• 9.3 Εκλογικά συστήματα

• Το 1913 είχε προωθήσει με τη Συνθήκη του Λονδίνου και του Βουκουρεστίου τα σύνορα της Ελλάδας ώστε να συμπεριλάβουν τη Μακεδονία και την Ήπειρο. Είχε εξασφαλίσει την Κρήτη και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Τώρα, το 1920, με τη Συνθήκη των Σεβρών έδινε στην Ελλάδα τη Θράκη και δημιουργούσε βασικές προϋποθέσεις για την παραχώρηση τμήματος της Μικράς Ασίας στην Ελληνική επικράτεια μετά την παρέλευση πενταετίας.

ΑΡΘΡΟ ΑΠO WWW.VENIZELOS-FOUNDATION.GR

Ο Βενιζέλος με την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών βρίσκεται στο ζενίθ της διπλωματικής του επιτυχίας.

•Η Ελλάδα πανηγύριζε για τη δημιουργία του κράτους "των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων". •Παρ' όλα αυτά ο φανατισμός εξακολουθούσε να δημιουργεί βαθύ χάσμα μεταξύ των αντιπάλων πολιτικών παρατάξεων και να ωθεί σε ανεπίτρεπτες πράξεις. Δύο βασιλόφρονες απότακτοι στρατιωτικοί θα πυροβολήσουν τον Έλληνα ηγέτη στο σταθμό της Λυών στο Παρίσι κατά την ώρα της επιστροφής του στην Ελλάδα. Ο Βενιζέλος τραυματίζεται στο δεξί χέρι. Το γεγονός θα προκαλέσει ταραχή στην Ελλάδα και αλγεινή εντύπωση στους Συμμάχους και θα αναζωπυρώσει τον εθνικό διχασμό. Οι διώξεις αντιβενιζελικών αποκορυφώνονται με την αψυχολόγητη και άδικη δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη.

•Η επιστροφή του Βενιζέλου στην Αθήνα δημιουργεί κλίμα ενθουσιασμού. Η Βουλή των Ελλήνων σε πανηγυρική τελετή θα τον ανακηρύξει "Άξιον τέκνον της πατρίδος" για τις πολύτιμες υπηρεσίες στον Ελληνισμό. Αφού επικυρωθεί από το Ελληνικό Κοινοβούλιο η Συνθήκη των Σεβρών, προκηρύσσονται εκλογές για τον Οκτώβριο και διαλύεται η παρατεταμένης θητείας Βουλή. •Η προεκλογική περίοδος σημαδεύεται από δύο παράγοντες γεγονότα που θα διαδραματίσουν αποφασιστικότερο ρόλο από ότι αρχικά διαφαινόταν. Το πρώτο είναι ο αναπάντεχος θάνατος του Βασιλιά Αλεξάνδρου και το δεύτερο ο δημαγωγικός τόνος στον οποίο κινήθηκε η Ηνωμένη Αντιπολίτευση. •Οι εκλογές αφού αναβλήθηκαν, λόγω του θανάτου του βασιλιά, ορίζονται για την 1/13 Νοεμβρίου 1920. Οι αντίπαλοι του Βενιζέλου προσδίδουν σ' αυτές πολιτειακό χαρακτήρα για να πλήξουν το Κόμμα των Φιλελευθέρων.

•Το εκλογικό αποτέλεσμα θα διαψεύσει τα προγνωστικά και την αρχική προσδοκία για ευρεία νίκη των Βενιζελικών. Το κόμμα των Φιλελευθέρων θα πάρει 375.803 ψήφους ενώ η Ηνωμένη Αντιπολίτευση 368.678 ψήφους. Λόγω όμως του εκλογικού συστήματος (πλειοψηφικό με ευρεία περιφέρεια) το Βενιζελικό κόμμα πήρε 118 έδρες, ενώ η Ηνωμένη Αντιπολίτευση 251. Ο Βενιζέλος δεν εκλέγεται ούτε βουλευτής. Ο διχασμός, η πολιτική προπαγάνδα του λαϊκού κόμματος, τα λάθη των Φιλελευθέρων και η κόπωση των στρατευμένων Ελλήνων που υπηρετούσαν επί οκτώ και πλέον έτη, πράγμα που εκμεταλλεύτηκε προεκλογικά η αντιβενιζελική παράταξη, έκαμαν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού να παρασυρθεί από τις υποσχέσεις των αντιβενιζελικών ή να βάλει το ατομικό όφελος πάνω από το γενικό, ανίκανο να εννοήσει την κρισιμότητα των εκλογών και τις γενικότερες συνέπειες της ήττας του Βενιζέλου.

9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑΕΚΛΟΓΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Εκλογικές περιφέρειες

Βουλευτικές έδρες

Κατανομή

Πλειοψηφικά

Αναλογικά

Μικτά

Έδρες στο πρώτο κόμμα

Έδρες σε όλα τα κόμματα

Συνδυασμός

9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑΆρθρο 54 Συντάγματος** 1. Το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές περιφέρειες ορίζονται με νόμο που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα από τις επόμενες εκλογές με ρητή διάταξη που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών. ** 2. Ο αριθμός των βουλευτών κάθε εκλογικής περιφέρειας ορίζεται με προεδρικό διάταγμα, με βάση το νόμιμο πληθυσμό της περιφέρειας που προκύπτει με την τελευταία απογραφή, από τους εγγεγραμμένους στα οικεία δημοτολόγια, όπως νόμος ορίζει. Τα αποτελέσματα της απογραφής θεωρείται ότι έχουν δημοσιευτεί με βάση τα στοιχεία της αρμόδιας υπηρεσίας μετά την πάροδο ενός έτους από την τελευταία ημέρα διεξαγωγής της. 3. Μέρος της Βουλής, όχι μεγαλύτερο από το ένα εικοστό του όλου αριθμού των βουλευτών, μπορεί να εκλέγεται ενιαίως σε ολόκληρη την Επικράτεια, σε συνάρτηση με τη συνολική εκλογή δύναμη του κάθε κόμματος στην Επικράτεια, όπως νόμος ορίζει.

9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΤΡΟΠΟΣ ΤΕΛΕΣΗΣ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝα) Διαίρεση της χώρας σε εκλογικές περιφέρειες (56).β) Αντιστοιχία βουλευτικών εδρών ανά περιφέρεια, ανάλογα με πληθυσμόγ) Κατανομή εδρών στους βουλευτές

ΕΝΝΟΙΑ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣΕκλογικό σύστημα είναι ο τρόπος μετατροπής των ψήφων σε έδρες.

9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

α) ΠλειοψηφικάΟι έδρες της περιφέρειας δίνονται όλες στο κόμμα που συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους.Είδη: απόλυτα (δηλ. 50%+1) ή σχετικά (σε σύγκριση με τους υπολοίπους).Πλεονέκτημα: δημιουργία σταθερών μονοκομματικών ΚυβερνήσεωνΜειονέκτημα: αποκλεισμός εκπροσώπων μικρών κομμάτων

9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

β) ΑναλογικάΟι έδρες της περιφέρειας κατανέμονται σε όλα τα κόμματα, ανάλογα με τις ψήφους που πήραν (η αναλογία ορίζεται από το εκλογικό μέτρο που είναι ψηφοδέλτια περιφέρειας : έδρες περιφέρειας).Πλεονέκτημα: απόλυτα αντιπροσωπευτικό αποτέλεσμα της βούλησης του λαούΜειονέκτημα: όχι σταθερές Κυβερνήσεις, αφού προκύπτουν από συνεργασίες

9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ9.3 ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

γ) ΜικτάΣυνδυασμός πλειοψηφικών και αναλογικών. Παράδειγμα: ενισχυμένη αναλογική

(εφαρμόζεται στην Ελλάδα και σημαίνει αναλογικό σύστημα με ενίσχυση των μεγαλυτέρων κομμάτων είτεα. με πριμοδότηση στην κατανομή των εδρών είτεβ. με όριο εισόδου στη βουλή σήμερα 3%).

Ο ΝΕΟΣ ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ (2008)- Στο νομοσχέδιο προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η πριμοδότηση του πρώτου κόμματος με επιπλέον 10 έδρες σε σχέση με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο, δηλαδή από 40 σε 50 τις έδρες.- Το πρώτο κόμμα παίρνει τέσσερις έδρες από το δεύτερο και δύο από τα υπόλοιπα, ενώ όπως αναφέρεται στις διατάξεις του εκλογικού νόμου, η πριμοδότηση δεν ισχύει σε περίπτωση συνασπισμού κομμάτων. - Από τις διατάξεις του νομοσχεδίου, σημαντική είναι αυτή που προβλέπει την υποχρεωτική ποσόστωση κατά το 1/3 της εκπροσώπησης των γυναικών, καθώς είναι η πρώτη φορά που θεσπίζεται κάτι τέτοιο.- Για να ισχύσει ο νέος εκλογικός νόμος στις προσεχείς εκλογές θα πρέπει να ψηφιστεί από τα 2/3 της Ολομέλειας, δηλαδή από 200 βουλευτές. - Σε διαφορετική περίπτωση θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες εκλογές, ενώ στις επόμενες θα εφαρμοστεί ο ισχύων εκλογικός νόμος.