In Vitro

56
h Η δίψα «καµπανάκι» για την υγεία h ∆εν είναι όλα γραµµένα στα γονίδια h Εχθρός αλλά και φίλος… ο Ήλιος h Προσοχή στις θερµίδες του καλοκαιριού IN VITRO h ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ∆ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ h h IOYΛIOΣ 2009 h Τ. 06 Γ ρ ί π η ε ί ν α ι . . . θ α π ε ρ ά σ ε ι ;

description

August Issue (06)

Transcript of In Vitro

Page 1: In Vitro

h Η δίψα «καµπανάκι»για την υγεία

h ∆εν είναι όλαγραµµένα στα γονίδια

h Εχθρός αλλάκαι φίλος… ο Ήλιος

h Προσοχή στις θερµίδεςτου καλοκαιριού

•IN•VITRO•

h ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ • ∆ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ h

h IOYΛIOΣ 2009 h Τ. 06

Γρίπηείναι...

θαπεράσει;

Page 2: In Vitro

YGEIA02-21:Layout 1 7/14/09 4:23 PM Page 2

Page 3: In Vitro

YGEIA02-21:Layout 1 7/15/09 3:41 PM Page 3

Page 4: In Vitro

4•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

EΚ∆OΤΗΣΑΝΤΩΝΗΣ ∆ΕΛΛΑΤOΛΑΣ

ΓΕΝΙΚOΣ ∆ΙΕΥΘΥΝΤHΣ ΕΚ∆OΣΕΩΝ DELLAΒΑΓΓΕΛΗΣ Β. ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ

08 Άκου τη δίψα σου

10 Ένας στους τρεις µε καρκίνο στην Ε.Ε.

11 Το µυστικό της νεότητας

12 Υποχόνδριος µε το µαύρισµα

16 Η δίαιτα της υπέρτασης

18 Ελπιδοφόρα εξέλιξη για τον προστάτη

21 Κολπική µαρµαρυγή

22 Με άποψη ο Πέτρος Τατσόπουλος

24 Συµβουλές για ασφαλείς διακοπές

26 Οστά από ξύλο

27 Το ποδήλατο καταστρέφει το σπέρµα

36 Η µοίρα δεν γράφεται στα γονίδια

38 Ο χρόνος είναι ζωή... στο εγκεφαλικό

40 ∆ροσερές παγίδες τα κοκτέιλ

41 Προσοχή στις θερµίδες του καλοκαιριού

45 Αισθάνοµαι έξυπνα

46 ∆ιακοπές αγκαλιά µε το φαρµακείο

34Το καλό πρόσωπο του ΉλιουΈχουµε ακούσει για τις αρνητικές επιπτώσεις της ηλιακής ακτι-νοβολίας στην υγεία µας. Πόσοι γνωρίζουµε όµως ότι ο Ήλιοςµπορεί να γίνει σύµµαχος της ψυχικής και σωµατικής µας υγεί-ας; ∆ιαβάστε ποια συστήµατα του οργανισµού ευεργετούνταιαπό τη λελογισµένη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, αλλά καιπώς επιδρά ο Ήλιος στην ψυχική µας υγεία.

38Ο θύλακας της τρίχας…και άλλες ιστορίεςΌταν γίνεται λόγος για τηθυλακίτιδα, η συζήτηση δενείναι… τρίχες! Πρόκειται γιαένα σοβαρό δερµατικόπρόβληµα που αφορά κατάκύριο λόγο τους άνδρες.

28Γρίπη είναι… θα περάσει;Πόσο δικαιολογηµένοι είναι οι φόβοι µας για τη Νέα Γρίπη; Τι απασχολεί τουςερευνητές ανά τον κόσµο και ποια τα πλέον αποτελεσµατικά µέτραπροφύλαξής µας;

DELLAΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε.Λ. Κηφισίας 280,Χαλάνδρι, 15232Τηλ.: 210.68.56.700,Fax.: 210.68.97.009

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗΛουκάς Παπανικολάου∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣΆννα Βιδάλη

ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥFAQ - VIC TEAM M.E.CREATIVE DIRECTOR∆ιονύσης Θεοδόσης

ART DIRECTOR∆ηµήτρης Φραγκούλης

20∆εν ιδρώνει (µόνο)το αφτί µαςΗ υπεριδρωσία είναι«βασανιστική» για όποιοντην εµφανίζει. Σήµεραωστόσο υπάρχουν λύσειςπου την αντιµετωπίζουν.∆ιαβάστε για όλες τις νέεςθεραπείες τηςυπεριδρωσίας.

44∆εν πιστεύωστον εαυτό µουΗ χαµηλή αυτοεκτίµησηµπορεί να «τινάξει στοναέρα» την προσωπική καιεπαγγελµατική µας ζωή.Πώς θα την ανατρέψουµε;∆ιαβάστε πώς θα τονώσετετην αυτοεκτίµηση τωνπαιδιών σας.

Index

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ- ∆ΙΑΝΟΜΗΣΜάριος Φιλιππούσης

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Τυποεκδοτική

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Jupiter images/Visualphotos.com

Μηνιαία Εκδοση για την υγεία∆ιανέµεται δωρεάν

Ε-mail:[email protected]

∆ΙΕΥΘΥΝΤHΣΜΙΧΑΛΗΣ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣΑΡΧΙΣΥΝΤAΚΤΗΣΘανάσης ΤροµπούκηςΒΟΗΘΟΣ ΑΡΧΙΣΥΝΤAΚΤΗ∆ήµητρα Τζούβελη

ΣΥΝΕΡΓAΤΕΣ: Κατερίνα Γαρουφάλου, Σοφία Νέτα, ΣοφίαΜαρία Σοφιανού, Μαρία Τσιλιµιγκάκη, ∆ηµήτρης Παπαν-τωνίου, Βίκυ Καρατζαφέρη, Βασίλης Καριώτης

∆ΙΟΡΘΩΣΗ: Ντένης Τζαννάτος

14Για να µη σε ξεχάσω ποτέΠολλοί πιστεύουν ότι µε τηνπάροδο της ηλικίας είναιφυσιολογικό να σηµειώνεταιέκπτωση των εγκεφαλικώνλειτουργιών. «∆εν είναι πιαέτσι» υποστηρίζουν οι επιστή-µονες. Μάθετε πώς θαδιατηρήσετε το µυαλό σαςυγιές µέχρι τα βαθιά γεράµατα.

Page 5: In Vitro

YGEIA02-21:Layout 1 7/14/09 4:23 PM Page 5

Page 6: In Vitro

6•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

EditorialΤου Μιχάλη Κεφαλογιάννη

Όµως η τελειότητα συµπεριλαµβάνει τηνοµορφιά. Η οµορφιά, όπως πιστεύουν πολ-λοί, δεν είναι υποκειµενική, αλλά εντελώςαντικειµενική, ακόµη και αν είναι… πλα-στική. Υπάρχουν γυναίκες που παραπέµ-πουν σε αριστουργήµατα κορυφαίων καλ-λιτεχνών, χωρίς την παραµικρή παρέµβα-ση στο σώµα και το πρόσωπό τους. Υπάρ-χουν και εκείνες που χωρίς να έχουν κάνεισκοπό της ζωής τους την πλαστική χει-ρουργική, έχουν καταφέρει µε επεµβά-

σεις, σε λογικά πλαίσια να διατηρήσουντην οµορφιά τους. Στην εποχή

που κυριαρχεί η εικόνα, οι πιοταλαντούχοι άνθρωποι είναιοι ωραίοι! Είναι λογικό λοιπόνόλοι να θέλουν να γίνουν

ωραίοι, ακόµη και αυτοί πουαισθάνονται έτσι χωρίς πραγ-

µατικά να είναι.

Τις σκέψεις του υπεράνθρωπουδιακόπτει η φωνή µιας ηλικιωµέ-

νης κυρίας: «Ξυπνήστε… ο ήλιος θακαταστρέψει αυτό που µε τόσο κόπο

έχετε καταφέρει». Η ευγενική φυσιο-γνωµία που µόλις του διέκοψε το µε-

σηµεριανό ύπνο ανήκει σε µια από τις ση-µαντικότερες καθηγήτριες κοινωνιολο-γίας. Ο ίδιος δεν το ξέρει: «Σας ευχαριστώπολύ, αλλά… πού αναφέρεστε όταν λέτεότι θα καταστρέψω αυτό που µε τόσο κόποέχω καταφέρει;». Απορεί καθώς ελάχιστοιξέρουν το µυστικό του. «Εννοώ τις χιλιά-δες ώρες που έχετε σπαταλήσει στο γυ-

µναστήριο, τον απόλυτα ελεγχόµενοτρόπο διατροφής σας και όλα όσα

µπορεί να υποψιαστεί κάποιοςπαρατηρώντας την αρτιότη-

τα της ύπαρξής σας καιτο νεανικό σας δέρ-

µα». «Μα είµαι νέ-ος ακόµα»,

απαντά µεστόµφο ουπεράν-θρωπος.

«Χαρείτετο λοιπόν

και αφήστεεµένα να ζήσω µε τις ρυ-

τίδες µου, κάθε µια τους είναι και µια εµ-πειρία ζωής» του είπε µε φιλοσοφική διά-θεση, απόλυτα συµφιλιωµένη µε την εικό-να και την ψυχή της.

Τον άφησε πλέον στη σκιά… του εαυτούτου. Ο υπεράνθρωπος σκέφτηκε πόσο µα-ταιόδοξος έχει γίνει, αλλά και πόσο έχειαρχίσει να αντιγράφει τις συνήθειες τωνκοινών ανθρώπων. Η σκέψη του έσβησεγια λίγο για να επανέλθει µε ένα συµπέρα-σµα: Τελικά το ζητούµενο του καθενός εί-ναι να αναζητά τη δική του οµορφιά, ηοποία είναι απολύτως υποκειµενική και η

µόνη αληθινή.

Αισθάνθηκε ότι όλα τα βλέµ-µατα πίσω από τα γυαλιάηλίου «υπέκλεπταν» την αρ-τιότητα της ύπαρξής του. Γιατον παρατηρητή ο υπεράν-

θρωπος αυτή τη φορά ήταν το απόλυτοπρότυπο οµορφιάς. Οι µατιές των άλλωνδιαπερνούσαν ως ακτινογραφία το σώµα,αλλά και την… ψυχή του. ∆εν µπορούσε νααντέξει τόση οµορφιά. Το µελτέµι τον πα-ρέσυρε στην αγκαλιά του Μορφέα, αλλάτο όνειρο ήταν πιο σκληρό απότην πραγµατικότητα. Βίωσεστον ύπνο του αυτό που εί-χε ζήσει πριν από πέντεχρόνια. Μια πολύωρη επέµ-βαση πλαστικής χειρουργι-κής.

Ο υπεράνθρωπος οδηγήθη-κε στο χειρουργείο µε µεγά-λες προσδοκίες. Πίστευε ότι η λι-ποαναρρόφηση, η κοιλιοπλαστικήκαι η διόρθωση της γυναικοµαστίας θατου έλυναν όλα τα προβλήµατα. Όχι µόνοαυτά που φαίνονταν, αλλά και όσα δενφαίνονταν. Το άρτιο αποτέλεσµα της επέµ-βασης φάνηκε µετά από µήνες, τόνωσεσηµαντικά την αυτοπεποίθησή του, αλλάτον έβαλε και σε µεγάλο προβληµατισµό.Κατάφερε να γίνει το αντικείµενο του πό-θου. Όµως δεν κατάφερε ποτέ να προκα-λέσει αλλά και να ζήσει τον πραγµατικόπόθο. Πόσο αυτή η πλαστική οµορφιά είχεαλλάξει τη ζωή του;

Ούτε ο ίδιος είχε πειστεί για τη σηµαντικό-τητα αυτής της επέµβασης. Κάθε πρωίπου κοιτάζεται στον καθρέφτη αναρω-τιέται γιατί ένας υπερήρωας θα πρέ-πει απαραίτητα να έχει και άρτιοσώµα. «Ίσως γιατί είναι κατα-σκευασµένος» µονολογεί. Όµωςαυτό που τον κάνει να ξεχωρίζει,σκέφτηκε, είναι η αστείρευτηανάγκη του να προσφέρει, να σώ-ζει ανθρώπους και όχι οι κοιλιακοίτου. Χωρίς αυτούς όµως θα έδειχνεαδύναµος και ελάχιστα θα έπειθε για τιςικανότητές του, τις σωµατικές τουλάχι-στον. Μέσα στον ύπνο του διερωτάται κά-τω από τον καλοκαιρινό ήλιο: «Όλα αυτά,λοιπόν, έγιναν για να αγγίξω την τελειότη-τα;».

““

H τελειότητασυµπερι-λαµβάνειτην οµορ-φιά. Η οµορ-φιά, όπωςπιστεύουνπολλοί, δενείναι υποκει-µενική, αλλάεντελώς αν-τικειµενική,ακόµη και ανείναι… πλα-στική. Υπάρ-χουν γυναί-κες που πα-ραπέµπουνσε αρι-στουργήµα-τα κορυφαί-ων καλλιτε-χνών, χωρίςτην παραµι-κρή παρέµ-βαση στοσώµα και τοπρόσωπότους.

Αληθινά όµορφος

Είναι λογικό οι άνθρωποι να αναζητούν την τελειότητα, µε όποιοκόστος.Κάποιοι πληρώνουν αδρά για πλαστικές επεµβάσεις

ενώ άλλοι τοποθετούν όλα τους τα χρήµατα στη γνώση.

Page 7: In Vitro

YGEIA02-21:Layout 1 7/14/09 4:25 PM Page 7

Page 8: In Vitro

8•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Warning

Τι είναι: η δίψα αποτελεί ένα σύστηµα άµυνας του οργανισµού, το οποίο ενεργο-ποιείται κάθε φορά που το σώµα µας χρειάζεται να αναπληρώσει τα υγρά πουέχει χάσει. Έτσι, όταν η απώλεια νερού είναι µεγαλύτερη από την πρόσληψη,διεγείρεται µια µικρή περιοχή στον υποθάλαµο του εγκεφάλου που ονοµάζε-ται «κέντρο δίψας». Αυτός ο µηχανισµός εντάσσεται στο γενικότερο σύστη-µα που διατηρεί την ισορροπία (οµοιοστασία) των υγρών του σώµατος.∆εν πρέπει να ανησυχούµε: καθώς καθηµερινά, το σώµα χάνειυγρά µέσω της εφίδρωσης, του πεπτικού συστήµατος, των νεφρών,ακόµη και της αναπνοής. Παράγοντες που φυσιολογικά ενεργοποι-ούν το αίσθηµα της δίψας είναι η αυξηµένη θερµοκρασία και υγρα-σία του περιβάλλοντος, η διούρηση, η σωµατική καταπόνηση καιη έντονη εφίδρωση.Πρέπει να ανησυχούµε: όταν το αίσθηµα της δίψας είναιυπερβολικό, επίµονο και συνοδεύεται και από άλλα συµπτώ-µατα (π.χ. πολυουρία), τότε αποτελεί καµπανάκι κινδύνουγια σοβαρές παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης. Ναανησυχούµε και για τον άποιο διαβήτη, που χρειάζεταιορµονολογική διερεύνηση και έλεγχο της υπόφυσης.

Γιατί διψάω;Υψηλή θερµοκρασία περιβάλλοντος: όταν το θερ-µόµετρο «χτυπάει» κόκκινο, η θερµότητα τουσώµατος αυξάνεται και ο οργανισµός αποβάλ-λει ιδρώτα προκειµένου να διατηρήσει σεφυσιολογικά επίπεδα τη θερµοκρασία. Ηεφίδρωση προκαλεί απώλεια νερού απότους ιστούς, µε αποτέλεσµα να ενεργο-ποιείται ο µηχανισµός της δίψας.Έντονη άθληση: η ενεργειακή κατα-νάλωση αυξάνει τη θερµότητα τουσώµατος και δηµιουργεί εφίδρω-ση. Το αίσθηµα της δίψας«υπενθυµίζει» στον οργανι-σµό ότι πρέπει να αντικατα-στήσει τα υγρά και τουςηλεκτρολύτες (νάτριο,χλώριο) που έχασε µέ-σω του ιδρώτα.Αφυδάτωση: πρό-κειται για σηµαντι-κή απώλειαυγρών που προκα-λείται από διάφο-ρες αιτίες (έντονηεφίδρωση και διούρηση, πυρετός, διάρροια, κ.λπ.). Σε αυτή την περίπτωση, η δίψαεκδηλώνεται αφού έχει ήδη εγκατασταθεί ήπια αφυδάτωση.∆ιάρροια, εµετός, πυρετός: απώλεια υγρών από το σώµα, µέσω των κοπράνων στηδιάρροια, της αύξησης της θερµότητας και του ιδρώτα στον πυρετό, της αποβολήςτου γαστρεντερικού περιεχοµένου στον εµετό. Ο µηχανισµός της δίψας ενεργοποιεί-ται αυτόµατα, προκειµένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος αφυδάτωσης.Φαγητά: τα φαγητά που περιέχουν πολύ αλάτι και ζάχαρη οδηγούν σε αυξηµένησυγκέντρωση νατρίου και σακχάρου. Ο οργανισµός ενεργοποιεί το κέντρο δίψας τουεγκεφάλου ώστε µε τη βοήθεια του νερού να αραιώσει τις αυξηµένες ποσότητες καινα εξισορροπήσει την κατάσταση. Τα πικάντικα φαγητά δηµιουργούν σε µικρότερο

βαθµό αίσθηµα δίψας, κυρίως λόγω της ερεθισµού του βλεννογόνου του στόµατοςκαι της ανάγκης να αντιµετωπιστεί το αίσθηµα καύσου. Η ξηρά τροφή απαιτεί πε-

ρισσότερο σάλιο κι εποµένως δηµιουργεί αυξηµένη ανάγκη για νερό.Σακχαρώδης διαβήτης: η ποσότητα της γλυκόζης που δεν µπορεί να χρησιµο-

ποιηθεί, περνά στα ούρα. Έτσι προκαλείται διούρηση και εποµένως αυξηµέ-νη απώλεια υγρών που συνοδεύουν τη γλυκόζη που χάνεται στα ούρα και

πιθανός κίνδυνος αφυδάτωσης. Σε αυτή την περίπτωση, το αίσθηµα τηςδίψας είναι πολύ έντονο και συνοδεύεται πάντα από πολυουρία.

Άποιος διαβήτης: πρόκειται για µια διαταραχή στη λειτουργίατης υπόφυσης που χαρακτηρίζεται από έλλειψη της αντιδιουρητι-

κής ορµόνης και οδηγεί σε πολυουρία και αδυναµία του οργανι-σµού να ελέγξει το επίπεδο των υγρών. Το άτοµο κινδυνεύει

από αφυδάτωση και ο οργανισµός «ενεργοποιείται» µέσωτης δίψας. Ο άποιος διαβήτης δεν σχετίζεται µε τον σακχα-

ρώδη διαβήτη. Απαιτείται έλεγχος της υπόφυσης και τουυποθαλάµου, καθώς η πάθηση αποτελεί το πρώτο σηµάδι

για ύπαρξη όγκου ή φλεγµονής στην περιοχή αυτή.Ξηροστοµία: όταν οι σιελογόνοι αδένες δεν λειτουρ-

γούν ικανοποιητικά, υπάρχει έλλειψη σάλιου στοστόµα και λόγω αυτού προκαλείται αίσθηµα δίψας.

Άγχος: λόγω των αυξηµένων επιπέδων αδρεναλί-νης, προκαλείται ξηρότητα της στοµατικής κοι-

λότητας.Φάρµακα: κατηγορίες φαρµάκων που προ-

καλούν αίσθηµα δίψας είναι τα διουρητικά(λόγω απώλειας υγρών µέσω των ούρων),

τα αντικαταθλιπτικά και τα αντισταµινι-κά (λόγω ξηροστοµίας).

Αλκοόλ & καφεΐνη: µεγάλη ποσότη-τα οινοπνευµατωδών ποτών και ρο-

φηµάτων που περιέχουν καφεΐνη(καφές, τσάι) προκαλεί αυξηµέ-

νη διούρηση, που έχει ως συ-νέπεια τη µείωση της ποσό-

τητας των υγρών του σώµα-τος.

Απώλεια αίµατος: το νε-ρό διατηρεί σε φυ-

σιολογικά επίπεδατον όγκο του αίµα-τος. Όταν υπάρχειαπώλεια αίµατος

(λόγω τραυµατι-σµού, γαστρορραγίας

κ.λπ.), µειώνεται ο όγκος του αίµατος και ο οργανισµός έχει άµεση ανάγκη για νερό.Υπερπαραθυρεοειδισµός: διαταραχή των παραθυρεοειδών αδένων, που προκαλείαύξηση των επιπέδων ασβεστίου στο αίµα (υπερασβεστιαιµία), µε αποτέλεσµα ναδιαταράσσεται η ικανότητα των νεφρών να συµπυκνώνει τα ούρα και να χάνονταιπολλά υγρά.Σύνδροµο Sjorgen: αυτοάνοσο νόσηµα που µεταξύ άλλων προσβάλλει τους σιελογό-νους αδένες και προκαλεί ξηροστοµία.Ψυχογενής πολυδιψία: τάση για υπερβολική κατανάλωση νερού. Σε αυτή την περί-πτωση, το αίσθηµα δίψας εκδηλώνεται στα πλαίσια µιας ψυχικής διαταραχής (π.χ.σχιζοφρένεια) ή πολύ έντονου στρες.

Γιατί στέγνωσε το στόµα µου;

Άκου τη δίψα σουΤο αίσθηµα της δίψας είναι για τον οργανισµό ό,τι και ο συναγερµός για το σπίτι. Ενεργοποιείται κάθε φορά που κάποιος παράγον-τας «κλέβει» υγρά από τον οργανισµό µας. Ακούστε, λοιπόν, τη δίψα σας και µην αναβάλλετε για αύριο όσα ποτήρια νερού µπο-ρείτε να πιείτε σήµερα.

• Οι φυσικοίχυµοί και τα ανα-

ψυκτικά περιέχουνλιγότερη ποσότητα

νερού και ανακουφί-ζουν µόνο προσωρινά.•Τα φρούτα και τα λα-

χανικά αποτελούνσηµαντικές πηγές

νερού.•Οι ηλικιωµέ-νοι δεν αντιλαµβά-

νονται ότι δι-ψούν. Με ταχρόνια εκφυ-

λίζονται οιυποδοχείςτης δίψαςστον εγκέ-

φαλο.•Εάν τα

ούρα σαςέχουν

σκούροχρώµα και

έντονηοσµή, τότε

οοργανισµός σας

χρειάζεται περισσό-τερη ενυδάτωση. • Το60% του βάρους ενόςενήλικα αποτελείται

από νερό. Στα έµβρυαφθάνει το 98% .

tips

Της ∆ήµητρας Τζούβελη

Συνεργάστηκε ο Ευάγγελος Ζαφείρης,Παθολόγος νοσοκοµείου ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ

Page 9: In Vitro

YGEIA02-21:Layout 1 7/14/09 4:26 PM Page 9

Page 10: In Vitro

10•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

ΕπίκαιραΕλλάδα

Ογκοπλαστικήστον καρκίνοτου µαστούΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΆ αποτελέσµατα στην αντιµε-τώπιση του καρκίνου του µαστού, αλλά καιστην ψυχολογία της γυναίκας που υφίσταταιεπέµβαση για αυτή τη µορφή καρκίνου, πα-ρέχει η ογκοπλαστική. Η γυναίκα, ταυτόχρο-να µε την αφαίρεση του όγκου υποβάλλεταισε ειδική επανορθωτική επέµβαση του µα-στού.Η µέθοδος εφαρµόζεται, µε πολύ καλά απο-τελέσµατα, στη Μονάδα Μαστού του Αντι-καρκινικού Νοσοκοµείου «Μεταξά». Εκτόςτης θεραπείας για τον καρκίνο του µαστού,η Μονάδα ασχολείται και µε την έγκαιρηδιάγνωση της πιο συχνά εµφανιζόµενης στιςγυναίκες κακοήθειας αλλά και µε τις καλοή-θεις παθήσεις του µαστού. Αυτά ανακοίνω-σε σε συνέντευξη Τύπου ο Υπεύθυνος Μο-νάδος Μαστού του Ειδικού ΑντικαρκινικούΝοσοκοµείου Πειραιά «Μεταξά», Χειρουρ-γός – Ογκολόγος µαστού ∆ρ. Κυριάκος Κα-λογεράκος, στο πλαίσιο µετεκπαιδευτικούσεµιναρίου.

ΕπικίνδυνοσυµπλήρωµαδιατροφήςΣΟΒΑΡΈΣ ΗΠΑΤΙΚΈΣ ΒΛΆΒΕΣ µπορεί ναπροκαλέσουν συµπληρώµατα διατροφήςµε την επωνυµία «hydroxycut», τα οποίαπροωθούνται για την απώλεια βάρους. Οιυπεύθυνοι του Εθνικού Οργανισµού Φαρ-µάκων (ΕΟΦ) καλούν τους καταναλωτές νασταµατήσουν αµέσως τη χρήση τους καιτους επαγγελµατίες υγείας να αναφέρουντυχόν περιστατικά που σχετίζονται µε αυ-τά.

Παρένθετη… γιαγιά«∆ΎΟ ΦΌΡΕΣ ΜΗΤΈΡΑ» έγινε στις 20 Ιου-νίου 2009 Ελληνίδα, η οποία κυοφόρησεγια 32 εβδοµάδες τα έµβρυα, που γε-νετικά ανήκουν στην κόρη και τονγαµπρό της. Στη Β’ Μαιευτικήκαι Γυναικολογική Κλινικήστο Αρεταίειο Νοσοκοµείο,υπό τη διεύθυνση του κα-θηγητή κ. Γ.Κ. Κρεατσά,έγινε για πρώτη φορά το-κετός διδύµων µε καισα-ρική τοµή σε γυναίκα ηλι-κίας 50 ετών, η οποία έφε-ρε στη ζωή πρόωρα δίδυµα,ένα αγοράκι και ένα κοριτσά-κι. Τα παιδάκια είναι πολύ καλάστην υγεία τους. Η µητέρα και για-γιά των διδύµων κυοφόρησε τα µωρά τηςκόρης της, καθώς εκείνη γεννήθηκε χωρίςµήτρα και χωρίς κόλπο.

Offshore φακελάκιαOffshore εταιρείες για να… καταθέτουν οιασθενείς τα φακελάκια τους στους για-

τρούς, προκειµένου να τους προσέξουν,ίδρυσαν γιατροί του ΕΣΥ. Το σκάνδαλο µε

τη διαφθορά στο χώρο της υγείας αποκάλυψε ο επιθε-ωρητής δηµόσιας διοίκησης κ. Α. Ρακιντζής.Όπως είπε σε συνέντευξη Τύπου ο κ. Ρακιντζής, στοστόχαστρο έχουν µπει οι γιατροί, καθώς έχει δεχθείδεκάδες καταγγελίες πολιτών για offshore εταιρείεςµεγαλογιατρών, κυρίως χειρουργών, που ζητούναπό τους ασθενείς - πελάτες τους να καταθέτουνεκεί το γνωστό «φακελάκι», ώστε να µη γίνονται αντι-ληπτοί και να ξεφεύγουν από την «τσιµπίδα» του νό-µου. Η υπόθεση διερευνάται περαιτέρω και οκ. Ρακιντζής δεσµεύτηκε να δηµοσιοποιήσει τα νεότε-ρα στοιχεία.

O ΟΚΑΝΑ στα δηµόσια νοσοκοµείαΣτην ένταξη των µονάδων υποκατάστατωντου ΟΚΑΝΑ στα δηµόσια νοσοκοµεία της χώ-

ρας, προχωρά το υπουργείο Υγείας παράλλη-λα και µε τη σύνταξη Σχεδίου ∆ράσης για θερα-

πευτικά κέντρα και συµβουλευτικούς σταθµούς. Αυτόανακοίνωσε ο υπουργός Υγείας ∆ηµήτρης Αβραµόπου-λος µιλώντας σε εκδήλωση του ΟΚΑΝΑ µε αφορµή τηνΠαγκόσµια Ηµέρα κατά των Ναρκωτικών. Σύµφωνα µετον Υπουργό, εντάσσονται για πρώτη φορά προγράµµα-τα του Τέταρτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης για τηνπρόληψη, τη θεραπεία και την κοινωνική ένταξη. Επί-σης, όπως υπογράµµισε, καταβάλλεται «κάθε δυνατήπροσπάθεια για να επιλυθούν ζητήµατα υποχρηµατοδό-τησης, που έχουν προκύψει από την αυθαιρεσία και τηνάναρχη ανάπτυξη, που επικράτησε τα τελευταία 20 χρό-νια στο χώρο των εξαρτήσεων».

Τηλεφωνικήγραµµή ενη-µέρωσης γιατην Ηπατίτι-

δα Β λει-τουργεί απότη Μη Κυ-βερνητικήΟργάνωσηPRAKSIS σεσυνεργασίαµε τη ΓενικήΓραµµατείαΝέας Γενιάς.Στην τηλε-

φωνικήγραµµή 80011 11 600παρέχονται

βασικέςπληροφο-

ρίες για τηνΗπατίτιδα Β.

Η Ευρωπαϊκή Σύµπραξη για τη ∆ράση κα-τά του Καρκίνου θα εγκαινιαστεί επίσηµαστις Βρυξέλλες το φθινόπωρο του 2009 καιη Επιτροπή ελπίζει όλα τα κράτη - µέλη καιτα ενδιαφερόµενα µέρη που έχουν αφοσιω-θεί στην καταπολέµηση του καρκίνου στηνΕυρώπη να συµµετάσχουν στη βιώσιµη αυτή

δράση. Στόχος είναι να αν-τιµετωπιστεί ο καρκίνοςµέσω της δηµιουργίαςενός πλαισίου για τον εν-τοπισµό και για την ανταλ-λαγή πληροφοριών, ικανο-τήτων και πείρας όσον

αφορά την πρόληψη και την καταπολέµησητης ασθένειας.

Ζητούµενο είναι η συµµετοχή µεγάλουφάσµατος ενδιαφεροµένων µερών, µεταξύτων οποίων µη κυβερνητικές οργανώσεις,ερευνητές, οµάδες ασθενών, βιοµηχανίακαι εθνικές αρχές σε όλη την Ε.Ε. σε µία συλ-λογική προσπάθεια.

Τη µείωση του αριθµού των θα-νάτων από καρκίνο κατά 70%έως το 2020, έχει θέσει ως στό-χο η Ευρωπαϊκή Σύµπραξη γιατη ∆ράση κατά του Καρκίνου.

Επίκεντρο της σύµπραξης θα είναι οι δρά-σεις που µπορεί να αναλάβει η ΕυρωπαϊκήΈνωση, µε στόχο την πιο αποτελεσµατικήπρόληψη και τον έλεγχο του καρκίνου σεόλη την Ευρώπη. Στις χώρες της Ευρώπης,ένα στα τρία άτοµα θα αναπτύξει καρκίνοστη διάρκεια της ζωής του. Αυτό σηµαίνειότι γίνεται διάγνωση της νόσου σε 3,2 εκατ.ανθρώπους κάθε χρόνο. ∆εν υπάρχει ίση κα-τανοµή του καρκίνου στην Ευρώπη και οι πι-θανότητες επιβίωσης από τη νόσο διαφέ-ρουν σε µεγάλο βαθµό από χώρα σε χώρα.Με τη συνένωση των προσπαθειών όλων τωνοργανώσεων, που ασχολούνται µε τον καρ-κίνο, θα επιτευχθεί ο προσδιορισµός των ελ-λείψεων, η αντιµετώπιση των αναγκών και ηαµοιβαία άντληση διδαγµάτων.

Στις χώρες της Ευρώπης,ένα στα τρία άτοµα θα ανα-πτύξει καρκίνο στη διάρ-κεια της ζωής του

Της Βίκυς Καρατζαφέρη

Ένας στους τρεις µε καρκίνο στην Ε.Ε.

Page 11: In Vitro

Το µυστικότης αιώνιας νεότητας

IN•VITRO• 11Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Κόσµος

Κατέληξε ο πρώτοςάνθρωπος µε πολλαπλήµεταµόσχευσηΟ ΠΡΏΤΟΣ ΆΝΘΡΩΠΟΣ στον κόσµο, που µε-ταµοσχεύτηκαν ταυτοχρόνως χέρια καιπρόσωπο, πέθανε πρόσφατα στηΓαλλία στη διάρκεια χειρουργι-κής επέµβασης. Ο 30χρονοςείχε παραµορφωθεί σε φω-τιά το 2004 και έκτοτε δενείχε κανενός είδους κοινω-νική δραστηριότητα. Ο θε-ράπων ιατρός του, ∆ρ Λο-ράν Λαντιερί, είπε πως οθάνατος του ασθενούς πι-θανώς σχετίζεται µε κάποιοκαρδιολογικό πρόβληµα, διότιόλες οι βιοψίες που έγιναν, δενκατέδειξαν ενδείξεις απόρριψης τωνµοσχευµάτων ή κάποιο αγγειακό πρόβληµα. Ο∆ρ Λαντιερί και 40µελής ιατρική οµάδα είχαναντικαταστήσει τα χέρια από τον καρπό καικάτω και το άνω τµήµα του προσώπου (από ταχείλη µέχρι το τριχωτό της κεφαλής και τα αυ-τιά) του νεαρού σε µια επέµβαση που είχεδιαρκέσει 30 ώρες.

Άρον το Botox σουκαι περιπάτειΠΑΡΈΜΕΙΝΕ καθηλωµένος επί 23 χρόνια σεαναπηρικό καροτσάκι, ύστερα από βαρύ εγκε-φαλικό επεισόδιο. Ο 49χρονος Ράσελ Μακφί,όµως, ξαναβρήκε την υγεία του χάρη στις ιδιό-τητες του Botox, ευρέως γνωστού φαρµάκουγια την καταπολέµηση των ρυτίδων. Ο Μακφίυποβλήθηκε σε θεραπεία µε µια σειρά ενέσε-ων Botox και πλέον έχει αρχίσει σταδιακά ναδιανύει αποστάσεις 20 µέτρων χωρίςβοήθεια. Έκανε τη θεραπεία του στην κλινικήSt John of God Nepean Rehabilitation Hospital,της Μελβούρνης και στάθηκε και πάλι στα πό-δια του σε µόλις ένα µήνα. Σύµφωνα µε τουςγιατρούς µπόρεσε να περπατήσει ξανά, γιατίτο Botox σταµάτησε τους µυϊκούς σπασµούςστα πόδια του.

Η ιατρική απάτηπληρώνεται… ακριβάΣΕ 10 ΧΡΌΝΙΑ φυλάκιση χωρίς αναστολή κατα-δικάστηκε ο καρδιολόγος ∆ρ Μαχµούτ Πάτελαπό νοσοκοµείο των ΗΠΑ, µε την κατηγορίατης ιατρικής απάτης διότι τοποθέτησε στεντ σεασθενή, ο οποίος δεν τα χρειαζόταν. Επιπλέον,η ασφάλειά του πλήρωσε το µέγιστο ποσό στονασθενή, ενώ το νοσοκοµείο Our Lady of Lour-des στη Λουιζιάνα, όπου έγινε η επέµβαση,κλήθηκε να πληρώσει συνολικά περί τα 10εκατοµµύρια ευρώ, όχι µόνο για τον ασθενή,αλλά και για παράνοµες κλινικές δοκιµές πουείχε κάνει ο ίδιος γιατρός. Ο 64χρονος παρα-πέµφθηκε για 91 κατηγορίες από 75 ασθενείς.

Ο πόλεµος... του προστάτηΈγινε γνωστός ως ο σκοτεινός άρχοντας

της Αυτοκρατορίας και ήταν ο εχθρός τωνΤζεντάι. Ο άνθρωπος πίσω από τη µάσκα του

«Νταρθ Βέιντερ» στον «Πόλεµο των Άστρων» ήταν οηθοποιός Ντέιβιντ Πρόουζ, ο οποίος τώρα πια δε µάχε-ται τους Τζεντάι, αλλά τον καρκίνο του προστάτη. Ο73χρονος ηθοποιός και πατέρας 3 παιδιών, είπε σε συ-νέντευξή του σε βρετανικό ραδιοφωνικό σταθµό, ότι κά-νει θεραπεία µε ακτινοβολίες σε νοσοκοµείο του Λονδί-νου, ενώ µε την παρουσία του εκεί υποστηρίζει την προ-σπάθεια του νοσοκοµείου για εξεύρεση πόρων. Ο ίδιοςσε συνεργασία µε τους θεραπευτές του, έχει επιδοθείσε µία καµπάνια ενηµέρωσης για τα εξαιρετικά οφέλητης πρώιµης διάγνωσης του καρκίνου του προστάτη.

Τα αρώµατα µαγνήτης για τα κουνούπιαΑµερικανοί επιστήµονες αναγνώρισαν

προσφάτως τρία σετ υποδοχέων στον εγκέ-φαλο των κουνουπιών που χρησιµοποιούν για

να βρουν το επόµενο γεύµα τους.Το ένα σετ ανιχνεύει το διοξείδιο του άνθρακα πουαπελευθερώνεται µε κάθε εκπνοή, το άλλο σετ ανι-χνεύει τα ίχνη της οκτενόλης (χηµικής ουσίας πουυπάρχει στην ανάσα και τον ιδρώτα) και το τρίτο ανι-χνεύει το µείγµα από τις υπόλοιπες 350 βιοχηµικέςουσίες, οι οποίες συνθέτουν τη µυρωδιά του σώµατος.Επίσης, κάθε είδους άρωµα που βάζουµε γίνεταιµαγνήτης για τα κουνούπια, ενώ τις οσµές της ανάσαςκαι τον ιδρώτα, ενισχύουν το αλκοόλ και ειδικάη µπύρα.

ΗΜπρουκ Γκρίνµπεργκ έχειµέγεθος βρέφους καιπνευµατική ηλικία νηπίου.Είναι όµως 16 ετών. Ζυγί-ζει 10 κιλά και έχει ύψος

περίπου 60 εκατοστά. ∆εν µπορεί να µιλή-σει, αλλά γελάει όταν είναι χαρούµενη καιαναγνωρίζει τα πρόσωπα γύρω της. Επικοι-νωνεί µε ήχους µωρού και ζητάει επίµονακάτι όταν το θέλει. ∆εν αναπτύσσεται τίπο-τα σε φυσιολογικούς ρυθµούς εκτός από ταµαλλιά και τα νύχια της.

Οι επιστήµονες, παρά τα πειράµατα σταοποία την υποβάλουν, αδυνατούν να εξηγή-σουν την περίπτωση. Ο παιδίατρός της, Λό-ρενς Πάκουλα, από την ιατρική σχολή του J.Hopkins, ξεκαθαρίζει πως δεν υπάρχει πα-ρόµοιο προηγούµενο στην ιατρική ιστορία.

Το σώµα της Μπρουκ δεν αναπτύσσεταιενιαία, αλλά µάλλον σαν ανεξάρτητα κοµµά-τια χωρίς κανέναν συγχρονισµό µεταξύτους. Το κορίτσι αν και έχει υποβληθεί στιςπιο σύγχρονες εξετάσεις, δεν έχει διαγνω-σθεί να πάσχει από κάποιο γενετικό σύνδρο-µο ή κάποια ανωµαλία χρωµοσωµάτων που

να εξηγεί αυτή την αδυναµία ανάπτυξής της.Οι ειδικοί εκτιµούν πως εάν βρεθεί κά-

ποιο γονίδιο που έχει υποστεί µετάλλαξη καιαποµονωθεί, τότε µπορεί να δοθούν οιαπαντήσεις στα αιώνια ερωτήµατα «γιατίγερνάµε και γιατί πεθαίνουµε».

«Χωρίς να θέλουµε να εντυπωσιάσουµε,θα έλεγα πως είναι µια ευκαιρία για να

απαντήσουµε στοερώτηµα γιατί είµα-στε θνητοί και αν κά-νουµε λάθος τοαφήνουµε, αν όµωςπετύχουµε, τότεκερδίσαµε το χρυσό

δαχτυλίδι» λέει ο ∆ρ Γουόκερ, ένας από τουςερευνητές που ασχολούνται αποκλειστικάµε την περίπτωση της Μπρουκ.

Αν το συγκεκριµένο γονίδιο ή η οµάδα γο-νιδίων ταυτοποιηθούν, τότε ο Γουόκερ σχε-διάζει να το δοκιµάσει σε πειραµατόζωαώστε να διευκρινιστεί αν θα µπορέσουν στοµέλλον να το «ανάβουν» ή να το «σβήνουν»κατά περίπτωση καθυστερώντας ή αναστέλ-λοντας την ανάπτυξη του ζώου.

Η µικρή Μπρουκ µπορεί να δώ-σει απαντήσεις σε αιώνια ερω-τήµατα όπως: «γιατί γερνάµεκαι γιατί πεθαίνουµε;»

Επαναστατι-κή θεραπεία

µε λέιζεραναµένεται

να σώσειεκατοµµύ-ρια ηλικιω-µένα άτοµααπό την τύ-φλωση. Η

νέα τεχνικήαναστρέφειτα συµπτώ-µατα της εκ-φύλισης τηςωχράς κηλί-

δας,

Του Βασίλη Καριώτη

Page 12: In Vitro

12•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Yποχόνδριος Είναι η υπερβολική διάθεσή µας να γίνουµε πιο όµορφοι, η οποία τελικάµας κάνει πιο άσχηµους. ∆έρµα «σταφιδιασµένο», πανάδες, χαλάρωση

στο σώµα... αυτές είναι οι επιπτώσεις της ηλιοθεραπείας χωρίς όρια!

Με το µαύρισµα

“Αν αισθαν-θείτε ότικαήκατεαπό τονήλιο: πη-γαίντε σεένα σκιερόµέρος,κάντεντους µεκρύο νερό,χρησιµο-ποιήστεένα aftersun και πι-είτε πολύνερό. Κα-τευθείανστο ΚέντροΥγείας ανέχετε φου-σκάλεςαπό το έγ-καυµα.

Τι τύπο δέρµατοςέχεις;Φωτότυπος 1(Ξανθή επιδερµίδα, ξανθά ή κόκκινα µαλ-λιά)Όσο και να καθίσεις στον ήλιο δεν θα µαυ-ρίσεις. Χωρίς προστασία φεύγεις από τηνπαραλία σχεδόν πάντα µε ηλιακό έγκαυ-µα.Πρέπει να φοράς αντηλιακό µε SPF 50+Φωτότυπος 2[Aνοιχτόχρωµη επιδερµίδα, ξανθά µαλλιά(ίσως όµως και µαύρα)]Καίγεσαι εύκολα και µαυρίζεις πολύ δύ-σκολα.Πρέπει να χρησιµοποιείς αντηλιακόµε SPF 40+.Φωτότυπος 3Mέτρια ανοιχτή επιδερµίδαΣυνήθως µαυρίζεις µε ένα πολύ όµορφοαπαλό χρώµα. Κάποιες φορές όµως καίγε-σαι από τον ήλιο. Πρέπει να φοράς αντη-λιακό µε SPF 30+.Φωτότυπος 4(Σταρένια επιδερµίδα, χαρακτηριστικόςµεσογειακός τύπος δέρµατος.)Καίγεσαι δύσκολα από τον ήλιο και µαυρί-ζεις εύκολα. Πρέπει να προµηθευτείς αν-τηλιακό µε SPF 20+.Φωτότυπος 5(Σκουρόχρωµη-µελαµψή επιδερµίδα)∆εν καίγεσαι ποτέ από τον ήλιο και µαυρί-ζεις πανεύκολα. Πρέπει να φοράς αντη-λιακό µε SPF 15+.

Ψεκάστε,απλώστε,δαγκώστε…µαυρίσατε1Οι κρέµες µαυρίσµατος (self tan) σε 10

µόλις ηµέρες µας προσφέρουν ένα φυ-σιολογικό µαύρισµα ακόµα κι’ αν είµαστεκλεισµένοι στους τέσσερις τοίχους τουσπιτιού µας. Προσοχή στην επάλειψή τουςγιατί µπορεί να ξυπνήσετε µία ηµέρα µεµπαλώµατα.

2Ο ψεκασµός κερδίζει έδαφος τα τελευ-ταία χρόνια. Ένα ειδικό µηχάνηµα ψε-

κάζει µε διάφορες ουσίες το σώµα µας.Έπειτα από 2 έως 6 ώρες είµαστε σαν ναέχουµε επιστρέψει µόλις από τις διακο-πές. Το µαύρισµα διαρκεί µόλις 7 ηµέρεςκαι δεν προστατεύει από τον ήλιο.

3Τα φρούτα και τα λαχανικά… µαυρί-ζουν, ειδικά εάν έχουν καροτένιο. Επι-

λέξτε καρότα, βερίκοκα, καρπούζι, τοµά-τα, µπρόκολο και σπανάκι. Οι χρωστικέςουσίες που περιέχουν αποθηκεύονται κά-τω από την επιδερµίδα σας και επηρεά-ζουν (σε µικρό βαθµό) το χρώµα του δέρ-µατός σας.

Mαύρο... καλοκαίρι“

16 λεπτά σολάριουµήταν αρκετά για τη10χρονη για να απο-κτήσει εγκαύµαταστο 70% του κορµι-ού της. Η µικρή Κέλυπλέον θα πρέπει γιατα επόµενα 10 χρό-νια να αποφεύγει τοφως του ήλιου.

Μύθος ότι η «ζηµιά»από την ηλιοθερα-πεία είναι προσωρι-νή. Το δέρµα επου-λώνει µόνο κάποιεςαπό τις επιφανει-ακές ζηµιές και όχιεκείνες που γίνονταιστα βαθύτερα στρώ-µατα του δέρµατος.

Το πιο αστείο θέαµα του καλοκαι-ριού είναι αναµφισβήτητα οικόκκινοι, σαν αστακοί, τουρί-στες που ξαπλώνουν µε τις ώρεςκάτω από τον καυτό µεσηµερια-

νό «ελληνικό» ήλιο. Γι’ αυτούς το κόκκινοχρώµα του ηλιακού εγκαύµατος - πουαργότερα ευελπιστούν ότι θαεξελιχθεί σε µαύρισµα- είναιένα είδος αναµνηστικούπου θα κουβαλήσουναπό την Ελλάδα στηχώρα τους. Έχουνάγνοια κινδύνου; Όχι!Απλώς το µαύρισµααποτελεί το διαπι-στευτήριο των καλο-καιρινών διακοπών. Τιςτελευταίες δεκαετίεςόµως αποτελεί και επιτα-γή της µόδας.

Το κυνήγι της οµορφιάςόµως έχει µεγάλο κόστος. Πρόωρηγήρανση της επιδερµίδας, µελάνωµα, πανά-δες, ακτινικές υπερκερατώσεις, ακανθοκυτ-ταρικό καρκίνωµα, βασικοκυτταρικό καρκίνω-µα και «χίλιες δυο» άλλες παθήσεις που πυ-ροδοτούνται ή επιδεινώνονται από την ηλιακήακτινοβολία.

Στο ίντερνετ «δίνουν και παίρνουν» οι συµ-βουλές µαυρίσµατος και τα home made αντη-λιακά. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτές οιλύσεις δεν «µαυρίζουν» το δέρµα αλλά το γε-

νετικό υλικό των κυττάρων µας. Η υπεριώδηςακτινοβολία καταστρέφει τις γενετικές πλη-ροφορίες και ενδεχοµένως οδηγεί σε εµφάνι-ση καρκίνου του δέρµατος.

Αν µία 20χρονη θεωρεί την υγεία της (λαν-θασµένα) δεδοµένη, θα πρέπει να αναθεωρή-

σει την άποψή της για τη νεότητα καιτην οµορφιά. Η γήρανση του δέρ-

µατος λόγω ήλιου, δεν γίνεταιαντιληπτή στα 40 αλλά εν-

δεχοµένως και στα 25. Τοδέρµα χάνει την ελαστι-κότητά του. Γίνεται πιολεπτό. Χάνει τη φυσικήπροστασία του απέναν-τι στο χρόνο και το γή-ρας.

Αν η ηλιοθεραπείαµας γερνάει και µας αρ-

ρωσταίνει… εµείς γιατί τησυνεχίζουµε; Τελευταία µε-

λέτη αναφέρει ότι η έκθεση σευπεριώδη ακτινοβολία είναι εθιστι-

κή. Επηρεάζει τη διάθεσή µας, οπότε η απώ-λειά της επιφέρει στερητικά συµπτώµατα.Ίσως γι’ αυτό και στο εξωτερικό ευηµερούντα κρεβάτια µαυρίσµατος (σολάριουµ). Εκεί ηµανία µε το µαύρισµα πλέον έχει αποκτήσεισυγκεκριµένο χαρακτηρισµό. Λέγεται «tano-rexia» και φαίνεται ότι είναι πιο συχνό στιςνεαρές κοπέλες. Η tanorexia συντηρεί µίαβιοµηχανία δισεκατοµµυρίων ευρώ ή δολα-ρίων.

Το 1938 δηµιουργή-θηκε το πρώτο αντη-λιακό από τονΦραντς Γκρέιτερ,χηµικό και ορειβά-τη. Oνοµαζόταν Gle-tscher Crème (κρέµατου πάγου) και έγινετο βασικό συστατικότης εταιρείας «PizBuin».

!H

περιοδική χρή-ση σολάριουµ ενδεχο-

µένως τριπλασιάζει τις πι-θανότητες εµφάνισης µελα-νώµατος σύµφωνα µε µελέ-τες. Kάποιες πολιτείες της

Αµερικής έχουν απαγορέψειτο σολάριουµ σε άτοµα

ηλικίας κάτω των 16ετών.

Page 13: In Vitro

YGEIA02-21:Layout 1 7/14/09 4:28 PM Page 13

Page 14: In Vitro

Υγιές µυαλό

Αντιγήρανση14•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Είναι δυνατόν να εφαρµό-σουµε µεθόδους αντιγήραν-σης στον εγκέφαλο και τηνικανότητά του να ανακαλείµνήµες; Οι ειδικοί απαντούν

κατηγορηµατικά «ναι»! Και αντιµετωπί-ζουν πια την έκπτωση των εγκεφαλικώνµας λειτουργιών -και ειδικά της µνήµης-ως ασθένεια και όχι ως τη φυσιολογικήκατάληξη του γήρατος…Η νευρολόγος δρ. Παρασκευή Σακκά µά-λιστα µας εξηγεί:«Ο όρος “γεροντική”, πριν από το“άνοια”, θεωρείται πια αδόκιµος. Ηάνοια είναι µία ασθένεια που µπορεί ναπροληφθεί αλλά και σε ένα µεγάλο βαθ-µό να αντιµετωπιστεί, ενώ δεν θεωρείταιαπαραίτητο και φυσικό να την παρουσιά-σουν όλοι οι εκπρόσωποι της τρίτης ηλι-κίας».Για να µειωθεί ο κίνδυνος άνοιας καθώςτα χρόνια περνούν, αλλά και για να καθυ-στερήσουµε δραµατικά την εξέλιξή τηςόταν έχει αρχίσει να δίνει τα πρώτα συµ-πτώµατα (ξεχνάµε πρόσφατα γεγονότα,γινόµαστε πιο νευρικοί…), είναι χρήσιµονα ακολουθούµε τις οδηγίες των νευρο-λόγων. Εκτός από κάποια φάρµακα νέαςγενιάς, καλό είναι να γνωρίζουµε ταεξής:Γυµνάστε το µυαλό σας. Παρακολουθεί-τε την επικαιρότητα και διαβάζετε βι-βλία. Ασχοληθείτε µε γρίφους, σταυρό-λεξα, sudoku. Παίζετε επιτραπέζια παι-χνίδια που ασκούν την παρατηρητικότητακαι τη µνήµη.Παραµείνετε κοινωνικά ενεργοί. Βγείτεσυχνά από το σπίτι σας, γραφτείτε σεσυλλόγους, πηγαίνετε τακτικά στον κινη-µατογράφο και στο θέατρο, µιλήστε µετους γείτονες και τους φίλους σας. Οι εκ-δροµές και τα ταξίδια σας αναζωογο-νούν. Όλα τα παραπάνω «κρατούν σεφόρµα» τα κύτταρα και τα «δίκτυα» τουεγκεφάλου.Τρώτε σωστά και υγιεινά. Τα φρούτα, ταλαχανικά, τα ψάρια, οι ξηροί καρποί, τρο-φές χαµηλές σε λιπαρά οξέα, οι βιταµί-νες, τα ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικάβοηθούν αποφασιστικά στη διατήρησητων νευρώνων του εγκεφάλου σε καλήκατάσταση.Ελέγξετε τους αγγειακούς παράγοντεςκινδύνου. Το σάκχαρο, η υπερχοληστερι-ναιµία, η υπέρταση, το κάπνισµα, η παχυ-σαρκία προδιαθέτουν τόσο για καρδιακάκαι εγκεφαλικά επεισόδια όσο και σε νό-σο Alzheimer και άλλες µορφές άνοιας.Γυµναστείτε συστηµατικά. Η γυµναστικήπροσφέρει ευεξία, ενέργεια, αυξάνει τηναντοχή, φτιάχνει το κέφι, προλαµβάνειπολλά νοσήµατα όπως τα εµφράγµατα,τα εγκεφαλικά επεισόδια, τις διάφορεςµορφές άνοιας. Ποτέ δεν είναι αργά νααρχίσει κανείς µία ήπια άσκηση.Αποφύγετε τις ψυχοπιεστικές καταστά-σεις, το stress, τις στενάχωρες σκέψεις.Η καλή διάθεση, η διασκέδαση, ο χορός,το τραγούδι, το φλερτ, ξανανιώνουν, κυ-ριολεκτικά και µεταφορικά.

tips> > > >

Αν έπασχε από Αλτσχάιµερη µητέρα, ο πατέρας ή κά-ποιοι από τους παππούδες-γιαγιάδες σας, εφαρµόστετις µεθόδους πρόληψηςπου αναφέρουµε στο κεί-µενο και επισκεφτείτε τονευρολόγο µε κάθε σχετικόσύµπτωµα που επιµένει.

Εάν δεν µπορείτε να απο-φύγετε το καθηµερινόστρες, αναζητήστε µεθό-δους χαλάρωσης (όπως εί-ναι η γιόγκα …) και βάλτετις στο εβδοµαδιαίο σαςπρόγραµµα.

Αποφύγετε τη µοναχικήζωή. Τα µέλη της οικογένει-ας και οι φίλοι βοηθούν σεπολλά επίπεδα, ειδικά δεµετά τη συνταξιοδότηση.Είναι αυτοί δε που παρατη-ρούν τα πρώτα συµπτώµαταάνοιας.

Παλιότερες µελέτες σε πα-νεπιστήµια των ΗΠΑ είχανδείξει ότι οι νοµικοί και οιγιατροί που εργάζονται καιµελετούν µέχρι τα 70 κατάµέσον όρο χρόνια τους, πα-θαίνουν πιο σπάνια άνοια.

Η γήρανσητου εγκεφά-λου αρχίζεινωρίς, απότη δεκαετία

των 20 ετών.Αν ανοίγου-µε την πόρτατου ψυγείουχωρίς να ξέ-ρουµε γιατίή ψάχνουµεσυνέχεια τακλειδιά µας,τότε η άσκη-ση του νουκαι η σωστήδίαιτα µπο-

ρούν ναβοηθήσουν.

Συνεργάστηκε η ∆ρ Παρασκευή Σακκά, Νευρολόγος-Ψυχίατρος,Πρόεδρος της Εταιρείας Νόσου Alzheimer & Συναφών ∆ιαταραχών

Αθηνών, Υπεύθυνη Ιατρείου Μνήµης νοσ. «ΥΓΕΙΑ»

Tης Μαρίας Τσιλιµιγκάκη

Για να µησε ξεχάσω ποτέ!

Page 15: In Vitro
Page 16: In Vitro

16•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Η δίαιτα...

Ηδιατροφή παίζει σηµαντικόρόλο στη ρύθµιση της αρ-τηριακής πίεσης. Απώλεια5-10% του συνολικού βά-ρους, µπορεί να λειτουρ-

γήσει ρυθµιστικά στην υπέρταση και να βελ-τιώσει την καρδιακή λειτουργία. Εάν είστε,λοιπόν, 80 κιλά και η λεγόµενη «µεγάλη»πίεση δεν πέφτει κάτω από 14, µπορείτε ναελέγξετε την κατάσταση, µειώνοντας το βά-ρος σας από 4 έως 8 κιλά. Η διατροφή απόµόνη της όµως ενδεχοµένως δεν αποτελείλύση, γι’ αυτό και οι ειδικοί συστήνουν συν-δυασµό της µε καθηµερινή άσκηση και τηφαρµακευτική αγωγή που συστήνει ο για-τρός.

Το κατάλληλο διατροφικό µοντέλο γιαόσους εµφανίζουν υψηλά επίπεδα αρτηρια-κής πίεσης είναι δίαιτα µε χαµηλά λιπαράκαι περιορισµός των θερµίδων που κατανα-λώνονται. Συγκεκριµένα:

1Μειώστε το αλάτι στο ελάχιστο, ειδικάαν είστε ασθενείς άνω των 60 ετών. Προ-

σοχή στο «κρυµµένο» αλάτι που βρίσκεταιστις κονσέρβες, τα παστά και σε όλα τα τυ-ποποιηµένα τρόφιµα.

2Καταναλώστε καθηµερινά αρκετό ασβέ-στιο και κάλιο. Γαλακτοκοµικά προϊόντα µε

χαµηλά λιπαρά και φρούτα όπως η µπανάνακαι το πορτοκάλι είναι τα πλέον κατάλληλατρόφιµα. Το πρωτόκολλο αυτής της δίαιταςονοµάζεται DASH και συστήνεται παγκοσµίωςσε όλους τους ανθρώπους µε υπέρταση.

3Ακολουθήστε το µεσογειακό µοντέλοδιατροφής µε ψάρια, όσπρια, λαχανικά,

φρούτα και ελαιόλαδο. Για άλλη µια φορά, ηδιατροφή των προγόνων µας αποδεικνύεταιη ιδανικότερη.

4Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ.Ένα ή δυο ποτήρια κρασί και µάλιστα όχι

σε καθηµερινή βάση, είναι η λύση για όσουςδεν µπορούν να το καταργήσουν.

Ενδεικτικόδιαιτολόγιο

Π Ρ Ω Ι Ν Ο

• Μία φρουτοσαλάτα από 3 µερίδες φρούτωνεποχής (το ένα οπωσδήποτε µπανάνα)

• Ένα ποτήρι γάλα µε λιπαρά κάτω από 2%, αλ-λά εµπλουτισµένο µε περισσότερο ασβέστιο.

Σ Ν Α Κ

• 1 γιαούρτι 2% λιπαρά µε λίγους ξηρούς καρ-πούς.

Κ Υ Ρ Ι Ω Σ Γ Ε Υ Μ Α

• 1 πιάτο από µαυροµάτικα φασόλια νερόβρα-στα, στραγγισµένα και φτιαγµένα σαλάτα µεφρέσκια ντοµάτα, ξερό κρεµµύδι, µαϊντανόκαι ελαιόλαδο.

• Μία φέτα ψωµί ολικής αλέσεως.∆ Ε Ι Π Ν Ο

• 2 καλαµάκια κοτόπουλου ψητά και µία µερίδατζατζίκι µε πολύ σκόρδο.

tips>Οι τροφές που είναι πλούσιες σε κάλιο, όπως

τα πορτοκάλια, υπάρχουν ενδείξεις ότι προστα-τεύουν από την υπέρταση. Εκτός από τα πορτο-κάλια, κάλιο έχουν και οι µπανάνες.

>Το σκόρδο προκαλεί µικρή µείωση της αρτηρια-κής πίεσης όταν όµως καταναλώνεται σε µεγά-λες ποσότητες ( 20-25 σκελίδες την ηµέρα).Από την άλλη, τα σκευάσµατα µε σκόρδο πουκυκλοφορούν στο εµπόριο δεν έχουν σταθερήσύνθεση και είναι δύσκολο να εξασφαλίσουνσταθερή δόση.

>Η κατανάλωση αλατιού σε ποσότητα µικρότε-ρη των 2.4 gr την ηµέρα οδηγεί σε µείωση τηςσυστολικής πίεσης από 2 έως 8 mm/Hg.

>Οι υπέρβαροι υπερτασικοί ασθενείς, εάν χάσουν10 κιλά, ενδεχοµένως θα µειώσουν τη συστολικήαρτηριακή τους πίεση κατά 15-20 mm Hg

>Η συνιστώµενη κατανάλωση αλκοόλ είναι έως 2ποτά για τους άνδρες και το πολύ 1 ποτό για τιςγυναίκες, 2 – 3 φορές την εβδοµάδα. Αν ακολου-θήσει ένας υπερτασικός αυτή τη συµβουλή, εν-δεχοµένως να µειώσει κατά 3 mm Hg τη συστολι-κή αρτηριακή πίεση και 2 mm Hg τη διαστολική. τη

ςυπ

έρτα

σης

Της Μαρίας Τσιλιµιγκάκη

Τροφές της καρδιάς

Συνεργάστηκε ο Απόστολος Αχείµαστος, Παθολόγος- Υπερτασιολόγος,Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστηµίου Αθηνών

Περισσότερες πληροφορίες για την υπέρταση θα βρείτεστην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης:www.eshonline.org. Ιατρεία υπέρτασης στη σελ. 53

Page 17: In Vitro

YGEIA02-21:Layout 1 7/14/09 4:33 PM Page 17

Page 18: In Vitro

Υπό δοκιµή αγχολυτικόχωρίς παρενέργειεςΕξουδετερώνει άµεσα το άγχος

και τις κρίσεις πανικού χωρίς ναπροκαλεί τις παρενέργειες των

φαρµάκων της κατηγορίας των βενζοδιαζε-πινών που χρησιµοποιούνται εδώ και δεκαε-τίες. Η νέα ουσία XBD173 φαίνεται να απο-τρέπει την υπνηλία, την αµνησία ή την ανοχήκαι την εξάρτηση, ανοίγοντας νέους δρό-µους για την καταπολέµηση του άγχους. «Τααποτελέσµατα της πρώτης φάσης των κλινι-κών δοκιµών δείχνουν ότι υπάρχει αυτή η πι-θανότητα», επισηµαίνει ο Ράινερ Ρούπρεχτ,επικεφαλής της έρευνας σε πανεπιστήµιοτου Μονάχου. Η δράση του φαρµάκου φάνη-κε σε µία ώρα όταν χορηγήθηκε σε αρουραί-ους, ενώ µείωσε τις κρίσεις πανικού σε 70άνδρες που µετείχαν στη µελέτη.(www.reuters.com)

Μπότοξ και για τη φαλάκρα;Χαµόγελα αισιοδοξίας προκαλείη είδηση ότι οι ενέσεις µπότοξ,

που είναι κυρίως γνωστές για τηνεξαφάνιση των ρυτίδων, ίσως κρύ-

βουν το µυστικό και για τη θεραπεία της φα-λάκρας. Ο πλαστικός χειρουργός ΣάιµονΟύριαν από την Καλιφόρνια υποστηρίζειότι ανακάλυψε τυχαία και αυτή τη δρά-ση του φαρµάκου, όταν χρειάστηκε νακάνει ενέσεις στο κεφάλι της µητέραςτου που έπασχε από ηµικρανίες και εί-χε χάσει τα µαλλιά της έπειτα από χη-µειοθεραπείες. Τα αποτελέσµατα ήτανεντυπωσιακά, όπως λέει, και όταν εφάρ-µοσε την ανακάλυψή του σε φαλακρούςεθελοντές επί τρία χρόνια, συνδυάζοντάςτην όµως και µε ένα µείγµα βιταµινών γιακαλύτερα αποτελέσµατα.(www.tovima.gr)

Χάπι για την υπέρτασηίσως βοηθά τους καπνιστέςΗ διακοπή του καπνίσµατος είναι

σίγουρα δύσκολη υπόθεση. Πολύδυσκολότερο όµως είναι, ο πρώην κα-

πνιστής να κρατηθεί µακριά από τη συνήθειάτου και να µην υποτροπιάσει. Εκεί ακριβώς δεί-χνει να είναι αποτελεσµατικό ένα αντιϋπερτα-σικό φάρµακο που περιέχει την ουσία προπρα-νολόλη. Οι ερευνητές του Γενικού Νοσοκοµεί-ου της Μασαχουσέτης πιστεύουν ότι το φάρµα-κο επιδρά σε συγκεκριµένες χηµικές ουσίεςτου εγκεφάλου και σβήνει αποτελεσµατικάαναµνήσεις που συνδέονται µε κάποια συνή-θεια. Σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για τιςαναµνήσεις που διατηρούν την επιθυµία γιατσιγάρο και ωθούν πολλούς καπνιστές να ξα-ναρχίσουν το κάπνισµα, παρότι το έχουν κό-ψει. Η έρευνα βρίσκεται ακόµη σε εξέλιξη.(www.dailymail.co.uk)

Ελπίδα στουςασθενείς µερευµατοειδήαρθρίτιδα δί-νουν τα απο-τελέσµατα

κλινικών δοκι-µών του φαρ-µάκου µε το

µονοκλωνικόαντίσωµα ρι-

τουξιµάµπη. Ηχρήση του

φαρµάκου σεπρώιµο στά-

διο της νόσουέδειξε ότι σε

µεγάλο βαθµόβάζει φρένοστην κατα-

στροφή τωναρθρώσεων.

Γνωρίζεις ότι...Νέα φάρµακα

Μπροστά σε µια αναπάντεχη έκ-πληξη βρέθηκαν οι επιστήµο-νες της Mayo Clinic στις Ηνωµέ-νες Πολιτείες, κατά τη διάρκειαµελέτης µε πειραµατικό φάρ-

µακο για τον καρκίνο του προστάτη. Σε δύοασθενείς µε καρκίνο που είχε κάνει ήδη µετα-στάσεις στην κοιλιακή χώρα, η χορήγηση τουµονοκλωνικού αντισώµατος ιπιλιµουµάµπη είχεως αποτέλεσµα να συρρικνωθούν οι όγκοι τους,σε τέτοιο βαθµό ώστε να µπορούν να χειρουρ-γηθούν και να αφαιρεθούν. Ο επικεφαλής τηςέρευνας, Μάικλ Μπλουτ, ο γιατρός που χει-ρούργησε τους δύο άνδρες, δήλωσε µετά τηνεπέµβαση ότι δεν είχε δει κάτι παρόµοιο στο

παρελθόν και ότι δυσκολεύθηκε να βρει ακόµηκαι τους όγκους. Κάποια στιγµή µάλιστα, ο πα-θολόγος που παρευρισκόταν στο χειρουργείορώτησε αν του έστελναν δείγµατα από τον ίδιοασθενή! Η δοκιµή πραγµατοποιήθηκε για ναδιαπιστωθεί αν το αντίσωµα θα µπορούσε ναβελτιώσει τα αποτελέσµατα της ορµονοθερα-πείας. Η ουσία ιπιλιµουµάµπη ενεργοποίησεπερισσότερο το ανοσοποιητικό σύστηµα, τοοποίο κατέστρεψε τα καρκινικά κύτταρα. Οιερευνητές τονίζουν ότι αν τα αποτελέσµατα αυ-τής της µικρής µελέτης, επιβεβαιωθούν και απόµεγαλύτερης κλίµακας µελέτες, θα έχει επι-τευχθεί µία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξέλιξη.(www.bbc.co.uk)

Τέλος στις ναυτίες της εγκυµοσύνηςΟι πρωινές ναυτίες είναι συνηθισµένο φαι-νόµενο για τις εγκύους, πολλές όµως συχνάδηλώνουν άρνηση να λάβουν φαρµακευτικήαγωγή για να αντιµετωπίσουν τα συµπτώµα-τά τους. Πρόσφατα, µία από τις µεγαλύτερεςµελέτες που έχουν ποτέ πραγµατοποιηθεί,έδειξε ότι η ουσία µετοκλοπραµίδη είναιασφαλής ακόµη κι αν λαµβάνεται κατά τοπρώτο τρίµηνο της κύησης. Σύµφωνα µε τηµελέτη που δηµοσιεύθηκε σε έγκυρη ιατρι-κή επιθεώρηση και αφορούσε περισσότερεςαπό 80.000 γεννήσεις στο Ισραήλ, δεν αυξή-θηκε ο κίνδυνος για ανωµαλίες εκ γενετής ήάλλα προβλήµατα, όπως πρόωρος τοκετόςκαι χαµηλό βάρος.(www.nytimes.com)

Αντικαρκινικό φάρµακο σβήνει τις ρυτίδεςΤα σηµάδια του χρόνου αλλά και του ήλιουφαίνεται ότι σβήνει µία κρέµα που χρησιµο-ποιείται εδώ και χρόνια για τις προκαρκινι-κές αλλοιώσεις του δέρµατος. Η ουσία φθο-ροουρακίλη, όπως προέκυψε από πρόσφα-τη µελέτη του Πανεπιστηµίου του Μίσιγκαν,βελτίωσε την εµφάνιση του δέρµατος, λει-αίνοντας τις ρυτίδες και εξαφανίζοντας µε-ταξύ άλλων τις καφέ κηλίδες που προκα-λούνται από την έκθεση στον ήλιο. Οιερευνητές δηλώνουν ότι η θεραπεία µεφθοροουρακίλη θα µπορούσε να µην πε-ριορίζεται στην καταπολέµηση του καρκί-νου, αλλά να βοηθήσει και άτοµα µε φωτο-γήρανση.(www.reuters.com)

Ελπιδοφόρα εξέλιξη στον καρκίνο του προστάτη

Toυ ∆ηµήτρη Παπαντωνίου

Χάπι news

18•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Page 19: In Vitro

YGEIA02-21:Layout 1 7/14/09 4:34 PM Page 19

Page 20: In Vitro

20•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Με ενδιαφέρειΥπεριδρωσία Της Σοφίας Νέτα

Μελέτεςέχουν δείξειότι η επίπτω-ση της υπε-ριδρωσίας

στην ποιότη-τα ζωής των

ασθενώνµπορεί να

είναι παρό-µοια ή και

µεγαλύτερηαπό αυτή

πού αναφέ-ρεται για τηνακµή ή γιατην ψωρία-

ση.

Τα ιδρωµένα χέρια και οι λεκέ-δες από ιδρώτα στις µασχάλεςκαι την πλάτη είναι αναµφισβή-τητα µία δυσάρεστη κατάστα-ση.

Ένας από τους χειρότερους εχθρούς µας -ανόχι ο χειρότερος- το καλοκαίρι είναι ο ιδρώ-τας. Εάν η έκκρισή του, µάλιστα, είναι µεγα-λύτερη από τη συνηθισµένη, το πρόβληµαγίνεται πολύ δυσάρεστο, καθώς συχνά µαςκάνει να νιώθουµε αµήχανα στο επαγγελµα-τικό, αλλά και στο φιλικό µας περιβάλλον.Κανένας εχθρός όµως δεν είναι ανίκητος.Η εφίδρωση είναι η φυσιολογική λειτουργίαµε την οποία εξισορροπείται η θερµοκρασίατου σώµατος µέσω της έκκρισης του ιδρώτα.«Όταν τα επίπεδα της εφίδρωσης ξεπερνούντα φυσιολογικά όρια, όµως», όπως εξηγεί οδερµατολόγος Αλέξανδρος Μπαλαµώτης,«αναπτύσσεται µία παθολογική κατάστα-ση, που ονοµάζεται υπεριδρωσία».Κάποιοι παράγουν 4-5 φορές µεγαλύτε-ρη από τη φυσιολογική ποσότηταιδρώτα.Πρόκειται για µια διαταραχή, ηοποία έχει σαν αποτέλεσµα εφί-δρωση που υπερβαίνει τη φυσιο-λογική ποσότητα που απαιτεί-ται για τη διατήρηση σταθερήςτης θερµοκρασίας του σώµα-τος και από την οποία υπολο-γίζεται ότι πάσχει περίπουτο 1% του πληθυσµού.Η υπεριδρωσία διαχωρίζε-ται σε:Γενικευµένη υπεριδρωσία:αφορά κυρίως παχύσαρ-κους, άτοµα µε υπερθυρε-οειδισµό, µε σακχαρώδηδιαβήτη, µε αναπνευστικήκαι καρδιακή ανεπάρκεια.Εντοπισµένη υπεριδρωσία:συναντάται σε ανθρώπουςκάθε ηλικίας και παρουσιάζε-ται κυρίως στις παλάµες, στιςµασχάλες, στα πέλµατα, ακόµακαι στο πρόσωπο.

Μας ιδρώνουν…Τα αίτια είναι κυρίως η κληρονοµικότη-τα, η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς,εµµηνόπαυση ή και ανεπιθύµητη ενέργειαφαρµακευτικής αγωγής, ψυχολογικά αίτια,

κατανάλωση πικάντικων τροφών.Η υπεριδρωσία είναι το αποτέλεσµα δυσλει-τουργίας του συµπαθητικού νευρικού συ-στήµατος, το οποίο ρυθµίζει τη θερµοκρα-σία του σώµατος.Στους ανθρώπους που πάσχουν από υπερι-δρωσία παρατηρείται είτε υπερβολική πα-ραγωγή ενός συγκεκριµένου νευροδιαβιβα-στή (ακετυλοχολίνη) από το συµπαθητικόνευρικό σύστηµα, είτε υπερβολική αντίδρα-ση των ιδρωτοποιών αδένων, ακόµα και σεκανονικά επίπεδα παραγωγής νευροδιαβι-βαστή. Σε κάθε όµως περίπτωση, το αποτέ-λεσµα είναι η υπερβολική εφίδρωση.

Λύσεις στο πρόβληµα του ιδρώταΕάν το πρόβληµα δεν είναι πολύ µεγάλο,

αντιµετωπίζεται µε ειδικά αποσµητικά.Τα αποσµητικά περιέχουν αντισηπτι-

κές ουσίες, αιθέρια έλαια, αντιο-ξειδωτικές ουσίες, παράγωγα

µετάλλων και σε µερικές περι-πτώσεις οινόπνευµα. Στις δα-σύτριχες µασχάλες είναιπροτιµότερη η χρήση απο-σµητικών σε µορφή σπρέι,ενώ στις µασχάλες µεαραιές τρίχες είναι πιοαποτελεσµατικά τα απο-σµητικά σε µορφή roll-on. Τα αντιϊδρωτικά πε-ριέχουν συστατικά,όπως άλατα αλουµινί-ου, που διαλύονταιστον ιδρώτα. Έτσιαφήνουν µία λεπτήεπίστρωση, σαν ζελέ,πάνω στους ιδρωτο-ποιούς αδένες, πουµειώνει την ποσότητατου ιδρώτα για µερι-κές ώρες. Η χρήση

τους µειώνει τους λε-κέδες από ιδρώτα στα

ρούχα, χωρίς όµως ναεπηρεάζει την ικανότητα

του σώµατος να ελέγχει τηθερµοκρασία.

Εάν το πρόβληµα είναι σοβα-ρό, θεραπεία υπεριδρωσίας µπο-

ρεί να γίνει µε τη χρήση αλλαντοτο-ξίνης, ενώ σε δύσκολες περιπτώσεις,

αντιµετωπίζεται χειρουργικά.

Tι πρέπει να γνωρίζουµε για την αντιµετώπισή της

Συνεργάστηκε ο ∆ρ. Αλέξανδρος Μπαλαµώτης –∆ιδάκτωρ Πανεπιστηµίου Αθηνών

Ο υπερβολικός ιδρώτας των πο-διών µπορεί να οφείλεται σε κλει-στά και στενά παπούτσια ή στο υλι-κό από το οποίο είναι φτιαγµένα(π.χ. συνθετικό).Σε αυτήν την περί-πτωση καλό είναι να χρησιµοποιεί-τε µία αντιϊδρωτική πούδρα ή ναµουλιάζετε τα πόδια σας σε διάλυ-µα νερού µε τσάι.

Τα αποσµητικά στις µασχάλες είναιαπαραίτητο να χρησιµοποιούνταισε στεγνό δέρµα µετά το µπάνιο.

Για την αντιµετώπιση της υπερι-δρωσίας τελευταία γίνονται καιενέσεις µε botox στις προβληµατι-κές περιοχές, µε αποτελέσµαταπου θεωρούνται ενθαρρυντικά. Ηδιαδικασία, ωστόσο, δεν είναι απο-λύτως ανώδυνη και τα αποτελέ-σµατα δεν είναι µόνιµα (περίπου 8µήνες).

Εάν παρατηρήσετε κάποια αλλαγήστον τρόπο που ιδρώνετε, απευ-θυνθείτε σε δερµατολόγο, αφούπρώτα έχετε κάνει έναν ορµονολο-γικό έλεγχο, για να διαπιστώσετεότι ο υπερβολικός ιδρώτας δενπροκαλείται από βλάβη στο θυρε-οειδή.

Σε ορισµένες περιπτώσεις, όταν ηυπερβολική εφίδρωση έχει ψυχο-λογικά αίτια (όπως π.χ. µεγάλο άγ-χος), µπορεί να χρειαστεί χορήγη-ση ηρεµιστικών φαρµάκων σε µι-κρές δόσεις και για µικρό χρονικόδιάστηµα.

> > > > >

∆εν ιδρώνει(µόνο)

το αφτί σου

Page 21: In Vitro

•IN•VITRO•21Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Κολπική Μαρµαρυγή

ΘεραπευτικήαντιµετώπισηΑ. ΦάρµακαΚύρια ένδειξη ανάταξης της είναι η ύπαρξησυµπτώµατος. Όταν η κολπική µαρµαρυγήέχει διάρκεια µικρότερη των 7 ηµερών, τότεχορηγούνται αντιαρρυθµικά (προπαφαινόνη,φλεκαϊνίδη) που ανήκουν στην κατηγορία 1C.Αυτά τα φάρµακα δεν µπορούν να χορηγη-θούν σε ασθενείς που πάσχουν από δοµικήκαρδιοπάθεια.Ένα άλλο αντιαρρυθµικό φάρµακο που χορη-γείται σε ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή εί-ναι η αµιοδαρόνη. Όµως απαιτεί περισσότεροχρόνο για να δράσει, ενώ χορηγείται και γιαπρόληψη της εµφάνισης κολπικής µαρµαρυ-γής σε ασθενείς µε ιστορικό υποτροπής τηςαρρυθµίας. Μάλιστα µπορεί να χορηγηθεί καισε ασθενείς µε καρδιολογικά προβλήµατα.Ωστόσο έχει πολλές παρενέργειες (µάτια,ήπαρ, θυρεοειδή, πνεύµονες). Όταν η κολπικήµαρµαρυγή έχει διάρκεια πάνω από 7 ηµέρες,χορηγείται αµιαδαρόνη ενδοφλεβίως. Για τηδιατήρηση του φλεβοκοµβικού ρυθµού (φυ-σιολογικό ρυθµό της καρδιάς) σε ασθενείς µειστορικό υποτροπών κολπικής µαρµαρυγήςχορηγούνται ουσίες όπως η προπαφαινόνη, ησοταλόλη και η αµιοδαρόνη. Έχουν όµως αρ-κετές παρενέργειες. Σε λίγο καιρό στην Ελλά-δα θα πάρει έγκριση ένα νέο φάρµακο µε τηδραστική ουσία δρονεδαρόνη. Έχει την ίδιαδράση µε την αµιοδαρόνη – υπάρχουν ακόµηερωτηµατικά κατά πόσο είναι το ίδιο ισχυρό-,ωστόσο επειδή λείπει το ιώδιο από το µόριότου, δεν έχει τόσες παρενέργειες.

Β. ΕπεµβατικάΤην τελευταία 10ετία κερδίζει έδαφος µίαεπεµβατική µέθοδος, η οποία εφαρµόζεταιγια να προληφθεί µία νέα εµφάνιση κολπικήςµαρµαρυγής σε ασθενείς µε υποτροπιάζοντασυµπτωµατικά επεισόδια. Πρόκειται για τη λε-γόµενη «κατάλυση». Ειδικά ηλεκτρόδια µέσωτων µεγάλων αγγείων του µηρού, «ταξι-δεύουν» µέχρι την καρδιά, όπου καυτηριά-ζουν συγκεκριµένα σηµεία από τα οποία ξεκι-νάει η κολπική µαρµαρυγή. Η επέµβαση διαρ-κεί τουλάχιστον 3 ώρες και γίνεται απόεξειδικευµένο προσωπικό, καθώςυπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι. ΣτηνΕλλάδα εφαρµόζεται από συγ-κεκριµένα νοσοκοµεία. Η χει-ρουργική µέθοδος δεν εφαρ-µόζεται πολύ στη χώρα µαςενώ η εµφύτευση βηµατοδό-τη και απινιδωτή τείνουν ναεγκαταλειφθούν.Στο µέλλον αναµένουµε νέαφάρµακα πιο αποτελεσµατικάκαι µε λιγότερες παρενέργειες,αλλά και νέους καθετήρες (για τηνεφαρµογή της µεθόδου της κατάλυ-σης), οι οποίοι θα κάνουν πιο ασφαλή και απο-τελεσµατική την επέµβαση, ενώ θα µειώνουνκαι τη διάρκειά της.

Συνεργάστηκε ο Μιχάλης Εφραιµίδης,Επιµελητής Καρδιολόγος - Ηλεκτροφυσιολόγος,

Β’ Καρδιολογικής Κλινικής Νοσ. «Ο Ευαγγελισµός»

Σανξεκούρδιστορολόι

Είναι µία από τις συχνότερες καισηµαντικότερες µορφές αρρυθ-µίας. Η κολπική µαρµαρυγή αφο-ρά στην Ελλάδα 50.000 ανθρώ-πους. Το όνοµά της προέρχεται

από το ρήµα «µαρµαίρω», που σηµαίνει «τρε-µουλιάζω». Χάρη στον αυτόµατο µηχανισµόπαραγωγής και αγωγής των ηλεκτρικών ερεθι-σµάτων, η καρδιά λειτουργεί σαν «κουρδισµέ-νο ρολόι» µε το ρυθµό της να κυµαίνεται φυ-σιολογικά σ’ έναν ενήλικα από 60 έως 100 κτύ-πους το λεπτό. Κάθε διαταραχή της φυσιολογι-κής ηλεκτρικής ακολουθίας στην καρδιά µπο-ρεί να προκαλέσει αρρυθµία. Αυτό µπορεί ναέχει σαν αποτέλεσµα η καρδιά να µην µπορείνα εκπληρώσει το ρόλο της ως αντλία αποτελε-σµατικά.

Απορυθµίζουν την καρδιά…Η ύπαρξη κολπικής µαρµαρυγής δε σηµαίνεικατ’ ανάγκη την ύπαρξη οργανικής καρδιακήςνόσου. Τα συνηθέστερα καρδιακά αίτια κολπι-κής µαρµαρυγής είναι: η καρδιακή ανεπάρ-κεια, η στεφανιαία νόσος, η υψηλή αρτηριακήπίεση, οι βαλβιδοπάθειες (κυρίως οι παθήσειςτης µιτροειδούς βαλβίδας) και οι µυοκαρδιο-πάθειες. Υπάρχουν όµως και εξωκαρδιακά αί-τια. Είναι δυνατόν δηλαδή κάποιος να εµφανί-σει κολπική µαρµαρυγή εξαιτίας άλλων προ-βληµάτων υγείας όπως υπερθυρεοειδισµό,πνευµονοπάθειες και λοιµώξεις.Υπάρχουν επίσης και οι περιπτώσεις εµφάνι-σης κολπικής µαρµαρυγής στις οποίες δενανευρίσκεται ούτε πρόβληµα καρδιάς ούτε κά-ποιο άλλο πρόβληµα υγείας. Σ’ αυτές της περι-πτώσεις µιλάµε για µονήρη (lone) κολπική µαρ-µαρυγή. Τέλος, µπορεί κανείς να πάθει κολπι-κή µαρµαρυγή από κατανάλωση καφεΐνης, αλ-κοολούχων ποτών αλλά και ναρκωτικών ου-σιών.

Ένα «φτερούγισµα» στο στήθος,το πιο συχνό σύµπτωµαΗ κολπική µαρµαρυγή µπορεί να µη δίνει κανέ-να σύµπτωµα. Στους ασθενείς πού εµφανίζουνσυµπτώµατα το συνηθέστερο είναι ένα φτε-ρούγισµα στο στήθος. Όταν οδηγεί σε αύξησητων σφυγµών, η κολπική µαρµαρυγή µπορεί ναεκδηλωθεί µε δύσπνοια, πόνο στο στήθος, ζά-λη και γενική αδιαθεσία. Πολλοί ασθενείς ανα-καλύπτουν τυχαία την αρρυθµία αυτή, µε κλα-

σικό παράδειγµα εκεί-νους πού µετρούν τηνπίεσή τους µ’ ένα ηλε-κτρονικό πιεσόµετροκαι βλέπουν ανεβασµέ-

νους και ανώµαλουςσφυγµούς. Στις περιπτώ-

σεις αυτές η κολπική µαρµα-ρυγή συνήθως δεν είναι σοβα-

ρή. Άλλωστε σπάνια η κολπική µαρ-µαρυγή προκαλεί έντονα συµπτώµατα και µπο-ρεί να οδηγήσει σε θάνατο.

Κίνδυνοι από την Κολπική ΜαρµαρυγήΟι άνθρωποι που την εµφανίζουν έχουν δι-πλάσιες ή και τετραπλάσιες πιθανότητες, σεσχέση µε τους συνοµηλίκους τους, να πάθουναγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Επειδή, ηκαρδιά δε δουλεύει µε συγχρονισµένο τρό-

πο, παρέχονται ευ-καιρίες µέσα στιςκαρδιακές κοιλότη-τες, να δηµιουργη-θούν θρόµβοι αίµα-τος, που κάποιαστιγµή µπορεί να

αποσπαστούν και να µπουν στη γενική κυκλο-φορία, προκαλώντας εµβολικό επεισόδιο, εί-τε στον εγκέφαλο, οπότε έχουµε εγκεφαλικόεπεισόδιο, είτε σε κάποια αρτηρία για παρά-δειγµα στο πόδι, οπότε προκαλούν οξείααπόφραξη αρτηρίας του κάτω άκρου ή τουεντέρου κ.λπ.Με πρωτοβουλία της Ελληνικής ΚαρδιολογικήςΕταιρείας βρίσκεται στο στάδιο του προγραµ-µατισµού µία µεγάλη µελέτη (R.A.F.T.I.N.G.) -καταγραφή των περιστατικών ασθενών µε τηναρρυθµία αυτή.

Η κολπική µαρµαρυγή µπο-ρεί να οφείλεται σε υπερ-θυρεοειδισµό, πνευµονο-πάθειες και λοιµώξεις

Ο κίνδυνοςεµφάνισηςκολπικής

µαρµαρυγήςαυξάνεταιµε την ηλι-κία. Σε άτο-µα µέχρι τηνηλικία τωνπενήντα

ετών εκτιµά-ται ότι φτά-νει περίπουστο 1% του

γενικού πλη-θυσµού.Μετά την

ηλικία των80 ετών,σχεδόν 1

στους 10 εµ-φανίζει κολ-πική µαρµα-

ρυγή.

Συνεργάστηκεο Βλάσης Πυργάκης

MD FESC FACC,∆ιευθυντής

Καρδιολογικής Κλινι-κής, Γεν. Κρατικού Νο-

σοκοµείου Αθηνών«Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ», Πρό-

εδρος Ελληνικής Καρ-διολογικής Εταιρείας

Πληροφορίες για την Κολπική Μαρµαρυγή θα βρείτε στηνιστοσελίδα: www.incardiology.gr. Η ιστοσελίδα τηςΕλληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας: www.hcs.gr

Page 22: In Vitro

22•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Με άποψηΗ σχέση µου µε την υγεία

Ζωήχωρίς υπερβολές

ΤατσόπουλοςΜε την υγεία δεν έχω σχέση εµµονής. Όταν όµως στον οργανισµόµου χτυπάει ένα καµπανάκι που µου υπενθυµίζει ότι τον «παραµέλη-σα», τότε το µόνο µέτρο προφύλαξης που παίρνω είναι να ασχολού-µαι πάλι µαζί του και να τον διατηρώ σε καλή φυσική κατάσταση.Στο γυµναστήριο δεν πήγα ποτέ, το αντιπαθώ. Η άσκηση όµως είναιστη ζωή µου. Περπατάω πάρα πολύ, κάνω ποδήλατο και το καλοκαίρικανό, χωρίς να έχω συγκεκριµένο πρόγραµµα. Το κάνω πρωτίστωςγιατί µε ευχαριστεί, δευτερευόντως για να διατηρούµαι σε φόρµα.∆εν κάνω εξετάσεις, για την ακρίβεια δεν έχω κάνει ποτέ. ∆εν κάνωτσεκ απ. Έχω όµως µια σειρά από συνήθειες που τις τηρώ: έχω βγάλειαπό τη ζωή µου το κρέας σε καθηµερινή βάση, δεν τρώω ποτέ το βρά-δυ, δεν καπνίζω και πίνω µε µέτρο. ∆εν παίρνω φάρµακα, αν δεν εί-ναι απολύτως µα απολύτως απαραίτητα.Έχω εντοπίσει την ευαισθησία µου. Πριν από 21 χρόνια έσπασα τηµύτη µου. Από τότε είµαι επιρρεπής στα κρυολογήµατα και συχνά εµ-φανίζω συµπτώµατα αλλεργικής ρινίτιδας. Την αντιµετωπίζω περισ-σότερο ως µια επίµονη ενόχληση.Φοβάµαι ότι πολλές φορές η υγεία λειτουργεί ως αυτοεκπληρούµενηπροφητεία. Προεξοφλείς ότι θα νοσήσεις από κάτι και η µονοµανίασου µε τη συγκεκριµένη ασθένεια, αντί να σε αποµακρύνει από αυ-τήν, σε οδηγεί κατευθείαν στην αγκαλιά της.∆εν έχω σχέση µε καµιάς µορφής εθισµό. Ένας φίλος µου κοινωνι-κός λειτουργός µου έλεγε ότι στην απεξάρτηση από τον εθισµό, η ψυ-χή είναι που υποφέρει περισσότερο από το σώµα. Θέλω να πω ότι όλαείναι στο µυαλό, στην ψυχή. Κάθε είδους εθισµός είναι σαν φυλακή,βρίσκεσαι εγκλωβισµένος σε ένα κελί και όλο αυτό επειδή εσύ τοέχεις επιτρέψει στον εαυτό σου, εσύ το έχεις «κτίσει».Έχω δύο παιδιά: ένα γιο 16 ετών και µία κόρη 9 µηνών. Τα παιδιά µουµεγαλώνουν σε έναν κόσµο που τα εθίζει στο junk food και τις κακέςδιατροφικές συνήθειες. Τα παιδιά µας σήµερα έρχονται να δώσουνέναν αγώνα για να διατηρήσουν την υγεία τους απείρως δυσκολότεροαπό εκείνον που δίναµε εµείς στην ηλικία τους, αφού και οι ολέθριοιδιατροφικοί «πειρασµοί» είναι ασυγκρίτως περισσότεροι.Θυµάµαι συχνά µια σκηνή από το βιβλίο του Τζον Απντάικ που έγινεταινία, οι «Μάγισσες του Ίστγουικ». Οι 3 µάγισσες που ενσάρκωναν ηΣερ, η Μισέλ Πφάιφερ και η Σούζαν Σάραντον ήταν υστερικές µε τηγυµναστική και την καλή φυσική κατάσταση. Ο Τζακ Νίκολσον, πουστην ταινία είχε πάρει βάρος, σε µία σκηνή έτρωγε µε βουλιµία γλυκάκαι, κοιτώντας τις 3 µάγισσες να τον παρατηρούν µε αηδία, τους λέει:«εγώ θέλω να πεθάνω άρρωστος, δεν θέλω να πεθάνω υγιής σανεσάς».Κοινή µοίρα όλων µας είναι ο θάνατος. Αν ήµασταν µια φυλή αθανά-των και µονάχα λίγοι είχαν την «ατυχία» να πεθάνουν, τότε ίσως καινα ήταν δικαιολογηµένη η ψύχωση µε την υγεία. Τώρα όµως γνωρί-ζουµε –και, ευτυχώς ή δυστυχώς, είµαστε τα µόνα «ζώα» στον πλανή-τη που το γνωρίζουν- ότι δεν πρόκειται να τη σκαπουλάρουµε από τοαπευκταίο. Στο τέλος είµαστε πάντα οι χαµένοι του παιχνιδιού. Γιατίλοιπόν να µη συµφιλιωθούµε µε αυτό –όπως µας συµβουλεύει και οΕπίκουρος- και να µη ζήσουµε χωρίς υπερβολές ώστε να µην επισπεύ-σουµε την έτσι κι αλλιώς δεδοµένη «αναχώρησή» µας;

Πέτρος

Ο Πέτρος Τατσόπουλος είναι συγγραφέας.Τα τελευταία του βιβλία είναι «Οι Νεοέλληνες»και «Ο Σίσυφος στο µπαλκόνι» από τις εκδόσεις Μεταίχµιο.

Page 23: In Vitro

IN•VITRO• 23Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Εµπιστευτικά

Ένιωσαανακουφι-σµένοςόταν άκου-σα ότι θα γί-νει βιοψία.Γιατί; ∆ιότιέτσι θα δο-θούν απαν-τήσεις σεόλα τα ερω-τήµατα πουµε απασχο-λούν όλααυτά ταχρόνια.

“Experience

Οι εξετάσειςλυτρώνουν

ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΓΜΑΝΤΙ∆ΗΣ”

Στα 60 του χρόνια επισκέφθηκε για πρώτηφορά τον δερµατολόγο. Ο Χρήστος Παγ-µαντίδης ανέβαλε εδώ και χρόνια τον έλεγ-χο των σπίλων του σώµατός του. Μέχρι τηστιγµή που ενηµερώθηκε για την καµπάνιατης Ελληνικής ∆ερµατολογικής Εταιρείας.Μία τόσο απλή και γρήγορη εξέταση, ανα-κούφισε το φόβο του. Σήµερα σκέφτεταιότι έπρεπε να έχει κάνει νωρίτερα την εξέ-ταση.

«Σχεδόν από τότε που θυµάµαι τον εαυτόµου έχω ελιές στο σώµα µου. Στην αρχήήταν λίγες, αλλά µε το πέρασµα των χρόνωνο αριθµός τους αυξανόταν. Και αυτό ήτανκάτι που µε προβληµάτιζε. Έχοντας άλλω-στε στοιχειώδεις γνώσεις ιατρικής -από επι-στηµονικά άρθρα που µου αρέσει να διαβά-ζω- γνώριζα ότι έπρεπε να κάνω τη σχετικήεξέταση για να δω εάν κάποιες από αυτέςτις ελιές ήταν επικίνδυνες.

Είχα σκεφθεί πολλές φορές να επισκεφθώένα δερµατολόγο, αλλά συνεχώς το ανέβα-λα, όχι από φόβο, αλλά επειδή θεωρούσαότι δεν ήταν κάτι επείγον ή επικίνδυνο. Ότανσπάσεις το χέρι σου, πας στον γιατρό αµέ-σως γιατί πονάς. Όταν έχεις σπίλους στο σώ-µα σου όµως, δεν αισθάνεσαι κανέναν πόνο.Και αυτό σε κάνει να µεταθέτεις συνεχώς τοραντεβού µε τον γιατρό για αργότερα.

Φέτος, όµως, το πήρα απόφαση. Έµαθα γιατην καµπάνια ενηµέρωσης και τη δωρεάνεξέταση που έκανε η Ελληνική ∆ερµατολο-γική Εταιρεία και αποφάσισα να κάνω αυτό,που ανέβαλα τόσο καιρό. Ο γιατρός που επι-σκέφθηκα µου είπε ότι ανήκω στην οµάδαυψηλού κινδύνου. Είχα πολλές και ασύµµε-τρες – ως προς σχήµα και το περίβληµα-ελιές. Με ενηµέρωσε ότι 6-7 από αυτέςέπρεπε σταδιακά να αφαιρεθούν χειρουργι-κά και να εξεταστούν µε βιοψία: τρεις κάτωαπό το στήθος, δυο στην πλάτη και δυο σταπόδια.

Όσο και αν ακούγεται παράξενο, ένιωσαανακουφισµένος όταν άκουσα ότι θα γίνειβιοψία. Γιατί; ∆ιότι έτσι θα δοθούν απαντή-σεις σε όλα τα ερωτήµατα που µε απασχο-λούν όλα αυτά τα χρόνια. ∆εν µε φοβίζει τοαποτέλεσµα της βιοψίας. Άλλωστε, δεν βά-ζω πάντα το χειρότερο σενάριο στο µυαλόµου. Αλλά ακόµη και αν τα πράγµατα δενπάνε όπως ελπίζω, το θετικό είναι ότι δενθα έχω άγνοια της κατάστασής µου. Με τηβοήθεια της επιστήµης θα καταφέρω να αν-τιµετωπίσω κάθε ενδεχόµενο πρόβληµα.Χρειάστηκε να φθάσω στην ηλικία των 60ετών για να κάνω κάτι που έπρεπε να είχακάνει πολύ νωρίτερα. Ποτέ όµως δεν είναιαργά. Αυτό που συµβουλεύω όσους έχουνελιές στο σώµα τους είναι να µην αναβάλ-λουν την επίσκεψη στον δερµατολόγο τους.Αυτός – και όχι οι γείτονες ή οι φίλοι- είναιο άνθρωπος που µπορεί να δώσει υπεύθυ-νες απαντήσεις σε όλα τα ερωτήµατα πουενδεχοµένως τους βασανίζουν. ∆εν χρει-άζεται φόβος. Μια απλή απόφαση µπορείνα σας σώσει κυριολεκτικά τη ζωή...».

Page 24: In Vitro

24•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Healthy tipsΚαλοκαιρινές διακοπές µε ασφάλεια

Πριν ξεκινή-σετε τις δια-κοπές, επι-

σκεφθείτε τονγιατρό σας.Θα σας ενη-µερώσει για

τυχόν αλλαγήστη δοσολο-γία των φαρ-µάκων που

παίρνετε, αλ-λά και για το τιπρέπει να κά-νετε σε περί-πτωση έκτα-

κτης ανάγκης.Η επίσκεψηείναι επιβε-βληµένη για

άτοµα µε χρό-νια νοσήµατα

ή που χει-ρουργήθηκαν

πρόσφατα.

+Εάν αποφασίσατε να κάνετεδιακοπές εκτός Ελλάδος, θυ-

µηθείτε ότι για ορισµένες χώρεςαπαιτείται εµβολιασµός που προ-στατεύει από συγκεκριµένα νοσή-µατα. Απευθυνθείτε στο κέντρο τα-ξιδιωτικής ιατρικής του ΚΕΕΛΠΝΟγια να ενηµερωθείτε σχετικά.

+Εάν είστε έγκυος,συµβουλευτείτε

τον γιατρό σας για τιςδιακοπές που έχετεαποφασίσει να κάνετε.Ρωτήστε τον εάν είναιασφαλές να ταξιδέψε-τε µε αεροπλάνο ήπλοίο και ζητήστε τουνα σας επισηµάνειτους κινδύνους που πι-θανώς διατρέχετε.Μην παραλείψετε ναέχετε πάντα µαζί σαςτο νούµερο του κινη-τού τηλεφώνου τουγιατρού σας.

+Κάντε ένα test drive στο όχηµα που θανοικιάσετε. Ελέγξτε τα φρένα, τις ζώνες

και την ασφάλεια και ζητήστε να σας δώσουνόλα τα τηλέφωνα πρώτης ανάγκης. Οδηγή-στε µε µεγάλη προσοχή, καθώς δεν γνωρίζε-τε τους δρόµους.

+Εάν ταξιδεύετε µε αεροπλάνο ή µεπλοίο και αντιµετωπίζετε προβλήµα-

τα όπως ναυτία ή ευαισθησία στα αφτιά,µην παραλείψετε να λάβετε προφυλακτι-κή αγωγή. Έχετε πάντα µαζί σας - στηντσάντα και όχι στις αποσκευές- αυτά ταφάρµακα για κάθε ενδεχόµενο.

+Πάρτε µαζί σας όσα νούµερα τηλε-φώνων θα σας φανούν χρήσιµα σε

περίπτωση ανάγκης: του γιατρού και τουπαιδιάτρου, του ασφαλιστή σας, των γο-νέων σας, για την απώλεια της πιστωτι-κής κάρτας σας. Είναι πιθανό να µη χρει-αστείτε κανένα από αυτά, ωστόσο θασας φανούν ιδιαίτερα χρήσιµα εάνυπάρξει περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

+Επιδοθείτε στα θαλάσσιασπορ, αλλά µε προσοχή.

Εάν ασχολείστε για πρώτηφορά, φροντίστε να βρίσκε-στε υπό την καθοδήγηση ενόςδασκάλου. Ακόµη όµως καιαν συνηθίζετε να κάνετε τέ-τοιου είδους σπορ, καλό είναινα µην είστε µόνοι σας σε µιαάγνωστη θάλασσα, της οποί-ας δεν γνωρίζετε το βάθοςκαι τα ρεύµατα.

oodg+Πείτε ΝΑΙ στο προφυλα-

κτικό. Αγοράστε το απότο φαρµακείο ή το σούπερµάρκετ και φροντίστε να τοέχετε πάντα µαζί (αλλά ποτέεκτεθειµένο στον ήλιο). Τασεξουαλικώς µεταδιδόµενανοσήµατα καραδοκούν, ιδι-αίτερα τους καλοκαιρινούςµήνες.

+Ακολουθήστε τους κανό-νες υγιεινής (πλύσιµο χε-

ριών µε σαπούνι και νερό)πριν από κάθε γεύµα. Προτι-µήστε τα καλοµαγειρεµέναφαγητά και αποφύγετε τοελάχιστα ψηµένο κρέας ή ταωµά θαλασσινά, που ευθύ-νονται για τροφικές δηλητη-ριάσεις. Επίσης, µην κατανα-λώνετε τρόφιµα που πωλούν-ται από πλανόδιους.

+ Ένα µίνι- φαρµακείο πρώτωνβοηθών αποτελεί τον πιο

ασφαλή τρόπο για έκτακτες ανάγ-κες. Φροντίστε να έχετε πάνταµαζί σας γάζες, αλοιφές για τσιµ-πήµατα από τσούχτρες και σφή-κες, οινόπνευµα, ιώδιο και όλα ταφάρµακα που λαµβάνετε για τυ-χόν προβλήµατα υγείας.

Page 25: In Vitro

•IN•VITRO•25Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Μην µπαίνε-τε στη θά-λασσα εάνέχετε φάει,αισθάνεστεαδιαθεσία ήείστε κουρα-σµένοι. Επί-σης, µη µέ-νετε µε τιςώρες κάτω

από τον ήλιο,καθώς υπάρ-χει ο κίνδυ-νος ηλίασηςκαι εγκαύµα-τος. Κρατή-στε τον ορ-γανισµό σαςενυδατωµέ-νο, πίνονταςαρκετό νερό.

-Μην κολυµπάτε σε παραλίες όπου συχνάζουν πάπιες, χήνες ήγλάροι. Τα απόβλητα που παράγονται από αυτά τα ζώα αυξά-

νουν τα επίπεδα των βακτηριδίων στο νερό. Επίσης, αποφύγετενα κολυµπάτε µετά από δυνατή βροχή, καθώς στη θάλασσα εν-δέχεται να υπάρχουν περισσότερα βακτήρια.

-Μην ξεχνάτε τον κίνδυνο της πυρκαγιάς.Αποφύγετε να ανάβετε φωτιές για να

ψήσετε στην παραλία και µην πετάτε αναµ-µένα τσιγάρα οπουδήποτε αλλού εκτόςαπό τα τασάκια. Μια λάθος κίνηση µπορείνα αποβεί µοιραία όχι µόνο για εσάς αλλάκαι για τους άλλους.

-Εάν ταξιδεύετε σε χώρες όπου το νερό δεν είναι πό-σιµο, αποφύγετε όχι µόνο την κατανάλωση ύδατος,

αλλά και τη χρήση του νερού για να βουρτσίσετε ταδόντια σας. Προτιµήστε εµφιαλωµένο νερό, το οποίοθα έχει ανοιχτεί µπροστά σας. Μεγάλη προσοχή χρει-άζεται και µε τα παγάκια.

-Αποφύγετε το νυχτερινό µπάνιο. Η περιορι-σµένη ορατότητα κατά τη διάρκεια της νύχτας

µπορεί να κρύβει σοβαρούς κινδύνους, απόπτώσεις µέσα στη θάλασσα έως και τσιµπήµατααπό τσούχτρες ή µέδουσες.

-Προσοχή στα ζώα. Μη χαϊδεύετε άγνωστους σκύλους ήγάτες προκειµένου να αποφύγετε σοβαρά νοσήµατα

(λύσσα, πανώλη) και δαγκώµατα. Σε περίπτωση που συµβείκάποιο απρόοπτο, φροντίστε να µεταφερθείτε άµεσα στοπλησιέστερο νοσοκοµείο ή κέντρο υγείας ώστε να σας πα-ρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες.

-Προσοχή στα προϊόν-τα ψυγείου που αγο-

ράζετε. Παγωτά ή νερόπου είναι εκτεθειµέναστον ήλιο δεν πρέπεινα καταναλώνονται.Εάν παρατηρήσετε αλ-λοιώσεις στην υφή τουπροϊόντος, πετάξτε το,καθώς υπάρχει ο κίν-δυνος δηλητηρίασης.

- Αποφύγετε να φοράτε αρώ-µατα ή ρούχα µε έντονα χρώ-

µατα, όταν βρίσκεστε στην πα-ραλία. Με τον τρόπο αυτό«προσελκύετε» έντοµα όπωςτις σφήκες, αυξάνοντας έτσιτις πιθανότητες να σας δαγκώ-σουν. Ιδιαίτερη προσοχή απαι-τείται και σε περιοχές όπου εν-δέχεται να υπάρχουν φίδια ήσκορπιοί. Εάν βρίσκεστε σε τέ-τοια µέρη, προτιµήστε να φο-ράτε µακριά παντελόνια και ναελέγχετε τα σηµεία όπου συνη-θίζουν να κρύβονται όπως ταπαπούτσια και το ρουχισµόσας.

-Μη βάζετε το νερό της θάλασσας ή της πισίνας στο στόµα ή τη µύτη σας.Κι αυτό γιατί εάν το νερό είναι µολυσµένο, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να

εισχωρήσει το µικρόβιο στον οργανισµό σας. Για τον ίδιο λόγο, καλό είναινα χρησιµοποιείτε τα ειδικά γυαλιά µατιών, όταν κάνετε βουτιές.

adb

Page 26: In Vitro

26•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Τoυ∆ηµήτρη ΠαπαντωνίουΤεχνολογία και υγεία

Science

Αναπηρικήκαρέκλα

που θα µπο-ρεί να απο-κτά όρθια

θέση και ναδιευκολύνειτις κοινωνι-κές σχέσειςατόµων µε

κινητικάπροβλήµαταέχει σχεδιά-

σει έναςφοιτητής

βιοµηχανι-κού σχεδίουαπό πανεπι-στήµιο της

Αυστραλίας.

Παπούτσια…οδηγοί γιατους ανοϊκούςΈΝΑΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΌΣ ΤΎΠΟΣ πα-πουτσιού µε ενσωµατωµένο οδηγόπλοήγησης, δηλαδή το γνωστόGPS, φιλοδοξεί να προσφέρειψυχική ηρεµία σε ασθενείςµε Αλτσχάιµερ και όσουςέχουν αναλάβει να τουςφροντίζουν. Με ποιο τρόπο;∆είχνοντας κάθε στιγµή, πούβρίσκεται ακριβώς το άτοµοπου τα φορά.«Περίπου έξι στους δέκα ασθε-νείς “χάνονται” τουλάχιστον µιαφορά και δεν µπορούν να επιστρέψουνστο χώρο τους» εξηγεί ο Άντριου Καρλ, κα-θηγητής στο πανεπιστήµιο Τζορτζ Μέισον.«Επειδή συχνά δεν αναζητούν βοήθεια,σχεδόν οι µισοί κινδυνεύουν να πεθάνουν,αν δεν εντοπιστούν µέσα σε 24 ώρες». Οίδιος επισηµαίνει ότι γύρω από το σπίτι ενόςασθενούς θα µπορούσε να τεθεί ένας «αό-ρατος φράχτης». Με τη χρήση του συστήµα-τος Google Map, οι συγγενείς θα µπορού-σαν να ενηµερώνονται, λαµβάνοντας µήνυ-µα στο κινητό, ή τον υπολογιστή του γρα-φείου, ότι ο ασθενής πέρασε τα όρια πουείχαν τεθεί.Οι δοκιµές των παπουτσιών µε GPS αναµέ-νεται να ολοκληρωθούν στο τέλος του2009.

Γυαλιά γιαόνειρα γλυκάΣΤΗΝ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΆ ΤΟΥΣ να βοηθήσουντους ηλικιωµένους που νιώθουν υπνηλίατην ηµέρα αφού δεν κοιµούνται καλά τοβράδυ, Αµερικανοί επιστήµονες ανέπτυξανένα πρωτοποριακό ζευγάρι γυαλιών πουεκπέµπουν µπλε ακτινοβολία στα µάτια.Σκοπός των γυαλιών είναι να επαναπρο-γραµµατίσουν το «ρολόι» του σώµατος καινα αποκαταστήσουν το ρυθµό µε τον οποίοκάποιος κοιµάται και ξυπνάει.Το φως του ήλιου είναι εκείνο που φυσιο-λογικά ρυθµίζει αυτό το ρολόι. Όµως, ταηλικιωµένα άτοµα δεν έχουν πάντα τη δυ-νατότητα να εκτίθενται στον ήλιο,αφού συχνά περιορίζονται σε κλει-στούς χώρους. Όταν το µπλεφως σβήνει σταδιακά, ο εγκέ-φαλος αντιλαµβάνεται ότι ηνύχτα ξεκινά. Τότε αρχίζεινα αυξάνει την παραγωγήµελατονίνης, της ορµόνηςπου βοηθά να χαλαρώνου-µε. Χρειάζονται ωστόσο πε-ρισσότερες δοκιµές πριν ταγυαλιά κυκλοφορήσουν στηΒρετανία, αν και φαίνεται ήδηότι η χρήση για µία ώρα την ηµέραβοηθά.

Οστάαπό… ξύλο!

Ηεποχή των πειρατών µε ταπρόσθετα ξύλινα µέλη ανήκειστο παρελθόν. Το ξύλο όµως,αν και αποδεικνυόταν πάνταακατάλληλο, αφού διαβρωνό-

ταν και σάπιζε, δε σταµάτησε ποτέ να αποτε-λεί πρόκληση για την αντικατάσταση τωνοστών. Μία οµάδα Ιταλών επιστηµόνων έλυσεαυτό το πρόβληµα, µετατρέποντας τα συστατι-κά του ξύλου, στο υλικό από το οποίο είναιφτιαγµένα τα οστά. Το κατάφεραν µάλισταδιατηρώντας τη φυσική δοµή του ξύλου πουχαρακτηρίζεται από πόρους. Σύµφωνα µε τηµελέτη που δηµοσιεύθηκε στο «Journal of Ma-terials Chemistry», οι ερευνητές αρχικώς θέρ-µαναν το ξύλο ώστε να αποµακρύνουν το νερόκαι τις πρωτεΐνες που περιείχε. Αυτό που απέ-µεινε ήταν ένας σκελετός άνθρακα µε την αρ-χιτεκτονική δοµή του ξύλου.

Έπειτα προκάλεσαν χηµική αντίδραση µεδιοξείδιο του άνθρακα και οξυγόνο, µετατρέ-ποντάς το σε ανθρακικό ασβέστιο. Το αποτέλε-σµα ήταν εκπληκτικό. Ένα λευκό υλικό, τοοποίο από χηµικής απόψεως δεν διέφερε απόοστό, αλλά είχε τη δοµή του ξύλου.

Οι πόροι και τα κανάλια που χαρακτηρίζουντο νέο υλικό, θα µπορούσαν να το βοηθήσουννα ενσωµατωθεί ευκολότερα στο σώµα απόό,τι τα συνθετικά οστικά µοσχεύµατα που κα-τασκευάζονται από υλικά, όπως το τιτάνιο.Συγκεκριµένα, οι πόροι θα επέτρεπαν στα κύτ-ταρα να διαπερνούν το υλικό, όπως ακριβώςσυµβαίνει στα φυσιολογικά οστά, ενώ τα κανά-λια θα επέτρεπαν σε µικρά αιµοφόρα αγγείανα αναπτυχθούν µέσα στη δοµή του τεχνητούοστού. Το ξύλινης προέλευσης υλικό πιθανόννα είναι κατάλληλο για τη συµπλήρωση κενώνµετά την αφαίρεση καρκινικών όγκων σταοστά ή µετά από σοβαρά κατάγµατα.

Προς το παρόν, το υλικό δεν θα µπορούσενα αντικαταστήσει ολόκληρα οστά καθώς µοι-άζει περισσότερο µε το εσωτερικό των οστώνπου έχει µορφή σπόγγου. Το εξωτερικό τωνοστών είναι πιο σκληρό και πυκνό. Αυτές τιςιδιότητες µπορεί να αποκτήσει και το ξύλο, λέ-νε οι επιστήµονες, που στοχεύουν πλέον στηδηµιουργία ενός υλικού που θα µιµείται πλή-ρως τα ανθρώπινα οστά.

Μετά το ηλεκτρονικό θερµόµετρο, έρχεταιτο θερµόµετρο - φορµάκι για να λύσει τα χέ-ρια µαµάδων και µπαµπάδων. Το ειδικό φορ-µάκι, που είναι ευρεσιτεχνία του ΒρετανούΚρις Έµπετζερ, αλλάζει χρώµα ανάλογα µετη θερµοκρασία του µωρού προειδοποιών-τας τους γονείς για υψηλό πυρετό και γλιτώ-νοντάς τους από δυσάρεστες και επικίνδυ-νες καταστάσεις. Το φορµάκι οφείλει την αλ-

λαγή του χρώµατός του σε µία ειδική βαφή πουείναι εξαιρετικά ευαίσθητη στην αύξηση τηςθερµοκρασίας. Μόλις, λοιπόν, το µωρό αποκτή-σει θερµοκρασία µεγαλύτερη των 37 βαθµώνΚελσίου, το φορµάκι από ροζ, µπλε ή ανοιχτόπράσινο αρχίζει σταδιακά να γίνεται άσπρο. Το«έξυπνο» ρούχο για µωρά αναµένεται να κυ-κλοφορήσει στη βρετανική αγορά τον επόµενοΟκτώβριο.

«Έξυπνο» φορµάκι… µετρά τον πυρετό

Page 27: In Vitro

Μας «ασπρίζει» το στρεςΠέραν της γενετικής προδιάθεσηςτα γκρίζα µαλλιά είναι αποτέλε-

σµα του στρες, λένε οι ειδικοί. Μά-λιστα, σπεύδουν να διευκρινίσουν ότι

δεν πρόκειται για το εργασιακό ή κοινωνικόστρες, αλλά γι’ αυτό που υφίσταται ο οργανι-σµός σε κυτταρικό επίπεδο από χηµικά του πε-ριβάλλοντος, της ατµόσφαιρας και την ακτινο-βολία. Αυτό το στρες ονοµάζεται «γονοτοξικό»και φαίνεται ότι συνδέεται µε βλάβες στο DNΑκαι προκαλεί την εξάντληση των βλαστικώνκυττάρων, που παράγουν χρωστική µε αποτέ-λεσµα το γκριζάρισµα των µαλλιών.Πηγή: Cell

Πες το (στο δεξί αφτί) και θα γίνει!Θέλετε να πείτε κάτι σε κάποιονκαι να το κάνει; Πείτε το στο δεξί

αφτί του. Σύµφωνα µε έρευνα Ιτα-λών επιστηµόνων, οι άνθρωποι επεξερ-

γάζονται καλύτερα τις πληροφορίες όταν κά-ποιος του µιλάει από το δεξί αφτί διότι τις πλη-ροφορίες τις επεξεργάζεται η αριστερή πλευ-ρά του εγκεφάλου, που είναι καλύτερη σε αυ-τόν τον τοµέα από τη δεξιά. Οι επιστήµονες δι-ευκρίνισαν πως όταν µιλάς στο δεξί αφτί τουσυνοµιλητή σου τα λόγια σου αποστέλλονταισε ένα ελαφρώς πιο «πρόθυµο» τµήµα του εγ-κεφάλου.Πηγή: Νaturwissenchaffen

•IN•VITRO• 27Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Medical updateΟι τελευταίες έρευνες

Μπορεί το «το σεξ να είναι σαντο ποδήλατο» ωστόσο νέεςεπιστηµονικές µελέτες έρχον-ται να διευκρινίσουν πως ησχέση σεξ και ποδηλάτου,

τουλάχιστον ποσοτικά, θα πρέπει να είναι αν-τίστροφη σε όσους επιθυµούν να τεκνοποι-ήσουν αλλά αντιµετωπίζουν προβλήµατα γονι-µότητας.

Πρόσφατη µελέτη (από το Πανεπιστήµιοτης Κόρδοβας, σε 15 αθλητές του τριάθλουαπό την Ισπανία) κατέδειξε πως οι επαγγελ-µατίες ποδηλάτες και οι τριαθλητές, πουπερνούν υπερβολικά πολύ χρόνο πάνω στησέλα, µπορεί να καταλήξουν να καταστρέ-ψουν το σπέρµα τους. Αιτία; Η πίεση και ητριβή τής σέλας πάνω στη βουβωνική χώρα,τα στενά σορτ από λίκρα και η έντονη σωµα-τική δραστηριότητα που αυξάνουν τη θερµο-κρασία του σώµατος, αλλά και το στρες πουπροκαλεί ένα εξουθενωτικό πρόγραµµα προ-

Την επόµε-νη φοράπου θα

αποφασί-σετε να πά-ρετε εκδί-κηση, σκε-φτείτε το

καλύτερα…Σύµφωναµε νέες

έρευνες οιάνθρωποιπου τουςαρέσει ναεκδικούν-ται, έχουνλίγους φί-

λους και εί-ναι ελάχι-στα ικανο-ποιηµένοιαπό τη ζωή

τους.

πόνησης.Τα νέα της γονιµότητας όµως δεν σταµα-

τούν εδώ. Η συµβουλή την οποία δίνουν µέχρισήµερα οι γιατροί στα ζευγάρια που καταβά-λουν προσπάθειες να αποκτήσουν παιδί είναινα κάνουν σεξ µέρα παρά µέρα, ώστε ναυπάρξει ο απαραίτητος χρόνος αποκατάστα-σης του αριθµού των σπερµατοζωαρίων τουάνδρα. Μία νέα έρευνα, ωστόσο, ανατρέπειτα δεδοµένα και ξεκαθαρίζει πως το καθηµε-ρινό σεξ για µια περίοδο επτά ηµερών βελτιώ-νει τη γενετική ποιότητα του σπέρµατος, χω-ρίς να µειώνει τον αριθµό των σπερµατοζωα-ρίων τόσο ώστε να επηρεάσει αρνητικά τη γο-νιµότητα.

Η τακτική εκσπερµάτωση αδειάζει τη δεξα-µενή σπέρµατος (επιδιδυµίδα), διασφαλίζον-τας την έξοδο νεοπαραχθέντος σπέρµατοςπου είναι ανώτερης γενετικής ποιότητας.Πηγή: Ευρωπαϊκός Σύλλογος Ανθρώπινης Αναπαρα-γωγής & Εµβρυολογίας

Το ξίδι «λιώνει»τα λίπηΤΟ ΞΙ∆Ι, δεν είναι απλώς ευερ-γετικό για την υγεία, αλλάόπως καταδεικνύει και νέαµελέτη επιβραδύνει τησυσσώρευση του λίπουςκαι συµβάλει στη µείωσητου σωµατικού βάρους.Νεότερες µελέτες δεί-χνουν ότι το οξικό οξύ, τοκύριο συστατικό του ξιδι-ού, πιθανότατα συµβάλλειστην καταπολέµηση της πίε-σης του αίµατος, στη µείωση τηςποσότητας του σακχάρου στο αίµακαι στην παρεµπόδιση της συσσώρευσης λί-πους. Αυτό συµβαίνει διότι το ξίδι ενεργο-ποιεί κάποια γονίδια, τα οποία µε τη σειράτους παράγουν ειδικές πρωτεΐνες, που δια-σπούν τα λίπη και τα εµποδίζουν τη συσσώ-ρευσή τους στο σώµα.Πηγή: Journal Agricultural and Food Chemistry

Γυµναστικήγια «ίσια» µέσηΑΝ ΠΆΣΧΕΤΕ από χρόνιο πόνο στη µέση, κα-λό είναι να βάλετε τη συστηµατική γυµνα-στική στη ζωή σας και ιδιαίτερα την κολύµ-βηση. Σε µελέτη που πραγµατοποίησαν στοΠανεπιστήµιο της Αλµπέρτα, στον Καναδά,διαπίστωσαν πως όσοι έκαναν ασκήσεις µεβάρη σε γυµναστήριο τέσσερις φορές τηνεβδοµάδα, είχαν καλύτερη ποιότητα ζωής,28% λιγότερο πόνο και 36% λιγότερα προ-βλήµατα εξαιτίας του πόνου τους. Οι ειδικοίεπισηµαίνουν πως θα πρέπει πάντα να βρι-σκόµαστε υπό την επίβλεψη προπονητή,διότι οι ασκήσεις θα πρέπει να αντικατο-πτρίζουν σε συγκεκριµένους µυς. Η µόνηάσκηση που βοηθά τη µέση χωρίς επίβλεψηείναι η κολύµβηση σε πισίνα ή θάλασσα καιδη το ύπτιο, διευκρινίζουν οι ειδικοί.Πηγή: Orthopaedics - Athletic Medicine

Το αλκοόλ«κοστίζει» ζωέςΈΝΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΙΚΟΣΙΠΈΝΤΕ θανάτους παγκο-σµίως συνδέεται µε την κατανάλωση αλ-κοόλ, σύµφωνα µε νέα µελέτη Καναδών επι-στηµόνων από το Πανεπιστήµιο του Τορόντο.Οι ειδικοί επισηµαίνουν ότι οι αρνητικές συ-νέπειες του αλκοόλ είναι παρόµοιες µε αυ-τές που είχε το κάπνισµα πριν µια δεκαετία.Εκτός από τις ασθένειες που συνδέονταιάµεσα µε την κατανάλωση αλκοόλ,οι επιστήµονες διαπιστώνουν ότι τα οινο-πνευµατώδη ποτά ενοχοποιούνται και γιαπολλά άλλα προβλήµατα υγείας όπως καρκί-νο του οισοφάγου, καρκίνο του πρωκτού καιτου µαστού, κατάθλιψη και εγκεφαλικάεπεισόδια.

ΤoυΒασίλη Καριώτη

Προσοχή...καταστρέφει το σπέρµα

Page 28: In Vitro

28•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο

Νέα γρίπηCover story

Page 29: In Vitro

•IN•VITRO•29Σ 2 0 0 9

Των Θανάση Τροµπούκη, Βίκυς Καρατζαφέρη

Συνεργάστηκε η Ελένη ΓιαµαρέλλουΚαθηγήτρια Παθολογίας, Λοιµωξιολόγος,

∆ιευθύντρια ∆΄Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστηµίου Αθηνών

Ένας στους τρεις ενδεχοµένως να νοσήσει από τη ΝέαΓρίπη το φθινόπωρο και το χειµώνα. Απ’ ότι φαίνεται αυ-τός ο ιός ήρθε για να µείνει. Οι ειδικοί εκτιµούν ότι η πε-ρίοδος της πανδηµίας αναµένεται να διαρκέσει 12 – 15µήνες µε ανώτατη διάρκεια τους 24 µήνες. Εάν ο ιός µε-ταλλαχθεί και γίνει πιο ισχυρός, τότε ενδεχοµένως ηΝέα Γρίπη θα αφορά 1 στους 2 ανθρώπους διεθνώς. Οικυβερνήσεις παγκοσµίως – και στην Ελλάδα- σχεδιά-ζουν τη στρατηγική αντιµετώπισης της αναµενόµενηςκρίσης καθώς ήδη ο περιορισµός της εξάπλωσης του ιούθεωρείται αδύνατος.Παρόλα αυτά, ποτέ η ανθρωπότητα δεν ήταν τόσο καλάπροετοιµασµένη για µία πανδηµία, όσο σήµερα. Έχουµετην εµπειρία των προηγούµενων πανδηµιών, αλλά καισύγχρονα ιατρικο – φαρµακευτικά µέσα τα οποία µαςβοηθούν ώστε να οργανωθούµε σε παγκόσµιο επίπεδο,για να την αντιµετωπίσουµε. Και πράγµατι, µέχρι τώρα,αυτά τα όπλα αποδεικνύονται ισχυρά. ∆εν αρκούν όµωςγια να σηµάνουν τη «νίκη» της ανθρωπότητας απέναντιστον νέο ιό της γρίπης Α H1N1, αυτόν που τα ΜΜΕ αρχι-κά ονόµασαν «γρίπη των χοίρων».Εδώ και χρόνια οι ειδικοί έλεγαν ότι οι χοίροι έχουν κα-θοριστικό ρόλο στη δηµιουργία νέων τύπων ιών. Λίγουςµήνες πριν καταγραφεί το πρώτο κρούσµα, δηµοσιεύ-θηκε µία µελέτη στην ιατρική Επιθεώρηση της Μορια-κής και Γενετικής Ιατρικής. Το «προφητικό» άρθρο είχετον τίτλο «Οι χοίροι ως δοχεία µίξης για νέους ιούς τηςγρίπης». Η ιδιαιτερότητα των χοίρων έγκειται στο γεγο-νός ότι µπορούν να συγκρατήσουν στον οργανισµό στε-λέχη ιών τόσο των ανθρώπων όσο και των πτηνών. Αυτοί

οι ιοί (συµπεριλαµβανοµένων και των ιών των ίδιων τωνχοίρων) όταν συγκεντρωθούν σε ένα κύτταρο, πολλα-πλασιάζονται ανταλλάσοντας ταυτόχρονα γενετικό υλι-κό. Το αποτέλεσµα είναι η δηµιουργία νέων ιών, όπως οτύπου Α Η1Ν1.Αν αυτός ο ιός εξακολουθεί να εξαπλώνεται την περίο-δο της έξαρσης της κοινής εποχικής γρίπης, τότε ενδε-χοµένως να επαναληφθεί η διαδικασία µε τη διαφοράότι αυτή τη φορά το «δοχείο µίξης» θα είναι ο άνθρω-πος. Αυτή την εξέλιξη προσπαθεί να προλάβει η παγκό-σµια επιστηµονική κοινότητα. Ο αγώνας όµως δεν είναιεύκολος.Το βασικότερο όπλο µας είναι η τήρηση συνθηκών υγιει-νής ώστε να περιορίσουµε – στο µέτρο του δυνατού- τηνεξάπλωση της Νέας Γρίπης. Παρότι έχει ήπια συµπτωµα-τολογία, οι ειδικοί τονίζουν ότι όσο εξαπλώνεται, τόσοαυξάνονται οι πιθανότητες µετάλλαξης των ιών, εξέλιξηπου καθιστά πιο δύσκολη την αντιµετώπισή της.Υπ’ αυτόν το φόβο, στο εξωτερικό ολοένα και πιο συ-χνά διοργανώνονται «Swine Flu Parties». Κεντρικός κα-λεσµένος είναι ένας που νοσεί και σκοπός της εκδήλω-σης είναι οι υγιείς να νοσήσουν από τη Νέα Γρίπη τώραπου έχει ήπια συµπτωµατολογία. Μ’ αυτόν τον τρόποθεωρούν ότι αποκτούν ανοσία και ότι θα προστατευ-θούν στο µέλλον από ένα πιο επικίνδυνο κύµα εξάπλω-σης της γρίπης. Οι ειδικοί, στις ανακοινώσεις τους γιατο θέµα υποστηρίζουν ότι αυτές οι απόψεις όχι µόνοδεν έχουν επιστηµονική βάση, αλλά αντίθετα θέτουνσε κίνδυνο τη ζωή όσων συµµετέχουν σε αυτά τα ιδιό-µορφα πάρτι.

Γρίπη είναι...θα περάσει;

Page 30: In Vitro

30•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Νέα γρίπηCover story

εν είναι η πρώτη φορά που ο ιόςΗ1Ν1 προσβάλλει ανθρώπους. Στο παρελ-θόν είχαν υπάρξει αναφορές µετάδοσηςτου ιού µεταξύ ανθρώπων, όπως στο Γουι-σκόνσιν των ΗΠΑ το 1988. Ωστόσο η ΝέαΓρίπη έχει µία µεταλλαγµένη µορφή τουστελέχους Η1Ν1. Μάλιστα, σύµφωνα µετους ειδικούς, περιέχει γενετικό υλικό χοί-ρων, πτηνών και ανθρώπων. Αν και η ΝέαΓρίπη δεν απειλεί την ανθρώπινη ζωή, οιειδικοί φαίνεται ότι ανησυχούν επειδή καιη πανδηµία του 1918 ξεκίνησε µε ήπιοτρόπο (όπως συµβαίνει και τώρα) και έπει-τα εξελίχθηκε στην πιο φονική του 20ούαιώνα. Ωστόσο είναι δύσκολο να επαναλη-φθεί το ίδιο σενάριο σήµερα, καθώςδιαθέτουµε αξιόλογες ιατρικές υποδοµέςαλλά και αντιικά φάρµακα.Σε συνέντευξή του στη «Μοντ», ο Γάλλοςκαθηγητής Αντουάν Φλαό, ειδικός στηνεπιδηµιολογία των µολυσµατικών ασθενει-ών και διευθυντής της Σχολής ΑνωτάτωνΣπουδών ∆ηµόσιας Υγείας, στη Ρεν, ανα-φέρει ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι ναεπαναληφθεί η πανδηµία του 1968. ∆ηλα-δή να προκληθεί µία σοβαρή εποχική γρί-πη που θα πλήξει το 35% και όχι το 10%του πληθυσµού.

Πώς εκδηλώνεταιΤα συµπτώµατα της Νέας Γρίπης είναι πα-νοµοιότυπα µε εκείνα της εποχικής. Σε πο-λύ µικρό ποσοστό η γρίπη οδηγεί σε σοβα-ρές επιπλοκές, ακόµα και θάνατο. Στιςοµάδες υψηλού κινδύνου συγκαταλέγον-ται οι έγκυες γυναίκες, καθώς αυτές φαί-νεται ότι εµφανίζουν πιο σοβαρές επιπλο-κές. Τα συµπτώµατα που θα πρέπει να µαςανησυχήσουν είναι η δυσκολία στην ανα-πνοή, ο πόνος στο στήθος και οι επίµονοικαι συνεχείς εµετοί. Στα παιδιά τα συµ-πτώµατα που θα πρέπει να µας κινητοποι-ήσουν είναι η δυσκολία τους να ξυπνή-σουν, η υπνηλία, η απώλεια όρεξης γιαπαιχνίδι.

Οι διαφορές µε την εποχική γρίπηΟ ιός Η1Ν1 φαίνεται ότι προσβάλλει κυ-ρίως νέους ανθρώπους, ηλικίας από 5 έως24 ετών. Αντίθετα η εποχική γρίπη προκα-λεί σοβαρά συµπτώµατα σε ανθρώπουςάνω των 64 ετών ή παιδιά µικρότερα των 5χρόνων. Σε αυτές τις ηλικίες καταγράφον-ται κάθε χρόνο οι περισσότεροι θάνατοιλόγω της εποχικής γρίπης. Αυτή τη στιγµήδιεξάγονται έρευνες για να διαπιστωθείεάν ορισµένοι άνθρωποι έχουν φυσικήανοσία στον ιό λόγω ηλικίας. Τα πρώτα

επίσης φοβούνται ενδεχόµενη µετάλλαξητου ιού της Νέας Γρίπης µε εκείνον της Γρί-πης των Πτηνών, ο οποίος δεν έχει εξαλει-φθεί ακόµη, ή και µε άλλους παλιότερουςιούς. Γι’ αυτό και οι πτηνοτρόφοι θα είναιαπό τους πρώτους που θα εµβολιαστούνµε το νέο πανδηµικό εµβόλιο.

Οι διαθέσιµες θεραπείεςΌσο ο ιός παράγει ήπια συµπτώµατα η κύ-ρια θεραπεία είναι η παραµονή στο σπίτι,η ενυδάτωση του οργανισµού και η χορή-γηση αντιπυρετικών. Η χρήση αντιϊκών πε-ριορίζεται µόνο σε περιστατικά που έχουνεµφανίσει επιπλοκές.Μέχρι στιγµής οι ειδικοί αγνοούν το πόσοεπικίνδυνος µπορεί να καταστεί ο ιός γιατο γενικό πληθυσµό στο µέλλον. Η Πρό-εδρος της Παγκόσµιας Οργάνωσης Υγείαςανέφερε σε µία οµιλία της: «Όπως όλοι οιιοί της γρίπης, έτσι και ο Η1Ν1 έχει µε τοµέρος του το πλεονέκτηµα του αιφνιδια-σµού. Εµείς, όµως, έχουµε το πλεονέκτη-µα της επιστήµης».

αποτελέσµατα δείχνουν ότι ελάχιστοι ενή-λικες µικρότεροι των 60 ετών και κανέναπαιδί δεν έχουν αντισώµατα στον νέο ιόΗ1Ν1. Μία ακόµη διαφορά είναι ότι η επο-χική γρίπη εκφράζεται µε πιο σοβαρά ανα-πνευστικά προβλήµατα, σε αντίθεση µε τηΝέα Γρίπη, η συµπτωµατολογία της οποίαςπαραµένει ήπια.

Ο φόβος των µεταλλάξεωνΉδη έχουν καταγραφεί οι πρώτες µεταλ-

λάξεις του ιού σεπεριορισµένο αριθ-µό ασθενών, οιοποίοι δεν αντι-δρούν στο ταµι-φλού. Οι ειδικοίωστόσο ανησυχούν

για τον ενδεχόµενο νέο ιό που θα προκύ-ψει από την ένωση του Η1Ν1 µε εκείνοντης εποχικής γρίπης. Όταν δύο ιοί προ-σβάλλουν ένα κύτταρο, ενδεχοµένως ναπροκύψει ένας νέος ιός, ο οποίος να πε-ριέχει στοιχεία και από τους δύο. Κάποιοι

ΣυµπτώµαταΠυρετός

ΛήθαργοςΑπώλεια όρεξης

Πονόλαιµος

ΝαυτίαΕµετός

Βήχας

∆ιάρροια

Συνάχι

Σε πολύ µικρό ποσο-στό η νέα γρίπη οδηγείσε σοβαρές επιπλοκές,ακόµα και στο θάνατο.

Όσοι εµφα-νίζουν συµ-

πτώµαταόµοια µε αυ-τά της νέαςγρίπης πρέ-πει να θέ-τουν τον

εαυτό τουςσε κατ΄ οί-

κον περιορι-σµό για επτάηµέρες έπει-

τα από τηνεκδήλωση

των συµπτω-µάτων.

Page 31: In Vitro

•IN•VITRO•31Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Hζαναµιβίρη (Relenza) και ηοσελταµιβίρη(Tamiflu) αποτε-λούν τα µοναδικά αντιγριπικάφάρµακα που διαθέτουµε γιατον ιό της «νέας γρίπης»

Η1Ν1 τόσο για θεραπεία όσο και για προφύλα-ξη. ∆ρουν µε τον ίδιο τρόπο, αναστέλλονταςτην απελευθέρωση νέων ιοσωµατίων από ταπροσβεβληµένα ανθρώπινα κύτταρα και επο-µένως σπάζουν τον φαύλο κύκλο της συνεχούςαναµολύνσεως υγειών κυττάρων. Η πρώτη χο-ρηγείται σε εισπνεόµενη µορφή ενώ η δεύτερηαπό του στόµατος. Είναι όµως πραγµατικά απο-τελεσµατικά φάρµακα; Φαίνεται ότι για τη θε-ραπεία της εποχικής γρίπης το αποτέλεσµα εί-ναι καλύτερο αν χορηγηθούν στο πρώτο48ωρο από την έναρξη των συµπτωµάτων. Συγ-κεντρωτικές αναλύσεις έχουν δείξει ότι το συ-νολικό όφελος από τη θεραπεία συνιστάται σεβράχυνση της διάρκειας της νόσου κατά 24-36ώρες. Εποµένως, παρότι δεν έχει διαπιστωθείεάν τα αντιγριπικά φάρµακα µειώνουν τον κίν-δυνο επιπλοκών από τη γρίπη (όπως είναι η ιο-γενής πνευµονία) φαίνεται ότι είναι δραστικά.

΄Οσον αφορά την προφύλαξη, σε µελέτεςπου χορηγήθηκαν συγκριτικά µε εικονικό φάρ-µακο (placebo) η νόσηση από γρίπη µειώθηκε

από 4.8% στο 0.4% περιλαµβανοµένων καιτων ευπαθών οµάδων –ατόµων. Αφού λοιπόν ηπροφύλαξη φαίνεται ότι είναι αποτελεσµατικήγιατί η Αγγλία από την 1η Ιουλίου και η ∆ανίαπρόσφατα αποφάσισαν, µε εξαίρεση τις οµά-δες υψηλού κινδύνου, την εγκατάλειψη τηςπροφύλαξης, ενώ οι ΗΠΑ δεν δίδουν πλέον κα-θόλου προφύλαξη; Τα πρόσφατα 3 κρούσµαταανθεκτικού ιού στο Tamiflu(1 στη ∆ανία,1 στηνΙαπωνία και 1 στο Χονγκ-Κονγκ) σε άτοµα πουέπαιρναν προφύλαξη όπως και πιθανόν πολλάάλλα που δεν έγιναν γνωστά, θέτουν σοβαράτο ερώτηµα για την πραγµατική ανάγκη προ-φύλαξης αφού η ίδια η λοίµωξη είναι ελαφρό-τερη και από την εποχική γρίπη µε χαµηλότερηθνητότητα και πιθανόν δικαιώνουν αυτούς πουαποφάσισαν να την εγκαταλείψουν προκειµέ-νου να διαφυλάξουν το φάρµακο για τη θερα-πεία της. Άλλωστε ο ανθρώπινος ιός Η1Ν1 πουπροκάλεσε επιδηµίες γρίπης στην Ολλανδίακαι τη Νορβηγία προ 2ετίας (τµήµα του υπάρ-χει στο γονιδίωµα του «νέου» ιού της γρίπης)και αποµονώθηκε την περίοδο 2007-2008 στιςΗΠΑ, εµφάνισε αντοχή στο Tamiflu στο 7% τωνστελεχών, ενώ για τον ίδιο ιό στην Ευρώπη ηαντοχή έφτασε το 20%. Είναι όµως ενδιαφέ-ρον ότι τα ανθεκτικά στελέχη στο Tamiflu και

τότε όπως και τα στελέχη του «νέου» ιού σήµε-ρα, ήταν ευαίσθητα στη ζαναµιβίρη (πιθανόνλόγω των τεραστίων πυκνοτήτων που δηµιουρ-γεί στους αναπνευστικούς βλεννογόνους το ει-σπνεόµενο φάρµακο).. Πρέπει όµως να ληφθείυπόψη ότι η ζαναµιβίρη (Relenza) δεν έχειάδεια χορήγησης στα παιδιά, δεν συστήνεταισε ασθενείς µε χρόνια καρδιοαναπνευστικάνοσήµατα ενώ η χορήγησή της ενδεχοµένως

να είναι προβληµατική ιδίως σεασθενείς µε βρογχικό άσθµα.Εποµένως δεν θα αποτελεί στα-θερή λύση εάν προκύψει αντο-χή στο Tamiflu.Φαίνεται λοιπόνστο βάθος του τούνελ η διάθε-ση να διαφυλαχθεί το Tamiflu

και να µην δίδεται µε την δικαιολογία της προ-φύλαξης µετά από έκθεση. Άλλωστε δεν πρέ-πει να λησµονείται και η πιθανή τοξικότηταπου αφορά κυρίως νευροψυχικές διαταραχέςκαι τάσεις αυτοκτονίας, όπως έχει ήδη περι-γραφεί παλαιότερα στην Ιαπωνία, όσο και αν ητελευταία πιθανότητα είναι µικρή. Η ορθολογι-κότερη λοιπόν λύση προφύλαξης θα είναι εκεί-νη του εµβολιασµού, φτάνει τα αποθέµατα ναείναι έτοιµα εγκαίρως και σε επαρκείς ποσότη-τες µε προηγηθείσες αξιόπιστες µελέτες.

*ΚαθηγήτριαΠαθολογίας,

Λοιµωξιολόγος,∆ιευθύντρια ∆΄Παθο-λογικής Κλινικής Πα-νεπιστηµίου Αθηνών

Γ Ν Ω Μ H...Πρόληψη µε αντιγριπικά; ∆εν είναι καλή λύση!Της Ελένης Γιαµαρέλλου*

Τα αντιγριπικά µειώνουντη διάρκεια της νόσουκατά 24 - 36 ώρες, σύµ-φωνα µε µελέτες.

Xώρες µε κρούσµατατης νέας γρίπης

Xώρες µε θανάτουςαπό τη νέα γρίπη

Παγκόσµιοςχάρτης

της γρίπης

Page 32: In Vitro

32•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Νέα γρίπηCover story

Εν αναµονή του εµβολίου

Συµβουλές πρόληψης> > > > > > >Πλύσιµο χεριώνΕίναι απαραίτητο σετακτά χρονικά δια-στήµατα. Ο καλύτε-ρος τρόπος για ναπλύνετε τα χέριασας είναι µε νερόκαι σαπούνι.

Τα χέρια…στις τσέπεςΜη βάζετε τα χέριασας στα µάτια, τηµύτη ή και το στόµα.Ο ιός µπορεί να µε-ταδοθεί εύκολα µετην επαφή µε τοβλεννογόνο.

«Κόβουµε»το βήχα∆εν καλύπτουµε µετα χέρια µας το στό-µα όταν θέλουµε ναβήξουµε ή να φταρ-νιστούµε. Χρησιµο-ποιούµε χαρτοµάν-τιλο ή καλύπτουµετο στόµα και τη µύτηµε το εσωτερικό τουαγκώνα µας.

Χαρτοµάντιλα…παντού∆εν χρησιµοποιούµευφασµάτινα µαντί-λια, αλλά χαρτοµάν-τιλα, τα οποία πετά-µε αµέσως, χωρίς νατα χρησιµοποιήσου-µε ξανά.

Κρατάµε απόστασηΚαλό είναι να απο-φεύγουµε να έρθου-µε σε επαφή µε φί-λους που παρουσιά-ζουν συµπτώµαταγρίπης, όπως βήχα ήπυρετό.

Όχι στουςκλειστούς χώρουςΚαλό είναι να απο-φεύγουµε το συνω-στισµό σε κλειστούςχώρους. Αν ταξιδέ-ψουµε πρέπει ναενηµερωθούµε γιατην πορεία της γρί-πης στη χώρα πουκατευθυνόµαστε.

Ναι στηνενηµέρωσηΦροντίζουµε να πα-ρακολουθούµε σετακτά χρονικά δια-στήµατα τι λένε ταµέσα µαζικής ενη-µέρωσης για την πο-ρεία της γρίπης καιτυχόν νέες οδηγίεςτων επιστηµόνωνπρος το κοινό.

Σε κούρσα µεγάλων ταχυτήτων επι-δίδονται πέντε φαρµακευτικέςεταιρείες, προκειµένου να προ-χωρήσουν σε µαζική παραγωγήτου εµβολίου ενάντια στον ιό της

νέας γρίπης. Πρόκειται για τις εταιρείες Novar-tis, Sanofi Aventis, Baxter, Solvay και Glaxo-SmithKline. Οι κλινικές δοκιµές συνεχίζονταιµε πυρετώδεις ρυθµούς, µε τους ειδικούς ναπροβληµατίζονται για την πιθανή µετάλλαξητου ιού µέχρι το ερχόµενο φθινόπωρο και ναβάζουν τα δυνατά τους ώστε το νέο εµβόλιο ναβγει εγκαίρως στη διεθνή αγορά.

Στις αρχές Οκτωβρίου αναµένονται οι πρώτεςδόσεις στη χώρα µας. Προς το παρόν δεν έχειληφθεί επισήµως απόφαση για το ποιες οµά-δες του πληθυσµού θα εµβολιαστούν καθώς οιαρµόδιες ελληνικές αρχές αναµένουν τις οδη-γίες της Παγκόσµιας Οργάνωσης Υγείας. Φαί-νεται, πάντως, όπως εξήγησε στο In Vitro ο λοι-µωξιολόγος, επίκουρος καθηγητής στην Ιατρι-κή Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών, ειδικόςσε θέµατα πανδηµίας κ. Σωτήρης Τσιόδρας, ότιδεδοµένης της ηπιότητας του νέου ιού οι λεγό-µενες ευπαθείς οµάδες είναι εκείνες που θαεµβολιαστούν σε πρώτη φάση. «Φυσικά θαπαίξει ρόλο και το πόσο γρήγορα θα είναι δια-θέσιµο το καινούριο εµβόλιο, σε τι ποσότητες,ποιοι θα έχουν κολλήσει µέχρι τότε… Τα µωράαπό 6 έως 23 µηνών θα εµβολιαστούν κατά πά-σα πιθανότητα. Υπό συζήτηση είναι αν θα κά-νουν το εµβόλιο παιδιά κάτω των 5 χρόνων. Σί-γουρα θα το κάνουν οι έγκυες γυναίκες, οι καρ-διοπνευµονοπαθείς, ασθενείς µε ανοσοκατα-στολή, οι πάσχοντες από χρόνια νοσήµατα, πι-θανότατα και τα άτοµα ηλικίας άνω των 60 χρό-νων αν και µέχρι τώρα φαίνεται ότι αυτή η συγ-κεκριµένη πληθυσµιακή οµάδα µάλλον δενπροσβάλλεται εύκολα από τον νέο ιό» είπε ο κ.Τσιόδρας. Σχετικά µε το εποχικό εµβόλιο τηςγρίπης, αυτό θα το κάνουν όσοι το κάνουν κά-θε χρόνο, µε βάση αυτά που προβλέπει το

Εθνικό Πρόγραµµα Εµβολιασµών. ∆εν απο-κλείεται, πάντως, να χρειαστεί κάποιοι πολίτεςνα κάνουν και τα δύο εµβόλια, αν αυτό κριθείαναγκαίο.

Το Υπουργείο Υγείας έχει έρθει σε επαφή µετις πέντε εταιρείες, που αναµένεται να παρα-σκευάσουν το εµβόλιο, ώστε η Ελλάδα να είναιαπό τις πρώτες χώρες που θα προµηθευτεί τοσκεύασµα, µε την προϋπόθεση αυτό να έχειπάρει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό ΟργανισµόΦαρµάκων. Ήδη είναι σε εξέλιξη µια διαδικα-σία ταχείας χορήγησης άδειας κυκλοφορίαςαπό τον Ευρωπαϊκό Οργανισµό Φαρµάκου,προκειµένου το πρώτο δεκαήµερο του ∆εκεµ-βρίου να έχει χορηγηθεί άδεια κυκλοφορίας.

Συνολικά η παραγγελία αφορά σε οκτώ εκα-τοµµύρια δόσεις εµβολίου (δύο ανά άτοµο) µεκόστος που ανέρχεται στα 55 εκατοµµύρια ευ-ρώ. Παράλληλα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικα-σίες για την προµήθεια αντι-ιικών φαρµάκωνγια την κάλυψη του 20% του πληθυσµού. Πρό-κειται για τα φάρµακα Tamiflu (οσελταµιβίρη)και Relenza (ζαναµιβίρη).

Οι επιστήµονες που συµµετέχουν στηνΕθνική Επιτροπή Πανδηµίας Γρίπης έχουνεισηγηθεί τη χρήση του εµβολίου για τονπνευµονιόκοκκο σε ηλικιωµένα άτοµαάνω των 65 χρόνων, αλλά και στις ευπα-θείς οµάδες πληθυσµού που πάσχουν απόχρόνια νοσήµατα κι αυτό γιατί από τη βι-βλιογραφία προκύπτει ότι η κυριότερηεπιπλοκή της γρίπης, η οποία οδηγεί σε θα-νάτους, είναι η πνευµονία. Οι ειδικοί συνέ-στησαν, επίσης, να γίνει από τον Σεπτέµβριοεµβολιασµός όλων των ευπαθών οµάδωνµε το κλασικό εµβόλιο της γρίπης.

Αυτό, πάντως, που προβληµατίζειτην παγκόσµια ιατρική κοινότητα εί-ναι το γεγονός ότι, ήδη, παρουσιά-

στηκε µία µικρή µετάλλαξη του ιού, κάτι πουήταν αναµενόµενο αν αναλογιστούµε ότι ο ιόςολοένα και εξαπλώνεται. Στην παρούσα φάσηπαρατηρήθηκε αλλαγή στη νευραµινιδάση, δη-λαδή στην πρωτεΐνη του ιού (το «Ν» από τοΗ1Ν1) που συµβάλλει στην επέκταση της µό-λυνσης. «∆εν υπάρχει λόγος ανησυχίας, το νέοεµβόλιο θα «πιάνει» τη µετάλλαξη. ∆εν είναιαπίθανο, πάντως, αν οι µεταλλάξεις συνεχι-στούν, να επηρεαστεί η αποτελεσµατικότητατου εµβολίου» κατέληξε ο κ. Τσιόδρας.

Η εταιρεία Sanofi Aventis χρησιµοποιεί την πα-ραδοσιακή τεχνική της ανάπτυξης του εµβολί-ου σε αβγά. Η Novartis παρήγαγε το εµβόλιοµέσω καλλιέργειας των κυττάρων, η εταιρείαBaxter δηµιούργησε έναν πειραµατικό, εργα-στηριακό ιό που δοκιµάστηκε σε αβγά όρνι-θας, η GlaxoSmithKline αναπτύσσει εµβόλιοµε την πρωτοποριακή τεχνολογία ανοσο-ενι-σχυτικών και µε την ικανότητα εξοικονόµησης

αντιγόνου. Τέλος σπόρια του ιούέχει παραλάβει και οι εταιρεία

Solvay και βρίσκεται και αυτήστην τελική ευθεία παρα-σκευής του εµβολίου – ασπί-

δα κατά του νέου ιού.

Οι εµβολια-σµοί θα γί-νονται σεσχολεία,

παιδικούςσταθµούςκαι σε άλ-λους χώ-ρους που

προβλέπον-ται από το

εθνικό σχέ-διο δράσης

κατά τηςπανδηµίας.

Page 33: In Vitro

•IN•VITRO•33Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Πώς πλένουµε τα χέρια µας∆ιάρκεια διαδικασίας 1 λεπτό

Πληροφορίες για την πορεία της Νέας Γρίπης στις εξήςιστοσελίδες: www.keel.org.gr, www.who.org,www.cdc.gov, www.ecdc.eu.intΚέντρα αναφοράς για τη νέα γρίπη σελ. 53

ΙnfosΤρώµε χοιρινόάφοβαΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΏΝΟΥΜΕ άφο-βα χοιρινό κρέας, µε την προϋπόθεση να εί-ναι καλά µαγειρεµένο, σε θερµοκρασίατουλάχιστον 70 βαθµών Κελσίου, ώστε νασκοτωθεί ο ιός, αν υπάρχει. Αυτό τονίζουνο ΠΟΥ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι αρµό-διες ελληνικές αρχές.Ο ιός της νέας γρίπης Η1Ν1 δεν µεταδίδε-ται µέσω των ζωικών προϊόντων που βρί-σκονται στη διατροφική αλυσίδα. Οι κτηνια-τρικοί έλεγχοι είναι αυστηροί στη χώραµας, ενώ στα σφαγεία δεν φθάνουν άρρω-στα ζώα. Εξάλλου σύµφωνα µε τους ειδι-κούς, η ασθένεια µεταδίδεται µόνο µέσωτου αναπνευστικού συστήµατος τόσο στουςανθρώπους όσο και στα ζώα και όχι από τηνκατανάλωση φαγητού, όπως π.χ. η σαλµο-νέλα. Τα χοιρινά κρέατα που φθάνουν στοπιάτο µας είναι είτε ντόπιας παραγωγής(σχεδόν τα µισά 45%-50%), είτε Ευρωπαϊ-κής παραγωγής, που δεν έχουν σχέση µεοποιαδήποτε άλλη χώρα έξω από την Ευρω-παϊκή Ένωση. Ο υγειονοµικός κρεοσκοπι-κός έλεγχος, που ακολουθεί µετά τη σφα-γή, διασφαλίζει επιπλέον τον καταναλωτή,καθώς τυχόν ακατάλληλα σφάγια κατά-σχονται και απορρίπτονται.

Mυστικά της γρίπης

>Το σαπούνι περιέχει συστατικά που κατα-στρέφουν στοιχεία του περιβλήµατος τωνιών, γι’ αυτό και είναι αποτελεσµατικό στοπλύσιµο των χεριών.

>Τα απολυµαντικά χεριών µε οινόπνευµαµπορούν να µας προφυλάξουν όταν δενέχουµε πρόσβαση σε νερό και σαπούνι,καθώς καταστρέφουν τη δοµή των πρω-τεϊνών των ιών.

>Όταν κάποιος βήχει ή φταρνίζεται µπορείνα εκσφενδονίσει σταγονίδια έως και 1µέτρο. Αυτά τα σταγονίδια ευθύνονται γιατη µετάδοση της γρίπης.

>Ένας ιός µπορεί να µείνει αρκετές ώρες«ζωντανός» έξω από το σώµα, σε αντικεί-µενα όπως χερούλια, τηλεκοντρόλ, πλη-κτρολόγια κ.λπ. Γι’ αυτό συστήνεται επι-µελής καθαρισµός αυτών των επιφανειώνµε οινόπνευµα 70% διότι έτσι είναι πιοαποτελεσµατικό.

>Οι χειρουργικές µάσκες δεν έχει αποδειχ-θεί αν µας προστατεύουν από τη µετάδο-ση του ιού. Ωστόσο οι τελευταίες συστά-σεις αναφέρουν ότι οι µάσκες πρέπει ναχρησιµοποιούνται από όσους είναι ανοσο-κατασταλµένοι (πχ µετά από µεταµόσχευ-ση) όταν εισέρχονται σε πολυσύχναστουςκλειστούς χώρους.

0

1

3 5

4

911

10

2

6

7

8

Βρέχουµε τα χέρια µας µενερό

Τρίβουµε τις παλάµες τωνχεριών µας

Χρησιµοποιούµε αρκετό σα-πούνι ώστε να καλύψει τηνεπιφάνεια των χεριών.

Τοποθετούµε την παλάµητου ενός χεριού στην εξωτε-

ρική επιφάνεια του άλλουµπλέκοντας ταυτόχρονα τα

δάχτυλα για να καθαρίσουµετην περιοχή ανάµεσά τους.

Ακουµπάµε τη µία παλάµηµε την άλλη και µπλέκουµε

τα δάχτυλα ώστε να καθαρί-σουµε την περιοχή ανάµεσά

τους.

Κλείνουµε τα χέρια σε µπου-νιές µε τα δάχτυλα του ενόςνα ακουµπούν στην παλάµητου άλλου και κάνουµε πλά-

γιες κινήσεις.

Καθαρίσουµε τον αντίχειραµε κυκλικές κινήσεις.

Στεγνώνουµε τα χέρια µε πε-τσέτες µιας χρήσης

Χρησιµοποιούµε την πετσέταγια να κλείσουµε τη βρύση.

Tα χέρια µας είναι καθαρά

Πηγή: Παγκόσµια Οργάνωση Υγείας

Με κυκλικές κινήσεις τρίβου-µε τα ακροδάκτυλα την παλά-µη µας.

Ξεπλένουµε πολύ καλά ταχέρια µας

Page 34: In Vitro

34•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

ReviewΤο καλό πρόσωπο του ήλιου

∆ωρεάν θεραπείαΗ ΕΠΊ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΉΛΙΟΥ σε δερµατοπάθειεςόπως η ακµή και η ψωρίαση µπορεί να έχει θε-τικά αποτελέσµατα. Αιτία για αυτό είναι η µι-κροβιοκτόνος και αντιφλεγµονώδης δράσηπου έχει το υπεριώδες φως (UVA & UVB). Σεκάθε περίπτωση, η έκθεση στον ήλιο απαιτείτη χρήση αντηλιακού προϊόντος, που ότανυπάρχει ακµή δεν πρέπει να περιέχει έλαια(oil- free), καθώς επιδεινώνει το πρόβληµα.Ακµή: Ο ήλιος είναι ένα φάσµα φωτός. Τοµπλε φως του προκαλεί καταστροφή του προ-πιονικού βακτηριδίου, µιας από τις αιτίες τηςακµής που δηµιουργεί µόλυνση στο δέρµα,ενώ το κόκκινο φως καταστέλλει τη φλεγµονή.Υπό την επίδραση του ηλιακού φωτός, ο κύ-κλος ωρίµανσης της ακµής µειώνεται από τις 2εβδοµάδες, που είναι κανονικά, στις 48 ώρες.Αυτό γίνεται µε τόσο ταχύ ρυθµό που ο ασθε-νής έχει την εντύπωση ότι η πάθηση επιδεινώ-θηκε και τα σπυράκια «φούντωσαν». Όταν ηέκθεση στον ήλιο γίνεται επί µακρόν, λειτουρ-γεί σαν φυσικό peeling για το δέρµα, προσφέ-ροντας ανακούφιση σε όσους εµφανίζουν ακ-µή. Μετά την ηλιοθεραπεία, ο ασθενής πρέπεινα επισκεφθεί τον δερµατολόγο ώστε να κα-θαριστεί η περιοχή που πάσχει µε ειδικά εργα-λεία (αποθηλάκωση).Ψωρίαση: Οκτώ στους δέκα ασθενείς παρατη-ρούν βελτίωση µετά την έκθεσή τους σε φυσι-κό ηλιακό φως. Κι αυτό γιατί ο ήλιος επεµβαί-νει σε κυτταρικό επίπεδο, αλλάζοντας τοναπρογραµµάτιστο πολλαπλασιασµό των κερα-τινοκυττάρων της επιδερµίδας, που ευθύνεταιγια τη δηµιουργία ψωριασικών πλακών (κόκκι-νες πλάκες που καλύπτονται από γκρι λέπια).Με τον τρόπο αυτό, γίνεται απολέπιση τουδέρµατος και απελευθέρωση των πλακών.Στηριζόµενοι στην ευεργετική δράση του ήλι-ου, οι επιστήµονες ανέπτυξαν τα τελευταίαχρόνια θεραπείες µε υπεριώδη ακτινοβολίακαι φάρµακα (φωτοδυναµική θεραπεία).Ωστόσο, σε ένα µικρό ποσοστό ασθενών οήλιος προκαλεί επιδείνωση του προβλήµατος.Λεύκη: Πρόκειται για µια διαταραχή αποχρω-µατισµού του δέρµατος, η οποία οφείλεταιστη διαταραχή της δράσης των µελανοκυττά-ρων, κυττάρων δηλαδή που παράγουν µελανί-νη και δίνουν χρώµα στο δέρµα. Με τη βοή-θεια του ηλιακού φωτός, τα µελανοκύτταραερεθίζονται µε αποτέλεσµα να παράγεται πε-ρισσότερη µελανίνη. Τεχνικές που µιµούνταιτο φως του ήλιου χρησιµοποιούνται και στο ια-τρείο, όπως η µέθοδος Puva και η χρήση τουέντονου παλµικού φωτός (φωτοδυναµική θε-ραπεία).Έκζεµα: Είναι µια χρόνια δερµατίτιδα που χα-ρακτηρίζεται από έντονο κνησµό, πάχυνσητου δέρµατος, κοκκινωπό εξάνθηµα που προ-καλεί απολέπιση και κνησµό. Η πάθηση πα-ρουσιάζει έξαρση τους χειµερινούς µήνες, κα-θώς ο µύκητας που προκαλεί το πρόβληµα ευ-δοκιµεί σε υγρό και κρύο περιβάλλον. Ο ήλιοςέχει ευνοϊκή επίδραση στους περισσότερουςασθενείς λόγω της αντιµικροβιακής του δρά-σης.

Συνεργάστηκε η Μαρία Πίνιου - Καλλή,∆ιευθύντρια ∆ερµατολογικής ΚλινικήςΝοσοκοµείου ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ

Πριν τονήλιο, φρον-τίστε να σαςδει ο δερµα-τολόγος. Αυ-τός είναι που

θα κρίνειβάσει τουιστορικού

σας και µετάαπό δερµα-τοσκόπησητων µελαγ-χρωµατικών

σπίλων(ελιών), εάν

και πόσοµπορείτε να

εκτεθείτεστο ηλιακό

φως

Εχθρός αλλά και φίλοςτός χρησιµοποιούνται για τη θεραπεία τηςψωρίασης και της λεύκης, ενώ τελευταίαδεδοµένα επιβεβαιώνουν την ευεργετικήδράση του ήλιου και στην αντιµετώπιση τηςακµής.

Όσο βέβαιο θεωρείται ότι ο ήλιος λει-τουργεί σαν φάρµακο για ορισµένες παθή-

σεις άλλο τόσο σί-γουρο είναι ότιευθύνεται για σο-βαρές βλάβεςστον οργανισµό.Για αυτό, η έκθε-ση στον ήλιο πρέ-

πει να γίνεται σταδιακά και µε µέτρο- 10’ µε20’ την ηµέρα αλλά όχι τις επικίνδυνες ώρες11:00-16:00- και κατόπιν συνεννόησης µετον ειδικό, όταν χρησιµοποιείται για θερα-πευτικούς σκοπούς.

Για το κακό πρόσωπό του έχετεδιαβάσει πολλά και έχετεακούσει ακόµη περισσότερα.Πόσα γνωρίζετε όµως για τοάλλο, το καλό πρόσωπο του

ήλιου; Το έχουµε διαπιστώσει όλοι. Η άνοιξηκαι το καλοκαίρι µας «φτιάχνουν» τη διάθε-ση. Μοιάζουν σαν µια µπαταρία που µας τρο-φοδοτεί µε θετικές σκέψεις και ευεξία. Μα-ζί µας συµφωνούν και οι επιστηµονικές µε-λέτες. Είναι η µειωµένη ηλιοφάνεια και ηδιάρκεια της ηµέρας που κάνει άλλους λα-ούς επιρρεπείς στη µελαγχολία.

Χωρίς τον ήλιο, ο οργανισµός µας δενµπορεί να συνθέσει βιταµίνη D, η οποίαπροστατεύει όχι µόνο την υγεία των οστών,αλλά δρα και κατά του καρκίνου και των αυ-τοάνοσων νοσηµάτων, σύµφωνα µε νεώτε-ρες µελέτες. Τεχνητές πηγές ηλιακού φω-

Χωρίς τον ήλιο, ο οργανισµόςµας δεν µπορεί να συνθέσειβιταµίνη D, η οποία προστα-τεύει συνολικά την υγεία µας

Της ∆ήµητρας Τζούβελη

Page 35: In Vitro

•IN•VITRO•35Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

ΚΆΘΕ ΦΟΡΆ που ο ήλιος κάνει την εµφάνισήτου, στον εγκέφαλό µας γίνεται µια µικρή«έκρηξη» ορµονών. Παράγονται ενδορφίνες,γνωστές και ως ορµόνες της ευτυχίας, της φυ-σικής αναλγησίας και της χαλάρωσης, σεροτο-νίνη και ντοπαµίνη, νευροδιαβιβαστές πουρυθµίζουν τα συναισθήµατα και βελτιώνουντη διάθεση. Αποτέλεσµα; Είµαστε περισσότε-ρο χαρούµενοι, αισιόδοξοι, ευδιάθετοι και γε-µάτοι ενέργεια και ευεξία.Έρευνες δείχνουν ότι το σύνδροµο εποχικήςσυναισθηµατικής διαταραχής (χειµερινή µε-λαγχολία) συνδέεται µε τη µειωµένη ηλιοφά-νεια κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του

χειµώνα. Η έλλειψη ηλιακού φωτός προκαλείµειωµένη παραγωγή σεροτονίνης και σε ορι-σµένους ανθρώπους υπερέκκριση µελατονί-νης, µιας ορµόνης που µεταβάλλεται ανάλογα

µε το φως, ρυθµίζον-τας τον κύκλούπνου/εγρήγορσης.Είναι ενδεικτικό ότιγια την αντιµετώπισητου συνδρόµου χρη-σιµοποιούνται λάµ-

πες λευκού φωτισµού (φωτοθεραπεία), οιοποίες έχουν πολύ καλά αποτελέσµατα.Η έντονη ηλιοφάνεια θεωρείται ως ένας από

Αντικαταθλιπτικός πλανήτης...

Η διατροφήκαλύπτει µό-

νο το 10%της βιταµί-νης D που

χρειάζεται οοργανισµόςµας καθηµε-ρινά. Καλύ-τερες πηγέςείναι τα λι-

παρά ψάρια(σκουµπρί,σολοµός,σαρδέλες)και το ελαι-

όλαδο.

Ο ήλιοςστο µικροσκόπιοΤΟ ΚΑΛΌ ΠΡΌΣΩΠΟ του ήλιου έχει µπει στοµικροσκόπιο των επιστηµόνων εδώ και αρ-κετά χρόνια. Οι µελέτες συνεχίζονται και τααποτελέσµατα είναι ενδιαφέροντα.

Αντικαρκινική η ηλιοθεραπεία∆εκαπέντε λεπτά καθηµερινής ηλιοθερα-πείας ενδεχοµένως µειώνουν κατά ένα τέ-ταρτο τον καρκίνο µαστού και κατά ένα τρίτοτον καρκίνο του εντέρου. Ερευνητές από τοπανεπιστήµιο της Καλιφόρνια µελέτησαν2.750 έρευνες για τη βιταµίνη D και κατέλη-ξαν στο συµπέρασµα ότι η καλύτερη προ-στασία κατά του καρκίνου είναι η αύξησητων επιπέδων της βιταµίνης στον οργανισµό.

«Εχθρός» της µυωπίαςΌταν ερευνητές του Αυστραλιανού Συµβου-λίου Έρευνας θέλησαν να εξακριβώσουνγιατί η παιδική µυωπία είναι τέσσερις φορέςσυχνότερη στην ανατολική Ασία από ό,τι στηχώρα τους, διαπίστωσαν ότι η µόνη σηµαντι-κή διαφορά µεταξύ των κατοίκων των δυοηπείρων ήταν η έκθεση στον ήλιο. Κατά µέ-σο όρο, τα παιδιά στην Αυστραλία περνούν 2ώρες την ηµέρα παίζοντας σε εξωτερικούςχώρους και στη Σιγκαπούρη µόλις 20 λεπτά.

Μακροβιότεροι & πιο ευτυχισµένοιΜπορεί η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβο-λίας που έχουµε δεχθεί να προδικάζει τοµέλλον της σωµατικής και ψυχικής µας υγεί-ας; Ναι, και µάλιστα θετικά, απαντούν οι επι-στήµονες. Μελέτη του πανεπιστήµιου τηςΒιέννης δείχνει ότι πιο ευτυχισµένοι άνθρω-ποι είναι όσοι γεννήθηκαν την άνοιξη (καιάρα η σύλληψη έγινε το καλοκαίρι), ενώ επι-στήµονες από το πανεπιστήµιο της Οξφόρ-δης συσχετίζουν τη σκλήρυνση κατά πλάκαςµε τη µειωµένη ηλιακή ακτινοβολία. Ακόµηκαι η υγεία των δοντιών µας επηρεάζεταιαπό τον ήλιο, καθώς σύµφωνα µε µελέτητου πανεπιστηµίου Χάρβαρντ όσο πιο µα-κριά βρισκόµαστε από τον Ισηµερινό – οοποίος δέχεται την περισσότερη ακτινοβο-λία- τόσο µεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ναεµφανίσουµε οδοντιατρικά προβλήµατα.

Η UVB ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΊΑ ευθύνεται για ταηλιακά εγκαύµατα, αλλά χωρίς αυτήν ο ορ-γανισµός δεν θα µπορούσε να χρησιµοποι-ήσει τη βιταµίνη D. Οι υπεριώδεις ακτίνεςδιασπούν τη χοληστερόλη που βρίσκεταιστο δέρµα και παράγουν βιταµίνη D, ηοποία µετά από πολύπλοκες µεταβολικέςδιαδικασίες µετατρέπεται σε ορµόνη D. Ηορµόνη D είναι η ενεργός τελική µορφή,υπεύθυνη για τις παρακάτω δράσεις.

Η βιταµίνη (ορµόνη) D έχει καταλυτικόρόλο στην απορρόφηση τουασβεστίου που λαµβάνου-µε από τις τροφές. Χω-ρίς αυτή, τα οστά – ηφυσική αποθήκηασβεστίου στονοργανισµό- γί-νονται εύθραυ-στα και µαλα-κά. Έτσι, αυ-ξάνεται ο κίν-δυνος γιαοστεοπόρω-ση και κατάγ-µατα. Ωστό-σο, νεώτερεςµελέτες δεί-χνουν ότι η βιτα-µίνη D ωφελεί όχιµόνο τα οστά αλλάτο σύνολο του οργανι-σµού: ενισχύει το ανοσο-ποιητικό σύστηµα, συµβάλλειστην ενδυνάµωση των µυών, προστα-τεύει την καρδιά και ενδεχοµένως προλαµ-βάνει τον καρκίνο, τη σκλήρυνση κατά πλά-κας και τον διαβήτη.

Για να αποκοµίσουµε αυτά τα οφέλη δενχρειάζεται να καθόµαστε µε τις ώρες κάτωαπό τον ήλιο. ∆εκαπέντε λεπτά καθηµερι-νής έκθεσης– αλλά όχι τις επικίνδυνεςώρες και πάντα φορώντας αντηλιακό µε χα-µηλό δείκτη προστασίας- αρκούν για να πά-ρουµε την απαραίτητη ποσότητα βιταµίνηςD. Γι’ αυτό και πολλοί µας θεωρούν τυχε-ρούς ως λαό τους Έλληνες επειδή ζούµε σε

µια χώρα, όπου η ηλιοφάνεια µας συντρο-φεύει σχεδόν όλο το χρόνο. Ή µήπως όχι;

Το «παράδοξο» των µεσογειακών λαώναποτελεί αντικείµενο του επιστηµονικούενδιαφέροντος τα τελευταία χρόνια. Πα-λαιότερη ολλανδική µελέτη, που δηµοσιεύ-θηκε στο έγκριτο επιστηµονικό περιοδικό«Lancet», έδειξε ότι οι Έλληνες, οι Ιταλοίκαι οι Ισπανοί έχουν λιγότερη βιταµίνη Dαπό τους Νορβηγούς, τους Ελβετούς, τους

Γάλλους και τους ∆ανούς. Σε πρόσφατη -αδηµοσίευτη ακόµη- µελέτη

της οµάδας του Αττικούνοσοκοµείου σε µε-

τεµµηνοπαυσια-κές γυναίκες

της ∆υτικήςΑττικής,βρέθηκε ότιη µέση τιµήτης βιταµί-νης D ήταν24ngr/ml,ενώ οι φυ-σιολογικέςτιµές είναι

άνω των 60.Σήµερα,

υπολογίζεταιότι µόλις 2

στους 10 Έλληνεςάνω των 65 έχουν

επαρκείς ποσότητεςτης βιταµίνης. Οι ειδικοί συ-

σχετίζουν το φαινόµενο µε το σκού-ρο χρώµα του δέρµατός µας, που δυσχε-ραίνει τη γρήγορη σύνθεση της βιταµίνηςD, τη χρήση αντηλιακών µε υψηλό δείκτηπροστασίας, το ότι καλύπτουµε µε ρούχατα χέρια µας (το βασικό σηµείο σύνθεσηςτης βιταµίνης) και τη µόλυνση του περιβάλ-λοντος, που εµποδίζει την ακτινοβολία ναφθάσει στο δέρµα.

Συνεργάστηκε ο Γρηγόρης Σκαραντάβος,∆/ντής Μονάδας Μεταβολικών Νοσηµάτων των

Οστών της Α’ Ορθοπεδικής Κλινικής Παν/µίουΑθηνών του Αττικού Νοσοκοµείου.

Το φως του ήλιου προκα-λεί «έκρηξη» ορµονώνστον εγκέφαλο όπως εν-δορφίνες και σεροτονίνη

Η βιταµίνη του φωτός

τους παράγοντες που προστατεύουν από αυ-τοκαταστροφικές συµπεριφορές και ειδικότε-ρα την αυτοκτονία. Ωστόσο, νεώτερη µελέτητου Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Σουηδία έδει-ξε ότι σε µέρη µε υπερβολική ηλιοφάνεια,όπως στη Γροιλανδία, τα ποσοστά αυτοκτονιώνείναι αυξηµένα τους θερινούς µήνες. Σύµφω-να µε τους ερευνητές, οι ανισορροπίες πουπροκαλεί το φως στη σεροτονίνη σε συνδυα-σµό µε την έλλειψη ύπνου, ίσως οδηγούν στηναυτοκτονία.

Συνεργάστηκε η Μαρία Παναγοπούλου,MSc, Ψυχίατρος-Ψυχοθεραπεύτρια,

επιστηµονική συνεργάτις ΕΠ.Ι.Ψ.Υ.

Page 36: In Vitro

36•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

ΣυνέντευξηΗ ιατρική έρευνα αποκαλύπτει

Επί 45 χρόνια αναζητά την αλή-θεια, ως ερευνητής – τότε ο νε-ότερος στην ιστορία του πανεπι-στηµίου-, στο Johns Hopkins.Οι ανακαλύψεις του ίδιου καιτης οµάδας του αποτελούν τηβάση µιας ολόκληρης επιστή-µης, ίσως της πιο ελπιδοφόραςγια την ιατρική, της επιγενετι-κής. Ο καθηγητής Βιολογίας καιΒιοφυσικής του ΠανεπιστηµίουJohns Hopkins των ΗΠΑ και αν-τεπιστέλλον µέλος της Ακαδη-µίας Αθηνών Ευάγγελος Μου-δριανάκης µε αφορµή τη βρά-βευση από το Ίδρυµα Μποδο-σάκη για το ερευνητικό του έρ-γο, µιλά στο «In Vitro» για το αι-σιόδοξο µέλλον της ιατρικήςέρευνας και τις πεπαλαιωµένεςαπόψεις ότι «όλα είναι... στα γο-νίδια».

Τα αποτελέσµατα των ερευνών σας ανατρέ-πουν επιστηµονικές πεποιθήσεις πολλώνετών.Το κίνητρό µου δεν είναι να ανατρέψω µίαγνώση, αλλά να βρω ποια είναι η πραγµατικήαλήθεια σε µια ερώτηση που µε απασχολεί.Πολλές φορές µία γνώση µε το πέρασµα τουχρόνου µπορεί να παρανοηθεί. ∆ηλαδή, ξε-κινάει ένας ερευνητής µε ένα σωστό συµπέ-ρασµα, οι υπόλοιποι το απλοποιούν, ενδεχο-µένως κάποιοι το παρανοούν και το προ-ωθούν λανθασµένα και µετά από 10 – 15χρόνια αντιλαµβάνεσαι ότι έχει συσσωρευτείµία λανθασµένη εικόνα. Έτσι πολλές φορές«σκαλίζοντας» για να βρω την αλήθεια,έφτασα σε συµπεράσµατα που ανέτρεπαντην υπάρχουσα κατάσταση.

Ποιες είναι οι γνώσεις που ανατράπηκαν απότις έρευνές σας;Καταρχάς η διπλοέλικα του DNA θεωρούτανότι είναι µία σταθερή και αµετάβλητη δοµή.Αυτό επειδή το πρώτο µοντέλο που έγινεήταν από συρµατάκια και µέταλλο, και αυτοίπου το κατασκεύασαν δεν ήταν ειδικοί στηφυσικοχηµεία µεγαλοµορίων. Όµως το DNAδεν ευρίσκεται στο κενό αλλά στο κυτταρό-πλασµα, το οποίο σε ποσοστό 60% - 80%αποτελείται από νερό. Αυτό που ήθελα ναµάθω είναι τι κάνει το DNA όταν είναι µέσαστο νερό. Το πρώτο πράγµα που αναλύσαµεστο εργαστήριό µου ήταν οι αλλαγές της ορ-γάνωσης – και όχι της δοµής- της διπλοέλι-κας. Βάλαµε καθαρό DNA σε ένα ειδικό διά-λυµα µε ιδιότητες σαν του κυτταροπλάσµα-τος και είδαµε ότι η διπλοέλικα άρχισε να πε-ριελίσσεται και να φτιάχνει µια σειρά απόχάντρες, η µία πίσω από την άλλη. Αυτές οιχάντρες είχαν τις διαστάσεις και την εµφάνι-ση της χρωµατίνης (η χρωµατίνη είναι τοενεργό γενετικό υλικό και όχι το σκέτο DNA).Αυτή ήταν µια πολύ µεγάλη επανάστασηστην αντίληψη του αρχιτεκτονικού δυναµι-κού του DNA. Αρχικά δεν έγινε αποδεκτή καιµάλιστα επί τέσσερα ή πέντε χρόνια πληρώ-

ναµε ακριβά (αυτή την ανακάλυψη). Με ποιοτρόπο; Με απώλεια επιχορηγήσεων, απο-κλεισµό από διεθνή συνέδρια κ.λπ. Το καλόόµως που έχει η επιστήµη είναι ότι µπορείςπειραµατικά να αποδείξεις την αλήθεια µιαςιδέας και έτσι να γίνει αποδεκτή.Η δεύτερη ριζική αλλαγή αφορούσε τις πρω-τεΐνες µε τις οποίες ζευγαρώνει το DNA, γιανα κάνει τη χρωµατίνη. Η κύρια οµάδα πρω-τεϊνών µε την οποία δένεται το DNA είναι οιιστόνες (ονοµάζονται έτσι επειδή βρίσκονταισε όλους τους ιστούς) και εµείς θέλαµε νατις παρατηρήσουµε µέσα σε ένα φυσιολογι-κό περιβάλλον που οµοιάζει µε το κυτταρό-πλασµα. Ένας φοιτητής µου, λοιπόν, τις έβα-λε σε ένα ειδικό διάλυµα και διαπίστωσε ότιοργανώνονται σε σωµατίδια µε συγκεκριµέ-νη στοιχειοµετρία. Και αυτή η ανακάλυψηπροκάλεσε αντιδράσεις. Αργότερα όµως ηαποδοχή της έγινε εν µια νυκτί. Μετά από 4 –5 χρόνια αυτή η εικόνα της οργάνωσης τωνιστόνων υπήρχε σε πολλά βιβλία, χωρίς όµωςνα αναφέρονται τα βασικά µας πειραµατικάδεδοµένα, στα οποία βασίστηκε.

Μετά από τόσα χρόνια έρευνας, πού έχετεκαταλήξει; Τελικά η µοίρα µας καθορίζεταιαπό τα γονίδιά µας;Αυτή ήταν η επικρατούσα άποψη, την οποίαµάλιστα όποιος αµφισβητούσε τότε χαρα-κτηριζόταν ως αιρετικός και γελοίος. Όµωςαυτή η µοιρολατρική προσέγγιση δεν στέκειπια. Πολλοί, για να ανατρέψουν αυτή τηνάποψη, χρειάστηκε να δουν ότι ο αριθµόςτων γονιδίων που υπάρχουν στο ανθρώπινοκύτταρο ήταν πολύ µικρότερος από αυτόνπου οι προκαταλήψεις τους έλεγαν ότι πρέ-πει να υπάρχουν.Το γονίδιο είναι µία έννοια, την οποία οιερευνητές προσπάθησαν (λανθασµένα) ναταυτίσουν απόλυτα µε κάποια φυσικοχηµι-κή οντότητα. Ο ρόλος του DNA τελειώνει τηστιγµή που η RNA πολυµεράση, αντιγράφειένα κοµµάτι του DNA και το κάνει RNA (τολέµε messenger). Αυτό το RNA πηγαίνει στο

κυτταρόπλασµα, διαβάζεται από άλλα ένζυ-µα τα οποία φτιάχνουν µια πρωτεΐνη – όχιπάντα- η οποία αρχίζει να συµβάλλει στηλειτουργικότητα του κυττάρου. Ο φαινότυ-πος λοιπόν (τα εµφανή χαρακτηριστικά ενόςοργανισµού) σχετίζεται άµεσα µε αυτές τιςπρωτεΐνες και όχι απευθείας µε το DNA. ∆ενείναι σωστό να µιλάµε λοιπόν για το γονίδιοτης εγκληµατικότητας ή της ευφυΐας, γιατίοι φαινότυποι αυτοί είναι αποτέλεσµα µιαςσειράς µεταβολικών διαδικασιών, χιλιάδωνχηµικών αντιδράσεων, που ορίζουν ένα αν-θρώπινο χαρακτηριστικό. Αν χαλάσει οποι-αδήποτε από αυτές τις αντιδράσεις, τότε θαυπάρξει µια ανωµαλία (ακόµη και θάνατος).Τις περισσότερες φορές µια τέτοια αλλαγήεπιφέρει µια ανισορροπία στο κύτταρο, ηοποία το κάνει να «παραπατά». Τότε εµφα-νίζεται αυτό που ονοµάζουµε εµείς ασθέ-νεια.

Για ποιο λόγο δίνεται τόση αξία στους ιστό-νες σε ό, τι αφορά στη λειτουργία του κυττά-ρου;Οι ιστόνες προσφέρουν ένα δοµικό καρούλι,γύρω από το οποίο συµπυκνώνεται το DNAπροκειµένου να χωρέσει στο κύτταρο. Έχουνόµως και µερικές αποφυάδες, τις λεγόµενεςουρίτσες των ιστονών οι οποίες σηµαιοστολί-ζονται (παίρνοντας µηνύµατα από το περι-βάλλον του κυττάρου). Ο σηµαιοστολισµόςαναγνωρίζεται από άλλες πρωτεΐνες που πά-νε και κάθονται από πάνω, αυτές οι πρωτεΐ-νες αναγνωρίζονται από άλλες κ.ο.κ. Στηνπορεία, αναλόγως του σηµαιοστολισµούενεργοποιούνται συγκεκριµένα τµήµατα τουDNA, που ορίζουν τη λειτουργική κατάστασητου κυττάρου. Είναι σαν να έχουµε ένα κουτίµε µουσικές νότες. Για να παίξεις ένα κοµµά-τι, κάποιος πρέπει να έρθει να τις πάρει καινα τις βάλει σε µία σειρά. Αυτό το ρόλο έχουνοι ιστόνες στο DNA.Αν πάρουµε, για παράδειγµα, τον καρκίνοτου παγκρέατος, φαίνεται ότι οι ιστόνες στακαρκινικά παγκρεατικά κύτταρα (σε σχέση

Ευάγγελος Μουδριανάκης

Το κίνητρό µου δεν είναι ναανατρέψω µία γνώση, αλλάνα βρω ποια είναι η πραγ-

µατική αλήθεια

...η µοιρολατρική προσέγγισηότι η ζωή µας καθορίζεται από

τα γονίδια δεν στέκει πια.

Με τα σηµερινά δεδοµένα οιγονιδιακές θεραπείες δεν θα εί-

ναι για µένα η επιθυµητή πο-ρεία.

Η µοίρα δεν «γράφεται»

Η διπλοέλικατου DNA

Οι ιστόνες

Οι ουρέςτων ιστονών

Το χρωµόσωµα

Page 37: In Vitro

•IN•VITRO•37Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Συνέντευξη στον Θανάση Τροµπούκη

µε τα υγιή) έχουν ένα συγκεκριµένο σηµαι-οστολισµό. Με τη σειρά τους επέτρεψαν µίανέα σήµανση στο DNA, η οποία είναι ιδιόµορ-φη στο καρκινικό κύτταρο. Αν ο καρκίνοςήταν αποτέλεσµα µιας µετάλλαξης, τότε θαήταν αδύνατο να θεραπευτεί. Από τη στιγµήόµως που προέρχεται από αυτό τον «σηµαι-οστολισµό» των ιστονών (στο συγκεκριµένοπαράδειγµα) είναι αναστρέψιµος. Μπορείςνα παρέµβεις δηλαδή σ’ αυτά τα κύτταρα καινα τα κάνεις φυσιολογικά. Άλλοι ερευνητέςέχουν βρει σε ορισµένες κυτταροκαλλιέργει-ες και σε πειραµατόζωα, η αναστροφή του«σηµαιοστολισµού» είναι - πειραµατικά- εφι-κτή. Είναι ένα αισιόδοξο µήνυµα, καθώς εί-ναι σχεδόν αδύνατο να παρέµβεις σε µία µε-τάλλαξη, αλλά είναι εφικτό να παρέµβειςστους ιστόνες.

Αυτό δηλαδή που ονοµάζεται γονιδιακή θε-ραπεία, θεωρείτε ότι δεν θα υπάρξει;Με τα σηµερινά δεδοµένα, αυτή δεν θα είναιγια µένα η επιθυµητή πορεία. Αυτό επειδή ανθεωρήσουµε ότι η έκφραση του γονιδιώµα-τος είναι ένας τάπητας, η γονιδιακή θερα-πεία θα στοχεύει στο να αντικαταστήσει µίακλωστή από αυτόν τον τάπητα. Όταν, όµως,αλλάζουµε κλωστές σε αυτόν τον τάπητα τουγονιδιώµατος, δεν µπορούµε να προβλέψου-µε τις επιπτώσεις στον οργανισµό.

Η επιστήµη είναι πολύ κοντά στην ανακάλυ-ψη του µυστικού της ζωής;Έχουν γίνει µεγάλες µάχες για τον προσδιο-ρισµό της έννοιας της ζωής. Αν πούµε ότι εί-ναι η ικανότητα ενός συστήµατος να µεταβο-λίσει µάζα και ενέργεια µέσα στη δική τουοµοιοστασία – αυτός ίσως είναι ένας υλιστι-κός ορισµός της ζωής- τότε πράγµατι έχουµεαρχίσει να κατανοούµε αυτό το σύστηµα. Ανµε ρωτήσετε αν µπορώ να φτιάξω έναν τέ-τοιο οργανισµό, ο οποίος µάλιστα να αναπα-ράγεται, η απάντηση είναι κατηγορηµατικάόχι. Στο µέλλον δεν γνωρίζω τι µπορεί να γί-νει.

Tο πεδίο της έρευνας που βασίζεται στον σηµαιοστολισµό ή σήµανση της χρωµα-τίνης, ονοµάζεται Επιγενετική και είναι το πιο αναπτυσσόµενο πεδίο της βιολογι-κής έρευνας σήµερα. ∆εν υπάρχει εργαστήριο, το οποίο δεν µπαίνει στον τοµέατης επιγενετικής για να βρει απαντήσεις σε συγκεκριµένα ερωτήµατα.

Όλη αυτή η γνώση που έχετε αποκοµίσει,πώς µπορεί να έχει πρακτική εφαρµογήστον γενικό πληθυσµό, σε επίπεδο θεραπεί-ας ή πρόληψης;Αυτή είναι η µεγάλη ευχαρίστηση ενόςερευνητή. Η δυνατότητά του να λύσει έναπρόβληµα που τελικά είναι θεµελιώδες,που µπορεί να εφαρµοστεί σε παραπάνωαπό µία περίπτωση. Το ότι λύσαµε τη δοµήτου οκταµερούς των ιστονών σε ατοµικόεπίπεδο είναι πολύ σηµαντικό. Κι αυτό γιατίάνοιξε την πόρτα σε πολλούς άλλους ερευ-νητές για να κάνουν συγκεκριµένες ερωτή-σεις, οπότε και να προχωρούν την έρευνα.Για παράδειγµα, υποβάλλουν πειραµατό-ζωα σε διάφορες δοκιµασίες δείχνοντάςτους εικόνες κ.λπ. Έπειτα από µισή ώρα κοι-τάζουν συγκεκριµένες περιοχές του εγκε-φάλου τους και παρατηρούν ότι οι ιστόνεςέχουν λάβει συγκεκριµένο σηµαιοστολι-σµό. Αυτό τους δίνει το ερέθισµα ώστε νααναζητήσουν περαιτέρω την αλήθεια. ∆η-λαδή προσπαθούν να αποτυπώσουν τα χη-µικά «σχεδιαγράµµατα» µέσα στα κύτταρα,τα οποία υποκινούν το πειραµατόζωο να κά-νει µία συγκεκριµένη λειτουργία. Τα αποτε-λέσµατα των ερευνών µας έδωσαν στουςυπόλοιπους ερευνητές ένα τρισδιάστατοσύστηµα αναφοράς πάνω στο οποίο µπο-ρούν να αναφέρονται όταν κάνουν τα πειρά-µατά τους και έπειτα να έχουν συγκεκριµέ-να στοιχεία για σύγκριση. Αυτό το πε-δίο της έρευνας που βασίζεταιστον σηµαιοστολισµό ή σή-µανση της χρωµατίνης,ονοµάζεται Επιγενετικήκαι είναι το πιο ανα-πτυσσόµενο πεδίο τηςβιολογικής έρευνας σή-µερα. ∆εν υπάρχει ερ-γαστήριο, το οποίο δενµπαίνει στον τοµέα τηςεπιγενετικής για να βρειαπαντήσεις σε συγκε-κριµένα ερωτήµατα.

στα γονίδια

Page 38: In Vitro

38•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Συνεργάστηκε η Εύη Νικήτα, δερµατολόγος- αφροδισιολόγος,Επιστηµονικός Σύµβουλος Νοσοκοµείου Ερρίκος Ντυνάν

Λένε ότι µε... τρίχες δεν πρέπει ναασχολούµαστε. Τί γίνεται όµως ότανη θυλακίτιδα, δηλαδή η φλεγµονήτου θύλακα της τρίχας, κάνει τηνεµφάνισή της στο πρόσωπο ή το σώ-

µα και σε κάποιες περιπτώσεις εξελίσσεται σεπεριπέτεια;

Το πόσο θα ταλαιπωρήσει κάποιον η θυλακίτι-δα εξαρτάται από τον τύπο της. Η επιφανειακήθυλακίτιδα, που είναι και η συχνότερη, εξαφανί-ζεται τις περισσότερες φορές µόνη της µέσα σελίγες µέρες. Η µόλυνση αφορά την άνω περιοχήτου θύλακα της τρίχας και εκδηλώνεται µε συγ-κεντρωµένες βλατίδες γύρω από τον θύλακα, δη-λαδή µικρά κόκκινα εξανθήµατα, φυσαλίδες µεπύον, ευαισθησία και έντονη φαγούρα.

Όταν όµως η µόλυνση είναι βαθύτερη, ανα-πτύσσονται µεγάλες και επώδυνες βλάβες, πουσε κάποιες περιπτώσεις αφήνουν σηµάδια στοδέρµα µετά την επούλωσή τους.

Ο καθένας µπορεί να εµφανίσει θυλακί-τιδα. Είναι πιθανότερη όµως σε περι-

πτώσεις ανοσοκαταστολής, µακρο-χρόνιας λήψης αντιβιοτικών για

ακµή, τοπικής θεραπείας µε κορ-τικοστεροειδή, παχυσαρκίαςκαι διαµονής σε υγρά κλίµατα.

«Οι συνηθέστερες αιτίες εί-ναι η τριβή, το ξύρισµα, ηυπερβολική εφίδρωση, η ακµήκαι η επαφή µε βιοµηχανικέςουσίες όπως λάδια και διαλύ-τες» εξηγεί η δερµατολόγοςΕύη Νικήτα.

Ανάλογα µε την αιτία πουτην προκαλεί, µπορεί να εκ-δηλωθεί τόσο στο σώµα όσοκαι το πρόσωπο. Τα µικρό-βια που εµπλέκονται περισ-

σότερο σ’ αυτή τη διαδικασίαείναι ο σταφυλόκοκκος, η

ψευδοµονάδα, Gram- αρνητικάµικρόβια όπως επίσης µύκητεςκαι ερπητοϊοί.

Οι άνδρες λόγω του καθηµερι-νού ξυρίσµατος, αποδεικνύονται

περισσότερο ευάλωτοι απέναντιστη συγκεκριµένη µόλυνση, αφούτραυµατίζοντας το δέρµα τους µετο ξυράφι, διασπείρουν τα µικρό-βια. Η θυλακίτιδα όµως µπορεί να

εκδηλωθεί και σε κάποιον που έχεισγουρά γένια και αυτά µεγαλώνουν

προς τα µέσα µετά το ξύρισµα.Κίνδυνο να αντιµετωπίσουν πρόβληµα,

ιδιαίτερα στην περιοχή του µαγιό, είναιόσοι κάνουν χρήση µπανιέρας υδροµασάζ

που δεν έχει χλωριωθεί σωστά, ενώ υπάρχεικαι τύπος θυλακίτιδας κατά την οποία εµφανίζον-ται ερεθισµένα σπυράκια µε πύον, στην πλάτη, τοστήθος και κάποιες φορές στο λαιµό, τουςώµους, τα χέρια και το πρόσωπο, κυρίως νέων και

µεσηλίκων ανδρών.Εφόσον η µόλυνση εξελιχθεί, µπορεί να

οδηγήσει σε κυτταρίτιδα, µία πολύ σο-βαρή βακτηριακή µόλυνση, δηµι-

ουργία ουλών, καθώς και κατα-στροφή του θύλακα, µε απο-

τέλεσµα τη µόνιµη απώ-λεια της τρίχας.

Τoυ ∆ηµήτρη Παπαντωνίου

Ο θύλακαςτης τρίχαςκαι … άλλεςιστορίες

Εάν παρατη-ρείτε ότι τα

συµπτώµατατης θυλακί-

τιδας δενυποχωρούνµέσα σε δύοή τρεις ηµέ-ρες, η µό-

λυνση εξα-πλώνεται ήεπαναλαµ-βάνεται συ-χνά, τότε εί-ναι απαραί-τητη η επί-σκεψη σε

δερµατολό-γο.

ΤρόποιαντιµετώπισηςΗ ΘΕΡΑΠΕΊΑ που ο γιατρός θα συστήσει,εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότη-τα της µόλυνσης. Στη µάχη κατά της θυλα-κίτιδας µπορεί να χρησιµοποιηθούν αντι-βιοτικά που εφαρµόζονται τοπικά ή λαµ-βάνονται από το στόµα, αντιµυκητιασικά ήαντιιικά φάρµακα και κάποιες φορές κορ-τικοστεροειδή. Όταν όµως η µόλυνση εί-ναι επιφανειακή και εποµένως ηπιότερηςµορφής, οι ακόλουθες προτάσεις µπορείνα φανούν χρήσιµες για να ανακουφίσουναπό τα συµπτώµατα, να επιταχύνουν τηνίαση και να προλάβουν την εξάπλωσή της.Εφαρµογή µιας χλιαρής, υγρής πετσέταςστην περιοχή, δύο ή τρεις φορές την ηµέ-ρα.Χρήση ενυδατικών παρασκευασµάτωνπου περιέχουν βρώµη.Απαλό πλύσιµο της µολυσµένης περιοχήςδύο φορές την ηµέρα µε αντιβακτηριακόσαπούνι.Αποφυγή ξυρίσµατος µε ξυράφι. Αν αυτόείναι απαραίτητο, συστήνεται η χρήση ξυ-ριστικής µηχανής και η εφαρµογή µαλα-κτικής λοσιόν.Για να επιταχυνθεί το «κάψιµο» των φυσα-λίδων, οι ειδικοί προτείνουν, την εφαρµο-γή µαλακού υφάσµατος που έχει µουλιά-σει σε χλιαρό αλατόνερο, αρκετές φορέςτην ηµέρα, για περίπου 30 λεπτά.Πλύσιµο σε καυτό νερό, των ρούχων πουκαλύπτουν τις µολυσµένες περιοχές.

ΠρόληψηΠΑΡΌΛΟ ΠΟΥ ∆ΕΝ ΕΊΝΑΙ ΠΆΝΤΑ ∆ΥΝΑΤΉη πρόληψη της θυλακίτιδας, τα ακόλουθαµέτρα µπορούν να την κρατήσουν µακριά.Οι δερµατολόγοι προτείνουν:Να αποφεύγονται τα στενά ρούχα. Ειδικάτα τζιν και τα αθλητικά, τα οποία κάποιεςφορές προκαλούν προβλήµατα από τηντριβή τους µε το δέρµα.Ο καθένας πρέπει να έχει τις δικές του πε-τσέτες προσώπου και σώµατος, αλλά καιτο δικό του σετ ξυρίσµατος.Εάν κάποιος έχει στο χώρο του µπανιέραυδροµασάζ, πρέπει να την καθαρίζει τα-κτικά και να προσθέτει χλώριο, σύµφωναµε τις συστάσεις. Στην περίπτωση πουπρέπει να χρησιµοποιήσει κοινόχρηστηµπανιέρα, πρέπει να είναι σίγουρος ότιαπολυµαίνεται σωστά.Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί στοξύρισµα και στη φροντίδα της επιδερµίδαςπριν και µετά από αυτό. Το ξυράφι δενπρέπει να εφαρµόζεται κόντρα αλλά στηνκατεύθυνση που βγαίνουν τα γένια και ναξεπλένεται συχνά µε ζεστό νερό.Να χρησιµοποιείται ξυριστική µηχανή ήκαινούργιο ξυράφι σε κάθε ξύρισµα. Προ-σοχή στα κοψίµατα και τις αµυχές. Πάντανα χρησιµοποιείται αφρός ή τζελ ξυρίσµα-τος ώστε να µειώνεται η τριβή µεταξύ λε-πίδας και επιδερµίδας.

(A)σθενές φύλοΘυλακίτιδα

Page 39: In Vitro

•IN•VITRO•39Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Ο χρόνος είναι...ζωή στο εγκεφαλικό

18ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Αγγειακών Εγκεφαλικών Νοσηµάτων

Ανταπόκριση

Σηµαντικές ανακοινώσεις γιατην αντιµετώπιση του εγκε-φαλικού επεισοδίου διατυ-πώθηκαν κατά τη διάρκειατου 18ου Ευρωπαϊκού Συνε-

δρίου Αγγειακών Εγκεφαλικών Νοσηµά-των, που διεξήχθη πρόσφατα στη Στοκ-χόλµη.Όπως ήταν αναµενόµενο, το φετινόσυνέδριο κινήθηκε στον αστερισµότης θροµβόλυσης και στον απόηχοτης δηµοσιεύσης της σχετικής µε-λέτης ECASS-3, η οποία πρόσφαταβραβεύτηκε από το περιοδικό«Lancet» ως η πιο σηµαντική τηςχρονιάς. Σύµφωνα, λοιπόν, µε τηµελέτη αυτή, το χρονικό διάστηµακατά το οποίο µπορεί να χορηγη-θεί θροµβολυτική θεραπεία σεασθενείς µε οξύ ισχαιµικό εγκε-φαλικό επεισόδιο διευρύνεται απότις αρχικά επιτρεπόµενες 3 ώρεςκαι φθάνει πλέον τις 4,5 ώρες απότην εγκατάσταση των σχετικών συµ-πτωµάτων. Εξαιρετικό ενδιαφέρον εί-χε η παρουσίαση της επιµέρους ανάλυ-σης συγκεκριµένων υποοµάδων ασθε-νών που συµµετείχαν στη µελέτη καισύµφωνα µε την οποία η θροµβόλυσηαποδείχτηκε ασφαλής και αποτελεσµα-τική ανεξάρτητα της ηλικίας των ασθε-νών και της βαρύτητας του εγκεφαλικούεπεισοδίου. Με άλλα λόγια, το χρονικόδιάστηµα εντός του οποίου µπορεί ναχορηγηθεί θροµβόλυση έχει αυξηθείκατά 50%, αυξάνοντας ουσιαστικά κατάπολύ τον αριθµό των ασθενών µε οξύισχαιµικό εγκεφαλικό που µπορούν ναλάβουν τη θεραπεία αυτή.Όπως επισηµάνθηκε από όλους τουςοµιλητές, η θετική αυτή εξέλιξη δεν δι-καιολογεί κανέναν εφησυχασµό. Οιασθενείς που εκδηλώνουν εγκεφαλικόεπεισόδιο θα πρέπει να µεταφέρονταιάµεσα στο νοσοκοµείο, όπου οι ιατροίπλέον καλούνται να επιβεβαιώσουν τοταχύτερο δυνατόν τη διάγνωση ισχαιµι-κού εγκεφαλικού επεισοδίου και να ξε-κινήσουν τη χορήγηση θροµβόλυσηςπριν την πάροδο 4,5 ωρών από την εκδή-

λωση του επεισοδίου.Αξίζει στο σηµείο αυτό να επισηµανθείο σκεπτικισµός πολλών ειδικών σε ό,τιαφορά το ισχύον όριο ηλικίας που δενθα πρέπει να ξεπερνά τα 80 έτη προκει-µένου να χορηγηθεί θροµβόλυση. Ακρι-βώς αυτός ο περιορισµός αποτελεί σή-µερα το βασικότερο παράγοντα απο-κλεισµού ασθενών από το ενδεχόµενο

χορήγησης θροµβολυτικής αγωγής.Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία υπο-λογίζεται ότι το 2050 το 38% τωνασθενών µε αγγειακό εγκεφαλικόεπεισόδιο θα είναι ηλικίας άνω των85 ετών, πράγµα που σηµαίνει ότιβάσει των ισχυουσών οδηγιών δενθα µπορούν λόγω ηλικίας να λά-βουν την αποδεδειγµένα µοναδικήαποτελεσµατική θεραπεία για την

αντιµετώπιση του οξέος ισχαιµικούεπεισοδίου. Προφανέστατα θα χρει-

αστούν κι άλλες µελέτες, όπως η IST-3που τώρα πραγµατοποιείται, για να τεκ-

µηριώσουν την αποτελεσµατικότητα καιτην ασφάλεια της θροµβόλυσης στουςυπερήλικες.Εντύπωση προκάλεσαν τέλος τα αποτε-λέσµατα της πολυκεντρικής µελέτηςICSS, σύµφωνα µε τα οποία η διενέρ-γεια χειρουργικής ενδαρτηρεκτοµής σεασθενείς µε εγκεφαλικό επεισόδιο λό-γω στένωσης της καρωτίδας είναι πέρααπό κάθε αµφισβήτηση ασφαλέστερηαπό τη διενέργεια αγγειοπλαστικής µετοποθέτηση stent. Τα αποτελέσµατα αυ-τά αναµένεται να αναθεωρήσουν θεαµα-τικά την παγιωµένη τα τελευταία χρόνιατακτική πολλών συναδέλφων, που προ-τιµούν την τοποθέτηση stent από τη χει-ρουργική αντιµετώπιση της στένωσηςτης καρωτίδας.Τέλος αξίζει να επισηµανθεί και η αξιό-λογη Ελληνική εκπρόσωπηση στο φετι-νό συνέδριο µε σειρά ανακοινώσεων,καθώς επίσης και η ανάθεση από την Eu-ropean Stroke Organization στην Αθήνατης διοργάνωσης (εφόσον λόγω οικονο-µικής κρίσης εξασφαλιστούν οι απαραί-τητες χορηγίες) του European StrokeSummer School το καλοκαίρι του 2012.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Σπέγγος, Επίκουρος Καθηγητής Νευρολογίας Πανεπιστηµίου Αθηνών

Page 40: In Vitro

όπως χυµούς φρούτων, ζάχαρη ή γάλα, ταοποία αυξάνουν ακόµη περισσότερο τη θερµι-δική τους αξία. Αν συγκρίνουµε, δηλαδή, έναποτήρι ουίσκι, το οποίο αποδίδει περίπου 150θερµίδες, µε ένα κλασικό καλοκαιρινό κο-κτέιλ, όπως η Caipirinha, η οποία ξεπερνά ανάµερίδα τις 200 θερµίδες, είναι προφανές ότι,ενώ µπορεί γευστικά να θεωρούµε το κοκτέιλπιο ελαφρύ, θερµιδικά µάλλον µας «βαραί-νει».

Θα πρέπει επίσης να θυµόµαστε ότι, ενώ τακοκτέιλ είναι ιδιαίτερα δροσιστικά, λόγω τουπάγου αλλά και των δροσερών υγρών που πε-ριέχουν, δεν σηµαίνει απαραίτητα ότι µας ενυ-δατώνουν. Αντίθετα, το αλκοόλ αφυδατώνειτον οργανισµό. Συνεπώς, όσο υψηλότερη η πε-ριεκτικότητα του κοκτέιλ σε αλκοόλ, τόσο λι-γότερο συµβάλλει στην καθηµερινή µας ενυ-δάτωση.

Την επόµενη φορά, λοιπόν, που θα βρεθείτεσε beach bar, µπορείτε να παραγγείλετε τοαγαπηµένο σας κοκτέιλ, αλλά προσπαθήστενα σταµατήσετε στο ένα ποτήρι. Άλλωστε τακοκτέιλ σερβίρονται σε µεγάλα ποτήρια, οπό-τε µπορεί, εάν το πίνετε αργά, να σας συνο-

40•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

All that foodΚοκτέιλ Της Βίκυς Καρατζαφέρη

Έντονα συνυφασµένα µε τηνξεγνοιασιά που χαρακτηρίζειτις καλοκαιρινές µας διακο-πές, τα κοκτέιλ αποτελούναναπόσπαστο κοµµάτι του

καλοκαιριού, τόσο λόγω της ιδιαίτερης γεύσηςτους όσο και λόγω της αίσθησης δροσιάς πουµας προσφέρουν.

Ο όρος κοκτέιλ αναφέρεται σε ένα µίγµαεπιµέρους ποτών, το οποίο µπορεί να είναι είτεαλκοολούχο είτε όχι. Τα αλκοολούχα κοκτέιλµπορούν να έχουν ως βάση διάφορα ποτά,όπως ρούµι, τεκίλα, βότκα, τζιν, ουίσκι, κονιάκ,κρασί, µπέρµπον ή µπίρα, ενώ στην κατηγορίατων κοκτέιλ ορισµένοι εντάσσουν και τα σφη-νάκια. Για την παρασκευή τους χρησιµοποιούν-ται επίσης συνοδευτικά συστατικά όπως ανα-ψυκτικά, ανθρακούχο νερό, χυµοί φρούτων,γρεναδίνη, άσπρη ή µαύρη ζάχαρη, σόδα καιτόνικ, ενώ βασικό συστατικό αποτελεί ο πάγος,είτε θρυµµατισµένος είτε ολόκληρος.

Τα κοκτέιλ περιέχουν συνήθως αρκετά υψη-λή ποσότητα αλκοόλ, που µπορεί να είναι µε-γαλύτερη ακόµη κι από εκείνη ενός πολύ δυνα-τού ποτού. Επιπλέον περιέχουν συνοδευτικά,

Η έννοια τουκοκτέιλ ήτανγνωστή ήδηαπό την αρ-

χαιότητα, κα-θώς οι αρ-χαίοι Αιγύ-

πτιοι και Ρω-µαίοι αναµί-

γνυαν αλ-κοόλ µε µπα-χάρια για ναπαρασκευά-σουν τα για-τρικά τους.

∆ροσίζουν αλλά παχαίνουν

Συνεργάστηκε η κλινική διαιτολόγος – sports nutritionist Κωσταλένια Καλλιανιώτη

δεύει όλο το βράδυ. Μπορείτε επίσης να ζητή-σετε να σας το φτιάξουν ελαφρύ (δηλαδή ναπεριέχει περισσότερη σόδα ή χυµό φρούτων),έτσι ώστε να µειώσετε τις θερµίδες που προσ-λαµβάνετε από το αλκοόλ.

Το κοκτέιλ άρχισε να γίνεται γνωστό µε τησηµερινή του µορφή στις αρχές του 18ου αι-ώνα. Λέγεται ότι οι νικητές την περίοδο τηςχαρτοπαιξίας στην Αµερική φορούσαν ένακόκκινο φτερό κόκορα (cock) και έφτιαχνανένα µίγµα από τα αλκοολούχα ποτά, ανακα-τεύοντάς τα µε ένα κουτάλι που έµοιαζε µε ου-ρά (tail). Ωστόσο, η πιθανότερη εκδοχή είναι ηλέξη κοκτέιλ να έχει τις ρίζες της στη Γαλλία,αφού εικάζεται ότι προέρχεται από τη λέξηcoquetel, έτσι όπως ονοµαζόταν ένα συγκεκρι-µένο µίγµα κρασιών.

Mojito

1 µερίδα αποδίδει:~180 kcal

ΠαγωµένηPina Colada

1 µερίδα αποδίδει:~260kcal

StrawberryDaiquiri

1 µερίδα αποδί-δει: 240kcal

ΚλασικόDaiquiri

1 µερίδα αποδίδει:180kcal

Page 41: In Vitro

ΣΑΛΑΤΕΣ(µε 1 κουταλιά σούπας (κ.σ.) ελαιόλαδο.Για κάθε επιπλέον κ.σ. η θερµιδική αξία αυξάνεταικατά 135 θερµίδες)Αγγούρι-ντοµάτα ...................................160 kcal/µερίδαΚολοκυθάκια βραστά σαλάτα .................170 kcal/µερίδαΜελιτζανοσαλάτα .........................................98 kcal/κ.σ.Μπρόκολο βραστό σαλάτα .....................200 kcal/µερίδαΤονοσαλάταµε µαγιονέζα ..............................95 kcal/κ.σ.Μαρούλι.................................................145 kcal/µερίδαΛάχανο /µερίδαΣαλάτα Καίσαρα..............................500-700 kcal/µερίδα

(ανάλογα µε την ποσότητα κρουτόν, σως, παρµεζάνας)

ΟΡΕΚΤΙΚΑΠατάτες τηγανητές..........................217 kcal(10 πατάτες)

470 kcal/145 γραµµάριαΠιπεριές τηγανητές..........................130 kcal/2 κοµµάτιαΜελιτζάνες τηγανητές............................380 kcal/µερίδαΤυρόπιτα....................................340 kcal/µέτριο κοµµάτιΣπανακόπιτα..............................330 kcal/µέτριο κοµµάτιΕλιές γεµιστές µε αµύγδαλο ...................100 kcal/5 ελιέςΤζατζίκι .........................................................75 kcal/κ.σ.Μανιτάρια τηγανητά....................370 kcal/φλιτζ. τσαγιού

ΤΥΡΙΑΦέτα .....................................................380 kcal/100 γρ.Έµενταλ ................................................ 360 kcal/100 γρ.Γραβιέρα............................................... 400 kcal/100 γρ.Ροκφόρ.................................................. 370 kcal/100 γρΚεφαλοτύρι .......................................... 400 kcal/100 γρ.

ΨΑΡΙΚΑΑστακός.....................................310 kcal/1 µεγ. όστρακοΓαλέος σκορδαλιά 420 kcal (1 κοµµάτι & 1 κ.σ. σκορδαλιά)Γαρίδες βραστές ή ψητές ..........................70 kcal/µερίδαΓαρίδες γιουβέτσι...................................490 kcal/µερίδαΓαρίδες κοκτέιλ .........................................290 kcal/µπολΓαρίδες τηγανητές..................................300 kcal/µερίδαΜπακαλιάρος τηγανητός ........................380 kcal/µερίδαΚολιός ψητός ................250 kcal/µερίδα ή ½ του ψαριούΚαραβίδα ψητή ............75 kcal/καραβίδα µεγάληΜαρίδες τηγανητές.....................330 kcal/µερίδαΚαλαµαράκια τηγανητά....300 kcal/µερίδαΓαύρος τηγανητός .........360 kcal/µερίδα

ΚΡΕΑΤΙΚΑΜπριζόλα χοιρινή άπαχη..320 kcal/µερίδαΜπριζόλα χοιρινή παχιά ...380 kcal/µερίδαΜπριζόλα χοιρινή τηγανητή ..596 kcal/µερίδαΜπριζόλα µοσχαρίσια άπαχη .255 kcal/µερίδαΜπριζόλα µοσχαρίσια παχιά...................400 kcal/µερίδαΜπριζόλα µοσχαρίσια τηγανητή .............600 kcal/µερίδαΛουκάνικο χωριάτικο .........................96 kcal/2 πιρουνιέςΜπιφτέκια ατµού χωρίς ψωµί...............292 kcal/µπιφτέκιΜπιφτέκια πανέ τηγανητά ...................460 kcal/µπιφτέκιΜπιφτέκια σχάρας...............................333 kcal/µπιφτέκιΓαλοπούλα βραστή (στήθος) ...................250 kcal/µερίδαΜπιφτέκια γαλοπούλας..........................300 kcal/µερίδαΚοτόπουλο λεµονάτο µε πατάτες............480 kcal/µερίδαΚοτόπουλο σούβλας...............................230 kcal/µερίδαΚοτόπουλο µε µπάµιες ...........................460 kcal/µερίδαΚοτόπουλο κοκκινιστό µε χυλοπίτες .......530 kcal/µερίδαΚεφτέδες ........................................210 kcal/2 κεφτέδεςΠαϊδάκια ................................................560 kcal/µερίδα

ΜΑΓΕΙΡΕΥΤΑ & ΑΛΛΑ ΚΥΡΙΩΣ ΠΙΑΤΑ(οι kcal διαφοροποιούνται ανάλογα µε την ποσότητα λαδι-ού που χρησιµοποιούµε)Μουσακάς..............................................650 kcal/µερίδαΠαστίτσιο ...............................................690 kcal/µερίδαΜπάµιες λαδερές...................................400 kcal/µερίδαΦασολάκια λαδερά ................................380 kcal/µερίδαΚαρµπονάρα ..........................................840 kcal/µερίδαΜακαρόνια µε κόκκινη σάλτσα ...............440 kcal/µερίδαΜακαρόνια µε κιµά.................................580 kcal/µερίδαΠίτσα µε τυρί ........................................320 kcal/κοµµάτιΠίτσα σπέσιαλ.......................................380 kcal/κοµµάτιΚλαµπ Σάντουιτς(ζαµπόν-τυρί-κρέας) .....576 kcal/µερίδαΧάµπουργκερ..................................430-480 kcal/µερίδαΓεµιστή ντοµάτα µε ρύζι........................256 kcal/ντοµάταΓεµιστή ντοµάτα µε κιµά .......................287 kcal/ντοµάταΓεµιστή πιπεριά µε ρύζι..........................197 kcal/πιπεριάΓεµιστή πιπεριά µε κιµά .........................226 kcal/πιπεριάΚολοκυθάκια γεµιστά αυγολέµονο .........350 kcal/µερίδα

ΦΡΟΥΤΑΚαρπούζι ............................................80-90 kcal/µερίδαΠεπόνι......................................................75 kcal/µερίδαΚεράσια.............................................80 kcal/20 κεράσιαΦράουλες ..............................................50 kcal/φλιτζάνιΜπανάνα............................................................120 kcalΑνανάς........................................................20 kcal/φέταΣταφύλια...............................................30 kcal/10 ρόγες

ΠΑΓΩΤΑ(αφορά σε 2 µπάλες παγωτό ή ένα ποτήρι γρανίτα)Γρανίτα ......................................................180-195 kcal/Κρέµα.................................................................240 kcalΠαρφέ................................................................326 kcalΠραλίνα..............................................................350 kcalΣοκολάτα............................................................299 kcalΤυποποιηµένος πύραυλος µικρός ........................250 kcalΤυποποιηµένος πύραυλος µεσαίος......................300 kcalΤυποποιηµένος πύραυλος µεγάλος .....................500 kcal

ΚΡΕΠΕΣΜε µαρµελάδα........................................257 kcal/κρέπαΜε παγωτό..............................................320 kcal/κρέπαΜε σιρόπι σοκολάτα ................................270 kcal/κρέπα

ΓΙΑΟΥΡΤΙΆπαχο αγελαδινό ...........100-110 kcal/200 γρ.(κεσεδάκι)Πλήρες αγελαδινό ..........................140-160 kcal/200 γρ.Πλήρες στραγγιστό 10%.................240-260 kcal/200 γρ.Στραγγιστό 2%.......................................130 kcal/200 γρ.Με φρούτα 1-2% ...........................120-180 kcal/200 γρ.Πρόβειο ................................................200 kcal/200 γρ.Σακούλας ..............................................260 kcal/200 γρ.

ΠΟΤΑΟυίσκι σκέτο ............................................110 kcal/40 mlΒότκα σκέτη.............................................110 kcal/40 mlΒότκα µε χυµό πορτοκάλι .......................160 kcal/140 mlΛικέρ....................................................90-110 kcal/ποτόΜαρτίνι ..................................................145 kcal/100 mlΜπίρα.........................................107 kcal/ ποτήρι 250 mlΤζιν τόνικ................................................180 kcal/200 mlΚρασί λευκό .............................................80 kcal/120 mlΚρασί κόκκινο-ροζέ ..................................85 kcal/120 mlΣαµπάνια................................................100 kcal/120 mlΟύζο .........................................................150 kcal/ποτόΑναψυκτικά ..........................................140 kcal/κουτάκιΑναψυκτικά light/zero...............................1 kcal/κουτάκι

Θερµίδες του καλοκαιριού

Μην τοπαρακάνετε

Επειδή είναι σηµαντικό να γνωρίζουµε όχι µόνο τιτρώµε αλλά και πόσες θερµίδες έχει αυτό πουτρώµε, το «IN VITRO» σας παρουσιάζει έναν εύ-χρηστο θερµιδοµετρητή που θα σας βοηθήσει ναυπολογίσετε τη θερµιδική αξία των τροφών που

καταναλώνουµε σε µεγαλύτερη συχνότητα το καλοκαίρι.Για να υπολογίσετε καλύτερα την ποσότητα στην οποία αναφέ-ρονται οι θερµίδες, θυµηθείτε ότι:

1 γροθιά = 1 φλιτζάνι (για ρύζι/ δηµητριακά/ λαχανικά κ.λπ.)1 παλάµη χεριού = περίπου 90 γρ. (για κρέας/ ψάρι/

κοτόπουλο)1 σπιρτόκουτο = 30 γρ. (συνήθως για τυρί)1 χούφτα = περίπου 30 γρ. (ξηρούς καρπούς)1 µπαλάκι του τένις = 1 µέτριο φρούτο/ 1 µέτρια πατάτα

(περίπου 100γρ)Ως µερίδα θεωρείται η µερίδα εστιατορίου, δηλαδή µια µέτριαποσότητα φαγητού που να χωράει σε ένα µέτριο βαθύ πιάτο,χωρίς να ξεπερνάει το χείλος του.

Συνεργάστηκε η Βίκυ Πυρογιάννη,MSc Κλινική ∆ιαιτολόγος - ∆ιατροφολόγος

Της Κατερίνας Γαρουφάλου

•IN•VITRO•41Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Page 42: In Vitro

Φούρνος µικροκυµάτων

Ρεπορτάζ

Τα µικροκύµατα παράγονται µέ-σα στο φούρνο από έναν ηλε-κτρικό σωλήνα. Προκαλούνδονήσεις στα µόρια του νερούπου περιέχουν οι τροφές, µε

αποτέλεσµα να παράγεται η ενέργειαπου µαγειρεύει τα φαγητά. Όσο πιοπολύ νερό περιέχει ένα τρόφιµο, τό-σο λιγότερη ώρα χρειάζεται για ναµαγειρευτεί.

Τα µικροκύµατα απορροφώνταιαπό όλα τα αντικείµενα που πε-ριέχουν νερό. ∆ιαπερνούν τογυαλί και το πλαστικό, ενώ απόορισµένα µέταλλα αντανακλών-ται, µε αποτέλεσµα να προκα-λούν φθορές στο φούρνο και ναµην αφήνουν το φαγητό να ψη-θεί οµοιόµορφα. Όλα τα φαγη-τά και οι τροφές περιέχουν µό-ρια νερού σε διάφορες συγκεν-τρώσεις ανεξάρτητα από το πό-σο ξηρά φαίνονται.

Οι φούρνοι µικροκυµάτων δενψήνουν από µέσα προς τα έξω. Γιαπαράδειγµα, πρώτα ψήνεται η εξω-τερική επιφάνεια του κρέατος καιµετά το εσωτερικό του. Επίσης είναιαπαραίτητη η σωστή προετοιµασία τουφαγητού που θα ζεσταθεί ή θα ψηθεί,ώστε να «σκοτωθούν» όλα τα µικρόβια. Τοανακάτεµα, αλλά και το σκέπασµα του φα-γητού µε ένα πιάτο ή µε τις ειδικές σακού-λες που κυκλοφορούν στο εµπόριο, είναιαπαραίτητα.

Μύθοι και αλήθειεςΟι παρασκευαστές τονίζουν ότι τα φαγητάπου ψήνονται στο φούρνο µικροκυµάτωνείναι εξίσου θρεπτικά µε τα φαγητά πουπαρασκευάζονται µε άλλους τρόπους. Μά-λιστα, ορισµένες έρευνες έχουν δείξει ότιτα φαγητά που ετοιµάζονται µε αυτό τοντρόπο διατηρούν περισσότερες βιταµίνεςκαι µέταλλα σε σύγκριση µε αυτά που βρά-ζουν.Επειδή, ωστόσο, τα φαγητά ψήνονται µε µι-κροκύµατα που ανήκουν στο φάσµα τηςηλεκτροµαγνητικής ακτινοβολίας, πολλοίκαταναλωτές αναρωτιούνται τι συνέπειεςµπορεί να έχει αυτό στην υγεία. Κατά και-ρούς έχουν ακουστεί διάφορα που η επι-σταµένη µελέτη έχει απορρίψει.

1Οι φούρνοι µικροκυµάτων δεν αλλοι-ώνουν τη χηµική σύσταση των φαγητών.

∆ε δηµιουργούνται δηλητηριώδεις ή άλλεςεπικίνδυνες ενώσεις από την ενέργεια τωνµικροκυµάτων.

2Όταν τρώµε φαγητά που ετοιµάστηκανσε φούρνο µικροκυµάτων δεν παίρνου-

µε οποιασδήποτε µορφής ακτινοβολία.

3Η ενέργεια των µικροκυµάτων δεν είναιραδιενέργεια κι έτσι δεν υπάρχει κανέ-

νας κίνδυνος.

4∆εν έχουν βρεθεί στοιχεία που να δεί-χνουν ότι η ενέργεια των µικροκυµάτων

ή οι ίδιοι οι φούρνοι προκαλούν κάποιαµορφή καρκίνου.

5Τα µικρόβια πολλαπλασιάζονται σε θερ-µοκρασίες από 50 βαθµούς Κελσίου µέ-

χρι 600 βαθµούς. Ο φούρνος µικροκυµά-των επιτρέπει το ξεπάγωµα, το ζέσταµα καιτο µαγείρεµα των τροφών σε πολύ µικρότε-ρο χρονικό διάστηµα κι έτσι δε δίνεται χρό-

νος στα µικρόβια να αναπτυχθούν.

Οι κίνδυνοιΟι πολέµιοι των φούρνων µικροκυ-

µάτων λένε ότι υπάρχουν πολλοίκίνδυνοι από τη χρήση τους. Εγ-καύµατα, καταρράκτης, µείωσηγονιµότητας, µολύνσεις από µι-κρόβια, αλλά και εκρήξεις είναικάποια από αυτά που αναφέ-ρουν, µολονότι οι ειδικοί τονί-ζουν ότι παρενέργειες προκα-λούνται µόνο σε περιπτώσειςυπερβολικής έκθεσης στηνακτινοβολία των µικροκυµά-των και σε καµία περίπτωσηδεν αφορούν στις οικιακές συ-σκευές που λειτουργούν µε αυ-

τή την τεχνολογία.Επιπλέον, αν κάποιος ακολουθή-

σει πιστά τις οδηγίες χρήσης, οιπιθανότητες να συµβεί κάτι από

όλα αυτά εξαλείφονται.Ας δούµε αναλυτικά σε τι, ακριβώς,

συνίστανται αυτοί οι κίνδυνοι:

1Ανοµοιόµορφος τρόπος ψησίµατοςτου φαγητού και κίνδυνος από µικρό-

βια. Στα κρύα σηµεία είναι πιθανό να ανα-πτυχθούν βακτηρίδια και άλλοι µικροοργα-νισµοί, γι’ αυτό πρέπει, προτού αρχίσουµετο ψήσιµο µιας κατεψυγµένης τροφής, νασιγουρευτούµε ότι έχει ξεπαγώσει πλήρως.Ένα µικρό µυστικό είναι να κόβουµε σε µι-κρά, οµοιόµορφα κοµµάτια αυτό που θέ-λουµε να ψήσουµε.

2Τα φαγητά που ετοιµάζονται στο micro-wave είναι δυνατό να προκαλέσουν εγ-

καύµατα µε πολλούς τρόπους. Για παρά-δειγµα, µπορεί να δαγκώσουµε κάτι πουεξωτερικά έχει µια θερµοκρασία που µπο-ρούµε να ανεχτούµε, αλλά εσωτερικάκαίει. Επίσης µπορεί να πάθουµε έγκαυµααπό ατµούς που διαφεύγουν την ώρα πουµετακινούµε το κάλυµµα του σκεύους - γιατους λόγους αυτούς δεν συστήνεται το ζέ-σταµα των µπιµπερό των παιδιών σε φούρ-νο µικροκυµάτων. Ενώ εξωτερικά µπορεί ηθερµοκρασία να φαίνεται ικανοποιητική, τογάλα πιθανόν να είναι υπερβολικά ζεστόκαινα κάψει το µωρό. Σε περίπτωση µετα-κίνησης του µαγειρικού σκεύους χρειάζον-ται απαραιτήτως γάντια. Τα αυγά µε το τσό-φλι τους δεν πρέπει να ψήνονται στο φούρ-νο µικροκυµάτων. Ο ατµός που δηµιουργεί-ται στο εσωτερικό, µπορεί να προκαλέσειτην έκρηξη του αβγού.

3Η έκθεση σε ψηλά επίπεδα ακτινοβο-λίας µικροκυµάτων µπορεί να προκαλέ-

σει καταρράκτη. Οι διαρροές από φούρνοµικροκυµάτων µπορούν να παρατηρηθούνσε περιπτώσεις που η πόρτα του έχει κά-ποια βλάβη ή δεν κλείνει καλά. Πάντως οιειδικοί υπογραµµίζουν ότι στις περισσότε-ρες περιπτώσεις οι διαρροές που παρατη-ρούνται, δεν αποτελούν σοβαρό κίνδυνογια την υγεία.

Έτοιµο σε

λίγα λεπτά

Ζέσταµα, ξεπάγωµα, αλλά και ψήσιµο σε χρόνο ρεκόρ και, µάλιστα,µε ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας... Οι φούρνοι µικροκυµάτων κατέχουν

περίοπτη θέση στο... σύµπαν των new age οικιακών συσκευών – ένα,ακόµη, «όπλο» στη διάθεση της εργαζόµενης νοικοκυράς, που τη βοηθά

να µαγειρεύει γρήγορα τα γεύµατα της οικογένειας.

> > > >

Όταν ψήνουµε το φα-γητό στην ειδική σα-κούλα, πρέπει ναανοίγουµε µία µικρήτρύπα στο κέντροτης, ώστε να µη δηµι-ουργηθεί µεγάλη πίε-ση από τον ατµό –πίεση που µπορεί νατη σκίσει.

∆ιατηρούµε το φούρ-νο καθαρό, γιατί ακό-µη και η πιο ανεπαί-σθητη βρωµιά, µπο-ρεί να επηρεάσει τηναπόδοσή του. Ο κα-θαρισµός του φούρ-νου µπορεί να γίνειεσωτερικά και εξωτε-ρικά µε νερό και µεένα µαλακό, ήπιοαπορρυπαντικό.

∆εν βάζουµε προ-έκταση στο καλώδιοτου φούρνου. Επίσηςαπαγορεύεται ναχρησιµοποιούµεπλαστικά που µπορείνα λιώσουν.

∆εν βάζουµε τοφούρνο µικροκυµά-των σε λειτουργία µετην πόρτα ανοιχτή.Επίσης καλό είναι ναµη στεκόµαστε πολλήώρα µπροστά από τοφούρνο µικροκυµά-των, ενώ αυτός είναισε λειτουργία.

infos

Της Βίκυς Καρατζαφέρη

Συνεργάστηκε ο κ. Ιωάννης Παπαδολέξης, ειδικός παθολόγος

42•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Page 43: In Vitro

Συνεργάστηκεο ∆ρ. Ν. Ι.

Αναγνωστόπουλος,Ιδρυτικός ∆ιευθυντής

ΑιµατολογικήςΚλινικής Γ.Ν.Α.

«Γ. Γεννηµατάς»

Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Αυτοάνοση θροµβοπενική πορφύρα

Σπάνιες παθήσεις

Της Κατερίνα Γαρουφάλου

Ηαυτοάνοση θροµβοπενική πορφύρα ανήκει στην κα-τηγορία των αυτοάνοσων νοσηµάτων και χαρακτηρί-ζεται από ελάττωση του αριθµού των αιµοπεταλίων. Οοργανισµός παράγει αντισώµατα, τα οποία καταστρέ-φουν τα αιµοπετάλια, δηλαδή τα κύτταρα του αίµατος

που αναστέλλουν την αιµορραγία και παίζουν σηµαντικό ρόλο στην πήξητου. Η νόσος πλήττει συνήθως άτοµα άνω των 60 ετών, συχνότερα τουςάνδρες. Σε µικρότερες ηλικίες, όµως, τα δεδοµένα αντιστρέφονται, µετις γυναίκες να υπερτερούν στα ποσοστά εµφάνισης.

Ως αποτέλεσµα της µειωµένης παραγωγής αιµοπεταλίων, εκδηλώ-νονται αιµορραγίες είτε από το δέρµα (ξηρά πορφύρα) είτε από τουςβλενογόνους, όπως τη στοµατική κοιλότητα και το ουροποιητικό σύστη-µα (υγρή πορφύρα). Παράγοντες που επιδεινώνουν τις αιµορραγίες εί-ναι το ιστορικό αιµορραγιών, η υπολευκωµατιναιµία, η ουραιµία, ηπατο-πάθειες, έλκος στοµάχου/12 δακτύλου, ηλικία άνω των 60 ετών, συστη-µατικός ερυθηµατώδης λύκος, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις κ.ά. Ωστό-σο, σε ένα µεγάλο ποσοστό ασθενών η νόσος δεν έχει συµπτώµατα.

Η διάγνωση γίνεται εξ αποκλεισµού, αφού δηλαδή αποκλειστούν άλ-λα πιθανά νοσήµατα. Στο 60% των περιπτώσεωνανιχνεύονται µέσω της γενικής αίµατος υψηλάεπίπεδα αιµοπεταλίων. Συνήθως η νόσος δενσυνδέεται µε κάποιο αίτιο, ωστόσο στο 20% τωνασθενών µπορεί να σχετίζεται µε παράγοντεςόπως η ηπατίτιδα C, το ελικοβακτηρίδιο του πυ-λωρού κ.ά. Εξαιτίας της ανοσολογικής διαταρα-

χής που προκαλείται στον οργανισµό, στο µέλλον ενδέχεται να εµφανι-στεί κάποιο άλλο αυτοάνοσο νόσηµα.

Τα κορτικοστεροειδή, που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστηµακαι µειώνουν την καταστροφή των αιµοπεταλίων, αποτελούν τη θερα-πεία πρώτης γραµµής. Στις περιπτώσεις που ο ασθενής δεν ανταποκρί-νεται στη θεραπεία µε κορτικοστεροειδή ή παρατηρείται υποτροπή απότη διακοπή τους, προτείνεται η σπληνεκτοµή, καθώς ο σπλήνας αποτε-λεί την κύρια θέση καταστροφής των αιµοπεταλίων. Άλλες θεραπείεςπεριλαµβάνουν τα αλκαλοειδή της Vinca, τη ριτουξιµάµπη (ποσοστά αν-ταπόκρισης περίπου 40%-50%), τη δαναζόλη. Στην Ελλάδα µέχρι τώραέχει λάβει έγκριση κυκλοφορίας η ροµιπλοστίµη και αναµένεται αντί-στοιχη έγκριση και για την ελτροµποπάγκ. Η ανταπόκριση στα φάρµακααυτά είναι περίπου 70%.

Η καθηµερινότητα των ασθενών επηρεάζεται τόσο από τον κίνδυνοαιµορραγικών επιπλοκών όσο και από τις παρενέργειες της θεραπείαςµε κορτικοστεροειδή φάρµακα.

Η νόσος του αίµατος

Εµφανίζεται σε 10 άτοµαανά 10.000 κατοίκους κάθεχρόνο. Η θνητότητα κυµαί-νεται από 0-16%

YGEIA 34-47:Layout 1 7/14/09 5:08 PM Page 43

Page 44: In Vitro

44•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Χαµηλή Αυτοεκτίµηση

ΨυχολογίαΤης Σοφίας Μαρίας Σοφιανού

«Όλοι µου λένε ότι είµαι χα-ρισµατική και όµορφη.∆εν έχουν ιδέα, όµως,πώς νιώθω. ∆εν αισθάνο-µαι ικανή να συνάψω µια

σχέση αγάπης, συντροφικότητας και έρωτα.∆εν νιώθω ικανή να ανοίξω τα φτερά µουστη δουλειά. Είµαι 35 ετών, µόνη µου, δηµό-σιος υπάλληλος, ζω µακριά από τους γονείςµου και ξέρω ότι η ζωή µου θα συνεχίσειέτσι. Προσπάθησα πολλές φορές να κάνωµια νέα αρχή, αλλά η αποτυχία ήταν στενόςσυνεργάτης µου. Σε όλα!», οµολογεί η Αλε-ξάνδρα, η οποία στην πραγµατικότητα είναιένας άνθρωπος µε πολλές δυνατότητες,καλλιεργηµένη και πολύ όµορφη. ∆εν πι-στεύει τίποτε από αυτά όµως. Συχνά κρύβειτα χαρίσµατά της και αποµονώνεται.«Ποιος είµαι;», «Αξίζω;» όποιος δίνει θετι-κές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήµατα, πα-τάει γερά στα πόδια του. Η αυτοεκτίµηση εί-ναι σηµαντικό εφόδιο για µια καλή ζωή, γιατην ψυχική και σωµατική υγεία. ∆εν γεννιό-µαστε µε αυτή, ούτε εµφανίζεται ξαφνικά

Συνεργάστηκε ο Γιώργος Γιουκάκης, Ψυχολόγος Υγείας

ως στοιχείο του χαρακτήρα µας. Αντίθετα οι-κοδοµείται, κερδίζεται και διατηρείται µέραµε τη µέρα από εµάς για εµάς.

Η ρίζα του κακούΟι γονείς που απέρριψαν ή δεν ασχολήθη-καν όσο θα έπρεπε µε τα παιδιά τους, ουσια-στικά πλήγωσαν την εκτίµηση στον εαυτότους. Αλλά και αντίθετα το περιβάλλονασφαλείας ή αλλιώς υπερπροστατευτισµόςµιας οικογένειας ενδεχοµένως να αποτρέπειτο άτοµο από προσωπικές κατακτήσεις καιπρωτοβουλίες. Η αποτυχία στον επαγγελµα-τικό στίβο ή ακόµη και στο σχολείο, όταν µά-λιστα δεν υπάρχει η δυνατότητα να επανορ-θώσουµε για τα λάθη µας, πληγώνει την ει-κόνα που έχουµε για τις ικανότητές µας καιεν γένει τον εαυτό µας. Επίσης η έλλειψηαγάπης από τις βασικές πηγές αλλά και οιαντικειµενικές δυσκολίες όπως: κινητικάπροβλήµατα ή χαρακτηριστικά της εξωτερι-κή εµφάνισης που δεν «ταιριάζουν» µε κοι-νωνικά στερεότυπα, ενδεχοµένως να οδηγή-σουν στη χαµηλή αυτοεκτίµηση.

∆εν πιστεύω… στον εαυτό µουΑποφύγετεπρακτικές

που κάνουντα παιδιάσας να αι-σθάνονται

ανταγωνιστι-κά µεταξύτους. Βοη-θήστε τα

αδέλφια ναβιώσουν τηµοναδικότη-τά τους, να

νιώσουν ξε-χωριστά τοκαθένα γιατα ιδιαίτεραχαρίσµατα,ικανότητεςκαι ταλέντα

τους.

Ασκήσειςαυτοεκτίµησηςστα παιδιάΗ ΠΟΡΕΊΑ προς την κατάκτηση αυτογνωσίαςκαι θετικής αυτοεικόνας και εκτίµησης τουεαυτού µας δεν γίνεται µε µαγικό τρόπο. Γί-νεται µε µικρές καθηµερινές ασκήσεις όχιµόνο µε τον εαυτό µας, αλλά και µε τους άλ-λους. Οι γονείς µπορούν να βοηθήσουν ταπαιδιά τους ανεξαρτήτως ηλικίας µε απλάβήµατα:

>Πείτε στα παιδιά ότι τα αγαπάτε. Κάντε τοσυχνά, κάντε το κάθε µέρα. Η αγάπη σαςείναι το καλύτερο όπλο απέναντι σε δυ-σκολίες και απορρίψεις, που αναπόφευ-κτα θα αντιµετωπίσουν στη ζωή.

>Ενθαρρύνετέ τα να ασχοληθούν µε τοναθλητισµό. Θα ενισχύσουν τη θετική εικό-να για το σώµα τους, ενώ παράλληλα ανα-πτύσσονται σε ένα περιβάλλον όπου ο αν-ταγωνισµός ενδυναµώνει υγιή χαρακτηρι-στικά.

>Προσέξτε τα επίθετα που χρησιµοποιείτεγια να χαρακτηρίσετε τα παιδιά σας, ιδιαί-τερα όταν είστε εκνευρισµένοι. Τα παιδιάεσωτερικεύουν και αποδίδουν στον εαυτότους τον κάθε χαρακτηρισµό.

>Σταµατήστε να κριτικάρετε ενώπιόν τουςτο σώµα σας, τα σώµατα των άλλων, πόσοµάλλον το σώµα των παιδιών σας.

>Επαινέστε τα παιδιά σας όταν επιτυγχά-νουν. Πείτε τους πόσο περήφανοι είστεγια το επίτευγµά τους. Ωστόσο διδάξτε τανα γίνουν τα ίδια οι καλύτεροι υποστηρι-κτές του εαυτού τους, έτσι ώστε να µηνέχουν την ανάγκη επιβράβευσης τρίτωνπροκειµένου να νιώσουν καλά.

>Στηρίξτε τα όταν αποτυγχάνουν. Η φράση«στα έλεγα εγώ» δε βοηθάει στην ανά-πτυξη της αυτοεκτίµησής τους.

>Μη λύνετε εσείς τα προβλήµατα των παι-διών σας. ∆είξτε τους πώς να τα λύνουνµόνα τους αλλά και πώς να αντιµετωπί-ζουν τις προκλήσεις της ζωής.

>Περάστε χρόνο µαζί τους. Ακούστε τιέχουν να σας πουν. Ζητήστε τη συµβουλήτους. Κάντε τα να αισθανθούν υπεύθυνακαι ικανά να δώσουν λύσεις ακόµα και σεεσάς.

>Μάθετε στα παιδιά σας ότι µπορούν ναεπιτύχουν τα πάντα. ∆ιδάξτε τα να θέτουνυψηλούς στόχους, να δίνουν τον κα-λύτερό τους εαυτό και να στο-χεύουν στο άριστο - αλλά όχιστο τέλειο. Τελειοµανίακαι αυτοεκτίµηση δύσκο-λα συνυπάρχουν.

>Αποδεχτείτε τα για αυ-τό που είναι. Μην προ-σπαθείτε να τα αλλάξε-τε. Μην προσπαθείτενα τα κάνετε να σας µοι-άσουν. Μην προσπαθείτενα τα επηρεάσετε να ασχο-ληθούν µε τα δικά σας ενδια-φέροντα ή να ακολουθήσουν ταδικά σας όνειρα.

∆υσχεραίνει η επικοινωνία ανάµεσα στοζευγάρι. Ο σύντροφος µε χαµηλή αυτοε-κτίµηση φοβάται ότι θα τον απορρίψουν ήότι θα τον απατήσουν. Ως εκ τούτου απο-µακρύνεται, είναι εσωστρεφής και µετα-φράζει οποιαδήποτε κατάσταση που βιώ-νει µε τον σύντροφό του, σε κάτι αρνητικό.Κάνει µονίµως αρνητική αυτοκριτική.∆εν φροντίζει τον εαυτό του, αισθάνεταιασήµαντος απέναντι στον σύντροφό του,υιοθετεί παθητικό ρόλο στη σχέσηκαι γίνεται «δευτεραγωνιστής».Στερείται των αναγκών του και µπαίνει στο

Eµπόδιο στις σχέσεις και την εργασίαπεριθώριο της σχέσης.Εργασία: ο εργαζόµενος µε χαµηλή αυτοε-κτίµηση περιορίζει τις δυνατότητές του,

δεν παίρνει πρωτο-βουλίες και έχειανάγκη για συνεχήεπιβεβαίωση. Είναιστάσιµος επαγγελµα-τικά, δεν διεκδικεί τα«θέλω» του, ούτε καν

τα εργασιακά του δικαιώµατα. Προσπαθείνα αποφύγει την αυτοπροβολή ακόµα καιµετά από µια επαγγελµατική επιτυχία.

Ο σύντροφος µε χαµηλήαυτοεκτίµηση φοβάται ότιθα τον απορρίψουν ή ότιθα τον απατήσουν.

Page 45: In Vitro

Συνεργάστηκε η Ίλια Θεοτοκά, Κλινική Ψυχολόγος-ΨυχοθεραπεύτριαΨυχιατρικής Κλινικής Παν. Αθηνών «Αιγινήτειο» Νοσοκοµείο.

•IN•VITRO• 45

Της Κατερίνας Γαρουφάλου

Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Συναισθηµατική Νοηµοσύνη

Αισθάνοµαι έξυπνα

Όλοι έχουµε ακούσει τον όροIQ, τον δείκτη νοηµοσύνης.Λίγοι όµως γνωρίζουµε πωςυπάρχει και η συναισθηµατι-κή νοηµοσύνη. Ο αντίστοι-

χος δείκτης αναφέρεται ως EQ.

Τι είναι η συναισθηµατική νοηµοσύνηΕίναι η ικανότητα του ατόµου να αντιλαµ-βάνεται τα δικά του συναισθήµατα αλλάκαι των υπολοίπων που συναναστρέφεται.Είναι η κατανόηση του εαυτού µας, τωναντιδράσεων, των στόχων που θέτουµεκαι εν τέλει της συµπεριφοράς µας.Η συναισθηµατική νοηµοσύνη ενός ατό-µου επηρεάζεται από γενετικά χαρακτηρι-στικά, το λεγόµενο ταµπεραµέντο τουατόµου, αλλά και από το οικογενειακό καιευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον του. Μά-λιστα η οικογένεια είναι αυτή που ενθαρ-ρύνει ή απωθεί ένα άτοµο από το να κατα-νοεί και να αποδέχεται τα συναισθήµατάτου ή να αµύνεται απέναντι σε αυτά.Η συναισθηµατική ευφυΐα σύµφωνα µετους ειδικούς είναι σηµαντική, καθώς µαςβοηθά να αποδεχόµαστε καλύτερα τις κα-ταστάσεις που συµβαίνουν στη ζωή µας.Προσαρµοζόµαστε ευκολότερα σε δύσκο-λες καταστάσεις και αποφεύγουµε τιςνευρώσεις ή διάφορα ψυχολογικά προ-βλήµατα. Για παράδειγµα, ένας συναισθη-µατικά ευφυής άνθρωπος θα µπορέσει να

αντιµετωπίσει µε µεγαλύτερη ευκολία ένααπρόσµενο γεγονός στη ζωή του, όπως τηναπώλεια ενός αγαπηµένου προσώπου ήτην ξαφνική απόλυση από την εργασίατου. Απαραίτητο εργαλείο για τη βελτίωσητης συναισθηµατικής µας νοηµοσύνης εί-ναι η ψυχοθεραπεία. Μέσω αυτής γνωρί-ζουµε καλύτερα τον εαυτό µας και κατανο-ούµε τα συναισθήµατά µας.

EQ Vs IQΗ µέτρηση της συναισθηµατικής νοηµοσύ-νης γίνεται από τους ψυχολόγους µέσω ει-δικών ψυχοµετρικών τεστ, τα οποία έχειδηµιουργήσει ο David Goleman - «εφευρέ-της» του όρου της συναισθηµατικής νοη-µοσύνης- και η οµάδα του. Μέχρι στιγµής,πολύ λίγες επιστηµονικές δηµοσιεύσειςυπάρχουν για τα τεστ αυτά και µάλιστα δενέχουν εγκαθιδρυθεί επίσηµα.Αντίθετα µε τη συναισθηµατική νοηµοσύ-νη, η νοηµοσύνη είναι το σύνολο των γνω-στικών ικανοτήτων, των ικανοτήτων του εγ-κεφάλου όπως είναι η προσοχή, η συγκέν-τρωση, η µνήµη, η αφαιρετική και η συνθε-τική ικανότητα, η οπτικοκινητική ικανότη-τα κ.λπ. Η νοηµοσύνη µετράται µε τον δεί-κτη ευφυΐας, το γνωστό IQ, και είναι επι-στηµονικά κατοχυρωµένος.

Έξυπνες έρευνεςΟι γυναίκες µε υψηλή συναισθηµατική

νοηµοσύνη απολαµβάνουν περισσότεροτο σεξ. Σε αυτή τη διαπίστωση κατέληξεπρόσφατη έρευνα του King’s College, µε-λετώντας 235 δίδυµες γυναίκες από 18έως 38 ετών. Οι επιστήµονες ελπίζουν πωςη έρευνα αυτή θα συµβάλλει σηµαντικάστην ανακάλυψη αποτελεσµατικότερωνθεραπειών για τη βελτίωση της σεξουαλι-κής υγείας.Το Πανεπιστήµιο της Βαρκελώνης (Univer-sitat Autonoma de Barcelona) εξέτασε τησχέση της συναισθηµατικής νοηµοσύνηςµε το κάπνισµα και τη χρήση κάνναβης, µε-λετώντας 133 φοιτητές µε µέσο όρο ηλι-κίας τα 21,5 έτη. Τα αποτελέσµατα έδειξανπώς οι φοιτητές που είχαν ξεκινήσει το κά-πνισµα ή τη χρήση κάνναβης σε νεαρή ηλι-κία, είχαν χαµηλότερα επίπεδα συναισθη-µατικής νοηµοσύνης. Οι ειδικοί πιθανολο-γούν πως όταν δεν µπορούµε να ελέγξου-µε επαρκώς τα συναισθήµατά µας, είναιπιο πιθανό να στραφούµε στο κάπνισµα ήτη χρήση κάνναβης.Μέχρι και καλύτερους καταναλωτές µαςκάνει η αυξηµένη συναισθηµατική νοηµο-σύνη! Σύµφωνα µε έρευνα του Πανεπιστη-µίου του Κεντάκι οι συναισθηµατικά εξυ-πνότεροι καταναλωτές κάνουν πιο υγιεινέςεπιλογές. Αγοράζουν µόνο αυτά που πραγ-µατικά χρειάζονται, καθώς µπορούν ναελέγξουν τα συναισθήµατά τους και να µηνκάνουν παρορµητικές αγορές.

Page 46: In Vitro

46•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Baby boom(Μικρό)κοσµος

Να µην ξεχάσω1Πρώτα από όλα, πρέπει να έχουµε τα

φάρµακα που παίρνει το παιδί µας γιασυγκεκριµένα προβλήµατα υγείαςπου αντιµετωπίζει. Και µάλιστασε ποσότητα µεγαλύτερη απόαυτή που αναµένεται να χρει-αστούµε.

2Επίσης απαραίτητο είναινα προµηθευτούµε ένα

αντηλιακό ειδικό για βρέφηκαι παιδιά µε εξαιρετικά υψη-λό δείκτη προστασίας και σεποσότητα µεγαλύτερη από αυτήπου αναµένεται να χρειαστούµε.

3Για τα εγκαύµατα χρειαζόµαστε µία κρέ-µα µε πενθανόλη και αυτοκόλλητη γάζα

µε fusidine για πιο έντονα και εκτεταµέναηλιακά εγκαύµατα.

4Για την πιθανότητα εµφάνισης πυρετού ήακόµα για την αντιµετώπιση πόνου από

έγκαυµα ή χτύπηµα, χρειαζόµαστε ένα αντι-πυρετικό µε παρακεταµόλη ή ένα σκεύασµαπου συνδυάζει παυσίπονη δράση µε µεφε-ναµικό οξύ ή ιµπουπροφένη.

5Για την πρόληψη και αντιµετώπιση τωντσιµπηµάτων από έντοµα (κουνούπια, µέ-

λισσες…) χρειαζόµαστε: Εντοµοαπωθητικάσε σπρέι ή αυτοκόλλητα ή κρέµα. Τελευταίακυκλοφορεί στην αγορά σπρέι «σιτρονέλας»µε αιθέρια έλαια που µυρίζει πιο διακριτικά.Για την αντιµετώπιση των τσιµπηµάτων τόσοαπό έντοµα όσο και από τσούχτρα χρειαζό-µαστε ένα «αντιισταµινικό- αντικνησµώδες»σκεύασµα σε αλοιφή ή σταγόνες. Όταν τοοίδηµα είναι πιο έντονο, µία κρέµα «κορτι-ζονούχα» ή «κορτιζονούχα µε αντιβιοτικό».Επίσης, κυκλοφορούν «στικ αµµωνίας» πουµπορούµε να χρησιµοποιήσουµε µόνο ένατη στιγµή που συµβαίνει το τσίµπηµα και µε-τά να ξεκινήσουµε τα αντιισταµινικά και τακορτιζονούχα.

6Για τις µικρές πληγές στο µέτωπο, τα χέ-ρια και τα πόδια των παιδιών όταν πέ-

φτουν, χρειαζόµαστε: Οξυζενέ, βαµβάκι,υδάτινο διάλυµα ιωδίου, τσιρότα διαφόρωνµεγεθών και αποστειρωµένες γάζες. Επίσηςγια τα χτυπήµατα σε µαλακά µόρια και οστάχρήσιµες µπορούν να φανούν οι παγοκύ-στες µιας χρήσης που περιορίζουν το οίδη-µα.

7Ειδικά για τα βρέφη είναι καλόνα έχουµε µαζί µας αποστει-

ρωµένο, φυσιολογικό ορό γιατον καθαρισµό της µύτηςτους.

8Τέλος, χρήσιµα µπορούννα µας φανούν ένα σιρό-

πι για ξηρό βήχα και ένα άλ-λο σιρόπι, αποχρεµπτικό, γιατην περίπτωση που ακούµε ότιτο παιδί έχει φλέγµατα.

Της Mαρίας Τσιλιµιγκάκη

Τα βρέφηκαι τα νήπιαπρέπει ναφορούν

στην παρα-λία και τηθάλασσα

πάντα ανοι-χτόχρωµο,

βαµβακερόκαπέλο το

οποίο µάλι-στα θα βρέ-χουµε τακτι-κά. Επίσης,είναι χρήσι-µο να φο-

ρούν συνε-χώς ένα λευ-

κό µακόµπλουζάκιγια προστα-σία από τον

ήλιο.

Ονειρεύεστε οικογενει-ακές διακοπές σε κά-ποιο γραφικό, ελληνικόνησί, µακριά από το άγ-χος και το θόρυβο της

πόλης;Αν τα παιδιά σας είναι ακόµα µι-

κρά (κάτω των 12 ετών), οι οικο-γενειακές διακοπές µπορούνσχετικά εύκολα να µετατρα-πούν σε µεγάλο µπελά. Καιαυτό επειδή κάποιο έντο-µο θα βρεθεί να τσιµπή-σει το τρυφερό του χε-ράκι, κάποια τσούχτρατο ευαίσθητο ποδα-ράκι του, κάποιο µι-κρόβιο να ταλαιπωρή-σει τον ανώριµο οργα-νισµό του.

Οι ειδικοί συστήνουν σεόσους έχουν µωρά κάτω του 1 έτους να απο-φεύγουν τις διακοπές σε µέρη που δεν υπάρ-χει Ιατρικό Κέντρο. Μια πιο συντηρητική οµάδαγονέων και ειδικών θα µπορούσε να συστήσειτο ίδιο σε όσους έχουν ακόµη και παιδιά προ-σχολικής ηλικίας…

Όπου κι αν σκοπεύετε να περάσετε φέτοςτις οικογενειακές σας διακοπές, είναι χρήσιµο

-αν όχι απολύτως απαραίτητο- ναπάρετε µαζί σας ένα πλήρως εξο-πλισµένο ατοµικό φαρµακείο… Έναφαρµακείο µε «φρέσκα» -αγορα-

σµένα λίγες ηµέρες πριν από τηναναχώρησή σας- φαρµακευτικά

υλικά, που θα σας λύσουν τα χέ-ρια, εάν και εφόσον συµβεί

κάτι απρόβλεπτο.Τσίµπηµα ενός εντό-µου ή µιας τσούχτρας

που δηµιούργησε αλ-λεργία στο παιδί.

Χτύπηµα στα γόνα-τα, τις παλάµεςαλλά και το µέ-τωπο του παιδι-ού από πέσιµο.

Ένα τοπικό ήεκτεταµένο έγ-

καυµα από την πο-λύωρη παραµονή στον ήλιο χω-

ρίς µπλουζάκι και καπέλο. Πυρετός απόρ-ροια ηλίασης ή απλά κόπωσης. Βήχας ξηρόςή παραγωγικός εξαιτίας κάποιους µικροβίουή ιού… Είναι µερικά µόνο από αυτά που πρέ-πει να έχετε προβλέψει. Όταν κάποιος γίνε-ται γονέας, ξέρει ότι όλα είναι στο πρόγραµ-µα…

Συνεργάστηκε ο Γιώργος Χατζηαντωνίου- Φαρµακοποιός

∆ιακοπέςαγκαλιάµε το... φαρµακείο

tips>Εάν το παιδί σας είναι ευαίσθητο σε αλλεργίες

και αλλεργικά σοκ, ενηµερωθείτε από τον παι-δίατρό σας για τη χρήση µιας ένεσης κορτιζόνηςπου µπορεί να του σώσει τη ζωή.

>Να έχετε το φαρµακείο µαζί σας παντού. Ακόµακαι στη βραδινή σας βόλτα για φαγητό, όπου δεν

περιµένετε να συµβεί κάτι δυσάρεστο.

>Να έχετε πάνταµαζί σας τον αριθ-

µό τηλεφώνου τουπαιδίατρού σας.

Πληροφορίες για την πρόληψη του παιδικούτραύµατος στην ιστοσελίδα: www.pedtrauma.gr

Page 47: In Vitro

Συνεργάστηκε ο Νίκος Γιοβανίδης, ∆ιευθυντής ΕλληνικήςΝαυαγοσωστικής Ακαδηµίας (www.enak.gr)

•IN•VITRO•47Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Στον πνιγµό

Πρώτες βοήθειεςΤης Κατερίνας Γαρουφάλου

Mηνπροκαλείς

τη θάλασσαΗ Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη και

τη δεύτερη θέση παγκοσµίως όσον αφοράτους πνιγµούς. Το «IN VITRO» παραθέτει

απλές συµβουλές που σώζουν ζωές.

Όταν βλέπουµεκάποιον να πνίγεται

Η βασική αρχή είναι ότιδεν βουτάµε να σώσουµε κά-

ποιον, πράγµα που συνήθως δενεφαρµόζεται.

Πνιγµός σε πισίνα ή µόλο: ξαπλώνουµεστην άκρη της πισίνας ή στο κατάστρωµα

του σκάφους. Προεκτείνουµε το χέρι µας ή τοπόδι µας ώστε να µπορέσουµε να τον φέρουµε

σε σταθερό σηµείο. Αν το θύµα βρίσκεται σε µεγα-λύτερη απόσταση παίρνουµε οτιδήποτε µπορεί να

προεκτείνει το χέρι µας: µια πετσέτα, ένα σχοι-νί, µία ζώνη, ένα κλαδί δέντρου κ.λπ. Αν

υπάρχει κυκλικό σωσίβιο κοντά (βάσεινόµου στις πισίνες πρέπει να υπάρχουν

τουλάχιστον 2), του το ρίχνουµε, κρα-τώντας εµείς το σχοινί που είναι δεµέ-

νο πάνω στο σωσίβιο, έτσι ώστε ναµπορέσουµε να τον τραβήξουµε ή, ανχρειαστεί ,να του το ξαναρίξουµε.Πνιγµός σε θάλασσα: Κολυµπάµε

προς το µέρος του θύµατος, τοπο-θετούµε το σωσίβιο κάτω από τιςµασχάλες και αποµακρυνόµαστε

τουλάχιστον 5 µέτρα ώστε να είµα-στε

ασφαλείς και εµείς. Ένα πανικόβλητοάτοµο σε ποσοστό πάνω από 90% θα

«ορµήξει» πάνω σε αυτόν που προσπα-θεί να τον σώσει. Μετά το παροτρύνουµε

να κολυµπήσει προς τα ρηχά. Αν δεν έχου-µε σωσίβιο, παίρνουµε οποιοδήποτε πλωτό

µέσο υπάρχει: ένα κανό, µία φουσκωτή βάρκα,µία σανίδα του σερφ, ένα µπιτόνι. Ακόµα και η

ρεζέρβα του αυτοκινήτου µπορεί να χρησιµο-ποιηθεί.

Ένας άλλος τρόπος είναι η ανθρώπινηαλυσίδα. Αν το θύµα είναι σε κοντινή

σχετικά απόσταση, τότε µπορούµενα πιαστούµε πολλά άτοµα από

τα χέρια και να τραβήξουµετο θύµα στην ακτή.

Ανείµαστε εµείςαυτοί που πνιγόµαστεΠροσπαθούµε να µην πανικο-βληθούµε και να µείνουµε ανά-σκελα έτσι ώστε να µπορούµε να πά-ρουµε αέρα. Με τα χέρια µας κάνουµε τοδιεθνές σήµα κινδύνου: από ίσια οριζόντιαθέση τα σηκώνουµε σε πάνω κάθετη σχηµατί-ζοντας έτσι ηµικύκλιο. Αν έχουµε µαζί µας κά-ποιο σωσίβιο (στρώµα, µπάλα), πιανόµαστε απόαυτό. Αν ο πνιγµός οφείλεται σε κράµπα στο πόδι, το

τεντώνουµε και τραβάµε τα δάχτυλα προς ταπάνω, προς τη µεριά του γονάτου, έτσι

ώστε να «ξεµπλοκάρουµε» τον µυ.

Όταν το θύµα έχει χάσειτις αισθήσεις του

Αν το θύµα είναι αναίσθητο κολυµπά-µε προς το µέρος του. Αν έχουµε βα-

τραχοπέδιλα, τα φοράµε για να µπο-

ρούµε να κολυµπήσουµε µε µεγαλύτε-ρη άνεση. Γυρίζουµε το σώµα του σε

ύπτια θέση έτσι ώστε να παίρνει αέρααπό τη µύτη και το στόµα. Τον πιάνουµε

από τις µασχάλες ή τα µαλλιά και τοντραβάµε στην ακτή. Τότε πρέπει να ξεκι-

νήσουµε καρδιοαναπνευστική αναζωογό-νηση. Η αντίδρασή µας πρέπει να είναι άµε-

ση, καθώς αν σταµατήσει η καρδιά ενός αν-θρώπου, µετά τα 4 λεπτά κάθε δευτερόλεπτο

εκατοµµύρια κύτταρα στον εγκέφαλο καταστρέ-φονται, ενώ στα 10 λεπτά ο εγκέφαλος είναι νεκρός.Η βασική αρχή είναι 30 συµπιέσεις στον θώρακα 4µε 5 εκατοστά µέσα, και κατόπιν 2 εµφυσήσειςστο στόµα. ∆εν σταµατάµε µέχρις ότου έρθειβοήθεια, αν το θύµα δεν έχει συνέλθει. Ανσυνέλθει, το γυρίζουµε στο πλάι έτσιώστε να µην πνιγεί από τον εµετό του(Πρέπει να σηµειωθεί εδώ ότι για νακάνουµε καρδιοαναπνευστικήαναζωογόνηση, θα πρέπεινα έχει προηγηθεί εκ-παίδευση).

1Μην κολυµπάτε, εάν δεν γνωρίζετε κολύµπι.Παρακολουθήστε τα ειδικά τµήµατα ενηλίκων

που υπάρχουν στις ακαδηµίες.

2Μπείτε στη θάλασσα µε κάποιονάλλον και ποτέ µόνοι.

Έτσι, αν παρουσιαστείκίνδυνος, θα υπάρχειβοήθεια.

3Μην µπαίνετε ποτέ στο νερό ανδεν περάσουν 3 ώρες µετά τογεύµα, έστω και αν αυτό είναι

ένα µικρό αχλάδι.

4Μην πίνετε αλκοόλ,όταν έχετε πάει

για µπάνιο.

5Καταναλώστε άφθοναυγρά για να αποφύγετε

την αφυδάτωση. Πολλές κράµπεςοφείλονται στην έλλειψη υγρών.

6∆ώστε ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά και στουςηλικιωµένους. Οι περισσότεροι πνιγµοί αφο-

ρούν αυτές τις ηλικιακές οµάδες.

7Μην αποµακρύνεστεπολύ από την ακτή.

Υπολογίστε τις δυνάµεις σαςώστε να µπορέσετε να γυρίσετε πίσω.

8Αν στην παραλία υπάρχει ναυαγοσώστης,διαβάστε πάντα τις πινακίδες

που τοποθετεί.

Page 48: In Vitro

48•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

ΕναλλακτικάΜασάζ Της Σοφίας Νέτα

Συνεργάστηκε ο Σπύρος Μωκιάτος,φυσικοθεραπευτής - ρεφλεξολόγος

Ηδυτική ιατρική σήµερα δέ-χεται ότι το µασάζ συµβάλ-λει στη βελτίωση της ανα-πνοής και της οξυγόνωσηςτων κυττάρων και στην απο-

µάκρυνση των τοξινών από τους ιστούς. Χαλα-ρώνει τους σφιγµένους µυς και τους συνδετι-κούς ιστούς, ανακουφίζοντας από τους πό-νους και τις εντάσεις. Όταν γίνεται τοπικά,προάγει τη λεµφική κυκλοφορία και βοηθάειστη διάσπαση του υποδόριου λίπους, βελτιώ-νοντας την εµφάνιση της επιδερµίδας.Το µασάζ µπορεί να γίνει και µε διάφορα αι-θέρια έλαια, ώστε να συνδυάζει τα πλεονε-κτήµατα των αιθέριων ελαίων και των ήπιωνχειροµαλάξεων.

ΕνδείξειςΜπορεί να συµβάλει στην αντιµετώπιση δια-φόρων προβληµάτων υγείας, όπως: µυϊκή έν-ταση, κόπωση, θλάσεις, κράµπες, ρευµατι-σµοί, οσφυαλγία, αυχενικό, σκολίωση, κύφω-ση, αρθρίτιδα, τενοντίτιδα, ισχιαλγία, πονο-κέφαλος, ηµικρανίες, νευραλγίες, άγχος,στρες, αϋπνίες, κατάθλιψη, έλλειψη συγκέν-τρωσης, µειωµένη λίµπιντο, δυσµηνόρροια,πόνοι στη µέση, στον αυχένα, κόπωση, οιδή-µατα, κολίτιδα, χρόνια δυσκοιλιότητα, αδυνά-τισµα, χαλάρωση, κατακράτηση υγρών καικυτταρίτιδα.Το όργανο που αντιδρά στο µασάζ είναι τοδέρµα επειδή η επιφάνειά του είναι ένα τερά-στιο πεδίο υποδοχέων. Η µάλαξη επηρεάζειολόκληρο το κεντρικό νευρικό σύστηµα, απο-µακρύνει τα νεκρά κύτταρα, ενεργοποιεί τιςεκκριτικές διαδικασίες των ιδρωτοποιών καισµηγµατογόνων αδένων βοηθώντας στηναποµάκρυνση των προϊόντων µεταβολισµούαπό τον οργανισµό. Τα αγγεία του δέρµατοςδιευρύνονται και η κυκλοφορία του αίµατοςβελτιώνεται. Άρα βελτιώνεται η θρέψη τουδέρµατος και των αδένων του.Η τοπική θερµοκρασία αυξάνεται σηµαντικά,σε ορισµένες περιπτώσεις ακόµα και κατά 10βαθµούς Κελσίου. Έτσι, προκαλείται ένα ευ-χάριστο αίσθηµα και σταδιακά εξαλείφεται οπόνος.

Το Σουηδικό µασάζΠρόκειται για µια ποικιλία τεχνικών πουέχουν σχεδιαστεί ειδικά για την χαλάρωσητων µυών. Στοχεύει στην αύξηση της ροήςτου οξυγόνου στο αίµα και την απελευθέρω-

Από τις εντριβές... στο µασάζ

Το 19ο αι-ώνα, ο Σουη-δός Περ Χεν-ρικ Λιγκ ανέ-πτυξε αυτόπου σήµεραείναι γνωστόως Σουηδικόµασάζ, συν-δυάζοντας

τις δικές τουγνώσεις περίσωµατικήςαγωγής και

φυσιολογίαςµε τις Κινέζι-κες, Ελληνι-κές και Ρω-

µαϊκές τεχνι-κές.

ση τοξινών από τους µυς. Ευεργετεί το µυο-σκελετικό και το κυκλοφορικό σύστηµα. Εί-ναι ιδανικό για την αντιµετώπιση της µυϊκήςκόπωσης και φυσικής εξάντλησης, καθώςαποφέρει βαθιά χαλάρωση. Απαλύνει τονπόνο, συµβάλει στην αναζωογόνηση τουδέρµατος και ενεργοποιεί τη λεµφική κυκλο-φορία, µε αποτέλεσµα την ενίσχυση των φυ-σικών αµυντικών µηχανισµών του οργανι-σµού µας.

Το ολιστικό θεραπευτικό µασάζΗ διαφορά από το Σουηδικό µασάζ είναι ότιπεριποιείται το άτοµο ως σύνολο και δεν επι-κεντρώνεται σε ένα και µόνο πρόβληµα.

Το ολιστικό θεραπευτικό µασάζ επηρεάζει τακέντρα ενέργειας (chakras) του σώµατος. Σεκάποιες περιπτώσεις η εµπειρία του ολιστι-κού µασάζ είναι παρόµοια µε εκείνη του δια-λογισµού.

Ταϊλανδέζικο µασάζΠρόκειται για έναν συνδυασµό παθητικήςγιόγκα και µασάζ. Φροντίζει κάθε µυ και κά-θε άρθρωση, µε αυστηρά προκαθορισµένοπρωτόκολλο µάλαξης. Το αποτέλεσµα είναι ηαναζωογόνηση ολόκληρου του σώµατος, ηαύξηση της ενέργειας και της πνευµατικής δι-αύγειας, η χαλάρωση του νευρικού συστήµα-τος και καλύτερη κυκλοφορία του αίµατος. ΤοΤαϊλανδέζικο µασάζ χρησιµοποιεί ένα συν-δυασµό πολλών και διαφορετικών τεχνικών,όπως διατάσεις και πιέσεις ρεφλεξολογικώνσηµείων. Οι τεχνικές αυτές εφαρµόζονταιχρησιµοποιώντας τις παλάµες, τους αντίχει-ρες, τους αγκώνες, τα γόνατα και όλο το σώ-µα.

Το ΣιάτσουΑποτελεί µέρος της παραδοσιακής ιατρικήςτων λαών της ανατολής. Σύµφωνα µε τη φιλο-σοφία του Σιάτσου, η απλή πίεση µε το δάχτυ-λο σε συγκεκριµένα σηµεία πάνω στην επιφά-νεια του σώµατος, µπορεί να απελευθερώσειενέργεια που ανακουφίζει πολλές συνηθι-σµένες παθήσεις.

Tips> > > >

Για να κάνουµε µάλαξη σεένα κάταγµα, πρέπει ναέχει επέλθει πλήρης πώ-ρωση του κατάγµατος.

∆εν πρέπει να κάνουµεµάλαξη όταν έχουµε πυ-ρετό, γιατί ανεβαίνει ηθερµοκρασία του οργανι-σµού.

Για καλύτερο αποτέλε-σµα, συνδυάστε το µασάζµε απαλή µουσική, ήρεµοπεριβάλλον και χαµηλόφωτισµό.

Καλό είναι το µασάζ νααποφεύγεται όταν υπάρ-χει ανοικτή πληγή ή µό-λυνση του δέρµατος, φλε-βίτιδα ή όταν τα οστάέχουν εξασθενίσει.

Page 49: In Vitro

•IN•VITRO•49Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Ιατρικές σελίδες

Προτείνουµε

Boo

kmar

ks

www.reuters.com/news/healthΤο πλέον αξιόπιστο ιατρικόενηµερωτικό site. Καθηµε-ρινά δηµοσιεύει ιατρικέςειδήσεις και εξελίξεις απόολόκληρο τον κόσµο. Εκείθα διαβάσετε για τα αποτε-λέσµατα όλων των ερευνώνπου έχουν δηµοσιευθεί σεέγκριτα επιστηµονικά πε-

ριοδικά. Εκτός από αµιγώς επιστηµονικές ειδήσεις, δηµοσιεύονταικαι θέµατα πολιτικής υγείας.

www.iatronet.grΠρόκειται για το πρώτο ελ-ληνικό portal µε θέµαταυγείας, προληπτικής ιατρι-κής, διατροφής, φυσικήςκατάστασης και αισθητι-κής. Η λειτουργία του ξεκί-νησε το 1999 και έκτοτεκαθηµερινά δηµοσιεύει εν-διαφέρουσες ιατρικές ειδή-σεις και άρθρα που συντάσ-

σονται από Έλληνες επιστήµονες. Ένα µεγάλο πλεονέκτηµα του συγ-κεκριµένου site είναι η µεγάλη τράπεζα πληροφοριών που διαθέτει.

Αλκοολισµός: Ιατρικές& ΨυχοκοινωνικέςπροσεγγίσειςΑναγνωρισµένοι εµπειρογνώ-µονες καταθέτουν τις από-ψεις τους για τη φύση, τις επι-πτώσεις στην υγεία, τις νευ-ρολογικές και ψυχιατρικές διαστάσεις, τις κοι-νωνικοοικονοµικές επιπτώσεις, την πρόληψηκαι θεραπεία του αλκοολισµού. Από τους Λ.Λύκουρα και Κ. Σολδάτο.Εκδόσεις: ΒΗΤΑΤιµή: 50,00€

Η ψυχή στη χώρατων ανθρώπωνΓιατί τα παιδιά βλέπουν εφιάλ-τες; Γιατί οι γυναίκες «πέ-φτουν» πιο εύκολα σε κατάθλι-ψη; Γιατί φοβόµαστε τόσο τηνεγκατάλειψη από τον Άλλον;Πώς µπορεί σήµερα να νιώθουµε καλά µε τονεαυτό και τους γύρω του; Η ψυχολόγος- ψυχο-θεραπεύτρια Μυρσίνη Κωστοπούλου επιχειρείµια «ξενάγηση» στον άγνωστο ψυχισµό µας.Εκδόσεις: ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑΤιµή: 12,00 €

Η Βίβλος της Παιδιατρικήςγια γονείςΈνας πλήρης οδηγός παι-διατρικής που έχει σαν στό-χο να συµπληρώσει και όχινα υποκαταστήσει τις συµ-βουλές του παιδιάτρου. Οδρ. Αδάµος Χατζηπαναγής δίνει πολύτιµεςπληροφορίες και λύσεις για πολλά προβλήµα-τα υγείας που εκδηλώνονται στην παιδική ηλι-κία.Εκδόσεις: ΨΥΧΟΓΙΟΣΤιµή: 35,00 €

The Man ManualΈνα «λυσάρι» της ανδρικήςσυµπεριφοράς για όλες τιςγυναίκες. Η κλινική ψυχο-λόγος και καθηγήτρια στοπανεπιστήµιο Μετροπόλι-ταν του Λονδίνου δρ LindaPapadopoulos δίνει ρεαλιστικές, ειλικρινείςκαι διασκεδαστικές απαντήσεις στα ερωτήµα-τα που «τρελαίνουν» τις γυναίκες σχετικά µετη συµπεριφορά του συντρόφου τους.Εκδόσεις: ∆ΙΟΠΤΡΑΤιµή: 15,00 €

Page 50: In Vitro

50•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

ΟµορφιάΦροντίδα των µαλλιών

Προστασίαστην παραλίαΟ ΠΙΟ ΑΠΛΌΣ και οικονοµικός τρόπος γιανα προστατεύσετε τα µαλλιά σας από τηνηλιακή ακτινοβολία είναι να φοράτε καπέλοή σκουφάκι. Επιλέξτε ένα προϊόν από αδια-φανές υλικό, που θα λειτουργήσει ως ασπί-δα προστασίας από τις ακτίνες του ηλίου.Φορέστε το όχι µόνο όταν κάνετε ηλιοθερα-πεία, αλλά και όταν κολυµπάτε. Επίσης,χρήσιµα είναι και τα αντιηλιακά προϊόνταγια τα µαλλιά, τα οποία χάρη στα φίλτραπροστασίας που περιέχουν προλαµβάνουντις φθορές και προστατεύουν από την οξει-δωτική δράση του ηλίου. ∆ιατίθενται σε διά-φορες µορφές, όπως λάδι, σπρέι, τζελ, κρέ-µα.

Μετά το µπάνιοΤΟ ΠΡΏΤΟ ΠΡΆΓΜΑ που πρέπει να κάνετεόταν βγαίνετε από τη θάλασσα ή την πισίναείναι να ξεπλύνετε τα µαλλιά σας µε νερόβρύσης ώστε να αποµακρυνθεί το αλάτι καιτο χλώριο. Κατόπιν, περιποιηθείτε το τριχω-τό της κεφαλής χρησιµοποιώντας ένα ενυ-δατικό σαµπουάν. Προτιµήστε ένα λιγότερο«δυνατό» προϊόν που δεν θα ταλαιπωρήσειπεραιτέρω τα µαλλιά σας. Η χρήση conditio-ner είναι απαραίτητη, ειδικά στις άκρες τωνµαλλιών, καθώς προσφέρει ενυδάτωση, χα-ρίζει λάµψη και κάνει ευκολότερο το καθη-µερινό χτένισµα. Επίσης, µην παραλείπετενα χρησιµοποιείτε µάσκα (1-2 φορές τηνεβδοµάδα), η οποία θα χαρίσει όγκο καιλάµψη στα µαλλιά και θα µειώσει τον στατι-κό ηλεκτρισµό.

H φύση ξέρειΕΝΥ∆ΆΤΩΣΗ ΜΕ ΕΛΑΙΌΛΑ∆Ο: Πριν το λού-σιµο βρέξτε τα µαλλιά σας, σκουπίστε τα καιχτενίστε τα µε τα δάχτυλά σας. Τοποθετήστεελαιόλαδο σε ένα άδειο µπουκαλάκι µε βα-ποριζατέρ (σπρέι). Ψεκάστε τα µαλλιά σας.Παράλληλα µε τη βοήθεια των δαχτύλωνσας και µε ελαφρές κυκλικές κινήσεις κάντεµασάζ µέχρις ότου το ελαιόλαδο να απλωθείοµοιόµορφα από το τριχωτό της κεφαλήςέως τις άκρες των µαλλιών. Στη συνέχεια σι-δερώστε (για να είναι ζεστή) µια καθαρή πε-τσέτα για τοποθετήστε τη στο κεφάλι σαςκαλύπτοντας τα µαλλιά σας. Μετά από 20 –30 λεπτά λουστείτε όπως συνήθως, φροντί-στε µόνο το νερό να είναι σε µέτρια θερµο-κρασία.ΛΆΜΨΗ ΜΕ ΑΒΟΚΆΝΤΟ: Για να δώσετε σταµαλλιά σας φυσική λάµψη αλλά και ενυδά-τωση ετοιµάστε µια µάσκα: λιώστε ένα αβο-κάντο, στη συνέχεια προσθέστε µια κουτα-λιά της σούπας ελαιόλαδο και ένα κουταλάκιτου γλυκού σόδα µαγειρικής. Ανακατέψτε τοµείγµα καλά και τρίψτε µε αυτό απαλά ταµαλλιά σας από τη ρίζα µέχρι τις άκρες. Αφή-στε το να δράσει για 15 λεπτά περίπου. Στησυνέχεια λουστείτε κανονικά.

Ηηλιακή ακτινοβολία δενέχει επιπτώσεις µόνο στοδέρµα. Βλάπτει σοβαράκαι την υγεία της τρίχαςκαι επηρεάζει την εµφάνι-

ση των µαλλιών. Ξηρότητα, ξεθώριασµα τουχρώµατος και µείωση του πάχους της τρίχαςσυνθέτουν την εικόνα που έχουν τα µαλλιάκατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών µηνών.

Μαλλιά στον ήλιοΟι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου (UVA καιUVB) επηρεάζουν σε σηµαντικό βαθµό όλατα ανατοµικά στοιχεία της τρίχας. Προκα-λούν ζηµιά τόσο στο στέλεχος, δηλαδή στοτµήµα που είναι έξω από το δέρµα, όσο καιστον θύλακα της τρίχας, που βρίσκεται κάτωαπό το δέρµα και µοιάζει µε έναν σάκο, οοποίος εσωκλείει τη ρίζα.Όσον αφορά το ορατό τµήµα της τρίχας, οήλιος φθείρει το εξωτερικό περίβληµά της,δηλαδή το περιτρίχιο. Το περιτρίχιο αποτε-λείται από λεπτά λέπια, που προστατεύουντην εσωτερική δοµή των µαλλιών. Υπό τηνεπίδραση του ηλίου, τα λέπια σπάνε καιανοίγουν, µε αποτέλεσµα η τρίχα να γίνεταιεύθραυστη, να σκίζεται η άκρη της (δηµι-ουργείται η λεγόµενη ψαλίδα) και να µει-ώνεται το πάχος και ο όγκος της. Τα µαλλιάχάνουν τη λάµψη τους και γίνονται θαµπά,

Άτοµα µεερυθηµατώ-δη λύκο, σταοποία η πά-θηση έχει

προσβάλειτο τριχωτότης κεφα-

λής, θα πρέ-πει να είναιιδιαίτερα

προσεκτικά.Η έκθεσηστον ήλιο

ενδέχεται ναπροκαλέσειουλές, δηµι-ουργώνταςουλωτικήαλωπεκία.

Της ∆ήµητρας Τζούβελη

καθώς το ηλιακό φως απορροφάται αντί νααντανακλάται από το εξωτερικό στρώµα τηςτρίχας. Βιοχηµικά, η υπεριώδης ακτινοβολίαεπηρεάζει τη δοµή της κυστίνης, ενός αµινο-ξέος που αποτελεί το κύριο δοµικό στοιχείοτης τρίχας.Παράλληλα, η ηλιακή ακτινοβολία επηρεά-

ζει και τον θύλακα τηςτρίχας, καθώς αυξάνειτην παραγωγή ελεύθε-ρων ριζών, ένας µηχανι-σµός που είναι γνωστόότι ευνοεί τη γήρανση.Εκτός από τον ήλιο, τα

µαλλιά υφίστανται φθορές και εξαιτίας τουχλωρίου που υπάρχει στις πισίνες. Η τρίχααφυδατώνεται και σπάει εύκολα και τα µαλ-λιά γίνονται θαµπά και ξηρά.

Γυναικείο πρόβληµαΑν και οι επιδράσεις του ήλιου στα µαλλιάδεν κάνουν διάκριση φύλου, το πρόβληµαείναι περισσότερο εµφανές στις γυναίκες.Αυτό συµβαίνει λόγω της έντονης επεξεργα-σίας που έχουν υποστεί τα γυναικεία µαλλιά(βαφές, πιστολάκι κ.λπ.). Σε αυτή την περί-πτωση, ο ήλιος επιτείνει το υπάρχον πρό-βληµα, αφού η τρίχα είναι ήδη καταπονηµέ-νη από τις τεχνικές που εφαρµόζονται στακοµµωτήρια.

Συνεργάστηκε ο Κωνσταντίνος Μηλεούνης,δερµατολόγος METROPOLITAN HOSPITAL

Καλοκαίρι... στην τρίχα

Λόγω του ήλιου οι τρίχες γί-νονται εύθραυστες, απο-κτούν ψαλίδα, µειώνεται τοπάχος και ο όγκος τους.

Page 51: In Vitro

ShoppingΓια λάµψη και υγεία

Όσο σηµαντικά είναι ταπροϊόντα για το δέρµα, άλ-

λο τόσο είναι και τα προϊόν-τα περιποίησης των µαλλιών,

ειδικά τώρα το καλοκαίρι.

Κοrres µε αλόη και σαπωναρίαΣαµπουάν µε ουδέτερο PH, απαλούς καθα-ριστικούς και µαλακτικούς παράγοντες φυτι-κής προέλευσης. Η σαπωναρία, βότανοπλούσιο σε σαπωνίνες, ενισχύει τη µαλακτι-κή δράση του σαµπουάν, ενώ παράλληλα το-νώνει και αναζωογονεί τα µαλλιά. Η Αλόηενυδατώνει την τρίχα και προστατεύει τοδέρµα της κεφαλής.

Kerastase, bain bio reshargeΑπό τη σειρά Αναδόµησης της Kerastase.Ενυδατικό σαµπουάν βιο-ενεργοποίησηςµε καταπραϋντική δράση. Ρυθµίζει καιενυδατώνει το τριχωτό της κεφαλής, καθα-ρίζει απαλά και θρέφει τα ξηρά µαλλιά.Ιδανικό για καθηµερινή χρήση. Με πλού-σια υφή και άρωµα που διαρκεί.

Vichy, Dercos dermoapaisantΜε αποκλειστική Τεχνολογία Calmoxine πουσυνδυάζει ενεργά συστατικά µε καταπραϋν-τικές ιδιότητες µε µια καθαριστική βάσηπου σέβεται το τριχωτό της κεφαλής. Κατα-πραΰνει από το 1° λούσιµο. Μειώνει τονκνησµό µετά από 3 εφαρµογές. Χαρίζει µαλ-λιά απαλά και λαµπερά. Για συχνή χρήση.Χωρίς χρωστικές µε ουδέτερο pH.

Marlies Moller,cream maskΗ Intense creammask από τη σειράPashmisilk προ-σφέρει εντατικήτροφή στα µαλλιά,ενδυναµώνονταςτη δοµή τους καιµειώνοντας τονστατικό ηλεκτρι-σµό. Περιέχειπλούσια συστατικάπου σέβονται τοτριχωτό της κεφα-λής και κάνουν ταµαλλιά να απο-κτούν υγιή όψη.

Kanebo, Moisturising ShampooΗ Kanebo δηµιούργησε ένα µαλακτικό σαµ-πουάν µε εκχυλίσµατα βοτάνων και φυτώνπου ενδύκνειται για συχνή χρήση. Με ειδικήσύνθεση για απαλά µαλλιά και ευαίσθητοδέρµα. Έχει ιδιαίτερο άρωµα και πλούσιαυφή. Ενυδατώνει την τρίχα σε βάθος.

6La roche- Posay, Kerium Doux ExtrêmeΗ la roche - posay δηµιούργησε µια σειρά γιατη φροντίδα του τριχωτού της κεφαλής ke-rium που αντιµετωπίζει σε βάθος την πιτυρί-δα και την τριχόπτωση. Ήπιο σαµπουάν υψη-λής ανοχής για συχνή χρήση. Προσφέρει εξαι-ρετική απαλότητα και προστασία. Περιέχει ια-µατικό νερό. Για όλους τους τύπους του τριχω-τού της κεφαλής.

2

•IN•VITRO•51Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Της Σοφίας Μαρίας Σοφιανού

beautybeauty

Propoline, µε ελιά και µέλιΘρεπτικό σαµπουάν που προσφέρει επα-νόρθωση, βαθιά ενυδάτωση και φυσικήπροστασία. Περιέχει λάδι ελιάς και µέλι.Ένα φυσικό σύµπλοκο V-eColiA που βελ-τιώνει την υφή των µαλλιών, προστα-τεύοντας από τις επιδράσεις του περιβάλ-λοντος. Βάση από 100% νερό δεντρολί-βανου που τονώνει τα µαλλιά. Από πιστο-ποιηµένα βιολογικές καλλιέργειες.

1

5 8

3

7Klorane, µε mangobutterΗ χρήση του εκχυλί-σµατος µάνγκο βοη-θάει στην αναδόµη-ση και επανορθώνειτα ξηρά, γεµάτα ψα-λίδα, κατεστραµµέ-να µαλλιά. Έχει πα-χύρρευστη µορφήκαι απαλό άρωµα.Μπορεί να χρησιµο-ποιηθεί αντί σαµ-πουάν και µαλακτι-κού ειδικά το καλο-καίρι.

4

Page 52: In Vitro

52•IN•VITRO• Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Σηµειώσεις∆εν πρέπει να ξεχάσω...

Η σελίδα αυτήσας ανήκει. Στείλτε

µας µικρά µυστικά

που σας βοηθούννα ζείτε

πιο υγιεινά

Επειδή ιδρώνω πολύ τώρατο καλοκαίρι και στη µέσητης ηµέρας αισθάνοµαι κό-πωση, πίνω νερό µε ελάχι-στο αλάτι και µερικές στα-γόνες λεµόνι. Αυτό αναπλη-ρώνει τους ηλεκτρολύτεςπου χάνονται µε τον ιδρώ-τα.

Α.Κ.

Τώρα που απαγορεύτηκε

το κάπνισµα στο γρα-

φείο, έχω πάντα στα χέ-

ρια µου ένα µπουκαλάκι

µε νερό. Κάθε φορά που

θέλω να καπνίσω, πίνω

µία γουλιά ή παίζω µε το

µπουκάλι για να καταπο-

λεµήσω τη νευρικότητα.Θ.Τ.

Για να αποφύγω την πολύωρη ηλιοθε-ραπεία προκειµένου να αποκτήσω ένασοκολατί χρώµα, τώρα το καλοκαίρι,τρώω συχνά µέσα στην ηµέρα καρόταµε λίγο λεµόνι. Έτσι µαυρίζω πιο εύκο-λα.

Α.Τ.

Ένας εύκολος τρόπος για ναπεριορίσεις τις θερµίδες που κατα-ναλώνεις µέσα στην ηµέρα είναι κά-θε φορά που παραγγέλνεις ένα σάν-τουιτς στο γραφείο, να αφαιρείς τη

µία από τις δύο φέτες ψωµί. Έτσιπαίρνεις λιγότερους υδατάνθρακες

και το σάντουιτς φαίνεταιπιο πλούσιο.

Κ.Λ.

Από τότε που αγόρασα υποπόδιο για το γρα-φείο, ανακουφίστηκα πολύ από τους πόνουςστη µέση. Με βοηθά να έχω καλύτερη στάσητου σώµατος.

Μ.Ο.

NOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣΑΘΗΝΑ> Νοσοκοµείο Αιγινήτειο,Βασ. Σοφίας 72> Γενικό Νο-σοκοµείο Αθηνών «Γ. Γεννη-µατάς» (Γενικό Κρατικό Αθη-νών) Μεσογείων 154, Χολαρ-γός > Γενικό ΝοσοκοµείοΑθηνών «Η Ελπίς» ∆ηµητσά-νης 7, Αµπελόκηποι > Ερρί-κος Ντυνάν, Μεσογείων 107> Γενικό Αντικαρκινικό Νοσο-κοµείο Αθηνών «Άγιος Σάβ-βας», Λ. Αλεξάνδρας 171>Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών«Ιπποκράτειο», Βασ. Σοφίας114 > Γενικό ΝοσοκοµείοΑθηνών «Λαϊκό», Αγ. Θωµά17> Μαιευτήριο Αθηνών«Έλενα Βενιζέλου», πλ. Έλε-νας Βενιζέλου 2 > Γενικό Νο-σοκοµείο Αθηνών «Κοργια-λένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ»(Ερυθρός Σταυρός), Αθανα-σάκη 1> Γ.Ν. Νοσηµάτων Θώ-ρακος «Σωτηρiα», Μεσογεί-ων 152 > Αρεταίειο Νοσοκο-µείο, Βασ. Σοφίας 76 > Γενι-κό Νοσοκοµείο Αθηνών«Ευαγγελισµός», Υψηλάντου

45 > Γενικό Νοσοκοµείο Παί-δων Aγλαΐα Κυριακού, Θη-βών και Λεβαδείας, Αµπελό-κηποι > Νοσοκοµείο Αφρ. &∆ερµ. Νόσων Αθηνών «Αν-δρέας Συγγρός», ∆ραγούµη5 > Οφθαλµιατρείο Αθηνών,Σίνα & Πανεπιστηµίου 26, >Ιασώ General, Λεωφ. Μεσο-γείων 264, Xολαργός > Doc-tors’ Hospital, Κεφαλληνίας26 > Ευρωκλινική Αθηνών,Αθανασιάδου 9, πάροδοςΣούτσου > Ευρωκλινική Παί-δων, Λεµεσού 39-41 & Αχαρ-νών 209ΠΕΙΡΑΙΆΣ> Γενικό Αντικαρκινικό Νο-σοκοµείο Μεταξά, Μπότσα-ρη 51 > Γενικό ΝοσοκοµείοΠειραιά «Τζάνειο», Τζάννηκαι Αφεντούλη 1ΧΑΪ∆ΑΡΙ> Πανεπιστηµιακό ΓενικόΝοσοκοµείο «Αττικό»,Ρίµινι 1ΚΑΛΛΙΘΕΑ> Ωνάσειο Καρδιοχειρουργι-κό Κέντρο, Λ. Συγγρού 356

ΦΆΛΗΡΟ>Metropolitan Hospital,Εθνάρχου Μακαρίου & Ελ.Βε-νιζέλου 1 Ν. Φάληρο

ΚΗΦΙΣΙΑ> Γ.Ν. Αττικής ΚΑΤ, Νίκης 2

ΜΑΡΟΎΣΙ> Ιασώ, Κηφισίας 37 > Γ.Ν. Σι-σµανόγλειο, Σισµανόγλειου 1

Ν. ΙΩΝΊΑ> Γ.Ν.Ν. Αγία Όλγα, Αγ. Όλγας 3

ΝΊΚΑΙΑ> Γ.Ν. Νίκαιας, Μαντούβαλου∆ηµ. 3

ΜΕΛΊΣΣΙΑ>1ο Νοσοκοµείο ΙΚΑ “Η Πεν-τέλη” (Παπαδηµητρίου), Τέρ-µα Ζαΐµη> Γ.Ν.Μ. Αµ. Φλέ-µιγκ, 25ης Μαρτίου 4

ΒΟΎΛΑ

> Γενικό Νοσοκοµείο«Ασκληπιείο Βούλας», Βασ.Παύλου 1

ΝOΣΟΚΟΜΕΙΑ >ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣΕΥΚΑΡΠΊΑ> Γ.Ν. Θεσσαλονίκης Παπαγε-

ωργίουΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ> ΑΧΕΠΑ, Κυριακίδη Στ. 1 > Γ.Γεννηµατάς, Εθνικής Αµύνηςκαι Αγ. ∆ηµητρίου 41 > Λοιµω-δών, Λαµπράκη Γρ. 13 > ΕΚΑΒ,Πλαταιών 26 > Ιπποκράτειο,Παπαναστασίου Αλ. 49 > Γ. Ν.Αγ. ∆ηµήτριος, Ζωγράφου 2

ΚΑΛΑΜΑΡΙΆ>> Α. Νοµαρχιακό Αγ. Παύλος,Αντιστάσεως 161

ΧΟΡΤΙΑΤΗ> Γ. Ν. ΠαπανικολάουΦΑΡΜΑΚΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣ> Κολοκούρη Ελένη Μεσογεί-ων 117, εντός εµπορικού κέν-τρου, > Γρηγορόπουλος Σωτή-ρης ∆ευτέρας Μεραρχίας 2 &Ακτή Μιαούλη, Πειραιάς, >Πλυτάς Νικόλαος Κηφισίας125-127, Ν. Ψυχικό, > Λουράν-τος Κώστας Οµήρου 6, Ν.Σµύρνη, > Μπακάκος Αγ.Κων/νου 3, Οµόνοια > ΛέναΤριανταφύλλη Μπακάκου, Λε-ωφ. Κηφισίας 281, Κηφισιά >Βλάχος Κων/νος Στρουρνάρη

53 (δίπλα στο θέατρο Αλάµ-πρα), Αθήνα, > Βλάχος Παντε-λής Θεοτοκοπούλου 6, Χαλάν-δρι, (πλησίον AGORA CENTER),> Αντωνόπουλος Νίκος Περι-κλέους 79, Κηπούπολη Περι-στέρι, > Μαρούλης ΓεώργιοςΠανεπιστηµίου 6, Αθήνα, >Κούβαρης Κώστας Ηρώων Πο-λυτεχνείου 37, Πειραιάς, > Λα-ζαρίδου-Παπαδοπούλου Ευ-γενία Τραλέων 61, Γαλάτσι, >Λύγδας Νικόλαος ΠαναγήΤσαλδάρη 37, Περιστέρι, >Μαραγκού - Βασιλείου ΤέρψηΑκαδηµίας 76, Αθήνα, > Μώ-ρος ∆ηµήτρης 2ας Μαίου, 26,Ν. Σµύρνη, > ΡαφτόπουλοςΓιώργος Κηφισίας 5, Αµπελό-κηποι, > Σαµαράς ΑνδρέαςΑλεξάνδρας 146Β & Λουκάρε-ως, Αµπελόκηποι, > Σταµατί-ου-Βέρου Μαρία Ε. Βενιζέλου126, Ν. Ερυθραία, > Σταυρο-πούλου Αικατερίνη Μεσογεί-ων 437 & Αγ. Παρασκευής, Αγ.Παρασκευή, > ΤσιροπούλουΣοφία Σπερχειού 61, Χρυσού-πολη Περιστέρι, > Γιαννακά-κου-Σκουµπουρδή Αγγελική

Περικλέους 11, Μαρούσι> Μπακογιάννη Πολυξένη,∆ωδεκανήσου 39, Άλιµος > Αι-κατερίνη Παγιαβλή Ευαγγέ-λου, Κώστα Βάρναλη 38, Χα-λάνδρι

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΊΤΕ ΕΠΊΣΗΣ:> ∆ιαγνωστικό κέντρο «∆ΙΑ-ΓΝΩΣΗ» (υποκατάστηµα Λεω-φόρου Αλεξάνδρας) Λ. Αλεξάν-δρας 166, Αθήνα> Holmes Place Athens,Εµπορικό Κέντρο “City Link”Βουκουρεστίου & Σταδίου 4> Ηolmes Place Μαρούσι,Εµπορικό κέντρο “Αίθριο” Αγ.Κωνσταντίνου 40> GymTonic: Λεωφόρος Βου-λιαγµένης 96, Γλυφάδα> Hercules: Εθνικής Αντιστάσε-ως 33, Νέα Ερυθραία> Hiltonia Spa Βασιλίσσης Σο-φίας 46, Αθήνα> Press & Tabac - Εµπορικό κέν-τρο “THE MALL“ - Μαρούσι> Εµπορικό κατάστηµα PublicΚαραγεώργη Σερβίας 1, Πλα-τεία Συντάγµατος, Αθήνα

[email protected]

Πού θα µας βρίσκετε...

Page 53: In Vitro

•IN•VITRO•53Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9

Κουίζ

Χρηστικά

Κέντρααναφοράςνέας γρίπης

ΑΘΗΝΑ

> Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιµώ-ξεων (ΚΕΕΛΠΝΟ) Τηλ.:210-5212054 & στο τετραψήφιο1135

> Πανεπιστηµιακό ΝοσοκοµείοΑττικόν ∆/νση: Ρίµινι 1, Χαϊδά-ρι, Αθήνα Τ.Κ. 12462 Τηλ. κέν-τρο: 210 5831000

> Γενικό Νοσοκοµείο «Σωτηρία»∆/νση: Μεσογείων 152, ΑθήναΤ.Κ. 11527 Τηλ. κέντρο:2107763100

> Σισµανόγλειο Γενικό Νοσοκο-µείο Αττικής ∆/νση: Σισµανο-γλείου 1, Μαρούσι Τ.Κ. 15126Τηλ. κέντρο: 210 8039100

> Περιφερειακό Γενικό Νοσοκο-µείο- Μαιευτήριο «Έλενα Βενι-ζέλου»∆/νση: Βενιζέλου 2, Αµπελόκη-ποι Τ.Κ. 11521 Τηλ. κέντρο: 2106432220-23 & 6432320-2 &6402000

> Νοσοκοµείο Παίδων «Αγία Σο-φία»∆/νση: Θηβών & Παπαδιαµαν-τοπούλου, Γουδή Τ.Κ. 11527Τηλ. κέντρο: 210 7467000

> Μικροβιολογικό Εργαστήριο Ια-τρικής Σχολής ΠανεπιστηµίουΑθηνών∆/νση: Μ. Ασίας 75, Γουδή Τηλ.:210 7462011

> Ινστιτούτο Παστέρ ∆/νση: Βασ.Σοφίας 127, Αθήνα, Τ.Κ. 11521Τηλ.: 210 6478800

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

> Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσο-κοµείο Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ∆/νση: Στ. Κυριακίδη, Θεσσαλο-νίκη, Τ.Κ. 54636 Τηλ. κέντρο:2310 993110-1, 2310 993310>

> Β’ Μικροβιολογικό ΕργαστήριοΙατρικής Σχολής ΑΠΘΤηλ. Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ:2310 999283,-9227,-9265,-9268,-9288,-9183

ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑ∆Α

> Πανεπιστηµιακό ΝοσοκοµείοΙωαννίνων ∆/νση: ΛεωφόροςΣταύρος Νιάρχος, Ιωάννινα, Τ.Κ.45500 Τηλ. κέντρο: 2651099111

> Γενικό Νοσοκοµείο Κέρκυρας∆/νση: Ιουλίας Ανδρεάδη 1,Κέρκυρα, Τ.Κ. 49100ν Τηλ. κέν-τρο: 2661 360400, 2661360500

> Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσο-κοµείο Λάρισας ∆/νση: Με-ζούρλο 1, Λάρισα, Τ.Κ. 41110Τηλ. κέντρο: 2410 61700

> Περιφερειακό Γενικό Πανεπι-στηµιακό Νοσοκοµείο Ρίου∆/νση: Οδός Ρίου, Πάτρα, Τ.Κ.26500 Τηλ. κέντρο: 2610999111

> Γενικό Νοσοκοµείο Ρόδου∆/νση: Άγιοι Απόστολοι, Ρόδος,Τ.Κ. 85100 Τηλ. κέντρο: 2241080000

> Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσο-κοµείο Ηρακλείου ΚρήτηςΤ.Θ.1352, Τ.Κ. 71110 Τηλ. κέν-τρο: 2810 392111

> Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσο-κοµείο Αλεξανδρούπολης∆/νση: ∆ραγανά, Αλεξανδρού-πολη, Τ.Κ. 68100 Τηλ. κέντρο:2551 074000

(Να σηµειωθεί ότι σε οποιοδήπο-τε νοσοκοµείο µπορεί να απευ-θυνθεί κάποιος που θεωρεί ότιέχει τα συµπτώµατα, καθώς όλατα νοσοκοµεία έχουν τις οδηγίεςγια να ανιχνεύσουν την κατάστα-ση και την απαραίτητη φαρµα-κευτική αγωγή. Αν η κατάστασητου θεωρηθεί σοβαρή τότε θαµεταφερθεί σε κάποιο από ταάνωθι νοσοκοµεία)

ΙατρείαΜνήµης-Κέντρα Ηµέρας

ΑΘΗΝΑ

> Εταιρεία Νόσου Αlzheimer &Συναφών ∆ιαταραχών Αθηνών∆/νση:Μ. Μουσούρου 89 &Στίλπωνος 33, Αθήνα Τηλ.: 210-7013271

> Κέντρο Αlzheimer Ψυχογηρια-τρικής Εταιρείας «Ο ΝΕΣΤΩΡ»∆/νση: Ι. ∆ροσοπούλου 22, Κυ-ψέλη Τηλ.: 210 – 8235050

> Λαϊκό Νοσοκοµείο Αθηνών∆/νση: Αγ. Θωµά 17, ΓουδήΤηλ.: 210-7456000

> Σισµανόγλειο Νοσοκοµείο∆/νση: Σισµανογλείου 1, Μα-ρούσι Τηλ.: 210-8039273

> Α’ Νοσοκοµείο ΙΚΑ (Πρώην Πα-παδηµητρίου) ∆/νση: Τέρµα

Ζαΐµη, Μελίσσια Τηλ.: 210 –8106319

> Γενικό Κρατικό ΝοσοκοµείοΑθηνών ∆/νση: Λ. Μεσογείων154, Χολαργός Τηλ.: 210 –7474536

> Νοσοκοµείο ΑΤΤΙΚOΝ ∆/νση: Ρί-µινι 1, Χαϊδάρι Τηλ.: 210 –5831100

> ΙΑΣΙΣ ∆/νση: Κριµαίας 73, ΆνωΓλυφάδα Τηλ.: 210-9608020

> Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής Πει-ραιά ∆/νση: Νοταρά 77, Πειραι-άς Τηλ.: 210-4170546

> Νοσοκοµείο ΥΓΕΙΑ ∆/νση: Ερυ-θρού Σταυρού 4, Μαρούσι Τηλ.:210-6867079

> Κέντρο Ηµέρας Ανοϊκών Ασθε-νών ∆/νση: Μ. Μουσούρου 89& Στίλπωνος 33, 116 36 Παγ-κράτι Τηλ.: 210-7013271

> Κέντρο Αlzheimer Ψυχογηρια-τρικής Εταιρείας «Ο ΝΕΣΤΩΡ»∆/νση: Ι. ∆ροσοπούλου 22, 11257 Κυψέλη Τηλ.: 210-8235050,210 8235620

> Κέντρο Ηµέρας ΙΑΣΙΣ ∆/νση:Κριµαίας 73, Ανω Γλυφάδα Τηλ.:210-9608020

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

> Κέντρο Ηµέρας «ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ»∆/νση:Π. Συνδίκα 13, 546 43Θεσ/νίκη Τηλ.: 2310 8104111

> Χαρίσειο Γηροκοµείο ∆/νση:Τέρµα ∆. Χαρίση, 543 52 ΑνωΤούµπα Τηλ.: 2310 904404

> ΚΗΦΗ – Πανοράµατος∆/νση:Τζ. Κέννεντυ 56, 555 35Πυλαία Τηλ.: 2310 342653

> Nοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ ∆/νση: Στ.Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, Τ.Κ.54636 Τηλ. κέντρο: 2310993110-1, 2310 993310

> Γενικό Νοσοκοµείο Θεσσαλονί-κης «Γ. Παπανικολάου» ∆/νση :Εξοχή Θεσσαλονίκης, Τ.Κ.57010 Τηλ. κέντρο: 2313 307000

Υπέρταση

ΑΘHΝΑ

> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών«ΛΑΪΚΟ» ∆/νση: Αγίου Θωµά17, Αθήνα Τηλ. κέντρο:2107771101-9

> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Ιπ-ποκράτειο» ∆/νση: ΒασιλίσσηςΣοφίας 114 Αθήνα Τ.Κ. 11527Τηλ κέντρο: 213 2088000

> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών

Αλεξάνδρα ∆/νση: Βασ. Σοφίας80 & Κ. Λούρου, 11528, ΑΘΗΝΑΤηλ κέντρο 210 7770501

> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών « ΟΕυαγγελισµός» ∆/νση: Υψη-λάντου 45-47, Αθήνα ΤΚ10676, Τηλ κέντρο: 210 –7201000

> Γενικό Νοσοκοµείο «Σωτηρία»∆/νση: Μεσογείων 152, ΑθήναΤ.Κ. 11527 Τηλ κέντρο:2107763100

> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Γ.Γεννηµατάς» ∆/νση:Λεωφ. Με-σογείων 154, 115 27 ΑΘΗΝΑΤηλ κέντρο: 210 7768000

> Σισµανόγλειο ΓενικόΝοσοκοµείο Αττικής ∆/νση: Σι-σµανογλείου 1, Μαρούσι Τ.Κ.15126 Τηλ κέντρο: 2108039100

> Νοσοκοµείο ΚΑΤ ∆/νση: Νίκης2, Κηφισιά Τ.Κ. Τηλ. κέντρο: 21320 86 000

> Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός(Αθήνα, Βούλα) Τοµέας Νοση-λευτικής ∆/νση: Λυκαβηττού 1,106 72 Αθήνα Τηλ.: 210-3613565, 210-3633 940

> Νοσοκοµείο ΥΓΕΙΑ ∆/νση: Ερυ-θρού Σταυρού 4, Μαρούσι Τηλ.210-6867079

> Πανεπιστηµιακό ΝοσοκοµείοΑττικόν ∆/νση: Ρίµινι 1, Χαϊδά-ρι, Αθήνα Τ.Κ. 12462 Τηλ κέν-τρο: 210 5831000

> Ωνάσειο ΚαρδιοχειρουργικόΚέντρο ∆/νση:Λ. Συγγρού 356,Καλλιθέα Τ.Κ. 176 74 Τηλ κέν-τρο: 210 9493000

> Γενικό Νοσοκοµείο Πειραιά«Τζάνειο» ∆/νση: Ζαννή καιΑφεντούλη, Πειραιάς Τηλ κέν-τρο: 213 2081000

> Γενικό Νοσοκοµείο ΝίκαιαςΠειραιά «Άγιος Παντελεήµων»(Γενικό κρατικό Νίκαιας)∆/νση: ∆. Μαντούβαλου 3, Νί-καια Πειραιά Τηλ κέντρο: 2132077000

ΘΕΣΣΑΛΟΝIΚΗ

> Γενικό Νοσοκοµείο Θεσσαλονί-κης «Ιπποκράτειο» ∆/νση: Κω-σταντινουπόλεως 49, Θεσσαλο-νίκη Τ.Κ. 546 42 Τηλ. κέντρο:231 331 2000, Fax. 2310818254

> Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσο-κοµείο Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ∆/νση: Στ. Κυριακίδη, Θεσσαλο-νίκη, Τ.Κ. 54636 Τηλ κέντρο:2310 993110-1, 2310 993310

Έχω αφυδάτωση;Το σώµα µας αποτελείται κατά 80% απόνερό και χάνει καθηµερινά τουλάχιστον 1λίτρο από τα ούρα, τον ιδρώτα, το δέρµαακόµα και από την αναπνοή. Το παρακά-τω τεστ βοηθά να αναγνωρίσουµε τα βα-σικότερα συµπτώµατα της αφυδάτωσης.

01Νιώθετε ήπια ή υπερβο-λική δίψα;

ΝαιΌχι

02Νιώθετε έντονο αίσθη-µα κόπωσης κατά τη

διάρκεια της ηµέρας;

ΝαιΌχι

03Έχετε παρατεταµένο πο-νοκέφαλο;

ΝαιΌχι

04Νιώθετε το στόµα σαςξηρό και έχετε έντονο

αίσθηµα δίψας;

ΝαιΌχι

05Είναι ξηρό και τραχύ τοδέρµα σας;

ΝαιΌχι

06Έχετε µειωµένη παρα-γωγή ούρων καθ’ όλη τη

διάρκεια της ηµέρας;

ΝαιΌχι

07Νιώθετε µουδιάσµατα ήπαθαίνετε κράµπες στα

άνω και κάτω άκρα σας;

ΝαιΌχι

08Νιώθετε ζαλάδα καιέχετε αδυναµία συγκέν-

τρωσης;

ΝαιΌχι

AποτελέσµαταΑν έχετε απαντήσει ναι στις περισσότερεςαπό τις παραπάνω ερωτήσεις,τότε πιθανόν να έχετε αφυδάτωση,και καλό είναι να απευθυνθείτε σεκάποιον ειδικό.Για να απoφύγετε την αφυδάτωσηθα πρέπει να καταναλώνετε τουλάχιστον1,5-2 λίτρα νερό την ηµέρα, κυρίωςκατά τη θερινή περίοδο.Αν αντιληφθείτε ότι κάποιος έχει πάθειηλίαση, µεταφέρετέ τον άµεσα σεσκιερό, αν όχι κλιµατιζόµενο, µέρος.Αφαιρέστε του τα ρούχα καιπροσπαθήστε να του χορηγήσετε υγρά.Αν δεν έχει καλό επίπεδο συνείδησηςµεταφέρετέ τον άµεσα στο νοσοκοµείο.

Της Κατερίνας Γαρουφάλου

Συνεργάστηκε ο Στέφανος Καµπουρίδηςµετά συνεργατών, Ειδικός Παθολόγος,

Παθολογικής Κλινικής «Ευαγγελίστρια»ΓΡΑΜΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ 1135

Page 54: In Vitro

54•IN•VITRO• Ι Ο Υ Ν Ι Ο Σ 2 0 0 9

Last pageΟ ανθρώπινος οργανισµός

Κρύσταλλοιπέτρας νεφρών

Από τις εκδόσεις Σαββάλας

Οι πέτρες στους νεφρούς σχηµατί-ζονται κυρίως από την καθίζησητου άλατος οξαλικό ασβέστιο απότα ούρα. Οι σκληρές πέτρες µπο-

ρεί να προκαλέσουν έντονο πόνο,ειδικά όταν περνούν από τον πόροτου ουρητήρα. Οι µεγάλες πέτρεςµπορεί να χρειαστεί να αφαιρε-

θούν χειρουργικά ή να διαλυθούνµε χρήση υπερήχων. (µικροφωτο-γραφία από ηλεκτρονικό µικρο-σκόπιο σάρωσης)

Page 55: In Vitro

YGEIA 48:Layout 1 7/14/09 5:30 PM Page 55

Page 56: In Vitro

YGEIA 48:Layout 1 7/14/09 5:31 PM Page 56