Η Τέχνη της Αναγέννησης-Μανιερισμός

Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης Σχολή Καλών Τεχνών

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Διδάσκουσα: Δρ Βικτώρια Φερεντίνου

2. Η τέχνη της Πρωτοαναγέννησης στην Ιταλία

Πρωτοαναγέννηση (14ος αιώνας)

→Περίοδος ανατροπών και συγκρούσεων στην Ευρώπη • Πόλεμος πολιτικής και εκκλησιαστικής εξουσίας (πάπας

Βονιφάτιος VIII εναντίον του βασιλιά της Γαλλίας Φιλίππου του Ωραίου)

• 1305-1377 Η έδρα της Καθολικής Εκκλησίας μεταφέρεται στην Avignon

• 1378 Επιστροφή του πάπα Γρηγορίου του ΧΙ στη Ρώμη • 1378-1417 Δυτικό Σχίσμα → Απουσία κεντρικής πολιτικής εξουσίας στην Ιταλία και

ανάπτυξη του πολιτικού σχηματισμού της πόλης κράτους • Συναγωνισμός για τη στρατιωτική υπεροχή, τη σώρεση

πλούτου, την ανάπτυξη της τέχνης

Τέχνη της Πρωτοαναγέννησης → το νέο καλλιτεχνικό ύφος του νατουραλισμού

συνυπάρχει με το παλιό μεσαιωνικό στιλ → η παρουσία της παπικής αυλής στην Αβινιόν είχε ως

αποτέλεσμα την εξάπλωση σε βορειότερες χώρες της Ευρώπης των καλλιτεχνικών ρευμάτων που είχαν ήδη εκδηλωθεί στην Ιταλία

Giotto di Bondone (1266/67-1337)

Παρεκκλήσι της Αρένας, Πάδοβα

• Κτισμένο στη θέση του παλιού ρωμαϊκού αμφιθεάτρου στην Πάδοβα

• Θεμελιώθηκε στην 25η Μαρτίου του 1303 και εγκαινιάστηκε την 16η Μαρτίου του 1305

• Πρόκειται για ένα μονόκλιτο οικοδόμημα με οροφή μια ημικυκλική καμάρα

• Κτίστηκε με χορηγία του Enrico Scrovegni και αφιερώθηκε στην Παναγία του Ευαγγελισμού (Santa Maria Annunziata)

• Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται μεταξύ 1304 και 1306 ή 1305 και 1310

• Οι τοίχοι στις δυο πλευρές του κλίτους διαιρούνται σε τέσσερεις ζώνες

Παρεκκλήσι της Αρένας, Πάδοβα, 1303-05

Giotto, H Ζωή του Ιωακείμ: Η επιστροφή του Ιωακείμ στα κοπάδια του, Παρεκκλήσι της Αρένας, Πάδοβα

Giotto, H Ζωή του Ιωακείμ: Η συνάντηση Ιωακείμ και Άννας μπροστά από τη Χρυσή Πύλη, Παρεκκλήσι της Αρένας,

Πάδοβα

Giotto, H Ζωή του Ιωακείμ: Η Άννα δέχεται τα νέα ότι θα αποκτήσει παιδί, Παρεκκλήσι της Αρένας, Πάδοβα

Giotto, Η ζωή του Χριστού: Η Γέννηση του Χριστού, Παρεκκλήσι της Αρένας, Πάδοβα

Giotto, Η ζωή του Χριστού: Η σφαγή των νηπίων, Παρεκκλήσι της Αρένας, Πάδοβα

Giotto, Η ζωή του Χριστού: Το φιλί του Ιούδα, Παρεκκλήσι της Αρένας, Πάδοβα

Giotto, Η Αποκαθήλωση, Παρεκκλήσι της Αρένας, Πάντοβα

Giotto, Η Δευτέρα Παρουσία, Παρεκκλήσι της Αρένας, Πάδοβα

Giotto, Η Παναγία Ognissanti, 1310,

Πινακοθήκη Uffizi, Φλωρεντία

Σχολή της Σιένας

• Στενότερη σύνδεση με τη βυζαντινή παράδοση

• Προσάρτηση χαρακτηριστικών της γαλλικής γοτθικής παράδοσης

• Αφετηρία → Duccio

• Κλασικές διατυπώσεις →Simone Martini

Duccio, Η Ένθρονη Παναγία με έξι αγγέλους, 1285,

Μουσείο Uffizi, Φλωρεντία

Duccio, εικονοστάσι με τη Δόξα της Παναγίας, 1308-1311, Μουσείο Καθεδρικού Ναού, Σιένα

Simone Martini, Ιππική Προσωπογραφία του Giudoriccio da Fogliano, 1330, Palazzo Pubblico, Σιένα

Simone Martini και Lippo Memmi, Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, 1333 Τμήμα Αγίας Τράπεζας, Καθεδρικός Ναός Σιένας

Ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, ο Άγιος Εδουάρδος ο Εξομολογητής και ο Άγιος Εδμόνδος θέτουν τον Ριχάρδο Β’ υπό την προστασία του Χριστού,

Δίπτυχο Ουίλτον, περ. 1394, Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο

Διεθνές Γοτθικό στυλ

• Εκφράζει μια νέα προσέγγιση στον κόσμο, πιο εύθυμη, πιο κομψή, πιο εκλεπτυσμένη

• Χαρακτηρίζεται από λεπταίσθητες παραστάσεις με έμφαση στα φωτεινά χρώματα

• Απόδοση των φυσικών λεπτομερειών αλλά και τάση διακοσμητικότητας

• Πλούσια και ρέουσα πτυχολογία • Συνδυασμός φανταστικών και ρεαλιστικών στοιχείων • Αφηρημένος χώρος

Gentile da Fabriano, Η προσκύνηση των Μάγων, 1423, Φλωρεντία, Uffizi

Lorenzo Monaco, Η στέψη της Παναγίας,

1414,Uffizi, Φλωρεντία

Lorenzo Monaco, Η προσκύνηση των Μάγων, περ. 1422,

Uffizi, Φλωρεντία

Antonio Pisanelo, Πορτραίτο της πριγκίπισσας του Οίκου των

Έστε,1436-38, Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι

Antonio Pisanelo, Πορτραίτο του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη VIII του Παλαιολόγου, περ. 1438

Museo Nazionale del Bargello, Φλωρεντία