1

1Ο ΕΠΑΛ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

Η ΣΧΕΣΗ ΔΑΣΚΑΛΟΥ – ΜΑΘΗΤΗ ΣΗΜΕΡΑ

ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α’ ΤΑΞΗΣ

ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΕΣ: Άννα Λιάχνη (ΠΕ19) , Ειρήνη Γιαρμενίτου (ΠΕ03)

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 Β’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΩΣ ΔΟΥΛΕΨΑΜΕ

Χωρισμός σε ομάδες

Ερευνητικά Ερωτήματα

Πηγές Πληροφορίας

Καθορισμός Παραδοτέου

Μέσα Και Μέθοδοι

Οι ταινίες που παρακολουθήσαμε

ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΜΕ

Προς τους μαθητές

Προς τους καθηγητές

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Τι λένε οι αριθμοί;

Ποιοτικά συμπεράσματα

ΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑΜΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μια φανταστική συζήτηση

3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ενώ στην προηγούμενη γενιά η μορφή της σχέσης καθηγητή-μαθητή ήταν συγκεκριμένη και με σαφή όρια

στην εποχή μας φαίνεται να περνάει και αυτή την κρίση της.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι αν υπάρχουν δυσκολίες στη σχέση καθηγητών-μαθητών, ο μαθητής αποθαρρύνεται

και αδρανεί ή εκδηλώνει αρνητικές συμπεριφορές. Αντίθετα, μια αρμονική και ισορροπημένη σχέση μεταξύ

καθηγητών και μαθητών, είναι βασική προϋπόθεση για να αντιδράσει θετικά ο μαθητής στην εκπαιδευτική

διαδικασία. Τότε μόνο και ο καθηγητής μπορεί να αποδώσει το μέγιστο των δυνατοτήτων του.

Τόσο οι καθηγητές όσο και οι μαθητές δείχνουν ότι γνωρίζουν πόσο σημαντική είναι μια αρμονική σχέση

ανάμεσά τους. Όμως στην πράξη πολλοί παράγοντες δυσκολεύουν την κατάσταση. Σίγουρα το περιβάλλον

στο οποίο μεγάλωσαν και ο τρόπος με τον οποίο εκπαιδεύτηκαν επηρεάζει καθοριστικά τη στάση και τη

συμπεριφορά των σημερινών καθηγητών. Η εργασία μας του πρώτου τετραμήνου μας έδωσε μια εικόνα του

τι «κουβαλάνε» οι καθηγητές μας από το παρελθόν και τι φέρνουν μαζί τους στην τάξη. Για να

κατανοήσουμε καλύτερα την τρέχουσα κατάσταση θα πρέπει να απαντήσουμε στα εξής:

Τι λένε οι σημερινοί μαθητές για τους καθηγητές τους; Πώς βλέπουν οι καθηγητές τους σημερινούς μαθητές;

Συντάξαμε λοιπόν ερωτηματολόγια που μοιράσαμε σε 145 μαθητές του σχολείου μας και σε 20 καθηγητές.

Μελετώντας τις απαντήσεις τους συνθέσαμε μια φανταστική συζήτηση που αποτυπώνει την εικόνα που

σχηματίσαμε από την έρευνα.

4

ΠΩΣ ΔΟΥΛΕΨΑΜΕ

Χωρισμός σε ομάδες

Στην εργασία μας του πρώτου τριμήνου αναδείχθηκαν μερικές πολύ πετυχημένες συνεργασίες και άλλες που

δεν έφεραν το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Έτσι , αυτή τη φορά, τροποποιήσαμε λίγο τις ομάδες μας και η

τελική σύνθεση είχε ως εξής:

Β3

ΓΚΟΥΜΑ ΝΙΚΟΛΕΤΑ (ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ)

ΡΑΠΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡ

ΜΠΕΣΑΙ ΒΙΟΝΙΣΤ

ARTEMIGOS

ΠΑΠΑ ΗΛΙΑΣ (ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ)

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΡΥΦΩΝΑΣ

ΝΤΟΜΑ ΝΤΕΝΙΣ

ΑΝΩΝΥΜΟΙ

ΜΑΡΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

ΜΠΡΙΟΛΑΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΣΧΕΔΙΟ Β

ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗΣ

ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ ΣΠΥΡΟΣ

VΙLLERS

ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΧΑΡΗΣ

ΣΟΥΝΤΡΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ

5

Ερευνητικά Ερωτήματα

Με στόχο να διερευνήσουμε την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η σχέση καθηγητών-μαθητών, στην πρώτη

μας συνάντηση, συνεδριάσαμε στις ομάδες μας και συμφωνήσαμε ποια ερωτήματα θα θέλαμε να θέσουμε. Η

ολομέλεια αποφάσισε να κινηθούμε γύρω από τους εξής άξονες:

1) Τι σκέφτονται οι μαθητές για τους δασκάλους τους; Ποια χαρακτηριστικά τους θεωρούν θετικά και ποια

αρνητικά;

2) Πώς αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί τους σημερινούς μαθητές; Τι προσδοκούν; Ποιες συμπεριφορές

διευκολύνουν και ποιες δυσχεραίνουν το έργο τους;

3) Τι λένε οι «ειδικοί» για τη σχέση δασκάλου-μαθητή; Ποια είναι η επίδρασή της στη σχολική επίδοση και στη

διαδικασία κοινωνικοποίησης των μαθητών;

Πηγές Πληροφορίας

ΑΡΘΡΑ

“Η επίδραση της σχέσης δασκάλου-μαθητή στα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών στο σχολείο”, Π.Σ.

Βασιλείου Δασκάλα, Msc Κοινωνιολογίας (Επιστημονικό Bήμα, τ.6, - Mάρτιος 2007)

«Οι διαπροσωπικές σχέσεις εκπαιδευτικών-μαθητών στη σχολική τάξη και ο ρόλος του εκπαιδευτικού στη

διαμόρφωσή τους» . Μπαραλός Γ. – Φωτοπούλου Χ.

«Ο πιο καλός ο δάσκαλος φέρνει... ευτυχία στους μαθητές» Annie Lowrey ΤΑ ΝΕΑ/ ΤΗΕ ΝΕW YORK TIMES

KINHMATOΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ :

FREEDOM WRITERS (Οι συγγραφείς της ελευθερίας)

ENTRE LES MURS (Ανάμεσα στους τοίχους)

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Ο καλός δάσκαλος ( Report by Hay McBer to the Department for Education and Employment/U.K., June

2000)

Ο θεραπευτικός ρόλος της σχέσης μαθητών και εκπαιδευτικών (http://sciencearchives.wordpress.com)

Διαχείρηση προβλημάτων σχολικής τάξης και ο ρόλος του εκπαιδευτικού

(http://sciencearchives.wordpress.com)

6

ΒΙΒΛΙΑ

«Να μαθαίνω γράμματα...» (Το σχολείο στη νεοελληνική λογοτεχνία), ανθολόγηση: Κώστας Ακριβός,

εκδ. Μεταίχμιο, 2004

«Σώπα δάσκαλε…», Η. Παπαγεωργίου, εκδ. Βανιας 2004

«To φάντασμα του Λεονάρντο», A. Κασέτας, εκδ. Κάτοπτρο 1989

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΣ

Παρατίθενται στη συνέχεια

Καθορισμός Παραδοτέου

Ο κύριος όγκος της δουλειάς μας σε αυτό το τετράμηνο θα σχετιζόταν με την έρευνα που αποφασίσαμε να

διεξάγουμε στο χώρο του σχολείου μας μέσω των ερωτηματολογίων που θα απευθύνονταν τόσο στους

καθηγητές όσο και στους μαθητές. Άρα και το παραδοτέο μας θα έπρεπε να αφορά στα αποτελέσματα της

έρευνας αυτής. Θελήσαμε να αποφύγουμε τον συνηθισμένο τρόπο προβολής και παρουσίασης με διαφάνειες

, διαγράμματα και στατιστικά δεδομένα διότι δεν έχουν τόση σημασία οι αριθμοί αλλά αυτά που κρύβονται

πίσω από τους αριθμούς.

Αναζητήσαμε έναν τρόπο παρουσίασης με ενεργό συμμετοχή όλων των μαθητών αλλά και κάτι που θα

μπορούσαμε να υλοποιήσουμε στον λίγο διαθέσιμο χρόνο. Έτσι αποφασίσαμε , αφού κάνουμε την

καταμέτρηση στα ερωτηματολόγια που θα συγκεντρώναμε, να χρησιμοποιήσουμε τα αποτελέσματα για να

συνθέσουμε μια φανταστική συζήτηση με φράσεις που να αντιπροσωπεύουν τις απόψεις που επικράτησαν.

Στη συνέχεια ο καθένας θα ερμήνευε το ρόλο που του ταιριάζει και σε επόμενη συνάντηση θα

βιντεοσκοπούσαμε τους διαλόγους ώστε να τους προβάλουμε στην παρουσίαση.

Μέσα Και Μέθοδοι

Στην πρώτη συνάντηση χρησιμοποιήσαμε καταιγισμό ιδεών για να καταγράψουμε τις αυθόρμητες σκέψεις

μας γύρω από το θέμα.

Είχαμε ήδη στο μυαλό μας την εικόνα και την αίσθηση που μας άφησε η μελέτη της σχέσης καθηγητή-

μαθητή στο σχολείο του παρελθόντος και αναζητήσαμε τρόπο να αποτυπώσουμε την σημερινή κατάσταση.

7

Αφού καθορίσαμε τα ερευνητικά ερωτήματα που έχουν ήδη αναφερθεί, διαπιστώσαμε ότι η δικτυογραφία

και η βιβλιογραφία που μπορούσαμε να έχουμε στη διάθεσή μας θα μας έδιναν απαντήσεις κυρίως για το

τρίτο ερώτημα δηλ. τη γνώμη των ειδικών για το θέμα μας.

Στα πρώτα δυο ερωτήματα αποφασίσουμε να απαντήσουμε χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του

ερωτηματολογίου που θα απευθυνόταν στους καθηγητές και τους μαθητές του σχολείου μας.

Μετά από καταιγισμό ιδεών και πάλι καθορίσαμε τα ερωτήματα που θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε

στα ερωτηματολόγια. Αποφασίσαμε να δώσουμε περισσότερο ποιοτικά και λιγότερο ποσοτικά

χαρακτηριστικά στις ερωτήσεις

Συγκεντρώνοντας τα ερωτηματολόγια πραγματοποιήσαμε, χωρισμένοι στις ομάδες μας, την καταμέτρηση.

Ένα μέλος της ομάδας κρατούσε σημειώσεις για τις «ποιοτικές» απαντήσεις.

Για τα αποτελέσματα δημιουργήσαμε πίνακες στον υπολογιστή σε πρόγραμμα επεξεργασίας λογιστικού

φύλλου.

Συζητήσαμε και σχολιάσαμε στην τάξη τις απαντήσεις που συλλέξαμε. Δουλέψαμε ομαδοσυνεργατικά αλλά

και με μεγάλο μέρος του όγκου της δουλειάς να διεκπεραιώνεται σε επίπεδο ολομέλειας.

Δεν απαιτήθηκαν κάποια ιδιαίτερα υλικά για να ολοκληρώσουμε τη μελέτη πέρα από το χαρτί για τα

ερωτηματολόγια, εκτυπωτή, φωτοτυπικό μηχάνημα και υπολογιστές για τη συγγραφή της έκθεσης , τη

στατιστική επεξεργασία και το μοντάζ. Το μοντάζ έγινε με το πρόγραμμα Adobe Premiere που είναι

εγκατεστημένο στο εργαστήριο πληροφορικής. Στο τέλος αποθηκεύσαμε δεδομένα και παραγόμενο

αποτέλεσμα σε DVD , χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα Νero 8. 0. Τα DVD μοιράστηκαν στους συμμαθητές

μας.

Οι ταινίες που

παρακολουθήσαμε

Οι συγγραφείς της ελευθερίας

Freedom Writers: Σκηνοθεσία: Ρίτσαρντ Λα Γκραβενέζε

Χρονολογία παραγωγής: 2007

Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ

Διάρκεια: 120'

Υπόθεση : Πώς μια καθηγήτρια και 150

8

έφηβοι αποφάσισαν να "γράψουν" για ν' αλλάξουν τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους

Η εικοσιτριάχρονη ιδεαλίστρια Έριν Γκρούελ (Erin Gruwell) καθηγήτρια αγγλικών στο Γυμνάσιο Ουίλσον, στο

Λονγκ Μπιτς της Καλιφόρνια, έρχεται αντιμέτωπη με μια αίθουσα από "δηλωμένους αδίδακτους" μαθητές.

Μια μέρα πέφτει στα χέρια της ένα σημείωμα με μια άσχημη ρατσιστική καρικατούρα και, οργισμένη,

δηλώνει πως κάτι τέτοια οδήγησαν στο Ολοκαύτωμα. Τα παιδιά την κοιτούν ανέκφραστα, δεν έχουν ιδέα. Κι

έτσι, αυτή κι οι μαθητές της, με πολύτιμο οδηγό τα βιβλία "Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ", και το

"Ημερολόγιο της Ζλάτα: η ζωή ενός παιδιού στο Σαράγεβο", ρίχνονται σε μια οδύσσεια για ν' ανοίξουν τα

μάτια, να πλατύνουν τα μυαλά για ν' αλλάξει η ζωή. Μαθαίνουν να βλέπουν τους παράλληλους βίους σε αυτά

τα βιβλία, τις ομοιότητες με τη δική τους ζωή και ανακηρύσσουν τους εαυτούς τους "Συγγραφείς της

Ελευθερίας", προς τιμήν των ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα "Καβαλάρηδες της Ελευθερίας"

(Freedom Writers - Freedom Riders). Με τα χρήματα που συγκέντρωσαν από το "Read-a-thon for Tolerance"

έφεραν στην Καλιφόρνια για μια επίσκεψη τη Miep Gies, τη θαρραλέα Ολλανδή που πρόσφερε καταφύγιο

στην οικογένεια της Άννας Φρανκ, και η οποία δήλωσε ότι η Έριν Γκρούελ κι οι μαθητές της ήταν

"πραγματικοί ήρωες". Οι προσπάθειές τους είχαν θεαματικά αποτελέσματα, τόσο όσον αφορά την

αναγνώριση -εμφανίσεις στο "Prime Time Live" και "Αll Things Considered", εξώφυλλο στο περιοδικό "People"

και μια συνάντηση με τον υπουργό Παιδείας, Ρίτσαρντ Ρίλι- όσο και τη μόρφωσή τους. Και οι 150 "Συγγραφείς

της ελευθερίας" αποφοίτησαν από το λύκειο και τώρα σπουδάζουν σε κολέγια. Με δυναμικές και ουσιώδεις

καταγραφές από τα ημερολόγια των μαθητών και ένα αφηγηματικό κείμενο από την Έριν Γκρούελ, το

"Ημερολόγιο των Συγγραφέων της Ελευθερίας" είναι ένα αισιόδοξο, αλησμόνητο παράδειγμα που δείχνει

πώς η σκληρή δουλειά, το θάρρος και η αποφασιστικότητα άλλαξαν τη ζωή μιας καθηγήτριας και των

μαθητών της. Τα έσοδα που θα προκύψουν από αυτό το βιβλίο θα καταβληθούν στο "The Tolerance

Education Foundation", έναν οργανισμό που συστάθηκε για να πληρώνονται τα δίδακτρα των Συγγραφέων

της Ελευθερίας στα διάφορα κολέγια. Η Έριν Γκρούελ είναι τώρα επισκέπτης-καθηγήτρια στο Κρατικό

Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Λονγκ Μπιτς, όπου σπουδάζουν μερικοί από τους μαθητές της.

επιμέλεια: Erin Gruwell

Παρακολουθήσαμε την ταινία με πολύ ενδιαφέρον καθώς το θέμα αφορούσε παιδιά της ηλικίας μας , με

δυσκολίες και προβλήματα. Μας συγκίνησε η επιμονή και υπομονής της νεαρής καθηγήτριας και η πίστη της

τόσο στο ρόλο του εκπαιδευτικού όσο και στις δυνάμεις των παιδιών που δεν είχαν εκφραστεί στο

παρελθόν. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο ήταν η μεταστροφή της συμπεριφοράς των παιδιών όταν είδαν πως

κάποιος τους εμπιστεύεται , τους σέβεται και προσπαθεί γι’ αυτούς.

Ανάμεσα στους τοίχους

Εntre les murs / the class

του Λοράν Καντέ Πρωταγωνιστούν: Francois Begaudeau .... Francois

9

Σκηνοθεσία: Laurent Cantet

Χρονολογία παραγωγής: 2008

Χώρα παραγωγής: ΓΑΛΛΙΑ

Γλώσσα : ΓΑΛΛΙΚΑ

Διάρκεια: 128'

Υπόθεση: Ο Φρανσουά και οι καθηγητές συνάδελφοι του,

προετοιμάζονται για την καινούργια σχολική χρονιά, στο

γυμνάσιο μιας σκληρής, εργατικής συνοικίας. Οπλισμένοι με τις

καλύτερες προθέσεις, δεν πτοούνται από τις δύσκολες συνθήκες

εργασίας και θα προσπαθήσουν με όλες τους τις δυνάμεις να

μεταδώσουν γνώση, στους μαθητές τους. Κουλτούρες και

συμπεριφορές έρχονται σε αντιπαράθεση μέσα στη τάξη, σε έναν

μικρόκοσμο που αντιπροσωπεύει τη Γαλλία του σήμερα. Οι

μαθητές είναι διασκεδαστικοί αλλά και δύστροποι. Αυτό μπορεί

να υπονομεύσει τον ενθουσιασμό των χαμηλόμισθων

καθηγητών. Ο Φρανσουά επιμένει να διατηρεί στη τάξη μια ατμόσφαιρα σεβασμού και αξιοπρέπειας.

Απορρίπτει τη σοβαροφάνεια και τον αυταρχισμό. Είναι σε ακραίο βαθμό ειλικρινής και αυτό είναι

πρωτόγνωρο για τους μαθητές. Όμως έρχεται μια στιγμή που οι αρχές που έχει επιβάλει στη τάξη του

δοκιμάζονται, όταν ένας μαθητής αμφισβητεί τις μεθόδους του.

Η ταινία ήταν πολύ ρεαλιστική. Απεικόνιζε την πραγματικότητα και την δύσκολη καθημερινότητα μέσα σε

μια σχολική τάξη. Έφηβοι αμφισβητούν τους καθηγητές τους και δημιουργούν συνεχώς αντιπαραθέσεις

μέσα στην τάξη. Οι αντοχές και η υπομονή των καθηγητών δοκιμάζονται. Προφανώς μια τέτοια ταινία δεν

αποσκοπεί να μας ψυχαγωγήσει. Έχει χαρακτήρα ντοκιμαντέρ και δίνει αφορμές για συζήτηση και σχόλια

πάνω και στη δική μας σχολική ζωή. Έτσι, παρόλο που τη βρήκαμε λίγο κουραστική , η κουβέντα που

ακολούθησε ήταν και χρήσιμη και ενδιαφέρουσα.

Χρονοπρογραμματισμός

Καταγράψαμε τις βασικές εργασίες που έχουμε να κάνουμε. Ο χρονοπρογραμματισμός μας βοήθησε να

οργανωθούμε έτσι ώστε να μπορέσουμε να ολοκληρώνουμε τα θέματα του PROJECT στον χρόνο που μας

δίνεται.

10

1η συνάντηση

Εισαγωγή στο θέμα – Σύνδεση με θέμα πρώτου τετραμήνου-Ευαισθητοποίηση

Χωρισμός σε ομάδες.

Ερευνητικά ερωτήματα.

Συζήτηση για παραδοτέο. Απόφαση.

2η συνάντηση Προβολή ταινίας : "Freedom writers" Συζήτηση, παρατηρήσεις.

3η συνάντηση

Δημιουργία ερωτηματολογίων για μαθητές και καθηγητές. Εκτύπωση.

Αναπαραγωγή.

Προγραμματισμός διανομής

4η συνάντηση Διανομή και συλλογή ερωτηματολογίων

5η συνάντηση Καταμέτρηση. Στατιστική επεξεργασία ερωτηματολογίων

6η συνάντηση Συμπεράσματα έρευνας

7η συνάντηση Προβολή ταινίας : "Εntre les murs" Συζήτηση, παρατηρήσεις.

8η συνάντηση Συζήτηση αποφάσεις για τη δομή της έκθεσης.

Σύνθεση κειμένων για έκθεση.

9η συνάντηση Έλεγχος έκθεσης. Σχόλια, διορθώσεις

10η συνάντηση Συγγραφή διαλόγων για παρουσίαση αποτελεσμάτων έρευνας. Δοκιμή

11η συνάντηση Βιντεοσκόπιση διαλόγων-μοντάζ

12η συνάντηση Αξιολόγηση προγράμματος: αυτοαξιολόγηση βάσει εντύπου, συζήτηση. Πρόβα

παρουσίασης.

ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΜΕ

Θέλαμε με ερωτηματολόγια να αποτυπώσουμε στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη σχέση καθηγητών και

μαθητών στο σχολείο μας. Κυρίως όμως μας ενδιέφερε τα ερωτήματα να τίθενται με παρόμοιο περιεχόμενο

στους μαθητές και στους καθηγητές ώστε τελικά να αναδεικνύονται οι απόψεις των δυο πλευρών πάνω στο

11

ίδιο θέμα. Έτσι γράψαμε ερωτήσεις προς τους καθηγητές και αλλάζοντας κατάλληλα τη διατύπωση , τα

απευθύναμε και στους μαθητές για να μας απαντήσουν από τη δική τους πλευρά.

Η διανομή των ερωτηματολογίων και η συγκέντρωση των απαντήσεων ήταν μια επίπονη διαδικασία αφού

ξέραμε ότι θα έπρεπε να πάρουμε το μεγαλύτερο δυνατό το πλήθος απαντήσεων. Τότε μόνο θα

μπορούσαμε να θεωρήσουμε τα αποτελέσματα αντιπροσωπευτικά και αντικειμενικά. Χρειαστήκαμε τον

κατάλληλο χρονοπρογραμματισμό ώστε να εντοπίσουμε πότε θα μπορούσαμε να επισκεφτούμε καθηγητές

και τμήματα στο σχολείο σε κατάλληλη ώρα χωρίς να παρεμποδίσουμε το έργο τους και συνεννοηθήκαμε με

τους διδάσκοντες στα τμήματα αυτά τις ώρες που μας ενδιέφεραν καθώς βέβαια και με τη διεύθυνση του

σχολείου.

Να παρατηρήσουμε ότι όλοι οι καθηγητές απάντησαν με προθυμία στις ερωτήσεις και έδειξαν μεγάλο

ενδιαφέρον για την έρευνά μας. Αλλά και οι συμμαθητές μας στη συντριπτική τους πλειοψηφία απάντησαν

προσεκτικά και ειλικρινά. Όλοι φάνηκαν ότι έχουν πράγματα να πουν πάνω στην έρευνά μας με ορισμένες

βέβαια αναμενόμενες εξαιρέσεις άρνησης ή χιουμοριστικής και επιπόλαιας αντιμετώπισης.

«Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ» Ερευνητική εργασία Α’ τάξης στο 1ο ΕΠΑ.Λ. Αγ. Παρασκευής

Ερωτήσεις σε εκπαιδευτικούς

Παρακαλούμε απαντήστε ανώνυμα και με ειλικρίνεια στα ακόλουθα: Α) Είμαι καθηγητής γιατί…

1. Έτυχε 2. Είναι μια εύκολη δουλειά 3. Είναι μια δουλειά-πρόκληση 4. Αγαπώ τη διδασκαλία 5. Αγαπώ τα παιδιά 6. Έχω κίνητρο να ενημερώνομαι γύρω από το αντικείμενο που σπούδασα. 7. Άλλο. (Περιγράψτε)

Β) Το μάθημά μου απευθύνεται 1. σε όλους όσους ενδιαφέρονται 2. σε όλους. Κάνω το παν να ενεργοποιηθούν όλοι έστω και λίγο. 3. στους καλούς μαθητές. Θέλω να βοηθήσω τουλάχιστον αυτούς για τις εξετάσεις 4. περισσότερο στους αδύναμους ώστε να αποκτήσουν τις βασικές γνώσεις

Γ) Οι μαθητές μου συμμετέχουν στο μάθημα… 1. αρκετά γιατί τους ενδιαφέρει ο βαθμός 2. αρκετά γιατί θέλουν να αξιοποιήσουν το χρόνο που βρίσκονται στο σχολείο 3. αρκετά γιατί τους ενδιαφέρει το αντικείμενο που διδάσκω 4. αρκετά γιατί παρόλο που δεν τους ενδιαφέρει το αντικείμενο καταφέρνω να τους προσελκύω το ενδιαφέρον 5. λίγο γιατί τους νοιάζει μόνο να περάσουν την τάξη 6. σπάνια γιατί δεν τους ενδιαφέρει καθόλου

12

Δ) Κάποιες φορές τα παιδιά δεν συνεργάζονται με τους καθηγητές την ώρα του μαθήματος επειδή… 1. Δεν μπορούν να παρακολουθήσουν γιατί τους λείπουν προηγούμενες γνώσεις 2. Δεν ενδιαφέρονται για το σχολείο γιατί δεν κατανοούν την αξία της γνώσης 3. Δεν ενδιαφέρονται για το μάθημα γιατί πιστεύουν οι υπάρχουν ευκολότεροι δρόμοι για επαγγελματική

αποκατάσταση 4. Μπροστά σε άλλες ασχολίες (διαδίκτυο, ηλ. παιχνίδια κλπ), βρίσκουν το μάθημα πολύ βαρετό 5. Βιώνουν εντάσεις που δεν τους αφήνουν να επικεντρώσουν την προσοχή τους. Μάλλον θέλουν να εκτονωθούν 6. Τους απωθεί η συμπεριφορά, η προσωπικότητα, η μέθοδος (υπογραμμίστε) του καθηγητή.

Ε) Αντιμετωπίζω πιθανή άσχημη συμπεριφορά μαθητών…

1. με υπομονή και ανοχή. Παιδιά είναι… 2. με κατανόηση διότι συνήθως κρύβει προβλήματα στο κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον 3. με επανειλημμένες παρατηρήσεις. Θα βαρεθούν και θα υπακούσουν 4. με άμεση τιμωρία. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο 5. εξηγώντας σε ποια όρια τους επιτρέπω να κινούνται ακόμα κι αν τέτοια συζήτηση καθυστερεί το μάθημα 6. Τα παιδιά ποτέ δεν συμπεριφέρονται άσχημα στην τάξη μου 7. Άλλο. Περιγράψτε…

ΣΤ) Με τους μαθητές μου…

1. η σχέση είναι τυπική στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας 2. υπάρχει η ώρα του μαθήματος και η ώρα της ελεύθερης επικοινωνίας εντός μαθήματος 3. υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός . Ο ρόλος μου είναι να διδάσκω και όχι να με θεωρούν φίλο τους. 4. έχω φιλική σχέση, επικοινωνούμε και έξω από τα όρια της τάξης και του μαθήματος 5. Δεν υπάρχει επικοινωνία ούτε μέσα ούτε έξω από το μάθημα διότι δεν αξίζει τον κόπο 6. Δεν υπάρχει επικοινωνία ούτε μέσα ούτε έξω από το μάθημα διότι οι μαθητές σήμερα δεν ενδιαφέρονται

Συναισθήματα από τη δουλειά μου (βαθμολογήστε με 0 ως 5, όπου 0 =καθόλου και 5 πάρα πολύ): άγχος ανασφάλεια

απογοήτευση

θυμός

κόπωση ως προς το διδακτικό αντικείμενο

κόπωση ως προς τη διαδικασία

δημιουργικότητα

αποδοχή από τους μαθητές

εμπιστοσύνη από τους μαθητές

εκτίμηση από τους μαθητές

ικανοποίηση

ενδιαφέρον για το μάθημα

χαρά από τη διαδικασία

περηφάνια για το αποτέλεσμα

Άλλο (περιγράψτε)

Ζ) Οι γονείς και η σχέση μαθητών – καθηγητών… 1. Δεν ασχολούνται γιατί απλά έχουν εμπιστοσύνη και στους καθηγητές και στο παιδί τους 2. Δεν ασχολούνται γιατί δεν θεωρούν τη σχέση αυτή σημαντική 3. Δεν ασχολούνται γιατί δεν προλαβαίνουν 4. Θεωρούν πως οι καθηγητές έχουν μεγάλη ευθύνη για τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζει το παιδί τους 5. Συνεργάζονται στενά με τους καθηγητές ώστε να βοηθηθεί αποτελεσματικότερα το παιδί τους 6. Αναγνωρίζουν τις δυσκολίες της σχέσεις αυτής και εκτιμούν την προσπάθεια των καθηγητών 7. Οι όποιες δυσκολίες στις οικογένειες παίζουν σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά και την απόδοση του παιδιού 8. Άλλο. (περιγράψτε)

13

Η) Εξωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν τη σχέση καθηγητών μαθητών…(βαθμολογήστε με 0 ως 5, όπου 0 =καθόλου και 5 πάρα πολύ):

ο χώρος του σχολείου

το κλίμα του σχολείου

εφαρμογή σχολικού κανονισμού

η άποψη των γονιών

ενδιαφέροντα εκτός σχολείου

προσωπικά προβλήματα

οικονομική κατάσταση

Άλλο (περιγράψτε)

Θ) Αν με μαγικό τρόπο θα μπορούσα να αλλάξω κάτι για να βελτιώσω τη σχέση μου με τους μαθητές αυτό θα ήταν... (περιγράψτε) Ι)Περίγραψε με 5 λέξεις τον εαυτό σου ως καθηγητή: «Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ» Ερευνητική εργασία Α’ τάξης στο 1ο ΕΠΑ.Λ. Αγ. Παρασκευής

Ερωτήσεις σε μαθητές

Παρακαλούμε απαντήστε ανώνυμα και με ειλικρίνεια στα ακόλουθα:

Α)Το μάθημα των περισσότερων καθηγητών πιστεύω οτι απευθύνεται 1. σε όλους όσους ενδιαφέρονται 2. σε όλους. Κάνουν το παν να ενεργοποιηθούν όλοι έστω και λίγο. 3. στους καλούς μαθητές. Θέλουν να βοηθήσω τουλάχιστον αυτούς για τις εξετάσεις 4. περισσότερο στους αδύναμους ώστε να αποκτήσουν τις βασικές γνώσεις

Β) Συμμετέχω στο μάθημα… 1. αρκετά γιατί με ενδιαφέρει ο βαθμός 2. αρκετά γιατί θέλω να αξιοποιήσω το χρόνο που βρίσκομαι στο σχολείο 3. αρκετά όταν με ενδιαφέρει το αντικείμενο 4. αρκετά γιατί παρόλο που δεν με ενδιαφέρει το αντικείμενο καταφέρνουν οι καθηγητές να μου τραβήξουν το

ενδιαφέρον 5. λίγο γιατί με νοιάζει μόνο να περάσω την τάξη 6. σπάνια γιατί δεν με ενδιαφέρει καθόλου

14

Γ) Κάποιες φορές τα παιδιά δεν συνεργάζονται με τους καθηγητές την ώρα του μαθήματος επειδή… 1. Δεν μπορούν να παρακολουθήσουν γιατί τους λείπουν προηγούμενες γνώσεις 2. Δεν ενδιαφέρονται για το σχολείο γιατί δεν κατανοούν την αξία της γνώσης 3. Δεν ενδιαφέρονται για το μάθημα γιατί πιστεύουν οι υπάρχουν ευκολότεροι δρόμοι για επαγγελματική

αποκατάσταση 4. Μπροστά σε άλλες ασχολίες (διαδίκτυο, ηλ. παιχνίδια κλπ), βρίσκουν το μάθημα πολύ βαρετό 5. Βιώνουν εντάσεις που δεν τους αφήνουν να επικεντρώσουν την προσοχή τους. Μάλλον θέλουν να εκτονωθούν 6. Τους απωθεί η συμπεριφορά, η προσωπικότητα, η μέθοδος (υπογραμμίστε) του καθηγητή.

Δ)Οι περισσότεροι καθηγητές αντιμετωπίζουν πιθανή άσχημη συμπεριφορά μαθητών…

1. με υπομονή και ανοχή. Παιδιά είναι…. (με/χωρίς αποτέλεσμα, υπογραμμίστε) 2. με κατανόηση αλλά και αυστηρότητα (με/χωρίς αποτέλεσμα, υπογραμμίστε) 3. με επανειλημμένες παρατηρήσεις. (με/χωρίς αποτέλεσμα, υπογραμμίστε) 4. με άμεση τιμωρία. (με/χωρίς αποτέλεσμα, υπογραμμίστε) 5. κουβεντιάζοντας για το πρόβλημα ακόμα κι αν τέτοια συζήτηση καθυστερεί το μάθημα. (με/χωρίς αποτέλεσμα,

υπογραμμίστε) 6. Άλλο. Περιγράψτε…

Ε)Με τους περισσότερους καθηγητές μου…

1. η σχέση είναι τυπική στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας 2. υπάρχει η ώρα του μαθήματος και η ώρα της ελεύθερης επικοινωνίας εντός μαθήματος 3. υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός . Ο ρόλος τους είναι να διδάσκουν και όχι να μας θεωρούν φίλους τους. 4. έχω φιλική σχέση, επικοινωνούμε και έξω από τα όρια της τάξης και του μαθήματος 5. Δεν υπάρχει επικοινωνία ούτε μέσα ούτε έξω από το μάθημα διότι δεν αξίζει τον κόπο/δεν με ενδιαφέρει

(υπογραμμίστε)

ΣΤ)Συναισθήματα στο σχολείο (βαθμολογήστε με 0 ως 5, όπου 0 =καθόλου και 5 πάρα πολύ): άγχος ανασφάλεια

απογοήτευση

θυμός

κούραση

ανία

αποστροφή (καθηγητές, σχολείο, συμμαθητές. Υπογραμμίστε)

δημιουργικότητα

αποδοχή προς τους καθηγητές

εμπιστοσύνη στους καθηγητές

εκτίμηση στους καθηγητές

ικανοποίηση

ενδιαφέρον για το μάθημα

χαρά από τη διαδικασία

περηφάνια για το αποτέλεσμα

Άλλο (περιγράψτε)

Ζ) Οι γονείς και η σχέση μαθητών – καθηγητών… 1. Δεν ασχολούνται γιατί απλά έχουν εμπιστοσύνη και στους καθηγητές και στο παιδί τους 2. Δεν ασχολούνται γιατί δεν θεωρούν τη σχέση αυτή σημαντική 3. Δεν ασχολούνται γιατί δεν προλαβαίνουν 4. Θεωρούν πως οι καθηγητές έχουν μεγάλη ευθύνη για τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζει το παιδί τους 5. Συνεργάζονται στενά με τους καθηγητές ώστε να βοηθηθεί αποτελεσματικότερα το παιδί τους 6. Αναγνωρίζουν τις δυσκολίες της σχέσεις αυτής και εκτιμούν την προσπάθεια των καθηγητών 7. Οι όποιες δυσκολίες στις οικογένειες παίζουν σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά και την απόδοση του παιδιού 8. Άλλο. (περιγράψτε)

15

Η) Εξωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν τη σχέση καθηγητών μαθητών…(βαθμολογήστε με 0 ως 5, όπου 0 =καθόλου και 5 πάρα πολύ): ο χώρος του σχολείου

το κλίμα του σχολείου

εφαρμογή σχολικού κανονισμού

η άποψη των γονιών

ενδιαφέροντα εκτός σχολείου

προσωπικά προβλήματα

οικονομική κατάσταση

Άλλο (περιγράψτε)

Θ) Αν με μαγικό τρόπο θα μπορούσα να αλλάξω κάτι για να βελτιώσω τη σχέση μου με τους καθηγητές αυτό θα ήταν... (περιγράψτε) Ι)Περίγραψε με 5 λέξεις τον ιδανικό καθηγητή:

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ TΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Τι λένε οι αριθμοί

Από το ερωτηματολόγιο των εκπαιδευτικών πήραμε τις εξής απαντήσεις:

Α) Είμαι καθηγητής γιατί… 1. Έτυχε 2. Είναι μια εύκολη δουλειά 3. Είναι μια δουλειά-πρόκληση 4. Αγαπώ τη διδασκαλία 5. Αγαπώ τα παιδιά

6. Έχω κίνητρο να ενημερώνομαι γύρω από το αντικείμενο που σπούδασα

0 0 3 19 10 3

Άλλο …

Δίνει νόημα/χαρά/ευτυχία στη ζωή μου.

Μου αρέσει να δίνω και να ασχολούμαι με τις έννοιες άνθρωπος-κοινωνία

Σταμάτησε η προηγούμενη δουλειά μου

16

Β) Το μάθημά μου απευθύνεται 1. σε όλους όσους ενδιαφέρονται 2. σε όλους. Κάνω το παν να ενεργοποιηθούν όλοι έστω και λίγο. 3. στους καλούς μαθητές. Θέλω να βοηθήσω τουλάχιστον αυτούς που

ενδιαφέρονται για τις εξετάσεις 4. περισσότερο στους αδύναμους ώστε να αποκτήσουν τις βασικές γνώσεις

1 16 0 1

Γ) Οι μαθητές μου συμμετέχουν στο μάθημα… 1. αρκετά γιατί τους ενδιαφέρει ο βαθμός 2. αρκετά γιατί θέλουν να αξιοποιήσουν το χρόνο που βρίσκονται

στο σχολείο 3. αρκετά γιατί τους ενδιαφέρει το αντικείμενο που διδάσκω 4. αρκετά γιατί παρόλο που δεν τους ενδιαφέρει το αντικείμενο

καταφέρνω να τους προσελκύω το ενδιαφέρον 5. λίγο γιατί τους νοιάζει μόνο να περάσουν την τάξη 6. σπάνια γιατί δεν τους ενδιαφέρει καθόλου

2 0 1 8 7 1

Δ) Κάποιες φορές τα παιδιά δεν συνεργάζονται με τους καθηγητές την ώρα του μαθήματος επειδή…

1. Δεν μπορούν να παρακολουθήσουν γιατί τους λείπουν προηγούμενες γνώσεις 2. Δεν ενδιαφέρονται για το σχολείο γιατί δεν κατανοούν την αξία της γνώσης 3. Δεν ενδιαφέρονται για το μάθημα γιατί πιστεύουν οι υπάρχουν ευκολότεροι δρόμοι για επαγγελματική

αποκατάσταση 4. Μπροστά σε άλλες ασχολίες (διαδίκτυο, ηλ. παιχνίδια κλπ), βρίσκουν το μάθημα πολύ βαρετό 5. Βιώνουν εντάσεις που δεν τους αφήνουν να επικεντρώσουν την προσοχή τους. Μάλλον θέλουν να

εκτονωθούν 6. Τους απωθεί η συμπεριφορά, η προσωπικότητα, η μέθοδος (υπογραμμίστε) του καθηγητή.

6 4 1 7 7 3

Ε) Αντιμετωπίζω πιθανή άσχημη συμπεριφορά μαθητών… 1. με υπομονή και ανοχή. Παιδιά είναι… 2. με κατανόηση διότι συνήθως κρύβει προβλήματα στο κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον 3. με επανειλημμένες παρατηρήσεις. Θα βαρεθούν και θα υπακούσουν 4. με άμεση τιμωρία. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο 5. εξηγώντας σε ποια όρια τους επιτρέπω να κινούνται ακόμα κι αν τέτοια συζήτηση καθυστερεί το μάθημα 6. Τα παιδιά ποτέ δεν συμπεριφέρονται άσχημα στην τάξη μου 7. Άλλο. Περιγράψτε…

0 11 2 0 10 0

ΣΤ) Με τους μαθητές μου…

ΣΤ) Με τους μαθητές μου… 1. η σχέση είναι τυπική στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας 2. υπάρχει η ώρα του μαθήματος και η ώρα της ελεύθερης επικοινωνίας εντός μαθήματος 3. υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός . Ο ρόλος μου είναι να διδάσκω και όχι να με θεωρούν φίλο τους. 4. έχω φιλική σχέση, επικοινωνούμε και έξω από τα όρια της τάξης και του μαθήματος 5. Δεν υπάρχει επικοινωνία ούτε μέσα ούτε έξω από το μάθημα διότι δεν αξίζει τον κόπο 6. Δεν υπάρχει επικοινωνία ούτε μέσα ούτε έξω από το μάθημα διότι οι μαθητές σήμερα δεν ενδιαφέρονται

1

8

6

3

0

Ζ) Οι γονείς και η σχέση μαθητών – καθηγητών…

Ζ) Οι γονείς και η σχέση μαθητών – καθηγητών… 1. Δεν ασχολούνται γιατί απλά έχουν εμπιστοσύνη και στους καθηγητές και στο παιδί τους 2. Δεν ασχολούνται γιατί δεν θεωρούν τη σχέση αυτή σημαντική 3. Δεν ασχολούνται γιατί δεν προλαβαίνουν 4. Θεωρούν πως οι καθηγητές έχουν μεγάλη ευθύνη για τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζει

το παιδί τους 5. Συνεργάζονται στενά με τους καθηγητές ώστε να βοηθηθεί αποτελεσματικότερα το παιδί

τους 6. Αναγνωρίζουν τις δυσκολίες της σχέσεις αυτής και εκτιμούν την προσπάθεια των

καθηγητών 7. Οι όποιες δυσκολίες στις οικογένειες παίζουν σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά και την

απόδοση του παιδιού

0

1

2

0

1

4

15

17

Άλλο. (περιγράψτε): ΔΕΝ ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑΤΙ ΑΔΙΑΦΟΡΟΥΝ

Συναισθήματα από τη δουλειά μου (βαθμολογήστε με 0 ως 5, όπου 0 =καθόλου και 5 πάρα πολύ): άγχος 31 ανασφάλεια 19

απογοήτευση 41

θυμός 33

κόπωση ως προς το διδακτικό αντικείμενο 31

κόπωση ως προς τη διαδικασία 41

δημιουργικότητα 68

αποδοχή από τους μαθητές 73

εμπιστοσύνη από τους μαθητές 76

εκτίμηση από τους μαθητές 77

ικανοποίηση 68

ενδιαφέρον για το μάθημα 70

χαρά από τη διαδικασία 72

περηφάνια για το αποτέλεσμα 64

Άλλο (περιγράψτε)

Θ) Αν με μαγικό τρόπο θα μπορούσα να αλλάξω κάτι για να βελτιώσω τη σχέση μου με τους μαθητές αυτό θα ήταν... (περιγράψτε)

Να κατάφερνα να μη μεταφέρω ποτέ τα προβλήματα και τα άγχη μου στην τάξη

Να είναι πάντα το μάθημα μου διασκεδαστικό, με καλή διάθεση, οργανωμένο και με στόχο

Τα παιδιά να έδειχναν περισσότερο ενδιαφέρον για πρόοδο και μάθηση

Θα ήθελα περισσότερο χρόνο με τους μαθητές

Να πειστούν ότι οι καθηγητές τους ενδιαφέρονται μόνο για το καλό τους

Να εμπνευστούν τα παιδιά από το μαγικό κόσμο της γνώσης που είναι δύναμη

Να κάνω μάθημα έκτος σχολείου σε δημοσίους εκπαιδευτικούς χώρους

Θα άλλαζα την ιστορία και τον χρόνο

Τα παιδιά να έχουν μεγαλύτερη στήριξη από την οικογένεια, κυρίως κατανόηση και αγάπη

Άλλες αίθουσες, άλλα βιβλία, ωρολόγιο πρόγραμμα

Να ασχοληθώ με το κάθε παιδί χωριστά περισσότερο χρόνο

Να γίνω πιο υπομονετική, να αποκτήσω το «χάρισμα»

Θα άλλαζα το δημοτικό σχολείο

Ι)Περίγραψε με 5 λέξεις τον εαυτό σου ως καθηγητή: ΑΓΑΠΗ, ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΧΑΡΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΜΕΝΗ,ΔΙΑΛΛΑΚΤΙΚΗ, ΑΝΕΚΤΙΚΗ, ΥΠΟΜΟΝΕΤΙΚΗ, ΠΡΟΣΧΑΡΗ ΣΥΝΕΠΗΣ, ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΣ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ, ΕΙΛΙΚΡΙΝΗΣ, ΔΙΚΑΙΟΣ ΕΥΓΕΝΗΣ, ΑΝΕΚΤΙΚΟΣ, ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΣ, ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ, ΥΠΟΜΟΝΕΤΙΚΟΣ, ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ, ΔΙΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ, ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟΣ, ΑΚΡΙΒΟΔΙΚΑΙΟΣ, ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟΣ, ΑΝΥΠΟΜΟΝΟΣ, ΑΓΧΩΔΗΣ ΕΙΛΙΚΡΗΝΗΣ, ΕΡΓΑΤΙΚΟΣ, ΥΠΟΜΟΝΕΤΙΚΟΣ, ΓΕΝΝΑΙΟΔΩΡΟΣ , ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ, ΥΠΟΜΟΝΕΤΙΚΟΣ, ΑΓΑΠΗ, ΒΟΗΘΕΙΑ,ΣΤΗΡΙΞΗ ΦΙΛΙΚΟΣ, ΑΝΕΚΤΙΚΟΣ, ΠΡΟΣΙΤΟΣ, ΑΓΑΠΗΤΟΣ, ΕΠΙΝΟΗΤΙΚΟΣ ΑΠΑΙΤΗΤΙΚΟΣ, ΦΙΛΙΚΟΣ, ΜΕ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ, ΑΥΣΤΗΡΟΣ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΕΥΣΥΝΕΙΔΗΤΗ, ΟΧΙ ΕΠΑΡΚΩΣ ΗΡΕΜΗ, ΟΧΙ ΕΠΑΡΚΩΣ ΑΔΙΑΦΟΡΗ, ΟΧΙ ΕΠΑΡΚΩΣ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΗ, ΧΑΡΟΥΜΕΝΗ ΕΥΣΕΙΝΗΔΗΤΗ, ΑΝΕΚΤΙΚΗ, ΑΥΣΤΗΡΗ

18

ΕΠΙΜΕΛΗΣ, ΔΙΚΑΙΟΣ, ΑΓΧΩΔΗΣ, ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΟΣ, ΑΥΣΤΗΡΟΣ ΥΠΟΜΟΝΕΤΙΚΗ, ΕΠΙΜΟΝΗ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ, ΕΜΠΙΣΤΗ, ΓΝΩΣΤΗΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΨΥΧΡΑΙΜΗ, ΑΝΥΠΟΜΟΝΗ, ΑΓΧΩΔΗΣ, ΕΥΕΛΙΚΤΗ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ

Η καταμέτρηση στα ερωτηματολόγια των μαθητών έδωσε τα ακόλουθα αποτελέσματα:

Ερωτήσεις σε μαθητές

Α)Το μάθημα των περισσότερων καθηγητών πιστεύω οτι απευθύνεται

1. σε όλους όσους ενδιαφέρονται 58

2. σε όλους. Κάνουν το παν να ενεργοποιηθούν όλοι έστω και λίγο. 44

3. στους καλούς μαθητές. Θέλουν να βοηθήσω τουλάχιστον αυτούς για τις εξετάσεις 19

4. περισσότερο στους αδύναμους ώστε να αποκτήσουν τις βασικές γνώσεις 25

Β) Συμμετέχω στο μάθημα…

1. αρκετά γιατί με ενδιαφέρει ο βαθμός 42

2. αρκετά γιατί θέλω να αξιοποιήσω το χρόνο που βρίσκομαι στο σχολείο 21

3. αρκετά όταν με ενδιαφέρει το αντικείμενο 33

4. αρκετά γιατί παρόλο που δεν με ενδιαφέρει το αντικείμενο καταφέρνουν οι καθηγητές να μου τραβήξουν το ενδιαφέρον

13

5. λίγο γιατί με νοιάζει μόνο να περάσω την τάξη 24

6. σπάνια γιατί δεν με ενδιαφέρει καθόλου 5

Γ) Κάποιες φορές τα παιδιά δεν συνεργάζονται με τους καθηγητές την ώρα του μαθήματος επειδή…

1. Δεν μπορούν να παρακολουθήσουν γιατί τους λείπουν προηγούμενες γνώσεις 30

2. Δεν ενδιαφέρονται για το σχολείο γιατί δεν κατανοούν την αξία της γνώσης 18

3. Δεν ενδιαφέρονται για το μάθημα γιατί πιστεύουν οι υπάρχουν ευκολότεροι δρόμοι για επαγγελματική αποκατάσταση

26

4. Μπροστά σε άλλες ασχολίες (διαδίκτυο, ηλ. παιχνίδια κλπ), βρίσκουν το μάθημα πολύ βαρετό 35

5. Βιώνουν εντάσεις που δεν τους αφήνουν να επικεντρώσουν την προσοχή τους. Μάλλον θέλουν να εκτονωθούν

18

6. Τους απωθεί η συμπεριφορά, η προσωπικότητα, η μέθοδος (υπογραμμίστε) του καθηγητή. 25

Δ)Οι περισσότεροι καθηγητές αντιμετωπίζουν πιθανή άσχημη συμπεριφορά μαθητών…

1. με υπομονή και ανοχή. Παιδιά είναι…. (με/χωρίς αποτέλεσμα, υπογραμμίστε) 22

2. με κατανόηση αλλά και αυστηρότητα (με/χωρίς αποτέλεσμα, υπογραμμίστε) 33

3. με επανειλημμένες παρατηρήσεις. (με/χωρίς αποτέλεσμα, υπογραμμίστε) 39

4. με άμεση τιμωρία. (με/χωρίς αποτέλεσμα, υπογραμμίστε) 24

5. κουβεντιάζοντας για το πρόβλημα ακόμα κι αν τέτοια συζήτηση καθυστερεί το μάθημα. (με/χωρίς αποτέλεσμα, υπογραμμίστε)

19

6. Άλλο. Περιγράψτε…

Ε)Με τους περισσότερους καθηγητές μου…

1. η σχέση είναι τυπική στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας 46

2. υπάρχει η ώρα του μαθήματος και η ώρα της ελεύθερης επικοινωνίας εντός μαθήματος 42

3. υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός . Ο ρόλος τους είναι να διδάσκουν και όχι να μας θεωρούν φίλους τους.

20

4. έχω φιλική σχέση, επικοινωνούμε και έξω από τα όρια της τάξης και του μαθήματος 26

5. Δεν υπάρχει επικοινωνία ούτε μέσα ούτε έξω από το μάθημα διότι δεν αξίζει τον κόπο/δεν με ενδιαφέρει (υπογραμμίστε)

15

ΣΤ)Συναισθήματα στο σχολείο (βαθμολογήστε με 0 ως 5, όπου 0 =καθόλου και 5 πάρα πολύ):

19

άγχος 209 ανασφάλεια 133

απογοήτευση 178

θυμός 279

κούραση 382

ανία 238

αποστροφή (καθηγητές, σχολείο, συμμαθητές. Υπογραμμίστε) 210

δημιουργικότητα 299

αποδοχή προς τους καθηγητές 287

εμπιστοσύνη στους καθηγητές 308

εκτίμηση στους καθηγητές 285

ικανοποίηση 309

ενδιαφέρον για το μάθημα 311

χαρά από τη διαδικασία 226

περηφάνια για το αποτέλεσμα 324

Άλλο (περιγράψτε)

Ζ) Οι γονείς και η σχέση μαθητών – καθηγητών… 1. Δεν ασχολούνται γιατί απλά έχουν εμπιστοσύνη και στους καθηγητές και στο παιδί τους 25

2. Δεν ασχολούνται γιατί δεν θεωρούν τη σχέση αυτή σημαντική 8

3. Δεν ασχολούνται γιατί δεν προλαβαίνουν 22

4. Θεωρούν πως οι καθηγητές έχουν μεγάλη ευθύνη για τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζει το παιδί τους

18

5. Συνεργάζονται στενά με τους καθηγητές ώστε να βοηθηθεί αποτελεσματικότερα το παιδί τους 21

6. Αναγνωρίζουν τις δυσκολίες της σχέσεις αυτής και εκτιμούν την προσπάθεια των καθηγητών 20

7. Οι όποιες δυσκολίες στις οικογένειες παίζουν σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά και την απόδοση του παιδιού

18

8. Άλλο. (περιγράψτε) 4

Η) Εξωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν τη σχέση καθηγητών μαθητών…(βαθμολογήστε με 0 ως 5, όπου 0 =καθόλου και 5 πάρα πολύ): ο χώρος του σχολείου 283

το κλίμα του σχολείου 292

εφαρμογή σχολικού κανονισμού 274

η άποψη των γονιών 241

ενδιαφέροντα εκτός σχολείου 271

προσωπικά προβλήματα 281

οικονομική κατάσταση 280

Άλλο (περιγράψτε)

Αν με ένα μαγικό τρόπο μπορούσα να αλλάξω κάτι για να βελτιώσω τη σχέση μου με τους καθηγητές, αυτό θα ήταν: Η συμμετοχή στο μάθημα Να δείχνουμε περισσότερο ενδιαφέρον στο μάθημα Πιο ενδιαφέρον μάθημα Να μην είναι βαρετό το μάθημα Καλύτερο κτήριο Να δείχνουν περισσότερη εμπιστοσύνη και κατανόηση Να φύγουν τα παιδιά που δημιουργούν φασαρία Να φύγουν όλοι οι καθηγητές και να έρθουν μόνο όμορφες καθηγήτριες Να μην κάνουμε καθόλου μάθημα Να είναι πιο κοντά μας οι καθηγητές Δεν θα άλλαζα τίποτα. Είναι όλα ΟΚ Περισσότερη διάθεση για συνεργασία Να βελτιώσουμε τη συμπεριφορά μας απέναντι στους καθηγητές

20

Να μην μπαίνουν άδικα απουσίες Να μην μπαίνουν καθόλου απουσίες Καλύτερη επικοινωνία Περισσότερη διάθεση για συζήτηση Να μπορούσε ο καθηγητής να μπει στο μυαλό του μαθητή Όχι πολλά τεστ

Ι)Περίγραψε με 5 λέξεις τον ιδανικό καθηγητή:

αγαθός, έξυπνος, κάνει κατανοητό μάθημα, ευγενική, να μη φωνάζει, δημιουργικός, αυστηρός εκεί που πρέπει, χαλαρός, συμπαθητικός, μεταδοτικότητα, με γνώσεις, χιούμορ, όχι αυστηρός, σοβαρός, καλός άνθρωπος, να προσελκύει το ενδιαφέρον για το μάθημα, συζητήσιμος, επικοινωνιακός, ευχάριστος, φιλικός, όχι οξύθυμος, έμπιστος, δίκαιος, να μπορεί να επιβάλλεται, κατανόηση, ευδιάθετος, φίλος και δάσκαλος, υπεύθυνος, συνεργάσιμος, πρόθυμος, «άνθρωπος», χαρούμενος, να βοηθάει όλα τα παιδιά, αποτελεσματική, υπομονετικός, δραστήριος, καλόκαρδος, καινοτόμος, αγάπη στα παιδιά, ανεκτικός, ήρεμος Βάζει καλούς βαθμούς, όχι βαρετός, έμπιστος, καθόλου ασκήσεις, να κάνω πλάκα μαζί του

21

Τα αριθμητικά αποτελέσματα τα συγκρίναμε χρησιμοποιώντας τα παρακάτω διαγράμματα:

1. Πού απευθύνεται το μάθημα των περισσότερων καθηγητών

2. Οι μαθητές συμμετέχουν στο μάθημα…

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

1. σε όλους όσους ενδιαφέρονται

2. σε όλους. Κάνουν το παν να ενεργοποιηθούν

όλοι έστω και λίγο.

3. στους καλούς μαθητές. Θέλουν να

βοηθήσω τουλάχιστον αυτούς για τις εξετάσεις

4. περισσότερο στους αδύναμους ώστε να

αποκτήσουν τις βασικές γνώσεις

μαθητές

καθηγητές

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

1. αρκετά γιατί τους

ενδιαφέρει ο βαθμός

2. αρκετά γιατί θέλουν

να αξιοποιήσουν το χρόνο που

βρίσκονται στο σχολείο

3. αρκετά γιατί τους

ενδιαφέρει το αντικείμενο

που διδάσκω

4. αρκετά γιατί παρόλο που δεν τους ενδιαφέρει το

αντικείμενο καταφέρνω

να τους προσελκύω το

ενδιαφέρον

5. λίγο γιατί τους

νοιάζει μόνο να περάσουν

την τάξη

6. σπάνια γιατί δεν τους

ενδιαφέρει καθόλου

καθηγητές

μαθητές

22

3. Κάποιες φορές τα παιδιά δεν συνεργάζονται με τους καθηγητές την ώρα του μαθήματος επειδή…

0%

5%

10%

15%

20%

25%

καθηγητές

μαθητες

23

4. Οι καθηγητές αντιμετωπίζουν πιθανή άσχημη συμπεριφορά μαθητών…

0% 5%

10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%

καθηγητές

μαθητές

24

5. Για τη μορφή της σχέσης καθηγητών-μαθητών:

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45% 1

.

η

σχέ

ση

είν

αι τ

υπ

ική

στα

πλα

ίσια

τη

ς εκ

πα

ιδευ

τική

ς δ

ιαδ

ικα

σία

ς

2.

υπ

άρ

χει η

ώρ

α τ

ου

μα

θή

μα

τος

και η

ώ

ρα

τη

ς ελ

εύθ

ερη

ς επ

ικο

ινω

νία

ς εν

τός

μα

θή

μα

τος

3.

υπ

άρ

χει α

μο

ιβα

ίος

σεβ

ασ

μό

ς . Ο

ρό

λος

μο

υ ε

ίνα

ι να

διδ

άσ

κω κ

αι ό

χι ν

α μ

ε θ

εωρ

ού

ν φ

ίλο

το

υς.

4.

έχω

φιλ

ική

σχέ

ση

, επ

ικο

ινω

νού

με

και

έξω

απ

ό τ

α ό

ρια

τη

ς τά

ξης

και τ

ου

μα

θή

μα

τος

5.

Δεν

υπ

άρ

χει ε

πικ

οιν

ωνί

α ο

ύτε

μέσ

α

ού

τε έ

ξω α

πό

το

μά

θη

μα

διό

τι δ

εν α

ξίζε

ι το

ν κό

πο

6.

Δεν

υπ

άρ

χει ε

πικ

οιν

ωνί

α ο

ύτε

μέσ

α

ού

τε έ

ξω α

πό

το

μά

θη

μα

διό

τι ο

ι μα

θη

τές

σή

μερ

α δ

εν ε

νδια

φέρ

οντ

αι

καθηγητές

μαθητές

25

6. Οι γονείς και η σχέση μαθητών – καθηγητών…

Θεωρήσαμε ότι η ερώτηση που είχε σχέση με τα συναισθήματα που κυριαρχούν στο χώρο του σχολείου δεν

μας οδήγησε σε κάποιο αξιόλογο στατιστικό αποτέλεσμα καθώς οι απαντήσεις ήταν σχεδόν

ισοκατανεμημένες , Το ίδιο ισχύει και για τους εξωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη σχέση

καθηγητών – μαθητών. Δεν διαπιστώσαμε να ξεχωρίζει κάποια από τις προτεινόμενες απαντήσεις.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

0%

4%

9%

0%

4%

17%

65%

19%

6%

17% 14%

16% 15% 14%

καθηγητές

μαθητές

26

Ποιοτικά αποτελέσματα

Γιατί οι καθηγητές επέλεξαν αυτό το επάγγελμα;

Οι καθηγητές μας δήλωσαν με τις απαντήσεις τους πως διάλεξαν αυτό το επάγγελμα από αγάπη στη

διδασκαλία αλλά και αγάπη στα παιδιά. Βρέθηκαν και λίγοι που απάντησαν πως η διδασκαλία αποτελεί

μια δουλειά με πολλές προκλήσεις και αυτό έπαιξε ρόλο στο να επιλέξουν το επάγγελμα ενώ για κάποιους

είναι σημαντικό το ότι δίνει την ευκαιρία να ενημερώνονται γύρω από το αντικείμενο των σπουδών τους.

Πάντως δεν απάντησε κανείς ότι πρόκειται για μια εύκολη δουλειά ούτε ότι απλά «έτυχε» να μπουν σε

αυτό το επάγγελμα. Με τα σημερινά δεδομένα πιστεύουμε ότι αν κάποιος γινόταν τυχαία καθηγητής ή

γιατί θεωρεί ότι είναι εύκολη η δουλειά, θα κατέληγε δυστυχισμένος.

Σε ποιους απευθύνεται το μάθημα;

Ενδιαφέρον είχαν οι απαντήσεις που πήραμε σχετικά με το σε ποιους απευθύνεται το μάθημα. Οι

καθηγητές στη συντριπτική τους πλειοψηφία προσπαθούν να ενεργοποιήσουν και τους πιο αδιάφορους γι’

αυτό θεωρούν ότι απευθύνονται σε όλους. Οι μαθητές πάλι δεν συμμερίζονται απόλυτα αυτή την άποψη.

Βλέπουν πως οι καθηγητές κάνουν μάθημα γι’ αυτούς που ενδιαφέρονται άρα συχνά δεν καταφέρνουν να

βάλουν τους αδύναμους στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Η συμμετοχή των παιδιών

Κι εδώ φαίνεται οι απόψεις μαθητών και καθηγητών να παρουσιάζουν αποκλίσεις. Οι καθηγητές δείχνουν

σε μεγάλο ποσοστό ικανοποιημένοι αφού βλέπουν πως παρόλο που οι μαθητές σε γενικές γραμμές δεν

ενδιαφέρονται για το αντικείμενο που διδάσκουν τελικά οι ίδιοι καταφέρνουν να τους κεντρίσουν το

ενδιαφέρον και να προκαλέσουν τη συμμετοχή τους. Αρκετοί όμως είναι και αυτοί που βλέπουν μειωμένη

τη συμμετοχή των παιδιών και η ερμηνεία που δίνουν είναι ότι οι μαθητές ενδιαφέρονται μόνο για να

περάσουν την τάξη. Έτσι θεωρούν περιττό να συμμετέχουν στο μάθημα.

Οι μαθητές πάλι εκφράζουν μάλλον ικανοποίηση από τη συμμετοχή τους στο μάθημα αλλά για

διαφορετικούς λόγους. Πολλοί λένε ότι τους ενδιαφέρει ο βαθμός ενώ αρκετοί λένε πως συμμετέχουν στο

μάθημα γιατί τους ενδιαφέρει το αντικείμενο που διδάσκεται. Γιατί άραγε δεν το βλέπουν αυτό οι

καθηγητές; Εκείνο που θα πρέπει ακόμα να σημειωθεί στις απαντήσεις που καταγράψαμε είναι ότι οι

καθηγητές εκτιμούν ότι τα παιδιά δεν αξιοποιούν το χρόνο τους στο σχολείο. Κανείς τους δεν απάντησε

ότι τα παιδιά συμμετέχουν στο μάθημα επειδή επιθυμούν να εκμεταλλευτούν το χρόνο τους στην τάξη

πράγμα κάπως περίεργο δεδομένου ότι η πλειοψηφία των μαθητών μένουν σε μακρινές σχετικά

αποστάσεις και κάνουν με κόπο αρκετά χιλιόμετρα καθημερινής διαδρομής για να έρθουν στο σχολείο.

27

Γιατί υπάρχουν προβλήματα στη συνεργασία καθηγητών-μαθητών;

Συχνά στην τάξη διαπιστώνουμε προβλήματα στη συνεργασία των δυο πλευρών. Πιστεύουμε ότι για να

εξομαλυνθούν θα πρέπει να αναγνωρίσει κανείς τις αιτίες. Γι αυτό θέσαμε το αντίστοιχο ερώτημα και

περιμέναμε με ενδιαφέρον τις απαντήσεις.

Οι καθηγητές απάντησαν ότι σημαντικός παράγοντας που δημιουργεί εντάσεις είναι οι δυσκολίες που

βιώνουν στη σημερινή συγκυρία οι μαθητές. Είναι ένας παράγοντας που αξιολόγησαν ως σημαντικό και οι

μαθητές αλλά όχι στο μεγαλύτερο ποσοστό. Εξίσου μεγάλη σημασία θεωρούν και οι δυο πλευρές ότι έχουν

οι «πειρασμοί» που επιδρούν αρνητικά στη συγκέντρωση των παιδιών και στο ενδιαφέρον τους για το

μάθημα. Παραδέχονται ότι μπροστά σε άλλες ασχολίες όπως τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, το internet και τα

κοινωνικά δίκτυα, το μάθημα φαίνεται πολύ ανιαρό. Μερικά μάλιστα παιδιά παρουσιάζουν έντονα

σημάδια εθισμού και παραιτούνται από οποιαδήποτε δημιουργική ασχολία ακόμα και αν αυτή δεν έχει

σχέση με μάθημα.

Αξίζει να σταθούμε και σε μια ακόμα απάντηση και στα ποσοστά που συγκέντρωσε. Οι μαθητές θεωρούν

σαν πιθανό ανασταλτικό παράγοντα ως προς το ενδιαφέρον για μάθημα το ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι

επαγγελματικής αποκατάστασης εκτός από αυτούς που σχετίζονται με τη γνώση. Το ποσοστό όμως των

καθηγητών που δίνει στο ερώτημα που μας απασχολεί μια τέτοια ερμηνεία είναι πάρα πολύ μικρό.

Αντιμετώπιση άσχημης συμπεριφοράς

Οι επανειλημμένες παρατηρήσεις των καθηγητών για να διορθώσουν πιθανές άσχημες συμπεριφορές

φαίνεται ότι έχουν κουράσει τους μαθητές. Γι αυτό και εκεί εντοπίζονται οι περισσότερες απαντήσεις τους.

Φαίνεται να συμφωνούν ότι αυτές δεν έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα και δεν αποτελούν δραστική

λύση. Αρκετές φορές πάντως και οι μαθητές επισημαίνουν ότι η αντιμετώπιση των καθηγητών δείχνει

κατανόηση. Οι καθηγητές επίσης δίνουν μεγάλη σημασία, όπως προκύπτει από τις απαντήσεις τους, στο να

εξηγούν στους μαθητές σε ποια όρια τους επιτρέπουν να κινούνται. Μεταξύ των μαθητών κάποιοι επίσης

σημειώνουν ότι οι καθηγητές καταφεύγουν στη λύση της άμεσης τιμωρίας. Κάτι τέτοιο όμως δεν υπάρχει

στις απαντήσεις των καθηγητών.

Η μορφή της σχέσης καθηγητών μαθητών

Πολλοί παράγοντες καθορίζουν τελικά ποια μορφή θα έχει η σχέση καθηγητών-μαθητών. Σε γενικές

γραμμές όμως οι καθηγητές προσπαθούν να θέσουν όρια ξεχωρίζοντας την ώρα του μαθήματος από την

ώρα της ελεύθερης επικοινωνίας και οι μαθητές δείχνουν να το συνειδητοποιούν αυτό. Άλλοι τονίζουν ότι

υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός και κάποια λογική απόσταση. Σημειώνουν ότι δεν επιθυμούν να γίνουν φίλοι

των παιδιών αλλά να κρατήσουν το ρόλο του δασκάλου. Τα περισσότερα παιδιά βλέπουν ότι η σχέση τους

με τους εκπαιδευτικούς έχει πιο πολύ τυπικό χαρακτήρα.

28

Οι γονείς και η σχέση καθηγητών-μαθητών

Σημαντικό ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία παίζει το οικογενειακό περιβάλλον. Οι συνθήκες και το

κλίμα που επικρατούν στην οικογένεια έρχονται μαζί με το παιδί στο σχολείο. Ένα παιδί που βιώνει

δυσκολίες και εντάσεις στο σπίτι, αναμενόμενο είναι να εκδηλώσει τέτοιου είδους συμπεριφορά και στην

τάξη . Η στάση των γονιών απέναντι στο σχολείο και στους καθηγητές σίγουρα επηρεάζει σημαντικά και τη

στάση των ίδιων των παιδιών καθορίζοντας και τη σχέση καθηγητών-μαθητών. Αυτή την παρατήρηση

τόνισαν οι καθηγητές στη σχετική ερώτηση της έρευνας, δηλαδή θεωρούν πως ο σημαντικότερος

παράγοντας που σχετίζεται με το ρόλο των γονιών ως προς τη σχέση καθηγητών- μαθητών είναι οι όποιες

δυσκολίες πηγάζουν από το οικογενειακό περιβάλλον. Από την άλλη πλευρά πολλοί καθηγητές δηλώνουν

ότι οι γονείς αναγνωρίζουν τις δυσκολίες που έχει η δουλειά τους και εκτιμούν την προσπάθειά τους.

Οι μαθητές από την πλευρά τους κρίνουν ότι οι γονείς εμπιστεύονται τους καθηγητές και γι’ αυτό δε

θεωρούν απαραίτητο να έχουν κάποια ιδιαίτερη συνεργασία με το σχολείο. Άλλοι πάλι αναγνωρίζουν πως

οι γονείς δεν μπορούν να διαθέσουν χρόνο για να συνεργαστούν με το σχολείο και κάποιοι ακόμα ότι μια

τέτοια συνεργασία είναι πολύ σημαντική για να βοηθηθεί αποτελεσματικά ο μαθητής.

Πώς περιγράφουν οι καθηγητές τον εαυτό τους

Όταν ζητήθηκε από τους καθηγητές να περιγράψουν τον εαυτό τους με πέντε λέξεις , οι απαντήσεις

περιείχαν πολλά χαρακτηριστικά , τέτοια που δείχνουν ότι ξέρουν τις ανάγκες των μαθητών και

προσπαθούν να ανταποκριθούν σ’ αυτές.

Δείχνουν πως έρχονται με καλή διάθεση στο μάθημα και με θετικά συναισθήματα. Έτσι χρησιμοποίησαν

λέξεις όπως: «αγάπη», «χαρά», «δημιουργικότητα» και χαρακτηρισμούς όπως «ευχάριστος», «αισιόδοξος»

«φιλικός» , «με κατανόηση».

Προσπαθούν για να είναι αποτελεσματικό το μάθημα και ξέρουν με ποια στοιχεία θα προσελκύσουν το

ενδιαφέρον των μαθητών. Αυτό δείχνουν λέξεις όπως: «επικοινωνία», «βοήθεια», «στήριξη» και

χαρακτηρισμοί: «διαλλακτική», «ανεκτική», «υπομονετική», «ευγενής», «συνεπής», «δραστήριος»,

«δυναμικός», «ακριβοδίκαιος», «μεταδοτικός»

Φυσικά, κάποιοι καθηγητές εκφράζουν, απ’ ότι είδαμε, μια σχετική ανασφάλεια αναγνωρίζοντας τις

αδυναμίες τους. Έτσι διαπιστώνουν ότι είναι ανυπόμονοι και αγχώδεις. Κάποιοι ομολογούν ότι δεν έχουν

την απαιτούμενη ηρεμία ενώ κάποιος έγραψε ότι δεν είναι «επαρκώς αδιάφορος». Μάλλον αυτή η φράση

δείχνει ότι το επάγγελμα τους καθηγητή μπορεί να γίνει και ψυχοφθόρο αν αυτός δεν έχει τον τρόπο να

αμύνεται και βιώνει πολύ έντονα τις όποιες εντάσεις ή δυσκολίες υπάρχουν στην τάξη μεταφέροντάς τες

στην προσωπική του ζωή. Είδαμε και σαν απάντηση τη φράση «όχι επαρκώς χαρισματική» που φανερώνει

μια ακόμη αλήθεια για το επάγγελμα του εκπαιδευτικού: η εκπαίδευση χρειάζεται αυτό που λέμε

29

«χάρισμα» που μάλλον συνδέεται με πολλή αγάπη και διάθεση για δημιουργία που πρέπει να πηγάζει από

την ψυχή του δασκάλου και εκφράζεται σαν ταλέντο στη διδασκαλία και την προσέγγιση του μαθήματος

και των μαθητών. Τo ότι κάποιοι το εντοπίζουν ως πρόβλημα, δείχνει ευσυνειδησία και διάθεση για

προσπάθεια.

Πώς περιγράφουν οι μαθητές τον ιδανικό καθηγητή

Το κλίμα της τάξης επηρεάζει όπως είναι αυτονόητο την εκπαιδευτική διαδικασία. Είναι γεγονός ότι ένας

εκπαιδευτικός με ήπια και συμπαθητική προσωπικότητα, σοβαρότητα και ευχάριστη και φιλική διάθεση τις

κατάλληλες στιγμές, με ευγένεια και κατανόηση, κερδίζει την εμπιστοσύνη των μαθητών και δημιουργεί τις

προϋποθέσεις για μια καλή και αποδοτική συνεργασία.

Άλλα χαρακτηριστικά που προσδίδουν οι μαθητές στον «ιδανικό» καθηγητή είναι: υπομονετικός,

υπεύθυνος, συνεργάσιμος, πρόθυμος, συζητήσιμος, έμπιστος, επικοινωνιακός, ανεκτικός.

Στο εκπαιδευτικό μέρος, ο καθηγητής θα πρέπει να είναι δημιουργικός, μεταδοτικός, φυσικά καλά

καταρτισμένος, να προσαρμόζει το μάθημα στις ανάγκες των μαθητών κάνοντάς το κατανοητό, ελκυστικό

και ενδιαφέρον χρησιμοποιώντας καινοτόμες μεθόδους και πρωτοτυπία. Τα παιδιά εκτιμούν τη δικαιοσύνη

αλλά και την ικανότητα του καθηγητή να επιβάλλεται. Ένα άτομο δραστήριο και δημιουργικό με διάθεση

να βοηθήσει όλα τα παιδιά αλλά και που νιώθουν ότι αγαπάει τη δουλειά του, δείχνουν ότι μπορεί να τους

κινητοποιήσει ώστε να καταβάλλουν την απαιτούμενη προσπάθεια.

Φυσικά δεν έλειψαν για ακόμα μια φορά κάποιες πιο επιπόλαιες απαντήσεις όπως ότι ο «ιδανικός»

καθηγητής είναι αυτός που κάνει πλάκα και βάζει καλούς βαθμούς.

Τι θα άλλαζαν, αν μπορούσαν, οι καθηγητές

Στις απαντήσεις που πήραμε από τους καθηγητές σχετικά με το τι θα άλλαζαν για να έχουν καλύτερες

σχέσεις με τους μαθητές είδαμε πως εστιάζουν σε τρεις άξονες: α) την ποιότητα του μαθήματος και την

προσωπική τους παρουσία, β)τη στάση των παιδιών στο μάθημα και το υπόβαθρο με το οποίο έρχεται το

καθένα στο σχολείο αλλά και γ) εξωτερικούς παράγοντες που όμως είναι σημαντικοί για τη λειτουργία του

μαθήματος.

Ως προς την ποιότητα του μαθήματος και την

προσωπική τους παρουσία οι καθηγητές με

διάθεση αυτοκριτικής δηλώνουν ότι θα ήθελαν να

κατάφερναν να μη μεταφέρουν ποτέ τα

προβλήματα και τα άγχη τους στην τάξη κάνοντας

μάθημα διασκεδαστικό, με καλή διάθεση ,

οργανωμένο και με στόχο. Διαπιστώνουν ότι θα

ήταν εποικοδομητικό να περνούν περισσότερο

χρόνο με τους μαθητές αλλά και με κάθε παιδί

30

χωριστά ώστε να καλύπτουν πιο αποτελεσματικά τις μαθησιακές ανάγκες. Οι περισσότεροι αναγνωρίζουν ότι η

υπομονή είναι βασικό χαρακτηριστικό του καλού δασκάλου, όχι όμως αυτονόητο ειδικά στις σημερινές

συνθήκες.

Η στάση των παιδιών στο σχολείο , ειδικά στην εφηβική ηλικία, εύχονται οι καθηγητές να μπορούσε να αλλάξει

με μαγικό τρόπο γιατί ίσως είναι ο πιο δύσκολος παράγοντας . Έτσι, θα ήθελαν τα παιδιά να εκτιμούν

περισσότερο την αξία της γνώσης και να ενδιαφέρονται πραγματικά για πρόοδο και μάθηση. Συχνά νιώθουν

αδύναμοι να πείσουν τους μαθητές ότι ενδιαφέρονται για το καλό τους. Αν άλλαζε αυτή η αντίληψη σίγουρα θα

συνεργάζονταν καλύτερα. Εκείνο που σίγουρα δεν μπορούν μόνοι τους να αλλάξουν οι καθηγητές είναι η

σχέση των παιδιών με την οικογένειά τους. Εύχονται λοιπόν να έχουν τα παιδιά τη στήριξη, την κατανόηση και

την αγάπη που αξίζουν ώστε με ψυχική ηρεμία να συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Τέλος, ειδικά όσοι νιώθουν ότι έχουν αποκτήσει αρκετή εμπειρία δηλώνουν πως θα ήθελαν να αλλάξουν το

χρόνο και την ιστορία, τους χώρους, τα βιβλία, το ωρολόγιο πρόγραμμα αλλά και την παιδεία με την οποία

έρχονται τα παιδιά από τις προηγούμενες βαθμίδες δηλ. το δημοτικό και το γυμνάσιο.

Τι θα άλλαζαν, αν μπορούσαν, οι μαθητές

Αν τώρα οι μαθητές με μαγικό τρόπο άλλαζαν κάτι για να βελτιώσουν τη σχέση τους με τους καθηγητές, θα

ήθελαν να επηρεαστεί τόσο η δική τους συμπεριφορά όσο και η στάση των καθηγητών. Οι απαντήσεις

έδειχναν να «μοιράζουν» τις ευθύνες ανάμεσα στις δυο πλευρές.

Έτσι, λένε ότι θα ήθελαν να συμμετέχουν περισσότερο στο μάθημα και να δείχνουν περισσότερο

ενδιαφέρον γι αυτό. Αναγνωρίζουν πως θα έπρεπε η γενική συμπεριφορά τους να είναι πιο μετρημένη

απέναντι στους καθηγητές και μάλιστα θεωρούν πώς θα έπρεπε να απομακρύνονται τα παιδιά που

δημιουργούν φασαρία.

Από την πλευρά των καθηγητών περιμένουν πιο ενδιαφέρον μάθημα ώστε να μη βαριούνται. Φαίνεται πως

με τα ποικίλα ερεθίσματα που δέχονται σήμερα οι μαθητές θα ήθελαν μάθημα προσαρμοσμένο στην εποχή

και προφανώς με πιο σύγχρονα μέσα. Αποζητούν εμπιστοσύνη, κατανόηση, ενσυναίσθηση («να μπορεί ο

καθηγητής να μπει στο μυαλό του μαθητή»), καλύτερη επικοινωνία και διάθεση για συνεργασία και

διάλογο.

Οι περισσότεροι τονίζουν τη σημασία του

χώρου και όπου αυτός δεν είναι κατάλληλος θα

ήθελαν να αλλάξει, όπως και στο δικό μας

σχολείο.

Κάποιες απαντήσεις δεν ήταν και τόσο

ρεαλιστικές αλλά αξίζει να τις καταγράψουμε

μια και η φαντασία των μαθητών πάει, όπως

ήταν αναμενόμενο, ένα βήμα παραπέρα. Έτσι οι

μαθητές αντιδρούν στις απουσίες, στα τεστ και

άλλοι δεν θέλουν καθόλου μάθημα. Αλλά

31

υπάρχουν και κάποιοι ευχαριστημένοι που δηλώνουν: «Δεν θα άλλαζα τίποτα. Είναι όλα ΟΚ!»

ΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑΜΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μια φανταστική συζήτηση

ΠΕΤΡΟΣ: Αυτή τη δουλειά δεν μπορείς να την κάνεις επειδή απλά έτυχε.

Αν δεν αγαπάς να διδάσκεις και κυρίως, αν δεν αγαπάς τα παιδιά, θα είσαι δυστυχισμένος!

ΗΛΙΑΣ: Μάλιστα υπάρχουν κάποιοι ανάμεσά μας που τους βλέπεις… παρόλο που ο μισθός δεν φτάνει

ούτε για τα βασικά, είναι πραγματικά ευτυχισμένοι που είναι καθηγητές!

ΒΑΓΓΕΛΗΣ: Πάντως οι περισσότεροι θέλουμε να βοηθήσουμε όλα τα παιδιά. Γι’ αυτό δεν απευθυνόμαστε

μόνο σ’αυτούς που δείχνουν να ενδιαφέρονται. Προσπαθούμε με κάθε τρόπο να τους ενεργοποιήσουμε

όλους!

ΣΠΥΡΟΣ: Οι καθηγητές μας απευθύνονται μόνο σε όσους ενδιαφέρονται για το μάθημα. Ίσως θα έπρεπε

να προσπαθήσουν περισσότερο και να βρουν τρόπους να ενεργοποιήσουν κάποιους που δείχνουν

αδιαφορία.

ΗΛΙΑΣ: Είμαι αρκετά ικανοποιημένος από τη συμμετοχή των παιδιών στο μάθημά μου. Ξέρω ότι δεν τους

πολυενδιαφέρει το αντικείμενο αλλά καταφέρνω να τους κεντρίσω το ενδιαφέρον!

ΝΙΚΟΛΕΤΑ: Εγώ πάλι θα ήθελα να συμμετέχουν περισσότερο. Τους νοιάζει μόνο να περάσουν την τάξη…

ΒΙΚΤΩΡΑΣ: Με ενδιαφέρει ο βαθμός γι αυτό συμμετέχω αρκετά στο μάθημα.

ΑΓΓΕΛΟΣ: Εμένα δεν με πολυενδιαφέρει ο βαθμός. Συμμετέχω μόνο όταν με ενδιαφέρει το αντικείμενο,

δηλαδή σπάνια….

ΤΡΙΦΩΝΑΣ: Τι ενδιαφέρον να σου προσφέρει το σχολείο;;; Μπροστά σε άλλες ασχολίες όπως διαδίκτυο,

ηλεκτρονικά παιχνίδια, το μάθημα μου φαίνεται πολύ βαρετό.

ΔΙΟΝΥΣΗΣ: Μερικά μαθήματα θα ήθελα, αλλά δεν μπορώ να τα παρακολουθήσω γιατί μου λείπουν

προηγούμενες γνώσεις.

ΧΑΡΗΣ: Αρκετοί θεωρούν χαμένη υπόθεση να συμμετέχουν στο μάθημα γιατί τους λείπουν προηγούμενες

γνώσεις. Αλλά κυρίως έχουν βάλει στη ζωή τους άλλες ασχολίες ( facebook, παιχνίδια και άλλα σχετικά)

που τους αποσπούν την προσοχή.

32

Νομίζω πως δεν έχουν εκτιμήσει αρκετά την αξία της γνώσης.

ΠΕΤΡΟΣ: Από την άλλη μεριά, τα σημερινά παιδιά βιώνουν πολλές εντάσεις που δεν τους αφήνουν να

συγκεντρωθούν όσο χρειάζεται. Μάλλον θέλουν να εκτονωθούν.

ΝΙΚΟΛΕΤΑ: Και όταν κάποια παιδιά συμπεριφέρονται άσχημα τι κάνεις;

ΒΑΓΓΕΛΗΣ: Δεν νομίζω ότι η άμεση τιμωρία έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα ενώ η ανοχή δίνει λάθος

μήνυμα. Γι αυτό φροντίζω να εξηγώ στα παιδιά σε ποια όρια τους επιτρέπω να κινούνται ακόμα και αν

αυτό μου πάρει πολλή ώρα από το μάθημα. Πάντα όμως λειτουργώ με κατανόηση. Πάντα οι άσχημες

συμπεριφορές κρύβουν δυσκολίες στο κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ: Ήθελα να ‘ξερα, δεν βαριούνται κάποιοι καθηγητές να κάνουν ξανά και ξανά παρατηρήσεις

όταν κάτι δεν πάει καλά; Αφού βλέπουν ότι δεν υπάρχει αποτέλεσμα, δεν μπορούν να σκεφτούν κάτι πιο

δραστικό; Άλλοι διαλέγουν να επιβάλλουν τιμωρίες. Αυτό λύνει το πρόβλημα εκείνη τη στιγμή αλλά την

άλλη φορά μάλλον τα ίδια θα κάνουμε…

ΝΤΕΝΙΣ: Ευτυχώς πάντως οι περισσότεροι , όταν συμπεριφερόμαστε άσχημα, μας αντιμετωπίζουν με

αυστηρότητα αλλά δείχνουν και κατανόηση .

ΧΑΡΗΣ: Με τους μαθητές μου φροντίζω να ξεχωρίζω την ώρα του μαθήματος από την ώρα της ελεύθερης

επικοινωνίας. Θεωρώ απαραίτητο να υπάρχει μεταξύ μας αμοιβαίος σεβασμός. Ο ρόλος μου είναι να

διδάσκω και όχι να με θεωρούν φίλο τους.

ΗΛΙΑΣ: Υπάρχουν πάντως συνάδελφοι που επικοινωνούν και φιλικά με τους μαθητές έξω από την

εκπαιδευτική διαδικασία.

ΑΓΓΕΛΟΣ: Αν και κάποιοι από μας θεωρούν τους καθηγητές φίλους τους, οι περισσότεροι έχουν μαζί τους

τυπική σχέση στα πλαίσια του μαθήματος. Οι περισσότεροι καθηγητές μας φροντίζουν να ξεχωρίζουν την

ώρα του μαθήματος από την ώρα της ελεύθερης επικοινωνίας.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ: Τους γονείς μας δεν φαίνεται να τους απασχολεί ιδιαίτερα η σχέση μας με τους καθηγητές.

Πού να ασχοληθούν , αφού δεν προλαβαίνουν… Αλλά οι περισσότεροι είναι ήσυχοι γιατί έχουν

εμπιστοσύνη στους καθηγητές και στο παιδί τους.

ΒΙΚΤΩΡΑΣ: Είναι βέβαια και κάποιοι που πραγματικά ενδιαφέρονται να συνεργαστούν με τους καθηγητές.

Καταλαβαίνουν πόσο σημαντική είναι αυτή η συνεργασία και πόσο μπορεί να βοηθήσει το παιδί…

ΝΙΚΟΛΕΤΑ: Το παιδί στο σχολείο ουσιαστικά κουβαλάει μαζί του και την οικογένειά του. Η εμπειρία μας

δείχνει ότι τόσο η επίδοση όσο και η συμπεριφορά ενός παιδιού έχει άμεση σχέση με όσα ζει στο

οικογενειακό του περιβάλλον.

33

ΤΡΥΦΩΝΑΣ :Είναι όμως και κάποιοι άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη σχέση καθηγητών-μαθητών. Οι

καθηγητές λένε ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι το κλίμα του σχολείου αλλά και τα προσωπικά

προβλήματα που απασχολούν καθηγητές και μαθητές.

Οι μαθητές βάζουν πρώτα στη σειρά τα προσωπικά προβλήματα και με μικρή διαφορά τοποθετούν το

κλίμα του σχολείου.

ΒΙΚΤΩΡΑΣ: Όλοι πάντως συμφωνούν πως και ο χώρος του σχολείου είναι καθοριστικός.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ: Ξέρεις τι σκέφτομαι; Καμιά φορά γκρινιάζουμε, παραπονιόμαστε, απογοητευόμαστε … Η

δουλειά μας έχει πολλές δυσκολίες… Αξίζει όμως τον κόπο. Αξίζει να προσπαθείς να δώσεις ακόμα και αν

δεν πιάνει πάντα τόπο η προσπάθεια. Δεν χρειάζεται να είσαι τέλειος, αρκεί να προσπαθείς. Κάτι θα

πάρουν τα παιδιά.

ΗΛΙΑΣ: Συμφωνώ απόλυτα! Άλλωστε συζητώντας με τους συναδέλφους διαπίστωσα ότι στους

περισσότερους υπερισχύουν με μεγάλη διαφορά, τα θετικά συναισθήματα: νιώθουμε ότι οι μαθητές, μας

εκτιμούν και μας εμπιστεύονται. Χαιρόμαστε όταν μπαίνουμε στην τάξη. Αγαπάμε το μάθημά μας και

προσπαθούμε να είμαστε δημιουργικοί.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ: Ακριβώς! Αυτή είναι και η ανταμοιβή μας αλλά και η ευθύνη μας.

ΣΠΥΡΟΣ: Δεν παλεύεται σου λέω αυτή η κούραση… 7 ώρες την ημέρα, 7 διαφορετικά μαθήματα, έχω

ξυπνήσει από τις 7 το πρωί και δεν βλέπω να ξεμπερδεύω πριν τις 7 το απόγευμα για να μπω και λίγο

facebook ή να παίξω κανένα παιχνιδάκι στο internet…

ΔΙΟΝΥΣΗΣ : Πάντως δεν σε βλέπω να αγχώνεσαι και πολύ για τα μαθήματα…

ΣΠΥΡΟΣ: Ε όχι και να αγχωθώ, απλά συνήθως βαριέμαι…

ΝΤΕΝΙΣ: Εγώ πάλι, έρχομαι που έρχομαι από την άλλη άκρη της γης, θέλω να αξίζει κόπος μου που

έρχομαι σχολείο. Δεν είναι εύκολο, αλλά όσες φορές προσπαθώ σε κάτι που με ενδιαφέρει, αισθάνομαι ,

πώς να το πω, ικανοποίηση και είμαι περήφανος για το αποτέλεσμα. Βοηθάνε αρκετά και οι καθηγητές.

Δεν μπορείς να πεις…

ΔΗΜΗΤΡΗΣ: Ε όοοχι, δεν μπορώ να πω , ίσα-ίσα. Ότι μπορούνε κάνουνε. Δεν έχω παράπονο. Τους

εμπιστεύομαι και τους εκτιμώ. Αλλά ξέρεις… Πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης!