Ορισμοί λογοτεχνικών ειδών

Πεζογραφία

ΙΠΠΟΤΙΚΗ ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΑ : Αφηγήματα που έδωσαν τη νεότερη

μορφή σε θρύλους δυτικοευρωπαϊκών λαών έχοντας

ενσωματώσει στοιχεία μεσαιωνικού, χριστιανικού και

στρατιωτικού πολιτισμού. Έχουν για ήρωες ιππότες

φεουδαρχικών αυλών, που περιπλανώνται μόνοι αναζητώντας

δοκιμασίες και περιπέτειες. Κεντρικό θέμα ο ευγενής έρωτας .

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ: Πεζός λόγος που ορίζεται από τη μεγάλη

έκταση και τη σύνθετη δομή της αφήγησης του. Η ενιαία

πλοκή συνενώνει μεγάλο αριθμό πρωτευόντων και

δευτερευόντων μυθιστορηματικών ηρώων και εκτείνεται κ ατά

κανόνα, σε μεγάλα χρονικά διαστήματα.

ΔΟΚΙΜΙΟ: Είναι το είδος που τοποθετείται μεταξύ λογοτεχνίας

και φιλοσοφίας, διακρίνεται για τη μικρή σχετικά έκταση και

το εύρος της θεματικής. Τα όνομά του προήλθε από τα έργα

του Γάλλου Μονταίν «Essais» που σημαίνει δοκιμές γραφής ή

γραφή που δοκιμάζει την ανθρώπινη εμπειρία και δοκιμάζεται

μαζί της. Λίγο αργότερα με τη χρήση του από τον Φράνσις

Μπέηκον, ο όρος προσέλαβε την νεότερη σημασία του.

ΔΙΉΓΗΜΑ (ΝΟΥΒΈΛΑ) : Το αφήγημα σχετικά μικρής έκτασης,

του οποίου το θέμα επικεντρώνεται σε περιορισμένο αριθμό

επεισοδίων ή προσώπων. Δημιουργεί νέα δεδομένα

λογοτεχνικού ύφους τον 14ο αι. Η καθιερωμένη γαλλική

ονομασία του είδους , νουβέλα, προέρχεται από τον τίτλο με

τον οποίο κυκλοφόρησε ήδη από τα τέλη του 13ο υ αι. μια

συλλογή πεζών αφηγημάτων Novellino ( καινούργιο, νέο αλλά

και μικρό ή σύντομο. Σκοπός ήταν όχι μόνο να διασκεδάσουν

τους αναγνώστες αλλά να ασκήσουν τη γλωσσική του παιδεία,

την τέχνη του λόγου της εθνικής τους γλώσσας. Η εμφάνιση

της συλλογής αυτής συνδέεται με την πρώιμη ανάπτυξη ενός

αστικού πολιτισμού. Η νουβέλα μόνο τον 19ο αι. μπόρεσε να

διαχωρίσει τα χαρακτηριστικά της από το μυθιστόρημα που

μέχρι τότε την επισκίαζε. Η νέα τύχη της προσδιορίζεται κατά

τη ρομαντική εποχή με τη μόδα του ρομαντικού και ιστορικού

διηγήματος.

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΠΙΚΑΡΕΣΚΟ: πεζογραφία μυθιστορηματικού

τύπου. Εμφανίζεται κατά το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα.

Έχει για ήρωες ταξιδιώτες ή πλάνητες και για πλοκή τις

διαδρομές τους από τόπο σε τόπο. Έρχεται από την Ισπανία.

Πρόκειται για την πρώτη δημοσίευση μιας ανώνυμης

μυθιστορηματικής βιογραφίας με τίτλο: "Η ζωή του Λαξαρίγιο

ντε Τορμές".

ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ : Το είδος αυτό το

μυθιστορήματος έχει πάντα στο φόντο το ταξίδι. Το είδος

αναπτύχθηκε αρκετά τον 18ο αι. ορμώμενο από τις μεγάλες

εξερευνήσεις και τα ταξίδια των οδοιπόρων της εποχής.

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΔΙΗΓΗΜΑ: Το διήγημα αυτό που αναπτύχθηκε

από τον Βολταίρο , έχει τη δομή του παραμυθιού ενώ ο

συγγραφέας διαχέει τις ιδέες του με τρόπο φαινομενικά

ανώδυνο και στηλιτεύει τους αντιπάλους του. Προκειμένου να

πετύχει το στόχο του κινείται στο χώρο της παραβολής.

ΓΟΤΘΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΡΟΜΟΥ :Η νύχτα και οι

καταιγίδες , οι ατέλειωτες ερημικές εκτάσεις , η απεραντοσύνη

του ωκεανού και ο επιβλητικός όγκος των βουνών συνθέτουν

το φυσικό πλαίσιο που κινούνται αυτά τα μυθιστορήματα. Η

φύση και η ευαισθησία με την οποία την προσεγγίζει ο

συγγραφέας συνυπάρχει με την έλξη και την προδιάθεση για

τρόμο. Το αγγλικό γοτθικό μυθιστόρημα εξερευνά τη σκοτεινή

πλευρά της ανθρώπινης ψυχής και είχε τεράστια επιτυχία στο

γυναικείο φύλο.

ΑΣΤΙΚΟ ΔΡΑΜΑ : Εμφανίζεται τον 18ο αι. Η θεματολογία του

είναι από επίκαιρα θέματα, ενώ η δράση του τοποθετείται στο

εσωτερικό μιας αστικής κατοικίας. Οι ήρωες είναι καθημερινοί

άνθρωποι που διαφοροποιούνται μέσα από τον ρόλο που

καλούνται να διαδραματίσουν μέσα στο κλειστό πλαίσιο της

οικογένειας. Έχει έντονο ηθικό-διδακτικό χαρακτήρα .

ΕΠΙΣΤΟΛΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ: Το επιστολικό μυθιστόρημα

κατέχει εξέχουσα θέση στη λογοτεχνική παραγωγή του 18ου

αι. Ανταλλαγή επιστολών , αρχικά ανάμεσα σε εραστές και

εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο την εξωστρέφεια την

κοινωνικότητα και τον αυθορμητισμό του Διαφωτισμού. Η

αλληλογραφία , προσφέρεται για την ανταλλαγή εμπειριών και

απόψεων, την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων . (Κλαρίσα

Χάρλοου, Νέα Ελοΐζα, Επιστολές Πορτογαλίδας μοναχής,).

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ: Το αυτοβιογραφικό είδος αναπτύχθηκε

στην Ευρώπη το δεύτερο μισό του 18ου . Ο αφηγητής είναι και

ο πρωταγωνιστής, ενώ πίσω από το αφηγηματικό «εγώ»

κρύβεται ο ίδιος ο συγγραφέςα. Κοινό χαρακτηριστικό των

περισσοτέρων αυτοβιογραφιών είναι ότι ξεκινούν θέτοντας ένα

κοινό ερώτημα που αφορά τον λόγο, τα μέσα και το μέγεθος

που θα λάβει το όλο εγχείρημα το οποίο αποτελεί το

«αυτοβιογραφικό σύμφωνο».

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΔΙΑΠΛΑΣΗΣ : Ο εμπειρισμός του Τζον Λοκ

που εξετάζει τον άνθρωπο με γνώμονα την προσωπική του

πορεία και τις εμπειρίες του, οδήγησε στη δημιουργία του

«μυθιστορήματος διάπλασης» που παρακολουθεί την

κοινωνική και συναισθηματική διαπαιδαγώγηση ενός νέου

ανθρώπου. Οι ήρωες του συνήθως μέσα από τη συνάντηση της

συνείδησής τους με τον κόσμο και γνωρίζουν τους άλλους

μέσα από τον εαυτό τους.

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΤΙΚΌ ΜΥΘΙΣΤΌΡΗΜΑ: Το είδος αυτό τον 19ο

αι. συνεχίζει την τάση του 18ου αι. να περιγράφουν τα

προσωπικά τους βιώματα. Αποκαλείται και αυτοβιογραφικό. Ο

συγγραφέας υπερασπίζεται τον έρωτα και τα δικαιώματα της

γυναίκας και εξιδανικεύει το πάθος που συχνά συνδέεται με

τη λατρεία της φύσης.

ΜΑΥΡΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ: Τα μυθιστορήματα αυτά γράφονται

από τη μια για να προκαλέσουν το συναίσθημα του φόβου

στον αναγνώστη και από την άλλη να τον καθησυχάσουν και

να τον οδηγήσουν στην κάθαρση. Βρίσκονται κοντά στην

κλασική τραγωδία και στο ρομαντικό δράμα. Οι ήρωες έχουν

όλοι, λίγο ή πολύ, μια σατανική υπόσταση δρουν σε έναν

υπόγειο κόσμο , ζουν σε μπουντρούμια ή σε ανήλιαγα δάση

και εμφανίζονται για να τρομοκρατήσουν.

ΕΞΩΤΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ : Η έντονη τάση για φυγή και η

ιδιαίτερη γοητεία που ασκεί η περιπέτεια στην ρομαντική

ψυχή οδήγησε το μυθιστόρημα το πρώτο μισό του 19ου αι.

στο δρόμο του εξωτισμού και στο είδος αυτό. Οι συγγραφείς

αντλούν θέματα από μακρινές χώρες. Η ποικιλία εικόνων,

αισθημάτων, φυλών και κοινωνιών με τα ήθη και τα έθιμά

τους αποτελούν τα κυρίαρχα θέματα.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ : Είναι η καινοτομία του 19ου

18ο αι. Καθαρά ρομαντικό είδος. Το ιστορικό μυθιστόρημα

είχε πάρει μεγάλη αξία στις χώρες όπου το ρομαντικό κίνημα

ήταν συνώνυμο με το εθνικό-απελευθερωτικό κίνημα. Η

προτίμηση που εξέφρασε ο ρομαντισμός για το παρελθόν σε

συνδυασμό με τη λατρεία της φύσης , τα γραφικά τοπία και το

τοπικό χρώμα, καθώς και η σταθερή έλξη του κοινού από τις

περιπετειώδεις διηγήσεις, αποτέλεσαν βάση για την ανάπτυξη

του είδους.

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΜΑΘΗΤΕΊΑΣ: Μυθιστορηματικό είδος

γερμανικής προέλευσης. Παρουσιάζει την ιστορία μιας ζωής ή

ακριβέστερα τα κρίσιμα εκείνα χρόνια, κατά τα οποία ο ήρωας

ωριμάζει, αργά αλλά σταθερά, αναζητώντας την θέση του στην

κοινωνία.

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΕΠΟΧΗΣ : Μυθιστορήματα των αρχών του

20ου αι. με έντονο του στοιχείο του ρεαλισμού και τα οποία

φιλοτεχνούν μέσα από τη ζωή πολυάριθμων χαρακτήρων την

εικόνα μιας εποχής ή την πορεία μιας κοινωνικής τάξης.

Πολλά από αυτά είναι γνωστά και ως μυθιστορήματα ποταμοί

λόγω του μεγέθους τους. Περιγράφουν τη μετάβαση από τη

σταθερότητα και την ασφάλεια του προπολεμικού κόσμου, στο

χάος και την ανασφάλεια που έφερε η νέα τάξη πραγμάτων.

Ποίηση

ΕΠΟΣ: Είναι μια μακροσκελής και κατά κανόνα έμμετρη

αφήγηση ιστοριών σχετικών με την ηρωική παράδοση μιας

ευρύτερης ανθρώπινης κοινότητας όπου σημαντικό αν όχι

κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει ένα στοιχείο που μπορούμε να

αποκαλέσουμε μυθικό ή θρυλικό. Το ύφος του έπους είναι

υψηλό.

ΕΙΔΥΛΛΙΟ: είδος έμμετρης αφηγηματικής γραφής με θέμα το

παιχνίδι και τις ερωτικές περιπέτειες των ηρώων του.

CHANSONS DE GESTE : Έπη ή τραγούδια ανδραγαθημάτων

και αφορούν το θρύλο του Καρλομάγνου. Η στιχουργική τους

μορφή ακολουθεί τη νεότερη μετρική : ισοσύλλαβοι στίχοι 8-

12 συλλαβών, τονικό μέτρο, ομοιοκαταληξία.

Λυρική Ποίηση : Πρόκειται για σχετικά σύντομα ποιήματα. Η

συντομία αυτή επιβάλλει τη επινόηση και καλλιέργεια

διαφόρων μορφών και τρόπων στιχουργικής με βάσει των

οποίων διακρίνονται τα είδη της λυρικής ποίησης. Βασικό της

θέμα ο έρωτας που είναι η κατεξοχήν εκδήλωση του ιδιαίτερου

κόσμου κάθε συγκεκριμένου ανθρώπου.

ΣΑΤΙΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ : Είδος της λυρικής ποίησης με έμφαση

στην κοινωνική κριτική και το κωμικό στοιχείο.

ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ : Το επίγραμμα διατυπώνει έμμετρα προσωπικές

απόψεις , στοχασμούς ή εκτιμήσεις με εξαιρετική συντομία.

Το είδος εκτιμήθηκε και ασκήθηκε ιδιαίτερα στο Βυζάντιο,

όπου εμφανίστηκε τον 10ο αι. η Παλατινή Ανθολογία που

ήταν συλλογή βυζαντινών και παλαιότερων επιγραμμάτων.

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΕΣ ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΕΣ : Έμμετρα κείμενα σε

δημώδεις γλώσσες . Είναι σχετικά μακροσκελή και

αφηγηματικά, αλλά διατηρούν αισθητές διαφορές από τα την

επική θεματική και ύφος. Έχουν ενσωματώσει και κάποια

στοιχεία λυρισμού. Τα κείμενα αυτά αποκαλούνται romans,

όρος που αργότερα υιοθετήθηκε για το μυθιστόρημα.

ΒΟΥΚΟΛΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ : Είναι η έμμετρη μυθιστορία που

εμφανίζεται τον 14ο αι., όπου υμνούνται με νοσταλγική

διάθεση πλευρές της ζωής της υπαίθρου. Κυριότερος

εκπρόσωπος ο Ναπολιτάνος Τζιάκοπο Σαννατζάρο με το έργο

του «Αρκαδία».

ΣΟΝΕΤΟ: Ο Πετράρχης είναι ο πρώτος που καλλιέργησε

συστηματικά το σονέτο και το επέβαλε ως κατεξοχήν μορφή

της νεότερης λυρικής και ειδικότερα ερωτικής ποίησης. Οι

στίχοι του είναι εντεκασύλλαβοι και το μέτρο τους ιαμβικό.

Δομή: Το κάθε ποίημα αποτελείται από δύο μέρη : ένα

οκτάστιχο (ή δύο τετράστιχα), με ομοιοκαταληξία αββα-αββα,

όπου εκτίθεται το κυρίως θέμα και ένα εξάστιχο (ή δύο

τρίστιχα) με ομοιοκαταληξία περισσότερο ελεύθερη, όπου

συμπληρώνεται το θέμα σε ένα «γύρισμα του 5λόγου». Το

αποτέλεσμα είναι ένα συμπαγές και μελωδικό σχήμα που

απαιτεί μεγάλη δεξιοτεχνία σύνθεσης.

ΠΕΤΡΑΡΧΙΚΟ ΣΟΝΕΤΟ : Η στιχουργική μορφή του

Πετραρχικού σονέτου έρχεται μαζί με μια σειρά τρόπων ή

σχημάτων λόγου που συνυφαίνονται με το κεντρικό θέμα : το

δυσπρόσιτο , εξιδανικευμένο έρωτα. Η χρήση μεταφοράς είναι

χαρακτηριστική και συνδυάζεται με την υπερβολή.Το οξύμωρο

σχήμα είναι παρόν : είναι το σχήμα που συνενώνει έννοιες

αντιφατικές μεταξύ τους (παγωμένη φλόγα). Με την χρήση

αυτών των σχημάτων λόγου α. το ποιητικό βλέμμα αναγγέλλει

και υποκαθιστά την άμεση επαφή και β. η ποιητική μνήμη

αντιπαλεύει το χρόνο αλλά υποτάσσεται στην αίσθηση του

τετελεσμένου.

ΜΠΑΛΑΝΤΑ: Είναι παράδειγμα ποιητικής γραφής που

διατηρεί τις αναφορές της στο τραγούδι. Ο αριθμός στίχων

κυμαίνεται μεταξύ 12 και 18 και οργανώνονται σε τρεις

μεγάλες όμοιες στροφές και μια συντομότερη. Χαρακτηριστικό

η επανάληψη του ίδιου στίχου στο τέλος κάθε στροφής

(refrain). Βιγιόν (1431-1465), Γκυγιώμ Ντε Μασώ (1300-

1377).

ΕΛΕΓΕΙΑΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: Είναι το είδος της ποίησης που το

περιεχόμενό της είναι αφιερωμένο στην νοσταλγική

αναπόληση της χαμένης αγάπης που συνήθως τοποθετείται σε

ένα φυσικό πλαίσιο. Είναι η ποίηση του θρήνου και της

μελαγχολίας και εκφράζει μια ανήσυχη φύση κυριευμένη από

τις αγωνίες του έρωτα, την αναπόληση του ιδανικού και την

απογοήτευση. Δίνει διέξοδο στα όνειρα , τις συγκινήσεις, τα

συναισθήματα και τις επιθυμίες του ρομαντικού καλλιτέχνη.

ΕΠΙΚΟΛΥΡΙΚΉ ΠΟΊΗΣΗ : Εμφανίζεται το πρώτο μισό του 19ου

αι. Είναι ποίημα επικού χαρακτήρα που διατηρεί τον τόνο της

παραδοσιακής επικής ποίησης είναι όμως πιο σύντομες

συνθέσεις. Η θεματολογία αντλείται από την παράδοση ή την

ιστορία κάθε χώρας ή από την ίδια την φαντασία του ποιητή.

Οι περισσότερες από αυτές τις συνθέσεις εμπνέονται είτε από

την τοπική παράδοση των σκανδιναβικών saga και του

ισπανικού romancero ή από τους μεσαιωνικούς θρύλους.

ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ : Το επίγραμμα διατυπώνει έμμετρα προσωπικές

απόψεις , στοχασμούς ή εκτιμήσεις με εξαιρετική συντομία.

Το είδος εκτιμήθηκε και ασκήθηκε ιδιαίτερα στο Βυζάντιο,

όπου εμφανίστηκε τον 10ο αι. η Παλατινή Ανθολογία που

ήταν συλλογή βυζαντινών και παλαιότερων επιγραμμάτων.

ΕΡΩΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ : Χαρακτηριστικό είδος του 1ου μισού του

19ου αι. Οι περισσότεροι ρομαντικοί ποιητές ύμνησαν τον

έρωτα. Η θεματική της ερωτικής ποίησης ποικίλλει ανάλογα

με τις προσωπικές εμπειρίες του ποιητή ενώ τα συναισθήματα

και το ύφος παρουσιάζει μεγάλες αποκλίσεις. Η ερωτική

ρομαντική ποίηση εκφράζει την επιθυμία και το πάθος για την

ολοκληρωτική κατάσταση του αγαπημένου προσώπου.

Πρόκειται για τον αισθηματικό έρωτα που εξωτερικεύεται μέσα

από τη θλίψη, τη μελαγχολία και την ονειροπόληση.

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ : Αυτό το είδος αφηρημένης ποίησης

εμφανίζεται το πρώτο μισό του 19ου αι. Έχει έντονο

συγκινησιακό περιεχόμενο ενώ τις περισσότερες φορές το

είδος αυτό είναι αφηγηματικό ή περιγραφικό. Ο ποιητής

ξεκινάει από τις εικόνες ή τα γεγονότα που παρατηρεί και του

δίνουν αφορμή να εκφράσει τις σκέψεις του για το πεπρωμένο,

τη ζωή, το θάνατο καθώς και για τα σημαντικά κοινωνικά και

ηθικά προβλήματα που απασχολούν τον άνθρωπο του 19ου

αι.

Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ : Χαρακτηριστικό

είδος της ρομαντικής ποίησης. Οι εικόνες της καθημερινής,

οικογενειακής και αγροτικής ζωής αποτέλεσαν πηγή

έμπνευσης για πολλούς ρομαντικούς ποιητές όπως το Βίκτωρ

Ουγκό .

Θέατρο

Commedia dell' arte: Είναι η πρώτη χαρακτηριστική μορφή

νεότερου ευρωπαϊκού θεάτρου. Πηγή της είναι η Ιταλία.

Δημιουργείται από συντεχνίες που καλλιεργούν μια τεχνική

της θεατρικής κωμωδίας. Στηρίζεται σε σχετικά σύντομα

κείμενα και πολλούς αυτοσχεδιασμούς, δίνοντας απόλυτη

προτεραιότητα στη μιμητική έκφραση, τη χειρονομία και την

κίνηση του σώματος, συχνά με τη χρήση μάσκας. Έχει λαϊκό

χαρακτήρα. Το θέμα της αποτελεί δάνειο από το λόγιο θέατρο

παρουσιάζοντας εραστές που κατατρέχονται από τις

οικογένειές τους ενώ προβάλλονται ήθη και συνήθειες της

καθημερινής ζωής. Οι ήρωές της είναι μια σειρά από

χαρακτήρες ή τύπους που αποτελούν παραλλαγή του

στερεότυπου ρόλου της, όπως ο Αρλεκίνος και η Κολομπίνα.

ΜΥΣΤΗΡΙΑ: Είδος λαϊκού θεάτρου του 15ου αι. θρησκευτικής

έμπνευσης. Είναι περισσότερα συνδεδεμένα με τον

εκκλησιαστικό θεσμό και την παράδοση ενός ιερού δράματος.

Αντλούν τη θεματική του από βιβλικά κείμενα , ιστορίες και

μύθους των οποίων παρουσιάζουν στη σκηνή. Αργότερα

εισβάλλουν στοιχεία της κοσμικής ζωής με έντονες αιχμές

κοινωνικής σάτιρας ή φάρσας, γεγονός που θα οδηγήσει στην

απαγόρευσή τους

ΗΘΟΛΟΓΙΕΣ : Είδος λαϊκού θεάτρου του 15ου αι.

θρησκευτικής έμπνευσης . Έχουν ηθικό – διδακτικό

χαρακτήρα, χρησιμοποιούν όμως συστηματικά το σχήμα της

αλληγορίας ή τον αφηρημένο συμβολισμό. Τα θέματά τους τα

αντλούν από την κλασική μυθολογία και γραμματεία.

ΟΥΜΑΝΙΣΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ: Αναπτύσσεται τον 15ο αι. Πρόκειται

για παραστάσεις σε ηγεμονικές αυλές ή παιδαγωγικά

ιδρύματα με αντικείμενο την από σκηνής ανάγνωση της

αρχαίας ελληνικής και ρωμαϊκής δημιουργίας (τραγωδίας

κυρίως) αλλά και συγγραφή στα λατινικά θεατρικών έργων που

αναπαράγουν τη θεματική και την τεχνική της αρχαίας

δραματουργίας.

ΑΣΤΙΚΟ ΔΡΑΜΑ: Είναι θεατρικό είδος, το οποίο αναπτύχθηκε

από τον Ντιντερό. Προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στα

ερωτήματα που θέτει ο αιώνας σχετικά με την ηθική και την

κοινωνική εμβέλεια του θεάτρου. Γνωστά αστικά δράματα

είναι: ο Φιλόσοφος εν αγνοία του Σενταίν, οι Γάμοι του

Φιγκαρό του Μπωμαρσαί.

ΕΛΙΣΑΒΕΤΙΑΝΟ ΘΕΑΤΡΟ: Αναπτύσσεται στην Αγγλία, υπό την

προστασία της αυλής της βασίλισσας Ελισάβετ. Οι θίασοι

αρχικά ήταν περιοδεύουσες ομάδες επαγγελματιών.

Κατασκευάστηκαν κτίρια στην πόλη του Λονδίνου ειδικά για

θεατρικές παραστάσεις, τα οποία δέχονται κοινό όχι μόνο

λαϊκό, αλλά και καλλιεργημένο ή αριστοκρατικό. Μετέχουν

μόνο άντρες παίζοντας και τους γυναικείους ρόλους. Τα έργα

του ελισαβετιανού θεάτρου ήταν κωμωδία, με αντικείμενο τα

ήθη της εποχής, όσο και το ιστορικό δράμα, το οποίο

αποκαλούμε “τραγωδία εκδίκησης”.

Δραματικό ποίημα : Το είδος αυτό διαφοροποιείται αρκετά

από τα συμβατικά θεατρικά έργα. Αποτελούν όμως τα

σημαντικότερα δείγματα ποιητικής γραφής του πρώτου μισού

του 19ου αι. Το είδος αυτό δεν έχει τη δομή και τη συνοχή

ενός θεατρικού έργου. Πρόκειται για αλληλουχία σκηνών που

δεν συνδέονται άμεσα μεταξύ τους, καθώς ουσιαστικά

απουσιάζει η πλοκή. Η θεματική τους ποικίλει και εκφράζουν

τις γενικότερες ιδέες του Ρομαντισμού.

«ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΕΝΟ ΘΕΑΤΡΟ» ΙΨΕΝ: Εξέταζε καταστάσεις

που αφορούσαν το γενικότερο κοινωνικό σύνολο, αλλά ιδίως

τους αστούς. Στα έργα του εκθέτει τη σεμνοτυφία, αλλά και τη

μωροφιλοδοξία της Νορβηγικής κοινωνίας. Τραγωδία Είναι το

θεατρικό είδος που έχει έναν τραγικό ήρωα, ο οποίος

υποπίπτει σε αμαρτία, συγκρούεται με τη “μοίρα”, υπερβαίνει

τα όρια της ανθρώπινης βούλησης αλλά και της ανθρώπινης

γνώσης και αδυνατεί να ευτυχήσει, αν δεν αναγνωρίσει και

αποδεχτεί τα όρια αυτά.