N QÀ^• Õ"≥·º #=∞ó

N=∞ Õ ~å=∂#∞*ÏÜ«∞ #=∞ó

* «xÜ«∞#∞¡

Hõ~°Î:– „j~°OQÆ<å äŒ∞_»∞

â’¡II N â‹·ÖËâ◊ ŒÜ«∂áê„ «O nèÉèíHÍκk QÆ∞}Ï~°‚="£∞,

Ü«∞fO„ Œ„Ѩ=}O =<ÕÌ ~°=∞º*Ï=∂ «~°O =Úx"£∞. 1

\©Hõ: (ÑuÑ^•~°÷=Ú)

N â‹·ÖËâ◊ ŒÜ«∂áê„ «O u~°∞=∞Ö· Ü«∂àÏfi~°∞¡ J#∞ u~°∞"åÜü∞ "≥Úo

Ñ≤à‹§ÂQÍi ŒÜ«∞‰õΩ áê„ «∞Å∞#∞, nèÉèíHÍκk QÆ∞}Ï~°‚="£∞, nè ´ *Ï˝#=Ú,

ÉèíHÎ ÉèíQÆ=O «∞xÜ«∞O Œ∞ „¿Ñ=∞, Pk "≥Ú ŒÅQÆ∞, QÆ∞} QÆ∞}=ÚʼnõΩ,

J~°‚=O ™êQÆ~°"≥∞ÿ#"å~°∞#∞, Ü«∞fO„ Œ „Ñ=}O ~å=∂#∞AÅÜ«∞O Œ∞

ÉèíHÎQÆÅ"å~°∞#∞ JQÆ∞, ~°=∞º*Ï=∂ «~°O =Úx"£∞ =∞}"åà◊ =∂=Ú#∞Å#∞,

=<ÕÌ ´ #=∞㨠iOK≥ Œ#∞.

q=~°}=Ú:

N~°OQÆ=Ú# QÆ~°∞_» =∞O@Ѩ=Ú# =∞}"åà◊=∂=Ú#∞Å∞

ÉèíQÆ=kfi+¨Ü«∞=Ú#∞ HÍňHΔѨ=Ú K≥ѨCK«∞O_çi. JѨÙ_»∞ N~°OQÆ<å äŒ∞_»∞

^•xx q#∞@‰õΩ JK«@‰õΩ =zÛ XHõ Ü«∞~°ÛHõÉÏÅ∞ <å"ÕtOz ÃÑ·â’¡Hõ=Ú`À

"åix #∞uOK≥#x Ü≥ÿ∞uǨϺ=Ú.

* * * * **`«xÜ«∞<£ J#QÍ „Ѩ`ÕºHõ`«#∞ `≥Å∞Ê#k Jx ÉèÏ==Ú. „Ѩuáê^•ºOâ◊=Ú,

Hõ ä•=ã¨∞Î=Ù, Hõq`åtÖÏÊ Œ∞Å∞ WO Œ∞ ã¨∂H©Δ ‡HõiOѨ|_»∞#∞.

„Ñu k=º„Ñ|O èŒ=Ú „áê~°OaèOK«∞#ÑÙ_»∞ h Ü≥ÿ∞ Œ∞ â’¡Hõ=ÚÅ∞#∞ áê~î°º=ÚÅ∞.

2 ~°`«fl„`«~Ú

Hõ~°Î: ‰õĈ~â◊√Åx „Ѩã≤ Œ∞úÖ·# ‰õÄ~° åÎàÏfi~°∞.

â’¡II ÅH©Δ ‡<å äŒ ã¨=∂~°OÉèÏO <å äŒÜ«∂=Ú#=∞ 茺=∂"£∞,

J㨇^•Kå~°ºÑ¨~°ºO`åO =O Õ QÆ∞~°Ñ¨~°OѨ~å"£∞. 2

\©Hõ: ÅH©Δ ‡<å^äŒ ã¨=∂~°=∂ƒùO, ÅH©Δ ‡<å^äŒ ´ N =∞Ǩq+¨μ‚=Ù#∞,

ã=∂~°=∂ƒùO P~°OÉèí=∞O Œ∞ QÆey#kÜ«Ú, <å äŒÜ«∂=Ú# =∞ 茺=∂"£∞

´ <å äŒ=Úxx, Ü«∂=Ú<åKå~°∞ºÅ#∞ #_»∞=∞ QÆÅkÜ«Ú, J㨇^•Kå~°º

Ѩ~°º<åÎ"£∞ =∞#Ü≥ÚHõ QÆ∞~°∞x z=~° QÆÅkÜ«Ú JQÆ∞, QÆ∞~°∞Ѩ~°=∞Ê~åO

´ PKå~°∞ºÅ ѨOHÎx, =<ÕÌ ´ ¿ãqO «∞#∞.

q=: =∞# QÆ∞~°∞Ѩ~°OѨ~° N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù`À P~°OÉèí"≥∞ÿ#k. #_»∞=∞

<å äŒ=Ú#∞Å∞ Ü«∂=Ú<åKå~°∞ºÅ∞ #∞O Œ∞~°∞. =∞# PKå~°∞ºÅ∞ z=~°

#∞O Œ∞~°∞. J\ì QÆ∞~°∞Ѩ~°OѨ~°#∞ ¿ãqOK«∞K«∞<åfl#∞.

* * * * *Hõ~°Î: ‰õÄ~°`åÎàÏfi~°∞

â’¡II Ü≥∂ x «º =∞K«∞º «Ñ¨ •O|∞[ Ü«ÚQƇ~°∞Hõ‡

"åº"≥∂Ç¨Ï «ãÎk «~å}˜ «$}ÏÜ«∞ "Õ∞<Õ,

J㨇 Œ∞æ~À~°ƒùQÆ=`À-㨺 ŒÜ≥ÿ∞Hõã≤O èÀ

~å=∂#∞[㨺 K«~°}∫ â◊~°}O „ѨѨ Õº. 3

\©Hõ: Ü«∞ó U Ü«∞uÑu, x «ºO ã^•, JK«∞º « Ñ^•O|∞[ Ü«ÚQƇ~°∞Hõ‡

"åº"≥∂ǨÏ`«ó ´ JK«∞º`«∞x áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅO^Œ∞ „¿Ñ=∂uâ◊Ü«∞=Ú#∞

á⁄O Œ∞@KÕ, « ü { W «~å}˜ P ÉèíQÆ=`åÊ Œ ŒfiÜ«∞=ÚHõO>ˇ W «~°"≥∞ÿ#

"åxx, «$}ÏÜ«∞ "Õ∞<Õ ´ «$}©HõiOz~À, J㨇 ü ´ =∞#, QÆ∞~Àó ´

PKå~°∞ºÅ∞#∞, ÉèíQÆ= «ó Õ=Ùx=Öˇ ѨÓAºÅ∞#∞, ŒÜ«∂ { UHõ ã≤O èÀó

3

´ Hõ~°∞}‰õΩ ã¨=Ú„^Œ∞_»∞#∞ J~Ú#, J㨺 ´ D, ~å=∂#∞[㨺 ´

~å=∂#∞AÅ"åi, K«~°}∫ ´ Náê Œ=ÚÅ#∞, â◊~°}O ´ ~°HõΔHõ=ÚQÍ,

„ѨѨ Õº ´ P„â◊~ÚOK«∞K«∞<åfl#∞.

q=: ~å=∂#∞AÅ∞ „tÜ«∞óÑu áê ŒÑ Œ‡Ü«ÚQÆoÜ«∞O Õ ã^• „áêg}º=Ú

HõeyÜ«ÚO Œ∞~°∞. W «~° q+¨Ü«∞=Ú ÅxflÜ«Ú#∞ "åiH˜ «$}„áêÜ«∞=Ú.

=∞# Ü«∂Kå~ ° ∞ ºÅ∞#∞ ^ ŒÜ «∂~ °`åflH õ~ ° ∞Å∞#∞ J~Ú# J\ ˜ ì

ÉèíQÆ=„^•=∂#∞AÅ N K«~°}=ÚÅ<Õ â◊~°}=ÚQÍ ã‘fiHõiOK«∞ K«∞<åfl#∞.

* * * * *Hõ~°Î: Pà◊=O^•~ü Jx „Ѩã≤kúK≥Ok# Ü«∂=Ú<åKå~°∞ºÅ∞.

â’¡II =∂`å Ñ≤ å Ü«Ú= «Ü«∞ãÎ#Ü«∂ qÉèí∂u

ã¨û~°fiO Ü«∞ Õ= xÜ«∞"Õ∞# =∞ Œ#fiÜ«∂<å"£∞,

P Œºã¨º #ó ‰õΩÅѨ Õ~°fi‰õΩàÏaè~å=∞O

N=∞ «Î ŒO„Ѷ≤∞Ü«ÚQÆà◊O „Ѩ}=∂q∞ =¸~åú fl 4

\©Hõ: =∞ ü { J#fiÜ«∂<å"£∞ <å =Oâ◊=∞O Œ∞ [x‡Oz# "åiH˜, =∂`å

´ «e¡, Ñ≤ å ´ «O„_ç, Ü«Ú= «Ü«∞ó ´ ÉèÏ~°ºÅ∞, «#Ü«∂ó ´ a_»¤Å∞,

qÉèÏuó Sâ◊fi~°º=Ú ("≥Ú ŒÅQÆ∞#q) ã¨~°fiO ã¨=∞ãÎ=Ú#∞, xÜ«∞"Õ∞#

´ J=â◊º=ÚQÍ, Ü«∞`ü { U= ´ U PàÏfi~°∞Å áê^ŒÑ¨^Œ‡^ŒfiÜ«∞"Õ∞

(JQÆ∞K«∞#fl^À), P Œºã¨º ´ „Ѩ äŒ=ÚÖ·#, #ó ´ =∂ Ü≥ÚHõ , ‰õΩÅѨ Õó ´

„ѨѨ#fl [#‰õÄ@ã¨∞÷Å (QÆ∞ #=∂‡àÏfi~°∞Å) Ü≥ÚHõ , =‰õΩà◊ { Jaè~å=∞O

´ á⁄QÆ_» ѨÙ+¨Ê=ÚÅKÕ =∞<ÀǨÏ~°"≥∞ÿ#, N=∞ ü ´ â’ÉèÏÜ«ÚHõÎ=∞~Ú#,

« ü P, JO„Ѷ≤∞Ü«ÚQÆà◊O K«~°} ŒfiÜ«∞=Ú#∞, =¸~åú fl t~°ã¨∞û`À,

„Ѩ}=∂q∞ ´ ¿ãqOK≥ Œ#∞.

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

4 ~°`«fl„`«~Ú

q=: «e¡ ŒO„_»∞Å∞, ÉèÏ~°ºÅ∞, a_»¤Å∞, Sâ◊fi~°º=Ú "≥Ú ŒÅQÆ∞#=xflÜ«Ú#∞

=∂ =Oâ◊=Ú"åiH˜ P Ü«∂àÏfi~°∞Å áê ŒÑ¨ Œ‡=ÚÖË. #=∂‡àÏfi~°∞Å∞ =∂‰õΩÅ™êfi=ÚÅ∞. „ѨѨ#fl [#‰õÄ@ã¨∞÷Å∞, „Ѩ„Ѩ^äŒ=ÚÅ∞, á⁄QÆ_»Ñ¨ÓÅKÕ

xOѨÙÖÁÅ∞‰õΩ â’Éè í`À „ѨHÍtOK«∞"å~°∞#∞ JQÆ∞ <å â◊~î °HÀѨÙÅáê ŒÜ«ÚQÆox t~°ã¨∞=Oz #=∞㨠iO «∞#∞.

* * * * *Hõ~°Î: N Ѩ~åâ◊~°Éèí@ì~ü.

â’¡II Éèí∂`«O ã¨~°â◊Û =∞ǨÏ^•Ç¨ÏfiÜ«∞ Éèí@ì<å^äŒN ÉèíHΙê~° ‰õΩÅâıY~° Ü≥∂y"åǨ<£,ÉèíHÍÎO„Ѷ≤∞ˆ~}∞ Ѩ~°HÍÅ Ü«∞fO„ Œq∞„âß<£N=∞ «Ê~åO‰õΩâ◊=ÚxO „Ѩ}`À-ã≤‡ x «º"£∞. 5

\©Hõ: Éèí∂ «O ´ Ñ¨Ó Œ åÎàÏfi~°∞Å#∞, ã¨~°â◊Û ´ á⁄Üü∞ÔQ·Ü«∂àÏfi~°∞Å#∞,=∞ÇÏ ü { PÇÏfiÜ«∞ ¿ÑÜ«∂àÏfi~°∞Å#∞, Éèí@ì<å äŒ ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞Å#∞,N ´ QÀ^• Õqx, ÉèíHΙê~° ´ u~°∞=∞oâ‹· PàÏfi~°∞Å#∞, ‰õΩÅâıY~° ´

‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞Å#∞, Ü≥∂y"åǨ<£ ´ u~°∞áêÊ}ÏàÏfi~°∞Å#∞,ÉèíHÍÎO„Ѷ≤∞ˆ~}∞ ´ `˘O_»~°_çá⁄Ê_ç Ü«∂àÏfi~°∞Å#∞, Ѩ~°HÍÅ ´ u~°∞=∞OÔQ·Ü«∂àÏfi~°∞Å#∞, Ü«∞fO„ Œq∞„âß<£ ´ ѨÓAºÅQÆ∞ Ü«∞uѨux, N=∞ ü ´

ÔH·OHõ~°ºNQÆÅ, Ѩ~åO‰õΩâ◊=ÚxO ´ #=∂‡àÏfi~°∞Å#∞, x «ºO ´ ã¨~°fi^•,„Ѩ} «ó ´ #=∞㨠iOK«∞"å_»#∞, Jã≤‡ ´ JQÆ∞K«∞<åfl#∞.

q=: =∞#‰õΩ ã¨~°fi^Õâ◊ ã¨~°fiHÍÅã¨~åfi=ã¨÷ÅÜ«∞O^Œ∞#∞ ѨÓAºÖˇ· =∞#

hÜ«ÚÖ·# PàÏfi~°∞Å#∞ WO Œ∞ ¿Ñ~˘¯#∞K«∞<åfl~°∞: PàÏfi~°∞ J#∞ Ñ Œ=Ú#‰õΩÉèíQÆ= Œ∞æ}Ï#∞Éèí==∞#∞ =∞Ǩ#kÖ’ ZšѨC_»∞#∞ =ÚxyÜ«ÚO_ç‰õÄ_»

xˆ~› «∞HõHõ\ÏHõΔ=ÚKÕ =∞#É’\˜ | Œúr=ÙÅ #∞ ŒúiOK«∞@ˆH „Ѩܫ∞uflOK«∞

5

K«∞O_»∞ =∞Ǩ*Ï˝#∞Åx Ü«∞~°÷=Ú. ã¨O™ê~°=∞#∞ #kÖ’ =ÚxyáÈ=ÙK«∞#fl"åix «=∞"≥O@ J ŒÌiH˜ – Ѩ~°=∞Ѩ Œ=Ú#‰õΩ – ÖÏQÆ∞H˘xáÈ=Ù"å~°∞

ã¨∞_ô ~¸ Ü«∂àÏfi~°∞Å∞! W\ì Ü«∂àÏfi~°∞Å#∞ Ѩxfl ŒÌ~°∞QÍ =∞#ѨÓ~°∞fiÅ∞áê_ç<å~°∞.

1) Ñ¨Ó Œ åÎàÏfi~°∞Å∞ 2) áÈÜü∞QÆÜ«∂àÏfi~°∞Å∞ 3) ¿ÑÜ«∂àÏfi~°∞Å∞

4) ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞Å∞ 5) QÀ^• Õq 6) u~°∞=∞oâ◊ Ü«∂àÏfi~°∞Å∞7) ‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞Å∞ 8) u~°∞áêÊ}ÏàÏfi~°∞Å∞ 9) `˘O_»~°_çá⁄Ê_ç Ü«∂àÏfi~°∞Å∞ 10) u~°∞=∞OQÆÜ«∂àÏfi~°∞Å∞ 11) ÉèÏ+¨ºHÍ~°∞Å∞

12) #=∂‡àÏfi~°∞Å∞ – g~°O Œix 㨠• ¿ãqO «∞#∞.

WHõ h Ü«∂àÏfi~°∞ÅÖ’ H˘O Œix QÆ∂iÛ# qâı+¨=ÚÅ∞: á⁄Üü∞ÔQ·J#∞ ã~°ã∞û# #= «iOz<å~°∞ á⁄Üü∞QÆ PàÏfi~°∞Å∞. ÉèíQÆ= Œƒù‰õΩκ<å‡ Œ=ÚKÕ

„Ѩã≤^Œ∞úÅ∞ ¿ÑÜ«∂àÏfi~°∞Å∞. N^Õq Ü«∞=`å~°"Õ∞ QÀ^•^Õq. ™ê~°"≥∞ÿ#ÉèíH˜ÎQÆÅ"å~°∞ ÉèíH˜Î™ê~°∞Å∞, N~°OQÆ<å^äŒ∞x Ü«∂[˝KÕ Ö’Hõ™ê~°OQÆ=∞Ç=ÚxÜ≥ÚHõ Éèí∞[ã¯O è•~°∂_»∞Ö· ÉèíQÆ= «ûxfl è•#=Ú#‰õΩ "≥o¡#"å~°∞

Ü≥∂y"åǨÏ#∞Ö··# u~°∞áêÊ}ÏàÏfi~°∞Å∞. ÉèÏQÆ= « áê Œ èŒ∂oÜ«∞x «=∞¿Ñ~°∞ =∂~°∞ÛH˘#fl"å~°∞ `˘O_»~°_çá⁄Ê_ç Ü«∂àÏfi~°∞Å∞. Ѩ~° (W`«~°)=∞`«=ÚʼnõΩ HÍÅ∞x (Ü«∞=Úx) É’e#"å~°∞ Ѩ~°HÍÅ∞ _»Œ#|_»∞

u~°∞=∞OQÆÜ«∂àÏfi~°∞Å∞. Ѩ~°=∞`«=ÚÅ<≥_ç kQÆæ[=ÚÅ HõO‰õΩâ◊=Ú#∞É’e#"å~°∞ Ѩ~åO‰õΩâ◊=Úx Ü«∞#|_»∞ #=∂‡àÏfi~°∞Å∞.

* * * * *u~°∞ѨÊÖÏ¡O_»∞

â’¡II N~°OQÍ~°º ŒÜ«∂áê„ «O ~å=∂#∞[Ѩ •„â◊Ü«∞O„j#$ã≤OǨ~°ºã¨ «∞Ê„ «O [QÆ<åfl äŒQÆ∞~°∞O Éèí*Ë.

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

6 ~°`«fl„`«~Ú

â’¡II N=∂<£ "ÕOHõ@`å`å~Àº "≥·Ü«∂Hõ~°}ˆHã¨s

J㨇 ÕÌtHõ=~Àº "Õ∞ ã¨xfl èŒ åÎO 㨠• ǨÏ$k.

â’¡II Ü«∞`åÊ ŒÑ¨ Œ‡„áê=}Ϻ ŒÉèí=O *Ï˝#ÖËâ◊"å<£

=<ÕÌ «O q+¨μ‚ÉèíHÍ΄QƺO =‰õΩàÏÉèí~°}O =Úx"£∞.

â’¡II NK«~°}ˆ~}∞Hõ$Ѩܫ∂ „jwuO "åºYºÜ«∂-u ã¨∞QÆ=∞Ü«∞u

''N K«~°}ˆ~}∞—— i «÷O „jѨ ŒÜ≥∂ifl «º=∞OQÆà◊O Éèí∂Ü«∂ ü.

`«xÜ«∞#∞¡

Hõ~°Î: N =∞<åfl äŒ=Úx

â’¡II QÆ∞~°∞=ÚY=∞#nè «º „áêÇ¨Ï "Õ •#âıëê<£

#~°Ñ¨uѨi‰õΩ¡ÑÎO â◊√ů=∂^• «∞HÍ=∞ó,

â’¡II â◊fiâ◊√~°=∞=∞~°=O ŒºO ~°OQÆ<å äŒã¨º ™êHΔÍ ü

kfi[‰õΩÅuÅHõO «O q+¨μ‚z «ÎO #=∂q∞. 1

\©Hõ: Ü«∞ó ´ U PàÏfi~°∞Å∞, #~°Ñ¨u Ѩi‰õΩ¡ÑÎO ´ (=Å¡Éèí Õ=~åÜ«∞_»#∞)

#~°ÑuKÕ HõeÊOÑ (Hõ@ì) |_ç#, â◊√ůO (q^•ºâ◊√ů=∞QÆ∞ |OQÆ~°∞HÍã∞Å)

=¸@#∞, P^•`«∞HÍ=∞ó ´ „QÆÇ≤ÏOK«∞HÀiHõ`À, QÆ∞~°∞=ÚY"£∞ ´

QÆ∞~°∞=ÚY=ÚQÍ, J#nè «º ´ <Õ~°∞ÛH˘#HõÜÕ∞, Jâıëê<£ ´ ã¨HõÅ"≥∞ÿ#,

"Õ •<£ ´ "Õ Œ=ÚÅ#∞, „áêÇ¨Ï ´ ѨeH˜~À, «O ´ J\ì (Q˘Ñ¨Ê =∞Ç≤Ï=∞

=O «∞Å∞#∞), ~°OQÆ<å äŒã¨º ´ N~°OQÆxH˜, ™êHΔÍ ü ´ <Õ~°∞QÆ, â◊fiâ◊√~°O´

=∂=∞Ü«Ú#∞, J=∞~°=O ŒºO Õ= «ÅKÕ (Ãã· «=Ú) =O Œ#=Ú KÕÜ«∞ Œy#,

kfi[‰õΩÅuÅHõO´ "Õ Œ"Õ «ÎÅQÆ∞ „ÉÏǨχ}∞Å HõÅOHÍ~°=∞QÆ∞, q+¨μ‚z «ÎO´

N ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞Å#∞ (QÆ∞iOz) #=∂q∞´ (™êëê ìOQÆ=ÚQÆ)

#=∞㨯iOK«∞K«∞<åfl#∞.

7

q=: =Å¡Éèí Õ=~åÜ«∞_»#∞ áêO_»º ~å*Ϻnèâ◊√_»∞ Ѩ~° « «Îfix~°‚Ü«∞=Ú#ÔH·Ñ¨O_ç`«ã¨Éè íÖ’ „|Ǩχq^•ºâ◊√ů=Ú#∞ Hõ>ˇ ì#∞. N=∞Ǩq+¨μ ‚=ÙP Õâß#∞™ê~°=Ú q+μ‚z «∞ÎÅ#∞ =∞ÇÉèíHõÎHõq P ãÉèí Hy QÆ∞~°∞=ÚY=ÚQÆ<Õ q Œº#∞ #Éèíºã≤OÑHõáÈ~Ú##∞ H=Å ÉèíQÆ= « \ÏHõΔ=ÚKÕ q+μ‚Ñ~° «fi=Ú<å =∞ǨѨO_ç`«ã¨ÉèíÖ’ ™ê÷Ñ≤Oz Ü«∞=bÅQÆ <å q^•ºâ◊√ů=Ú#∞ÔQÅ∞ÛH˘<≥#∞. JO`ÕQÍ^Œ∞. `«# ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ =Åz áê}˜„QÆǨÏ}=ÚKÕã≤H˘#flO Œ∞# N~°OQÆ<å äŒ∞xH˜ ™êHΔÍ «∞ÎQÆ =∂=∞ Ü«∞Ü≥∞º#∞. HÍ#<Õ"å~°∞ ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞. ÉèíH΄ÑÑ «∞ÎÅÖ’ JO Œ~°#∞ q∞Oz# Q˘ÑÊ Ü«∂àÏfi~°∞– J#∞ MϺu <åi˚OK«∞H˘# QÆeæi. J\ì q+¨μ‚z «∞ÎʼnõΩ =O Œ#=Ú.

* * * * *Hõ~°Î: N áêO_»ºÉèí@ì~ü.

2. q∞<åfl~ü «_» =∞kàò â◊¥àò qe¡Ñ¨Ù «∂Î Ô~< ]~°∞HÍÖò,âÁ<åfl~ü Hõà◊é¯=∞Å"£∞ â◊¥_ç<À"£∞, =Ú<åflàòHoÜ«∞é∞`åÎ<≥#∞]Ô~·`ÀÎ"£∞, H©àò"≥∞~ÚxéËÛ~°∞"£∞.=oÜ«∞é∞`ÀÎ"£∞ <≥&˚"Õ∞ =#∞Ì

\©Hõ: q∞<£ { P~ü ´ „ѨHÍâ◊=Ú`À xO_ç, «_≥·=∞kàò â◊¥àò ´ qâßÅ„áêHÍ~° Ѩi=$ «=ÚÖ·#, qe¡Ñ¨Ù «∂Î~ü Z#∞] ´ ''N qe¡Ñ¨Ù «∂Î~°∞—— Jx,X~°∞HÍÖò âÁ<åfl~ü XHõ ™êiÜ≥ÿ∞##∞ K≥Ñ≤Ê# (Ñe¯#) "åi, Hõà◊Öò Hõ=∞Å"£∞´ Ѩ Œ‡=ÚÅ É’e# áê Œ=ÚÅ#∞, â◊¥_ç<À"£∞ (t~°ã¨∞#) #ÅOHõiOK«∞H˘<åfl=Ú, =Ú<£<åàò ´ WO «‰õΩ=ÚO Œ∞, H˜o ´ (Ѩ~° « «fi) â◊√ů=Ú#∞,J~°∞`åÎ<£ Z#∞] ´ (q+¨μ‚Ѩ~° «fi™ê÷Ѩ#`À) KèÕkOzi Jx, LÔ~· ÀÎ"£∞ ´J#∞ã¨OkèOzuq∞ (Ѩe¯uq∞), <≥&˚"Õ∞ ´ F =∞#™ê! =#∞Ì´ (hÜ«∂#∞‰õÄź ÉèÏQƺ=Ú#∞) JO Œ∞H˘x (# "å~°"≥∞ÿ), H©àò"≥∞~ÚxÖòâı~°∞"£∞´ J^èÀQÆuH˜ áÈ=Ù, =o ´ (^èŒ∂=∂k) =∂~°æ=Ú#∞, Jé∞`ÀÎ"£∞ ´x~ÀkèOzuq∞.

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

8 ~°`«fl„`«~Ú

q=: F =∞#™ê! h "≥O « =∞Oz^•#=Ù: D Ѩ„ѨOK«=Ú# =∂ ÔH=fi~°∞

„Ѩu‰õÄeOz##∞ ÖˇHõ¯KÕÜ«∞=Ú. h =#∞‰õÄeOK«∞@ KÕ`«<ÕQÆ^•

qâßÖ’#fl «„áêHÍ~° ~°=∞}©Ü«∞=∞~Ú# N qe¡ÑÙ «∂Î~°∞ ¿Ñ~°∞ <˘Hõ ™êiÜ≥ÿ∞#

#∞K«ÛiOz# N"≥·+¨ ‚=t~À=∞}∞Å k=ºáê^•~°qO^Œ=ÚÅ#∞ =∂

K«∂_®=∞}˜QÍ ^èŒiOѨQÆeæ<å=Ú. h =¸Å=Ú#<Õ QÆ^• áêO_»º

Éè í∂ѨuѨiHõeÊ`«=∞~Ú# q^•ºâ◊√ů=Ú#∞ q+¨μ‚Ѩ~°`«fi ™ê÷Ѩ#KÕ

ÔQÅ∞K«∞H˘#fl Ü«∂ =∞Ç «∞‡x k=º"≥·Éèí==Ú lÇÏfi`À ##∞ãOkèOK«∞H˘#QÆÅ

ÉèÏQƺ=Ú |_»Ü«∞QÆeæ<å=Ú. h Ü«∞#∞„QÆǨÏ=Ú KÕ`«<ÕQÆ^• N

ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞Å`À ã¨O|O èŒ=Ú HõeæOK«∞H˘x Ü«∞ èŒóѨ «# HÍ~°}=∞QÆ∞

èŒ∂=∂k=∂~°æ=Ú#∞ ǨÏi<å=∞ [Ѩ¿ÇÏuKÕ KèÕkOz JiÛ~åk =∂~°æ=Ú#

Ѩ~°=∞Ѩ^Œ=Ú KÕ~° #~°›`« QÆ_çOK«∞H˘<åfl=Ú. J\˜ì h |∞∞}"≥∞@∞¡

f~°∞ÛH˘#∞@Ü≥∂ z «Î=∂! =∂‰õΩ ≥eÜ«∞OQÆ *ˇÑ¨C q∞ѨÙ_»∞.

D ã¨O Œ~°ƒù=Ú# h u~°∞"åÜü∞"≥Úo áêâ◊√~°=Ú J#∞ã¨O èÕÜ«∞=Ú.

áêII <≥O["Õ∞ #Ö¡#Ö¡ Ü«Ú<≥·fl ÃÑÊ`åÎÖòZ<£ â‹Ü≥∂º, q∞xÜ≥∞#fl ‰õΩéÿq#"£∞,"≥∞ÿ#Ì<≥· =∞Å~åàò =∞}"åà◊<≥·,«∞&μ˚"≥∂Ê Œ∞"£∞ q_® Œ∞ `˘_»~ü Hõ}ϤÜü∞. 2

F =∞#™ê! h "≥O « =∞Oz^•#=Ù, ZO « =∞OzѨx KÕã≤uq. x#∞fl

É’e# q∞„ «∞x |_»Ü«∞QÆeæ# =∂ H˜Hõ Ѩ_»Ü«∞~åx Õq∞ QÆÅ Œ∞! "Õ∞ "≥∞O «

ÉèÏQƺ=O «∞Å=Ú! WHõ =∂ Hq∞ H˘é «! Ѩ •‡=∞<ÀǨÏ~°∞_≥·# ã¨~fiâ◊fi~°∞x

<Õ <≥#fl_≥·# <≥_»ÉÏÜ«∞ ŒÅz##∞ h=Ù =∂„ «=Ú #<åflÑx KÕÜ«∞hÜ«∞‰õΩ=Ú

ã¨∞=∂!

* * * * *

9

3. áê}¤Ü«∞<£ H˘}Ϥ_» ѨÊ@ì~üÑ≤~å<£ =<åÌ <≥#∞],

D}¤Ü«∞ â◊Væ "≥∞_»∞ «∂Î Œ, "Õ}¤Ü«∞

"Õ ŒVæà’k qÔ~·#∞Ì H˜oÜ«∞é∞`åÎ<£

áê ŒVæàò Ü«∂=Ú_≥·Ü«∞ Ѩ «∞Î.

\©Hõ: áê}˜¤Ü«∞<£ ´ áêO_»º~åA, H˘}Ϥ_» ´ H˘xÜ«∂_»∞K«∞O_»QÍ,

Ñ@ì~üÑ≤~å<£ (ÑO_ç «Hõq) Éèí@ì<å äŒ∞Å∞, =<åÌ<£ (Ñ~° « «fix~°‚ Ü«∞=Ú#ÔH·)

=zÛ<å~°∞, Z#∞] ´ Jx, D}¤Ü«∞â◊Væ"£∞ ´ „âı+ª â◊OY=ÚÅ#∞, Z_»∞ «∞Î

´ ZuÎ, T^Œ ´ T^ŒQÍ, "Õ}˜¤Ü«∞ ´ P=â◊ºHõ=ÚÖˇ·#, "Õ^ŒVæàò ´

"Õ Œ„Ѩ=∂}=ÚÅ∞, Fk =zOz (LѨ#ºã≤Oz), qÔ~·#∞Ì "≥O@<Õ, H˜o

´ =¸@, Jé∞`åÎ<£ ´ ≥Oz# ( «# áê Œ=¸Å=Ú# Ѩ_»∞#@∞¡ KÕã≤#)

"åiÜ≥∞Hõ , áê ŒVæàò ´ Náê Œ=ÚÖË, Ü«∂"£∞ L_≥·Ü«∞ ´ =∞#=Ú á⁄O Œ

(P„â◊~ÚOѨ) Œy#, Ѩ «∞Î ´ ÃÑxflkè ã¨∞_ô!

q=: ''+¨_»Ì~°≈#K«„Hõ=iÎ – HõqK«∂_®=∞}˜ – N Éèí@ì<å^äŒ∞Å∞ J~°∞QÀ

qKÕÛã≤<å~°∞—— Jx áêO_»º#$Ѩu =Å¡Éèí~åÜ«∞_»∞ ÔH·"å~°=ÚKÕÜ«ÚK«∞

™êO[e| Œ∞Ì_≥· ¿ãqOѨQÍ – kyfi[Ü«∞â◊OY<å Œ=ÚÅ`À Éèí∂#Éè’O «

~°=ÚÅ∞ Ñ≤Hõ¯\˜Å∞¡K«∞O_»QÍ – JѨi"Õ∞Ü«∞ xQÆ=∞ „Ѩ=∂}=Ú Å`À

q+¨μ‚áê~°=∞º=Ú ™ê÷Ñ≤Oz Ѩ~°`«`«fiâ◊√ů=Ú `«#‰õΩ`å<≥· =zÛ `«=∞

áê^•~°qO^Œ=¸Å=Ú# Ѩ_»∞#@∞¡ KÕã≤#\ ˜ì =∞Ǩ=∞Ç≤Ï=ÚÅ∞ N

ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞Å k=ºK«~°}#o# ŒfiÜ«∞"Õ∞ =∂‰õΩ â◊~°}=Ú!

1. *ѨÖÏ¡}∞¤ ѨÖÏ¡}∞¤ ѨÖÏ¡~Ú~° åÎ}∞¤,

ѨÅHÀ_ç #∂éÏ~Ú~°"£∞

*#HõΔ„ «zÇ≤Ïfl «=ÚÅ#∞ Ô~O_Õã≤ =∂~°∞¡ ѨiîOѨ=Öˇ#∞.

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

10 ~°`«fl„`«~Ú

=∞ÖÏ¡}¤ u}À¤àò =∞}˜=}Ï‚,L<£âı=_ç â‹qfi u~°∞HͯѨC.

\©Hõ: =∞Öò { P}¤ ´ (Kå}∂~åk) =∞Å∞¡Å[~ÚOz#, u}ü { `Ààò ´|e+ªÉèí∞[=ÚÅ∞QÆÅ, =∞}˜=}Ï‚ ´ (WO„ ŒhÅ) =∂}˜HͺÉèí (`À <˘Ñ¨Câ◊s~°) =~°‚=Ú QÆÅ"å_®! (F ™êfig∞!), ÑÖò { P}∞¤ ÑÅ∞= «û ~°=ÚÅ∞,ÑÖÏ¡}∞¤ =∞OQÆà◊=Ú, ÑÖò { P~Ú~° «∞Î { P}∞¤ J<ÕHõ„|Çχ HõÅÊ=ÚÅ∞,ѨÅHÀ_ç #∂é∞ P~Ú~°"£∞ ´ HÍÅ « «fi=Ú#flO « Ѩ~°ºO «=Ú, L<£ ´Õ=~°Ü≥∞Hõ , âı { J_çâ‹qfi ´ HÀ=∞Åáê Œ™œO Œ~°º=Ú#‰õΩ, u~°∞ {

H˘Ñ¨C ´ (H˘é «ÖËx) N~°HõΔ (HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!)

q=: J=„Hõ=∞QÆ∞ «finÜ«∞ |Åq„Hõ=∞=ÚKÕ Kå}∂~°=Ú+≤ìHÍk =∞Å∞¡~°Ñ‘K«=∞_»z# =∞ÇÑ~å„Hõ=∞âßb! h‰õΩ [Ü«∞=Ú. ã~°fiHÍÅ=Ú#∞ q[~ÚqHõ=Ú‡. WO„ ŒhÅ ~° åflÉèí=∞QÆ∞ k=º ÕÇ¨Ï Nã¨OÜ«Ú‰õΩÎ_»=QÆ∞ <À =∂‰õΩÅ™êfig∞! h‰õΩ ã^• =∞OQÆà◊=Ú. <≥·HõãÇÏ„ãHÀ\ â◊ «=~å¬=kè Éèí=nÜ«∞~°=∂~°=∞}©Ü«∞ K«~°}~år=ÅHΔ ‡H˜ N~°HõΔ x «º =∞QÆ∞QÍHõ!

N q+¨μ‚z «∞ÎÅ∞ áêO_»º~å[ã¨ÉèíÖ’ Ѩ~° « «fix~°‚Ü«∞=Ú KÕã≤<å~°∞.<å~åÜ«∞}áê~°=∞º=Ú ™ê÷Ñ≤Oz «# Ñ~°∞=Ù xeÑ≤# Ü«∂ ÉèíHõÎ=~°∞x ¿ãqOzèŒ#º « QÍOK«∞@‰õΩ QÆ~°∞_»"åÇÏ# =∞kè~ÀÇ≤ÏOz N =∞Çq+μ‚ "å ãÉèí"åiH

„Ѩ`«ºHõΔ=∞~Ú<å_»∞. Éèí@ì<å^äŒ∞Å HõѨÙ_»∞ Hõeæ# Ü«Ú^ÕfiQÆ„|Ǩ‡#O^Œáê~°=â◊º=Ú =i‚OѨ =∞#ˆHq∞ KÕ «#QÆ∞#∞† "≥O@<Õ Ü«∂ ÉèíHõÎtMÏ=∞}˜#=∞㨠iOz „Ѩã¨∞ÎuOK«∞@‰õΩ =∂~°∞QÍ <å Éèí∞=#"≥∂ǨÏ# k=º=∞OQÆà◊q„QÆÇ¨Ï ÖÏ=}ºNH˜ „áêHõ$ «[# Œ$+≤ì Ü≥∞Hõ _» «QÆ∞Å∞<À Ü«∞#∞ cèu`À ÃÑ·suQÆ ™êfiq∞ <åj~°fikOzi. nx<Õ =∞OQÆàÏâßã¨# =∞O Œ∞~°∞.

Wk ѨO„_≥O_»∞ áêâ◊√~°=ÚÅÖ’ <˘áêÊi# „^•q_» "Õ •~°OÉèí k=º„Ѩ|O èŒ=Ú. ã¨O㨠$ « "Õ Œ=Ú# „Ѩ}==Ú#‰õΩ#fl „áê=ÚYº"Õ∞ „^•q_»"Õ Œ=Ú# D u~°∞ѨÊÖÏ¡}∞¤‰õΩ#∞ QÆÅ Œ∞.

11

2. *J_çÜ≥∂"≥∂_»∞O x<Àfl_»∞O Ñ≤iqx] Ü«∂~Ú~°O ѨÖÏ¡}∞¤,=_ç"åÜü∞ x<£ =Å=∂~üÑ≤xÖò "åàòy#] =∞V‹æÂÜ«ÚO ѨÖÏ¡}∞¤,=_ç"å~ü â’k =Å «∞ÎéÿÜ«Ú &μÛ_»~åoÜ«ÚO ѨÖÏ¡}∞¤,Ѩ_≥·áÈ~ü ѨىõΩ¯ =Úà◊OQÆ∞ =∞áêÊ&˚â◊xflÜ«∞=ÚO ѨÖÏ¡}ˤ!

\©Hõ: J_çÜ≥∂"£∞ { F_»∞"£∞ (^•ãÉèí∂ «∞Å=∞QÆ∞) =∂ À_»#∞, x<À]_»∞"£∞´ ã¨~°fiâı+≤Ü«∞QÆ∞ g∞`À_»#∞, (=∂‰õΩ#∞ g∞‰õΩ#∞ J#∞@), Ñ≤é˜=Ù { Wxfl´ Z_»ÉÏ@∞ ÖˉõΩO_», P~Ú~°"£∞ ÑÖò { P}∞¤ "ÕÅH˘Åk ãO= «û~°=ÚÅ∞(x «º=ÚQÍ #∞O_»∞QÍHõ), =_ç"åÜü∞ ( Õ=~°‰õΩ) PÉèí~°}„áêÜ«∞"≥∞ÿ, x<£´ g∞, =Å=∂~ü Ñ≤xÖò ‰õΩ_ç=HõΔ=Ú#, "åàòH#] x=ã≤OK«∞, =∞V‹æÂÜ«Ú"£∞´ (x`«ºÜ«∞ø=#=u) N=∞ǨÅH˜Δ ‡Ü«Ú#∞, ѨÖÏ¡}∞¤ ´ ÃщõΩ¯"ÕÅãO= «û~°=ÚÅ∞ (=iúÅ∞¡QÍHõ), =_ç=Ù { P~ü ™œO Œ~°º=ÚKÕ ã=∞$ Œú"≥∞ÿ,â’k *’ºu (H˜~åt)Ü≥ÿ∞, =Ô~· «∞Î Õ=~°‰õΩ_ç (KÕu) Ö’, LéÿÜ«Ú"£∞ (x «º) x"åã¨=Ú KÕÜ«ÚK«∞, â◊√_»~ü ´ (â◊„ «∞=ÙÅ#∞) Éèí㨇=Ú KÕÜ«Ú,PoÜ«Ú"£∞ (ã∞ Œ~°≈#) K«„Hõ=Ú Ãã· «=Ú, ÑÖÏ¡}∞¤ HÍÅ « «fi Ñ~°ºO «=Úq[Ü«∞=Ú KÕÜ«ÚQÍHõ, Ѩ_≥· ´ (â◊„ «∞) ¿ã#ÅO Œ∞, áÈ~ü ´ Ü«Ú Œú=Ú#,ѨىõΩ¯ ´ (K˘K«∞ÛH˘x) áÈ~Ú, =Úà◊OQÆ∞"£∞ ´ "≥∞éÜ«Ú (Ѷ∞’+≤OK«∞#\ì),JáêÊ&Ûâ◊xflÜ«∞=Ú"£∞ ´ P áêOK«[#º (â◊OY) =Ú QÆ∂_», ѨÖÏ¡}ˤ ´x «º=ÚQÍ #∞O_»∞QÍHõ!

q=: F ™êfig∞! =∞# q∞ ŒÌé=Ú#∞ qÜ≥∂QÆ=ÚÖËHõ HÍÅ « «fi=Ú#flO «=~°‰õΩ x`«º=ÚQÍ #∞O_»=Öˇ#∞. h =Hõ Δó㨠÷Å=Ú# ‰õΩ_ç"≥ ·Ñ¨Ù##=#"À<Õ‡+âßexÜ≥ÿ∞ x «ºÜ«∞ø=#N`À q~ålÅ∞¡ N=∞ÇÅHΔ ‡QÆ∂_» ã^•=iúÅ∞¡QÍHõ! ã∞Êù~° «ûÇÏ„™ê~°tMÏuf„="≥∞ÿ h ‰õΩ_çKÕ « "≥Å∞QÆ∞ b#∞ ã∞ Œ~°≈#K«„HÍÜ«Ú^èŒ=Ú#‰õΩ [Ü«∞=Ú! ^•#=ÙÅ`À_ç Ü«Ú^Œú=Ú# J~åu¿ã#Å#_»∞=∞ „Ѩ"ÕtOz k‰õΩ¯Å∞ Ñ≤Hõ \˜Å¡QÍ "åi QÆ∞O_≥Å∞ „=Ü«∞ºÅQÆ∞#@∞¡Ñ¶∞’+≤OK≥_»∞ áêOK«[#º=Ú#‰õΩQÆ∂_» [Ü«∞=Ú [Ü«∞=Ú!

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

12 ~°`«fl„`«~Ú

WO Œ∞ ''x<À]_»∞"£∞—— J#∞@KÕ JHÍ~°"åK«∞º_»QÆ∞ ã~fiâ◊fi~°∞x, ''J_çÜ≥∂"≥∂_»∞"£∞—— J#∞@KÕ =∞HÍ~°"åK«∞ºÅQÆ∞ r=ÙÅ#∞, ''=∞OÔQ·≥·Ü«Ú"£∞—— J#∞@KÕLHÍ~°"åK«º"≥∞ÿ ѨÙ~°∞+¨HÍ~°Éè í∂`«Ü≥ÿ∞# ÅH©Δ ‡^Õqx ã¨∂zOK«∞@KÕ

„Ѩ}"å~°÷=Ú èŒfix «"≥∞ÿ xˆ~ÌtOѨ|_ç#k.

D q èŒ=ÚQÍ h "≥Ú Œ\ ˜ Ô~O_»∞ áêâ◊√~°=ÚÅKÕ «#∞ ã¨~fiâ◊fi~°∞x

k=º=∞OQÆà◊q„QÆǨÏ=Ú#‰õΩ#∞, qÉè í∂uQÆ∞}Ü≥∂QÆ=Ú#‰õΩ#∞ D

Hõq㨠«Î=ÚÅ∞ ѨÖÏ¡O_»∞ áê_ç (=∞OQÆàÏâßã¨#=Ú KÕã≤) # "åÔ~·i.

3. "åàÏàòѨ@∞ì xh] ~°∞m§ˆ~Öò =<£ Œ∞ =∞}∞‚O =∞}=ÚO H˘}üq∞<£,

‰õÄàÏàòѨ@∞ì xh]~üQÆà‹· Ü≥∞Væàò ‰õΩà◊√qxÖò ѨÙQÆ∞ Œ ÖÁ\’ìO,

UàÏ\ϯÅ∞"£∞ ѨoÑ≤ÊÖ’"£∞ <åVæàò W~åHõ Œ~ü"åàò – WÅV‹æÂ,

áêàÏàÏQÆ Ñ¨Ê_≥· á⁄~°∞^•#∞‰õΩ¯ ѨÊÖÏ¡}∞¤ ‰õÄé∞ Œ∞"Õ∞!

\©Hõ: "åàò ´ (ÉèíQÆ= ˇ· OHõ~°º=∞#∞) ã¨∞Y=ÚÜ≥ÚHõ , Pàò ´ =$uÎx, Ѩ@∞ì

´ á⁄Ok, xh]~ü ´ (J 茺=™êÜ«∞=Ú`À) Œ$_è»=ÚQÍ, Lm§~ü { UÖò ´

L#flKÀ, =#∞Ì ´ =zÛ, =∞}∞"£∞ ´ (JO‰õΩ~å~°Ê}=Ú#‰õΩ Ñ¨Ù@ì) =∞#∞fl

( ≥K«∞Û ÔH·OHõ~°º=Ú##∞), =∞}=Ú"£∞ ´ (™êfiq∞"åi) HõÖϺ}=Ú##∞,

H˘}˜‡<£ ´ áêÖÁæ#∞_»∞, ‰õÄàò ´ (á⁄@ì) ‰õÄ\ÔH·, Pàò Ѩ@∞ì ´ (XHõxH˜)

T_çQÆ=Ú KÕÜ«ÚK«∞, xh]~üQÆà‹· (^Àã≤e Ü≥Úyæ) xez#"åix, ZVæàò

(=∞OQÆàÏâßã¨#Ѩ~°∞Å=∞QÆ∞) =∂ Ü≥ÚHõ , ‰õΩà◊√qxÖò QÀ+≤ªÖ’, ѨىõΩ «Öò

´ „Ѩ"ÕtOK«∞@‰õΩ, X\’ì"£∞ ´ XѨCH˘#=Ú, Uàò { PÖòHÍÅ"£∞ ´ U_»∞

«~°=ÚÅ∞QÍ, ÑoÑC („ÑÜ≥∂[<å~ «~° ™ê èŒ<åO «~°=ÚÅ#∞) À+=ÚÅ∞,

WÖ’"£∞ ´ HõÅ"å~°=Ú HÍ=Ú, <åVæàò ´"Õ∞=Ú, W~åHõ «~ü ´ ~åHõΔã¨∞Å∞,

"åàò ´ x=ã≤OK«∞#@∞ì, WÅV‹æ ´ ÅOHõ#∞, Pàò ´ ( Œ∞+ì) [#∞Å∞, áêàò

{ PHõ ´ áê_»QÆ∞ (#tOK«∞) #@∞¡, Ѩ_≥· ´ Ü«Ú Œú=Ú#, á⁄~°∞`å#∞‰õΩ¯ ´

13

áÈi# N~å=∞K«O„ Œ∞#‰õΩ, ѨÖÏ¡}∞¤ ~°HõΔ, ‰õÄé∞ Œ∞"Õ∞ ‰õÄ~°∞Û (K≥ѨC)K«∞<åfl=Ú.

q=: F [#∞ÖÏ~å! g∞~°∞ ÉèíQÆ=`≥··¯OHõ~°º ã¨OѨ^ŒKÕ #aè=$kú#O^Œ∞HÀiHõQÆÅ"åÔ~· =∂ =∂~°æ=Ú# KÕ~°^ŒÅz#KÀ Ѩ~°=∂#O^Œ=Ú`À q∞=∂‡Ç¨fixOK«∞ K«∞<åfl=Ú. qKÕÛÜ«Ú_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞x HõÖϺ}À`«û==Ú„áê~°OÉèí=∞QÆ∞K«∞#flk. JO‰õΩ~å~°Ê}ÔH· ѨÙ@ì=∞\ì H˘x= «Î=Ú ~°O_»∞. PÜ«Ú «û= x~°fiǨÏ}Ö’ g∞~°∞#∞ =∂`À áêÖÁæ#∞_»∞. HÍx XHõ \˜=∂„ «=ÚQÆ∞~°∞ÎOK«∞H˘#∞_»∞. U_»∞ «~°=ÚÅÖ’ =∂‰õΩ „ѨÜ≥∂[<åO «~°=Ú ÖË Œ∞.„ÑÜ≥∂[<åO «~°Ñ~°∞ʼnõΩ ™ê èŒ<åO «~°Ñ~°∞ʼnõΩ =∂„ «=Ú =∂ ~¸ QÀ+≤ªÖ’™ê÷#=Ú ÖË Œ∞. J\˜ì Hõà◊OHõ=Ú =∂ HO «=~° HõO@ÖË Œ∞. ~°Hõ ã∞Å∞ =iúÖ¡_»∞ÅOHÍѨ@ì}=Ú#∞ ã¨=¸Å=ÚQÆ =∞@∞ìÃÑ\ ˜ì# N~å=∞K«O„^Œ∞xH˜=∞OQÆàÏâßã¨#=Ú KÕÜ«∞ =∂`À ##fi~ÚOѨÙ_»∞.

â’¡II K«`«∞ifi^è• Éèí[O`Õ =∂O [<åã¨∞ûHõ$u<À-~°∞˚#,P~ÀÎ l*Ï˝ã¨∞ ~°~å÷s÷ *Ï˝h K« Éèí~°`«~°¬Éèí!

''P~°∞Î_»∞, l*Ïã∞=Ù, J~å÷i÷, *Ïx Jx– <å Éèí‰õΩÎÅ∞ <åÅ∞æ ≥éQÆ∞Å∞QÍ#∞O Œ∞~°∞—— Jx Nw`åKå~°∞º _»~°∞˚#∞x`À Ñ¨Öˇ #∞ QÆ •! J\ì <åÅ∞æ≥QÆÅ"åix D áêâ◊√~°=Ú# «=∞ ÔH·OHõ~°º=Ú# áêÖÁæx ÉèíQÆ=O «∞#‰õΩ

ѨÖÏ¡O_»∞ áê_»~°=∞‡x PàÏfi~°∞ ÖÏǨfixOK«∞K«∞<åfl~°∞.

4. U_»∞xÅuÎ e_»∞= Œ<£ =Ú#flOÑŒ<£ ≥Væàò‰õΩàÏO ѨÙQÆ∞#∞Ì I‰õÄ_»∞=∞# =Ú_≥· ~¸~üQÆàò =~°O ÉÁo =<£ ^˘Ö¡Â ‰õį_»∞q∞<ÀI<å_»∞ #QÆ~°=ÚO ##æiÜ«∞ #"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ "≥#∞] Iáê_»∞=∞# =Ú_≥· Ñ¨Ê «Î~°∞m§~ü =#∞Ì Ñ¨ÖÏ¡}∞¤ ‰õÄé∞q∞<Õ,

\©Hõ: U_»∞ (ÉèíQÆ= ŒÌ~°≈#QÆ∞}Ï#∞Éèí=Ç‘Ï# "≥∞ÿ#O Œ∞#) Œ∞+ì"≥∞ÿ#, xÅuÎÖò

´ ÔH·=ź „Ñ Õâ◊=Ú#, W_»∞= «<£ =Ú#fl"£∞ (q∞=ڇŠKÕ~°∞Û@‰õΩ =Ú#∞ÑÙ)

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

14 ~°`«fl„`«~Ú

=#∞Ì =zÛ, ZVæàò (J##º „ѨÜ≥∂[#∞Å=∞QÆ∞) =∂ Ü≥ÚHõ , ‰õΩàÏ"£∞

´ QÀ+≤ªÖ’, ѨÙQÆ∞#∞Ì „Ѩ"ÕtOz, ‰õÄ_»∞"£∞ HõÅã≤H˘#∞@‰õΩ. =∞#"£∞

=∞#ã∞û, L_≥·~¸~üQÆàò HõÅ"åÔ~·, =~°=Úƒ (P`å‡#∞Éèí=~°∂Ñ=∂„ «"≥∞ÿ#)

J=kèx, Xo = Œe, XÖ¡Â "≥O@<Õ, =#∞Ì J~°∞ ≥Oz, ‰õÄ_»∞q∞<£

KÕ~°∞_ô, <å_»∞"£∞ ´ <å_»∞#∞ ( Õâ◊"åã¨∞Å∞#∞) #QÆ~°=Ú"£∞ ´ #QÆ~°=Ú#∞

(#QÆ~°"åã¨∞Å∞#∞) ##∞æ ´ K«Hõ QÍ, Jé˜Ü«∞ ´ Z~°∞QÆ∞#@∞¡, #=∞ó {

<å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ ´ <å~åÜ«∞}∞#‰õΩ #=∞™ê¯~°=Ú, Z#∞] ´ Jx, áê_»∞"£∞

´ áê_»∞@‰õΩ, L_≥· «y#, Ñ «Î~ü ÉèíHÎ, Lm§~ü Hõey#"åÔ~·#KÀ, =#∞Ì

´ U ≥Oz, ѨÖÏ¡}∞¤ ´ =∞OQÆà◊=Ú (Jx) ‰õÄé∞q∞<Õ ´ ѨÅ∞‰õΩ_»∞.

q=: F ÔH·=ÖϺ~°∞÷ÖÏ~å! g∞ zH©i¬`å~°÷=Ú#∞ á⁄O ŒHõ=Ú#∞¿Ñ – D

ÕǨÏ=Ú = ŒeÃÑ@ìHõ=ÚO Õ – QÆ\ìQÍ <åÖ’zOz x~°‚~ÚOK«∞H˘#∞_»∞.

=∂ QÀ+≤ªÖ’ KÕ~° =∞#ã∞QÆÅ Õx «fi~°Ñ_»∞_»∞, ~°O_»∞. g∞ ™êfi#∞Éèí==Ú#∞

= Œe JO Œ~°‰õΩ#∞ K«Hõ QÆ ≥eÜ«Ú#@∞¡ =zÛ =∂ ‰õÄ@q∞Ö’ HõÅã≤á⁄O_»∞.

<å~åÜ«∞}=∞O„`«=Ú #∞K«ÛiOѨ g∞ =∞#ã¨ûOwHõiOK«∞KÀ "Õy~°"Õ∞

qKÕÛÜ«Ú_»∞. =∂`À HõÅã≤ ™êfiq∞H˜ =∞OQÆà◊=Ú áê_ç èŒ#∞ºÅ∞ HõO_»∞.

ÔH·=ÖϺ#∞Éèí==∞O ^•ã¨Ñ¨_ç Ü«Úáêã¨# KÕÜ«Ú <å «‡„áêÑ≤ÎHÍ=ÚÅ

xO^•Ç¨fixOK«∞K«∞<åfl ~åàÏfi~°∞Å∞. J"åÑÎ ã¨=∞ãÎ HÍ=Ú_»QÆ∞ <å „tÜ«∞ó

Ѩu<å=∞ =∂„t`«∞Åáêe\˜ zO`å=∞}˜ Ü«∞x ~¸ â’¡Hõ "≥∞Å∞ÔQuÎ

Kå@∞K«∞#flk QÆ •! –––

â’¡II SÇ¨Ï Ö∫H˜Hõ"≥∞ÿâ◊fi~°ºO ã¨fi~åæ^ŒºO áê~°Ö∫H˜Hõ"£∞,

ÔH·=źO ÉèíQÆ=O «O K« =∞O„`À-Ü«∞O ™ê èŒ~Ú+¨ºu.

15

D <å~åÜ«∞} =∞O„ «=Ú SǨÏÖ∫H˜Hõ=∞QÆ∞ ã¨=∞ÃãÎÂâ◊fi~°º=ÚÅ#∞,

ã¨fi~åækHõ=∞QÆ∞ áê~°Ö∫HÔH·â◊fi~°º=ÚÅ#∞, J~°∞÷ʼnõΩ ã¨OáêkOz ÃÑ@∞ì#∞.

ÔH·=ÖϺ~°∞÷ʼnõΩQÆ∂_» h =∞O„ «"Õ∞ H˘OQÆ∞|OQÍ~°"≥∞ÿ "åi HÀÔ~¯Å∞ f~°∞Û#∞.

ÃщõΩ¯=∂@ÖËÅ – ™êHΔÍ «∞ÎQÆ ÉèíQÆ=O «∞<Õ ~¸ =∞O„ «=Ú ÉèíHÎQÆ∞}| Œ∞úxKÕã≤

«# Ü≥∞ Œ∞@‰õΩ ≥K«∞Û#∞. HÍ# <À #~°∞ÖÏ~å! D <å~åÜ«∞}=∞O„ «"≥ÚHõ \˜

Ü«ÚK«ÛiOz# KåÅ∞#∞. =∞# Hõ+ì=ÚÅ∞ fi HÀi# Ü«∞#∞Éèí==ÚÅ∞

Sâ◊fi~°º=ÚÅ∞ Hõ~° «ÖÏ=∞ÅHõ =∞QÆ∞#∞.

D „QÆO äŒ=∞O «Ü«Ú <å~åÜ«∞}ÏëêìHõΔs =∞O„ «=∞Ç≤Ï=∞<Õ qâ◊nHõ

iOK«∞#flk QÆ •!

5. J}¤‰õΩ¯Å «∞Î Hõ kѨu Ü«∂y Ü«∞â◊√~° i~åHõ ŒÔ~·,

~Ú}‚‰õΩ¯Å ≥ΠÜ≥∞_»∞ «∞Î Hõ à‹Â#Ì q~°∞_ô ˆHâ◊#]#‰õΩ¯,

` Î}¤‰õΩ¯Å uÎ Å∞m§~ü =#Ì_ç ˘à◊√ ^•~Ú~°<å=∞ &∏˚e¡,

ѨÊ}¤Â‰õΩ¯Å ≥Π«Îq~ü#∞Ì Ñ¨ÖÏ¡}∞¤ ѨÖÏ¡~Ú~° åÎ }¤x‡<Õ.

\©Hõ: J}¤"£∞ { ‰õΩÅ «∞ΉõΩ¯ JO_»ã¨=¸Ç¨Ï=Ú#‰õΩ („|Ǩ‡O_»=Ú#‰õΩ),

JkѨuÜ«∂y ´ JkèѨuÜ≥ÿ∞, Jâ◊√~°~ü { W~åHõ «Ô~· ´ (~å=}∞_»#∞)

Jã¨∞~°∞_»∞ (Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»#∞) ~åHõΔã¨∞_»∞ ("≥Ú ŒÅQÆ∞"åiÜ≥ÚHõ ), W}¤"£∞

{ ‰õΩÅ ≥Π´ ã¨g∞Ñ≤Oz# ã¨=¸Ç¨Ï=Ú#∞, Z_»∞ «∞Î ´ ZuÎ, Hõà‹Â#Ì ´

x~°∂‡eOz#, W~°∞_ôHâ◊<£ Œ#‰õΩ¯ ´ ã¨~fi„xÌÜ«∂kèѨu ã¨~fiâ◊fi~°∞xH˜,

`˘}¤~ü { ‰õΩÅuÎÖò ´ ^•ã¨∞ʼnõΩÅ=Ú#, Lm§~ü ´ L#fl g∞~°∞, =#∞Ì ´

(ã¨~°fi=Ú = Œe) =zÛ, J_ç ´ („tÜ«∞óѨu) áê Œ=ÚÅ#∞, `˘à◊√ Œ∞ ´

(Ñ~°=∞„ÑÜ≥∂[#=ÚQÆ <å„â◊~ÚOz), P~Ú~°<å=∞"£∞ "Õ~Ú (JãOMϺHõ)

<å=∞=ÚÅ#∞, âÁe¡ ´ K≥Ñ≤Ê, Ѩ}¤‰õΩ¯Å ≥Π´ =Ú#∞Ѩ\˜ *Ïux, «q~ü#∞Ì

´ = Œe, ÑÖò { P}∞¤ J<ÕHõ (= «û~°=ÚÅ∞) =∞OQÆà◊=Ú, ÑÖòP~Ú~°"£∞

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

16 ~°`«fl„`«~Ú

{ P}∞¤ J<ÕHõ ("ÕÅ = «û~°=ÚÅ) =∞OQÆà◊=Ú (HõÅ∞QÆ=Ö#∞), Zx‡<£

Jx áê_»∞_»∞.

q=: N=∞^ŒdÖÏO_»HÀ\˜„|Ǩ‡O_»<åÜ«∞‰õΩ_≥·# 㨈~fiâ◊fi~°∞_»∞ ~å=}Ïk~åHõΔã¨∞Å#∞ x~°∂‡eOz#"å_»∞QÆ •† J\ì"åx Hõ"åºÇ¨Ï «=ÚQÆ ã¨~°fi Õâ◊ã¨~°fiHÍÅ ã¨~åfi=ã÷ÅO Œ∞#∞ x «ºÔH·OHõ~°º=Ú KÕÜ«Ú ‰õΩÅ=∞O Œ∞ KÕi#

Ü≥∂ [#∞ÖÏ~å! g∞~°∞QÆ∂_» =∂`À *Ëi Ü«∂ ÉèíQÆ"å#∞xÃÑ· =∞#ã¨∞Oz"åx <å=∞=ÚÅ∞ <À~å~° H©iÎOѨÙ_»∞. ÉèíQÆ=kfi=ÚY∞Ö· <Õ#∞, <åk Ü«∞xÖ’QÆ_» «ÅK«∞K«∞O_ç# g∞ iѨÙ_»∞ ''<å~åÜ«∞}∞#ˆH ã¨~°fiÔH·OHõ~°º=ÚÅ∞

KÕÜ«∞QÆÅ=Ú—— Jx Œ$_è»"≥∞ÿ# Ü«∞ 茺=™êÜ«∞=Ú |∂x =∂`À HõÅã≤ Ü«∂Õ"åkè Õ=Ùx K«~°}Ѩ Œ‡=ÚÅ ã¨O Œi≈OѨÙ_»∞. JO ÕQÍ Œ∞, J<ÕHõ HÀ\˜

HõÅÊ=ÚÅ∞ =iúÅ∞¡=Ú ™êfig∞! Jx =∂ ™êfiq∞H˜ =∞OQÆàÏâßã¨#=ÚKÕÜ«Ú_»∞.

D áêâ◊√~°=Ú# Hõq Sâ◊fi~åº~°∞÷ÅQÆ∞ ™ê=∂#∞ºÅ#∞ «#`À HõÅã≤ÉèíQÆ=O «∞#‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú áê_» <åÇfixOK«∞K«∞<åfl~°∞. N =∞Çq+μ‚=Ù#∞

â◊√zÜ≥ÿ∞ ÉèíH˜Î`À ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ`À H©iÎOz#"åxH˜ H©iÎ`Àáê@∞ã~°fiãOÑ ŒÅ∞ ãHõÅ„âıÜ«∞=ÚÅ∞ ÅaèOK«∞#x ~¸ â’¡Hõ=ÚÅ∞ Kå@∞K«∞#flqQÆ •.

â’¡II ÉèíHÎ=∂<£ Ü«∞ã¨û^À`å÷Ü«∞ â◊√zãÎ Œæ «õ=∂#ã¨ó,ã¨Ç¨Ï„ã¨O "åã¨∞ Õ=㨺 <å=∂fl"Õ∞ « ü „ѨH©~°ÎÜÕ∞ ü

â’¡II Ü«∞â◊ó „áêáÈflu qѨÙÅO Ü«∂u „áê è•#º"Õ∞= K«,JK«ÖÏO „tÜ«∞=∂áÈflu „âıÜ«∞ó „áêáÈfl «º#∞ «Î=∞"£∞.——

6. Z<≥Ì «<≥Ì Œ<≥Ì «<≥Ì «=∂‡ «ÎÑ¨Ê <ÕàòѨ_çHÍÖò `˘_»Væ,=#∞Ì =o=o Ü«∂>ˇÛÜü∞y<À]"£∞ u~°∞"À}uÎ~°∞qà◊qÖò,

17

JxÌÜ«∞"≥∂ƒk ÅiÜ«Ú~°∞ "åy Ü«∞iÜ≥ÿ∞ Ü«∞o «Î=<≥·,ѨÊ#Ì<≥· f~° ѨÊÖÏ¡}∞‚ ѨÖÏ¡~Ú~° åÎ}¤#∞] áê_»∞ Œ∞"Õ∞.

\©Hõ: Z<£ ≥· ´ <Õ#∞#∞, <å «O„_çÜ«Ú#∞, «<£ ≥· ´ "åi «O„_çÜ«Ú#∞,«<£ ≥· "åi «O„_çÜ«Ú#∞, «<£ ≥· "åi «O„_çÜ«Ú#∞, «<£ { =¸ «ÎÑÊ<£

´ "åi «O„_çÜ«Ú å «Ü«Ú #QÆ∞, Uàò Ѩ_çHÍÖò ˘_»læ U_»∞ «~°=ÚÅ∞"≥Ú ŒÅ∞H˘x, =#∞Ì ´ („ѨÜ≥∂[<åO «~° ~°Ç≤Ï «∞Å"≥∞ÿ) =zÛ, =o=o ´Ñ~°OÑ~°QÍ, Pàò { â‹Üü∞y<À]"£∞ •ãº=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åfl=Ú. u~°∞"À}"£∞{ u~°∞qà◊qÖò ´ „â◊=} u~°∞#„HõΔ «=∞Ǩϟ «û==Ú#, JOkÜ«∞"£∞ {áÈkÖò ´ JO «º (ã¨∂~åºãÎ) ã¨=∞Ü«∞=Ú#, Ji { L~°∞=Ù { Py ´#~°Ç¨Ïi~°∂Ѩ=Ú QÆÅ"å_≥·, JiÜ≥ÿ∞ ´ „â◊`«∞=Ù#∞ (Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙx),Jo «Î=<≥· ´ ã¨OǨÏiOz#"åxx, Ѩ#Ì<≥· ´ |_»eHõ, f~° ´ f~°∞#@∞¡,ѨÖÏ¡}∞¤´ J<ÕHõ =`«û~°=ÚÅ∞, ѨÖÏ¡~Ú~°"£∞ { P}∞¤ ´ J<ÕHõ"ÕÅã¨O= «û~°=ÚÅ∞ (=∞OQÆà◊=Ú), Z#∞] ´ Jx, áê_»∞ Œ∞"Õ∞ ´ áê_»∞ Œ=ÚQÍHõ!

q=: =∂ «O„_ç "≥Ú ŒÅ∞H˘x `å «=Ú`åÎ «Å∞QÍ U_»∞ «~°=ÚÅ#∞O_ç=Oâ◊Ѩ~°OѨ~°QÍ "Õ∞=Ú N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ^•ã¨º=Ú#∞ „ѨÜ≥∂[<åO`«~°~°Ç≤Ï`«∞Å"≥∞ÿ KÕÜ«ÚK«∞ =K«∞ÛK«∞<åfl=Ú. „â◊=}u~°∞#HõΔ„`«=Ú#„Ѩà◊Ü«∞cèHõ~° #~°ã≤OǨÏ~°∂Ѩ=Ú# ™êÜ«∞Oã¨O^蕺 ã¨=∞Ü«∞=Ú#<åq~°ƒùqOz «# â◊„ «∞=QÆ∞ Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙx „‰õÄ~°=ÚQÍ =kèOz#"å_»∞QÆ • Ü«∂ Õ"åk Õ=Ù_»∞. |_»eHõ f~°QÍ =∞# =∂ ™êfiq∞H˜ J<ÕHõ"ÕÅãO= «û~°=ÚÅ∞ ã∞Y=ÚQÍ =iúÅ∞¡QÍHõ Ü«∞x =∞OQÆà◊=Ú áê_»∞ Œ=Ú ~°O_»∞.

D áêâ◊√~°=Ú# PàÏfi~°∞Å∞ „ѨÜ≥∂[<åO «~°~°Ç≤Ï «∞ ÅQÆ∞ Éèí‰õΩÎÅ#∞«=∞`À NǨÏiH˜ ѨÖÏ¡O_»∞ áê_»~°=∞‡x Ñ≤ÅK«∞K«∞<åfl~°∞.

#$ã≤OǨÏ=¸iΠѶ∞# « ~¸ Ѩ Œº=Ú# x@∞¡ =i‚ «=Ú –––

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

18 ~°`«fl„`«~Ú

=∞II HõÅñ_≥KÀÛ Ç¨Ïi Ü«∞#fl Ñ≤#fl #∞_»∞=ÙÖò YO_çOz ~ÚKÀÛ@#∞OQÆÅñ_®! Ü«∞OK«∞#∞ QÆO|=Ú<£ qé∞= #Hõ O|O|∞#O|∞\ì xã¨∞ÎÅ~ÀëêÑ≤Î Ç≤Ï~°}∞ºñ [Hõ _»K≥ñ^ÀÎ_ÀÎ =∂ #$ã≤OǨïO_»∞ ŒŒƒÅ =∂Ǩ «‡º=Ú Ö∫#∞ HÍ Œ#∞K«∞ "å^•? Ü≥∞O « Ǩ㨺O|QÆ∞<£?

7. f~Ú é˘Êey#] â‹&μ˚_» ~åo uQÆàò u~°∞K«ÛHõ ~°uÎ<£,HÀ~Ú é˘ÊiÜ«∂ÖË Ü≥Ú «∞Î}∞¤ x#∞] ‰õΩ_ç‰õΩ_ç Ü«∂_≥ÛÜü∞y<À]"£∞,=∂Ü«∞á⁄Ê~°∞Ѩ_≥· "å}<≥· Ü«∂~Ú~°<ÀÎà◊√"£∞ á⁄o‰õΩ~°∞k,áêÜ«∞, K«∞Ûà◊uÎÜ«∞ "åo =ÖÏ¡#∞‰õΩ¯ ѨÖÏ¡}∞¤ ‰õÄé∞ Œ∞"Õ∞.

\©Hõ: f~ÚÖò ´ Jyfl "≥Ú^ŒÅQÆ∞"åxHõO>ˇQÆ∂_», á⁄ey#] ´ q∞H˜¯e„ѨHÍtOK«∞K«∞#fl^≥·, â‹"£∞ ´ Zé]x, â◊√_»~ü ´ HÍOuQÆÅ^≥·, Po ´=∞O_»ÖÏHÍ~°=ÚQÆ, uHõàò „ѨHÍtOK«∞K«∞#fl, u~°∞ { â◊Hõ ~°uÎ<£ HÀ~ÚÖò´ ã¨∞^Œ~°≈#K«„Hõ=Ú "ÕOKÕã≤Ü«Ú#fl™ê÷#=ÚÜ≥ÚHõ¯, á⁄é˜Ü«∂ÖË ´zǨÏfl=ÚKÕ`«, X`«∞Î}∞¤ ´ (Éèí∞[=¸Å=∞O^Œ∞) JOH˜`«"≥∞ÿ, x#∞] ´ã≤÷~°=ÚQÆ#∞O_ç, ‰õΩ_ç‰õΩ_ç ´ «~° «~°=ÚÅ∞QÍ, Pàò { K≥Üü∞H˜<À]"£∞ ´^•ã¨º=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åfl=Ú. (J Õ=∞#QÍ), =∂Ü«∞"£∞ ´ Hõ$„u=∞=ÚQÍ,á⁄~°∞ áÈ~°∞K«∞#fl, Ѩ_≥· Ãã·#º=ÚQÆÅ, "å}<≥· ÉÏ}Ïã¨∞~°∞xÜ≥ÚHõ ,P~Ú~°"£∞ `Àà◊√"£∞ ´ "Õ~ÚÉèí∞[=ÚÅ#∞O_çÜ«Ú, á⁄o ´ ‰õΩiÜ«ÚK«∞#fl,‰õΩ~°∞u ~°HõÎ („Ñ"åÇÏ) =Ú, áêÜ«∞ (Éèí∂q∞Ü«∞O «@) "åºÑ≤OK«∞#@∞¡,â◊√à◊uÎÜ«∞ ´ „uѨÊ|_»∞K«∞#fl, Po=ÖÏ¡#∞‰õΩ¯ ´ ã¨∞^Œ~°≈#K«„Hõ=ÚQÆÅã¨=∞~°∞÷xH˜, ѨÖÏ¡}∞¤ ´ =∞OQÆàÏâßã¨#=Ú, ‰õÄ~°∞ Œ∞"Õ∞ ´ KÕÃã Œ=Ú.

q=: ã∂~°ºK«O„^•QÆ∞flÅ#∞ u~°ã¯iOz# Ü≥∞é]x HÍOu`À „ÑHÍtOK«∞#\˜ìã¨∞^Œ~°≈#K«„Hõ=ÚÜ≥ÚHõ¯ =~°∞ÎÖÏHÍ~° zǨÏfl=Ú Éèí∞[=Ú# ^èŒiOK«∞H˘x=∂ =Oâ◊=Ú"å~° =∞O Œ~°=Ú N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ^•ã¨º=Ú KÕÜ«ÚK«∞=K«∞ÛK«∞<åfl=Ú. Hõ$„u=∞Ü«Ú Œú=ÚKÕÜ«Ú ÉÏ}Ïã∞~°∞x "Õ~Ú Éèí∞[=ÚÅ#∞

19

<≥`«∞Î ~À_»∞#@∞¡QÍ `«# K«„HÍÜ«Ú^èŒ=ÚKÕ KèÕkOz# ã¨~°fiã¨=∞~°∞÷_»QÆ∞

™êfiq∞xQÆ∂iÛ Ñ¨ÖÏ¡O_»∞ áê_»∞K«∞O Œ∞=Ú.

N"≥·+¨‚=ÙʼnõΩ Éèí∞[Ü«ÚQÆ=Ú# Jyfl`«Ñ¨Î"≥∞ÿ# â◊OYK«„Hõ=ÚÅ#∞èŒiOK«∞@ Ü«∞ «ºO`å=â◊ºHõ =∞#∞@ H© Ü≥ÚHõ â’¡Hõ=Ú KåÅ∞#∞–––

â’¡II Éèí∞[Ü«ÚQÆ=∞Ñ≤ zÃÇÏflÂ~°OH˜`«O Ü«∞㨺 qëÈ‚óѨ~°=∞ѨÙ~°∞+¨<å=∂flO H©~°Î#O Ü«∞㨺 "åzIã¨∞~°∞z~°=∞Ñ≤ ѨÙO„_»O =∞ãÎH Ü«∞㨺 HõOˆ~îã¨~°ã≤[=∞}˜=∂ÖÏ Ü«∞㨺 «™êºã≤‡ ^•ã¨óII

Éèí∞[ ŒfiÜ«∞=Ú# q+¨μ‚=ÙÜ≥ÚHõ «ÑÎâ◊OYK«„Hõ=ÚÅ#∞ èŒiOz, PѨ~°=∞ѨÙ~°∞+¨μx <å=∞=ÚÅ#∞ "å‰õΩ¯`À ѨÅ∞‰õΩK«∞, #∞ Œ∞@ #∂~°÷fiѨÙO„_»

=ÚÅ#∞, HõO~î°=Ú# `«∞Åã‘=∂ÅÅ#∞ ^•eÛ# q+¨μ‚Éèí‰õΩÎʼnõΩ <Õ#∞^•™ê#∞^•ã¨∞_»#∞. "åi *’eH˜ g∞~°∞ áÈ=Å Œx Ü«∞=Ú_»∞ Éèí@∞ÅHÍ#uK≥Û #@!

8. <≥~Úº_≥· #Å¡ ^À~ü â’é∞"£∞ xÜ«∞ «=Ú =∞`åÎ}˜ KÕÛ=QÆ=Ú"£∞,ÔH·Ü«∞_≥·HͯܫÚ"£∞ Hõà◊√ «∞ΉõΩ¯ ѨÓÊ}˘_»∞ HÍ Œ∞‰õΩ¯ ‰õΩ¯}¤Å=Ú"£∞,"≥∞~Úº_» #Å¡ `À~üâß#Ì=Ú #Ì<≥Ì<≥·fl "≥à◊√§~Ú ~åHõ =Å¡,ÃÑ·Ü«Ú_≥· <åQÆѨÊÔÔQ· H˘¯_çÜ«∂#∞‰õΩ¯ ѨÊÖÏ¡}∞¤ ‰õÄé∞=<Õ.

\©Hõ: <≥Üü∞ { W_≥· ´ <Õu`À ã¨iÜ≥ÿ∞# ( «∂Hõ=ÚQÆÅ), #Å¡ Œ∞ { F~ü {â’~°∞"£∞ „âı+ª"≥∞ÿ qÅHõΔ}"≥∞ÿ# „Ñ™ê Œ=Ú#∞, xÜ«∞ «=Ú"£∞ x «º=Ú#∞,

J`åÎ}˜ ´ Z_»ÉÏ@∞ÖËx, âı=Hõ=Ú"£∞ ´ ¿ã=Ü«Ú#∞, ÔH· ´ KÕ «∞ÅÖ’(xzÛ#), _≥· { HÍÜ«Ú"£∞ P‰õΩ=Hõ Å∞#∞ (`åO|∂Å=Ú), Hõà◊√ «∞ΉõΩ¯ HõO~î°=Ú#, ѨÓ}À_»∞ ´ Ǩ~°=Ú#∞, HÍ Œ∞‰õΩ¯ ´ K≥=ÙʼnõΩ, ‰õΩ}¤Å=Ú"£∞

´ =∞Hõ~° ‰õΩ}¤Å=ÚÅ∞#∞, "≥∞Üü∞ { W_» â◊s~°=Ú# #Åk#, #Å¡ Œ∞ {

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

20 ~°`«fl„`«~Ú

F~ü { âß#Ì=Ú"£∞ ´ =∞Oz qÅHõΔ}"≥∞ÿ#K«O Œ#=Ú#∞, «#∞Ì ´ WzÛ,

Z<≥·fl ##∞fl, "≥àò { L~Ú~ü qâ◊√ ŒúãfiÉèÏ=ÙxQÆ, PHõ =Å¡ KÕÜ«∞=Åk

Ü«∞QÆ∞, ÃÑ· { L_≥· (qâßÅ) Ѷ}=ÚÅ∞QÆÅ, <åQÆ"£∞ { ÑÔQ· <åQÆ=ÚʼnõΩ

â◊„ «∞=Ù (QÆ~°∞ «‡O «∞_»∞), H˘_çÜ«∂#∞‰õΩ¯ ´ èŒfi[=ÚQÍQÆÅ q+¨μ‚=Ù#‰õΩ,

ѨÖÏ¡}∞‚ ´ =∞OQÆà◊=Ú, ‰õÄé∞=<Õ ´ ѨÅ∞¯ Œ∞#∞.

q=: ãiHãi «∂Hõ=ÚQÍ <Õ~Ú "Õã≤H˘x Éèí∞lOÑ Œy#@∞¡ „Ñ™ê Œ=Ú#∞,

x`«ºÔH·OHõ~°º=Ú#∞, K«~°fi}=Ú#‰õΩ `åO|∂Å=Ú#∞, HõO~î°=Ú#‰õΩ

Ǩ~å ŒºÅOHÍ~°=ÚÅ∞#∞, K≥=ÙʼnõΩ =∞Hõ~°‰õΩO_»Å=ÚÅ∞#∞, â◊s~°=Ú#‰õΩ

K«O Œ#K«~°ÛÜ«Ú – ##∞„QÆÇ≤ÏOz Ü«∞Å∞Ê_»QÆ∞ ##∞fl ã¨~°fiã¨∞Y=ÚÅ#∞

J#∞ÉèíqOK«∞@‰õΩ «y# Sâ◊fi~°º=O «∞xQÍ KÕã≤<å_»∞ QÆ • QÆ~°∞_» èŒfiA_»QÆ∞

N =∞Çq+μ‚=Ù! J\˜ì"åxH xO_»∞ÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú`À =∞OQÆàÏã#=ÚKÕÜ«Ú@

«Hõ <Õ <å «xH˜ „Ѩu ÜÕ∞q∞ ¿ãÜ«∞QÆÅ#∞:

HÍx =∞#=Ú „ѨuQÍ ¿ãÜ«∞^Œy#k Ü≥ÚHõ¯\˜=∂„`«"Õ∞ Ü«∞x

#=∂‡àÏfi~°∞Å∞ `«=∞ N=ÚYã¨∂H˜Î (u~°∞"åÜü∞"≥Úo) Ö’ x\Ï¡#uzÛ

Ü«Ú<åfl~°∞.

=∞II ''WñHõ =∂Ô~Ü«∞ºk "åx 㨠« $uH˜ ÖË Õ Ü«∂ «‡<å? z «ÎyOz Hõ#OQÍ xѨÙ_® «‡Ü«Ú<£ q∞QÆ∞Å HÍ N Õ=Ù ™⁄ «ÎÜ≥∞º, ã‘fiÜ«∞ Hõ$áêÉ’ èŒHõ ™ê èŒ∞=∞OAÅ Hõq`åfi~°OÉèí∞ñ QÍqOK«∞ ™êq∞H˜ ¿ãÜ«∞O „|u "Õ~˘H˜OK«∞HõÜ«Ú Éèí∂q∞xflOyx<£ QÆÅ∞æ<Õ!——

9. L_»∞ «∞ÎHõ à‹·#Ì x<£Ñ‘ «QÆ"å_≥· Ü«Ú_»∞ «∞ÎHõ Å «Î Œ∞}∞¤,`˘_»∞ «Î «∞àÏÜü∞=∞Å~ü â◊¥_çHõ à‹·#Ì# â◊¥_»∞ q∞` Î}¤~üQÆà’"£∞,q_»∞ «Îkâ‹· Hõ ~°∞=∞ xÌ~°∞uÎ uÎ~°∞"À} uÎ~°∞qà◊qÖò,Ѩ_»∞ «ÎÃÑ·<åflQÆ}ÿ ѨÊo§H˘}Ϥ#∞‰õΩ¯ ѨÊÖÏ¡}∞¤ ‰õÄé∞ Œ∞"Õ∞.

21

\©Hõ: L_»∞ «∞Î ´ (Hõ\˜x) èŒiOz, Hõà‹·#Ì ´ q_»z ("Õã≤) #, x<£ ´ hÜ≥ÚHõ , Ñ‘ ŒHõ"å_≥· Ñ‘ åO|~°=Ú#∞, L_»∞ «∞Î èŒiOzÜ«Ú, Hõà◊ «Î Œ∞ (P~°yOѨQÍ) q∞ye#k, L}∞¤ ´ Éèí∞lOzÜ«Ú, `˘_»∞ «Î ´ =∂Å Hõ@ì,â◊¥_ç { Hõà‹·#Ì# èŒiOz q_»z#, «∞àÏÜü∞=∞Å~ü «∞Åã‘ÑÙ+Ê=ÚÅ#∞,â◊¥_»∞"£∞ ´ èŒiOK«∞#\ì, W` Î}¤~üQÆà’"£∞ ´ ^•ã¨∞Å=Ú QÆ • "Õ∞=Ú!,q_»∞ «Î P*ÏÑ≤Oz#, kâ‹Â #ẻõΩ¯ÅO Œe, Hõ~°∞=∞"£∞ Hõ~°‡ (ÔH·OHõ~°º=Ú)Å#∞, u~°∞uÎ fiÛ (kkÌ), u~°∞"À}"£∞ { u~°∞qà◊qÖò „â◊=}u~°∞#HõΔ„ «=∞Ǩϟ «û==Ú#, Ѩ_»∞ «Î ´ (q+¨μ‚=Ù#‰õΩ) Ѩ_»Hõ (â◊Ü«∞º) Ü≥ÿ∞, ÃÑ· ´(qãÎ $ «) Ѷ}=ÚÅ∞QÆÅ, <å‰õΩ { J}ÿ ´ <åQÆ=Ú J#∞ â◊Ü«∞#=Ú#,Ѩo§H˘}Ϥ#∞‰õΩ¯ ´ Ѩ=fioOz#"åxH˜, ѨÖÏ¡}∞¤ ´ =∞OQÆàÏâßã¨#=Ú,‰õÄé∞ Œ∞"Õ∞ ´ KÕÃã Œ=Ú.

q=: =∂ ™êfiq∞ Hõ\ì= Œe# Ñ‘ åO|~°=Ú =∂„ «"Õ∞ "Õ∞=Ú èŒiO «∞=Ú.« Œ∞ƒùHõÎâı+=Ú<Õ Éèí∞lO «∞=Ú. PÜ«∞# =Ú_çz q_»z# «∞Åã‘ •=∞=ÚÅ<Õ

"Õ∞=Ú ÔH·¿ãã≤H˘O Œ∞=Ú. ™êfiq∞ Ü«∂#uzÛ# ÔH·OHõ~°º=Ú KÕÜ«Ú@ÜÕ∞«nÜ«∞^•ã¨∞Å=∞QÆ∞ =∂ Ü«∞#∞ëêª#=Ú. „â◊=}#HõΔ„`À «û= ã¨O Œ~°ƒù=Ú#

Ѩ_»QÆÅ∞ qÑ≤Ê# Ü«∂kâı+¨μxÃÑ· K«Hõ QÍ Ñ¨~°∞O_çÜ«Ú#fl „tÜ«∞óѨuH˜ Œ$+≤ì«QÆ∞ʼnõΩO_» =∞OQÆàÏâßã¨#=Ú áê_»∞@‰õΩ q∞Oz# Hõ~°Î=º=Ú =∂ Hq∞

HõÅ Œ∞!

P Ü«∂kâı+¨μ_≥\ì ÔH·OHõ~°º=Ú KÕÜ«Ú<À Pà◊=O^•~°x ™ê~°÷Hõa~°∞ Œ=Ú •eÛ# Ü«∂=Ú<åKå~°∞ºÅ ~¸ â’¡Hõ=Ú qâ◊ ŒÑéK«∞#∞ QÆ •–

â’¡II x"åã¨â◊Ü«∂ºã¨# áê Œ∞HÍOâ◊√HÀѨ è•# =~å¬ «Ñ¨ "å~°}Ïkaèó,â◊s~°ÉèË ≥· ãÎ= âı+¨ åO QÆ ≥·~°º äÀz «O âı+¨ Wf~°º Õ [<≥·ó

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

22 ~°`«fl„`«~Ú

Pkâı+μ_»∞ «#™êfiq∞ x=ã≤OÑx"åãQÆ$ÇÏ=∞QÆ∞#∞, â◊Ü«∞xOK«∞@‰õΩâ◊Ü«∞ºÜ«∞QÆ∞#∞, PÜ«∞# Pã‘#∞_»∞ HÍ^ŒÅz# Ü«∂ã¨#=∞QÆ∞#∞.#_»záÈ=Åã≤#KÀ áê Œ∞HõÅQÆ∞#∞. Œ∂~°"Õ∞QÆ∞KÀ =Ö¡"å@QÆ∞#∞. q„âßOuã¨=∞Ü«∞=Ú# #∞Ѩ^è•#=∞QÆ∞#∞. =~å¬`«Ñ¨=ÚÅ #∞O_ç `«# ™êfiq∞xHÍáê_»∞@ HÍ «x Ѷ}=ÚÅ∞ Kè«„ «q «u QÆ∂_» #QÆ∞#∞. qq èŒs «∞ÅÖ’«# ÕÇÏ=ÚKÕ q+μ‚=Ù‰õΩ âı+ «fi=Ú#∞ (ÔH·OHõ~°º=Ú#∞) K«Hõ QÍ x~°fiÇ≤ÏOK«∞

"å_»QÆ∞@KÕ «<Õ QÆ • âı+¨μñ_»#∞ ™ê~°÷Hõ<å=Ú_≥·<å _® Ü«∞#O «∞_»∞!

10. Z<åfl à‹=∞ƒ~°∞=∂ #∞#]# Hõ _çÜ≥∂ "≥∞ <≥]à◊√ «∞ÎѨÊ@ì,=<åflàı, Ü«∞_çÜ≥∂Væ à◊_ç‰õΩ¯_çÖò g_»∞ÃÑ «∞ÎÜü∞#Ì «∞HÍ}üâ‹<åflàò`ÀuÎ uÎ~°∞=∞ Œ∞Ô~· Ü«Ú\˜ÛÖ·QÆ∞x ≥ÎÂ#ÌÖ·Ü«∞,ÃÑ·<åflQÆ «ÎÖ· áêÊÜü∞#Ì=<Õ Ü«Ú<≥·fl ѨÊÖÏ¡}∞¤ ‰õÄé∞ Œ∞"Õ∞.

\©Hõ: Z"£∞ { ÃÑ~°∞=∂àò ´ =∂ ™êfig∞! L#Ì#‰õΩ¯ ´ ^Õ=~°"åiH˜,J_çÜ≥∂"£∞ •ã¨∞Å=Ú, Z#∞] J#∞, Zà◊√ «∞Î „"å « (=∂@), Ѩ@ì´ Ñ¨Ù\ì#k, Z<åflàò ´ U k#"≥∂, J<åflàı ´ P k#=Ú#∞O_çÜÕ∞,J_çÜ≥∂"£∞QÆàò ´ ^•ã¨∞Å=∞QÆ∞ "Õ∞=Ú, J_ç { ‰õΩ_çÖò ´ ^•ã¨∞xã¨O «u"å~°=Ú#∞, g_»∞ (JǨÏOHÍ~°=∞=∞HÍ~°=ÚÅ∞) g_»∞@#∞, ÃÑ «∞δ ÅaèOz, LÜü∞#Ì «∞HÍ}ü ´ Lr˚qOzuq∞ ã¨∞=∂, â‹"£∞ { <åàò ´=∞Oz k#=Ú# (~ÀÇ≤Ï}© #HõΔ„ «=Ú#), u~°∞=∞ Œ∞Ô~·Ü«Úàò L «Î~°=∞ èŒ∞~°Ö’,`ÀuÎ J= «iOz, tÖ· èŒ#ã∞û`À, ‰õΩx «∞Î (HõO™ê Œ∞Å#∞) =kèOz,S"£∞ { «Ö·Ü«∞ S Œ∞ «ÅÅ∞QÆÅ, ÃÑ··<åQÆ"£∞ { «Ö· HÍmÜ«Úx t~°ã∞û#,áêÜü∞#Ì=<Õ ´ ^Œ∞q∞H˜# =∂ ™êfig∞! L<≥·fl ´ x#∞flѨÖÏ¡}∞¤ ´=∞OQÆàÏâßã¨#=Ú, ‰õÄé∞ Œ∞"Õ∞ ´ KÕÜ«ÚK«∞<åfl=Ú.

q=: =∂ ™êfig∞! ''ã¨~°fiâı+≤ Ü«∂# <å~åÜ«∞}#∞ˆH¯ ZÖÏ¡ J_ç"≥∞ÿHõà◊√"£∞â‹Ü«∞º ÃÑÊé"Õ <åHõ "Õ}∞"£∞.—— ''ã¨~°fiâı+≤Ü«Ú#∞, <å~åÜ«∞}∞_»=Ù#∞ JQÆ∞hH ã~°fiÔH·OHõ~°º=ÚÅ∞ KÕÜ«∞=Ö#∞.—— Jx g∞‰õΩ "Õ∞=Ú X_»O|_çHõ Ñ„ «=Ú

23

„"åã≤ ~ÚzÛuq∞ QÆ •! P <å\#∞O_ç "Õ∞=Ú =∂ ÑÙ„ «áœ„`å Œ∞Å=ÚQÆ∂_»<Õ#∞ <åk Ü«∞#∞@ =^Œe"Õã≤<å=Ú. ~ÀÇ≤Ï}© #HõΔ„`«=Ú# L`«Î~°=∞^ä Œ∞~å#QÆiÖ’ [x‡Oz#"å_»=Ù h=Ù. HõOã¨#~°HÍk ~åHõ Δã¨∞Å<åHõ~å‚~ «=Ú èŒ#∞ã¨∞û ÖÏy ã¨OǨÏiOz# èŒ~å‡Kå~°∞º_»=Ù! ѨOK«j~°¬Ñ¶ ¨}Ï~°`«flâ’aè`«∞_»QÆ∞ HÍoÜ«∂Ç≤Ït~°ã¨∞û# k=º <å@º=∂_ç#ã¨~°fi[QÆ<åfl ä•! Õ=~°‰õΩ x «º=∞OQÆà◊=∞QÆ∞ QÍHõI

11. *JÅfià◊ H˘¯#∞] q∞ÖÏ¡ =}˜HÀ\ìÜ«∞~üHÀ #a=∂# «∞V<£, â‹Åfi<≥· áÈfiÅ uÎ~°∞=∂ÖË <å#∞ =Ú#‰õΩ¯ ѨÊà◊=_çÜÕ∞<£,#ÅfiÔQ·Ü«∂Öò #"≥∂ <å~åÜ«∞}Ï "≥#∞] <å=∞"£∞ ѨŠѨ~°q,ѨÅfiÔQ·Ü«∂Å∞"£∞ ѨquÎ~°<Õ Ü«Ú<≥·fl ѨÊÖÏ¡}∞¤ ‰õÄé∞=<Õ.

\©Hõ: u~°∞=∂ÖË ´ ÅH©Δ ‡ ÕqÃÑ· "åº"≥∂ǨÏ=ÚQÆÅ F Õ"å! JÖò=à◊‰õΩ¯ ´( ÕǨÏ"Õ∞ P «‡Ü«∞#∞) Œ∞ifi"å Œ=ÚÅ∞, X#∞]"£∞ ´ XQÆ\˜QÆ∂_», WÖÏ¡ ´ÖËx"å~°Ö·, J}˜ ´ („ѨѨOK«=Ú#‰õΩ) PÉèí~°}"≥∞ÿ#, HÀ\ìÜ«∞~üHÀ<£ ´QÀ+≤ªx~åfiǨÏʼnõΩ JkèѨuÜ«Ú#∞, Jaè=∂# «∞Væ<£ ´ (N"≥·+‚= «fi=∞#∞)Jaè=∂#=ÚKÕ #∞#fl «∞_»∞#∞, â‹Åfi<≥· â‹Åfi#OaÜ«∞#∞ Éèí‰õΩÎx=Ö, L#‰õΩ¯´ (âı+≤Ü≥ÿ∞#) h‰õΩ, Ѩà◊=_çÜÕ∞<£ ´ ѨÙ~å «# (^•ã¨∞_»<≥·#), <å#∞"£∞ ´(âı+¨Éèí∂ «∞_»#QÆ∞) <Õ#∞#∞, #Öò ´ =∞Oz, =ÔQ·Ü«∂Öò ´ (Dâ◊fi~°∞_ÕLáêÜ«∞=Ú#∞ L¿ÑÜ«∞=Ú#∞ J#∞) „ѨHÍ~°=ÚKÕ, #"≥∂ <å~åÜ«∞}Ï {Z#∞] #"≥∂<å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ Ü«∞x (JëêìHõΔs=∞O„ « =ÚK«ÛiOz), ѨÖò {=ÔQ·Ü«∂Å∞"£∞ ´ ѨÅ∞ „ѨHÍ~°=ÚÅ∞QÍ, ѨquÎ~°<Õ ´ Ѩq„ «∞_®, <å=∞"£∞{ ѨŠ´ ѨÅ∞<å=∞=ÚÅ∞, Ѩ~°q ´ ѨeH˜, L<≥·fl ´ x#∞flQÆ∞é˜Oz,ѨÖÏ¡}∞¤ ´ =∞OQÆàÏâßã¨#=Ú, ‰õÄé∞=<Õ ´ KÕÜ«ÚK«∞<åfl#∞.

q=: F NѨf! ÕǨ «‡|∞^•úºk q"å Œ=ÚÅÖ’ áêÖÁæ#x"åi QÀ+≤ªxx~°fiÇ≤ÏOz# â‹Åfi#OaÜ«∞#∞ Éèí‰õΩÎx=Ö<Õ D •ã∞_»∞#∞ h Hõ<åkHÍÅ=Ú

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

24 ~°`«fl„`«~Ú

#∞O_çÜ«Ú âı+¨Éèí∂`«∞_Õ. „ã‘ÎÅ <åHõi¬OK«∞@=∂„`«"Õ∞QÍHõ ѨÙ~°∞+¨μÅŒ$+≤ìz`åÎѨǨ~°=ÚÃã· «=Ú KÕÜ«Ú „uÉèí∞=# "≥∂ǨÏ#=¸iÎÜ«∞QÆ∞ h=Ù

<å‰õΩQÆÅ Ü«∞ǨÏOHÍ~åk^À+¨=ÚÅ∞ ÉèËkOѨ ã¨=∞~°∞÷_»=Ù. JëêìHõΔ~åºk=∞O„ «~å[=ÚÅ`À qÅHõΔ}=ÚQÍ h‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú áê_» #∞Ñ„Hõq∞OÑ Œy#"åH±â◊HÎÜ«Ú‰õΩÎÅ∞ <å Hõ#∞„QÆÇ≤ÏOѨÙ=∂.

<å=∞=∞Ç≤Ï=∞#∞ K≥Ñ≤Ê# N ‰õΩÅâıY~°∞Å"åi ~¸ â’¡Hõ~å[ "≥∞O «,^˘_»¤k–

â’¡II ¿ÇÏ =∞~åκó, Ѩ~°=∞O Ç≤Ï «O „â◊√}∞ « "À =HΔͺq∞ ã¨OˆHΔѨ «ó ã¨O™ê~å~°‚= =∂Ѩ Œ∂i‡|Ǩïà◊O ã¨=∞ºH± „Ѩqâ◊º ã≤÷`åó, <å<å*Ï˝#=∞áê㨺 KÕ «ã≤ #"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜÕ∞`«º=ÚO =∞O„ «O 㨄Ѩ}=O „Ѩ}Ï=∞ã¨Ç≤Ï «O „áê=~°ÎÜ«∞^èŒfiO =ÚǨïó.

F [#∞ÖÏ~å! JÜ≥∂º! ã¨O™ê~°ã¨=Ú„ Œ=Ú# =Úxy g∞~°∞ ≥#∞flQÍ#Hõ Ü«Ú<åfl~°∞QÆ^•! qѨ^•=~°ÎcèHõ~°=∞QÆ∞ D ™êQÆ~°=Ú `«iOѨxK«ÛyOz#KÀ <å =∂@ q#∞_»∞. zO «ÅxflÜ«Ú Hõ\ìÃÑ\ì „Ñ¨}==∞#∞K«∞HͯxQÆÅ <å~åÜ«∞}=∞O„ « =∞#∞ ≥ÑÊ <å~ÀÇ≤ÏOÑÙ_»∞. •xx #=Ú‡H˘xÜ≥∞_» ≥QÆHõ [Ñ≤OK«∞"åi #kÜÕ∞ Ü«∞ ŒÌi *Ë~°ÊQÆÅ Œ∞ ã¨∞_ô!

12. *ѨÖÏ¡}¤#∞] ѨquÎ~°<≥· ѨÊ~°"Õ∞\ìÜ≥ÿ∞, KåÛ~°Væ "≥∞#∞fl"£∞,qÖÏ¡}Ϥ#]<≥·fl qe¡Ñ¨Ù «∂Î~ü q@∞ìt «Î<£ q~°∞q∞ƒÜ«∞ âÁÖò,#ÖÏ¡}¤#∞] #q #∞]Ô~·áêÊ~ü #"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ "≥#∞],ѨÖÏ¡}∞¤"£∞ Ѩ~°=∂ «‡<≥· K«∂Ûàò xÌ~°∞ <ÕÌ «∞Î=~ü ѨÖÏ¡}ˤ

25

\©Hõ: ÑquÎ~°<≥· (Ñ~°=∞) Ñq„ «∞x, Ñ~°"Õ∞\ìÜ≥ÿ∞ Ñ~°=∞Ñ Œ x"åã∞x,âß~°Væ"£∞ { Z#∞]"£∞ ´ âß~°Væ=Ú J#∞, qÖò ´ qÅ∞¡#∞, P}Ϥ<£ Œ<≥·fl ´HõÅ"åxx, qe¡Ñ¨Ù`«∂Î~ü ´ qe¡Ñ¨Ù`«∂Î~°∞#O^Œe, q@∞ìt`« Î<£ ´q+¨μ‚z «∞Î_»#∞Hõq, ѨÖÏ¡}∞¤ { Z#∞] ´ =∞OQÆà◊=Ú (HõÅ∞QÆ=Öˇ#∞) Jx,q~°∞q∞ƒÜ«∞ ´ Pâßã≤Oz#, âÁÖò ´ Hõq «#∞, #Öò { P}∞¤ { Z#∞] ´(áê_»∞@H˜k) =∞Ozã¨=∞Ü«∞=Ú Jx, #q#∞] ´ ã¨^•, LéˇÿáêÊ~ü ´ÑÅ∞‰õΩ"å~°∞, #"≥∂<å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ { Z#∞] <å~åÜ«∞}∞#‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚJx, ÑÖÏ¡}∞Ì"£∞ ÉÇïHÍÅ=Ú, Ñ~°=∂ «‡<≥· (P) Ñ~°=∂ «∞‡x, â◊¥àò#∞Ì´ K«∞\ì (H˘x), W~°∞#∞Ì ´ LO_ç, ѨÖÏ¡}∞¤ ´ =∞OQÆà◊=Ú, U «∞Î=~ü ´áê_»QÆÅ∞QÆ∞ Œ∞~°∞.q=:

â’¡II ''Ѩq„`å}ÏO Ѩq„ «O Ü≥∂ =∞VæàÏ<åO K« =∞Væà◊"£∞,≥·= «O Õ=`å<åO K« Éèí∂`å<åO Ü≥∂-=ºÜ«∞ó Ñ≤ å——

Ѩq„ «"≥∞ÿ#"åxÖ’ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ Ѩq„ «∞_»∞, =∞OQÆà◊=ÚÅÔHÅ¡=∞OQÆà◊=∂Ü«∞#ÜÕ∞! Õ= «ÅHõO Œ~°‰õΩ ≥·= « =∂ ™êfiq∞ÜÕ∞! Éèí∂ «*ÏÅ=Ú#Hõ=ºÜ«∞Ñ≤ « Ü«∂ «_Õ.—— Ü«∞x "åºã¨=∞ǨÏi¬ Ѩe¯#@∞¡ <å~åÜ«∞}=¸iÎѨq„ «=ÚÅÔHÅ¡ Ѩq„ «=Ú QÆ •! âß~° Væ èŒ#∞fi_»QÆ∞ <å Ѩ~°=∞Ѩ Œ "åã¨∞#‰õΩã¨~°fi=∞OQÆà◊=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ=Öˇ#x N qe¡Ñ¨Ù «∂Î~° |∞\ì# q+¨μ‚z «∞ÎÅ∞K≥Ñ≤Ê# „^•q_»"Õ Œ xQÆ∂_è®~°÷=Ú QÆ • ~¸ u~°∞ÑÊÖÏ¡}∞¤! D áêâ◊√~°=ÚÅ##∞ã¨OkèOK«∞@ÜÕ∞ =∞OzHÍÅ=Ú#‰õΩ zǨÏfl=∞x «Åz 㨠• gxxQÍ#=Ú KÕÜ«Ú"å~°∞ <å~åÜ«∞}∞x ãg∞Ñ≤Oz Ü«∂ «xH x «º =∞OQÆà◊=Úáê_»∞H˘#∞ ÉèÏQƺ=Ú «Ñ¨ÊHõ á⁄O ŒQÆÅ~°∞.

(ÃÑiÜ«∂àÏfi~ü Náê Œ=ÚÖË â◊~°}=Ú)

–––~î–––

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

26 ~°`«fl„`«~Ú

u~°∞#HõΔ„ « «xÜ«∞<£

â’¡II ''q∞^äŒ∞<Õ ™êfiu[O q+¨μ‚ ~°^ä•Oâ◊O ^èŒxfi#ó Ѩو~

„ѨѨ^Õº â◊fiâ◊√~°O qëÈ‚ ifi+¨μ‚z`«ÎO ѨÙ~°t≈Y"£∞—— 1

QÆ~°∞`«‡O`«∞x Ü«∞=`å~°"≥∞ÿ# ÃÑiÜ«∂àÏfi~°#|_»∞ q+¨μ‚z`«∞ÎÅ∞

q∞^äŒ∞#=∂ã¨=Ú# ™êfif#HõΔ„`«=Ú# N qe¡Ñ¨Ù`«∂Î~° #=`«iOzi. P

Ü«∂àÏfi~°∞Å∞ N~°OQÆ<å äŒ∞#‰õΩ «# ‰õΩ=∂ÔÔÔ~Î QÀ^• Õq xzÛ =∂=∞Ü≥ÿ∞<å~°∞

QÆ •!

â’¡II QÆ∞~°∞=ÚY=∞#nè «º „áêÇ¨Ï "Õ •#âıëê<£

#~°Ñ¨uѨi‰õΩ¡ÑÎO â◊√ů =∂^• «∞HÍ=∞ó,

â◊fiâ◊√~° =∞=∞~°=#̺O ~°Væ<å äŒã¨º ™êHΔÍ ü

kfi[‰õΩÅuÅHõO «O q+¨μ‚z «ÎO #=∂q∞. 2

nx "åºYº ~¸ „QÆO ä•~°OÉèí=Ú# HõÅ Œ∞.

"åouÎ~°∞<å=∞"£∞

#Å¡uÎ~°∞ѨÊÖÏ¡}∞¤ <å#∂‡<À]<£ "åoÜÕ∞

<å#∂ «Îé∞Ѩ Î#∞] #=∞‰õΩ¯éÿ åÎ<£ "åoÜÕ∞

âÁÅ¡é˜Ü«∞ "åx Œxéü â’k=<åÌ<£ "åoÜÕ∞

`˘_≥· â◊¥_ç H˘¯_»∞`åÎà‹· `˘à◊√ «<≥Ì "åoÜÕ∞

â‹Åfi#q∞ƒ «<≥·áÈÊÅ téѨC`åÎ<£ "åoÜÕ∞

â‹#∞] H˜oÜ«∞é∞ «∞Î =∂Öò ≥Üü∞= "≥∞<å]<£ "åoÜÕ∞

qe¡Ñ¨Ù «∂Î~ü #QÆ~° ≥Πqà◊Væ"≥· åÎ<£ "åoÜÕ∞

"ÕkÜ«∞~üHÀ<£ Ѩ@ì~üÑ≤~å<£ "Õ∞kx~ÚÖò "åoÜÕ∞

27

=∞Oz u~°∞ѨÊÖÏ¡O_»#∞ áê@Å∞ Hõ\ì áê_ç# HõqH˜ =∞OQÆà◊=Ú!

<åÅ∞æ=O ŒÅ J~°∞=kÜ≥ÚHõ áêâ◊√~°=ÚÅ∞ K≥Ñ≤Ê# "åiH˜ =∞OQÆà◊=Ú!

q∞ äŒ∞#=∂ã¨=Ú# ™êfif #HõΔ„ «=Ú# #= «iOz# Ѷ∞#∞ʼnõΩ =∞OQÆà◊=Ú

P=ÚHõÎ=∂ź^• ÕqKÕ =Ok «∞_»QÆ∞ [#Hõ=∞ǨÏi¬H˜ =∞OQÆà◊=Ú ÖÏ=}º

ã¨OѨ^Œƒùi`«∞_»QÆ∞ N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù=Öˇ<Õ Ñ¨Ó[Å∞ Q˘#∞K«∞O_»∞"åiH˜

=∞OQÆà◊=Ú! q+¨μ‚Ѩ~° «fi=Ú ™ê÷Ñ≤Oz Ѩ~° « «Î fiâ◊√ů=Ú „ ≥Oz ≥K«∞ÛH˘#fl

"åiH˜ =∞OQÆà◊=Ú! N qe¡Ñ¨Ù «∂Î~°∞#∞ «# *Ï˝#„ѨnѨ=ÚKÕ <åÖ’H˜ «=Ú

KÕã≤# ã∞nè=∞}H =∞OQÆà◊=Ú! "Õ Œ"Õ «ÎÅ Hõ„QÆ} Ü«∞QÆ∞ ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞ʼnõΩ

=∞OQÆà◊=Ú!!

* * * * *

u~°∞ÑÊÖÏ¡O_»∞

u~°∞ѨÊo§Ü≥∞à◊√zÛ`«xÜ«∞#∞¡

Hõ~°Î:– u~°∞=∂Ö· Ü«∂O_®<£

1. « "Õ∞= =∞`åfi Ѩ~°"åã¨∞ Õ=O ~°Vıæâ◊Ü«∞O ~å[= Œ~°›}©Ü«∞"£∞I„áêÉ’ èŒH©O Ü≥∂-Hõ$ « ã¨∂HÎ=∂ÖÏO ÉèíHÍ΄V…~}∞O ÉèíQÆ=#Îg∞_ÕII

\©Hõ: ~å[= ü { J~°› }©Ü«∞O ´ =∞Ǩ~åA=Öˇ ѨÓAº_≥·#, ~°Vı‹æâ◊Ü«∞O´ N~°OQÆ<å äŒ∞x, «O P, Ѩ~°"åã¨∞ Õ=O U= Ѩ~°=∞Ѩ Œ<å äŒ∞xQÆ<Õ,=∞`åfi «Åz, „áêÉ’ èŒH©O (™êfiq∞x „ÑÉ’kèOK«∞) u~°∞ÑÊo§Ü≥∞à◊√zÛÜ«∞#∞, ã¨∂HÎ=∂ÖÏO "åV͇Å#∞, Ü«∞ó´ U Hõq, JHõ$ « KÕÃã<À, «O´ P, ÉèíQÆ=#ÎO ´ *Ï˝#ã¨OѨ ŒQÆÅ, ÉèíHÍ΄V…~}∞O ´ `˘O_»~°_çá⁄Ê_çÜ«∂àÏfi~°∞#∞, D_Õ ´ ã¨∞ÎuOK«∞K«∞<åfl#∞.

q=: N~°OQÆ<å äŒ∞x ™ê=∂#º=∞QÆ∞ #~åÛ=`å~°=ÚQÍ <≥OK«Hõ ™êHΔÍ üѨ~°=∞Ѩ^Œ<å^ä Œ∞_»QÆ∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞xQÆ<Õ `«Åz P ™êfiq∞x"Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙ@‰õΩ u~°∞ѨÊo§Ü≥∞à◊√zÛ Ü«∞#∞ k=º„Ѩ|O èŒ=Ú#∞ „ѨѨ#∞flÅx`ÀºÑ¨Ü≥∂QÍ~°÷ =∞#∞„QÆÇ≤ÏOz# `˘O_»~°_çá⁄Ê_ç Ü«∂àÏfi~°∞Å#∞<å=∂O «~°=ÚQÆÅ q„Ñ<å~åÜ«∞}∞xH „uHõ~°} â◊√kúQÍ„Ñ}q∞Å∞¡K«∞<åfl#∞.

* * * * *Hõ~°Î:– u~°∞=~°OQÆ ÃÑÊ~°∞=∂ à◊~°Ü«∞~ü

=∞}¤V√æ_ç Ü≥∞#ƒ~ü =∂=∞éÿÜ≥∂~ü =∞xflÜ«∞j<£,` Î}¤~°_çá⁄Ê_ç `˘#flQÆ~°"£∞, =}∞¤u}~°Î=Ü«∞Öò ≥#fl~°Væ «Î=∂‡<≥·, ѨÊo§Ü«Ú}~°∞Îq∞ƒ~å #∞k «Î=Ó~ü. 2

\©Hõ: =}∞¤ ´ «∞"≥∞‡ ŒÅKÕ «, u}~°Î ´ K«∞@ì|_ç#, =Ü«∞Öò ´ =iKÕÅ∞QÆÅ, ≥<£ ´ ŒHΔ}k‰õΩ¯# #∞O_»∞, J~°Væ"£∞ ´ N~°OQÆ=Ú#‰õΩ, J=∂‡<≥·

´ <å äŒ∞_»QÆ∞ ~°OQÆ<å äŒ∞x, Ѩo§ Ѩ_»Hõ#∞O_ç, L}~°∞Î"£∞ "Õ∞ÖÁ¯eÊ#,Ñ≤~å<£ ´ (q∞QÆ∞Å) LѨHÍ~°‰õΩÖˇ·#, `˘}¤~ü { J_ç { á⁄_ç ´ÉèíHÍÎO„Ѷ≤∞ˆ~}∞=Ù, Lk «Î ´ L Œ~ÚOz#, T~ü ´ T~°∞ (k=º ã÷Å=Ú),

`˘Öò { #QÆ~°"£∞ ´ „áêp##QÆ~°"≥∞ÿ#, =∞}¤V√æ_ç ´ =∞O_»OQÆ∞_ç, Z#ƒ~ü´ Jx Ü«∞O Œ∞~°∞.

q=: N~°OQÆ è•=∞=Ú «∞"≥∞‡ ŒÅ∞ x~°O «~° ~°≠OHÍ~°=Ú KÕÜ«Ú =i=∞à◊§KÕ

ã¨^• Ѩi"Õ+≤ì`«"≥∞ÿ Ü«∞Å~å~°∞K«∞O_»∞#∞. JK«@ q~ålÅ∞¡K«∞O_»∞N~°OQÆ<å^äŒ∞x `å#∞ ‰õÄiÛ# u~°∞ѨÊo§ Ü≥∞à◊√zÛ Ü«∞#∞„^•q_»k=º„Ñ|O èŒ=ÚKÕ « "Õ∞ÖÁ¯eÑ≤# N ˘O_»~°_çá⁄Ê_çÜ«∂àÏfi~°∞ Å= «iOz#

k=º Õâ◊=Ú#∞ =∞O_»OQÆ∞_ç Ü«∞x =zO «∞~°∞.

* * * * *1. *Hõk~°=<£ QÆ∞}kâ‹·zÛQÆ~°"£∞= #Ì}ÿ<åÌ<£

Hõ<≥· ~Ú~°∞à◊QÆ#] Œ∞ HÍÖ· Ü«∞"≥Úƒà◊√^•Üü∞,=∞ Œ∞ qi < Ìà◊√y# =∂=∞Å Ô~ÖÏ¡"£∞"å#= ~°~°â◊~üQÆàò =#∞Ì= hÌ}¤,

Zk~ükâ‹· xéÿ#Ì# i=~˘_»∞ =ÚÊQÆ∞#Ìq~°∞Væo fÎ@ì=Ú"£∞ Ñ≤_çÜ≥Ú_»∞ =Ú~°â◊√"£∞,Jk~ü «e ÅÖ·Hõ_»Öò áÈ#∞]à◊ ≥V√æ"£∞J~°Væ «Î=∂‡ Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞

\©Hõ: Hõk~°=<£ ´ ã¨∂~°∞º_»∞, ‰õΩ}"£∞ { kâ‹· { tQÆ~°"£∞ ´ «∂~°∞Ê

k‰õΩ¯# (L ŒÜ«∞yi) tY~°=Ú#‰õΩ, =#∞Ì =zÛ, J}ÿ<åÌ<£ KÕi<å_»∞,

29u~°∞ѨÊo§Ü≥∞à◊√zÛ

30 ~°`«fl„`«~Ú

Hõ#"£∞ { W~°∞àò ´ Ѷ∞#"≥∞ÿ# pHõ\˜, JQÆ#] Œ∞ ´ ѨÓiÎQÍ #tOz#k,

J"£∞ { HÍÖˇ· { á⁄à◊√^Œ∞ { PÜü∞ ´ JO^Œ"≥∞ÿ# „ѨÉèÏ`«HÍÅ=Ú

J~Ú#O Œ∞#, =∂=∞Å~ü { ZÖÏ¡"£∞ ´ =∞Oz ѨÙ+¨Ê=ÚÅxflÜ«Ú, qi#∞Ì

´ qHõã≤Oz ("åx#∞O_ç), =∞ Œ∞ =∞ èŒ∞=Ù, Xà◊√y# „ã¨qOK«∞K«∞#flk,

"å#=~ü Õ= «Å∞#∞, J~°â◊~üQÆàò ~åAÅ∞#∞, =#∞Ì=#∞Ì QÆ∞OѨÙÅ∞

QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ =zÛ, D}¤ ã¨=¸Ç¨Ï=ÚQÍ, Zk~ükâ‹· Z Œ∞\˜ k‰õΩ¯#,

xéÿ#Ì#~ü ´ xÅzÜ«Ú<åfl~°∞, W=~ü { X_»∞"£∞ ´ gi`À HõÅã≤, ѨÙQÆ∞#Ì

´ =zÛ KÕi#, W~°∞"£∞ { Hõo~ü { D@ì=Ú"£∞ ´ Q˘Ñ¨Ê =∞QÆÜÕ∞#∞QÆ∞Å

QÆ∞OѨÙÅ∞#∞, Ñ≤_ç{ X_»∞ ´ P_»ÜÕ∞#∞QÆ∞Å QÆ∞OѨÙÅ∞#∞, =Ú~°â◊√"£∞ ´

=Ú~°[=ÚÅ∞ (=∞ ≥ÌÅÅ∞)#∞, JÖ·Hõ_»Öò áÈ#∞] (ÃÑ ŒÌ) JÅÅ∞QÆÅ (=∞Ç)

ã=Ú„ Œ=Ú=Ö, Jk~°ÎeÖò èŒfixKÕÜ«ÚK«∞, ZV√æ"£∞ JO «@#∞, Là◊ Œ∞

´ "åºÑ≤Oz Ü«Ú#flq, (HÍ#) J~°Væ «Î=∂‡ ´ F ~°OQÆ<å äŒ∞_®! Ѩo§ ´

(Ѷ}˜Ñ¨u) â◊Ü«∞#=Ú#∞O_ç, Zà◊√#∞Ì ´ ÖËz, J~°∞àÏÜÕ∞ ´ (=∞=Ú‡)

J#∞„QÆÇ≤ÏOѨÙ=∂!

q=: [QÆ<åfl^äŒ∞_»=QÆ∞ <À N~°OQÆ<å^ä•! `«∂~°∞Ê# Ö’HõÉÏO^èŒ=Ù

_»∞^Œ~ÚOz<å_»∞. pHõ\˜Ü«∞O`«Ü«Ú qiã≤áÈ~Ú#k. ÉèíQÆ=^•~å^èŒ#

‰õΩѨÜ≥∂yOK«∞ h ã¨∞„ѨÉèÏ «=Ú ã¨~°fiã¨∞„Ѩã¨#fl=ÚQÍ #∞#flk. ѨÙ=ÙfiÅ∞

ѨÓz "åx =∞Hõ~°O Œ=Ú <ÕÅÃÑ· *ÏÅ∞"å~°∞K«∞#flk. J+ìkHÍÊÖÏ Œ∞ ÅQÆ∞

^Õ=`åQÆ}=Ú#∞ qq^èŒ^Õâßnèâ◊√ÅQÆ∞ Éèí∂g∞â◊√Å∞#∞ g∞ ¿ã"å~°∞÷Öˇ·

Ü«∂™ê÷xÖ’ xÅ|_çÜ«Ú<åfl~°∞. "åi"åi "åǨÏ#=ÚÅQÆ∞ QÆ*Ïâßfi Œ∞Å

Ü≥ÚHõ¯ Ѷ ¨∞O\Ïk~°==ÚÅ∞ ã¨=Ú„^ŒÑ¶ ¨∞’+¨=Ú ##∞HõiOz q∞#∞fl

=Ú@∞ìK«∞#flq. HÍ# ^Õ=~° x„^Œ "Õ∞ÖÁ¯x giH˜ g∞ ¿ã"åÉèÏQƺ=Ú

##∞„QÆÇ≤ÏOz gi ÔH·OHõ~°º=Ú ã‘fiHõiOѨÙ_ô!

31

2. H˘à◊√V∏æ_ç =ÚÖ¡Â~Ú<£ H˘à◊√=∞Å ~°}q‰õį~ü#Ì Œ∞ ‰õΩ}kâ‹· =∂~°∞ Œ q∞ Œ∞"À,Zà◊√#Ì# =∞Å~°}ÿ ѨÊo§H˘¯}¤#fl"£∞D#ƒx #<≥·#Ì Œq∞~°∞ &˜~° QÆ∞ Œé˜,qà◊√VæÜ«∞ =Ú ŒÖ·~Ú<£ Ñ≤Å=ÚƒÔ~· ¿Ñàò"åÜü∞"≥à‹§~Úé∞é = Œ<£ q_»uÎ#∞Hõ #∞Væ,Jà◊√VæÜ«∞ "å<≥·~Ú #~°∞#∞ÌÜ«∞~ü ÔH_»∞ «ÎJ~°Væ «Î=∂‡ Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞.

\©Hõ: ‰õΩ}kâ‹· «∂~°∞Êk‰õΩ¯#O Œe, =∂~°∞ «"£∞ =∞ÅÜ«∞=∂~°∞ «=Ú,H˘à◊√"£∞ ´ (K«Hõ¯QÍ) ÃÑiy#, H˘_ç ´ fÔQÅ∞ QÆÅ, =ÚÖˇ¡Â~Ú<£ ´"≥ÚÅ¡ÅÜ≥ÚHõ , H˘à◊√ ´ ѨÙ+≤ÊOz#, =∞Å~ü ´ Ѩi=∞à◊=Ú#∞, J}q ´ÔH·H˘x, ‰õÄ~ü#Ì Œ∞ ´ gK«∞K«∞#flk, =∞Å~ü { J}ÿ ´ Ѩ Œ‡ â◊◊Ü«∞ºÜ«∞O Œ∞,Ño§H˘¯àò x„kOK«∞, J#fl"£∞ ÇÏOã q∞ äŒ∞#=ÚÅ∞, D<£ ("å#=Ö)‰õΩiÜ«Ú, Ѩx ´ =∞OK«∞Ö’, #<≥·#Ì ´ «_çã≤#, «"£∞ ´ «=∞, W~°∞"£∞ ´K«Hõ x, téQÆ∞ ´ éˇHõ Å#∞, L Œé˜ ´ q ŒeOK«∞H˘x, Zà◊√#Ì# ´ (x„ Œ)ÖËz#q, qà◊√VæÜ«∞ "Õ∞ÖÁ¯x#, =Ú ŒÅ~Ú<£ "≥ÚãeÜ≥ÚHõ , Ñ≤ÅO|∞Ô~·´ aÅ^•fi~°=Ú#‰õΩ «y#, "Õàò ÃÑ ŒÌ, "åÜü∞ <À~°∞QÆÅ, "≥à◊§~Úé∞é´ ≥Å¡x q+¨Ñ¨ÙHÀéÅ`À <˘H˜ #, J Œ<£ P "≥Úã¨eÜ≥ÚHõ , q_»uÎ#∞‰õΩ¯´ ѨO\˜q+¨=Ú#‰õΩ, J#∞Væ Jà◊√VæÜ«∞ q∞H˜ e ÉÏ èŒK≥Ok#, P<≥·~Ú<£´ QÆ*ËO„ Œ∞xÜ≥ÚHõ , J~°∞"£∞ { «∞Ü«∞~ü ´ Q˘Ñ¨Ê Œ∞óY=Ú#∞, ÔH_»∞ «Î ´áÈQ˘\˜ì#, J~°Væ"£∞ { J=∂‡ N~°OQÆx~åfiÇωõΩ_®! Ño§ Ü≥∞à◊√#Ì~°∞àÏÜÕ∞´ x Œ∞~°ÖË=Ü«∂º!

q=: "≥ÚÅ¡Å k=º™œ~°Éèí=Ú`À q∞o «"≥∞ÿ# L ŒÜ«∞ѨÙQÍe g ≥OK«∞K«∞X_»eH˜ yeyO «Å∞ ÃÑ@∞ìK«∞#flk. J~°qO Œ=ÚÅO Œ∞ x„kOK«∞ ǨÏOã¨Å

u~°∞ѨÊo§Ü≥∞à◊√zÛ

32 ~°`«fl„`«~Ú

[O@Å∞ éˇHõ ÅÃÑ· Ѩ_ç# =∞OK«∞ #O Œ=ÚQÆ q ŒeOK«∞ H˘#∞K«∞ "≥∞Å¡QÍ

"Õ∞ÖÁ¯#flq. „‰õÄ~°"≥∞ÿ# #„Hõ=ÚÜ≥ÚHõ¯ ^ŒO„+¨ìÅO^Œ∞ z‰õΩ¯H˘#fl Ü«∂QÆ*ËO„ Œ∞x =∞ǨiÎx áÈQ˘\ì# ™êfig∞! WOHõ#∞ x„ ŒáÈ ŒQÆ∞<å? =∂Ü«∞O^Œ∞ ^ŒÜ«∞Ü«ÚOz ÖËz HÍÅHõ$`«º=ÚÅ∞ f~°∞ÛH˘x Ü«∞Ѩû~ÀÉèÏ=∞ÅOkOK«∞ ã¨Ñ¨~°ºÅ #O Œ∞H˘# ã≤ Œú=Ú Hõ=∂‡.

3. â◊√_»~˘o Ѩ~°#Ì# â◊¥àòuâ‹· Ü≥∞ÖÏ¡"£∞«∞xfl Ü«∞`å~°ÔQ· q∞<˘flo â◊√~°∞Væ

Ѩ_»~˘o Ѩâ◊√ «Î#<£ Ѩx=∞k ~Ú=<Àáê~Ú~°∞ à◊QÆ#] Œ∞ ÃÑ·"≥Úƒo é¯=Úy<£,=∞_»e_≥· H© é˜ =}Ïƒà‹·QÆàò <åé"≥·QÆéÿ ‰õÄ~ü#Ì Œ∞ =∂~°∞ Œ q∞ Œ∞"ÀJ_» ÖÁo uQÆàò Œ~ü uyi Ü«∞#Ì_»ÔH·J~°Væ «Î=∂‡! Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞.

\©Hõ: â◊¥àòuâ‹· { ZÖÏ¡"£∞ ´ K«∞@∞ì#∞#fl kâ◊ÅO Œ∞, â◊√_»~ü { Xo ´ã¨∂~°ºH˜~°}=ÚÅ∞, Ѩ~°#Ì# ´ "åºÑ≤Oz#q, «∞xflÜ«∞ ´ (PHõã¨=Ú#)Œ@ì"≥∞ÿ#, `å~°ÔH· ´ #HõΔ„ «=ÚÅÜ≥ÚHõ , q∞<£ { Xo ´ Q˘Ñ¨Ê HÍOu,

â◊√~°∞Væ ´ «yæ#k, Ѩ_»~ü { Xo ´ Q˘Ñ¨Ê „ѨHÍâ◊=ÚQÆÅ, Ѩx =∞k ´K«Å¡x K«O„ Œ∞_»∞#∞, Ѩâ◊√ «Î#<£ ´ "≥Å "≥Å ÉÏéˇ#∞, áê ´ JÅ=ÚH˘#fl,W~°∞àò ´ pHõ\˜, JHõ#] Œ∞ ´ g_çáÈ~Ú#k, ÃÑ· ´ ѨK«Ûx, á⁄oÖò ´`ÀѨÙÅO Œ∞#fl, Hõ=ÚH˜<£ „Hõ=ÚHõ =$HõΔ=ÚÅ (áÈHõK≥@¡) Ü≥ÚHõ , =∞_»Öò{ W_≥· { H©i ´ =∞@ìÅ∞ qiã≤ qHõã≤OK«∞@KÕ, =}ü ´ K«Hõ x, áêà‹·QÆàò´ áêà‹Å∞, <åé Ñi=∞oOÑQÍ, (^•x ã∞"åã#Q˘x), "≥·Hõéÿ =∂~°∞ Œ"£∞´ L ŒÜ«∞"åÜ«Ú=Ù, ‰õÄ~ü#Ì Œ∞ gK≥#∞, W Œ∞"À W Œ∞QÀ (K«∂_»∞=∂!)J_»Öò ´ XÅ=ÚQÆÅ, Xo ´ Õ[ã¨∞û`À, uQÆàò «~°∞ ´ „Ѩ[fieOK«∞#\ì,

33

uyi ´ K«„HÍÜ«Ú èŒ=Ú#∞ ( èŒiOѨ Œy#), J"£∞ ´ JO Œ"≥∞ÿ, «_»"£∞ ´

qâßÅ=∞QÆ∞, ÔH· ´ KÕ «∞Å∞QÆÅ, J~°Væ «Î=∂‡ ´ N~°OQÆ<åÜ«∞HÍ! Ѩo§

Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞ ´ x„ Œ Öˇ=∂‡!

q=: ã¨∂~°∞ºx "≥Å∞`«∞ Ô~Öˇ¡_»Å "åºÑ≤Oz#k. `≥Å¡"åi#k. K«∞Hõ¯Å

"≥Å∞`«∞~°∞ H©Δ}˜Oz#k. K«O^Œ=∂=∞QÆ∂_» "≥Å"≥Å áÈ=ÙK«∞<åfl_»∞.

L^•º#=#=ÚÖ’x áÈHõK≥@¡Ü«∞O Œe "≥ÚQÆæÅ∞ qHõã≤OѨQÍ <å "åã¨#

^ÀK«∞H˘x Ü«Ú ŒÜ«∞ѨÙQÍe `À ≥OK«∞K«∞#flk. «# nkè «∞Å`À kyÌQÆO «

=ÚÅ#∞ K«HõK«ÛH˜`«=Ú KÕÜ«Ú#\˜ì ã¨∞^Œ~°≈#K«„Hõ=Ú ^èŒiOѨQÆey#

qâßÅÉèí∞[=ÚÅ`À <˘áêÊ~°∞ ™êfig∞! WHõ<≥·# "Õ∞ÖÁ¯#∞ q∞Okˆ~â◊!

4. "Õ∞\ìà◊ "Õ∞kQÆàò «à‹·q_»∞ =∂Ü«∞~üQÆàò

"ÕÜü∞V√æà◊ Ö’â‹·Ü«Ú"£∞ q_≥·=∞}˜ ‰õΩ¯~°Å∞"£∞,

D\ìÜ«∞ qâ‹·kâ‹· Ѩ~°#Ì# =Ü«∞Å∞àò

Wi#Ì# â◊√~°∞q∞ƒ# q∞ÅV‹æÂÜ«∞~ü ‰õΩÅ ≥ÎÂ,

"å\ìÜ«∞ =itÖ· "å#=ˆ~éË

=∂=Úx"ÕofiÜ≥ÿ∞ Hͯ «∞Î, J=Ñ≤~° Œ"£∞

P\ìÜ«∞ =_»∞ué ÅÜ≥∂uÎ Ü≥∞=∞‡~°âı

J~°Væ «Î=∂‡ Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞.

\©Hõ: "Õ∞_»∞ á⁄_»"≥·, Wà◊"£∞ ÖË «"≥·#, "Õ∞kQÆàò Q ≥Å#∞, «à‹·q_»∞"£∞

´ "Õ∞Ü«∞ q_»∞K«∞#\ ˜ì, PÜ«∞~üQÆàò ´ PÅ "Õ∞Ѩ~°∞Å∞ (Q˘Å¡Å∞),

"ÕÜ«∞"£∞‰õΩà◊Öò { Fâ‹·Ü«Ú"£∞ ´ "≥ Œ∞~°∞Ñ≤Å¡#„QÀq èŒfixÜ«Ú#∞, q_≥· ´

(Z^Œ∞ÌÅ) HõO~î°=ÚÅO^Œe, =∞}˜ { ‰õΩ~°à◊√"£∞ ´ QÆO@Å^èŒfixÜ«Ú#∞,

D\ìÜ«∞ ´ D Ô~O_»∞#∞ HõÅã≤#, Wâ‹· ´ èŒfix, kâ‹· ´ Jxfl k‰õΩ¯Å#∞,

Ѩ~°#Ì# "åºÑ≤OK≥#∞, =Ü«∞Å∞àò =i=∞à◊§Ö’#∞O_»∞, â◊√~°∞q∞ƒ#"£∞

u~°∞ѨÊo§Ü≥∞à◊√zÛ

34 ~°`«fl„`«~Ú

«∞"≥∞‡ ŒÅ∞, Wi#Ì# ´ K≥ ŒiáÈ~Ú#q, WÅV‹æÂÜ«∞~ü‰õΩÅ ≥Π´ ÅOHÍkèѨu‰õΩÅ=Ú#∞, "å\ìÜ«∞ ´ (xâı≈+¨=ÚQÆ) Ç¨Ï «=∂iÛ#, =i ´ K«∂_» Œy#,tÖ· âß~°Væ =∞#∞ èŒ#ã∞ûHõÅ"å_≥·, "å#=~ü { UéË („|LJk) Õ= «Å‰õΩxÜ«∂=∞‰õΩ_≥·, =∂=Úx"ÕofiÜ≥ÿ∞ (qâßfiq∞„ «) =∞Ǩ=Úx Ü«∂QÆ=Ú#∞.HÍ`«∞Î ´ HÍáê_ç, J=Ñ≤~°`«"£∞ { P\ ˜ìÜ«∞ ´J=Éèí$^äŒ ™êfl#=ÚKÕ~ÚOz#"å_≥·, J_»∞ { u~°Öò (â◊„ «∞) <åâ◊=∞O Œ∞ |Å=ÚQÆÅ, JÜ≥∂uÎ{ Z"£∞ { J~°âı ´ JÜ≥∂^茺<ÕÅ∞ =∂ ~°HõΔ‰õΩ_®! J~°Væ`«Î=∂‡ ´N~°OQÆâ◊Ü«∂#∞_®! Ѩo§Ü≥∞à◊√#∞Ì ´ Ѩ_»Hõ q_»z ÖËz, J~°∞àÏÜÕ∞ ´Hõ\ÏH˜ΔOѨÙ=∂!

q=: q∞H˜¯e Ü«Ú#fl`«=ÚÖˇ·# ˆQ^≥^Œ∂_»Å#∞ "Õ∞`« ÔH· q_»K«∞#\ ˜ìQ˘Å¡Ñ≤Å¡"åO„_» "Õ}∞<å^Œ=Ú#∞, Z^Œ∞ÌÅ HõO~î°=ÚÅO^Œe Ѷ¨∞O@Å^èŒfixÜ«Ú#∞ ^Œâ◊kâ◊ÅO^Œ∞#∞ „Ѩu^èŒfixOK«∞K«∞#flq. ѨÙ+¨Ê=ÚÅO^Œe=∞ èŒ∞~°=∞Hõ~°O Œ=Ú áê#=ÚKÕÜ«Ú#\ì «∞"≥∞‡ ŒÅ∞ D èŒfix qx ɡ ŒiK≥ ŒiáÈ~Ú#q. „|Ǩ‡ Œ∞Å#∞QÆ∂_» Hõ#∞ã¨#flÅ <å_çOѨQÆÅ"å_»=Ù QÆ •h=Ù! N~å=∞K«O„ Œ∞_»"≥· J= «iOz ÉÏź=Ú#<Õ qâßfiq∞„ «∞xÜ«∂QÆ=Ú~°H˜ΔOz Ü«∂ =∞ǨÏi¬ #=É$^䌙êfl#=Ú KÕ~ÚOzuqQÆ^•! K«O_»"≥·ig~°Éèí∞[^ŒO_» YO_»<À^ŒÌO_» K«}"≥∞ÿ# „Ѩ`åѨ „ѨÉèÏ==ÚQÆÅ FJÜ≥∂ 蕺kèѨf! N~°OQÆ<åÜ«∞HÍ! x Œ∞~° Öˇ=∂‡!

5. ѨÙÅq∞ƒ# ѨÙ@¯à◊√"£∞ ѨÓ"≥ÚƒoÖòQÆ o<åfiÜü∞áÈ~Ú «∞Î Hõ V√æÖò ѨÙQÆ∞#Ì Œ∞ ѨÙÅiHõÅ#Ì Œ∞ ‰õΩ}kâ‹· Hõ <≥· Hõ_» Å~°="£∞Hõo=}∞¤ q∞à◊uÎÜ«∞ HõÅ=∞ƒQÆ =ÚÊ<≥·#Ì,JÅVæÅ < Î_≥·Ü«∞Öò H˘}¤_ç~Ú}ÿ Ѩ}˜"å<£J=∞~°~üQÆàò ѨÙQÆ∞#Ì# ~å ŒeÅ=∂‡,

35

WÅV‹æÂÜ«∞~üHÀ<£ =oáê_»∞â‹Üü∞ HÀ~ÚÖòZ"≥∞ƒ~°∞=∂<£ Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞.

\©Hõ: Ñ¨Ó ´ ѨÓz#, á⁄oÖòHõo<£"åÜü∞ ´ `À@Ö’#∞O_»∞, ѨÙàòHõàò ´Ñ¨‰õΔΩÅ∞, ѨÙÅq∞ƒ# ´ ("Õ∞ÖÁ¯x) H˜K«H˜K«ÖÏ_»∞K«∞#flq† HõV√æÖò ´ ~å„u,áÈ~Ú «∞Î ´ (QÆ_»z) áÈ~Ú#k, ѨÙÅi ´ (ÉèíQÆ=^•~å èŒ#Ü≥∂Qƺ"≥∞ÿ#)L+¨óHÍÅ=Ú, ѨÙQÆ∞#Ì Œ∞ „Ѩ"ÕtOz#k, ‰õΩ}kâ‹· «∂~°∞Êk‰õΩ¯#, Hõ<≥·´ Ѷ∞’+≤OK«∞, HõÆ_»Öò { J~°="£∞ ã=Ú„ Œ èŒfix, HõÅ#Ì Œ∞ "åºÑ≤Oz#k,Hõo ´ (=∞ èŒ∞áê#=ÚKÕ) =∞kOz#, =}∞¤ ´ «∞"≥∞‡ ŒÅ∞, q∞à◊uÎÜ«∞ ´~°≠OHÍ~°=Ú KÕÜ«ÚK«∞#flq, HõÅ=∞ƒQÆ<£ ´ qq èŒÑ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À, ѨÙ<≥·#Ì ´KÕ~°Û|_ç#, J"£∞ ´ JO Œ=∞QÆ∞, JÅVæÖò ´ Hõ ŒÅ∞K«∞#fl, `˘_≥·Ü«∞Öò ´=∂eHõÅ∞, H˘}∞¤ ´ KÕH˘x, J=∞~°~°æàò ´ J=∞~°∞Å∞, J_ç~Ú}ÿ ´ g∞áê Œ=ÚÅ [O@Ü«∞O Œ∞, Ѩ}˜"å<£ ´ LOK«∞@‰õΩ, ѨÙQÆ∞#Ì#~ü ´ =zÛxÅzÜ«Ú<åfl~°∞, P ŒeÖò ´ Hõ#∞Hõ, J=∂‡ ´ F ã¨~°fi™êfig∞! WÅV‹æÂÜ«∞~üHÀ<£ ´ ÅOHÍ"åã¨∞ʼnõΩ „ѨÉèí∞=Ù (qcè+¨}∞_»∞), =oáê_»∞â‹Üü∞ ´^•ã¨=$uÎKÕÜ«Ú, HÀ~ÚÖò ´ (N~°OQÆ) =∞Ok~°=Ú##∞O_»∞, Z"£∞ {ÃÑ~°∞=∂<£ ´ #<ÕflÅ∞™êfig∞! Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞ ´ „ѨHõ¯g_çHõ\ÏH˜ΔOѨÙ=∂.

q=: N qcè+¨}∞xKÕ ã¨~°fiÔH·OHõ~°º=ÚÅ∞ Q˘#∞K«∞O_»∞ =∂ ã¨~°fi™êfig∞!g∞ Ü«ÚÑ=#=∞O Œe щõΔΩÅ∞ "Õ∞ÖÁ¯x HK«HK«ÖÏ_»∞K«∞#flq. ~å„u QÆ_»z#k.g∞ u~°∞"å~å èŒ# "Õà◊ Ü«∞~Ú#k. ™êQÆ~°Ñ¶∞’+ Ü«∞Å=ÚH˘#flk. «∞"≥∞‡^ŒÅÜ«∞#=~° « ~°≠OHÍ~°=Ú Hõ~°‚¿ÑÜ«∞=ÚQÍ #∞#flk. qq èŒ=~°‚ Ñi=∞à◊ q~ål «‰õΩã¨∞=∞ =∂eHõÅ#∞ g∞ áê^•~°qO^Œ=ÚÅO^Œ∞ ã¨=∞iÊOK«∞@‰õΩã¨fi~°æ=Ú#∞O_ç ky Ü«∞=∞~°∞Å∞ =zÛÜ«Ú<åfl~°∞. HÍ# Hõ~°∞}˜Oz x„ ŒÖ=Ú‡.

u~°∞ѨÊo§Ü≥∞à◊√zÛ

36 ~°`«fl„`«~Ú

6. W~°qÜ«∞~ü =∞}˜<≥_»∞ <ÕÌ~˘_»∞ q∞=~ÀWéÿÜ«∞=~ü Ѩk<À~°∞ q_≥·Ü«∞~°∞ q∞=~À,=∞~°∞qÜ«∞ =∞~Úe# #é∞=ÚQÆ x=<À=∞~°∞ Œ~°∞"£∞ =â◊√Hõ à◊√"£∞ =#∞Ì= hÌ}¤,ѨÙ~°qÜ≥∂ _®_»Å∞"£∞ áê_»Å∞"£∞ Õ~°∞"£∞‰õΩ=∞~° «}¤"£∞ ѨÙQÆ∞ hÌ}¤Ü«∞"≥à◊§"£∞,J~°∞=Ô~· Ü«∞<≥·Ü«∞ x<£ HÀ~ÚÖò =Úxfl=~ÀJ~°Væ «Î=∂‡! Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞.

\©Hõ: =∞}˜ ´ =∞}∞Å∞ K≥H˜¯#, <≥_»∞"£∞ ´ Q˘Ñ¨Ê, `Õ~ü { X_»∞ ´~° äŒ=ÚÅ∞QÆÅ, W~°qÜ«∞~ü (~°q) •fi Œâßk «∞ºÅ∞#∞, W=~À W~°∞QÀ,WéÿÜ«∞=~ü x~åfiÇωõΩÅQÆ∞, Ñk<˘~°∞q_≥·Ü«∞~°∞"£∞ UHÍ Œâ◊~°∞„ Œ∞Å∞#∞,W=~À ´ W~°∞QÀ, =∞~°∞qÜ«∞ ´ (ZѨC_»∞#∞) Jkè+≤ªOK«∞, =∞~Úe#<£ ´=∞Ü«¸~°"åÇ ¨Ï#∞_ »Q Æ ∞ , Jé∞=ÚQÆ< £ ´ P~°∞=ÚY=ÚÅ∞Q ÆʼnõΩ=∂~°™êfiq∞Ü«Ú#∞, W=<À ´ W~°∞QÀ, =∞~°∞^Œ~°∞"£∞ ´ #Å∞|k`˘=∞‡O_»∞QÆ∞~°∞ =∞~°∞ «∞ÎÅ∞#∞, =â◊√Hõ à◊√"£∞ ´ J+ì=ã¨∞=ÙÅ∞#∞, =#∞Ì=#∞Ì ´ (<Õ#∞ =ÚO^Œ∞ <Õ#∞ =ÚO^Œx) =zÛ, D}˜¤ ´ ^Œ@ì=ÚQÆ,ѨÙ~°qÜ≥∂_»∞ ´ (gi "åǨÏ#=ÚÅQÆ∞) QÆ∞é]=ÚÅ`À#∞, `Õ~°∞"£∞´~° äŒ=ÚÅ`À#∞, áê_»Å∞"£∞ ´ (JѨû~°ã¨Å) áê@Å∞#∞, P_»Å∞"£∞ ´P@Å∞<≥·, ‰õΩ=∞~° «°}¤"£∞ ‰õΩ=∂~°™êfiq∞`À, D}¤Ü«∞ Œ@ì"≥∞ÿ#, "≥à◊§"£∞´ (¿ã<å) ã¨=¸Ç¨Ï=Ú, J~°∞=Ô~· ´ Q˘Ñ¨Ê "Õ∞~°∞Ѩ~°fi «=Ú`À, J}ÿÜ«∞ ´ã¨=∂#"≥∞ÿ#, HÀ~ÚÖò ´ h HÀ"≥ÅÖ’, x<£=Ú<£ ´ g∞ =ÚO Œ∞, ѨÙQÆ∞#∞Ì´ „Ѩ"ÕtOz#k (HÍ#), W=~ü ´ gix (Hõ\ÏHΔOK«∞@‰õΩ), J~°Væ «Î=∂‡´ N~°OQÍkèѨf! Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞ ´ x„ ŒÖˇ=∂‡!

q=: Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê ~°^äŒ=ÚÖˇH˜¯ ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ∞, UHÍ^Œâ◊~°∞„^Œ∞Å∞ hŒ~°≈<å~°∞÷Ö· h "åH˜@ xÅ|_çÜ«Ú<åfl~°∞. =∞~°∞ Œæ}=ÚÅ∞, =ã¨∞=ÙÅ∞,

37

«=∞ «=∞ ~° äŒ «∞~°QÍk "åǨÏ#=ÚÅ`À h ¿ã"å~°∞÷Ö· Ü«∞~°∞ ≥Oz KÕ «∞Å∞

Hõ@∞ ìH˘x |~å|~°∞Å∞ ¿ãÜ«ÚK«∞#fl"å~°∞. JѨû~ ° „ã ‘ ÎQ Æ}=ÚÅ∞<å@º=∂_»∞K«∞ ã¨Ow`«=Ú áê_»∞K«∞ h ¿ã=ÔH· xsH˜ΔOK«∞K«∞<åfl~°∞.‰õΩ=∂~°™êfiq∞ ¿ã#Å∞ =∞Ǩ"Õ∞~°∞Ѩ~°fi «=Ú=Öˇ èŒQÆ ŒúQÍÜ«∞=∂#=ÚQÍ#∞#fl h HÀ"≥Å=ÚO Œ∞ KÕi#q. WHõ<≥·# Öˇ=∂‡ N~°OQÆ<å ä•!

7. J#Ì~° «Î=∞~°~üQÆàò ‰õÄ@ìVæ o"≥·Ü≥∂J~°∞#Ì==Úx=~°∞"£∞ =∞~°∞ Œ~°∞ q∞=~À,WxÌ~°<å<≥·Ü«Ú"£∞ `å#∞"£∞ =xÌ=<ÀZ"£∞ƒ~°∞=∂ #∞#HÀ~Úe<£ "åâ◊Öòâ◊√#Ì~°~ü <≥~°∞Hõ qKåÛ Œ~°~ü #∂HõWÜ«∞Hõ ~°∞"£∞ =∞Ü«∞Væ#~ü u~°∞=_ç Îà◊√"å<£,J#Ì~°"£∞ áê i_» q∞Ö¡Â =∞uÎ Œ∞"ÀJ~°Væ «Î=∂‡! Ѩà◊§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞.

\©Hõ: Z"≥∞ƒ~°∞=∂<£ ´ =∂ ™êfiq∞Ü«∞QÆ∞, L<£HÀ~Úe<£"åâ◊Öò ´ g∞Ü«∂ÅÜ«∞^•fi~°=Ú#, WxÌ~°<£ `å#∞<£ ´ Õ"ÕO„ Œ∞_»∞#∞, P<≥·Ü«Ú"£∞ ´(P`«x "åǨÏ#=Ú) U#∞QÆ∞ (S~å=`«=Ú#∞), =#∞ Ì ´ =zÛ(Ü«ÚO_»∞@ÜÕ∞QÍHõ), J#Ì~°"£∞ { J=∞~°~üQÆàò J}¤=ÚÅO Œe Õ= «Å∞#∞,‰õÄ@ìVæàò (gi) Ѩi"å~°=ÚÅ∞#∞, J~°∞"£∞ Jâ◊Hõº=∞~Ú#, «="£∞ `«Ñ¨ã¨∞ûQÆÅ, =Úx=~°∞"£∞ ´ ã¨#HÍk =∞ǨÏ~°∞¬Å∞#∞, =∞~°∞^Œ~°∞"£∞ ´=∞~°∞ «∞ÎÅ∞#∞, â◊√#Ì~°~ü ã¨∞O Œ~°∞ÅQÆ∞ (QÆO èŒ~°∞fiÅ∞), <≥~°∞Hõ „H˜H˜ iã≤Ü«ÚO_»QÍ, qKåÛ Œ~°~ü q^•º èŒ~°∞Å∞, #∂Hõ „`ÀÜ«∞QÍ, WÜ«∞Hõ ~°∞"£∞´ Ü«∞‰õΔΩÅ∞#∞, u~°∞=_ç { ˘à◊√"å<£ h Náê Œ¿ã=‰õΩ, =∞Ü«∞Væ#~ü "åº"≥∂ÇÏÑ_çÜ«Ú<åfl~°∞, =∞ «∞Î =∞iÜ«Ú#∞, W Œ∞"À WkQÀ, J#Ì~°"£∞´ J=∞ƒ~°=Ú#‰õΩ, áê~ü Éèí∂q∞H˜, W_»"£∞ ã÷Å=Ú (ÉèË Œ=Ú), WÖ¡Â

u~°∞ѨÊo§Ü≥∞à◊√zÛ

38 ~°`«fl„`«~Ú

ÖË Œ∞, J~°Væ «Î=∂‡ ´ N~°OQÆ è•=∂, Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞ ´ x„ Œ

Ö=∂‡.

q=: ^Õ=~° Ü«∂ÅÜ«∞ ^•fi~°=Ú# S~å=`«"≥∞H˜¯ ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞#∞,

ã¨HõÅ Õ= «Å∞#∞, ã¨#Hõã¨#O Œ<åk =∞ǨÏ~°∞¬Å∞#∞, =∞~°∞ Œæ}=ÚÅ∞#∞,

QÆO èŒ~°∞fiÅ∞#∞, Ü«∞HõΔq^•º èŒ~°∞Å∞#∞ „H˜H˜ iã≤Ü«ÚO_ç „`Àã≤H˘#∞K«∞<åfl~°∞.

h áê^•~°qO Œ ãO Œ~°≈<ÕK«ÛÜÕ∞ gi x@∞¡ KÕÜ«ÚK«∞#flk. Éèí∂=∂ºHÍâ◊=ÚÅ∞

QÆ∞iÎOѨ gÅ∞Öˉõ xÅzÜ«Ú#fl gi ã¨=∞‡~°Ì=Ú h=Ù x„ Œ ÖËz#<ÕQÍx

â◊q∞OѨ Œ∞ ã¨∞=∂!

8. ==∞ƒqàò "å#=~ü "åÜ«Úéÿ =à◊Væ

=∂xkHõÑ≤Ö· Ü≥Ú}ü Hõ}Ï‚_ç=Ú ŒÖÏ,

Z"≥∞ƒ~°∞=∂<£ Ѩ_ç"≥∞ÿHõ Å"£∞ HÍ}¤é∞¯

UéÊ#"å~Ú# H˘}∞¤ #Å∞‡x=~ü,

«∞=Úƒ~°∞<å~° Œ~ü ѨÙQÆ∞#Ì# i=~À

`Àx]# x~°qÜ«Ú"£∞ «∞ÅV∏æo Ѩ~°Ñ≤Ê,

J=∞ƒ~° «Å «∞Îx #]QÆÖòy#] k~°∞àòáÈÜü∞

J~°Væ «Î=∂‡! Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞.

\©Hõ: =à◊Væ (g∞‰õΩ) JiÊOK«∞@‰õΩ, ==∞ƒqàò ã∞"åã#QÆÅ, "åÜ«Úéÿ

´ QÆiHõÅ∞#∞, =∂ âߡѶ∞º"≥∞ÿ#, xk ( èŒ#) x èŒ∞Å∞ (KÕ «#∞OK«∞H˘x),

"å#=~ü ´ Õ= «Å∞#∞, HõÑ≤Ö· ´ HõÑ≤Å èÕ#∞=Ù#∞, L}ü ´ „ѨHÍtOK«∞,

Hõ}Ï‚_ç=Ú^ŒÖÏ ´ xÅ∞=Ù@^ŒÌ=Ú "≥Ú^ŒÅ~Ú#q, Z"≥∞ƒ~°∞=∂<£ ´

ã¨~°fi™êfiq∞Ü«∞QÆ∞ g∞‰õΩ, Ѩ_ç"≥∞ÿHõ Å"£∞ ´ LѨHõ~°}=ÚÅxflÜ«Ú, H˘}∞¤ ´

≥zÛ, #Öò ´ =∞Oz, =Úx=~ü ´ |∞∞+¨μÅ∞#∞, «∞O|∞~°∞<å~° Œ~ü ´

«∞O|∞~°∞<å~° Œ∞Å∞#∞ ( Õ=QÍÜ«∞‰õΩÅ∞#∞), ÑÙQÆ∞#Ì#~ü =zÛÜ«Ú<åfl~°∞,

39

W=~À W~°∞QÀ (g~°∞QÍHõ), W~°q ã¨∂~°∞º_»∞, «∞ÅVæ { Xo Q˘Ñ¨Ê

Õ[ã¨∞û#∞, Ѩ~°Ñ≤Ê ´ ѨéÑ≤, `Àx]#<£ ´ `ÀK«∞ (HÍ#∞Ñ≤OK«∞) K«∞<åfl_»∞,

W~°∞àò pHõ\, J=∞ƒ~° «ÅuÎx#∞]"£∞ JO|~° «Å=Ú#∞O_ç, áÈÜü∞JHõÖò

H˜#] «∞ ´ xâı≈+¨=ÚQÍ áÈ~Ú#k (HÍ#), J~°Væ «Î=∂‡ ´ F N~°OˆQâß!,

Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞ ´ x„ Œ Öˇ=∂‡!

q=: N~°OQÆ<å ä•! g∞‰õΩ ã¨=∞iÊOK«∞@‰õΩ ã¨∞"åã¨#QÆÅ QÆiHõÜ«Ú#∞,

"Õ∞Ö·# â◊OMÏkx èŒ∞Å`À Õ= «Å∞#∞, HõÑ≤Å èÕ#∞=Ù, J ŒÌ=Ú "≥Ú ŒÅQÆ∞

™ê èŒ#=ÚÅ∞#∞ ã≤ ŒúѨéK«∞H˘x =∞ǨÏ~°∞¬Å∞#∞, h‰õΩ =∞OQÆà◊ w «=ÚÅ∞

áê_»∞@‰õΩ «∞O|∞~°∞<å~° • Œ∞Å∞#∞–=zÛ h "åH@ HÍK«∞H˘x Ü«Ú<åfl~°∞.

"å_ç=∞Ü« Y=ÚÅ∞ ^•eÛ# "Õ"≥Å∞QÆ∞Å^˘~° «∂~°∞Ê# á⁄_çz K«∂Ѩé

Hõ#∞flÅ∞ á⁄_»∞K«∞K«∞<åfl_»∞. JO èŒHÍ~° =∂Hõã¨=Ú# Ѩ\ÏѨOK«Å~Ú#k.

Õ=~°"å~°∞ =∂ Ü«∞*Ï˝<åO èŒHÍ~°=Ú èŒfiOã¨=Ú KÕÜ«∞ x Œ∞~° "Õ∞ÖÁ¯#∞_»∞

™êfig∞!

9. *U Œq∞Öò «}∞‚"≥∞ÿ Ü≥∞Hõ "£∞ =∞ «Îo

Ü«∂àò‰õΩà◊Öò =Úà◊= "≥∂_çâ‹· uâ‹· ÔHà◊√q∞,

H© ŒVæàò áê_ç#~ü H˜#fl~°~ü ÔH~°∞_»~ü QÆàò

Hõ#Ì ~°∞=~°=~ü HõV√æÅ∞ à‹ÖÏ¡"£∞,

=∂ Œ=~ü "å#=~ü âß~°} iÜ«∞Hõ ~ü

t «Î~°∞"£∞ =∞Ü«∞Væ#~ü u~°∞=_ç ` Îà◊√"å<£

P ŒeÅ=~ü‰õΩ¯ <åà’ÅHõ =∞~°∞à◊

J~°Væ «Î=∂‡! Ѩo§ Ü≥∞à◊√ #Ì~°∞àÏÜÕ∞.

\©Hõ: U Œ"£∞ { WÖò ´ ^À+¨=Ú ÖËx, «}∞‚"≥∞ÿ ´ =∞$ ŒOQÆ=Ú#∞, ZHõ "£∞

´ UHõ «O„f "å Œº=Ú#∞, =∞ «Îo ´ =∞~°Ìà◊=Ú#∞, Ü«∂àò ´ g}Ü«Ú#∞,

u~°∞ѨÊo§Ü≥∞à◊√zÛ

40 ~°`«fl„`«~Ú

‰õΩà◊Öò (Ñ≤Å¡#) „QÀqÜ«Ú#∞, =Úà◊="£∞ { F_»∞ (gx) èŒfix`À, Wâ‹·

ÔHà◊√q∞ ´ ã¨fi~°=Ú`À áê_» Œy#, H˜#fl~°~ü ´ H˜#fl~°∞Å∞#∞, Hõ~°∞_»~üQÆàò ´

QÆ~°∞_»∞Å∞#∞, Hõ#Ì~°∞=~ü ´ QÆ~^èŒ~°∞fiÅ∞#∞, W=~ü ´ (`«H˜¯#) g~°Å∞

("å~°Å∞)#∞, HõV√æÅ∞àò { ZÖÏ¡"£∞ ´ ~å„uÜ«∞O «Ü«Ú#∞, =∂ Œ=~ü ´

Q˘Ñ¨Ê «Ñ¨ã¨∞fiÅ∞#∞, "å#=~ü ´ Õ= «Å∞#∞, âß~°}~ü ´ Kå~°}∞Å∞#∞,

WÜ«∞Hõ ~ü ´ Ü«∞‰õΔΩÅ∞#∞, t «Î~°∞"£∞ ´ ã≤ Œ∞úÅ∞#∞, u~°∞=_ç { `˘à◊√"å<£

´ g∞ Náê^•~°qO Œ¿ã=ÔÔH·, =∞Ü«∞Væ#~ü ´ «fi~° À#∞<åfl~°∞, P ŒeÖò ´

J~ Œ∞KÕ, J=~°∞¯ ´ "åiH˜, <åàò ´ D<å_»∞, FÅHõ "£∞ ´ FÅQÆ=Ú

(qâ◊fi~°∂Ѩ¿ã=), J~°∞à◊ ´ ™ê~ÚOK«∞@‰õΩ, J~°Væ «Î=∂‡ ´ ~°OQÆ~å*Ï!

Ѩo§ Ü≥∞à◊√#Ì~°∞àÏÜÕ∞ ´ x„ Œ "Õ∞Å∞H˘#∞=∂!

q=: F ~°OQÍ! =∞Oz =∞$ ŒOQÆ=Ú, `åà◊=ÚÅ∞, =∞ ≥ÌÅ, g}, "Õ}∞=Ù

"≥Ú ŒÅQÆ∞ "å Œº<å Œ=ÚÅ Hõ#∞QÆ∞}=ÚQÆ QÍ#=ÚKÕÜ«∞ ã=∞~°∞÷Ö≥·# Ü«∞HõΔ,

H˜#fl~°, QÆ~°∞_», QÆO èŒ~°fi, Kå~°}, ã≤ •ú Œ∞ÅQÆ∞ Õ= «Å∞#∞, «áÈx+¨μªÅQÆ∞

=∞ÇÏi¬=~°∞ºÅ∞#∞ Õ=~° áê Œ¿ã=ÔH· <≥@∞ìH˘#∞K«∞ <≥>ì\’ì xÅ|_çÜ«Ú<åfl~°∞.

HÍ# "åiH˜ qâ◊fi~°∂Ѩ Œ~°≈# =∞#∞„QÆÇ≤Ï~Ѩ «fi~°Ö’ *ÏQÆ$ «∞Å∞ HõO_»∞.

10. *Hõ_ç=∞Å ~° =∞ÅVæàò =∞Å~ü#Ì# q"≥·Ü≥∂

Hõk~°=<£ Hõ<≥·Hõ_»Öò =Úà‹· «Î# x=<À,

«∞_ç~Ú_≥·Ü«∂~ü â◊√i‰õΩà◊Öò Ñ≤o#∞Ì Œé˜

«∞ÎyÅ∞_»∞ ÕÎé˜#~ü â◊¥àòѨÙ# Å~°VÍæ!

`˘_≥·Ü≥Ú «Î «∞à◊Ѩ=Ú V¥æ_≥·Ü«Ú "≥Úƒe#∞Ì

`Àx]Ü«∞`Ààò `˘}¤~°_çá⁄Ê_ç Ü≥∞#∞fl

=∞_çÜ«∞<≥·, Ü«∞oÜ«∞ <≥#] ~°∞o Ü«Ú#fl_çÜ«∂

~å¯@Ê_»∞`åÎÜü∞ Ѩo§ Ü≥∞à◊√#Ì~°∞àÏÜÕ∞!

41

\©Hõ: ѨÙ#Öò HÍ"ÕiKÕ, â◊¥àò K«∞@ì|_çÜ«Ú#fl, J~°*Ïæ N~°OQÆ=Ú#

(x=ã≤OK«∞"å_®) Hõ_ç ´ Ѩi=∞à◊=ÚQÆÅ, Hõ=∞Å"£∞ =∞Å~ü QÆàò ´

`å=∞~°Ñ¨Ó=ÙÅ∞, =∞Å~ü#Ì# ´ qHõã≤OK«∞K«∞#flq, W"≥·Ü≥∂ ´ WkQÀ,

Hõk~°=<£ ("åx q∞„ «∞_»QÆ∞) ã∂~°∞º_»∞, Hõ<≥· Ѷ∞’+≤OK«∞ (ãfiÉèÏ==ÚQÆÅ),

Hõ_»Öò ´ ã¨=Ú„ Œ=Ú#, =Úà‹· «Î#<£ ´ L Œ~ÚOK≥#∞, W=<À ´ W_»∞QÀ,

«∞_ç _»=∞~°∞Hõ=Ú=Öˇ #∞O_»∞, W_≥·Ü«∂~ü #_»∞=ÚQÆÅ („ã‘ÎÅ∞), â◊√Ô~·

´ K«∞@∞ìH˘xÜ«ÚO_»∞ (‰õΩ~°∞Å∞ QÆÅ), ‰õΩà◊Öò ´ H˘Ñ¨CÅ#∞, L_»∞ «∞Î ´

èŒiOz, Ué˜#~ü ´ (QÆ@∞ì) ZH˜ <å~°∞, X «Î ´ (g∞~°∞ èŒiOѨ) Œy#,

«∞à◊Ѩ"£∞ { `˘_≥· ´ u~°∞ «∞ÎàÏ~Ú ( «∞Åã≤) =∂eHõ#∞, ‰õÄ_≥·Ü«Ú"Õ ´

(QÆ∂_») |∞@ì#∞, `Ààò ´ Éèí∞[=ÚÅO Œ∞, á⁄e#∞Ì ´ Z «∞ÎH˘x, `Àx]# ´

`À@# (=zÛ#), `˘}¤~ü { J_ç { á⁄_ç ´ Éèí‰õΩÎÅ áê Œ èŒ∂o J#∞

(¿Ñ~°∞QÆÅ) J_çÜ«∞<≥· (g∞áê Œ) •ã∞x, JoÜ«∞<£ { Z#∞] q∞„ «∞_»x,

J~°∞o ´ Hõ$ѨKÕã≤, L<£ { J_çÜ«∂~ü‰õΩ¯ ´ ^Õ=~°^•ã¨Éèí∂`«∞ʼnõΩ,

PàòѨ_»∞`åÎÜü∞ •ã¨º=Ú KÕ~ÚOK«∞H˘#∞@‰õΩ, Ѩo§ Ü≥∞à◊√#Ì~°∞àÏÜÕ∞

ѨHõ #∞O_ç ÖËz Hõ\ÏHΔOѨÙ=∂!

q=: LÉèíÜ«∞HÍ"Õs=∞ 茺=Ú# âı+âß~Ú"≥· â◊Ü«∞xOK«∞K«∞#fl N~°OQÆ<å ä•!

Ѩ^Œ‡=ÚÅ∞ qHõã≤Oz#q. „á⁄^Œ∞Ìá⁄_çz#k. Hõ$â◊=∞^茺ÅQÆ∞ #|ÅÅ∞

™êfl#=∂_ç p~°Å∞ Ñ≤O_»∞H˘#∞K«∞ f~° =∂~ÀÇ≤ÏOK«∞ K«∞<åfl~°∞. Õ=~°

èŒiOѨ Œy# «∞Åã≤=∂ÅÅQÆ∂_»#∞ (QÆOѨ) Éèí∞[=Ú# •eÛ g∞ ã¨xflkèH˜

=zÛÜ«Ú<åfl _ô`˘O_»~ °_ çá⁄Ê_ç Ü«∞#∞ ^•ã¨∞_»∞. gxÜ«∞O^Œ∞

q∞„ «ÉèÏ==ÚOz Õ=~° •ã¨=~°æ=Ú#‰õΩ •ã¨∞xQÍ KÕÜ«Ú@‰õΩ „ѨHõ #∞O_ç

ÖËz Hõ\ÏHΔOѨÙ_ô!

u~°∞ѨÊo§Ü≥∞à◊√zÛ

42 ~°`«fl„`«~Ú

â’¡II ''q∞„`«ÉèÏ"Õ# ã¨O„áêѨÎO # `«º*ËÜ«∞O Hõ^äŒOK«#,

^ÀëÈ Ü«∞ ŒºÑ≤ «ã¨º ™êº ü 㨠å"Õ∞ « ŒQÆi› «"£∞.——

''<å ¿ãflǨÏ=Ú HÀi ##∞fl KÕi#"åi<≥xfl Hõ+ì=ÚÅ∞ Z Œ∞~°~Ú##∞

= ŒeÃÑ@ì#∞. "åxH˜ ÅHõΔ ^À+¨=ÚÅ∞#fl#∞ ÖˇHõ ÃÑ@ì#∞.——

– Jx Ü«∞ÉèíÜ«∞q∞zÛ<å_»∞ QÆ^• N~å=Ú_»∞.

`˘O_»~°_çá⁄Ê_ç Ü«∂àÏfi~ü u~°∞=_çQÆàı â◊~°}"£∞.

(`˘O_»~°_çá⁄Ê_ç Ü«∂àÏfi~°∞Å Náê Œ=ÚÖË â◊~°}=Ú.)

– – – ~î – – –

43

u~°∞#HõΔ„ « «xÜ«∞<£

â’¡II HÀ Œ}ˤ *˺+ª#HõΔ„ Õ =∞O_»OQÆ∞_çѨÙ~À Œƒù="£∞,KÀà’~åfi ºO =#=∂ÖÏOâ◊O ÉèíHõÎѨ„ Õ}∞=∂„â◊ÜÕ∞.

^èŒ#∞~å‡ã¨=Ú# *˺ëêª#HõΔ„`«=Ú# KÀà◊^Õâ◊=Ú# =∞O_»OQÆ∞_çÖ’=#=∂ÖÏOâ◊=Ú# [x‡Oz# ÉèíHÍÎO„Ѷ≤∞ˆ~}∞Å <å„â◊~ÚO «∞#∞.

"åouÎ~°∞<å=∞"£∞

=∞}¤V√æ_çÜ«∞ «<≥· "åàòq`å<£ "åoÜÕ∞=∂~° o~Ú éË >ìÂÜ«∞ «xÖò =#∞Ìq`åÎ<£ "åoÜÕ∞≥}¤Ô~· â◊¥à◊~°VæÔ~·ÜÕ∞ ≥Üü∞="≥∞<å]<£ "åoÜÕ∞

u~°∞=∂Ö· Ü≥Ú#ƒ «&μ˚"£∞ â‹Ñ≤Ê<å<£ "åoÜÕ∞Ѩ}∞¤ u~°∞ѨÊo§ Ü≥∞à◊√zÛ Ñ¨ «∞ÎÔ~· åÎ<£ "åoÜÕ∞áê"≥·Ü«∞~°¯àò HõÅq`«<≥· Ѩo`«Îâ‹ÅÊ<£ "åoÜÕ∞ `˘}∞¤â‹Üü∞ Œ∞ «∞à◊Ѩ åÎÖò «∞ÅVæ<å<£ "åoÜÕ∞ `˘}¤~°_çá⁄Ê_ç Ü«∂àÏfi~ü «∞}ÿÑ¨Ê ŒVæàò "åoÜÕ∞

«# [#‡=ÚKÕ =∞O_»OQÆ∞_çx "≥Å∞QÆ∞`À xOÑ≤ ã¨∞dOѨ*Ëã≤#"åiH˜=∞OQÆà◊=Ú. =∂~°æt~°=∂ã¨=Ú# *˺ëêª#HõΔ„`«=Ú# #=`«iOz#"åiH˜=∞OQÆà◊=Ú. ~°OQÆ<å^äŒ∞_Õ ^≥·==∞#fl"åiH˜ =∞OQÆà◊=Ú. u~°∞=∂ÅHÍ=º=Ú#∞ `˘O|kÜ≥ÿ∞^Œ∞ Ѩ^Œº=ÚÅ`À Ѩe¯#"åiH˜ =∞OQÆà◊=Ú.u~°∞ѨÊo§ Ü≥∞à◊√zÛ Ñ¨k áêâ◊√~°=ÚÅ∞ áê_ç#"åiH˜ =∞OQÆà◊=Ú. „ã‘ÎÅ∞"≥∂Ç≤ÏOѨ Œy# ~°∂Ѩã¨OѨ Œ QÆÅ"åiH˜ =∞OQÆà◊=Ú. J##ºÉèíHÎ K«∂Ñ≤ÉèíQÆ=O «∞ <åHõi¬Oz#"åiH˜ =∞OQÆà◊=Ú. `˘O_»~°_çá⁄Ê_ç Ü«∂àÏfi~°∞ÅNáê Œ=ÚʼnõΩ =∞OQÆà◊=Ú.

* * * * * * *

u~°∞ѨÊo§Ü≥∞à◊√zÛ

u~°∞áêÊ=Ù`«xÜ«∞#∞¡

*Hõ~°Î:– „j Ѩ~åâ◊~°Éèí@ì~°∞

1. â’¡II hàÏ «∞VæãÎ#yi «\© ã¨∞ÑÎ=Ú^Àƒ 茺 Hõ$+‚"£∞,

áê~å~°÷ºO ã¨fiO „â◊√uâ◊ «t~°ã≤û Œú=∞ 蕺Ѩܫ∞hÎ,

™ÈfizÛùëêìÜ«∂O „ã¨l xyo «O Ü«∂ |ÖÏ « $ «º Éèí∞VıÎ ,

QÀ^• «Ãã·º #=∞ W Œq∞ ŒO Éèí∂Ü«∞ U"åã¨∞Î Éèí∂Ü«∞óII

\©Hõ: hàÏ #Ñ≤Ê<≥·flÑ≤~å\˜ìÜ≥ÚHõ , «∞Væ L#fl «=ÚÅQÆ∞, ãÎ# =HΔÀ[=Ú

Å<≥_»∞, yi ´ Ѩ~°fi`«=ÚÅÜ≥ÚHõ¯, `«\© ´ „Ѩ^Õâ◊=∞O^Œ∞, ã¨∞ѨÎO ´

x„kOK«∞K«∞#fl, Hõ$+‚O ´ NHõ$+¨μ‚x, L^Àƒ 茺 ´ „ѨɒkèOz ("Õ∞ÖÁ¯eÑ≤),

„â◊√uâ◊ «t~°ã≤û ŒúO LÑx+ «∞ÎÅO Œ∞ „ÑuáêkOÑ|_ç#, ãfi «#Ü≥ÚHõ ,

áê~å~°÷ºO áê~° «O„ «º=Ú#∞, J 蕺ÑÜ«∞Of É’kèOK«∞K«∞#fl ≥·, ãfi {

LzÛùëêìÜ«∂O ´ `å#∞ =Ú_çz q_çz#, „ã¨l ´ ѨÙ+¨Ê=∂eHõÜ«∞O Œ∞,

xQÆo «O Hõ@ì|_ç# P „tÜ«∞óѨux, |ÖÏ « $ «º |ÖÏ « iOz, Ü«∂

´ U QÀ^• Õq, Éèí∞VıÎ ´ J#∞ÉèíqOK«∞ K«∞#fl^À, «Ãã·º ´ P =∞# «e¡H˜,

W ŒO { W ŒO ´ D D,#=∞ó ´ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞, Jã¨∞Î ´ JQÆ∞QÍHõ!,

Éèí∂Ü«∞ U= =∞é˜Ü«Ú, Jã¨∞Î JQÆ∞QÍHõ!!, Éèí∂Ü«∞ó "≥O_çÜ«Ú, Jã¨∞Î

´ JQÆ∞QÍHõ!!!

q=: #O Œ∞_»#∞ QÀѨ‰õΩx ѨلuHõ hàÏ Õq. D"≥∞ÜÕ∞ #Ñ≤Ê#fl Ñ≤~å\ì.

P"≥∞ =HΔÀ[=ÚÅ∞ Ѩ~°fi «=ÚÅ=Öˇ ~°"≥∂º#fl «=ÚÅ∞. |Ǩï‰õΩ@∞Oa‰õΩ

*D Hõq Ѩ~åâ◊~°Éèí\Ïì~°∞ºÅ∞ "å~°∞. g~°∞ N QÆ∞}~° «flHÀâßk |Ǩï„QÆO äŒHõ~°Î.

ÉèíQÆ=„^•=∂#∞AÅ"åi Ü«∞O Õ"åã≤ Ü«∞QÆ∞ ‰õÄ~° åÎàÏfi#∞ŠѨل «~° «fl=Ú g~°∞.

_»QÆ∞"å_»∞ Ñ~°fi «„áêO «=Ú#∞ KÕi •xÜ«∞O_»#∞ ã∞Yr=#=Ú KÕÜ«Ú#@∞¡

[QÆ «∞¯@∞OaÜ«∞QÆ∞ ã~fiâ◊fi~°∞_»∞ P hàÏ Õq ‰õΩK«yiã‘=∞ <å„Hõq∞OK«∞H˘x

ã∞Yx„ Œ QÆ∂iÜ«ÚO_≥#∞. P„t «~°HõΔ} zO «KÕ Ü≥∂QÆx„^•=Ú„k «∞ _»~Ú

Ü«Ú#fl P NHõ$+μ‚x KÕi<å~°∞ =∂~°æj~°¬ èŒ#∞~å‡ã=Ú# P~_®àò–QÀ^• Õq!

qq èÀѨx+¨„ «Êuáêk «=∞QÆ∞ âı+¨ «fi áê~° «O„ «º=ÚÅ#∞ D u~°∞áêÊ=Ù

k=º„Ѩ|O èŒ=Ú^•fi~å q#flqOK«∞H˘#fl ^•"≥∞ [QÆ «ÊuH˜.

`å=Ú =Ú_»∞K«∞H˘x q_çz#\ì ÑÙ+Ê=∂eHõÅ`À P"≥∞ •"≥∂ Œ~°∞x

|OkèOz#k. x„^•"åº[=Ú# <Õ„`«xg∞Å#=Ú KÕã≤H˘xÜ«Ú#fl Ü«∂

Ѩ~°=∂ «∞‡x „ѨɒkèOz#k.

`«# Éèí~°ÎÜ≥ÚHõ¯ HõÖϺ}QÆ∞}ã¨OѨ^Œ#∞ ã¨fiÉèí∞HõÎã¨∞QÆOkè‰õΩã¨∞=∞

^•=∞=ÚÅ`À PHõi¬Oz `å##∞ÉèíqOK«∞@=∂„ «"Õ∞QÍHõ `å#∞ QÆ∂iÛ#

=ÚÑÊk áêâ◊√~°=ÚÅ (K«Hõ QÆ áê_» Œy# Ñ Œº=ÚÅ) ~¸ ã∞=~°‚=∂eHõ#∞

ã¨∞Q ÆO^è Œ=¸eHõQÍ KÕã≤ `«=∞ ã¨~ °fiã¨fi=Ú#∞ P QÀqO^Œ∞#ˆH

ã¨=∞iÊOK«∞H˘#flk. D Ѩ Œº=∂eHõ Ü«∂HÍ~°=Ú# z#fl ŒÜ«Úº qq èŒ

qâıëê~°÷ã¨OѨ «Ê„HÍ~°=Ú# |Ǩï ^˘_»¤k.

NHõ$+‚=ÚM’ Œæ « =∞QÆ∞ w`åQÆOQÆHõO>QÆ∂_» N Õq Ü«∞Ñ~å=`å~°"≥∞ÿ#

N QÀ^•=ÚYqxãû $ « =∞QÆ∞ h „QÆO äŒHÍ"Õs„áêâ◊ãÎ º =∞"åV͇#ãQÀK«~°=Ú.

J"åº[Hõ$ÑKÕ KÕ «<À Œú~°}ÔH· Ü«∂"≥∞ = Œ#Hõ=∞Å=Ú#∞O_ç "≥Å∞=_ç#

~¸ HÍ=º~° «fl=Ú =∞$ Œ∞=∞ èŒ∞~°Ñ^•~°÷QÆOcè~°=Ú† #ÇÏ[tÅÊ~°=∞}©Ü«∞=Ú.

#=ѨÙ+¨Ê=∂eHõÅ`Àáê@∞ x «º#∂ «# ~°ã¨qÉèÏã≤ Ѩ ŒºÑ¨Ù+¨Ê=∂eHõÅ`À

QÆ∂_» P ÉèíHõÎѨ~ånè#∞x ™êfinè#=Ú KÕã≤H˘#fl P=ÚHõÎ=∂ź^• Õq H˜"Õ

=∂ #=∞ã¨∞û=∞<À-O[e=∂eHõÅ∞!

* * * * * * *

45u~°∞áêÊ=Ù

46 ~°`«fl„`«~Ú

*Hõ~°Î:– N LÜ«∞ºH˘¯}Ϥ~°∞

2. J#fl =Ü«∞Öò Ѩ٠Œ∞"≥· Ü«∂}Ϥ à◊~°Væé∞¯,Ѩ#∞fl u~°∞áêÊ"≥· ѨÊÖòѨkÜ«∞O– Wxflâ‹·Ü«∂Öò,áê_çH˘¯_»∞`åÎàò #éÏÊ=∂Ö· ѨÓ=∂Ö·,â◊¥_ç H˘¯_»∞`åÎà‹· K˘ÛÅ∞¡.

\©Hõ: J#fl"£∞ ´ ǨÏOã¨Å∞ (ã¨OK«iOK«∞), =Ü«∞Öò ´ KÕÅ∞QÆÅ, Ѩ٠Œ∞"≥· ´

N qe¡ÑÙ «∂Î~°∞#O Œe, PO_®àò QÀ^• Õq, J~°Væé∞¯ N~°OQÆ<å äŒ∞x

q+¨Ü«∞=ÚQÆ, Ѩ#∞fl ´ Ѩiâ’kèOz ™ê~ÚOz#, ѨÖòѨkÜ«∞O ´ J<ÕHõ

Ñ Œº=ÚÅ#∞ (áêâ◊√~°=ÚÅ#∞), W<£ „âß=º"≥∞ÿ#, Wâ‹·Ü«∂Öò ~åQÆ=Ú`À,

u~°∞áêÊ"≥· u~°∞áêÊ=Ù J#∞ k=º „Ñ|O èŒ=Ú#∞ Hõ\˜ì† #Öò { áê=∂Ö·–#Öò

´ qÅHõΔ}"≥∞ÿ#, áê=∂Ö· Ñ Œº=∂eHõQÍ, áê_ç QÍ#=Ú KÕã≤, H˘_»∞`åÎàò

´ „Ѩ™êkOz#\ìkÜ«Ú#∞, ѨÓ=∂Ö· ´ ѨÓÅ=∂Å#∞, â◊¥_ç ´ `å#∞

(=ÚO^Œ∞) ^è ŒiOK«∞H˘x, H˘_»∞`åÎà‹ · ´ (Ñ≤^ŒÑ¨ =@Ѩ„`«âß~ÚH˜)

ã¨=∞iÊOz#"å~°∞#∞ JQÆ∞ QÀ^• Õqx, âÁÖò ´ (<å =∞#=∂ ÉèíHÎ À)

J#∞ã¨OkèOѨÙ=∂.

q=: D"≥∞ Ѩe¯# ~¸ k=º„Ѩ|O^èŒ=Ú# D `«e¡ u~°∞<å=∞"Õ∞

J#∞ãO èÕÜ«∞=Ú. z «Î=Ú#∞ =â◊Ñ~°K«∞H˘#fl «~åfi «<Õ QÆ • „ÑÑOK«=Ú#

=∞# "Õ∞ Ѩx<≥·# ™êkèOѨQÆÅ∞QÆ∞@! HÍ# h HõqâıY~°∞Å∞ «=∞ =∞#ã¨∞û<Õ

ã¨OÉ’kèOz ~Ú@∞¡ ѨÅ∞‰õΩK«∞<åfl~°∞:–

z «Î=∂! qe¡Ñ¨Ù «∂Î~°∞Ö’ Ѩ •‡Hõ~°=Ú Åã¨OMϺHõ=ÚÅ∞. "åxÖ’

h~°H©Δ~°q"ÕHõ=Ú QÆŠǨÏOã¨Å∞ 㨠• ã¨OK«iOK«∞K«∞O_»∞#∞. P #QÆ~°=Ú#

*D„HOk áêâ◊√~°=ÚÅ∞ Ô~O_»∞#∞ D =∞ÇÉèíHõÎ Hõ=~Ú„ux QÆ∞iOz LÜ«∞ºH˘¯}Ϥ~ü

("åHõº QÆ∞~°Ñ~°OÑ~°Ö’x ÑÙO_»sH͉õΔΩÅ∞) J#∞ÉèÏQÆ= « K«∂_®=∞} Ü«∂#uzÛ#q.

47

#= «iOz# "å~åO_®àò «e¡. ''áêˆ~îº QÜÕ∞ K« =∞ èŒ∞~°O—— (K« Œ∞=Ù@‰õΩ,áê_»∞@‰õΩ QÆ∂_» QÆ_»∞ xOÃÑ·#k.) J#∞#@∞¡ WOÃÑ·# ~åQÆ åà◊=ÚÅ`À‰õÄiÛ# "åV͇eHõ QÆ • ~¸ u~°∞áêÊ=Ù! W\ì nxx „âß=º=ÚQÍ QÍ#=ÚKÕã≤# QÀ^• Õqx QÍ#=Ú KÕÜ«Ú=∂!

=∞#™ê! D"≥∞ Ü≥∞= ~°#∞H˘<åfl=Ù? `å#∞ ã≤QÆÖ’ ^•eÛ#ѨÙ+¨Ê^•=∞=Ú#∞ N~°OQÆx HõiÊOz Ü«∂ [QÆ<åfl äŒ∞x Ü«∞#∞„QÆǨÏã¨~°fiã¨fi=Ú#∞ ^ÀK«∞H˘# <ÀK«∞H˘#fl èŒ#º QÆ • ~¸ ÉÏeHõ!

D áêâ◊√~°=Ú# ǨÏOã¨Å∞ J#∞ Ѩ Œ=ÚKÕ z Œznâ◊fi~° q"ÕHõ=O «∞ÅQÆ∞ Ѩ~°=∞ǨÏOã¨Å HÍ Ñ¨@ì} =∂@Ѩ@ì#∞ ^èŒfix QÆ=∞º=Ú. J\˜ìѨ~°=∞ǨÏOã≤ÜÕ∞ QÆ • ~¸ Hõ=~Ú„f t~À=∞}˜!

D «e¡H QÀ^• Õq† P=ÚHõÎ=∂ź Œ† q+μ‚z`åÎ «‡[ – Jx ãO㯠$ «<å=∞=ÚÅ∞. PO_®àò† K«∂_çH˘¯_»∞`åÎàò† HÀ ≥· – Jx J~°==Ú# ¿Ñ~°∞¡.

`å#∞ èŒiOz# ѨÙ+¨Ê=∂eHõÅ∞ ~°OQÆ<å äŒ∞#‰õΩ ã¨=∞iÊOz#O Œ∞#~¸"≥∞#∞ K«∂_çH˘¯_»∞`åÎàò – èŒiOz# ѨÙ+¨Ê=∂eHõÅ∞ ~°OQÆ<å äŒ∞#‰õΩã=∞iÊOz#k – J#∞¿Ñ~°∞ ~°∂_è»=∞~Ú#k. HÍx ~¸ «e¡ áê_çH˘¯_»∞`åÎàò– `å#∞ Hõ\ì# áê@Å∞ áê_ç ã¨=∞iÊOz#k.

– HÍ=Ù#<Õ „ѨѨ#flǨÏ$^ŒÜ«∞ Ѩ^Œ‡=ÚÅKÕ ã¨~°fi^• ѨÓ[Å∞Q˘#∞K«∞O_»∞#∞. D"≥∞ ÉèíQÆ=kfi+¨Ü«∞Hõ=ÚQÍ QÍ#=Ú KÕã≤# D Nwu=∂eHõ =∞#‰õΩ ã¨~°fiã¨=∞Ü«∞=ÚÅO^Œ∞#∞ ã¨^• t~À^è•~°º=Ú†x`åº#∞ã¨O èÕÜ«∞=Ú† L`åÎ~°Hõ=Ú. HÍ# D =∂ «#∞ K«∂_çH˘¯_»∞`åÎàòQÍ=∂„ «"Õ∞QÍHõ áê_çH˘¯_»∞`åÎàòQÍ QÆ∂_» ÉèÏQÆ=`À «Î=ÚÅ∞ 㨠• =∞##=ÚKÕã≤H˘x =ÚHÎHÍO`åHõ~°„QÆǨÏ} ÉèÏQƺ=∞O Œ∞ Œ∞~°∞ QÍHõ!

* * * * * * *

u~°∞áêÊ=Ù

48 ~°`«fl„`«~Ú

3. â◊¥_ç H˘¯_»∞ «Î â◊√_»~˘¯_çÜÕ∞ `˘Öòáê"≥·,

áê_ç Ü«∞~°∞à◊=Å¡ ѨÖò=à‹·Ü«∂Üü∞, <å_ç h

''"ÕVæ_»= éˇ <≥·fl qk—— Ü≥∞#] q=∂‡ «Î"£∞,

<å Væ_»"å =}‚"Õ∞ #Å∞æ.

\©Hõ: â◊¥_ç (ÑÙ+Ê=ÚÅ∞) •eÛ, H˘_»∞ «Î (~°OQÆ<å äŒ∞#‰õΩ) ã=∞iÊOz#,

â◊√_»~ü ´ „ѨHÍtOK«∞, H˘_çÜÕ∞ ´ (|OQÍ~°Ñ¨Ù) fÔQ#∞ É’e# QÀ^• Õg,

`˘Öò ´ „áêp#"≥∞ÿ#, áê"≥· ´ u~°∞áêÊ=Ù J#∞ „Ѩ|O èŒ=Ú#∞, áê_ç ´

QÍ#=Ú KÕã≤, J~°∞à◊=Å¡ Hõ$ÑKÕÜ«∞ Œy#^•#"≥·, ÑÖò qq èŒ=~°‚ =ÚÖ·#,

=à‹· Ü«∂Üü∞ ´ Hõ~°Éèí∂+¨}=ÚÅ∞ ^•eÛ# F «b¡! h ´ h=Ù, <å_ç ´

(HÍ=∞^Õ=Ùx) q#∞uOz, h ´ (F HÍ=∞^Õ"å) h=Ù, "ÕVæ_»=~°∞¯ ´

"ÕOHõ\Ï„nâ◊fi~°∞#‰õΩ, Z<≥·fl ##∞fl, qk (ÉèÏ~°ºQÍ) U~°ÊéѨÙ=Ú, Z#fl

´ Jx#, W=∂‡ «Î"£∞ ´ D q è•#=Ú#∞, <å"£∞ ´ =∂É’\˜"å~°=Ú,

Hõ_»"å Ju„Hõq∞OK«‰õΩO_»∞, =}‚"Õ Ñ Œúux, #Å∞æ J#∞„QÆÇ≤ÏOÑÙ=∂!

q=: áê@Å∞ Hõ\ì ~°OQÆ<å äŒ∞#H˜zÛ# F =∂ «b¡! h ã¨∞=~°‚ «#∂Å «#∞

Œi≈OѨQÆ<Õ =¸~°∞öÅ=∞QÆ∞ =∂ "å}˜‰õÄ_» ã¨∞=~°‚=~°¬=Ú<Õ ‰õΩiÜ«Ú#∞.

h Hõ~°HõOHõ} ãO Œ~°≈#=ÚKÕ =∂ Ü«∞*Ï<åO èŒHÍ~°=Ú Œ∂~°=∞~Ú =∂‰õΩ

ÉèíQÆ=^Œaè=∂#=Ú#∞ ÉèÏQÆ=`« ÔH·OHõ~°º`«fi~°Ü«Ú ÅaèOK«∞#∞. WO^Œ∞

ã¨OkÜ«∞"Õ∞ ÖË Œ∞.

ã≤QÆ#∞ •eÛ# ÑÓÅ=∂ÅÅ∞ N~°OQÆ<å äŒ∞# HõiÊOz# ã∞=~°‚ Å`åOw,

J<åkHÍÅ=ÚQÍ <å~°Î„ѨѨ#∞flÅKÕ ##∞+≤ªOѨ|_»∞K«∞#fl Ü«∞~°÷ ã¨OѨ ŒQÆÅ

~¸ u~°∞áêÊ=Ù#∞ h=Ù QÍ#=Ú KÕã≤ =∂ Hõ#∞„QÆÇ≤ÏOz<å=Ù. "Õ∞=Ú

x<≥flO`«x á⁄QÆ_»QÆÅ=Ú† U=∞x Éèí∂+≤OѨQÆÅ=Ú! h=Ù ^•eÛ#

Hõ~°HõOHõ}nÑ≤ÎKÕ =∂ Ü«∞*Ï˝<åO^èŒHÍ~°=Ú ^Œ∂~°=∞~Ú f~°∞#∞. h=Ù

49

''<åzÛÜ«∂~ü u~°∞"≥Úo—— Ö’ HÍ=∞ Õ=Ù #∞ ÕÌtOz – ''##∞fl "ÕOHõ@<å äŒ∞#

Hõ~åúOQÆÅHΔ ‡QÍ ‰õÄiÛ Ñ¨Ù}º=Ú Hõ@∞ìH˘=∞‡—— x „áêi÷Oz<å=Ù QÆ •! h

=#∞+≤ªOz# J^Õ „=`«=Ú "Õ∞q∞ѨÙ_»∞ „áê~°OaèOz<å=Ú. ^•xx

™êOQÀáêOQÆ=ÚQÍ <≥~°"Õ~°Ê ##∞„QÆÇ≤ÏOz =∂É’\˜ ã¨O™ê~°Ñ¨OHõ=∞QÆfl

KÕ «#∞Å #∞ ŒúiO ѨÙ=∂ H˘=∂‡!

* * * * * * *1. *=∂~üQÆouÎOQÆàò =∞k xéÿ#Ì #<åflàÏÖò,

h~å_» áÈÊ Œ∞g~ü áÈ Œ∞q∞<À <Õià‹·~¸~ü,

j~ü =∞ÖòQÆ∞ =∂Üü∞áêÊ_ç â‹ÅfizÛé∞q∞~üQÍàò,

‰õĈ~fi é˘¯_»∞ < ÌoÅ<£ ##ÌQÀѨ<£ ‰õΩ=∞~°<£,

U~å~ü #ÌHõ}‚ Ü«∞â’ ≥· ~Úà◊&˜ÛVæ"£∞,

HÍ~ü"Õ∞x K≥ÛVæ}ü Hõk~ü =∞kÜ«∞"≥∂ƒÖò =ÚQÆ åÎ<£ ,

<å~åÜ«∞}<Õ #=∞ˆH¯ Ѩéÿ «~°∞"å<£,

áê~À~ü ѨÙQÆà◊ ѨÊ_ç <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: =∂~üQÆo ´ =∂~°æt~°=∞#∞#\ì, uVæàò ´ =∂ã¨=∞O Œ∞, =∞k ´

K«O„^Œ∞_»∞, xéˇÿ#Ì ´ "åºÑ≤Oz#, #Öò { <åàò { PÖò ´ =∞Oz

k#=ÚÅO Œ∞, <Õ~ü qÅHõΔ} (JO Œ) "≥∞ÿ#, Wà‹·~¸~ü P Éèí∂+}=ÚÅ∞

^•eÛ#"åÔ~·, j~ü Sâ◊fi~°º=ÚKÕ, =∞ÖòQÆ∞"£∞ ã¨=∞$ Œú"≥∞ÿã¨, PÜü∞áêÊ_ç

´ #O ŒQÀ‰õΩÅ=∞O Œ∞, â‹Åfi"£∞ { té∞g∞éüQÍàò ãOÑ ŒQÆÅ ÉÏeHõÖÏ~å!

‰õÄ~ü ´ Ѩ Œ∞<≥·#, "ÕÖò ´ D >ˇ À, H˘_»∞"£∞ { `˘oÅ<£ – H˘_»∞"£∞ ´

(NHõ$+¨μ‚#‰õΩ H©_»∞KÕÜ«∞ =zÛ# „áê}∞Å`À) „‰õÄ~°=ÚQÍ, `˘oÅ<£ ´

=º=ÇÏiOK«∞ "å_≥·#, ##ÌQÀÑ<£ #O ŒQÀáêÅ∞xH, ‰õΩ=∞~°<£ ‰õΩ=∂~°∞_≥·

(Ü«∞= «iOz) # "å_»∞#∞, U~ü { P~ü#Ì – U~ü ´ JO Œ=Ú, P~ü#Ì ´

u~°∞áêÊ=Ù

50 ~°`«fl„`«~Ú

zO Œ∞#\ì, Hõ}‚ ´ <Õ„ «™œO Œ~°º=Ú QÆÅ ŒQÆ∞, Jâ’ ≥· ´ Ü«∞â’^• ÕqH˜,

Wà◊"£∞ tOQÆ"£∞ tOÇÏHâ’~°"≥∞ÿ#"å_»∞#∞, HÍ~ü { "Õ∞x hÅ=~°∞‚_»∞#∞.â‹"£∞ { Hõ}ü ÔHO^•=∞~°Å#∞É’Å∞ Hõ#∞flÅ∞ QÆÅ"å_»∞#∞, Hõk~ü { áÈÖò´ („Ѩ åѨ „ѨHÍâ◊=ÚÅ`À) ã¨∂~°∞ºx É’e#kÜ«Ú#∞, =∞kÜ«∞"£∞ {áÈÖò ´ K«O„^Œ∞x=Öˇ (PǨ¡^ŒHõ~°=∞QÆ∞#kÜ«Ú #QÆ∞) =ÚQÆ`åÎ<£ ´u~°∞=ÚY=∞O_»Å=Ú#∞ QÆeæ#, <å~åÜ«∞}<Õ ´ 㨠ˆ~fiâ◊fi~°∞_»QÆ∞N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ, #=∞ˆH¯ ´ ("å_Õ ã¨~°fiâ◊~°}∞º_»x #q∞‡Ü«ÚO_»∞)=∞#ˆH, Ѩéÿ ´ =∞#=Ú HÀi# ѶÅ=Ú#∞ („=`åOQÆ=∞QÆ∞ «ÃÑÊ@#∞),«~°∞"å<£ ´ ( «Ñ¨ÊHõ) J#∞„QÆÇ≤ÏOѨQÆÅ_»∞ (HÍ#), áê~À~ü ´ K«∂K«∞"å~°∞

(Ö’‰õΩÅ∞), ѨÙQÆà◊ á⁄QÆ_»∞#@∞¡, Ѩ_ç#∞Ì D „= «=Ú# áêÖÁæx, h~å_»´ ™êfl#=∂_»∞@‰õΩ, áÈ Œ∞g~ü áÈ ŒÅz#"å~°∞† áÈ Œ∞q∞<À áÈ=Ù Œ=Ú,UÖò ´ (<å É’ èŒÖ’x =∞OzK≥_»∞QÆ∞Å#∞ ÉÏQÆ∞QÆ) Ü≥∂zOK«∞H˘#∞_»∞,F~ü (Wk) ã¨=∞‡ «"≥∞ÿ#KÀ, Z"£∞ ´ =∂ Ü≥ÚHõ , áê"åÜü∞ ´ <À=Ú#(áêÖÁæ#∞_»∞)

ÉèíQÆ= Œaè~°∞z Ü«∞#∞ ÅѶÚ"åºYº :–

N qe¡Ñ¨Ù «∂Î~°∞ áêO_»º#QÆ~Àsfi ~° «flã‘=∞O «=Ú. JK«@ «∞Åã‘=#=Ú# #= «iOz [#Hõ~å[i¬H˜ ã‘ å Õq=Öˇ<Õ =∞ǨÏi¬ Ü«∞QÆ∞ «=∞«O„_çH˜ ¿Ñ Œ‰õΩ ÃÑxflkè ^˘iH˜#@∞¡#∞, P_»É’~Ú# f~°÷ "≥∞ Œ∞Ô~· #@∞¡#∞

PO_®à◊=∞‡ ÅaèOz#k. N q+¨μ‚z «Î‰õΩÅ #O Œ#HõÅÊ=e¡ Ü«∞QÆ∞ <å «e¡â◊√Hõ¡Ñ¨HõΔK«O„ Œ~Y=Öˇ <≥ky Ѩ Œ∞<åé= =ã¨O «=Ú# áê Œ=¸x#k. Nqe¡Ñ¨Ù`«∂Î~°∞#∞ QÀ‰õΩÅ=ÚQÆ#∞, =@Ѩ„`«âß~Úx NHõ$+¨μ‚xQÆ#∞, `«#K≥eHõ ≥ÎÅ#∞ QÀѨHõ#ºÅ∞QÆ#∞ ÉèÏqOz å#∞ QÀÑ≤HÍ å^• «‡º =∞Ok#k.NHõ$+¨‚ ã¨Oâı¡ëê#O^Œ=Ú (ã¨=∂QÆ=∞ ã¨∞Y=Ú) HÀi ''=∂™ê<åO

=∂~°æj~À¬-ǨÏ"£∞—— (=∂ã¨=ÚÅÖ’ =∂~°æt~°=∂ã¨=Ú <Õ#∞) Jx

51

w`åHÍ~°∞_»∞ ¿Ñ~˘¯x# ã∞„Ñã≤ Œú"≥∞ÿ# èŒ#∞~å‡ã=Ú# „= «=∂~°OaèOz#k.

''UHõó ™êfi Œ∞ # Éèí∞&©˚ «—— (~°∞zQÆÅ Ñ^•~°÷=Ú <˘O@iQÍ ##∞ÉèíqOÑ~å Œ∞)

J#∞ #aèÜ«ÚHÀÎHÎ „ÑHÍ~°=Ú ã=∞=Ü«∞㯠ÅQÆ∞ K≥eq∞Hõ ≥ÎÅ#∞ ãOÉ’kèOz

P"≥∞ ~Ú@∞¡ ѨÅ∞‰õΩK«∞#flk†–

''ã¨HõÅ ã¨OѨ`«û=∞$^Œú =∞QÆ∞ h QÀ‰õΩÅ=Ú# x`«ºx"åã¨=Ú

KÕÜ«ÚqÅHõΔ}ÏÉèí∂+¨}ÏOz « ÅQÆ∞ <À ÉÏeHõÖÏ~å! QÀѨ‰õΩÖÏ„QÆ}˜ Ü«∞QÆ∞

#O Œ∞_»∞ «# =Ú Œ∞Ìa_»¤Ü«∞QÆ∞ Hõ#flÜ«∞º ÔHѨÙ_Õq∞ H©_»∞ =¸_»∞<À Ü«∞x

«Åz Ü«∞ÅÊ„áê}∞Å#∞ ŒO_çOK«∞@‰õΩ QÆ∂_» z#fláê=Ú#∞ ÃÑ ŒÌHõé] À

H˘@∞ì=∞#fl@∞¡ "å_çÜ≥ÿ∞# ~¸>ˇ#∞ èŒiOz Ü«ÚO_»∞#∞. J\ì"åx =Úi

ÃÑOѨ٠ÉÏÅ∞_»∞ ã¨∞g∞ NHõ$+¨μ‚_»∞. K≥OѨ‰õΩ KÕÔ~_Õã≤ Hõ#∞flÅ`À K«∂Ѩ~°∞Å

=∞#ã¨∞ûÅ <åHõi¬OK«∞ ™œO Œ~°º=ÚQÆÅ Ü«∞â’^• Õq H© « _»_®¤Å a_»¤. D

ÉÏÅ∞x Ö’K«# ŒfiÜ«∞=Ú „Ѩ åѨ„HÍâ◊=ÚÅO Œ∞ ã¨∂~°∞ºx, PǨ¡ Œ=Ú#

K«O„^Œ∞x É’Å∞#\˜ìk. hÅѶ¨∞<åÉèí=¸iÎÜ«∞QÆ∞ h ™êfiq∞ ÉèíHÍÎcè+¨ì

=~°„Ѩ Œ∞_»∞. <å_»∞ HõO™êk Œ∞+ì~åHõΔã¨∞Å ~°∂ѨÙ=∂Ñ≤ ~ÚÖÏÉèÏ~°=Ú

^Œ∂~°=Ú KÕÜ«∞ #=`«iOz# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ, „ѨÜ≥∂[<åO`«~°

q=ÚY∞Å"≥∞ÿ «#<Õ #q∞‡ H˘Å∞K«∞K«∞#fl =∞#‰õΩ DÑ≤û`å~°÷ã≤kú HõeÊOѨ

ã¨=∞~°∞÷_»∞. HÍ# #âı+¨Éèí∂[<åoÜ«Ú#∞ H©iÎOK«∞#@∞¡ =∂ ~¸ =∂~°æo

„= «=Ú# g∞~°O Œ~°∞#∞ áêÖÁæ# ~°O_»∞. g∞ g∞ ã¨O™ê~° `åѨ„ «Ü«∞=Ú

K«ÖÏ¡~°∞#@∞¡ K«O„kHÍ Œ∞º «∞Å∞ "≥e¡qiÜ«Ú h èŒ#∞~å‡ã¨=Ú# – g∞Ö’

x\ì â◊√Éèík#=ÚÅO Œ∞ f~°÷=∂_» #aèÖÏ+¨ QÆÅ"å ~°O Œ~°∞#∞ =∂ ~¸

<À=ÚÖ’ KÕi x~°uâ◊Ü«∞„|Ǩ‡#O Œ =∞#∞ÉèíqOѨ ~°O_»∞. «fi~°Ñ¨_»∞_»∞——

«=∞`À HõÅã≤ ™êfl#=∂_» ~°=∞‡x QÀ^• Õq `À_ç QÀÑ≤Hõ#ºÅ#∞

Ñ≤ÅK«∞@ ™ê=∂#º=∞QÆ∞ "åKåº~°÷=Ú. HÍx ~Ú@ =ºOQͺ~°÷=Ú QÆ∂_»

u~°∞áêÊ=Ù

52 ~°`«fl„`«~Ú

QÆÅ Œ∞. qÜ≥∂QÆ åÑ =∂~°∞#@∞¡ Hõ$+μ‚x`À å=∞#∞ÉèíqOÑÉ’=Ù ãOÜ≥∂QÆ

ã¨∞Y=Ú<Õ g~°∞ ™êfl# =∞#∞K«∞<åfl~°∞.

''U+ „|Çχ „ÑqëÈì-ã≤‡ „w¿+‡ j « q∞= „ÇÏ Œ"£∞—— (=∞O_»∞ "Õãqx

K«Å¡x =∞_»∞QÆ∞# =Úxy#@∞¡ WkQÀ „|ǨχѨ •~°÷=∞QÆ∞fl_»<≥·<å#∞. <Õ<≥O «

èŒ<åº «∞‡_»#∞!) J#∞ "åHõº q∞O Œ∞‰õΩ „Ѩ=∂}=Ú. 'H͈~‡x— hÅâ◊s~°∞_»∞

J#∞ Ѩ Œ=ÚÖ’ h „H˜Ok Ü«∞O «~å~°÷=Ú =∞#ã¨∞‰õΩ «@∞ì#∞:–

LII ''NÜ«∞#∞ q∞OK«∞q∞O K˘ÅÜ«∞ ¿ã=HõKå «Hõ Ö’Hõ"≥∂ Œ ã¨Oè•Ü«∞‰õΩñ_≥· Ü«Ú^•~°Hõ~°∞}Ï~°ã¨=$+≤ì Œ∞~åѨ åѨ=ÚÖò

"åÜ«∞ñQÆ *ËÜ«ÚK«∞<£ ã¨HõÅ "å~zè « ã¨ã¨º=Ú Å∞Å¡ã≤Å¡ñQÍñ*ËÜ«ÚK«∞ "ÕOHõ\Ï„k x=ã≤OK«∞ Ѷ∞#∞O_ç_»∞ =∂‰õΩ Éèí„ Œ=ÚÖò.

– z#flÜ«∞ã¨∂i

x["Õ∞. hÅ"Õ∞Ѷ∞"åºÑ≤Î KÕ «<ÕQÆ • ~°ãx+ºO Œ=Ú#∞, « •Ìfi~å ã™êºk

ѶńáêÑ≤ÎÜ«Ú#∞.

D HÍ=º~°`«flYx Ü«∞O^Œ∞ „`«qfi#H˘Åk ~Ú\ ˜ì qâıëê~°÷=Ú

Åã¨OMϺHõ=ÚÖ· Ѷ∞#=ÚQÍ QÀK«iOz ÉèÏQÆ=`À «Î=ÚʼnõΩ x~°uâ◊Ü«∂

#O Œã¨O è•Ü«∞Hõ=Ú ÅQÆ∞K«∞O_»∞#∞. HÍx ~¸ ÅѶÚ"åºYº Ü«∞kèHÍ~å#∞

QÆ∞}=ÚQÆ ÉèíQÆ=kfi+¨Ü«∞=∞O Œaè~°∞z HõeæOK«∞@‰õΩ=∂„ «"Õ∞ Ü«ÚkÌ+ì=Ú.

qtëêì^≥· fi`« ã≤^•úO`«=Ú`À ѨiK«Ü«∞=Ú HõeæOK«∞H˘#^ŒÅz#"åiH˜

=∂„ «q∞k Ü«ÚѨHõiOK«∞#∞. « «ûO„Ѩ •Ü«∞ Ѩi*Ï˝# q∞`ÀkèHõ=ÚQÍ

"åOzèOK«∞"å~°∞ =Ú"åfi~Ú~°Ñ¨Ê_ç "≥Ú ŒÅQÆ∞ „^•q_» (J~°=) "åºYºÅ#∞

W «~° ã¨O㨠$`åO„ èŒ "åºYºÅ#∞ HÍňHΔѨ=Ú#ÔH· Ü«ÚѨÜ≥∂yOK«∞H˘x

ã¨O™ê~å~°‚==Ú `«iOѨ Ü«∞ufl~Ѩ #QÆ∞#∞. D "åºYºÖ’ <≥xfl#

ÉèíQÆ= Œ∞æ}qâı+¨=Ú ÅxflÜ«Ú ÉèíQÆ=^•ƒùQÆ=`åKå~°º "åQÆ∞zÛù+ì=ÚÅ~Ú

53

#O^Œ∞# t+¨ì~°∞z ѨiQÆ$Ç‘Ï`«=ÚÅ∞. "åKåº~°÷=Ú q=iOz H˘xfl

=ºOQͺ~°÷=ÚÅ∞ =∂„ «=∞@#@ xO Œ∞ ãÊ $tOz = ŒÅ∞@ |∞kú=∞O «∞ʼnõΩ

^Œ$QÀæK«~°=∞QÆ∞#∞.

2. "≥·Ü«∞ «∞Î"åàòg~üQÍàò <å=Ú"£∞ #=∂ƒ"≥·‰õΩ¯,

K≥ÛÜ«Úº"£∞ H˜iâ‹·QÆàò ˆHm~À, áêé¯_»Å∞àò

ÃÑ·Ü«∞ «∞Î~Ú#] Ѩ~°=∞#_ç áê_ç,

<≥Ü«Úº}À‚"£∞ áêÅ∞}À‚"£∞ <å\ϯÖË h~å_ç,

"≥∞ÿ~Ú >ìà◊√^À"£∞ =∞Åi@∞ì <å"£∞ =Ú_çÜ≥∂"£∞,

â‹Ü«∂º Œ# â‹Ü≥∂º"£∞ f‰õΩ¯éà‹· K≥Û<À] À"£∞,

SÜ«∞=Ú"£∞ Ñ≤K≥·ÛÜ«Ú =∂#Ì<≥· Ü«Ú"£∞ÔH·HÍ\ì,

LÜ«Úº=∂ éˇ}‚ Ü«ÚQÆ <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: "≥·Ü«∞ «∞Î Ö’Hõ=∞O Œ∞, "åàòg~üQÍàò LrqOÑQÀ~°∞ QÀÑHõ#ºÖÏ~å,

<å=Ú"£∞ "Õ∞=Ú, LÜ«Úº"£∞ Lr˚qOK«∞, Pé∞ q è•#=Ú, Z}‚

QÆ∞iÎOz, #"£∞ { áê"≥·‰õΩ¯ =∂ „= « ÑiÑÓiÎÔH·, â‹Ü«Úº"£∞ (JOQÆ=ÚQÍ)

PK«iOK«∞, H˜iâ‹·QÆàò ´ Ѩ#∞Å∞, LQÆ#∞Ì ´ ã¨O`À+¨=Ú`À, ˆHm~À ´

(„â◊ ŒúQÆ) <åÅH˜OѨÙ_ô, <åàò { HÍÖË ´ „ѨÉèÏ «=Ú#, h~ü { P_ç ´

™êfl#=∂_ç, áêÖò { Hõ_»Öò { Làò áêÅHõ_»eÖ’, ÃÑ·Ü«∞Öò J= è•#=Ú`À,

`«∞~Ú#] ´ Ü≥∂QÆx„^ŒáÈ=Ù#\ ˜ ì, Ѩ~°=∞<£ ´ Ѩ~°=∞ѨÙ~°∞+¨μx

(„j=∞<åfl~åÜ«∞}∞x), J_ç ´ „jáê Œ ("≥·Éèí=) =Ú#∞, áê_ç ´ QÍ#=Ú

KÕã≤, SÜ«∞=Ú"£∞ ´ (ÃÑ ŒÌʼnõΩ KÕÜ«Ú) ÔH·OHõ~°º=Ú#∞, Ñ≤K≥·ÛÜ«Ú"£∞ ´

(c ŒÅH˜_»∞) aK«Û=Ú#∞, P#Ì<≥·Ü«Ú"£∞ ´ â◊HÎH˘Åk, ÔH·HÍ\ì ´ KÕ «∞ÖÏ~°

ã¨=∞iÊOK«∞H˘x, <≥Üü∞ { L}À‚"£∞ ´ <Õux Éèí∞lOѨ=Ú, áêÖò L}À‚"£∞

´ áêÅ∞ „`åQÆ=Ú, "≥∞ÿ~Ú@∞ì ´ HÍ@∞Hõ`À, Zà◊√^À"£∞ ´ (HõO_»¡#∞)

u~°∞áêÊ=Ù

54 ~°`«fl„`«~Ú

JÅOHõiOK«∞H˘#=Ú, =∞Å~ü { W@∞ì ‰õΩã∞=∞=ÚÅ#∞, <å"£∞ "Õ∞=Ú,

=Ú_çÜ≥∂"£∞ (ã≤QÆÖ’) «∞~°∞=ÚH˘#=Ú, â‹Ü≥∂º Œ# (ÃÑ ŒÌÅ∞) KÕÜ«∞x

Ѩ#∞Å#∞, â‹Ü≥∂º"£∞ ´ KÕÜ«∞=Ú, f { ‰õΩéà‹· ´ J㨠«º"å~°ÎÅ#∞, â‹#∞]

´ (W «~°∞Å= ŒÌ‰õΩ) "≥o§, F^À"£∞ ´ =zOѨ=Ú.

"åºYº: ѨÙ_»q∞ÃÑ· ã¨∞MÏ#∞Éè í==ÚÅ∞ ^ÀK«∞H˘#∞@‰õΩ [x‡Oz#

™œÉèÏQƺ= «∞ÅQÆ∞ <À QÀѨHõ#ºÖÏ~å! D „=`å#∞ëêª# ã¨=∞Ü«∞=Ú# =∂

Ü«∂K«~°}=Ú#∞ K≥qÜ≥Úyæ Ü«∂eOѨÙ_»∞. L+¨óHÍÅ=Ú# ÖËz

"Õ∞=∞O Œ~°=Ú HõÅã≤H˘x Q˘O ≥uÎ QÀqO Œ<å=∞㨇~°}=Ú KÕã≤ H˘#∞K«∞

áÈ~Ú ™êfl# =∂K«iO`«∞=Ú. áêÅHõ_»eÖ’ âı+¨`«ÅÊ=Ú# Ü≥∂QÆ

x„^•=Ú„k «∞_≥· 㨠• ÉèíHõÎ~°HõΔ} zO`åx=∞QÆ∞fl_≥·Ü«Ú#fl ѨÙ~°∞ëÈ «Î=Ú_≥·#

N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x Náê^ŒÜ«ÚQÆ=Ú#∞ =∂„`«"Õ∞ `«ÅK«∞H˘O^Œ∞=Ú.

ÉèíQÆ=<åfl=∞㨇~°}`À<Õ =∂ Hõ_»∞ѨÙÅ∞ xO_çáÈ=Ù#∞. áêÅ∞, <Õ~Ú, "≥#fl

"≥Ú ŒÅQÆ∞"åx`À KÕã≤# =∞ èŒ∞~° ÑHÍfi#fl=ÚÅ∞ Ãã· «=Ú =∂‰õΩ "≥QÆ@QÆ∞#∞.

D =∂ã=Ú# =∂‰õΩ HÍ@∞HõÜ«Ú, ÑÙëêÊÅOHõ~°}=Ú#∞ x+≤ Œú=Ú. ÃÑ ŒÌÅ∞

KÕÜ«∞x Ñ#∞Å∞ KÕÜ«∞=Ú. Jã «º ÉèÏ+}=ÚÅ∞ Œi *Ë~°hÜ«∞=Ú. ÃÑ ŒÌʼnõΩ

Ѷ∞#=ÚQÍ ÔH·OHõ~°º=Ú KÕÜ«Ú@Ü«Ú, Ü«∂K«‰õΩʼnõΩ â◊HÎH˘Åk ^•#=Ú

KÕÜ«Ú@Ü«Ú =∂ qkèQÍ ÉèÏqO «∞=Ú. =∞#∞+¨º[#‡ "≥∞uÎ#O Œ∞‰õΩ ÃÑ·#

"Õ∞=Ú K≥Ñ≤Ê#@∞¡ #_»K«∞H˘#∞@ÜÕ∞ Ü«∞O Œ~°‰õΩ xǨÏѨ~°™ê èŒ#=Ú ã¨∞_ô!

NHõ$+μ‚x ãOâı¡+=Ú#∞ =∂„ «"Õ∞ HÀi „= «=Ú KÕÜ«ÚK«∞#fl QÀ^• Õq

áêů_»eÖ’ Ѩ~°∞O_ç#"åxx H©iÎOK«∞@ ÜÕ∞q∞? Wk Ü≥∞@∞¡ á⁄ã¨QÆ∞#∞

Jx â◊OHõ HõÅ∞QÆ=K«∞Û#∞. WO Œ∞ H© â’¡Hõ=Ú ã¨=∂ è•#=Ú:–

''â’¡II U+¨ <å~åÜ«∞}ó N=∂<£ H©Δ~å~°‚=xˆH «#ó,

<åQÆѨ~°ºV¯=Ú «û $[º ǨºQÆ À =∞ èŒ∞~åOѨÙs"£∞.——

55

Ñ~°=∞Ñ Œ=Ú# #∞#flKÀ «#‰õΩ |Çï Œ∂~°"≥∞ÿ#O Œ∞# Éèí∂Ö’Hõ"åã∞

ÅQÆ∞ Éèí‰õΩÎÅ "≥ÚéÅ∞ q#|_»=x «Åz ™êfiq∞ H©Δ~°™êQÆ~°=Ú#‰õΩ «~°e

=zÛ<å_»∞. JkQÆ∂_» ^Œ∂~°"Õ∞Ü«∞x PÜ«∞#‰õΩ `Àz Éèí∂Ö’Hõ=Ú#‰õΩ

#_çÉÁ_»¤~Ú# =∞ èŒ∞~åѨÙiÖ’ Ñ‘~î°=Ú ÃÑ\ì ‰õÄ~˘Ûx<å_»∞. D NHõ$+¨μ‚<Õ

N=∞<åfl~åÜ«∞}∞xQÍ ÉèÏqOz# QÀÑ≤HõÅ ^Œ$_è®^茺=™êÜ«∞ =∞^èŒ∞i=∞

ã¨Ê $ǨÏ}©Ü«∞=Ú QÆ •!

u~°∞"åÜü∞ "≥ÚoÖ’ #=∂‡àÏfi~°∞Å∞ <å~ÚHõÜ≥ ÿ∞ "≥∞ ÿ=∞éz

NHõ$+μ‚xQÆ∂iÛ áê_ç# ~¸ áê@Ü≥ÚHõ ÉèÏ==Ú WÑÊ@∞ì# ㇠$uÑ äŒ=Ú#

"≥∞éã≤ X_»Å∞ ѨÙÅHõiOz =∞# Ü≥∞ ŒÅ∞ [Å ŒiOѨHõ =∂#∞<Õ!

''=∞II `«# ™êáê@∞#∞ =∞Oz f~°÷ =∞@∞ÃÑ·· `åO|∂Å=Ú<£ Hõ$+¨μ‚ñ_Õ

Ü«∞#∞K«∞<£ QÆ#æ= h~°∞QÍ~°∞Û zÅÖ’ <å Õ=Ù jÅO|∞ <å

«x K≥ÖÁfiѨÊñQÆ #∂i ¿Ñ~°_»∞QÆ∞K«∞<£ ^•ñ*ÁK≥Ûñ Œ#fiOy Œ∂

H˘x ÜÕ∞ k=ºÑ¨Ù~°OÉÁ? Ü«∞Ü«∞ºk u~°∞HÀ¯à◊¥Ô~Ü≥ÿ∞ fÔ~_ç<£!

3. FVæ Ü«ÚÅQÆà◊#Ì =Ù «Î=∞<£ ¿Ñ~åÊ_ç,

<åVæàò #=∂ƒ"≥·‰õΩ¯ KåÛuÎh~å_ç<åÖòfVæx] <å_≥ÖÏ¡"£∞ uVæàò =Ú=∂‡i ÃÑÜü∞ Œ∞,

FV√æ ÃÑ~°∞ &‹fl <≥fl Å∂_»∞HõÜ«∞ Å∞QÆà◊,

ѨÓÊV√æ=à‹· áÈÊkÖò á⁄é˜=}∞¤ Hõ}ƒ_»∞ѨÊ,

ÕVÍæ Õ Ñ¨ÙH˜ ~°∞#∞Ì j~°Î=ÚÖ· ѨuÎ

"åVæ, ‰õΩ¯_»"£∞ xéÿ‰õΩ¯"£∞ =à◊§Öò ÃÑ~°∞=∞ƒâ◊√Hõ àò,

hVÍæ Œ â‹Åfi"£∞ xéÿ <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: FVæ ´ T~°úfiÖ’Hõ Ѩ~°º~ «=Ú ÃÑiy, LÅQÆ∞ ´ Ö’Hõ=Ú#∞, Jà◊#Ì

´ H˘ez#, L «Î=∞<£ ѨÙ~°∞ëÈ «Î=ÚxÜ≥ÚHõ , ¿Ñ~ü u~°∞<å=∞=ÚÅ#∞,

u~°∞áêÊ=Ù

56 ~°`«fl„`«~Ú

<åVæàò ´ (P ™êfiq∞¿Ñ~°∞¡ ѨůxKÀ #∞O_»ÖËx) "Õ∞=Ú, áê_ç ´ QÍ#=ÚKÕã≤, #"£∞áê"≥·‰õΩ¯ ´ =∂ Ü≥ÚHõ <À=Ú#‰õΩ, âßuÎ ´ UHõ"≥∞ÿ, h~ü {P_ç<åÖò ™êfl#=Ú KÕã≤#KÀ, <å_»∞ { ZÖÏ¡"£∞ Õâ◊=∞O «@#∞, fAæ´ ("åºkè ^Œ∞iƒùHΔÍ^Œ∞ÅQÆ∞) K≥_»∞QÆ∞Å∞, Wx] ´ ÖËHõ, uVæàò ´„Ѩu=∂ã¨=Ú##∞, =Ú=∂‡i ´ =¸_»∞=∂~°∞¡, ÃÑÜü∞^Œ∞ ´ =i¬Oz(JO^Œ∞KÕ`«), FAæ ´ (ÃÑ·H˜) ÃÑiy, ÃÑ~°∞"£∞ { â‹"£∞ { <≥Öò´J «∞º#fl «=ÚÅQÆ∞, Zé]x, ã¨ã¨º=ÚÅÜ≥ÚHõ , T_»∞ #_»∞=∞, HõÜ«∞Öò HõÜ«∞Öò J#∞ =∞ «ûº=ÚÅ∞, LHõà◊ „ «∞o§Ñ¨_»∞K«∞O_»QÍ, ѨÓ"£∞ { ‰õΩ=à‹·{ áÈkÖò K«Hõ x HõÅ∞=ÑÓ=ÙÖO Œ∞, á⁄é=}∞¤ =∞kOz# «∞"≥∞‡ ŒÅ∞,Hõ}üѨ_»∞Ñ¨Ê x„kOѨQÍ, ѨىõΩ¯ (Ѩâ◊√=ÙÅ™êÅÖ’) „Ѩ"ÕtOz, ÕVÍæ Õ´ K«eOѨHõ, W~°∞#∞Ì ´ (‰õΩ Œ∞~°∞QÆ) #∞O_ç, j~ü «Î ´ (P=ÙÅ) |Åã≤#,=ÚÖ· á⁄ Œ∞QÆ∞Å#∞, =uÎ (Ô~O_»∞ KÕ «∞Å`À) Ѩ\ì, "åVæ Ñ≤O_»QÍ,=à◊§Öò ´ B^•~°º=Ú`À, ÃÑ~°∞"£∞ ´ ÃÑOá⁄Ok#, Ѩâ◊√Hõ àò ´ QÀ=ÙÅ∞,hVÍæ « Z_» ≥QÆx, â‹Åfi"£∞ ãOÑ Œ, xéÿ#∞Ì ÑÓ~°‚=∞QÆ∞#@∞¡, ‰õΩ_»"£∞´ (áêÅ`À) ‰õΩO_»Å#∞, xéÿ‰õΩ¯"£∞ ´ xOѨÙ#∞.

"åºYº: 㨠«ºã¨O èŒ∞_»∞, =∞Ǩ^• «Ü«Ú<≥·# XeK«„Hõ=iÎ "å=∞#∞x HÀÔ~¯f~°∞Û@‰õΩ =¸_»_»∞QÆ∞ŠѨÙ_»q∞x ^•#=Ú KÕã≤ HõѨ@=@∞=٠ǨÏãÎ=Ú#h~°∞ =^Œe<å_»∞. "≥O@<Õ q[$OaèOz „uq„Hõ=∂=`å~°=Ú ^•eÛ[QÆ=ÚÅ#∞ H˘eÛ<å _® ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞. J`«x u~°∞<å=∞=ÚÅ∞áê_»∞H˘#∞K«∞ „= «=∞#∞ "åº[=Ú`À =∞#=Ú [ÅHõ=∂_ç#KÀ Õâ◊=Ú#‰õΩѨ\ ì# HΔÍ=∞=Ú = Œe <≥Å =¸_»∞"å#Å∞ xO_»∞QÍ QÆ∞iã≤ Ö’HõHΔ=∞=ÚHõÅ∞QÆ∞#∞. q∞#flO Œ∞#@∞¡ ÃÑiy# ѨiÃÑ·~°∞Å#_»∞=∞ ÃÑ ŒÌKÕѨ ÖˇyÔ~yiѨ_»∞K«∞O_»∞#∞. qHõã≤Oz# HõÅ∞=ѨÓ=ÙÅO^Œ∞ `«∞"≥∞‡^ŒÅ∞ x„kOK«∞K«∞O_»∞#∞. H©Δ~°ã¨=∞$kúQÆÅ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ QÀ=ÙÅÜ≥ÚHõ¯ |Åã≤Ü«ÚO_»∞á⁄ Œ∞QÆ∞Å#∞ Ѩ\ì Ñ≤O_»QÍ áêÅ`À ÉèÏO_»=ÚÅ∞ xO_çáÈ=Ù K«∞O_»∞#∞.

57

L+¨óHÍÅ=Ú# D „uq„Hõ=∂=`å~°=Ú#∞ ¿Ñ~˘¯#fl =∂„ «=Ú#<Õ Õâ◊=Úã∞aèHõΔ"≥∞ÿ ~Ú\˜ì ã≤iãOÑ ŒÅ`À x «ºHõÖϺ}=Ú ÑK«Û`À~°}=ÚQÍ =iúÅ∞¡#∞.

ÉèíQÆ=O «∞ _≥xfl Ü«∞=`å~°=Ú ÖˇuÎÜ«Ú ‰õΩHõ `ÀHõ=Öˇ =OHõ~°Ü«∞QÆ∞=∂#=ÙÅ|∞kúx K«Hõ¯k^ŒÌ *ÏÅ_»Ü≥∞º#∞. WHõ ÖÏÉèí=ÚÖË^Œx PÜ«∞#

Ü«∂Kå~åº=`å~°=Ú ^•ÖˇÛ#∞.

''â’¡II PKå~°º ã¨û ǨÏió ™êHΔÍ ü K«~°~°∂Ñ‘ # ã¨~â◊Ü«∞ó,=∞QÍfl#∞ Œú~° Õ [~ «∂<£ HÍ~°∞}Ϻ ü âߢãÎáê}˜<å.——

J~åÛ=`å~° "≥∞uÎ# ǨÏi Ü«∞K«~°~°∂Ñ≤. D PKå~°∞º_»∞ K«~°~°∂Ñ≤.D «_»∞ ™êHΔÍ «∞ÎQÆ Ç¨ÏiÜÕ∞. HÍ#<Õ ~¸ #~°Ç¨Ïi t+¨μºÅ áêѨ=ÚÅ#∞ǨÏiOz xˆ~›`«∞Hõ ^ŒÜ«∞‰õΩ =jÉèí∂`«∞_≥· âß„ã¨Î=∞#∞ áê}˜`À ã¨O™ê~°

ѨOHõ=Ú# z‰õΩ¯H˘#fl | ŒúKÕ «#∞Å #∞ ŒúiOK«∞#∞.

''ã¨fiÜ«∞O f~°‚ó Ѩ~åO ™êÎ~°Ü«∞u—— J#∞ <åÉèÏ}Hõ =∂Kå~°∞º#H˘Hõ xH˜=∂„ «"Õ∞ Ü«∞#fi~ÚOK«∞#∞. 㨠« ~å‡#∞ëêª#=ÚKÕ `å#∞ «iOz

~Ú`«~°∞Å `«iOѨKÕÜ«Ú"å_»∞ QÆ^• ã¨^•Kå~°∞º_»∞! `å #K«∞º`«∞xã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞Ü«∞Ü«Úº <åKå~°∞º_»∞ «# K«~°}=ÚÅ#∞ QÍHõ ã¨Ç¨Ï„ã¨=¸iÎÜ«Ú#∞, ã¨Ç¨Ï„ã¨áê^•H˜ Δ t~À~°∞ÉÏǨï_»∞#∞, ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=Ú_»∞#∞,

âßâ◊fi «∞_»∞#∞ #QÆ∞ <å Ü«∞#O «∞ <˘Hõ x<Õ H˘eÛ «iOѨÙ_»x Ö’Hõ=Ú#‰õΩѨ^ÕtOK«∞#∞.

â’¡II #"≥∂-ãÎ fi#O`åÜ«∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨=¸~°ÎÜÕ∞ã¨Ç¨Ï„ã¨áê^•HΔ t~À~°∞ÉÏǨÏ"Õ,ã¨Ç¨Ï„ã¨<å"Õ∞fl ѨÙ~°∞ëêÜ«∞ âßâ◊fi Õã¨Ç¨Ï„ã¨HÀ\©Ü«ÚQÆ è•i}Ë #=∞:

– J<åfl~°∞ QÆ •!

u~°∞áêÊ=Ù

58 ~°`«fl„`«~Ú

D â’¡Hõ=Ú# K≥ѨÊ|_ç# N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù=Öˇ<Õ PKå~°∞º_»∞#∞q+¨μ‚Ѩ^Œ=Ú =~°‰õΩ#∞ q+¨μ‚Ѩ^Œ=Ú=Öˇ<Õ ÃÑiy P ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=ÚxQÆ∞}QÍ#=Ú KÕÜ«ÚK«∞ «#‡Ç≤Ï=∞Å`Àáê@∞ =ºOQƺ=ÚQÍ «# =∞Ç≤Ï=∞Å∞QÆ∂_» „ѨHõ\˜OK«∞K«∞O_»∞#∞.

''áêII á⁄eQÆ á⁄eQÆ á⁄eQÆ áÈ~Ú «∞Î =Å∞¡~Ú~ü KåѨ"£∞#eÜ«Ú"£∞ #~°Hõ=ÚO <≥·#∞Ì #=∞#∞ H˜ V√æ Ü«∂^˘#∞fl q∞Ö¡Â,HõeÜ«ÚO ÔH_»∞O Hõ}∞¤ H˘}˜‡<£ Hõ_»Åfi}‚<£ Ñ¨Ó ŒVæàò =∞}ˇÖò=∞eÜ«∞CQÆ∞xÌâ‹· áê_ç Ü«∂_ç Ü«Úo «~° Hõ }À¤"£∞.——

PǨǨ! Uq∞ ã¨=∞$kú, Uq∞ ã¨=∞$kú, Uq∞ ã¨=∞$kú! D Ö’Hõ=Ú#=∞ǨáêѨ=ÚÅxflÜ«Ú x~°∂‡Å=∞~Ú#q. WHõ Ü«∞=Úx H© Ö’Hõ=Ú#ÑxÜÕ∞ ÖË Œ∞. HõeHÍÅ=Ú ÑÓiÎQÆ ~°∂ÑÙ =∂ã≤#k. N =∞Çq+μ‚=ÙÜ≥ÚHõPO`«~°OyHõÉèí‰õΩÎ b qâßÖ’ifig∞^Œ qK«ÛÅq_çQÆ ã¨OK«iOK«∞K«∞O_»∞@Hõ#∞flÖÏ~° QÍOz# "Õ∞"≥∞O « èŒ<åº «∞‡Å=Ú!

J#∞ Dáêâ◊√~å~°÷ =∂Kå~°º"≥·Éèí=„ÑHÍâ◊# „ÑÜ≥∂[#"Õ∞ Ü«∞#∞@Ö’ã¨OkÜ«∞=Ú ÖË^Œ∞. Hõ$+¨‚`«$ëê‚`«`«Î fi"Õ∞ =¸sÎÉèíqOz Ü«Ú^Œ~ÚOz#=‰õΩà◊Éèí∂+¨} ÉèÏ㨯~°∞x=Öˇ<Õ Ü«∂Kå~°∞º_≥·# #~°Ç¨Ïi QÆ∂_» 㨄^ŒæO^äŒ~°K«#KÕã≤ É’ èŒQÆ∞~°∞"≥· t+μºÅ Ü«∞*Ï<åO èŒHÍ~°=Ú Ñ\ÏÑOK«Å∞ KÕÜ«Ú#∞.

''FVæ Ü«ÚÅ QÆà◊#Ì L «Î=∞<£ ¿Ñ~ü áê_ç——

J#∞ "åHͺ~°÷=Ú# xq∞_çÜ«Ú#fl =∞Ǩ~°÷=Ú q=iOѨ=Öˇ##fl„Ѩ ÕºHõ=ÚQÍ <˘Hõ „QÆO äŒ"Õ∞ Ü«∞QÆ∞#∞. HÍx Ѩiq∞`å=HÍâ◊=ÚÅ∞QÆÅ=∞# H˜Ñ¨Ê@∞ì# #k Ü«∞™ê 茺=Ú QÆ •!

D áêâ◊√~°=Ú# „uq„Hõ=Úx`À áê@∞ N â◊~î°HÀѨ=∞ǨÏi¬Ü«Ú

„ѨHõ$`åKå~°∞º_»∞#∞ «ÅѨÙ#‰õΩ ~åHõ=∂#~°∞!

59

''â’¡II ÅH©Δ ‡<å äŒã¨=∂~°=∂ƒùO <å äŒÜ«∂=Ú#=∞ 茺=∂"£∞,

J㨇^•Kå~°ºÑ¨~°º<åÎO =<ÕÌ QÆ∞~°∞Ѩ~°OѨ~å"£∞——

„tÜ«∞óѨu`À „áê~°OÉèí"≥∞ÿ <å äŒÜ«∂=Ú#~å=∂#∞[ „ «~¸=∞}˜x

#_»∞=∞QÆeæ Ü«∞㨇^•Kå~°ºÑ¨~°ºO «"≥∞ÿ# QÆ∞~°∞Ѩ~°OѨ~°‰õΩ ™êëêìOQÆ=ÚQÆ

#=∞㨠iOz – áê~î°Hõ ÉèÏQÆ=`À «Î=ÚÖÏ~å, WHõ =ÚO Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞ Œ=∂

=∞é˜! ''Time is precious of all things—— (HÍÅ=∞xfl =ã¨∞Î=ÙÅ HõO>ˇ

#=¸Åº =∞~Ú#k QÆ • =∞é˜!)

PǨ! W\ì ÉèíHõÎt~À=∞}∞Å Hõ=`å~°Éèí∂q∞Ü«∞QÆ∞ h ŒHΔ} Õâ◊=Ú#

[x‡Oz# =∞#"≥∞O « èŒ<åº «∞‡Å=Ú!! HÍx [x‡OK«∞@`À QÍHõ "åi

É’ èŒÅ∞ =∞#ã¨∞# Ѩ\ìOK«∞H˘x Ü«∂K«~°}Ö’xH˜ ≥zÛ#ѨÙ_»∞ =∂„ «"Õ∞

=∞#=Ú =∂#=â◊|Ì"åK«∞ºÅ=Ú HÍQÆÅ∞QÆ∞@ ã¨∞_ô!!!

4. Po=∞à‹·Hõ }Ï‚ "˘#∞] h ÔH·Hõ~°"ÕÖò,PoÜ«Ú @∞ʉõΩ¯ =ÚQÆ#∞Ì H˘_®ˆ~Îé˜,To=Ú ŒÅfi #∞~°∞="≥∂ƒÖò "≥∞Üü∞ Hõé∞ «∞Î,áêÊo Ü«∞<ÀÌà◊√_≥· ѨÊéÊ<å|<£ ÔH·~ÚÖò,PoáÈÖò q∞xfl =Å=ÚƒiáÈÖò x#]k~ü#∞Ì,`åàÏ Õâß~° Væ =Ú ≥· «Î â◊~°=∞à‹· áÈÖò,"åà◊ =ÙÅyx éˇÊÜü∞k_®Üü∞ <åVæà◊√"£∞,=∂~°æo h~å_» =∞yàò <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: Po QÆOcè~°"≥∞ÿ#, =∞à‹·Hõ }Ï‚ =~°¬x~åfiǨωõΩ_»=QÆ∞ "Õ∞ѶÚ_®! h

´ h=Ù, X#∞]"£∞ ´ XHõ\˜Ü«Ú#∞ (H˘OK≥=Ú‰õÄ_»), ÔH·Hõ~°"ÕÖò ´ KÕuÖ’

q∞yeÛH˘#‰õΩO_» (L^•~°|∞kú À) PoÜ«Úàò ã=Ú„ Œ=∞ 茺=Ú#, ÑÙ‰õΩ¯

´ „Ѩ"ÕtOz, =ÚQÆ#∞ÌH˘_»∞ ´ h\˜x „`åq, P~ü «∞Î ´ â◊aÌOz, Ué˜ ´

u~°∞áêÊ=Ù

60 ~°`«fl„`«~Ú

(PHõã=Ú#) <≥H¯, To ã~°fiÑ^•~°÷=ÚʼnõΩ#∞, =Ú ŒÅfi<£ =¸ÅHÍ~°}∞

(_≥·# ã¨~fiâ◊fi~°∞) x Ü≥ÚHõ , L~°∞="£∞áÈÖò ´ ~°∂Ѩ=Ú=Öˇ, "≥∞Üü∞ ´

â◊s~°=Ú#∞, Hõé∞ «∞Î âߺ=∞ (ã∞O Œ~°) =ÚQÍ KÕã≤H˘x, áêo |e+ª"≥∞ÿ,

J"£∞ ã∞O Œ~°"≥∞ÿ#, ÀàòL_≥· Éèí∞[=ÚÅ∞QÆÅ, ÑéÊ<å|<£ Ñ Œ‡<åÉèí∞x,

ÔH·~ÚÖò ´ NǨÏãÎ=Ú#O Œ∞, PoáÈÖò ´ ã¨∞ Œ~°≈#K«„Hõ=Ú=Öˇ, q∞xfl ´

"≥∞éã≤, =Å"£∞ѨÙiáÈÖò ´ (^ŒH˜ Δ}Ï=~°Î*ÏuH˜ K≥Ok#) =Å=Úi

(áêOK«[#ºâ◊OY=Ú) =Öˇ, x#∞fl ´ ÃÑ ŒÌ èŒfix`À, Lk~ü#∞Ì ´ „"≥∂y,

âß~° Væ"£∞ ´ âß~° Væ=∞#∞ HÀ ŒO_»=Ú#∞O_ç, L ≥· «Î ´ ‰õΩiã≤#, â◊~°=∞à‹·áÈÖò

´ â◊~°=~°¬=Ú=Ö, LÅHxÖò Ö’Hõ=ÚÖ’x"å~°∞, "åà◊ ã∞dOK«∞#@∞¡#∞,

<åVæà◊√"£∞ ´ (Hõ$+¨‚ ã¨Oâı¡=Ú#ÔH· ™êfl#=∂_»∞) "Õ∞=Ú, =∞yàò#∞Ì ´

ã¨O`À+≤Oz, =∂~°æo ´ D èŒ#∞~å‡ã¨=Ú# („=`åOQÆ=ÚQÆ), h~å_» ´

™êfl#=∂_»∞@‰õΩ#∞, åàÏ Õ PÅã≤OÑHõ, ÃÑÜü∞ k_®Üü∞ =i¬OÑÙ=∂!

"åºYº: Ö’‰õΩÅ ã∞Yr=#=Ú# ‰õΩÑHõiOK«∞ <À "Õ∞Ѷ∞ Õ=Ù_®! ''[Å ŒO|∞

h@ ã¨ã¨º=ÚʼnõΩ «$Ñ≤Îñ*Ëã≤ Ü«∞q ã¨=∞‡u QÀ~°HõÜ«Ú#fl =∂_ç —— J#∞

™ê"≥∞`« ã¨∞„Ѩã≤^Œú=Ú QÆ^•! qâ◊fi q„â◊√`«=∞QÆ∞ x\˜ì B^•~°º=Ú#‰õΩ

Jkè<å äŒ∞_»=QÆ∞ h=Ù =∂ ~¸ „= «=Ú# Hõ#∞‰õÄeOK«∞#@∞¡ ‰õΩOÉèí=$+≤ì À,

"åÑ‘‰õÄѨ `«\ÏHÍ^Œ∞Å#∞ xOÑ≤ ã¨~°fi „áê}˜HÀ\ ˜H˜x r=#^•#=Ú

KÕÜ«Ú=∂! h=Ù ã=Ú„ Œ=Ú *ÁzÛ [Å=Ú „QÆÇ≤ÏOz, Éèí∂#Éè’O «~åà◊=ÚÅ∞

„|^ŒÌÅQÆ∞#@∞¡ QÆi˚Oz PHõã¨=Ú# ÔHQÆã≤ HÍÖÏk ã¨HõÅ KÕ`«<åKÕ`«#

Ѩ^•~°÷=ÚʼnõΩ#∞ =¸Å"≥∞ÿ# âߺ=∞ã¨∞O^Œ~°∞x ^ÕǨÏ=Ú=Öˇ<Õ h

^ÕǨÏ=Ú#∞QÆ∂_» hÅ=~° ‚=Ú#∞ KÕã≤H˘#∞=Ú. Ѩ^Œ‡<åÉè í∞_≥ ·# P

ã¨∞O^Œ~°ÉÏǨï™êfiq∞ Ü≥ÚHõ¯ ‰õΩ_çKÕuÖ’x áêOK«[#ºâ◊OY=Ú =Öˇ<Õ

q∞#∞fl# "≥∞éÜ«Ú=Ú. «~åfi « èŒ#∞~å‡ã¨„= «=Ú# "Õ∞=Ú ã¨O`À+¨=Ú`À

áêÖÁ æx ™êfl#=∂_»∞@‰ õΩ gÅ∞Q Æ P ^Õ=Ùx NǨÏã ¨ Î=∞O^Œe

61

âß~°Væq=ÚHõÎâ◊~°=ÚÅ =Öˇ<Õ h=ÙQÆ∂_» ѨÙ_»q∞ÃÑ· â◊~°=~°¬=Ú ‰õΩiÜ«Ú=Ú——

Jx QÀ^• Õq «# K≥eHõ ≥ÎÅ`À HõÅã≤ Ѩ~°#º Õ=Ùx „áêi÷OK«∞K«∞#flk.

D HÍ=º=∂ÅÖ’x Ѩ Œº~° «fl=ÚÅ#∞ áêâ◊√~°=Ú ÅO Œ∞~°x =ÚO Õ

¿Ñ~˘¯O\˜q∞ QÆ^•! Wq „â◊=} ã¨∞ÉèíQÆã¨fi~°=Ú`À QÍ#=Ú KÕÜ«∞^Œy

Ü«ÚO_»∞#∞. D =ÚѨÊk Ѩ^Œº=ÚÅ∞ =ÚѨÊk áê@ÖË. D Ѩ^Œº=Ú

"å#áê@. Wk ÉèíQÆ= Œ#∞„QÆǨÏ=Ú#∞ ~°ã¨ (™êfl#) ~°∂Ѩ=Ú# ##∞Éèí

qOK«∞@‰õΩ K«∂_çH˘¯_»∞ «=∞‡ ã¨Y∞Å`À QÆÅã≤ =~å¬kèѨuÜ«∞QÆ∞ =~°∞}

^Õ=ÙxQÆ∂iÛ áê_ç# áê@. Wk ÉÏǨº~°÷=Ú. ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆǨÏ=Ú#∞

PKå~°º^•fi~°=Ú# ##∞„QÆÇ≤ÏOѨÙ=∞x P NHõ$+¨μ‚x QÀÑ≤HõÅ∞ "Õ_»∞>Ë

JO «~å~°÷=Ú. J «e¡ Ö’Hõr=<å~°÷=Ú ™ê=∂#º ~°ã¨ ([Å) =Ú#∞ –

ÉèíQÆ= ÕHõâ◊~°}ºÅQÆ∞ «=∞É’\˜ Hõ#ºHÍÖ’HÀr˚=<å~°÷=Ú qâı+¨~°ã¨=Ú#∞

(ÉèíQÆ= ŒƒùHÎx) – ãÇÏ*’^•~°|∞kú À ##∞„QÆÇ≤ÏOÑÙ =∞x „áêi÷OK«∞K«∞<åfl~°∞.

P ÉèíQÆ= « $áê=∞$ « =~°¬=Ú ã^•Kå~°º Ñ~°OÑ~å^•fi~°=Ú#<Õ «ÑÊ

"Õ~˘HõsuQÍ =∞#‰õΩ ÅaèOѨ^Œ∞. Ѩ~°=∞Ѩ^Œ q~å[=∂#∞_»QÆ∞ P

Ñ~°=∞ÑÙ~°∞+μx Œi≈OK«∞@‰õΩ QÆ∞~°∞Ñ~°OÑ~° ™Èáê#Ñ~°OÑ~°=O\k QÆ •!

NHõ$+μ‚x Hõ~°∞}Ï~°ã =∂Kå~°º<åoHõ ( «∂=Ú) QÆ∞O_» ky=zÛ «=∞#∞

«ÑÊHõ Ü«ÚrqOÑ*ËÜ«∞QÆÅ Œ#∞ h =ÚQÆúQÀÑ≤HõÅ =∞Çqâßfiã g∞ áê@Ö’

=∞#‰õΩ „Ѩu èŒfixOK«∞@ ÖË •?

PKå~°ºÑ¨~°OѨ~°#∞ =∞ èŒ∞~°=ÚQÍ xˆ~ÌtOz# D Ѩ Œº=Ú =∞#‰õΩ

㨠• =∞#hÜ«∞=Ú QÆ •!

''ã‘. Nã¨d[Åkè ã¨∞ã≤÷~°Hõ$áêã¨eÅO|∞

„QÀe â◊~îå~åu HÍÅѶ∞#=Ú

u~°∞áêÊ=Ù

62 ~°`«fl„`«~Ú

<å äŒ=ÚhO„ Œ∞_» #flQÆ=ÚÃÑ· =i¬OѨ

#k ~å=∞ѨÙO_»sH͉õΔΩ Å<≥_»∞

~°≠~°=ÚÅ Ü«∂=Ú<åKå~°º=∞Ǩ#kñ

|∂iOz á⁄~°e ~ÚÉèí∞ƒùq Ü«∞fO„ Œ

Ѩ •‡Hõ~O„ ŒO|∞ñ |iѨÓ~°‚"≥Ú#iOѨ,

ÕtHÍ„Éèí=∞=ÚÅ∞ kâ◊ÅÜ«∞O Œ∞ñ

„ÉÏ}˜ ã¨ã¨ºO|∞ÅxflÜ«Úñ |ã≤q∞ g∞é

*ÏÅñ „|=Ç≤ÏOK«∞K«∞#flq ã¨~°ã¨∞ÖÏ~°!

#=∞‡Ü«∂àÏfii <≥=∞‡k #=Ú‡ñ _»#∞K«∞

"åkcèHõ~°QÆ∞~°∞ñ_»<≥ "≥∂ Œ=∞Å~°——

5. =∂Ü«∞<≥· =∞#∞fl =_»=∞ Œ∞Ô~· "≥∞ÿ#Ì<≥·,

«∂ÎÜ«∞ ÃÑ~°∞h~ü Ü«∞=Ú<≥· «∞Îéÿ=<≥·,

PÜ«∞~ü ‰õΩÅuÎxÖò `À#∞]"£∞ =∞}˜qà◊ÔH·

`åÎÜ≥ÿ∞ ‰õΩ¯_»Öò qà◊Hõ &‹≈Üü∞ Œ •"≥∂ Œ~°<≥·

«∂ÎÜ≥∂ =∂Üü∞ =#∞Ì <å"£∞ «∂=∞Å~ü «∂q` Îà◊√ Œ∞,

"å~Ú<å éÏÊ_ç =∞#uÎ<å é˜ÛxÌHõ ,

áÈÊÜ«∞ Ñ≤à‹·Ü«Ú"£∞ ѨÙQÆ∞ Œ~°∞"å x#]#=Ù"£∞,

f~ÚxÖò «∂âßQÆ∞"£∞ â‹¿ÑÊ Ö’Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\ ©Hõ: =∂Ü«∞<≥· ´ Pâ◊Û~°ºQÆ∞}KÕ+¨ìÅ∞ QÆey#"å_»∞#∞, =∞#∞fl ´

ÉèíQÆ= «ûO|O èŒ=Ú = ŒÅx, =_»=∞ Œ∞Ô~· ´ L «Î~°=∞ èŒ∞~å#QÆiH˜, "≥∞ÿ#Ì<≥·

´ „ѨÉèí∞=~Ú#"å_»∞#∞, «∂Ü«∞ ´ Ѩiâ◊√ Œú"≥∞ÿ, ÃÑ~°∞ ´ ÃÑ ŒÌ Ö’ «~Ú#,

h~ü [Åã¨=∞$kúQÆÅ, Ü«∞=Ú<≥· { «∞éÿ=<≥· Ü«∞=Ú<åf~°"åã≤Ü«Ú#∞,

PÜ«∞~ü‰õΩÅuÎxÖò QÀщõΩÅ=Ú#‰õΩ, À#∞]"£∞ „ÑHÍtOK≥_»∞, =∞}qà◊ÔH·

63

´ =∞OQÆà◊nѨ=Ú#∞ É’e#"å_»∞#∞, `åÜ≥ÿ∞ { ‰õΩ_»Öò ´ «e¡ (Ü«∞â’ Œ)

Ü≥ÚHõ Hõ_»∞ѨÙ#∞, qà◊Hõ "£∞ { â‹Üü∞ Œ „ѨHÍtOѨ*Ëã≤#, •"≥∂ Œ~°<≥·

=Úà◊√§QÆÅ Hõ<≥fl„`å\˜KÕ Hõ@ì|_ç# á⁄@ì QÆÅ"å_»∞#∞ JQÆ∞ Hõ$+¨μ‚x, <å"£∞

´ =∞#=Ú, «∂Ü≥∂"£∞ { PÜü∞ Ñiâ◊√ Œ∞úÅ"≥∞ÿ, =#∞Ì P «x ãg∞Ñ≤Oz,

«∂ x~°‡Å=∞~Ú#, =∞Å~ü ÑÙ+Ê=ÚÅ#∞, «∂q „Hõ=∞=Ú «Ñ≤ÊÜ≥ÿ∞##∞

ã¨=∞iÊOz, `˘à◊√ Œ∞ ´ JO[eKÕã≤, "å~Ú<åÖò ´ <À~å~°, áê_ç ´

QÍ#=ÚKÕã≤, =∞#uÎ<åÖò ´ =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ, txÌHõ ´ zOuOѨQÍ, áÈÜ«∞

´ ѨÓ~°fi=Ú (KÕã≤#), Ñ≤à‹·Ü«Ú"£∞ áêѨ Ѩ@eÜ«Ú#∞, ѨÙQÆ∞ Œ~°∞"å x#]

#=Ù"£∞ ´ Éèíq+¨º`«∞Î# ÃÑ·|_»É’=Ù áê`«Hõ=ÚÅ∞#∞, f~ÚxÖò ´

xѨC֒Ѩ_ç#, «∂â◊√ Œ∂k=Öˇ<Õ, PQÆ∞"£∞ JQÆ∞#∞, (HÍ#) UÖò F

K≥Å∞ÖÏ~å! F~ü ´ q=∞i≈Oz, â‹Ñ¨C ´ (ã¨~fiâ◊fi~°∞x u~°∞<å=∞=ÚÅ∞)

K≥ѨC_»∞. (J#∞ã¨OkèOѨÙ_»∞.)

"åºYº: N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ QÀ‰õΩÅ=Ú# NHõ$+¨μ‚_»∞QÍ #= «iOK≥ ##∞@

Ñ≤+ ¨ ì ¿Ñ+¨}=Ú QÆ^•! P`«_®â◊Û~ °º Q Æ∞}KÕ+ ≤ ì` « ∞_ »∞, J<åkQÍÉèíQÆ= «ûO|O èŒ=Ú QÆeæÜ«ÚO_»∞ #∞ «Î~°=∞ èŒ∞~° HÍ «_»∞ „ѨÉèí∞=Ù. Ѩiâ◊√ Œú=∞^èŒ∞~°[Å=ÚʼnõΩ <≥Å=QÆ∞ Ü«∞=Ú<å#n f~°"åã≤ Ü«∂ Ü«∞Ü«∞º.QÀѨ‰õΩÅ=Ú#‰õΩ ~° «flnѨ =∂ =∂Ü«∂H˜â’~°∞_»∞. P «x Œ∞_»∞‰õΩ KÕ+ìʼnõΩÑ_»ÖËHõ HÀÑ=Ú`À P Ñã≤ÉÏÅ∞x |OkèOÑ ŒÅz# • Ü«∞=∂~ÚHõ Ü«∞â’ Œ."≥O@<Õ =Ú_»∞Å∞QÆÅ „`å\˜KÕ Hõ@ì|_ç#"å_®Ü≥∞ <å =∂ «$= «ûÅ∞_»∞. P„`å\˜ Ü≥Ú~°Ñ≤_çH˜ á⁄@ì Ü≥Ú~°ã≤H˘xáÈ~Ú QÍÜ«∞"≥∞ÿ H˘O «HÍÅ=Ú#‰õΩJK«Û@ =∞K«Û Ѩ_ç#k. H“ã¨∞ÎÉèí=Ú=Öˇ<Õ Ü«∞kQÆ∂_» <å |∞_»∞`«xH˜ÖÏOKè«#"Õ∞ Ü«∞~Ú#k.

ã¨∞QÆOkè ã¨∞=∞=ÚÅ`À „Hõ=∞=Ú «Ñ≤Ê Ñ¨ÓlOz##∞. P ÉèíHÍÎcè+ì=~°„Ѩ Œ∞_»∞ H˜OK«Ñ¨_»_»∞. t~°ã¨∞# #O[e ~Ú_ç <À~å~° <å «x qq èŒ

u~°∞áêÊ=Ù

64 ~°`«fl„`«~Ú

<å=∞=ÚÅ`À áê_ç =∞#óÑÓ~°fiHõ=ÚQÍ è•ºxOz#KÀ =∞# ãOz`åQÍq∞Hõ~°‡ÅxflÜ«Ú#∞ Jyfl*ÏfiÅÅÖ’ Ñ_ç# Œ∂kÑ≤O*Å =Ö<Õ Éèíã‡=∞~Úf~°∞#∞.

Hõ#∞Hõ <À ÉÏeHõÖÏ~å! ~°O_ç, =∞#=∞O Œ~°"Õ∞Hõ"≥∞ÿ ÉèíQÆ=<åfl=∞ãÇÏ„ã=Ú#∞Q˘O ≥uÎ H©iÎOz [#‡™ê~°÷Hõº=Ú KÕã¨∞H˘O Œ=Ú.

"åKå=∞QÀK«~°"≥∞ÿ#k QÆ • Ü«∂ Ü«Ú «Î~° =∞ äŒ∞~åkè<å äŒ∞x qÉèí"åuâ◊Ü«∞=Ú! J\ ˜ ì^•xx `«=∞ ã¨fiÉèÏ=tÅÊ~°=∞}©Ü«∞=Ú#∞ =ÚQÆ ú=∞^èŒ∞~°=Ú#∞#QÆ∞ ÉèÏ+¨`À x|^Œú=ÚKÕã≤# H©iÎ Ü≥∞=iH˜ ^ŒH˜¯#^À

Ü≥∞é∞QÆ∞ Œ∞~å! P Ѷ∞# « ÉèíQÆ= Œ#∞Éèí= Ѩs"åǨÏ~°∂Ѩ =∞~Ú„^•q_»"Õ Œ™êQÆ~À Œ∂ƒù « =∞Ǩ~° «fl=∞x ¿Ñ~°∞QÆ#fl ã¨Ç¨Ï„ã¨wu (u~°∞"åÜü∞ "≥Úo)xi‡Oz# =∞ǨÏi¬ â◊~î°HÀѨÜ≥∂yk!

=_»=∞^Œ∞Ô~·"≥∞ÿ#Ì<≥ · L`«Î~°=∞^äŒ∞~å<å^äŒ∞x J#∞^•xx "åÔ~@∞¡q=iOz~À uÅH˜Oz Ü«∂#O Œ ѨÙÅH˜ «∞Å =∞QÆ∞ Œ=Ú ~°O_»∞ –––

=∞II ǨÏiHõO>ˇ<£ |~°"≥∞ÿ â◊~°}ºq∞ñHõ ÖË ŒOK«∞<£ x~°∂Ñ≤OѨ Éèí∂Éèí~°=Ú<£ =∂#ÊñQÆ #∞ «Î~°OѨ٠=∞ äŒ∞~°<£ „ÉÏÑ≤Oz `åñ|∞>ì g∞ã≤i–Hõ$ëê‚~°Ê}=∞ãÎ @OK«∞ñQÆx Ü«Úr˚qOѨÙñ_ô ã¨OkÜ«∞OÉÁ~°Ü«∞<£ É’‰õΩñ_ç "åx Ü«∞~°÷=ÚÖˇ HÍ"À Ü«∞xfl? ÖË=#º=ÚÖò.

HõÑÊ=Ö ÉHõÉHõÖÏ_ç##∞ "≥∂HõΔ=Ú «ÑÊ Œx Ñ~°=∞ ÉèÏQÆ=`À «Î=Ú_≥·Éèí„^•K«Å~å=∞^•ã¨x a~°∞ Œ=Ú #Ok# HõOK≥~°¡ QÀѨ<å~°∞º_»∞ ѨeH˜#~¸ Ѩ Œº"≥∞O « ǨÏ$ Œº=Ú –

LII ~å=∞Ǩψ~, Hõ‰õΩ «÷û‰õΩÅ~å=∞Ǩψ~! ~°Ñ¶Ú~å=∞~å=∞ N~å=∞, Ǩψ~, Ü«∞@OK«∞ =∞k ~°OlÅ ÉèËHõQÆà◊O|∞ bÅ h<å=∞=Ú ã¨O㨇iOz# [#O|∞ Éèí=O ɡ_»ÉÏã≤ «fi «Ê~°Oè•=∞x"åã¨∞ Ö∫ Œ∞~°@! ^•â◊~°nä! Hõ~°∞}ÏѨÜ≥∂xnè!!

65

"å~Ú<åÖò áê_ç (<À\˜ Àáê_ç) J#∞@H˜k Ü«ÚѨ+ìOÉèíHõ=Ú QÆ •!

6. ѨÙà◊√§"£∞ tÅ∞q∞ƒ#QÍ}ü ѨÙà◊§Ô~·Ü«∞<£ HÀ~ÚÖò

"≥à‹·§ qo â◊Væ<£ ¿Ñ~°~°= VË \ìÖ·Ü≥∂!

Ñ≤àϧ Ü≥∞à◊√xÌ~åÜü∞ ¿ÑÜü∞=ÚÖ· #&μ˚}∞¤

Hõà◊§ K«ÛQÆ_»"£∞ HõÅ Hõ oÜ«∞ Hͯ֒zÛ

"≥à◊§ «Î~°qÖò «∞~Ú Å=∞~ü#Ì quÎ<≥·,

Là◊§ «∞ÎH˘¯}∞¤ =Úx=~üQÆà◊√"£∞ Ü≥∂yQÆà◊√"£∞,

"≥∞à◊§ "≥à◊√ #Ìi Ü≥∞#] ¿Ñ~°~°="£∞,

Là◊§ =Úƒ QÆ∞#∞Ì ‰õΩo~ü <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: ѨÙà◊√§"£∞ Ѩ‰õΔΩÅ∞QÆ∂_», tÅq∞ƒ#"å}ü (JqQÀ) ‰õÄÜ«ÚK«∞#flq

(K«∂_»∞=Ú), ѨÙàò { J~°Ü«∞<£ { HÀ { WÖò ´ Ѩ‰õΔΩʼnõΩ, ~åA JQÆ∞

(QÆ~°∞ «‡O «∞#‰õΩ) „ѨÉèí∞=Ù (S# q+¨μ‚=ÙÜ≥ÚHõ ) PÅÜ«∞=Ú#, "≥à‹·§ ´

`≥Å¡x, qo ´ (JO^Œ~°#∞ HÀ"≥ʼnõΩ ~°=∞‡x) Ñ≤ÅK«∞K«∞#fl, â◊V˜æ<£ ´

(áêOK«[#º) â◊OY=ÚÜ≥ÚHõ , ¿Ñ~ü Q˘ÑÊ, J~°="£∞ ~°==Ú#∞ ( èŒfixx),

ˆH\ìÖ·Ü≥∂ ´ q#ÖË •, Ñ≤àϧÜü∞ ´ F Ñ≤ÖÏ¡, Zà◊√xÌ~åÜü∞ ´ (WHõ<≥·#)

Öˇ=∂‡, ¿ÑÜü∞ ´ ~åHõΔã≤ (Ñ¨Ó «#) Ü≥ÚHõ , =ÚÖ· ´ K«#∞flÅÖ’x, #&μ˚ ´

q+¨=Ú#∞, L}∞¤ ´ (^•x „áê}=ÚÅ`ÀQÆ∂_») Éèí∞lOz, Hõà◊§"£∞ ´

=OK«<åjÅ=ÚQÆÅ, â◊QÆ_»"£∞ ´ â◊Hõ\Ïã¨∞~°∞x, HõÅ"£∞ { HõoÜ«∞ ´

ã¨Okè|O^èŒ=ÚÅ∞ ã¨_»Å∞#@∞¡, HÍÖò { FzÛ ´ HÍe`À qé∞QÆ^Œxfl,

"≥à◊§ «∞Î ´ (q∞H˜ e) ≥Å¡x, J~°qÖò ´ Pkâı+¨μxÃÑ·, «∞~ÚÖò ´ (Ü≥∂QÆ)

x„ Œ#∞, J=∞~ü#Ì ´ K≥OkÜ«Ú#fl, quÎ<≥· ´ ([QÆ «∞ΉõΩ) q «Î#=∞QÆ∞"åxx

(ã~fiâ◊fi~°∞x), Là◊§ «∞ÎH˘}∞¤ ÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú# #∞OK«∞H˘x, =Úx=~üQÆà◊√"£∞

´ =Ú#∞Å∞#∞, Ü≥∂yQÆà◊√"£∞ Ü≥∂QÆ∞Å∞#∞, "≥∞à◊§ <≥=∞‡kQÆ, Zà◊√#∞Ì

u~°∞áêÊ=Ù

66 ~°`«fl„`«~Ú

´ (x„ Œ) ÖËz, Ji ´ ǨÏi (ǨÏs), Z#] ´ Jx ѨÅ∞‰õΩK«∞#fl, ¿Ñ~ü {J~°="£∞ ÃÑ ŒÌ èŒfix, Là◊§"£∞ (=∂) =∞#ã∞ûÅ#∞, ÑÙQÆ∞#∞Ì „Ñ"ÕtOz,‰õΩo~ü#∞Ì ´ K«Å¡Ñ¨~°z#k.

"åºYº: PO_®à◊=∞‡ H˘O «=∞Ok K≥eHõ ≥ÎÅ`À HõÅã≤ "≥o§ x„ ŒáÈ=Ù#\ìQÀÑ≤HõÅ#∞ H˘O Œix ~åÉ’=٠Ѩk áêâ◊√~°=ÚÅÖ’ "Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙK«∞#flk.XHõ QÀÑ≤Hõ#∞QÆ∂iÛ# "Õ∞Å∞H˘Å∞ Ñ‘ Ѩ Œº=Ú –

F Ñ≤ÖÏ¡! Ѩ‰õΔΩÅ ~˘ Œ PHõã¨=∞O ŒO «@#∞ "åºÑ≤Oz##∞ h qOHõ#∞x„ Œ áÈ=ÙK«∞<Õ Ü«Ú<åfl"å? Uq∞ "≥Ú Œ∞Ìx Œ∞Ì~ hk! QÆ~°∞ «‡O «∞xH˜ „ѨÉèí∞=~Ú# ã¨~fiâ◊fi~°∞x ã¨xflkèÜ«∞O Œe áêOK«[#º èŒfix ~ÚOHõ#∞ h K≥q™ÈHõÖË •? HõOã¨∞x Ѩ#∞ѨÙ# «##∞ =kèOѨ <Õ ≥Oz# Ñ¨Ó «# K«#∞ÉÏÅq+¨=Ú <å~°yOz ^•xx ‰õÄeÛ#"å_»∞ ã¨∞=∂ =∞# =∞<À<å^äŒ∞_»∞!â◊Hõ@~°∂Ñ=Ú •eÛ «# HõÑHÍ~°=Ú KÕÜ«∞=zÛ# ~åHõΔã∞x ãOkè|O èŒ=ÚÅ<˘Hõ¯ HÍe`åѨÙ# ã¨_»eOz#"å_»∞ QÆ^• ~¸ z#fl"å_»∞. H©Δ~åaúÖ’[QÆ^Œ=#zO`«`À âı+¨â◊Ü«∞ºÃÑ· Ü≥∂QÆx„^Œ QÆ∂iÜ«Ú#fl [QÆ`å¯~°}Éèí∂ «∞_»QÆ∞ <å Nx"åã∞x =∞ÇÏ~°∞¬Å∞#∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞#∞ ÇÏ$ ŒÜ«∞ ¿Ñ\HõÖ’^•K«∞H˘x Ü«ÚO Œ∞~°∞. J\ì"å~°∞ ≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú# "≥∞Å¡QÍ x Œ∞~°ÖËzǨÏiǨÏs! ǨÏiǨÏs! Ü«∞x ѨÅ∞¯ =∞O„^Œ^èŒfix =∂ ǨÏ$^ŒÜ«∞=ÚÅ#∞„Ѩ"ÕtOz =∞=∂‡#O Œ «~°OQÆ=ÚÅO Œ∞ =ÚOz ÕÅ∞ÛK«∞#flk. HÍ# xHõ=∂`Àáê \© Ѩ~°=∂#O Œ =∞#∞ÉèíqOK«∞@‰õΩ x Œ∞~° Öˇ=∂‡!

u~°∞áêÊ=ÙÖ’ "åKåº~° ÷=Ú „Ѩ^è•#=Ú HÍ^Œx–ã¨~°ã¨fiu=ÖˇJ~ «~åfiÇ≤ÏxQÆ #∞#fl áê~°=∂i÷Hõ q+Ü«∞"Õ∞ =ÚYº=∞x – =ÚO Õ =∞#qKÕã≤uq∞ QÆ •! ^•x<Õ ~Ú@ q=iOK«∞K«∞<åfl=Ú.

Ñ≤àϧÜü∞ Ñ≤ÖÏ¡! J#∞ `åà◊ѨÙK≥q`À D áêâ◊√~°=∞#∞ `åà◊=Ú#∞≥éz#KÀ h „H˜Ok Ü«∞O «~å~°÷=ÚÅ∞ ã¨Ê+ì=∞QÆ∞#∞. ÉèíQÆ=kfi+¨Ü«∞=Ú#

67

Jaè~°∞z HõeæOѨ ŒÅz t+¨μºx ''Ñ≤Å¡"å_®!—— Jx ã¨OÉ’kèOz PKå~°∞º_»∞

XHõ ™ê=∂#º=ºHÎH˜ Ѩ~°=∂~°÷=Ú „ѨɒkèOK«∞K«∞<åfl_»∞.

=Úx=~üQÆà◊√"£∞ Ü≥∂yQÆà◊√"£∞

ÉèíQÆ=kfi+Ü«∞=Ú =∞##=Ú KÕã≤H˘#∞"å~°∞ =Ú#∞Å∞. ÉèíQÆ= ≥· OHõ~°º

ÅH©Δ ‡ãOÑ#∞flÅ∞ Ü≥∂QÆ∞Å∞ Jx ÃÑ ŒÌÅ "åºYº™ê~°=Ú. N~å=∞™È Œ~°∞ÅÖ’

Éèí~° «∞_»∞ =Úx. ÅHõΔ ‡}∞_»∞ Ü≥∂y.

ѨÙà◊§~°Ü«∞<£ J#∞ Ѩ Œ=ÚKÕ Ñ¨HΔ~å[QÆ∞ QÆ~°∞ «‡O «∞x Ü«∞Oâ◊"≥∞ÿ#

q+¨μ‚z «∞ÎÅ"å~°∞ „ѨɒkèOѨ|_»∞K«∞<åfl~°∞.

7. H©â◊√H©â‹ <≥]V√æ =∂<≥·KåÛ «Î VæÅ#∞Ì,

¿Ñt# ¿ÑK«Û~°= Vıæ\ìÖ·Ü≥∂ ¿ÑÜü∞ÃÑÊ}ˤ,

HÍâ◊√"£∞ Ñ≤éѨÙÊ"£∞ HõÅQÆÅÑ¨Ê ÔH· ¿Ñ~°∞Î,

"åâ◊ #é∞ V√¯à◊ ÖÏÜü∞zÛÜ«∞~ü, =∞uÎ<å

<åÜ«∞QÆÃÑÊ}˜ƒàϧÜü∞ <å~åÜ«∞}<£ =¸iÎ,

ˆHâ◊=<≥· áêÊ_»=Ù"£∞ h ˆH>Ëì H˜_»uÎÜ≥∂,

Õâ◊ =Ú_≥·Ü«∂Üü∞ ué "ÕÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: ¿ÑÜü∞ÃÑÊ}ˤ F Ñ≤zÛ^•<å!, H©â◊√ { H©â◊√ { Z#∞] H©K«∞H©K«∞=∞x,

ZAæ"£∞ ´ JO «@#∞, P<≥·KåÛ «Î"£∞ ´ Éèí~° •fi[Ѩ‰õΔΩÅ∞, HõÅ#∞Ì ´ W «~°

Ѩ‰õΔΩÅ`À HõÅã≤, ¿Ñt# ´ ‰õÄÜ«∞K«∞#fl, ¿ÑK«∞Û ´ ‰õÄl «=ÚÅ Ü≥ÚHõ ,

J~°="£∞ ´ èŒfixx, ˆH\ìÖ·Ü≥∂ ´ q#ÖË •? HÍâ◊√"£∞ ´ ("≥∞_»Ö’x),

HÍã∞Å∞#∞, Ñ≤éÑC"£∞ ÑÙÃãÎÅ∞#∞, HõÅHõÅÑÊ QÆÅ∞¡QÆÅ∞¡=∞x „"≥∂QÆ∞#@∞¡,

ÔH·¿Ñ~°∞Î ´ KÕ «∞Å<≥uÎ, "åâ◊"£∞ { #~°∞"£∞ { ‰õΩà◊Öò ´ k=º Ѩi=∞à◊=Ú,

QÆ∞ÉÏoOK«∞, ‰õΩ\˜Å‰õΩO «Å∞ÅQÆ∞ (QÀÑ≤HõÅ∞) =∞uÎ<åÖò Hõ=fi=ÚKÕ «, F

u~°∞áêÊ=Ù

68 ~°`«fl„`«~Ú

⋷Ѩ_»∞ «Î ´ â◊aÌOѨKÕÜ«ÚK«∞, «~Ú~ü ´ (zÅ∞‰õΩK«∞#fl) ÃÑ~°∞QÆ∞Ü≥ÚHõ ,

J~°="£∞ èŒfixx, H\ìÖ· Ü≥∂ q#ÖË •? <åÜ«∞Hõ"£∞ { ÃÑ}üÑ≤àϧÜü∞´ ÉÏeHõʼnõΩ x~åfiǨωõΩ~åÖÏ, <å~åÜ«∞}<£ ã¨~°fir=ÙÅO Œ∞ x=ã≤OK«∞„tÜ«∞óѨuÜ≥ÚHõ , =¸iÎ ´ J=`å~°"≥∞ÿ#, ˆHâ◊=<≥· ´ „|Ǩχ~°∞„ Œ∞ʼnõΩ=¸Å=∞QÆ∞"åxx, áê_»=Ù"£∞ ´ ("Õ∞=Ú) áê_»∞K«∞#fl#∞, h ´ h=Ù, H>Ëì´ (^•xx) q#∞K«∞<Õ, H˜_»uÎÜ≥∂ (WOHõ#∞) x„kOK«∞K«∞<åfl"å? Õâ◊"£∞{ L_≥·Ü«∂Üü∞ ´ `Õ[=ÚQÆÅ^•<å, (^Õâ◊=Ú#∞ QÆ∞Ñ≤Ê@ÃÑ@∞ìH˘#flFÜ«∞=∂‡) ué ´ ( «Å∞ѨÙ) ≥é=Ù=∂!

"åºYº: QÀÑ‘≤ÉèÏ==Ú# ÉèíèlOz ~¸ ™êfl#„= «=Ú KÕÜ«ÚK«∞#fl QÀ^• Õq=∞iH˘~^Œ~°∞ QÀÑ≤HõÅ#∞ "≥O@ɡ\ ˜ìH˘xáÈ~Ú `≥Å¡"åiáÈ=ÙK«∞#fl#∞=Úã¨∞QÆ∞ ^Œ#∞flH˘x x„kOK«∞K«∞#fl Ü≥ÚHõ QÀÑ≤Hõ~ÚO\˜ˆHy ~Ú@∞¡ã¨OÉ’kèOK«∞K«∞#flk.

U=∞=∂‡! hˆH"≥∞ÿ# "≥é˜] Ü≥∞uÎ#^•? `≥Å¡"å~°∞K«∞#fl#∞ x„^ŒÜÕ∞q∞@=∂‡! Éèí~° •fi[Ѩ‰õΔΩÅ∞ «=∞ P_»∞ Ѩ‰õΔΩÅ`À HõÅã≤ Œâ◊kâ◊ʼnõΩ#∞Zyi H©K«∞H©K«∞=∞x J~°K≥_»∞ èŒfix h K≥=ÙÅ |_»∞@ÖË •? Ѩi=∞à◊=ÚQÆ∞ÉÏoOK«∞K«∞#fl ‰õΩ~°∞Å ÉèÏQƺ=ÚQÆÅ ™œÉèÏQƺ=`«∞ÅQÆ∞ QÀÑ‘=∞Ç≤ÏàÏ=∞}∞Å∞ "≥∞_»Ö’x HÍã∞Å∞, ÑÙÃãÎÅ∞ "≥Ú ŒÅQÆ∞ PÉèí~°}=ÚÅ∞ QÆÅ∞¡QÆÅ∞¡=∞x„"≥∂QÆ∞K«∞O_»QÍ Hõ=fi=Ú`À ÃÑ~°∞QÆ∞ zÅ∞‰õΩK«∞#fl ÃÑ ŒÌ~˘ Œ WOHõ#∞ h‰õΩq#~åÖË •? „|Ǩχ~°∞„ Œ∞ʼnõΩ =¸Å=∞QÆ∞@KÕ Hâ◊=Ù_»#∞ u~°∞ <å=∞=Ú™ê~°÷Hõ=Ú KÕã≤H˘#fl NHõ$+μ‚x HõÖϺ}QÆ∞}ãOÑ Œ#∞ J#O «=ÚQÍ "Õ∞=ÚÃÑ ŒÌÃÑ@∞ì# áê_»∞K«∞O_»QÍ h qOHõ#∞ QÆ∞é∞ÃÑ\˜ì x„ ŒáÈ=ÙK«∞<åfl"Õ=∞=∂‡!ÉèíQÆ=<åfl=∞ ãOH©~°Î# Ü«∞#fl K≥q HÀã≤H˘#∞ h Hk «QÆ∞#@=∂‡, F Õ*’xnè!=∂ =∂@ Hõaè=∂#=Ú ≥K«∞ÛH˘xÜ≥ÿ∞# ÖËz «Å∞Ѩ٠fã≤ =∂ ~¸ Ѩq„ «HÍ~°º„Hõ=∞=Ú# ##fi~ÚOѨÙ=∂!

69

x„ ŒáÈ=ÙK«∞#fl Œx QÀ^• Õq ѨÅ∞‰õΩK«∞#fl ~¸ QÀÑ≤Hõ x[=Ú#‰õΩ

x„kOK«∞@ ÖË^Œ∞. Hõ$+¨‚<å=∞㨇~°}=∂„`«=ÚKÕ`«<Õ ~¸"≥∞ Ü≥Ú_»Å∞

=∞~°z#k. ÃщõΩ¯ s «∞Å∞QÍ «# #∂iOK«∞K«∞#fl Ü«∂ hÅ"Õ∞Ѷ∞xÉèÏOQÆ∞x

Hõ#∞Å∞ =¸ã≤H˘x `«# ǨÏ$^ŒÜ«∞ѨO[~°=∞O^Õ |OkèOѨ =∂~°æ

=∞~°Ü«ÚK«∞#flk.

W@ Éèí~° •fi[щõΔΩÅ# PKå~°∞º_»x PO «~°º=Ú. <åÅ∞æ k‰õΩ¯ ÅO Œ∞#∞

ÉèÏQÆ=`À`«Î=ÚÅ∞ x„^ŒÖËz HÍÅHõ$`«º=ÚÅ∞ x~°fiiÎOK«∞H˘x x`«ºHõ~å‡

#∞ëêª#=Ú ÖÏK«iOK«∞H˘#∞K«∞O_»QÍ h H˜O « J[˝ «Ü«∂ Jx èŒfix!

HÍâ◊√"£∞ Ñ≤éѨC"£∞ HõÅHõÅѨÊ

J#∞KÀ u~°∞=∞O„ «=Ú ŒfiÜ«∞=∞O„ «=Ú Ñ¨~°ã¨Ê~°=Ú HõÅã≤ èŒfix

KÕÜ«ÚK«∞O_»QÍ Jx JO «~å~°÷=Ú.

«~Ú~ü J~°="£∞ J#∞@KÕ Hõ~°‚QÀK«~° =∞QÆ∞K«∞#fl k=º „Ѩ|O è•#∞

ã¨O è•# è•fi#=Ú ã¨∂z «=Ú.

ÃÑ·H˜ ^Œkè=∞O^ä Œ# Ѷ ¨∞’+¨=∂„`«"Õ∞ =∞# H© áêâ◊√~°=ÚÅÖ’

q#|_»∞K«∞#flk. HÍx ã¨~°ã°fiu=Öˇ gi HõO~î°=ÚÅÖ’ NHõ$+‚ ã¨OH©~°Î#

=∞ èŒ∞~° =∞OQÆà◊=ÚQÍ ™êQÆ∞K«∞<Õ Ü«Ú#flk. z «Î=Ú NHõ$+μ‚#H ã=∞iÊOz#

g~°∞ «<åfl=∞㨇~°} "≥∞@∞¡ g_»QÆÅ~°∞!

J#∞ÉèíqOѨ٠_ô â’¡HÍ~°÷=Ú#∞ –

''â’¡II q„ˆH «∞HÍ=∂ H˜Å QÀѨHõ<åº

=Ú~åiáê^•iÊ « z «Î=$uÎó,

Œ 蕺kHõO "≥∂ǨÏ=âß Œ"ÀK« ü

QÀq#Ì ^•"≥∂ Œ~° =∂ èŒ"Õu.——

u~°∞áêÊ=Ù

70 ~°`«fl„`«~Ú

=∞^èŒ∞~å#QÆix ÃÑ~°∞QÆ=∞‡É’~Ú# Ü≥ÚHõ QÀÑ≤HÍ=∞}˜ Hõ$+¨‚QÆ∞}| ŒÌKÕ «ã¯Ü≥ÿ∞ Ü≥Ú_»Å∞ =∞~°z ÃÑ~°∞QÀ ÃÑ~°∞QÆ∞ J#∞@‰õΩ | Œ∞Å∞ QÀqO^•!QÀqO^«!! ^•"≥∂^Œ~å! ^•"≥∂^Œ~°!! Jx ˆHHõÅ∞ "ÕÜ«ÚK«∞ g^äŒ∞ÅÖ’™êy# Œ@. JǨϟ! 㨇~°}©Ü«∞=Ú QÆ • "åi Ü«∂ «‡ qãÎ $u! èŒ<åºuèŒ#º=ÚÅ∞ QÆ • "åi z„ «"≥∞ÿ# rq «K«i„ «Å∞!

8. H©àò "å#"£∞ "≥à‹§ <≥]~°∞"≥∞ÿ té∞g_»∞"Õ∞Üü∞"å<£ Ѩ~°#Ì#QÍ}ü q∞‰õΩ¯à◊§ Ñ≤à‹·§QÆà◊√"£∞,áÈ"å<£ áÈQÍ<å]Ô~· áÈÊQÍ=∞ éϯ «∞Î, L<≥·fl‰õį=Ù"å<£ =#∞Ì x<À]"£∞, HÀ Œ∞‰õΩÅ=Ú_≥·Ü«∞,áê"å Ü≥∞à◊√xÌ~åÜü∞ áê_ç ѨÊéÿH˘}∞¤,=∂"åÜü∞ Ñ≤à◊O^•<≥· =∞Å¡Ô~· =∂\ìÜ«∞,Õ"åk Õ=<≥· K≥Û#∞]<å"£∞ âıq`åÎÖò,

P"å"≥ <å]~åÜü∞ #Ì~°∞ àıÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞

\©Hõ: H©àò ´ („H˜O Œ) «∂~°∞Ê#, "å#"£∞ ´ PHÍâ◊=Ú. "≥à‹§#∞] ´ ≥šѨ_ç#k, Z~°∞"≥∞ÿ ´ ˆQ^≥Å∞, té∞g_»∞ ´ =∞OK«∞‰õΩé˜ã≤# ѨzÛHõ#∞,"Õ∞Üü∞"å<£ ´ "Õ∞Ü«Ú@‰õΩ, Ѩ~°#Ì#HÍ}ü ´ JO «@#∞ u~°∞QÆ∞K«∞#flq,áÈ"å<£ ´ (Hõ$+¨μ‚x= ŒÌ‰õΩ) áÈ=Ù@ÜÕ∞ („ѨÜ≥∂[#=∞x «Åz), áÈy<å]Ô~·´ áÈ=ÙK«∞#fl, q∞‰õΩ¯à◊§ q∞ye#, Ñ≤à‹§ÂHõà◊√"£∞ Ñ_»∞K«∞Å#∞, áÈQÍ=∞Öò´ áȉõΩO_»∞#@∞¡, HÍ «∞Î xeÑ≤, L<≥·fl x#∞fl, ‰õÄ=Ù"å<£ Ñ≤ÅK«∞@ÔH·,=#∞Ì =zÛ, x<À]"£∞ xÅzÜ«Ú<åfl=Ú, HÀ Œ∞HõÅ"£∞ ‰õΩ «∂ǨÏÅ=Ú,L_≥·Ü«∞ ´ HõeyÜ«Ú#fl, áê"åÜü∞ ´ ÉÏeHÍ, Zà◊√xÌ~åÜü∞ ´ Öˇ=∂‡,=∂"åÜü∞ ´ (Jâ◊fi~°∂ѨÙ_»QÆ∞ ˆHt~åHõΔã¨∞x) <À\˜x, Ñ≤à◊<åÌ<≥· ´ peÛ#,=∞Å¡Ô~· ´ (Kå}∂~° =Ú+≤ì‰õΩÅ#∞) =∞Å∞¡~°#∞, =∂\ìÜ«∞ ´ =∞@∞ìÃÑ\ì#,Õ"åk Õ=<≥· ´ Õ= Õ=Ù (_»QÆ∞ NHõ$+¨μ‚) x, â‹#∞] ´ ã¨g∞Ñ≤Oz, <å"£∞ ´

71

=∞#=Ú, áê_ç ´ P «x u~°∞<å=∞=ÚÅ∞ H©iÎOz, Ѩéÿ ´ ѨÙ~°∞ëê~°÷=Ú( «ÃÑÊ@)#∞, H˘}∞¤ ´ ѨÓx, âıq`åÎÖò ´ ¿ãqOz#KÀ, P~åÜü∞#∞Ì ´=∞# Ѩiã≤÷u q=∞i≈Oz (P „ѨÉèí∞=Ù), P { P { Z#∞] ´ JÜ≥∂ºáêѨ=∞x, J~°∞àò ´ ( «Ñ¨ÊHõ =∞#Ü≥∞_») Hõ$Ѩ (K«∂ѨÙ#∞).

"åºYº: P"≥∞ =∞~˘Hõ QÀÑ≤Hõ x@∞¡ ÖËÑÙK«∞#flk. JkQÀ «∂~°∞Ê ≥Å¡"åi#k.=∞OK«∞Ö’ «_çã≤# ѨK«ÛQÆ_ç¤ "Õ∞Ü«Ú@‰õΩ Q ≥Å∞ WO_»∞¡ = ŒeáÈ=ÙK«∞#flq.™êfl#=∂_»É’=ÙK«∞#fl q∞ye# Ñ≤Å¡Å#∞QÆ∂_» áÈh‰õΩO_» PÑ≤ =∂`À x#∞flHõÅ∞ѨÙH˘x áÈ=Ù@‰õΩ "Õ∞=∞O^Œ~°=Ú h =^Œ ÌH˜@∞¡ =zÛ<å=Ú.Hõ$+¨‚~°™êÜ«∞#¿ã=# ‰õΩ`«∂ǨÏÅ=f, Hõ<åº=∞}©! Jâ◊fi~°∂Ѩ=Ú^•eÛ#ˆHt~åHõΔã¨∞x <À\˜x Ô~O_»∞QÍ peÛ#"å_»∞#∞, HõOã¨∞x ѨOѨÙ# «#∞flÇ¨Ï «=∂~°Ê=zÛ# Kå}∂~°=Ú+≤ì‰õΩÅ#∞ =∞Å∞¡~°#∞ =∞@∞ìÃÑ\ì#"å_»∞#∞#QÆ∞ <å ^Õ"åk^Õ=Ùx =∞#=Ú `«ÃÑÊ@ "å~ÚOK«∞ H˘#∞K«∞ áÈ~Ú¿ãqOz#KÀ <åÜ«∞# =∞# Hõ~°∞}Ï[#Hõã≤÷ux «Åz Hõéy hÔ~· =∞#Ü≥∞_»«Ñ¨ÊHõ ŒÜ«∞ K«∂ѨQÆÅ_»∞. HÍ# «fi~°QÍ x„ Œ Öˇ=Ú‡. áÈ Œ=Ú ~°=Ú‡.

9. «∂ =∞}˜=∂_» «∞Î K«∞Û «∞Î"£∞ qà◊ÔH¯iÜ«∞,«∂Ѩ Væ=∞à◊ «∞Î~Ú Å}ÿ"Õ∞Öò Hõ}fià◊~°∞"£∞,

=∂=∂<£ =∞QÆàı, =∞}˜Hõ Œ="£∞ `åàò ué"åÜü∞,=∂g∞ ~°=à‹· Ü≥∞à◊√Ñ‘Ê~À, =Ù<£=∞QÆàò ^•<£T"≥∞ÿÜ≥∂ =x] K≥Ûq_À =##ÌÖ’?U=∞ ÃÑÊ~°∞#∞Ì~ÚÖò =∞xÌ~°Ñ¨Ê\Ïìà’?=∂=∂Ü«∞<£ =∂ Œ=<£ "≥·QÆ∞#Ì <≥<≥]#∞],<å=∞"£∞ ѨÅ=Ù"£∞ #q <Õ]Ö’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞,

\©Hõ: «∂ x~°‡Å"≥∞ÿ#, =∞} ~° «fl=ÚÅ∞ K≥H¯#, =∂_» «∞Î Éèí=#=Ú#,â◊√ «∞Î"£∞ K«∞@∞ì#∞, qà◊‰õΩ¯ nÑ=ÚÅ∞, ZiÜ«∞ „ÑHÍtOK«∞K«∞O_»QÍ,

u~°∞áêÊ=Ù

72 ~°`«fl„`«~Ú

«∂Ѩ"£∞ ´ JQÆ~°∞ èŒ∂Ѩ=ÚÅ∞, Hõ=∞à◊ ´ Ѩi=∞oOѨQÆ, «∞Ü«∞Öò ´

=∞$ Œ∞=~Ú#, J}ÿ "Õ∞Öò ´ áê#∞ÊÃÑ·, Hõ}ü=à◊~°∞"£∞ ´ x„kOzÜ«Ú#fl,

=∂=∂<£=∞QÆàı "Õ∞#=∂=∞‰õÄ «∞~å, =∞}Hõ «="£∞`åàò ~° «flHõ"å@ÑÙ

QÆ_çÜ«∞#∞, u}"åÜü∞ ´ ≥~°∞=Ù=∂, =∂g∞~ü ´ J`åÎ, J=à‹· ´ g∞

ѨلuHõ#∞, Zà◊√Ñ≤Ê~À ´ x„ ŒÖËѨO_ç, L<£=∞QÆàò^•<£ ´ g∞ H˘=∞i «,

T"≥∞ÿÜ≥∂ =¸QÆkÜ«∂, Jx] ÖËHõ, â‹q_À K≥q\˜ •?, J##ÌÖ’

JÅã≤áÈ~Ú#^•? U=∞"£∞ { Ñ\Ïìà’ HÍ=eÜ«ÚOK«|_ç#^•?, ÃÑ~°∞"£∞

{ «∞~ÚÖò ÃÑ ŒÌx Œ∞Ì~°KÕ, =∞xÌ~°"£∞ { Ѩ\ÏìÖ’ =∞O„uOѨ|_ç#^•?,

=∂=∂Ü«∞<£ ´ =∞Ǩ=∂Ü«∂g, =∂ Œ=<£ ´ „tÜ«∞óѨf, "≥·‰õΩ#Ì<£ ´

"≥·‰õΩO~îå, Z#∞] { Z#∞] ´ W@¡x, <å=∞"£∞ ´ (P «x) <å=∞=ÚÅ∞,

ѨÅ=Ù"£∞ ´ J<ÕHõ=Ú, #q#∞] ´ J «xH˜ K≥Ñ≤Êuq∞. (HÍ#), =∂g∞~ü

J=à‹· Zà◊√Ñ‘Ê~À ´ J`åÎ P"≥∞#∞ ÖËѨO_ç, Jx J#fiÜ«∞=Ú

"åºYº: x~°‡Å=∞}Yz « "≥∞ÿ#O Œ∞# èŒQÆ èŒQÆ "≥∞éÜ«ÚK«∞#fl k=º Éèí=#=Ú#

nѨ=ÚÅ∞ „ѨHÍtOK«∞K«∞O_≥#∞. JHõ¯_»‰õΩ áÈ~Ú QÀ^•^Õq JO^Œ∞

x„kOK«∞K«∞#fl Ü≥ÚHõ Ѩ_»ux x„ Œ ÖËѨQÍ P"≥∞ ÖË=ÖË Œ∞. JѨÙ_®"≥∞ –

''U=∞=∂‡ "Õ∞#=∂=∞‰õÄ «∞~å! JQÆ~°∞ èŒ∂Ñ Ñi=∞à◊=Ú#‰õΩ h Ü≥Ú_»Å∞

Ѩ~°=â◊"≥∞ÿáÈÜ≥∞<å Uq∞k! ZO « ÖËÑ≤##∞ ÖË=‰õΩ<åfl=Ù. ÖËz ~° åflÅ

QÆ_çÜ«∞ fÜ«Ú=∂—— Jx Ñ≤Åz#k. ZO « ¿ãѨ~Ú##∞ P"≥∞ ÖËz =zÛ

`«Å∞Ѩ٠`≥é=‰õΩO_»∞@KÕ, =∞é˜O`« ÃÑ^ŒÌ HõO~î°^èŒfix`À P Ñ≤Å¡ `«e¡x

ãOÉ’kèOz ''J`åÎ, K«∂_»O_ç, g∞ J=∂‡~Ú ZO « Ñ≤Åz##∞ ÖËK«∞@ÖË Œ∞.

g∞ Ñ≤Å¡ =¸QÆ^•? K≥q\ ˜^•? ÖËHõ q∞QÆ∞Å #Åã≤áÈ~Ú#^•?

ÃÑ ŒÌx Œ∞Ì~°áÈ=Ù# >¡=Ô~·# D"≥∞#∞ =∞O„uOz<å~å?——– Jx J~°z#k.

JѨ٠_®"≥∞ «e¡ – ''g∞~°∞ NHõ$+‚<å=∞=Ú #∞K«ÛiOz#KÀ <å a_»¤

z@∞‰õΩ¯# ÖËK«∞#∞.—— Jx ã¨=∂^è•#q∞K≥Û#∞. JO`«@ <å ^Õq –

73

''NHõ$+¨μ‚_®â◊Û~°º KÕëêìxfi`«∞_»∞, „tÜ«∞óѨu, "≥·‰õΩO~î°^è•=Ú_»∞—— Jx

J<ÕHõq èŒ=ÚÅ∞QÍ ã¨∞ÎuOz,– ''ã¨iÜ«∂, J`åÎ, WѨÙ_≥· ##∞ P"≥∞#∞ ÖËÑ≤

=∂ = ŒÌ‰õΩ Ñ¨OѨÙ_»∞—— Jx ѨeH˜#k.

Wk PO_®à◊=∞‡ Hõq`åtÅÊ=Ú «à◊√‰õΩ¯# "≥∞é∞ѨÙÑ¨Öˇ "≥∞éã≤ =∞#

Hõ#∞flÅ q∞é∞q∞@∞¡ Q˘Å∞ÑÙ ãxfl"Õâ◊=Ú. "Õ∞=Ú ≥Å¡"åiáÈ=Ù<Õ"≥∂ Ü«∞#∞

ÉèíèÜ«∞=Ú`À x„ ŒÜ«∞#∞# ≥é∞QÆHõ ~Úe¡Å∞¡ uiy =∂~°æo ™êfl<å~°÷"≥∞ÿ À_ç

K≥eHõ ≥ÎÅ#∞ x Œ∞~°ÖËÑ≤ fã≤H˘x =K«∞ÛK«∞O_» h=Ù K«Å¡QÍ Ç¨ÏO㨠«∂eHÍ

«ÅÊ=Ú# «∂QÆ∞K«∞<åfl"å? ZO « •#=Ù. ''Ñ≤e¡H˜ K≥~°ÖÏ@=Ú ZÅ∞Hõ‰õΩ

„áê}O áÈHõ_»—— J# x Õ ã¨∞=∂ J#∞K«∞#fl n áêâ◊√~°=Ú# h Hõ=~Ú„u.

=ºOQͺ~°÷=ÚÅ∞ „ã‘ÎʼnõΩ <À\˜Ö’ <å#∞K«∞O_»"å =∞i!

x[=Ú#‰õΩ QÆ$Ǩϙêfiq∞x ã¨∞Y=ÚQÍ x„kOK«∞@ÖË kK«@.

Ö’Hõ=∞O «Ü«Ú x„kOK«∞K«∞ „ÑâßO «=ÚQÍ#∞#fl ~¸ ã=∞Ü«∞=Ú#∞ ÉèíQÆ=

Œ∞æ}Ï#∞Éèí==Ú# <å"≥∞ ã¨kfixÜ≥∂QÆѨ~°K«∞H˘#∞K«∞#flk.

â’¡II Ü«∂ xâß ã¨~°fiÉèí∂`å<åO «™êºO *ÏQÆiÎ ã¨OÜ«∞g∞

Ü«∞™êºO *Ï„QÆu Éèí∂`åx ™ê xâß Ñ¨â◊º`À =Ú<Õó

ã¨~°fiÉèí∂`«=ÚÅ∞ x„kOK«∞ ~å„u"Õà◊ =∞#ã¨∞ xâ◊ÛÅ"≥∞ÿO^Œ∞#

Ü≥∂wâ◊fi~°∞_»∞ ÇÏ$ ŒÜ«∞QÆ∞ÇO «~°fiiÎ Ü«∞QÆ∞ Ñ~°=∂ «‡ Ü«∞O Œ∞ ~°q∞OK«∞K«∞

"Õ∞ÖÁ¯xÜ«ÚO_»∞#∞. J>Ë¡ [#∞Å∞ "Õ∞ÖÁ¯#flѨ٠_® «_»∞ x„kOK«∞#∞. Wk

QÆ • Ü«∞ ä•~°÷=Ú!

«∞~ÚÖò J}ÿ "Õ∞Öò Hõ}ü =à◊~°∞"£∞

ǨÏOã¨`«∂eHÍ`«ÅÊ=ÚÃÑ· x„kOK«∞@ J#QÍ ÉèíQÆ=^Œ∞æ}Ï#∞Éèí"å

#O Œ=Ú`À HÍňHΔѨ=Ú KÕÜ«Ú@ Jx ÃÑ ŒÌÅ∞ K≥Ñ≤Ê# ã¨∂HΔ͇~°÷=Ú!

u~°∞áêÊ=Ù

74 ~°`«fl„`«~Ú

10. <À «∞Î K«∞Û=~° "£∞ ѨÙQÆ∞y#] ==∞‡<åÜü∞,=∂ «Î=Ú <åÎ~å~À "åâ◊Öò ué"å^•~ü,<å «Î «∞ÎàÏÜü∞=Ú_ç <å~åÜ«∞}<£ #=∂‡Öò,áÈ «ÎѨÊéÿ Œ~°∞"£∞ѨÙ}‚Ü«∞<åÖò, Ѩ} ¤~°∞<åàò‰õÄ «ÎuÎ<£ "åÜü∞ gàò#Ì ‰õΩ=∞ƒHõ~°}#∞"£∞,`À «∞Î=Ú# ˆH¯ ÃÑ~°∞ #∞Ì~ÚÖò `å<£ «<åÌ<À,P «Î =##ÌÅ∞_≥·Ü«∂ Ü«∞~°∞VæÅ"Õ∞,Õ «Î=∂Üü∞ =#∞Ì ué "ÕÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: <À «∞Î „= « =∞#∞+≤ªOz, â◊√=~üHõ"£∞ ãfi~°æ (ã∞Y=Ú) #∞, ÑÙQÆ∞y#]´ á⁄O Œ∞K«∞#fl, J=∞‡<åÜü∞ ´ F «b¡, "åâ◊Öò ´ "åH˜e, ué"å^•~ü ´≥~°∞=HõáÈ~Ú##∞, =∂ «Î=Ú"£∞ ["å|~Ú##∞, å~å~À W=fi~å^•,

<å «Î ´ Ѩi=∞oOK«∞K«∞#fl, «∞àÏÜü∞ ´ «∞Åã≤ À Ѩi=∞oOK«∞, =Ú_ç ´H˜s@=Ú (A@∞ì=Ú_ç) QÆÅ, <å~åÜ«∞}<£ ´ ã¨~fiâ◊fi~°∞_»∞#∞, #=∂‡Öò ´=∞#KÕ`«, áÈ`«Î ´ ã¨∞ÎuOѨ|_ç, Ѩéˇÿ ´ ѨÙ~°∞ëê~°÷=Ú, `«~°∞"£∞ ´J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞#\ì, ѨÙ}‚Ü«∞<åÖò ´ ѨÙ}Ϻ «∞‡x (N~å=Úx) KÕ «, Ѩ}∞¤´ ÑÓ~°fi=Ú, X~°∞<åàò XHõ ã=∞Ü«∞=Ú#, ‰õÄ «ÎuÎ<£ =∞$ «∞º=ÙÜ≥ÚHõ ,"åÜü∞ ´ <À@, gàò#Ì ´ Ѩ_ç#, ‰õΩO|Hõ~°}#∞"£∞ ´ ‰õΩOÉèí~°∞‚_»∞#∞,L#‰õΩ¯`À «∞Î ´ h‰õΩ F_çáÈ~Ú (^•ã¨∞_≥·) ÃÑ~°∞"£∞ { «∞~ÚÖò ´ ( «#)ÃÑ ŒÌ x„ Œ#∞, `å<£ ´ `å<Õ, «<åÌ<À ´ WK≥Û<å ÜÕ∞q∞? P «Î { J##ÌÖò´ q∞ug∞é˜# x„ Œ, L_≥·Ü«∂Üü∞ ´ HõÅ^•<å, J~°∞"£∞ ´ JѨÓ~°fi"≥∞ÿ#,HõÅ"Õ∞ (=∂) K«∂_®=∞}©, Õ «Î"£∞ { PÜü∞ x^•#=ÚQÍ "Õ∞Å∞H˘x,=#∞Ì ´ =zÛ, ué ´ «Å∞Ѩ٠≥~°∞=Ù=∂!

"åºYº: ''<À=Ú <Àz ã¨fi~°æ#∞Y=Ú#∞ á⁄O Œ ŒÅz# F J=∂‡! «Å∞ѨÙfÜ«∞HõáÈ~Ú##∞ ã¨=∂^è•# =∞~Ú##∞ K≥ѨÊÖË"å? Ѩi=∞oOK«∞

75

«∞Åã≤=∂Å •eÛ# ã~fiâ◊fi~°∞_»∞ =∞OQÆàÏâßã#=Ú KÕã≤#O Œ∞‰õΩ =∞#‰õΩHÀi# „ѨuѶÅ=ÚxzÛ f~°∞#∞. J\ì ѨÙ~°∞ëÈ «Î=Ú_»∞ N~å=∞K«O„ Œ∞_»∞=Ú#∞ á⁄HõHÍÅ=Ú# ‰õΩOÉèíHõ~°∞‚x =∞$ «∞º Õ= « H˘Ñ¨ÊyOz#"å_»∞ QÆ •!P ~åHõΔã¨∞_»∞ `å h Ö’Hõ=Ú = Œe áÈ=Ù#ѨÙ_»∞ «# ÃÑ ŒÌx„ Œ h‰õΩWzÛáÈÜ≥∞<å ÜÕ∞q∞? F QÍ_è»x„ Œ=Ú„k`å! =∂ ‰õΩÅK«∂_®=∞}©! h=ÙWѨÊ\ÔH·# ≥eq ≥K«∞ÛH˘x «Å∞Ѩ٠≥é=Ù=∂—— Ü«∞x Ü≥ÚHõ QÀÑ≤Hõ#∞PO_®àòQÀÑ≤Hõ Ñ≤ÅK«∞K«∞#flk.

ã¨∞=~° "£∞ ã¨fi~°æã¨∞Y=∞# xK«@ Hõ$+‚ ã¨Oâı¡+¨~°∂Ѩ =∞~Ú# "≥∂HõΔ"Õ∞HÍx "Õé∞ HÍ^Œ∞. h=Ù =∂`À XHõ¯ ѨÅ∞Hõ~Ú##∞ ѨÅ∞Hõ ‰õΩO_»Ñ_»∞H˘xÜ«Ú<åfl"Õ? JO « ÜÕ∞q∞ áêÑ=Ú KÕã≤<å=∞=∂‡ "Õ∞=Ú? ''ÑÅ∞H|OQÍ~°=∂Ü≥∞<å, QÀѨ=∞‡ «b¡——

<å «Î «∞ÎàÏÜü∞=Ú_» h=Ù Hõ$+μ‚x`À HõÅã≤ ÜÕ∞HÍO «=Ú# ãfi~°æã∞Y=Ú^ÀK«∞H˘#∞K«∞<åfl=#∞@‰õΩ NHõ$+¨μ‚_»∞ «# ˆHâ◊áêâ◊=Ú# «∞~°∞=ÚH˘#fl`«∞Åã‘Ѩi=∞à◊"Õ∞ ™êHõΔ º=Ú QÆ^•! F ™êfi~°÷Ѩ~°∞~åÖÏ, PÜ«∞##∞ hÉÏǨïѨO[~°=Ú# |OkèOK«∞H˘#QÆeæ<å=Ù QÍx `«<Ò‡o x~° æ`««∞Åã‘Ѩi=∞à◊=Ú |OkèOѨ h «~°=∞QÆ∞<å?—— Jx ~Ú@ ™êfi~°™êº~°÷=Ú.

â’¡II Ü«∞k ã¨xÎ QÆ∞}Ïó ѨÙO™êO qHõã¨O`Õº= `Õ ã¨fiÜ«∞"£∞,#Ç≤Ï Hõã¨∂ÎiHÍ"≥∂ Œó â◊Ѩ äÕ# x"å~°º Õ.

J#∞ <å#∞_ç „Ñ¨ã≤ Œú=Ú QÆ •!

Z=iÖ’<≥·# =∞OzQÆ∞}=ÚÅ∞#flKÀ #q Ö’Hõ=Ú# QÆ∞ѨC=∞xÜÕ∞f~°∞#∞. Hõã∂ÎiHQÆÅ ãÇÏ[Ñi=∞à◊=Ú#∞ ÃÑ·H ~åhÜ«∞‰õΩO_» KÕÜ«∞=Ö#xZO « „Ѩܫ∞uflOz##∞ PѨÖË=Ú QÆ •!

ѨÙ}‚Ü«∞<åÖò J#∞@KÕ ''Hõ$+‚O èŒ~°‡O ã¨<å «#O—— Hõ$+¨μ‚ _˘Hõ _Õã¨<å «# èŒ~°‡=Ú J#∞@`Àáê@∞ –

u~°∞áêÊ=Ù

76 ~°`«fl„`«~Ú

â’¡II =∞xflq∞ «ÎHõ$ «O áêѨ=∞Ñ≤ ѨÙ}Ϻܫ∞ HõÅÊ Õ,

=∂=∞<å Œ$ «º Ü«∞ «∞Ê}º=∞Ñ≤ áêáêÜ«∞ HõÅÊ Õ.

<å H˘é‰õΩ KÕã≤# áêѨ=∞~Ú##∞ ѨÙ}º„Ѩ Œ"Õ∞. ##∞fl HÍ Œx KÕã≤#

ѨÙ}º=∞~Ú##∞ áêѨ"Õ∞ J#∞ J~°÷™êfi~°ã¨º=ÚQÆ∂_» `ÀK«∞K«∞#flk.

11. Hõ «∞Î Hõ é"≥· Hõ }Væàò ѨŠHõé#∞Ì,

â‹ åÎ~ü ué ÅoÜ«∞ K≥Û#∞] â‹~°∞ K≥ÛÜ«Úº"£∞,

‰õΩ «Î "≥Úx]ÖÏ¡ Œ HÀ=Å~ü «"£∞ á⁄é˘¯_çÜÕ∞,

Ѩ٠«Î~° =ÖòQÆ∞Öò ѨÙ#=∞~ÚÖË áÈ Œ~åÜü∞,

â◊√ «Î «∞Î ÀÎo=∂ Ô~ÖÏ¡"£∞ =#∞Ì x<£

=Ú «Î =ÚÊQÆ∞#∞Ì =ÚyÅfi}‚<£"Õ~ü áê_»,

zÛ`åÎ Õ ¿Ñâß Õ â‹ÅfiÃÑÊ}Ϥ\ ì h,

Z «∞ΉõΩ¯éV√æ"£∞ á⁄~°∞ àıÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞

\©Hõ: Hõ#∞] { Hõé"≥· ´ ÖË`« (=Ü«∞#∞ûQÆÅ) P=ÙÅÜ≥ÚHõ¯, ѨŠ´

J<ÕHõ=ÚÅQÆ∞, Hõ}Væàò ´ ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ#∞, â‹ åÎ~ü ´ â◊„ «∞=ÙÅÜ≥ÚHõ ,

uéÖò |Å=Ú, PoÜ«∞ #tOK«∞#@∞¡, â‹#∞] "≥o§, â‹~°∞ { K≥Ü«Úº"£∞

´ Ü«Ú Œú=Ú KÕÜ«Ú"å~°∞#∞, X#∞] ´ XHõ, ‰õΩ «Î"£∞ ´ ^À+¨=Ú#∞, WÖÏ¡ «

´ ÖËx"å~°∞<≥·#, HÀ=Å~ü «"£∞ ´ QÀáêÅ∞~°Ü≥ÚHõ , á⁄<£ { H˘_çÜÕ∞ ´

ã¨∞=~°‚Å`å! Ѩ٠«∞Î { J~°=Ù { JÖòQÆ∞Öò ´ ѨÙ@ìÖ’#∞#fl áê=Ú (Ѩ_»QÆ)

=O\˜, x «O|=Ú ´ (Ñ≤≤é∞ Œ∞Å∞) QÆÅ^•<å, ѨÙ#"£∞ { =∞~ÚÖË ´

=#=∞Ü« ~°=∂, áÈ Œ~åÜü∞ ´ ÖËz~å==∂‡, â◊√ «Î"£∞ { `Ào=∂~ü {

ZÖÏ¡~°∞"£∞ ´ K«∞@ì=ÚÅ∞#∞, ã¨H˜Ü«∞Å∞#∞, JO Œ~°∞#∞, =#∞Ì ´ =zÛ,

x<£=Ú «Î"£∞ ´ h "åH˜ex, ѨÙQÆ∞#∞Ì ´ „Ѩ"ÕtOz, =ÚyÅfi}‚<£¿Ñ~ü ´

"Õ∞Ѷ∞=~°∞‚ (ã¨~fiâ◊fi~°∞) x u~°∞<å=∞=ÚÅ#∞, áê_» áê_»QÍ, â‹Åfi"£∞ {

77

ÃÑO_®\ì ´ Hõ$+‚QÆ∞}Ï#∞Éèí=ã¨OѨ Œ QÆÅ F «b¡! h ´ h=Ù, t`åÎ Õ ´

Hõ ŒÅ‰õΩO_», ¿Ñâß Õ ´ ѨÅ∞Hõ‰õΩO_», Z «∞ΉõΩ¯á⁄~°∞àò ´ U „ѨÜ≥∂[#=Ú

#∞ ÕÌtOz, LéV√æ"£∞ ´ (WOHõ#∞) x„kOK«∞K«∞<åfl=Ù?

"åºYº: ''#O ŒQÀ‰õΩÅ=∞O Œe QÀáêÅ∞~°∞ ÖHõ ÖË#O « Ñâ◊√ãOÑ Œ QÆÅ"å~°∞.

â◊„`«∞¿ã#Å =∞@∞ìÃÑ@∞ì#\ ˜ì =$`«Îâ∫~_ô~°º QÆ~°fi=Ú QÆÅ"å~°∞. P

QÀѨ‰õΩÅ=Ú# ã¨∞=~°‚ Å «=Öˇ "≥Å∞QÆ∞ xK«∞Û@ Hõ= «iOz#^•#=Ù h=Ù.

J\˜ì h ™œO Œ~°ºÖÏ=}º=Ú ÅkfifÜ«∞=ÚÅ∞ QÆ •! h ã~åfi=Ü«∞==ÚÅ∞#∞

ã¨∞ѨÙ+ì=ÚÅ∞. « «Î ü ™ê÷<å#∞~°∂Ѩ=ÚÅ∞. h x «O| ã‘=∞ ѨÙ@ìÖ’x

áê=ÚѨ_»QÆÖˇ „tÜ«∞óѨuH˜ "åº"≥∂Ǩáê ŒHõ=Ú. h #_»Hõ Hõ_»q<≥=∞ex

=∂„ «"Õ∞ áÈeHõ‰õΩ fã≤H˘x ~å ŒQÆ∞#∞.

W\˜ì h K≥eHõ`≥ÎÅ∞QÆ∂_» h ã¨fi~°∂Ѩã¨fiÉèÏ==ÚÅ#∞ áÈe#"åˆ~

Ü≥ÿ∞Ü«ÚO^Œ∞ ~°#∞@Ö’ qO`« Ü«ÚO_»^Œ∞ ã¨∞g∞! "å~°∞ h‰õΩ ~°HõÎ

|O èŒ∞=ÙÅQÆ∞@ QÆ∂_» Hõ_»∞OQÆ_»∞ ã¨Ê $ǨÏ}©Ü«∞=Ú QÆ •! "å~°O Œ~°∞#∞

Éèí=# „áêOQÆ}=Ú#‰õΩ =zÛ "Õ∞Ѷ∞=~°∞‚x HõÖϺ}QÆ∞}QÆ}=ÚÅ#∞ QÍ#=Ú

KÕÜ«ÚK«∞O_»QÍ hq\¡OHõ#∞ Hõ ŒÅHõ "≥∞ ŒÅHõ „ѨHõ ÃÑ· Ѩ~°∞O_çÜ«ÚO_»∞@

Hq∞ HÍ~°}=Ú «b¡! =∂ „áê}=Ú fÜ«∞Hõ ~ÚHõ<≥·##∞ =∂`À ™êfl#=∂_»

ÖËz ~å==∂‡—— Jx QÀ^• Õq `À_çÉÏeHõÅ`ÀQÆÅã≤ Ü≥ÚHõ =ÚQÆ∞ Œ#∞

x Œ∞~° ÖËѨÙK«∞#flk.

Hõ}VæàòѨŠ(J<ÕHõ QÆ}=ÚÅ∞) N #O ŒQÀѨÙxH˜ QÆÅ QÀ=ÙÅ#∞

"Õé∞"Õé∞QÆ ÖˇH˜ OK«∞@ =∂„ «"Õ∞ QÍHõ QÆ∞OѨÙÅ∞ QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ ÖˇH˜ OK«∞@

QÆ∂_» #™ê 茺"Õ∞. Hõ}=ÚÅ∞ ÖH¯OK«∞@ Ü≥∞O « Hõ+ì"≥∂ ~¸ QÀQÆ}=ÚÅ∞

ÖˇH˜ OK«∞@Ãã· « =∞O Õ Hõ+ì=∞~Ú# Ѩx! Hõ}=ÚÅ∞ Jx J#∞H˘#flKÀ

xK«@ h Ü«∞~°÷=Ú `ÀK«∞#∞.

u~°∞áêÊ=Ù

78 ~°`«fl„`«~Ú

ÑÙ «Î~°=Öò ‰õΩÖò (ÑÙ@ìÖ’#∞#fl ã~°Ê=ÚÑ_»QÆ =O\ x «O|=Ú QÆÅk)

Jx XHõ „ã‘Î ™œO Œ~°º=Ú, „ã‘ÎÜ≥ÿ∞# ~¸ Hõ=~Ú„u =i‚OK«∞@ ÜÕ∞q∞?

Ü«∞x â◊OHõ. ''ѨÙO™êO ^Œ$+≤ì z`åÎѨ ǨÏi}"£∞.—— ѨÙ~°∞+¨μÅ ^Œ$+≤ìx

z`«Î=Ú#∞QÆ∂_» <åHõi¬Oz#"å_»∞ ã¨∞=∂ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ J#∞

ѨÅ∞‰õΩ#∞–

â’¡II áê&ÍÛÖϺó Ѩ^Œ‡Ñ¨„`åHΔͺó

™êflÜ«∂<åκ [Ѷ∞#O Ѷ∞#O,

Ü«∂ó „ã≤ÎÜ≥∂ Œ$+ì= «º™êÎóѨÙOÉèÏ=O =∞#™ê Ü«∞Ü«Úó

„^ÒÑk ™êfl# =∂_»∞K«∞O_»QÍ P"≥∞ Ѷ∞#[Ѷ∞#™œO Œ~°º=Ú Hõ#∞flÖÏ~°

QÍOz# „ã‘ÎÅ∞ – ''JÜ≥∂º "Õ∞=Ú QÆ∂_» ѨÙ~°∞+¨μÅ=Ú HÍHõáÈu"Õ∞ Jx

qKåiOz<å~°∞—— Jx "åºã¨Éè íQÆ"å#∞_»∞ =i‚Oz# f~°∞#∞ W@

㨇~°}©Ü«∞=Ú.

''Hõ`«∞ÎHõ¯~°"≥·—— (QÀ=`«û=ÚÅ∞) J#∞ Ѩ^Œ=ÚKÕ |Ǩït+¨ºQÆ}

qÉèÏã≤ «∞_≥·# 㨠•Kå~°∞º_»∞ ã¨∂z «∞_»∞.

12. Hõ<≥·uÎà◊ Væ ≥·~°∞"≥∞ÿ Hõ#∞] H˜ ~°Væ,,

x<≥· «∞Î =ÚÖ·=oÜÕ∞ x#∞] áêÖòâ’~°,

#<≥· uÎÅ¡"£∞ âıéωõΩ¯"£∞ #éˇÛÅfi #]VÍæÜü∞,

Ѩx «ÎÖ· gà◊ x<£ "åâ◊Öò Hõ_≥· ѨuÎ,

zÛ# uÎ<åÖò ≥xflÅV‹æÂHÀ¯=∂<≥· K≥Û «Î,

=∞# «∞Î H˜ xÜ«∂<≥· áêÊ_»=Ù"£∞ h "åÜü∞ ué"åÜü∞,Wx «Î <≥à◊√xÌ~å ~¸ ≥#fl ¿Ñ~°∞éHõ "£∞,

J<≥·uÎÅ¡ åÎ~°∞ =∞é˜ <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞. 12

79

\©Hõ: Hõ<≥· «∞Î ´ (áêÅ∞ KÕѨىõΩ =zÛ) Jéz, Wà◊"£∞ { Hõ#∞] { Z~°∞"≥∞ÿ

´ ÖË « ("≥Úk\˜ D «) Œ∂_»QÆÅ, Q ≥Å∞, Hõ#∞]‰õΩ¯ Œ∂_»Ü«∞O Œ∞, W~°Væ

´ HõxHõ~°=Ú`À, x<≥· «∞Î (P Œ∂_»Å‰õΩ áêbÜ«∞=Ö#x) «Åz (#O Œ∞#),

=ÚÖ· =oÜÕ∞ á⁄ Œ∞QÆ∞ÅQÆ∞O_», x#∞] Z_» ≥QƉõΩO_», áêÖò áêÅ∞,

â’~° ´ „ã¨qOK«∞K«∞O_»QÍ, WÅ¡"£∞ ´ WO\˜ (=ÚOye)x, #<≥· «∞Î ´

«_çÑ≤, âıéü ´ |∞~° ŒQÍ, P‰õΩ¯"£∞ ´ KÕÜ«Ú#\ì, #Öò { â‹Åfi<£ {

«VÍæÜü∞ =∞Oz ãOÑ ŒQÆÅ"åx K≥Ö¡ÖÏ! Ñx =∞OK«∞, «Ö· «Åg∞ Œ,

gà◊ ´ Ѩ_»∞K«∞O_»QÍ, x<£"åâ◊Öò Hõ_≥· ´ h "åH˜e K«∂~°∞#∞ (QÆ_»Ñ¨#∞),

ѨuÎ ´ Ѩ\ìH˘x, t#uÎ<åÖò ´ HÀѨ=ÚKÕ, ≥<£ { WÅV‹æ { HÀ=∂<≥· ´

K«∂_» Œy# ÅOHõ‰õΩ „ѨÉèí∞=Ù#∞ (~å=}∞x) â‹ «Î ´ =kèOz#, =∞# «∞ΉõΩ¯

´ (JO Œé˜) =∞#ã¨∞ûʼnõΩ, WxÜ«∂<≥· ´ „Ñ≤Ü«Úx, (N~å=∞K«O„ Œ∞x)

áê_»=Ù"£∞ QÍ#=Ú KÕã≤##∞, h h=Ù, "åÜü∞ <À~°∞, ué"åÜü∞

≥é="Õq∞? Wx`åÎ<£ WHõ<≥·##∞, Zà◊√xÌ~åÜü∞ Öˇ=∂‡, D Œ∞ { Z#fl

´ W Õq∞, ¿Ñ~ü { LéHõ "£∞ ÃÑ ŒÌ ("≥Ú Œ∞Ì) x„ Œ, J<≥· «∞Î Jxfl, WÅ¡"£∞

{ P~°∞"£∞ ´ WO_»¡"å~°∞#∞, Jé˜#∞Ì ´ (=∞#ã¨OQÆu) ≥eã≤H˘xi.

"åºYº: ''QÀ‰õΩÅ=Ú# ˆQ ≥ʼnõΩ áêÅ∞ Ñ≤O_»∞"åˆ~ ÖˉõΩO_çi. J~Ú##∞

ˆQ ≥Å∞ Œ∂~°=Ú# Hõ\ì"Õã≤# «=∞ Œ∂_»Å#∞ «ÅzH˘#flO Œ∞# "åxH˜

áêÅ∞ KÕѨÙ#‰õΩ =K≥Û#∞. Jq «=∞ = «û=ÚÅ∞ áêÅ∞ ‰õΩ_»∞K«∞H˘#fl>Ë¡

ã¨O «$Ñ≤Î =Ç≤ÏOz#O Œ∞# "åx á⁄ Œ∞QÆ∞Å#∞O_ç H©Δ~°=Ú qѨs «=ÚQÆ

„ã¨qOѨ™êÔQ#∞. P áêÅ`À WO_»¡ =ÚOyà◊√§ «_çã≤ é˘K«∞Û é˘K«Û~Ú

áÈÜ≥∞#∞. J\ì QÀã¨OѨ ŒQÆÅ"å_»∞ ã¨∞=∂ #O Œ∞_»∞. P #O ŒQÀѨÙx

K≥Ö¡ÖÏ! „ѨÉèÏ «HÍÅ=Ú# =∞OK«∞ =∂ «ÅÅg∞ Œ Ѩ_»∞K«∞O_»QÍ h "åH˜e

K«∂~°∞#∞ Ѩ@∞ìH˘x ã¨∞O Œ~°"≥∞ÿ# ÅOHõ‰õΩ JkèѨuÜ«∞QÆ∞ ~å=}Ïã¨∞~°∞x

ãOÇÏiOz#"å_»∞#∞, ã~°fi=∞<ÀÇÏ~°∞_»∞#∞ #QÆ∞ K«„Hõ=iÎ u~°∞=∞QÆ<å~°∞#∞

u~°∞áêÊ=Ù

80 ~°`«fl„`«~Ú

( Œâ◊~° äŒ~å[‰õΩ=∂~°∞x) "Õ∞ =∞O Œ~°=Ú#∞ HõÅã≤ ÃÑ ŒÌÃÑ@∞ì# áê_»∞K«∞#fl#∞

h=Ù <ÀÔ~·# ≥~°= "Õq∞Hõ~°‡=∞=∂‡ ~Úk! Ti "å~°O Œ~°∞#∞ g∞ =ÚOy@

Ѩ_çQÍѨÙÅ∞ Ѩ_ç q∞=Ú‡Å#∞ "Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙK«∞O_»∞@ ≥eã≤#k. WHõ<≥·#

ÖËz ~å==∂‡—— Ü«∞x â◊¥_çH˘¯_»∞ «Î=∞‡ À_çÉÏeHõÅ`À Hõeã≤ XHõ QÀÑ≤Hõ#∞

"Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙK«∞#flk.

Hõ#∞]H˜ ~°Væ (= «û=ÚÃÑ·· Hõ~°∞}˜Oz) ÖË Œ∂_»ÃÑ· QÀ=Ù q∞‰õΩ¯@=∞QÆ∞

"å «ûź=Ú =i¬OK«∞#>Ë¡ ã Œ∞æ~°∞=ÙQÆ∂_» „H˘ «ÎQÆ «<åfl „â◊~ÚOz# t+μºxÃÑ·

J «ºO « „¿Ñ=∞ K«∂ѨÙ##∞ ã¨∂Kåº~°÷ ã¨∂K«# q∞O Œ∞ QÆÅ Œ∞. W@ h

Ç≤ÏOn Ѩ Œº=Ú =∞O «=º=Ú –

ÑII ã≤Mò `À S™ê KåÇ≤ÏÜÕ∞ QÆ∞~°∞HÀ ã¨Éò ‰õΩKèü ÕÜü∞,

QÆ∞~°∞ `À S™ê KåÇ≤ÏÜÕ∞ ã≤Mò Õ ‰õΩÉèò #Ç≤Ïñ ÖËÜü∞

QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ ã¨=∞ã¨Î=Ú ã¨=∞iÊOK«∞"å_Õ t+¨μº_»∞. HÍx J\ ˜ì

t+¨μºx#∞O_ç «$}"≥∞ÿ##∞ ã‘fiHõiOѨx"å_»∞ =∂„ «"Õ∞ 㨠Œ∞æ~°∞=Ù!

=ÚÖ·=oÜÕ∞ (á⁄ Œ∞QÆ∞Å#∞O_ç) KÕu`À åHõ‰õΩO_»QÆ<Õ ãO « « è•~°QÍ

H˘O_»ÅÃÑ· Q˘@ì=ÚÅ#∞O_ç [Å^è•~°Å∞ Ѩ_»∞#_»∞¡ QÀ=ÙÅ∞ áêÅ∞

„ã¨qOѨ*ËÜ«ÚK«∞#flq Ü«∞#∞@KÕ HÀ~°HõáÈ~Ú##∞ =∞OzQÆ∞~°∞=ÙÅ∞

Hõ~°∞}ÏO`«~°Oy`«∞Öˇ· t+¨μºÅ‰õΩ qq^è•~°÷=ÚÅ #∞Ѩ^ÕtO`«∞~°∞ J#∞

q+¨Ü«∞=Ú D "åºMϺ « N K«~°}ˆ~}∞=Ù#‰õΩ J#∞Éèí=ã≤ Œú=Ú.

13. ѨÙo§<£ "åÜü∞ H©}Ϥ<≥· á⁄ÊÖÏ¡ =~°Hõ <≥·,

H˜ o§ Hõ à‹·<åÌ<≥· H© iÎ"≥∞ÿ áê_ç áÈÊÜü∞,

Ñ≤Êà‹·§QÆ à‹ÖÏ¡~°∞"£∞ áê"≥·Hõ à◊ =ÚÊHͯ~ü,

"≥o§ Ü≥∞à◊√#∞Ì qÜ«∂à◊ =ÚéVæ «∞Î,

81

ѨÙà◊√§"£∞ tÅ∞q∞ƒ#QÍ}ü áÈ ŒiHõ }‚<åÜü∞,

‰õΩ¯à◊§‰õΩ¯o~° ‰õΩ¯_≥·#∞Ì h~å_® Õ,

Ѩo§ H˜ _»uÎÜ≥∂ áê"åÜü∞ h #<åflàÏÖò,

Hõà◊§ #Îq~ü#∞Ì HõÅ <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: ѨÙo§<£ ´ ѨHΔÜ≥ÚHõ ( «##∞ K«OѨ=zÛ# |HÍã¨∞~°∞x), "åÜü∞ ´

<À\x (NHõ$+μ‚_≥·), H©}Ϥ<≥· peÛ#"å_»∞#∞, á⁄ÖÏ¡ Œ∞+μì_≥·#, J~°Hõ <≥·

´ ~åHõΔã¨∞ (_≥·# ~å=}∞) x, H˜o§ (QÆ_ç¤ áÈK«#∞=Öˇ ã¨=¸Å=ÚQÆ) ye¡,

Hõà‹·<åÌ<≥· áê~°"≥·z#"å_»∞#∞ S#"åxÜ≥ÚHõ (N~å=∞K«O„ Œ∞x), H©~üu"≥∞ÿ

´ (g~°) K«i «=Ú#∞, áê_ç { áÈÜü∞ ´ áê_»∞K«∞áÈ~Ú, Ñ≤à‹·§QÆàò ´

ÉÏeHõÅ∞, ZÖÏ¡~°∞"£∞ ´ JO Œ~°∞#∞, áê"≥·Hõ à◊"£∞ ´ (<À=Ú <ÀK«∞H˘#∞)

ã¨OˆH « ã÷Å=Ú#∞, ѨÙHͯ~ü ´ „Ѩ"ÕtOz<å~°∞, "≥o§ ´ â◊√„Hõ #HõΔ„ «=Ú,

Zà◊√#∞Ì ´ ÖËz, (á⁄_çz) qÜ«∂à◊"£∞ ´ |$ǨÏã¨Êu #HõΔ„ «=Ú, LéVæ «∞Î

´ Jã¨Îq∞Oz#k, ѨÙà◊√§"£∞ ´ Ѩ‰õΔΩÅ∞QÆ∂_», tÅq∞ƒ#HÍ}ü ´ (Z~°

"≥ Œ∞HõÉ’~Ú) ‰õÄÜ«ÚK«∞#flq K«∂_»∞, áÈ Œ∞ { Ji { Hõ}‚<åÜü∞ Ѩ Œ‡

(=∞ 茺) =Ú# #∞#fl «∞"≥∞‡ Œ=O\ <Õ„ «=ÚÅ∞QÆÅ, áê"åÜü∞ F z#fl^•<å!

h ´ h=Ù, #Öò { <åàò { PÖò ´ (N$+¨μ‚x`À =∞# ã¨=∂QÆ=∞=Ú#

Hõ#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ# ~¸) â◊√Éèík#=∞O Œ∞, Hõà◊§"£∞ ´ ( « Œ∞æ}Ï#∞Éèí==Ú#∞

XO@iQÆ ##∞ÉèíqOK«∞@ Ü«∞#∞) HõѨ@=Ú#∞, «q~ü#∞Ì ´ = Œe, HõÅ#∞Ì

´ (=∂`À) HõÅã≤H˘x, ‰õΩà◊§‰õΩ¯o~° ´ (`åѨ=∂i â◊s~°=Ú) ѨÓiÎQÆ

K«Å¡|_»∞#@∞¡QÍ, ‰õΩ_≥·#∞Ì h@ =Úxy, h~ü { P_® Õ ™êfl#=∂_»‰õΩO_»,

Ѩo§ ´ ѨHõ g∞ Œ, H˜_»uÎÜ≥∂ ´ á⁄~°Å∞K«∞<åfl"å, PÖò ´ Uq∞ qO «!

"åºYº: ''N~å=∞K«O„ Œ∞#‰õΩ#∞ NHõ$+¨μ‚#‰õΩ#∞ ÉèË Œ q∞ã¨∞=∞O «Ü«Ú#∞

ÖË^Œ∞ ã¨∞=∂! PÜ«∞#ÜÕ∞ ѨH˜Δ~°∂Ѩ=Ú# `«##∞ ǨÏ`«=∂~°Ê=zÛ#

u~°∞áêÊ=Ù

82 ~°`«fl„`«~Ú

|HÍã¨∞~°∞x NHõ$+¨μ ‚_ ≥ · ~ °∂ѨÙ=∂Ñ≤<å_»∞. N~å=∂=`å~°"≥∞uÎ

=ÚÖ’¡Hõ=ÚÅ#∞ ÉÏkèOz# ^Œ∞+¨μì_»QÆ∞ ~å=}Ïã¨∞~°∞x Ѩk `«ÅÅ#∞

QÆ_ç¤áÈK«#∞=Öˇ ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ ye¡"≥·z<å_»∞. J\ ˜ì ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=Úx

g~°K«i„`å^Œ∞Å#∞ QÍ#=Ú KÕÜ«ÚK«∞ =∞# `À_ç ÉÏeHõÅO^Œ~°∞#∞

™êfl#=∂_» ÉÜ«∞Å∞^Õi<å~°∞. PHõã¨=Ú# |$ǨÏã¨Êu #Hõ Δ„`«=Ú

JãÎq∞Oz#k, â◊√„Hõ#HõΔ„ « =Ú Œ~ÚOz#k. |à◊√§# ≥Å¡"å~°∞K«∞#flk.

Hõ#∞Hõ<Õ Ñ¨‰õΔΩÅ∞ Z~°ÔH· |Ü«∞Å∞^Õi #Å∞=O‰õΩÅ#∞ ‰õΩ=‰õΩ==∞x

‰õÄÜ«ÚK«∞#flq. Ѩ^Œ‡=∞O^Œe `«∞"≥∞‡^ŒÅ#∞ É’e# Hõ#∞flÅ∞QÆÅ F

Hõ#ºHÍ=∞}©, NHõ$+¨‚QÆ∞}Ï#∞Éèí=qâı¡+¨=Ú (qÜ≥∂QÆ=Ú) f~°∞#@∞¡#∞,

â◊s~°=Ú`Àáê@∞ =∞##∞ûQÆ∂_» q∞H˜¯e K«Å¡|_»∞#@∞¡#∞ h@ =Úxy

[ÅHõ=∂_»‰õΩO_» WOHõ#∞ „ѨHõ ÃÑ· á⁄~°Å∞K«∞<åfl"å? Uq∞ Pâ◊Û~°º=Ú?

W@∞=O\˜ =∞OzHÍÅ=Ú# xO « â◊√Éèík#=Ú# HõѨ@=Ú = Œe É·@‰õΩ

~°=Ú‡, =∞# =∞O^Œ~°=Ú ™êfl#=∂_» É’=Ù^Œ=Ú—— Jx P~_®à◊=∞‡

x„kOK«∞K«∞#fl Ü≥ÚHõ ≥é=#∞ "Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙK«∞#flk.

Ѩ~°„ã‘ÎÉÏ^茉õΩ_≥·#O^Œ∞# „Ѩ*ÏHõO@‰õΩ_≥·# ~å=}∞x W~°∞=k

Éèí∞[âßYÅ#∞ KèÕkOz ã¨=¸Å=ÚQÆ "åxx =∞@∞ìɡ\ ˜ì# N~å=Ú_Õ

NHõ$+¨μ‚_≥· Ü«∞=`«iOz |Hõ~°∂Ѩ=Ú# =zÛ `«##∞ J=∂O`«=ÚQÍ

„q∞Oy"Õã≤# ~°Hõ ã¨∞x á⁄@ì pÅ∞ÛH˘x É·@Ѩ_ç K«OK«∞=Ù#∞ Ѩ@∞ìH˘x

Ô~O_»∞QÍ peÛ "åxx K«OÑ≤"Õã≤<å_»∞. J\˜ì "åx g~°K«i„`«=ÚÅ#∞

k=º=∞OQÆà◊QÆ∞}QÆ}=ÚÅ#∞ „Ѩâ◊Oã≤OK«∞@‰õΩ "Õ∞=Ú áÈ=ÙK«∞<åfl=Ú,

=∂`À ~°=Ú‡ Jx PO_®àò`«e¡ x„kOK«∞K«∞#fl Ü≥ÚHõ QÀÑ≤Hõ#∞

„ѨɒkèOK«∞K«∞#flk.

H©iÎ"≥∞ÿ J#∞KÀ@

83

â’¡II QÆK«Ûùù åO Œ∂~°=∞ è•fi#O «$ëê‚=¸iÛù «KÕ «™êO,

áê äÕÜ«∞O ѨÙ}¤sHÍHõΔ <å=∞ã¨V© ~°Î<å=∞$ «"£∞.

`«$ëê‚=¸iÛù`« KÕ`«ã¨∞¯Öˇ· ã¨∞^Œ∂~°Ü«∂„`« KÕÜ«Ú |^Œúr=ÙʼnõΩ

ÑÙO_»sHÍHõΔ <å=∞ãOH© ~°Î<å=∞$ «=Ú «ÑÊ "Õé∞ áê äÕÜ«∞=Ú (^•i | ≥Î=Ú)

Ѷ¨∞#=ÚQÆ #∞ѨÜ≥∂yOK«∞@ ˆHq∞ Ü«ÚO_»#∞? J#∞ â’¡HÍ~°÷ =∞#∞

ã¨O èÕÜ«∞=Ú.

áê"åÜü∞ (Hõ<≥flѨ_»∞K«∞) D Ѩ Œ=Ú# P Ѩ_»∞K«∞Ñ≤Å¡, g∞#∞Ñ≤Å¡=Öˇ

„`«∞o§O`«ÖÏ_»∞#\ ˜ì Ѩ~°=∞=∞$^Œ∞=∞^èŒ∞~° ÖÏ=}ºã¨OÉèíi`« ã¨fi~°∂Ѩ

ã¨fiÉèÏ==ÚÅ∞ QÆ=∞º=ÚÅ∞.

14. LVæàò ѨÙà‹·Hõ _≥· `ÀÎ@ì «∞Î "åqÜ«Úàò,â‹Væà◊√h~ü "åÜü∞<≥yàò <åÌ=∞ƒÖò"åÜü∞ ‰õÄq∞ƒ#QÍ}ü.â‹Væ é˘Ê_ç ‰õįéÿ "≥}ƒÅÎ= «Î=~ü,«Væàò u~°∞HÀ¯~ÚÖò â◊Væ_»∞"å<£ áÈy<å]~ü,

ZVæà‹· =Ú#fl "≥∞à◊√ѨC"å<£ "åÜü∞ ¿Ñâ◊√"£∞,#VÍæ Ü≥∞à◊√xÌ~åÜü∞ <å}Ï^•Üü∞ <å=Ù_≥·Ü«∂Üü∞<£,â◊V∏æ_»∞ â◊Hõ ~° "Õ∞#∞Ì #Î_»ÔH· Ü«∞<£,ѨVæÜ«∞Hõ }Ï‚<≥· áêÊ_ÕÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: LVæàò ´ g∞ Ü≥ÚHõ , ѨÙà‹· { Hõ_≥· { `À@ì"£∞ { "åqÜ«Úàò ´

ÃÑ~°\"≥·ÑÙ À@Ö’x ÉÏqÖ’Ñņ â‹Væà◊√h~ü Zé]HõÅ∞=Å∞, "åÜü∞<≥yàò#∞Ì

´ qHõã≤Oz, P=∞ƒÖò ´ hÖ’`«ÊÅ=ÚÅ∞, "åÜü∞‰õÄq∞ƒ# HÍ}ü ´

=Ú‰õΩoOK«∞H˘#flq, â‹"£∞ { HõÖò { á⁄_ç ´ HÍqéÏuá⁄_ç (~°OQÆ∞QÆÅ),

‰õÄéÿ ´ =„ãÎ=ÚÅ∞ (^•eÛ), "≥}ü ´ ≥Å¡x, ѨÖò ´ ŒO «=ÚÅ∞ (QÆÅ),

«= «Î=~ü «áÈ èŒ#∞Å∞ (ã<åºã∞Å∞), «Væàò «=∞Ü≥ÚHõ , u~°∞HÀ¯~ÚÖò

u~°∞áêÊ=Ù

84 ~°`«fl„`«~Ú

´ Õ"åÅÜ«∞=ÚÅO Œ∞, â◊V√æ { W_»∞"å<£ ´ â◊OYf~°÷=Ú`À Jaè¿+H˜Oz

P~å èŒ#=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ, áÈy<å]~ü áÈ=ÙK«∞<åfl~°∞, ZVæà‹· =∞=Ú‡Å#∞,

=Ú#]"£∞ ´ =ÚO Œ∞QÍ, Zà◊√ѨC"å<£ ´ ÖËÃÑ Œ#x, "åÜü∞¿Ñâ◊√"£∞ ´

"åQÍÌ#=Ú KÕã≤# (<≥~°"Õ~°∞ÛHÀx), <å}Ï^•Üü∞ ´ Å*Ï˚qÇ‘Ï#∞~åÖÏ, <å

{ L_≥·Ü«∂Üü∞ ´ =∞ èŒ∞~°"å}˜QÆÅ^•<å, â◊V∏æ_»∞ ´ â◊OY=Ú`Àáê@∞,

â◊Hõ ~°"£∞ K«„Hõ=Ú#∞ (QÆ∂_»), U#∞Ì"£∞ èŒiOz#, «_≥· qâßÅ=∞QÆ∞,

ÔH·Ü«∞<£ Hõ~°=ÚÅ∞QÆÅ, ÑVæÜ«∞"£∞ { Hõ}Ï‚<≥· ÑOHõ[ <Õ„ «∞_»QÆ∞ NHõ$+μ‚x,

áê_» ´ H©iÎOK«∞@‰õΩ, Zà◊√xÌ~åÜü∞ (WHõ<≥·#) Öˇ=∂‡!

"åºYº: ZO « „á⁄ ≥ÌH˜ ##∞ "≥Ú Œ∞Ì x Œ∞Ì~° áÈ=ÙK«∞#fl Ü≥∞Hõ QÀÑ≤Hõ#∞

QÀ^• Õq ~Ú@∞¡ "Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙK«∞#flk.

U=∞=∂‡! q∞=Ú‡Å<Õ =ÚO Œ∞ ÖËÃÑ Œ#x =∂`À x#fl K≥Ñ≤Ê <Õ _ç@∞¡

x„ Œ áÈ=ÙK«∞<åfl"å, h‰õΩ ã≤QÆ∞æ ÖË •! JkQÀ K«∂_»∞=Ú. g∞ ÃÑ~°\˜ À@Ö’x

kQÆ∞_»∞ÉÏqÖ’ Zé]HõÅ∞=Å∞ qHõã≤Oz #Å¡x HõÅ∞=Å∞ =Ú‰õΩoOK«∞

H˘#flq. HÍq|@ìÅ∞ Hõ\˜ì `≥Å¡x ѨÅfi~°∞ã¨QÆÅ `«áÈ^èŒ#∞Å∞ `«=∞`«=∞

Ü«∂ÅÜ«∞=ÚʼnõΩ Õ=`å~°Û#ÔH· |Ü«∞Å∞ Õi áÈ=ÙK«∞<åfl~°∞. JÉσ, h

=∞ èŒ∞~°"å}˜x q# "Õ∞=Ú K≥=ÙÅ∞ HÀã≤H˘#∞K«∞<åfl"Õ∞! =∂ „áê}=ÚÅ∞

áÈ=ÙK«∞#fl"Õ! â◊OYK«„Hõ èŒ~°∞_»QÆ∞ <å Ѩ Œ‡<Õ„ «∞x QÍ#=Ú KÕã≤ =∂ K≥=ÙÅ

„ «∞ѨC#∞ = ŒÅQ˘@∞ì@‰õΩ WHõ<≥·##∞ „ѨHõ = Œe ÖËz~å==∂‡!

â◊V∏æ_»∞ â◊Hõ ~° "Õ∞#∞Ì"£∞ «_≥·ÔH· Ü«∞<£

(â◊OYK«„Hõ^è•i) J#∞ "åHͺ~°÷=ÚKÕ ã¨∞^Œ~°≈# áêOK«[<åºOH˜`«

qâßÅÉèí∞*Ï~°æàÏâ’aè «∞ _»QÆ∞ 㨠•Kå~°∞º_»∞ Ѩ~å=∞i≈OѨ|_ç<å_»∞. «#

t+¨μºÅ#∞ « ÕHõ *ÏQÆ~°∂Hõ « À «##∞ q∞Oz#"åixQÍ *ËÜ«∞ <å «_»∞

| ŒúHõOHõ}∞_≥· Ü«ÚO_»∞@ ã¨Ç¨Ï[=Ú QÆ •!

85

â’¡II ÜÕ∞ HõO~î°ÅQÆfl «∞Åã‘#o<åHõΔ=∂ÖÏÜÕ∞ ÉÏǨï=¸Å ѨizÇ≤Ïfl « â◊OYK«„HÍó,ÜÕ∞ "å ÅÖÏ@ѶňH Å㨠Œ∂~°úfiѨÙO„_®óÕ "≥·+‚"å Éèí∞=#=∂â◊√ Ѩq„ «Ü«∞Ou.

`«∞Å㑠Ѩ^•‡HõΔ=∂eHõÅ∞ HõO~î°=Ú# ^èŒiOz, Éèí∞[=¸Å=Ú#â◊OYK«„Hõ=ÚÅ∞ ^•eÛ ÅÖÏ@=Ú# #∂~°úfiѨÙO„_»=ÚÅ`À <˘áêÊ~°∞ N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ „uÖ’Hõ=ÚÅ#∞ `«=∞ NK«~°}ˆ~}∞=ÙÅKÕ ã¨^• Ѩq„`«=ÚKÕÜ«Ú Œ∞~°∞ QÆ •!

J\˜ì ÉèíQÆ=^ÕHõ„Ѩ=}∞_≥·# ã¨^•Kå~°∞º_»∞ ѨOHõ[<Õ„`«∞_»QÆ∞ N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù #∞K≥ÛÂã¨fi~°=Ú# H©iÎOK«∞K«∞O_»QÍ ^•xx K≥qɡ@ìHõx„kOK«∞K«∞O_»∞ =¸~°ör=ÙÅ ^Ò~åƒùQƺ "≥∞\ìkÜ≥∂ QÆ •!

D Ü«∞~°÷=Ú<Õ „ÑÑ#fl[<å„Qã~°∞Å∞ N#=∂‡àÏfi~°∞ ÖO « =∞$ Œ∞=ÙQÍHõq`åx| Œú=Ú KÕã≤<å~À –

áêII ‰õΩÅ<åÌV√æ âßkQÆàò <åeÅ∞"£∞ H©oà◊√#∞Ì Z «Î<≥·#Å<åÌ xÖÏ « â◊}Ϥà◊~ü â◊}Ϥà◊~üQÆ àÏH˜Å∞"£∞=Å<åÌV√æ â◊Hõ ~° «Î}‚<£ =∞}˜=}‚ ~å¯à‹#∞flàòHõÅ<åÌ ~°_çÜ«∂~ü Œ =∂‡_çÜ«∂ Ô~=∞‡_çQÆàı.

„|ǨχHõΔ„uÜ«∞"≥· â◊ºâ◊¥„ Œ *Ï «∞ʼnõΩQÆ∂_» „H˜Ok"åÔ~·##∞ ã¨~, "å~°∞K«O_®ÖÏuK«O_®Å*ÏuH˜ K≥Ok#"åÔ~·##∞ 㨈~, ã¨∞^Œ~°≈# áêOK«[<åºÅOHõ$ «ÉÏÇï=QÆ∞ „tÜ«∞óÑuH •ã∞Å=∞#∞ ÉèÏ=# Hõey# "åÔ~·#KÀ,J\ì •ã∞ʼnõΩ •ã∞ʼnõΩ •ã∞Ö·#"åix =∂„ «"Õ∞ "Õ∞=Ú ÑÓlO «∞=Ú.

15. ZÖË¡ ~Úà◊VæoÜÕ∞ ~Ú#fl =ÚéV√ækÜ≥∂,tÖ¡ #]à‹·ÜÕ∞e‡<£ #V‹æÂg∞~ü áÈ Œ~°∞y<Õ]<£,

u~°∞áêÊ=Ù

86 ~°`«fl„`«~Ú

=Ö¡Â Ü«Ú<£ Hõ@∞ìÔ~·QÆàò Ѩ}ˤ Ü«Ú<£ "å Ü«∞é˜ Œ∞"£∞,=b¡~üQÆàò hVæàı <å<Õ • <å~Ú_»∞QÆ,XÖ¡Â háÈ^• Ü«Ú# ÔH¯#fl "Õé∞_≥·Ü≥ÿ∞,ZÖÏ¡~°∞ "≥∂Ê<åÌ~À áÈ<åÌ~ü áÈ <≥Ì}‚H˘¯àò,=ÖÏ¡<≥· H˘<å]<≥· =∂`åÎÔ~· =∂ «ÎoHõ ,=ÖÏ¡<≥·, =∂Ü«∞<≥· áêÊ_ÕÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: ZÖË¡ ´ Fã‘! Wà◊"£∞ { H˜oÜÕ∞ ´ ÖË lÅ∞HÍ, W#fl"£∞ ´ WOHõ#∞,LéV√ækÜ≥∂ ´ x„kOK«∞K«∞<åfl"å? (Jx ѨůQÍ), #V‹æÂg∞~ü ´ FѨiѨÓ~°∞‚~åÖÏ! tÖò { Z#∞] ´ K≥à◊√§ K≥à◊√§=∞#fl@∞¡ (zézéÖÏ_»∞K«∞),Jà‹·ÜÕ∞Öòq∞<£ ´ J@∞¡ Ñ≤Å∞=‰õΩ, áÈ Œ~°∞y<Õ]<£ ´ =K«∞ÛK«∞<åfl#∞, =Ö¡Â ´(=∂\Ï¡_»∞@Ü«∞O Œu) ã=∞~°∞÷~åÖÏ! L<£Hõ@∞ìÔ~·QÆàò h K« «∞~°Ñ Œ=ÚÅ#∞,L<£"åÜü∞ ´ h <À\˜x, Ѩ}ˤ ´ Wk=~°ˆH, Jé˜^Œ∞"£∞ ´ ("Õ∞=Ú)Zé∞QÆ∞ Œ∞=Ú, (Jx J#QÍ) =b¡~üQÆàò ´ =∂@ÅO Œ∞ ã¨=∞~°∞÷Å∞, hVæàı´ g∞ˆ~, (áÈh), <å<Õ •<£ <Õ<Õ, P~Ú_»∞QÆ HÍxO_»∞, h h=Ù, X֡´ (=∂) ã¨=¸Ç¨Ï=Ú#, áÈ^•Üü∞ ´ =zÛ xÅ∞=Ù=∂, L#‰õΩ¯ ´ h‰õΩ,Z#fl ´ Uq∞, "Õéü { L_≥·Ü≥ÿ∞ ´ „Ѩ ÕºHÍ#∞Éèí==Ú! (Jx J_»∞QÆ),ZÖÏ¡~°∞"£∞ JO Œé∞#∞, áÈ<åÌ~À =zÛ~å, áÈ<åÌ~ü (P) =zÛ<å~°∞,áÈ#∞Ì ´ =zÛ, Z}]H˘¯àò ´ ÖˇH˜ OK«∞HÀ, =Öò ´ Ée+ª=∞QÆ∞, P<≥· ´(‰õΩ=ÅÜ«∂Ñ‘_») QÆ[=Ú#∞, H˘<å]<≥· ´ =kèOz# "å_»∞#∞, =∂`åÎÔ~· ´(HõO™êk) â◊„`«∞=ÙÅ, =∂`«∞Î ´ =∞^ŒQÆ~°fi=ÚÅ#∞, JoHõ¯=ÖÏ¡<≥· ´#tOѨKÕÜ«∞ =ÅuÜ«Ú#∞, =∂Ü«∞<≥· ´ Ju=∂#∞+¨ QÆ∞}KÕ+≤ì «∞_»∞#∞#QÆ∞ Õ"åk Õ=Ùx, áê_» ´ (=∞#=∞O Œ~° "Õ∞Hõ"≥∞ÿ "≥o§) H©iÎOK«∞@‰õΩ(áÈ=Ö#∞ HÍ# ÖËz~°=Ú‡.), UÖò „áêÑÎ"≥∞ÿ, F~ü JkfifÜ«∞"≥∞ÿ#, Z"£∞´ =∞# Ü≥ÚHõ , áê"≥· „= «=Ú, PÜü∞ ÑÓiÎÜ«∞QÆ∞#∞ (ã~kÜ«∞ "≥∞O «=∂„ «=Ú#∞ ÖË Œ∞.)

87

"åºYº: P~°=áêâ◊√~°=Ú (áê@) #∞O_ç WO «=~°‰õΩ Ñ¨káêâ◊√~°=ÚÅÖ’

PO_®àò`«e¡ K≥eHõ`≥ÎÅ`ÀHõÅã≤ WO\˜O\˜H˜ "≥o§ x„kOK«∞ QÀÑ≤HõÅ#∞¿Ñ~°∞¿Ñ~°∞ =~°∞ã¨Å`À „ѨɒkèOK«∞@ QÆ∂_è»=ÚQÍ HÍ##QÆ∞#∞. D

áêâ◊√~°=ÚÅO Œ∞ „Ñâ’fl «Î~°=ÚÅ∞ =∞#‰õΩ ã∞=ºHõÎ=∞QÆ∞ K«∞#flq. ÑÓ~°fi=Úáêâ◊√~°=ÚÅÖ’ x„k «∞Å#∞ "Õ∞ÖÁ¯Å∞ÑÙ@=∂„ «"Õ∞ [iy#k, x„kOK«∞"åiK«∞Ûã=∂ è•#=ÚÅ∞ =∞# =¸Ç≤ÏOK«∞H˘#=Åã≤ =∂„ «"Õ∞ Ü«ÚO_≥#∞. WÑC_»∞

Ö’xQÀÑ≤Hõ ã¨=∂^è•#=ÚÅ∞ QÆ∂_» q# =K«∞ÛK«∞#flq. K«∂_»∞_»∞ Dáêâ◊√~°=Ú# –

"≥Ú Œ\ áê Œ=Ú "Õ∞ÖÁ¯Å∞ÑÙ"åik, Ô~O_»= áê Œ=Ú x„kOK«∞ Hõ#ºk.=¸_»= áê Œ=Ú Ñ≤Å∞K«∞"åik. <åÅæ= áê Œ=Ú x„kOK«∞ <å"≥∞k. S Œ=áê Œ=Ú "Õ∞Å∞H˘Å∞ѨÙ"åik. P~°= áê Œ=Ú# "≥Ú Œ\˜ ã¨QÆ=Ú x„kOK«∞Ѩ_»uk. q∞QÆ «Ü«∞O «Ü«Ú#∞ "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ê"åi Õ. W@∞¡ qÉèílOK«∞H˘#flKÀ

J~°÷=Ú ã¨∞É’ èŒ=∞QÆ∞#∞.

U=∞=∂‡, ÉÏÅâ◊√Hõ"å}©! WOHõ#∞ x„^Œ ÜÕ∞q∞@=∂‡! Jx

~ÚO\˜"åH˜@ xÅ|_ç PO_®à◊=∞‡ Ö’# x„kOK«∞ <å"≥∞#∞ „ѨtflOz#k.

WO\ ˜Ö’ "≥∞`« Îx„ѨHõ¯ ÃÑ· Ü≥∂QÆx„^ŒÖ’#∞O_ç NHõ$+¨ ‚ k=ºQÆ∞}Ï#∞Éèí==Ú KÕÜ«ÚK«∞#fl =∞QÆ∞= ã¨=∂ è•# q∞k –– ''JÉσ, K«OѨÙ

K«∞<åfl ~"Õ∞! # <ÕflHÍO «=ÚQÍ, P QÀÑ‘=∂#ã¨KÀ~°∞x áê_»∞H˘#xO_»∞.ã¨~, Ѩ ŒO_ç =K≥Û Œ#∞.——

É·@#∞#fl"å~°∞ –– Pñ, h "åHÍÛ «∞~°º=Ú "Õ∞ "≥∞é∞QÆx^•? =∂@Å∞

¿Ñ~°∞Û@Ö’ x#∞fl q∞Oz#"å Ô~=~°=∂‡!

Ö’x Ü«∂"≥∞ –– ''P @‰õΩ¯ >ˇ‰õΩ¯Å∞ g∞ Ü«∞#∞Éèí==ÚÖ’xq. HÍ#<Õg∞ i@∞¡ ѨÅ∞‰õΩK«∞<åfl~°∞. WO\˜g∞kH˜ ^ŒO_≥uÎH˘x=zÛѨ_ç#k QÍHõ

u~°∞áêÊ=Ù

88 ~°`«fl„`«~Ú

g∞KÕ =∂@Å∞‰õÄ_» Ѩ_»=Åã≤=zÛ#k QÆ •! WHõ g∞`À <Õ#∞ ÔQÅ∞=ÖË#∞

ÉÏ|∂! ZO Œ∞H© q"å Œ=Ú, áÈxO_»∞! <Õ<Õ ã¨~°fiã¨=∞~°∞÷~åÅ#∞, g∞~°∞

<À@ „"ÕÅ∞ ÃÑ\ì##∞ H˘é∞HõÖËx"å~°∞. KåÅ∞<å ~ÚHõ! WѨC_»∞ <Õ<Õq∞

KÕÜ«∞=Öˇ<À K≥ѨC_»∞—— Jx „QÆ∞Hõ¯ uѨCH˘#‰õΩO_» â◊~°=~°¬=Ú =O\˜

ã¨=∂^è•#q∞K≥Û#∞.

JѨC_»∞ ɡ·\ ˜„ã‘ ÎÅ∞ –– ''NHõ$+¨ ‚QÆ∞}Ï#∞Éèí==Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ

=@Ñ„ «âß~Ú= ŒÌ‰õΩ áÈ=ÙK«∞#fl =∂ QÀ+≤ªÖ’ h=Ù QÆ∂_» KÕ~°=Ö#x x#∞fl

„áêi÷OK«∞@ˆH "Õ∞q∞K«@‰õΩ =zÛ<å=Ú. ÃÑ^ŒÌQÍ h HõÉèíºO`«~° "Õ∞"≥∞ÿ#

#∞#fl K≥ѨC=Ú.

Ö’x Ü«∂"≥∞ –– JO Œ~°∞#∞ =zÛ<å~å?

É·\˜"å~°∞ –– HÍ=Åã≤# ÖˇH˜ OK«∞H˘#∞=Ú.

JѨÙ_»∞ Ö’x =∞QÆ∞= «Å∞Ѩ٠≥éz É·@‰õΩ =zÛ ''WѨÙ_»∞ =∞#

Hõ~°Î=º"Õ∞q∞—— Jx "åix „ѨtflOK≥#∞.

|e+ª"≥∞ÿ# ‰õΩ=ÅÜ«∂Ñ‘_» =∞#∞ =∞ ŒQÆ[=Ú#∞ =∞@∞ìÃÑ\˜ì# "å_»∞#∞,

H˘O_»Å#∞É’e# HõO™êk â◊„ «∞ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ#∞ Hõã≤=∞ã¨Oy# "å_»∞#∞,

J#O « HõÖϺ}QÆ∞}™êQÆ~°∞_»∞#∞ JQÆ∞ NHõ$+μ‚x ã∞ÎuOz =∞# „= «=Ú#∞

=∞OQÆàÏO «=Ú KÕã≤H˘#=Ö#∞—— Jx PO_®àò P"≥∞‰õΩ ã=∂ è•#q∞K≥Û#∞.

Wà◊V˜æoÜÕ∞ (ÉÏÅâ◊√Hõ"å}©) W@ N=∞#‡Ç¨ÉèÏQÆ=`« x~°O`«~°

Ѩ~åÜ«∞} „Ѩ=}∞ÅQÆ∞ N â◊√‰õΩÅ"åi<å=∞ =∞=â◊º 㨇~°}©Ü«∞=∞x

QÀ^• Õq ǨÏ$ ŒÜ«∞=Ú.

â’¡II xQÆ=∞HõÅÊ`«~À~°æo`«~ Ѷ¨ÅO

â◊√Hõ=ÚMÏ Œ=∞$ «„ Œ=ã¨OÜ«Ú «"£∞,

89

Ñ≤| « ÉèÏQÆ= «O ~°ã¨=∂ÅÜ«∞O

=ÚǨï~°Ç¨ÏŸ ~°ã≤HÍ Éèí∞q ÉèÏ=ÙHÍó!

ÑII "Õ ŒHõÅÊ=$HõΔqQÆo «"≥∞ÿ â◊√Hõ

=ÚY ã¨∞ è•„ Œ==Ú# "≥Ú#ã≤Ü«Ú#fl

ÉèÏQÆ= «Ñ¨Ù~å} ѶÅ~°™ê™êfi Œ#

Ѩ Œq QÆ#∞ñ_»∞ ~°ã≤HõÉèÏ=q Œ∞Å∞!

UÅÜ«∞# P â◊√Hõ=∞ǨÏi¬ÜÕ∞ ÖËxKÀ –

=∞II Åe «ã¨ O èŒ=Ú, Hõ$+‚=¸Å=Ú, â◊√HÍÖÏáêaè~å=∞O|∞, =∞O

AÅ`å â’aè «=Ú<£, ã¨∞=~°‚ã¨∞=∞#ã¨∞û*ËÜ«∞=Ú<£, ã¨∞O Œ~À

[˚fiÅ=$ «ÎO|∞ =∞ǨѶÅO|∞ q=∞Å "庙êÅ"åÅO|∞<≥·

"≥ÅÜ«Ú<£ ÉèÏQÆ=`åYºHõÅÊ «~°∞ =Ùifi<£ ã¨kÌfi[„âıÜ«∞"≥∞ÿ

J#∞ H©iÎHõQÆæ"≥∞ÿ# ã¨O㨯 $`åO„^èŒ =∞ǨÉèÏQÆ=`«Ñ¨Ù~å}=ÚÅ#∞

xkèxˆHΔѨ=ÚÅ∞ =∞# ÔH@∞¡ ŒH˜ Ü«ÚO_≥_çq?

W#fl =Ú~°V√ækÜ≥∂ (WOHõ#∞ x„kOK«∞K«∞<åfl"å)

''Hõ}ϤÖò 㨠• Ѩâ◊ºxÎ Ü«∂ÔH·Ü«∂ÖË L~°Hõ q∞Ö¡Â.——

ÉèíQÆ=kÌ=º=∞OQÆà◊q„QÆǨÏã¨fi~°∂Ѩ ã¨O^Œ~°≈<å#O`«~°=Ú `«„^Œ∂Ѩ

=∂ èŒ∞~庙êfi Œ#"Õ∞ «ÑÊ x Œ∞Ì~°=K«∞Û=∂@ Ü«∞@∞¡O_» x„ ŒáÈ=Ù@ Ü«∞#∞

ÉèÏ="Õ∞x =∞#ã¨∞‰õΩ «@ì #=HÍâ◊=ÚO_»∞<å? W\ìã≤÷uÖ’ h qOHõ#∞

x„kOK«∞@ Ü«∞ «ºO`åâ◊Û~åº=ÇÏ q+Ü«∞=Ú QÆ •, Jx Hõq ÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú!

16. *<åÜ«∞QÆ<åÜü∞ x#] ##ÌQÀѨ#∞_≥·Ü«∞

HÀ~ÚÖò HÍáêÊ<Õ, H˘_ç ÀÎ#∞]"£∞ `À~°}

u~°∞áêÊ=Ù

90 ~°`«fl„`«~Ú

"åâ◊Öò HÍáêÊ<Õ, =∞}˜Hõ Œ= <åÌàò ué"åÜü∞,

PÜ«∞~ü té∞q∞Ü«∞é’=Ú, Hõ éÿ Ѩéÿ

=∂Ü«∞<£ =∞}˜=}<£ <≥#fl ÖË "åÜü∞<Õ~ü <å<£,

«∂Ü≥∂=∂Üü∞ =<ÀÌ"£∞ «∞~Ú Öˇà◊ áê_»∞"å<£,

"åÜ«∂Öò =Ú#fl =Ú#fl"£∞ =∂`åÎ Õ Ü«∞=∂‡, h

<Õâ◊ x ≥·Hõ Œ="£∞ hˆH¯ Ö’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: <åÜ«∞QÆ<£ { PÜü∞ ´ (=∂‰õΩ) <åÜ«∞‰õΩ_≥· (™êfiq∞Ü≥ÿ∞), x#] ´

(WK«@) xÅzÜ«Ú#fl, ##ÌQÀѨ<£ { L_≥·Ü«∞ ´ #O Œ∞x Ü≥ÚHõ , HÀ~ÚÖò

´ (k=º) Éèí=#=Ú#∞, HÍáêÊ<Õ ´ HÍѨÖÏ HÍÜ«Ú"å_®! (~°HõΔ‰õΩ_®) H˘_ç

´ èŒfi[Ѩ@=Ú, `À#∞]"£∞ ´ „ѨHÍtOK«∞#\ì, `À~°}"£∞ { "åâ◊Öò ´

WO\H „Ñ è•#=∞QÆ∞ "åHex, HÍáêÊ<Õ HÍáê_»∞"å_®! =∞} { Hõ Œ="£∞

{ `åàò ´ =∞}˜ (xi‡ «) Hõ"å@=ÚÜ≥ÚHõ QÆ_çÜ«∞#∞, ué"åÜü∞ ´

≥~°∞=Ù=∂, PÜ«∞~üté∞q∞Ü«∞~À=Ú‰õΩ¯ ´ Q˘Å¡ ÖËѨ_»∞K«∞Å=∞QÆ∞ =∂‰õΩ,

=∂Ü«∞<£ ´ Pâ◊Û~°ºKÕ+ìÅ∞ QÆÅ, =∞}˜=}‚<£ ´ hÅ=~°∞‚_»∞, (NHõ$+¨μ‚_»∞)

<≥#flÖË ´ x#fl<Õ, Jéÿ ´ (ÃÑ ŒÌQÆ) „"≥∂QÆ∞, Ѩéÿ ´ ÉèËsx, ( «ÃÑÊ@#∞)

(WK≥Û Œ#x) "åÜü∞<Õ~ü<åÌ<£ "åQÍÌ#=Ú KÕã≤<å_»∞, «∂Ü≥∂"£∞ { PÜü∞

´ Ѩiâ◊√ Œ∞úÅ"≥∞ÿ, =<ÀÌ"£∞ ´ =zÛ<å=Ú, J=∂‡ ´ ™êfig∞! =Ú#fl"£∞ {

=Ú#fl"£∞ ´ =Ú#∞=ÚO Œ∞, "åÜ«∂Öò ´ "å‰õΩ¯`À, =∂`åÎ Õ ´ J_»∞¤Ñ¨ÙÅ¡

(=∂@) "Õ∞Ü«∞‰õΩ=∂, <Õâ◊"£∞ { xÖ· { Hõ Œ="£∞ (ÉèíQÆ= ü¿ãflǨÏ=Ú#‰õΩ

<≥Å=QÆ∞) «Å∞ѨÙ#∞, h ´ h"Õ, h‰õΩ¯ ´ ( ŒÜ«∞`À) ≥é=Ù=∂!

"åºYº: ''QÀѨ‰õΩÅ<åÜ«∞‰õΩ_»QÆ∞ #O^Œ∞x QÆ$ǨÏ~°HõΔ‰õΩ_®, ^èŒfi[=ÚKÕ

<˘ÑCK«∞#fl À~°}=ÚÅ`À QÆ∂_ç# •fi~°=Ú#∞ HÍÑÖÏHÍÜ«Ú"å_®! =∂ÃÑ·

ŒÜ«∞`À ~° «flYz « Hõ"å@Ѩ٠QÆ_çÜ«∞ ≥é=Ù=∂! "Õ∞=Ú HõѨ@ "≥∞~°∞QÆx

91

Q˘Å¡Ñ≤Å¡Å=Ú. Pâ◊Û~°º QÆ∞}ÏHõ~°∞_»∞#∞ hÅ "Õ∞Ѷ∞xÉèÏOQÆ∞_»∞#∞ #QÆ∞

Hõ$+¨‚™êfiq∞ „=`åOQÆ=∞QÆ∞ "å^Œº qâı+¨=Ú#∞ =∂ H˜K≥Û^Œ#x x#fl<ÕѨeÔH#∞. HÍ# <Õ «„`åÊÑ≤ÎÔH· ã¨~°fi Ѩiâ◊√ Œ∞úÅ"≥∞ÿ "åxH˜ ã¨∞„ѨÉèÏ «=Ú áê_»=zÛ<å=Ú. h=Ù =∞#ã¨∞ûÖ’ =∞=Ú‡Å#∞QÆ∞iOz U=∞#∞H˘#fl#∞ ã¨~

HÍx =ÚO^Œ∞ <À\˜`À=∂„`« =∂@OHõѨé∞Ѩ‰õΩ=Ú. h ÔHO`À ѨÙ}º=ÚO_»∞#∞. ÉèíQÆ= Œ#∞Éèí==Ú# HÍ@OHõ=Ú HõeæOK«∞K«∞#fl ~¸ «Å∞ѨÙ`≥éz =∞=Ú‡ ~°H˜ ΔOѨÙ=Ú—— Jx PO_®àòQÀÑ≤Hõ #O^Œ∞x~ÚO\ ˜

^•fi~°~°HõΔ‰õΩ‰õΩÅ#∞ „áêi÷OK«∞K«∞#flk.

D áêâ◊√~°=Ú D „QÆO äŒ qâıëê~°÷=ÚÅ#∞ ≥éz K«∂Ѩ٠`åà◊ѨÙ

KÕ~Ú. q™êÎ~° ÉèíÜ«∞=ÚKÕ H˘xfl=∂„ «"Õ∞ ~Ú@ „Ѩ Œi≈ «=Ú ––

WO Œ∞ PàÏfi~°∞ʼnõΩ#∞ PKå~°∞ºÅ‰õΩ#∞ <åÜ«∞Hõ=∞}˜=Öˇ "≥∞éÜ«ÚK«∞O_»∞ ÉèíQÆ=„^•=∂#∞AÅ"å~°∞ „Ѩɒkè`«∞Åx H˘O^Œ~°O^Œ∞~°∞. Jk

Ü≥∞@∞¡#fl#∞ PO_®à◊=∞‡ «=∞ Ü«∂Kå~°∞ºÅ∞#∞ Ñ≤ «$ Õ=ÙÅ∞#∞ JQÆ∞ Nq+¨μ‚z «∞ÎÅ#∞ „ѨɒkèOK≥ ##∞@Ö’ q„ѨuѨuÎ ÖË Œ∞. D suQÆ xO Œ∞㨠•Kå~°º=~°æ=∞O «Ü«Ú "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ѩ|_»∞K«∞#flk.

«∞~ÚÖˇà◊ áê_»∞"å<£ (x„ Œ#∞O_ç ÖËѨÙ@‰õΩ) J#∞ Œà◊=ÚKÕ

â’¡II Éè’ Hõ$+‚, Éè’ =∂ èŒ=, Éè’ =Ú‰õΩO Œ,Éè’ #O Œã¨∂<À, ÉèíQÆ=<£, =Ú~åˆ~,Éè’wO„ Œ Éè’QÍ «‡Hõ «ÅÊ « ãÎ fi=ÚuÎ+ª, *ÏQÆ$ǨϺ#∞HõOѨº=∂#ó

– ''F Hõ$ëê‚! F =∂ èŒ"å! F =Ú‰õΩO^•! F #O Œ‰õΩ=∂~å! F

=Ú~ås! Éè’wO„ Œ (J#O «∞x) Éè’QÆ (Ѩ_»QÆ J#∞) «ÅÊ=Ú („ѨHõ ) #∞O_ç<≥=∞‡kQÆ Öˇ=∂‡. =∂ Ü«∞O Œ∞ ŒÜ«∞ K«∂ѨÙ=∂.——

u~°∞áêÊ=Ù

92 ~°`«fl„`«~Ú

J#∞ Ѩ •º~°÷ =Ú^À̺k « =∞QÆ∞K«∞#flk.

"åÜü∞<Õ~ü<åÌ<£ (=∂@ ~ÚK≥Û#∞) J#∞ Ѩ Œ ã¨OQÆuKÕ –

''â’¡II ã¨Hõ$ Õ= „ѨѨ<åflÜ«∞ «"å㑇u K« Ü«∂K« Õ,JÉèíÜ«∞O #~°fiÉèí∂ ÕÉè’º Œ •"Õ∞º «„ Œfi «O =∞=∞.——

– ''XHõ ™êi h "å_»#∞ Jx â◊~°}∞*ÁzÛ# "åx ÔH\ì"åxÔH·##∞JÉèíÜ«∞„Ѩ •#=Ú KÕÜ«Ú@ÜÕ∞ <å „= «=Ú—— J#∞ N~å=∞K«O„ Œ∞x

Nã¨∂HÎÜ«Ú#∞ –

''â’¡II ^Òºó Ѩ Õ ü Ѩ$käg jˆ~º ü Ç≤Ï=∞"å<£ â◊HõbÉèí"Õ ü,â◊√¿+ º`ÀÎÜ«∞xkèó Hõ$¿+‚! # "Õ∞ "≥∂Ѷ∞O =KÀ Éèí"Õ ü——

– ''F Hõ$ëê‚! („^ÒѨn) q∞#∞fl qé˜y g∞ ŒÑ¨_ç##∞, ѨÙ_»q∞ c@Å∞"åé˜##∞, Ç≤Ï=∞=`«Ê~°fi`«=Ú #∞QÆ∞æ#∞QÆæ~Ú##∞, `ÀÜ«∞^èŒ∞ÅxflÜ«ÚxOH˜áÈ~Ú##∞, „ѨѨ#fl~°HõΔ} q+¨Ü«∞=Ú# <å "å‰õΩ¯ =∂„ «=Ú =º~°÷=ÚQÍ Œ∞—— J#∞ NHõ$+¨μ‚x =K«#=Ú#∞ – J#∞ã¨O èÕÜ«∞=ÚÅ∞ QÆ •!

<Õâ◊xÖ·Hõ Œ="£∞ (¿ãflǨÏ|O èŒ=ÚQÆÅ «Å∞ѨÙ) J#∞KÀ@ ––

KÕ «#∞Å #∞ ŒúiOK«∞@ÔH· N ÉèÏ+¨º ÉèíQÆ=kfi+¨Ü«∂k „QÆO äŒ~° «fl=ÚÅ

ѨÙ@Å∞ qÑ≤Ê "åxÜ«∞O Œe qâıëê~°÷=ÚÅ∞ t+¨μºÅ‰õΩ Hõ~° «ÖÏ=∞ÅHõ=ÚKÕÜ«Ú=∞x Hõ=~Ú„u =∞#ÔH· ã¨=∞ã¨ÎѨÓ~åfiKå~°∞ºÅ#∞ "Õ_ç<å ~°xÜ«ÚѨÅ∞Hõ #QÆ∞#∞.

17. J=∞ƒ~°"Õ∞ «}©‚~ â’éË Ü«∞é&‹Ü«∞º"£∞,Z"≥∞ƒ~°∞=∂<£ ##ÌQÀáêÖÏ "≥à◊√xÌ~åÜü∞,H˘=∞ƒ<å Ô~¯ÖÏ¡"£∞ H˘à◊√<ÕÌ ‰õΩÅqà◊H¯,Z"≥∞ƒ~°∞=∂\ì Ü«∞â’^• Ü«∞é˜=ÙéÏÜü∞

93

J=∞ƒ~° =¸_»é∞ `ÀÎVæÜ«ÚÅ QÆà◊#Ì,L=∞ƒ~ü HÀ=∂<Õ Ü«ÚéV∫æ ≥à◊√xÌ~åÜü∞,â‹"≥Úƒ é¯à◊Å_ç K≥ÛÖÏfi |Å Õ"å,Lq∞ƒÜ«Ú"£∞ hÜ«Ú =Úé VıæÖ’ Ô~=∂ƒ"å"£∞.

\©Hõ: J=∞ƒ~°"Õ∞ ´ =„ãÎ=Ú#∞, «}©‚~ ´ h~°∞#∞, â’éË ´ J#fl=Ú#∞,Jé"£∞ ´ èŒ~°‡|∞kú À, â‹Ü«Úº"£∞ ´ (^•#=Ú) KÕÜ«Ú, Z"≥∞ƒ~°∞=∂<£ ´=∂‰õΩ ™êfiq∞Ü≥ÿ∞#, ##ÌQÀáêÖÏ ´ #O ŒQÀѨÙ_®, Zà◊√Ok~åÜü∞ ´ x„ ŒÖˇ=∂‡, H˘=Úƒ { J<å~°∞¯ { ZÖÏ¡"£∞ ´ „Ѩ|ƒefÔQ=O\˜ #_»∞=ÚQÆÅ„ã‘ÎÅO^ŒiH˜x, H˘à◊√<ÕÌ ´ „Ѩ^è•#∞~åÖÏ! ‰õΩÅ"£∞ { qà◊ˆH¯ ´ (Q˘Å¡)‰õΩÅ=Ú#‰õΩ, =∞OQÆà◊nѨ=∂, Z"£∞ { ÃÑ~°∞=∂\ì =∂‰õΩ ™êfiq∞x"≥·#,Jâ’`åÜü∞ F Ü«∞â’^• Õg! Ji=Ù~åÜü∞ x„ Œ Öˇ=∂‡, J=∞ƒ~°"£∞ PHÍâ◊=Ú#O «Ü«Ú#∞, T_»∞ { Jé∞ «∞Î ´ =∞ 茺 ÉèËkOK«∞H˘x, FVæ ´Ñ¨~°=∞Ѩ Œ=Ú =~°‰õΩ ÃÑiy, LÅQÆ∞ ´ Ö’Hõ=ÚÅ#∞, Jà◊#Ì ´ H˘ez#,L=∞ƒ~ü ´ ^Õ=`«Å‰õΩ, HÀ=∂<Õ ´ ~å*ˇ·#"å_®! â‹"£∞ { á⁄<£ ´Zé]xã¨∞=~°‚=∞Ü«∞=∞QÆ∞, Hõà◊Öò ´ áê^•Éèí~°}=ÚÅ∞ ^•eÛ#, J_ç ´Náê Œ=ÚÅ∞QÆÅ, â‹ÖÏfi ´ N=∞O «∞_»"≥·#, |Å Õ"å ´ F |Å~å=∂!Lq∞ƒÜ«Ú"£∞ ´ h «=Ú‡_»∞ (Hõ$+¨μ‚_»∞) #∞, hÜ«Ú"£∞ ´ h=Ù#∞, LéVıæÖò´ (WHõ) x„kOѨ‰õΩ_»∞.

"åºYº: =„ãÎ=ÚÅ∞#∞, f~°÷„Ѩ™ê Œ=ÚÅ∞#∞, c ŒÅ‰õΩ •#=ÚKÕÃã_»∞ =∂™êfiq∞ Ü«∞QÆ∞#O ŒQÀáêÅ∞_®! x„ ŒÖˇ=∂‡, Å`åOQÆ∞Å Hõ„QÆQÆ}ºÜ«Ú#∞,QÀѨ‰õΩÅ nѨ=Ú#∞, J㨇`åûfiq∞Ü«Ú#∞ J~Ú# Ü«∞â’^•^Õg!"Õ∞ÖÁ¯#∞=∂, PHõã=Ú#∞ ÉèËkOK«∞H˘x ÃÑiy ã=∞ãÎÖ’Hõ=ÚÅ#∞ H˘ez#^Õ"åkè^Õ=Ù_»=QÆ∞ N Hõ$ëê‚! "Õ∞ÖÁ¯#∞=Ú, |OQÍ~°∞ ÃÑO_≥~°=ÚNáê Œ=∞O Œ∞ QÆÅ ãOÑ#∞fl_»=QÆ∞ |Å~å=∞ ™êfig∞! h «=Ú‡_»∞#∞ h=Ù#∞

u~°∞áêÊ=Ù

94 ~°`«fl„`«~Ú

x„kOѨHõ "Õ∞ÖÁ¯#∞_ô—— Jx PO_®à◊=∞‡ ѨÅ∞¯K«∞#flk.

‰õΩÅqà◊H¯ (‰õΩÅnѨ"≥∞ÿ#^•<å) J#∞ Ѩ Œ=Ú –

â’¡II LÖÏ¡ã¨Ñ¨Å¡q`«áêe`« ã¨Ñ¨ÎÖ’H©

x~åfiǨÏHÀ~°H˜ « <Õ=∞Hõ\ÏHõΔbÖÏ"£∞,

N~°Væ ǨÏ~°‡º «Å =∞Væà◊ nѨ~MÏO

N~°Væ~å[=∞Ç≤Ï+‘O „tÜ«∞=∂„â◊Ü«∂=∞ó

J~°÷Hõ\ÏHõ Δáê`«=∂„`«=ÚKÕ`«<Õ [QÆ`«û$+≤ ìH˜x ã¨O~°Hõ Δ}‰õΩ#∞,

N~°OQÆ<å äŒ∞#‰õΩ P N~°OQÆ<åÜ«∞H ™êÜ«∞Ñ_»∞K«∞O_»∞#∞. J\˜ì Hõ\ÏHõΔ=Ú`À

PÜ«∞# PÅÜ«∞„áêOQÆ}=Ú# =∞OQÆàÏHõ~°=∞QÆ∞ [OQÆ=∞ ~° «fl nÑ~Y=Ö

„Ѩ[fieOK«∞K«∞#fl Ü«∂ Ö’Hõ=∂ « N Õq<Õ =∞# =∂„â◊~ÚOz «iO «=Ú.

– J#∞ N QÆ∞}~° «flHÀâ◊ â’¡HÍ~°÷=Ú#‰õΩ *Ï˝Ñ¨Hõ=Ú.

FV˜ æÜ«ÚÅHõà◊#Ì (q[$OaèOz Ö’Hõ=ÚÅ#∞ H˘ez#) Jx

Ѩ^Œ„`«Ü«∞=ÚKÕ „uÖ’H˜x H˘ez# NǨÏi Ü«∞=`å~°"≥ ·Éè í==Ú#∞

PO„ èŒ=∞ǨÉèÏQÆ= « "≥∞O « Q˘Ñ¨ÊQÆ =i‚Oz#k!

âß. WOuO ≥· =@∞ñ_çO «Ü≥ÿ∞ =∞é˜Ü«Úñ^•xO ≥· #Éè’gkäÃÑ·#O ≥· `ÀÜ«∞ Œ=∞O_»ÖÏ„QÆ=Ú# HõÅ¡O ≥· „ѨÉèÏ~åtÃÑ·

#O ≥· K«O„ Œ∞x HõO «Ü≥ÿ∞ „ èŒ∞=ÙxÃÑ· #O ≥· =∞Ǩ~åfi\˜ÃÑ·

#O ≥· 㨠«ºÑ¨ À#fl «∞O _»QÆ∞K«∞ñ„|Ǩ‡O_®O « ã¨O=iúÜ≥ÿ∞

Ñ. ~°qaO|O |∞Ѩq∞OѨñ ÉÏ„ «=∞QÆ∞ Kè«„ «OÉ· t~À~° «fl"≥∞ÿ

„â◊=}ÏÅOHõ$uÜ≥ÿ∞ QÆàÏÉèí~°}"≥∞ÿ ™œ=~°‚HÜ« ~°"≥∞ÿ

Kè«q=∞ « OHõ}"≥∞ÿ Hõ\ ˜ã÷e #∞ ŒOK« Œ…O@Ü≥ÿ∞ #∂ѨÙ~°„Ѩ=~°OÉ· Ѩ ŒÑ‘~î°"≥∞ÿ =@∞ñ_»∞ ^• „|Ǩ‡O_»=Ú<£ xO_»∞KÀ<£.

95

D „QÆO^ä•kx „Ѩ^äŒ=∞ `«xÜ«∞<£Ö’ N Ѩ~åâ◊~° Éèí@ì~ü"å~°∞''„â◊√uâ◊ «t~°ã≤û Œú=∞QÆ∞ áê~° «O„ «º=Ú h"≥∞ Ü«∂ [QÆ «ÊuH J 蕺Ñ#=ÚKÕÜ«ÚK«∞<åfl—— ~°<åfl~°∞ QÆ •! J\ì "Õ Œ„Ñuáê Œº ã∂HÍÎ#∞"å Œ ÉèÏQÆ=ÚÅ∞QÆ∂_» h ~° «flYxÖ’ "≥ ŒH˜# H˘ÅkÜ«Ú "≥Å∞=_»∞K«∞O_»∞#∞!

FVæÜ«ÚÅQÆà◊#Ì J#∞ ÃѷѨ Œº=Ú #~°÷=Ú P Ü«∂ "Õ ŒÉèÏQÆ=ÚÅx=∞#=Ú ≥eã≤H˘#fl<å_»∞ "Õ Œ=∂ «#∞É’e# ~¸ Ü«∂=ÚHõÎ=∂ź^• ÕqÃÑ·=∞# „â◊ •úÉèí‰õΩÎ e#∞=∞_çOѨHõ =∂#=Ù. ѨijeOѨÙ_»∞ gxx ––

1. „f}˜Ñ¨ • qK«„Hõ"Õ∞ q+¨μ‚~Àæáê-^•Éèíºó (|∞∞ˆQfi Œ=Ú)

2. W^ŒO q+¨μ‚ ifiK«„Hõ"Õ∞ „`Õ^ä• x^Œ^èÕ Ñ¨^Œ"£∞ ( —— )

D =∞~„ «=ÚÅ∞ ã¨∞„Ѩã≤ Œú=ÚÅ∞ QÆ •!

18. L#∞Ì =∞ ŒQÆo «Î <À_® Œ `Ààò=eÜ«∞<£,##Ì QÀáêÅ<£ =∞~°∞=∞QÆàı #Ñ≤Ê<åflÜü∞,Hõ#Ì Væ=∞à◊√"£∞ ‰õΩà◊b Hõ_≥· ué"åÜü∞=<≥ÌV√æ"£∞ HÀo Ü«∞à‹· «Î#QÍ}ü, =∂ ŒqѨÊ#ÌÖò "Õ∞Öò ѨÖò HÍÖò ‰õΩ~Úe#Væàò ‰õÄq#QÍ}ü,Ѩ<åÌ~ü q~°e Ü«Ú<£ "≥∞ÿ «∞Î#<£ ¿Ñ~ü áê_»,â‹<åÌ=∞éÿÔH· Ü«∂Öò j~å~ü =à‹· Ü≥ÚeѨÊ,=#∞Ì ué"åÜü∞ =∞yàò <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: =∞ Œ"£∞ =∞ Œ[Å=Ú, L#∞Ì „ãqOK«∞K«∞#fl, Hõo «Î<£ QÆ[=ÚÉ’e,F_® Œ "≥#∞flK«∂Ѩx, Ààò=eÜ«∞<£ Éèí∞[|Å=ÚQÆÅ, #O ŒQÀáêÅ<£´ #O Œ∞x, =∞~°∞=∞Hõàı ´ HÀ_»ÖÏ, Hõ#Ì"£∞ ´ (ã¨∞) QÆO èŒ=Ú, Hõ=∞à◊√"£∞´ "åºÑ≤OK«∞K«∞#fl, ‰õΩà◊b Hâ◊|O èŒ=ÚQÆÅ, #Ñ≤Ê<åflÜü∞ F hàÏ Õg!Hõ_≥· ´ QÆ_çÜ«∞, u~°∞"åÜü∞ ´ fÜ«Ú=∂, HÀo ´ HÀà◊√§, =#∞Ì ´ =zÛ,

u~°∞áêÊ=Ù

96 ~°`«fl„`«~Ú

(QÆ∞q∞‰õÄ_ç) ZV√æ"£∞ ZÖ¡_»Å#∞, Jà‹· «Î#HÍ}ü ‰õÄÜ«ÚK«∞#flq, =∂ Œq

{ Ѩ#ÌÖò"Õ∞Öò ´ |O_çQÆ∞iqO Œ ѨOkig∞ Œ, ‰õΩ~ÚÖò { W#Væàò ´HÀ~ÚÅÅQÆ=ÚÅ∞, ÑÖòHÍÖò ÑÅ∞=∂~°∞¡, ‰õÄq#HÍ}ü ‰õÄÜ«ÚK«∞#flq,

Ѩ#∞Ì { P~üq~°e ´ |O_çxѨ@∞ìH˘#fl (KÕu) „"Õà◊√§QÆÅ F Ü«∞=∂‡!,L<£"≥∞ÿ «∞Î#<£¿Ñ~ü h Éèí~°Î<å=∞=ÚÅ∞, áê_» „"Õ∞=Ú) QÍ#=ÚKÕÜ«Ú@ÔH·,=#∞Ì ´ (h=Ù #_»z) =zÛ, j~ü { P~ü ´ ™œO Œ~°º=Ú xO_ç#, =à‹· ´

(ÇÏãÎ=ÚÅO Œe) =ÅÜ«∞=ÚÅ∞ (Hõ~°HõOHõ}=ÚÅ∞), XeÑÊ (QÆÅ∞¡QÆÅ∞¡#)„"≥∂QÆ∞K«∞O_»QÍ, â‹"£∞ { å=∞Ô~· { ÔH·Ü«∂Öò ÔHO^•=∞~°#∞É’Å∞ KÕu`À,=∞yàò#∞Ì ´ (q∞H˜ e) L`åûǨÏ=Ú`À ué"åÜü∞ ´ ( «Å∞=Ù QÆ_çÜ«∞)

fÜ«Ú=∂!

"åºYº: PO_®à◊=∞‡ À_ç QÀÑ≤HõÅ`À #O ŒQÀÑÙx ã∞O Œ~° Éèí=<åOQÆ}=Ú#„Ѩ"ÕtOz «Å∞Ѩ٠≥~°∞=Ù_»x „áêi÷Oz#k. PÜ«∞# Hõ ŒÅÖË Œ∞. «~°∞"å «

|Å~å=∞Hõ$+¨μ‚Å#∞ ÖËz ~°=∞‡x Ñ≤Åz#k. "åˆ~q∞ «‰õΩ¯= u<åfl~å?"å~°∞#∞ LÅ∞HõÖË Œ∞, ѨÅ∞HõÖË Œ∞. JѨC _®"≥∞ NHõ$+¨μ‚x Ѩ@ìѨÙ~å}˜ hà◊x@∞¡ „ѨɒkèOK«∞K«∞#flk –

''#O Œ∞_»∞ =∞ÇÉèí∞[Ñ~å„Hõ=∞=ÚÅ∞ QÆÅ"å_»∞. =∞ Œ[Å=Ú è•~°Å∞QÆõ@∞ìK«∞#fl U#∞QÆ∞Å∞QÆ∂_» |Å=Ú# <å «xH ™ê\~å=Ù. J\˜ì =∞Ç|Å∞xHÀ_»ÅQÆ∞ hàÏ^Õg! h ˆHâ◊áêâ◊=Ú#O^Œe ã¨∞QÆO^èŒ=Ú QÆ∞ѨC=∞x

Œâ◊kâ◊ÅO Œ∞#∞ "åºÑ≤OK«∞K«∞O_»QÍ WOHõ#∞ h=Ù x„kOK«∞@ «QÆ∞#@=∂‡!=zÛ `«Å∞Ѩ٠`≥~°∞=Ù. K«∂_»∞, <åÅ∞æÃѷѨÙÅ#∞ KÕi ''F [#∞ÖÏ~å!HÍÅHõ$ «º=ÚÅ∞ KÕã≤H˘#∞ "Õà◊~Ú#k ÖˇO_»∞ ÖˇO_»—— x HÀà◊√§ ‰õÄÜ«Ú@

g∞ K≥qx Ѩ_»∞@ÖË •! JO ÕQÍ Œ∞, |O_çQÆ∞i"≥O ŒfÔQŠѨOkà◊§g∞ Œ<≥H¯ HÀHÅÅ∞ KÕÜ«Ú ~˘ ŒÅ∞QÆ∂_» g∞‰õΩ q#|_»∞@ ÖË •? U =∂â◊Û~°º=Ú!h=Ù JO Œ"≥∞ÿ# h KÕu„"Õà◊§`À |Ou Ѩ@∞ìH˘x P_»∞ ã¨=∞Ü«∞=ÚQÆ∂_»

97

JQÆ∞K«∞#flk. ÖËz ~å==∂‡! "Õ∞ =∞O Œ~°=Ú h Éèí~°Î JQÆ∞ NHõ$+¨μ‚x

QÍ#=ÚKÕÜ«Ú@ ÔHO`À «q∞`À =zÛ<å=Ú. h=ÙQÆ∂_» L`åûǨÏ=Ú~°HõÅ∞

"ÕÜ«ÚK«∞O_»QÍ =zÛ, «Å∞Ѩ٠≥~°z Ö’Hõã¨O„QÆǨ~°÷=Ú "Õ∞=Ú KÕÜ«Ú h

„= «=Ú# ã¨Ç¨ÏHõiOz ѨÙ}º=Ú Hõ@∞ìH˘=∂‡, =∂ Ü«∞=∂‡!——

D áêâ◊√~°=Ú ÉèíQÆ=„^•=∂#∞AÅ"åi Hõ`«ºO`« „Ñ≤Ü«∞=∞@!

aèHΔÍ@#=Ú KÕÜ«ÚK«∞ <˘Hõ k#=Ú# "å~°∞ =∞ÇÑÓ~°∞‚Å"åH@ h Ñ Œº=Ú

##∞ã¨OkèOK«∞K«∞O_»QÍ "åi ѨلuHõ J «∞Îàϧܫ∞=∞‡ =zÛ «Å∞Ѩ٠≥~°K≥

#@!! hàÏ ÕqÜÕ∞ =zÛ «Å∞Ѩ٠≥~°z#@∞¡ ÉèÏ=Ѩ~°=â◊√ Å~Ú Ü«∞uѨu

Ü«∞@<Õ H˘O «¿ãѨ٠xÅ|_çáÈ~Ú~°@!!!

JǨϟ! Z\ì =∞ èŒ∞~°ã¨‡ $u!

=<≥ÌV√æ"£∞ HÀo Ü«∞à‹· «Î#HÍ}ü (HÀà◊√§ JO «@ ‰õÄÜ«ÚK«∞#flq) t+μºÅ∞

«=∞ `À_ç"åix, QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ x„ ŒÖËѨÙ@ ~Ú@ èŒfix QÆ=∞º=Ú.

„â◊=}ã¨∞ÉèíQÆ=ÚQÆ `«=∞ =∞^èŒ∞~° HõO~î°=ÚÅ`À ã¨^•Kå~°∞ºÅ∞

ã¨KåÛù„ «∞ʼnõΩ "Õ •O «É’ èŒ KÕÜ«ÚK«∞O_»∞@ – ''‰õΩ~Úe#Væàò ‰õÄq#

HÍ}ü—— (HÀH˜ÅÅ∞ ‰õÄÜ«ÚK«∞#flq) J#∞@KÕ ã¨∂z «=Ú.

''j~å~ü =à‹· Ü≥ÚeѨʗ— Hõ~°HõOHõ}=ÚÅ∞ („"≥∂QÆQÍ) J#∞@KÕ qq èŒ

ÉèÏ=É’ èŒHõ=ÚÅQÆ∞ èŒfi#º~°÷=ÚÅ∞ =∞#‰õΩ „ѨfÜ«∞=∂# =∞QÆ∞K«∞#flq.

q™êÎ~°cèuKÕ =∞iH˘xfl Ü«∞~°÷=ÚÅ∞ = ŒÅ∞@ Ü«∞~Ú#k.

19. ‰õΩ «∞Îqà◊ ÔH¯iÜ«∞ HÀ¯@∞ìHͯÖò Hõ\ìÖò"Õ∞Öò,

"≥∞ ≥Î#] Ѩ&Ûâ◊Ü«∞#uÎ<£ "Õ∞ ÖËé˜,

H˘¯ «ÎÅ~ü ѨÓV√æà◊Öò #Ñ≤Ê<≥·fl H˘V‹æÂ"Õ∞Öò,

"≥· «∞Î H˜ _»#Ì =∞Å~ü =∂~üáê, "åÜü∞ ué"åÜü∞,

u~°∞áêÊ=Ù

98 ~°`«fl„`«~Ú

"≥∞ÿ «Î_»Væ}‚<åÜü∞ h Ü«Ú<£ =∞}Ïà◊<≥·,

Z «Î<≥·áÈ Œ∞"£∞ «∞~Ú Öˇà◊ "˘\ÏìÜü∞QÍ}ü,

Z «Î<≥· ÜÕ∞Å∞"£∞ Ñ≤i "å «ÎyÖÏ¡Ü«∂Öò,

« «∞Î= =∞#∞] «QÆ "ÕÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\ ©Hõ: ‰õΩ`«∞Îqà◊‰õΩ¯ ´ nѨã¨ÎOÉèí=ÚÅO^Œe nѨ=ÚÅ∞, ZiÜ«∞ ´

„ѨHÍtOK«∞K«∞O_»QÍ, HÀ_»∞ { HÍÖò ´ U#∞QÆ∞ ŒO «Ñ¨Ù HÍà◊√§ (HÀà◊√§)

QÆÅ, Hõ\˜ìÖò"Õ∞Öò =∞OK«=Úg∞ Œ, "≥∞ ≥Î#fl "≥∞ «Îx, Ñ&Ûâ◊Ü«∞#uÎ<£"Õ∞Öò

´ S Œ∞QÆ∞}=ÚÅ∞QÆÅ (ǨÏO㨠«∂eHÍ) «ÅÊ=Úg∞ Œ, Ui ´ Jkè+≤ªOz,

H˘ «∞Î ´ QÆ∞ «∞ÎÅ∞ (QÆ∞ «∞ÎÅ∞) QÍ, JÅ~ü ´ qHõã≤Oz#, Ñ¨Ó { ‰õΩà◊Öò ´

ѨÓ=ÙÅ`À (<˘Ñ¨CK«∞#fl) ˆHâ◊ÉèÏ~°=ÚQÆÅ, #Ñ≤Ê<≥·fl H˘V‹æ ´ hàÏ^Õq

ãÎ#=ÚÅ#∞, "Õ∞Öò g∞ Œ, "≥· «∞Î LOK«∞H˘x, H_≥·#Ì (Ñ=oOz) L#fl,

=∞Å~ü=∂~üáê ´ qâßÅ =HõΔ=Ú QÆÅ"å_®, "åÜü∞ ué"åÜü∞ ´ <À~°∞

≥~°∞=Ù=∂! "≥∞ÿ HÍ@∞Hõ ÃÑ@∞ìH˘x, «_»"£∞ qâßÅ=∞~Ú#, Hõ}‚<åÜü∞

´ <Õ„ «=ÚÅ∞ QÆeæ, Ñ≤i=Ù ´ (Hõ$+‚) qÜ≥∂QÆ=Ú#∞, Z «Î<≥· ÜÕ∞Å∞"£∞ ´

HõΔ}HÍÅ =∞~Ú##∞, P «ÎH˜ÖÏ¡Üü∞ ´ ã¨Ç≤ÏOѨ*ÏÅx F #Ñ≤Ê<≥·flÑ≤~å\©ì, h

´ h=Ù, L<£ ´ h Ü≥ÚHõ , =∞}Ïà◊<≥· ´ „Ñ≤Ü«Úx, Z «Î<≥·áÈ Œ∞"£∞ ´ XHõ

HõΔ}"Õ∞x, «∞~ÚÖò x„ Œ#∞O_ç, Zà◊"˘\ÏìÜü∞ HÍ}ü ÖË=hÜ«∞‰õΩ<åfl=Ù,

« «∞Î="£∞ (Wk) h‰õΩ « «fi=Ú (ã¨fi~°∂Ѩ=Ú,) J#∞] HÍ Œ∞, «QÆ=Ù

(h ã¨fiÉèÏ==Ú#‰õΩ) «y#k, (J#∞] ´ HÍ Œ∞)

"åºYº: =Åã≤#KÀ\ ˜H˜ H˘xáÈ^Œy#@∞¡ nѨã¨ÎOÉèí=ÚÅ∞ xO_»∞QÍ

"≥Å∞QÆ∞K«∞#flq. ŒO «Ñ¨ÙHÀà◊√§QÆŠǨÏO㨠«∂eHÍ «ÅÊ=Ú# hàÏHõ$+¨μ‚Å∞

â◊Ü«∞xOz L<åfl~°∞. P â◊Ü«∞#=Ú#‰õΩ Ñ¨OK«â◊Ü«∞#=Ú Jx¿Ñ~°∞.

JO Œ=Ú, K«Å¡ Œ#=Ú, "≥∞ «Î Œ#=Ú, ≥Å¡ Œ#=Ú, ã¨∞"åã¨# J#∞ S Œ∞

99

QÆ∞}=ÚÅ∞ QÆÅ =∞OK«"Õ∞ ÑOK«â◊Ü«∞#=Ú. •xÃÑ· hàÏ Õq Ü«Ú#flkQÆ •!

P"≥∞ t~°ã¨∞# ^•eÛ# ѨÓÅ=∂ÅÅ∞ fÔQ#O@∞H˘x Ü«Ú#fl@∞¡QÆ<Õ

"å_»‰õΩO_» #∞O_ç ã¨Ç¨Ï[™œ~°Éèí=Ú "≥ Œ[Å∞¡K«∞#flq. P"≥∞ ãÎ#=ÚÅ∞ N

Hõ$+¨μ‚x qâßÅ=HõΔ=Ú#∞ HõÑ≤Ê"Õã≤Ü«Ú#flq. J\ ˜ì ã≤ ÷uÖ’ X_»Å∞

≥eÜ«∞‰õΩO_»∞ suQÆ HÍO`å‰õΩKåeOQÆ#ã¨∞Y=∞ «∞Î_≥·# Ü«∂ „tÜ«∞óѨuH˜

QÀ^• Õq Ñ≤Å∞Ѩ٠q#|_»∞@ Ü≥∞@∞¡? XHõ"Õà◊ q#|_ç ÖË=É’~Ú##∞

=$HõΔ=Ú#∞ Å «=Öˇ ÃÑ#"Õã≤H˘xÜ«Ú#fl #Ñ≤Ê<≥·flÑ≤~å\ì PÜ«∞##∞ QÆ\ìQÆ

J Œ∞=ÚH˘#∞#∞ QÍx ÖË=xK«∞Û<å?

JO Õ Ü«∞~Ú#k. NHõ$+μ‚_»∞ ÖË=ÖË Œ∞. QÀÑ≤HõÅÔH· «Å∞ÑÙ uÜ«∞ÖË Œ∞.

JѨ٠_®=ÚHõÎ=∂ź Œ ~Ú@¡#∞K«∞#flk. ''U=∞=∂‡, NHõ$+‚ã¨Oâı¡+¨=Ú h

"˘Hõ ≥"Õ Ü«∞#∞ÉèíqOK«∞@ «QÆ∞<å? =∂ Ü«∞O Œi ÑxÜ«Ú <Õq∞ HÍ=Ö#∞?

Éèí~°Î#∞ g_ç ~å*ÏÅHõáÈ~Ú#=∂<≥. <À~°∞ ≥~°z ÖˇHõ H˘Hõ ѨÅ∞ˆHx ѨeH˜

=∂ ‰õÄ~°@ HõeæOz# h‰õΩ áêѨ=Ú K«∞@∞ìH˘#∞<å ÜÕ∞q∞?——

D =∂@ʼnõΩ "≥∞ «ÎѨ_ç NHõ$+¨μ‚_»∞ "åiH˜ ã¨=∂ è•#=Ú K≥ѨC@‰õΩ

<À~°∞ ≥~°=É’QÍ hàÏ Õq @‰õΩ¯# <å «x <À\˜H˜ «# KÕ~Ú Ü«∞_»¤=Ú

ÃÑ>ì#∞.

Wk H\H©QÆ∞O_» K«∂z# QÀÑ≤Hõ e@¡#∞K«∞<åfl~°∞ – ''Hõ#∞flʼnõΩ HÍ@∞Hõ

ÃÑ@∞ìH˘x ã≤OQÍiOK«∞H˘#fl Ü≥∂ Ѩ_»∞K«∞Ñ≤ÖÏ¡! HÍ@∞Hõ ÃÑ@∞ìH˘#x =∂

Hõ#∞flÅ∞ NHõ$+¨μ‚#ÔH· ZO`« "åzáÈ=ÙK«∞#fl"À! PÜ«∞##∞ ~åhÜ«∞Hõ

áÈ~Ú##∞ h"≥·# H˘OK≥=Ú =zÛ K«∂_»∞=Ú. h q@∞¡ KÕÜ«Ú@ h

ã¨fi~°∂Ѩã¨fiÉèÏ==ÚʼnõΩ Ñ¨ÓiÎQÆ q~°∞ Œú=Ú ã¨∞=∂! Wk h‰õΩ «QÆ=Ù QÍ Œ∞.

PÖ’zOK«∞H˘#∞=Ú, ŒÜ«∞`À NHõ$+‚ã¨Oâı¡=Ú# "Õ∞=Ú QÆ∂_» h`À áêÅ∞

ѨOK«∞H˘x èŒ#∞ºÅ=∞QÆ∞@ Hõ=HÍâ◊ =∞#∞„QÆÇ≤ÏOѨÙ=Ú.——

u~°∞áêÊ=Ù

100 ~°`«fl„`«~Ú

"Õ∞ÖËi (g∞ Œ<≥H˜ ) '' «Oáê Õ<å 蕺~ÀǨÏu—— P ÉèíQÆ=O «∞x *Ëi#

=ÚHõÎѨÙ~°∞+¨μ_»∞ `«# HÍe`À PÜ«∞# <≥H˜¯ „`˘‰õΩ¯@ Ü«∞#∞#^Õ QÆ^•

„|Ǩ‡#O Œ=Ú! Wk „â◊√u ã¨∂HÎ ã¨∞_ô! W\ì ã≤÷ux PO_®à◊=∞‡ HÀ~°∞@Ö’

«¿ÑÊq∞!! WkÜÕ∞ QÆ • Ѩ~°ºOHõ q Œº!!!

"åÜü∞ ué"åÜü∞ (<À~°∞ `≥~°∞=Ù=∂) PKå~åº! *Ï˝<ÀѨ^Õâ◊◊=Ú

KÕÜ«Ú=∂ Jx QÆ∂_» J~°÷=Ú fÜ«∞#QÆ∞#∞.

''â’¡II J*Ï˝#uq∞~åO èŒã¨º *Ï˝<åO[#â◊ÖÏHõÜ«∂,

K«‰õΔΩ~°∞h‡e «O ÜÕ∞# «Ãã·‡ „jQÆ∞~°"Õ ã¨=∞ó——

*Ï<åO[# â◊ÖÏHõKÕ #*Ï#uq∞~åO èŒ∞Å K«‰õΔΩ=ÙÅ#∞ ≥éÑ≤OK«∞"å_»∞ QÆ • QÆ∞~°∞=Ù!

"≥∞ÿ «Î_»Væ}‚<åÜü∞ (HÍ@∞Hõ HõO_»∞¡ HõÅ^•<å) J#∞#k –

Hõ. g∞~°Å∞ g∞Ü«∞k Ü«∞#∞#k

"Õé∞ "≥Ú ŒÅ∞ #∂_»ñɡiH˜ qâıfiâ◊fi~°∞x<£

*Ë~°∞ñ_ç, P «‡ÅHõO «‰õΩ

g∞i# PkèHõº"Õ∞k? "Õ∞ÖÁ_»ñQÆ∂~°∞Û<£

J#∞ â◊~î°HÀѨ=∞ǨÏi¬ Nã¨∂HÎ<Õ Ü«∞#∞=kOK«∞#∞ QÆ •!

20. =ÚÑ¨Ê «∞Î=¸= ~°=∞~°~°∞¯ =Ú<£ â‹#∞],HõÑ¨Ê #Îq~°∞¯"£∞ HõeÜÕ∞ «∞~ÚÖˇàÏÜü∞,

â‹Ñ¨Ê =Ú_≥·Ü«∂Üü∞ uéÅ∞_≥·Ü«∂Üü∞, â‹ åÎ~°∞¯

"≥Ñ¨Ê V∏æ_»∞‰õΩ¯"£∞ q=∞ÖÏ «∞~Ú ÖˇàÏÜü∞,

â‹Ñ¨Ê#fl "≥∞<£=ÚÖ· K≥Û"åfiÜü∞ zÛé∞=∞~°∞V√æÖò,

#Ñ≤Ê<≥·fl #VÍæÜü∞ u~°∞"Õ «∞~Ú ÖˇàÏÜü∞,

101

LHõ =Ú"£∞ «\ÁìoÜ«Ú"£∞ «#∞Ì<£ =∞}Ïà◊<≥·,

WáÈÊ Õ Ü≥∞"≥∞ÿ‡ h~å >ËìÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞

\©Hõ: =ÚÑ¨Ê «∞Î=¸=~ü ´ =ÚѨÊk =¸_»∞q èŒ=ÚÅQÆ∞, J=∞~°~ü‰õΩ¯ ´

Õ= «Å‰õΩ, =Ú<£ ´ (UHõ+ì=Ú#∞ ~åHõ) =ÚO Õ, â‹#∞] ´ áÈ~Ú, HõѨÊ"£∞

´ "åiHõOÑ=Ú#∞ (cèux), «q~ü‰õΩ¯"£∞ áÈQ˘@∞ì#\˜ì, HõeÜÕ∞ |e+μª_®!

«∞~ÚÖò { ZàÏÜü∞ ´ x„ Œ#∞O_ç Öˇ=∂‡, â‹Ñ¨Ê"£∞ ´ |∞∞A «fi=Ú, L_≥·

Ü«∂Üü∞ ´ HõÅ"å_®, uéÖò ´ ™ê=∞~°÷º=Ú, L_≥· Ü«∂Üü∞ ´ HõÅ"å_®,

â‹ åÎ~°∞¯ ´ â◊„ «∞=ÙʼnõΩ, "≥ѨÊ"£∞ ´ `åѨ=Ú#∞, H˘_»∞‰õΩ¯"£∞ ´ HõeæOK«∞,

q=∞ÖÏ x~°‡Å∞_®, «∞~ÚÖò x„ Œ, ZàÏÜü∞ Öˇ=∂‡, â‹Ñ¨C { J#fl

´ HõÅâ◊=ÚÅ=O\˜, "≥∞<£ { =ÚÖ· ´ =∞$ Œ∞=QÆ∞ ãÎ#=ÚÅ#∞, â‹"åfiÜü∞

´ ѨQÆ_»=Ú=O\˜ „H© ɡ Œxx, té∞ ´ ã¨#flx, =∞~°∞VæÖò ´ #_»∞=Ú#∞,

#Ñ≤Ê<≥·fl ´ #Ñ≤Ê<≥·fl Ü«∞#∞ ¿Ñ~°∞#∞QÆÅ, #VÍæÜü∞ ´ ѨÓ~°∞‚~åÖÏ, u~°∞"Õ ´

N=∞ǨÅHΔ ‡xÉ’e#^•<å? «∞~ÚÖò ´ x„ Œ#∞O_ç, ZàÏÜü∞ ´ ÖËz,

LHõ¯=Ú"£∞ ´ (<À=ÚÔH·) qã¨#Hõé]Ü«Ú#∞, `«\ÁìoÜ«Ú"£∞ ´ HõOK«∞

J ŒÌ=Ú#∞, «#∞Ì ´ WzÛ, L<£=∞}Ïà◊<≥· ´ x «ºHõÖϺ}ѨÙ~°∞+¨μ_»QÆ∞ h

Ѩux, Z"≥∞ÿ‡ ´ =∞=Ú‡#∞, WáÈÊ Õ ´ WѨÙ_Õ, h~ü { P@∞ì ´ ™êfl#=Ú

KÕ~ÚOѨÙ=∂!

"åºYº: ''=ÚÑÊk=¸_»∞HÀ@¡ Õ= «Å‰õΩ#∞ =ÚO Œ∞QÍ "≥o§ "åi ÉèíÜ«∞=Ú#∞

áÈQ˘@∞ì =∞Ç|Å=O «∞_®! x„ Œ Ö=Ú‡! P„t «~°HΔÍnHΔ «∞_®. â◊„ «∞=ÙʼnõΩ

Œ∞óY=Ú HõeæOK«∞ x~°‡Å∞_®! x Œ∞~° Öˇ=∂‡—— Jx QÀ^• Õq NHõ$+¨μ‚x

x Œ∞~° ÖËÑ≤#k. PÜ«∞# ѨÅ∞Hõ #O Œ∞# #Ñ≤Ê<≥·flÑ≤~å\ìx ÖËѨÙK«∞#flk –

''HõÅâ◊=ÚÅ#∞ É’e# =∞$ Œ∞"≥·#ãÎ#=ÚÅ#∞, „Ѩ"åàÏ èŒ~°=Ú#∞, ã¨#flx

#_»∞=Ú#∞ ѨiѨÓ~å‚=Ü«∞= ™œO Œ~°º=Ú#∞ QÆÅ hàÏ=∞ǨÅH©Δ ‡! x„ Œ

u~°∞áêÊ=Ù

102 ~°`«fl„`«~Ú

Öˇ=∂‡! qã¨#Hõé]#∞ J ŒÌ=Ú#∞ WzÛ h <åÜ«∞‰õΩx`À =∞=Ú‡Å#∞ WѨÙ_Õ

™êfl#=Ú KÕ~ÚOѨÙ=Ú——.

Õ= «Å∞ ÖˇH˜ OѨ #Åq HÍx"å~°∞ QÆ •! =ÚѨÊk=ÚQÆ∞æ~°∞ Õ= «

Åx Ü≥∞@∞¡ ÑÅ∞‰õΩ@ Ü«∞#QÍ xk ã=∂ è•#=Ú – J+ì=ã∞=ÙÅ∞, UHÍ Œâ◊

~°∞„^Œ∞Å∞, ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ∞, Jtfih^Õ=`« e^ŒÌ~°∞ – D ^Õ=`«Å#∞

„Ѩ è•#=ÚQÍ ¿Ñ~˘¯O Œ∞~°∞.

#O Œ∞x ÑiáêÅ#Ö’ ã∞aèHõΔ=ÚQÆ#∞#fl ~¸ QÀÑ≤HõÅ Hq∞ „Ñ=∂ Œ=Ú

=zÛ# Œx NHõ$+¨μ‚x â◊~°}∞*ÁzÛ<å~À D Ѩ ŒºÉèÏ==Ú ≥Å∞ѨÙ#∞ –

L. |O èŒ∞Å a_»¤Å<£ =∞QÆÅ „ÉèÏ «Åñ ŒÅ∞¡Åñ ŒO„_»∞Å<£ =∞<À

*ÏO èŒ «ñ*Ëã≤ _çOz â◊~°}Ok# =∞=Ú‡ qÜ≥∂QÆ Œ∞~°Ìâß

ã≤O èŒ∞=ÙÖ’#ñ „^Àz ~Ú@∞ KÕ~°HõáÈ=Ù@ áê_ç QÍ Œ∞† ѨÙ

+¨ÊO èŒÜ«∞, =∂ Ü«∞nèâ◊√#‰õΩñ ÉÏ Œ=ÚÅO|_ç Ü≥ÚuÎ K≥ѨÊ"Õ!

F Hõ$ëê‚! =∞Ǩ|Å=O «∞Å∞#∞ J=∞~°∞Å∞#∞ #QÆ∞ Õ= «Å∞ x#∞fl

Œi *Ë~°∞#ÑÙ_»∞ HÍáê_»∞K«∞O Œ∞=Ù QÆ •! J|ÅÅ =∞QÆ∞ =∞q∞‡@∞¡ qÜ≥∂QÆ

Œ∞~°Ìâßã≤O èŒ∞=Ù# k‰õΩ¯ ≥eÜ«∞x suQÍ = Œe"ÕÜ«∞ <åºÜ«∞=∂ Jx "å

~å „uÖ’Hõ~°HõΔ‰õΩx „ѨtflOK«∞@ Ü«ÚHõÎ"Õ∞ QÆ •!

â‹Ñ¨Ê=Ú_≥ ·Ü«∂Üü∞ (P~° ˚==O`«∞_®) J#∞@KÕ NHõ$+¨μ ‚_ »∞

„^ÒѨk=∂#=Ú#∞ JHõΔÜ«∞=„ã¨Î^•#=ÚKÕ HÍáê_çQÆ∂_» ѨâßÛ`åÎѨ=Ú

K≥Ok# q èŒ=Ú ã¨∂z «=Ú –

â’¡II QÀqO^Õu Ü«∞^•-„Hõ#Ì ü Hõ$ëê‚ =∂O Œ∂~°"åã≤#"£∞,

|∞∞}O „Ѩ=$ Œú q∞= "Õ∞ ǨÏ$ ŒÜ«∂<åfl Ѩã¨~°Êu.

103

Hõ$+‚ („^ÒÑk) ZO`À Œ∂~°=Ú#∞O_ç ''QÀqO^•! Ü«∞x P„HõOkOz#k

QÆ^•! =_ô¤ ¿Ñ~°∞H˘x `«_çã≤ "≥∂ÃÑ_≥· ÉÏkèOK«∞ |∞∞}=Ú=Öˇ <å"≥∞

n<å„HõO Œ#=Ú <å ÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú# =∂\=∂\H ÃãÅ"ÕÜ«ÚK«∞#flk. JÉσ!

Uq∞ KÕÜ«∞ #QÆ∞#∞! Jx NHõ$+¨μ‚ _»#ÖË •!

â‹ åÎ~°∞¯ "≥ÑÊ"£∞ H˘_»∞‰õΩ¯"£∞ (â◊„ «∞=ÙʼnõΩ HõOÑ=Ú HõeæOK«∞) J#∞@KÕ

J*Ï «â◊„ «∞=QÆ∞ <å~åÜ«∞}∞#‰õΩ «# Éèí‰õΩÎÅ â◊„ «∞=ÙÖË «# â◊„ «∞=ÙÅx

– "åix ÇÏ «=∂~°∞Û@‰õΩ "≥#∞nÜ«∞_»x – ™ê èŒ∞ÅÇÏ$ ŒÜ«∞"Õ∞ PÜ«∞# Œx

– JO|s+¨μx Hõ äŒ ##∞ã¨OkèOK«∞ H˘#∞@KÕ É’ èŒÑ¨_»∞#∞.

21. U «Î HõÅVæ à‹k~ü á⁄Væ g∞ ŒoѨÊ,

=∂`åÎ Õ áêÖò âÁiÜ«Ú"£∞ =à◊§Öò ÃÑ~°∞=∞ƒâ◊√Hõ àò,

P «ÎѨÊ_≥· åÎ<£ =∞QÆ<Õ Ü«∞é˜=ÙéÏÜü∞,

T «Î=Ú_≥· Ü«∂Üü∞ ÃÑiÜ«∂, Ü«∞ÅyxÖò,

`À «Î=∂Üü∞ x#] â◊√_»~ «∞~ÚÖˇàÏÜü∞,

=∂`åÎ ~°∞#‰õΩ¯ =e `˘Ö· #∞Ì<£"åâ◊é¯}ü,

P`åÎ Œ∞= #∞Ì#fl_ç Ѩ}˜Ü«Ú=∂áÈÖË,

áÈuÎÜ«∂"£∞ =<ÀÌ"£∞ ѨÙQÆàò <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: U «Î Ѩ\ì#, HõÅVæàò ÉèÏO_»=ÚÅ∞, Zk~ü Z Œ∞~°∞QÍ, á⁄Væ

á⁄Oy, g∞ Œ∞ ÃÑ·H˜, Jà◊Ñ¨Ê á⁄~°Å∞#@∞¡, =∂`åÎ Õ Z_» ≥QÆHõ, áÈÖò

´ áêÅ∞, âÁiÜ«Ú"£∞ ´ =i¬OK«∞#\ì, =à◊§Öò ´ DqQÆÅ, ÃÑ~°∞"£∞ ´

|Åã≤Ü«ÚO_»∞, P «Î ´ ÖˇHõ ÖË#xfl, Ѩâ◊√Hõ àò ´ Ѩâ◊√=ÙÅ#∞, Ѩ_≥· åÎ<£ ´

Ѩ_»ã≤#"åxÜ≥ÚHõ , =∞Hõ<Õ Ñ¨Ù„ «∞_®! Jé˜=Ù { LéÏÜü∞ x„ ŒÖˇ=∂‡,

T «Î"£∞ ´ ("Õ Œ„Ѩuáê Œº «) J#∞ ^•~°»_è º=Ú, L_≥·Ü«∂Üü∞ ´ HõÅ"å_®!

LÅH˜xÖò ´ Ö’Hõ=Ú#, `À «Î"£∞ { PÜü∞x#] ´ (P„t «Ñ¨HõΔáê «=Ú)

u~°∞áêÊ=Ù

104 ~°`«fl„`«~Ú

`ÀK«∞#@∞¡ (J= «iOz) xÅz#, â◊√_»~ ´ Õ*’~°∂ѨÙ_®! «∞~ÚÖò {

ZàÏÜü∞ x„ Œ Öˇ=Ú‡, =∂`åÎ~ü â◊„ «∞=ÙÖ·#"å~°∞, L#‰õΩ¯ h‰õΩ, =e

´ ( «=∞) |Å=Ú, ˘Ö·#∞Ì ˘Åy (L_çy) áÈ~Ú, L<£ { "åâ◊ÖòHõ}ü

h Ü≥ÚHõ "åH˜@#∞, P`åÎ Œ∞ ´ ã¨Ç≤ÏOѨHõ, =#∞Ì ´ =zÛ, L<£ { J_ç ´

(h) Náê Œ=ÚÅO Œ∞, Ѩ}˜Ü«Ú"£∞ { PáÈÖË ´ Ѩ_»∞#@∞¡, ѨÙQÆàò#∞Ì ´

á⁄QÆ_»∞K«∞, áÈ «∞Î =∞OQÆàÏ~°u áê_»∞K«∞, Ü«∂"£∞ (^•ã¨∞Å"≥∞ÿ#) "Õ∞=Ú,

=<ÀÌ"£∞ ´ =zÛ (x<åfl„â◊~ÚOz) <å=Ú.

"åºYº: ''ÃÑ\˜ì# ‰õΩO_»ÅxflÜ«Ú xO_ç á⁄~°∞¡#@∞¡ q_»∞=‰õΩO_» áêeK«∞Û#\˜ì

B^•~°ºã¨OѨ^ŒQÆÅq QÀ‰õΩÅ=∞O^Œe QÀ=ÙÅ∞. J\ ˜ì QÀã¨OѨ^Œ#∞

=~°‚<åf «=ÚQÍ |_»ã≤# =∞Ǩ èŒ#∞_»∞ QÆ • #O Œ∞_»∞† P #O ŒQÀѨÙx

ã¨∞Ѩل`«∞_≥·# NHõ$+¨‚™êfig∞! =∂ÔH· x^Œ∞~° Öˇ=∂‡! Ö’Hõ=$`«Î=Ú#‰õΩ

„Ѩ=∂}"≥∞ÿ# "Õ Œ=ÚÖË h =∞Ç≤Ï=∞ ≥eã≤H˘#ÖËHõ áÈ~Ú#=#fl "Õ∞"≥∞O «

"å~°=Ú! â◊„`«∞^Œ∞ã¨ûǨÏ=∞QÆ∞ „Ѩ`åѨ „ѨHÍâ◊=ÚÅ∞ ã¨Ç¨Ï[ Hõ=K«

‰õΩO_»Å=ÚÅ∞QÍ #= «iOz# N QÀáêÅK«∂_®=∞}©! "Õ∞ÖÁ¯#∞=∂, h

HÀ_çáÈ~Ú# â◊„ «∞=ÙÅ∞, Hõ$áê~°∞÷Ö· h "åH@ Ñ_çQÍÑÙÅ∞ Ñ_çÜ«ÚO_»∞#>Ë¡

"Õ∞=ÚQÆ∂_» «fi Œ∞æ}ã¨OѨ Œƒ Œ∞úÅ"≥∞ÿ =∞OQÆàÏ~°u h H©Ü«∞ =zÛ<å=Ú.

J##ºâ◊~°}∞ºÅ "≥∞ÿ# =∞=Ú‡ Hõ~°∞}˜Oz h â◊~°}ÏQÆ «„`å} a~°∞^•OHõ

=Ú#∞ xÅ∞ѨÙH˘#∞=∂—— Jx QÀ^• Õq ™êfiq∞x „áêi÷OK«∞K«∞#flk.

=à◊§Öò ÃÑ~°∞"£∞ Ѩâ◊√Hõ àò (B^•~°º=ÚQÆÅ Q˘Ñ¨Ê Ѩâ◊√=ÙÅ∞) J#∞@

t+¨º ǨÏ$`åÎѨǨ~°∞ ÅQÆ∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ ã¨Ç¨Ï["å «ûÖ’º^•~° ÉèÏ=ã¨OѨ Œ#∞

ã¨∂zOK«∞#∞.

â’¡II QÆ∞~°"À |ǨÏ=ã¨ûxÎ t+¨ºq`åÎѨǨ~°HÍó,

Œ∞~°¡Éè’-ã≤‡<£ QÆ∞~°∞~À¡H t+¨ºÇ¨Ï$`åÎѨǨ~°Hõó

105

t+¨º q`åÎѨǨ~°=Ú#ÔH· ã≤^Œú=ÚQÆ#∞O_»∞ QÆ∞~°∞=ÙʼnõΩ H˘^Œ∞=

ZѨC_»∞#∞ ÖË Œ∞. t+¨º ǨÏ$`åÎѨǨ~°‰õΩ_»QÆ∞ QÆ∞~°∞"≥ѨC_»∞#∞ Œ∞~°¡Éèí∞_Õ

QÆ^•! P QÆ∞~°∞=Ù =ÚYHõ=∞Å=Ú#∞O_ç ÉèíQÆ=^Œ∞Ѩ^Õâß=∞$`«=∞^èŒ∞=Ù

JÜ«∞`«fl=ÚQÆ<Õ „ã¨qOz Hõq`å~°∂Ѩ=Ú# „Ѩ=Ç≤ÏOz ǨÏiÉè íH˜ Î

„Ñ≤Ü«∞OÉèÏ=Ù‰õΩŠǨÏ$^ŒÜ«∞ˆH^•~°=ÚÅ#∞ ™êQÆ∞KÕã≤ Ü«∞O^Œ∞ „uq^èŒ

ѨÙ~°∞ëê~°÷qt+¨ì=∞QÆ∞ "≥∂HõΔѶ¨Å=Ú#∞ ѨO_çOK«∞#∞. J\˜ì ã¨^•Kå~°∞ºx

Hõq «ÜÕ∞ Hõq «!

L#fl « è•~°∞}©„ èŒ tY~À «Ê « ŒK«ÛùѨܫ∞ã≤fih~°≠sã¨xflÉèí "≥∞ÿ# «#

㨠« q « <å «_»∞ ÉèíQÆ= Œaè~°∞zѨ~°=ÚQÆ<Õ ~°zOK«∞#∞ QÆ •! JO|∞*’ Œ~°

k=ºáê^•~°qO Œ zO «<å=∞$ « áê# qâı+=∞ «Îz «∞Î_≥· ÇÏiãfi~°∂ÑÙ _»QÆ∞

<å #~°Hã¨iKÕ Ö’‰õΩe «~° "Õ∞q∞ Ü«∂tOz##∞ #\ì"å~°∞ =º~°∞÷Å∞#∞

qkè =Oz «∞Å∞#∞ HÍHõ=∂#~°∞!

â◊√_»ˆ~ ( Õ*’~°∂ѨÙ_®) J#∞ ѨÅ∞‰õΩ –

â’¡II J=*Ï#Ou =∂O =¸_è® =∂#∞+‘O «#∞ =∂„t «"£∞,

Ѩ~°O ÉèÏ==∞*Ï#<ÀÎ =∞=∞ Éèí∂ «=∞¿ÇÏâ◊fi~°"£∞.

'' «=∞ HÀã¨"Õ∞ =∂#=â◊s~°=Ú ^•eÛ# <å Ѩ~° « «fi "≥∞~°∞QÆÖËHõ

=¸_è»∞Å∞ ##fl==∂xOz #~°Hõ‰õÄѨ=Ú# |_»∞ Œ∞~°∞.——

– J#∞ w`åKå~°∞ºx 㨠Œ∞HÎ #∞ ŒúiOK«∞#∞.

22. JVæ}ü =∂ &ÍÅ «Î~°â◊ ~°a=∂#,

|Væ=∂Üü∞ =#∞Ì x<£ Ѩo§Hõ \ ìé© àı,

â◊Væ q∞~°∞áêÊ~üáÈÖò =#∞Ì «Ö· ÃÑÊÜü∞^À"£∞,

H˜}æ}˜ "åÜü∞ K≥ÛÜü∞ Œ `å=∞Ô~· ѨÓÊáÈÊÖË,

u~°∞áêÊ=Ù

106 ~°`«fl„`«~Ú

â‹Væ}ü té∞zÛé˜ Õ Ü≥∞"Õ∞‡Öò qoÜ«∂"À,uVæà◊√ =∂kuÎÜ«∞#∞ "≥∞à◊√<åÌáÈÊÖò,JVæ }˜~°}∞¤ V∏¯ }¤Væàò "Õ∞Öò <À‰õΩ¯kÜÕ∞Öò,ZVæàò"Õ∞ éÏÛ| q∞à◊ <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: J"£∞ ã¨∞O Œ~°"≥∞ÿ, Hõ}ü qâßÅ"≥∞ÿ, =∂ Q˘Ñ¨Ê ≥·#, &ÍÅ"£∞ Éèí∂q∞x (áêeOz#), J~°â◊~ü ~åAÅ∞, Jaè=∂# |OQÆ"£∞ { PÜü∞ «=∞ Jaè=∂#=Ú (QÆ~°fi=Ú) ÉèíOQÆ"≥∞ÿ, =#∞Ì ´ =zÛ, L<£ ´ h Ü≥ÚHõ ,

Ѩo§Hõ \ ìÖòH©âı ´ ã≤OǨã¨#=Ú„H˜O Œ, â◊Væ"£∞ ´ ã¨OѶ∞=ÚQÍ (KÕi),W~°∞áêÊ~üáÈÖò ´ L#fl\ì, =#∞Ì ´ ("Õ∞=Ú) =zÛ, «Ö· { ÃÑÜü∞^À"£∞ ´(x#∞fl) ãg∞Ñ≤Ozuq∞, HVæ}"åÜü∞ { â‹Üü∞ « zé∞QÆ*Å=Ö H˘OK≥=ÚqHõã≤Oz#, `å=∞Ô~· { Ñ¨Ó { áÈÖË ´ `å=∞~°Ñ¨Ó=Ù=Öˇ, â‹"£∞ { Hõ}ü ´ÔHO^•=∞~°Å=O\˜ Hõ#∞Å#∞, té∞ { té˜ Õ ´ H˘OK≥=Ú H˘OK≥=ÚQÍ,Z"Õ∞‡Öò ´ =∂ g∞ Œ, qoÜ«∂"À ´ „Ѩã¨iOѨ KÕÜ«∞"å? uVæàò"£∞ ´K«O„^Œ∞_»∞#∞, PkuÎÜ«∞#∞"£∞ ´ ã¨∂~°∞º_»∞#∞, Zà◊√<åÌáÈÊÖò ´L^Œ~ÚOz#@∞¡, J"£∞ ´ JO^Œ"≥∞ÿ#, Hõ}ü { W~°}∞¤"£∞ ´ H˘}∞¤ ´<Õ„ « ŒfiÜ«∞=Ú`À, ZVæàò"Õ∞Öò =∂ g∞ Œ, <À‰õΩ¯kÜÕ∞Öò Hõ\ÏHΔOz#KÀ,ZVæàò"Õ∞Öò =∂‰õΩ#fl, âß|"£∞ âßÑ=Ú (=ºã#=Ú), Wo#∞Ì (`˘Åy)#tOK«∞#∞.

"åºYº: ™êfig∞! D ã∞qâßÅ ã∞O Œ~°Ñ$käfix ÑiáêeOz# =∞ÇK«„Hõ=~°∞ÎÖÅ¡~°∞#∞ «=∞ Ü«∞ÇÏOHÍ~°=∞=∞HÍ~°=ÚÅ #}K«∞H˘x Õ=~° ã≤OÇã#=Úãg∞Ñ=Ú# ™ê èŒ∞"≥·# "Õ∞HõÅ=∞O Œ=Ö<Õ QÆ∞OÑÙÅ∞QÆ∂_ç g∞ Hõ_»QÆO\K«∂ÑÙ«=∞ÃÑ· <≥ѨC_»∞ Ѩ_»∞<å Ü«∞x Ü≥∞ Œ∞~°∞ K«∂K«∞K«∞O Œ∞~°∞.

QÆ∞}=ÚʼnõΩ "åi`À áÈeHõ ÖˉõΩ#fl#∞ PiÎ À "åix áÈe# "Õ∞=Úg∞ ã¨xflkèH˜ â◊~°}Ï~°∞÷Å"≥∞ÿ =zÛ<å=Ú. HÍ# ã¨∂~°ºK«O„ Œ∞Å#∞ É’e# h

107

#Ü«∞#Ü«ÚQÆox ã¨QÆ=Ú ã¨QÆ=ÚQÍ ≥éz =∞=Ú‡ Hõ\ÏHΔOz##∞ =∂

ѨO@ ѨO_»∞#∞. =∂ áêѨ=ÚÅ∞ Éèí㨇=∞~Ú =∂‰õΩ#fl Hõ+ì=ÚÅxflÜ«Ú

QÆ>ìH˜ áÈ=Ù#∞. HÍ# ™êfig∞! h=Ù =∞=∞‡#∞„QÆÇ≤ÏOѨHõ «Ñ¨Ê Œ∞ ã¨∞=∂!

Ja=∂#|OQÆ =∂Üü∞ =#∞Ì, «Ö· ÃÑÊÜü∞^À"£∞

(=∂ QÆ~åfiǨÏOHÍ~°=ÚÅ∞ #tOz x#∞fl â◊~°}∞ *ÁzÛ<å=Ú.)

J#∞KÀ@ h ÉèÏQÆ= « Ѩ ŒºÉèÏ==Ú JK«Û=ÚQÆ h QÀÑ≤HõÅ Õ QÆ •!

L. „Hõq∞‡ xâßK«~°∞Öò ã¨∞~°xHÍÜ«∞=ÚÅ<£ =_çñ^•H˜ gñHõ "å

Å=ڇŠ≥>ì=ÚÖò =é∞Ѩ #_»¤=Ú =zÛ [~ÚO «∞ =O„_»∞ x<£

#q∞‡# =ÚQÆúÅ<£, ~°Ç≤Ï «<å äŒÅ, #Hõ @! <Õ_»∞ Ô~O_»∞=¸

_»=Ú‡ÅÜÕ∞@∞ HÍñ_≥QÆ∞= #_»¤=Ú ~åñ ŒQÆ Õ, Hõ$áêxnè!

ZVæàò "Õ∞Öò âß="£∞ (=∂‰õΩ «ye# âßѨ=Ú)

ÉèíQÆ=kfi~°Ç¨Ï"Õ∞ QÆ • giH˜ «ye# âßѨ=Ú!

23. =∂i =∞Ö· =Úà◊&˜Öò =∞xfl H˜ _» #∞ÌéV√æ"£∞,

jiÜ«∞ tVæ =∞é˜=Ù «∞Î fÎ qo «∞Î,

"Õi =∞~Ú~ü á⁄Væ "≥áêÊ_»∞"£∞ ¿Ñ~ü #∞Ì Œé˜,

=¸i xq∞~ü #∞Ì =Úà◊Væ ѨCéѨÊ@∞ì,

áÈ Œ~°∞ =∂áÈÖË h ѨÓ"≥·Ñ¨ÓÊ =}Ï‚, =Ù<£HÀ~ÚÖòx x]Væ<Õ áÈ#Ì~°∞o, HÀѨÙÊ_≥·Ü«∞,

jiÜ«∞tVÍæâ◊# uÎ~°∞#∞Ì, Ü«∂"£∞=#Ì

HÍiÜ«∞ =∂~åÜü∞ #Ì~°∞ àıÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: =∂i =~å¬HÍÅ=Ú#, =∞Ö· H˘O_»Ü≥ÚHõ , =Úà◊&Öò QÆ∞ÇÏÖ’,

=∞xfl ´ ã¨∞Y=ÚQÍ, H˜_»#∞Ì ´ Ѩ_»∞H˘x, LéV√æ"£∞ ´ x„ ŒáÈ=ÙK«∞#fl,

u~°∞áêÊ=Ù

108 ~°`«fl„`«~Ú

jiÜ«∞ ´ â∫~°º=ÚQÆÅ, ã≤OQÆ"£∞ ´ ã≤OǨÏ=Ú, Jé˜=Ù «∞Î ´ x„ ŒÖËz, f´ Jyfl Hõ}=ÚÅ∞ ~åÅ∞#@∞¡, qo «∞Î ´ K«∂z, "Õi ´ Ѩi=∞à◊◊=Ú QÆÅ,=∞~Ú~ü ´ EÅ∞, á⁄Væ ´ xHõ¯ÉÁ_»∞K«∞H˘#∞#@∞¡, ZáêÊ_»∞"£∞ ´#Å∞k‰õΩ¯Å‰õΩ#∞, ¿Ñi#∞Ì ´ â◊s~°=Ú ™êQÆnã≤, L Œé˜ =¸ixq∞~ü#∞Ì ´=∞ «∞Î = ŒÅ∞#@∞¡ (g∞k Œ∞=Ú‡) Œ∞Å∞ÑÙH˘x, =Úà◊Væ QÆiOz, ÑÙéÑÊ@∞ì´ |Ü«∞Å∞ Õi, áÈ Œ~°∞=∂áÈÖË ´ =zÛ#@∞¡QÆ<Õ, ѨÓ"≥· { ѨÓ=}Ï‚ ´JqÃãѨÓ=Ù=O\˜ (hÅѨÙ) =<≥flQÆÅ ™êfig∞, h h=Ù, L<£ h Ü≥ÚHõ ,HÀ~ÚÖò x#∞] ´ Ѩ_»Hõ\ ˜O\˜#∞O_ç, WVæ<Õ ´ D ~° «fl =∞O@Ѩ=Ú#‰õΩ,áÈ#Ì~°∞o ´ qKÕÛã≤, HÀѨC { L_≥·Ü«∞ ´ [Ü«∞„Ѩ Œ"≥∞ÿ#, jiÜ«∞ ´(„âı+ª"≥∞ÿ#), ã≤OQÍã#uÎÖò ã≤OÇã#=Ú#, W~°∞#∞Ì Jkè+≤ªOz, Ü«∂"£∞´ "Õ∞=Ú, =#Ì (h = ŒÌ‰õΩ) =zÛ#, HÍiÜ«∞"£∞ HÍ~°º (qâı+¨) =Ú#∞,P~åÜü∞#∞Ì ´ qKåiOz, J~°∞àò ´ Hõ\ÏHΔOѨÙ=Ú.

"åºYº: =~å¬HÍÅ=Ú# Ñ~°fi «QÆ∞ÇÏÖ’ Ç~ÚQÍ X_»Å∞ =∞~°z x„kOK«∞#∞=∞$QÆ~åA ã≤OÇÏ=Ú. Jk "Õ∞Å∞H˘#QÆ<Õ ÉèíÜ«∞OHõ~°=ÚQÆ K«∂z "≥∞_»g∞ ŒEÅ∞#∞O_ç Ѩi=∞à◊=Ú "≥Å∞=_»∞K«∞O_»QÍ #Å∞„ѨHõ Å uiy X_»Å∞Œ∞Å∞ÑÙH˘x ™êQÆnã≤H˘x QÆ∞ÇÏ#∞O_ç É·@‰õΩ =zÛ «# Ü«∂„t «=∞$QÆ=ÚÅ

HÍ~°º=ÚÅ∞ f~°∞Û#∞. P =∞$QÆ~åA=Öˇ<Õ J «ã‘ѨÙ+¨Ê ã¨OHÍâ◊ â◊s~åÉèíQÆÅh=Ù#∞ h QÆ$ǨO`«~°ã‘=∞#∞O_ç ɡ·@‰õΩ =zÛ [Ü«∞jÅ =∞QÆ∞ hã≤OǨã¨#=Ú #kè+≤ªOz =∂ Hõ+¨ì=ÚÅ∞ qKåiOz `«QÆ∞ ѨiǨ~°=Ú##∞„QÆÇ≤ÏOѨ=Öˇ#∞ ã¨∞=∂!

=∞Ö· =Úà◊ ~°lÖò (Ѩ~°fi « QÆ∞ǨÏÖ’)

"Õ Œ=Ú# èŒ~°‡ã¨∂HõΔ ‡=ÚÅ∞ q=iOK«∞ ÉèÏQÆ"Õ∞ QÆ∞ǨÏ.

''â’¡II „â◊√uifiaè<åfl ㇠$ «Ü«∞â◊Û aè<åfl

<≥·HÀ =Úx~°ºã¨º =∞ «O „Ѩ=∂}"£∞.

109

èŒ~°‡ã¨º « «fiO xÇ≤Ï «O QÆ∞Ǩܫ∂O

=∞Ǩ[<À ÜÕ∞# QÆ «ó 㨠Ѩ<å÷ó.——

„â◊√ «∞Å∞ "Õ~°∞, 㨇 $ «∞Å∞ =∞~˘Hõ f~°∞. áÈh ÜÕ∞=Úx =∞ «"≥∞ÿ#

„Ѩ=∂}=ÚQÍ ##∞ã¨iO «=∞#fl "åi ã¨OYº Ü«∞#O «=Ú. èŒ~°‡ « «fi=Ú

QÆ∞ǨÏÖ’ QÆÅ Œ∞ (JQÆ=∞º=Ú). HÍ# =∞Ǩ[#∞_»∞ („âı+¨μª_»∞) áÈ~Ú#

(J#∞+≤ªOz#) =∂~°æ"Õ∞ J#∞ã¨~°}©Ü«∞=Ú.

(=∞~Ú~üá⁄OQÆ) (EÅ∞ xHõ ÉÁ_»∞K«∞H˘x) J#∞KÀ@ N~å=Ú_»∞

ã‘ å Õq ˘_»ÃÑ· t~°ã∞Oz x„kOK«∞K«∞O_»QÍ Œ∞~°∞ƒkú À Õ"ÕO„ Œ ÑÙ„ «∞_»∞

[Ü«∞O «∞ _® «e¡ãÎ#„Ñ Õâ◊=Ú#∞ «# =Ú‰õΩ¯`À pÖÛ#∞. "≥O@<Õ L+‚~°HõÎÑÙ

aO Œ∞"˘Hõ\˜ g∞ ŒÑ¨_ç Ѩ_»QÆqÑ≤Ê# „`åK«∞=Öˇ |∞ã¨H˘@∞ìK«∞ ÖËz Ü«∂

#~°Hã¨i ~Ú@∞¡ QÆi˚~K≥#∞ – ''Z=_»∞ h ãÎ# „Ѩ Õâ◊=Ú#∞ `åH˜#k?

Ѩ&Ût~°ã¨∞¯ _»QÆ∞ Ѷ}˜Ñ¨u`À <≥= _® K≥~°ÖÏ@ ÖÏ_»=zÛ#k? K≥ѨC=Ú,

"åx Éèí~° «=Ú Ñ¨>ì Œ#∞—— – J#∞ Hõ ä•Oâ◊=Ú ã¨‡ $uH˜ ~åHõ=∂# Œ∞.

áÈ#Ì~°∞o (qKÕÛã≤) ѨÙ~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞ K«`«∞~°æu QÆÅ"å_»∞. Jq

1) =$+ÉèíQÆu 2) =∞ «OQÆQÆu 3) "庄Ѷ∞QÆu 4) ã≤OÇÏQÆu Jx. =$+Éèí=Ú

#O Œe áœ~°∞+¨=Ú, =∞ ŒQÆ[ =∞O Œe QÍOcè~°º=Ú, "庄Ѷ∞ =∞O Œe

Ѩ~å„Hõ=∞=Ú, ã≤OÇ¨Ï =∞O Œe Ѩ~åaèÉèí=# ™ê=∞~°÷º=Ú ''Hõ$+‚ã¨∞Î ÉèíQÆ"å<£

ã¨fiÜ«∞"£∞—— Jx „Ѩã≤kúQÍOz# NHõ$+¨μ‚# ‰õΩO_»Hõ =∞Ô~=i ‰õΩO_»∞#∞!

HÍ# D QÆ=∞#=ÚÅxflÜ«Ú NHõ$+μ‚xÜ«∞O Œ∞ E_» QÀÑ≤HõÅ∞ ‰õΩ «∂ÇÏÅÑ_ç

~Ú@∞¡ ѨÅ∞¯K«∞<åfl~°∞. W@ ã≤OǨÏQÆu ~Ú «~°QÆ=∞#=ÚÅ ‰õΩѨÅHõΔHõ=Ú.

24. J x]=ÙfiÅQÆ =∞à◊<åÌ Ü«∞_ç áÈuÎ,

â‹#]V√æ ≥·xflÅV‹æ ⋠åÎÜü∞ uéÖò áÈuÎ,

u~°∞áêÊ=Ù

110 ~°`«fl„`«~Ú

á⁄#]K«ÛQÆ_» =Ú ≥· åÎÜü∞ ѨÙQÆàò áÈuÎ,

Hõ#∞] ‰õΩ}˜ÖÏ "≥é˜<åÌÜü∞ Hõà◊Öò áÈuÎ

‰õΩ#∞] ‰õΩ_≥·Ü«∂ "≥_»∞`åÎÜü∞ ‰õΩ} "≥∂ƒuÎ,

"≥#∞] ÑÔQ· ÔH_»∞‰õΩ¯"£∞ x<£ ÔH·~ÚÖò "ÕÖò áÈuÎ,

Z <≥] #∞<£ âı=QÆ"Õ∞ ÜÕ∞uΠѨÊéÿ H˘àÏfi<£,

Wx] Ü«∂"£∞ =<ÀÌ q∞~° <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: J#∞] ´ ("å=∞<å=`å~°=Ú èŒiOz#) <å_»∞, W=ÙfiÅHõ"£∞ ´ D

Ö’Hõ=Ú#∞, Jà◊<åÌÜü∞ ´ H˘ez#, J_ç ´ (h) Náê Œ=ÚʼnõΩ, áÈuÎ ´

=ÚOQÆà◊=Ú, JV√æ JHõ _çH, â‹#∞] "≥o§, ≥<£ WÅV‹æ ã∞O Œ~°=∞QÆ∞

ÅOHõ#∞, â‹ åÎÜü∞ =∞@∞ì ÃÑ\ì#, uéÖò (Éèí∞[) |Å=Ú#‰õΩ, áÈuÎ

=∞OQÆà◊=Ú, á⁄#] ´ (~°∂ѨÙ=∂ã≤) áÈ=Ù#@∞¡, â◊Hõ_»"£∞ ´ â◊Hõ\Ïã¨∞~°∞x,

L ≥· åÎÜü∞ (HÍe`À) «xfl# h Ü≥ÚHõ , ѨÙQÆàò á⁄Q«_»Î‰õΩ(H©iÎH˜), áÈuÎ

´ =∞OQÆà◊=Ú, Hõ#∞] ´ (=`åûã¨∞~°∞_»#∞) ^Œ∂_»#∞, ‰õΩ}˜ÖÏÜü∞ ´

QÀ}aà◊§#∞=Ö, Zé<åÌÜü∞ qãi# h Ü≥ÚHõ , Hõà◊Öò Náê Œ=Ú#‰õΩ,

áÈuÎ ´ =∞OQÆà◊=Ú, ‰õΩ#∞] ´ H˘O_»#∞, ‰õΩ_≥·Ü«∂Üü∞ ´ Q˘_»∞QÆ∞=Öˇ,

Z_»∞`åÎÜü∞ ´ ZuÎ#, ‰õΩ}"£∞ ´ (h HõÖϺ}) QÆ∞} (QÆ}) =ÚʼnõΩ, áÈuÎ

´ =∞OQÆà◊=Ú, ÑÔQ· ´ ѨQÆ"åix, "≥#∞] ´ ‰õÄHõ\˜"Õà◊§`À, ÔH_»‰õΩ¯"£∞ ´

ÃÑÅ¡yOK«∞#\ì, x<£ÔH·~ÚÖò"ÕÖò ´ h KÕuÜ«∞O Œe |Ö¡=Ú#‰õΩ, áÈuÎ ´

=∞OQÆà◊=Ú, Z#∞] { Z#∞]"£∞ ´ D ~¸ „ѨHÍ~°=ÚÅ∞QÆ, âı=QÆ"Õ∞ ´ h

g~°K«i «=ÚÅ<Õ, UuÎ ã¨∞ÎuOz, ѨéÿH˘àÏfi<£ ѨÙ~°∞ëê~°÷„áêÑ≤ÎÔH·, W#∞]

´ WÑÙ_»∞, Ü«∂"£∞ "Õ∞=Ú, =<ÀÌ"£∞ =zÛ<å=Ú, W~°V√æ Hõ$ÑKÕÜ«Ú=Ú.

"åºYº: F NHõ$ëê‚! P<å_»∞ L¿ÑO„^Œ∞_»"≥· Ö’Hõ=ÚÅ H˘ez# h

Náê Œ=ÚʼnõΩ =∞OQÆà◊=Ú. ÅOHõ‰õΩ ŒO_≥uÎáÈ~Ú ^•xx ~°∂ѨÙ=∂Ñ≤#

111

h‰õΩ x`«º=∞OQÆà◊=Ú. â◊Hõ\Ïã¨∞~°∞x ã¨=¸Å=ÚQÆ =∞@∞ìÃÑ\˜ì# h‰õΩ

â◊√Éèí=∞QÆ∞QÍHõ! =`åûã∞~°∞_≥· =zÛ# ~åHõΔã∞x "≥ÅQÆ K≥@∞ìg∞kH qãiH˘\˜ì

ã¨OǨÏiOz á⁄OHõ=ÚQÍ xÅ|_ç# h Náê^Œ=Ú#‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú.

Õ"ÕO„ Œ∞x QÆ~°fi=∞_»K«∞@ÔH· QÀ=~°ú#Ѩ~°fi « "≥∞uÎ Ü«∂ «x tÖÏ=~°¬=Ú

<åÑ≤ Ѷ¨∞#`« QÍOz# h‰õΩ â◊Éèí=∞OQÆà◊=Ú. â◊„`«∞ q<åâ◊Hõ=∞QÆ∞ h

|Ö¡=Ú#‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú. D q èŒ=ÚQÍ h g~°K«i„ «#∞ QÍ#=ÚKÕã≤ x#∞fl

=∞OQÆàÏâßã¨#=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ "Õ∞ q∞ѨÙ_»∞ h = ŒÌ‰õΩ =zÛ<å=Ú. HÍ#

"Õ∞=Ú HÀi# =~°=Ú ##∞„QÆÇ≤ÏOѨÙ=Ú—— Jx QÀ^•^Õq NHõ$+¨μ‚x

„áêi÷OK«∞K«∞#flk.

D áêâ◊√~°=Ú# PO_®àò QÀÑ≤Hõ PÜ«∞# KÕã≤# +¨@ûOMϺHõ g~°

Hõ$ «º=ÚÅÔH· ÉèíQÆ=O «∞xH˜ =∞OQÆàÏ~å„uHõ=Ú Ñ¨@∞ìK«∞#flk. D P~°∞

J=`å~° qâı+=ÚÖË D QÀÑ≤HõʼnõΩ +„_»∞K«∞Åx èŒfix! ÉèíQÆ= ÕHõ Ñ~° «O„ «

ÅQÆ∞ giH ÉèíQÆ=„ Œ∞zÜÕ∞ ~°∞zQÍx ~Ú «~° ~°∞K«∞ÅÃÑ· =∞# Ãã@∞¡ áÈ=Ù#∞?

ÉèíQÆ=^ÕHõ~°ã¨ x~°ƒù~°ÅQÆ∞ D QÀÑ≤HõʼnõΩ `«„^Œ™ê#O^•#∞Éèí==ÚKÕ`«<Õ

Hõ_»∞ѨÙ`Àáê@∞ =∞#ã¨∞QÆ∂_» xO_»∞ ##∞@‰õΩ gi ÜÕ∞HÍ„QÆx+¨ªÜÕ∞

™êHõΔ º=Ú!

J_çáÈuÎ (Náê Œ=ÚʼnõΩ =∞OQÆà◊=Ú.) |eK«„Hõ=iÎ ÃÑ@∞ì ÉÏ èŒÅ#∞O_ç

Õ= «Å#∞ ~°HΔOK«∞@ÔH· <å_»∞ "å=∞#∞x „uq„Hõ=∂Ѩ •#=Ú „Ѩã≤ Œú=Ú.

<Õ _®Kå~°∞º_»∞QÆ∂_» ÉèíQÆ=kfi~À^èŒ∞Å #_»z `«<åfl„â◊~ÚOz#"åiH˜

â◊~°}º=ÚQÆ `«# áê^Œ=ÚÅ<Õ K«∂ѨÙK«∞<åfl_»∞. HÍ# <å NǨÏi

áê^Œ=ÚÅ`Àáê \© PKå~°º~°∂Ñ≤Ü«∞QÆ∞ ǨÏiH˜QÆ∂_» g~°∞ =∞OQÆà◊◊=Ú

áê_»∞K«∞<åfl~°∞. "å=∞#∞_»∞ =¸_»_»∞QÆ∞Å`À Ö’Hõ=ÚÅ∞ ™êfinè#=Ú

KÕã¨∞H˘#fl Ѷ∞#∞_»∞.

u~°∞áêÊ=Ù

112 ~°`«fl„`«~Ú

PÜ«∞#=Ö<Õ ~¸ #~°ÇÏiQÆ∂_» =∞O„ «„ «Ü«∞ ~°ÇÏ™ÈºÑ Õâ◊=Ú KÕ «#∞« «fi„ «Ü«∞ q=~°}=ÚKÕ «#∞ Éèí∞=#„ «Ü«∞=Ú#∞ Ö’|~°K«∞H˘# ã¨=∞~°∞÷_»∞

QÆ •!

=„Ѩ„áêHÍ~°[Ѷ¨∞#Ü«Ú qѨÙÖÏO|∞#"åO|~°Ü«Ú #QÆ∞ ÅOHÍ

ã¨∞O^Œix N~å=Ú_»∞ ~°∂ѨÙ=∂ÃÑ#∞. PKå~°∞º_»∞#∞ ^ÕǨÏã¨∞Y=Ú#∞Ji+¨_»fi~°æ=Ú#∞ [~ÚOz ã¨=∂„t «∞Å áêѨ~åtÜ«∞#∞ ÅOHõ#∞ Éèí㨇=ÚKÕÜ«Ú#∞.

NHõ$+μ‚_»∞ HõOã∞xÑOÑÙ# «#‰õΩ K≥é∞ÑÙ KÕÜ«∞=zÛ# â◊Hõ\Ïã∞~°∞x‰õÄeÛ<å_»∞. 㨠•Kå~°∞º_»∞#∞ =∞# ã¨O™ê~°â◊Hõ@=Ú KèÕkOz ã¨~°∞fiÅ#∞#∂~°úfiѨ äŒQÍ=ÚÅ#∞ KÕÜ«Ú#∞. 㨠•Kå~°º q=∂# =∞kè~ÀÇ≤ÏOz#"å~°∞

JiÛ~åk=∂~°æ=Ú# Ѩܫ∞xOz Ü«∞=bÅQÍ Ñ¨~°=∞Ѩ Œ=Ú KÕ~°∞ Œ∞~°∞.

W «~°∞Å=Öˇ<Õ PKå~°∞º_»∞#∞ÃÑ·H˜ q+¨=∞q+¨=ÅÜ«∞=∞QÆ∞fl_≥·#@∞¡QÆ<ÕHõ#∞Ñ≤OK«∞#∞. ÉèÏ~åºÑÙ„ «∞ʼnõΩ Ñ~° «O„ «∞_≥· ãO™ê~°ÑOHõ=Ú# z‰õΩ¯H˘#fl>Ë¡

J\ ˜ì"åx x`«~°∞ Å#∞H˘O^Œ∞~°∞. HÍx Ü«∂`«_»∞ `å=∞~å‰õΩ g∞kh\˜aO Œ∞=Ù=Öˇ xi¡Ñ¨ÙÎ_»∞QÆ<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. W\ì ã≤÷u ™ê 茺=∂ Ü«∞#∞â◊OHõ =Å Œ∞. ѨijeOѨ٠_ô <å äŒ=Ú#∞Å "å~°#∞„QÆÇ≤ÏOz# â’¡Hõ=Ú#∞–

â’¡II ѨÙOMÏ#∞ѨÙOYq+¨Ü«∂ #∞ѨÉè’QÆ=∂<Ànè~À # =ÚOK«u =Ú‰õΩO ŒÑ¨ •~°qO Œ"£∞,ã¨Ow « <å@ºQÆu`åà◊=â◊O QÆ å-Ñ≤=∞øoã÷‰õΩOÉèíѨi~°HõΔ}nè~°fl\©=

q+¨Ü«∞ã¨∞Y=ÚÅ ##∞ÉèíqOK«∞K«∞#fl#∞, nè~°∞_»∞ (ѨO_ç`«∞_»∞)J~Ú#"å_»∞ =Ú‰õΩO ŒÑ¨ ŒÑ¨ •‡~å èŒ# <Õ=∞é_»∞. XHõ #~°ÎH˜ ã¨Ow «=Ú,

QÆu, åà◊=Ú "≥Ú ŒÅQÆ∞"åx Hõ#∞QÆ∞}=ÚQÆ <å@º=Ú KÕÜ«ÚK«∞#fl#∞ «#

113

t~°ã¨∞û# x_»∞H˘#fl [ÅѨÓ~°‚‰õΩOÉèí=Ú#∞O_ç XHõ h\˜K«∞Hõ QÆ∂_» „H˜O ŒÑ_»hÜ«∞#O «\ "≥∞ʼnõΩ=`À #∞O_»∞@ Ü«∞#∞Éèí=ã≤ Œú=Ú QÆ •! Ö∫HHõ#~°ÎH=∂@ÜÕ∞ ~Ú@∞¡O_» #@##∞O_ç ^Œ∂~°=ÚQÆ#∞O_ç „uHõ~°} â◊√kúQÍÉèíQÆ=O «∞<Õ #q∞‡Ü«ÚO_»∞ 㨠•Kå~°∞ºx=∂@ K≥ѨÊ<ÕÅ! ÉèíQÆ= zÛO`åx=∞QÆ∞fl_≥·# J «_˘Hõ"Õà◊ ≥eã≤QÍx ≥eÜ«∞HõQÍx HÍÅ∞ *Ïi##∞ ''fxÖò«∂âßQÆ∞"£∞—— JyflÖ’ |_ç# Œ∂k=Ö<Õ P «x áêÑ=ÚÅ∞ Éèíã‡"≥∞ÿáÈ=Ù#∞.

P=Ù Œ∂_» ~°∂Ñ=Ú èŒiOz «#‰õΩ K≥~°∞ÑÙ KÕÜ«∞=zÛ# =`åûã∞~°∞x– XHõ "≥ÅQÆK≥@∞ìg∞ Œ‰õΩ qã¨iH˘\ì Ç¨Ï «=∂iÛ# =∞Ǩg~°∞_»∞ =∞#ÉÏÅHõ$+μ‚_»∞! QÀ\aà◊§#∞ |Çï Œ∂~°=Ú ã∞<åÜ«∂ã=ÚQÆ g∞\# q<À Œ„H©_»ÜÕ∞ QÆ • P «x H©Ñ¨x!

WHõ QÀ=~°ú<À Œú~°}=Ú ã¨OQÆu –

ÑÓ~åfiKå~°=∞QÆ∞ xO„ ŒÜ«∂QÆ=Ú#∞ NHõ$+μ‚x É’ 茉õΩ Ö’|_ç QÀщõΩÅ∞=∂x"Õã≤#O Œ∞# |∞ãÅ∞ H˘@∞ìK«∞ Õ"ÕO„ Œ∞_»∞ „Ñà◊Ü«∞HÍÅ "Õ∞Ѷ∞=ÚÅ#∞QÀ‰õΩÅ=Úg∞kH tÖÏ=~°¬=Ú ‰õΩiÑ≤OÑ |OÑ≤<å_»∞. U_ÕO_»¡ Ü«∂ Ñã≤"å_»∞P ÃÑ ŒÌ"å~°O Œ~° H© q èŒ=ÚQÆ #ÉèíÜ«∞q∞zÛ<å_»∞ –

âß. ÉÏÅ∞O _ô «ñ_»∞, H˘O_» ^˘_»¤k, =∞ǨÉèÏ~°O|∞ Ãã·iOѨñQÍ*ÏÅO_À – Ü«∞x nx„H˜O Œ xÅ∞=<£ â◊OH˜OѨñQÍñÉ’Å – nâ‹·ÖÏOÉè’xkè [O «∞ã¨O «u èŒ~åK«„HõO|∞ ÃÑ·ñ|_»¤ <åˆH ÅÖÏ¡_» Œ∞ |O èŒ∞ÖÏ~°! xÅ∞ñ _ô „H˜O Œ<£ „É"≥∂ ŒO|∞#<£.——

P a_»¤ QÀ=~°ú#Ѩ~°fi`«=Ú ^•Å∞Û@ <≥O`« Hõ=∞‡QÍ =i‚OK≥<ÀÉèíQÆ= «Ê~°=â◊√_≥·# Hõq=¸~°ú#∞º_»∞ áÈ «<å=∂ «∞º_»∞!

=∞. ǨÏi^À~°ÌO_»=Ú QÍ=∞, QÆ∞|ƒ tY~°O, ÉÏÅOa =ÚHÍÎ=à◊√Öò

Ѩ~°ñQÆ<£ *ÏÔ~_»∞ `ÀÜ«∞aO Œ∞=ÙÅ∞, QÀáêÖÏOQÆ<åáêOQÆ Ç¨

u~°∞áêÊ=Ù

114 ~°`«fl„`«~Ú

ã¨~°∞K«∞Öò ~° «flK«Ü«∞O|∞QÍñQÆ – #K«ÅK«Ûù„ «O|∞ â’aèÖ¡ñ, Œ

kæiaè Œ∞Ì~°‡ ŒÉèíOlÜ≥ÿ∞, [Å èŒ~åH¡#fl „Ѩ*Ï~°OlÜ≥ÿ∞.

Q˘Å¡"å~°∞ ã~åÊkÉÏ è•x=$uÎÔH· |Ö¡=Ú#∞ åÅ∞Û@ ãO„Ñ^•Ü«∞=Ú.#O Œ∞x KÕ «#∞#fl>Ë¡ NHõ$+μ‚xKÕuÖ’QÆ∂_» |Ö¡=ÚO_»∞#∞. P |Ö¡=Ú#‰õΩQÆ∂_» =∞OQÆà◊=Ú áê_»∞K«∞<åfl~°∞ g~°∞. D |Ö¡=Ú â◊OYK«„HÍ Œ∞ÅQÆ∞x «~åÜ«Ú èŒ=ÚÅ ‰õΩѨÅHõΔHõ=Ú.

U"Õ∞"≥∂ HÀ~°∞H˘#=Öˇ#x ZO`À „â◊q∞Oz „= «=Ú KÕã≤# QÀ^• ÕqHÍ Ñ¨~å «Ê~°∞x ¿ã= ÅaèOz# «~åfi « <À@ =∂@ÜÕ∞ ~åÖË Œ∞. =zÛ##∞PÜ«∞# Ü«∞#O`«HõÖϺ}QÆ∞}~ål ÔH=i ^Œ∞+¨ì^Œ$+≤ì `«QÆ∞Å∞<ÀÜ«∞#∞ÉèíÜ«∞=ÚKÕ =∞OQÆà◊=Ú =∂„`«=Ú "≥Å∞=_ç#k. P"≥∞ `«O„_ç Nq+¨μ‚z «∞ÎÅ∞QÆ∂_» QÆ~°∞_»"åǨÏ<å~°∂_è»∞_≥· =zÛ# N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù#∞ QÍOK«QÆ<ÕX_»Å∞ ≥eÜ«∞x t==Ú`À Ѩã≤a_»¤#∞=Öˇ <å ™êfiq∞x nqOK≥ QÆ •!

J>Ë¡ ~¸"≥∞QÆ∂_» ÉèíQÆ=O «∞x HÍOz#O «<Õ ã¨~°fi=Ú =∞~°záÈ~Ú"åx Náê^Œ=∞OQÆà◊=Ú<Õ ^Œ$_è»=ÚQÍ HÀ~°∞H˘#∞K«∞#flk. PǨ! Z\˜ìx~°‡ÅǨÏ$ ŒÜ«∞ g∞"≥∞k!

''Ѩ^ŒHõq`«:D áê Œ"Õ∞ Hõ • ~ÚÅ Ü≥∞Å¡ Q˘ez#k~¸ áê Œ"Õ∞ Hõ • ~ÚOk~åǨÏãÎ=ÚÅ H˜ «"≥·#kD áê Œ"Õ∞ Hõ • ~ÚO Œé∞#∞ „"≥ÚÔH¯_çk~¸ áê Œ"Õ∞ Hõ • ~¸ QÆQÆ#QÆOQÆ Ñ¨Ù\ ì#k.——

– `åà◊¡áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞.

25. X~°∞uÎ =∞QÆ<åÜü∞ Ñ≤Êé <ÀÌi~°qÖò,X~°∞uÎ =∞QÆ<å Ü≥Úo «∞Î=à◊~°,

115

«ÎiH˜ ÖÏ <åy `åÎ<£ fV√æ x<≥·#ÌHõ~°∞ ≥ΠÑ≤Êà‹· Ñ≤Ê «∞Î Hõ &˚<£ =~ÚuÎÖò,<≥~°∞ ÃÑÊ#fl x#] <≥_»∞=∂ÖË, Ü«Ú<≥·flÜ«∞~°∞uÎ «∞Î =<ÀÌ"£∞ Ѩéÿ «~°∞kÜ«∂yÖòu~°∞ «ÎHõ â‹Åfi=Ú"£∞ âı=QÆ=Ú"£∞ Ü«∂ =∂ƒ_ç,=~°∞ «Î=Ú hÎ~ü#∞Ì =∞yàò <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: X~°∞uÎ ™ê\˜ÖËx XHõ„ã‘Î ( Õ=H˜) H˜, =∞QÆ<£ { PÜü∞ ‰õΩ=∂~°∞_≥·,

Ñ≤é#∞Ì ´ ѨÙ\ ì, F~ü { W~°qÖò ´ XˆH (J Õ) ~å„uÖ’, X~°∞uÎ ´ =∞~˘Hõ™ê\˜ÖËx „ã‘ÎH˜ (Ü«∞â’ Œ‰õΩ), =∞QÆ<åÜü∞ Ѩل «∞_≥·, Xo «∞Î (HõOã¨∞xH˜)Kå@∞QÍ, =à◊~° ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞O_»QÍ, «iH¯ÖÏ<£ { Py ãÇ≤ÏOÑÖËx"å_≥·,

`å<£ å#∞, fV√æ „^ÀǨÏ=Ú, x<≥·#Ì «ÅÃÑ\ì#, Hõ&˚<£ { Hõ~°∞ ≥ÎÂHõOã¨∞x HÀiHõ#∞, Ñ≤à‹·Ñ≤Ê «∞Î =º~°÷=Ú KÕã≤, =Ü«∞uÎÖò "åx (HõOã¨∞x)QÆ~°ƒù=Ú#, <≥~°∞ѨC { Z#] ´ xѨC (|_»ÉÏyfl) =Öˇ, x#] ´ (Ñ‘~î°=ÚÃÑ@∞ìH˘x) LO_ç#\ì, <≥_»∞=∂ÖË ´ P„t « "åº=ÚQÆ∞ú_®! L<≥·fl ´ x#∞fl,

J~°∞uÎ`«∞Î ´ Ji÷Oz, =<ÀÌ"£∞ ´ =zÛ<å=Ú, Ѩéˇÿ ´ =∂ HÀiHõ,«~°∞kÜ«∂yÖò ´ WzÛ#KÀ, u~°∞ { «Hõ ´ N=∞ǨÅHΔ ‡ (Ãã· «=Ú)

HÀ~°^Œy#, â‹Åfi=Ú"£∞ ´ ã¨OѨ^ŒÜ«Ú#∞, âı=QÆ=Ú"£∞ ´ (h)

|ÅÑ~å„Hõ=∞=ÚÅ#∞, Ü«∂"£∞ "Õ∞=Ú, áê_ç QÍ#=Ú KÕã≤, =~°∞ «Î=Ú"£∞´ (=∂) „â◊=∞, f~°∞#∞Ì fi, =∞yàò#∞Ì „|LJ#O Œ =∞#∞ÉèíqO «∞=Ú.

"åºYº: NHõ$+¨μ‚_»∞ =∞ äŒ∞~°Ö’ HõOã¨∞x K≥~°™êÅÖ’ Õ=H©=ã¨∞ Õ=ÙʼnõΩa_»¤Ü≥ÿ∞ [x‡OK≥#∞ HõOã¨∞x ÉèíÜ«∞=ÚKÕ =ã¨∞ Õ=Ù _®~å„uH˜ ~å„uÜÕ∞ PÉÏÅ∞x QÀ‰õΩÅ=Ú# #O Œ∞xO@ kQÆq_çz=K≥Û#∞. PÇ, P a_»¤ Z=iHÀ

ѨÙ\ ˜ ì =∞Ô~=iHÀ ^ŒH˜¯<å_»∞ QÆ^•! D q^èŒ=ÚQÆ Kå@∞# `«#∞fl=∞@∞ìÃÑ@∞ì"å_»∞ ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞<åfl_»x HõOã¨∞# ÔH\’¡ `≥eÃã#∞. P`«

u~°∞áêÊ=Ù

116 ~°`«fl„`«~Ú

_»ã¨∂Ü«∂q+¨μì_≥· Hõ$+‚= èŒ Hõ<ÕHõ„Ѩܫ∞ «fl=ÚÅ∞ KÕÃã#∞. "åx #xfl\˜x

=º~°÷=ÚKÕã≤ HõOã¨∞x Hõ_»∞ѨÙ#QÆ∂_» zK«∞ÛÃÑ\ì z=~° HÍ «x<Õ =∞@∞ì

ÃÑ\ì# Hã¨iH˜â’~°=Ú QÆ • ÉÏÅNHõ$+¨μ‚_»∞! P~_®à◊=∞‡ ~¸ Hõ äŒ „tÜ«∞ó

ѨuH˜ [˝Ñ≤Î ≥zÛ ~Ú@¡#∞K«∞#flk – ''P„t «∞ÅÃÑ· =Å¡=∂e# "≥∂ǨÏ=Ú

ÃÑOK«∞H˘#fl Ü≥∂ ™êfig∞! ѨÙ~°∞ëê~°÷ =∞i÷Oz "Õ∞=Ú h Œi*Ëi# ã¨OQÆu

h‰õΩ#∞ ≥eã≤# Õ QÆ •! h=Ù =∂HÀiHõ f~°Û ŒÅz#KÀ N ÕqQÆ∂_»

á⁄QÆ_»^Œy# ã¨OѨ^Œy#∞ ^•xx QÍáê_»^Œy# â◊H˜Î ã¨OѨ^Œ#∞ =∂

Hõ#∞„QÆÇ≤ÏOÑÙ=Ú. JÑÙ_»∞=∂„ «"Õ∞ "Õ∞g∞ <≥Åk#=ÚÅ∞#∞ L+óHÍÅ=Ú#

ÖËz =∂ Ѩ_»¤áê@∞¡ q㨇iOz x~°uâ◊Ü«∞„|Ǩ‡#O^•=∞$ « =∂™êfikOz

«iOÑQÆÅ=Ú.——

ÑÙO_»sH͉õΔΩ_»∞, Ñ‘ åO|~°∞_»∞, ÑOKåÜ«Ú èŒqÉèí∂+≤ «∞_»∞ #QÆ∞ "åxH

Hõ#fl «e¡Ü≥ÿ∞##∞ Ü«∞â’ Œ‰õΩQÆÅ ÉèÏQƺ=Ú Õ=HH ÖË Œx K≥ÑC@H Hõ=~Ú„u

"åi ŒÌi ¿Ñ~°¡#∞ WO Œ∞ =∞~°QÆ∞Ѩ~°z#k.

Ñ≤é#∞Ì (ѨÙ\ì) J#∞ Ѩ Œ=Ú ''J*ÏÜ«∞=∂<À |Ǩï è• q*ÏÜ«∞ Õ——

(ÑÙ@∞ìHõ ÖËx"å_»~Ú##∞ Œ∞+μìÅ#∞ tHΔOz t+μìÅ#∞ ~°HΔOK«∞@ÔH· Ü«∞<ÕHõ

[#‡Å <å ÉèíQÆ=O «∞_≥ «∞Î#∞) J#∞ ѨÙ~°∞+¨ã¨∂HõÎ =∞O„ «=Ú#∞ –

â’¡II [#‡ Hõ~°‡ "Õ∞ k=º "Õ∞=O Ü≥∂ "ÕuÎ `«`«fi`«ó

«ºHÍÎ fi ÕǨÏO ѨÙ#~°#‡ <≥·u =∂"Õ∞u ™È-~°∞˚#.

''<å k=º[#‡Hõ~°‡Å Ü«Ú «Êu΄Hõ=∞ "≥∞=~°∞ ≥eã≤H˘# Ü«∞uflO «∞~À

"åiH˜ ѨÙ#~°#‡ â◊¥#º=Ú—— Jx w`åKå~°∞º_»∞ J~°∞˚#∞# ‰õΩѨ ÕtOz#

Ü«∞~°÷=Ú#∞ – QÆ∞~°∞ΉõΩ ≥zÛ f~°∞#∞ QÆ •!

117

26. =∂ÖË =∞}˜=}Ï‚ =∂~ü QÆo h~å_»∞"å<£,

"Õ∞Ô~·Ü«∂~ü â‹Üü∞=#QÆàò "Õ}∞¤=# ˆH\ìÜÕ∞Öò,

&ÍÅ ≥ΠÜ≥∞ÖÏ¡"£∞ #_»∞Væ =Ú~°Åfi#,áêÅ#fl =}‚ «∞Î áê&˚â◊xfl Ü«∞"Õ∞,áÈÅfi# â◊VæVæàò áÈÜü∞ áêÊ_»∞_≥· Ü«∞#"Õ,âßÅ ÃÑÊ~°∞ =∞ƒéÿÜÕ∞ ѨÖÏ¡}¤â‹·áêʈ~,HÀÅqà◊H¯ H˘_çÜÕ∞ q`å#"Õ∞,PexÖ·Ü«∂ Ü«∞~°∞ àıÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞

\©Hõ: =∂ÖË ´ P„t « "åº"≥∂ǨÏ=ÚQÆÅ"å_®! =∞}˜=}Ï‚ ´ (WO„ ŒhÅ)=∞}˜=O\˜ (â◊s~°) =~°‚=ÚQÆÅ"å_®, Pe<£ { WÖ· Ü«∂Üü∞ ´ (=∞é])Ü«∂‰õΩ# Ñ=fioOz# F ™êfig∞! =∂~°æo D èŒ#∞~å‡ã=Ú#, h~å_»∞"å<£´ ™êfl#=∂_»∞@‰õΩ (=zÛ<å=Ú) "Õ∞Öˇ·Ü«∂~ü ´ ѨÓ~°∞fiÅ Ü≥ÚHõ¯,â‹Üü∞=#QÆàò J#∞ëêª#=ÚÅ∞, "Õ}∞¤=# J=ã~°"≥∞ÿ#"åxx, H\ìÜÕ∞Öò´ q#flKÀ (K≥ÃÑÊ Œ=Ú), &ÍÅ ≥Π´ Éèí∂q∞x, ZÖÏ¡"£∞ ´ JO «Ü«Ú#∞,#_»∞Væ J Œ~°∞#@∞¡, =Ú~°Åfi# „"≥∂QÆ∞#\˜ì, áêÖò { J#fl áêÅ=O\,=}‚ «∞Î ´ =~°‚=ÚQÆÅ, L<£ ´ g∞ Ü≥ÚHõ , áê&Ûâ◊xflÜ«∞"Õ∞ áÈÅfi# ´áêOK«[#º â◊OY=Ú#∞ áÈe#, â◊VæVæàò â◊OY=ÚÅ#∞, áÈÜü∞ q∞H¯e,áê_»∞_≥· Ü«∞#"Õ ´ qâßÅ"≥∞ÿ#, âßÅ ´ KåÅ (ÃÑ ŒÌ) ÃÑ~°∞"£∞ ´ Q˘Ñ¨Ê,ÑéÿÜÕ∞ «ÃÑÊ@Ü«Ú#∞, ÑÖÏ¡}∞¤ { Wâ‹·áêÊ~ =∞OQÆà◊=Ú áê_»∞"å~°∞#∞,HÀÅqà◊H¯ ´ =∞OQÆà◊nѨ=Ú#∞, H˘_çÜÕ∞ ´ èŒfi[=Ú#∞, q`å#"Õ ´KåOkhÜ«Ú#∞, J~°∞àò ´ J#∞„QÆÇ≤ÏOѨÙ=Ú.

"åºYº: P„t «∞ÅO ŒÑizÛù#fl=∞QÆ∞ "å «ûź=ÚQÆÅ NHõ$+μ‚_»∞ "åi x+ª‰õΩ"≥∞zÛ ''H˘=∞‡ÖÏ~å, J##º™ê^茺=∞QÆ∞ g∞ ÉèíH˜Î„ѨѨ`«∞ÎʼnõΩ q∞H˜¯e„Ñ‘ «∞_»<≥·<å#∞. <Õ#∞ g∞ Hõ=Ú‡_»∞ áÈ~Ú<å#∞. HÍ# g∞‰õΩ =Åã≤#=xflÜ«Ú

u~°∞áêÊ=Ù

118 ~°`«fl„`«~Ú

HÀ~°∞H˘#∞_»∞. ãO ÕÇÏ=ÚÖËHõ fÔ~Û Œ#∞—— Jx ÑeÔH#∞. JÑC_»∞ QÀÑ≤HõÅ`ÀQÆ∂_ç# PO_®à◊#∞fl ™êfiq∞x Éèí∂#Éè’O`«~åà◊=ÚÅ∞ ^Œ^ŒÌiÅ¡ *ËÜ«ÚáêOK«[#º=Ú=O\ â◊OY=ÚÅ#∞, Q˘ÑÊ"å Œº=Ú#∞, ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞Å#∞É’e# =∞OQÆàÏâßã¨# Hõ~°ÎÅ#∞, =∞OQÆà◊nѨ=Ú#∞, ^èŒfi[Ѩ@=Ú#∞,KåOkh =„ã¨Î=Ú#∞ HÀ~°∞H˘<≥#∞. ™êfiq∞ „â◊^ŒúQÍ PÅH˜Oz ''g∞~°∞J™ê^茺=∞~Ú#"å~°∞. HÍ#<Õ J™ê^茺 =~°=ÚÅ#∞ HÀ~°∞H˘<åfl~°∞. <å= ŒÌ#∞#fl P XHõ áêOK«[#º"Õ∞ ѨÙK«∞ÛH˘#∞_»∞. P â◊OY=Ú#∞ É’Å∞â◊OY=ÚÅ∞ <Õ <≥Hõ _» ÕQÆÅ#∞? WkQÀ <å "å Œº=Ú? =∞OQÆàÏâßã¨#=ÚKÕÜ«Ú@‰õΩ ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞Å<Õ ÔQ·H˘#∞_»∞. N~°OQÆÉèí=# „áêOQÆ}=Ú#[OQÆ=∞nѨˆ~Y=Öˇ #_»Ü«∂_»∞ Ѩ@ìѨÙ~å}˜ hàÏ^Õq<Õ „QÆÇ≤ÏOz=∞OQÆà◊nѨѨ٠Ѩx <≥~°"Õ~°∞ÛH˘#∞_»∞.—— Px ѨeH˜ ÃÑ· "åx`Àáê@∞èŒfi[=Ú#‰õΩ QÆ~°∞ «‡O «∞x, KåOkhH˜ «# Ñ‘ åO|~°=Ú#∞ WK«∞Û@‰õΩ

ã≤ Œú=∞Ü≥∞º#∞. JÑÙ_»∞ QÀÑ≤HõÅ∞ – ''=∂‰õΩ Wq XH˘¯Hõ \ HÍ Œ∞ J<ÕHõ=ÚQÍHÍ=Ö—— #x Ñ@∞ì|\ìi. ''J\ì"åx ãOáêkOK«∞ >@∞ì <å‰õΩ—— Jx ™êfiq∞qã¨∞ÎáÈ~Ú PÖ’zOѨ™êÔQ#∞.

JѨC_»∞ QÀÑ≤Hõ e@∞¡ ѨÅ∞¯K«∞<åfl~°∞ –

„Ѩà◊Ü«∞HÍÅ=Ú# Ѩ Œ∞<åÅ∞æ Ö’Hõ=ÚÅ∞ zé∞ÉÁ[˚#∞ ^•eÛ =∞é]Ü«∂‰õΩ# |O_»∞H˘x# Ü«∞Ѷ¨∞\ ˜`« Ѷ¨∞@<åã¨=∞~°∞÷_®! F =∂Ü«∞HÍ_®!J#∞H˘#=Öˇ<Õ QÍx Ü«∞™ê 茺=∞#∞#k h‰õΩ QÆÅ^•? ŒÜ«∞`À h=Ù =∂Ü«∞cè+ì=Ú ##∞„QÆÇ≤ÏOѨHõ «Ñ¨Ê Œ∞ ã¨∞=∂!——

"Õ∞Ö·Ü«∂~ü â‹Üü∞=#QÆàò (ѨÓ~°∞fiÅ∞ PK«iOz#q)

J#∞ Ѩ Œ|O èŒ=ÚKÕ ''Ö’Hõã¨O„QÆǨÏ"Õ∞"åÑ≤ ã¨OѨâ◊º<£ Hõ~°∞Î=∞~°›ã≤——(Ö’HÀ Œú~°}#∞ =∞#ã¨∞# #∞OK«∞H˘xÜ≥ÿ∞# =∞#=Ú =~å‚„â◊=∞ èŒ~°‡=ÚÅ##∞+≤ªOѨHõ «Ñ¨Ê Œ∞) JxÜ«Ú#∞ –

119

â’¡II Ü«∞^Œº^•K«~°u „âı+¨ª ã¨Î`«Î^Õ"Õ`«~À [#ó

„âı+¨μª_®K«iOz#kÜÕ∞ Ö’Hõ =∂K«iOK«∞#∞ JxÜ«Ú#∞ – NHõ$+¨μ‚_®#uzÛ# "åHõº ŒfiÜ«∞=Ú J#∞㨇~°}©Ü«∞=Ú.

ѨÖÏ¡}¤â‹·áêʈ~ (=∞OQÆà◊=Ú áê_»∞"å~°∞)

J#∞@KÕ q+¨μ‚z «∞ÎÅ=O\˜ "åi`À 㨠«ûOQÆ"Õ∞ =∞#‰õΩ "åOKè««hÜ«∞=ÚJx ã¨∂K«º=Ú.

27. ‰õÄ_®Ô~· "≥Å∞¡"£∞j ~À¯q<åÌ, =Ù#]<≥·fláêÊ_ç ѨÊéÿ H˘}∞¤ Ü«∂"≥∞ƒé∞ â◊=∂‡#"£∞,<å_»∞ ѨÙQÆà◊√"£∞ Ѩit<åÖò #<å]QÆ,K«∂Û_»QÆ"Õ∞ `Àà◊fià‹·ÜÕ∞ `À_Õ â‹qѨÓÊ"Õ,áê_»QÆ"Õ∞ Ü≥∞#]<≥·Ü«∞ ѨÊÖòHõÅ#∞"£∞ Ü«∂ =∞}˜"À"£∞,P_≥· Ü«Ú_»∞áÈÊ =∞ ŒxÊ<Õfl áêé’Ûé∞,=¸_» <≥Üü∞ÃÑÜü∞ Œ∞ =Úà◊V‹æ =o"å~°.‰õį_ç ~Ú~°∞#∞Ì ‰õΩo~ü <ÕÌÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: ‰õÄ_®Ô~· ´ (h Éèí‰õΩÎÅ`À) ‰õÄ_ç (HõÅã≤"≥∞Åã≤) Ü«ÚO_»x"åix,"≥Å∞¡"£∞ [~ÚOK«∞#\˜ì, j~ü jÅãOÑ ŒQÆÅ, HÀq<åÌ F QÀqO Œ∞_®!

L<£ Œ<≥·fl x#∞fl, áê_ç H©iÎOz, Ѩéÿ "å Œº=Ú#∞ (ѨÙ~°∞ëê~°÷=Ú#∞),H˘}∞¤ ´ (fã≤) H˘x, Ü«∂"£∞ ´ "Õ∞=Ú, ÃÑ~°∞"£∞ ´ ÅaèOK«∞ (á⁄O Œ∞)#\˜ì, â◊=∂‡#"£∞ ã<å‡#=Ú – (Wk ã∞=∂), <å_»∞ Õâ◊=Ú (JO «Ü«Ú),

ѨÙQÆà◊√"£∞ ´ á⁄QÆ_»∞#\ì, Ѩit<åÖò ´ |Ǩï=∂#=ÚKÕ «, #<å]QÆ ´Öã¨ûQÍ, â◊¥_»QÆ"Õ∞ ´ (Hõ~°) HõOHõ}=ÚÅ∞, `Ààò=à‹·ÜÕ∞ ´ Éèí∞[H©~°∞ÎÅ∞,`À_Õ K≥qHõ=∞‡Å∞, â‹q { ÑÓ"Õ Hõ~°‚ÑÙ+Ê=ÚÅ∞, áê_»QÆ"Õ∞ JO ≥Å∞,

Z#∞] { J<≥·Ü«∞ Jx K≥ѨÊ|_ç#, (WOHõ#∞), ѨÖò ѨÅ∞, HõÅ#∞"£∞

u~°∞áêÊ=Ù

120 ~°`«fl„`«~Ú

PÉèí~°}=ÚÅ#∞, Ü«∂"£∞ ´ "Õ∞=Ú, J}˜"À"£∞ ´ èŒiOK≥ Œ=Ú, P_≥· ´(qÅ∞=QÆÅ) pÔ~Å#∞, L_»∞áÈÊ"£∞ ´ Hõ@∞ìH˘O^Œ∞=Ú, J^Œ<£Ñ≤<Õ] ´J@∞ «~åfi «, áêÖòâ’é∞ ´ áêÅ`À =Ù_çH˜# J#fl=Ú (H©Δ~å#fl=Ú) #∞,=¸_» ´ =Ú#∞QÆ∞#@∞¡, <≥Üü∞ ´ <≥~Úº, ÃÑÜü∞ Œ∞ ´ áÈã≤, =Úà◊OÔQ· ´=ÚO*ËuQÆ∞O_», =o"å~° ´ HÍ~°∞#@∞¡ (Éèí∞lOz) ‰õÄ_ç { W~°∞#∞Ì ´Õ=~° À HõÅã≤Ü«ÚO_ç, ‰õΩo~ü#∞Ì ´ LÅ¡=Ú K«Å¡|~°K«∞H˘O Œ∞=Ú.

"åºYº: `«<åfl„â◊~ÚOѨx"åix Ãã·`«=Ú h HõÖϺ}QÆ∞}jÅã¨OѨ^ŒKÕ[~ÚOK«∞#\ì QÀqO Œ™êfig∞! x#∞fl #∞uOz =∂‰õΩ „áêÑÎ=∞~Ú# hÔH·OHõ~°ºÅHΔ ‡x |_»Ü«Ú@ J#∞ Ѷ∞#ã<å‡#=Ú`Àáê@∞ <Õ_Õ Õâ◊=∞O «Ü«ÚH©iÎOK«∞#@∞¡ Hõ~°HõOHõ}=ÚÅ∞, Éèí∞[H©~°∞ÎÅ∞, „â◊=}ÏÉèí~°}=ÚÅ∞,Hõ~°‚ÑÙ+Ê=ÚÅ∞, áê^•OQÆ Œ=ÚÅ∞ – "≥Ú ŒÅQÆ∞ ã=∞ãÎã∞=~å‚Éèí~°}=ÚÅ∞#∞h=Ù ŒQÆæ~°#∞O_ç èŒiOѨ*ËÜ«∞QÍ èŒiOK«∞H˘O Œ∞=Ú. h‰õΩ #zÛ# pÔ~Å<ÕèŒiOK≥ Œ=Ú.

P `«~åfi`« J#fl=Ú#∞, ÃÑã¨~°Ñ¨Ñ¨C#∞ HõeÑ≤ áêÅ`À =O_ç#''JHͯ~°=_çâ◊Öò—— J#∞ „Ñ™ê Œ=Ú#∞ h‰õΩ x"ÕkOK≥ Œ=Ú. •xÖ’ ÉÏQÆ∞QÆ<≥~ÚºáÈã≤ =ÚO*ËuQÆ∞O_» <Õ~Ú HÍ~°∞#@∞¡ `«$Ñ≤ÎQÍ h`ÀHõÅã≤ "Õ∞=∞O^Œ~°=Ú#∞ Éèí∞lO`«∞=Ú. ^Õ=~°`À HõÅã≤ =∂ =∞#â◊≈s~°`åѨ=ÚÖÏ~°∞#@∞¡QÍ ã¨∞YѨ_»=Öˇ#x HÀ~°∞H˘#∞K«∞<åfl=Ú.

QÀq<åÌ! (QÀqO Œ∞_®) ("Õ Œ) "å‰õΩ¯ÅKÕ ã∞ÎuOÑ|_»∞"å_»∞ QÀqO Œ∞_»x qâıëê~°÷=Ú. J\˜ì "Õ^Œ=ÚʼnõΩQÆ∂_» JQÀK«~°=∞QÆ∞ QÀqO^Œ∞xãfi~°∂Ñ~°∂Ñ HõÖϺ}QÆ∞}qÉèí∂`åº Œ∞Å#∞ =i‚OÑ Œy# Jnèu É’ è•K«~°}„ÑKå~°ã=∞~°∞÷_»QÆ∞ PKå~°∞º_»∞QÆ∂_» QÀqO Œ∞_Õ Ü«∞#∞@Ö’ ãOkÜ«∞"Õ∞Å?''„|Çχ"Õ Œ „|ÃÇχÂ= Éèí=u—— Jx QÆ • „â◊√uã∂HÎ! k=ºã∂~°∞Å Nã∂‰õΩÎÅ∞lǨfi~°OQÆ=Ú# #~°Î#=∂_»∞ ÉèíQÆ=`«¯q`å ã¨OѨ#∞fl_»∞QÆ^• ~¸Ü«∂Kå~°∞º_»∞!

121

L#Ì<≥· fláêÊ_ç (x#∞fl H©iÎOz)

â’¡II QÆ∞~°∞áê^•O|∞[O 蕺ÜÕ∞ ü QÆ∞~À ~åfl=∞ 㨠•["Õ ü

QÆ∞~°∞áê Œ=ÚÖˇ 蕺xOѨ=Öˇ#∞. 㨠• QÆ∞~°∞<å=∞"Õ∞ [Ñ≤OѨ=Öˇ#∞.

ѨéÿH˘}∞¤ (ѨÙ~°∞ëê~°÷=Ú á⁄Ok) QÆ∞~°∞Ѩ Œ[Ѩ"Õ∞ "Õ∞q∞<åflà◊√§#∞

HÀi# ѨÙ~°∞ëê~°÷=Ú. QÆ∞~°∞Ѩ^Œ^蕺#=Ú`Àáê@∞ QÆ∞~°∞=Ù áê_ç#

=∞$^Œ∞=∞^èŒ∞~° Ѩ^•~°÷ã¨OѶ¨∞\ ˜`« â’¡Hõã¨OѨ^Œ`À ÉèíQÆ=<åfl=∞[Ѩ=Ú

KÕÜ«Ú@ÜÕ∞ =∂ ѨÙ~°∞ëê~°÷=∞x #=Ú‡H˘xÜ«Ú<åfl=Ú.

1) â◊¥_»QÆ"Õ∞ (Ǩϙê ÎÉè í~ °}=Ú) JO[e 2) `Àà◊fià‹ ·ÜÕ∞

(Éèí∞*ÏÅOHÍ~°=Ú) Éèí∞*Ï„QÆ=ÚÅO^Œ∞ â◊OYK«„Hõ^è•~°}=Ú. 3) `À_ Õ

(K≥qHõ=∞‡Å∞) u~°∞=∞O„`«=Ú 4) â‹qѨÓÊ" Õ (Hõ~° ‚Ѩ Ù+¨Ê=ÚÅ∞)

ŒfiÜ«∞=∞O„ «=Ú 5) áê_»QÆ"Õ∞ (HÍeÜ«∞O ≥Å∞) QÆ∞~°∞áê Œ ¿ã=.

"å~°∞ á⁄O ŒQÆÅ=∞x «Åz# ã¨<å‡#=ÚÅ∞ "Õ Œ=Ú#QÆ∂_» #∞^À…

+≤ «=ÚÅ∞ – ѨijeOѨÙ_ô =∞O„ «ã¨∂HõÎ=Ú –

'' «O ѨOK«â◊ å#ºÑ¨û~°™êó „Ѩu è•=Ou â◊ «O =∂ÖÏ

ǨϙêÎó, â◊ «=∞O[#ǨϙêÎó, â◊ «O Éèí∂+¨}ǨϙêÎó,

â◊ «O "å™ÈǨϙêÎó, â◊ «O K«∂~°‚ǨϙêÎó,

«O „|Ǩ‡ÅOH͈~}ÏÅO‰õΩ~°fiOu——

"≥·‰õΩO~î°=Ú#∞ „H˘`«ÎQÆ „Ѩ"ÕtOz# =ÚHõÎѨÙ~°∞+¨μxH˜ S^Œ∞#∂~°¡

JѨû~°ã¨Å∞ Z Œ∞Ô~· „|Ǩχ~° äŒ=Ú Ñ¨\ì Ѩ~°„|Ǩχ= ŒÌ‰õΩ fã≤H˘x áÈ Œ∞~°@.

#∂~°∞æ~°∞ ÑÓÅ=∂ÅÅ∞, #∂~°∞æ~°∞ JO[#=Ú, #∂~°∞æ~°∞ ã∞QÆO èŒ K«∂~°‚=Ú,

#∂~°∞æ~°∞ k=ºÑ‘ åO|~°=ÚÅ∞ =∞i #∂~°∞æ~°∞ k"åºÅOHÍ~°=ÚÅ ≥zÛ P

=ÚHÍÎ «‡‰õΩ „|Ǩ‡ÅOHÍ~°=Ú ¿ãÜ«Ú Œ∞~°∞.

u~°∞áêÊ=Ù

122 ~°`«fl„`«~Ú

â’¡II `åѨó ѨÙO„_»ã¨Î^ä• <å=∞=∞O„`À Ü«∂QÆâ◊Û Ñ¨OK«=∞óJg∞ Ç≤Ï Ñ¨OK«ã¨O™ê¯~åó Ѩ~°"≥∞ÿHÍO «º¿ÇÏ «=ó

1) Jyfl`À `«Ñ¨Î=Ú KÕã≤# NǨÏi â◊OYK«„Hõ=ÚÅ ^•Å∞Û@2) T~°úfiѨÙO„_» è•~°}=Ú 3) ~å=∂#∞[^•ã¨ <å=∞=Ú 4) <å~åÜ«∞}=∞O„`« ÖÏÉèí=Ú 5) ^Õ=`å~°Û#. D ѨOK« ã¨O™ê¯~°=ÚÅ∞#∞ ÃÑ·S Œ∞=ã¨∞Î=ÙÅKÕ ã¨∂z «=Ú.

''™È-â◊√fl Õ ã¨~åfi<£ HÍ=∂<£ ã¨Ç¨Ï „|Ǩχ}Ï qѨtÛ Õu——

P =ÚHÍÎ «‡ ã¨~°fiHÍ=∞=ÚÅ#∞ Ѩ~°„|Ǩχ`ÀHõÅã≤ J#∞ÉèíqOK«∞#∞JxÜ«Ú–

''JǨÏ=∞<åfl^À-ǨÏ=∞<åfl-^À-ǨÏ=∞<åfl^Œó——

''<Õ#∞ J#fl=Ú ##∞ÉèíqO «∞#∞——

JxÜ«Ú "Õ Œ=Ú K≥Ñ≤Ê# J#fl=Ú#∞ „|Ǩχ=Ú#∞ XHõ>Ë. ''J Œº ÕWu J#fl"£∞—— J#∞ =Ùº`«ÊuÎx |\˜ì J#∞ÉèíqOѨ^Œy#^•x`À áê@∞WO„kÜ«∂#∞Éèí=QÀK«~°"≥∞ÿ# „|ǨχѨ^•~°÷=ÚQÆ∂_» J#fl"Õ∞ Ü«∞QÆ∞#xã≤ •úO «=Ú.

â’é∞ (J#fl=Ú) ÉèíQÆ= Œ∞æ}Ï#∞Éèí==Ú.

áêÖòâ’é∞ (H©Δ~å#fl=Ú) ÉèÏQÆ= «QÆ∞}Ï#∞Éèí==Ú.

''|O èŒ∞[<≥· ã¨ûÇ¨Ï Éèí∞HõÎO Éèí∞HõÎ"£∞—— |O èŒ∞=ÙÅ`À KÕã≤# =∞$ëêì#flÉè’[#"Õ∞ «$Ñ≤ÎHõ~°"≥∞ÿ#k. P «‡|O èŒ∞=ÙÅ`À QÆÅã≤ ÉèíQÆ= xfl"Õk « „Ñ™ê Œ=Ú##∞ÉèíqOK«∞ ™œÉèÏQƺ "≥∞O «\ ˜"åiHÀ QÆ •!

28. Hõé"≥·Hõàò Ñ≤<£ â‹#∞] HÍ#"£∞ âı~ü #∞Ì}Àƒ"£∞,Jé˜ "˘#∞] q∞ÖÏ¡ Œ "åÜü∞‰õΩ¯Å, «∞Î#]<≥·fl

123

Ñ≤Êéq Ñ≤é#Ì<≥· ѨÙ}‚Ü«∞"£∞ Ü«∂=Ú_≥·Ü≥∂"£∞,‰õΩéÿ "˘#∞] q∞ÖÏ¡ Œ QÀq<åÌ, =Ù#]<Àfl_»∞é"ÕÖò #=∞ H˜ *ÁæoHõ "˘oÜ«∂ Œ∞,Jé˜Ü«∂ Œ Ñ≤à‹·§QÆà’ =∞xƒ<å, Å∞#]<≥·flzÛé∞¿Ñ ~°à‹· «Î#=Ù"£∞ jé˜ Ü«∞~°∞àÏ ÕWéÿ"å h `å~åÜü∞Ѩéÿ ÜÕ∞Ö’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: Hõé"≥·QÆàò Ѩâ◊√=ÙʼnõΩ, Ñ≤<£ "≥#∞Hõ, â‹#∞] ("≥o§), HÍ#"£∞ HÍ##=Ú, âı~ü#∞Ì ´ KÕi, L}Àƒ"£∞ ´ u#∞"å~°=Ú, Jé˜=Ù ´ *Ï˝#=Ú,X#∞]"£∞ ´ XHõ \˜ (H˘OK≥=Ú) QÆ∂_», WÖÏ¡ « ´ ÖË#\ì, PÜü∞‰õΩÅuÎÖò ´Q˘Å¡‰õΩÅ=Ú#, L#]<≥·fl ´ Õ=~°, Ñ≤éq ´ =∂ ã¨*ÏfÜ«∞=ÚQÆ, Ñ≤é#Ì#´ J=`«iOz#, ѨÙ}˜‚Ü«∞"£∞ ´ (=∞Ǩ) ѨÙ}º=Ú#∞, Ü«∂"£∞ ´(Q˘Å¡"å~°"≥∞ÿ#) "Õ∞=Ú, L_≥·Ü≥∂"£∞ HõÅ"å~° "≥∞ÿuq∞, ‰õΩéÿ=Ù H˘~° «,X#∞]"£∞ ´ H˘OK≥"≥∞ÿ##∞, WÖÏ¡ « ´ ÖËx, HÀq<åÌ ´ F QÀáêÅHõ$ëê‚!Wéÿ"å ´ F =∂ ™êfig∞! L#]<Àfl_»∞ ´ h`À (=∂‰õΩ#fl), Lé=Ù ´ã¨O|O^èŒ=Ú, WV√æ ´ WK«Û@, #=∞‰õΩ¯ ´ =∞#‰õΩ, XoHõ¯ ´ =^ŒÅ(=Ö##fl#∞), XoÜ«∂ Œ∞ = ŒÅ Œ∞, JéÜ«∂ Œ Z~°∞HõÖËx, Ñ≤à‹·§QÆà’"£∞´ (Ñã≤) Ñ≤Å¡Å=∞QÆ∞ "Õ∞=Ú, Jxƒ<åÖò „¿Ñ=∞KÕ «, té∞¿Ñ~ü z\˜ì¿Ñ~°∞`À,Jà‹· «Î#=Ù"£∞, Ñ≤Åz##∞, h (P„t «= «ûÅ∞_» =QÆ∞) h=Ù, jéÜ«∞~°∞àÏ Õ´ HÀѨ=Ú ≥K«∞ÛH˘#‰õΩO_», Ѩéÿ ´ (=∂) J¿ÑHΔ « (Ѩ@ǨÏ) =Ú#∞,`å~å"£∞ ´ W=∂‡!

"åºYº: ''QÀqO Œ∞_» "≥·# F QÀáêÅHõ$ëê‚! L ŒÜ«∞=Ú #∞O_ç, ~å„u =~°‰õΩJ_»qÖ’ QÀ=ÙÅ "Õ∞ѨÙK«∞ u~°∞QÆ∞K«∞ HÍÅ=Ú QÆ_»Ñ¨Ù"å~°=Ú QÆ • "Õ∞=Ú.WO\˜#∞O_ç K«ekÜ«∞#fl=Ú =¸@QÆ@∞ìH˘x áÈ~Ú =∞_ç"≥∞ÿÅ JO@∞ZOye ÖˉõΩO_» Éèí∞lOK«∞ #Å"å@∞ QÆÅ"å~°=Ú. WO « ≥eq «‰õΩ¯="å~°"≥∞ÿ##∞ =∞=∞‡#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞@ˆH h=Ù =∂ ~¸ `«‰õΩ¯= ‰õΩÅ=Ú#

u~°∞áêÊ=Ù

124 ~°`«fl„`«~Ú

#= «iOz<å=Ù. h=Ù =∂ ‰õΩÅ=Ú# ѨÙ@∞ì@ÜÕ∞ =∂ ѨÙ}º=Ú. =∞##_»∞=∞QÆÅ ~¸ Ü«∞<åk |O^èŒ∞ã¨O|O^èŒ=Ú ZѨÊ\˜H˜x Z=iKÕ`«#∞

q_»nÜ«∞~åxk. =∂`À HõÅã≤ ÃÑiy#"å_»=Ù QÆ • Ü«∞x K«#∞=Ù`À x#∞flU"Õ"À H˘O>ˇ ¿Ñ~°∞¡ ÃÑ\ì Ñ≤Åz<å=Ú. JO Œ∞‰õΩ =∂ÃÑ· HÀѨ=Ú‡ =Å Œ∞=∂ N Hõ$ëê‚! =∂ ~Ú+ìѨÙ~°∞ëê~°÷=Ú ##∞„QÆÇ≤ÏOѨÙ=∂—— Ü«∞x PO_®àò

QÀÑ≤Hõ `À_ç QÀÑ≤HõÅ`À HõÅã≤ Ü«∂ QÀqO Œ∞x „áêi÷OK«∞K«∞#flk.

â’¡II Ü«∞<åfl=∞ <å äŒ! #=h «=∞K«∂K«∞~°ãÎ fiO«KåÛù Œ<åÜ«∞ Ü«∞k Õ =∞u~åq~åã‘ ü,

H˜O =ÚQÆú, kQÆú=∞=Ú<å Hõ~°Ñ¨Å¡=O ÕQÍ„ «O „Ѩ «$[º x~°QÍó H˜Å xifiâ◊OHõó

F Hõ$ëê‚! "≥#fl ^˘Oye# h Hõk ~Ú «~°∞Å HõQÆ∞Ñ≤OѨ*ËÜ«∞‰õΩO_»∞@‰õΩ =∂~°æ"Õ∞ á⁄_»ã¨∂ѨÖË •? Wk KåÅ #K≥Û~°∞=Ù HõeæOK«∞=∂@! hKÕ «#∞#fl "≥#fl X_»eH˜ ~åK«∞H˘x á⁄~°∞yO\˜#∞O_ç É· \ÔH@∞¡ =zÛuq?

WO « J=∂Ü«∞‰õΩ_»"å h=Ù!

Hõé"≥·QÆàò Ñ≤<£â‹#∞] (Ñâ◊√=ÙÅ"≥O@ áÈ~Ú) Ñâ◊√=ÙÅ"≥O@ "≥o§#O Œ∞#Ѩâ◊√Hõ$ «º=ÚÖË =∂ HõÅ=_ç#q. JO Œ∞KÕ ™êHΔÍ «∞ÎQÆ "Õ∞=Ú Ãã· «=Ú

Ѩâ◊√=ÙÅ"Õ∞ Ü«∞~ÚáÈ~Ú<å=Ú.

â’¡II PǨ~° x„^• ÉèíÜ«∞"≥∞ÿ^äŒ∞<åx™ê=∂#º"Õ∞`«`«Êâ◊√aè~°fl~å}Ï"£∞*Ï˝#O Ç≤Ï Õëê=∞kèHÀ qâıëÈ*Ï˝<Õ# Ç‘Ï#ó Ѩâ◊√aèã¨û=∂#ó

PǨ~°x„^•ÉèíÜ«∞"≥∞ÿ èŒ∞<åk Hõ$ «º=ÚʼnõΩ ã¨O|OkèOz#O «=~°‰õΩ

=∂#=Ù#‰õΩ#∞ Ѩâ◊√=Ù#‰õΩ#∞ ÉèË Œ=Ú ÖË Œ∞. Ѩâ◊√=Ù#∞O_ç =∞#∞+¨μºx

125

qOQÆ_çOz K≥ѨC#^˘Hõ *Ï˝#=Ú =∂„ «"Õ∞. ''"≥∂ˆHΔ nèó *Ï˝#"£∞—— Jx QÆ •

*Ï˝#=Ú#‰õΩ xѶ¨∞O@∞ x~°fiK«#=Ú. J\˜ì "≥∂ˆHΔK«Ûù ÖËx"å_»∞ Ѩâ◊√"Õ

Ü«∞QÆ∞##∞@Ö’ ã¨OkÜ«∞"Õ∞q∞!

ѨÙ}‚Ü«∞"£∞ Ü«∂"£∞ L_≥·Ü≥∂"£∞

(ѨÙ}º=¸iÎ =QÆ∞ x#∞fl ã¨OáêkOK«∞H˘<åfl=Ú.)

™êHΔÍ`«∞ÎQÆ NHõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡<Õ H˘OQÆ∞|OQÍ~°=ÚQÆ ã¨OáêkOK«∞

H˘#QÆey#O « Q˘Ñ¨Êk QÆ • =∂ ѨÙ}º=Ú. HÍ#<Õ –

â’¡II =~°q∞=∞=ÚѨ^Õâ◊ =∂„kÜ«∞^èŒfiO

xQÆ=∞=<Õ+¨μ x`åO «Kå~°d<åfló,

qz#∞ «Éèí=<Õ+¨μ =Å¡h<å

=ÚѨx+¨ Œ~°÷=ÚÅ∂YÖË x| Œú"£∞.

''ÉèíQÆ= «Î åfi<Õfi+}ÔH· xQÆ=∂~°}º ãOKå~°=Ú KÕã≤ x`åO « d#∞flÅ~Ú

=º~°∞÷Å~Ú# =∞ǨÏ~°∞¬ÖÏ~å! <å ~¸ Ü«ÚѨ Õâ◊=Ú g∞ iHõ<≥·# K≥qx_»∞@

Öãû. QÀÑ≤HõÅ ~ÚO_»¡Ö’ "≥ ŒH#KÀ LÑx+ «∞ÎÅ Hõ~°÷ („Ñuáê Œº q+Ü«∞)=Ú

`«e¡KÕ é’@ QÆ\˜ì|_ç ÅaèOK«∞#∞.—— Jx Ü≥ÚHõ ÉèíHõÎHõq ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú

~°ã¨Ñ¨~°=â◊"≥∞ÿ "儉õΩK≥Û#∞ QÆ •!

QÀÑ≤HõÅ∞ `å "Õ∞ ѨÙ}º=Ú#∞ KÕÜ«∞ÖË Œx Ü≥ÚHõ„ѨHõ ѨÅ∞¯K«∞<Õ

WO « ѨÙ}º= «∞Å=Ú J#∞K«∞<åfl ~ ~Úk Ü≥∞@∞¡ á⁄ã¨QÆ∞#∞? Jx Ü≥ÚHõ

â◊OHõ.

"Õ∞=Ú Ñ¨Ù}ºÇ‘Ï#∞Å =∞<åfl=Ú QÍx x#∞fl ѨÙ}ºÇ‘Ï#∞_» =#ÖË Õ.

=∂ *Ï˝#â◊¥#º «‰õΩ h ^À+¨â◊¥#º «‰õΩ ã¨iáÈ~Ú#k. "Õ∞=Ú Ö’ «~Ú#

QÀuÖ’ #∞<åfl=Ú. h"À ÃÑ ŒÌq∞@ìÃÑ· #∞<åfl=Ù. P q∞@ì h QÀuÖ’H˜

u~°∞áêÊ=Ù

126 ~°`«fl„`«~Ú

„`Àã≤# =∞# "Õ∞Hõ"≥∞ÿ áÈQÆÅ=Ú. JѨÙ_»∞ h‰õΩ#∞ =∂‰õΩ#∞ Œ∂~°"≥∞Hõ _»,ÉèË^Œ "Õ∞k?

K«∂zu~å! QÀÑ≤HõÅk Ü≥∞O`« ¿ÇÏ`«∞|^Œú `«~°¯"å^Œ"≥∂! "å~å≥eq «‰õΩ¯= Ñ≤Å¡Å∞, "åi =∂@Å∞ #q∞‡# =∞#=∂ ≥eq «‰õΩ¯= "å~°=Ú!!

Jxƒ<åÖò („¿Ñ=∞`À) h=Ù K«#qzÛ =∞=Ú‡ <≥uÎÔHH˜ OK«∞ H˘#flO Œ∞#"Õ∞=Ú h Ñ~° «fiѶ∞#`åfi Œ∞Å#∞ QÆ∞iÎOÑÖËHõ ÜÕ∞"Õ∞"≥∂ ÕeHõ=∂@ Å<åfl=Ú.x<≥flO`À ÕeHõQÆ K«∂z<å=Ú. =∞=Ú‡ =∞xflOѨÙ=∂.

J~°∞˚#∞_»∞QÆ∂_» w`ÀѨ Õâ◊=Ú #Ok qâ◊fi~°∂Ѩã¨O Œ~°≈#=Ú KÕã≤#«~åfi « x>Ë¡ Ñ¨Öˇ #∞ QÆ •–

â’¡II ã¨MËu =∞`åfi „Ѩã¨ÉèíO Ü«∞^Œ∞HõÎO¿ÇÏ Hõ$+‚! ¿ÇÏ Ü«∂ Œ=! ¿ÇÏ ã¨MËu,J*Ï#`å =∞Ç≤Ï=∂#O «"Õ=∞O=∞Ü«∂ „Ѩ=∂^•„ «Ê}ÜÕ∞#"åÑ≤

â’¡II Ü«∞KåÛѨǨ™ê~°÷=∞ã¨`«¯ $`À-ã≤qǨ~°â◊Ü«∂ºã¨#Éè’[<Õ+¨μ.UHÀ- äŒ"åѨºK«∞º «! « «û=∞ãÎO`« `å HΔ =∞ÜÕ∞ `åfi =∞ǨÏ=∞„Ѩ"Õ∞Ü«∞"£∞

x#∞fl ˆH=Å=Ú K≥eHÍxxQÍ `«Åz Ü«∂^Œ=Hõ$ëê‚! ã¨MÏ! JxK«∞ÅHõ#QÍ WO «=~°‰õΩ ã¨OÉ’kèOz<å#∞. „Ѩ=∂ Œ=ÚKÕ «#∞ „Ѩ}Ü«∞=â◊√_»#~Ú x#∞fl QÆ∞iÎOK«ÖËHõáÈ~Ú<å#∞. qǨ~°â◊Ü«∂ºã¨#Éè’[<å Œ∞ÅÖ’ x#∞fl `«QÆ∞suQÆ Q“~°qOѨÖËHõáÈ~ÚÜ«ÚO^Œ∞#∞. ÉèíHõ Î~°Hõ Δ}q+¨Ü«∞=Ú# „Éèí~â◊=ÚÖËx •"≥∂ Œ~å, •ã¨∞x «Ñ¨CÅ∞ ŒO_»=Ú`À ã¨iÜ«∞#fl@∞¡ <å Ü«∞Ѩ~å èŒ=ÚÅ∞ Ãã·z ##∞fl HÍáê_»∞=∂! ''J#º ä• â◊~°}O

127

<å ã≤Η— Ü«∞#∞#@∞¡#∞ ''h"Õ «Ñ¨Ê x «ó Ѩ~°O ɡé∞QÆ—— ##fl@∞¡#∞ ''h=Ù

«Ñ¨Ê <å‰õΩ "Õé∞ kÔH¯é∞OQÆ qâ◊fi=O Œº——

(té∞¿Ñ~ü Jà‹· «Î#=Ù"£∞) (z#fl ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Åz##∞)

''<å~åÜ«∞}<Õ #=∞ˆH¯ Ѩéÿ «~°∞"å<£ Jx ''<å~åÜ«∞}<£ =¸iΗ—

Jx x#∞fl Ñ≤ÅK«∞@KÕ h‰õΩ «Ñ¨ÊHõ HÀѨ=Ú =zÛÜ«ÚO_»∞#∞. P HÀѨ=Ú

= Œe"ÕÜ«Ú=Ú. Ñ≤K«∞ÛHõÃÑ· „|Ǩ‡„ãÎ=∂! QÀqO Œ∞_»x ã¨∞ÅÉèí<å=∞=Ú

h‰õΩO_»QÍ ^•xx = Œe xxfl «~° <å=∞=ÚÅ`À ¿Ñ~˘¯#∞@ =∂ «¿ÑÊ.

J~Ú##∞ nxx h=Ù HõΔq∞OѨHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.—— J#∞K«∞#flk PO_®àò`«e¡

NHõ$+‚Ѩ~°=∂ «‡`À.

29. t «Î"£∞ té∞HÍÖ· =#∞Ì<≥·fl KÕÛq, «∞Î<£á⁄`åÎ=∞Ô~· Ü«∞_çÜÕ∞ áÈ «∞Î"£∞ á⁄~°∞àò ˆHàÏÜü∞,

ÃÑ «Î"£∞ "Õ∞Üü∞ «∞Î}∞‚"£∞ ‰õΩÅ uÎé˜Êé#Ì. h

‰õΩ ÕÎ= ÖˇVæà‹· H˘¯àϧ=∞ é’ÊQÍ Œ∞,

W ≥ΠѨÊéÿ H˘àÏfi ##∞]QÍ}ü QÀq<åÌ,

Z ≥ΉõΩ¯  "Õ∞àıà◊√ Ñ≤éq‰õΩ¯, =Ú#]<Àfl_»∞`ÀÎ"Õ∞ Ü«∂"À =Ú# ˆH¯ <å =∂>ˇÛÜü∞"À"£∞,

=∞ ≥Π#VÍæ=∞Væàò =∂ ÕÎÖ’ Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: QÀqO^• ´ F QÀqO Œ∞_®! t «Î"£∞ té∞HÍÖ· ´ q∞H˜ e "Õ‰õΩ=<Õ,

=#∞Ì =zÛ, L<≥·fl x#∞fl, âıq «∞Î ¿ãqOz, LÎ<£á⁄`åÎ=∞Ô~· J_ç h

|OQÍ~°=Ú=Öˇ JO Œ"≥∞ÿ# áê ŒÑ¨ Œ‡=ÚʼnõΩ, áÈ «∞Î"£∞ ´ =∞OQÆà◊=Ú

áê_»∞@‰õΩ, á⁄~°∞àò L ÕÌâ◊=Ú, HàÏÜü∞ q#∞=Ú, ÃÑ «Î"£∞ Ñâ◊√=ÙÅ#∞,

"Õ∞Üü∞ «∞Î "Õ∞Ñ≤, L}∞‚"£∞ Éèí∞lOK«∞#\ì, ‰õΩÅuÎÖò (Q˘Å¡) ‰õΩÅ=Ú#,

Ñ≤éÿ#∞Ì ´ ѨÙ\ì#, h ´ h=Ù, ZVæà‹· ´ =∂ JO «~°OQÆ ÔH·OHõ~°º=Ú#∞,

u~°∞áêÊ=Ù

128 ~°`«fl„`«~Ú

H˘àϧ=∞Öò ã‘fiHõiOÑHõ, áÈHÍ Œ∞ áÈ~å Œ∞, W ≥Π<Õ_»∞ (DÜ«∞|_»∞),Ѩéÿ ´ ÉèËsx, H˘àÏfi<£ J#∞]HÍ}ü ´ ÔH· H˘#∞@‰õΩ HÍ Œ∞ #∞=∂ (=∂~åHõ!) Z ≥ÎÂHõ "£∞ ´ HÍÅ « «fi=Ú#flO « =~°‰õΩ#∞, Uàıà◊√ Ñ≤~°q‰õΩ¯"£∞ ´U_Õ_»∞ [#‡Å‰õΩ#∞, L#]<Àfl_»∞ h`À, L`ÀÎ"Õ∞ Ü«∂"À"£∞ |O èŒ∞ «fi=ÚHõeyÜ«ÚO_»∞"å~°"Õ∞ HÍ=Öˇ#∞, L#ˆH¯ ´ hˆH, <å"£∞ ´ "Õ∞=Ú,Pàòâ‹Üü∞"À"£∞ ¿ã= KÕÃã Œ=Ú, #"£∞ =∂ Ü≥ÚHõ , =∞ ≥ΠW «~°"≥∞ÿ#,HÍ=∞Væàò ´ HÍ=∞=ÚÅ#∞, =∂ «∞Î ´ #tOѨ*ËÜ«Ú=Ú.

"åºYº: =ÚO Œ∞ Ѩ Œº=ÚÅÖ’ QÀÑ≤HõÅ∞ HÀi# "å Œº=Ú NHõ$+¨μ‚ _çK≥Û#∞.JѨÙ_»∞ "å~°O Œi`ÀHõÅã≤ QÀ^• Õq PÜ«∞# H˜@∞¡ q#flqOK«∞K«∞#flk–

''QÀqO^•! "Õ‰õΩ=<Õ g∞ ã¨xflkèH˜ =zÛ D <≥Å k#=ÚÅ∞#∞ q∞=Ú‡¿ãqOz =∞OQÆà◊=Ú áê_ç#k ˆH=Å=Ú D "å Œº=Ú á⁄Ok "≥#∞kiyáÈ=Ù@‰õΩ HÍ^Œ∞. Ѩâ◊√=ÙÅ<Õ ~°HõΔHõ=ÚQÍ ÉèÏqOz `«`ÀÊ+¨} Ö’<ÕHÍÅHΔÑ=Ú KÕã≤# =∂ J*Ï#=Ú =∞xflOz Õ=~° =∂ JO «~°OQÆ •ãº=ÚJOwHõiOѨHõ «Ñ¨Ê Œ∞ ã¨∞=∂. ã¨~°fi Õâ◊ã¨~°fiHÍÅã¨~åfi=ã÷Å Ü«∞O Œ∞#∞,Jxfl[#‡=ÚÅÖ’#∞ g∞ ÔH·OHõ~°º=∞O^Õ "Õ∞=Ú "≥∞ÅQÆ∞#@∞¡ g∞~°∞ã¨OHõeÊOѨ=Öˇ#∞. ÉèíQÆ=`å¯=∞=Ú `«Ñ¨Ê W`«~° HÍ=∞=ÚÅ#∞ =∂=∞#ã∞ÅÖ’ «ÅÜ≥∞ «ÎhÜ«∞~å Œ∞. XHõ"Õà◊ "Õé∞HÀiHõ ÖÑC _»~Ú# Hõey##∞"≥O@<Õ „ «∞Oz"ÕÜ«∞=Öˇ#∞.——

Ö’QÆ_» ''Ѩéˇÿ—— Jx ѨÅ∞=∂~°∞¡ ѨeH˜# ^•x ã¨fi~°∂Ѩ ã¨fiÉèÏ==ÚÅxÑÙ_»∞ ™⁄QÆã∞QÆ q=iOK«∞K«∞#fl n"≥∞. ''QÀq<åÌ—— QÀ=ÙÅ∞ h‰õΩ „Ñ≤Ü«∞=ÚQÆ •! QÀ=ÙÅ^•fi~å "Õ∞=Ú#∞ g∞‰õΩ „Ñ≤Ü«∞"Õ∞ Ü«∞x Õe áÈ~Ú#k. HÍ#xO «=~°‰õΩ xQÆ∂_è»=∞~Ú# =∂ HÀÔ~¯ xѨÙ_»∞ "åK«º=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åfl=Ú."Õ∞=Ú K≥ѨCHõÜÕ∞ h gáê\˜H˜ ≥eã≤H˘x Ü«ÚO Œ∞=Ù. J~Ú##∞ ''„ã‘ÎKåѨÖÏ Õ « Œ∞`åǨÏ$ «"£∞—— „ã‘ÎʼnõΩ KåѨź=Ú ã¨Ç¨Ï[=Ú QÆ •!

129

''t «Î"£∞ té∞HÍÖ·—— (q∞H¯e "Õ‰õΩ=#∞) QÆ∞~°∞=Ù t+μºx ÖËÑ≤ "Õ Œ=Ú

J 蕺Ѩ#=Ú KÕ~ÚOK«∞#@∞¡ D"≥∞Ü«Ú Hõ$+¨μ‚x ÖËÑ≤ "Õ •~°÷=Ú#∞ P «xH˜

[˝Ñ≤ÎH˜ ≥K«∞ÛK«∞#flk. P « _çO « HÍÅ=Ú QÀ=ÙÅ#∞ "Õ∞ѨÙ@Ö’<Õ HÍÅ=Ú

QÆ_»Ñ≤<å_»∞ QÆ •! U q+¨Ü«∞"≥∞ÿ##∞ zO «# ¿ãÜ«∞xKÀ =∞éѨÙ#‰õΩ ~åHõ

=∂#∞<å!

''á⁄`åÎ=∞Ô~· Ü«∞_çÜÕ∞ áÈ «∞Î"£∞ á⁄~°∞àò——

(JO Œ"≥∞ÿ# h áê ŒÑ¨ Œ‡=ÚʼnõΩ =∞OQÆà◊=Ú áê_»∞ „ѨÜ≥∂[#=Ú)

nx ‰õΩ ÕÌâ◊ q∞kÜÕ∞QÍx =∞é˘Hõ\˜ HÍ Œ∞. „Ѩâ◊flÜ«Ú ã¨=∂ è•#=Ú

xO Õ QÆiƒù «=Ú. ''ZnÌâ◊√# Hõâ◊fiO |QÆ∞?—— (t=Ù#‰õΩ "åǨÏ# "≥∞kÌ?)

J#∞„Ѩâ◊fl‰õΩ ''ZnÌâ◊√# Hõâ◊fiO |QÆ∞—— (t=Ù#‰õΩ "åǨÏ# "≥∞ ÕÌ) Jx J Õ

ã¨=∂ è•#=Ú QÆ •!

h áê ŒÑ Œ‡=ÚʼnõΩ =∞OQÆà◊=Ú áê_»∞@ =∂„ «"Õ∞ =∂ „ÑÜ≥∂[#=Ú.

XHõ"Õà◊ =∂‰õΩ ≥eÜ«∞‰õΩO_» "Õ∞ "Õ∞"≥∞ÿ# HÀi##∞ "åxx ã¨=¸Å=ÚQÆ

KèÕkOz"ÕÜ«Ú=∂! D ÔH·OHõ~°º=Ú =∂ H˘Hõ <å_»∞ QÍ Œ∞. XHõ [#‡=Ú#

QÍ Œ∞, Zxfl [#‡=ÚÅÔH·##∞ h =#∞„QÆÇ≤ÏOz f~°=Öˇ#∞.

WѨÊ@∞ì# h w`åKå~ÀºHÎ [˝Ñ≤ÎH˜ ≥K«∞ÛH˘# Œy#k –

â’¡II |Ǩ x "Õ∞ =ºf`åx [<å‡x «= Kå~°∞˚#,

`å#ºÇ¨ÏO "Õ^Œ ã¨~åfi}˜ # `«fiO "Õ`«÷ Ѩ~°O`«Ñ¨!

J~°∞<å˚! <å‰õΩ#∞ h‰õΩ#∞ Zxfl [#‡=ÚÅ∞ QÆ_»z#"À h "≥é∞QÆ=Ù

QÍx <Õ#∞ =∂„ « "≥∞é∞QÆ∞ Œ∞#∞ ã¨∞=∂!

JǨϟ! D QÀÑ‘ÉÏÅÅ ÉèíH΄ѨѨuÎx+ªÅ∞ ZO « Ѩ~åHÍ+ª ÔHH˜ #q!

u~°∞áêÊ=Ù

130 ~°`«fl„`«~Ú

â’¡II P™ê=∞Ǩϟ K«~°}ˆ~}∞Aëê=∞ǨÏO ™êºO|$<åÌ=<Õ H˜=∞Ñ≤ QÆ∞ŇÅ`Ò+¨nè<å"£∞,Ü«∂ Œ∞ãκ[O ã¨fi[#=∂~°ºÑ¨ äŒO K« Ç≤Ï`åfiÉèËA~°∞‡‰õΩ#ÌѨ ŒgO „â◊√uaèifi=∞$Qͺ"£∞

"Õ^Œ"å‰õΩ¯Å‰õΩQÆ∂_» JQÆ=∞º"≥∞ÿ# q+¨μ‚Ѩ^Œ „ѨѨuÎ=∂~°æ=Ú#∞ã¨∞QÆ=∞=Ú KÕã≤H˘#fl ~¸ QÀÑ≤Hõ ÖˇO « èŒ#∞ºÅ∞! gi NK«~°}ˆ~}∞=ÙÅ∞™ÈH˜# |$O^•=#=∞O Œe «~°∞QÆ∞ŇÅ`å Œ∞ ÖˇO « ѨÙ}º=Ú KÕã≤H˘#fl"ÀQÆ •!!

''Ѩ_çÜ«∂Üü∞ H˜ _»#∞Ì<£ Ѩ=à◊"åÜü∞ HÍ}˃<Õ——

N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfig∞! h H˘O_»‰õΩ "≥∞@∞ìQÍ #~Ú Ü«ÚO_ç##∞ h„Ѩ"åàÏ èŒ~°=Ú Œi≈OK«∞K«∞ HÍňHΔѨ=Ú KÕÜ«Ú ÉèÏQƺ=Ú <å Hõɡƒ_çkQÆ •.—— Jx N ‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞Å N ã¨∂HÎ QÆ •!

''L#ˆH¯ <å"£∞ Pàò â‹Ü≥∂fi"£∞——

(h H˘Hõ xˆH "Õ∞=Ú ¿ã= KÕÃã Œ=Ú) J#∞ "åHõº=Ú –

ã¨∂HõÎ=Ú. UHÀ Ç¨Ï "≥· <å~åÜ«∞} Pã‘ ü, # „|Ǩ‡, <Õâß<À, <Õ"Õ∞ ^•º"åѨ$käg

XHõ¯ <å~åÜ«∞}∞_Õ Ñ¨~°`«`«fi=Ú, „|ǨχQÍx, Dâ◊fi~°∞_»∞ QÍx,^•º"åÉèí∂=ÚÅ∞QÍx HÍ<Õ HÍ=Ù. J#∞ „â◊√uã¨∂ HÎ Hõ#∞"å Œ=Ú HÍ^•!

nx<Õ ÉèíQÆ=„^•=∂#∞AŠѨ~°=∂Kå~°∞ºÅ∞ N Ü«∂=Ú<åKå~°∞ºÅ"å~°∞ ™È΄ «~° «fl=Ú# x@∞¡ „Ѩ=zOz<å~°∞ –

â’¡II Éèí=#Î"Õ∞"å#∞K«~°xfl~°#Î~°O„ѨâßO`«xâı≈+¨=∞<À~°^ä•#Î~°ó,

131

Hõ^•-ǨÏ"≥∞ÿHÍxÎHõx`«ºH˜V¯~°ó

„ѨǨÏ~°¬~Úëêºq∞ ã¨<å äŒrq «"£∞

x<Õfl ã^• Ü«∞#∞ãiOK«∞K«∞ x «~° =∞<À~° äŒ=ÚÅ#∞ ŒiH ~åhÜ«∞#∞†SHÍxÎHõ x «ºH˜V¯~°∞_»<≥· x#∞fl <å äŒ∞xQÍ KÕã≤H˘x <å rq «"≥∞ѨC_»∞ǨÏ~å¬#∞Éèí==Ú`À QÆ_»K«∞<À QÆ •!

QÀÑ≤HõÅ ~¸ HÀÔ~¯ #=∂‡àÏfi~°∞Å ~¸ áêâ◊√~å~°÷=Ú#∞ „ѨuaOaOK«∞K«∞#flk –

L. q∞#∞fl# #∞#fl"å~°Å∞#∞ "Õ∞kx"å~°Å∞ <åã¨KÕÜ«Ú ã¨OѨ#∞flñ_≥ =zÛ <å =∞#ã¨∞ñ|>ì#∞† <å H˜ñHõ =∞K≥ÛHõO\˜, q`ÀÎ#flu, 㨠«∞û «∞Öò, q∞QÆ∞Å<Àiz, <å Ѩ~Ú ‰õÄi‡¿ãÜ«Ú #<£QÆ#fl =∞ ŒO|, =∞uÊÜ«Ú <å ã¨HõÅO|∞#∞ <å «_Õ Ü«∞QÆ∞<£

30. =VæHõ _»Öò Hõ_≥·#Ì =∂ Œ=<≥· ˆH¯â◊=<≥·,uVæàò u~°∞=ÚQÆ «∞Î KÕÛ~Úà‹· Ü«∂~ü â‹x]éÿ&˜,JVæѨÊéÿ H˘}¤ "å ≥ÎÂ, Ü«∞}˜Ñ¨Ù Œ∞"≥·ÃÑ·ÊVæ=∞Å «Î}¤iÜ«∞éü Ѩ@ì~ü Ñ≤éÏ<£ HÀ ≥· âÁ#fl,â◊Væ «Îq∞àò =∂Ö· =ÚÑ¨Ê Œ∞ #ÌáêÊ"Õ∞,WVæѨÊi â◊√Ô~·áêÊ si}∞¤ =∂ÅfiÔ~· ÀÎàò,â‹Væ}Î~°∞=ÚQÆ «∞Î K≥ÛÅfi uÎ~°∞=∂ÖÏÖò,ZV√æ"£∞ u~°∞=~°∞àò ÃÑuÎ#∞ƒé∞= Ô~=∂ƒ"åÜü∞.

\©Hõ: =Væ"£∞ ´ (ÃÑ ŒÌÃÑ ŒÌ) F_»Å∞ (ÖËHõ JÅÅ∞) QÆÅ (=OQÆ"£∞–ÉèíOQÆâ◊|ÌÉèí==Ú Jx H˘O Œ~°∞) Hõ_»Öò Hõ_»ex, Hõ_≥·#Ì =∞käOz#\˜ì, =∂ Œ=<≥·´ ÅHΔ ‡H˜Ñ¨u Ü«∞QÆ∞, Hâ◊=<≥· N=∞Ǩq+¨μ‚=Ù#∞, uVæàò u~°∞=ÚQÆ"£∞ {âıÜü∞ { Wà‹· Ü«∂~ü ´ K«O„^Œ∞xÉ’e# =ÚY ÖÏ=}º=Ú`À =∞Oz

u~°∞áêÊ=Ù

132 ~°`«fl„`«~Ú

Ü«∂Éèí~°}=ÚÅ∞ ^•eÛ# QÀѨÉÏeHõÅ∞, â‹#∞] ´ (=@Ѩ„ «âß~ÚÜ≥ÿ∞#

NHõ$+μ‚x= ŒÌ‰õΩ)áÈ~Ú, Wéÿ& ã∞ÎuOz, JV√æ JK«Û@ (QÀ‰õΩÅ=Ú#),

JѨÊéÿ ´ P (Ѩ~°=∞) ѨÙ~°∞ëê~°÷=Ú#∞, H˘}¤ ´ (fã≤) H˘#fl, "å ≥Π´

"å~°Î#∞, J}˜Ñ¨Ù Œ∞"≥· ´ JO Œ"≥∞ÿ# qe¡Ñ¨Ù «∂Î~°∞# ([x‡Oz#), « ü ´

„â◊=∞áÈQ˘@∞ì, ÃÑ·"£∞ { Hõ=∞Å"£∞ ´ Ѩã≤_ç ~°OQÆ∞QÆÅ Hõ=∞Å=ÚÅÜ≥ÚHõ ,

≥iÜ«∞Öò ´ =∂eHõÅ∞ ^•eÛ#, Ѩ@ì~üÑ≤~å<£ ´ ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞Ü≥ÚHõ ,

HÀ`≥· ´ (ѨلuHõ Ü«∞QÆ∞) QÀ^•^Õq, âÁ#] ´ P#uzÛ#, â◊OQÆ"£∞ ´

ãOѶ∞=ÚQÍ#∞#fl, «q∞àò „ Œq_»=∞Ü«∞"≥∞ÿ#, =∂Ö· Nã∂ HÎ=∂Å#∞,

=ÚÑÊ Œ∞"£∞ =ÚÑÊkÜ«Ú#∞, «áêÊ"Õ∞ «ÑÊxãiQÍ, (=~°∞ã «ÑÊHõ),

WV√æ ´ WHõ _» (WǨÏ=Ú#), WѨÊiâ◊√ ´ D „ѨHÍ~°=ÚQÆ, LÔ~· áêÊ~ü ´

J#∞ã¨OkèOK«∞"å~°∞, D~ü { W~°}∞¤ ´ Ô~O_»∞Ô~O_≥· (<åÅ∞ÔQ·), =∂Öò=Ô~·

´ ÃÑ ŒÌH˘O_»Å=O\, Ààò Éèí∞[=ÚÅ∞, â‹"£∞ Zé]x, Hõ}ü <Õ„ «=ÚÅ∞,

u~°∞=ÚQÆ «∞Î =ÚY=∞O_»Å=Ú QÆÅ, â‹Åfi"£∞ ã~°fiãOÑ «û=Ú„ Œ∞_≥·#,

u~°∞=∂ÖÏÖò ´ „tÜ«∞óѨuÜ«∞QÆ∞ ã¨~fiâ◊fi~°∞xKÕ, ZV√æ"£∞ ´ ã¨~°fi Õâ◊=Ú

ÅO Œ∞#∞, u~°∞ { J~°∞àò ´ ѨiѨÓ~°‚ Hõ$Ѩ#∞, ÃÑ «∞Î ´ á⁄Ok, W#∞ƒ ´

„|Ǩ‡#O Œ=Ú#∞, L~°∞=~ü ´ á⁄O Œ∞ Œ∞~°∞.

"åºYº: QÀ‰õΩÅ=Ú# K«O„ ŒaOÉÏ##Ö· Ü≥ÚáêÊ~°∞ QÀÑ≤HõÅ∞ ˆHâ◊=Ù_≥·#

NHõ$+¨μ‚xQÆ∂iÛ HÍ`åºÜ«∞x„= « =∂K«iOz Ѩ~°=∂~°÷ÖÏÉèí=Ú#Ok<å~°∞.

P q è•#=Ú<Õ ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞ Å#|_»∞ q+¨μ‚z «∞ÎÅ"åi ѨلuHõ QÀ^• Õq

ã¨∞O^Œ~°"å}©=∂eHõQÍ „^Œq_»ÉèÏ+¨Ö’ HÍ=º~°∂Ѩ=Ú# ‰õÄiÛ#k. D

=ÚѨÊk áêâ◊√~°=ÚÅ#∞ „Ѩux «º=Ú#∞ «Ñ¨ÊHõ Ü«∞#∞ã¨OkèOK«∞"å~°∞ P

„tÜ«∞óѨuÜ≥ÚHõ¯ ѨiѨÓ~° ‚ Hõ$Ѩ‰õΩ áê„`«∞Öˇ · WǨÏѨ~°=ÚÅO^Œ∞

„|Ǩ‡#O Œ=∞O ŒQÆÅ~°∞.

133

P}˜Ñ¨Ù^Œ∞"≥ · (#QÆ~°~°`«fl=∞QÆ∞ qe¡Ñ¨Ù`«∂Î~°∞) Éè íQÆ=O`«∞_»QÆ∞

=@Ѩ„`«âß~Ú "≥ ·Éè í==Ú#‰õΩ#∞, ÅH© Δ ‡~°∂Ñ≤}˜Ü«∞QÆ∞ QÀ^•^Õq

„ѨÉèÏ==Ú#‰õΩ#∞, ÉèÏQÆ= « „âı+¨μª_»~Ú# N q+¨μ‚z «∞Îx =∞Ç≤Ï=∞‰õΩ#∞<≥Å=Ù Wk! FO J#QÍ J { L { =∞ J#∞ =¸_»∞ JHõΔ~°=ÚÅ HõÅ~ÚHõ,J q+μ‚=Ù, L QÀ^• Õq, =∞ âı+ (^•ã) ãfi~°∂ÑÙ_»QÆ∞ q+μ‚z «∞ÎÅ∞.

HÍ# „Ѩ}==Ú=O\˜ Ѩq„ «#QÆ~°=Ú QÆ • ~Úk.

âÁ#fl (ѨeH˜#) QÀÑ‘ÉèÏ==Ú#∞ `«#ÃÑ· P~ÀÑ≤OK«∞H˘x K≥Ñ≤Ê#

Hõq`å=∂Å ~Úk.

«áêÊ"Õ∞ ( «ÑʉõΩO_») XHõ áê_»∞@ =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞ – =~°‚=Ú#QÍx,Ѩ Œ=Ú#QÍx, "åHõº=Ú#QÍx, «Ñ¨CO_»~å Œ∞ Jx J~°÷=Ú.

WÑÊiâ◊√ (D q è•#=Ú) èŒ#∞~å‡ã „= «q è•#=ÚKÕ Ñ~°=∞ ÑÙ~°∞+μxHõ~°`«ÖÏ=∞ÅHõ=Ú KÕã≤H˘#^Œy# k=º„Ѩ|O^è Œ=Ú QÆ^• ~Úk!QÀ‰õΩÅ=∞O Œe QÀÑ≤HõÅ∞ NHõ$+¨μ‚x ã¨=∞HÍeHõÅ∞ QÍ# "åi HÍ Õ=Ùx

™êxfl 茺ÉèÏQƺ=Ú Hõeæ#k. P ™êxfl 茺=Ú#∞ QÀ^• Õq P~ÀÑ≤OK«∞H˘x«#‡Ü«∞ « À =∂~°æo „= « =∞#∞+≤ªOz#k. D „= «=Ú#∞ HÍ~ÚHõ=ÚQÍ

<å"≥∞ Ü«∂K«iOÑÖË Œ∞. =∂#ã≤Hõ=ÚQÍ "åzHõ=ÚQÍ <åK«iOK≥#∞. NHõ$+‚

"åÅ¡Éèíº=Ú ã¨OѨÓ~°‚=ÚQÍ <å"≥∞ Hõaƒ#k. <å\˜#∞O_ç ÉèÏQÆ=`À «Î=ÚÅO Œ~°∞ <å"≥∞ =∂~°æ"Õ∞ P`À‡r˚=# ™ê èŒ#=∞x ÉèÏqOz<å~°∞.

ÉèíHõÎã¨∞ÅÉèí∞_»QÆ∞ NHõ$+¨‚QÆ"å#∞xÜ≥ÚHõ¯ J##º "å`«ûź HÍ~°∞}º

=ÚʼnõΩ Ç¨Ï~°¬Ñ¨ÙÅH˜ åOQÆ∞ Ö·<å~°∞ "å~°∞. ™êfiq∞ "ÕOKÕã≤Ü«Ú#fl ã¨xflkèH˜"≥o§ –

K«O. ǨÏi Éèíl~ÚO «∞ <Õ #ǨÏ~°Ç¨ÏO|∞ ǨÏi #∞flu~ÚO «∞ ÉèíHÎ ÀǨÏiH˜ ã¨Ñ¨~°º¿ã «∞ ǨÏi HõO[Å∞ e «∞Î =∞<ÀǨÏ~°O|∞QÍ

u~°∞áêÊ=Ù

134 ~°`«fl„`«~Ú

ǨÏiã¨iÜ≥ÿ∞# ÕÕ= « Ü«∞*ÏO_»=Ú# #fl Ç≤Ï Ü«∞OK«∞ <≥OK« NǨÏiѨÙiñ *Ë~°=K«∞Û–=∞#™ê! ǨÏiáê Œ=Ú ÖÏ„â◊~ÚOѨÙ=∂!

– J#∞ suQÍ #=q èŒ ÉèíHÎÉèÏ==ÚÅ`À PÜ«∞##∞ ¿ãqOz<å~°∞.Ѩ@ǨÏ~°∂Ѩ =∞QÆ∞ |Ǩï=∂#=Ú ÔQ·H˘O^Œ∞=∞x QÀ^•^Õq=Öˇ<Õ„áêi÷Oz<å~°∞. "åº[=Ú`À ÉèíQÆ= ≥· OHõ~°º=$uÎx «=∞ Hõ#∞„QÆÇ≤ÏOѨÙ=∞xÜ«∂ Õ=Ùx „áêi÷Oz<å~°∞.

HÍ# =∞#=ÚQÆ∂_» Ѩ •‡‰õΔΩ _»QÆ∞ <å „tÜ«∞óѨux D èŒ#∞~å‡ã¨„= «q è•#=Ú`À ¿ãqOz JqzÛù#fl ã¨∞Yã¨OѨ ŒÅ#∞ |_»ã≤ „|Ǩ‡#O Œx~°ƒù~°∞Å =∞QÆ∞ Œ∞=Ú QÍHõ!

K«O. Ѩ~°=∞ ŒÜ«∂x èÕ, Ѩu «áê=#<å=∞, Ǩψ~, Ü«∞@OK«∞–ã¨∞ã≤÷~°=∞ «∞Ö· 㨠• Éèí[#¿ãÜ«Ú =∞Ǩ «∞‡Å áê Œ èŒ∂o <åt~°=Ú#ñ ^•Å∞Î, g∞~°@‰õΩñ *Ë~°‰õΩñ_»OK«∞ Ü«∞=ÚO_»∞ H˜OHõ~À« ~°=ÚÅ HÍ# "≥@∞ì#ñ@! ^•â◊~°nä, Hõ~°∞}ÏѨÜ≥∂xnè!

D Ѩ •º~°÷"Õ∞ ~¸ â’¡HÍ~°÷=Ú QÆ • –

â’¡II ã¨#Îó „j~°OQÆѨ$näfiâ◊ K«~°}„`å}âıY~åó,[Ü«∞xÎ Éèí∞=#„`å} Ѩ ŒÑ¨OHõ[ˆ~}=ó

N~°OQÆ<å äŒ∞x áê Œ∞HõÅ∞ t~°™ê=Ç≤ÏOz Ö’Hõ„`å}áês}=ÚÅQÆ∞ˆ~}∞=ÙÅ#∞ «=∞ K«~°}=ÚÅO Œ∞ •eÛ# ÉèÏQÆ=`À «Î=ÚʼnõΩ [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ!

â’¡II q=∞ÅQÆ∞~°∞ Hõ\ÏHΔÍ„`åÊÇ¨Ï \©HÍ=∞ѨÓ~åfiOã¨Åe «~°ã¨Ñ¨Ó~å‚O =∂ «$ã¨O™È΄ «HÍ=∞ó=~°~°∞zÉèí$ « QÀ^•„QÆO äŒ=∂ÖÏ#∞rg#~°Ç¨Ïiiu <å=∂ âß~° •~å èŒHÀ-Ü«∞"£∞.

135

Ñ. Hõ$+‚=ÚYxã¨û$ «O|QÆ∞ w « áÈe¯QÀ Œ áê_≥#∞ Nwu – QÆ∞~°∞Hõ\ÏHõΔáê„ «∞ñ_≥·#\ì #~°Ç¨Ïi Éèí=ºâ‹·eNK«~°}ˆ~}∞"≥· nxñ *ˇÃÑÊx@∞¡ÉèíQÆ= Œaè~°∞z Ü«∞#∞ ¿Ñ~°ñ |~°=∞ÉèíHÎ!

Ѷ¨Å„â◊√u

Ñ. QÀ Œ Ü«∞#∞ ÉÏÅâ◊√Hõ"å}˜ ‰õΩ «∞Hõ=∞Å~°h u~°∞áêÊ=Ù áê_≥#∞ – Wk ѨiîOѨÉèíHÎ q#fl#∞ „"åã≤#ñ „|[˝ HõÅ∞QÆ∞ñQÆ∞ Œ∞~°∞ „|Ǩ‡#∞Éèí∂u "≥·‰õΩO~î°∞ñ_»|∞ƒ!

PO_®àò u~°∞=_çQÆàı â◊~°}"£∞.

(PO_®àò Náê Œ=ÚÖË â◊~°}=Ú.)

rÜ«∞~ü u~°∞=_çQÆàı â◊~°}"£∞.

(=∞}"åà◊=∞Ǩ=Ú#∞Å Náê Œ=ÚÖË â◊~°}=Ú.)

FO « ü 㨠ü.

ã¨~°fiO NHõ$ëê‚~°Ê}=∞ã¨∞Î!

u~°∞áêÊ=Ù

136 ~°`«fl„`«~Ú

PO_®àò u~°∞#HõΔ„ « «xÜ«∞<£

''â’¡II Hõ~° >Ë Ñ¨Ó~°fiѶÅ∞æ<åºO «∞Åã‘HÍ#<À Œƒù"å~,

áêO_Õº qâ◊fiOÉèí~åO QÀ^•O =O Õ N~°OQÆ<åÜ«∞H©"£∞.

™œ~°=∂#=Ú# Hõ~å¯@Hõ=∂ã=Ú# ÑÙÉσ#HõΔ„ «=Ú# N~°OQÆ <åÜ«∞H

Ü«∞Oâ◊=Ú# Ö’Hõ~°HõΔ}Ï~°÷=Ú áêO_»º Õâ◊=Ú# N qe¡ÑÙ «∂Î~° #= «iOz#

N QÀ^• ÕqH˜ =∂ #=∞ã¨∞û=∞#ã¨∞ûÅ∞!

''â’¡II hàÏ «∞Væ ãÎ#yi «\© ã¨∞ÑÎ =Ú^Àƒ 茺 Hõ$+‚O

áê~å~°÷ºO ã¨fiO „â◊√uâ◊ «t~°ã≤û Œú=∞ 蕺Ѩܫ∞Of,

™ÈfizÛùëêìÜ«∂O „ã¨l xQÆo «O Ü«∂ |ÖÏ « $ «º Éèí∞O ˆHÎ.

QÀ^• «Ãã·º #=∞ W Œq∞ ŒO Éèí∂Ü«∞ U"åã¨∞Î Éèí∂Ü«∞ó.

NHõ$+¨μ‚_»∞ hàÏ^ÕqÜ≥ÚHõ¯ ‰õΩK«Ñ¨~°fi`«ã‘=∞ <å„Hõq∞Oz x„kOz

Ü«ÚO_≥#∞. J\˜ì"åxH˜ `«# ǨÏHõ¯~Ú# "Õ^•O`« „Ѩuáê^ŒHõ =∞QÆ∞

áê~° «O„ «º=Ú#∞ É’kèOK«∞K«∞ <åO_®à◊=∞‡ `å#∞ èŒiOz = Œe# ѨÙ+¨Ê

=∂eHõÅ`À ÑÙ~°∞ëÈ «Î=Úx |OkèOK≥#∞. JO ÕQÍ Œ∞, |ÖÏ « iOz Ü«∂ «x

##∞ÉèíqOK≥#∞. J\ì QÀ^• ÕqH˜ =∂ ã¨Ç¨Ï„㨠#=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.

"åou~°∞<å=∞=ÚÅ∞

HÀ ≥·Ñ≤~°#Ì=Ó~ü HÀq#Ì<£ "åà◊√=¸~ü

â’k=∞}˜=∂_»"£∞ `À#∞]=¸~ü† huÜ«∂Öò

#šѨ «Î~ü "åà◊√=¸~ü <å#‡éÿHõ à’ Œ∞=¸~ü

qe¡Ñ¨Ù «∂Î~ü "Õ ŒHÀ¯#∂~ü

áê ŒVæàò f~°∞¯O Ѩ~°=∞#_ç HÍ@∞ì"£∞

137

"Õ Œ=∞<≥· «∞ΉõΩ¯O q`åÎQÆ∞"£∞–HÀ ≥· «q∞àò

SÜ≥ÿ∞#∞Ì "≥∞ÿ#∞Ì"£∞ Jé˜Ü«∂ Œ =∂x_»Ô~·

"≥·Ü«∞"£∞ â◊√=∞Ñ¨Ê Œ∞"£∞ ==Úƒ.

QÀ^•^Õq [#‡ã¨÷Å=∞QÆ∞ N qe¡Ñ¨Ù`«∂Î~°∞ =@Ѩ„`«âß~Ú Ü«∞QÆ∞

ÉÏÅ=Ú‰õΩO Œ∞x <≥Å=Ù. =∞}˜=∞O@áêk x~å‡}=ÚÅ`À <å k=º#QÆ~°

=∞ÅHÍ#QÆi<Õ `«Å^Œ#∞flK«∞O_»∞#∞. huxÜ«∞=∞=ÚÅ∞ QÆÅ N "≥·+¨‚=

tMÏ=∞}∞ÅKÕ #k ã¨=∞$ Œú=Ú! "Õ Œ"Õ •OQÆ"Õ «ÎÜ«Ú ™ê~°÷Hõ<å=Ú_»∞ #QÆ∞

N q+¨μ‚z «∞ÎÅ"å ~°= «iOz# Ѩq„ «k=º Õâ◊ =∞k!

J\ì èŒxfi#=º#QÆ~°=Ú# =∞# ѨÙ}ºÑ¨iáêHõ=ÚKÕ N q+¨μ‚z «∞ÎʼnõΩ

ÑÙ„uHõQÍ ÅaèOz# n «e¡. QÀ Œ J#∞ Ñ Œ=Ú=∂„ « =ÚK«ÛiOz# KåÅ∞#∞

– •x`À =∞#=Ú q+μ‚Ñ Œ=Ú#∞ N =∞Çq+μ‚=ÙÜ≥ÚHõ N áê Œ Œfi~Úx

– PÜ«∞# x"å㨠=∞QÆ∞ Ѩ~°=∞Ѩ^Œ=Ú#∞ QÆ∂_» ã¨∞<åÜ«∂ã¨=ÚQÍ

á⁄O ŒQÆÅ=Ú. QÀ^• Ñ Œ "≥ÚHõ \ÜÕ∞ "Õ Œ=Ú#‰õΩ „Ñ}==Ú#∞ áÈe#\˜ìk.

J~°÷ѨOK«Hõ =∞Ç≤Ï=∞#∞ ѨOK«ã¨O™ê¯~å=â◊ºHõ «#∞ É’kèOK«∞ u~°∞áêÊ=Ù

™ê~°=Ú <≥~°∞QÆx =∂#=ÙÅ [#‡=Ú =º~°÷=Ú. "å~°∞ Éèí∂q∞H˜ ˆH=Å

ÉèÏ~°Éèí∂`«∞Å∞.

u~°∞"å_çѨÓÊ~°uÎÖò [Hõ «∞Îk`åÎàò "åoÜÕ∞,

u~°∞áêÊ"≥· =ÚÑ¨Ê Œ∞O â‹Ñ≤Ê<åàò "åoÜÕ∞,

ÃÑiÜ«∂àÏfi~ü ÃÑ ≥·_»∞ «Î ÃÑ}˜ƒà‹·§ "åoÜÕ∞,

ÃÑ~°∞=¸ƒ Œ∂~ü =∂=Úx‰õΩ¯ Ñ≤Ê<åfl<åàò "åoÜÕ∞,

X~°∞#∂ «∞Î <åéÊ «∞Î =¸#∞]Ô~· åÎàò "åoÜÕ∞,

L~Ú~°~°Væ~¯ Hõ}‚ Ü«ÚQÆ#Ìo`åÎàò "åoÜÕ∞,

u~°∞áêÊ=Ù

=∞~°∞"å~°∞ xÌ~°∞=Å¡=à◊<å_»∞ "åoÜÕ∞,

=}ü Ѩ٠Œ∞"≥·#QÆ~ü HÀ ≥· =∞Å~ü Ѩ ŒOQÆàò "åoÜÕ∞.

Hõ~°¯@=Ú# ѨÓ~°fiѶ¨Å∞æx (ѨÙ|ƒ #HõΔ„`«=Ú#) `«∞Åã‘=#=Ú#

#= «iOz# «e¡H˜ =∞OQÆà◊=Ú! =ÚѨÊk áêâ◊√~°=ÚÅ∞ K≥Ñ≤Ê# =∂ «e¡H˜

[Ü«∞=∞OQÆà◊=Ú! ÃÑiÜ«∂àÏfi~°∞Å „¿Ñ=∞#∞ K«∂~°Q˘#fl Éèí∂ѨلuH˜ Éèí∞=#

=∞OQÆà◊=∞! N ÃÑ~°∞O|∞ Œ∂~° #= «iOz#\ì =∞Ǩ=∞øx Ü«∞u~åA‰õΩ

™È^ŒiÜ≥ÿ∞# Ü«∞Ü≥∂x*Ï`«‰õΩ =∞Ǩ=∞OQÆà◊=Ú! #∂@#Å∞|k=¸_»∞

áêâ◊√~°=ÚÅ∞QÆÅ <åÜü∞zÛÜ«∂~ü u~°∞"≥Úox áê_ç# `«e¡H˜ Ѩ~°=∞

=∞OQÆà◊=Ú! N~°OQÆ<å äŒ∞x áê^•|˚ Œfi~Úx x «ºx"åã¨=ÚQÍ KÕã≤H˘#fl

=∞ ŒO|‰õΩ =∂ =∞OQÆà◊=Ú! «# [#‡KÕ áêO_»º~å[º=Ú#∞ "≥·Éèí"åxfi «=ÚQÆ

<˘#iÛ# [QÆ[˚#xH˜ x «º=∞OQÆà◊=Ú! ã¨∞O Œ~°#QÆ~°=Ú N qe¡Ñ¨Ù «∂Î~°

#= «iOz# Ü«∂ «e¡ Ѩ Œ=ÚʼnõΩ ã¨~°fi=∞OQÆà◊=Ú!

k k k

138 ~°`«fl„`«~Ú