https://www.hallofpeople.com/gr.php?user=Πέιν%20Τόμας

Τόμας Πέιν Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Απόσπασμα από την αρχή του βιβλίου ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΣ ΜΟΥ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ:

Θέτω το ακόλουθο έργο υπό την προστασία σας.

Περιέχει τις απόψεις μου για τη Θρησκεία. Θα είναι

δίκαιο να θυμάστε ότι πάντα υποστήριζα έντονα το Δικαίωμα κάθε Ανθρώπου να έχει τη δική του γνώμη, όσο διαφορετική κι αν είναι από τη δική μου. Όποιος αρνείται σε άλλον αυτό το δικαίωμα, υποδουλώνει τον εαυτό του στην τρέχουσα γνώμη του, διότι του αφαιρεί το δικαίωμα να την αλλάξει. Το πιο ισχυρό όπλο εναντίον παντός τύπου σφάλματα είναι η Λογική. Δεν έχω ποτέ χρησιμοποιήσει κανένα άλλο όπλο και ευελπιστώ πως ποτέ δε θα χρειαστεί να το κάνω.

Ο στοργικός φίλος και συμπολίτης σας, THOMAS PAINE

Λουξεμβούργο, 8η Pluviose,2 Δεύτερο Έτος της Γαλλικής Δημοκρατίας, 27 Ιανουαρίου 1794

Ομολογία πίστεως του συγγραφέα

Εδώ και πολλά χρόνια είχα την πρόθεση να δημοσιεύσω τις σκέψεις μου σχετικά με τη θρησκεία. Γνωρίζω πολύ καλά τις δυσκολίες του αντικειμένου και έχοντας αυτό κατά νου συγκρατήθηκα για να το κάνω σε πιο προχωρημένη ηλικία. Σκόπευα να είναι η τελευταία μου συνεισφορά στους συμπολίτες μου όλων των εθνοτήτων και σε μια περίοδο που η αγνότητα του κινήτρου μου δεν θα μπορούσε να αμφισβητηθεί, ούτε καν από εκείνους που δεν θα ενέκριναν το έργο. Η τρέχουσα συγκυρία στη Γαλλία, η πλήρης κατάργηση του κρατικοδίαιτου κλήρου και ό,τι σχετίζεται με τα καταπιεστικά όργανα της θρησκείας καθώς και υποχρεωτικών δογμάτων, όχι μόνο ενίσχυσε τη βούλησή μου, αλλά κατέστησε την ανάγκη ενός τέτοιου είδους έργου ακόμα πιο επιτακτική, με το φόβο ότι με τη διάλυση της δεισιδαιμονίας, των λανθασμένων συστημάτων διακυβέρνησης και της ψευδούς θεολογίας, μπορεί να χάσουμε την επαφή με την ηθική, την ανθρωπιά και την αληθινή θεολογία.

Όπως και πολλοί από τους συναδέλφους μου και Γάλλους συμπολίτες μου, έδωσαν το παράδειγμα και έχουν καταθέσει εθελοντικά την ατομική ομολογία της πίστης τους, έτσι κι εγώ θα καταθέσω τη δική μου. Και θα το κάνω αυτό με όλη την ειλικρίνεια και ευθύτητα με την οποία το πνεύμα ενός ανθρώπου επικοινωνεί με τον ίδιο του τον εαυτό. Πιστεύω σε ένα και μόνο Θεό και ελπίζω στην ευτυχία πέρα από αυτήν τη ζωή. Πιστεύω στην ισότητα του ανθρώπου και πιστεύω ότι οι θρησκευτικές υποχρεώσεις του είναι η απόδοση δικαιοσύνης και ελέους και το να προσπαθεί να κάνει τον πλησίον του ευτυχισμένο. Αλλά, για να μην υποθέσει κανείς ότι πιστεύω και σε άλλα πράγματα εκτός από αυτά, κατά την

πορεία αυτού του έργου θα δηλώσω και πράγματα στα οποία δεν πιστεύω, καθώς και τους λόγους για τους οποίους δεν τα πιστεύω. Δεν πιστεύω στο δόγμα που καθομολογεί η Ιουδαϊκή Εκκλησία, η Ρωμαϊκή Εκκλησία, η Ελληνική Εκκλησία, η Τουρκική Εκκλησία, η Προτεσταντική Εκκλησία, ούτε οποιαδήποτε άλλη Εκκλησία γνωρίζω. Το πνεύμα μου είναι η δική μου εκκλησία. Όλα τα εθνικά εκκλησιαστικά ιδρύματα, είτε Ιουδαϊκά, είτε Χριστιανικά, είτε Τούρκικα, δεν μου φαίνονται παρά ανθρώπινες εφευρέσεις, κατασκευασμένες για να τρομοκρατήσουν και να σκλαβώσουν την ανθρωπότητα καθώς και να μονοπωλήσουν την ισχύ και τα κέρδη.

Με αυτή την ομολογία δεν επιθυμώ να καταδικάσω αυτούς που πιστεύουν κάτι διαφορετικό· έχουν το ίδιο δικαίωμα με εμένα να έχουν την πίστη τους όπως και εγώ τη δική μου. Αλλά είναι αναγκαίο για την ανθρώπινη ευτυχία ο κάθε άνθρωπος να είναι ειλικρινής με τον εαυτό του. Απιστία δεν είναι να πιστεύει ή να μην πιστεύει κανείς, αλλά να δηλώνει ότι πιστεύει κάτι στο οποίο δεν πιστεύει. Είναι αδύνατο να υπολογιστεί το κακό, αν μπορώ να εκφραστώ έτσι, που έχει δημιουργήσει αυτό το πνευματικό ψεύδος στην κοινωνία. Όταν ένας άνθρωπος έχει διαστραφεί τόσο πολύ και έχει εκπορνεύσει την αγνότητα του πνεύματός του, ώστε να προσυπογράψει την πίστη του σε πράγματα τα οποία δεν πιστεύει, τότε έχει προετοιμάσει τον εαυτό του για την εκτέλεση οποιουδήποτε άλλου εγκλήματος. Αναλαμβάνει το επάγγελμα του ιερέα για χάρη του κέρδους και για να πληροί τις προϋποθέσεις για το επάγγελμα αυτό ξεκινά με μία ψευδομαρτυρία. Μπορούμε να φανταστούμε κάτι πιο καταστροφικό για την Ηθική από αυτό; Λίγο μόνο καιρό αφότου δημοσίευσα το φυλλάδιο “Κοινή Λογική” στην Αμερική, είδα να αυξάνεται η πιθανότητα η επανάσταση στο

σύστημα διακυβέρνησης να ακολουθηθεί από μια επανάσταση στο σύστημα της θρησκείας. Η σχέση μεταξύ Εκκλησίας και Κράτους, οπουδήποτε αυτή είχε εμφανιστεί, είτε της Ιουδαϊκής, είτε της Χριστιανικής, είτε της Τουρκικής, είχε απαγορεύσει τόσο αποτελεσματικά κάθε συζήτηση γύρω από καθιερωμένα δόγματα και τις αρχές της θρησκείας, υπό την απειλή ποινών, που μέχρι να αλλάξει το σύστημα διακυβέρνησης, τα ζητήματα αυτά ήταν αδύνατο να τεθούν ανοιχτά και δίκαια στο κοινό. Οπουδήποτε συνέβαινε αυτό [η αλλαγή του συστήματος διακυβέρνησης δηλαδή,] θα ακολουθούσε και μια επανάσταση στο σύστημα της θρησκείας. Θα ανιχνεύονταν οι ανθρώπινες εφευρέσεις και οι σοφιστείες των ιεροκηρύκων και ο άνθρωπος θα επέστρεφε στην αγνή και καθαρή πίστη του ενός Θεού και κανενός άλλου.

Περί αποστολής και αποκαλύψεως

Κάθε εθνική εκκλησία έχει εγκαθιδρυθεί προσποιούμενη κάποια ειδική αποστολή από το Θεό, την οποία μετέδωσε σε κάποια άτομα. Οι Εβραίοι έχουν τον Μωυσή τους, οι Χριστιανοί τον Ιησού Χριστό, τους αποστόλους και τους αγίους τους, οι Τούρκοι τον Μωάμεθ9 τους· λες και ο Θεός δεν είναι ανοιχτός το ίδιο σε όλους τους ανθρώπους. Κάθε μια από αυτές τις εκκλησίες δείχνουν κάποια βιβλία τα οποία αποκαλούν “αποκάλυψη”, ή “λόγο του Θεού”. Οι Εβραίοι λένε ότι ο δικός τους λόγος του Θεού δόθηκε από το Θεό στο Μωυσή, πρόσωπο με πρόσωπο, οι Χριστιανοί λένε ότι ο δικός τους λόγος του Θεού είναι θεόπνευστος και οι Τούρκοι ότι το δικό τους λόγο του Θεού (το Κοράνι) τον έφερε ένας άγγελος από τα ουράνια. Κάθε μια από αυτές τις εκκλησίες κατηγορεί τις άλλες για απιστία· εγώ, από τη μεριά μου, δεν πιστεύω καμιά τους. Καθώς είναι

απαραίτητο να προσκολληθούν ορθές έννοιες στις λέξεις, προτού προχωρήσω περαιτέρω στο ζήτημα, θα προσφέρω κάποιες παρατηρήσεις σχετικά με τη λέξη “αποκάλυψη”. Η λέξη “αποκάλυψη” όταν χρησιμοποιείται σε σχέση με τη θρησκεία σημαίνει κάτι που ο Θεός μεταδίδει απ' ευθείας στον άνθρωπο. Κανείς δεν θα αρνηθεί τη δυνατότητα του Μεγαλοδύναμου10 να κάνει μια τέτοια ενέργεια, αν αυτό είναι που επιθυμεί. Αλλά το να παραδεχθεί κανείς, για χάρη της συζήτησης, ότι κάτι αποκαλύφθηκε σε ένα άτομο και όχι σε κάποιο άλλο, αυτό αποτελεί αποκάλυψη σε εκείνο το άτομο και μόνο. Όταν το λέει σε ένα δεύτερο άτομο, το δεύτερο σε ένα τρίτο, το τρίτο σε ένα τέταρτο και ούτω καθεξής παύει να είναι αποκάλυψη για αυτά τα άτομα. Αποκάλυψη είναι για το πρώτο άτομο μόνο και πληροφορίες από δεύτερο χέρι11 για όλους τους υπόλοιπους, οπότε, κατά συνέπεια, δεν είναι υποχρεωμένοι να το πιστέψουν. Είναι αντίφαση όρων και ιδεών να ονομάζει κανείς αποκάλυψη κάτι που μαθαίνει από δεύτερο χέρι, είτε προφορικά, είτε γραπτά. Ο όρος “αποκάλυψη” αναγκαστικά περιορίζεται στην πρώτη επαφή. Από εκεί και πέρα είναι μόνο η διήγηση ενός συμβάντος που το άτομο αυτό ισχυρίζεται ότι του αποκαλύφθηκε. Και αν και μπορεί να το θεωρεί υποχρέωσή του να το πιστέψει, δεν μπορεί να απαιτείται από εμένα να το πιστέψω με τον ίδιο τρόπο, αφού δεν πρόκειται για κάτι που αποκαλύφθηκε σε μένα και έχω να βασιστώ μόνο στο λόγο του ότι όντως αυτά του αποκαλύφθηκαν. Όταν ο Μωυσής είπε στα τέκνα του Ισραήλ ότι έλαβε δύο πλάκες με τις Εντολές από το χέρι του Θεού δεν είχαν καμία υποχρέωση να τον πιστέψουν γιατί δεν είχαν κανένα άλλο λόγο να δεχθούν τα λεγόμενά του, εκτός από το ότι τους τα είπε. Παρομοίως και εγώ δεν έχω κανένα λόγο να το πιστέψω, εκτός από το ότι μου το είπε κάποιος ιστορικός, δεδομένου ότι οι Εντολές δεν έχουν κανένα εσωτερικό τεκμήριο θεϊκής προέλευσης μέσα τους. Περιέχουν μεν κάποιες

καλές ηθικές αρχές, που όμως οποιοσδήποτε δικαστής ή νομοθέτης θα μπορούσε να παράγει μόνος του, χωρίς να χρειαστεί να επιζητήσει θεϊκή παρέμβαση. Όταν μου λένε ότι το Κοράνι γράφτηκε στα Ουράνια και το έφερε στον Μωάμεθ ένας άγγελος, η αναφορά αυτή είναι σχεδόν του ίδιου είδους με την προηγούμενη· πληροφορίες από δεύτερο χέρι. Εγώ ο ίδιος δεν είδα τον άγγελο, οπότε έχω δικαίωμα να μην τον πιστέψω. Όταν, επίσης, μου λένε ότι μια γυναίκα, ονόματι Παρθένος Μαρία, είπε ή διέδωσε ότι έμεινε έγκυος χωρίς να συνευρεθεί με άνδρα και ότι ο αρραβωνιαστικός της, ο Ιωσήφ, είπε ότι ένας άγγελος του το είπε, διατηρώ το δικαίωμα να τους πιστέψω ή όχι· τέτοιες περιστάσεις απαιτούν πιο ισχυρά στοιχεία από απλά τον λόγο αυτών που τα είπαν. Αλλά ούτε αυτό δεν έχουμε, γιατί ούτε ο Ιωσήφ, ούτε η Μαρία γράψανε γι' αυτά τα γεγονότα οι ίδιοι. Έχουμε μόνο αναφορές άλλων ότι έτσι είπανε. Φημολογίες επί φημολογιών· και εγώ δεν επιλέγω να βασίσω την πίστη μου πάνω σε τέτοιες αποδείξεις. Δεν είναι ωστόσο δύσκολο να κατανοήσει κανείς τη σημασία που δόθηκε στην ιστορία ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν ο Υιός του Θεού. Γεννήθηκε όταν η ειδωλολατρική14 μυθολογία ήταν ακόμα διαδεδομένη στον κόσμο και αυτή η μυθολογία είχε προετοιμάσει τον κόσμο να πιστέψει μια τέτοια ιστορία. Σχεδόν όλοι οι σπουδαίοι άνδρες που έζησαν υπό την ειδωλολατρική μυθολογία φημολογούνταν ότι ήταν γιοι κάποιων θεών. Δεν ήταν κάτι νέο εκείνη την εποχή να πιστεύεις ότι ένας άνδρας είχε ουράνια προέλευση· η συνουσία θεών με γυναίκες ήταν ένα κοινότοπο θέμα. Ο Δίας τους, σύμφωνα με τις ιστορίες τους, είχε συνευρεθεί με εκατοντάδες γυναίκες· άρα η ιστορία δεν είχε τίποτα νέο και ήταν ευπροσάρμοστη στις αντιλήψεις των ανθρώπων που καλούνταν Εθνικοί ή Μυθοπλάστες και μόνο αυτοί ήταν που την πίστεψαν. Οι Εβραίοι, που ήταν αυστηρά προσκολλημένοι στην πίστη ενός και μόνο Θεού και που πάντα απέρριπταν την ειδωλολατρική μυθολογία, ποτέ δεν

επικύρωσαν την ιστορία. Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς πώς η κοσμοθεωρία που καλείται Χριστιανική Εκκλησία ξεπήδησε από την “ουρά” της ειδωλολατρικής μυθολογίας. Μια απευθείας ενσωμάτωση, από την πρώτη κιόλας στιγμή, έδωσε στον θεωρούμενο ιδρυτή της ουράνια καταγωγή. Η τριάδα θεών17 που ακολούθησε ήταν μια μείωση του πλήθους των είκοσι ή τριάντα χιλιάδων που προϋπήρχαν. Το άγαλμα της Παναγίας διαδέχθηκε το άγαλμα της Αρτέμιδος στην Έφεσο. Η θεοποίηση ηρώων άλλαξε σε ανακήρυξη αγίων. Οι Μυθοπλάστες είχαν θεούς για τα πάντα· οι Χριστιανοί Μυθοπλάστες είχαν αγίους για τα πάντα. Η εκκλησία με τον ένα Θεό έγινε τόσο συνωστισμένη, όσο και το Πάνθεο· και το μέρος γέννησης και των δύο ήταν η Ρώμη. Η Χριστιανική θρησκεία δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ειδωλολατρία των αρχαίων μυθοπλαστών, προσαρμοσμένη για τη δύναμη και το κέρδος· και είναι χρέος της λογικής και της φιλοσοφίας να καταργήσει αυτή την αμφίβια απάτη.

Περί του χαρακτήρα του Ιησού Χριστού και της ιστορίας του

Τίποτα από όσα λέγονται εδώ μέσα δεν μπορούν να αποδοθούν στον πραγματικό χαρακτήρα του Ιησού Χριστού. Ήταν ένας ενάρετος και φιλικός άνδρας. Η ηθική που κήρυττε και εφάρμοζε ήταν του πιο αγαθού είδους· και παρόλο που παρόμοια συστήματα ηθικής είχαν διδάξει και ο Κομφούκιος και κάποιοι Έλληνες φιλόσοφοι πολλά χρόνια νωρίτερα, ακόμα και οι Κουακέροι, και πολλοί καλοί άνδρες ανά τους αιώνες, δεν ξεπεράστηκε από κανένα.

Ο Ιησούς Χριστός δεν έγραψε τίποτα ο ίδιος, ούτε για τη γέννησή του, ούτε για τους γονείς του, ούτε για οτιδήποτε άλλο. Ούτε μία γραμμή στην Καινή Διαθήκη δεν είναι δική του. Η ιστορία του είναι στο σύνολό της δημιούργημα άλλων ανθρώπων. Και όσον αφορά την ιστορία της ανάστασης και της ανάληψής του ήταν μια αναγκαία συνέχεια της ιστορίας της γέννησής του. Οι ιστορικοί του, αφού τον έφεραν στον κόσμο με υπερφυσικό τρόπο, ήταν υποχρεωμένοι να το αφαιρέσουν με τον ίδιο τρόπο, αλλιώς το πρώτο μέρος της ιστορίας θα κατέρρεε. Το αξιολύπητο τέχνασμα με το οποίο γίνεται η διήγηση του τελευταίου μέρους ξεπερνά όλα όσα προηγήθηκαν. Το πρώτο μέρος, της θαυματουργής σύλληψης ήταν κάτι που δεν επέτρεπε δημοσιότητα, συνεπώς αυτοί που διηγήθηκαν αυτό το τμήμα της ιστορίας είχαν το πλεονέκτημα ότι, παρόλο που μπορεί να μην δινόταν βάση σ' αυτό, δεν θα μπορούσαν να αποκαλυφθούν. Δε θα απαιτούσε κανείς αποδείξεις, γιατί δεν ήταν κάτι που μπορούσε να αποδειχθεί και ήταν αδύνατο για το άτομο στο οποίο λεγόταν [η ιστορία] να το αποδείξει μόνος του. Η ανάσταση όμως ενός νεκρού ατόμου από τον τάφο και η ανάληψή του στα ουράνια ήταν κάτι τελείως διαφορετικό, καθώς επιτρέπει αποδείξεις, αντίθετα με μια αόρατη σύλληψη ενός παιδιού στη μήτρα. Η ανάσταση και η ανάληψη, αν υποθέσει κανείς ότι όντως συνέβησαν, επέτρεπαν δημόσια και οπτική επαλήθευση, τουλάχιστον σε όλους όσους έμεναν στην Ιερουσαλήμ, όπως η άνοδος ενός μπαλονιού ή του ήλιου το μεσημέρι. Κάτι το οποίο όλοι επιβάλλεται να πιστέψουν, απαιτεί οι αποδείξεις και τα στοιχεία να είναι τα ίδια για όλους και παγκοσμίως αποδεκτά. Και καθώς η δημόσια θέαση του τελευταίου γεγονότος [της ανάστασης και της ανάληψης] θα ήταν το μόνο αποδεικτικό στοιχείο που θα νομιμοποιούσε το πρώτο [τη γέννηση], το σύνολο καταρρέει, αφού αυτά τα στοιχεία ποτέ δεν παρουσιάστηκαν. Αντ' αυτού, όχι περισσότερα από οκτώ ή

εννιά άτομα παρουσιάζονται ως μεσάζοντες για όλο τον κόσμο και λένε ότι το είδαν και όλος ο κόσμος καλείται να το πιστέψει. Αλλά φαίνεται ότι ο Θωμάς δεν πίστεψε την ανάσταση και όπως λέγεται, δεν δεχόταν να πιστέψει χωρίς απτές αποδείξεις. Συνεπώς ούτε και εγώ [δέχομαι να πιστέψω]· και η αιτία είναι το ίδιο έγκυρη για μένα και για οποιονδήποτε άλλο, όσο ήταν και για τον Θωμά. Είναι μάταιο να προσπαθεί κανείς να εξωραΐσει ή να συγκαλύψει το ζήτημα. Η ιστορία, όσον αφορά το υπερφυσικό μέρος της, έχει στο πρόσωπό της τη σφραγίδα της απάτης και της επιβολής. Το ποιοι ήταν οι συγγραφείς της [ιστορίας] είναι αδύνατο να το ξέρουμε· τόσο αδύνατο, όσο και η διαβεβαίωση ότι τα βιβλία στα οποία περιέχεται η ιστορία συνεγράφησαν από τα άτομα των οποίων τα ονόματα φέρουν. Τα καλύτερα στοιχεία που σώζονται σχετικά με αυτά τα γεγονότα είναι των Εβραίων. Κατάγονται από άτομα που ζούσαν κατά την περίοδο που φέρεται ότι έγινε η ανάσταση και η ανάληψη και λένε ότι δεν είναι αλήθεια. Ανέκαθεν μου φαινόταν αντιφατικό να επικαλούμαστε τους Εβραίους ως απόδειξη της αλήθειας της ιστορίας. Είναι το ίδιο με το να πει κάποιος “Θα σου αποδείξω ότι αυτά που σου είπα είναι αληθινά με το να παρουσιάσω ανθρώπους που λένε ότι είναι ψέματα.” Ότι άτομο σαν τον Ιησού Χριστό υπήρξε και ότι σταυρώθηκε, που ήταν και η μέθοδος εκτέλεσης της εποχής, είναι ιστορικές αναφορές αυστηρά μέσα στα όρια της πιθανότητας. Κήρυξε εξαιρετική ηθική και την ισότητα του ανθρώπου, αλλά κήρυξε επίσης και κατά της διαφθοράς και της φιλαργυρίας των Ιουδαίων ιερέων και αυτό έφερε πάνω του όλο το μίσος και την εκδικητικότητα ολόκληρου του κλήρου. Η κατηγορία που του προσάψανε οι ιερείς ήταν αυτή της στάσης και της συνωμοσίας κατά της Ρωμαϊκής κυβέρνησης, στην οποία οι Ιουδαίοι ήταν υποτελείς· και δεν είναι απίθανο η Ρωμαϊκή κυβέρνηση να είχε κάποια κρυφή ανησυχία για τα αποτελέσματα του δόγματός του, όπως και οι Ιουδαίοι

ιερείς· ούτε είναι απίθανο ότι ο Ιησούς Χριστός αναλογιζόταν την απελευθέρωση του Ιουδαϊ- κού έθνους από τα ρωμαϊκά δεσμά. Πάντως μεταξύ των δύο πιθανοτήτων αυτός ο ενάρετος μεταρρυθμιστής και επαναστάτης έχασε τη ζωή του.

Περί των βάσεων του Χριστιανισμού

Πάνω σε αυτή την απλή διήγηση γεγονότων και σε μιαν άλλη υπόθεση που πρόκειται να αναφέρω είναι που οι Χριστιανοί Μυθοπλάστες, που αυτοαποκαλούνται Χριστιανική Εκκλησία, ανήγειραν τον μύθο τους, ο οποίος δεν ξεπερνιέται σε παραλογισμό και υπερβολή από οτιδήποτε μπορεί να βρεθεί στη μυθολογία των αρχαίων. Οι αρχαίοι μυθοπλάστες μας διηγούνται ότι οι φυλή των Γιγάντων αντιμάχονταν το Δία και ότι ένας από αυτούς πετούσε εκατό πέτρες τη φορά εναντίον του· ότι ο Δίας τον νίκησε με τον κεραυνό και μετά τον φυλάκισε κάτω από το Όρος Αίτνα· και ότι κάθε φορά που ο Γίγαντας σαλεύει το Όρος Αίτνα ξερνάει φωτιά. Είναι εύκολο εδώ να δει κανείς ότι η ιδιότητα του βουνού, το ότι είναι ηφαίστειο, βρίσκεται στη βάση του μύθου· και ότι ο μύθος φτιάχτηκε για να ταιριάζει με αυτό το γεγονός και να αναμιχθεί με αυτό. Οι Χριστιανοί μυθοπλάστες λένε ότι ο Σατανάς τους πολέμησε ενάντια στο Μεγαλοδύναμο, ο οποίος τον νίκησε και τον φυλάκισε έπειτα, όχι κάτω από ένα βουνό, αλλά σε ένα λάκκο. Εδώ είναι εύκολο να δει κανείς ότι ο πρώτος μύθος επηρέασε τη δημιουργία του δεύτερου· γιατί ο μύθος του Δία και των Γιγάντων λεγόταν πολλές εκατοντάδες χρόνια πριν αυτόν του Σατανά. Μέχρι τώρα οι αρχαίοι και οι Χριστιανοί μυθοπλάστες διαφέρουν πολύ λίγο οι μεν από τους δε. Αλλά οι τελευταίοι έχουν

προσπαθήσει να αναπτύξουν το ζήτημα πολύ περισσότερο. Έχουν δουλέψει για να συνδέσουν το υπέροχο τμήμα της ιστορίας του Ιησού Χριστού με το μύθο που ξεκίνησε από το Όρος Αίτνα· και για να ενώσουν όλα τα κομμάτια της ιστορίας μαζί, κάλεσαν σε βοήθεια τις παραδόσεις των Εβραίων· γιατί η Χριστιανική μυθολογία είναι φτιαγμένη εν μέρει από αρχαία μυθολογία και εν μέρει από Ιουδαϊκές παραδόσεις. Οι Χριστιανοί μυθοπλάστες, αφού περιόρισαν το Σατανά σε ένα λάκκο, αναγκάστηκαν να τον αφήσουν να βγει για να συνεχίσουν το μύθο. Εισάγεται ξανά στον κήπο της Εδέμ υπό μορφή φιδιού ή ερπετού και με αυτήν τη μορφή ξεκινά το γνωστό διάλογο με την Εύα, η οποία δεν εκπλήσσεται καθόλου από ένα ομιλόν φίδι. Και το αποτέλεσμα αυτού του τετ-α- τετ είναι ότι την πείθει να φάει ένα μήλο· και η πράξη αυτή καταδικάζει όλη την ανθρωπότητα. […]

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο

στον Άγγλο εκδότη Ρίτσαρντ Κάρλαϊλ,

που το 1819 φυλακίστηκε για έξι χρόνια

λόγω της κυκλοφορίας των βιβλίων του Τόμας Πέιν.

ΤΟΜΑΣ ΠEΙΝ

ΚΟΙΝΗ ΛΟΓΙΚΗ

(οι πρώτες σελίδες)

“Η ανεξαρτησία θα ήταν ρηχή εάν η αμερικανική κυβέρνηση είχε συσταθεί βασισμένη στα διεφθαρμένα μοντέλα του παλιού κόσμου. Ήταν η ευκαιρία για την αρχή ενός κόσμου καινούριου.. . Nα προωθηθεί ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης στο οποίο τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων προστατεύονται, δίνοντας αξία στην ανεξαρτησία”.

Τόμας Πέιν

ΚΟΙΝΗ ΛΟΓΙΚΗτου

ΤΟΜΑΣ ΠΕЇΝπρος τους

ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

Ι. Σχετικά με την Καταγωγή και το Σχεδιασμό της Κυβέρνησης Γενικά, με Συνοπτικές Παρατηρήσεις για το Αγγλικό Σύνταγμα.

II. Σχετικά με τη Μοναρχία και την Κληρονομική Διαδοχή.

III. Σκέψεις Πάνω στην Παρούσα Κατάσταση των Αμερικανικών Ζητημάτων.

IV. Σχετικά με την Παρούσα Ικανότητα της Αμερικής, με Κάποιους Ετερόκλητους Στοχασμούς.

MDCCLXXVI

Εισαγωγή

Ίσως τα συναισθήματα που περιλαμβάνονται στις ακόλουθες σελίδες, δεν είναι ακόμα αρκετά μοντέρνα για να τους αποδοθεί γενική προτίμηση· το μακροχρόνιο συνήθειο της μη αντίληψης ενός πράγματος ως λάθος, δίνει σε αυτό το πράγμα μια επιφανειακή μορφή σωστού, και υψώνει από την αρχή μια τρομερή κατακραυγή προς υπεράσπιση της συνήθειας. Αλλά ο σάλος υποχωρεί σύντομα. Ο χρόνος κάνει περισσότερες μετατροπές από το λόγο.

Δεδομένου ότι μια μακροχρόνια και βίαιη κατάχρηση εξουσίας είναι γενικά το Μέσο για να τεθεί το δικαίωμα αυτής υπό αμφισβήτηση, (και σε Ζητή-ματα επίσης που μπορεί να μην τα σκέφτηκε ποτέ κάποιος, μην έχοντας οι Πάσχοντες επιβαρυνθεί με την έρευνα) και δεδομένου ότι ο Βασιλιάς της Αγγλίας έχει πάρει την εξουσία από μόνος του, για να υποστηρίξει το Κοι-νοβούλιο σε αυτούς που αποκαλεί δικούς του, και δεδομένου ότι οι καλοί άνθρωποι αυτής της χώρας καταπιέζονται οικτρά απ` αυτόν το συνδυασμό, έχουν ένα αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα να αμφισβητήσουν και τις δύο αξι-ώσεις, και να απορρίψουν εξίσου τους σφετερισμούς της κάθε μίας.

Στις σελίδες που ακολουθούν, ο συγγραφέας έχει αποφύγει επιμελώς κάθε πράγμα που είναι προσωπικό μεταξύ μας. Οι φιλοφρονήσεις καθώς επίσης και η επίκριση σε άτομα δεν έχουν πάρει καθόλου χώρο. Ο σοφός και ο άξιος δεν χρειάζονται το θρίαμβο ενός φυλλαδίου· και αυτοί των οποίων τα συναισθήματα είναι απερίσκεπτα ή εχθρικά, θα πάψουν μόνοι τους, εκτός κι αν τόσο πολύ πόνο προκαλεί ο προσηλυτισμός τους.

Το ζήτημα της Αμερικής είναι, σε μεγάλο βαθμό, ζήτημα όλης της ανθρω-πότητας. Πολλές περιστάσεις έχουν προκύψει, και θα προκύψουν, οι οποίες δεν είναι τοπικές, αλλά οικουμενικές, και μέσω των οποίων οι αρχές όλων όσων Αγαπούν την Ανθρωπότητα επηρεάζονται, και στην Εκδήλωση των οποίων, ενέχεται η Αγάπη τους. Η ερήμωση μιας Χώρας με Φωτιά και Σπαθί, η κήρυξη του Πολέμου εναντίον των φυσικών δικαιωμάτων όλης της Ανθρωπότητας, και η εκμηδένιση των Υπερασπιστών τους από το Πρόσωπο της Γης, είναι Ανησυχία κάθε Ανθρώπου στον οποίο η Φύση έχει δώσει την Ικανότητα να αισθάνεται· στην Τάξη των οποίων, ανεξάρτητα από την Επί Μέρους Μομφή, ανήκει

ο Συντάκτης

Φιλαδέλφια, 14 Φεβρουαρίου 1776

1

Κεφάλαιο Ι

Σχετικά με την Καταγωγή και το Σχεδιασμό της Κυβέρνησης Γενικά, με Συνοπτικές Παρατηρήσεις για το Αγγλικό Σύνταγμα.

Μερικοί συγγραφείς έχουν συγχύσει τόσο πολύ την κοινωνία με την κυβέρνηση, που αφήνουν ελάχιστες, ή καθόλου, διακρίσεις μεταξύ τους· όμως είναι όχι μόνο διαφορετικές μεταξύ τους, αλλά έχουν και διαφορετική προέλευση. Η κοινωνία παράγεται από τις επιθυμίες μας, και η κυβέρνηση από τις αδυναμίες μας· η πρώτη προωθεί την ευτυχία μας θετικά με το να ενώνει τη στοργή μας, η τελευταία αρνητικά περιορίζοντας τις κακίες μας. Η μία ενθαρρύνει την επαφή, η άλλη δημιουργεί διακρίσεις. Η πρώτη είναι προστάτιδα, η τελευταία τιμωρός.

Η κοινωνία σε κάθε κατάσταση είναι μια ευλογία, αλλά η κυβέρνηση ακόμα και στην καλύτερή της κατάσταση δεν είναι παρά ένα απαραίτητο κακό, και στη χειρότερή της κατάσταση ένα ανυπόφορο κακό· γιατί όταν υποφέρουμε, ή εκτιθέμεθα στις ίδιες κακουχίες από μια κυβέρνηση, τις οποίες ενδεχομένως να αναμέναμε σε μια χώρα χωρίς κυβέρνηση, οι κατα-στροφές μας τονίζονται με την απεικόνιση ότι εμείς εφοδιάζουμε τα μέσα από τα οποία υποφέρουμε! Η κυβέρνηση, σαν ένα φόρεμα, είναι η ένδειξη της χαμένης αθωότητας· τα παλάτια των βασιλιάδων είναι χτισμένα στα ερείπια των κλημάτων του παραδείσου. Γιατί αν ήταν οι ωθήσεις της συν-είδησης σαφείς, ομοιόμορφες και υπακούονταν ακαταμάχητα, ο άνθρωπος δεν θα χρειαζόταν κανέναν άλλο νομοθέτη· αλλά χωρίς αυτό να συμβαί-νει, βρίσκει απαραίτητο να παραδώσει ένα μέρος της ιδιοκτησίας του για να εφοδιάσει τα μέσα για την προστασία του υπολοίπου μέρους· και ωθεί-ται να το κάνει αυτό από την ίδια σύνεση που σε κάθε άλλη περίπτωση τον συμβουλεύει από δύο κακά να επιλέξει το μικρότερο. Επομένως, αφού είναι η ασφάλεια το αληθινό σχέδιο και ο αληθινός σκοπός της κυβέρνη-σης, αναντίρρητα ακολουθεί το ότι οποιαδήποτε μορφή εμφανίζεται περί τούτου ως η πλέον πιθανή για να μας το εξασφαλίσει αυτό, με το λιγότερο κόστος και το μέγιστο όφελος, είναι προτιμότερη από άλλες.

Προκειμένου να αποκτήσουμε μια σαφή και δίκαιη ιδέα του σχεδίου και του σκοπού της κυβέρνησης, ας υποθέσουμε πως ένας μικρός αριθμός

2

προσώπων εγκατεστημένων σε κάποιο αποκομμένο μέρος της γης, ασύνδετο με τον υπόλοιπο κόσμο, θ` αποτελέσουν την πρώτη κατοίκηση οποιασδήποτε χώρας, ή του κόσμου. Σ` αυτή την κατάσταση φυσικής ελευθερίας, η κοινωνία θα `ναι η πρώτη τους σκέψη. Χίλια κίνητρα θα τους διεγείρουν σ` αυτό, η δύναμη ενός ανθρώπου είναι τόσο άνιση μπροστά στις επιθυμίες του, και το μυαλό του τόσο αταίριαστο στη διαρκή μοναξιά, που σύντομα αναγκάζεται να ζητήσει τη βοήθεια και την αρωγή ενός άλλου, ο οποίος με τη σειρά του απαιτεί το ίδιο πράγμα. Τέσσερις ή πέντε ενωμένοι θα ήταν σε θέση να στήσουν μια ανεκτή κατοικία στη μέση μιας αγριότητας, αλλά ένας άνθρωπος μπορεί να εργάζεται για όλη τη συνηθι-σμένη περίοδο ζωής χωρίς να ολοκληρώσει τίποτα· όταν θα έκοβε την ξυλεία του δεν θα μπορούσε να την αποθηκεύσει, ούτε να κάνει κατα-σκευές αφότου την αποθηκεύσει· η πείνα στο μεταξύ θα τον κρατούσε μακρυά από την εργασία του, και κάθε διαφορετική θέληση θα τον καλούσε με διαφορετικό τρόπο. Οι ασθένειες, ακόμα και μια κακοτυχία όπως ο θάνατος, αν και δεν είναι και οι δύο περιπτώσεις θανατηφόρες, η κάθε μία απ` αυτές θα τον καθιστούσε ανίκανο να ζήσει, και θα τον υποβάθμιζε σε μια κατάσταση από την οποία μπορεί να ειπωθεί ότι είναι μάλλον προτιμότερο να χαθεί ή να πεθάνει.

Κατά συνέπεια η ανάγκη, όπως μια δύναμη βαρύτητας, σύντομα θα διαμόρφωνε τους προσφάτως αφιχθέντες μετανάστες μας στην κοινωνία, οι αμοιβαίες ευλογίες των οποίων, θα εκτόπιζαν, και θα καθιστούσαν περιττές τις υποχρεώσεις του νόμου και της κυβέρνησης καθώς θα παρέ-μεναν εντελώς δίκαιοι ο ένας προς τον άλλον· αλλ` από τη στιγμή που μόνο ο παράδεισος είναι απόρθητος στην κακία, θα συμβεί αναπόφευκτα, κατ` αναλογία καθώς ξεπερνούν τις πρώτες δυσκολίες της μετανάστευσης, οι οποίες τους ένωσαν μαζί για ένα κοινό σκοπό, τ` ότι θ` αρχίσουν να χαλαρώνουν στο καθήκον και τη σύνδεσή τους ο ένας προς τον άλλο· και αυτή η αμέλεια, θα επισημάνει την ανάγκη, καθιέρωσης κάποιας μορφής κυβέρνησης που θα καλύπτει την έλλειψη ηθικής αρετής.

Κάποιο άνετο δέντρο θα τους παρέχει ένα Κράτος-Σπίτι, κάτω από τα κλαδιά του οποίου, ολόκληρη η αποικία θα μπορεί να συγκεντρωθεί για να διαβουλευθεί πάνω στα δημόσια θέματα. Είναι περισσότερο από πιθανό ότι οι πρώτοι τους νόμοι θα `χουν μόνο τον τίτλο του κανονισμού, και δεν θα επιβάλλεται καμία άλλη ποινή πέραν της δημόσιας ανυποληψίας. Σ` αυτό το πρώτο κοινοβούλιο κάθε άνθρωπος, εκ φυσικού δικαιώματος θα `χει μια θέση.

3

Αλλά καθώς η αποικία μεγαλώνει, οι δημόσιες ανησυχίες θ` αυξηθούν τοιουτοτρόπως, και η απόσταση στην οποία τα μέλη μπορεί να χωριστούν, θα καταστήσει πολύ ενοχλητικό για όλους να συναντιούνται σε κάθε περί-πτωση όπως στην αρχή, όταν ο αριθμός τους ήταν μικρός, οι κατοικίες τους κοντά και οι δημόσιες ανησυχίες λίγες και ασήμαντες. Αυτό θα καταδείξει την ευκολία της συγκατάθεσής τους ν` αφήσουν το νομοθετικό μέρος να ρυθμιστεί από έναν επίλεκτο αριθμό που επιλέγεται απ` ολόκληρο το σώμα, ο οποίος υποτίθεται πως έχει τις ίδιες ανησυχίες μ` αυτούς που τον διόρισαν και ο οποίος θα ενεργεί με τον ίδιο τρόπο που θα ενεργούσε ολόκληρο το σώμα αν ήταν παρόν. Εάν η αποικία συνεχίσει να αυξάνεται, θα γίνει απαραίτητο να επαυξηθεί ο αριθμός των αντιπροσώπων, και το καλύτερο συμφέρον του κάθε τμήματος της αποικίας που παίρνει μέρος, θα βρεθεί πως είναι να διαιρεθεί το σύνολο σε κατάλληλα τμήματα, με το κάθε μέρος να στέλνει τον αριθμό που του αναλογεί· και για να μη βρεθούν ποτέ οι εκλεγμένοι να διαμορφώνουν συμφέροντα ξεχωριστά απ` αυτά των εκλεκτόρων, η σύνεση θα επισημάνει την ορθότητα της πραγμα-τοποίησης εκλογών συχνά· επειδή ενόσω μ` αυτό τον τρόπο οι εκλεγμένοι επιστρέφουν και ενώνονται πάλι με το γενικό σώμα των εκλεκτόρων σε μερικούς μήνες, η αξιοπιστία τους στο κοινό θα εξασφαλιστεί από τη συνετή σκέψη της μη δημιουργίας μέτρων για τους εαυτούς τους. Και καθώς αυτή η συχνή αντιμετάθεση θα καθιερώσει ένα κοινό συμφέρον με κάθε τμήμα της κοινότητας, αμοιβαία και φυσικά θα υποστηρίξουν ο ένας τον άλλον, και από αυτό (όχι από το όνομα του βασιλιά που δεν σημαίνει τίποτα) εξαρτάται η δύναμη της κυβέρνησης, και η ευτυχία των κυβερνω-μένων.

Εδώ λοιπόν βρίσκεται η καταγωγή και η άνοδος της κυβέρνησης· δηλαδή, ένας τρόπος που καθίσταται απαραίτητος από την ανικανότητα της ηθικής αρετής να κυβερνήσει τον κόσμο· εδώ επίσης είναι το σχέδιο και ο σκοπός της κυβέρνησης, δηλαδή, η ελευθερία και η ασφάλεια. Και όσο κι αν τα μάτια μας τυφλωθούν απ` το χιόνι, ή τα αυτιά μας εξαπατηθούν από ήχους· όση προκατάληψη κι αν στρεβλώσει τη θέλησή μας, ή το συμφέρον μας σκοτεινιάσει την κατανόησή μας, η απλή φωνή της φύσης και του λόγου θα πει, είναι σωστό.

Αντλώ την ιδέα μου για το σχηματισμό κυβέρνησης από μια αρχή μέσα στη φύση, την οποία καμία πανουργία δεν μπορεί ν` ανατρέψει, δηλαδή, ότι όσο πιο απλό είναι ένα πράγμα, τόσο λιγότερο επιρρεπές είναι σε δια-ταραχές, και τόσο πιο εύκολα διορθώνεται όταν διαταραχθεί· και μ` αυτό

4

το αξίωμα σε οπτική, προσφέρω μερικές παρατηρήσεις στο τόσο πολύ καυχημένο σύνταγμα της Αγγλίας. Το ότι ήταν καλό για τους σκοτεινούς και δουλικούς καιρούς στους οποίους δημιουργήθηκε, είναι σίγουρο. Όταν ο κόσμος κυριευόταν από την τυραννία η μικρότερη απ` αυτές ήταν μια λαμπρή σωτηρία. Αλλά το ότι αυτό είναι ατελές, υποκείμενο σε σπασμούς και ανίκανο να παράγει αυτό που φαίνεται να υπόσχεται, εύκολα κατα-δεικνύεται.

Οι απολυταρχικές κυβερνήσεις (αν και είναι η ντροπή της ανθρώπινης φύσης) έχουν αυτό το πλεονέκτημα, ότι είναι απλές· εάν οι άνθρωποι υπο-φέρουν, γνωρίζουν τον υπεύθυνο από τον οποίο προέρχονται τα δεινά τους, γνωρίζουν παρομοίως τη γιατρειά και δεν συγχέονται από μια ποι-κιλία αιτιών και θεραπειών. Αλλά το σύνταγμα της Αγγλίας είναι τόσο υπερβολικά σύνθετο, που το έθνος μπορεί να υποφέρει για χρόνια στη σειρά χωρίς να είναι σε θέση να ανακαλύψει σε ποιο τμήμα βρίσκεται το ελάττωμα, κάποιοι θα πουν σε ένα και κάποιοι σε ένα άλλο, και κάθε πολιτικός γιατρός θα συμβουλέψει ένα διαφορετικό φάρμακο.

Ξέρω ότι είναι δύσκολο να ξεπεραστούν οι τοπικές ή οι χρόνια υφιστά-μενες προκαταλήψεις, όμως εάν κοπιάσουμε για να εξετάσουμε τα συ-στατικά μέρη του αγγλικού συντάγματος, θα βρούμε πως είναι η βάση των απομειναριών δύο αρχαίων τυραννιών, συνδυασμένες με κάποια νέα δημο-κρατικά υλικά.

Πρώτον. – Τα απομεινάρια της μοναρχικής τυραννίας στο πρόσωπο του βασιλιά.

Δεύτερον. – Τα απομεινάρια της αριστοκρατικής τυραννίας στα πρόσωπα των λόρδων.

Τρίτον. – Τα νέα δημοκρατικά υλικά, στα πρόσωπα των πολιτών, από την αρετή των οποίων εξαρτάται η ελευθερία της Αγγλίας.

Τα δύο πρώτα, όντας κληρονομικά, είναι ανεξάρτητα από τους ανθρώπους· δι` αυτού από μια συνταγματική άποψη δεν συνεισφέρουν τίποτα στην ελευθερία του κράτους.

Το να ειπωθεί ότι το σύνταγμα της Αγγλίας είναι μια ένωση τριών δυνά-μεων που ελέγχουν αμοιβαία η μία την άλλη, είναι αστείο, είτε οι λέξεις δεν έχουν κανένα νόημα, είτε είναι καθαρές αντιφάσεις.

Το να ειπωθεί ότι οι πολίτες ασκούν έλεγχο πάνω στο βασιλιά, προ-ϋποθέτει δύο πράγματα.

5

Πρώτον. – Ότι ο βασιλιάς δεν είναι άξιος εμπιστοσύνης χωρίς να είναι υπό επιτήρηση, ή με άλλα λόγια, ότι μια δίψα για απόλυτη δύναμη είναι η φυσική ασθένεια της μοναρχίας.

Δεύτερον. – Ότι οι πολίτες, με το να διορίζονται για αυτόν το σκοπό, είναι είτε σοφότεροι είτε πιο αντάξιοι εμπιστοσύνης απ` ότι είναι το στέμμα.

Αλλά ενώ το ίδιο σύνταγμα το οποίο δίνει στους πολίτες τη δύναμη να ελέγξουν το βασιλιά παρακρατώντας τις παροχές, δίνει μετέπειτα στο βασιλιά τη δύναμη να ελέγξει τους πολίτες, εξουσιοδοτώντας τον να απορ-ρίψει τα άλλα τους νομοσχέδια· πάλι υποθέτει ότι ο βασιλιάς είναι σοφό-τερος απ` αυτούς που έχει ήδη υποθέσει πως είναι σοφότεροι από αυτόν. Μια σκέτη γελοιότητα!

Υπάρχει κάτι υπερβολικά γελοίο στη σύνθεση της μοναρχίας· αρχικά απο-κλείει έναν άνθρωπο από τα μέσα πληροφοριών, τον εξουσιοδοτεί όμως να ενεργήσει σε περιπτώσεις όπου απαιτείται η υψηλότερη κρίση. Η θέση ενός βασιλιά τον απομονώνει από τον κόσμο, η δουλειά όμως ενός βασιλιά απαιτεί να τον ξέρει λεπτομερώς· δι` αυτού τα διαφορετικά μέρη, αντιτάσ-σοντας και καταστρέφοντας αφύσικα το ένα το άλλο, αποδεικνύουν πως ολόκληρος ο χαρακτήρας είναι παράλογος και άχρηστος.

Κάποιοι συγγραφείς έχουν εξηγήσει το αγγλικό σύνταγμα κατ` αυτό τον τρόπο· ο βασιλιάς, λένε, είναι ένα, οι πολίτες ένα άλλο· οι λόρδοι είναι ένα σπίτι εκ μέρους του βασιλιά· η βουλή εκ μέρους του λαού· αλλά αυτό έχει όλες τις διακρίσεις ενός σπιτιού που διαιρείται ενάντια στον εαυτό του· και αν κι οι εκφράσεις τακτοποιούνται ευχάριστα, όταν εξετάζονται εμφανί-ζονται αδρανείς και διφορούμενες· και θα συμβαίνει πάντα, η πιο συμπα-θητική κατασκευή για την οποία είναι ικανές οι λέξεις, όταν εφαρμόζονται στην περιγραφή ενός πράγματος που είτε δεν μπορεί να υπάρξει, είτε είναι πάρα πολύ ακατανόητο για να `ναι μέσα στην πυξίδα της περιγραφής, θα είναι λέξεις του ήχου μόνο, κι αν και μπορούν να διασκεδάσουν το αυτί, δεν μπορούν να ενημερώσουν το μυαλό, επειδή αυτή η εξήγηση περιλαμ-βάνει μια προηγούμενη ερώτηση, δηλαδή, πώς προήλθε ο βασιλιάς από μια δύναμη που οι άνθρωποι φοβούνται να εμπιστευθούν, και είναι πάντα υποχρεωμένοι να ελέγχουν; Μια τέτοια δύναμη δεν θα μπορούσε να είναι δώρο ενός σοφού λαού, ούτε μπορεί οποιαδήποτε δύναμη, η οποία χρειά-ζεται έλεγχο, να προέρχεται από το Θεό· ωστόσο η διάταξη, την οποία κάνει το σύνταγμα, υποθέτει την ύπαρξη μιας τέτοιας δύναμης.

6

Αλλά η διάταξη είναι άνιση του έργου· τα μέσα είτε δεν μπορούν είτε δεν θα ολοκληρώσουν το σκοπό, και ολόκληρο το ζήτημα είναι ένα felo de se.13 γιατί όσο το μεγαλύτερο βάρος θα σηκώνει πάντα το μικρότερο, και όσο όλες οι ρόδες μιας μηχανής τίθενται σε κίνηση από μία, μένει μόνο να μάθουμε ποια δύναμη στο σύνταγμα έχει το περισσότερο βάρος, γιατί αυτή θα κυβερνήσει· και μολονότι οι άλλες, ή ένα μέρος τους, μπορούν να τη φράξουν, ή, όπως είναι η φράση, να ελέγξουν την ταχύτητα της κίνησής της, εφ` όσον δεν μπορούν να τη σταματήσουν, οι προσπάθειές τους θα `ναι άκαρπες· η πρώτη κινούμενη δύναμη θα `χει επιτέλους τον τρόπο της, και αυτό που θέλει σε ταχύτητα το παρέχει ο χρόνος.

Το ότι το στέμμα είναι αυτό το αυταρχικό κομμάτι στο αγγλικό σύνταγμα δεν χρειάζεται να αναφερθεί, και το ότι αντλεί όλη του τη σπουδαιότητα μόνο από το ότι είναι ο παροχέας αξιωμάτων και συντάξεων είναι αυταπό-δεικτο, επομένως, μολονότι έχουμε και αρκετή σοφία για να κλείσουμε και να κλειδώσουμε την πόρτα ενάντια στην απολυταρχική μοναρχία, συγ-χρόνως είμαστε αρκετά ανόητοι για να δώσουμε στην κορώνα την κατοχή του κλειδιού.

Η προκατάληψη των Άγγλων, υπέρ της κυβέρνησής τους του βασιλιά, των λόρδων και των πολιτών, προκύπτει εξίσου ή και περισσότερο από εθνική περηφάνια παρά από λογική. Οι άνθρωποι είναι αναμφισβήτητα ασφα-λέστεροι στην Αγγλία απ` ότι σε κάποιες άλλες χώρες, αλλά η θέληση του βασιλιά είναι τόσο ο νόμος του κράτους στη Μεγάλη Βρετανία όσο είναι και στη Γαλλία, με αυτήν τη διαφορά, ότι αντί να προέρχεται άμεσα από το στόμα του, δίδεται στους ανθρώπους κάτω από την πιο τρομερή μορφή ενός νόμου του Κοινοβουλίου. Γιατί η μοίρα του Τσαρλς του Πρώτου,14 έχει κάνει τους βασιλιάδες πιο διακριτικούς, όχι πιο δίκαιους.

Επομένως, βάζοντας κατά μέρος όλες τις εθνικές υπερηφάνειες και προ-καταλήψεις υπέρ των τρόπων και των μορφών, η απλή αλήθεια είναι, ότι οφείλεται πλήρως στο σύνταγμα των ανθρώπων, και όχι στο σύνταγμα της κυβέρνησης το ότι το στέμμα δεν είναι τόσο καταπιεστικό στην Αγγλία όσο είναι στην Τουρκία.

Μια έρευνα στα συνταγματικά λάθη στην αγγλική μορφή κυβέρνησης αυτή τη στιγμή είναι ιδιαίτερα απαραίτητη· γιατί δεδομένου ότι δεν είμα-13 Λατινικός νομικός όρος που σημαίνει αυτοκτονία.14 Ο Τσαρλς Ά (1600-1649) εκτελέστηκε δι` αποκεφαλισμού στις 30 Ιανουαρίου 1649, έχοντας

καταδικαστεί για εθνική προδοσία, λόγω της μυστικής συμφωνίας που σύναψε με τους Σκώτους Πρεσβυτεριανούς, η οποία προκάλεσε τον Β` Αγγλικό Εμφύλιο.

7

στε ποτέ σε κατάλληλη κατάσταση να ασκήσουμε δικαιοσύνη σε άλλους, ενώ συνεχίζουμε υπό την επήρεια κάποιας καθοδηγητικής μεροληψίας, έτσι δεν είμαστε ούτε σε θέση να το κάνουμε στον εαυτό μας ενώ παρα-μένουμε περιορισμένοι απ` οποιαδήποτε επίμονη προκατάληψη. Και όπως ένας άνδρας, που συνδέεται με μια πόρνη, είναι ακατάλληλος να επιλέξει ή να κρίνει μια σύζυγο, έτσι οποιαδήποτε προδιάθεση υπέρ ενός σάπιου κυβερνητικού συντάγματος θα μας καταστήσει ανίκανους να διακρίνουμε ένα καλό σύνταγμα.

8

Κεφάλαιο ΙΙ

Σχετικά με τη Μοναρχία και την Κληρονομική Διαδοχή.

Από τη στιγμή που η ανθρωπότητα είναι αρχικά ίση στην ιεράρχηση της δημιουργίας, η ισότητα θα μπορούσε να καταστραφεί μόνο από κάποια παρεπόμενη κατάσταση· οι διακρίσεις των πλουσίων, και των φτωχών, μπορεί σε μεγάλο βαθμό να ληφθούν, και αυτό χωρίς προσφυγή στην αναλγησία, ως κακόηχα ονόματα καταπίεσης και πλεονεξίας. Η κατα-πίεση είναι συχνά η συνέπεια, αλλά σπάνια ή ποτέ το μέσο των πλουσίων· κι ενώ η πλεονεξία θα διατηρήσει έναν άνθρωπο από το να είναι σε κατά-σταση φτώχειας, γενικά τον κάνει πολύ άτολμο για να είναι εύπορος.

Αλλά υπάρχει μια άλλη και μεγαλύτερη διάκριση την οποία καμία αλη-θινά φυσική ή θρησκευτική λογική δεν μπορεί να συλλάβει, κι αυτή είναι, η διάκριση των ανθρώπων σε βασιλιάδες και υπηκόους. Αρσενικό και θη-λυκό είναι οι διακρίσεις της φύσης, καλό και κακό του παραδείσου· αλλά το πώς μια φυλή ανθρώπων ήρθε στον κόσμο τόσο πιο εξυψωμένη από τους υπολοίπους, και διακεκριμένη σαν κάποιο καινούριο είδος, είναι άξιο απο-ρίας, ασχέτως του αν αποτελεί μέσο ευτυχίας ή δυστυχίας για την ανθρω-πότητα.

Στις πρώιμες εποχές του κόσμου, σύμφωνα με τη χρονολόγηση των γρα-φών, δεν υπήρχαν βασιλιάδες· συνέπεια του οποίου ήταν να μην υπάρχουν πόλεμοι· είναι η περηφάνια των βασιλιάδων που έριξε την ανθρωπότητα σε σύγχυση. Η Ολλανδία χωρίς βασιλιά έχει βιώσει περισσότερη ειρήνη αυτό τον τελευταίο αιώνα από κάθε μοναρχική κυβέρνηση στην Ευρώπη. Η αρχαιότητα παραπέμπει στην ίδια παρατήρηση· γιατί οι ήσυχες και αγροτικές ζωές των πρώτων πατριαρχών έχουν κάτι χαρούμενο μέσα τους, το οποίο εξαφανίζεται όταν φτάνουμε στην ιστορία των Εβραίων βασι-λιάδων.

Η διακυβέρνηση από βασιλιάδες εισήχθη πρώτα στον κόσμο από τους Ειδωλολάτρες, από τους οποίους τα παιδιά του Ισραήλ αντέγραψαν το έθιμο. Ήταν η πιο προσοδοφόρα εφεύρεση που ο Διάβολος έθεσε ποτέ σε κίνηση για την προώθηση της ειδωλολατρίας. Οι Ειδωλολάτρες απέδιδαν θεϊκές τιμές στους εκλιπόντες βασιλιάδες τους, και ο χριστιανικός κόσμος

9

έχει βελτιώσει το σχέδιο κάνοντας το ίδιο στους ζωντανούς βασιλιάδες. Πόσο ανόσιος είναι ο τίτλος της ιερής μεγαλειότητος που αποδίδεται σε ένα σκουλήκι, που στο μέσο της αίγλης του καταρρέει σε σκόνη!

Όπως ο τόσο πολύ περισσότερο εξυψωμένος από τους άλλους άνθρωπος δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από τα ίσα δικαιώματα της φύσης, έτσι δεν μπορεί και να τύχει υπεράσπισης ούτε από την εξουσία των γραφών· γιατί η θέληση του Παντοδύναμου, όπως διακηρύχθηκε από τον Γεδεών και τον προφήτη Σαμουήλ, απορρίπτει ρητά τις βασιλικές κυβερνήσεις. Όλα τα αντιμοναρχικά μέρη των γραφών έχουν απρόσκοπτα παρερμηνευτεί από τις μοναρχικές κυβερνήσεις, αλλά αδιαμφισβήτητα αξίζουν την προσοχή των χωρών των οποίων οι κυβερνήσεις δεν έχουν διαμορφωθεί ακόμα. “Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι” είναι η κατήχηση των γραπτών για τα ανά-κτορα, ωστόσο δεν υποστηρίζει τη μοναρχική κυβέρνηση, καθώς οι Εβραίοι εκείνο τον καιρό ήταν χωρίς βασιλιά και σε μια κατάσταση υποτέλειας στους Ρωμαίους.

Περίπου τρεις χιλιάδες χρόνια πέρασαν από τη Μωσαϊκή αφήγηση της δημιουργίας, μέχρις ότου οι Εβραίοι κάτω από μια εθνική πλάνη ζήτησαν ένα βασιλιά. Μέχρι τότε η μορφή διακυβέρνησής τους (με εξαίρεση κάποιες ασυνήθιστες περιπτώσεις, όπου παρενέβαινε ο Παντοδύναμος) ήταν ένα είδος δημοκρατίας διοικούμενο από ένα δικαστή και τους γηραιότερους της φυλής. Βασιλιάδες δεν είχαν καθόλου, και γινόταν αντιληπτό ως αμαρτία το ν` αναγνωριστεί οποιοδήποτε πλάσμα υπ` αυτό τον τίτλο εκτός από τον Κύριο των Δυνάμεων. Και όταν ένας άνθρωπος στοχαστεί σοβαρά τον ειδωλολατρικό φόρο τιμής που αποδίδεται στους ανθρώπους του βασιλιά δεν χρειάζεται να αναρωτηθεί, ότι ο Παντοδύναμος, αν ήταν ποτέ ζηλό-φθονος για την τιμή του, θα απέρριπτε μια μορφή κυβέρνησης η οποία τόσο ανόσια εισβάλει στο προνόμιο του παραδείσου.

10