«ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ» 76/1.12.79

ΝΑ ΓΙΟΡΤΑΣΟΥΜΕ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΙ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ

ΣΑΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΕΑΛΗΝΕΣ! Γεμϊσανε π ά λ ι τ ο ύ τ ε ς τ ι ς μ έ ρ ε ς οι σ τ ή λ ε ς τ ω ν ε φ η μ ε -

ρ ίδων και π ε ρ ι ο δ ι κ ώ ν μέ δ ε λ ε α σ τ ι κ έ ς δ ι α φ η μ ί σ ε ι ς γ ιά έκ-δρομές χ ρ ι σ τ ο υ γ ε ν ν ι ά τ ι κ ε ς σ τ ά Β α λ κ ά ν ι α , τ ή ν Ε υ ρ ώ π η , τ ή ν 'Ασϊα, τ ή ν Α φ ρ ι κ ή , τ ι ς πιό ά π ο μ α κ ρ υ σ μ έ ν ε ς γ ω ν ι έ ς τ ή ς γ η ς . Χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ο ύ ν ε μάλ ιστα και τ υ π ο γ ρ α φ ι κ ά β υ ζ α ν τ ι ν ά γράμματα. Τ ι ε ι ρ ω ν ε ί α ! " Α ν ε ί να ι δ υ ν α τ ό ν ά ν ι ώ σ η ά Ρ ω -μ ι ό ς Χ ρ ι σ τ ο ύ γ ε ν ν α έ ξ ω άπό τ ό ν τ ό π ο τ ο υ , μακριά ά π ό τ ό σπίτι του, από τ ι ς ε κ κ λ η σ ι έ ς και τ ά μ ο ν α σ τ ή ρ ι α τ ο υ . Φαί-ν ε τ α ι μάλιστα π ώ ς ή ό λ η α ύ τ η ύ π ό θ ε σ ι έ γ ι ν ε σ υ ρ μ ό ς και

Τ ί σχέσι όμως μπορεί νάχουν τοΰτα μέ τά δικά μας Χρι-στούγεννα, τά Χριστούγεννα της Ρωμιοσύνης, πού είναι γιορ τή πνευματική, ψυχική άνάτα-σι, θεία μέθεξι, δαθειά κατά-νι»ξι, μυστήριο μεγάλο , δπως ύπήρξε ό έρχομός τοΰ Χριστού στον κόσμο; "Ετσι όπως τόν έψαλε ό απαράμιλλος Βυζαν-τινός υμνογράφος

«Μυστήριον ξένον όρώ και παράδοξον! Ούρανόν τό Σπή-λαιον' θρόνον Χερου&ικόν την Παρθένον' την φάτνη ν χωρίον, έν δ> άνεκλιθη ό αχώρητος, Χριστός ό θ ε ό ς , δν άνυμνοΰν-τες μεγαλύνομεν».

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ Ε ΙΝΑ) ΕΔΏ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Τά Χριστούγεννα είναι έδώ στην Ελλάδα. ' Ε δ ώ γεννιέται ό Χριστός μ έ σ α στις βυζαντι-νές έκκλμσιές μας , πού γίνον-ται ή φάτνη του, μέ τις βυ-ζαντινές ψαλμωδίες πού μοιά-ζουνε μέ τούς ύμνους των ά γ -γέλων, μέ προετοιμασία ήμε-ρων που ύπογραμμίζει άκόμη πιό πολύ τη μεγαλοσύνη της γιορτής. Δέ διαρκούνε τά Χρι-στούγεννα της Ρωμιοσύνης μιά μοναχά ή μ έ ρ α όσο άλλου. Στον τόπο μας, ή προσδοκία της γιορτής κρατάει μέρες καί μέρες. Μέ έτοιμασίες, μέ χίλιες δυό φροντίδες τοΰ νοι-κοκύρη καί της κυράς, μέ τη

τ ρ έ χ ο υ ν ν ά κ ά ν ο υ ν Χ ρ ι σ τ ο ύ γ ε ν ν α στό Α λ γ έ ρ ι , σ τ η Μ π α γ -κ ό γ κ , σ τ ή ν Τ α ϊ τ ή . Μ ά Χ ρ ι σ τ ο ύ γ ε ν ν α είναι α υ τ ά ή χ ε ι μ ε ρ ι -ν έ ς δ ι α κ ο π έ ς ; Μ ά λ ε ί ψ α ν ε λ ο ι π ό ν ό λ ε ς οί μ έ ρ ε ς τ ο ϋ χ ρ ό ν ο υ καί β ρ ή κ α ν α ύ τ ο Ι οί « χ ρ ι σ τ ι α ν ο ί » τ ά Χ ρ ι σ τ ο ύ γ ε ν ν α ν ά κ ά ν ο υ ν τ ι ς δ ι α κ ο π έ ς τ ο υ ς ; Θ ά μοϋ π ή ς ί σ ω ς π ώ ς και οί Ε έ ν ο ι κ ά ν ο υ ν Χ ρ ι σ τ ο ύ γ ε ν ν α , μέ φ ω τ α γ ω γ ί ε ς , — κ ι α ύ τ ά ε ί ν α ι α μ φ ί β ο λ ο τ ώ ρ α π ιά μέ τ ή ν έ ν ε ρ γ ε ι ο κ ή κρ ίσ ι — , μέ σ τ ο -λ ι σ μ ο ύ ς λ α μ π ρ ο ύ ς , μέ τ ρ α γ ο ύ δ ι α , μέ γ λ υ κ ά καί λ ι χ ο υ δ ι έ ς , μέ γ α λ ο π ο ύ λ ε ς , μέ θ ε ά μ α τ α καί ά λ λ α π ο λ λ ά .

βυζαντινά τείχη, μέ ένα κά-τασπρο τάπητα χιονιού. ΟΙ βυ-ζαντινοί ύμνοι κοιτευθύνονταν, νόμιζες, άπό τ ά χείλη των ψαλτάδων σ' έκείνη την άπέ-

ΚΙΚΟΝΛ ΤΗ Ι ΓΚΝΝΕΣΕΩΣ ΤΟΓ ΚΙ 5οα:ζ*ή μας τέχνη α

συμμετοχή όλάκερης της φα-μελιάς .

Βοηθάει κι ή νηστεία κι έ-τσι τό χριστουγεννιάτικο τρα-πέζι στρώνεται πλούσιο. Ά π ό τ" "Αη Φιλίππου σαράντα μέ-ρες χωρίς πλούσια έδέσματα, γίνεται μιά σοβαρή οίκονομία. Ή νηστεία συντελεί κι αύτή, έκτός άπό την πνευματική προ-

Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΙΜΗΣΕ ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟ

Στις 20 Νοεμβρίου, ή Α -καδημία Α θ η ν ώ ν , μετέχον-τας στή 1600ή έπέτειο της κοιμήσεώς του, άπέτισε τι-μή στό Μ έ γ α Βασίλειο, μέ έκτακτη βραδυνή σύγκλη-σί της, κοετά τήν όποία μί-λησαν δύο θεολόγοι μέλη της.

Πρώτος έλαβε τό λόγο ό Κα-θηγητής κ. Κων. Μπόνης, πού πρα-γματεύθηκε τό θέμα «Μέγας Α-θανάσιος. Ιουλιανός ό Αποστά-της και Μέγας Βασίλειος, έν θέ-σει καί αντιθέσει». Μέ διαύγεια καί βάθος στοχασμού, ό ομιλητής παρουσίασε συγκριτικά τ'ις τρεις αύτές μορφές τού 4ου αιώνα, πού άπετύπωσαν τό δυναμισμό τους στό έκκλησιαατικό γεγονότα έκείνου τοϋ καιρού. Ά π ό όσα είπε ό κ. Μπάνης, πρόβαλε όνόγλυφη ή ση-υοοία τοϋ Βασιλείου όχι μόνο γιά τήν έποχή του. άλλό καί μετέπει-τα γιά τήν όλη Ορθοδοξία.

Ακολούθως, μίλησε σύντουα ό Καθηγητής κ. Ί . Καρμίρης, έξετά-Ζοντας τις ιδέες τοϋ ί. Πατρός γύ-ρω άπό τή Δυτική Εκκλησία καί, ιδιαίτερα, άπέναντι τοΰ παπικού πρωτείου, πού άπό τότε άρχισε νά διαμορφώνεται. Μέ αύστηρό έπι-στημονική γλώσσα, χυμωμένη ό-μως άπό ορθόδοξο φρόνημα ά-κρατο, ό κ. Καρμίρης κατέδειξε ότι ό Επίσκοπος Ρώμης, κατό τόν αιώ-να τού Βασιλείου, δέν όναγνωρι-Ζόταν άπό τή χριστιανική "Ανατο-λή σάν έστία ύπέρτατης αύθεντίας, δογματικής καί διοικητικής, στήν καθόλου Εκκλησία, όπως όπέβη τέλος καί μένει ώς αήμερα γιά τό δυτικό τμήμα της.

Καί οί δυό ομιλίες, διακρινόμε-νες γιά γνώοι, σεμνότητα καί σθέ-νος, απετέλεσαν άΕια γιά τό άνώ-τατο πνευματικό μας "Ιδρυμα καί τό Γένος προσφορά στήν άμφιε-τηρίδα τοΰ κορυφαίου Πατρός καί Διδασκάλου, τοΰ Έ λ λ η ν α Βασι-λείου.

Β. Μς

ΡΙΟΓ: Π 03& χοντα μ&ς φέρνει ή ηζρχ· τό μεγίλο γεγονός.

ετοιμασία καί καθαρότητα, στό νά προσλάβη ή χ ρ ιστού -γεννιάτικη σύναξι ε να χ α ρ α -κτήρα πιό έπίσημο, πιό ζεστό, ξεχωριστό .

Πώς νά καταλάβης σή-μ ε ρ α Χριστούγεννα^ όταν τήν προηγουμένη καί τήν προχθεσινή καί π α ρ ά πίσω κατέλυσες τ ό - κ ρ έ α ς ; Πώς μπορεί τότε τό τραπέζι τ ώ ν Χριστουγέννων νάναι · κάτι ποκνηγυρικό;

Μέ τό δίκιο του 6 Ρωμιός θ ά φροντίση, ματζΐ μέ τό κρέας, τη μυζήθρα, τό γκτούρτι, τό καλο κρασί, θ ά γευθη καί τΙς ξεροψημένες τηγανητές. Δέν ξεκινάει όμως άπότομα. Μετά τή μ ε γ ά λ η νηστεία, χρειάζε-ται μιά σούπας Σέ μερικά μέ-ρη της Ε λ λ ά δ α ς , ώς σ ή μ ε ρ α άκόμη, παρασκευάζουν, σάν τό Πάσχα, χριστουγεννιάτικη μα-γειρίτσα. Πρώτα δμως θ ά πά-νε στήν έκκλησιά κι έτσι δ λ α θ ά πάρουν τό προτγματικό τους νόημα. Έ κ ε ΐ θ ά ζεσταθή ή καρδιά τοΰ "Έλληνα, θ ά εύ-φρανθή πνευμοετικα, θ ά ξαελα-φρώση, άποθέτοντας σ τ ά πό-δια τοΰ μικρού Χριστού τ ά βάρη καί τΙς έννοιες του. θ ά γίνη γ ι ά λ ί γ ο παιδί.

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ

Δέν ύπάρχει έκκλησιά μας χωρίς τήν παράστασι της Γέν-νησης. Τά ματια όλων τούτη τή μ έ ρ α στρέφονται σ' αύτήν. θ υ μ ά μ α ι κάποια ά ξ έ χ α σ τ α Χριστούγεννα σ* ένα μοναστή-ρι στό "Αγιον "Ορος. Χιόνιζε εξω άδιάκοπα κι είχανε σκε-παστή δλα, τ ά κτίρια, τ ά πα-ρεκκλήσια, οί πορτοκαλιές, τ ά

παραδοσιακή μ α ς τέχνη στό μεγάλο, τό πατνευφρόσυνο γε-γονός !

«Σπήλαιον καί έσω είς τό δεξιόν ή Θεοτόκος γονατι-στή καί βάνουσα τόν Χρι-στόν ώς βρέφος σπαργατνω-μένον μέσα είς την <ράτνην καί άριστερά ό "Ιωσήφ γο-νατισμένος έχων τ ά χέρια σταυρωμένα έμπρός στό στήθος του' καί όπισθεν τής φόπνης ένα βοΐδιον καί ένα άλογον, βλέποντα πρός τόν Χριστό ν* καί έξωθεν τοΰ σπηλαίου π ρ ό β α τ α καί ποι-μένες βασταζοντες ράβδους καί βλέποντες μετά θάμ-βους τόν Χ ρ ι σ τ ό ν ό ένας λαλών αύλον καί έτεροι βλέποντες άνω μετά φόβου' καί έπάνωθεν αυτών εις ά γ -γελος εύλογών οαιτούς" καί άπό ά λ λ ο μέρος οί μάγοι μετά βασιλικής στολής κα-θήμενοι έπάνω είς ά λ ο γ α και δεικνύοντες άλλήλοις τόν άστέρα ' καί έπάνωθεν τοΰ σπηλαίου πλήθος ά γ γ έ -λων μέσα είς νέφαλα, βα-στάζοντες χ α ρ τ ί μέ αύτά τ ά γ ρ ά μ μ α τ α : Δ ό ξ α έν ύ-ψίστοις Θ ε φ κάί έπί γής

- βίρήνη, έν άνθρώποις ευδο-κία. Καί έπάνωθεν είς τό μέσον ατύτών ό άστήρ, έχων άκτϊνα μ ε γ ά λ η ν κατερχό-μενη ν έως τ η ς κεφαλής τοΰ Χριστού».

Είναι οί ό δ η γ ί ε ς πού δίνει ό Ιερομόναχος Διονύσιος ό έκ Φουρνα των Α γ ρ ά φ ω ν , στό βι-βλίο του « Ε ρ μ η ν ε ί α τής ζω-γραφικής τέχνης», γ ι ά τό πώς ό όρθόδοξος Αγιογράφος νά ίστορη τή Γέννησι του Χριστοΰ. Μέ πόση άπλότητα, με πόση λιτότητα, ή δυζατντινή μας τέ-χνη άποδίδει τό έλπιδοφόρο, το μεγάλο μήνυμα της σαρκώ-σεως τοΰ Λ ό γ ο υ ! Καί μόνον συτη.

I. Μ. Χ.

ΤΟ ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Α φ ι ε ρ ω μ έ ν ο στόν Έ μ μ . ΦαρΑέκα

ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ

Αφιερωμένο στόν Έμματνουήλ Ί . Φαρλέκα^ πρώτο έκδότη του, κυκλοφόρησε σέ καΐλαίσθητη έκδοσι τό «Ήμερολόγιον τής Ε κ κ λ η σ ί α ς τής Ε λ λ ά δ ο ς » τοΰ 1980, πού έξέδωσε ή Αποστολι-κή Διακονίοε. "Η άφιέρωσι έγινε μέ τήν εύκαιρία τής συμπλη-ρώσεως 100 έτών άπό τή γέννησί του καί 20 έτών άπό τήν κοίμησί του.

Ό άείμνηστος Γραμματεύς τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής Εμμανουήλ Φαρλέκας (1877-1958), Άϊβσλιώ-της τήν καταγωγή, προερχόταν άπό τόν Μικρασιατικό Ελληνισμό και ήταν διαποτισμένος μέ τό ορ-θόδοξο βυζαντινό πνεύμα τής Με-γάλης τοΰ Χριστοΰ Εκκλησίας. "Ο-πως σημειώνεται στόν Πρόλογο τοΰ «Ημερολογίου»:

«Διό τήν προσφοράν του πρός τήν Έκκλησΐαν, διό τήν συγγρσ-φΐκήν του δράσιν, διό τήν οημαν-τικήν αυμβολήν του είς τήν διό-δοσιν τής πατρώας ΒυΖαντινής Μουσικής, ό Εμμανουήλ Φαρλέ-κας ώνομάσθη Πρωτονοτάριος τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής "Αθηνών. Μεγίστη ύπήρξεν ώσαύτως ή συμ-βολή τού Φαρλέκα είς τήν ύπό τοΰ ιερού Κλήρου και τών ιερο-ψαλτών τής Εκκλησίας τής Ελ-λάδος όρθήν καί όμοιόμορφον έ-φαρμογήν τού Τυπικού τών ιερών εκκλησιαστικών εορτών καί ακο-λουθιών διό τής άπό τοΰ έτους 1924 μέχρι καί τοΰ 1953 εκδό-σεως τού Εγκολπίου Εκκλησια-στικού Ημερολογίου-.

Ό τόμος κοσμείται μέ φωτο-γραφία τοϋ Φαρλέκα, περιλαμβάνει

βιογραφικό σημείωμα κατάλογο τών έργων του καί άνθολογεί κείμενα γιά τή ΒυΖαντινή Μουσική, πού τήν είχε ύπηρετήσει μέ θερμότη-τα καί Ζήλο.

Στό νέο τόμο τού «Ήμερολο-

Ε-̂ ΗΓ'-ίΐ '.'ΐ^ΙΗ - κ ί *

I ψ^Β ώ* I Η

Ή Ήμερο τοϋ Ποιόιοϋ εορτάζεται

Φέτοο στο Ιωάννινα Σ τ ό Ιωάννινα, σήμερα 1 Δε-

κεμβρίου, έορτάΖεται έπίσημα ή Πογκόσμια Ημέρα τού Παιδιού, ένώ θά γίνουν έορταστικές έκδη-λώσεις σέ διάφορες πόλεις τής χώρας, θέμα τού φετινού έορτσ-σμού, όπως καθορίσθηκε άπό τήν υ Ν Ι Ο Ε Ρ καί τή Διεθνή "Ενωοι γιά τήν προστασία τού παιδιού, είναι: •Ειρήνη καί εύτυχία γιά όλα τά παιδιά».

• Έ ξ άλλου στό Παιδί είναι ά-φιερωμένη ή χριστουγεννιάτικη ποιμαντορική εγκύκλιος τήν όποία εξέδωσε ήδη ό Σεβ. Μητροπολί-της Ζιχνών καί Νευροκοπίου κ. Σπυρίδων καί θά άναγνωσθή κατά τή Θεία Λειτουργία τών Χριστου-γέννων σέ όλους τούς ναούς τής έπαρχίας του. Μέ τό λόγο του ό Σεβ. έκφράΖει τήν άγόπη καί τή μέριμνα τής Εκκλησίας γιά τό Παιδί.

ΠΑΡΑΚΑΗΣΙ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΜΑΣ Οί όγαπητοϊ συνδρομητές τής -Εκκλησιαστικής Αληθείας»

θά βοηθήσουν σημαντικά τήν προσπόθειά της, άν έγκαίρως άπο-οτείλουν τή συνδρομή τους γιά τήν όνανέωαι τής πληρωμής. Ή συνδρομή (150 δρχ.) άποστέλλεται μέ ταχυδρομική έπιταγή ατή διεύθυνσι:

Αποστολική Διακονία Εφημερίδα « Ε Κ Κ Λ Η Σ . Α Λ Η Θ Ε Ι Α »

•Ιασίου 1 — Αθήνα (140) ή καταβάλλετοι ατούς κατά τόπους άντιπροσώπους μας.

'<) Εμμανουήλ Ψχρλέχζς

γιου», πού τήν εύθύνη του έχει ειδική Υποεπιτροπή τής Συνοδικής Επιτροπής Έκκλ . Τέχνης καί Μου-σικής μέ Πρόεδρο τόν Σεβ. Μη-τροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως κ. "Ανθιμο, καί έπιμελείται ό Παν. Άρχιμ. Ιερόθεος Γαρύφαλλος, υ-πάρχει καί μιά χρήσιμη καινοτο-μία. Τό -Τυπολογικόν» τμήμα τυ-πώθηκε σέ ξεχωριστό χαρτί, ώ-στε νά διευκολύνεται ή χρήσι του άπό τόν άναγνώστη. Τό «Διοικη-τικόν», έξ άλλου, τμήμα είναι έμ-πλουτισμένο μέ πολλά νέα στοι-χεία καί όλες τις άλλογές πού ση-μειώθηκαν στά χώρο τής κατ' Α -νατολάς "Ορθόδοξης Εκκλησίας.

ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΘΗΚΕ ΕΠΙΣΚΟΠΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΟΑΙ

ΤΗΣ ΑΜΑΑΙΑΑΟΣ Στήν όδό Αθηνών, κοντά στόν

Ι ερό Ναό τοΰ Εύαγγελισμού, εγ-καινιάσθηκε στις 18 Νοεμβρίου τό Έπισκοπείο Αμαλιάδος άπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη Ηλείας κ. Α -θανάσιο. Προηγουμένως έγινε στόν παραπάνω ναό μνημόσυνο τών Με-γάλων Εύεργετών Αθανασίου καί Παναγιώτας Γούτη.

Στις 23 Νοεμβρίου, έξ άλλου, μοναχοί τής Ί . Μονής Αγίας Αι-κατερίνης Σινά μετέφεραν στόν ει-δικό ναίσκσ τού Έπιοκοπείου εικό-να τής "Αγίας, βυΖαντινής τέχνης. "Οπως είναι γνωστό ή "Αγία Αι-κατερίνη είναι προστότις τής πό-λεως τής Αμαλιάδος, όπου γιορτά-ζεται κάθε χρόνο ή μνήμη της μέ πανηγυρική θεία Λειτουργία καί άλλες έκδηλώσεις. Κατά τήν έορ-τή, ή εικόνα θά μεταφέρεται άπό τόν ναΐσκο στόν Μητροπολιτικό Ναό τοΰ Άγ ιου Αθανασίου.

ΓΙΑΝΝΗ Β. ΙΩΑΝΝΙΔΗ

λ ^ μ ι κ ρ Η -ε γ κ υ κ λ ο π α ί δ ε ι α ε θ ν ο μ α ρ τ ύ ρ ω ν κ λ Η - ρ ι κ ω ν

43ον

ΔΗΜΗΤΡΕΣΣΑΣ Δημήτριος, ιε-ρεύς, έφημέριος Πλατυστόμου, της Ί . Μητροπόλεως Φθιώτιδος. Τό χωριό αύτό, μέ τις φημισμέ-νες ιαματικές πηγές, γνώρισε δύ-σκολες μέρες στή διάρκεια τής Κατοχής. "Ολη ή Ελλάδα, βέβαια, αγκομαχούσε τότε κάτω άπό τή βαρειά μπότα τών κατακτητών. Υ -πήρξαν, όμως, μερικές περιοχές πού χτυπήθηκαν περισσότερο άπό άλλες. Κανείς, ώστόσο, δέν λύγι-σε. Κι ένας άπ' αύτούς ήταν ό πα-πά Δημήτρης, πού τόσα έδωσε στόν όπελευθερωτικό όγώνο, ιδι-αιτέρως στούς κατατρεγμένους. Ελάχιστοι γνωρίΖουν τή θαυμσστή

του δράσι. Γιατί ποτέ ό ίδιος δέν μιλούσε γιά τόν εαυτό του. Ά λ λ ά υπάρχουν πολλά τεκμήρια, πού ά-Φηγούνται εύγλωττα τήν πατριωτι-

κή προσφορά του. Παραμονή τής μεγάλης γιορτής τής Παναγίας, στις 14 Αύγούστου 1944, οί Γερ-μανοί μπήκαν στό Πλστύστομο. Α-φού τό έκοψαν κατά τό μεγαλύ-τερο μέρος, συνέλαβαν καί σκό-τωσαν μερικούς άπό τούς κατοί-κους του. Ανάμεσα σ' αύτούς ή-ταν κι ό παπά Δημήτρης, πού τόν έξετέλεσαν μπροστά στό σπίτι του καί στά μάτια τών δικών του. "Ε-κεί πού ύπηρέτησε πιστά καί θεά-ρεστα, έκεΐ καί έπεσε μαρτυρικά.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, μοναχός, άπό τή Σαμαρίνα τής Πίνδου. "Οταν ό φοβερός Ά λ η ποσός κατέπνιξε τήν έπσνόστασι πού ξεσήκωσε ό παπά θύμιος Βλαχάβος ίβλ. λ.) τό 1808 ό Δημήτριος ήταν όκόμα πολύ νέ-ος. Μέσο στήν ψυχή του, όμως, άναβε ή θείο φλόγα τής έλευθε-ρίας. Φορώντας τό τίμιο έλληνικό

ράσο. άρχισε νά γυρι'Ζη άπό χω-ριό σέ χωριό. Καί. όπως ό Κο-σμάς ό Αιτωλός (βλ. λ . ) , έτσι κι αύτός, έδινε μέ όμορφα καί συνε-τά λόγια θάρρος κι έλπίδα σέ όλο τό σκλαβωμένο λαό. Ό Δημήτριος ήξερε ότι κινδύνευε, γιατί κατα-φερόταν όνοικτά έναντίον τών άλ-λοθρήσκων. Ά λ λ ά τίποτα δέν τόν τρόμαΖε. Ά· ·τίθετα, θά μπορούσε νά πή κανείς, ότι έπιθυμοϋσε νά πεθάνη μέ τ" όνομα τού Χριστού στά χείλη. "Ετσι, μερικοί σαρικο-φόροι δέν άργησαν νά τόν καταγ-γείλουν ώς λαοπλάνο. Γοργά τόν έπιασαν τότε καί τόν έφεραν άλυ-σοδεμένο μπροστά στό σστράπη τής "Ηπείρου στά Ιωάννινα. Ό Ά λ ή πασάς, πονηρός καθώς ήταν, προσπάθησε μέ κάθε τρόπο νά τόν κάνη ν' άλλαξοπιστήση. Επειδή, όμως, σέ όλο τό διάστημα αύτό ό νεαρός ρασοφόρος τοΰ άπαν-τοΰσε άρνητικό, διέτσξε νά τόν ρί-ξουν στά πιό φρικτά βασανιστή-ρια. Περισσότερο άπό δέκα μέρες τόν παίδεψαν αφάνταστα. Τόν κρέ-μασαν όνάποδα πάνω άπό μιά φω-τιά, τοΰ έσπασαν τό πλευρά καί τά δάκτυλα μέ τή σφύρα, τού έ-βγαλαν νύχια καί δόντια καί στό τέλος τόν έχτισαν σ' ένον τοίχο, άφήνοντας μόνο τό κεφάλι του άπ' έξω. Λέγεται, ότι στό διάστη-μα αύτό, ένας Τούρκος άπό τήν ΚαστοΓυό βλέποντας τήν άπαρά-

μιλλη γενναιότητα τού άγιου, πί-στεψε καί βαπτίσθηκε χριστιανός. Πιάστηκε τότε κι αύτός άπό τούς δήμιους τού Ά λ ή πασά καί θανα-τώθηκε μαΖί μέ τό Δημήτριο. Τά τελευταία λόγια τού μάρτυρα μο-ναχού ήταν: «Έπίστρεψον, ψυχή μου, είς τήν όνάπαυσίν σου, ότι Κύριος εύηργέτησέ με».

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ιερεύς, έφημέριος στό προάστειο ΟύλατΖάκ τής Σμύρ-νης. "Οταν ό άνεμος τής μαύρης συμφοράς πέρασε όπό τ" άγιασμέ-να χώματα τής Νύμφης τοΰ Έ ρ -μαιου, τό 1922, οί σφαγές τών κληρικών μας ύπήρξαν άτέλειω-τες. Δέν έμεινε ράσο γιά ράσο, πού νά μή ματωθή. Κι ένας άπό τούς μάρτυρες πού παρέδωσαν τήν ψυχή τους άλοκάθαρη, χωρίς νά ύποκύψη στ" άπίστευτα βασανιστή-ρια καί στις δελεαστικές προτά-σεις νά προσκυνήση τό Κοράνι •γιά νά Ζήση σάν πασάς», ήταν κι ό παπά Δημήτρης. Πιστός στρα-τιώτης τού Χριστού, πιάστηκε ά-πό τούς τσέτες τοΰ Πεχλιβάν Τσα-ούς, μαΖί μέ άλλους ιερείς μας, μέσα στήν αίθουσα τών Διαβατη-ρίων, στή φημισμένη παραλία τής •Γκιαούρ Ίσμ ίρ» . Αφού τούς έ-βγαλαν έξω, τραβώντας τους βά-ναυσα άπό τά γένεια, τούς ρώτη-σαν όν προτιμούν νά πεθάνουν ή νά τουρκέψουν. "Ολοι μαΖί άπάν-

τησσν αρνητικά. Αμέσως τότε άρ-χισαν τά φοβερά μαρτύριά τους. Γέροντες καθώς ήταν οί περισσό-τεροι, δέν άντεξαν παρά μερικές ώρες μόνο. Πέθαναν, ώστόσο, εύ-τυχισμένοι ψέλνοντας συνέχεια ύ-μνους πρός τό θεό. Τελευταίος έκλεισε τά μάτια του ό παπά Δη-μήτρης.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ιερεύς, έφημέριος Λύγδων τής Σμύρνης. Κι αύτός. μαΖί μέ όλους τούς άλλους ιερείς μας, πού βρέθηκαν στή μεγάλη καταστροφή τού 1922, δοκίμασε μαρτυρικό θάνατο άπό τούς έξα-γριωμένους Τούρκους. Ό παπά Δημήτρης, πού έτοιμαΖόταν νά φύ-γη μέ τήν οίκογένειά του άπό τό Όδεμήσιο, πιάστηκε τήν τελευ-ταία στιγμή όπό μιά όμάδα σαρι-κοφόρων. Αφού τόν παίδεψαν ώ-ρες όλόκληρες στις όχθες τοϋ Κάϋστρου ποταμού, τόν έσφαξαν καί τόν έρριξαν στά σκοτεινά νε-ρά του. Κι αύτά φιλόστοργα τόν έκρυψαν στό βυθό τους, όπου έ-μεινε γιά πάντα σάν ιερός φύλακας τής άγαπημένης πατρίδας του.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Ζώης, ιερεύς, άπό τό Λουτρότοπο τής Ηπείρου, τής Ί . Μητροπόλεως Άρτης . Ά π ό παι-δί, ήταν* γλυκός καί πράος χαρα-κτήρας. Βοηθούσε τούς γονείς του στήν καλλιέργεια τών έσπεριδοει-

δών, στό χωριό Κομμένο, όπου γεν-νήθηκε τό 1892. Συγχρόνως, ό-μως, πήγαινε στό σχολειό, γιατί ά-γαποϋσε πολύ τά γράμματα κι έλε-γε πώς μιά μέρα θά γίνη δάσκα-λος. Μόλις τελείωσε τό Δημοτικό, πήγε καί φοίτησε στήν "Ιερατική Σχολή Ά ρ τ η ς . "Εκεί βρήκε τόν προορισμό του. Γιατί γοργά κατά-λαβε πώς ή Εκκλησία τού άνοιγε διάπλατα τήν άγκαλιά της νά τόν δεχθή. Είχε θαυμάσια φωνή καί ψυχή γεμάτη τρυφερότητα καί κα-λωσύνη. Τό 1928 χειροτονήθηκε ιερεύς καί τοποθετήθηκε στήν έ-νορία Ταξιαρχών Λουτροτόπου. "Ε-κεί ύπηρέτησε ώς τό τέλος τής Ζωής του, άνάμεσα σέ μιά μικρή κι εύγενική κοινωνία, πού τόν ά-γαποϋσε καί τόν σεβόταν. «"Επειδή ή ένορία του ήταν πολύ κοντά στό Κομμένο, τό χωριό πού γεννήθη-κε», γράφει ό όοίδιμος μητροπο-λίτης Λήμνου Διονύσιος, «ό π. Ζώης έμενε σ' αύτό. Κι έται τόν πήρε κι αύτόν ή καταιγίδα τής κα-ταστροφής τοΰ Κομμένου. "Οταν έφυγαν οί Γερμανοί, ό π. Ζώης βρέθηκε σκοτωμένος μέ μαχαίρι. Έπί πλέον τοΰ είχαν βγάλει καί τά μύτια σέ πλησμονή βαρβαρότη-τος. Ά λ λ ά ή μνήμη τοΰ παπά Ζώη Δημητρίου Ζή άκόμα στά χωριό έ-κείνα καί λέει πώς τήν τραγική 18 Αύγούστου 1943 χάθηκε ένας κα-λός ιερεύς». (ΣυνεχίΖεται)