣ

Π Ρ Ο Κ Η Ρ Υ Ξ Η Επιλογής Συµπαραστάτη του ∆ηµότη και της Επιχείρησης

Ο ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Προκηρύσσει την πλήρωση της θέσης του Συµπαραστάτη του ∆ηµότη και της Επιχείρησης σύµφωνα µε το άρθρο 77 του Ν. 3852/2010. Η επιλογή θα γίνει µε απόφαση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου εντός του µηνός Φεβρουαρίου (η ακριβής ηµεροµηνία και ώρα θα καθοριστεί µε την πρόσκληση για την συνεδρίαση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου η οποία θα αναρτηθεί στον Πίνακα Ανακοινώσεων και στην ιστοσελίδα του ∆ήµου Αγίου Νικολάου). Το πρόσωπο που θα επιλεγεί θα πρέπει να είναι εγνωσµένου κύρους και εµπειρίας. ∆εν µπορεί να επιλεγεί σαν Συµπαραστάτης του ∆ηµότη και της Επιχείρησης αιρετός ∆ήµου ή Περιφέρειας ή Βουλευτής . Επίσης ως προς το αξίωµα του συµπαραστάτη του ∆ηµότη και της Επιχείρησης ισχύουν τα κωλύµατα και τα ασυµβίβαστα που προβλέπονται στο άρθρο 14 του Ν. 3852/2010. Η θητεία του Συµπαραστάτη του ∆ηµότη και της Επιχείρησης ακολουθεί την ∆ηµοτική περίοδο. Όσοι επιθυµούν να επιλεγούν ως Συµπαραστάτες του ∆ηµότη και της Επιχείρησης µπορούν να καταθέσουν σχετική αίτηση – δήλωση στο Προεδρείο του ∆ηµοτικού Συµβουλίου µέχρι την έναρξη της Συνεδρίασης και της διαδικασίας της επιλογής. Πληροφορίες παρέχονται τις εργάσιµες ηµέρες και ώρες από το γραφείο της Γραµµατείας του ∆ηµοτικού Συµβουλίου στον 1ο όροφο του ∆ηµαρχείου στην οδό Ρ. Καπετανάκη 7 αρµόδιος κ. Ανδρουλάκης Εµµανουήλ τηλ : 28413/40117-118-119. Ο ∆ΗΜΑΡΧΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΟΥΝΕΝΑΚΗΣ ∆ΗΜΗΤΡΗΣ