Εισαγωγή στον Ελληνικό Πολιτισμό

Εργασία 1η : (Τομ. Α’, Κεφάλαιο 1ο)

Κατά καιρούς προβάλλονται σε επανάληψη στην ελληνική τηλεόραση ταινίες του

παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Σε ένα δοκίμιο οκτώ περίπου σελίδων να

παρουσιάσετε:

1) Τα χαρακτηριστικά που συνάδουν με τον προσδιορισμό των ταινιών αυτών ως

δειγμάτων μαζικής κουλτούρας, και

2) Την πιθανή επιχειρηματολογία που θα μπορούσε να αναπτυχθεί υπέρ ή κατά

του είδους με βάση τις θεωρίες περί μαζικής/ δημοφιλούς κουλτούρας και

υψηλής τέχνης όπως αυτές διατυπώνονται στο 1ο κεφάλαιο του 1ου τόμου του

εγχειριδίου του Ε.Α.Π.

Εισαγωγή

Παρουσίαση του θέματος: τι σημαίνουν ιστορικά οι όροι μαζική κουλτούρα,

δημοφιλής κουλτούρα και υψηλή τέχνη; (σελ. 51-52 , 63-63, 68 και σελ. 76-78,

αντίστοιχα). Οι παλιές ελληνικές ταινίες είναι μέρος της ζωής του καθενός μας. Γιατί;

Τι είναι αυτό που βρίσκουμε ξεχωριστό σε αυτές; Στην συνέχεια της εργασίας θα

προσπαθήσουμε να δούμε με ποια «φιλοσοφία» είναι φτιαγμένες οι ταινίες αυτές, αν

αποτελούν μέρος της μαζικής κουλτούρας της εποχής τους. Ταυτόχρονα θα

προσπαθήσουμε να επιχειρηματολογήσουμε υπέρ ή κατά του είδους αυτού των

ταινιών με βάση τις θεωρίες περί μαζικής κουλτούρας, δημοφιλούς κουλτούρας και

υψηλής τέχνης.

Κυρίως θέμα

(Διαλέγουμε μια ομάδα ταινιών: π.χ. οι ταινίες με πρωταγωνιστή τον Νίκο

Ξανθόπουλο, τα ελληνικά μιούζικαλ, ή ομάδα ταινιών με συγκεκριμένα θέματα:

οικογένειες που ζουν χωρισμένες και ξανασμίγουν, άνθρωποι που ερωτεύονται αλλά

χωρίζουν λόγω συγκεκριμένων συνθηκών, ένας αξιοπρεπής και έντιμος

πρωταγωνιστής που πάσχει χωρίς να έχει φταίξει μέχρι να βρεί την ευτυχία κ. ά.).

Αναφέρουμε τα κοινά χαρακτηριστικά των ταινιών αυτών, φτιάχνουμε τον σκελετό

τους: π. χ. υπάρχει πάντα μια φτωχή οικογένεια που έχει πεθάνει ο πατέρας, το

μεγαλύτερο παιδί είναι αυτό που αναγκάζεται να δουλέψει για να θρέψει την

οικογένεια αλλά ταυτόχρονα μπορεί και θέλει να γίνει σπουδαίος άνθρωπος, πράγμα

που πετυχαίνει με σκληρή δουλειά, η οποία όμως δεν του αναγνωρίζεται από τους

ανωτέρους του γιατί προέρχεται από κατώτερη κοινωνικά τάξη κ.λπ. Ποια είναι

πάντα τα χαρακτηριστικά του πρωταγωνιστή; Ποια είναι πάντα τα χαρακτηριστικά

των αντιπάλων του; Επιπλέον στην περίπτωση των μιούζικαλ σε τι αναφέρονται τα

τραγούδια; Ποια είναι η κατάληξη του διλήμματος του έργου; Ποιος δικαιώνεται στο

τέλος; Πώς δικαιώνεται;

Αφού ολοκληρώσουμε αυτήν την ανάλυση των χαρακτηριστικών τα συγκρίνουμε με

τα χαρακτηριστικά της μαζικής κουλτούρας: π.χ. απήχηση στο λαϊκό συναίσθημα,

ταύτιση των ατόμων με το γενικό, έμφαση στην διασκέδαση χωρίς βαθύτερη

ψυχαγωγία, έχει εμπορευματικό χαρακτήρα, δεν απαιτεί αισθητική και μάλιστα

αισθητική καινοτομία… κ.λπ.

Στη συνέχεια εξετάζουμε κάποια από τα χαρακτηριστικά που εντοπίσαμε στις ταινίες

σε σχέση με χαρακτηριστικά της δημοφιλούς κουλτούρας και στην συνέχεια με

χαρακτηριστικά της υψηλής τέχνης.

Προσπαθούμε να επιχειρηματολογήσουμε για το γιατί αυτές οι ελληνικές ταινίες

ανταποκρίνονται κατά τη γνώμη μας καλύτερα σε κάποια από αυτές τις κατηγορίες.

Αναφέρουμε αναλυτικά τα κοινά που βρίσκουμε ανάμεσα στα χαρακτηριστικά των

ταινιών και της τάσης που μας φαίνεται ότι αντιπροσωπεύουν.

Επίλογος

Αναφέρουμε τα συμπεράσματα που βγάλαμε από την ακριβώς προηγούμενη

διαδικασία και μας ωθούν να επιλέξουμε τις ταινίες αυτές ως αντιπροσωπευτικές της

μιας ή της άλλης πολιτιστικής τάσης. Επιπλέον, απαντάμε στο αν είμαστε υπέρ ή

κατά των ταινιών αυτών και για ποιον λόγο.