In Vitro October issue

•IN•VITRO•

h μηνιαια εκδοση με θεμα την υγεια • διανεμεται δωρεαν h

h οκτωΒριοσ 2010 h τ. 19

h Εμμηνόπαυση: η λύση στις ορμόνες;

h Σε αλάτι και ζάχαρη οι κρυμμένες θερμίδες

h Γοητεία ή εμπειρία οι ρυτίδες στους άνδρες;

h Διαζύγιο: Πώς φθάσαμε ως εδώ…

Το AIDS

22Οδηγίες χρήσης για… φαρμακοεξαρτώμενουςΚάθε φάρμακο έχει τις δικές του οδηγίες χρήσης. Όμως υπάρχουν αρκετοί γενικοί κα-νόνες, οι οποίοι μας βοηθούν ώστε να χρησιμοποιούμε πιο σωστά τα φάρμακα σε όποια μορφή και αν βρίσκονται αυτά. Διαβάστε τα συν και τα πλην ώστε να κάνετε πιο ασφαλή τη χρήση των φαρ-μάκων.

30

Βόμβες θερμίδων τα κρυμμένα λίπηΌλο και περισσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας αναρωτιούνται πώς είναι δυνατό να παίρνουν κιλά ενώ προσέχουν τη διατροφή τους. Οι επιστήμο-νες εφιστούν την προσοχή μας στις λεγόμενες κρυμμένες θερμίδες, οι οποίες βρίσκονται σε αρκετά, φαινομενικά μη λιπαρά τρόφιμα. Όμως αυτά περιέχουν καλά κρυμμένα αλάτι, ζάχαρη αλλά και λίπος.

Το Aids είναι εδώ Έχουμε ξεχάσει το aids, αλλά αυτό μας θυμάται. Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί και το γεγονός ότι με τη βοήθεια των φαρμάκων η νόσος έχει μετατραπεί σε χρόνια, οι επιστήμονες κρούουν τον κώ-δωνα του κινδύνου για την εξάπλωση του ιού HIV. Όσον αφορά την Ελλάδα, εξάγουμε τον ιό σε γειτονικές χώρες.

38Μαμά, πώς ήρθα στον κόσμο; Συνήθως οι ερωτήσεις των παιδιών όταν αφορούν το σεξ μας κολλάνε κυριολεκτικά στον τοίχο. Οι ειδικοί συμ-βουλεύουν για το τι πρέπει να απαντούν οι γονείς, πότε και με ποιο τρόπο αλλά και αν είναι σωστό να ανοίγουν την κουβέντα από νωρίς.

185+1 λύσεις για τα αρθριτικάΣτα ισχία και τα γόνατα «χτυ-πούν» συνήθως για πρώτη φορά αυτά που έχουμε συνη-θίσει να ονομάζουμε αρθριτι-κά. Οι επιστήμονες προτεί-νουν ενδιαφέρουσες λύσεις που θα μας ανακουφίσουν ιδίως την περίοδο αυτή όπου η αλλαγή του καιρού επιδει-νώνει την ευαισθησία πολλών ανθρώπων στις αρθρώσεις

08 Διάρροια: Μάχη με τον χρόνο

10 «Ελπίδα» για τα παιδιά με καρκίνο

13 Το φαινόμενο της τυφλής όρασης

14 Ευγενής με τους αγενείς

16 Experience

19 Μην αθωώνετε τον βήχα

20 Γοητεία ή εμπειρία οι ρυτίδες στον άνδρα;

21 Η λύση στις ορμόνες;

28 Συνέντευξη: Νίκος Σιαφάκας

32 Μπότοξ στην ημικρανία

33 Science: Σκέψου το κι έγινε

34 Η δίαιτα του γυμναστηρίου

36 Διαζύγιο: Πώς φτάσαμε ως εδώ;

42 Καθαρισμός μαλλιών & σώματος

DELLA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε.Λ. Κηφισίας 280, Χαλάνδρι, 15232Τηλ.: 210.68.56.700,Fax.: 210.68.51.008

EΚΔoΤηΣ

Αντωνης ΔελλΑτoλΑς

ΓΕΝΙΚoΣ ΔΙΕυθυΝΤHΣ ΕΚΔoΣΕΩΝ DELLA

ΒΑγγελης Β. ΠΑΠΑκωςτΑς

ΔΙΕυθυΝΤHΣ

ΜιχΑλης κεφΑλογιΑννηςΑρΧΙΣυΝΤAΚΤηΣΘανάσης Τρομπούκης

ΒΟηθΟΣ ΑρΧΙΣυΝΤAΚΤηΔήμητρα Τζούβελη

ΣυΝΕρΓAΤΕΣ: Κατερίνα Βασιλείου, Βίκυ Καρατζαφέρη, Δημήτρης Παπαντωνίου

ΔΙΟρθΩΣη: Ντένης Τζαννάτος

ΕΜΠΟρΙΚη ΔΙΕυθυΝΣηΜάρκος Δελατόλας

ΔΙΕυθυΝΣη ΔΙΑΦηΜΙΣηΣΛένα Χαμαλίδου

ART DIREcToRΔημήτρης Λύρας

υΠΕυθυΝη ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣΕλένη Σαμπάνη[email protected]

υΠΕυθυΝΟΣ ΠΑρΑΓΩΓηΣ - ΔΙΑΝΟΜηΣΜάριος Φιλιππούσης

ΕΚΤυΠΩΣη: Τυποεκδοτική

ΦΩΤΟΓρΑΦΙΕΣ: shutterstock.com

Μηνιαία Εκδοση για την υγεία

Διανέμεται δωρεάν

Σύνταξη 210 6856700 εσωτ. 109

Διαφήμιση210 6847222

[email protected]

Webwww.issuu.com/invitromagazine

4•in•vitro

IndexΟΚΤΩΒρΙΟΣ 2010

40Νικήστε το άγχος με σωστές αναπνοέςΌλοι αναρωτιούνται αν υπάρ-χουν πραγματικά αποτελε-σματικοί τρόποι για να ελέγ-ξουμε το στρες. Συχνά, όμως, αγνοούμε το πιο σημαντικό όπλο ενάντια στο άγχος, το οποίο είναι οι σωστές ανα-πνοές.

24

Η υγεία είναι ό,τι πολυτιμότερο έχουμε στη ζωή.Για το λόγο αυτό, η ΑΤΕΑσφαλιστική παρέχει ό,τι καλύτερο στο χώρο της νοσοκομειακής και εξωνοσοκομειακής περίθαλψης με τη νέα ολοκληρωμένη σειρά προ-

γραμμάτων «Προστασία Υγείας»!

Τα σύγχρονα εξειδικευμένα νοσοκομειακά και Εξωνοσοκομειακά προγράμματα «ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΥΓΕΙΑΣ» της ΑΤΕΑσφαλιστικής καλύπτουν εσάς και τα αγαπημένα σας πρόσωπα από έξοδα νοσηλείας, αμοιβές γιατρών, επίδομα τοκετού, μεταφο-ρά, έξοδα χειρουργείου, ειδικά έξοδα (φυσικοθεραπείες, ειδικούς χειρούργους, κ.λπ.), διαγνωστικές εξετάσεις κ.ά.

Με τα Προγράμματα «Προστασία Υγείας» καλύπτονται έξοδα νοσοκομειακής και εξωνοσοκομειακής περίθαλψης, αποζημιώνοντάς σας για δαπάνες και έξοδα νοσηλείας, εντός και εκτός νοσοκομείων, με ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό και οικονομικό ασφάλιστρο!

Αρχίστε την Ασφάλισή σας σήμερα…Στα Νοσοκομειακά Προγράμματα «ΠροστασίαΥγείας» εντάσσονται ως Κύριοι Ασφαλισμένοι όσοι έχουν ηλικία ασφάλισης μέχρι 60 ετών, καθώς και τα προστα-τευόμενα μέλη τους ως εξής:• Σύζυγος με ηλικία μέχρι 60 ετών και• Παιδιά από 30 ημερών έως και 25 ετών (εφόσον σπουδάζουν και είναι άγαμα).

Προνομιακά Προγράμματα Υγείας…αποκλειστικά για εσάς!Σε συνεργασία με τον Ασφαλιστικό σας Σύμβουλο, επιλέγετε τόσο τη διάρκεια όσο και το ύψος/είδος των παροχών που ταιριάζουν στις σημερινές ή και μελ-λοντικές σας ανάγκες, μέσα από 3 εξειδικευμένες κατευθύνσεις ασφαλιστικών καλύψεων:• Basic με ευέλικτες καλύψεις υγείας με ετήσια ανανέωση, σε ιδιαίτερα οικονο-

μική τιμή.• Premium: με ολοκληρωμένες νοσοκομειακές και εξωνοσοκομειακές καλύψεις

με ισόβια διάρκεια, με συμμετοχή του αφαλισμένου.• Μaximum: Ό,τι πιο ολοκληρωμένο στη νοσοκομειακή και εξωνοσοκομειακή

φροντίδα, ακόμα και μηδενικές απαλλαγές και ισόβια διάρκεια.

«Προστασία Υγείας»: Προνομιακές Καλύψεις για Κάθε Ανάγκη…Όλα τα Νοσοκομειακά Προγράμματα με την Επωνυμία «Προστασία Υγείας» παρέχουν Ολοκληρωμένα και υπεύθυνα τις ακόλουθες βασικές καλύψεις• Ελεύθερη Επιλογή Νοσοκομείου ή Κλινικής.• Έξοδα νοσηλείας ακόμα και στο 100% για Ασθένεια και Ατύχημα.• Αμοιβές Χειρουργού, Βοηθού Χειρουργού και Αναισθησιολόγου.• Επίδομα Τοκετού (Ο τοκετός καλύπτεται, εφόσον πραγματοποιηθεί 21 μήνες

μετά την έναρξη ισχύος της ασφάλισης).• Διαγνωστικές εξετάσεις 30 ημέρες πριν τη νοσηλεία.• Φυσικοθεραπείες μετά τη νοσηλεία και μέσα σε χρονικό διάστημα 4 μηνών

από τη νοσηλεία.• Δαπάνες για ακτινοβολίες και χημειοθεραπείες (μετά από σχετική νοσηλεία).• Παροχή Χειρουργείου Ημέρας σε Νοσηλευτικό Ίδρυμα, χωρίς διανυκτέρευση,

χωρίς υπολογισμό απαλλαγής.• Επείγουσα Μεταφορά.• Έξοδα Αποκλειστικής Νοσοκόμας.

Με τη νέα σειρά νοσοκομειακών προγραμμάτων «Προστασία Υγείας» που δια-κρίνεται για την ευελιξία, την προσαρμοστικότητα και την πληρότητα των παρο-χών της η ΑΤΕΑσφαλιστική ανταποκρίνεται με τον καλύτερο τρόπο στις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες που δημιουργεί ο σύγχρονος τρόπος ζωής:

1. Προστασία Υγείας με...Basic Καλύψεις και Ετήσια ΔιάρκειαΤο Προστασία Υγείας - Basic είναι ένα ετησίως ανανεούμενο Νοσοκομειακό Πρόγραμμα που καλύπτει, κατά περίπτωση, τη νοσηλεία στην Ελλάδα και το εξω-τερικό μέχρι του ορίου των 300.000 € και 600.000 € αντίστοιχα με ανώτατο όριο ημερήσιων εξόδων τα 500 € σε Α΄θέση νοσηλείας. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ευέλικτο και οικονομικό πρόγραμμα με ετήσια διάρ-κεια που απευθύνεται σε νέους και παρέχει ανάλογα με το επίπεδο της απαλλα-γής (€ 0-€ 6.000) υψηλού επιπέδου παροχές. Η διάρκεια του «Προστασία Υγείας - Basic» μετατρέπεται σε ισόβια μετά από δέκα συνεχείς ανανεώσεις.

2. Προστασία Υγείας με... Premium Καλύψεις και Ισόβια ΔιάρκειαΤο «Προστασία Υγείας - Premium» είναι ένα ισόβιο νοσοκομειακό πρόγραμμα που παρέχει ανώτατο όριο κάλυψης ανά ασφαλιστικό έτος: 1.000.000 € στην Ελλάδα και 500.000 € στο εξωτερικό. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους εσάς που επιθυμείτε να συνδυάσετε τις «Premium» καλύψεις με τον κύριο ασφαλιστικό σας φορέα, ώστε να απολαμβά-νετε ολοκληρωμένες καλύψεις υγείας με ισόβια διάρκεια σε ιδιαίτερα οικονομι-κές τιμές. Επιλέγοντας τις «Premium» καλύψεις απολαμβάνετε όλες τις βασικές νοσοκομειακές παροχές με τη διαφορά ότι απαιτείται συμμετοχή στο κόστος νοσηλείας, σε ποσοστό 20% σε συμβεβλημένο και 40% σε μη συμβεβλημένο νοσοκομείο, αντίστοιχα.

3. Προστασία Υγείας στο... MaximumΜε το «Προστασία Υγείας - Maximum» καλύπτεται, κατά περίπτωση, η νοσηλεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό μέχρι του ορίου των 300.000 € και 600.000 € αντίστοιχα, με ανώτατο όριο ημερήσιων εξόδων τα 500 € σε Α΄ θέση νοσηλείας. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους εσάς που επιθυμείτε ό,τι καλύτερο σε ασφαλιστικές καλύψεις με ισόβια διάρκεια. Έτσι, ανάλογα με το επίπεδο των απαλλαγών (0-6.000 €), παρέχονται ολοκληρωμένα και υπεύθυνα όλες οι προνο-μιακές καλύψεις των Νοσοκομειακών Προγραμμάτων «Προστασία Υγείας».

Προγράμματα Εξωνοσοκομειακής Περίθαλψης Τα προγράμματα «Προστασία Υγείας» συνδυάζονται ανάλογα με τη διάρκειά τους (ετήσια ή ισόβια) με αντίστοιχα προγράμματα εξωνοσοκομειακής περίθαλ-ψης, που καλύπτουν:

Προστασία υγείαςΒasic Premium Maximum

ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣΛ.Συγγρού 163, 171 21 Ν. Σμύρνη

Τηλ.: 210 9379100, FAX: 210 9358924http://www.ateinsurance.gr,

e-mail: [email protected]

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣΠΕΙΡΑΙΑΣ: Ακτή Μιαούλη 21, 18535 Τηλ.: 210 9979977, 210 9379961

FAX: 210 4115701 e-mail: [email protected]

ΧΑΛΑΝΔΡΙ: Λ. Κηφισίας 312, 15232 Τηλ.: 210 9379888- 861- 871- 881


ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Τσιμισκή 33, 54624 Τηλ.: 2310 237310 FAX: 2310 220149


ΠΑΤΡΑ: Κολοκοτρώνη 8, 26221 Τηλ.: 2610 222030 FAX: 2610 278443 e-mail: [email protected]

ΛΑΡΙΣΑ: Αλ. Παπαναστασίου 70-72, 412 22, Τηλ.: 2410 536261 FAX: 2410 536247


ΗΡΑΚΛΕΙΟ: Πλατεία Ελευθερίας 29Α (Μέγαρο ΝΤΟΡΕ), 71201 Τηλ.: 2810 285938


ΚΑΒΑΛΑ: Μητροπόλεως 8, 65403 Τηλ.: 2510 837391 FAX: 2510 225151


ΙΩΑΝΝΙΝΑ: Ν. Ζέρβα 24, 45332 Τηλ.: 26510 39848 FAX: 26510 70182


ΔΙΚΤΥΟ • Εταιρικό Δίκτυο (Ασφαλιστικοί Σύμβουλοι & Συντονιστές Ασφαλιστικών Συμβούλων αποκλειστικής συνεργασίας, Αγροτικές

Συναιτεριστικές Οργανώσεις)• Δίκτυο Ανεξάρτητων Συνεργατών

(Πράκτορες & Μεσίτες Ασφαλίσεων)• Καταστήματα ΑΤΕbank

ΓΡΑΦΕΙΑ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑ ΑΤΕΑσφαλιστικής

Σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας

Προγράμματα νοσοκομειακής και εξωνοσοκομειακής

περίθαλψης

«Βάλτε σε πρώτη θέση την υγεία σας με τα νέα πρωτοποριακά προγράμματα νοσοκομειακής περίθαλψης ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΥΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΤΕΑσφαλιστικής».

• Διαγνωστικές εξετάσεις σε συμβεβλημένα και μη Διαγνωστικά Κέντρα.• Ιατρικές επισκέψεις συμπεριλαμβανομένου και εμβολιασμού παιδιού.• Δαπάνες για κάθε ασφαλιστικό έτος με συμμετοχή του ασφαλισμένου.• Δαπάνες για φάρμακα.

Σημαντικές Πληροφορίες

Σε Περίπτωση Συμμετοχής άλλου Ασφαλιστικού ΦορέαΕφόσον στις δαπάνες νοσοκομειακής περίθαλψης συμμετείχε και αποζημίωσε και άλλος φορέας ασφάλισης (Κοινωνικής ή Ιδιωτικής) τουλάχιστον με το ποσό της απαλλαγής ή της συμμετοχής, το εναπομένον υπόλοιπο δαπανών καλύπτεται χωρίς συμμετοχή του Ασφαλισμένου και μέχρι των ανώτατων ορίων της παροχής.

Σε Περίπτωση Καταβολής Δαπανών από Ασφαλιστικό ΦορέαΓια νοσηλεία που η Εταιρία δεν θα καταβάλει δαπάνες γιατί η ζημιά καλύφθηκε από άλλο ασφαλιστικό φορέα (Ιδιωτικής ή Κοινωνικής Ασφάλισης), α) θα κατα-βληθεί Νοσοκομειακό Επίδομα και β) για την περίπτωση χειρουργείου θα κατα-βληθεί Χειρουργικό Επίδομα βάσει πίνακα κατάταξης χειρουργικών επεμβάσεων.

Αναπροσαρμογή ΑσφαλίστρωνΣε κάθε ετήσια επέτειο του ασφαλιστηρίου, το ετήσιο ασφάλιστρο της παροχής θα καθορίζεται από ισχύον τιμολόγιο της κάλυψης, λαμβάνοντας υπόψη την ηλι-κία του ασφαλιζόμενου.

Επικοινωνήστε σήμερα με το δικό σας ΑσφαλιστικόΣύμβουλο της ΑΤΕσφαλιστικής και αποκτήστε ό,τι πιο ολοκληρωμένο στο χώρο της

Νοσοκομειακής και Εξωνοσοκομειακής Περίθαλψης

«Η πληρο-φορία είναι δύναµη. Το διαδίκτυο είναι ίσως η πιο ση-µαντική πηγή πληροφορίας». Άρα το ίντερνετ είναι δύναµη. Στο µυαλό του υπεράνθρωπου ήρθαν τα λόγια που είχε ακού-σει πρόσφατα σε µια ενδιαφέ-ρουσα ανοιχτή συζήτηση στο Παρίσι για τη λεγόµενη πανδηµία της επικοινωνίας. Κορυφαίοι επιστήµονες, όχι µόνο από τον χώρο της ιατρικής, προσπαθούσαν να αναλύσουν (αποστασιοποι-ηµένα πλέον) ό,τι είχε συµβεί πέρυσι µε τον ιό Η1Ν1.

ρυσι να εµβολιαστούµε. Ένας που είχε κάνει το εµβόλιο έλεγε ότι αισθάνεται εξαπατηµέ-νος. Όµως η… άλλη αλήθεια είναι ότι ο ίδιος είχε συµβάλλει σε µια αλυσίδα προστασίας για τους ασθενέστερους. Ο ιός της νέας γρί-πης δεν σκότωσε εκατοµµύρια ανθρώπους. Αν όµως είχε συµβεί το αντίθετο;

«Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΑ ΕΊΝΑΙ ΔΎΝΑΜΗ. Το διαδί-κτυο είναι ίσως η πιο σηµαντική πηγή πληρο-φορίας. Άρα το ίντερνετ είναι δύναµη». Στο µυαλό του υπεράνθρωπου ήρθαν τα λόγια που

είχε ακούσει πρόσφατα σε µια ενδιαφέρου-σα ανοιχτή συζήτηση στο Παρίσι για τη λεγόµενη πανδηµία της επικοινωνίας. Κορυφαίοι επιστήµονες, όχι µόνο από τον χώρο της ιατρικής, προσπαθούσαν

να αναλύσουν (αποστασιοποιηµένα πλέ-ον) ό,τι είχε συµβεί πέρυσι µε τον ιό Η1Ν1.

ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΟΧΉ όπου το 80% των ενηλίκων στις ΗΠΑ χρησιµοποιούν µέσα κοινωνικής δι-

κτύωσης, όπου 185 εκατοµµύρια blogs έχουν ανέβει σε όλο τον κόσµο, είναι λογικό, επιση-µαίνουν οι επιστήµονες, να καταγράφονται 50 εκατοµµύρια αποτελέσµατα στο διαδίκτυο όταν κάποιος αναζητά πληροφορίες για τον ιό της νέας γρίπης. Ο καθένας µπορούσε την κρίσιµη εκείνη περίοδο να κινδυνολογήσει, να εκφοβίσει, να καθησυχάσει ή να πλάσει ιστορίες µε αφορµή ένα σηµαντικό ή λιγότερο σηµαντικό θέµα υγείας.

Η ΕΠΙΔΗΜΊΑ της επικοινωνίας είχε παρενέρ-γειες όσον αφορά τη συµπεριφορά των ανθρώ-πων σε όλο τον κόσµο. Γιατί στη Σουηδία εµβο-

λιάστηκε το 60% του πληθυσµού, ενώ στην Αγγλία µόνο το 6.5%; Γιατί ο θόρυβος

που έγινε µέσω του διαδικτύου για τον ιό της νέας γρίπης

επισκίασε ό,τι είχε λεχθεί τα τελευταία χρόνια

για άλλες σοβαρές ασθένειες; Γιατί η οικογένεια σε πο-σοστό που αγγίζει το 50% έπαιξε καθοριστικό ρόλο

στην απόφαση ενός µέλους της για το αν έπρεπε να εµβολιαστεί ή όχι; Γιατί η

κοινή γνώµη έπαψε ξαφνικά να εµπιστεύεται τους... ειδικούς;

ΤΙ ΑΠΟΚΌΜΙΣΑΝ οι επιστήµονες της επικοινω-νίας από όλα αυτά; Ότι θα πρέπει να είµαστε λιγότερο ευκολόπιστοι σε κάθε µορφή πληρο-φορίας, να αναζητούµε την πραγµατική και όχι την πλασµατική πληροφορία, να προχωρούµε στη γνώση και την κατανόησή της και τέλος, το πιο σηµαντικό, να αναζητούµε το βάθος της.

6•IN•VITRO

EditorialΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Tου Μιχάλη Κεφαλογιάννη

Τουλάχιστον, µάθαµε να πλένου-µε τα χέρια µας! Για περισσό-τερο από 1 λεπτό ένας 40άρης έτριβε και ξαναέτριβε τα χέρια του µε το σαπούνι µπροστά στον

νιπτήρα αθηναϊκού εστιατορίου. Είχε φθάσει σε κάθε χιλιοστό της παλάµης και των δακτύ-λων προκειµένου να εξοντώσει ακόµη και τα ίχνη που µπορεί να είχαν αφήσει τα µικρόβια.

Ο ΥΠΕΡΆΝΘΡΩΠΟΣ, αφού γύρισε στο τρα-πέζι του, ρώτησε τους φίλους του αν είχαν πλύνει τα χέρια τους πριν ξεκινήσουν το φαγητό. Προς µεγάλη του έκπληξη, αρκετοί απάντησαν κατα-φατικά. Όταν επιχείρησε να εµβαθύνει στο θέµα και να ρωτήσει αν όλοι είναι πλέον υποχόνδριοι µε το πλύσιµο των χεριών, ο διπλανός του φτερνί-στηκε πάνω στο τραπέζι.

ΌΛΟΙ ΞΑΦΝΙΚΆ θυµήθηκαν τη γρίπη. Όχι τη φετινή, αλλά την περσινή. Όταν είχα-µε σχεδόν πειστεί ότι... έφθανε το τέλος του κόσµου. Βιώναµε την απόλυτη παράνοια. Όχι άδικα, καθώς ακόµη και έγκυρες διεθνείς φω-νές όπως αυτή του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας, είχαν σπεύσει να κάνουν προβλέψεις για την πανδηµία της γρίπης που ενδεχοµένως θα άφηνε πίσω της εκατοµµύρια νεκρούς. Οι υπηρεσίες υγείας εν ονόµατι των διεθνών προειδοποιήσεων παρήγγειλαν εµβόλια που θα µπορούσαν να καλύψουν δυο φορές το σύ-νολο του πληθυσµού, καθώς αργότερα µάθα-µε ότι µια δόση αρκεί αντί για δύο. Αυτόµατα, τα µισά εµβόλια που είχαµε παραγγεί-λει, δεν είχαν καµία αξία, πέραν της οικονοµικής! Όλοι άρχισαν να µας βοµβαρδίζουν µε αντικρουόµενες πληροφορίες. Η σύγχυση µεγά-λωνε και τα ερωτήµατα έµεναν αναπάντητα.

ΠΡΕΠΕΙ να κάνω το εµβόλιο, να αγοράσω αντιiκά φάρµακα, ήταν ορισµένες από τις απορίες. Κανείς δεν ήταν σε θέση να απαντήσει έγκυρα και έγκαιρα. Ούτε οι αρχές ούτε η επιστηµονική κοινότητα, ούτε οι διεθνείς οργανισµοί. Το θολό αυτό τοπίο εκµεταλλεύτηκαν όσοι ήθελαν να γίνουν πιο γνωστοί, να κερδίσουν ή απλώς να διασκεδά-σουν!

ΚΆΠΟΙΟΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΑΡΈΑ άρχισε να λέει αυτά που έχουµε ξανακούσει. Ότι ήταν ένα στηµένο παιχνίδι της φαρµακοβιοµηχανίας µε συµµάχους τους διεθνείς οργανισµούς, ότι θα πρέπει να κριθούν όσοι µας προέτρεψαν πέ-

Επικοινωνιακή πανδηµία

8•in•vitro

WarningΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

ΑιμωδίεςΤι είναι: Το μούδιασμα (αιμωδίες) είναι ένα σύμπτωμα που εκδηλώνεται ως δια-ταραχή της αίσθησης. Ο τρόπος με τον οποίο εμφανίζεται αυτή η διαταραχή ποι-κίλει. Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει ολική ή μερική απώλεια της αίσθησης, άλλοτε η αίσθηση είναι αλλοιωμένη, ενώ συχνά το σύμπτωμα περιγράφεται «σαν να χτυπούν βελόνες στο δέρμα ή να περπατούν πάνω του μυρμήγκια» (μυρμηγκιές). Δεν πρέπει να ανησυχούμε: Όταν το μούδιασμα έχει μικρή διάρ-κεια ή εμφανίζεται για λίγο, φεύγει και εμφανίζεται ξανά, τότε συνή-θως δεν υποκρύπτει κάποια σοβαρή αιτία. Σε αρκετές περιπτώσεις, αποτελεί απάντηση του οργανισμού σε μια κατάσταση έντονου στρες, ενώ συχνά σχετίζεται με αθώα αίτια, όπως μετά από έκθεση σε πολύ έντονο ψύχος, λόγω παρακώλυσης της ροής του αίματος ή όταν ένα σημείο του σώματος (π.χ. το χέρι) πιέζεται έντονα. Πρέπει να ανησυχούμε: Στις περιπτώσεις που το μούδι-ασμα δεν υποχωρεί, είναι έντονο, παραμένει σταθερό (π.χ. είναι διαρκώς μουδιασμένο το αριστερό χέρι) ή συνοδεύε-ται από άλλα συμπτώματα (π.χ. αδυναμία στο συγκεκρι-μένο σημείο του σώματος), τότε η αιτία ενδέχεται να είναι σοβαρή και να σχετίζεται με βλάβες σε διάφορα συστήματα του οργανισμού.

Γιατί έχω μούδιασμα;Στρες: Το μούδιασμα ως ψυχοσωματική εκδή-λωση χαρακτηρίζεται από παροδική διάρκεια (έρχεται και φεύγει) και αλλαγές στο σημείο του σώματος που εντοπίζεται. Συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα όπως παράλυση και ταχυκαρδία. Στις περισσότερες περι-πτώσεις, το μούδιασμα φεύγει όταν ο άνθρωπος που βιώνει μια κατάσταση έντονου στρες απασχολήσει το μυα-λό του με κάτι άλλο.Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα: Πρόκειται για μια διαταραχή που προκαλείται από την έντο-νη πίεση του μέσου νεύρου στο ύψος του καρπού. Όταν πιέζεται το νεύρο, εκδη-λώνεται μούδιασμα που εντοπίζεται στην πλευ-ρά της παλάμης και των δακτύλων και όχι στη ράχη του χεριού. Το σύμπτωμα είναι περισσό-τερο έντονο κατά τη διάρκεια της νύχτας, με αποτέλεσμα να ξυπνά τους ασθενείς. Σύνδρομο Raynaud: Το σύνδρομο Ρεϊνό είναι μια διαταραχή της αιμάτωσης που σχε-τίζεται με παράγοντες όπως το κάπνισμα, το έντονο ψύχος, το άγχος. Λόγω σύσπα-σης των αγγείων, η περιοχή του χεριού δεν αιματώνεται ικανοποιητικά, με αποτέλε-σμα να εκδηλώνεται μούδιασμα. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του συνδρόμου είναι ότι αλλάζει το χρώμα του χεριού (μελανιάζει).Τοπική βλάβη στο δέρμα: Κάθε φορά που υπάρχει ένα ερέθισμα ειδικοί υποδοχείς που υπάρχουν κάτω από το δέρμα ενεργοποιούνται προκειμένου να υπάρξει αίσθη-

ση. Όταν η λειτουργία αυτών των υποδοχέων διαταραχθεί, π.χ. λόγω εγκαύματος, τότε εκδηλώνεται μούδιασμα.

Σκλήρυνση κατά πλάκας: Λόγω της φλεγμονής που υπάρχει, τα νευρικά κύττα-ρα του εγκεφάλου δυσλειτουργούν, βλάπτοντας την περιοχή του εγκεφάλου

που ελέγχει την αίσθηση. Σε κάποιες περιπτώσεις, αυτή η διαδικασία «μετα-φράζεται» από τον οργανισμό σε μούδιασμα.

Εγκεφαλικό επεισόδιο: Λόγω ισχαιμίας, ο εγκέφαλος δεν αιματώνεται ικανοποιητικά, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται μούδιασμα συνήθως

στο μισό τμήμα του σώματος. Κάκωση εγκεφάλου: Η βλάβη που προκαλείται στον εγκέφαλο π.χ.

μετά από έναν τραυματισμό, διαταράσσει τη λειτουργία της εγκε-φαλικής περιοχής κι έτσι εκδηλώνεται μούδιασμα σε κάποιο ση-

μείο του σώματος. Όγκος εγκεφάλου: Όταν ο όγκος μεγαλώνει, καταστρέφει

τα υγιή κύτταρα του εγκεφάλου. Αυτό έχει ως συνέπεια να δυσλειτουργεί η περιοχή και να εμφανίζονται συμπτώματα

όπως μούδιασμα. Βλάβες στον νωτιαίο μυελό: Οφείλονται στον ερεθισμό

των νεύρων της περιοχής εξαιτίας μιας φλεγμονής, λόγω ισχαιμίας ή μετά από χτύπημα. Ανάλογα με το

σημείο του νωτιαίου μυελού που έχει υποστεί τη βλάβη εκδηλώνεται μούδιασμα σε συγκεκριμένες

περιοχές του σώματος. Για παράδειγμα, εάν η βλάβη εντοπίζεται στον αυχένα, εμφανίζεται

μούδιασμα στη μια πλευρά του σώματος ή στα χέρια, ενώ όταν υπάρχει πρόβλημα στη μέση

το σύμπτωμα εκδηλώνεται μόνο στα πόδια. Βλάβες στα περιφερικά νεύρα: Τα περι-

φερικά νεύρα αποτελούνται από διά-φορες νευρικές ίνες που ελέγχουν την

αίσθηση, τη μετάδοση του πόνου, την κίνηση, την ισορροπία. Όταν η

λειτουργία τους διαταραχθεί (π.χ. λόγω πολυνευροπάθειας, σακ-

χαρώδους διαβήτη κ.λπ.), μπο-ρεί να εκδηλωθεί μούδιασμα

στο χέρι ή το πόδι. Έμφραγμα μυοκαρδίου: Τα

μουδιάσματα δεν αποτε-λούν το βασικό σύμπτω-μα του εμφράγματος, ωστόσο παρατηρούνται

σε κάποιους ασθενείς. Εντοπίζονται στο αριστε-

ρό χέρι και συνοδεύονται πάντα από πόνο ή βάρος στο στήθος. Προκαλούνται λόγω κακής αιμάτωσης (ισχαιμίας) της καρδιάς. Ανεύρυσμα εγκεφάλου: Η πάθηση εκδηλώνεται σπανιότερα με μούδιασμα, το οποίο συνοδεύεται σχεδόν πάντα από έντονο πονοκέφαλο και, αν σπάσει το ανεύρυσμα, από παράλυση ενός μέρους του σώματος ή/και απώλεια συνείδησης. Φάρμακα: Δυνητικά, σχεδόν όλα τα φάρμακα έχουν ως ανεπιθύμητη ενέργεια το μούδιασμα. Ωστόσο, η χρήση αντιεπιληπτικών και αντικαταθλιπτικών έχει συνδεθεί περισσότερο με το σύμπτωμα.

Μούδιασα...Το μούδιασμα είναι ένας από τους συχνότερους λόγους που επισκεπτόμαστε τον γιατρό. Μπορεί να εντοπίζεται σε ένα μικρό ή μεγαλύτερο τμήμα του σώματος και να προκαλεί κάποιες φορές φόβο στους ανθρώπους που το βιώνουν. Οι αιτίες που κρύβονται πίσω από το σύμπτωμα είναι πολλές, ωστόσο στις περισσότερες περιπτώσεις το αίτιο παραμένει άγνωστο.

• Το «σταυροπόδι»

ευθύνεται για μουδιά-σματα στην περιοχή του

ποδιού, για αυτό πρέπει να αλλάζετε συχνά τον τρόπο

που κάθεστε.•Παρατηρήστε σωστά

σε ποιο σημείο του σώματος εντοπίζε-ται το μούδιασμα,

πόσο συχνά εμ-φανίζεται και σε

ποια ένταση. Αυτές είναι πληροφορί-ες που θα

βοηθή-σουν τον γιατρό στη δι-άγνω-

ση της

αιτίας.•Σε καταστάσεις

έντονου στρες, αντιμε-τωπίστε το μούδιασμα

παίρνοντας βαθιές ανά-σες και κάνοντας κάτι

που σας χαλαρώ-νει.

tips

Συνεργάστηκε ο Μιχάλης Βικελής, Νευρολόγος

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

«Ογκολογική Μονάδα Παίδων Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη - Ελ-πίδα» λέγεται το πρώτο ογκολογικό νοσοκομείο για παιδιά στην Ελλάδα που εγκαινιάστηκε στα μέσα Οκτωβρίου. Το νέο

νοσοκομείο χτίστηκε και εξοπλίστηκε, ιατρικά και ξενοδοχειακά, απο-κλειστικά από τον Σύλλογο «ΕΛΠΙΔΑ» και θα ενταχθεί διοικητικά και λειτουργικά στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία». Αλλά, όπως ανέφερε η κυρία Βαρδινογιάννη, μετά την παράδοσή του στο κράτος, η «ΕΛΠΙΔΑ» θα συνεχίσει να είναι παρούσα στο Νοσοκομείο. Θα αναλάβει την ψυχολογική υποστήριξη των παιδιών, όπως της ανατέθηκε από την Πολιτεία, αλλά και την εκπαίδευση του ιατρικού προσωπι-κού στο Harvard και σε μεγάλα νοσοκομεία του εξωτερικού, ώστε να ενημερώνεται πάνω στις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο του παιδικού καρκίνου». Ο διοικητής του νοσοκομείου «Η Αγία Σοφία» Εμμα-νουήλ Παπασάββας δήλωσε ότι η μετεγκατάσταση των τμη-μάτων που θα λειτουργή-σουν στο νέο νοσοκο-μείο προβλέπεται να γίνει μέχρι το τέλος του 2010.

10•in•vitro

ΕπίκαιραΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Ελλάδα Γράφει ο Θανάσης Τρομπούκης

Οργιάζει η παραοι-κονομία

στον κλάδο της υγείας σημείωσε ο γενικός γραμμα-

τέας του ΣΔΟΕ κ. Γ. Καπελέρης σε ημερίδα του Ελληνοαμερικα-

νικού Επιμελητηρίου. Ο κ. Καπελέ-ρης αποκάλυψε ορισμένες από τις πιο

εντυπωσιακές μεθόδους φοροδιαφυγής, οι οποίες περιλαμβάνουν τριγωνικές συναλ-

λαγές για την προμήθεια και υπερτιμολόγηση βηματοδοτών, εικονικές θεραπείες ασφαλισμένων

αλλά και «μαϊμού» συνταγογραφήσεις. Αυτή την περίοδο το ΣΔΟΕ ερευνά τέσσερις γιατρούς που

εισήγαγαν σκευάσματα από το εξωτερικό αξίας 180 ευρώ το καθένα και το διέθεταν στον ασφαλιστικό φορέα περίθαλψης

των δημοσίων υπαλλήλων (ΟΠΑΔ) έναντι περίπου 3.000 ευρώ!Στον ΟΠΑΔ εντοπίστηκαν υποθέσεις όπου ασφαλισμένοι χρεώνονταν με θεραπείες χωρίς να έχουν υποβληθεί σε αυτές, ενώ εικονικές συ-νταγογραφήσεις έχουν εντοπιστεί και από γιατρούς του ΙΚΑ. Για την αντιμετώπιση του φαινομένου ο κ. Καπελέρης πρότεινε την ενίσχυση των ελεγκτικών αρχών αλλά και την περαιτέρω θωράκιση του πόθεν έσχες το οποίο θα πρέπει να αποτελεί ξεχωριστό ποινικό αδίκημα.

FACTS�Το νοσοκομείο περι-λαμβάνει:

>�Μονάδα Μεταμό-σχευσης Μυελού των Οστών (18 κλίνες)

>�Ογκολογικές-Αιματολογικές Νοσηλευτικές

Μονάδες (87 κλίνες)

ΕΙΠΑΝ Ο κ. Καπελέρης εξέφρασε την ανάγκη ενίσχυσης του ελεγκτικού δυναμι-κού του ΣΔΟΕ και πρότεινε η μη δικαιολόγηση του πόθεν έσχες να είναι ποινικό αδίκημα.

FACTS

>�25 εκατομμύρια ευρώ στοίχισαν στο δημόσιο οι υπερτιμολογήσεις για προμήθεια βη-ματοδοτών.

>Ζημία 4 εκατομμυ-ρίων ευρώ από ει-

κονικά παραστατικά στον ΟΠΑΔ ανακάλυ-ψε το ΣΔΟΕ. Οι ασφα-λισμένοι χρεώνονταν με θεραπείες χωρίς να έχουν υποβληθεί σε αυτές.

Βασιλεύει η

παραοικονομία

«Ελπίδα» στα

παιδιά με καρκίνο

UpDown

>�Μονάδες ημερή-σιας νοσηλείας ογκολογικών-αι-ματολογικών τμη-μάτων (24 κλίνες)

>�Μονάδα ημερήσι-ας νοσηλείας Με-ταμόσχευσης Μυ-ελού των Οστών (5 κλίνες)

>�Ιατρείο Πόνου (3 κλίνες)

>�Μονάδα ραδιενερ-γού θεραπείας (1 κλίνη)

>�Διαγνωστικό Τμήμα Positron Emission Tomography

>�Κέντρο Αιμοδοσίας

>�Τακτικά εξωτερικά ιατρεία

>�Σχολείο

>2 Παιδικές χαρές

>�Ξενώνα

>�Αμφιθέατρο

in•vitro•11ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Κύμα διορισμών νοσηλευ-τών στα δημόσια νοσο-κομεία αναμένεται το επόμενο διάστημα, σύμ-φωνα με το Υπουργείο

υγείας. Οι πρώτοι 27 ορκίσθηκαν στο Νοσοκομείο Καλαμάτας παρουσία και του υπουργού Υγείας Ανδρέα Λοβέρδου. Στόχος είναι η επίσπευση των διαδικασι-ών ώστε οι διορισμοί να υπογράφονται γρηγορότερα. Πάντως ενώ οι εκπρόσωποι των νοσηλευ-τών προειδοποιούν για επερχόμενο νο-σοκομειακό κραχ με 4.000 συνταξιοδο-τήσεις νοσηλευτών το επόμενο τρίμηνο, ο Γεν. Γραμματέας του Υπ. Υγειας, Ν. Πο-λύζος κάνει λόγο για 500-700 συνταξιο-

δοτήσεις νοσηλευτών μέσα στο 2010. Σε ότι αφορά τους γιατρούς, ο κ. Πο-λύζος τονίζει ότι τα συμβούλια κρίσης εξετάζουν ήδη 2.000 θέσεις και η εντο-λή είναι μέχρι το τέλος του έτους να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ώστε ο υπουργός να μπορεί να υπογράψει τους διορισμούς. «Αγκάθι» για το υπουργείο υγείας αποτελούν και οι επαναλαμβανόμενες κινητοποιήσεις των προμηθευτών λόγω της καθυστέρησης αποπληρωμής τους. Πρόθεση του Υπουργείου Υγείας είναι οι προμηθευτές να πληρώνονται κάθε μήνα από τον επόμενο Ιανουάριο και ο νέος τρόπος πληρωμής θα νομοθετηθεί τον Δεκέμβριο.

ΕΙΠΑΝ Ανδρέας Λοβέρδος, Υπουργός Υγείας «Δεν θα ξεχάσω ποτέ μου μια βε-τεράνη στο χώρο του νοσηλευτικού προσωπικού στο νοσοκομείο Τζάνειο, στον Πειραιά, που μου είπε: “Δεν μας λυπάστε; Είμαστε γυναίκες μιας κά-ποιας ηλικίας. Μας έχετε εδώ έναν ή μια για 30 – 40 αρ-ρώστους”».

Νέο υπερ-σύγχρονο Κέντρου Μαστού

εγκαινίασε ο Όμιλος Ευρωκλι-νικής, το οποίο θα είναι στε-λεχωμένο με εξειδι-κευμένους επιστήμο-

νες και εξο-πλισμένο με υπερ-σύγχρονα

μηχανήματα απεικόνισης τελευταίας τεχνολογί-

ας.

Οκτώ στις δέκα γυναίκες, που γεν-νούν σε δημόσια νοσοκομεία, δίνουν «φακελάκι» στον μαιευτήρα. Οι 2 εξ αυτών αναγκάζονται να το δώσουν μετά από απαίτηση του γιατρού.

Νέο φάρμακο σε κάψουλα για ασθε-νείς με σκλήρυνση κατά πλάκας θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2011. Μέχρι σήμερα, οι θεραπεί-ες της νόσου ήταν ενέσιμες.

Ειδική Επιστημονι-κή Επιτροπή Εγκρί-σεων Συνεδρίων και άλλων επιστημονι-κών εκδηλώσεων, συγκροτήθηκε στον ΕΟΦ με απόφαση του προέδρου του Εθνικού Οργανι-σμού Φαρμάκων και καθηγητή Γιάννη Τούντα.

Πόλεμο ενάντια στο φακελάκι κήρυξε η Ομοσπονδία Νοσο-κομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ). «Αν σου ζητήσουν φακελάκι, δώσε ένα άδειο», είναι το κε-ντρικό σύνθημα της εκστρατείας.

Μία στις τρεις γυναίκες με οστεοπόρωσηΗ πρόλΗψΗ της οστεοπόρωσης ξεκινά στην παιδική ηλικία, τονίζουν σήμερα οι επιστήμο-νες, οι οποίοι χαρακτηρίζουν την οστεοπόρωση «σιωπηλή νόσο» που πλήττει παγκοσμίως 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 8 άνδρες. Στην Ελλάδα η νόσος αφορά 900.000 γυναίκες δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ορθοπεδικός χειρουργός Σάββας Σε-ϊταρίδης με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Οστε-οπόρωσης στις 20 Οκτωβρίου ενώ τόνισε ότι η ηλιοφάνεια στην Ελλάδα προστατεύει εν μέρει τις Ελληνίδες από την απώλεια οστικής πυκνό-τητας, ωστόσο δεν αρκεί. Το 22% των Ελλήνων, και των δύο φύλων, ηλικίας μεγαλύτερης των 50 χρόνων έχουν ήδη οστεοπορωτικά κατάγματα, ενώ το 34% του ιδίου πληθυσμού έχει αυξημένο κίνδυνο να πάθει οστεοπορωτικό κάταγμα μέσα στο άμεσο μέλλον. Η οστική πυκνότητα χτίζεται ως την ηλικία των 27 ετών γι’ αυτό και η πρόλη-ψη της οστοεπόρωσης πρέπει να ξεκινά από την παιδική ηλικία με σωστή διατροφή και άσκηση.

Τα γονίδια στην ψυχιατρικήΤο παγκόσμιο συνέδριο ψυχιατρικής γενετι-κής έλαβε χώρα στην Ελλάδα στις αρχές Οκτω-βρίου με τους επιστήμονες να ανακοινώνουν εν-διαφέρουσες μελέτες για το ρόλο των γονιδίων στην εκδήλωση ψυχικών διαταραχών. Πρόεδρος του Συνεδρίου είναι ο Καθηγητής του Πανεπιστη-μίου Αθηνών κ. Γεώργιος Παπαδημητρίου. Οι επιστήμονες παρατηρούν ότι , ενώ ο κίνδυνος νόσησης για τη σχιζοφρενική διαταραχή στο γε-νικό πληθυσμό κυμαίνεται γύρω στο 1%, στους πρώτου βαθμού συγγενείς των ασθενών ο κίν-δυνος αυτός διαπιστώθηκε ότι είναι περίπου 9% για τα αδέλφια, 13% για τα παιδιά ενώ για τους γονείς κυμαίνεται γύρω στο 6%.Για τη διπολική συναισθηματική διαταραχή (μανι-οκατάθλιψη), με συχνότητα εμφάνισης περίπου 1% στο γενικό πληθυσμό, ο κίνδυνος νόσησης κυμαίνεται στο επίπεδα του 13% για τα αδέλφια, και 15% για τα παιδιά. Αντίθετα, για τη μονο-πολική συναισθηματική διαταραχή (περιοδική κατάθλιψη), που έχει κίνδυνο νόσησης περίπου 4-5% στο γενικό πληθυσμό, οι πρώτου βαθμού συγγενείς των ασθενών εμφανίζουν κίνδυνο 12% να νοσήσουν από την ίδια διαταραχή, ενώ ο κίνδυνος να εκδηλώσουν διπολική συναι-σθηματική διαταραχή κυμαί-νεται κοντά στο 3%.Η εφαρμογή, όμως, όλο και πιο εξελιγμένων μοριακών τε-χνικών, καθώς και το πρόγραμ-μα χαρτογράφησης του ανθρώπι-νου γονιδιώματος που βρίσκεται σε εξέλιξη, επιτρέπουν στους ειδικούς να αισιοδοξούν ότι τα προσεχή χρόνια θα υπάρξει ανακάλυψη σύνδεσης των μειζόνων ψυχικών δι-αταραχών με ειδικούς γενετικούς δείκτες.

Στα όριά τουτο ΕΣΥ

FACTS

�> 1.500 διορισμοί νο-σηλευτών (πτυχι-ούχων Πανεπιστη-μίου και ΤΕΙ) μέσα στο Δεκέμβριο

>� 1.500 διορισμοί νοσηλευτών (δευ-τεροβάθμιας και υποχρεωτικής εκπαίδευσης) το πρώτο τρίμηνο του 2011.

Ένα αγόρι 15 ετών από την Ιταλία είναι το πρώτο παιδί στον κόσμο στο οποίο μεταμοσχεύθηκε τεχνητή – ρομποτική καρδιά. Η επέμβαση έγινε την προηγούμενη εβδομάδα

και ο μικρός ασθενής είναι καλά στην υγεία του. Ο 15χρονος δεν θα μπορούσε να υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιακού μυ, καθώς πάσχει από ένα σπάνιο σύνδρομο που επηρεάζει τους μυς του σώματός του. Οι γιατροί βλέποντας ότι δεν έχουν άλ-λες επιλογές, αποφάσισαν να του εμφυτεύσουν στον θώρακα μία ηλεκτρική αντλία, η οποία θα φορτίζει κατά τη διάρκεια της νύχτας σαν κινητό τηλέφω-νο μέσω μπαταρίας. Ένα καλώδιο συνδέει την αντλία- καρδιά με μία υποδοχή ρεύματος, τοποθετημένη πίσω από το αφτί. Η μπα-ταρία είναι εξωτερική και ο ασθενής την έχει στη ζώνη του. Μέχρι τώρα, η μεταμόσχευση της τεχνητής καρδιάς γινόταν μόνο σε ενή-λικους λήπτες.

12•in•vitro

ΕπίκαιραΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Κόσμος Γράφει ο Θανάσης Τρομπούκης

Αντιμέτω-

ποι με μία υγει-

ονομική κρίση είναι οι πολίτες της Αϊτής, περίπου

10 μήνες μετά τον καταστρο-φικό σεισμό που στοίχισε τη ζωή

300.000 ανθρώπων. Υπολογίζεται ότι 150 άτομα έχασαν τη ζωή τους από χολέρα, ενώ εκατοντάδες άλλοι έχουν

ασθενήσει από τη νόσο. Αν και το σημείο έξαρσης ήταν το βόρειο τμήμα του Port-au-

Prince, στο οποίο σημειώθηκαν και οι μεγαλύτε-ρες καταστροφές από το σεισμό, οι ανθρωπιστικές

οργανώσεις ήταν σε συναγερμό για να προλάβουν την εξάπλωση της νόσου στους καταυλισμούς των επιζησάντων

του σεισμού. «Περιμένουμε να επεκταθεί ακόμα περισσότε-ρο» σημείωσε ο διευθυντής της Παναμερικανικής Οργάνωσης

Υγείας. Οι συνθήκες υγιεινής που επικρατούν είναι απελπιστικές. Στην επαρχία, οι αγρότες παρακαλούν τις ανθρωπιστικές οργανώσεις για καθαρό νερό, ενώ οι επιστήμονες τονίζουν ότι στόχος όλων πρέ-πει να είναι η θεραπεία της χολέρας και ο μαζικός εμβολιασμός των

κατοίκων.

Μετά το

ν σεισμό, η

χολέ

ρα

Με επαναφορτιζ

όμενη καρδιά

UpDown

FACTS

>�Η επέμβαση διήρ-κεσε 10 συνεχό-μενες ώρες.

>�Η τεχνητή καρδιά θα προσφέρει στο αγόρι 20 – 25 χρόνια φυσιολογι-κής ζωής.

>�Η μεταμόσχευση έγινε στο παιδια-τρικό νοσοκομείο Bambino Gesu της Ρώμης.

ΕΙΠΑΝ

Δρ Αντόνιο Μοντέο, επικεφαλής της ομά-δας που χειρούργησε τον 15χρονο

«Αυτή η επέμβαση ανοίγει νέους ορί-ζοντες, καθώς είναι πολλά τα παιδιά που χρειάζονται επειγό-ντως μεταμόσχευση καρδιάς, αλλά οι λή-πτες είναι λίγοι».

FACTS

>�Από τον σεισμό του Ιανουαρίου 300.000 άνθρω-ποι έχασαν τη ζωή τους.

>�Είναι η πρώτη επιδημία χολέ-ρας στην Αϊτή τα τελευταία 100 χρόνια.

>� Η χολέρα προκα-λεί διάρροια στον ασθενή, ο οποίος χάνει τη ζωή του μέσα σε λίγες ώρες από αφυδά-τωση.

ΕΙΠΑΝ Εθελοντήςστο Νοσοκομείο στο Saint- Marc

«Η κατάσταση που επικρατεί είναι φρικιαστική. Στον προαύλιο χώρο του νοσοκομείου συνο-στίζονταν ασθενείς με ορούς στο χέρι. Μόλις είχε βρέξει και οι άνθρωποι στέ-κονταν μουσκεμένοι μέσα στη λάσπη».


Τον περασμένο Μάιο, μετά από 20 χρόνια στην κατάψυ-ξη, γεννήθηκε ένα υγιέστατο μωρό από μια 42χρονη Αμε-ρικανίδα. Οι γιατροί μιλούν

για επίτευγμα που θα βοηθήσει αναρίθμη-τα ζευγάρια με προβλήματα γονιμότητας να αποκτήσουν απογόνους. Η 42χρονη Αμερικανίδα επί χρόνια έκανε προσπάθειες να μείνει έγκυος με εξωσωματική γονιμοποίηση. Πέρυσι, όμως, εμφυτεύτηκε στη μήτρα της ένα έμβρυο που είχε γονιμοποιηθεί μαζί με άλλα τέσσερα το 1990 από ένα άλλο ζευγάρι Αμερικανών. Εκείνο το ζευ-γάρι υποβλήθηκε σε μια επιτυχημένη τεχνητή γονιμοποίηση, οπότε δώρησε τα υπόλοιπα έμβρυα. Από τα τέσσερα

έμβρυα μόνο τα δύο επέζησαν της δια-δικασίας καταψύξεως και τοποθετήθη-καν στη μήτρα της 42χρονης. Ο γιατρός της 42χρονης, δρ Σέρτζιο Ένινγκερ, Ιατρικός Διευθυντής στο Ίδρυμα Αναπα-ραγωγικής Ιατρικής Τζόουνς στην Ανα-τολική Βιρτζίνια έχει πραγματοποιήσει μελέτες με κατεψυγμένα έμβρυα και έχει παρατηρήσει ότι η διάρκεια της κα-τάψυξής τους δεν αναστέλλει την ικα-νότητά τους να αναπτύσσονται σε υγιή μωρά. Μάλιστα ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν ότι ένα έμβρυο μπορεί να κα-ταψυχθεί για διάστημα 40 ετών προτού εμφυτευτεί στη μήτρα μιας γυναίκας. Το ενδιαφέρον είναι ότι το μωρό που γεννήθηκε τον Μάιο έχει ένα βιολογικό αδελφάκι, ηλικίας 20 ετών!

Διεθνής μελέτη,

στην οποία συμμετείχαν και Έλληνες εθελοντές, έδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωση

καφέ και τσαγιού

μειώνει τις πιθανότητες ανάπτυξης

καρκίνου του εγκεφάλου κατά 34%.

Αν οι Αμερικανοί συνεχίζουν να πα-χαίνουν, το 2050 1/3 του πληθυσμού θα έχει σακχαρώδη διαβήτη. Η πρόβλεψη ανήκει στο Αμερικα-νικό Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοση-μάτων.

-

Φυτικά προϊόντα (τσάι Payouji, δισκία Pai You Guo Slim) που διατίθενται στην Ευ-ρώπη ως βοηθήματα για αδυνάτισμα δια-πιστώθηκε ότι περιέ-χουν μια φαρμακευ-τική ουσία, η οποία αποσύρθηκε από Ευρώπη και ΗΠΑ για λόγους ασφαλείας.

Nέα μελέτη υποστη-ρίζει πως όσοι έφτα-σαν στην 11η εβδο-μάδα της εμβρυϊκής ζωής τους μεταξύ Απριλίου και Μαΐου, παρουσιάζουν σε δι-πλάσια ποσοστά αλ-λεργίες σε τρόφιμα όπως το γάλα και τα αβγά, σε σύγκριση με όλους τους άλλους.

Δημοσίευση στο «Journal of the American Medical Association» αποκα-λύπτει ότι ένας στους δέκα νέους πατέρες εμφανίζει συμπτώμα-τα κατάθλιψης κατά την εγκυμοσύνη ή/ και μετά τη γέννηση του μωρού.

Το φαινόμενο της «τυφλής όρασης» Ένα από τα πιο ενδιαφΈροντα πειράματα διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, με τη συμμετοχή ενός άνδρα, που -αν και είναι τυφλός- μπορεί να «βλέπει» εμπόδια στον δρόμο του και να τα αποφεύγει. Ο άνδρας το 2003 υπέστη δύο εγκεφαλικά επεισόδια που κατέστρεψαν μία περιοχή στο πίσω μέρος του εγκεφάλου και των δύο ημισφαιρίων, το οποίο επεξεργάζεται τις οπτικές πληροφορίες, τον πρωτοταγή οπτικό φλοιό. Έτσι αν και τα μάτια του ήταν υγιή, ο άνδρας τυφλώθηκε. Ωστόσο η τύφλωσή του είναι ασυνήθιστη, καθώς χωρίς να το συνειδητοποιεί, μπορεί να βλέπει τα εμπόδια που βρίσκονται στον δρόμο του και να τα προσπερνάει. Το φαινόμενο είναι γνω-στό ως «τυφλή όραση». Οι επιστήμονες ζήτησαν από τον άνδρα να περπατήσει κατά μήκος ενός διαδρόμου, στον οποίο είχαν τοποθετήσει εμπόδια. Ο ίδιος κα-τάφερε να τα αποφύγει όλα αν και είπε ότι δεν είδε ούτε ένα. Σε δεύτερη φάση του ζήτησαν να περπατήσει ξανά τον διάδρομο φορώντας ωτασπίδες. Και πάλι προσπέρασε όλα τα εμπό-δια. Όμως, όταν του έδεσαν τα μάτια, ο τυφλός άνδρας άρχισε να πέφτει πάνω στα κουτιά και τα σκαμπό που είχαν τοποθετήσει οι ερευνητές στον διάδρομο. Οι ειδικοί με αυτό το πείραμα προσπαθούν να καταλάβουν ποιος μηχανισμός είναι αυτός που οδηγεί σε αυτό το παράδοξο για την επιστήμη φαινόμενο. Αν τον κατανοήσουν, τότε υπάρ-χουν πολλές ελπίδες να βοηθηθούν και άλλοι ασθενείς με προβλήματα όρασης.

Νεκροί από λάθη στον βελονισμό!δεκάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από κακή εφαρμογή μεθόδων βελονισμού, υποστηρίζει βρετανική μελέτη. Συγκεκριμένα οι ειδικοί κάνουν λόγο για 86 θανάτους τα τε-λευταία 45 χρόνια, πολλοί εκ των οποίων μετά από νεκροτομή φάνηκε ότι είχαν διάτρητους πνεύμονες και καρδιά, κατεστραμμένες αρτη-ρίες, νευρολογικές αλλοιώσεις κ.λπ. Μάλιστα, οι περισσότεροι θάνατοι οφείλονταν σε πνευ-μονοθώρακα, μία κατάσταση που προκαλείται όταν η βελόνα τρυπήσει τη μεμβράνη που διαχωρίζει το θώρακα από τα τοιχώματα του στήθους προκα-λώντας ρήξη του πνεύμονα. Όλα αυτά, σύμφωνα με τη με-λέτη οφείλονται είτε σε κακή τοποθέτηση των βελονών, είτε σε κακή αποστείρωσή τους. Μετά από τη δημοσιο-ποίηση αυτών των στοιχείων, οι επικεφαλής τονίζουν ότι είναι σημαντικό να περάσουν όλοι οι εναλλακτικοί ιατροί της Βρετανίας νέα συμπληρωματική και αυστηρή εκπαίδευση στον βελονισμό.

Γεννήθηκε μωρό... 20 ετών

FACTS

>Το μωρό που γεννήθηκε ήταν

υγιέστατο και ζύγιζε 3.450 κιλά.

>Μέχρι σήμερα το «μεγαλύτερο» σε

ηλικία έμβρυο που είχε γονιμοποιηθεί ήταν 13 ετών. Το 2005 μία 45χρονη γέννησε ένα κορι-τσάκι που είχε κατα-ψυχθεί το 1992.

Ζούμε σε μια αυτο-ματοποιη-μένη επο-χή, όπου για κάθε πρόβλημα απαιτείται αυτόματη λύση. Σε αυτό το χρονικό περι-θώριο, οτιδήποτε επιβρα-δύνει τον ρυθμό μας προκαλεί εκνευρι-σμό και αγενή συμπερι-φορά.

Ευγενείςμε τους αγενείς

Αν με ρωτούσαν ποια είναι η πλέον υποτιμημένη αξία τη σημερινή εποχή, αναμφισβή-τητα θα έλεγα η «ευγένεια». Κανείς δεν ασχολείται με τους

τρόπους συμπεριφοράς, οι οποίοι συνήθως συγχέονται με το savoir vivre, ενώ κατ’ ουσί-αν αφορούν στη συναίσθηση των πράξεών μας. Γνωρίζουμε τι κάνουμε ή τι λέμε και για-τί; Σκεφτόμαστε τον αντίκτυπο των πράξε-ών μας; Συλλογιζόμαστε τα συναισθήματα του άλλου ή όπως λέει ο λαός «βουτάμε τη γλώσσα μας στο μυαλό πριν μιλήσουμε»; Οι ψυχολόγοι θέτουν μία ακόμα ερώτηση, καθοριστικής σημασίας: «Έχουμε χρόνο να αφιερώσουμε σε όλες αυτές τις διεργασί-ες;». Ζούμε σε μια αυτοματοποιημένη εποχή, όπου για κάθε πρόβλημα απαιτείται αυτόματη λύση. Σε αυτό το χρονικό περιθώριο, οτιδή-ποτε επιβραδύνει τον ρυθμό μας προκαλεί εκνευρισμό και αγενή συμπεριφορά. Είτε είναι ο οδηγός του αυτοκινήτου που προπο-ρεύεται, είτε ο πωλητής που καθυστερεί να εκδώσει την απόδειξη αγοράς, είτε ο υφι-στάμενός που άργησε να φτάσει το πρωί στο γραφείο, ο καθένας μόνος ή όλοι μαζί δοκιμά-ζουν την υπομονή μας. Οι ειδικοί το αποκα-λούν «Hurry sickness» και μαζί με το στρες αποτελούν εκρηκτικό μείγμα αγένειας.Καθημερινά πρέπει να σηκωθούμε το πρωί,

να πάμε για δουλειά, να είμαστε επιτυχημέ-νοι στο έργο μας, να επιστρέψουμε σπίτι, να μαγειρέψουμε, να κοιμηθούμε. Μέσα στον κυκεώνα των σκέψεων και των υποχρεώ-σεων ξεχνάμε να πούμε «ευχαριστώ» στον σερβιτόρο, «μπράβο» στον υφιστάμενο, «καλημέρα» στον πορτιέρη. Εξάλλου, πι-στεύουμε ότι μας προστατεύει η ανωνυμία. Δεν μας ξέρει κανείς, οπότε μπορούμε να πούμε ό,τι θέλουμε χωρίς να υπολογίζουμε τις συνέπειες των λόγων μας. Ταυτόχρονα, μπορεί να έχουμε αυτή τη συ-μπεριφορά επειδή δεν θέλουμε να δώσουμε αξία στον άνθρωπο απέναντί μας, η οποία θα μας εμπλέξει συναισθηματικά μαζί του. Αν πούμε καλημέρα στη δημόσιο υπάλληλο που μας εξυπηρετεί, τότε αυτό σημαίνει ότι την αναγνωρίζουμε ως προσωπικότητα που αξίζει να τη χαιρετίσουμε. Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, ορισμένοι αγενείς άνθρωποι έχουν χαμηλή αυτοεκτί-μηση. Δηλαδή, θεωρούν ότι οι πράξεις τους δεν έχουν επίπτωση στη ζωή των υπολοίπων, οπότε δρουν χωρίς συναίσθηση των πράξε-ών τους. Για τους ειδικούς, το αντίδοτο της αγένει-ας είναι η αυτογνωσία. Όσο περισσότερο γνωρίζουμε τον εαυτό μας και πιστεύουμε στην αξία μας, τόσο θα ενδιαφερόμαστε για τις συνέπειες των πράξεών μας. Άλλωστε οι πράξεις αποτελούν την ιστορία μας.

Η αγένεια στη δουλειά οδηγεί σε επαγγελματι-κά λάθη. Μάλι-στα μελέτη του πανεπιστημίου του Αμπερντίν σε υγειονομικές εγκαταστάσεις δείχνει ότι οι αγε-νείς γιατροί και νοσηλευτές θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των ασθενών τους. Αυτό επειδή αποδυναμώνεται η ομάδα που αντιμε-τωπίζει ένα περι-στατικό.

Πολλοί θεωρούν ότι η ευγένεια σχετίζεται με τη μαλθακότητα και η αγένεια με το θράσος! «Λάθος» λένε οι επιστήμονες!

Οι καλοί τρόποι αποτελούν δείγμα κοινωνικοποίησης.

14•in•vitro

ΥποχόνδριοςΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

...με την αγένεια

Πρόσωπο με πρόσωπο με την αγένεια

1Καθρεφτίζουμε τη συμπεριφορά τους: Ορισμένοι άνθρωποι δεν κατα-

λαβαίνουν ότι έχουν αγενή συμπεριφορά. Εμείς θα πρέπει να τους κοιτάξουμε με ηρεμία στα μάτια και να τους μεταφέρου-με την αντίδρασή μας στη συμπεριφορά τους. Για παράδειγμα, μπορούμε να πού-με: «πιστεύω ότι είναι άδικη η συμπερι-φορά σου... ή... με στεναχωρείς με τον τρόπο που φέρεσαι».

2Διατηρούμε την ηρεμία: Αποφεύ-γουμε τις εκφράσεις του προσώπου

μας. Η ηρεμία θα αναγκάσει τον άλλο να αντιληφθεί πόσο κακή συμπεριφορά έχει. Δεν παρασυρόμαστε σε αψιμαχίες, διότι η ένταση θα κορυφωθεί.

3Δεν φωνάζουμε. Όταν ο άλλος υψώ-νει τον τόνο της φωνής του, εμείς

διατηρούμε την ψυχραιμία μας. Δεν αντιδρούμε από την ξαφνική αλλαγή της έντασης της συζήτησης. Αν αρχίσουμε και εμείς να φωνάζουμε, το πιθανότερο είναι ο άλλος να αυξήσει την ένταση της φωνής του για να μας επιβληθεί. Αντίθετα μιλάμε με απόλυτη ηρεμία και σιγουριά για όσα λέμε.

4Είμαστε ευγενείς: Ακόμα κι αν ο άλλος εκστομίζει βρισιές εναντίον μας, εμείς

δεν πρέπει να αντιδρούμε. Αντίθετα περι-μένουμε να κουραστεί από τις φωνές και τις κατηγορίες, οπότε θα αντιληφθεί πόσο λάθος συμπεριφορά έχει και πόσο σωστά αντιμετωπίσαμε εμείς την κατάσταση.

5Διατηρούμε την ωριμότητά μας: Πολ-λές φορές η αγένεια πηγάζει από την

ανωριμότητα και την ανικανότητα κάποι-ου να επεξεργαστεί μία αντίθετη άποψη. Αν διατηρήσουμε την ωριμότητά μας, τότε θα έχουμε το «πάνω χέρι» στη συζήτηση.

Καλό είναι να μην...

> Υποδεικνύουμε στον άλλο κανόνες συμπεριφοράς: Αποφεύγουμε την προστακτική. Αφήνουμε στον άλλο το πλεονέκτημα να αναζητήσει τη λύση στο πρόβλημα που τον απασχολεί.

> Ηθικολογούμε: Δεν έχει νόημα να κατα-δεικνύουμε το σωστό και το λάθος στη συμπεριφορά του άλλου, παρέχοντάς του ταυτόχρονα κανόνες συμπεριφοράς. Το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να διευρύνουμε την ένταση στη σχέση μας.

> Κριτικάρουμε: Αν κάνουμε κριτική στη συμπεριφορά κάποιου, αυτομάτως τον βάζουμε σε θέση άμυνας. Τότε είναι πολύ πιθανό ότι θα αρχίσει να φωνάζει ή να μας κατηγορεί. Η κριτική επιτείνει τη διαφιλονικία.

16•in•vitro

ΕxperienceΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Δεν ξέρω ποιος είναι τυφλός: αυτός που δεν βλέπει ή εκείνος που κάνει ότι δεν με βλέπει, που δεν σέβεται τα δικαιώ-ματά μου, που αγνοεί την ανάγκη μου να με-τακινούμαι με ασφά-λεια στους δημόσιους χώρους;

ΤυφλόΤηΤα δεν είναι αυτό που δεν βλέπουμε, αλλά αυτό που νομίζουμε ότι βλέπουμε. Πρόκειται για μια δια-πίστωση που δεν προκύπτει από την υπαρξιακή ανάλυση ενός ανθρώπου που γεννήθηκε τυφλός, όπως εγώ. Εί-ναι η σύγχρονη γνώση που προέκυψε στο εργαστήριο, μετά από πειράματα. Είναι η παράδοξη γνώση που αποκό-μισα η ίδια, ζώντας επί 30 χρόνια σε έναν κόσμο που προσπαθεί καθημε-ρινά να με πείσει ότι η θέση μου είναι κλεισμένη σε ένα σπίτι. Αλλά εγώ δεν τον πιστεύω. Εν ολίγοις, δεν ξέρω ποιος είναι τυφλός: αυτός που δεν βλέπει ή εκείνος που κάνει ότι δεν με βλέπει, που δεν σέβεται τα δικαιώματά μου, που αγνοεί την ανάγκη μου να μετακι-νούμαι με ασφάλεια στους δημόσιους χώρους;

Εδώ και 2 χρόνια έχω ιδρύσει την 1η σχολή στην Ελλάδα εκπαίδευσης και χορήγησης σκύλων – οδηγών τυφλών. Η σχολή λέγεται «Λάρα» και πήρε το όνο-μά της από τον πρώτο σκύλο – οδηγό μου. Η Λάρα, που σήμερα έχει συνταξι-οδοτηθεί (δηλαδή δεν έχει την ευθύνη να με οδηγεί), με βοήθησε να αποκτήσω λογική και κρίση. Με έκανε να βλέπω καθαρά... δηλαδή να συναισθάνομαι. Ανάμεσά μας υπάρχει δεσμός εμπι-στοσύνης. Εγώ την εμπιστεύομαι να με οδηγεί στον δρόμο και εκείνη με εμπι-στεύεται να τη φροντίζω και να την προ-στατεύω, όταν χρειαστεί. Και πράγματι, από το 2004 έχω κάνει αγώνα προκει-μένου να αναγνωριστεί το κοινό μας δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης. Τελικά, πέτυχα τον στόχο μου.

φανΤασΤΕίΤΕ ότι μέχρι και φέτος, όταν έβγαινα για φαγητό, πολλοί επι-χειρηματίες μου ζητούσαν πριν μπω στο μαγαζί τους να αφήσω «τα μάτια» μου, δηλαδή τον σκύλο – οδηγό, στο πεζοδρόμιο. Σκεφτόμουν: «Είναι ανή-κουστο. Μου κάνουν πλάκα». Κι όμως δεν ήταν μόνο οι επιχειρηματίες που εθελοτυφλούσαν, αλλά το ίδιο το κρά-τος, το οποίο καθυστέρησε πολλές δεκαετίες να δημιουργήσει έναν νόμο που να σέβεται τόσο εμένα όσο και τους σκύλους - οδηγούς.

Τα πράγμαΤα όμωσ άλλαξαν. Με τον νόμο (άρθρο 16, παράγραφος 7 του Νόμου 3868) το κράτος υποδηλώνει τον σεβασμό του μπροστά στη μεγα-λειώδη συνέργεια ενός ανθρώπου με προβλήματα όρασης και ενός ά-λογου ζώου. Ίσως τελικά η ευαισθησία σιγά – σιγά να επιβάλλεται της γραφειο-κρατίας. Ποιος ξέρει, ίσως πλησιάζει η μέρα που θα μπορώ να μετακινούμαι ελεύθερα στους δρόμους της χώρας μου χωρίς να κινδυνεύει η σωματική μου ακεραιότητα. Μέχρι τότε, έχω τη Μέι, τη νέα οδηγό μου να με προσέχει. Να είναι ο «φύλακας άγγελός» μου.

ΙωAννα – ΜαρIα ΓκEρτσου

Ο «φύλακας - άγγελός» μου

Εμπιστευτικά

Περισσότερες πληροφορίες για τους σκύλους - οδηγούς στην ιστοσελίδα: www.laraguidedogs.gr

Φωτογραφίες από το προσωπικό αρχείο

της Ιωάννας - Μαρίας Γκέρτσου

18•in•vitro

Με ενδιαφέρειΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Γράφει η Βίκυ ΚαρατζαφέρηΟστεοαρθρίτιδα

Συνεργάστηκε ο Αχιλλέας Ε. Γεωργιάδης, Ειδικός Ρευματολόγος, Διδάκτωρ Πανεπι-στημίου Αθηνών και Rene Descartes Παρισίων, Διευθυντής Κέντρου Οστεοπόρωσης

και Παθήσεων των Αρθρώσεων Γυναικολογικό Νοσοκομείο και Μαιευτήριο ΛΗΤΩ

Χαρακτηριστικός των αρθριτικών είναι ο πόνος εκκίνησης στα γόνατα ή στα ισχία. Δηλαδή όταν ο ασθενής παραμείνει πολλή ώρα ακίνητος και πάει να σηκωθεί, αισθά-νεται ισχυρό πόνο στην αρχή της βάδισης και δυσκολεύεται να περπατήσει. Μετά, όμως, από μερικά βήματα, η άρθρωση ελευθερώνεται και ο ασθενής περπατάει πλέον σχετικά ελεύθερα.

1. ΑδυνάτισμαΣτις στηρικτικές αρθρώσεις, όπως τα γό-νατα, το βάρος παίζει μεγάλο ρόλο. Η παχυσαρκία θεωρείται από τους περισσό-τερο επιβαρυντικούς παράγοντες και κάθε παχύσαρκος που πάσχει, πρέπει να χάσει κιλά. Η απώλεια βάρους μειώνει από μόνη της τους πόνους του ασθενούς.

2. ΦυσικοθεραπείαΗ κατάλληλη φυσικοθεραπεία για την άρ-θρωση που πάσχει, μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή. Σε πρώτη φάση στοχεύει στην

5+1 τρόποι για να αντιμετωπίσουμε

τα αρθριτικά

ελάττωση του πόνου και στην υποχώρηση της φλεγμονής. Για το σκοπό αυτό χρησι-μοποιούνται αναλγητικά ρεύματα, LASER, υπέρηχοι, πάγος. Σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται και η λεγόμενη μέθοδος της ιοντοφόρεσης, κατά την οποία γίνεται μεταφορά ιόντων φαρμακευτικών ουσιών μέσω του δέρματος στους ιστούς με τη βο-ήθεια συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος.

3. Γυμναστική Η γυμναστική των αρθρώσεων, ειδικά στη θάλασσα ή στην πισίνα όλο τον χρόνο αν είναι δυνατόν, και οι ασκήσεις με βαράκια βοηθούν πολύ τους ασθενείς.

4. ΦάρμακαΗ χορήγηση φαρμάκων διαφέρει ανάλογα με τη φάση που βρίσκεται η νόσος.

> Όταν υπάρχει έντονη κρίση αρθρίτι-δας, τότε χορηγούμε χωρίς αναβολή αντιφλεγμονώδη φάρμακα σε επαρκείς δόσεις. Τα αντιφλεγμονώδη φάρμα-

κα αποτελούν εξέλιξη της ασπιρίνης. Έχουν πολύ καλύτερο θεραπευτικό απο-τέλεσμα και πειράζουν πολύ λιγότερο το στομάχι από την ασπιρίνη.

> Όταν ο πόνος δεν είναι τόσο έντονος, χορηγούμε απλά παυσίπονα. Η δόση μπορεί να φτάσει τα τρία γραμμάρια την ημέρα.

> Σε κρίση αρθρίτιδας, όταν αυτή αφορά μία άρθρωση, συστήνεται η λεγόμενη ενδαρθρική ένεση κορτιζόνης, η οποία δεν έχει παρενέργειες όταν γίνει σω-στά.

> Σε χρόνιες περιπτώσεις ή για να μην εξελιχθεί η νόσος, όταν βρίσκεται σε αρχικά στάδια, χορηγούμε γλυκοζαμί-νη ή διασερεΐνη ή υαλουρονικό οξύ για τουλάχιστον έναν χρόνο.

> Για ενίσχυση της δράσης των φαρμάκων που χορηγούνται από το στόμα, καλά αποτελέσματα έχει δώσει και η ενδαρ-θρική χορήγηση ουσιών όπως το υαλου-ρονικό οξύ.

Τα τελευταία χρόνια οι περιπτώσεις αρθριτικών (οστεοαρθρίτιδας) αυξήθηκαν πολύ. Όπως έδειξαν μελέτες, ένα στα πέντε άτομα πάσχει από αρθριτικά και μέχρι

το 2020 η αντίστοιχη αναλογία θα είναι ένα στα τρία. Ο πόνος στα αρθριτικά διαφέρει ανάλογα με τη φάση της νόσου. Σε κρίση, η άρθρωση εί-ναι πρησμένη, ζεστή, λίγο κόκκινη και δύσκα-μπτη. Ο πόνος διαρκεί όλο το 24ωρο και πολλές φορές ξυπνά τον ασθενή τις πρώτες πρωινές ώρες. Σε χρόνια φάση o πόνος εμφανίζεται όταν κουραστεί η άρθρωση και είναι εντονότερος το απόγευμα. Τα αρθριτικά είναι χρόνια νόσος που αφορά κυ-ρίως μεσήλικες ή ηλικιωμένους και προσβάλλει τόσο τις περιφερικές αρθρώσεις (γόνατα, χέρια κ.λπ.), όσο και τη σπονδυλική στήλη (αυχενικό σύνδρομο, οσφυαλγία κ.λπ.). Εξελίσσονται με κρίσεις που διαρκούν από έναν έως τέσσερις μήνες και υφέσεις που διαρκούν μήνες ή χρό-νια. Η χρόνια φθορά των αρθρώσεων θα κατα-λήξει σε πλήρη καταστροφή τους εάν δεν υπάρ-ξει προληπτική ή φαρμακευτική παρέμβαση.

Όλα αρχίζουν από τα γόνατα και τα ισχία5. ΧειρουργείοΌταν η φαρμακευτική θεραπεία αποτύχει, τότε ο ασθενής παραπέμπεται στον ορθοπαιδικό χειρουργό για διορθωτική χειρουργική επέμβαση στην άρθρωση. Πλέον υπάρχουν εξελιγμένες τεχνικές ανάπλασης των αρθρώσεων που είναι λιγότερο επίπονες και έχουν μικρότερο χρόνο ανάρρωσης.

6. Βελονισμός Ο βελονισμός αποτελεί αποτελεσματική μέθοδο ελέγχου του πόνου και βελτίωσης της κινητικότητας της πάσχουσας άρθρωσης, σύμφωνα με πολλές μελέτες. Εννοείται ότι οι εκφυλισμένες και κατεστραμμένες από τη νόσο αρθρώσεις, δεν θα αποκατασταθούν με το βελονισμό. Εν τούτοις το αναλγητικό του αποτέλεσμα βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών και επιβραδύνει την ανάγκη για χειρουργική αποκατάσταση.


Ιδιαίτερα υψηλό

είναι και το οικονομικό κόστος της ασθένειας.

Ανάμεσα στις παθήσεις του αναπνευστι-κού, η ΧΑΠ είναι η πιο δαπανηρή,

καλύπτοντας σχεδόν το 50% του

συνολικού κόστους

πνευμονολο-γικών νοση-

μάτων.

Δύσπνοια, το πρώτο σημάδιΕάν κάποιος είναι πρώην ή νυν καπνι-στής/ τρια, είναι μεγαλύτερος/ η των 40 ετών και έχει βήχα ή φλέγματα ή δυσκολία στην αναπνοή (λαχάνιασμα) όταν ανεβαίνει σκάλες ή ανηφόρα, όταν σηκώνει κάποια βάρη (π.χ ψώνια), όταν βαδίζει βιαστικά, τότε είναι πιθανό να έχει ΧΑΠ. Φυσικά, η κατάσταση είναι ακόμα πιο σοβαρή όταν αυτή η δύσπνοια συνοδεύει πιο ελαφριές δραστηριότητες όπως το ντύσιμο, το πλύ-σιμο, το δέσιμο των κορδονιών, διάφορες δουλειές με τα χέρια κλπ. Όταν παρουσια-σθεί για πρώτη φορά κάποιο από αυτά τα συμπτώματα (βήχας, φλέγματα, δυσκολία στην αναπνοή) δεν πρέπει να υποτιμηθεί και να θεωρηθεί ότι είναι κάτι απλό, όπως π.χ τσιγαρόβηχας ή δύσπνοια λόγω κακής φυσικής κατάστασης. Αυτά τα συμπτώματα είναι σημάδι ότι οι πνεύμονες δεν λειτουρ-γούν φυσιολογικά.

«Χρυσή» η σπιρομέτρηση«Η ςπιρομέτρΗςΗ είναι η «χρυσή στα-θερά» για την διάγνωση, την εκτίμηση και την παρακολούθηση της ΧΑΠ», τονίζει ο καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, Πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Πρύτανης της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. «Η εξέταση σπιρομέτρησης είναι ανώδυνη, αναίμακτη και μετρά μέσω ειδικής συσκευής, του σπι-ρομέτρου, τη λειτουργία των πνευμόνων. Με αυτή την εξέταση ελέγχουμε αφενός την ποσότητα (τον όγκο) αέρα που μπορεί να εκπνεύσει ο εξεταζόμενος και αφετέ-ρου την ταχύτητα με την οποία εκπνέεται ο αέρας από τους πνεύμονές του. Εάν αυτές οι τιμές μειωθούν κάτω από κάποια όρια, ο πνευμονολόγος θέτει την διάγνωση της ΧΑΠ.»

Νόσος χωρίς θεραπείαΔΕν υπάρχΕι οριστική θεραπεία για τη ΧΑΠ. Η αγωγή στοχεύει στην επιβράδυνση της επιδείνωσης της πνευμονικής λειτουργίας των αεραγωγών και στην ανακούφιση από τα συμπτώματα. Σήμερα υπάρχουν πολλά απο-τελεσματικά βρογχοδιασταλτικά φάρμακα σε εισπνοές τα οποία αποτελούν τη βάση της θεραπείας. Στη σοβαρή ΧΑΠ, τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα ελαττώνονται επικίνδυνα και η χο-ρήγηση συμπληρωματικού οξυγόνου είναι ευεργετική. Σε ανθρώπους με προχωρημένη νόσο, οξυγόνο απαιτείται τον περισσότερο ή όλο τον καιρό. Η μεταμόσχευση πνεύμονα χρησιμοποιείται μερικές φορές στο τελευ-ταίο στάδιο της ασθένειας.

Η νόσος των καπνιστών

Οπρωινός βήχας των καπνιστών, δεν είναι αθώος. Συχνά αποτελεί σύμπτωμα μίας σιωπηλής νόσου, της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευ-μονοπάθειας (ΧΑΠ). Μία ύπουλη

νόσος, η οποία για πολλά χρόνια αναπτύσσεται σιωπηρά χωρίς να δίνει ανησυχητικά συμπτώ-ματα, που να προειδοποιούν το θύμα της. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι ως το 2020, η ΧΑΠ θα αποτελεί την τρίτη κύρια αιτία θανάτου και θα ευθύνεται για περισσότερα από 6 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως το χρόνο.

Η χρόνια αποφρακτική πνΕυμονοπά-θΕια είναι μια νόσος με χαρακτηριστικό τη στένωση των βρόγχων, με αποτέλεσμα να αδει-άζουν δύσκολα οι πνεύμονες στην εκπνοή. Αν ο ασθενής δεν λάβει εγκαίρως θεραπεία, οι βλά-βες στους πνεύμονες γίνονται μη αναστρέψι-μες. Δυστυχώς, τότε το 50-60% των πνευμόνων έχει καταστραφεί και ο ασθενής αρχίζει να έχει σοβαρά συμπτώματα και 2-3 παροξύνσεις της αρρώστιας τον χρόνο, που συχνά τον οδηγούν να εισαχθεί και να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο. Στην Ελλάδα έχει πραγματοποιηθεί μια επι-δημιολογική μελέτη από την ομάδα εργασίας ΧΑΠ της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρεί-ας, όπου βρέθηκε ότι η νόσος εμφανίζεται στο 8,4% των ανθρώπων άνω των 35 ετών. Στους άντρες το ποσοστό αυτό είναι 11,6% ενώ στις γυναίκες φτάνει το 4,8% αν και παγκοσμίως αναφέρεται ότι παρατηρείται ραγδαία αύξηση της νόσου στον γυναικείο πληθυσμό λόγω της αύξησης των καπνιστριών την περίοδο των δε-καετιών ’70, ’80, ’90. Οι ασθενείς βιώνουν την ΧΑΠ με καταλυτικά αρ-

νητικό τρόπο. Σύμφωνα με ερευνά που πραγ-ματοποιήθηκε το 75% δηλώνει ότι η ασθένεια έχει αλλάξει τη ζωή του προς το χειρότερο. Η καθημερινότητά τους περιγράφεται με μελανά χρώματα. Τέσσερις στους δέκα ασθενείς δεν μπορούν να κάνουν απλές καθημερινές εργασί-ες όπως ψώνια ή δουλειές σπιτιού. κύριο αίτιο τΗς νόςου Είναι το κάπνιςμα. Ωστόσο δεν αναπτύσσουν όλοι οι καπνιστές ΧΑΠ, γεγονός που υποδηλώνει ότι συγκεκρι-μένοι γενετικοί παράγοντες τροποποιούν τους κινδύνους για κάθε άτομο. Η ατμοσφαιρική ρύ-

πανση και επαγγελμα-τικοί παράγοντες που προκαλούν έντονη ή παρατεταμένη έκθεση σε σκόνη, χημικά, ανα-θυμιάσεις κ.λπ., μπορεί να προκαλέσουν ΧΑΠ και να αυξήσουν τον

κίνδυνο της ασθένειας στους καπνιστές. Επίσης έχει διαπιστωθεί ότι η παθητική έκθεση στον κα-πνό του τσιγάρου, συνεισφέρει στα συμπτώματα του αναπνευστικού και περιορίζει τη λειτουργία των πνευμόνων στα παιδιά και στη μετέπειτα ζωή τους ενδέχεται να οδηγήσει σε ΧΑΠ.Ιδιαίτερα υψηλό είναι το ποσοστό αδιάγνωστης ΧΑΠ. Για κάθε έναν ασθενή που διαγιγνώσκετε με τη νόσο, υπάρχει ένας ακόμα που παραμέ-νει αδιάγνωστος. Το πρόβλημα είναι ότι κατά τα πρώτα 10-15 χρόνια, οι ενοχλήσεις είναι ήπιες και χωρίς συμπτώματα. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι ασθενείς δεν αναζητούν θεραπεία έγκαιρα διότι προσαρμόζουν τα συμπτώματα στην κα-θημερινότητά τους.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι ως το 2020, η ΧΑΠ θα αποτελεί την τρίτη κύρια αιτία θανάτου

Μην αθωώνετε τον βήχα

(Α)σθενές φύλο20•in•vitro ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Ρυτίδες

Στους άνδρες η διαδικασία της γήρανσης ξεκινά αργό-τερα απ’ ό,τι στις γυναίκες. Όταν εμφανιστούν όμως τα σημάδια του χρόνου, με τις ρυτίδες έκφρασης στο μέ-τωπο, δίπλα από τα μάτια και γύρω από το στόμα και τη μύτη, είναι εντονότερα και εξελίσσονται πιο γρήγορα.

Συνήθως αυτό συμβαίνει γύρω στα 45. Κάποιες από αυτές τις ρυτίδες προσδίδουν ωριμότητα και πολλοί άνδρες δεν ενοχλούνται. Υπάρ-χουν ωστόσο και εκείνοι που εμφανίζουν εντονότερα σημάδια και αναγκάζονται να επισκεφθούν πλαστικό χειρουργό. “Η θεραπεία που ακολουθούμε έχει ως σκοπό τη βελτίωση της εικόνας, ούτως ώστε να μη φαίνεται ότι κάτι έχει πειραχθεί” επισημαίνει ο πλαστικός χει-ρουργός, κ. Νώντας Καποσίτας. “Στις δυναμικές ρυτίδες του μετώπου χρησιμοποιούμε το Botox επιλεκτικά, σε διάφορες περιοχές. Η ουσία αρχίζει να δρα από την τέταρτη ημέρα και το αποτέλεσμα διαρκεί για 6 μήνες. Για να είναι μόνιμα όμως τα αποτελέσματα, η θεραπεία χρει-άζεται να επαναλαμβάνεται. Στις ρινοχειλικές ρυτίδες του προσώπου, που λέγονται και ρυτίδες βαρύτητας, χρησιμοποιούμε το υαλουρο-νικό οξύ, το οποίο δρα γεμίζοντας τη ρυτίδα. Η διάρκεια της δράσης του συγκεκριμένου υλικού είναι από 6 έως 12 μήνες. Και αυτή η θε-ραπεία χρειάζεται επανάληψη και αφορά κυρίως άνδρες που εμφα-νίζουν πολλαπλές αυλακωτές ρυτίδες ή έχουν ηλιοκαμένο πρόσωπο. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τονιστεί ότι η εφαρμογή των ενέσιμων υλικών γίνεται στο ιατρείο και δεν απαιτείται να απουσιάσει κάποιος από την εργασία του”. Μετά την ηλικία των 45 ετών, οι άνδρες αρχίζουν να εμφανίζουν χαλάρωση του δέρματος στα άνω και κάτω βλέφαρα και μερικοί από αυτούς και σακούλες. Αυτό δημιουργεί έντονα την εικόνα με τα πρησμένα μάτια και την εικόνα της μόνιμης κούρασης. Προτεινόμε-νη λύση από τους πλαστικούς χειρουργούς είναι η βλεφαροπλαστική που γίνεται με τοπική αναισθησία και έχει ως σκοπό της να αφαιρέ-σει το χαλαρό δέρμα από τα άνω και τα κάτω βλέφαρα, αλλά και τις σακούλες.

Γράφει ο Δημήτρης Παπαντωνίου

Συνεργάστηκαν οι: Νώντας Καποσίτας, Πλαστικός Χειρουργός, Μαργαρίτα Βεργολιά, Δερματολόγος, Νέλλη Θεοδοσίου, Ψυχολόγος

Για ορισμένους άνδρες οι ρυτίδες δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι εμπειρίες και τα σημάδια του χρόνου χαραγμένα στο πρόσωπό τους. Σημάδια, μάλιστα, που σε κάποιες περιπτώσεις ίσως εκλαμβάνονται και ως γοητεία. Για κάποιους άλλους, όμως, η εμφάνιση ρυτίδων σημαίνει αυτομάτως συναγερμό.

Γοητεία ή εμπειρία;

Το ποσοστό των ανδρών που προσέρ-

χονται στο πλαστικό

χειρουργό, ανέρχεται στο 35%.

Από αυτούς, το 15-20%

υποβάλλεται σε θεραπείες

αντιγήραν-σης, όπως

Botox, βλε-φαροπλα-στική, λιφτ προσώπου, λαιμού και

άλλα ενέσιμα υλικά.

“Μηχανικοί τρόποι για να καθυστερήσει η γήρανση τόσο στον άνδρα όσο και τη γυναί-κα δεν υπάρχουν”, τονίζει η δερματολόγος κ. Μαργαρίτα Βεργολιά. “Οι ρυτίδες είναι βεβαιωμένη γήρανση από κληρονομικούς και εξωτερικούς παράγοντες, όπως ο ήλι-ος, καθώς και από άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες όπως είναι το κάπνισμα ή η έλλειψη ύπνου. Μάλιστα στους άνδρες με πιο έντονα χαρακτηριστικά βλέπει κανείς πιο έντονες ρυτίδες, ενώ όσον αφορά τη δημιουργία τους, είναι σαφές ότι δεν παίζει ρόλο η εξωτερική περιποίηση και οι ήπιες θεραπείες”. Δεν είναι λίγοι οι άνδρες που χρησιμοποι-ούν ειδικές αντιρυτιδικές κρέμες κάθε μέρα

μετά τον καθαρισμό ή το ξύρισμα. Οι συγκε-κριμένες κρέμες έχουν τέτοια υφή που τους επιτρέπει να απορροφώνται αμέσως, χωρίς να αφήνουν λιπαρότητα στην επιδερμίδα. Σύμφωνα ωστόσο με την κ. Βεργολιά, οι σει-ρές των καλλυντικών που πολλοί άνδρες χρη-σιμοποιούν, δεν μπορούν να σταματήσουν τη δημιουργία ρυτίδων. Μύθος επίσης είναι και ότι το ξύρισμα αποτρέπει τη δημιουργία τους, όπως επίσης και η χρήση αυτοσχέδι-ων σκευασμάτων που προέρχονται... από το ντουλάπι της κουζίνας και το ψυγείο. Αντίθετα, η προστασία από τον ήλιο μπορεί να αποτρέψει τη δημιουργία ρυτίδων με με-γάλο βάθος και την επίπτωση στην υφή του δέρματος.

“Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το πέρασμα του χρόνου και τα σημάδια που αφήνει στην εξωτερική μας εμφάνιση, εξαρτάται από την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή μας”, σύμφωνα με την ψυ-χολόγο κ. Νέλλη Θεοδοσίου. “Οι άνδρες επηρεάζονται σαφώς από τις αλλαγές που παρατηρούν στον καθρέφτη τους, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό όσο οι γυναίκες. Η εμφάνιση των ρυτίδων μπορεί να δημι-ουργήσει άγχος και δυσαρέσκεια, μόνο αν υποβόσκουν κάποιες πιο βαθιές και ανεκπλήρωτες ανάγκες. Αν ένας άνδρας συνειδητοποιήσει το πέρασμα του χρόνου στον εαυτό του, χωρίς να έχει καταφέρει να πετύχει τους στόχους του και να απο-

κτήσει όσα ονειρευόταν να αποκτήσει, τότε η εμφάνιση των ρυτίδων, του προκα-λεί άγχος καθώς αισθάνεται πως ο χρόνος τον πιέζει. Μια αισθητική επέμβαση για την απα-λοιφή των ρυτίδων, είναι ωφέλιμη μόνο όταν ο άνδρας προχωρά σε αυτήν, όντας συνειδητοποιημένος για τα αποτελέσματα που θα επιφέρει. Όταν αναμένει ρεαλιστι-κά αποτελέσματα, σίγουρα μια αισθητική επέμβαση θα βελτιώσει την αυτο-εικόνα και την αυτοπεποίθησή του. Αν προχωρή-σει στην επέμβαση χωρίς να έχει συνει-δητοποιήσει τι να περιμένει από αυτή, η ψυχολογία του μετά μπορεί να κλονιστεί ακόμη περισσότερο”.

Αλήθειες και ψέματα Όλα είναι μια απόφαση

Τελευταίες μελέτες

έδειξαν ότι οι εξάψεις μπορεί να

αρχίσουν να εμφανίζονται

πολύ νωρί-τερα από την

ηλικία των 40 χρόνων

και χωρίς να συνοδεύο-

νται από δια-ταραχές της περιόδου.

Τα συμπτώματαΗ έναρξΗ διαταραχών του κύκλου κα-θορίζει τη μετάβαση στην κλιμακτήριο. Οι κύκλοι γίνονται άλλοτε μεγαλύτε-ροι και άλλοτε μικρότεροι. Σαν έναρξη κλιμακτηρίου καθορίζεται μια περίοδος αμηνόρροιας μεγαλύτερης από 2 κύ-κλους ή 60 ημέρες. Αμηνόρροια μεγαλύ-τερη από 60 ημέρες πιθανολογεί ότι η εμμηνόπαυση θα προκύψει τα επόμενα 4 χρόνια, ενώ καθυστέρηση πάνω από 90 ημέρες σε 2 χρόνια. Η εμμηνόπαυση καθορίζει βαθιές αλλαγές στη ζωή μιας γυναίκας. Οι λόγοι είναι ορμονικοί και ψυχολογικοί. Πάνω από το 80% των γυναικών έχει τα συμπτώματα, αλλά με διαφορετική ένταση. Συμμετέχουν αγγειοκινητικές διαταραχές, αλλαγές στη διάθεση, διαταραχές του ύπνου και αλλαγές στη σεξουαλική λειτουργία.Χαρακτηριστικά συμπτώματα που εμφανίζονται είναι η αίσθηση ζέστης στο άνω τμήμα του σώματος (πρόσωπο, λαιμό και στήθος), οι τόσο γνωστές εξάψεις. Εφιδρώσεις, ερύθημα, κρυάδες, ανησυχία, νευρικότητα, επεισόδια ταχυκαρδίας, εμφανίζονται συχνά και δημιουργούν ενόχληση και ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία. Συμβαίνουν καθημερινά και συνήθως διαρκούν 4-5 χρόνια, αλλά μπορεί να εμφανίζονται ακόμη και 15 χρόνια μετά.Μακροχρόνιες επιπλοκές της εμμηνό-παυσης είναι η οστεοπόρωση, ατροφία του δέρματος (γήρανση), δυσουρικά ενο-χλήματα έως και ακράτεια, καρδιακές νόσοι, ακόμα και άνοια.

Οι νέες τάσειςΤελευΤαία, σε χώρες του εξωτερικού παρατηρείται η τάση, οι γυναίκες να παίρνουν πολλά συμπληρώματα καθημε-ρινά από μόνες τους – ενίοτε και δέκα «μαγικά» χαπάκια την ημέρα – καθώς εκτιμούν ότι έτσι και τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης θα μειωθούν και «φρέ-σκες» θα παραμείνουν και ανεβασμέ-νη διάθεση θα έχουν. Το ζήτημα είναι ότι κανείς δεν είναι, ακόμη, σε θέση να γνωρίζει εάν όλα αυτά τα σκευάσματα (βιταμίνες, φυτοοιστρογόνα) είναι αθώα ή έχουν παρενέργειες – γι’ αυτό και δεν υπάγονται στην κατηγορία των φαρμά-κων. Ωστόσο οι γυναίκες που τα λαμβά-νουν διατείνονται ότι, αν μη τι άλλο, τις ανεβάζουν ψυχολογικά.Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει μεγάλο πεδίο επιστημονικών ερευνών. Συγκεκριμένα στο μέλλον θα καθορίζεται γονιδιακά ποιες γυναίκες μπορούν να ωφεληθούν από την ορμονική υποκατάσταση, για ποιες είναι επικίνδυνη και με ποιες εναλλακτικές μεθόδους μπορούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματά τους.

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

ΑντιγήρανσηΕμμηνόπαυση


Aπό το 1980 οι επιστήμονες είχαν καταλήξει ότι για να αντι-μετωπιστούν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, οι γυναί-κες θα πρέπει να λαμβάνουν

«Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης» (ΘΟΥ), δηλαδή χορήγηση οιστρογόνου και προγεστε-ρόνης. Η συγκεκριμένη πρακτική ίσχυσε έως και τα μέσα του 2002 και αφορούσε γυναίκες μεγαλύτερες από 50 ετών. Όμως, δύο μεγά-λες έρευνες, οι HERS και WHI, άλλαξαν πολλά δεδομένα για τη χρήση των οιστρογόνων. Δεν απέδειξαν πρόληψη καρδιακών παθήσεων, αντίθετα, έδειξαν μια αύξηση αγγειακών επι-πλοκών όπως των θρομβώσεων και αύξηση του καρκίνου του μαστού, γεγονός που θορύβησε τις γυναίκες, αλλά και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Από την άλλη όμως υπήρχε σαφής πρόληψη και βελτίωση της οστεοπόρωσης και μείωση του καρκίνου του εντέρου.

Τι συμβαίνει σήμεραΗ χορήγηση των ορμονών βελτιώνει τα συ-μπτώματα της εμμηνόπαυσης θεαματικά (εξά-ψεις, αϋπνία, σεξουαλική ζωή, κατάθλιψη). Η επιλογή, όμως, αυτών που θα πάρουν ορμόνες, πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή. Οι γυ-ναίκες ηλικίας από 50 έως 79 ετών πρέπει κα-

Η λύση στις ορμόνες;

Συνεργάστηκε η Φανή Φιλάνδρα, Eνδοκρινολόγος

ταρχάς να ενημερώνονται για τους κινδύνους, να αξιολογείται η βαρύτητα των συμπτωμάτων τους, η χορήγηση των ορμονών να μην είναι μακροχρόνια και να γίνεται πάντα όταν η κατά-σταση της υγείας τους το επιτρέπει.Όμως, τι μπορούν να κάνουν οι υπόλοιπες γυναίκες; Πολλοί πιστεύουν ότι σε αυτές τις περιπτώσεις αποδεικνύουν τη χρησιμότητά τους τα συμπληρώματα διατροφής, καθώς

και οι εναλλακτικές μέθοδοι αντιμετώπι-σης των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Μάλιστα, ιδιαίτερα στο εξωτερικό, αυτές οι εναλλακτικές μέθοδοι ορμονικής υποκατά-

στασης αποτελούν μόδα για την οποία έχουν γραφτεί βιβλία, έχουν μεταδοθεί εκπομπές, έχουν τυπωθεί άρθρα. Σε επίπεδο μάρκετινγκ οι πωλήσεις αυτών των προϊόντων στηρίζoνται στην επιθυμία των γυναικών να σταματήσουν το χρόνο και να παραμείνουν νέες και μετά την εμμηνόπαυση. Ωστόσο, οι μελέτες που γίνονται δεν έχουν καταφέρει ακόμα να αποδείξουν την αποτελεσματικότητα αυτών των εναλλακτικών μεθόδων. Αντίθετα, πολλοί αναφέρουν ότι ενέ-χουν πιθανούς κινδύνους.

Δύο έρευνες άλλαξαν τα δεδομένα για τη χρήση των οιστρογόνων στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.

22•in•vitro

Ηealthy tipsΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Για τη χρήση φαρμάκων

good

+ Σωστή χρήση των φαρμάκων σημαί-νει ότι λαμβάνονται τα σωστά φάρ-

μακα, στη σωστή δόση, με το σωστό τρό-πο και στο σωστό χρόνο. Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες του γιατρού προκειμέ-νου να βελτιώσετε την κατάσταση της υγείας σας, αλλά και να την προφυλάξε-τε από προβλήματα που σχετίζονται με τη λανθασμένη χρήση των φαρμάκων.

Παρακο-λουθή-στε πώς αντιδρά

ο οργανι-σμός σας στα φάρ-μακα που παίρνετε. Εάν παρα-τηρήσετε οτιδήποτε ασυνήθι-στο (π.χ. πυρετό,

αλλεργική αντίδραση κ.λπ.), επι-κοινωνήστε

αμέσως με τον

θεράποντα ιατρό.

+ Όταν παίρνετε αντιβίωση, φροντί-στε να πετάτε το κουτί με το φάρ-

μακο αμέσως μόλις τελειώσει η αγωγή. Με αυτό τον τρόπο δεν θα μπείτε στον πειρασμό να καταναλώσετε τα αντιβι-οτικά περισσότερο από ό,τι χρειάζεται ή να τα χρησιμοποιήσετε με μεγάλη ευκολία στο μέλλον. Θυμηθείτε ότι η κατάχρησή τους συνδέεται όχι μόνο με παρενέργειες, αλλά και με την εμφάνι-ση ανθεκτικών στελεχών μικροβίων.

+ Διατηρήστε τα φάρμακα υπό κατάλληλες συν-θήκες ώστε να μην αλλοιώνεται η σύστασή

τους. Προτιμήστε ένα δωμάτιο του σπιτιού όπου η θερμοκρασία παραμένει σταθερή (π.χ. ντουλά-πι ψηλά στην κουζίνα) αλλά αποφύγετε μέρη που εκτίθενται στη ζέστη ή την υγρασία (π.χ. ντουλάπι του μπάνιου). Φροντίστε να διαβάζετε τις οδηγί-ες που εσωκλείονται στο κουτί, καθώς ορισμένα φάρμακα απαιτούν ειδική προφύλαξη (π.χ. στο ψυγείο). + Κρατήστε μια λίστα με όλα τα φάρ-

μακα που παίρνετε (συμπεριλαμβα-νομένων και όσων δεν απαιτούν ιατρική συνταγή) και ενημερώστε σχετικά τον γιατρό σας πριν σας προσθέσει ένα νέο φάρμακο. Έχοντας γνώση της θεραπευ-τικής αγωγής που λαμβάνετε, ο ειδικός θα σας δώσει την καταλληλότερη και ασφαλέστερη θεραπεία (π.χ. φάρμακα που δεν αλληλεπιδρούν).

+ Όταν λαμβάνετε από του στό-ματος φαρμακευτική αγωγή,

φροντίστε να καταναλώνετε αρκετό νερό, καθώς με αυτό τον τρόπο το χάπι ή η κάψουλα απορροφώνται καλύτερα. Προσοχή όμως, γιατί υπάρχουν φάρμακα (π.χ. σίδηρος, βιταμίνη Ε) που η απορρόφησή τους είναι καλύτερη όταν συνδυάζονται με υγρά, όπως πορτοκαλάδα ή γάλα.

+ Μια φορά τον χρόνο ελέγξτε τα φάρμακα που έχετε στο σπίτι. Πετάξτε όσα έχουν λήξει (η

ημερομηνία λήξεως αναγράφεται στη συσκευα-σία) ή όσα έχουν χρησιμοποιηθεί για περισσότερο από ένα χρόνο.

+ Ενημερωθείτε από τον γιατρό για το αν πρέπει να πάρετε το φάρμακο

πριν ή μετά το φαγητό. Ορισμένα φάρ-μακα ερεθίζουν το εσωτερικό του στο-μάχου και για αυτό πρέπει να λαμβάνο-νται 2-3 ώρες μετά το γεύμα ενώ κάποια άλλα έχουν μειωμένη δραστικότητα όταν λαμβάνονται με γεμάτο στομάχι.

+ Ρωτήστε τον γιατρό για τις παρενέργειες

του φαρμάκου ή τις πι-θανές αλληλεπιδράσεις με άλλες φαρμακευτικές ουσίες. Ζητήστε του να σας ενημερώσει για το αν υπάρχουν ποτά, τρόφιμα ή δραστηριότητες που πρέπει να αποφύγετε όσο λαμβάνετε τη φαρ-μακευτική αγωγή.

+ Ελέγξτε την όψη κάθε φαρμάκου που λαμβάνετε. Εάν είναι αλλοιωμένη ή διαφέρει από το σύνηθες, απευθυνθείτε στον

φαρμακοποιό ή τον γιατρό σας και ενημερώστε τον σχετικά.


badΣταματήστε να χρησιμο-

ποιείτε τα παυσίπονα για προληπτικούς

λόγους. Η άσκοπη χρήση τους μπορεί να

οδηγήσει σε σοβαρές πα-

ρενέργειες και να επηρεάσει αρνητικά την

κατάσταση της υγείας σας.

- Μη χρησιμοποιείτε τα οικιακά κουτάλια ως δοσομετρητή για τα

φάρμακα. Πρόσφατη έρευνα Ελ-λήνων επιστημόνων έδειξε ότι οι γονείς που χρησιμοποιούν κουτά-λια γλυκού ή σούπας χορηγούν στα παιδιά τους έως και 100% μεγα-λύτερη ποσότητα του φαρμάκου, λόγω της χωρητικότητας των κου-ταλιών. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τους ενήλικες και για αυτό το λόγο δεν πρέπει να γίνεται χρήση κοινών κουταλιών.

- Αποφύγετε να μασάτε, να κόβε-τε ή να τρίβετε τα φάρμακα, εάν

δεν υπάρχει οδηγία για το αντίθετο. Επίσης, μην καταστρέφετε την ει-δική επικάλυψη που έχουν ορισμέ-να φάρμακα, καθώς η επικάλυψη βοηθά στη βραδεία απελευθέρωση της δραστικής ουσίας. Κάθε φορά που παίρνετε ένα νέο φάρμακο, μην ξεχνάτε να ρωτάτε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό για τον τρόπο λήψης του.

- Τα αναβράζοντα δισκία δεν πρέπει να διαλύονται σε

οποιαδήποτε υγρά παρά μόνο σε νερό (εκτός εάν στις οδηγί-ες αναγράφεται κάτι διαφορε-τικό), γιατί έτσι απορροφώνται καλύτερα από τον οργανισμό. Πρακτικές όπως η διάλυσή τους σε πορτοκαλάδα μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του στομάχου και να επηρεάσει την απορρόφηση ορισμένων φαρ-μάκων.

- Πείτε όχι στη χρήση κολλυ-ρίων που έχουν ανοιχτεί και

χρησιμοποιηθεί τουλάχιστον έξι μήνες πριν. Υπάρχει πιθα-νότητα να έχουν αναπτυχθεί βακτήρια στη συσκευασία, γεγονός που αυξάνει τον κίν-δυνο να υπάρξει μόλυνση στα μάτια.

- Μην κάνετε τον γιατρό! Ακόμη και αν πα-ρατηρήσετε βελτίωση στην κατάσταση

της υγείας σας, μη σταματήσετε τη θερα-πευτική αγωγή. Ενημερώστε τον επαγγελ-ματία υγείας και ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες του για το εάν πρέπει ή δεν πρέπει να διακόψετε τη θεραπεία.

- Μην κάνετε «πειράματα» με τα φάρμακα. Μην αναμει-γνύετε διαφορετικές φαρμακευτικές ουσίες με δική

σας πρωτοβουλία και χωρίς να έχει προηγηθεί ενημέρω-ση από τον γιατρό ή το φαρμακοποιό σας. Υπάρχει πολύ μεγάλος κίνδυνος να βλάψετε σοβαρά την υγεία σας.

- Προσοχή στα φυτικά προϊόντα, καθώς υπάρχουν βότανα που

μπορεί να επηρεάσουν τη δράση μιας φαρμακευτικής ουσίας. Για παράδειγμα, το ginseng επιτεί-νει την υπογλυκαιμική δράση των αντιδιαβητικών δισκίων, ενώ η βαλεριάνα ορισμένων κατασταλ-τικών φαρμάκων του κεντρικού νευρικού συστήματος.

- Μην προμηθεύεστε φάρμακα ή συμπληρώ-ματα διατροφής από το διαδίκτυο. Συχνά,

αυτά τα προϊόντα δεν έχουν παρασκευαστεί σωστά, με αποτέλεσμα η χρήση τους να είναι αναποτελεσματική και να θέτει σε σοβαρό κίν-δυνο την υγεία σας.

- Μην παίρνετε τα φάρμα-κα στο σκοτάδι. Όσο και

αν αισθάνεστε σίγουροι ότι γνωρίζετε το περιεχόμενο της συσκευασίας, ανάψτε το φως και πάρτε το χάπι με ασφά-λεια. Επίσης, αποφύγετε να τα τοποθετείτε στο κομοδίνο, γιατί σε κατάσταση υπνηλίας είναι πιθανό να κάνετε λάθος στο φάρμακο ή στη δόση που παίρνετε.

24•in•vitro

HIV/AIdsΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Cover story

Το ξεχάσαμε αλλά δεν μας ξέχασε19ος αιώνας

Η πρώτη μετάδοση του ιού HIV στον άν-θρωπο υπολογίζεται μεταξύ των ετών 1884 – 1924 στην Αφρική.

1970Ο ιός εμφανίζεται για πρώτη φορά στις Ηνωμένες ΠολιτείεςΟι γιατροί στην Αφρική παρατηρούν αδικαιολόγητη αύ-ξηση στην θνητό-τητα από παθήσεις όπως: Μαλάρια, λεϊ-σμανίαση, βακτη-ριδιακή πνευμονία κ.ά.

1981Περιστατικά ασθε-νών με AIDS εντο-πίζονται στην Καλι-φόρνια και τη Νέα Υόρκη. Τα πρώτα θύ-ματα είναι ομοφυ-λόφιλοι άνδρες και χρήστες εξαρτησιο-γόνων ουσιών.

1982Δημιουργείται ο όρος AIDS (Σύνδρο-μο Επίκτητης Ανο-σολογικής Ανεπάρ-κειας). Περιστατικά εντοπί-ζονται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.

1983Οι επιστήμονες κα-ταλαβαίνουν ότι η αιτία εμφάνισης του AIDS είναι η προ-σβολή από κάποιον ιό. Οι ασθενείς στις ΗΠΑ υπολογίζονται στις 3.000 εκ των οποίων οι 1.000 έχουν χάσει τη μάχη για τη ζωή.

1984Αναγνωρίζεται ότι ο ιός HIV είναι η αι-τία εμφάνισης του AIDS.

1986Έχουν αναφερθεί περισσότερα από 38.000 περιστατι-κά ασθενών σε 85 χώρες.

1987Εγκρίνεται η χρήση του πρώτου φαρ-μάκου για το AIDS, του AZT.

1990Οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι είναι φο-ρείς του ιού HIV.

1996O συνδυασμός αντι-ρετροϊκών φαρμά-κων αποδεικνύεται αποτελεσματικός κατά του ιού.

1997Αρχίζουν να μειώνο-νται οι θάνατοι από AIDS στις αναπτυγ-μένες χώρες, ως αποτέλεσμα των νέων θεραπειών. Η Βραζιλία γίνεται η πρώτη χώρα παγκο-σμίως που παρέχει δωρεάν θεραπεί-ες με συνδυασμό αντιρετροϊκών φαρ-μάκων.

2003Αποτυγχάνει στις δοκιμές το πρώτο εμβόλιο κατά του AIDS.

2006Έρευνα δείχνει ότι η περιτομή μειώνει τον κίνδυνο μετάδο-σης του ιού μεταξύ των ετεροφυλόφι-λων ανδρών. Λιγό-τεροι από 3 στους 10 φορείς του ιού σε αναπτυσσόμενες χώρες λαμβάνουν θεραπεία.

2007Αποτυγχάνει στις δοκιμές και το δεύ-τερο εμβόλιο κατά του AIDS.

2008Μία αντιφατική επιστημονική μελέ-τη αναφέρει ότι οι φορείς με μη ανι-χνεύσιμο φορτίο ιού έχουν μικρό κίνδυνο μετάδοσης του ιού μέσω της σεξουαλι-κής επαφής χωρίς προφυλακτικό. Προκαλείται σάλος στην επιστημονική κοινότητα.

2009Ο Πρόεδρος Ομπά-μα ανακοινώνει ότι αποσύρει την απα-γόρευση εισόδου στη χώρα φορέων του ιού. Υπάρχουν ακόμη 65 χώρες που δεν επιτρέπουν την είσοδο σε ορο-θετικά άτομα.(πηγή: www. avert.org)


Γράφουν οι: Θανάσης Τρομπούκης, Κατερίνα Βασιλείου

Συνεργάστηκαν οι: Χρυσούλα Μπότση, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος, Ιατρός ΜΕΛ, Νοσο-κομείο «Ανδρέας Συγγρός» Παναγιώτης Γαργαλιάνος- Κακολύρης, Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Διευθυντής Ά Παθολογικού Τμήματος - Μονάδας Λοιμώξεων Γ.Ν.Α., «Γ. Γεννηματάς» Πρόεδρος

Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης & Αντιμετώπισης του AIDS.

Τριάντα χρόνια έχουν περάσει από την εμφάνιση του AIDS στη Δύση και ακόμα οι επιστήμονες δεν μπορούν να βρουν οριστική λύση για την αντιμετώπιση του ιού ΗΙV.

Κι αν το 1990 οι επιστήμονες δήλωναν ότι μέσα στην επόμενη πενταετία θα βρεθεί η θεραπεία, το 2000 τόνιζαν ότι απαιτούνται τουλάχιστον 10 επιπλέον χρόνια έρευνας, ενώ σήμερα απο-φεύγουν να θέσουν χρονικό όριο. Τελικά τι είναι αυτό που εμποδίζει την ανάπτυξη μιας αποτελε-σματικής θεραπείας; Ο ιός ΗΙV είναι ιδιόρρυθμος. Σε μία μέρα μπορεί να μεταλλαχθεί τόσες φορές, όσες ο ιός της γρίπης σε έναν χρόνο. Ταυτόχρονα όμως μπο-ρεί να παραμείνει αδρανής στο διηνεκές. Από τη στιγμή που κανείς δεν έχει θεραπευτεί, δεν υπάρχει τρόπος να μιμηθούν οι επιστήμονες τη φυσική προστασία του οργανισμού παρά μόνο να παρατηρήσουν τις «συνήθειες» του ιού. Όταν κάποιος μολύνεται με τον HIV, γίνεται “HIV οροθετικός”. Με την πάροδο του χρόνου, η HIV νόσος μολύνει και εξοντώνει τα λευκά αιμο-σφαίρια που λέγονται CD4 λεμφοκύτταρα (ή “Τ κύτταρα”) και μειώνει σταδιακά την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά λοιμώξεις και νεοπλάσματα. Ένα υγιές άτομο έχει συνήθως από 600 εώς 1200 CD4 λεμφοκύτταρα. Όταν αυτά πέσουν κάτω από τα 200, το ανοσοποιη-τικό σύστημα του ανθρώπου αποδυναμώνεται σοβαρά και αυτό το άτομο διαγιγνώσκεται με AIDS, ακόμα και αν δεν έχει αρρωστήσει ακόμα από άλλες μολύνσεις.Επειδή ο HIV επιτίθεται στα κύτταρα του ανοσοποιητικού που είναι υπεύθυνα για την ενεργοποίηση της άμυνας του οργανισμού, ένα εμβόλιο που θα διέγειρε το ανοσοποιητι-κό σύστημα προκειμένου να αμυνθεί, όχι μόνο δεν θα περιόριζε τη δράση του ιού, αλλά θα του πρόσφερε περισσότερους στόχους. Αν και μέχρι στιγμής όλες οι προσπάθειες ανάπτυξης εμβο-λίων έχουν αποτύχει, οι επιστήμονες εξακολου-θούν να επικεντρώνουν την έρευνα στο πεδίο των εμβολίων.

Το μέλλον στα εμβόλια; Ο ιός HIV εκμεταλλεύεται την άγνοια, τις προ-καταλήψεις ως προς τη χρήση προφυλακτικού αλλά και τις παραδόσεις ορισμένων κοινωνιών, στις οποίες η χρήση προφυλακτικού απαγορεύε-ται. Οι χρήστες ουσιών μοιράζονται τις σύριγγες, ενώ στην Αφρική παρατηρείται το φαινόμενο να μεταγγίζουν αίμα μεταξύ τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της στέρησης.Ταυτόχρονα, τα τελευταία χρόνια κυριαρχεί η άποψη ότι το AIDS είναι μία κοινή λοίμωξη που αντιμετωπίζεται επαρκώς από τα νέας γενιάς φάρμακα, οπότε δεν είναι κάτι που απειλεί τη ζωή μας. Πράγματι, οι φορείς του ιού λαμβά-νοντας ένα κοκτέιλ αντιρετροϊκών φαρμάκων μπορούν να εμποδίσουν τον πολλαπλασιασμό του HIV. Ωστόσο, δεν έχουν την ικανότητα τον εξαλείψουν από τον οργανισμό. Απέναντι σε όλα αυτά τα εμπόδια οι επιστήμονες κρίνουν ότι μόνο με την πρόληψη μπορεί να σταματήσει η επιδημία του HIV. Δηλαδή ένα εμβόλιο. Τα τελευταία αισιόδοξα νέα ήρθαν από την Ταϊλάνδη. Εκεί δοκιμάστηκε πειραματικά ένα εμβόλιο που φαίνεται ότι μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό. Οι επιστήμονες είναι ακόμα επιφυλακτικοί κι’ αυτό διότι ακόμα και αν αποδειχθεί η αποτελεσματικότητά του το συγκεκριμένο εμβόλιο χορηγείται σε 6 δόσεις με διαφορά μηνών η μία από την άλλη. Αυτό το σχήμα είναι αρκετά περίπλοκο για να εφαρμο-στεί σε υπό ανάπτυξη χώρες. Παράλληλα εξετάζονται και άλλες μέθοδοι πρό-ληψης της μόλυνσης, όπως τα κολπικά τζελ για τις γυναίκες. Για να θεωρηθεί επιτυχημένο ένα τέτοιο προϊόν θα πρέπει να μπλοκάρει τον ιό αλλά όχι τα σπερματοζωάρια. Αισιόδοξα ήταν τα αποτελέσματα από τη δοκιμή ενός τζελ στη Νό-τια Αφρική, το οποίο φαίνεται ότι προστάτευσε 4 στις 10 γυναίκες που το χρησιμοποίησαν. Οι ειδικοί θεωρούν ότι αξιόπιστη λύση θα ήταν και η εμφύτευση μιας κάψουλας στον κόλπο που θα απελευθερώνει σταδιακά μικρές ποσότητες αντιρετροϊκών φαρμάκων. Ωστόσο, από τη χρή-ση μιας τέτοιας κάψουλας ενδεχομένως ο ιός να

γίνει ανθεκτικός στα αντιρετροϊκά φάρμακα.

«Κλειδί» η διάγνωσηΜέχρι τότε, το πρώτο βήμα για να περιοριστεί η επιδημία του AIDS είναι η διάγνωση όλων των φορέων του ιού HIV. Τα τελευταία χρόνια πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι ένα επιθετι-κό πρόγραμμα εξέτασης όλων των ανθρώπων στις περιοχές υψηλού κινδύνου και χορήγη-σης, σε δεύτερο στάδιο, αντιρετροϊκών φαρ-μάκων σε όλους όσοι αποδεικνύονται θετικοί στον ιό ΗΙV μπορεί να μηδενίσει τον αριθμό των νέων κρουσμάτων σε πέντε χρόνια και να εξαλείψει τελικά τη νόσο μέσα στα επόμενα 40 χρόνια.Παρατηρείται μια αυξητική τάση στα δηλωθέ-ντα HIV οροθετικά άτομα. Πολλοί επιστήμονες πιθανολογούν ότι κάποια από τα νέα κρούσματα οροθετικών οφείλονται στους λεγόμενους «late presenters», δηλαδή άτομα που είναι οροθε-τικοί δεν εξετάζονται, δεν το γνωρίζουν ή και αρνούνται να το δεχτούν και κατά συνέπεια με-ταδίδουν τον ιό. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με εκτιμήσεις το 25% οροθετικών με άγνοια της νόσου ευθύνεται για το 54% των νέων περιστατικών (ποσοστό που μπορεί να φτάσει έως και το 70%). Στην Ελλάδα το 2008 παρατηρήθηκε ο δεύτερος, μετά από το 1998, υψηλότερος αριθμός νέων διαγνώσεων ΗIV λοίμωξης. Οι αδιάγνωστοι φορείς του ιού του AIDS στην Ελλάδα όμως μπορεί να είναι πολύ περισσότεροι. Σύμφωνα με το Δελτίο Επιδημιολογικής Επιτήρησης της HIV/AIDS λοίμωξης στην Ελλάδα το έτος 2009, η πλειονότητα των νέων περιστατικών αφορά σε άτομα ηλικίας 25-44 ετών. Το πρόβλημα με την Ελλάδα είναι ότι δεν εφαρμόστηκε ποτέ πρόγραμμα παρέμβασης με στόχο συγκε-κριμένες ομάδες πληθυσμού. Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία αντιμετωπίζεται ακόμα και σήμερα ως ταμπού. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης δεν εφαρμόστηκε ποτέ! Αρκεί η 1η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS , για να αλλάξουμε συμπεριφορά;

Ένα τεστ που ανι-

χνεύει τον ιό HIV, που

προκαλεί το AIDS, μόλις

μερικές ημέρες μετά τη μόλυνση, έλαβε έγκρι-ση από τον

αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων

και Φαρμά-κων (FDA). Τα τεστ που

χρησιμο-ποιούνται

σήμερα ανι-χνεύουν τα αντισώματα που παράγει

ο ιός μετά από τουλά-χιστον 45 ημέρες.

26•in•vitro

HIV/AIdsΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Cover story

Καταγράφεται αύξηση των κρουσμάτων με AIDS στην Ελλάδα;Τα στοιχεία των τελευταίων ετών δείχνουν ότι υπάρχει αύξηση. Μιλώντας πιο απλά, θα λέ-γαμε ότι κάθε μέρα δυο άνθρωποι μολύνονται από τον ιό HIV. Στο μεγαλύτερο ποσοστό οι φο-

ρείς είναι ομοφυλόφιλοι, αλλά υπάρχει και ένα ποσοστό 24% - 25%, που ο τρόπος

μόλυνσης είναι αδιευκρίνιστος.

Οι μετανάστες ευθύνονται για αυτή την αύξηση;Από ό,τι φαίνεται, δεν έχουν επηρεάσει τον αριθμό των κρουσμάτων. Αντίθετα, φαί-νεται ότι οι Έλληνες κάνουμε

εξαγωγή του AIDS, κυρίως στην Αλβανία, όπου ο ιός HIV έχει

τον ίδιο ορότυπο με τον δικό μας. Ωστόσο, επειδή οι μετανάστες δεν

έχουν εύκολη πρόσβαση στις υγειονομι-κές υπηρεσίες, πιστεύω ότι υπάρχει πρόβλη-

μα που δεν έχουμε εντοπίσει ακόμη.

Γιατί το AIDS εξακολουθεί να μας απασχολεί, δεδομένου ότι η χρήση και μόνο του προφυλα-κτικού αρκεί για να μη μολυνθούμε; Επειδή δεν έχουμε πείσει τον κόσμο και μάλι-στα συγκεκριμένες κατηγορίες ανθρώπων ότι πρέπει να τηρούν τα μέτρα προφύλαξης. Από την άλλη πλευρά, το AIDS έχει εξελιχθεί σε χρόνιο νόσημα. Οι θεραπείες είναι αποτελε-σματικές κι έτσι κάποια άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, λένε ότι και να μολυνθώ, υπάρχει επιτυχής θεραπεία.

Από την πολυετή εμπειρία σας με οροθετικούς, τι σας έχει συγκινήσει ή εκπλήξει περισσότερο; Με έχει εκπλήξει η αντίδραση των μητέρων των ασθενών, με πόση φροντίδα και στοργή αντιμε-τωπίζουν τα παιδιά τους. Με έχει εντυπωσιάσει η συντροφικότητα που υπάρχει σε κάποια ζευ-γάρια ομοφυλόφιλων, αλλά και η επιθυμία ορι-σμένων να αποκτήσουν παιδιά. Δεν πρόκειται, όμως, να ξεχάσω τη μεγάλη απόρριψη που βί-ωσαν οι ασθενείς π.χ. παλαιότερα στον εργασι-ακό τους χώρο, όπου αναγκάζονταν να χάσουν τη δουλειά τους επειδή ήταν οροθετικοί.

Θεωρείτε ότι βρισκόμαστε κοντά στη ριζική θεραπεία του AIDS; Για παράδειγμα, γίνονται προσπάθειες για τη δημιουργία εμβολίου.Το θέμα του εμβολίου φαίνεται πώς έχει αποτύ-χει. Θα είναι δύσκολο να παραχθεί εμβόλιο, γι-ατί υπάρχουν διάφοροι υπότυποι του ιού. Οι ελ-πίδες ίσως κρύβονται στη γονιδιακή θεραπεία. Αλλά είναι πολύ δύσκολο να δοθεί ριζική λύση στο πρόβλημα. Εκεί που πρέπει να επιμείνουμε είναι στην πρόληψη, γιατί αυτή αποτελεί την πιο αποτελεσματική θεραπεία για το AIDS.

Η Ελλάδα «εξάγει» AIDSΜάριος ΛαζανάςΠαθολόγος – Λοιμωξιολόγος, Διευθυντής Γ’ Παθο-λογικού Τμήματος - Μονάδας Λοιμώξεων «Κοργι-αλένειο – Μπενάκειο Νοσοκομείο Ε.Ε.Σ.», Πρόε-δρος Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων.

συν

εντε

υξη

Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στο 17% των ατόμων που μολύνονται από τον ιό HIV. Εκδηλώ-νονται 2-4 εβδομάδες μετά την μόλυνση και ομοι-

άζουν με τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος ή της γρίπης (πυρετός, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, υπνηλία, εξάντληση). Ορισμένοι οροθετικοί παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα μερικές μέρες ή και εβδομάδες μετά τη μό-λυνση. Αυτή η περίοδος λέγεται πρωτολοίμωξη ή οξεία HIV λοίμωξη (βλ. σχήμα ). Τα συμπτώματα συνήθως δεν εμφανίζονται όλα μαζί. Υπάρχουν βέβαια και νοσήματα ή εκδηλώσεις που χαρακτηρίζουν το AIDS π.χ. πνευμονία από πνευμονοκύστη carini κ.λπ. Αφού αντιμετωπιστεί η

πρωτολοίμωξη οι ασθενείς μπορεί να μην εκδηλώσουν άλλο σύμπτωμα για τα επόμενα 8 με 10 χρόνια. Ωστόσο, αν ο οροθετικός παραμείνει χωρίς θεραπεία, το ανοσο-ποιητικό σύστημα εξασθενεί και η νόσος του HIV εξε-λίσσεται σε AIDS. Όταν το νόσημα εξελιχθεί η εμφάνιση συμπτωμάτων εξαρτάται από το όργανο που κάθε φορά πάσχει.

το χρονικό της θεραπείας Ο ιός HIV αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες σύγχρονες προκλήσεις για τις βιοϊατρικές επιστήμες. Η πρόοδος στον τομέα της φαρμακοθεραπείας έχει θεαματικά αποτελέ-σματα. Mε την επιτυχή αντιρετροϊκή θεραπεία (ART), το σώμα μπορεί να παραμένει υγιές και να αντιμετωπίζει τους περισσότερους ιούς και τα βακτηρίδια.

η ΑΡΧη: Το πρώτο φάρμακο που εγκρίθηκε για την αντι-μετώπιση του HIV/AIDS , πριν 25 χρόνια ήταν η ζιδοβουδί-νη (AZT), το οποίο δέχθηκε έντονη κριτική από ασθενείς και ακτιβιστικές οργανώσεις. Το σκεύασμα αυτό βασί-στηκε σε με μία μελέτη που περιελάμβανε, μόλις, 282 ασθενείς. Η επιδημία του HIV/AIDS επιτάχυνε τις μέχρι τότε χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης και κυκλοφορίας των φαρμάκων. Σήμερα το βασικό και πρώτο αυτό σκεύ-ασμα χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα πολύ επιτυχημένα στην αντιμετώπιση της HIV λοίμωξης, αλλά και ως μέρος της θεραπείας που χορηγείται για την πρόληψη της μετάδοσης της λοίμωξης από τη μητέρα στο παιδί.

σηΜεΡΑ: Το 1996 υπήρξε η χρονιά-σταθμός στην εξέλιξη της φαρμακευτικής αγωγής κατά του HIV/AIDS με την είσοδο στην αγορά των αναστολέων πρωτεάσης. Μεσα σε τέσσερα χρόνια οι θάνατοι των ανθρώπων με HIV/AIDS στις αναπτυγμένες χώρες μειώθηκαν κατά 84%. Σήμερα, κυκλοφορούν 23 αντιρετροϊκά φάρμακα (φάρμακα για την HIV λοίμωξη) που ανήκουν σε 6 κατηγορίες καθώς παρεμβαίνουν σε διαφορετικά στάδια του βιολογικού κύκλου του ιού αναστέλλοντας τον πολλαπλασιασμό του. Οι ενδεδειγμένες θεραπείες σήμερα περιλαμβάνουν ένα συνδυασμό φαρμάκων από τουλάχιστον δύο κατηγορίες. Τα σκευάσματα αυτά χορηγούνται, έτσι, ώστε να επιτυγ-χάνεται το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με τις λιγότερες παρενέργειες, αλλά και να μειώνεται ο κίνδυνος ανάπτυ-ξης αντοχής του ιού έναντι των φαρμάκων.

OI ΠΑΡενεΡΓεΙεσ: Αγκάθι στη θεραπεία αποτελούν οι πα-ρενέργειες των φαρμάκων. Η αντιρετροϊκή αγωγή ενδεχο-μένως να επηρεάζει την υγεία των οστών (οστεοπόρωση), τους νεφρούς (διυλίζουν το αίμα), το ήπαρ (μεταβολίζονται τα φάρμακα). Αμέσως μετά τη χορήγηση μπορεί να προκλη-θεί οξεία αλλεργική αντίδραση. Βραχυπρόθεσμα οι ασθε-νείς μπορεί να εκδηλώνουν διάρροια και ναυτία ή εμετό. Ίσως αισθάνονται κουρασμένοι, έχουν πονοκεφάλους και πόνο στις αρθρώσεις. Μακροπρόθεσμα υπάρχει αυξημέ-

νος κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη, αναιμία, ηπατοξικότητα. Πολλοί ασθενείς έχουν διαταραχή στην κατανομή του λίπους, το

οποίο συγκεντρώνεται στον αυχένα και την κοιλιά.

τΟ ΜεΛΛΟν: Καθώς χρησιμοποιείται ολοένα και πε-ρισσότερο η αντιρετροϊκή θεραπεία αναπτύσσονται

στελέχη του ιού που είναι ανθεκτικά στα χορηγούμενα φάρμακα. Το στοίχημα έγκειται στη δημιουργία νέων

φαρμάκων που να μπορούν να χορηγηθούν, όταν παύουν να ανταποκρίνονται στα ήδη υπάρχοντα.

Συμπτώματα & Θεραπεία

Δυσφορία, πονοκέφαλος, υπνηλία, απώλεια βάρους, πυρετός

Φαρυγγίτιδα

Διόγκωση ήπατος& σπλήνας

ναυτία, έμετοι

Πόνος στους μυες

τα συμπτώματα της πρωτολοίμωξης

Άφθες & πληγές στο στόμα και τον οισοφάγο

Πρήξιμο στους λεμφαδένες

Δερματική αλλεργία


Μαρτυρία

Κάθε φορά που περίμενα στην αίθουσα αναμονής ενός ιατρείου για να λάβω τα αποτελέσματα των εξε-τάσεων για τον ιό HIV με έπιανε ταραχή. Από τα 21 μου χρόνια, οπότε είχα την πρώτη μου επαφή με άτομα του ίδιου φύλου μέχρι και τα 35, κάθε χρόνο υποβαλλόμουν στην ίδια «δοκιμασία». Κι όμως δεν έγινε ποτέ εξέταση ρουτίνας. Μία φορά το χρόνο, την ημέρα των αποτελε-σμάτων, μονοπωλούσε το μυαλό μου η ίδια σκέψη. Τι θα γίνει αν...; Ακόμα θυμάμαι την ενημέρωση που μας είχαν κάνει στο σχολείο για το AIDS το 1987, 16 χρό-νων τότε, όπου μας έλεγαν ότι αυτός ο ιός αφορά μόνο στους ομοφυλόφιλους άνδρες και ότι μεταδίδεται με το πρωκτικό σεξ. Τα χρόνια πέρασαν, η επιστήμη διερεύ-νησε το θέμα καλύτερα, αλλά ο φόβος παρέμεινε.

Αύγουστοσ του 2004. Ξυπνάω με πυρετό. Έχουν πρηστεί οι λεμφαδένες μου. Αρχικά θεωρώ ότι είναι κρυολόγημα, το ίδιο και ο οικογενειακός μας ιατρός. Τα συμπτώματα όμως επιμένουν για περισσότερο από ένα μήνα. Οι γονείς μου με παρακαλούσαν να πάω σε νοσοκομείο, αλλά εγώ αρνιόμουν πεισματικά. Η εξ απο-στάσεως διάγνωση των ιατρών ήταν λέμφωμα. Στο σπίτι επικρατούσε η απόγνωση. Πλέον δεν είχα άλλη επιλογή από το να υποβληθώ σε αιματολογικές εξετάσεις.

την ημέρΑ που θα έπαιρνα τα αποτελέσματα αναμε-τρήθηκα με τον φόβο μου. Ο γιατρός μου ανακοίνωσε ότι η πρώτη εξέταση ήταν θετική. «Η δεύτερη; Έχω ακόμη μία ελπίδα!» σκέφτηκα. «Η δεύτερη εξέταση επιβεβαιώνει την πρώτη» μου λέει ο γιατρός. «Μά-λιστα εμφάνισες πρωτολοίμωξη, δηλαδή νόσησες αμέσως μόλις κόλλησες τον ιό» συμπληρώνει. Ανάβω τσιγάρο και χάνομαι στη σιωπή. Δεν άκουγα τι μου έλεγε. Αδυνατούσα ακόμα και να σκεφτώ. Το μόνο

που με ένοιαζε ήταν πώς δεν θα το καταλάβει ο πατέ-ρας μου που με περίμενε στην είσοδο του νοσοκομείου.

η πρώτη μου ΑντίδρΑση συνεχίστηκε για αρκετά χρόνια. Με ένοιαζαν οι άλλοι, όχι ο εαυτός μου. Το εκ-μυστηρεύτηκα σε ορισμένους συγγενείς και φίλους από την πρώτη στιγμή. Είχα ανάγκη την υποστήριξή τους,

αλλά εν τέλει κατέληγα να τους υποστηρίζω εγώ για ό, τι μου έτυχε.

οι γονείσ μου το έμαθαν μετά από 1 χρόνο. Το είχαν καταλάβει, όπως που είπαν. Η αντίδρασή τους με έκανε να αισθάνομαι υπερήφανος για εκείνους και κυρίως για τον εαυτό μου. Με αγκάλιασαν με τα λόγια και τα χέρια τους. Με έκαναν να αισθάνομαι τόσο δυνατός ώστε να μπορώ να αντιμετωπίσω οτιδήποτε μου συμβεί.

θυμώνω όταν διαβάζω μαρτυρίες ή άρθρα όπου λένε ότι πλέον η ζωή σου δεν αλλάζει τόσο πολύ όταν κολλάς τον ιό HIV. «Είναι δυνατόν;» σκέφτομαι. Και φυσικά αλ-λάζει. Ξαφνικά παίρνεις 5 ή και περισσότερα χάπια την ημέρα, και μάλιστα σε συγκεκριμένη ώρα κάθε φορά. Κάποιες φορές εμφανίζεις σοβαρές παρενέργειες. Κάθε τρεις μήνες έχεις το άγχος της πορείας του ιού. Σκέφτεσαι: «Τι θα γίνει αν ο γιατρός μου αλλάξει τα χά-πια; Κι αν αποκτήσω αντίσταση στα φάρμακα; Κι αν μου καταστρέψουν το συκώτι; Κι αν κρυώσω;». Αποκτάς τον φόβο του πιθανού, μέχρι να περάσουν τα χρόνια και να μάθεις να ζεις με αυτό.

η σεξουΑλιΚή μου ζωή άλλΑξε. Είχα τρία χρόνια να κάνω σεξ από τη στιγμή της διάγνωσης. Αλλά κι όταν έκανα δεν μπορούσα να αισθανθώ ελεύθερος, να βιώ-σω το πάθος, να αφεθώ και να απολαύσω. Φοβάσαι για σένα, αλλά και για τον άλλο. Προστατεύεις τον εαυτό σου, αλλά και τον σύντροφό σου. Έχεις το δίλημμα: «Να του πω ότι είμαι οροθετικός ή θα φοβηθεί και θα φύ-γει»; Η ερωτική απόρριψη μεταφράζεται σε απόρριψη λόγω του ιού.

ωστόσο, έμΑθΑ πολλά πράγμΑτΑ, πολύτιμα για τη ζωή μου. Έμαθα να αγαπώ τον εαυτό μου, να με προ-στατεύω, να με φροντίζω. Έκανα μια «βουτιά» στην ψυχή μου και γνώρισα ποιος πραγματικά είμαι. Είδα τους πραγματικούς φίλους μου, τους ανθρώπους που με αγαπούν άνευ όρων. Έμαθα να ζω μια ουσιαστική ζωή και επέλεξα να είμαι θετικός όχι μόνο στον ιό, αλλά και στα συναισθήματά μου.

«Θετικός στη... ζωή»

F a c t sΜεταδίδεται...*> Με το σεξ χωρίς προφυλακτικό: Είναι πιθα-

νό να μολυνθούμε από τον ιό αν το αίμα, το σπέρμα (ή προσπερματικά υγρά) ή τα κολπι-κά υγρά εισχωρήσουν στον οργανισμό μας μέσω αμυχών ή πληγών στο στόμα, τον πρω-κτό, τον κόλπο κ.ο.κ. Η χρήση του προφυ-λακτικού θα πρέπει να γίνεται από την αρχή της σεξουαλικής επαφής. Ο ιός δύναται να μεταδοθεί και με τη ρήξη του προφυλακτι-κού κατά τη διάρκεια της συνεύρεσης.

> Μετάγγιση μολυσμένου αίματος ή παραγώ-γων αίματος.

> Με την από κοινού χρήση αιχμηρών αντι-κειμένων (σύριγγες, βελόνες τατουάζ) τα οποία έχουν έρθει σε επαφή με το μολυσμένο αίμα. Εκτός από τον κίνδυνο μόλυνσης με τον ιό HIV ενέχει ο κίνδυνος μόλυνσης με άλλα νοσήματα, όπως ηπατί-τιδα κ.λπ.

> Από τη μητέρα στο παιδί: Οι οροθετικές μη-τέρες μπορούν να μολύνουν τα παιδιά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή του θηλασμού. Ωστόσο, αν οι οροθετικές γυ-ναίκες λάβουν θεραπεία για τον ιό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο κίνδυνος μετά-δοσής του στο παιδί περιορίζεται σημαντικά.

*Σε κάθε περίπτωση ο κίνδυνος εξαρτάται από το ιϊκό φορτίο του οροθετικού και την ύπαρξη εκδορών ή ελκών στα γεννητικά όργανα και το

στόμα και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νόσων.

Δεν μεταδίδεται με...> Σάλιο, δάκρυα, ιδρώτα, κόπρανα ή ούρα> Αγκαλιά> Φιλί> Μασάζ> Χειραψία> Τσιμπήματα εντόμων> Συγκατοίκηση με κάποιον οροθετικό> Κοινή χρήση τουαλέτας ή ντους

Μέσα προφύλαξης> Αποχή από το σεξ (δεν είναι

εφαρμόσιμο μέτρο, ωστόσο είναι το μόνο που παρέχει 100% προστασία).

> Μονογαμία (αμοιβαία πιστή μονογαμική σχέση).

> Χρήση προφυλακτικού. Θα πρέ-πει να γίνεται χρήση νέου προ-φυλακτικού για κάθε επαφή. Πριν το εφαρμόσουμε να ελέγξουμε την ημερομη-νία λήξης.

Αλέξανδρος, 39 ετών

Αν εκτεθείτε στον ιό HIV είτε μέσω σεξουαλι-

κής επαφής χωρίς προ-φυλακτικό είτε λόγω

ατυχήματος, μπορείτε να λάβετε ειδι-κή προφυλα-κτική αγωγή μέσα σε 72 ώρες από το συμβάν από Μονά-δα Ειδικών

Λοιμώξεων. Φροντίστε

όμως να έχετε όσο το δυνατόν πε-ρισσότερες

πληροφορίες για τον ορο-θετικό που

σας μετέδω-σε τον ιό.

Μονάδες Ειδικών Λοιμώξεων & ιστοσελίδες για το ΑIDs

στη σελ. 45

28•IN•VITRO

ΣυνέντευξηΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Πνευμονολογικές παθήσεις Στη Δήμητρα Τζούβελη

Τα αναπνευστικά νοσήµατα εµφανίζονται µε µεγαλύτερη συχνότητα στην Ελλάδα, ενώ «ξεχασµένες» νόσοι, όπως η φυµατίωση, επανέρχονται στο προσκήνιο. Ο καθηγητής Πνευµονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Κρήτης και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Πνευµονολογικής Εταιρείας Νίκος Σιαφάκας, µιλά στο «In Vitro» για τους παράγοντες που «κόβουν» την ανάσα των Ελλήνων και εξηγεί γιατί η κατάχρηση των αντιβιοτικών ευθύνεται για δύσκολες µορφές πνευµονίας. Αναφέρεται στις προσπάθειες που γίνονται και στην Ελλάδα προκειµένου να βρεθεί η λύση για τα αναπνευστικά νοσήµατα και µιλά για το όραµά του ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Πνευµονολογικής Εταιρείας.

Μας «τελείωσαν» τα αντιβιοτικά για τις πνευµονίες

ΝΙΚΟΣ ΣΙΑΦΑΚΑΣΚαθηγητής Πνευµονολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Κρήτης, Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Πνευµονολογικής Εταιρείας

Πόσο πιστεύετε ότι θα βοηθήσει τη δη-µόσια υγεία αλλά και τα οικονοµικά της χώρας ο νόµος για την απαγόρευση του καπνίσµατος, που είναι σε ισχύ και στην Ελλάδα;Πρώτα από όλα, θα ήθελα να επισηµάνω ότι είµαστε η τελευταία χώρα της Ευρώπης που εφαρµόζει τον νόµο για την απαγόρευ-ση του καπνίσµατος. Κράτη όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, ακόµη και η Τουρκία, έχουν προηγηθεί και έχουν εφαρµόσει µε επιτυχία το µέτρο πολύ νωρίτερα από εµάς. Για να έρθω όµως στην ερώτηση που µου κάνατε, σίγουρα θα υπάρξουν οφέλη στην υγεία των Ελλήνων. Άλλωστε, η εµπει-ρία άλλων χωρών έχει δείξει ότι υπάρχει άµεση µείωση των νοσηµάτων που σχετί-ζονται µε το κάπνισµα. Επίσης, κέρδη θα υπάρξουν και στην εθνική οικονοµία, γιατί οι παθήσεις των πνευµόνων επιβαρύνουν τα συστήµατα υγείας περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο νόσηµα. Είναι ενδεικτι-κό το γεγονός ότι στην Ευρώπη ξοδεύονται 60 δισεκατοµµύρια ευρώ ετησίως για τις πνευµονολογικές παθήσεις. Όµως, κατά την άποψή µου, το µεγάλο ερώτηµα δεν είναι εάν θα υπάρξουν οφέλη, αλλά εάν θα εφαρµοστεί ο νόµος.

Πιστεύετε ότι δεν θα γίνει κάτι τέτοιο; Μακάρι να διαψευστώ, αλλά θεωρώ ότι δεν θα εφαρµοστεί το µέτρο. Γιατί µε το που τέθηκε σε ισχύ, άρχισαν τα «ηµίµε-τρα» και τα «πισωγυρίσµατα». Και αυτά τα «πισωγυρίσµατα» είναι που µε φοβίζουν. Αυτή τη στιγµή, υπάρχουν δηµόσιοι χώ-ροι, όπως τα εστιατόρια και τα νυχτερινά κέντρα, που µπορείς να καπνίσεις. Ξέρε-τε, είµαστε µια χώρα χωρίς πολιτισµό. Δεν έχουµε καταλάβει ακόµη ότι στο σπίτι µας µπορούµε να κάνουµε ό,τι θέλουµε, αλλά σε χώρους κοινής διαβίωσης δεν έχουµε αυτό το δικαίωµα. Από την άλλη, δεν έχει γίνει επαρκής ενηµέρωση. Στη Γαλλία, δυο χρόνια πριν εφαρµοστεί ο νόµος, οι πολίτες «βοµβαρδίζονταν» καθηµερινά για τις επιπτώσεις του καπνίσµατος, οι οποίες αφορούν όχι µόνο τους πνεύµονες

αλλά όλα τα συστήµατα του οργανισµού. Στην Ελλάδα αρκεστήκαµε σε µια σύντοµη ενηµέρωση.

Εκτός από το κάπνισµα, καθοριστικό ρόλο στην υγεία του αναπνευστικού συστήµα-τος παίζει και ο αέρας που αναπνέουµε. Πόσο έχει επιβαρύνει τους πνεύµονές µας ο κακής ποιότητας αέρας που αναπνέουµε τα τελευταία χρόνια;Ο Π.Ο.Υ. λέει ότι ο µισός πληθυσµός της γης αναπνέει ακατάλληλο, µολυσµένο αέρα. Και οι επιπτώσεις από αυτό είναι ήδη ορατές, καθώς έχει σηµειωθεί αύ-ξηση στα νοσήµατα του αναπνευστικού. Η ανάγκη να αποκτήσουµε ξανά καθα-ρό αέρα είναι επιτακτική. Κάθε µέρα, περίπου 10 τόνοι αέρα µπαίνουν στους πνεύµονές µας. Για να το πω διαφορετικά, καθηµερινά «αναπνέουµε» ένα τριώροφο σπίτι! Καταλαβαίνετε, λοιπόν, πόσα µικρο-σωµατίδια και άλλα βλαβερά στοιχεία ει-σχωρούν στους πνεύµονες και τους κατα-στρέφουν, τους αδυνατίζουν. Με πιο απλά λόγια, µολύναµε όχι µόνο την ατµόσφαιρα αλλά και τον ίδιο µας τον οργανισµό.

Ένα άλλο φαινόµενο των τελευταίων ετών είναι η επανεµφάνιση παθήσεων όπως η φυµατίωση λόγω της κατάχρησης των αντιβιοτικών. Πόσο έντονο είναι το πρό-βληµα στην Ελλάδα; Η έξαρση που παρατηρείται στη χώρα µας είναι µικρή όσον αφορά τον αριθµό των κρουσµάτων, αλλά σηµαντική όσον αφορά τη βαρύτητα της νόσου. Αυτό που καλού-µαστε να αντιµετωπίσουµε τώρα είναι µια δύσκολη φυµατίωση, διαφορετική από αυτή που είχαµε πριν λίγα χρόνια, γιατί το µικρόβιο είναι ανθεκτικό στα φάρµα-κα. Τα νέα στελέχη προέρχονται από τις ανατολικές χώρες και εµείς ως πνευµονο-λόγοι δυσκολευόµαστε πολύ να τα αντι-µετωπίσουµε. Και αυτή τη στιγµή, αυτή η µορφή φυµατίωσης παρουσιάζει ανοδική τάση στην Ελλάδα. Εκτός, όµως, από τη φυµατίωση, τα τελευ-ταία χρόνια έχουν εµφανιστεί κρούσµατα

πνευµονίας µε στελέχη µικροβίων που είναι ανθεκτικά στα φάρµακα. Πρόκειται για µια δύσκολη κατάσταση, η οποία οφεί-λεται στη συνήθεια του σύγχρονου Έλλη-να να χρησιµοποιεί ανεξέλεκτα και χωρίς λόγο τα αντιβιοτικά. Επιτέλους, πρέπει να καταλάβουµε ότι η αντιβίωση δεν εί-ναι «για χόρταση» και ότι δεν πρέπει να τη χορηγούµε ελαφρά τη καρδία. Ελπίζω ότι τα πράγµατα θα αλλάξουν µε τον νέο Εθνικό Ηλεκτρονικό Συνταγολόγιο.

Οι Έλληνες έχουµε άγνοια για τις παθή-σεις του αναπνευστικού συστήµατος;Έχουµε µεγάλη άγνοια. Πανελλαδική µε-λέτη έδειξε ότι το 60% των ασθενών µε Χ.Α.Π. δε γνωρίζει ότι νοσεί και ότι πολλοί Έλληνες αγνοούν ότι ο πρωινός τσιγαρό-βηχας και τα φλέγµατα χαρακτηρίζονται πλέον ως νόσος. Αυτή η άγνοια οφείλεται στην έλλειψη ενηµέρωσης. Και σε αυτό ακριβώς τον τοµέα επενδύουµε ως επι-στηµονική κοινότητα, να ενηµερώσουµε τον κόσµο για τους παράγοντες που σχετί-ζονται µε τις αναπνευστικές παθήσεις.

Για ποια νοσήµατα του αναπνευστικού γνωρίζετε λίγα πράγµατα οι επιστήµονες; Για τα περισσότερα αναπνευστικά νοσή-µατα δεν γνωρίζουµε πολλά πράγµατα. Κυρίως δεν γνωρίζουµε την αιτία. Όταν ανακαλύψουµε πού οφείλεται, για παρά-δειγµα, η Χ.Α.Π., ο καρκίνος του πνεύµο-να ή η πνευµονική ίνωση, τότε θα έχουµε και µια αποτελεσµατική θεραπεία. Μέχρι στιγµής, οι παθήσεις αυτές αντιµετωπίζο-νται µε φάρµακα που στοχεύουν στο σύ-µπτωµα της νόσου και όχι στο αίτιό της.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια γίνονται ερευνητικές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση τόσο σε παγκόσµιο όσο και σε εθνικό επίπεδο. Είναι γεγονός ότι η επιστηµονική έρευνα έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια. Και το θετικό είναι ότι σε αυτή την προσπάθεια συµµετέχουµε και οι Έλληνες. Για παρά-δειγµα, στο πανεπιστήµιο της Κρήτης βρί-

σκονται αυτή τη στιγµή σε εξέλιξη γενετι-κές µελέτες για τη Χ.Α.Π., την πνευµονική ίνωση και τις διαταραχές αναπνοής στον ύπνο. Στη Χ.Α.Π., προσπαθούµε να απα-ντήσουµε στο ερώτηµα γιατί δεν εµφανί-ζουν τη νόσο όλοι οι καπνιστές. Επίσης, έχουµε δει ότι ο οργανισµός «απαντά» στο κάπνισµα. Δηλαδή, ο καπνός «καίει» το DNA των κυττάρων και η αντίδραση του οργανισµού σε αυτό είναι ίδια µε αυτή που έχει στην ίωση, δηλαδή «σκοτώνει» τα ίδια του τα κύτταρα. Όσον αφορά στις διαταραχές αναπνοής στον ύπνο, πρόσφα-τα καταρρίψαµε την άποψη ότι κάνοντας βηµατοδότηση της καρδιάς διορθώνεται το πρόβληµα. Μάλιστα, τα αποτελέσµατα της µελέτης µας δηµοσιεύθηκαν σε ένα από τα µεγαλύτερα επιστηµονικά έντυπα, στο “New England Journal of Medicine”. Τέλος, αναφορικά µε την πνευµονική ίνω-ση, για την οποία δεν υπάρχει θεραπεία, παρατηρήσαµε ορισµένες αλλαγές κυρίως στην αγγειογένεση και αυτή τη στιγµή προσπαθούµε να λύσουµε το πρόβληµα µε τη χρήση βλαστοκυττάρων.

Ποιο είναι το όραµά σας ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Πνευµονολογικής Εταιρείας; Το όραµα και η προσπάθειά µου ως προ-έδρου της Ευρωπαϊκής Πνευµονολογικής Εταιρείας είναι να πείσω την Ευρωπαϊκή Ένωση να δώσει περισσότερα χρήµατα για έρευνα. Να επενδύσει και να ενισχύ-σει τις προσπάθειες που κάνει σήµερα η επιστηµονική κοινότητα, προκειµένου να δώσει τη λύση στα νοσήµατα του ανα-πνευστικού. Πέρα από αυτό όµως, και µι-λώντας ως Έλληνας, προσπαθώ να αναδεί-ξω και όλες τις προσπάθειες που γίνονται στη χώρα µας. Γιατί, ξέρετε, οι Έλληνες πνευµονολόγοι δεν υστερούµε σε τίποτε από τους Ευρωπαίους συναδέλφους µας. Κάνουµε έρευνες και δηµοσιεύουµε τα αποτέλεσµά τους σε επιστηµονικά έντυπα µεγάλου κύρους. Με πιο απλά λόγια, συµ-µετέχουµε στην ερευνητική προσπάθεια και µε αυτό τον τρόπο βρισκόµαστε στην αιχµή του δόρατος.

IN•VITRO•29ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Το µεγάλο ερώτηµα δεν είναι εάν θα υπάρξουν οφέλη από την απαγόρευση του καπνίσµατος, αλλά εάν θα

εφαρµοστεί ο νόµος.

Υπάρχουν κρούσµατα πνευµονίας µε στελέχη

µικροβίων που είναι ανθεκτικά στα φάρµακα… και αυτό

οφείλεται στην κατάχρηση των αντιβιοτικών.

Αυτό που καλούµαστε να αντιµετωπίσουµε είναι

µια δύσκολη φυµατίωση, διαφορετική από αυτή που

είχαµε πριν λίγα χρόνια, γιατί το µικρόβιο είναι ανθεκτικό στα

φάρµακα.

Στο πανεπιστήµιο της Κρήτης βρίσκονται σε εξέλιξη γενετικές

µελέτες για τη Χ.Α.Π., την πνευµονική ίνωση

και τις διαταραχές αναπνοής στον ύπνο

30•in•vitro

ReviewΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Βόμβες θερμίδων

Συνεργάστηκαν οι: Χάρης Δημοσθενόπουλος, MmedSci.SRD, Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, Γεώργιος-Ιωάννης Νυχάς, Καθηγητής

Μικροβιολογίας Τροφίμων, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πρόεδρος Ε.Φ.Ε.Τ., Χρήστος Πίτσαβος, Αν. Καθηγητής Καρδιολογίας, Ιατρική Αθηνών.

Γράφει η Κατερίνα Βασιλείου

Πόσες φορές έχετε προσπαθήσει να χάσετε βάρος ακολουθώντας αυστηρό διαιτολόγιο αλλά για κάποιον ανεξήγητο λόγο ο δείκτης της ζυγαριάς μένει στάσιμος; Εσείς από τη μεριά σας αναρωτιέστε: «Τι έχω κάνει λάθος; Μα, τρώω, μόνο σαλάτες!». Οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Ήδη έρευνες έχουν δείξει ότι πολλά από τα τρόφιμα που θεωρούμε «υγιεινά» και διαιτητικά, είναι «βόμβες θερμίδων». Χωρίς να το καταλάβουμε, καταναλώνουμε περισσότερη ζάχαρη, λίπος και αλάτι από όσο χρειάζεται ο οργανισμός μας για να λειτουργήσει. Γεγονός που μας κάνει όλους να αναφωνήσουμε: «Τι τρώμε τελικά;».

Δεν τους φαίνεται...«Έχει υπο-

λογιστεί ότι το 85%

του αλατιού που τρώμε

περιέχεται σε έτοιμα φαγη-τά, σάλτσες, αλλαντικά, καπνιστά, ορισμένα

ποτά, σόδες και άλλα. Το

αλάτι που προσθέτουμε

εμείς στο τραπέζι όταν τρώμε, απο-τελεί μόνο το 15% του

συνόλου του αλατιού που προσλαμβά-

νουμε».

Απάντηση στο ερώτημα επιχειρεί να δώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως, χαρακτηριστικά δήλωσε στο «In Vitro» ο κ. Γεώργιος-Ιωάννης Νυ-χάς, Πρόεδρος του Ε.Φ.Ε.Τ., «Η Ε.Ε.

καλεί τα κράτη μέλη της να καταθέσουν έως και τις 25 Ιανουαρίου 2011 προτάσεις σε σχέση με την εκπόνηση προγράμματος για το τι, τελικά, τρώμε ως πολίτες. Αυτό θα αφορά σε ένα μελετημένο σχέδιο που θα διαλευκάνει όλες τις λεπτομέρει-ες παραγωγής, επεξεργασίας και κατανάλωσης προϊόντων, σε συνεργασία με εκπροσώπους τόσο από τον επιχειρηματικό κλάδο και τους εθνικούς οργανισμούς τροφίμων κάθε χώρας, όσο και από διάφορες καταναλωτικές οργανώσεις. Και όλα

αυτά με βασικό γνώμονα και στόχο την ασφάλεια των πολιτών».Οι θερμίδες από μόνες τους δεν καθορίζουν την ποιότητα ενός τροφίμου ή ποτού. Αυτό που χρειά-ζεται να προσέχουμε είναι η ποιότητα και η συνο-λική σύσταση των διατροφικών επιλογών μας. Για παράδειγμα, μια σαλάτα και ένα παγωτό μπορεί να έχουν τις ίδιες θερμίδες, όμως η σαλάτα είναι δια-τροφικά ανώτερη, αφού περιέχει βιταμίνες, ιχνο-στοιχεία, φυτικές ίνες, με αποτέλεσμα να προκαλεί μεγαλύτερη αίσθηση κορεσμού σε σχέση με το πα-γωτό. Αντίθετα, το παγωτό δίνει τις ίδιες θερμίδες, προσφέροντας κυρίως ζάχαρη και λίπος, χωρίς όμως να προσφέρει κάποια απαραίτητα διατροφι-κά στοιχεία όπως βιταμίνες ή φυτικές ίνες.

Το κρυμμένο αλάτι Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγεί-ας (Π.Ο.Υ.), η ημερήσια ποσότητα πρόσληψης αλατιού που συστήνεται κατά μέσο όρο, δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 5 γραμμάρια, ενώ η φυσιολογική ανάγκη μας για πρόσληψη αλατι-ού υπολογίζεται σε 1 ή 2 γραμμάρια. Καθώς, όμως, το 75% του αλατιού που προσλαμβάνου-με βρίσκεται μέσα σε επεξεργασμένα τρόφιμα, ακόμα και σε γλυκά και μπισκότα, είναι σχεδόν αδύνατο να ελέγξουμε, τελικά, πόσο αλάτι τρώμε. Ακόμα και το ψωμί, που αποτελεί ένα καθημε-ρινό συστατικό της διατροφής των περισσοτέ-ρων, αποτελεί μια αρκετά πλούσια πηγή αλατι-ού με αποτέλεσμα να «τρυπώνει» έμμεσα στο καθημερινό διαιτολόγιο.

Οι ετικέτες τροφίμων μπορούν να γίνουν ο κα-λύτερος «σύμμαχός» μας, εάν γνωρίζουμε πως να τις διαβάζουμε. Οι επιστήμονες μας προτρέ-πουν να κοιτάμε πάντοτε, πολύ προσεχτικά τα συστατικά σε κάθε προϊόν που αγοράζουμε. Αν αναφέρουν τους όρους χλωριούχο νάτριο, βεν-ζοϊκό νάτριο, γλουταμινικό μονονάτριο (MSG) ή μαγειρική σόδα, αυτόματα σημαίνει, ότι τα προϊόντα αυτά περιέχουν πολύ αλάτι.

Πώς θα διαβάσουμε τις ετικέτες Διατροφικός ισχυρισμός – Προδιαγραφές (5γρ. αλάτι = 1 κουταλάκι) • Υψηλό σε νάτριο/αλάτι

< 0,6γρ. Na ή 1,5γρ. αλατιού (ανά 100γρ. ή 100 ml)

• Χαμηλό σε νάτριο/αλάτι > 0,1γρ. Na ή 0,3γρ. αλατιού (ανά 100γρ. ή 100 ml)

• Πολύ χαμηλό σε νάτριο/αλάτι < 0, 04γρ. Na (ανά 100γρ. ή 100 ml)

• Ελεύθερο σε νάτριο/αλάτι > 0,005γρ. Na ή ισοδύναμη ποσότητα αλατιού (ανά 100γρ. ή 100 ml)

* Πηγή ΕΦΕΤ (Εθνικός Φορέας Ελέγχου Τροφίμων)

Τρόφιμα με «κρυμμένο» αλάτιΤρόφιμο (ανά 100γρ.) – Ποσότητα νατρίου (μγρ.)Ψωμί άσπρο φρυγανισμένο ................... 640Μπισκότα απλά (τύπου κράκερ) ............ 610Δημητριακά .........................................1160Τυρί για επάλειψη ................................ 1170

Τιps> Περιορίστε τα επεξεργασμένα τρόφιμα

όπως κονσέρβες, ζωμούς, έτοιμες σάλ-τσες σε φακελάκια ή βαζάκια, προμαγει-ρεμένα φαγητά, τσιπς και αλατισμένους ξηρούς καρπούς.

> Κοιτάξτε τις ετικέτες των τροφίμων και αγοράζετε τρόφιμα (όπως ψωμί, δημητρι-ακά, σάλτσες), με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο.

> Καταναλώστε λιγότερα τυριά και ιδιαίτε-ρα σκληρά τυριά, εκτός εάν αναγράφε-ται, ότι έχουν μειωμένο νάτριο.

> Αντί για αλάτι προσθέστε στο φαγητό σας διάφορα μπαχαρικά ή μυρωδικά (όπως βασιλικό, ρίγανη, δεντρολίβανο, θυμάρι) που δίνουν περισσότερη γεύση.


Για να μει-ώσουμε τη ζάχαρη στη διατροφή μας, μπο-ρούμε να αντικατα-

στήσουμε τα γλυκίσματα

με τα φρούτα που προ-έρχονται

κατευθείαν από τη φύση, και τρώγονται χωρίς να υπο-

βάλλονται σε κανενός είδους επε-ξεργασία.

Λίπος από το πουθενάΗ μονοκρατορία της βιομηχανίας τρο-φίμων έχει ως βασικό αποδέκτη τον «τα-χυφάγο» άνθρωπο της πόλης, ο οποίος προτιμά τα προμαγειρευμένα φαγητά, τα σνακ και τα προϊόντα χαμηλών λιπαρών. Δυστυχώς, έρευνες δείχνουν ότι πολλά προϊόντα καθημερινής κατανάλωσης έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος. Προτηγανισμένα: Το τηγάνισμα των προτη-γανισμένων τροφίμων γίνεται, όπως αναγρά-φουν οι συσκευασίες σε φυτικά λάδια με υψηλή συγκέντρωση λίπους. Το ουσιαστικό, όμως, πρόβλημα με τέτοιου είδους τροφές έγκειται στο ότι τηγανίζονται δύο φορές και επομένως, απορροφούν διπλάσια ποσότητα λίπους μέχρι να φτάσουν στο πιάτο μας.Σνακ: Σε αυτή την κατηγορία συμπεριλαμ-βάνονται όσα τρόφιμα ψήνονται σε φούρ-νους. Τα τρόφιμα αυτά παρασκευάζονται συνήθως με μαργαρίνες και μαγειρικά λίπη. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα λαχταριστά, για μικρούς και μεγάλους, γαριδάκια, τα οποία, αφού ψηθούν στο φούρνο, ψεκάζονται με λιπαρά καθώς, και με αποξηραμένο μείγμα τυριού, ντομάτας και ποικίλων χημικών, πρόσθετων ουσιών, ανάλογα με τη γεύση που έχουν.Κονσερβοποιημένα: Όλα, σχεδόν, τα μα-γειρευτά έτοιμα φαγητά που κυκλοφο-ρούν στα ράφια των σούπερ μάρκετ και τα ψυγεία των αναψυκτήριων, έχουν υποστεί επεξεργασία. Βασικό συστατικό τους αποτελεί το σπορέλαιο, το οποίο περιέχει ακόρεστα λίπη, τα λεγόμενα τρανς λιπαρά. Από τα τρόφιμα αυτά δεν μπορούμε να παραλείψουμε και τις διάφορες σάλτσες, που παρασκευάζονται κατά κύριο λόγο με βάση σπορέλαια.Αλλαντικά: Tα αλλαντικά είναι συνήθως βραστά ή καπνιστά. Περιέχουν μείγματα κρέατος και λίπους (ξίγκι). Όταν προέρχο-νται από κομμάτια κρέατος του ίδιου του ζώου, περιέχουν λίπος που δεν είναι ορα-τό. Είναι, γενικά, τρόφιμα πλούσια σε θερ-μίδες, εκτός από αυτά που προέρχονται από τη γαλοπούλα και τα άπαχα ζαμπόν και ταυτόχρονα αποτελούν πλούσια πηγή αλατιού.Κατεψυγμένα: Εδώ ανήκουν οι τροφές που περιέχουν διαφορετικής προέλευσης λι-παρά. Τέτοια τρόφιμα είναι οι αγαπημένες πίτες και πίτσες που περιέχουν μαργαρίνη. Tα παγωτά, επίσης, περιέχουν βούτυρο γά-λακτος, το οποίο «κρύβει» λιπαρά. Γενικά, όλα τα λιπαρά των τροφίμων που διατη-ρούνται με ψύξη ή κατάψυξη είναι είτε κορεσμένα είτε υδρογονωμένα, δηλαδή ανήκουν στα λεγόμενα κακά λιπαρά.

Τρόφιμα με «κρυμμένο» λίποςΤρόφιμο – Λίπος επί %Κρουτόν................................................. 20Γαριδάκια .............................................. 30Κέικ ....................................................... 11Μπισκότα απλά...................................... 18Μουστάρδα ........................................... 13

Ο μέσος άνθρωπος καταναλώ-νει 21 ένα κουταλάκια ζάχαρη την ημέρα. Παγίδα τα τρόφιμα με την ένδειξη «χωρίς ζάχαρη»

ΣτιΣ χώρεΣ τΗΣ ΔύΣΗΣ ο μέσος άνθρω-πος τρώει ένα κιλό ζάχαρη την εβδομάδα. Η ζάχαρη «κρύβεται» σε κάποια δημητρι-ακά πρωινού, προϊόντα, όπως το κέτσαπ, τους κύβους ζωμού, που χρησιμοποιούμε ευρέως στο μαγείρεμα για νοστιμιά, τις κονσέρβες, τα μπισκότα και κάθε είδους κράκερ και παξιμάδια που συχνά απολαμ-βάνουμε για κολατσιό. Φυσικά, από τον κατάλογο δεν μπορούμε να παραλείψου-με τα αναψυκτικά, εκτός αυτών που περι-έχουν γλυκαντικές ύλες ασήμαντης θερ-μιδικής αξίας, καθώς και τα γλυκίσματα.Και στην περίπτωση της «κρυμμένης» ζάχαρης, η ασφαλής μέθοδος για να την «ανακαλύψουμε» είναι μία καλή και προ-σεχτική ανάγνωση στις ετικέτες κάθε συ-σκευασίας. Εάν δούμε τη ζάχαρη στις πρώ-τες δύο-τρεις θέσεις, αυτό σημαίνει ότι το τρόφιμο είναι πολύ πλούσιο σε ζάχαρη. Αντίθετα, εάν είναι ένα από τα τελευταία συστατικά, σημαίνει πως προστέθηκε για λόγους παρασκευής και ότι βρίσκεται σε μικρή αναλογία στο τρόφιμο αυτό.Η ένδειξη «χωρίς ζάχαρη» δεν συνεπά-γεται ότι το τρόφιμο δεν περιέχει απλά σάκχαρα και ότι μπορεί να καταναλωθεί άφοβα π.χ. από ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, υπάρχουν περισσότερες από εκατό ουσί-ες που μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως «ζάχαρη».

Τρόφιμα με «κρυμμένη» ζάχαρηΟι περισσότεροι αγνοούμε ότι σε πολλά τρόφιμα με λίγα ή χωρίς λιπαρά, οι παρα-σκευαστές έχουν αντικαταστήσει το λίπος με ζάχαρη ώστε να είναι εύγευστα. Τα τρόφιμα που «φιγουράρουν» στις πρώ-τες θέσεις, εξαιτίας της «κρυμμένης» ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ουσιών είναι: ο ντοματοχυμός μαγειρικής, το κέτσαπ, η σάλτσα μπάρμπεκιου, σχε-δόν όλα τα φαγητά σε κονσέρβες, πολλά από τα προμαγειρεμένα φαγητά και τα κατεψυγμένα. Επιπρόσθετα, δεν ξεφεύ-

γουν από τον κατά-λογο τα γιαούρτια χαμηλών λιπαρών με γεύση φρούτων τα επεξεργασμένα δημητριακά, τα επι-δόρπια γιαουρτιού, οι συμπυκνωμένοι

χυμοί φρούτων, το σιρόπι, καθώς και οι κομπόστες.

Πόσα κουταλάκια ζάχαρη περιέχουν Τρόφιμο/Αναψυκτικό - Ποσότητα ζάχαρης (σε κουταλάκια)Κέτσαπ /100 γρ. ................................. 5Αναψυκτικά /0,33 λίτρα (ένα κουτάκι) 7Μαρμελάδα /100 γρ. ....................... 12Μαλακές καραμέλες γάλακτος /100 γρ. ............................. 14

Η «κρυμμένη» ζάχαρη

Εθνικός Οργανισμός Ελέγχου Τροφίμων: www.efet.gr, www.diatrofi.gr

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας: http: //www.who.int/dietphysicalactivity/en/

32•in•vitro

Γνωρίζεις ότι... ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Νέα φάρμακα

Χάπι news

Ανακαλούνται αντιδιαβητικά φάρμακαΤην αναστολή των αδειών κυ-

κλοφορίας των αντιδιαβητικών φαρμακευτικών προϊόντων που περιέχουν ροσιγλιταζόνη, Avandia, Avandamet και Avaglim συνέστησε ο Ευρωπαϊκός Οργα-νισμός Φαρμάκων. Τα φάρμακα αυτά θα σταματήσουν να διατίθενται στην Ευρώ-πη μέσα στους επόμενους μήνες, ενώ οι ασθενείς που τα λαμβάνουν θα πρέπει να συζητήσουν με το γιατρό τους για εναλλα-κτικές θεραπείες. Δεδομένα από μελέτες των τριών τελευταίων ετών δείχνουν έναν ενδεχομένως αυξημένο κίνδυνο ισχαιμικής καρδιοπάθειας που συνδέεται με τη χρήση της ροσιγλιταζόνης.

Νέα θεραπεία για τη ΧΑΠΗ νεώτερη εξέλιξη στην αντιμε-τώπιση της Χρόνιας Αποφρακτι-

κής Πνευμονοπάθειας κυκλο-φόρησε πρόσφατα σε 40 χώρες σε όλο τον κόσμο, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Το σκεύασμα με τη δραστική ουσία Ιν-δακατερόλη, στοχεύει στη μεγιστοποί-ηση της βρογχοδιαστολής. Μία μόνο εισπνοή την ημέρα, προσφέρει στους ασθενείς 24ωρη κάλυψη και ανακούφι-ση από τα συμπτώματα της δύσπνοιας, συμβάλλοντας παράλληλα στην αντιμε-τώπιση της μη συμμόρφωσης στη θερα-πεία. Επιπλέον, η βρογχοδιασταλτική δράση αρχίζει γρήγορα και ο ασθενής αισθάνεται ανακούφιση μέσα σε 5 λεπτά.

Μπότοξ στη χρόνια ημικρανία Την έγκριση του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρ-

μάκων έλαβαν οι ενέσεις βοτουλι-νικής τοξίνης τύπου Α, το γνωστό Botox, και για την αντιμετώπιση της χρόνιας ημικρανί-ας. Η έγκριση του αμερικανικού οργανισμού έρχεται λίγο διάστημα μετά την έγκριση του αντίστοιχου βρετανικού. Οι ενέσειςθα μπο-ρούν να γίνονται προληπτικά σε ενήλικες ασθενείς με χρόνια ημικρανία, γύρω από το κεφάλι και τον αυχένα κάθε 12 εβδομάδες ώστε να αμβλύνονται μελλοντικά συμπτώμα-τα ημικρανίας. Η ουσία ωστόσο φάνηκε ότι δεν είναι αποτελεσματική σε ασθενείς που εμφανίζουν πονοκεφάλους για 14 ή λιγότερες μέρες το μήνα.

Την αποφυγή της λήψης από παιδιά

και εφήβους σιροπιών για

τον βήχα, που περιέχουν κωδεΐνη,

συστήνουν οι βρετανικές αρχές για

τα φάρμακα διότι δεν βο-ηθούν στην

αντιμετώπιση του βήχα,

ενώ η κωδεΐ-νη μπορεί να συνδέεται με παρενέργει-

ες.

Ένα χάπι που θα βοηθάει τα ηλικιωμένα άτομα με προβλήματα μνήμης, ετοιμάζουν Βρετανοί επιστήμονες. Το σκεύασμα θα μπορούσε να βάλει τέλος στις δύσκολες στιγμές κατά τις οποίες ένας ηλικιωμένος ξεχνά τα ονόματα ανθρώπων του περιβάλ-λοντός του ή ακόμη και πού έχει αφήσει τα κλειδιά του, στοχεύοντας κυρίως στην αφηρημάδα παρά σε παθήσεις του εγκε-φάλου. Μέχρι σήμερα έχει δοκιμαστεί σε πειραματόζωα και εκτιμάται ότι μέσα στον επόμενο χρόνο θα περάσει σε δοκιμές και σε ανθρώπους. Εάν τα αποτελέσματα των δοκιμών είναι επιτυχή, τότε ενδέχεται να βρεθεί στα ράφια των φαρμακείων μέσα

σε πέντε χρόνια. Σύμφωνα με τον καθηγη-τή Τζόναθαν Σεκλ, επικεφαλής της έρευνας στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, “Η ήπια γνωσιακή διαταραχή οφείλεται ως ένα βαθμό στα υψηλά επίπεδα ορμονών του στρες, όπως η κορτιζόλη, που προκαλούν βλάβες στο κέντρο μνήμης του εγκεφάλου. Το χάπι μπλοκάρει τη δράση ενός ενζύ-μου, που βρέθηκε ότι αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης”. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η μνήμη και η δυνατότητα μάθησης των ποντικιών βελτιώθηκε σημαντικά, γεγονός που αποδεικνύει ότι τα κενά μνήμης που εμφανίζονται με την πάροδο του χρόνου, δεν είναι μη αναστρέψιμα.

Σβήνει τα «κενά» της μνήμης

Ελπίδες για τη θρομβοπενίαΑνάσα σε ασθενείς με πολύ περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές δίνει το φάρμα-κο με την ουσία ελτρομβοπάγη που έλαβε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κυκλοφορεί πλέον και στην Ελλάδα. Το συ-γκεκριμένο “ορφανό φάρμακο” ονομάζεται ορφανό επειδή προορίζεται για τη θερα-πεία σπάνιας ασθένειας - αφορά ενήλικες ασθενείς με την αιματολογική διαταραχή που ονομάζεται χρόνια αυτοάνοση θρομ-βοπενική πορφύρα και λαμβάνεται από το στόμα. Η ελτρομβοπάγη ενδείκνυται για όσους έχουν υποβληθεί σε σπληνεκτομή και αντιστέκονται σε άλλες θεραπείες, ενώ μπορεί να εξετασθεί ως θεραπεία δεύτερης γραμμής για ασθενείς που δεν έχουν υπο-βληθεί σε σπληνεκτομή και δεν μπορούν να χειρουργηθούν. Νέα αντιμετώπιση για τη Χρόνια Λεμφοκυτταρική Λευχαιμία Πολύτιμη χαρακτηρίζουν οι Έλληνες γιατροί τη νέα θεραπευτική επιλογή με την ουσία οφατουμουμάμπη που κυκλοφόρησε πρό-σφατα και στη χώρα μας για την αντιμετώ-πιση της ανθεκτικής Χρόνιας Λεμφοκυττα-ρικής Λευχαιμίας (ΧΛΛ). Οι ασθενείς με ΧΛΛ που είναι ανθεκτικοί στη φλουδαραβίνη και την αλεμτουζουμάμπη δεν διαθέτουν άλλες καθιερωμένες θεραπευτικές επιλογές και οι υπάρχουσες θεραπείες έχουν χαμηλά ποσο-στά επιτυχίας. Το νέο σκεύασμα διερευνάται στην αντιμετώπιση αρκετών νεοπλασιών του λεμφικού συστήματος, ενώ αξιολογείται και στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρί-τιδας και της υποτροπιάζουσας – διαλείπου-σας σκλήρυνσης κατά πλάκας.


Σαρωτής ανιχνεύει τον πρώιμο καρκίνο του πνεύμονα Ένα νΈο διαγνωστικό εργαλείο το οποίο ανα-ζητά σημάδια καρκίνου του πνεύμονα αρχικού σταδίου στην εσωτερική πλευρά των μάγου-λων, δίνει πολλές υποσχέσεις έπειτα από έρευ-να πρώιμου σταδίου. Η καινοτόμος απεικονι-στική προσέγγιση λειτουργεί σαν ένα είδος οπτικού σαρωτή του μάγουλου που εκμεταλ-λεύεται το γεγονός ότι τα κύτταρα που βρίσκο-νται μακριά από τη θέση ενός όγκου, υφίστα-νται συγκεκριμένες αλλαγές στη μοριακή τους σύνθεση. «Η βασική ιδέα είναι ότι το κάπνισμα όχι μόνο επηρεάζει τους πνεύμονες, αλλά ολό-κληρο το αναπνευστικό σύστημα», εξηγεί ο Δρ. Χέμαντ Ρόι, επικεφαλής της έρευνας στο Πανε-πιστήμιο Νόρθσορ. Η πλειονότητα των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα, το 90% των οποίων είναι καπνιστές, διαγιγνώσκονται σε προχω-ρημένο στάδιο, γεγονός που καθορίζει και τα χαμηλά ποσοστά επιβίωσης. «Εξετάζοντας την εσωτερική πλευρά του μάγουλου με τη βοή-θεια αυτής της τεχνολογίας, έχουμε τη δυνατό-τητα να εξετάζουμε προκαταρκτικά ασθενείς υψηλού κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα, όπως οι καπνιστές, και να αναγνωρίζουμε τα άτομα που πιθανόν θα ωφελούνταν από πιο λε-πτομερείς και ακριβές εξετάσεις». Η τεχνική έχει ήδη δοκιμαστεί επιτυχώς στην προσπάθεια διάγνωσης του καρκίνου του εντέ-ρου και του παγκρέατος.

(www.drugs.com)

Ραδιοσήματα από την καρδιά Η αυξΗμΈνΗ πίεσΗ στην καρδιά μπορεί να είναι σημάδι καρδιακής ανεπάρκειας. Ένας αισθητήρας που δεν χρειάζεται μπαταρία και εμφυτεύεται στην καρδιά ενός ασθενούς, μπο-ρεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να μεταδίδει στον θεράποντα γιατρό, δεδομένα για την πίεση της καρδιάς. Ο νέος αισθητήρας πίεσης παρέχει μέχρι 200 μετρήσεις το δευτερόλεπτο, την ώρα που η καρδιά ενός ενήλικα χτυπά 3 - 4 φορές το δευτερόλεπτο κάτω από ιδιαίτερα έντονη επιβάρυνση. «Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και η μικρότερη δυσλειτουργία της καρδιάς θα απο-καλυφθεί. Ιδιαίτερα μάλιστα στα αρχικά στάδια της πάθησης, αυτές οι δυσλειτουργίες τείνουν να εμφανίζονται μόνο σποραδικά», λέει ο Δρ. Τζερμ Βομ Μπέγκελ, εκπρόσωπος του γερμανικού ινστιτούτου που θα παρουσιάσει σύντομα το σύστημα σε έκθεση στο Μόναχο. Ο μικροσκοπικός αισθητήρας προσαρμόζεται στο τοίχωμα της καρδιάς με τη βοήθεια ενός καθε-τήρα. Όταν ο καθετήρας αποσύρεται, ο αισθη-τήρας παραμένει στην αρχική θέση και εφόσον χρειαστεί, μεταδίδει δεδομένα για την πίεση για διάστημα αρκετών μηνών. Τα δεδομένα με-ταδίδονται μόνο κατ’ απαίτηση και ο αισθητή-ρας λειτουργεί όταν η συσκευή που συνδέεται μαζί του ασύρματα, τού παρέχει ενέργεια. (www.medgadget.com, www.fraunhofer.de)

Ένα πιο οι-κονομικό σύστημα παρακο-

λούθησης των νυ-

σταγμένων οδηγών, το οποίο μπορεί

να εγκα-τασταθεί σε κάθε

αυτοκίνη-το, δημι-

ούργησαν Γερμανοί επιστή-

μονες. Το σύστημα παρακο-

λουθεί τα μάτια του οδηγού και όταν

εκείνος... φλερτά-ρει με

τον ύπνο, σημαίνει συναγερ-

μό.

Science

Ελπίδες σε χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που αντι-μετωπίζουν σοβαρά κινητικά προβλήματα, δίνει η ερευνητική προσπάθεια επιστημόνων από

το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σίδνεϊ. Η νέα τεχνολογία εκτιμάται ότι θα κάνει ευκολότερη τη ζωή όσων πάσχουν από σοβαρή αναπηρία, αφού θα τους επιτρέπει να κινούν το αναπηρι-κό αμαξίδιο με τη δύναμη της σκέψης τους. Με μέγεθος μικρότερο ακόμη και από ένα κουτί από σπίρτα, το ηλεκτρονικό σύστημα αναγνωρί-ζει και ταξινομεί τα σήματα του εγκεφάλου του χρήστη, γνωστά ως ηλεκτροεγκεφαλογραμμικά σήματα. Τα δεδομένα μεταφράζονται ως εντο-λές για έλεγχο του αμαξιδίου, το οποίο υποστη-ρίζεται από ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τη ρομποτική επιστήμη. Προς το παρόν, η ερευνητική ομάδα συνεργά-ζεται με αυστραλιανή εταιρεία ώστε να βρεθεί ένας τρόπος για να μεταφερθεί η τεχνολογία στην αγορά. Εκπρόσωποι του πανεπιστημίου μάλιστα εκφράζουν την αισιοδοξία ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει πραγματικότητα μέσα σε 3 χρόνια. «Ο έλεγχος του αναπηρικού αμαξιδίου βασίζε-ται σε μια ομάδα αλληγοριών, δηλαδή συσχε-

τίσεις με πράξεις», λέει ο καθηγητής Χιουνγκ Γκουγιέν. «Εάν ένας χρήστης επιθυμεί να κινη-θεί προς τα αριστερά, μπορεί να σκεφτεί ότι γράφει ένα γράμμα. Τότε το αμαξίδιο ανταπο-κρίνεται με τη συσχετισμένη πράξη και στρίβει αριστερά. Για να πάει δεξιά, μπορεί να σκεφτεί την απάντηση μιας αριθμητικής εξίσωσης και για να σταματήσει, μπορεί απλώς να κλείσει τα μάτια του». Πριν από αυτό, η ομάδα είχε ανα-πτύξει ένα ημι-αυτόνομο, “έξυπνο” αμαξίδιο

που λειτουργούσε με τη χρήση ενός καπέλου εφοδιασμένου με έναν ασύρματο αισθητήρα. Οι χρήστες μπορού-σαν να κατευθύνουν το αμαξίδιο όπου επιθυ-μούσαν, απλώς με μια

κίνηση του κεφαλιού. Ο έλεγχος γινόταν από έναν υπολογιστή και αισθητήρες, όπως λέιζερ και κάμερες, οι οποίοι επέτρεπαν τη δημιουρ-γία ενός χάρτη 360 μοιρών και την κίνηση πάνω σ’ αυτόν. Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, η τεχνολογία που βασίζεται στην αναγνώριση της φωνής απορρίφθηκε, καθώς ήταν πολύ πιθανό να δέχεται εύκολα παρεμβολές.

(www.zdnet.com)

μια φορΗτή συσκευή είναι τόσο αποτε-λεσματική όσο και η εξωσωματική γονιμο-ποίηση για πολλά ζευγάρια, υποστηρίζουν οι Βρετανοί ερευνητές που τη δημιούργησαν. Το σύστημα Duo Fertility, που αναπτύχθηκε από πρώην φοιτητές του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, μετρά τις μεταβολές στη θερμο-κρασία του σώματος και προσδιορίζει την πιο γόνιμη μέρα για μια γυναίκα. Ένας μικρός αισθητήρας που προσαρμόζεται κάτω από το μπράτσο, σε συνδυασμό με μια ηλεκτρονική συσκευή, μπορούν να μετρήσουν τη θερμο-κρασία του σώματος 20.000 φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ο αισθητήρας απο-

θηκεύει τα δεδομένα τα οποία μεταφέρονται με το πάτημα ενός κουμπιού στη συσκευή και σύμφωνα με τους ερευνητές είναι 99% ακριβής. Σύμφωνα με την επικεφαλής της βρετανικής εταιρείας, η συσκευή επιτυγχάνει εγκυμοσύ-νη σε ποσοστό 19.5% μετά από ένα εξάμηνο. Είναι δηλαδή ανάλογα αποτελεσματική με την εξωσωματική γονιμοποίηση. Αν και τα αποτελέ-σματα είναι καλά σε περιπτώσεις ήπιας ανδρι-κής υπογονιμότητας ή μη περιοδικού κύκλου της γυναίκας, εξαιρούνται ορισμένες δύσκολες περιπτώσεις υπογονιμότητας, όπως εκείνες που οφείλονται στην έλλειψη σπέρματος του άνδρα. (www.dailymail.co.uk)

Οι θερμές μέρες της γονιμότητας


Σκέψου το... κι έγινε!

Το ηλεκτρονικό σύστημα αναγνωρίζει και ταξινομεί τα σήματα του εγκεφάλου του χρήστη.


Τεχνολογία και υγεία

Ενδεικτικό Διαιτολόγιο* ΠΡΩΙΝΟ:

• 1 ποτήρι γάλα μειωμένων λιπαρών• 1 τοστ με τυρί και γαλοπούλα ή ½ φλυτζάνι δημητρια-

κά ή 1 φέτα ψωμί με μαργαρίνη ή ταχίνι και μέλι• 1 μέτριο φρούτο

ΣΝΑΚ

• 1 φλυτζάνι χυμό φρούτων ή 1 μπάρα δημητριακών ΓΕΥΜΑ

• 200 γρ. κρέας ή κοτόπουλο ή ψάρι• 2 φλυτζάνια λαχανικά σαλάτα • 3 μέτριες πατάτες φούρνου ή 3 φέτες ψωμί ή 1 φλυ-

τζάνι ζυμαρικά• 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως - 1 μέτριο φρούτο εποχής

ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ ΣΝΑΚ

• 1 γιαούρτι 2%, 1 φρούτο εποχής ή 1 κουτάκι σοκολα-τούχο άπαχο γάλα (500 ml) ή 1 ρυζόγαλοΔΕΙΠΝΟ:

• 1 μπωλ βραστά λαχανικά ή κολοκυθάκια ή μπρόκολο • 2 αυγά βραστά ή 2 φέτες τυρί ή 2 καλαμάκια κοτόπου-

λου • 2 φέτες ψωμί ή 1 μέτριο παξιμάδι σικάλεως ή 1 τοστ • 1 χούφτα ξηροί καρποί

ΠΡΙΝ ΤΟΝ ύΠΝΟ:

• Ημιαποβουτυρωμένο γιαούρτι με φρούτα *για τον μέσο ασκούμενο (γυμναστική 3-4 φορές την εβδομάδα)

Tips>� Μην πηγαίνετε νηστικοί στο γυμναστήριο, γιατί έτσι

επηρεάζεται αρνητικά η απόδοσή σας και κουράζεστε πολύ εύκολα.

>� Καταναλώστε ένα γεύμα 2-3 ώρες πριν ξεκινήσετε την γυμναστική.

>�Ένα μίγμα πρωτεϊνών και υδατανθράκων (π.χ. 1 ποτήρι γάλα και μπανάνα - ένα φρούτο, ένα σοκολατούχο γάλα, 1 τοστ με τυρί και γαλοπούλα, ξηροί καρποί κ.τλ.) 1-1,5 ώρα μετά την άθληση, βοηθά στην αποκα-τάσταση των κουρασμένων μυών και αυξάνει τα απο-θέματα γλυκογόνου.

>� Περίπου 1 ώρα πριν τη γυμναστική, πιείτε 200-250ml υγρών.

>� Η κατανάλωση ισοτονικών και καφεϊνούχων (ενεργει-ακών) ποτών δεν είναι απαραίτητη.

>� Εάν έχετε προβλήματα υγείας (π.χ. παχυσαρκία, υπέρταση κ.τλ.) συμβουλευθείτε τον διαιτολόγο σας για το είδος της διατροφής που πρέπει να ακολουθή-σετε όταν γυμνάζεστε.

>� Πιείτε συχνά νερό κατά τη διάρκεια της προπόνησης και εάν είναι έντονη και διαρκεί πάνω από μία ώρα, καταναλώστε διαλύματα που περιέχουν 4%-8% υδα-τάνθρακες (600-1200 ml/ώρα)

Για τους περισσότερους από εμάς, η γυμναστική πρέπει να συνδυ-άζεται με αυστηρή δίαιτα. Στην πραγματικότητα, όμως, συμβαί-νει ακριβώς το αντίθετο. Όσοι

γυμνάζονται συστηματικά και έχουν φυσιολογικό βάρος, πρέπει να καταναλώνουν λίγο μεγαλύ-τερη ποσότητα τροφής από το συνηθισμένο και μάλιστα από μια ευρεία ποικιλία τροφίμων. Η επαρκής πρόσληψη θερμίδων συμβάλλει στην αποκατάσταση των μυών μετά την άσκηση και στην βελτίωση της σύστασης του σώματος.Όσοι γυμνάζονται συστηματικά θα πρέπει να κα-ταναλώνουν: Πρωτεΐνες: Σε μέτριες ποσότητες, συμβάλλουν στην αναδόμηση των ιστών του σώματος ενώ σε μεγαλύτερες προσθέτουν θερμίδες και αυξά-νουν το σωματικό βάρος. Η άποψη ότι οι απαιτή-σεις σε πρωτεΐνες είναι υπερβολικά αυξημένες για όσους γυμνάζονται, είναι λανθασμένη. Όσον αφορά τα συμπληρώματα πρωτεϊνών, οι μελέτες δείχνουν ότι δεν υπάρχουν οφέλη από τη χρήση τους ούτε καν για τους επαγγελματίες αθλητές και ότι μακροπρόθεσμα μπορούν να έχουν επι-πτώσεις στην υγεία (επιβάρυνση νεφρών, κίνδυ-νος καρδιοπάθειας και οστεοπόρωσης). Υδατάνθρακες: Αποτελούν κύρια πηγή ενέργει-ας, ιδιαίτερα για τους μύες που γυμνάζονται, και συμβάλουν στην αποκατάσταση των αποθεμά-των γλυκογόνου, τα οποία μειώνονται κατά τη δι-άρκεια της άσκησης. Παράλληλα, παρέχουν στον οργανισμό πολύτιμες βιταμίνες και μέταλλα και

βοηθούν το σώμα να μην κουράζεται εύκολα. Το 50% της καθημερινής διατροφής (5-7 γρ. /κιλό σωματικού βάρους) πρέπει να αποτελείται από υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι, πατάτες κ.τλ).Λίπος: Είναι απαραίτητο, γιατί εφοδιάζει τον οργανισμό με ενέργεια. Ωστόσο, χρειάζεται προ-σοχή στο είδος και την ποσότητα του λίπους που καταναλώνεται. Σε ποσοστό 25%-30% η καθημε-ρινή διατροφή πρέπει να καλύπτεται από λίπος ενώ περιορισμένη πρέπει να είναι η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών. Νερό- Υγρά: Συμβάλλουν στην ενυδάτωση του οργανισμού. Η ποσότητα του νερού που πρέπει να καταναλώνουν όσοι γυμνάζονται εξαρτά-ται από το είδος και την διάρκεια της άσκησης, την θερμοκρασία και την υγρασία. Ένα απλός τρόπος για να δούμε τις απώλειες υγρών κατά την άσκηση είναι η ζύγιση πριν και μετά την προπόνηση χωρίς ή με τα ίδια στεγνά ρούχα. Η διαφορά του σωματικού βάρους αντιστοιχεί στις απώλειες υγρών. Ένας γενικότερος κανόνας σε ένα φυσιολογικό περιβάλλον είναι ότι χρειάζεται 1ml νερού ανά θερμίδα (π.χ. 2000 ml για 2000 θερμίδες).

ΟΙ ΠΡΩΤΕΐΝΕΣ είναι ένα δομικό συστατικό απα-ραίτητο για την ανάπτυξη των ιστών και την καλή λειτουργία των κυττάρων. Χωρίς τις πρωτεΐνες, οι μύες του σώματος δεν θα ήταν σφριγηλοί, το δέρμα και τα μαλλιά θα έχαναν τη λάμψη τους, τα νύχια θα γίνονταν εύθραυστα, η φυσική αντο-

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

34•in•vitro

Η�δίαιταΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

�...του�γυμναστηρίου

Μη φοβάσαι τις τροφές

Συνεργάστηκαν οι: Δημήτρης Θ. Καραγιάννης, Διαιτολόγος Χαρά Κωτσιοπούλου, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος,

B.Sc, M.Sc, Διαιτολόγος Εθνικό Κέντρο Αποκατάστασης


Πρωτεΐνεςχή θα ήταν μειωμένη και η αντιμετώπιση των μολύνσεων αδύνατη. Οι πρωτεΐνες βρίσκονται σε τρόφιμα ζωικής ή φυτικής προέλευσης, ωστόσο η ποσότητα των αμινοξέων που περιέ-χουν ποικίλει ανάλογα με το τρόφιμο.

Ημερήσια πρόσληψηΈνας μέσος ενήλικας πρέπει να καταναλώνει καθημερινά 0.8-1 γρ. πρωτεΐνης ανά κιλό σω-ματικού βάρους. Έτσι, εάν ζυγίζετε 70 κιλά, χρειάζεστε 56-70 γρ. πρωτεΐνης την ημέρα. Η πρόσληψη μεγαλύτερης ποσότητας δεν φαί-νεται να έχει θετικό αποτέλεσμα ακόμη και σε αθλητές. Από τον κανόνα πιθανώς να εξαιρού-νται όσοι ασχολούνται με αθλήματα δύναμης σε επίπεδο πρωταθλητισμού ή ασκούνται πάρα πολύ έντονα, καθώς η επιπλέον ποσότητα πρωτεΐνης αποθηκεύεται για την παραγωγή ενέργειας στο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση, η αυξημένη κατανάλωση πρωτεϊνών μπορεί να επιβαρύνει την υγεία των νεφρών και του ήπατος.

Πηγές πρωτεΐνης Ζωϊκά τρόφιμα: Το κρέας, τα ψάρια, τα πουλε-

ρικά, τα αβγά και τα γαλακτοκομικά περιέχουν πρωτεΐνη που είναι υψηλής βιολογικής αξίας και αφομοιώνεται καλύτερα από το σώμα. Ωστόσο, τα ζωικά τρόφιμα περιέχουν αρκετό λίπος, γεγονός που αυξάνει τη θερμιδική τους αξία. Επιπρόσθετα,το ζωικό λίπος έχει συσχετι-στεί με τα καρδιαγγειακά νοσήματα και διάφο-ρες μορφές καρκίνου. Εάν θέλετε να «κερδίσε-τε» σε πρωτεΐνες αλλά όχι σε λίπος, προτιμήστε τα άπαχα κρέατα και τα γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά (το πολύ 4%).

Φυτικά τρόφιμα: Κύριες πηγές είναι τα όσπρια, τα λαχανικά, τα δημητριακά, η σόγια και οι ξηροί καρποί. Η φυτική πρωτεΐνη είναι χαμη-λής βιολογικής αξίας, δηλαδή δεν περιέχει πολλά απαραίτητα αμινοξέα. Ωστόσο με τους κατάλληλους συνδυασμούς, μπορούμε να προσλάβουμε όλα τα αμινοξέα που χρειάζεται ο οργανισμός μας (π.χ. δημητριακά με όσπρια, δημητριακά με γαλακτοκομικά, όσπρια με σπό-ρους). Πλεονέκτημα των τροφίμων με φυτικές πρωτεΐνες είναι το γεγονός ότι δεν περιέχουν λίπος (εξαιρούνται οι ξηροί καρποί) και έχουν χαμηλή θερμιδική αξία.

Μοσχάρι (άπαχο κομμάτι)Πρωτεΐνη: 29 γρ /100γρΛιπαρά: 15 γρ/100 γρΘερμίδες: 258 kcal/100 γρΑποτελεί μια άριστη πηγή σιδήρου, αλλά δεν πρέπει να καταναλώνε-ται συχνότερα από μια φορά την εβδομάδα. Μαγειρέψτε το με απλό τρόπο (π.χ. όχι στο τηγάνι, χωρίς σάλτσες).

Κοτόπουλο Πρωτεΐνη: 31 γρ/100γρ

Λιπαρά: 3,5 γρ/100 γρΘερμίδες: 163 kcal/100γρ

Προτιμήστε να αφαιρείτε την πέτσα από το κοτόπουλο, γιατί στο σημείο

αυτό συγκεντρώνεται το λίπος. Είναι μια άριστη πηγή σιδήρου.

Αβγό Πρωτεΐνη: 12 γρ/100γρΛιπαρά: 12 γρ/100γρΘερμίδες: 160 kcal/100γρΤο ασπράδι του αβγού είναι άριστη πηγή πρωτεΐνης, αλλά χρειάζεται προ-σοχή στον κρόκο που περιέχει πολλή χοληστερόλη. Μην καταναλώνετε πε-ρισσότερα από 3 αβγά εβδομαδιαίως.

ΑμύγδαλαΠρωτεΐνη: 21 γρ/100γρ

Λιπαρά: 53 γρ/100γρΘερμίδες: 589 kcal/100γρ

Είναι μια καλή πηγή ασβεστί-ου. Τα λιπαρά που περιέχουν

είναι μονοακόρεστα, όπως δηλαδή και του ελαιολάδου, αλλά χρειάζεται μέτρο στην κατανάλωσή τους λόγω της

υψηλής θερμιδικής τους αξίας.

ΛάχανοΠρωτεΐνη: 0,7 γρ/100γρΛιπαρά: 0 γρ/100γρΘερμίδες: 21 kcal/100γρΕίναι πλούσιο σε φυτικές ίνες και υδατοδιαλυτές βιταμίνες. Είναι καλύτερο να καταναλώνεται ωμό, καθώς έτσι διατηρούνται οι βιταμίνες του.

TipsΑνεξάρτητα προέλευσης, οι πρωτεΐνες αποδίδουν 4 θερ-μίδες ανά γραμμάριο.

Διαβάστε με προσοχή τις ετικέτες των τροφίμων. Σε αρκετά προϊόντα οι πρωτεΐ-νες συνδυάζονται με κορε-σμένα λιπαρά.

Η επεξεργασία των τροφών που περιέχουν πρωτεΐνες μπορούν να τις κάνουν πιο εύπεπτες (π.χ. μαρινάρισμα κρέατος με ξύδι ή κρασί).

Οι έγκυες πρέπει να κατανα-λώνουν ημερησίως περίπου 10 γρ περισσότερη πρωτεΐνη από τον μέσο ενήλικα. Αυ-ξημένες είναι οι ανάγκες και των γυναικών που θηλάζουν, οι οποίες πρέπει να αυξή-σουν την ημερήσια πρόσλη-ψη κατά 12-15 γρ.

Εάν είστε χορτοφάγοι, μην παραλείπετε να καταναλώνε-τε σε καθημερινή βάση φυ-τικά τρόφιμα που περιέχουν πρωτεΐνη.

Μην κάνετε δίαιτες που εί-ναι υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες (π.χ. Άτκινς). Περιέχουν πολύ κορεσμένο λίπος και στερούν από τον οργανισμό σημαντικά θρεπτι-κά στοιχεία.

Φακές Πρωτεΐνη: 8 γρ/100γρΛιπαρά: 0,5 γρ/100γρΘερμίδες: 108 kcal/100γρΠεριέχουν πολλές φυτικές ίνες. Συνδυ-άστε τις με ρύζι και καταναλώστε τις 1 φορά την εβδομάδα.

Ψάρι (π.χ. σολομός)Πρωτεΐνη: 25 γρ/100γρΛιπαρά: 6 γρ/100γρΘερμίδες: 165 kcal/100γρΑφαιρέστε το δέρμα, γιατί εκεί συ-γκεντρώνεται μεγάλο μέρος από βα-ρέα μέταλλα. Καταναλώστε σολομό τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα. Είναι πλούσιο σε ω3 λιπαρά οξέα.

Γάλα πλήρεςΠρωτεΐνη: 3,3 γρ/100γρΛιπαρά: 3,3 γρ/100γρΘερμίδες: 61 Kcal/100γρΕίναι μια άριστη πηγή ασβεστίου. Προτιμήστε το ελαφρύ γάλα και καταναλώστε 1 εως 2 ποτήρια ημερησίως.

36•in•vitro

ΨυχολογίαΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Συνεργάστηκε η Γιώτα Παπαγεωργίου, κλινική ψυχολόγος

Διαζύγιο Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Ερευνητές υποστηρί-ζουν ότι η ρήξη στο

ζευγάρι έρ-χεται από τη στιγμή που ο ένας νιώθει ότι αδικεί-

ται ή ότι προσφέρει

περισσότερα σε συναι-

σθηματικό επίπεδο από

αυτά που απολαμβά-

νει.

Τι θα πούμε στο παιδίΗ περίοδοσ του χωρισμου είναι δύσκο-λη για όλους. Ωστόσο, δεν είναι το διαζύ-γιο που πληγώνει τα παιδιά, αλλά η κακή επικοινωνία που μπορεί να υπάρχει μεταξύ των συζύγων κατά τη διάρκεια του γάμου. Η ηλικία του παιδιού έχει καθοριστικό ρόλο στον τρόπο με το οποίο θα αντιμε-τωπίσει τον χωρισμό των γονιών του. Στην προσχολική ηλικία τα παιδιά δεν μπορούν να καταλάβουν τι συνεπάγεται ένα διαζύ-γιο. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή διότι όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί, τόσο πιο πιθανό είναι να αισθανθεί το ίδιο ενοχές θεωρώ-ντας ότι κάτι έκανε που οδήγησε έναν από τους δύο γονείς να φύγουν από το σπίτι. Όταν οι συνθήκες του χωρισμού είναι κα-λές και οι γονείς παραμένουν διαθέσιμοι συναισθηματικά στα παιδιά τους, ώστε να μπορέσουν αυτά να επεξεργαστούν τα περίπλοκα συναισθήματα που νιώθουν, θα μπορέσουν να περάσουν αυτή τη δύσκολη μεταβατική περίοδο χωρίς σοβαρές επι-πτώσεις στην ψυχική τους υγεία. Όταν, πλέον, οι γονείς έχουν αποφασίσει ότι θα χωρίσουν και είναι σίγουρο ότι αυτό επιθυμούν, είναι πολύ σημαντικό μέσα σε πνεύμα συνεργασίας να έχουν κοινή στάση ως προς τα παιδιά τους.

Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει:

> Να εξηγήσουν από κοινού με ήπιο τρόπο τι συμβαίνει.

>� Να εκφράσουν την απογοήτευση που νιώ-θουν και οι ίδιοι για την εξέλιξη αυτή στη σχέση τους.

>� Να τα διαβεβαιώσουν ότι εξακολουθούν να είναι γονείς τους όπως και πριν, ανε-ξάρτητα από το γεγονός ότι δεν θα είναι πλέον σύζυγοι και ότι τα αγαπούν και θα είναι δίπλα τους σε κάθε χαρά ή λύπη.

> Να τους πουν ότι δεν είναι τα ίδια υπεύθυ-να για τον χωρισμό.

> Να τα ενθαρρύνουν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να διατυπώσουν ερωτήσεις στις οποίες πρέπει να προσπα-θούν να δίνουν όσο το δυνατόν πιο ξεκά-θαρες απαντήσεις.

> Να συζητήσουν για τις αλλαγές που θα συμβούν στη ζωή τους, αφού προη-γουμένως έχουν διευθετήσει πρακτικά ζητήματα: πού θα μένουν, με ποιον, πώς θα επικοινωνούν κ.λπ.

>� Να ενημερώσουν και άλλα σημαντικά άτομα (δασκάλους, συγγενείς, φίλους, γιατρούς κ.λπ.) για το διαζύγιο και να πουν στο παιδί ότι όλοι είναι ενημερωμένοι, ενθαρρύ-νοντάς το έτσι να χρησι-μοποιήσει τους ανθρώπους στο οικείο περιβάλλον του για να συζητήσει εάν χρειαστεί.

Όταν μία σχέση φθίνει, οι έντο-νοι και συνεχείς καβγάδες ανάμεσα στο ζευγάρι είναι ένδειξη ότι η εμπιστοσύνη και ο αμοιβαίος σεβασμός

φθείρονται και ότι πλησιάζει η αρχή του τέ-λους. Το ζευγάρι νιώθει κουρασμένο από τις πολλαπλές αποτυχημένες προσπάθειες να σώσει τη σχέση του και, τελικά, αποξενώνε-ται συναισθηματικά.

Σύμφωνα με τις έρευνες της Dr Elizabeth Kubla Ross, τα στάδια του χωρισμού είναι τα εξής: Άρνηση: απομόνωση και σοκ, η δυσκολία στην αναπνοή, ένας μόνιμος κόμπος στο λαι-μό, η ανάγκη να αναστενάζει κανείς, η μυϊκή ατονία και η απώλεια της όρεξης. Θυμός: ψάχνουμε κάποιον να ρίξουμε το φταίξιμο, αναρωτιόμαστε τι μπορεί να κάνα-με ώστε να αξίζουμε κάτι τέτοιο, παραπονιό-μαστε ότι είναι άδικο. Κατάθλιψη: θλίψη, κλάμα, κακή διάθεση, μελαγχολία, κακή κατάσταση της μνήμης,

δυσκολία να σηκωθούμε από το κρεβάτι «Παζάρεμα»: νιώθουμε ενοχή για ό,τι έγινε (“αν είχα κάνει αυτό, ίσως να μην είχε συμβεί το κακό”). Αποδοχή: προσαρμογή στην απώλεια, επα-ναπροσδιορισμός της ζωής, δημιουργία και-νούργιων αναμνήσεων, αρχίζουμε καινούρ-για πράγματα. Λίγο�πριν�το�τέλοςΚατά το στάδιο πριν από το διαζύγιο το ζευ-γάρι δεν θέλει να παραδεχτεί την πραγματι-κότητα διότι κάθε μέλος βιώνει τον χωρι-σμό ως προσωπική αποτυχία. Η διαδικασία του διαζυγίου προσγειώνει και αφυπνίζει τους συζύγους. Νιώθουν ότι τα όνειρα που περιλάμβαναν μια ολόκληρη ζωή, ξαφνικά γκρεμίζονται και τώρα καλούνται να αντιμε-τωπίσουν μια νέα πραγματικότητα. Αυτές οι σκέψεις τους δημιουργούν αισθήματα άγ-χους για το τι θα αντιμετωπίσουν, θλίψης που απέτυχε η προσπάθειά τους, αλλά και φόβου μήπως δεν τα καταφέρουν για μια, ακόμη, φορά.

«Πώς�φτάσαμε�ως�εδώ;»

38•in•vitro ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Γράφει η Βίκυ ΚαρατζαφέρηΣεξουαλική διαπαιδαγώγηση

Συνεργάστηκε η Κατερίνα Λαρεντζάκη, Εκπαιδευτική ΨυχολόγοςBaby boom

Ηεποχή που οι γονείς εξη-γούσαν στα παιδιά τους πώς η μελισσούλα πάει στο λουλουδάκι, σε μια προσπάθεια να τα μυήσουν

σιγά- σιγά στο «μαγικό» κόσμο των ενηλίκων, έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Πλέον οι γονείς καλούνται να απαντήσουν σε επίμονα παιδι-κά ερωτήματα γύρω από το σεξ, συχνά όντας αμήχανοι και απροετοίμαστοι.

«Σεξ» από το... νηπιαγωγείοΞένοι ειδικοί μελετητές εκτιμούν ότι η ενη-μέρωση γύρω από το σεξ πρέπει να ξεκινά από το νηπιαγωγείο. Τα πρώτα μηνύματα έρχονται σχεδόν πάντα από την οικογένεια.

Κύριες πηγές ενημέρωσης των εφήβων για το σεξ εί-ναι οι γονείς (22%) και οι φίλοι (21%). Σε μικρότερο βαθμό ενη-μερώνονται από το σχο-

λείο (18,2%), το Ιnternet (18,6%),

τα αδέλφια (16%), την τηλεόραση (13,3%), τα περιοδικά

(13,2%) και τα βιβλία (13,9%).

Τι κρύβουν οι ερωτήσειςΑν ένΑ μικρό πΑιδί κάνει επίμονες ερω-τήσεις γύρω από το σεξ, τότε μπορεί να έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, προειδο-ποιούν οι ειδικοί – το 10% των περιπτώσεων προκαλείται από άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος.Σε άλλες περιπτώσεις οι ερωτήσεις μπορεί να σημαίνουν:α) Ότι το παιδί έχει ακούσει τη λέξη σεξ ή έρωτας, β) ότι έχει δει κάποια φωτογραφία, γ) ότι θέλει να προκαλέσει. Πολλές φορές, πάντως, τα παιδιά νομίζουν ότι πρόκειται για κάτι κακό και χρειάζονται τις εξηγήσεις των ενηλίκων για να ησυχάσουν, αλλά και για να απενοχοποιηθούν.

Οδηγός επιβίωσης για γονείς

> Αποβάλετε το μυστήριο από το σεξ. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε να γίνει αντικείμενο πονηρό ή χυδαίο.

> Δείτε τις ερωτήσεις των παιδιών σαν μια ευκαιρία να τους μεταδώσετε τις αξίες και τα πρότυπα που εσείς έχετε και βοη-θήστε τα να νιώσουν ότι τα αγαπάτε και ότι είναι καλά πληροφορημένα.

> Όταν απαντάτε σε ερωτήσεις αυτής της μορφής, σας δίνεται μία μοναδική ευκαι-ρία να τονίσετε στο παιδί σας ότι το σεξ πρέπει να είναι αποτέλεσμα αγάπης και ότι, μαζί με την αγάπη, έρχεται και η ευ-θύνη. Η ευθύνη να βάλουμε τα άλλα άτο-μα πριν από εμάς, να μην τα εκβιάζουμε, να μην τα πιέζουμε, να μην τα αναγκάζου-με αλλά και να σεβόμαστε τους άλλους και τον εαυτό μας.

> Να είστε ανοιχτοί, ειλικρινείς και υπομο-νετικοί. Πολλά παιδιά δυσκολεύονται να εκφράσουν τις απορίες τους για το συγκε-κριμένο θέμα και χρειάζονται χρόνο, για να νιώσουν άνετα.

Τι λέμε και πότε; Σε ένα παιδί 2-4 ετών μία απά-ντηση για το τι είναι σεξ μπορεί να είναι: Είναι ένα ειδικό αγκάλι-ασμα που κάνουν οι μαμάδες και οι μπαμπάδες για να δείξουν ότι αγαπούν ο ένας τον άλλο.

4-6 ετών: Όσο πιο κοντά βρίσκο-νται η μαμά και ο μπαμπάς, τόσο πιο πολύ αγαπιούνται και ίσως κά-νουν και μωρό (μπαίνει σιγά – σιγά η ιδέα στο παιδί).

8-11 ετών: Εδώ οι ξένοι ειδικοί συνιστούν μία πλήρη ανάλυση του θέματος σε συνδυασμό με τις μεθόδους αντισύλληψης, ώστε τα παιδιά να ξέρουν πώς μπορούν να προλάβουν μία εγκυμοσύνη και ο γονιός μπορεί να τονίσει ότι κάνουμε σεξ μόνο όταν είμαστε έτοιμοι για αυτό.

Kι ύστερα ήρθαν οι μέλισσες...Η μητέρα, κυρίως, καλείται να εξηγήσει στο παιδί κάποιες βασικές αρχές χωρίς να το μπερδέψει και χωρίς να το κάνει να νιώσει ότι πρόκειται για κάτι κακό και απαγορευ-μένο.Μελέτη που έγινε σε εφήβους στη Βρετανία έδειξε ότι τα περισσότερα παιδιά αρχίζουν να «ψάχνονται» για αυτά τα ζητήματα στην ηλικία των δέκα χρόνων, ενώ στην ηλικία των έξι ετών δημιουργούνται οι πρώτες εντυπώ-σεις γύρω από την ύπαρξη των γεννητικών οργάνων και τις διαφορές των δύο φύλων. Όλα αυτά, βέβαια, ξεκινούν νωρίτερα για τα παιδιά που έχουν αδέλφια άλλου φύλου.

Οι πιο συχνές ερωτήσειςΑυτό που εντυπωσιάζει γονείς και ειδικούς είναι ότι τα παιδιά ρωτούν λίγο – πολύ τα ίδια πράγματα αν και οι ερωτήσεις τροπο-ποιούνται ανά ηλικία. «Τι είναι κόλπος;», «τι είναι σεξ;», «τι είναι πέος;», «γιατί δε μπορώ να βγάλω τα ρούχα μου;», «γιατί οι άνθρω-ποι φιλιούνται και χαϊδεύονται;», «τι σημαί-νει κάνω έρωτα ή “το” κάνω;», «το κάνετε με τον μπαμπά;», «εγώ θα το κάνω ποτέ;», «κάνεις παιδί όταν το κάνεις;», είναι κάποι-ες μόνο από τις απορίες που εκφράζουν τα παιδιά και οι γονείς περιμένουν με αγωνία το επόμενο «χτύπημα». Οι ισορροπίες είναι λε-πτές και ο υπεύθυνος γονιός ξέρει πως ένας λάθος χειρισμός μπορεί να «μπλοκάρει» το παιδί, να καθυστερήσει τη σεξουαλική του ωρίμανση, ακόμη και να το κάνει να νιώσει απέχθεια για τη σεξουαλική πράξη, τραυμα-τίζοντάς το ψυχολογικά.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

To In Vitro και σε ηλεκτρονική μορφήΠλέον µπορείτε να διαβάσετε το In Vitro και µέσω διαδικτύου. H δια-δικασία είναι πολύ απλή. Πληκτρολογήστε την παρακάτω διεύθυνση issuu.com/invitromagazine και θα εµφανιστούν στην οθόνη σας όλα τα τεύχη του περιοδικού. Πατώντας στο εξώφυλλο του ενός θα µπο-ρέσετε να το ανοίξετε και να το ξεφυλλίσετε σε πραγµατικό χρόνο. Aν θέλετε µπορείτε να το κατεβάσετε σε µορφή PDF στην επιφάνεια του υπολογιστή σας. Έτσι δηµιουργείτε το προσωπικό σας αρχείο από τεύ-χη του In Vitro. Προσοχή όµως διότι απαγορεύεται η αναπαραγωγή και αναδηµοσίευση των θεµάτων του περιοδικού.

Μαθαίνω να γράφω με τον Gummy BearΤετράδιο δραστηριοτήτων που προ-σφέρει δεξιότητες γραφής αλλά και διασκέδαση. Ακολουθώντας την ύλη της Α’ Δηµοτικού, το τετράδιο βοηθά το παιδί να εξοικειωθεί µε την ορθογραφία και να εµπεδώσει την ύλη του σχολείου διασκεδάζο-ντας παρέα µε τον αγαπηµένο του Gummy Bear. ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣΤΙΜΗ: 5,50 €

Εύκολες συνταγές για σαλάτεςΔροσερές, νόστιµες και υγιει-νές, οι σαλάτες που προτείνει ο Αλέξανδρος Παπανδρέου υπό-σχονται να πρωταγωνιστήσουν στο τραπέζι σας. Η ποικιλία των υλικών, σε συνδυασµό µε τα ιδιαίτερα ντρέσινγκ, συνθέ-τουν ένα πολύ απολαυστικό

πιάτο. ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣΤΙΜΗ: 15,42 €

50 μαθήματα ζωής που δεν διδάσκονται στα σχολείαΈνας πολύτιµος οδηγός που θα σας βοηθήσει να µοιραστείτε µε τα παιδιά σας τα µαθήµατα της ζωής. Με απλό και κατανοητό τρόπο o συγγραφέας σας βοη-θά να διδάξετε στα παιδιά 50 µαθήµατα που δεν διδάσκονται στα σχολεία. ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΔΙΟΠΤΡΑΤΙΜΗ: 15,00 €

Μαθήματα υψηλής μαγειρικήςΜυθιστόρηµα για τα µαθήµατα ζωής που µπορεί να µας δώσει το καλό φαγητό. Μια διάσηµη σεφ µεταφέ-ρει τη µαγειρική τέχνη στις µυστικές γωνίες της ζωής των µαθητών της, µε αποτελέσµατα νόστιµα και εκ-πληκτικά. ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΚΕΔΡΟΣ

Εύκολες συνταγές για σαλάτεςΔροσερές, νόστιµες και υγιει-νές, οι σαλάτες που προτείνει ο Αλέξανδρος Παπανδρέου υπό-σχονται να πρωταγωνιστήσουν στο τραπέζι σας. Η ποικιλία των υλικών, σε συνδυασµό µε τα ιδιαίτερα ντρέσινγκ, συνθέ-τουν ένα πολύ απολαυστικό

πιάτο.

Μαθήματα υψηλής μαγειρικήςΜυθιστόρηµα για τα µαθήµατα ζωής που µπορεί να µας δώσει το καλό φαγητό. Μια διάσηµη σεφ µεταφέ-ρει τη µαγειρική τέχνη στις µυστικές γωνίες της ζωής των µαθητών της, µε αποτελέσµατα νόστιµα και εκ-πληκτικά. ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΚΕΔΡΟΣ

σφέρει δεξιότητες γραφής αλλά και

Bookmarks

Aνταπόκριση

Χιλιάδες ογκολόγοι, εκπρόσωποι επιστηµονικών εταιρει-ών αλλά και αντιπρόσωποι φαρµακευτικών εταιρειών από ολόκληρο τον κόσµο, συναντήθηκαν στο Μιλάνο στις αρχές Οκτωβρίου, προκειµένου να µοιραστούν τις γνώσεις τους για την αντιµετώπιση διαφόρων µορφών καρκίνου, σπάνιων και µη. Το µεσηµέρι της 8ης Οκτωβρίου, τέσσερις επιστήµονες που ασχολούνται µε τον καρκίνο του µαστού µας υποδέχθη-καν στην Αίθουσα ASIA των εγκαταστάσεων του συνεδρι-ακού κέντρου του Μιλάνου. Πρόκειται για τους καθηγητές Robert Coleman, Ερευνητικό Κέντρο Καρκίνου, Πανεπιστήµιο Sheffield της Μεγάλης Βρετανίας, Alison Jones, Ογκολογικό Τµήµα, Royal Free Hospital του Λονδίνου, Matti Aapro, Ινστι-τούτο Ογκολογίας της Clinique de Genolier της Ελβετίας και Nadia Harbeck, Τµήµα Γυναικολογίας & Μαιευτικής, Πανε-πιστηµιακό Νοσοκοµείο της Κολονίας της Γερµανίας. Εκεί, µας ενηµέρωσαν σχετικά µε την ενδοκρινική θεραπεία (ΕΤ) σε ασθενείς µε µεταστατικό καρκίνο του µαστού, αλλά και την ανάγκη να βελτιωθούν οι παρεχόµενες υπηρεσίες υγεί-ας σε ηλικιωµένες ασθενείς, οι οποίες σύµφωνα µε µελέτες δεν αντιµετωπίζονται όπως θα έπρεπε, µε αποτέλεσµα να εµφανίζουν και άλλα προβλήµατα υγείας ταυτόχρονα µε τον καρκίνο του µαστού. Σύµφωνα µε τα ερευνητικά αποτελέσµατα που ανακοινώ-θηκαν, η ενδοκρινική θεραπεία, και ειδικά µε αναστολείς της αρωµατάσης, όπως η εξεµεστάνη, είναι µια χρήσιµη και καλά ανεκτή θεραπευτική επιλογή για γυναίκες µε µεταστα-τικό καρκίνο του µαστού, ειδικά εκείνες που περνούν από περιεµµηνοπαυσιακή σε µετεµµηνοπαυσιακή κατάσταση κατά τη διάρκεια της θεραπείας, καθώς και για τις πιο ηλικι-ωµένες ασθενείς.

> Θετικά τα νέα για ασθενείς µε Μη Μικροκυτταρικό καρκίνο του Πνεύµονα (ΜΜΚΠ), οι οποίοι είναι φορείς µιας µετάλλαξης στο γονί-διο ALK. Πρόκειται για µια οµάδα ασθενών που δεν ανταποκρίνονται στην καθιερωµένη χηµειοθερα-πευτική προσέγγιση. Μελέτη έδει-ξε ότι για αυτούς τους ασθενείς η ουσία crizotinib (αναστολέας του ALK) φαίνεται να είναι αποτελε-σµατική.

> Τα νέα αντικαρκινικά φάρµακα που στοχεύουν σε µοριακούς µηχανι-σµούς του καρκίνου έχουν βελτι-ώσει τη θεραπεία των ασθενών, ωστόσο ενδεχοµένως έχουν κά-ποιες παρενέργειες, τις οποίες οι ειδικοί αγνοούσαν µέχρι σήµερα. Μικρή µελέτη σε 50 ασθενείς έδει-ξε ότι οι συγκεκριµένες θεραπείες ίσως να περιορίζουν τη σεξουαλική λειτουργία, αλλά και την ικανοποί-ηση των ασθενών.

Άλλες ειδήσεις

Εμμηνόπαυση & καρκίνος του μαστού

*Συνέδριο της Ευρωπαϊκής

Εταιρείας Ιατρι-κής Ογκολογίας (ESMO) στο Μι-

λάνο της Ιταλίας, που πραγµατο-

ποιήθηκε στις 8-12 Οκτωβρίου.

Μιλάνο, 35ο ESMO*

IN•VITRO•39

40•in•vitro

ΕναλλακτικάΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Αντί – στρες αναπνοές Γράφει η Κατερίνα Βασιλείου

Συνεργάστηκαν η Νικόλ Ιωαννίδη, Δασκάλα Γιόγκα, και η Μαίρη Τσαγκαράκη, Εργασιακή Ψυχολόγος, Μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων (ΣΕΨ)

Το μεγαλύτερο μέρος της ημέ-ρας δεν προσέχουμε τον τρόπο με τον οποίο αναπνέουμε. Αν συνηθίσουμε να κάνουμε ένα γρήγορο έλεγχο στην αναπνοή

μας, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα επίπε-δα του στρες και να βελτιώσουμε την ποιότη-τα ζωής μας. Οι βαθιές, πλήρεις αναπνοές θα μας βοηθήσουν να ξεπεράσουμε το στρες και να στείλουν πιο ξεκάθαρα μηνύματα στο νευ-ρικό σύστημα. Από την άλλη, η επιφανειακή αναπνοή είναι ο φυσικός τρόπος αντίδρασης σε μια αγχωτική κατάσταση. Όμως, στέλνει μηνύματα στο νευρικό μας σύστημα ότι κάτι πάει στραβά, γεγονός που πυροδοτεί την εκ-δήλωση του στρες. Κάτι απλό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αρχίσουμε να παίρνου-με μερικές βαθιές, αντι-στρες αναπνοές. Οι αντι-στρες αναπνοές προκαλούν μια χαλαρω-τική αντίδραση και μπορούμε να τις κάνουμε στο σπίτι, το γραφείο ή το αυτοκίνητο αφιε-ρώνοντας μερικά μόλις δευτερόλεπτα.

Οδηγίες για αντι- στρες αναπνοήΑκουμπήστε το χέρι σας πάνω στην κοιλιά σας ακριβώς κάτω από τον ομφαλό. Στην επόμενη εισπνοή αναπνεύστε τόσο βαθιά, ώστε να νιώσετε το στομάχι σας να φουσκώ-νει και το χέρι σας να απομακρύνεται από τη σπονδυλική στήλη. Με την εκπνοή τραβήξτε την κοιλιά σας προς τα μέσα, προκειμένου το χέρι σας να έρθει προς τα πίσω και να βγάλε-τε όσο το δυνατόν περισσότερο αέρα χωρίς να πιέζεστε.

Εκπνεύστε με δύναμηΒγάλτε έναν μεγάλο αναστεναγμό ή προ-σποιηθείτε ότι σβήνετε ένα κερί ή απλά εκπνεύστε για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα. Όπως κι αν επιλέξετε να το κά-νετε, βγάλτε όσο το δυνατόν περισσότερο αέρα, πάντα όμως χωρίς να πιέζεστε. Έτσι, θα δημιουργηθεί ένα κενό, το οποίο θα σας προκαλέσει μια μεγάλη, βαθιά και χαλαρωτι-κή εισπνοή, η οποία θα έρθει αβίαστα.

Η άσκηση της «μέλισσας»Μια καλή αναπνευστική άσκηση για το άγχος είναι η brahmari (στα σανσκριτικά σημαίνει «μέλισσα»). Η άσκηση αυτή παίρνει το όνομά της από τον ήχο που κάνει η μέλισσα. Ο ήχος αυτός είναι κατευναστικός για τον ανήσυχο νου, ενώ η πρακτική επιμηκύνει την εκπνοή χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Εφαρμόστε την «brahmari» καθημερινά ή ως πρώτη βοήθεια σε μια δύσκολη στιγμή.Καθίστε άνετα, με ίσια πλάτη και «ήρεμους» ώμους. Πάρτε μερικές φυσιολογικές αναπνο-ές και κλείστε τα μάτια. Στη συνέχεια, κρατώ-ντας τα χείλη σας ελαφρώς κλειστά, εισπνεύ-στε από τη μύτη. Στην εκπνοή αναπαράγετε τον ήχο του γράμματος «Μ». Διατηρήστε τον ήχο μέχρι να θελήσετε να εισπνεύσετε. Επαναλάβετε για όσο νιώθετε όμορφα. Όσο περισσότερο διατηρείτε την εκπνοή, τόσο πιο χαλαρωτική είναι η «brahmari». Όμως, προσοχή: εάν πιέζεστε πέρα από τις δυνα-τότητές σας, μπορεί να φέρετε τα αντίθετα αποτελέσματα και να δημιουργήσετε ακόμα περισσότερο στρες.

Νικήστε το άγχος αναπνέοντας σωστά

Η άσκΗσΗ αναπνοήσ που σας προτεί-νουμε είναι απλή και ελέγχει την ακούσια συνεχή πράξη της εισπνοής και της εκπνο-ής. Συγχρόνως, έχει μια μεγάλη ευεργετική επίδραση επάνω στη φυσική και διανοητική υγεία. Σηκωθείτε νωρίς το πρωί. Βγείτε στο ύπαι-θρο ή σιγουρευτείτε ότι είστε κοντά σε ένα ανοικτό παράθυρο. Καθίστε με ίσια πλάτη. Κρατήστε τα χέρια σας χαλαρωμένα στο εσωτερικό της λεκάνης σας. Παρατηρήστε για λίγα λεπτά την αναπνοή σας και μόλις σταθεροποιηθεί ο ρυθμός της, πάρτε μια βαθιά αναπνοή πολύ αργά. Καθώς ο αέρας εισέρχεται, τραβήξτε την κοιλιά σας προς τα μέσα, ανυψώνοντας προς τα έξω το στή-θος σας. Οι μύες του στομάχου πρέπει να είναι τεντωμένοι. Κρατήστε την αναπνοή και μετρήστε μέχρι το πέντε. Κατόπιν, εκπνεύ-στε βαθμιαία και χαλαρώστε τους κοιλια-

Ανάσανα!

«Η μύτη υπάρχει για να

αναπνέουμε και το στόμα

για να τρώμε». Με αυτή τη

φράση οι γιόγκι της Ανατολής

αναδεικνύουν την αξία της

αναπνοής για τον ανθρώπινο

οργανισμό. Στην αντίπερα

όχθη, στο δυτικό κόσμο,

οι σύγχρονοι αγχωμένοι

επαγγελματίες δεν

προλαβαίνουν να πάρουν ούτε

μια ανάσα. Κι όμως η σωστή

αναπνοή μπορεί να μας

ανακουφίσει από το άγχος της ημέρας.

κούς μυς σας. Αν σας είναι πολύ κουραστικό να κρατήσετε την αναπνοή σας μετρώντας μέχρι το πέντε, μετρήστε μέχρι το τρία ή και λιγότερο. Πάρτε μια ολοκληρωμένη αναπνοή - εισπνοή, εκπνοή και επαναλά-βετε, έπειτα, ολόκληρη την άσκηση. Αφού εξοικειωθείτε και κυριαρχήσετε σε αυτή την τεχνική, μπορείτε να προσπαθήσετε την εναλλαγή μεταξύ του αριστερού και δεξιού ρουθουνιού. Έτσι, λοιπόν, ειδικοί εργασιακοί ψυχολό-γοι, δάσκαλοι εναλλακτικών πρακτικών, ακόμα, και σχολές υποκριτικής και χορού προτείνουν ανεπιφύλακτα μία μίξη εύκολων σωματικών ασκήσεων σε συνδυασμό με μία ή δύο αντιστρες-αναπνοές, που, τελικά, θα σας χαρίσουν την απαιτούμενη συγκέντρω-ση και καλή διάθεση για να ξεκινήσετε, να συνεχίσετε ή να τελειώσετε την ημέρα σας μετριάζοντας το στρες!

IN•VITRO•41ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Τα βότανα στην ιατρικήΓράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Συνεργάστηκε η Αιµιλία Παπακωνσταντίνου, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Β’ Προπαιδευτική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών, Μονάδα Έρευνας και Διαβητολογικό Κέντρο Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ», Επιστηµονικός Συνεργάτης Χαροκόπειου Πανεπιστηµίου

Η φύση ξέρει. Εμείς;

Τα βότανα χρησιµοποιούνται για προληπτικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς ήδη από την αρχαι-ότητα. Στις σύγχρονες κοινωνίες η χρήση τους είναι πρόσφατη και το ενδιαφέρον του κόσµου διαρκώς αυξανόµενο. Tην τελευταία 15ετία οι

πωλήσεις βοτάνων σε Ευρώπη και Αµερική έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Στοιχεία από τις ΗΠΑ δείχνουν ότι σε µια επτα-ετία ανέβηκαν κατά 10%. Τα βότανα πωλούνται σε µορφή αφεψήµατος, βάµµατος, κά-ψουλας ή/και περιέχονται σε πολυβιταµίνες. Για τους περισ-σότερους, η χρήση τους δεν κρύβει κινδύνους για την υγεία

λόγω της φυτικής προέλευσης των βοτάνων. Τι ισχύει, όµως, στην πραγµατικότητα; Μέχρι σήµερα, δεν γνωρίζουµε ποιο στοιχείο του φυτού (φλοιός, καρπός κ.λπ.) έχει την ενεργή δράση ούτε ποιες ουσίες και σε ποια αναλογία επιφέρουν το επιθυµητό απο-τέλεσµα. Επιπλέον, σε ένα χάπι η ποσότητα του συστατικού µπορεί να φθάσει τις φαρµακολογικές δόσεις, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για παρενέργειες και πιθανές αλληλεπι-δράσεις µε άλλα φάρµακα ή βότανα. Η χρήση τους πρέπει να διακόπτεται στις 8 εβδοµάδες λόγω κινδύνου ηπατοπάθειας. Το πιο ανησυχητικό, όµως, είναι ότι τα προϊόντα αυτά δεν

ελέγχονται από τους αρµόδιους φορείς (ΕΟΦ) ως προς την ποσότητα και την ποιότητα του περιεχοµένου που αναγρά-φεται στη συσκευασία. Σε τυχαίους ελέγχους που έγιναν στην Αµερική βρέθηκε ότι περιείχαν από 0% έως και 400% του βοτάνου. Αυτό έχει πρακτική και κλινική σηµασία, καθώς κάποια βότανα (π.χ. του Αγίου Ιωάννη) έχουν σηµαντικές πα-ρενέργειες, όταν καταναλώνονται σε µεγάλες δόσεις. Τα τελευταία χρόνια, το επιστηµονικό ενδιαφέρον για την αποτελεσµατικότητα και ασφάλεια των βοτάνων έχει εντα-θεί. Οι µελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη, ωστόσο τελικά συ-µπεράσµατα θα υπάρξουν στο µέλλον.

GinsengΜόνο στην Αµερική καταναλώνεται σε τακτι-κή βάση από 6 εκατοµµύρια ανθρώπους. Η µορφή που χρησιµοποιείται συχνότερα και έχει µελετηθεί περισσότερο είναι το Ασια-τικό ή Κορεατικό ginseng (Panax Ginseng), ενώ υπάρχουν το Σιβηριανό και το Αµερικά-νικο. Θεωρείται ότι το ginseng µπορεί να βοηθή-σει στην έλλειψη νοητικής εγρήγορης και περιορισµένης αντοχής, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται από µακροχρόνιες µε-λέτες σε ανθρώπους. Αντίθετα, υπάρχουν αρκετά πειστικές αποδείξεις για την αποτε-λεσµατικότητά του σε περιπτώσεις χρόνιου άγχους, αδύναµου ανοσοποιητικού συστή-µατος, υπεργλυκαιµίας και αυξηµένων τι-µών χοληστερόλης. Μέχρι στιγµής, δεν έχει βρεθεί ποια είναι η καταλληλότερη δόση, δεν υπάρχουν αποδείξεις για την ασφά-λεια της µακροχρόνιας χρήσης του, ενώ τα αποτελέσµατα των µελετών είναι αντικρου-όµενα ως προς τον κίνδυνο καρκίνου. Έχει βρεθεί ότι τα κύρια ενεργά συστατικά του Panax Ginseng µπορούν να µεταβάλλουν τη δράση συγκεκριµένων ορµονών, χωρίς όµως οι επιπτώσεις να είναι ακόµη γνωστές.

St. John’s WortΓνωστό και ως βότανο του Αγίου Ιωάννη, είναι το πρώτο σε πωλήσεις βότανο στη Γερµανία για την αντιµετώπιση της ήπιας κατάθλιψης. Παλαιότερη µετανάλυση 23 µελετών έδειξε ότι η δράση του είναι «ισότιµα αποτελεσµατι-κή µε τη φαρµακευτική θεραπεία» στην ήπια ή µέτρια κατάθλιψη. Επίσης, χρησιµοποιείται για τα εγκαύµατα και τις δερµατοπάθειες. Χορήγηση σε µέτριες δόσεις (900mg), πιθα-νώς να είναι αποτελεσµατική. Μεγαλύτερες δόσεις προκαλούν δερµατική φωτοευαισθη-σία, ενώ ο κίνδυνος είναι µεγαλύτερος όταν συνδυάζεται µε το βότανο ephedra (απαγο-ρευµένη ουσία στην Ευρώπη) και µε αντικα-ταθλιπτικά φάρµακα.

Ginkgo bilobaΠεριέχει µια αντιοξειδωτική ουσία και µπο-ρεί να αυξήσει την αντοχή στη φυσική δρα-στηριότητα και να βελτιώσει τη µνήµη βρα-χείας ανάκλησης. Σύµφωνα µε τα ευρήµατα νεότερων µελετών, φαίνεται να είναι αποτε-λεσµατικό και στη νόσο Αλτσχάιµερ. Μπορεί να χρειαστούν 6 εβδοµάδες για να φανούν τα αποτελέσµατα από τη χρήση του βοτάνου, ωστόσο λόγω του ότι µειώνει την πηκτικό-τητα του αίµατος, δεν πρέπει να χορηγείται µαζί µε ασπιρίνη ή κουµαντίνη. EchinaceaΒότανο ιδιαίτερα δηµοφιλές στην Ευρώ-πη που αντιµετωπίζει τις δερµατοπάθειες (τσίµπηµα, δάγκωµα κ.λπ.), το κρυολόγηµα και τη γρίπη και βελτιώνει το ανοσοποιητικό σύστηµα. Χρήση µεγαλύτερη των 8 εβδο-µάδων κάνει το βότανο ηπατοτοξικό και κα-ταστέλλει τη δράση του ανοσοποιητικού. Η εχινάτσεα αλληλεπιδρά µε την κυκλοσπορίνη (ανοσοκατασταλτικό φάρµακο).

Πράσινο τσάιΣε αντίθεση µε το µαύρο, το πράσινο τσάι δεν έχει υποστεί επεξεργασία και συνεπώς διατηρεί όλα τα συστατικά του. Κύριο ενερ-γό συστατικό είναι οι κατεχίνες, ουσίες που έχουν ευεργετικές ιδιότητες (θερµογενετι-κές, αντικαρκινικές, αντιγηραντικές κ.λπ.). Το βότανο θεωρείται αποτελεσµατικό στη θεραπεία του ελικοβακτηριδίου. Σε µεγάλες ποσότητες (άνω των 2 φλιτζανιών) µπορεί να προκαλέσει παρενέργειες.

ΒαλεριάναΧαρακτηρίζεται ως το ηρεµιστικό της φύσης, καθώς καταπραΰνει το νευρικό σύστηµα. Ενδείκνυται κυρίως σε περιπτώσεις αϋπνίας, άγχους, εξάψεων, κατάθλιψης. Θεωρεί-ται ασφαλής όταν χρησιµοποιείται για 14 ηµέρες (400-900 mg), αλλά η µακροχρόνια χρήση της ή οι µεγαλύτερες δόσεις έχουν παρενέργειες (υπερδιέγερση, πονοκέφαλος, ζάλη, µειωµένη συγκέντρωση κ.λπ.).

7.000 φυτά έχουν ιατρική εφαρµογή

25% των νεότερων φαρµάκων έχουν ως βάση τα βότανα

76% των ιατρών στη Γερµανία συνταγογραφούν βότανα

5% έχουν αυξηθεί οι επισκέψεις σε ιατροβοτανοθεραπευτές στις ΗΠΑ

10% µόλυβδο, 14% αρσενικό, 14% υδράργυρο βρέθηκαν ότι περιέχουν τα µη ελεγχόµενα

κινέζικα βότανα

42•in•vitro

ΟμορφιάΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Καθαρισμός Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Συνεργάστηκε η Κατερίνα Λαμπρινοπούλου M.D,Ph.D, Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος, Μέλος Ευρωπαϊκής –Αμερικανικής Ακαδημίας Δερματολογίας

Μάσκα Εφαρμόζεται σε πρόσωπο και σώμα. Χρησιμο-ποιείται σε συνδυασμό με τα καθαριστικά προ-ϊόντα, ωστόσο προσφέρει βαθύτερο καθαρι-σμό από αυτά, καθώς διεισδύει σε μεγαλύτερο βάθος. Έτσι, το δέρμα αναπνέει καλύτερα και αποκτά υγιή και καθαρή όψη. Πρέπει να γίνεται μια φορά την εβδομάδα σε καθαρή επιδερμίδα.

Απολέπιση Εκτός του ότι ενεργοποιεί την αναπαραγω-γή νέων κυττάρων, συμβάλλει και στον καλό καθαρισμό της επιδερμίδας καθώς αφαιρεί τα μαύρα στίγματα και μειώνει την παραγωγή του σμήγματος. Κάντε απολέπιση τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, ιδιαίτερα αν έχετε λιπαρό δερμα, αποφύγετε όμως την έκθεση στον ήλιο τις επόμενες ημέρες.

Η καθαριότητα απ’ το κεφάλι φαίνεταιΤο λούσιμο αποτελεί τη «ναυαρχίδα» του καθαρισμού των μαλλιών, ωστόσο τις περισ-σότερες φορές γίνεται με λάθος τρόπο. Για να απομακρύνετε τη βρωμιά που καθημερινά επικάθεται στα μαλλιά σας, επιλέξτε σαμπουάν σύμφωνα με τον τύπο των μαλλιών σας. Λου-στείτε μόνο ένα χέρι χρησιμοποιώντας χλιαρό νερό (το πολύ ζεστό αφυδατώνει την τρίχα, με αποτέλεσμα αυτή να σπάει) και κάνοντας απαλές κινήσεις μασάζ στις ρίζες κρατώντας σταθερό το χέρι ώστε να μην τις ταλαιπωρείτε. Το καθημερινό λούσιμο δεν είναι υποχρεωτι-κό, αλλά καλό είναι να γίνεται τρεις φορές την εβδομάδα. Εάν χρησιμοποιείτε προϊόντα styling καθημερινά, μπορείτε να τα αφαιρέσετε ξεπλέ-νοντας τα μαλλιά με νερό. Σε περιπτώσεις που οι απαιτήσεις για καθαρισμό είναι πιο έντονες (π.χ. δουλειά σε εξωτερικό χώρο, χρήση προϊό-ντων styling) ενδείκνυται η χρήση σαμπουάν για βαθύ καθαρισμό. Αν υπάρχει πιτυρίδα, χρησι-μοποιούμε εξειδικευμένα σαμπουάν δυο ειδών (π.χ. αντιμυκητιασικό σε συνδυασμό με απολε-πιστικό), τα οποία προτείνονται εναλλάξ.

Η φύση ξέρει:Φυσικό ντεμακιγιάζ: Αναμειγνύετε ένα μέρος γάλακτος με ένα μέρος ηλιέλαιου. Εμποτίστε στο μίγμα ένα βαμβάκι, στραγγίστε το ελαφρά και απλώστε το στο πρόσωπο. Ξεπλύνετε καλά με χλιαρό νερό. Ενδείκνυ-ται σε όλους τους τύπους δέρματος. Μάσκα καθαρισμού για το πρόσωπο: Σε ένα μπολ ανακατεύετε 1 κ.σ. πράσινο άργιλο, λίγο γάλα και ½ κ.σ. ελαιόλαδο ώστε να γίνει ένα παχύ μίγμα. Απλώστε στο πρόσωπο τη μάσκα, αφήνοντάς τη να δράσει για 15 περίπου λεπτά. Όταν στεγνώσει, αφαιρέστε τη με νερό.

Το pH δείχνει την οξύτητα

ή την αλ-καλικότητα

που έχει το δέρμα. Μετριέται

από 0-14 και το φυσιολο-γικό pH του δέρματος

είναι 4,5-5,5 (ελαφρώς

όξινο).

Οι ρύποι του περιβάλλοντος, η σκόνη, ο καπνός του τσιγά-ρου και το μακιγιάζ απει-λούν καθημερινά την υγεία και την όψη της επιδερμίδας

μας. Απέναντι σε αυτές τις απειλές, το μοναδικό όπλο που διαθέτουμε είναι ο σωστός καθαρισμός του δέρματος. Ποιος είπε, όμως, ότι για τον καθημερινό καθα-ρισμό της επιδερμίδας αρκεί το γαλάκτω-μα, το σαπούνι και το αφρόλουτρο; Ο καθαρισμός του προσώπου και του σώ-ματος (πρέπει να) αποτελεί μια μικρή κα-θημερινή ιεροτελεστία. Όσο κουρασμένοι ή βιαστικοί κι αν είμαστε, οφείλουμε να καθαρίζουμε την επιδερμίδα μας με τον σωστό τρόπο: Το πλύσιμο του προσώπου πρέπει να γί-νεται πρωί και βράδυ, εκτός εάν μεσολα-βεί δραστηριότητα που προκαλεί έντονη εφίδρωση, οπότε η επιδερμίδα πρέπει να καθαρίζεται συχνότερα, ή το δέρμα είναι ξηρό και πιθανώς αρκεί ένα καλό πλύσιμο την ημέρα. Σε κάθε περίπτωση, ο καθαρι-σμός γίνεται με χλιαρό νερό (το καυτό ή

πολύ κρύο νερό ξηραίνει την επιδερμίδα) και ένα καθαριστικό προϊόν ανάλογα με τον τύπο δέρματος (κανονικό δέρμα: μη όξινο σαπούνι ή γαλάκτωμα ή κρέμα καθα-ρισμού, λιπαρό δέρμα: σαπούνι, ξηρό δέρ-μα: γαλάκτωμα, ευαίσθητο δέρμα: απαλό σαπούνι χωρίς ερεθιστικές ουσίες). Στο τέλος του πλυσίματος είναι απαραίτητο το καλό ξέβγαλμα και το στέγνωμα του προ-σώπου ταμποναριστά και χωρίς τρίψιμο με μια απαλή, βαμβακερή πετσέτα. Όσον αφορά το σώμα, είναι απαραίτητο να κάνουμε ένα μπάνιο την ημέρα, εκτός εάν οι καθημερινές δραστηριότητες επι-βάλλουν συχνότερο καθαρισμό. Χρησιμο-ποιήστε ένα σαπούνι ή αφρόλουτρο που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της επιδερ-μίδας σας και κάντε μπάνιο με ελαφρώς ζεστό νερό αλλά όχι καυτό, γιατί αφαιρεί πολύ λίπος από το σώμα. Σκουπίστε απα-λά και ταμποναριστά προκειμένου να δια-τηρηθεί κάποια υγρασία στην επιδερμίδα. Μια καλή λύση είναι η χρήση μπουρνουζι-ού, καθώς εκμηδενίζει το τρίψιμο και δια-τηρεί την απαραίτητη υγρασία στο δέρμα.

...είναι μισή

αρχοντιά

beauty Μετατρέψτε τον καθηµερινό καθαρισµό

σε παιχνίδι µε τη βοήθεια προϊόντων που καθαρίζουν

και περιποιούνται αποτελεσµατικά την

επιδερµίδα και τα µαλλιά.

Sebuwash, ENVIRONΑπαλό τζελ καθαρισµού προσώπου για γυ-ναίκες και άνδρες. Περιέχει τεϊόδεντρο Αυ-στραλίας, το οποίο έχει αντιφλεγµονώδεις και αντισηπτικές ιδιότητες που βοηθούν στον έλεγχο των µολύνσεων, και σαλικυλικό οξύ µε κερατολυτική δράση. Είναι ιδανικό για όλους τους τύπους δέρµατος και συστήνεται ιδιαίτε-ρα για όσους υποφέρουν από λιπαρότητα και ακµή. Δεν περιέχει συντηρητικά και συνθετι-κά αρώµατα και είναι χαµηλού αφρισµού.

Soothing Shower Gel, SANOFLOREΑφροντούς που καταπραΰνει και καθαρίζει απαλά την επιδερµίδα. Περιέχει βιολογι-κό έλαιο µαντζουράνας, το οποίο χαλαρώ-νει τους µυς και ηρεµεί το πνεύµα. Χωρίς paraben, τεχνητές χρωστικές και αρώµατα. Είναι κατάλληλο για ευαίσθητες επιδερµί-δες.

Lait de Toilette, MUSTELAΓαλάκτωµα καθαρισµού που δεν χρειά-ζεται ξέπλυµα µε νερό. Προλαµβάνει την ξηρότητα του δέρµατος και προστατεύει το υδρολιπιδικό φιλµ χάρη στον συνδυ-ασµό των φυτικών ελαίων. Αφήνει στην επιδερµίδα ένα άρωµα που θυµίζει µωρό. Χρησιµοποιήστε µια µικρή ποσότητα του προϊόντος και καθαρίστε µε βαµβάκι.

IN•VITRO•43

ShoppingΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Προϊόντα καθαρισμού

beauty

Reve de Miel, NYXEΤζελ καθαρισµού για το πρόσωπο µε ου-δέτερο pH. Περιέχει µέλι, άνθη µοσχολέ-µονου και ροδάκινο που απαλύνουν και καταπραΰνουν την επιδερµίδα. Η απαλή, φυτικής προέλευσης βάση του καθαρί-ζει απαλά το δέρµα χωρίς να βλάπτει το υδρολιπιδικό φιλµ, αφήνοντας µια αίσθη-ση αναζωογόνησης. Ιδανικό για όλους τους τύπους δέρµατος, ακόµη και για τις εξαιρετικά ευαίσθητες επιδερµίδες.

Essentielles, VICHYΚαταπραϋντικό shower gel για το σώµα µε πολυφαινόλες τριανταφύλλου. Καθαρίζει και προστατεύει το δέρµα, αφήνοντας την επιδερµίδα απαλή και φρέσκια. Έχει ουδέτερο pH και είναι ιδανικό για όλους τους τύπους δέρµατος.

Fluide Nettoyant Doucher Pediatrie, A-DERMAΠροϊόν καθαρισµού για το πρόσωπο και το σώµα, που απευθύνεται σε βρέφη, µωρά και ενήλικες. Περιέχει εκχύλισµα βρώµης Rhealba, που έχει καταπραϋντικές, ενυδα-τικές και επουλωτικές ιδιότητες, γλυκερίνη και θειικό χαλκό. Προσφέρει φροντίδα και απαλότητα στα ευαίσθητα δέρµατα και είναι κατάλληλο για καθηµερινή χρήση.

Effaclar Purifying Foaming Gel, LA ROCHE-POSAYΑφρώδες τζελ καθαρισµού για το λιπαρό και ευαίσθητο δέρµα. Περιέχει ψευδάργυρο, που µειώνει σταδιακά την παραγωγή σµήγµατος, και ιαµατικό νερό, που µειώνει τους ερεθι-σµούς. Ξεβγάζεται εύκολα και η απαλή καλ-λυντική βάση µειώνουν τις τριβές στο δέρµα και δηµιουργούν µια αίσθηση αποτελεσµατι-κού καθαρισµού. Χωρίς σαπούνι, οινόπνευµα, χρωστικές και parabens. Με pH 5.5.

Gentle Peeling Smooth Away Cream, CLARINSΑπολεπιστικό προϊόν για το πρόσωπο σε µορ-φή κρέµας. Χάρη στον άργιλο που περιέχει, αποµακρύνει τα νεκρά κύτταρα και καθαρίζει από τους ρύπους και τη βρωµιά. Εµπλουτι-σµένο µε εκχυλίσµατα ηράνθεµου, χαρίζει απαλότητα στο δέρµα. Εφαρµόστε το προϊόν σε στεγνό και καθαρό δέρµα για ένα λεπτό και κατόπιν αφαιρέστε το µε ζεστό νερό, αποφεύγοντας την περιοχή των µατιών.

44•IN•VITRO

ΣημειώσειςΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Δεν πρέπει να ξεχάσω...

NOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣΑΘΗΝΑ> Νοσοκοµείο Αιγινήτειο, Βασ. Σοφίας 72 > Γενικό Νοσο κο µείο Αθηνών «Γ. Γεννηµατάς» (Γενικό Κρατικό Αθηνών) Μεσογείων 154, Χολαργός > Γενικό Νοσοκο µείο Αθηνών «Η Ελπίς» Δηµη-τσάνης 7, Αµπελό κηποι > Ερρίκος Ντυ-νάν, Μεσογείων 107 > Γενικό Αντικαρ-κινικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Άγιος Σάββας», Λ. Αλεξάνδρας 171> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Ιπποκράτειο», Βασ. Σοφίας 114 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Λαϊκό», Αγ. Θωµά 17> Μαιευ-τήριο Αθηνών «Έλενα Βενιζέλου», πλ. Έλενας Βενιζέλου 2 > Γενικό Νοσοκο-µείο Αθηνών «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» (Ερυθρός Σταυρός), Αθανασάκη 1> Γ.Ν. Νοσηµάτων Θώρακος «Σω-τηρiα», Μεσογείων 152 > Αρεταίειο Νοσοκοµείο, Βασ. Σοφίας 76 > Γενικό Νοσοκο µείο Αθηνών «Ευαγγελισµός», Υψηλάντου 45 > Γενικό Νοσοκοµείο Παίδων «Aγλαΐα Κυριακού», Θηβών και Λεβαδείας, Αµπελόκηποι > Νοσοκοµείο Αφρ. & Δερµ. Νόσων Αθηνών «Ανδρέας Συγγρός», Δραγούµη 5 > Οφθαλµια-τρείο Αθηνών, Σίνα & Πανεπιστηµίου 26, > Ιασώ General, Λεωφ. Μεσογείων 264, Xολαργός > Doctors’ Hospital, Κε-φαλληνίας 26 > Ευρωκλινική Αθηνών,

Αθανα σιάδου 9, πάροδος Σούτσου > Ευρωκλινική Παίδων, Λεµεσού 39-41 & Αχαρνών 209, > ΝΕΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ, Αστυ-δάµαντος 83, Τηλ.: 210 7228511

ΠΕΙΡΑΙΆΣ> Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκοµείο Μεταξά, Μπότσαρη 51 > Γενικό Νοσο-κοµείο Πειραιά «Τζάνειο», Zαννή και Αφεντούλη

ΧΑΐΔΑΡΙ> Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσο κοµείο «Αττικό», Ρίµινι 1

ΚΑΛΛΙΘΕΑ> Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, Λ. Συγγρού 356

ΦΆΛΗΡΟ> Metropolitan Hospital, Εθνάρχου Μακαρίου & Ελ.Βενιζέλου 1 Ν. Φά-ληρο

ΚΗΦΙΣΙΑ> Γ.Ν. Αττικής ΚΑΤ, Νίκης 2

ΜΑΡΟΎΣΙ> Ιασώ, Κηφισίας 37 > Γ.Ν. Σισµανό-γλειο, Σισµανoγλείου 1

Ν. ΙΩΝΊΑ> Γ.Ν.Ν. Αγία Όλγα, Αγ. Όλγας 3

ΝΊΚΑΙΑ> Γ.Ν. Νίκαιας, Μαντούβαλου Δηµ. 3

ΜΕΛΊΣΣΙΑ> 1ο Νοσοκοµείο ΙΚΑ “Η Πεντέλη” (Πα-παδηµητρίου), Τέρµα Ζαΐµη> Γ.Ν.Μ. Αµ. Φλέµιγκ, 25ης Μαρτίου 4, ΒΟΎΛΑ > Γενικό Νοσοκοµείο «Ασκλ η πιείο Βού-λας», Βασ. Παύλου 1

ΝOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ

ΕΥΚΑΡΠΊΑ> Γ.Ν. Θεσσαλονίκης Παπαγεωργίου ΘεσσαλονΙκη > ΑΧΕΠΑ, Κυριακίδη Στ. 1 > Γ. Γεννηµατάς, Εθνικής Αµύνης και Αγ. Δηµητρίου 41 > Λοιµωδών, Λα-µπράκη Γρ. 13 > ΕΚΑΒ, Πλαταιών 26 > Ιπποκράτειο, Παπαναστασίου Αλ. 49 > Γ. Ν. Αγ. Δηµήτριος, Ζωγράφου 2

ΚΑΛΑΜΑΡΙΆ> Α. Νοµαρχιακό Αγ. Παύλος, Αντιστά-σεως 161

ΧΟΡΤΙΑΤΗ> Γ. Ν. Παπανικολάου

IKA> Πλατεία Αττικής: Τσουδερού 61, > Περιστέρι: Β. Αλεξάνδρου 105, > Πατήσια: Ιωάννου Δροσοπούλου 157, > Αλεξάνδρας: Πανόρµου & Κα-ρύστου 7, > Νέος Κόσµος: Μάχης Ανα-λάτου & Λαγουµιτζή, > Πειραιάς: Αγ. Κωνσταντίνου 1 .

ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣ> Κολοκούρη Ελένη Μεσογείων 117, εντός εµπορικού κέντρου, > Γρηγορό-πουλος Σωτήρης Δευ τέρας Μεραρχίας 2 & Ακτή Μιαούλη, Πειραιάς, > Πλυ τάς Νικόλαος Κηφισίας 125-127, Ν. Ψυχι-κό, > Λουράντος Κώστας Οµήρου 6, Ν. Σµύρνη, > Μπακάκος Αγ. Κων/νου 3, Οµόνοια > Λένα Τριανταφύλλη Μπα-κάκου, Λεωφ. Κηφισίας 281, Κηφισιά > Βλάχος Κων/νος Στουρνάρη 53 (δί-πλα στο θέατρο Αλάµπρα), Αθήνα, > Βλάχος Παντελής Θεοτοκο πούλου 6, Χαλάνδρι, (πλησίον AGORA CENTER), > Αντωνό πουλος Νίκος Περικλέους 79, Κηπούπολη Περιστέρι, > Μαρούλης Γεώργιος Πανεπιστη µίου 6, Αθήνα, > Κούβαρης Κώστας Ηρώων Πολυτεχνεί-ου 37, Πειραιάς, > Λαζαρίδου-Παπαδο-πούλου Ευγενία Τραλέων 61, Γαλάτσι, > Λύγδας Νικόλαος Παναγή Τσαλδάρη 37, Περιστέρι, > Μαραγκού Βασιλεί-ου - Μαραγκού Ιωάννη Ακαδηµίας 76, Αθήνα, > Μώρος Δηµήτρης 2ας Μαίου, 26, Ν. Σµύρνη, > Ραφτόπουλος Γιώργος Κηφισίας 5, Αµπελόκηποι, > Σαµαράς Ανδρέας Αλεξάνδρας 146Β & Λουκάρεως, Αµπελόκηποι, > Σταµατί-ου-Βέρου Μαρία Ε. Βενιζέλου 126, Ν. Ερυθραία, > Σταυροπούλου Αικατερίνη Μεσογείων 437 & Αγ. Παρασκευής,

Αγ. Παρασκευή, > Τσιροπούλου Σοφία Σπερχειού 61, Χρυσούπολη Περιστέρι, > Γιαννακάκου-Σκουµπουρδή Αγγελική Περικλέους 11, Μαρούσι > Μπακο-γιάννη Πολυξένη, Δωδεκανήσου 39, Άλιµος > Αικατερίνη Παγιαύλα- Ευαγ-γέλου, Κώστα Βάρναλη 38, Χαλάνδρι

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΊΤΕ ΕΠΊΣΗΣ:> Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθη-νών, Μικράς Ασίας 75, Γουδί> Διαγνωστικό κέντρο «ΔΙΑΓΝΩΣΗ» (υποκατάστηµα Λεωφόρου Αλεξάν-δρας) Λ. Αλεξάνδρας 166, Αθήνα> Holmes Place Athens, Εµπορικό Κέντρο “City Link” Βουκουρεστίου & Σταδίου 4> Ηolmes Place Μαρούσι, Εµπορικό κέ-ντρο “Αίθριο” Αγ. Κωνσταντίνου 40> GymTonic: Λεωφόρος Βουλιαγµένης 96, Γλυφάδα> Hercules: Εθνικής Αντιστάσεως 33, Νέα Ερυθραία> Hiltonia Spa Βασιλίσσης Σοφίας 46, Αθήνα> Press & Tabac - Εµπορικό κέντρο “THE MALL“ - Μαρούσι> Εµπορικό κατάστηµα Public Καρα-γεώργη Σερβίας 1, Πλα τεία Συντάγµα-τος, Αθήνα.

Πού θα μας βρίσκετε...

Ç óåëßäá

áõôÞ óáò áíÞêåé.

Óôåßëôå ìáò ìéêñÜ

ìõóôéêÜ ðïõ óáò

âïçèïýí íá æåßôå

ðéï õãéåéíÜ

[email protected]

Εκτός από ενυδατική κρέµα για το

πρόσωπο, φροντίζω να πίνω τουλά-

χιστον 3 µικρά µπουκάλια νερό την

ηµέρα. Από τότε που ξεκίνησα να

πίνω αρκετό νερό, έχω δει µεγάλη

βελτίωση στο δέρµα µου. Δ.Τ.

Σε περιόδους που κάνω δίαιτα,

τα βράδια που συνήθως µε πιά-

νει λαιµαργία πίνω αρκετό νερό.

Αν συνεχίσω να πεινάω βουρ-

τσίζω τα δόντια µου. Το αίσθηµα

φρεσκάδας από το βούρτσισµα

µου περιορίζει την ανάγκη για

φαγητό! Επίσης δεν ζυγίζοµαι

για να µην απογοητεύοµαι αν δεν

έχω χάσει όσα κιλά θα ήθελα. Θ.Τ.

Ãéá íá êÜíù ôá ðáéäéÜ ìïõ íá ôñþíå öñïýôá êáé

ëá÷áíéêÜ, ôá ïðïßá óå ãåíéêÝò ãñáììÝò äåí ôïõò

áñÝóïõí, Ý÷ù åöåýñåé ôçí åîÞò ëýóç. ¸÷ù äþ-

óåé óå êÜèå ëá÷áíéêü êáé öñïýôï Ýíá üíïìá. Ãéá

ðáñÜäåéãìá ôï êïëïêõèÜêé åßíáé ï «ðñáóéíïý-

ëçò». Óõ÷íÜ ôïõò ëÝù öáíôáóôéêÝò ðåñéðÝôåéåò

ìå ôïõò Þñùåò, ïé ïðïßåò äéáäñáìáôßæïíôáé óôïõò

êÞðïõò. ¸÷ù ðáñáôçñÞóåé üôé ôá ðáéäéÜ ôñþíå

ðïëý ðéï óõ÷íÜ ëá÷áíéêÜ êáé öñïýôá!Í.Ô.

Όταν φοράω καινούργια παπούτσια βάζω προληπτικά προ-στατευτικό επίθεμα στα πόδια μου και επίσης χρησιμοποιώ ειδική κρέμα που κάνει το δέρμα του παπουτσιού πιο μα-λακό. Για να μην γλιστράνε στο δρόμο οι γόβες, κολλάω ένα επίθεμα για τραύματα στη σόλα.

Σ.Τ.

Για να περιορίσω το αλάτι στο φαγητό, χρησι-μοποιώ περισσότερα βότανα, όπως ρίγανη και μαϊντανό. Το φαγητό είναι πιο νόστιμο και υγι-εινό. Μ.Κ.

ΧρηστικάΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

AIDS Αττική > Γ.Ν.Α. «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑ-

ΤΑΣ»- Α’ Παθολογική Κλινική- Μονάδα Ει-δικών Λοιμώξεων Λ. Μεσογείων 154, Χο-λαργός, Τηλ. Κέντρο: 213 2032000

> Γ.Ν.Α. «ΚΟΡΓΙ-ΑΛΕΝΕΙΟ- ΜΠΕ-ΝΑΚΕΙΟ Ε.Ε.Σ.»- Γ΄Παθολογική Κλινική- Μονά-δα Ειδικών Λοιμώξε-ων Ερυθρού Σταυ-ρού & Αθανασάκη 1, Αθήνα, 210 6414000

> Γ.Ν.Α. «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙ-ΣΜΟΣ»- Ε’ Παθολογι-κή Κλινική – Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων Υψηλάντου 45-47, Αθήνα, Τηλ. Κέντρο: 213 2041000

> Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝ-ΔΡΑ» Βασ. Σοφίας 80, Αθήνα, Τηλ. Κέ-ντρο: 213 2162000, 210 3381100

> Γ.Ν.Α. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ- Β΄Παθολογική Κλινι-κή Βαα. Σοφίας 114, Αθήνα, Τηλ. Κέντρο: 213 2088000, 210 7769000

> Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ»- Α’ Παθολογική- Προ-παιδευτική Κλινική Αγ. Θωμά 17, Αθή-να, Τηλ. Κέντρο: 213 2060800, 210 7456000

> Νοσοκομείο Αφρο-δίσιων και Δερματι-κών Νόσων «ΑΝΔΡΕ-ΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ»- Τμήμα Ειδικών Λοιμώξεων- Μονάδα Aids Ι. Δρα-γούμη 5, Αθήνα, Τηλ: 210 7265100

> Γ.Ν.Α ΣΙΣΜΑΝΟ-ΓΛΕΙΟ- Α’ Παθο-λογικός Τομέ-ας- Β΄Παθολογικό Τμήμα- Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων

Σισμανογλείου 1, Μαρούσι Τηλ. Κέ-ντρο: 210 8039001, 213 2058001 (60 γραμμές)

> Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ»- Δ’ Πα-θολογική Κλινική Ρί-μινι 1, Χαϊδάρι, Αθή-να, Τηλ. Κέντρο: 210 5831000

> Γενικό Νοσοκομείο Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟ-ΦΙΑ»- Α΄Παιδιατρική Κλινική Θηβών & Πα-παδιαμαντοπούλου, Γουδί, Τηλ. Κέντρο: 213 2013000

> 1o Νοσοκομείο ΙΚΑ Αθηνών «Η ΠΕΝΤΕ-ΛΗ»- Β’ Παθολογι-κή Κλινική- Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων Τέρμα Ζαΐμη, Μελίσ-σια, Τηλ. Κέντρο: 210 8106200

> Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά ΤΖΑΝΕΙΟ Ζαννή και Αφε-ντούλη, Πειραιάς, Τηλ. Κέντρο: 213 2081000

> Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας «Άγιος Πα-ντελεήμων» - Β’ Παθολογική Κλινική Δ. Μαντούβαλου 3, Νίκαια, Τηλ. Κέντρο: 213 2077000

ΘεσσΑλονίκη > Γενικό Νοσοκο-

μείο Θεσσαλονίκης «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Κωνσταντινουπόλε-ως 49, Θεσσαλονίκη, Τηλ. Κέντρο: 2313 312000

> Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκο-μείο Θεσσαλονίκης «ΑΧΕΠΑ»- Α’ Παθο-λογικός Τομέας – Α’ Παθολογική Κλινική- Τμήμα Λοιμώξεων Στ. Κυριακίδη 1, Θεσ-σαλονίκη, Τηλ. Κέ-

ντρο: 2313 303110-1, 2313 303310

ΑλεξΑνδρούπολη > Πανεπιστημιακό

Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης- Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων Δραγά-να, Αλεξανδρού-πολη, Τηλ. Κέντρο: 25510 74000, 25510 51000, 25510 52000

πάτρΑ > Πανεπιστημιακό

Γενικό Νοσοκομείο Πατρών- Β’ Παθο-λογική Κλινική Ρίο, Πάτρα, Τηλ. Κέντρο: 2610 999111

κρήτη > Πανεπιστημιακό Γε-

νικό Νοσοκομείου Ηρακλείου Κρήτης- Α΄ Παθολογική Κλι-νική Διασταύρωση Βουτών- Σταυρακίων, Βούτες Ηρακλείου Κρήτης, Τηλ. Κέντρο: 2810 392111

ρόδοσ> Γενικό Νομαρχιακό

Νοσοκομείο Ρόδου- Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων Άγιοι Απόστολοι, Ρόδος, Τηλ. Κέντρο: 22410 80000

> Τηλεφωνική Γραμμή για το Aids- ΚΕΕΛ-ΠΝΟ: 210 722222

Χρήσιμεσ ιστοσελίδεσ > Κέντρο Ελέγχου και

Πρόληψης Νοσημά-των (ΚΕΕΛΠΝΟ): www.keelpno.gr

> Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμε-τώπισης του Aids: www.aids.org.gr

> Κέντρο Ζωής: www.kentrozois.gr

> www.hivaids.gr

46•IN•VITRO

Last pageΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Ο ανθρώπινος οργανισμός

Επένδυση του λεπτού εντέρου

Αυτή η τοµή της επιφάνειας του λεπτού εντέρου δείχνει τις βαθιές πτυχές, που λέγονται λάχνες, οι οποίες αυξάνουν την επιφάνεια για την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών από την τροφή. Στην περιοχή της τοµής τα επιθηλιακά κύτταρα (κόκκινα) στηρίζονται

από συνδετικό ιστό (ανοικτό καφέ) που σχηµατίζει τον πυρήνα κάθε πτυχής. Το ύψος των λαχνών στο λεπτό έντερο ποικίλλει από 0.3 έως 0,8 χιλιοστά.

[µικροφωτογραφία από ηλεκτρονικό µικροσκόπιο σάρωσης]

In Vitro October issue

Documents

Transcript of In Vitro October issue