ΤΜΠΛΖΡΩΜΑΣΗΚΔ ΖΜΔΗΩΔΗ

ΠΑΡΑΗΣΟΛΟΓΗΑ

ΜΔΣΑΕΩΑ

Γπ ΒΟΓΗΑΣΕΑΚΖ ΥΡΤΑ

2

ΚΔΣΩΓΔΗ ΚΩΛΖΚΔ

Echinicoccus granulosus (Tαινία η εχινόκοκκος)

Η ερηλνθνθθίαζε απνηειεί κηα από ηηο πην ζεκαληηθέο παξαζηηηθέο δσνλόζνπο

παγθνζκίσο, νθεηιόκελε ζε πξνλπκθηθά ζηάδηα θεζησδώλ ζθσιήθσλ ηνπ γέλνπο

Echinococcus (νηθνγέλεηα Taeniidae). Δηαθξίλεηαη ζηελ κυζηική εχινοκοκκίαζη,

γλσζηή επίζεο σο πδαηηδηθή λόζνο θαη ζηελ κυψελιδική εχινοκοκκίαζη.

Από ηα ζπλνιηθά 6 αλαγλσξηζκέλα ζηειέρε ερηλόθνθθσλ, δπν (2) θξίλνληαη πην

ζεκαληηθά, βάζεη ηεο γεσγξαθηθήο ηνπο θαηαλνκήο θαη ηεο ζεκαζίαο ηνπο γηα ηε

δεκόζηα πγεία: o Echinococcus granulosus, ν νπνίνο πξνθαιεί ηελ θπζηηθή

ερηλνθνθθίαζε θαη ν Echinococcus multilocularis, ζηνλ νπνίν νθείιεηαη ε

θπςειηδηθή ερηλνθνθθίαζε. Από ηα ππόινηπα είδε, ν E. vogeli θαη ν E. oligarthrus

πξνθαινύλ πνιπθπζηηθή ερηλνθνθθίαζε, ελώ ν E. shiquicus ν νπνίνο παξαζηηεί ζε

κηθξά ζειαζηηθά θαη ν E. felidis πνπ αλεπξίζθεηαη ζε αθξηθαληθά ιηνληάξηα,

ζεσξνύληαη δπν πξόζθαηα αλαγλσξηζκέλα είδε, ησλ νπνίσλ ε δσνλνζνγόλνο δξάζε

παξακέλεη άγλσζηε.

ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΓΡΟΜΖ

Σηελ θπζηηθή ερηλνθνθθίαζε πξώηνο αλαθέξζεθε ν Θππνθξάηεο ηνλ 4ν π.Φ αηώλα. Τν

1782, ν Goeze πεξηγξάθεη ην ζθώιεθα (Taenia visceralis socialis granulosus) θαη ην

1786 ν Batsch αλαγλσξίδεη ην ζθώιεθα σο αίηην ηεο λόζνπ (Hydatigera granulosa).

Έπεηηα, ζηελ Θηαιία ν Rudolphi πεξηέγξαςε επηζήκσο ην γέλνο Echinococcus, ην

1801, ελώ έλαλ αηώλα αξγόηεξα ζηε Γαιιία, ν Deve πεξηέγξαςε ηε δνκή ηεο θύζηεο

θαη έθαλε ιόγν γηα ηνλ θίλδπλν εκθάληζεο δεπηεξνγελνύο ερηλνθνθθίαζεο. Τν 1863,

ν Leuckard εθθξάδεη ηελ άπνςε όηη δελ είλαη µία λόζνο ,

ΜΟΡΦΟΛΟΓΗΑ

Ο ελήιηθνο ζθώιεθαο απνηειείηαη από: κηα ζκωληκοκεθαλή κε 4 κπδεηηθνύο

δίζθνπο θαη δηπιή ζεηξά αγθίζηξσλ θαη ηελ ζηξνβίιε κε ηπείρ ππογλωηηίδερ: κηα

3

αλώξηκε, κηα ώξηκε θαη κηα πιήξε σαξίσλ. Τα σάξηα είλαη όκνηα κε απηά ησλ άιισλ

εηδώλ Taenia.

Δικόνα 18. Δνήλικη έλμινθα Echinococcus granulosus. Γεξιά θαίνεηαι η ζκωληκοκεθαλή ηος

παπαζίηος . ( Πεγή: Division of Parasitic Diseases, CDC)

ΚΤΚΛΟ ΕΩΖ ΣΟΤ ΠΑΡΑΗΣΟΤ

Ελδηάκεζνη μεληζηέο ηνπ παξαζίηνπ είλαη πνιιά θαηνηθίδηα ρνξηνθάγα θαη άγξηα δώα

(βννεηδή, ρνίξνο, θαηζίθα, ίππνο, εκίνλνο, πίζεθνο, ειέθαληαο, πάλζεξαο, θνπλέιη,

ιύθνο, ιηνληάξη θ.α.) θαη ν άλζξσπνο. Ο θπξηόηεξνο όκσο ελδηάκεζνο μεληζηήο ηνπ

παξαζίηνπ είλαη ην πξόβαην.

Οη ελδηάκεζνη μεληζηέο κνιύλνληαη όηαλ πξνζιάβνπλ καδί κε ηελ ηξνθή ή ην

λεξό σάξηα ηνπ παξαζίηνπ. Κάζε σάξην πεξηέρεη έλα έκβξπν (εμάθαλζν έκβξπν) θαη

επηβηώλεη γηα 1 ρξόλν ζηνπο –5 oC έσο 30

oC. Τα σάξηα δελ επεξεάδνληαη από

απνιπκαληηθά, όπσο θνξκόιε θαη άιια απνξξππαληηθά (θαηαζηξέθνληαη ζηνπο 100

oC x 1 min). Μεηά ηελ πξόζιεςή ηνπο από ηνλ ελδηάκεζν μεληζηή εθθνιάπηνληαη ζην

ιεπηό έληεξν ηνπ μεληζηή θαη ηα εμάθαλζα έκβξπα αθνύ εηζέιζνπλ δηακέζνπ ηνπ

εληεξηθνύ βιελλνγόλνπ ζηελ αηκαηηθή θπθινθνξία, δηαζθνξπίδνληαη ζε νιόθιεξν ην

ζώκα, θπξίσο ζην ήπαξ, ηνπο πλεύκνλεο, ηελ θαξδηά, ηνλ εγθέθαιν, ηα νζηά θ.α.

Κάζε εμάθαλζν έκβξπν αλαπηύζζεηαη ζε κία θύζηε, ηελ “ερηλνθνθθηθή θύζηε” ή

“πδαηίδα θύζηε”, ε νπνία είλαη ε πξνλπκθηθή κνξθή ηνπ παξαζίηνπ.

Οη πδαηίδεο θύζηεηο (δηακέηξνπ ζπλήζσο 5–10 cm) πεξηέρνπλ έλα δηαπγέο

θηηξηλόρξσκν πγξό. Σε ρξνληθό δηάζηεκα 5–6 κελώλ ζρεκαηίδνληαη ζην εζσηεξηθό

ησλ θύζηεσλ κηθξνζθνπηθά θπζηίδηα κέζα ζηα νπνία αλαπηύζζνληαη ηειηθά νη

4

ζθσιεθνθεθαιέο ή “πξσηνζθώιεθεο” (κέρξη 40 ζπλνιηθά) θαη κεξηθέο θνξέο νη

“ζπγαηέξεο θύζηεηο”. Οη πδαηίδεο θύζηεηο πνπ αλαπηύζζνληαη ζε καιαθνύο ηζηνύο

είλαη ζθαηξηθέο, όηαλ αλαπηύζζνληαη ζε ζπκπαγή όξγαλα π.ρ. ζην ήπαξ είλαη

πνιύκνξθεο ελώ είλαη δηθηπσηέο όηαλ αλαπηύζζνληαη κέζα ζηνπο ζσιήλεο ηνπ

Havers ζηα νζηά. Οη ειεύζεξεο πδαηίδεο θύζηεηο θαη νη ειεύζεξεο ζθσιεθνθεθαιέο

νλνκάδνληαη «πδαηηδηθή άκκνο».

Δικόνα 19. Δλεύθεπα άγκιζηπα Echinococcus granulosus ζε ςδαηιδική άμμο.

( Πεγή: Division of Parasitic Diseases, CDC)

Η πδαηίδα θύζηε πηέδεη ηα όξγαλα πνπ βξίζθνληαη γύξσ από ην ζεκείν εληόπηζήο ηεο

πξνθαιώληαο δπζιεηηνπξγίεο θαη αηξνθία ησλ ηζηώλ. Η εληόπηζε πδαηίδσλ θύζηεσλ

ζην ήπαξ πξνθαιεί πξνβιήκαηα ηνπ θπθινθνξηθνύ θαη ηεο ρνιήο.Όιεο νη πδαηίδεο

θύζηεηο δελ είλαη “γόληκεο”, δηόηη δελ πεξηέρνπλ ζθσιεθνθεθαιέο, νπόηε θαινύληαη

άγνλεο. Άγνλεο είλαη ην 90% ησλ θύζηεσλ ησλ βννεηδώλ, ην 20% ησλ θύζηεσλ ηνπ

ρνίξνπ θαη κόλν ην 8% ησλ θύζηεσλ ηνπ πξνβάηνπ (γη’ απηό ζεσξείηαη ν θύξηνο

ελδηάκεζνο μεληζηήο ηνπ παξαζίηνπ). Ο ηειηθόο μεληζηήο (ζθύινο θαη άιια ζπγγελή

ζαξθνθάγα) κνιύλεηαη ηξώγνληαο γόληκεο ερηλνθνθθηθέο θύζηεηο καδί κε ζπιάρλα

κνιπζκέλσλ δώσλ-ελδηάκεζσλ μεληζηώλ ηνπ παξαζίηνπ. Οη πεξηειηγκέλεο κέζα ζηηο

θύζηεηο ζθσιεθνθεθαιέο απειεπζεξώλνληαη ζην έληεξν θαη αλαπηύζζνληαη ζε

ελήιηθε έικηλζα. Τν παξάζηην νινθιεξώλεη ηελ αλάπηπμή ηνπ ζην έληεξν ηνπ

ζθύινπ, (ζην νπνίν ζπγθξαηείηαη κε άγθηζηξα από ην βιελλνγόλν ηνπ), ζε δηάζηεκα

6 – 7 εβδνκάδσλ, ελώ ε δσή ησλ ελήιηθσλ παξαζίησλ δηαξθεί 6 κήλεο έσο 2 ρξόληα.

Αληίζεηα νη πδαηίδεο θύζηεηο ζηα δώα ελδηάκεζνπο – μεληζηέο δηαηεξνύληαη από 5 –

5

20 ρξόληα. Αμίδεη λα ζεκεησζεί όηη νη ηειηθνί μεληζηέο ηνπ παξαζίηνπ δελ εκθαλίδνπλ

εκθαλή θιηληθά ζπκπηώκαηα αθόκε θαη όηαλ βξίζθνληαη ζην έληεξό ηνπο ζε κεγάιν

αξηζκό.

Ζ ώπιμη μοπθή ηος E. granulosus (3-6 mm μήκορ) 1) δεη ζην ιεπηό έληεξν ησλ ηειηθώλ

μεληζηώλ, όπσο νη ζθύινη θαη άιια ζαξθνθάγα 2) Οη σνθόξεο πξνγισηηίδεο

απειεπζεξώλνπλ σάξηα, ηα νπνία πεξλνύλ ζηα θόπξαλα. Μεηά ηελ θαηάπνζε ησλ σαξίσλ

από έλαλ ελδηάκεζν μεληζηή (ππό θπζηνινγηθέο ζπλζήθεο κπνξεί λα είλαη:πξόβαηα, αίγεο,

ρνίξνη, άινγα, θακήιεο θαη βννεηδή), ηα σάξηα εθθνιάπηνληαη ζην ιεπηό έληεξν, όπνπ θαη 3)

απειεπζεξώλεηαη ε νγθόζθαηξα , ε νπνία δηεηζδύεη ζην ηνίρσκα ηνπ ιεπηνύ εληέξνπ θαη

έπεηηα κέζσ ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο κεηαλαζηεύεη ζε δηάθνξα όξγαλα, θπξίσο ην

ήπαξ θαη ηνπο πλεύκνλεο. Σε απηά ηα όξγαλα ε νγθόζθαηξα 4) εμειίζζεηαη ζε θύζηε, ε νπνία

ζηαδηαθά αλαπηύζζεηαη, 5) παξάγνληαο πξσηνζθώιεθεο θαη ζπγαηξηθέο θύζηεηο πνπ

γεκίδνπλ ην εζσηεξηθό ηεο θύζηεο. Ο ηειηθόο μεληζηήο κνιύλεηαη από ηελ θαηάπνζε

θύζηεσλ, νη νπνίεο πεξηέρνληαη ζε δηάθνξα όξγαλα ηνπ κνιπζκέλνπ ελδηάκεζνπ μεληζηή.

Μεηά ηελ θαηάπνζε, νη πξσηνζθώιεθεο 6) πξνζθνιιώληαη ζηνλ εληεξηθό βιελλνγόλν θαη

πεξλνύλ ζην ζηάδην ηεο σξίκαλζεο ζε δηάζηεκα 32 έσο 80 εκεξώλ.

6

Οη πδαηίδεο ή ερηλνθνθθηθέο θύζηεηο είλαη ην αίηην ηεο “ερηλνθνθθίαζεο” ή

“πδαηίδσζεο” ή “ζπιαρληθήο ερηλνθνθθίαζεο”, ηόζν ζηνλ άλζξσπν όζν θαη ζηα δώα

θαη απνηειεί έλα από ηα ζνβαξόηεξα πξνβιήκαηα ηεο δεκόζηαο πγείαο θαη ηεο

θηελνηξνθίαο.

ΚΛΗΝΗΚΖ ΔΗΚΟΝΑ ΣΖ ΠΑΡΑΗΣΩΖ

Οη θιηληθέο εθδειώζεηο ηελ θπζηηθήο ερηλνθνθθίαζεο ζηνλ άλζξσπν είλαη

κεηαβιεηέο θαη θαζνξίδνληαη από ηελ εληόπηζε, ην κέγεζνο θαη ηελ θαηάζηαζε ησλ

θύζηεσλ. Επίζεο νη ξπζκνί αύμεζεο ησλ θύζηεσλ κεηαβάιινληαη θαη θπκαίλνληαη

από 1 έσο 5 εθαηνζηά ζε δηάκεηξν αλά έηνο. Η αξγά αλαπηπζζόκελε θύζηε ηνπ

ερηλόθνθθνπ είλαη ζπρλά θαιά αλεθηή κέρξη λα πξνθαιέζεη δπζιεηηνπξγία ιόγσ ηνπ

κεγέζνπο ηεο.

Οη πεξηζζόηεξεο πξσηνγελείο κνιύλζεηο ζε αλζξώπνπο απνηεινύληαη από κία κόλν

θύζηε, ελ ηνύηνηο 20-40% ησλ πξνζβεβιεκέλσλ αηόκσλ είηε έρνπλ πνιιαπιέο

θύζηεηο ή ζπκκεηνρή πνιιώλ νξγάλσλ. Τν ήπαξ είλαη ε πην θνηλή ζέζε ησλ

ερηλνθνθηθθώλ θύζηεσλ (65%), αθνινπζνύκελν από ηνπο πλεύκνλεο (25%). Ληγόηεξν

ζπρλά εκθαλίδεηαη θάπνηα θύζηε ζην ζπιήλα, ηνπο λεθξνύο, ηελ θαξδηά, ηα νζηά θαη

ην θεληξηθό λεπξηθό ζύζηεκα.

Δικόνα 20. Τδαηίδα κύζηη ζε ήπαπ. Για να αθαιπεθεί σπειάζηηκε μεπική εκηομή ηος ήπαηορ.

( Πεγή: Division of Parasitic Diseases, CDC)

7

Οη ελδείμεηο θαη ηα ζπκπηώκαηα ηεο επαηηθήο ερηλνθνθθίαζεο κπνξεί λα

πεξηιακβάλνπλ ηε δηόγθσζε ηνπ ήπαηνο (κε ή ρσξίο ςειαθεηή κάδα ζην άλσ δεμηό

ηεηαξηεκόξην), δεμηό επηγάζηξην άιγνο, λαπηία θαη έκεην. Αλ επέιζεη ξήμε ζε κηα

θύζηε, ε μαθληθή απειεπζέξσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο κπνξεί πξνθαιέζεη

αιιεξγηθέο αληηδξάζεηο κε ηελ εθδήισζε ήπηαο έσο ζαλαηεθόξαο αλαθπιαμίαο. Η

δηαζπνξά ησλ πξσηνζθώιεθσλ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε πνιιαπιέο δεπηεξεύνπζεο

εζηίεο ερηλνθνθθίαζεο.

Σηνπο πλεύκνλεο, νη δηαξεγκέλεο θπζηηθέο κεκβξάλεο κπνξεί λα εθθελσζνύλ πιήξσο

δηακέζνπ ησλ βξόγρσλ ή κπνξεί λα παξακείλνπλ θπηηαξηθά ππνιείκκαηα

δηεγείξνληαο βαθηεξηαθή ή κπθεηηαζηθή κόιπλζε.

Η αλάπηπμε πξνλπκθώλ ζηα νζηά είλαη άηππε όηαλ ζπκβαίλεη, ελώ ε εηζβνιή ζηηο

θνηιόηεηεο ηνπ κπεινύ θαη ηε ζπνγγώδε νπζία πξνθαιεί εθηεηακέλε δηάβξσζε ηνπ

νζηνύ.

ΓΗΑΓΝΩΖ

Η δηάγλσζε ηεο θπζηηθήο ερηλνθνθθίαζεο ζηεξίδεηαη ζηελ εκθάληζε θπζηνεηδνύο

κάδαο ζε άηνκα κε ηζηνξηθό έθζεζεο ζε ζθύινπο, νη νπνίνη βξίζθνληαη ζε ζηελή

επαθή κε πξόβαηα ζε πεξηνρέο, όπνπ ην παξάζηην E. granulosus ελδεκεί. Ωζηόζν, νη

ερηλνθνθθηθέο θύζηεηο πξέπεη λα δηαθνξνπνηνύληαη από θαινήζεηο θύζηεηο, ηε

(ζπειαηώδε) θπκαηίσζε, ηηο κπθεηηάζεηο, ηα απνζηήκαηα, θαζώο θαη από θαινήζε

θαη θαθνήζε λενπιάζκαηα.

Η δηάγλσζε ηεο λόζνπ κπνξεί λα επηηεπρζεί ζπλδπαζηηθά κε ηε ρξήζε ξαδηνινγηθώλ-

απεηθνληζηηθώλ θαη αλνζνδηαγλσζηηθώλ ηερληθώλ. Η αθηηλνγξαθία επηηξέπεη ηελ

αλίρλεπζε ερηλνθνθθηθώλ θύζηεσλ ζηνπο πλεύκνλεο, Η αμνληθή θαη καγλεηηθή

ηνκνγξαθία θαζώο θαη ην ππεξερνγξάθεκα ρξεζηκεύνπλ αθελόο ζηε δηάγλσζε

βαζεηά εληνπηζκέλσλ αιινηώζεσλ θαη αθεηέξνπ ζηνλ θαζνξηζκό ηεο έθηαζεο θαη ηεο

θαηάζηαζεο ησλ κε αγγεηαθώλ, πιεξνύκελσλ κε πγξό θύζηεσλ.

Τν θνηιηαθό ππεξερνγξάθεκα έρεη αλαδεηρζεί σο κηα από ηηο πην ζπρλά

ρξεζηκνπνηνύκελεο απεηθνληζηηθέο ηερληθέο ηεο ερηλνθνθθίαζεο, ιόγσ ηεο επξείαο

δηαζεζηκόηεηαο θαη ηεο δπλαηόηεηαο πξνζδηνξηζκνύ ηνπ αξηζκνύ, ηεο ζέζεο, ησλ

δηαζηάζεσλ θαη ηεο δσηηθόηεηαο ησλ θύζηεσλ. Έλα ηππνπνηεκέλν ζύζηεκα

ηαμηλόκεζεο γηα επαηηθέο θύζηεο, ζηεξηδόκελν ζηελ ππεξερνγξαθία, έρεη

δηακνξθσζεί από ηνλ Παγθόζκην Οξγαληζκό Υγείαο (WHO).

8

Δνθηκαζίεο αληηζσκάησλ ρξεζηκνπνηνύληαη γηά ηελ επηβεβαίσζε ησλ ξαδηνινγηθώλ

κεζόδσλ, παξά ην γεγνλόο πσο νξηζκέλνη αζζελείο κε θπζηηθή ερηλνθνθθίαζε δελ

παξνπζηάδνπλ αληρλεύζηκε αλνζνινγηθή απάληεζε. Οη επαηηθέο θύζηεηο είλαη

πηζαλόηεξν λα πξνθαιέζνπλ αλνζνινγηθή απάληεζε ζπγθξηηηθά κε ηηο πλεπκνληθέο.

Αλεμάξηεηα από ηε ζέζε ησλ θύζηεσλ, ε επαηζζεζία ησλ νξνινγηθώλ δνθηκαζηώλ

είλαη αληηζηξόθσο αλάινγε ηνπ βαζκνύ δέζκεπζεο ερηλνθνθθηθώλ αληηγόλσλ εληόο

ησλ θύζηεσλ, γηα παξάδεηγκα πγηείο, αλέπαθεο θύζηεηο κπνξεί λα επάγνπλ κηα

ειάρηζηα αληρλεύζηκε απόθξηζε, ελώ παιαηόηεξεο απνθνκκέλεο ή δηαξξεγκέλεο

θύζηεηο ζρεηίδνληαη κε ηζρπξέο απνθξίζεηο.

Η έκκεζε δνθηκαζία αηκνζπγθόιιεζεο ζεσξείηαη επαίζζεηε, όκσο πιένλ έρεη

αληηθαηαζηαζεί από ηελ αλνζνελδπκηθή δνθηκαζία (ELISA) γηα ηελ αξρηθή εμέηαζε

(δηαινγή) ησλ νξώλ.

Επηβεβαίσζε ηεο εηδηθόηεηαο ησλ αληηζσκάησλ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί κε ηελ

αλίρλεπζε ζπγθεθξηκέλσλ ερηλνθνθθηθώλ αληηγόλσλ κέζσ δνθηκαζίαο

αλνζναπνηύπσζεο (immunoblotting). Ησζηλνθηιία κπνξεί λα παξνπζηαζηεί ζε

πνζνζηό <25% ησλ παζρόλησλ αηόκσλ.

Σε νξναξλεηηθά άηνκα, ε ηειηθή δηάγλσζε κπνξεί λα επηβεβαησζεί από ηελ παξνπζία

πξσηνζθσιήθσλ ή πδαηηδηθώλ κεκβξαλώλ ζην πγξό ησλ θύζηεσλ πνπ ιακβάλεηαη

από ππνδόξηα αλαξξόθεζε. Η ππεξερνγξαθηθή θαζνδήγεζε ηεο παξαθέληεζεο, ε

αλζεικηλζηθή θαξκαθεπηηθή θάιπςε, θαζώο θαη ε ζσζηή εθηίκεζε κηαο πηζαλήο

ζεξαπεπηηθήο αγσγήο ζε πεξίπησζε αιιεξγηθήο αληίδξαζεο ειαρηζηνπνηνύλ ηνλ

θίλδπλν. Πξσηνζθώιεθεο είλαη επίζεο πηζαλόλ λα αληρλεπζνύλ ζηα πηύεια ή ζε

βξνγρηθέο εθπιύζεηο.

ΔΠΗΓΖΜΗΟΛΟΓΗΑ

Παξάζηην κε παγθόζκηα θαηαλνκή. Σηελ Κύπξν, ηελ Θζιαλδία ηελ Απζηξαιία θαη

ηελ Ν. Ζειαλδία έρεη εθξηδσζεί. Σηελ Αληαξθηηθή δελ αλεπξέζεθε πνηέ. Οη

κνιύλζεηο εκθαλίδνληαη θπξίσο ζε παηδηθή ειηθία, όκσο νη πεξηζζόηεξεο πεξηπηώζεηο

επαηηθώλ θαη πλεπκνληθώλ θύζηεσλ γίλνληαη ζπκπησκαηηθέο θαη δηαγηγλώζθνληαη ζε

ελήιηθνπο αζζελείο, ιόγσ ηεο βξαδείαο αλάπηπμεο ησλ θύζηεσλ ερηλόθνθθνπ. Μόλν

ην 10-20% ησλ πεξηπηώζεσλ δηαγηγλώζθνληαη ζε αζζελείο ειηθίαο θάησ ησλ 16 εηώλ.

Ωζηόζν, θύζηεηο πνπ βξίζθνληαη ζηνλ εγθέθαιν ή ζην κάηη κπνξνύλ λα πξνθαιέζνπλ

θιηληθά ζπκπηώκαηα αθόκα θαη όηαλ είλαη κηθξέο. Έηζη νη πεξηζζόηεξεο πεξηπηώζεηο

9

ελδνεγθεθαιηθήο ερηλνθνθθίαζεο έρνπλ δηαγλσζηεί ζε παηδηά. Η κόιπλζε ηνπ

αλζξώπνπ πξαγκαηνπνηείηαη κε θαηάπνζε σαξίσλ πνπ ππάξρνπλ ζε κνιπζκέλεο

ηξνθέο ή λεξό ή κε ηελ επαθή ηνπο κε ζθύινπο πνπ απνβάιινπλ σάξηα. Μεραληθνί

κεηαθνξείο ησλ σαξίσλ εηλαη ηα δηάθνξα έληνκα κύγεο, θαηζαξίδεο θ.ά.

ΘΔΡΑΠΔΗΑ

Έσο ηε δεθαεηία ηνπ 1980, ε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε απνηεινύζε ηε κόλε επηινγή γηα

ηε ζεξαπεία ηεο θπζηηθήο ερηλνθνθθίαζεο. Αθνινύζσο πξνζηέζεθε ε ρεκεηνζεξαπεία

κε ελώζεηο βελδηκηδαδόιεο θαη πην πξόζθαηα ε ζεξαπεία κε θπζηηθή παξαθέληεζε,

αλαξξόθεζε, έγρπζε ρεκηθώλ νπζηώλ θαη εθ λένπ παξαθέληεζε, ζπκπιεξώλνληαο

έηζη ή θαη αληηθαζηζηώληαο ηε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε σο πξνηηκώκελε ζεξαπεία.

Τα πιενλεθηήκαηα θαη νη πεξηνξηζκνί ησλ ησξηλώλ ζεξαπεπηηθώλ επηινγώλ έρνπλ

αλαζεσξεζεί από ηελ Άηππε Οκάδα εξγαζίαο (Informal Working Group)

γηα ηελ ερηλνθνθθίαζε ηνπ Παγθόζκηνπ Οξγαληζκνύ Υγείαο. (WHO).

Υειποςπγικέρ επεμβάζειρ

Η ρεηξνπξγηθή αθαίξεζε ησλ αλέπαθσλ πδάηηδσλ θύζηεσλ, όηαλ είλαη απηό εθηθηό,

παξακέλεη ε ζεξαπεία κε ηε κεγαιύηεξε δπλαηόηεηα γηα ηελ αθαίξεζε ησλ θύζηεσλ

θαη γηα λα καο νδεγήζεη άκεζα ζε πιήξε ίαζε. Ο ζηόρνο ηεο ρεηξνπξγηθήο αθαίξεζεο

είλαη ε νιηθή αθαίξεζε ηεο θύζηεο κε ηελ απνθπγή ησλ δπζκελώλ ζπλεπεηώλ ηεο

δηαξξνήο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο. Όζν πην ξηδηθή ε, ηόζν κεγαιύηεξνο ν εγρεηξεηηθόο

θίλδπλνο, αιιά ηόζν κηθξόηεξε ε πηζαλόηεηα επαλάιεςεο θαη αληίζηξνθα. Η

ρεηξνπξγηθή αληηκεηώπηζε είλαη ε πξνηηκώκελε ζεξαπεία γηα θύζηεηο πνπ βξίζθνληαη

ζηνλ εγθεθάιν, ηνπο πλεύκνλεο ή ηνπο λεθξνύο ή όηαλ νη θύζηεηο ηνπ ήπαηνο είλαη

κεγάιεο (>10 εθαηνζηά ζε δηάκεηξν).

σεηικο Video: Φεηξνπξγηθή αθαίξεζε πδαηίδαο θύζηεο.

10

Υημειοθεπαπεία

Τόζν ε αλβενδαδόλε όζν θαη ε μεβενδαδόλε έρνπλ παξνπζηάζεη ζεξαπεπηηθή

απνηειεζκαηηθόηεηα κε κεγαιύηεξε λα επηδεηθλύεη ε αιβελδαδόιε, θπξίσο ιόγσ ηνπ

θαξκαθεπηηθνύ ηεο πξνθίι πνπ επλνεί ηελ εληεξηθή απνξξόθεζε θαη ηε δηείζδπζε

εληόο ησλ θύζηεσλ. Η ειάρηζηε δηάξθεηα ηεο ζεξαπείαο είλαη 3 κήλεο.

Γιαδεπμική αναππόθηζη, έγσςζη και επαναππόθηζη

Μηα ηξίηε επηινγή ζεξαπεπηηθήο αγσγήο ησλ πδάηηδσλ θύζηεσλ ζην ήπαξ θαη

νξηζκέλα άιια ζεκεία ηνπ ζώκαηνο απνηεινύλ :

2. δηαδεξκηθή (ππνδόξηα) παξαθέληεζε κε ηε βνεζεηηθή ρξήζε

ππεξερνγξαθήκαηνο.

3. αλαξξόθεζε ζεκαληηθώλ πνζνηήησλ ησλ πεξηερόκελσλ πγξώλ.

4. έγρπζε ελόο πξσηνζθσιεθνεηδνθηόλνπ παξάγνληα (όπσο π.ρ. 95% αηζαλόιε

ή ππέξηνλν αιαηνύρν δηάιπκα) γηα ηνπιάρηζηνλ 15 min.

5. επαλαξξόθεζε (PAIR : puncture, aspiration, injection, and re-aspiration)

Η δηαδηθαζία PAIR ελδείθλπηαη γηα αζζελείο πνπ δελ κπνξνύλ ή δελ επηζπκνύλ λα

ππνβιεζνύλ ζε ρεηξνπξγηθή επέκβαζε, θαζώο θαη γηα εθείλνπο πνπ παξνπζηάδνπλ κηα

ή πνιιαπιέο θύζηεηο ζην ήπαξ, ηελ θνηιηαθή θνηιόηεηα, ην ζπιήλα, ηνπο λεθξνύο θαη

ηα νζηά.

ΠΡΟΦΤΛΑΞΖ

Ταθηηθή θηεληαηξηθή παξαθνινύζεζε θαη απνπαξαζηηηζκόο ησλ ζθύισλ.

Πιύζηκν ησλ ρεξηώλ πξηλ από ηα γεύκαηα.

Ταθή ή απνηέθξσζε ησλ κνιπζκέλσλ ζπιάρλσλ ώζηε λα απνηξαπεί ε βξώζε ηνπο

απν ηνπο αδέζπνηνπο θαη εκηαδέζπνηνπο ζθύινπο.

Απζηεξόο έιεγρνο θαη απαγόξεπζε ζθαγήο δώσλ ζηα αγξνθηήκαηα.

Εθπαίδεπζε ησλ αγξνηηθώλ πιεζπζκώλ θαη παξόηξπλζε ηνπο γηα αιιαγή ησλ

ιαλζαζκέλσλ πξαθηηθώλ ηνπο ζρεηηθά κε ηελ ζθαγή θαη θηεληαηξηθόο έιεγρνο ησλ

θνπαδηώλ θαη ησλ πνηκεληθώλ ζθύισλ.