Agnvsto b Lukeiou

2010-2011

Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΕΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ

26 ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΜΕ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ & ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Α. Σ. ΤΣΟΥΚΑΝΤΑΣ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝ ΔΟΥΚΑ

1

ΚΕΙΜΕΝΟ 1ο

Ἐπεὶ ἐκεῖ ἐγένοντο, πολὺ ἐπλεονέκτει ὁ Πελοπίδας παρὰ τῷ Πέρσῃ. Εἶχε γὰρ λέγειν καὶ ὅτι

μόνοι τῶν Ἑλλήνων βασιλεῖ συνεμάχοντο ἐν Πλαταιαῖς, καὶ ὅτι ὕστερον οὐδεπώποτε

στρατεύσαιντο ἐπὶ βασιλέα, καὶ ὡς Λακεδαιμόνιοι διὰ τοῦτο πολεμήσειαν αὐτοῖς, ὅτι οὐκ

ἐθελήσαιεν μετ’ Ἀγησιλάου ἐλθεῖν ἐπ’ αὐτὸν οὐδὲ θῦσαι ἐάσαιεν αὐτὸν ἐν Αὐλίδι τῇ

Ἀρτέμιδι, ἔνθαπερ ὅτε Ἀγαμέμνων εἰς τὴν Ἀσίαν ἐξέπλει θύσας εἷλε Τροίαν. Μέγα δὲ

συνεβάλλετο τῷ Πελοπίδᾳ εἰς τὸ τιμᾶσθαι καὶ ὅτι ἐνενικήκεσαν οἱ Θηβαῖοι μάχῃ ἐν

Λεύκτροις καὶ ὅτι πεπορθηκότες τὴν χώραν τῶν Λακεδαιμονίων ἐφαίνοντο. Ἔλεγε δὲ ὁ

Πελοπίδας ὅτι οἱ Ἀργεῖοι καὶ οἱ Ἀρκάδες μάχῃ ἡττημένοι εἶεν ὑπὸ τῶν Λακεδαιμονίων, ἐπεὶ

αὐτοὶ οὐ παρεγένοντο. Συνεμαρτύρει δ’ αὐτῷ ταῦτα πάντα ὡς ἀληθῆ λέγοι ὁ Ἀθηναῖος

Τιμαγόρας, καὶ ἐτιμᾶτο δεύτερος μετὰ τὸν Πελοπίδαν.

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ, VΙ, 4, 52-60

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:γίγνομαι + επιρ. τόπου: φτάνω…, οὐδεπώποτε: ποτέ μέχρι τότε, ἔνθαπερ: εκεί ακριβώς που, παραγίγνομαι: έρχομαι σε βοήθεια

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Όταν έφτασαν εκεί, ο Πελοπίδας ήταν σε πολύ πλεονεκτικότερη θέση ενώπιον του Πέρση βασιλιά. Γιατί είχε να λέει ότι μόνοι από τους Έλληνες πολεμούσαν ως σύμμαχοι του βασιλιά στις Πλαταιές, και ότι, ύστερα, ποτέ μέχρι τότε δεν εξεστράτευσαν εναντίον του βασιλιά, και ότι οι Λακεδαιμόνιοι γι’ αυτό τους πολέμησαν αυτούς, διότι δεν θέλησαν με τον Αγησίλαο να εκστρατεύσουν εναντίον του, ούτε τον άφησαν τον ίδιο να θυσιάσει στην Αυλίδα προς τιμήν της Άρτεμης, εκεί ακριβώς που, όταν ο Αγαμέμνων απέπλεε για την Ασία, αφού έκανε θυσία, κατέλαβε την Τροία. Και πολύ βοηθούσε τον Πελοπίδα να αντιμετωπίζεται με τιμές και ότι είχαν νικήσει οι Θηβαίοι τη μάχη στα Λεύκτρα και ότι φανερά είχαν λεηλατήσει τη χώρα των Λακεδαιμονίων. Κι έλεγε ο Πελοπίδας ότι οι Αργείοι και οι Αρκάδες είχαν ηττηθεί σε μάχη από τους Λακεδαιμονίους, επειδή οι ίδιοι δεν τους βοήθησαν. Και κατέθετε ως μαρτυρία μαζί μ’ αυτόν ότι όλα αυτά τα έλεγε αλήθεια ο Αθηναίος Τιμαγόρας και γνώριζε τιμές δεύτερος μετά τον Πελοπίδα.

2

KEIMENO 2ο

Ἐλθὼν δὲ εἶπε τάδε· ὅτι μὲν, ὦ ἄνδρες, Λακεδαιμόνιοι κατέχουσι τὴν ἀκρόπολιν, μηδὲν

ἀθυμεῖτε· οὐδενὶ γάρ φασι πολέμιοι ἥκειν, ὅστις μὴ πολέμου ἐρᾷ· ἐγὼ δὲ τοῦ νόμου

κελεύοντος ἐξεῖναι πολεμάρχῳ λαβεῖν, εἴ τις δοκεῖ ἄξια θανατου ποιεῖν, λαμβάνω τουτονὶ

Ἰσμηνίαν, ὡς πολεμοποιοῦντα. Καὶ ὑμεῖς δὲ οἱ λοχαγοί τε καὶ οἱ μετὰ τούτων τεταγμένοι,

ἀνίστασθε, καὶ λαβόντες ἀπαγάγετε τοῦτον ἔνθα εἴρηται. Οἱ μὲν δὴ εἰδότες τὸ πρᾶγμα

παρῆσάν τε καὶ ἐπείθοντο καὶ συνελάμβανον· τῶν δὲ μὴ εἰδότων, ἐναντίων δὲ ὄντων τοῖς

περὶ Λεοντιάδην, οἱ μὲν ἔφευγον εὐθὺς ἔξω τῆς πόλεως, δείσαντες μὴ ἀποθάνοιεν· οἱ δὲ καὶ

οἴκαδε πρῶτον ἀπεχώρησαν εἰς τὰς Ἀθήνας οἱ ταὐτὰ γιγνώσκοντες Ἀνδροκλείδᾳ τε καὶ

Ἰσμηνίᾳ μάλιστα τριακόσιοι. Ὡς δὲ ταῦτ’ ἐπέπρακτο, πολέμαρχον μὲν ἀντὶ Ἰσμηνίου ἄλλον

εἵλοντο, ὁ δὲ Λεοντιάδης εὐθὺς εἰς Λακεδαίμονα ἐπορεύετο.

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ, V, 2, 30-32

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:ἀθυμῶ: στενοχωριέμαι, δυσθυμώ, πολεμοποιῶ: υποκινώ πόλεμο, εἴργω (και εἵργω): εμποδίζω, αποκλείω, κλείνω έξω ή μέσα, συγκρατώ (εἵργνυμι: εμποδίζω, αποκλείω, περιορίζω, φυλακίζω < εἱρκτή = φυλακή, κάθειρξη), γιγνώσκω ταὐτά τινι: είμαι των ίδιων πεποιθήσεων, της ίδιας παράταξης με κάποιον

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Aφού ήλθε, είπε αυτά: «Άνδρες, μη στενοχωριέστε καθόλου που οι Λακεδαιμόνιοι κατέχουν την ακρόπολη. Γιατί ισχυρίζονται ότι δεν έχουν έρθει ως εχθροί κανενός που δεν επιθυμεί τον πόλεμο. Εγώ λοιπόν, επειδή ο νόμος επιτάσσει να είναι στη δικαιοδοσία του πολέμαρχου να συλλαμβάνει όποιον κρίνεται ότι κάνει πράξεις άξιες θανάτου, συλλαμβάνω αυτόν εδώ, τον Ισμηνία, επειδή κατά την κρίση μου υποκινεί πόλεμο. Κι εσείς, οι λοχαγοί, που έχετε παραταχθεί μαζί μ’ αυτούς, αφού τους συλλάβετε, οδηγήστε τους εκεί που είναι ορισμένο (στη φυλακή). Αυτοί λοιπόν που ήξεραν το συμβάν, υπάκουαν και τους συλλάμβαναν. Από αυτούς που δεν το ήξεραν, και ήταν αντίθετοι στην ομάδα του Λεοντιάδη, άλλοι έφευγαν αμέσως έξω από την πόλη, επειδή φοβήθηκαν μήπως πεθάνουν, ενώ άλλοι πρώτα αποχώρησαν για τα σπίτια τους. Όταν όμως πληροφορήθηκαν ότι αυτός είχε φυλακιστεί στην Καδμεία, τότε βέβαια έφυγαν για την Αθήνα αυτοί που ήταν της ίδιας παράταξης με τον Ανδοκλείδη και τον Ισμηνία, περίπου τριακόσιοι. Αφού είχαν γίνει αυτά λοιπόν, εξέλεξαν άλλον πολέμαρχο αντί του Ισμηνία, ενώ ο Λεοντιάδης αμέσως πήγαινε στη Σπάρτη.

3

KEIMENO 3ο

Κλέαρχος δ’ ἐπεὶ ἔγνω ὅτι οὐ δυνήσεται βιάσασθαι, συνήγαγεν ἐκκλησίαν τῶν αὑτοῦ

στρατιωτῶν. Καὶ πρῶτον μὲν ἐδάκρυε πολὺν χρόνον ἑστώς· οἱ δὲ ὁρῶντες ἐθαύμαζον καὶ

ἐσιώπων· εἶτα δὲ ἔλεξε τοιάδε. Ἄνδρες στρατιῶται, μὴ θαυμάζετε ὅτι χαλεπῶς φέρω τοῖς

παροῦσι πράγμασιν. Ἐμοὶ γὰρ ξένος Κῦρος ἐγένετο καί με φεύγοντα ἐκ τῆς πατρίδος τά τε

ἄλλα ἐτίμησε καὶ μυρίους ἔδωκε δαρεικούς. Ἐπειδὴ δὲ Κῦρος ἐκάλει, λαβὼν ὑμᾶς

ἐπορευόμην, ἵνα εἴ τι δέοιτο ὠφελοίην αὐτὸν ἀνθ’ ὧν εὖ ἔπαθον ὑπ’ ἐκείνου. Ἐπεὶ δὲ ὑμεῖς

οὐ βούλεσθε συμπορεύεσθαι, ἀνάγκη δή μοι ἢ ὑμᾶς προδόντα τῇ Κύρου φιλίᾳ χρῆσθαι ἢ

πρὸς ἐκεῖνον ψευσάμενον μεθ’ ὑμῶν εἶναι. Εἰ μὲν δὴ δίκαια ποιήσω οὐκ οἶδα, αἱρήσομαι δ’

οὖν ὑμᾶς καὶ σὺν ὑμῖν ὅ τι ἂν δέῃ πείσομαι. Καὶ οὔποτε ἐρεῖ οὐδεὶς ὡς ἐγὼ Ἕλληνας

ἀγαγὼν εἰς τοὺς βαρβάρους, προδοὺς τοὺς Ἕλληνας τὴν τῶν βαρβάρων φιλίαν εἱλόμην,

ἀλλ’ ἐπεὶ ὑμεῖς ἐμοὶ οὐ θέλετε πείθεσθε, ἐγὼ σὺν ὑμῖν ἕψομαι καὶ ὅ τι ἂν δέῃ πείσομαι.

Νομίζω γὰρ ὑμᾶς ἐμοὶ εἶναι καὶ πατρίδα καὶ φίλους καὶ συμμάχους.

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΚΥΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ, 1, 3, 2-6

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:βιάζομαι: (εδώ) επιβάλλομαι πειθαναγκαστικά, θαυμάζω: απορώ, χαλεπῶς φέρω + δοτ. αιτίας: δυσθυμώ για κάτι, ξένος: φίλος από φιλοξενία, μύριοι: δέκα χιλιάδες, πολλοί, δαρεικός: περσικό νόμισμα, εὖ πάσχω: ωφελούμαι, ευεργετούμαι, ψεύδομαι: (εδώ) αποδεικνύομαι ανακόλουθος, πείσομαι: ΜΕΛ του πάσχω

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Ο Κλέαρχος λοιπόν, επειδή κατάλαβε ότι δεν θα μπορέσει να επιβληθεί πειθαναγκαστικά, συγκάλεσε συγκέντρωση των δικών του στρατιωτών. Και πρώτα δάκρυζε για πολλή ώρα όρθιος. Αυτοί βλέποντάς τον απορούσαν και σιωπούσαν. Έπειτα λοιπόν είπε τέτοια περίπου (λόγια): «Άνδρες στρατιώτες, μην απορείτε που στενοχωριέμαι με την παρούσα κατάσταση. Γιατί ο Κύρος συνδέθηκε μαζί μου με φιλία από φιλοξενία και, όσο ήμουν εξόριστος από την πατρίδα, μου προσέφερε τιμές και ως προς τα άλλα και μου έδωσε και 10.000 δαρεικούς. Επειδή λοιπόν ο Κύρος με καλούσε, αφού πήρα εσάς, ερχόμουν, για να τον βοηθήσω, σε περίπτωση που κάτι είχε ανάγκη, σε ανταπόδοση αυτών στα οποία ωφελήθηκα από εκείνον. Επειδή όμως εσείς δεν θέλετε να με ακολουθείτε, είναι ανάγκη εγώ ή, αφού προδώσω εσάς, να κάνω χρήση της φιλίας του Κύρου ή, αφού αποδειχθώ ανακόλουθος απέναντι σ’ εκείνον, να είμαι μαζί σας. Αν λοιπόν θα πράξω δίκαια, δεν το γνωρίζω, θα προτιμήσω όμως εσάς και μαζί σας θα πάθω ό,τι τυχόν χρειάζεται. Και δεν θα πει ποτέ κανείς ότι εγώ, αφού οδήγησα Έλληνες μέσα στους βαρβάρους, πρόδωσα τους Έλληνες και προτίμησα τη φιλία των βαρβάρων, αλλά, επειδή εσείς δεν θέλετε να υπακούτε σε μένα, εγώ θα ακολουθήσω μαζί με σας και θα πάθω ό,τι τυχόν χρειάζεται. Γιατί θεωρώ ότι εσείς είστε για μένα και πατρίδα και φίλοι και σύμμαχοι.

4

KEIMENO 4ο

Ἀγησίλαος μὲν δὴ ἐν τούτοις ἦν. Οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι ἐπεὶ σαφῶς ᾔσθοντο τά τε χρήματα

ἐληλυθότα εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ τὰς μεγίστας πόλεις συνεστηκυίας ἐπὶ πολέμῳ πρὸς

ἑαυτούς, ἐν κινδύνῳ τε τὴν πόλιν ἐνόμιζον καὶ στρατεύειν ἀναγκαῖον ἡγήσαντο εἶναι. Καὶ

αὐτοὶ μὲν ταῦτα παρεσκευάζοντο, εὐθὺς δὲ καὶ ἐπὶ τὸν Ἀγησίλαον πέμπουσιν Ἐπικυδίδαν.

Ὁ δ’ ἐπεὶ ἀφίκετο, τά τε ἄλλα διηγεῖτο ὡς ἔχοι καὶ ὅτι ἡ πόλις ἐπιστέλλοι αὐτῷ βοηθεῖν ὡς

τάχιστα τῇ πατρίδι. Ὁ δὲ Ἀγησίλαος ἐπεὶ ἤκουσε, χαλεπῶς μὲν ἤνεγκεν, ἐνθυμούμενος καὶ

οἵων τιμῶν καὶ οἵων ἐλπίδων ἀπεστερεῖτο, ὅμως δὲ συγκαλέσας τοὺς συμμάχους ἐδήλωσε

τὰ ὑπὸ τῆς πόλεως παραγγελλόμενα, καὶ εἶπεν ὅτι ἀναγκαῖον εἴη βοηθεῖν τῇ πατρίδι· ἐὰν

μέντοι ἐκεῖνα καλῶς γένηται, εὖ ἐπίστασθε, ἔφη, ὦ ἄνδρες σύμμαχοι, ὅτι πάλιν παρέσομαι

πράξων ὧν ὑμεῖς δεῖσθε. Ἀκούσαντες ταῦτα πολλοὶ μὲν ἐδάκρυσαν, πάντες δ’ ἐψηφίσαντο

βοηθεῖν μετ’ Ἀγησιλάου τῇ Λακεδαίμονι.

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ, IV, 2, 1-4

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:ἐν τούτοις εἰμί: ασχολούμαι με αυτά, συνίσταμαι: συνενώνομαι, ἐπιστέλλω: παραγγέλλω, διατάσσω, ἐνθυμοῦμαι: σκέπτομαι, πάρειμι: έρχομαι κοντά

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Ο Αγησίλαος, λοιπόν ασχολούνταν μ’ αυτά. Οι Λακεδαιμόνιοι, απ’ την άλλη, μόλις πληροφορήθηκαν μετά βεβαιότητας ότι τα χρήματα είχαν έλθει στην Ελλάδα και ότι οι μεγαλύτερες πόλεις είχαν συμμαχήσει με σκοπό να τους πολεμήσουν αυτούς, θεώρησαν ότι η πόλη τους βρισκόταν σε κίνδυνο και έκριναν ότι ήταν αναγκαίο να εκστρατεύουν. Κι αυτοί από τη μεριά τους έκαναν αυτές τις προετοιμασίες, στέλνουν όμως αμέσως και τον Επικυδίδα στον Αγησίλαο. Κι αυτός, μόλις έφτασε, του έλεγε και πώς είχε η όλη κατάσταση και ότι η πόλη του έδινε εντολή να βοηθήσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα την πατρίδα. Ο Αγησίλαος βέβαια, όταν άκουσε αυτά, στενοχωρήθηκε από τη μια, σκεπτόμενος και ποιες τιμές και ποιες ελπίδες στερούνταν, απ’ την άλλη όμως, αφού συγκάλεσε τους συμμάχους, δήλωσε αυτά που διέτασσε η πόλη και είπε ότι ήταν αναγκαίο να βοηθήσει την πατρίδα του. «Κι αν εκείνα πάνε καλά, να ξέρετε καλά», είπε, «άνδρες σύμμαχοι, ότι θα έρθω πάλι, για να κάνω αυτά που χρειάζεστε». Αφού άκουσαν αυτά, πολλοί δάκρυσαν και όλοι αποφάσισαν να βοηθήσουν μαζί με τον Αγησίλαο τη Σπάρτη.

5

KEIMENO 5ο

Οἱ δὲ Θηβαῖοι ἐπεὶ ᾔσθοντο τὰ πεπραγμένα ὑπὸ τῶν Ἀρκάδων, πολὺ δὴ θρασύτερον

κατέβαινον. Καὶ τὴν μὲν Σελλασίαν εὐθὺς ἔκαον καὶ ἐπόρθουν· ἐπεὶ δὲ ἐν τῷ πεδίῳ

ἐγένοντο ἐν τῷ τεμένει τοῦ Ἀπόλλωνος, ἐνταῦθα ἐστρατοπεδεύσαντο· τῇ δ’ ὑστεραίᾳ

ἐπορεύοντο. Καὶ διὰ μὲν τῆς γεφύρας οὐδ’ ἐπεχείρουν διαβαίνειν ἐπὶ τὴν πόλιν· καὶ γὰρ ἐν

τῷ τῆς Ἀλέας ἱερῷ ἐφαίνοντο ἐναντίοι οἱ ὁπλῖται· ἐν δεξιᾷ δ’ ἔχοντες τὸν Εὐρώταν

παρῇσαν κάοντες καὶ πορθοῦντες πολλῶν κἀγαθῶν μεστὰς οἰκίας. Τῶν δ’ ἐκ τῆς πόλεως

αἱ μὲν γυναῖκες οὐδὲ τὸν καπνὸν ὁρῶσαι ἠνείχοντο, ἅτε οὐδέποτε ἰδοῦσαι πολεμίους· οἱ δὲ

Σπαρτιᾶται ὰτείχιστον ἔχοντες τὴν πόλιν, ἄλλος ἄλλῃ διαταχθείς, μάλα ὀλίγοι καὶ ὄντες

καὶ φαινόμενοι ἐφύλαττον. Ἔδοξε δε τοῖς τέλεσι καὶ προειπεῖν τοῖς Εἵλωσιν, εἴ τις βούλοιτο

ὅπλα λαμβάνειν καὶ εἰς τάξιν τίθεσθαι, τὰ πιστὰ λαμβάνειν ὡς ἐλευθέρους ἐσομένους ὅσοι

συμπολεμήσαιεν.

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ, VI, 5, 27-29

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:τὰ τέλη: οι άρχοντες, προειπεῖν: του ρ. προαγορεύω (προειδοποιώ / προκηρύσσω δημόσια), εἰς τάξιν τίθεμαι: παρατάσσομαι στη μάχη, τὰ πιστὰ λαμβάνω: λαμβάνω ένορκη διαβεβαίωση

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Οι Θηβαίοι λοιπόν, όταν πληροφορήθηκαν αυτά που είχαν γίνει από τους Αρκάδες, με πολύ περισσότερο θάρρος κινούνταν προς τον νότο. Και τη Σελασία πρώτα έκαιγαν και λεηλατούσαν. Όταν έφτασαν στην πεδιάδα, στο τέμενος του Απόλλωνα, εκεί στρατοπέδευσαν. Την επομένη προχωρούσαν. Και από τη γέφυρα ούτε καν επιχειρούσαν να περάσουν προς την πόλη. Γιατί και στο ιερό της Αλέας φαίνονταν απέναντί τους οι οπλίτες. Κι έχοντας τον Ευρώτα στα δεξιά τους πλησίαζαν καίγοντας και λεηλατώντας σπίτια γεμάτα με πολλά και καλά (πράγματα). Κι απ’ αυτούς από την πόλη, οι γυναίκες από τη μια, δεν μπορούσαν ούτε τον καπνό να βλέπουν, γιατί ποτέ δεν είδαν εχθρούς· οι Σπαρτιάτες, από την άλλη, καθώς είχαν χωρίς τείχη την πόλη, και επειδή παρατάχθηκαν ο καθένας σε διαφορετικό σημείο, και επειδή και ήταν και φαίνονταν λίγοι, ήταν σε επιφυλακή. Κι οι άρχοντες αποφάσισαν να βγάλουν προκήρυξη στους είλωτες, αν κάποιος ήθελε να παίρνει όπλα και να παρατάσσεται στη γραμμή, να παίρνουν εγγυήσεις ότι θα αφεθούν ελεύθεροι όσοι πολεμήσουν μαζί τους.

6

KEIMENO 6ο

Ἐν δὲ τῷ χρόνῳ τούτῳ ἠγγέλθη τοῖς τῶν Συρακοσίων στρατηγοῖς οἴκοθεν ὅτι φεύγοιεν ὑπὸ

τοῦ δήμου. Συγκαλέσαντες οὖν τοὺς ἑαυτῶν στρατιώτας Ἑρμοκράτους προηγοροῦντος

ἀπωλοφύροντο τὴν ἑαυτῶν συμφοράν, ὡς ἀδίκως φεύγοιεν ἅπαντες παρὰ τὸν νόμον·

παρῄνεσάν τε προθύμους εἶναι καὶ τὰ λοιπά, ὥσπερ καὶ τὰ πρότερα, καὶ ἄνδρας ἀγαθοὺς

πρὸς τὰ ἀεὶ παραγγελλόμενα, ἑλέσθαι δὲ ἐκέλευον ἄρχοντας, μέχρι ἂν ἀφίκωνται οἱ

ᾑρημένοι ἀντ’ ἐκείνων. Οἱ δ’ ἀναβοήσαντες ἐκέλευον ἐκείνους ἄρχειν, καὶ μάλιστα οἱ

τριήραρχοι καὶ οἱ ἐπιβάται καὶ οἱ κυβερνῆται. Οἱ δ’ οὐκ ἔφασαν δεῖν στασιάζειν πρὸς τὴν

ἑαυτῶν πόλιν.

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ, IV, 6, 37-39

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:οἴκοθεν: από την πατρίδα, φεύγω ὑπό τινος: διώκομαι, εξορίζομαι από κάποιον, προηγορῶ: μιλώ εκπροσωπώντας κάποιους, ἀπολοφύρομαι: θρηνώ, ἐπιβάται: πληρώματα πλοίων

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Εκείνη τη στιγμή έφτασε στους στρατηγούς των Συρακουσίων από την πατρίδα η είδηση ότι καταδικάζονταν σε εξορία από τον λαό. Αφού λοιπόν συγκάλεσαν τους στρατιώτες τους, με τον Ερμοκράτη να μιλάει εκ μέρους όλων, θρηνούσαν για τη δική τους συμφορά, επειδή, κατά την εκτίμησή τους, καταδικάζονταν σε εξορία όλοι ανεξαιρέτως, αντίθετα με τον νόμο. Και συμβούλευσαν (τους στρατιώτες τους) να είναι πρόθυμοι και στο εξής, όπως ακριβώς και μέχρι τότε, και άνδρες γενναίοι όσον αφορά στις εκάστοτε στρατιωτικές διαταγές, και τους διέτασσαν να εκλέξουν αρχηγούς, μέχρις ότου φτάσουν αυτοί που είχαν εκλεγεί στη θέση τους. Αυτοί (οι στρατιώτες), αφού θορύβησαν, τους παρακαλούσαν εκείνοι να μείνουν ως αρχηγοί τους, και κυρίως οι τριήραρχοι και οι οπλίτες των πλοίων και οι κυβερνήτες. Αυτοί όμως (οι στρατηγοί), είπαν ότι δεν έπρεπε να επαναστατήσουν εναντίον της ίδιας τους της πόλης.

7

KEIMENO 7ο

Πάλιν δὲ ἐρωτώμενος ἡ ἀνδρεία πότερον εἴη διδακτὸν ἢ φυσικὸν, Οἶμαι μέν, ἔφη, ὥσπερ

σῶμα σώματος ἰσχυρότερον πρὸς τοὺς πόνους φύεται, οὕτω καὶ ψυχήν ψυχῆς

ἐρρωμενεστέραν πρὸς τὰ δεινὰ φύσει γίγνεσθαι· ὁρῶ γὰρ ἐν τοῖς αὐτοῖς νόμοις τε καὶ ἔθεσι

τρεφομένους πολὺ διαφέροντας ἀλλήλων τόλμῃ. Νομίζω μέντο πᾶσαν φύσιν μαθήσει καὶ

μελέτῃ πρὸς ἀνδρείαν αὔξεσθαι· δῆλον μὲν γὰρ ὅτι Σκύθαι καὶ Θρᾷκες οὐκ ἂν τολμήσειαν

ἀσπίδας καὶ δόρατα λαβόντες Λακεδαιμονίοις διαμάχεσθαι· φανερὸν δ’ ὄτι Λακεδαιμόνιοι

οὔτ’ ἂν Θρᾳξὶ πέλταις καὶ ἀκοντίοις οὔτε Σκύθαις τόξοις ἐθέλοιεν ἂν διαγωνίζεσθαι. Ὁρῶ

δ’ ἔγωγε καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων πάντων ὁμοίως καὶ φύσει διαφέροντας ἀλλήλων τοὺς

ἀνθρώπους καὶ ἐπιμελείᾳ πολὺ ἐπιδίδοντας. Ἐκ δὲ τούτων δῆλόν ἐστιν ὅτι πάντας χρὴ καὶ

τοὺς εὐφυεστέρους καὶ τοὺς ἀμβλυτέρους τὴν φύσιν, ἐν οἷς ἂν ἀξιόλογοι βούλωνται

γενέσθαι, ταῦτα καὶ μανθάνειν καὶ μελετᾶν.

ΞΕΝΟΦΩΝ, ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ, Γ 9, 1-3

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:ἐρρωμένος: δυνατός (μτχ. ΠΡΚ του ῥώννυμαι), πέλτη: μικρή ασπίδα (πελτασταί: στρατιωτικό σώμα ελαφρού οπλισμού)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Κι όταν πάλι τον ρωτούσαν τι από τα δύο είναι η ανδρεία, φυσικό ή διδακτό, είπε: «Νομίζω ότι, όπως ακριβώς ένα σώμα γεννιέται εκ φύσεως πιο ανθεκτικό στους πόνους από ένα άλλο σώμα, έτσι και μια ψυχή εκ φύσεως αποδεικνύεται πιο δυνατή στις συμφορές από μια άλλη ψυχή. Γιατί παρατηρώ ότι αυτοί που ανατρέφονται στους ίδιους νόμους και τα ίδια ήθη διαφέρουν πολύ μεταξύ τους στην τόλμη. Και νομίζω, βέβαια, ότι κάθε φύση καλλιεργεί την ανδρεία με μάθηση και μελέτη. Γιατί είναι φανερό ότι οι Σκύθες και οι Θράκες δεν θα τολμούσαν να τα βάλουν με τους Λακεδαιμονίους αφού πάρουν ασπίδες και δόρατα· κι είναι φανερό επίσης κι ότι οι Λακεδαιμόνιοι δεν θα ήθελαν να τα βάλουν ούτε με τους Θράκες με πέλτες και ακόντια ούτε με τους Σκύθες με τόξα. Βλέπω λοιπόν εγώ τουλάχιστον και σχετικά με οτιδήποτε άλλο με τον ίδιο τρόπο και να διαφέρουν οι άνθρωποι μεταξύ τους εκ φύσεως και να βελτιώνονται πολύ με την επιμέλεια. Απ’ αυτά λοιπόν είναι φανερό ότι πρέπει όλοι, και οι πιο ευφυείς και οι πιο βραδύνοες, να μαθαίνουν και να μελετούν αυτά στα οποία θέλουν να γίνουν αξιόλογοι.

8

KEIMENO 8ο

Πολλήν μοι ἀπορίαν παρέχει ὁ ἀγὼν οὑτοσί, ὦ ἄνδρες δικασταί, ὅταν ἐνθυμηθῶ ὅτι, ἐὰν

ἐγὼ μὲν μὴν νῦν εὖ εἴπω, οὐ μόνον ἐγὼ ἀλλὰ καὶ ὁ πατὴρ δόξει ἄδικος εἶναι καὶ τῶν ὄντων

ἁπάντων στερήσομαι· ἀνάγκη οὖν, εἰ καὶ μὴ δεινὸς προς ταῦτα πέφυκα, βοηθεῖν τῷ πατρὶ

καὶ ἐμαυτῷ οὕτως ὅπως ἂν δύνωμαι. Τὴν μὲν οὖν παρασεκυὴν καὶ τὴν προθυμίαν τῶν

ἐχθρῶν ὁρᾶτε, καὶ οὐδὲν δεῖ περὶ τούτων λέγειν· τὴν δ’ ἐμὴν ἀπειρίαν πάντες ἴσασιν, ὅσοι

ἐμὲ γιγνώσκουσιν. Αἰτήσομαι οὖν ὑμᾶς δίκαια καὶ ῥᾴδια χαρίσασθαι, ἄνευ ὀργῆς καὶ ἡμῶν

ἀκοῦσαι, ὥσπερ καὶ τῶν κατηγόρων. Ἀνάγκη γὰρ τὸν ἀπολογούμενον, κἂν ἐξίσου

ἀκροᾶσθε, ἔλαττον ἔχειν. Οἱ μὲν γὰρ ἐκ πολλοῦ χρόνου ἐπιβουλεύοντες, αὐτοὶ ἄνευ

κινδύνων ὄντες, τὴν κατηγορίαν ἐποιήσαντο, ἡμεῖς δὲ ἀγωνιζόμεθα μετὰ δὲους καὶ

διαβολῆς καὶ κινδύνου <τοῦ> μεγίστου. Εἰκὸς οὖν ὑμᾶς εὔνοιαν πλείω ἔχειν τοῖς

ἀπολογουμένοις.

ΛΥΣΙΑΣ, ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΩΝ 1-3

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:δίκαια καὶ ῥᾴδια χαρίζομαι: κάνω μια δίκαιη και εύκολη παραχώρηση, ἐπιβουλεύω: σχεδιάζω το κακό, ἀγωνίζομαι: (εδώ και σε δικανικά κείμενα γενικώς) δίνω δικαστικό αγώνα

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ -------


Με προβληματίζει πολύ αυτή εδώ η δίκη, άνδρες δικαστές, όταν σκεφτώ ότι, αν εγώ τώρα δεν αγορεύσω καλά, όχι μόνο εγώ αλλά κι ο πατέρας μου θα φανεί ότι είναι άδικος και θα στερηθώ όλη την περιουσία μου. Γιατί είναι ανάγκη, αν και δεν είμαι από τη φύση μου καλός σ’ αυτά, να βοηθήσω τον πατέρα μου και τον ίδιο μου τον εαυτό, έτσι όπως μπορώ. Την προετοιμασία, βέβαια, και τον ζήλο των εχθρών μου τα βλέπετε και δεν χρειάζεται να λέω κάτι γι’ αυτά. Τη δική μου απειρία, από την άλλη, τη γνωρίζουν όλοι όσοι με ξέρουν. Θα ζητήσω λοιπόν από εσάς να μου κάνετε μια δίκαιη και ανώδυνη παραχώρηση και να μας ακούσετε χωρίς οργή, όπως ακριβώς και τους κατηγόρους. Γιατί κατ’ ανάγκην ο απολογούμενος, ακόμα κι αν τον ακούτε εξ ίσου (με τους κατηγόρους), βρίσκεται σε μειονεκτικότερη θέση. Αυτοί, λοιπόν, από πολύ καιρό σχεδιάζοντας το κακό μας, χωρίς οι ίδιοι να βρίσκονται σε κίνδυνο, κατασκεύασαν την κατηγορία, ενώ εμείς αγωνιζόμαστε δικαστικά με φόβο και συκοφαντία και τον πιο μεγάλο κίνδυνο. Είναι φυσικό, λοιπόν, εσείς να δείχνετε περισσότερη εύνοια σ’ αυτούς που απολογούνται.

9

KEIMENO 9ο

Καὶ μὲν δὴ, ὦ ἄνδρες δικασταί, εἴ τῳ δοκεῖ μεγάλη ἡ ζημία εἶναι καὶ λίαν ἰσχυρὸς ὁ νόμος,

μεμνῆσθαι χρὴ ὅτι οὐ νομοθετήσοντες περὶ αὐτῶν ἥκετε, ἀλλὰ κατὰ τοὺς κειμένους

νόμους ψηφιούμενοι, οὐδὲ τοὺς ἀδικοῦντας ἐλεήσοντες, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον αὐτοῖς

ὀργιούμενοι καὶ ὄλῃ τῇ πόλει βοηθήσοντες, εὖ εἰδότες ὅτι ὑπὲρ τῶν παρεληλυθότων

ὀλίγους τιμωρησάμενοι πολλοὺς ποιήσετε κοσμιωτέρους ἐν τοῖς μέλλουσι κινδυνεύειν. Χρὴ

δέ, ὦ ἄνδρες δικασταί, ὥσπερ οὗτος ἀμελήσας τῆς πόλεως τὴν αὐτοῦ σωτηρίαν ἐσκέψατο,

οὕτως ὑμᾶς ἀμελήσαντας τούτου τῇ πόλει τὰ βέλτιστα ψηφίσασθαι.

ΛΥΣΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΑΛΚΙΒΑΔΟΥ ΣΤΡΑΤΕΙΑΣ 9-11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:ἰσχυρὸς νόμος: αυστηρός νόμος

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Και βέβαια, άνδρες δικαστές, αν σε κάποιον φαίνεται ότι είναι βαρύ το πρόστιμο και πολύ αυστηρός ο νόμος, πρέπει να θυμηθείτε ότι έχετε έρθει όχι για να θεσπίσετε νόμους γι’ αυτά, αλλά για να αποφασίσετε με βάση τους υπάρχοντες νόμους, ούτε για να δείξετε έλεος σ’ αυτούς που αδικούν, αλλά πολύ περισσότερο για να τους δείξετε την οργή σας και για να βοηθήσετε όλη την πόλη, γνωρίζοντας ότι, αν τιμωρήσετε λίγους γι’ αυτά που έχουν γίνει στο παρελθόν, θα συνετίσετε πολλούς όσον αφορά σ’ αυτά που πρόκειται να εμφανισθούν ως κίνδυνοι στο μέλλον. Πρέπει λοιπόν, άνδρες δικαστές, όπως αυτός, αφού αδιαφόρησε για την πόλη, σκέφτηκε τη δική του σωτηρία, έτσι κι εσείς, αφού αδιαφορήσετε γι’ αυτόν, να πάρετε τις καλύτερες για την πόλη μας αποφάσεις.

10

KEIMENO 10ο

Καὶ γὰρ ἀγὴρατοι μὲν αὐτῶν αἱ μνῆμαι, ζηλωταὶ δὲ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων αἱ τιμαί· οἳ

πενθοῦνται μὲν διὰ τὴν φύσιν ὡς θνητοί, ὑμνοῦνται δὲ ὡς ἀθάνατοι διὰ τὴν ἀρετήν. Καὶ

γάρ τοι θάπτονται δημοσίᾳ, καὶ ἀγῶνες τίθενται ἐπ’ αὐτοῖς ῥώμης καὶ σοφίας καὶ πλούτου,

ὡς ἀξίους ὄντας τοὺς ἐν τῷ πολέμῳ τετελευτηκότας ταῖς αὐταῖς τιμαῖς καὶ τοὺς ἀθανάτους

τιμᾶσθαι. Ἐγὼ μὲν οὖν αὐτοὺς καὶ μακαρίζω τοῦ θανάτου καὶ ζηλῶ, καὶ μόνοις τούτοις

ἀνθρώπων οἶμαι κρεῖττον εἶναι γενὲσθαι, οἴτινες, ἐπειδὴ θνητῶν σωμάτων ἔτυχον,

ἀθὰνατον μνήμην διὰ τὴν ἀρετήν αὑτῶν κατέλιπον· ὅμως δ’ ἀνάγκη τοῖς ἀρχαίοις ἔθεσι

χρῆσθαι, καὶ θεραπεύοντας τὸν πάτριον νόμον ὀλοφύρεσθαι τοὺς θαπτομένους.

ΛΥΣΙΑΣ, ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ 79-81

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:τοι: βέβαια, αλήθεια, πράγματι (τοιγάρ: λοιπόν, επομένως / τοιγαροῦν: γι’ αυτό λοιπόν / καὶ γάρ τοι: και πραγματικά), μνήμη: ανάμνηση, θύμηση, ζηλωτός: ζηλευτός, ἀγῶνες τίθενται: γίνονται αγώνες (τίθεμαι ψῆφον: ψηφίζω, αποφασίζω, τίθεμαι τὴν γνώμην: εκφράζω γνώμη, τίθεμαι τὰ ὅπλα: παρατάσσομαι, παραδίνομαι, τίθεμαι τὰς ἀσπίδας: παραδίνομαι, τίθεμαι πόλεμον: καταπαύω πόλεμο, τίθεμαι νόμον: θεσπίζω νόμο, καταλείπω: αφήνω, κληροδοτώ), ἔθος: έθιμο, συνήθεια, ὀλοφύρομαι: θρηνώ, πάτριος: πατροπαράδοτος (πατρῶος: πατρικός)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Γιατί, βέβαια, οι μνήμες τους είναι αγέραστες και οι τιμές τους ζηλευτές από όλους τους ανθρώπους. Αυτοί πενθούνται από τη μια ως θνητοί λόγω της φύσης τους, υμνούνται από την άλλη ως αθάνατοι λόγω της αρετής τους. Και βέβαια θάβονται με δημόσια δαπάνη και διοργανώνονται προς τιμήν τους αγώνες δύναμης και σοφίας και πλούτου, γιατί κρίνεται ότι αυτοί που έχουν πεθάνει στον πόλεμο και οι αθάνατοι πρέπει να τιμώνται με τις ίδιες τιμές. Εγώ λοιπόν αυτούς τους καλοτυχίζω για τον θάνατό τους και τους ζηλεύω, και θεωρώ ότι είναι καλύτερο από τους ανθρώπους να γεννιούνται μόνο αυτοί, οι οποίοι, επειδή έτυχαν θνητά σώματα, άφησαν αθάνατη τη μνήμη τους με την αρετή τους. Όμως είναι ανάγκη να ακολουθούμε τα αρχαία έθιμα και υπηρετώντας τον πατροπαράδοτο νόμο να θρηνούμε για αυτούς που θάβονται.

11

KEIMENO 11ο

Εἰ γὰρ μὴ ἦν τοιοῦτος, οὐκ ἂν ἐκ πολλῶν ὀλίγα κατέλιπεν, ἐπεὶ εἰ νῦν γε ἐξαπατηθείητε

ὑπὸ τούτων καὶ δημεύσαιθ’ ἡμῶν τὴν οὐσίαν, οὐδὲ δύο τάλαντα λάβοιτ’ ἄν. Ὥστε οὐ μόνον

πρὸς δὸξαν ἀλλὰ καὶ εἰς χρημάτων λόγον λυσιτελεῖ μᾶλλον ὑμῖν ἀποψηφίσασθαι· πολὺ

γὰρ πλείω ὠφεληθήσεσθ’, ἐὰν ἡμεῖς ἔχωμεν. Σκοπεῖτε δὲ ἐκ τοῦ παρεληλυθότος χρόνου,

ὅσα φαίνεται ἀνηλωμένα εἰς τὴν πόλιν· καὶ νῦν ἀπὸ τῶν ὑπολοίπων τριηραρχῶ μὲν ἐγώ,

τριηραρχῶν δὲ ὁ πατὴρ ἀπέθανεν, πειράσομαι δ’, ὥσπερ καὶ ἐκεῖνον ἑώρων, ὀλίγα κατὰ

μικρὸν παρασκευάσασθαι εἰς τὰς κοινὰς ὠφελείας ὥστε τῷ γ’ ἔργῳ πάλαι <τῆς πόλεως>

ταῦτ’ ἐστὶ, καὶ οὐκ ἐγὼ ἀφῃρημένος ἀδικεῖσθαι οἰήσομαι, ὑμῖν δὲ πλείους αἱ ὠφέλειαι ἢ εἰ

δημεύσαιτε. Δέομαι οὖν ὑμῶν, ὦ ἄνδρες δικασταί, καὶ τούτων καὶ τῶν ἄλλων μεμνημένους

ἁπάντων τῶν εἰρημένων βοηθεῖν ἡμῖν καὶ μὴ περιιδεῖν ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν ἀναιρεθέντας. Καὶ

ταῦτα ποιοῦντες τά τε δίκαια ψηφιεῖσθε καὶ ὑμῖν αὐτοῖς τὰ συμφέροντα.

ΛΥΣΙΑΣ, ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΩΝ, 61-64

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:οὐσία: περιουσία, πρὸς δόξαν: για την υπόληψή σας, εἰς λόγον χρημάτων: για λόγους χρημάτων, λυσιτελεῖ (απρόσωπο): συμφέρει, ἀποψηφίζομαι: αθωώνω με την ψήφο μου, τριηραρχῶ: είμαι τριήραρχος, αναλαμβάνω τη λειτουργία της τριηραρχίας, κατὰ μικρόν: σιγά-σιγά, τῷ γ’ ἔργῳ: στην πραγματικότητα, περιορῶ τινά + κτγ. μτχ: αφήνω κάποιον να πάθει (ή να κάνει) κάτι, ἀναιρῶ: αφανίζω, καταστρέφω

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Αν δεν ήταν τέτοιας ποιότητας άνθρωπος, δεν θα άφηνε λίγα από τα πολλά (που είχε), γιατί, αν τώρα εξαπατηθείτε από αυτούς και μας δημεύσετε την περιουσία, ούτε δυο τάλαντα δεν θα παίρνατε. Ώστε όχι μόνο για την υπόληψή σας, αλλά και για λόγους χρημάτων σας συμφέρει να βγάλετε αθωωτική απόφαση. Γιατί θα ωφεληθείτε πολύ περισσότερο αν εμείς έχουμε (χρήματα). Και εξετάστε κι από το παρελθόν πόσα τεκμηριώνεται ότι έχουν καταναλωθεί (από εμάς) για την πόλη. Και τώρα από αυτά που έχουν μείνει εγώ είμαι τριήραρχος και ο πατέρας μου πέθανε ενόσω ήταν τριήραρχος, και θα προσπαθήσω, όπως έβλεπα κι εκείνον, να μαζέψω λίγα σιγά-σιγά για το κοινό καλό, ώστε στην πράξη από παλιά αυτά ανήκουν στην πόλη. Κι εγώ δεν θα θεωρώ ότι έχω αδικηθεί, άνδρες δικαστές, και για σας θα είναι περισσότερα τα κέρδη παρά αν μας δημεύσετε την περιουσία. Σας παρακαλώ λοιπόν, άνδρες δικαστές, αφού φέρετε στο νου σας και αυτά και όλα ανεξαιρέτως τα άλλα που έχουν ειπωθεί, να μας βοηθήσετε και να μην μας κοιτάτε με απάθεια να καταστρεφόμαστε από τους εχθρούς μας. Κι αν κάνετε αυτά, και τα δίκαια θα αποφασίσετε και αυτά που σας συμφέρουν.

12

ΚΕΙΜΕΝΟ 12ο

Ὅσοι δ’ ἐκ Πειραιῶς ἐστε, πρῶτον μὲν τῶν ὅπλων ἀναμνήσθητε, ὅτι πολλὰς μάχας ἐν τῇ

ἀλλοτρίᾳ μαχεσάμενοι οὐχ ὑπὸ τῶν πολεμίων ἀλλ’ ὑπὸ τούτων εἰρήνης οὔσης ἀφῃρέθητε

τὰ ὅπλα, ἔπειθ’ ὅτι ἐξεκηρύχθητε μὲν ἐκ τῆς πόλεως, ἣν ὑμῖν οἱ πατέρες παρέδοσαν,

φεύγοντας δὲ ὑμᾶς ἐκ τῶν πόλεων ἐξῃτοῦντο. Ἀνθ’ ὧν ὀργίσθητε μὲν ὥσπερ ὅτ’ ἐφεύγετε,

ἀναμνήσθητε δὲ καὶ τῶν ἄλλων κακῶν ἃ πεπόνθατε ὑπ’ αὐτῶν, οἳ τοὺς μὲν ἐκ τῆς ἀγορᾶς

τοὺς δὲ ἐκ τῶν ἱερῶν συναρπάζοντες βιαίως ἀπέκτειναν, τοὺς δὲ ἀπὸ τέκνων καὶ γονέων

και γυναικῶν ἀφὲλκοντες φονέας αὑτῶν ἠνάγκασαν γενέσθαι καὶ οὐδὲ ταφῆς τῆς

νομιζομένης εἴασαν τυχεῖν, ἡγούμενοι τὴν αὑτῶν ἀρχὴν βεβαιοτέραν εἶναι τῆς παρὰ τῶν

θεῶν τιμωρίας. Ὅσοι δὲ τὸν θάνατον διέφυγον, πολλαχοῦ κινδυνεύσαντες καὶ εἰς πολλὰς

πόλεις πλανηθέντες ἐνδεεῖς ὄντες τῶν ἐπιτηδείων, ἤλθετε εἰς τὸν Πειραιᾶ.

ΛΥΣΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΟΥΣ, 95-97

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:οἱ ἐκ Πειραιῶς: οι δημοκρατικοί, ἡ ἀλλοτρία: η ξένη χώρα, γη, ἐκκηρύττομαι ἐκ τῆς πόλεως: κηρύσσομαι έκπτωτος από την πόλη, εξορίζομαι, φεύγω: είμαι εξόριστος, ἐξαιτοῦμαι: ζητώ την έκδοση κάποιου, ἐνδεής τινος εἰμί: μου λείπει κάτι

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Όσοι είστε από τον Πειραιά (δημοκρατικοί), πρώτα θυμηθείτε τα (σχετικά με τα) όπλα, ότι δηλαδή, αν και δώσατε πολλές μάχες σε ξένη χώρα, σας αφαιρέθηκαν όχι από τους πολεμίους, αλλά απ’ αυτούς, ενώ επικρατούσε ειρήνη, κι έπειτα ότι κηρυχθήκατε έκπτωτοι από την πόλη την οποία οι πατέρες σας σας παρέδωσαν, κι ότι, όσο ήσασταν εξόριστοι, ζητούσαν από τις πόλεις την έκδοσή σας. Γι’ αυτά και να οργιστείτε, όπως ακριβώς όταν ήσασταν εξόριστοι, και να θυμηθείτε και τις άλλες συμφορές που πάθατε απ’ αυτούς, οι οποίοι αρπάζοντάς άλλους, όλους μαζί, από την αγορά κι άλλους από τα ιερά, τους σκότωναν με βίαιο τρόπο, κι άλλους, τραβώντας τους μακριά από τα παιδιά και τους γονείς και τις γυναίκες τους, τους ανάγκασαν να αυτοκτονήσουν και δεν τους άφησαν ούτε να κηδευτούν με τον παραδεδομένο τρόπο, επειδή θεωρούσαν ότι η δική τους εξουσία ήταν πιο σίγουρη από την τιμωρία απ’ τους θεούς. Κι όσοι διαφύγατε τον θάνατο, αφού κινδυνεύσατε σε πολλά μέρη και περιπλανηθήκατε σε πολλές πόλεις, χωρίς να έχετε τα απαραίτητα προς το ζην, ήρθατε στον Πειραιά.

13

ΚΕΙΜΕΝΟ 13ο

Καὶ μὲν δή, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἡγοῦμαι δικάζειν ὑμᾶς οὐ μόνον τῶν ἐξαμαρτανόντων

ἕνεκα, ἀλλ’ ἵνα καὶ τοὺς ἄλλους τῶν ἀκοσμούντων σωφρονεστέρους ποιῆτε. Ἐὰν μὲν

τοίνυν τοὺς ἀγνῶτας κολάζητε, οὐδεὶς ἔσται τῶν ἄλλων βελτίων· οὐδεὶς γὰρ εἴσεται ταὰ

ὑφ’ ὑμῶν καταψηφισθέντα· ἐὰν δὲ τους ἐπιφανεστάτους τῶν ἐξαμαρτανόντων τιμωρῆσθε,

πάντες πεύσονται, ὥστε τούτῳ παραδείγματι χρώμενοι βελτίους ἔσονται οἱ πολῖται. Ἐὰν

τοίνυν τούτου καταψηφίσησθε, οὐ μόνον οἱ ἐν τῇ πόλει εἴσονται, ἀλλὰ καὶ οἱ σύμμαχοι

αἰσθήσονται καὶ οἱ πολέμιοι πεύσονται, καὶ ἡγήσονται πολὺ πλείονος ἀξίαν εἶναι τὴν

πόλιν, ἐὰν ὁρῶσιν ἐπὶ τοῖς τοιούτοις τῶν ἁμαρτημάτων μάλισθ’ ὑμᾶς ὀργιζομένους καὶ

μηδεμιᾶς συγγνώμης τοὺς ἀκοσμοῦντας ἐν τῷ πολέμῳ τυγχὰνοντας.

ΛΥΣΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ, Α 140, 12-13ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:τιμωρῶ: τιμωρώ για να εκδικηθώ άλλον, τιμωροῦμαι: τιμωρώ για προσωπική εκδίκηση, κολάζω: τιμωρώ για παραδειγματισμό, πεύσομαι: ΜΕΛ του πυνθάνομαι (ρωτώ να μάθω, πληροφορούμαι), εἴσομαι (και εἰδήσομαι): ΜΕΛ του οἶδα, οἱ ἀκοσμοῦντες: οι απείθαρχοι

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Και βέβαια, άνδρες δικαστές, θεωρώ ότι εσείς δικάζετε όχι μόνο γι’ αυτούς που παρανομούν, αλλά για να κάνετε και τους υπόλοιπους από τους απείθαρχους πιο συνετούς. Εάν όμως τιμωρείτε τους άσημους, κανείς απ’ τους άλλους δεν θα βελτιωθεί. Γιατί κανείς δεν θα μάθει τις καταδικαστικές αποφάσεις που βγήκαν από εσάς. Εάν όμως τιμωρείτε τους πιο διάσημος από τους παρανόμους, όλοι θα το μάθουν, ώστε, έχοντας αυτό παράδειγμα, θα γίνονται καλύτεροι οι πολίτες. Εάν λοιπόν τον καταδικάσετε αυτόν, όχι μόνο θα το μάθουν όσοι είναι στην πόλη, αλλά θα το καταλάβουν και οι σύμμαχοι κι οι εχθροί θα το πληροφορηθούν, και θα θεωρούν ότι η πόλη αξίζει πολύ περισσότερο, αν βλέπουν εσάς να οργίζεστε κυρίως με αυτά από τα αμαρτήματα και αυτούς που διαπράττουν αδίκημα σε καιρό πολέμου να μην συγχωρούνται επ’ ουδενί.

14

ΚΕΙΜΕΝΟ 14ο

Ἐκεῖνος γὰρ ὁρῶν τὴν Ἑλλάδα πολέμων καὶ στάσεων καὶ πολλῶν ἄλλων κακῶν μεστὴν

οὖσαν, παύσας ταῦτα καὶ διαλλάξας τὰς πόλεις πρὸς ἀλλήλας, ὑπέδειξε τοῖς

ἐπιγιγνομένοις μεθ’ ὧν χρὴ καὶ πρὸς οὓς δεῖ τοὺς πολέμους ἐκφέρειν. Ποιησάμενος γὰρ

στρατείαν ἐπὶ Τροίαν, ἥπερ εἶχεν τότε μεγίστην δύναμιν τῶν περὶ τὴν Ἀσίαν, τοσοῦτον

διήνεγκε τῇ στρατηγίᾳ τῶν πρὸς τὴν αὐτὴν ταύτην ὕστερον πολεμησάντων, ὅσον οἱ μὲν

μετὰ τῆς τῶν Ἑλλήνων δυάμεως ἐν ἔτεσι δέκα μόλις αὐτὴν ἐξεπολιόρκησαν, ὁ δ’ ἐν

ἡμέραις ἐλάττοσιν ἢ τοσαύταις καὶ μετ’ ὀλίγων στρατεύσας ῥᾳδίως αὐτὴν κατὰ κράτος

εἷλεν.

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΦΙΛΙΠΠΟΣ, 111-112ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:στάσις: εμφύλια διαμάχη, διαλλάττω: συμφιλιώνω, ἐκπολιορκῶ: καταλαμβάνω κατόπιν πολιορκίας, αἱρῶ κατὰ κράτος: εκπορθώ με έφοδο

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Γιατί εκείνος, επειδή έβλεπε την Ελλάδα να είναι γεμάτη από πολέμους και εμφύλιες διαμάχες και πολλές άλλες συμφορές, αφού τα σταμάτησε αυτά και συμφιλίωσε τις πόλεις μεταξύ τους, έδειξε στους μεταγενέστερους σε συμμαχία με ποιους και εναντίον ποιων πρέπει να πολεμούν. Γιατί, αφού έκανε εκστρατεία εναντίον της Τροίας, η οποία είχε τότε τη μεγαλύτερη δύναμη από τις πόλεις στην Ασία, τόσο πολύ αναδείχθηκε ανώτερος στη στρατηγική τέχνη απ’ αυτούς που αργότερα πολέμησαν εναντίον αυτής της ίδιας (της Τροίας), ώστε, ενώ αυτοί με τη δύναμη των Ελλήνων σε δέκα χρόνια μετά βίας την άλωσαν κατόπιν πολιορκίας, αυτός σε μέρες λιγότερες από τόσες (δέκα), και αφού εκστράτευσε με λίγους, εύκολα την κυρίευσε με έφοδο.

15

ΚΕΙΜΕΝΟ 15ο

Καίτοι λίαν προθύμως οἱ σύμμαχοι συμβεβουλεύκασιν ὑμῖν ὡς χρὴ Μεσσήνην ἀφέντας

ποιήσασθαι τὴν εἰρήνην. Οἷς ὑμεῖς δικαίως ἂν ὀργίζοισθε πολὺ μᾶλλον ἢ τοῖς ἐξ ἀρχῆς

ἀποστᾶσιν ἡμῶν. Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ ἀφὲμενοι τῆς ἡμετέρας φιλίας τὰς αὑτῶν πόλεις

ἀπώλεσαν, εἰς στάσεις καὶ σφαγὰς καὶ πολιτείας πονηρὰς ἐμβαλόντες, οὗτοι δ’ ἡμᾶς

ἥκουσι κακῶς ποιήσοντες· τὴν γὰρ δόξαν, ἣν ἡμῖν οἱ πρόγονοι μετὰ πολλῶν κινδύνων ἐν

ἑπτακοσίοις ἔτεσιν κτηςάμενοι κατέλιπον, ταύτην ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πείθουσιν ὑμᾶς

ἀποβαλεῖν, ἧς οὔτ’ ἀπρεπεστέραν τῇ Λακεδαίμονι συμφορὰν οὔτε δεινοτέραν οὐδέποτ’ ἂν

εὑρεῖν ἠδυνήθησαν. Εἰς τοῦτο δ’ ἥκουσι πλεονεξίας καὶ τοσαύτην ἡμῶν κατεγνώκασιν

ἀνανδρίαν ὥστε, πολλάκις ἡμᾶς ἀξιώσαντες ὑπὲρ τῆς αὑτῶν πολεμεῖν, ὑπὲρ Μεσσήνης

οὐκ οἴονται δεῖν κινδυνεύειν, ἀλλ’ ἵνα αὐτοὶ τὴν σφετέραν αὐτῶν ἀσφαλῶς καρπῶνται,

πειρῶνται διδάσκειν ὑμᾶς ὡς χρὴ τοῖς ἐχθροῖς τῆς ὑμετέρας παραχωρῆσαι.

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΑΡΧΙΔΑΜΟΣ, 11-13

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:εἰς τοῦτο ἥκω + γεν: έχω φτάσει σε τέτοιο σημείο…, καταγιγνώσκω τί τινος: καταλογίζω κάτι σε κάποιον

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Και βέβαια οι σύμμαχοι με μεγάλο ζήλο σας έχουν συμβουλεύσει ότι πρέπει, αφού εγκαταλείψετε τη Μεσσήνη, να συνάψετε ειρήνη. Εσείς δικαιολογημένα θα οργιζόσασταν μ’ αυτούς πολύ περισσότερο απ’ όσο μ’ αυτούς που από την αρχή αποστάτησαν από τη συμμαχία μας. Γιατί εκείνοι, αφού αρνήθηκαν τη φιλία μας, κατέστρεψαν τις πόλεις τους, αφού τις ενέπλεξαν σε εμφύλιες διαμάχες και σφαγές και φαύλα πολιτεύματα, αυτοί όμως έχουν έρθει για να μας βλάψουν. Γιατί τη δόξα που μας παρέδωσαν οι πρόγονοί μας, αφού την κέρδισαν σε επτακόσια χρόνια με πολλούς κινδύνους, αυτή μέσα σε λίγο χρόνο σας πείθουν να την απεμπολήσετε, κακό από το οποίο ούτε πιο άπρεπο για τη Σπάρτη ούτε χειρότερο ποτέ δεν θα μπορούσαν να βρουν. Κι έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο πλεονεξίας και μας κατηγορούν για τόση ανανδρία, ώστε, αν και ζήτησαν πολλές φορές εμείς να πολεμήσουμε για να υπερασπιστούμε τη γη τους, για την υπεράσπιση της Μεσσήνης δεν θεωρούν ότι πρέπει να κινδυνεύουν, αλλά, για να καρπώνονται οι ίδιοι τη δική τους γη με ασφάλεια, προσπαθούν να σας πείσουν ότι πρέπει να παραχωρήσετε στους εχθρούς μέρος της δικής σας.

16

ΚΕΙΜΕΝΟ 16ο

Οἶμαι δὴ πάντας ἂν ὁμολογῆσαι τοὺς νόμους πλείστων καὶ μεγίστων ἀγαθῶν αἰτίους εἶναι

τῷ βίῳ τῷ τῶν ἀνθρώπων· ἀλλ’ ἡ μὲν τούτων χρῆσις τοῦτ’ ὠφελεῖν μόνον πέφυκεν, τὰ

κατὰ τὴν πόλιν καὶ τὰ συμβόλαια τὰ γιγνόμενα πρὸς ἡμᾶς αὐτούς· εἰ δὲ τοῖς λόγοις

πείθοισθε τοῖς ἐμοῖς, ὅλην τὴν Ἑλλάδα καλῶς ἂν διοικοῖτε καὶ δικαίως καὶ τῇ πόλει

συμφερόντως. Χρὴ δὲ τοὺς νοῦν ἔχοντας περὶ ἀμφότερα μὲν ταῦτα σπουδάζειν, αὐτῶν δὲ

τούτων τὸ μεῖζον καὶ τὸ πλείονος ἄξιον προτιμᾶν, ἔπειτα κἀκεῖνο γιγνώσκειν, ὅτι νόμους

μὲν θεῖναι μυρίοι καὶ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων καὶ τῶν βαρβάρων ἱκανοὶ γεγόνασιν, εἰπεῖν δὲ

περὶ τῶν συμφερόντων ἀξίως τῆς πόλεως καὶ τῆς Ἑλλάδος οὐκ ἂν πολλοὶ δυνηθεῖεν.

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΠΕΡΙ ΑΝΤΙΔΟΣΕΩΣ, 79-81

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Θεωρώ ότι όλοι θα συμφωνούσαν ότι οι νόμοι είναι αίτιοι των περισσότερων και πιο σημαντικών αγαθών στη ζωή των ανθρώπων. Αλλά η χρήση μας προορίζεται από τη φύση μας να ωφελεί μόνο αυτό: μας υποθέσεις μας πόλης και τα συμβόλαια που γίνονται μεταξύ μας. Αν λοιπόν πιστεύετε στα λόγια μου, όλη την Ελλάδα θα μπορέσετε να διοικείτε σωστά και δίκαια και με τρόπο που συμφέρει την πόλη. Πρέπει αυτοί που έχουν μυαλό να ασχολούνται και με τα δύο αυτά, αλλά απ’ αυτά να προτιμούν το πιο σημαντικό και το πιο άξιο, κι έπειτα να γνωρίζουν κι εκείνο: ότι πολλοί κι από μας υπόλοιπους Έλληνες κι από μας βαρβάρους έχουν αποδειχθεί ικανοί να θεσπίσουν νόμους, αλλά δεν θα μπορούσαν πολλοί να μιλήσουν γι’ αυτά που μας συμφέρουν με τρόπο που να αξίζει στην πόλη και την Ελλάδα.

17

ΚΕΙΜΕΝΟ 17ο

Καὶτοι Περικλῆς ὁ πρὸ τῶν τοιούτων δημαγωγὸς καταστάς, παραλαβὼν τὴν πόλιν χεῖρον

μὲν φρονοῦσαν ἢ πρὶν κατασχεῖν τὴν ἀρχήν, ἔτι δ’ ἀνεκτῶς πολιτευομένην, οὐκ ἐπὶ τὸν

ἴδιον χρηματισμὸν ὥρμησεν, ἀλλὰ τὸν μὲν οἶκον ἐλάττω τὸν αὑτοῦ κατέλιπεν ἢ παρὰ τοῦ

πατρὸς παρέλαβεν, εἰς δὲ τὴν ἀκρόπολιν ἀνήνεγκεν ὀκτακισχίλια τάλαντα χωρὶς τῶν

ἱερῶν. Οὗτοι δὲ τοσοῦτον ἐκείνου διενηνόχασιν, ὥστε λέγειν μὲν τολμῶσιν ὡς διὰ τὴν τῶν

κοινῶν ἐπιμέλειαν οὐ δύνανται τοῖς αὑτῶν ἰδίοις προςέχειν τὸν νοῦν, φαίνεται δὲ τὰ μὲν

ἀμελούμενα τοσαύτην εἰληφότα τὴν ἐπίδοσιν ὅσην οὐδ’ ἂν εὔξασθαι τοῖς θεοῖς πρότερον

ἠξίωσαν, τὸ δὲ πλῆθος ἡμῶν, οὗ κήδεσθαί φασιν, οὕτω διακείμενον ὥστε μηδένα τῶν

πολιτῶν ἡδέως ζῆν μηδὲ ῥᾳθύμως, ἀλλ’ ὀδυρμῶν μεστὴν εἶναι τὴν πόλιν.

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΠΕΡΙ ΕΙΡΗΝΗΣ, 126-127

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:δημαγωγός: αρχηγός του λαού ή της δημοκρατικής παράταξης, λαμβάνω τὴν ἐπίδοσιν: αυξάνομαι

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Και βέβαια, ο Περικλής, που αναδείχθηκε ηγέτης της δημοκρατικής παράταξης πριν από τους τέτοιας λογής ανθρώπους, αν και παρέλαβε την πόλη να έχει πολιτική νοοτροπία χειρότερη απ’ ό,τι πριν πάρει την εξουσία, ακόμα όμως να λειτουργεί πολιτικά ανεκτά, δεν στράφηκε στον δικό του πλουτισμό, αλλά την περιουσία του την άφησε λιγότερη απ’ όσο την παρέλαβε από τον πατέρα του, ενώ στην ακρόπολη συγκέντρωσε οκτώ χιλιάδες τάλαντα, χωρίς αυτά από τα ιερά. Αυτοί όμως έχουν εκπέσει τόσο σε σχέση μ’ εκείνον, ώστε τολμούν να λένε ότι εξαιτίας της μέριμνάς τους για τα κοινά δεν μπορούν να προσέχουν τις ιδιωτικές τους υποθέσεις, φαίνεται όμως ότι αυτά που παραμελούνται έχουν αποδώσει τόσο πολύ όσο ούτε θα αξίωναν να ευχηθούν στους θεούς πιο πριν, ενώ ο λαός μας, για τον οποίο ισχυρίζονται ότι φροντίζουν (φαίνεται) να ζει με τέτοιο τρόπο ώστε κανείς από τους πολίτες να μη ζει ευχάριστα ούτε άνετα, αλλά να είναι γεμάτη θρήνους η πόλη.

18

ΚΕΙΜΕΝΟ 18ο

Ὁμολογοῦνται γὰρ τρεῖς εἶναι πολιτεῖαι παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις, τυραννὶς καὶ ὀλιγαρχία

και δημοκρατὶα· διοικοῦνται δ’ αἱ μὲν τυραννίδες καὶ ὀλιγαρχίαι τοῖς τρόποις τῶν

ἐφεστηκότων, αἱ δὲ πόλεις αἱ δημοκρατούμεναι τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις. Εὖ δ’ ἴστε, ὦ

Ἀθηναῖοι, ὅτι τὰ μὲν τῶν δημοκρατουμένων σώματα καὶ τὴν πολιτείαν οἱ νόμοι σῴζουσι,

τὰ δὲ τῶν τυράννων καὶ ὀλιγαρχικῶν ἀπιστία καὶ ἡ μετὰ τῶν ὅπλων φρουρά. Φυλακτέον

δὴ τοῖς μὲν ὀλιγαρχικοῖς καὶ τοῖς τὴν ἄνισον πολιτείαν πολιτευομένοις τοὺς ἐν χειρῶν

νόμῳ τὰς πολιτείας καταλύοντας, ἡμῖν δὲ τοῖς τὴν ἴσην καὶ ἔννομον πολιτείαν ἔχουσι τοὺς

παρὰ τοὺς νόμους ἢ λέγοντας ἢ βεβιωκότας· ἐντεῦθεν γὰρ ἰσχύσετε, ὅταν εὐνομῆσθε καὶ

μὴ καταλύησθε ὑπὸ τῶν παρανομούντων.

ΑΙΣΧΙΝΗΣ, ΚΑΤΑ ΤΙΜΑΡΧΟΥ, 4-5

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:τρόποι: οι διαθέσεις, η νοοτροπία, ἐφεστηκότες: αυτοί που έχουν επιβληθεί, οι ισχυροί, οι άρχοντες, τὰ μὲν τῶν δημοκρατουμένων σώματα: οι άνθρωποι που ζουν σε δημοκρατία (περιφρ.), ἀπιστία: καχυποψία, φυλάσσομαι + αιτ.: προφυλάσσομαι από κάποιον ή κάτι, ἐν χειρῶν νόμῳ: διά της βίας, παίρνοντας τον νόμο στα χέρια τους (αντίθ.: ἐν δίκης νόμῳ)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Κοινώς αποδεκτό, βέβαια, είναι ότι υπάρχουν τρία πολιτεύματα σε όλους τους ανθρώπους: η τυραννία, η ολιγαρχία και η δημοκρατία. Απ’ τη μια, οι τυραννίες και οι ολιγαρχίες διοικούνται με βάση τις διαθέσεις των αρχόντων, απ’ την άλλη οι πόλεις στις οποίες την εξουσία έχει ο λαός με βάση τους θεσπισμένους νόμους. Και ξέρετε καλά, Αθηναίοι, ότι τους ανθρώπους που ζουν σε δημοκρατικό καθεστώς και το πολίτευμά τους τα διαφυλάσσουν οι νόμοι, ενώ τους τυράννους και τους ολιγαρχικούς η καχυποψία και η ένοπλη φρούρηση. Πρέπει λοιπόν οι ολιγαρχικοί και αυτοί που ζουν πολιτικά με ανισότητα να προσέχουν αυτούς που, παίρνοντας τον νόμο στα χέρια τους, προσπαθούν να ανατρέψουν το καθεστώς, ενώ εμείς, που έχουμε το πολίτευμα που βασίζεται στην ισότητα και τον νόμο, (πρέπει να προσέχουμε) αυτούς που αγορεύουν ή έχουν ζήσει αντίθετα με τους νόμους. Γιατί απ’ αυτό θα αποκτήσετε ισχύ, όταν δηλαδή έχετε καλούς νόμους και δεν αφήνετε το πολίτευμα να καταλύεται από αυτούς που παρανομούν.

19

ΚΕΙΜΕΝΟ 19ο

Προσήκειν δὲ ἔγωγε νομίζω, ὅταν μὲν νομοθετῶμεν, τοῦθ’ ἡμᾶς σκοπεῖν ὅπως καλῶς

ἔχοντας καὶ συμφέροντας νόμους τῇ πολιτείᾳ θησόμεθα, ἐπειδὰν δὲ νομοθετήσωμεν, τοῖς

νόμοις τοῖς κειμένοις πείθεσθαι, τοὺς δὲ μὴ πειθομένους κολάζειν, εἰ δεῖ τὰ τῆς πόλεως

καλῶς ἔχειν. Σκέψασθε γάρ, ὦ Ἀθηναῖοι, ὅσην πρόνοιαν περὶ σωφροσύνης ἐποιήσατο ὁ

Σόλων ἐκεῖνος, ὁ παλαιὸς νομοθέτης, καὶ ὁ Δράκων καὶ οἱ κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους

νομοθέται. Πρῶτον μὲν γὰρ περὶ τῆς σωφροσύνης τῶν παίδων τῶν ἡμετέρων

ἐνομοθέτησαν, καὶ διαρρήδην ἀπέδειξαν ἃ χρὴ τὸν παῖδα τὸν ἐλεύθερον ἐπιτηδεύειν, καὶ

ὡς δεῖ αὐτὸν τραφῆναι, ἔπειτα δεύτερον περὶ τῶν μειρακίων, τρίτον δ’ ἐφεξῆς περὶ τῶν

ἄλλων ἡλικιῶν, οὐ μόνον περὶ τῶν ἰδιωτῶν, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν ῥητόρων. Καὶ τούτους τοὺς

νόμους ἀναγράψαντες ὑμῖν παρακατέθεντο, καὶ ὑμᾶς αὐτῶν ἐπέστησαν φύλακας.


ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:διαρρήδην: σαφώς, ἐπιτηδεύω τί: ασχολούμαι με κάτι, μειράκιον: έφηβος, ἐφεξῆς: στη σειρά, έπειτα, ἀναγράφω: χαράζω, γράφω πάνω σε πλάκα, παρακατατίθεμαί τινι: εμπιστεύομαι σε κάποιον για φύλαξη, αφήνω παρακαταθήκη

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Εγώ τουλάχιστον νομίζω ότι, όταν νομοθετούμε, αρμόζει να εξετάζουμε αυτό: πώς δηλαδή θα θεσπίσουμε νόμους που να είναι καλοί και συμφέροντες για το πολίτευμα, κι αφού νομοθετήσουμε, να υπακούμε στους θεσπισμένους νόμους και να τιμωρούμε παραδειγματικά όσους δεν υπακούν, αν πρέπει τα πράγματα στην πόλη να είναι καλά. Γιατί σκεφτείτε, Αθηναίοι, πόση πρόνοια επέδειξε για τη σωφροσύνη ο Σόλωνας εκείνος, ο παλιός νομοθέτης, και ο Δράκοντας και οι νομοθέτες εκείνα τα χρόνια. Πρώτον δηλαδή νομοθέτησαν για τη σωφροσύνη των παιδιών μας και με σαφήνεια όρισαν αυτά με τα οποία πρέπει να ασχολείται το ελεύθερο παιδί και πώς αυτό πρέπει να ανατραφεί, έπειτα, δεύτερον, (νομοθέτησαν) για τους εφήβους, και τρίτον για τις άλλες ηλικίες, όχι μόνο για τους ιδιώτες, αλλά και για τους πολιτικούς. Κι αυτούς τους νόμους, αφού τους κατέγραψαν, τους άφησαν παρακαταθήκη σ’ εμάς και μας κατέστησαν φύλακές τους.

20

ΚΕΙΜΕΝΟ 20ο

Ἃ συνιδὼν ὁ νομοθέτης διαρρήδην ἀπέδειξεν οὓς χρὴ δημηγορεῖν καὶ οὓς οὐ δεῖ λέγειν ἐν

τῷ δήμῳ. Καὶ οὐκ ἀπελαύνει ἀπὸ τοῦ βήματος, εἴ τις μὴ προγόνων ἐστὶν ἐστρατηγηκότων

υἱός, οὐδέ γε εἰ τέχνην τινὰ ἐργάζεται ἐπικουρῶν τῇ ἀναγκαίᾳ τροφῇ, ἀλλὰ τούτους καὶ

μάλιστα ἀσπάζεται, καὶ διὰ τοῦτο πολλάκις ἐπερωτᾷ τὶς ἀγορεύειν βούλεται. Τίνας δ’ οὐκ

ᾤετο δεῖν λέγειν; τοὺς αἰσχρῶς βεβιωκότας· τούτους οὐκ ἐᾷ δημηγορεῖν. Καὶ ποῦ τοῦτο

δηλοῖ; «δοκιμασία», φησί, «ῥητόρων· ἐὰν τὶς λέγῃ ἐν τῷ δήμῳ τὸν πατέρα τύπτων ἢ τὴν

μητέρα, ἢ μὴ τρέφων, ἢ μὴ παρέχων οἴκησιν»· τοῦτον οὐκ ἐᾷ λέγειν.


ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:διαρρήδην: ρητά, τέχνην ἐργάζομαι: ασκώ κάποιο επάγγελμα, ἐπικουρῶ τῇ ἀναγκαίᾳ τροφῇ: φροντίζω για τα αναγκαία της ζωής

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Βλέποντας αυτά ο νομοθέτης με σαφήνεια όρισε αυτούς που χρειάζεται κι αυτούς που δεν πρέπει να αγορεύουν ενώπιον του λαού. Και δεν διώχνει από το βήμα όποιον δεν είναι γιος στρατηγών ούτε βέβαια όποιον ασχολείται με κάποιο επάγγελμα φροντίζοντας για τα προς το ζην, αλλά αυτούς κυρίως τους αποδέχεται και γι’ αυτό πολλές φορές ρωτά ξανά και ξανά «ποιος θέλει να αγορεύει». Ποιοι όμως δεν θεωρούσε ότι πρέπει να αγορεύουν; Αυτοί που έχουν ζήσει ντροπιαστικά. Αυτούς δεν τους αφήνει να δημηγορούν. Και πού το δείχνει αυτό; «Δοκιμασία», λέει, «ρητόρων. Αν κάποιος αγορεύει ενώπιον του λαού ενώ χτυπάει τον πατέρα ή τη μητέρα του ή δεν τους προσφέρει τροφή ή δεν τους παρέχει στέγη». Αυτόν δεν τον αφήνει να μιλάει.

21

ΚΕΙΜΕΝΟ 21ο

Καίτοι τους γε νόμους οἳ κεῖνται περὶ τῶν τοιούτων, πάντας ἂν οἶμαι ὁμολογῆσαι κάλλιστα

νόμων ἁπάντων κεῖσθαι καὶ ὁσιώτατα. Ὑπὰρχει μέν γε αὐτοῖς ἀρχαιοτάτοις εἶναι ἐν τῇ γῇ

ταύτῃ, ἔπειτα τοὺς αὐτοὺς ἀεὶ περὶ τῶν αὐτῶν, ὅπερ μέγιστόν ἐστι σημεῖον νόμων καλῶς

κειμένων· ὁ γὰρ χρόνος καὶ ἡ ἐμπειρία τὰ μὴ καλῶς ἔχοντα ἐκδιδάσκει τοὺς ἀνθρώπους.

Ὥστε οὐ δεῖ ὑμᾶς ἐκ τῶν τοῦ κατηγόρου λόγων τοὺς νόμους καταμανθάνειν, εἰ καλῶς ὑμῖν

κεῖνται ἢ μη, ἀλλ’ ἐκ τῶν νόμων τοὺς τῶν κατηγόρων λόγους, εἰ ὀρθῶς καὶ νομίμως ὑμᾶς

διδάσκουσι τὸ πρᾶγμα ἢ οὐ. Οὕτως οἵ γε νόμοι κάλλιστα κεῖνται οἱ περὶ φόνου, οὓς οὐδεὶς

πώποτε ἐτόλμησε κινῆσαι.

ΑΝΤΙΦΩΝ, ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΗΡΩΔΟΥ ΦΟΝΟΥ, 14

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Και βέβαια, θεωρώ ότι όλοι θα συμφωνούσαν πως οι νόμοι που έχουν θεσπιστεί για τέτοιας λογής υποθέσεις έχουν θεσπιστεί με τον καλύτερο και πιο ηθικό τρόπο. Γιατί συμβαίνει αυτοί οι ίδιοι να είναι οι πιο παλαιοί σ’ αυτή τη γη, κι έπειτα οι ίδιοι διαχρονικά για τα ίδια (θέματα), πράγμα που είναι τεκμήριο νόμων που έχουν θεσπιστεί καλά. Γιατί ο χρόνος και η εμπειρία δείχνουν στους ανθρώπους αυτά που δεν είναι σωστά. Ώστε δεν πρέπει εσείς από τα λόγια του κατηγόρου να μαθαίνετε τους νόμους, αν έχουν θεσπιστεί σωστά για σας ή όχι, αλλά από τους νόμους τα λόγια των κατηγόρων, αν σωστά και νόμιμα σας αναλύουν την υπόθεση ή όχι. Έτσι λοιπόν έχουν θεσπιστεί οι νόμοι οι σχετικοί με φόνο, με τον καλύτερο τρόπο, αυτοί τους οποίους κανείς ποτέ μέχρι τώρα δεν τόλμησε να αλλάξει.

22

ΚΕΙΜΕΝΟ 22ο

Οὔ μοι δοκῶ ἁμαρτάνειν ἀτυχέστατον ἐμαυτὸν ἡγούμενος εἶναι τῶν πάντων ἀνθρώπων.

Τῶν μὲν γὰρ ἄλλων οἱ δυστυχοῦντες, ὁπόταν μὲν ὑπὸ χειμῶνος πονῶσιν, εὐδίας

γενομένης παύονται· ὅταν δὲ νοσήσωσιν, ὑγιεῖς γενόμενοι σῴζονται· ἐάν τέ τις ἄλλη

συμφορὰ καταλαμβάνῃ αὐτούς, τὰ ἐναντία ἐπιγιγνόμενα ὀνίνησιν. Ἐμοὶ δὲ ζῶν τε

ἅνθρωπος ἀνατροπεὺς τοῦ οἴκου ἐγένετο, ἀποθανών τε, κἂν ἀποφύγω, ἱκανὰς λύπας καὶ

φροντίδα προσβέβληκεν. Εἰς τοῦτο γὰρ βαρυδαιμονίας ἥκω, ὥστε οὐκ ἀρκοῦν μοί ὲστιν

ἐμαυτὸν ὅσιον καὶ δίκαιον παρέχοντα μὴ διαφθαρῆναι, ἀλλὰ κἂν μὴ τὸν ἀποκτείναντα

εὑρὼν ἐξελέγξω, ὃν οἱ τιμωροῦντες αὐτῷ ἀδύνατοι εὑρεῖν εἰσίν, αὐτὸς καταδοχθεὶς φονεὺς

εἶναι ἀνοσίως ἁλώσομαι.

ΑΝΤΙΦΩΝ, ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ, 1-2

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:εὐδία: καλοκαιρία, ὀνίνημι: ωφελώ, ανακουφίζω, βαρυδαιμονία: δυστυχία, παρέχω + αυτοπαθ. αντων. + κατηγ.: αποδεικνύω τον εαυτό μου κάτι, ἐξελέγχω τινά: αποδεικνύω κάποιον ένοχο, οἱ τιμωροῦντες: αυτοί που εκδικούνται για χάρη κάποιου

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Δεν μου φαίνεται ότι σφάλλω αν θεωρώ ότι είμαι ο πιο άτυχος απ’ όλους ίδιος ανθρώπους. Γιατί απ’ ίδιος ίδιος, αυτοί που ίδιος δυστυχούν, όταν ταλαιπωρούνται από τον χειμώνα, με το που έρχεται το καλοκαίρι, σταματούν (να δυστυχούν). Κι όταν αρρωστήσουν, με το που γίνονται καλά, σώζονται. Κι αν κάποια άλλη συμφορά ίδιος βρίσκει, με το που επέρχονται τα αντίθετα (καλά) ίδιος απαλλάσσουν. Ο άνθρωπος ίδιος (ίδιος), όσο ζούσε, διάλυσε το σπίτι μου, και τώρα που πέθανε, ακόμα κι αν αθωωθώ, μου έχει φορτώσει αρκετές έγνοιες. Έχω μάλιστα φτάσει σε τέτοιο σημείο στενοχώριας, ώστε δεν μου είναι αρκετό να μην καταστραφώ δείχνοντάς ίδιος ότι είμαι ηθικός και δίκαιος, αλλά κι αν δεν αποδείξω ένοχο τον φονιά, αφού τον βρω, αυτόν που αυτοί που αναζητούν εκδίκηση για το θύμα δεν μπορούν να βρουν, αφού φανώ ότι ο ίδιος είμαι ο φονιάς, θα καταστραφώ.

23

KEIMENO 23ο

Ἡγοῦμαι δ’, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, οὐδ’ εἰ μὴ προθέντες αὐτοῖς κρίσιν, ἢ ἀπολογουμένων μὴ

ἐθελήσαντες ἀκοῦσαι, καταψηφισάμενοι τῶν ἐσχάτων τιμήσαιτε, οὐκ ἂν ἀκρίτους αὐτοὺς

ἀπολωλέναι, ἀλλὰ τὴν προσήκουσαν δίκην δεδωκέναι. Οὐ γὰρ οὗτοι ἄκριτοί εἰσι, περὶ ὧν

ἂν ὑμεῖς εἰδότες τὰ πραχθέντα ψηφίσησθε, ἀλλ’ οἵτινες ἂν ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν διαβληθέντες

περὶ ὧν ὑμεῖς μὴ ἴστε, ἀκροάσεως μὴ ταύχωσι. Τούτων δὲ τὰ μὲν πράγματα κατηγορεῖ,

ἡμεῖς δὲ καταμαρτυροῦμεν· καὶ οὐ τοῦτο δέδοικα, ὡς ἐὰν ἀκροᾶσθε αὐτῶν ἀποψηφιεῖσθε·

ἀλλ’ οὐκ ἂν ἡγοῦμαι αὐτοὺς δίκην ἀξίαν δεδωκέναι, εἰ ἀκροαςάμενοι αὐτῶν

καταψηφίσαισθε.

ΛΥΣΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΜΠΡΕΣΒΕΥΤΩΝ, 8-9

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:προτίθημι κρίσιν τινί: οδηγώ κάποιον στα δικαστήρια, καταψηφίζομαι: καταδικάζω, τῶν ἐσχάτων τιμῶ: καταδικάζω στην εσχάτη των ποινών (σε θάνατο), ἄκριτος: αυτός που καταδικάζεται χωρίς δίκη, δίκην δίδωμι: τιμωρούμαι, ἀποψηφίζομαι: αθωώνω

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Θεωρώ, άνδρες Αθηναίοι, ότι, ακόμα κι αν δεν τους οδηγούσατε στο δικαστήριο ή δεν θέλατε να τους ακούσετε να απολογούνται, τους καταδικάζατε στην εσχάτη των ποινών, δεν θα είχαν χαθεί αυτοί χωρίς δίκη, αλλά θα είχαν τιμωρηθεί όπως τους ταιριάζει. Γιατί δεν έχει στερηθεί η δίκη σ’ αυτούς για τους οποίους εσείς τυχόν πάρετε απόφαση έχοντας γνώση των πράξεών τους, αλλά σ’ αυτούς που τυχόν, αφού συκοφαντηθούν από τους εχθρούς τους γι’ αυτά που εσείς δεν γνωρίζετε, δεν τύχουν ακροάσεως. Αυτούς βέβαια οι ίδιες οι πράξεις τους τους κατηγορούν, κι εμείς καταθέτουμε επιπλέον ως μάρτυρες κατηγορίας. Και δεν φοβάμαι αυτό: ότι αν τους ακούτε αυτούς θα τους αθωώσετε. Αλλά δεν θεωρώ ότι αυτοί θα είχαν τιμωρηθεί όπως τους αξίζει, αν τους καταδικάζατε αφού τους ακούσετε.

24

KEIMENO 24ο

Ἐπειδὰν ἀφίκωνται οἱ τετελευτηκότες εἰς τὸν τόπον οἷ ὁ δαίμων ἕκαστον κομίζει, πρῶτον

μὲν διδικάσαντο οἵ τε καλῶς καὶ ὁσίως βιώσαντες καὶ οἱ μή. Καὶ οἳ μὲν ἂν δόξωσι μέσως

βεβιωκέναι, πορευθέντες ἐπὶ τὸν Ὰχέροντα, ἀναβάντες ἃ δὴ αὐτοῖς ὀχήματά ἐστιν, ἐπὶ

τούτων ἀφικνοῦνται εἰς τὴν λίμνην, καὶ ἐκεῖ οἰκοῦσί τε καὶ καθαιρόμενοι τῶν τε

ἀδικημάτων διδόντες δίκας ἀπολύονται, εἴ τίς τι ἠδίκηκεν, τῶν τε εὐεργεσιῶν τιμὰς

φέρονται κατὰ τὴν ἀξίαν ἕκαστος· οἳ δ’ ἂν δόξωσιν ἀνιάτως ἔχειν διὰ τὰ μεγέθη τῶν

ἁμαρτημάτων, ἢ ἱεροσυλίας πολλὰς καὶ μεγάλας ἢ φόνους ἀδίκους καὶ παρανόμους

πολλοὐς ἐξειργασμένοι ἢ ἄλλα ὅσα τοιαῦτα τυγχάνει ὄντα, τούτους δὲ ἡ προσήκουσα

μοῖρα ῥίπτει εἰς τὸν Τάρταρον, ὅθεν οὔποτε ἐκβαίνουσιν.

ΠΛΑΤΩΝ, ΦΑΙΔΩΝ 113 d-e

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:διαδικάζομαι: υποβάλλομαι σε δίκη, μέσως βιῶ: ζω σε μέση κατάσταση (ούτε καλά ούτε άσχημα), ὀχὴματα: (εδώ) πλοία, σκάφη, σχεδίες, καθαίρομαι: εξαγνίζομαι, δίδωμι δίκην: (εδώ) δέχομαι να υποβληθώ σε δίκη, ἀπολύομαι: απαλλάσσομαι, αθωώνομαι, ἀνιάτως ἔχω: είμαι αθεράπευτος, ἐξεργάζομαί τι: διαπράττω κάτι, ἐκβαίνω: βγαίνω έξω

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Όταν φτάσουν αυτοί που έχουν πεθάνει στον τόπο όπου ο θεός μεταφέρει τον καθένα, πρώτον περνούν δίκη και αυτοί που έζησαν καλά και ευσεβώς και αυτοί που δεν έζησαν έτσι. Και όσοι τυχόν κριθούν ότι έχουν ζήσει σε μια μέση κατάσταση, αφού πλεύσουν στον Αχέροντα, αφού ανεβούν σ’ αυτά βέβαια τα σκάφη που υπάρχουν γι’ αυτούς, πάνω σ’ αυτά φτάνουν στη λίμνη, κι εκεί εγκαθίστανται, και καθώς εξαγνίζονται δεχόμενοι να υποβληθούν σε δίκη για τα αδικήματά τους, απαλλάσσονται, αν κάποιος έχει διαπράξει κάποια αδικία, ενώ για τις ευεργεσίες τιμώνται ανάλογα με την αξία τους ο καθένας. Όσοι όμως κριθούν ότι είναι αθεράπευτοι εξαιτίας της βαρύτητας των αμαρτημάτων τους, ή ότι έχουν διαπράξει ιεροσυλίες πολλές και σοβαρές ή φόνους άδικους και παράνομους πολλούς ή άλλα όσα τυχαίνει να είναι τέτοιας λογής (αμαρτήματα), αυτούς η αρμόδια μοίρα τους ρίχνει στον Τάρταρο, απ’ όπου δεν βγαίνουν ποτέ.

25

ΚΕΙΜΕΝΟ 25ο

Βούλομαι δ’ ὑμῖν, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἐν Λοκροῖς ὡς νομοθετοῦσι διηγήσασθαι· οὐδὲν γὰρ

χείρους ἔσεσθε παράδειγμά τι ἀκηκοότες, ἄλλως τε καὶ ᾧ πόλις εὐνομουμένη χρῆται. Ἐκεῖ

γὰρ οὕτως οἴονται δεῖν τοῖς πάλαι κειμένοις χρῆσθαι νόμοις καὶ τὰ πάτρια περιστέλλειν,

ὥστ’ ἄν τις βούληται νόμον καινὸν τιθέναι, ἐν βρόχῳ τὸν τράχηλον ἔχων νομοθετεῖ, καὶ

ἐὰν μὲν δόξῃ καλὸς καὶ χρήσιμος εἶναι ὁ νόμος, ζῇ ὁ τιθεὶς καὶ ἀπέρχεται, εἰ δὲ μη,

τέθνηκεν ἐπισπασθέντος τοῦ βρόχου. Καὶ γάρ τοι καινοὺς μὲν οὐ τολμῶσι τίθεσθαι, τοῖς δὲ

πάλαι κειμένοις ἀκριβῶς χρῶνται. Καὶ ἐν πολλοῖς δὲ πάνυ ἔτεσιν, ὦ ἄνδρες δικασταί, εἷς

λέγεται παρ’ αὐτοῖς νόμος καινὸς τεθῆναι.

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΚΑΤΑ ΤΙΜΟΚΡΑΤΟΥΣ, 139 – 141

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:ἄλλως τε καί: και μάλιστα, τά πάτρια : τα πατροπαράδοτα, περιστέλλω : συντηρώ, διατηρώ, τίθημι νόμον : προτείνω νόμο, βρόχος : θηλιά, ἐπισπῶμαι: σύρομαι, κόβομαι

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Θέλω να σας διηγηθώ, κύριοι δικαστές, πώς νομοθετούν στους Λοκρούς. Γιατί δεν θα γίνετε καθόλου χειρότεροι έχοντας ακούσει κάποιο παράδειγμα, και μάλιστα ένα που χρησιμοποιεί μια πόλη με καλούς νόμους. Εκεί λοιπόν πιστεύουν τόσο ότι πρέπει να χρησιμοποιούν τους νόμους που έχουν θεσπιστεί παλιά και να συντηρούν τα πατροπαράδοτα ήθη, ώστε, αν κάποιος θέλει να προτείνει νέο νόμο, νομοθετεί έχοντας τον λαιμό του σε θηλιά, και αν ο νόμος κριθεί ότι είναι καλός και χρήσιμος, ζει αυτός που τον προτείνει και φεύγει, αλλιώς, έχει πεθάνει, αφού τραβηχτεί η θηλιά. Και βέβαια δεν τολμούν να προτείνουν νέους νόμους, ενώ χρησιμοποιούν με ακρίβεια αυτούς που έχουν θεσπιστεί παλιά. Και σε πάρα πολλά χρόνια, κύριοι δικαστές, λέγεται ότι ένας νέος νόμος προτάθηκε σ’ αυτούς.

26

ΚΕΙΜΕΝΟ 26ο

Εἰ γάρ τις ὑμᾶς ἐρωτήσειε, πότερον ὑμῖν ἐνδοξοτέρα δοκεῖ ἡ πόλις εἶναι ἐπὶ τῶν νυνὶ

καιρῶν ἢ ἐπὶ τῶν προγόνων, ἅπαντες ἂν ὁμολογήσαιτε, ἐπὶ τῶν προγόνων. Ἄνδρες δὲ

πότερον τότε ἀμείνους ἦσαν ἢ νυνι; Τότε μὲν διαφέροντες, νυνὶ δὲ πολλῷ καταδεέστεροι.

Δωρεαὶ δὲ καὶ στέφανοι καὶ κηρύγματα καὶ σιτήσεις ἐν πρυτανείῳ πότερα τότε ἦσαν

πλείους ἢ νυνί; Τότε μὲν ἦν σπάνια τὰ καλὰ παρ’ ἡμῖν, καὶ τὸ τῆς ἀρετῆς ὄνομα τίμιον·

νυνὶ δὲ καταπέπλυται ταὸ πρᾶγμα, καὶ τὸ στεφανοῦν ἐξ ἔθους, ἀλλ’ οὐκ ἐκ προνοίας

ποιεῖσθε. Οὐκ οὖν ἄτοπον οὑτωσὶ διαλογιζομένοις, τὰς μὲν δωρεὰς νυνὶ πλείους εἶναι, τὰ

δὲ πράγματα τὰ τῆς πόλεως τότε μᾶλλον ἰσχύειν, καὶ τοὺς ἄνδρας νῦν μὲν χεὶρους εἶναι,

τότε δ’ ἀμείνους; Ἐγὼ δὲ τοῦθ’ ὑμᾶς ἐπιχειρήσω διδάσκειν.

ΑΙΣΧΙΝΗΣ, ΚΑΤΑ ΚΤΗΣΙΦΩΝΤΟΣ, 178-179

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:καταπέπλυται: έχει φθαρεί, έχει ξεθωριάσει

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Αν κάποιος σας ρωτούσε, πότε σας φαίνεται ότι η πόλη ήταν πιο ένδοξη, στη σημερινή εποχή ή στην εποχή των προγόνων, όλοι ανεξαιρέτως θα συμφωνούσατε στην εποχή των προγόνων. Κι οι άνδρες πότε, τότε ήταν καλύτεροι ή τώρα; Τότε ήταν ξεχωριστοί, ενώ τώρα πολύ κατώτεροι. Κι οι δωρεές και τα στεφανώματα και τα κηρύγματα και οι σιτήσεις στο πρυτανείο πότε, τότε ήταν περισσότερα ή τώρα; Τότε ήταν σπάνια τα καλά σ’ εμάς και το όνομα της αρετής τιμημένο. Τώρα όμως έχει ξεθωριάσει το πράγμα και το στεφάνωμα το κάνετε από συνήθεια κι όχι από φροντίδα. Δεν είναι λοιπόν παράξενο, μια και σκεφτόμαστε έτσι, οι δωρεές τώρα να είναι περισσότερες ενώ η πόλη τότε ήταν πιο ισχυρή, και οι άνδρες τώρα να είναι χειρότεροι ενώ τότε καλύτεροι; Εγώ θα επιχειρήσω να σας το δείξω αυτό.

27

Agnvsto b Lukeiou

Documents

Transcript of Agnvsto b Lukeiou