In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

18
In Medias Res , . . ’ “in medias res” -- . : .

Transcript of In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Page 1: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

In Medias Res

Η πλοκή της Οδύσσειας δεν είναι γραμμική,δηλ. δεν ξεκινάει από το Α για να φτάσει στοΩ.

Ο λογοτεχνικός όρος γι’ αυτό είναι “inmedias res” --και δημιουργεί μία πολύεντυπωσιακή ιστορία. Το καλύτερο: είναιπολύ απλό να καταλάβουμε πώς λειτουργείαυτή η πλοκή.

Page 2: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Οδύσσεια: ένα σπουδαίοποίημα

Από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, οΌμηρος θεωρείται ένας μεγάλος τεχνίτης τουλόγου. Ο πρώτος. Ίσως ο καλύτερος όλωντων εποχών.

Υπάρχει λόγος γι’ αυτό.

Page 3: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Η ιστορία της Οδύσσειας

Ίσως ακούγεται παράδοξο --όμως οιπεριπέτειες του Οδυσσέα δεν φτιάχνουν,από μόνες τους, μία πολύ καλή ιστορία...

Page 4: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Χρονολογική σειρά τηςΟδύσσειας

Αν παίρναμε τα πράγματα με την κανονικήτους σειρά, τότε θα ξεκινούσαμε απ’ τη μέραπου τα καράβια του Οδυσσέα άφησαν πίσωτους την Τροία και ξεκίνησαν για την Ιθάκη.

Page 5: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Οι πρώτες περιπέτειες

Οι περισσότερες περιπέτειες του Οδυσσέα(Λωτοφάγοι, Πολύφημος, Κίρκη, Σειρήνεςκ.ά.) συμβαίνουν στα πρώτα χρόνια τουταξιδιού.

Τα χρονικά διαστήματα που αναφέρει οΌμηρος δεν ξεπερνούν τον 1,5 χρόνο. Αςπροσθέσουμε και κάποιον καιρό στηθάλασσα: δεν είναι πάνω από 2+ χρόνια...

Page 6: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Το νησί της Καλυψώς

Αφού χάσει όλους τους συντρόφους, οΟδυσσέας ναυαγεί στο νησί της Καλυψώς.Εκεί, η Νύμφη θα τον κρατήσει αιχμάλωτογια άλλα 7 χρόνια: το λέει ο ίδιος ο ήρωαςστον βασιλιά Αλκίνοο, όταν διηγείται τιςπεριπέτειές του.

Page 7: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Σχερία - Ναυσικά

Μετά το ναυάγιό του, ο Οδυσσέαςφιλοξενείται από τον βασιλιά των Φαιάκωνκαι πατέρα της Ναυσικάς, Αλκίνοο.

Μαζί με τη βραδιά που κοιμήθηκε κάτω απότις ελιές, ο Οδυσσέας έμεινε μόλις 3μερόνυχτα στη Σχερία. Έπειτα οι Φαίακεςτον έβαλαν στο πλοίο τους και τονξεπροβόδισαν για την Ιθάκη.

Page 8: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Η μνηστηροφονία

Το παλάτι του Οδυσσέα είναι γεμάτο απόαρχοντόπουλα που θέλουν να παντρευτούντην Πηνελόπη.

Ο Οδυσσέας χώνεται ανάμεσά τουςντυμένος ζητιάνος και, την κατάλληληστιγμή, με τη βοήθεια του Τηλέμαχου καιλίγων αφοσιωμένων σκλάβων, τουςσκοτώνει όλους.

Page 9: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Πηνελόπη - Οδυσσέας

Η Πηνελόπη έχει αρχικά αμφιβολίες, αλλάστο τέλος πέφτει στην αγκαλιά του άντρατης.

Ο Τηλέμαχος ξαναβρίσκει τον πατέρα του κιο γερο-Λαέρτης έχει την ευτυχία να δει ξανάτον γιο του ζωντανό.

Η Οδύσσεια έχει αίσιο τέλος.

Page 10: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Η ιστορία είναι προβληματική

Με άλλα λόγια, έχουμε πολλές περιπέτειεςστην αρχή. Μεσολαβεί ένα πολύ μεγάλοδιάστημα απραξίας στο νησί της Καλυψώς--και μετά συμβαίνουν ένα σωρό πράγματαπρος το τέλος, μέσα σε πολύ λίγες μέρες.

Δεν είναι ο καλύτερος τρόπος να διηγηθείκάποιος έναν μύθο.

Page 11: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Ο Όμηρος και το κοινό του

Ο ποιητής πρέπει να ικανοποιήσει τοακροατήριό του --να το κάνει να μείνειξύπνιο και, ακόμα περισσότερο, γοητευμένοαπό την ιστορία του Οδυσσέα.

Αλλιώς, δεν θα ήταν τόσο σπουδαίοςποιητής...

Page 12: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Η μαγεία της Οδύσσειας

Ο Όμηρος χρησιμοποιεί κάποια λογοτεχνικάκόλπα, ώστε να δώσει μεγαλύτεροενδιαφέρον σ’ αυτά που τραγουδάει.

Το ακροατήριο δεν πρέπει να μείνειαπογοητευμένο.

Page 13: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Επίκληση της Μούσας

Ο Όμηρος ζητάει από την Μούσα να τονβοηθήσει να πει όσο καλύτερα γίνεται τηνιστορία του Οδυσσέα.

Προειδοποιεί το κοινό: η Μούσα θα ξεκινήσει“από κάπου” --όχι απαραίτητα απ’ την αρχή.

Page 14: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Πώς ξεκινάει η Οδύσσεια;

Η Οδύσσεια δεν ξεκινάει απ’ την αρχή, αλλάκοντά στο τέλος.

Βρίσκουμε τον Οδυσσέα αιχμάλωτο στο νησίτης Νύμφης Καλυψώς, που θέλει να τονκρατήσει εκεί για πάντα.

Η επιθυμία του ήρωα να γυρίσει στηνπατρίδα του συναντά ένα μεγάλο εμπόδιο.

Page 15: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Ο Οδυσσέας φεύγει απ’ το νησί

Με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς, πουπροστατεύει τον Οδυσσέα, ο Δίαςαποφασίζει πως είναι καιρός να αφήσει ηΚαλυψώ τον αιχμάλωτό της.

Ο Οδυσσέας μπορεί και πάλι να ξεκινήσειγια την Ιθάκη.

Page 16: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Αγωνία για την τύχη τουΟδυσσέα

Η απόφαση του Δία δημιουργεί στουςακροατές ερωτήματα:

Θα αφήσει η Καλυψώ τον Οδυσσέα ναφύγει;Θα τα καταφέρει ο Οδυσσέας να φτάσειτελικά στην Ιθάκη;Τι θα συμβεί, όταν πια γυρίσει στηνπατρίδα του;

Page 17: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

In Medias Res: Απ’ τη Μέση τηςΥπόθεσης

Ο όρος “in medias res” είναι λατινικός. Σταελληνικά, μεταφράζεται “στη μέση τωνπραγμάτων” --δηλαδή κάπου μέσα στηνεξέλιξη της υπόθεσης.

Μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά τελικάδημιουργεί το καλύτερο αποτέλεσμα. ΟΌμηρος ήξερε καλά τι έκανε.

Page 18: In Medias Res & το ποιητικό δαιμόνιο του Ομήρου

Η Οδύσσεια με απλά λόγια

SimplyOdyssey.com:Τα πάντα για την Οδύσσεια.

Με απλά λόγια, εικόνες, βίντεο και πολλάάλλα, γνωρίζουμε τον Ομηρικό κόσμο καιμαθαίνουμε για τις περιπέτειες του μυθικούβασιλιά της Ιθάκης.