Κυριακή 8-3-2015

3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 8 Μαρτίου 2015 • Αρ. φ. 1241 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑΑ. Καρίτζης: Πορεία χωρίςεπιστροφήΗ ταπείνωση του ΣΥΡΙΖΑ και τηςΕλλάδας είναι ο στόχος των υπο-στηρικτών της λιτότητας σελ. 12

...Θ. Παρασκευόπουλος:Σε τι αποσκοπεί η πολιτικήπου ακολουθούν;Η στάση των κομμάτωντης αντιπολίτευσης,των ευρωπαϊκών κυβερνήσεωνκαι των θεσμών σελ. 11

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ. Τομπάζος: Κρίσηρευστότητας ή κρίσηλιτότητας;Η υπερσυσσώρευση κεφαλαίουκαι οι ρυθμίσεις στο τραπεζικόσύστημα σελ. 8

ΚΟΙΝΩΝΙΑΘ. Χατζόπουλος: Για ένα καφέκαι ένα σάντουιτςΗ νέα συλλογική σύμβασηστη ∆ΕΗ, η δίωξη Ζερβούκαι η αριστερά σελ. 13

∆ΙΕΘΝΗΠ. Σταγγανέλης:Η ακροδεξιά προς μίαευρωπαϊκή ∆ιεθνή;Αντικαθιστώντας ένα ρατσισμόμε έναν άλλο, κατασκευάζουνδύο κοινούς εχθρούς σελ. 18

Μόνι ΟβάντιαΑγαπώ τησύγχρονη ΕλλάδαΤο μεγάλο σχέδιο γίνεταιμε την κουλτούρα, με τηνπολιτική, όχι με το νόμισμα

Σελ. 16

Το έγκληματης μετανάστευσηςΤης Σοφίας Βιδάλη

Το μεταναστευτικό ζήτημαέχει κατ’ επανάληψη δι-χάσει την ελληνική κοι-

νωνία και η διαχείρισή του ωςτώρα έθεσε σε δοκιμασία τα δη-μοκρατικά ανακλαστικά μας. Ησύνδεση του προβλήματος απο-κλειστικά με την εγκληματικό-τητα είχε εκτός των άλλων ωςσυνέπεια, ο εξευτελισμός τουΆλλου να οργανωθεί ως πολι-τική, να γίνει ρουτίνα: δεν ήτανμόνον η αστυνομία, ας μην κρυ-βόμαστε· ήταν όλοι όσοι «αξιο-ποίησαν» τους μετανάστες(κάθε νομικής κατηγορίας) γιανα διεκολυνθούν ποικιλοτρό-πως. Όλοι λίγο πολύ συνηθί-σαμε στη συμμετοχή μας σεαυτό που κάποτε διαβάζαμε ήβλέπαμε σε ταινίες: στους αν-θρώπους δεύτερης κατηγορίας.Ταυτόχρονα, πολλοί κέρδισαναπό αυτήν την κατάσταση (επι-χειρηματίες, ιδιώτες, μαστρω-

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Η κυβέρνηση προχωρείπαρά τις πιέσεις

ΟΙ ∆ΑΝΕΙΣΤΕΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΟΥΝ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΜΑΣ ΣΤΡΙΜΩΞΟΥΝ

Οι εξόριστες γυναίκεςτης δεκαετίας του ’40

Ατελείς πολίτες στο δημόσιο χώροτης εξορίας. Έρευνα

της Έλενας Καραμανίδου

Το ομαδικό πρόβλημαλύνεται συλλογικά

Με σύνθημα “ένα σχολείο που να μας σέβε-ται, να μας υπολογίζει και να μας εμπνέει”

η καμπάνια κατά της βίας στο σχολείο

N. Φίλης: Πώς θααποκρούσουμε τατελεσίγραφα Βερολίνου

Σελ. 6, 7

Η. Σουκιάζης: Η ανάπτυξητης Ελλάδας προϋποθέτειευρωπαϊκό σχέδιο

Σελ. 9

Σ. Βάγκενκνεχτ: Μεγάλομέρος του ελληνικούχρέους να διαγραφεί

Σελ. 17 Πρώτο χτύπημα στην ακραία φτώχειαΞεκίνησε την Παρασκευή η συζήτηση επί της αρχής του νομοσχε-

δίου με τη Νέα ∆ημοκρατία, τους Ανεξάρτητους Έλληνες, το ΠΑΣΟΚκαι τη Χρυσή Αυγή να δηλώνουν κατ’ αρχήν υπέρ, το Ποτάμι να επι-φυλάσσεται και το ΚΚΕ να δηλώνει κατ’ αρχήν παρών. Το νομοσχέδιοαποτελεί ένα πρώτο χτύπημα στην ακραία φτώχεια. Για να αντιμετω-πισθεί η ανθρωπιστική κρίση θα ακολουθήσουν και άλλα, με στόχοτην καταπολέμηση της ανεργίας.

Σελίδα 14

Νέο περιθώριο χρόνου φαίνεται να εξασφαλίζει η ελληνικήκυβέρνηση, τουλάχιστον για τον Μάρτιο που θεωρήθηκε κρίσιμοςμήνας για την κάλυψη χρηματοδοτικών κενών.

Παρά τις ασφυκτικές πιέσεις, που ανέλαβε η ΕΚΤ να ασκήσει εκμέρους των δανειστών, ώστε να αναγκαστεί η κυβέρνηση ναματαιώσει την εφαρμογή του προγράμματός της, το προγραμ-ματισμένο κυβερνητικό έργο προχωρά, ενώ η απειλή χρημα-τοδοτικής ασφυξίας, βραχυπρόθεσμα, παρουσιάζει ρωγμές.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η κακή –αλλά και εκτός συμφωνίας–απόφαση της ΕΚΤ, που δεν επιτρέπει την αύξηση του ορίου εντόκωνγραμματίων, δεν κάνει δεκτά ως ενέχυρα ρευστότητας τα ελληνικάομόλογα και δεν περιλαμβάνει για την ώρα την Ελλάδα στοπρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, παρέχει ωστόσο άλλα 500 εκατ.ευρώ στον ELA. Αυτό επιτρέπει στην ελληνική κυβέρνηση να έχεισυνολικά 3 δισ. ευρώ διαθέσιμα, για να καλύψει άμεσες χρη-ματοδοτικές ανάγκες (καθώς τα 500 εκατ. προστίθενται στααδιάθετα 2,5 δισ. από προηγούμενες εγκρίσεις της ΕΚΤ) και να

προχωρήσει στο προγραμματισμένο νομοθετικό έργο της. Με βάσηαυτό μπορεί όχι μόνο να διαμορφώσει θετικό κλίμα στην ελληνικήκοινή γνώμη με μέτρα που έρχονται σε αντίθεση με την πολιτική τηςλιτότητας, αλλά και να έχει απτά πρώτα αποτελέσματα στο πεδίοτων δημόσιων εσόδων, πράγμα κρίσιμο για τη συνέχιση τηςδιαπραγμάτευσης με τους δανειστές σε ευνοϊκότερο γι’ αυτήν κλίμα.Σ’ αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός Οικονομικών καταθέτει αύριο επτάσυγκεκριμένες προτάσεις προκειμένουν να ξεκινήσει η συζήτησηστο Γιούρογκρουπ της ∆ευτέρας. Παρότι δεν αναμένεται να υπάρξειτελική κατάληξη για τη δέσμη προτάσεων Βαρουφάκη, μια τέτοιαεξέλιξη δεν μπορεί να προκαλέσει ατμόσφαιρα ασφυξίας, που θαέβαζε ανυπέρβλητα εμπόδια στη συνέχιση του κυβερνητικού έργου,μπορεί όμως να δημιουργήσει επιπλέον δυσκολίες στην κυβέρνηση.

Ο αγώνας δεν έχει κριθεί. Απλώς αποδεικνύεται άλλη μια φοράότι η μάχη για την εφαρμογή του κυβερνητικού προγράμματος είναιμάχη που δίνεται μέρα με τη μέρα.

•

ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ σελ. 30, 31 ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ σελ. 21

22 Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 - 3619514 •FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑΗλεκτρονική ∆ιεύθυνση:

[email protected]

Κωδικός εντύπου: 3341ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΛΕΝΙΚ Ε.Ε.

Του Θωμά Τσαλαπάτη

Στις 10 Φεβρουαρίου του 2015, ο ΤζονΣτιούαρτ ανακοίνωσε πως θα σταματή-σει τη συμμετοχή του στο The Daily

Show, την εκπομπή την οποία παρουσίαζεαπό το 1999. Τα χρόνια αυτά, ο Στιούαρτ κα-τάφερε όχι απλά να πάρει μια εκπομπή χα-μηλής ακροαματικότητας σε έναν περιορι-σμένο καλωδιακό σταθμό και να την αναδεί-ξει ως τη σημαντικότερη εκπομπή της αμερι-κανικής τηλεόρασης, αλλά πολύ περισσό-τερο κατάφερε να αλλάξει τον τρόπο που ηΑμερική αντιμετωπίζει την κωμωδία, τις ει-δήσεις και τελικά την ίδια την εικόνα της.

Ο κωμικός κώδικας

Μέχρι να καθιερωθεί ως το πρόσωπο τουThe Daily Show ο Τζον Στιούαρτ πέρασε απότον χώρο του Stand-Up comedy, της ηθοποι-ίας, της παρουσίασης λοιπών τηλεοπτικώνεκπομπών ενώ εξέδωσε και μια συλλογή διη-γημάτων με τίτλο «Γυμνές φωτογραφίες διά-σημων ανθρώπων». Ο Στιούαρτ υπήρξεκαλός σε όλους τους τομείς, παρ όλα αυτάδεν άγγιξε σχεδόν ποτέ το σημείο του εξαιρε-τικού, το λίγο παραπάνω που σε καθιερώνεικαι σε ταυτίζει με το δημιουργικό σου μέσο.Όλα αυτά θα άλλαζαν με την είσοδο του κω-μικού στο κανάλι Comedy Central. Μέχρι σή-μερα το Daily Show έχει κερδίσει 18 Emmyκαι 2 Peabody, ενώ η τηλεθέασή του το 2008έφτασε τα 2 εκατομμύρια. Στον μακροσκελήκατάλογο των καλεσμένων συμπεριλήφθη-καν συχνά τα μεγαλύτερα ονόματα της λογο-τεχνίας, του κινηματογράφου, της δημοσιο-γραφίας και της πολιτικής, ακόμα και αρχη-γοί κρατών. Από τον Μπάρακ Ομπάμα μέχριτον Ίβο Μοράλες.

Ταυτόχρονα, η εκπομπή κατάφερε να δημι-ουργήσει και να καθιερώσει μια ολόκληρηγενιά κωμικών που σήμερα μεσουρανεί στιςτηλεοπτικές συχνότητες και τα κινηματογρα-φικά πανιά. Ξεκινώντας από τον ΣτήβενΚολμπέρ και τον Στηβ Καρέλ και φτάνονταςέως και σήμερα στον ταχύτατα ανερχόμενοJohn Oliver (ο Oliver «κυκλοφόρησε» τις τε-λευταίες μέρες αρκετά και στην Ελλάδα, ότανπεριέλαβε στην εκπομπή του ένα κομμάτι γιατην εμφάνιση και το στυλ του Γιάννη Βαρου-φάκη και παλαιότερα όταν σατίρισε τηνΧρυσή Αυγή).

Αυτό, όμως, που έχει σημασία είναι ο νέοςτηλεοπτικός τρόπος και ο κωμικός κώδικαςπου η εκπομπή καθιέρωσε. Ξεκινώντας ωςμια σατυρική εκπομπή «ψεύτικων νέων» τοDaily Show, υπό την καθοδήγηση του Στι-ούαρτ πέρασε στην άμεση πολιτική σάτιραμιλώντας και σατιρί-ζοντας την πολιτική,τα μίντια, το ρατσι-σμό, την οργανωμένηθρησκεία, την καθη-μερινότητα. Εξετά-ζοντας τη βλακεία σεόλες της τις εκφάν-σεις, αποκαλύπτον-τας πτυχές της αδι-κίας και του μίσους,καταγράφοντας τηνπαραπλάνηση, πάν-τοτε όμως με κωμικότρόπο. Ο Στιούαρτκατάφερε να συν-δυάσει την πολιτικήσάτιρα του GeorgeCarlin, με το σπαρα-κτικά παράλογο χι-ούμορ της πρώτηςπεριόδου του

Woody Allen και την ηθελημένα ηλίθια εξω-στρέφεια της κωμικής περσόνας του ΣτιβΜάρτιν.

Η σάτιρα της πληροφορίας

Για να αντιληφθεί κάποιος τη σημασία τουΤζον Στιούαρτ πρέπει πρώτα να κατανοήσειτην κατάσταση στην οποία βρίσκονται τααμερικανικά μίντια. ∆ιαβρωμένα από συμφέ-ροντα, καθοδηγούμενα στον υπερθετικόβαθμό, πολιτικές εκπομπές με υποτυπώδηεπιχειρηματολογία και στοιβαγμένη επιθετι-κότητα, αποσιωπήσεις, αποκρύψεις και πα-ραπλάνηση. Όλα ειπωμένα με τη σοβαροφά-νεια του επιχειρείν, τους κανόνες της πιο ει-κονικής εικόνας, του πιο τυποποιημένουάδειου. Μπλέιζερ με στόματα και γυναίκες-φορείς στήθους. Στο πεδίο αυτό (και ακρι-βώς σατιρίζοντας το) ο Στιούαρτ κατάφερεκάτι το οποίο θα έμοιαζε αδιανόητο: οι πολί-τες να εμπιστεύονται περισσότερο την σάτιρατης πληροφορίας από την ίδια την πληροφο-ρία, να θεωρούν έναν κωμικό πιο φερέγγυοαπό τον οποιοδήποτε δημοσιογράφο και τε-λικά να ενημερώνονται από μια σατιρική εκ-πομπή και όχι από ένα δελτίο.

Για να μην γενικολογούμε ας πάρουμε ένασυγκεκριμένο παράδειγμα από την εκπομπή.Στις τελευταίες επιχειρήσεις του Ισραήλ στηνΠαλαιστίνη οποιαδήποτε ελάχιστη κριτικήαπέναντι στο Ισραήλ ταυτιζόταν από το σύ-νολο των αμερικανικών σταθμών με τον αν-τισημιτισμό και τον ρατσισμό. Ο Στιούαρτ(εβραίος στην καταγωγή) παρουσίασε στηνεκπομπή του το θέμα ως εξής: κάθε φοράπου ανέφερε τη λέξη Ισραήλ μια σειρά υπο-τιθέμενων δημοσιογράφων εμφανιζόταν από-τομα και σε απόσταση αναπνοής από το πρό-σωπό του ουρλιάζοντας του μια σειρά απόεπιχειρήματα-καταγγελίες -μπινελίκια. «τονα διερωτάσαι για τον ανθρωπισμό ή ακόμηκαι την αποτελεσματικότητα των πολιτικώντου Ισραήλ, δεν σημαίνει πως ταυτίζεσαι μετη Χαμάς» διαμαρτύρεται ο Στιούαρτ με απο-τέλεσμα τα ουρλιαχτά να δυναμώσουν ακόμηπερισσότερο. «ΟΚ ας μιλήσουμε για κάτι πιοελαφρύ. Όπως… την Ουκρανία;’’ καταλήγει.

Αυτό που κατάφερε τελικά ο Τζον Στιούαρτείναι να επαναπροσδιορίσει τη σημασία τουγέλιου, να αποδείξει το πόσο σοβαρό πράγμαμπορεί να είναι η κωμωδία και τελικά ναεφαρμόσει όλο αυτόν τον τρόπο στους ξε-καρδισμένους θεατές του. Και γι αυτό τονλόγο σήμερα τον αποχαιρετούμε με μια βαθιάυπόκλιση.

http://tsalapatis.blogspot.gr

ποί, έμποροι ναρκωτικών,διεφθαρμένοι κρατικοί λει-τουργοί, δικηγόροι κλπ).Οι αλλοδαποί χωρίς χαρτιάέγιναν πηγή πλούτου, αλλάκαι τα εύκολα θύματα πουκανείς δεν θα αναζητούσε.Το στίγμα «αλλοδαπός –εγκληματίας» «έκρυψε» τοφτωχό και διωγμένο. Τοδιακύβευμα της ασφάλειαςεπισκίασε τον άνθρωπο. Γι’αυτό και τα στρατόπεδασυγκέντρωσης δεν βρήκανμεγάλες αντιστάσεις στο

άνοιγμά τους, ίσως γιατί πολλοί δεν ήξεραν ή δεν φαντάζονταν.

∆εν δικαιολογείται η άγνοια

Σήμερα, όμως, δεν δικαιολογείται η άγνοια. Τα στρατόπεδα συγκέν-τρωσης (ας το πούμε, ότι περί αυτού πρόκειται) δεν είναι ότι λειτούργη-σαν παράνομα μόνον ως προς το χρόνο της κράτησης, αλλά και ως προςτην ίδια την κράτηση. Κατά τη γνώμη μου, όμως, χρησίμευσαν και για ναμην γίνουν οι ερωτήσεις, που οφείλουμε ακόμα και σήμερα να θέσουμεκαι να απαντηθούν με κάποιο τρόπο: γιατί δεν θεσπίστηκε είκοσι χρόνιακαι πλέον μια μεταναστευτική πολιτική που να μην εξευτελίζει το αν-θρώπινο είδος;

Έτσι όταν πριν λίγες μέρες προέκυψε το περιστατικό με τον αξιωμα-τικό της αστυνομίας Νίτσα, η ελληνική κοινωνία ήταν έτοιμη να ξανα-φοβηθεί (και αυτό καλλιεργείται ξανά σκόπιμα αλλά απροκάλυπταπλέον). Είναι γεγονός, ότι η κοινωνία είναι αμήχανη μπροστά στο πρό-βλημα των μεταναστών χωρίς χαρτιά. Είναι επίσης γεγονός, ότι κάθε σο-βαρή συζήτηση για το θέμα δεν μπορεί να γίνεται με όρους σύγχυσης με-ταξύ πολιτικών ασύλου, μετανάστευσης και προστασίας των συνόρων.Επιπλέον, πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε με απόλυτο τρόπο: όποιος δενέχει διαπράξει έγκλημα για το οποίο να προβλέπεται η ποινή του εγ-κλεισμού και κυρίως, όποιος δεν έχει δικαστεί δεν μπορεί να κρατείταιέγκλειστος. Αυτό είναι τόσο απόλυτο σε μια κοινοβουλευτική δημοκρα-τία, όσο και το γεγονός ότι η κυβέρνηση εκλέγεται από το λαό. Τόσοπολύ.

Συγκάλυψη

Από αυτή την άποψη, είναι αξιοπερίεργο ότι κανένας από αυτούς πουεργάστηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης (δεν ήταν μόνο αστυνομικοί)δεν επέδειξε την ευαισθησία, να καταγγείλει είτε μέσα από τις οργανώ-σεις των εργαζομένων, είτε προσωπικά, περιστατικά βίας και εξευτελι-σμού των έγκλειστων τόσα χρόνια, παρά το γεγονός, ότι συνεχώς καταγ-γέλλονταν. Προβληματίζει επομένως η σπουδή να υπάρξει δημόσια κα-ταγγελία μιας διαταγής (ανεξάρτητα του τι και πώς ήταν διαταγή κλπ).Προβληματίζει, επίσης, η σπουδή που δείχνουν τα ΜΜΕ και άλλοι φο-ρείς και εκπρόσωποι (κατά τη γνώμη μου με τρόπο που δεν απευθύνεταισε νοήμονες) για το τι θα γίνει με τους μετανάστες που θα κατακλύσουντο κέντρο της Αθήνας, που ζουν πολλοί μαζί σε μικρούς χώρους κλπ(μια επανάληψη, δηλαδή, όσων έχουμε ξαναζήσει).

Θα περίμενε κανείς, τα ΜΜΕ να καλούν τον κόσμο, να οργανωθεί καινα βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους στα πολύ πρώτα τους βήματα μετάτον εγκλεισμό, οι ∆ήμοι και οι Περιφέρειες να καλέσουν σε παλλαϊκήπολιτική προστασία, οι επιχειρηματίες που μπορούν να προσφέρουν,ώστε να ενεργοποιηθεί και να αξιοποιηθεί κάθε μέσο, τόπος και εφόδια

που να βοηθήσουν αυτούς τουςανθρώπους. Επίσης, θα περί-μενε κανείς, εκτός μία συγ-γνώμη προς όσους στερήσαμεαδίκως την ελευθερία τους, ναδιερευνηθεί, αν όχι ποινικά του-λάχιστον πολιτικά, πώς φτά-σαμε ως εδώ και, κυρίως, στα«κέντρα κράτησης» και στη συ-στηματική κρατική βία σε βάροςαλλοδαπών ως επίσημη πολι-τική. Αυτό νομίζω θα έκανε μιαπραγματικά δημοκρατική κοι-νωνία. Όλα τα άλλα συγκαλύ-πτουν ένα πραγματικό κατά τηγνώμη μου έγκλημα.

* Η Σ. Βιδάλη είναι καθηγήτριαΕγκληματολογίας και Αντεγκλη-ματικής Πολιτικής στο ∆ημοκρί-τειο Πανεπιστήμιο Θράκης.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Το έγκληματης μετανάστευσης

Φόρος τιμήςστον Τζον Στιούαρτ

Προβληματίζει η σπουδήνα υπάρξει δημόσια κα-ταγγελία της διαταγής,όπως και η σπουδή πουδείχνουν τα ΜΜΕ καιάλλοι φορείς και εκπρό-σωποι για το τι θα γίνειμε τους μετανάστες πουθα κατακλύσουν το κέν-τρο της Αθήνας.

“

Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αύριο στο Γιούρογκρουπ το πιο πιθανόείναι να μην υπάρξουν πολύ συγκε-κριμένα αποτελέσματα που να μας ευ-

νοούν. Όμως, σίγουρα θα φανούν πολλά γιατο μέλλον. Κυρίως θα φανεί πώς ερμηνεύουντη συμφωνία οι δανειστές, οι λεγόμενοι θε-σμοί και πόσο ειλικρινείς είναι, καθώς θαβρεθούν μπροστά στο επεξεργασμένο πα-κέτο μεταρρυθμίσεων που θα παρουσιάσει ουπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκηςεντελώς συγκεκριμένο. Θα επιχειρηθεί μιαστροφή προς τα πίσω; Και αν επιχειρηθεί, θαγίνει αποδεκτή απ’ όλα τα μέλη του Γιού-ροργκρουπ;

Όσο προχωρά η κυβέρνηση το έργο τηςκατακτώντας θέσεις, δείχνοντας το αριστερότης πρόσωπο, έστω και με αντιφάσεις ή αρ-γοπορία, με κομμένη την ανάσα παρακολου-θούμε τα πλείστα όσα παρεμβάλλει καθημε-ρινά ως δυσκολίες η άλλη πλευρά, την προ-σφυγή σε κάθε μέσο με στόχο να μας στρι-μώξει. Και είναι αυτό που αποκαλύπτει μετον πιο απτό τρόπο ότι η συμφωνία μεταξύελληνικής κυβέρνησης και Γιούρογκρουππράγματι είναι ανοιχτή και υπό ορισμένεςπροϋποθέσεις, εμπεριέχει δυναμική υπέρτης δικής μας πλευράς.

Η ΕΚΤ σε ρόλο εκτελεστή

Αυτό ακριβώς βλέπουν οι δανειστές καιθέλουν να το αποτρέψουν με χίλιους δυοτρόπους. Ασφαλώς, δεν ακολουθούν τη θη-ριώδη πρακτική ενός Γολιάθ, αλλά προ-σφεύγουν στα εργαλεία των αγορών, στη«δυσβάστακτη βία του χρηματιστικού κεφα-λαίου», όπως σημειώνει ο Ετιέν Μπαλιμπάρ,που αποτελεί τη βάση «του ευρωπαϊκού συ-στήματος εξουσίας».

Ο αγώνας, όπως τον βλέπουμε να διεξάγε-ται αυτές τις μέρες, είναι αδυσώπητος. Ηπρωτοβουλία των κινήσεων, η ευθύνη τηςεπιχείρησης στον άξονα Βερολίνου, Βρυξελ-λών, Φραγκφούρτης έχει ανατεθεί στηΦραγκφούρτη. Ο κ. Μ. Ντράγκι, όπως τονείδαμε στη Λευκωσία, βάζει τους όρους.Πολύ σωστά ο αντιπρόεδρος της κυβέρνη-σης Γιάννης ∆ραγασάκης το επεσήμανεαυτό. «∆ιαβάζω τη σημερινή απόφαση τηςΕΚΤ ως μία απόφαση η οποία δεν έχει ενσω-ματώσει ακόμη τη συμφωνία που επιτεύχ-θηκε. Ενδεχομένως η ΕΚΤ, κάτι είπε ο κ.Ντράγκι, να περιμένει πρώτα το Γιούρογ-κρουπ της ∆ευτέρας και να ενεργήσει». Καιέχοντας υπόψη του τα όσα γράφονται και λέ-

γονται περί τρίτου μνημονίου κτλ σημείωσε:«Ενδεχομένως υπάρχουν στην Ευρώπη δυνά-μεις που θα ήθελαν να επιστρέψουμε στο πα-ρελθόν των μνημονίων και της τρόικας. Αυτόπρέπει να τελειώνει, με όλους».

Όπως είναι γνωστό, ο κ. Ντράγκι είχε δη-λώσει ότι «η ΕΚΤ, για να επαναφέρει τηνομαλή χρηματοδότηση, χρειάζεται μια από-φαση συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας καιυπουργών Οικονομικών». Πρόσθεσε μάλισταότι «η ΕΚΤ έχει εξαντλήσει όλα τα προβλε-πόμενα από το καταστατικό της όρια χρημα-τοδότησης της Ελλάδας σε συνάρτηση με τοΑΕΠ». «Η ΕΚΤ είναι η πρώτη που εύχεται ναξαναρχίσει η χρηματοδότηση στην ελληνικήοικονομία, εφόσον πληρούνται οι διαδικα-σίες», δήλωσε απαντώντας σε ερώτηση τουCapital.gr, «και οι προϋποθέσεις για να τεθείσε εφαρμογή η διαδικασία που θα δείχνειεπιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης.Εμείς θα καλωσορίσουμε μια τέτοια εξέ-λιξη», κατέληξε.

Η σημασία των λέξεων «συμφωνία» και«αξιολόγηση» δεν διέφυγαν, βεβαίως, τηςπροσοχής της ελληνικής κυβέρνησης. Πάλιο Γιάννης ∆ραγασάκης σημείωσε ότι στις 20Φεβρουαρίου «πετύχαμε μια συμφωνία στηνεξής βάση: δεν εφαρμόζουμε τα μνημόνια,δεν ασχολούμαστε με την 5η αξιολόγηση,βρίσκουμε έναν κοινό χώρο μεταρρυθμίσεωνκαι αλλαγών».

Ξανά το «σχέδιο ασφυξία»

Το σχέδιο ασφυξίας είναι ξανά στο προ-σκήνιο, λοιπόν, με πρωταγωνιστή αυτή τηφορά την ΕΚΤ. Ποια η αιτία, όμως, αυτής τηςμετατόπισης; Εικάζεται ότι ο κ. Ντράγκιεπουδενί θα ήθελε αυτή την περίοδο, που εκ-κινεί το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης,να δυσαρεστήσει κατ’ ουδένα λόγο τη Γερ-μανία. Όμως περισσότερο μοιάζει να οφεί-λεται αυτή η μετατόπιση σε μια πιο κεντρικήαπόφαση. Καθώς η ελληνική πλευρά αρχίζεινα υλοποιεί τη συμφωνία τής 20ής Φε-βρουαρίου – κάτι που όπως φαίνεται υποτι-μούσαν – προχωρώντας σε μεταρρυθμίσειςπου οι δανειστές είχαν δεσμευτεί ότι επιθυ-μούν διακαώς, άλλαξαν το παιχνίδι. Το με-τέφεραν σε πιο ευνοϊκό γι’ αυτούς γήπεδο,στην ΕΚΤ όπου οι κανόνες – αν και διάτρητοιπλέον λόγω των αναγκών της κρίσης– θεω-ρούνται ισχυροί όπου συμφέρει τα άγια τωναγίων του νεοφιλελευθερισμού. Το 2012, βε-βαίως, σε ίδιες με τις σημερινές συνθήκες

αλλά με συγκυβέρνηση Βενιζέλου – Σαμαράεπιτράπηκε -και σωστά- η έκδοση εντόκωνγραμματίων για να πληρωθεί ένα ομόλογοπου έληγε. Τώρα;

Τώρα υπάρχει κυβέρνηση με κορμό τηνΑριστερά και πολιτική εναντίον της λιτότη-τας, που μεταφέρει προτάσεις μέσα στουςευρωπαϊκούς θεσμούς, που προκαλεί ρήγ-ματα – έστω ασθενή – στους συμμάχους τηςΓερμανίας. Αυτό πρέπει να ηττηθεί. Επιχει-ρείται, λοιπόν, να περιορισθεί τόσο ο χώροςόπου θα κινείται η ελληνική κυβέρνηση ώστενα μην μπορεί να υλοποιήσει σημαντικότμήμα του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ καιέτσι να έχει τη στήριξη του κόσμου. Αυτό τοσημείο καμπής, που θα είναι και αρχή τηςήττας της ελληνικής κυβέρνησης, αναζητούνοι «εταίροι» είτε είναι στο Βερολίνο, είτε στιςΒρυξέλλες, είτε στη Φραγκφούρτη. Ότανείδαν ότι στον αγώνα υπερέχει η ελληνικήκυβέρνηση, δεν δίστασαν να αρχίσουν ταχτυπήματα και το βρώμικο παιχνίδι. Αυτόπου ίσως τους διαφεύγει όμως, είναι ότι τοβρώμικο παιχνίδι είναι ορατό πανευρω-παϊκά.

Η κυβέρνηση, βέβαια, δεν μένει με σταυ-ρωμένα χέρια, αλλά αντιδρά πολιτικά. Οι τη-λεφωνικές παρεμβάσεις του ίδιου του ΑλέξηΤσίπρα είναι συνεχείς με τον πρόεδρο τηςΚομισιόν κ. Γιούνγκερ ή άλλους αξιωματού-χους, ενώ την επόμενη βδομάδα, μετά το Γι-ούρογκρουπ, θα έχει επαφές σε ευρωπαϊκέςπρωτεύουσες. Ο Γιάννης Βαρουφάκης τηνΠαρασκευή το βράδυ βρέθηκε στη Βενετίασε συζήτηση για την Ευρώπη, μαζί με τονυπουργό Οικονομικών της Ιταλίας κ. Πάν-τοαν και τον κ. Σμάνγκι, πρώην διοικητή τηςΚεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας. Ο Ευκλεί-δης Τσακαλώτος χτες θα χαιρετούσε το συ-νέδριο του Σιν Φέιν στο ∆ουβλίνο, ενώ στοΛονδίνο την επομένη θα συναντούσε τηνηγεσία των Εργατικών.

Αυτό που επιχειρείται είναι να διαμορφω-θεί ένα κλίμα δραστήριας και ασφαλούς πο-λιτικής παρέμβασης της ελληνικής πλευράς.Η κινδυνολογία και τρομοκρατία, ακόμη,από τα κανάλια, τη Νέα ∆ημοκρατία και τοΠΑΣΟΚ, παρά το ότι απέχει πολύ από το ναεκφράζει την πραγματικότητα, μπορεί εν-τούτοις να έχει πραγματικά βλαπτικά αποτε-λέσματα.

Παύλος Κλαυδιανός

Χορεύοντας με τους λύκους

Πώς μπορεί να αυξήσουμε τη δύναμη πυρός;Ενόσω η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για να αντιμετωπίζει, εν μέσω των απίθανων δυσκολιών με τις

οποίες μας φιλοδωρούν οι εταίροι μας, τα κάθε είδους προβλήματα που συναντά, και το κόμμα βγαίνει σιγά– σιγά από την ιδιότυπη παρένθεση όπου είχε μπει, τι μπορούν να κάνουν με δική τους πρωτοβουλία οι πο-λίτες; Πώς μπορούμε να αυξήσουμε, δηλαδή, τη δύναμη πυρός τού στρατοπέδου μας; ∆ύο αφορμές με οδή-γησαν σε ορισμένες ιδέες. Η πρώτη, ήταν όταν συνάντησα απλούς ανθρώπους που έσπευδαν, παρακολου-θώντας καθημερινά το τι συμβαίνει, να πληρώσουν υποχρεώσεις τους προς την εφορία ή το ΙΚΑ έστω καιδανειζόμενοι ή κόβοντας κι άλλο τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό. Ως πράξη αλληλεγγύης προς τημαχόμενη κυβέρνηση.

Η δεύτερη, είναι ένας συλλογισμός που υπάρχει στο εξαιρετικό άρθρο των Ε. Μπαλιμπάρ – Σ. Μετζάντραμε τίτλο «Ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίζει χρόνο και χώρο» (http/www.epohi.gr/portal/politiki/18807). Λέει συγκεκριμέναότι τους επόμενους (τέσσερις) μήνες θα χρειαστούν «κοινωνικοί αγώνες και πολιτικές πρωτοβουλίες, νέεςκαθημερινές συμπεριφορές και νέο ομαδικό λαϊκό πνεύμα, κυβερνητικές ενέργειες και δυναμικές αυτό-νομες απαντήσεις πολιτών».

Υπογράμμισα τρία σημεία της πρότασής τους, τα οποία νομίζω ότι, εφόσον έχεις μια κυβέρνηση και ένακόμμα που μάχονται και προσπαθούν στέκοντας με ειλικρίνεια απέναντι στο λαό, αυτό που μπορούν να αυ-ξήσουν τις δυνάμεις του στρατοπέδου μας και να κάνουν τη διαφορά έναντι του αντιπάλου. Είναι κάτι πουο αντίπαλος δεν το έχει υπολογίσει – ανίκανος και να το φανταστεί: είναι οι «νέες καθημερινές συμπερι-φορές», το «νέο ομαδικό λαϊκό πνεύμα» και οι « δυναμικές αυτόνομες απαντήσεις πολιτών».

Αυτό σημαίνει ότι παίρνουμε μέρος και εμείς στη μάχη καθημερινά, ατομικά. Μετά το πρωτόγνωρο συμ-βάν να βγει στους δρόμους τόσο πλήθος κόσμου, αυθόρμητα να υποστηρίξει την κυβέρνηση όταν διαπραγ-ματευόταν, κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου δύσκολο. Αρκεί και εμείς, το κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ, να καταλάβει τηναξία του και να υποβοηθήσει την οργάνωση και αξιοποίησή του. Ποια είναι τα εργαλεία που μας απειλούν μεασφυξία; Να στεγνώσουν από έσοδα τα δημόσια ταμεία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Να σηκωθούν κι άλλεςκαταθέσεις από τις τράπεζες. Να μην μπαίνει ούτε ένα καρφί πουθενά. Να συνεχίζει να υπάρχει κόσμοςάστεγος, νηστικός, ξεπαγιασμένος και εμείς να μην οργανώνουμε την αλληλεγγύη. Να συνεχίσουν να μα-κραίνουν διάφορες ουρές. Να αφήνουμε, όντας δημόσιοι υπάλληλοι, τις υπηρεσίες να παραλύουν. Να αφή-νουμε τα κανάλια στις οκτώ το βράδυ να μας τρομοκρατούν χωρίς την αντι-προπαγάνδα μας με τα e-mail,την κουβέντα, το τηλέφωνο. Με λαϊκό ομαδικό πνεύμα και νέες συμπεριφορές μπορούμε μ’ αυτά τα υλικάνα οργανώσουμε την αντεπίθεσή μας. Να μείνουν ψηλά τα ποσοστά στήριξης, να είναι αξιόμαχος ο στρατόςτων πολιτών.

Π. Κ.

Επιχειρείται ναπεριορισθείτόσο ο χώροςόπου θα κινείταιη ελληνική κυ-βέρνηση ώστενα μην μπορεί ναυλοποιήσει ση-μαντικό τμήματου προγράμμα-τος του ΣΥΡΙΖΑκαι έτσι να έχειτη στήριξη τουκόσμου. Αυτό τοσημείο καμπής,αναζητούν οι“εταίροι” είτεείναι στο Βερο-λίνο, είτε στιςΒρυξέλλες, είτεστη Φραγκ-φούρτη.

“

Του

ΑΛΤΑ

Ν α

πό τ

η ΒΑ

ΒΕΛ

Του Νίκου Τσαγκρή

Κάποιοι δικοί μας (με την καλήέννοια) λένε και γράφουν διά-φορα για τον Βαρουφάκη. Ότι

φοράει κασκόλ και μαντήλια, ότι δίνειτρεις συνεντεύξεις την ημέρα, ότι μι-λάει περίεργα και κινείται εκτός ριζο-σπαστικής γραμμής – έξω, εν γένει,από τα πολιτικά ειωθότα, ότι το ύφοςτου δεν συνάδει (με τι άραγε;), ότι είναιπροκλητικός και αλαζών και σε οποι-οδήποτε έντυπο ή ηλεκτρονικό μέσο κιαν κοιτάξεις, η φάτσα του Βαρουφάκησε… πληγώνει.

Οι συγκεκριμένοι δικοί μας (με τηνκαλή έννοια, επαναλαμβάνω) λένε καιγράφουν για τον Βαρουφάκη περίπουτα ίδια με αυτά που λένε και γράφουντα συστημικά παπαγαλάκια και οι πο-λιτικοί τηλεμαϊντανοί της αντιπολίτευ-σης. Ότι δεν είναι σοβαρός, ότι ντύνε-ται περίεργα, ότι μιλάει συνέχεια και…προκαλεί τους εταίρους με ανορθόδο-ξες δηλώσεις και συνεντεύξεις.

Ευθαρσώς δηλώνω ότι διαφωνώ μεόλους αυτούς που λένε και γράφουνδιάφορα τέτοια για τον Βαρουφάκη·και με τους «δικούς μας», και με τους«άλλους», τα συστημικά παπαγαλάκιακαι τους πολιτικούς τηλεμαϊντανούςτης αντιπολίτευσης. Και, για να λέμεόλη την αλήθεια, εξοργίζομαι μαζίτους. Περισσότερο με τους «δικούςμας» παρά με τους «άλλους», δεδομέ-νου ότι οι «άλλοι» κάνουν τη δουλειάτους (υπονομεύουν τον Βαρουφάκη γιαλογαριασμό του Σόιμπλε, των… «θε-σμών» και των διαπλεκόμενων μελώντης οικονομικής ελίτ της χώρας μας),ενώ οι «δικοί μας», εκόντες – άκοντες,τους σιγοντάρουν. Πέφτοντας στη κα-λοστημένη επικοινωνιακή (και όχιμόνον) παγίδα τους.

Σόιμπλε εκτός παιδιάς

Κατά τη γνώμη μου, ο Βαρουφάκηςείναι ό,τι καλύτερο συνέβη στον ΣΥ-ΡΙΖΑ μετά τον Τσίπρα και την παρέατου· τη «γενιά του Αλέξη», όπως είχεπει κι ο Γιώργος Κιμούλης μετά τονσχηματισμό της κυβέρνησης: υπήρχεμια ηττοπάθεια στο χώρο της Αριστε-ράς, σαν να μείναμε από θεωρητικά ερ-γαλεία. Κι ήρθε η γενιά του Αλέξη, πουμόνο την ευχαριστούμε.

Ο Βαρουφάκης μιλάει πολύ γιατί οΣόιμπλε μιλάει πολύ. Ο Βαρουφάκηςκάνει τρεις δηλώσεις και δύο συνεν-τεύξεις την ημέρα για να απαντήσειστον Σόιμπλε που κάνει τρεις δηλώσειςκαι δύο συνεντεύξεις την ημέρα. Έτσι,ο Βαρουφάκης είναι ο έλληνας υπουρ-γός Οικονομικών και ο Σόιμπλε είναι οισότιμος γερμανός ομόλογός του. Αυτόείναι όλο: η διεκδίκηση της ισοτιμίαςμετά από πέντε χρόνων υποτέλεια.

Η αποκατάσταση της ισοτιμίας τωνχωρών – μελών της ευρωζώνης είναιβασικό στοιχείο της στρατηγικής τουΣΥΡΙΖΑ και, αυτήν ακριβώς τη στρατη-γική υπηρετεί ο Βαρουφάκης: ιδανικά,ακομπλεξάριστα, ευφυέστατα, καταιγι-στικά. Με αποτέλεσμα την αξιοθαύμα-στη διπλωματική πλαγιοκόπηση –

απομόνωση του Γερμανού κατά τηδιάρκεια των τριών θυελλωδών Γιού-ρογκρουπ· την αποδόμησή του ως κυ-ρίαρχου του παιγνιδιού. Αυτή η «απο-δόμηση» ήταν που τον «τρέλανε» καιτον οδήγησε σ’ εκείνο το υστερικό αν-θελληνικό ξέσπασμα που ακολούθησετο δεύτερο Γιούρογκρουπ. Και κλιμα-κώθηκε στο τρίτο, μετά την από-σπαση, από τον ομότιμο πια Έλληναομόλογό του, της ασαφούς συμφωνίας– γέφυρας.

Σαν θεωρία συνωμοσίας

Είναι γνωστό ότι ο Βόλφγκανγκ Σόϊμ-πλε διαθέτει έναν εξαιρετικά πολυ-σχιδή, πολυπρόσωπο και «θορυβώδη»επικοινωνιακό μηχανισμό, έμμεσα ήάμεσα διαπλεκόμενο με δεκάδες γερ-μανικά και ευρωπαϊκά (και ελληνικά)Μέσα Ενημέρωσης, κι ακόμα πρόσωπακαι μηχανισμούς των Βρυξελλών. Έτσι,ιδιαίτερα μετά τον «παραγκωνισμό»του από τον Βαρουφάκη (την ελλη-νική κυβέρνηση εν τέλει), χρησιμοποιείτον τερατώδη αυτό επικοινωνιακό μη-χανισμό εκπέμποντας ένα βάναυσο ξε-φωνητό κατά του Βαρουφάκη και τηςελληνικής κυβέρνησης: «Αδιαφορώ ανθα πτωχεύσει η Ελλάδα. Αδιαφο-ρώωωω!», « Η πτώχευση των Ελλήνωνμε αφήνει παγερά αδιάφορο!», «∆ενδουλεύαμε έτσι εμείς εδώ στην ευρω-ζώνη. Ρωτήστε τον Βαρουφάκη!» Φυ-σικά και δεν δούλευε έτσι. Εκείνος διέ-τασσε, ο άλλος εκτελούσε: «for-get it, Yannis».

«Έκπτωτος» τώρα, ο μέγας οικονο-μικός κανόναρχος της ευρωζώνης ενεξάλλω ωρύεται: φημολογείται ότι ανδεν είχε τη Μέρκελ να τον κρατάει «θαείχε στραγγαλίσει ήδη τους Έλληνες».Στον ίδιο τόνο σέρνεται μια φάλτσασυμφωνία, σαν θεωρία συνωμοσίαςπου πατάει στην πράξη: κάτι σαν σιω-πηλό πραξικόπημα βρίσκεται σε εξέ-λιξη με στόχο την ανατροπή της κυβέρ-νησης, «ένα σχέδιο που διαμορφώνεταιστα σαλόνια της Αθήνας από εφοπλι-στές, που φυσικά έχουν βγάλει τα χρή-ματα έξω από την Ελλάδα, ξεσκολισμέ-νους φιλοσαμαρικούς δημοσιογράφουςκαι τον ίδιο τον πρόεδρο της Ν∆. Αλλάπου δεν θα είχε καμία πιθανότητα επι-τυχίας, χωρίς την ενεργό ανάμειξη τηςγερμανικής ηγεσίας»

Αυτά την ώρα που η διαπραγμάτευσημε την «αριστερή κυβέρνηση Τσίπρα»συνεχίζεται μέσα σε ένα παγκόσμιο

επικοινωνιακό πανδαιμό-νιο. Εντός του οποίου ο Βα-ρουφάκης καταφέρνει ναδιακρίνεται, να ξεχωρίζει,να ακούγεται. Να σκεπάζειτον εκκωφαντικό θόρυβοτου Γερμανού ομολόγουτου. Ενώ κάποιοι δικοί μας(με την καλή έννοια) λένεκαι γράφουν διάφορα, πυ-ροβολώντας τον Έλληνα.Έλεος.

*Από άρθρο του ΣτέλιουΚούλογλου στο tvxs.gr

Τι κοινό έχουντο κρέαςκαι το ψάριΑκούγοντας για πολλοστή

φορά τη γνωστή ρήση περίμετονομασίας του κρέατος σεψάρι, φίλος της στήλης, θερά-πων της επιστήμης της βιολο-γίας, μας θύμισε με νόημα ότιαπό την πλευρά του επιστημονι-κού λόγου δεν υπάρχει μεταξύτων δύο διαφορά ουσίας: και τοκρέας και το ψάρι ζωική πρω-τεΐνη είναι. Και καθώς ο επιστη-μονικός λόγος ισχυρίζεται ότιείναι πολιτικά ουδέτερος, η δια-πίστωση της απουσίας ουσια-στικής διαφοράς μεταξύ κρέα-τος και ψαριού, μπορεί να ερμη-νευθεί ως υποστηρικτική τόσοτων οπαδών της συμφωνίας τουΓιούρογκρουπ όσο και των αρ-νητών ή επικριτών της: όπωςκαι να την ονομάσεις, το περιε-χόμενό της δεν αλλάζει. Μόνοπου οι επικριτές της συμφωνίαςθα πρέπει μάλλον να προσφύ-γουν σε άλλη παροιμία.

Τα καθήκοντατης νέαςΓραμματείαςΕγινε την Παρασκευή η

πρώτη συνεδρίαση της Πο-λιτικής Γραμματείας του ΣΥ-ΡΙΖΑ. Εκεί, παρουσία του ΑλέξηΤσίπρα, αποφασίστηκαν οι νέεςαρμοδιότητες των μελών τουΟργάνου. Ο Γραμματέας, ΤάσοςΚορωνάκης, αναλαμβάνει καιτην ευθύνη της Νεολαίας ενώνέα εκπρόσωπος Τύπου θα είναιη Ράνια Σβίγκου. Ο ΝάσοςΗλιόπουλος αναλαμβάνει τουςτομείς της εργατικής πολιτικήςκαι της παιδείας και ο ΑλέκοςΚαλύβης υπεύθυνος οικονομι-κής πολιτικής και προγράμμα-τος. Ο Πάνος Λάμπρου τα κινή-ματα και ο Στάθης Λεουτσάκοςτην αυτοδιοίκηση. Ο ΓιάννηςΜπουρνούς τα ζητήματα διε-θνών σχέσεων και πολιτικής καιο Αντώνης Νταβανέλλος τηνυγεία. Η Σόφη Παπαδόγιαννηαναλαμβάνει τις οργανώσεις Ατ-τικής και ο Χριστόφορος Παπα-δόπουλος το συντονισμό του

κόμματος με την κοινοβουλευ-τική ομάδα και την κυβέρνηση.Το Οργανωτικό θα αναλάβει οΠαναγιώτης Ρήγας ενώ ο ΡούντιΡινάλντι τους τομείς της παρα-γωγικής ανασυγκρότησης.Καλές δουλειές!

Οι εταίροικάνουνμεταγραφέςΑν νομίζετε ότι βρισκόμαστε

εκτός μεταγραφικής περιό-δου, κάνετε λάθος. Μπορεί οιποδοσφαιρικές ομάδες να μηνκάνουν ακόμα μεταγραφές αλλάορισμένα πολιτικά κόμματα«ενισχύονται». Ο μέχρι πρότινοςεπικεφαλής της παράταξης τηςΧρυσής Αυγής στα Σπάτα, Γρη-γόρης Γερακόπουλος, ανακοί-νωσε την αποχώρησή του απότην ΧΑ και την ένταξή του στοκόμμα των Ανεξάρτητων Ελλή-νων. Οι λόγοι που αναφέρονταιδεν χρειάζεται να γραφτούν εδώκαθώς ουδόλως μας ενδιαφέ-ρει. Αυτό που εμάς μας νοιάζειείναι να μην τον εμφανίσουν οιεταίροι πουθενά δημοσίως γιατίτότε το πρόβλημα θα γίνειακόμα πιο σοβαρό.

Κλείσατε;Την περασμένη ∆ευτέρα βρέ-

θηκα σε γνωστό πολυκατά-στημα καλλυντικών στα Προπύ-λαια. Ανεβαίνω στο δεύτεροόροφο για να βρω βαφή και βρί-σκω άδεια ράφια παντού, χαμη-λωμένα τα φώτα και μία υπάλ-ληλο στον πάγκο με τα ταμεία.«Κλείνετε;», ρώτησα την πωλή-τρια. «∆εν ξέρω να σας απαν-τήσω. Μας είπαν ότι κάνουνανακαίνιση», μου απάντησε. Άρ-χισα να ανεβαίνω και στους άλ-λους ορόφους. Παντού κούτες,άδεια ράφια, ξηλωμένα σταντ.Ξανακατέβηκα στην πωλήτρια.«Γιατί το κάνουν αυτό;» ξανα-ρώτησα. «Τι να σας πω; Έδω-σαν σε όλους τους εργαζόμε-νους άδεια για την ανακαίνιση.Ελπίζω να ξαναγυρίσουμε». ∆ενείναι λίγες οι φορές που βρεθή-καμε στην είσοδο αυτών των κα-ταστημάτων ως αλληλέγγυοι σεπεριφρούρηση απεργίας. Ας

Κοπ

τορα

πτικ

ή

44 Η ΕΠΟΧΗ 1 Μαρτίου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Μην πυροβολείτετον Γιάνη ΒαρουφάκηΗ διαπραγμάτευση συνεχίζεται μέσα σε έναπαγκόσμιο επικοινωνιακό πανδαιμόνιο

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Ο λιτός βίος περιλαμβάνει και μετακινήσεις με το μετρό. Ότανδεν έχει βενζίνη η μηχανή!

Εκδήλωση «Εποχής»Η κυβέρνηση, το κίνημα και ο ΣΥΡΙΖΑ, το τετράμηνο μετά τη

συμφωνία. Ομιλητές: Γιώργος Καπόπουλος, δημοσιογράφος, Θό-δωρος Παρασκευόπουλος, οικονομικός αναλυτής. Πέμπτη 12/3,στις 19.30, στα γραφεία της «Εποχής», Βλαχάβα 11, 3ος όροφος.


Όταν το 70% κρίνειθετικά τη νέα συμφωνία* Τι λέει ο κόσμος για τον ΣΥΡΙΖΑκαι τι ακούει εκείνος απ’ όσα λέει ο κόσμος

Τις μέρες που συνεδρίαζε η κεν-τρική πολιτική επιτροπή του ΣΥ-ΡΙΖΑ με θέμα την αποτίμηση του

εκλογικού αποτελέσματος, αλλά και τηςδράσης της κυβέρνησης συνεργασίας ΣΥ-ΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ κατά τον κρίσιμο πρώτο με-τεκλογικό μήνα, η δημοσκοπική εταιρίαMRB ολοκλήρωνε την τελευταία έρευνάτης, τα αποτελέσματα της οποίας έδωσεστη δημοσιότητα την περασμένη Τρίτη.

Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε σεπανελλαδικό δείγμα μετά την παρακο-λούθηση του θρίλερ των σκληρών δια-πραγματεύσεων και των δύο Γιούρογ-κρουπ για γερά νεύρα, που πραγματοποι-ήθηκαν στις 16 και 20 Φεβρουαρίου, εκτων οποίων το δεύτερο κατέληξε στηγνωστή 8/ανακοίνωση-συμφωνία με τηνακόμη πιο γνωστή «δημιουργική ασά-φεια». ∆ηλαδή, οι απαντήσεις, κατά τεκ-μήριο, δόθηκαν με δεδομένα όλα τα αν-τικειμενικά στοιχεία, αλλά και τα υπο-κειμενικά συναισθήματα που προέκυ-πταν από αυτές τις κρίσιμες και αμφιλε-γόμες εξελίξεις.

Με τη γλώσσα των αριθμών

Θα ήταν χρήσιμο να αναδείξουμε ορι-σμένα από τα σημαντικότερα ευρήματααυτής της έρευνας, τα οποία συμπίπτουνγενικά με τα ευρήματα και των άλλων με-τεκλογικών δημοσκοπήσεων. Πρώτο, καισημαντικότερο από μια άποψη, η έρευναδιαπιστώνει ότι το 70% των ερωτηθέν-των θεωρεί ότι η νέα συμφωνία είναι κα-λύτερη από αυτή που ίσχυε μέχρι τιςεκλογές – και με την «τεχνητή παρά-ταση» μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. ∆εύτε-ρον, το 69% αξιολογεί ως θετική καιμάλλον θετική την πορεία της νέας κυ-βέρνηση, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω,κατά κύριο λόγο ασχολήθηκε με τη δια-πραγμάτευση. Τρίτον, το 60% θα στήριζεμια πιο σκληρή διαπραγματευτική στάσηέναντι των δανειστών, με όριο τη μη δια-κινδύνευση της θέσης της χώρας στηνευρωζώνη. Και τέταρτον, μετά απ’ όλααυτά, το 46% προτίθεται να ψηφίσει σή-μερα ΣΥΡΙΖΑ, έναντι μόνο 21% που προ-τιμά τη Ν∆.

Αν εντοπίζουμε και αναδεικνύουμε ταστοιχεία αυτά, δεν είναι για να χαρούμεκαι να συγχαρούμε αλλήλους πανηγυρί-ζοντας για μια ακόμη –μετεκλογική – επι-τυχία. Το κάνουμε σαν αντίστιξη στο γε-νικό πνεύμα της συνεδρίασης της κεντρι-κής επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Όταν το70%, του εκλογικού σώματος, ποσοστόδιπλάσιο της εκλογικής δύναμης του ΣΥ-ΡΙΖΑ, κατά τεκμήριο θεωρεί τη νέα συμ-φωνία καλύτερη από την προηγούμενη,

ενώ τόσο στο κείμενο της εισήγησης όσοκαι στην τροπολογία της μειοψηφίας ησυμφωνία χαρακτηρίζεται, αντίστοιχα,επώδυνος συμβιβασμός ή ως μη επιθυ-μητός συμβιβασμός, που βρίσκεται σεαπόσταση, σε διάσταση ή και σε αντίθεσημε τις προγραμματικές δεσμεύσεις, τότεγεννώνται ορισμένα κρίσιμα ζητήματα.Τα οποία, δυστυχώς, δεν εντοπίστηκανκαι δεν συζητήθηκαν, τουλάχιστο στοβαθμό που τους άξιζε, στη συνεδρίασητης κεντρικής επιτροπής, αλλά και γενι-κότερα δεν αποτελούν αντικείμενο προ-βληματισμού.

Υπό το βάρος του 70%

Ας επισημάνουμε ορισμένα από αυτά.Η εμφανής διάσταση εκτιμήσεων τουκόμματος και της πολύ μεγάλης πλει-ονότητας του εκλογικού σώματος μπορείνα σημαίνει δύο τινά: πρώτον, ότι τοκόμμα, ή τουλάχιστον η κ.ε., δεν απηχείτο κοινό αίσθημα, δεν μπορεί να το μετα-φέρει προς συζήτηση στο πολιτικό επί-πεδο, και, δεύτερον, δεν έχει τέτοιους δε-σμούς με τη μεγάλη πλειονότητα τουπληθυσμού, ώστε να την επηρεάζει μετα-φέροντας σ’ αυτήν, με πειστικό τρόπο,τις εκτιμήσεις του.

Η παρατήρηση αυτή ισχύει είτε θεωρή-σουμε τη διάσταση εκτιμήσεων ως απο-τέλεσμα της «καθυστέρησης» της πλει-ονότητας του πληθυσμού σε σύγκριση μετις «προχωρημένες» απαιτήσεις του ΣΥ-ΡΙΖΑ, είτε ως αποτέλεσμα βολονταριστι-κής αξιολόγησης των αντικειμενικώνσυνθηκών εκ μέρους του κυβερνώντοςκόμματος.

Υπάρχει, δηλαδή, ούτως ή άλλως πρό-βλημα για τον νικητή των εκλογών, οοποίος, μάλιστα, αξιολογείται θετικά καιγια τη μετεκλογική του στάση και δράσηαπό ένα κατά πολύ μεγαλύτερο ποσοστότου πληθυσμού. Αν θεωρεί ότι πρέπει μετο λόγο και την πράξη του να «παρασύ-ρει» αυτή την ικανοποιημένη με τη νέασυμφωνία πλειονότητα σε μια πιο απαι-τητική – μαχητική διάθεση, τότε θα πρέ-πει να αποκτήσει πιο ισχυρό, πιο μαζικόκαι πιο αποτελεσματικό πολιτικό οργα-νισμό, αντίστοιχο όχι μόνο του 36%,αλλά του 70%. Έχει, δηλαδή, μπροστάτου έργο γιγαντιαίο, που δεν μπορεί να τοεπιτελέσει χωρίς αντίστοιχης βαρύτηταςσχέδιο και συλλογική προσπάθεια.

Αλλά ακόμη κι αν η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑεκτιμήσει ότι η εκδήλωση αυτής της ικα-νοποίησης του 70% από την ως τώρα εξέ-λιξη της διαπραγμάτευσης είναι δείγμαενός πολιτικού ρεαλισμού που αντιστοι-χεί στις αντικειμενικές δυσκολίες, ακόμηκαι τότε χρειάζεται να εντείνει υπεράν-θρωπα τις προσπάθειές της, ώστε νααναπτύξει σε έκταση και βάθος τους δε-σμούς τού ΣΥΡΙΖΑ μ’ αυτό τον σχεδόναχανή για τα σημερινά μεγέθη του χώρο.Μόνο έτσι θα είναι σε θέση να αποτρέψειτη μετάλλαξη αυτής της ρεαλιστικής διά-θεσης σε ηττοπάθεια, αν προκύψουνακόμη δυσκολότερες συνθήκες στο μέλ-λον.

Μήπως η ζωή είναι αλλού;

Ο τρόπος με τον οποίο εμφανίστηκαν,ανεπαρκώς, και διαθλασμένα αυτά τακρίσιμα ζητήματα για τον ΣΥΡΙΖΑ στιςσυζητήσεις της πρόσφατης κεντρικήςεπιτροπής, αλλά και της κοινοβουλευτι-κής ομάδας σε άλλο επίπεδο, είναι πολύπιθανό να δείχνει σημαντική απόσπασητου κομματικού δυναμικού από την κοι-νωνική πραγματικότητα. Απόσπαση πουδιαστρέφει την ανάγκη για διαλεκτική«ανταλλαγή ύλης» του κόμματος με τοκοινωνικό σώμα, σε εσωστρεφή ανταγω-νισμό για την επικράτηση της μιας ή τηςάλλης άποψης, από αυτές που διαμορ-φώνονται, συνήθως εκ των προτέρων,εντός των κομματικών τειχών.

Με πιο απλά λόγια, το θέμα δεν είναινα φαίνεσαι πιο προωθημένος κάνονταςεπιθετική κριτική σε μια μεταβατική συμ-φωνία που την κρίνει θετικά η μεγάληπλειονότητα, αλλά αν είσαι σε θέση νααξιοποιήσεις αυτή τη θετική στάση τωνπολλών. Πώς; Με μια προωθητική συ-νάντηση μαζί τους, σαν ίσος προς ίσον,που δεν θα τους προκαλεί αίσθημα κα-τωτερότητας ότι κάποιος άλλος σκέφτε-ται αριστερότερα από αυτούς, αλλά αί-σθημα συντροφικότητας σ’ ένα κοινόαγώνα, όπου χρειάζονται όλοι, γιατί έχειπολλά γυρίσματα και πολύ ισχυρούς αν-τιπάλους.

Χ. Γεωργούλας

ετοιμαζόμαστε να βρεθούμεξανά μαζί τους γιατί μάλλοναντί απόλυσης τους ξεφούρνι-σαν ανακαίνιση.

Γραφεία Τύπουτων δανειστώνΛόγω επαγγέλματος αναγκα-

ζόμαστε να βλέπουμε καθη-μερινά τα δελτία ειδήσεων τωνμεγάλων πανελλαδικών κανα-λιών. Είναι ίσως η πρώτη φοράτην τελευταία εικοσαετία πουτα ιδιωτικά κανάλια κάνουντόσο σφοδρή αντιπολίτευσηστην κυβέρνηση και μάλισταένα μόλις μήνα μετά την ανά-ληψη των καθηκόντων της.Καλά κάνουν οι δημοσιογράφοικαι «επιτελούν το έργο τους»αλλά από αυτό μέχρι το σημείονα γίνονται γραφεία τύπου τωνδανειστών απέχει πολύ. Μάλ-λον θα δικαιωθεί ένας φίλοςτης στήλης που ισχυρίζεται ότισύντομα θα έρθει ο νόμος γιατις άδειες των ιδιωτικών κανα-λιών.

ΠανικόςΟπου και να σταθείς βλέπεις

ρεπορτάζ για το που πάνεοι μετανάστες μετά την Αμυ-γδαλέζα, θέλοντας έτσι να δημι-ουργήσουν πανικό. Αποκρύ-βουν ότι ο σχεδιασμός των αρ-μόδιων υπουργείων προβλέπειτη σταδιακή απελευθέρωση τωνπαρανόμως κρατούντων μετα-ναστών, αφού προηγηθεί ενημέ-ρωση του κρατούμενου για ταδικαιώματα και τις υποχρεώ-σεις του, ιατρικές εξετάσεις,ψυχολογική υποστήριξη καιπροετοιμασία για την απελευθέ-ρωσή του. Επιπλέον, η απελευ-θέρωση γίνεται κατά ομάδεςώστε να μην δημιουργηθούν εν-τυπώσεις ότι κινδυνεύει ηασφάλεια των πολιτών, αλλά ναυπάρξει ομαλή επανένταξηστην κοινωνία. Μέχρι στιγμήςΜΚΟ και αρμόδιοι φορείς στηνΕυρώπη και διεθνώς έχουν χαι-ρετίσει την προσπάθεια που γί-νεται για την εφαρμογή τουνόμου του 2011, ο οποίος προ-έκυψε ύστερα από ευρωπαϊκήοδηγία. Μόνο τα τοπικά ΜΜΕκαι κόμματα της αντιπολίτευ-σης κατακεραυνώνουν αυτή τηνπροσπάθεια και ψάχνουν τρόπονα αναφέρουν ότι το υπουργείοδεν έχει ακόμα χαρτοφυλάκιο.Πάντως, το επόμενο δεκαή-μερο, το υπουργείο Μετανα-στευτικής Πολιτικής θα θεσμο-θετηθεί και από τη Βουλή, ώστενα μπορέσει –εντός θεσμικούπλαισίου πια- να χαράξει τη νέαμεταναστευτική πολιτική τηςκυβέρνησης.

Μαρσέλ & Μισέλ

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Το θέμα δεν είναι να φαίνεσαι πιο προωθημένοςκάνοντας επιθετική κριτική σε μια μεταβατικήσυμφωνία που την κρίνει θετικά η μεγάληπλειονότητα, αλλά αν είσαι σε θέση νααξιοποιήσεις αυτή τη θετική στάση των πολλών.Πώς; Με μια προωθητική συνάντηση μαζί τους,σαν ίσος προς ίσον, που δεν θα τους προκαλείαίσθημα κατωτερότητας.

“


Ποιό πρέπει να είναι το plan Bτης ελληνικής κυβέρνησηςστη διαπραγμάτευση με τουςδανειστές; Πως θαεκμεταλλευτούμε καλύτερατη γεωπολιτική σημασία τηςχώρας, πώς κρίνουμε τονπρώτο μήνα της νέαςκυβέρνησης και ποιά είναι τακρίσιμα ζητήματα που πρέπεινα απασχολήσουν το κόμματην επόμενη περίοδο; Για όλααυτά συζητάμε με τονκοινοβουλευτικό εκπρόσωποτου ΣΥΡΙΖΑ, Νίκο Φίλη

Τη συνέντευξη πήρεο Αδάμος Ζαχαριάδης

Τι να αναμένουμε από το αυριανό Γι-ούρογκρουπ με δεδομένες και τις απο-φάσεις της ΕΚΤ την προηγούμενη Πέμ-πτη;

Ο αγώνας που έχουμε δεν είναι ταχύ-τητας αλλά αντοχής. Η κυβέρνηση δίνειμάχη μέρα με τη μέρα, στιγμή με τιστιγμή. Η συμφωνία που κατέληξε στοπροηγούμενο Γιούργκρουπ, μια συμφω-νία αναγκαστική λόγω του τελεσιγρά-φου της δίμηνης παράτασης και του κιν-δύνου να υπάρξει χρηματοδοτική ασφυ-ξία, θα κρίνεται καθημερινά. Υπάρχει τοζήτημα του χρηματοδοτικού κενού, πουείχε επισημανθεί και από την προηγού-μενη κυβέρνηση, η οποία σε συνεργασίαμε τις συντηρητικές δυνάμεις στην Ευ-ρώπη δημιούργησε ένα περιβάλλον αβε-βαιότητας και κινδύνων. Ως εκ τούτου,δεν γνωρίζουμε πού θα καταλήξει αυτήη μάχη, η οποία, επαναλαμβάνω, δεν θαδοθεί εφάπαξ.

Οι δανειστές φαίνεται, πάντως, να αλ-λάζουν τακτική. Από την πολιτική τηςασφυξίας μεταφέρθηκαν σε αυτήν τηςπεριορισμένης ρευστότητας.

Η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ασφυ-

Παραμένοντας στην Ευ-ρωζώνη, να αναζητη-θούν συμμαχίες καιεναλλακτικοί τρόποιχρηματοδότησης τωνπροβλημάτων του χρη-ματοδοτικού κενού, προ-κειμένου να μην είμαστεσε τόσο δυσμενή θέσηαπέναντι στα τελεσί-γραφα της Γερμανίας.

“Με ανοιχτά όλα τα μέτωπα πάει η ελληνική κυβέρ-

νηση στο αυριανό κρίσιμο Γιούρογκρουπ, όπου θασυζητηθούν οι προτάσεις του υπουργού Οικονομι-

κών Γιάνη Βαρουφάκη για τις μεταρρυθμίσεις που εξειδι-κεύουν τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου. Στο Μαξίμουπιστεύουν ότι μέρα με τη μέρα η συμφωνία κρίνεται και γιααυτό το λόγο προχωρά κανονικά το νομοθετικό έργο τηςκυβέρνησης. Η περίφημη «δημιουργική ασάφεια» πουυπάρχει άλλωστε, στο κείμενο της συμφωνίας επιτρέπειστις δύο πλευρές να διαβάζουν με το δικό τους τρόπο τοκείμενο της συμφωνίας. Για αυτό το λόγο, και παρά το γε-γονός ότι έχουν περάσει μόλις τρεις βδομάδας από την σύ-ναψη της συμφωνίας, οι σχέσεις των δύο πλευρών δεν βρί-σκονται και στο καλύτερο σημείο.

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει δυσκολίες στο χρηματοδοτικόεπίπεδο, όμως στην κυβέρνηση σημειώνουν ότι όσοι μι-λούσαν για καταστροφή της χώρας και προέβλεπαν «πι-στωτικό γεγονός», διαψεύστηκαν πανηγυρικά. ΤοΜαξίμου σημειώνει ότι η δόση προς το ∆ΝΤ(310 εκ. ευρώ) πληρώθηκε κανονικά, ενώμε επιτυχία πραγματοποιήθηκε και ηέκδοση των εντόκων γραμματίωνύψους 1,4 δισ ευρώ. Η πρόσφατηαπόφαση της ΕΚΤ μπορεί να εκλη-φθεί ως καμπανάκι των δανει-στών προς την Ελλάδα, όμως ηελληνική κυβέρνηση σημειώνειότι δεν δημιούργησε κανένααπολύτως πρόβλημα στο χρημα-τοπιστωτικό σύστημα καθώς οιτράπεζές είναι ασφαλείς καιεπαρκώς ανακεφαλαιοποιημέ-νες., κάτι που δήλωσε και ο κ.Στουρνάρας μετά τη συνάντησηπου είχε με τον πρωθυπουργό τηνΠαρασκευή. Παρόλα αυτά μόνο τυ-χαία δεν πρέπει να θεωρείται η αναφοράτου Αλέξη Τσίπρα, στη συνέντευξη στο γερ-μανικό περιοδικό Spiegel, ότι «η ΕΚΤ κρατάειτο σκοινί που είναι τυλιγμένο γύρω από το λαιμόμας».

∆ύσκολη η συμφωνία στο Γιούρογκρουπ

Στην αυριανή σύνοδο του Γιούρογκρουπ η ελληνικήπλευρά προσέρχεται με εφτά προτάσεις, που περιέχονταιστην επιστολή Βαρουφάκη προς τον πρόεδρο του σώματος,Γερούν Ντάισελμπλουμ. Στην επιστολή σημειώνεται ότιπρέπει να ξεκινήσουν οι συζητήσεις μεταξύ Ελλάδας καιθεσμών ώστε οι εφτά μεταρρυθμίσεις να αποτελέσουν μιαπρώτη δέσμη συμφωνίας ενόψει της ολοκλήρωσης τηςσυμφωνίας τον Απρίλιο. Στις προτάσεις Βαρουφάκη περι-λαμβάνονται: α) Η ενεργοποίηση του ∆ημοσιονομικού Συμ-βουλίου με σκοπό την επίτευξη εξοικονόμησης πόρων. β) Ηκατάρτιση Προϋπολογισμού και Οργανικού Νόμου για τονΠροϋπολογισμό που θα περιλαμβάνει τα ανώτατα όρια σεδαπάνες ώστε να ενισχυθεί η τήρηση του Προϋπολογισμούκατά την διάρκεια του έτους. γ) Συγκρότηση ευέλικτου σώ-ματος στοχευμένων φορολογικών ελέγχων για την πάταξη

της φοροδιαφυγής δ) Βελτιώσεις στη νομοθεσία για τηνρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών όπως αυτές έχουνήδη παρουσιαστεί από την αρμόδια Υπουργό, Νάντια Βα-λαβάνη, ε) Αύξηση δημόσιων εσόδων από τις υπηρεσίες τυ-χερών παιγνίων μέσω ∆ιαδικτύου, ζ) Πρόγραμμα καταπο-λέμησης της γραφειοκρατίας του δημοσίου και βελτίωσηςτου επιχειρηματικού κλίματος και στ) ∆ιατάξεις για τηνυιοθέτηση άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της αν-θρωπιστικής κρίσης, όπως έχουν κατατεθεί στο νομοσχέ-διο που βρίσκεται ήδη στην ελληνική Βουλή.

Στο αυριανό Γιούρογκρουπ, πάντως, δεν αναμένεται ναυπάρξει συμφωνία, κάτι που σημαίνει ότι η καθημερινήμάχη και οι υψηλοί τόνοι ανάμεσα στις δύο πλευρές θα πα-ραμείνουν σε υψηλά επίπεδα, τουλάχιστον μέχρι τον Απρί-λιο. Κυβερνητικές πηγές, πάντως, σημειώνουν ότι οι προ-γραμματικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης θα υλοποιούνται,με σεβασμό στη συμφωνία αλλά και στη λαϊκή εντολή, και

για αυτό ήδη τα επόμενα νομοσχέδια παίρνουν τοδρόμο προς τη Βουλή με πρώτο αυτό της

επαναλειτουργίας της ΕΡΤ που κατατίθε-ται αύριο, ∆ευτέρα. Σε αυτό προβλέπε-

ται, μεταξύ άλλων, επιστροφή τωναπολυμένων της 11ης Ιουνίου του2013, ομαλή μετάβαση στην ΕΡΤκαι οικονομικός έλεγχος τηςΝΕΡΙΤ.

Ο πόλεμος και οιεναλλακτικές λύσεις

Πρόθεση της ελληνικής κυ-βέρνησης είναι να ξεκινήσουν σε

υψηλό επίπεδο οι συζητήσεις μετους θεσμούς σχετικά με την πι-

θανή επόμενη συμφωνία, όπως προ-έβλεπε η συμφωνία του Γιούρογκρουπ

της 20ης Φλεβάρη. Η ελληνική κυβέρ-νηση προτείνει, μάλιστα, η επόμενη συμφω-

νία να έχει τη μορφή ενός Συμβολαίου για τηνΑνάκαμψη και την Ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας.

Η αυριανή ασυμφωνία, όμως, πιθανόν να θεωρείται ωςσκηνή από τα προσεχώς, καθώς, όσο περνάει ο καιρός,σκληραίνει η στάση και των δύο πλευρών. Η αναφορά, άλ-λωστε, του υπουργού Εσωτερικών, Νίκου Βούτση, στηΒουλή, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το νομοσχέδιοαντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, είναι ενδεικτικήτου κλίματος: «Είμαστε σε πόλεμο. Κοινωνικό, ταξικό. Εί-μαστε σε αντιπαράθεση με τους εταίρους μας. ∆εν θα πάμεσαν χαρούμενοι πρόσκοποι, για να συνεχίσουμε τις προ-ηγούμενες πολιτικές». Ως εκ τούτου, δεν αποκλείεται η κυ-βέρνηση να αναζητεί ήδη εναλλακτικές πηγές χρηματοδό-τησης από τρίτες χώρες, γεγονός που αφενός θα τη διευ-κολύνει ως προς την εφαρμογή του πρόγραμματός της,αφετέρου θα της επιτρέπει να τελειώσει με τα σενάρια περίGrexit, που διακινούνται τόσο από το εξωτερικό όσο καιαπό το εσωτερικό.

Αδάμος Ζαχαριάδης

Η διαπραγμάτευσησυνεχίζεται...και είναι δυσκολότερη


ξία. Ήδη έχει οδηγήσει σε πάγωμα τηναγορά. Υπάρχει μια μεγάλη αντίφασηστις αποφάσεις της ΕΚΤ. ∆εν είναι δυ-νατό ο κ. Ντράγκι να μιλά για ποσοτικήχαλάρωση και να εξαιρεί χώρες πουέχουν ανάγκη αυτής της βοήθειας, όπωςη Ελλάδα και η Κύπρος. Θα δούμε και τιθα γίνει στο αυριανό Γιούρογκρουπ αλλάφαίνεται ότι οι πιέσεις και οι εκβιασμοίπου ασκούνται είναι φοβεροί. Ήδη ο κ.Σόιμπλε κάνει μια δικιά του ερμηνείατης απόφασης και εκτιμώ ότι δεν θαείναι εύκολη η κατάληξη της συμφω-νίας. Άρα πρέπει να σκεφτούμε πώς αν-τιδρούμε πολιτικά σε αυτά τα τελεσί-γραφα και να κρατήσουμε τη διαπραγ-μάτευση σε πολιτικό επίπεδο. Αυτό, βέ-βαια, δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζονταιποσοτικοποιημένα μεγέθη όπου αυτόείναι δυνατό, σημαίνει όμως ότι σε κάθεπερίπτωση η διαπραγμάτευση πρέπει ναγίνεται με την επίκληση των πολιτικώνεπιχειρημάτων, που αφορούν την ευρω-παϊκή και παγκόσμια κατάσταση και όχιμια ιδιόρρυθμη ελληνική πραγματικό-τητα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ανα-ζητηθούν πιο στέρεες πολιτικές συμμα-χίες εντός Ευρώπης όχι μόνο σε κυβερ-νητικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο.Υπάρχει, όμως, και η αξιοποίηση της γε-ωπολιτικής θέσης της χώρας.

Θα βρεθεί λύσηγια το χρηματοδοτικό κενό

Αυτό είναι κάτι που έχει ειπωθεί ξανάαπό την κυβέρνηση. Τι εννοείται ακρι-βώς;

Εννοούμε τη δυνατότητα, παραμένον-τας στην Ευρωζώνη, να αναζητηθούνσυμμαχίες και εναλλακτικοί τρόποι χρη-ματοδότησης των προβλημάτων του χρη-ματοδοτικού κενού, προκειμένου να μηνείμαστε σε τόσο δυσμενή θέση απέναντιστα τελεσίγραφα της Γερμανίας. Αυτόπιστεύω ότι πρέπει να είναι και το πραγ-ματικό Plan B που οφείλει να έχει η ελ-ληνική κυβέρνηση.

Αυτό εννοεί ο κ. Βαρουφάκης, ότανλέει ότι υπάρχει λύση, αν δεν πάρουμετα λεφτά της επόμενης δόσης;

∆εν γνωρίζω ακριβώς τι εννοεί ουπουργός. Πιστεύω όμως ότι είναι λογι-κές αυτές οι σκέψεις. ∆εν θέλω να σκορ-πίζω προσδοκίες και πρέπει να τονιστείότι κάθε χρηματοδοτική ενίσχυση είναιπροφανές ότι θα δίνεται με όρους. Αν θαείναι πιο ευνοϊκοί οι όροι, απομένει ναφανεί. Το θέμα των αποκρατικοποι-ήσεων και κυρίως στις μεγάλες υποδο-μές όπως τα αεροδρόμια, τα λιμάνια καιοι σιδηρόδρομοι είναι αυτά που φαίνεταινα ενδιαφέρουν τους διάφορους νυν καιδυνητικούς δανειστές μας.

Αυτό επιδιώχθηκε και από την Κύπροπριν δύο χρόνια με μηδενικά αποτελέ-σματα. Σε τι διαφέρει η περίπτωση τηςΕλλάδας;

Η Ελλάδα δεν είναι ίδια περίπτωση μετην Κύπρο, και από άποψη μεγέθους,και από άποψη γεωπολιτικής σημασίας.Είναι επίσης πολύ μεγαλύτερος κίνδυνοςγια το ευρωπαϊκό σύστημα μια τυχόνχρεωκοπία της Ελλάδας. Το σημαντικό-τερο όμως είναι ότι η κυβέρνηση Τσίπραδεν είναι ίδια με την κυβέρνηση Αναστα-σιάδη. Είναι άλλο το πλαίσιο δυνατοτή-των πολιτικής συνεννόησης που έχει μεάλλες χώρες.

Κρίσιμο τετράμηνο

Έχουμε, όμως, μπροστά μας ένα κρί-σιμο τετράμηνο. Ποιες θα είναι οι αιχμέςτης κυβέρνησης;

Καθοριστική δύναμη είναι η διατή-ρηση μιας νέας οργανικής σχέσης ανά-μεσα στην κυβέρνηση και το λαό. Υπάρ-χει ένας λογικός φόβος των πολιτώνσχετικά με το πού πηγαίνουμε και τι κά-νουμε. Χρέος δικό μας είναι, με συγκε-κριμένες κινήσεις, να αποδείξουμε ότιμπορούμε να κυβερνήσουμε τη χώρα. Ναμεταφέρουμε, δηλαδή, στο εσωτερικό τημάχη και να αποδείξουμε ότι μπορούμενα αντεπεξέλθουμε στους εκβιασμούςκαι στις πιέσεις που προέρχονται καιαπό εκτός αλλά και εντός, από ισχυράπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα,που γνωρίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα συμ-βιβαστεί με τη διαφθορά, τη διαπλοκήκαι τη μεγάλη φοροδιαφυγή. Άρα, τοπρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να απο-τελέσει πηγή έμπνευσης του λαού, αλλά

και σύγκρουσης με δυνάμεις του διε-φθαρμένου εγχώριου κεφαλαίου.

Πώς αξιολογείτε τον πρώτο μήνα δια-κυβέρνησης;

Μας απορρόφησε η διαδικασία τηςδιαπραγμάτευσης. Είμαστε και νέοι καιδεν έχουμε εμπειρία από πρακτική δια-κυβέρνησης. Επίσης, σημαντικό είναι ότιαυτή η κυβέρνηση δεν έχει και νευραλ-γικά στηρίγματα εντός του κρατικού μη-χανισμού, που να μπορούν να προωθή-σουν την κυβερνητική προσπάθεια. Πρό-σφατα είδαμε δύο παραδείγματα. Τοπρώτο αφορούσε τη ∆ΕΗ και τη συλλο-γική σύμβαση που υπεγράφη και εκθέ-τει, κατά την άποψή μου, την προσπά-θεια να υπάρξουν συλλογικές διαπραγ-ματεύσεις στο δημόσιο και ιδιωτικότομέα, αλλά και την αγωνία της κυβέρ-νησης να βρει χρήματα προκειμένου νααντιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίση.Το δεύτερο ήταν το έγγραφο που έστειλεένας υποστράτηγος, παρακάμπτονταςτην ιεραρχία, με το οποίο προσπαθούσε

να δημιουργήσει τετελεσμένα στο ζή-τημα της μεταναστευτικής πολιτικής.

Προέκυψε ένα ζήτημα σχετικά με τηνομιμότητα ή όχι μνημονιακών νόμωνπου ψηφίστηκαν με την απουσία βου-λευτών της ΧΑ. Ποια είναι η δική σαςάποψη;

Ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε τότε ούτε τώρα θέτειθέμα εγκυρότητας των μνημονιακώννόμων επειδή δεν ψήφισαν οι βουλευτέςτης ΧΑ. ∆εν καθορίζουμε τη νομιμότητααπό την παρουσία ή όχι των Χρυσαυγι-τών. Οι μνημονιακοί νόμοι καταργούνταιμε νόμους που φέρνουμε στη Βουλή καιαυτό ακριβώς κάνουμε. Είναι λάθος ενό-ψει της έναρξης μια αναβαλλόμενηςδίκης να θέτουμε στη κεντρική πολιτικήατζέντα ζήτημα Χρυσής Αυγής. Υπάρχειμια στάση αντιμετώπισης της ΧΑ απόόλα τα κόμματα, στην οποία σύρθηκετότε η Ν∆ και νομίζω ότι δεν χρειάζον-ται κινήσεις που μας αιφνιδιάζουνόλους.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΝΙΚΟ ΦΙΛΗ

Πώς θα αποκρούσουμετα τελεσίγραφα του Βερολίνου

Τι ρόλο θα παίξει η κοινοβουλευτική ομάδα και το κόμμασε αυτή τη προσπάθεια;

Η ΚΟ έχει πολλά καθήκοντα. Να συμβάλει ουσιαστικά στοκυβερνητικό έργο, να ελέγχει την κυβέρνηση και να έχει τηνκοινή αγωνία της επιτυχίας του δύσκολου έργου που αναλά-βαμε. Πρέπει όμως κυρίως να καταστήσει τη Βουλή κέντροτου πολιτικού συστήματος. Να λειτουργήσει ξανά, με πολιτι-κές και ιδεολογικές αντιπαραθέσεις και νομοθετικές πρωτο-βουλίες και κοινοβουλευτικό έλεγχο. Η ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ έχεινα παίξει μεγάλο ρόλο σε αυτό. Όσον αφορά το κόμμα: βρι-σκόμαστε σε μια νέα κατάσταση, με ένα κόμμα που ως οργά-νωση και λειτουργία δεν αντιστοιχεί στο κυβερνητικό διά-βημα. Είμαστε, λοιπόν, σε μια φάση ανασυγκρότησης τουκόμματος στην οποία πρέπει να διαφυλάξουμε τη δημοκρα-τική λειτουργία και τη συλλογικότητά. Τα δύο αυτά πρέπεινα οδηγούν σε μια ενιαία έκφραση του κόμματος και να ξε-περνούν την ιδιομορφία μιας χαλαρής ομοσπονδίας, που χα-ρακτηρίζει το κόμμα σήμερα, παρά τις αποφάσεις του τελευ-ταίου του συνεδρίου.

Το κόμμα δεν πρέπει να μεταβληθεί σε ιμάντα μεταβίβα-σης προειλημμένων κυβερνητικών αποφάσεων, ούτε και ναεκφυλιστεί σε μηχανισμό πελατειακών εξυπηρετήσεων πα-λαιού ή νέου τύπου. Το κόμμα πρέπει να αποκτήσει τον πο-λιτικό του ρόλο σε ένα σύστημα αριστερής προοδευτικής κυ-βέρνησης. Να ακούει την κοινωνία, να πολιτικοποιεί τα κοι-νωνικά αιτήματα και ταυτόχρονα να έχει την ικανότητα νααντιλαμβάνεται τις κινήσεις που πιθανόν αναγκαστικά νακάνει η κυβέρνηση. Τέσσερα ζητήματα πιστεύω είναι σημαν-

τικά για το κόμμα για να διαμορφώσει πιο στέρεα βάση τηνεκλογική επιρροή του κόμματος. Να αποκτήσει οργανικούςδεσμούς σε κρίσιμους τομείς για την πορεία του εγχειρήμα-τός μας. Ο πρώτος είναι η νεολαία, ο δεύτερος είναι ο χώροςτων εργαζομένων και των ανέργων, όπου επιβιώνουν συνδι-κάτα του παλαιού συστήματος διακυβέρνησης. Ο τρίτος πυ-λώνας είναι η αυτοδιοίκηση που μπορεί να διαδραματίσει ση-μαντικότατο ρόλο ειδικά στην αντιμετώπιση της κρίσης.Τέλος, σημαντικός παράγοντας είναι τα κομματικά ΜΜΕ.Πρέπει να αναμορφώσουμε, ενισχύσουμε και αναπτύξουμετα κομματικά Μέσα. Όλα έχουν τη δική του ιστορικότητα,(και πρώτα η «Αυγή») και το δικό τους βάρος. Αν δεν τα συν-τονίσουμε και δεν τα εντάξουμε σε ένα σχέδιο που να αφοράτη νέα αφετηρία του κόμματος με την κοινωνία μαζί, σε συν-θήκες αριστερής διακυβέρνησης, θα έχουμε χάσει μεγάλομέρος και της προστιθέμενης πολιτικής αξίας που σήμεραέχουμε, αλλά, το κυριότερο θα επιτρέψουμε τη δημιουργίαδεσμών διαμεσολάβησης της κυβερνητικής πολιτικής απόκέντρα εξωθεσμικά.

Πολύς λόγος έγινε για την τελευταία Κεντρική Επιτροπή.Εσείς πώς την αξιολογείτε;

Η ΚΕ έκανε μια συζήτηση γύρω από το ζήτημα της συμφω-νίας πλαίσιο. Εννοείται ότι δεν θα σταματήσει κανείς να λέειτις απόψεις του. Έχει σημασία όμως πως εκφράζουμε αυτέςτις απόψεις, αν ακούει ο ένας τον άλλο, αν γίνεται πραγμα-τικός διάλογος ή αν εμμένουμε σε προκατασκευασμένα σχέ-δια και αναλύσεις. Το κόμμα κάνει ένα νέο ξεκίνημα με τηνεκλογή καινούργιου γραμματέα και νέων συντρόφων στηνΠολιτική Γραμματεία. Επωμίζονται μια πολύ σοβαρή ευθύνηνα δημιουργήσουν ένα πολιτικό κέντρο καθοδήγησης και επί-λυσης προβλημάτων. Ο σ. Κορωνάκης έχει βαθιά γνώση τουκόμματος αλλά και συνείδηση κινήματος και κοινωνίας καιπιστεύω ότι είναι μια επιλογή που θα βοηθήσει το κόμμα.

Κυβέρνησηκαι κόμμα

Το κόμμα δεν πρέπει να μεταβληθείσε ιμάντα μεταβίβασης προειλημμέ-νων κυβερνητικών αποφάσεων, ούτεκαι να εκφυλιστεί σε μηχανισμό πε-λατειακών εξυπηρετήσεων παλαιούή νέου τύπου. Το κόμμα πρέπει νααποκτήσει τον πολιτικό του ρόλο σεένα σύστημα αριστερής προοδευτι-κής κυβέρνησης

“

88 Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Του Σταύρου Τομπάζου

Τα κυρίαρχα ΜΜΕ παρουσιάζουν τηνποσοτική χαλάρωση του ΜάριοΝτράγκι ως τον από μηχανής θεό πουθα αντιμετωπίσει αποτελεσματικάτις αποπληθωριστικές τάσεις στηνευρωπαϊκή οικονομία για να την οδη-γήσει σε μια νέα περίοδο ανάπτυξης.Αυτή η αισιόδοξη προοπτική λει-τουργεί και ως μοχλός πίεσης στηνελληνική κυβέρνηση που καλείται ναμη χάσει το τρένο της ανάπτυξηςσυγκρουόμενη με τους δανειστές.

Ωστόσο, τα 60 δισ. ευρώ το μήναπου η ΕΚΤ θέλει να ρίξει στην οι-κονομία δεν είναι το πρώτο

μέτρο στην κατεύθυνση μιας επεκτατι-κής νομισματικής πολιτικής. Μέσα στο2014, η νομισματική πολιτική της ΕΚΤγινόταν όλο και πιο επεκτατική, πράγμαπου ελάχιστα επέδρασε στην πραγμα-τική οικονομία.

Το επιτόκιο δανεισμού της ΕΚΤ μει-ώθηκε στο 0,15% μέσα στον Ιούνιο του2014 (από 0,25%) και τον Σεπτέμβριοστο 0,05%. Παράλληλα, το καταθετικόεπιτόκιο πέρασε στο -0,10% τον Ιούνιοκαι στο -0,20% τον Σεπτέμβριο.

Η ΕΚΤ ανέπτυξε ένα πρόγραμμα 400δισ. ευρώ που προορίζονται για τις τρά-πεζες, υπό μορφή μακροχρόνιου δανει-σμού με επιτόκιο μόλις 0,15%, με τονόρο οι τελευταίες να δανείσουν τις μι-κρομεσαίες επιχειρήσεις. ∆έχτηκε επί-σης οι τράπεζες να τιτλοποιούν τα δά-νειά τους στις μικρομεσαίες επιχειρή-σεις (τίτλοι ABS: Asset Backed Securi-ties) και να τα πουλούν στην ΕΚΤ. Κατ’

αυτόν τον τρόπο, η ΕΚΤ αναλαμβάνει ηίδια τον κίνδυνο μη εξυπηρέτησης τωνχρεών των μικρομεσαίων επιχειρήσεωναπαλλάσσοντας τις ιδιωτικές τράπεζες.Τα ABS είναι μια γενική κατηγορία πα-ράγωγων χρηματοπιστωτικών προϊόν-των, στα οποία ανήκουν και τα χρηματο-πιστωτικά παράγωγα στεγαστικών δα-νείων όπως τα CDO και τα MBS, από ταοποία ξεκίνησε η κρίση το 2007-2008στις ΗΠΑ. Επιπλέον, μέσα στο 2014, κα-ταργήθηκε η πολιτική για ακύρωση τηςεπιπλέον ρευστότητας που η ΕΚΤ δημι-ουργεί στην οικονομία όταν αγοράζει δη-μόσιους τίτλους χρέους στη δευτερογενήαγορά. Προηγουμένως, η ΕΚΤ επιδίωκεοι ιδιωτικές τράπεζες να καταθέτουνστην ίδια το ποσό που εισέπραττανέναντι των δημόσιων τίτλων που τηςπουλούσαν.

Όλα αυτά τα προαναφερθέντα μέτραδεν απέδωσαν τα αναμενόμενα, πράγμαπου αποδεικνύεται και από την ίδια τηνπρόθεση της ΕΚΤ για την «ποσοτική χα-λάρωση» των 60 δισ. το μήνα.

Αυτοτροφοδοτούμενη κρίση

Είναι, όμως, το πρόβλημα της ευρω-παϊκής οικονομίας πρόβλημα ρευστότη-τας των επιχειρήσεων του μη χρηματοπι-στωτικού τομέα; Τα δεδομένα καταδει-κνύουν ότι οι τελευταίες κολυμπούν κυ-ριολεκτικά στα μετρητά. Στην ευρω-ζώνη, η ρευστότητά τους από 13% τουΑΕΠ το 2000 έφθασε στο 23% το 2014!

Οι επιχειρήσεις έχουν θεωρητικά τρειςπηγές χρηματοδότησης: τον κλασικό δα-νεισμό, την έκδοση μετοχών και την αυ-τοχρηματοδότηση από ίδια κέρδη. Στηνπερίπτωση της ευρωζώνης το ποσοστό

αυτοχρηματοδότησής τους έφθασε το2014 στο100%: Η παγκόσμια τάση στονανεπτυγμένο κόσμο δεν είναι η χρηματο-δότηση των επιχειρήσεων ούτε μέσω δα-νεισμού, ούτε μέσω έκδοσης μετοχών,αλλά η αυτοχρηματοδότηση πέραν του100%, που σημαίνει κυρίως μείωση τωνυφιστάμενων χρεών στις τράπεζες. ΣτιςΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ια-πωνία το ποσοστό αυτοχρηματοδότησηςξεπερνά το 100%.

Πού οφείλονται, λοιπόν, οι αποπλη-θωριστικές τάσεις και η οικονομική στα-σιμότητα αν όχι στην έλλειψη ρευστότη-τας; Οφείλονται στη μείωση της δημό-σιας και ιδιωτικής ζήτησης και στην άρ-νηση των παραγωγικών επιχειρήσεων ναεπενδύσουν λόγω έλλειψης επενδυτικώνευκαιριών που να υπόσχονται ψηλό πο-σοστό κέρδους.

Το πρόβλημα δεν είναι λοιπόν η ρευ-στότητα, αλλά οι ίδιες οι πολιτικές λιτό-τητας που εφαρμόζονται, σε διαφορε-τικό βέβαια βαθμό, στις χώρες με ήχωρίς μνημόνιο. Συνεπώς, η Ελλάδα δενθα επιβιβαστεί στο ευρωπαϊκό τρένο τηςανάπτυξης που κινείται με το ρευστό τουΝτράγκι, διότι τέτοιο τρένο δεν υπάρχει.Η Ελλάδα ήταν και θα παραμείνει εγ-κλωβισμένη στην «αυτοτροφοδοτούμενηκρίση», όσο η διαπραγματευτική δυνα-τότητα των εργαζομένων, που υπονό-μευσαν οι μνημονιακοί νόμοι, παραμένειασθενής.

Υπερσυσσώρευση κεφαλαίου

Το 25% του κατά κεφαλή εισοδήματοςπου χάθηκε τα τελευταία χρόνια στη Ελ-λάδα είναι απλώς ένας μέσος όρος που

αποκρύβει το γε-γονός ότι η εργα-σία πλήρωσε τομεγαλύτερο μέροςαυτός της απώ-λειας. Μεταξύ2009 και 2014, ημισθωτή εργασίαέχασε πέντε μονά-δες στο ΑΕΠ: Από53,8% του ΑΕΠ το2009 πέρασε στο48,9% το 2014.Αντίθετα, το πο-σοστό κέρδουςπαρουσιάζει αυξη-τική τάση από το2013, ενώ ο λόγοςΕισοδημάτων Ιδιο-κτησίας (επιχειρη-σιακά κέρδη,τόκοι, μερίσματακαι ενοίκια) καιΕισοδημάτων Ερ-γασίας (μισθοί καιεισόδημα αυτοα-πασχολούμενων)

παρουσιάζει αύξηση από το 2011 καιέφθασε στα προ της κρίσης επίπεδα:Από 0,58 το 2010 έφθασε στο 0,83 το2014.

Από το 2008 το μεγάλο πρόβλημα τηςελληνικής οικονομίας είναι η υπερσυσ-σώρευση κεφαλαίου που εκδηλώνεταιποσοτικά ως μια αύξηση του λόγου Πα-γίου Κεφαλαίου και Προϊόντος: Αυτός ολόγος πέρασε από το 3,61 το 2007 στο4,79 το 2014. Αυτό σημαίνει ότι, με τηνυφιστάμενη αξία του παγίου κεφαλαίου,το κεφάλαιο απαιτεί την ιδιοποίηση ενόςμεγαλύτερου μέρους του ΑΕΠ για να θε-ωρήσει μια καπιταλιστική επένδυση ωςεπαρκώς επικερδή.

Με άλλα λόγια, η δραστική μείωση τουμεριδίου του μισθού στο ΑΕΠ είναι ανα-γκαίος όρος για τις καπιταλιστικές επεν-δύσεις. Και δεν υπάρχει διέξοδος απόαυτήν την κατάσταση χωρίς απαξίωσητου κεφαλαίου, δηλαδή διαγραφή μέ-ρους της αξίας του. Το δίλημμα είναιαπλό: ή απαξίωση του κεφαλαίου ή σύγ-χρονες ανθρωποθυσίες όπως τις ζήσαμετα τελευταία χρόνια.

Ρυθμίσεις στο τραπεζικό σύστημα

Η απαξίωση του κεφαλαίου δεν γίνε-ται όμως μόνη της: Προϋποθέτει σύγ-κρουση με τις λεγόμενες αγορές, διαμέ-σου μιας πολιτικής που υπάρχει στοπρόγραμμα της Θεσσαλονίκης αλλά δύ-σκολα επιβάλλεται στο πλαίσιο της υφι-στάμενης συμφωνίας με τους δανειστές.

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήρθε μεάδεια χέρια από τις Βρυξέλλες. Απέφυγετη λήψη νέων υφεσιακών μέτρων, όπωςη μείωση των συντάξεων και η αύξησητου ΦΠΑ, επέβαλε την ασάφεια σχετικάμε τους στόχους του πρωτογενούς πλεο-νάσματος, διασφάλισε τη διαχείριση τηςανθρωπιστικής κρίσης προς όφελος τωνθυμάτων, καθώς και μια ευνοϊκή διαχεί-ριση των κόκκινων δανείων για τα κατώ-τερα κοινωνικά στρώματα. Με τις αδιαμ-φισβήτητες παραχωρήσεις της, η κυβέρ-νηση κέρδισε κυρίως χρόνο.

Το θέμα είναι να αξιοποιηθεί αυτός οχρόνος για να προετοιμαστούμε κατάλ-ληλα για την επερχόμενη μάχη: Η απο-κατάσταση των συλλογικών συμβάσεων,ο κατώτατος μισθός, η δημιουργία θέ-σεων εργασίας και η απομείωση του δη-μόσιου χρέους είναι οι κύριοι στόχοι γιακάθε πολιτική που θέλει να αμφισβητή-σει αποτελεσματικά το ακραίο, νεοφιλε-λεύθερο υπόδειγμα. Και αυτοί οι στόχοιδεν μπορούν να επιτευχθούν σε μια δια-πραγματευτική προσπάθεια με αχίλλειοπτέρνα ένα ανεξέλεγκτο τραπεζικό σύ-στημα, χωρίς περιορισμούς και ρυθμί-σεις στη διεθνή ροή των κεφαλαίων.

* O Στ. Τομπάζος είναι αναπληρωτήςκαθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ απέφυγετη λήψη νέων υφεσιακών μέτρων,επέβαλε την ασάφεια σχετικά μετους στόχους του πρωτογενούςπλεονάσματος, διασφάλισε τη δια-χείριση της ανθρωπιστικής κρίσηςπρος όφελος των θυμάτων,καθώς και μια ευνοϊκή διαχείρισητων κόκκινων δανείων για τα κα-τώτερα κοινωνικά στρώματα.

“Κρίση ρευστότητας ή κρίση λιτότητας;

Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015 99OIKONOMIA

Tη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

Πώς είδατε τη συμφωνία Ελλάδας –Eurogroup;

Για πρώτη φορά μια χώρα, η οποία έχειδυσκολίες λόγω του χρέους, έχει μια κυ-βέρνηση της Αριστεράς που βάζει προ-τάσεις εναντίον της λιτότητας που έχειεπιβληθεί από την τρόικα, ουσιαστικάαπό τη Γερμανία. Για πρώτη φορά, μέσαστους ευρωπαϊκούς θεσμούς, υπάρχειμια αντιπολίτευση. Επομένως, θεωρείταιπολύ θετικό βήμα η συμφωνία, ιδιαίτεραεδώ, όπου γενική εντύπωση είναι ότιέχουμε μια κυβέρνηση η οποία κάνει ό,τιτης λέει η Γερμανία για να δείξει ότιείναι ο καλός μαθητής στην Ευρώπη τηςλιτότητας. Βλέπουμε μια μικρή χώρα. μετόσες δυσκολίες να κάνει δικές της προ-τάσεις και να δείχνει ότι η λιτότητα έχειαποτύχει. Η Ελλάδα, αυτή τη στιγμή,είναι πρωτοπόρος στην προσπάθεια ναφανεί ότι υπάρχει εναλλακτική λύση. Τοχρέος χωρών όπως η Ελλάδα και η Πορ-τογαλία, κατά την άποψή μου, δεν μπο-ρεί να εξοφληθεί. Η πολιτική της λιτό-τητας οξύνει το πρόβλημα.

Η λιτότητα, όμως, δεν ισχύει ως πολι-τική μόνο για τον Νότο. Εφαρμόζεται σ’ολόκληρη την Ευρώπη.

Πολύ σωστά και αυτό είναι το πρό-βλημα. Όταν και στις χώρες του Βορράυπάρχει λιτότητα, όταν στη Γερμανίαείναι για 10 χρόνια παγωμένοι οι μισθοίπώς μπορεί να δουλέψει το σύστημα, ηΕυρωζώνη; Πώς θα γίνει ανάπτυξη, ναπαρασύρει και τις άλλες χώρες; Η Γερ-μανία, λόγω και της κρίσης, έχει συγ-κεντρώσει πολύ μεγάλα πλεονάσματακαι θα έπρεπε να ανοίξει την οικονομίατης ή να επενδύσει στις χώρες που έχουνπρόβλημα ανάπτυξης. Αντίθετα επιβάλ-λει σ’ ολόκληρη την Ευρώπη λιτότητα.

Αυτό ως πρόβλημα, απασχολεί πλέονκαι χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα κ.ά.

Η Μέρκελ, και η Γερμανία, πρέπει νααντιληφθούν ότι η πολιτική του επηρεά-ζει όλο τον κόσμο όχι μόνο την Ευρώπη.Ο ίδιος ο πρόεδρος Ομπάμα υποχρεώ-θηκε να παρέμβει και να πει ότι αυτή ηπολιτική οδηγεί στην καταστροφή της

Ευρώπης, στη διάλυση της Ευρωζώνηςκάτι που δεν είναι καλό για όλο τονκόσμο. Βλέπουμε, επίσης, πολλοί διάση-μοι Αμερικανοί οικονομολόγοι όπως οΣτίγκλιτς και ο Κρούγκμαν να αρθρο-γραφούν εναντίον αυτής της πολιτικήςκαι υπέρ των εναλλακτικών προτάσεωνόπως αυτές του ΣΥΡΙΖΑ διότι εξωθεί τηνΕλλάδα εκτός ευρώ και αυτό θα σημαί-

νει τη διάλυση της Ευρωζώνης.Πώς, λοιπόν, μπορεί να ξεκινήσει η

ανάπτυξη στην Ελλάδα αλλά και στηνΕυρώπη;

Το σχέδιο της τρόικας είναι γνωστό.Πίστευε ότι αν μειωθούν οι μισθοί, θααυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας.Η ανταγωνιστικότητα όμως εξαρτάταιαπ΄ το ανθρώπινο κεφάλαιο, την εκπαί-δευσή του αλλά και την ικανοποίησήτου, την αμοιβή του. Η ανάπτυξη δενήλθε. Για να έλθει θα πρέπει πρώτα ναεπιλυθεί η ανθρωπιστική κρίση που έχειδημιουργηθεί λόγω της λανθασμένης πο-λιτικής της τρόικας, να αυξηθεί ο κατώ-τερος μισθός, να ενισχυθεί ο αγροτικόςτομέας, οι επαγγελματίες, να ενισχυθεί ηεσωτερική ζήτηση, να στηριχθεί ο το-

μέας της εγχώριας παραγωγής. Η ανά-πτυξη στην Ευρώπη όμως χρειάζεται ένασχέδιο ευρωπαϊκό, ένα σχέδιο τύπουΜάρσαλ καθώς οι χώρες του Νότου δενέχουν δυνατότητες και πόρους. Τότε θαμπορέσει και η ΕΚΤ να λύσει το ευρω-παϊκό πρόβλημα του χρέους. Η απόφασήτης για αγορά ομολόγων είναι μια ήττατης Μέρκελ. Αλλά πρέπει στη συνέχειανα ενεργοποιηθεί και η Ευρωπαϊκή Τρά-πεζα Επενδύσεων, να προχωρήσει σεεπενδύσεις στις χώρες του Νότου, οιοποίες επιπλέον δεν πρέπει να υπολογί-ζονται στο έλλειμμα. Η ανάπτυξη και τηςΕλλάδας προϋποθέτει ένα ευρωπαϊκόσχέδιο το οποίο σήμερα δεν υπάρχει.

•

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ ΗΛΙΑ ΣΟΥΚΙΑΖΗ

Η ανάπτυξη και της Ελλάδαςπροϋποθέτει ένα ευρωπαϊκό σχέδιο

Η Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, είναι πρωτοπόρος στηνπροσπάθεια να φανεί ότι υπάρχει εναλλακτικήλύση. Το χρέος χωρών όπως η Ελλάδα και η Πορ-τογαλία, κατά την άποψή μου, δεν μπορεί να εξο-φληθεί. Η πολιτική της λιτότητας οξύνει το πρό-βλημα.

“

Ο Ηλίας Σουκιάζης είναι καθηγητής Οικονομικών στοΠανεπιστήμιο της Κοίμπρα. Συζητάμε μαζί του για τησυμφωνία μεταξύ Ελλάδας και δανειστών, την πολιτικήλιτότητας που εφαρμόζεται και στην Πορτογαλία καιγια την Αριστερά στην ιβηρική χώρα.

Αναφερθήκαμε στον Νότο προηγουμένως. Ποια η κατά-σταση σήμερα στην Πορτογαλία;

Έχει δυο όψεις. Η μια είναι αυτή που θέλουν να δείξουν οικυβερνώντες. Υπάρχουν υπόνοιες ότι η κυβέρνηση πιέζεταιαπό τη Γερμανία να εμφανίζει έτσι την πραγματικότητα ώστενα μην φανεί ότι απέτυχε η πολιτική της. Η Πορτογαλία –όπως και η Ιρλανδία – είναι το παράδειγμα ότι η λιτότηταείναι η λύση, επέτυχε. Η άλλη όψη είναι η πραγματικότητα.Ας πάρουμε το χρέος ως παράδειγμα. Όταν ήλθε η Τρόικαστην Πορτογαλία ήταν 90%, τώρα είναι 130%. Προβάλλουν ωςεπιτυχία την έξοδο, τον δανεισμό δηλαδή, στις αγορές. Όμωςτα επιτόκια που πληρώνει είναι υψηλότερα από τον ρυθμόανάπτυξης, ο οποίος το 2014 ήταν 0,9%. Αν συνεχιστεί αυτή ηπολιτική η χώρα δεν θα έχει πόρους να αποπληρώσει τοχρέος, το οποίο θα οδηγεί σε συνέχιση της πολιτικής λιτότη-τας για να αποπληρώνεται το χρέος, σε αύξηση φορολογίαςτων μισθωτών, αύξηση της ανεργίας, αύξηση της μετανά-στευσης. Θα είναι αδύνατο να αποπληρωθεί το χρέος χωρίςαναδιάρθρωσή του, αν δεν γίνει δεκτή η πρόταση των Βαρου-φάκη – Τσίπρα να συνδεθεί η αποπληρωμή του με την πορείαανάπτυξης. Ό, τι έγινε δηλαδή το 1953 με τη Γερμανία. Η κυ-βέρνηση, υπακούοντας στην ανάγκη της Γερμανίας να προ-βάλλεται η Πορτογαλία σαν θετικό παράδειγμα, δεν το θέτει.Η Πορτογαλία πάει καλά αλλά οι άνθρωποι υποφέρουν! Ταημερομίσθια και οι μισθοί έχουν εξευτελισθεί. Ένας μηχανι-κός, πχ, δέχεται να εργασθεί με 600 ευρώ, ένας αρχιτέκτο-νας με 700, γιατροί και νοσηλευτές μεταναστεύουν αν καιασθενείς με απλή γρίπη πεθαίνουν διότι δεν υπάρχουν για-τροί να τους υποδεχθούν. Η δικαιοσύνη, η παιδεία νοσούν ενώέχουν εκποιηθεί βασικοί τομείς της οικονομίας. Η ηλεκτρική

ενέργεια έχει πωληθεί στους Κινέζους, μεγάλο ποσοστό τωντραπεζών ανήκει στους Αγκολέζους. Από την Αγκόλα, την άλ-λοτε αποικία, έρχονται και αγοράζουν δημόσια περιουσία τηςμητρόπολης! Οι Πορτογάλοι δεν είναι ευχαριστημένοι καιβλέπουν την Ελλάδα ως παράδειγμα, θα ήθελαν ένα αντί-στοιχο με τον ΣΥΡΙΖΑ κίνημα αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει, ανκαι η διάθεση του κόσμου είναι ορατή.

Οι δημοσκοπήσεις φέρνουν πρώτο το Σοσιαλιστικό Κόμμα.Τι θα σημαίνει αυτό;

∆υστυχώς το ΣΚ έχει κάνει πολλά λάθη και ο νέος ηγέτηςτου έχει απογοητεύσει τον κόσμο. Όπως και στην Ελλάδα πριντον ΣΥΡΙΖΑ, στα κύρια ζητήματα τα δυο κόμματα έχουν ίδιαπολιτική. Την προηγούμενη εβδομάδα, σε εκδήλωση, υποστή-ριξε ότι τώρα η κατάσταση στη χώρα έχει καλυτερεύσει καικάλεσε τους Κινέζους επενδυτές να επενδύσουν στην Πορ-τογαλία. Η κυβέρνηση, φυσικά, το εκμεταλλεύτηκε αυτό αμέ-σως. Το συμπέρασμα των Πορτογάλων, τελικά, είναι ότι όλοιέχουν την ίδια πολιτική. Εντωμεταξύ ο Πρωθυπουργός απο-καλύφθηκε ότι επί πέντε χρόνια δεν πλήρωνε κοινωνική πρό-νοια και δήλωσε ότι δεν το γνώριζε! Παρ’ όλα αυτά εναλλα-κτική λύση δεν υπάρχει.

Είναι δυνατό να υπάρξει συνεργασία μεταξύ Μπλόκο, ΚΚκαι άλλων αριστερών κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων;

Το Μπλόκο έχει κάνει λάθη με σπουδαιότερο αυτό κατά τηνεκλογή του Προέδρου της ∆ημοκρατίας που συνεργάστηκε μετο – κυβερνών τότε – ΣΚ. Ο κόσμος απομακρύνθηκε. Έπαιξερόλο και ότι ο χαρισματικός του ηγέτης Λόσα έχει απομα-κρυνθεί από την πρώτη γραμμή για προσωπικούς λόγους. Ναυπενθυμίσουμε ότι επιλογή του κόμματος είναι να μην υπάρ-χει μονοπρόσωπη εξουσία αλλά συλλογική, έτσι δεν λειτουρ-γεί αποτελεσματικά. Το ΚΚ κινείται μοναχό, στις εκλογέςμπορεί να είναι η έκπληξη, να υπερβεί το 10%. Έχει ένα χαρι-σματικό ηγέτη, τον Χερόνιμο Ντος Σάντος, τον οποίο προ-βάλλει πολύ, και τώρα είναι περίπου στο 8% κατά τις δημο-σκοπήσεις. ∆εν είναι τόσο «ορθόδοξο», όπως το ΚΚΕ με τοοποίο εξάλλου έχουν ανταλλάξει σκληρά κείμενα. Είναι πολύκοντά στον κόσμο που υποφέρει, τα συνθήματά του ικανοποι-ούν τους Πορτογάλους. Γνωρίζω πολλούς που δηλώνουν ότιθα ψηφίσουν ΚΚ όχι γιατί πιστεύουν στην ιδεολογία του αλλάδιότι έχουν αγανακτήσει με την πολιτική αυτών που κυβερ-νούν και δεν υπάρχει εναλλακτική λύση.

Η εγχείρηση πέτυχε,ο ασθενής πεθαίνει


Tου Θόδωρου Παρασκευόπουλου

Παρακολουθώντας τις αντιδρά-σεις των κομμάτων της αντιπο-λίτευσης, κυρίως της Νέας ∆η-

μοκρατίας του ΚΚΕ και του ΠΑΣΟΚ καιλιγότερο του Ποταμιού, μένει ο ενημε-ρωμένος αναγνώστης έκπληκτος πόσοταυτίζεται η ορολογία και η επιχειρημα-τολογία με μια μερίδα ευρωπαίων πολι-τικών, συγκεκριμένα των ακροδεξιών.Κι εδώ δεν εννοώ τόσο την Λεπέν, όσοτην ακροδεξιά πτέρυγα της γερμανικήςχριστιανοδημοκρατίας και τους ακολού-θούς τους στην Ισπανία, την Πορτογαλίακαι τις χώρες της Βαλτικής.

Η στάση της αντιπολίτευσης

Βέβαια, η ταύτιση δεν έχει τα ίδια κί-νητρα σε όλες τις περιπτώσεις. Για τοΚΚΕ είναι συνέπεια του μεταφυσικούδογματισμού ότι εφόσον η ΕΕ είναι «λυ-κοσυμμαχία», ό,τι συμφωνηθεί στο πλαί-σιό της θα είναι επιβλαβές για τις λαϊκέςτάξεις: ρήγματα και ρωγμές δεν μπο-ρούν να υπάρξουν, γιατί, αν ο Περισσόςπαραδεχτεί ότι τέτοια πράγματα μπο-ρούν να δημιουργηθούν ή κιόλας να επι-τευχθούν, τότε καταρρέει το θεωρητικόοικοδόμημα. Είναι ένας τρόπος σκέψηςπου μας γυρνάει πίσω στην προνεοτε-ρική θεολογική σκέψη, όπου όλα απέρ-ρεαν από τα εκκλησιαστικά δόγματα. Ωςέναν βαθμό, όμως, είναι αγνή σκέψη –συγκεκριμένα στο βαθμό που η ταύτισηδεν υπηρετεί τους εσωκομματικούςεξουσιαστικούς σκοπούς της ηγεσίαςτου ΚΚΕ.

∆ιαφορετικά είναι τα πράγματα με τακόμματα της αστικής αντιπολίτευσης.Υπάρχει η κομματική επιδίωξη, από τηΝέα ∆ημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, να υπε-ρασπιστούν και να δικαιολογήσουν ταπεπραγμένα της προηγούμενης κυβέρ-νησης, κι εκεί ήταν αναμενόμενος οισχυρισμός ότι η κυβέρνηση υπέγραψεπαράταση του μνημονίου και ότι, μάλι-στα, με όρους χειρότερους από τουςπροϋπάρχοντες. Το «Ποτάμι», από τημεριά του, επιδιώκει, όπως φαίνεται, νασυμμετάσχει στην κυβερνητική πλει-οψηφία ή μάλλον να αντικαταστήσειτους «Ανεξάρτητους Έλληνες». Ακόμαπερισσότερο: σταθερή επιδίωξη του

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

Τι θέλει τελικά το Βερολίνο; Τοερώτημα είναι αναπόφευκτο,ενόψει ενός ακόμα κρίσιμου Γι-

ούργογκρουπ και με τον διεθνή Τύπονα ασχολείται με το πρόβλημα ρευστό-τητας της Ελλάδας, το οποίο υποτίθε-ται ότι είχε λυθεί στο προηγούμενο.Αυτοί που επέμεναν ότι ο ΒόλφγκανγκΣόιμπλε δεν έχει καμιά διάθεση ναυποχωρήσει και θα επιχειρήσει να«υποτάξει» ή ακόμα καλύτερα να ξε-φορτωθεί την ελληνική κυβέρνησηφαίνεται να δικαιώνονται, καθώς ογερμανός υπουργός Οικονομικών όχιμόνο συνεχίζει συστηματικά τα δη-κτικά σχόλια κατά της κυβέρνησης,αλλά φαίνεται όπως δείχνουν κάποιακάθε άλλο παρά τυχαία δημοσιεύματανα έχει στοχοποιήσει και τον Έλληναυπουργό Οικονομικών, Γιάνη Βαρου-φάκη. Προφανώς, η εκτίμηση στο γερ-μανικό υπουργείο Οικονομικών είναιότι μια αποπομπή του Έλληνα «συνα-δέλφου» του κ. Σόιμπλε θα προκα-λούσε ένα πρώτο και σημαντικό ρήγμαστη συνοχή της ελληνικής κυβέρνη-σης. Για αυτό και τα δημοσιεύματα πουεπικεντρώνονται περισσότερο στοστυλ και στο ύφος του και όχι απαραί-τητα στο περιεχόμενο των όσων λέει,πέφτουν βροχή.

Παιχνίδι υπονόμευσης

Συνοδεύονται, φυσικά, από συνεχείςαιτιάσεις για την «ανετοιμότητα καιτην ανοργανωσιά» της ελληνικήςπλευράς. Βεβαίως, ο κ. Βαρουφάκηςμε τον τρόπο που επέλεξε να επικοι-νωνήσει τις θέσεις του έδωσε ορισμέ-νες φορές και την αφορμή, που έψα-χναν όσοι ήθελαν να τον αποδομή-σουν. Έτσι, αυτό το διάστημα κυριαρ-χούν δημοσιεύματα, που αναφέρονταιστις «υπερβολικές απαιτήσεις» της ελ-ληνικής πλευράς, που ενώ δεν διαθέ-τει χρήματα, από τη μια υπόσχεται καιαπό την άλλη αδυνατεί να εξηγήσειπου θα τα βρει.

Είναι πολλοί αυτοί στο Βερολίνο,που αρχίζουν να προβλέπουν ότι η ελ-

ληνική κυβέρνηση θα χρειαστεί ναπάρει κάποια στιγμή ριψοκίνδυνεςαποφάσεις, αφού οι εκβιασμοί όσοπερνά ο καιρός θα κορυφώνονται. ∆ενείναι τυχαίο ότι οι μηχανισμοί του γερ-μανικού υπουργείου έχουν πάρει μπρο-στά και έχουν κινητοποιήσει και τους«πρόθυμους» σε Φρανκφούρτη και Βε-ρολίνο με στόχο να επιτύχουν τηνασφυξία της Ελλάδας και να την αναγ-κάσουν σε άτακτη υποχώρηση μπρο-στά στο ενδεχόμενο χρεωκοπίας. Στοπαιχνίδι αυτό της υπονόμευσης, πουδεν θέλει και πολύ μυαλό για να τοδιακρίνει και αποκρυπτογραφήσει κα-νείς στρατεύτηκαν φυσικά και οι «πρό-θυμοι» της Ελλάδας, με κύριο μοχλότους μηχανισμούς του ΕυρωπαϊκούΛαϊκού Κόμματος αλλά και άλλων συν-τηρητικών δυνάμεων του Νότου, μεπρώτο και καλύτερο τον ισπανό

υπουργό Οικονομικών της Ισπανίας, οοποίος σε κάθε ευκαιρία «εξαγγέλλει»νέο μνημόνιο για την Ελλάδα, προκει-μένου να πείσει και τους δικούς τουψηφοφόρους για την αδυναμία του ΣΥ-ΡΙΖΑ να κυβερνήσει.

Προπαγανδιστική πανστρατιά

Σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο και μετην Κομισιόν να περιορίζεται σε ρόλοπαρατηρητή των πρωτοβουλιών τουΒερολίνου και την ΕΚΤ να μετατρέπε-ται σε εργαλείο πρόσθετης πίεσης,πολλοί αμφιβάλουν για το πόσο θαμπορέσει να αντέξει η ελληνική κυ-βέρνηση. Το ερώτημα είναι αν τελικάπαρά τα περί του αντιθέτου λεγόμεναη κυβέρνηση της κυρίας Μέρκελ επι-θυμεί να σπρώξει την Αθήνα σε επιλο-γές ρήξης, φορτώνοντας όμως σε αυτήτο βάρος αυτής της κατάληξης. Οιπροβλέψεις αλλά και εκκλήσεις ορι-σμένων για έξοδο της Ελλάδας από τηνευρωζώνη αναζωπυρώθηκαν, αλλά δεναποτελούν πια τόσο «μεγάλη είδηση»όσο στο παρελθόν αφού και γερμανοίπολίτες έχουν μάλλον κουραστεί να τιςακούν.

Σε αυτή την πανστρατιά της γερμανι-κής προπαγανδιστικής μηχανής συ-στρατεύονται με προθυμία και αυτοίπου κανονικά και λόγω θέσης θαέπρεπε να είναι πιο προσεκτικοί στιςδημόσιες τοποθετήσεις τους όπως οΚλάους Ρέγκλινγκ, ο επικεφαλής τουΕυρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτι-κής Σταθερότητας (ESM/EFSF), οοποίος εξέφρασε δυσαρέσκεια για δη-λώσεις, που κάνουν το τελευταίο διά-στημα ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΓιάνηςΒαρουφάκης και υπερβαίνοντας τιςαρμοδιότητές του κάλεσε την ελληνικήκυβέρνηση να μην προσχωρήσει σε αυ-ξήσεις στους κατώτατους μισθούς καισυντάξεις...

Ακόμα ένα δείγμα ότι κάποιοι στοΒερολίνο θα ήθελαν να επιστρέψουμεστις εποχές που υποδείκνυαν στουςΈλληνες όχι μόνο τι θα ψηφίσουν,αλλά και τι είδους πολιτική οφείλουννα εφαρμόσουν εκείνοι που θα ψηφι-στούν.

Πίεση και προπαγάνδαγερμανικής... ακρίβειαςΤο σχέδιο του Βερολίνου για την επίτευξη απόλυτης ασφυξίαςτης Ελλάδας βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη

Τι θέλει τελικά το Βε-ρολίνο; Το ερώτημαείναι αναπόφευκτο,ενόψει ενός ακόμακρίσιμου Γιούργογ-κρουπ και με τον διε-θνή Τύπο να ασχολεί-ται με το πρόβλημαρευστότητας της Ελ-λάδας, το οποίο υπο-τίθεται ότι είχε λυθείστο προηγούμενο.

“

Στην ευρωπαϊκή σοσιαλ-δημοκρατία φαίνεται ναεπικρατεί αμηχανία: απότη μια βλέπουν οι ηγε-σίες των κομμάτων τουςότι, αν συνεχίσουν ναείναι προσδεδεμένεςστην πολιτική της ευρω-παϊκής δεξιάς, θα συνε-χιστεί η καθοδική πο-ρεία, από την άλλη,όμως, η σύνδεση τωνσοσιαλδημοκρατικώνκομμάτων με κέντρα οι-κονομικής ισχύος και ηένταξη των σοσιαλδημο-κρατών στους ευρωπαϊ-κούς μηχανισμούς έχουνπροχωρήσει τόσο πουμια αληθινή στροφή φαί-νεται σχεδόν αδύνατη.

“


Σταύρου Θεοδωράκη είναι η διάσπασηκαι του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ. Καθώς δεν τουείναι γνώριμη η διαδικασία ελεύθερηςσυζήτησης και λήψης δεσμευτικών απο-φάσεων – το «Ποτάμι» δεν είναι λιγό-τερο αρχηγικό κόμμα από τη Νέα ∆ημο-κρατία και το ΠΑΣΟΚ, είναι μάλλον πε-ρισσότερο, αν και ιδιόμορφα, προσωπο-παγές – θεωρεί ότι οι διαφωνίες που εκ-φράζονται στα όργανα του κόμματος ήμε αρθρογραφία δημιουργούν δυνατότη-τες για αλλαγή του πολιτικού σκηνικούμε την περιθωριοποίηση τμημάτων τουΣΥΡΙΖΑ.

Οι λοιπές δυνάμεις

Είναι εμφανές ότι τέτοιες επιδιώξειςήδη υποστηρίζονται, έστω και δειλά, καιαπό εξωκοινοβουλευτικές δυνάμεις, π.χ.σε ορισμένα ΜΜΕ, οι οποίες ενδιαφέ-ρονται για την ανασύνταξη του αστικούκομματικού συστήματος μετά την κρίσητου που συνέβαλε στην ανάδειξη τηςΑριστεράς σε ηγεμονική πολιτική δύ-ναμη. Επίσης, εμφανές είναι ότι γι’ αυτότο εγχείρημα ενδιαφέρονται και κέντραεκτός Ελλάδας, τα οποία ξαφνικά βρέ-θηκαν χωρίς συνομιλητή στην Αθήνα,αφού το ΠΑΣΟΚ και η Νέα ∆ημοκρατία,όχι μόνο έχασαν την παλιά κοινοβουλευ-τική τους δύναμη, αλλά έχουν απαξιωθείηθικά. Σε αυτή την προσπάθεια επιδιώ-κουν να συμπεριλάβουν και τον ΣΥΡΙΖΑ– με την εφαρμογή διπλής τακτικής:αφενός καταγγέλλοντάς τον, μήπως καιπεριθωριοποιηθεί, και αφετέρου με προ-τάσεις ενσωμάτωσης.

Είναι κατανοητό οι γερμανοί χριστια-νοδημοκράτες και χριστιανοκοινωνιστέςνα ειρωνεύονται τη συμφωνία των Βρυ-ξελλών, μιλώντας για «το μνημόνιο πουδεν το λέμε μνημόνιο» και για «τηντρόικα που θα την λέμε οι «θεσμοί»».Στο κάτω κάτω πρέπει να πείσουν τουςψηφοφόρους τους ότι η γερμανική κυ-βέρνηση δεν εγκατέλειψε θέσεις που τηςείχε παραχωρήσει η Ελλάδα υπό την κυ-βέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, πρώτον,αλλά και, δεύτερον, να οικοδομήσουν τιςπροϋποθέσεις για (από τη μεριά της γερ-μανικής κυβέρνησης) επιτυχή συνέχισητων διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα.Βλέπεις, ο ισχυρισμός ότι στις διαπραγ-ματεύσεις των Βρυξελλών η πλευρά των«σκληρών» στην Ευρωζώνη κατήγαγενίκη είναι σαθρός. Βεβαίως, η ελληνικήκυβέρνηση υποχώρησε από τις επιδιώ-ξεις και τις αρχικές της προτάσεις και το«πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» του ΣΥ-ΡΙΖΑ που αποτέλεσε τη ββάση για τοσχηματισμό της δεν αποτυπώνεται στοσύνολό του στην επιστολή Βαρουφάκη,πόσο μάλλον στην ανακοίνωση του Γιού-ρογκρουπ. Όμως, η αφετηρία των δια-πραγματεύσεων δεν ήταν το «πρόγραμματης Θεσσαλονίκης» αλλά η προτέρα κα-τάσταση, δηλαδή το μνημόνιο και τομέιλ Χαρδούβελη – του οποίου το περιε-χόμενο, παρεμπιπτόντως, ακόμα δενέχουμε πληροφορηθεί επισήμως. Μεαυτό το κεκτημένο διαπραγματεύτηκανο Σόιμπλε και οι σύμμαχοί του. Και μεαυτή την αφετηρία, η «συμμαχία της στα-θερότητας», όπως προσφυώς την απο-κάλεσε γερμανός δεξιός βουλευτής,αναγκάστηκε σε εγκατάλειψη θέσεων.Στο εκτενές άρθρο που αναδημοσίευσε η«Εποχή» στο προηγούμενο φύλλο τηςαπό τη γερμανική, κάθε άλλο παρά αρι-στερή «Handelsblatt» αναλύονται με με-γάλη ακρίβεια οι υποχωρήσεις της «συμ-

μαχίας» ή καλύτερα τα εδαφικά κέρδητης ελληνικής κυβέρνησης.

Η «συμμαχία της σταθερότητας»

Σκληρός πυρήνας της «συμμαχίας τηςσταθερότητας» είναι η Γερμανία και οιΒαλτικές χώρες (αυτές προπάντωνεπειδή είναι για λόγους εξωτερικής πο-λιτικής και πολιτικής ασφάλειας προσ-δεδεμένες στο Βερολίνο). Παλιότερα,σταθερό μέλος της συμμαχίας ήταν και ηΑυστρία. Αυτό άλλαξε εν μέρει μετά τηνίκη των σοσιαλδημοκρατών που από το2007 ηγούνται της κυβέρνησης συνασπι-σμού με το Λαϊκό Κόμμα. Ωστόσο, τηθέση του υπουργού Οικονομικών τηνέχει πάντα δεξιός πολιτικός κι αυτό επη-ρεάζει τη θέση της αυστριακής κυβέρνη-σης – υπήρξε μάλιστα γκρίνια για τηνπρωτοβουλία του καγκελάριου Φάιμαννα συναντηθεί με τον Τσίπρα. Το ίδιοισχύει και για την Ιρλανδία. Για εσωτερι-κούς λόγους φανατικοί υποστηρικτέςτης γερμανικής πολιτικής είναι οι κυ-βερνήσεις της Ισπανίας και της Πορτο-γαλίας. Παλιότερες σταθερές σύμμαχοιτης Γερμανίας, οι Κάτω Χν πρωτοβουλίατου καγκελάριου Φρρώρες και η Φιλαν-δία, διαφοροποιούνται, άλλοτε λιγότεροκαι άλλοτε περισσότερο είτε επειδή αν-τιμετωπίζουν και οι ίδιες οικονομικάπροβλήματα είτε οι εταίροι των κυβερ-νήσεων συνασπισμού δεν έχουν κοινέςεπιδιώξεις.

Γενικότερα, στην ευρωπαϊκή σοσιαλ-δημοκρατία φαίνεται να επικρατεί αμη-χανία: από τη μια βλέπουν οι ηγεσίεςτων κομμάτων τους ότι, αν συνεχίσουννα είναι προσδεδεμένες στην πολιτικήτης ευρωπαϊκής δεξιάς, θα συνεχιστεί ηκαθοδική πορεία: το φάντασμα τουΠΑΣΟΚ και της μοίρας του στοιχειώνειτην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.Ακόμα, δεν είναι λίγοι οι σοσιαλδημο-κράτες πολιτικοί της κεντρικής και βό-ρειας Ευρώπης που θεωρούν ότι ησκληρή στάση απέναντι στις χώρες πουπλήττονται από την κρίση χρέους καλ-λιεργεί το έδαφος για να αναβιώσει η πο-λιτική των ιδιωτικοποιήσεων και τηςσυρρίκνωσης των μισθών που φαινότανότι είχε χάσει την αίγλη της προηγούμε-νης εικοσαετίας. Από την άλλη, όμως, ησύνδεση των σοσιαλδημοκρατικών κομ-μάτων με κέντρα οικονομικής ισχύος και

η ένταξη των σοσιαλδημοκρατών στουςευρωπαϊκούς μηχανισμούς έχουν προ-χωρήσει τόσο που μια αληθινή στροφήφαίνεται σχεδόν αδύνατη. Επιπλέον, ηαλληλεπίδραση μεταξύ των περισσότε-ρων ΜΜΕ και των πολιτικών, της δεξιάςπροπάντων, αλλά και πολλών σοσιαλδη-μοκρατών, καθιστά και για εκλογικούςλόγους δύσκολη μια τέτοια στροφή –τουλάχιστον όσον αφορά το ζήτημα τηςΕλλάδας. Είναι χαρακτηριστικό ότιακόμα και στην Αυστρία παρατηρητέςαμφιβάλλουν αν η συνάντηση με τον Τσί-πρα ωφέλησε πολιτικά τον σοσιαλδημο-κράτη καγκελάριο Φάιμαν.

Από την άλλη πλευρά βρίσκονται ηΓαλλία και η Ιταλία τόσο για οικονομι-κούς όσο και για πολιτικούς λόγους. Οιοικονομικοί λόγοι είναι προφανείς: καιτα δύο κράτη υφίστανται αφόρητες πιέ-σεις τόσο στο εσωτερικό όσο και απ’ έξω– δηλαδή από το «μέτωπο της σταθερό-τητας» - ώστε να εφαρμόσουν πλήρως«προγράμματα μεταρρυθμίσεων» σαναυτά που εφαρμόστηκαν στις χώρες τηςκρίσης χρέους. Όχι πως οι κυβερνήσειςτους δεν θέλουν, αλλά – κι εδώ αρχίζουνοι πολιτικοί λόγοι – καθώς και στις δύοκυβερνούν σοσιαλδημοκράτες, φοβούν-ται τις αντιδράσεις των κοινωνικώνστρωμάτων με τα οποία είναι τα κυβερ-νώντα κόμματα άμεσα συνδεδεμένα. Τοπρόβλημα στη Γαλλία είναι μάλιστα με-γαλύτερο, γιατί η ακροδεξιά της Λεπένπαρουσιάζεται σήμερα σαν ο κύριος εκ-πρόσωπος της ρεπουμπλικανικής παρά-δοσης και του κοινωνικού της περιεχο-μένου.

Αντιθέσεις μεταξύ των θεσμών

Αλλά και μεταξύ των θεσμών της Ένω-σης υπάρχουν αντιθέσεις που δεν σχετί-ζονται άμεσα με το ελληνικό ζήτημα, εκ-δηλώνονται όμως στην αντιμετώπισήτου. Η δημόσια διαμαρτυρία του Ντάι-σελμπλουμ, προέδρου του Γιούρογ-κρουπ, ότι ο Γιούνκερ, πρόεδρος της Κο-μισιόν, συνέταξε σχέδιο απόφασης εγγύ-τερο στις ελληνικές θέσεις από όσο θαήθελαν οι υπουργοί Οικονομικών τωνκρατών της Ευρωζώνης, ηχεί παράξενα,γιατί ο Γιούνκερ είναι δεξιός, ενώ οΝτάισελμπλουμ σοσιαλδημοκράτης. Ηαντίθεσή τους απηχεί όμως περισσότεροτην επιθυμία της Κομισιόν να έχει πολι-

τικό και όχι διεκπεραιωτικό ρόλο παράτις ιδεολογικές και πολιτικές διαφορέςμεταξύ σοσιαλδημοκρατών και συντηρη-τικών κομμάτων. Είναι πολύ πιθανό, μετην ανάληψη της προεδρίας του Γιού-ρογκρουπ, στα μέσα του 2015, από τονδεξιό ισπανό υπουργό Οικονομίας, αυτήη αντίθεση να οξυνθεί, και αυτό θα δυ-σκολέψει τη θέση της ελληνικής κυβέρ-νησης.

Αυτές οι αντιθέσεις μεταξύ κρατών,κομμάτων και ευρωπαϊκών θεσμών,ωστόσο, είναι πάντα σχετικές. ∆ηλαδή:μπορεί η γαλλική και η ιταλική κυβέρ-νηση να επιδιώκουν μεγαλύτερη ευχέ-ρεια χειρισμών για τον εαυτό τους καιαναπτυξιακή πολιτική της Ένωσης πέρααπό το – αστείο – «πακέτο Γιούνερ»,όμως, ούτε ευτυχείς είναι με την άνοδοτης Αριστεράς στην Ελλάδα ούτε με τοπρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ συμφωνούν ούτεπρόκειται για χάρη της ελληνικής κυ-βέρνησης να τα σπάσουν με το Βερολίνο·η αυστριακή σοσιαλδημοκρατία αντιτί-θεται σε προγράμματα ιδιωτικοποιήσεωνκαι περικοπής κοινωνικών δαπανών,αλλά ο καγκελάριος Φάιμαν δεν θα τσα-κωθεί με τον συντηρητικό υπουργό Οι-κονομικών της χώρας του για χάρη τουΤσίπρα, κι ακόμα λιγότερο βέβαια η γερ-μανική σοσιαλδημοκρατία που συγκυ-βερνά με τους Χριστιανοδημοκράτες·είναι αλήθεια ότι η Μέρκελ άδειασε τονΣόιμπλε πριν από το τελευταίο Γιούρογ-κρουπ, κι αυτό διευκόλυνε τις διαπραγ-ματεύσεις, τι οποίες ο γερμανός υπουρ-γός Οικονομικών οδηγούσε σε αδιέξοδο– όμως η πολιτική του Βερολίνου είναιπροσηλωμένη στην τήρηση από ελληνι-κής πλευράς του Μνημονίου που είχευπογράψει η προηγούμενη ελληνική κυ-βέρνηση.

Ο ρόλος της ελληνικής κυβέρνησης

Είναι βέβαιο ότι το αμέσως επόμενοδιάστημα η «δημιουργική ασάφεια», πουπολύ ορθά επικαλείται ο έλληνας υπουρ-γός Οικονομικών, θα αξιοποιηθεί καιαπό την άλλη πλευρά που θα επιδιώξεινα της δώσει το δικό της περιεχόμενοκαι ότι σε αυτό το πεδίο θα εκδηλωθούνοι αντιθέσεις που περιγράφηκαν πιοπάνω. Σε ποιο βαθμό η ελληνική κυβέρ-νηση θα μπορέσει να τις αξιοποιήσειεξαρτάται και από την ταχύτητα με τηνοποία θα προχωρήσει στις μεταρρυθμί-σεις που έχουν συμφωνηθεί, οι οποίεςάλλωστε είναι μέρος του προγράμματοςτου ΣΥΡΙΖΑ και περιέχονται στις προ-γραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης.

Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο επίπεδοευρωπαϊκής πολιτικής, στο οποίο η κυ-βέρνηση δεν μπορεί να έχει ρόλο: αφοράτις ευρωπαϊκές κοινωνίες, τα κινήματα,τα κόμματα, τα συνδικάτα. Σε αυτό τοπεδίο η παρέμβαση του κόμματος – τουΣΥΡΙΖΑ – είναι, επιεικώς, υποανάπτυ-κτη. Τον εύκολο (και πολύτιμο) μέροςείναι αναμφισβήτητα οι σχέσεις με τααριστερά κόμματα στην Ευρώπη. Όμωςαυτές δεν αρκούν για ένα κόμμα τηςισχύος και με τις ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ. Ηδιακήρυξη των προέδρων των γερμανι-κων συνδικαλιστικών ομοσπονδιών (πουτη συνυπογράφει, μεταξύ άλλων, ο αντι-πρόεδρος των σοσιαλδημοκρατών) γιατη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ως ευκαιρία για τηνΕυρώπη είναι ενδεικτική για τις δυνατό-τητες που υπάρχουν. Αυτή η παρέμβασητου ΣΥΡΙΖΑ πρέπει τώρα να σχεδιαστείμε προσοχή και να υπάρξει αμέσως.

Σε τι αποσκοπεί η πολιτικήπου ακολουθούν; Η στάση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και των θεσμών


Του Ανδρέα Καρίτζη*

Είναι κοινός τόπος ότι η Ελλάδαέχει εισέλθει σε μια κρίσιμη πε-ρίοδο. Μετά από πέντε χρόνια

σκληρής λιτότητας, η ελληνική κοινωνίαεπέλεξε να μετατοπιστεί από τη θέση του“καλού μαθητή” του ηγεμονικού νεοφι-λελευθερισμού στη θέση του “αμφισβη-τία” της λιτότητας.

Βρισκόμαστε, λοιπόν, ήδη σε μιασκληρή διαπραγμάτευση για να κατα-κτηθεί ο χώρος εκείνος που θα επιτρέ-ψει την εφαρμογή μιας διαφορετικήςπολιτικής. Η πρώτη φάση της διαπραγ-μάτευσης και η συμφωνία που προέκυψεμάς επιτρέπουν να βγάλουμε κάποιασυμπεράσματα.

Αναδείχθηκαν οι αντιθέσεις

Η πρώτη φάση της διαπραγμάτευσηςέφερε με έκδηλο τρόπο στην επιφάνειααυτό που γνωρίζαμε. Η υπόθεση της ευ-ρωπαϊκής ολοκλήρωσης έχει μετατοπι-στεί από τις καταστατικές αρχές της,δηλαδή την ιδέα μιας ένωσης κυρίαρ-χων κρατών με κατοχυρωμένα γιατους πολίτες θεμελιώδη δικαιώματα.Η ΕΕ και η ευρωζώνη - δηλαδή η έκ-φραση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσηςτα τελευταία 20 χρόνια – διέπονταιαπό την ηγεμονία των νεοφιλελεύ-θερων αντιλήψεων. Η νεοφιλε-λεύθερη λογική εγγράφεται με δο-μικό τρόπο στην αρχιτεκτονικήτης ΕΕ και της ευρωζώνηςακυρώνοντας τις καταστα-τικές της αρχές.

Κατά την περίοδο τηςανάπτυξης η διάσταση με-ταξύ καταστατικών αρχών καινεοφιλελεύθερης ηγεμονίαςδεν ήταν έκδηλη παρά μόνοστους υποψιασμένους. Σταπρώτα πέντε χρόνια τηςκρίσης αναδείχθηκε η αντί-θεση της κατοχύρωσης θε-μελιωδών δικαιωμάτωνμε τη νεοφιλελεύθερηορθοδοξία με την τελευ-ταία να επικρατεί πλήρως.Κάπως έτσι φτάσαμε στην επι-βολή μιας άγριας και αντικοινωνικήςπολιτικής λιτότητας και στην ανθρωπι-στική κρίση, δηλαδή την πλήρη καταρ-ράκωση της έννοιας της κατοχύρωσηςθεμελιωδών δικαιωμάτων.

Με την εκλογή μιας κυβέρνησης στηνΕλλάδα η οποία αντιτίθεται στη λιτότητααναδείχθηκε, επιπρόσθετα, η αντίθεσητης λαϊκής κυριαρχίας και της δημοκρα-τίας (θυμίζω ότι αποτελούν καταστατι-κές αρχές της ευρωπαϊκής ολοκλήρω-σης) με τη νεοφιλελεύθερη λογική τηςσημερινής ευρωπαϊκής θέσμισης. Καιτούτο διότι όσο η Ελλάδα, μέσα από δη-μοκρατικές διαδικασίες (οσοδήποτεισχνές και στρεβλές), εμφανιζόταν νασυμφωνεί με τη λιτότητα δεν ήταν έκ-δηλη η εν λόγω αντίθεση, καθώς τυπικάτουλάχιστον δεν είχαμε να κάνουμε μεεπιβολή αλλά κοινά συμφωνημένη στρα-τηγική.

Χωρίς φύλλο συκής

Σήμερα, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Για πα-ράδειγμα, στην πρώτη φάση της δια-πραγμάτευσης η ΕΚΤ δεν έκανε αυτόπου επιτάσσει ο ρόλος της, δηλαδή τηδιασφάλιση της σταθερότητας του ευρω-παϊκού τραπεζικού συστήματος – καιάρα και του ελληνικού – ανεξάρτητα τωνπολιτικών επίδικων και επιλογών. Αντι-θέτως, ήταν εκείνη που με τις αποφάσειςτης πυροδότησε μια σειρά συμβάντων, οιοποίες έθεταν σε κίνδυνο την τραπεζικήσταθερότητα συναρτώντας την τελευταίαμε συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές θέ-τοντας στην ελληνική πλευρά έναν εκ-

βιασμό: συμμόρφωση με τη δημοκρατικήέκφραση των πολιτών και κατάρρευσητων τραπεζών ή περιορισμός της εμβέ-λειας τη δημοκρατίας και της λαϊκής κυ-ριαρχίας και στήριξη του τραπεζικού συ-στήματος. Αυτή η ακραία και δημόσιαπολιτική παρέμβαση του “ανεξάρτητου”θεματοφύλακα της τραπεζικής σταθερό-τητας δεν αφήνει πλέον κανένα “φύλλοσυκής” συμβατότητας καταστατικώναρχών, όπως δημοκρατία και λαϊκή κυ-ριαρχία με τη νεοφιλελεύθερη λογική.

Η συμφωνία που έγινε συνιστά επί τηςουσίας μια κοινή απόφασηα) να αποφευχθεί η με-τωπική σύγκρουση,όπως αυτή μεθο-δεύτηκε απότην ΕΚΤ καισυμπυ-κνώ-θηκεχρο-

νικά στο τριήμερο της Καθαράς ∆ευτέ-ρας και β) να επιμεριστεί η σύγκρουσηανάμεσα στη δημοκρατία, τη λαϊκή κυ-ριαρχία και την αμφισβήτηση της λιτό-τητας, από τη μια, και τη νεοφιλελεύ-θερη λογική, από την άλλη, σε βάθοςτεσσάρων μηνών σε επιμέρους ζητήματαάσκησης πολιτικής.

Ιστορικό επίδικο για την Ευρώπη

Η στάση των φανατικών υποστηρι-κτών της λιτότητας στην Ευρώπη στηνπρώτη φάση της διαπραγμάτευσης

έκανε φανερή την απροθυμία τουςνα υπάρξει κάποιου είδους

συνύπαρξη δημοκρα-τίας, λαϊκής κυ-

ριαρχίας και νεο-λοφιλεύθερηςλογικής με τοναναγκαίο πε-

ριορισμό της τε-λευταίας. Είναι πλέονφανερό ότι δεν εν-

διαφέρονταιγια την τρο-ποποίηση

της νεο-

φι-λελεύ-

θερηςαπολυτότη-

τας σε επίπεδο ευ-ρωπαϊκών θεσμών ώστε να συμπεριλη-φθεί ομαλά σε αυτούς μια χώρα πουκάνει διαφορετικές επιλογές. ∆ηλαδή,δεν ενδιαφέρονται για αυτό που ονομά-ζει η ελληνική πλευρά αμοιβαίως επω-φελής λύση, η οποία μπορεί τυπικά νααναφέρεται στη διευθέτηση του ελληνι-κού χρέους, αλλά στην ουσία αφορά τηδυνατότητα μιας ευρωπαϊκής θέσμισηςπιο πλουραλιστικής ως προς τις πολιτι-κές επιλογές των κοινωνιών, σε αντί-θεση με την μονοκαλλιέργεια του νεοφι-λελευθερισμού των τελευταίων 20 χρό-νων.

Αυτό είναι το ιστορικό επίδικο για τηνΕυρώπη. Γι’ αυτό είναι ιστορικής εμβέ-λειας η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές.Για πρώτη φορά στα 20 χρόνια τίθεταιεπί τάπητος -με πραγματικούς και όχιοραματικούς όρους- το αίτημα τροπο-ποίησης της νεοφιλελεύθερης Ευρώπηςμε τη μορφή του αιτήματος μιας χώραςνα ακολουθήσει διαφορετική πολιτική.

Γνωρίζουμε σήμερα, μετά το πέρας τηςπρώτης φάσης της διαπραγμάτευσης,ότι οι υποστηρικτές της λιτότητας έχουνμόνο έναν στόχο: να ξεμπερδεύουν μετον ΣΥΡΙΖΑ και ό,τι αυτός εκπροσωπεί.Και αυτό που εκπροσωπεί ο ΣΥΡΙΖΑ δενείναι ένα πολιτικό πρόγραμμα της ριζο-σπαστικής αριστεράς, αλλά ένα πολύ πιοευρύ αίτημα και για αυτό πιο επικίνδυνο.Ο ΣΥΡΙΖΑ εκπροσωπεί θεμελιώδεις

αξίες και αρχές της νεωτερικότητας,όπως η δημοκρατία, η αξιοπρέπεια, η έν-νοια του πολίτη με δικαιώματα και υπο-χρεώσεις κοκ. Η αριστερά μέσω του ΣΥ-ΡΙΖΑ έχει πρωτεύουσα θέση σε ένα“στρατόπεδο” που δυνητικά περιλαμβά-νει προοδευτικούς, συντηρητικούς, αρι-στερούς, κομμουνιστές, φιλελεύθερους,δημοκράτες, πατριώτες, διεθνιστές, έν-θεους, άθεους κοκ δηλάδη ένα πολύ με-γάλο μέρος των ευρωπαϊκών κοινωνιώνπου εμπνέονται από τα ιδανικά που σή-μερα κινδυνεύουν.

Η κυβέρνηση πρέπει ν‘ αντέξει

Η ταπείνωση του ΣΥΡΙΖΑ και της Ελ-λάδας είναι, λοιπόν, ο στόχος των υπο-στηρικτών της λιτότητας, ώστε να εντα-φιαστούν οι αξίες και τα ιδανικά που αμ-φισβητούν τη νεοφιλελεύθερη λογική,πριν προλάβουν να “μολύνουν” τηνΙσπανία και ποιος ξέρει ποια άλλη κοι-νωνία. Η ταπείνωση μπορεί να επέλθειείτε μέσω της πτώσης της κυβέρνησηςείτε δια των εκβιασμών στον εξαναγκα-σμό επιβολής της πολιτικής της λιτότη-τας. ∆εν υπάρχει μόνο η “κωλοτούμπα”για τη συνέχεια της λιτότητας, υπάρχεικαι η επιβολή της παρά τη θέλησή μας.

Η ελληνική κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ καιη ελληνική κοινωνία καλούνται από την

ιστορία να αντέξουν απέναντι σεαυτή την επιδίωξη. Η κυβέρνησηπρέπει να αντέξει διατηρώντας τοαντιμνημονιακό της στίγμα ώστε

και άλλες κοινωνίες να κινηθούνπρος αυτή την κατεύθυνση. ∆εν μπο-

ρούμε για παράδειγμα να συρθούμεσε μια θέση όπου επιτυχία θεωρεί-ται η αποφυγή της χρεοκοπίας ή

της κατάρρευσης του τραπεζικού συ-στήματος αν αυτό συνεπάγεται υπο-ταγή στους εκβιασμούς και στις απαι-

τήσεις των υποστηρικτών της λιτότη-τας. Ούτε μπορεί να είναι αποδεκτήμια τελική συμφωνία που συνιστάπαραλλαγή της μνημονιακής λιτό-

τητας χωρίς την τάση αντιστροφήςτης.

∆εν υπάρχουνμη επώδυνες επιλογές

Για τους υποστηρικτές της λιτότητας,έστω και μία θέση μας, όπως η επανα-φορά των συλλογικών συμβάσεων είναιανυπόφορη. Και τούτο διότι αμφισβητείτον μονόδρομο και ανοίγει τον δρόμο γιατο “ξήλωμα” της νεοφιλελεύθερης απο-λυτότητας. Συνεπώς, δεν πρόκειται οι-κειοθελώς να συμφωνήσουν σε τίποτα.Για αυτό πρέπει να επιβάλουμε τοάνοιγμα του χώρου για διαφορετική πο-λιτική. Και για να το επιβάλουμε πρέπεινα είμαστε λιγότερο εκτεθειμένοι σε εκ-βιασμούς και πιο αποφασισμένοι να μηνυποχωρήσουμε σε αυτούς. Εδώ πουέχουν οδηγήσει τα πράγματα οι νεοφιλε-λεύθερες δυνάμεις δεν υπάρχουν μηεπώδυνες επιλογές. Η συνθηκολόγησητου ΣΥΡΙΖΑ συνιστά ενταφιασμό της Ελ-λάδας αλλά σε βάθος χρόνου και της Ευ-ρώπης στη βαρβαρότητα και την πα-ρακμή. Η ενίσχυση της ακροδεξιάς σεόλη την Ευρώπη συνιστά κρίσιμη ένδειξηγια το πού οδηγούνται τα πράγματα ανδεν αναχαιτιστεί η νεοφιλελεύθερη λο-γική. Η μη συνθηκολόγηση του ΣΥΡΙΖΑενέχει τον κίνδυνο της κλιμάκωσης τηςρήξης από τη μεριά των υποστηρικτώντης λιτότητας και την εκτύλιξη ακραίωνσεναρίων. Με γνώμονα την ιστορική ευ-θύνη που μας έλαχε θα προχωρήσουμεμπροστά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.Όπως είπε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός,για εμάς δεν υπάρχει δρόμος επιστρο-φής.

* Ο Ανδρέας Καρίτζης είναι μέλοςτης Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ .

Πορεία χωρίς επιστροφή

Η ταπείνωση του ΣΥ-ΡΙΖΑ και της Ελλάδαςείναι ο στόχος των υπο-στηρικτών της λιτότη-τας, ώστε να ενταφια-στούν οι αξίες και ταιδανικά που αμφισβη-τούν τη νεοφιλελεύθερηλογική. Η ελληνική κυ-βέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ και ηελληνική κοινωνία κα-λούνται από την ιστορίανα αντέξουν απέναντι σεαυτή την επιδίωξη.

“


Του Θάνου Χατζόπουλου

Η παραίτηση του προέδρου και διευ-θύνοντα συμβούλου της ∆ΕΗ Αρθού-ρου Ζερβού, το βράδυ της Τετάρτης,έδωσε νέα διάσταση στο θέμα τηςνέας Συλλογικής Σύμβασης στην επι-χείρηση, την οποία είχε σπεύσει ναυπογράψει μια εβδομάδα πριν προ-καλώντας πολλές αντιδράσεις όχιμόνο από τη Ν∆ αλλά και εντός τηςαριστεράς και των συνδικαλιστικώνοργανώσεων του κλάδου.

Ησυσχέτιση της παραίτησης με τηνυπογραφή της συγκεκριμένηςσύμβασης δεν είναι αυθαίρετη.

Και αυτό επειδή η παραπομπή του Αρ-θούρου Ζερβού σε δίκη με κακουργημα-τική κατηγορία αφορά μισθολογικές αυ-ξήσεις σε 19 στελέχη της ∆ΕΗ που εγ-κρίθηκαν από τον ίδιο την περίοδο 2010-2012, κατά παράβαση του νόμου πουόριζε πλαφόν για τις μισθολογικές απο-δοχές των στελεχών δημοσίων επιχειρή-σεων τα 5.900 ευρώ περίπου.

Η σύμβαση που υπέγραψε με τηΓΕΝΟΠ περιλαμβάνει μερικές διατάξειςπου μπορεί να θεωρηθούν «χαριστικές»έως και σκανδαλώδεις -όχι προς τουςεργαζόμενους συνολικά αλλά προς συγ-κεκριμένα πρόσωπα- ενώ δεν προβλέπειτίποτε για την υπέρβαση του μισθολογι-κού πλαφόν. Θυμίζουμε ότι για τις δη-μόσιες επιχειρήσεις υπάρχει μνημονιακήπρόβλεψη η μισθολογική δαπάνη να μηνυπερβαίνει το 65% των συνολικών δαπα-νών. Σύμφωνα με τη σύμβαση, την από-φαση για τις τυχόν μισθολογικές περι-κοπές σε περίπτωση υπέρβασης τουπλαφόν θα τη λάβει το ∆.Σ της ∆ΕΗ, άραη σύμβαση δεν προστατεύει τους εργα-ζόμενους. Παρά τα όσα λέχθηκαν για«αυξήσεις σε καιρό λιτότητας» και «εξω-φρενικά προνόμια» η σύμβαση είναιπροβληματική για άλλους λόγους. Αλλάας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Γιατί υπογράφτηκε αυτή ησύμβαση τώρα;

Η ισχύουσα Συλλογική Σύμβαση λήγειτον Σεπτέμβριο, άρα υπήρχε χρόνος νασυζητηθεί στο νέο τοπίο που προέκυψεαπό τις εκλογές και με τη νέα διοίκησητης εταιρείας που είναι φυσικό να διορι-στεί από την κυβέρνηση. Εξάλλου, η∆ΕΗ και η ΓΕΝΟΠ συζητούσαν επί έξιμήνες για τη νέα σύμβαση και ενώ δενείχαν καταλήξει πουθενά έσπευσαν τώρανα την υπογράψουν. Η σκοπιμότηταείναι προφανής: η απερχόμενη ∆ιοίκησηκαι η πλειοψηφία ΠΑΣΚΕ-∆ΑΚΕ τηςΓΕΝΟΠ είχαν η κάθε μια τους δικούς τηςλόγους να συμφωνήσουν σε ρυθμίσειςπου δεν θα μπορούσε εύκολα να εγκρί-

νει η νέα διοίκηση.

Προβλέπει πράγματι αυξήσεις;

Όσον αφορά τα μισθολογικά κλιμάκιαόχι. Τυχόν αποκατάσταση των μισθολο-γικών απωλειών παραπέμπεται μετά τηλήξη του Μεσοπρόθεσμου, το τέλος του2017, και μετά τη λήξη της ισχύος τηςνέας Σύμβασης. Αντίθετα, μπορεί ναπροκύψουν μειώσεις αν τεθεί σε εφαρ-μογή το μισθολογικό πλαφόν. Τα δύοεπιδόματα που προβλέπει η ΣΣΕ, το επί-δομα ευδόκιμης παραμονής και το επί-δομα παραμονής, δίνονταν έως τώρα καιαπλά ενσωματώνονται σ’ αυτήν. Άρα,δεν συνιστούν μισθολογική αύξηση καιθα χορηγηθούν μετά το 2017. Υπάρχουν,όμως, έμμεσες αυξήσεις όπως τα τρο-φεία. Πρόκειται για παροχή που ισχύεισε άλλες επιχειρήσεις όπως η ΕΥ∆ΑΠ. Ησύμβαση προβλέπει πως αφορά όλουςτους εργαζόμενους ανεξάρτητα από τημισθολογική τους κατάσταση. Μετά τιςαντιδράσεις, η ∆ΕΗ έβγαλε διευκρινι-στική ανακοίνωση πως θα καταβληθείσε δόσεις, αρχής γενομένης από τα ορυ-χεία και τις μονάδες παραγωγής. Φαίνε-ται λογικό και δίκαιο αλλά δεν είναιακριβώς έτσι. Οι μισοί εργαζόμενοι σταλιγνιτωρυχεία είναι μόνιμοι και με πολλάχρόνια δουλειάς άρα ο μισθός τους υπερ-βαίνει το βασικό. Στους χώρους δου-λειάς υπάρχουν εστιατόρια και καντίνεςπου παλιότερα ανήκαν στην επιχείρησηκαι είχαν χαμηλές τιμές. Τώρα ως επί τοπλείστον έχουν δοθεί σε εργολάβους καιδεν είναι τόσο φθηνά. Ας επιστρέψουν,λοιπόν, στην επιχείρηση για να εξυπηρε-τούν τους εργαζόμενους χωρίς αυτοί νασυκοφαντούνται. Οι άλλοι μισοί εργαζό-μενοι είναι οι λεγόμενοι διμηνίτες καιοκταμηνίτες οι οποίοι αμείβονται με τοβασικό μισθό και δεν καλύπτονται απότη σύμβαση. Αυτοί δεν πρόκειται να πά-ρουν τα τροφεία των 6 ευρώ. Αυτό δενείναι δίκαιη κοινωνική παροχή, είναιεξευτελισμός του συνδικαλισμού.

Η προσαύξηση βάρδιας

Εξόχως προβληματική για το συνδικα-λιστικό κίνημα είναι η πρόβλεψη που εν-σωματώθηκε στη ΣΣΕ με την οποία πα-ρέχεται η δυνατότητα συνδικαλιστικώνεκπροσώπων να πληρώνονται κανονικάτη βάρδιά τους για όσο χρόνο βρίσκον-ται σε συνδικαλιστική άδεια. Η δικαιο-λογία για αυτήν την πρόβλεψη, πουαφορά συνολικά περίπου 10 άτομα, είναιπως για τρεις συνδικαλιστές υπάρχεισχετική απόφαση που τους δικαιώνει. Ησχετική πρόνοια είχε καταργηθεί το 2012με απόφαση της ίδιας διοίκησης πουτώρα την επαναφέρει και μάλιστα μεαναδρομική ισχύ από το 2012. Όπως

επισημαίνουν σε κοινή ανακοίνωσή τουςτέσσερα Σωματεία που δεν υπέγραψαντη σύμβαση, με τον τρόπο αυτό διαχωρί-ζονται οι εργαζόμενοι από τους συνδι-καλιστές, ενώ για τους χρόνια πάσχον-τες η καταβολή αυτού του επιδόματοςεπαφίεται στην καλή θέληση του γενικούδιευθυντή. Ας σημειωθεί πως ένας από

τους τρεις που συνδικαλιστές που προ-σέφυγαν στο δικαστήριο είναι ο πρό-εδρος του σωματείου «Σπάρτακος», πουκαλύπτει εργαζόμενους της Κοζάνης,Γιώργος Αδαμίδης, ο οποίος σε δηλώ-σεις του «εξέφρασε τη δυσαρέσκειά τουγια τη στάση της βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑΕυγενίας Ουζουνίδου» η οποία ζήτησε ναμην υπογραφεί τώρα η ΣΣΕ και να περι-μένουν τις ρυθμίσεις για τα εργασιακάκαι τον κατώτατο μισθό που θα έφερνεη κυβέρνηση. «∆ύσκολα μπορεί να υπάρ-ξει – τη δεδομένη χρονική στιγμή - νόμοςπου θα καταργεί την απαγόρευση τωναυξήσεων στη ∆ΕΗ» είπε στο Kozan.grεπιχειρηματολογώντας ότι καλώς υπε-γράφη αυτή η σύμβαση. Από την πλευράτης, η διοίκηση ενός μεγάλου σωμα-τείου, η ΕΤΕ/Ομίλου ∆ΕΗ έβγαλε ανα-κοίνωση στην οποία αφού κατονομάζειτα σωματεία που διαφωνούν με τη ΣΣΕτα καταγγέλλει ως «υπονομευτές». Γι’αυτά τα φαινόμενα που καταρρακώνουντη φήμη μιας Ομοσπονδίας που αποτε-λούσε την προφυλακή τόσων αγώνωνδεν βρήκε να πει μια λέξη στη μακρο-σκελή και έντονα επιθετική ανακοίνωσήτου ο πρώην πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ καινυν εκπρόσωπος των εργαζομένων στο∆Σ της επιχείρησης, Νίκος Φωτόπουλος.

Η επιδότηση της ΓΕΝΟΠ

Η σύμβαση προβλέπει επίσης την πα-ρακράτηση 2 ευρώ το μήνα από κάθε ερ-γαζόμενο, ως έκτακτη συνδικαλιστικήεισφορά, για λογαριασμό της Ομοσπον-δίας, ώστε να αποπληρώσει τα χρέη της.Πρόκειται για το δάνειο των 500.000ευρώ από τη ∆ΕΗ προς τη ΓΕΝΟΠ, οι300.000 χορηγία της ∆ΕΗ προς τηΓΕΝΟΠ για σύνταξη μελέτης που ποτέδεν έγινε, οι 270.000 πρόστιμο δικαστη-ρίου σε πρώην μέλη του Προεδρείου τηςΓΕΝΟΠ, χρέος ύψους δύο εκατομμυρίωντης ΓΕΝΟΠ κ.ά. Για πολλά από αυτά, οΕπιθεωρητής ∆ημόσιας ∆ιοίκησης πα-λιότερα είχε διατάξει έρευνα. Πέρα απότο δικαστικό μέρος που μένει να διαλευ-κανθεί υπάρχουν ζητήματα ηθικήςτάξης: η Ομοσπονδία αντί να καλέσει ταπρωτοβάθμια σωματεία να την βοηθή-σουν οικονομικά, ζητά εισφορά κατευ-θείαν από τους εργαζόμενους χωρίς ναέχει προηγηθεί κανένας λογιστικός έλεγ-χος. «Άραγε δεν αρκεί η αύξηση των ει-σφορών των σωματείων μελών υπέρΓΕΝΟΠ, που έγινε πρόσφατα με απαί-τηση της ΓΕΝΟΠ από 0,53 σε 1,65ευρώ;» αναρωτιούνται στην ανακοίνωσήτους τα τέσσερα σωματεία και προσθέ-τουν: «Πρόκειται για πράξη που θέλει ναμας αμαυρώσει στα μάτια της κοινωνίαςγια μία ακόμη φορά, με ό,τι αυτό συνε-πάγεται για όλους εμάς».

•

Οι μισοί εργαζόμενοι, οι λεγόμενοιδιμηνίτες και οκταμηνίτες,αμείβονται με το βασικό μισθό καιδεν καλύπτονται από τη σύμβαση.Αυτοί δεν πρόκειται να πάρουν τατροφεία των 6 ευρώ. Αυτό δεν είναιδίκαιη κοινωνική παροχή, είναιεξευτελισμός του συνδικαλισμού.

“Για ένα καφέ και ένα σάντουιτςΗ νέα συλλογική σύμβαση στη ∆ΕΗ, η δίωξη Ζερβού και η αριστερά

Τι έπρεπενα κάνειη κυβέρνηση;

Ε ίναι θέμα αρχής πως δεν παρεμ-βαίνουμε στις συλλογικές δια-πραγματεύσεις μεταξύ των επι-

χειρήσεων -όποια μορφή και ιδιοκτη-σιακό καθεστώς και εάν έχουν- καιτων συνδικάτων, δήλωσε η κυβέρ-νηση. Μήπως όμως εδώ έπρεπε ναπαρέμβει; Πολύ περισσότερο που ησυγκεκριμένη διαπραγμάτευση, όπωςανέφεραν οι κυβερνητικές πηγές,«ολοκληρώθηκε πριν από τις εκλο-γές» και τόσο η κυβέρνηση όσο και τουπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρό-τησης δεν είχαν «ανάμιξη στη διαμόρ-φωση και κατάληξη της συγκεκριμέ-νης σύμβασης»; ∆εν υποψιάστηκανότι κάτι μπορεί να κρύβει η βιασύνηγια την υπογραφή της;Η σύμβαση μεθοδεύτηκε από τηνπλειοψηφία ΠΑΣΚΕ-∆ΑΚΕ στη ΓΕΝΟΠ(έχουν τους 20 από τους 31 συμβού-λους) και τη διορισμένη από τη Ν∆διοίκηση της ∆ΕΗ. Οι συνδικαλιστι-κές δυνάμεις της ριζοσπαστικής αρι-στεράς όντας κατακερματισμένες,δεν κατάφεραν ούτε ενιαία γραμμή ναέχουν, ούτε και να επηρεάσουν τιςαποφάσεις. Η κυβέρνηση βρέθηκεεκτεθειμένη γιατί δεν είχε εκείνεςτις «άγκυρες» στο συνδικαλιστικό κί-νημα που θα αναδείκνυαν μια αρι-στερή κατεύθυνση όχι μόνο για τα μι-σθολογικά αλλά και για ευρύτερα ζη-τήματα (όπως κάνει ο Γραμματέαςτου Συμβουλίου Εργαζομένων στην∆ΕΗ/∆ΠΑΝ, Ανδρέας Αβραμίδης στοάρθρο του «Κοινωνικοποίηση της∆ΕΗ και Συμβούλια εργαζομένων»που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδατης «Εποχής»). Αυτήν την οργανωτικήπλευρά θα πρέπει από δω και πέρα νατην προσέξει ο ΣΥΡΙΖΑ.

1144 Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015KOINΩΝΙΑ

Την αντίδρασή τους στο νομοσχέδιογια την αντιμετώπιση της ανθρω-πιστικής κρίσης εξέφρασαν όλα

τα κόμματα της αντιπολίτευσης την πε-ρασμένη βδομάδα. Η κριτική ήταν πολύ-πλευρη. Το ΚΚΕ κατήγγειλε ότι το νομο-σχέδιο «το μόνο που υπόσχεται είναι ορι-σμένα ψίχουλα σε όσους ζουν σε συνθή-κες απόλυτης εξαθλίωσης, που κι αυτάδίνονται με «εκπτώσεις» ακόμη και σεσχέση με τις προεκλογικές υποσχέσειςτου ΣΥΡΙΖΑ». Το Ποτάμι χαρακτήρισε τονομοσχέδιο «αόριστο και ασαφές», προ-σθέτοντας ότι λείπει η δέσμευση για τοΕλάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. ΤοΠΑΣΟΚ υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση«επιχειρεί να πωλήσει τα “φύκια“ τουσχεδίου νόμου για την αντιμετώπιση τηςανθρωπιστικής κρίσης, ως “μεταξωτέςκορδέλες“». Η Ν∆ τόνισε ότι «η κυβέρ-νηση εξαγγέλλει κοινωνικά μέτρα, που ηκυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά είχε νο-μοθετήσει και είχε εντάξει στον τρέχονταπροϋπολογισμό», εννοώντας το κοινω-νικό τιμολόγιο της ∆ΕΗ και της ΕΥ∆ΑΠ,τα κοινωνικά παντοπωλεία, τα συσσίτιαγια τους απόρους μέσω των δήμων καιτης Εκκλησίας, την πρόσβαση όλων τωνανασφάλιστων στα δημόσια νοσοκομεία,την προστασία της πρώτης κατοικίας,τις εκατό δόσεις. Από το υπουργείο μάςτόνισαν πως το νομοσχέδιο αποτελεί «τοσυμβιβασμό αυτού που θα θέλαμε καιαυτού που μπορούμε να κάνουμε». Στηνπρώτη συζήτηση που έγινε την Παρα-σκευή στη Βουλή, Ν∆, ΠΑΣΟΚ, ΑΝΕΛκαι ΧΑ τάσσονται επί της αρχής υπέρ,ενώ το Ποτάμι επιφυλάσσεται και τοΚΚΕ κατά. Ας δούμε, όμως, τι μέτρα πε-ριλαμβάνει αυτό το νομοσχέδιο.

Ρεύμα για όλους

Προβλέπεται να ωφεληθούν 150.000νοικοκυριά που είτε έχουν κομμένορεύμα και δεν έχουν ενταχθεί στο Κοι-νωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ), είτεείναι ενταγμένα, αλλά δεν μπορούν νααποπληρώσουν τους λογαριασμούςτους. Εκ του νόμου, η ∆ΕΗ δεν μπορεί νακόψει το ρεύμα στους καταναλωτές πουείναι ενταγμένοι στο ΚΟΤ. Όμως, για ναενταχθεί στο ΚΟΤ ένα νοικοκυριό, πρέ-πει να έχει αποπληρώσει τους λογαρια-σμούς του ή να μπορεί να μπει σε ρύθ-μιση. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ∆ΕΗ,το ρεύμα έχει κοπεί σε περίπου 5.000νοικοκυριά που δεν μπορούσαν να απο-πληρώσουν τους λογαριασμούς τους καιδεν είχαν ενταχθεί στο ΚΟΤ. Έτσι, με τονομοσχέδιο θα γίνει επανασύνδεση τουρεύματος, με πλήρη απαλλαγή από τιςδαπάνες γι’ αυτή. Επιπλέον, σε όλα τανοικοκυριά που λόγω χαμηλών εισοδη-μάτων κατατάσσονται στην κατηγορίατης ακραίας φτώχειας (βλ. πίνακα) θαπαρέχεται δωρεάν ρεύμα (300kwh/μήνα).

Φραγμός στους νεοάστεγους

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, θα δοθείεπίδομα ενοικίου σε μεμονωμένα άτομαή οικογένειες που βρίσκονται σε συνθή-κες ακραίας φτώχειας και είναι ήδη στε-γασμένα σε ενοικιαζόμενη κατοικία ή θασυνάψουν νέα μίσθωση. Το επίδομα θαξεκινά από 70 ευρώ το μήνα για το μεμο-νωμένο άτομο, προσαυξανόμενο κατά 30ευρώ για κάθε μέλος της οικογένειας, μεανώτατο όριο τα 220 ευρώ για οικογέ-νεια με 4 παιδιά ή εξαρτώμενα μέλη καιπάνω. Το επίδομα θα χορηγείται κατ’ ευ-θείαν στους εκμισθωτές των ακινήτωνκαι θα είναι αφορολόγητο και ακατά-σχετο, δεν θα υπόκειται σε οποιοδήποτεείδος κρατήσεων, δεν θα συμψηφίζεταιμε βεβαιωμένα χρέη προς πιστωτικάιδρύματα και δεν θα υπολογίζεται στα ει-σοδηματικά όρια για την καταβολή του

ΕΚΑΣ ή άλλης παροχής προνοιακού ήκοινωνικού χαρακτήρα. Στόχος αυτούτου μέτρου είναι να αντιμετωπιστούν εν-δεχόμενες εξώσεις, όπως και το φαινό-μενο των νεοάστεγων. Σύμφωνα με πλη-ροφορίες τής «Εποχής», το επόμενο διά-στημα θα δημιουργηθεί μια πλατφόρμααναζήτησης, όπου ιδιοκτήτες θα κατα-χωρούν την πρόθεσή τους να νοικιάσουντο ακίνητό τους με επίδομα ενοικίου.Επιπλέον, μέχρι τα τέλη Μαΐου θα έχεικαταρτιστεί ένα πλήρες σχέδιο για τηναντιμετώπιση της έλλειψης στέγης, τοοποίο θα αξιοποιεί την προηγούμενη εμ-πειρία του ΟΕΚ και την παράδοση τηςστεγαστικής πολιτικής στην Ελλάδα.

Ολοκληρωμένο πρόγραμμα σίτισης

Σε επόμενο σημείο του νομοσχεδίουπροβλέπεται η σίτιση ατόμων και νοικο-κυριών που βιώνουν συνθήκες ακραίαςφτώχειας, με τη χορήγηση κουπονιού ήηλεκτρονικού μέσου. Με αυτό τον τρόπο,θα μπορούν οι ωφελούμενοι να προμη-θεύονται τρόφιμα από τα καταστήματατης ελεύθερη αγοράς. Τα κουπόνια δεν

θα αφορούν τα κοινωνικά παντοπωλεία,καθώς αυτά δεν μπορούν να παρέχουνεπάρκεια σίτισης. Από το ρεπορτάζ μαςπροκύπτει ότι τα κοινωνικά παντοπω-λεία των δήμων δημιουργήθηκαν σύμ-φωνα με ευρωπαϊκά προγράμματα απα-σχόλησης, τα οποία επιδοτούσαν τουςεργαζόμενους σε αυτά, όχι όμως τον εξο-πλισμό. Έτσι, δεν είχαν τη δυνατότητανα παρέχουν στους ωφελούμενους έναπλήρες πρόγραμμα σίτισης, καθώς δενμπορούσαν να διαθέσουν νωπό κρέας,ψάρι, φρούτα και λαχανικά. Επιπλέον, ηαξιοποίηση των κουπονιών στην ελεύ-θερη αγορά εκτιμάται πως θα τονώσει τηχειμασμένη τοπική αγορά.

Το αμέσως επόμενο διάστημα θα ολο-κληρωθεί η δημιουργία πλατφόρμαςεξακρίβωσης των ωφελούμενων από τοσυγκεκριμένο πρόγραμμα, με προγράμ-ματα σίτισης της Εκκλησίας ή τωνδήμων, ώστε να αποφευχθούν οι διπλο-εγγραφές. Επιπλέον, έως ότου δημιουρ-γηθεί η προπληρωμένη κάρτα σίτισης, ηοποία θα πιστώνεται στο λογαριασμότου δικαιούχου, θα δοθεί, πλέον τωνκουπονιών, ειδική κάρτα στους δικαιού-

χους ότι είναι ωφελούμενοι του προ-γράμματος, ώστε να δικαιούνται εκπτώ-σεις από τα συνεργαζόμενα καταστή-ματα. Τα καταστήματα που επιθυμούν νασυμμετέχουν στο πρόγραμμα, θα το δη-λώσουν στην αρμόδια υπηρεσία που θαφτιαχτεί.

Στο νομοσχέδιο αυτό περιλαμβάνονταιακόμα διατάξεις για την ιατροφαρμα-κευτική περίθαλψη σε ανασφάλιστους.Πρόκειται για επέκταση προηγούμενωνδιατάξεων, έως ότου κατατεθεί πλήρεςνομοσχέδιο για τους ανασφάλιστους. Ησυγκεκριμένη διάταξη αφορά τους ανα-σφάλιστους του ΙΚΑ-ΤΕΑΜ, του ΟΑΕΕπου έκλεισαν την επιχείρησή τους, μη-χανικών ΕΤΑΑ, υπερηλίκων ανασφάλι-στων που καλύπτονταν παλιότερα απότον ΟΓΑ, ανέργων 49-55 ετών, εργαζο-μένων στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά καιεργαζομένων στην Εταιρεία ΤροχαίουΥλικού Ελλάδος.

Έπεται συνέχεια

Όπως τονίζουν άνθρωποι που συνέτα-ξαν το συγκεκριμένο νομοσχέδιο στην«Εποχή», «βασικός μοχλός καταπολέμη-σης της φτώχειας είναι η καταπολέμησητης ανεργίας», γι’ αυτό θα ετοιμαστείεπόμενο νομοσχέδιο, που θα αντιμετω-πίζει την έξαρση της ανεργίας. Σε όσουςασκούν κριτική γιατί δεν περιλήφθηκετο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα στονομοσχέδιο, απαντούν πως το πιλοτικόπρόγραμμα σε 13 δήμους που θα ολο-κληρωθεί τον Μάιο, δεν έχει ακόμα αξιο-λογηθεί ως προς τα αποτελέσματά του.Όσον αφορά, όμως, τα κριτήρια επιλο-γής των δήμων, γεννιούνται πολλά ερω-τήματα, αν αναλογιστούμε ότι δόθηκανδύο εκατ. ευρώ στην Παγκόσμια Τρά-πεζα για να προσδιορίσει τις περιοχέςκαι τους ωφελούμενους και από όλο τολεκανοπέδιο Αττικής επέλεξε την Καλ-λιθέα. Πάντως, μας διαβεβαιώνουν ότιμετά την ολοκλήρωσή του προγράμμα-τος θα επανεξεταστεί η σκοπιμότηταεπέκτασής του σε εθνικό επίπεδο. Επί-σης, τόνισαν στην «Εποχή» πως σε περί-πτωση που εντοπιστούν παραπάνω απότους προβλεπόμενους δικαιούχοι για τοπαρόν νομοσχέδιο, τότε θα ωφεληθούνκαι αυτοί. Για τον εντοπισμό τους θα ξε-κινήσει καμπάνια ενημέρωσης, ενώ θαδραστηριοποιηθούν φορείς (δήμοι, περι-φέρειες, αρμόδιες υπηρεσίες), δομές αλ-ληλεγγύης, ΜΚΟ και η Εκκλησία.

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν πρό-κειται να δώσει ριζικές λύσεις στην αν-τιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.Όμως, είναι το πρώτο από τα πολλά πουέπονται, προκειμένου να υπάρξει έναολοκληρωμένο σχέδιο.

Ιωάννα ∆ρόσου

Κριτήριο εισοδήματος*Οικογενειακή κατάσταση Μηνιαίο (σε €) Ετήσιο (σε €)

Άγαμος χωρίς παιδιά 200 2.400

Ζευγάρι χωρίς παιδιά 300 3.600

Ζευγάρι με ένα ανήλικο παιδί 350 4.200

Ζευγάρι με 2 ανήλικα παιδιά 400 4.800



Ζευγάρι με 2 ενήλικα παιδιά 500 6.000

Μονογονεϊκή με 1 ανήλικο ή ενήλικο 300 3.600

Μονογονεϊκή με 2 ενήλικα παιδιά 400 4.800

*Αφορά το όριο του μηνιαίου και ετήσιου πραγματικού εισοδήματος κάτω από τοοποίο θα δίνονται οι παροχές για την αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας.

ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Πρώτο χτύπημα στην ακραία φτώχεια

Τα μέτραΠροϋπολογισμός

∆ωρεάν ρεύμα (300 kwh/μήνα ) σε 150.000 νοικοκυριά 40,5 εκατ. ευρώ

Στέγαση (επίδομα ενοικίου, κουπόνι σίτισης)σε 170.000 οικογένειες 137,7 εκατ. ευρώ

Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε ανασφάλιστους 20 εκατ. ευρώ

Κοστολόγηση νομοσχεδίου 200,3 εκατ. ευρώ

Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015 1155ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Απεργία πείνας έχουν ξεκινήσει από την περα-σμένη ∆ευτέρα πολιτικοί κρατούμενοι στη φυ-λακή ∆ομοκού, Λάρισας και Κορυδαλλού απαι-

τώντας την κατάργηση των φυλακών τύπου Γ, τουτρομονόμου και κουκουλονόμου, την αποφυλάκιση τουΣάββα Ξηρού, όπως και την κατάργηση των τρομοδι-κείων. Όπως δηλώνουν οι απεργοί πείνας είναι απο-φασισμένοι να συνεχίσουν την κινητοποίησή τους,μέχρι την ικανοποίηση όλων των αιτημάτων τους. Τηνίδια μέρα, «απεργία πείνας μέχρι θανάτου» ξεκίνησανκρατούμενοι-μέλη των Πυρήνων της Φωτιάς «για ναπροστατεύσουν τους συγγενείς και τους φίλους ώστενα μην μπουν στη φυλακή». Και όλα αυτά, ενώ ο φοι-τητής-κρατούμενος Γιώργος Σοφιανίδης βρίσκεταιστην ένατη μέρα απεργίας πείνας, ζητώντας να μεταχ-θεί από τον ∆ομοκό στον Κορυδαλλό, προκειμένου νασυνεχίσει τις σπουδές του. Για τον τελευταίο, όπωςμαθαίνουμε, έχει εξασφαλιστεί ότι θα διαγραφούν οιαπουσίες, ώστε να μην αποβληθεί από το ΙΕΚ, μέχρι ναγίνει η μεταγωγή του.

Τι προβλέπεται

Όπως διαβεβαιώνουν σε όλους τους τόνους από τουπουργείο ∆ικαιοσύνης, οι φυλακές τύπου Γ και όλεςοι σχετικές διατάξεις θα καταργηθούν με το πρώτονομοσχέδιο που ετοιμάζεται. Αυτό, σύμφωνα με πλη-ροφορίες, αναμένεται να κατατεθεί αμέσως μετά την

ψήφιση του νομοσχεδίου για την αντιμετώπιση της αν-θρωπιστικής κρίσης, πιθανότατα την ερχόμενη Παρα-σκευή. Στο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνονται και άλλεςδιατάξεις που θα αφορούν τις φυλακές. Συγκεκριμένα,θα καταργούνται οι φυλακές ανηλίκων και οι περίπου60 ανήλικοι που κρατούνται σήμερα, στην πλειοψηφίατους μικροπαραβάτες, θα οδηγηθούν σε ανοιχτέςδομές αν στερούνται σταθερού και ασφαλούς οικογε-νειακού περιβάλλοντος, διαφορετικά θα επιστρέψουνσπίτι τους, ίσως με κάποιους περιοριστικούς όρους.Ελεύθεροι θα αφεθούν, επίσης, και οι περίπου 500 φι-λοξενούμενοι-κρατούμενοι, δηλαδή μετανάστες πουέχουν ολοκληρώσει την ποινή τους και είναι ανέφικτηη απέλασή τους. Οι άνθρωποι αυτοί κρατούνται -κατάπαράβαση του νόμου- στερούμενοι ακόμα και τα δι-καιώματα που ενδεχόμενα είχαν ως κρατούμενοι,όπως π.χ. η άδεια ή η μεταγωγή σε αγροτική φυλακή.Να σημειώσουμε ότι την περασμένη Πέμπτη σημει-ώθηκε ένταση στη φυλακή της Πάτρας, όπου βρίσκον-ται οι περισσότεροι «φιλοξενούμενοι», με αρκετούς νααπειλούν να αυτοκτονήσουν αν δεν αφεθούν άμεσαελεύθεροι.

Ακόμα το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει διατάξεις γιατην επί της ουσίας ένταξη του νοσοκομείου και τουψυχιατρείου του Κορυδαλλού στο ΕΣΥ (στελέχωση,εξοπλισμός, αναμόρφωση πλαισίου), όπως και ευεργε-τικές διατάξεις για ασθενείς κρατούμενους. Τέλος,υπάρχει μία σκέψη να υπάρξει πρόβλεψη για τις μω-ρομάνες, ώστε να κρατούνται σε κατ’ οίκον περιορι-σμό, ενώ συζητείται και η κατάργηση του κουκουλο-νόμου. Όπως όλα δείχνουν στο νομοσχέδιο δεν θα πε-ριλαμβάνονται διατάξεις άμεσης αποσυμφόρησης,καθώς το υπουργείο εκτιμά ότι όποτε έχουν εφαρμο-στεί τέτοιες ήταν θέμα μηνών για να ξαναγεμίσουν οιφυλακές. Στόχος είναι να αλλάξει ριζικά ο σωφρονι-στικός κώδικας και το ποινικό δίκαιο, ώστε να μη γε-μίζουν οι φυλακές. Απ’ ό,τι μαθαίνουμε, μάλιστα, ο σω-φρονιστικός κώδικας θα είναι βελτιωμένος σε σχέσημε το σχέδιο νόμου που είχε κατατεθεί πριν από τρίαχρόνια, είχε υπερψηφιστεί στην αντίστοιχη επιτροπήκαι στη συνέχεια καταχωνιάστηκε στο συρτάρι τουυπουργείου. Ενδεικτικά, θα καταργείται η διάταξη χο-ρήγησης άδειας με υποκειμενικά κριτήρια –να «μαν-τέψει», δηλαδή, το Συμβούλιο της Φυλακής αν ο κρα-τούμενος θα κάνει καλή χρήση της άδειας– και θα

προβλέπονται μονάχα αντικειμενικά κριτήρια. Στο ίδιοπλαίσιο θα κινηθεί και ο νέος ποινικός κώδικας, πουθα προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τις πολύ μεγάλεςποινές, οι οποίες είναι απόρροια και της έλλειψης επι-μόρφωσης των λειτουργών της ∆ικαιοσύνης.

Ξεκίνησε ο διάλογος

Τις τελευταίες εβδομάδες γίνεται μία προσπάθεια,από μέρους του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, να καταγρα-φούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το σωφρονι-στικό σύστημα. Γι’ αυτό και έχει ξεκινήσει διάλογος μετους κρατούμενους, το σωφρονιστικό και το επιστη-μονικό προσωπικό. Ήδη από το υπουργείο έχουν πραγ-ματοποιηθεί επισκέψεις στη φυλακή Λάρισας, ∆ομο-κού, όπως και στο νοσοκομείο και το ψυχιατρείο τουΚορυδαλλού. Στόχος είναι να χτίσει το υπουργείο μιανέα σχέση με όσους βιώνουν τη φυλακή. Βέβαια, οι κα-ταγγελίες για τις συνθήκες κράτησης και το συνωστι-σμό λόγω υπερπληθυσμού όλο και πληθαίνουν. Παρότιμάθαμε ότι δόθηκε εντολή να εγκριθούν όλες οι αιτή-σεις για τις αγροτικές φυλακές, στη Νιγρίτα Σερρών ηδιεύθυνση αποφάσισε να καταστρέψει τις σχετικές αι-τήσεις, όπως και να απορρίψει όλες τις αιτήσεις γιαάδειες. Το σωφρονιστικό σύστημα αντιμετωπίζει χρό-νια προβλήματα και θα χρειαστούν πολλές και ριζικέςπαρεμβάσεις για την επίλυσή τους. Όμως, από τουπουργείο δηλώνουν αποφασισμένοι...

Ι.∆.

∆εν είναι λίγο το μελάνι που χύθηκεή ο τηλεοπτικός χρόνος που δαπα-νήθηκε για τα αναλυτικά ρεπορτάζ

της διαδρομής που διανύουν όσοι μετα-νάστες αφήνονται ελεύθεροι από τα κέν-τρα κράτησης. Και καταλήγουν: Μήπωςήταν καλύτερα (για τους μετανάστες)όταν κρατούνταν στην Αμυγδαλέζα;Αλήθεια, πώς προέκυψε η ιδέα γι’ αυτάτα ρεπορτάζ;

Το χρονικό

Την περασμένη Τρίτη το μεσημέριστάλθηκε μια διαταγή του Κλάδου Αλλο-δαπών και Προστασίας Συνόρων, υπότον τίτλο «Νέα πολιτική σχετικά με τιςδιαδικασίες κράτησης αλλοδαπών». Σεαυτήν, μεταξύ άλλων, ο υποστράτηγοςΓιώργος Νίτσας ανέφερε: «για τους ήδηκρατούμενους (...) και εφόσον σε βάροςτους δεν συντρέχουν άλλοι λόγοι δημό-σιας τάξης και ασφάλειας, θα αναβληθεί(ανασταλεί) για έξι μήνες η εκδοθείσα σεβάρος τους απόφαση επιστροφής-απέ-λασης». Λίγες ώρες αργότερα, η Πανελ-λήνια Ομοσπονδία Συνοριακών Φυλά-κων εξέδωσε ανακοίνωση ότι με τη δια-ταγή αυτή «διατάσσεται “ουσιαστικά” ηπλήρης εκκένωση των κέντρων». Το κεν-τρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ, τοβράδυ της Τρίτης, αποκάλυψε το θέμαπαρουσιάζοντας «την απόφαση της κυ-βέρνησης που φέρνει τα πάνω κάτω σεό,τι αφορά την κράτηση παράνομων με-ταναστών» τονίζοντας ότι «αύριο ανοί-γουν όλα τα κέντρα κράτησης και αφή-νονται όλοι οι παράνομοι μετανάστεςελεύθεροι». Μόλις λίγα λεπτά αργότερα,ο Α. Σαμαράς εξέδωσε ανακοίνωση για

την «απίστευτη, αδιανόητη και προκλη-τική απόφαση της κυβέρνησης να ανοί-ξει τα σύνορα σε κάθε παράνομο μετα-νάστη». Εν τω μεταξύ, ο κ. Νίτσας είχεστείλει ξανά τη διαταγή με μια διόλουμικρή αλλαγή. Η απελευθέρωση δενείναι ανεξάρτητη του χρόνου κράτησηςτων μεταναστών, αλλά αφορά «μόνο τιςπεριπτώσεις που κρατούνται πέραν τωνέξι μηνών».

Και κάπως έτσι, η πρωτοβουλία (σκό-πιμη ή αφελής;) του κ. Νίτσα μετατρά-πηκε σε απόφαση της κυβέρνησης. Ο Γ.Νίτσας εξέδωσε μια διαταγή παρακάμ-πτοντας το πρωτόκολλο και χωρίς ναέχει προηγηθεί η απαραίτητη πολιτικήέγκριση. Η διαταγή εστάλη ηλεκτρονικάσύμφωνα με την υπηρεσιακή διαδικασία,και γι’ αυτό έφτασε στα αρμόδια υπουρ-γεία την επόμενη μέρα. Η αντίδραση τωνσυνοριοφυλάκων, των ΜΜΕ και της

Νέας ∆ημοκρατίας ήταν σχεδόν ταυτό-χρονη και όλοι έκαναν λόγο για κυβερ-νητική απόφαση. Την επόμενη μέρα, ο κ.Νίτσας απέστειλε στο υπουργείο Προ-στασίας του Πολίτη ενημερωτικό σημεί-ωμα, στο οποίο σημειώνεται ότι «στηδιαταγή ουδόλως αναφέρεται ότι θαανοίξουν τα σύνορα ή θα κλείσουν τακέντρα κράτησης», ενώ τονίζει ότι «στις3/3/15 από τον Κλάδο Αλλοδαπών καιΠροστασίας Συνόρων, κατόπιν επικοι-νωνίας/παρέμβασης της κ. Σπαθανά μεσκοπό την υλοποίηση/εναρμόνιση με τηνέα πολιτική του υπουργείου Μετανά-στευσης, απεστάλη νεότερη διευκρινι-στική διαταγή».

Επιλεκτική δημοσιογραφία

Το ενημερωτικό σημείωμα δόθηκε

στους αστυνομικούς συντάκτες, κατά τηδιάρκεια της συνέντευξης Τύπου του Γ.Πανούση το πρωί της Τετάρτης, όπωςκαι όλα τα υπηρεσιακά έγγραφα σχετικάμε τις συναντήσεις που έχουν γίνει, προ-κειμένου να υλοποιηθούν όσα είχαν απόκοινού ανακοινώσει Γ. Πανούσης και Τ.Χριστοδουλοπούλου από τις 17 Φε-βρουαρίου. Ωστόσο, μονάχα το σημεί-ωμα του Γ. Νίτσα προτάχτηκε από ταΜΜΕ, των οποίων τα ρεπορτάζ «αποκά-λυπταν» ότι η διαταγή εστάλη κατόπινεντολής της Ελένης Σπαθανά, συμβού-λου της υπουργού Μεταναστευτικής Πο-λιτικής, άρα «Η Χριστοδουλοπούλουέδωσε εντολή “ελευθέρας” στους μετα-νάστες» (iefimerida.gr).

Η στοχοποίηση της Ε. Σπαθανά καικατ’ επέκταση του υπουργείου Μετανα-στευτικής Πολιτικής μόνο ως σκόπιμημπορεί να χαρακτηριστεί. Όπως προκύ-πτει από την ανάγνωση όλων των εγγρά-φων που διανεμήθηκαν έχουν πραγμα-τοποιηθεί συναντήσεις παρουσία τωνδύο υπουργών ή/και συμβούλων τους μετην ΕΛΑΣ και όχι μόνο, οι οποίες στόχοείχαν την ενημέρωση και το συντονισμόόσον αφορά τη διυπουργική απόφαση. Ηαπόφαση αυτή δεν προέβλεπε τίποτε πα-ραπάνω από την εφαρμογή του νόμου3907/2011 και η αλήθεια είναι πως η δεύ-τερη αποστολή της διαταγής ήταν σεαυτή την κατεύθυνση. Όμως, στην ιστο-ρία δεν έμεινε η «ορθή επανάληψη»,αλλά το πρώτο έγγραφο, αυτό πουάνοιγε διάπλατα και χωρίς σχεδιασμό τιςπύλες των κολαστηρίων και ανερυθρία-στα τον ασκό του Αιόλου.

Ιωάννα ∆ιαλεισμά

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τίνος ήταν η διαταγή;

ΚΑΤΑΤΙΘΕΤΑΙ ΣΥΝΤΟΜΑΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕ∆ΙΟΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΛΑΚΕΣ

Καταργούνταιοι φυλακές τύπουΓ και ανηλίκων

1166 Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Εβραίος σεφαρδίτης, αγνωστικι-στής, με δύο παππούδες Σαλονι-κιούς και έναν προπάππο από τη

Σμύρνη, γεννημένος στη Βουλγαρία το1946, μεγάλωσε και ζει στο Μιλάνο.Αφού σπούδασε πολιτικές επιστήμες,άρχισε ν’ ασχολείται με την παραδο-σιακή και λαϊκή μουσική ως ερευνητήςκαι μουσικός. Το 1984 ξεκινά και η ενα-σχόλησή με το θέατρο, αρχικά με σκηνο-θέτες όπως ο Ταντέους Καντόρ και οΜπόλεκ Πολίβκα, αλλά στη συνέχειααναπτύσσει το προσωπικό του καλλιτε-χνικό ιδίωμα, δημιουργώντας θεατρικέςπαρεμβάσεις με τη συνεπικουρία τηςμουσικής, της ποίησης, φιλοσοφικών ήπολιτικών κειμένων. Αφηγηματικό νήμαόλων αυτών είναι, όπως δηλώνει ο ίδιος,η παράδοση της «πολιτισμικής και γεω-γραφικής περιπλάνησης», που χαρακτη-ρίζει τον εβραϊκό λαό, του οποίου αυτόςαισθάνεται παιδί και εκπρόσωπος. Επί-σης, η μνήμη, η διαρκής αναμόχλευσηκαι ανάκληση του παρελθόντος, ηανάγκη να διατηρηθεί και να εμπλουτι-στεί η γλώσσα του κάθε λαού ως αναπό-σπαστο, κυρίαρχο στοιχείο της ατομικήςκαι συλλογικής ταυτότητας, αλλά και ηπολιτική στράτευση, χαρακτηρίζουν τοέργο και τη ζωή του.

Σπάνια ελεύθερη φωνή

Συγκερασμός όλων αυτών η παρά-σταση που έχει ανεβάσει αυτή την πε-ρίοδο στο Μιλάνο, η οποία βασίζεται στατελευταία κείμενα που δημοσίευσε οΠιερ Πάολο Παζολίνι, πριν από το θά-νατο του, το 1975.

«Ο Παζολίνι δεν υπήρξε μόνο ποιητής,σκηνοθέτης, καλλιτέχνης αλλά και ο πιοθαρραλέος διανοούμενος της ιταλικήςμεταπολεμικής περιόδου» μας είπε ο

Οβάντια. «∆εν προσπάθησε ποτέ να συμ-βιβαστεί με την εξουσία, δεν χρησιμο-ποίησε ποτέ μορφές ρητορικής ή ψευ-δούς συνείδησης για να απαλύνει τηνκριτική όσων έβλεπε. ∆εν υπήρξε προ-φητικός, όπως λένε. Κατάλαβε αυτή τηνέα μορφή φασισμού που βασίζεται στηνομογενοποίηση και στις οικονομικέςυπερεξουσίες. Σήμερα δεν έχουμε αυτέςτις ελεύθερες φωνές».

Ο Οβάντια, όμως, αποδεικνύει τόσομέσα από τη χειμαρρώδη ομιλία του καιτις απαντήσεις στις ερωτήσεις του κοι-νού όσο και από την ίδια τη δουλειά τουκαι τις πολιτικές απόψεις και επιλογές,ότι κι ο ίδιος είναι μια σπάνια ελεύθερηφωνή. (Ως υποψήφιος επικεφαλής στοΜιλάνο του ψηφοδελτίου της άλλης Ευ-ρώπης με τον Τσίπρα στις τελευταίες ευ-

ρωεκλογές, εκλέχτηκε και παραχώρησε,όπως είχε υποσχεθεί, τη θέση του στονπρώτο επιλαχόντα).

Αριστερός στην πράξη

«Αυτό που εγώ θέλω να κάνω σήμεραείναι μια πολιτική πράξη για την Ελ-λάδα, γιατί οι Ευρωπαίοι, οι δυτικοί, δενγνωρίζουν τίποτα γι’ αυτήν τη χώρα. ΗΕυρώπη δεν υπάρχει χωρίς την Ελλάδα.Το μεγάλο σχέδιο γίνεται με την ψυχή,με την κουλτούρα, με τη πολιτική, όχι μετο νόμισμα», συνέχισε. «Μιλάω για τησύγχρονη Ελλάδα. Αγαπώ ιδιαίτερα τησύγχρονη Ελλάδα και τη νεοελληνικήγλώσσα. Η ελληνική γλώσσα, η δημο-τική, είναι μια μοναδική γλώσσα, απ’όσο ξέρω εγώ που μελέτησα αρκετέςγλώσσες, τα ρωσικά, τα βουλγαρικά, ταγαλλικά, τα αγγλικά, τα γίντις, τα ιου-δαϊκά, τα ισπανικά. Καμιά δεν περιέχειμέσα στις ίνες της τα βάσανα, τις δόξες,την ομορφιά ενός λαού, όπως η δημο-τική. Μια γλώσσα που έχει μέσα της τέσ-σερις γλώσσες, τα αρχαία ελληνικά, τηνκοινή, την καθαρεύουσα και τη δημοτικήκαι όλες τις γλώσσες των κατακτητών,τούρκικα, βενετσιάνικα, είναι κάτι πε-ρισσότερο από μια γλώσσα. Είναι μια κα-τάσταση του πνεύματος.

Επίσης, το καλοκαίρι, θα ανεβάσω τις«Ικέτιδες» του Αισχύλου, στο αρχαίο θέ-ατρο των Συρακουσών και αυτή η τρα-γωδία θα παιχτεί κατά το ήμισυ στα νέα

ελληνικά και κατά το ήμισυ στη σικελικήδιάλεκτο. Τα ελληνικά και τα σικελικάείναι οι γλώσσες μας, γλώσσες της Με-σογείου. Εγώ μιλάω καλά αγγλικά,έχουμε όμως και τις δικές μας γλώσσες.Αν τις ξεχάσουμε, χαθήκαμε. Ένας σικε-λός ποιητής, ο Ινιάτσιο Μπουτίτα λέειότι αν βάλεις ένα λαό στη φυλακή αλυ-σοδεμένο, είναι ακόμη ελεύθερος. Αντου αφαιρέσεις το τραπέζι πάνω στοοποίο τρώει, είναι ακόμη ελεύθερος,αλλά αν του αφαιρέσεις τη γλώσσα του,είναι χαμένος για πάντα».

Οι ερωτήσεις του κοινού αφορούσανκαι γενικά πολιτικά ζητήματα. Όπως,για παράδειγμα πώς βλέπει το σύγχρονοΙσλάμ;

«Είναι πολύ σημαντικό να διαχωρί-σουμε το Ισλάμ από το είδος φανατισμούπου γεννιέται από την ισλαμική μήτρα,γιατί το Ισλάμ υπήρξε ένας χώρος τερά-στιου στοχασμού, πίστης, κουλτούρας.Ένας από τους δασκάλους μου ήτανΣούφι» είπε «και ο ποιητής Σούφι Μα-θνάουι έγραψε ένα από τα πιο ωραία βι-βλία που υμνούν την ειρήνη και την αρ-μονία. ∆εν υπάρχει σύγκρουση πολιτι-σμών. Αυτή η φράση δεν έχει νόημα. Οιαποικιοκράτες, οι Γάλλοι, οι Άγγλοι σχε-δίασαν τα σύνορα: Αυτό είναι το Ιράκ, ηΙορδανία, η Υεμένη… Αυτή η λογική συ-νεχίζεται μέχρι σήμερα».

Σόφια Ξυγκάκη, Τόνια Τσίτσοβιτς

ΜΟΝΙ ΟΒΑΝΤΙΑ

Αγαπώ τη σύγχρονη ΕλλάδαΤο μεγάλο σχέδιο γίνεται με την κουλτούρα, με την πολιτική, όχι με το νόμισμα

Η ιταλική αριστερά είναι σετραγική κατάσταση, δεν είναιικανή να βρει τη δύναμη ναενωθεί και να αποτελέσει,όπως οι φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ, μιαενιαία δύναμη, όπως και οιφίλοι του Ποδέμος, και μόνο οΘεός ξέρει πόσο θα είχαμεανάγκη από κάτι τέτοιο.

“«Για μένα τα ελληνικά είναι η γλώσσα της ψυχής. Συνήθως δεν αγαπάω πατρί-δες, αλλά, αν έχω πατρίδες, δεύτερή μου πατρίδα είναι η Ελλάδα. ∆εν σπούδασατα ελληνικά στο πανεπιστήμιο, είμαι αυτοδίδακτος, αλλά η σχέση είναι βαθιάστην ψυχή μου. Όταν ακούω ότι η Ελλάδα έχει προβλήματα, είναι δικά μου προ-βλήματα. Κάνω αυτήν την παράσταση με τον Ρίτσο γιατί όταν διάβασα τα ποι-ήματά του τα ερωτεύτηκα αμέσως. Ο Αραγκόν, όταν διάβασε τον «Επιτάφιο» τουΡίτσου, είπε «Ο μεγαλύτερος ποιητής του αιώνα». Έτσι είναι και για μένα. ∆ενέχει σχέση με την αλήθεια. Αυτή είναι η αίσθησή μου».Ο Μόνι Οβάντια, με αυτά τα λόγια, στα ελληνικά αρχικά, ξαφνιάζοντας και καθη-λώνοντας το κοινό που τον παρακολουθούσε, άνοιξε τη συνέντευξη Tύπου πουέδωσε την περασμένη Τρίτη, 3 Μαρτίου, με αφορμή την παρουσίαση της «CantataGreca», της παράστασης αναλόγιο που βασίζεται στα ποιήματα «∆ελφοί» και «Σο-νάτα του σεληνόφωτος», τα οποία αποτελούν μέρος της συλλογής ποιημάτωντου Γιάννη Ρίτσου με τον τίτλο «Τέταρτη ∆ιάσταση» που γράφτηκαν ανάμεσα στο1956 και το 1972.

Ρωτήσαμε τον Μόνι Οβάντια αν υπάρχει μια διαδικασία ενο-ποίησης της ιταλικής αριστεράς και ένα υποκείμενο που θαμπορούσε να αναλάβει αυτή τη διαδικασία στην Ιταλία και στηνΕυρώπη. Επίσης, αν οι δημοκρατικές και αριστερές δυνάμειςστην Ιταλία μπορούν να δώσουν στην ελληνική κυβέρνηση βοή-θεια για την ακύρωση της λιτότητας σε Ελλάδα και Ευρώπη;

«Η ιταλική αριστερά -θα είμαι πολύ αυστηρός και σκληρός,όχι γιατί αυτό μου αρέσει, αλλά γιατί πρέπει να είμαι ειλικρι-νής- είναι σε τραγική κατάσταση, δεν είναι ικανή να βρει τη δύ-ναμη να ενωθεί και να αποτελέσει, όπως οι φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ,μια ενιαία δύναμη, όπως και οι φίλοι του Ποδέμος, και μόνο οΘεός ξέρει πόσο θα είχαμε ανάγκη από κάτι τέτοιο. Η ιταλικήαριστερά, σήμερα, δεν φαίνεται να είναι καθόλου στο ύψος τωνπεριστάσεων. Υπάρχει μεγάλη ελπίδα για τον ηγέτη του συνδι-

κάτου των μηχανουργών FIOM, τον Μαουρίτσιο Λαντίνι, αλλάπριν από τον ηγέτη, χρειαζόμαστε ένα πολιτικό σχέδιο και μιαπολιτική ομάδα που να το εκπροσωπεί. Η ιταλική αριστερά, απ’αυτή την άποψη, είναι ένοχη σε πολύ μεγάλο βαθμό, γιατί εδώκαι τριάντα χρόνια χάνει τον καιρό της με φλυαρίες και με δια-σπάσεις σε μικρές αυτοαναφορικές ομάδες. Συνεπώς, αυτή τηστιγμή η μοναδική αντιπολίτευση που γίνεται στην κυβέρνησηΡέντσι είναι η αντιπολίτευση της δεξιάς ή των 5 Αστέρων, πουείναι μια περίεργη αντιπολίτευση, ένα κίνημα που εγώ δενθέλω να κριτικάρω γενικά, γιατί έχει καλά και κακά πράγματα.Η αριστερά αυτή τη στιγμή δεν εκπροσωπεί καμία δυναμική καιαυτό είναι πολύ σοβαρό, γιατί, αντίθετα, στην Ιταλία υπάρχειένας μεγάλος λαός της αριστεράς, αλλά δεν υπάρχει μια πολι-τική ομάδα ικανή να τον εκπροσωπήσει. Εγώ ελπίζω, επειδήκάποιες φορές συμβαίνουν και θαύματα -ο ΣΥΡΙΖΑ και το Πο-δέμος ήταν ένα θαύμα- με όλα τα όριά τους, ότι και εμείς οι Ιτα-λοί θα καταφέρουμε να κάνουμε κάτι. Εγώ θα το προσπαθήσω».

Το ίδιο βράδυ, πάντως, στο τέλος της παράστασης, οι δύο με-λαγχολικές φωνές, του φύλακα των ∆ελφών και, κυρίως, τηςηλικιωμένης γυναίκας της Σονάτας του σεληνόφωτος , υπεν-θυμίζοντάς μας ότι η μοναξιά, ο έρωτας και ο θάνατος ορίζουντη ζωή μας, μάς συνόδευαν ενώ αφήναμε το θέατρο.

•

Πριν από τον ηγέτη,χρειαζόμαστεπολιτικό σχέδιο

Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015 1177∆ΙΕΘΝΗ

Ποιοι δολοφόνησαν τον Μπορίς Νεμτσόφ;Υπάρχουν πολλές εκδοχές, όμως,που δεν έχουν αποσαφηνιστεί. Το μοναδικόπου μέχρι στιγμής δηλώνουν αυτοί πουδιερευνούν την υπόθεση είναι ότιοι συντελεστές ήταν “ερασιτέχνες”. σελ. 20

Η ακροδεξιά προς μία ευρωπαϊκή ∆ιεθνή; Μια λεπτή, μαύρη γραμμή ενώνει, νοητά, τα «αν-τισυστημικά» κινήματα της ευρωπαϊκής ακροδε-ξιάς. Από το UKIP στην Αγγλία, στο Pegida στηΓερμανία και από το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλίαως τη Χρυσή Αυγή, στα καθ’ ημάς. σελ. 18ΚΟΣΜΟΥ

Στην ψηφοφορία του γερμανικούκοινοβουλίου για την έγκριση τηςσυμφωνίας της 20ης Φεβρουαρίου,η αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτι-κής ομάδας της Die Linke επέλεξενα απέχει καθώς θεώρησε ότι τι ηεισήγηση της συμφωνίας από τονΣόιμπλε στο ομοσπονδιακό κοινο-βούλιο δεν κατοχύρωνε την Ελλάδααπέναντι στην άσκηση περαιτέρωεκβιασμών. Συζητάμε μαζί της γιατη συμφωνία, τη γερμανική κοινήγνώμη και τις εναλλακτικές λύσειςγια μια Ευρώπη χωρίς λιτότητας

Τη συνέντευξη πήρεο ∆ημήτρης Γκιβίσης

Τι σκέφτεται η γερμανική κοινήγνώμη σχετικά με τις διαπραγματεύ-σεις με την ελληνική κυβέρνηση;

Υπήρξε όλη αυτή η αηδιαστική εκ-στρατεία της Bild, λέγοντας ότι οι γερ-μανοί φορολογούμενοι δεν θα πληρώ-νουν πια για τους «άπληστους Έλλη-νες», που ανακίνησε τα σοβινιστικάσυναισθήματα στη χώρα μας. Αυτόαποτέλεσε μια πρόκληση, ειδικά για τοσυντηρητικό κόμμα στη Γερμανία,όσον αφορά τη ψήφιση για άλλο έναδάνειο στην Ελλάδα, που πιθανώς ναείναι αναγκαίο προκειμένου να γίνουνοι πληρωμές του χρέους τον Ιούνιο στο∆ΝΤ και την ΕΚΤ. Από την άλληπλευρά, υπάρχουν πολλοί άνθρωποιπου κατανοούν όλο και περισσότεροότι η πολιτική της τρόικας ήταν έναςδημοσιονομικός εικονικός πνιγμός,ήταν μια καταστροφή για την Ελλάδα,αφού πάνω από το 90% των χρημάτωντων φορολογουμένων πήγαν στις τρά-πεζες, ενώ ο ελληνικός λαός έπρεπε νακαταβάλει μεγάλο τίμημα για αυτό τοείδος της «βοήθειας». Είναι μια μεγάληεπιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ ότι σε όλη την Ευ-ρώπη υπάρχει σήμερα μια νέα συζή-τηση για τα λάθη που έχουν γίνει γιατην αντιμετώπιση της κρίσης, για τηναποτυχία των ευρωπαϊκών θεσμικώνοργάνων, και τους κινδύνους για τη δη-μοκρατία και την Ε. Ε. αν συνεχιστείαυτή η αντικοινωνική πολιτική.

Η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, οι κι-νητοποιήσεις των Ποδέμος και η άνο-δος του Σιν Φέιν, δείχνουν ότι στα-διακά διαμορφώνεται ένα νέο τοπίο σεαρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Πως θεω-ρείς ότι θα επηρεάσει αυτή η εξέλιξητην πολιτική της Μέρκελ;

Μετά τις ελληνικές εκλογές, η δύ-ναμη της Μέρκελ στην Ευρώπη έχειυποστεί μια μικρή ρωγμή. Μέχρι τώρααντέδρασε προσπαθώντας να εκφοβί-σει και να εκβιάσει την κυβέρνησή σας,επειδή φοβάται ότι η σπίθα της ελπί-δας θα μπορούσε να ξεπηδήσει και σεάλλες χώρες. Για να αποδείξει ότι δενυπάρχει εναλλακτική λύση διακινδυ-νεύει ακόμα και το Grexit που θα μπο-ρούσε να οδηγήσει σε διάλυση της Ευ-ρωζώνης. Λόγω της κακής διαχείρισης

της οικονομικής κρίσης, η Ευρώπη δι-χάζεται όχι μόνο οικονομικά, αλλά καιπολιτικά. Σε ορισμένες χώρες κερδί-ζουν έδαφος οι δυνάμεις της αριστε-ράς, αλλά σε πολλές άλλες βλέπουμεμια άνοδο φασιστικών ή εθνικιστικώνκομμάτων. Ένας λόγος για αυτό είναιότι όλο και περισσότεροι άνθρωποιέχουν καταλάβει ότι τα ευρωπαϊκά θε-σμικά όργανα είναι απρόθυμα, ή καιδεν μπορούν να λύσουν τα προβλή-ματά τους. Ελπίζω πραγματικά η Μέρ-κελ να ξυπνήσει και να αλλάξει η γερ-μανική και η ευρωπαϊκή πολιτική, πρινδούμε την Λεπέν πρόεδρο της Γαλλίας.

Πολλοί θεωρούν ότι σήμερα στηνΕλλάδα κρίνεται το μέλλον της Ευρώ-πης. Ποια είναι η άποψή σου;

Συμφωνώ απόλυτα, γιατί το ελλη-νικό ζήτημα είναι και ευρωπαϊκό, καιγιατί η ανθρωπιστική καταστροφή στηχώρα σας είναι κυρίως το αποτέλεσματης καταστροφικής κακοδιαχείρισηςμιας κρίσης που προέρχεται από τονευρωπαϊκό τραπεζικό και χρηματοπι-στωτικό τομέα. Νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑείναι στην πρωτοπορία ενός αριστερούκινήματος στην Ευρώπη, που προσπα-θεί να υπερασπιστεί τη δημοκρατία,την λογική, τα κοινωνικά και ανθρώ-πινα δικαιώματα, απέναντι στην συνε-χώς αυξανόμενη χρηματοπιστωτική δι-κτατορία. Αν και αμφιβάλλω ότι αυτόπου έκανε ο ελληνικός λαός και μόνοθα είναι σε θέση να αλλάξει την Ε. Ε,συμφωνώ ότι το μέλλον της Ευρώπηςσυνδέεται με το μέλλον της Ελλάδας.Αν οι άλλες κυβερνήσεις και η ΕΚΤσας διώξουν από τη Ευρωζώνη, το μέλ-λον της Ε. Ε. στο σύνολό της φαίνεταιαρκετά ζοφερό.

Ένα ερώτημα που αναδεικνύεται,είναι το αν μπορεί σήμερα στην Ευ-ρώπη μια αριστερή κυβέρνηση ναεφαρμόσει το πρόγραμμά της. Τι πι-στεύεις;

Όπως όλοι γνωρίζουμε, τα ευρω-παϊκά θεσμικά όργανα και πολλές ευ-ρωπαϊκές κυβερνήσεις θα προσπαθή-σουν να μειώσουν την δυναμική τηςκυβέρνησής σας στο ελάχιστο. Αλλά:«οι άνθρωποι ενωμένοι δεν μπορούνποτέ να νικηθούν», και είμαι αρκετάαισιόδοξη όταν ακούω ότι η ελληνικήκυβέρνησή έχει κερδίσει την υποστή-ριξη της μεγάλης πλειοψηφίας τουλαού. Ελπίζω πραγματικά ότι οι Έλλη-νες δεν θα επαναπαυθούν, δεν επιτρέ-πεται να μην κάνουν τίποτα έχονταςτην εσφαλμένη πεποίθηση ότι ο πρω-

θυπουργός και κάποιοι υπουργοί θαλύσουν τα προβλήματά τους. Μια αρι-στερή κυβέρνηση μπορεί να πετύχειμόνο αν μπορέσει να στηριχθεί σεισχυρά κοινωνικά κινήματα και στηνμαζική οργάνωση, πιέζοντας προςαυτήν και οργανώνοντας την κοινω-νική αλλαγή. Για να το θέσω και μεέναν άλλο τρόπο: η επιτυχία μιας αρι-στερής κυβέρνησης εξαρτάται σε με-γάλο βαθμό από την προθυμία και τηνικανότητα των ανθρώπων να πάρουντις τύχες στα χέρια τους.

ΚΟΣΜΟΥΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΣΑΡΑ ΒΑΓΚΕΝΚΝΕΧΤ, ΑΝΤΙΠΡΟΕ∆ΡΟ ΚΟ DIE LINKE

Μεγάλο μέρος του ελληνικούχρέους πρέπει να διαγραφεί “Πι στεύου με ό τι έ να

με γά λο μέ ρος τουχρέ ους θα πρέ πει ναδια γρα φεί, ό χι μό νοστην Ελλά δα. Τοχρέ ος και ο πλού τοςεί ναι οι δύο ό ψειςτου ί διου νο μί σμα -τος, και κυ ρίως ηΓερ μα νία θα πρέ πεινα κα τα λά βει ό τι δενμπο ρεί να έ χει τέ -τοια τε ρά στια ε μπο -ρι κά πλε ο νά σμα τα μεάλ λες χώ ρες καιταυ τό χρο να να τιςπιέ ζει να μειώ σουντο χρέ ος τους με κά -θε τρό πο.

Ο γύρος τού

Το χρέος και οι γερμανικέςαποζημιώσεις

Πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες είναι δέσμιες του χρέους. Τι μπορεί να γίνει; Πιστεύουμε ότι ένα μεγάλο μέρος του χρέους θα πρέπει να διαγραφεί, όχι μόνο

στην Ελλάδα. Το χρέος και ο πλούτος είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, καικυρίως η Γερμανία θα πρέπει να καταλάβει ότι δεν μπορεί να έχει τέτοια τερά-στια εμπορικά πλεονάσματα με άλλες χώρες και ταυτόχρονα να τις πιέζει να μει-ώσουν το χρέος τους με κάθε τρόπο. Σύμφωνα με την Έκθεση Παγκόσμιου Πλού-του της ελβετικής τράπεζας UBS, περίπου 62.000 άνθρωποι στην Ευρώπη έχουνσυνολικό πλούτο 8.355 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ο πλούτος των υπερπλούσιωναυξάνεται πολύ ταχύτερα από την οικονομία στο σύνολό της, χάρη στις μαζικέςδιασώσεις των τραπεζών, στις οικονομικές και φορολογικές απάτες, στο ξε-πούλημα, και στο μισθολογικό ντάμπινγκ. Πρέπει να ζητήσουμεέναν ευρωπαϊκό φόρο ακίνητης περιουσίας, που θα μπο-ρούσε να χρησιμοποιηθεί για να μειωθούν τα επίπεδα τουχρέους των χωρών της Ε. Ε. κάτω από το όριο του Μάα-στριχτ, το 60% του ΑΕΠ. Και νομίζω ότι έφτασε η ώρα γιανα γίνει μια ευρωπαϊκή διάσκεψη για το χρέος, όπως εκείνηστο Λονδίνο το 1953, όπου το μεγαλύτερο μέρος του γερ-μανικού χρέους διαγράφηκε. Είναι κυνικό αυτό που κάνει ηΓερμανία, η οποία ωφελήθηκε τόσο πολύ από το έλεος τωνπιστωτών της και τώρα αρνείται να μιλήσει για το κούρεματου ελληνικού χρέους. Επίσης, νομίζω ότι 70 χρόνια μετάτην ήττα του φασισμού στην Ευρώπη, είναι καιρός ναμιλήσουμε για την εξόφληση των αποζημιώσεων καιτου αναγκαστικού κατοχικού δανείου που επέβαλανοι Ναζί στη χώρα σας.

1188 Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

www.right2water.ie

Ενά ντιαστο φό ρο

Συ νε χί ζο νται οι προ ε -τοι μα σίες δε κά δων ορ -

γα νώ σεων για την ε θνι κήδια δή λω ση της 21ης Μαρ -τίου στο ∆ου βλί νο, με στό χονα μην πε ρά σει ο φό ρος πουπρο σπα θεί να ε πι βάλ λει ηνε ο φι λε λεύ θε ρη κυ βέρ νη σητου Έντα Κέ νι στους κα τα να -λω τές του νε ρού. Η κι νη το -ποίη ση έρ χε ται στον α πό η χοτων με γά λων α ντι δρά σεωνπου έ χουν προ κα λέ σει οισυλ λή ψεις πολ λών α κτι βι -στών τις τε λευ ταίες ε βδο -μά δες με στό χο τον εκ φο βι -σμό του κι νή μα τος, ε νώ ναση μειω θεί ό τι ό λα τα έ σο δαα πό το τέ λος ύ δρευ σης θαπά νε στους δα νει στές.

www.twitter.com/hashtag/stdnt4edu

Στο δρό μογια την Γιαν γκόν

Ενι σχύο νται οι α στυ νο -μι κές α λυ σί δες γύ ρω

α πό την Γιαν γκόν, α φού τοκα θε στώς του Θάιν Σάιν α πο -φά σι σε να ε μπο δί σει τις φοι -τη τι κές πο ρείες που έ χουνξε κι νή σει α πό διά φο ρες πε -ριο χές και προ σπα θούν ναφτά σουν μέ χρι την με γα λύ -τε ρη πό λη της Μιαν μάρ. Οιφοι τη τές δια μαρ τύ ρο νται γιατον νέο εκ παι δευ τι κό νό μοπου υ πο νο μεύει την αυ το νο -μία των πα νε πι στη μίων, ταο ποία ε ξα κο λου θούν να α γω -νί ζο νται για την α νά καμ ψημε τά α πό την κα τα στο λή τωνα κα δη μαϊκών ε λευ θε ριών ταχρό νια της στρα τιω τι κής δι -κτα το ρίας.

www.facebook.com/pages/Pokret-Occupy-Croatia

Ού τεστο Ζά γκρε μπ,ού τε που θε νά

Με το σύν θη μα «ε νω -μέ νοι ε νά ντια στο φα -

σι σμό» και τρα γου δώ νταςτην Bandiera Rossa, ε κα το -ντά δες μέ λη του «OccupyCroatia» μπλό κα ραν την Κυ -ρια κή την προ γραμ μα τι σμέ νηδια δή λω ση του α κρο δε ξιούA-HSP (Αυ τό χθον Κρο α τι κόΚόμ μα) στο Ζά γκρε μπ. Η δια -δή λω ση γί νε ται κά θε χρό νογια να υ μνη θεί η δρά ση τηςεξ τρε μι στι κής ορ γά νω σηςΟυ στά σι, που στη διάρ κειατου Β’ Πα γκο σμίου πο λέ μουσυν δέ θη κε με διά φο ρες βαρ -βα ρό τη τες να ζι στι κού χα ρα -κτή ρα στην ε νιαία τό τε Γιου -γκοσ λα βία, ε νώ η α ντι φα σι -στι κή κι νη το ποίη ση θα ε πα -να λη φθεί το Σάβ βα το.

∆η μή τρης Γκι βί σης [email protected]

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

Μια λεπτή, μαύρη γραμμή ενώνει,νοητά, τα «αντισυστημικά» κι-νήματα της ευρωπαϊκής ακρο-

δεξιάς. Από το UKIP στην Αγγλία, στοPegida στη Γερμανία και από το ΕθνικόΜέτωπο στη Γαλλία ως τη Χρυσή Αυγή,στα καθ’ ημάς. Πέρα από εθνικές ιδιαι-τερότητες και επιμέρους διαφοροποι-ήσεις, πάνω από ιστορικούς διχασμούςκαι συγκυριακές, «ενδοοικογενειακές»μικροσυγκρούσεις, η ακροδεξιά τείνεινα δημιουργήσει μια ευρωπαϊκή ∆ιεθνή.

Αντικαθιστώντας έναν ρατσισμόμε έναν άλλο

Ας παρατηρήσουμε την κατασκευήαυτής της γραμμής από μια ιδιότυπηοπτική γωνία, αυτή της Ιταλίας. Στις 28του προηγούμενου μήνα, στην Piazza delPopolo της Ρώμης, περίπου 25.000άτομα συγκεντρώθηκαν, από όλη τηχώρα, για να ακούσουν τον κεντρικόομιλητή, τον νεαρό γραμματέα της Λίγ-κας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι. Σαν ναέχουν περάσει αιώνες από την εποχήπου ο (τότε γραμματέας του ∆ημοκρατι-κού Κόμματος της Αριστεράς) Μάσσιμοντ’ Αλέμα θεωρούσε το συγκεκριμένοκόμμα, το οποίο αποσκοπούσε στηναπόσχιση του (πλούσιου) ιταλικούΒορρά, ως «ένα παραπλανημένο πλευρότης αριστεράς»: στα δεξιά της εξέδραςβρίσκονται οι φασίστες της Casa Pound,καλογυμνασμένοι, ζυγισμένοι, σε στάσηπροσοχής, πολλοί ντυμένοι με στολέςπαραλλαγής. ∆ίπλα τους, ανεμίζουν οισημαίες του κινήματος «Εθνική Κυριαρ-χία-Πρώτα οι Ιταλοί», μια οργάνωσηπου έχει δημιουργήσει η Casa Pound γιανα «υποδεχθεί» νέα μέλη, σε μια προ-σπάθεια να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύτων παλιών φιλοαυτονομιστών τουΒορρά, του διάχυτου αντιευρωπαϊσμούκαι του σκληρού νεοφασιστικού πυρήνατων μελών της. Συμβολικά, από τηνάλλη πλευρά της εξέδρας βρίσκονται οιοπαδοί του κόμματος «Εμείς με τονΣαλβίνι», που δημιούργησε η Λίγκα,στην προσπάθειά της να επεκταθεί στονότο.

Η ιδιοτυπία της ιταλικής περίπτωσηςείναι ακριβώς αυτή: ένα αυτονομιστικόκίνημα του Βορρά συνασπίζεται με μιανεοφασιστική οργάνωση ενώ, ταυτό-χρονα, και οι δύο προσπαθούν να στρα-τολογήσουν άτομα από γεωγραφικούςκαι πολιτικούς χώρους, οι οποίοι φαν-τάζουν πολύ απόμακροι έως εχθρικοί.Ο βιολογικός ρατσισμός της Λίγκας,στραμμένος καθώς ήταν, μέχρι πρό-σφατα, δομικά ενάντια στους ιταλούςτου Νότου, δεν θα μπορούσε παρά ναβρει αντίσταση και αντιπαλότητα νο-τίως της Τοσκάνης. Αλλά, κι από τηνάλλη πλευρά, ο φασισμός της CasaPound, ως απευθείας απόγονος τουιστορικού φασισμού, και άρα θεμελιω-μένος ιστορικά σε έναν εθνικιστικόλόγο, δεν θα μπορούσε, υπό κανονικέςσυνθήκες, να επικοινωνήσει με ένααποσχιστικό κόμμα. Και όμως συμβαί-νει. ∆ημιουργώντας κοινούς εχθρούς,και «μιλώντας για άλλα». Αντικαθι-στώντας έναν ρατσισμό με έναν άλλο, κιέναν εσωτερικό εχθρό με έναν εξωτε-ρικό.

Κατασκευάζονταςδύο κοινούς εχθρούς

Ο «προαιώνιος» εχθρός της Λίγκαςυπήρξε το κεντρικό κράτος, η «κλέφτραΡώμη», η οποία φορολογούσε τον πλού-σιο βορρά για να αναδιανείμει πόρουςστους «τεμπέληδες του νότου», ενώταυτόχρονα πλούτιζε η ίδια, μέσω τηςδιαφθοράς. Ο σημερινός εχθρός είναι οιΒρυξέλλες και το Βερολίνο: οι Βρυξέλ-λες που κλέβουν τους πόρους και το«αυτοκρατορικό» Βερολίνο, το οποίοέχει αφαιρέσει την εθνική κυριαρχία τηςΙταλίας και κυβερνά όλη την Ευρώπη. Ηδεύτερη ενοποιητική κίνηση είναι ηεφεύρεση ενός «νότου», τον οποίο μπο-ρούν να νιώσουν ως εχθρό και οι νότιοιιταλοί: ο φαντασιακός λαός των αφρι-κανών και των ασιατών, ο οποίος κάνει«απόβαση» στις ιταλικές ακτές.

Αφήνοντας κατά μέρους τις διαφορέςτους, οι (πρώην) αυτονομιστές τουΒορρά και οι φασίστες ενώνουν τις δυ-νάμεις τους κατασκευάζοντας δυο κοι-νούς εχθρούς. Έναν που βρίσκεται«ψηλά», την Ευρώπη, το χρηματοπιστω-τικό σύστημα, την πλουτοκρατική συ-νωμοσία εναντίον «του κόσμου που δου-λεύει», κι έναν που βρίσκεται «χαμηλά»,τους τσιγγάνους (που «δεν μπορούν ναδεχτούν τις παραδόσεις μας»), τους με-τανάστες, που «δεν χωράνε εδώ», που«μας παίρνουν τις δουλειές», που ότανεισχωρήσουν στην Ιταλία «τους ταΐ-ζουμε με 40 ευρώ το κεφάλι». Στη ση-μερινή συγκυρία υπάρχει κι ένας «εν-διάμεσος» εχθρός, ο πρωθυπουργόςΡέντζι, ο οποίος είναι ένας «ηλίθιοςυπηρέτης» του πρώτου, της Ευρώπης,ενώ «ανοίγει την πόρτα» στον δεύτερο,τους μετανάστες.

Τρεις διαπιστώσεις

∆εν γνωρίζουμε αν -στην περίπτωσητης Ιταλίας- ο συνασπισμός αυτονομι-στών και φασιστών θα μακροημερεύσει.Η συγκέντρωση της 28ης Φεβρουαρίουυπήρξε κατώτερη των προσδοκιών τωνοργανωτών της. Αντίθετα, η αντι-συγ-

κέντρωση των κινημάτων της αριστε-ράς, που έγινε την ίδια ώρα, λίγους δρό-μους παρακάτω, είχε περισσότεροκόσμο. Θα πρέπει, όμως, να κάνουμετρεις διαπιστώσεις:

Πρώτον, η ακροδεξιά συνασπίζεται σεπανευρωπαϊκό επίπεδο: στην πλατείατης Ρώμης βρίσκονταν διεθνείς αντι-προσωπείες (Bloc identitaire από τηνΓαλλία, Pegida από την Γερμανία, ΧρυσήΑυγή). Άφθονες ήταν οι σημαίες της αυ-τοκρατορικής Ρωσίας, ενώ η Λεπέν πα-ρενέβη, μέσω μαγνητοσκοπημένου βίν-τεο, αποκαλώντας τους εξαθλιωμένουςμετανάστες «δούρειο ίππο του ISIS».

∆εύτερον, η ιταλική (και η ευρω-παϊκή) ακροδεξιά έχει ένα πολύ συγκε-κριμένο όραμα για την Ευρώπη και τηνΕυρωπαϊκή Ένωση: αυτό του κλεισίμα-τος των συνόρων, της διάλυσης της ΕΕ,της επιστροφής στα εθνικά κράτη, στηνεθνική κυριαρχία και στα εθνικά νομί-σματα.

Τρίτον, το συγκεκριμένο και, παρά τιςεπιμέρους διαφοροποιήσεις, κοινό τηςσχέδιο μπορεί να γίνει κατανοητό απότον οποιονδήποτε. Εκμεταλλευόμενηέναν διάχυτο αντιευρωπαϊσμό, μια επε-λαύνουσα δυσφορία απέναντι στην Ευ-ρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ, εντείνον-τας ένα προϋπάρχον κλίμα δυσφορίαςαπέναντι στους μετανάστες, η ακροδε-ξιά αυξάνει την πολιτική, κοινωνική καιιδεολογική της επιρροή και, μάλιστα,προβάλλοντας το όραμά της ως ριζο-σπαστικό και ταυτόχρονα πραγματοποι-ήσιμο.

Αυτό το τελευταίο σημείο, ίσως, είναικαι το στοίχημα για την πολυδιασπα-σμένη πολιτικά και γεωγραφικά σημε-ρινή ευρωπαϊκή αριστερά: η προβολήμιας πειστικής, απτής εναλλακτικής γιατην Ευρώπη, που να κινείται πέρα απόμια παλινδρόμηση μεταξύ μιας εθνικήςπεριχαράκωσης κι ενός «άλματος στοκενό». Από την επιτυχία ή την αποτυχίααυτής της προσπάθειας θα κριθεί, τε-λικά, και η πολιτική και κοινωνική πο-ρεία της Μαύρης ∆ιεθνούς.

Πέτρος Ιωσήφ Σταγγανέλης

Στις 28 του προηγούμενου μήνα, στην Piazza del Popolo της Ρώμης, περίπου 25.000άτομα συγκεντρώθηκαν, από όλη τη χώρα, για να ακούσουν τον γραμματέα της Λίγ-κας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι.

ΕΚΚΙΝΩΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

Η ακροδεξιά προςμία ευρωπαϊκή ∆ιεθνή;

Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2014 1199∆ΙΕΘΝΗ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΖΑΝ ΚΛΟΝΤ ΓΙΟΥΝΚΕΡ ΣΤΗΝ «ΕΛ ΠΑΪΣ»

Πρόβλημα για την ΕΕ, αν κερδίσεικαι το Ποδέμος

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επι-τροπής Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ βρέ-θηκε τις τελευταίες ημέρες στηΜαδρίτη. Εκεί είχε την ευκαιρία ναδώσει συνέντευξη στην εφημερίδα«Ελ Παΐς», που δημοσιεύθηκε τηνπερασμένη Τετάρτη, και να στείλειμηνύματα προς τον ΣΥΡΙΖΑ και τοΠοδέμος. Ταυτόχρονα, επιχείρησενα βοηθήσει τη συντηρητική κυ-βέρνηση της Ισπανίας, που έχει ν’αντιμετωπίσει ένα ενοχλητικόεκλογικό μαραθώνιο, που θα διαρ-κέσει από τις 22 Μαρτίου τις(εκλογές στην Ανδαλουσία) ως τιςβουλευτικές εκλογές (μετά τον Σε-πτέμβριο). ∆ημοσιεύουμε χαρα-κτηριστικά αποσπάσματα, όπως τασταχυολόγησε ο Λούντβικ Λαμάν.

Για την Ελλάδα

Για την Ελλάδα ο κ. Γιούνκερ μίλησεαναλυτικά:

«Ο Αλ. Τσίπρας έκανε ένα αποφασι-στικό βήμα. Άρχισε να αναλαμβάνει τιςευθύνες του. Αντιμετωπίζει, όμως, έναπρόβλημα: θα πρέπει ακόμα να εξηγή-σει ότι ορισμένες υποσχέσεις του, πουτου έδωσαν τη δυνατότητα να πάρει τιςεκλογές, δεν μπορούν να πραγματο-ποιηθούν. Ο Τσίπρας, και αυτό αξίζεινα το πούμε, έθεσε μερικά καλά ερω-τήματα. ∆εν έχει όμως ποτέ απαντή-σεις. Αν έδινε μια απάντηση, θα ήταναπάντηση σε εθνικό επίπεδο. Όμως,είναι προφανές ότι υπάρχουν 19 χώρεςπου πρέπει να συνυπολογιστούν. Σ’αυτές ανήκει και η Ελλάδα (πρόκειταιγια τις χώρες της ευρωζώνης).

Οι εκλογές ποτέ δεν τροποποιούν τιςσυνθήκες. Είναι προφανές ότι θα μπο-ρούσε κάποιος να έχει μια άλλη προ-σέγγιση για την κρίση στην Ελλάδα.Θα μπορούσε να έχει μια πιο ευέλικτη

στάση. Όμως η νίκη του Τσίπρα δεν τοεπιτρέπει. Θέλει να τα αλλάξουμε όλα.Η ανάγνωση της ελληνικής κατάστα-σης εξαρτάται από τα γυαλιά μέσα απότα οποία τη βλέπει ο καθένας: ο Γερ-μανός, ο Έλληνας, ο Πορτογάλος καιο Ισπανός».

Για τον ΣΥΡΙΖΑ και το Ποδέμος

Σημαντικές ήταν και οι αναφορέςτου στο Ποδέμος:

«Αυτός ο νέος τύπος κόμματος ανα-λύει συχνά την κατάσταση με τρόπορεαλιστικό. Ανιχνεύουν με οξύτητα τιςτεράστιες προκλήσεις των κοινωνικώνπροβλημάτων που αντιμετωπίζουμε.Όταν, όμως, εκλέγονται, αποκαλύ-πτουν ότι είναι αδύνατο να κρατήσουντις υποσχέσεις τους, να εφαρμόσουντα προγράμματά τους. Οι προτάσειςορισμένων απ’ αυτά τα κόμματα δενείναι συμβατές με τους ευρωπαϊκούςκανόνες. Αυτή η πολιτική μάς οδηγείολοκληρωτικά σε μια αδιέξοδη κατά-σταση».

Για την τρόικα

Οι εκτιμήσεις του για την τρόικα

έχουν επίσης ενδιαφέρον:«Οι άνθρωποι ανακαλύπτουν σήμερα

ότι αυτό που συνέβη τα τελευταία χρό-νια, ότι θα ήταν προτιμότερο να βά-λουμε ένα τέρμα στην τρόικα. Εν μέρειγια λόγους αξιοπρέπειας. Θα έπρεπενα είμαστε πιο προσεκτικοί». Και ότανο δημοσιογράφος παρατηρεί ότι αυτόλέει και οι Τσίπρας, απαντά:

«Είναι διαφορετικό. Η άποψή μουείναι πως οι χώρες που υπόκεινται σεπρογράμματα βοήθειας, θα πρέπει νακαθίσουν να συζητήσουν όχι με τηνΚομισιόν ή το Γιούρογκρουπ, αλλά μετους υπαλλήλους. Αυτό δεν ήτανσωστό. ∆εύτερο πρόβλημα είναι ότικάποιος ξεκινάει ένα πρόγραμμα δη-μοσιονομικής προσαρμογής, είναιαπαραίτητο αυτό να συνοδεύεται απόμια αξιολόγηση των επιδράσεών τουστην κοινωνία. Αυτό δεν το κάναμε καιανακαλύπτουμε σήμερα ότι το 25%των Ελλήνων έχουν αποκλειστεί απότο κοινωνικό-ασφαλιστικό σύστημα.Θα πρέπει να αποφύγουμε τέτοιου εί-δους συνέπειες».

Για τη Γερμανική Ευρώπη

Ρωτήθηκε και για το αν η Γερμανία

έχει το πάνω χέρι στην Ευρώπη: «Η Ελλάδα είναι το παράδειγμα που

αποδεικνύει ότι αυτή η εντύπωση μιαςΕυρώπης που διοικείται από τη Γερμα-νία με σιδερένιο χέρι, δεν ανταποκρί-νεται στην αλήθεια. Πολλές χώρεςέδειξαν ότι ήταν πιο αυστηρές απ’ ό,τιη Γερμανία με την Ελλάδα, όπως οιΚάτω Χώρες, Ισπανία και Πορτογαλία,οι οποίες ήταν πολύ πιο απαιτητικέςόταν εξετάσαμε το ελληνικό ζήτημα.»

Για το νόμο Μακρόνκαι τη Γαλλία

Όταν ο δημοσιογράφος ρωτάει τονκ. Γιούνκερ «πώς εξηγείτε σ’ ένανΙσπανό ότι, μετά από τρεις μεταρρυθ-μίσεις στην αγορά εργασίας και μια με-ταρρύθμιση των συντάξεων, η Ισπανίαπήρε δύο χρόνια προθεσμία το 2013για να επανέλθει στην τάξη μειώνονταςτα δημόσια ελλείμματα, ενώ η Γαλλίαπήρε προθεσμία τέσσερα χρόνια απότο 2013, χωρίς να έχει ξεκινήσει ούτεμία μεταρρύθμιση αυτής της έκτασης»ο κ. Γιούνκερ απαντά: «Η Γαλλία δενέχει κάνει αρκετές μεταρρυθμίσεις.Έχει μπει όμως σ’ αυτή τη διαδικασία.Ψήφισε τη μεταρρύθμιση για τις περι-ρέρειες. Ενέκρινε το νόμο Μακρόν γιατα εργασιακά, αν και δεν είναι αρκετάτολμηρός. Το Παρίσι κατέθεσε στηνΚομισιόν ένα ντοκουμέντο 47 σελίδων,που συγκεκριμενοποιεί πώς θα προχω-ρήσει τις μεταρρυθμίσεις. Γνωρίζει ότιθα πρέπει να κάνει περισσότερα και θατα κάνει.»

Μετάφραση από το Mediapart

Σημείωση: Η απάντηση του Γιούνκερέρχεται να λύσει και την απορία όσωνσυνεχίζουν, από εμπάθεια ή άγνοια, νασυγχέουν τους θεσμούς με την τρόικα,ένα κατασκεύασμα μεταθεσμικό όπωςλένε στην Ευρώπη.

Μια εικόνα, χίλιες λέξεις.

Στη Γαλλία, στις 22 Μαρτίου, στήνονται οι κάλπεςγια τον πρώτο γύρο των περιφερειακών εκλο-γών. Πρόκειται για μια κρίσιμη αναμέτρηση. Προ-

βλέπεται σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις –και τις με-τρήσεις– ότι η κυβέρνηση των σοσιαλιστών θα υπο-στεί βαριά ήττα, και μαζί με αυτή ολόκληρο το πολι-τικό σύστημα. Γιατί το Εθνικό Μέτωπο της ΜαρίνΛεπέν φαίνεται να βγει ενισχυμένο σημαντικά, έτσιώστε να παίξει ρυθμιστικό ρόλο στο δεύτερο γύρο,που θα γίνει στις 29 του μήνα.

Η κυβέρνηση του προέδρου Φρανσουά Ολάντ καιΜανουέλ Βαλς δείχνει τελευταία να ανησυχεί για τηνκατάσταση αυτή, χωρίς όμως να εγκαταλείπει την πο-λιτική της λιτότητας και της δημοσιονομικής προσαρ-μογής. Μετά την επικύρωση με προεδρικό διάταγματου νόμου Μακρόν για την αποδιάρθρωση των εργα-σιακών σχέσεων, ετοιμάζει και νέο πακέτο μέτρων,όπως αποκάλυψε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-ΚλοντΓιούνκερ στην «Ελ Παΐς», με αντάλλαγμα τα δύο χρόνιαχάρη για τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτωνκάτω από το 3% όπως απαιτούν οι Βρυξέλλες. Την πο-λιτική αυτή χαιρέτισε η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ,

λέγοντας ότι «η Γαλλία βρίσκεται σε πολύ καλόδρόμο». ∆ηλαδή, στο δρόμο της αυστηρής δημοσιονο-μικής πολιτικής, που οδηγεί, μετά τη μετάδοση της οι-κονομικής κρίσης, και «στη μετάδοση της πολιτικήςκρίσης στις χώρες της ευρωζώνης, τόσο στον Νότοόσο και στον Βορρά», αναφέρει η «Λα Τριμπιούν».

Εκλογές χωρίς συζήτηση

Η κυβέρνηση του Μανουέλ Βαλς προχώρησε στηνπροκήρυξη των εκλογών, χωρίς –κι αυτό είναι το πα-ράδοξο –να έχει γίνει καμία σοβαρή συζήτηση και νακαθοριστούν οι αρμοδιότητες των νέων συμβουλίων.Αντί μιας τέτοιας συζήτησης, οι γάλλοι πολίτες βρέ-θηκαν μπροστά σε μια απίστευτη προβολή του ΕθνικούΜετώπου. «Από το πρωί μέχρι το βράδυ όλα τα μίντιαηλεκτρονικά και έντυπα είχαν κάτι ενδιαφέρον να πα-ρουσιάσουν για τη Μαρίν Λεπέν», αναφέρει το περιο-δικό «Regards». Αυτή η προβολή δεν είναι τυχαία, έχεισχέση με την αποτυχία τής κυβερνητικής πολιτικήςτων σοσιαλιστών. Με την αποδυνάμωση της δεξιάςπου βρίσκεται σε κρίση, χωρίς να έχει τη δυνατότηταο πρώην πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί να την αντιστρέ-ψει. Η μόνη του ικανότητα είναι η ανακύκλωση τωνπαλιών θέσεων, που αποδοκιμάστηκαν από τους ψη-φοφόρους πριν δύο χρόνια. Συνδέεται με τις επιδιώ-ξεις ισχυρών δυνάμεων και επιχειρηματικούς κύ-κλους που αποφάσισαν «να παίξουν με τη φωτιά, τηνάκρα δεξιά και την οικογένεια Λεπέν», γράφει η «Ου-μανιτέ».

Ο Πιερ Λοράν, γραμματέας του Γαλλικού ΚΚ και τουΜετώπου της Αριστεράς, κατήγγειλε τα «ψηφοδέλτιατης ντροπής» του Εθνικού Μετώπου. Η Λεπέν, για να

συμπληρώσει τα ψηφοδέλτιά της, επιστράτευσε όλατα ακραία αντικοινωνικά στοιχεία, που διακήρυττανανοιχτά το μίσος και την ξενοφοβία, ενέχονται σε πρά-ξεις αντισημιτικές και ισλαμοφοβικές, ακόμα και τιςτελευταίες εβδομάδες. Το γεγονός αυτό αναγνώρισεκαι ο σχολιαστής Ροζέ Κουκιερμάν, ο οποίος έγραψεότι προφανώς «πίσω από τη Μαρίν Λεπέν, που είναιπροσωπικά άψογη, υπάρχουν όλοι οι θαυμαστές τηςκυβέρνησης του Βισύ και του Πετέν που συνθηκολό-γησε με τα ναζιστικά στρατεύματα στο Βισύ».

Ένας άλλος έγραψε: «Εγώ προτιμώ να σφίγγω τοχέρι της Μαρίν Λεπέν παρά ενός υπεύθυνου του Με-τώπου της Αριστεράς, που διαδηλώνει δίπλα δίπλα μεκάποιον που κρατάει τη σημαία της Χαμάς και της Χε-σμπολά». Ο λόγος της Λεπέν κατά των ξένων εργατώνείναι ο «δούρειος ίππος» κατά των δικαιωμάτων τωνεργαζομένων. Εξάλλου, η ίδια δεν έχει κανένα ενδοι-ασμό να μετατοπίζεται, όπως έδειξε πρόσφατα με τηνίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα…

Το Μέτωπο της Αριστεράς

Οι δυνάμεις του Μετώπου της Αριστεράς μετέχουνστις εκλογές σε διευρυμένους συνδυασμούς με τουςΟικολόγους, το νέο κόμμα Nouvelles Donne, τους σο-σιαλιστές που διαφωνούν με την πολιτική τού Σοσια-λιστικού Κόμματος. Όλες αυτές οι δυνάμεις επιχει-ρούν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες και να οικοδομή-σουν μια συμμαχία που θα έχει προοπτική. Τώρα πα-ρουσιάζουν συνδυασμούς σε όλες τις εκλογικές περι-φέρειες και σχεδόν σε όλα τα καντόνια, ελπίζοντας ότιθα έχουν ισχυρή παρουσία στο δεύτερο γύρο.

Μ. Κ.

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ 22 ΚΑΙ 29 ΜΑΡΤΙΟΥ

Μέρκελ: “Η Γαλλίασε καλό δρόμο” αλλάη Λεπέν ενισχύεται

2200 Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015∆ΙΕΘΝΗ

Με ένα πρωτόγνωρο σε μαζικότητα και παλμόσυλλαλητήριο υποδέχθηκε η κυπριακή κοινω-νία τους κεντρικούς τραπεζίτες του ∆ιοικητι-

κού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας(ΕΚΤ), η ολομέλεια του οποίου συνεδρίαζε την Τετάρτη4 Μαρτίου, στη Λευκωσία.

Με τη συμμετοχή εργαζομένων, ανέργων, αγροτών,βιοτεχνών, συνταξιούχων, πολυτέκνων, φοιτητών καιμαθητών, η πλατφόρμα «Η Κοινωνία αντιδρά και διεκ-δικεί», την οποία αποτελούν 18 συνδικαλιστικές, εκ-παιδευτικές οργανώσεις και άλλοι κοινωνικοί φορείςτης Κύπρου, χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν κατά των

μνημονιακών πολιτικών λιτότητας. Οι τραπεζίτες της ΕΚΤ συνεδρίασαν υπό τον κλοιό

χιλιάδων διαδηλωτών που κρατούσαν πανό και φώνα-ζαν συνθήματα υπέρ της Ευρώπης της πραγματικήςαλληλεγγύης, της δημοκρατίας, της κοινωνικής συνο-χής και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.«Τέρμα στη λιτότητα, θέλουμε δουλειές», «λιτότητα-ανεργία, τσακίσατε την οικονομία», «Φτάνει πια, αντι-δρούμε και διεκδικούμε», «χορτάσαμε λιτότητα, διεκ-δικούμε αξιοπρέπεια», «το μέλλον μας δεν είναι οιτροικανοί, είναι η Ευρώπη της ανατροπής», «Mr MarioDraghi, we, who believe in humanism and not the mar-

kets, we welcome you with black roses that used to bered. You have blackened the souls and lives of people»,έγραφαν μερικά από τα πανό των διαδηλωτών.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης επιδόθηκε υπόμνημαστο ∆ιοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, στο οποίο οι δια-δηλωτές υποδεικνύουν ότι τα μέτρα σκληρής δημο-σιονομικής λιτότητας, περικοπών και συρρίκνωσηςτης κοινωνικής πολιτικής και οι πολιτικές που σχε-δίασαν και σχεδιάζουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευ-ρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ∆ιεθνές Νομισμα-τικό Ταμείο, αλλά και οι μειώσεις στους μισθούς, κάθεάλλο παρά οδηγούν στο ξεπέρασμα της οικονομικήςκρίσης.

Εκτός από τις 18 οργανώσεις, που αποτελούν τηνΠλατφόρμα, στην κινητοποίηση συμμετείχαν εκπρό-σωποι συνδικάτων, κινημάτων και οργανώσεων απότην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Αυστρία, την Ιταλία,τη Σερβία, τη Γαλλία και άλλες χώρες.

Στην εκδήλωση, μεταξύ άλλων, παρευρέθηκαν οτέως Πρόεδρος της Κυπριακής ∆ημοκρατίας ∆ημή-τρης Χριστόφιας, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού, αν-τιπροσωπεία του ∆ΗΚΟ, ο Πρόεδρος της Ε∆ΕΚ Μαρί-νος Σιζόπουλος, ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολό-γων Περιβαλλοντιστών Γιώργος Περδίκης, αντιπρο-σωπεία της Συμμαχίας Πολιτών, Ευρωβουλευτές καιΒουλευτές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αρχηγοί της αντιπολίτευ-σης, αρνήθηκαν να παρευρεθούν στο δείπνο που οργά-νωσε ο Πρόεδρος της ∆ημοκρατίας, Νίκος Αναστασιά-δης προς τιμήν του Μάριο Ντράγκι.

ΚΥΠΡΟΣ

Χιλιάδεςστους δρόμουςκατά της λιτότηταςΜαζικό συλλαλητήριο ενώσυνεδρίαζε το ∆Σ της ΕΚΤστη Λευκωσία

Χιλιάδες Ρώσοι συνόδευσαν τησορό του Μπορίς Νεμτσόφ από τηναίθουσα του πολιτιστικού κέντρουΣάχαροφ προς το νεκροταφείοΤροεκούροβσκι την περασμένηΤρίτη. Η πομπή έφθασε το ένα χι-λιόμετρο. Στην κηδεία παρευρέθη-καν «όλοι οι άνθρωποι του Γιέλ-τσιν»: η σύζυγός του Ναΐνα και ηκόρη του Τατιάνα, ο Αν.Τσουμπάις,ο Σ. Κιριένκο, ο πρώην πρωθυ-πουργός Μιχ. Κασιάνοφ, ο πρώηνδικηγόρος της πετρελαιακής εται-ρείας Yukos του Μιχ. Χοντορκόβσκικαι άλλοι. Εκ μέρους της ρώσικηςκυβέρνησης παραβρέθηκε ο ανα-πληρωτής πρωθυπουργός της Ρω-σίας Αρκάντι Ντβόρκοβιτς και απο-χώρησε αμέσως. Κατά τη διάρκειατης κηδείας ακούστηκαν πολλάσυνθήματα κατά του ΒλαντίμιρΠούτιν και της ρωσικής κυβέρνη-σης.

Στις 27 Φλεβάρη το βράδυ, στοκέντρο της Μόσχας, δίπλα στοΚρεμλίνο δολοφονήθηκε ένας

από τους ηγέτες της ρώσικης αντιπο-λίτευσης, συμπρόεδρος του ρεπουμ-πλικανικού κόμματος της Ρωσίας«Κόμμα Λαϊκής Ελευθερίας» και βου-λευτής του κοινοβουλίου της περιφέ-ρειας του Γιαροσλάβλ. Η ανάκριση καιοι ρώσικες αρχές αμέσως μίλησαν γιαεκτέλεση συμβολαίου θανάτου. Υπάρ-χουν πολλές εκδοχές, όμως, που δενέχουν αποσαφηνιστεί. Το μοναδικόπου μέχρι στιγμής δηλώνουν αυτοί πουδιερευνούν την υπόθεση είναι ότι οισυντελεστές ήταν «ερασιτέχνες». Χρη-

σιμοποίησαν παλιό πιστόλι και σφαί-ρες (πάνω από είκοσι χρονών), από τιςοκτώ σφαίρες τον πέτυχαν μόνο οι τέσ-σερις και μόνο μια τον βρήκε στην καρ-διά, και το κυριότερο άφησαν ζωντανήτη βασική μάρτυρα. Είναι απορίας άξιοπως οι ρώσικες διωκτικές αρχές τηςεπέτρεψαν να φύγει για την Ουκρανία,ενώ συνεχίζονται οι ανακρίσεις.

Αυτόπτης μάρτυρας στο περιστατικόήταν το γνωστό μοντέλο από την Ου-κρανία και φίλη του Νεμτσόφ, ΆνναΝτουρίτσκαγια. Η ίδια δήλωσε ότι συ-ναντήθηκε μαζί του στο BoscoCafe,δείπνησαν μαζί και μετά πήγαν στοσπίτι του Νεμτσόφ.

Πολλά ανοιχτά ενδεχόμενα

Ο επίσημος εκπρόσωπος της επιτρο-πής διερεύνησης Βλαντίμιρ Μάρκιν δή-λωσε ότι αυτή η δολοφονία θα μπο-ρούσε να γίνει για καθαρά προβοκατό-ρικους λόγους με σκοπό την αποστα-θεροποίηση της κατάστασης στηΡωσία και ότι οι αρχές εξετάζουν τηνπιθανότητα η δολοφονία να έχει «ου-κρανικό αποτύπωμα», αφού ο Νεμ-τσόφ υποστήριξε τη σημερινή κυβέρ-νηση του Κιέβου. Μήπως, δηλαδή, στηδολοφονία πήραν μέρος αυτονομιστέςπου επέστρεψαν από την ΑνατολικήΟυκρανία. Βέβαια, ο πρώην επικεφα-λής της Λαϊκής ∆ημοκρατίας του Ντο-νιέτσκ, Αλεξάντρ Μποροντάι, ανέφερεότι αυτή η εκδοχή είναι ανοησία καισαχλαμάρα και ότι οι αυτονομιστές τηςΑνατολικής Ουκρανίας δεν είχαν κα-νένα λόγο να δολοφονήσουν ένανρώσο πολιτικό της δεκαετίας του ’90.

Η έρευνα στρέφεται και εναντίον τωνρώσων εθνικιστών και ιδιαίτερα εναν-τίον της «Μαχητικής ΟργάνωσηςΡώσων Εθνικιστών», οι οποίοι αρνούν-ται ότι είχαν κάποια σχέση. Έτσι δή-λωσε ένας από τους ηγέτες τους ο Νι-κίτα Τίχονοφ που έχει καταδικαστεί σεισόβια και βρίσκεται στη φυλακή.

Οι έρευνες στρέφονται και προς τηνκατεύθυνση φανατικών ισλαμιστών,επειδή τον τελευταίο καιρό ο Νεμτσόφδεχόταν απειλές λόγω των θέσεών τουγια την επίθεση εναντίον του γαλλικούπεριοδικού Charlie Hebdo. Τελευταίαείχε δηλώσει μεταξύ άλλων ότι «όταντο Συμβούλιο των μουφτήδων της Ρω-σίας χαρακτηρίζει τη δραστηριότητατων δημοσιογράφων προβοκάτσια καιαμαρτία, αντικειμενικά νομιμοποιείτους τρομοκράτες» Γι’ αυτές τις απει-λές που δεχόταν ο Νεμτσόφ είχαν ενη-μερωθεί οι διωκτικές αρχές, όπως δή-λωσε ο δικηγόρος του Βαντίμ Πρόχο-ροφ. Ο Νεμτσόφ είχε εκφραστεί αρκε-τές φορές εναντίον του Προέδρου τηςΤσετσενίας Ραζμάν Καντίροφ για τιςθέσεις που είχε εκφράσει ο τελευταίοςεναντίον των σκίτσων του Μωάμεθ. Οτσετσένος πρόεδρος δήλωσε ότι η δο-λοφονία οργανώθηκε από τις μυστικέςυπηρεσίας της ∆ύσης με σκοπό την αν-τιπαράθεση στο εσωτερικό της Ρωσίας.Οι έρευνες στρέφονται σε κάθε κατεύ-θυνση. Υπήρχαν αντιπαραθέσεις σε πο-λιτικό, επιχειρηματικό και οικογενει-ακό επίπεδο. Είχε πολλά ανοικτά θέ-ματα στην περιοχή του Νίζνι Νόβγκο-ροντ, όπου ήταν κυβερνήτης την πε-ρίοδο από 1991 έως 1997, ενώ άλλοιαποδίδουν τη δολοφονία στην άστατηερωτική ζωή του.

∆ιεθνείς αντιδράσεις

Ο αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομ-πάμα ανέφερε ότι η δολοφονία Νεμ-τσόφ αποτελεί μαρτυρία για τη χειρο-τέρευση του πολιτικού κλίματος στηΡωσία και ότι τα τελευταία χρόνια πα-ρατηρείται υποχώρηση των ανθρώπι-νων δικαιωμάτων και της ελευθερίαςτου λόγου. Ο υπουργός εξωτερικώντης Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσεότι την αντίδραση του Ομπάμα «τηναφήνουμε στη συνείδησή του. ∆εν πρό-λαβαν να του γράψουν το κείμενο και οίδιος δεν ήξερε τι να πει».

Η Αγγελα Μέρκελ εξέφρασε την ανη-συχία της για την κατάσταση της κοι-νωνίας των πολιτών της Ρωσίας καιυποστήριξε ότι ελπίζει να γίνουν όλεςοι απαραίτητες ενέργειες για την εξι-χνίαση του εγκλήματος και ότι η ίδιαθα καταβάλει κάθε προσπάθεια, ώστεοι ρώσοι να μπορούν να εκφράζουνελεύθερα την άποψή τους ανεξαρτή-τως αν αυτή συμφωνεί ή όχι με την επί-σημη.

Την ημέρα της κηδείας ο ουκρανόςπρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο απένειμεστο δολοφονημένο πολιτικό το «με-τάλλιο της ελευθερίας» και δήλωσε ότιο Μπορίς Νεμτσόφ υπήρξε ρώσος πα-τριώτης και φίλος της Ουκρανίας. Επί-σης υποστήριξε ότι ο Νεμτσόφ αποτε-λούσε γέφυρα μεταξύ Ρωσίας και Ου-κρανίας και εξέφρασε την πίστη τουότι οι δολοφόνοι θα τιμωρηθούν.

Μιχάλης Ρένεσης

Ποιοιδολοφόνησαντον ΜπορίςΝεμτσόφ;

Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015 2211ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Τι είναι όμως ο σχολικός εκφοβι-σμός; Σύμφωνα με τον αναπλη-ρωτή καθηγητή Ψυχιατρικής της

Ιατρικής Σχολής του ΠανεπιστημίουΙωαννίνων, Πέτρο Σκαπινάκη, πρόκειταιγια «μορφή επιθετικότητας που εκδηλώ-νεται από ένα θύτη προς ένα θύμα, με-ταξύ των οποίων υπάρχει μια ασυμμε-τρία δύναμης. Το θύμα δηλαδή πιστεύειότι δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτήντην επιθετικότητα, αισθανόμενο σωμα-τικά ή ψυχολογικά αδύναμο. Εκτός απότην ασυμμετρία δύναμης υπάρχει και τοχαρακτηριστικό της επανάληψης, τηςεπιμονής. Πέρα από το θύτη και το θύμαυπάρχει και το κοινό, αυτοί που παρατη-ρούν αυτήν τη συμπεριφορά. Στο πλαί-σιο του σχολείου αυτή η συμπεριφοράονομάζεται σχολικός εκφοβισμός».

«Οι θύτες είναι πιο συχνά άνδρες. Τααγόρια ασκούν πιο συχνά σωματικήάμεση επιθετικότητα, ενώ τα κορίτσιαείναι πιο πιθανό να ασκήσουν έμμεση λε-κτική» υπογραμμίζει ο αναπληρωτής κα-θηγητής Ψυχιατρικής. «Επίσης, συχνάυπάρχει στο θύτη μια αίσθηση υπεροχήςστη σωματική εικόνα, δηλαδή πρόκειταιγια παιδιά πιο ανεπτυγμένα σωματικά.Ακόμη, αρκετές φορές οι θύτες είναιπαιδιά των οποίων οι γονείς δεν διαθέ-τουν πολύ χρόνο να ασχοληθούν μαζίτους ή προέρχονται από οικογένειες μεσοβαρά οικογενειακά προβλήματα.Καθώς αυξάνεται η ηλικία τείνει να εξα-φανίζεται το φαινόμενο, που κυρίως πα-ρουσιάζει αιχμή στην ηλικία του Γυμνα-σίου.»

Η «σχολική αυλή» του διαδικτύου

Όπως επισημαίνει στην «Εποχή» ο κ.Σπαπινάκης, παρότι ακούμε τον όροσχολικό εκφοβισμό ή bullying πολύ συ-χνότερα πλέον, δεν υπάρχει έξαρση, ανκαι έχει διευρυνθεί η έκταση του φαινο-μένου. «Η σύγχρονη τεχνολογία, δηλαδήτα κοινωνικά δίκτυα, με όλα τα καλά πουέχει φέρει, έχει παράλληλα διευρύνει τοπεδίο άσκησης του εκφοβισμού. Πλέον,

δηλαδή, η σχολική αυλή δεν περιορίζε-ται μέσα στο σχολείο και με τη λήξη τουσχολικού ωραρίου.»

Ανιχνεύοντας τις αιτίες εκδήλωσηςσχολικού εκφοβισμού, που είναι πολυ-παραγοντικές και πολυεπίπεδες, όπωςεπισημαίνει ο αναπληρωτής καθηγητήςΨυχιατρικής, το φαινόμενο ανάγεταισαφώς στο ρόλο της κοινότητας είτεπρόκειται για το σχολικό είτε για το οι-κογενειακό περιβάλλον. «Καταρχήνείναι το σχολικό περιβάλλον που μπορείνα ευνοεί ή να αποτρέπει μια τέτοια συμ-περιφορά. Έπειτα είναι το οικογενειακόπεριβάλλον και στη συνέχεια το ατομικόψυχολογικό επίπεδο του κάθε παιδιού.Θα τα ιεραρχούσα ακριβώς με αυτή τησειρά, διότι αν δεν υπάρχει μια εκπε-φρασμένη πολιτική του σχολείου είναισαφές ότι είναι πιθανό να εκδηλωθούνεπιθετικές συμπεριφορές, αφού πρόκει-ται για χαρακτηριστικό της φύσης τουανθρώπου. Το χαρακτηριστικό, όμως,της συλλογικής οργάνωσης και του εκ-πολιτισμού είναι να τιθασεύει τη δυσκο-λία ενός ατόμου να διαχειριστεί τους άλ-λους, ιδιαίτερα αυτούς που διαφέρουν.Με αυτήν την έννοια, ο σχολικός εκφο-βισμός αφορά μια δυσκολία να ανεχτείκάποιος τη διαφορετικότητα και να δια-χειριστεί την επιθετικότητα που λογικάενυπάρχει σε αυτήν την ηλικία. Προφα-νώς, και ο θεσμός της οικογένειας, όπωςκαι αυτός του σχολείου, καλλιεργεί πρό-τυπα ως προς τη διαφορετικότητα.»

Έλλειμμα θεσμικών εργαλείων

Παρότι ο σχολικός εκφοβισμός ανα-δεικνύεται ως ζήτημα της κοινότητας, ηπολιτεία δεν έχει αναπτύξει ακόμα τα ερ-γαλεία που θεσμικά θα προλαμβάνουνκαι θα αντιμετωπίζουν το φαινόμενο.«Είναι αδιανόητο να δεχθούμε ότι μιαπολιτισμένη κοινωνία μπορεί να αφήσειτη διαχείριση του εκφοβισμού στη δια-κριτική ευχέρεια του εκπαιδευτικού. Θαέπρεπε να υπάρχουν θεσμικές μορφέςπρόληψης και αντιμετώπισης του φαι-

νομένου. Στην Ελλάδα αυτό δεν υπάρχειακόμα» επισημαίνει ο κ. Σκαπινάκης.«Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια γίνονταιπροσπάθειες, όπως το ΠαρατηρητήριοΠρόληψης Σχολικής Βίας και Εκφοβι-σμού, το οποίο στελεχώνεται από τη ∆ι-εύθυνση ∆ευτεροβάθμιας Εκπαίδευσηςανά Περιφέρεια.

Η κα Τατιάνα Γκάτσα, ψυχοπαιδαγω-γός και συντονίστρια του Παρατηρητη-ρίου Πρόληψης Σχολικής Βίας και Εκ-φοβισμού στην περιφέρεια της Ηπείρου,επιβεβαιώνει και από τη δική της εμπει-ρία ότι «το σημείο κλειδί στην πρόληψηκαι την αντιμετώπιση του σχολικού εκ-φοβισμού είναι ο εκπαιδευτικός και ογονιός. ∆ηλαδή χρειάζεται το σχολείο ναλειτουργεί με καλό κλίμα, με κανόνες,με βασικές αξίες, ως ομάδα δηλαδή πουμοιράζεται, συζητά και λύνει διαφορές.Ο γονέας, επίσης, χρειάζεται να λειτουρ-γεί συνεργατικά με το σχολείο, με στόχοτην επίλυση ζητημάτων.»

Ο ρόλος των ΜΜΕ

Στο πλαίσιο της συλλογικής συν-αντι-μετώπισης του σχολικού εκφοβισμού εν-τάσσεται και ο ρόλος των ΜΜΕ. Όπωςεπισημαίνει στην ανακοίνωσή του ο Συ-νήγορος του Πολίτη «η δηµόσια ανά-δειξη του ζητήµατος [του σχολικού εκ-φοβισμού] συνδυάστηκε συχνότατα µευπερβολικές αναφορές στο φαινόµενοαπό τα ΜΜΕ, που, επιδιώκοντας τη συ-ναισθηµατική διέγερση του κοινού, συ-νοδεύουν συχνά τα σχετικά ρεπορτάζ µεδιόγκωση και διαστρέβλωση του θέµα-τος. (…) ς αποτέλεσµα αυτού, πολλοίγονείς, αντί να στηρίζουν τα παιδιά τουςκαι να ζητούν τη συνεργασία των εκπαι-δευτικών και των σχολικών συµβούλων,

όταν αυτά τους αναφέρουν κάποια ενέρ-γεια βίας ή εκφοβισµού εις βάρος τους,στρέφονται νοµικά ή µε άλλους τρόπουςκατά των εκπαιδευτικών και των γονέωνάλλων µαθητών.»

«∆υστυχώς, συμβαίνει αυτό» επισημαί-νει και η κα Γκάτσα, «τη στιγμή μάλισταπου αποτελεί σημαντική παράμετρο ηδημοσιοποίηση ενός τέτοιου φαινομέ-νου. Για παράδειγμα η δημοσιοποίησημιας καταγγελίας σχολικού εκφοβισμούσυχνά δυσκολεύει τα πράγματα, διότιοξύνει την αντίθεση. Η κοινότητα είναι οβασικός παράγοντας στην αντιμετώπισητέτοιων προβλημάτων, και τα ΜΜΕέχουν ρόλο να παίξουν σε αυτό το επί-πεδο, βοηθώντας στην ωρίμανση τηςκοινωνίας».

Συνοψίζοντας, ο κ. Σκαπινάκης επιση-μαίνει ότι «χρειάζεται μια καταγεγραμ-μένη πολιτική για το σχολείο και τουςεκπαιδευτικούς που να ορίζει πώς αυτέςτις συμπεριφορές γίνονται αντικείμενοδιαχείρισης. Παράλληλα, χρειάζονταιπαρεμβάσεις, και από τους ίδιους τουςμαθητές με τη βοήθεια της πολιτείας καιτων εκπαιδευτικών, στη σχολική οργά-νωση, ώστε να συγκροτήσουν οι ίδιοι τηνάμυνα εναντίον του σχολικού εκφοβι-σμού. Η λειτουργία συμβουλευτικώνυπηρεσιών είναι χρήσιμη. Όμως η λύσηδεν είναι ατομική, αλλά συλλογική, διότιδεν πρόκειται για θέμα του παιδιού αλλάτου σχολείου, της κοινότητας. Αυτή είναιη πιο σημαντική παράμετρος: συχνά τοπρόβλημα ανάγεται στο θύτη ή στο θύμα,όμως αυτό είναι τεράστιο λάθος και μιαχαμένη ευκαιρία ως προς τη λύση τουπροβλήματος.

Ζωή Γεωργούλα

Εκλογές στη Ελληνική Μαθηματική ΕταιρείαΕπί τριάντα και πλέον χρόνια, διοικεί την ΕΜΕ μια ετερόκλητη παρέα στήριγμα του

καταρρεύσαντος δικομματισμού, με καθαρά ιδιοτελείς στόχους. Χρησιμοποίησαν το κύρος της ΕΜΕ για προσωπική προβολή, ανέλιξη σε επιστημο-

νικές θέσεις και όχι μόνο. Οι πελατειακές σχέσεις, η αδιαφάνεια, η ουσιαστική στή-ριξη των σχεδιασμών της κάθε κυβέρνησης για την εκπαίδευση με ανταλλάγματα,απαξίωσαν την ΕΜΕ και απομάκρυναν χιλιάδες μαθηματικούς από τους κόλπους της.

Εδώ και δέκα περίπου χρόνια δημιουργήσαμε την «Κίνηση για την αλλαγή στηνΕΜΕ» ήρθε η ώρα της «ανατροπής» και η επαναφορά της ΕΜΕ στον ουσιαστικό τηςρόλο. Στηρίζουμε και ψηφίζουμε και τους 15 υποψήφιους της «Κίνησης για την αλ-λαγή στην ΕΜΕ» καθώς και τους 3 της Εξελεκτικής Επιτροπής.

Το ψηφοδέλτιο μας αποτελείται από τους α) ∆.Σ: Ευγένιος (Βένιος) Αγγελόπου-λος, Βασίλειος Βισκαδουράκης, Ευάγγελος ∆ριβαλιάρης, ∆ημήτριος Ζούπας, ΙωάννηςΚαραμπέρης, Ιωάννης Κερασαρίδης, Γεώργιος Κομπότης, Ευστράτιος Κουνιάς, Ελευ-θέριος Κυρούσης, Ιωάννα Μακρή, Ιάκωβος (Μάκης) Μαυρέλης, Εμμανουήλ Μορό-γλου, Αλκιβιάδης Παπαδήμας, Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, Άγγελος Πετρέλης

Β) Ε.Ε.: ∆ημοσθένης Βαρόπουλος, Νικόλαος Κεχράκος, Αγγελική Χρονοπούλου.

Η λύση δεν είναι ατομική,αλλά συλλογική, διότιδεν πρόκειται για θέματου παιδιού αλλά τουσχολείου, τηςκοινότητας. Συχνά τοπρόβλημα ανάγεται στοθύτη ή στο θύμα, όμωςαυτό είναι τεράστιολάθος και μια χαμένηευκαιρία ως προς τηλύση του προβλήματος.

“

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Το ομαδικό πρόβλημα συλλογικά λύνεταιΟ δημοκρατικός και κοινοτικός χαρακτήρας του σχολείου αποτελεί την κοινήαναφορά όσων θεσμικά ή επιστημονικά ασχολούνται με το φαινόμενο του σχολι-κού εκφοβισμού. «Στην ιδιαίτερα κρίσιµη σηµερινή συγκυρία, είναι αναγκαίο ναεπαναπροσδιορισθεί ο δηµόσιος λόγος σχετικά µε τη σχολική βία και τον εκφο-βισµό και να δοθεί µεγαλύτερη έµφαση στο δηµοκρατικό και τον κοινοτικό χα-ρακτήρα του σχολείου» επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ο Συνήγορος του Πολίτη,με την ιδιότητά του ως Συνήγορος του Παιδιού, με αφορμή την 6η Μαρτίου, πουέχει καθιερώσει το υπουργείο Παιδείας, από το 2011, ως «Ηµέρα κατά της Βίαςστο Σχολείο». Αυτό άλλωστε είναι και το αίτηµα που απευθύνουν οι µαθητέςπρος τον Συνήγορο: «Ένα σχολείο που να µας σέβεται, να µας υπολογίζει και ναµας εµπνέει».

2222 Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015ΕΡΓΑΣΙΑ

Η «Βιομηχανική Μεταλλευτική Α.Ε.» (ΒΙΟΜΕ), ανκαι μια υγιής, οικονομικά εύρωστη και βιώσιμηεπιχείρηση, οδηγήθηκε, εξαιτίας των «λανθα-σμένων» επιλογών των ιδιοκτητών της, σεαπαξίωση. Οι εργαζόμενοι, όμως, με μπροστάρητο σωματείο τους, αποφάσισαν να λειτουργή-σουν μόνοι τους την επιχείρηση. Ξεκίνησε, έτσι,στη χώρα μας το σημαντικότερο -μέχρι σήμερα-αυτοδιαχειριστικό εγχείρημα, που στηρίζεταιαπό ένα πολύμορφο κίνημα αλληλεγγύης, τοοποίο αναπτύσσεται και διευρύνεται, τόσο σεεθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Ηδιαφαινόμενη επιτυχία του εγχειρήματοςξαφνιάζει τους ιδιοκτήτες και ακυρώνει τουςυπολογισμούς τους. Αποφασίζουν, λοιπόν, να

«επιστρέψουν», όταν διαπίστωσαν ότι ο διορισμόςπροσωρινής διοίκησης είναι μονόδρομος. Προτεί-νονται από τη σύνδικο της πτώχευσης της Φιλκεράμως οι καταλληλότεροι να αναλάβουν τη διοίκηση τηςεταιρείας, από την οποία πριν λίγο είχαν επιλέξει ναπαραιτηθούν! Το δικαστήριο απέρριψε την αίτησήτους. Η αποποίηση, όμως, του διορισμού δύο μελώνπου επιλέχθηκαν από τον κατάλογο των πραγματο-γνωμόνων που τηρείται στα δικαστήρια, σε συνδυα-σμό με την επιλογή της συνδίκου της πτώχευσης τηςΦιλκεράμ να μπλοκάρει το διορισμό των, προτεινό-μενων από τους εργαζόμενους, ως μελών της προ-σωρινής διοίκησης, έχει ως αποτέλεσμα η εταιρείανα παραμένει μέχρι σήμερα «ακέφαλη». Παράλληλα,

η κήρυξη της σε πτώχευση (τον Ιούλιο του 2014)μετά από αίτηση της εταιρίας «ΑΓΕΤ Ηρακλής» για το-ελάχιστο για τα οικονομικά δεδομένα της- ποσό των120.000 ευρώ, περιέπλεξε ακόμη περισσότερο τηνκατάσταση.

Η «ενασχόληση» της κεντρικής εξουσίας

Η, συνεχώς διευρυνόμενη, αποδοχή και υποστήριξητου αγώνα των εργαζομένων της ΒΙΟΜΕ, ανάγκασετην κεντρική εξουσία να «ασχοληθεί» μαζί τους.Πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με εκπροσώπουςτης προηγούμενης κυβέρνησης. Στην τελευταία(Οκτώβριος 2014) αποφασίσθηκε η συγκρότηση«ομάδας εργασίας», η οποία, σε συνεργασία με τουπουργείο Εργασίας, θα επεξεργαζόταν και θα υπέ-βαλε σχέδιο νόμου με το οποίο θα ρυθμίζονταν οιόροι και οι προϋποθέσεις λειτουργίας από τους ερ-γαζόμενους των εγκαταλειμμένων από τους ιδιο-κτήτες τους επιχειρήσεων. Παράλληλα, συμφωνή-θηκε η σύνδικος της πτώχευσης της Φιλκεράμ να μηνπροβεί στην εκποίηση των ακινήτων στα οποία στε-γάζεται και η ΒΙΟΜΕ. Το σχέδιο υποβάλλεται αμέσωςμετά από την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης, βρί-σκεται στο στάδιο επεξεργασίας από τη συσταθείσαδιυπουργική επιτροπή και αναμένεται η τελική δια-μόρφωση και ψήφισή του.

Αίτηση εκποίησης των ακινήτων

Η έκπληξη των εργαζομένων ήταν πολύ μεγάληόταν πληροφορήθηκαν ότι, παρά τη συμφωνία, τηνάμεση κατάθεση του σχεδίου και τη δέσμευση τηςσημερινής κυβέρνησης για οριστική λύση, η αίτησηεκποίησης κατατέθηκε και ορίστηκε σύντομη δικά-σιμος (23.3.2015). Η έκπληξη ήταν ακόμη μεγαλύτερηόταν διαπιστώθηκε ότι ζητείται η εκποίηση και των(αυτοτελών) ακινήτων - αγροτεμαχίων που μισθώ-νει και εκμεταλλεύεται η ΒΙΟΜΕ, λαμβανομένουυπόψη ότι η εκποίησή τους δεν προσφέρει «κάτι πα-ραπάνω» στην ικανοποίηση των απαιτήσεων των ερ-

γαζομένων. Αντίθετα, θα σηματοδοτήσει την ορι-στική ακύρωση του αυτοδιαχειριστικού εγχειρήμα-τος, δεδομένου ότι η συνέχιση της παραγωγικής δρα-στηριότητας συνδέεται με την παραμονή της στιςυπάρχουσες εγκαταστάσεις.

Οι εργαζόμενοι της ΒΙΟΜΕ, χωρίς να παραγνωρί-ζουν το δίκαιο αίτημα για ικανοποίηση των απαιτή-σεων των εργαζομένων της Φιλκεράμ, ρωτούν:

Γιατί η αίτηση κατατίθεται τη δεδομένη χρονικήστιγμή που δρομολογήθηκε οριστική λύση; Το επι-χείρημα της ικανοποίησης των απαιτήσεων των ερ-γαζομένων παραμένει μετέωρο δεδομένου ότι, σε μίατέτοια περίπτωση, η αίτηση εκποίησης θα έπρεπε ναείχε κατατεθεί νωρίτερα.

Γιατί στην αίτηση εκποίησης περιλαμβάνονται ταακίνητα και οι εγκαταστάσεις που χρησιμοποιεί ηΒΙΟΜΕ;

Με δεδομένο ότι η ΒΙΟΜΕ δεν έχει ακίνητη περι-ουσία, πώς θα ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των ερ-γαζομένων της αν εκποιηθεί το σύνολο της ακίνητηςπεριουσίας και σταματήσει οποιαδήποτε παραγωγικήλειτουργία της;

Είναι προφανές ότι «η υπόθεση ΒΙΟΜΕ» βρίσκεταισε μία κρίσιμη καμπή. Το «πείραμα» πρέπει να πετύ-χει. Οι εργαζόμενοι είναι αποφασισμένοι και διαμη-νύουν: Η ΒΙΟΜΕ θα παραμείνει, ούτως ή άλλως, σεχέρια εργατικά…

Χρήστος Μπακέλλας,δικηγόρος ΒΙΟΜΕ

Ηπραγματοποίηση κινητοποι-ήσεων και δυναμικών απεργιώνσε εταιρείες όπως η Coca – Cola,

η Vodafone, η Wind, τα Τσιμέντα Χαλκί-δας, στο χώρο του Τύπου (με πρόσφατοπαράδειγμα την απεργία στον «ΕλεύθεροΤύπο») καθώς και σε μεγάλες αλυσίδεςεμπορικών καταστημάτων (με προεξάρ-χοντες τους απολυμένους των Metropolisοι οποίοι συνεχίζουν τον αγώνα τους μέ-χρις ότου δικαιωθούν) αποτελούν παρα-δείγματα χαρακτηριστικά από εργαζομέ-νους του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι μετάτις «ισοπεδωτικές» μνημονιακές πολιτι-κές «σηκώνουν ανάστημα».

«Όχι μόνο δεν κάνουμε πίσω αλλά αν-τιθέτως συνεχίζουμε τις κινητοποιήσειςμας ακόμη πιο δυναμικά έως ότου πετύ-χουμε το ζητούμενο, δηλαδή τη δι-καίωση των αιτημάτων μας» αναφέρειστην «Εποχή» ο πρόεδρος του Σωμα-τείου Εργατοϋπαλλήλων Coca - cola3Ε Γρηγόρης Παπαδόπουλος. Συνολικά,τα χρόνια της κρίσης, και παρά το γεγο-νός ότι η Coca – cola παρουσιάζει κέρδη,σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο «απο-λύθηκαν περίπου 2.500 άτομα και έκλει-σαν τα εργοστάσια στο Μεσολόγγι, στηνΠάτρα, στην Ρόδο, στην Κέρκυρα και,φυσικά, στη Θεσσαλονίκη και στοΒόλο». Αναμένοντας από μέρα σε μέρατην απόφαση του Πρωτοδικείου σεσχέση με την ακύρωση των απολύσεωντους, οι πρώην εργαζόμενοι της εται-ρείας συνεχίζουν το μποϊκοτάζ στα προ-

ϊόντα της 3Ε εντείνοντας την εκστρατείαεν όψει και του Πάσχα.

«Μπλοκάκια»αντί πλήρους απασχόλησης

Αντιμέτωποι με τη διαρκή υποβάθμισητων εργασιακών δικαιωμάτων και τωναμοιβών τους, καθώς και με τις συνεχι-ζόμενες απολύσεις είναι και οι μηχανι-κοί, γεωλόγοι, τεχνολόγοι, τεχνικοί καισχεδιαστές που δραστηριοποιούνται σεδιάφορους κλάδους της οικονομίας και,σε ένα μεγάλο βαθμό, στις κατασκευα-στικές εταιρείες. Όπως αναφέρει τομέλος του Σωματείου Μισθωτών Τεχνι-κών, Σύλβια Κοιλάκου οι εργαζόμενοι -και- αυτών των ειδικοτήτων καθημερινάγίνονται «βορά» στις ορέξεις επιτήδειωνεργοδοτών, με τα «μπλοκάκια» (με αμοι-βές στα όρια της φτώχειας, χωρίς δώρα,χωρίς αποζημιώσεις και χωρίς δικαίωμααδείας) να έχουν υποκαταστήσει σε επι-κίνδυνο βαθμό τη μισθωτή απασχόληση.Ένα ενδεικτικό παράδειγμα αποτέλεσε ηπρόσφατη απόλυση εγκύου, με την εται-ρεία Migato να ανακαλεί την απόφασητης μετά τις κινητοποιήσεις. «Λόγω τωνσυνθηκών ακραίας και εκτεταμένης ερ-γοδοτικής αυθαιρεσίας», τονίζει η κυρίαΚοιλάκου, «όσα σωματεία δραστηροποι-ούνται ουσιαστικά, μπορούν να σταμα-τούν αυθαιρεσίες. Όμως, το εργατικόσυνδικαλιστικό κίνημα σήμερα είναιαναντίστοιχο των περιστάσεων».

Συμβάσεις εργασίαςμιας εβδομάδας

Κινητοποιήσεις μεγάλης κλίμακαςλαμβάνουν χώρα σε έναν ακόμη, κερδο-φόρο βάσει των στοιχείων που έρχονταιστη δημοσιότητα, κλάδο και συγκεκρι-μένα στις τηλεπικοινωνίες. Οι πρόσφα-τες απεργίες στη Vodafone, στη Wind,στη Forthnet αλλά και σε αρκετές εται-ρείες παροχής υπηρεσιών call centersείναι χαρακτηριστικές και, όπως όλαδείχνουν, θα έχουν συνέχεια.

«Οι επιχειρήσεις, παρά τη μεγάλη ανά-πτυξη την οποία παρουσιάζουν με βάσητα όσα οι ίδιες αναφέρουν μέσα στα χρό-νια της κρίσης, αρνούνται να υπογρά-ψουν συμβάσεις, να διαβουλευτούν με ταεπιχειρησιακά σωματεία. Αρνούνταιέστω και να ακούσουν ότι οι εργαζόμε-

νοι έχουν δικαιώματα» αναφέρει η αντι-πρόεδρος του Συνδικάτου Εργατοϋπαλ-λήλων Τηλεπικοινωνιών – Πληροφορι-κής (ΣΕΤΗΠ) του νομού Αττικής, Κατε-ρίνα Τζίμα. Οι εργασιακοί χώροι στιςεπιχειρήσεις Τηλεπικοινωνιών και Πλη-ροφορίκής έχουν αλωθεί πλήρως από τιςατομικές συμβάσεις που ανανεώνονταικάθε μήνα ή ακόμη και σε εβδομαδιαίαβάση, τις αμοιβές των 300 έως και 400ευρώ το μήνα, το επενοικιαζόμενο προ-σωπικό και τις συνθήκες κάτεργου.Ωστόσο, όπως καταγγέλλει η κυρίαΤζίμα, οι εταιρείες προχώρησαν σεασφαλιστικά μέτρα κατά των τελευταίωναπεργιών και τα δικαστήρια δικαίωσαντα αιτήματα τους συνηγορώντας, βάσειτης υφιστάμενης νομοθεσίας, ότι ήτανπαράνομες και καταχρηστικές.

Νάσος Χατζητσάκος

«Καζάνι που βράζει» ο ιδιωτικός τομέαςΑκόμη και προ κρίσεως, στα χρόνια της «εικονικής» ανάπτυξης και των τερά-στιων, πραγματικών υπερκερδών για μεγαλοεπιχειρηματίες, οι συνθήκες απα-σχόλησης στον ιδιωτικό τομέα της χώρας περιγράφονταν με μελανά χρώματα. Ηκατάσταση «εκτροχιάστηκε», όμως, πλήρως μετά την έναρξη της μεγάλης ύφε-σης και το πέρασμα στην «εποχή των Μνημονίων».Το γεγονός ότι ακόμη και σε αρκετές μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες παρουσιά-στηκαν με κερδοφορία την πενταετία της μεγάλης ύφεσης, πραγματοποιούνταιπλέον δυναμικές κινητοποιήσεις βάζοντας στο χρονοντούλαπο τον κανόνα πουήθελε τον «ιδιωτικό τομέα να μην αντιδρά ποτέ», είναι ενδεικτικό της κατάστα-σης που επικρατεί στην ελληνική αγορά εργασίας.

H ΒΙΟ.ΜΕ.σε κρίσιμοσταυροδρόμι

Αναζητήστε τα!

Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015 2233ΜΝΗΜΗ

Ο Σταύρος μας,το αίμα μαςTου Γιάννη Ζαρκάδη

Σταύρο μου,Καθώς χτες το απόγευμα, στοΑμφιθέατρο της Φιλοσοφικής,έσκασε σαν νάρκη η είδηση τουχαμού σου, και τα κομμάτια της,μας βρήκαν κατ’ ευθείαν στηνκαρδιά μας,Σου γράφω αυτό το σημείωμα,τώρα που κάνεις το ταξίδι , καιαργά ή γρήγορα θα το κάνουμε κιεμείς, οι σύντροφοι καισυντρόφισσές σου,Σου γράφω, συνέχεια τουτηλεφωνήματος που είχαμε ταμεσάνυχτα της Πέμπτης, και είπες«από κοντά τα υπόλοιπα, στοΣυνέδριο, και ξέρεις τα πιο καλάμετά»,Σου γράφω, γιατί δεν είδες,απουσιάζοντας χωρίς να μαςενημερώσεις, τον Αριστείδη ναμιλάει-ποιος θα το πίστευε- σανυπουργός Παιδείας αυτή τη φορά,από το βήμα του Συνεδρίου τηςΠΟΣ∆ΕΠ, με την ίδια έγνοια για ταΠανεπιστημιακά πράγματα, όπωςπαλιά και όπως πάντα,Σου γράφω γιατί και σήμερα θααπουσιάσεις από την ΚεντρικήΕπιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ και οιαλήθειες που θα-και πρέπει ναειπωθούν, θα χάσουν τηναισθαντική σου φωνή και παρουσία,Σου γράφω για τη ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ, τηΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ σου, που λαβωμένηκαι με κομμένα φτερά, θασυνεχίσει το δρόμο, που από το ’77κίνησε με νίκες και ήττες, για έναουμανιστικό-δημοκρατικό-κοινωνικό Πανεπιστήμιο, ιδιαίτερατελευταία στα πλαίσια μιαςευρύτερης συσπείρωσης κι ενόςευρύτερου δικτύου αριστερώνπανεπιστημιακών δασκάλων, πουκι εσύ υποστήριζες με ένανιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο,Σου γράφω γιατί σκοπεύουμε νακρατήσουμε ζωντανή την έγνοιασου για την κοινωνική αιμάτωσητου Πανεπιστήμιου και μέσα απότις αρτηρίες των ανθρωπιστικώνσπουδών. Την έγνοια σου για μιαμορφωτική επανάσταση. Αν όχιτώρα, πότε;Σταύρο μου, αυτό που συνέβαινεστις ενδοσυνεδριακές μαζώξειςτης ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ και τωνδασκάλων τελευταία, και ιδιαίτεραστις μεταμεσονύκτιες μεθέξειςτης παρέας των ΣΥΣΠΕΙΡΩΜΕΝΩΝΑθήνας –Θεσσαλονίκης-Πάτρας-Ιωαννίνων-Κρήτης-Θράκης-Αιγαίου, δεν σου εγγυούμαι ότι,χωρίς εσένα, θα μπορέσουμε να τοκρατήσουμε ζωντανό. Είναι πάνωαπό τις δυνάμεις μας. Το δίκτυοτων αδερφικών μας σχέσεων τοέπλεκες με την ψυχή σου καιαντίδοτο δεν υπάρχει. Τώρα,τραυματισμένοι/ες θαπορευόμαστε.Τις χαρές μας, δικές σου χαρές,πολλαπλασιασμένες τιςεπέστρεφες, και με τον πλούτοτων γνώσεών σου και της καρδιάςσου, αιματωμένες. Τις λύπες σουόμως; Ώρα λοιπόν να κλάψουμε καινα θρηνήσουμε, όπως πρέπει,στους δικούς μας ανθρώπους. Ορφανέψαμε, Σταύρο μου,ορφανέψαμε, και, μέρα με τη μέρα,η απουσία σου θα ρίχνει τη σκιάτης πάνω μας. Καλό ταξίδι αδερφέ μου. Όλα θα σεθυμίζουν.

•

Κανένας θάνατος για τους θνητούς δενείναι αδόκητος, μερικοί, όμως, είναιάδικοι, όταν έρχονται πάνω στην ακμή

της πνευματικής, πολιτικής, κοινωνικής ωρί-μανσης, τότε που περιμένουν όλοι να δώσειςτον καλύτερο εαυτό σου. Ο Σταύρος είναι αλή-θεια ότι και στη μέχρι χθες ζωή του είχε προ-λάβει να δώσει ήδη μεγάλα κομμάτια από τονκαλό εαυτό του, ιδίως σε όσους με κάθε τρόπομαθήτευσαν δίπλα του.

Γεννημένος μόλις πριν 57 χρόνια στηνΑκράτα, με σπουδές στο Πάντειο Πανεπιστή-μιο, με πολιτική ένταξη στην ΕΚΟΝ Ρήγας Φε-ραίας και ταγμένος στην υπόθεση της κομ-μουνιστικής ανανέωσης, μεταβαίνει στη Σορ-

βόνη για το διδακτορικό του και επιστρέφειστο Πάντειο ως καθηγητής πολιτικής θεωρίας.Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑκαι συντονιστής της οργάνωσης των πανεπι-στημιακών, δίνει την προσφορά του και στο Ιν-στιτούτο Νίκος Πουλαντζάς ως μέλος του διοι-κητικού συμβουλίου.

Η «Εποχή», που τις σελίδες της έχουν κο-σμήσει κείμενα του Σταύρου, δημοσιεύει σή-μερα τον επικήδειο του φίλου, συντρόφου καισυναδέλφου του Νίκου Θεοτοκά, καθώς καιτην αναφορά στη μνήμη του, που έκανε ο Γιάν-νης Ζαρκάδης στην ολομέλεια των συνέδρωντης ΠΟΣ∆ΕΠ της «Συνάντησης Πανεπιστημια-κών ∆ασκάλων».

Του Νίκου Θεοτοκά

Σύντροφε και φίλε ακριβέ. Αγορίναμας, για να σε πω με τα δικά σουλόγια. Ποιος θα το ‘λεγε, εσύ, ο

Σταύρος αυτοπροσώπως, να βρίσκεσαιστη μέση μιας σύναξης των φίλων, τωνσυ ντρόφων και των μαθητών σου, δίχωςνα μιλάς και να χειρο νομείς, δίχως ναμπορείς καν ν’ αποκριθείς στην επίκλησητου ονόματός σου, δίχως να κοροϊδεύειςκαι ν’ αυτοσαρκάζεσαι.

Συνειδητοποιούμε, λοιπόν, απ’ τησιωπή σου και μόνο, ότι μας άφησες γιαπάντα και, ήδη, μετριόμαστε με την απου- σία σου. Θα μας συντροφεύει, όμως, ηανάμνηση της πληθωρικά γειωμένηςστον κόσμο παρουσίας σου, η θύμησητων φτερω τών σου λόγων, η απερίγραπτηένταση της φωνής σου και το τσαλάκωμαστην τεράστια και ατσούμπαλη αγκαλιάσου. Πλάι σ’ αυτά, που είναι πια μνήμες,μας μένει να διαχειρι στούμε την κληρο-νομιά των γραπτών που μας άφησες. Οιλέξεις σου, καρφωμένες μία-μία στοχαρτί, όπως το λέει ο ποιητής, θα τρέ-φουν, με τη δύναμη του επιχειρήματοςκαι της αναφοράς στο έλλογο πράττειν,ένα μέλλον που θα ξεπεράσει σε διάρκειακαι τον δικό μας βίο.

Στρατευμένοςστην κομμουνιστική ανανέωση

Παιδί μιας οικογένειας ματωμένηςστον Εμφύλιο, διάλε ξες να είσαι, από ταπρώτα βήματα της ενήλικης ζωής σου,στρατευμένος στη δύσκολη υπόθεση τηςκομμουνιστικής ανανέωσης, στην απομά-γευση των ιδεολογιών, στις περιπέτειεςτου δημοκρατικού σοσιαλισμού, στηδίνη, τις εξάρσεις, τις αντιφάσεις αλλάκαι τις διαψεύσεις των σύγχρονων κινη-μάτων κοινωνικής απελευθέρωσης.

Τα πολλά-πολλά χρόνια που σε ξέρω,είχες την ακριβή, τη μαγική ικανότητα νααναζητάς, να ψάχνεις και να βρίσκεις τακαλά των ανθρώπων γύρω σου, ν’ ακουμ-πάς σ’ αυτά, να συν θέτεις, να ενώνεις, νασυμφιλιώνεις όποιες και όσους μπο ρούννα σταθούν με το μέρος μιας ιστορικά ζη-τούμενης, και πάντα ανεύρετης καιπάντα πλησίας ελευθερίας και δικαιοσύ-νης, μιας έλλογης και διαρκώς ανανεού-μενης αξίωσης για χειρα φέτηση και γιαελευθερία.

Πνευματικά ώριμος

Έγινες ο διανοούμενος, που δεν βο-λεύεται με τα παραδο μένα, που κατα-βροχθίζει βουλιμικά ιδέες και θεωρίες,που πα ράγει, με επιστημονική αυστηρό-

τητα και πειθαρχία, ασεβείς και γενναί-ους τρόπους ανανέωσης των διανοητικώνμας εργα λείων. Κι έγινες ο επαναστάτηςπου ψάχνει, βρίσκει, πείθει και οργα -νώνει τους ανθρώπους. Θυμήσου πώς τοέλεγε ο Άγγελος για τον Μίμη τον ∆εσπο-τίδη.

Κατάφερες να μας εγκαταλείψεις,Σταύρο μας, την ώρα της επιστημονικήςκαι διανοητικής σου ολοκλήρωσης. Τηνώρα που έχουμε, όσο ποτέ, ανάγκη απότη συνεισφορά σου στα κοινά και τηνωριμότητα του λόγου σου. Κι έτσι, βρεθή -καμε εδώ, σήμερα, στο ξόδι σου φίλοι καιφίλες από τα φοιτητικά χρόνια του ‘70στην Πάντειο και του ‘80 στο Παρίσι,συντρόφισσες και σύντροφοι μιας ζωής,φοιτητές και φοιτήτριες, συναδέλφισσεςκαι συνάδελφοι από το Πανεπι στήμιοΚρήτης και το Πάντειο. Άνθρωποι τουΠολίτη, της Αυγής, της Εποχής.

Για τους συναδέλφους, τους συντρό-φους και τους φίλους σου υπήρξες η έμ-πνευση και το φωτογόνι, που κράτησεκαι κρατά ζωντανή εκείνη τη φλογίτσααπ’ όπου ξεπηδάει το καινούριο.

Οι φοιτητές, τα καμάρια σου

Μ’ αυτά, νοιώθω πως πρέπει να σταθώ,ειδικά στους φοιτητές σου, τα καμάριασου. Η ευρυμάθεια και η βαθειά σου μόρ-φωση, το καλαμπού ρι και η ευγενής σουαθυροστομία, η αγάπη και η έγνοια γιατους άλλους, ο ενδελεχής σχεδιασμός μα-θημάτων ανοιχτών στις τυχαιότητες καιτις προκλήσεις, όλα αυτά, Σταύρο μας, σεέκαναν έναν δάσκαλο πολύτιμο και σπά-νιο. Νοιώθω, μι λώντας με τους παλιούςκαι τους νέους φοιτητές σου, ότι ο χαμόςσου έχει φτιάξει ένα βουβό και σπαρα-κτικό πένθος. Έτσι που το έφεραν ταπράγματα, δεν μπορώ, σ’ αυτόν εδώ τονχώρο και σ’ αυτήν εδώ την περίσταση ναχρησιμοποιήσω τα δικά σου λόγια, πουθα έφερναν το ξέσπασμα του γέλιου,

αποδραματοποιώντας ακόμα και τον θά-νατο. Ακόμα και τον δικό σου θάνατο.

Πέρα από την πυκνή επιστημονική σουαρθρογραφία και τις αμέτρητες πανεπι-στημιακές και άλλες διαλέξεις, μας άφη- σες δύο μεγάλα έργα αναφοράς: Τοπρώτο για την κυβερνώσα τάξη κατά τηλεγόμενη μακιαβελική παράδοση και τοδεύ τερο για τον Ατομικισμό, την Επανά-σταση και τη ∆ημοκρατία στην πολιτικήθεωρία του Αλεξίς ντε Τοκβίλ. Κάπουστον υπολογιστή σου, στις σημειώσειςαλλά και στις παρεμβάσεις σου, βρίσκον-ται, νομίζω, κι οι ψηφίδες του υπό δια-μόρφωση βιβλίου σου με θέμα «Νεοφιλε-λευθερισμός και ∆ημοκρατία». Θα χρει-αστεί να τις αναζητήσουμε. Κι αν τιςβρούμε, θα πάρουν ελπίζω, τον δρόμοπρος τους αναγνώστες, τους ομότεχνουςκαι τους μαθητές σου, που τις περιμέ-νουν.

Να σου το πω λίγο άτεχνα, Σταύρο μας,τσαλακώνοντας εκεί να τα όμορφαλόγια του Πρόσπερο:

Ήσουν από τη στόφα εκείνη που είναιφτιαγμένα τα όνειρα? και το βιαστικό τοπέρασμά σου απ‘ τη ζωή μας, ο αιώνιοςύπνος το έχει πια τυλίξει.

Ξέρω ότι η μνήμη σου θα ζεσταίνει τιςκαρδιές μας στο υπόλοιπο του βίου μας,ότι τα γραπτά σου θα μας δίνουν έλ λογακουράγιο κι ότι δεν μπορούμε ν’ αμελή-σουμε και να μην πάρουμε μαζί μας λίγοαπό το ήθος σου, σύντροφε και φίλεακριβέ, στις εποχές της ξηρασίας. Και θαμας συντροφεύουν τούτες οι κληρονομιέςσου, Σταύρο μας, ως την ώρα που θα πιά-σουν να μπουμπουκιάζουν οι αμυγδαλιές.

Για να την αλλάξουμε την κοινωνία, θαχρειαστεί να χα λάσουμε τις βεβαιότητες,ν’ αλλάξουμε τους τρόπους μας και τηζωή μας, Σταύρο.

Αντίο, ακριβέ μας αδελφέ. Ήδη λεί-πεις, κι όμως είσαι μαζί μας. Ζεις, κιωστόσο είσαι νεκρός.

•

Αποχαιρετισμός στονΣταύρο Κωνσταντακόπουλο

Σταύρος Κωνσταντακόπουλος:Απ’ το υλικό που φτιάχνονται τα όνειρα

8 Μάρτη: Παγκόσμια ημέρατης γυναίκας

** Παρουσίαση του βιβλίου «Προβλήματα της πάληςγια την απελευθέρωση της γυναίκας», στις 6 μ.μ., στιςεκδόσεις ∆ιεθνές Βήμα (Σόλωνος 142). Μιλούν οιΣοφία Ροδίτη και Νατάσα Τερλεξή.

** Εκδήλωση με θέμα «Γυναίκες και Κινήματα Αντί-στασης: Ο Λόγος στην Ουτοπία» διοργανώνει ο ΧώροςΑλληλεγγύης Γυναικών (Βύρωνος 5, πλατεία Ναυαρί-νου), στις 7.30 μ.μ. Συμμετέχουν οι Αλίνα Ρεζντά, ΕλένηΒελλιάδου, Ελένη Καρασαββίδου, Αρετή Καρατάσου,Ελένη Μπιρμπίλη.

** Εκδήλωση με τίτλο «Εγώ ή άνθρωπος» διοργανώ-νει το περιοδικό Μανδραγόρας, στις 7 μ.μ., στον πολυ-χώρο Αίτιον (Τζιραίων 8-10, μετρό Ακρόπολη). Μιλούνοι Μ. Κανελλοπούλου, Τ. Μπαρνασά, Κ. Κρεμμύδας, Ε.Νούσια, ∆. Σιατερλή, Ξ. Σκαρτσή, Μ. Τρανού, Ε. Ζά-χαρη. Ποιήματα διαβάζουν οι Χρ. Αγκυρανοπούλου, Ε.Βερυκίου, Μ. Γυφτάκη, Ζ. ∆αράκη, ∆. ∆εμερτζή, Κ. Κορ-ρυβάντη, Ε. Μαχιμάρη, Ε. Νούσια, Κ. Παναγιωτοπού-λου, Τζ. Φορτούνη και Π. Χατζημανωλάκη

** Προβολή της ταινίας «Οι ακτιβίστριες, μια ιστορίααπελευθέρωσης« διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Αμπελοκήπων(Λαμίας 17), στις 7 μ.μ.

Κυριακή 8 Μαρτίου

** Ο πολιτιστικός σύλλογος «Οι φίλοι των γραμμά-των» διοργανώνει εκδήλωση, στις 7 μ.μ., στην αίθουσατου ΤΕΕ ∆υτικής Κρήτης (Νεάρχου 23, Χανιά) με θέμα«Λατινοαμερικάνικη λογοτεχνία και επανάσταση» καιομιλητή τον Κρίτωνα Ηλιόπουλο.

∆ευτέρα 9 Μαρτίου

** Συζήτηση με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίουτου Κωστή Χατζημιχάλη «Κρίση Χρέους και Υφαρπαγήγης», στις 7 μ.μ., στο πανεπιστήμιο Αθηνών (Προπύ-λαια). Μιλούν οι Φ. Βαταβάλη, Χ. Γολέμης και Τ. Τύμ-πας. Συντονίζει ο Θ. Ανδρίτσος.

** Εκδήλωση για τη ριζική αλλαγή της διαχείρισηςαπορριμμάτων διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Παύλου Μελά,στις 7 μ.μ., στο θέατρο Έλλης Παπαπαναγιώτου (Μαυ-ρομιχάλη 56, Πολίχνη).

** Συζήτηση για την αποστολή στο Κόμπανι διοργα-

νώνει η Αριστερή Κίνηση Περιστερίου (Ακροπόλεως 18και Ιάσονος), στις 7 μ.μ.

** Ο ΣΥΡΙΖΑ Αλίμου (Ησιόδου) συζητά την απόφασητης Κεντρικής Επιτροπής, στις 7 μ.μ.. Μιλά ο Ν. Ηλιό-πουλος.

** Παρουσίαση του βιβλίου του ∆ημοσθένη Παπα-μάρκου «Γκιακ», στις 7 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο επί λέξει(Ακαδημίας 32). Μιλούν οι Μ. ∆ούκα, Λ. Καλοσπύρος,Χρ. Παπαγεωργίου. ∆ιαβάζει η Μ. Καλλιμάνη.

Παρασκευή 13 Μαρτίου

** Ανοιχτή συζήτηση του ΣΥΡΙΖΑ Καπανδριτίου μεθέμα «Η ελπίδα ήρθε και την κάνουμε πράξη», στις 7.30μ.μ., στο πνευματικό κέντρο Καπανδριτίου. Μιλά ο ∆.Βίτσας.

** Παρουσίαση του βιβλίου «Η βαβυλωνιακή σύγχυσητων λέξεων και άλλα 499 ποιήματα» σε μετάφραση τουΓ. Κεντρωτή, στις 8 μ.μ., στον κινηματογράφο Αλκυο-νίς. Θα γίνει προβολή της ταινίας «Kuhle Wampe: Σεποιον ανήκει ο κόσμος;»

** Ημερίδα με τίτλο «Η πολιτική για την αναπηρία,η αναπηρία για την πολιτική» διοργανώνουν η Κων-σταντίνα Κούνεβα, με τη στήριξη του ινστιτούτου ΝίκοςΠουλαντζάς και του τμήματος ΑμεΑ του ΣΥΡΙΖΑ, στοίδρυμα Ευγενίδου (Πεντέλης 11). Η ημερίδα ξεκινά στις9.30 π.μ. και θα διαρκέσει ως τις 7.30 μ.μ. Για περισ-σότερες πληροφορίες καλέστε στο τηλέφωνο: 2109248674 και 210 9248675.

Σάββατο 14 Μαρτίου

** Εκδήλωση με θέμα «Το Αντιφασιστικό Κίνημαμπροστά στη δίκη της Χρυσής Αυγής» διοργανώνει οΑντιφασιστικός Συντονισμός Αθήνας-Πειραιά, στις 7μ.μ., στο σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (Ερμού 134).Μιλούν οι ∆. Ψαρράς, Ν. Γιαννόπουλος, Θ. Κούρκου-λας, Τ. Γιαννόπουλος. Παρεμβαίνουν οι Χρ. Καραγιαν-νάκης, Ε. Κουμαντου και Β. Παπαστεργίου. Θα ακο-λουθήσει πάρτι οικονομικής ενίσχυσης.

Κυριακή 15 Μαρτίου

** Οι ∆ράσεις πολιτισμού και αλληλεγγύης Κίνητροντραγουδούν για την αλληλεγγύη υπό τη διεύθυνση τουμαέστρου Γιάνκου Χαρτοφύλακα, στις 7 μ.μ., στην αί-

θουσα εκδηλώσεων 2ου δημοτικού σχολείου Ηλιούπο-λης. Αντί εισιτηρίου συγκεντρώνονται τρόφιμα μακράςδιάρκειας.


Το καφέ έχει ένα ιδιαίτερο όνομα:«Θυμωμένο Πορτραίτο». Όμορ-φος, φιλόξενος χώρος που στο

μικρό κήπο του δεσπόζει μια παλιά αν-τίκα μερσεντές. ∆υο βήματα παρακάτωήταν η ταβέρνα «Το λυχνάρι», το παλιόφοιτητικό μας στέκι όπου ακούγαμε σχε-δόν καθημερινά τις υπέροχες αμπελοφι-λοσοφίες του Θανάση, του οποίου η θύ-μηση έκλεισε συγκινητικά την εκδή-λωση. Μια βραδιά που την περίμενα έν-τονα φορτισμένη, με αναδρομές στο πα-ρελθόν της φοιτητικής αθωότητας καιτης πολιτικής συνειδητοποίησης. Σα ναεπιστρέφεις για ένα βράδυ στα Γιάννενατου 1980 με αφορμή τη βιβλιοπαρου-σίαση του «δικηγόρου του διαβόλου».Και τι καλύτερο από το καλωσόρισματου Μήτσου και της Μίνας, με το μικρόΝικόλα τους να βιντεοσκοπεί και να πα-ρακολουθεί ευλαβικά τις ομιλίες. Κατό-πιν είδα τον Θεόφιλο από τον παλιόΡήγα Φεραίο Ιωαννίνων, τον Μπάμπηαπό τους πανεπιστημιακούς του ΚΚΕ

εσωτερικού, τον Κώστα που μου είπε ότιδιατηρούν ακόμα τα γραφεία της ΑΚΟΑ(!) στα Γιάννενα και πολλά οικεία πρό-σωπα που συνέβαλαν στη ζεστή ατμό-σφαιρα της βραδιάς.

Οι εισηγητές, φίλοι και σύντροφοιπολλών χρόνων, έδωσαν ο καθένας τοδικό του χρώμα στην εκδήλωση. Ο Γιάν-νης Παπαδημητρίου με ένα δημιουργικόσυνδυαστικό τρόπο ανέδειξε σημαντικέςπτυχές του βιβλίου, εμβάθυνε σε πολλάζητήματα που θίγουν τα κείμενα και υπο-γράμμισε το συγκρουσιακό πολιτικότους υπόβαθρο. Μου επιφύλαξε και μιαθαυμάσια έκπληξη, φωτοτυπημένο τοπρώτο μου άρθρο στην «Εποχή» τον Σε-πτέμβρη του 1989, μαζί με τα αποσπά-σματα που είχαν παραληφθεί! Ο Στέρ-γιος Λαλίδης ανέπτυξε, με ιδιαίτερα συ-ναισθηματική προσέγγιση, τον αιρετικόπολιτικό ρόλο των κειμένων, έκανε μιαπετυχημένη σύνδεση με την επικαιρό-τητα διαβάζοντας αποσπάσματα απόπρόσφατα άρθρα που δεν υπάρχουν στο

βιβλίο και, κόβοντας και ράβοντας επι-λεγμένες φράσεις, έφτιαξε πρωτότυπακείμενα-παζλ που ενσωμάτωναν τηνουσία του κάθε κεφαλαίου. Ο ΓιάννηςΣδράνης, με το παγκόσμιας κλάσης χι-ούμορ του, παρομοίασε τα «∆αιμονικά»σαν το δώρο-έκπληξη που υπάρχει μέσαστα σοκολατένια αυγά κίντερ, παραλλη-λίζοντας το σοκολατένιο αυγό με την«Εποχή». Προσέγγισε με διεισδυτικήματιά τη θεματολογία, σχολίασε σκω-πτικά ανορθόδοξες μουσικές προτιμή-σεις, συσχέτισε τη «γκρίνια» των κειμέ-νων με την «καυτερή πιπεριά, που ότανδεν κυριαρχεί, νοστιμεύει» κι έκλεισε μεμια απολαυστική ατάκα του Αλ Πατσίνοαπό την ομότιτλη με το βιβλίο κινηματο-γραφική ταινία. Τέλος, δανειζόμενος μιαφράση από το βιβλίο, μας προσγείωσεστο σήμερα: «Στο θέατρο της σκληρήςπραγματικότητας, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί ναέλθει, τον Γκοντό όμως θα συνεχίσουμενα τον περιμένουμε, ίσως για πάντα».

Στην ενδιαφέρουσα κουβέντα πουακολούθησε, δεν μπορούσε να αποφευχ-θεί η τρέχουσα πολιτική συγκυρία καιφυσικά ο ΣΥΡΙΖΑ. Ένας παλαιστίνιοςπρόσφυγας, κάτοικος Ιωαννίνων, έθεσεένα πολύ σημαντικό θέμα. Μια από τιςπρώτες επαφές του νέου υπουργού Άμυ-νας, Πάνου Καμμένου, ήταν με τους δι-πλωμάτες του Ισραήλ. Οι προηγούμενεςκυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-Νέας ∆ημοκρατίαςπαγίωσαν μια προνομιακή σχέση με το

προπύργιο της αμερικάνικης κυριαρχίαςστην περιοχή, την οποία, προς το παρόν,φαίνεται να ακολουθεί κι η νέα κυβέρ-νηση. ∆εν χρειάζεται να κάνουμε ιδιαί-τερη ανάλυση του απεχθούς ρόλου τουκράτους-δολοφόνου που εξακολουθεί ναπαίζει το Ισραήλ απέναντι στην Παλαι-στίνη και τους πολίτες της. Εξόριστοιστην πατρίδα τους, οι παλαιστίνιοι δέ-χονται καθημερινά απροκάλυπτη βία,καταστολή κι έναν συνεχή διωγμό μεανυπολόγιστες ανθρώπινες απώλειες.Μπορεί άραγε ο ΣΥΡΙΖΑ να δώσει μιαδιαφορετική κατεύθυνση στην εξωτε-ρική πολιτική της Ελλάδας, υποστηρί-ζοντας ενεργά και έμπρακτα τον δίκαιοαγώνα των παλαιστινίων για το αυτο-νόητο δικαίωμα να έχουν πατρίδα; Μπο-ρεί να ξεφύγει από τον ασφυκτικό εναγ-καλισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης καιτου ΝΑΤΟ, που δεν πρόκειται να πά-ψουν να υποστηρίζουν το κράτος-δολο-φόνο, και να χαράξει μια αριστερή εξω-τερική πολιτική; Μια ακόμη απάντησηπου περιμένει ο κόσμος από τον ΣΥ-ΡΙΖΑ, ώστε να μην καταλήξουμε πάλιστο αποκαρδιωτικό συμπέρασμα ότι«στο στημένο παιχνίδι της πολιτικής,όλοι είναι ίδιοι».

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Το κράτος-δολοφόνος κι ο ΣΥΡΙΖΑ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ εκδηλώσεων“

Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015 2255ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λοξή τάξη

Το έργο του Ζάφου Ξαγοράρη με τίτλο «Λοξή τάξη» διε-ρευνά τον τρόπο εκπαίδευσης ως έκφραση κοινωνικής αλ-

λαγής. Οι συσχετίσεις που ενεργοποιεί αυτή η εγκατάσταση μετις κοινωνικές συνθήκες κάθε εποχής, την ιστορική μνήμη, τηφύση, την ύπαιθρο, τη γη αλλά και ο εφήμερος χαρακτήραςτής επιτόπιας εγκατάστασης, την εντάσσουν στην κατηγορίαέργων που ασχολούνται με το «δημόσιο χώρο», με σκοπό νααναδείξουν τις συγκρούσεις που τον διέπουν, να μεταστρέ-ψουν τον τρόπο που τον βιώνουμε, αλλά και να παρέμβουνστους σχηματισμούς και τις κοινωνικές κατανομές του, επι-τρέποντας μια πιο δημοκρατική συμμετοχή. Η έννοια τουλοξού μάς παρασύρει σε μια «στρεβλή» ματιά της εκπαίδευ-σης αλλά και της ιστορίας εκτάκτων συνθηκών διδασκαλίας,σε μία απόπειρα να απομακρυνθούμε από τις καθιερωμένες ιε-ραρχικές πρακτικές διδασκαλίας, ως υποχρεωτικής κατάρτι-σης, ως γνώσης που μεταδίδεται από «πάνω» προς τα «κάτω»,προς όφελος μιας ανοιχτής διαδικασίας διαλόγου. Η εγκατά-σταση θα εκτίθεται μέχρι τις 17 Μαΐου.

Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, Αθήνα,τηλ.: 2103453111)

Φεστιβάλ Inspire 2014 Ενεργοί Χώροι

Στην τρίτη του διοργάνωση, το εικαστικό φεστιβάλ Θεσσα-λονίκης Inspire εστιάζει στους ενεργούς χώρους. Ο Pierre

Labat (FR), ο Νίκος Ναυρίδης (GR) και ο Hermann Pitz (DE)αναδεικνύουν διαφορετικές εκδοχές της συνθήκης της ενερ-γούς παρουσίας στο χώρο, μέσα από το σχέδιο και το κολάζ, τηβιντεοεγκατάσταση και την αναφορά στο θέατρο, την αρχιτε-κτονική και την παρέμβαση στο χώρο. Η αναπνοή, η σιωπή, ηπροοπτική και η οπτική, η ιστορία των τεχνών, η πλαισίωσητης κίνησης με διαφορετικούς τρόπους ανακαλούν διαφορε-τικές σχέσεις ανάμεσα στα έργα, τους καλλιτέχνες, τους θεα-τές, τα γεγονότα και το χρόνο. Το μοντέλο και η μακέτα ωςτρόποι κατανόησης, οικειοποίησης και μεταμόρφωσης τουχώρου, λειτουργούν ως εφαλτήρια για τη διερεύνηση της σχέ-σης των αντικειμένων με τους χώρους στους οποίους βρί-σκονται.

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Εγνατία 154, εντός∆ΕΘ, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310240002)

Ad somnum

Την Πέμπτη 12 Μαρτίου εγκαινιάζεται η ατομική έκθεση τουΘοδωρή Λάλου, μέσα από την οποία πραγματεύεται τα όσα

συμβαίνουν στον ύπνο. Κατά τη διάρκεια της νύχτας ο καλλι-τέχνης αισθάνεται ευάλωτος –και απαλλαγμένος από κάθεενοχή– μας προβάλλει τα όσα βλέπει στον ύπνο του, μας με-ταφέρει τα ιπτάμενα κάστρα και τους κλόουν, τις τεράστιεςφράουλες και τους ξυλοπόδαρους που συνθέτουν το δικό τουπροσωπικό παραμύθι, καλώντας μας να ανατρέξουμε στο δικόμας ονειρικό κόσμο. Η έκθεση διαρκεί έως τις 9 Απριλίου.Ωράριο: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11π.μ. - 2.30μ.μ. και 5.30- 8.30μ.μ., Τετάρτη, Σάββατο 11π.μ. - 4μ.μ.

Αίθουσα Τέχνης Τεχνοχώρος (Λεμπέση 4 & Μακρυγιάννη,Αθήνα, metro Ακρόπολη, τηλ.: 2111823818)

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣΧΑΡΤΗΣ

Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου• [email protected]

«Σήμερα κι αύριο ζε-στάθηκαν κοντά στησόμπα, και μεθαύριο

η παγωνιά μειώθηκε στουςτριάντα βαθμούς, ο χειμώναςτέλειωνε πια». Υπάρχουν συγ-γραφείς που έχουν χρειαστείσελίδες και σελίδες, κοινότο-πες συνήθως, για να περιγρά-ψουν τον παγωμένο χειμώνατης Σιβηρίας και τον παγωμένοκόσμο των στρατοπέδων. ΟΒαρλάμ Σαλάμοφ μπορούσε νακλείνει σε δέκα λέξεις την πιοζωντανή εικόνα για τουςτριάντα βαθμούς υπό το μηδέν,όπως στην παραπάνω φράσηαπό τις συγκλονιστικές «Ιστο-ρίες από την Κολιμά» (μτφ.Ελένη Μπακοπούλου, εκδ. Ίν-δικτος, 2011): τριάντα υπό τομηδέν, ο χειμώνας τέλειωνε πια.

Ο, γεννημένος το 1907, Βαρ-λάμ Σαλάμοφ συνελήφθη γιαπρώτη φορά το 1929, εξορί-στηκε και απελευθερώθηκε το1932. Το 1937 συλλαμβάνεταιξανά και χαρακτηρίζεται «εχ-θρός του λαού», λόγω «τροτσκι-στικής αντεπανασταστικής»δράσης. Αρχίζει έτσι η εφιαλ-τική του περιπέτεια στην Κο-λιμά, στα βάθη της Σιβηρίας,απ’ όπου θα φύγει οριστικά τοφθινόπωρο του 1953, έξι μήνεςμετά τον θάνατο του Στάλιν.

Οι «Ιστορίες από την Κολιμά»είναι το μεγάλο έργο του Σαλά-μοφ, το βιβλίο για το οποίοείναι κυρίως γνωστός και ίσωςένα από τα σημαντικότερα έργατης παγκόσμιας λογοτεχνίας.Πρόσφατα, όμως, κυκλοφό-ρησε και στα ελληνικά έναμικρό βιβλιαράκι με ένα σχε-τικά άγνωστο κείμενο του Σα-λάμοφ, γραμμένο το 1959, μετίτλο «Οι βιβλιοθήκες μου». Σεαυτό, ο Σαλάμοφ θυμάται κά-ποιες βιβλιοθήκες που σημάδε-ψαν τη ζωή του: τη δική του(«όταν ήμουνα τριών χρονώνείχα την πρώτη και τελευταίαβιβλιοθήκη στη ζωή μου… Τηναποτελούσαν δύο βιβλία»), τηβιβλιοθήκη του σχολείου, τηδημοτική βιβλιοθήκη, τη βι-βλιοθήκη της διαβόητης φυλα-κής Μπουτύρκα (γεμάτη από βι-βλία που ως εκ θαύματος είχανξεφύγει από τις «αποσύρσεις»των απαγορευμένων βιβλίων,λες και δεν είχε καμία σημασία

τι θα διάβαζαν οι κρατούμενοι,λες και τους έλεγαν πως η φυ-λάκισή τους ήταν κάτι τελεσί-δικο και πως ό,τι διάβαζαν ήζούσαν οι φυλακισμένοι θαέμενε για πάντα μέσα στους τοί-χους της φυλακής, αφού «τα βι-βλία της Μπουτύρκα, για πολ-λούς από μας, ήταν τα τελευ-ταία βιβλία που διαβάσαμε στηζωή μας»).

Ο εγκλεισμός είναι η μεγάλητομή στη ζωή του Σαλάμοφ:«Το ν’ ασχολείσαι σοβαρά μεκάτι ενώ μοιράζεσαι το κελί τηςφυλακής με άλλους είναι αδύ-νατο». Τα πράγματα, όμως, γί-νονται ακόμα χειρότερα στοστρατόπεδο, στα ορυχεία: «∆ενυπήρχε θέση για βιβλία στο λε-ξιλόγιό μας των είκοσι λέξεων:«σήκω», «δουλειά», «φαϊ», «κα-σμάς», «φτυάρι», «φύλακας»».

Λέει ο Σαλάμοφ πως στοστρατόπεδο «συνάντησε» τοπρώτο του βιβλίο πέντε χρόνιαμετά τη φυλακή Μπουτύρκα,για να ανακαλύψει πως έχειχάσει την ικανότητά του να δια-βάζει: «Έβλεπα τις γραμμές καιδεν καταλάβαινα. Άρχισα ψιθυ-ριστά να διαβάζω, να προφέρωτις λέξεις μία μία». Θυμάται τοβιβλίο του Ουγκό που οι κρα-τούμενοι κόβουν κομματάκιαγια να φτιάξουν τράπουλα.Όταν μετά το ορυχείο τοποθε-τείται βοηθός γιατρού σε νοσο-κομείο, θυμάται το βιβλίο τουΧέμινγουεϊ που καταφέρνει νααγοράσει με τα λίγα ρούβλιαπου εξοικονομεί (παίρνει ένανελάχιστο μισθό, από τον οποίο«γινόντουσαν κρατήσεις για«κοινωνικές υπηρεσίες», όπωςσυνοδεία, επιτήρηση, συρματό-πλεγμα, γερμανικούς ποιμενι-κούς»).

Για τα στρατόπεδα στην ΕΣΣ∆της εποχής του Στάλιν έχουνγραφτεί αρκετά βιβλία, συνή-θως ήσσονος λογοτεχνικής

αξίας, που πολλές φορές κά-νουν τον αναγνώστη να αναρω-τιέται για τη φήμη που τα συνο-δεύει και τα βαρύγδουπα βρα-βεία με τα οποία έχουν τιμηθείοι συγγραφείς τους. Στον αντί-ποδα όλων αυτών, η σπουδαίαλογοτεχνία του Σαλάμοφ, όπουη τραγωδία μπορεί να αποδοθείμε μια συμπυκνωμένη λιτότηταπου φτιάχνει φράσεις εκρηκτι-κές και όπου ο εφιάλτης μπορείνα περιγραφεί με ανατριχια-στικό κυνισμό που σε κάνειόμως να υποψιάζεσαι πως πίσωτου υπάρχει η πιο μεγάλη τρυ-φερότητα.

Στο μικρό αυτό κείμενο, ο Σα-λάμοφ μιλάει για τα βιβλία σαννα είναι «ζωντανοί οργανισμοί».Μιλάει για την αίσθηση πουαφήνουν στην αφή, για τη«λεπτή μυρωδιά του χρόνου στοχαρτί». Στον κόσμο του Σαλά-μοφ τα βιβλία είναι ταυτόχρονακίνδυνος και σωτηρία, απειλήκαι νερό σε διψασμένους πεζο-πόρους.

Στις τελευταίες σελίδες αυτήςτης έκδοσης περιέχεται και μιασειρά από χαρακτηριστικές φω-τογραφίες του Σαλάμοφ, με-ταξύ των οποίων και ένα πορ-τρέτο του, από τη δεκαετία του1970 (το ίδιο υπάρχει και στηνελληνική έκδοση των Ιστοριώναπό την Κολιμά). Σε αυτό τοήρεμο και λυπημένο βλέμμακλείνεται, λες, όλη η ιστορίααυτού του μεγάλου συγγραφέα,που πέθανε μόνος, έγκλειστοςσε ψυχιατρείο, το 1982.

Για τον Σταύρο, που ήθελεσχόλια για ολιγοσέλιδα βιβλία

* Η στήλη θα δημοσιεύεταικάθε δεύτερη Τρίτη στο σάιτ τηςεφημερίδας και μία φορά το μήναστην έντυπη έκδοση.

Κώστας Αθανασίου

Μικρά σχόλιαγια βιβλία που διάβασα

Βιβλία,κίνδυνος

και σωτηρία

Βαρλάμ Σαλά-μοφ “Οι βιβλιο-

θήκες μου”(μτφ. Κατερίνα

Αγγελάκη-Ρουκ, εκδ.

Άγρα, 2014)

2266 Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015ΘΕΑΤΡΟ

Τα περιεχόμενα της μνήμης δραπετεύουν απότο νου του και στήνονται ζωντανά μπροστάτου και μπροστά μας. ∆εν θα μάθουμε ποτέ

αν έτσι έγιναν τα πράγματα, δεν θα μάθουμε ποτέτίποτε περισσότερο από αυτό που ο Τομ επιτρέπεινα ξέρουμε, που επιτρέπει στον εαυτό του να γνω-ρίζει. Όπως δεν θα μάθουμε ποτέ αν η μητέρα, ηΑμάντα, ήταν κάποτε η εικόνα που δίνει για τονεαυτό της: μια περιζήτητη καλλονή του Νότου. ΟΤομ και η Αμάντα συναντώνται στη μνήμη. Όπωςσυναντώνται και στην απόρριψη. Ο άλλος χώροςσυνάντησης είναι η ψευδαίσθηση, τα γυάλινα ζωά-κια για τη Λώρα, το παρελθόν για την Αμάντα, ο κι-νηματογράφος για τον Τομ, η κοινωνική επιτυχίαγια τον Τζιμ.

Οριστικά απών ο κεντρικός ήρωας, δεν είδε τηντελική διάλυση της οικογένειάς του, κυρίως δενσυμπαραστάθηκε στην εύθραυστη αδερφή του, τηΛώρα, που μοναχική, φοβισμένη, ανασφαλής, τρο-μοκρατημένη από την αναπηρία της, οδηγήθηκε τε-λικά στη μελαγχολία και τον εγκλεισμό σε ψυχια-τρική κλινική. Οι ενοχές κυνηγούν τον Τομ, οοποίος όμως δεν μετανιώνει που έφυγε. Ωστόσο ηαυταρχική, δεσποτική και υστερική προσωπικότητατης μητέρας τον συνέθλιψε, όπως και τη μικρήΛώρα. Κραταιή μέσα του η Αμάντα εξακολουθεί να

τον ορίζει και να τον κυριαρχεί.

Επιφανειακή περιγραφή

Ο «Γυάλινος κόσμος», βαθιά επηρεασμένος απότις κινηματογραφικές τεχνικές (άλλωστε η πρώτητου μορφή είναι σεναριακή) βγάζει τις ανείπωτεςεντάσεις του μέσα από την ακινησία και τη φθορά.

Η Έλενα Σκότη έστησε την παράστασή της σε μιασκηνή την οποία διαμόρφωσε ακριβώς ως χώρομνήμης: σκοτεινή, γεμάτη παγίδες, σκονισμένη, μεπαλιά κιβώτια που προειδοποιούν για τα εύθραυστααντικείμενα που κρύβουν στο εσωτερικό τους. ΗΕύα Μανιδάκη, που επιμελήθηκε ευφυώς τα σκη-νικά, διαμόρφωσε αυτά τα κιβώτια έτσι που ναανοίγουν και, διώχνοντας τη σκόνη και την αίσθησητης διαρκούς μετακόμισης, να αποκαλύπτουν τηντραπεζαρία ενός σπιτιού. Η σκηνή του «Εμπορικόν»αποδείχτηκε πάντως μεγάλη και το όλο έχασε τηνπνιγηρότητα που απαιτούσε το έργο.

Η σκηνοθέτρια προσπαθώντας να κρατήσει τουςτόνους χαμηλούς και τους ρυθμούς αργούς, αποδυ-νάμωσε τις σχέσεις μένοντας σε αρκετά επιφανει-ακή περιγραφή. Τονίζοντας, μάλιστα, το κωμικο-τραγικό στοιχείο που πράγματι υπάρχει σε κάποιες

στιγμές, έχασε σε μερικά ευαίσθητα σημεία τις δύ-σκολες ισορροπίες που απαιτούνται (η συγκατά-νευση στην επίμονη απαίτηση της Αμάντας να φέρεικάποιον φίλο του για τη Λώρα, η σκηνή του μονό-κερου).

Χωρίς ερμηνευτικές προκλήσεις

Η επιλογή ενός μεγάλης ηλικίας ηθοποιού για τονρόλο του Τομ δεν ξενίζει. Ίσα-ίσα μπορεί να οδη-γήσει σε ερμηνευτικές προκλήσεις. Αλλά ο έμπει-ρος ∆ημήτρης Καταλειφός δεν βρήκε τα όρια ανά-μεσα στις δύο ηλικίες του Τομ. Σε όλη τη διάρκειατης παράστασης, ο ηλικιωμένος Τομ κυριαρχούσεστην κίνηση και στην εκφορά του λόγου, πράγμαπου στέρησε την ερμηνεία του από τις ιδιαίτερεςαποχρώσεις που θα έστηναν στέρεα και πολύχρωματη σχέση με την μητέρα και την αδελφή και θα εξη-γούσαν τη διαμόρφωσή του. Καλύτερες στιγμές τηςερμηνείας του ο διάλογος με τον Τζιμ.

Η Θέμις Μπαζάκα έκανε την Αμάντα συμπαθη-τική –ακόμα και η πιεστική φλυαρία της, οι ατέρ-μονες κουραστικές επαναλήψεις των ιστοριών απότο παρελθόν της, οι απαιτήσεις της από το γιο της,δεν ενοχλούσαν κανένα– άρα δεν μπορούσαν ναπροκαλέσουν εκρήξεις και εξεγέρσεις στον Τομ. Οθεατής μπορούσε να την δικαιολογήσει κάλλιστα:μια μητέρα που νοιάζεται και αγωνιά να αποκατα-στήσει την ανάπηρη κόρη της και κατά τα ειωθότατης εποχής «φορτώνεται» γι’ αυτό στο γιο της.Όμως η Αμάντα δεν είναι μια γλυκιά, λίγο υπερβο-λική φιλάρεσκη κυρία. Ο Τομ την περιγράφει αυ-ταρχική και υστερική, μια ναρκισιστική προσωπι-κότητα που δηλητηριάζει την ψυχή των παιδιώντης. Αυτό το στοιχείο έλειπε από την ερμηνεία τηςΘ. Μπάζακα και περιόριζε την Αμάντα της. Τρυ-φερή και μετρημένη η Στέλλα Βογιατζάκη, καλά ταπήγε ως Λώρα –ιδίως στη σκηνή που αποκαλύπτε-ται πως ο Τζιμ είναι δεσμευμένος και άρα δεν υπάρ-χει ελπίδα να προχωρήσουν σε σχέση. Συμπαθήςκαι ο νεαρός Κωνσταντίνος Γώγουλος στο ρόλο τουΤζιμ, που τον απέδωσε ως το κλασικό καλό και φι-λόπονο παιδί με φιλοδοξίες γρήγορης ανέλιξης,λίγο παρορμητικός και προφανής. Η μουσική τουΣταύρου Γασπαράτου άνοιγε τις πόρτες της μνήμηςκαι βοηθούσε στις χρονικές μεταβάσεις.

Μαρώ Τριανταφύλλου[email protected]

ΑΠΟ

ΤΗ

Ν Π

ΛΕΥΡ

Α ΤΟ

Υ Θ

ΕΑΤ

Η

5η Γυναικεία κραυγή

Το ∆ιεθνεςΦεστιβαλ

Ποιησης «Γυναι-κεια Κραυγη», μεθεμα την κατα-πολεμηση τηςβιας κατα τωνγυναικων, το ξε-κινημα τουστη ∆ομινικανη∆ημοκρατια το2011 απο το ∆ιε-θνες Κινημα Ποι-ητριων (MujeresPoetas Interna-cional), με τησυμμετοχη 40

χωρων παγκοσμιως, επανερχεται στην Ελλαδα τοΜαρτιο. Φετος είναι αφιερωμενο στις ∆ομινικανεςαδερφες Μιραμπαλ. Η 5η Γυναικεια Κραυγη καταδι-κάζει τη βία ενάντια στις γυναίκες.

Υπο τη διοργανωση φετος του περιοδικου λογου,κριτικης και ιδεων «Νεο Πλανοδιον», το Φεστιβαλστην Ελλαδα θα περιλαμβανει μεγάλη σειρά εκδηλώ-σεων, μερικές εκ των οποίων θα γίνουν στα Χανιά καιστην Κίσαμο, στην Κρήτη. Παίρνουν μέρος οι ποι-

ητριες ∆ημητρα Χριστοδουλου, Λενα Καλλεργη, ΕλσαΚορνετη, Αντζυ Κορρε, Κλεοπατρα Λυμπερη, Νεκτα-ρια Μενδρινου και Γεωργια Τριανταφυλλιδου, η συγ-γραφεας Νικη Τρουλλινου και οι σκηνοθετες Νινα-Μαρια Πασχαλιδου, Μιχαλης Βιρβιδακης και∆ημητρης Καρατζιας.

Για το πρόγραμμα πληροφορίες στην ιστοσελίδατου περιοδικού Νέο Πλανόδιον: neoplanodion.gr

«Ο Ευαγγελισμός της Κασσάν-δρας» του ∆ημήτρη ∆ημητριάδη

ΗΚασσάνδρα του ∆ημήτρη ∆ημητριάδη είναι έναπρόσωπο που δεν ευαγγελίζεται καταστροφές.

Αντιθέτως. Ευαγγελίζεται την επικράτηση του έρωτακαι την επερχόμενη αυτοκρατορία του πόθου.

«Η Κασσάνδρα διακηρύσσει την ολική επικράτησητής προσφοράς και τής αποδοχής του πόθου στη ζωήτού κάθε ανθρώπου...» δηλώνει αφοπλιστικά ο ∆ημη-τριάδης, παρέχοντάς μας εξ αρχής το κλειδί τουέργου.

Παραστάσεις: Σάββατο και Κυριακή, στις 9μ.μ., στοΚέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων (Κύπρου 91Α & Σικίνου35Α, Κυψέλη, τηλ: 213 0040496 και Κινητό: 6945348445).

ΘΕΑΤ

ΡΙΚ

Α Ν

ΕΑ

Η μεγαλύτερη απόσταση είναι ο χρόνος“Γυάλινος κόσμος” του Τενεσί Ουίλιαμς σε σκηνοθεσία της Έλενας Σκότη στο θέατρο Εμπορικόν

Γραμμένο το 1944, ο «Γυάλινος κόσμος» είναι ίσως το πιο αυτοβιογραφικό έργο του Τενεσί Ουίλιαμς. Αυτό ενδιαφέρει πάντως πολύ λίγο τοθεατή, ακόμα κι αν πρόκειται για φανατικό λάτρη του συγγραφέα, όπως η υπογράφουσα τη στήλη. Αυτό που κρατάμε είναι πως πρόκειταιγια μια άρτια οικογενειακή τραγωδία, με χαρακτήρες μαεστρικά σμιλεμένους και σχέσεις που διαγράφονται με χειρουργικές λεπτομέρειες.Το όλο έργο αποτελεί αφήγηση του κεντρικού ήρωα, του Τομ. Αλκοολικός, ψυχικά καταβεβλημένος ο Τομ επιστρέφει σε χώρους μνήμης καιανακαλεί το οικογενειακό μυθιστόρημα. Αυτό το βράδυ, διαλέγει να μιλήσει για το επεισόδιο που προκάλεσε την οριστική φυγή του από τηναποπνιξία του σπιτιού της μητέρας του.

8Μαρτίου, η ημέρα της Γυναίκας.Για εκείνες, ημέρα γιορτής. Για ε-κείνους, επέτειος εορταστική ή η-

μέρα ήττας; Μεγάλο ή μικρό κακό να έ-χεις γυναίκα χειραφετημένη στο κεφάλισου; Καλός ή κακός οιωνός να γεννηθείςτην ημέρα της Γυναίκας; Θα γίνεις μεγά-λος εραστής ή πιστός σύζυγος; Μετέωραερωτήματα για όσους ρέπουν προς τηναστρολογία και προσδίδουν μεταφυσι-κές διαστάσεις σε αριθμητικές και άλλεςσυμπτώσεις. Απαισιόδοξα απαντούν οιστίχοι του Μανόλη Αναγνωστάκη, που ηγέννησή του, για μιας ημέρας καθυστέ-ρηση, δεν συνέπεσε με την ημέρα της Γυ-ναίκας: “Για τους ερωτευμένους που πα-ντρεύτηκαν. / Για τη μάχη που κερδήθη-κε. / Για όλα όσα τέλειωσαν χωρίς ελπί-δα πια.” Κι όμως, ο ίδιος υπήρξε ένας ε-ρωτευμένος που παντρεύτηκε και τίπο-τα δεν τελείωσε. Παρά μερικούς μήνεςθα προλάβαινε τη χρυσή επέτειο του γά-μου του. Την επαύριον της σημερινής,105ης ημέρας της Γυναίκας, θα γιόρταζετα ενενηκοστά γενέθλιά του, γεννηθείςτην 9η Μαρτίου 1925. Απεβίωσε δέκαχρόνια νωρίτερα, στις 23 Ιουνίου 2005,έχοντας συμπληρώσει κοντά μισό αιώναέγγαμου βίου. Ρομαντικός ή συντηρητι-κός; Ίσως και τα δυο, με τον ιδιαίτεροτρόπο, που ορισμένοι Αριστεροί παλαιάςκοπής κατάφερναν να τα συνδυάζουν.

Για τους ερωτευμένους που παντρεύ-τηκαν και ξαναερωτεύτηκαν. Για όλα τουέρωτα που ποτέ δεν τελειώνουν. Θα τουαπαντούσε ο φίλος του, ποιητής, ΝάσοςΒαγενάς, εκείνος γεννημένος την ημέρατης Γυναίκας, 8 Μαρτίου 1945, και εσαείερωτευμένος με τη Γυναίκα. Αλλά σερ-φάροντας στην ιστοσελίδα τηςBiblioNet, που ενίοτε σφάλλει, αλλά εξα-σφαλίζει άκοπα δημοσιεύσεις σε ακατα-τόπιστους, ανακαλύπτεις κι άλλους εορ-τάζοντες σήμερα τα γενέθλιά τους. Καιγια να παραμείνουμε στον “Όμιλο Φί-λων Μανόλη Αναγνωστάκη”, σήμερα έ-χει γενέθλια ο Αλέξης Πολίτης – γεννη-μένος ίδια μέρα, ίδιο χρόνο με τον Βαγε-νά, για την ώρα, που είναι απαραίτητηστο υπολογισμό του ωροσκόπου, δυστυ-χώς, η BiblioNet δεν παρέχει πληροφο-ρίες. Κι αυτός, εικάζουμε, με τον ίδιοστίχο θα απαντούσε, αν ήταν ποιητής.Αλλά είναι θεωρητικός και όλα, πληντου έρωτα, “τα ρομαντικά χρόνια”, “τιςχαμηλές φωνές ποιητών”, τα αντιμετω-πίζει αποκαθαρμένα ρομαντισμού. Ακό-μη και “την ποιητική συνάντηση Καβά-φη-Αναγνωστάκη”, στα ορεινά ΡούστικαΡεθύμνου, πατρικό τόπο του ποιητή, ωςπανεπιστημιακός θα πρέπει άψογα νατην συντόνισε, αλλά στην ειδυλλιακή α-τμόσφαιρα του περιβάλλοντος χώρου,εικάζουμε πως δεν θα πρέπει να ενέδω-σε.

Υπάρχουν, όμως, και θεωρητικοί, φύ-σει παιγνιώδεις σε όλες τις εκφάνσειςτου βίου. Αυτή ήταν η περίπτωση ενόςάλλου νεοελληνιστή φιλόλογου, του Γ.Π. Σαββίδη, γεννημένου την μεθεπομένητης ημέρας της Γυναίκας. Την ερχόμενηΤετάρτη θα γιόρταζε τα 86α γενέθλιάτου. Ήταν τέσσερα χρόνια νεότερος τουΑναγνωστάκη, γεννηθείς στις 11 Μαρ-τίου 1929. Απεβίωσε δέκα χρόνια νωρί-τερα από εκείνον, αλλά τον ίδιο μήνα,στις 11 Ιουνίου 1995.

Χάρις στην ημέρα της Γυναίκας, μνη-μονεύουμε τέσσερις επιφανείς των

Γραμμάτων, εκ των οποίων οι δυο έδω-σαν, οι άλλοι δυο εξακολουθούν, ακ-μαίοι πάντοτε, να δίνουν μέρος της πνευ-ματικής τους ευρωστίας –μεγαλύτερο ήμικρότερο, θέμα ταμπεραμέντου– στηΓυναίκα. Εκείνο, όμως, που ενδιαφέρειένα πλατύτερο κοινό, δεν είναι προφα-νώς οι επιδόσεις τους στο ερωτικό άθλη-μα, αλλά η θέση τους στο χώρο της λογο-τεχνίας, καθώς πρόκειται για μία τετρά-δα προσώπων με επιρροή και πέραν τωνβιολογικών ορίων. Γιατί, αν ο λόγος τουζώντος ασκεί εξουσία, του τεθνεώτος α-πολαύει ισχύ θέσφατου. Αν, βεβαίως, υ-

πάρχει κύκλος Αποστόλων, ήτοι φίλωνκαι μαθητών. Η συγκεκριμένη τετράδα,δυο ποιητές δυο μελετητές, τον διαθέτει.Ανήκουν σε δυο διαφορετικές γενιές,την πρώτη και τη γενιά του ’70, ανάμεσαστις οποίες, υπερπηδώντας την πιο χα-μηλόφωνη και κάπως συμπλεγματικήδεύτερη, αναπτύχθηκε από νωρίς γόνιμοδίκτυο επαφών.

Τέσσερα πρόσωπα σημαίνει έξι δια-προσωπικές σχέσεις. Εδώ, διακρίνουμετέσσερις φιλικές σχέσεις, μία φιλολογι-κής αντιπαλότητας και μια λανθάνουσα.Ως φιλικές τεκμαίρονται, από λογοτεχνι-κές παρουσιάσεις και αφιερωματικέςδημοσιεύσεις, οι σχέσεις των δύο πρε-σβύτερων με τους δύο νεότερους, όπουοι σχέσεις Αναγνωστάκη-Βαγενά καιΣαββίδη-Πολίτη στάθηκαν στενότερες.

Εμφανούς αντιπαλότητας είναι η σχέσητων δυο νεότερων. Αμφότεροι νεοελλη-νιστές φιλόλογοι έχουν διαρκούς χαρα-κτήρα κριτικές διαμάχες, όπου “τσηγκιόστρας το παιχνίδι” λαμβάνει κάθεφορά χώρα σε ανοιχτή αρένα, τουτέστινμε εκτενή δημοσιεύματα και δη, σε συνέ-χειες. Πέραν αυτών, υπάρχουν οι κριτι-κές που ο Σαββίδης γράφει ή δεν γράφειγια τους δυο ποιητές. Ούτε ο Αναγνω-στάκης ούτε ο Βαγενάς ανήκουν στουςμετρημένους ποιητές της πρώτης και τηςγενιάς του ’70, αντιστοίχως, που αγαπά.Για τον ποιητή Αναγνωστάκη, δεν υπάρ-χει κριτική. Αν δεν σφάλλουμε, καθώςτα βιβλιογραφικά στοιχεία είναι ελλιπή.Η Βιβλιογραφία Αναγνωστάκη καταρτί-ζεται, του Σαββίδη έμεινε στο Σχεδίασματου ∆εκεμβρίου 1994.

Λανθάνουσα μένει η σχέση των δυοτεθνεώτων. Τα όποια τεκμήρια χά-

νονται με την αναχώρηση προσώπων ε-νός στενού κύκλου. Ποιοι θυμούνταιπρόσωπα και καταστάσεις από την προ-δικτατορική Θεσσαλονίκη ή την Αθήνατης δεκαετίας του ’80; ∆υο πολύ κοντι-νοί άνθρωποι του Αναγνωστάκη απεβίω-σαν μέσα στη δεκαετία από τον θάνατότου. Πρώτος έφυγε ο φίλος του από το1951, ισόβιος κριτικός του έργου του α-

πό το πρώτο του βιβλίο, Αλέξ. Αργυρίου.Τέσσερα χρόνια μεγαλύτερος του ποιη-τή, αποχώρησε τέσσερα χρόνια μετά τονθάνατο εκείνου. Μετά άλλα τέσσερα χρό-νια απεβίωσε η Νόρα Αναγνωστάκη. Ηάλλοτε ποτέ απόφοιτος της νομικής,Αθηναία Νόρα Βαρβέρη, που εγκατέλει-ψε επάγγελμα, τόπο, όνομα για να ακο-λουθήσει τον άντρα της ζωής της, έφυγεστις 31 ∆εκεμβρίου 2013. Ημερομηνία,που έχει χροιά παραίτησης.

Για τη συνάντηση Αναγνωστάκη - Σαβ-βίδη στον Τύπο, μένει ένα βιβλίο και ηκριτική του παρουσίαση. Είναι «Η χαμη-λή φωνή», που εκδόθηκε ∆εκέμβριο1990. Όπως διευκρινίζεται ήδη από το ε-ξώφυλλο, πρόκειται για “μία προσωπικήανθολογία του Μανόλη Αναγνωστάκη”,με προσδιοριστικό υπότιτλο, “Τα λυρικά

μιας περασμένης εποχής στους παλιούςρυθμούς”. Λιγότερο από μήνα αργότερα,δημοσιεύτηκε η κριτική του Σαββίδη,που διαφοροποιείται της γενικότερηςτότε θερμής υποδοχής. Όχι τόσο λόγωτων διαφωνιών που διατυπώνει, όσο χά-ρις στις πλαγίως ειρωνικές παρατηρή-σεις, που αποτελούν χαρακτηριστικότων κριτικών του προσεγγίσεων.

Οι ευθείες βολές αφορούν κυρίως τονπρολογιστή, Αλέξ. Αργυρίου, παρόλοπου η συμβολή του στην έκδοση παρου-σιάζεται περιορισμένη. Το όνομά του δεναναγράφεται στη σελίδα τίτλου του βι-βλίου και ο τίτλος του προλόγου του εί-ναι μινιμαλιστικός, «Ένα σχόλιο (Ίσωςόχι εντελώς περιττό...)». Ο Σαββίδης βρί-σκει “χαλαρό” τον πρόλογο, κρίνονταςπως ο Αργυρίου ματαιοπονεί προσπαθώ-ντας να διακρίνει μείζονες και ελάσσο-νες ποιητές. Ως έμμεσα υπόλογο αντιμε-τωπίζει τον Αναγνωστάκη, που δεν ανέ-πτυξε ο ίδιος το σκεπτικό της ανθολόγη-σης, αλλά και γιατί δεν εξέδωσε την προ-σωποπαγή αυθεντική μορφή της ανθο-λογίας του, που συμπεριλάμβανε καθα-ρολόγους της πρώτης αθηναϊκής σχο-λής, μείζονες και νεοτερικούς με τα χα-μηλόφωνα ποιήματά τους. Αντ’ αυτών,προσαρμοζόμενος σε αλλότρια κριτήρια,

ανθολόγησε “ελάσσονες”, όπως Λαπα-θιώτη και Πορφύρα, που λέγεται ότι δεντου άρεσαν. Κατά την προσφιλή του συ-νήθεια, ο Σαββίδης συνοψίζει την ανθο-λογία με αριθμητικά στοιχεία: 160 ποιή-ματα, 30 άνδρες-2 γυναίκες, μέσος όρος5 ποιήματα ανά συγγραφέα, 6 ανθολο-γούνται με ένα ποίημα, 9 με περισσότερατων 5, 12 ο Μελαχρινός, 15 ο Καρυ-ωτάκης, 17 ο Άγρας. Ενώ, σημειώνειστην χρονολογική παράταξη την “αινιγ-ματική” πρόταξη του Γρυπάρη, αμέσωςμετά τον Μαβίλη.

Αυτές οι παρατηρήσεις πρόσφεραν τηναφορμή στον Ανθολόγο για μία απάντη-ση. Να επισημάνει τα λάθη της συνοπτι-κής παρουσίασης: 149 ποιήματα, μικρό-τερος μέσος όρος, με 10 ποιήματα ανθο-λογείται ο Μελαχρινός, ή ακόμη, ότι,στην παράθεση, υπάρχουν κι άλλες πα-ρεκκλίσεις από την ηλικιακή σειρά. Καιμε την ευκαιρία, να λύσει απορίες, σκια-γραφώντας το ποιητικό του σύμπαν απότις απαρχές της δημιουργίας του μέχριτις σατιρικές εκβλαστήσεις του τέλους.Το πώς είχε αρχίσει την ανθολογία απότα μαθητικά του χρόνια αντιγράφονταςτα ποιήματα με το χέρι, τη μεγάλη συ-μπάθεια που είχε στη ρίμα και την παρα-δοσιακή στιχουργία, το γιατί να προηγεί-ται ο Γρυπάρης ή να πρωτεύει σε “καλάποιήματα” ο Άγρας. Απάντηση εκ μέ-ρους του Αναγνωστάκη ή δημόσια σχό-λια δεν υπήρξαν.

Γράφοντας προ εβδομάδων για τα“ποιητικά” του Τέλλου Άγρα, αναφέ-

ραμε πως την τελευταία ανθολογία “χα-μηλής φωνής” την έκανε ένας τελευ-ταίος ρομαντικός. Εκεί, υπαινισσόμαστετον Αναγνωστάκη. Χαρακτηρίζεις, όμως,τον Αναγνωστάκη ρομαντικό; Γιατί όχι;Ήταν φύση εσωστρεφής. Ήταν απαισιό-δοξος. Έκανε ουτοπικές επιλογές. Ταποιήματά του διαπνέονται από ευαισθη-σία, συναισθηματισμό, νοσταλγία. “Πολ-λά είναι κουρδισμένα στον παραδοσιακότρόπο γραφής.” Αν ο χαρακτηρισμόςρομαντικός ξενίζει στην περίπτωσή του,είναι γιατί δείχνει να έρχεται σε αντίθε-ση με το εννοιολογικά κατηγορηματικόαριστερός. Αλλά, σήμερα, το αριστερόςκατέληξε ετικέτα-ομπρέλα για τους πλέ-ον διιστάμενους χαρακτήρες και ετερό-κλιτες συμπεριφορές. Εκείνος ανήκε σεμια προ καιρού αφανισθείσα δράκα απόρομαντικούς επαναστάτες.

Στην ΕΠΟΝ, στο Κόμμα, έγκλειστοςστις φυλακές Επταπυργίου υπό την απει-λή εκτέλεσης της θανατικής ποινής. Με-τά, στη σύντομη προδικτατορική “άνοι-ξη”, ένας από τους στυλοβάτες στα πολι-τιστικά της Αριστεράς. Αργότερα, όταν ηαπογοήτευση αρχίζει να πυκνώνει, κάνειτην εκ διαμέτρου αντίθετη ουτοπική επι-λογή, αυτήν της σιωπής. ∆εν αντέχεται,όμως, η σιωπή από ένα τόσο γόνιμοποιητικό ταμπεραμέντο. Τότε, ανοίγειλαγούμι στη σάτιρα, με τον ΜανούσοΦάσση, που “συνέχισε ως το τέλος τηςζωής του να λιμνάζει στα τελματώδη νε-ρά της ομοιοκαταληξίας”. Μέχρι που ε-ντοπίζουν το λαγούμι του καραδοκού-ντες φιλόλογοι και το φλομώνουν με δο-ξαστικά αέρια. Εκείνος το εγκαταλείπει.Σιωπά και ο Μανούσος Φάσσης. Τότε εί-ναι που θυμάται την παιδιόθεν φιλανα-γνωσία του. Εκδίδει την χαμηλόφωνη αν-θολογία με καμιά τριανταριά ποιητές,στήνει τη σειρά πεζογραφικής παράδο-σης με προπέτασμα τους μείζονες, να α-νοίγουν το δρόμο στους άλλους που “κα-νείς δεν τους ήξερε”. Βρήκαν οι νεοελ-ληνιστές να αρμέγουν. Μέχρι που “παρα-δίνεται” ολοσχερώς στην κοινωνικότητατης συντρόφου του, παρευρισκόμενος σεβραδινές μαζώξεις, στις οποίες όλο καιλιγοστεύουν τα πρόσώπα συγγενούς τα-μπεραμέντου. Εκείνος συνεχίζει να υπο-μειδιά αινιγματικά. Ίσως, και ενθυμού-μενος τους Λαυρέντιους, που είχε την τύ-χη να συναπαντήσει στο ζόρικο βίο του.

Μ. Θεοδοσοπούλου

1085 Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015 2277ΒΙΒΛΙΟ

Μ. Ανα γνω στά κηςΕνε νή ντα πα ρά ∆έ κα

Νοέμ βριος 1983. Ο Μα νό λης Ανα γνω στά κης στο γρα φείο του ο μό τε χνου Τά κη Σι νό που λου,στον Πε ρισ σό.

2288 Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015MOYΣΙΚΗ

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

[email protected]

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ημυσταγωγία της ακρόασης του βινυλίουόταν η βελόνα του πικ-απ μπαίνει στα αυ-λάκια του και ο ζεστός ήχος του αναβλύζει

από τα ηχεία, έφερε κοντά μια ομάδα ανθρώπωνπου δημιούργησε το Vinyl is back. Μια εκδήλωσηπου ζωντανεύει το όνειρο κάθε λάτρη της μουσι-κής, την οποία από την πρώτη στιγμή αγκάλιασεμαζικά ο κόσμος. Πρόκειται για τη κορυφαία διορ-γάνωση για το βινύλιο, έχοντας πλέον καταξιωθείως το σημείο συνάντησης όσων αγαπούν τη μου-σική και τον ιδιαίτερο ήχο των δίσκων βινυλίου.Γρήγορα μάλιστα έγινε ένα «πάρκο ψυχαγωγίας»για τους μουσικόφιλους, επαναπροσδιορίζοντας τησχέση τους με τη μουσική. Μέσα από τα βινύλια ομουσικόφιλος κυριολεκτικά «κοσκινίζει» τους μου-σικούς και τις μπάντες, ενώ οι νεώτεροι λάτρεις

του βινυλίου, που όλο και πληθαίνουν, ακούν καλ-λιτέχνες που μόνο από τον μεγαλύτερο αδερφότους ή τους γονείς τους είχαν ακούσει.

Το Vinyl is back δίνει χώρο στην 7η τέχνη καικάνει αφιέρωμα στα μουσικά - και όχι μόνο - ντο-κιμαντέρ του βραβευμένου κινηματογραφιστή καιδημοσιογράφου Αντώνη Μποσκοΐτη με προβολήτριών ταινιών του.

θα προβληθούν τα ντοκιμαντέρ: Σε πρώτη επί-σημη παγκόσμια προβολή το ντοκιμαντέρ «Οδύσ-σειες σωμάτων - Μπαλάντα για τον Νίκο Κούν-δουρο» [Παρασκευή 13/3, Σάββατο 14/3, Κυριακή15/3, στις 7.30μ.μ.], το «Ζωντανοί στο Κύτταρο -Σκηνές Ροκ» [Σάββατο 14/3 και Κυριακή 15/3, στις5μ.μ.], το «Φλέρυ - Τρελή του φεγγαριού» [Σάββατο14/3 και Κυριακή 15/3, στις 6.30μ.μ.]. Επίσης με

αφορμή τα δισκάκια της σειράς «Τραγούδια στο βι-νύλιο με το χασάπικο νόημά τους» του συνθέτη Μι-χάλη Κουμπιού το Vinyl is back θα φιλοξενήσειπέντε μικρές συναυλίες 13 & 15 Μαρτίου. Συγκε-κριμένα, την Παρασκευή 13/3, στις 5μ.μ.: ο Βασί-λης Λέκκας και ο Μανώλης Ανδρουλιδάκης. Στις7μ.μ.: η Μαρία Αναματερού. Την Κυριακή 15/3, στις12μ.: η Σαββέρια Μαργιολά και ο Γιώτης Σαμαράς.Στις 1.30μ.μ.: ο Χάρης Μακρής. Στις 7μ.μ.: ο Μιχά-λης Κουμπιός, η Ζωή Τηγανούρια και ο ΜανώληςΑνδρουλιδάκης.

Παρασκευή 13 Μαρτίου από τις 5 έως τις 9μ.μ.,Σάββατο 14 και Κυριακή 15 Μαρτίου, από τις11π.μ. έως τις 9μ.μ., στο Κτίριο «Μηχανουργείο»(∆12) στο «Τεχνόπολις» του ∆ήμου Αθηναίων. Εί-σοδος ελεύθερη όλες τις ημέρες.

Για την παγκόσμιαημέρα της γυναίκας

Το Λιμάνι της Αγωνίας γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας πα-ρουσιάζοντας δύο αγωνίστριες δημιουργούς και το έργο τους: την ΕλένηΠορτάλιου, καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ και την ποι-

ητική της συλλογή «Ίχνη ζωής» και την Νένα Βενετσάνου, τραγουδοποιό καιερμηνεύτρια προικισμένη με μια σπάνια φωνή, που προβάλλει διεθνώς το γυ-ναικείο λόγο μέσα από πολιτιστικές και πολιτικές δραστηριότητες.

Το βιβλίο της Ελένης Πορτάλιου θα παρουσιάσουν ο Νίκος Γαζέπης, αρχιτέ-κτων και ο Παρασκευάς Καρασούλος, εκδότης της Μικρής Άρκτου, συγγρα-φέας. Τα Ποιήματα διαβάζουν η Ελένη Πορτάλιου και ο ηθοποιός ΑπόλλωνΜπόλλας. Συνοδεύει ο Γιώργος Καραγιάννης στην κλασική κιθάρα. Στη συνέ-χεια θα απολαύσουμε τη Νένα Βενετσάνου με την κιθάρα της και τη λυρικήφωνή της σε μοναδικές ερμηνείες από το πλούσιο ρεπερτόριό της, που καλύ-πτει όλο το φάσμα του ελληνικού τραγουδιού, από το δημοτικό τραγούδι έωςτη σύγχρονη όπερα. Είναι δεκτά τρόφιμα διαρκείας για το πρόγραμμα κοινω-

νικής αλληλεγγύης του Λιμανιού. Την Κυριακή 8 Μαρτίου, στις 7.30μ.μ., στο Στέκι του Λιμανιού της Αγωνίας (Πραξιτέλους78 & Ελ. Βενιζέλου). Είσοδος ελεύθερη.

Mαγικό ταξίδιστη μουσικήτου Σιμπέλιους

Οι Παπιστάνοι έχουν συνδέσει το όνομα τους με την Ικα-ριώτικη παράδοση των πανηγυριών. Σε αυλές και σε πλατείεςμεταφέρουν, από ψυχή σε ψυχή και με ψυχή, το ∆ιονυσιακόσυναίσθημα του γλεντιού, της ατέλειωτης χαράς, του ξένοι-αστου καλοκαιριού, ταυτόσημου με το υπέροχο νησί της Ικα-ρίας. Από την Ικαρία, λοιπόν, οι Παπιστάνοι συνεχίζουν καιφέτος την επιτυχημένη τους διαδρομή και τις εμφανίσεις τουςστις πιο γνωστές μουσικές σκηνές της Αθήνας.

Αυτή τη φορά, μας παρασύρουν σε μια μεταδιονυσιακή διά-σταση, made in Ikaria, με την παρουσία όμως στο πρόγραμματους και αρκετών έντεχνων τραγουδιών! Μαζί τους όπωςπάντα οι Θεολόγος Κάππος και Βιολέτα Ίκαρη στο τραγούδικαθώς και ο Κωνσταντίνος Παπαγιάννης στις κιθάρες και ο∆ρόσος Σκυλας στα κρουστά. Οι Παπιστάνοι είναι οι: ΧάρηςΤσώρης-Καραπετης: ενορχήστρωση - τραγούδι - κιθάρα -μπουζούκι τρίχορδο, Κωνσταντίνος Καλογρίδης: λαούτο -μπουζούκι τετράχορδο, Ευθυμία Μαγγίρα: τραγούδι - φωνη-τικά, Νικός Κράτσας: βιολί.

Την Κυριακή 8 Μαρτίου, στις 9μ.μ., στη μουσική σκηνή τουΡυθμός Stage. Είσοδος στο μπαρ: 10 ευρώ με μπύρα ή κρασί.

Από την Ικαρία με αγάπη

Φθόνος, διαφθορά, διαπλοκή, ύπο-πτες δοσοληψίες, ιδεολογικέςσυγκρούσεις, εξεγέρσεις, στο

όνομα της δημοκρατίας. Ένα πολιτικόδράμα που θέτει διαχρονικά ερωτήματαγια την εντιμότητα, την ελευθερία, τηνπολιτική αρχή, απεικονίζοντας τη σύγ-χρονη πραγματικότητα και παραμένονταςδιαρκώς επίκαιρο. Παίρνοντας αποστά-σεις από τις ακαδημαϊκές προσεγγίσεις, ογνωστός συνθέτης Φίλιππος Τσαλαχού-ρης πρωτοτυπεί εγκαταλείποντας τηνκαθιερωμένη ορχηστρική συνοδεία στοναδόμενο λόγο. Την αντικαθιστά με ένανευφάνταστο οργανικό συνδυασμό: εκκλη-σιαστικό όργανο, δύο πιάνα και σύνολοκρουστών. Εκτός από τους σολίστ, πα-ρουσιάζει εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον ηπολυπληθής χορωδία (150 άτομα) από χο-ρωδούς και ηθοποιούς, αφού πρωταγωνι-στής του έργου αναδεικνύεται εντέλει ολαός. Το λιμπρέτο υπογράφει ο ∆ιονύσηςΚαψάλης, το ποιητικό κείμενο του οποίουβασίζεται στο ομώνυμο θεατρικό έργοτου Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Σε αυτό το τολμηρόοπερατικό εγχείρημα, ο Φίλιππος Τσαλα-

χούρης συμπορεύεται με το Ωδείο Αθη-νών και τη ∆ραματική Σχολή του. Σύμμα-χός τους, η Χορωδία του ΟΤΕ υπό τη δι-δασκαλία του μαέστρου ∆ημήτρη Μπου-ζάνη.

Συντελεστές : Εκκλησιαστικό όργανο:Ουρανία Γκάσιου, πιάνο α΄ και β΄: ΜαρίαΕυστρατιάδη, Γιάννης Γιαννόπουλος, σύ-νολο κρουστών: Τάξη κρουστών ΩδείουΑθηνών ∆ημήτρη ∆εσύλλα. Ερμηνεύουνοι: Βαγγέλης Μανιάτης, Νικήτας Γκρίτζα-λης, ∆ημήτρης Παπαγεωργίου, ΕμμανουήλΠαπαδόπουλος, Αλέξανδρος Σταυρακάκηςκ.ά. Ικέτες συγκλητικοί: Τριτοετείς σπου-δαστές της ∆ραματικής Σχολής τουΩδείου Αθηνών. Λαός της Ρώμης: Χορω-δία σπουδαστών του Ωδείου Αθηνών,σπουδαστές της ∆ραματικής Σχολής τουΩδείου Αθηνών και Χορωδία του ΟΤΕ.

Την Τετάρτη 11 και την Πέμπτη 12Μαρτίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσαΧρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μου-σικής Αθηνών. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22και 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 ευρώ (φοι-τητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (πο-λύτεκνοι, 65+).

“ΙούλιοςΚαίσαρ”μια νέαελληνικήόπερα

Vinyl is back

HνεοσύστατηMητροπολιτική ΣυμφωνικήΟρχήστρα της Αθήνας

φέρνει μια νέα μουσική πνοή στηνΕλλάδα, διαγράφοντας ήδη από ταπρώτα της βήματα και τη θερμήαποδοχή του κοινού μιαελπιδοφόρα πορεία. Με τοεμβληματικό έργο «Finlandia» τουΓιαν Σιμπέλιους, ένα έργο πουαποτέλεσε το δεύτερο εθνικό ύμνοτης χώρας καθώς έδωσε με τομεγαλοπρεπή λυρισμό και τιςδραματικές εκρήξεις του,έμπνευση στουςεθνικοαπελευθερωτικούς αγώνεςτων Φινλανδών, ξεκινά το μαγικόταξίδι στη μουσική του μεγάλουφιλανδού συνθέτη. Στη συνέχειαθα ακουστεί η πολύ γνωστή 2ηΣυμφωνία, χαρακτηριστικό δείγματης κρυστάλλινης και αγνής απότους μουσικούς βερμπαλισμούςτης εποχής του συνθετικής γραφήςκαι αποτελεί επίσης ένα έργοορόσημο ως προς τις αξιώσεις πουκαλείται να υπερβεί έναςμαέστρος, ώστε να ψηλαφίσει καινα αποκαλύψει την ιδιαιτερότητατης μουσικής φυσιογνωμίας τουΣιμπέλιους. Στις δύο συναυλίες θαμετέχουν δυο ξεχωριστοί σολίστκαι κορυφαίοι μουσικοί της80μελούς νεοσύστατηςMητροπολιτικής ΣυμφωνικήςΟρχήστρας της Αθήνας. Στις 9 Μαρτίου, ο καταξιωμένοςσολίστ και κορυφαίος τσελίστας,Κωνσταντίνος Σφέτσας θαερμηνεύσει το κονσέρτο τουΛουίτζι Μποκερίνι, LuigiBoccherini (in B-flat major, G.482),ενώ στις 10 Μαρτίου ηαναγνωρισμένη φλαουτίστα,Ναταλία Γεράκη θα ερμηνεύσει τηFantaisie Brillante του ΦρανσουάΜπορν, Francois Borne (πάνω σεθέματα της Όπερας Carmen τουBizet).∆ευτέρα 9 Μαρτίου και Τρίτη 10Μαρτίου, στις 9μ.μ., στο ΊδρυμαΜιχάλης Κακογιάννης. ΤιμέςΕισιτήριων: 18 ευρώ στο ταμείοτην ημέρα της κάθε συναυλίας, 14ευρώ προπώληση.

Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015 2299KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Του Στράτου Κερσανίδη

Λένε πως για να μπορέσει έναςλαός να πορευθεί στο παρόν καιτο μέλλον, πρέπει να συμφιλιωθεί

με το παρελθόν του, με τις σκοτεινέςπτυχές της ιστορίας του. Τέτοιες πτυχέςέχουν όλοι οι λαοί, όλα τα έθνη του κό-σμου κι αν κάτι οφείλουν να πράξουν τακράτη και οι πολιτικές ηγεσίες, πέρααπό γιορτές εθνικού μεγαλείου, θα πρέ-πει να αφουγκραστούν τις παλιές πληγέςκαι να αποδεχτούν λάθη κ ι εγ-κλήματα που διέπραξαν οι πρόγονοίτους. Έτσι θα αποτινάξουν από πάνω

τους τη ντροπή και τις ενοχές και θα κοι-τάξουν μπροστά.

Το 1915, κατόπιν μελετημένου σχε-δίου, σφαγιάστηκαν περίπου 1.500.000Αρμένιοι από την κυβέρνηση της Τουρ-κίας. Ο αριθμός αυτός δίδεται από δυτι-κές και αρμενικές πηγές ενώ οι τουρκι-κές μιλούν για έναν αριθμό από 600 έως800 χιλιάδες θύματα. Όμως η Τουρκία,100 χρόνια μετά από το τεράστιο αυτόιστορικό έγκλημα δεν δέχεται τηνύπαρξη γενοκτονίας, ισχυριζόμενη πωςαυτό που συνέβη δεν ήταν παρά ένας βί-αιος εκτοπισμός των Αρμενίων.

Ως ημερομηνία που ξεκίνησε η Γενο-

κτονία αναφέρεται η 24η Απριλίου 1915,όταν συνελήφθησαν οι ηγέτες της αρμε-νικής κοινότητας στην Κωνσταντινού-πολη και εκατοντάδες ομοεθνείς τουςαπαγχονίστηκαν.

Την τιμή του τουρκικού λαού ανέλαβενα σώσει ένας τουρκικής καταγωγήςσκηνοθέτης, ο Φατίχ Ακίν, με την ταινία«Η μαχαιριά» (The cut), την οποία είδαμεστο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσα-λονίκης. Ο τουρκικής καταγωγής γερμα-νός σκηνοθέτης επιχειρεί μια ριψοκίν-δυνη κατάδυση στο ένοχο παρελθόν τηςΤουρκίας, η οποία δεν πρόκειται νακάνει ευτυχισμένη την πολιτική ηγεσίατης γείτονος χώρας.

Η ιστορία ξεκινά από το Μαρντίν τηςνοτιοανατολικής Τουρκίας, το 1916. Ητουρκική αστυνομία αρχίζει να συλλαμ-βάνει τους Αρμενίους, ανάμεσα στουςοποίους είναι κι ένας νεαρός σιδεράς, οΝαζαρέτ Μανουγκιάν. Μέσα από τηνιστορία του Μανουγκιάν, ενός άνδρα μεδύο δίδυμες κόρες, ο Ακίν εξιστορεί τησυστηματική σφαγή, τη γενοκτονία πουτο τουρκικό κράτος αρνείται να αποδε-χτεί και σχεδόν την αποσιωπά ως ιστο-ρικό γεγονός. Ο Ναζαρέτ, αφού αποχω-ρίζεται με βίαιο τρόπο από την οικογέ-νειά του, επιστρατεύεται μαζί με άλλουςομοεθνείς του και εργάζεται κάτω απόάθλιες κι απάνθρωπες συνθήκες στηνκατασκευή δρόμων. Αφού σώζεται σαναπό θαύμα από μια ομαδική εκτέλεσημαθαίνει πως οι δικοί του δολοφονήθη-καν από τις ορδές του οθωμανικού στρα-τού και των ατάκτων. Με κόπους φτάνειστο Χαλέπι, μαθαίνει πως οι κόρες του

είναι ζωντανές και τις αναζητά στηΣυρία, το Λίβανο, την Κούβα και τιςΗΠΑ. Σε αυτή την οδύσσειά, συναντάπολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους,αγνούς και καλόκαρδους, αλλά και τηναγριότητα του πολέμου προσωποποι-ημένη.

Ο Φατίχ Ακίν μετά από τις χαμηλούπροφίλ ταινίες του επιλέγει να στραφείπρος μια κινηματογραφική υπερπαρα-γωγή η οποία αγγίζει την τελειότητα. Μεεξαιρετική δουλειά στα σκηνικά και τακουστούμια, ώστε να αναπαριστάται μεπιστότητα η εποχή, σκηνοθετεί μιασκληρή και συγκινητική ταινία με τηνοποία ακολουθεί την οδύσσεια ενός αν-θρώπου, μένοντας πιστός στα ιστορικάγεγονότα. Κατά τη γνώμη μου, όμως,αναλώνεται μέσα στις δαιδαλώδεις απαι-τήσεις της υπερπαραγωγής, δίνοντας ιδι-αίτερη βαρύτητα στο ταξίδι αναζήτησηςτου ήρωά του, κρατώντας μια υπαινι-κτική προσέγγιση απέναντι στην Ιστο-ρία. Όμως μέσα από την προσωπικήτραγωδία του Μανουγκιάν, ο Ακίν κατα-γράφει με ανάγλυφο τρόπο τη γενοκτο-νία δείχνοντας πώς ένα τεράστιο δράμααποτελείται από χιλιάδες μικρά προσω-πικά δράματα.

Ένας ταλαντούχος αλλά και τολμηρόςσκηνοθέτης, σε μια ταινία η οποία μπή-γει το μαχαίρι στο κόκκαλο και συγκλο-νίζει με την ειλικρινή προσέγγιση μιαςιστορικής πληγής που αιμορραγεί ακόμηύστερα από 100 χρόνια.

[email protected]

«Η ΜΑΧΑΙΡΙΑ»

Η αιμορραγούσα πληγή της Ιστορίας

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ«Τιμπουκτού» (Timbuktu) του Αμπντεραμάν Σισακό: Την περίοδο 2012-2013,

μια οργάνωση φανατικών ισλαμιστών, στα πρότυπα της Αλ Κάιντα, κατέ-λαβε το Βόρειο Μάλι και εφάρμοσε το νόμο της σαρία. Στο Τιμπουκτού, τηνεξωτική αυτή πόλη της αφρικανικής χώρας, τα χρώματα και οι μουσικέςέχουν αντικατασταθεί από το σκοτάδι και τη σιωπή. Οι γυναίκες έχουνγίνει σκιές, ο τρόμος κυριαρχεί. Εκεί ζει ο Κιντάν με τη γυναίκα του, Σατίμα,ένα ζευγάρι βοσκών Τουαρέγκ με τα δυο τους παιδιά, την Τόγια και τονΙσάν. Μετά από ένα ατυχές περιστατικό, ο Κιντάν θα βρεθεί αντιμέτωποςμε την καινούρια δικαιοσύνη, με τον ισλαμικό νόμο και την αυθαίρετη καισκληρή εφαρμογή του. Η ταινία κέρδισε 7 βραβεία Σεζάρ (καλύτερης ται-νίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου, μουσικής, φωτογραφίας, ήχου και μοντάζ).

«Όχθες» του Πάνου Καρκανεβάτου: Ένα ποτάμι σύνορο Ανατολής - ∆ύσης...Σε ένα σημείο στο χάρτη, όπου τα κύματα της ιστορίας ξεβράζουν ανθρώ-πινες ψυχές. Σε ένα τοπίο, όπου οι πρωταρχικές, αρχετυπικές ανάγκες κι-νούν τους ανθρώπους, διασταυρώνονται ορισμένοι παράξενοι δρόμοι τηςαγάπης κι οι ήρωες βαδίζουν πάνω σε μια λεπτή κόκκινη γραμμή.

«Στα χρόνια της βίας» (A most violent year) του Τζ. Σ. Σάντορ: Η δράση εκτυ-λίσσεται στη Νέα Υόρκη το 1981, μια από τις πιο βίαιες χρονιές στην ιστο-ρία της πόλης. Ο Έιμπελ και η γυναίκα του Άννα προσπαθούν να κρατήσουντην επιχείρησή τους ζωντανή και κερδοφόρα, καθώς γύρω τους μαίνεταιτο έγκλημα.

«Focus» των Γκλεν Φικάρα και Τζον Ρέκουα: Έμπειρος απατεώνας εκπαι-δεύει στην τέχνη του νεαρά. Μετά από 3 χρόνια θα συναντηθούν ως αντα-γωνιστές στο Μπουένος Άιρες.

«Νυχτερινός ανταποκριτής» (Nightcrawler) του Νταν Γκίλροϊ: Ο Λου Μπλουμψάχνει απελπισμένος για δουλειά, ώσπου ανακαλύπτει τον «υπόγειο» καιεφήμερο κόσμο του αστυνομικού ρεπορτάζ στο Λος Άντζελες. Σύντομα με-τατρέπεται σε έναν αμφιβόλου ηθικής δημοσιογράφο που θα κάνει ταπάντα για την αποκλειστικότητα.

«Μητριαρχία» του Νίκου Κορνήλιου: 60 Γυναίκες. 7 Μέρες. Ένας κόσμος.Ένα καταφύγιο γυναικών απειλείται με κατεδάφιση. 60 γυναίκες διαφορε-τικών ηλικιών, εθνικοτήτων και κοινωνικών προελεύσεων συγκεντρώ-νονται για να το προστατεύσουν, επιχειρώντας να επαναπροσδιορίσουν τηθέση τους στον κόσμο σήμερα. Την ημέρα συζητούν και συγκρούονται.

«Στο δρόμο για το σχολείο» (Sur le chemin de l’ ecole) του Πασκάλ Πλισόν: Ο11χρονος Τζάκσον ξυπνά καθημερινά στις 5:30 για να περπατήσει, μαζί μετη μικρότερη αδερφή του, πάνω από 15 χιλιόμετρα άγριας φύσης στηνΚένυα, αποφεύγοντας τις επιθέσεις ελεφάντων. Ο Καρλίτο, καβάλα στοάλογό του και παρέα με τη δική του αδελφή, διασχίζουν πετρώδεις κοιλά-δες και λόφους της Παταγονίας. Στο Μαρόκο, η Ζαχίρα και η παρέα τηςανεβοκατεβαίνουν βουνά, ενώ ο Σάμουελ βασίζεται στο νεαρότερο αδερφότου για να σπρώξει την αυτοσχέδια αναπηρική του καρέκλα μέσα από κα-τεστραμμένους δρόμους και βάλτους της Ινδίας. Ντοκιμαντέρ.

Σινεφίλ

Αποκαλυπτικά και εξαιρετικά ανθρώπινα, τα ελληνικά ντοκιμαντέρ που συμμε-τέχουν στο 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου αιώνα, τοοποίο ξεκινά την ερχόμενη Παρασκευή 13 Μαρτίου και θα διαρκέσει ως τις 22 Μαρ-τίου. Ανασυνθέτουν τη σύγχρονη πραγματικότητα σε όλες τις εκφάνσεις της. Συνο-λικά 63 ελληνικά ντοκιμαντέρ, τόσο στο διεθνές πρόγραμμα, όσο και στο ελληνικόπανόραμα, καλύπτουν ένα ευρύ θεματικό φάσμα που συγκροτεί ένα πολύμορφο κα-λειδοσκόπιο του κόσμου μας. Πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, εικόνες της κρί-σης, ανθρώπινα δικαιώματα, πορτρέτα ανθρώπων με ξεχωριστές ιστορίες ζωής,τέχνη, παραδόσεις, αλλά και μνήμες από το παρελθόν, προσκαλούν το κοινό σε ένασυναρπαστικό κινηματογραφικό ταξίδι.

Το θεματικό φάσμα των ταινιών διακρίνεται από διάφορες ενότητες όπως: «Πο-λιτική», όπου διερευνώνται τα πολλά πρόσωπα της πολιτικής, «Κρίση και μετα-κρίση», όπου καταγράφεται το χρονικό ελληνικής κρίσης και ο δραματικός της αν-τίκτυπος, «Κόντρα στις προκαταλήψεις», με θέμα το ρατσισμό, «Εκτός συνόρων»,με ταινίες γυρισμένες σε άλλες χώρες, «Από γενιά σε γενιά», όπου καταγράφονταιπαραδόσεις και πρακτικές που μεταβάλλονται ή χάνονται, «Με επίκεντρο τον άν-θρωπο», όπου αναδεικνύουν οι πολλαπλές όψεις της ανθρώπινης φύσης, «Περι-βάλλον», με ταινίες περιβαλλοντικού και οικολογικού περιεχομένου, «Ξεχωριστέςπροσωπικότητες», με πορτρέτα ανθρώπων που η ζωή και το έργο τους παρουσιάζειιδιαίτερο ενδιαφέρον, «Εικόνες από το παρελθόν», με ταινίες οι οποίες καταγρά-φουν την ιστορία, «Τέχνη σε πρώτο πλάνο», όπου αναδεικνύονται οι ποικίλες μορ-φές τέχνης και «Καλλιτεχνικά πορτρέτα», όπου παρουσιάζονται τα πορτρέτα διά-φορων καλλιτεχνών.

17ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Τα ελληνικά ντοκιμαντέρ

«Οικο-γενειακή

υπόθεση»


Της Έλενας Καραμανίδου

Στη δεκαετία του ’40, εξαιτίας τουΒ’ Παγκοσμίου Πολέμου και τουεμφυλίου, οι γυναίκες εμφανίστη-

καν μαζικά στο δημόσιο χώρο, ενεπλά-κησαν εκούσια, ή ακούσια με την πολι-τική -διαμέσου της συμμετοχής τουςστις γυναικείες οργανώσεις, της δράσηςτους στην ΕΠΟΝ, την ΕΑ, τον ∆ημοκρα-τικό Στρατό και τέλος μέσω της ποινήςπου τους επιβλήθηκε για τις αριστερέςιδέες τους, ή την παροχή βοήθειας προςαριστερούς άντρες, γεύτηκαν τιςακραίες συνθήκες στη φυλακή και τηνεξορία.

Η εξορία δεν καταργούσετη «φύση»

Η εμπλοκή με την πολιτική έπρεπε νασυμβαδίσει με την ατελή πολιτική τουςυπόσταση. Οι γυναίκες δε θεωρούντανπολιτικά όντα, συνεπώς τη δεδομένηχρονική στιγμή δανείστηκαν στοιχείαπολιτικότητας, τα οποία εκφράστηκανμέσα από την αριστερή πολιτική θέσητους, ή την υπόνοιά της. ∆εν ήταν ισό-τιμες -με τους άντρες- πολίτες, δεν τουςείχαν αποδοθεί πολιτικά δικαιώματα,ήταν αποκλεισμένες στην ιδιωτικήσφαίρα του σπιτιού και της οικογένειαςκαι ο λόγος της εξόδου τους στη δημό-σια ήταν οι οικονομικές και κοινωνικέςαλλαγές που είχαν τελεστεί στην ελλη-νική κοινωνία, κατά το μεσοπόλεμο.

Ωστόσο, και παρά τη μαζική είσοδοτων γυναικών στη δημόσια σφαίρα, ηγυναικεία πολιτικότητα της εποχής δεν

αμφισβήτησε τον εξουσιαστικό δυισμότων φύλων, τη γυναικεία «φύση», καιτους παραδοσιακούς της ρόλους. Η λει-τουργιστική δομή της οικογένειας, η ου-σιοκρατική προσέγγιση των φύλων,καθώς και οι διεκδικήσεις των γυναι-κείων οργανώσεων της εποχής αποτέ-λεσαν ένα αδιαπέραστο προστατευτικόκουκούλι, το οποίο δεν διαρρήχθηκεούτε με την μαζική γυναικεία συμμετο-χικότητα στο βουνό, ή στην εξορία, ούτεμε την έμπρακτη απόδειξη της αντοχήςτων γυναικών στις στερήσεις, τις κα-κουχίες, τα βασανιστήρια. Υπέστησανως τιμωρία την εξορία, ενώ αυτή η πα-ράδοξη «ισότητα» δεν καταργούσε τη«φύση» τους, η οποία ήταν υπεύθυνηγια την ουσιαστική κοινωνική ανισό-τητα που βίωναν. Έτσι, μετά την από-δοση πολιτικών δικαιωμάτων και τοσταδιακό εκδημοκρατισμό του ελληνι-κού πολιτικού συστήματος, οι γυναίκεςεπέστρεψαν στα σπίτια τους και στουςπαραδοσιακούς τους ρόλους.

Οι «Βουλγάρες πόρνες»

Η περιπέτεια της εκτόπισης των γυ-ναικών λόγω του εμφυλίου πολέμου ξε-κινά από τα τέλη 1947 με αρχές του1948. Γυναίκες με δράση στην αντί-σταση, με δημοκρατικά φρονήματα,προσκείμενες στην αριστερά, ή απλάσυγγενείς ανταρτών ή συμπαθούντων,κατέληξαν στα κρατητήρια της Ασφά-λειας.

Όλες οι πολιτικές κρατούμενες πουεκτοπίστηκαν στα ξερονήσια πέρασαναπό το Τμήμα Μεταγωγών Πειραιώς,

εντός του οποίου καταγράφονταν καικρατούνταν μέχρι να μεταφερθούν, με-ρικές από αυτές αρχικά στην Ικαρία το1947, και τον Μάρτιο του 1948 στη Χίο.Στη Χίο έμειναν από τον Μάρτιο 1948έως τον Απρίλιο του 1949 περίπου. Οεπόμενος σταθμός εκτόπισής τους είναιτο Τρίκερι, ένα νησί του Παγασητικού,το οποίο δέχτηκε τη μαζική άφιξη τωνγυναικών τον Απρίλιο του 1949. ΣτοΤρίκερι συμβίωσαν 5.000 γυναίκες καιπαιδιά περίπου και τον Ιανουάριο του1950 πήραν το δρόμο για τη Μακρόνησοοι εναπομείνασες 1.200 (περίπου). Οιγυναίκες εντάσσονται στο ΕΣΑΓ, δη-λαδή στο Ειδικόν Σχολείον Αναμορφώ-σεως Γυναικών.

Στην Μακρόνησο οι γυναίκες ήρθανγια άλλη μια φορά αντιμέτωπες με τουςπαραδοσιακούς ρόλους τους. Καταρ-χάς, βρέθηκαν σε έναν τόπο εκτόπισηςστον οποίο βρίσκονταν και άντρες πο-λιτικοί εξόριστοι, ενώ στη Χίο και στοΤρίκερι -τους προηγούμενους τόπουςεξορίας τους- διαβίωναν αποκλειστικάγυναίκες. Στη Μακρόνησο αναγκάστη-καν να έρθουν σε επαφή, προκειμένουοι ήδη «μετανιωμένοι» άντρες να τιςενημερώσουν για τα επερχόμενα βασα-νιστήρια και άρα να τις πείσουν να υπο-γράψουν τη δήλωση μετανοίας.

Τα χαράματα της 30ης Ιανουαρίου1950, την ημέρα των άγριων βασανιστη-ρίων, όταν οι γυναίκες δεν υποκύπτουνστους εκβιασμούς, κατηγορούνται γιατην πολιτική στάση και συμπεριφοράτους ως «Βουλγάρες, πόρνες, κοινές,γύναια, γυναίκες του δρόμου, απορρίμ-ματα της Ελλάδας, φαρμακερές έχιδ-νες, ύαινες, λύκαινες, βρώμες»,κλπ1. Οιαλφαμίτες, ως μέσο πίεσης, άρπαξαν ταπαιδιά από εκείνες που δεν είχαν υπο-γράψει, με τη δικαιολογία ότι δεν ήτανγνήσιες Ελληνίδες. «Τα παιδιά σας ανή-κουν στην Ελλάδα. Όποια θέλει τοπαιδί της πρέπει πρώτα να γίνει Ελλη-νίδα»2.

Τόσο η ιδεολογική ταυτότητα, όσοκαι η σχέση του φύλου τους με την πο-λιτική συμμετοχή τους, αποκαθήλωνετην ιερότητα της οικογένειας, αποδο-μούσε τον ανθεκτικό κορμό της πα-τριαρχικής φυσιογνωμίας της, απει-λούσε με εκθεμελίωση την εθνικοφρο-σύνη ως κυρίαρχη ιδεολογία. Μια τέτοιααπειλή κινητοποιούσε τους αλφαμίτεςνα ανταποδώσουν με τέτοιους χαρακτη-ρισμούς, στοχεύοντας, μεταξύ άλλων,στην αποδόμηση της «γυναικείας» ηθι-κής φυσιογνωμίας. Ο βαθμός της «ηθι-κής» των γυναικών είναι αντιστρόφωςανάλογος προς τους προσβλητικούς χα-ρακτηρισμούς σεξουαλικού τύπου. Οβαθμός της ηθικής τους συμπλέει μετην αφοσίωση στην οικογένεια, την ιε-

ρότητα του μητρικού ρόλου. Ως εκ τού-του, οι χαρακτηρισμοί «πόρνες» κοκ(και όχι «προδότριες» π.χ.) δε συνάδουνμε την ηθική τους, ακυρώνουν μια βα-σική λειτουργία που επιτελούν στοσπίτι, λειτουργία που τη φέρουν και στοδημόσιο χώρο, ουσιαστικά τους απο-στερεί τα βασικά «χαρακτηριστικά»τους.

Η έμφαση στους παγιωμένους γυναι-κείους κοινωνικούς ρόλους, δηλαδήστο ρόλο της μητέρας, αδερφής, κόρης,συζύγου, νοικοκυράς, ηθικής γυναίκας,απροστάτευτης δίχως άντρα κλπ. είναιευκρινής. Οι γυναίκες στο δημόσιοχώρο εγγράφονται κυρίως ως μητέρες,γι’ αυτό και οι αλφαμίτες στο πλαίσιοτων βασανιστηρίων απομακρύνουν ταπαιδιά τους, προσδοκώντας ότι ο μη-τρικός ρόλος θα υπερισχύσει των πολι-τικών πεποιθήσεων και της συλλογικήςαλληλεγγύης.

Η εξορία ως δημόσιος χώρος

Σύμφωνα με την αστική ιδεολογία, οιγυναίκες στερούμενες γνώση, επαγγελ-ματική ανεξαρτησία και πολιτική ελευ-θερία, είναι υποχρεωμένες να επιτελούνορισμένες λειτουργίες μέσα στην οικο-γένεια. Οι τρεις βασικές γυναικείες λει-τουργίες για την αστική ιδεολογία είναια) η σεξουαλική τους συμπεριφορά, β)η αναπαραγωγική τους ικανότητα και γ)η ανατροφή των παιδιών3. Για αυτόν τολόγο οι εξόριστες γυναίκες αντιμετωπί-ζονται ως μητέρες, σύζυγοι κλπ. Καθο-ρίζονται μέσα από τους λειτουργιστι-κούς ρόλους που υποχρεούνται να φέρ-νουν καθημερινά σε πέρας εξαιτίας της«φύσης» τους. Ως αποτέλεσμα των πα-ραπάνω η Μ. Μαγγιώρου διαβλέπει τηδιαφορετικότητα του ηθικού κώδικα, μετον οποίο κρίνονται και στον οποίουπόκεινται οι γυναίκες4.

Σύμφωνα πάλι με την αστική ιδεολο-γία, το άτομο στο δημόσιο χώρο αποτε-λεί τον ιδιοκτήτη του εαυτού και της πε-ριουσίας του, ο οποίος είναι αποκομμέ-νος από τις οικογενειακές σχέσεις5. Ηλειτουργία της μητρότητας- μία εκ τωντριών λειτουργιών που επιτελούν οι γυ-ναίκες - κατατάσσεται στην ιδιωτικήσφαίρα, είναι «εξ ορισμού ασυμβίβαστημε την πλήρη και ισότιμη ένταξη στηνπολιτική κοινωνία», στο πλαίσιο του φι-λελευθερισμού6.

Είναι ξεκάθαρο λοιπόν, πως οι άντρεςανήκουν στη δημόσια και οι γυναίκεςστην ιδιωτική σφαίρα. Τι συμβαίνειόμως με τις εξόριστες γυναίκες; Πούανήκει η ειδική αυτή κατηγορία; Πώςθα μπορούσε να οριστεί η εξορία καιπιο συγκεκριμένα, η Μακρόνησος; Ηεξορία και πιο συγκεκριμένα το στρα-

Τόσο η ιδεολογική ταυτότητα, όσο και η σχέση τουφύλου τους με την πολιτική συμμετοχή τους, απο-καθήλωνε την ιερότητα της οικογένειας, αποδο-μούσε τον ανθεκτικό κορμό της πατριαρχικής φυ-σιογνωμίας της, απειλούσε με εκθεμελίωση τηνεθνικοφροσύνη ως κυρίαρχη ιδεολογία.

“«Γυναίκες εξό ριστες: ατελείς πολίτεςστο δημόσιο χ ώρο της εξορίας»

Η ΕΠΟΧΗ 8 Μαρτίου 2015 3311ΘΕΜΑΤΑ

τόπεδο συγκέντρωσης στη Μακρόνησομπορεί να θεωρηθεί δημόσιος, πολιτι-κός χώρος, με τη διαφορά ότι είναι ποι-νικοποιημένος. Καταρχάς, η ποινή τηςπολιτικής εκτόπισης αποτελεί από-φαση της ελληνικής πολιτικής εξου-σίας. Επίσης, η εξορία ως ποινή αποτε-λεί πολιτικό έγκλημα για το οποίο ευ-θύνονται πολιτικοί ηγέτες, η ίδια η πο-λιτική εξουσία7. Η παραμονή στην εξο-ρία ακύρωνε οποιοδήποτε δικαίωμα ερ-γασίας, οικονομικής ανεξαρτησίας8, αυ-τοδιάθεσης, αξιοπρέπειας, ελευθερίας,προσωπικών επιλογών κλπ.

Η Μακρόνησος συστήνεται για τηνκαταστολή της πολιτικής, μιας συγκε-κριμένης πολιτικής, η Μακρόνησοςαποτελεί πολιτικό θεσμό, στα χώματάτης λαμβάνουν χώρα πολιτικά εγκλή-ματα, οι εξόριστοι/ες είναι πολιτικοί/ές.Κατασκευάζεται «ένα παράδοξο πολι-τικό καθεστώς», εντός του οποίου «ηΜακρόνησος, ως σύμβολο της πιοακραίας μορφής πολιτικής σύγκρου-σης, του Εμφυλίου, καταστρέφει στοι-χειώδεις μορφές πολιτικού9.

Η εξορία αποτέλεσε μέρος του δημό-σιου χώρου, κατά συνέπεια, οι γυναίκεςως μη πολιτικές οντότητες μεταφέρθη-καν βίαια στο δημόσιο χώρο, χωρίς δι-καιώματα, χωρίς ένα δημοκρατικό θε-σμικό πλαίσιο να τις υποστηρίζει, καιεγκαινίασαν την πολιτικότητά τους -μέσω διωγμών, βίας και απαγορεύσεων-ως πολιτικές κρατούμενες πριν κανυπάρξουν πολίτες. ∆ηλαδή, απέκτησανπολιτική «ισότητα» ως προς την εξορία,ενώ ο επιθετικός προσδιορισμός «πολι-τικές» υποδηλώνει στιγματισμό και μιασειρά απερίγραπτων βασανιστηρίωνπου δε συνάδουν με κανενός είδους πο-λιτικό δικαίωμα.

Μία άνιση ισότητα

Παρότι λοιπόν θεωρούνται λιγότεροπολιτικές οντότητες, παρότι δεν είναιισότιμοι με τους άντρες πολίτες, παρότιδεν τους έχουν αποδοθεί τα πολιτικάτους δικαιώματα, κι ενώ παραμένουν

αποκλεισμένες από το δημόσιο χώρο,«εξορισμένες» σε έναν ιδιωτικό μικρό-κοσμο, εντούτοις τους επιφυλάσσεται ηίδια με τους άντρες αντιμετώπιση: φυ-λακίσεις, εκτοπίσεις, στερήσεις, βασα-νιστήρια και τελικά ο αποκλεισμός καιαπό τη γνώριμη για αυτές ιδιωτικήσφαίρα. Συνεπώς, οι γυναίκες εκείνητην περίοδο μοιάζουν να μην ανήκουνπουθενά. Η τιμωρία (δηλαδή η εξορία)αποδίδεται με τον ίδιο τρόπο σε πολι-τικά και μη πολιτικά όντα. Οι γυναίκες,ως εξόριστες, παίρνουν μια γεύση «ισό-τητας» από την πολιτική εξουσία, μιαςισότητας με αρνητικό για αυτές πρό-σημο. Με άλλα λόγια, η πολιτική εξου-σία αναγνωρίζει σε αυτές, όχι το δι-

καίωμα πολιτικής έκφρασης, αλλά μίατετελεσμένη πολιτική έκφραση (πολι-τικά πιστεύω ή πολιτική συμπεριφορά)που είναι επικίνδυνη και οφείλει να ποι-νικοποιηθεί και να τιμωρηθεί.

Συνεπώς, οι πολιτικές εξόριστες, μηνέχοντας ακόμη κατακτήσει την ιδιότητατου πολίτη, μην έχοντας πλήρη πολι-τικά δικαιώματα, συμμετέχουν χωρίς τηθέλησή τους σε αυτόν τον «έγκλειστο»δημόσιο χώρο, τον τελείως αποστερού-μενο από πολιτικές, ή άλλου είδους,ελευθερίες. Με τον όρο ιδιότητα του πο-λίτη παραπέμπω στον ορισμό του T. H.Marshall περί απονομής κοινωνικήςθέσης σε όσα άτομα πληρούν τις προ-ϋποθέσεις για την ένταξή τους στην κοι-νότητα10. Ο πολίτης απολαμβάνει μίασειρά από αστικά, πολιτικά και κοινω-νικά δικαιώματα, που αφορούν στηνπροσωπική ελευθερία έκφρασης, σκέ-ψης, ιδιοκτησίας, στην απονομή δι-καιοσύνης, στο δικαίωμα εκλέγειν καιεκλέγεσθαι, καθώς και στην πρόσβασηστην κοινωνική κληρονομιά της πολιτι-σμένης ζωής11.

Στην Ελλάδα εκείνη την εποχή οι γυ-ναίκες είχαν αποκλειστεί από την ιδιό-τητα του πολίτη. Το ίδιο βέβαια ισχύεικαι για τους άντρες με αριστερή ιδεο-λογία. Άρα, οι γυναίκες εξαναγκάστη-καν λόγω της ιδεολογικής τους ταυτό-τητας, ή της συγγενικής τους σχέσης ναεπιβιώσουν σε έναν ιδρυματικό δημόσιοχώρο, διχοτομημένο σε αντρικά και γυ-ναικεία στρατόπεδα και σε εθνικόφρο-νες/αλφαμίτες-μη εθνικόφρονες/εξόρι-στες, ο οποίος (χώρος) καταστρατη-γούσε δικαιώματα, στον οποίο διέθετανμόνο υποχρεώσεις, μέρος των οποίωναποτελούσε και η επιτέλεση των «γυ-ναικείων» ρόλων. Κατά συνέπεια, οι γυ-ναίκες διαμέσου της πολιτικής εκτόπι-σής τους εισήλθαν στη δημόσια σφαίρααπό την «πίσω πόρτα», πρωτοείδαν τοποινικό πρόσωπό της, υπήρξαν πολιτι-κές κρατούμενες πριν καν αρθρώσουνπολιτικό λόγο και με τη λήξη της εξο-ρίας τους η επιστροφή στην παντόςτύπου καθεστηκυία τάξη (κρατική, οι-κογενειακή) ήταν κάτι περισσότερο από

προσδοκώμενη και επιδιωκόμενη. Οι γυναίκες επέστρεψαν στην ιδιω-

τική σφαίρα και ως αντάλλαγμα για τηπροσφορά των υπηρεσιών τους, καικάτω από τη διεθνή πολιτική πίεση πουδεχόταν η Ελλάδα, τους παραχωρήθη-καν τα πολιτικά δικαιώματα. Όσοναφορά την επιστροφή τους στην ιδιω-τική σφαίρα, παράδειγμα αποτελεί ηεξόριστη Β. Σκευοφύλακα. Μετά τηναπόλυσή της από την εξορία, παντρεύ-τηκε κι εργάστηκε σε εργοστάσιο, αλλάμόλις επέστρεψε ο άντρας της από τηδική του εξορία, η ίδια επέστρεψε στοσπίτι και στο μεγάλωμα των παιδιών,«γιατί ο σύζυγος ήταν ανατολίτης»12.Αποδεικνύεται αληθινή η συνειδητοποί-ηση, από πλευράς των γυναικών, ότι«όταν νικήθηκε το Κίνημα, οι σύντρο-φοι ξαναγίνανε αφέντες. Οι χθεσινοίμας συναγωνιστές έγιναν άντρες»13.

Η Έλενα Καραμανίδου είναι πολιτικήεπιστήμων. Το παρόν άρθρο είναιπροϊόν έρευνας που πραγματοποίησεστο πλαίσιο εκπόνησης της διπλω-ματικής εργασίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Βερβενιώτη Τασούλα, Νοέμβριος, 2003, «Οι γυ-ναίκες της Αριστεράς μπροστά στο δίλημμα: πολιτικήή οικογένεια;, στο Mark Mazower (επιμ.), Μετά τονΠόλεμο, Η ανασυγκρότηση της οικογένειας τουέθνους και του κράτους, 1943-1960, Αλεξάνδρεια,σελ. 129 και Μαυροειδή- Παντελέσκου Αφροδίτη,2006, «Αποβιβαζόμαστε στη Μακρόνησο», στο ΕλένηΣτεφανίδου- Καρανικόλα (επιμ.), Στρατόπεδα Γυναι-κών. Χίος – Τρίκερι – Μακρόνησος, Αϊ – Στράτης.1948-1954, Σύλλογος Πολιτικών Εξόριστων Γυναι-κών, Ιστορικό Ντοκουμέντο Αθήνα, Αλφειός, σελ.273 και Γαβριηλίδου Κ. Νίτσα, Μακρόνησος, Απόψεχτυπούνε τις γυναίκες. Μαρτυρία, Αθήνα, 2004, σελ.47- 48, και Στάβερη Ουρανία, 2006, Το ΜαρτυρικόΤρίγωνο των Εξόριστων Γυναικών. Χίος –Τρίκερι –Μακρονήσι, Παρασκήνιο, Αθήνα σελ. 98 και σελ. 108,και Συνέντευξη Νίτσα Κ. Γαβριηλίδου, 22 Ιανουαρίου2010.

2. Μαυροειδή- Παντελέσκου Αφροδίτη, 2006, ό. π.,σελ. 274, και Γαβριηλίδου Κ. Νίτσα, 2004, Μακρόνη-σος, Απόψε χτυπούνε τις γυναίκες. Μαρτυρία, Αθήνα,σελ. 48, και Στάβερη Ουρανία, 2006, Το ΜαρτυρικόΤρίγωνο των Εξόριστων Γυναικών. Χίος –Τρίκερι –Μακρονήσι, Αθήνα, Παρασκήνιο, σελ. 100, και Συνέν-τευξη Νίτσα Κ. Γαβριηλίδου, 22 Ιανουαρίου 2010.

3. Μαγγιώρου Μαρία, 1985, «Ο Λειτουργισμόςστην Πολιτική Θεωρία και οι Επιπτώσεις του στη Γυ-ναικεία Καταπίεση», Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευ-νών, 57, 1985, σελ. 6.

4. Μαγγιώρου Μαρία, ό. π. Σελ. 6.5. Pateman Carole, 1989, The disorder of women,

Cambridge, Polity Press, p. 122.6. Βαρίκα Ελένη, 1994, «Μητρότητα, πατρότητα,

συμβόλαιο και άλλοι μύθοι της κλασικής πολιτικήςθεωρίας», ∆ίνη, 7, σελ. 40.

7. Βαρδινογιάννης Β. Βαρδής, Αρώνης Γ. Πανα-γιώτης, 1996, Και οι Μισοί στα Σίδερα. Όταν άνοιξανοι βαριές αμπάρες κι έκλεισαν μέσα τους το μισόέθνος, Αθήνα, Φιλίστωρ, σελ. 224

8. Βαρδινογιάννης Β. Βαρδής, Αρώνης Γ. Πανα-γιώτης, ό. π. Σελ. 224.

9. Παναγιωτόπουλος Παναγής, 2000, «Η Αμετροέ-πεια της Βίας, ο Πόνος και η Αναίρεση της “Αναμόρ-φωσης” στη Μακρόνησο», στο Στρατής Μπουρνάζοςκαι Τάσος Σακελλαρόπουλος (συντ. έκδ.), ΙστορικόΤοπίο και Ιστορική Μνήμη, το παράδειγμα της Μα-κρονήσου, Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης,Αθήνα, Φιλίστωρ, σελ. 287.

10. Παντελίδου Μαλούτα Μάρω, 2002, Το φύλοτης δημοκρατίας. Ιδιότητα του πολίτη και έμφυλαυποκείμενα, Αθήνα, Σαββάλας, σελ. 106.

11. Marshall T. H., Bottomore T., 1995, Ιδιότητα τουπολίτη και κοινωνική τάξη, Αθήνα, Gutenberg, σελ. 43.

12. Συνέντευξη Βαγγελιώ Σκευοφύλακα, 19 Ια-νουαρίου 2010.

13. Βερβενιώτη Τασούλα, Νοέμβριος 2003, «Οι γυ-ναίκες της Αριστεράς μπροστά στο δίλημμα: πολιτικήή οικογένεια;», στο Mark Mazower (επιμ.), Μετά τονΠόλεμο. Η ανασυγκρότηση της οικογένειας τουέθνους και του κράτους στην Ελλάδα 1943-1960,Αλεξάνδρεια, σελ. 134.

«Γυναίκες εξό ριστες: ατελείς πολίτεςστο δημόσιο χ ώρο της εξορίας»

Οι γυναίκες, ως εξόρι-στες, παίρνουν μια γεύση«ισότητας» από την πολι-τική εξουσία, μιας ισότη-τας με αρνητικό γιααυτές πρόσημο. Με άλλαλόγια, η πολιτική εξου-σία αναγνωρίζει σεαυτές, όχι το δικαίωμαπολιτικής έκφρασης,αλλά μία τετελεσμένηπολιτική έκφραση (πολι-τικά πιστεύω ή πολιτικήσυμπεριφορά) που είναιεπικίνδυνη και οφείλεινα ποινικοποιηθεί και νατιμωρηθεί.

“

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΚΟΜΠΑΝΙ

Εκεί αφήσαµε ένα κοµµάτιτης καρδιάς µας

Πρέπει να προσπαθήσουμε ναμεταφέρουμε όσα ζήσαμε σε πολύκόσμο, σε εκδηλώσεις, σε συζητήσεις,σε ό,τι μπορεί να γίνει για να συνεχίσει“η αλληλεγγύη να κρατάει στη ζωή τοΚομπάνι”, να γίνουν και άλλεςαποστολές πραγμάτων και ανθρώπων,μικρότερες ή μεγαλύτερες δεν έχεισημασία.

“

Είναι δύσκολο να γράψουμε έναν ψυχρό απολογι-σμό μετά από αυτά που κουβαλάμε στο μυαλόμας και στην καρδιά μας για την αποστολή της

καμπάνιας “Η αλληλεγγύη κρατά στη ζωή το Κομπάνι”,στην οποία συμμετείχαμε. Τι να γράψουμε; Πόσα πράγ-ματα πήγαμε; Που ήταν πολλά, ίσως η μεγαλύτερη απο-στολή βοήθειας. Παραδώσαμε 33 παλέτες με πάνω από1970 κουτιά και σακιά με τρόφιμα και φάρμακα. Πόσοισυμμετείχαμε στην αποστολή; Που ήμασταν πολλοί, 24άτομα. Πόσες επισκέψεις κάναμε; Που ήταν και αυτέςαμέτρητες, αφού συζητήσαμε σχεδόν με όλους τους αν-θρώπους που έχουν ένα σημαντικό κομμάτι δουλειάςστην υπόθεση των προσφύγων από το Κομπάνι.

Είναι δύσκολο να περιγράψουμε

Είναι δύσκολο να γράψουμε, γιατί η μυρωδιά που έχειένας καταυλισμός προσφύγων δεν μπορεί να απτυπω-θεί ή να φωτογραφηθεί. Το ίδιο και οι λάσπες σταρούχα των παιδιών, το πόσα φοράνε κάλτσες και πόσαόχι. Το πώς γυρνάνε οι γέροι άπραγοι, το πώς κουβα-λάνε το νερό οι γυναίκες. Το πώς ένα λασπόδρομοςμπροστά στον καταυλισμό γίνεται η βόλτα των νέων αν-θρώπων. Το πώς ένα μικρό παιδί έχει για παιχνίδι νακοιτάει τα αυτοκίνητα που περνάνε από τον επαρχιακόδρόμο και ένα άλλο να πετάει πέτρες σε μια λακκούβαμε λασπόνερα. Είναι δύσκολο να περιγραφεί κυρίως τοπώς δεν νιώσαμε μιζέρια από αυτούς τους ξεσπιτωμέ-νους, φτωχούς ανθρώπους ούτε μια στιγμή. Το ότι σεκάθε καταυλισμό υπάρχει αυτοσχέδιο σχολείο καιωδείο, όπου γίνεται πραγματικότητα το σύνθημα«Πρώτο μάθημα, το μάθημα του αγώνα». Είναι πολύ δύ-σκολο να περιγράψουμε πώς πίσω από μια φαινομε-νική μοιρολατρία και τις πιο άθλιες υλικές συνθήκεςαναπτύσσεται τελικά μια διαδικασία ελπίδας καιαγώνα.

Και είναι δύσκολο για αμετανόητουςδιεθνιστές/τριες, να περιγράψουμε το πόση υπερηφά-νεια μπορείς να αισθανθείς που κατάγεσαι από την Ελ-λάδα, όταν ακούς το πώς μιλούν αυτοί άνθρωποι, όπωςο υπεύθυνος για τα ζητήματα της εκπαίδευσης, για τηχώρα σου και το πολιτισμό της. Με πολύ δυνατές εκ-φράσεις όπως ότι «ο κόσμος δε θα άξιζε τίποτε αν δενείχε υπάρξει η ελληνική Φιλοσοφία και Τέχνη» και ότικαι αυτοί παλεύουν «για την αναγέννηση του πολιτι-σμού στη Μεσοποταμία». Και αυτά από ένα λαό πουπληγώθηκε από την Ελλάδα. Και πώς τώρα να μεταφέ-ρεις τον ενθουσιασμό ενός κούρδου οδηγού λεωφο-

ρείου που δεν ήξερε ούτε λέξη από άλλη γλώσσα, γιατον ΣΥΡΙΖΑ, που ήξερε τα πάντα για αυτόν σαν να ήτανδικό του κόμμα; Και πώς να μεταφέρεις την έκπληξηαλλά και τη συγκίνηση, όταν ακούς μια νέα, Τουρκάλα,διδάκτορα κοινωνιολόγο στην Αμερική, που έχασε τοφίλο και συμφοιτητή της στις μάχες και που δουλεύειεθελοντικά στους καταυλισμούς, στο πολιτιστικό κέν-τρο και τις αποθήκες, να λέει ότι «Ο ΣΥΡΙΖΑ και τοΚομπάνι έκαναν τον κόσμο να πιστέψει ξανά ότι έναςάλλος κόσμος είναι εφικτός»;

Πώς να περιγράψεις ότι η δήμαρχος του Σουρούτς, ηΖουχάλ που έχει γίνει μια γυναίκα σύμβολο σε όλο τοκόσμο, είναι μια απλή νέα κοπέλα που έτρεχε μέσα στηνύχτα να βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίεςπου συναντούσαμε στη παράδοση της βοήθειας, ότι μαςφιλούσε γεμάτη χαρά και με ιδιαίτερη σεμνότητα γονά-τισε για να φωτογραφηθεί μαζί μας, όταν τελικά τα κα-ταφέραμε και αρχίσαμε να ξεφορτώνουμε; Πώς μπο-ρείς να περιγράψεις το πόσο ντρέπεσαι ότι εμείς οι πιοριζοσπάστες αριστεροί στην Ευρώπη συζητάμε ακόμηγια την ποσόστωση του 30% στις γυναίκες, όταν εκείόλα, από πάνω ωςκάτω είναι 50 -50και μάλιστα υπάρχειένα κοινό τραπέζιόπου κάθονται σεόλες τις θέσεις μεαξιώματα; Και είναιακόμη πιο δύσκολοσε μια τόσο φτωχήπεριοχή να πιστέ-ψεις ότι τίποτε δενθα γίνεται από δωκαι πέρα για τηνανάπτυξη αν δενπαίρνει υπόψη τουτην οικολογία” καιότι το σύστηματους θέλουν ναείναι “δομημένοαπό τα κάτω”;

Είναι «εμείς»

Για αυτό ό,τιέχουμε να πούμε,πιστεύουμε ότιδεν λέγεται ή δεν γράφεται

μόνο μια φορά, για να χαθεί πολύ γρήγορα στον ωκεανότης πληροφορίας που δεχόμαστε καθημερινά. Αυτόπου μπορούμε να παραδεχτούμε είναι ότι αφήσαμε εκείένα κομμάτι της καρδιάς μας. Και πρέπει να προσπα-θήσουμε να το μεταφέρουμε σε πολύ κόσμο, σε εκδη-λώσεις, σε συζητήσεις, σε ό,τι μπορεί να γίνει για νασυνεχίσει “η αλληλεγγύη να κρατάει στη ζωή το Κομ-πάνι , να γίνουν και άλλες αποστολές πραγμάτων καιανθρώπων, μικρότερες ή μεγαλύτερες δεν έχει σημα-σία. ∆εν είναι απλές αποστολές ανθρωπιστικής βοή-θειας σε κάποιους «άλλους». Γιατί οι άνθρωποι πουβρίσκονται εκεί είναι δικοί μας άνθρωποι, είναι«εμείς». Είμαστε όλοι, και εμείς και αυτοί, κομμάτι μιαςευρύτερης διαδικασίας και ανάγκης στο σύγχρονοκόσμο, της «μάχης του καιρού μας»: Να δείξουμε στηπράξη ότι «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός», απέναντιστην υποτέλεια, το πόλεμο, τη βαρβαρότητα.

Έμμυ Καρίμαλη, ∆ικαίος Ψυκάκος

Κυριακή 8-3-2015

Documents

Transcript of Κυριακή 8-3-2015