ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΔΙΠΛΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΤΟΧΟΥΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣΒασικές στάσεις

1. Ψηλή στάση2. Μεσαία στάση3. Χαμηλή στάσημετακινήσεις

ΠΑΣΑΑΠΛΗ ΠΑΣΑ ΠΙΣΩ

Στάδια διδασκαλίαςΠΑΣΑ ΕΜΠΡΟΣ ΜΕ ΑΛΜΑ

Στάδια διδασκαλίαςΤα πιο συνηθισμένα λάθη

ΜΑΝΣΕΤΑΣΕΡΒΙΣ

Είδη ΣέρβιςΣέρβις χαμηλό μετωπικό

Στάδια διδασκαλίαςΣΕΡΒΙΣ ΤΕΝΙΣ ΙΣΧΥΡΟΣτάδια διδασκαλίας

Τα πιο συνηθισμένα λάθηΤΟ ΚΑΡΦΙ

Καρφί τένιςΣτάδια διδασκαλίας

ΜΠΛΟΚ

ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΗ τεχνική της πετοσφαίρισης (volleyball)Το βόλεϊ αποτελείται από μια σειρά ενεργειών. Αυτές τις ενέργειες, που πιο κάτω θα αναλύσουμε

θεωρητικά και πρακτικά, τις ονομάζουμε επιδεξιότητες και είναι:1. Οι βασικές στάσεις2. Οι μετακινήσεις3. Η πάσα4. Η μανσέτα5. Το σέρβις6. Το καρφί 7. Το μπλοκ8. Τα κυλίσματα και οι βουτιές

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΔΙΠΛΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΤΟΧΟΥΠριν παρουσιάσουμε τη μεθοδική διδασκαλία των επιδεξιοτήτων του βόλεϊ, αναφέρουμε παιχνίδια,

που μπορούν να χρησιμεύσουν διπλά, δηλαδή στην προθέρμανση αφενός και αφετέρου στην καλλιέργεια απαραίτητων ικανοτήτων, όπως η αίσθηση του χώρου, η κινητικότητα, η εκρηκτικότητα, η δύναμη, η αντοχή, η ταχύτητα, η ευλυγισία και η μαχητικότητα. Τα παιχνίδια θα γίνονται ελεύθερα στο χώρο και μέσα στο γήπεδο του βόλεϊ και μας βοηθούν σ' αυτά πάγκοι, σχοινάκια και μέντεσιν μπολ. Προτιμότερο είναι να χρησιμοποιούμε το γήπεδο του βόλεϊ, σε όσα παιχνίδια γίνεται, ώστε τα παιδιά να το συνηθίζουν και να αποκτούν την αίσθηση του χώρου αυτού. Στα παιχνίδια αυτά δε χρειάζεται να επιμένουμε σε αυστηρούς κανόνες, αλλά να αφήνουμε τα παιδιά αρκετά ελεύθερα, αρκεί να επιτυγχάνεται ο σκοπός που έχουμε εκ των προτέρων θέσει. Δηλαδή αν επιτυγχάνεται ο συγκεκριμένος στόχος μας κάθε φορά μπορούμε λίγο να είμαστε ελαστικοί στην εφαρμογή των κανόνων του παιχνιδιού.

Δηλαδή ας υποθέσουμε π.χ. ότι στόχος μας είναι η ευλυγισία των παιχτών. Αυτό και μόνο θα πρέπει να επιδιώκουμε και όχι αν ο παίκτης πατήσει τη γραμμή ή πιάσει την μπάλα. Ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών μεγαλώνουμε ή μικραίνουμε τα όρια του γηπέδου ή χωρίζουμε ένα μεγάλο χώρο σε μικρότερα γήπεδα. Πάντα προσπαθούμε να δίνουμε την ευκαιρία σ' όλα τα παιδιά να κινούνται όσο περισσότερο γίνεται. Ποτέ δεν πρέπει να εξαιρούμε παιδί από το παιχνίδι, ακόμη και αν δεν γίνεται ακριβής χωρισμός. Είναι καλύτερα, στην περίπτωση αυτή, να έχουμε μια ομάδα με έναν παίκτη περισσότερο. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εξής παιχνίδια:

1. Ποδόσφαιρο με τα χέρια (Κινέζικο ποδόσφαιρο)Το παιχνίδι παίζεται μέσα στο γήπεδο του βόλεϊ. Το δίχτυ δεν είναι ανάγκη να βγει. Τα παιδιά

χωρίζονται σε δύο ομάδες των 6-8 παικτών. Στο κέντρο των τελικών γραμμών του γηπέδου χωρίζουμε ένα τμήμα 3 μέτρων, που θα είναι τα τέρματα (Σχήμα 1). Για να κινούνται όλοι οι παίκτες δεν ορίζουμε τερματοφύλακες. Το τέρμα το υπερασπίζεται ένας οποιοσδήποτε παίκτης της ομάδας, που αμύνεται. Το παιχνίδι παίζεται με κυλίσματα1 της μπάλας στο έδαφος από τα χέρια. Κάθε άλλος τρόπος μεταφοράς της μπάλας απαγορεύεται. Ισχύουν περίπου οι κανονισμοί του ποδοσφαίρου. Οι παίκτες δεν μπορούν να χτυπήσουν την μπάλα με κανένα άλλο μέλος του σώματος τους και δεν επιτρέπεται να διεκδικούν δύο συμπαίκτες την μπάλα από τον αντίπαλο. Ορίζουμε από την αρχή τη διάρκεια του παιχνιδιού (π.χ. δύο ημιχρόνια των 5 λεπτών ή ότι άλλο κρίνει εκείνη τη στιγμή κατάλληλο ο προπονητής).

Επιδιωκόμενοι στόχοι: Η ευκινησία, η μαχητικότητα, η δύναμη και η αίσθηση του χώρου.

2. Μικτό παιχνίδι (Μπάσκετ-μπολ, ποδόσφαιρο, χαντ-μπολ)Το παιχνίδι αυτό απαιτεί μεγάλο χώρο. Χρησιμοποιούμε θρανία ή πάγκους ως τέρματα στο κέντρο

των τελικών γραμμών κάθε γηπέδου και γύρω από αυτά σημειώνουμε ένα ημικύκλιο με ακτίνα περίπου 5-6 μέτρα (Σχήμα 2). Χωρίζουμε τους παίκτες σε δύο ομάδες των 10-12 παικτών,

1. Μπορούμε να τροποποιήσουμε το παιχνίδι, αν θέλουμε, επιτρέποντας στους παίκτες εκτός από το κύλισμα της μπάλας να την πετάξουν μία φορά στον αέρα ο καθένας σε συμπαίκτη του. Το τελικό όμως σουτ για τέρμα θα είναι με κύλισμα.

ανάλογα με το χώρο. Επιτρέπεται το κύλισμα της μπάλας με τα χέρα, η τρίπλα, όπως το μπάσκετ-μπολ, καθώς και οι πάσες μεταξύ των παικτών. Απαγορεύεται το χτύπημα της μπάλας κάτω από τη μέση. Τα σουτ για τέρμα θα γίνονται έξω από τα ημικύκλια. Για να σημειωθεί τέρμα, πρέπει η μπάλα να χτυπήσει ή να περάσει κάτω από το θρανίο ή τον πάγκο.

Αν ορίσουμε τερματοφύλακα μόνο αυτός θα παίζει μέσα στο ημικύκλιο. Αν δεν έχουμε ορίσει τερματοφύλακα ποτέ κανένας παίκτης, αμυντικός ή επιθετικός δε θα βρίσκεται μέσα στο ημικύκλιο. Ορίζουμε ώρα για τη λήξη του παιχνιδιού.

Επιδιωκόμενοι στόχοι: Οι ίδιοι με το προηγούμενο παιχνίδι.3. Κυνηγητό σε ζευγάριαΜέσα στο γήπεδο του βόλεϊ. Οι παίκτες δύο — δύο πιάνονται από τη μέση ή (αγκαζέ). Ένα από τα

ζευγάρια είναι οι κυνηγοί και αρχίζουν να κυνηγούν τα άλλα ζευγάρια. Όποιο ζευγάρι βγει έξω από τα όρια του γηπέδου, χάνει και κυνηγά αυτό τα άλλα.

Μπορούμε να βάλουμε 2 ή 3 ζευγάρια κυνηγών. Καλό θα είναι για να διακρίνονται οι κυνηγοί να κρατούν στα χέρια τους μία μπάλα και να τη δίνουν σ' αυτούς που πιάνουν.

Επιδιωκόμενοι στόχοι: Ευκινησία, αίσθηση χώρου.

4. Πιάνω και πετώΟι παίκτες 6-8 σε κύκλο. Ο ένας κρατά την μπάλα και την πετά σε όποιον συμπαίκτη του θέλει πολύ

γρήγορα. Οι πάσες μπορεί να γίνονται στο πλάι, απέναντι, σκαστές, κυλιστές. Χάνει ο παίκτης που δε θα πιάσει αμέσως την μπάλα και θα καθυστερήσει τη μεταβίβαση της. Κερδίζουν οι παίκτες που, έκαναν τα λιγότερα σφάλματα. Στην αρχή χρησιμοποιούμε μπάλες μπάσκετ, αργότερα μπάλες μέντεσιν — μπολ.

Στο ίδιο παιχνίδι μπορούν να χρησιμοποιηθούν 2 μπάλες ταυτόχρονα. Οι παίκτες πρέπει να προσέχουν να μη ρίχνουν και τις δύο μπάλες στον ίδιο παίκτη.

Επιδιωκόμενος στόχος: Ετοιμότητα.5. Μπάλα στον αέραΠαίκτες 10-12 σε κάθε πλευρά του γηπέδου του βόλεϊ προσπαθούν να κρατήσουν όσο περισσότερο

χρόνο γίνεται, παίζοντας μια μπάλα στον αέρα. Επιτρέπονται χτυπήματα από την μέση και πάνω. Επιτρέπεται οι παίκτες να καθίσουν κάτω, να κυλίσουν, να γονατίσουν. Χάνει η ομάδα που η μπάλα έπεσε κάτω ή βγήκε παίκτης εκτός ορίων γηπέδου παίζοντας ή χτύπησε την μπάλα κάτω από την μέση του.

Επιδιωκόμενος στόχος: Επιδεξιότητα.6. Σπρώχνω και κερδίζω Χωρίζουμε το γήπεδο με μία κάθετη γραμμή σε δύο μέρη. Δύο — δύο παίκτες αντιμέτωποι πιασμένοι

από τους ώμους έχουν στη μέση την κάθετη γραμμή1 (Φωτογραφία 1). Όταν δοθεί το σύνθημα, πρέπει να προσπαθήσουν σπρώχνοντας ο ένας τον άλλο να τον βγάλουν έξω από τις πλάγιες γραμμές του γηπέδου.2

Επιδιωκόμενος στόχος: Δύναμη. Ύστερα από τα παραπάνω είναι εύκολο και απαραίτητο στον ευσυνήδειτο δάσκαλο να επινοήσει και

άλλα παιχνίδια ανάλογα με τα προβλήματα των παιδιών, που αντιμετωπίζει κάθε φορά.

ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣΣτις ασκήσεις χρησιμοποιούμε σύμβολα στα σχήματα. Η διασάφηση της σημασίας τους θα μας

διευκολύνει να τα καταλάβουμε καλύτερα.

1. Οι παίκτες μπορούν επίσης να στηρίζουν το ένα τους πόδι και να σπρώχνουν τους άλλους (κάνοντας κουτσό).

2. Πρέπει να προσέξουμε στο παιχνίδι αυτό τα παιδιά στα ζευγάρια να έχουν περίπου το ίδιο ύψος και βάρος.

Πρέπει επίσης να εξηγηθεί ότι όταν λέμε θέση, εννοούμε μία από τις 6 θέσεις του γηπέδου (Σχήμα 3). (Α πλευρά οι 6 θέσεις, Β πλευρά η κατεύθυνση που ακολουθούν οι παίκτες), και όταν αναφερόμαστε στις ζώνες εννοούμε τη ζώνη επίθεσης, που είναι ο πλησιέστερος στο δίχτυ περιορισμένος χώρος (με διαγώνιες γραμμές) (Σχήμα 4) και τη ζώνη άμυνα που είναι ο χώρος πίσω από τη ζώνη επίθεσης (γραμμές κάθετες με την τελική γραμμή) (Σχήμα 5).

Βασικές στάσειςΥπάρχουν τρεις βασικές στάσεις, που εξαρτώνται από τις γωνίες που σχηματίζονται από τις κνήμες

και τους μηρούς των παικτών και ονομάζονται ανάλογα.Έχουμε λοιπόν:1. Την ψηλή στάση2. Τη μεσαία στάση3. Τη χαμηλή στάση

1. Ψηλή στάση

Τα πόδια του παίκτη είναι παράλληλα με το ένα πιο μπροστά από το άλλο. Αν ο παίκτης βρίσκεται στη δεξιά μεριά του γηπέδου, το δεξί του πόδι είναι εμπρός, αν βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του γηπέδου, τότε είναι το αριστερό. Τα γόνατα είναι ελαφρά λυγισμένα με το μπροστινό λίγο περισσότερο έτσι ώστε να σχηματίζει γωνία περίπου 15Οο και το πίσω πόδι γωνία 170°. Το κορμί είναι ελαφρότατα γερμένο προς τα εμπρός. Το βάρος είναι μοιρασμένο και στα δύο πόδια του παίκτη, που στηρίζεται στα πέλματα και όχι στις φτέρνες. Τα χέρια φτάνουν στο ύψος του μετώπου με λυγισμένους τους αγκώνες και με τη μία παλάμη αντίκρυ στην άλλη (Φωτογραφία 2).

2. Μεσαία στάση

Η μόνη διαφορά της μεσαίας θέσης από την ψηλή είναι ότι τα γόνατα λυγίζουν περισσότερο, σχηματίζοντας γωνίες περίπου 115ο και τα δύο. Η φτέρνα του πίσω ποδιού είναι σηκωμένη και το κορμί γέρνει περισσότερο εμπρός (Φωτογραφίες 3α-β).

3. Χαμηλή στάση

Ο παίκτης έχει το ένα πόδι πιο μπροστά από το άλλο. Ο μηρός και η κνήμη του ποδιού, που είναι πίσω, είναι ενωμένα. Το βάρος του παίκτη στηρίζεται όλο στα δάχτυλα του ποδιού αυτού. Το πόδι που βρίσκεται μπροστά σχηματίζει μία γωνία περίπου 3Οο (Φωτογραφία 4).

Είπαμε ότι ο παίκτης παίρνει μία από τις βασικές στάσεις τη στιγμή που πρόκειται να χτυπήσει την μπάλα. Σε όλη την υπόλοιπη διάρκεια του παιχνιδιού, που είναι και η περισσότερη, ο παίκτης πρέπει να είναι προετοιμασμένος για οποιαδήποτε ενέργεια θα επακολουθήσει.

Για την προετοιμασία αυτής της επόμενης ενέργειας του ο παίκτης πρέπει να βρίσκεται σε μία τέτοια στάση, που να του επιτρέπει να κινείται όσο το δυνατόν περισσότερο και γρηγορότερα. Αυτή είναι η στάση ετοιμότητας. Τα πόδια έχουν άνοιγμα λίγο μεγαλύτερο από των ώμων με το ένα πιο μπροστά από το άλλο. Το βάρος είναι μοιρασμένο και στα δύο πόδια. Τα γόνατα λυγισμένα επιτρέπουν την άμεση επόμενη κίνηση με ένα απλό τέντωμα. Η ράχη τόσο ίσια ώστε ο παίκτης να νοιώθει άνετα. Τα χέρια κρατιούνται μακριά από το σώμα, πάνω από τα γόνατα και διευκολύνουν την κίνηση (Φωτογραφίες 5α-β).

Για να συνηθίσουν οι παίκτες να παίρνουν αμέσως τις στάσεις αυτές πρέπει να τις επαναλάβουν πολλές φορές.

Στάδια διδασκαλίαςα. Σε στάση δίχως μπάλα.β. Με την μπάλα στα χέρια.γ. Πέταγμα, πιάσιμο μπάλας σε διαφορετικά ύψη.δ. Με μετακίνησηα. Σε στάση δίχως μπάλαΑσκήσεις1. Οι παίκτες από όρθια στάση παίρνουν την ψηλή στάση. Μετά τη μεσαία και ύστερα τη χαμηλή. Σε

όλες τις φάσεις τα χέρια βρίσκονται στο ύψος του μετώπου (Βλέπε φωτογραφίες 2, 3, 4).2. Επαναλαμβάνουμε την παραπάνω άσκηση αρχίζοντας ή από τη χαμηλή στάση και προχωρούμε

στις άλλες ή επαναλαμβάνουμε κάθε μία στάση χωριστά.3. Οι παίκτες στην εδραία θέση. Με το σφύριγμα του προπονητή σηκώνονται και παίρνουν μία

από τις βασικές στάσεις, που εκείνος ορίζει.4. Από ύπτια θέση οι παίκτες επαναλαμβάνουν την άσκηση.5. Το ίδιο από πρηνή θέση.6. Από πρηνή θέση και μέτωπο αντίθετα από τον προπονητή σηκώνονται, γυρίζουν και παίρνουν τη

στάση που έχει ζητηθεί.β. Με την μπάλα στα χέριαΌλες τις πιο πάνω ασκήσεις θα τις επαναλάβουμε, αφού δώσουμε στους παίκτες να κρατάνε μία

μπάλα βόλεϊ, μπάσκετ ή μέντεσιν.γ. Πέταγμα, πιάσιμο μπάλας σε διαφορετικά ύψη7. Δύο-δύο παίκτες αντιμέτωποι. Ο ένας πετά την μπάλα στο συμπαίκτη του, που την πιάνει σε μια

από τις βασικές στάσεις. Σημείωση: και στα τρία προηγούμενα στάδια ο παίκτες πρέπει να βρίσκεται απαραιτήτως στη στάση ετοιμότητας και από αυτή διαδοχικά θα περνά στις ζητούμενες στάσεις.

δ. Με μετακίνηση1Τα πιο συνηθισμένα λάθηΛάθη Αποτελέσματα1. Το βάρος χωρισμένο άνισα Κακή ισορροπία2. Τα πόδια πολύ ανοικτά Η μετακίνηση δύσκολη

μετακινήσεις

Η μετακίνηση στο βόλεϊ αποτελεί βασική προϋπόθεση για σωστό παιχνίδι. Οι παίκτες πρέπει να καταλάβουν ότι για να παίξουν σωστά, πρέπει να βρίσκονται συνεχώς σε κίνηση και σε κατάσταση ετοιμότητας. Δεν παίζει μόνο ο παίκτης που έρχεται σε επαφή με την μπάλα. Δεν παίζει μόνο η ομάδα, η οποία κατέχει την μπάλα. Ο κάθε παίκτης πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι όχι μόνο όταν έχει ο ίδιος την μπάλα, αλλά και όταν αυτή βρίσκεται στα χέρια ενός συμπαίκτη ή στα χέρια ενός αντιπάλου παίκτη, αυτός παίζει πάντα, μετακινείται συνεχώς και προσπαθεί να διαγνώσει και να προλάβει την επόμενη ενέργεια του παίκτη που έχει την μπάλα. Οι κορυφαίοι παίκτες δίνουν την εντύπωση πως ποτέ δε βιάζονται Αυτό είναι καρπός μακρόχρονης και επίπονης άσκησης και πείρας. Αυτοί έχουν την ικανότητα «να διαβάζουν το παιχνίδι» όπως λέγεται. Μπορούν να υπολογίζουν την τροχιά της μπάλας και την ταχύτητα της και τοποθετούν το σώμα τους έγκαιρα κάτω από αυτή. Στο βόλεϊ δεν πρέπει να υπάρχει

παίκτης ακίνητος, αφηρημένος ή όρθιος: Σε ένα παιχνίδι βόλεϊ χρόνος ανάπαυλας για τους παίκτες δεν υπάρχει, εκτός από τη στιγμή, που η μπάλα είναι εκτός γηπέδου ή ο χρόνος είναι νεκρός (τάιμ-άουτ, αλλαγή παίκτη).

Η κίνηση πρέπει πάντα να γίνεται δυναμικά και αποφασιστικά. Ο παίκτης πρέπει να δείχνει ότι είναι αποφασισμένος να διεκδικήσει αυτός την μπάλα. Κάθε δισταγμός στη μετακίνηση σημαίνει και χάσιμο της μπάλας και επομένως βαθμού. Στην περίπτωση της διεκδίκησης της μπάλας από δύο συμπαίκτες πρέπει να ξεκινήσουν και οι δύο δυναμικά και ή ο ένας να προχωρήσει φωνάζοντας «δική μου» ή «εγώ» και να πάρει την μπάλα ή γρήγορα να αποχωρήσει, αφήνοντας στο συμπαίκτη του το δρόμο ανοικτό. Το «δικό σου» ή «εσύ» ή «παίξε» που θα φωνάξει έγκαιρα ή το γρήγορο σταμάτημα δείχνουν τις προθέσεις του. Όλη αυτή η έντονη κινητικότητα του παίκτη πρέπει να σταματά λίγο πριν χτυπήσει την μπάλα. Πρέπει δηλαδή ο παίκτης να φτάσει πρώτος στο σωστό σημείο υποδοχής της μπάλας και τη στιγμή που θα τη χτυπήσει να έχει ακίνητα όσο περισσότερα μέλη του σώματος του γίνεται. Μόνο τότε η μπάλα θα ελεγχθεί και θα χτυπηθεί σωστά.

Οι βασικότερες μετακινήσεις είναι:1. Βήμα εμπρός.2. Βήμα πίσω.3. Βήμα πλάγιο.4. Τρέξιμο εμπρός.5. Τρέξιμο πίσω.6. Πηδήματα.7. Σταυρωτό πλάγιο τρέξιμο.Επειδή οι μετακινήσεις οπωσδήποτε θα περιέχονται σε κάθε μας μάθημα ή προπόνηση, μια και είναι

αναπόσπαστο μέρος της προθέρμανσης μας, δεν είναι ανάγκη να αφιερώσουμε πολλά μαθήματα μόνο γι' αυτές. Τις μετακινήσεις μπορούμε στην αρχή να τις κάνουμε ελεύθερα στο χώρο και μετά μέσα στο γήπεδο του βόλεϊ. Θα τις συνδυάσουμε επίσης με τις βασικές στάσεις. Οποιαδήποτε μετακίνηση και αν κάνουν οι παίκτες, θα βρίσκονται στη στάση ετοιμότητας.

Ασκήσεις8. Οι παίκτες στο τέλος του γηπέδου πλάι-πλάι τρέχουν εμπρός μέχρι τη γραμμή της επίθεσης και

ακουμπούν το ένα χέρι τους στο έδαφος. Μετά κάνουν βήματα προς τα πίσω και, όταν φτάσουν στην τελική γραμμή, ακουμπούν το χέρι τους πάλι στο έδαφος. Η ίδια άσκηση επαναλαμβάνεται με βήματα δεξιά ή αριστερό.

9. Χωρίζουμε τους παίκτες σε τρεις ζυγούς και τοποθετούμε τον πρώτο κάθε ζυγού πίσω από την τελική γραμμή του γηπέδου. Στη γραμμή της επίθεσης μπροστά από κάθε ομάδα έχουμε τοποθετήσει μία μπάλα

μέντεσιν με έναν ακόμη παίκτη κοντά της. Με το σύνθημα οι πρώτοι παίκτες ξεκινούν τρέχοντας και μόλις φτάσουν κοντά στην μπάλα σταματάνε, τη σηκώνουν και έρχονται στη μεσαία θέση κρατώντας την στο ύψος του μετώπου τους. Από αυτή τη στιγμή ο παίκτης, που είναι δίπλα, αρχίζει να μετρά σε αργό ρυθμό μέχρι το 5. Μετά ο παίκτης αφήνει την μπάλα κάτω και μένει κοντά στη μέντεσιν, ενώ ο άλλος τρέχει να χτυπήσει το δεύτερο παίκτη για να συνεχίσει και αυτός πάει στο τέλος του ζυγού (Σχήμα 6).

10. Οι παίκτες πάλι σε ζυγούς, τώρα όμως τοποθετούμε άλλη μία μπάλα πιο μπροστά. Ο παίκτης θα τρέξει στην πρώτη και θα μείνει στη μεσαία θέση, ενώ ο συμπαίκτης του μετρά. Θα προχωρήσει στη δεύτερη μαζί με το συμπαίκτη του και θα πάρει τη χαμηλή θέση. Μόλις τελειώσει αλλάζουν θέσεις και ο παίκτης, που μετρούσε, επιστρέφει στο ζυγό για να συνεχιστεί η άσκηση (Σχήμα 7).

11. Επανάληψη των ασκήσεων 9 και 10 χωρίς δεύτερο παίκτη. Ο κάθε παίκτης μετράει μόνος του και γυρίζει κάνοντας βήματα προς τα πίσω.

12. Οι παίκτες σε κύκλο με μία μέντεσιν ο καθένας δίπλα στο αριστερό του πόδι. Με το σύνθημα του προπονητή οι παίκτες τρέχουν έξω από τις μπάλες κυκλικά. Με ένα δεύτερο παράγγελμα σταματάνε, παίρνουν την μπάλα και μένουν στη βασική θέση που ορίζεται από τον προπονητή (Σχήμα 8).

13. Η ίδια με την προηγούμενη άσκηση με τη διαφορά ότι κάθε φορά, που οι παίκτες αφήνουν την μπάλα κάτω αλλάζουν και κατεύθυνση.

14. Οι παίκτες τρέχουν κυκλικά με πλάγιο γκάλοπ και κάθε φορά αλλάζουν κατεύθυνση.15. Τοποθετούμε μπάλες μέσα στο γήπεδο. Οι παίκτες που θα είναι περισσότεροι από τις μπάλες,

τρέχουν γύρω κυκλικά. Με το σύνθημα του προπονητή αλλάζουν κατεύθυνση, τρέχοντας προς τις μπάλες και όσοι προλάβουν πιάνουν μία μπάλα μένοντας σε μια από τις βασικές στάσεις. Οι παίκτες που δεν έχουν μπάλα, παίρνουν και αυτοί μία από τις στάσεις.

16. Η ίδια άσκηση αλλά τώρα οι παίκτες ξεκινάνε από πρηνή θέση. Τρέχουν και όποιος προλάβει πιάνει μπάλα και παίρνει μία βασική στάση.

17. Οι παίκτες επαναλαμβάνουν την προηγούμενη άσκηση ξεκινώντας από ύπτια θέση, γονατιστή, με πλάτη στις μπάλες. Ακόμα μπορεί να πλησιάσουν με πλαϊνά γκάλοπ ή πηδήματα κ.λπ.

18. Παίκτες στην τελική γραμμή του γηπέδου ο ένας δίπλα από τον άλλο σε στάση ετοιμότητας. Ο προπονητής μπροστά τους κρατά μία μπάλα. Όταν ο προπονητής πετά την μπάλα ψηλά, οι παίκτες τρέχουν μπροστά. ' Οταν κτυπήσει την μπάλα κάτω, τρέχουν προς τα πίσω.

19. Οι παίκτες σκορπισμένοι στο γήπεδο σε στάση ετοιμότητας. Ο προπονητής με την μπάλα στα χέρια. Όταν κράτα την μπάλα με το δεξί του χέρι, οι παίκτες κάνουν πλάγια βήματα προς τα αριστερά.

20. Συνδέουμε τις ασκήσεις 18-19.Σημείωση: Η εξάσκηση με σινιάλα1 βοηθά, γιατί συνηθίζουν οι παίκτες να παρακολουθούν και να

παρατηρούν τις κινήσεις του προπονητή, πράγμα που θα τους βοηθήσει αργότερα στην παρακολούθηση των κινήσεων των αντιπάλων παικτών και στην ανάλογη αντίδραση τους.

21. Οι παίκτες ένας-ένας ξεκινάνε από τη στάση No 1 του γηπέδου με γκάλοπ εμπρός -έχουν το δεξί τους πόδι εμπρός, εφόσον βρίσκονται στη δεξιά μεριά του γηπέδου- πηγαίνουν μέχρι το δίχτυ. Στη συνέχεια κάνουν πλάγια βήματα προς τα αριστερά έως τη θέση No 4. Ύστερα με γκάλοπ πίσω φτάνουν στη θέση No 5 και καταλήγουν στη θέση No 1 με πλάγια βήματα προς τα δεξιά (Σχήμα 9). -

22. Δύο-δύο παίκτες αντιμέτωποι σε στάση ετοιμότητας. Ο Α κάνει βήματα προς τα αριστερά. Ο Β παρακολουθεί τις κινήσεις του και κάνει βήματα προς τα δεξιά. Ο Α πηγαίνει προς τα πίσω με γκάλοπ. Ο Β κάνει γκάλοπ εμπρός. Η άσκηση συνεχίζεται με ποικιλία μετακινήσεων από τον Α.

23. Δύο παίκτες αντιμέτωποι σε στάση ετοιμότητας και απόσταση περίπου 9 μέτρων. ' Ενας άλλο στέκεται στη μέση με μια μπάλα στα χέρια του. Ο παίκτης πετά την μπάλα ψηλά. Οι αντιμέτωποι παίκτες πρέπει να τρέξουν προς την μπάλα. Αυτός που θα φτάσει γρηγορότερα κοντά της, φωνάζοντας «εγώ», την πιάνει και την κρατά παίρνοντας τη μεσαία στάση.

1. Σινιάλο ενοούμε την εντολή που δίνεται από τον προπονητή χωρίς λόγια, αλλά με σημάδια, σημεία, εκ μέρους του.

24. Η ίδια άσκηση επαναλαμβάνεται, τώρα όμως οι παίκτες ξεκινούν με πλάτη μεταξύ τους. Ο μεσαίος παίκτης τους ειδοποιεί καθώς πετά την μπάλα ψηλά.

25. Τώρα οι παίκτες ξεκινάνε από εδραία θέση, πρηνή ή υπτία επαλαμβά-νοντας την προηγούμενη άσκηση.

26. Ένας παίκτης πίσω από τον άλλο στη θέση No 1. Ο πρώτος ξεκινά τρέχοντας εμπρός ώς τη θέση No 2, κάνει πλάγια βήματα αριστερά μέχρι τη θέση No 4. Περνά κάτω από το δίχτυ στην άλλη πλευρά και κάνει πλάγια βήματα μέχρι τη θέση No 4. Από εκεί με γκάλοπ πίσω φτάνει στη θέση No 5 και σταματά. Η άσκηση επαναλαμβάνεται από τη θέση No 5 (Σχήμα 10).

27. Τέσσερις παίκτες μέσα στο γήπεδο Α στην τελική γραμμή τρέχουν μπροστά μέχρι τη γραμμή επίθεσης και γυρίζουν κάνοντας βήματα πίσω. Ταυτόχρονα τέσσερις άλλοι συμπαίκτες τους ξεκινάνε ένας-ένας από τη θέση No 5 του γηπέδου Β και με πλάγια βήματα φτάνουν μέχρι τη θέση No 1. Από εκεί με τρέξιμο μπροστά φτάνουν μέχρι τη θέση No. 2. Συνεχίζουν με πλάγια βήματα μέχρι τη θέση No 4 και κάνοντας βήματα προς τα πίσω καταλήγουν στη θέση No 5. Μόλις τελειώσουν όλοι, αλλάζουν θέση περπατώντας με τους συμπαίκτες τους του αντίπαλου γηπέδου και επαναλαμβάνουν την άσκηση (Σχήμα 11).

ΠΑΣΑΕίναι η βασικότερη πάσα του βόλεϊ και χρησιμοποιείται περισσότερο μεταξύ των παικτών της ομάδας

σαν δεύτερη πάσα. Είναι η πιο ακριβής και παίζεται πάνω από το κεφάλι με τα δάχτυλα. Δεν είναι πολύ γρήγορη πάσα και γι’ αυτό, καθώς έρχεται από ψηλά, αφήνει τα απαιτούμενα χρονικά περιθώρια για να αποφασίσει ο παίκτης τις επόμενες ενέργειες του. Το σώμα πρέπει οπωσδήποτε να βρίσκεται κάτω από την μπάλα σε μια θέση ετοιμότητας με τα πόδια ανοικτά, όσο περίπου το άνοιγμα των ώμων, και με το ένα πόδι πιο μπροστά από το άλλο. Το πόδι που είναι τοποθετημένο μπροστά καθώς και οι δύο ώμοι πρέπει να είναι στραμμένοι προς την κατεύθυνση, που θα σταλεί η μπάλα. Τα γόνατα είναι λυγισμένα. Το βάρος του σώματος είναι ίσα μοιρασμένο και πέφτει στους αστραγάλους, ενώ οι φτέρνες είναι λίγο πιο πάνω από το έδαφος. Οι καρποί και τα δάχτυλα χαλαρά με τις παλάμες σχεδόν απέναντι η μία στην άλλη. Οι αγκώνες λυγισμένοι σχηματίζουν με τους δείκτες, που βρίσκονται στο ύψος του μετώπου, γωνία περίπου 90° και σχηματίζουν με τους αντίχειρες ένα άνοιγμα όμοιο με το σχήμα του μπαστουνιού της τράπουλας ή ένα τρίγωνο με βάση τους αντίχειρες και πλευρές τους δείκτες (Φωτογραφία 6).

Φωτ. 6Χτυπάμε την μπάλα με τις άκρες των δακτύλων στην ενέργεια αυτή χρησιμοποιούνται κατά κύριο

λόγο οι αντίχειρες, οι δείκτες και οι μεσαίοι, ενώ τα άλλα δύο δάχτυλα χρησιμεύουν για τον έλεγχο της μπάλας. Η κίνηση επίσης του καρπού προς τα πίσω και εμπρός είναι πολύ σημαντική. Η ώθηση της μπάλας αρχίζει από το πόδι που είναι τοποθετημένο πιο πίσω.

Τα γόνατα, τα πόδια, το κορμί, οι βραχίονες και οι καρποί με τα δάχτυλα σε μία αλληλουχία κινήσεων, τεντώνουν προοδευτικά ολοκληρώνοντας την κίνηση (Φωτογραφίες, 7, 8, 9, 10).

Ανάλογα με. α) την κατεύθυνση, β) τον τρόπο εκτέλεσης και γ) το είδος έχουμε πάσες. 1) εμπρός-πλάγια-πίσω, 2) απλή-με άλμα-με ρολλάρισμα και 3) ψηλή-χαμηλή-σφήνα.

ΑΠΛΗ ΠΑΣΑ ΕΜΠΡΟΣ Στάδια διδασκαλίαςα) Τοποθέτηση των χεριών στην μπάλα.β) Κίνηση προς την μπάλα και τοποθέτηση του σώματος κάτω απ' αυτή.γ) Κίνηση των ποδιών.δ) Έλεγχος της μπάλας.α. Τοποθέτηση των χεριών στην μπάλαΑσκήσεις28. Ο παίκτης αφήνει την μπάλα στο έδαφος και έρχεται στη χαμηλή στάση μπροστά της. Τώρα

τοποθετεί τα χέρια του πάνω στην μπάλα έτσι ώστε οι δείκτες και οι αντίχειρες να αφήνουν μεταξύ τους ένα άνοιγμα στο σχήμα του τριγώνου (Φωτογραφία 11). Προσοχή: Οι αγκώνες να μην είναι ούτε πολύ ανοιχτοί ούτε πολύ κλειστοί καθώς οι παλάμες ακουμπούν την μπάλα. Μετά ζητείστε, δίχως να χαλάσουν τη θέση των δακτύλων, να σηκώσουν τα χέρια τους από την μπάλα και να τα φέρουν στη σωστή θέση στο ύψος του μετώπου, ώστε το βλέμμα τους να περνά ανάμεσα από το άνοιγμα που αφήνουν οι δείκτες και οι αντίχειρες. Οι βραχίονες επίσης σχηματίζουν τη σωστή γωνία μεταξύ των αγκώνων και των δεικτών (Φωτογραφία 12).

29. Επανάληψη της προηγούμενης άσκησης. Ζητείστε όμως τώρα να σηκώσουν την μπάλα από το έδαφος και να την αφήσουν να καθίσει επάνω στα χέρια τους στρέφοντας τους καρπούς και τους δείχτες προς το μέτωπο τους. Ζητείστε να μην κρατούν την μπάλα μέσα στις παλάμες τους, αλλά με τις άκρες των δακτύλων τους, δίχως να την πιέζουν (Φωτογραφία 13).

30. Δύο παίκτες αντιμέτωποι στη χαμηλή θέση. Ο ένας κυλάει την μπάλα στον άλλο, ενώ ο άλλος την περιμένει έχοντας τα δάχτυλα του στην κατάλληλη θέση και μόλις φτάσει η μπάλα σ' αυτόν τη φέρνει στη σωστή θέση, δηλαδή στο ύψος του μετώπου (Φωτογραφίες 14,15, 16, 17). Η άσκηση αυτή στοχεύει τριπλά: 1) Να περιμένει την μπάλα έχοντας τα χέρια στην κατάλληλη θέση. 2) Να την παίρνει γρήγορα. και 3) Να τη φέρνει στη σωστή θέση.

Προχωρούμε τώρα στην εξάσκηση της κινητικότητας των δακτύλων και των καρπών.31. Για να ασκηθούν τα παιδιά στην κίνηση των δακτύλων και των καρπών, τα τοποθετούμε ανά δύο

αντιμέτωπα σε εδραία θέση και τους ζητάμε να παίξουν βόλεϊ με τα δύο τους μόνο δάχτυλα, δηλαδή το δείχτη και τον αντίχειρα. Αυτή η άσκηση βοηθά στο να αποφεύγουν το πιάσιμο της μπάλας. Όταν περιμένουν την μπάλα, τα δάχτυλα τους να είναι

στραμμένα προς το μέτωπο τους (Φωτογραφία 18). Όταν κτυπούν την μπάλα, τα δάχτυλα στρέφονται προς το μέτωπο του συμπαίκτη τους (Φωτογραφία 19).

Αν έχουμε παίκτες, που παίζουν με τεντωμένα δάχτυλα την μπάλα, καλό θα είναι να τους βάλουμε να παίξουν με την μπάλα μπάσκετ, έχοντας τα δάχτυλα τους τελείως τεντωμένα. Μετά θα τους αφήσουμε να παίξουν κανονικά. Η διαφορά που θα δουν στο παίξιμο τους θα τους δώσει να καταλάβουν ότι για να παίξουν βόλεϊ σωστά, θα πρέπει να έχουν τα δάχτυλα τους χαλαρά.

β. Κίνηση προς την μπάλα και τοποθέτηση του σώματος κάτω από αυτή.Η κίνηση των παικτών κάτω από την μπάλα και η σωστή τοποθέτηση του σώματος τους κάτω από

αυτή είναι από τα σημαντικότερα σημεία του βόλεϊ. Ο παίκτης πρέπει πάντα να υπολογίζει τη σωστή τροχιά της μπάλας και να έχει την ευχέρεια να τοποθετεί το σώμα του κάτω από αυτή.

Ασκήσεις32. Ο παίκτης κρατά μία μπάλα και τη χτυπά κάτω δυνατά, ώστε αυτή να σηκωθεί κατακόρυφα.

Καθώς η μπάλα κατεβαίνει, πηγαίνει κάτω από αυτή και παίρνοντας τη σωστή στάση, μεσαία ή ψηλή, ανάλογα με το ύψος της μπάλας, την περιμένει να πέσει στα χέρια του.

33. Η ίδια άσκηση με δύο παίκτες αντιμέτωπους. Ο ένας χτυπά την μπάλα κάτω, ώστε να πάρει ύψος και να πέσει προς τη μεριά του συμπαίκτη του, που πρέπει να υπολογίσει την τροχιά της και να

τοποθετήσει το σώμα του κάτω από αυτή.34. Ένας παίκτης έχει την μπάλα. Ο συμπαίκτης του σε απόσταση 5-6 μέτρων είναι γυρισμένος με

την πλάτη προς αυτόν. Ο πρώτος παίκτης χτυπά την μπάλα και συγχρόνως φωνάζει στο συμπαίκτη του, ο οποίος πρέπει να γυρίσει αμέσως, να υπολογίσει σωστά τη θέση της μπάλας και να τοποθετηθεί κάτω από αυτή περιμένοντας την το ίδιο με αλλαγή των παικτών.

35. Αντιμέτωποι πάλι οι παίκτες· τώρα όμως πετάνε ο ένας στον άλλο τι ν μπάλα δίνοντας της μεγαλύτερο ή μικρότερο ύψος. Ο παίκτης ανάλογα με το ύψος της μπάλας, παίρνει τη σχετική στάση.

36. Η άσκηση 35 επαναλαμβάνεται με τη διαφορά ότι τώρα ο ένας παίκτης με το να πετά την μπάλα που έχει σε διαφορετικά ύψη και διαφορετικές κατευθύνσεις, αναγκάζει το συμπαίκτη του να κάνει βήματα δεξιά, αριστερά, μπροστά ή πίσω για να την πιάσει (Σχήμα 12).

Σχ. 1237. Οι παίκτες ο ένας πίσω από τον άλλο στη θέση No 1 του γηπέδου. Ο προπονητής στέκεται

μπροστά τους και τους πετά την μπάλα σε διαφορετικά σημεία μέσα στο γήπεδο. Οι παίκτες πρέπει να κινηθούν σωστά και να τοποθετήσουν το σώμα τους κάτω από την μπάλα (Σχήμα 13).

38. Η άσκηση επαναλαμβάνεται αλλάζοντας τη θέση των παικτών και του προπονητή. Π.χ. παίκτες στη θέση No 6, προπονητής στη θέση No 4 (Σχήμα 14).

39. Επαναλαμβάνουμε τις ασκήσεις 37-38 ζητώντας από τους παίκτες να κατευθύνουν το σώμα τους σε μία ορισμένη θέση, καθώς πιάνουν την μπάλα. Επί πλέον ελέγχουμε ποιο πόδι έχει τοποθετήσει ο παίκτης μπροστά, ανάλογα με τη θέση του στο γήπεδο. Π.χ. έστω ότι οι

57παίκτες βρίσκονται στη θέση No 5 και ο προπονητής στη θέση No 3 και ρίχνει την μπάλα στη θέση No

4, τότε πρέπει οι παίκτες να πάνε στη θέση No 4, να πιάσουν την μπάλα με μέτωπο προς τον προπονητή (Σχήμα 15).

40. Παίκτες σε δύο σειρές. Η μία σειρά στη θέση No 1 του γηπέδου, η άλλη σειρά στη θέση No 3 με μπάλες στα χέρια τους. Ο πρώτος παίκτης της θέσης No 3 πετά την μπάλα ψηλά, σε όποια θέση θέλει και πηγαίνει στο τέλος της αντίθετης σειράς. Ο πρώτος της θέσης No 1 πιάνει την μπάλα και πηγαίνει στο τέλος της σειράς της θέσης 3 (Σχήμα 16).

Σχ. 15

Σχ. 1641. Κάθε παίκτης κρατά μία μπάλα και στέκεται πολύ κοντά στον τοίχο με το ένα πόδι λίγο πιο

μπροστά από το άλλο. Ο παίκτης χτυπά την μπάλα στον τοίχο σε διαφορετικά ύψη, τοποθετώντας το σώμα του κάθε φορά στη σωστή θέση, δηλ. κάτω από την μπάλα (Φωτογραφίες 20, 21).

Επιδιωκόμενοι στόχοι: Έλεγχος της θέσης των χεριών στην μπάλα καιτοποθέτηση του σώματος.11. Με την ίδια άσκηση θα επιδιώξουμε και επί πλέον στόχους.

γ. Κίνηση των ποδιώνΗ κίνηση των ποδιών στο βόλεϊ κατά τη στιγμή της πάσας είναι πολύ σημαντική. Πρέπει να γίνει

συνείδηση στους παίκτες ότι το βόλεϊ δεν παίζεται μόνο με τα χέρια, αλλά με όλο το σώμα και κυρίως με τα πόδια. Θα μπορούσαμε την κίνηση των ποδιών, κατά τη στιγμή της πάσας, να την παρομοιάσουμε με την κίνηση ενός εμβόλου ή πιο απλά να φανταστούμε ότι πρέπει όλες οι αρθρώσεις των ποδιών να κινούνται σαν να έχουν σούστες. Ανάλογα λοιπόν, με το ύψος που θα παιχτεί η μπάλα, τα πόδια λυγίζουν με το ένα λίγο πιο μπροστά από το άλλο και μετά, ενώ γίνεται η πάσα, αρχίζουν να τεντώνονται προωθώντας βαθμιαία την κίνηση προς τα χέρια.

Η κίνηση των ποδιών γίνεται τόσο έντονη όσο μακριά θέλουμε να πάει η πάσα. Τη στιγμή της πάσας τα πόδια πρέπει να βρίσκονται σταθερά στο έδαφος, δηλαδή να μην αναπηδούν

Ασκήσεις42. Η άσκηση 35 μπορεί να επαναληφθεί με τη διαφορά ότι τώρα ο παίκτης, που έχει την μπάλα, την

πετά στο συμπαίκτη του ξεδιπλώνοντας όλο του το σώμα.Προσοχή: Ο παίκτης να μην κατεβάζει τα χέρια του από τη σωστή θέση, καθώς επιστρέφει την

μπάλα.43. Επανάληψη των ασκήσεων 36-37 με τη διαφορά που αναφέρεται στην άσκηση 42.44. Τοποθετείστε τους παίκτες στον κεντρικό κύκλο του γηπέδου του μπάσκετ και ζητείστε να

χτυπήσουν την μπάλα στην μπασκέτα. Η μπάλα πρέπει να κρατιέται με τα δύο χέρια μπροστά από το μέτωπο. Ο μόνος τρόπος, που οι παίκτες μπορούν να το πετύχουν, είναι να αρχίσουν την κίνηση του σώματος τους από τα πόδια προοδευτικά προς τα χέρια.

45. Επαναλαμβάνουμε τώρα την άσκηση 41. Σε κάθε χτύπημα της μπάλας στον τοίχο οι παίκτες κινούν τα πόδια προς τα επάνω και όταν την πιάνουν, τα κινούν προς τα κάτω (σουστάρισμα) (Φωτογραφίες 22, 23). Σημείωση: Η άσκηση αυτή βοηθά και στη βελτίωση της κίνησης των καρπών.

46. Η ίδια άσκηση, αλλά τώρα τα χτυπήματα γίνονται σε ένα ορισμένο σημείο του τοίχου. Ο παίκτης κάθε φορά τεντώνει και λυγίζει τα πόδια του.

47. Επαναλαμβάνουμε την άσκηση, αλλάζοντας μετά από μερικά χτυπήματα το ύψος της μπάλας.48. Ελέγχεται η κίνηση των ποδιών, αν ζητηθεί να παίξουν οι παίκτες την μπάλα με το κεφάλι.49. Δύο ομάδες στο γήπεδο παίζουν το παιχνίδι «πιάνω και πετώ». Προσοχή: στη σωστή κίνηση,

στη σωστή τοποθέτηση του σώματος και των χεριών και στην κίνηση των ποδιών. Μετράτε τα λάθη της κάθε ομάδας. Μπορούν επιπλέον οι παίκτες να ανταλλάσσουν πάσες μεταξύ τους, πριν πετάξουν την μπάλα στους αντιπάλους. Ο αριθμός των εναλλαγών της μπάλας μεταξύ των παικτών της ίδιας ομάδας πρέπει να είναι ορισμένος. Έτσι γίνεται κατανοητό ότι δεν πρέπει να αλλάζουν πάσες μεταξύ τους κατά βούληση.

δ. Έλεγχος της μπάλαςΟ έλεγχος της μπάλας είναι καθαρά προσωπική υπόθεση του παίκτη. Από την ατομική του δουλειά

και από την ικανότητα να παίρνει γρήγορες και σωστές αποφάσεις εξαρτάται κατά πόσο θα μπορέσει να διευθύνει και να κατευθύνει την μπάλα ανάλογα με τη θέση του σώματος του σε συνδυασμό με το γήπεδο, τους συμπαίκτες, τους αντιπάλους, την τροχιά της μπάλας, της ταχύτητας της και την απόσταση, που θέλει να τη στείλει.

Ασκήσεις50. Ο παίκτης πολύ κοντά στον τοίχο κτυπά την μπάλα σε διαφορετικά ύψη με πολύ σύντομα μικρά

χτυπήματα και με τα χέρια του κολλημένα σχεδόν πάνω σ' αυτή.Αυτή είναι μία δύσκολη άσκηση, που απαιτεί πλήρη έλεγχο όλων των κινήσεων.51. Κάθε παίκτης κρατά μια μπάλα και κάνει κοντρόλ πάνω από το κεφάλι του (Φωτογραφίες 24, 25,

26). Με την άσκηση αυτή, εκτός από τον έλεγχο που επιτυγχάνουμε, τονίζουμε ακόμη περισσότερο την κίνηση των ποδιών. Εφόσον η μπάλα δεν πάει ψηλά, η κίνηση γίνεται μόνο από τα πόδια, όσο το κατακόρυφο ύψος της μπάλας μεγαλώνει, τόσο μεγαλώνει και η κίνηση των χεριών. Επιβάλλεται να δίνεται στην μπάλα διαφορετικό ύψος κάθε φορά.

52. Η ίδια άσκηση με κίνηση του παίκτη μπροστά 1 βήμα, 2 κ.λπ.53. Τώρα με κίνηση προς τα πίσω, αριστερά και μετά δεξιά.54. Σύνδεση των ασκήσεων 52 και 53.55. Οι παίκτες με μία μπάλα ο καθένας απέναντι από τον προπονητή τους. Κάνοντας κοντρόλ πάνω

από το κεφάλι τους μετακινούνται αλλάζοντας κατευθύνσεις σύμφωνα με τις υποδείξεις του προπονητή τους.

56. Δύο παίκτες ο ένας πλάι στον άλλο. Ο ένας κάνει κοντρόλ πάνω από το κεφάλι του μερικές φορές και μετά, ρίχνοντας μία πιο ψηλή πάσα, φεύγει προς τα δεξιά για να συνεχίσει ο συμπαίκτης του (Σχήμα 17).

57. Η ίδια άσκηση με την παραπάνω με καθορισμένο όμως αριθμό κοντρόλ πριν από την αλλαγή.58. Επανάληψη της προηγούμενης άσκησης με ειδοποίηση του ενός παίκτη από τον άλλο, όταν

γίνεται η αλλαγή.59. Τρεις παίκτες. Οι δύο (Α και Β) ο ένας πίσω από τον άλλο και ο τρίτος (Γ) απέναντι τους σε

απόσταση 5-6 μέτρων. Την μπάλα την έχει ο Α, που ξεκινά κάνοντας κοντρόλ και πηγαίνει προς τον Γ. Όταν φτάσει κοντά, φωνάζει στο συμπαίκτη του να πάρει την μπάλα, που ξεκινά κάνοντας κοντρόλ με κατεύθυνση προς τον Β (Σχήμα 18).

60. Η παραπάνω άσκηση μπορεί να γίνει με περισσότερους παίκτες σε δύο αντιμέτωπες γραμμές. Ο κάθε παίκτης, που κάνει κοντρόλ και φτάνει στον απέναντι συμπαίκτη του, δίνει την μπάλα και πηγαίνει στο τέλος της γραμμής (Σχήμα 19).

61. Παίκτες σε παράταξη. Ο πρώτος μέσα σε ένα κύκλο, αφού κάνει 2 κοντρόλ πάνω από το κεφάλι του, πετά την μπάλα πιο ψηλά και κατακόρυφα πηγαίνοντας στο τέλος της παράταξης, ενώ στη θέση του (δηλαδή μέσα στον κύκλο) έρχεται ο δεύτερος για να επαναλάβει την άσκηση. Μετά ο τρίτος κ.λπ. (Σχήμα 20).

Ο αριθμός των κοντρόλ ή είναι καθορισμένος από τον προπονητή ή ελεύθερος ανάλογα με την απόφαση του κάθε παίκτη. Στην περίπτωση όμως αυτή πρέπει να ειδοποιείται ο επόμενος παίκτης. Επιδίωξη οι παίκτες να αλλάζουν θέση μετά από το πρώτο κοντρόλ.

62. Οι παίκτες χωρισμένοι σε ομάδες των 6 παικτών. Η κάθε ομάδα έχει μία μπάλα. Οι παίκτες κάνουν κοντρόλ ανταλλάσσοντας την μπάλα μεταξύ τους και κάνοντας βήματα εμπρός-πίσω-δεξιά-αριστερά. Κερδίζει η ομάδα, που θα κρατήσει την μπάλα στον αέρα περισσότερη ώρα.

63. Παιχνίδι σκυταλοδρομίας με κοντρόλ. Οι παίκτες σε ζυγούς στην τελική γραμμή του γηπέδου. Με το σύνθημα οι πρώτοι ξεκινάνε κάνοντας κοντρόλ μέχρι τη γραμμή της επίθεσης και γυρίζουν πίσω. Δίνουν την μπάλα στο δεύτερο παίκτη και πηγαίνουν στο τέλος του ζυγού. Η ομάδα που τελειώνει πρώτη κερδίζει (Σχήμα 21).

64. Το ίδιο, αλλά οι ομάδες σε αντιζυγία. Ο Α ξεκινά, πηγαίνει μέχρι τον παίκτη Β, του δίνει την μπάλα και πάει στο τέλος της ομάδας του Β. Ο Β δίνει στο Γ κ.λ.π. (Σχήμα 22).

65. Ο κάθε παίκτης κάνει κοντρόλ πετώντας την μπάλα ένα μέτρο πιο j μπροστά του, τρέχει πάλι κάτω από την μπάλα και συνεχίζει το ίδιο (Σχήμα 23).

66. Οι ασκήσεις 59, 60, 63, και 64 μπορούν να επαναληφθούν με κοντρόλ της μπάλας όχι πάνω από το κεφάλι, αλλά πετώντας την μπάλα σε απόσταση ενός μέτρου.

67. Οι παίκτες κάνοντας κοντρόλ πάνω από το κεφάλι τους κάθονται στην Ι εδραία θέση και ξανασηκώνονται δίχως να χάσουν την μπάλα.

Ασκήσεις κοντρόλ και πάσας68. Δύο παίκτες αντιμέτωποι. Ο Α κάνει κοντρόλ και μετά στέλνει την μπάλα στο Β. Ο Β πιάνει την

μπάλα, κάνει κοντρόλ και επιστρέφει την μπάλα στον Α κ.λπ.69. Η άσκηση 68. Οι παίκτες τώρα δεν πιάνουν την μπάλα, αλλά κάνουν απευθείας κοντρόλ και μετά

πάσα (Σχήμα 24).70. Δύο παίκτες αντιμέτωποι σε απόσταση 3-4 μέτρων. Ο Α κάνει πάσα στο Β, τρέχει γύρω από

αυτόν και επανέρχεται στη θέση του. Ο Β στο διάστημα αυτό κάνει κοντρόλ. Όταν ο Α επανέλθει στη θέση του, ο Β του επιστρέφει την μπάλα και επαναλαμβάνει αυτός από την αρχή τις κινήσεις του (Σχήμα 25).

71. Επανάληψη της άσκησης 69, τώρα όμως ο παίκτης Β κάθε φορά πλησιάζει ή απομακρύνεται από τον Α, αναγκάζοντας τον να κάνει πάσες α) μικρότερης ή β) μεγαλύτερης τροχιάς. Μετά αλλάζουν θέση (Σχήμα 26).

72. Η προηγούμενη άσκηση με μετακίνηση και των δύο παικτών, α) Ο Α στέλνει την μπάλα στο Β και έρχεται κοντά σ' αυτόν, β) Ο Β κάνει κοντινή πάσα στον Α, την οποία γ) ο παίκτης Α επιστρέφει, και απομακρύνεται, δ) Ο Β κάνει πάσα στον Α και πλησιάζει. Η άσκηση συνεχίζεται (Σχήμα 27).

73. Πλάγια μετακίνηση του ενός παίκτη α) δεξιά ή β) αριστερά (Σχήμα 28).

74. Η άσκηση 73 με μετακίνηση πλάγια και από τους δύο παίκτες. Στις μετακινήσεις αυτές οι πάσες είναι διαγώνιες.

75. Η άσκηση 74, αλλά τώρα ο παίκτης, που μετακινείται, πηγαίνει προς όποια κατεύθυνση θέλει.Οι παίκτες επαναλαμβάνουν τις ασκήσεις 69, 71, 72, 73, 74 και 75, παίζοντας κάθετα ή διαγώνια στο

δίχτυ και αλλάζοντας θέση μεταξύ τους. Τα σχήματα 29 και 30. .

76. Ομάδες παικτών σε αντιζυγία. Ο Α κάνει κοντρόλ πάνω από το κεφάλι του και δίνει στο Β, ενώ πηγαίνει στο τέλος της ομάδας του. Ο Β στο Γ κ.λπ. (Σχήμα 31).

77. Η ίδια άσκηση, αλλά τώρα ο Α, αφού στείλει την μπάλα στο Β, πηγαίνει στο τέλος της αντίπαλης ομάδας κ.λπ. (Σχήμα 32).

Ασκήσεις δίχως κοντόλ78. Δύο παίκτες αντιμέτωποι σε μικρή απόσταση, ενώ παίζουν αφήνουν να μεγαλώσει το μεταξύ

τους διάστημα και όταν φτάσουν στις άκρες του γηπέδου, ακολουθούν αντίστροφη πορεία (Σχήμα 33)79. Η προηγούμενη άσκηση με την μπάλα σε διαφορετικά ύψη.80. Επανάληψη της άσκησης 69 με το δίχτυ ανάμεσα στους παίκτες και δίχως κοντρόλ.81. Η άσκηση 71 με το δίχτυ ανάμεσα στους παίκτες. Οταν ο παίκτης πλησιάζει, βρίσκεται μέσα στη

ζώνη επίθεσης, όταν απομακρύνεται, βρίσκεται περίπου στο κέντρο του γηπέδου (Σχήμα 34).

82. Επανάληψη των ασκήσεων 72, 73, 74, 76, 78 με το δίχτυ ανάμεσα τους.83. Δύο παίκτες πλάι-πλάι με μέτωπο προς τον τοίχο παίζουν εναλλάξ με την μπάλα.84. Παίκτες απέναντι από την μπασκέτα προσπαθούν, κάνοντας πάσες βόλεϊ από διαφορετικές

θέσεις, να επιτύχουν καλάθια (Σχήμα 35).

Ασκήσεις για την όσο το δυνατόν γρηγορότερη τοποθέτηση του παίκτη κάτω από την μπάλα85. Οι παίκτες κάνουν κοντρόλ και κάθε φορά μετά από αυτό κάνουν κλίση προς τα αριστερά ή δεξιά.86. Επανάληψη της προηγούμενης άσκησης, αλλά τώρα, αντί της κλίσης αριστερά ή δεξιά, ζητούμε

μεταβολή ή ολόκληρη στροφή.87. Οι παίκτες μετά από κάθε κοντρόλ έρχονται στο βαθύ κάθισμα (Φωτογραφίες 27, 28, 29).

88. Ο παίκτης μπροστά στα πολύζυγα ή στο ειδικό ξύλινο ταμπλώ -με μικρά ασύμμετρα ξύλα

τοποθετημένα επάνω του-. Ο παίκτης στέλνει την μπάλα επάνω στα πολύζυγα ή το ταμπλώ και προσπαθεί να παίρνει σωστά και γρήγορα τη θέση του, πριν παίξει (Σχήμα 36).

ΠΑΙΚΤΕΣ ΚΑΤΑ ΖΕΥΓΗ89. Ο Α δίνει πάσα στο Β και κάνει βαθύ κάθισμα, πριν η μπάλα έρθει πάλι σε κείνον. Το ίδιο ο Β

(Φωτογραφίες 30, 31).

90. Το ίδιο, αλλά τώρα κάθονται κάτω.91. Δύο παίκτες αντιμέτωποι τοποθετούνται ο ένας με το δεξί ώμο προς τον τοίχο και ο άλλος με τον

αριστερό σε απόσταση 2 μέτρων από αυτόν. Ο Α πετά την μπάλα στο Β και τρέχει ν' ακουμπήσει το χέρι του στον τοίχο, πριν γυρίσει στη θέση του και ξαναπαίξει. Το ίδιο ο Β (Φωτογραφίες 32, 33).

92. Οι παίκτες αντιμέτωποι στις πλαϊνές γραμμές του γηπέδου. Μπροστά στον καθένα και σε απόσταση 2 μέτρων τοποθετούμε ως σημάδι ένα αντικείμενο σε υψηλή θέση ή κάτι άλλο σχετικό, π.χ. καρέκλα, πάγκο. Ο Α στέλνει την μπάλα στο Β και τρέχει να ακουμπήσει το σημάδι και να πάει στη θέση του, πριν ξαναπαίξει την μπάλα. Ο Β συνεχίζει (Σχήμα 37).

93. Η προηγούμενη άσκηση, αλλά τα σημάδια να βρίσκονται στις πλάγιες γραμμές του γηπέδου με τους παίκτες τοποθετημένους πλησιέστερα μεταξύ τους (Σχήμα 38).

Σημείωση: Αν οι παίκτες δεν προλαβαίνουν να επιστρέψουν στη θέση τους, μπορεί να προηγηθεί κοντρόλ.

6794. Δύο παίκτες, ο ένας πίσω από τον άλλο, μπροστά σε ένα τοίχο. Ο πρώτος παίκτης, μετά από

κάθε κτύπημα της μπάλας, τοποθετείται πίσω από το συμπαίκτη του (Σχήμα 39).

95. Οι παίκτες με τις φόρμες τους δύο-δύο αντιμέτωποι. Παίζοντας πρέπει να βγάλουν τις φόρμες τους και να τις τοποθετήσουν έξω από το γήπεδο, να βγάλουν τα παπούτσια και τις κάλτσες τους.

Πριν από κάθε πάσα μπορεί να προηγείται κοντρόλ. Η άσκηση αυτή μπορεί να μπει στην αρχή ή στο τέλος του παιχνιδιού κι έτσι επιτυγχάνεται με τρόπο διασκεδαστικό η απόκτηση ταχύτητας και ο έλεγχος της μπάλας.

Ασκήσεις για τρεις παίκτες96. Τρεις παίκτες σχηματίζουν τρίγωνο. Ο Γ έχει την μπάλα και παίζει με τους άλλους δύο. Ρίχνει στο

Β που του επιστρέφει την μπάλα και μετά στον Α. Μετά αλλάζουν θέσεις. Κάθε φορά ο παίκτης πρέπει να είναι στραμμένος προς το συμπαίκτη του. (Σχήμα 40).

97. Οι παίκτες σε τρίγωνο παίζουν μεταξύ τους μόνο προς μία ορισμένη κατεύθυνση, π.χ. δεξιά και με το σύνθημα του προπονητή αλλάζουν κατεύθυνση, π.χ. αριστερά. (Σχήμα 41).

98. Οι παίκτες στις ίδιες θέσεις παίζουν με εναλλαγές στο ύψος της πάσας. Ο Γ κάνει ψηλή πάσα προς το Β, ο Β χαμηλή πάσα προς τον Α, ο Α ψηλή στο Γ κ.λπ.

99. Τρεις παίκτες σε μία γραμμή. Ο Α και Γ αντιμέτωποι. Ο Β, στη μέση με την μπάλα, έχει μέτωπο προς τον Α. Ο Β κάνει πάσα στον Α και μετά γυρίζει προς το Γ. Ο Α πετά στο Γ και αυτός δίνει στο Β. Ο Β επιστρέφει τη πάσα στο Γ και στρέφει προς τον Α για να συνεχιστεί η άσκηση (Σχήμα 42).

100. Τρεις παίκτες στη σειρά. Οι Α και Β αντιμέτωποι και ο Γ πίσω από τον Α. Ο Α κάνει πάσα στο Β και τοποθετείται πίσω από αυτόν. Ο Β στέλνει την μπάλα στο Γ και τοποθετείται επίσης πίσω από αυτόν. Συνεχίζει ο Γ στον Α κατά τον ίδιο τρόπο κ.λπ. (Σχήμα 43).

101. Οι παίκτες Α και Β στις θέσεις 1 και 5 του γηπέδου αντιμέτωποι. Ο Γ βρίσκεται στο κέντρο της ζώνης επίθεσης. Ο Α κάνει πάσα ως τη θέση 6 του γηπέδου, ο Β πρέπει γρήγορα να προφτάσει την

πάσα να τη στείλει στο Γ και να επιστρέψει στη θέση του. Ο Γ επιστρέφει την μπάλα στον Α και η άσκηση επαναλαμβάνεται (Σχήμα 44).

102. Οι παίκτες στο σχήμα της προηγούμενης άσκησης. Οι Α και Β παίκτες με μέτωπο προς το Γ. Ο Γ στέλνει πάσα στον Α σε τόση απόσταση ώστε να τον αναγκάσει να μετακινηθεί. Αυτός, δηλαδή ο Α, επιστρέφει την μπάλα στο Γ. Η άσκηση επαναλαμβάνεται μεταξύ του Γ και του Β παίκτη κατά τον ίδιο τρόπο (Σχήμα 45).

103. Στις θέσεις 2, 4 και 6 των δύο πλευρών του διχτύου τοποθετούνται παίκτες ανά τρεις. Οι παίκτες παίζουν μεταξύ τους και μετά στέλνουν την μπάλα στους αντιπάλους. Οι πάσες γίνονται πάντα στους ίδιους παίκτες, δηλαδή ο παίκτης της θέσης 6 δίνει στον 2, ο 2 στον 4 και αυτός στον αντίπαλο της θέσης 6 κ.λπ. Με την άσκηση αυτή οι παίκτες μαθαίνουν να κάνουν πάσες ακριβείας (Σχήμα 46).

104. Η ίδια άσκηση με μετακίνηση. Οι παίκτες όταν παίζουν μεταξύ τους ακολουθούν την μπάλα αλλάζοντας θέσεις (Σχήμα 47).

105. Η άσκηση 105, αλλά τώρα αλλάζουν θέση και με τους παίκτες της αντίπαλης ομάδας (Σχήμα 48).

106. Τρεις παίκτες, οι Α και Β, στις θέσεις 4 και 2 στη γραμμή της επίθεσης και ο τρίτος (Γ) στη θέση 6. Ο 6 κάνει πάσα κοντά στο δίχτυ, στη θέση 2, αναγκάζοντας τον παίκτη της θέσης αυτής να κάνει πάσα στη θέση 4 παράλληλα με το δίχτυ και μετά να επιστρέψει στη θέση του. Ο παίκτης της θέσης 4 έρχεται στη ζώνη επίθεσης, κάνει πάσα στον 6 και επιστρέφει στη θέση του (Σχήμα 49).

107. Η άσκηση 106 επαναλαμβάνεται, αλλά αυτή τη φορά αρχίζει με τον παίκτη της θέσης 6, που κάνει πάσα σ' αυτόν της θέσης 4.

108. Τρεις παίκτες σε τρίγωνο με 2 μπάλες. Οι Α και Β έχουν από μία μπάλα. Ο Α πετά στο Γ και δέχεται πάσα από το Β. Ο Γ δέχεται πάσα από τον Α και πετά οτό Β κ.λπ. (Σχήμα 50).

Ασκήσεις με 4 παίκτες109. Τέσσερις παίκτες σε μία γραμμή. Ο Β και Γ στο κέντρο της γραμμής αντιμέτωποι. Ο Α πίσω από

το Β και ο Δ πίσω από το Γ. Ο Α στέλνει την μπάλα στο Γ, ο Γ στο Β, ο Β στο Δ, ο Δ στο Β, ο Β στο Γ, ο Γ στο Α και η άσκηση επαναλαμβάνεται (Σχήμα 51).

110. Τέσσερις παίκτες σε μία γραμμή. Ο Α αντιμέτωπος με το Β και ο Γ με το Δ. Ο Α κάνει πάσα στο Β που του επιστρέφει την μπάλα για να τη στείλει στο Δ. Ο Δ δίνει στο Γ, ο Γ πίσω στο Δ και εκείνος στον Α. ' Ετσι οι παίκτες ασκούνται στις κοντινές και μακρινές πάσες (Σχήμα 52).

111. Τέσσερις παίκτες σε τετράγωνο. Παίζουν κάνοντας πάσες όλο προς τα δεξιά και μετά όλο προς τα αριστερά (Σχήμα 53).

112. Τρεις παίκτες οι Α, Β και Γ σε σχηματισμό τριγώνου. Ο Α έχει την μπάλα. ' Ενας τέταρτος παίκτης, ο Δ, πίσω από τον Α. Ο Α δίνει πάσα στο Β και παίρνει τη θέση του. Ο Β με τη σειρά του δίνει πάσα στο Γ και παίρνει τη θέση του Γ. Ο Γ κάνει το ίδιο στο Δ, ο Δ στον Α κ.λπ. (Σχήμα 54).

113. Τέσσερις παίκτες σε τετράγωνο αλλάζουν πάσες μεταξύ τους σε διαφορετικά ύψη. Ο Α δίνει ψηλή πάσα στο Β, ο Β χαμηλή στο Γ, ο Γ ψηλή στο Δ κ.λπ. (Σχήμα 55).

114. Οι παίκτες στις θέσεις της άσκησης 113 παίζουν με δύο μπάλες χιαστί. Δηλαδή ο Α και Β έχουν τις μπάλες. Ο Α κάνει ψηλή πάσα στό Γ και Β χαμηλή στο Δ. Με το σύνθημα του προπονητή αυξομειώνουν το ύψος της πάσας (Σχήμα 56).

Ασκήσεις με περισσότερους από τέσσερις παίκτες115. Παίκτες σε παράταξη (Α, Β, Γ, Δ...). Ένας άλλος Χ, στέκεται απέναντι από τον πρώτο της

σειράς σε απόσταση 3-4 μέτρων από αυτόν. Ο Χ δίνει πάσσα στον Α, που του την επιστρέφει και μετά πάει στο τέλος της παράταξης κ.λπ. (Σχήμα 57).

116. Οι παίκτες παρατεταγμένοι όπως στην άσκηση 115. Ο παίκτης Χ με την μπάλα κάνει πάσα στον Α και πηγαίνει απέναντι από το Β. Ο Α πρέπει να στείλει την μπάλα στη νέα θέση του Χ. Η άσκηση συνεχίζεται (Σχήμα 58).

117. Με δύο μπάλες 6-8 παίκτες στη σειρά (Α-Ζ) και ένας άλλος (Ω) στο κέντρο της με μία μπάλα. Μπάλα έχει επίσης και ο τελευταίος της σειράς (Ζ). Φάση 1η. Ο Ω στέλνει την μπάλα στον Α και τη δέχεται από το Ζ. Φάση 2η. Στέλνει την μπάλα στον Ε και τη δέχεται από τον Α και ούτω καθεξής (Σχήμα 59).

118. Έξι παίκτες σχηματίζουν τρίγωνο κατά ζεύγη. 1) Ο Α, που έχει την μπάλα, δίνει πάσα στο Β και τοποθετείται στη θέση του Ε, ενώ τη δική του θέση την παίρνει ο Δ, 2) ο Β πετά στο Γ και παίρνει τη θέση του Ζ, ενώ τη δική του θέση παίρνει ο Ε κ.λπ. (Σχήμα 60).

119. Δύο ομάδες από 4 παίκτες η κάθε μία στέκονται σε παράλληλες σειρές σε απόσταση 4 μέτρων μεταξύ τους. Ο Α στέλνει την μπάλα στο Β και αυτός διαγώνια στο Γ. Ο Γ στο Δ και ούτω καθεξής. Όταν η μπάλα έρθει στον τελευταίο, αρχίζουν αντίθετα (Σχήμα 61).

120. Η προηγούμενη άσκηση με δύο μπάλες, που τις κρατάνε οι δύο πρώτοι παίκτες. Ο Α δίνει στο Δ και δέχεται πάσα από το Β. Ο Δ ρίχνει στο Γ και δέχεται πάσα από τον Α κ.λπ. (Σχήμα 62).

Σχ. 61 Σχ. 62121. Η άσκηση 120 τώρα όμως οι παίκτες ρίχνουν τις μπάλες ταυτόχρονα παίζοντας διαγώνια. Οι

πάσες του Α είναι ψηλές, του Β χαμηλές, όταν φτάσουν στο τέλος κάνουν πάσες αντιθέτως (Σχήμα 63).

122. Οι παίκτες χωρισμένοι σε ομάδες 6 παικτών. Οι παίκτες κάθε ομάδας παίζουν μεταξύ τους. Κερδίζει η ομάδα που δε θα χάσει την μπάλα.

123. ' Εξι παίκτες κινούνται γύρω από ένα κύκλο. Τρεις άλλοι, ο ένας μέσα στον κύκλο και οι δύο έξω, κρατούν μπάλες στα χέρια τους και μένουν στις θέσεις τους. Οι παίκτες του κύκλου προχωρούν παίζοντας με τους συμπαίκτες τους και αλλάζουν κάθε φορά μέτωπο (Σχήμα 64).

124. Τώρα τοποθετούμε περισσότερους παίχτες έξω και μέσα στον κύκλο, ώσπου οι παίκτες, που κινούνται, να αλλάζουν μέτωπο μετά από κάθε πάσα. Έχουμε, π.χ., 8 παίκτες στον κύκλο και 8 παίκτες έξω και μέσα στον κύκλο (Σχήμα 65).

125. Πέντε παίκτες (οι Α, Β, Γ, Δ, Ε) παρατεταγμένοι όπως δείχνει το (Σχήμα 66). ' Ενας έκτος παίκτης, ο Ζ, πίσω από τον Α που έχει την μπάλα. Ο Α κάνει πάσα στο Γ και παίρνει τη θέση του, ενώ τη δική του θέση παίρνει ο Ζ. Ο Γ κάνει πάσα στον Ε και παίρνει τη δική του θέση. Ο Ε στέλνει στο Β και παίρνει τη θέση του, ο Β στο Δ, ο Δ στο Ζ και η άσκηση συνεχίζεται.

126. Οκτώ παίκτες (οι Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η,Θ) παρατεταγμένοι σε δύο αντιμέτωπες σειρές (Σχήμα 67). Δύο ακόμα, οι Ι και Κ, πίσω από τους παίκτες Ζ και Η, που κρατούν μπάλες στα χέρια τους. α) Οι Ζ και Η στέλνουν πάσες στους Α και Δ και πηγαίνουν στις θέσεις τους, ενώ τις δικές τους θέσεις παίρνουν οι Ι και Κ. β) Οι Α και Δ στέλνουν πάσες στους Ε και Θ και παίρνουν τις θέσεις τους. γ) Οι Ε και Θ στέλνουν στους Β και Γ και παίρνουν τις θέσεις τους.

Η άσκηση συνεχίζεται.

127. Παίκτες σε σειρά μπροστά από στρώμα γυμναστικής. Ο προπονητής απέναντι από τους παίκτες έχει μια μπάλα, με την οποία κάνει πάσα στον πρώτο παίκτη, αφού προηγουμένως αυτός έχει κάνει μια κυβίστηση πάνω στο στρώμα. Ο προπονητής συνεχίζει το ίδιο, ώσπου να εξαντληθεί η σειρά των παικτών. Εξυπακούεται ότι ο κάθε παίκτης

μετά την κυβίστηση και την πάσα του πηγαίνει στο τέλος της σειράς (Σχήμα 68).

128. Η ίδια άσκηση αλλά τώρα ο προπονητής δίνει πάσα στον καθένα παίκτη πριν και μετά την κυβίστηση. Αν ο παίκτης δεν προλαβαίνει να κάνει δεύτερη πάσα, μπορεί να παρεμβληθεί ένα κοντρόλ από τον προπονητή (Σχήμα 69).

Σχ. 69129. Παίκτες σε δύο αντιμέτωπες γραμμές έχουν στη μέση ένα στρώμα. Ο Α στέλνει πάσα στο Β,

κάνει κυβίστηση και πηγαίνει στο τέλος της σειράς. Το ίδιο κάνουν και οι παίκτης της άλλης γραμμής (Σχήμα 70).

130. Επανάληψη της άσκησης 129 τώρα όμως ο παίκτης Α δίνει στο Β, κάνει κυβίστηση, μετά αλλάζει πάσες με το Β και πηγαίνει στο τέλος της γραμμής. Ο Β στέλνει την μπάλα στο Γ και κάνει ό,τι έκανε ο Α κ.λπ. (Σχήμα 71).

131. Η ίδια άσκηση 130 αλλά ο παίκτης μετά τη δεύτερη πάσα πάει στο τέλος της αντίθετης γραμμής.132. ' Ενα στρώμα στη μέση. Στην κάθε γωνία του στρώματος 3 παίκτες, ο ένας πίσω από τον άλλο.

1) Ο Α στέλνει διαγώνια πάσα στο Γ, κάνει κυβίστηση και πηγαίνει στο τέλος της γραμμής του Γ. 2) Ο Γ κάνει πάσα στο Β και πάει στο τέλος της γραμής του Β. 3) Ο Β στέλνει πάσα στο Δ, κάνει κυβίστηση και πηγαίνει στο τέλος της γραμμής του Δ. Η άσκηση συνεχίζεται μέχρι να ξαναέρθουν οι παίκτες στην αρχική τους θέση (Σχήμα 72).

Σημείωση: Με τις πιο πάνω ασκήσεις επιδιώκουμε σωστή εκτέλεση, γρήγορη τοποθέτηση και διαφορετικό μήκος τροχιάς της μπάλας. 133. Τρεις ομάδες παικτών. Η κάθε ομάδα σε σειρά με τον ένα παίκτη πίσω από τον άλλο. Σε απόσταση 6 μέτρων τρεις άλλοι παίκτες μπροστά από κάθε ομάδα με μπάλες στα χέρια. Στη μέση των 6 μέτρων υπάρχει μια γραμμή ακόμη. Με το σύνθημα του προπονητή οι πρώτοι παίκτες τρέχουν μέχρι τη μεσαία γραμμή, αλλάζουν μια πάσα με τον απέναντι συμπαίκτη τους και μετά γυρίζουν στο τέλος της γραμμής της ομάδας τους, ενώ ο δεύτερος παίκτης επαναλαμβάνει τις κινήσεις του πρώτου. Κερδίζει η ομάδα που τελειώνει πρώτη (Σχήμα 73).

134. Η ίδια άσκηση, αλλά ο παίκτης, που παίζει, πηγαίνει πίσω από τον απέναντι του παίκτη.135. Η άσκηση 134 με τη διαφορά ότι, όταν φτάσουμε στον τελευταίο παίκτη, αυτός δεν τρέχει στη

μεσαία γραμμή, αλλά παραμένει στη θέση του και η άσκηση αρχίζει αντιθέτως.136. Η προηγούμενη άσκηση, αλλά τώρα η κάθε ομάδα είναι χωρισμένη σε δύο ομάδες κατ'

αντιζυγία. Οι πρώτοι της κάθε ομάδας από τη μία πλευρά έχουν μπάλες. Με το σύνθημα του προπονητή κάνουν μακρινή πάσα στους απέναντι συμπαίκτες τους και τρέχουν στη μεσαία γραμμμή για μια δεύτερη πάσα. Μετά πηγαίνουν στο τέλος της γραμμής τους. Κερδίζει η ομάδα που πρώτη θα τελειώσει (Σχήμα 74).

137. Η ίδια άσκηση. Ο παίκτης όμως μετά τη δεύτερη πάσα πηγαίνει στην απέναντι γραμμή.Τα πιο συνηθισμένα λάθη1. Πολύ κλειστοί, ή πολύ ανοιχτοί αγκώνες εμποδίζουν τους αντίχειρες και τους δείκτες να

σχηματίζουν το σωστό σχήμα.2. Βραχίονες, καρποί και δάχτυλα άκαμπτα.3. Κακή ισορροπία. Τα πόδια στην ίδια ευθεία αντί να είναι το ένα πιο μπροστά από το άλλο.4. Το σώμα, καθώς γίνεται η πάσα, δεν έχει σωστή κατεύθυνση.5. Ο παίκτης πολύ όρθιος τη στιγμή της πάσας.6. Ο παίκτης τη στιγμή της πάσας κινείται.7. Χτύπημα της μπάλας στο ύψος του στήθους ή πάνω από το κεφάλι.8. Χτύπημα της μπάλας με τις παλάμες (πάσα πιαστή).9. Ελλιπής συγχρονισμός ποδιών και χεριών.· 10. Ο παίκτης πηδά καθώς κάνει πάσα.Σημείωση: Στην περίπτωση που θα παρατηρηθεί κάποιο από τα παραπάνω σφάλματα, πρέπει να

διορθώνεται αυτό αμέσως και να επαναλαμβάνεται η άσκηση. Αν ο παίκτης επαναλάβει τα ίδια σφάλματα, αυτό σημαίνει ότι δεν έχει γίνει η εμπέδωση των βασικών αρχών, οπότε είναι ανάγκη να επανέλθει ο προπονητής σ' αυτές. Γι' αυτό είναι απολύτως αναγκαίο ο προπονητής να είναι σε θέση να εκτιμά σωστά τις δυνατότητες και ικανότητες των αθλητών του και να μην προχωρεί στη διδασκαλία των επομένων σταδίων αν δεν είναι βέβαιος ότι έχουν εμπεδωθεί τα προηγούμενα.

Ασκήσεις - Παιχνίδια σε περιορισμένο χώροΣτα προηγούμενα κεφάλαια αναφερθήκαμε σε επιδεξιότητες του βόλεϊ και δώσαμε ιδέες και τρόπους

για την καλύτερη διασκαλία τους. Απαραίτητο όμως είναι, παράλληλα με την αναλυτική μέθοδο διδασκαλίας της κάθε επιδεξιότητας, να δίνουμε στους παίκτες ασκήσεις-παιχνίδια από την αρχή, ώστε γρηγορότερα να μπαίνουν στο πνεύμα του παιχνιδιού και να καλλιεργούν ταυτόχρονα όλες τις σωματικές και ψυχικές τους ικανότητες.

Τα παιχνίδια αυτά γίνονται σε ειδικά προετοιμασμένο χώρο του γηπέδου και περιορισμένο αριθμό παικτών με σκοπό να φτάσουν σε διαστάσεις κανονικού γηπέδου με 6 παίκτες από την κάθε πλευρά.

Το γήπεδο, ή ένας άλλος χώρος, χωρίζεται κάθετα ή οριζόντια για να εξασκούνται οι παίκτες στη μετακίνηση εμπρός, πίσω και πλάγια ή σε πάσες κοντινής ή μακρινής απόστασης ή πάσες διαγώνιες κ.λπ. (Σχήματα 75, 76, 77)

ΑΠΛΗ ΠΑΣΑ ΠΙΣΩ

Είναι μια δύσκολη πάσα και γίνεται από έμπειρους παίκτες με σκοπό να δημιουργηθεί σύγχυση στους αντιπάλους. Η κατεύθυνση της πάσας είναι αντίθετη από την κατεύθυνση, που ο παίκτης βλέπει. Η μπάλα πρέπει να βρίσκεται ακριβώς πάνω από το κεφάλι του παίχτη. Τα χέρια είναι επίσης πάνω από το κεφάλι με τους βραχίονες λυγισμένους και τους αγκώνες μπροστά. Το βάρος της κίνησης πέφτει στους βραχίονες και στα πόδια. Το σώμα καθώς και το κεφάλι του παίκτη εκτείνονται προς τα πίσω. Το πόδι, που είναι τοποθετημένο μπροστά, σπρώχνει προς τα πίσω τη στιγμή της πάσας. Ο παίκτης πρέπει να προσέχει πολύ τον προσανατολισμό του. Μια κάθετη τοποθέτηση του στο δίχτυ διευκολύνει την πάσα (Φωτογραφίες 34, 35, 36).

Φωτ. 34 Φωτ. 35 Φωτ. 36

Στάδια διδασκαλίαςα) Τοποθέτηση του σώματος κάτω από την μπάλα, β) Χτύπημα της μπάλαςα) Τοποθέτηση του σώματος κάτω από την μπάλα138. Ο παίκτης χτυπά με δύναμη την μπάλα κάτω ώστε αυτή να ανέβει ψηλά και κατακόρυφα. Μετά

έρχεται κάτω από την μπάλα και την κρατά πάνω από το κεφάλι του, κάνοντας έλεγχο της θέσης του σώματος του και των αγκώνων του.

139. Κατά ζεύγη. Ένας παίκτης ρίχνει ψηλά την μπάλα και ο άλλος, αφού την πιάσει, κάνει έλεγχο του σώματος και των αγκώνων του.

β) Χτύπημα της μπάλας140. Κατά ζεύγη. Ο Β πίσω από τον Α, σε απόσταση 2 μέτρων. Ο Α κάνει κοντρόλ μερικές φορές και

μετά κάνει πάσα πίσω και ψηλά στο Β και πηγαίνει πίσω από αυτόν. Ο Β επαναλαμβάνει τις κινήσεις του

Α (Σχήμα 78).141. Δύο παίκτες στέκονται με μέτωπο προς ένα τοίχο σε απόσταση 2 μέτρων από αυτόν. Ο Β πίσω

από τον Α σε απόσταση 2 μέτρων από αυτόν. Ο Β πετά την μπάλα στον τοίχο και ο Α, παίρνοντας θέση, κάνει πίσω πάσα προς αυτόν (Σχήμα 79).

Οι ασκήσεις που θα ακολουθήσουν, πρέπει να γίνονται μέσα στο γήπεδο του βόλεϊ προς όλες τις κατευθύνσεις του γηπέδου.

142. Τρεις παίκτες στη σειρά. Οι παίκτες Α και Β αντιμέτωποι και ο Γ πίσω από το Β. Ο Α στέλνει την μπάλα στο Β και αυτός κάνει πάσα πίσω στο Γ, που την επιστρέφει στον Α (Σχήμα 80).

143. Η ίδια άσκηση, αλλά τώρα ο μεσαίος παίκτης γυρνά μέτωπο σ' αυτόν που έχει την μπάλα και κάνει πάσα προς τα πίσω (Σχήμα 81).

144. Τέσσερις παίκτες, οι Α, Β, Γ και Δ στη σειρά διαγώνια στο γήπεδο. ' Ενας πέμπτος παίκτης, ο Ε, στέκεται απέναντι από τον Α και δίνει πάσα σ' αυτόν. Ο Α με πίσω πάσα στέλνει την μπάλα στο Β και κάνει μεταβολή, ο Β, με πίσω πάσα επίσης, στέλνει την μπάλα στο Γ και κάνει μεταβολή. Τις ίδιες κινήσεις επαναλαμβάνει ο παίκτης Γ. Όταν η μπάλα φτάσει στον Δ παίκτη, αυτός την επιστρέφει στο Γ με απλή πάσα εμπρός και η άσκηση επαναλαμβάνεται αντιθέτως (Σχήμα 82).

Σχ. 80Σχ. 81Σχ. 82145. Τέσσερις παίκτες στο γήπεδο. Τρεις στις θέσεις 2, 3, 4 και ένας στη θέση 6. Ο παίκτης της

θέσης 6 στέλνει πάσα εμπρός στον παίκτη 2 και αυτός στον παίκτη 3, που κάνει πάσα πίσω προς τον παίκτη 4 και αυτός στον παίκτη 6 με πάσα εμπρός (Σχήμα 83).

146. Η ίδια άσκηση με τους παίκτες να αλλάζουν θέσεις μετά το χτύπημα της μπάλας (Σχήμα 84).

Σχ. 83Σχ. 84147. Τρεις παίκτες στις θέσεις 1, 3, 4. Ο παίκτης 1 δίνει στον παίκτη 3, που κάνει πίσω πάσα στον

παίκτη 4 και αυτός επιστρέφει την μπάλα στον παίκτη 1 (Σχήμα 85).148. Η ίδια άσκηση με τους παίκτες στις θέσεις 5, 3, 2. Ο παίκτης 5 δίνει στον παίκτη 3 και ο 3 στον

παίκτη 2, που επιστρέφει στον παίκτη 5 (Σχήμα 86).

Σχ. 85Σχ. 86149. Τρεις παίκτες στο γήπεδο. Ο Α στη θέση 6, ο Β στη θέση επάνω στη γραμμή επίθεσης και ο Γ

στη θέση 4, κοντά στο δίχτυ. Ο Α στέλνει την μπάλα μέσα στα 3 μέτρα και μπροστά από τον παίκτη Β, για να τον αναγκάσει να έρθει μπροστά και αριστερά και να κάνει πάσα στο Γ, που δίνει πάλι στον Α (Σχήμα 87).

150. Η ίδια άσκηση με τους παίκτες στις θέσεις 6, 3 και 2 (Σχήμα 88).

Σχ. 87Σχ. 88151. Τρεις παίκτες στο γήπεδο. Ο Α στη θέση 1, ο Β στη θέση 3 επάνω στη γραμμή επίθεσης και ο Γ

στη θέση 4, κοντά στο δίχτυ. Ο Α στέλνει πάσα στο Β και αυτός κάνει πάσα πίσω στον 4 (Σχήμα 89).152. Η άσκηση επαναλαμβάνεται με τους παίκτες στις θέσεις 5, 3 και 2 (Σχήμα 90).153. Τέσσερις παίκτες στο γήπεδο. Ο Α στη θέση 6, ο Β στη θέση 2, ο Γ στη θέση 3 και ο Δ στη θέση

4. Ο παίκτης 6 κάνει πάσες σε διαφορετικά σημεία γύρω από το Γ, που πρέπει να τοποθετηθεί σωστά και να κάνει πάσα πίσω στους παίκτες Β ή Δ (Σχήμα'91).

Σχ. 89 Τα πιο συνηθισμένα λάθη

Σχ. 901. Κακή τοποθέτηση του σώματος κάτω από την μπάλα.2. Οι αγκώνες ανοιχτοί εμποδίζουν την κίνηση των χεριών.3. Κακός προσανατολισμός (η πάσα δεν είναι ακριβής).

ΠΑΣΑ ΕΜΠΡΟΣ ΜΕ ΑΛΜΑ

Όταν η πρώτη πάσα είναι άσχημη και ο πασαδόρος πρέπει να την προλάβει πολύ ψηλά ή υπάρχουν λόγοι τακτικής -γρήγορη επίθεση και προσποίηση για δήθεν καρφί- τότε γίνεται η πάσα με άλμα. Ο παίκτης δηλαδή κάνει ένα άλμα κατακόρυφο και χτυπά την μπάλα στο πιο ψηλό σημείο. Η κίνηση για την πάσα γίνεται κυρίως από τα χέρια, που βρίσκονται στο ύψος του προσώπου. Τη στιγμή του χτυπήματος τεντώνουν οι βραχίονες και κινούνται έντονα οι καρποί. Οι κινήσεις αυτές συνοδεύονται από τέντωμα των γονάτων, που βοηθούν την εκτόξευση της μπάλας (Φωτογραφίες 37, 38, 39, 40).

Φωτ. 37 Φωτ. 38 Φωτ. 39 Φωτ. 40

Στάδια διδασκαλίαςα) Κατακόρυφο άλμα - Προσποιητό χτύπημα της μπάλας, β) Χτύπημα της μπάλας με άλμα.α) Κατακόρυφο άλμα - Προσποιητό χτύπημα της μπάλας154. Οι παίκτες, δίχως μπάλα, στη μεσαία θέση με τα χέρια στο ύψος του προσώπου, έτοιμα για

πάσα βόλεϊ. Από τη θέση αυτή τεντώνουν τα πόδια τους και κάνουν ένα κατακόρυφο άλμα. Όταν βρεθούν στο υψηλότερο σημείο του άλματος τους, κάνουν την κίνηση της πάσας στον αέρα. Μετά την προσγείωση ξαναδοκιμάζουν την ίδια κίνηση.

155. Οι παίκτες μπροστά σε ένα τοίχο σε απόσταση 0,50 μ. από αυτόν. Επαναλαμβάνουν την προηγούμενη άσκηση και προσποιούνται ότι κάνουν πάσα ακουμπώντας τα χέρια τους στο υψηλότερο σημείο του τοίχου (Φωτογραφίες 41, 42). Η θέση τους κοντά στον τοίχο τους βοηθά: α) στο να γίνει το άλμα κατακόρυφο και β) να ελεγχθεί αν το χτύπημα έγινε στο πιο ψηλό σημείο του άλματος.

Φωτ. 41 Φωτ. 42

β) Χτύπημα της μπάλας με άλμα156. Μια μπάλα σε ψηλό σημείο (π.χ. κρεμασμένη από κάπου ή ο προπονητής κρατώντας την μπάλα

ανεβασμένος σε πάγκο). Το ύψος της μπάλας πρέπει να είναι τόσο όσο η αλτική ικανότητα του παίκτη. Ο παίκτης, αφού πάρει τη σωστή θέση, πηδά και κάνει πάσα με άλμα (Φωτογραφίες 43, 44, 45).

Φωτ. 43 Φωτ. 44 Φωτ. 45157. Παίκτες αντιμέτωποι με το δίχτυ ανάμεσα τους. Ο ένας ρίχνει πάνω από το δίχτυ την μπάλα και

ο άλλος σε θέση ετοιμότητας επιστρέφει την μπάλα κάνοντας πάσα με άλμα.158. Η άσκηση επαναλαμβάνεται, αλλά οι παίκτες κάνουν και οι δύο πάσες με άλμα.Εκτός από την εμπρός πάσα με άλμα μπορούμε να κάνουμε πλάγια πάσα με άλμα και πίσω πάσα με

άλμα. Η διδασκαλία τους είναι σύνθετη. Διδάσκουμε χωριστά το κάθε ένα σκέλος, π.χ. για την πίσω πάσα με άλμα διδάσκουμε πρώτα την πάσα πίσω, μετά το άλμα, όπως ήδη ξέρουμε, και μετά συνδέουμε τις κινήσεις.

Τα πιο συνηθισμένα λάθη1. Το άλμα δεν είναι κατακόρυφο.2. Η μπάλα δεν χτυπιέται στο υψηλότερο σημείο του άλματος (έλλειψη συγχρονισμού και

υπολογισμού της τροχιάς της μπάλας).3. Τα χέρια πολύ χαμηλά στο στήθος ή είναι πολύ ψηλά και τεντωμένα (το χτύπημα γίνεται λάθος).

ΜΑΝΣΕΤΑΤο χτύπημα «μανσέτα» χρησιμοποιείται, όταν δεν είναι δυνατόν να γίνει σωστή πάσα πάνω από το

κεφάλι, γιατί η πάσα είναι πολύ γρήγορη, δυνατή, χαμηλή ή πλάγια. Οι παίκτες προκειμένου να παίξουν σίγουρα και σωστά χρησιμοποιούν το χτύπημα αυτό στις αποκρούσεις τους, άλλωστε η τεχνική του είναι μάλλον εύκολη. Με τη μανσέτα προσπαθούμε «να μαλακώσουμε», όπως λέμε, μία πάσα. Αυτό θα πει ότι τη δύναμη της μπάλας τη διοχετεύουμε στους βραχίονες και γενικά στο σώμα μας, που πρέπει να βρίσκεται κάτω από την μπάλα, με τη ράχη τόσο ίσια ώστε ο παίκτης να νοιώθει άνετα.

Η μεταβίβαση της μπάλας στη μανσέτα γίνεται, όπως η Φωτογραφία 46 δείχνει στην εσωτερική επιφάνεια των πήχεων, από τους καρπούς μέχρι σχεδόν τη μέση των πήχεων, που είναι παράλληλα ενωμένοι στο ίδιο ύψος. Οι ώμοι προς τα μέσα δημιουργούν καλύτερη ένωση των πήχεων και δείχνουν την κατεύθυνση της πάσας. Οι παλάμες είναι ενωμένες ή η μία μέσα στην άλλη και οι αντίχειρες παράλληλοι (Φωτογραφίες 47α-β-γ, 48α-β).

Φωτ. 46 Φωτ. 48α, βΤα χέρια βρίσκονται μακριά από το σώμα, πάνω από τη μέση και είναι χωριστά κατά τη διάρκεια του

παιχνιδιού, «Στάση ετοιμότητας» (Φωτογραφία 49) ενώνονται τη στιγμή που πρόκειται να μεταβιβάσουν την μπάλα. Οι αγκώνες είναι τεντωμένοι (Φωτογραφία 50). Οι βραχίονες και οι ώμοι κατά τη μεταβίβαση δεν κινούνται προ τα επάνω, γιατί τότε η μπάλα θα χτυπηθεί δυνατά και δε θα μπορέσει να ελεγχθεί. Όταν μάλιστα το χτύπημα είναι πολύ δυνατό, οι βραχίονες κάνουν μία μικρή κίνηση προς τα κάτω. Τα πόδια έχουν το άνοιγμα των ώμων με το ένα πιο μπροστά από το άλλο και είναι λυγισμένα. Όταν η μπάλα έρχεται στα χέρια, τα πόδια τεντώνουν μαλακά και το πόδι που είναι τοποθετημένο πίσω σπρώχνει προς τα εμπρός. Τα χέρια μετά τη μεταβίβαση λύνονται αμέσως (Φωτογραφίες 51, 52, 53).

Η μανσέτα μπορεί να γίνει με 2 χέρια ή με 1 χέρι.Μανσέτα με 2 χέρια έχουμε:

1. Στην υποδοχή του σέρβις.2. Στην άμυνα.3. Στην πλάγια μεταβίβαση.4. Στο πλάγιο κύλισμα και5. Στη βουτιά.Μανσέτα με 1 χέρι έχουμε:1. Στο πλάγιο κύλισμα.2. Στη βουτιά και3. Στις ειδικές περιπτώσεις άμυνας, π.χ. πάσες που χτυπούν στο δίχτυ και επιστρέφουν ή όταν

πρόκειται να σωθούν πάσες, που δεν έχουν χτυπηθεί σωστά από κάποιο συμπαίκτη.ΜΑΝΣΕΤΑ ΜΕ 2 ΧΕΡΙΑΣτάδια διδασκαλίαςα) Σχήμα χεριών.β) Κίνηση ποδιών - Μεταβίβαση της μπάλας.γ) Κίνηση προς την μπάλα.α) Σχήμα χεριώνΚατά τη γνώμη μας ο καλύτερος τρόπος δεσίματος είναι με τις παλάμες ανοιχτές και τους αντίχειρες

ενωμένους (Φωτογραφίες 47α-β-γ). Τα χέρια πρέπει γρήγορα να παίρνουν το σχήμα, που απαιτείται και να αποσχηματίζονται μετά τη μεταβίβαση της μπάλας.

Ασκήσεις159. Οι παίκτες σε θέση ετοιμότητας. Με το σφύριγμα του προπονητή δένουν τα χέρια τους με τον

τρόπο που προτιμούν. Κάνουμε έλεγχο της σωστής θέσης των αγκώνων και των ώμων, που έρχονται προς τα μέσα έτσι ώστε οι πήχεις να είναι σχεδόν ενωμένοι.

160. Οι παίκτες περπατούν ελεύθερα στο χώρο. Με το σφύριγμα του προπονητή παίρνουν τη μεσαία στάση σχηματίζοντας τα χέρια τους.

161. Το ίδια, κάνοντας βήματα προς τα πίσω και πλάγια.162. Ο παίκτης πετά την μπάλα στον αέρα και ύστερα, αφού σχηματίσει τα χέρια του και τα φέρει

παράλληλα με το έδαφος, αφήνει την μπάλα να αναπηδήσει επάνω τους. Τονίστε στους παίκτες ότι δεν πρέπει να κινούν τα χέρια τους καθόλου προς τα επάνω, γιατί τότε η μπάλα θα χτυπηθεί πολύ δυνατά και δεν θα μπορέσει να ελεγχθεί.

β) Κίνηση ποδιών - Μεταβίβαση της μπάλαςΑσκήσεις163. Βάλτε τους παίκτες να καθίσουν επάνω σε ένα πάγκο ή μία καρέκλα. Να έχουν το ένα τους πόδι

πιο μπροστά από το άλλο. Το πόδι που βρίσκεται μπροστά πατά όλο στο έδαφος, ενώ το άλλο στηρίζεται στο πέλμα.

Τα χέρια τους σχεδόν τεντωμένα μπροστά βρίσκονται ψηλότερα από τους μηρούς (Φωτογραφία 54). Με το παράγγελμα οι παίκτες δένουν τα χέρια τους για μανσέτα και σηκώνονται τεντώνοντας τα πόδια τους (Φωτογραφίες 55, 56). Η άσκηση επαναλαμβάνεται, ώσπου οι παίκτες να καταλάβουν καλά την κίνηση των ποδιών.

164. Οι παίκτες από τη θέση ετοιμότητας κάνουν την κίνηση των ποδιών ελεύθερα στο χώρο.165. Παίκτες κατά ζεύγη αντιμέτωποι. Ο ένας κάθεται στην καρέκλα ή τον πάγκο. Ο άλλος του ρίχνει

την μπάλα. Αυτός που κάθεται δένει τα χέρια του και καθώς σηκώνεται από την καρέκλα, χτυπά την μπάλα στους βραχίονες του (Φωτογραφίες 57, 58, 59, 60, 61).

166. Οι παίκτες κάνουν κοντρόλ μανσέτας επί τόπου και μετακίνηση. Εφόσον οι πάσες είναι χαμηλού ύψους, τα χέρια μένουν ακίνητα και δεμένα. Αν το ύψος είναι μεγάλο, τότε ο παίκτης λύνει τα χέρια του και τα ξαναδένει, καθώς η μπάλα θα έρθει επάνω τους.

167. Οι παίκτες απέναντι από ένα τοίχο σε απόσταση 1 μέτρου παίζουν μανσέτα. Το κοντρόλ τους θα συνεχιστεί, εφόσον τοποθετούν το σώμα τους κάτω από την μπάλα και κινούν μόνο τα πόδια τους.

γ) Κίνηση προς την μπάλα168. Παίκτες κατά ζεύγη αντιμέτωποι. Ο ένας στέκεται σε θέση ετοιμότητας. Ο άλλος πετά την μπάλα

έτσι ώστε να αναγκαστεί ο συμπαίκτης του να κάνει βήματα μπροστά, πριν μεταβιβάσει την μπάλα. Μετά λύνει τα χέρια του και επανέρχεται στη θέση που ξεκίνησε (Φωτογραφίες 62, 63, 64, 65, 66).

169. Όπως η προηγούμενη άσκηση, τώρα όμως η κίνηση του ποικίλει δεξιά, αριστερά, μπροστά και πίσω.

170. Όλες οι ασκήσεις της απλής πάσας εμπρός μπορεί να επαναληφθούν και εδώ για τη μανσέτα.Σημείωση: Επειδή συνήθως ο παίκτης, που θα κάνει μανσέτα, θα αντικρίζει το δίχτυ για να υποδεχτεί

ένα σέρβις ή να αποκρούσει ένα καρφί, καλό θα είναι και στις ασκήσεις μας οι παίκτες να εξασκούνται έχοντας μέτωπο προς το δίχτυ. Μπορείτε να επαναλάβετε τις ασκήσεις, που προηγήθηκαν για απλή πάσα εμπρός κάνοντας μανσέτα. Η απόσταση μεταξύ των παικτών ποικίλει.

Τα πιο συνηθισμένα λάθη1. Ο παίκτης κινείται τη στιγμή που κάνει μεταβίβαση.2. Πόδια στην ίδια ευθεία.3. Τα χέρια δε βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο.4. Χέρια κάθετα προς το έδαφος.5. Κίνηση των βραχιόνων τη στιγμή της μεταβίβασης.6. Λυγισμένοι αγκώνες τη στιγμή της μεταβίβασης.7. Μεταβίβαση της μπάλας από τους καρπούς.8. Ελλιπής κίνηση των αστραγάλων, ποδιών και κορμού κατά τη μεταβίβαση.

ΣΕΡΒΙΣΤο «Σέρβις» σήμερα δε σημαίνει απλά την αρχή του παιχνιδιού μιας ομάδας, αλλά είναι η πρώτη

επιθετική ενέργεια. Ομάδες κατώτερες κέρδισαν ανώτερες, γιατί είχαν παίκτες που σέρβιραν δυνατά, με ακρίβεια και σιγουριά. Το σέρβις δηλαδή δεν είναι μία απλή υπόθεση. Δεν αρκεί να περάσει ένας παίκτης την μπάλα στο αντίθετο γήπεδο για να αρχίσει το παιχνίδι. Από τη στιγμή που θα πάρει την μπάλα ο παίκτης για να σερβίρει, θα πρέπει να ξέρει που θα σταθεί -ο παίκτης μπορεί να σταθεί πίσω από την τελική γραμμή του γηπέδου και σε απόσταση από αυτή κοντινή, μέση (περίπου 4 μέτρα) ή μεγάλη (περίπου 7-8 μέτρα). Δεν μπορεί όμως να μετακινηθεί απεριόριστα στα πλάγια, παρά μόνο μέσα στο όριο των 3 μέτρων, που ο κανονισμός του επιτρέπει -τι είδους σέρβις θα κάνει, τις ατομικές και ομαδικές ικανότητες των αντιπάλων και τις αμυντικές ικανότητες και αδυναμίες της ομάδας του. Το σύστημα υποδοχής, που ακολουθούν οι αντίπαλοι, τη δυναμικότητα των αντιπάλων -αν είναι καλύτεροι,

ασθενέστεροι ή ισοδύναμοι- και κυρίως τον Ψυχολογικό παράγοντα. Τονίστε στον παίκτη που σερβίρει ότι δεν πρέπει να βιάζεται. Μόνο τότε το σέρβις του θα είναι αυτό που χρειάζεται. Μόνο όταν είναι σίγουρος για τον εαυτό του και κρατά την ψυχραιμία του, τότε μόνο η πρώτη αυτή επιθετική ενέργεια του θα φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Για να γίνουν όμως όλα αυτά, χρειάζεται ο παίκτης να δουλέψει με υπομονή και επιμονή στο σέρβις καθημερινά. Ακόμα δεν πρέπει ποτέ να επιχειρεί ένα σέρβις δίχως να έχει εξασκηθεί καλά, γιατί αυτό το σέρβις είναι... της μόδας και εντυπωσιακό. Ένα σέρβις απλό και γνωστό στον παίκτη φέρνει πάντα καλύτερα αποτελέσματα από ένα άλλο δύσκολο και δυνατό, αλλά με ελλιπή προετοιμασία του παίκτη. Υπάρχουν απλά σέρβις, αλλά και δυσκολότερα στην εκτέλεση και την εκμάθηση τους. Αρχίστε από τα πιο απλά, για δύο λόγους κυρίως. Πρώτον γιατί μαθαίνονται ευκολότερα και δεύτερο γιατί ένας νέος παίκτης, αρχίζοντας από τα απλούστερα, αποκτά αυτοπεποίθηση, πράγμα που τον διευκολύνει να προχωρήσει σε συνθετότερα χτυπήματα.

Είδη Σέρβις

1. Σέρβις χαμηλό μετωπικό.2. Σέρβις Τσέχικο (Λαμπάδα).3. Σέρβις χαμηλό πλευρικό.4. Σέρβις τένις ισχυρό.5. Σέρβις γυριστό ισχυρό (Ανεμόμυλος).6. Σέρβις τένις κυματιστό ή επίπλευσης7. Σέρβις γυριστό κυματιστό (Γιαπωνέζικο) και8. Σέρβις επιθετικό.Σημείωση: Οι τρόποι διδασκαλίας που θα ακολουθήσουν αφορούν παίκτες δεξιόχειρες. Οι

αριστερόχειρς κάνουν κινήσεις ανάλογες.

Σέρβις χαμηλό μετωπικό

Είναι το πιο απλό και σίγουρο σέρβις. Ο παίκτης αντικρίζει το δίχτυ μετωπικά με τα πόδια του λυγισμένα και το αριστερό πιο μπροστά από το δεξί. Το κορμί του γέρνει λίγο εμπρός. Η μπάλα κρατιέται με το αριστερό χέρι ελαφρά λυγισμένο στο ύψος της μέσης. Το δεξί χέρι αιωρείται προς τα κάτω και πίσω πολύ" κοντά στο δεξιό μηρό, τη στιγμή που το αριστερό χέρι κινείται προς τα επάνω και αφήνει την μπάλα στον αέρα κατακόρυφα. Το δεξί χέρι κινείται σαν εκκρεμές από πίσω προς τα εμπρός και λίγο αριστερά -έτσι αποφεύγουμε το πλάγιο άουτ- και χτυπά την μπάλα, -το χτύπημα μπορεί να γίνει με την παλάμη ανοιχτή και τα δάχτυλα σφιγμένα σαν κούπα ή με τον καρπό ή με σφιγμένη γροθιά. Υπάρχουν και παίκτες που χτυπούν την μπάλα με την επιφάνει που σχηματίζουν ο αντίχειρας και ο δείκτης ενωμένοι. Βλέπε Φωτογραφίες της «μανσέτας με ένα χέρι». Κατά τη γνώμη μας ο καλύτερος τρόπος είναι με την παλάμη ανοικτή και τα δάχτυλα σφιγμένα σε σχήμα κούπας - ενώ το βάρος του παίκτη, που στηρίζεται στο τοποθετημένο πίσω πόδι μεταφέρεται στο εμπρός κατά το κτύπημα, δίνοντας στην μπάλα μεγαλύτερη δύναμη (Φωτογραφίες 67,68, 69, 70). Το σημείο επαφής εξαρτάται από το αν θέλουμε να στείλουμε την μπάλα ψηλά, οπότε τη χτυπάμε από κάτω και πίσω, ή μακριά και χαμηλά,

Φωτ. 67 Φωτ. 68 Φωτ. 69 Φωτ. 70

Στάδια διδασκαλίαςα) Κατακόρυφο πέταγμα της μπάλας - Δεξί χέρι σε θέση ετοιμότητας, β) Αιώρηση του χεριού εμπρός - Χτύπημα της μπάλας - Μεταφορά του βάρους,

γ) Επιστροφή του παίκτη στη θέση του μετά το σέρβις.α) Κατακόρυφο πέταγμα της μπάλας - Δεξί χέρι σε θέση ετοιμότηταςΑπό το πέταγμα της μπάλας εξαρτάται κατά πολύ το σωστό σέρβις. Αν η μπάλα φύγει πολύ ψηλά ή

χαμηλά, μπροστά ή πίσω και δεξιά ή αριστερά δε γίνεται σωστό το χτύπημα της.Το πέταγμα είναι σωστό αν, αφού η μπάλα φύγει κατακόρυφα, πέσει και χτυπήσει μπροστά στα

δάχτυλα του δεξιού ποδιού του παίκτη (Φωτογραφία 71). Ο παίκτης δεν πρέπει να πετά την μπάλα πολύ ψηλά, γιατί αναγκάζεται να σημαδεύει την μπάλα και να τη χτυπά καθώς αυτή κατεβαίνει.

Φωτ. 71Ασκήσεις171. Οι παίκτες παίρνουν τη θέση του σέρβις και εξασκούνται στο πέταγμα της μπάλας. Την

αφήνουν να πέσει μπροστά στο δεξί πόδι και ελέγχουν τη θέση τους.172. Η ίδια άσκηση, αλλά τώρα, καθώς πετάνε την μπάλα ψηλά, κινούν το δεξί τους χέρι προς τα

πίσω.β) Αιώρηση του χεριού εμπρός - Χτύπημα της μπάλας -Μεταφορά του βάρους εμπρός173. Αφού οι παίκτες πάρουν τη σωστή θέση, κάνουν τις κινήσεις του σέρβις δίχως μπάλα.

Προσποιούνται ότι πετάνε με το αριστερό τους χέρι την μπάλα, ενώ φέρνουν το δεξί πίσω και μετά το κινούν εμπρός μεταφέροντας το βάρος τους από το πίσω πόδι εμπρός.

174. Οι παίκτες σε θέση σέρβις και απόσταση 6 περίπου μέτρων από το δίχτυ κρατούν μπάλα στο δεξί τους χέρι, το οποίο φέρνουν πίσω. Κινούν το χέρι αυτό προς τα εμπρός και περνάνε την μπάλα πάνω από το δίχτυ κάνοντας μεταφορά του βάρους τους (Φωτογραφίες 72, 73, 74).

175. Οι παίκτες κρατούν στο αριστερό τους χέρι μία μπάλα στο ύψος περίπου της μέσης και μπροστά από το δεξί πόδι. Το δεξί χέρι αιωρείται από μπροστά προς τα πίσω και αντιστρόφως και χτυπά την μπάλα καθώς το βάρος μεταφέρεται εμπρός (Φωτογραφίες 75, 76 77).

Φωτ. 72 Φωτ. 73 Φωτ. 74

Φωτ. 75 Φωτ. 76 Φωτ. 77176. Παίκτες απέναντι από ένα τοίχο σε απόσταση 4-5 μέτρων με το αριστερό πόδι εμπρός.

Αφήνουν την μπάλα στο έδαφος και μετά τη χτυπούν με το δεξί χέρι στέλνοντας την στον τοίχο. Η μπάλα από τον τοίχο θα χτυπήσει πάλι στο έδαφος και ο παίκτης θα επαναλάβει το χτύπημα.

177. Η άσκηση επαναλαμβάνεται με δύο παίκτες αντιμέτωπους σε απόσταση 5-6 μέτρων μεταξύ τους. Οι παίκτες στέλνουν ο ένας την μπάλα στον άλλο σαν να παίζουν «πιγκ-πογκ» (Σχήμα 92).

γ) Επιστροφή του παίκτη στη θέση τουΑσκήσεις178. Οι ασκήσεις 173, 174 και 175 να επαναληφθούν με βήματα του παίκτη μπροστά, καθώς γίνεται η

μεταφορά του βάρους στο εμπρός πόδι μετά το χτύπημα της μπάλας.Σύνδεση των ασκήσεων179. Δύο παίκτες αντιμέτωποι σε μικρή απόσταση μεταξύ τους. Ο ένας στέλνει την μπάλα στον άλλο

σερβίροντας και μετά κάνει βήματα μπροστά.180. Οι παίκτες αντιμέτωποι, με το δίχτυ ανάμεσα τους στη γραμμή της επίθεσης, σερβίρουν

περνώντας την μπάλα πάνω από το δίχτυ.181. Η ίδια άσκηση, αλλά το σέρβις των παικτών γίνεται από μακρύτερη απόσταση μέχρι να φτάσουν

στα 9 μέτρα.182. Οι παίκτες από την κανονική θέση σερβίρουν παίρνοντας στη συνέχεια γρήγορα τη θέση

τους μέσα στο γήπεδο.Αφού οι παίκτες μάθουν να σερβίρουν σίγουρα, αρχίζουν να κατευθύνουν τα σέρβις στις θέσεις που

θέλουν.1183. Χωρίζουμε το γήπεδο με μια κάθετη γραμμή σε δύο μέρη Α και Β (Σχήμα 93). Οι παίκτες

καλούνται να σερβίρουν σε ένα από τα δύο μέρη (Α ή Β) του γηπέδου.

184. Χωρίζουμε το γήπεδο σε δύο παράλληλα προς το δίχτυ μέρη (Σχήμα 94). Οι παίκτες μαθαίνουν να σερβίρουν σε διαφορετικές αποστάσεις. Η ίδια άσκηση επαναλαμβάνεται αυξάνοντας προοδευτικά τα χωρίσματα του γηπέδου σε 4 και 6 (Σχήματα 95 και 96).

1. Στο σημείο αυτό αναφύεται το εξής πρόβλημα: Πρέπει ή δεν πρέπει να υπάρχουν προκαθορισμένες θέσεις του παίκτη έτσι ώστε να μπορεί να προβλέπεται και η θέση της μπάλας;

Για τη λύση του προβλήματος διατυπώνονται πολλές απόψεις.Η άποψη της συγγραφέως είναι ότι η ακρίβεια του σέρβις εξαρτάται αποκλειστικά από το πόσο ο

παίκτης δουλεύει επάνω στο σέρβις και αποτελεί ατομική υπόθεση του κάθε παίκτη το που θα σταθεί μέσα στον ειδικό χώρο, για να στείλει την μπάλα εκεί που εκείνος σκοπεύει.

Σχ. 95 Σχ. 96185. Κατά ζεύγη. Ο ένας παίκτης στέκεται στο γήπεδο και χρησιμεύει σαν στόχος για να σερβίρει

επάνω του ο συμπαίκτης του (Σχήμα 97).

186. Μαρκάρουμε με ψάθες ή καρέκλες τα αδύναμα σημεία του γηπέδου ως προς τα συστήματα υποδοχής του σέρβις και ζητούμε από τους παίκτες να σκοπεύσουν σ' αυτά.

Τα πιο συνηθισμένα λάθη1. Λανθασμένη στάση του σώματος.2. Κακή τοποθέτηση των ποδιών.3. Πέταγμα της μπάλας πολύ ψηλά ή πολύ μακριά ή πολύ κοντά στο σώμα.4. Λυγισμένο το χέρι που χτυπά την μπάλα.5. Κατά το χτύπημα της μπάλας το βάρος του σώματος δε μεταφέρεται εμπρός.6. Ο παίκτης, μετά το κτύπημα της μπάλας, εξακολουθεί να παραμένει έξω από το γήπεδο.

ΣΕΡΒΙΣ ΤΕΝΙΣ ΙΣΧΥΡΟ

Είναι ένα δυνατό σερβίς επίπεδης τροχιάς και χρησιμοποιείται από πολλούς παίκτες. Η τοποθετήσει του παίκτη στο χώρο του σέρβις είναι όπως και στο χαμηλό μετωπικό σέρβις. Οι ώμοι δηλαδή είναι παράλληλοι προς το δίχτυ. Το αριστερό πόδι είναι μπροστά από το δεξί (Φωτογραφία 78). Η μπάλα με το αριστερό χέρι πετιέται ψηλά και κατακόρυφα. Καθώς το αριστερό χέρι πετά την μπάλα ψηλά, το δεξί χέρι με τα δάχτυλα ενωμένα και την παλάμη σε σχήμα κούπας έρχεται λυγισμένο πίσω από το κεφάλι, στο ύψος του δεξιού αυτιού, με τον αγκώνα εμπρός. Η ράχη εκτείνεται προς τα πίσω ταυτόχρονα με την κίνηση του δεξιού χεριού προς τα πίσω (Φωτογραφία 79). Το αριστερό χέρι, καθώς είναι ψηλά, βοηθά το δεξί χέρι να σκοπεύσει την μπάλα και κατεβαίνει λίγο πριν το χτύπημα.

Η μπάλα, καθώς πέφτει, χτυπιέται στο υψηλότερο σημείο της. Το σημείο επαφής είναι λίγο πιο κάτω από το κέντρο της μπάλας. Η κατεύθυνση του χεριού, κατά τη στιγμή του κτυπήματος, πρέπει να είναι από δεξιά προς τα αριστερά για να αποφεύγεται το πλάγιο σουτ. Στην κίνηση για το χτύπημα παίρνει μέρος ολόκληρο -το σώμα (γόνατα, αστράγαλοι, χέρι ράχη), που τεντώνει προς τα εμπρός μεγαλώνοντας έτσι τη δύναμη του χτυπήματος, ενώ ακολουθεί ένα σπάσιμο του καρπού και η μεταφορά του βάρους εμπρός (Φωτογραφίες 80, 81).

Πολλοί παίκτες συνηθίζουν να κάνουν βηματισμούς πριν κάνουν σέρβις τένις και έτσι αρχίζουν αρκετά πίσω από την τελική γραμμή.

Φωτ. 78 Φωτ. 79 Φωτ. 80 Φωτ. 81

Στάδια διδασκαλίας

α) Πέταγμα της μπάλας - Δεξί χέρι σε θέση ετοιμότητας.β) Χτύπημα της μπάλας.γ) Επιστροφή του παίκτη στη θέση του.α) Πέταγμα της μπάλας - Δεξί χέρι σε θέση ετοιμότηταςΑσκήσεις187. Ο παίκτης με το αριστερό πόδι εμπρός προσποιείται την κίνηση του πετάγματος της μπάλας και

κινεί το δεξί του χέρι πίσω για να πάρει τη σωστή θέση.188. Ο παίκτης πετά την μπάλα με το αριστερό του χέρι ψηλά και την αφήνει να πέσει κάτω για να

την ελέγξει, ενώ το δεξί χέρι κινείται προς τα πίσω.β) Χτύπημα της μπάλαςΑσκήσεις189. Οι παίκτες απέναντι από ένα τοίχο κρατάνε στο αριστερό τους χέρι μία μπάλα πάνω από το

κεφάλι τους, ενώ το δεξί χέρι έχει πάρει θέση πίσω με τον αγκώνα εμπρός. Το δεξί χέρι έρχεται μπροστά και χτυπά την μπάλα (Φωτογραφίες 82, 83).

Φωτ. 82 Φωτ. 83190. Μια μπάλα δεμένη ψηλά ή ένας παίκτης επάνω σε ένα πάγκο κρατά μια μπάλα. Ο παίκτης, που

σερβίρει, πηγαίνει το δεξί του χέρι πίσω και χτυπά την μπάλα.191. Οι παίκτες απέναντι από ένα τοίχο σε απόσταση 3 μέτρων πετάνε την μπάλα και τη χτυπούν,

δίνοντας της ύψος.γ) Επιστροφή του παίκτη στη θέση του192. Οι ασκήσεις 189, 190 και 191 επαναλαμβάνονται με μεταφορά του βάρους εμπρός και βήματα

του παίκτη μετά το χτύπημα.193. Δύο παίκτες αντιμέτωποι με το δίχτυ ανάμεσα τους περίπου στη γραμμή της επίθεσης. Οι

παίκτες σερβίρουν ο ένας στον άλλο και, εφόσον οι κινήσεις είναι σωστές, απομακρύνονται από το δίχτυ.

194. Σέρβις από τον ειδικό χώρο.195. Σέρβις κατευθυνόμενα σε ειδικούς χώρους, όπως στο σέρβις χαμηλό μετωπικό (Ασκήσεις 183,

184, 185, 186).

Τα πιο συνηθισμένα λάθη1. Άσχημη στάση και ισορροπία.2. Κακό πέταγμα της μπάλας (κοντά ή μακριά από το σώμα, ψηλά ή χαμηλά).3. Λανθασμένο χτύπημα της μπάλας (από κάτω ή στην κορυφή).4. Βιαστική εκτέλεση και επομένως λανθασμένες κινήσεις.

ΤΟ ΚΑΡΦΙΕίναι μία σύνθετη και δύσκολη επιδεξιότητα παράλληλα όμως και η πιο θεαματική. Το καρφί και το

μπλοκ, που αργότερα θα δούμε, είναι αυτά που ανεβάζουν την ποιότητα του παιχνιδιού στο βόλεϊ. Ένα καλό και επιτυχημένο καρφί ξεσηκώνει παίκτες και θεατές, όπως ακριβώς και ένα γκολ στο ποδόσφαιρο. Επειδή λοιπόν το καρφί είναι τόσο συναρπαστικό, ωθεί όλους τους παίκτες, ακόμα και τους πολύ νέους και άπειρους, να θέλουν να καρφώσουν αμέσως, παραβλέποντας τις δυσκολίες του. Ο παίκτης «καρφωτής» πρέπει να είναι ψηλός, αν και μέτριοι στο ύψος παίκτες έχουν διαπρέψει, γιατί είχαν μεγάλη αλτική ικανότητα. Πρέπει να μπορεί ο παίκτης γρήγορα να πάρει την απαιτούμενη φόρα κάθε φορά και να υπολογίσει το σημείο, που θα χτυπήσει την μπάλα τη στιγμή που βρίσκεται στον αέρα ανάλογα με την πάσα. Πρέπει να μπορεί να καρφώνει συνέχεια δύο ή και περισσότερες φορές, αν χρειαστεί, να έχει την ικανότητα να βλέπει τα κενά σημεία των αντιπάλων και να αλλάζει χτύπημα, αν αυτό συμφέρει στην ομάδα του.

Υπάρχουν δύο είδη καρφιών: α) το τένις, β) το γυριστό.

Καρφί τένις

Είναι το πιο συνηθισμένο καρφί και λέγεται έτσι, γιατί το σώμα του παίκτη τη στιγμή που είναι έτοιμος να κτυπήσει την μπάλα μοιάζει με του τενίστα, όταν πετά την μπάλα στον αέρα για να σερβίρει.

Πριν δούμε τον τρόπο διδασκαλίας του καρφιού τένις, θα προσπαθήσουμε να παρακολουθήσουμε με τη σειρά τις κινήσεις που απαιτούνται γι' αυτό.

Ο καρφωτής ξεκινά από κάποια συγκεκριμένη θέση περιμένοντας να καρφώσει. Αυτό το σημείο βρίσκεται συνήθως στην ένωση της πλάγιας γραμμής με τη γραμμή της επίθεσης (Φωτογραφία 84).

Φωτ. 84Βέβαια αυτό ισχύει στις περιπτώσεις, που οι παίκτες καρφώνουν από τις θέσεις 2 και 4 που είναι και

οι κλασικότερες. Αν ο παίκτης καρφώσει από τη θέση 3 ή κάνει επιτόπιο άλμα, το σημείο ξεκινήματος αλλάζει. Ο καρφωτής πρέπει να έχει στραμμένους τους ώμους του στην κατεύθυνση του αντίπαλου γηπέδου και όχι στον πασαδόρο, όπως πολλοί καρφωτές κάνουν. Μόνο τότε ελέγχει το αντίπαλο γήπεδο και μπορεί να κατευθύνει τις κινήσεις και τα καρφιά του σε όποια θέση του γηπέδου θέλει. Αλλιώς η ορατότητα του παίκτη μειώνεται, δε βλέπει το μπλοκ και το αντίπαλο γήπεδο και συνεπώς η αποτελεσματικότητα του καρφιού του μετριάζεται.

Ο καρφωτής παίρνει φόρα με 2 ή 3 βήματα, ανάλογα με την απόσταση -συνήθως είναι 2,5-4 μέτρα από το δίχτυ- και τον παίκτη. Αυτά γίνονται ή σε ευθεία γραμμή ή διαγώνια ή σε καμπύλη. Όταν το καρφί, που πρόκειται να κάνει ο παίκτης είναι αργό -δηλαδή γίνεται μετά από μία ψηλή πάσα- τότε το πρώτο βήμα γίνεται προς το δίχτυ όταν η μπάλα φτάσει σχεδόν στο υψηλότερο σημείο της τροχιάς της. Το δεύτερο γίνεται προς την κατεύθυνση της μπάλας και ανάλογα με την απόσταση της από το δίχτυ. Δηλαδή αν η μπάλα είναι κοντά στο δίχτυ, το βήμα γίνεται μεγαλύτερο, αν η μπάλα είναι μακριά από το δίχτυ, το βήμα είναι μικρότερο. Τα χέρια στα πρώτα δύο βήματα κινούνται ελεύθερα και χαλαρά. Το τρίτο βήμα είναι και το πιο σημαντικό. Είναι αυτό που ρυθμίζει το ακριβές σημείο της εκτίναξης. Γίνεται και με τα δύο πόδια, που πατούν σχεδόν ταυτόχρονα με τις φτέρνες πρώτα και μετά η κίνηση μεταδίδεται στα πέλματα και στα δάχτυλα. Τα γόνατα, οι αστράγαλοι και οι αρθρώσεις του μηρού και της λεκάνης κάμπτονται και το βάρος έρχεται χαμηλότερα, έτσι ώστε να μετατραπεί η κίνηση του σώματος από οριζόντια σε κάθετη. Τα χέρια έρχονται πίσω και κάτω, έτοιμα να βοηθήσουν στην ανύψωση του σώματος.

Τα πέλματα των δύο ποδιών είναι παράλληλα μεταξύ τους με το αριστερό πόδι λίγο πιο μπροστά από το δεξί, εφόσον πρόκειται για δεξιόχειρα παίκτη. Αυτό βοηθά στην καλύτερη ισορροπία του παίκτη, όταν θα βρεθεί στον αέρα. Θα πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα ότι δεν έχει καμμιά σημασία με ποιο πόδι ξεκινά ο παίκτης το πρώτο του βήμα (Φωτογραφίες 85, 86, 87).

Φωτ. 85 Φωτ. 86 Φωτ. 87Μετά από το τρίτο βήμα ο παίκτης εκτινάσσεται στον αέρα. Κατά την εκτίναξη τα χέρια κινούνται

εμπρός και επάνω. Το αριστερό χέρι φτάνει μέχρι το ύψος του προσώπου; ενώ το δεξί λυγισμένο στον αγκώνα συνεχίζει την κίνηση και έρχεται πίσω από το δεξί αυτί. Ο αγκώνας είναι σχεδόν εμπρός και η ράχη σχηματίζει τόξο, ενώ τα πόδια είναι προς τα κάτω (Φωτογραφία 88).

Φωτ. 88Καθώς η μπάλα πέφτει, το αριστερό χέρι κατεβαίνει, ενώ το δεξί έρχεται εμπρός και συναντά την

μπάλα στο πιο ψηλό της σημείο με την παλάμη σφιγμένη σαν κούπα. Το κτύπημα γίνεται προς τα κάτω και εμπρός με τον αγκώνα τεντωμένο και ταυτόχρονο σπάσιμο του καρπού και του κορμού, που συμμετέχουν αυξάνοντας τη δύναμη του χτυπήματος (Φωτογραφίες 89, 90). Το σημείο χτυπήματος εξαρτάται από την απόσταση της μπάλας από το δίχτυ και από το ύψος του μπλοκ. Αν η μπάλα είναι κοντά στο δίχτυ μέχρι 50 εκατοστά, η παλάμη χτυπά την μπάλα στην κορυφή της δίνοντας της κάθετη τροχιά. Στο χτύπημα αυτό ο καρπός κινείται έντονα. Μπορεί όμως ο παίκτης, αν θέλει, να χτυπήσει την μπάλα πιο πλάγιο, οπότε και η κατεύθυνση της θα είναι ανάλογη (Σχήμα 97).

Φωτ. 89 Φωτ. 90Αν η μπάλα βρίσκεται σε μία απόσταση μέχρι 1 μέτρο από το δίχτυ, το χτύπημα γίνεται επάνω και

πλάγια (Σχήμα 98). Και όταν η απόσταση είναι πάνω από 1,50 μέτρο, τότε η μπάλα χτυπιέται πλάγια (Σχήμα 99). Όσο η απόσταση της μπάλας από το δίχτυ μεγαλώνει, η κίνηση του καρπού μειώνεται.

Μετά το χτύπημα η κίνηση του χεριού συνεχίζεται προς τα κάτω. Ο παίκτης, προσέχοντας να μην ακουμπήσει με κανένα μέλος του σώματος του το δίχτυ, προσγειώνεται πρώτα με τα δάχτυλα και μετά με τα πέλματα. Τα γόνατα είναι λυγισμένα. Αυτή η θέση βοηθά αφενός μεν στην ομαλή προσγείωση αφετέρου στο να βρεθεί ο παίκτης σε μια θέση ετοιμότητας για μπλοκ ή επιτόπιο καρφί ή κάποια άλλη κίνηση (Φωτογραφίες 91, 92).

Όλες αυτές οι κινήσεις, που χωριστά αναφέραμε, γίνονται ενιαία. Αν υπάρξει και ο παραμικρός δισταγμός σε οποιαδήποτε κίνηση, τότε το καρφί δε θα γίνει σωστό και συνεπώς δε θα έχει την απαιτούμενη αποτελεσματικότητα..

Στάδια διδασκαλίαςα) Πάτημα (το τριπλό διπλό βήμα).β) Φόρα.γ) Άλμα - Επαναφορά σε θέση (προσγείωση).γ) Χτύπημα.α) Πάτημα (το τριπλό διπλό βήμα)Αν και το πάτημα κανονικά θα έπρεπε να ακολουθήσει τη διδασκαλία της φόρας, εμείς το διδάσκουμε

πρώτο, θέλοντας έτσι να τονίσουμε ιδιαίτερα τη σημασία του στην όλη κίνηση του καρφιού.Ασκήσεις196. Οι παίκτες, που βρίσκονται ελεύθεροι στο χώρο του γηπέδου, κάνουν ένα βήμα εμπρός και

φέρνουν τα πόδια τους κοντά, έτσι ώστε το αριστερό πόδι να βρίσκεται λίγο πιο μπροστά από το δεξί (Φωτογραφίες 93, 94).

197. Επαναλαμβάνεται η κίνηση αυτή σε πιο γρήγορο ρυθμό, ζητώντας από τους παίκτες να πατάνε πρώτα στις φτέρνες. Για να αποφύγουμε ακόμη το ταυτόχρονο πάτημα των ποδιών, ζητάμε να ακούμε τα δύο ρυθμικά χτυπήματα τη στιγμή του πατήματος.

198. Η άσκηση επαναλαμβάνεται, αλλά τώρα θέλουμε τα γόνατα να είναι λυγισμένα και το σώμα να είναι σωστά τοποθετημένο με τους βραχίονες πίσω και κάτω (Φωτογραφία 95).

Αν βεβαιωθούμε ότι τα παιδιά ελέγχουν το πάτημα τους, αρχίζουμε να προσθέτουμε βήματα.

Φωτ. 93 β) Φόρα Φωτ. 94 Φωτ. 95Ασκήσεις199. Οι παίκτες, πριν έρθουν στη φάση του διπλού πατήματος, κάνουν ένα βήμα με όποιο πόδι

θέλουν. Ελέγχουμε πάλι το πάτημα. 200 Τώρα προσθέτουμε άλλο ένα βήμα και βάζουμε τους παίκτες να' επαναλάβουν τα βήματα από

την ένωση της πλαϊνής γραμμής με τη γραμμή της επίθεσης.Η θέση των ώμων των παικτών πρέπει να είναι απέναντι από το δίχτυ.201. Τοποθετούμε κάτω 2-3 στεφάνια ή ζωγραφίζουμε κύκλους, και ζητούμε από τους παίκτες, χωρίς

να κάνουν ζικ-ζακ, να κάνουν τις εξής κινήσεις: ξεκίνημα έξω από τους κύκλους (Φωτογραφία 96). Πρώτο βήμα μέσα στον πρώτο κύκλο (Φωτογραφία 97). Δεύτερο βήμα μέσα στο δεύτερο κύκλο (Φωτογραφία 98). Πάτημα και με τα δύο πόδια μέσα στον τρίτο κύκλο (Φωτογραφία 99). Ελέγχεται η σωστή κατεύθυνση και θέση του παίκτη.

Φωτ. 96 Φωτ. 97 Φωτ. 98 Φωτ. 99γ) Άλμα - Επαναφορά σε θέση (προσγείωση)

Διδάσκονται και τα δυο ταυτόχρονα.Ασκήσεις202. Οι παίκτες ξεκινάνε από το τρίτο βήμα. Όταν πάρουν τη σωστή θέση, κινούν τα χέρια τους

έντονα προς τα επάνω, ενώ τα πόδια σπρώχνουν με δύναμη για να ανέβει το σώμα ψηλά, ενώ ταυτόχρονα το δεξί χέρι με τον αγκώνα λυγισμένο μπροστά έρχεται πίσω από το αυτί και το αριστερό ανεβαίνει μπροστά στο πρόσωπο. Η προσγείωση που ακολουθεί, φέρνει τους παίκτες λίγο πιο μπροστά από το σημείο του διπλού πατήματος.

203. Οι παίκτες μπροστά στα τρία στεφάνια κάνουν τα δύο βήματα στα δύο πρώτα στεφάνια, το τρίτο βήμα διπλό και εκτίναξη. Απογειώνονται με τα δύο χέρια ψηλά προσπαθώντας να μένουν όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο στον αέρα. Η προσγείωση θα γίνεται οπωσδήποτε μέσα στον κύκλο, που έγινε το διπλό πάτημα, πρώτα στις μύτες και μετά στα πέλματα (Φωτογραφίες 100, 101, 102,).

Φωτ. 100 Φωτ. 101 Φωτ. 102δ) Χτύπημα Ασκήσεις204. Οι παίκτες στέκονται με το αριστερό πόδι λίγο πιο μπροστά από το δεξί και κρατάνε με το

αριστερό χέρι μπάλα στο ύψος του προσώπου. Το δεξί χέρι με την παλάμη σφιχτή έρχεται πίσω από το δεξί αυτί με τον αγκώνα σχεδόν μπροστά (Φωτογραφία 103). Το χέρι τεντωμένο χτυπά την μπάλα στην κορυφή της προς τα κάτω, ενώ ο καρπός σπάει εμπρός (Φωτογραφία 104).

205. Η ίδια άσκηση τώρα όμως οι παίκτες, πριν χτυπήσουν την μπάλα, κινούν και το κορμί τους προς τα πίσω σχηματίζοντας τόξο (Φωτογραφία 105) και μετά το φέρνουν εμπρός ταυτόχρονα με την κίνηση του βραχίονα και του καρπού (Φωτογραφία 106).

Φωτ 103 Φωτ. 104 Φωτ. 105 Φωτ. 106206. Οι παίκτες επαναλαμβάνουν την προηγούμενη κίνηση. Τώρα όμως ο παίκτης πετά την μπάλα

με το αριστερό χέρι, λίγο ψηλά πριν τη χτυπήσει με το δεξί.207. Οι παίκτες με μπάλες στα χέρια, σε απόσταση 3-4 μέτρων από κάποιο τοίχο, επαναλαμβάνουν

την προηγούμενη άσκηση. Συνεχίζουνόμως να χτυπούν την μπάλα για δεύτερη και τρίτη φορά, καθώς εκείνη επανέρχεται μετά το πρώτο

χτύπημα. Το αριστερό χέρι σκοπεύει την μπάλα μπροστά στο πρόσωπο, πριν το δεξί τη χτυπήσει.208. Η άσκηση 206. Οι παίκτες πριν χτυπήσουν την μπάλα κάνουν άλμα.209. Δύο-δύο παίκτες αντιμέτωποι. Ο ένας πετά την μπάλα ψηλά και καρφώνει στο έδαφος. Αυτή

αναπηδά και καθώς σηκώνεται προς το δεύτερο παίκτη, αυτός την καρφώνει πάλι προς τα κάτω.210. Η άσκηση 209 με πήδημα πριν το χτύπημα της μπάλας.211. Δύο-δύο αντιμέτωποι σε απόσταση 4-5 μέτρων. Ο ένας κρατά την μπάλα και την πετά ψηλά στο

συμπαίκτη του.212. Τρεις παίκτες σχηματίζουν τρίγωνο. Ο Α πετά την μπάλα στο Β και εκείνος κάνει πάσα στο Γ. Ο

Γ καρφώνει την μπάλα στον Α (Σχήμα 100).213. Η ίδια άσκηση, αλλά τώρα ο παίκτης που καρφώνει, εναλλάσσει τα καρφιά του και στέλνει την

μπάλα πότε στον Α και πότε στον Β (Σχήμα 101).

Σχ. 101214. Οι παίκτες με μπάλες στα χέρια τους κοντά στο δίχτυ που είναι σε χαμηλότερο ύψος. Ο καθένας

πετά ψηλά την μπάλα και τη χτυπά πρώτα δίχως άλμα και με το άλμα.Για να συνηθίσουν οι παίκτες να σηκώνουν το αριστερό τους χέρι ψηλά κάνουμε τις πιο κάτω

ασκήσεις.215. Οι παίκτες στο γήπεδο του βόλεϊ στη γραμμή της επίθεσης κρατώντας στο κάθε τους χέρι

μια μπάλα τένις. Κάνουν τα βήματα του καρφιού, σηκώνονται και πετούν πάνω από το δίχτυ πρώτα την μπάλα που κρατούν στο αριστερό τους χέρι και μετά την μπάλα του δεξιού χεριού (Φωτογραφίες 107, 108).

Φωτ. 107 Φωτ. 108216. Οι παίκτες στη γραμμή επίθεσης κάνουν τα βήματα του καρφιού χτυπώντας το αριστερό τους

χέρι με το δεξί (Φωτογραφίες 109, 110).

217. Οι παίκτες κάνουν όλη την κίνηση του καρφιού κατά μήκος του γηπέδου πολλές φορεςς προσποιούμενοι ότι καρφώνουν.

218. Οι παίκτες από τη γραμμή επίθεσης κάνουν τα βήματα και την κίνηση του καρφιού σε καμπύλη (Σχήμα 102).

219. Τώρα οι παίκτες πλησιάζουν για καρφί στο δίχτυ με ένα βήμα ή καρφώνουν με επιτόπιο άλμα.220. Όταν οι παίκτες προχωρήσουν αρκετά, κάνουν τα βήματα διαγωνίως και μετά το άλμα

στρέφουν στον αέρα. Το σχήμα 103 δείχνει τη θέση των ποδιών κατά την απογείωση και κατά την προσγείωση μετά το καρφί.

221 Ο προπονητής επάνω σε ένα πάγκο κρατά ψηλά μια μπάλα, από τη μεριά που οι παίκτες καρφώνουν. Οι παίκτες παίρνουν φόρα από τη θέση No 4 και καρφώνουν την μπάλα, που κρατά ο προπονητής (Φωτογραφίες 111, 112).

222. Η προηγούμενη άσκηση, τώρα όμως ο προπονητής πετά την μπάλα ψηλότερα, τη στιγμή που οι παίκτες σηκώνονται για να καρφώσουν.

223. Ο προπονητής στη θέση No 3 πετά την μπάλα δίνοντας της κανονική τροχιά κοντά στο δίχτυ. Οι παίκτες καρφώνουν από τη θέση No 4 (Σχήμα 104).

224. Οι παίκτες στη θέση No 4. Ο πρώτος πετά την μπάλα στον προπονητή, που είναι στη θέση No 3 και αυτός του κάνει πάσα για καρφί. Ο παίκτης μετά το καρφί πηγαίνει στο τέλος της γραμμής (Σχήμα 105).

225. Ο προπονητής, όταν πλέον οι κινήσεις του καρφιού έχουν εμπεδω1 θεί, ποικίλει το πέταγμα της μπάλας κάνοντας πάσες μακριά ή κοντά, ψηλά ή χαμηλά σε όλο το μήκος του διχτύου (Σχήμα 106).

226. Όλες οι προηγούμενες ασκήσεις επαναλαμβάνονται με τους παίκτες να καρφώνουν από τις θέσεις 2 και 3.

227. Ο προπονητής στη θέση No 3 με πολλές μπάλες. Ένας παίκτης στη θέση No 4. Ο προπονητής πετά μία μπάλα και ο παίκτης καρφώνει. Μετά ο παίκτης επιστρέφει στο σημείο ξεκινήματος για να επαναλάβει τις ίδιες κινήσεις (Σχήμα 107).

228. Ο παίκτης που καρφώνει στη θέση No 4. Ο πασαδόρος στη θέση No 3, ένας άλλος παίκτης στέλνει από το αντίπαλο γήπεδο την μπάλα στον παίκτη της θέσης 4. Αυτός αποκρούει, δίνει πάσα στον πασαδόρο και μετά καρφώνει (Σχήμα 108).

229. Ζητούμε από τους παίκτες να καρφώσουν σε μια ορισμένη θέση, που έχουμε μαρκάρει προηγουμένως με ένα ορισμένο αντικείμενο, π.χ. ψάθα ή καρέκλα.

230. Ενώ καρφώνουν οι παίκτες από τις θέσεις 4, 3, 2, από την άλλη μεριά του γηπέδου παίκτης ή παίκτες κάνουν μπλοκ. Ο καρφωτής προσπαθεί να αποφύγει το μπλοκ δίνοντας ανάλογη κατεύθυνση στο χτύπημα του ή κάνει ένα χτύπημα μπλοκ άουτ.1

Τα πιο συνηθισμένα λάθη1. Ο παίκτης βρίσκεται μέσα στη γραμμή επίθεσης και δεν παίρνει φορά.2. Εκτίναξη μόνο με το ένα πόδι.3. Λανθασμένος υπολογισμός του ύψους της μπάλας.4. Ο βραχίονας του χεριού, που χτυπά την μπάλα, είναι λυγισμένος.5. Το αριστερό χέρι δεν ακολουθεί την κίνηση του παίκτη προς τα πάνω.6. Ο καρπός δε σπάει τη στιγμή του χτυπήματος.7. Έλλειψη ρυθμού σε όλη την κίνηση.8. Κακή προσγείωση.Πλασέ με 2 χέριαΟι κινήσεις αυτού του πλασέ είναι συνδυασμός των κινήσεων του καρφιού (δηλαδή, φόρα, πάτημα,

εκτίναξη και προσγείωση) και της πάσας με άλμα με έντονη όμως κίνηση του καρπού προς τα κάτω (Φωτογραφίες 113, 114).

Στη διδασκαλία μας επιμένουμε στην κίνηση των καρπών και την κατεύθυνση της μπάλας σε καθορισμένες θέσεις.

ΜΠΛΟΚΑν το καρφί είναι το ισχυρότερο όπλο της επιτιθέμενης ομάδας το μπλοκ για τους αμυνόμενους είναι η

καλύτερη μέθοδος εξουδετέρωσης του. Το μπλοκ αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας της ομάδας και μπορεί να έχει τέτοια αποτελεσματικότητα, ώστε σε κάθε σετ 5-6 πόντοι να κερδίζονται από αυτό. Είναι μία σύνθετη και δύσκολη επιδεξιότητα και απαιτεί από τους παίκτες πολλές ικανότητες. Ο παίκτης του μπλοκ πρέπει να είναι ψηλός και να έχει τόσο μεγάλη αλτική ικανότητα, ώστε όταν κάνει μπλοκ, τα χέρια του να βγαίνουν πάνω από το δίχτυ μέχρι το ύψος των αγκώνων. Κυρίως όμως πρέπει να μένει στον αέρα, όπως λέμε και να κατευθύνει τα χέρια του εκεί που πρέπει.

' Εχουμε δύο είδη μπλοκ: 1) το ατομικό και 2) το ομαδικό με 2 και 3 παίκτες.Θα παρακολουθήσουμε τώρα κατά σειρά τις κινήσεις του παίκτη που κάνει μπλοκ.Αρχική θέση του παίκτη. Ο παίκτης του μπλοκ τοποθετείται κοντά στο δίχτυ σε απόσταση περίπου 60

εκατοστών με τους ώμους προς το αντίθετο γήπεδο, τα πόδια παράλληλα μεταξύ τους, το κορμί ίσιο, τα χέρια σηκωμένα στο ύψος των ώμων με τις παλάμες προς το μέρος των αντιπάλων και τα γόνατα λίγο λυγισμένα (Φωτογραφία 115).

Μετακίνηση. Ο παίκτης παρακολουθώντας εντατικά τις κινήσεις των αντιπάλων ανιχνεύει τις προθέσεις τους. Οι προθέσεις των αντιπάλων γίνονται σε έναν καλό παίκτη διαφανείς από πολλά

στοιχεία. Π.χ. ένα δύσκολο σέρβις ή σέρβις σε μία ορισμένη θέση προδιαγράφει τις περισσότερες φορές το σημείο επίθεσης των αντιπάλων. Επίσης μία κακή πρώτη μπαλιά, που φέρνει τον πασαδόρο έξω από τη γραμμή της επίθεσης, ή μια πάσα πολύ χαμηλή, ή επάνω στο δίχτυ, που αναγκάζει τον πασαδόρο να κάνει μία πάσα πολύ πλάγια, δίνει την ευκαιρία στον παίκτη, που μπλοκάρει, να υπολογίσει την πιθανή επίθεση των αντιπάλων. Ακόμα, η κατεύθυνση του σώματος του πασαδόρου και η θέση των καρφωτών, αν υπάρχουν καρφωτές αριστερόχειρες αν καρφώνουν όλες τις πάσες, αν πλασάρους ή καρφώνουν γρήγορα με χαμηλές πάσες ή που συνηθίζει ο καθένας από αυτούς να καρφώνει είναι στοιχεία που πρέπει να ξέρει ο παίκτης, που κάνει μπλοκ, «να διαβάζει» και να μετακινείται αναλόγως.

'Αλμα. Η στιγμή που ο παίκτης θα πηδήσει για να μπλοκάρει είναι η πιο δύσκολη και η πιο σημαντική. Ο παίκτης από τη θέση ετοιμότητας πρέπει να λυγίσει τα γόνατα του λίγο πριν πηδήσει και ανάλογα με το ύψος της πάσας, την απόσταση της από το δίχτυ και τις ενέργειες του αντίπαλου καρφωτή, να αποφασίσει πότε θα κάνει άλμα, που πρέπει να γίνει και από τα δύο πόδια (Φωτογραφίες 116, 117).

Φωτ. 115Φωτ. 116Φωτ. 117Αν η πάσα είναι ψηλή και κοντά στο δίχτυ, ο μπλοκέρ πρέπει να πηδήσει, μόλις ο καρφωτής

εκτιναχτεί. Αν η πάσα είναι ψηλή, αλλά μακριά από το δίχτυ, ο μπλοκέρ πρέπει να πηδήσει μετά την κίνηση του χεριού του καρφωτή. Όσο η πάσα είναι χαμηλότερη και πιο κοντά στο δίχτυ, τόσο ο μπλοκέρ πρέπει να επιταχύνει το άλμα του. Σε επίθεση γρήγορη και χαμηλή ο μπλοκέρ πρέπει να συγχρονίζει το άλμα του με το άλμα του καρφωτή.

Τοποθέτηση των χεριών στην μπάλα. Τις παλάμες του ο παίκτης πρέπει να τις έχει τόσο ανοιχτές όσο να μη χωράει η μπάλα ανάμεσα τους, στο ίδιο ύψος και επίπεδο μεταξύ τους με τα δάκτυλα ανοιχτά και λυγισμένα (Φωτογραφία 118).

Φωτ. 118

Αν το μπλοκ είναι ατομικό, η θέση του σώματος του παίκτη πρέπει ναείναι τέτοια ώστε το χέρι, που βρίσκεται προς την εξωτερική πλευρά, ναβρίσκεται επάνω στην μπάλα, για να τη σταματήσει σε μια διαγώνιακατεύθυνση της. Σε ομαδικό μπλοκ τα χέρια των παικτών πρέπει ναβρίσκονται στο αυτό ύψος και επίπεδο και να μην αφήνουν μεταξύ τουςόστημα μεγάλο. Ένας από τους παίκτες στο ομαδικό μπλοκ είναι και ουητύθυνος Ο υπεύθυνος μπορεί να είναι εκ των προτέρων καθορισμένοςΙ αυτή μπορεί να την παίρνει και και άλλος παίκτης ανάλογα με«|ν e&JU^n του παιχνιδιού.~cc~z .^τες ορίζουν τον πλαϊνό παίκτη ως υπεύθυνο, αν τοκαρφί γίνεται από τα άκρα και ο καρφωτής έρχεται κάθετα στο δίχτυ. Το χέρι του παίκτη, που

βρίσκεται στο άκρο του μπλοκ, θα είναι στραμμένο προς τα μέσα. Αν όμως η κατεύθυνση του καρφωτή είναι λοξή για ένα διαγώνιο καρφί, υπεύθυνος είναι ο κεντρικός παίκτης, που τοποθετεί το σώμα του μέσα από το εσωτερικό χέρι του καρφωτή με την παλάμη στραμμένη προς αυτόν. 'Αλλοτε πάλι οι προπονητές τοποθετούν τον ισχυρό μπλοκέρ στο κέντρο, γιατί τα περισσότερα καρφιά, σύμφωνα με στατιστικές, είναι διαγώνια. ' Ετσι οι ακραίοι παίκτες του μπλοκ παραμένουν στις θέσεις τους, ενώ ο κεντρικός μετακινείται και είναι ο ρυθμιστής του μπλοκ σε όποια θέση και αν εκδηλωθεί η επίθε~ση. Στο ομαδικό μπλοκ των τριών παικτών υπεύθυνος είναι ο κεντρικός παίκτης. Η επιτυχία του ομαδικού μπλοκ εξαρτάται από το συγχρονισμό των παικτών τη στιγμή του άλματος.

Το σπρώξιμο της μπάλας γίνεται με το τέντωμα των βραχιόνων προς τα επάνω και ίσια και την έντονη κίνηση των καρπών προς τα κάτω, εφόσον ο παίκτης είναι σίγουρος ότι καλύπτει την μπάλα στο αντίπαλο γήπεδο. Αυτό το μπλοκ είναι το ενεργητικό. Σε αντίθετη περίπτωση και μάλιστα όταν η μπάλα τη στιγμή του καρφώματος είναι μακριά από το δίχτυ, τότε ο παίκτης καλύπτει ένα χώρο του γηπέδου και, χτυπώντας την μπάλα έτσι ώστε αυτή να αναπηδήσει και να πάει ψηλά, δίνει την ευκαιρία στην ομάδα του να περάσει στην επίθεση. Αυτό είναι το παθητικό μπλοκ. Υπάρχει επίσης και το ενεργητικοπαθητικό μπλοκ, όταν τα χέρια του παίκτη καλύπτουν και χώρο και μπάλα.

Επίσης διακρίνουμε το μπλοκ ανάλογα με την τοποθέτηση των χεριών του παίκτη σε: 1) Κλειστό μπλοκ, όταν οι παλάμες είναι στραμμένες προς τα μέσα. 2) Ημίκλειστο μπλοκ, όταν η εξωτερική παλάμη στρέφεται προς τα μέσα. 3) Ανοικτό μπλοκ, όταν αφήνει στον αντίπαλο σκόπιμα κενό, που το υπερασπίζεται ο καλύτερος αμυντικός εδάφους. 4) Ψευτομπλοκ, όταν διακρίνει την πρόθεση του αντιπάλου να καρφώσει προς το άουτ για να επιτύχει μπλοκ άουτ και μαζεύει τα χέρια του και 5) Υποτιθέμενο μ πλοκ, όταν προσποιείται ότι θα κάνει άλμα για μπλοκ και παραμένει στο έδαφος για να υποδεχτεί το πλασέ.

Προσγείωση. Ο παίκτης ή οι παίκτες προσγειώνονται, όπως και στο καρφί, πρώτα με τα δάκτυλα και μετά με τα πέλματα για να μαλακώσουν, όσο το δυνατόν, την πτώση. Τα χέρια έρχονται προς στο στήθος, για να αποφευχθεί το πιάσιμο του διχτύου (Φωτογραφίες 119, 120). Αμέσως μετά

Φωτ. 119.

Φωτ. 120ο παίκτης ή οι παίκτες πρέπει, αν η μπάλα περάσει στο δικό τους γήπεδο, να έλθουν στη γραμμή

επίθεσης με βήματα προς τα πίσω και παρακολουθώντας την μπάλα να ετοιμάσουν την επίθεση της ομάδας τους, ή αν η μπάλα είναι στο γήπεδο των αντιπάλων να είναι σε θέση να την μπλοκάρουν ξανά, παίρνοντας την κατάλληλη θέση.

Ση με ίωση: Οι φωτογραφίες 121, 122, 123, 124, 125 δείχνουν τις ενέργειες των παικτών σε ομαδικό μπλοκ 2 παικτών.

ΑΤΟΜΙΚΟ ΜΠΛΟΚΣτάδια διδασκαλίαςα) Αρχική θέση - Μετακίνηση - Άλμα. β) Τοποθέτηση των χεριών στην μπάλα, γ) Προσγείωση.α) Αρχική θέση - Μετακίνηση - ΆλμαΑσκήσεις231. Οι παίκτες απέναντι από ένα τοίχο σε απόσταση 40-50 εκατοστών πηδούν και κάνουν μπλοκ σε

διαφορετικά ύψη (Φωτογραφίες 126, 127).

Φωτ. 126Φωτ. 127232. Οι παίκτες κατά ζεύγη αντιμέτωποι σε απόσταση 50 εκατοστών. Με το σύνθημα του προπονητή

οι παίκτες πηδούν ψηλά και ενώνουν τα χέρια τους, όταν βρεθούν στο ψηλότερο σημείο του άλματος (Φωτογραφίες 128, 129).

233. Οι παίκτες σε παράταξη κάνουν μπλοκ πηδώντας επί τόπου κοντά στο δίχτυ.234. Το ίδιο, αλλά τώρα προσπαθούν να βάλουν τις παλάμες τους μέσα από το δίχτυ χωρίς να το

ακουμπήσουν.

Φωτ. 128

Φωτ. 129235. Οι ασκήσεις 233 και 234, αλλά προηγουμένως οι παίκτες κάνουν ένα βήμα πλάγια. Η άσκηση

γίνεται και από τις δύο πλευρές του διχτύου (Σχήμα 109).

Σχ. 109236. Η άσκηση 232 επαναλαμβάνεται με τους παίκτες να έχουν το δίχτυ ανάμεσα τους.237. Οι παίκτες επαναλαμβάνουν την προηγούμενη άσκηση κάνοντας βήματα πλάγια (Σχήμα 110).

Σχ. 110 β) Τοποθέτηση των χεριών στην μπάλαΑοκήσειςΙ Κοτά ζεύγη. Ο ένας βρίσκεται επάνω σε ένα θρανίο ή πάγκο με μίαμπάλα, που κρατά πάνω στο δίχτυ. Ο συμπαίκτης του πηδά και καλύπτει την μπάλα.239. Η ίδια άσκηση, αλλά προηγουμένως οι παίκτες κάνουν ένα βήμα πλάγιο.240. Τέσσερις παίκτες κρατούν από μία μπάλα ο καθένας. Οι άλλοι, ο ένας πίσω από τον άλλο,

βρίσκονται στο αντίπαλο γήπεδο. Ο πρώτος μπλοκάρει την πρώτην μπάλα, κάνει βήματα πλάι και μπλοκάρει τη δεύτερη, τρίτη κ.λπ. (Σχήμα 111).

Σχ. 111241. Ο προπονητής με μπάλα ανεβασμένος σε ένα πάγκο. Τη μπάλα την κρατά πιο μέσα από το

δίχτυ. Ο παίκτης μπλοκάροντας πρέπει να πάρει την μπάλα από τα χέρια του προπονητή (Φωτογραφίες 130, 131).

Φωτ. 130Φωτ. 131242. Το ίδιο, αλλά, ενώ ο παίκτης βρίσκεται ακόμα στον αέρα, επιστρέφει την μπάλα στον

προπονητή.243. Όπως η άσκηση 238 τώρα όμως ο παίκτης πάνω στον πάγκο κτυπά την μπάλα και ο

συμπαίκτης την μπλοκάρει στον αέρα.

244. Επαναλαμβάνεται η προηγούμενη άσκηση με μετακίνηση του παίκτη πριν μπλοκάρει την μπάλα.

245. Οι ασκήσεις 243 και 244, αλλά προηγουμένως ο παίκτης, που είναι στον πάγκο, παίζει την μπάλα πάνω από το κεφάλι του πριν καρφώσει.

246. Ο προπονητής σε ένα πάγκο καρφώνει διαγώνια αριστερά ή δεξιά. Οι παίκτες, που μπλοκάρουν, έρχονται με σειρά. Ο προπονητής ανακοινώνει στους παίκτες την κατεύθυνση της μπάλας. Αυτοί πρέπει να τοποθετήσουν σωστά τα χέρια τους.

247. Η ίδια άσκηση, αλλά με κίνηση του παίκτη που μπλοκάρει.248. Οι ασκήσεις 246 και 247 δίχως προηγούμενη ανακοίνωση του προπονητή για την

κατεύθυνση της μπάλας.249. Τώρα μπορούμε να Συνδυάσουμε 2 είδη ασκήσεων μαζί. Οι παίκτες από τη μία πλευρά

καρφώνουν και ένας άλλος απέναντι μπλοκάρει τα καρφιά τους (Σχήμα 112).

Σχ. 112250. ' Ενας παίκτης στη θέση 3. Οι καρφωτές στις θέσεις 4 και 2. Από την άλλη πλευρά του διχτύου οι

παίκτες που μπλοκάρουν στη θέση 3, κινούνται να μπλοκάρουν τις θέσεις 2 ή 4. Στην αρχή προειδοποιούνται ποια θέση να μπλοκάρουν. Μετά δίχως προειδοποίηση (Σχήμα 113).

Σχ. 113γ) ΠροσγείωσηΣκοπός μας, στο τρίτο αυτό στάδιο της διδασκαλίας, είναι όχι τόσο η διδασκαλία της προσγείωσης,

που άλλωστε διδάσκεται σ' όλες τις προηγούμενες φάσεις, αλλά το πώς θα δώσουμε στους παίκτες να καταλάβουν ότι μετά την προσγείωση πρέπει να κάνουν γρήγορα βήματα πίσω έτοιμοι να καρφώσουν παρακολουθώντας την μπάλα ή έτοιμοι για ένα νέο μπλοκ. Ακόμα οι παίκτες πρέπει να μάθουν πότε μπορούν να κάνουν μπλοκ και πότε πρέπει γρήγορα να βγαίνουν έξω από τα τρία μέτρα της επίθεσης,

γιατί οι αντίπαλοι δεν μπορούν να καρφώσουν, αφού η μπάλα είναι πολύ έξω από το δίχτυ. Επίσης πρέπει οι παίκτες να μπορούν μετά από ένα μπλοκ να αποκρούσουν ξανά την μπάλα, που πέφτει κοντά τους, ή να αποκρούσουν ένα πλασέ, που γίνεται γύρω από το μπλοκ.

Ασκήσεις251. ' Ενας παίκτης από τη μία μεριά στο δίχτυ έτοιμος για μπλοκ και από119την άλλη μεριά ο προπονητής ανεβασμένος ψηλά προσποιείται ότι θα καρφώσει, ενώ στέλνει την

μπάλα επάνω ή πλάγια από το μπλοκ. Ό παίκτης του μπλοκ πρέπει να γυρίσει γρήγορα πίσω και να αποκρούσει (Σχήμα 114).

Σχ. 114252. Ο προπονητής στη θέση 3 και τέσσερις παίκτες (Α, Β, Γ, Δ) στη θέση 4 έτοιμοι να καρφώσουν με

μπάλες στα χέρια τους. Ένας άλλος παίκτης, ο Ε, είναι στη θέση 2 του αντίπαλου γηπέδου έτοιμος για μπλοκ. Ο παίκτης Α κάνει πάσα στον προπονητή του για να καρφώσει. Οι πάσες του προπονητής ποικίλουν, όπως και τα χτυπήματα των καρφωτών. Ο παίκτης του μπλοκ κάθε φορά ενεργεί ανάλογα (Σχήματα 115, 116, 117).

Σχ. 115

Σχ. 116

Σχ. 117Hi253. Επαναλαμβάνουμε την άσκηση βάζοντας τους παίκτες για μπλοκ στις θέσεις 3 και 4.254. Η άσκηση 252 επαναλαμβάνεται. Από την πλευρά του παίκτη, που κάνει μπλοκ, ένας ακόμα

παίκτης, ο Ζ, στη θέση No 3. Ο παίκτης του μπλοκ, όσες φορές η μπάλα είναι μακριά και δεν καρφώνουν οι αντίπαλοι παίκτες, βγαίνει έξω από τη ζώνη επίθεσης και αφού αποκρούσει την μπάλα, τη στέλνει στον παίκτη της θέσης 3 για να του κάνει πάσα και να καρφώσει (Σχήμα 118).

Σχ. 118Τα πιο συνηθισμένα λάθη σε ατομικό μπλοκ1. Άλμα πολύ νωρίς ή ταυτόχρονα με τον καρφωτή.2. Το άλμα δεν είναι κάθετο και γίνεται μακριά από το δίχτυ.3. Τα δάχτυλα είναι ενωμένα.4. Ο παίκτης του μπλοκ έχει τα μάτια του κλειστά.