89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

32
Περιοδική ἔκδοση ἱστορικῆς-ἀρχαιολογικῆς καί λαογραφικῆς ἐνημέρωσης καί καταγραφῆς ΕΤΟΣ ΚΓ΄, Τεῦχος 89, Ὀκτώβριος-Δεκέμβριος 2010

Transcript of 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Page 1: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Περιοδική ἔκδοση ἱστορικῆς-ἀρχαιολογικῆς καί λαογραφικῆς ἐνημέρωσης καί καταγραφῆς

ΕΤΟΣ ΚΓ΄ Τεῦχος 89 Ὀκτώβριος-Δεκέμβριος 2010

Περιοδική ἔκδοση ἱστορικῆς-ἀρχαιολογικῆς καί λαογραφικῆς

ἐνημέρωσης καί καταγραφῆς630 74 ΑΡΝΑΙΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

ΚΩΔΙΚΟΣ 3677

ἸδιοκτήτηςἘκδότηςndashΔιευθυντήςndashΣυντάκτηςὙπεύθυνοςndashἘπιμελητής Ὕλης

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Θ ΚΥΡΟΥΦιλόλογος-Θεολόγος

Τηλέφωνο καί Τηλεομοιότυπο23720 22 127 ΑΡΝΑΙΑ

Κινητό τηλέφωνο 6943 441419

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝΣυνδρομές προαιρετικές

Ἐπιστολές-Ἐπιταγές-ἘμβάσματαΔημ Θ Κύρου 630 74 ΑΡΝΑΙΑ

Ἀριθμός ΛογαριασμοῦΕΤΕ 326747879-84

ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ laquoΜΕΛΙΣΣΑraquoΑΣΠΡΟΒΑΛΤΑ ΤΗΛ 23970 23 313

ἩἩ φφωωττοογγρρααφφίίαα ττοοῦῦ ἐἐξξωωφφύύλλλλοουυ

ΟΟἰἰκκίίαα κκλληηρροοννόόμμωωνν ΣΣααρρααφφιιααννοοῦῦὅὅπποουυ ἀἀππόό ττόόνν ΝΝοοέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 22001100σσττεεγγάάζζεειι ττόό ΜΜοουυσσεεῖῖοο ὙὙφφααννττιικκῆῆςςττῆῆςς ἈἈρρννααίίααςς

Η Ε Π Ω Δ Ο Σ Μ Α ΣἩ laquoἘπωδόςraquo μας θά ἐπαναλαμβάνει τά παρακάτω αἰτήματα τῶν

ὁποίων ἡ ἱκανοποίηση δέν ἀπαιτεῖ χρήματα ἀλλά μόνο βούληση1 Οἱ καμπάνες τοῦ ἱεροῦ μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου Στεφά-

νου νά ἠχοῦν πάντοτε παραδοσιακά (δηλαδή ἠλεκτρονικά μέν καίδυστυχῶς ἀλλά μέ τό πρόγραμμα ἐκεῖνο πού ἀντιγράφει ἱκανο-ποιητικά τήν κωδωνοκρουσία τοῦ παλιοῦ καλοῦ καιροῦ) καί σέτρεῖς στάσεις γιά νά ἀκούγεται ἀπό τά στόματα πολλῶν καί νάγράφεται σέ κείμενα ἐπισκεπτῶν ὅπως τόν παλιό καλό καιρό ὅτιοἱ καμπάνες τοῦ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου εἶναι laquoκαλλίηχεςraquo Τά ἄλλαχρησιμοποιούμενα κωδωνοκρουστικά προγράμματα εἶναι θορυ-βώδη καί ἐνοχλητικά καί θυμίζουν laquoχαλκόν ἠχοῦντα καί κύμβαλονἀλαλάζονraquo (Οἱ ἀντίχριστοι καιροφυλακτοῦν καί laquoεὐκαιρίαν ζη-τοῦσινraquo)

2 Νά ἐπανέλθουν τρία καταργηθέντα πρίν ἀπό χρόνια ἤ καίπρόσφατα ἐκκλησιαστικά ἔθιμα Συγκεκριμένα α΄) Ἡ τελετή τῆςἈναστάσεως (στίς 12 τά μεσάνυχτα τοῦ Μ Σαββάτου) νά γίνεταιὅπως ἐπί αἰῶνες στήν Κεντρική Πλατεία τῆς Ἀρναίας καί ὄχι στόχοροστάσι μπροστά στό Δημαρχεῖο καί κάτω ἀπό τίς καμπάνεςτοῦ κωδωνοστασίου τοῦ Ναοῦ οἱ ὁποῖες κατά τήν ὥρα πού ψάλ-λεται τό χαρμόσυνο μήνυμα laquoΧριστός Ἀνέστηraquo ἠχοῦν ἀτάκτως καίθορυβωδῶς καί δέν τό ἀκούει κανείς β΄) Ἡ τελετή τοῦ laquoκαθαγια-σμοῦ τῶν ὑδάτωνraquo (τά Θεοφάνεια) νά γίνεται ὅπως ἐπί αἰῶνεςστήν Κεντρική Πλατεία τῆς Ἀρναίας ὅπου ὑπάρχει ὄντως ἡ πηγήτῶν ὑδάτων καί ὄχι στό χοροστάσι ὅπου ἡ laquoπηγήraquo (μιά βρυσούλα)εἶναι παράρτημα τῆς ὄντως πηγῆς καί γ΄) Τά κεριά πού δίνονταιστούς πιστούς κατά τίς κηδεῖες καί τά Μνημόσυνα νά τά κρατοῦνστά χέρια τους οἱ πιστοί ὅπως ἐπί αἰῶνες καί ὄχι νά τά ἀνάβουνκαί νά τά ἐναποθέτουν στά κηροστάσια γιά νά μή μαυρίσουν τάχαοἱ τοιχογραφίες τοῦ Ναοῦ (αὐτή ἦταν ἡ δικαιολογία γιά τήν κα-τάργηση τοῦ ἐθίμου) ἤ μᾶλλον γιά νά μή λερώνεται τό δάπεδο καίχρειάζεται δουλειά γιά τήν καθαριότητά του (νεώτερη δικαιολο-γία)

3) Νά τοποθετηθοῦν πινακίδες μέ τήν ἐπιγραφή laquoΙΕΡΟΣ ΜΗ-ΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥraquo καί στήν εἴσοδο τοῦΝαοῦ καί στήν εἴσοδο τοῦ αὔλειου χώρου του γιά νά γνωρίζουν οἱξένοι ἐπισκέπτες του πού ἐδῶ καί καιρό εἶναι πολλοί λόγω τῶνἀρχαιοτήτων του σέ ποιό ἱερό πρόσωπο ἤ γεγονός τιμᾶται ὁ Ναός

Κ Α Τ Α Γ Ρ Α Φ Η Α Ρ Χ Ε Ι Ω ΝΤοῦ Δημ Θ Κύρου

Θεολόγου-Φιλολόγου

Στήν Ἀρναία ὑπάρχουν ἀρκετά ἀρχεῖα παλιῶν ἑλληνικῶν ἐγγράφων (στήν πλειοψηφίατους οἰκογενειακά) Ἡ στήλη αὐτή καταγράφει-καταλογογραφεῖ κατά χρονολογική σειράὅσα ἀπʼ αὐτά ἔχουν ἐντοπισθεῖ καί ἐνδιαφέρουν

ΚΑ΄ (4) ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΑΡΧΕΙΟΥΛΥΣΙΜΑΧΟΥ ΓΡ ΣΑΡΑΦΙΑΝΟΥ

37 Αἴτησις Πολύγυρος--1917 φ 1 (φ 1β κενό) 205Χ275Ὁ ὑπόδικος Γρηγόριος Σαραφιανός παρακαλεῖ τόν Πρόεδρο τοῦ Ἐκτάκτου Στρατοδικείου Χαλκι-

δικῆς115 νά τόν δεχθεῖ σέ ἀκρόαση γιά νά τοῦ ἀνακοινώσει τά αἴτια πού τόν ὁδήγησαν στήν φυλά-κισή του ἐξ αἰτίας τῆς ὁποίας προσβλήθηκε σοβαρά ἡ ὑγεία του

(Τό ἔγγραφο δέν ὑπογράφεται ἀπό τόν αἰτοῦντα Ἀπό παραδρομή καί ἀπό ἔλλειψη ἀκριβοῦς ἡμε-ρομηνίας παρουσιάζεται στή θέση αὐτή καί ὄχι μετά τό ἔγγραφο μέ ἀριθμό 10)38 Αἴτησις Ἀθήνα 27 Ἰουλίου 1917 φφ 2 (φ 2β κενό) 205Χ285

Ὁ Γρηγόριος Ἀν Σεραφιανός παρακαλεῖ τόν Πρόεδρο τῆς Κυβερνήσεως Ἐλευθέριο Βενιζέλο νάδιατάξει τήν πληρωμή 306250 δραχμῶν ὡς ἀποζημίωση γιά τίς ζημιές πού προκλήθηκαν στήν περι-ουσία του κατά τή συμπλοκή πού ἔγινε στίς 12 Δεκεμβρίου 1916 μεταξύ τῶν χωροφυλάκων πούἦταν ὀχυρωμένοι στό σπίτι του καί τῶν ἐπιστράτων ὅταν αὐτός βρισκόταν σέ κράτηση στόν Πολύ-γυρο στήν ὑγεία του καί στήν ἐξάσκηση τοῦ ἐπαγγέλματος λόγω τῆς πεντάμηνης καί πλέον κράτη-σής του στίς φυλακές Πολυγύρου καί Θεσσαλονίκης

(Τό Ἔγγραφο εἶναι ἀνυπόγραφο Ὑπάρχει καί ἀντιγραφό του γραμμένο στίς 31-7-1917 Βλέπε laquoΠα-ρουσίαση Ἐγγράφωνraquo)39 [Ἰατρικό Πιστοποιητικό] Ἀθήνα 1 Αὐγούστου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 95Χ132

Ὁ (ἰατρός) Μ Καλλικούνης πιστοποιεῖ ὅτι ὁ ἰατρός Γρηγόριος Σαραφιανός laquoἔπαθεν ἀπό τοῦ πα-ρελθόντος Φεβρουαρίου γριππώδη βρογχίτιδα ἥτις χρονίσασα ἐξακολουθεῖ μέχρι σήμερονraquo καί ὅτιlaquoἡ κατάστασις αὕτη τοῦ ἐπιβάλλει συστηματικήν θεραπείαν ἐν ἐξοχῇ καί μακράν κοπώσεωνraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφει ὁ θεράπων ἰατρός)40 [Ἄδεια κυκλοφορίας] Θεσσαλονίκη 13 Αὐγούστου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 170Χ245

Ἡ Ἀστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης σέ Σημείωμά της ἀναφέρει ὅτι laquoὉ κ Γρηγ Σεραφιανόςεἶνε ἐλεύθερος νά ἀναχωρήσῃ εἰς Χαλκιδικήν μετά τῶν κάτωθι σημειουμένων προσώπωνraquo116

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφεται ἀπό τόν Διευθυντή καί σφραγίζεται μέ τή σφραγίδα τῆς Ὑπηρεσίας)11741 [Διαβιβαστικό] Ἀθήνα 18 Αὐγούστου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 200Χ295

Ἡ Ἀστυνομική Διεύθυνση Ἀθηνῶν laquoδιαβιβάζει ἀπολογίαν Σαραφιανοῦ Γρηγορίου ἰατροῦ ἐκ Λια-ριγκόβης νῦν βουλευτοῦraquo στόν Εἰσαγγελέα Πρωτοδικῶν Θεσσαλονίκης laquoἵνα ἐάν κρίνῃ ὑπάρχουσανπερίπτωσιν ποινικῆς διώξεως ὑποβάλῃraquo σʼ αὐτήν laquoαἴτησιν ὅπως ζητηθῇ ἡ ἄδεια τῆς Βουλῆς πρός κα-ταδίωξινraquo

Στήν ἴδια σελίδα ὑπάρχει Σημείωμα τοῦ Εἰσαγγελέα Ἐφετῶν Παπαχατζῆ118 σύμφωνα μέ τό ὁποῖοlaquoτό γνωμοδοτικόν περί χάριτος Συμβούλιον συγκροτεῖται ἐκ τοῦ προέδρου κ(αι)΄ Εἰσαγγελέως τῶνἐν Ἀθήναις Ἐφετῶν τοῦ γενικοῦ γραμματέως τοῦ γενικοῦ ἐπιθεωρητοῦ τῶν φυλακῶν καί τοῦ δι-ευθυντοῦ τῆς Διοικήσεως τῶν φυλακῶν τοιούτου δέ μή ὑπάρχοντος τοῦ διευθύνοντος ταύτην τμη-ματάρχουraquo

(Τό Ἔγγραφο τῆς Ἀστυν Διεύθυνσης ἔχει ἀριθμό 86896 καί τό Σημείωμα τοῦ Εἰσαγγελέα ἔχειἀριθμό διεκπεραίωσης 9758)42 [Ἐπιστολή] Ἀθήνα 25 Αὐγούστου 1917 φ 1 110Χ180

Ὁ Κ Δογάνης γράφει στόν γιατρό (Γρηγόριο Σαραφιανό) ὅτι σέ ἐπιστολή του119 ἀπό τή Θεσσα-λονίκη τοῦ ἔγραψε ὅτι μετετέθη στήν Πάτρα ὅτι τήν ἐπιστολή του120 τήν ἔλαβε στόν σταθμό τῆς

Θεσσαλονίκης καί στενοχωρήθηκε laquoδιά τήν κατάστασιν τῆς Χαλκιδικῆςraquo ὅτι προσπάθησε νά δεῖ τόνΡέπουλη (259) ἀλλά μάταια καί θά παραμείνει καί τήν ἑπόμενη μέρα γιά νά τόν δεῖ καί νά τοῦ ἐκθέ-σει τήν κατάσταση ὅτι ἀντάμωσε τόν Βασιλᾶκο καί εἶναι μαζί τήν ὥρα πού τοῦ γράφει ὅτι εἶδε τόνΜιχαλακόπουλο laquoδιά τό ζήτημα τοῦ Βασιλάκουraquo ὁ ὁποῖος τοῦ εἶπε laquoὅτι ὁ κ Πρόεδρος ἔδωκε δια-ταγήν νά μή συμπεριληφθοῦν εἰς τήν ἀμνηστείαν οἱ ἠθικῶς ἔνοχοι διότι οὗτοι ὡς μᾶλλον ἐγγράμ-ματοι καί ὡς ἔχοντες κοινωνικήν τινα θέσιν θεωροῦνται ὡς ἐπικίνδυνοιraquo καί γιʼ αὐτό laquoδέν δύναταινά παραβῇ τήν ἐντολήν τοῦ κ Προέδρουraquo ἀλλά τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι μόλις ἔρθει ὁ Πρόεδρος θάτόν ἐνημερώσει καί θά προσπαθήσει νά τόν μεταπείσει ὅτι εἶναι ἀνάγκη νά ἔλθη (ὁ ΓΣ) στήν Ἀθήναlaquoμήπως καθαρίσῃ τήν ὑπόθεσιν αὐτήν μέσω τοῦ κ Ρέπουληraquo καί ὅτι γιά τήν ὑπόθεση τῆς γυναίκαςτου εἶδε τόν Χωματᾶ121 στήν κλινική καί τοῦ εἶπε ὅτι εἶναι ἀνάγκη νά δεῖ τόν Ρέπουλη laquoκαθόσονοὗτος θά βραδύνῃ νʼ ἀναλάβῃ ὑπηρεσίανraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφεται ἀπό τόν ἀποστολέα)43 [Ἐπιστολή] Πολύγυρος 16 Σεπτεμβρίου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 110Χ180

Ὁ Ν Τραγανός γράφει στόν Γρηγόριο (Σαραφιανό) ὅτι οἱ συγγενεῖς τοῦ Ἀθανασίου Μοδικοῦ ὁἴδιος καί κυρίως ἡ ἀδελφή του (τοῦ ΝΤ) τόν παρακαλοῦν νά ἐνεργήσει κατά τή μετάβασή του στήνἈθήνα laquoπαρά τῷ δικηγόρῳ ὁ ὁποῖος τόν ὑπεράσπισε ἐν Θεσσαλονίκῃ κ(αι)΄ εἰς ἄλλους φίλους νάγείνῃ ἀναθεώρησις τῆς δίκης ἤ νά τῷ δοθῇ χάριςraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφει ὁ ἀποστολέας)44 [Ἐπιστολή] Πολύγυρος 2(0) Ἀπριλίου 1917 φφ 2 110Χ180

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός γράφει στή σύζυγό του ὅτι laquoἤδη ἐπί τοῦ προκειμένου τά τοῦ Πολυγύ-ρου βάσανα ἔληξαν καί ἄρχονται τά τῆς Θνίκηςraquo ὅτι laquoἐφυλακίσθησαν ἐπί ἐπιορκίᾳ σήμερον κατάτήν διαδικασίαν ὑπό τοῦ στρατοδικείου ἄλλων ὁ Κωσ Δ Ρήγας ἤ Μητιάνος ὁ Ἰ Πατσατζής ἈθΚαραπιπέρης ἡ Δέσπω (σύζυγος Ἀγγέλου Ταμπάκη ἡ Ἑλένη Στεφάνου Κύρου καί συνυφάδα τηςraquoὅτι τήν εὐχαριστεῖ καί τή συγχαίρει γιά τούς συγγενεῖς της στόν Πολύγυρο οἱ ὁποῖοι τόν ἔκαναν νάμήν αἰσθανθεῖ laquoἐπαισθητῶς τήν συζυγικήν ἔλειψινraquo καί laquoἰδίᾳ ἡ θειά Μορφούλα καί Τάσοςraquo στούςὁποίους ἐκφράζει τίς εὐχαριστίες του καί τήν εὐγνωμοσύνη του laquoδιά τούς κόπους εἰς οὕς ὑπεβλή-θησαν καί συνετέλεσαν εἰς τήν ἐκ τῆς νόσουraquo διάσωσή του καί ὅτι ἀναχωρῶντας τό Σάββατο (γιάτή Θεσσαλονίκη) καί μή ἔχοντας ἐπί πλέον χρήματα γιά νά πληρώσει τά ἔξοδα πού ἔκαναν γιʼ αὐτόνκαί γιά τούς νοσηλευτές του γράφει τήν ἴδια μέρα στόν πατέρα της laquoνά τούς πληρώσῃ λίαν προσεχῶςraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι κολοβό καί γιʼ αὐτό δέν ὑπάρχει ἡ ὑπογραφή τοῦ ἀποστολέα)45 [Διαβιβαστικό] Ἀθήνα 1 Ὀκτωβρίου 1917 φ 1 (φ 1β΄ κενό) 205Χ270

Ὁ Ὑπουργός τῆς Δικαιοσύνης Ἰ Δ Τσιριμῶκος διαβιβάζει πρός τόν Κύριο Εἰσαγγελέα τῶν ἐν Θεσ-σαλονίκῃ Πρωτοδικῶνraquo τόν Νόμο 775 καί τοῦ ἀνακοινώνει ὅτι laquoἐάν τά γεγονότα ἔχουσιν ὡς ἐκτί-θενται οὐδεμία παραμένει ἀμφιβολία ὅτι ὁ ἀναφερόμενος προστατεύεται ὑπό τοῦ διατάγματος τῆς22 Ἰουνίου 1917 περί ἀμνηστείας κυρωθέντος ὑπό τοῦ Νόμου 775 (ἄρθρον 1 ἀριθ 2) ὡς ρητῶς ὁρί-ζεται ὅτι χορηγεῖται ἀμνηστεία διά πάσας τάς ἀνυποταξίας καί λιποταξίας πλήν τῆς ἐνώπιον τοῦἐχθροῦraquo καί ὅτι laquoἐφʼ ὅσον ἀμνηστεύεται ὁ ἄμεσος αὐτουργός τῶν ἀδικημάτων τούτων οὐδείς ὑφί-σταται λόγος ὅπως μή θεωρηθῶσιν ἀμνηστευόμενοι καί οἱ συνεργοί τούτων καθʼ ἅ οὕτως ἐντίθησιraquoκαί γιʼ αὐτό παρακαλεῖ laquoὅπως ἀνασταλῇ πᾶσα περαιτέρω καταδίωξιςraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι ἀκριβές ἀντίγραφο χωρίς ὑπογραφή καί σφραγίδα)46 Αἴτησις 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 210Χ290

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός κάτοικος Λιαριγκόβης σέ αἴτησή του laquoπρός τόν Διευθυντήν τοῦ Δικα-στικοῦ Τμήματος Σώματος Στρατοῦ Ἐθν Ἀμύνηςraquo παρακαλεῖ νά τοῦ δώσει laquoἀντίγραφον τῆς κατα-δικαστικῆς ἀποφάσεως τοῦ Στρατοδικείου Χαλκιδικῆςraquo τοῦ ἀδελφοῦ του Βασιλείου Σαραφιανοῦ laquoκα-ταδικασθέντος ὑπό τοῦ ὡς ἄνω Στρατοδικείου κατά μῆνα Μάϊον ἐἔraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι προχειρογραμμένο καί ἀνυπόγραφο καί προφανῶς πρόκειται γιά σχέδιο)47 [Εὐχετήριο] Μέτωπον140 31 Δεκεμβρίου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 90Χ51

Ὁ Ταγματάρχης Πεζικοῦ Ἰωάννης Σ Ἀλεξάκης141 εὔχεται στόν Γρηγόριο Σαραφιανό () laquoεὐτυχέςτό νέον ἔτοςraquo

(Τό ὀνοματεπώνυμο καί ἡ ἰδιότητα τοῦ ἀποστολέα εἶναι ἔντυπα)48 [Σημείωμα] Λιαρίγκοβη 19 Φεβρουαρίου142 1918 φ 1 (φ 1β κενό) 15Χ95

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός σημειώνει ὅτι στίς 19 Φεβρουαρίου ἀναχώρησε ἀπό τή Λιαρίγκοβη μέτή συνοδεία τοῦ χωροφύλακα Περουλάκη Παναγιώτη143 γιά τήν Ἀθήνα διανυκτέρευσε στή Γαλάτι-στα κρατήθηκε μέχρι τό ἀπόγευμα στό τμῆμα Μεταγωγῶν Θεσσαλονίκης καί ἀνεχώρησε γιά τήνἈθήνα στίς 11 μμ ὅπου ἔφθασε στίς 25 Φεβρουαρίου laquoΔευτέραν τῆς Τυροφάγουraquo Στό τέλος ση-μειώνει ὅτι ἐπανέκαμψε στή Λιαρίγκοβη στίς 29 Μαρτίου

Σημειώσεις115 Πρόκειται γιά τόν λοχαγό Κωνσταντῖνο Νταή (Βλέπε τχχ 87 Ἔγγραφο 16 σσ 4-5 καί 88 Ἔγγραφο

22 σ 4) πού συμμετεῖχε στά τραγικά γεγονότα τῆς Ἀρναίας στίς 17-12-1916116 Στή στήλη laquoὈνοματεπώνυμον μελῶν οἰκογενείας συνοδευόντων τόν ὑπέρ οὗ τό παρόνraquo δέν ἀνα-

γράφονται συνοδά πρόσωπα ἐπειδή προφανῶς δέν ὑπῆρχαν117 Ἡ σφραγίδα εἶναι στρογγυλή διαμέτρου 37 ἑκ Κυκλικά φέρει τό λογότυπο laquoΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥ-

ΘΥΝΣΙΣ ΘΕΣΝΙΚΗΣraquo χωρίς παράσταση στό κέντρο118 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν 119 Δέν ἐντοπίσαμε τήν ἐπιστολή αὐτή120 Δέν ἐντοπίσαμε τήν ἐπιστολή αὐτή 121 Δέν ἔχουμε πληροφορίες γιʼ αὐτόν122 Ἦταν Πολυγυρινός γιός τοῦ σχολάρχη Ἰωάννη Νικολάου Τραγανοῦ ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπίσης Ἐπίτρο-

πος στόν Πολύγυρο τῆς Ἱ Μ Παντοκράτορος τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό τό 1906 ἕως τό 1923 (ἴσως καί νωρίτερακαί ἀργότερα) (βλ Κώδικες ἐξερχομένων καί εἰσερχομένων ἐπιστολῶν τῶν ἐτῶν 1896-1918 1906-19121913-1914 καί 1919-1928 τῆς Ἱ Μονῆς) ἄοπλος Μακεδονομάχος (Γραμματέας τῆς Ἐπιτροπῆς Ἄμυνας καίπράκτορας) (βλ ἐνδεικτικά Δημ Κύρου Ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας καί ἡ Χαλκιδική ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ-ΔΙΚΗΣ τχ 48-49 Θεσσαλονίκη 2003 σ 255) καί μέλος τῆς laquoΠαγχαλκιδικῆς Ἑνώσεως τό 19131914 [ΒλΔημ Κύρου Παγχαλκιδική Ἕνωσις Ἕνα πολιτικοινωνικό Σωματεῖο στά μεταπελευθερωτικά χρόνια στήΧαλκιδική (1913-1914) ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ τχ 13Νοέ-Δεκ 2002 σσ 21] Ὁ Ν Ἰ Τραγανός ὑπηρέτησε ὡς ὑπάλ-ληλος στόν Σωχό Λαγκαδᾶ Θεσσαλονίκης σύμφωνα μέ πληροφορίες τοῦ Γιάννη Αἰκατερινάρη πού τόνεὐχαριστοῦμε

124 Δέν ἔχουμε πληροφορίες γιʼ αὐτήν 125 Δέν γνωρίζουμε σέ ποιά δίκη ἀναφέρεται126 Μετά τήν κατάπνιξη τοῦ κινήματος τῶν ἐπιστράτων-λιποτακτῶν πραγματοποιήθηκαν ἀρκετές συ-

νεδριάσεις τοῦ Ἔκτακτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς γιά ἐκδίκηση πού ἀφοροῦσαν σέ πρόσωπα πού συμ-μετεῖχαν στό κίνημα αὐτό Σέ μία ἀπό τίς συνεδριάσεις αὐτές καταδικάσθηκαν καί οἱ παρακάτωἀναφερόμενοι (βλ Σημειώσεις 127-130 132 καί 134) οἱ ὁποῖοι κλήθηκαν ἤ παρουσιάσθηκαν ὡς μάρτυρεςὑπεράσπισης συγγενῶν ἤ γνωστῶν τους προσώπων καί κατηγορήθηκαν γιά ψευδορκία

127 Ὁ Κωνσταντῖνος Ρήγας ἦταν γυιός τοῦ Δημητρίου καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Ἀπό τό 1912 ἕωςτό 1914 χρημάτισε Ἐκκλησιαστικός Ἐπίτροπος τοῦ Ἱ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας [Βλ Δημ Κύρου 1 Ἐκκλησιαστικοί Ἐπίτροποι τοῦ Ἐνοριακοῦ καί Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας (1835-1947) (Μιά πρώτη καί πρόχειρη καταγραφή) ΑΡΝΑΙΑ τχ 77Ὀκτ-Δεκ 2007 σ 18 καί 2 Ὁ Ἱερός Μητρο-πολιτικός Ναός τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας Ἀρναία 2008 σ 55] Ἡ προσωνυμία laquoΜητιάνοςraquo εἶναιπαρατσούκλι ἐπειδή εἶχε μεγάλη μύτη (Πληροφορία τοῦ κ Κων Νικ Ρήγα πού τόν εὐχαριστοῦμε)

128 Ὁ Δημήτριος (ἴσως Δῆμος) Πατσιατζής καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Γεννήθηκε τό 1886 (ΒλlaquoΜητρῶον τῶν ἀρρένων raquo)

129 Ὁ Ἀθανάσιος Καραπιπέρης καταγόταν ἀπό τόν Πολύγυρο130 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτήν Ἴσως ὁ σύζυγός της Ἄγγελος Ταμπάκης (βλ Σημ 131) νά

ἦταν κατηγορούμενος σέ κάποια δίκη131 Ὁ Ἄγγελος Ταμπάκης (ἤ Ταμβάκης) ἦταν γιός τοῦ Παναγιώτη καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Τό

1902-1903 χρημάτισε Ἐκκλησιαστικός Ἐπίτροπος τοῦ Ἱ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας (Βλ Δημ Κύρου 1Ἐκκλησιαστικοί Ἐπίτροποι ὅπ καί 2 Ὁ Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός σ 54)

132 Ἡ Ἑλένη Στεφάνου Κύρου καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Ἦταν σύζυγος τοῦ Στεφάνου Κύρου (βλΣημ 133)

133 Ὁ Στέφανος Κύρου τοῦ Γεωργίου καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Γεννήθηκε τό 1876 (Βλ laquoΜητρῶοντῶν ἀρρένων raquo) Ἦταν οἰκοδόμος καί ἐργάσθηκε ὅπως λέγεται στήν οἰκοδόμηση τῆς Σκήτης τοῦ ἉγίουἈνδρέου (Σεράϊ) τοῦ Ἁγ Ὄρους στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνα (Ἦταν ἀδελφός τοῦ παπποῦ τοῦ γράφοντατοῦ Δημητρίου)

134 Συνυφάδα τῆς Ἑλένης Σ Κύρου ἦταν ἡ Μαρία σύζυγος τοῦ Δημητρίου Κύρου (τό γένος Κασίδη) καίκαταγόταν ἀπό τή Ζαγορά τοῦ Βόλου (Ἦταν γιαγιά τοῦ γράφοντα)

135 Πρόκειται γιά τή Μορφούλα Ξανθοπούλου ἀπό τή Νικήτη (βλ Σημ 70 στό τχ 88 σ 7) ἡ ὁποία ἦταν

σύζυγος τοῦ Πολυγυρινοῦ Ἀναστασίου Μοδικοῦ καί θεία τῆς Ἑλένης Γρηγ Σαραφιανοῦ καἰ ὄχι α΄ ἐξα-δέλφη ὅπως ὑποθέσαμε στή Σημ 70 (βλ Σημ 136)

136 Πρόκειται γιά τόν Ἀναστάσιο Μοδικό σύζυγο τῆς Μορφούλας Ξανθοπούλου (βλ Ἔγγραφο 18 καίΣημ 70 στό τχ 88 σ 7) Μέ τό χαϊδευτικό ὄνομα Τάσος ἀναφέρεται καί στό Ἔγγραφο ἀρ 19 ὅπ καί χα-ρακτηρίζεται ὡς θεῖος τῆς Ἑλένης Γρ Σαραφιανοῦ Στή Σημ 71 ὅπ γράφαμε ὅτι laquoδέν ἔχουμε ἄλλες πλη-ροφορίες γιʼ αὐτόνraquo

137 Χρημάτισε ὡς βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος Ὑπουργός Παιδείας (1912-1915) καί ἀργότερα Δικαιο-σύνης στίς Κυβερνήσεις τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου Τό 1914 laquoτό Δημοτικόν Συμβούλιον τοῦ ΔήμουΑὐγαίας περιφερείας Χαλκιδικῆςraquo laquoὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςraquo Σωκράτης laquoοἱ Πρόκριτοιraquo καίlaquoἡ Ἐφοροεπιτροπή τοῦ Ἡμιγυμνασίου Λιαριγκόβηςraquo ἔστειλαν Ὑπόμνημα διαμαρτυρίας στόν Ὑπουργό Παι-δείας Ἰω Τσιριμῶκο γιά τή μή ἔγκριση λειτουργίας καί τρίτης τάξης στό Ἡμιγυμνάσιο

138 Τό διαβιβαζόμενο ἔγγραφο ἦταν σέ ἔντυπη μορφή ἡ laquoΑἰτιολογική Ἔκθεσιςraquo πρός τή Βουλή καί τόlaquoΝομοσχέδιον Περί κυρώσεως τοῦ ἀπό 22 Ἰουνίου 1917 Β Διατάγματος περί χορηγήσεως ἀμνηστίαςraquo (βλεἰκόνα) ἀπαντητικό ὅπως διαπιστώνεται ἀπό τό διαβιβαστικό σέ Ἔκθεση τοῦ Εἰσαγγελέα γιά τή χορή-γηση ἤ μή ἀμνηστίας στόν ἀδελφό ὅπως ὑποθέτουμε τοῦ Γρηγορίου Σαραφιανοῦ Βασίλειο

139 Βλ προηγούμενη Σημείωση140 Πρόκειται γιά τό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας (Βλ Ἀνωνύμου Ἰωάννης Σωτ Ἀλεξάκης Ἀντι-

στράτηγος ἐἀ ἐφημ laquoΗ ΔΙΚΤΗraquo φ 62Μάϊος 1980 σ 2)141 Πρόκειται γιά τόν γνωστό ἀξιωματικό ἀπό τό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασηθίου Κρήτης ὁ ὁποῖος ὡς

ἀνθυπολοχαγός ἦταν ὁ ἐπικεφαλής τμήματος τοῦ Α΄ Ἀνεξάρτητου Τάγματος τῶν Κρητῶν τό ὁποῖο στίς 2Νοεμβρίου τοῦ 1912 εἰσῆλθε στήν Ἀρναία κηρύσσοντας ἐπίσημα τήν ἀπελευθέρωση τῆς περιοχῆς καί τήνἐνσωμάτωσή της στό ἐλεύθερο Ἑλληνικό Κράτος Τό 1913 (25 Σεπτεμβρίου) ἔγινε Ὑπολοχαγός τό 1915 (25Μαρτίου) Λοχαγός τό 1917 (13 Δεκεμβρίου) εὑρισκόμενος στό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας τό 1923(13 Δεκεμβρίου) Ἀντισυνταγματάρχης τό 1927 Συνταγματάρχης τό 1935 Ὑποστράτηγος τό 1937 ἀπο-στρατεύθηκε αὐτεπάγγελτα μέ τόν βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου τό 1940 ἀνακλήθηκε στήν ἐνεργό δράση καίτό 1941 ἀποστρατεύθηκε Πέθανε στίς 25 Μαΐου 1980 σέ ἡλικία 95 ἐτῶν (Βλ ἐνδεικτικά Ἀνωνύμου Ἰωάν-νης Σωτ Ἀλεξάκης ὅπ καί Δημ Κύρου Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς ἀπότόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία 2007 σσ 19-29 καί 47-52)

142 Ἡ ἡμερομηνία ἀφορᾶ μόνο στήν ἡμέρα ἀναχώρησής του γιά την Ἀθήνα143 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η Ε Γ Γ Ρ Α Φ Ω ΝΠαρουσιάζουμε αὐτούσιο τό μέ ἀρ 38 Ἔγγραφο τοῦ Ἀρχείου Λ Σαραφιανοῦ

Αἴτησις Γρηγορίου Ἀν Σεραφιανοῦ Πρόςἰατροῦ κατοίκου Λιαριγκόβης Τήν Α Ἐξοχότητα τόν Πρόεδροντῆς Χαλκιδικῆς κ(αι)΄ τῆς Κυβερνήσεως κ ἘλευθέριονΒουλευτοῦ Θεσσαλονίκης Βενιζέλον

Ἐν Ἀθήναις τῇ 27ῃ Ἰουλίου 1917

Κύριε ΠρόεδρεΚατά τήν 7ωρον συμπλοκήν ἥτις ἔλαβε χώραν τήν 12 Δεκεμβρίου πἔ 1916 ἐν τῇ ἐν Λια-

ριγκόβῃ οἰκίᾳ μου ἐπιταχθείσῃ ὑπό τοῦ τότε Ἀστυνομικοῦ Σταθμάρχου Λιαριγκόβης1 πρόςὀχύρωσίν του εἰς αὐτήν μεταξύ τῶν χωροφυλάκων αὐτοῦ κ(αι)΄ τῶν λιποτακτῶν τοῦ Τμή-ματος ἐκείνου καθrsquo ὅν χρόνον κληθείς ὑπό τῆς Ἀστυνομικῆς Διευθύνσεως Χαλκιδικῆς εἰς Πο-λύγυρον διετέλουν ὑπό κράτησιν Καί μετά τήν συμπλοκήν ἥτις ἐγένετο ἐν Χολομόνδι τήν17 ἰδίου μηνός μεταξύ λιποτακτῶν καί τοῦ ὑπό τήν Διοίκησιν τοῦ τότε Ταγματάρχου κΚων Μπαρτζώκα3 στρατοῦ κατελθόντες οἱ τελευταῖοι τήν νύκτα καί διαρρήξαντες τήνθύραν τῆς ἀκατοικήτου οὔσης ἐκ τῆς προτέρας καταστροφῆς οἰκίας μου καί διαμείναντες

ἐν ταύτῃ μέχρι τήν 21 ἰδίου μηνός μοῦ ἐπέφερον εἰς ὁλόκληρον τήν περιουσίαν μου τάς ἑξῆςζημίας

1) Εἰς φθοράν τῆς οἰκοδομῆς καί ἐπίπλων δρχ 150002) Εἰς διαρπαγήν βιβλιοθήκης χειρουργικῶν ἐργαλείων καί φαρμάκων 350003) Εἰς περιεχόμενον οἰκίαςκοσμήματα σκεύη πολύτιμα κ(αι)΄ εἰς κοινά

ἐνδύματα κλινοσκεπάσματα σιτηρά τρόφιμα κτλ 600004) Χρήματα εἰς χρυσόν λίρας Τουρκίας 1250 δρχ 287505) Χρήματα εἰς χαρτονομίσματα 300006) Εἰς 500 Μετοχάς Μεταλλ Κασσάνδρας 900007) Εἰς ἐπαγγελματικήν ζημίαν ἐκ κρατήσεως πέντε κ(αι)΄ ἡμίσεως μηνῶν

πρό καί μετά τήν ἐκ τοῦ ἐκτάκτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς ἀθώωσίνμου 27500

8) Εἰς ἀποζημίωσιν τῆς κλονισθείσης ὑγείας μου καί ὡς ἐμφαίνεται ἐκ τοῦ συνημμένου πιστοποιητικοῦ τοῦ Καθηγητοῦ κ Καλλικούνη τῆς ἐκ τῆς ἀθλιεστάτης ἐγκαθέρξεώς μου εἰς τάς σκοτεινάς κ(αι)΄ ὑπογείους φυλακάςΠολυγύρου κ(αι)΄ Θεσσαλονίκης εἰς ἅς ἐκρατήθη πλέον τοῦ πενταμήνου 20000

306250ἀνερχομένας ἐν ὅλῳ εἰς τριακοσίας ἕξ χιλιάδας κ(αι)΄ διακοσίας πεντήκοντα δραχμάς ἀρ306250 Ἀναφέρων ἐνώπιον ὑμῶν κ Πρόεδρε τάς ἄνω ζημίας ἅς ὑπέστην ὅλως ἀδικαιο-λογήτως κατά τάς ἄνω συμπλοκάς παρακαλῶ εὐσεβάστως ὅπως διατάξητε ὅπως ἐγένετοκ(αι)΄ εἰς ἄλλους ὑποστάντας ὁμοίου εἴδους καταστροφάς καί μοι πληρωθῆ τό ἄνω ποσόν

Εὐπειθέστατος

Σημειώσεις1 Πρόκειται γιά τόν ἐνωμοτάρχη Κοντογιάννη ὁ ὁποῖος τελικά εἶχε οἰκτρό τέλος διότι οἱ ἐπί-

στρατοι τόν σκότωσαν στίς 1213 Δεκεμβρίου 1916 καί ἐπέτρεψαν νά ταφεῖ μετά ἀπό δύο ἡμέρες[Βλέπε (Ἀνωνύμου) Συμβολή εἰς τήν Ἱστορίαν Ἡ τρομακτική τραγωδία τῆς Χαλκιδικῆς ὅταν κατάτό 1916 ἐπέρασεν ἀπʼ ἐκεῖ ὡς τυφών ὁ Γεώργιος Κονδύλης Ἀπό μίαν ἐπίσημον ἔκθεσιν ἐφημ laquoΚΑ-ΘΗΜΕΡΙΝΗraquo φ 496319-11-1935 σ 1 (ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦ στρατιωτικοῦ ἀποσπάσματοςτοῦ λοχαγοῦ Γ Κονδύλη στήν Λιαρίγκοβη) Δημ Θ Κύρου 1 Τά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λια-ριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944)ΑΡΝΑΙΑ τχ 79Ἀπρ-Ἰούν 2008 σ 7 καί 2 Ὁ Διοικητής τοῦ Ἀστυνομικοῦ Σταθμοῦ Λιαριγκόβης ἐνω-μοτάρχης Κοντογιάννης (1916-1917) ὅπ τχ 80Ἰούλ-Σεπτ 2008 σσ 19-20

2 Πρόκειται γιά τό ὄρος Ὑψίζωνος ἤ Χολομών τῆς Χαλκιδικῆς (ὑψ 1165 μ) στούς πρόποδες τοῦὁποίου εἶναι κτισμένη καί ἡ Ἀρναία

3 Γιά τή δράση τοῦ Κων Μπαρτζώκα στή Λιαρίγκοβη βλέπε ἐνδεικτικά Δημ Θ Κύρου Τά laquoΧρονικάraquo ὅπ Ἡ παραπάνω (στή Σημ 1) ἀναφερόμενη laquoἐπίσημος ἔκθεσιςraquo ἡ ὁποία δημοσιεύεται στήν ἐφη-μερίδα laquoΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗraquo στά φφ 496117-11-1935 ἕως 496521-11-1935 καί στό φ 27-11-1935 περι-λάμβανε καί δεύτερο μέρος γιά τά γεγονότα στή Λιαρίγκοβη ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦστρατιωτικοῦ ἀποσπάσματος τοῦ Κ Μπαρτζώκα ἀλλά γιά ἄγνωστους λόγους δέν δημοσιεύεται παράτό ὅτι προαναγγέλλεται στήν ἀρχή τῆς παραπάνω συνέχειας τοῦ δημοσεύματος Ὁλόκληρο τό ἀνα-φερόμενο στή Λιαρίγκοβη τμῆμα τῆς Ἔκθεσης (χειρόγραφο) δημοσιευμένο καί μή βρίσκεται στόἈρχεῖο Σαραφιανοῦ καί (σέ φωτοτυπία) στό Ἀρχεῖο τοῦ γράφοντα καί παρουσίασή του θά γίνει σέπροσεχές τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ στό πλαίσιο τῆς παρουσίασης τοῦ Ἀρχείου Σαραφιανοῦ Ἐξαιτίαςτῶν τραγικῶν γεγονότων τῆς Ἀρναίας τόν Δεκέμβρο τοῦ 1916 δέν ἔγιναν στό Ἡμιγυμνάσιο Λιαριγ-κόβης οἱ ἐξετάσεις πρίν ἀπό τά Χριστούγεννα λόγῳ ἀσθενείας τῶν καθηγητῶν καί laquoἕνεκα τῆς ἀνω-μάλου καταστάσεως ἥτις ἐπεκράτει τότε ἐν τῇ κωμοπόλει ἕνεκα τῆς ὁποίας οἱ πλεῖστοι τῶν γονέωντῶν μαθητῶν ἀπήτουν νά ἔχωσι τά τέκνα των πλησίον τωνraquo (Βλέπε laquoΒιβλίον Πράξεων ἩμιγυμνασίουΛιαριγκόβηςraquo Πράξη 159-1-1917)

4 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ -

ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ∆ ΚΥΡΟΥlaquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ

ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912)ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo

Τοῦ κ Γιώργου Ζωγραφάκη ἐκπαιδευτικοῦ

Θέλω πρίν ἀπʼ ὅλα νά ἐκφράσω τή χαρά μου γιά τήν πρόταση πού μοῦ ἔγινε νά παρουσιάσω σήμερα τόβιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo καί μαζί νά μιλήσω γιά τήν ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς πράγμα πού ἔτσι ἤ ἀλλιῶς θά γινόταν ἀφοῦτό περιεχόμενο τοῦ βιβλίου διαπραγματεύεται αὐτό ἀκριβῶς τό θέμα τήν ἀπελευθέρωση δηλαδή τῆς Βό-ρειας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς

Βέβαια γιά νά μιλήσει κανείς γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Χαλκιδικῆς καί τῆς Ἀρναίας καί τῆς ἐνσωμά-τωσής τους στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος πρέπει νά ξεκινήσει ἀπό πολύ πρίν ὄχι μόνο ἀπό τίς ἐπανα-στάσεις τοῦ 1854 καί τοῦ 1878 καί ἀπό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα ἀλλά ἡ ἀναφορά πρέπει νά φτάσει ἀκόμαπιό πίσω στή συμμετοχή δηλαδή τοῦ τόπου μας στή μεγάλη ἑλληνική ἐπανάσταση τοῦ 1821 πού σωστάἔχει ὀνομαστεῖ Ἐπανάσταση τῆς Χαλκιδικῆς Πρέπει ἐν ὀλίγοις νά τονιστεῖ ὅτι τότε οἱ Χαλκιδικιῶτεςπῆραν στούς ὤμους τους ἕναν ξεσηκωμό πού κράτησε κοντά ἕξι μῆνες πού εἶχε μεγάλες ἐπιτυχίες καίἀπασχόλησε μεγάλες τουρκικές δυνάμεις στερώντας τις ἀπό τά μέτωπα συγκρούσεων τῆς Ν Ἑλλάδαςκαί παράλληλα παρέσχε πολύ μεγάλες θυσίες γιά τίς ὁποῖες μιλοῦν εὔγλωττα τόσο τό πολύ γνωστό κεί-μενο τοῦ Μπαϊράμ πασᾶ ὅτι laquoδέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ σʼ αὐτό τόν τόποraquo ὅσο καί τελικά ὁ χαρα-κτηρισμός laquoΧαλασμόςraquo τόν ὁποῖο ἔδωσε ὁ λαός καί ἡ Ἱστορία στήν ἡρωική ἄμυνα καί στή θυσία τῶνἐπαναστατημένων Χαλκιδικιωτῶν στήν Ποτίδαια στό τέλος τοῦ Ὀκτώβρη τοῦ 21 Μετά τά γεγονότα αὐτάκαί παρά τόν αὐθάδη λόγο τοῦ Μπαϊράμ ὅτι δέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ στή Χαλκιδική οἱ παπποῦδεςαὐτοῦ τοῦ τόπου ξεσηκώθηκαν καί πάλι στά 1854 στή γνωστή ἐπανάσταση τοῦ Τσάμη Καρατάσου πούδέν εἶχε ὡστόσο αἴσιο τέλος καί ὁ τόπος πλήρωσε καί πάλι τή συμμετοχή του μέ πολλά θύματα μέ πιό χα-ρακτηριστικά τή σφαγή τῶν προκρίτων τοῦ Πολυγύρου στίς 22 Ἀπριλίου 1854 Καί ἀκόμη ὅτι ὄχι πολλά χρό-νια ἀργότερα στά 1878 ὑπῆρξε ἔντονη προετοιμασία τοῦ λαοῦ τῆς Χαλκιδικῆς γιά νά ἑνωθεῖ καί νάἀγωνιστεῖ μαζί μέ ἐπαναστατικά σώματα πού ἀναμένονταν στή Χαλκιδική σʼ αὐτό τόν καινούργιο ξεση-κωμό καί πού ὅμως αὐτά τά ἐπαναστατικά σώματα δέν ἀποβιβάστηκαν τελικά στή Χαλκιδική ἀλλά στήν Πιε-ρία καί γιʼ αὐτό τό 1878 ὀνομάστηκε laquoἡ ἐπανάσταση πού τελικά δέν ἔγινεraquo

Αὐτές οἱ ἐπαναστατικές κινήσεις κατέδειξαν κάτι πού ἦταν βέβαια αὐτονόητο Ὅτι οἱ Χαλκιδικιῶτεςὅπως καί ὅλοι οἱ ἀλύτρωτοι Ἕλληνες λαχταροῦσαν νά ἔρθει ἡ ὥρα τῆς ἀπελευθέρωσης ἡ εὐλογημένηὥρα πού ἕνας κατακτητής πέντε αἰώνων θά ἔφευγε ἀπό τά ἱερά ἑλληνικά χώματα καί οἱ σκλαβωμένες πε-ριοχές θά γίνονταν μέρος τοῦ ἐλεύθερου ἑλληνικοῦ κράτους τό ὁποῖο ἔτσι θά γινόταν πολύ μεγαλύτεροκαί θά ἔφευγε ἀπό τά ἀσφυκτικά ὅρια τῆς Μελούνας γιά νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία στήν Ἤπειρο στήΘράκη στό Αἰγαῖο ἀλλά καί στή Β Ἤπειρο καί ἀλλοῦ ndashπράγμα πού δέν ἔγινε τελικά δυνατό Αὐτή ἡ λαχτάρατῶν Χαλκιδικιωτῶν γιά τήν ἀπελευθέρωση πῆρε μία νέα μορφή μέ τήν ἐνεργό συμμετοχή πολλῶν ἀπʼαὐτούς στόν σκληρό Μακεδονικό Ἀγώνα ὅταν μετά τή συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου οἱ ἐπιδιώξεις τῆςΒουλγαρίας νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία καί τή Θράκη ἔπαιρναν σάρκα καί ὀστᾶ Καί μπορεῖ ἡ συνθήκηαὐτή ndashἀποτέλεσμα τῆς πρωτοφανοῦς εὔνοιας τῶν Ρώσων πρός τούς Βουλγάρους στό πνεῦμα τοῦ καινο-φανοῦς τότε Πανσλαβισμοῦndash νά μήν ἴσχυσε ποτέ ἀφοῦ ἀνατράπηκε ἀπό τή συνθήκη τοῦ Βερολίνου πούἀκολούθησε ὡστόσο δημιούργησε ἕνα πρωτοφανές κλίμα ἐθνικῶν διεκδικήσεων γιά τούς Βουλγάρους οἱ

Ὁμιλία πού ἐκφωνήθηκε τήν 1η Νοεμβρίου 2009 στήν αἴθουσα laquoΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣraquo τοῦ Δημαρ-χείου Ἀρναίας στό πλαίσιο τῆς ἐκδήλωσης γιά τήν 97η Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρ-κους τό 1912 Ἡ ὁμιλία μαζί μέ τήν ἐκφώνηση προβαλόταν σέ ὀθόνη καί ἐνδιάμεσα προβαλόταν διάφορεςεἰκόνες σχετικές μέ τήν ἀφήγηση

ὁποῖοι ἐπιδόθηκαν σʼ ἕναν σκληρό ἀγώνα ἐπιβολῆς στούς χώρους τῆς Μακεδονίας ἐν ὄψει τῆς μέ ὅποιοντρόπο ἐκδίωξης τῶν Τούρκων ἀπό τή Β Ἑλλάδα Καί στή Χαλκιδική λοιπόν παρʼ ὅλο ὅτι ἐδῶ δέν ὑπῆρξανσυγκρούσεις μέ βουλγαρικά ἀντάρτικα σώματα τούς περιβόητους Κομιτατζῆδες πολλοί συμπατριῶτεςμας πρωτοστάτησαν εἴτε ὡς ἁπλοί Μακεδονομάχοι εἴτε ὡς ἐπικεφαλῆς σωμάτων σέ πολλά μέρη τῆς Μα-κεδονίας Ἀπʼ αὐτούς ξεχωρίζουν ὁ Ἀθανάσιος Μινόπουλος ἀπό τή Βαρβάρα ὁ Γιάννης Παρλιάρης ἀπό τόνΤαξιάρχη ὁ Γιώργης Γιαγκλής ἀπό τήν Ἱερισσό ἐνῶ σημαντικό ρόλο ἔπαιξε ὁ Μητροπολίτης ΚασσανδρείαςΕἰρηναῖος ἄν καί ἦταν πολύ νέος καί εἶχε ἔρθει στή Χαλκιδική τό 1907 περίοδο ὅμως κατά τήν ὁποία ὁ Μα-κεδονικός Ἀγώνας βρισκόταν στή μεγαλύτερή του ἔξαρση

Σέ τέτοια λοιπόν ἑτοιμότητα βρισκόταν ὁ λαός τῆς Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὅπως καί ὅλοι οἱ Ἕλληνεςἄλλωστε εἶχε ἀναθαρρήσει μετά τήν ἐπιτυχῆ ἐπανάσταση τοῦ 1909 καί τήν ἔλευση τοῦ Ἐλευθερίου Βε-νιζέλου στήν Ἑλλάδα κατάσταση ἡ ὁποία ἀπέβαλε τό αἴσθημα ἀπαισιοδοξίας καί ταπείνωσης τό ὁποῖοεἶχε καταλάβει τούς Ἕλληνες μετά τόν ἀνεπιτυχῆ πόλεμο τοῦ 1897 Οἱ Ἕλληνες καί ἐδῶ καί ὁπουδήποτεἀλλοῦ ἔνιωθαν ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση καθώς παρακολουθοῦσαν τήν ἀνασυγκρότηση τῆς χώρας τήν ἀνα-διοργάνωση καί ἐπανεξοπλισμό τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί γενικά τήν ἰσχυροποίηση τῆς Ἑλλάδας κάτωἀπό τή διακυβέρνηση τοῦ Ἐλ Βενιζέλου ὥστε ἡ πατρίδα μας νά καταστεῖ πράγματι laquoσεβαστή εἰς τούς φί-λους της καί τρομερά εἰς τούς ἐχθρούς τηςraquo

Αὐτό τό αἴσθημα ἐπιβεβαιώθηκε ὅταν στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 ἄρχισε ὁ Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος ἀφοῦεἶχε προηγηθεῖ μία χαλαρή συμμαχία μεταξύ τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Ἑλλάδας Βουλγαρίας Σερβίας καίΜαυροβουνίου Ὁ ἑλληνικός στρατός σέ μία ἐξαιρετική προέλαση συνέτριψε τήν τουρκική ἀντίστασηστήν Ἐλασσόνα στό Σαραν τάπορο καί προχώρησε ραγδαία πρός Σέρβια Κοζάνη Βέροια ΝάουσαἜδεσσα Κατερίνη συνέτριψε ὕστερα ἀπό σκληρόν ἀγώνα τήν ἰσχυρή γραμμή ἄμυνας στά Γιαννιτσά καί ndashὕστερα ἀπό τηλεγραφική παρέμβαση τοῦ πρωθυπουργοῦ καί ὑπουργοῦ Στρατιωτικῶν Ἐλ Βενιζέλου πρόςτόν ἀρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντῖνοndash ὁ ἑλληνικός στρατός μπῆκε θριαμβευτής στή Θεσσαλονίκη ἀφοῦἀνήμερα τῆς μεγάλης γιορτῆς τοῦ πολιούχου της Ἁγ Δημητρίου στίς 26 Ὀκτωβρίου 1912 εἶχε παραδοθεῖἡ πόλη στόν ἑλληνικό στρατό Ἡ ἐπιτακτική παρέμβαση τοῦ Βενιζέλου στόν Κωνσταντῖνο προῆλθε ἀπό τήβάσιμη πληροφορία ὅτι μία βουλγαρική μεραρχία ὅδευε ταχέως πρός τή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία ἐπιδίωκενά καταλάβει γιά λογαριασμό τῆς Βουλγαρίας ἐφ ὅσον μάλιστα ἡ πρόσκαιρη συμμαχία Ἑλλάδας-Βουλγα-ρίας ἐναντίον τῆς Τουρκίας δέν πρόβλεπε διανομή τῶν κατακτούμενων ἐδαφῶν Ἔτσι ὁ ἑλληνικός στρα-τός ἀπελευθέρωσε καί κατέλαβε τή Θεσσαλονίκη ἐπέτρεψε δέ σέ μικρή δύναμη τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦπού ἔφτασε ὀκτώ ὧρες ἀργότερα νά μπεῖ στήν πόλη γιά ἀνάπαυση ὅμως εἰσῆλθε στήν Θεσσαλονίκηλάθρα μία ὁλόκληρη βουλγαρική μεραρχία ἡ ὁποία ἐκδιώχτηκε ἀργότερα διά τῶν ὅπλων Πρέπει νά ση-μειώσουμε ἀκόμη ὅτι ὁ Ἕλληνας βασιλιάς Γεώργιος ἀκολουθοῦσε τόν ἑλληνικό στρατό στή νικηφόρα πο-ρεία του καί τέλος ἐγκαταστάθηκε στή Θεσσαλονίκη ὅπου παρέμεινε μέχρι τήν ἀπίστευτη δολοφονία τουστίς 5 Μαρτίου 1913

Ὁ ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖνος μετά τήν κατάληψη τῆς Θεσσαλονίκης προχώρησε σέ κατάληψη τῆςἐνδοχώρας καί ἐγκατάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Καί ἕνα μέρος τῆς ἐνδοχώρας ἦταν βέβαια ἡ Χαλ-κιδική Γιά τή Χαλκιδική δόθηκε μία προτεραιότητα γιατί μέρος τῆς χερσονήσου ἀποτελεῖ τό Ἅγιον Ὅροςπρός τό ὁποῖο οἱ Βούλγαροι εἶχαν κατακτητικές βλέψεις λόγω τῆς ἰδιαίτερης ἀκτινοβολίας του γενικότεραστήν Ὀρθοδοξία καί μέ τήν πρόφαση τῆς ὕπαρξης ἐκεῖ βουλγάρικης Μονῆς Ἔτσι στίς 30 Ὀκτωβρίου1912 ἀποφασίζεται νά κατευθυνθεῖ πρός τή Χαλκιδική ἕνα τάγμα γιά νά τήν καταλάβει καί νά τήν ἀπε-λευθερώσει

Ὅμως ἡ Χαλκιδική ἦταν πλέον ἐλεύθερη ἀπό δύο περίπου βδομάδες πρίν Καί τήν ἐλευθερία της πρό-σφεραν οἱ λεγόμενοι Πρόσκοποι πού ἦταν μικρά ἐπαναστατικά σώματα πού ἀποβιβάστηκαν στίς ἀκτές τηςκαί προχώρησαν σέ κατάλυση τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν Δέν ἦταν βέβαια τό μεγάλο καί ὀργανωμένο σῶματοῦ Τσάμη Καρατάσου ἦταν ὡστόσο ἀξιόλογες καί ἀποφασισμένες ὁμάδες ὑπό τήν ἡγεσία Ἑλλήνων ἀξιω-ματικῶν Αὐτούς τούς ἀντάρτες τούς δεχόταν καί τούς ἐνίσχυε μέ ὅπλα καί ἐφόδια τό ἐπίσημο ἑλληνικόκράτος σέ ὅλο τό μῆκος τοῦ μετώπου Ἡ πρώτη καί πιό σημαντική ὁμάδα ἐδῶ ἦταν αὐτή τοῦ Βασιλείου Πα-πακώστα ἡ ὁποία στίς 5 Ὀκτωβρίου ndashταυτόχρονα δηλαδή μέ τήν ἔναρξη τῶν ἐχθροπραξιῶν μεταξύ Ἑλλά-δας καί Τουρκίαςndash ἀποβιβάστηκε κοντά στήν Ὀλυμπιάδα καί προχώρησε πρός τό ἐσωτερικό τῆςΧαλκιδικῆς φτάνοντας στό χωριό Βαρβάρα Ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Σωκράτη ἐνῶτίς τάξεις τοῦ σώματός του πύκνωναν πολλοί ντόπιοι ἀγωνιστές ἰδιαίτερα ὅσοι βρίσκονταν φυγόστρατοιστά βουνά γιά νά ἀποφύγουν τήν ἐπιστράτευση πού εἶχαν κάνει οἱ Τοῦρκοι ἐν ὄψει τοῦ πολέμου Αὐτότό φαινόμενο τῆς αὐτομόλησης δηλαδή Ἑλλήνων πού εἶχαν ἐπιστρατεύσει οἱ Τοῦρκοι παρατηρήθηκε σέ

πολλές περιπτώσεις στίς συγκρούσεις ἑλληνικοῦ καί τουρκικοῦ στρατοῦ Ἡ δύναμη λοιπόν τῶν Προσκό-πων τοῦ Παπακώστα αὐξήθηκε πολύ καί ἔτσι χωρίστηκε σέ μικρότερες ὁμάδες καί προχώρησε σέ ἐκδίωξητῶν Τούρκων ἀπό πολλά χωριά ἰδιαίτερα τῆς βόρειας Χαλκιδικῆς ὥστε σύντομα μέχρι τά μέσα τοῦ μήναὈκτώβρη εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τουρκική κατοχή τά περισσότερα χωριά ὅπως ἡ Ἱερισσός ὁ Μαχαλάς(Στάγειρα) ἡ Στρατονίκη ἡ Βαρβάρα ἡ Μ Παναγία τό Νεοχώρι καί τό Παλαιοχώρι ἡ Λόκοβη καί βέβαιαἡ Λιαρίγκοβη (Ἀρναία)

Οἱ Τοῦρκοι τόσο στόν Πολυγύρο ὅσο καί περισσότερο στή Θεσσαλονίκη προσπάθησαν νά ἀντιδράσουνκατά τῶν Προσκόπων στέλνοντας μικρή δύναμη ἡ ὁποία ὅμως ἀντιμετωπίστηκε ἐπιτυχῶς μέ σοβαρέςἀπώλειες τῶν Τούρκων στόν Ἅγ Πρόδρομο καί σέ ἄλλα ἐπίκαιρα σημεῖα ἀπό τά ὅλο καί ἰσχυρότερα σώ-ματα τῶν Προσκόπων Ἔτσι γιά λόγους ἀσφάλειας ndashκαί ἀφοῦ βέβαια ἔφταναν συνέχεια νέα ἀπό τό πο-λεμικό μέτωπο γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦndash ὁ Τοῦρκος διοικητής Χαλκιδικῆς συγκέντρωσετούς Τούρκους ἐνόπλους ἀλλά καί τούς ὑπαλλήλους του στόν Πολυγύρο προσπαθών τας νά βρεῖ τρόπονά διαφύγει στή Θεσσαλονίκη Σʼ αὐτή τήν προσπάθεια καί γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτεραἀπό τήν τουρκική παρουσία τόν βοήθησε ὁ Μητροπολίτης Εἰρηναῖος Μέ τίς συμβουλές του παρουσιά-ζονταν στόν Τοῦρκο διοικητή διάφοροι κτηνοτρόφοι καί ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου καί κατάγγελνανδῆθεν ἀγανακτισμένοι ὅτι τά βουνά εἶναι γεμάτα ἀντάρτες πού τούς ἁρπάζουν τρόφιμα κλπ χαρακτη-ριστικά μάλιστα ἔλεγαν ὅτι laquoκάθε κλαδί κι ἀντάρτηςraquo πράγμα πού ἐνέτεινε τόν πανικό τῶν Τούρκων πούδέν αἰσθάνονταν πλέον καθόλου ἀσφαλεῖς οὔτε μέσα στόν Πολύγυρο Ἔτσι ὁ Τοῦρκος διοικητής δέχτηκεμέ ἀνακούφιση τήν πρόταση τοῦ Εἰρηναίου νά χρησιμοποιήσει 200 μουλάρια πού τοῦ πρόσφερε νά πάρειτούς Τούρκους ἔνοπλους καί πολίτες καί νά φύγει πρός τή Θεσσαλονίκη ἀπό τά νότια τοῦ Πολυγύρουστίς 22 Ὀκτωβρίου 1912 συνόδεψε μάλιστα ἐπί μακρόν ὁ Εἰρηναῖος τό καραβάνι τῶν Τούρκων δῆθεν γιάἀσφάλεια στήν πραγματικότητα βέβαια γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτερα καί μάλιστα ἀναί-μακτα ἀπό τήν τουρκική κατοχή πού εἶχε διαρκέσει 482 ὁλόκληρα χρόνια Ἔτσι νωρίτερα ἡ βόρεια Χαλ-κιδική καί στή συνέχεια ὁ ὑπόλοιπος νομός καί ἡ πρωτεύουσά του εἶναι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τόνκατακτητή καί ἀναμένει τή θετική γιά τήν Ἑλλάδα συνέχεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου καί τήν ἔλευσηκαί στή Χαλκιδική τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὡς ἐπίσημη παρουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καίἐδῶ

Ἄς συνδεθοῦμε λοιπόν καί πάλι μέ τό σημεῖο ὅπου σημειώναμε ὅτι ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεσέ κατάληψη καί τῆς ἐνδοχώρας τῆς Μακεδονίας ἐκεῖ ὅπου δέν εἶχαν φτάσει ἀκόμη οἱ Βούλγαροι οἱὁποῖοι χωρίς σοβαρή ἀντίσταση εἶχαν καταλάβει τή Θράκη καί προχωροῦσαν πρός τά δυτικά χωρίςὡστόσο νά προφτάσουν νά καταλάβουν τή Θεσσαλονίκη ὅπως εἴπαμε παραπάνω Καί σχετικά μέ τή Χαλ-κιδική ἀποφασίστηκε νά σταλεῖ ἐδῶ ἕνα τάγμα τό ὀνομαστό 1ο Ἀνεξάρτητο Τάγμα Κρητῶν μέ διοικητήτόν Γεώργιο Κολοκοτρώνη ἐγγονό τοῦ πολέμαρχου τοῦ ʼ21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη πρώην ἐθελοντῆἀγωνιστῆ στήν ἐπανάσταση τοῦ 1897 στήν Κρήτη καί Μακεδονονομάχο στή Μακεδονία Τό τάγμα αὐτόἀποσπάστηκε ἀπό τό 1ο Ἀνεξάρτητο Σύνταγμα Κρητῶν ndashτό ὑπόλοιπο τοῦ ὁποίου μεταφέρθηκε διά θα-λάσσης στήν Ἤπειροndash καί ὑπήχθη στήν 7η Μεραρχία Πρέπει ἐδῶ νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Κρήτη δέν εἶχε ἀκόμηἑνωθεῖ μέ τήν Ἑλλάδα (αὐτό ἔγινε ἕνα χρόνο ἀργότερα) καί ζοῦσε ὑπό τό καθεστώς τῆς Αὐτόνομης Κρη-τικῆς Πολιτείας ὡστόσο ἐπιστρατεύτηκε ἐθελοντικά ταυτόχρονα μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί ἔστειλεἰσχυρή δύναμη ἐνόπλων στά μέτωπα τοῦ πολέμου

Στίς 30 Ὀκτωβρίου 1912 λοιπόν ὁ διοικητής τῆς 7ης Μεραρχίας Σωτίλης ἐκδίδει διαταγή πρός τό Τάγμαlaquoτό ὑφ ὑμᾶς τάγμα νά ἀναχωρήσει ἀμέσως ἵνα μεταβεῖ εἰς Πολύγυρον ἔνθα νά ἐγκαταστήσει τήν ἕδραναὐτοῦ καί ἕναν οὐλαμόν εἰς Ἅγιον Ὄρος Ἐκ Πολυγύρου τό Τάγμα διαθέτον ἀναλόγως τῆς ἀνάγκης καίτῶν περιστάσεων τήν δύναμιν αὐτοῦ θά σημειώσει τήν ἑλληνικήν κατοχήν ἐπί τῆς Χαλκιδικῆςraquo Εἴπαμεβέβαια ὅτι γιά τή Χαλκιδική ὑπῆρχε ἕνας εἰσέτι σοβαρός λόγος πού ἀφοροῦσε τήν κατάληψη τοῦ ἉγὌρους πρός τό ὁποῖο προσπαθοῦσαν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι ἀπό τήν περιοχή τῆς Νιγρίτας καί ὑπῆρχεπάντα ἡ περίπτωση νά συναντηθοῦν τά προχωρημένα τμήματα τοῦ ἑλληνικοῦ μέ ἀντίστοιχα τμήματα τοῦπροσωρινοῦ σύμμαχου βουλγαρικοῦ στρατοῦ Γιʼ αὐτό μία παράγραφος τῆς διαταγῆς πρός τό τάγμαΚρητῶν ἀναφέρει laquoΚατά τάς ἀνωτέρω ὁριζομένας ἐνεργείας τοῦ Τάγματος πιθανόν νά ἐπέλθωσι προ-στριβαί πρός συμμαχικά ἡμῶν στρατεύματα Ἡ φιλική ἀλλά καί εὐσταθής πρός ταῦτα συμπεριφορά δέοννά χρησιμεύσει ὡς βάσις κατά τάς μετʼ αὐτῶν συνεννοήσεις τοῦ διοικητοῦ τοῦ Τάγματοςraquo

Σέ ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς αὐτῆς ξεκινᾶ ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό Τάγμα Κρητῶν στίς 31 Ὀκτώβρη καί τόβράδυ διανυκτερεύει στά Βασιλικά Ὅμως πρίν τό παρακολουθήσουμε στήν πορεία του πρός τή Χαλκι-δική θά πρέπει νά κάνουμε μία σύντομη ἀλλά ἀπαραίτητη ἀναφορά σʼ ἕναν νεαρό ἀνθυπολοχαγό του ὁ

1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 2: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Περιοδική ἔκδοση ἱστορικῆς-ἀρχαιολογικῆς καί λαογραφικῆς

ἐνημέρωσης καί καταγραφῆς630 74 ΑΡΝΑΙΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

ΚΩΔΙΚΟΣ 3677

ἸδιοκτήτηςἘκδότηςndashΔιευθυντήςndashΣυντάκτηςὙπεύθυνοςndashἘπιμελητής Ὕλης

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Θ ΚΥΡΟΥΦιλόλογος-Θεολόγος

Τηλέφωνο καί Τηλεομοιότυπο23720 22 127 ΑΡΝΑΙΑ

Κινητό τηλέφωνο 6943 441419

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝΣυνδρομές προαιρετικές

Ἐπιστολές-Ἐπιταγές-ἘμβάσματαΔημ Θ Κύρου 630 74 ΑΡΝΑΙΑ

Ἀριθμός ΛογαριασμοῦΕΤΕ 326747879-84

ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ laquoΜΕΛΙΣΣΑraquoΑΣΠΡΟΒΑΛΤΑ ΤΗΛ 23970 23 313

ἩἩ φφωωττοογγρρααφφίίαα ττοοῦῦ ἐἐξξωωφφύύλλλλοουυ

ΟΟἰἰκκίίαα κκλληηρροοννόόμμωωνν ΣΣααρρααφφιιααννοοῦῦὅὅπποουυ ἀἀππόό ττόόνν ΝΝοοέέμμββρριιοο ττοοῦῦ 22001100σσττεεγγάάζζεειι ττόό ΜΜοουυσσεεῖῖοο ὙὙφφααννττιικκῆῆςςττῆῆςς ἈἈρρννααίίααςς

Η Ε Π Ω Δ Ο Σ Μ Α ΣἩ laquoἘπωδόςraquo μας θά ἐπαναλαμβάνει τά παρακάτω αἰτήματα τῶν

ὁποίων ἡ ἱκανοποίηση δέν ἀπαιτεῖ χρήματα ἀλλά μόνο βούληση1 Οἱ καμπάνες τοῦ ἱεροῦ μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου Στεφά-

νου νά ἠχοῦν πάντοτε παραδοσιακά (δηλαδή ἠλεκτρονικά μέν καίδυστυχῶς ἀλλά μέ τό πρόγραμμα ἐκεῖνο πού ἀντιγράφει ἱκανο-ποιητικά τήν κωδωνοκρουσία τοῦ παλιοῦ καλοῦ καιροῦ) καί σέτρεῖς στάσεις γιά νά ἀκούγεται ἀπό τά στόματα πολλῶν καί νάγράφεται σέ κείμενα ἐπισκεπτῶν ὅπως τόν παλιό καλό καιρό ὅτιοἱ καμπάνες τοῦ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου εἶναι laquoκαλλίηχεςraquo Τά ἄλλαχρησιμοποιούμενα κωδωνοκρουστικά προγράμματα εἶναι θορυ-βώδη καί ἐνοχλητικά καί θυμίζουν laquoχαλκόν ἠχοῦντα καί κύμβαλονἀλαλάζονraquo (Οἱ ἀντίχριστοι καιροφυλακτοῦν καί laquoεὐκαιρίαν ζη-τοῦσινraquo)

2 Νά ἐπανέλθουν τρία καταργηθέντα πρίν ἀπό χρόνια ἤ καίπρόσφατα ἐκκλησιαστικά ἔθιμα Συγκεκριμένα α΄) Ἡ τελετή τῆςἈναστάσεως (στίς 12 τά μεσάνυχτα τοῦ Μ Σαββάτου) νά γίνεταιὅπως ἐπί αἰῶνες στήν Κεντρική Πλατεία τῆς Ἀρναίας καί ὄχι στόχοροστάσι μπροστά στό Δημαρχεῖο καί κάτω ἀπό τίς καμπάνεςτοῦ κωδωνοστασίου τοῦ Ναοῦ οἱ ὁποῖες κατά τήν ὥρα πού ψάλ-λεται τό χαρμόσυνο μήνυμα laquoΧριστός Ἀνέστηraquo ἠχοῦν ἀτάκτως καίθορυβωδῶς καί δέν τό ἀκούει κανείς β΄) Ἡ τελετή τοῦ laquoκαθαγια-σμοῦ τῶν ὑδάτωνraquo (τά Θεοφάνεια) νά γίνεται ὅπως ἐπί αἰῶνεςστήν Κεντρική Πλατεία τῆς Ἀρναίας ὅπου ὑπάρχει ὄντως ἡ πηγήτῶν ὑδάτων καί ὄχι στό χοροστάσι ὅπου ἡ laquoπηγήraquo (μιά βρυσούλα)εἶναι παράρτημα τῆς ὄντως πηγῆς καί γ΄) Τά κεριά πού δίνονταιστούς πιστούς κατά τίς κηδεῖες καί τά Μνημόσυνα νά τά κρατοῦνστά χέρια τους οἱ πιστοί ὅπως ἐπί αἰῶνες καί ὄχι νά τά ἀνάβουνκαί νά τά ἐναποθέτουν στά κηροστάσια γιά νά μή μαυρίσουν τάχαοἱ τοιχογραφίες τοῦ Ναοῦ (αὐτή ἦταν ἡ δικαιολογία γιά τήν κα-τάργηση τοῦ ἐθίμου) ἤ μᾶλλον γιά νά μή λερώνεται τό δάπεδο καίχρειάζεται δουλειά γιά τήν καθαριότητά του (νεώτερη δικαιολο-γία)

3) Νά τοποθετηθοῦν πινακίδες μέ τήν ἐπιγραφή laquoΙΕΡΟΣ ΜΗ-ΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥraquo καί στήν εἴσοδο τοῦΝαοῦ καί στήν εἴσοδο τοῦ αὔλειου χώρου του γιά νά γνωρίζουν οἱξένοι ἐπισκέπτες του πού ἐδῶ καί καιρό εἶναι πολλοί λόγω τῶνἀρχαιοτήτων του σέ ποιό ἱερό πρόσωπο ἤ γεγονός τιμᾶται ὁ Ναός

Κ Α Τ Α Γ Ρ Α Φ Η Α Ρ Χ Ε Ι Ω ΝΤοῦ Δημ Θ Κύρου

Θεολόγου-Φιλολόγου

Στήν Ἀρναία ὑπάρχουν ἀρκετά ἀρχεῖα παλιῶν ἑλληνικῶν ἐγγράφων (στήν πλειοψηφίατους οἰκογενειακά) Ἡ στήλη αὐτή καταγράφει-καταλογογραφεῖ κατά χρονολογική σειράὅσα ἀπʼ αὐτά ἔχουν ἐντοπισθεῖ καί ἐνδιαφέρουν

ΚΑ΄ (4) ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΑΡΧΕΙΟΥΛΥΣΙΜΑΧΟΥ ΓΡ ΣΑΡΑΦΙΑΝΟΥ

37 Αἴτησις Πολύγυρος--1917 φ 1 (φ 1β κενό) 205Χ275Ὁ ὑπόδικος Γρηγόριος Σαραφιανός παρακαλεῖ τόν Πρόεδρο τοῦ Ἐκτάκτου Στρατοδικείου Χαλκι-

δικῆς115 νά τόν δεχθεῖ σέ ἀκρόαση γιά νά τοῦ ἀνακοινώσει τά αἴτια πού τόν ὁδήγησαν στήν φυλά-κισή του ἐξ αἰτίας τῆς ὁποίας προσβλήθηκε σοβαρά ἡ ὑγεία του

(Τό ἔγγραφο δέν ὑπογράφεται ἀπό τόν αἰτοῦντα Ἀπό παραδρομή καί ἀπό ἔλλειψη ἀκριβοῦς ἡμε-ρομηνίας παρουσιάζεται στή θέση αὐτή καί ὄχι μετά τό ἔγγραφο μέ ἀριθμό 10)38 Αἴτησις Ἀθήνα 27 Ἰουλίου 1917 φφ 2 (φ 2β κενό) 205Χ285

Ὁ Γρηγόριος Ἀν Σεραφιανός παρακαλεῖ τόν Πρόεδρο τῆς Κυβερνήσεως Ἐλευθέριο Βενιζέλο νάδιατάξει τήν πληρωμή 306250 δραχμῶν ὡς ἀποζημίωση γιά τίς ζημιές πού προκλήθηκαν στήν περι-ουσία του κατά τή συμπλοκή πού ἔγινε στίς 12 Δεκεμβρίου 1916 μεταξύ τῶν χωροφυλάκων πούἦταν ὀχυρωμένοι στό σπίτι του καί τῶν ἐπιστράτων ὅταν αὐτός βρισκόταν σέ κράτηση στόν Πολύ-γυρο στήν ὑγεία του καί στήν ἐξάσκηση τοῦ ἐπαγγέλματος λόγω τῆς πεντάμηνης καί πλέον κράτη-σής του στίς φυλακές Πολυγύρου καί Θεσσαλονίκης

(Τό Ἔγγραφο εἶναι ἀνυπόγραφο Ὑπάρχει καί ἀντιγραφό του γραμμένο στίς 31-7-1917 Βλέπε laquoΠα-ρουσίαση Ἐγγράφωνraquo)39 [Ἰατρικό Πιστοποιητικό] Ἀθήνα 1 Αὐγούστου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 95Χ132

Ὁ (ἰατρός) Μ Καλλικούνης πιστοποιεῖ ὅτι ὁ ἰατρός Γρηγόριος Σαραφιανός laquoἔπαθεν ἀπό τοῦ πα-ρελθόντος Φεβρουαρίου γριππώδη βρογχίτιδα ἥτις χρονίσασα ἐξακολουθεῖ μέχρι σήμερονraquo καί ὅτιlaquoἡ κατάστασις αὕτη τοῦ ἐπιβάλλει συστηματικήν θεραπείαν ἐν ἐξοχῇ καί μακράν κοπώσεωνraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφει ὁ θεράπων ἰατρός)40 [Ἄδεια κυκλοφορίας] Θεσσαλονίκη 13 Αὐγούστου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 170Χ245

Ἡ Ἀστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης σέ Σημείωμά της ἀναφέρει ὅτι laquoὉ κ Γρηγ Σεραφιανόςεἶνε ἐλεύθερος νά ἀναχωρήσῃ εἰς Χαλκιδικήν μετά τῶν κάτωθι σημειουμένων προσώπωνraquo116

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφεται ἀπό τόν Διευθυντή καί σφραγίζεται μέ τή σφραγίδα τῆς Ὑπηρεσίας)11741 [Διαβιβαστικό] Ἀθήνα 18 Αὐγούστου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 200Χ295

Ἡ Ἀστυνομική Διεύθυνση Ἀθηνῶν laquoδιαβιβάζει ἀπολογίαν Σαραφιανοῦ Γρηγορίου ἰατροῦ ἐκ Λια-ριγκόβης νῦν βουλευτοῦraquo στόν Εἰσαγγελέα Πρωτοδικῶν Θεσσαλονίκης laquoἵνα ἐάν κρίνῃ ὑπάρχουσανπερίπτωσιν ποινικῆς διώξεως ὑποβάλῃraquo σʼ αὐτήν laquoαἴτησιν ὅπως ζητηθῇ ἡ ἄδεια τῆς Βουλῆς πρός κα-ταδίωξινraquo

Στήν ἴδια σελίδα ὑπάρχει Σημείωμα τοῦ Εἰσαγγελέα Ἐφετῶν Παπαχατζῆ118 σύμφωνα μέ τό ὁποῖοlaquoτό γνωμοδοτικόν περί χάριτος Συμβούλιον συγκροτεῖται ἐκ τοῦ προέδρου κ(αι)΄ Εἰσαγγελέως τῶνἐν Ἀθήναις Ἐφετῶν τοῦ γενικοῦ γραμματέως τοῦ γενικοῦ ἐπιθεωρητοῦ τῶν φυλακῶν καί τοῦ δι-ευθυντοῦ τῆς Διοικήσεως τῶν φυλακῶν τοιούτου δέ μή ὑπάρχοντος τοῦ διευθύνοντος ταύτην τμη-ματάρχουraquo

(Τό Ἔγγραφο τῆς Ἀστυν Διεύθυνσης ἔχει ἀριθμό 86896 καί τό Σημείωμα τοῦ Εἰσαγγελέα ἔχειἀριθμό διεκπεραίωσης 9758)42 [Ἐπιστολή] Ἀθήνα 25 Αὐγούστου 1917 φ 1 110Χ180

Ὁ Κ Δογάνης γράφει στόν γιατρό (Γρηγόριο Σαραφιανό) ὅτι σέ ἐπιστολή του119 ἀπό τή Θεσσα-λονίκη τοῦ ἔγραψε ὅτι μετετέθη στήν Πάτρα ὅτι τήν ἐπιστολή του120 τήν ἔλαβε στόν σταθμό τῆς

Θεσσαλονίκης καί στενοχωρήθηκε laquoδιά τήν κατάστασιν τῆς Χαλκιδικῆςraquo ὅτι προσπάθησε νά δεῖ τόνΡέπουλη (259) ἀλλά μάταια καί θά παραμείνει καί τήν ἑπόμενη μέρα γιά νά τόν δεῖ καί νά τοῦ ἐκθέ-σει τήν κατάσταση ὅτι ἀντάμωσε τόν Βασιλᾶκο καί εἶναι μαζί τήν ὥρα πού τοῦ γράφει ὅτι εἶδε τόνΜιχαλακόπουλο laquoδιά τό ζήτημα τοῦ Βασιλάκουraquo ὁ ὁποῖος τοῦ εἶπε laquoὅτι ὁ κ Πρόεδρος ἔδωκε δια-ταγήν νά μή συμπεριληφθοῦν εἰς τήν ἀμνηστείαν οἱ ἠθικῶς ἔνοχοι διότι οὗτοι ὡς μᾶλλον ἐγγράμ-ματοι καί ὡς ἔχοντες κοινωνικήν τινα θέσιν θεωροῦνται ὡς ἐπικίνδυνοιraquo καί γιʼ αὐτό laquoδέν δύναταινά παραβῇ τήν ἐντολήν τοῦ κ Προέδρουraquo ἀλλά τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι μόλις ἔρθει ὁ Πρόεδρος θάτόν ἐνημερώσει καί θά προσπαθήσει νά τόν μεταπείσει ὅτι εἶναι ἀνάγκη νά ἔλθη (ὁ ΓΣ) στήν Ἀθήναlaquoμήπως καθαρίσῃ τήν ὑπόθεσιν αὐτήν μέσω τοῦ κ Ρέπουληraquo καί ὅτι γιά τήν ὑπόθεση τῆς γυναίκαςτου εἶδε τόν Χωματᾶ121 στήν κλινική καί τοῦ εἶπε ὅτι εἶναι ἀνάγκη νά δεῖ τόν Ρέπουλη laquoκαθόσονοὗτος θά βραδύνῃ νʼ ἀναλάβῃ ὑπηρεσίανraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφεται ἀπό τόν ἀποστολέα)43 [Ἐπιστολή] Πολύγυρος 16 Σεπτεμβρίου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 110Χ180

Ὁ Ν Τραγανός γράφει στόν Γρηγόριο (Σαραφιανό) ὅτι οἱ συγγενεῖς τοῦ Ἀθανασίου Μοδικοῦ ὁἴδιος καί κυρίως ἡ ἀδελφή του (τοῦ ΝΤ) τόν παρακαλοῦν νά ἐνεργήσει κατά τή μετάβασή του στήνἈθήνα laquoπαρά τῷ δικηγόρῳ ὁ ὁποῖος τόν ὑπεράσπισε ἐν Θεσσαλονίκῃ κ(αι)΄ εἰς ἄλλους φίλους νάγείνῃ ἀναθεώρησις τῆς δίκης ἤ νά τῷ δοθῇ χάριςraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφει ὁ ἀποστολέας)44 [Ἐπιστολή] Πολύγυρος 2(0) Ἀπριλίου 1917 φφ 2 110Χ180

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός γράφει στή σύζυγό του ὅτι laquoἤδη ἐπί τοῦ προκειμένου τά τοῦ Πολυγύ-ρου βάσανα ἔληξαν καί ἄρχονται τά τῆς Θνίκηςraquo ὅτι laquoἐφυλακίσθησαν ἐπί ἐπιορκίᾳ σήμερον κατάτήν διαδικασίαν ὑπό τοῦ στρατοδικείου ἄλλων ὁ Κωσ Δ Ρήγας ἤ Μητιάνος ὁ Ἰ Πατσατζής ἈθΚαραπιπέρης ἡ Δέσπω (σύζυγος Ἀγγέλου Ταμπάκη ἡ Ἑλένη Στεφάνου Κύρου καί συνυφάδα τηςraquoὅτι τήν εὐχαριστεῖ καί τή συγχαίρει γιά τούς συγγενεῖς της στόν Πολύγυρο οἱ ὁποῖοι τόν ἔκαναν νάμήν αἰσθανθεῖ laquoἐπαισθητῶς τήν συζυγικήν ἔλειψινraquo καί laquoἰδίᾳ ἡ θειά Μορφούλα καί Τάσοςraquo στούςὁποίους ἐκφράζει τίς εὐχαριστίες του καί τήν εὐγνωμοσύνη του laquoδιά τούς κόπους εἰς οὕς ὑπεβλή-θησαν καί συνετέλεσαν εἰς τήν ἐκ τῆς νόσουraquo διάσωσή του καί ὅτι ἀναχωρῶντας τό Σάββατο (γιάτή Θεσσαλονίκη) καί μή ἔχοντας ἐπί πλέον χρήματα γιά νά πληρώσει τά ἔξοδα πού ἔκαναν γιʼ αὐτόνκαί γιά τούς νοσηλευτές του γράφει τήν ἴδια μέρα στόν πατέρα της laquoνά τούς πληρώσῃ λίαν προσεχῶςraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι κολοβό καί γιʼ αὐτό δέν ὑπάρχει ἡ ὑπογραφή τοῦ ἀποστολέα)45 [Διαβιβαστικό] Ἀθήνα 1 Ὀκτωβρίου 1917 φ 1 (φ 1β΄ κενό) 205Χ270

Ὁ Ὑπουργός τῆς Δικαιοσύνης Ἰ Δ Τσιριμῶκος διαβιβάζει πρός τόν Κύριο Εἰσαγγελέα τῶν ἐν Θεσ-σαλονίκῃ Πρωτοδικῶνraquo τόν Νόμο 775 καί τοῦ ἀνακοινώνει ὅτι laquoἐάν τά γεγονότα ἔχουσιν ὡς ἐκτί-θενται οὐδεμία παραμένει ἀμφιβολία ὅτι ὁ ἀναφερόμενος προστατεύεται ὑπό τοῦ διατάγματος τῆς22 Ἰουνίου 1917 περί ἀμνηστείας κυρωθέντος ὑπό τοῦ Νόμου 775 (ἄρθρον 1 ἀριθ 2) ὡς ρητῶς ὁρί-ζεται ὅτι χορηγεῖται ἀμνηστεία διά πάσας τάς ἀνυποταξίας καί λιποταξίας πλήν τῆς ἐνώπιον τοῦἐχθροῦraquo καί ὅτι laquoἐφʼ ὅσον ἀμνηστεύεται ὁ ἄμεσος αὐτουργός τῶν ἀδικημάτων τούτων οὐδείς ὑφί-σταται λόγος ὅπως μή θεωρηθῶσιν ἀμνηστευόμενοι καί οἱ συνεργοί τούτων καθʼ ἅ οὕτως ἐντίθησιraquoκαί γιʼ αὐτό παρακαλεῖ laquoὅπως ἀνασταλῇ πᾶσα περαιτέρω καταδίωξιςraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι ἀκριβές ἀντίγραφο χωρίς ὑπογραφή καί σφραγίδα)46 Αἴτησις 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 210Χ290

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός κάτοικος Λιαριγκόβης σέ αἴτησή του laquoπρός τόν Διευθυντήν τοῦ Δικα-στικοῦ Τμήματος Σώματος Στρατοῦ Ἐθν Ἀμύνηςraquo παρακαλεῖ νά τοῦ δώσει laquoἀντίγραφον τῆς κατα-δικαστικῆς ἀποφάσεως τοῦ Στρατοδικείου Χαλκιδικῆςraquo τοῦ ἀδελφοῦ του Βασιλείου Σαραφιανοῦ laquoκα-ταδικασθέντος ὑπό τοῦ ὡς ἄνω Στρατοδικείου κατά μῆνα Μάϊον ἐἔraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι προχειρογραμμένο καί ἀνυπόγραφο καί προφανῶς πρόκειται γιά σχέδιο)47 [Εὐχετήριο] Μέτωπον140 31 Δεκεμβρίου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 90Χ51

Ὁ Ταγματάρχης Πεζικοῦ Ἰωάννης Σ Ἀλεξάκης141 εὔχεται στόν Γρηγόριο Σαραφιανό () laquoεὐτυχέςτό νέον ἔτοςraquo

(Τό ὀνοματεπώνυμο καί ἡ ἰδιότητα τοῦ ἀποστολέα εἶναι ἔντυπα)48 [Σημείωμα] Λιαρίγκοβη 19 Φεβρουαρίου142 1918 φ 1 (φ 1β κενό) 15Χ95

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός σημειώνει ὅτι στίς 19 Φεβρουαρίου ἀναχώρησε ἀπό τή Λιαρίγκοβη μέτή συνοδεία τοῦ χωροφύλακα Περουλάκη Παναγιώτη143 γιά τήν Ἀθήνα διανυκτέρευσε στή Γαλάτι-στα κρατήθηκε μέχρι τό ἀπόγευμα στό τμῆμα Μεταγωγῶν Θεσσαλονίκης καί ἀνεχώρησε γιά τήνἈθήνα στίς 11 μμ ὅπου ἔφθασε στίς 25 Φεβρουαρίου laquoΔευτέραν τῆς Τυροφάγουraquo Στό τέλος ση-μειώνει ὅτι ἐπανέκαμψε στή Λιαρίγκοβη στίς 29 Μαρτίου

Σημειώσεις115 Πρόκειται γιά τόν λοχαγό Κωνσταντῖνο Νταή (Βλέπε τχχ 87 Ἔγγραφο 16 σσ 4-5 καί 88 Ἔγγραφο

22 σ 4) πού συμμετεῖχε στά τραγικά γεγονότα τῆς Ἀρναίας στίς 17-12-1916116 Στή στήλη laquoὈνοματεπώνυμον μελῶν οἰκογενείας συνοδευόντων τόν ὑπέρ οὗ τό παρόνraquo δέν ἀνα-

γράφονται συνοδά πρόσωπα ἐπειδή προφανῶς δέν ὑπῆρχαν117 Ἡ σφραγίδα εἶναι στρογγυλή διαμέτρου 37 ἑκ Κυκλικά φέρει τό λογότυπο laquoΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥ-

ΘΥΝΣΙΣ ΘΕΣΝΙΚΗΣraquo χωρίς παράσταση στό κέντρο118 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν 119 Δέν ἐντοπίσαμε τήν ἐπιστολή αὐτή120 Δέν ἐντοπίσαμε τήν ἐπιστολή αὐτή 121 Δέν ἔχουμε πληροφορίες γιʼ αὐτόν122 Ἦταν Πολυγυρινός γιός τοῦ σχολάρχη Ἰωάννη Νικολάου Τραγανοῦ ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπίσης Ἐπίτρο-

πος στόν Πολύγυρο τῆς Ἱ Μ Παντοκράτορος τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό τό 1906 ἕως τό 1923 (ἴσως καί νωρίτερακαί ἀργότερα) (βλ Κώδικες ἐξερχομένων καί εἰσερχομένων ἐπιστολῶν τῶν ἐτῶν 1896-1918 1906-19121913-1914 καί 1919-1928 τῆς Ἱ Μονῆς) ἄοπλος Μακεδονομάχος (Γραμματέας τῆς Ἐπιτροπῆς Ἄμυνας καίπράκτορας) (βλ ἐνδεικτικά Δημ Κύρου Ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας καί ἡ Χαλκιδική ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ-ΔΙΚΗΣ τχ 48-49 Θεσσαλονίκη 2003 σ 255) καί μέλος τῆς laquoΠαγχαλκιδικῆς Ἑνώσεως τό 19131914 [ΒλΔημ Κύρου Παγχαλκιδική Ἕνωσις Ἕνα πολιτικοινωνικό Σωματεῖο στά μεταπελευθερωτικά χρόνια στήΧαλκιδική (1913-1914) ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ τχ 13Νοέ-Δεκ 2002 σσ 21] Ὁ Ν Ἰ Τραγανός ὑπηρέτησε ὡς ὑπάλ-ληλος στόν Σωχό Λαγκαδᾶ Θεσσαλονίκης σύμφωνα μέ πληροφορίες τοῦ Γιάννη Αἰκατερινάρη πού τόνεὐχαριστοῦμε

124 Δέν ἔχουμε πληροφορίες γιʼ αὐτήν 125 Δέν γνωρίζουμε σέ ποιά δίκη ἀναφέρεται126 Μετά τήν κατάπνιξη τοῦ κινήματος τῶν ἐπιστράτων-λιποτακτῶν πραγματοποιήθηκαν ἀρκετές συ-

νεδριάσεις τοῦ Ἔκτακτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς γιά ἐκδίκηση πού ἀφοροῦσαν σέ πρόσωπα πού συμ-μετεῖχαν στό κίνημα αὐτό Σέ μία ἀπό τίς συνεδριάσεις αὐτές καταδικάσθηκαν καί οἱ παρακάτωἀναφερόμενοι (βλ Σημειώσεις 127-130 132 καί 134) οἱ ὁποῖοι κλήθηκαν ἤ παρουσιάσθηκαν ὡς μάρτυρεςὑπεράσπισης συγγενῶν ἤ γνωστῶν τους προσώπων καί κατηγορήθηκαν γιά ψευδορκία

127 Ὁ Κωνσταντῖνος Ρήγας ἦταν γυιός τοῦ Δημητρίου καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Ἀπό τό 1912 ἕωςτό 1914 χρημάτισε Ἐκκλησιαστικός Ἐπίτροπος τοῦ Ἱ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας [Βλ Δημ Κύρου 1 Ἐκκλησιαστικοί Ἐπίτροποι τοῦ Ἐνοριακοῦ καί Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας (1835-1947) (Μιά πρώτη καί πρόχειρη καταγραφή) ΑΡΝΑΙΑ τχ 77Ὀκτ-Δεκ 2007 σ 18 καί 2 Ὁ Ἱερός Μητρο-πολιτικός Ναός τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας Ἀρναία 2008 σ 55] Ἡ προσωνυμία laquoΜητιάνοςraquo εἶναιπαρατσούκλι ἐπειδή εἶχε μεγάλη μύτη (Πληροφορία τοῦ κ Κων Νικ Ρήγα πού τόν εὐχαριστοῦμε)

128 Ὁ Δημήτριος (ἴσως Δῆμος) Πατσιατζής καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Γεννήθηκε τό 1886 (ΒλlaquoΜητρῶον τῶν ἀρρένων raquo)

129 Ὁ Ἀθανάσιος Καραπιπέρης καταγόταν ἀπό τόν Πολύγυρο130 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτήν Ἴσως ὁ σύζυγός της Ἄγγελος Ταμπάκης (βλ Σημ 131) νά

ἦταν κατηγορούμενος σέ κάποια δίκη131 Ὁ Ἄγγελος Ταμπάκης (ἤ Ταμβάκης) ἦταν γιός τοῦ Παναγιώτη καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Τό

1902-1903 χρημάτισε Ἐκκλησιαστικός Ἐπίτροπος τοῦ Ἱ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας (Βλ Δημ Κύρου 1Ἐκκλησιαστικοί Ἐπίτροποι ὅπ καί 2 Ὁ Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός σ 54)

132 Ἡ Ἑλένη Στεφάνου Κύρου καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Ἦταν σύζυγος τοῦ Στεφάνου Κύρου (βλΣημ 133)

133 Ὁ Στέφανος Κύρου τοῦ Γεωργίου καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Γεννήθηκε τό 1876 (Βλ laquoΜητρῶοντῶν ἀρρένων raquo) Ἦταν οἰκοδόμος καί ἐργάσθηκε ὅπως λέγεται στήν οἰκοδόμηση τῆς Σκήτης τοῦ ἉγίουἈνδρέου (Σεράϊ) τοῦ Ἁγ Ὄρους στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνα (Ἦταν ἀδελφός τοῦ παπποῦ τοῦ γράφοντατοῦ Δημητρίου)

134 Συνυφάδα τῆς Ἑλένης Σ Κύρου ἦταν ἡ Μαρία σύζυγος τοῦ Δημητρίου Κύρου (τό γένος Κασίδη) καίκαταγόταν ἀπό τή Ζαγορά τοῦ Βόλου (Ἦταν γιαγιά τοῦ γράφοντα)

135 Πρόκειται γιά τή Μορφούλα Ξανθοπούλου ἀπό τή Νικήτη (βλ Σημ 70 στό τχ 88 σ 7) ἡ ὁποία ἦταν

σύζυγος τοῦ Πολυγυρινοῦ Ἀναστασίου Μοδικοῦ καί θεία τῆς Ἑλένης Γρηγ Σαραφιανοῦ καἰ ὄχι α΄ ἐξα-δέλφη ὅπως ὑποθέσαμε στή Σημ 70 (βλ Σημ 136)

136 Πρόκειται γιά τόν Ἀναστάσιο Μοδικό σύζυγο τῆς Μορφούλας Ξανθοπούλου (βλ Ἔγγραφο 18 καίΣημ 70 στό τχ 88 σ 7) Μέ τό χαϊδευτικό ὄνομα Τάσος ἀναφέρεται καί στό Ἔγγραφο ἀρ 19 ὅπ καί χα-ρακτηρίζεται ὡς θεῖος τῆς Ἑλένης Γρ Σαραφιανοῦ Στή Σημ 71 ὅπ γράφαμε ὅτι laquoδέν ἔχουμε ἄλλες πλη-ροφορίες γιʼ αὐτόνraquo

137 Χρημάτισε ὡς βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος Ὑπουργός Παιδείας (1912-1915) καί ἀργότερα Δικαιο-σύνης στίς Κυβερνήσεις τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου Τό 1914 laquoτό Δημοτικόν Συμβούλιον τοῦ ΔήμουΑὐγαίας περιφερείας Χαλκιδικῆςraquo laquoὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςraquo Σωκράτης laquoοἱ Πρόκριτοιraquo καίlaquoἡ Ἐφοροεπιτροπή τοῦ Ἡμιγυμνασίου Λιαριγκόβηςraquo ἔστειλαν Ὑπόμνημα διαμαρτυρίας στόν Ὑπουργό Παι-δείας Ἰω Τσιριμῶκο γιά τή μή ἔγκριση λειτουργίας καί τρίτης τάξης στό Ἡμιγυμνάσιο

138 Τό διαβιβαζόμενο ἔγγραφο ἦταν σέ ἔντυπη μορφή ἡ laquoΑἰτιολογική Ἔκθεσιςraquo πρός τή Βουλή καί τόlaquoΝομοσχέδιον Περί κυρώσεως τοῦ ἀπό 22 Ἰουνίου 1917 Β Διατάγματος περί χορηγήσεως ἀμνηστίαςraquo (βλεἰκόνα) ἀπαντητικό ὅπως διαπιστώνεται ἀπό τό διαβιβαστικό σέ Ἔκθεση τοῦ Εἰσαγγελέα γιά τή χορή-γηση ἤ μή ἀμνηστίας στόν ἀδελφό ὅπως ὑποθέτουμε τοῦ Γρηγορίου Σαραφιανοῦ Βασίλειο

139 Βλ προηγούμενη Σημείωση140 Πρόκειται γιά τό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας (Βλ Ἀνωνύμου Ἰωάννης Σωτ Ἀλεξάκης Ἀντι-

στράτηγος ἐἀ ἐφημ laquoΗ ΔΙΚΤΗraquo φ 62Μάϊος 1980 σ 2)141 Πρόκειται γιά τόν γνωστό ἀξιωματικό ἀπό τό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασηθίου Κρήτης ὁ ὁποῖος ὡς

ἀνθυπολοχαγός ἦταν ὁ ἐπικεφαλής τμήματος τοῦ Α΄ Ἀνεξάρτητου Τάγματος τῶν Κρητῶν τό ὁποῖο στίς 2Νοεμβρίου τοῦ 1912 εἰσῆλθε στήν Ἀρναία κηρύσσοντας ἐπίσημα τήν ἀπελευθέρωση τῆς περιοχῆς καί τήνἐνσωμάτωσή της στό ἐλεύθερο Ἑλληνικό Κράτος Τό 1913 (25 Σεπτεμβρίου) ἔγινε Ὑπολοχαγός τό 1915 (25Μαρτίου) Λοχαγός τό 1917 (13 Δεκεμβρίου) εὑρισκόμενος στό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας τό 1923(13 Δεκεμβρίου) Ἀντισυνταγματάρχης τό 1927 Συνταγματάρχης τό 1935 Ὑποστράτηγος τό 1937 ἀπο-στρατεύθηκε αὐτεπάγγελτα μέ τόν βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου τό 1940 ἀνακλήθηκε στήν ἐνεργό δράση καίτό 1941 ἀποστρατεύθηκε Πέθανε στίς 25 Μαΐου 1980 σέ ἡλικία 95 ἐτῶν (Βλ ἐνδεικτικά Ἀνωνύμου Ἰωάν-νης Σωτ Ἀλεξάκης ὅπ καί Δημ Κύρου Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς ἀπότόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία 2007 σσ 19-29 καί 47-52)

142 Ἡ ἡμερομηνία ἀφορᾶ μόνο στήν ἡμέρα ἀναχώρησής του γιά την Ἀθήνα143 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η Ε Γ Γ Ρ Α Φ Ω ΝΠαρουσιάζουμε αὐτούσιο τό μέ ἀρ 38 Ἔγγραφο τοῦ Ἀρχείου Λ Σαραφιανοῦ

Αἴτησις Γρηγορίου Ἀν Σεραφιανοῦ Πρόςἰατροῦ κατοίκου Λιαριγκόβης Τήν Α Ἐξοχότητα τόν Πρόεδροντῆς Χαλκιδικῆς κ(αι)΄ τῆς Κυβερνήσεως κ ἘλευθέριονΒουλευτοῦ Θεσσαλονίκης Βενιζέλον

Ἐν Ἀθήναις τῇ 27ῃ Ἰουλίου 1917

Κύριε ΠρόεδρεΚατά τήν 7ωρον συμπλοκήν ἥτις ἔλαβε χώραν τήν 12 Δεκεμβρίου πἔ 1916 ἐν τῇ ἐν Λια-

ριγκόβῃ οἰκίᾳ μου ἐπιταχθείσῃ ὑπό τοῦ τότε Ἀστυνομικοῦ Σταθμάρχου Λιαριγκόβης1 πρόςὀχύρωσίν του εἰς αὐτήν μεταξύ τῶν χωροφυλάκων αὐτοῦ κ(αι)΄ τῶν λιποτακτῶν τοῦ Τμή-ματος ἐκείνου καθrsquo ὅν χρόνον κληθείς ὑπό τῆς Ἀστυνομικῆς Διευθύνσεως Χαλκιδικῆς εἰς Πο-λύγυρον διετέλουν ὑπό κράτησιν Καί μετά τήν συμπλοκήν ἥτις ἐγένετο ἐν Χολομόνδι τήν17 ἰδίου μηνός μεταξύ λιποτακτῶν καί τοῦ ὑπό τήν Διοίκησιν τοῦ τότε Ταγματάρχου κΚων Μπαρτζώκα3 στρατοῦ κατελθόντες οἱ τελευταῖοι τήν νύκτα καί διαρρήξαντες τήνθύραν τῆς ἀκατοικήτου οὔσης ἐκ τῆς προτέρας καταστροφῆς οἰκίας μου καί διαμείναντες

ἐν ταύτῃ μέχρι τήν 21 ἰδίου μηνός μοῦ ἐπέφερον εἰς ὁλόκληρον τήν περιουσίαν μου τάς ἑξῆςζημίας

1) Εἰς φθοράν τῆς οἰκοδομῆς καί ἐπίπλων δρχ 150002) Εἰς διαρπαγήν βιβλιοθήκης χειρουργικῶν ἐργαλείων καί φαρμάκων 350003) Εἰς περιεχόμενον οἰκίαςκοσμήματα σκεύη πολύτιμα κ(αι)΄ εἰς κοινά

ἐνδύματα κλινοσκεπάσματα σιτηρά τρόφιμα κτλ 600004) Χρήματα εἰς χρυσόν λίρας Τουρκίας 1250 δρχ 287505) Χρήματα εἰς χαρτονομίσματα 300006) Εἰς 500 Μετοχάς Μεταλλ Κασσάνδρας 900007) Εἰς ἐπαγγελματικήν ζημίαν ἐκ κρατήσεως πέντε κ(αι)΄ ἡμίσεως μηνῶν

πρό καί μετά τήν ἐκ τοῦ ἐκτάκτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς ἀθώωσίνμου 27500

8) Εἰς ἀποζημίωσιν τῆς κλονισθείσης ὑγείας μου καί ὡς ἐμφαίνεται ἐκ τοῦ συνημμένου πιστοποιητικοῦ τοῦ Καθηγητοῦ κ Καλλικούνη τῆς ἐκ τῆς ἀθλιεστάτης ἐγκαθέρξεώς μου εἰς τάς σκοτεινάς κ(αι)΄ ὑπογείους φυλακάςΠολυγύρου κ(αι)΄ Θεσσαλονίκης εἰς ἅς ἐκρατήθη πλέον τοῦ πενταμήνου 20000

306250ἀνερχομένας ἐν ὅλῳ εἰς τριακοσίας ἕξ χιλιάδας κ(αι)΄ διακοσίας πεντήκοντα δραχμάς ἀρ306250 Ἀναφέρων ἐνώπιον ὑμῶν κ Πρόεδρε τάς ἄνω ζημίας ἅς ὑπέστην ὅλως ἀδικαιο-λογήτως κατά τάς ἄνω συμπλοκάς παρακαλῶ εὐσεβάστως ὅπως διατάξητε ὅπως ἐγένετοκ(αι)΄ εἰς ἄλλους ὑποστάντας ὁμοίου εἴδους καταστροφάς καί μοι πληρωθῆ τό ἄνω ποσόν

Εὐπειθέστατος

Σημειώσεις1 Πρόκειται γιά τόν ἐνωμοτάρχη Κοντογιάννη ὁ ὁποῖος τελικά εἶχε οἰκτρό τέλος διότι οἱ ἐπί-

στρατοι τόν σκότωσαν στίς 1213 Δεκεμβρίου 1916 καί ἐπέτρεψαν νά ταφεῖ μετά ἀπό δύο ἡμέρες[Βλέπε (Ἀνωνύμου) Συμβολή εἰς τήν Ἱστορίαν Ἡ τρομακτική τραγωδία τῆς Χαλκιδικῆς ὅταν κατάτό 1916 ἐπέρασεν ἀπʼ ἐκεῖ ὡς τυφών ὁ Γεώργιος Κονδύλης Ἀπό μίαν ἐπίσημον ἔκθεσιν ἐφημ laquoΚΑ-ΘΗΜΕΡΙΝΗraquo φ 496319-11-1935 σ 1 (ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦ στρατιωτικοῦ ἀποσπάσματοςτοῦ λοχαγοῦ Γ Κονδύλη στήν Λιαρίγκοβη) Δημ Θ Κύρου 1 Τά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λια-ριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944)ΑΡΝΑΙΑ τχ 79Ἀπρ-Ἰούν 2008 σ 7 καί 2 Ὁ Διοικητής τοῦ Ἀστυνομικοῦ Σταθμοῦ Λιαριγκόβης ἐνω-μοτάρχης Κοντογιάννης (1916-1917) ὅπ τχ 80Ἰούλ-Σεπτ 2008 σσ 19-20

2 Πρόκειται γιά τό ὄρος Ὑψίζωνος ἤ Χολομών τῆς Χαλκιδικῆς (ὑψ 1165 μ) στούς πρόποδες τοῦὁποίου εἶναι κτισμένη καί ἡ Ἀρναία

3 Γιά τή δράση τοῦ Κων Μπαρτζώκα στή Λιαρίγκοβη βλέπε ἐνδεικτικά Δημ Θ Κύρου Τά laquoΧρονικάraquo ὅπ Ἡ παραπάνω (στή Σημ 1) ἀναφερόμενη laquoἐπίσημος ἔκθεσιςraquo ἡ ὁποία δημοσιεύεται στήν ἐφη-μερίδα laquoΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗraquo στά φφ 496117-11-1935 ἕως 496521-11-1935 καί στό φ 27-11-1935 περι-λάμβανε καί δεύτερο μέρος γιά τά γεγονότα στή Λιαρίγκοβη ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦστρατιωτικοῦ ἀποσπάσματος τοῦ Κ Μπαρτζώκα ἀλλά γιά ἄγνωστους λόγους δέν δημοσιεύεται παράτό ὅτι προαναγγέλλεται στήν ἀρχή τῆς παραπάνω συνέχειας τοῦ δημοσεύματος Ὁλόκληρο τό ἀνα-φερόμενο στή Λιαρίγκοβη τμῆμα τῆς Ἔκθεσης (χειρόγραφο) δημοσιευμένο καί μή βρίσκεται στόἈρχεῖο Σαραφιανοῦ καί (σέ φωτοτυπία) στό Ἀρχεῖο τοῦ γράφοντα καί παρουσίασή του θά γίνει σέπροσεχές τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ στό πλαίσιο τῆς παρουσίασης τοῦ Ἀρχείου Σαραφιανοῦ Ἐξαιτίαςτῶν τραγικῶν γεγονότων τῆς Ἀρναίας τόν Δεκέμβρο τοῦ 1916 δέν ἔγιναν στό Ἡμιγυμνάσιο Λιαριγ-κόβης οἱ ἐξετάσεις πρίν ἀπό τά Χριστούγεννα λόγῳ ἀσθενείας τῶν καθηγητῶν καί laquoἕνεκα τῆς ἀνω-μάλου καταστάσεως ἥτις ἐπεκράτει τότε ἐν τῇ κωμοπόλει ἕνεκα τῆς ὁποίας οἱ πλεῖστοι τῶν γονέωντῶν μαθητῶν ἀπήτουν νά ἔχωσι τά τέκνα των πλησίον τωνraquo (Βλέπε laquoΒιβλίον Πράξεων ἩμιγυμνασίουΛιαριγκόβηςraquo Πράξη 159-1-1917)

4 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ -

ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ∆ ΚΥΡΟΥlaquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ

ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912)ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo

Τοῦ κ Γιώργου Ζωγραφάκη ἐκπαιδευτικοῦ

Θέλω πρίν ἀπʼ ὅλα νά ἐκφράσω τή χαρά μου γιά τήν πρόταση πού μοῦ ἔγινε νά παρουσιάσω σήμερα τόβιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo καί μαζί νά μιλήσω γιά τήν ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς πράγμα πού ἔτσι ἤ ἀλλιῶς θά γινόταν ἀφοῦτό περιεχόμενο τοῦ βιβλίου διαπραγματεύεται αὐτό ἀκριβῶς τό θέμα τήν ἀπελευθέρωση δηλαδή τῆς Βό-ρειας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς

Βέβαια γιά νά μιλήσει κανείς γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Χαλκιδικῆς καί τῆς Ἀρναίας καί τῆς ἐνσωμά-τωσής τους στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος πρέπει νά ξεκινήσει ἀπό πολύ πρίν ὄχι μόνο ἀπό τίς ἐπανα-στάσεις τοῦ 1854 καί τοῦ 1878 καί ἀπό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα ἀλλά ἡ ἀναφορά πρέπει νά φτάσει ἀκόμαπιό πίσω στή συμμετοχή δηλαδή τοῦ τόπου μας στή μεγάλη ἑλληνική ἐπανάσταση τοῦ 1821 πού σωστάἔχει ὀνομαστεῖ Ἐπανάσταση τῆς Χαλκιδικῆς Πρέπει ἐν ὀλίγοις νά τονιστεῖ ὅτι τότε οἱ Χαλκιδικιῶτεςπῆραν στούς ὤμους τους ἕναν ξεσηκωμό πού κράτησε κοντά ἕξι μῆνες πού εἶχε μεγάλες ἐπιτυχίες καίἀπασχόλησε μεγάλες τουρκικές δυνάμεις στερώντας τις ἀπό τά μέτωπα συγκρούσεων τῆς Ν Ἑλλάδαςκαί παράλληλα παρέσχε πολύ μεγάλες θυσίες γιά τίς ὁποῖες μιλοῦν εὔγλωττα τόσο τό πολύ γνωστό κεί-μενο τοῦ Μπαϊράμ πασᾶ ὅτι laquoδέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ σʼ αὐτό τόν τόποraquo ὅσο καί τελικά ὁ χαρα-κτηρισμός laquoΧαλασμόςraquo τόν ὁποῖο ἔδωσε ὁ λαός καί ἡ Ἱστορία στήν ἡρωική ἄμυνα καί στή θυσία τῶνἐπαναστατημένων Χαλκιδικιωτῶν στήν Ποτίδαια στό τέλος τοῦ Ὀκτώβρη τοῦ 21 Μετά τά γεγονότα αὐτάκαί παρά τόν αὐθάδη λόγο τοῦ Μπαϊράμ ὅτι δέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ στή Χαλκιδική οἱ παπποῦδεςαὐτοῦ τοῦ τόπου ξεσηκώθηκαν καί πάλι στά 1854 στή γνωστή ἐπανάσταση τοῦ Τσάμη Καρατάσου πούδέν εἶχε ὡστόσο αἴσιο τέλος καί ὁ τόπος πλήρωσε καί πάλι τή συμμετοχή του μέ πολλά θύματα μέ πιό χα-ρακτηριστικά τή σφαγή τῶν προκρίτων τοῦ Πολυγύρου στίς 22 Ἀπριλίου 1854 Καί ἀκόμη ὅτι ὄχι πολλά χρό-νια ἀργότερα στά 1878 ὑπῆρξε ἔντονη προετοιμασία τοῦ λαοῦ τῆς Χαλκιδικῆς γιά νά ἑνωθεῖ καί νάἀγωνιστεῖ μαζί μέ ἐπαναστατικά σώματα πού ἀναμένονταν στή Χαλκιδική σʼ αὐτό τόν καινούργιο ξεση-κωμό καί πού ὅμως αὐτά τά ἐπαναστατικά σώματα δέν ἀποβιβάστηκαν τελικά στή Χαλκιδική ἀλλά στήν Πιε-ρία καί γιʼ αὐτό τό 1878 ὀνομάστηκε laquoἡ ἐπανάσταση πού τελικά δέν ἔγινεraquo

Αὐτές οἱ ἐπαναστατικές κινήσεις κατέδειξαν κάτι πού ἦταν βέβαια αὐτονόητο Ὅτι οἱ Χαλκιδικιῶτεςὅπως καί ὅλοι οἱ ἀλύτρωτοι Ἕλληνες λαχταροῦσαν νά ἔρθει ἡ ὥρα τῆς ἀπελευθέρωσης ἡ εὐλογημένηὥρα πού ἕνας κατακτητής πέντε αἰώνων θά ἔφευγε ἀπό τά ἱερά ἑλληνικά χώματα καί οἱ σκλαβωμένες πε-ριοχές θά γίνονταν μέρος τοῦ ἐλεύθερου ἑλληνικοῦ κράτους τό ὁποῖο ἔτσι θά γινόταν πολύ μεγαλύτεροκαί θά ἔφευγε ἀπό τά ἀσφυκτικά ὅρια τῆς Μελούνας γιά νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία στήν Ἤπειρο στήΘράκη στό Αἰγαῖο ἀλλά καί στή Β Ἤπειρο καί ἀλλοῦ ndashπράγμα πού δέν ἔγινε τελικά δυνατό Αὐτή ἡ λαχτάρατῶν Χαλκιδικιωτῶν γιά τήν ἀπελευθέρωση πῆρε μία νέα μορφή μέ τήν ἐνεργό συμμετοχή πολλῶν ἀπʼαὐτούς στόν σκληρό Μακεδονικό Ἀγώνα ὅταν μετά τή συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου οἱ ἐπιδιώξεις τῆςΒουλγαρίας νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία καί τή Θράκη ἔπαιρναν σάρκα καί ὀστᾶ Καί μπορεῖ ἡ συνθήκηαὐτή ndashἀποτέλεσμα τῆς πρωτοφανοῦς εὔνοιας τῶν Ρώσων πρός τούς Βουλγάρους στό πνεῦμα τοῦ καινο-φανοῦς τότε Πανσλαβισμοῦndash νά μήν ἴσχυσε ποτέ ἀφοῦ ἀνατράπηκε ἀπό τή συνθήκη τοῦ Βερολίνου πούἀκολούθησε ὡστόσο δημιούργησε ἕνα πρωτοφανές κλίμα ἐθνικῶν διεκδικήσεων γιά τούς Βουλγάρους οἱ

Ὁμιλία πού ἐκφωνήθηκε τήν 1η Νοεμβρίου 2009 στήν αἴθουσα laquoΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣraquo τοῦ Δημαρ-χείου Ἀρναίας στό πλαίσιο τῆς ἐκδήλωσης γιά τήν 97η Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρ-κους τό 1912 Ἡ ὁμιλία μαζί μέ τήν ἐκφώνηση προβαλόταν σέ ὀθόνη καί ἐνδιάμεσα προβαλόταν διάφορεςεἰκόνες σχετικές μέ τήν ἀφήγηση

ὁποῖοι ἐπιδόθηκαν σʼ ἕναν σκληρό ἀγώνα ἐπιβολῆς στούς χώρους τῆς Μακεδονίας ἐν ὄψει τῆς μέ ὅποιοντρόπο ἐκδίωξης τῶν Τούρκων ἀπό τή Β Ἑλλάδα Καί στή Χαλκιδική λοιπόν παρʼ ὅλο ὅτι ἐδῶ δέν ὑπῆρξανσυγκρούσεις μέ βουλγαρικά ἀντάρτικα σώματα τούς περιβόητους Κομιτατζῆδες πολλοί συμπατριῶτεςμας πρωτοστάτησαν εἴτε ὡς ἁπλοί Μακεδονομάχοι εἴτε ὡς ἐπικεφαλῆς σωμάτων σέ πολλά μέρη τῆς Μα-κεδονίας Ἀπʼ αὐτούς ξεχωρίζουν ὁ Ἀθανάσιος Μινόπουλος ἀπό τή Βαρβάρα ὁ Γιάννης Παρλιάρης ἀπό τόνΤαξιάρχη ὁ Γιώργης Γιαγκλής ἀπό τήν Ἱερισσό ἐνῶ σημαντικό ρόλο ἔπαιξε ὁ Μητροπολίτης ΚασσανδρείαςΕἰρηναῖος ἄν καί ἦταν πολύ νέος καί εἶχε ἔρθει στή Χαλκιδική τό 1907 περίοδο ὅμως κατά τήν ὁποία ὁ Μα-κεδονικός Ἀγώνας βρισκόταν στή μεγαλύτερή του ἔξαρση

Σέ τέτοια λοιπόν ἑτοιμότητα βρισκόταν ὁ λαός τῆς Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὅπως καί ὅλοι οἱ Ἕλληνεςἄλλωστε εἶχε ἀναθαρρήσει μετά τήν ἐπιτυχῆ ἐπανάσταση τοῦ 1909 καί τήν ἔλευση τοῦ Ἐλευθερίου Βε-νιζέλου στήν Ἑλλάδα κατάσταση ἡ ὁποία ἀπέβαλε τό αἴσθημα ἀπαισιοδοξίας καί ταπείνωσης τό ὁποῖοεἶχε καταλάβει τούς Ἕλληνες μετά τόν ἀνεπιτυχῆ πόλεμο τοῦ 1897 Οἱ Ἕλληνες καί ἐδῶ καί ὁπουδήποτεἀλλοῦ ἔνιωθαν ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση καθώς παρακολουθοῦσαν τήν ἀνασυγκρότηση τῆς χώρας τήν ἀνα-διοργάνωση καί ἐπανεξοπλισμό τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί γενικά τήν ἰσχυροποίηση τῆς Ἑλλάδας κάτωἀπό τή διακυβέρνηση τοῦ Ἐλ Βενιζέλου ὥστε ἡ πατρίδα μας νά καταστεῖ πράγματι laquoσεβαστή εἰς τούς φί-λους της καί τρομερά εἰς τούς ἐχθρούς τηςraquo

Αὐτό τό αἴσθημα ἐπιβεβαιώθηκε ὅταν στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 ἄρχισε ὁ Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος ἀφοῦεἶχε προηγηθεῖ μία χαλαρή συμμαχία μεταξύ τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Ἑλλάδας Βουλγαρίας Σερβίας καίΜαυροβουνίου Ὁ ἑλληνικός στρατός σέ μία ἐξαιρετική προέλαση συνέτριψε τήν τουρκική ἀντίστασηστήν Ἐλασσόνα στό Σαραν τάπορο καί προχώρησε ραγδαία πρός Σέρβια Κοζάνη Βέροια ΝάουσαἜδεσσα Κατερίνη συνέτριψε ὕστερα ἀπό σκληρόν ἀγώνα τήν ἰσχυρή γραμμή ἄμυνας στά Γιαννιτσά καί ndashὕστερα ἀπό τηλεγραφική παρέμβαση τοῦ πρωθυπουργοῦ καί ὑπουργοῦ Στρατιωτικῶν Ἐλ Βενιζέλου πρόςτόν ἀρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντῖνοndash ὁ ἑλληνικός στρατός μπῆκε θριαμβευτής στή Θεσσαλονίκη ἀφοῦἀνήμερα τῆς μεγάλης γιορτῆς τοῦ πολιούχου της Ἁγ Δημητρίου στίς 26 Ὀκτωβρίου 1912 εἶχε παραδοθεῖἡ πόλη στόν ἑλληνικό στρατό Ἡ ἐπιτακτική παρέμβαση τοῦ Βενιζέλου στόν Κωνσταντῖνο προῆλθε ἀπό τήβάσιμη πληροφορία ὅτι μία βουλγαρική μεραρχία ὅδευε ταχέως πρός τή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία ἐπιδίωκενά καταλάβει γιά λογαριασμό τῆς Βουλγαρίας ἐφ ὅσον μάλιστα ἡ πρόσκαιρη συμμαχία Ἑλλάδας-Βουλγα-ρίας ἐναντίον τῆς Τουρκίας δέν πρόβλεπε διανομή τῶν κατακτούμενων ἐδαφῶν Ἔτσι ὁ ἑλληνικός στρα-τός ἀπελευθέρωσε καί κατέλαβε τή Θεσσαλονίκη ἐπέτρεψε δέ σέ μικρή δύναμη τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦπού ἔφτασε ὀκτώ ὧρες ἀργότερα νά μπεῖ στήν πόλη γιά ἀνάπαυση ὅμως εἰσῆλθε στήν Θεσσαλονίκηλάθρα μία ὁλόκληρη βουλγαρική μεραρχία ἡ ὁποία ἐκδιώχτηκε ἀργότερα διά τῶν ὅπλων Πρέπει νά ση-μειώσουμε ἀκόμη ὅτι ὁ Ἕλληνας βασιλιάς Γεώργιος ἀκολουθοῦσε τόν ἑλληνικό στρατό στή νικηφόρα πο-ρεία του καί τέλος ἐγκαταστάθηκε στή Θεσσαλονίκη ὅπου παρέμεινε μέχρι τήν ἀπίστευτη δολοφονία τουστίς 5 Μαρτίου 1913

Ὁ ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖνος μετά τήν κατάληψη τῆς Θεσσαλονίκης προχώρησε σέ κατάληψη τῆςἐνδοχώρας καί ἐγκατάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Καί ἕνα μέρος τῆς ἐνδοχώρας ἦταν βέβαια ἡ Χαλ-κιδική Γιά τή Χαλκιδική δόθηκε μία προτεραιότητα γιατί μέρος τῆς χερσονήσου ἀποτελεῖ τό Ἅγιον Ὅροςπρός τό ὁποῖο οἱ Βούλγαροι εἶχαν κατακτητικές βλέψεις λόγω τῆς ἰδιαίτερης ἀκτινοβολίας του γενικότεραστήν Ὀρθοδοξία καί μέ τήν πρόφαση τῆς ὕπαρξης ἐκεῖ βουλγάρικης Μονῆς Ἔτσι στίς 30 Ὀκτωβρίου1912 ἀποφασίζεται νά κατευθυνθεῖ πρός τή Χαλκιδική ἕνα τάγμα γιά νά τήν καταλάβει καί νά τήν ἀπε-λευθερώσει

Ὅμως ἡ Χαλκιδική ἦταν πλέον ἐλεύθερη ἀπό δύο περίπου βδομάδες πρίν Καί τήν ἐλευθερία της πρό-σφεραν οἱ λεγόμενοι Πρόσκοποι πού ἦταν μικρά ἐπαναστατικά σώματα πού ἀποβιβάστηκαν στίς ἀκτές τηςκαί προχώρησαν σέ κατάλυση τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν Δέν ἦταν βέβαια τό μεγάλο καί ὀργανωμένο σῶματοῦ Τσάμη Καρατάσου ἦταν ὡστόσο ἀξιόλογες καί ἀποφασισμένες ὁμάδες ὑπό τήν ἡγεσία Ἑλλήνων ἀξιω-ματικῶν Αὐτούς τούς ἀντάρτες τούς δεχόταν καί τούς ἐνίσχυε μέ ὅπλα καί ἐφόδια τό ἐπίσημο ἑλληνικόκράτος σέ ὅλο τό μῆκος τοῦ μετώπου Ἡ πρώτη καί πιό σημαντική ὁμάδα ἐδῶ ἦταν αὐτή τοῦ Βασιλείου Πα-πακώστα ἡ ὁποία στίς 5 Ὀκτωβρίου ndashταυτόχρονα δηλαδή μέ τήν ἔναρξη τῶν ἐχθροπραξιῶν μεταξύ Ἑλλά-δας καί Τουρκίαςndash ἀποβιβάστηκε κοντά στήν Ὀλυμπιάδα καί προχώρησε πρός τό ἐσωτερικό τῆςΧαλκιδικῆς φτάνοντας στό χωριό Βαρβάρα Ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Σωκράτη ἐνῶτίς τάξεις τοῦ σώματός του πύκνωναν πολλοί ντόπιοι ἀγωνιστές ἰδιαίτερα ὅσοι βρίσκονταν φυγόστρατοιστά βουνά γιά νά ἀποφύγουν τήν ἐπιστράτευση πού εἶχαν κάνει οἱ Τοῦρκοι ἐν ὄψει τοῦ πολέμου Αὐτότό φαινόμενο τῆς αὐτομόλησης δηλαδή Ἑλλήνων πού εἶχαν ἐπιστρατεύσει οἱ Τοῦρκοι παρατηρήθηκε σέ

πολλές περιπτώσεις στίς συγκρούσεις ἑλληνικοῦ καί τουρκικοῦ στρατοῦ Ἡ δύναμη λοιπόν τῶν Προσκό-πων τοῦ Παπακώστα αὐξήθηκε πολύ καί ἔτσι χωρίστηκε σέ μικρότερες ὁμάδες καί προχώρησε σέ ἐκδίωξητῶν Τούρκων ἀπό πολλά χωριά ἰδιαίτερα τῆς βόρειας Χαλκιδικῆς ὥστε σύντομα μέχρι τά μέσα τοῦ μήναὈκτώβρη εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τουρκική κατοχή τά περισσότερα χωριά ὅπως ἡ Ἱερισσός ὁ Μαχαλάς(Στάγειρα) ἡ Στρατονίκη ἡ Βαρβάρα ἡ Μ Παναγία τό Νεοχώρι καί τό Παλαιοχώρι ἡ Λόκοβη καί βέβαιαἡ Λιαρίγκοβη (Ἀρναία)

Οἱ Τοῦρκοι τόσο στόν Πολυγύρο ὅσο καί περισσότερο στή Θεσσαλονίκη προσπάθησαν νά ἀντιδράσουνκατά τῶν Προσκόπων στέλνοντας μικρή δύναμη ἡ ὁποία ὅμως ἀντιμετωπίστηκε ἐπιτυχῶς μέ σοβαρέςἀπώλειες τῶν Τούρκων στόν Ἅγ Πρόδρομο καί σέ ἄλλα ἐπίκαιρα σημεῖα ἀπό τά ὅλο καί ἰσχυρότερα σώ-ματα τῶν Προσκόπων Ἔτσι γιά λόγους ἀσφάλειας ndashκαί ἀφοῦ βέβαια ἔφταναν συνέχεια νέα ἀπό τό πο-λεμικό μέτωπο γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦndash ὁ Τοῦρκος διοικητής Χαλκιδικῆς συγκέντρωσετούς Τούρκους ἐνόπλους ἀλλά καί τούς ὑπαλλήλους του στόν Πολυγύρο προσπαθών τας νά βρεῖ τρόπονά διαφύγει στή Θεσσαλονίκη Σʼ αὐτή τήν προσπάθεια καί γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτεραἀπό τήν τουρκική παρουσία τόν βοήθησε ὁ Μητροπολίτης Εἰρηναῖος Μέ τίς συμβουλές του παρουσιά-ζονταν στόν Τοῦρκο διοικητή διάφοροι κτηνοτρόφοι καί ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου καί κατάγγελνανδῆθεν ἀγανακτισμένοι ὅτι τά βουνά εἶναι γεμάτα ἀντάρτες πού τούς ἁρπάζουν τρόφιμα κλπ χαρακτη-ριστικά μάλιστα ἔλεγαν ὅτι laquoκάθε κλαδί κι ἀντάρτηςraquo πράγμα πού ἐνέτεινε τόν πανικό τῶν Τούρκων πούδέν αἰσθάνονταν πλέον καθόλου ἀσφαλεῖς οὔτε μέσα στόν Πολύγυρο Ἔτσι ὁ Τοῦρκος διοικητής δέχτηκεμέ ἀνακούφιση τήν πρόταση τοῦ Εἰρηναίου νά χρησιμοποιήσει 200 μουλάρια πού τοῦ πρόσφερε νά πάρειτούς Τούρκους ἔνοπλους καί πολίτες καί νά φύγει πρός τή Θεσσαλονίκη ἀπό τά νότια τοῦ Πολυγύρουστίς 22 Ὀκτωβρίου 1912 συνόδεψε μάλιστα ἐπί μακρόν ὁ Εἰρηναῖος τό καραβάνι τῶν Τούρκων δῆθεν γιάἀσφάλεια στήν πραγματικότητα βέβαια γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτερα καί μάλιστα ἀναί-μακτα ἀπό τήν τουρκική κατοχή πού εἶχε διαρκέσει 482 ὁλόκληρα χρόνια Ἔτσι νωρίτερα ἡ βόρεια Χαλ-κιδική καί στή συνέχεια ὁ ὑπόλοιπος νομός καί ἡ πρωτεύουσά του εἶναι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τόνκατακτητή καί ἀναμένει τή θετική γιά τήν Ἑλλάδα συνέχεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου καί τήν ἔλευσηκαί στή Χαλκιδική τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὡς ἐπίσημη παρουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καίἐδῶ

Ἄς συνδεθοῦμε λοιπόν καί πάλι μέ τό σημεῖο ὅπου σημειώναμε ὅτι ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεσέ κατάληψη καί τῆς ἐνδοχώρας τῆς Μακεδονίας ἐκεῖ ὅπου δέν εἶχαν φτάσει ἀκόμη οἱ Βούλγαροι οἱὁποῖοι χωρίς σοβαρή ἀντίσταση εἶχαν καταλάβει τή Θράκη καί προχωροῦσαν πρός τά δυτικά χωρίςὡστόσο νά προφτάσουν νά καταλάβουν τή Θεσσαλονίκη ὅπως εἴπαμε παραπάνω Καί σχετικά μέ τή Χαλ-κιδική ἀποφασίστηκε νά σταλεῖ ἐδῶ ἕνα τάγμα τό ὀνομαστό 1ο Ἀνεξάρτητο Τάγμα Κρητῶν μέ διοικητήτόν Γεώργιο Κολοκοτρώνη ἐγγονό τοῦ πολέμαρχου τοῦ ʼ21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη πρώην ἐθελοντῆἀγωνιστῆ στήν ἐπανάσταση τοῦ 1897 στήν Κρήτη καί Μακεδονονομάχο στή Μακεδονία Τό τάγμα αὐτόἀποσπάστηκε ἀπό τό 1ο Ἀνεξάρτητο Σύνταγμα Κρητῶν ndashτό ὑπόλοιπο τοῦ ὁποίου μεταφέρθηκε διά θα-λάσσης στήν Ἤπειροndash καί ὑπήχθη στήν 7η Μεραρχία Πρέπει ἐδῶ νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Κρήτη δέν εἶχε ἀκόμηἑνωθεῖ μέ τήν Ἑλλάδα (αὐτό ἔγινε ἕνα χρόνο ἀργότερα) καί ζοῦσε ὑπό τό καθεστώς τῆς Αὐτόνομης Κρη-τικῆς Πολιτείας ὡστόσο ἐπιστρατεύτηκε ἐθελοντικά ταυτόχρονα μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί ἔστειλεἰσχυρή δύναμη ἐνόπλων στά μέτωπα τοῦ πολέμου

Στίς 30 Ὀκτωβρίου 1912 λοιπόν ὁ διοικητής τῆς 7ης Μεραρχίας Σωτίλης ἐκδίδει διαταγή πρός τό Τάγμαlaquoτό ὑφ ὑμᾶς τάγμα νά ἀναχωρήσει ἀμέσως ἵνα μεταβεῖ εἰς Πολύγυρον ἔνθα νά ἐγκαταστήσει τήν ἕδραναὐτοῦ καί ἕναν οὐλαμόν εἰς Ἅγιον Ὄρος Ἐκ Πολυγύρου τό Τάγμα διαθέτον ἀναλόγως τῆς ἀνάγκης καίτῶν περιστάσεων τήν δύναμιν αὐτοῦ θά σημειώσει τήν ἑλληνικήν κατοχήν ἐπί τῆς Χαλκιδικῆςraquo Εἴπαμεβέβαια ὅτι γιά τή Χαλκιδική ὑπῆρχε ἕνας εἰσέτι σοβαρός λόγος πού ἀφοροῦσε τήν κατάληψη τοῦ ἉγὌρους πρός τό ὁποῖο προσπαθοῦσαν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι ἀπό τήν περιοχή τῆς Νιγρίτας καί ὑπῆρχεπάντα ἡ περίπτωση νά συναντηθοῦν τά προχωρημένα τμήματα τοῦ ἑλληνικοῦ μέ ἀντίστοιχα τμήματα τοῦπροσωρινοῦ σύμμαχου βουλγαρικοῦ στρατοῦ Γιʼ αὐτό μία παράγραφος τῆς διαταγῆς πρός τό τάγμαΚρητῶν ἀναφέρει laquoΚατά τάς ἀνωτέρω ὁριζομένας ἐνεργείας τοῦ Τάγματος πιθανόν νά ἐπέλθωσι προ-στριβαί πρός συμμαχικά ἡμῶν στρατεύματα Ἡ φιλική ἀλλά καί εὐσταθής πρός ταῦτα συμπεριφορά δέοννά χρησιμεύσει ὡς βάσις κατά τάς μετʼ αὐτῶν συνεννοήσεις τοῦ διοικητοῦ τοῦ Τάγματοςraquo

Σέ ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς αὐτῆς ξεκινᾶ ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό Τάγμα Κρητῶν στίς 31 Ὀκτώβρη καί τόβράδυ διανυκτερεύει στά Βασιλικά Ὅμως πρίν τό παρακολουθήσουμε στήν πορεία του πρός τή Χαλκι-δική θά πρέπει νά κάνουμε μία σύντομη ἀλλά ἀπαραίτητη ἀναφορά σʼ ἕναν νεαρό ἀνθυπολοχαγό του ὁ

1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 3: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Κ Α Τ Α Γ Ρ Α Φ Η Α Ρ Χ Ε Ι Ω ΝΤοῦ Δημ Θ Κύρου

Θεολόγου-Φιλολόγου

Στήν Ἀρναία ὑπάρχουν ἀρκετά ἀρχεῖα παλιῶν ἑλληνικῶν ἐγγράφων (στήν πλειοψηφίατους οἰκογενειακά) Ἡ στήλη αὐτή καταγράφει-καταλογογραφεῖ κατά χρονολογική σειράὅσα ἀπʼ αὐτά ἔχουν ἐντοπισθεῖ καί ἐνδιαφέρουν

ΚΑ΄ (4) ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΑΡΧΕΙΟΥΛΥΣΙΜΑΧΟΥ ΓΡ ΣΑΡΑΦΙΑΝΟΥ

37 Αἴτησις Πολύγυρος--1917 φ 1 (φ 1β κενό) 205Χ275Ὁ ὑπόδικος Γρηγόριος Σαραφιανός παρακαλεῖ τόν Πρόεδρο τοῦ Ἐκτάκτου Στρατοδικείου Χαλκι-

δικῆς115 νά τόν δεχθεῖ σέ ἀκρόαση γιά νά τοῦ ἀνακοινώσει τά αἴτια πού τόν ὁδήγησαν στήν φυλά-κισή του ἐξ αἰτίας τῆς ὁποίας προσβλήθηκε σοβαρά ἡ ὑγεία του

(Τό ἔγγραφο δέν ὑπογράφεται ἀπό τόν αἰτοῦντα Ἀπό παραδρομή καί ἀπό ἔλλειψη ἀκριβοῦς ἡμε-ρομηνίας παρουσιάζεται στή θέση αὐτή καί ὄχι μετά τό ἔγγραφο μέ ἀριθμό 10)38 Αἴτησις Ἀθήνα 27 Ἰουλίου 1917 φφ 2 (φ 2β κενό) 205Χ285

Ὁ Γρηγόριος Ἀν Σεραφιανός παρακαλεῖ τόν Πρόεδρο τῆς Κυβερνήσεως Ἐλευθέριο Βενιζέλο νάδιατάξει τήν πληρωμή 306250 δραχμῶν ὡς ἀποζημίωση γιά τίς ζημιές πού προκλήθηκαν στήν περι-ουσία του κατά τή συμπλοκή πού ἔγινε στίς 12 Δεκεμβρίου 1916 μεταξύ τῶν χωροφυλάκων πούἦταν ὀχυρωμένοι στό σπίτι του καί τῶν ἐπιστράτων ὅταν αὐτός βρισκόταν σέ κράτηση στόν Πολύ-γυρο στήν ὑγεία του καί στήν ἐξάσκηση τοῦ ἐπαγγέλματος λόγω τῆς πεντάμηνης καί πλέον κράτη-σής του στίς φυλακές Πολυγύρου καί Θεσσαλονίκης

(Τό Ἔγγραφο εἶναι ἀνυπόγραφο Ὑπάρχει καί ἀντιγραφό του γραμμένο στίς 31-7-1917 Βλέπε laquoΠα-ρουσίαση Ἐγγράφωνraquo)39 [Ἰατρικό Πιστοποιητικό] Ἀθήνα 1 Αὐγούστου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 95Χ132

Ὁ (ἰατρός) Μ Καλλικούνης πιστοποιεῖ ὅτι ὁ ἰατρός Γρηγόριος Σαραφιανός laquoἔπαθεν ἀπό τοῦ πα-ρελθόντος Φεβρουαρίου γριππώδη βρογχίτιδα ἥτις χρονίσασα ἐξακολουθεῖ μέχρι σήμερονraquo καί ὅτιlaquoἡ κατάστασις αὕτη τοῦ ἐπιβάλλει συστηματικήν θεραπείαν ἐν ἐξοχῇ καί μακράν κοπώσεωνraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφει ὁ θεράπων ἰατρός)40 [Ἄδεια κυκλοφορίας] Θεσσαλονίκη 13 Αὐγούστου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 170Χ245

Ἡ Ἀστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης σέ Σημείωμά της ἀναφέρει ὅτι laquoὉ κ Γρηγ Σεραφιανόςεἶνε ἐλεύθερος νά ἀναχωρήσῃ εἰς Χαλκιδικήν μετά τῶν κάτωθι σημειουμένων προσώπωνraquo116

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφεται ἀπό τόν Διευθυντή καί σφραγίζεται μέ τή σφραγίδα τῆς Ὑπηρεσίας)11741 [Διαβιβαστικό] Ἀθήνα 18 Αὐγούστου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 200Χ295

Ἡ Ἀστυνομική Διεύθυνση Ἀθηνῶν laquoδιαβιβάζει ἀπολογίαν Σαραφιανοῦ Γρηγορίου ἰατροῦ ἐκ Λια-ριγκόβης νῦν βουλευτοῦraquo στόν Εἰσαγγελέα Πρωτοδικῶν Θεσσαλονίκης laquoἵνα ἐάν κρίνῃ ὑπάρχουσανπερίπτωσιν ποινικῆς διώξεως ὑποβάλῃraquo σʼ αὐτήν laquoαἴτησιν ὅπως ζητηθῇ ἡ ἄδεια τῆς Βουλῆς πρός κα-ταδίωξινraquo

Στήν ἴδια σελίδα ὑπάρχει Σημείωμα τοῦ Εἰσαγγελέα Ἐφετῶν Παπαχατζῆ118 σύμφωνα μέ τό ὁποῖοlaquoτό γνωμοδοτικόν περί χάριτος Συμβούλιον συγκροτεῖται ἐκ τοῦ προέδρου κ(αι)΄ Εἰσαγγελέως τῶνἐν Ἀθήναις Ἐφετῶν τοῦ γενικοῦ γραμματέως τοῦ γενικοῦ ἐπιθεωρητοῦ τῶν φυλακῶν καί τοῦ δι-ευθυντοῦ τῆς Διοικήσεως τῶν φυλακῶν τοιούτου δέ μή ὑπάρχοντος τοῦ διευθύνοντος ταύτην τμη-ματάρχουraquo

(Τό Ἔγγραφο τῆς Ἀστυν Διεύθυνσης ἔχει ἀριθμό 86896 καί τό Σημείωμα τοῦ Εἰσαγγελέα ἔχειἀριθμό διεκπεραίωσης 9758)42 [Ἐπιστολή] Ἀθήνα 25 Αὐγούστου 1917 φ 1 110Χ180

Ὁ Κ Δογάνης γράφει στόν γιατρό (Γρηγόριο Σαραφιανό) ὅτι σέ ἐπιστολή του119 ἀπό τή Θεσσα-λονίκη τοῦ ἔγραψε ὅτι μετετέθη στήν Πάτρα ὅτι τήν ἐπιστολή του120 τήν ἔλαβε στόν σταθμό τῆς

Θεσσαλονίκης καί στενοχωρήθηκε laquoδιά τήν κατάστασιν τῆς Χαλκιδικῆςraquo ὅτι προσπάθησε νά δεῖ τόνΡέπουλη (259) ἀλλά μάταια καί θά παραμείνει καί τήν ἑπόμενη μέρα γιά νά τόν δεῖ καί νά τοῦ ἐκθέ-σει τήν κατάσταση ὅτι ἀντάμωσε τόν Βασιλᾶκο καί εἶναι μαζί τήν ὥρα πού τοῦ γράφει ὅτι εἶδε τόνΜιχαλακόπουλο laquoδιά τό ζήτημα τοῦ Βασιλάκουraquo ὁ ὁποῖος τοῦ εἶπε laquoὅτι ὁ κ Πρόεδρος ἔδωκε δια-ταγήν νά μή συμπεριληφθοῦν εἰς τήν ἀμνηστείαν οἱ ἠθικῶς ἔνοχοι διότι οὗτοι ὡς μᾶλλον ἐγγράμ-ματοι καί ὡς ἔχοντες κοινωνικήν τινα θέσιν θεωροῦνται ὡς ἐπικίνδυνοιraquo καί γιʼ αὐτό laquoδέν δύναταινά παραβῇ τήν ἐντολήν τοῦ κ Προέδρουraquo ἀλλά τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι μόλις ἔρθει ὁ Πρόεδρος θάτόν ἐνημερώσει καί θά προσπαθήσει νά τόν μεταπείσει ὅτι εἶναι ἀνάγκη νά ἔλθη (ὁ ΓΣ) στήν Ἀθήναlaquoμήπως καθαρίσῃ τήν ὑπόθεσιν αὐτήν μέσω τοῦ κ Ρέπουληraquo καί ὅτι γιά τήν ὑπόθεση τῆς γυναίκαςτου εἶδε τόν Χωματᾶ121 στήν κλινική καί τοῦ εἶπε ὅτι εἶναι ἀνάγκη νά δεῖ τόν Ρέπουλη laquoκαθόσονοὗτος θά βραδύνῃ νʼ ἀναλάβῃ ὑπηρεσίανraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφεται ἀπό τόν ἀποστολέα)43 [Ἐπιστολή] Πολύγυρος 16 Σεπτεμβρίου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 110Χ180

Ὁ Ν Τραγανός γράφει στόν Γρηγόριο (Σαραφιανό) ὅτι οἱ συγγενεῖς τοῦ Ἀθανασίου Μοδικοῦ ὁἴδιος καί κυρίως ἡ ἀδελφή του (τοῦ ΝΤ) τόν παρακαλοῦν νά ἐνεργήσει κατά τή μετάβασή του στήνἈθήνα laquoπαρά τῷ δικηγόρῳ ὁ ὁποῖος τόν ὑπεράσπισε ἐν Θεσσαλονίκῃ κ(αι)΄ εἰς ἄλλους φίλους νάγείνῃ ἀναθεώρησις τῆς δίκης ἤ νά τῷ δοθῇ χάριςraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφει ὁ ἀποστολέας)44 [Ἐπιστολή] Πολύγυρος 2(0) Ἀπριλίου 1917 φφ 2 110Χ180

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός γράφει στή σύζυγό του ὅτι laquoἤδη ἐπί τοῦ προκειμένου τά τοῦ Πολυγύ-ρου βάσανα ἔληξαν καί ἄρχονται τά τῆς Θνίκηςraquo ὅτι laquoἐφυλακίσθησαν ἐπί ἐπιορκίᾳ σήμερον κατάτήν διαδικασίαν ὑπό τοῦ στρατοδικείου ἄλλων ὁ Κωσ Δ Ρήγας ἤ Μητιάνος ὁ Ἰ Πατσατζής ἈθΚαραπιπέρης ἡ Δέσπω (σύζυγος Ἀγγέλου Ταμπάκη ἡ Ἑλένη Στεφάνου Κύρου καί συνυφάδα τηςraquoὅτι τήν εὐχαριστεῖ καί τή συγχαίρει γιά τούς συγγενεῖς της στόν Πολύγυρο οἱ ὁποῖοι τόν ἔκαναν νάμήν αἰσθανθεῖ laquoἐπαισθητῶς τήν συζυγικήν ἔλειψινraquo καί laquoἰδίᾳ ἡ θειά Μορφούλα καί Τάσοςraquo στούςὁποίους ἐκφράζει τίς εὐχαριστίες του καί τήν εὐγνωμοσύνη του laquoδιά τούς κόπους εἰς οὕς ὑπεβλή-θησαν καί συνετέλεσαν εἰς τήν ἐκ τῆς νόσουraquo διάσωσή του καί ὅτι ἀναχωρῶντας τό Σάββατο (γιάτή Θεσσαλονίκη) καί μή ἔχοντας ἐπί πλέον χρήματα γιά νά πληρώσει τά ἔξοδα πού ἔκαναν γιʼ αὐτόνκαί γιά τούς νοσηλευτές του γράφει τήν ἴδια μέρα στόν πατέρα της laquoνά τούς πληρώσῃ λίαν προσεχῶςraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι κολοβό καί γιʼ αὐτό δέν ὑπάρχει ἡ ὑπογραφή τοῦ ἀποστολέα)45 [Διαβιβαστικό] Ἀθήνα 1 Ὀκτωβρίου 1917 φ 1 (φ 1β΄ κενό) 205Χ270

Ὁ Ὑπουργός τῆς Δικαιοσύνης Ἰ Δ Τσιριμῶκος διαβιβάζει πρός τόν Κύριο Εἰσαγγελέα τῶν ἐν Θεσ-σαλονίκῃ Πρωτοδικῶνraquo τόν Νόμο 775 καί τοῦ ἀνακοινώνει ὅτι laquoἐάν τά γεγονότα ἔχουσιν ὡς ἐκτί-θενται οὐδεμία παραμένει ἀμφιβολία ὅτι ὁ ἀναφερόμενος προστατεύεται ὑπό τοῦ διατάγματος τῆς22 Ἰουνίου 1917 περί ἀμνηστείας κυρωθέντος ὑπό τοῦ Νόμου 775 (ἄρθρον 1 ἀριθ 2) ὡς ρητῶς ὁρί-ζεται ὅτι χορηγεῖται ἀμνηστεία διά πάσας τάς ἀνυποταξίας καί λιποταξίας πλήν τῆς ἐνώπιον τοῦἐχθροῦraquo καί ὅτι laquoἐφʼ ὅσον ἀμνηστεύεται ὁ ἄμεσος αὐτουργός τῶν ἀδικημάτων τούτων οὐδείς ὑφί-σταται λόγος ὅπως μή θεωρηθῶσιν ἀμνηστευόμενοι καί οἱ συνεργοί τούτων καθʼ ἅ οὕτως ἐντίθησιraquoκαί γιʼ αὐτό παρακαλεῖ laquoὅπως ἀνασταλῇ πᾶσα περαιτέρω καταδίωξιςraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι ἀκριβές ἀντίγραφο χωρίς ὑπογραφή καί σφραγίδα)46 Αἴτησις 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 210Χ290

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός κάτοικος Λιαριγκόβης σέ αἴτησή του laquoπρός τόν Διευθυντήν τοῦ Δικα-στικοῦ Τμήματος Σώματος Στρατοῦ Ἐθν Ἀμύνηςraquo παρακαλεῖ νά τοῦ δώσει laquoἀντίγραφον τῆς κατα-δικαστικῆς ἀποφάσεως τοῦ Στρατοδικείου Χαλκιδικῆςraquo τοῦ ἀδελφοῦ του Βασιλείου Σαραφιανοῦ laquoκα-ταδικασθέντος ὑπό τοῦ ὡς ἄνω Στρατοδικείου κατά μῆνα Μάϊον ἐἔraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι προχειρογραμμένο καί ἀνυπόγραφο καί προφανῶς πρόκειται γιά σχέδιο)47 [Εὐχετήριο] Μέτωπον140 31 Δεκεμβρίου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 90Χ51

Ὁ Ταγματάρχης Πεζικοῦ Ἰωάννης Σ Ἀλεξάκης141 εὔχεται στόν Γρηγόριο Σαραφιανό () laquoεὐτυχέςτό νέον ἔτοςraquo

(Τό ὀνοματεπώνυμο καί ἡ ἰδιότητα τοῦ ἀποστολέα εἶναι ἔντυπα)48 [Σημείωμα] Λιαρίγκοβη 19 Φεβρουαρίου142 1918 φ 1 (φ 1β κενό) 15Χ95

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός σημειώνει ὅτι στίς 19 Φεβρουαρίου ἀναχώρησε ἀπό τή Λιαρίγκοβη μέτή συνοδεία τοῦ χωροφύλακα Περουλάκη Παναγιώτη143 γιά τήν Ἀθήνα διανυκτέρευσε στή Γαλάτι-στα κρατήθηκε μέχρι τό ἀπόγευμα στό τμῆμα Μεταγωγῶν Θεσσαλονίκης καί ἀνεχώρησε γιά τήνἈθήνα στίς 11 μμ ὅπου ἔφθασε στίς 25 Φεβρουαρίου laquoΔευτέραν τῆς Τυροφάγουraquo Στό τέλος ση-μειώνει ὅτι ἐπανέκαμψε στή Λιαρίγκοβη στίς 29 Μαρτίου

Σημειώσεις115 Πρόκειται γιά τόν λοχαγό Κωνσταντῖνο Νταή (Βλέπε τχχ 87 Ἔγγραφο 16 σσ 4-5 καί 88 Ἔγγραφο

22 σ 4) πού συμμετεῖχε στά τραγικά γεγονότα τῆς Ἀρναίας στίς 17-12-1916116 Στή στήλη laquoὈνοματεπώνυμον μελῶν οἰκογενείας συνοδευόντων τόν ὑπέρ οὗ τό παρόνraquo δέν ἀνα-

γράφονται συνοδά πρόσωπα ἐπειδή προφανῶς δέν ὑπῆρχαν117 Ἡ σφραγίδα εἶναι στρογγυλή διαμέτρου 37 ἑκ Κυκλικά φέρει τό λογότυπο laquoΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥ-

ΘΥΝΣΙΣ ΘΕΣΝΙΚΗΣraquo χωρίς παράσταση στό κέντρο118 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν 119 Δέν ἐντοπίσαμε τήν ἐπιστολή αὐτή120 Δέν ἐντοπίσαμε τήν ἐπιστολή αὐτή 121 Δέν ἔχουμε πληροφορίες γιʼ αὐτόν122 Ἦταν Πολυγυρινός γιός τοῦ σχολάρχη Ἰωάννη Νικολάου Τραγανοῦ ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπίσης Ἐπίτρο-

πος στόν Πολύγυρο τῆς Ἱ Μ Παντοκράτορος τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό τό 1906 ἕως τό 1923 (ἴσως καί νωρίτερακαί ἀργότερα) (βλ Κώδικες ἐξερχομένων καί εἰσερχομένων ἐπιστολῶν τῶν ἐτῶν 1896-1918 1906-19121913-1914 καί 1919-1928 τῆς Ἱ Μονῆς) ἄοπλος Μακεδονομάχος (Γραμματέας τῆς Ἐπιτροπῆς Ἄμυνας καίπράκτορας) (βλ ἐνδεικτικά Δημ Κύρου Ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας καί ἡ Χαλκιδική ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ-ΔΙΚΗΣ τχ 48-49 Θεσσαλονίκη 2003 σ 255) καί μέλος τῆς laquoΠαγχαλκιδικῆς Ἑνώσεως τό 19131914 [ΒλΔημ Κύρου Παγχαλκιδική Ἕνωσις Ἕνα πολιτικοινωνικό Σωματεῖο στά μεταπελευθερωτικά χρόνια στήΧαλκιδική (1913-1914) ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ τχ 13Νοέ-Δεκ 2002 σσ 21] Ὁ Ν Ἰ Τραγανός ὑπηρέτησε ὡς ὑπάλ-ληλος στόν Σωχό Λαγκαδᾶ Θεσσαλονίκης σύμφωνα μέ πληροφορίες τοῦ Γιάννη Αἰκατερινάρη πού τόνεὐχαριστοῦμε

124 Δέν ἔχουμε πληροφορίες γιʼ αὐτήν 125 Δέν γνωρίζουμε σέ ποιά δίκη ἀναφέρεται126 Μετά τήν κατάπνιξη τοῦ κινήματος τῶν ἐπιστράτων-λιποτακτῶν πραγματοποιήθηκαν ἀρκετές συ-

νεδριάσεις τοῦ Ἔκτακτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς γιά ἐκδίκηση πού ἀφοροῦσαν σέ πρόσωπα πού συμ-μετεῖχαν στό κίνημα αὐτό Σέ μία ἀπό τίς συνεδριάσεις αὐτές καταδικάσθηκαν καί οἱ παρακάτωἀναφερόμενοι (βλ Σημειώσεις 127-130 132 καί 134) οἱ ὁποῖοι κλήθηκαν ἤ παρουσιάσθηκαν ὡς μάρτυρεςὑπεράσπισης συγγενῶν ἤ γνωστῶν τους προσώπων καί κατηγορήθηκαν γιά ψευδορκία

127 Ὁ Κωνσταντῖνος Ρήγας ἦταν γυιός τοῦ Δημητρίου καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Ἀπό τό 1912 ἕωςτό 1914 χρημάτισε Ἐκκλησιαστικός Ἐπίτροπος τοῦ Ἱ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας [Βλ Δημ Κύρου 1 Ἐκκλησιαστικοί Ἐπίτροποι τοῦ Ἐνοριακοῦ καί Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας (1835-1947) (Μιά πρώτη καί πρόχειρη καταγραφή) ΑΡΝΑΙΑ τχ 77Ὀκτ-Δεκ 2007 σ 18 καί 2 Ὁ Ἱερός Μητρο-πολιτικός Ναός τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας Ἀρναία 2008 σ 55] Ἡ προσωνυμία laquoΜητιάνοςraquo εἶναιπαρατσούκλι ἐπειδή εἶχε μεγάλη μύτη (Πληροφορία τοῦ κ Κων Νικ Ρήγα πού τόν εὐχαριστοῦμε)

128 Ὁ Δημήτριος (ἴσως Δῆμος) Πατσιατζής καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Γεννήθηκε τό 1886 (ΒλlaquoΜητρῶον τῶν ἀρρένων raquo)

129 Ὁ Ἀθανάσιος Καραπιπέρης καταγόταν ἀπό τόν Πολύγυρο130 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτήν Ἴσως ὁ σύζυγός της Ἄγγελος Ταμπάκης (βλ Σημ 131) νά

ἦταν κατηγορούμενος σέ κάποια δίκη131 Ὁ Ἄγγελος Ταμπάκης (ἤ Ταμβάκης) ἦταν γιός τοῦ Παναγιώτη καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Τό

1902-1903 χρημάτισε Ἐκκλησιαστικός Ἐπίτροπος τοῦ Ἱ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας (Βλ Δημ Κύρου 1Ἐκκλησιαστικοί Ἐπίτροποι ὅπ καί 2 Ὁ Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός σ 54)

132 Ἡ Ἑλένη Στεφάνου Κύρου καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Ἦταν σύζυγος τοῦ Στεφάνου Κύρου (βλΣημ 133)

133 Ὁ Στέφανος Κύρου τοῦ Γεωργίου καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Γεννήθηκε τό 1876 (Βλ laquoΜητρῶοντῶν ἀρρένων raquo) Ἦταν οἰκοδόμος καί ἐργάσθηκε ὅπως λέγεται στήν οἰκοδόμηση τῆς Σκήτης τοῦ ἉγίουἈνδρέου (Σεράϊ) τοῦ Ἁγ Ὄρους στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνα (Ἦταν ἀδελφός τοῦ παπποῦ τοῦ γράφοντατοῦ Δημητρίου)

134 Συνυφάδα τῆς Ἑλένης Σ Κύρου ἦταν ἡ Μαρία σύζυγος τοῦ Δημητρίου Κύρου (τό γένος Κασίδη) καίκαταγόταν ἀπό τή Ζαγορά τοῦ Βόλου (Ἦταν γιαγιά τοῦ γράφοντα)

135 Πρόκειται γιά τή Μορφούλα Ξανθοπούλου ἀπό τή Νικήτη (βλ Σημ 70 στό τχ 88 σ 7) ἡ ὁποία ἦταν

σύζυγος τοῦ Πολυγυρινοῦ Ἀναστασίου Μοδικοῦ καί θεία τῆς Ἑλένης Γρηγ Σαραφιανοῦ καἰ ὄχι α΄ ἐξα-δέλφη ὅπως ὑποθέσαμε στή Σημ 70 (βλ Σημ 136)

136 Πρόκειται γιά τόν Ἀναστάσιο Μοδικό σύζυγο τῆς Μορφούλας Ξανθοπούλου (βλ Ἔγγραφο 18 καίΣημ 70 στό τχ 88 σ 7) Μέ τό χαϊδευτικό ὄνομα Τάσος ἀναφέρεται καί στό Ἔγγραφο ἀρ 19 ὅπ καί χα-ρακτηρίζεται ὡς θεῖος τῆς Ἑλένης Γρ Σαραφιανοῦ Στή Σημ 71 ὅπ γράφαμε ὅτι laquoδέν ἔχουμε ἄλλες πλη-ροφορίες γιʼ αὐτόνraquo

137 Χρημάτισε ὡς βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος Ὑπουργός Παιδείας (1912-1915) καί ἀργότερα Δικαιο-σύνης στίς Κυβερνήσεις τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου Τό 1914 laquoτό Δημοτικόν Συμβούλιον τοῦ ΔήμουΑὐγαίας περιφερείας Χαλκιδικῆςraquo laquoὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςraquo Σωκράτης laquoοἱ Πρόκριτοιraquo καίlaquoἡ Ἐφοροεπιτροπή τοῦ Ἡμιγυμνασίου Λιαριγκόβηςraquo ἔστειλαν Ὑπόμνημα διαμαρτυρίας στόν Ὑπουργό Παι-δείας Ἰω Τσιριμῶκο γιά τή μή ἔγκριση λειτουργίας καί τρίτης τάξης στό Ἡμιγυμνάσιο

138 Τό διαβιβαζόμενο ἔγγραφο ἦταν σέ ἔντυπη μορφή ἡ laquoΑἰτιολογική Ἔκθεσιςraquo πρός τή Βουλή καί τόlaquoΝομοσχέδιον Περί κυρώσεως τοῦ ἀπό 22 Ἰουνίου 1917 Β Διατάγματος περί χορηγήσεως ἀμνηστίαςraquo (βλεἰκόνα) ἀπαντητικό ὅπως διαπιστώνεται ἀπό τό διαβιβαστικό σέ Ἔκθεση τοῦ Εἰσαγγελέα γιά τή χορή-γηση ἤ μή ἀμνηστίας στόν ἀδελφό ὅπως ὑποθέτουμε τοῦ Γρηγορίου Σαραφιανοῦ Βασίλειο

139 Βλ προηγούμενη Σημείωση140 Πρόκειται γιά τό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας (Βλ Ἀνωνύμου Ἰωάννης Σωτ Ἀλεξάκης Ἀντι-

στράτηγος ἐἀ ἐφημ laquoΗ ΔΙΚΤΗraquo φ 62Μάϊος 1980 σ 2)141 Πρόκειται γιά τόν γνωστό ἀξιωματικό ἀπό τό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασηθίου Κρήτης ὁ ὁποῖος ὡς

ἀνθυπολοχαγός ἦταν ὁ ἐπικεφαλής τμήματος τοῦ Α΄ Ἀνεξάρτητου Τάγματος τῶν Κρητῶν τό ὁποῖο στίς 2Νοεμβρίου τοῦ 1912 εἰσῆλθε στήν Ἀρναία κηρύσσοντας ἐπίσημα τήν ἀπελευθέρωση τῆς περιοχῆς καί τήνἐνσωμάτωσή της στό ἐλεύθερο Ἑλληνικό Κράτος Τό 1913 (25 Σεπτεμβρίου) ἔγινε Ὑπολοχαγός τό 1915 (25Μαρτίου) Λοχαγός τό 1917 (13 Δεκεμβρίου) εὑρισκόμενος στό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας τό 1923(13 Δεκεμβρίου) Ἀντισυνταγματάρχης τό 1927 Συνταγματάρχης τό 1935 Ὑποστράτηγος τό 1937 ἀπο-στρατεύθηκε αὐτεπάγγελτα μέ τόν βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου τό 1940 ἀνακλήθηκε στήν ἐνεργό δράση καίτό 1941 ἀποστρατεύθηκε Πέθανε στίς 25 Μαΐου 1980 σέ ἡλικία 95 ἐτῶν (Βλ ἐνδεικτικά Ἀνωνύμου Ἰωάν-νης Σωτ Ἀλεξάκης ὅπ καί Δημ Κύρου Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς ἀπότόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία 2007 σσ 19-29 καί 47-52)

142 Ἡ ἡμερομηνία ἀφορᾶ μόνο στήν ἡμέρα ἀναχώρησής του γιά την Ἀθήνα143 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η Ε Γ Γ Ρ Α Φ Ω ΝΠαρουσιάζουμε αὐτούσιο τό μέ ἀρ 38 Ἔγγραφο τοῦ Ἀρχείου Λ Σαραφιανοῦ

Αἴτησις Γρηγορίου Ἀν Σεραφιανοῦ Πρόςἰατροῦ κατοίκου Λιαριγκόβης Τήν Α Ἐξοχότητα τόν Πρόεδροντῆς Χαλκιδικῆς κ(αι)΄ τῆς Κυβερνήσεως κ ἘλευθέριονΒουλευτοῦ Θεσσαλονίκης Βενιζέλον

Ἐν Ἀθήναις τῇ 27ῃ Ἰουλίου 1917

Κύριε ΠρόεδρεΚατά τήν 7ωρον συμπλοκήν ἥτις ἔλαβε χώραν τήν 12 Δεκεμβρίου πἔ 1916 ἐν τῇ ἐν Λια-

ριγκόβῃ οἰκίᾳ μου ἐπιταχθείσῃ ὑπό τοῦ τότε Ἀστυνομικοῦ Σταθμάρχου Λιαριγκόβης1 πρόςὀχύρωσίν του εἰς αὐτήν μεταξύ τῶν χωροφυλάκων αὐτοῦ κ(αι)΄ τῶν λιποτακτῶν τοῦ Τμή-ματος ἐκείνου καθrsquo ὅν χρόνον κληθείς ὑπό τῆς Ἀστυνομικῆς Διευθύνσεως Χαλκιδικῆς εἰς Πο-λύγυρον διετέλουν ὑπό κράτησιν Καί μετά τήν συμπλοκήν ἥτις ἐγένετο ἐν Χολομόνδι τήν17 ἰδίου μηνός μεταξύ λιποτακτῶν καί τοῦ ὑπό τήν Διοίκησιν τοῦ τότε Ταγματάρχου κΚων Μπαρτζώκα3 στρατοῦ κατελθόντες οἱ τελευταῖοι τήν νύκτα καί διαρρήξαντες τήνθύραν τῆς ἀκατοικήτου οὔσης ἐκ τῆς προτέρας καταστροφῆς οἰκίας μου καί διαμείναντες

ἐν ταύτῃ μέχρι τήν 21 ἰδίου μηνός μοῦ ἐπέφερον εἰς ὁλόκληρον τήν περιουσίαν μου τάς ἑξῆςζημίας

1) Εἰς φθοράν τῆς οἰκοδομῆς καί ἐπίπλων δρχ 150002) Εἰς διαρπαγήν βιβλιοθήκης χειρουργικῶν ἐργαλείων καί φαρμάκων 350003) Εἰς περιεχόμενον οἰκίαςκοσμήματα σκεύη πολύτιμα κ(αι)΄ εἰς κοινά

ἐνδύματα κλινοσκεπάσματα σιτηρά τρόφιμα κτλ 600004) Χρήματα εἰς χρυσόν λίρας Τουρκίας 1250 δρχ 287505) Χρήματα εἰς χαρτονομίσματα 300006) Εἰς 500 Μετοχάς Μεταλλ Κασσάνδρας 900007) Εἰς ἐπαγγελματικήν ζημίαν ἐκ κρατήσεως πέντε κ(αι)΄ ἡμίσεως μηνῶν

πρό καί μετά τήν ἐκ τοῦ ἐκτάκτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς ἀθώωσίνμου 27500

8) Εἰς ἀποζημίωσιν τῆς κλονισθείσης ὑγείας μου καί ὡς ἐμφαίνεται ἐκ τοῦ συνημμένου πιστοποιητικοῦ τοῦ Καθηγητοῦ κ Καλλικούνη τῆς ἐκ τῆς ἀθλιεστάτης ἐγκαθέρξεώς μου εἰς τάς σκοτεινάς κ(αι)΄ ὑπογείους φυλακάςΠολυγύρου κ(αι)΄ Θεσσαλονίκης εἰς ἅς ἐκρατήθη πλέον τοῦ πενταμήνου 20000

306250ἀνερχομένας ἐν ὅλῳ εἰς τριακοσίας ἕξ χιλιάδας κ(αι)΄ διακοσίας πεντήκοντα δραχμάς ἀρ306250 Ἀναφέρων ἐνώπιον ὑμῶν κ Πρόεδρε τάς ἄνω ζημίας ἅς ὑπέστην ὅλως ἀδικαιο-λογήτως κατά τάς ἄνω συμπλοκάς παρακαλῶ εὐσεβάστως ὅπως διατάξητε ὅπως ἐγένετοκ(αι)΄ εἰς ἄλλους ὑποστάντας ὁμοίου εἴδους καταστροφάς καί μοι πληρωθῆ τό ἄνω ποσόν

Εὐπειθέστατος

Σημειώσεις1 Πρόκειται γιά τόν ἐνωμοτάρχη Κοντογιάννη ὁ ὁποῖος τελικά εἶχε οἰκτρό τέλος διότι οἱ ἐπί-

στρατοι τόν σκότωσαν στίς 1213 Δεκεμβρίου 1916 καί ἐπέτρεψαν νά ταφεῖ μετά ἀπό δύο ἡμέρες[Βλέπε (Ἀνωνύμου) Συμβολή εἰς τήν Ἱστορίαν Ἡ τρομακτική τραγωδία τῆς Χαλκιδικῆς ὅταν κατάτό 1916 ἐπέρασεν ἀπʼ ἐκεῖ ὡς τυφών ὁ Γεώργιος Κονδύλης Ἀπό μίαν ἐπίσημον ἔκθεσιν ἐφημ laquoΚΑ-ΘΗΜΕΡΙΝΗraquo φ 496319-11-1935 σ 1 (ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦ στρατιωτικοῦ ἀποσπάσματοςτοῦ λοχαγοῦ Γ Κονδύλη στήν Λιαρίγκοβη) Δημ Θ Κύρου 1 Τά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λια-ριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944)ΑΡΝΑΙΑ τχ 79Ἀπρ-Ἰούν 2008 σ 7 καί 2 Ὁ Διοικητής τοῦ Ἀστυνομικοῦ Σταθμοῦ Λιαριγκόβης ἐνω-μοτάρχης Κοντογιάννης (1916-1917) ὅπ τχ 80Ἰούλ-Σεπτ 2008 σσ 19-20

2 Πρόκειται γιά τό ὄρος Ὑψίζωνος ἤ Χολομών τῆς Χαλκιδικῆς (ὑψ 1165 μ) στούς πρόποδες τοῦὁποίου εἶναι κτισμένη καί ἡ Ἀρναία

3 Γιά τή δράση τοῦ Κων Μπαρτζώκα στή Λιαρίγκοβη βλέπε ἐνδεικτικά Δημ Θ Κύρου Τά laquoΧρονικάraquo ὅπ Ἡ παραπάνω (στή Σημ 1) ἀναφερόμενη laquoἐπίσημος ἔκθεσιςraquo ἡ ὁποία δημοσιεύεται στήν ἐφη-μερίδα laquoΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗraquo στά φφ 496117-11-1935 ἕως 496521-11-1935 καί στό φ 27-11-1935 περι-λάμβανε καί δεύτερο μέρος γιά τά γεγονότα στή Λιαρίγκοβη ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦστρατιωτικοῦ ἀποσπάσματος τοῦ Κ Μπαρτζώκα ἀλλά γιά ἄγνωστους λόγους δέν δημοσιεύεται παράτό ὅτι προαναγγέλλεται στήν ἀρχή τῆς παραπάνω συνέχειας τοῦ δημοσεύματος Ὁλόκληρο τό ἀνα-φερόμενο στή Λιαρίγκοβη τμῆμα τῆς Ἔκθεσης (χειρόγραφο) δημοσιευμένο καί μή βρίσκεται στόἈρχεῖο Σαραφιανοῦ καί (σέ φωτοτυπία) στό Ἀρχεῖο τοῦ γράφοντα καί παρουσίασή του θά γίνει σέπροσεχές τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ στό πλαίσιο τῆς παρουσίασης τοῦ Ἀρχείου Σαραφιανοῦ Ἐξαιτίαςτῶν τραγικῶν γεγονότων τῆς Ἀρναίας τόν Δεκέμβρο τοῦ 1916 δέν ἔγιναν στό Ἡμιγυμνάσιο Λιαριγ-κόβης οἱ ἐξετάσεις πρίν ἀπό τά Χριστούγεννα λόγῳ ἀσθενείας τῶν καθηγητῶν καί laquoἕνεκα τῆς ἀνω-μάλου καταστάσεως ἥτις ἐπεκράτει τότε ἐν τῇ κωμοπόλει ἕνεκα τῆς ὁποίας οἱ πλεῖστοι τῶν γονέωντῶν μαθητῶν ἀπήτουν νά ἔχωσι τά τέκνα των πλησίον τωνraquo (Βλέπε laquoΒιβλίον Πράξεων ἩμιγυμνασίουΛιαριγκόβηςraquo Πράξη 159-1-1917)

4 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ -

ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ∆ ΚΥΡΟΥlaquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ

ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912)ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo

Τοῦ κ Γιώργου Ζωγραφάκη ἐκπαιδευτικοῦ

Θέλω πρίν ἀπʼ ὅλα νά ἐκφράσω τή χαρά μου γιά τήν πρόταση πού μοῦ ἔγινε νά παρουσιάσω σήμερα τόβιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo καί μαζί νά μιλήσω γιά τήν ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς πράγμα πού ἔτσι ἤ ἀλλιῶς θά γινόταν ἀφοῦτό περιεχόμενο τοῦ βιβλίου διαπραγματεύεται αὐτό ἀκριβῶς τό θέμα τήν ἀπελευθέρωση δηλαδή τῆς Βό-ρειας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς

Βέβαια γιά νά μιλήσει κανείς γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Χαλκιδικῆς καί τῆς Ἀρναίας καί τῆς ἐνσωμά-τωσής τους στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος πρέπει νά ξεκινήσει ἀπό πολύ πρίν ὄχι μόνο ἀπό τίς ἐπανα-στάσεις τοῦ 1854 καί τοῦ 1878 καί ἀπό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα ἀλλά ἡ ἀναφορά πρέπει νά φτάσει ἀκόμαπιό πίσω στή συμμετοχή δηλαδή τοῦ τόπου μας στή μεγάλη ἑλληνική ἐπανάσταση τοῦ 1821 πού σωστάἔχει ὀνομαστεῖ Ἐπανάσταση τῆς Χαλκιδικῆς Πρέπει ἐν ὀλίγοις νά τονιστεῖ ὅτι τότε οἱ Χαλκιδικιῶτεςπῆραν στούς ὤμους τους ἕναν ξεσηκωμό πού κράτησε κοντά ἕξι μῆνες πού εἶχε μεγάλες ἐπιτυχίες καίἀπασχόλησε μεγάλες τουρκικές δυνάμεις στερώντας τις ἀπό τά μέτωπα συγκρούσεων τῆς Ν Ἑλλάδαςκαί παράλληλα παρέσχε πολύ μεγάλες θυσίες γιά τίς ὁποῖες μιλοῦν εὔγλωττα τόσο τό πολύ γνωστό κεί-μενο τοῦ Μπαϊράμ πασᾶ ὅτι laquoδέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ σʼ αὐτό τόν τόποraquo ὅσο καί τελικά ὁ χαρα-κτηρισμός laquoΧαλασμόςraquo τόν ὁποῖο ἔδωσε ὁ λαός καί ἡ Ἱστορία στήν ἡρωική ἄμυνα καί στή θυσία τῶνἐπαναστατημένων Χαλκιδικιωτῶν στήν Ποτίδαια στό τέλος τοῦ Ὀκτώβρη τοῦ 21 Μετά τά γεγονότα αὐτάκαί παρά τόν αὐθάδη λόγο τοῦ Μπαϊράμ ὅτι δέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ στή Χαλκιδική οἱ παπποῦδεςαὐτοῦ τοῦ τόπου ξεσηκώθηκαν καί πάλι στά 1854 στή γνωστή ἐπανάσταση τοῦ Τσάμη Καρατάσου πούδέν εἶχε ὡστόσο αἴσιο τέλος καί ὁ τόπος πλήρωσε καί πάλι τή συμμετοχή του μέ πολλά θύματα μέ πιό χα-ρακτηριστικά τή σφαγή τῶν προκρίτων τοῦ Πολυγύρου στίς 22 Ἀπριλίου 1854 Καί ἀκόμη ὅτι ὄχι πολλά χρό-νια ἀργότερα στά 1878 ὑπῆρξε ἔντονη προετοιμασία τοῦ λαοῦ τῆς Χαλκιδικῆς γιά νά ἑνωθεῖ καί νάἀγωνιστεῖ μαζί μέ ἐπαναστατικά σώματα πού ἀναμένονταν στή Χαλκιδική σʼ αὐτό τόν καινούργιο ξεση-κωμό καί πού ὅμως αὐτά τά ἐπαναστατικά σώματα δέν ἀποβιβάστηκαν τελικά στή Χαλκιδική ἀλλά στήν Πιε-ρία καί γιʼ αὐτό τό 1878 ὀνομάστηκε laquoἡ ἐπανάσταση πού τελικά δέν ἔγινεraquo

Αὐτές οἱ ἐπαναστατικές κινήσεις κατέδειξαν κάτι πού ἦταν βέβαια αὐτονόητο Ὅτι οἱ Χαλκιδικιῶτεςὅπως καί ὅλοι οἱ ἀλύτρωτοι Ἕλληνες λαχταροῦσαν νά ἔρθει ἡ ὥρα τῆς ἀπελευθέρωσης ἡ εὐλογημένηὥρα πού ἕνας κατακτητής πέντε αἰώνων θά ἔφευγε ἀπό τά ἱερά ἑλληνικά χώματα καί οἱ σκλαβωμένες πε-ριοχές θά γίνονταν μέρος τοῦ ἐλεύθερου ἑλληνικοῦ κράτους τό ὁποῖο ἔτσι θά γινόταν πολύ μεγαλύτεροκαί θά ἔφευγε ἀπό τά ἀσφυκτικά ὅρια τῆς Μελούνας γιά νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία στήν Ἤπειρο στήΘράκη στό Αἰγαῖο ἀλλά καί στή Β Ἤπειρο καί ἀλλοῦ ndashπράγμα πού δέν ἔγινε τελικά δυνατό Αὐτή ἡ λαχτάρατῶν Χαλκιδικιωτῶν γιά τήν ἀπελευθέρωση πῆρε μία νέα μορφή μέ τήν ἐνεργό συμμετοχή πολλῶν ἀπʼαὐτούς στόν σκληρό Μακεδονικό Ἀγώνα ὅταν μετά τή συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου οἱ ἐπιδιώξεις τῆςΒουλγαρίας νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία καί τή Θράκη ἔπαιρναν σάρκα καί ὀστᾶ Καί μπορεῖ ἡ συνθήκηαὐτή ndashἀποτέλεσμα τῆς πρωτοφανοῦς εὔνοιας τῶν Ρώσων πρός τούς Βουλγάρους στό πνεῦμα τοῦ καινο-φανοῦς τότε Πανσλαβισμοῦndash νά μήν ἴσχυσε ποτέ ἀφοῦ ἀνατράπηκε ἀπό τή συνθήκη τοῦ Βερολίνου πούἀκολούθησε ὡστόσο δημιούργησε ἕνα πρωτοφανές κλίμα ἐθνικῶν διεκδικήσεων γιά τούς Βουλγάρους οἱ

Ὁμιλία πού ἐκφωνήθηκε τήν 1η Νοεμβρίου 2009 στήν αἴθουσα laquoΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣraquo τοῦ Δημαρ-χείου Ἀρναίας στό πλαίσιο τῆς ἐκδήλωσης γιά τήν 97η Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρ-κους τό 1912 Ἡ ὁμιλία μαζί μέ τήν ἐκφώνηση προβαλόταν σέ ὀθόνη καί ἐνδιάμεσα προβαλόταν διάφορεςεἰκόνες σχετικές μέ τήν ἀφήγηση

ὁποῖοι ἐπιδόθηκαν σʼ ἕναν σκληρό ἀγώνα ἐπιβολῆς στούς χώρους τῆς Μακεδονίας ἐν ὄψει τῆς μέ ὅποιοντρόπο ἐκδίωξης τῶν Τούρκων ἀπό τή Β Ἑλλάδα Καί στή Χαλκιδική λοιπόν παρʼ ὅλο ὅτι ἐδῶ δέν ὑπῆρξανσυγκρούσεις μέ βουλγαρικά ἀντάρτικα σώματα τούς περιβόητους Κομιτατζῆδες πολλοί συμπατριῶτεςμας πρωτοστάτησαν εἴτε ὡς ἁπλοί Μακεδονομάχοι εἴτε ὡς ἐπικεφαλῆς σωμάτων σέ πολλά μέρη τῆς Μα-κεδονίας Ἀπʼ αὐτούς ξεχωρίζουν ὁ Ἀθανάσιος Μινόπουλος ἀπό τή Βαρβάρα ὁ Γιάννης Παρλιάρης ἀπό τόνΤαξιάρχη ὁ Γιώργης Γιαγκλής ἀπό τήν Ἱερισσό ἐνῶ σημαντικό ρόλο ἔπαιξε ὁ Μητροπολίτης ΚασσανδρείαςΕἰρηναῖος ἄν καί ἦταν πολύ νέος καί εἶχε ἔρθει στή Χαλκιδική τό 1907 περίοδο ὅμως κατά τήν ὁποία ὁ Μα-κεδονικός Ἀγώνας βρισκόταν στή μεγαλύτερή του ἔξαρση

Σέ τέτοια λοιπόν ἑτοιμότητα βρισκόταν ὁ λαός τῆς Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὅπως καί ὅλοι οἱ Ἕλληνεςἄλλωστε εἶχε ἀναθαρρήσει μετά τήν ἐπιτυχῆ ἐπανάσταση τοῦ 1909 καί τήν ἔλευση τοῦ Ἐλευθερίου Βε-νιζέλου στήν Ἑλλάδα κατάσταση ἡ ὁποία ἀπέβαλε τό αἴσθημα ἀπαισιοδοξίας καί ταπείνωσης τό ὁποῖοεἶχε καταλάβει τούς Ἕλληνες μετά τόν ἀνεπιτυχῆ πόλεμο τοῦ 1897 Οἱ Ἕλληνες καί ἐδῶ καί ὁπουδήποτεἀλλοῦ ἔνιωθαν ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση καθώς παρακολουθοῦσαν τήν ἀνασυγκρότηση τῆς χώρας τήν ἀνα-διοργάνωση καί ἐπανεξοπλισμό τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί γενικά τήν ἰσχυροποίηση τῆς Ἑλλάδας κάτωἀπό τή διακυβέρνηση τοῦ Ἐλ Βενιζέλου ὥστε ἡ πατρίδα μας νά καταστεῖ πράγματι laquoσεβαστή εἰς τούς φί-λους της καί τρομερά εἰς τούς ἐχθρούς τηςraquo

Αὐτό τό αἴσθημα ἐπιβεβαιώθηκε ὅταν στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 ἄρχισε ὁ Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος ἀφοῦεἶχε προηγηθεῖ μία χαλαρή συμμαχία μεταξύ τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Ἑλλάδας Βουλγαρίας Σερβίας καίΜαυροβουνίου Ὁ ἑλληνικός στρατός σέ μία ἐξαιρετική προέλαση συνέτριψε τήν τουρκική ἀντίστασηστήν Ἐλασσόνα στό Σαραν τάπορο καί προχώρησε ραγδαία πρός Σέρβια Κοζάνη Βέροια ΝάουσαἜδεσσα Κατερίνη συνέτριψε ὕστερα ἀπό σκληρόν ἀγώνα τήν ἰσχυρή γραμμή ἄμυνας στά Γιαννιτσά καί ndashὕστερα ἀπό τηλεγραφική παρέμβαση τοῦ πρωθυπουργοῦ καί ὑπουργοῦ Στρατιωτικῶν Ἐλ Βενιζέλου πρόςτόν ἀρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντῖνοndash ὁ ἑλληνικός στρατός μπῆκε θριαμβευτής στή Θεσσαλονίκη ἀφοῦἀνήμερα τῆς μεγάλης γιορτῆς τοῦ πολιούχου της Ἁγ Δημητρίου στίς 26 Ὀκτωβρίου 1912 εἶχε παραδοθεῖἡ πόλη στόν ἑλληνικό στρατό Ἡ ἐπιτακτική παρέμβαση τοῦ Βενιζέλου στόν Κωνσταντῖνο προῆλθε ἀπό τήβάσιμη πληροφορία ὅτι μία βουλγαρική μεραρχία ὅδευε ταχέως πρός τή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία ἐπιδίωκενά καταλάβει γιά λογαριασμό τῆς Βουλγαρίας ἐφ ὅσον μάλιστα ἡ πρόσκαιρη συμμαχία Ἑλλάδας-Βουλγα-ρίας ἐναντίον τῆς Τουρκίας δέν πρόβλεπε διανομή τῶν κατακτούμενων ἐδαφῶν Ἔτσι ὁ ἑλληνικός στρα-τός ἀπελευθέρωσε καί κατέλαβε τή Θεσσαλονίκη ἐπέτρεψε δέ σέ μικρή δύναμη τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦπού ἔφτασε ὀκτώ ὧρες ἀργότερα νά μπεῖ στήν πόλη γιά ἀνάπαυση ὅμως εἰσῆλθε στήν Θεσσαλονίκηλάθρα μία ὁλόκληρη βουλγαρική μεραρχία ἡ ὁποία ἐκδιώχτηκε ἀργότερα διά τῶν ὅπλων Πρέπει νά ση-μειώσουμε ἀκόμη ὅτι ὁ Ἕλληνας βασιλιάς Γεώργιος ἀκολουθοῦσε τόν ἑλληνικό στρατό στή νικηφόρα πο-ρεία του καί τέλος ἐγκαταστάθηκε στή Θεσσαλονίκη ὅπου παρέμεινε μέχρι τήν ἀπίστευτη δολοφονία τουστίς 5 Μαρτίου 1913

Ὁ ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖνος μετά τήν κατάληψη τῆς Θεσσαλονίκης προχώρησε σέ κατάληψη τῆςἐνδοχώρας καί ἐγκατάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Καί ἕνα μέρος τῆς ἐνδοχώρας ἦταν βέβαια ἡ Χαλ-κιδική Γιά τή Χαλκιδική δόθηκε μία προτεραιότητα γιατί μέρος τῆς χερσονήσου ἀποτελεῖ τό Ἅγιον Ὅροςπρός τό ὁποῖο οἱ Βούλγαροι εἶχαν κατακτητικές βλέψεις λόγω τῆς ἰδιαίτερης ἀκτινοβολίας του γενικότεραστήν Ὀρθοδοξία καί μέ τήν πρόφαση τῆς ὕπαρξης ἐκεῖ βουλγάρικης Μονῆς Ἔτσι στίς 30 Ὀκτωβρίου1912 ἀποφασίζεται νά κατευθυνθεῖ πρός τή Χαλκιδική ἕνα τάγμα γιά νά τήν καταλάβει καί νά τήν ἀπε-λευθερώσει

Ὅμως ἡ Χαλκιδική ἦταν πλέον ἐλεύθερη ἀπό δύο περίπου βδομάδες πρίν Καί τήν ἐλευθερία της πρό-σφεραν οἱ λεγόμενοι Πρόσκοποι πού ἦταν μικρά ἐπαναστατικά σώματα πού ἀποβιβάστηκαν στίς ἀκτές τηςκαί προχώρησαν σέ κατάλυση τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν Δέν ἦταν βέβαια τό μεγάλο καί ὀργανωμένο σῶματοῦ Τσάμη Καρατάσου ἦταν ὡστόσο ἀξιόλογες καί ἀποφασισμένες ὁμάδες ὑπό τήν ἡγεσία Ἑλλήνων ἀξιω-ματικῶν Αὐτούς τούς ἀντάρτες τούς δεχόταν καί τούς ἐνίσχυε μέ ὅπλα καί ἐφόδια τό ἐπίσημο ἑλληνικόκράτος σέ ὅλο τό μῆκος τοῦ μετώπου Ἡ πρώτη καί πιό σημαντική ὁμάδα ἐδῶ ἦταν αὐτή τοῦ Βασιλείου Πα-πακώστα ἡ ὁποία στίς 5 Ὀκτωβρίου ndashταυτόχρονα δηλαδή μέ τήν ἔναρξη τῶν ἐχθροπραξιῶν μεταξύ Ἑλλά-δας καί Τουρκίαςndash ἀποβιβάστηκε κοντά στήν Ὀλυμπιάδα καί προχώρησε πρός τό ἐσωτερικό τῆςΧαλκιδικῆς φτάνοντας στό χωριό Βαρβάρα Ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Σωκράτη ἐνῶτίς τάξεις τοῦ σώματός του πύκνωναν πολλοί ντόπιοι ἀγωνιστές ἰδιαίτερα ὅσοι βρίσκονταν φυγόστρατοιστά βουνά γιά νά ἀποφύγουν τήν ἐπιστράτευση πού εἶχαν κάνει οἱ Τοῦρκοι ἐν ὄψει τοῦ πολέμου Αὐτότό φαινόμενο τῆς αὐτομόλησης δηλαδή Ἑλλήνων πού εἶχαν ἐπιστρατεύσει οἱ Τοῦρκοι παρατηρήθηκε σέ

πολλές περιπτώσεις στίς συγκρούσεις ἑλληνικοῦ καί τουρκικοῦ στρατοῦ Ἡ δύναμη λοιπόν τῶν Προσκό-πων τοῦ Παπακώστα αὐξήθηκε πολύ καί ἔτσι χωρίστηκε σέ μικρότερες ὁμάδες καί προχώρησε σέ ἐκδίωξητῶν Τούρκων ἀπό πολλά χωριά ἰδιαίτερα τῆς βόρειας Χαλκιδικῆς ὥστε σύντομα μέχρι τά μέσα τοῦ μήναὈκτώβρη εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τουρκική κατοχή τά περισσότερα χωριά ὅπως ἡ Ἱερισσός ὁ Μαχαλάς(Στάγειρα) ἡ Στρατονίκη ἡ Βαρβάρα ἡ Μ Παναγία τό Νεοχώρι καί τό Παλαιοχώρι ἡ Λόκοβη καί βέβαιαἡ Λιαρίγκοβη (Ἀρναία)

Οἱ Τοῦρκοι τόσο στόν Πολυγύρο ὅσο καί περισσότερο στή Θεσσαλονίκη προσπάθησαν νά ἀντιδράσουνκατά τῶν Προσκόπων στέλνοντας μικρή δύναμη ἡ ὁποία ὅμως ἀντιμετωπίστηκε ἐπιτυχῶς μέ σοβαρέςἀπώλειες τῶν Τούρκων στόν Ἅγ Πρόδρομο καί σέ ἄλλα ἐπίκαιρα σημεῖα ἀπό τά ὅλο καί ἰσχυρότερα σώ-ματα τῶν Προσκόπων Ἔτσι γιά λόγους ἀσφάλειας ndashκαί ἀφοῦ βέβαια ἔφταναν συνέχεια νέα ἀπό τό πο-λεμικό μέτωπο γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦndash ὁ Τοῦρκος διοικητής Χαλκιδικῆς συγκέντρωσετούς Τούρκους ἐνόπλους ἀλλά καί τούς ὑπαλλήλους του στόν Πολυγύρο προσπαθών τας νά βρεῖ τρόπονά διαφύγει στή Θεσσαλονίκη Σʼ αὐτή τήν προσπάθεια καί γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτεραἀπό τήν τουρκική παρουσία τόν βοήθησε ὁ Μητροπολίτης Εἰρηναῖος Μέ τίς συμβουλές του παρουσιά-ζονταν στόν Τοῦρκο διοικητή διάφοροι κτηνοτρόφοι καί ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου καί κατάγγελνανδῆθεν ἀγανακτισμένοι ὅτι τά βουνά εἶναι γεμάτα ἀντάρτες πού τούς ἁρπάζουν τρόφιμα κλπ χαρακτη-ριστικά μάλιστα ἔλεγαν ὅτι laquoκάθε κλαδί κι ἀντάρτηςraquo πράγμα πού ἐνέτεινε τόν πανικό τῶν Τούρκων πούδέν αἰσθάνονταν πλέον καθόλου ἀσφαλεῖς οὔτε μέσα στόν Πολύγυρο Ἔτσι ὁ Τοῦρκος διοικητής δέχτηκεμέ ἀνακούφιση τήν πρόταση τοῦ Εἰρηναίου νά χρησιμοποιήσει 200 μουλάρια πού τοῦ πρόσφερε νά πάρειτούς Τούρκους ἔνοπλους καί πολίτες καί νά φύγει πρός τή Θεσσαλονίκη ἀπό τά νότια τοῦ Πολυγύρουστίς 22 Ὀκτωβρίου 1912 συνόδεψε μάλιστα ἐπί μακρόν ὁ Εἰρηναῖος τό καραβάνι τῶν Τούρκων δῆθεν γιάἀσφάλεια στήν πραγματικότητα βέβαια γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτερα καί μάλιστα ἀναί-μακτα ἀπό τήν τουρκική κατοχή πού εἶχε διαρκέσει 482 ὁλόκληρα χρόνια Ἔτσι νωρίτερα ἡ βόρεια Χαλ-κιδική καί στή συνέχεια ὁ ὑπόλοιπος νομός καί ἡ πρωτεύουσά του εἶναι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τόνκατακτητή καί ἀναμένει τή θετική γιά τήν Ἑλλάδα συνέχεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου καί τήν ἔλευσηκαί στή Χαλκιδική τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὡς ἐπίσημη παρουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καίἐδῶ

Ἄς συνδεθοῦμε λοιπόν καί πάλι μέ τό σημεῖο ὅπου σημειώναμε ὅτι ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεσέ κατάληψη καί τῆς ἐνδοχώρας τῆς Μακεδονίας ἐκεῖ ὅπου δέν εἶχαν φτάσει ἀκόμη οἱ Βούλγαροι οἱὁποῖοι χωρίς σοβαρή ἀντίσταση εἶχαν καταλάβει τή Θράκη καί προχωροῦσαν πρός τά δυτικά χωρίςὡστόσο νά προφτάσουν νά καταλάβουν τή Θεσσαλονίκη ὅπως εἴπαμε παραπάνω Καί σχετικά μέ τή Χαλ-κιδική ἀποφασίστηκε νά σταλεῖ ἐδῶ ἕνα τάγμα τό ὀνομαστό 1ο Ἀνεξάρτητο Τάγμα Κρητῶν μέ διοικητήτόν Γεώργιο Κολοκοτρώνη ἐγγονό τοῦ πολέμαρχου τοῦ ʼ21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη πρώην ἐθελοντῆἀγωνιστῆ στήν ἐπανάσταση τοῦ 1897 στήν Κρήτη καί Μακεδονονομάχο στή Μακεδονία Τό τάγμα αὐτόἀποσπάστηκε ἀπό τό 1ο Ἀνεξάρτητο Σύνταγμα Κρητῶν ndashτό ὑπόλοιπο τοῦ ὁποίου μεταφέρθηκε διά θα-λάσσης στήν Ἤπειροndash καί ὑπήχθη στήν 7η Μεραρχία Πρέπει ἐδῶ νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Κρήτη δέν εἶχε ἀκόμηἑνωθεῖ μέ τήν Ἑλλάδα (αὐτό ἔγινε ἕνα χρόνο ἀργότερα) καί ζοῦσε ὑπό τό καθεστώς τῆς Αὐτόνομης Κρη-τικῆς Πολιτείας ὡστόσο ἐπιστρατεύτηκε ἐθελοντικά ταυτόχρονα μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί ἔστειλεἰσχυρή δύναμη ἐνόπλων στά μέτωπα τοῦ πολέμου

Στίς 30 Ὀκτωβρίου 1912 λοιπόν ὁ διοικητής τῆς 7ης Μεραρχίας Σωτίλης ἐκδίδει διαταγή πρός τό Τάγμαlaquoτό ὑφ ὑμᾶς τάγμα νά ἀναχωρήσει ἀμέσως ἵνα μεταβεῖ εἰς Πολύγυρον ἔνθα νά ἐγκαταστήσει τήν ἕδραναὐτοῦ καί ἕναν οὐλαμόν εἰς Ἅγιον Ὄρος Ἐκ Πολυγύρου τό Τάγμα διαθέτον ἀναλόγως τῆς ἀνάγκης καίτῶν περιστάσεων τήν δύναμιν αὐτοῦ θά σημειώσει τήν ἑλληνικήν κατοχήν ἐπί τῆς Χαλκιδικῆςraquo Εἴπαμεβέβαια ὅτι γιά τή Χαλκιδική ὑπῆρχε ἕνας εἰσέτι σοβαρός λόγος πού ἀφοροῦσε τήν κατάληψη τοῦ ἉγὌρους πρός τό ὁποῖο προσπαθοῦσαν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι ἀπό τήν περιοχή τῆς Νιγρίτας καί ὑπῆρχεπάντα ἡ περίπτωση νά συναντηθοῦν τά προχωρημένα τμήματα τοῦ ἑλληνικοῦ μέ ἀντίστοιχα τμήματα τοῦπροσωρινοῦ σύμμαχου βουλγαρικοῦ στρατοῦ Γιʼ αὐτό μία παράγραφος τῆς διαταγῆς πρός τό τάγμαΚρητῶν ἀναφέρει laquoΚατά τάς ἀνωτέρω ὁριζομένας ἐνεργείας τοῦ Τάγματος πιθανόν νά ἐπέλθωσι προ-στριβαί πρός συμμαχικά ἡμῶν στρατεύματα Ἡ φιλική ἀλλά καί εὐσταθής πρός ταῦτα συμπεριφορά δέοννά χρησιμεύσει ὡς βάσις κατά τάς μετʼ αὐτῶν συνεννοήσεις τοῦ διοικητοῦ τοῦ Τάγματοςraquo

Σέ ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς αὐτῆς ξεκινᾶ ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό Τάγμα Κρητῶν στίς 31 Ὀκτώβρη καί τόβράδυ διανυκτερεύει στά Βασιλικά Ὅμως πρίν τό παρακολουθήσουμε στήν πορεία του πρός τή Χαλκι-δική θά πρέπει νά κάνουμε μία σύντομη ἀλλά ἀπαραίτητη ἀναφορά σʼ ἕναν νεαρό ἀνθυπολοχαγό του ὁ

1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 4: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Θεσσαλονίκης καί στενοχωρήθηκε laquoδιά τήν κατάστασιν τῆς Χαλκιδικῆςraquo ὅτι προσπάθησε νά δεῖ τόνΡέπουλη (259) ἀλλά μάταια καί θά παραμείνει καί τήν ἑπόμενη μέρα γιά νά τόν δεῖ καί νά τοῦ ἐκθέ-σει τήν κατάσταση ὅτι ἀντάμωσε τόν Βασιλᾶκο καί εἶναι μαζί τήν ὥρα πού τοῦ γράφει ὅτι εἶδε τόνΜιχαλακόπουλο laquoδιά τό ζήτημα τοῦ Βασιλάκουraquo ὁ ὁποῖος τοῦ εἶπε laquoὅτι ὁ κ Πρόεδρος ἔδωκε δια-ταγήν νά μή συμπεριληφθοῦν εἰς τήν ἀμνηστείαν οἱ ἠθικῶς ἔνοχοι διότι οὗτοι ὡς μᾶλλον ἐγγράμ-ματοι καί ὡς ἔχοντες κοινωνικήν τινα θέσιν θεωροῦνται ὡς ἐπικίνδυνοιraquo καί γιʼ αὐτό laquoδέν δύναταινά παραβῇ τήν ἐντολήν τοῦ κ Προέδρουraquo ἀλλά τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι μόλις ἔρθει ὁ Πρόεδρος θάτόν ἐνημερώσει καί θά προσπαθήσει νά τόν μεταπείσει ὅτι εἶναι ἀνάγκη νά ἔλθη (ὁ ΓΣ) στήν Ἀθήναlaquoμήπως καθαρίσῃ τήν ὑπόθεσιν αὐτήν μέσω τοῦ κ Ρέπουληraquo καί ὅτι γιά τήν ὑπόθεση τῆς γυναίκαςτου εἶδε τόν Χωματᾶ121 στήν κλινική καί τοῦ εἶπε ὅτι εἶναι ἀνάγκη νά δεῖ τόν Ρέπουλη laquoκαθόσονοὗτος θά βραδύνῃ νʼ ἀναλάβῃ ὑπηρεσίανraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφεται ἀπό τόν ἀποστολέα)43 [Ἐπιστολή] Πολύγυρος 16 Σεπτεμβρίου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 110Χ180

Ὁ Ν Τραγανός γράφει στόν Γρηγόριο (Σαραφιανό) ὅτι οἱ συγγενεῖς τοῦ Ἀθανασίου Μοδικοῦ ὁἴδιος καί κυρίως ἡ ἀδελφή του (τοῦ ΝΤ) τόν παρακαλοῦν νά ἐνεργήσει κατά τή μετάβασή του στήνἈθήνα laquoπαρά τῷ δικηγόρῳ ὁ ὁποῖος τόν ὑπεράσπισε ἐν Θεσσαλονίκῃ κ(αι)΄ εἰς ἄλλους φίλους νάγείνῃ ἀναθεώρησις τῆς δίκης ἤ νά τῷ δοθῇ χάριςraquo

(Τό ἔγγραφο ὑπογράφει ὁ ἀποστολέας)44 [Ἐπιστολή] Πολύγυρος 2(0) Ἀπριλίου 1917 φφ 2 110Χ180

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός γράφει στή σύζυγό του ὅτι laquoἤδη ἐπί τοῦ προκειμένου τά τοῦ Πολυγύ-ρου βάσανα ἔληξαν καί ἄρχονται τά τῆς Θνίκηςraquo ὅτι laquoἐφυλακίσθησαν ἐπί ἐπιορκίᾳ σήμερον κατάτήν διαδικασίαν ὑπό τοῦ στρατοδικείου ἄλλων ὁ Κωσ Δ Ρήγας ἤ Μητιάνος ὁ Ἰ Πατσατζής ἈθΚαραπιπέρης ἡ Δέσπω (σύζυγος Ἀγγέλου Ταμπάκη ἡ Ἑλένη Στεφάνου Κύρου καί συνυφάδα τηςraquoὅτι τήν εὐχαριστεῖ καί τή συγχαίρει γιά τούς συγγενεῖς της στόν Πολύγυρο οἱ ὁποῖοι τόν ἔκαναν νάμήν αἰσθανθεῖ laquoἐπαισθητῶς τήν συζυγικήν ἔλειψινraquo καί laquoἰδίᾳ ἡ θειά Μορφούλα καί Τάσοςraquo στούςὁποίους ἐκφράζει τίς εὐχαριστίες του καί τήν εὐγνωμοσύνη του laquoδιά τούς κόπους εἰς οὕς ὑπεβλή-θησαν καί συνετέλεσαν εἰς τήν ἐκ τῆς νόσουraquo διάσωσή του καί ὅτι ἀναχωρῶντας τό Σάββατο (γιάτή Θεσσαλονίκη) καί μή ἔχοντας ἐπί πλέον χρήματα γιά νά πληρώσει τά ἔξοδα πού ἔκαναν γιʼ αὐτόνκαί γιά τούς νοσηλευτές του γράφει τήν ἴδια μέρα στόν πατέρα της laquoνά τούς πληρώσῃ λίαν προσεχῶςraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι κολοβό καί γιʼ αὐτό δέν ὑπάρχει ἡ ὑπογραφή τοῦ ἀποστολέα)45 [Διαβιβαστικό] Ἀθήνα 1 Ὀκτωβρίου 1917 φ 1 (φ 1β΄ κενό) 205Χ270

Ὁ Ὑπουργός τῆς Δικαιοσύνης Ἰ Δ Τσιριμῶκος διαβιβάζει πρός τόν Κύριο Εἰσαγγελέα τῶν ἐν Θεσ-σαλονίκῃ Πρωτοδικῶνraquo τόν Νόμο 775 καί τοῦ ἀνακοινώνει ὅτι laquoἐάν τά γεγονότα ἔχουσιν ὡς ἐκτί-θενται οὐδεμία παραμένει ἀμφιβολία ὅτι ὁ ἀναφερόμενος προστατεύεται ὑπό τοῦ διατάγματος τῆς22 Ἰουνίου 1917 περί ἀμνηστείας κυρωθέντος ὑπό τοῦ Νόμου 775 (ἄρθρον 1 ἀριθ 2) ὡς ρητῶς ὁρί-ζεται ὅτι χορηγεῖται ἀμνηστεία διά πάσας τάς ἀνυποταξίας καί λιποταξίας πλήν τῆς ἐνώπιον τοῦἐχθροῦraquo καί ὅτι laquoἐφʼ ὅσον ἀμνηστεύεται ὁ ἄμεσος αὐτουργός τῶν ἀδικημάτων τούτων οὐδείς ὑφί-σταται λόγος ὅπως μή θεωρηθῶσιν ἀμνηστευόμενοι καί οἱ συνεργοί τούτων καθʼ ἅ οὕτως ἐντίθησιraquoκαί γιʼ αὐτό παρακαλεῖ laquoὅπως ἀνασταλῇ πᾶσα περαιτέρω καταδίωξιςraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι ἀκριβές ἀντίγραφο χωρίς ὑπογραφή καί σφραγίδα)46 Αἴτησις 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 210Χ290

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός κάτοικος Λιαριγκόβης σέ αἴτησή του laquoπρός τόν Διευθυντήν τοῦ Δικα-στικοῦ Τμήματος Σώματος Στρατοῦ Ἐθν Ἀμύνηςraquo παρακαλεῖ νά τοῦ δώσει laquoἀντίγραφον τῆς κατα-δικαστικῆς ἀποφάσεως τοῦ Στρατοδικείου Χαλκιδικῆςraquo τοῦ ἀδελφοῦ του Βασιλείου Σαραφιανοῦ laquoκα-ταδικασθέντος ὑπό τοῦ ὡς ἄνω Στρατοδικείου κατά μῆνα Μάϊον ἐἔraquo

(Τό ἔγγραφο εἶναι προχειρογραμμένο καί ἀνυπόγραφο καί προφανῶς πρόκειται γιά σχέδιο)47 [Εὐχετήριο] Μέτωπον140 31 Δεκεμβρίου 1917 φ 1 (φ 1β κενό) 90Χ51

Ὁ Ταγματάρχης Πεζικοῦ Ἰωάννης Σ Ἀλεξάκης141 εὔχεται στόν Γρηγόριο Σαραφιανό () laquoεὐτυχέςτό νέον ἔτοςraquo

(Τό ὀνοματεπώνυμο καί ἡ ἰδιότητα τοῦ ἀποστολέα εἶναι ἔντυπα)48 [Σημείωμα] Λιαρίγκοβη 19 Φεβρουαρίου142 1918 φ 1 (φ 1β κενό) 15Χ95

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός σημειώνει ὅτι στίς 19 Φεβρουαρίου ἀναχώρησε ἀπό τή Λιαρίγκοβη μέτή συνοδεία τοῦ χωροφύλακα Περουλάκη Παναγιώτη143 γιά τήν Ἀθήνα διανυκτέρευσε στή Γαλάτι-στα κρατήθηκε μέχρι τό ἀπόγευμα στό τμῆμα Μεταγωγῶν Θεσσαλονίκης καί ἀνεχώρησε γιά τήνἈθήνα στίς 11 μμ ὅπου ἔφθασε στίς 25 Φεβρουαρίου laquoΔευτέραν τῆς Τυροφάγουraquo Στό τέλος ση-μειώνει ὅτι ἐπανέκαμψε στή Λιαρίγκοβη στίς 29 Μαρτίου

Σημειώσεις115 Πρόκειται γιά τόν λοχαγό Κωνσταντῖνο Νταή (Βλέπε τχχ 87 Ἔγγραφο 16 σσ 4-5 καί 88 Ἔγγραφο

22 σ 4) πού συμμετεῖχε στά τραγικά γεγονότα τῆς Ἀρναίας στίς 17-12-1916116 Στή στήλη laquoὈνοματεπώνυμον μελῶν οἰκογενείας συνοδευόντων τόν ὑπέρ οὗ τό παρόνraquo δέν ἀνα-

γράφονται συνοδά πρόσωπα ἐπειδή προφανῶς δέν ὑπῆρχαν117 Ἡ σφραγίδα εἶναι στρογγυλή διαμέτρου 37 ἑκ Κυκλικά φέρει τό λογότυπο laquoΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥ-

ΘΥΝΣΙΣ ΘΕΣΝΙΚΗΣraquo χωρίς παράσταση στό κέντρο118 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν 119 Δέν ἐντοπίσαμε τήν ἐπιστολή αὐτή120 Δέν ἐντοπίσαμε τήν ἐπιστολή αὐτή 121 Δέν ἔχουμε πληροφορίες γιʼ αὐτόν122 Ἦταν Πολυγυρινός γιός τοῦ σχολάρχη Ἰωάννη Νικολάου Τραγανοῦ ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπίσης Ἐπίτρο-

πος στόν Πολύγυρο τῆς Ἱ Μ Παντοκράτορος τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό τό 1906 ἕως τό 1923 (ἴσως καί νωρίτερακαί ἀργότερα) (βλ Κώδικες ἐξερχομένων καί εἰσερχομένων ἐπιστολῶν τῶν ἐτῶν 1896-1918 1906-19121913-1914 καί 1919-1928 τῆς Ἱ Μονῆς) ἄοπλος Μακεδονομάχος (Γραμματέας τῆς Ἐπιτροπῆς Ἄμυνας καίπράκτορας) (βλ ἐνδεικτικά Δημ Κύρου Ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας καί ἡ Χαλκιδική ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ-ΔΙΚΗΣ τχ 48-49 Θεσσαλονίκη 2003 σ 255) καί μέλος τῆς laquoΠαγχαλκιδικῆς Ἑνώσεως τό 19131914 [ΒλΔημ Κύρου Παγχαλκιδική Ἕνωσις Ἕνα πολιτικοινωνικό Σωματεῖο στά μεταπελευθερωτικά χρόνια στήΧαλκιδική (1913-1914) ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ τχ 13Νοέ-Δεκ 2002 σσ 21] Ὁ Ν Ἰ Τραγανός ὑπηρέτησε ὡς ὑπάλ-ληλος στόν Σωχό Λαγκαδᾶ Θεσσαλονίκης σύμφωνα μέ πληροφορίες τοῦ Γιάννη Αἰκατερινάρη πού τόνεὐχαριστοῦμε

124 Δέν ἔχουμε πληροφορίες γιʼ αὐτήν 125 Δέν γνωρίζουμε σέ ποιά δίκη ἀναφέρεται126 Μετά τήν κατάπνιξη τοῦ κινήματος τῶν ἐπιστράτων-λιποτακτῶν πραγματοποιήθηκαν ἀρκετές συ-

νεδριάσεις τοῦ Ἔκτακτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς γιά ἐκδίκηση πού ἀφοροῦσαν σέ πρόσωπα πού συμ-μετεῖχαν στό κίνημα αὐτό Σέ μία ἀπό τίς συνεδριάσεις αὐτές καταδικάσθηκαν καί οἱ παρακάτωἀναφερόμενοι (βλ Σημειώσεις 127-130 132 καί 134) οἱ ὁποῖοι κλήθηκαν ἤ παρουσιάσθηκαν ὡς μάρτυρεςὑπεράσπισης συγγενῶν ἤ γνωστῶν τους προσώπων καί κατηγορήθηκαν γιά ψευδορκία

127 Ὁ Κωνσταντῖνος Ρήγας ἦταν γυιός τοῦ Δημητρίου καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Ἀπό τό 1912 ἕωςτό 1914 χρημάτισε Ἐκκλησιαστικός Ἐπίτροπος τοῦ Ἱ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας [Βλ Δημ Κύρου 1 Ἐκκλησιαστικοί Ἐπίτροποι τοῦ Ἐνοριακοῦ καί Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας (1835-1947) (Μιά πρώτη καί πρόχειρη καταγραφή) ΑΡΝΑΙΑ τχ 77Ὀκτ-Δεκ 2007 σ 18 καί 2 Ὁ Ἱερός Μητρο-πολιτικός Ναός τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας Ἀρναία 2008 σ 55] Ἡ προσωνυμία laquoΜητιάνοςraquo εἶναιπαρατσούκλι ἐπειδή εἶχε μεγάλη μύτη (Πληροφορία τοῦ κ Κων Νικ Ρήγα πού τόν εὐχαριστοῦμε)

128 Ὁ Δημήτριος (ἴσως Δῆμος) Πατσιατζής καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Γεννήθηκε τό 1886 (ΒλlaquoΜητρῶον τῶν ἀρρένων raquo)

129 Ὁ Ἀθανάσιος Καραπιπέρης καταγόταν ἀπό τόν Πολύγυρο130 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτήν Ἴσως ὁ σύζυγός της Ἄγγελος Ταμπάκης (βλ Σημ 131) νά

ἦταν κατηγορούμενος σέ κάποια δίκη131 Ὁ Ἄγγελος Ταμπάκης (ἤ Ταμβάκης) ἦταν γιός τοῦ Παναγιώτη καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Τό

1902-1903 χρημάτισε Ἐκκλησιαστικός Ἐπίτροπος τοῦ Ἱ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας (Βλ Δημ Κύρου 1Ἐκκλησιαστικοί Ἐπίτροποι ὅπ καί 2 Ὁ Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός σ 54)

132 Ἡ Ἑλένη Στεφάνου Κύρου καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Ἦταν σύζυγος τοῦ Στεφάνου Κύρου (βλΣημ 133)

133 Ὁ Στέφανος Κύρου τοῦ Γεωργίου καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Γεννήθηκε τό 1876 (Βλ laquoΜητρῶοντῶν ἀρρένων raquo) Ἦταν οἰκοδόμος καί ἐργάσθηκε ὅπως λέγεται στήν οἰκοδόμηση τῆς Σκήτης τοῦ ἉγίουἈνδρέου (Σεράϊ) τοῦ Ἁγ Ὄρους στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνα (Ἦταν ἀδελφός τοῦ παπποῦ τοῦ γράφοντατοῦ Δημητρίου)

134 Συνυφάδα τῆς Ἑλένης Σ Κύρου ἦταν ἡ Μαρία σύζυγος τοῦ Δημητρίου Κύρου (τό γένος Κασίδη) καίκαταγόταν ἀπό τή Ζαγορά τοῦ Βόλου (Ἦταν γιαγιά τοῦ γράφοντα)

135 Πρόκειται γιά τή Μορφούλα Ξανθοπούλου ἀπό τή Νικήτη (βλ Σημ 70 στό τχ 88 σ 7) ἡ ὁποία ἦταν

σύζυγος τοῦ Πολυγυρινοῦ Ἀναστασίου Μοδικοῦ καί θεία τῆς Ἑλένης Γρηγ Σαραφιανοῦ καἰ ὄχι α΄ ἐξα-δέλφη ὅπως ὑποθέσαμε στή Σημ 70 (βλ Σημ 136)

136 Πρόκειται γιά τόν Ἀναστάσιο Μοδικό σύζυγο τῆς Μορφούλας Ξανθοπούλου (βλ Ἔγγραφο 18 καίΣημ 70 στό τχ 88 σ 7) Μέ τό χαϊδευτικό ὄνομα Τάσος ἀναφέρεται καί στό Ἔγγραφο ἀρ 19 ὅπ καί χα-ρακτηρίζεται ὡς θεῖος τῆς Ἑλένης Γρ Σαραφιανοῦ Στή Σημ 71 ὅπ γράφαμε ὅτι laquoδέν ἔχουμε ἄλλες πλη-ροφορίες γιʼ αὐτόνraquo

137 Χρημάτισε ὡς βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος Ὑπουργός Παιδείας (1912-1915) καί ἀργότερα Δικαιο-σύνης στίς Κυβερνήσεις τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου Τό 1914 laquoτό Δημοτικόν Συμβούλιον τοῦ ΔήμουΑὐγαίας περιφερείας Χαλκιδικῆςraquo laquoὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςraquo Σωκράτης laquoοἱ Πρόκριτοιraquo καίlaquoἡ Ἐφοροεπιτροπή τοῦ Ἡμιγυμνασίου Λιαριγκόβηςraquo ἔστειλαν Ὑπόμνημα διαμαρτυρίας στόν Ὑπουργό Παι-δείας Ἰω Τσιριμῶκο γιά τή μή ἔγκριση λειτουργίας καί τρίτης τάξης στό Ἡμιγυμνάσιο

138 Τό διαβιβαζόμενο ἔγγραφο ἦταν σέ ἔντυπη μορφή ἡ laquoΑἰτιολογική Ἔκθεσιςraquo πρός τή Βουλή καί τόlaquoΝομοσχέδιον Περί κυρώσεως τοῦ ἀπό 22 Ἰουνίου 1917 Β Διατάγματος περί χορηγήσεως ἀμνηστίαςraquo (βλεἰκόνα) ἀπαντητικό ὅπως διαπιστώνεται ἀπό τό διαβιβαστικό σέ Ἔκθεση τοῦ Εἰσαγγελέα γιά τή χορή-γηση ἤ μή ἀμνηστίας στόν ἀδελφό ὅπως ὑποθέτουμε τοῦ Γρηγορίου Σαραφιανοῦ Βασίλειο

139 Βλ προηγούμενη Σημείωση140 Πρόκειται γιά τό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας (Βλ Ἀνωνύμου Ἰωάννης Σωτ Ἀλεξάκης Ἀντι-

στράτηγος ἐἀ ἐφημ laquoΗ ΔΙΚΤΗraquo φ 62Μάϊος 1980 σ 2)141 Πρόκειται γιά τόν γνωστό ἀξιωματικό ἀπό τό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασηθίου Κρήτης ὁ ὁποῖος ὡς

ἀνθυπολοχαγός ἦταν ὁ ἐπικεφαλής τμήματος τοῦ Α΄ Ἀνεξάρτητου Τάγματος τῶν Κρητῶν τό ὁποῖο στίς 2Νοεμβρίου τοῦ 1912 εἰσῆλθε στήν Ἀρναία κηρύσσοντας ἐπίσημα τήν ἀπελευθέρωση τῆς περιοχῆς καί τήνἐνσωμάτωσή της στό ἐλεύθερο Ἑλληνικό Κράτος Τό 1913 (25 Σεπτεμβρίου) ἔγινε Ὑπολοχαγός τό 1915 (25Μαρτίου) Λοχαγός τό 1917 (13 Δεκεμβρίου) εὑρισκόμενος στό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας τό 1923(13 Δεκεμβρίου) Ἀντισυνταγματάρχης τό 1927 Συνταγματάρχης τό 1935 Ὑποστράτηγος τό 1937 ἀπο-στρατεύθηκε αὐτεπάγγελτα μέ τόν βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου τό 1940 ἀνακλήθηκε στήν ἐνεργό δράση καίτό 1941 ἀποστρατεύθηκε Πέθανε στίς 25 Μαΐου 1980 σέ ἡλικία 95 ἐτῶν (Βλ ἐνδεικτικά Ἀνωνύμου Ἰωάν-νης Σωτ Ἀλεξάκης ὅπ καί Δημ Κύρου Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς ἀπότόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία 2007 σσ 19-29 καί 47-52)

142 Ἡ ἡμερομηνία ἀφορᾶ μόνο στήν ἡμέρα ἀναχώρησής του γιά την Ἀθήνα143 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η Ε Γ Γ Ρ Α Φ Ω ΝΠαρουσιάζουμε αὐτούσιο τό μέ ἀρ 38 Ἔγγραφο τοῦ Ἀρχείου Λ Σαραφιανοῦ

Αἴτησις Γρηγορίου Ἀν Σεραφιανοῦ Πρόςἰατροῦ κατοίκου Λιαριγκόβης Τήν Α Ἐξοχότητα τόν Πρόεδροντῆς Χαλκιδικῆς κ(αι)΄ τῆς Κυβερνήσεως κ ἘλευθέριονΒουλευτοῦ Θεσσαλονίκης Βενιζέλον

Ἐν Ἀθήναις τῇ 27ῃ Ἰουλίου 1917

Κύριε ΠρόεδρεΚατά τήν 7ωρον συμπλοκήν ἥτις ἔλαβε χώραν τήν 12 Δεκεμβρίου πἔ 1916 ἐν τῇ ἐν Λια-

ριγκόβῃ οἰκίᾳ μου ἐπιταχθείσῃ ὑπό τοῦ τότε Ἀστυνομικοῦ Σταθμάρχου Λιαριγκόβης1 πρόςὀχύρωσίν του εἰς αὐτήν μεταξύ τῶν χωροφυλάκων αὐτοῦ κ(αι)΄ τῶν λιποτακτῶν τοῦ Τμή-ματος ἐκείνου καθrsquo ὅν χρόνον κληθείς ὑπό τῆς Ἀστυνομικῆς Διευθύνσεως Χαλκιδικῆς εἰς Πο-λύγυρον διετέλουν ὑπό κράτησιν Καί μετά τήν συμπλοκήν ἥτις ἐγένετο ἐν Χολομόνδι τήν17 ἰδίου μηνός μεταξύ λιποτακτῶν καί τοῦ ὑπό τήν Διοίκησιν τοῦ τότε Ταγματάρχου κΚων Μπαρτζώκα3 στρατοῦ κατελθόντες οἱ τελευταῖοι τήν νύκτα καί διαρρήξαντες τήνθύραν τῆς ἀκατοικήτου οὔσης ἐκ τῆς προτέρας καταστροφῆς οἰκίας μου καί διαμείναντες

ἐν ταύτῃ μέχρι τήν 21 ἰδίου μηνός μοῦ ἐπέφερον εἰς ὁλόκληρον τήν περιουσίαν μου τάς ἑξῆςζημίας

1) Εἰς φθοράν τῆς οἰκοδομῆς καί ἐπίπλων δρχ 150002) Εἰς διαρπαγήν βιβλιοθήκης χειρουργικῶν ἐργαλείων καί φαρμάκων 350003) Εἰς περιεχόμενον οἰκίαςκοσμήματα σκεύη πολύτιμα κ(αι)΄ εἰς κοινά

ἐνδύματα κλινοσκεπάσματα σιτηρά τρόφιμα κτλ 600004) Χρήματα εἰς χρυσόν λίρας Τουρκίας 1250 δρχ 287505) Χρήματα εἰς χαρτονομίσματα 300006) Εἰς 500 Μετοχάς Μεταλλ Κασσάνδρας 900007) Εἰς ἐπαγγελματικήν ζημίαν ἐκ κρατήσεως πέντε κ(αι)΄ ἡμίσεως μηνῶν

πρό καί μετά τήν ἐκ τοῦ ἐκτάκτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς ἀθώωσίνμου 27500

8) Εἰς ἀποζημίωσιν τῆς κλονισθείσης ὑγείας μου καί ὡς ἐμφαίνεται ἐκ τοῦ συνημμένου πιστοποιητικοῦ τοῦ Καθηγητοῦ κ Καλλικούνη τῆς ἐκ τῆς ἀθλιεστάτης ἐγκαθέρξεώς μου εἰς τάς σκοτεινάς κ(αι)΄ ὑπογείους φυλακάςΠολυγύρου κ(αι)΄ Θεσσαλονίκης εἰς ἅς ἐκρατήθη πλέον τοῦ πενταμήνου 20000

306250ἀνερχομένας ἐν ὅλῳ εἰς τριακοσίας ἕξ χιλιάδας κ(αι)΄ διακοσίας πεντήκοντα δραχμάς ἀρ306250 Ἀναφέρων ἐνώπιον ὑμῶν κ Πρόεδρε τάς ἄνω ζημίας ἅς ὑπέστην ὅλως ἀδικαιο-λογήτως κατά τάς ἄνω συμπλοκάς παρακαλῶ εὐσεβάστως ὅπως διατάξητε ὅπως ἐγένετοκ(αι)΄ εἰς ἄλλους ὑποστάντας ὁμοίου εἴδους καταστροφάς καί μοι πληρωθῆ τό ἄνω ποσόν

Εὐπειθέστατος

Σημειώσεις1 Πρόκειται γιά τόν ἐνωμοτάρχη Κοντογιάννη ὁ ὁποῖος τελικά εἶχε οἰκτρό τέλος διότι οἱ ἐπί-

στρατοι τόν σκότωσαν στίς 1213 Δεκεμβρίου 1916 καί ἐπέτρεψαν νά ταφεῖ μετά ἀπό δύο ἡμέρες[Βλέπε (Ἀνωνύμου) Συμβολή εἰς τήν Ἱστορίαν Ἡ τρομακτική τραγωδία τῆς Χαλκιδικῆς ὅταν κατάτό 1916 ἐπέρασεν ἀπʼ ἐκεῖ ὡς τυφών ὁ Γεώργιος Κονδύλης Ἀπό μίαν ἐπίσημον ἔκθεσιν ἐφημ laquoΚΑ-ΘΗΜΕΡΙΝΗraquo φ 496319-11-1935 σ 1 (ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦ στρατιωτικοῦ ἀποσπάσματοςτοῦ λοχαγοῦ Γ Κονδύλη στήν Λιαρίγκοβη) Δημ Θ Κύρου 1 Τά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λια-ριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944)ΑΡΝΑΙΑ τχ 79Ἀπρ-Ἰούν 2008 σ 7 καί 2 Ὁ Διοικητής τοῦ Ἀστυνομικοῦ Σταθμοῦ Λιαριγκόβης ἐνω-μοτάρχης Κοντογιάννης (1916-1917) ὅπ τχ 80Ἰούλ-Σεπτ 2008 σσ 19-20

2 Πρόκειται γιά τό ὄρος Ὑψίζωνος ἤ Χολομών τῆς Χαλκιδικῆς (ὑψ 1165 μ) στούς πρόποδες τοῦὁποίου εἶναι κτισμένη καί ἡ Ἀρναία

3 Γιά τή δράση τοῦ Κων Μπαρτζώκα στή Λιαρίγκοβη βλέπε ἐνδεικτικά Δημ Θ Κύρου Τά laquoΧρονικάraquo ὅπ Ἡ παραπάνω (στή Σημ 1) ἀναφερόμενη laquoἐπίσημος ἔκθεσιςraquo ἡ ὁποία δημοσιεύεται στήν ἐφη-μερίδα laquoΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗraquo στά φφ 496117-11-1935 ἕως 496521-11-1935 καί στό φ 27-11-1935 περι-λάμβανε καί δεύτερο μέρος γιά τά γεγονότα στή Λιαρίγκοβη ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦστρατιωτικοῦ ἀποσπάσματος τοῦ Κ Μπαρτζώκα ἀλλά γιά ἄγνωστους λόγους δέν δημοσιεύεται παράτό ὅτι προαναγγέλλεται στήν ἀρχή τῆς παραπάνω συνέχειας τοῦ δημοσεύματος Ὁλόκληρο τό ἀνα-φερόμενο στή Λιαρίγκοβη τμῆμα τῆς Ἔκθεσης (χειρόγραφο) δημοσιευμένο καί μή βρίσκεται στόἈρχεῖο Σαραφιανοῦ καί (σέ φωτοτυπία) στό Ἀρχεῖο τοῦ γράφοντα καί παρουσίασή του θά γίνει σέπροσεχές τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ στό πλαίσιο τῆς παρουσίασης τοῦ Ἀρχείου Σαραφιανοῦ Ἐξαιτίαςτῶν τραγικῶν γεγονότων τῆς Ἀρναίας τόν Δεκέμβρο τοῦ 1916 δέν ἔγιναν στό Ἡμιγυμνάσιο Λιαριγ-κόβης οἱ ἐξετάσεις πρίν ἀπό τά Χριστούγεννα λόγῳ ἀσθενείας τῶν καθηγητῶν καί laquoἕνεκα τῆς ἀνω-μάλου καταστάσεως ἥτις ἐπεκράτει τότε ἐν τῇ κωμοπόλει ἕνεκα τῆς ὁποίας οἱ πλεῖστοι τῶν γονέωντῶν μαθητῶν ἀπήτουν νά ἔχωσι τά τέκνα των πλησίον τωνraquo (Βλέπε laquoΒιβλίον Πράξεων ἩμιγυμνασίουΛιαριγκόβηςraquo Πράξη 159-1-1917)

4 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ -

ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ∆ ΚΥΡΟΥlaquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ

ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912)ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo

Τοῦ κ Γιώργου Ζωγραφάκη ἐκπαιδευτικοῦ

Θέλω πρίν ἀπʼ ὅλα νά ἐκφράσω τή χαρά μου γιά τήν πρόταση πού μοῦ ἔγινε νά παρουσιάσω σήμερα τόβιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo καί μαζί νά μιλήσω γιά τήν ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς πράγμα πού ἔτσι ἤ ἀλλιῶς θά γινόταν ἀφοῦτό περιεχόμενο τοῦ βιβλίου διαπραγματεύεται αὐτό ἀκριβῶς τό θέμα τήν ἀπελευθέρωση δηλαδή τῆς Βό-ρειας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς

Βέβαια γιά νά μιλήσει κανείς γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Χαλκιδικῆς καί τῆς Ἀρναίας καί τῆς ἐνσωμά-τωσής τους στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος πρέπει νά ξεκινήσει ἀπό πολύ πρίν ὄχι μόνο ἀπό τίς ἐπανα-στάσεις τοῦ 1854 καί τοῦ 1878 καί ἀπό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα ἀλλά ἡ ἀναφορά πρέπει νά φτάσει ἀκόμαπιό πίσω στή συμμετοχή δηλαδή τοῦ τόπου μας στή μεγάλη ἑλληνική ἐπανάσταση τοῦ 1821 πού σωστάἔχει ὀνομαστεῖ Ἐπανάσταση τῆς Χαλκιδικῆς Πρέπει ἐν ὀλίγοις νά τονιστεῖ ὅτι τότε οἱ Χαλκιδικιῶτεςπῆραν στούς ὤμους τους ἕναν ξεσηκωμό πού κράτησε κοντά ἕξι μῆνες πού εἶχε μεγάλες ἐπιτυχίες καίἀπασχόλησε μεγάλες τουρκικές δυνάμεις στερώντας τις ἀπό τά μέτωπα συγκρούσεων τῆς Ν Ἑλλάδαςκαί παράλληλα παρέσχε πολύ μεγάλες θυσίες γιά τίς ὁποῖες μιλοῦν εὔγλωττα τόσο τό πολύ γνωστό κεί-μενο τοῦ Μπαϊράμ πασᾶ ὅτι laquoδέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ σʼ αὐτό τόν τόποraquo ὅσο καί τελικά ὁ χαρα-κτηρισμός laquoΧαλασμόςraquo τόν ὁποῖο ἔδωσε ὁ λαός καί ἡ Ἱστορία στήν ἡρωική ἄμυνα καί στή θυσία τῶνἐπαναστατημένων Χαλκιδικιωτῶν στήν Ποτίδαια στό τέλος τοῦ Ὀκτώβρη τοῦ 21 Μετά τά γεγονότα αὐτάκαί παρά τόν αὐθάδη λόγο τοῦ Μπαϊράμ ὅτι δέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ στή Χαλκιδική οἱ παπποῦδεςαὐτοῦ τοῦ τόπου ξεσηκώθηκαν καί πάλι στά 1854 στή γνωστή ἐπανάσταση τοῦ Τσάμη Καρατάσου πούδέν εἶχε ὡστόσο αἴσιο τέλος καί ὁ τόπος πλήρωσε καί πάλι τή συμμετοχή του μέ πολλά θύματα μέ πιό χα-ρακτηριστικά τή σφαγή τῶν προκρίτων τοῦ Πολυγύρου στίς 22 Ἀπριλίου 1854 Καί ἀκόμη ὅτι ὄχι πολλά χρό-νια ἀργότερα στά 1878 ὑπῆρξε ἔντονη προετοιμασία τοῦ λαοῦ τῆς Χαλκιδικῆς γιά νά ἑνωθεῖ καί νάἀγωνιστεῖ μαζί μέ ἐπαναστατικά σώματα πού ἀναμένονταν στή Χαλκιδική σʼ αὐτό τόν καινούργιο ξεση-κωμό καί πού ὅμως αὐτά τά ἐπαναστατικά σώματα δέν ἀποβιβάστηκαν τελικά στή Χαλκιδική ἀλλά στήν Πιε-ρία καί γιʼ αὐτό τό 1878 ὀνομάστηκε laquoἡ ἐπανάσταση πού τελικά δέν ἔγινεraquo

Αὐτές οἱ ἐπαναστατικές κινήσεις κατέδειξαν κάτι πού ἦταν βέβαια αὐτονόητο Ὅτι οἱ Χαλκιδικιῶτεςὅπως καί ὅλοι οἱ ἀλύτρωτοι Ἕλληνες λαχταροῦσαν νά ἔρθει ἡ ὥρα τῆς ἀπελευθέρωσης ἡ εὐλογημένηὥρα πού ἕνας κατακτητής πέντε αἰώνων θά ἔφευγε ἀπό τά ἱερά ἑλληνικά χώματα καί οἱ σκλαβωμένες πε-ριοχές θά γίνονταν μέρος τοῦ ἐλεύθερου ἑλληνικοῦ κράτους τό ὁποῖο ἔτσι θά γινόταν πολύ μεγαλύτεροκαί θά ἔφευγε ἀπό τά ἀσφυκτικά ὅρια τῆς Μελούνας γιά νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία στήν Ἤπειρο στήΘράκη στό Αἰγαῖο ἀλλά καί στή Β Ἤπειρο καί ἀλλοῦ ndashπράγμα πού δέν ἔγινε τελικά δυνατό Αὐτή ἡ λαχτάρατῶν Χαλκιδικιωτῶν γιά τήν ἀπελευθέρωση πῆρε μία νέα μορφή μέ τήν ἐνεργό συμμετοχή πολλῶν ἀπʼαὐτούς στόν σκληρό Μακεδονικό Ἀγώνα ὅταν μετά τή συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου οἱ ἐπιδιώξεις τῆςΒουλγαρίας νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία καί τή Θράκη ἔπαιρναν σάρκα καί ὀστᾶ Καί μπορεῖ ἡ συνθήκηαὐτή ndashἀποτέλεσμα τῆς πρωτοφανοῦς εὔνοιας τῶν Ρώσων πρός τούς Βουλγάρους στό πνεῦμα τοῦ καινο-φανοῦς τότε Πανσλαβισμοῦndash νά μήν ἴσχυσε ποτέ ἀφοῦ ἀνατράπηκε ἀπό τή συνθήκη τοῦ Βερολίνου πούἀκολούθησε ὡστόσο δημιούργησε ἕνα πρωτοφανές κλίμα ἐθνικῶν διεκδικήσεων γιά τούς Βουλγάρους οἱ

Ὁμιλία πού ἐκφωνήθηκε τήν 1η Νοεμβρίου 2009 στήν αἴθουσα laquoΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣraquo τοῦ Δημαρ-χείου Ἀρναίας στό πλαίσιο τῆς ἐκδήλωσης γιά τήν 97η Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρ-κους τό 1912 Ἡ ὁμιλία μαζί μέ τήν ἐκφώνηση προβαλόταν σέ ὀθόνη καί ἐνδιάμεσα προβαλόταν διάφορεςεἰκόνες σχετικές μέ τήν ἀφήγηση

ὁποῖοι ἐπιδόθηκαν σʼ ἕναν σκληρό ἀγώνα ἐπιβολῆς στούς χώρους τῆς Μακεδονίας ἐν ὄψει τῆς μέ ὅποιοντρόπο ἐκδίωξης τῶν Τούρκων ἀπό τή Β Ἑλλάδα Καί στή Χαλκιδική λοιπόν παρʼ ὅλο ὅτι ἐδῶ δέν ὑπῆρξανσυγκρούσεις μέ βουλγαρικά ἀντάρτικα σώματα τούς περιβόητους Κομιτατζῆδες πολλοί συμπατριῶτεςμας πρωτοστάτησαν εἴτε ὡς ἁπλοί Μακεδονομάχοι εἴτε ὡς ἐπικεφαλῆς σωμάτων σέ πολλά μέρη τῆς Μα-κεδονίας Ἀπʼ αὐτούς ξεχωρίζουν ὁ Ἀθανάσιος Μινόπουλος ἀπό τή Βαρβάρα ὁ Γιάννης Παρλιάρης ἀπό τόνΤαξιάρχη ὁ Γιώργης Γιαγκλής ἀπό τήν Ἱερισσό ἐνῶ σημαντικό ρόλο ἔπαιξε ὁ Μητροπολίτης ΚασσανδρείαςΕἰρηναῖος ἄν καί ἦταν πολύ νέος καί εἶχε ἔρθει στή Χαλκιδική τό 1907 περίοδο ὅμως κατά τήν ὁποία ὁ Μα-κεδονικός Ἀγώνας βρισκόταν στή μεγαλύτερή του ἔξαρση

Σέ τέτοια λοιπόν ἑτοιμότητα βρισκόταν ὁ λαός τῆς Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὅπως καί ὅλοι οἱ Ἕλληνεςἄλλωστε εἶχε ἀναθαρρήσει μετά τήν ἐπιτυχῆ ἐπανάσταση τοῦ 1909 καί τήν ἔλευση τοῦ Ἐλευθερίου Βε-νιζέλου στήν Ἑλλάδα κατάσταση ἡ ὁποία ἀπέβαλε τό αἴσθημα ἀπαισιοδοξίας καί ταπείνωσης τό ὁποῖοεἶχε καταλάβει τούς Ἕλληνες μετά τόν ἀνεπιτυχῆ πόλεμο τοῦ 1897 Οἱ Ἕλληνες καί ἐδῶ καί ὁπουδήποτεἀλλοῦ ἔνιωθαν ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση καθώς παρακολουθοῦσαν τήν ἀνασυγκρότηση τῆς χώρας τήν ἀνα-διοργάνωση καί ἐπανεξοπλισμό τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί γενικά τήν ἰσχυροποίηση τῆς Ἑλλάδας κάτωἀπό τή διακυβέρνηση τοῦ Ἐλ Βενιζέλου ὥστε ἡ πατρίδα μας νά καταστεῖ πράγματι laquoσεβαστή εἰς τούς φί-λους της καί τρομερά εἰς τούς ἐχθρούς τηςraquo

Αὐτό τό αἴσθημα ἐπιβεβαιώθηκε ὅταν στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 ἄρχισε ὁ Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος ἀφοῦεἶχε προηγηθεῖ μία χαλαρή συμμαχία μεταξύ τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Ἑλλάδας Βουλγαρίας Σερβίας καίΜαυροβουνίου Ὁ ἑλληνικός στρατός σέ μία ἐξαιρετική προέλαση συνέτριψε τήν τουρκική ἀντίστασηστήν Ἐλασσόνα στό Σαραν τάπορο καί προχώρησε ραγδαία πρός Σέρβια Κοζάνη Βέροια ΝάουσαἜδεσσα Κατερίνη συνέτριψε ὕστερα ἀπό σκληρόν ἀγώνα τήν ἰσχυρή γραμμή ἄμυνας στά Γιαννιτσά καί ndashὕστερα ἀπό τηλεγραφική παρέμβαση τοῦ πρωθυπουργοῦ καί ὑπουργοῦ Στρατιωτικῶν Ἐλ Βενιζέλου πρόςτόν ἀρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντῖνοndash ὁ ἑλληνικός στρατός μπῆκε θριαμβευτής στή Θεσσαλονίκη ἀφοῦἀνήμερα τῆς μεγάλης γιορτῆς τοῦ πολιούχου της Ἁγ Δημητρίου στίς 26 Ὀκτωβρίου 1912 εἶχε παραδοθεῖἡ πόλη στόν ἑλληνικό στρατό Ἡ ἐπιτακτική παρέμβαση τοῦ Βενιζέλου στόν Κωνσταντῖνο προῆλθε ἀπό τήβάσιμη πληροφορία ὅτι μία βουλγαρική μεραρχία ὅδευε ταχέως πρός τή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία ἐπιδίωκενά καταλάβει γιά λογαριασμό τῆς Βουλγαρίας ἐφ ὅσον μάλιστα ἡ πρόσκαιρη συμμαχία Ἑλλάδας-Βουλγα-ρίας ἐναντίον τῆς Τουρκίας δέν πρόβλεπε διανομή τῶν κατακτούμενων ἐδαφῶν Ἔτσι ὁ ἑλληνικός στρα-τός ἀπελευθέρωσε καί κατέλαβε τή Θεσσαλονίκη ἐπέτρεψε δέ σέ μικρή δύναμη τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦπού ἔφτασε ὀκτώ ὧρες ἀργότερα νά μπεῖ στήν πόλη γιά ἀνάπαυση ὅμως εἰσῆλθε στήν Θεσσαλονίκηλάθρα μία ὁλόκληρη βουλγαρική μεραρχία ἡ ὁποία ἐκδιώχτηκε ἀργότερα διά τῶν ὅπλων Πρέπει νά ση-μειώσουμε ἀκόμη ὅτι ὁ Ἕλληνας βασιλιάς Γεώργιος ἀκολουθοῦσε τόν ἑλληνικό στρατό στή νικηφόρα πο-ρεία του καί τέλος ἐγκαταστάθηκε στή Θεσσαλονίκη ὅπου παρέμεινε μέχρι τήν ἀπίστευτη δολοφονία τουστίς 5 Μαρτίου 1913

Ὁ ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖνος μετά τήν κατάληψη τῆς Θεσσαλονίκης προχώρησε σέ κατάληψη τῆςἐνδοχώρας καί ἐγκατάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Καί ἕνα μέρος τῆς ἐνδοχώρας ἦταν βέβαια ἡ Χαλ-κιδική Γιά τή Χαλκιδική δόθηκε μία προτεραιότητα γιατί μέρος τῆς χερσονήσου ἀποτελεῖ τό Ἅγιον Ὅροςπρός τό ὁποῖο οἱ Βούλγαροι εἶχαν κατακτητικές βλέψεις λόγω τῆς ἰδιαίτερης ἀκτινοβολίας του γενικότεραστήν Ὀρθοδοξία καί μέ τήν πρόφαση τῆς ὕπαρξης ἐκεῖ βουλγάρικης Μονῆς Ἔτσι στίς 30 Ὀκτωβρίου1912 ἀποφασίζεται νά κατευθυνθεῖ πρός τή Χαλκιδική ἕνα τάγμα γιά νά τήν καταλάβει καί νά τήν ἀπε-λευθερώσει

Ὅμως ἡ Χαλκιδική ἦταν πλέον ἐλεύθερη ἀπό δύο περίπου βδομάδες πρίν Καί τήν ἐλευθερία της πρό-σφεραν οἱ λεγόμενοι Πρόσκοποι πού ἦταν μικρά ἐπαναστατικά σώματα πού ἀποβιβάστηκαν στίς ἀκτές τηςκαί προχώρησαν σέ κατάλυση τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν Δέν ἦταν βέβαια τό μεγάλο καί ὀργανωμένο σῶματοῦ Τσάμη Καρατάσου ἦταν ὡστόσο ἀξιόλογες καί ἀποφασισμένες ὁμάδες ὑπό τήν ἡγεσία Ἑλλήνων ἀξιω-ματικῶν Αὐτούς τούς ἀντάρτες τούς δεχόταν καί τούς ἐνίσχυε μέ ὅπλα καί ἐφόδια τό ἐπίσημο ἑλληνικόκράτος σέ ὅλο τό μῆκος τοῦ μετώπου Ἡ πρώτη καί πιό σημαντική ὁμάδα ἐδῶ ἦταν αὐτή τοῦ Βασιλείου Πα-πακώστα ἡ ὁποία στίς 5 Ὀκτωβρίου ndashταυτόχρονα δηλαδή μέ τήν ἔναρξη τῶν ἐχθροπραξιῶν μεταξύ Ἑλλά-δας καί Τουρκίαςndash ἀποβιβάστηκε κοντά στήν Ὀλυμπιάδα καί προχώρησε πρός τό ἐσωτερικό τῆςΧαλκιδικῆς φτάνοντας στό χωριό Βαρβάρα Ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Σωκράτη ἐνῶτίς τάξεις τοῦ σώματός του πύκνωναν πολλοί ντόπιοι ἀγωνιστές ἰδιαίτερα ὅσοι βρίσκονταν φυγόστρατοιστά βουνά γιά νά ἀποφύγουν τήν ἐπιστράτευση πού εἶχαν κάνει οἱ Τοῦρκοι ἐν ὄψει τοῦ πολέμου Αὐτότό φαινόμενο τῆς αὐτομόλησης δηλαδή Ἑλλήνων πού εἶχαν ἐπιστρατεύσει οἱ Τοῦρκοι παρατηρήθηκε σέ

πολλές περιπτώσεις στίς συγκρούσεις ἑλληνικοῦ καί τουρκικοῦ στρατοῦ Ἡ δύναμη λοιπόν τῶν Προσκό-πων τοῦ Παπακώστα αὐξήθηκε πολύ καί ἔτσι χωρίστηκε σέ μικρότερες ὁμάδες καί προχώρησε σέ ἐκδίωξητῶν Τούρκων ἀπό πολλά χωριά ἰδιαίτερα τῆς βόρειας Χαλκιδικῆς ὥστε σύντομα μέχρι τά μέσα τοῦ μήναὈκτώβρη εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τουρκική κατοχή τά περισσότερα χωριά ὅπως ἡ Ἱερισσός ὁ Μαχαλάς(Στάγειρα) ἡ Στρατονίκη ἡ Βαρβάρα ἡ Μ Παναγία τό Νεοχώρι καί τό Παλαιοχώρι ἡ Λόκοβη καί βέβαιαἡ Λιαρίγκοβη (Ἀρναία)

Οἱ Τοῦρκοι τόσο στόν Πολυγύρο ὅσο καί περισσότερο στή Θεσσαλονίκη προσπάθησαν νά ἀντιδράσουνκατά τῶν Προσκόπων στέλνοντας μικρή δύναμη ἡ ὁποία ὅμως ἀντιμετωπίστηκε ἐπιτυχῶς μέ σοβαρέςἀπώλειες τῶν Τούρκων στόν Ἅγ Πρόδρομο καί σέ ἄλλα ἐπίκαιρα σημεῖα ἀπό τά ὅλο καί ἰσχυρότερα σώ-ματα τῶν Προσκόπων Ἔτσι γιά λόγους ἀσφάλειας ndashκαί ἀφοῦ βέβαια ἔφταναν συνέχεια νέα ἀπό τό πο-λεμικό μέτωπο γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦndash ὁ Τοῦρκος διοικητής Χαλκιδικῆς συγκέντρωσετούς Τούρκους ἐνόπλους ἀλλά καί τούς ὑπαλλήλους του στόν Πολυγύρο προσπαθών τας νά βρεῖ τρόπονά διαφύγει στή Θεσσαλονίκη Σʼ αὐτή τήν προσπάθεια καί γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτεραἀπό τήν τουρκική παρουσία τόν βοήθησε ὁ Μητροπολίτης Εἰρηναῖος Μέ τίς συμβουλές του παρουσιά-ζονταν στόν Τοῦρκο διοικητή διάφοροι κτηνοτρόφοι καί ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου καί κατάγγελνανδῆθεν ἀγανακτισμένοι ὅτι τά βουνά εἶναι γεμάτα ἀντάρτες πού τούς ἁρπάζουν τρόφιμα κλπ χαρακτη-ριστικά μάλιστα ἔλεγαν ὅτι laquoκάθε κλαδί κι ἀντάρτηςraquo πράγμα πού ἐνέτεινε τόν πανικό τῶν Τούρκων πούδέν αἰσθάνονταν πλέον καθόλου ἀσφαλεῖς οὔτε μέσα στόν Πολύγυρο Ἔτσι ὁ Τοῦρκος διοικητής δέχτηκεμέ ἀνακούφιση τήν πρόταση τοῦ Εἰρηναίου νά χρησιμοποιήσει 200 μουλάρια πού τοῦ πρόσφερε νά πάρειτούς Τούρκους ἔνοπλους καί πολίτες καί νά φύγει πρός τή Θεσσαλονίκη ἀπό τά νότια τοῦ Πολυγύρουστίς 22 Ὀκτωβρίου 1912 συνόδεψε μάλιστα ἐπί μακρόν ὁ Εἰρηναῖος τό καραβάνι τῶν Τούρκων δῆθεν γιάἀσφάλεια στήν πραγματικότητα βέβαια γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτερα καί μάλιστα ἀναί-μακτα ἀπό τήν τουρκική κατοχή πού εἶχε διαρκέσει 482 ὁλόκληρα χρόνια Ἔτσι νωρίτερα ἡ βόρεια Χαλ-κιδική καί στή συνέχεια ὁ ὑπόλοιπος νομός καί ἡ πρωτεύουσά του εἶναι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τόνκατακτητή καί ἀναμένει τή θετική γιά τήν Ἑλλάδα συνέχεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου καί τήν ἔλευσηκαί στή Χαλκιδική τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὡς ἐπίσημη παρουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καίἐδῶ

Ἄς συνδεθοῦμε λοιπόν καί πάλι μέ τό σημεῖο ὅπου σημειώναμε ὅτι ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεσέ κατάληψη καί τῆς ἐνδοχώρας τῆς Μακεδονίας ἐκεῖ ὅπου δέν εἶχαν φτάσει ἀκόμη οἱ Βούλγαροι οἱὁποῖοι χωρίς σοβαρή ἀντίσταση εἶχαν καταλάβει τή Θράκη καί προχωροῦσαν πρός τά δυτικά χωρίςὡστόσο νά προφτάσουν νά καταλάβουν τή Θεσσαλονίκη ὅπως εἴπαμε παραπάνω Καί σχετικά μέ τή Χαλ-κιδική ἀποφασίστηκε νά σταλεῖ ἐδῶ ἕνα τάγμα τό ὀνομαστό 1ο Ἀνεξάρτητο Τάγμα Κρητῶν μέ διοικητήτόν Γεώργιο Κολοκοτρώνη ἐγγονό τοῦ πολέμαρχου τοῦ ʼ21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη πρώην ἐθελοντῆἀγωνιστῆ στήν ἐπανάσταση τοῦ 1897 στήν Κρήτη καί Μακεδονονομάχο στή Μακεδονία Τό τάγμα αὐτόἀποσπάστηκε ἀπό τό 1ο Ἀνεξάρτητο Σύνταγμα Κρητῶν ndashτό ὑπόλοιπο τοῦ ὁποίου μεταφέρθηκε διά θα-λάσσης στήν Ἤπειροndash καί ὑπήχθη στήν 7η Μεραρχία Πρέπει ἐδῶ νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Κρήτη δέν εἶχε ἀκόμηἑνωθεῖ μέ τήν Ἑλλάδα (αὐτό ἔγινε ἕνα χρόνο ἀργότερα) καί ζοῦσε ὑπό τό καθεστώς τῆς Αὐτόνομης Κρη-τικῆς Πολιτείας ὡστόσο ἐπιστρατεύτηκε ἐθελοντικά ταυτόχρονα μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί ἔστειλεἰσχυρή δύναμη ἐνόπλων στά μέτωπα τοῦ πολέμου

Στίς 30 Ὀκτωβρίου 1912 λοιπόν ὁ διοικητής τῆς 7ης Μεραρχίας Σωτίλης ἐκδίδει διαταγή πρός τό Τάγμαlaquoτό ὑφ ὑμᾶς τάγμα νά ἀναχωρήσει ἀμέσως ἵνα μεταβεῖ εἰς Πολύγυρον ἔνθα νά ἐγκαταστήσει τήν ἕδραναὐτοῦ καί ἕναν οὐλαμόν εἰς Ἅγιον Ὄρος Ἐκ Πολυγύρου τό Τάγμα διαθέτον ἀναλόγως τῆς ἀνάγκης καίτῶν περιστάσεων τήν δύναμιν αὐτοῦ θά σημειώσει τήν ἑλληνικήν κατοχήν ἐπί τῆς Χαλκιδικῆςraquo Εἴπαμεβέβαια ὅτι γιά τή Χαλκιδική ὑπῆρχε ἕνας εἰσέτι σοβαρός λόγος πού ἀφοροῦσε τήν κατάληψη τοῦ ἉγὌρους πρός τό ὁποῖο προσπαθοῦσαν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι ἀπό τήν περιοχή τῆς Νιγρίτας καί ὑπῆρχεπάντα ἡ περίπτωση νά συναντηθοῦν τά προχωρημένα τμήματα τοῦ ἑλληνικοῦ μέ ἀντίστοιχα τμήματα τοῦπροσωρινοῦ σύμμαχου βουλγαρικοῦ στρατοῦ Γιʼ αὐτό μία παράγραφος τῆς διαταγῆς πρός τό τάγμαΚρητῶν ἀναφέρει laquoΚατά τάς ἀνωτέρω ὁριζομένας ἐνεργείας τοῦ Τάγματος πιθανόν νά ἐπέλθωσι προ-στριβαί πρός συμμαχικά ἡμῶν στρατεύματα Ἡ φιλική ἀλλά καί εὐσταθής πρός ταῦτα συμπεριφορά δέοννά χρησιμεύσει ὡς βάσις κατά τάς μετʼ αὐτῶν συνεννοήσεις τοῦ διοικητοῦ τοῦ Τάγματοςraquo

Σέ ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς αὐτῆς ξεκινᾶ ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό Τάγμα Κρητῶν στίς 31 Ὀκτώβρη καί τόβράδυ διανυκτερεύει στά Βασιλικά Ὅμως πρίν τό παρακολουθήσουμε στήν πορεία του πρός τή Χαλκι-δική θά πρέπει νά κάνουμε μία σύντομη ἀλλά ἀπαραίτητη ἀναφορά σʼ ἕναν νεαρό ἀνθυπολοχαγό του ὁ

1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 5: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Ὁ Γρηγόριος Σαραφιανός σημειώνει ὅτι στίς 19 Φεβρουαρίου ἀναχώρησε ἀπό τή Λιαρίγκοβη μέτή συνοδεία τοῦ χωροφύλακα Περουλάκη Παναγιώτη143 γιά τήν Ἀθήνα διανυκτέρευσε στή Γαλάτι-στα κρατήθηκε μέχρι τό ἀπόγευμα στό τμῆμα Μεταγωγῶν Θεσσαλονίκης καί ἀνεχώρησε γιά τήνἈθήνα στίς 11 μμ ὅπου ἔφθασε στίς 25 Φεβρουαρίου laquoΔευτέραν τῆς Τυροφάγουraquo Στό τέλος ση-μειώνει ὅτι ἐπανέκαμψε στή Λιαρίγκοβη στίς 29 Μαρτίου

Σημειώσεις115 Πρόκειται γιά τόν λοχαγό Κωνσταντῖνο Νταή (Βλέπε τχχ 87 Ἔγγραφο 16 σσ 4-5 καί 88 Ἔγγραφο

22 σ 4) πού συμμετεῖχε στά τραγικά γεγονότα τῆς Ἀρναίας στίς 17-12-1916116 Στή στήλη laquoὈνοματεπώνυμον μελῶν οἰκογενείας συνοδευόντων τόν ὑπέρ οὗ τό παρόνraquo δέν ἀνα-

γράφονται συνοδά πρόσωπα ἐπειδή προφανῶς δέν ὑπῆρχαν117 Ἡ σφραγίδα εἶναι στρογγυλή διαμέτρου 37 ἑκ Κυκλικά φέρει τό λογότυπο laquoΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥ-

ΘΥΝΣΙΣ ΘΕΣΝΙΚΗΣraquo χωρίς παράσταση στό κέντρο118 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν 119 Δέν ἐντοπίσαμε τήν ἐπιστολή αὐτή120 Δέν ἐντοπίσαμε τήν ἐπιστολή αὐτή 121 Δέν ἔχουμε πληροφορίες γιʼ αὐτόν122 Ἦταν Πολυγυρινός γιός τοῦ σχολάρχη Ἰωάννη Νικολάου Τραγανοῦ ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπίσης Ἐπίτρο-

πος στόν Πολύγυρο τῆς Ἱ Μ Παντοκράτορος τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό τό 1906 ἕως τό 1923 (ἴσως καί νωρίτερακαί ἀργότερα) (βλ Κώδικες ἐξερχομένων καί εἰσερχομένων ἐπιστολῶν τῶν ἐτῶν 1896-1918 1906-19121913-1914 καί 1919-1928 τῆς Ἱ Μονῆς) ἄοπλος Μακεδονομάχος (Γραμματέας τῆς Ἐπιτροπῆς Ἄμυνας καίπράκτορας) (βλ ἐνδεικτικά Δημ Κύρου Ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας καί ἡ Χαλκιδική ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ-ΔΙΚΗΣ τχ 48-49 Θεσσαλονίκη 2003 σ 255) καί μέλος τῆς laquoΠαγχαλκιδικῆς Ἑνώσεως τό 19131914 [ΒλΔημ Κύρου Παγχαλκιδική Ἕνωσις Ἕνα πολιτικοινωνικό Σωματεῖο στά μεταπελευθερωτικά χρόνια στήΧαλκιδική (1913-1914) ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ τχ 13Νοέ-Δεκ 2002 σσ 21] Ὁ Ν Ἰ Τραγανός ὑπηρέτησε ὡς ὑπάλ-ληλος στόν Σωχό Λαγκαδᾶ Θεσσαλονίκης σύμφωνα μέ πληροφορίες τοῦ Γιάννη Αἰκατερινάρη πού τόνεὐχαριστοῦμε

124 Δέν ἔχουμε πληροφορίες γιʼ αὐτήν 125 Δέν γνωρίζουμε σέ ποιά δίκη ἀναφέρεται126 Μετά τήν κατάπνιξη τοῦ κινήματος τῶν ἐπιστράτων-λιποτακτῶν πραγματοποιήθηκαν ἀρκετές συ-

νεδριάσεις τοῦ Ἔκτακτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς γιά ἐκδίκηση πού ἀφοροῦσαν σέ πρόσωπα πού συμ-μετεῖχαν στό κίνημα αὐτό Σέ μία ἀπό τίς συνεδριάσεις αὐτές καταδικάσθηκαν καί οἱ παρακάτωἀναφερόμενοι (βλ Σημειώσεις 127-130 132 καί 134) οἱ ὁποῖοι κλήθηκαν ἤ παρουσιάσθηκαν ὡς μάρτυρεςὑπεράσπισης συγγενῶν ἤ γνωστῶν τους προσώπων καί κατηγορήθηκαν γιά ψευδορκία

127 Ὁ Κωνσταντῖνος Ρήγας ἦταν γυιός τοῦ Δημητρίου καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Ἀπό τό 1912 ἕωςτό 1914 χρημάτισε Ἐκκλησιαστικός Ἐπίτροπος τοῦ Ἱ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας [Βλ Δημ Κύρου 1 Ἐκκλησιαστικοί Ἐπίτροποι τοῦ Ἐνοριακοῦ καί Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας (1835-1947) (Μιά πρώτη καί πρόχειρη καταγραφή) ΑΡΝΑΙΑ τχ 77Ὀκτ-Δεκ 2007 σ 18 καί 2 Ὁ Ἱερός Μητρο-πολιτικός Ναός τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας Ἀρναία 2008 σ 55] Ἡ προσωνυμία laquoΜητιάνοςraquo εἶναιπαρατσούκλι ἐπειδή εἶχε μεγάλη μύτη (Πληροφορία τοῦ κ Κων Νικ Ρήγα πού τόν εὐχαριστοῦμε)

128 Ὁ Δημήτριος (ἴσως Δῆμος) Πατσιατζής καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Γεννήθηκε τό 1886 (ΒλlaquoΜητρῶον τῶν ἀρρένων raquo)

129 Ὁ Ἀθανάσιος Καραπιπέρης καταγόταν ἀπό τόν Πολύγυρο130 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτήν Ἴσως ὁ σύζυγός της Ἄγγελος Ταμπάκης (βλ Σημ 131) νά

ἦταν κατηγορούμενος σέ κάποια δίκη131 Ὁ Ἄγγελος Ταμπάκης (ἤ Ταμβάκης) ἦταν γιός τοῦ Παναγιώτη καί καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Τό

1902-1903 χρημάτισε Ἐκκλησιαστικός Ἐπίτροπος τοῦ Ἱ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας (Βλ Δημ Κύρου 1Ἐκκλησιαστικοί Ἐπίτροποι ὅπ καί 2 Ὁ Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός σ 54)

132 Ἡ Ἑλένη Στεφάνου Κύρου καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Ἦταν σύζυγος τοῦ Στεφάνου Κύρου (βλΣημ 133)

133 Ὁ Στέφανος Κύρου τοῦ Γεωργίου καταγόταν ἀπό τήν Ἀρναία Γεννήθηκε τό 1876 (Βλ laquoΜητρῶοντῶν ἀρρένων raquo) Ἦταν οἰκοδόμος καί ἐργάσθηκε ὅπως λέγεται στήν οἰκοδόμηση τῆς Σκήτης τοῦ ἉγίουἈνδρέου (Σεράϊ) τοῦ Ἁγ Ὄρους στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνα (Ἦταν ἀδελφός τοῦ παπποῦ τοῦ γράφοντατοῦ Δημητρίου)

134 Συνυφάδα τῆς Ἑλένης Σ Κύρου ἦταν ἡ Μαρία σύζυγος τοῦ Δημητρίου Κύρου (τό γένος Κασίδη) καίκαταγόταν ἀπό τή Ζαγορά τοῦ Βόλου (Ἦταν γιαγιά τοῦ γράφοντα)

135 Πρόκειται γιά τή Μορφούλα Ξανθοπούλου ἀπό τή Νικήτη (βλ Σημ 70 στό τχ 88 σ 7) ἡ ὁποία ἦταν

σύζυγος τοῦ Πολυγυρινοῦ Ἀναστασίου Μοδικοῦ καί θεία τῆς Ἑλένης Γρηγ Σαραφιανοῦ καἰ ὄχι α΄ ἐξα-δέλφη ὅπως ὑποθέσαμε στή Σημ 70 (βλ Σημ 136)

136 Πρόκειται γιά τόν Ἀναστάσιο Μοδικό σύζυγο τῆς Μορφούλας Ξανθοπούλου (βλ Ἔγγραφο 18 καίΣημ 70 στό τχ 88 σ 7) Μέ τό χαϊδευτικό ὄνομα Τάσος ἀναφέρεται καί στό Ἔγγραφο ἀρ 19 ὅπ καί χα-ρακτηρίζεται ὡς θεῖος τῆς Ἑλένης Γρ Σαραφιανοῦ Στή Σημ 71 ὅπ γράφαμε ὅτι laquoδέν ἔχουμε ἄλλες πλη-ροφορίες γιʼ αὐτόνraquo

137 Χρημάτισε ὡς βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος Ὑπουργός Παιδείας (1912-1915) καί ἀργότερα Δικαιο-σύνης στίς Κυβερνήσεις τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου Τό 1914 laquoτό Δημοτικόν Συμβούλιον τοῦ ΔήμουΑὐγαίας περιφερείας Χαλκιδικῆςraquo laquoὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςraquo Σωκράτης laquoοἱ Πρόκριτοιraquo καίlaquoἡ Ἐφοροεπιτροπή τοῦ Ἡμιγυμνασίου Λιαριγκόβηςraquo ἔστειλαν Ὑπόμνημα διαμαρτυρίας στόν Ὑπουργό Παι-δείας Ἰω Τσιριμῶκο γιά τή μή ἔγκριση λειτουργίας καί τρίτης τάξης στό Ἡμιγυμνάσιο

138 Τό διαβιβαζόμενο ἔγγραφο ἦταν σέ ἔντυπη μορφή ἡ laquoΑἰτιολογική Ἔκθεσιςraquo πρός τή Βουλή καί τόlaquoΝομοσχέδιον Περί κυρώσεως τοῦ ἀπό 22 Ἰουνίου 1917 Β Διατάγματος περί χορηγήσεως ἀμνηστίαςraquo (βλεἰκόνα) ἀπαντητικό ὅπως διαπιστώνεται ἀπό τό διαβιβαστικό σέ Ἔκθεση τοῦ Εἰσαγγελέα γιά τή χορή-γηση ἤ μή ἀμνηστίας στόν ἀδελφό ὅπως ὑποθέτουμε τοῦ Γρηγορίου Σαραφιανοῦ Βασίλειο

139 Βλ προηγούμενη Σημείωση140 Πρόκειται γιά τό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας (Βλ Ἀνωνύμου Ἰωάννης Σωτ Ἀλεξάκης Ἀντι-

στράτηγος ἐἀ ἐφημ laquoΗ ΔΙΚΤΗraquo φ 62Μάϊος 1980 σ 2)141 Πρόκειται γιά τόν γνωστό ἀξιωματικό ἀπό τό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασηθίου Κρήτης ὁ ὁποῖος ὡς

ἀνθυπολοχαγός ἦταν ὁ ἐπικεφαλής τμήματος τοῦ Α΄ Ἀνεξάρτητου Τάγματος τῶν Κρητῶν τό ὁποῖο στίς 2Νοεμβρίου τοῦ 1912 εἰσῆλθε στήν Ἀρναία κηρύσσοντας ἐπίσημα τήν ἀπελευθέρωση τῆς περιοχῆς καί τήνἐνσωμάτωσή της στό ἐλεύθερο Ἑλληνικό Κράτος Τό 1913 (25 Σεπτεμβρίου) ἔγινε Ὑπολοχαγός τό 1915 (25Μαρτίου) Λοχαγός τό 1917 (13 Δεκεμβρίου) εὑρισκόμενος στό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας τό 1923(13 Δεκεμβρίου) Ἀντισυνταγματάρχης τό 1927 Συνταγματάρχης τό 1935 Ὑποστράτηγος τό 1937 ἀπο-στρατεύθηκε αὐτεπάγγελτα μέ τόν βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου τό 1940 ἀνακλήθηκε στήν ἐνεργό δράση καίτό 1941 ἀποστρατεύθηκε Πέθανε στίς 25 Μαΐου 1980 σέ ἡλικία 95 ἐτῶν (Βλ ἐνδεικτικά Ἀνωνύμου Ἰωάν-νης Σωτ Ἀλεξάκης ὅπ καί Δημ Κύρου Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς ἀπότόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία 2007 σσ 19-29 καί 47-52)

142 Ἡ ἡμερομηνία ἀφορᾶ μόνο στήν ἡμέρα ἀναχώρησής του γιά την Ἀθήνα143 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η Ε Γ Γ Ρ Α Φ Ω ΝΠαρουσιάζουμε αὐτούσιο τό μέ ἀρ 38 Ἔγγραφο τοῦ Ἀρχείου Λ Σαραφιανοῦ

Αἴτησις Γρηγορίου Ἀν Σεραφιανοῦ Πρόςἰατροῦ κατοίκου Λιαριγκόβης Τήν Α Ἐξοχότητα τόν Πρόεδροντῆς Χαλκιδικῆς κ(αι)΄ τῆς Κυβερνήσεως κ ἘλευθέριονΒουλευτοῦ Θεσσαλονίκης Βενιζέλον

Ἐν Ἀθήναις τῇ 27ῃ Ἰουλίου 1917

Κύριε ΠρόεδρεΚατά τήν 7ωρον συμπλοκήν ἥτις ἔλαβε χώραν τήν 12 Δεκεμβρίου πἔ 1916 ἐν τῇ ἐν Λια-

ριγκόβῃ οἰκίᾳ μου ἐπιταχθείσῃ ὑπό τοῦ τότε Ἀστυνομικοῦ Σταθμάρχου Λιαριγκόβης1 πρόςὀχύρωσίν του εἰς αὐτήν μεταξύ τῶν χωροφυλάκων αὐτοῦ κ(αι)΄ τῶν λιποτακτῶν τοῦ Τμή-ματος ἐκείνου καθrsquo ὅν χρόνον κληθείς ὑπό τῆς Ἀστυνομικῆς Διευθύνσεως Χαλκιδικῆς εἰς Πο-λύγυρον διετέλουν ὑπό κράτησιν Καί μετά τήν συμπλοκήν ἥτις ἐγένετο ἐν Χολομόνδι τήν17 ἰδίου μηνός μεταξύ λιποτακτῶν καί τοῦ ὑπό τήν Διοίκησιν τοῦ τότε Ταγματάρχου κΚων Μπαρτζώκα3 στρατοῦ κατελθόντες οἱ τελευταῖοι τήν νύκτα καί διαρρήξαντες τήνθύραν τῆς ἀκατοικήτου οὔσης ἐκ τῆς προτέρας καταστροφῆς οἰκίας μου καί διαμείναντες

ἐν ταύτῃ μέχρι τήν 21 ἰδίου μηνός μοῦ ἐπέφερον εἰς ὁλόκληρον τήν περιουσίαν μου τάς ἑξῆςζημίας

1) Εἰς φθοράν τῆς οἰκοδομῆς καί ἐπίπλων δρχ 150002) Εἰς διαρπαγήν βιβλιοθήκης χειρουργικῶν ἐργαλείων καί φαρμάκων 350003) Εἰς περιεχόμενον οἰκίαςκοσμήματα σκεύη πολύτιμα κ(αι)΄ εἰς κοινά

ἐνδύματα κλινοσκεπάσματα σιτηρά τρόφιμα κτλ 600004) Χρήματα εἰς χρυσόν λίρας Τουρκίας 1250 δρχ 287505) Χρήματα εἰς χαρτονομίσματα 300006) Εἰς 500 Μετοχάς Μεταλλ Κασσάνδρας 900007) Εἰς ἐπαγγελματικήν ζημίαν ἐκ κρατήσεως πέντε κ(αι)΄ ἡμίσεως μηνῶν

πρό καί μετά τήν ἐκ τοῦ ἐκτάκτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς ἀθώωσίνμου 27500

8) Εἰς ἀποζημίωσιν τῆς κλονισθείσης ὑγείας μου καί ὡς ἐμφαίνεται ἐκ τοῦ συνημμένου πιστοποιητικοῦ τοῦ Καθηγητοῦ κ Καλλικούνη τῆς ἐκ τῆς ἀθλιεστάτης ἐγκαθέρξεώς μου εἰς τάς σκοτεινάς κ(αι)΄ ὑπογείους φυλακάςΠολυγύρου κ(αι)΄ Θεσσαλονίκης εἰς ἅς ἐκρατήθη πλέον τοῦ πενταμήνου 20000

306250ἀνερχομένας ἐν ὅλῳ εἰς τριακοσίας ἕξ χιλιάδας κ(αι)΄ διακοσίας πεντήκοντα δραχμάς ἀρ306250 Ἀναφέρων ἐνώπιον ὑμῶν κ Πρόεδρε τάς ἄνω ζημίας ἅς ὑπέστην ὅλως ἀδικαιο-λογήτως κατά τάς ἄνω συμπλοκάς παρακαλῶ εὐσεβάστως ὅπως διατάξητε ὅπως ἐγένετοκ(αι)΄ εἰς ἄλλους ὑποστάντας ὁμοίου εἴδους καταστροφάς καί μοι πληρωθῆ τό ἄνω ποσόν

Εὐπειθέστατος

Σημειώσεις1 Πρόκειται γιά τόν ἐνωμοτάρχη Κοντογιάννη ὁ ὁποῖος τελικά εἶχε οἰκτρό τέλος διότι οἱ ἐπί-

στρατοι τόν σκότωσαν στίς 1213 Δεκεμβρίου 1916 καί ἐπέτρεψαν νά ταφεῖ μετά ἀπό δύο ἡμέρες[Βλέπε (Ἀνωνύμου) Συμβολή εἰς τήν Ἱστορίαν Ἡ τρομακτική τραγωδία τῆς Χαλκιδικῆς ὅταν κατάτό 1916 ἐπέρασεν ἀπʼ ἐκεῖ ὡς τυφών ὁ Γεώργιος Κονδύλης Ἀπό μίαν ἐπίσημον ἔκθεσιν ἐφημ laquoΚΑ-ΘΗΜΕΡΙΝΗraquo φ 496319-11-1935 σ 1 (ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦ στρατιωτικοῦ ἀποσπάσματοςτοῦ λοχαγοῦ Γ Κονδύλη στήν Λιαρίγκοβη) Δημ Θ Κύρου 1 Τά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λια-ριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944)ΑΡΝΑΙΑ τχ 79Ἀπρ-Ἰούν 2008 σ 7 καί 2 Ὁ Διοικητής τοῦ Ἀστυνομικοῦ Σταθμοῦ Λιαριγκόβης ἐνω-μοτάρχης Κοντογιάννης (1916-1917) ὅπ τχ 80Ἰούλ-Σεπτ 2008 σσ 19-20

2 Πρόκειται γιά τό ὄρος Ὑψίζωνος ἤ Χολομών τῆς Χαλκιδικῆς (ὑψ 1165 μ) στούς πρόποδες τοῦὁποίου εἶναι κτισμένη καί ἡ Ἀρναία

3 Γιά τή δράση τοῦ Κων Μπαρτζώκα στή Λιαρίγκοβη βλέπε ἐνδεικτικά Δημ Θ Κύρου Τά laquoΧρονικάraquo ὅπ Ἡ παραπάνω (στή Σημ 1) ἀναφερόμενη laquoἐπίσημος ἔκθεσιςraquo ἡ ὁποία δημοσιεύεται στήν ἐφη-μερίδα laquoΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗraquo στά φφ 496117-11-1935 ἕως 496521-11-1935 καί στό φ 27-11-1935 περι-λάμβανε καί δεύτερο μέρος γιά τά γεγονότα στή Λιαρίγκοβη ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦστρατιωτικοῦ ἀποσπάσματος τοῦ Κ Μπαρτζώκα ἀλλά γιά ἄγνωστους λόγους δέν δημοσιεύεται παράτό ὅτι προαναγγέλλεται στήν ἀρχή τῆς παραπάνω συνέχειας τοῦ δημοσεύματος Ὁλόκληρο τό ἀνα-φερόμενο στή Λιαρίγκοβη τμῆμα τῆς Ἔκθεσης (χειρόγραφο) δημοσιευμένο καί μή βρίσκεται στόἈρχεῖο Σαραφιανοῦ καί (σέ φωτοτυπία) στό Ἀρχεῖο τοῦ γράφοντα καί παρουσίασή του θά γίνει σέπροσεχές τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ στό πλαίσιο τῆς παρουσίασης τοῦ Ἀρχείου Σαραφιανοῦ Ἐξαιτίαςτῶν τραγικῶν γεγονότων τῆς Ἀρναίας τόν Δεκέμβρο τοῦ 1916 δέν ἔγιναν στό Ἡμιγυμνάσιο Λιαριγ-κόβης οἱ ἐξετάσεις πρίν ἀπό τά Χριστούγεννα λόγῳ ἀσθενείας τῶν καθηγητῶν καί laquoἕνεκα τῆς ἀνω-μάλου καταστάσεως ἥτις ἐπεκράτει τότε ἐν τῇ κωμοπόλει ἕνεκα τῆς ὁποίας οἱ πλεῖστοι τῶν γονέωντῶν μαθητῶν ἀπήτουν νά ἔχωσι τά τέκνα των πλησίον τωνraquo (Βλέπε laquoΒιβλίον Πράξεων ἩμιγυμνασίουΛιαριγκόβηςraquo Πράξη 159-1-1917)

4 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ -

ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ∆ ΚΥΡΟΥlaquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ

ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912)ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo

Τοῦ κ Γιώργου Ζωγραφάκη ἐκπαιδευτικοῦ

Θέλω πρίν ἀπʼ ὅλα νά ἐκφράσω τή χαρά μου γιά τήν πρόταση πού μοῦ ἔγινε νά παρουσιάσω σήμερα τόβιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo καί μαζί νά μιλήσω γιά τήν ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς πράγμα πού ἔτσι ἤ ἀλλιῶς θά γινόταν ἀφοῦτό περιεχόμενο τοῦ βιβλίου διαπραγματεύεται αὐτό ἀκριβῶς τό θέμα τήν ἀπελευθέρωση δηλαδή τῆς Βό-ρειας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς

Βέβαια γιά νά μιλήσει κανείς γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Χαλκιδικῆς καί τῆς Ἀρναίας καί τῆς ἐνσωμά-τωσής τους στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος πρέπει νά ξεκινήσει ἀπό πολύ πρίν ὄχι μόνο ἀπό τίς ἐπανα-στάσεις τοῦ 1854 καί τοῦ 1878 καί ἀπό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα ἀλλά ἡ ἀναφορά πρέπει νά φτάσει ἀκόμαπιό πίσω στή συμμετοχή δηλαδή τοῦ τόπου μας στή μεγάλη ἑλληνική ἐπανάσταση τοῦ 1821 πού σωστάἔχει ὀνομαστεῖ Ἐπανάσταση τῆς Χαλκιδικῆς Πρέπει ἐν ὀλίγοις νά τονιστεῖ ὅτι τότε οἱ Χαλκιδικιῶτεςπῆραν στούς ὤμους τους ἕναν ξεσηκωμό πού κράτησε κοντά ἕξι μῆνες πού εἶχε μεγάλες ἐπιτυχίες καίἀπασχόλησε μεγάλες τουρκικές δυνάμεις στερώντας τις ἀπό τά μέτωπα συγκρούσεων τῆς Ν Ἑλλάδαςκαί παράλληλα παρέσχε πολύ μεγάλες θυσίες γιά τίς ὁποῖες μιλοῦν εὔγλωττα τόσο τό πολύ γνωστό κεί-μενο τοῦ Μπαϊράμ πασᾶ ὅτι laquoδέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ σʼ αὐτό τόν τόποraquo ὅσο καί τελικά ὁ χαρα-κτηρισμός laquoΧαλασμόςraquo τόν ὁποῖο ἔδωσε ὁ λαός καί ἡ Ἱστορία στήν ἡρωική ἄμυνα καί στή θυσία τῶνἐπαναστατημένων Χαλκιδικιωτῶν στήν Ποτίδαια στό τέλος τοῦ Ὀκτώβρη τοῦ 21 Μετά τά γεγονότα αὐτάκαί παρά τόν αὐθάδη λόγο τοῦ Μπαϊράμ ὅτι δέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ στή Χαλκιδική οἱ παπποῦδεςαὐτοῦ τοῦ τόπου ξεσηκώθηκαν καί πάλι στά 1854 στή γνωστή ἐπανάσταση τοῦ Τσάμη Καρατάσου πούδέν εἶχε ὡστόσο αἴσιο τέλος καί ὁ τόπος πλήρωσε καί πάλι τή συμμετοχή του μέ πολλά θύματα μέ πιό χα-ρακτηριστικά τή σφαγή τῶν προκρίτων τοῦ Πολυγύρου στίς 22 Ἀπριλίου 1854 Καί ἀκόμη ὅτι ὄχι πολλά χρό-νια ἀργότερα στά 1878 ὑπῆρξε ἔντονη προετοιμασία τοῦ λαοῦ τῆς Χαλκιδικῆς γιά νά ἑνωθεῖ καί νάἀγωνιστεῖ μαζί μέ ἐπαναστατικά σώματα πού ἀναμένονταν στή Χαλκιδική σʼ αὐτό τόν καινούργιο ξεση-κωμό καί πού ὅμως αὐτά τά ἐπαναστατικά σώματα δέν ἀποβιβάστηκαν τελικά στή Χαλκιδική ἀλλά στήν Πιε-ρία καί γιʼ αὐτό τό 1878 ὀνομάστηκε laquoἡ ἐπανάσταση πού τελικά δέν ἔγινεraquo

Αὐτές οἱ ἐπαναστατικές κινήσεις κατέδειξαν κάτι πού ἦταν βέβαια αὐτονόητο Ὅτι οἱ Χαλκιδικιῶτεςὅπως καί ὅλοι οἱ ἀλύτρωτοι Ἕλληνες λαχταροῦσαν νά ἔρθει ἡ ὥρα τῆς ἀπελευθέρωσης ἡ εὐλογημένηὥρα πού ἕνας κατακτητής πέντε αἰώνων θά ἔφευγε ἀπό τά ἱερά ἑλληνικά χώματα καί οἱ σκλαβωμένες πε-ριοχές θά γίνονταν μέρος τοῦ ἐλεύθερου ἑλληνικοῦ κράτους τό ὁποῖο ἔτσι θά γινόταν πολύ μεγαλύτεροκαί θά ἔφευγε ἀπό τά ἀσφυκτικά ὅρια τῆς Μελούνας γιά νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία στήν Ἤπειρο στήΘράκη στό Αἰγαῖο ἀλλά καί στή Β Ἤπειρο καί ἀλλοῦ ndashπράγμα πού δέν ἔγινε τελικά δυνατό Αὐτή ἡ λαχτάρατῶν Χαλκιδικιωτῶν γιά τήν ἀπελευθέρωση πῆρε μία νέα μορφή μέ τήν ἐνεργό συμμετοχή πολλῶν ἀπʼαὐτούς στόν σκληρό Μακεδονικό Ἀγώνα ὅταν μετά τή συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου οἱ ἐπιδιώξεις τῆςΒουλγαρίας νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία καί τή Θράκη ἔπαιρναν σάρκα καί ὀστᾶ Καί μπορεῖ ἡ συνθήκηαὐτή ndashἀποτέλεσμα τῆς πρωτοφανοῦς εὔνοιας τῶν Ρώσων πρός τούς Βουλγάρους στό πνεῦμα τοῦ καινο-φανοῦς τότε Πανσλαβισμοῦndash νά μήν ἴσχυσε ποτέ ἀφοῦ ἀνατράπηκε ἀπό τή συνθήκη τοῦ Βερολίνου πούἀκολούθησε ὡστόσο δημιούργησε ἕνα πρωτοφανές κλίμα ἐθνικῶν διεκδικήσεων γιά τούς Βουλγάρους οἱ

Ὁμιλία πού ἐκφωνήθηκε τήν 1η Νοεμβρίου 2009 στήν αἴθουσα laquoΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣraquo τοῦ Δημαρ-χείου Ἀρναίας στό πλαίσιο τῆς ἐκδήλωσης γιά τήν 97η Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρ-κους τό 1912 Ἡ ὁμιλία μαζί μέ τήν ἐκφώνηση προβαλόταν σέ ὀθόνη καί ἐνδιάμεσα προβαλόταν διάφορεςεἰκόνες σχετικές μέ τήν ἀφήγηση

ὁποῖοι ἐπιδόθηκαν σʼ ἕναν σκληρό ἀγώνα ἐπιβολῆς στούς χώρους τῆς Μακεδονίας ἐν ὄψει τῆς μέ ὅποιοντρόπο ἐκδίωξης τῶν Τούρκων ἀπό τή Β Ἑλλάδα Καί στή Χαλκιδική λοιπόν παρʼ ὅλο ὅτι ἐδῶ δέν ὑπῆρξανσυγκρούσεις μέ βουλγαρικά ἀντάρτικα σώματα τούς περιβόητους Κομιτατζῆδες πολλοί συμπατριῶτεςμας πρωτοστάτησαν εἴτε ὡς ἁπλοί Μακεδονομάχοι εἴτε ὡς ἐπικεφαλῆς σωμάτων σέ πολλά μέρη τῆς Μα-κεδονίας Ἀπʼ αὐτούς ξεχωρίζουν ὁ Ἀθανάσιος Μινόπουλος ἀπό τή Βαρβάρα ὁ Γιάννης Παρλιάρης ἀπό τόνΤαξιάρχη ὁ Γιώργης Γιαγκλής ἀπό τήν Ἱερισσό ἐνῶ σημαντικό ρόλο ἔπαιξε ὁ Μητροπολίτης ΚασσανδρείαςΕἰρηναῖος ἄν καί ἦταν πολύ νέος καί εἶχε ἔρθει στή Χαλκιδική τό 1907 περίοδο ὅμως κατά τήν ὁποία ὁ Μα-κεδονικός Ἀγώνας βρισκόταν στή μεγαλύτερή του ἔξαρση

Σέ τέτοια λοιπόν ἑτοιμότητα βρισκόταν ὁ λαός τῆς Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὅπως καί ὅλοι οἱ Ἕλληνεςἄλλωστε εἶχε ἀναθαρρήσει μετά τήν ἐπιτυχῆ ἐπανάσταση τοῦ 1909 καί τήν ἔλευση τοῦ Ἐλευθερίου Βε-νιζέλου στήν Ἑλλάδα κατάσταση ἡ ὁποία ἀπέβαλε τό αἴσθημα ἀπαισιοδοξίας καί ταπείνωσης τό ὁποῖοεἶχε καταλάβει τούς Ἕλληνες μετά τόν ἀνεπιτυχῆ πόλεμο τοῦ 1897 Οἱ Ἕλληνες καί ἐδῶ καί ὁπουδήποτεἀλλοῦ ἔνιωθαν ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση καθώς παρακολουθοῦσαν τήν ἀνασυγκρότηση τῆς χώρας τήν ἀνα-διοργάνωση καί ἐπανεξοπλισμό τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί γενικά τήν ἰσχυροποίηση τῆς Ἑλλάδας κάτωἀπό τή διακυβέρνηση τοῦ Ἐλ Βενιζέλου ὥστε ἡ πατρίδα μας νά καταστεῖ πράγματι laquoσεβαστή εἰς τούς φί-λους της καί τρομερά εἰς τούς ἐχθρούς τηςraquo

Αὐτό τό αἴσθημα ἐπιβεβαιώθηκε ὅταν στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 ἄρχισε ὁ Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος ἀφοῦεἶχε προηγηθεῖ μία χαλαρή συμμαχία μεταξύ τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Ἑλλάδας Βουλγαρίας Σερβίας καίΜαυροβουνίου Ὁ ἑλληνικός στρατός σέ μία ἐξαιρετική προέλαση συνέτριψε τήν τουρκική ἀντίστασηστήν Ἐλασσόνα στό Σαραν τάπορο καί προχώρησε ραγδαία πρός Σέρβια Κοζάνη Βέροια ΝάουσαἜδεσσα Κατερίνη συνέτριψε ὕστερα ἀπό σκληρόν ἀγώνα τήν ἰσχυρή γραμμή ἄμυνας στά Γιαννιτσά καί ndashὕστερα ἀπό τηλεγραφική παρέμβαση τοῦ πρωθυπουργοῦ καί ὑπουργοῦ Στρατιωτικῶν Ἐλ Βενιζέλου πρόςτόν ἀρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντῖνοndash ὁ ἑλληνικός στρατός μπῆκε θριαμβευτής στή Θεσσαλονίκη ἀφοῦἀνήμερα τῆς μεγάλης γιορτῆς τοῦ πολιούχου της Ἁγ Δημητρίου στίς 26 Ὀκτωβρίου 1912 εἶχε παραδοθεῖἡ πόλη στόν ἑλληνικό στρατό Ἡ ἐπιτακτική παρέμβαση τοῦ Βενιζέλου στόν Κωνσταντῖνο προῆλθε ἀπό τήβάσιμη πληροφορία ὅτι μία βουλγαρική μεραρχία ὅδευε ταχέως πρός τή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία ἐπιδίωκενά καταλάβει γιά λογαριασμό τῆς Βουλγαρίας ἐφ ὅσον μάλιστα ἡ πρόσκαιρη συμμαχία Ἑλλάδας-Βουλγα-ρίας ἐναντίον τῆς Τουρκίας δέν πρόβλεπε διανομή τῶν κατακτούμενων ἐδαφῶν Ἔτσι ὁ ἑλληνικός στρα-τός ἀπελευθέρωσε καί κατέλαβε τή Θεσσαλονίκη ἐπέτρεψε δέ σέ μικρή δύναμη τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦπού ἔφτασε ὀκτώ ὧρες ἀργότερα νά μπεῖ στήν πόλη γιά ἀνάπαυση ὅμως εἰσῆλθε στήν Θεσσαλονίκηλάθρα μία ὁλόκληρη βουλγαρική μεραρχία ἡ ὁποία ἐκδιώχτηκε ἀργότερα διά τῶν ὅπλων Πρέπει νά ση-μειώσουμε ἀκόμη ὅτι ὁ Ἕλληνας βασιλιάς Γεώργιος ἀκολουθοῦσε τόν ἑλληνικό στρατό στή νικηφόρα πο-ρεία του καί τέλος ἐγκαταστάθηκε στή Θεσσαλονίκη ὅπου παρέμεινε μέχρι τήν ἀπίστευτη δολοφονία τουστίς 5 Μαρτίου 1913

Ὁ ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖνος μετά τήν κατάληψη τῆς Θεσσαλονίκης προχώρησε σέ κατάληψη τῆςἐνδοχώρας καί ἐγκατάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Καί ἕνα μέρος τῆς ἐνδοχώρας ἦταν βέβαια ἡ Χαλ-κιδική Γιά τή Χαλκιδική δόθηκε μία προτεραιότητα γιατί μέρος τῆς χερσονήσου ἀποτελεῖ τό Ἅγιον Ὅροςπρός τό ὁποῖο οἱ Βούλγαροι εἶχαν κατακτητικές βλέψεις λόγω τῆς ἰδιαίτερης ἀκτινοβολίας του γενικότεραστήν Ὀρθοδοξία καί μέ τήν πρόφαση τῆς ὕπαρξης ἐκεῖ βουλγάρικης Μονῆς Ἔτσι στίς 30 Ὀκτωβρίου1912 ἀποφασίζεται νά κατευθυνθεῖ πρός τή Χαλκιδική ἕνα τάγμα γιά νά τήν καταλάβει καί νά τήν ἀπε-λευθερώσει

Ὅμως ἡ Χαλκιδική ἦταν πλέον ἐλεύθερη ἀπό δύο περίπου βδομάδες πρίν Καί τήν ἐλευθερία της πρό-σφεραν οἱ λεγόμενοι Πρόσκοποι πού ἦταν μικρά ἐπαναστατικά σώματα πού ἀποβιβάστηκαν στίς ἀκτές τηςκαί προχώρησαν σέ κατάλυση τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν Δέν ἦταν βέβαια τό μεγάλο καί ὀργανωμένο σῶματοῦ Τσάμη Καρατάσου ἦταν ὡστόσο ἀξιόλογες καί ἀποφασισμένες ὁμάδες ὑπό τήν ἡγεσία Ἑλλήνων ἀξιω-ματικῶν Αὐτούς τούς ἀντάρτες τούς δεχόταν καί τούς ἐνίσχυε μέ ὅπλα καί ἐφόδια τό ἐπίσημο ἑλληνικόκράτος σέ ὅλο τό μῆκος τοῦ μετώπου Ἡ πρώτη καί πιό σημαντική ὁμάδα ἐδῶ ἦταν αὐτή τοῦ Βασιλείου Πα-πακώστα ἡ ὁποία στίς 5 Ὀκτωβρίου ndashταυτόχρονα δηλαδή μέ τήν ἔναρξη τῶν ἐχθροπραξιῶν μεταξύ Ἑλλά-δας καί Τουρκίαςndash ἀποβιβάστηκε κοντά στήν Ὀλυμπιάδα καί προχώρησε πρός τό ἐσωτερικό τῆςΧαλκιδικῆς φτάνοντας στό χωριό Βαρβάρα Ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Σωκράτη ἐνῶτίς τάξεις τοῦ σώματός του πύκνωναν πολλοί ντόπιοι ἀγωνιστές ἰδιαίτερα ὅσοι βρίσκονταν φυγόστρατοιστά βουνά γιά νά ἀποφύγουν τήν ἐπιστράτευση πού εἶχαν κάνει οἱ Τοῦρκοι ἐν ὄψει τοῦ πολέμου Αὐτότό φαινόμενο τῆς αὐτομόλησης δηλαδή Ἑλλήνων πού εἶχαν ἐπιστρατεύσει οἱ Τοῦρκοι παρατηρήθηκε σέ

πολλές περιπτώσεις στίς συγκρούσεις ἑλληνικοῦ καί τουρκικοῦ στρατοῦ Ἡ δύναμη λοιπόν τῶν Προσκό-πων τοῦ Παπακώστα αὐξήθηκε πολύ καί ἔτσι χωρίστηκε σέ μικρότερες ὁμάδες καί προχώρησε σέ ἐκδίωξητῶν Τούρκων ἀπό πολλά χωριά ἰδιαίτερα τῆς βόρειας Χαλκιδικῆς ὥστε σύντομα μέχρι τά μέσα τοῦ μήναὈκτώβρη εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τουρκική κατοχή τά περισσότερα χωριά ὅπως ἡ Ἱερισσός ὁ Μαχαλάς(Στάγειρα) ἡ Στρατονίκη ἡ Βαρβάρα ἡ Μ Παναγία τό Νεοχώρι καί τό Παλαιοχώρι ἡ Λόκοβη καί βέβαιαἡ Λιαρίγκοβη (Ἀρναία)

Οἱ Τοῦρκοι τόσο στόν Πολυγύρο ὅσο καί περισσότερο στή Θεσσαλονίκη προσπάθησαν νά ἀντιδράσουνκατά τῶν Προσκόπων στέλνοντας μικρή δύναμη ἡ ὁποία ὅμως ἀντιμετωπίστηκε ἐπιτυχῶς μέ σοβαρέςἀπώλειες τῶν Τούρκων στόν Ἅγ Πρόδρομο καί σέ ἄλλα ἐπίκαιρα σημεῖα ἀπό τά ὅλο καί ἰσχυρότερα σώ-ματα τῶν Προσκόπων Ἔτσι γιά λόγους ἀσφάλειας ndashκαί ἀφοῦ βέβαια ἔφταναν συνέχεια νέα ἀπό τό πο-λεμικό μέτωπο γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦndash ὁ Τοῦρκος διοικητής Χαλκιδικῆς συγκέντρωσετούς Τούρκους ἐνόπλους ἀλλά καί τούς ὑπαλλήλους του στόν Πολυγύρο προσπαθών τας νά βρεῖ τρόπονά διαφύγει στή Θεσσαλονίκη Σʼ αὐτή τήν προσπάθεια καί γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτεραἀπό τήν τουρκική παρουσία τόν βοήθησε ὁ Μητροπολίτης Εἰρηναῖος Μέ τίς συμβουλές του παρουσιά-ζονταν στόν Τοῦρκο διοικητή διάφοροι κτηνοτρόφοι καί ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου καί κατάγγελνανδῆθεν ἀγανακτισμένοι ὅτι τά βουνά εἶναι γεμάτα ἀντάρτες πού τούς ἁρπάζουν τρόφιμα κλπ χαρακτη-ριστικά μάλιστα ἔλεγαν ὅτι laquoκάθε κλαδί κι ἀντάρτηςraquo πράγμα πού ἐνέτεινε τόν πανικό τῶν Τούρκων πούδέν αἰσθάνονταν πλέον καθόλου ἀσφαλεῖς οὔτε μέσα στόν Πολύγυρο Ἔτσι ὁ Τοῦρκος διοικητής δέχτηκεμέ ἀνακούφιση τήν πρόταση τοῦ Εἰρηναίου νά χρησιμοποιήσει 200 μουλάρια πού τοῦ πρόσφερε νά πάρειτούς Τούρκους ἔνοπλους καί πολίτες καί νά φύγει πρός τή Θεσσαλονίκη ἀπό τά νότια τοῦ Πολυγύρουστίς 22 Ὀκτωβρίου 1912 συνόδεψε μάλιστα ἐπί μακρόν ὁ Εἰρηναῖος τό καραβάνι τῶν Τούρκων δῆθεν γιάἀσφάλεια στήν πραγματικότητα βέβαια γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτερα καί μάλιστα ἀναί-μακτα ἀπό τήν τουρκική κατοχή πού εἶχε διαρκέσει 482 ὁλόκληρα χρόνια Ἔτσι νωρίτερα ἡ βόρεια Χαλ-κιδική καί στή συνέχεια ὁ ὑπόλοιπος νομός καί ἡ πρωτεύουσά του εἶναι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τόνκατακτητή καί ἀναμένει τή θετική γιά τήν Ἑλλάδα συνέχεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου καί τήν ἔλευσηκαί στή Χαλκιδική τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὡς ἐπίσημη παρουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καίἐδῶ

Ἄς συνδεθοῦμε λοιπόν καί πάλι μέ τό σημεῖο ὅπου σημειώναμε ὅτι ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεσέ κατάληψη καί τῆς ἐνδοχώρας τῆς Μακεδονίας ἐκεῖ ὅπου δέν εἶχαν φτάσει ἀκόμη οἱ Βούλγαροι οἱὁποῖοι χωρίς σοβαρή ἀντίσταση εἶχαν καταλάβει τή Θράκη καί προχωροῦσαν πρός τά δυτικά χωρίςὡστόσο νά προφτάσουν νά καταλάβουν τή Θεσσαλονίκη ὅπως εἴπαμε παραπάνω Καί σχετικά μέ τή Χαλ-κιδική ἀποφασίστηκε νά σταλεῖ ἐδῶ ἕνα τάγμα τό ὀνομαστό 1ο Ἀνεξάρτητο Τάγμα Κρητῶν μέ διοικητήτόν Γεώργιο Κολοκοτρώνη ἐγγονό τοῦ πολέμαρχου τοῦ ʼ21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη πρώην ἐθελοντῆἀγωνιστῆ στήν ἐπανάσταση τοῦ 1897 στήν Κρήτη καί Μακεδονονομάχο στή Μακεδονία Τό τάγμα αὐτόἀποσπάστηκε ἀπό τό 1ο Ἀνεξάρτητο Σύνταγμα Κρητῶν ndashτό ὑπόλοιπο τοῦ ὁποίου μεταφέρθηκε διά θα-λάσσης στήν Ἤπειροndash καί ὑπήχθη στήν 7η Μεραρχία Πρέπει ἐδῶ νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Κρήτη δέν εἶχε ἀκόμηἑνωθεῖ μέ τήν Ἑλλάδα (αὐτό ἔγινε ἕνα χρόνο ἀργότερα) καί ζοῦσε ὑπό τό καθεστώς τῆς Αὐτόνομης Κρη-τικῆς Πολιτείας ὡστόσο ἐπιστρατεύτηκε ἐθελοντικά ταυτόχρονα μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί ἔστειλεἰσχυρή δύναμη ἐνόπλων στά μέτωπα τοῦ πολέμου

Στίς 30 Ὀκτωβρίου 1912 λοιπόν ὁ διοικητής τῆς 7ης Μεραρχίας Σωτίλης ἐκδίδει διαταγή πρός τό Τάγμαlaquoτό ὑφ ὑμᾶς τάγμα νά ἀναχωρήσει ἀμέσως ἵνα μεταβεῖ εἰς Πολύγυρον ἔνθα νά ἐγκαταστήσει τήν ἕδραναὐτοῦ καί ἕναν οὐλαμόν εἰς Ἅγιον Ὄρος Ἐκ Πολυγύρου τό Τάγμα διαθέτον ἀναλόγως τῆς ἀνάγκης καίτῶν περιστάσεων τήν δύναμιν αὐτοῦ θά σημειώσει τήν ἑλληνικήν κατοχήν ἐπί τῆς Χαλκιδικῆςraquo Εἴπαμεβέβαια ὅτι γιά τή Χαλκιδική ὑπῆρχε ἕνας εἰσέτι σοβαρός λόγος πού ἀφοροῦσε τήν κατάληψη τοῦ ἉγὌρους πρός τό ὁποῖο προσπαθοῦσαν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι ἀπό τήν περιοχή τῆς Νιγρίτας καί ὑπῆρχεπάντα ἡ περίπτωση νά συναντηθοῦν τά προχωρημένα τμήματα τοῦ ἑλληνικοῦ μέ ἀντίστοιχα τμήματα τοῦπροσωρινοῦ σύμμαχου βουλγαρικοῦ στρατοῦ Γιʼ αὐτό μία παράγραφος τῆς διαταγῆς πρός τό τάγμαΚρητῶν ἀναφέρει laquoΚατά τάς ἀνωτέρω ὁριζομένας ἐνεργείας τοῦ Τάγματος πιθανόν νά ἐπέλθωσι προ-στριβαί πρός συμμαχικά ἡμῶν στρατεύματα Ἡ φιλική ἀλλά καί εὐσταθής πρός ταῦτα συμπεριφορά δέοννά χρησιμεύσει ὡς βάσις κατά τάς μετʼ αὐτῶν συνεννοήσεις τοῦ διοικητοῦ τοῦ Τάγματοςraquo

Σέ ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς αὐτῆς ξεκινᾶ ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό Τάγμα Κρητῶν στίς 31 Ὀκτώβρη καί τόβράδυ διανυκτερεύει στά Βασιλικά Ὅμως πρίν τό παρακολουθήσουμε στήν πορεία του πρός τή Χαλκι-δική θά πρέπει νά κάνουμε μία σύντομη ἀλλά ἀπαραίτητη ἀναφορά σʼ ἕναν νεαρό ἀνθυπολοχαγό του ὁ

1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 6: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

σύζυγος τοῦ Πολυγυρινοῦ Ἀναστασίου Μοδικοῦ καί θεία τῆς Ἑλένης Γρηγ Σαραφιανοῦ καἰ ὄχι α΄ ἐξα-δέλφη ὅπως ὑποθέσαμε στή Σημ 70 (βλ Σημ 136)

136 Πρόκειται γιά τόν Ἀναστάσιο Μοδικό σύζυγο τῆς Μορφούλας Ξανθοπούλου (βλ Ἔγγραφο 18 καίΣημ 70 στό τχ 88 σ 7) Μέ τό χαϊδευτικό ὄνομα Τάσος ἀναφέρεται καί στό Ἔγγραφο ἀρ 19 ὅπ καί χα-ρακτηρίζεται ὡς θεῖος τῆς Ἑλένης Γρ Σαραφιανοῦ Στή Σημ 71 ὅπ γράφαμε ὅτι laquoδέν ἔχουμε ἄλλες πλη-ροφορίες γιʼ αὐτόνraquo

137 Χρημάτισε ὡς βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος Ὑπουργός Παιδείας (1912-1915) καί ἀργότερα Δικαιο-σύνης στίς Κυβερνήσεις τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου Τό 1914 laquoτό Δημοτικόν Συμβούλιον τοῦ ΔήμουΑὐγαίας περιφερείας Χαλκιδικῆςraquo laquoὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςraquo Σωκράτης laquoοἱ Πρόκριτοιraquo καίlaquoἡ Ἐφοροεπιτροπή τοῦ Ἡμιγυμνασίου Λιαριγκόβηςraquo ἔστειλαν Ὑπόμνημα διαμαρτυρίας στόν Ὑπουργό Παι-δείας Ἰω Τσιριμῶκο γιά τή μή ἔγκριση λειτουργίας καί τρίτης τάξης στό Ἡμιγυμνάσιο

138 Τό διαβιβαζόμενο ἔγγραφο ἦταν σέ ἔντυπη μορφή ἡ laquoΑἰτιολογική Ἔκθεσιςraquo πρός τή Βουλή καί τόlaquoΝομοσχέδιον Περί κυρώσεως τοῦ ἀπό 22 Ἰουνίου 1917 Β Διατάγματος περί χορηγήσεως ἀμνηστίαςraquo (βλεἰκόνα) ἀπαντητικό ὅπως διαπιστώνεται ἀπό τό διαβιβαστικό σέ Ἔκθεση τοῦ Εἰσαγγελέα γιά τή χορή-γηση ἤ μή ἀμνηστίας στόν ἀδελφό ὅπως ὑποθέτουμε τοῦ Γρηγορίου Σαραφιανοῦ Βασίλειο

139 Βλ προηγούμενη Σημείωση140 Πρόκειται γιά τό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας (Βλ Ἀνωνύμου Ἰωάννης Σωτ Ἀλεξάκης Ἀντι-

στράτηγος ἐἀ ἐφημ laquoΗ ΔΙΚΤΗraquo φ 62Μάϊος 1980 σ 2)141 Πρόκειται γιά τόν γνωστό ἀξιωματικό ἀπό τό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασηθίου Κρήτης ὁ ὁποῖος ὡς

ἀνθυπολοχαγός ἦταν ὁ ἐπικεφαλής τμήματος τοῦ Α΄ Ἀνεξάρτητου Τάγματος τῶν Κρητῶν τό ὁποῖο στίς 2Νοεμβρίου τοῦ 1912 εἰσῆλθε στήν Ἀρναία κηρύσσοντας ἐπίσημα τήν ἀπελευθέρωση τῆς περιοχῆς καί τήνἐνσωμάτωσή της στό ἐλεύθερο Ἑλληνικό Κράτος Τό 1913 (25 Σεπτεμβρίου) ἔγινε Ὑπολοχαγός τό 1915 (25Μαρτίου) Λοχαγός τό 1917 (13 Δεκεμβρίου) εὑρισκόμενος στό μέτωπο Γευγελῆς-Λούμνιτσας τό 1923(13 Δεκεμβρίου) Ἀντισυνταγματάρχης τό 1927 Συνταγματάρχης τό 1935 Ὑποστράτηγος τό 1937 ἀπο-στρατεύθηκε αὐτεπάγγελτα μέ τόν βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου τό 1940 ἀνακλήθηκε στήν ἐνεργό δράση καίτό 1941 ἀποστρατεύθηκε Πέθανε στίς 25 Μαΐου 1980 σέ ἡλικία 95 ἐτῶν (Βλ ἐνδεικτικά Ἀνωνύμου Ἰωάν-νης Σωτ Ἀλεξάκης ὅπ καί Δημ Κύρου Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς ἀπότόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία 2007 σσ 19-29 καί 47-52)

142 Ἡ ἡμερομηνία ἀφορᾶ μόνο στήν ἡμέρα ἀναχώρησής του γιά την Ἀθήνα143 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η Ε Γ Γ Ρ Α Φ Ω ΝΠαρουσιάζουμε αὐτούσιο τό μέ ἀρ 38 Ἔγγραφο τοῦ Ἀρχείου Λ Σαραφιανοῦ

Αἴτησις Γρηγορίου Ἀν Σεραφιανοῦ Πρόςἰατροῦ κατοίκου Λιαριγκόβης Τήν Α Ἐξοχότητα τόν Πρόεδροντῆς Χαλκιδικῆς κ(αι)΄ τῆς Κυβερνήσεως κ ἘλευθέριονΒουλευτοῦ Θεσσαλονίκης Βενιζέλον

Ἐν Ἀθήναις τῇ 27ῃ Ἰουλίου 1917

Κύριε ΠρόεδρεΚατά τήν 7ωρον συμπλοκήν ἥτις ἔλαβε χώραν τήν 12 Δεκεμβρίου πἔ 1916 ἐν τῇ ἐν Λια-

ριγκόβῃ οἰκίᾳ μου ἐπιταχθείσῃ ὑπό τοῦ τότε Ἀστυνομικοῦ Σταθμάρχου Λιαριγκόβης1 πρόςὀχύρωσίν του εἰς αὐτήν μεταξύ τῶν χωροφυλάκων αὐτοῦ κ(αι)΄ τῶν λιποτακτῶν τοῦ Τμή-ματος ἐκείνου καθrsquo ὅν χρόνον κληθείς ὑπό τῆς Ἀστυνομικῆς Διευθύνσεως Χαλκιδικῆς εἰς Πο-λύγυρον διετέλουν ὑπό κράτησιν Καί μετά τήν συμπλοκήν ἥτις ἐγένετο ἐν Χολομόνδι τήν17 ἰδίου μηνός μεταξύ λιποτακτῶν καί τοῦ ὑπό τήν Διοίκησιν τοῦ τότε Ταγματάρχου κΚων Μπαρτζώκα3 στρατοῦ κατελθόντες οἱ τελευταῖοι τήν νύκτα καί διαρρήξαντες τήνθύραν τῆς ἀκατοικήτου οὔσης ἐκ τῆς προτέρας καταστροφῆς οἰκίας μου καί διαμείναντες

ἐν ταύτῃ μέχρι τήν 21 ἰδίου μηνός μοῦ ἐπέφερον εἰς ὁλόκληρον τήν περιουσίαν μου τάς ἑξῆςζημίας

1) Εἰς φθοράν τῆς οἰκοδομῆς καί ἐπίπλων δρχ 150002) Εἰς διαρπαγήν βιβλιοθήκης χειρουργικῶν ἐργαλείων καί φαρμάκων 350003) Εἰς περιεχόμενον οἰκίαςκοσμήματα σκεύη πολύτιμα κ(αι)΄ εἰς κοινά

ἐνδύματα κλινοσκεπάσματα σιτηρά τρόφιμα κτλ 600004) Χρήματα εἰς χρυσόν λίρας Τουρκίας 1250 δρχ 287505) Χρήματα εἰς χαρτονομίσματα 300006) Εἰς 500 Μετοχάς Μεταλλ Κασσάνδρας 900007) Εἰς ἐπαγγελματικήν ζημίαν ἐκ κρατήσεως πέντε κ(αι)΄ ἡμίσεως μηνῶν

πρό καί μετά τήν ἐκ τοῦ ἐκτάκτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς ἀθώωσίνμου 27500

8) Εἰς ἀποζημίωσιν τῆς κλονισθείσης ὑγείας μου καί ὡς ἐμφαίνεται ἐκ τοῦ συνημμένου πιστοποιητικοῦ τοῦ Καθηγητοῦ κ Καλλικούνη τῆς ἐκ τῆς ἀθλιεστάτης ἐγκαθέρξεώς μου εἰς τάς σκοτεινάς κ(αι)΄ ὑπογείους φυλακάςΠολυγύρου κ(αι)΄ Θεσσαλονίκης εἰς ἅς ἐκρατήθη πλέον τοῦ πενταμήνου 20000

306250ἀνερχομένας ἐν ὅλῳ εἰς τριακοσίας ἕξ χιλιάδας κ(αι)΄ διακοσίας πεντήκοντα δραχμάς ἀρ306250 Ἀναφέρων ἐνώπιον ὑμῶν κ Πρόεδρε τάς ἄνω ζημίας ἅς ὑπέστην ὅλως ἀδικαιο-λογήτως κατά τάς ἄνω συμπλοκάς παρακαλῶ εὐσεβάστως ὅπως διατάξητε ὅπως ἐγένετοκ(αι)΄ εἰς ἄλλους ὑποστάντας ὁμοίου εἴδους καταστροφάς καί μοι πληρωθῆ τό ἄνω ποσόν

Εὐπειθέστατος

Σημειώσεις1 Πρόκειται γιά τόν ἐνωμοτάρχη Κοντογιάννη ὁ ὁποῖος τελικά εἶχε οἰκτρό τέλος διότι οἱ ἐπί-

στρατοι τόν σκότωσαν στίς 1213 Δεκεμβρίου 1916 καί ἐπέτρεψαν νά ταφεῖ μετά ἀπό δύο ἡμέρες[Βλέπε (Ἀνωνύμου) Συμβολή εἰς τήν Ἱστορίαν Ἡ τρομακτική τραγωδία τῆς Χαλκιδικῆς ὅταν κατάτό 1916 ἐπέρασεν ἀπʼ ἐκεῖ ὡς τυφών ὁ Γεώργιος Κονδύλης Ἀπό μίαν ἐπίσημον ἔκθεσιν ἐφημ laquoΚΑ-ΘΗΜΕΡΙΝΗraquo φ 496319-11-1935 σ 1 (ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦ στρατιωτικοῦ ἀποσπάσματοςτοῦ λοχαγοῦ Γ Κονδύλη στήν Λιαρίγκοβη) Δημ Θ Κύρου 1 Τά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λια-ριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944)ΑΡΝΑΙΑ τχ 79Ἀπρ-Ἰούν 2008 σ 7 καί 2 Ὁ Διοικητής τοῦ Ἀστυνομικοῦ Σταθμοῦ Λιαριγκόβης ἐνω-μοτάρχης Κοντογιάννης (1916-1917) ὅπ τχ 80Ἰούλ-Σεπτ 2008 σσ 19-20

2 Πρόκειται γιά τό ὄρος Ὑψίζωνος ἤ Χολομών τῆς Χαλκιδικῆς (ὑψ 1165 μ) στούς πρόποδες τοῦὁποίου εἶναι κτισμένη καί ἡ Ἀρναία

3 Γιά τή δράση τοῦ Κων Μπαρτζώκα στή Λιαρίγκοβη βλέπε ἐνδεικτικά Δημ Θ Κύρου Τά laquoΧρονικάraquo ὅπ Ἡ παραπάνω (στή Σημ 1) ἀναφερόμενη laquoἐπίσημος ἔκθεσιςraquo ἡ ὁποία δημοσιεύεται στήν ἐφη-μερίδα laquoΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗraquo στά φφ 496117-11-1935 ἕως 496521-11-1935 καί στό φ 27-11-1935 περι-λάμβανε καί δεύτερο μέρος γιά τά γεγονότα στή Λιαρίγκοβη ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦστρατιωτικοῦ ἀποσπάσματος τοῦ Κ Μπαρτζώκα ἀλλά γιά ἄγνωστους λόγους δέν δημοσιεύεται παράτό ὅτι προαναγγέλλεται στήν ἀρχή τῆς παραπάνω συνέχειας τοῦ δημοσεύματος Ὁλόκληρο τό ἀνα-φερόμενο στή Λιαρίγκοβη τμῆμα τῆς Ἔκθεσης (χειρόγραφο) δημοσιευμένο καί μή βρίσκεται στόἈρχεῖο Σαραφιανοῦ καί (σέ φωτοτυπία) στό Ἀρχεῖο τοῦ γράφοντα καί παρουσίασή του θά γίνει σέπροσεχές τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ στό πλαίσιο τῆς παρουσίασης τοῦ Ἀρχείου Σαραφιανοῦ Ἐξαιτίαςτῶν τραγικῶν γεγονότων τῆς Ἀρναίας τόν Δεκέμβρο τοῦ 1916 δέν ἔγιναν στό Ἡμιγυμνάσιο Λιαριγ-κόβης οἱ ἐξετάσεις πρίν ἀπό τά Χριστούγεννα λόγῳ ἀσθενείας τῶν καθηγητῶν καί laquoἕνεκα τῆς ἀνω-μάλου καταστάσεως ἥτις ἐπεκράτει τότε ἐν τῇ κωμοπόλει ἕνεκα τῆς ὁποίας οἱ πλεῖστοι τῶν γονέωντῶν μαθητῶν ἀπήτουν νά ἔχωσι τά τέκνα των πλησίον τωνraquo (Βλέπε laquoΒιβλίον Πράξεων ἩμιγυμνασίουΛιαριγκόβηςraquo Πράξη 159-1-1917)

4 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ -

ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ∆ ΚΥΡΟΥlaquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ

ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912)ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo

Τοῦ κ Γιώργου Ζωγραφάκη ἐκπαιδευτικοῦ

Θέλω πρίν ἀπʼ ὅλα νά ἐκφράσω τή χαρά μου γιά τήν πρόταση πού μοῦ ἔγινε νά παρουσιάσω σήμερα τόβιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo καί μαζί νά μιλήσω γιά τήν ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς πράγμα πού ἔτσι ἤ ἀλλιῶς θά γινόταν ἀφοῦτό περιεχόμενο τοῦ βιβλίου διαπραγματεύεται αὐτό ἀκριβῶς τό θέμα τήν ἀπελευθέρωση δηλαδή τῆς Βό-ρειας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς

Βέβαια γιά νά μιλήσει κανείς γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Χαλκιδικῆς καί τῆς Ἀρναίας καί τῆς ἐνσωμά-τωσής τους στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος πρέπει νά ξεκινήσει ἀπό πολύ πρίν ὄχι μόνο ἀπό τίς ἐπανα-στάσεις τοῦ 1854 καί τοῦ 1878 καί ἀπό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα ἀλλά ἡ ἀναφορά πρέπει νά φτάσει ἀκόμαπιό πίσω στή συμμετοχή δηλαδή τοῦ τόπου μας στή μεγάλη ἑλληνική ἐπανάσταση τοῦ 1821 πού σωστάἔχει ὀνομαστεῖ Ἐπανάσταση τῆς Χαλκιδικῆς Πρέπει ἐν ὀλίγοις νά τονιστεῖ ὅτι τότε οἱ Χαλκιδικιῶτεςπῆραν στούς ὤμους τους ἕναν ξεσηκωμό πού κράτησε κοντά ἕξι μῆνες πού εἶχε μεγάλες ἐπιτυχίες καίἀπασχόλησε μεγάλες τουρκικές δυνάμεις στερώντας τις ἀπό τά μέτωπα συγκρούσεων τῆς Ν Ἑλλάδαςκαί παράλληλα παρέσχε πολύ μεγάλες θυσίες γιά τίς ὁποῖες μιλοῦν εὔγλωττα τόσο τό πολύ γνωστό κεί-μενο τοῦ Μπαϊράμ πασᾶ ὅτι laquoδέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ σʼ αὐτό τόν τόποraquo ὅσο καί τελικά ὁ χαρα-κτηρισμός laquoΧαλασμόςraquo τόν ὁποῖο ἔδωσε ὁ λαός καί ἡ Ἱστορία στήν ἡρωική ἄμυνα καί στή θυσία τῶνἐπαναστατημένων Χαλκιδικιωτῶν στήν Ποτίδαια στό τέλος τοῦ Ὀκτώβρη τοῦ 21 Μετά τά γεγονότα αὐτάκαί παρά τόν αὐθάδη λόγο τοῦ Μπαϊράμ ὅτι δέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ στή Χαλκιδική οἱ παπποῦδεςαὐτοῦ τοῦ τόπου ξεσηκώθηκαν καί πάλι στά 1854 στή γνωστή ἐπανάσταση τοῦ Τσάμη Καρατάσου πούδέν εἶχε ὡστόσο αἴσιο τέλος καί ὁ τόπος πλήρωσε καί πάλι τή συμμετοχή του μέ πολλά θύματα μέ πιό χα-ρακτηριστικά τή σφαγή τῶν προκρίτων τοῦ Πολυγύρου στίς 22 Ἀπριλίου 1854 Καί ἀκόμη ὅτι ὄχι πολλά χρό-νια ἀργότερα στά 1878 ὑπῆρξε ἔντονη προετοιμασία τοῦ λαοῦ τῆς Χαλκιδικῆς γιά νά ἑνωθεῖ καί νάἀγωνιστεῖ μαζί μέ ἐπαναστατικά σώματα πού ἀναμένονταν στή Χαλκιδική σʼ αὐτό τόν καινούργιο ξεση-κωμό καί πού ὅμως αὐτά τά ἐπαναστατικά σώματα δέν ἀποβιβάστηκαν τελικά στή Χαλκιδική ἀλλά στήν Πιε-ρία καί γιʼ αὐτό τό 1878 ὀνομάστηκε laquoἡ ἐπανάσταση πού τελικά δέν ἔγινεraquo

Αὐτές οἱ ἐπαναστατικές κινήσεις κατέδειξαν κάτι πού ἦταν βέβαια αὐτονόητο Ὅτι οἱ Χαλκιδικιῶτεςὅπως καί ὅλοι οἱ ἀλύτρωτοι Ἕλληνες λαχταροῦσαν νά ἔρθει ἡ ὥρα τῆς ἀπελευθέρωσης ἡ εὐλογημένηὥρα πού ἕνας κατακτητής πέντε αἰώνων θά ἔφευγε ἀπό τά ἱερά ἑλληνικά χώματα καί οἱ σκλαβωμένες πε-ριοχές θά γίνονταν μέρος τοῦ ἐλεύθερου ἑλληνικοῦ κράτους τό ὁποῖο ἔτσι θά γινόταν πολύ μεγαλύτεροκαί θά ἔφευγε ἀπό τά ἀσφυκτικά ὅρια τῆς Μελούνας γιά νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία στήν Ἤπειρο στήΘράκη στό Αἰγαῖο ἀλλά καί στή Β Ἤπειρο καί ἀλλοῦ ndashπράγμα πού δέν ἔγινε τελικά δυνατό Αὐτή ἡ λαχτάρατῶν Χαλκιδικιωτῶν γιά τήν ἀπελευθέρωση πῆρε μία νέα μορφή μέ τήν ἐνεργό συμμετοχή πολλῶν ἀπʼαὐτούς στόν σκληρό Μακεδονικό Ἀγώνα ὅταν μετά τή συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου οἱ ἐπιδιώξεις τῆςΒουλγαρίας νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία καί τή Θράκη ἔπαιρναν σάρκα καί ὀστᾶ Καί μπορεῖ ἡ συνθήκηαὐτή ndashἀποτέλεσμα τῆς πρωτοφανοῦς εὔνοιας τῶν Ρώσων πρός τούς Βουλγάρους στό πνεῦμα τοῦ καινο-φανοῦς τότε Πανσλαβισμοῦndash νά μήν ἴσχυσε ποτέ ἀφοῦ ἀνατράπηκε ἀπό τή συνθήκη τοῦ Βερολίνου πούἀκολούθησε ὡστόσο δημιούργησε ἕνα πρωτοφανές κλίμα ἐθνικῶν διεκδικήσεων γιά τούς Βουλγάρους οἱ

Ὁμιλία πού ἐκφωνήθηκε τήν 1η Νοεμβρίου 2009 στήν αἴθουσα laquoΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣraquo τοῦ Δημαρ-χείου Ἀρναίας στό πλαίσιο τῆς ἐκδήλωσης γιά τήν 97η Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρ-κους τό 1912 Ἡ ὁμιλία μαζί μέ τήν ἐκφώνηση προβαλόταν σέ ὀθόνη καί ἐνδιάμεσα προβαλόταν διάφορεςεἰκόνες σχετικές μέ τήν ἀφήγηση

ὁποῖοι ἐπιδόθηκαν σʼ ἕναν σκληρό ἀγώνα ἐπιβολῆς στούς χώρους τῆς Μακεδονίας ἐν ὄψει τῆς μέ ὅποιοντρόπο ἐκδίωξης τῶν Τούρκων ἀπό τή Β Ἑλλάδα Καί στή Χαλκιδική λοιπόν παρʼ ὅλο ὅτι ἐδῶ δέν ὑπῆρξανσυγκρούσεις μέ βουλγαρικά ἀντάρτικα σώματα τούς περιβόητους Κομιτατζῆδες πολλοί συμπατριῶτεςμας πρωτοστάτησαν εἴτε ὡς ἁπλοί Μακεδονομάχοι εἴτε ὡς ἐπικεφαλῆς σωμάτων σέ πολλά μέρη τῆς Μα-κεδονίας Ἀπʼ αὐτούς ξεχωρίζουν ὁ Ἀθανάσιος Μινόπουλος ἀπό τή Βαρβάρα ὁ Γιάννης Παρλιάρης ἀπό τόνΤαξιάρχη ὁ Γιώργης Γιαγκλής ἀπό τήν Ἱερισσό ἐνῶ σημαντικό ρόλο ἔπαιξε ὁ Μητροπολίτης ΚασσανδρείαςΕἰρηναῖος ἄν καί ἦταν πολύ νέος καί εἶχε ἔρθει στή Χαλκιδική τό 1907 περίοδο ὅμως κατά τήν ὁποία ὁ Μα-κεδονικός Ἀγώνας βρισκόταν στή μεγαλύτερή του ἔξαρση

Σέ τέτοια λοιπόν ἑτοιμότητα βρισκόταν ὁ λαός τῆς Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὅπως καί ὅλοι οἱ Ἕλληνεςἄλλωστε εἶχε ἀναθαρρήσει μετά τήν ἐπιτυχῆ ἐπανάσταση τοῦ 1909 καί τήν ἔλευση τοῦ Ἐλευθερίου Βε-νιζέλου στήν Ἑλλάδα κατάσταση ἡ ὁποία ἀπέβαλε τό αἴσθημα ἀπαισιοδοξίας καί ταπείνωσης τό ὁποῖοεἶχε καταλάβει τούς Ἕλληνες μετά τόν ἀνεπιτυχῆ πόλεμο τοῦ 1897 Οἱ Ἕλληνες καί ἐδῶ καί ὁπουδήποτεἀλλοῦ ἔνιωθαν ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση καθώς παρακολουθοῦσαν τήν ἀνασυγκρότηση τῆς χώρας τήν ἀνα-διοργάνωση καί ἐπανεξοπλισμό τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί γενικά τήν ἰσχυροποίηση τῆς Ἑλλάδας κάτωἀπό τή διακυβέρνηση τοῦ Ἐλ Βενιζέλου ὥστε ἡ πατρίδα μας νά καταστεῖ πράγματι laquoσεβαστή εἰς τούς φί-λους της καί τρομερά εἰς τούς ἐχθρούς τηςraquo

Αὐτό τό αἴσθημα ἐπιβεβαιώθηκε ὅταν στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 ἄρχισε ὁ Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος ἀφοῦεἶχε προηγηθεῖ μία χαλαρή συμμαχία μεταξύ τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Ἑλλάδας Βουλγαρίας Σερβίας καίΜαυροβουνίου Ὁ ἑλληνικός στρατός σέ μία ἐξαιρετική προέλαση συνέτριψε τήν τουρκική ἀντίστασηστήν Ἐλασσόνα στό Σαραν τάπορο καί προχώρησε ραγδαία πρός Σέρβια Κοζάνη Βέροια ΝάουσαἜδεσσα Κατερίνη συνέτριψε ὕστερα ἀπό σκληρόν ἀγώνα τήν ἰσχυρή γραμμή ἄμυνας στά Γιαννιτσά καί ndashὕστερα ἀπό τηλεγραφική παρέμβαση τοῦ πρωθυπουργοῦ καί ὑπουργοῦ Στρατιωτικῶν Ἐλ Βενιζέλου πρόςτόν ἀρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντῖνοndash ὁ ἑλληνικός στρατός μπῆκε θριαμβευτής στή Θεσσαλονίκη ἀφοῦἀνήμερα τῆς μεγάλης γιορτῆς τοῦ πολιούχου της Ἁγ Δημητρίου στίς 26 Ὀκτωβρίου 1912 εἶχε παραδοθεῖἡ πόλη στόν ἑλληνικό στρατό Ἡ ἐπιτακτική παρέμβαση τοῦ Βενιζέλου στόν Κωνσταντῖνο προῆλθε ἀπό τήβάσιμη πληροφορία ὅτι μία βουλγαρική μεραρχία ὅδευε ταχέως πρός τή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία ἐπιδίωκενά καταλάβει γιά λογαριασμό τῆς Βουλγαρίας ἐφ ὅσον μάλιστα ἡ πρόσκαιρη συμμαχία Ἑλλάδας-Βουλγα-ρίας ἐναντίον τῆς Τουρκίας δέν πρόβλεπε διανομή τῶν κατακτούμενων ἐδαφῶν Ἔτσι ὁ ἑλληνικός στρα-τός ἀπελευθέρωσε καί κατέλαβε τή Θεσσαλονίκη ἐπέτρεψε δέ σέ μικρή δύναμη τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦπού ἔφτασε ὀκτώ ὧρες ἀργότερα νά μπεῖ στήν πόλη γιά ἀνάπαυση ὅμως εἰσῆλθε στήν Θεσσαλονίκηλάθρα μία ὁλόκληρη βουλγαρική μεραρχία ἡ ὁποία ἐκδιώχτηκε ἀργότερα διά τῶν ὅπλων Πρέπει νά ση-μειώσουμε ἀκόμη ὅτι ὁ Ἕλληνας βασιλιάς Γεώργιος ἀκολουθοῦσε τόν ἑλληνικό στρατό στή νικηφόρα πο-ρεία του καί τέλος ἐγκαταστάθηκε στή Θεσσαλονίκη ὅπου παρέμεινε μέχρι τήν ἀπίστευτη δολοφονία τουστίς 5 Μαρτίου 1913

Ὁ ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖνος μετά τήν κατάληψη τῆς Θεσσαλονίκης προχώρησε σέ κατάληψη τῆςἐνδοχώρας καί ἐγκατάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Καί ἕνα μέρος τῆς ἐνδοχώρας ἦταν βέβαια ἡ Χαλ-κιδική Γιά τή Χαλκιδική δόθηκε μία προτεραιότητα γιατί μέρος τῆς χερσονήσου ἀποτελεῖ τό Ἅγιον Ὅροςπρός τό ὁποῖο οἱ Βούλγαροι εἶχαν κατακτητικές βλέψεις λόγω τῆς ἰδιαίτερης ἀκτινοβολίας του γενικότεραστήν Ὀρθοδοξία καί μέ τήν πρόφαση τῆς ὕπαρξης ἐκεῖ βουλγάρικης Μονῆς Ἔτσι στίς 30 Ὀκτωβρίου1912 ἀποφασίζεται νά κατευθυνθεῖ πρός τή Χαλκιδική ἕνα τάγμα γιά νά τήν καταλάβει καί νά τήν ἀπε-λευθερώσει

Ὅμως ἡ Χαλκιδική ἦταν πλέον ἐλεύθερη ἀπό δύο περίπου βδομάδες πρίν Καί τήν ἐλευθερία της πρό-σφεραν οἱ λεγόμενοι Πρόσκοποι πού ἦταν μικρά ἐπαναστατικά σώματα πού ἀποβιβάστηκαν στίς ἀκτές τηςκαί προχώρησαν σέ κατάλυση τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν Δέν ἦταν βέβαια τό μεγάλο καί ὀργανωμένο σῶματοῦ Τσάμη Καρατάσου ἦταν ὡστόσο ἀξιόλογες καί ἀποφασισμένες ὁμάδες ὑπό τήν ἡγεσία Ἑλλήνων ἀξιω-ματικῶν Αὐτούς τούς ἀντάρτες τούς δεχόταν καί τούς ἐνίσχυε μέ ὅπλα καί ἐφόδια τό ἐπίσημο ἑλληνικόκράτος σέ ὅλο τό μῆκος τοῦ μετώπου Ἡ πρώτη καί πιό σημαντική ὁμάδα ἐδῶ ἦταν αὐτή τοῦ Βασιλείου Πα-πακώστα ἡ ὁποία στίς 5 Ὀκτωβρίου ndashταυτόχρονα δηλαδή μέ τήν ἔναρξη τῶν ἐχθροπραξιῶν μεταξύ Ἑλλά-δας καί Τουρκίαςndash ἀποβιβάστηκε κοντά στήν Ὀλυμπιάδα καί προχώρησε πρός τό ἐσωτερικό τῆςΧαλκιδικῆς φτάνοντας στό χωριό Βαρβάρα Ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Σωκράτη ἐνῶτίς τάξεις τοῦ σώματός του πύκνωναν πολλοί ντόπιοι ἀγωνιστές ἰδιαίτερα ὅσοι βρίσκονταν φυγόστρατοιστά βουνά γιά νά ἀποφύγουν τήν ἐπιστράτευση πού εἶχαν κάνει οἱ Τοῦρκοι ἐν ὄψει τοῦ πολέμου Αὐτότό φαινόμενο τῆς αὐτομόλησης δηλαδή Ἑλλήνων πού εἶχαν ἐπιστρατεύσει οἱ Τοῦρκοι παρατηρήθηκε σέ

πολλές περιπτώσεις στίς συγκρούσεις ἑλληνικοῦ καί τουρκικοῦ στρατοῦ Ἡ δύναμη λοιπόν τῶν Προσκό-πων τοῦ Παπακώστα αὐξήθηκε πολύ καί ἔτσι χωρίστηκε σέ μικρότερες ὁμάδες καί προχώρησε σέ ἐκδίωξητῶν Τούρκων ἀπό πολλά χωριά ἰδιαίτερα τῆς βόρειας Χαλκιδικῆς ὥστε σύντομα μέχρι τά μέσα τοῦ μήναὈκτώβρη εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τουρκική κατοχή τά περισσότερα χωριά ὅπως ἡ Ἱερισσός ὁ Μαχαλάς(Στάγειρα) ἡ Στρατονίκη ἡ Βαρβάρα ἡ Μ Παναγία τό Νεοχώρι καί τό Παλαιοχώρι ἡ Λόκοβη καί βέβαιαἡ Λιαρίγκοβη (Ἀρναία)

Οἱ Τοῦρκοι τόσο στόν Πολυγύρο ὅσο καί περισσότερο στή Θεσσαλονίκη προσπάθησαν νά ἀντιδράσουνκατά τῶν Προσκόπων στέλνοντας μικρή δύναμη ἡ ὁποία ὅμως ἀντιμετωπίστηκε ἐπιτυχῶς μέ σοβαρέςἀπώλειες τῶν Τούρκων στόν Ἅγ Πρόδρομο καί σέ ἄλλα ἐπίκαιρα σημεῖα ἀπό τά ὅλο καί ἰσχυρότερα σώ-ματα τῶν Προσκόπων Ἔτσι γιά λόγους ἀσφάλειας ndashκαί ἀφοῦ βέβαια ἔφταναν συνέχεια νέα ἀπό τό πο-λεμικό μέτωπο γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦndash ὁ Τοῦρκος διοικητής Χαλκιδικῆς συγκέντρωσετούς Τούρκους ἐνόπλους ἀλλά καί τούς ὑπαλλήλους του στόν Πολυγύρο προσπαθών τας νά βρεῖ τρόπονά διαφύγει στή Θεσσαλονίκη Σʼ αὐτή τήν προσπάθεια καί γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτεραἀπό τήν τουρκική παρουσία τόν βοήθησε ὁ Μητροπολίτης Εἰρηναῖος Μέ τίς συμβουλές του παρουσιά-ζονταν στόν Τοῦρκο διοικητή διάφοροι κτηνοτρόφοι καί ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου καί κατάγγελνανδῆθεν ἀγανακτισμένοι ὅτι τά βουνά εἶναι γεμάτα ἀντάρτες πού τούς ἁρπάζουν τρόφιμα κλπ χαρακτη-ριστικά μάλιστα ἔλεγαν ὅτι laquoκάθε κλαδί κι ἀντάρτηςraquo πράγμα πού ἐνέτεινε τόν πανικό τῶν Τούρκων πούδέν αἰσθάνονταν πλέον καθόλου ἀσφαλεῖς οὔτε μέσα στόν Πολύγυρο Ἔτσι ὁ Τοῦρκος διοικητής δέχτηκεμέ ἀνακούφιση τήν πρόταση τοῦ Εἰρηναίου νά χρησιμοποιήσει 200 μουλάρια πού τοῦ πρόσφερε νά πάρειτούς Τούρκους ἔνοπλους καί πολίτες καί νά φύγει πρός τή Θεσσαλονίκη ἀπό τά νότια τοῦ Πολυγύρουστίς 22 Ὀκτωβρίου 1912 συνόδεψε μάλιστα ἐπί μακρόν ὁ Εἰρηναῖος τό καραβάνι τῶν Τούρκων δῆθεν γιάἀσφάλεια στήν πραγματικότητα βέβαια γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτερα καί μάλιστα ἀναί-μακτα ἀπό τήν τουρκική κατοχή πού εἶχε διαρκέσει 482 ὁλόκληρα χρόνια Ἔτσι νωρίτερα ἡ βόρεια Χαλ-κιδική καί στή συνέχεια ὁ ὑπόλοιπος νομός καί ἡ πρωτεύουσά του εἶναι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τόνκατακτητή καί ἀναμένει τή θετική γιά τήν Ἑλλάδα συνέχεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου καί τήν ἔλευσηκαί στή Χαλκιδική τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὡς ἐπίσημη παρουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καίἐδῶ

Ἄς συνδεθοῦμε λοιπόν καί πάλι μέ τό σημεῖο ὅπου σημειώναμε ὅτι ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεσέ κατάληψη καί τῆς ἐνδοχώρας τῆς Μακεδονίας ἐκεῖ ὅπου δέν εἶχαν φτάσει ἀκόμη οἱ Βούλγαροι οἱὁποῖοι χωρίς σοβαρή ἀντίσταση εἶχαν καταλάβει τή Θράκη καί προχωροῦσαν πρός τά δυτικά χωρίςὡστόσο νά προφτάσουν νά καταλάβουν τή Θεσσαλονίκη ὅπως εἴπαμε παραπάνω Καί σχετικά μέ τή Χαλ-κιδική ἀποφασίστηκε νά σταλεῖ ἐδῶ ἕνα τάγμα τό ὀνομαστό 1ο Ἀνεξάρτητο Τάγμα Κρητῶν μέ διοικητήτόν Γεώργιο Κολοκοτρώνη ἐγγονό τοῦ πολέμαρχου τοῦ ʼ21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη πρώην ἐθελοντῆἀγωνιστῆ στήν ἐπανάσταση τοῦ 1897 στήν Κρήτη καί Μακεδονονομάχο στή Μακεδονία Τό τάγμα αὐτόἀποσπάστηκε ἀπό τό 1ο Ἀνεξάρτητο Σύνταγμα Κρητῶν ndashτό ὑπόλοιπο τοῦ ὁποίου μεταφέρθηκε διά θα-λάσσης στήν Ἤπειροndash καί ὑπήχθη στήν 7η Μεραρχία Πρέπει ἐδῶ νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Κρήτη δέν εἶχε ἀκόμηἑνωθεῖ μέ τήν Ἑλλάδα (αὐτό ἔγινε ἕνα χρόνο ἀργότερα) καί ζοῦσε ὑπό τό καθεστώς τῆς Αὐτόνομης Κρη-τικῆς Πολιτείας ὡστόσο ἐπιστρατεύτηκε ἐθελοντικά ταυτόχρονα μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί ἔστειλεἰσχυρή δύναμη ἐνόπλων στά μέτωπα τοῦ πολέμου

Στίς 30 Ὀκτωβρίου 1912 λοιπόν ὁ διοικητής τῆς 7ης Μεραρχίας Σωτίλης ἐκδίδει διαταγή πρός τό Τάγμαlaquoτό ὑφ ὑμᾶς τάγμα νά ἀναχωρήσει ἀμέσως ἵνα μεταβεῖ εἰς Πολύγυρον ἔνθα νά ἐγκαταστήσει τήν ἕδραναὐτοῦ καί ἕναν οὐλαμόν εἰς Ἅγιον Ὄρος Ἐκ Πολυγύρου τό Τάγμα διαθέτον ἀναλόγως τῆς ἀνάγκης καίτῶν περιστάσεων τήν δύναμιν αὐτοῦ θά σημειώσει τήν ἑλληνικήν κατοχήν ἐπί τῆς Χαλκιδικῆςraquo Εἴπαμεβέβαια ὅτι γιά τή Χαλκιδική ὑπῆρχε ἕνας εἰσέτι σοβαρός λόγος πού ἀφοροῦσε τήν κατάληψη τοῦ ἉγὌρους πρός τό ὁποῖο προσπαθοῦσαν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι ἀπό τήν περιοχή τῆς Νιγρίτας καί ὑπῆρχεπάντα ἡ περίπτωση νά συναντηθοῦν τά προχωρημένα τμήματα τοῦ ἑλληνικοῦ μέ ἀντίστοιχα τμήματα τοῦπροσωρινοῦ σύμμαχου βουλγαρικοῦ στρατοῦ Γιʼ αὐτό μία παράγραφος τῆς διαταγῆς πρός τό τάγμαΚρητῶν ἀναφέρει laquoΚατά τάς ἀνωτέρω ὁριζομένας ἐνεργείας τοῦ Τάγματος πιθανόν νά ἐπέλθωσι προ-στριβαί πρός συμμαχικά ἡμῶν στρατεύματα Ἡ φιλική ἀλλά καί εὐσταθής πρός ταῦτα συμπεριφορά δέοννά χρησιμεύσει ὡς βάσις κατά τάς μετʼ αὐτῶν συνεννοήσεις τοῦ διοικητοῦ τοῦ Τάγματοςraquo

Σέ ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς αὐτῆς ξεκινᾶ ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό Τάγμα Κρητῶν στίς 31 Ὀκτώβρη καί τόβράδυ διανυκτερεύει στά Βασιλικά Ὅμως πρίν τό παρακολουθήσουμε στήν πορεία του πρός τή Χαλκι-δική θά πρέπει νά κάνουμε μία σύντομη ἀλλά ἀπαραίτητη ἀναφορά σʼ ἕναν νεαρό ἀνθυπολοχαγό του ὁ

1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 7: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

ἐν ταύτῃ μέχρι τήν 21 ἰδίου μηνός μοῦ ἐπέφερον εἰς ὁλόκληρον τήν περιουσίαν μου τάς ἑξῆςζημίας

1) Εἰς φθοράν τῆς οἰκοδομῆς καί ἐπίπλων δρχ 150002) Εἰς διαρπαγήν βιβλιοθήκης χειρουργικῶν ἐργαλείων καί φαρμάκων 350003) Εἰς περιεχόμενον οἰκίαςκοσμήματα σκεύη πολύτιμα κ(αι)΄ εἰς κοινά

ἐνδύματα κλινοσκεπάσματα σιτηρά τρόφιμα κτλ 600004) Χρήματα εἰς χρυσόν λίρας Τουρκίας 1250 δρχ 287505) Χρήματα εἰς χαρτονομίσματα 300006) Εἰς 500 Μετοχάς Μεταλλ Κασσάνδρας 900007) Εἰς ἐπαγγελματικήν ζημίαν ἐκ κρατήσεως πέντε κ(αι)΄ ἡμίσεως μηνῶν

πρό καί μετά τήν ἐκ τοῦ ἐκτάκτου Στρατοδικείου Χαλκιδικῆς ἀθώωσίνμου 27500

8) Εἰς ἀποζημίωσιν τῆς κλονισθείσης ὑγείας μου καί ὡς ἐμφαίνεται ἐκ τοῦ συνημμένου πιστοποιητικοῦ τοῦ Καθηγητοῦ κ Καλλικούνη τῆς ἐκ τῆς ἀθλιεστάτης ἐγκαθέρξεώς μου εἰς τάς σκοτεινάς κ(αι)΄ ὑπογείους φυλακάςΠολυγύρου κ(αι)΄ Θεσσαλονίκης εἰς ἅς ἐκρατήθη πλέον τοῦ πενταμήνου 20000

306250ἀνερχομένας ἐν ὅλῳ εἰς τριακοσίας ἕξ χιλιάδας κ(αι)΄ διακοσίας πεντήκοντα δραχμάς ἀρ306250 Ἀναφέρων ἐνώπιον ὑμῶν κ Πρόεδρε τάς ἄνω ζημίας ἅς ὑπέστην ὅλως ἀδικαιο-λογήτως κατά τάς ἄνω συμπλοκάς παρακαλῶ εὐσεβάστως ὅπως διατάξητε ὅπως ἐγένετοκ(αι)΄ εἰς ἄλλους ὑποστάντας ὁμοίου εἴδους καταστροφάς καί μοι πληρωθῆ τό ἄνω ποσόν

Εὐπειθέστατος

Σημειώσεις1 Πρόκειται γιά τόν ἐνωμοτάρχη Κοντογιάννη ὁ ὁποῖος τελικά εἶχε οἰκτρό τέλος διότι οἱ ἐπί-

στρατοι τόν σκότωσαν στίς 1213 Δεκεμβρίου 1916 καί ἐπέτρεψαν νά ταφεῖ μετά ἀπό δύο ἡμέρες[Βλέπε (Ἀνωνύμου) Συμβολή εἰς τήν Ἱστορίαν Ἡ τρομακτική τραγωδία τῆς Χαλκιδικῆς ὅταν κατάτό 1916 ἐπέρασεν ἀπʼ ἐκεῖ ὡς τυφών ὁ Γεώργιος Κονδύλης Ἀπό μίαν ἐπίσημον ἔκθεσιν ἐφημ laquoΚΑ-ΘΗΜΕΡΙΝΗraquo φ 496319-11-1935 σ 1 (ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦ στρατιωτικοῦ ἀποσπάσματοςτοῦ λοχαγοῦ Γ Κονδύλη στήν Λιαρίγκοβη) Δημ Θ Κύρου 1 Τά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λια-ριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944)ΑΡΝΑΙΑ τχ 79Ἀπρ-Ἰούν 2008 σ 7 καί 2 Ὁ Διοικητής τοῦ Ἀστυνομικοῦ Σταθμοῦ Λιαριγκόβης ἐνω-μοτάρχης Κοντογιάννης (1916-1917) ὅπ τχ 80Ἰούλ-Σεπτ 2008 σσ 19-20

2 Πρόκειται γιά τό ὄρος Ὑψίζωνος ἤ Χολομών τῆς Χαλκιδικῆς (ὑψ 1165 μ) στούς πρόποδες τοῦὁποίου εἶναι κτισμένη καί ἡ Ἀρναία

3 Γιά τή δράση τοῦ Κων Μπαρτζώκα στή Λιαρίγκοβη βλέπε ἐνδεικτικά Δημ Θ Κύρου Τά laquoΧρονικάraquo ὅπ Ἡ παραπάνω (στή Σημ 1) ἀναφερόμενη laquoἐπίσημος ἔκθεσιςraquo ἡ ὁποία δημοσιεύεται στήν ἐφη-μερίδα laquoΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗraquo στά φφ 496117-11-1935 ἕως 496521-11-1935 καί στό φ 27-11-1935 περι-λάμβανε καί δεύτερο μέρος γιά τά γεγονότα στή Λιαρίγκοβη ὅπου ἀναφέρεται ἡ δράση τοῦστρατιωτικοῦ ἀποσπάσματος τοῦ Κ Μπαρτζώκα ἀλλά γιά ἄγνωστους λόγους δέν δημοσιεύεται παράτό ὅτι προαναγγέλλεται στήν ἀρχή τῆς παραπάνω συνέχειας τοῦ δημοσεύματος Ὁλόκληρο τό ἀνα-φερόμενο στή Λιαρίγκοβη τμῆμα τῆς Ἔκθεσης (χειρόγραφο) δημοσιευμένο καί μή βρίσκεται στόἈρχεῖο Σαραφιανοῦ καί (σέ φωτοτυπία) στό Ἀρχεῖο τοῦ γράφοντα καί παρουσίασή του θά γίνει σέπροσεχές τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ στό πλαίσιο τῆς παρουσίασης τοῦ Ἀρχείου Σαραφιανοῦ Ἐξαιτίαςτῶν τραγικῶν γεγονότων τῆς Ἀρναίας τόν Δεκέμβρο τοῦ 1916 δέν ἔγιναν στό Ἡμιγυμνάσιο Λιαριγ-κόβης οἱ ἐξετάσεις πρίν ἀπό τά Χριστούγεννα λόγῳ ἀσθενείας τῶν καθηγητῶν καί laquoἕνεκα τῆς ἀνω-μάλου καταστάσεως ἥτις ἐπεκράτει τότε ἐν τῇ κωμοπόλει ἕνεκα τῆς ὁποίας οἱ πλεῖστοι τῶν γονέωντῶν μαθητῶν ἀπήτουν νά ἔχωσι τά τέκνα των πλησίον τωνraquo (Βλέπε laquoΒιβλίον Πράξεων ἩμιγυμνασίουΛιαριγκόβηςraquo Πράξη 159-1-1917)

4 Δέν ἔχουμε ἄλλες πληροφορίες γιʼ αὐτόν

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ -

ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ∆ ΚΥΡΟΥlaquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ

ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912)ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo

Τοῦ κ Γιώργου Ζωγραφάκη ἐκπαιδευτικοῦ

Θέλω πρίν ἀπʼ ὅλα νά ἐκφράσω τή χαρά μου γιά τήν πρόταση πού μοῦ ἔγινε νά παρουσιάσω σήμερα τόβιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo καί μαζί νά μιλήσω γιά τήν ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς πράγμα πού ἔτσι ἤ ἀλλιῶς θά γινόταν ἀφοῦτό περιεχόμενο τοῦ βιβλίου διαπραγματεύεται αὐτό ἀκριβῶς τό θέμα τήν ἀπελευθέρωση δηλαδή τῆς Βό-ρειας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς

Βέβαια γιά νά μιλήσει κανείς γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Χαλκιδικῆς καί τῆς Ἀρναίας καί τῆς ἐνσωμά-τωσής τους στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος πρέπει νά ξεκινήσει ἀπό πολύ πρίν ὄχι μόνο ἀπό τίς ἐπανα-στάσεις τοῦ 1854 καί τοῦ 1878 καί ἀπό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα ἀλλά ἡ ἀναφορά πρέπει νά φτάσει ἀκόμαπιό πίσω στή συμμετοχή δηλαδή τοῦ τόπου μας στή μεγάλη ἑλληνική ἐπανάσταση τοῦ 1821 πού σωστάἔχει ὀνομαστεῖ Ἐπανάσταση τῆς Χαλκιδικῆς Πρέπει ἐν ὀλίγοις νά τονιστεῖ ὅτι τότε οἱ Χαλκιδικιῶτεςπῆραν στούς ὤμους τους ἕναν ξεσηκωμό πού κράτησε κοντά ἕξι μῆνες πού εἶχε μεγάλες ἐπιτυχίες καίἀπασχόλησε μεγάλες τουρκικές δυνάμεις στερώντας τις ἀπό τά μέτωπα συγκρούσεων τῆς Ν Ἑλλάδαςκαί παράλληλα παρέσχε πολύ μεγάλες θυσίες γιά τίς ὁποῖες μιλοῦν εὔγλωττα τόσο τό πολύ γνωστό κεί-μενο τοῦ Μπαϊράμ πασᾶ ὅτι laquoδέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ σʼ αὐτό τόν τόποraquo ὅσο καί τελικά ὁ χαρα-κτηρισμός laquoΧαλασμόςraquo τόν ὁποῖο ἔδωσε ὁ λαός καί ἡ Ἱστορία στήν ἡρωική ἄμυνα καί στή θυσία τῶνἐπαναστατημένων Χαλκιδικιωτῶν στήν Ποτίδαια στό τέλος τοῦ Ὀκτώβρη τοῦ 21 Μετά τά γεγονότα αὐτάκαί παρά τόν αὐθάδη λόγο τοῦ Μπαϊράμ ὅτι δέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ στή Χαλκιδική οἱ παπποῦδεςαὐτοῦ τοῦ τόπου ξεσηκώθηκαν καί πάλι στά 1854 στή γνωστή ἐπανάσταση τοῦ Τσάμη Καρατάσου πούδέν εἶχε ὡστόσο αἴσιο τέλος καί ὁ τόπος πλήρωσε καί πάλι τή συμμετοχή του μέ πολλά θύματα μέ πιό χα-ρακτηριστικά τή σφαγή τῶν προκρίτων τοῦ Πολυγύρου στίς 22 Ἀπριλίου 1854 Καί ἀκόμη ὅτι ὄχι πολλά χρό-νια ἀργότερα στά 1878 ὑπῆρξε ἔντονη προετοιμασία τοῦ λαοῦ τῆς Χαλκιδικῆς γιά νά ἑνωθεῖ καί νάἀγωνιστεῖ μαζί μέ ἐπαναστατικά σώματα πού ἀναμένονταν στή Χαλκιδική σʼ αὐτό τόν καινούργιο ξεση-κωμό καί πού ὅμως αὐτά τά ἐπαναστατικά σώματα δέν ἀποβιβάστηκαν τελικά στή Χαλκιδική ἀλλά στήν Πιε-ρία καί γιʼ αὐτό τό 1878 ὀνομάστηκε laquoἡ ἐπανάσταση πού τελικά δέν ἔγινεraquo

Αὐτές οἱ ἐπαναστατικές κινήσεις κατέδειξαν κάτι πού ἦταν βέβαια αὐτονόητο Ὅτι οἱ Χαλκιδικιῶτεςὅπως καί ὅλοι οἱ ἀλύτρωτοι Ἕλληνες λαχταροῦσαν νά ἔρθει ἡ ὥρα τῆς ἀπελευθέρωσης ἡ εὐλογημένηὥρα πού ἕνας κατακτητής πέντε αἰώνων θά ἔφευγε ἀπό τά ἱερά ἑλληνικά χώματα καί οἱ σκλαβωμένες πε-ριοχές θά γίνονταν μέρος τοῦ ἐλεύθερου ἑλληνικοῦ κράτους τό ὁποῖο ἔτσι θά γινόταν πολύ μεγαλύτεροκαί θά ἔφευγε ἀπό τά ἀσφυκτικά ὅρια τῆς Μελούνας γιά νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία στήν Ἤπειρο στήΘράκη στό Αἰγαῖο ἀλλά καί στή Β Ἤπειρο καί ἀλλοῦ ndashπράγμα πού δέν ἔγινε τελικά δυνατό Αὐτή ἡ λαχτάρατῶν Χαλκιδικιωτῶν γιά τήν ἀπελευθέρωση πῆρε μία νέα μορφή μέ τήν ἐνεργό συμμετοχή πολλῶν ἀπʼαὐτούς στόν σκληρό Μακεδονικό Ἀγώνα ὅταν μετά τή συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου οἱ ἐπιδιώξεις τῆςΒουλγαρίας νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία καί τή Θράκη ἔπαιρναν σάρκα καί ὀστᾶ Καί μπορεῖ ἡ συνθήκηαὐτή ndashἀποτέλεσμα τῆς πρωτοφανοῦς εὔνοιας τῶν Ρώσων πρός τούς Βουλγάρους στό πνεῦμα τοῦ καινο-φανοῦς τότε Πανσλαβισμοῦndash νά μήν ἴσχυσε ποτέ ἀφοῦ ἀνατράπηκε ἀπό τή συνθήκη τοῦ Βερολίνου πούἀκολούθησε ὡστόσο δημιούργησε ἕνα πρωτοφανές κλίμα ἐθνικῶν διεκδικήσεων γιά τούς Βουλγάρους οἱ

Ὁμιλία πού ἐκφωνήθηκε τήν 1η Νοεμβρίου 2009 στήν αἴθουσα laquoΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣraquo τοῦ Δημαρ-χείου Ἀρναίας στό πλαίσιο τῆς ἐκδήλωσης γιά τήν 97η Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρ-κους τό 1912 Ἡ ὁμιλία μαζί μέ τήν ἐκφώνηση προβαλόταν σέ ὀθόνη καί ἐνδιάμεσα προβαλόταν διάφορεςεἰκόνες σχετικές μέ τήν ἀφήγηση

ὁποῖοι ἐπιδόθηκαν σʼ ἕναν σκληρό ἀγώνα ἐπιβολῆς στούς χώρους τῆς Μακεδονίας ἐν ὄψει τῆς μέ ὅποιοντρόπο ἐκδίωξης τῶν Τούρκων ἀπό τή Β Ἑλλάδα Καί στή Χαλκιδική λοιπόν παρʼ ὅλο ὅτι ἐδῶ δέν ὑπῆρξανσυγκρούσεις μέ βουλγαρικά ἀντάρτικα σώματα τούς περιβόητους Κομιτατζῆδες πολλοί συμπατριῶτεςμας πρωτοστάτησαν εἴτε ὡς ἁπλοί Μακεδονομάχοι εἴτε ὡς ἐπικεφαλῆς σωμάτων σέ πολλά μέρη τῆς Μα-κεδονίας Ἀπʼ αὐτούς ξεχωρίζουν ὁ Ἀθανάσιος Μινόπουλος ἀπό τή Βαρβάρα ὁ Γιάννης Παρλιάρης ἀπό τόνΤαξιάρχη ὁ Γιώργης Γιαγκλής ἀπό τήν Ἱερισσό ἐνῶ σημαντικό ρόλο ἔπαιξε ὁ Μητροπολίτης ΚασσανδρείαςΕἰρηναῖος ἄν καί ἦταν πολύ νέος καί εἶχε ἔρθει στή Χαλκιδική τό 1907 περίοδο ὅμως κατά τήν ὁποία ὁ Μα-κεδονικός Ἀγώνας βρισκόταν στή μεγαλύτερή του ἔξαρση

Σέ τέτοια λοιπόν ἑτοιμότητα βρισκόταν ὁ λαός τῆς Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὅπως καί ὅλοι οἱ Ἕλληνεςἄλλωστε εἶχε ἀναθαρρήσει μετά τήν ἐπιτυχῆ ἐπανάσταση τοῦ 1909 καί τήν ἔλευση τοῦ Ἐλευθερίου Βε-νιζέλου στήν Ἑλλάδα κατάσταση ἡ ὁποία ἀπέβαλε τό αἴσθημα ἀπαισιοδοξίας καί ταπείνωσης τό ὁποῖοεἶχε καταλάβει τούς Ἕλληνες μετά τόν ἀνεπιτυχῆ πόλεμο τοῦ 1897 Οἱ Ἕλληνες καί ἐδῶ καί ὁπουδήποτεἀλλοῦ ἔνιωθαν ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση καθώς παρακολουθοῦσαν τήν ἀνασυγκρότηση τῆς χώρας τήν ἀνα-διοργάνωση καί ἐπανεξοπλισμό τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί γενικά τήν ἰσχυροποίηση τῆς Ἑλλάδας κάτωἀπό τή διακυβέρνηση τοῦ Ἐλ Βενιζέλου ὥστε ἡ πατρίδα μας νά καταστεῖ πράγματι laquoσεβαστή εἰς τούς φί-λους της καί τρομερά εἰς τούς ἐχθρούς τηςraquo

Αὐτό τό αἴσθημα ἐπιβεβαιώθηκε ὅταν στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 ἄρχισε ὁ Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος ἀφοῦεἶχε προηγηθεῖ μία χαλαρή συμμαχία μεταξύ τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Ἑλλάδας Βουλγαρίας Σερβίας καίΜαυροβουνίου Ὁ ἑλληνικός στρατός σέ μία ἐξαιρετική προέλαση συνέτριψε τήν τουρκική ἀντίστασηστήν Ἐλασσόνα στό Σαραν τάπορο καί προχώρησε ραγδαία πρός Σέρβια Κοζάνη Βέροια ΝάουσαἜδεσσα Κατερίνη συνέτριψε ὕστερα ἀπό σκληρόν ἀγώνα τήν ἰσχυρή γραμμή ἄμυνας στά Γιαννιτσά καί ndashὕστερα ἀπό τηλεγραφική παρέμβαση τοῦ πρωθυπουργοῦ καί ὑπουργοῦ Στρατιωτικῶν Ἐλ Βενιζέλου πρόςτόν ἀρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντῖνοndash ὁ ἑλληνικός στρατός μπῆκε θριαμβευτής στή Θεσσαλονίκη ἀφοῦἀνήμερα τῆς μεγάλης γιορτῆς τοῦ πολιούχου της Ἁγ Δημητρίου στίς 26 Ὀκτωβρίου 1912 εἶχε παραδοθεῖἡ πόλη στόν ἑλληνικό στρατό Ἡ ἐπιτακτική παρέμβαση τοῦ Βενιζέλου στόν Κωνσταντῖνο προῆλθε ἀπό τήβάσιμη πληροφορία ὅτι μία βουλγαρική μεραρχία ὅδευε ταχέως πρός τή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία ἐπιδίωκενά καταλάβει γιά λογαριασμό τῆς Βουλγαρίας ἐφ ὅσον μάλιστα ἡ πρόσκαιρη συμμαχία Ἑλλάδας-Βουλγα-ρίας ἐναντίον τῆς Τουρκίας δέν πρόβλεπε διανομή τῶν κατακτούμενων ἐδαφῶν Ἔτσι ὁ ἑλληνικός στρα-τός ἀπελευθέρωσε καί κατέλαβε τή Θεσσαλονίκη ἐπέτρεψε δέ σέ μικρή δύναμη τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦπού ἔφτασε ὀκτώ ὧρες ἀργότερα νά μπεῖ στήν πόλη γιά ἀνάπαυση ὅμως εἰσῆλθε στήν Θεσσαλονίκηλάθρα μία ὁλόκληρη βουλγαρική μεραρχία ἡ ὁποία ἐκδιώχτηκε ἀργότερα διά τῶν ὅπλων Πρέπει νά ση-μειώσουμε ἀκόμη ὅτι ὁ Ἕλληνας βασιλιάς Γεώργιος ἀκολουθοῦσε τόν ἑλληνικό στρατό στή νικηφόρα πο-ρεία του καί τέλος ἐγκαταστάθηκε στή Θεσσαλονίκη ὅπου παρέμεινε μέχρι τήν ἀπίστευτη δολοφονία τουστίς 5 Μαρτίου 1913

Ὁ ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖνος μετά τήν κατάληψη τῆς Θεσσαλονίκης προχώρησε σέ κατάληψη τῆςἐνδοχώρας καί ἐγκατάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Καί ἕνα μέρος τῆς ἐνδοχώρας ἦταν βέβαια ἡ Χαλ-κιδική Γιά τή Χαλκιδική δόθηκε μία προτεραιότητα γιατί μέρος τῆς χερσονήσου ἀποτελεῖ τό Ἅγιον Ὅροςπρός τό ὁποῖο οἱ Βούλγαροι εἶχαν κατακτητικές βλέψεις λόγω τῆς ἰδιαίτερης ἀκτινοβολίας του γενικότεραστήν Ὀρθοδοξία καί μέ τήν πρόφαση τῆς ὕπαρξης ἐκεῖ βουλγάρικης Μονῆς Ἔτσι στίς 30 Ὀκτωβρίου1912 ἀποφασίζεται νά κατευθυνθεῖ πρός τή Χαλκιδική ἕνα τάγμα γιά νά τήν καταλάβει καί νά τήν ἀπε-λευθερώσει

Ὅμως ἡ Χαλκιδική ἦταν πλέον ἐλεύθερη ἀπό δύο περίπου βδομάδες πρίν Καί τήν ἐλευθερία της πρό-σφεραν οἱ λεγόμενοι Πρόσκοποι πού ἦταν μικρά ἐπαναστατικά σώματα πού ἀποβιβάστηκαν στίς ἀκτές τηςκαί προχώρησαν σέ κατάλυση τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν Δέν ἦταν βέβαια τό μεγάλο καί ὀργανωμένο σῶματοῦ Τσάμη Καρατάσου ἦταν ὡστόσο ἀξιόλογες καί ἀποφασισμένες ὁμάδες ὑπό τήν ἡγεσία Ἑλλήνων ἀξιω-ματικῶν Αὐτούς τούς ἀντάρτες τούς δεχόταν καί τούς ἐνίσχυε μέ ὅπλα καί ἐφόδια τό ἐπίσημο ἑλληνικόκράτος σέ ὅλο τό μῆκος τοῦ μετώπου Ἡ πρώτη καί πιό σημαντική ὁμάδα ἐδῶ ἦταν αὐτή τοῦ Βασιλείου Πα-πακώστα ἡ ὁποία στίς 5 Ὀκτωβρίου ndashταυτόχρονα δηλαδή μέ τήν ἔναρξη τῶν ἐχθροπραξιῶν μεταξύ Ἑλλά-δας καί Τουρκίαςndash ἀποβιβάστηκε κοντά στήν Ὀλυμπιάδα καί προχώρησε πρός τό ἐσωτερικό τῆςΧαλκιδικῆς φτάνοντας στό χωριό Βαρβάρα Ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Σωκράτη ἐνῶτίς τάξεις τοῦ σώματός του πύκνωναν πολλοί ντόπιοι ἀγωνιστές ἰδιαίτερα ὅσοι βρίσκονταν φυγόστρατοιστά βουνά γιά νά ἀποφύγουν τήν ἐπιστράτευση πού εἶχαν κάνει οἱ Τοῦρκοι ἐν ὄψει τοῦ πολέμου Αὐτότό φαινόμενο τῆς αὐτομόλησης δηλαδή Ἑλλήνων πού εἶχαν ἐπιστρατεύσει οἱ Τοῦρκοι παρατηρήθηκε σέ

πολλές περιπτώσεις στίς συγκρούσεις ἑλληνικοῦ καί τουρκικοῦ στρατοῦ Ἡ δύναμη λοιπόν τῶν Προσκό-πων τοῦ Παπακώστα αὐξήθηκε πολύ καί ἔτσι χωρίστηκε σέ μικρότερες ὁμάδες καί προχώρησε σέ ἐκδίωξητῶν Τούρκων ἀπό πολλά χωριά ἰδιαίτερα τῆς βόρειας Χαλκιδικῆς ὥστε σύντομα μέχρι τά μέσα τοῦ μήναὈκτώβρη εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τουρκική κατοχή τά περισσότερα χωριά ὅπως ἡ Ἱερισσός ὁ Μαχαλάς(Στάγειρα) ἡ Στρατονίκη ἡ Βαρβάρα ἡ Μ Παναγία τό Νεοχώρι καί τό Παλαιοχώρι ἡ Λόκοβη καί βέβαιαἡ Λιαρίγκοβη (Ἀρναία)

Οἱ Τοῦρκοι τόσο στόν Πολυγύρο ὅσο καί περισσότερο στή Θεσσαλονίκη προσπάθησαν νά ἀντιδράσουνκατά τῶν Προσκόπων στέλνοντας μικρή δύναμη ἡ ὁποία ὅμως ἀντιμετωπίστηκε ἐπιτυχῶς μέ σοβαρέςἀπώλειες τῶν Τούρκων στόν Ἅγ Πρόδρομο καί σέ ἄλλα ἐπίκαιρα σημεῖα ἀπό τά ὅλο καί ἰσχυρότερα σώ-ματα τῶν Προσκόπων Ἔτσι γιά λόγους ἀσφάλειας ndashκαί ἀφοῦ βέβαια ἔφταναν συνέχεια νέα ἀπό τό πο-λεμικό μέτωπο γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦndash ὁ Τοῦρκος διοικητής Χαλκιδικῆς συγκέντρωσετούς Τούρκους ἐνόπλους ἀλλά καί τούς ὑπαλλήλους του στόν Πολυγύρο προσπαθών τας νά βρεῖ τρόπονά διαφύγει στή Θεσσαλονίκη Σʼ αὐτή τήν προσπάθεια καί γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτεραἀπό τήν τουρκική παρουσία τόν βοήθησε ὁ Μητροπολίτης Εἰρηναῖος Μέ τίς συμβουλές του παρουσιά-ζονταν στόν Τοῦρκο διοικητή διάφοροι κτηνοτρόφοι καί ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου καί κατάγγελνανδῆθεν ἀγανακτισμένοι ὅτι τά βουνά εἶναι γεμάτα ἀντάρτες πού τούς ἁρπάζουν τρόφιμα κλπ χαρακτη-ριστικά μάλιστα ἔλεγαν ὅτι laquoκάθε κλαδί κι ἀντάρτηςraquo πράγμα πού ἐνέτεινε τόν πανικό τῶν Τούρκων πούδέν αἰσθάνονταν πλέον καθόλου ἀσφαλεῖς οὔτε μέσα στόν Πολύγυρο Ἔτσι ὁ Τοῦρκος διοικητής δέχτηκεμέ ἀνακούφιση τήν πρόταση τοῦ Εἰρηναίου νά χρησιμοποιήσει 200 μουλάρια πού τοῦ πρόσφερε νά πάρειτούς Τούρκους ἔνοπλους καί πολίτες καί νά φύγει πρός τή Θεσσαλονίκη ἀπό τά νότια τοῦ Πολυγύρουστίς 22 Ὀκτωβρίου 1912 συνόδεψε μάλιστα ἐπί μακρόν ὁ Εἰρηναῖος τό καραβάνι τῶν Τούρκων δῆθεν γιάἀσφάλεια στήν πραγματικότητα βέβαια γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτερα καί μάλιστα ἀναί-μακτα ἀπό τήν τουρκική κατοχή πού εἶχε διαρκέσει 482 ὁλόκληρα χρόνια Ἔτσι νωρίτερα ἡ βόρεια Χαλ-κιδική καί στή συνέχεια ὁ ὑπόλοιπος νομός καί ἡ πρωτεύουσά του εἶναι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τόνκατακτητή καί ἀναμένει τή θετική γιά τήν Ἑλλάδα συνέχεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου καί τήν ἔλευσηκαί στή Χαλκιδική τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὡς ἐπίσημη παρουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καίἐδῶ

Ἄς συνδεθοῦμε λοιπόν καί πάλι μέ τό σημεῖο ὅπου σημειώναμε ὅτι ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεσέ κατάληψη καί τῆς ἐνδοχώρας τῆς Μακεδονίας ἐκεῖ ὅπου δέν εἶχαν φτάσει ἀκόμη οἱ Βούλγαροι οἱὁποῖοι χωρίς σοβαρή ἀντίσταση εἶχαν καταλάβει τή Θράκη καί προχωροῦσαν πρός τά δυτικά χωρίςὡστόσο νά προφτάσουν νά καταλάβουν τή Θεσσαλονίκη ὅπως εἴπαμε παραπάνω Καί σχετικά μέ τή Χαλ-κιδική ἀποφασίστηκε νά σταλεῖ ἐδῶ ἕνα τάγμα τό ὀνομαστό 1ο Ἀνεξάρτητο Τάγμα Κρητῶν μέ διοικητήτόν Γεώργιο Κολοκοτρώνη ἐγγονό τοῦ πολέμαρχου τοῦ ʼ21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη πρώην ἐθελοντῆἀγωνιστῆ στήν ἐπανάσταση τοῦ 1897 στήν Κρήτη καί Μακεδονονομάχο στή Μακεδονία Τό τάγμα αὐτόἀποσπάστηκε ἀπό τό 1ο Ἀνεξάρτητο Σύνταγμα Κρητῶν ndashτό ὑπόλοιπο τοῦ ὁποίου μεταφέρθηκε διά θα-λάσσης στήν Ἤπειροndash καί ὑπήχθη στήν 7η Μεραρχία Πρέπει ἐδῶ νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Κρήτη δέν εἶχε ἀκόμηἑνωθεῖ μέ τήν Ἑλλάδα (αὐτό ἔγινε ἕνα χρόνο ἀργότερα) καί ζοῦσε ὑπό τό καθεστώς τῆς Αὐτόνομης Κρη-τικῆς Πολιτείας ὡστόσο ἐπιστρατεύτηκε ἐθελοντικά ταυτόχρονα μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί ἔστειλεἰσχυρή δύναμη ἐνόπλων στά μέτωπα τοῦ πολέμου

Στίς 30 Ὀκτωβρίου 1912 λοιπόν ὁ διοικητής τῆς 7ης Μεραρχίας Σωτίλης ἐκδίδει διαταγή πρός τό Τάγμαlaquoτό ὑφ ὑμᾶς τάγμα νά ἀναχωρήσει ἀμέσως ἵνα μεταβεῖ εἰς Πολύγυρον ἔνθα νά ἐγκαταστήσει τήν ἕδραναὐτοῦ καί ἕναν οὐλαμόν εἰς Ἅγιον Ὄρος Ἐκ Πολυγύρου τό Τάγμα διαθέτον ἀναλόγως τῆς ἀνάγκης καίτῶν περιστάσεων τήν δύναμιν αὐτοῦ θά σημειώσει τήν ἑλληνικήν κατοχήν ἐπί τῆς Χαλκιδικῆςraquo Εἴπαμεβέβαια ὅτι γιά τή Χαλκιδική ὑπῆρχε ἕνας εἰσέτι σοβαρός λόγος πού ἀφοροῦσε τήν κατάληψη τοῦ ἉγὌρους πρός τό ὁποῖο προσπαθοῦσαν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι ἀπό τήν περιοχή τῆς Νιγρίτας καί ὑπῆρχεπάντα ἡ περίπτωση νά συναντηθοῦν τά προχωρημένα τμήματα τοῦ ἑλληνικοῦ μέ ἀντίστοιχα τμήματα τοῦπροσωρινοῦ σύμμαχου βουλγαρικοῦ στρατοῦ Γιʼ αὐτό μία παράγραφος τῆς διαταγῆς πρός τό τάγμαΚρητῶν ἀναφέρει laquoΚατά τάς ἀνωτέρω ὁριζομένας ἐνεργείας τοῦ Τάγματος πιθανόν νά ἐπέλθωσι προ-στριβαί πρός συμμαχικά ἡμῶν στρατεύματα Ἡ φιλική ἀλλά καί εὐσταθής πρός ταῦτα συμπεριφορά δέοννά χρησιμεύσει ὡς βάσις κατά τάς μετʼ αὐτῶν συνεννοήσεις τοῦ διοικητοῦ τοῦ Τάγματοςraquo

Σέ ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς αὐτῆς ξεκινᾶ ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό Τάγμα Κρητῶν στίς 31 Ὀκτώβρη καί τόβράδυ διανυκτερεύει στά Βασιλικά Ὅμως πρίν τό παρακολουθήσουμε στήν πορεία του πρός τή Χαλκι-δική θά πρέπει νά κάνουμε μία σύντομη ἀλλά ἀπαραίτητη ἀναφορά σʼ ἕναν νεαρό ἀνθυπολοχαγό του ὁ

1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 8: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ -

ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ∆ ΚΥΡΟΥlaquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ

ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912)ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo

Τοῦ κ Γιώργου Ζωγραφάκη ἐκπαιδευτικοῦ

Θέλω πρίν ἀπʼ ὅλα νά ἐκφράσω τή χαρά μου γιά τήν πρόταση πού μοῦ ἔγινε νά παρουσιάσω σήμερα τόβιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquo καί μαζί νά μιλήσω γιά τήν ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς πράγμα πού ἔτσι ἤ ἀλλιῶς θά γινόταν ἀφοῦτό περιεχόμενο τοῦ βιβλίου διαπραγματεύεται αὐτό ἀκριβῶς τό θέμα τήν ἀπελευθέρωση δηλαδή τῆς Βό-ρειας ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς

Βέβαια γιά νά μιλήσει κανείς γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Χαλκιδικῆς καί τῆς Ἀρναίας καί τῆς ἐνσωμά-τωσής τους στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος πρέπει νά ξεκινήσει ἀπό πολύ πρίν ὄχι μόνο ἀπό τίς ἐπανα-στάσεις τοῦ 1854 καί τοῦ 1878 καί ἀπό τόν Μακεδονικό Ἀγώνα ἀλλά ἡ ἀναφορά πρέπει νά φτάσει ἀκόμαπιό πίσω στή συμμετοχή δηλαδή τοῦ τόπου μας στή μεγάλη ἑλληνική ἐπανάσταση τοῦ 1821 πού σωστάἔχει ὀνομαστεῖ Ἐπανάσταση τῆς Χαλκιδικῆς Πρέπει ἐν ὀλίγοις νά τονιστεῖ ὅτι τότε οἱ Χαλκιδικιῶτεςπῆραν στούς ὤμους τους ἕναν ξεσηκωμό πού κράτησε κοντά ἕξι μῆνες πού εἶχε μεγάλες ἐπιτυχίες καίἀπασχόλησε μεγάλες τουρκικές δυνάμεις στερώντας τις ἀπό τά μέτωπα συγκρούσεων τῆς Ν Ἑλλάδαςκαί παράλληλα παρέσχε πολύ μεγάλες θυσίες γιά τίς ὁποῖες μιλοῦν εὔγλωττα τόσο τό πολύ γνωστό κεί-μενο τοῦ Μπαϊράμ πασᾶ ὅτι laquoδέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ σʼ αὐτό τόν τόποraquo ὅσο καί τελικά ὁ χαρα-κτηρισμός laquoΧαλασμόςraquo τόν ὁποῖο ἔδωσε ὁ λαός καί ἡ Ἱστορία στήν ἡρωική ἄμυνα καί στή θυσία τῶνἐπαναστατημένων Χαλκιδικιωτῶν στήν Ποτίδαια στό τέλος τοῦ Ὀκτώβρη τοῦ 21 Μετά τά γεγονότα αὐτάκαί παρά τόν αὐθάδη λόγο τοῦ Μπαϊράμ ὅτι δέν θά λαλήσει πλέον ἀλέκτωρ στή Χαλκιδική οἱ παπποῦδεςαὐτοῦ τοῦ τόπου ξεσηκώθηκαν καί πάλι στά 1854 στή γνωστή ἐπανάσταση τοῦ Τσάμη Καρατάσου πούδέν εἶχε ὡστόσο αἴσιο τέλος καί ὁ τόπος πλήρωσε καί πάλι τή συμμετοχή του μέ πολλά θύματα μέ πιό χα-ρακτηριστικά τή σφαγή τῶν προκρίτων τοῦ Πολυγύρου στίς 22 Ἀπριλίου 1854 Καί ἀκόμη ὅτι ὄχι πολλά χρό-νια ἀργότερα στά 1878 ὑπῆρξε ἔντονη προετοιμασία τοῦ λαοῦ τῆς Χαλκιδικῆς γιά νά ἑνωθεῖ καί νάἀγωνιστεῖ μαζί μέ ἐπαναστατικά σώματα πού ἀναμένονταν στή Χαλκιδική σʼ αὐτό τόν καινούργιο ξεση-κωμό καί πού ὅμως αὐτά τά ἐπαναστατικά σώματα δέν ἀποβιβάστηκαν τελικά στή Χαλκιδική ἀλλά στήν Πιε-ρία καί γιʼ αὐτό τό 1878 ὀνομάστηκε laquoἡ ἐπανάσταση πού τελικά δέν ἔγινεraquo

Αὐτές οἱ ἐπαναστατικές κινήσεις κατέδειξαν κάτι πού ἦταν βέβαια αὐτονόητο Ὅτι οἱ Χαλκιδικιῶτεςὅπως καί ὅλοι οἱ ἀλύτρωτοι Ἕλληνες λαχταροῦσαν νά ἔρθει ἡ ὥρα τῆς ἀπελευθέρωσης ἡ εὐλογημένηὥρα πού ἕνας κατακτητής πέντε αἰώνων θά ἔφευγε ἀπό τά ἱερά ἑλληνικά χώματα καί οἱ σκλαβωμένες πε-ριοχές θά γίνονταν μέρος τοῦ ἐλεύθερου ἑλληνικοῦ κράτους τό ὁποῖο ἔτσι θά γινόταν πολύ μεγαλύτεροκαί θά ἔφευγε ἀπό τά ἀσφυκτικά ὅρια τῆς Μελούνας γιά νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία στήν Ἤπειρο στήΘράκη στό Αἰγαῖο ἀλλά καί στή Β Ἤπειρο καί ἀλλοῦ ndashπράγμα πού δέν ἔγινε τελικά δυνατό Αὐτή ἡ λαχτάρατῶν Χαλκιδικιωτῶν γιά τήν ἀπελευθέρωση πῆρε μία νέα μορφή μέ τήν ἐνεργό συμμετοχή πολλῶν ἀπʼαὐτούς στόν σκληρό Μακεδονικό Ἀγώνα ὅταν μετά τή συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου οἱ ἐπιδιώξεις τῆςΒουλγαρίας νά ἁπλωθεῖ στή Μακεδονία καί τή Θράκη ἔπαιρναν σάρκα καί ὀστᾶ Καί μπορεῖ ἡ συνθήκηαὐτή ndashἀποτέλεσμα τῆς πρωτοφανοῦς εὔνοιας τῶν Ρώσων πρός τούς Βουλγάρους στό πνεῦμα τοῦ καινο-φανοῦς τότε Πανσλαβισμοῦndash νά μήν ἴσχυσε ποτέ ἀφοῦ ἀνατράπηκε ἀπό τή συνθήκη τοῦ Βερολίνου πούἀκολούθησε ὡστόσο δημιούργησε ἕνα πρωτοφανές κλίμα ἐθνικῶν διεκδικήσεων γιά τούς Βουλγάρους οἱ

Ὁμιλία πού ἐκφωνήθηκε τήν 1η Νοεμβρίου 2009 στήν αἴθουσα laquoΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣraquo τοῦ Δημαρ-χείου Ἀρναίας στό πλαίσιο τῆς ἐκδήλωσης γιά τήν 97η Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρ-κους τό 1912 Ἡ ὁμιλία μαζί μέ τήν ἐκφώνηση προβαλόταν σέ ὀθόνη καί ἐνδιάμεσα προβαλόταν διάφορεςεἰκόνες σχετικές μέ τήν ἀφήγηση

ὁποῖοι ἐπιδόθηκαν σʼ ἕναν σκληρό ἀγώνα ἐπιβολῆς στούς χώρους τῆς Μακεδονίας ἐν ὄψει τῆς μέ ὅποιοντρόπο ἐκδίωξης τῶν Τούρκων ἀπό τή Β Ἑλλάδα Καί στή Χαλκιδική λοιπόν παρʼ ὅλο ὅτι ἐδῶ δέν ὑπῆρξανσυγκρούσεις μέ βουλγαρικά ἀντάρτικα σώματα τούς περιβόητους Κομιτατζῆδες πολλοί συμπατριῶτεςμας πρωτοστάτησαν εἴτε ὡς ἁπλοί Μακεδονομάχοι εἴτε ὡς ἐπικεφαλῆς σωμάτων σέ πολλά μέρη τῆς Μα-κεδονίας Ἀπʼ αὐτούς ξεχωρίζουν ὁ Ἀθανάσιος Μινόπουλος ἀπό τή Βαρβάρα ὁ Γιάννης Παρλιάρης ἀπό τόνΤαξιάρχη ὁ Γιώργης Γιαγκλής ἀπό τήν Ἱερισσό ἐνῶ σημαντικό ρόλο ἔπαιξε ὁ Μητροπολίτης ΚασσανδρείαςΕἰρηναῖος ἄν καί ἦταν πολύ νέος καί εἶχε ἔρθει στή Χαλκιδική τό 1907 περίοδο ὅμως κατά τήν ὁποία ὁ Μα-κεδονικός Ἀγώνας βρισκόταν στή μεγαλύτερή του ἔξαρση

Σέ τέτοια λοιπόν ἑτοιμότητα βρισκόταν ὁ λαός τῆς Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὅπως καί ὅλοι οἱ Ἕλληνεςἄλλωστε εἶχε ἀναθαρρήσει μετά τήν ἐπιτυχῆ ἐπανάσταση τοῦ 1909 καί τήν ἔλευση τοῦ Ἐλευθερίου Βε-νιζέλου στήν Ἑλλάδα κατάσταση ἡ ὁποία ἀπέβαλε τό αἴσθημα ἀπαισιοδοξίας καί ταπείνωσης τό ὁποῖοεἶχε καταλάβει τούς Ἕλληνες μετά τόν ἀνεπιτυχῆ πόλεμο τοῦ 1897 Οἱ Ἕλληνες καί ἐδῶ καί ὁπουδήποτεἀλλοῦ ἔνιωθαν ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση καθώς παρακολουθοῦσαν τήν ἀνασυγκρότηση τῆς χώρας τήν ἀνα-διοργάνωση καί ἐπανεξοπλισμό τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί γενικά τήν ἰσχυροποίηση τῆς Ἑλλάδας κάτωἀπό τή διακυβέρνηση τοῦ Ἐλ Βενιζέλου ὥστε ἡ πατρίδα μας νά καταστεῖ πράγματι laquoσεβαστή εἰς τούς φί-λους της καί τρομερά εἰς τούς ἐχθρούς τηςraquo

Αὐτό τό αἴσθημα ἐπιβεβαιώθηκε ὅταν στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 ἄρχισε ὁ Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος ἀφοῦεἶχε προηγηθεῖ μία χαλαρή συμμαχία μεταξύ τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Ἑλλάδας Βουλγαρίας Σερβίας καίΜαυροβουνίου Ὁ ἑλληνικός στρατός σέ μία ἐξαιρετική προέλαση συνέτριψε τήν τουρκική ἀντίστασηστήν Ἐλασσόνα στό Σαραν τάπορο καί προχώρησε ραγδαία πρός Σέρβια Κοζάνη Βέροια ΝάουσαἜδεσσα Κατερίνη συνέτριψε ὕστερα ἀπό σκληρόν ἀγώνα τήν ἰσχυρή γραμμή ἄμυνας στά Γιαννιτσά καί ndashὕστερα ἀπό τηλεγραφική παρέμβαση τοῦ πρωθυπουργοῦ καί ὑπουργοῦ Στρατιωτικῶν Ἐλ Βενιζέλου πρόςτόν ἀρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντῖνοndash ὁ ἑλληνικός στρατός μπῆκε θριαμβευτής στή Θεσσαλονίκη ἀφοῦἀνήμερα τῆς μεγάλης γιορτῆς τοῦ πολιούχου της Ἁγ Δημητρίου στίς 26 Ὀκτωβρίου 1912 εἶχε παραδοθεῖἡ πόλη στόν ἑλληνικό στρατό Ἡ ἐπιτακτική παρέμβαση τοῦ Βενιζέλου στόν Κωνσταντῖνο προῆλθε ἀπό τήβάσιμη πληροφορία ὅτι μία βουλγαρική μεραρχία ὅδευε ταχέως πρός τή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία ἐπιδίωκενά καταλάβει γιά λογαριασμό τῆς Βουλγαρίας ἐφ ὅσον μάλιστα ἡ πρόσκαιρη συμμαχία Ἑλλάδας-Βουλγα-ρίας ἐναντίον τῆς Τουρκίας δέν πρόβλεπε διανομή τῶν κατακτούμενων ἐδαφῶν Ἔτσι ὁ ἑλληνικός στρα-τός ἀπελευθέρωσε καί κατέλαβε τή Θεσσαλονίκη ἐπέτρεψε δέ σέ μικρή δύναμη τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦπού ἔφτασε ὀκτώ ὧρες ἀργότερα νά μπεῖ στήν πόλη γιά ἀνάπαυση ὅμως εἰσῆλθε στήν Θεσσαλονίκηλάθρα μία ὁλόκληρη βουλγαρική μεραρχία ἡ ὁποία ἐκδιώχτηκε ἀργότερα διά τῶν ὅπλων Πρέπει νά ση-μειώσουμε ἀκόμη ὅτι ὁ Ἕλληνας βασιλιάς Γεώργιος ἀκολουθοῦσε τόν ἑλληνικό στρατό στή νικηφόρα πο-ρεία του καί τέλος ἐγκαταστάθηκε στή Θεσσαλονίκη ὅπου παρέμεινε μέχρι τήν ἀπίστευτη δολοφονία τουστίς 5 Μαρτίου 1913

Ὁ ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖνος μετά τήν κατάληψη τῆς Θεσσαλονίκης προχώρησε σέ κατάληψη τῆςἐνδοχώρας καί ἐγκατάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Καί ἕνα μέρος τῆς ἐνδοχώρας ἦταν βέβαια ἡ Χαλ-κιδική Γιά τή Χαλκιδική δόθηκε μία προτεραιότητα γιατί μέρος τῆς χερσονήσου ἀποτελεῖ τό Ἅγιον Ὅροςπρός τό ὁποῖο οἱ Βούλγαροι εἶχαν κατακτητικές βλέψεις λόγω τῆς ἰδιαίτερης ἀκτινοβολίας του γενικότεραστήν Ὀρθοδοξία καί μέ τήν πρόφαση τῆς ὕπαρξης ἐκεῖ βουλγάρικης Μονῆς Ἔτσι στίς 30 Ὀκτωβρίου1912 ἀποφασίζεται νά κατευθυνθεῖ πρός τή Χαλκιδική ἕνα τάγμα γιά νά τήν καταλάβει καί νά τήν ἀπε-λευθερώσει

Ὅμως ἡ Χαλκιδική ἦταν πλέον ἐλεύθερη ἀπό δύο περίπου βδομάδες πρίν Καί τήν ἐλευθερία της πρό-σφεραν οἱ λεγόμενοι Πρόσκοποι πού ἦταν μικρά ἐπαναστατικά σώματα πού ἀποβιβάστηκαν στίς ἀκτές τηςκαί προχώρησαν σέ κατάλυση τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν Δέν ἦταν βέβαια τό μεγάλο καί ὀργανωμένο σῶματοῦ Τσάμη Καρατάσου ἦταν ὡστόσο ἀξιόλογες καί ἀποφασισμένες ὁμάδες ὑπό τήν ἡγεσία Ἑλλήνων ἀξιω-ματικῶν Αὐτούς τούς ἀντάρτες τούς δεχόταν καί τούς ἐνίσχυε μέ ὅπλα καί ἐφόδια τό ἐπίσημο ἑλληνικόκράτος σέ ὅλο τό μῆκος τοῦ μετώπου Ἡ πρώτη καί πιό σημαντική ὁμάδα ἐδῶ ἦταν αὐτή τοῦ Βασιλείου Πα-πακώστα ἡ ὁποία στίς 5 Ὀκτωβρίου ndashταυτόχρονα δηλαδή μέ τήν ἔναρξη τῶν ἐχθροπραξιῶν μεταξύ Ἑλλά-δας καί Τουρκίαςndash ἀποβιβάστηκε κοντά στήν Ὀλυμπιάδα καί προχώρησε πρός τό ἐσωτερικό τῆςΧαλκιδικῆς φτάνοντας στό χωριό Βαρβάρα Ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Σωκράτη ἐνῶτίς τάξεις τοῦ σώματός του πύκνωναν πολλοί ντόπιοι ἀγωνιστές ἰδιαίτερα ὅσοι βρίσκονταν φυγόστρατοιστά βουνά γιά νά ἀποφύγουν τήν ἐπιστράτευση πού εἶχαν κάνει οἱ Τοῦρκοι ἐν ὄψει τοῦ πολέμου Αὐτότό φαινόμενο τῆς αὐτομόλησης δηλαδή Ἑλλήνων πού εἶχαν ἐπιστρατεύσει οἱ Τοῦρκοι παρατηρήθηκε σέ

πολλές περιπτώσεις στίς συγκρούσεις ἑλληνικοῦ καί τουρκικοῦ στρατοῦ Ἡ δύναμη λοιπόν τῶν Προσκό-πων τοῦ Παπακώστα αὐξήθηκε πολύ καί ἔτσι χωρίστηκε σέ μικρότερες ὁμάδες καί προχώρησε σέ ἐκδίωξητῶν Τούρκων ἀπό πολλά χωριά ἰδιαίτερα τῆς βόρειας Χαλκιδικῆς ὥστε σύντομα μέχρι τά μέσα τοῦ μήναὈκτώβρη εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τουρκική κατοχή τά περισσότερα χωριά ὅπως ἡ Ἱερισσός ὁ Μαχαλάς(Στάγειρα) ἡ Στρατονίκη ἡ Βαρβάρα ἡ Μ Παναγία τό Νεοχώρι καί τό Παλαιοχώρι ἡ Λόκοβη καί βέβαιαἡ Λιαρίγκοβη (Ἀρναία)

Οἱ Τοῦρκοι τόσο στόν Πολυγύρο ὅσο καί περισσότερο στή Θεσσαλονίκη προσπάθησαν νά ἀντιδράσουνκατά τῶν Προσκόπων στέλνοντας μικρή δύναμη ἡ ὁποία ὅμως ἀντιμετωπίστηκε ἐπιτυχῶς μέ σοβαρέςἀπώλειες τῶν Τούρκων στόν Ἅγ Πρόδρομο καί σέ ἄλλα ἐπίκαιρα σημεῖα ἀπό τά ὅλο καί ἰσχυρότερα σώ-ματα τῶν Προσκόπων Ἔτσι γιά λόγους ἀσφάλειας ndashκαί ἀφοῦ βέβαια ἔφταναν συνέχεια νέα ἀπό τό πο-λεμικό μέτωπο γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦndash ὁ Τοῦρκος διοικητής Χαλκιδικῆς συγκέντρωσετούς Τούρκους ἐνόπλους ἀλλά καί τούς ὑπαλλήλους του στόν Πολυγύρο προσπαθών τας νά βρεῖ τρόπονά διαφύγει στή Θεσσαλονίκη Σʼ αὐτή τήν προσπάθεια καί γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτεραἀπό τήν τουρκική παρουσία τόν βοήθησε ὁ Μητροπολίτης Εἰρηναῖος Μέ τίς συμβουλές του παρουσιά-ζονταν στόν Τοῦρκο διοικητή διάφοροι κτηνοτρόφοι καί ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου καί κατάγγελνανδῆθεν ἀγανακτισμένοι ὅτι τά βουνά εἶναι γεμάτα ἀντάρτες πού τούς ἁρπάζουν τρόφιμα κλπ χαρακτη-ριστικά μάλιστα ἔλεγαν ὅτι laquoκάθε κλαδί κι ἀντάρτηςraquo πράγμα πού ἐνέτεινε τόν πανικό τῶν Τούρκων πούδέν αἰσθάνονταν πλέον καθόλου ἀσφαλεῖς οὔτε μέσα στόν Πολύγυρο Ἔτσι ὁ Τοῦρκος διοικητής δέχτηκεμέ ἀνακούφιση τήν πρόταση τοῦ Εἰρηναίου νά χρησιμοποιήσει 200 μουλάρια πού τοῦ πρόσφερε νά πάρειτούς Τούρκους ἔνοπλους καί πολίτες καί νά φύγει πρός τή Θεσσαλονίκη ἀπό τά νότια τοῦ Πολυγύρουστίς 22 Ὀκτωβρίου 1912 συνόδεψε μάλιστα ἐπί μακρόν ὁ Εἰρηναῖος τό καραβάνι τῶν Τούρκων δῆθεν γιάἀσφάλεια στήν πραγματικότητα βέβαια γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτερα καί μάλιστα ἀναί-μακτα ἀπό τήν τουρκική κατοχή πού εἶχε διαρκέσει 482 ὁλόκληρα χρόνια Ἔτσι νωρίτερα ἡ βόρεια Χαλ-κιδική καί στή συνέχεια ὁ ὑπόλοιπος νομός καί ἡ πρωτεύουσά του εἶναι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τόνκατακτητή καί ἀναμένει τή θετική γιά τήν Ἑλλάδα συνέχεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου καί τήν ἔλευσηκαί στή Χαλκιδική τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὡς ἐπίσημη παρουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καίἐδῶ

Ἄς συνδεθοῦμε λοιπόν καί πάλι μέ τό σημεῖο ὅπου σημειώναμε ὅτι ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεσέ κατάληψη καί τῆς ἐνδοχώρας τῆς Μακεδονίας ἐκεῖ ὅπου δέν εἶχαν φτάσει ἀκόμη οἱ Βούλγαροι οἱὁποῖοι χωρίς σοβαρή ἀντίσταση εἶχαν καταλάβει τή Θράκη καί προχωροῦσαν πρός τά δυτικά χωρίςὡστόσο νά προφτάσουν νά καταλάβουν τή Θεσσαλονίκη ὅπως εἴπαμε παραπάνω Καί σχετικά μέ τή Χαλ-κιδική ἀποφασίστηκε νά σταλεῖ ἐδῶ ἕνα τάγμα τό ὀνομαστό 1ο Ἀνεξάρτητο Τάγμα Κρητῶν μέ διοικητήτόν Γεώργιο Κολοκοτρώνη ἐγγονό τοῦ πολέμαρχου τοῦ ʼ21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη πρώην ἐθελοντῆἀγωνιστῆ στήν ἐπανάσταση τοῦ 1897 στήν Κρήτη καί Μακεδονονομάχο στή Μακεδονία Τό τάγμα αὐτόἀποσπάστηκε ἀπό τό 1ο Ἀνεξάρτητο Σύνταγμα Κρητῶν ndashτό ὑπόλοιπο τοῦ ὁποίου μεταφέρθηκε διά θα-λάσσης στήν Ἤπειροndash καί ὑπήχθη στήν 7η Μεραρχία Πρέπει ἐδῶ νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Κρήτη δέν εἶχε ἀκόμηἑνωθεῖ μέ τήν Ἑλλάδα (αὐτό ἔγινε ἕνα χρόνο ἀργότερα) καί ζοῦσε ὑπό τό καθεστώς τῆς Αὐτόνομης Κρη-τικῆς Πολιτείας ὡστόσο ἐπιστρατεύτηκε ἐθελοντικά ταυτόχρονα μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί ἔστειλεἰσχυρή δύναμη ἐνόπλων στά μέτωπα τοῦ πολέμου

Στίς 30 Ὀκτωβρίου 1912 λοιπόν ὁ διοικητής τῆς 7ης Μεραρχίας Σωτίλης ἐκδίδει διαταγή πρός τό Τάγμαlaquoτό ὑφ ὑμᾶς τάγμα νά ἀναχωρήσει ἀμέσως ἵνα μεταβεῖ εἰς Πολύγυρον ἔνθα νά ἐγκαταστήσει τήν ἕδραναὐτοῦ καί ἕναν οὐλαμόν εἰς Ἅγιον Ὄρος Ἐκ Πολυγύρου τό Τάγμα διαθέτον ἀναλόγως τῆς ἀνάγκης καίτῶν περιστάσεων τήν δύναμιν αὐτοῦ θά σημειώσει τήν ἑλληνικήν κατοχήν ἐπί τῆς Χαλκιδικῆςraquo Εἴπαμεβέβαια ὅτι γιά τή Χαλκιδική ὑπῆρχε ἕνας εἰσέτι σοβαρός λόγος πού ἀφοροῦσε τήν κατάληψη τοῦ ἉγὌρους πρός τό ὁποῖο προσπαθοῦσαν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι ἀπό τήν περιοχή τῆς Νιγρίτας καί ὑπῆρχεπάντα ἡ περίπτωση νά συναντηθοῦν τά προχωρημένα τμήματα τοῦ ἑλληνικοῦ μέ ἀντίστοιχα τμήματα τοῦπροσωρινοῦ σύμμαχου βουλγαρικοῦ στρατοῦ Γιʼ αὐτό μία παράγραφος τῆς διαταγῆς πρός τό τάγμαΚρητῶν ἀναφέρει laquoΚατά τάς ἀνωτέρω ὁριζομένας ἐνεργείας τοῦ Τάγματος πιθανόν νά ἐπέλθωσι προ-στριβαί πρός συμμαχικά ἡμῶν στρατεύματα Ἡ φιλική ἀλλά καί εὐσταθής πρός ταῦτα συμπεριφορά δέοννά χρησιμεύσει ὡς βάσις κατά τάς μετʼ αὐτῶν συνεννοήσεις τοῦ διοικητοῦ τοῦ Τάγματοςraquo

Σέ ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς αὐτῆς ξεκινᾶ ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό Τάγμα Κρητῶν στίς 31 Ὀκτώβρη καί τόβράδυ διανυκτερεύει στά Βασιλικά Ὅμως πρίν τό παρακολουθήσουμε στήν πορεία του πρός τή Χαλκι-δική θά πρέπει νά κάνουμε μία σύντομη ἀλλά ἀπαραίτητη ἀναφορά σʼ ἕναν νεαρό ἀνθυπολοχαγό του ὁ

1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 9: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

ὁποῖοι ἐπιδόθηκαν σʼ ἕναν σκληρό ἀγώνα ἐπιβολῆς στούς χώρους τῆς Μακεδονίας ἐν ὄψει τῆς μέ ὅποιοντρόπο ἐκδίωξης τῶν Τούρκων ἀπό τή Β Ἑλλάδα Καί στή Χαλκιδική λοιπόν παρʼ ὅλο ὅτι ἐδῶ δέν ὑπῆρξανσυγκρούσεις μέ βουλγαρικά ἀντάρτικα σώματα τούς περιβόητους Κομιτατζῆδες πολλοί συμπατριῶτεςμας πρωτοστάτησαν εἴτε ὡς ἁπλοί Μακεδονομάχοι εἴτε ὡς ἐπικεφαλῆς σωμάτων σέ πολλά μέρη τῆς Μα-κεδονίας Ἀπʼ αὐτούς ξεχωρίζουν ὁ Ἀθανάσιος Μινόπουλος ἀπό τή Βαρβάρα ὁ Γιάννης Παρλιάρης ἀπό τόνΤαξιάρχη ὁ Γιώργης Γιαγκλής ἀπό τήν Ἱερισσό ἐνῶ σημαντικό ρόλο ἔπαιξε ὁ Μητροπολίτης ΚασσανδρείαςΕἰρηναῖος ἄν καί ἦταν πολύ νέος καί εἶχε ἔρθει στή Χαλκιδική τό 1907 περίοδο ὅμως κατά τήν ὁποία ὁ Μα-κεδονικός Ἀγώνας βρισκόταν στή μεγαλύτερή του ἔξαρση

Σέ τέτοια λοιπόν ἑτοιμότητα βρισκόταν ὁ λαός τῆς Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὅπως καί ὅλοι οἱ Ἕλληνεςἄλλωστε εἶχε ἀναθαρρήσει μετά τήν ἐπιτυχῆ ἐπανάσταση τοῦ 1909 καί τήν ἔλευση τοῦ Ἐλευθερίου Βε-νιζέλου στήν Ἑλλάδα κατάσταση ἡ ὁποία ἀπέβαλε τό αἴσθημα ἀπαισιοδοξίας καί ταπείνωσης τό ὁποῖοεἶχε καταλάβει τούς Ἕλληνες μετά τόν ἀνεπιτυχῆ πόλεμο τοῦ 1897 Οἱ Ἕλληνες καί ἐδῶ καί ὁπουδήποτεἀλλοῦ ἔνιωθαν ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση καθώς παρακολουθοῦσαν τήν ἀνασυγκρότηση τῆς χώρας τήν ἀνα-διοργάνωση καί ἐπανεξοπλισμό τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί γενικά τήν ἰσχυροποίηση τῆς Ἑλλάδας κάτωἀπό τή διακυβέρνηση τοῦ Ἐλ Βενιζέλου ὥστε ἡ πατρίδα μας νά καταστεῖ πράγματι laquoσεβαστή εἰς τούς φί-λους της καί τρομερά εἰς τούς ἐχθρούς τηςraquo

Αὐτό τό αἴσθημα ἐπιβεβαιώθηκε ὅταν στίς 5 Ὀκτωβρίου 1912 ἄρχισε ὁ Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος ἀφοῦεἶχε προηγηθεῖ μία χαλαρή συμμαχία μεταξύ τῶν Βαλκανικῶν χωρῶν Ἑλλάδας Βουλγαρίας Σερβίας καίΜαυροβουνίου Ὁ ἑλληνικός στρατός σέ μία ἐξαιρετική προέλαση συνέτριψε τήν τουρκική ἀντίστασηστήν Ἐλασσόνα στό Σαραν τάπορο καί προχώρησε ραγδαία πρός Σέρβια Κοζάνη Βέροια ΝάουσαἜδεσσα Κατερίνη συνέτριψε ὕστερα ἀπό σκληρόν ἀγώνα τήν ἰσχυρή γραμμή ἄμυνας στά Γιαννιτσά καί ndashὕστερα ἀπό τηλεγραφική παρέμβαση τοῦ πρωθυπουργοῦ καί ὑπουργοῦ Στρατιωτικῶν Ἐλ Βενιζέλου πρόςτόν ἀρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντῖνοndash ὁ ἑλληνικός στρατός μπῆκε θριαμβευτής στή Θεσσαλονίκη ἀφοῦἀνήμερα τῆς μεγάλης γιορτῆς τοῦ πολιούχου της Ἁγ Δημητρίου στίς 26 Ὀκτωβρίου 1912 εἶχε παραδοθεῖἡ πόλη στόν ἑλληνικό στρατό Ἡ ἐπιτακτική παρέμβαση τοῦ Βενιζέλου στόν Κωνσταντῖνο προῆλθε ἀπό τήβάσιμη πληροφορία ὅτι μία βουλγαρική μεραρχία ὅδευε ταχέως πρός τή Θεσσαλονίκη τήν ὁποία ἐπιδίωκενά καταλάβει γιά λογαριασμό τῆς Βουλγαρίας ἐφ ὅσον μάλιστα ἡ πρόσκαιρη συμμαχία Ἑλλάδας-Βουλγα-ρίας ἐναντίον τῆς Τουρκίας δέν πρόβλεπε διανομή τῶν κατακτούμενων ἐδαφῶν Ἔτσι ὁ ἑλληνικός στρα-τός ἀπελευθέρωσε καί κατέλαβε τή Θεσσαλονίκη ἐπέτρεψε δέ σέ μικρή δύναμη τοῦ βουλγαρικοῦ στρατοῦπού ἔφτασε ὀκτώ ὧρες ἀργότερα νά μπεῖ στήν πόλη γιά ἀνάπαυση ὅμως εἰσῆλθε στήν Θεσσαλονίκηλάθρα μία ὁλόκληρη βουλγαρική μεραρχία ἡ ὁποία ἐκδιώχτηκε ἀργότερα διά τῶν ὅπλων Πρέπει νά ση-μειώσουμε ἀκόμη ὅτι ὁ Ἕλληνας βασιλιάς Γεώργιος ἀκολουθοῦσε τόν ἑλληνικό στρατό στή νικηφόρα πο-ρεία του καί τέλος ἐγκαταστάθηκε στή Θεσσαλονίκη ὅπου παρέμεινε μέχρι τήν ἀπίστευτη δολοφονία τουστίς 5 Μαρτίου 1913

Ὁ ἀρχιστράτηγος Κωνσταντῖνος μετά τήν κατάληψη τῆς Θεσσαλονίκης προχώρησε σέ κατάληψη τῆςἐνδοχώρας καί ἐγκατάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Καί ἕνα μέρος τῆς ἐνδοχώρας ἦταν βέβαια ἡ Χαλ-κιδική Γιά τή Χαλκιδική δόθηκε μία προτεραιότητα γιατί μέρος τῆς χερσονήσου ἀποτελεῖ τό Ἅγιον Ὅροςπρός τό ὁποῖο οἱ Βούλγαροι εἶχαν κατακτητικές βλέψεις λόγω τῆς ἰδιαίτερης ἀκτινοβολίας του γενικότεραστήν Ὀρθοδοξία καί μέ τήν πρόφαση τῆς ὕπαρξης ἐκεῖ βουλγάρικης Μονῆς Ἔτσι στίς 30 Ὀκτωβρίου1912 ἀποφασίζεται νά κατευθυνθεῖ πρός τή Χαλκιδική ἕνα τάγμα γιά νά τήν καταλάβει καί νά τήν ἀπε-λευθερώσει

Ὅμως ἡ Χαλκιδική ἦταν πλέον ἐλεύθερη ἀπό δύο περίπου βδομάδες πρίν Καί τήν ἐλευθερία της πρό-σφεραν οἱ λεγόμενοι Πρόσκοποι πού ἦταν μικρά ἐπαναστατικά σώματα πού ἀποβιβάστηκαν στίς ἀκτές τηςκαί προχώρησαν σέ κατάλυση τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν Δέν ἦταν βέβαια τό μεγάλο καί ὀργανωμένο σῶματοῦ Τσάμη Καρατάσου ἦταν ὡστόσο ἀξιόλογες καί ἀποφασισμένες ὁμάδες ὑπό τήν ἡγεσία Ἑλλήνων ἀξιω-ματικῶν Αὐτούς τούς ἀντάρτες τούς δεχόταν καί τούς ἐνίσχυε μέ ὅπλα καί ἐφόδια τό ἐπίσημο ἑλληνικόκράτος σέ ὅλο τό μῆκος τοῦ μετώπου Ἡ πρώτη καί πιό σημαντική ὁμάδα ἐδῶ ἦταν αὐτή τοῦ Βασιλείου Πα-πακώστα ἡ ὁποία στίς 5 Ὀκτωβρίου ndashταυτόχρονα δηλαδή μέ τήν ἔναρξη τῶν ἐχθροπραξιῶν μεταξύ Ἑλλά-δας καί Τουρκίαςndash ἀποβιβάστηκε κοντά στήν Ὀλυμπιάδα καί προχώρησε πρός τό ἐσωτερικό τῆςΧαλκιδικῆς φτάνοντας στό χωριό Βαρβάρα Ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Σωκράτη ἐνῶτίς τάξεις τοῦ σώματός του πύκνωναν πολλοί ντόπιοι ἀγωνιστές ἰδιαίτερα ὅσοι βρίσκονταν φυγόστρατοιστά βουνά γιά νά ἀποφύγουν τήν ἐπιστράτευση πού εἶχαν κάνει οἱ Τοῦρκοι ἐν ὄψει τοῦ πολέμου Αὐτότό φαινόμενο τῆς αὐτομόλησης δηλαδή Ἑλλήνων πού εἶχαν ἐπιστρατεύσει οἱ Τοῦρκοι παρατηρήθηκε σέ

πολλές περιπτώσεις στίς συγκρούσεις ἑλληνικοῦ καί τουρκικοῦ στρατοῦ Ἡ δύναμη λοιπόν τῶν Προσκό-πων τοῦ Παπακώστα αὐξήθηκε πολύ καί ἔτσι χωρίστηκε σέ μικρότερες ὁμάδες καί προχώρησε σέ ἐκδίωξητῶν Τούρκων ἀπό πολλά χωριά ἰδιαίτερα τῆς βόρειας Χαλκιδικῆς ὥστε σύντομα μέχρι τά μέσα τοῦ μήναὈκτώβρη εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τουρκική κατοχή τά περισσότερα χωριά ὅπως ἡ Ἱερισσός ὁ Μαχαλάς(Στάγειρα) ἡ Στρατονίκη ἡ Βαρβάρα ἡ Μ Παναγία τό Νεοχώρι καί τό Παλαιοχώρι ἡ Λόκοβη καί βέβαιαἡ Λιαρίγκοβη (Ἀρναία)

Οἱ Τοῦρκοι τόσο στόν Πολυγύρο ὅσο καί περισσότερο στή Θεσσαλονίκη προσπάθησαν νά ἀντιδράσουνκατά τῶν Προσκόπων στέλνοντας μικρή δύναμη ἡ ὁποία ὅμως ἀντιμετωπίστηκε ἐπιτυχῶς μέ σοβαρέςἀπώλειες τῶν Τούρκων στόν Ἅγ Πρόδρομο καί σέ ἄλλα ἐπίκαιρα σημεῖα ἀπό τά ὅλο καί ἰσχυρότερα σώ-ματα τῶν Προσκόπων Ἔτσι γιά λόγους ἀσφάλειας ndashκαί ἀφοῦ βέβαια ἔφταναν συνέχεια νέα ἀπό τό πο-λεμικό μέτωπο γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦndash ὁ Τοῦρκος διοικητής Χαλκιδικῆς συγκέντρωσετούς Τούρκους ἐνόπλους ἀλλά καί τούς ὑπαλλήλους του στόν Πολυγύρο προσπαθών τας νά βρεῖ τρόπονά διαφύγει στή Θεσσαλονίκη Σʼ αὐτή τήν προσπάθεια καί γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτεραἀπό τήν τουρκική παρουσία τόν βοήθησε ὁ Μητροπολίτης Εἰρηναῖος Μέ τίς συμβουλές του παρουσιά-ζονταν στόν Τοῦρκο διοικητή διάφοροι κτηνοτρόφοι καί ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου καί κατάγγελνανδῆθεν ἀγανακτισμένοι ὅτι τά βουνά εἶναι γεμάτα ἀντάρτες πού τούς ἁρπάζουν τρόφιμα κλπ χαρακτη-ριστικά μάλιστα ἔλεγαν ὅτι laquoκάθε κλαδί κι ἀντάρτηςraquo πράγμα πού ἐνέτεινε τόν πανικό τῶν Τούρκων πούδέν αἰσθάνονταν πλέον καθόλου ἀσφαλεῖς οὔτε μέσα στόν Πολύγυρο Ἔτσι ὁ Τοῦρκος διοικητής δέχτηκεμέ ἀνακούφιση τήν πρόταση τοῦ Εἰρηναίου νά χρησιμοποιήσει 200 μουλάρια πού τοῦ πρόσφερε νά πάρειτούς Τούρκους ἔνοπλους καί πολίτες καί νά φύγει πρός τή Θεσσαλονίκη ἀπό τά νότια τοῦ Πολυγύρουστίς 22 Ὀκτωβρίου 1912 συνόδεψε μάλιστα ἐπί μακρόν ὁ Εἰρηναῖος τό καραβάνι τῶν Τούρκων δῆθεν γιάἀσφάλεια στήν πραγματικότητα βέβαια γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτερα καί μάλιστα ἀναί-μακτα ἀπό τήν τουρκική κατοχή πού εἶχε διαρκέσει 482 ὁλόκληρα χρόνια Ἔτσι νωρίτερα ἡ βόρεια Χαλ-κιδική καί στή συνέχεια ὁ ὑπόλοιπος νομός καί ἡ πρωτεύουσά του εἶναι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τόνκατακτητή καί ἀναμένει τή θετική γιά τήν Ἑλλάδα συνέχεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου καί τήν ἔλευσηκαί στή Χαλκιδική τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὡς ἐπίσημη παρουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καίἐδῶ

Ἄς συνδεθοῦμε λοιπόν καί πάλι μέ τό σημεῖο ὅπου σημειώναμε ὅτι ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεσέ κατάληψη καί τῆς ἐνδοχώρας τῆς Μακεδονίας ἐκεῖ ὅπου δέν εἶχαν φτάσει ἀκόμη οἱ Βούλγαροι οἱὁποῖοι χωρίς σοβαρή ἀντίσταση εἶχαν καταλάβει τή Θράκη καί προχωροῦσαν πρός τά δυτικά χωρίςὡστόσο νά προφτάσουν νά καταλάβουν τή Θεσσαλονίκη ὅπως εἴπαμε παραπάνω Καί σχετικά μέ τή Χαλ-κιδική ἀποφασίστηκε νά σταλεῖ ἐδῶ ἕνα τάγμα τό ὀνομαστό 1ο Ἀνεξάρτητο Τάγμα Κρητῶν μέ διοικητήτόν Γεώργιο Κολοκοτρώνη ἐγγονό τοῦ πολέμαρχου τοῦ ʼ21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη πρώην ἐθελοντῆἀγωνιστῆ στήν ἐπανάσταση τοῦ 1897 στήν Κρήτη καί Μακεδονονομάχο στή Μακεδονία Τό τάγμα αὐτόἀποσπάστηκε ἀπό τό 1ο Ἀνεξάρτητο Σύνταγμα Κρητῶν ndashτό ὑπόλοιπο τοῦ ὁποίου μεταφέρθηκε διά θα-λάσσης στήν Ἤπειροndash καί ὑπήχθη στήν 7η Μεραρχία Πρέπει ἐδῶ νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Κρήτη δέν εἶχε ἀκόμηἑνωθεῖ μέ τήν Ἑλλάδα (αὐτό ἔγινε ἕνα χρόνο ἀργότερα) καί ζοῦσε ὑπό τό καθεστώς τῆς Αὐτόνομης Κρη-τικῆς Πολιτείας ὡστόσο ἐπιστρατεύτηκε ἐθελοντικά ταυτόχρονα μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί ἔστειλεἰσχυρή δύναμη ἐνόπλων στά μέτωπα τοῦ πολέμου

Στίς 30 Ὀκτωβρίου 1912 λοιπόν ὁ διοικητής τῆς 7ης Μεραρχίας Σωτίλης ἐκδίδει διαταγή πρός τό Τάγμαlaquoτό ὑφ ὑμᾶς τάγμα νά ἀναχωρήσει ἀμέσως ἵνα μεταβεῖ εἰς Πολύγυρον ἔνθα νά ἐγκαταστήσει τήν ἕδραναὐτοῦ καί ἕναν οὐλαμόν εἰς Ἅγιον Ὄρος Ἐκ Πολυγύρου τό Τάγμα διαθέτον ἀναλόγως τῆς ἀνάγκης καίτῶν περιστάσεων τήν δύναμιν αὐτοῦ θά σημειώσει τήν ἑλληνικήν κατοχήν ἐπί τῆς Χαλκιδικῆςraquo Εἴπαμεβέβαια ὅτι γιά τή Χαλκιδική ὑπῆρχε ἕνας εἰσέτι σοβαρός λόγος πού ἀφοροῦσε τήν κατάληψη τοῦ ἉγὌρους πρός τό ὁποῖο προσπαθοῦσαν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι ἀπό τήν περιοχή τῆς Νιγρίτας καί ὑπῆρχεπάντα ἡ περίπτωση νά συναντηθοῦν τά προχωρημένα τμήματα τοῦ ἑλληνικοῦ μέ ἀντίστοιχα τμήματα τοῦπροσωρινοῦ σύμμαχου βουλγαρικοῦ στρατοῦ Γιʼ αὐτό μία παράγραφος τῆς διαταγῆς πρός τό τάγμαΚρητῶν ἀναφέρει laquoΚατά τάς ἀνωτέρω ὁριζομένας ἐνεργείας τοῦ Τάγματος πιθανόν νά ἐπέλθωσι προ-στριβαί πρός συμμαχικά ἡμῶν στρατεύματα Ἡ φιλική ἀλλά καί εὐσταθής πρός ταῦτα συμπεριφορά δέοννά χρησιμεύσει ὡς βάσις κατά τάς μετʼ αὐτῶν συνεννοήσεις τοῦ διοικητοῦ τοῦ Τάγματοςraquo

Σέ ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς αὐτῆς ξεκινᾶ ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό Τάγμα Κρητῶν στίς 31 Ὀκτώβρη καί τόβράδυ διανυκτερεύει στά Βασιλικά Ὅμως πρίν τό παρακολουθήσουμε στήν πορεία του πρός τή Χαλκι-δική θά πρέπει νά κάνουμε μία σύντομη ἀλλά ἀπαραίτητη ἀναφορά σʼ ἕναν νεαρό ἀνθυπολοχαγό του ὁ

1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 10: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

πολλές περιπτώσεις στίς συγκρούσεις ἑλληνικοῦ καί τουρκικοῦ στρατοῦ Ἡ δύναμη λοιπόν τῶν Προσκό-πων τοῦ Παπακώστα αὐξήθηκε πολύ καί ἔτσι χωρίστηκε σέ μικρότερες ὁμάδες καί προχώρησε σέ ἐκδίωξητῶν Τούρκων ἀπό πολλά χωριά ἰδιαίτερα τῆς βόρειας Χαλκιδικῆς ὥστε σύντομα μέχρι τά μέσα τοῦ μήναὈκτώβρη εἶχαν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν τουρκική κατοχή τά περισσότερα χωριά ὅπως ἡ Ἱερισσός ὁ Μαχαλάς(Στάγειρα) ἡ Στρατονίκη ἡ Βαρβάρα ἡ Μ Παναγία τό Νεοχώρι καί τό Παλαιοχώρι ἡ Λόκοβη καί βέβαιαἡ Λιαρίγκοβη (Ἀρναία)

Οἱ Τοῦρκοι τόσο στόν Πολυγύρο ὅσο καί περισσότερο στή Θεσσαλονίκη προσπάθησαν νά ἀντιδράσουνκατά τῶν Προσκόπων στέλνοντας μικρή δύναμη ἡ ὁποία ὅμως ἀντιμετωπίστηκε ἐπιτυχῶς μέ σοβαρέςἀπώλειες τῶν Τούρκων στόν Ἅγ Πρόδρομο καί σέ ἄλλα ἐπίκαιρα σημεῖα ἀπό τά ὅλο καί ἰσχυρότερα σώ-ματα τῶν Προσκόπων Ἔτσι γιά λόγους ἀσφάλειας ndashκαί ἀφοῦ βέβαια ἔφταναν συνέχεια νέα ἀπό τό πο-λεμικό μέτωπο γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦndash ὁ Τοῦρκος διοικητής Χαλκιδικῆς συγκέντρωσετούς Τούρκους ἐνόπλους ἀλλά καί τούς ὑπαλλήλους του στόν Πολυγύρο προσπαθών τας νά βρεῖ τρόπονά διαφύγει στή Θεσσαλονίκη Σʼ αὐτή τήν προσπάθεια καί γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτεραἀπό τήν τουρκική παρουσία τόν βοήθησε ὁ Μητροπολίτης Εἰρηναῖος Μέ τίς συμβουλές του παρουσιά-ζονταν στόν Τοῦρκο διοικητή διάφοροι κτηνοτρόφοι καί ἄλλοι ἄνθρωποι τῆς ὑπαίθρου καί κατάγγελνανδῆθεν ἀγανακτισμένοι ὅτι τά βουνά εἶναι γεμάτα ἀντάρτες πού τούς ἁρπάζουν τρόφιμα κλπ χαρακτη-ριστικά μάλιστα ἔλεγαν ὅτι laquoκάθε κλαδί κι ἀντάρτηςraquo πράγμα πού ἐνέτεινε τόν πανικό τῶν Τούρκων πούδέν αἰσθάνονταν πλέον καθόλου ἀσφαλεῖς οὔτε μέσα στόν Πολύγυρο Ἔτσι ὁ Τοῦρκος διοικητής δέχτηκεμέ ἀνακούφιση τήν πρόταση τοῦ Εἰρηναίου νά χρησιμοποιήσει 200 μουλάρια πού τοῦ πρόσφερε νά πάρειτούς Τούρκους ἔνοπλους καί πολίτες καί νά φύγει πρός τή Θεσσαλονίκη ἀπό τά νότια τοῦ Πολυγύρουστίς 22 Ὀκτωβρίου 1912 συνόδεψε μάλιστα ἐπί μακρόν ὁ Εἰρηναῖος τό καραβάνι τῶν Τούρκων δῆθεν γιάἀσφάλεια στήν πραγματικότητα βέβαια γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἡ Χαλκιδική μία ὥρα ἀρχύτερα καί μάλιστα ἀναί-μακτα ἀπό τήν τουρκική κατοχή πού εἶχε διαρκέσει 482 ὁλόκληρα χρόνια Ἔτσι νωρίτερα ἡ βόρεια Χαλ-κιδική καί στή συνέχεια ὁ ὑπόλοιπος νομός καί ἡ πρωτεύουσά του εἶναι πλέον ἀπαλλαγμένη ἀπό τόνκατακτητή καί ἀναμένει τή θετική γιά τήν Ἑλλάδα συνέχεια τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου καί τήν ἔλευσηκαί στή Χαλκιδική τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ὡς ἐπίσημη παρουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καίἐδῶ

Ἄς συνδεθοῦμε λοιπόν καί πάλι μέ τό σημεῖο ὅπου σημειώναμε ὅτι ὁ ἑλληνικός στρατός προχωροῦσεσέ κατάληψη καί τῆς ἐνδοχώρας τῆς Μακεδονίας ἐκεῖ ὅπου δέν εἶχαν φτάσει ἀκόμη οἱ Βούλγαροι οἱὁποῖοι χωρίς σοβαρή ἀντίσταση εἶχαν καταλάβει τή Θράκη καί προχωροῦσαν πρός τά δυτικά χωρίςὡστόσο νά προφτάσουν νά καταλάβουν τή Θεσσαλονίκη ὅπως εἴπαμε παραπάνω Καί σχετικά μέ τή Χαλ-κιδική ἀποφασίστηκε νά σταλεῖ ἐδῶ ἕνα τάγμα τό ὀνομαστό 1ο Ἀνεξάρτητο Τάγμα Κρητῶν μέ διοικητήτόν Γεώργιο Κολοκοτρώνη ἐγγονό τοῦ πολέμαρχου τοῦ ʼ21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη πρώην ἐθελοντῆἀγωνιστῆ στήν ἐπανάσταση τοῦ 1897 στήν Κρήτη καί Μακεδονονομάχο στή Μακεδονία Τό τάγμα αὐτόἀποσπάστηκε ἀπό τό 1ο Ἀνεξάρτητο Σύνταγμα Κρητῶν ndashτό ὑπόλοιπο τοῦ ὁποίου μεταφέρθηκε διά θα-λάσσης στήν Ἤπειροndash καί ὑπήχθη στήν 7η Μεραρχία Πρέπει ἐδῶ νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Κρήτη δέν εἶχε ἀκόμηἑνωθεῖ μέ τήν Ἑλλάδα (αὐτό ἔγινε ἕνα χρόνο ἀργότερα) καί ζοῦσε ὑπό τό καθεστώς τῆς Αὐτόνομης Κρη-τικῆς Πολιτείας ὡστόσο ἐπιστρατεύτηκε ἐθελοντικά ταυτόχρονα μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί ἔστειλεἰσχυρή δύναμη ἐνόπλων στά μέτωπα τοῦ πολέμου

Στίς 30 Ὀκτωβρίου 1912 λοιπόν ὁ διοικητής τῆς 7ης Μεραρχίας Σωτίλης ἐκδίδει διαταγή πρός τό Τάγμαlaquoτό ὑφ ὑμᾶς τάγμα νά ἀναχωρήσει ἀμέσως ἵνα μεταβεῖ εἰς Πολύγυρον ἔνθα νά ἐγκαταστήσει τήν ἕδραναὐτοῦ καί ἕναν οὐλαμόν εἰς Ἅγιον Ὄρος Ἐκ Πολυγύρου τό Τάγμα διαθέτον ἀναλόγως τῆς ἀνάγκης καίτῶν περιστάσεων τήν δύναμιν αὐτοῦ θά σημειώσει τήν ἑλληνικήν κατοχήν ἐπί τῆς Χαλκιδικῆςraquo Εἴπαμεβέβαια ὅτι γιά τή Χαλκιδική ὑπῆρχε ἕνας εἰσέτι σοβαρός λόγος πού ἀφοροῦσε τήν κατάληψη τοῦ ἉγὌρους πρός τό ὁποῖο προσπαθοῦσαν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι ἀπό τήν περιοχή τῆς Νιγρίτας καί ὑπῆρχεπάντα ἡ περίπτωση νά συναντηθοῦν τά προχωρημένα τμήματα τοῦ ἑλληνικοῦ μέ ἀντίστοιχα τμήματα τοῦπροσωρινοῦ σύμμαχου βουλγαρικοῦ στρατοῦ Γιʼ αὐτό μία παράγραφος τῆς διαταγῆς πρός τό τάγμαΚρητῶν ἀναφέρει laquoΚατά τάς ἀνωτέρω ὁριζομένας ἐνεργείας τοῦ Τάγματος πιθανόν νά ἐπέλθωσι προ-στριβαί πρός συμμαχικά ἡμῶν στρατεύματα Ἡ φιλική ἀλλά καί εὐσταθής πρός ταῦτα συμπεριφορά δέοννά χρησιμεύσει ὡς βάσις κατά τάς μετʼ αὐτῶν συνεννοήσεις τοῦ διοικητοῦ τοῦ Τάγματοςraquo

Σέ ἐκτέλεση τῆς διαταγῆς αὐτῆς ξεκινᾶ ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό Τάγμα Κρητῶν στίς 31 Ὀκτώβρη καί τόβράδυ διανυκτερεύει στά Βασιλικά Ὅμως πρίν τό παρακολουθήσουμε στήν πορεία του πρός τή Χαλκι-δική θά πρέπει νά κάνουμε μία σύντομη ἀλλά ἀπαραίτητη ἀναφορά σʼ ἕναν νεαρό ἀνθυπολοχαγό του ὁ

1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 11: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

ὁποῖος ὄχι μόνο εἶναι ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ πού σπεύδει πρός τό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά εἶναι καί ὁ βασι-κός πληροφοριοδότης μας σχετικά μέ ὅσα διαδραματίστηκαν αὐτές τίς ἱστορικές μέρες στόν τόπο μαςΠρόκειται γιά τόν Ἰωάννη Ἀλεξάκη πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1886 στό χωριό Ἔξω Ποτάμοι Λασιθίου καί ἦτανδιμοιρίτης στόν 1ο λόχο τοῦ Τάγματος ὁρίστηκε δέ ἐπικεφαλῆς τοῦ οὐλαμοῦ τῶν δύο διμοιριῶν πού συγ-κροτήθηκε γιά νά φτάσει στό Ὄρος Αὐτός ὁ ἀνθυπολοχαγός εἶχε τήν πολύτιμη συνήθεια νά καταγράφειὅλα ὅσα συνέβαιναν στό Τάγμα καί ἰδιαίτερα στόν συγκεκριμένο οὐλαμό μαζί μέ ἀξιόλογες πληροφορίεςτόσο γιά τά μέρη πού περνοῦσε τό Τάγμα ὅσο καί γιά πολεμικά γεγονότα πού σημειώνονταν σέ ἄλλα μέ-τωπα τοῦ πολέμου Αὐτές τίς σημειώσεις τίς ἐπεξεργάστηκε ἀργότερα καί ἔγραψε ἕνα ἀξιόλογο καί πο-λύτιμο 2τομο ἔργο μέ τίτλο laquoΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣraquo Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω γιά λίγοπεραστικός στό τότε μοναδικό Δημοτικό σχολεῖο Πολυγύρου (ἐκεῖ πού εἶναι σήμερα τό Δημαρχεῖο) κάπουστά 1970 τόσο ὅταν σεμνά καί χωρίς ἔπαρση περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί μοίραζε τό βιβλίο αὐτό ὅπωςθά ἔκανε ἀσφαλῶς καί στά ἐδῶ σχολεῖα Αὐτό τό ἔργο τοῦ Ἀλεξάκη εἶναι ἡ βασική πηγή μας γιά νά ἀντλή-σουμε πληροφορίες γιά τά γεγονότα καί τίς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς αὐτῆς Ὅταν πρίν λίγα χρόνια προ-σπάθησα νά βρῶ κάποιο ἀντίτυπο ἀτύχησα ἀφοῦ δέν εἶχε οὔτε ἡ κόρη του στό Ἡράκλειο καίἀναγκάστηκα νά φωτοτυπήσω πάνω ἀπό 1000 (Χ2) σελίδες Κάποιος φορέας θά ἦταν χρήσιμο νά δεῖ τήνπερίπτωση ἐπανέκδοσής του ἤ τουλάχιστον μέρους αὐτοῦ τοῦ πολύτιμου ντοκουμέντου ἰδιαίτερα ἐν ὄψειτῶν ἐκδηλώσεων γιά τά ἑκατοντάχρονα ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τό 2012 Νά πῶ ἀκόμη ὅτι στό ἔργο τουαὐτό ndashἀλλά καί σέ ἄλλα ἔργα τουndash ὁ Ἀλεξάκης πού ἔφτασε ὡς τό βαθμό τοῦ Ἀντιστρατήγου σημειώνειμέ ἐπιμέλεια γεωγραφικά ἱστορικά καί κοινωνικά στοιχεῖα τῶν περιοχῶν πού ἀναφέρεται ἐνῶ ἀξιόλογεςεἶναι καί οἱ ἀναφορές του στά φυσικά τοπία ὅπως παράδειγμα περιγράφει τίς ὀμορφιές τοῦ Χολομώνταndashποιός ἄλλωστε μπορεῖ νά βρεθεῖ στόν Χολομώντα ἰδιαίτερα τό φθινόπωρο ἤ τήν ἄνοιξη καί νά μή μεί-νει ἐκστατικός ἀπό τή φυσική ὀμορφιά του Καταπληκτική εἶναι ἐπίσης ἡ περιγραφή πού κάνει ἀπό τήν κο-ρυφή τοῦ Χορτιάτη τήν ὁποία ἀξίζει τόν κόπο νά διαβάσει κανείς Ὅμως τόν στρατηγό Ἀλεξάκη τόν ξέρειπολύ καλά ἡ Ἀρναία ἡ ὁποία τόν ἔχει τιμήσει ἰδιαίτερα

Ἄς παρακολουθήσουμε λοιπόν τήν πορεία τοῦ οὐλαμοῦ πού κατευθύνεται στό Ἅγ Ὄρος Φεύγει πρωί1 Νοεμβρίου σάν σήμερα δηλαδή μαζί μέ τό ὑπόλοιπο Τάγμα ἀπό τά Βασιλικά καί τό βράδυ διανυκτερεύειστή Γαλάτιστα ὅπου ὁ λαός ὑποδέχεται θερμά τό Τάγμα Τό πρωί τῆς 2ας Νοεμβρίου ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλε-ξάκη ἀποσπᾶται ἀπό τό Τάγμα καί ὁδεύει πρός τόν Χολομώντα ἐνῶ τό ὑπόλοιπο τάγμα ὁδεύει πρός τόνΠολύγυρο Ἀπό τόν Ἅγ Πρόδρομο (Ρεσιτνίκια) ὁ διοικητής Γ Κολοκοτρώνης στέλνει ἀναφορά στή Με-ραρχία του ὅπου μεταξύ ἄλλων σημειώνει laquo ἀπόψε ἔσομαι εἰς Πολύγυρον ἀπέστειλα δέ μίαν διμοιρίανεἰς Λιαρίγκοβην μετά τῶν σχετικῶν προκηρύξεων Τέλος ἐντεῦθεν ἀποστέλλω εἰς Ἅγιον Ὄρος ἕναΟὐλαμόν raquo Αὐτές οἱ προκηρύξεις εἶχαν γραφεῖ ἀπό τόν Κολοκοτρώνη καί ἀνακοινώνονταν σέ ὅλα τάμέρη πού ἔφτανε καί καταλάμβανε τό Τάγμα ὅπως πχ στόν Πολύγυρο ὅπου ὁ Κολοκοτρώνης ἔφτασε τόἀπόγευμα τῆς 2 Νοεμβρίου καί ἔλεγαν

laquoΠρός ἅπαντας τούς κατοίκους τῶν χωρίων καί κωμοπόλεων Χαλκιδικῆς καί Ἁγ Ὄρους Ἐν ὀνόματιτοῦ Βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄ καθιστῶ ὑμῖν γνωστόν ὅτι ἅπαντα τά καταληφθέντα μέρη ὑπό τοῦ Ἑλλη-νικοῦ Στρατοῦ ἀδιακρίτως ἐθνότητος καί θρησκεύματος ὑπάγονται εἰς τό ἑξῆς εἰς τούς ἑλληνικούς νό-μους κατά τούς ὁποίους θέλουσιν ἀπολαμβάνει ἰσονομίας καί προστασίας τιμῆς ζωῆς καί περιουσίας

Οἱ Μουχτάρηδες θέλουσιν ἐκτελεῖ τά καθήκοντα τῶν Δημάρχων μέχρις ἐνεργείας τῶν ἐκλογῶν ἀφοῦπροηγουμένως ὁμόσωσι τόν νενομισμένον ὅρκον εἰς τόν Συνταγματικόν Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων

Ὁ Στρατιωτικός Διοικητής Χαλκιδικής - Γ Κολοκοτρώνης ΤαγματάρχηςraquoΠρέπει ἀκόμη νά σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τήν ἴδια μέρα στό Ἅγιον Ὄρος ἀποβιβάζον ται ἀγήματα ἀπό

ἰσχυρή μοίρα τοῦ ἑλληνικοῦ Στόλου καί καταλαμβάνουν τό Ὄρος στό ὄνομα τοῦ Ἕλληνα Βασιλιᾶ Αὐτόἔγινε γιατί ἡ πορεία τοῦ οὐλαμοῦ τοῦ Τάγματος ἦταν ἀδύνατο νά φτάσει στό Ὄρος σέ λιγότερο ἀπό 4 ἡμέ-ρες καί ὁ κίνδυνος τῆς κατάληψής του ἀπό τούς Βουλγάρους ἦταν πάντα ὑπαρκτός Ἔτσι μέ ἐνέργειεςτοῦ ὑπουργοῦ στρατιωτικῶν καί πρωθυπουργοῦ Ἐλ Βενιζέλου διατάχτηκε τμῆμα τοῦ στόλου νά προχω-ρήσει στήν κατάληψη τοῦ Ὄρους Αὐτό δέν τό ἤξερε στίς 2 τοῦ Νοέμβρη οὔτε ὁ οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκηοὔτε ὁ Κολοκοτρώνης Ὁ Ἀλεξάκης τό πληροφορήθηκε τήν μεθεπόμενη μέρα φεύγοντας ἀπό τήνἹερισσό ὅπου εἶχε διανυκτερεύσει καί ἔτσι σταμάτησε τήν πορεία του πρός τό Ὄρος Μέ τήν εὐκαιρία ἐπι-βάλλεται νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος ρόλος πού ἔπαιξε τό πολεμικό μας ναυτικό σʼ αὐτόν τόν πόλεμο κατα-νικώντας τόν τουρκικό στόλο καί ἐγκλείοντάς τον στά Στενά μέ συνέπεια νά μήν εἶναι δυνατή ἡ ἐνίσχυσητοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Μακεδονίας ἐνῶ παράλληλα τό ναυτικό μας ἀπελευθέρωσε τά νησιά τοῦ ΒΑἰγαίου

11

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 12: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Ἀξιοσημείωτα ὅμως εἶναι τά γεγονότα πού διαδραματίζονται ἐδῶ στήν Ἀρναία τό ἀπόγευμα τῆς 2αςΝοεμβρίου στίς 630 μμ ὅταν ὁ Οὐλαμός τοῦ Ἀλεξάκη ὕστερα ἀπό ἐξαντλητική 12ωρη πορεία ὑπό βρο-χήν στόν ἄθλιο τότε δρόμο τοῦ Χολομώντα φτάνει στήν Ἀρναία Ὁ κόσμος πληροφορεῖται αὐτό τό συν-ταρακτικό γεγονός Τμῆμα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ μέ τά σύμβολα τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδας ἔρχεται νάφέρει τό χαρμόσυνο ἄγγελμα τῆς ὁριστικῆς ἀπελευθέρωσης καί τῆς ἐνσωμάτωσης τοῦ τόπου στόν κορμότοῦ ἑλληνικοῦ κράτους Ὅλος ὁ κόσμος λοιπόν μπροστά οἱ ἱερεῖς οἱ δάσκαλοι οἱ μαθητές ὁ κόσμοςὅλος σπεύδει ἔξω ἀπό τό χωριό στήν εἴσοδο τοῦ δρόμου ἀπό τό βουνό γιά νά ὑποδεχτεῖ τό τμῆμα τοῦστρατοῦ Εἶναι μικρό τό τμῆμα μόλις δύο διμοιρίες ὅμως οὐσιαστικά καί τυπικά εἶναι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡπατρίδα πού ἔρχεται νά ἀγκαλιάσει καί νά ἐνσωματώσει στούς κόλπους της αὐτό τόν πολύπαθο τόποἈνάλογα λοιπόν μέ τή συγκλονιστική περίπτωση εἶναι καί τά αἰσθήματα καί οἱ ἐκδηλώσεις αὐτοῦ τοῦ κό-σμου πού σπεύδει στήν ὑποδοχή τῶν ἐλευθερωτῶν Ἡ πιό χαρακτηριστική ἴσως ἐκδήλωση εἶναι τό κάπωςἄτεχνο ἀλλά πλῆρες ἐνθουσιασμοῦ καί ἔξαρσης αὐτοσχέδιο ποίημα τοῦ δάσκάλου τοῦ σχολείου ἈρναίαςΔημητρίου Τσολάκη τό ὁποῖο ἀπάγγειλε στούς ἀξιωματικούς καί τούς ἄνδρες τοῦ Οὐλαμοῦ Ὑποθέτω βά-σιμα ὅτι τό ποίημα αὐτό ἔχει ἀκουστεῖ πολλές φορές σʼ αὐτόν ἐδῶ τό χῶρο γιʼ αὐτό δέν θά τό ἀναγνώσωπαρά μόνον θά σημειώσω κάποιους χαρακτηριστικούς στίχους του

laquo Καλῶς ἤλθατε ὡς φίλοι ἀετοί τῆς Ἑλλάδος Καλῶς ἦλθες καλλίνικε νικηφόρε ΣτρατέΚαλῶς ἤλθατʼ ὦ φίλοι τῆς ἐνδόξου Παλλάδος μέ σταυρόν μέ σημαίαν ὦ Στρατέ ποθητέ εἰς τά χώματα ταῦτα τά μέ τόσης λαχτάραςἐκλυτρούμενα σήμερον τῆς πρώην κατάρας Ἐφραίνου αἱμόφυρτος καί δύσμοιρος χώρα

μέ τό ἅγιον λάβαρον τήν θείαν σημαίαν Γιατί νά ὁ Σωτήρ σου ἐλήλυθε τώρα εἰς τήν χώραν τοῦ κλέους ἀμιγῆ καί γενναίαν Ἀδέλφια μανάδες κορίτσια παιδιά

καλῶς ἤλθατε ἔαρ εὐωδία καί δρόσος χαιρετίσωμεν ὅλοι τήν θεία Ἐλευθεριά κλπraquo

Πολλές φορές προσπάθησα νά φανταστῶ τόν ὡραῖο αὐτό δάσκαλο νά ἀπομονώνεται κάπου συνε-παρμένος ἀπό τήν ἐπικείμενη ἄφιξη τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καί τῆς ἑλληνικῆς σημαίας καί νά προ-σπαθεῖ νά συνταιριάσει στίχους καί αἰσθήματα γιά νά ἐκφράσει τόσο τά προσωπικά του αἰσθήματαὅσο καί τά ἀνάλογα αἰσθήματα τοῦ λαοῦ τῆς Ἀρναίας καί τῆς Χαλκιδικῆς ὁλόκληρης

Μέρες ἀσφαλῶς ἱστορικές πού σημαδεύουν φωτεινά τήν τοπική μας ἱστορία Ὁ Οὐλαμός διανυ-κτερεύει ἐδῶ στό σχολεῖο καί τήν ἄλλη μέρα ἀναχωρεῖ μέσω Μ Παναγίας Γοματίου καί φτάνει στήνἹερισσό Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης πληροφορήθηκε τήν κατάληψη τοῦ Ὄρους ἀπό τόν στόλοκαί ἀνακάλεσε τόν Οὐλαμό στόν Πολύγυρο ὅπως εἴπαμε παραπάνω Ὁ Οὐλαμός ἀκολουθώντας τό ἴδιοδρομολόγιο ἔφτασε στήν Ἀρναία στίς 8 Νοεμβρίου ὅπου καί ἔμεινε ὡς τίς 13 ὅποτε καί ἀναχώρησεγιά τήν ἕδρα τοῦ Τάγματος τόν Πολύγυρο ὅπου εἶχε φτάσει τό Τάγμα ὅπως εἴπαμε ἀπό τίς 2 Νοεμ-βρίου Ἐν τῷ μεταξύ ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε στείλει τμήματα τοῦ Τάγματος σέ διάφορα κεντρικά σημεῖατῆς Χαλκιδικῆς μετακινούμενα γιά νά ἐπισημοποιήσει τήν ἑλληνική κατοχή καί νά ἐπιβάλει αἰσθήματατάξεως στό νομό Ἀργότερα (στίς 9 Δεκεμβρίου) τό Τάγμα μεταφέρεται στήν εὐρύτερη περιοχή τῶνλιμνῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς Θεσσαλονίκης ὅπου παραμένει ἐπί μακρόν γιά νά πάρει μέρος ἀργό-τερα μέ ἐπιτυχία στόν 2ο Βαλκανικό Πόλεμο τῆς Ἑλλάδας καί Σερβίας ἐναντίον τῆς Βουλγαρίας ἡἐπιτυχής ἔκβαση τοῦ ὁποίου κατοχύρωσε τήν κυριότητα τῆς Ἑλλάδας στή Μακεδονία Στόν πόλεμοαὐτό τό Τάγμα Κρητῶν πολέμησε ἡρωικά στή μάχη τοῦ Λαχανά (21 Ἰουνίου 1913) ὅπου καί σκοτώθη-καν πολλοί στρατιῶτες καί οἱ λοχαγοί Λυμπέρης καί Ζητουνιάτης ἐνῶ πρωτοστάτησε στήν πολύνεκρημάχη τῆς Τζουμαγιᾶς (12 Ἰουλίου) στήν ὁποία σκοτώθηκε ὁ Ταγματάρχης Κολοκοτρώνης ὅλοι οἱ ἀξιω-ματικοί του καί ὁ Ἀλεξάκης δέχτηκε διαμπερές τραῦμα στό στῆθος καί σώθηκε ἀπό θαῦμα

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΟΥ laquoΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ ΚΑΙΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ (1912) ΚΑΙ

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΗΣraquoὍμως εἶναι καιρός νομίζω νά παρουσιάσω σύντομα τό βιβλίο τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου laquoἩ ἀπελευ-

θέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆς (1912) ἀπό τόν τουρκικό ζυγό καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύ-θερης ζωῆςraquo Τόν ἴδιο τόν συγγραφέα τόν ξέρετε πολύ καλά Εἶναι ἕνας ἀξιόλογος ἐκπαιδευτικός καίκυρίως εἶναι ἕνας ἀκούραστος ἐρευνητής κυρίως τῆς νεότερης ἱστορίας τοῦ τόπου πού ἀνακαλύπτεικαί καταγράφει πολύτιμα ἱστορικά καί λαογραφικά στοιχεῖα τά ὁποῖα παραδίδει στό ἀναγνωστικό κοινό μέ1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 13: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

τά βιβλία του καί κυρίως μέ τό ἀξιόλογο περιοδικό του laquoΗ ΑΡΝΑΙΑraquo πού ἐκδίδει τώρα καί πολλά χρόνιαἐνῶ ἀμέτρητα κείμενά του δημοσιεύονται συνεχῶς σέ ἔντυπα ἐντός καί ἐκτός τῆς Χαλκιδικῆς

Στό συγκεκριμένο βιβλίο ὁ Δ Κύρου κατέγραψε καί τύπωσε αὐτά πού σᾶς ἔχει πεῖ πολλές φορές ἀπότό βῆμα αὐτό ἤ σέ πανηγυρικούς Σᾶς ἔχει μιλήσει γιά τά συγκλονιστικά γεγονότα τοῦ Ὀκτώβρη καί τοῦΝοέμβρη τοῦ 1912 ὅταν ἡ Ἀρναία καί ἡ Χαλκιδική ὁλόκληρη συνταράχτηκε ἀπό τόν ἄνεμο τῆς ἐλευθερίαςπού φύσηξε καί ἐδῶ ὕστερα ἀπό 482 χρόνια σκλαβιᾶς στούς Τούρκους Ἀκριβῶς ἐπειδή τά γεγονότα αὐτάἐκτέθηκαν προηγουμένως γιʼ αὐτό καί δέν θά σᾶς ἀπασχολήσω καί πάλι μέ τήν ἐξιστόρησή τους ὅπως τάἐκθέτει ὁ συγγραφέας στό βιβλίο του Πρέπει βέβαια νά πῶ ὅτι τά γεγονότα ὅπως τά ἐκθέτει ὁ ἀγαπητόςΔημήτρης εἶναι πλέον λεπτομερῆ καί ἀναλυτικά καί συνοδεύονται ἀπό πολλές φωτογραφίες Τό ἐξώ-φυλλο εἶναι ἕνα θαυμάσιο σχεδίασμα ἀφιερωμένο στόν ἑορτασμό τῆς ἐπετείου τῆς ἀπελευθέρωσης τοῦ1992 στά ὀγδοντάχρονα τῆς ἐπετείου δηλαδή τό ὁποῖο πλέον ἔχει συλλεκτική ἀξία ἐνῶ τό ὀπισθόφυλλοεἶναι φωτογραφία τοῦ μνημείου πού ἀνήγειρε ἡ Ἀρναία στή δυτική εἴσοδο τῆς πόλης σέ ἀνάμνηση τῆςἐκεῖ ὑποδοχῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ

Στίς πρῶτες σελίδες ὁ Δ Κύρου ἀναφέρεται γενικά στή Χαλκιδική τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς καί στούςκατά καιρούς ἀγῶνες της νά ἐλευθερωθεῖ ἐνῶ στή συνέχεια μιλάει μόνο γιά τήν Ἀρναία Γρήγορα ἔρχε-ται στόν Ὀκτώβρη τοῦ 1912 καί σέ 6 σελίδες δίνει πολλά στοιχεῖα καί λεπτομέρειες γιά τή δράση τῶν Προ-σκόπων κυρίως στή Β Χαλκιδική καί εἰδικότερα στήν Ἀρναία ἀναφέροντας πολλούς ἀγωνιστές μέὀνόματα καί φωτογραφίες Στή συνέχεια ἀναφέρεται στόν ἑλληνικό στρατό καί στήν ἀπελευθέρωση τῆςΘεσσαλονίκης ἐνῶ ἀμέσως ἀναφέρεται στό Τάγμα Κρητῶν καί στήν ἐντολή πού παίρνει νά ἀπελευθερώ-σει τή Χαλκιδική καί τό Ἅγιον Ὄρος Περιγράφει τήν πορεία τοῦ Τάγματος Κρητῶν πρός καί ἐντός τῆςΧαλκιδικῆς καί ἰδιαίτερα τήν πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ Ἀλεξάκη στόν ὁποῖο ἀνατίθεται ἡ εἰδική ἐντολή νάσπεύσει πρός τό Ἅγ Ὄρος πρίν προλάβουν νά φτάσουν οἱ Βούλγαροι Ὁ Οὐλαμός φτάνει στήν Ἀρναίακαλύπτον τας τή διαδρομή Γαλάτιστα-Ἀρναία σέ 12 ὧρες Στήν ἐνθουσιώδη καί συγκινητική ὑποδοχή τοῦοὐλαμοῦ στήν Ἀρναία δίνει ὅπως ἦταν φυσικό ἰδιαίτερη ἔμφαση ὁ συγγραφέας laquoΟἱ στιγμές ἐκεῖνες ἦτανἀνεπανάληπτες ἱερές καί συγκινητικές Ἱερεῖς καί λαός ἔκλαιγαν raquo σημειώνει ἐνῶ ἀναφέρει τήν ἀντι-φώνηση τοῦ Ἀλεξάκη στήν προσφώνηση τοῦ δντῆ τοῦ σχολείου Νικόλαου Παπαστεργίου laquoἈδέλφια Σᾶςἐφέραμε τήν ἐλευθερίαν πού ἐποθούσαμεν ὅλοι οἱ πρόγονοι καί πατέρες σας ἐπί αἰώνας Ἡ χαρά σας εἶναικαί χαρά μας Θρήνου ὁ καιρός πέπαυται Μή κλαίετε Ἀνέτειλεν ἡ αὐγή τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας ἩΜακεδονία ἀνέστη Ἑορτάσατεraquo

Περιγράφει μετά τή γνωστή πορεία τοῦ Οὐλαμοῦ ὁ ὁποῖος ἀναχωρεῖ ἀπό τήν Ἀρναία στίς 3 Νοεμβρίουγιά Ἅγ Ὄρος μέσω Παλαιοχωρίου Μ Παναγίας Γοματίου Ἱερισσοῦ ὅπου διανυκτερεύει Στήν πορείατου ἀπό κεῖ πληροφορεῖται τήν κατάληψη τοῦ Ἁγ Ὄρους ἀπό ἀγήματα τοῦ στόλου καί παίρνει ἐντολή νάἐπιστρέψει Ἡ ἐπιστροφή γίνεται ἀπό τήν ἴδια διαδρομή καί ὁ Οὐλαμός ἔφτασε ξανά στήν Ἀρναία στίς 8Νοεμβρίου καί ἐγκαταστάθηκε ἐκ νέου στό σχολεῖο ἐνῶ οἱ ἀξιωματικοί φιλοξενοῦνται στό σπίτι τοῦΚωννου Δημητρακούδα

Στή συνέχεια ὁ Δ Κύρου περιγράφει τά συμβαίνοντα στήν περιοχή τίς εὐχάριστες ἡμέρες πού ἀκο-λούθησαν Γεύματα (ἀπό τόν ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ Σωκράτη ndashὁ ὁποῖος ἀπουσίαζε στή Θεσσαλονίκη τήνἡμέρα τῆς ὑποδοχῆςndash καί τόν ἐκτελοῦντα χρέη δημάρχου Ἰωάννη Κοτσάνη) φιλοξενίες ὡς καί ὁ γάμοςΚωννου Μήτσιου μέ τήν κόρη τοῦ Βασιλείου Σαραφιανοῦ γενικά μία εὐχάριστη κοινωνική ζωή κάτω ἀπότόν ἥλιο τῆς ἐλευθερίας πού φώτιζε πλέον τήν Ἀρναία τή Χαλκιδική καί μεγάλο μέρος τῆς Μακεδονίας(γιά τήν ὑπόλοιπη Μακεδονία χρειάστηκε νά γίνει ὁ δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ Ἑλλάδας καίΒουλγαρίας γιά νά ἐκδιωχτεῖ ὁ βουλγαρικός στρατός ἀπό τίς περιοχές πού εἶχε καταλάβει)

Στόν ἐπίλογο τῆς ἀφήγησης ὁ συγγραφέας ἀναφέρεται στό ἱστορικό τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς σημερινῆςἐπετείου ὅπως καί στήν κατασκευή τοῦ γνωστοῦ μνημείου Ἀκολουθεῖ τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ μέ ἐνδιαφέρονταστοιχεῖα ὅπως τά ὀνόματα τῶν ἱερέων καί τῶν δασκάλων πού πῆραν μέρος στήν ὑποδοχή τοῦ στρατοῦφωτοτυπία τῶν Μαθητολογίου τῶν μαθητῶν τῶν laquoἙλληνικῶν Σχολείων Λιαριγκόβηςraquo ἐνῶ κλείνει μέ ἕναἐξαιρετικοῦ ἐνδιαφέροντος γράμμα τοῦ Ἀντιστρατήγου Ἰωάννου Ἀλεξάκη πρός τόν Δήμαρχο Ἀρναίαςμέ ἡμερομηνία 11-10-1969 στό ὁποῖο ἀναφέρεται στά γεγονότα τοῦ Ὀκτωβρίου-Νοεμβρίου 1912 θυμᾶταιμέ πολύ ἐνδιαφέρον τήν Ἀρναία καί τή Χαλκιδική καί σημειώνει ὅτι εἶχε ἐπισκεφθεῖ τόν Πολύγυρο τόνὈκτώβρη τοῦ 1969 laquo85ετής γέρωνraquo ὅπως γράφει γιά νά μετάσχει στόν ἑορτασμό τῆς ἀπελευθέρωσηςτοῦ Πολυγύρου Θέλω νά σημειώσω ἐδῶ ὅπως ἀνέφερα καί παραπάνω ὅτι γνώρισα προσωπικά τόν Ἀλε-ξάκη κάπου τό 1972() ὅταν ἀκόμη πιό laquoγέρωνraquo ἁπλός καί ἀθόρυβος περνοῦσε ἀπό τά σχολεῖα καί τούςΔήμους καί πρόσφερε δωρεάν φυσικά τό πολύτιμο βιβλίο του γιά τό ὁποῖο ἔκανα λόγο παραπάνω

Τέλος κλείνοντας τή σύντομη παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ φίλου Δημήτρη Κύρου ἐπισημαίνω τήν

1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 14: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

εἰδική προσωπική ἀφιέρωση σέ ἀγαπημένο του πρόσωπο μέ τήν ὁποία ὁ συγγραφέας ἀποδίδει ἁγνά αἰσθή-ματα τιμῆς καί ἀγάπης

Ἀγαπητέ Δημήτρη σέ συγχαίρω γιά τό βιβλίο σου ὅπως καί γιά τά ἄλλα δύο πού ἀκολουθοῦν ἐνθαρ-ρύνοντάς σε νά συνεχίσεις νά ἐρευνᾶς καί νά γράφεις Αὐτή ἡ ἐνασχόληση εἶναι ἱκανοποίηση καί παρη-γορία γιά σένα καί ἀποβαίνει πολύ χρήσιμη γιά ὅλους ἐμᾶς γιά τήν κοινωνία

Τελειώνοντας εὐχαριστῶ γιά ἄλλη μία φορά τόν Δῆμο Ἀρναίας καί τόν ἀγαπητό συνάδελφο-Δήμαρχοτόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου φίλο Δ Κύρου πού μοῦ ἐμπιστεύτηκε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου του τόἈριστοτέλειο Πνευματικό Κέντρο Ἀρναίας καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ὀργάνωση τῶν σημερινῶνἐκδηλώσεων καί ὅλους ἐσᾶς πού μέ ἀκούσατε ζητώντας συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα

1

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μαςστήν laquoΕἰδική Ἀναφοράraquo γιά τά Ἐγκαίνια τοῦ Μη-τροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ Στεφάνου (σελ 20)γράψαμε ὅτι laquoἀριστερά (τῷ εἰσερχομένῳ) τῆςκεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ τοποθετήθηκε ἡ πα-ρακάτω ἐνεπίγραφος πλάκαraquo καί δημοσιεύσαμετή φωτογραφία της στή συνέχεια Στό παρόντεῦχος ξαναδημοσιεύουμε τό κείμενο τῆς ἐπι-γραφῆς γιά τούς παρακάτω τρεῖς λόγους

1 Γιά νά συγχαροῦμε θερμότατα τόν συντάκτητῆς ἐπιγραφῆς πού εἶναι ὁ Γενικός ἈρχιερατικόςἘπίτροπος καί ἐφημέριος τοῦ Ἱ Ναοῦ Παμμεγί-στων Ταξιαρχῶν Παλαιοχωρίου ἈρχιμανδρίτηςἸγνάτιος Ριγανᾶς (Ὅταν δημοσιεύαμε τήν ἐπι-γραφή δέν γνωρίζαμε τόν συντάκτη της Τό πλη-ροφορηθήκαμε διαβάζοντας τό Εἰδησεογράφηματῶν Ἐγκαινίων τοῦ Ναοῦ στήν ἐφημερίδα τῆς Μη-τροπόλεως laquoΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑraquo φ 115Σεπτ -Ὀκτ 2010 σ 2)

2 Γιά νά τόν ξαναγράψουμε στήν ὀρθή τουμορφή πού εἶναι ἡ ποιητική καί ὄχι ἡ πεζή (στήνὁποία γράφηκε στήν πλάκα γιά τεχνικούς λό-γους) ὥστε νά γίνει πιό κατανοητή κατά τήν ἀνά-γνωση του (Τό κείμενο εἶναι γραμμένο μέ μέτροἰαμβικό δεκαπεντασύλλαβο) καί

3 Γιά νά διορθώσουμε (γιά τούς τύπους) κά-ποια δυσδιάκριτα ὀρθογραφικά μικρολάθη

ΤΟ ΑΠʼ ΑΙΩΝΩΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΠΡΩΤΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝΤΟΔΕ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΤΕΜΕΝΟΣ ΠΥΡΙ ΑΝΑΛΩΘΕΝΤΟΣ

ΠΡΟ ΠΕΝΤΕ ΓΑΡ ΕΝΙΑΥΤΩΝ ΦΘΟΝῼ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΟΥΙΔΟΥ ΛΑΜΠΡΟΝ ΑΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΚ ΤΕΦΡΑΣ ΠΑΛΙΝ ΣΤΙΛΒΟΝ

ΕΝ ΕΤΕΙ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤῼ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΚΑΤῼΛΑΒΟΝ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΙΝ ΠΕΜΠΤΗΝ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΑΝ ΔΕ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΠΑΡʼ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥΚΑΙ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΩΝ ΔΕ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ ΠΛΕΙΣΤΩΝΤΟΥ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥ ΕΥΓΕΝΩΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙ ΚΑΙ ΞΕΝΙᾼ

ΔΙΑΤΡΑΝΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝΑΓΑΠΗΝ ΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΝ ΕΠΙ Τῌ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙᾼ

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΙΩΝΑΣ ΤΗΝ ΣΠΟΥΔΗΝ ΤΟΝ ΖΗΛΟΝ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣΤΟΥ ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΟΥ ΤΟΥ ΣΕΠΤΟΥ ΤΗΣ ΩΔΕ ΕΠΑΡΧΙΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΕΚΒΟΑ ΚΥΡΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΕΣ ΩΣ ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΟΥΝ ΠΑΝΤΕΣ

ΥΠΕΡ ΑΥΤΩΝ ΔΕΗΘΗΤΕ ΣΤΕΦΑΝῼ Τῼ ΑΓΙῼΤῼ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΙ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΥΤῌ ΑΠΑΝΤΩΝ

ΩΣ ΠΑΡΡΗΣΙΑΝ ΕΧΟΝΤΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΥΡΙΟΥΤΟΙΣ ΛΙΘΟΙΣ ΕΚΧΥΣΑΜΕΝΟΣ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΘΑΥΜΑΖΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΣΤΗΝ ΕΥΚΟΣΜΙΑΝΤῼ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΙ ΘΕῼ ΔΟΤΕ ΔΟΞΑΝ ΚΑΙ ΑΙΝΟΝ

Η Κ Τ Η Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Γ Ρ Α Φ Η Τ Ω Ν Ε Γ Κ Α Ι Ν Ι Ω ΝΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΡΝΑΙΑΣ (5-9-2010)

Δημ Κύρου

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΠαρακαλοῦνται οἱ πεθαμένοι ἀποδέκτες τοῦ περιοδικοῦ μας νά μᾶς δηλώσουν τόν θάνατό τους γιά

νά μή τούς στέλνουμε τό περιοδικό μας ὅπως στέλνονται σέ κάποιους οἱ συντάξεις ἤ νά τροποποι-ήσουμε τή διεύθυνση ἀποστολῆς Δυστυχῶς κανένας ἀπʼ τούς συγχωρεμένους δέν φιλοτιμεῖται νάμᾶς ἐνημερώσει σχετικά

[Σημείωση Ὅπως καταλαβαίνετε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες τά παραπάνω χιουμοριστικά τά γράφουμετά λέμε στούς πεθαμένους γιά νά τʼ ἀκούσουν οἱ ζωντανοί καί νά μᾶς ἐνημερώσουν γιά τήν laquoἐκδη-μίαraquo τῶν συγγενῶν τους καί γιά τήν παραπέρα πορεία τῆς σχετικῆς ἀλληλογραφίας]

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 15: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Πρίν ἀπό 99 χρόνια Ὀκτώβριος-Νοέmicroβριος 1911

prod partintsectradicdegprod prod Atildepartπƒradic∆radiciexclπinfin intinfinπ prod partsectpartAgravetradeprod trade∆prod sectπinfinƒπdegintradicmicroprod∆radicAgrave partparaπtradeintradicpararadicAgrave πpartƒπtradetraderadicAgrave intinfinπ infindegπradicAgrave radicƒradicAgravetrade tradeoslashintƒinfin∆prod

Γράφει ὁ Δημ ΚύρουὉ Σωκράτης Σταυρίδης Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό τό 1

διορίσθηκε τό 1 προϊστάμενος τῆς Κοινότητας Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ὅπουὑπηρέτησε μέχρι τήν ἐκλογή του ὡς Ἐπισκόπου στήν Ἐπισκοπή Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρουςκαί ὅπου πληροφορήθηκε τήν ἐκλογή του1

Στίς Ὀκτωβρίου τοῦ 111 ἡ Ἐπισκοπική Σύνοδος τῆς Θεσσαλονίκης ἀποτελούμενηἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ἰωακείμ καί τούς Ἐπισκόπους Κίτρους Παρθένιο Καμ-πανίας Φώτιο Ἀρδαμερίου Ἰωακείμ καί Πολυανῆς Φώτιο ἐξέλεξε παμψηφεί ὡς ἘπίσκοποἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους τόν πρεσβύτερο καί Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου Σωκράτη Σταυρίδη Ἀμέσως μετά ἡ Σύνοδος μέ τηλεγραφήματά της ἐνημέρωσε τόνἴδιο καί τήν Κοινότητα Λιαριγκόβης γιά τό γεγονός

Στίς Νοεμβρίου ὁ Ἀρχιμανδρίτης Σωκράτης ἀναχώρησε ἀπό τό Μακροχώρι μετά ἀπόσυγκινητική προπομπή (ξεπροβόδισμα) τῶν κατοίκων του Σύμφωνα μέ τήν εἰδησεογραφίατῶν ἡμερῶν ἐκείνων laquoΠάντα τά σωματεῖα τῆς Κοινότητος ἐκείνης καί λαός πολύς προ-έπεμψαν τόν πνευματικόν των ποιμένα μετά πολλῶν ἐνδείξεων σεβασμοῦ καί ἀγάπης καίτῷ προσέφεραν ὡς δῶρα ἀγορασθέντα διά κοινῆς συν εισφορᾶς Μητροπολιτικήν ΜίτρανΣταυρόν τῆς εὐλογίας Ποιμαντορικήν ράβδον καί Ἐγκόλπιονraquo

Στίς Νοεμβρίου ὁ laquoἐψηφισμένοςraquo Ἐπίσκοπος ἔφθασε σιδηροδρομικῶς στή Θεσσαλο-νίκη συνοδευόμενος ἀπό τήν ἀδελφή τῆς μητέρας του Ἀρίστης Μανταλίδου Στόν σιδηρο-δρομικό σταθμό τῆς πόλης τόν ὑποδέχθηκαν ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας Φώτιος ὡςἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης καί πολλοί ἀπό τήν ἐπισκοπική ἐπαρχία Ἱερισ-σοῦ οἱ ὁποῖοι παρεπιδημοῦσαν στή Θεσσαλονίκη Μετά τήν ἄφιξή του στή Θεσσαλονίκη ὁνεοεκλεγείς Ἐπίσκοπος μετέβη στή Μητρόπολη ἀπrsquo ὅπου μέ τόν Μητροπολίτη Ἰωακείμ καίτούς Ἐπισκόπους Καμπανίας Φώτιο καί Ροδοστόλου Ἀλέξανδρο μετέβη στόν Ἱ Ναό τοῦἉγίου Νικολάου ὅπου ἔγινε τό Μεγάλο Μήνυμα καί τελέσθηκε ἡ σχετική Ἀκολουθία

Τήν Κυριακή τό πρωί Νοεμβρίου στόν ἴδιο Ναό κατά τή διάρκεια τῆς θ Λειτουργίας ὁἈρχιμανδρίτης Σωκράτης χειροτονήθηκε σέ Ἐπίσκοπο ἀπό τόν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκηςκαί τούς ἐπισκόπους Καμπανίας καί Ροδοστόλου laquoἐν συρροῇ ἀπείρου κόσμουraquo Ὁ Παγ-χαλκιδικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης στίς Νοεμβρίου μέ πρόσκλησή του μέσω τοῦ Τύπουτῆς Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τά μέλη του καί τούς παρεπιδημοῦντες στή ΘεσσαλονίκηΧαλκιδικιῶτες τῆς ἐπισκοπικῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ νά παρευρεθοῦν στήν τελετή τῆς χειρο-τονίας τοῦ Ἐπισκόπου Σωκράτη

Μετά τή χειροτονία ὁ νέος Ἐπίσκοπος πῆγε στή Μητρόπολη συνοδευόμενος ἀπό κλῆροκαί λαό ὅπου δέχθηκε laquoτά συγχαρητήρια τῶν ἐπιτροπῶν τῶν διαφόρων κοινοτήτων τῆςἐπαρχίας τοῦ Προεδρείου τοῦ Παγχαλκιδικοῦ Συνδέσμου διαφόρων ἐγκρίτων ἐπαρ-χιωτῶν τουraquo καί Θεσσαλονικέων

Εἴκοσι μέρες μετά τήν χειροτονία του τό Σάββατο Νοεμβρίου ἡμέρα μνήμης τοῦ ἉγίουΣτυλιανοῦ ὁ laquoἐναγωνίως ἀναμενόμενος ὑπό τοῦ ποιμνίου τουraquo νέος Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦκαί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτης ἦρθε στή Λιαρίγκοβη ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς ὅπου τόν ὑποδέχ-θηκε ὁ κλῆρος καί ὁ λαός τῆς κωμόπολης

Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἔξω ἀπό τήν κωμόπολη στήν τοποθεσία laquoΠηγαδάκιraquo πού ἀπέχει ΄περίπου ἀπrsquo αὐτήν Οἱ γύρω λόφοι laquoκατεκλύσθησαν ὑπό τοῦ συρρεύσαντος ἐκεῖ πλήθουςτό ὁποῖον ὡς ἔλαφος διψῶσα ἔδραμε πρός τήν πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος πρός τόν πο-θητόν Ποιμενάρχην Παραλλήλως δέ κατά μῆκος τῆς ὁδοῦ ἑκατέρωθεν παρετάχθησαν

1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 16: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

ὑπό τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ οἱ μαθηταί καί μαθήτριαι τῶν Ἐκπαιδευτηρίων ἔχου-σαι ἐπί κεφαλῆς τάς ἐρυθρολεύκους σημαίας τοῦ Συντάγματός μαςraquo

Μόλις ὁ νέος Ἐπίσκοπος ἔφθασε στόν τόπο τῆς ὑποδοχῆς οἱ ἱερεῖς οἱ πρόκριτοι οἱ δά-σκαλοι καί ὁ λαός τόν πλησίασαν καί τόν χαιρέτισαν φιλώντας τό χέρι του καί παίρνον ταςτήν εὐχή καί εὐλογία του ἐνῶ οἱ μαθητές ἔψελναν μέ τίς ὁδηγίες τοῦ ἱεροψάλτη1 τόν Πο-λυχρονισμό του

Μετά ἀπrsquo αὐτά σχηματίσθηκε πομπή μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἐπίσκοπο ἡ ὁποία ἔφθασε στόνἹ Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Ἐκεῖ στήν ἀρχή διαβάσθηκε ἀπό τόν ἄμβωνα τό διοριστήριοΓράμμα11 ὡς Ἐπισκόπου ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ψάλθηκε ἡ Ἀκολουθία τοῦἙσπερινοῦ Μετά τόν Ἑσπερινό προσφώνησε τόν νέο Ἐπίσκοπο ὁ διευθυντής τῆς ἈστικῆςΣχολῆς Λιαριγκόβης Γεώργιος Κύρου1 ὁ ὁποῖος εἶπε τά ἑξῆς

laquoΠανιερώτατε Ἐξ ὀνόματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος Λιαριγκόβης ἔχω τήν τιμήν νά Σᾶς

εἴπω ἐγκαρδίως τό καλῶς ἤλθατεἈληθῶς ἡ παρουσία ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Ἀρχιερέως ἐμποιοῖ καί ἐνέχει ὅλως ἰδιαιτέραν

χαράν καί σημασίαν καθότι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν διαβλέπομεν τόν ἄνδρα ἀρχηγόν ὅστιςδύναται νά μᾶς συμπεριλάβῃ καί νά μᾶς θερμάνῃ ὑπό τάς θερμογόνους πτέρυγάς τουκαί τοῦτο πρός δόξαν καί τιμήν τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους μας

Ὁμολογουμένως μέγα καί τιμητικόν τό ἀξίωμα τοῦ Ἀρχιερέως ἐν τούτοις καί κατά το-σοῦτον βαρύ καί σοβαρόν τό καθῆκον αὐτοῦ Βεβαίως ὁ Δεσπότης διά νrsquo ἀνταποκριθῇεἰς τάς ποικίλας βλέψεις καί ἀξιώσεις τῆς μητρός Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν διάνά φθάσῃ εἰς τόν ὑψηλόν προορισμόν του διά τόν ὁποῖον ἀπεστάλη παρά τοῦ ΟἰκουμΘρόνου Κωνσταντινουπόλεως δέον κατrsquo ἀρχήν νά περικοσμῆται μέ πλείστας ὅσας ἀρε-τάς καί προσόντα ἐθνικά

Ἐν πρώτοις δέον νά εἶναι ὁ Δεσπότης κάτοχος παιδείαςΒ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ Δεσπότης τήν ἀπαιτουμένην πεῖραν καί διοικητικήν ἱκανότητα ὡς

πρός τήν δικαιοδοσίαν του καί κατά συνέπειαν νά μή λάβῃ ποτέ τήν ἀνάγκην νά διακυ-βερνᾷ τήν Ἐπαρχίαν του κατά τάς ἐμπνεύσεις τοῦ μέν καί τοῦ δέ

Γ΄ Δέον νά ἔχῃ ὁ ἐνδεδειγμένος ρασοφόρος ἀρχηγός μας τάλαντον ἠθικόν κυρίως δέτάλαντον πατριαρχικόν καθότι τό ράσον τοῦτο ἀνέκαθεν καί πάντοτε εἶνε τό σύμβολοντοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ ζῶσα σημαία τοῦ Χριστιανισμοῦ Ὁ ρασοφόρος ἀρχηγός μας μέτό τιμητικόν καί σεμνόν τοῦτο ράσον προώρισται νά προστατεύσῃ ὁλόκληρον τόν Χρι-στιανοελληνισμόν τῆς Ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ καί Ἁγ Ὄρους καί νrsquo ἀντιπροσωπεύσῃ αὐτόνἐπαξίως πανταχοῦ καί πάντοτε ἐν καιρῷ τῷ δέοντι πολύ δέ περισσότερον ὑπό τάς ση-μερινάς συνθήκας καθrsquo ἅς ζῶμεν ὑπό τό σημερινόν Συνταγματικόν μας Πολίτευμα ὅπερπραγματικῶς ὑπισχνεῖται νά μᾶς δώσῃ πρόοδον δικαιοσύνην καί πολιτισμόν ἀρκεῖ εἰλι-κρινῶς πάντες νά ἐργασθῶμεν ἐκπαιδευτικῶς θρησκευτικῶς στρατιωτικῶς ἐμποροβιο-μηχανικῶς διοικητικῶς δικαστικῶς ἐν γένει νά ἐργασθῶμεν μέ ὅλα τά εἰρηνικά καί νόμιμαμέσα ὅπερ ἀπαιτεῖ καί διαθέτει ἡ σημερινή ἀνεπτυγμένη ἀνθρωπίνη Κοινωνία τό σημε-ρινόν κοινόν πνεῦμα τῆς Ἰσοπολιτείας ἡ φωνή τῆς φιλελευθερίας καί ἡ πρώτη ἀρχή τῆςφιλαδελφίας τοῦ κοινοῦ Πατρός μας Θεοῦ ἡ ψυχή αὕτη τῆς ὅλης ἀνθρωπότητος ἐν τῷκόσμῳ τούτῳ Ἤδη Πανιερώτατε σύμπας ὁ καθrsquo ἡμᾶς λαός εἶνε ἕτοιμος καί πρόθυμοςνrsquo ἀκολουθήσῃ τήν πρωτοβουλίαν καί τάς πεφωτισμένας ὁδηγίας σας εἰς τό νά διαπραχθῇπᾶν ὅτι καλόν καί γενναῖον πρός τήν κοινότητά μας πρωτίστως δέ γενική ἐπιθυμία εἶνενά διορθωθῶσιν αἱ ἐλλείψεις τῶν σχολείων μας καί κατά συνέπειαν νrsquo ἀνοιχθῶσιν αὐτάεἰς περιωπήν καθότι τά Σχολεῖα εἶνε ἡ βάσις τῆς προόδου μιᾶς Κοινότητος κατrsquo ἀκο-λουθίαν δέ νά τεθῆ καί ἡ ἡμετέρα Ἐπαρχία εἰς τήν ἐμπρέπουσαν θέσιν της ὡς ἀπαιτεῖἄλλως τε καί κελεύει ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας

Ἔχοντες δέ ἀπεριόριστον ἐμπιστοσύνην εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὅτι μᾶς ἐτί-μησε μέ ἄνδρα ἀρχηγόν τοιοῦτον τόν ὁποῖον ἀπαιτοῦσι καί ἐπιβάλουσιν αἱ περιστάσειςμέ ἄνδρα ὅστις εἶναι ἐφοδιασμένος μέ ὅλας τάς ἀρετάς καί πλεονεκτήματα περί τό

1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 17: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

ἀρχιερατεύειν δυνάμει καί ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀρετῶν μόνον τούτων θά δυνηθῇ οὕτος νrsquoἀποκτήσῃ τόν σεβασμόν τήν ἐκτίμησιν τήν ἐπιρροήν καί τήν ἀγάπην τοῦ ὑπrsquo αὐτόν πι-στοῦ καί ἀφωσιωμένου λαοῦ του δέν δυνάμεθα ἄλλως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει εἰμή μετrsquoεὐγνωμοσύνης νά εὐχαριστήσωμεν τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί νά Σᾶς δεχθῶμεν ὡςπνευματικόν μας πατέρα ὡς καί σᾶς ἀποδεχόμεθα Πανιερώτατε μέ ὅλως ἀνυπόκριτονχαράν καί ἀγάπην καί ἀναφωνῶμεν Ζήτω τό Ἔθνος ζήτω τό Οἰκουμ Πατριαρχεῖον ζήτωὁ λαοφιλής Δεσπότης μας Σωκράτης Σταυρίδηςraquo

Στή συνέχεια μίλησε στό ποίμνιό του laquoμετά πολλῆς χάριτος καί στωμυλίαςraquo ὁ ἘπίσκοποςΣωκράτης παρου σιάζοντας μέ λίγα λόγια τό laquoἀνορθωτικόν πρόγραμμαraquo πού εἶχε γιά ἐφαρ-μογή γιά τήν πρόοδο τῆς ἐπαρχίας του

Μετά τό τέλος τῆς ἐκδήλωσης τῆς ὑποδοχῆς ὁ Ἐπίσκοπος laquoκατηυθύνθη εἰς τό προετοι-μασθέν ὑπό τῆς Ἐφορείας κατάλυμα τό δέ πλῆθος ἀπῆλθεν ἀποκομίσαν τάς ἀρίστας τῶνἐντυπώσεωνraquo1

Ἡ Ἐφημερίδα laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo ἡ ὁποία κάλυψε σέ τρία φύλλα της τά παραπάνω γεγο-νότα ἔγραψε τά παρακάτω δυό ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν Ἐπίσκοπο Ἱερισσοῦ καί ἉγίουὌρους Σωκράτη Σταυρίδη

ndashlaquoΣυγχαίρομεν ἀπό καρδίας τάς κοινότητας τῆς ἐπαρχίας Ἱερισσοῦ διά τήν ἀπόκτη-σιν τοιούτου πνευματικοῦ ποιμένος ὅστις ὅπου καί ἄν εὑρέθη καί ὡς διδάσκαλος καί ὡςκαθηγητής καί ὡς προϊστάμενος ἀφῆκε χρυσᾶς ἀναμνήσειςraquo1

ndashlaquoἘν τῷ προσώπῳ τοῦ ὑπό τῆς Μ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀποσταλέντος ἡμῶν Ἱεράρ-χου διαβλέπομεν ἀληθῆ ἀπόστολον καί στρατιώτην τοῦ Ναζωραίου ὡπλισμένον διά τῆςπανοπλίας καί τῶν ἀρετῶν τῆς Ἐκκλησίας ἕτοιμον καί τήν ψυχήν αὐτοῦ νά θύσῃ ὑπέρτῶν προβάτων του Ἅπασα ἡ Ἐπαρχία Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους διατελεῖ ἐν ἀνεκ-φράστῳ χαρᾷ ἐπί τῇ ἀποκτήσει τοιούτου πεπνυμένου Ἀρχιερέως διrsquo οὗ ἐλπίζει μετrsquo ἐμπι-στοσύνης τήν ἀνόρθωσιν καί ἀνύψωσίν της ἐκ τῆς παρακμῆς τοῦ μαρασμοῦ καί τῆςἀποσυνθέσεως εἰς ἥν περιέπεσεν ἐσχάτως ὡς μή ὤφειλενraquo1

Στίς ἀρχές τοῦ ἑπόμενου ἔτους ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους ἔστειλε στήνἹερά Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εὐχετική ἐπιστολή Ἀπαντώντας ἡ Ἱ Κοινότητα μέ ἐπι-στολή της στίς 1-1-11 ἔγραψε γιά τήν ἐκλογή του laquoἈσμένως κομισάμενοι τήν εὐχετικήντῆς Ὑμετέρας Πανιερότητος ἐν πρώτοις συγχαίρομεν Αὐτῇ ἐπί τῇ ἐπαξίᾳ ἐκλογῇ Αὐτῆςὡς ἐπισκόπου τῆς θεοσώστου Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους συγχαίρομεν δέ καίτῷ Χριστωνύμῳ πληρώματι ἀξιωθέντι ἀποκτῆσαι ποιμενάρχην ἄξιον καί γεραρόν προ-στάτην τῶν συμφερόντων αὐτοῦraquo1

ΣΣηημμεειιώώσσεειιςς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ νέος ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ - Ἁγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ -1-111 σ

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Ὁ ἐπίσκοπος στά laquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναία)raquo(βλ Σημ 1) γράφει ὅτι ἡ ἐκλογή του ἔγινε στίς Ὀκτωβρίου ἡμερομηνία μέ τήν ὁποία συμφωνεῖ καίὁ Ἀπ Γλαβίνας Ἀρχιερεῖς τῆς ἐπισκοπῆς Ἀρδαμερίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ Κ΄ (1)

Βλέπε Ἀνωνύμου ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή χειροτονία Τίς ὁ νέος ἅγιος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Βιο-

γραφικαί Σημειώσεις ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καί Ἅγίου Ὄρους ἐφημ laquoΜΑΚΕΔΟ-

ΝΙΑraquo φ 1-11-111 σ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ χειροτονία ὅπ Βρίσκεται περίπου 1 χλμ νότια τῆς Ἀρναίας κοντά στό εἰκονοστάσι τοῦ Ἁγ Χαραλάμπους

1 Ἱεροψάλτης τοῦ Ἱ Ν Ἁγ Στεφάνου ἦταν τότε ὁ μετέπειτα ἱερέας Δημήτριος Ζωγράφος (1-1)11 Δυστυχῶς δέν ἔχουμε ἐντοπίσει στήν ἔρευνά μας τό Γράμμα αὐτό1 Καταγόταν ἀπό τήν Ἤπειρο Δίδαξε (ὡς Διευθυντής) στήν Ἀστική Σχολή Λιαριγκόβης (Ἀρναία)

κατά τά σχολικά ἔτη 11-11 καί 11111-11111 καί στήν Ἀστική Σχολή Ρεβενικίων(Μεγάλης Παναγίας) κατά τό σχολικό ἔτος 1111 [Βλέπε α΄ Δημ Κύρου 1 Ἡ ἐκπαίδευση στήνἈρναία (Λιαρίγκοβη) στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας καί μία πρώτη ἀναφορά σέ ἀδημοσίευτο ἀρχει-

1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 18: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

ακό ὑλικό ΑΡΝΑΙΑ τχ 1Ἰαν-Μάρτ 1 σσ καί 1 καί Πληροφορίες γιά τήν ἐκπαίδευση στήΧαλκιδική ἐπί Τουρκοκρατίας ἀπό ἀδημοσίευτο ἀρχειακό ὑλικό τῶν περιοχῶν Νικήτης Μεγάλης Πα-ναγίας καί τοῦ Ἁγ Ὄρους Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου τῆς Ἱστορικῆς καί ΛαογραφικῆςἙταιρείας Χαλκιδικῆς Θεσσαλονίκη 1 σσ (ὅπου ὑπογράφει σέ σελίδα τοῦ laquoΓενικοῦ Ἐλέγ-χουraquo στίς --11) καί 1 β΄ Ἐρατώς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα Ἡ Παιδεία κατά τήν περίοδο τῆςΤουρκοκρατίας Χαλκιδική Πρακτικά τοῦ ου Πανελληνίου Συνεδρίου σσ καί καί στήναὐτοτελή ἔκδοση σσ καί γ΄ Ἠλέκτρας Παπαθανασίου Ἀρναία ἡ παλιά Λιαρίγκοβα Ὄψεις ἀπότή σχολική της ἐκπαίδευση καί τήν κοινωνία της στό τέλος τοῦ 19ου καί ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶναἈρναία 1 σσ καί καί δ΄ Ἰωάννας Βορβῆ Τά Μαδεμοχώρια Χαλκιδικῆς κατά τήν Τουρκο-κρατία Οἱ Κοινότητες καί ἡ διοικητική ὀργάνωση καί ἐκμετάλλευση τῶν μεταλλείων (ἀνέκδοτη δι-δακτορική διατριβή) Θεσσαλονίκη σσ καί ]

Στίς 1 Ὀκτωβρίου 11 ὡς Διευθυντής Ἀστικῆς Σχολῆς Ρεβενικίων ἦρθε στή Λιαρίγκοβη laquoἐπί κεφαλῆςἐθελοντῶνraquo καί μίλησε ἐνθουσιαστικά στούς ἀντάρτες καί στό πλῆθος τοῦ κόσμου πού συγκεντρώθηκανστό ἐξωκκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς μετά ἀπό τή δέηση πού ψάλθηκε ἀπό τόν ἐπιχώριο ἐπίσκοπο Ἱερισ-σοῦ Σωκράτη [Βλέπε Δημ Θ Κύρου 1 Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς Βόρειας Χαλκιδικῆςἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καί οἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς Ἀρναία σ 1 καί ΤάlaquoΧρονικά Ναοῦ Ἁγίου Στεφάνου Λιαριγκόβης (Ἀρναίας)raquo τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρουςκαί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (1911-1944) ΑΡΝΑΙΑ τχ Ἀπρ-Ἰούν σσ καί 1 Σημ ὅπουὑπάρχει ἀρκετή Βιβλιογραφία γιά τή διδακτική του δραστηριότητα] Περισσότερα γιά τόν Γ Κύρου μπο-ρεῖ νά πληροφορηθεῖ ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐρευνώτας τά Ἀρχεῖα τῶν Μητροπόλεων Ἱερισσοῦ καί Θεσσαλο-νίκης

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους εἰς Λιαρίγκοβην ἐφημ laquoΜΑ-ΚΕΔΟΝΙΑraquo φ 1-1-111 σ 1 Ἡ Σημείωση αὐτή (ἀρ 1) ἀφορᾶ σέ ὅλη τή διαδικασία τῆς ὑποδοχῆς

1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ἡ σημερινή ὅπ 1 Βλέπε Ἀνωνύμου Ὁ ν ἐπίσκοπος ὅπ1 Βλέπε Δημ Θ Κύρου Τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί

Ἀρδαμερίου (1836-1943) Β΄ Μέρος ΑΡΝΑΙΑ τχ Ὀκτ-Δεκ σ

1

laquoΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝraquobull Οἱ συμπατριῶτες μας Ἑλένη Δημητρακούδη Μαρία Δημητρακούδη Αἰκατερίνη Δη-

μητρακούδη καί Γιῶργος Δημητρακούδης πρόσφεραν στό περιοδικό laquoΑΡΝΑΙΑraquo 200εὐρώ (68150 δρχ) στή μνήμη τῶν γονέων τους Κωνσταντίνου καί Χαρίκλειας

Εὐχαριστοῦμε θερμά καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά ἀναπαύει τίς ψυχές τῶν προσφιλῶντους προσώπων

ΟΙ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗΤΕΣ τχ 892010bull Ἀνώνυμος 100 εὐρώ (34075 δρχ)bull Ρανταβέλλας Χρ(Θεσνίκη) 50 raquo (17038 raquo ) bull Κατσαμούρη-bull Παπαοικονόμου Μαγδ 50 raquo (17038 raquo )(Θεσνίκη)

bull Μπῦρος Γρηγ (Ἀρναία) 50 raquo (17038 raquo )bull Ἰωάννης Ἀδ Αδαμίδης 50 raquo (17038 raquo )

(Θεσνίκη)bull Ἀνώνυμος 50 raquo (17038 raquo )bull Κωνσταντᾶς Κων (Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Κεχαγιάς Ἰω Χρ(Θεσνίκη) 25 raquo ( 8519 raquo )

bull Ἀνώνυμος 25 raquo ( 8519 raquo )bull Μοσχόπουλος Ἰω 20 raquo ( 6815 raquo )(Θεσνίκη)

bull Κουκλιάτης Γ 20 εὐρώ ( 6815 raquo )(Πετροκέρασα)

bull Μ Ν (Θεσνίκη) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Ἀνώνυμος (ΠΚ) 20 raquo ( 6815 raquo )bull Νικόλαος Σαμαρᾶς 20 raquo ( 6815 raquo )

(Θεσνίκη)bull Τσαμούρης Χρ Κων

(Άρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ Εὐαγγ (Ἀρναία) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Πραβίτας Βασ (Δράμα) 10 raquo ( 3407 raquo )bull Ρασᾶ-Δημάκου (Ἄδενδρο) 10 raquo ( 3407 raquo )

bull Ἰωάννα Σκιαθήκη-Βασι- 10 raquo ( 3407 raquo )λειάδου (Θεσνίκη)

bull Λαμπρινός Γ Ἀθαν 05 raquo ( 1703 raquo )(Ἀρναία)

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 19: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

1

5η συνέχεια

Η ΑΝΑΓΚΗ ∆ΙΑΣΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

81 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνάπλασης-συντήρησης ἱστορικῶν συνόλων καὶ ἀστικῶν χώρωνἄρχισε νὰ ἀλλάζει μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο καὶ ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ἐπισημοποιήθηκε μέσαἀπὸ τὸν χάρτη τῆς Βενετίας τὸ 1964

laquoἩ ἔννοια τοῦ ἱστορικοῦ μνημείου περιλαμβάνει ὄχι μόνο τὰ καθαρὰ ἀρχιτεκτονικὰἔργα ἀλλὰ ἐπίσης τὰ ἀστικὰ καὶ ἀγροτικὰ σύνολα στὰ ὁποῖα βρίσκονται δείγματα ἑνὸςἰδιαίτερου πολιτισμοῦ μιᾶς σημαντικῆς ἀνάπτυξης ἢ ἑνὸς ἱστορικοῦ γεγονότος Αὐτὰ ἀνα-φέρονται ὄχι μόνο γιά τὰ σημαντικὰ ἔργα τέχνης ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ πιὸ ταπεινὰ ἔργα τοῦ πα-ρελθόντος ποὺ ἔχουν ἀποκτήσει πολιτιστικὴ σπουδαιότητα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνουraquo

Χάρτης τῆς Βενετίας ΙCΟΜΟS 1966Ἡ ἀντίληψη γιά τὴν ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἄλλαξε σταδιακὰ τὰ τελευταῖα χρόνια

περικλείοντας ἐκτὸς ἀπὸ ἐξέχοντα μνημεία καὶ μία πιὸ εὐρεία ἀντίληψη τοῦ κτισμένου πε-ριβάλλοντος ὅπως σύνολα ἀπὸ πιὸ ἁπλᾶ κτίσματα μὲ ἐνδιαφέροντα στοιχεία

Ἡ σημασία αὐτῶν τῶν συνόλων ὡς ἱστορικὰ ντοκουμέντα εἶναι μεγάλη καθὼς οἱ χῶροιαὐτοὶ ἐνσωματώνουν ἀξίες τοῦ πολιτισμοῦ σʼ ὅλες τὶς μορφές

laquoἹστορικὰ σύνολα θεωροῦνται τὰ ὁμογενῆ σύνολα ἀστικῶν ἢ ἀγροτικῶν κτισμάτωνποὺ διακρίνονται γιὰ τὸ ἱστορικό ἀρχαιολογικό καλλιτεχνικό ἐπιστημονικό κοινωνικὸ ἢτεχνικὸ ἐνδιαφέρον τους καὶ παρουσιάζουν ἱκανοποιητικὴ συνάφεια ὥστε νὰ ἀποτελοῦντοπογραφικὰ προσδιορίσιμες ἑνότητεςraquo

Σύmicroβαση γιὰ τὴν προστασία τῆς ἀρχιτεκτονικῆς κληρονοmicroιᾶς στὴν Εὐρώπη

Γρανάδα 1985laquoΛέγοντας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμε μόνο διακεκριμένα μεμονωμένα

μνημεία τέχνης ἢ ἀρχιτεκτονικῆς ἀλλὰ πρόκειται καὶ γιὰ τὰ οἰκιστικὰ σύνολα γιὰ τοὺςἱστορικοὺς ἢ παραδοσιακοὺς ὀρεινοὺς καὶ πεδινοὺς οἰκισμούς Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸνσεβασμὸ καὶ τὴν ἀπόδοση τιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σὲ ὅλους μας ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦκαθενὸς γιατί εἶναι τὰ χωριά μας εἶναι τὰ προγονικά μας σπίτια οἱ ταπεινές μας ἐκκλησίεςκαὶ τὰ ξωκλήσιά μας εἶναι τὰ γεφύριά μας καὶ τὰ ἔρημα καὶ ξεχασμένα μοναστήρια καὶ με-τόχιαraquo

Καθηγητής Νικόλαος Κωνστ Μουτσόπουλος

82 Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ) ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Εἶναι γνωστό πὼς ὅλα τὰ κράτη ἰδιαίτερα μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο κατέβαλανμεγάλες προσπάθειες γιὰ τὴ διατήρηση τῶν παραδοσιακῶν τους οἰκισμῶν τὶς ἀναπλάσειςτῶν ἱστορικῶν κέντρων τὴν ἀποκατάσταση τῶν μεμονωμένων ἱστορικῶν μνημείων ἢ κτι-σμάτων ποὺ διασώθηκαν μέχρι σήμερα καὶ ἀποτελοῦν ζωντανὲς ἱστορικὲς μαρτυρίες

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΩΣ ΚΕΛΥΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ-ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΤΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τοῦ κ ∆ηmicroητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἀρχιτέκτονα Μηχανικοῦ

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 20: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Τὰ μνημεία αὐτά τὰ διατηρητέα κτίρια καὶ οἰκιστικὰ σύνολα ἀποτελοῦν αὐθεντικὰ καὶμοναδικὰ τεκμήρια τοῦ πολιτισμοῦ Κράτη ποὺ διατηροῦν τὰ μνημεῖα τους καὶ τοὺς παρα-δοσιακούς τους οἰκισμοὺς μὲ τὶς ὀρθότερες τῶν μεθόδων συντήρησης καὶ ἀναστήλωσηςἀποδεικνύουν τὸν βαθμὸ τῆς πολιτιστικῆς τους στάθμης Ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ποὺὑστερήσαμε σημαντικὰ ἕως ὑπερβολικὰ σʼ αὐτὸ τὸ κρίσιμο θέμα ὀφείλουμε νὰ ἀναπτύ-ξουμε τὸ αἴσθημα τῆς συλλογικῆς εὐθύνης στὸν τομέα τῆς διατήρησης ἀναβίωσης καὶἀνάπλασης τῶν ἱστορικῶν οἰκισμῶν καὶ μεμονωμένων κτισμάτων

Στὴν ἀστοργία ἀπέναντι στὴν ἀρχιτεκτονική μας κληρονομιὰ ἔχουμε εὐθύνη ὅλοι μαςΠολιτεία πολίτες ἐπιστήμονες Καὶ ὅταν λέμε ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ δὲν ἐννοοῦμεμόνο διακεκριμένα -μεμονωμένα μνημεῖα τέχνης ἀρχιτεκτονικῆς καὶ γενικότερα μνημείαπολιτισμοῦ ἀλλὰ ἐννοοῦμε καὶ οἰκιστικὰ σύνολα τοὺς παραδοσιακοὺς καὶ ἱστορικοὺς οἰκι-σμούς ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἁπλᾶ καθημερινὰ κτίσματα μὲ σημαντικὴ ἀρχιτεκτονικὴ ποι-ότητα

Στὴν πορεία ἑνὸς λαοῦ ἡ προστασία τῶν μνημείων πολιτισμοῦ καὶ γενικότερα τῶν ἱστο-ρικῶν οἰκισμῶν δὲν εἶναι ὑπόθεση περιορισμένης σημασίας ἀλλὰ προκύπτει ἀπὸ τὴ νομο-τελειακὴ ἀναγκαιότητα νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἱστορικὴ κληρονομιὰ καὶ νὰ μεταβιβαστεῖ ἀπὸ τὴνμιὰ γενιὰ στὴν ἄλλη ὥστε νὰ μὴ διακοπεῖ ἡ πολιτιστικὴ συνέχεια τῶν λαῶν στὸ πέρασματοῦ χρόνου Τὰ ἱστορικὰ κτίρια καὶ τὰ μνημεῖα ὡς ἄμεσοι καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς τῆς μνή-μης τοῦ παρελθόντος ἀποτελοῦν ὁρατὲς μορφὲς τῆς συλλογικῆς μνήμης τῶν λαῶν Ἑπο-μένως ἡ διατήρηση καὶ ἡ ἀποκατάσταση αὐτῶν ἀποτελεῖ δεῖγμα σεβασμοῦ καὶ ἀπόδοσητιμῆς καὶ ἀγάπης στὴ δομημένη ἱστορική μας κληρονομιά

Ἡ προγονική μας ἀρχιτεκτονικὴ κληρονομιὰ ἀνήκει σʼ ὅλους καὶ ἀποτελεῖ κτῆμα τοῦ κα-θενός γιατί εἶναι τὰ χωριά μας τὰ σπίτια μας Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ ξωκλήσια τὰ μετόχια καὶτὰ μοναστήρια οἱ πλατεῖες καὶ οἱ γειτονιές μας

Ὀφείλουμε ὅλοι νὰ δείξουμε τὴν πίστη μας καὶ τὸν σεβασμὸ στὶς ζωντανὲς αὐτὲςμνῆμες γιατί πέρα ἀπὸ τὰ κτίσματα σὰν αὐτοτελῆ χρηστικὰ προϊόντα μέσα σʼ αὐτὲς τὶςμνῆμες ἀνιχνεύουμε ἔντονα τὴν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια τὴν ἀνθρώπινη κλίμακα καὶ τὴνἰσορροπία στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἔννοιες ποὺ σήμερα περισσότερο ἀπὸ ποτὲ τὶςἔχουμε ἀνάγκη

Χ Ο Ρ Η Γ Ι ΑΓιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόν Μητροπολίτη Σωκράτη

bull Ὁ συμπατριώτης μας συντ ἐκπαιδευτικός (Φιλόλογος) κ Ἀθανάσιος Σμαραγδῆς καίὁ Ἱερισσιώτης πτυχιοῦχος Γυμναστής-Ἀρτοποιός-Ἱστοριοδίφης καί συνεκδότης τοῦπολιτισμικοῦ περιοδικοῦ laquoΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥraquo κ Χρῆστος Μιχ Καραστέργιος πρό-σφεραν γιά τήν ἔκδοση ἀπό τόν Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo τοῦ βι-βλίου γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἈρδαμερίουΣωκράτη 50 καί 60 εὐρώ ἀντίστοιχα

Εὐχαριστοῦμε θερμότατα τούς παραπάνω χορηγούς καί εὐελπιστοῦμε ὅτι θά βρε-θοῦν μιμητές τους

Ὑπενθυμίζεται ὅτι τό βιβλίο θά ἐκδοθεῖ (σύν Θεῷ) τόν Νοέμβριο τοῦ 2011 μέ τήνεὐκαιρία τῆς συμπλήρωσης 100 ἐτῶν ἀπό τή χειροτονία του καί τήν ἔλευσή του στήνἈρναία στήν ὁποία παρέμεινε ἀμετακίνητος μέχρι τόν θάνατό του (1617-9-1944)

Σέ περίπτωση πού τό βιβλίο δέν ἐκδοθεῖ ἤ βρεθεῖ κάποιος εὐρωκατέχων χορηγόςπού θά καταβάλλει ὅλα τά ἔξοδα ἔκδοσης (αὐτό ἀχνοφαίνεται ὑπάρχουν ἐνδείξεις) οἱμικροχορηγίες ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τούς μικροχορηγούς θά διατεθοῦν γιά τήνἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΝΑΙΑraquo ἤ θά ἐπιστραφοῦν στούς δικαιούχους

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 21: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗΚΑΙ ΤΗ ∆ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΑΓ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ

ΑΡ∆ΑΜΕΡΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ(Ἀπό τό Ἀρχεῖο Ἐγγράφων τῆς διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος-1916-1944)

Γράφει ὁ Δημ Θ Κύρου Θεολόγος-ΦιλόλογοςΤά ὅσα καταγράφονται στό ἄρθρο αὐτό εἶναι προϊόν τῆς ἱστορικῆς ἔρευνας πού πραγματο-

ποιήθηκε στίς 12 Ὀκτωβρίου 2010 στό Ἱστορικό Ἀρχεῖο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ἑλλάδος (Ἀθήνα) ὕστερα ἀπό σχετική ἄδειά της (Βλέπε laquoἘνδιαφέρους Εἰδήσειςraquo στότεῦχος αὐτό) Οἱ πληροφορίες πού συγκεντρώθηκαν συμπληρώνουν laquoἐν πολλοῖςraquo τόν ἀναφερό-μενο στή ζωή καί στή δράση τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἀγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτηκαί στήν Ἱστορία τῆς Μητροπόλεως καί ἔχουν ὡς ἑξῆς

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου 1916 οἱ Ἐπίτροποι καί ὅλοι οἱ Προεστῶτες τῆς Ἱ Μονῆς Ἰβήρων τοῦ ἉγὌρους σέ Τηλεγράφημά τους πρός τήν Ἱερά Σύνοδο ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος σέ κήρυγμάτου στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ παρότρυνε τούς κατοίκους νά καλλιεργοῦν μοναστηριακούςἀγρούς καί ὅτι laquoκάτοικοι ἐνθαρρυνθέντες ἐκ τῶν ἐπαναστατικῶν αὐτοῦ λόγων ἐπέδραμονἀθρόοιraquo καί καλλιέργησαν μοναστηριακούς ἀγρούς τοῦ Μετοχίου Πυργουδίου στή θέση laquoἈλα-διάβαraquo αὐθαίρετα καί καταγγέλλοντας laquoἀξιόποινον πρᾶξιν ἐπισκόπουraquo παρακαλοῦν νά διατάξειlaquoπαρακώλυσιν αὐθαιρεσιῶν παρά κατοίκων Ἱερισσοῦ καί ἄρσιν τοιούτων ἀδικημάτωνraquo1

bull Στίς 29 Ἰανουαρίου 1916 ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ συνεδρίασή της διάβασε τό Τηλεγράφημα καίστἰς 3 Φεβρουαρίου μέ ἔγγραφό της τό διαβίβασε στό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆςΔημοσίας Ἐκπαιδεύσεως ὡς ἁρμόδιο2

bull Στίς 10 Μαϊου 1916 ὁ Ἐπίσκοπος μέ τετρασέλιδη χειρόγραφη Ἐπιστολή του πρός τόν Μητρο-πολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο σέ ἀπάντηση Ἐπιστολῆς του3 διαψεύδει τούς Ἐπιτρόπους τῆςΜονῆς Ἰβήρων γιά ὁμιλία του στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερισσοῦ γράφοντας ὅτι laquoτοιοῦτον λόγον δένἐξεφωνήσαμεν ποτέ ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἱερισσοῦ καί ἐλυπήθημεν διότι προέβησαν εἰς τόσον ἐπίση-μον διάβημα χωρίς νά ἐξετάσουν καί βεβαιωθοῦν περί τῆς ἀληθείας τοῦ ἀκούσματος αὐτῶνraquoκαί ἀναλύει διαχρονικά τή διαφορά-φιλονικία μεταξύ Μονῆς Ἰβήρων καί Ἱερισσοῦ δίνοντας ἐξη-γήσεις καί πληροφορίες4

bull Τό ἀπό 3 Φεβρουαρίου Ἔγγραφο τῆς Ἱ Συνόδου καί τό Τηλεγράφημα τῆς Μονῆς Ἰβήρων πα-ραπέμθηκαν στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Γενικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ταμείου τό ὁποῖο σέ ἀπάν-τηση διαβιβάζει στίς 16-2-1916 στήν Ἱ Σύνοδο τήν Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου πρός τόνΜητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία εἶχε διαβιβασθεῖ ὅπως φαίνεται στό ΓΕΤ5

bull Στίς 6 Ἰουλίου 1916 ἡ Ἐπιστολή τοῦ Ἐπισκόπου συζητεῖται στήν Ἱ Σύνοδο ὅπου κρίνονταιἐπαρκεῖς οἱ ἐξηγήσεις καί οἱ πληροφορίες του καί παύει κάθε περαιτέρω ἐνέργεια6

bull Στίς 13 Φεβρουαρίου 1923 τό Ὑπουργεῖο τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καί τῆς Δημοσίας Ἐκπαιδεύ-σεως γνωστοποιεῖ στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι μέ Βασιλικό Διάταγμα τῆς 23ης Ἰανουαρίου (ΦΕΚἀριθμ 2125-1-1923) ὁ Ἐπίσκοπος laquoδιωρίσθη Τοποτηρητής τῆς χηρευούσης7 Ἐπισκοπῆς Ἀρδαμε-ρίου καί Γαλατίστηςraquo8

bull Στίς 21 Ἰουλίου3 Αὐγούστου διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό Ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου καίἀποφασίσθηκε νά σταλεῖ σχετικό Ἔγγραφο στό ΔΣ τοῦ ΓΕΤ9

bull Στίς 11 Αὐγούστου 1923 ἡ Ἱ Σύνοδος ἀνακοινώνει στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΓενικοῦἘκκλησιαστικοῦ Ταμείου τά σχετικά μέ τόν διορισμό τοῦ Ἐπισκόπου ὡς Τοποτηρητῆ ἐπαναλαμ-βάνοντας τό κείμενο τοῦ Ἐγγράφου τοῦ Ὑπουργείου10

bull Στίς 14 Νοεμβρίου 1928 ὁ Μητροπολίτης Ἀρδαμερίου καί Γαλατίστης Καλλίνικος γνωστοποιεῖστήν Ἱ Σύνοδο ὅτι σέ συνεννόηση μέ τόν Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνταλλαγή τῆςΚοινότητας Στανοῦ μέ τήν Κοινότητα Παζαρούδας καί Κοκκαλοῦς γιά τήν καλύτερη διοίκηση τῶνδύο Κοινοτήτων11

1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 22: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

bull Στίς 17 Νοεμβρίου ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ γνωστοποιεῖ στήν Ἱ Σύνοδο τά ὅσα ἀναφέρει τόἜγγραφο τοῦ Μητροπολίτη Ἀρδαμερίου12

bull Στίς 13 Δεκεμβίου 1928 ἡ Ἱ Σύνοδος διάβασε τά ἔγγραφα τῶν δύο Μητροπολιτῶν καί ἀπο-φάσισε νά στείλει κοινό Ἔγγραφο ὅτι ἐγκρίνει13

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στούς δύο Μητροπολίτες ὅτι ἐγκρίνει laquoτήν ὡς εἴρηταιἀνταλλαγήν τῶν διαληφθεισῶν Κοινοτήτωνraquo14

bull Στίς 30 Ἀπριλίου 1930 ὁ Μητροπολίτης Σωκράτης ζητεῖ ἀπό τήν Ἱ Σύνοδο laquoἄδεια ἀπουσίαςἑνός μηνόςraquo γιά νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου βρίσκονταν οἱ συγγενεῖς του laquoχάρινοἰκογενειακῶν ὑποθέσεωνraquo15

bull Στίς 8 Μαΐου 1930 διαβάσθηκε ἡ αἴτηση τοῦ Μητροπολίτη στήν Ἱ Σύνοδο καί ἀποφασίσθηκεἡ ἔγκρισή της16

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι ἐγκρίνει τήν laquoαἰτηθεῖσαν μηνιαίανἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινraquo λόγω οἰκογενειακῶν ὑποθέσεών του καί ὅτι αὐτό τόἀνακοίνωσε στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευμάτων17

bull Ἐπίσης τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό Ὑπουργεῖο τῆς Παιδείας καί τῶν Θρησκευ-μάτων ὅτι ἐγκρίθηκε νά χορηγηθεῖ στόν Μητροπολίτη Σωκράτη ἡ αἰτηθεῖσα ἄδεια18

bull Στίς 13 Ἰουνίου 1930 ὁ Μητροπολίτης ἐπειδή laquoἕνεκεν ἀδιαθεσίαςraquo δέν μπορεῖ νά μεταβεῖστήν Ἀθήνα στίς 20 Ἰουνίου γιά συμμετοχή του στή συνεδρίαση (προφανῶς) τῆς Ἱ Συνόδου τῆςἹεραρχίας ἀναθέτει τήν ψῆφο του στόν Μητροπολίτη Κασσανδρείας Εἰρηναῖο πού τόν παρακα-λεῖ νά μεταβεῖ laquoἐξάπαντοςraquo στήν Ἀθήνα laquoπρός ὑπεράσπισιν τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίαςraquo19

bull Στίς 4 Ἀπριλίου 1931 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τή Διαρκή Ἱ Σύνοδο ὅτι laquoἀποθεραπευθείςraquoἐπέστρεψε στήν ἕδρα του στίς 24 Μαρτίου laquoμετά ἐννεάμηνον ἀπουσίανraquo καί ἀνέλαβε τά καθή-κοντά του20

bull Στίς 25 Ἀπριλίου 1931 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἐγγραφο τοῦ Μητροπολίτη21bull Στίς 5 Ἰανουαρίου 1933 ὁ Μητροπολίτης ἐνημερώνει τήν Ἱ Σύνοδο ὅτι ὅταν βρισκόταν στή

Θεσσαλονίκη laquoπρό τῶν ἑορτῶν ἐπί τινας ἡμέρας διεγνώσθη κυστίτις χρονία συνεπείᾳ τῆς ἐγχει-ρήσεωςraquo πού ἔκανε πρίν ἀπό δύο χρόνια καί ὅτι laquoἐνδείκνυταιraquo νά κάνει θεραπεία στή Θεσσα-λονίκη γιά κάποιο χρόνο καί παρακαλεῖ νά ἔχει τήν ἄδεια νά μείνει στή Θεσσαλονίκη μέχρι ἕναμῆνα22

bull Στίς 14 Ἰανουαρίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπο-λίτη23

bull Στίς 16 Ἰανουαρίου ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στόν Μητροπολίτη ὅτι χορηγεῖ τή ζητηθεῖσα ἄδειακαί τόν παρακαλεῖ νά κάνει γνωστή laquoἐν καιρῷraquo τήν ἔναρξη καί τή λήξη τῆς ἄδειας24

bull Τήν ἴδια μέρα ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον Παιδείας καί Θρησκευμάτωνraquo ὅτι χο-ρήγησε στόν Μητροπολίτη τήν ἄδεια πού ζήτησε25

bull Στίς 10 Ἀπριλίου 1933 ὁ Μητροπολίτης κάνει γνωστό στήν Ἱ Σύνοδο ὅτι κάνοντας χρήση τῆςπαραπάνω μηνιαίας ἄδειας ἀνεχώρησε ἀπό τήν ἐπαρχία του στίς 7 Μαρτίου καί ἐπέστρεψε σʼαὐτήν στίς 3 Ἀπριλίου καί ὅτι κατά τό διάστημα αὐτό διέμενε μέν στή Θεσσαλονίκη ἀλλά δένἔλειψε ἀπό τήν ἐπαρχία του τίς ἐπίσημες γιορτές διότι τήν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεωςπῆγε σιδηροδρομικῶς καί λειτούργησε στήν ἐκκλησία τῆς Ν Μαδύτου καί τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγ-γελισμοῦ λειτούργησε στόν Σταυρό26

bull Στίς 27 Ἀπριλίου 1933 διαβάσθηκε στήν Ἱ Σύνοδο τό παραπάνω Ἔγγραφο τοῦ Μητροπολίτη27bull Στίς 11 Ἰουνίου 1934 ὁ Μητροπολίτης ἔχοντας ἀνάγκη νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη γιά

οἰκογενειακές του ὑποθέσεις παρακαλεῖ νά τοῦ δοθεῖ laquoἄδεια μεταβάσεως εἴκοσι ἡμερῶν κατάτόν χρόνον καθʼ ὅν θά γίνῃ διακοπή τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδουraquo28

bull Στίς 19 Ἰουνίου 1934 ἡ Ἱ Σύνοδος γνωρίζει στό laquoὙπουργεῖον τῶν Θρησκευμάτων καί τῆς Παι-δείαςraquo ὅτι χορήγησε στόν Μητροπολίτη laquoεἰκοσαήμερον ἀπουσίας ἄδειαν διά Κωνσταντινούπολινδιʼ οἰκογενειακάς αὐτοῦ ὑποθέσειςraquo καί παρακαλεῖ laquoδιά τήν ἔκδοσιν τῶν σχετικῶν διαβατη-ρίωνraquo29

Σημειώσεις1 Τό Ἔγγραφο πρωτοκολλήθηκε στό βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου μέ ἀριθμ 84518-1-19162 Πρακτικό 29-1-1916 καί Ἔγγραφο ἀρ 8453-2-1916

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 23: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

3 Ἡ Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἡ ὁποία ἔχει ἀριθμό 2847 δέν ὑπάρχει στό Ἀρχεῖο τῆς Μη-τροπόλεως Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου καί δέν τήν ἐντοπίσαμε στό Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ΣτόΒιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς - Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1907-1927) καταγράφεταιὡς ἑξῆςlaquo720 Ἀπρ 19 Θεσσαλονίκη Μαΐου 2 Μητροπολίτης Ἀποστέλλει τηλεγράφημα Μονῆς Ἰβήρων πρόςἹεράν Σύνοδον διʼ οὗ παραπονοῦνται ὅτι προέτρεψα 10 Ἰαν 1916 ἐπʼ ἐκκλησίας καλλιεργῆσαι γαίας μονα-στηριακάςraquo

4 Ἔγγραφο ἀριθμ 720 10-5-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 2848 Στό ΒιβλίοΠρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo720 Μαΐου 10 Μητροπολίτῃ Ἀπαντᾶται ὅτιοὐδέποτε ἐπʼ ἐκκλησίας ἔκαμα τοιαύτην προτροπήν ἀλλά κ(αι)΄ δέν ἦτο ἀνάγκη διότι ἀπό ἐτῶν καλλιεργοῦνοἱ κάτοικοι γαίας Ἀλαδιάβας θεωροῦντες αὐτάς ἀνηκούσας τῷ χωρίῳ των καί περί τῆς κυριότητος ταύτης δι-κάζονται μετά τῆς Μονῆςraquo

5 Ἔγγραφο ἀριθμ 343016-6-1916 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 184125-7-19166 Πρακτικό 6-7-19167 Ἡ Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου χήρευσε λόγῳ τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ἰωακείμ (Στρουμπῆ) ὡς Μητροπο-

λίτη Κορυτσᾶς8 Ἔγγραφο ἀριθμ 477613-2-1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 1656 227-3-

1923 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἐπισκοπῆς Ἱερισσοῦ καταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo2186 Φεβρ 13 Ἀθῆναι Μ 21Τμηματάρχης ὑπ Ἐκκλ Γνωρίζει ὅτι διά Β Διατάγματος 23 Ἰαν διωρίση ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ ὡς Τοποτηρη-τής Ἀρδαμερίουraquo

9 Πρακτικό 213-8-1923 10 Ἔγγραφο ἀριθμ 165611-8-192311 Ἔγγραφο ἀριθμ 33814-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμό

13220-11-192812 Ἔγγραφο ἀριθμ 12217-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου πρωτοκολλήθηκε μέ ἀριθμ

13120-11-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους (1928-1932) κατα-γράφεται ὡς ἑξῆς laquo122 Ἱεράν Σύνοδον Νοεμ 17 Ἀγγέλεται ὅτι ἔγινεν ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Κοκκαλοῦς καίΠαζαρούδας μέ τό χωρίον Στανός τῆς ἐπ Ἀρδαμερίου διά κοινῆς συνεννοήσεωςraquo

13 Πρακτικό 13-12-192814 Ἔγγραφο μέ ἀριθμ 131 καί 13213-12-1928 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo141 Ἀθηνῶν Δεκ 13 Ἐγκρίνεται ἡ ζητηθεῖσα ἀνταλλαγή τῶν χωρίων Ἀπολλωνίας καίΚοκκαλοῦς διά τοῦ χωρίου Στανοῦraquo

15 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ Στό Βι-βλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 16936-5-1930

16 Πρακτικό 8-5-193017 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo95 Ἱερά Σύνοδος Ἀθῆναι 85 Δίδεται ἄδεια ἀπουσίας ἑνός μηνός διά Κωνσταντινούπολινraquo18 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 16938-5-193019 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 13313-6-1930 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo133 Κασσανδρείας Πολύγυρον 136 Ἀναθέτω τήν ψῆφον μου ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς 20ῆς Ἰουνίουraquo20 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 1144-4-1931 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφεται

ὡς ἑξῆς laquo114 Ἱ Σύνοδον Ἀθῆναι 44 Ἀγγέλλεται ἡ ἐπάνοδός μου εἰς τήν ἕδραν μου 24 Μαρτίου μετά ἐνεά-μηνον διαμονήν ἐν Κλινικῇ Δάν ἐν Θεσσαλονίκῃraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 9788-4-1931 Στήν ἔρευνά μας δέν συναντήσαμε Ἔγγραφο αἴτησης τοῦ Μητροπολίτη γιά χορήγηση ἄδειας ἡ ὁποίαἄρχισε πρίν ἀπό 9 μῆνες δηλ τόν Ἰούλιο τοῦ 1930

21 Πρακτικό τῆς 25-4-193122 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 95-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ (1932-1937) κα-

ταγράφεται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 51 Ζητῶ ἄδειαν ἑνός μηνός διά Θεσσαλονίκηνraquo Στό Βιβλίο Πρω-τοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 11912-1-1933

23 Πρακτικό τῆς 14-1-193324 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆς laquo9 Σύνοδος Ἀθῆναι 161 Δίδεται ἄδειαraquo25 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 11916-1-193326 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 20010-4-1933 Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ καταγράφε-

ται ὡς ἑξῆςlaquo200 Ἱ Σύνοδος Ἀθῆναι 104 ποιήσας χρῆσιν ἄδείας διέμεινα ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπό 7 Μαρτίουμέχρι 3η Ἀπριλίουraquo Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 98919-4-1933

27 Πρακτικό τῆς 27-4-193328 Ἔγγραφο χωρίς ἀριθμό Πρωτοκόλλου Στό Βιβλίο Πρωτοκόλλου τῆς Ἱ Συνόδου ἔχει ἀριθμό 168912-

6-193429 Ἔγγραφο μέ ἀριθμό 168919-6-1934

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 24: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Προσφορά προίκας microίας Θασίτισσαςπρός τόν Ἀγαπητό ∆ηmicroητρίου (1903)

Τοῦ Κωνσταντίνου ΧιούτηἩ οἰκονομική ἀκμή τήν ὁποία

γνώριζε ἡ πόλη τῆς Καβάλας ἀπότό τελευταῖο τέταρτo τοῦ 19ουαἰῶνα καί ἑξῆς ἐξαιτίας τῆς ἀνά-πτυξης τοῦ καπνεμπορίου ὤθησεσέ ἀποδημία πολλούς κατοίκουςτῆς Μακεδονίας πρός αὐτή μέ σκο-πό νά ἐργαστοῦν στήν ἐπεξεργα-σία τοῦ καπνοῦ Σέ αὐτούς ἀνήκεικαί ὁ Λιαριγκοβηνός Ἀγαπητός Δη-μητρίου ὁ ὁποῖος ἤδη ἀπό τό 1903βρισκόταν στήν Καβάλα ὅπου δη-λώνεται ὡς laquoκαπνεργάτης τό ἐπάγ-γελμαraquo

Ἡ παρουσία τοῦ Ἀγαπητοῦ Δη-μητρίου στήν καπνούπολη ἀνι-χνεύεται ἀπό τή συμφωνία τήνὁποία συνάπτει μέ τή μέλλουσασύζυγό του γιά τά περιουσιακάστοιχεῖα (προίκα) πού τοῦ προ-σφέρει ἡ τελευταία Αὐτή ἡ πράξησυντάχθηκε στή Μητρόπολη Κα-βάλας τόν Ἰανουάριο τοῦ 1903 μέτήν παρουσία τριῶν μαρτύρων οἱὁποῖοι ἦταν κάτοικοι Καβάλας καίδέν εἶχαν κάποια συγγενική σχέσημέ τούς δύο συμβαλλόμενους1

Ἡ μέλλουσα σύζυγος τοῦ Ἀγα-πητοῦ Δημητρίου ἦταν ἡ Λασκαρί-να Παναγιώτου ἡ ὁποία βρισκότανlaquoεἰς ὥριμον ἡλικίαν [hellip] ἵνα ἔλθηεἰς γάμου κοινωνίαν μετά τοῦ κἈγαπητοῦ Δημητρίουraquo Ἡ γυναίκααὐτή καταγόταν ἀπό τήν Καλλιράχη τῆς Θάσου laquoοἰκιακά ἐπαγγελλομένηraquo Ἀπό τό συμφωνητικόδέν γίνεται σαφές ἄν διέμενε ἐπί χρόνια στήν Καβάλα ἤ ἄν ἐρχόταν σέ αὐτή γιά νά ἀποκαταστα-θεῖ

Τήν προίκα της ἀποτελοῦσαν ὄχι μόνο εἴδη ρουχισμοῦ καί οἰκοσκευῆς ἀλλά καί μετρητά χρή-ματα2 Συγκεκριμένα τά προικοδοτούμενα εἴδη ἀποτελοῦσαν laquoἐνδύματα λευχήματα σκεύη καί

Ἡ πρώτη σελίδα τοῦ προικοσυμφώνου(ΓΑΚ ndash Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου

Κοινότητος Καβάλας1896-1904 σ 237)

1 ΓΑΚ - Ἀρχεῖα Ν Καβάλας Κῶδιξ Προικοσυμφώνων Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος Καβάλας 1896-1904σσ 237-238

2 Μία πρώτη ἀναφορά στό προικοσύμφωνο γίνεται στό Κυρ Λυκουρίνος laquoΘάσιες (υἱοθετημένα κορίτσια ψυ-χοκόρες ὑπηρέτριες καί δευτερόγαμες γυναῖκες χῆρες ἤ διαζευγμένες) στήν Καβάλα 1862-1913 Πτυχές τῆς με-τανάστευσης τῶν Θασίων στά τέλη 19ου ndash ἀρχές τοῦ - 20οῦ αἰraquo Θασιακά 12 (2001-2003) σ 475 ὅπου ἡ γενέτειρατοῦ Ἀγαπητοῦ ἀτυχῶς ἀναφέρεται ὡς Μαρίγκοβα

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 25: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

ἔπιπλαraquo συνολικῆς ἀξίας 3000 γροσίων ἐνῶ τά προσφερόμενα μετρητά ἦταν 20 ὀθωμανικέςλίρες

Ἐκτιμώντας τά προσφερόμενα περιουσιακά στοιχεῖα συνάγεται ὅτι ἡ μέλλουσα νύφη προερχό-ταν ἀπό μετρίων οἰκονομικῶν δυνατοτήτων οἰκογένεια τῆς Θάσου γιʼ αὐτό καί ἀκολουθεῖ τό γε-νικό κανόνα ἀνάλογων περιπτώσεων νά ἔχει ὡς σύζυγο ἕναν καπνεργάτη

Ἀξιοσημείωτο τμῆμα τῆς συμφωνίας εἶναι ὅτι ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου μετέχει στήν κατοχή τῶνπροικοδοτούμενων πραγμάτων ἀλλά ἡ κυριότητα αὐτῶν ἀνήκει στή Λασκαρίνα

Ἡ ἐξέλιξη τῆς οἰκογένειας αὐτῆς δέν μᾶς εἶναι γνωστή στό κοινωνικό πλέγμα τῆς σημερινῆςἈρναίας Ἡ γνωστή προσωπογραφία τῆς Ἀρναίας δέν καταδεικνύει κάποια κάτοικό της μέ τό ὄνομαΛασκαρίνα Αὐτό αὐξάνει τίς πιθανότητες ὅτι γιά μεγάλο διάστημα ὁ Ἀγαπητός Δημητρίου ζοῦσεμακριά ἀπό τή γενέτειρά του ἐνῶ μπορεῖ νά ἐκτιμηθεῖ ὅτι δέν ἐπέστρεψε ποτέ σέ αὐτή

Μία ἔρευνα στή γενεαλογία τῶν οἰκογενειῶν Ἀγαπητοῦ καί Δημητρακούδη οἱ ὁποῖοι διαθέτουντό σπάνιο γιά τήν τοπική ὀνοματολογία βαφτιστικό ὄνομα Ἀγαπητός ἴσως βοηθήσει τήν ἔρευναγιά νά ἐντοπιστοῦν οἱ οἰκογενειακές καταβολές τοῦ Λιαριγκοβινοῦ καπνεργάτη

Μιά ἄλλη ἀπάντηση στό Γερμανό ἀξιωματοῦχοΜέ εὐχαρίστηση δεχθήκαμε καί δημοσιεύουμε τό παρακάτω κείμενο τοῦ συμπατριώτη μας θεο-

λόγου κ Δημ Ρήγα τό ὁποῖο εἶναι μιά ἄλλη μιά ἀκόμα ἀπάντηση στό γνωστό ἄγνωστο Γερμανόἀξιωματοῦχο μετά τήν ἀπάντηση τοῦ περιοδικοῦ μας στό προηγούμενο τεῦχος

Μία ἀπάντηση σέ Γερμανό ἀξιωματοῦχο σέ ἐρώτηση δημοσιογράφουΕἶπε λοιπόν ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος Οἱ Ἕλληνες γιά νά ἐξοφλήσουν τό χρέος τους πρέπει νά

πουλήσουν τήν Ἀκρόπολη Ἐπειδή δέν θά ἀποφέρει τό ἀπαιτούμενο ποσό θά πρέπει νά διαθέσουντά πρωτότοκα παιδιά τους

Ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι τοὐλάχιστον ἀφελής καί φανερώνει τό πηλῖκον νοημοσύνης τοῦ ὁμιλη-τοῦ

Ὅσο γιά τήν Ἀκρόπολη οἱ Ἕλληνες θά συγκροτήσουν μία ἐπιτροπή γιά νά ἐκτιμήσουν τήν ἀξίατης

Πάντως ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) δέν θά εἶσθε στήν ἐπιτροπή διότι ἐκ προοιμίου τήνἀποτιμήσατε πολύ χαμηλά

Σέ τυχόν πλειστηριασμό ἐσεῖς (ὁ Γερμανός ἀξιωματοῦχος) θά ἀποκλεισθεῖτε διότι ὅρος συμμε-τοχῆς θά εἶναι ἡ μετʼ εὐλαβείας συντήρηση καί διατήρηση τοῦ θησαυροῦ τόν ὁποῖο δέν διαθέτετε

Ὡς πρός τή διάθεση τῶν πρωτοτόκων οὔτε τόν Φαραώ θά ρωτήσουμε οὔτε κάποιον ἄλλον Πάν-τως ἀποκλείεται ἡ διάθεση σέ κάποια ἐργαστήρια γιά νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό ἐξειδικευμένο προ-σωπικό ἰατρῶν τύπου Γ Ράϊχ μέ τήν πλουσίαν ἐμπειρία πού ἀπέκτησαν στά στρατόπεδασυγκεντρώσεως

Ἴσως νά διαβάσατε τήν κριτική Γερμανοῦ δημοσιογράφου στό Handelsblatt γιά τήν Γερμανίδα Καγ-κελάριο ὅτι οἱ ὅροι δανειοδότησης πρός τήν Ἑλλάδα εἶναι πιό σκληροί ἀπό τούς ὅρους πού ἐπέ-βαλε ἡ συνθήκη τῶν Βερσαλιῶν

Ἐσεῖς ἀσφαλῶς τούς φέρετε βαρέως καί ἀπεχθεῖς αὐτούς τούς ὅρους ὅπως καί ὁ Fuumlhrer ὁ ὁποῖοςθέλησε νά ἐκδικηθεῖ

Ἴσως ἐπίσης νά γνωρίζετε τό βιβλίο πού ἔχει γραφεῖ στά Γερμανικά laquoEs ist schwer Deutscher zuseinraquo Πιθανῶς νά μήν ἀσπάζεσθε τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως ὅτι εἶναι βαρύ (δύσκολο) νά εἶναι κα-νείς Γερμανός Ἐσεῖς μπορεῖ νά τό ξεπεράσατε καί νά μήν αἰσθάνεσθε οὔτε δυσκολία οὔτε βάροςγιά τήν κληρονομιά πού ἄφησαν οἱ πρόγονοί σας Μία ἐξέταση στό ὑποσυνειδητό σας θά σᾶς ἔκα-μνε ἐπιφυλακτικό καί δέν θά ἐκστομίζατε λόγια ὑβριστικά περιφρονητικά καί ὑπερφύαλα γιά ἕνανλαό καί ἕναν πολιτισμό πού ἄλλοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό τήν δική σας καί ὑποκλίνονται σʼαὐτόν

ΑΠ ΟΨΕ Ι Σ - Π Ρ Ο Τ Α Σ Ε Ι Σ - Σ Χ Ο Λ Ι Α

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 26: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις(Ὅσες ἀναφέρονται στήν Ἱστορία καί στή Λαογραφία τῆς Ἀρναίας)

ndashΤό Ἀριστοτέλειο Πνεματικό Κέντροτοῦ Δήμου Ἀρναίας πραγματοποίησετήν 1η Νοεμβρίου γιορταστικές ἐκδη-λώσεις γιά τήν 98η Ἐπέτειο τῆς Ἀπε-λευθέρωσης τῆς πόλης ἀπό τούς Τούρ-κους (1912) παράλληλα μέ τήν πανή-γυρη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίων Ἀναργύ-ρων Συγκεκριμένα Μετά τό τέλοςτῆς ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίαςμέ ἱερουργό τόν ἐπιχώριο Σεβ Μη-τροπολίτη Ἱερισσοῦ Ἁγίου Ὄρους καίἈρδαμερίου κ Νικόδημο καί συλλει-τουργούς τόν Πρωτοσύγκελλο τῆςΜητροπόλεως Ἀρχιμ Χρυσόστομο Μαϊ-δώνη καί ἄλλους ἱερεῖς καί διακόνουςψάλθηκε ἐπίσημη Δοξολογία γιά τήνἈπελευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί μετάτή Λιτάνευση τῆς Εἰκόνας τῶν Ἁγίωνστούς κεντρικούς δρόμους τῆς πόληςμέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς τοῦΔήμου καί τῶν Σημαιῶν τῶν Σχολείων(Δημοτικοῦ Γυμνασίου Γενικοῦ Λυ-κείου καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου)ψάλθηκε laquoλαοῦ ἀπόντοςraquo Τρισάγιοστόν χῶρο τοῦ Μνημείου τῆς Ἀπελευ-θέρωσης μέ τήν παρουσία τῶν Νο-μάρχη Χαλκιδικῆς Δημάρχων Ἀρναίαςκαί Ἱερισσοῦ Δημοτικῶν Συμβούλωνἐκπροσώπων τοῦ Ἀστ Τμήματος καίτοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίκου Ἀρναί-ας κἄ (βλ φωτογραφία)

Στή συνέχεια (ἀφοῦ παρεμβλήθη-καν ὡς μή ὤφελε τά ἐγκαίνια τοῦ Μου-σείου Ὑφαντικῆς Ἀρναίας) στήν αἴθου-σα laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo τοῦ Δη-μαρχείου ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καίΠρόεδρος τοῦ Συνδέσμου ἘφέδρωνἈξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ ἸωάννηςΚέκερης ἐκφώνησε τόν Πανηγυρικότῆς Ἡμέρας μέ θέμα laquoΤό μεγαλεῖο τῆςἙλληνικῆς ψυχῆς στό διάβα τῶν αἰώνωνraquo Στό τέλοςἔγινε ἡ ἀπονομή τιμητικῶν διακρίσεων στούς εἰσαχ-θέντες στά ΑΕΙ καί ΤΕΙ τῆς Χώρας τό 2010 ἀπό τίςΚοινότητες τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στήν ἐκδήλωση παραβρέθηκαν ὁ Σεβ Μητροπολί-της κ Νικόδημος ἱερεῖς ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας Δη-μοτικοί Σύμβουλοι ἐκπρόσωποι τοῦ ἈστυνομικοῦΤμήματος καί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίαςκαί ἄλλων ἀρχῶν καί Φορέων καί ἐλάχιστοι κάτοικοι (βλέπε φωτογραφία)

Γιά τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις ὁ Δῆμος Ἀρναίας τύπωσε καί κυκλοφόρησε 4σέλιδο

Τελετή Τρισαγίου στό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπότούς Τούρκους τό 1912 Πίσω ἀπό τόν Μητροπολίτη καί τούς Ἱερεῖςδιακρίνονται ἀπό δεξιά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Πυ-ροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Δημοτικός Σύμβουλος κ ἈστΜπροῦζος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας κ Γ Θαλασσινός ὁ Δημ Σύμ-βουλος κ Γ Κάκκας ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ Ἀστ Ζωγράφος ὁΔήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Δήμαρχος Σταγείρων-Ἀκάνθουκ Μιχ Βλαχόπουλος ὁ Ἀντιδήμαρχος Ἀρναίας καί Πρόεδρος τοῦΣυνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆς κ Ἰω Κέκερης ὁ Πρό-εδρος τῆς Λέσχης Εἰδικῶν Δυνάμεων Χαλκιδικῆς κ Ἄγγ Κατσάγγε-λος καί ὁ Λαμπαδάριος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ ΣτεφάνουἈρναίας κ Κ Πνευματικός

Ἀπό τή Λιτάνευση τῆς εἰκόνας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Προπορεύεταιἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ἀρναίας καί ἀκολουθοῦν τά Σχολεῖα τῆςἈρναίας μέ τίς Σημαῖες τους

Ὁ Ἀντιδήμαρ-χος Ἀρναίαςκαί Πρόεδροςτοῦ ΣυνδέσμουἘφέδρων Ἀξιω-ματικῶν Χαλκι-δικῆς κ ἸωΚέκερης ἐκφω-νεῖ τόν Πανη-γυρικό Λόγοτῆς Ἡμέρας

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 27: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

ἔντυπο μέ τήν Πρόσκληση καί τό Πρόγραμμα Στήν 1η σελίδα εἰκονίζονται σέ δύο ἔγχρωμες φωτο-γραφίες τό Μνημεῖο τῆς Ἀπελευθέρωσης καί ὁ ἑορτάζων Ναός τῶν Ἁγ Ἀναργύρων καί στήν 4η σελίδαεἰκονίζεται τό Δημαρχεῖο Ἀρναίας (τό παλιό Διδακτήριο κτίσμα τοῦ 1871)

ndashὉ Τηλεοπτικός Σταθμός laquoTV SUPERraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) πρόβαλε τόν Δεκέμβριο εἰδική ταινία πεν-ταλέπτου διαρκείας ἀφιερωμένη στήν Ἀρναία Στήν ταινία προβάλονται πλάνα τῆς Ἀρναίας καί συγ-κεκριμένα παλιά σπίτια οἱ ναοί τοῦ Ἁγ Στεφάνου καί τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τό παλιό σχολεῖο -Δημαρχεῖο τό Κωδωνοστάσιο τό Ἀρχοντικό Ἰατροῦ-Ἱστορικό καί Λαογραφικό Μουσεῖο ἡ οἰκία - Ξε-νώνας Ἀλεξάνδρου (ἐξωτερικά-ἐσωτερικά) τό ἐξωκλήσι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς τό Δημοτικό Σχολεῖοἡ Κεντρική πλατεία-πλατάνι μέ τή βρύση ἡ πανήγυρη-κουρμπάνι τῆς Ἁγ Παρασκευῆς καί ἄλλα θέ-ματα (μελισσοκομία-ὑλοτομία) Δέν γνωρίζουμε πότε καί πόσες φορές προβλήθηκε ἡ ταινία αὐτήἘμεῖς τήν παρακολουθήσαμε στίς 15 Δεκεμβρίου ὥρα 630 μμ καί 19 Δεκεμβρίου ὥρα 8 μμ

ndashἈπό τίς 9 ἕως τίς 13 Δεκεμβρίου ὁ ʼΕκδότης-Διευθυντής τοῦ περιοδικοῦ μας ἐπισκέφθηκε τήν ἹΜονή Παντοκράτορος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἐρεύνησε τμῆμα τοῦ παλαιοῦ ἀρχείου της (Κώδικες ἀλλη-λογραφίας τῶν ἐτῶν 1875-1927 καί Φακέλλους Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων) μέ σκοπό τή συγκέντρωσηἱστορικῶν πληροφοριῶν γιά τήν Ἀρναία καί τήν ὑπόλοιπη Χαλκιδική Ἡ γιά ἔρευνα ἐπίσκεψη στή Μονήἔγινε γιά δεύτερη φορά (ἡ πρώτη ἔγινε στά τέλη Ὀκτωβρίου τοῦ 2009)καί ἡ ἐξυπηρέτηση τῆς Μονῆς καί ἰδιαίτερα τοῦ ὑπευθύνου τοῦ ἈρχείουἹερομονάχου Θεοφίλου μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου Ἀρχιμ Γαβριήλἦταν ἐξαιρετική γιά τήν ὁποία ἐκφράζουμε τίς θερμότατες εὐχαριστίες

ndashΜέσα στό καλοκαίρι τυπώθηκε φωτομηχανικά σέ 50 ἀντίτυπα καί 28σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) ὡς Ἀνάτυπο ἀπό τό βιβλίο laquoΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟ-ΛΙΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ldquoΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ-ΤΗΤΑrdquo-ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥraquo Θεσσαλονίκη 1994 σσ 83-96τό Εἰδησεογράφημα (Ρεπορτάζ) τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦμας στήν ἐφημερίδα laquoΓΝΩΜΗraquo (τῆς Χαλκιδικῆς) φ 1627-7-1993 μέ τίτ-λο laquoΔΥΝΑΜΗ ΕΙΡΗΝΗΣ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ Εἰδη-σεογράφου (Βλέπε εἰκόνα ἐξωφύλλου)

ndashΣτά τέλη Δεκεμβρίου (παραμονές Χριστουγέννων) τυπώθηκε καί κυ-κλοφορήθηκε σέ 300 ἀντίτυπα καί 40 σελίδες (διαστ 17Χ24 ἑκ) τό βιβλίο

Τό ἀραιό ἀκροατήριο παρακολουθεῖ τό Πρόγραμμα τῶν Ἐκδηλώσεων γιά τήν Ἀπελευθέρωση τῆς Ἀρναίαςστήν αἴθουσα τοῦ Δημαρχείου laquoΜητροπολίτης Σωκράτηςraquo Εἰκονίζονται ἀπό δεξιά στήν πρώτη σειρά Ὁκαθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Γ Κατσάγγελος ὁ τ ΔήμαρχοςἈρναίας κ Ἀστ Καραστέργιος οἱ Δημοτικοί Σύμβουλοι Ἀρναίας κκ Θεολ Βαλιάνος καί Παντ Ζωγρά-φος ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λ Λαζάρου ὁ Σεβ Μητροπολίτης κ Νικόδημος καί οἱ Ἱερεῖς τοῦ Μητροπο-λιτικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀντώνιος καί Ἀθανάσιος καί στή δεύτερη σειρά Οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Ἀστυνομίαςκαί τοῦ Πυροσβεστικοῦ Κλιμακίου Ἀρναίας ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Χαλκιδικῆςκ Ἰω Κέκερης καί ὁ Διευθυντής τοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ Κων Κοτσάνης Ἀκολουθοῦν ἀραιοκαθι-σμένοι οἱ ἐλάχιστοι ἄλλοι ἀκροατές οἱ ὁποῖοι πρός τιμήν τους τιμοῦν τήν Ἐπέτειο τῆς Ἀπελευθέρωσης τοῦτόπου τους ἀπό τούς Τούρκους Οἱ ἐκ τῶν ἀκροατῶν (πλήν τῶν ἐπισήμων) Ἀρναιῶτες μετριοῦνται στάδάχτυλα laquoτῆς μιᾶς χειρόςraquo (Ἀγωνιῶδες ἐρώτημα laquoΤί πάθατε ὦ Ἀρναιῶτες Γιατί ἄραγε ἀπουσιάζετεἔντονα τά τελευταῖα χρόνια ἀπό τά σημαντικά δρώμενα τῆς πατρίδας σαςraquo)

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 28: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

ΕΙ∆ΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

Τήν 1η Νοεμβρίου στό πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων γιά τήν πανήγυρη τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων καί τῆς98ης Ἐπετείου τῆς Ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀρναίας ἀπό τούς Τούρκους τό 1912 ἐγκαινιάσθηκε στήνἈρναία τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Τό Μουσεῖο στεγάσθηκε σέ ἀποκαταστημένο παλιό σπίτι τῶν κλη-ρονόμων Σαραφιανοῦ τό ὁποῖο ἀγοράσθηκε ἀπό τόν Δῆμο Ἀρναίας ἐπί Δημάρχου Ἀστερίου Ζω-γράφου τώρα Νομάρχη Χαλκιδικῆς καί ἀποκαταστάθηκε ἐπί Δημάρχου Γεωργίου Κατσαμούρη ΤήνἈκολουθία τῶν ἐγκαινίων τέλεσε ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ Νικόδη-μος μέ τούς ἱερεῖς τῆς Ἀρναίας καίτήν κορδέλλα ἔκοψαν ὁ ΝομάρχηςΧαλκιδικῆς καί ὁ Δήμαρχος Ἀρναίαςκ Λάζαρος Λαζάρου

Τό Μουσεῖο πρός τό παρόν ἐκθέτεισχεδόν μόνο τή συλλογή ὑφαντῶντῆς μεγάλης ὑφάντριας τῆς ἈρναίαςΧαρίκλειας Δημητρακούδη (dagger 2003)

Μετά τά ἐγκαίνια μίλησαν ὁ Μη-τροπολίτης ἡ κ Ἑλένη Δημητρακού-δη κόρη τῆς ὑφάντριας ὁ Πρόεδροςτοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφικοῦ Μου-σείου Ἀρναίας καί πρ Δήμαρχος κἈστ Καραστέριος καί ὁ Διευθυντήςτοῦ Γενικοῦ Λυκείου Ἀρναίας κ ΚωνΚοτσάνης ὡς μέλος τοῦ ΔΣ τοῦ Ἱ καίΛΜ

Ὁ κ Ἀστ Καραστέργιος (πρ Δή-μαρχος Ἀρναίας) ἀναφέρθηκε στήνἀγάπη τῶν Ἀρναιωτῶν στήν ὑφαντικήτέχνη πού ἔχει γράψει ἱστορία στήνἈρναία καί τόνισε Δέν ὑπῆρχε γυ-ναίκα καί κοπέλα πού νά μήν γνώριζετά μυστικά τοῦ ἀργαλειοῦ Ζοῦσαν οἱοἰκογένειες μόνο ἀπό τήν ὑφαντική

τοῦ Ἐκδότη-Διευθυντῆ τοῦ περιοδικοῦ μας μέ τίτλοraquo laquoΧΡΙΣΤΟΣΕΤΕΧΘΗraquo bull Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπί γῆς εἰρήνηraquo bull Ἡ Διήγησητοῦ φιλοσόφου Ἀφροδιτιανοῦ γιά τά παράδοξα μυστήρια πού ἔγιναν στήνΠερσία στόν καιρό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γιά τούς Μάγους καί γιάτόν Ἀστέραraquo μέ ἐπιμέλεια καί δαπάνη τοῦ συγγραφέα Τό ἐμπροσθό-φυλλο τοῦ βιβλίου κοσμεῖται μέ τήν φορητή εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦΧριστοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ἡ ὁποία βρισκόταν στό Τέμπλο τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου Ἀρναίας τό ὁποῖο κάηκε στό ὁλοκαύτωμα τοῦΝαοῦ στίς 5-9-2005 καί τό ὀπισθόφυλλο κοσμεῖται μέ τεμάχιο τῶν ΤιμίωνΔώρων τῶν Μάγων τό ὁποῖο φυλάσσεται στήν Ἱ Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦἉγ Ὄρους (Βλέπε εἰκόνα ἐμπροσθοφύλλου)

Τό βιβλίο πωλεῖται στό πωλητήριο τῆς Ἱ Μονῆς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦΑἰτωλοῦ Ἀρναίας πρός 2 εὐρώ καί τά ἔσοδα ἀπό τήν πώληση θά διατεθοῦνγιά τίς ἀνάγκες τῆς Μονῆς

ndashἈναβίωσαν καί φέτος στίς 24 Δεκεμβρίου (παραμονή Χριστουγέννων)τά χριστουγεννιάτικα ἔθιμα τῶν laquoκαλάντωνraquo ἀπό τά μικρά παιδιά πού ἐπισκέπτονταν τά σπίτια καί τοῦlaquoΜελώματος τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Πολιτιστική καί Ἐπιμορφωτική Ἑταιρεία Ἀρναίας στήν ΚεντρικήΠλατεία τῆς κωμόπολης μέ τήν παρουσία ἀρκετῶν κατοίκων καί τήν συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς καίτῆς Χορωδίας τοῦ Δήμου Ἀρναίας

Στιγμιότυπο ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου Ὑφαντικῆς ἈρναίαςἈπό δεξιά εἰκονίζονται Ὁ καθηγητής τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶντοῦ ΑΠΘ κ Γ Κατσάγγελος ὁ Νομάρχης Χαλκιδικῆς κ ἈστΖωγράφος ὁ τ Ὑφυπουργός Οἰκονομίας καί Οἰκονομικῶν κ ΧρΠάχτας ὁ Σεβ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδα-μερίου κ Νικόδημος ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἱστορικοῦ καί Λαογραφι-κοῦ Μουσείου καί τ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Ἀστ Καραστέργιοςὁ ὁποῖος χαιρετίζει τήν ἐκδήλωση ἡ κ Ἀναστ Βαλαβανίδου-Κα-τσαγγέλου ὁ Δήμαρχος Ἀρναίας κ Λάζ Λαζάρου καί ὁ Ἀντιδή-μαρχος Ἀρναίας κ Ἰω Κέκερης

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 29: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Τά τελευταῖα χρόνια ἀτόνησε μόνο ἀλλά σήμερα δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό αὐτό τό μουσεῖο νάἀναβιώσει Ὁ χῶρος φιλοξενεῖ ἕνα ἀπόσταγμα ψυχῆς τῆς οἰκογένειας Δημητρακούδη καί ὅλων ἐκεί-νων πού ἄνοιξαν τά σεντούκια τους γιά νά ἀναδειχθεῖ αὐτός ὁ θησαυρός

Ὁ κ Κ Κοτσάνης ἐξῆρε τή διορατικότητα τοῦ συμπατριώτη μας Νομάρχη Χαλκιδικῆς ὁ ὁποῖος ὡςΔήμαρχος Ἀρναίας (πρίν ἀπό πολλά χρόνια) ἀγόρασε τό οἴκημα πού σήμερα φιλοξενεῖ τή συλλογήτῆς κυρά-Χαρίκλειας Δημητρακούδη καί τόνισε ὅτι εἶναι ἐνθαρρυντικό ὅτι τά τελευταῖα χρόνια πα-ρατηρεῖται μιά στροφή τοῦ κόσμου στήν παράδοση καί στά παραδοσιακά προϊόντα τοῦ κάθε τόπου

Τέλος ἡ κ Ἑλένη Δημητρακούδη εἶπε τά ἑξῆςΣᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ σέ μιά πολύπλευρα σημαντική μέρα καί γιά

τήν Ἀρναία καί γιά ἐμᾶς τήν οἰκογένειά μας καί γιά μένα εἰδικά Γιά τήν Ἀρναία εἶναι ση-μαντική γιατί δημιουργεῖται laquoΜουσεῖο Ὑφαντικῆςraquo στόν τόπο πού τό δικαιοῦται ἀφοῦὅπως εἶναι γνωστό ὁ ἀργαλειός καί τό ὑφαντό ἔπαιξαν καθοριστικό ρόλο σέ παλιότερουςβέβαια καιρούς στήν καθημερινότητά του ἀκόμα καί στήν ἐπιβίωσή Του Τό μέλλον θά δι-καιώσει τή δημιουργία του γιατί πιστεύω καί εὔχομαι ἡ προσφορά του νά εἶναι σημαντικήκαί ὁ μικρός-μεγάλος αὐτός τόπος τήν ἔχει ἀνάγκη Γιά μᾶς ὅμως τήν οἰκογένεια Δημη-τρακούδη σημαίνει κάτι πολύ ἰδιαίτερο ἀφοῦ ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν ἐκπληκτικό χῶρο θά ἀκουμ-πίσει τό μεγαλύτερο κομμάτι ἀπό τή συλλογή τῶν παραδοσιακῶν ὑφαντῶν τῆς μητέρας μαςΧαρίκλειας ndashἐκπροσώπου μιᾶς πιστῆς ἀγάπης καί στήν παράδοση καί στήν ἱστορία τοῦτόπου Πίστευε μέ πάθος καί στήν ἀξία καί στήν σημασία τῆς λαϊκῆς παράδοσης καί Τέ-χνης Τίς ἔκανε μέρος τῆς ζωῆς της καθώς τίς θεωροῦσε ἀδιαφιλονίκητη καί ἀδιάψευστηἀπόδειξη τῆς ταυτότητας ἑνός τόπου Καί ἡ ἐπικαιρότητα τή δικαίωσε καί τήν πίστη αὐτήτήν ὑπηρέτησε μέ φανατισμό ἔξω ἀπό κόπο καί χρόνο μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της Ὅτιἐκτίθεται ἐδῶ εἶναι ὁ ἀπόλυτος θησαυρός μας ἡ ψυχή μας καί ἡ ψυχή τῆς μητέρας μαςθά μποροῦσα νά πῶ Τό παραδοσιακό ὑφαντό μέ τά ἐκτυφλωτικά φυτικά χρώματα καίτήν ἀσύλληπτη ndashσέ τέχνη καί τεχνικήndash λεπτομέρεια ἐκτεθειμένα ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν πανέ-μορφο χῶροndash (πού τόν διαμόρφωσε ὀνειρικά μέ τό ταλέντο της ἡ κ Τέση Κατσάγγελου μέτίς εὑρηματικές λύσεις καί προτάσεις της) ὑποστηρίζονται καί προβάλλονται μοναδικάὥστε μέ τήν ὀμορφιά τους νά ἀναδεικνύουν τήν πραγματική διάσταση τῆς ὑφαντικῆς τέ-χνης μιᾶς πανάρχαιας πανανθρώπινης δύσκολης καί χρονοβόρας τέχνης Ἡ Ἀρναία ὅμωςεἶναι γνωστή γιά τήν ἐνασχόληση τῶν κατοίκων της μέ τήν Τέχνη αὐτή ἀπό παλιά πού μέτή σειρά τους βοήθησε καί τούς συμπαραστάθηκε Περιηγητές ἀπό παλιότερους χρόνουςἀνθρωπολόγοι ἀκαδημαϊκοί τό σημειώνουν αὐτό ὡς πρῶτο θέμα στά γραφόμενά τους(Κουζινερί Σχινάς κλ) Ἡ Marie Handnman ἀγαπητή φίλη τῆς μητέρας μου καί θαυμά-στριάς της τό 1987 ἀναφέρει laquoὍταν μιλᾶς γιά λαϊκή τέχνη στήν Ἀρναία πρέπει πάντανά ἀναφέρεις τήν ὑφαντική μέσα ἀπό τήν ὁποία τό μεράκι ἡ φαντασία ἡ εὐαισθησία καίἡ γνώση ὑφαίνουν μέ τό χρῶμα καί τό ὑφάδι μοναδικές ζωγραφιέςraquo Βλέποντας ὅλεςαὐτές τίς πανέμορφες ζωγραφιές δημιουργίες μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς τῆς μητέρας μαςἀρνεῖσαι νά τίς σκέφτεσαι κλεισμένες σέ σεντούκια καί σκοτεινές κάμαρες Γιά νά εἶναιχρήσιμες καί χρηστικές ἔπρεπε νά βρεθεῖ τόπος νά ἐκτεθοῦν νά φανοῦν νά ἀκουστεῖ ἡἐκκωφαντική σιωπή τους Αὐτό ὑπῆρξε ἡ ἀγωνία καί ὁ ἀγώνας τῆς μητέρας μας Παρrsquo ὅλοπού τό σπίτι της ἦταν μιά διαρκής ἔκθεση γεμάτο χρώματα σχέδια νήματα καί διασίδιατῆς ἔλειπε ὁ τόπος ἀπό ὅπου αὐτά θά μποροῦσαν νά μιλήσουν Καί ὁ Τόπος αὐτός σή-μερα εἶναι τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς Ἐδῶ σrsquo αὐτόν τόν χῶρο ἀξίζει νά ζοῦν τά ὑφαντά τηςἀλληλοσυμπληρώνοντας τό ἕνα τό ἄλλο Μόνο πού αὐτή τή μαγικά μοναδική στιγμή δέντήν ἔζησε καί δέν τήν ἔνοιωσε ἡ μητέρα μου Θέλω νά πιστεύω πώς ἀπό κεῖ ψηλά μπορεῖνά βλέπει καί νά νοιώσει τή δικαίωσή της Αὐτό εἶναι καί τό καλλίτερο μνημόσυνό της Καίἴσως ψιθυρίζουν τό ὄνομά της οἱ ἐπισκέπτες ὅταν τά ἔργα της ξυπνοῦν ἀγαπημένες μνῆμεςστούς παλιότερους καί μαθαίνουν κάτι γιά τό παρελθόν στούς νεώτερους Ὅμως πρίν τε-λειώσω θέλω νά ἀναφερθῶ σrsquo ὅλους ὅσοι δούλεψαν καί προσέφεραν Στόν κ ΣτέργιοΚαραστέργιο παθιασμένο ἀθεράπευτα μέ τόν τόπο του τό ζευγάρι Κατσάγγελου πού μέἐπιστημονικό καί συγχρόνως ζεστό τρόπο ἀντιμετώπισαν τούτη τή δουλειά τήν Εἰρήνη τήνἈγγελική ὅλους πού μέ ἀγάπη καί μεράκι δούλεψαν Ἐξαιρετικά σωματική ἦταν καί ἡσυμβολή τοῦ κ Ζωγράφου Στέργιου τοῦ κ Νομάρχη τῆς Χαλκιδκῆς πού ἀγκάλιασε καίστήριξε ποικιλότροπα καί οἰκονομικά αὐτή τήν προσπάθεια Τούς εὐχαριστώ ὅλους ἀπόκαρδιᾶς Ἦταν ὅλοι τους ὑπέροχοι

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 30: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Τό Μουσεῖο Ὑφαντικῆς συγχρηματοδοτήθηκε ἀπό Προγράμματα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καίτοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ Εἶναι ἕνας χῶρος πού ἔχει σκοπό νά ἀναδείξει τήν τέχνη τῆς ὑφαν-τικῆς τῆς Ἀρναίας ἡ ὁποία (τέχνη) δέσποζε στήν περιοχή στά παλιότερα χρόνια καί ἀποτελοῦσε βα-σική πηγή ἐσόδων γιά τίς περισσότερες οἰκογένειες Ἡ ὕφανση στούς ἀργαλειούς χαλιῶν προικῶνκαί ἔνδυσης ἦταν ἡ ἀσχολία πολλῶν γυναικῶν τά ὁποῖα στή συνέχεια οἱ ἄνδρες ἐμπορεύονταν τα-ξιδεύοντας σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ἀλλά καί σέ περιοχές τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας

Στό Μουσεῖο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά παρατηρήσει τήν ἐπεξεργασία καί τή βαφή τοῦ μαλ-λιοῦ καί τή διατήρηση ἀναλοίωτων τῶν χρωμάτων του Γιά τή συγκρότηση τοῦ Μουσείου συνεργά-σθηκαν ὁ Δῆμος Ἀρναίας ἡ Νομαρχιακή Αὐτοδιοίκηση Χαλκιδικῆς καί ἡ Σχολή Καλῶν Τεχνῶν τοῦΑΠΘ

Ε Ν Τ Υ Π Α Π Ο Υ Λ Α Β Α Μ ΕΠΕΡΙΟΔΙΚΑ-ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ (Πολύγυρος)bull ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΘΩΝΙΤΗΣ (Θεσσαλονίκη)bull ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ΕΣΦΙΓΜΕΝΙ-

ΤΗΣ (Ἅγ Ὄρος)bull ΟΙ ΑΓΙΑΝΑΣΤΑΣΙΤΕΣ (Θεσσαλονίκη)bull Η ΔΕΚΑΤΗ (Ἔκδοση τῆς 10ης Ἐφο-

ρείας Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων Πο-λύγυρος (Ἀναδρομική προσφοράτοῦ ἀρχαιολόγου Σπυρ Τσαφρανᾶτῆς 10ης Ἐφορείας)

bull ΠΡΩΤΑΤΟΝ (Καρυές Ἁγ Ὄρους)bull ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΤΕΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΣΥΛΛΟΓΕΣ (Ἀθήνα)bull ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ (Ἀθή-

να)bull ΒΟΑΝΕΡΓΕΣ (Ἱ Μονή Ἐσφιγμένου

Ἁγ Ὄρους)bull ΤΑ ΝΕΙΑΤΑ (Ἀθήνα)bull ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Θεσσαλονίκη)bull ΦΙΛΟΤΕΛΙΚΗ ΛΕΣΒΟΣ (Μυτιλήνη)bull ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ (Ἀθήνα)bull ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (Θεσ-

σαλονίκη)bull ΝΙΑΟΥΣΤΑ (Νάουσα)bull ΠΑΡΙΑΝΑ (Ἀθήνα)bull ΜΟΥΣΩΝ ΜΕΛΑΘΡΟΝ (Θεσσαλο-

νίκη)bull Τʼ ΑΝΑΒΛΕΜΑ(Ραφήνα)bull ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (Πλαγιάρι

Θεσσαλονίκης)bull Ο laquoΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣraquo ΧΡΙΣΤΟΣ (Πλα-

γιάρι Θεσσαλονίκης)bull ΔΙΑΛΟΓΟΣ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΡΟΠΤΡΟ (Αὐλωνάρι Εὔβοιας)bull Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Κοζάνη)bull ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ (Ψυχικό-Ἀθήνα)bull ΑΠΟΠΛΟΥΣ (Σάμος)

bull ΑΛΙΕΥΣ (Τρίπολη)bull ΠΛΩΜΑΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ (Ἀθή-

να)bull ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Γιαννιτσά)bull ΑΓΙΑΣΟΣ (Ἀθήνα)bull ΔΙΕΘΝΕΣ ΒΗΜΑ (Ἀθήνα)bull ΤΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ (Ἀθήνα)bull ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ (Θεσσαλονίκη)bull ΒΙΓΛΑ-ΠΛΩΡΗ (Κάτω Γατζέα Βόλου)bull ΜΙΚΡΟΧΩΡΙΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (Ἀθή-

να)bull ΑΡΧΕΙΟ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ἀθήνα)bull ΚΥΤΤΑΡΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ (Ἱερισσός Χαλ-

κιδικῆς)bull ΣΤΗΝ ΕΡΜΙΟΝΗ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

(Ἑρμιόνη Ἀργολίδος)bull ΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ

(Ἀρναία)ΕΠΕΤΗΡΙΔΕΣ

bull ΘΑΣΙΑΚΑ (Καβάλα) bull ΣΚΟΥΦΑΣ (Ἄρτα)

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥbull ΔΙΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ laquoΟ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣraquo (Ἀθήνα)ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

bull ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ(Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull Η ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ (Πολύγυ-ρος)

bull ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Χαλκιδικῆς Πολύγυ-ρος)

bull ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΑΣ(Νέα Καλλικράτεια)

bull Η ΝΕΙΚΟΠΤΕΛΕΜΑ (Στρατώνι)bull ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ (Κασσάνδρα)bull ΑΝΤΙΛΛΑΛΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΑΙΑΣ (Ἀρναία)bull ΝΕΑ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΑ (Παλαιοχώρα Χαλ-

κιδικῆς)bull ΤΑ ΑΗΔΟΝΙΑ (Παλαιόκαστρο Χαλκι-

δικῆς)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑ (Ἀρναία)bull ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΝΑ ΝΕΑ (Παλαιοχώρι

Χαλκιδικῆς)bull ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΒΔΟΥ (Θεσσαλονίκη)bull ΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ (Κομοτηνή)bull ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Ἀθήνα)bull ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἀθήνα)bull ΖΑΤΟΥΝΑ-ΜΑΡΚΟΥ-ΒΛΟΓΓΟΣ (Ἀθή-

να)bull ΑΝΑΤΟΛΗ (Ἀθήνα)bull ΕΥΡΥΤΟΣ (Ἀθήνα)bull ΑΝΔΡΙΑΚΗ (Ἀθήνα)bull ΑΠΟΨΗ (Πέλλα)bull Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ (Πειραιάς)bull ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Ἀθήνα)bull ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ἀθήνα)bull ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (Θεσσαλο-

νίκη)bull ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑΙ ΜΕΛΕΤΑΙ (Ἀθήνα)bull ΝΟΥΜΑΣ (Πύργος Ἠλείας)bull Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

(Ἀθήνα)bull ΟΡΟΓΡΑΜΜΑ (Ἀθήνα)bull ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΦΩΝΗ (Θεσσαλονί-

κη)ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Ἀρχιμ Δανιήλ Γ Ἀεράκη ὉμιλίεςΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

bull Τό στερνό βλέμμα Πορτρέτο τοῦΦαγιούμ (Τοῦ περιοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙ-ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ὁ Ἄρης Γαρουφαλῆς ἐπιλέγει γιάτόν Ἀπόπλου (Τοῦ περιοδικοῦlaquoΑΠΟΠΛΟΥΣraquo Σάμος 2010)

bull Ζεῦγμα Οἱ τελευταῖες μέρες (Τοῦπεριοδικοῦ laquoΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕ-ΧΝΕΣraquo) Ἀθήνα 2010

bull Ἐπαρχεῖο Ἄνδρου Δράσεις 2003-2010 Ἰωάννης Μαλταμπές (Προ-σφορά τῆς Ἐφημερίδας laquoΑΝΔΡΙΑ-ΚΗraquo) Ἀθήνα 2010

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 31: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

1

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010bull Ἡ νέα ἐπωδός μας Νά ἐπαναρχίσουν οἱ ἀρχαι-

ολογικές ἀνασκαφές στόν λόφο τοῦ Προφήτη Ἠλία(τχ 86 σ 2)

bull Δημ Θ Κύρου Καταγραφή Ἀρχείων ΚΑ΄(1) (2)(3) (4) Κατάλογος Ἐγγράφων Λυσιμάχου Γρ Σα-ραφιανοῦ (2η σειρά) (τχχ 86 σσ 3-7middot 87 σσ 3-7middot88 σσ 3-9 καί 89 σσ 3-7)

bull Δημ Θ Κύρου Ἕνας ἀνέκδοτος πίνακας τοῦ Μη-τροπολίτη Σωκράτη τοῦ 1933 ἐπεξηγηματικός τῆςἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου τό 1924 (τχ 86 σσ 8-9)

bull Δημ Θ Κύρου Μιά ἀνέκδοτη κηρυγματική ἐπι-στολή τοῦ Μητροπολίτη Σωκράτη πρός τόνἈρναιώτη Δημήτριο Καλαϊτζῆ στήν Ἀθήνα τό1943 ἕνα χρόνο πρίν ἀπό τόν θάνατό του (τχ 86σσ 10-11)

bull Γιάννη Καραμίχου Βιβλιοπαρουσίαση Δημ ΘΚύρου Ὁ ἀρχαιολογικός χῶρος τοῦ ὑψώματοςldquoΠροφήτης Ἠλίαςraquo Ἀρναίας Ἀρναία 2009 σσ176 (τχ 86 σσ 12-17)

bull Ἐνδιαφέρουσες Εἰδήσεις (τχχ 86 σσ 18-19middot 87σ 18middot 88 σσ 12-15 καί 89 σσ 26-28)

bull Εἰδική Ἀναφορά ndashἩ παρουσίαση τοῦ Μητροπολι-τικοῦ Ναοῦ Ἁγ Στεφάνου ἀπό τόν ΤηλεοπτικόΣταθμό laquoTV 100raquo (τχ 86 σσ 19-20) ndashΔῆμοςἈρναίας (1947-2010) τέλος Ὁ laquoΚΑΛΛΙΚΡΑ-ΤΗΣraquo ldquoδίκηνrdquo Λυκοστράτη ἔφαγε τόν ΔῆμοἈρναίας Οἱ διαμαρτυρίες τοῦ λαοῦ δέν ἔκαμψαντήν ὑπέρμαχο τῆς δημοκρατίας καί τῆς ἀξιο-κρατίας Κυβέρνηση (τχ 87 σσ 18-25) ndashἘκδη-λώσεις γιά τόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Στε-φάνου καί Τηλεοπτικά πλάνα ἀπό τίς ἐκδηλώσειςγιά τόν Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ Στεφάνου (Ἡμε-ρίδα-Ἐγκαίνια) τχ 88 σσ 16-20 καί 21-22) καίndashἘγκαίνια Μουσείου Ὑφαντικῆς (τχ 89 σ 28-30)

bull Ἡ Ἀλληλογραφία μας (τχχ 86 σσ 21-23middot 87 σ 29καί 88 σσ 24-25)

bull Ἀπόψεις-Προτάσεις-Σχόλια (τχχ 86 σσ 24-25middot 87σ 17middot 88 σ 11 καί 89 σ 25)

bull Δημ Κύρου Μιά laquoχελιδόναraquoἀλλιώτικη ἀπʼ τίςἄλλες (τχ 86 σ 25)

bull Δημοσιεύματα Τύπου γιά τήν Ἀρναία (τχχ 86 σσ26-28 καί 88 σσ 26-27)

bull Ὁ Τύπος γράφει γιά τήν laquoΑΡΝΑΙΑraquo καί τήν Ἀρναία(τχχ 86 σ 29middot 87 σσ 30-31 καί 88 σ 28)

bull Ἔντυπα πού λάβαμε (τχχ 86 σσ 29-31middot 88 σσ 29-31 καί 89 σ 30)

bull Οἱ συνδρομητές μας (τχχ 86 σ 31 87 σ 29middot 88 σ25 καί 89 σ 18)

bull Ἀλλάζουμε ἐπωδό (Κωδωνοκρουσία-Ἐπαναφοράκαταργηθέντων ἐκκλησιαστικῶν ἐθίμων-Το -ποθέτηση ἐνημερωτικῶν πινακίδων ἔξω ἀπό τόνΝαό τοῦ Ἁγ Στεφάνου) (τχ 87 σ 2) καί bull Ἡ ἐπω-δός μας (ὅπως πιό πάνω) (τχχ 88 σ 2 καί 89 σ 2)

bull Ἀθανασίου Σμαραγδῆ Μητροπολίτης ΣωκράτηςἩ ἱερή μορφή τῆς Ἀρναίας (τχ 87 σσ 8-14)

bull Δημητρίου Κ Ἀλεξάνδρου Ἐναλλακτικές μορφέςτουρισμοῦ Παραδοσιακοί οἰκισμοί καί κτίσματα ὡςκελύφη γιά τήν ἀνάπτυξη ἐναλλακτικῶν του ρι-στικῶν δραστηριοτήτων-Ἀρχές ἀποκα τά στασηςκαί ἐπανάχρησης παραδοσιακῶν καί διατηρητέωνκτιρίων (τχχ 87 σ 15middot 88 σ 10 καί 89 σ 19-20)

bull Δημ Κύρου Ἀναφορές τῶν Κωδίκων Ληψοδοσίαςτῶν Μονῶν Κωνσταμονίτου καί Παντοκράτοροςτοῦ Ἁγίου Ὄρους στόν Ἐπίσκοπο - ΜητροπολίτηἹερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σωκράτη (1911-1940)(τχ 87 σ 16)

bull Νικ Παπαοικονόμου Ἡ συμμετοχή τῶν Λια ριγκο-βινῶν στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί στή συγ-κρότηση τοῦ πρώτου τακτικοῦ στρατοῦ τοῦ ἑλλη-νικοῦ κράτους (τχ 87 σσ 26-28)

bull Τριετές Μνημόσυνο (τῆς Δήμητρας) (τχ 87 σ 28)bull Χορηγία γιά τό ἐκδοθησόμενο βιβλίο γιά τή ζωή

καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ ἉγίουὌρους καί Ἀρδαμερίου Σωκράτη (τχ 87 σ 29)καί Χορηγία γιά τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου γιά τόνΜητροπολίτη Σωκράτη (τχχ 88 σ 25 καί 89 σ20)

bull Ἐνημερωτικό Σημείωμα γιά τό περιοδικό (τχ 88 σ20)

bull Δημ Κύρου Φωτογραφικά στιγμιότυπα στά 1924καί 1931 μέ τήν παρουσία τοῦ Ἐπισκόπου-Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Σω -κράτη στήν Ἀρναία (τχ 88 σ 23)

bull Δημ Κύρου Σημαντικές Ἐκδόσεις μέ ἀναφορέςστήν Ἀρναία (τχ 88 σ 26)

bull Δημ Κύρου Ἡ κτητορική ἐπιγραφη τῶν ἐγκαινίωντοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίου ΣτεφάνουἈρναίας (5-9-2010) (τχ 89 σ 14)

bull Δημ Κύρου Ἡ ἐκλογή ἡ χειροτονία καί ἡ ἔλευσηστή Λιαρίγκοβη τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ καίἉγιου Ὄρους Σωκράτη (τχ 89 σ 15-18)

bull Δημ Κύρου Νεώτερες καί συμπληρωματικές πλη-ροφορίες γιά τή ζωή καί τή δράση τοῦ Μητροπο-λίτη Ἱερισσοῦ Ἁγ Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Σω-κράτη καί τήν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως (τχ 89σ 21-23)

bull Γιὠργου Ζωγραφάκη Ἡ Ἀπελευθέρωση τῆςἈρναίας καί ὁλόκληρης τῆς Χαλκιδικῆς - Πα-ρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δ Κύρου laquoἩ ἀπε-λευθέρωση τῆς Ἀρναίας καί τῆς πορείαςΧαλκιδικῆς ἀπό τόν τουρκικό ζυγό (1912) καίοἱ πρῶτες ἡμέρες ἐλεύθερης ζωῆς(τχ 89 σ8-14)

bull Κωνσταντίνου Χιούτη Προσφορά προίκας μίαςΘασίτισσας πρός τόν Ἀγαπητό Δημητρίου(1903) (τχ 89 σ 24-25)

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος

Page 32: 89 Arn.(Okt.-Dek.10). 1

Ἡ φ

ωτογραφ

ία δημοσιεύεται ἀπό τήν ἐφημερίδα laquoΦ

ΩΝ

Η ΤΗ

Σ Χ

ΑΛ

ΚΙΔΙΚ

ΗΣ

raquo Κοσμεῖ τό ἄρθρο [ἀνώ

νυ-μου συντάκτη) μέ τίτλο laquoἩ

Ἀρναία ἕνα χω

ριό ὅλο ὀμορφιά καί χάρη Π

ληθωρισμός ζω

ῆςraquo (φύλλο 59 (113)

7 Ἰουλίου 1935 σελίδα 1η] Ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἄρθρου θά ἀναδημοσιεύσουμε στό ἑπόμενο τεῦχος