2ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ

ΣΠΑΡΤΗΣ

Ερευνητική εργασία

των μαθητών της Α΄ τάξης

Υπεύθυνος καθηγητής

Σταμάτης Προκόπης

Σχολικό έτος: 2014 - 2015

Σεισμικοί στοχασμοί

1

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ................................................................................................................................... 4

Α. ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ....................................................................................................... 5

1. ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ................................................................ 5

1.1 ΣΚΟΠΟΣ ........................................................................................................................... 5

1.2 ΣΤΟΧΟΙ ............................................................................................................................. 5

2. ΠΩΣ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ Ο ΣΕΙΣΜΟΣ ................................................................................................... 6

3. ΟΙ ΠΙΟ ΣΕΙΣΜΟΓΕΝΕΙΣ ΧΩΡΕΣ ................................................................................................ 8

4. ΟΙ 10 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ...................................................... 8

5. ΕΙΔΗ ΣΕΙΣΜΩΝ ..................................................................................................................... 10

5.1 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΕΙΣΜΩΝ ................................................................................................... 10

5.1.1 ΕΓΚΑΤΑΚΡΗΜΣΙΓΕΝΕΙΣ ........................................................................................... 11

5.1.2 ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΓΕΝΕΙΣ ................................................................................................... 11

6. ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΣΕΙΣΜΩΝ ........................................................................................................... 12

6.1 ΚΡΥΟΓΕΝΕΙΣ ΣΕΙΣΜΟΙ ..................................................................................................... 12

6.2 ΤΕΧΝΗΤΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ .................................................................................................... 13

7. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΟΥΣ. ................................ 14

8. ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ ................................................................................. 15

9. ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ............................................................................................................... 17

9.1 ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΗ ΓΗ ........................................... 18

9.2 ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ ........................... 22

10. ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗΣ ..................................................................................................... 25

10.1 ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΑ ΣΗΜΑΤΑ ............................................................................ 25

10.2 ΜΕΘΟΔΟΣ ΒΑΝ ............................................................................................................ 27

11. ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ........................................................................................................ 28

11.1 ΠΕΤΡΙΝΑ ΚΤΙΡΙΑ ........................................................................................................... 30

11.2 ΞΥΛΙΝΑ ΚΤΙΡΙΑ .............................................................................................................. 30

11.3 ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ........................................................................................... 30

11.4 ΚΤΙΡΙΑ ΑΠΟ ΟΠΛΙΣΜΕΝΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ ....................................................................... 32

12. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ............................................................................... 33

13. ΣΧΕΔΙΟ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ. ......................... 42

2

( Εκκένωση κτιρίων λόγω σεισμού) ...................................................................................... 42

14. ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΔΟΝΗΣΗΣ. .............................. 42

15. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ................................................................... 44

16. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ................................................................................................. 47

B. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ - ΕΜΠΕΙΡΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ...................................................................................... 49

1. Σκοπός και στόχοι της έρευνας ........................................................................................... 49

1.1. Σκοπός της έρευνας ...................................................................................................... 49

1.2. Στόχοι της έρευνας ....................................................................................................... 49

1.3. Ερευνητικά ερωτήματα ................................................................................................ 49

2. Ερευνητικό εργαλείο ........................................................................................................... 50

3. Επεξεργασία Ανάλυση δεδομένων ..................................................................................... 52

4. Γραφήματα έρευνας ............................................................................................................ 52

ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ......................................................................................................... 60

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ ......................................................................................................................... 61

3

ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

1η ΟΜΑΔΑ:

Κοκονός Απόστολος

Μουτής Χρήστος (Συντονιστής)

Τσέγκος Παναγιώτης

2η ΟΜΑΔΑ:

Γάββαρη Ειρήνη (Συντονίστρια)

Μπακογιώργη Κυριακή

Νταλάρδα Αναστασία

3η ΟΜΑΔΑ:

Δερδελάκου Ευγενία

Θεοφανοπούλου Μαριλέττα

Μαντζουράνη Μαρία (Συντονίστρια)

Νικόλαρου Δήμητρα

4η ΟΜΑΔΑ:

Αναγνωσταρά Σταύρη (Συντονίστρια)

Παϊάι Αντριάν

5η ΟΜΑΔΑ:

Μαυρουδής Παναγιώτης

Μηνακάκης Πέτρος

Μπελεγρής Γιώργος (Συντονιστής)

4

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μέγεθος, εστία, ένταση, επίκεντρο, ρήγμα, σεισμικά κύματα… Έννοιες που

ακούγονται συχνά και που επαναλαμβάνονται από όλους μετά από ένα μεγάλο

σεισμό. Τι είναι όμως ο σεισμός;

Σεισμός είναι η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός ουράνιου σώματος

λόγω απότομων μετακινήσεων μαζών, που συνοδεύεται από σεισμικά κύματα

που μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού. Σε πλανήτες με στερεό φλοιό,

όπως η Γη, οι σεισμοί προκαλούν ανατάραξη της επιφάνειας της γης. Ο

σεισμός στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται αισθητός από την κίνηση του

εδάφους και των κτιρίων.

Ο σεισμός είναι ίσως το γεωλογικό-φυσικό φαινόμενο πού προκαλεί τον

περισσότερο τρόμο στους ανθρώπους, αλλά και στα ζώα. Και δικαίως. Διότι

και αρκετά συχνά συμβαίνει, ιδίως στις σεισμογενείς περιοχές, αλλά και διότι

οι καταστρεπτικές του συνέπειες είναι φοβερές, όταν βεβαίως είναι ισχυρός.

Περίπου ένα εκατομμύριο σεισμοί, οι περισσότεροι, από τους οποίους είναι

ασθενείς και δεν γίνονται αντιληπτοί, εκδηλώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο

κάθε χρόνο.

Αλλά ας δούμε αναλυτικότερα το φαινόμενο αυτό, τι είναι, πως

εκδηλώνεται, πώς μελετάται και πώς αντιμετωπίζεται.

5

Α. ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

1. ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1.1 ΣΚΟΠΟΣ

Οι μαθητές μέσω της συλλογής και μελέτης των πληροφοριών για το

φαινόμενο του σεισμού, να νιώσουν την ανάγκη για την ενασχόληση με

τη μελέτη της σεισμικότητας της περιοχής στην οποία ζουν.

1.2 ΣΤΟΧΟΙ

Να συλλέξουν και να μελετήσουν σχετικά με το φαινόμενο του

σεισμού.

Η ενεργή συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία χειρισμού

σεισμογράφου, καταγραφής και μελέτης σεισμογραφημάτων και

ανταλλαγής συμπερασμάτων στα πλαίσια συνεργασίας με τις μαθητικές

ομάδες των σχολείων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.

6

2. ΠΩΣ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ Ο ΣΕΙΣΜΟΣ

Οι σεισμοί είναι φριχτά απρόβλεπτοι. Ποτέ δεν ξέρεις πότε θα συμβεί ο

επόμενος. Για την ακρίβεια, επειδή η αρχική δόνηση συμβαίνει βαθιά

στο φλοιό της Γης, είναι συνταρακτικά δύσκολο να ανιχνευτούν κάποια

προειδοποιητικά σημάδια.

Η λιθόσφαιρα της Γης αποτελείται από επτά μεγάλες πλάκες

(Αφρικανική, Ευρασιατική, Ινδο-Αυστραλιανή, Ανταρκτική, πλάκα του

Ειρηνικού, Βόρειο-Αμερικανική, Νότιο-Αμερικανική). Υπάρχουν όμως

και αρκετές μικρότερες. Οι πλάκες κινούνται προς διαφορετικές

διευθύνσεις.

Όταν δύο τεκτονικές πλάκες βρίσκονται σε επαφή μεταξύ τους και

τείνει η μία να πλησιάζει ακόμα περισσότερο την άλλη, τότε

δημιουργείται μία πίεση αναμεταξύ τους.

Όσο εντείνεται αυτό το φαινόμενο, τότε εξαιτίας της μεγάλης πίεσης

που δημιουργείται, θα υπάρξει σπάσιμο, ή καβάλημα μεταξύ τους ή θα

τριφτούνε σε μία ξαφνική στιγμή για μικρό χρονικό διάστημα,

εκτονώνοντας την πίεση που έχει δημιουργηθεί!

Αυτή η κατάσταση, δημιουργεί σεισμική δόνηση, δηλαδή προκαλείται

έτσι σεισμός!

Ο σεισμός αυτός, θα διαρκέσει, όση ώρα κινούνται οι τεκτονικές πλάκες

ώστε να έρθουνε στην καινούρια τους θέση, έχοντας εκτονώσει μέρος

της ισχυρής πίεσης αναμεταξύ τους!

7

Τα βέλη δείχνουν την κίνησή των τεκτονικών πλακών.

8

3. ΟΙ ΠΙΟ ΣΕΙΣΜΟΓΕΝΕΙΣ ΧΩΡΕΣ

Η πιο σεισμογενής χώρα στον κόσμο είναι η Ιαπωνία . Σύµφωνα µε το

Σεισμολογικό Κέντρο της Ιαπωνίας, περισσότεροι από 100.000 σεισµοί

πλήττουν κάθε χρόνο τη χώρα – το 20% όσων σηµειώνονται παγκοσμίως – αν

και αισθητοί από τους ανθρώπους γίνονται περίπου 1.500 εξ αυτών.

Σύµφωνα µε τα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων 100 ετών, κάθε χρόνο

σηµειώνεται στην Ιαπωνία τουλάχιστον ένας σεισµός µμεγέθους

µμεγαλύτερου των 7 βαθµών της κλίµακας ρίχτερ. Ακολουθούν η Δημοκρατία

Βανουάτου ή Νέες Εβρίδες, το Περού, τα Νησιά του Σολομώντα και η Χιλή.

Την έκτη θέση στον κατάλογο των περισσότερο σεισμογενών χωρών του

κόσμου καταλαμβάνει η Ελλάδα, η οποία παρότι κατέχει το 0,02% της

επιφάνειας της Γης, απελευθερώνει το 2% της παγκόσμιας σεισμικής ενέργειας

κάθε χρόνο και πλέον του 50% της ευρωπαϊκής.

4. ΟΙ 10 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ

ΙΣΤΟΡΙΑ

10. 8,6 Ρίχτερ. Ινδονησία 2005. 1.400 είναι ο αριθμός των ανθρώπων

που έχασαν την ζωή τους, πάνω από πεντακόσιοι τραυματίστηκαν, ενώ

εκατοντάδες κτίρια καταστράφηκαν ολοσχερώς.

9. 8,7 Ρίχτερ. Λισαβόνα, Πορτογαλία 1755. Το ένα τέταρτο του

πληθυσμού της Λισαβόνα χάθηκαν στα συντρίμμια ενώ οι επιζήσαντες

αντιμετώπισαν αρκετές δυσκολίες.

8. 8,7 Ρίχτερ. Αλάσκα 1965

7. 8,8 Ρίχτερ. Εκουαδόρ 1906. Ο καταστροφικός σεισμός των 8.2 Ρίχτερ

με επίκεντρο στα ανοικτά των ακτών του Ισημερινού και της

9

Κολομβίας, δημιούργησε ένα τσουνάμι το οποίο σκότωσε ακαριαία

1.500 ανθρώπους.

6. 8,8 Ρίχτερ. Χιλή 2010. Οι νεκροί ανήλθαν σε τουλάχιστον 1.000

άτομα, με τις ζημιές να εκτιμούνται στα 11-22 δισ. Ευρώ.

5. 9,0 Ρίχτερ. Η.Π.Α. 1700. Ο σεισμός δημιούργησε ένα τσουνάμι το

οποίο δεν έπληξε μόνο τα παράλια του Ειρηνικού , αλλά και διέσχισε

τον Ειρηνικό Ωκεανό μέχρι την Ιαπωνία, όπου και κατέστρεψε αρκετά

παράκτια χωριά.

4. 9,0 Ρίχτερ. Ρωσία 1952. Στης 4 Νοεμβρίου του 1952 ένας ισχυρός

σεισμός με επίκεντρο στα ανοιχτά της χερσονήσου Καμτσάτκα, στην

ανατολική Ρωσία πυροδότησε ένα γιγάντιο κύμα. Προκάλεσε

σημαντικές ζημιές και σκότωσε πολλούς αθώους.

3. 9,2 Ρίχτερ. Αλάσκα 1964. Ο απολογισμός του ήταν 131 νεκροί και

καταστροφή αρκετών χωριών και οικισμών.

2. 9,3 Ρίχτερ. Ινδικός ωκεανός 2004. Το πρωί εκείνης της ημέρας, ένας

σεισμός μεγέθους 9,3 της κλίμακας Ρίχτερ χτύπησε βόρεια του νησιού

Σουμάτρα της Ινδονησίας. Ο τελικός απολογισμός ήταν 186.983 νεκροί,

42.883 αγνοούμενοι, και πάνω από ένα εκατομμύριο άστεγοι.

1. 9,5 Ρίχτερ. Είναι το μέγεθος του ισχυρότερου σεισμού που έχει

καταγραφεί πότε και έγινε στην βόρεια Χιλή το 1960. Τον ακολούθησε

ένα τσουνάμι με κύματα ύψους 25 μέτρων.

10

5. ΕΙΔΗ ΣΕΙΣΜΩΝ

5.1 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΕΙΣΜΩΝ

Οι σεισμοί κατατάσσονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:

τους εγκατακρημσιγενείς

τους ηφαιστειογενείς

τους τεκτονικούς

11

5.1.1 ΕΓΚΑΤΑΚΡΗΜΣΙΓΕΝΕΙΣ

Εγκατακρημσιγενείς είναι οι σεισμοί που πραγματοποιούνται από την

εγκατακρήμνιση οροφών υπογείων κοιλωμάτων (π.χ. σπηλαίων) λόγω

διάβρωσης και λόγω βαρύτητας. Τα πετρώματα αυτά είναι συνήθως οροφές

διαφόρων σπηλαίων που πέφτουν και τους προκαλούν. Οι σεισμοί αυτοί έχουν

μικρό μέγεθος και διαρκούν τόσο χρονικό διάστημα όσο απαιτείται για την

πτώση των πετρωμάτων. Ορισμένες φορές έχουν παρατηρηθεί σε

μετασεισμική ακολουθία ως συνεπακόλουθο άλλου τύπου σεισμών.

5.1.2 ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΓΕΝΕΙΣ

Οι ηφαιστειογενείς σεισμοί αποτελούν το 10% των παγκόσμιων σεισμών

και προηγούνται των ηφαιστειακών εκρήξεων ή και τις συνοδεύουν. Η αιτία

που τους προκαλεί πιστεύεται ότι είναι η απελευθέρωση των αερίων του

μάγματος το οποίο τροφοδοτεί τα ηφαίστεια μέσα από τους πόρους ή τις

ρωγμές που φτάνουν έως και την επιφάνεια της Γης. Συνήθως είναι λιγότερο

ισχυροί από τους τεκτονικούς. Ακόμα και αυτοί πάντως, μπορεί να είναι

ιδιαίτερα καταστροφικοί, προκαλώντας σχισμές στο έδαφος, παραμόρφωση

του εδάφους, και ζημιές σε κατασκευές. Το σήμα τέτοιων σεισμών ονομάζεται

ηφαιστειογενής δόνηση.

5.1.3 ΤΕΚΤΟΝΙΚΟΙ

Τέλος έχουμε τους τεκτονικούς σεισμούς που είναι και η μεγαλύτερη

κατηγορία των σεισμικών δονήσεων. Οι σεισμοί αυτοί έχουν συνήθως μεγάλο

μέγεθος και η εστία τους μπορεί να βρίσκεται σε βάθος 700 χιλιομέτρων από

την επιφάνεια της Γης.

Η λιθόσφαιρα αποτελείται από πολλές λιθοσφαιρικές (τεκτονικές) πλάκες

που βρίσκονται σε διαρκή κίνηση επιπλέοντας πάνω στο ρευστό υπόστρωμα

της ασθενόσφαιρας. Οι πλάκες ασκούν πιέσεις μεταξύ τους κυρίως λόγω των

12

κινήσεων του μάγματος κάτω από αυτές που τις παρασύρει και λιγότερο από

τις παλιρροϊκές δυνάμεις που παραμορφώνουν τη γη συμπιέζοντας και

ελκύοντάς την, τη βαρύτητα που τείνει να βυθίζει τις βαρύτερες από αυτές κλπ.

Το μάγμα κινείται σε ανοδικά και καθοδικά ρεύματα καθώς κοντά στον

πυρήνα της Γης θερμαίνεται, κυρίως από τις ραδιενεργές μεταπτώσεις της

βαρύτερης ύλης που είναι συγκεντρωμένη εκεί και από την τριβή λόγω της

γρηγορότερης περιστροφής του πυρήνα σε σχέση με τα εξωτερικά στρώματα,

και ελαφρύτερο ανεβαίνει προς την επιφάνεια όπου ψύχεται και βαραίνει πάλι.

Κοντά στις ζώνες διάρρηξης, στα όρια των τεκτονικών πλακών,

συσσωρεύεται ενέργεια (τασικό φορτίο) από τους μηχανισμούς εφελκυσμού

και συμπίεσης. Εκεί σχηματίζονται ρωγμές στο φλοιό, τα ρήγματα, τις πλευρές

των οποίων συγκρατεί η τριβή που δεν επιτρέπει την ολίσθηση μεταξύ τους.

Όταν οι τεκτονικές τάσεις ξεπεράσουν την κρίσιμη τιμή του ορίου θραύσης

του πετρώματος στον εστιακό χώρο, το σπάσιμο των σημείων τριβής έχει ως

αποτέλεσμα την ολίσθηση του ρήγματος. Η ολίσθηση συνεπάγεται τη βίαιη

ταλάντωση των πετρωμάτων και η απελευθερωμένη ενέργεια μεταφέρεται με

τα σεισμικά κύματα ώσπου να απορροφηθεί εντελώς. Οι σεισμοί που

προκαλούνται με τον τρόπο αυτό αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία

(90%) των Γήινων σεισμών και καλούνται Τεκτονικοί Σεισμοί.

6. ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΣΕΙΣΜΩΝ

6.1 ΚΡΥΟΓΕΝΕΙΣ ΣΕΙΣΜΟΙ

Υπάρχουν περιπτώσεις σεισμών που συμβαίνουν με την απότομη πτώση

της θερμοκρασίας. Το έδαφος συγκρατεί νερό σε υγρή μορφή. Όταν η

θερμοκρασία του πέσει κάτω από το κρίσιμο σημείο που το υγρό νερό γίνεται

πάγος, η διαστολή που προκαλεί η αλλαγή φάσης του νερού συμπιέζει τα

πετρώματα και είναι πιθανό να προκληθεί διάρρηξη σε αυτά. Οι επιπτώσεις

ενός κρυονικού σεισμού δεν είναι σοβαρές, καθώς γίνονται αισθητοί σε ακτίνα

ελάχιστων χιλιομέτρων από τον άνθρωπο. Συνοδεύονται από τον κρότο

θραύσης και προκαλούν ζημιές σε τσιμεντένιες υποστρώσεις και πλάκες, στο

13

δίκτυο σωληνώσεων και σε υλικά θεμελίωσης που βρίσκονται στη γραμμή

θραύσης. Συμβαίνουν συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες κατά τις κρύες

περιόδους του χειμώνα. Επειδή δεν προκαλούνται από τεκτονικά αίτια, είναι

σημαντικό να αναγνωρίζονται ως κρυογενείς για να μην εισάγουν σφάλμα στα

σεισμολογικά δεδομένα των ρηγμάτων.

6.2 ΤΕΧΝΗΤΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ

Οι τεχνητοί σεισμοί προκαλούνται με εκρήξεις ή χτύπημα της επιφάνειας

του γήινου φλοιού. Συνήθως χρησιμοποιούνται για την τομογράφηση του

υπεδάφους. Σε μεγάλη κλίμακα είναι δυνατή και η πρόκληση σεισμών.

14

7. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ

ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΟΥΣ.

Η ακριβής θέση στην οποία συμβαίνει ένας σεισμός ονομάζεται εστία. Αν η

εστία θεωρηθεί ως σημείο, αυτό ονομάζεται υπόκεντρο. Η προβολή του

υποκέντρου στην επιφάνεια της Γης, ονομάζεται επίκεντρο. Ανάλογα με την

απόσταση του υποκέντρου από την επιφάνεια της Γης (εστιακό βάθος, ΕΒ), οι

σεισμοί χαρακτηρίζονται ως:

Επιφανειακοί ή σεισμοί μικρού βάθους (0 – 30 km)

Σεισμοί ενδιαμέσου βάθους (30 – 70 km)

Σεισμοί μεγάλου βάθους (άνω των 70 km)

Το εστιακό βάθος είναι σημαντικό χαρακτηριστικό ενός σεισμού, ως προς

τις καταστροφές που αυτός μπορεί να επιφέρει στις ανθρώπινες κατασκευές.

Π.χ. ένας επιφανειακός σεισμός μεγέθους 6,5 Ρίχτερ είναι καταστρεπτικότερος

από ένα σεισμό ενδιάμεσου βάθους μεγέθους 6,9 Ρίχτερ. Αυτό συμβαίνει για

δύο κυρίως λόγους:

Όσο αυξάνεται το βάθος, αυξάνεται και η απόσταση μεταξύ εστίας και

επιφανείας της Γης, επιφέροντας έτσι εξασθένηση στα σεισμικά

κύματα.

Η διασπορά των σεισμικών κυμάτων είναι μεγαλύτερη.

15

8. ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ

Για την μέτρηση μιας σεισμικής δόνησης χρησιμοποιούνται κυρίως δύο

κλίμακες:

Κλίμακα Ρίχτερ (Richter).

Στην κλίμακα αυτή μετράται το μέγεθος ενός σεισμού στην εστία του.

Ουσιαστικά στην κλίμακα μετράται η ενέργεια που εκλύεται στον εστιακό

χώρο με τη σεισμική θραύση και την ολίσθηση των πετρωμάτων. Παρότι η

κλίμακα δεν έχει ανώτατο όριο, σεισμοί μεγαλύτεροι από 9,5 Ρίχτερ δεν

έχουν παρατηρηθεί στη Γη. Επίσης, στην κλίμακα μετρώνται και αρνητικές

τιμές, καθώς όταν ορίστηκε δεν ήταν δυνατόν με τα όργανα της τότε εποχής

να καταγραφούν μικρότερα μεγέθη σεισμών. Η κλίμακα είναι λογαριθμική.

16

Κλίμακα Μερκάλι (Mercalli).

Στην κλίμακα αυτή μετράται η ένταση ενός σεισμού σε μία περιοχή στην

επιφάνεια του φλοιού της Γης. Η ένταση αντιστοιχεί στο μέγεθος που θα είχε

ένας επιφανειακός σεισμός με επίκεντρο την περιοχή εκείνη, ο οποίος θα είχε

τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα. Η κλίμακα είναι εμπειρική και

προσπαθεί να εκτιμήσει την ένταση του σεισμού σύμφωνα με τις επιπτώσεις

του σεισμού σε κτίρια, υποδομές κλπ.

Είναι δωδεκαβάθμια και προσμετρά κυρίως τις καταστροφές που

προκαλούνται σε ανθρώπινες κατασκευές. Αυτό σημαίνει ότι ένας σεισμός που

πλήττει ακατοίκητη περιοχή, δεν είναι δυνατό να αξιολογηθεί επαρκώς με

αυτή την κλίμακα.

17

9. ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ

Σεισμικά κύματα είναι τα κύματα που μεταφέρουν την ενέργεια του

σεισμού αμέσως μετά και κατά την επίδραση του. Τα σεισμικά κύματα κατά

την επίδραση του σεισμού σε άλλα ουράνια σώματα του Ηλιακού Συστήματος

μπορεί να έχουν διαφορετικές κατευθύνσεις απ’ ότι τα γήινα ελαστικά κύματα.

Η διάδοση τους εξαρτάται από το μέσο στο οποίο ταξιδεύουν, που επιτρέπει

να διαδίδονται ή όχι συγκεκριμένα είδη ταλάντωσης, ανάλογα με το είδος της

ταλάντωσης και το μήκος κύματος του σεισμικού κύματος. Στον εστιακό χώρο

ενός τεκτονικού σεισμού με τη θραύση παράγονται όλες οι ακουστικές

συχνότητες με ταλαντώσεις πίεσης και παράγονται και ταλαντώσεις ελαστικής

παραμόρφωσης.

Από τα πρώτα μέτρα ακόμα που διανύουν τα κύματα, οι συχνότητες

φιλτράρονται βαθυπερατά σε ολοένα και μικρότερο με την απόσταση εύρος

ζώνης και στα πρώτα χιλιόμετρα έχει ήδη γίνει ο διαχωρισμός των κυμάτων

που διαδίδονται με διαφορετικό τρόπο ταλάντωσης. Τα σεισμικά κύματα τα

μετράμε συνήθως με δειγματοληψία 100 Hz, καταγράφουμε δηλαδή

συχνότητες των σεισμικών κυμάτων ως και 50 Hz.

Υπάρχουν δύο ειδών σεισμικά κύματα:

Κύματα χώρου: Τα κύματα αυτά διαδίδονται προς όλες τις

κατευθύνσεις στο εσωτερικό της Γης. Έχουν σχετικά πολύ υψηλή

συχνότητα, φτάνουν γρηγορότερα στο σημείο εστίας ενός σεισμού και

εκπέμπονται από το σημείο εστίας του σεισμού.

Επιφανειακά κύματα: Διαδίδονται μόνο κατά μήκος των επιφανειακών

στρωμάτων της Γης. Σε σχέση με τα κύματα χώρου, φτάνουν αργότερα

στο κεντρικό σημείο του σεισμού και έχουν μικρότερη συχνότητα.

18

9.1 ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΗ ΓΗ

Τα σεισμικά κύματα στο εσωτερικό της Γης και επιφανειακά σεισμικά κύματα.

19

Λόγω διαδοχικής διάθλασης από το μανδύα στον εξωτερικό πυρήνα και

πάλι στον μανδύα τα P-κύματα δίνουν "ζώνη σκιάς" στα σημεία ανίχνευσης

στην επιφάνεια.

Τα S-κύματα που δε διαπερνούν τον εξωτερικό πυρήνα δίνουν "πλήρη

σκιά" πίσω του, απέναντι από το επίκεντρο.

Η διάδοση των P και S κυμάτων: φθάνοντας μη κάθετα στην ασυνέχεια της

επιφάνειας του φλοιού τα κύματα ανακλώνται εσωτερικά

Το K είναι P-κύμα που διαδίδεται στον εξωτερικό πυρήνα και προέρχεται είτε

από διαθλώμενο P-κύμα είτε από μετασχηματισμένο S-κύμα.

20

Επιμήκη κύματα (P-waves ή πρωτεύοντα κύματα) είναι διαμήκη κύματα

πίεσης. Τέτοια κύματα είναι τα ηχητικά κύματα. Τα διαμήκη κύματα

ταλαντώνουν τις μονάδες ταλάντωσης του μέσου από το οποίο διέρχονται

παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσής τους. Προκαλούν πυκνώματα και

αραιώματα της ύλης σε επίπεδα κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης και μάλιστα

διαδίδονται σε οποιοδήποτε συμπιέσιμο (σε μεγέθη μήκους κύματος) μέσο έχει

μνήμη του όγκου του και τον διατηρεί, τουλάχιστο στον χρόνο που το

διάμηκες κύμα τον οδεύει. Στερεά, υγρά, αέρια και πλάσμα έως κάποιας

πυκνότητας καθώς και ενδιάμεσες καταστάσεις ρευστότητας πληρούν με

ευκολία τη συνθήκη αυτή για εύρη συχνοτήτων.

Τα P-κύματα μπορούν και εναλλάσσουν μέσα διάδοσης και συνεχίζουν να

διαδίδονται διαθλώμενα σε αυτά, τουλάχιστο στο εύρος των συχνοτήτων που

δε φιλτράρονται από πιθανή μείωση της χωρικής πυκνότητας των μονάδων

ταλάντωσης στο νέο μέσο. Έτσι από το σημείο που φθάνουν κατακόρυφα στην

επιφάνεια του φλοιού συνεχίζουν και μεταφέρουν μέρος της ενέργειας του

σεισμού πέραν του εδάφους ως και πολύ ψηλά στην ατμόσφαιρα αν και δε

μπορούν να καταγραφούν εκεί με συμβατικά αδρανειακά σεισμόμετρα.

Τα P-κύματα διαδίδονται σε όλα τα στρώματα της Γης, από το φλοιό ως τον

πυρήνα. Ως σεισμικά κύματα τα P έχουν τη μεγαλύτερη ταχύτητα από τα

υπόλοιπα είδη σεισμικών κυμάτων και σε γρανίτη διανύουν περίπου 6

χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο.

Εγκάρσια κύματα (S-waves ή δευτερεύοντα κύματα) είναι εγκάρσια

κύματα. Τα κύματα αυτά διαδίδονται με ταλαντώσεις των υλικών κάθετες στην

κατεύθυνση του κύματος, διαδίδονται δηλαδή πολωμένα και αλλάζουν προς

στιγμήν το σχήμα του μέσου το οποίο διατρέχουν. Διαδίδονται σε μέσα που οι

μονάδες ταλάντωσης συνδέονται ελαστικά, δηλαδή υπάρχει μνήμη του

σχήματος του υλικού.

21

Το μέσο προσπαθεί να διατηρήσει το σχήμα του, τουλάχιστο σε μήκος

ελαφρά πολλαπλάσιο του μήκους κύματος και για χρόνο όσο τουλάχιστο το

άθροισμα των περιόδων μερικών ταλαντώσεων. Τα στερεά έχουν ισχυρή

μνήμη και έτσι τα S-κύματα διαδίδονται στη λιθόσφαιρα, με ασυνέχεια στους

ωκεανούς και την ατμόσφαιρα που δεν πληρούν την παραπάνω συνθήκη

ελαστικότητας σε σχέση με τις παραμέτρους διάδοσης των συγκεκριμένων

σεισμικών κυμάτων.

Η κατάσταση ρευστότητας στον μανδύα φαίνεται πως δίνει στο υλικό του

ικανή ελαστικότητα ώστε τα S-κύματα να διαδίδονται εκεί. Έτσι τα S-κύματα

διαδίδονται από τη λιθόσφαιρα ως και το κάτω μέρος του μανδύα, σταματούν

όμως φθάνοντας στον εξωτερικό πυρήνα της Γης που φαίνεται πως είναι πιο

ρευστός ή και υγρός. Τα S-κύματα ταξιδεύουν πιο αργά από τα P και έχουν

ταχύτητα κίνησης στον γρανίτη περίπου 3,6 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο.

Φθάνοντας την επιφάνεια του εσωτερικού πυρήνα σε γωνία διαφορετική

των 90°, τα P-κύματα δε διαδίδονται πλέον κανονικά και μετασχηματίζονται

σε S-κύματα καθώς το μέσον αλλάζει από υγρό σε στερεό. Έτσι έχουμε την

εμφάνιση S-κυμάτων που διαδίδονται στον εσωτερικό πυρήνα. Όταν τα S-

κύματα ταξιδεύοντας στο στερεό εσωτερικό πυρήνα συναντήσουν εξερχόμενα

τον υγρό εξωτερικό πυρήνα η γωνία πρόσκρουσης είναι πάλι διαφορετική από

90° και μετασχηματίζονται ξανά σε P-κύματα.

Στην περίπτωση που φθάνουν τα S-κύματα από το μανδύα μη κάθετα στην

ασυνέχεια του εξωτερικού πυρήνα αυτά μετασχηματίζονται σε P-κύματα με τη

θεώρηση της μετάβασης από στερεό σε υγρό. Το φαινόμενο είναι πιο

πολύπλοκο κατά τη μη κάθετη μετάβαση από στερεό σε στερεό, όπου τα

κύματα ανακλώνται μερικώς και λαμβάνεται υπόψιν και η πόλωση των

κυμάτων στα παραγόμενα κύματα.

Με δεδομένη τη διαφορετική ταχύτητα διάδοσης των κυμάτων που

ταξιδεύουν στο εσωτερικό της Γης, την πόλωσή τους, τις ανακλάσεις, τις

διαθλάσεις, τη διαπερατότητα ή μη σε υλικά και τα φαινόμενα των

22

μετασχηματισμών των τύπων των κυμάτων κατά τις αλλαγές της φάσης της

ύλης στον δρόμο τους είναι δυνατή η διερεύνηση του εσωτερικού της με την

παρατήρηση και ανάλυση των κυμάτων που φθάνουν στα σημεία καταγραφής

στην επιφάνειά της ανά την υφήλιο για κάθε μεγάλο σεισμό στον πλανήτη.

9.2 ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

Τα σεισμικά P- και S-κύματα από σεισμό με μικρό εστιακό βάθος έχουν την

τάση φθάνοντας στην επιφάνεια να μετασχηματίζονται σε κύματα που

ταξιδεύουν επιφανειακά, ακολουθώντας την καμπύλη της Γης. Καθώς το νέο

σεισμικό κύμα οδεύει παγιδευμένο στην επιφάνεια του στερεού φλοιού από

την ασυνέχεια του υλικού καθ' ύψος και από την καμπυλότητα της γης, η

διαμέριση της ενέργειας δε γίνεται πλέον με το νόμο του αντίστροφου

τετραγώνου όπως συνέβαινε κατά τη διάδοση των κυμάτων στο εσωτερικό της

Γης. Αυτό σημαίνει πως σε ένα κύμα που διαδίδεται επιφανειακά η ενέργεια

παραμένει το δυνατόν συγκεντρωμένη, αφού εξαπλώνεται κυρίως σε επιφάνεια

αντί να εξαπλώνεται στον χώρο και το κύμα διανύει μεγαλύτερη απόσταση

διατηρώντας μεγάλο πλάτος ταλάντωσης, συνεχίζει δηλαδή να επιδρά

καταστροφικά και για μεγαλύτερες αποστάσεις. Για το λόγο αυτό τα σεισμικά

κύματα που ταξιδεύουν επιφανειακά είναι καταστροφικότερα αυτών που

φθάνουν στην επιφάνεια ταξιδεύοντας εσωτερικά στη Γη, καθώς τα τελευταία

ταξιδεύοντας από πιο βαθιά πρώτον είναι ήδη εξασθενημένα και δεύτερον

ανακλώνται στην επιφάνεια και συνεχίζουν να ταξιδεύουν στο εσωτερικό της

Γης.

Τα κύματα Reyleigh (L-waves) είναι το αποτέλεσμα της συμβολής των P-

και κατακόρυφα πολωμένων S-κυμάτων που συνεχίζουν και διαδίδονται

επιφανειακά. Είναι κύματα πίεσης και ελαστικής παραμόρφωσης ταυτόχρονα

που οι μονάδες ταλάντωσης εκτελούν ελλειπτικές κινήσεις με μεγαλύτερους

άξονες κοντά στην επιφάνεια, όπου υπάρχει παραμόρφωση και καθ' ύψος και

παρατηρούμε το μέγιστο των ταλαντώσεων.

23

Αν ο σεισμός είναι μεγάλος, τα κύματα αυτά μπορεί να διανύσουν ολόκληρη

την επιφάνεια της Γης αρκετές φορές ώσπου να απορροφηθούν εντελώς.

Ταξιδεύουν με ταχύτητα περίπου 3 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο που είναι

χαμηλότερη από αυτή της διάδοσης και των P- και των S-κυμάτων. Για το

λόγο αυτό είναι δυνατό να γνωρίζουμε, μερικά δευτερόλεπτα πριν, την άφιξή

τους και να εφαρμόζουμε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, τα οποία όμως

συχνά δίνουν λάθος συναγερμό. Λόγω της φύσης τους, η ένταση του σεισμού

σε μια περιοχή λόγω αυτών των κυμάτων εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες:

το μέγεθος του σεισμού

την απόσταση από το επίκεντρο

το βάθος του σεισμού

το μηχανισμό της θραύσης στον εστιακό χώρο

τον προσανατολισμό της θραύσης του σεισμού

τη γεωλογική δομή του στερεού φλοιού που οδεύει το κύμα και το

εξασθενεί

τη γεωλογική δομή του σημείου παρατήρησης που διαφοροποιεί την

ταλάντωση

την ακριβή θέση παρατήρησης αν συμπίπτει με τη θέση της αρχικής

συμβολής των P- και S-κυμάτων

24

Τα κύματα Love είναι επιφανειακά εγκάρσια κύματα που είναι πολωμένα

οριζόντια, διαδίδονται δηλαδή παραμορφώνοντας ελαστικά το φλοιό σε

οριζόντιο επίπεδο, κάθετα στην κατεύθυνση που οδεύουν. Ο τρόπος που

κυματίζουν την επιφάνεια είναι αυτός που δίνει τη χαρακτηριστική αίσθηση

του σεισμού στον άνθρωπο με την κίνηση του εδάφους πέρα-δώθε.

Το πλάτος της ταλάντωσης των κυμάτων αυτών μεγιστοποιείται επίσης

κοντά στην επιφάνεια. Ταξιδεύουν πιο αργά από τα P- και S-κύματα αλλά λίγο

πιο γρήγορα από τα Reyleigh. Ως επιφανειακά κύματα είναι εξίσου

καταστροφικά και η έντασή τους τοπικά εξαρτάται από τους ίδιους παράγοντες

με τα Reyleigh εκτός του παράγοντα συμβολής των P- και S-κυμάτων. Αν ο

σεισμός είναι μεγάλος, τα κύματα αυτά μπορούν επίσης να διανύσουν

ολόκληρη την επιφάνεια της Γης αρκετές φορές ώσπου να απορροφηθούν

εντελώς.

25

10. ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗΣ

Πρόγνωση σεισμού είναι η πρόβλεψη, με σιγουριά, ότι συγκεκριμένου

μεγέθους σεισμός πρόκειται να συμβεί σε συγκεκριμένο τόπο και σε

συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Η πρόγνωση που αφορά τους σεισμούς που

γεννώνται με φυσικές διαδικασίες στο Γήινο φλοιό δεν έχει επιτευχθεί ως

σήμερα, υπήρξαν και υπάρχουν όμως προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή.

Θεωρείται, από μερίδα επιστημόνων, απίθανο να υπάρξει πρόβλεψη σεισμών

με χρονική ακρίβεια μεγαλύτερη του ενός ή δύο ετών ή ίσως και χρονική

ακρίβεια δεκαετίας και από πολλούς τίθεται επίσης υπό αμφισβήτηση η ίδια η

σκοπιμότητα πιο βραχυπρόθεσμων προβλέψεων.

10.1 ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΑ ΣΗΜΑΤΑ

Από λίγες ώρες ως και μερικούς μήνες πριν το σεισμό αναδύονται

ηλεκτρικά σήματα που συνδέονται με τη γένεσή του. Οι συχνότητες των

ηλεκτρικών αυτών διαταραχών είναι πολύ χαμηλές, κάτω των 10Hz.

Το πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο: Ένα υλικό που κρυσταλλώνεται με

ασύμμετρη κρυσταλλική δομή έχει την ιδιότητα του πιεζοηλεκτρισμού.

Η προσπάθεια για παραμόρφωση ενός τέτοιου κρυστάλλου έχει

αποτέλεσμα, λόγω της ασυμμετρίας του, να προεξέχουν φορτία από το

κρυσταλλικό πλέγμα στα άκρα του τα οποία και ελευθερώνονται. Έτσι

στα άκρα του εμφανίζεται ηλεκτρική διαφορά δυναμικού.

Η στρέψη δίπολων στους κρυστάλλους: Μέσα στο κρυσταλλικό

πλέγμα των υλικών, γύρω από τα σημεία συνήθως που

υπάρχουν προσμείξεις ξένων υλικών, εμφανίζονται πλεγματικές

ατέλειες, σημεία δηλαδή παραμόρφωσης του κρυσταλλικού πλέγματος.

Στα σημεία αυτά η παραμόρφωση δημιουργεί ηλεκτρικά δίπολα που

υπό συνθήκες πίεσης στον κρύσταλλο στρέφονται με τάση να

εναρμονιστεί κρυσταλλική συμμετρία, όπως να κλείσουν πλεγματικά

κενά.

26

Το ηλεκτροκινητικό φαινόμενο: Η κατά τόπους αύξηση της πίεσης σε

πετρώματα με πορώδη υλικά που περιέχουν νερό προκαλεί

την οσμωτική κίνηση του νερού μέσα στο πορώδες υλικό και

αναπτύσσει διαφορά ηλεκτρικών δυναμικών κατά μήκος της οσμωτικής

ροής

.

27

10.2 ΜΕΘΟΔΟΣ ΒΑΝ

Το όνομα ΒΑΝ είναι ακρωνύμιο που σχηματίζεται από τα αρχικά των

ονομάτων των τριών Ελλήνων επιστημόνων Παναγιώτης Βαρώτσος, Καίσαρ

Αλεξόπουλος και Κωνσταντίνος Νομικός.

Τα σεισμικά ηλεκτρικά σήματα ανιχνεύονται από σταθμούς οι οποίοι

αποτελούνται από ηλεκτρόδια βυθισμένα στη γη , ενισχυτές και φίλτρα,

μεταδίδονται τηλεμετρικά μέσω τηλεφωνικών γραμμών και

καταγράφονται στην έδρα της ομάδας ΒΑΝ, στη Γλυφάδα Αττικής.

Σήμερα η ομάδα ΒΑΝ είναι σε θέση να συντηρεί μόνο 9 τέτοιους

σταθμούς διεσπαρμένους στην ελληνική επικράτεια, έναντι 17 που

διέθετε το 1991.

Για διαχωρισμό των SES (σεισμικά ηλεκτρικά σήματα) από τις πάσης

φύσεως ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές σε κάθε σταθμό ΒΑΝ

υπάρχουν τουλάχιστον δυο δίπολα (ζεύγη ηλεκτροδίων) μεγάλου

μήκους (λίγων km) κάθετα μεταξύ τους και επιπλέον μερικά δίπολα

μικρού μήκους (δεκάδων ή εκατοντάδων μέτρων). Για να γίνει δεκτό ως

SES, ένα ηλεκτρικό σήμα πρέπει να έχει περίπου την ίδια αναλογία

τάσεως (V) προς το μήκος του δίπολου (L) σε όλα τα δίπολα του ίδιου

προσανατολισμού, ασχέτως του μήκους τους.

Σήματα των οποίων ο λόγος V/L είναι σημαντικά διαφορετικός

ανάμεσα σε ηλεκτρόδια διαφορετικού μήκους και του ίδιου

προσανατολισμού, απορρίπτονται.

28

11. ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ

Η αντισεισμική δόμηση των κτιρίων αποτελεί αναμφισβήτητα τον κύριο

και καθοριστικό παράγοντα για την αντιμετώπιση του σεισμικού κινδύνου.

Στη χώρα μας, η οποία παρουσιάζει την υψηλότερη σεισμική

επικινδυνότητα στην Ευρώπη, ο σχεδιασμός και η κατασκευή κτιρίων ικανών

να δέχονται με ασφάλεια τις σεισμικές καταπονήσεις, αποτελούσε και αποτελεί

βασική προτεραιότητα της Πολιτείας.

Στην κατεύθυνση αυτή τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά και

σημαντικά βήματα, κυρίως με τη θεσμοθέτηση αυστηρών Αντισεισμικών

Κανονισμών, που παρέχουν στα σύγχρονα κτίρια υψηλό επίπεδο αντισεισμικής

ασφάλειας.

Με το δεδομένο όμως ότι ο πρώτος Αντισεισμικός Κανονισμός

εφαρμόσθηκε στην Ελλάδα το 1959 και η πρώτη σημαντική βελτίωσή του

έγινε το 1985, δημιουργείται εύλογα το ερώτημα για το πόσο ασφαλή μπορεί

να είναι τα κτίρια που κατασκευάστηκαν πριν το 1959 ή ακόμα και πριν το

1985.

Aπό άγνοια, πολλοί ακόμα ζουν με το φόβο και την ψευδαίσθηση ότι δεν

μπορούν να κάνουν τίποτα για το σεισμό. Αυτό δεν είναι αλήθεια, γιατί η

γνώση υπάρχει διαθέσιμη και δεν είναι κτήμα των ολίγων. Εμπεριέχεται

ολόκληρη και ακέραιη μέσα στους επίσημους κανονισμούς και τις

προδιαγραφές, που ενημερώνονται συνεχώς από τους επιστήμονες μηχανικούς

με κάθε καινούργια επιστημονική θεωρία ή πειραματική απόδειξη.

Aπό αμέλεια, συνήθως, δεν τηρούνται με ακρίβεια και αυστηρότητα οι

κανονισμοί, (ο αντισεισμικός Κανονισμός, ο Κανονισμός Σκυροδέματος και οι

κανόνες της ορθής όπλισης του σκυροδέματος).

Είναι χαρακτηριστικό, πως σε κάθε κτίριο που καταρρέει διαπιστώνεται

συστηματική παράκαμψη, ή παραβίαση των κανονισμών.

29

Oποιος θέλει να χτίσει, θα πρέπει προτού επιλέξει το υλικό ή τη μέθοδο

κατασκευής να συνυπολογίσει τις περιβαλλοντικές συνθήκες της περιοχής

όπου βρίσκεται το οικόπεδο. Για παράδειγμα, μια μεταλλική κατασκευή δεν

ενδείκνυται για ένα νησί όπου το περιβάλλον είναι διαβρωτικό. Εκεί είναι

προτιμότερα τα πέτρινα ή τα ξύλινα κτίρια. Πάντως όποια απόφαση και αν

πάρει τελικά ο ιδιοκτήτης πρέπει να εξασφαλίσει τη σωστή επίβλεψη της

οικοδομής. Κατασκευές που είναι καλοφτιαγμένες και συντηρούνται σωστά

δεν έχουν ημερομηνία λήξης όποιο υλικό ή μέθοδος κατασκευής κι αν

επιλεγεί.

Τόσο το περιβάλλον όσο και το έδαφος αποτελούν βασικές προϋποθέσεις

για την ασφάλεια των κτιρίων που θα χτιστούν μελλοντικά. Το πιο σημαντικό

δομικό στοιχείο του κτιρίου αποτελούν τα θεμέλια. Πρέπει να είναι μεγάλου

πάχους και ισχυρά (με τη χρήση θεμελιοδοκών) και αν είναι εφικτό να

καταλαμβάνουν μεγαλύτερη επιφάνεια από εκείνη του κτιρίου. Για κάθε τύπο

κτιρίου (πέτρινα, ξύλινα, μεταλλικά) η θεμελίωση και τα υπόγεια είναι

προτιμότερο να κατασκευάζονται με οπλισμένο σκυρόδεμα υπό την

προϋπόθεση ότι έχει εξασφαλιστεί υγρομόνωση πρακτική αυτή συμβάλλει

στην αντισεισμικότητα της κατασκευής.

30

11.1 ΠΕΤΡΙΝΑ ΚΤΙΡΙΑ

Τα κτίρια από φυσικούς ή τεχνητούς λίθους, με ξύλινα πατώματα,

θεωρούνται εξαιρετικής αντοχής κατασκευές ακόμη και για σεισμούς που το

επίκεντρό τους εντοπίζεται... κάτω από τα πόδια μας. Το... μυστικό κρύβεται

στα μεγάλου πλάτους συμπαγή τμήματα τοίχων και τα σχετικά μικρά

ανοίγματα κουφωμάτων και χώρων. Απαραίτητη προϋπόθεση για μια καλή

κατασκευή είναι τα φέροντα στοιχεία στην κάτοψη να είναι συμμετρικά και να

υπάρχουν οι κατάλληλες ενισχύσεις (π.χ. σενάζ). Το μοναδικό τους

μειονέκτημα είναι το υψηλό κόστος κατασκευής τους.

11.2 ΞΥΛΙΝΑ ΚΤΙΡΙΑ

Το ξύλινο σπίτι αποτελεί την κατ΄ εξοχήν αντισεισμική κατασκευή εφόσον

έχει δομηθεί κατάλληλα. Ιδιαίτερη προσοχή, πρέπει να δίδεται στις συνδέσεις

των ξύλων και στα χιαστί. Μεγάλο «ατού» απέναντι στους σεισμούς αποτελεί

το μικρό βάρος της κατασκευής αλλά και η ιδιότητα του ξύλου να απορροφά

υψηλά ποσοστά σεισμικής ενέργειας, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιούνται τα

κατάλληλα καρφιά. Μεγάλος εχθρός του είναι τα ζωύφια και η φωτιά, γι΄ αυτό

πρέπει να συντηρείται σωστά. Το ξύλινο σπίτι μπορεί να συνδυαστεί με

λιθοδομή στα... γεμίσματα. Μπορεί όμως να γίνει και αντίστροφα. Δηλαδή

λιθοδομή ο φέρων οργανισμός και ξυλοκατασκευή οι διαχωριστικοί τοίχοι.

11.3 ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

Προσφέρουν υψηλή αντισεισμικότητα και αντέχουν στον χρόνο με την

προϋπόθεση ότι υπάρχουν στοιχεία απορρόφησης ενέργειας (π.χ. στοιχεία

ξηράς δόμησης) και η κατασκευή είναι σωστή και συντηρείται όπως πρέπει. Το

αποδεικνύει άλλωστε ο Πύργος του Άιφελ. Ωστόσο, κατά την ανέγερση,

πρέπει να ακολουθούνται αυστηρά όλα τα πρότυπα για την κοπή και τη

συγκόλληση των τμημάτων της κατασκευής ενώ το μέταλλο να επικαλύπτεται

31

με ειδικές επενδύσεις ώστε να μη σκουριάζει. Σε κάθε περίπτωση, οι

μεταλλικές κατασκευές πρέπει να επιθεωρούνται συχνά για σκουριές και άλλες

φθορές. Γι΄ αυτό οι επενδύσεις των μεταλλικών τμημάτων πρέπει να

επιτρέπουν τον έλεγχο στα φέροντα στοιχεία του κτιρίου. Το ίδιο ισχύει και για

τα κτίρια με οπλισμένο σκυρόδεμα.

Σημαντική προστασία στα μεταλλικά κτίρια προσφέρουν οι γυψοσανίδες ή

οι τσιμεντοσανίδες (ξηρά δόμηση) που χρησιμοποιούνται για εσωτερικά ή

εξωτερικά διαχωριστικά, οροφές κ.ά.

Από πειράματα που έγιναν παρατηρήθηκε ότι τα συστήματα ξηράς δόμησης

απορροφούν σεισμική ενέργεια και αυξάνουν την αντισεισμικότητα των

μεταλλικών κτιρίων.

Τα κτίρια στη χώρα μας δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από κατασκευές

άλλων κρατών. Η Ελλάδα έχει σεισμική ιστορία. Και η εμπειρία από τις

επιπτώσεις των σεισμών στις κατασκευές έχει ενσωματωθεί και βελτιώσει τις

παραδοσιακές κατασκευές (πέτρινα, ωμοπλινθόκτιστα, ξύλινα κτίρια). Για τα

σύγχρονα κτίρια υπάρχουν οι αντισεισμικοί κανονισμοί δόμησης. Έτσι, τα

κτίρια στη χώρα μας είναι προστατευμένα από ισχυρούς σεισμούς, αρκεί το

επίκεντρο να βρίσκεται σε απόσταση άνω των 30 χιλιομέτρων. Στην Ελλάδα

όσο πιο σεισμογενής είναι μια περιοχή τόσο καλύτερα είναι τα κτίρια της.

Μετά από κάθε σεισμό άλλωστε διατηρούνται τα καλύτερα κτίρια. Έτσι

συνέβη στη Ζάκυνθο και στην Κεφαλονιά. Ο σεισμός του 1999 στην Αττική

ήταν καταστροφικός διότι το επίκεντρό του ήταν κάτω από την κατοικημένη

περιοχή.

32

11.4 ΚΤΙΡΙΑ ΑΠΟ ΟΠΛΙΣΜΕΝΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ

Υπάρχει χρονικά περιορισμένη εμπειρία σχετικά με τα σπίτια που

κατασκευάζονται από οπλισμένο σκυρόδεμα. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πώς

συμπεριφέρονται στους σεισμούς. Αυτή την έλλειψη εμπειρίας ήρθαν να

καλύψουν οι λεπτομερείς κανόνες δόμησης και οι αντισεισμικοί κανονισμοί.

Στις κατασκευές αυτές πρέπει να χρησιμοποιούνται η υψηλότερη δυνατή

ποιότητα σκυροδέματος, τα κατάλληλα πρόσμεικτα ώστε να μη

δημιουργούνται σπηλαιώσεις και να γίνεται η κατάλληλη συμπύκνωση του

σκυροδέματος ιδιαίτερα στις λεπτότερες διατομές.

Επίσης απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην ωρίμανση του μπετόν.

«Επιβάλλεται να... ωριμάσει για αρκετές ημέρες ώστε να αποκτήσει αντοχή

και να εξασφαλιστεί η απαραίτητη διαβροχή του. Επιπλέον, για την καλή

προστασία του οπλισμού, πρέπει να εφαρμόζεται η κατάλληλη απόσταση του

σιδήρου από την επιφάνεια του αντίστοιχου δομικού στοιχείου (πλάκα, δοκός,

κολόνα) και υγροθερμομόνωση στην οροφή» Αν δεν τηρηθούν οι

συγκεκριμένοι κανόνες μειώνεται η διάρκεια ζωής του κτιρίου. Επίσης είναι

σημαντικό να αποφεύγεται η χρησιμοποίηση μονωτικών πλακών μέσα από τα

καλούπια ή ακόμη και για καλούπια.

33

12. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ

Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο που πλήττει συχνά την Ελλάδα και

άλλες χώρες του πλανήτη. Οι περισσότεροι σεισμοί που γεννιούνται στη χώρα

μας δεν προκαλούν ιδιαίτερα προβλήματα, ωστόσο μερικοί είναι πολύ ισχυροί

και έχουν επιπτώσεις στον άνθρωπο και στο δομημένο περιβάλλον.

Προετοιμάσου από τώρα, για να μπορείς να προστατεύσεις τον εαυτό σου κατά

τη διάρκεια του σεισμού και να έχεις την κατάλληλη αντισεισμική

συμπεριφορά μετά το σεισμό.

Μέτρα προστασίας πριν τον σεισμό

Ενημερώσου για το σεισμό, τη σεισμικότητα της περιοχής και τα μέτρα

προστασίας.

Εφοδιάσου με μερικά είδη πρώτης ανάγκης, όπως φαρμακείο, φορητό

ραδιόφωνο, φακό, κ.λπ.

34

Μερίμνησε ώστε να είναι ασφαλές το σπίτι σου. Επισήμανε

επικινδυνότητες και προσπάθησε να τις μειώσεις. Τοποθέτησε σε

χαμηλά ράφια τα βαριά ή εύθραυστα αντικείμενα. Στήριξε

κατάλληλα τα ογκώδη έπιπλα φωτιστικά, τους ανεμιστήρες οροφής

κ.ά.. Μην κρεμάς βαριά αντικείμενα στους τοίχους πάνω από τα

κρεβάτια. Διόρθωσε βλάβες που τυχόν υπάρχουν στο κτίριο π.χ.

διαρροές, ρωγμές.

Στερεώστε καλά στους τοίχους τα ράφια και τις βιβλιοθήκες.

Βιδώστε καλά στους τοίχους δεξαμενές καυσίμων και νερού καθώς

και θερμοσίφωνες.

Ενημερώστε όλα τα μέλη της οικογένειας για τα τηλέφωνα έκτακτης

ανάγκης (100,116,112,119).

Συμφωνήστε όλοι για ένα συγκεκριμένο τόπο συνάντησης μετά το

σεισμό.

Ενημερώστε όλα τα μέλη της οικογένειας για το πώς κλείνουν οι

γενικοί διακόπτες.

Προσδιορίστε καλά προφυλαγμένους χώρους σε κάθε δωμάτιο του

σπιτιού (κάτω από ανθεκτικά τραπέζια , μακριά από γυάλινες

επιφάνειες και βιβλιοθήκες , μακριά από εξωτερικούς χώρους).

35

36

Μέτρα προστασίας κατά την διάρκεια του σεισμού

Παραμείνετε ψύχραιμοι.

Εάν δεν υπάρχει κοντά σας κάποιο ανθεκτικό έπιπλο καθίστε στο

πάτωμα με το πρόσωπό σας στραμμένο σε εσωτερικό τοίχο, μακριά

από παράθυρα και έπιπλα που μπορούν να πέσουν πάνω σας.

Αν βρεθείτε έξω από ένα κτίριο, μείνετε έξω. Αν βρεθείτε μέσα, μείνετε

μέσα. Στους σεισμούς οι περισσότεροι τραυματισμοί γίνονται την ώρα

που μπαίνουμε ή που βγαίνουμε από κτίρια, από τον πανικό και από

γκρεμίσματα που πέφτουν.

Αν βρεθείτε μέσα σε ένα κτίριο, σταθείτε μακριά από έπιπλά, ή

αντικείμενα που μπορούν να πέσουν. Για να προστατευθείτε από

πτώσεις μπείτε κάτω από ένα γερό τραπέζι, γραφείο, θρανίο, πάγκο

εργασίας ή κάτω από την κάσα εσωτερικής πόρτας.

Αποφύγετε να μείνετε κοντά στις προσόψεις του κτιρίου και σταθείτε

δίπλα στην πιο μεγάλη κολώνα του διαμερίσματος σας. Σε περίπτωση

που το κλιμακοστάσιο του κτιρίου περιβάλλεται από τοιχία οπλισμένου

σκυροδέματος (μπετόν) σταθείτε κοντά σε αυτά.

Μείνετε μακριά από τα παράθυρα γιατί κινδυνεύετε από σπασμένα

τζάμια.

37

Μη τρέχετε προς την έξοδο βιαστικά, γιατί αν όλοι κάνουν το ίδιο θα

δημιουργηθεί πανικός και πιθανοί τραυματισμοί.

Κατά την έξοδό από το κτίριο χρησιμοποιούμε μόνο τη σκάλα, ποτέ το

ασανσέρ.

Αν βρεθείτε έξω, μείνετε μακριά από κτίρια, ηλεκτροφόρα καλώδια,

βράχους, δένδρα κλπ. Μεγάλος είναι ο κίνδυνος έξω από τις εισόδους

των κτιρίων και κοντά στους εξωτερικούς τοίχους από κομμάτια υλικών

που πέφτουν.

Μη τρέχετε στους δρόμους, κινηθείτε ήρεμα προς ανοιχτό χώρο.

Μη πλησιάζετε τις ακτές. Ύστερα από ένα σφοδρό σεισμό μπορεί να

δημιουργηθούν κύματα με μεγάλη ταχύτητα και ύψος.

Αν κυκλοφορείτε με αυτοκίνητο σταματήστε σε μέρος ασφαλές και

μείνετε μέσα σ’ αυτό. Αν συνεχίσετε υπάρχει κίνδυνος να κτυπήσει το

αυτοκίνητο σε πεσμένα αντικείμενα, σε ηλεκτροφόρα καλώδια, σε

λακκούβες κατεστραμμένων οδοστρωμάτων κλπ. Αποφύγετε τις

γέφυρες ή τις υπέργειες διαβάσεις.

Αν οι μαθητές βρεθούν μέσα στο σχολείο, πρέπει να μπουν αμέσως

κάτω από τα θρανία ή τους πάγκους ή δίπλα από τα βαριά μηχανήματα

των εργαστηρίων .Έτσι είναι περισσότερο προφυλαγμένοι. Αν βγουν

έξω βιαστικά και μαζικά υπάρχει κίνδυνος να σημειωθούν τραυματισμοί

ανάμεσα στους μαθητές, ενώ το σχολείο μπορεί να μην πάθει ζημιά.

Μετά το σεισμό θα βγουν ήρεμα και κανονικά.

38

39

Ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν μετά τον σεισμό

Εκκένωσε το κτίριο από το κλιμακοστάσιο, αφού πρώτα κλείσεις τους

διακόπτες του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και του νερού,

φορέσεις κατάλληλα για την εποχή ρούχα και παπούτσια και πάρεις

μαζί σου τα εφόδια έκτακτης ανάγκης που θεωρείς απαραίτητα.

Αν κάπου πιάσει φωτιά, σβήστε την αμέσως.

Κατέφυγε στον προεπιλεγμένο ανοιχτό, κοντινό, ασφαλή χώρο (πάρκο,

πλατεία κ.λπ.), μακριά από τις προσόψεις των κτιρίων ή άλλα

επικίνδυνα σημεία. Ακολουθείτε τις οδηγίες των αρχών και μην

πιστεύετε τις ανυπόστατες φημολογίες.

Ψάξτε για τραυματισμένους.

Μη δοκιμάζετε να μετακινήσετε βαριά τραυματισμένα άτομα, παρά

μόνο αν βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο να τραυματισθούν περισσότερο.

Ενημέρωσε σχετικά τις αρμόδιες υπηρεσίες (Πυροσβεστική: 199,

Ε.Κ.Α.Β.: 166).

Μην αγγίζετε ηλεκτροφόρα καλώδια πεσμένα στο έδαφος, ούτε τα

αντικείμενα που ακουμπούν στα καλώδια. Υπάρχει κίνδυνος

ηλεκτροπληξίας.

Καθαρίστε αμέσως αν υπάρχουν σπασμένα μπουκάλια από φάρμακα

και επικίνδυνα χημικά προϊόντα.

Προσπάθησε να μην χρησιμοποιήσεις άσκοπα το τηλέφωνό σου ή το

αυτοκίνητό σου. Οι γραμμές τηλεφωνίας πρέπει να παραμείνουν σε

λειτουργία και οι οδικοί άξονες πρέπει να είναι ελεύθεροι

Ανοίξτε το ραδιόφωνό σας και ακούστε τις ειδήσεις για οδηγίες και

πληροφορίες.

Μετά από ένα ισχυρό σεισμό ακολουθούν και μετασεισμοί, που πολλές

φορές είναι αρκετά δυνατοί και μπορούν να προξενήσουν ζημιές. Γι’

αυτό μείνετε μακριά από κτίρια που έχουν πάθει βλάβες ή αν είναι

απαραίτητο να μπείτε μέσα σ’ αυτά, μη μείνετε πολλή ώρα. Οι

40

μετασεισμοί μπορεί να προξενήσουν μεγαλύτερες βλάβες ή και

κατάρρευσή τους.

ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΤΕ ΣΕ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΟ ΚΥΜΑ

ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ (ΤΣΟΥΝΑΜΙ)

Αν βρίσκεστε σε περιοχή παραθαλάσσια με χαμηλό υψόμετρο.

Παρότι δεν προκαλούν τσουνάμι όλοι οι σεισμοί μείνετε σε εγρήγορση.

Παρατηρείστε αν υπάρχει σημαντική αύξηση ή πτώση της στάθμης του

ύδατος, γεγονός που αποτελεί φυσική προειδοποίηση.

Απομακρυνθείτε από τη θάλασσα και κατευθυνθείτε σε περιοχές της

ενδοχώρας με μεγαλύτερο υψόμετρο. Ένα τσουνάμι μικρού μεγέθους σε

ένα σημείο της ακτής μπορεί να μεταβληθεί σε μεγάλο τσουνάμι, σε

απόσταση χιλιομέτρων.

Μείνετε μακριά από την ακτή. Το τσουνάμι δεν αποτελείται μόνο από

ένα μόνο κύμα αλλά από μια σειρά από κύματα οπότε επιστρέψτε μόνο

αφού ενημερωθείτε από τις αρμόδιες αρχές ότι δεν υπάρχει κίνδυνος.

Μην πλησιάζετε τις ακτές για να παρακολουθήσετε ένα επερχόμενο

τσουνάμι. Όταν το δείτε ίσως είναι αργά για να το αποφύγετε.

Η προσωπική σας συμπεριφορά σε περίπτωση σεισμού.

Οι ώρες που ακολουθούν ύστερα από ένα βλαβερό σεισμό είναι πολύ κρίσιμες.

Είναι οι ώρες που απαιτούν ψυχραιμία, θάρρος και περίσκεψη.

Πρέπει να κρατηθείτε ήρεμοι. Ο πανικός δημιουργεί θύματα. Σκεφθείτε

όλες τις συνέπειες που μπορεί να έχει κάθε ενέργειά σας.

41

Μετά από σεισμό ακολουθείστε πιστά τις οδηγίες των δασκάλων ή

καθηγητών σας ή των αρχών και των κρατικών μέσων ενημέρωσης.

Μη δίνετε πίστη σε φημολογίες και μη τις διαδίδετε. Συχνά

δημιουργούν σύγχυση και πανικό.

Ανταποκριθείτε στις εκκλήσεις για εθελοντική βοήθεια, αλλά μη

πηγαίνετε στις σεισμόπληκτες περιοχές χωρίς να σας το ζητήσουν.

Συνεργαστείτε με τους υπεύθυνους για την ασφάλεια του κοινού. Είναι

αναγκαίο.

Συνεργαστείτε μεταξύ σας για να προλάβετε πυρκαγιές και για να

βοηθήσετε τραυματισμένους, ηλικιωμένους, άρρωστούς και παιδιά.

Είναι απαραίτητο.

Και μη ξεχνάτε ποτέ ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να προστατευθείτε

σε περίπτωση ισχυρού σεισμού είναι να είσαστε προετοιμασμένοι και

κατατοπισμένοι.

42

13. ΣΧΕΔΙΟ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ.

( Εκκένωση κτιρίων λόγω σεισμού)

Το σχέδιο για την εκκένωση των κτιρίων του σχολείου μας σε περίπτωση

έκτακτης ανάγκης, όπως σε περίπτωση σεισμού, προβλέπει τα παρακάτω:

Τα υλικά που υπάρχουν για την αντιμετώπιση έκτατων αναγκών όπως,

φακοί, φάρμακα για τις πρώτες βοήθειες , πυροσβεστήρες, φορητό

ραδιόφωνο, σφυρίχτρα, μεγάφωνο μπαταρίας , να είναι σε άριστη

κατάσταση και εύκολα προσεγγίσιμα.

14. ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΔΟΝΗΣΗΣ.

Α. Σε περίπτωση που ο σεισμός θα γίνει κατά την διάρκεια του μαθήματος

κανείς, καθηγητής ή μαθητής δεν πρέπει να εγκαταλείψει την αίθουσα

διδασκαλίας για την αποφυγή πανικού. Για την αποφυγή μικροτραυματισμών

από πιθανή πτώση σοβάδων ή άλλων μικροαντικειμένων οι μαθητές πρέπει

να αναζητήσουν προστασία κάτω από τα θρανία ή τους πάγκους ή δίπλα

από τα βαριά μηχανήματα των εργαστηρίων και οι καθηγητές κάτω από

τις έδρες.

Β. Σ ε περίπτωση που ο σεισμός θα γίνει κατά την διάρκεια διαλείμματος, οι

εφημερεύοντες καθηγητές θα επιβλέψουν ώστε να μην δημιουργηθεί πανικός

στους εξώστες και στα κλιμακοστάσια. Αν βρίσκονται μαθητές ή καθηγητές

μέσα στις αίθουσες θα προστατευθούν με τον τρόπο που περιγράφεται στην

παραπάνω παράγραφο.

ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΣΕΙΣΜΟ

43

ΟΛΟΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

ΘΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΟΥΝ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΓΗΠΕΔΟΥ.

Αμέσως μετά τον σεισμό και αφού δοθεί σχετική εντολή ή με

παρατεταμένο κουδούνισμα ή με σφύριγμα με την σφυρίχτρα θα αρχίσει

η εκκένωση του κτιρίου ως εξής:

Οι καθηγητές των εργαστηρίων κλείνουν τους γενικούς διακόπτες του

ηλεκτρικού ρεύματος και οδηγούν τους μαθητές με τάξη και ασφάλεια

στις εξόδους διαφυγής προς το χώρο συγκέντρωσης σύμφωνα με το

σχέδιο εξόδου .

ΟΙ ΕΞΟΔΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ

ΠΑΝΤΑ ΑΝΟΙΚΤΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ Σ.Ε.Κ.

(Υπεύθυνοι να τις ανοίγουν πριν την έναρξη του μαθήματος και τις

κλείνουν μετά το τέλος αυτού, είναι οι καθηγητές που βρίσκονται στο

χώρο αυτό .)

.

Κατά την αποχώρηση τους από τα εργαστήρια παίρνουν μαζί τους και

τα απουσιολόγια .

Ο Διευθυντής , ο Υποδιευθυντής ή ο εφημερεύων Τομεάρχης και οι

καθηγητές θα επιβλέπουν την διατήρηση της τάξης καθ’ όλη την

διάρκεια της εκκένωσης του κτιρίου και θα κατευθύνουν τους μαθητές

στο χώρο του ΓΗΠΕΔΟΥ .

Τα κτίρια προβλέπεται να εκκενωθούν σε 3 (τρία) λεπτά περίπου .

Όλο το προσωπικό θα παραμείνει συγκεντρωμένο στο χώρο του

ΓΗΠΕΔΟΥ και θα γίνει κλήση τόσο στους μαθητές όσο και στους

καθηγητές για να διαπιστωθεί ότι είναι όλοι παρόντες .

Όταν κριθεί σκόπιμο οι μαθητές θα αποχωρήσουν είτε μόνοι τους είτε

με τους γονείς τους ,με τους οποίους έχει γίνει συνεννόηση (μέσω των

44

παιδιών τους με την έναρξη της σχολικής χρονιάς ) για το σημείο

συγκέντρωσης των μαθητών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης .

Συγκροτείται ομάδα παροχής πρώτων βοηθειών που αποτελείται από

τον Υποδιευθυντή ή τον Υπεύθυνο Τομέα που εφημερεύει σαν

συντονιστή και τους , παρόντες καθηγητές του τομέα Υγείας, για

παροχή των πρώτων βοηθειών σε τυχών τραυματίες .

Οι οδηγίες και τα σχέδια εκκένωσης θα αναρτηθούν σε κατάλληλα

σημεία των αιθουσών διδασκαλίας ή των εργαστηρίων.

15, ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι οικονομικές συνέπειες των σεισμών δεν μπορούν πάντα να

προσδιοριστούν επακριβώς και αυτό γιατί πρέπει αν συνυπολογιστούν πολλές

παράμετροι. Συνήθως όταν αναφερόμαστε στις οικονομικές συνέπειες ενός

σεισμού εννοούμε τα χρήματα που δαπανά το κράτος ή η τοπική κοινότητα για

την αποκατάσταση των ζημιών.

Εκτός από τις δαπάνες αποκατάστασης στο οικονομικό κόστος των

σεισμών θα πρέπει να υπολογιστούν και οι δαπάνες τις πολιτείας τις τοπικής

αυτοδιοίκησης και των νοικοκυριών για την πρόληψη των σεισμών και την

προστασία των πολιτών.

Πολλές φορές οι σεισμοί επιφέρουν τεράστιες καταστροφές σε πόλεις και

χώρες, (τεράστια κύματα στη θάλασσα, κατολισθήσεις, καθιζήσεις,

κατάρρευση κτιρίων). Χαρακτηριστικό παράδειγμα καταστροφικών σεισμών

είναι το φοβερό τσουνάμι του 2004.

45

Τα αποτελέσματα και οι βλάβες που προκαλεί μια σεισμική δόνηση στις

κατασκευές εξαρτάται από διάφορες παραμέτρους όπως το μέγεθος του

σεισμού, το βάθος της εστίας, της θέσης του επίκεντρου, την απόσταση της

εστίας από τον τόπο παρατήρησης, το μέσο διάδοσης των σεισμικών κυμάτων,

το έδαφος θεμελίωσης, αλλά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως η

τρωτότητα κατασκευής και οι ιδιότητες των κατασκευών.

Μετά από ένα σεισμό συχνά προκαλούνται βλάβες στα κτίρια, στα ιστορικά

μνημεία, στο οδικό – σιδηροδρομικό δίκτυο καθώς και στα δίκτυα ύδρευσης,

τηλεπικοινωνιών – ηλεκτρικού – φυσικού αερίου. Οι ισχυροί σεισμοί

προκαλούν βλάβες σε δημόσια κτίρια και σε κτίρια συνάθροισης κοινού όπως:

εκκλησίες, σχολεία, γήπεδα, θέατρα, γυμναστήρια, στρατόπεδα, εργοστάσια

κ.α

46

Οι βλάβες στα δίκτυα τηλεπικοινωνιών, ηλεκτρικού, φυσικού αερίου και

ύδρευσης δυσκολεύουν τη ζωή των σεισμόπληκτων και ταυτόχρονα

δυσχεραίνουν τις ομάδες έκτακτης ανάγκης στη διάσωση και την παροχή

βοήθειας.

Πιο συγκεκριμένα, οι βλάβες στο δίκτυο τηλεπικοινωνιών απομονώνουν τη

σεισμόπληκτη περιοχή. Πρόβλημα δημιουργείτε στις διασωστικές ομάδες που

δεν μπορούν να έχουν άμεση επικοινωνίας με τα κέντρα ελέγχου δράσης ή

τους αρμόδιους φορείς για το συντονισμό των ενεργειών τους. Παράλληλα οι

σεισμόπληκτοι που είναι τραυματισμένοι ή εγκλωβισμένοι δεν μπορούν να

επικοινωνήσουν με τις ομάδες παροχής βοήθειας.

Οι βλάβες στο δίκτυο ηλεκτρικού ρεύματος μπορούν να προκαλέσουν

πυρκαγιές καθώς και τραυματισμούς ή και θανάτους. Δυσχεραίνουν το έργο

των σωστικών ομάδων αλλά μεγαλώνει και την ανασφάλεια των

σεισμόπληκτων.

Οι βλάβες στο δίκτυο ύδρευσης οδηγούν τους σεισμόπληκτους στο να μην

τηρούν τους βασικούς κανόνες υγιεινής από ακατάλληλο νερό ή τη μη παροχή

αυτού.

Οι βλάβες και οι καταστροφές οδικών αρτηριών, σιδηροδρομικών

γραμμών, λιμανιών κ.α. προκαλούν πολλά προβλήματα πρόσβασης στις

πληγείσες περιοχές, καθώς δεν υπάρχει άμεση επέμβαση και παροχή βοήθειας

αλλά και προβλήματα στην τροφοδοσία.

Οι πυρκαγιές είναι σύνηθες φαινόμενο και δημιουργούν περισσότερα

προβλήματα από τους ίδιους τους σεισμούς. Οφείλονται κυρίως σε διαρροές

φυσικού αερίου , σε ανάφλεξη υλικών και σε βραχυκυκλώματα. Οι πλημμύρες

από την άλλη οφείλονται σε βλάβες στην ύδρευση, σε καταστροφές

φραγμάτων ή σε θαλάσσια κύματα βαρύτητας.

47

16, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Οι οικονομικές συνέπειες των σεισμών σχετίζονται είτε με τις βλάβες στις

κατασκευές είτε με την διαφοροποίηση συνθηκών διαβίωσης των πληγέντων.

Στην πρώτη περίπτωση ανήκουν οι απώλειες των κατοικιών, εργασιακών

χώρων και γενικότερα κινητής και ακίνητης περιουσίας σεισμόπληκτων.

Στη δεύτερη περίπτωση ανήκουν οι επιπτώσεις από την αποδιοργάνωση της

καθημερινής ζωής. Μετά από ένα σεισμό δημιουργούνται νέες συνθήκες στη

διαβίωση με όλα τα συνεπακόλουθα προβλήματα.

Οι κάτοικοι των περιοχών που έχουν πληγεί δεν μπορούν να εργαστούν είτε

από τραυματισμούς είτε από αναστολή των εργασιακών δραστηριοτήτων.

Συχνά κτίρια που στεγάζουν επιχειρήσεις ή δημόσιες υπηρεσίες δεν είναι

δυνατόν να επαναλειτουργήσουν άμεσα. Επίσης, τις περισσότερες φορές

διακόπτονται εκπαιδευτικές, αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.

Πολλές φορές παιδικοί σταθμοί, σχολεία ή και νοσοκομεία κρίνονται

ακατάλληλα δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα στην περιοχή. Στην ευρύτερη

περιοχή παρατηρείται μείωση των ευκαιριών απασχόλησης, αύξηση των

απολύσεων, μείωση της αξίας της ακίνητης περιουσίας, έξαρσης των εξώσεων

καθώς και κατακόρυφη αύξηση των ενοικίων.

Είναι φανερό ότι οι βλάβες που προέρχονται από τους σεισμούς

συνεπάγονται ένα τρομερό οικονομικό κόστος σε ατομικό, οικογενειακό και

εθνικό επίπεδο. Αμέσως μετά από κάθε καταστροφικό σεισμό ξεκινά η

οργανωμένη προσπάθεια της πολιτείας και των αρμόδιων φορέων για την

άμεση ανασυγκρότηση των σεισμόπληκτων περιοχών και την επαναφορά της

καθημερινότητας.

48

Αυτό γίνεται με την διανομή τροφίμων και νερού, την άμεση ή προσωρινή

στέγαση των σεισμόπληκτων, τη χορήγηση δανείων με ευνοϊκούς όρους για

την απόκτηση νέας κατοικίας, την προσφορά εργασίας στους σεισμόπληκτους

και την συνέχιση της εκπαιδευτικής δραστηριότητας, την άμεση λειτουργία

των δημόσιων υπηρεσιών κ.α.

Στην περίπτωση του σεισμού της Πάρνηθας το 1999 το κράτος πήρε μια

σειρά από μέτρα όπως:

Μία πρώτη οικονομική βοήθεια ύψους 200,000 δραχμών

Επιδοτούμενα δάνεια για επισκευές και ανακατασκευές κτιρίων

Επιδότηση για μετεγκατάσταση επιχειρήσεων που υπέστησαν ζημιές οι

κτιριακές τους εγκαταστάσεις.

Αναστολή πληρωμής στεγαστικών δανείων

Παράταση πληρωμής φόρων, τελών ή εισφορών δημοσίου.

Επιδότηση ενοικίου σε ιδιοκτήτες

Επιδότηση συγκατοίκησης

Εξασφάλιση διαμονής σε ξενοδοχεία ή πλοία

Φοροαπαλλαγή στους ιδιοκτήτες που νοίκιαζαν σε σεισμόπληκτους.

Επιδότηση εργαζομένων από το Ταμείο Ανεργίας χωρίς απόλυση, κ.α

49

B. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ - ΕΜΠΕΙΡΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

1. Σκοπός και στόχοι της έρευνας

1.1. Σκοπός της έρευνας

Οι μαθητές μέσω της συλλογής και μελέτης των πληροφοριών για το

φαινόμενο του σεισμού, να νιώσουν την ανάγκη για την ενασχόληση με τη

μελέτη της σεισμικότητας της περιοχής στην οποία ζουν.

1.2. Στόχοι της έρευνας

α) Να συλλέξουν και να μελετήσουν σχετικά με το φαινόμενο του σεισμού.

β) Η ενεργή συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία χειρισμού σεισμογράφου,

καταγραφής και μελέτης σεισμογραφημάτων και ανταλλαγής συμπερασμάτων

στα πλαίσια συνεργασίας με τις μαθητικές ομάδες των σχολείων που

συμμετέχουν στο πρόγραμμα.

1.3. Ερευνητικά ερωτήματα

1. Αποτελεί ο σεισμός φυσικό φαινόμενο που επηρεάζει τον τρόπο της

ζωής μας;

2. Επηρεάζει ο σεισμός τις τοπικές οικονομίες;

3. Γνωρίζει ο κάτοικος της Σπάρτης αλλά και της ευρύτερης περιοχής τι

πρέπει να κάνει την ώρα που δραστηριοποιείται το φαινόμενο του

σεισμού;

4. Τα μέτρα πρόληψης και ασφάλειας απέναντι στον σεισμό βοηθούν τον

κάτοικο της Σπάρτης αλλά και της ευρύτερης περιοχής;

50

2. Ερευνητικό εργαλείο

Στην έρευνα μας που πραγματοποιήσαμε ως ερευνητικό εργαλείο

χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις κλειστού τύπου

(Ναι, Όχι).

Α. Γενικά στοιχεία:

1. Φύλο

1. Άνδρας 2. Γυναίκα

2. Ηλικία

1. 15-20 2. 21-35 3. 36-50 4. 51+

3. Μορφωτικό επίπεδο

1. Δημοτικό 2. Γυμνάσιο 3. Λύκειο 4. Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Β. Αποτελεί ο σεισμός φυσικό φαινόμενο που επηρεάζει τον τρόπο

της ζωής μας;

1. Πιστεύετε πως ο σεισμός επηρεάζει τον τρόπο ζωής σας;

1. Ναι 2. Όχι

2. Είναι ο σεισμός ένα ανησυχητικό φαινόμενο;

1. Ναι 2. Όχι

3. Κατοικείτε σε μια σεισμογενή περιοχή;

1. Ναι 2. Όχι

Γ. Επηρεάζει ο σεισμός τις τοπικές οικονομίες;

4. Πιστεύετε πως ο σεισμός επηρεάζει την οικονομία της περιοχής όπου

κατοικείτε;

1. Ναι 2. Όχι

5. Είναι ο σεισμός αιτία παρακμής μιας περιοχής σύμφωνα με εσάς;

1. Ναι 2. Όχι

51

6. Πιστεύετε πως η οικονομία μιας περιοχής μπορεί να επιβιώσει από

ένα καταστροφικό σεισμό;

1. Ναι 2. Όχι

Δ. Γνωρίζει ο κάτοικος της Σπάρτης αλλά και της ευρύτερης

περιοχής τι πρέπει να κάνει την ώρα που δραστηριοποιείται το

φαινόμενο του σεισμού;

7. Γνωρίζετε τι πρέπει να κάνετε την ώρα δραστηριοποίησης ενός

σεισμού;

1. Ναι 2. Όχι

8. Έχετε ποτέ υπάρξει θύμα ενός σεισμού;

1. Ναι 2. Όχι

9. Συμβουλεύετε τους συνανθρώπους σας για το τι πρέπει να κάνουν

κατά τη διάρκεια ενός σεισμού;

1. Ναι 2. Όχι

Ε. Τα μέτρα πρόληψης και ασφάλειας απέναντι στον σεισμό βοηθούν

τον κάτοικο της Σπάρτης αλλά και της ευρύτερης περιοχής;

10. Πιστεύετε πως τα μέτρα πρόληψης και ασφάλειας απέναντι στον

σεισμό είναι επαρκή;

1. Ναι 2. Όχι

11. Πιστεύετε πως το σχολείο διδάσκει στα παιδιά τα μέτρα πρόληψης και

προστασίας απέναντι στον σεισμό με σαφήνεια;

1. Ναι 2. Όχι

12. Εφαρμόζετε τα μέτρα πρόληψης και ασφάλειας απέναντι στο σεισμό;

1. Ναι 2. Όχι

52

3. Επεξεργασία Ανάλυση δεδομένων

Η επεξεργασία και η ανάλυση δεδομένων έγινε με το πρόγραμμα excel της

Microsoft όπου έγινε η στατιστική επεξεργασία και δημιουργήθηκαν τα

αντίστοιχα γραφήματα.

4. Γραφήματα έρευνας

Α. Γενικά στοιχεία:

36%

64%

0

10

20

30

40

50

60

70

ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

ΦΥΛΟ

ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ

ΦΥΛΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

ΦΥΛΟ

ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

36 % 64 %

53

ΗΛΙΚΙΑ

15-20 51+

92% 8%

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡ. Ε.

4% 80% 4% 12%

92%

8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

15-20 51+

ΗΛΙΚΙΑ

ΗΛΙΚΙΑ 15-20

ΗΛΙΚΙΑ 51+

4%

80%

4%

12%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

54

Β. Αποτελεί ο σεισμός φυσικό φαινόμενο που επηρεάζει τον τρόπο

της ζωής μας;

1. Πιστεύετε πως ο σεισμός επηρεάζει τον τρόπο ζωής σας;

ΝΑΙ ΌΧΙ

72% 28%

2. Είναι ο σεισμός ένα ανησυχητικό φαινόμενο;

ΝΑΙ ΌΧΙ

72% 28%

72%

28%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

ΝΑΙ ΌΧΙ

72%

28%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

55

3. Κατοικείτε σε μια σεισμογενή περιοχή;

ΝΑΙ ΌΧΙ

84% 16%

Γ. Επηρεάζει ο σεισμός τις τοπικές οικονομίες;

4. Πιστεύετε πως ο σεισμός επηρεάζει την οικονομία της περιοχής όπου κατοικείτε;

ΝΑΙ ΌΧΙ

44% 56%

84%

16%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

44%

56%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

56

5. Είναι ο σεισμός αιτία παρακμής μιας περιοχής σύμφωνα με εσάς;

ΝΑΙ ΌΧΙ

56% 44%

6. Πιστεύετε πως η οικονομία μιας περιοχής μπορεί να επιβιώσει από ένα καταστροφικό σεισμό;

ΝΑΙ ΌΧΙ

48% 52%

56%

44%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

48%

52%

46%

47%

48%

49%

50%

51%

52%

53%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

57

Δ. Γνωρίζει ο κάτοικος της Σπάρτης αλλά και της ευρύτερης

περιοχής τι πρέπει να κάνει την ώρα που δραστηριοποιείται το

φαινόμενο του σεισμού;

7. Γνωρίζετε τι πρέπει να κάνετε την ώρα δραστηριοποίησης ενός σεισμού;

ΝΑΙ ΌΧΙ

92% 8%

8. Έχετε ποτέ υπάρξει θύμα ενός σεισμού;

ΝΑΙ ΌΧΙ

72 28

92%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

72%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

58

9. Συμβουλεύετε τους συνανθρώπους σας για το τι πρέπει να κάνουν κατά τη διάρκεια ενός σεισμού;

ΝΑΙ ΌΧΙ

72% 28%

Ε. Τα μέτρα πρόληψης και ασφάλειας απέναντι στον σεισμό βοηθούν

τον κάτοικο της Σπάρτης αλλά και της ευρύτερης περιοχής;

10. Πιστεύετε πως τα μέτρα πρόληψης και ασφάλειας απέναντι στον σεισμό είναι επαρκή;

ΝΑΙ ΌΧΙ

52% 48%

72%

28%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

52%

48%

46%

47%

48%

49%

50%

51%

52%

53%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

59

11. Πιστεύετε πως το σχολείο διδάσκει στα παιδιά τα μέτρα πρόληψης και προστασίας απέναντι στον σεισμό με σαφήνεια;

ΝΑΙ ΌΧΙ

76% 24%

12. Εφαρμόζετε τα μέτρα πρόληψης και ασφάλειας απέναντι στο σεισμό;

ΝΑΙ ΌΧΙ

80% 20%

76%

24%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

80%

20%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

ΝΑΙ ΌΧΙ

ΝΑΙ

ΌΧΙ

60

ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε ερωτήθηκαν 25 άτομα εκ των οποίων

το 36% είναι άνδρες και το 67% γυναίκες. Το 92% των ερωτηθέντων είναι

στην ηλικία 15- 20 ετών και το υπόλοιπο 8% είναι 51+ ετών. Από αυτούς το

4% έχουν μορφωτικό επίπεδο δημοτικού, το 4% γυμνασίου, το 80% λυκείου

και το υπόλοιπο 12% τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων 72% πιστεύει πως ο σεισμός

επηρεάζει τον τρόπο ζωής μας ενώ το 28% πως όχι. Για το 72% από αυτούς

που ερωτήθηκαν, ο σεισμός είναι ένα ανησυχητικό φαινόμενο, ενώ για το 28%

δεν είναι ανησυχητικό φαινόμενο. Το 84% των ερωτηθέντων μας απάντησε

πως κατοικεί σε μια σεισμογενή περιοχή και το 16% πως όχι.

Στην ερώτηση εάν ο σεισμός επηρεάζει την οικονομία της περιοχής όπου

κατοικούμε, το 44% πιστεύει πως ναι και το 56% πως δεν την επηρεάζει. Το

56% από αυτούς που ερωτήθηκαν, θεωρεί τον σεισμό αιτία παρακμής μιας

περιοχής και το 44% πως όχι. Επίσης το 48% πιστεύει πως η οικονομία μιας

περιοχής μπορεί να επιβιώσει από ένα καταστροφικό σεισμό, ενώ το 52% έχει

αντίθετη γνώμη.

Όταν ερωτήθηκαν αν γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν την ώρα

δραστηριοποίησης ενός σεισμού, το 92% απάντησε ναι και το 8% όχι. Το 72%

των ερωτηθέντων έχει υπάρξει θύμα ενός σεισμού, ενώ το υπόλοιπο 28% δεν

υπήρξε ποτέ θύμα ενός σεισμού. Επίσης το 72% των ερωτηθέντων

συμβουλεύει τους συνανθρώπους του για το τι πρέπει να κάνει κατά τη

διάρκεια ενός σεισμού και το 28% δεν τους συμβουλεύει.

Το 52% των ερωτηθέντων πιστεύει πως τα μέτρα πρόληψης και ασφάλειας

απέναντι στον σεισμό είναι επαρκή, το 48% όμως έχει αντίθετη άποψη. Για το

76% από αυτούς που ερωτήθηκαν, το σχολείο διδάσκει με σαφήνεια τα μέτρα

πρόληψης και προστασίας απέναντι στον σεισμό, το 24% όμως πιστεύει πως

όχι. Τέλος το 80% των ερωτηθέντων απάντησε πως εφαρμόζει τα μέτρα

πρόληψης και ασφάλειας απέναντι στο σεισμό και το 20% δεν τα εφαρμόζει.

61

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ

1. Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: http://www.seismoi.gr

2. Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο:

http://el.wikipedia.org//w/index.php?search=σεισμος&title=Ειδικό%3AΑν

αζήτηση&go=Μετάβαση

3. Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: http://www.civilprotection.gr

4. Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: http://www.oasp.gr/

5. Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: 1.

http://blogs.sch.gr/ebenakis/files/2009/03/sismic-waves.pdf

6. Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο:

http://www.inout.gr/showthread.php?t=18114

7.. Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: http://www.fireservice.gr