3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 10 Μαΐου 2015 • Αρ. φ. 1250 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

ΠΟΛΙΤΙΚΗΠ. Κλαυδιανός: Σκλήρυνσηγια επαχθέστερο συμβιβασμόΕνόψει του αυριανούΓιούρογκρουπ και της καταβολήςτης δόσης του ∆ΝΤ σελ. 7

...Π. Σταύρου, Χ. Λάσκος: Ο ΣΥ-ΡΙΖΑ και η διαπραγμάτευσηως «ναρκοπέδιο»Υπάρχουν εξαιρετικέςπιθανότητες τη “νάρκη” νατην πατήσουν οι αντίπαλοι σελ. 6

...Π. Λινάρδος - Ριλμόν: Η δια-πραγμάτευση, τα κοινωνικάκινήματα και το χρήμαΕίναι επείγουσα ανάγκη να εμφανι-στεί η ελληνική κυβέρνηση ότι εκ-φράζει την πλειοψηφία σελ. 8

...Β. Ρόγγας: ∆ύο συνέδρια -∆ύο διαφορετικές πολιτικές;Σχολιάζοντας τα επικείμενασυνέδρια του ΠΑΣΟΚκαι της ∆ΗΜΑΡ σελ. 11

ΕΥΡΩΠΗ∆. Σμυρναίος: Φοβούτους αγγλοσάξονεςκαι Brexit φέροντεςΦρένο στους φανατικούς υποστη-ρικτές της αποπομπής της Ελλά-δας από την Ευρωζώνη σελ. 13

∆ΙΕΘΝΗΝ. Σερβετάς: ∆ιαλυμένοτο Ηνωμένο ΒασίλειοΠύρρειος νίκη των Συντηρητικώνστις βρετανικές εκλογές σελ. 19

Η πώλησητου Ελληνικού δενείναι «επένδυση»Γράφει η Γιούλη Καμπούρηκαι ο Ορέστης Φ. Αθανασίου

Σελ. 16, 17

∆ηλώσειςστον αστερισμότου monstruumΤης Αφροδίτης Κουκουτσάκη

Οι δραματοποιημένες ειδή-σεις ταιριάζουν απόλυτα μετην τάση για προσωποποι-ημένη ενημέρωση. Σε τε-λική ανάλυση, το δράμαείναι το ιδανικότερο μέσογια την απεικόνιση των αν-θρώπινων συγκρούσεων(Bennet, W. L., 1996, News.The politics of illusion,Longman Publishers, ελλη-νική έκδοση Αθήνα: ∆ρο-μέας, 1999: 113)

Υποστηρίζω ότι η πραγμα-τικότητα της κάθε εγκλη-ματικής πράξης εξαφανί-

ζεται τη στιγμή της διάπραξήςτης καθώς, από τη στιγμή πουθα γίνει γνωστή, αρχίζει η συμ-βολική αναπαραγωγή της σεδιάφορα επίπεδα, αυτό της δη-

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Θέλουν συµφωνίαστα µέτρα τους

ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΝΑ ΚΙΝΗΘΟΥΝ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΕΝΤΟΛΗΣ

Σε τροχιάεπίλυσης, μακρυά,όμως, η συμφωνίαΣυνέντευξη με τον

οικονομολόγο Κώστα Βεργόπουλο σελ. 8

Ισχυρά κινήματαθα δυνάμωνανκαι τον ΣΥΡΙΖΑO Ντέιβιντ Χάρβεϊ

σχολιάζει την ελληνική κυβέρνηση σελ. 15

Η Επιτροπή Λογι-στικού Ελέγχουέχει πολύ δουλειάO Σέφας Λούμινα συζητά

για το ελληνικό χρέος σελ. 10

Οι δημοσιο-γραφικές πηγέςστερεύουνO Νόαμ Τσόμσκι μιλά

για τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο σελ. 30, 31

Έκρηξη σταΕΛ.ΠΕ. με έξι

τραυματίεςΚατά τη διάρκεια συντήρησης

δεξαμενής των εγκαταστάσεωντων Ελληνικών Πετρελαίων

στον Ασπρόπυργο σημειώθηκεέκρηξη με αποτέλεσμα τον

τραυματισμό έξι εργαζομένων,οι τρεις εκ των οποίων νοση-

λεύονται σε σοβαρή κατάσταση.Σύμφωνα με τους εργαζόμενους

δεν ήχησε ο συναγερμός ούτετηρήθηκαν οι κανόνες ασφα-

λείας, καταγγελία που διαψεύ-δει η εταιρεία. Ο αρμόδιος

υπουργός Π. Λαφαζάνης ζήτησενα διερευνηθούν άμεσα και απο-

τελεσματικά τα αίτια της τρα-γωδίας προσθέτοντας πως «ηασφάλεια στη λειτουργία των

ΕΛ.ΠΕ είναι για εμάς ύψιστο κα-θήκον». Σύμφωνα με εκπρό-

σωπο του Συνδικάτου Μετάλ-λου Αττικής, οι εργαζόμενοι

είχαν προειδοποιήσει για τουςκινδύνους που εγκυμονούσε η

συντήρηση, καθώς υπήρχεπίεση να πραγματοποιηθεί σε 23

μέρες αντί για 45.

Νέα, αν και ηπιότερη από άλλες φορές σκλήρυνση, καταγρα-φόταν στο τέλος της εβδομάδας, στις γραμμές των δανειστώνέναντι της ελληνικής κυβέρνησης. Μετά την ανάπαυλα προόδουστις συζητήσεις των Βρυξελλών και τις πρωτοβουλίες του πρω-θυπουργού Αλέξη Τσίπρα να προχωρήσουν, αλλά και συγχρόνωςνα πολιτικοποιηθούν οι διαπραγματεύσεις, οι δανειστές και γιαλόγους τακτικής αλλά και διότι παραμένουν γαντζωμένοι στιςιδεολογικές εμμονές και τα συμφέροντά τους, επανέφεραν θέ-σεις που είχαν απορριφθεί ή και αποσυρθεί. Για παράδειγμα, επι-μένουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να είναι 2% τουΑΕΠ από 1,2% - 1,5%, που είχε κατ' αρχάς συμφωνηθεί για το2015, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα πρόσθετα εισπρακτικάμέτρα. Επίσης, επανέφεραν στο τραπέζι έναν υψηλότατο συντε-

λεστή ΦΠΑ, καθώς και προτάσεις για εργασιακά και ασφαλι-στικό εκτός του πνεύματος της κοινής ανακοίνωσης Γιούνκερ -Τσίπρα.

Μιλώντας το πρωί της Παρασκευής στη Βουλή, ο πρωθυπουρ-γός διατήρησε μεν την ψυχραιμία και εξέφρασε την εμπιστοσύνητης ελληνικής κυβέρνησης στην προοπτική συμφωνίας, λέγον-τας πως «σύντομα θα έχουμε αίσιο τέλος, παρά τις δυσκολίες»,αλλά συγχρόνως τόνισε με σημασία ότι «δεν υπάρχει κανένα τε-χνικό θέμα, για το αν επιτευχθεί ή όχι αυτή η συμφωνία. Υπάρ-χει μόνο θέμα πολιτικής βούλησης». Υπενθύμισε, απαντώνταςευθέως στη σκλήρυνση, ότι «η ελληνική κυβέρνηση κάνει ό,τιπρέπει προκειμένου να επιτύχει έντιμη συμφωνία, διατηρώνταςτην εντολή του ελληνικού λαού».

22 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3630523, 3619513 - 3619514 •FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑΗλεκτρονική ∆ιεύθυνση:

epohigr@gmail.comwww.epohi.gr

Κωδικός εντύπου: 3341ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΛΕΝΙΚ Ε.Ε.

Του Γιώργου Μαρκόπουλου*

∆εν είναι ψέματα, αλήθεια είναι. Ο Κώστας Τσαλαπάτης νεκρός! Και είμαστε όλοιεκεί, εκατοντάδες φίλοι και αγαπημένοι του, στις 31 του Μάρτη, στο κοιμητήριοτης Καισαριανής, για να τον ξεπροβοδίσουμε. Και φυσικά, κορυφαίοι του δράμα-

τος ανάμεσά μας η οικογένειά του.. η γυναίκα του Μαρία, η γενναία Μαρία, που δενέλειψε από κοντά του ούτε λεπτό, μήνες τρεις στο νοσοκομείο, αποσβολωμένη, έκπλη-κτη και άφωνη, με τα χέρια άδεια, σαν να τις είχε πέσει κάτι το πολύτιμο και δεν μπο-ρούσε ακόμη, κοιτώντας μας να το συνειδητοποιήσει. Ο Θωμάς δίπλα, ο μεγάλος γιός,ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές της νεότερης γενιάς, βουβά συντετριμμένος-σφαγμένος ήθελα να πω- με πουκάμισο μαύρο, κατάμαυρο, δυνατός, σοβαρός και ορ-θόκορμος, σαν πιλότος που έχασε τον συγκυβερνήτη του σε αεροπορικό δυστύχημα. Καιπαραδίπλα; Ο μικρότερος γιός, ο ∆ημήτρης- ο μοναδικός, ο τρυφερός μου ∆ημήτρης,που έχει την άφατη ευαισθησία του πατέρα του, όταν ήταν και εκείνος στην ηλικία του,με κλεισμένα τελείωςτα μάτια, να κλαίει,να κλαίει ασταμά-τητα, να κλαίει, νακλαίει με λυγμούςγοερά, ενώ από τηντσεπούλα του προ-εξείχε ένα δερμάτινο‘’σχοινάκι κλειδιών’’,που τον έκανε να μοι-άζει σαν παιδί μεσφεντόνα, που μόλιςγύρισε από κυνήγιπουλιών.

Και οι συναγωνι-στές, βεβαίως, απότην εποχή του φοιτη-τικού κινήματος επίχούντας, από τότεδηλαδή που ο Κώ-στας, φλογερόςκαθώς ήταν έπαιζεεγερτήριο ρόλο,ρόλο που με το ίδιοπάθος συνέχισε ναπαίζει μέχρι τοτέλος της ζωής του,ξεκινώντας ωςανένταχτος Αριστε-ρός στην αρχή, μετάμέσα από τις γραμ-μές τις ΑΑΣΠΕ(κατά τη δικτατο-ρία), και πάλι ανέν-ταχτος μετά και,στο τέλος, στον Συ-νασπισμό και στονΣΥΡΙΖΑ. Αλλά και οι φίλοι του οι διανοούμενοι, και αυτοί όλοι μαζί άφωνοι, αφού ο Κώ-στας ήταν γνώστης όσο λίγοι, μετρημένοι, μέσα στην πόλη μας και λάτρης, σε βαθμόέρωτος, της ποίησης –κυρίως- καθώς και όλων των άλλων τεχνών.

Εγώ κάθισα μόνος σε μια γωνία, μη μπορώντας όλον αυτό τον λυπημένο κόσμο, κά-νοντας υπεράνθρωπη προσπάθεια για να αντέξω το γεγονός, και θυμόμουν τον Κώσταστις καλές μας ημέρες. Στις ημέρες εκείνες που με σύμμαχο την νεότητά μας τρέχαμεστους δρόμους με την ελπίδα ότι θα αλλάξουμε, προς το καλύτερο την μοίρα αυτής τηςχώρας. Στις μέρες που κλεινόμαστε στο βιβλιοπωλείο του άλλου χαμένου αδερφούΚωστή Νικολάκη, δεκαετίες ολόκληρες, και διαβάζαμε ή απαγγέλαμε ποίηση από μνή-μης, οπότε ο Κώστας μας διόρθωνε αν κάναμε λάθος ακόμη και σε ένα καταληκτικό ‘’ν’’.

Στις μέρες εκείνες που ο Κωστής (Νικολάκης) και εγώ αγωνιζόμαστε να συνθέσουμεσε τόμο τα ‘’Ποιήματα που αγαπήσαμε’’ και στις αξεπέραστες δυσκολίες μας, στις ημε-ρών δυσκολίες και αμφιβολίες, ο Κώστας μας έδινε τη λύση σε κλάσματα του δευτερο-λέπτου, τόσο που το βιβλίο αυτό πολλά του χρωστάει, ώστε όταν γονυπετείς σχεδόν τουζητήσαμε να μας κάνει το χατίρι να του το αφιερώσουμε, στο σπίτι μου, σεμνός μα τόσοσεμνός καθώς ήταν, σηκώθηκε να φύγει, και τον γυρίσαμε πίσω από την πόρτα με τηνσυμφωνία πως δεν θα προβούμε σε αυτό που του ζητήσαμε.

Στις μέρες εκείνες ακόμη, όπου τα Σάββατα, εκατοντάδες Σάββατα, το μεσημέρι, μα-ζευόμαστε και πάλι στου Νικολάκη και ο Κώστας (Τσαλαπάτης) ερχόταν με άδεια ταχέρια ενώ αθόρυβα και σιγά σιγά, χαμογελώντας καλοκάγαθα κάτω από τα παχιά μου-στάκια του έβγαζε κρυμμένα στο παλτό του σοκολατάκια, τσίπουρα, φιστίκια ακριβά,φουντούκια, σακουλάκια και σακουλάκια, διδάσκοντάς μας έτσι με την γαλαντομία καιτη μεγαλοκαρδία του, πράγματα και πράγματα τα οποία εμένα με βοήθησαν στην εσω-τερική βελτίωσή μου όσο δεν φαντάζεται κανείς μα κανείς.

Στο σημείο αυτό όμως, διέκοψε τις σκέψεις μου, ο από την εφηβεία επιστήθιος φίλοςτου, Θέμις Μπορομπόκας, όπου μου πρότεινε βαθειά βουρκωμένος καθώς ήταν να κα-θίσουμε σε ένα παγκάκι, και όταν φύγει όλος ο κόσμος, να πάμε μόνοι μας να τον απο-χαιρετήσουμε, όταν σταμάτησαν να ακούγονται στα αυτιά μας και οι τελευταίες, όλο μι-κρότερες, όλο και αραιότερες φτυαριές, οι φτυαριές εκεί-νες που κρύβουν στον ήχο τους κάτι το αποτρόπαια τελεσί-δικο, πράγμα, έλεγα, το οποίο όταν έφυγε όλος ο κόσμοςκαι κάναμε.

Καθίσαμε τρία με τέσσερα λεπτά λοιπόν τότε, και του μι-λούσαμε από μέσα μας ο καθένας χωριστά, τον αποχαιρετή-σαμε όντως, στη συνέχεια και ύστερα φύγαμε.

Χώμα στον τάφο δεν ρίξαμε, διότι δεν είχε κάνει αμαρτίες.

*Ο Γιώργος Μαρκόπουλους είναι ποιητής.

μοσιογραφικής αφήγησης, της επι-στημονικής ερμηνείας, της δικαστι-κής διερεύνησης κ.ο.κ

Υπ’ αυτό το πρίσμα θα είχε σημα-σία να προσέξουμε πως ό, τι γνωρί-ζουμε για την υπόθεση της «μικρήςΆνι»1 δεν είναι προϊόν άμεσης εμπει-ρίας ή γνώσης αλλά βασίζεται σεαφηγήσεις των ΜΜΕ και των πηγώντους.

Θεωρώ αναγκαία αυτή την εισα-γωγή διότι, κατά την άποψή μου,είναι απορίας άξιο γιατί ο κ. Πανού-σης έδωσε την περίφημη συνέντευξηγια τη συγκεκριμένη υπόθεση, καθώςούτε ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργόςείναι, αλλά ούτε και ως ειδικός επι-στήμονας, καθηγητής εγκληματολο-γίας, αναγνώρισε στον εαυτό του αρ-μοδιότητα δηλώνοντας: «∆εν μπορείκανείς ούτε να το αναλύσει εγκλημα-τολογικά, ούτε ποινικά, ούτε κοινω-νικά. Μιλάμε για μια ακραία, μη αν-θρώπινη συμπεριφορά, πολλώ μάλ-λον που ήταν και παιδί του – δενήταν ένα ξένο παιδί που απήχθη ήκάτι άλλο. Άρα περνάμε σε μία σκο-τεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης,η οποία δεν έχει αντικείμενο εξέτα-σης. ∆εν έχει τίποτα να πεις».

Ωστόσο, η παράγραφος που παρα-θέτω εμπεριέχεται σε ένα ερμηνευ-τικό σχήμα και ειδικότερα στο ση-μείο που αναφέρεται σε «μη ανθρώ-πινη συμπεριφορά» του φερόμενουως δράστη του εγκλήματος, δηλαδήτην υποστασιοποίηση του πιο ανελα-στικού και απωθητικού εγκληματι-κού στερεότυπου που δεν επιτρέπειάλλη ανάγνωση.

Λογικό επακόλουθο είναι η συνέ-χεια των δηλώσεών του στην οποία –δεν θα διαφωνήσω, εμμέσως πληνσαφώς παραπέμπει σε ερευνητικάστοιχεία για την ιδιότυπη κοινωνίατων κρατουμένων και τους κώδικεςπου την διέπουν- προαναγγέλλει τοθάνατο ή τη δολοφονία στη φυλακήτου κατηγορούμενου από συγκρα-τούμενούς του. Με δυο λόγια, θααποδοθεί δικαιοσύνη γι’ αυτό το στυ-γερό έγκλημα στο χώρο όπου «απο-

θηκεύεται» θεσμικά η ανομία, εντόςαυτής δε και το «μη ανθρώπινο» των«στυγερών εγκληματιών», εάν η αν-θρώπινη δικαιοσύνη δεν επαρκεί γιαπαρόμοιες «σκοτεινές φύσεις», τιςοποίες δεν τις αγγίζει ούτε καν η επι-στήμη.

Επανέρχομαι, λοιπόν, στο αρχικόερώτημα, δηλαδή ποια σκοπιμότηταεξυπηρετούσε αυτή η συνέντευξη, ηοποία έκανε και τον επιστήμονα ναξεχάσει ένα βασικό αξίωμα, ότι δη-λαδή ο κατηγορούμενος είναι αθώοςμέχρι να αποδειχθεί τελεσίδικα ηενοχή του. Ο μόνος λόγος τον οποίοεγώ θα μπορούσα να κατανοήσω,είναι ακριβώς αυτός που λείπει: Ηπρόβλεψη της μελλοντικής δολοφο-νίας ή αυτοκτονίας –και μάλιστα μεόρους βεβαιότητας, ούτε καν ενδεχό-μενου- να αποτελούσε την εισαγωγήγια την εξαγγελία μέτρων προστα-σίας του κρατούμενου για να μηνεπαληθευθεί η προφητεία.

∆εν είναι και ούτε μπορεί να είναιhomo sacer ο κατηγορούμενος γιατίπαραμένει υπό την προστασία του δι-καίου και, θεωρητικά τουλάχιστον,θα τιμωρηθούν οι δράστες ενδεχόμε-νης δολοφονίας του. Και ίσως αυτόνα αποτελεί και το βασικό ατόπηματου υπουργού, ο οποίος φαίνεται ναξέχασε τον θεσμικό του ρόλο που πε-ριλαμβάνει και την αναγνώριση τουδικαιώματος να έχει δικαιώματα οκάθε κατηγορούμενος, όσο ειδεχθέςκι αν είναι το έγκλημα για το οποίοθα καταδικασθεί, κυρίως δε πριν κα-ταδικασθεί. Αντίθετα, η αναπαρα-γωγή της πιο ακραίας εκδοχής τουεγκληματικού στερεοτύπου, το οποίοεκπέμπουν συγχρονισμένα τα ΜΜΕεπιτελεί αποτελεσματικότατα τις λει-τουργίες φυσιολογικοποίησης τηςφυσικής του εξόντωσης.

1 Χρησιμοποιώ τον τίτλο που επαναλαμ-βάνεται στα δημοσιεύματα για να ορίσει τοιδεολογικό υπόστρωμα της υπόθεσης, στοσυγκινησιακό πεδίο που ανακαλεί την αρ-χέγονη σύγκρουση ανάμεσα στο καλό και τοκακό μέσα από την προβολή του ζεύγους«άγγελος/ σατανάς».

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

∆ηλώσεις στον αστερισμό του monstruum Μνήμη Κώστα Τσαλαπάτη

∆εν είναι και ούτε μπορεί να είναι homo sacerο κατηγορούμενος γιατί παραμένει υπό τηνπροστασία του δικαίου και, θεωρητικά τουλά-χιστον, θα τιμωρηθούν οι δράστες ενδεχόμε-νης δολοφονίας του.

“ Το μνημόσυνο τουΚώστα Τσαλαπάτη θαγίνει την Κυριακή 10Μαΐου, στην εκκλησίατου Αγίου Χαράλαμ-που στο Πεδίο τουΆρεως στις 10 π. μ.

Εγώ κάθισα μόνος σε μια γωνία, μη μπο-ρώντας όλον αυτό τον λυπημένο κόσμο,κάνοντας υπεράνθρωπη προσπάθεια γιανα αντέξω το γεγονός, και θυμόμουντον Κώστα στις καλές μας ημέρες.

“

Του Νίκου Τσαγκρή

∆ύο γερασμένοι αλήτες περιμέ-νουν σ’ έναν έρημο δρόμο, δίπλαστο μοναδικό δέντρο που υπάρ-

χει εκεί. ∆εν βρίσκονται σε κανένα συγ-κεκριμένο τόπο ή χρόνο -είναι παντούκαι πουθενά. Επί δύο μέρες καβγαδί-ζουν, βαριούνται, κάνουν καραγκιοζι-λίκια, αυτοεπαναλαμβάνονται, απει-λούν να αυτοκτονήσουν και περιμέ-νουν. Περιμένουν κάποιον που μπορείνα μην έρθει ποτέ. Περιμένουν τονΓκοντό…

Σε μια διόλου αταίριαστη αλληγορία,οι «γερασμένοι αλήτες» του ΣάμουελΜπέκετ είμαστε εμείς! Οι χρεοκοπημέ-νοι, απαξιωμένοι και ταπεινωμένοι απότους «ευρωπαϊκούς θεσμούς» Έλλη-νες. Που, σαν τους διαχρονικούς γερα-σμένους αλήτες του Μπέκετ, τον Βλαν-τιμίρ και τον Εστραγκόν, καθόμαστε σεμια ερημωμένη χώρα περιμένοντας τησυμφωνία.

Η διαφορά είναι ότι, σε αντίθεση μετους ήρωες του Μπέκετ που «είναι παν-τού και πουθενά», εμείς βρισκόμαστεσε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, είμα-στε «εδώ» και «τώρα». Και, τρεις καικάτι μήνες, καμαρώνουμε, ελπίζουμε,καβγαδίζουμε, απειλούμαστε και απει-λούμε, περιμένοντας μια «συμφωνία».Αλλά ποια «συμφωνία»;

- Μια συμφωνία σαν ψάθινο καπέλο,να το φοράω και να μη με νοιάζει πιαπου είμαι κουρελής. Και να το αγο-ράσω, λέει, ολοκαίνουργιο, με το επί-δομα αδείας. Και να το φορέσω και, μετον παρά στην τσέπη, να μπω σ’ ένα κα-ράβι. Και να πάω, λέει, ίσαμε… ίσαμετον Πόρο!

- Μη μου το λες! Κι αυτούς που σε κα-τάντησαν κουρελή; Εγώ σ’ το λέω,Ντιντί, επίδομα-ξεεπίδομα θα τους πε-τούσα το καπέλο στη μούρη…

Στωικότητα και αισιοδοξία

Γράφω αυτό το κείμενο ως θεατήςτων θεατών της διαπραγμάτευσης και,πραγματικά, τους βλέπω σαν εκατομ-μύρια ψηφιακά πολλαπλάσια των κω-μικοτραγικών πρωταγωνιστών του θε-ατρικού έργου του Μπέκετ, του Βλαντι-μίρ και του Εστραγκόν. Και σκέφτομαιπως έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότιτο «Περιμένοντας τον Γκοντό» έχει ιδι-αίτερη απήχηση σε καιρούς κοινωνικήςκαι πολιτικής κρίσης και ότι «ως νεω-τερικός υπαρξιακός στοχασμός, τοέργο μπορεί αρχικά να φανεί θλιβερό,είναι όμως και αστείο και ποιητικό καιαποκαλύπτει το ανθρώπινο ταλέντο γιαστωικότητα, συντροφικότητα και αι-σιοδοξία»*.

Στωικότητα ίσως όχι, αλλά συντρο-φικότητα και αισιοδοξία μπόλικη. Καιπίστη αξιοθαύμαστη. Είναι, πραγμα-

τικά, πρωτόγνωρη η αμείωτη λαϊκήπίστη στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, στονέλληνα πρωθυπουργό, στους υπουρ-γούς, στην ομάδα διαπραγμάτευσης,μέσα σ’ αυτό το απολύτως εχθρικό,εσωτερικό και εξωτερικό οικονομικόκαι μιντιακό περιβάλλον· σ’ αυτή τηνπαλινδρομική κίνηση από το φως στοσκοτάδι και πάλι πίσω…

Προσωπικά, ως θεατής των θεατώντης διαπραγμάτευσης βλέπω τους Έλ-ληνες να περιμένουν υπομονετικά τη«συμφωνία», όπως ο Πότζο (ένας πε-ραστικός ήρωας –σχολιαστής στο έργοτου Μπέκετ) τους αναμένοντες τον«Γκοντό», Βλαντιμίρ και Εστραγκόν:«Γεννούν πάνω από έναν τάφο», λέει οΠότζο. Και αμέσως προσθέτει: «Τοφως λάμπει για μια στιγμή και ύστεραέρχεται πάλι η νύχτα».

Τι είδε ο Μπαλιμπάρ

Είναι θλιβερό, αλλά ταυτόχρονα εν-τυπωσιακό και αισιόδοξο, αυτό πουσυμβαίνει: οι Έλληνες του παρόντος«γεννούν πάνω από έναν τάφο», τοντάφο του πολιτικού συστήματος που οιίδιοι ενταφίασαν υψώνοντας την Αρι-στερά στην κυβερνητική εξουσία. Καιαυτό που γεννούν είναι η Πολιτική: σανπρωτοπόροι της ανάγκης για αναγέν-νησή της πολιτικής στην Ευρώπη μέσααπό την κρίση του ευρωπαϊκού νεοφι-λελευθερισμού…

«Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια τεράστια ελπίδαγια την Ελλάδα και ένα παράδειγμα γιατην Ευρώπη», εξηγεί ο σπουδαίος Γάλ-λος φιλόσοφος Ετιέν Μπαλιμπάρ (Γαλ-λικό Ινστιτούτο, Τρίτη 5 Μαΐου). «Ηεπιτυχία του», προσθέτει, «οφείλεταιστο ότι υπερασπίζεται το έθνος, χωρίςνα υιοθετεί αντιευρωπαϊκές ή ξενοφο-βικές θέσεις. Γι’ αυτό θέλουν να οδη-γήσουν σε αποτυχία την ελληνική από-πειρα δημοκρατίας και σε συνθηκολό-γηση τον ΣΥΡΙΖΑ, να μη γίνει παρά-δειγμα για τους υπόλοιπους Ευρωπαί-ους, ιδίως για τους Ισπανούς».

Ψέματα; Αυτός είναι ο βασικός λόγοςπου οδηγεί τις διαπραγματεύσεις σ’εκείνη την παλινδρομική κίνηση, πουλέγαμε, από το φως στο σκοτάδι καιπάλι πίσω. Και εμάς να βλέπουμε τουςαναμένοντες τη «συμφωνία» Έλληνεςμε τις φωτοσκιάσεις που ο ΣάμουελΜπέκετ «έριχνε» στους αναμένοντεςτον Γκοντό ήρωές του: «Το φως λάμπειγια μια στιγμή και ύστερα έρχεται πάλιη νύχτα».

Και πάλι φως: Την ώρα που γράφε-ται αυτό το κείμενο. Ακόμα και η πιοχυδαία αντικυβερνητική φυλλάδα**καταγράφει «Κλίμα αισιοδοξίας γιασυμφωνία με τους δανειστές».

- Αυτό περιμέναμε, Ντιντί, λίγο πα-ραδάκι, ένα ταξίδι κατάστρωμα, έναψάθινο καπέλο. Το λένε, το λένε να

δεις, …έντιμο συμβιβασμό.Έτσι το λένε!

- Μια συμφωνία είναι, Γκογκό,τι κάνεις έτσι; Μόνο να, δεν θά’μαστε εμείς τώρα αυτοί που θακρεμαστούν στα κλαριά τούτουεδώ του δέντρου! Οι άλλοι, οισαμαροβενιζέλοι, θα τραμπαλί-ζονται από αύριο στο δεντράκιμας, πέρα-δώθε, πέρα δώθε…Και, ξέρεις κάτι; Είναι κιόλαςαύριο!

Σημειώσεις

* «The Observer» – Καθημερινή,29/03/2009

** Η ηλεκτρονική έκδοση τηςεφημερίδας «Το Θέμα».

ΑιδώςσυνάδελφοιΤην περασμένη Τρίτη έξω

από την δικαστική αίθουσατων γυναικείων φυλακών Κορυ-δαλλού, συναδέλφισσες και συ-νάδελφοι φωτογραφίζονταν μεεκδρομική διάθεση. Μάλιστα,ύστερα από κάθε κλικ αναρω-τιόντουσαν αν οι φωτογραφίεςχρειάζονταν ρετούς. Λίγα λεπτάαργότερα φόρεσαν το επαγγελ-ματικό τους πρόσωπο για να με-ταδώσουν τις εξελίξεις από τηδίκη της Χρυσής Αυγής. Επειδή,όμως στη δίκη δεν παρευρί-σκονται μόνο οι δημοσιογρά-φοι, αλλά και τα θύματα ή οισυγγενείς των θυμάτων τηςΧρυσής Αυγής, θα συνιστού-σαμε τις επόμενες φορές ναείναι πιο προσεκτικοί.

ΑυτόκλητοιεκδικητέςΜιλώντας για συναδέλφους,

δεν γίνεται να μην σχολιά-σουμε τη βαρβαρότητα με τηνοποία αντιμετώπισαν τη δολο-φονία της Άννυς. Ο Γ. Λιάγκαςσχολιάζοντας στο πρωινό τουΑΝΤ1, όπου μεταδόθηκε η εί-δηση ανάμεσα στα νέα ζευγάριατης σόουμπιζ και τις νέες τά-σεις της μόδας σχολίασε σχε-τικά: «Ποιος θα τον αφήσει νααναπνέει τον άνθρωπο αυτόν;Ποιος δικαστής, που βέβαια θαδιαβάσει το γράμμα του νόμου,δεν θα παρακαλάει μέσα τουδεν θα παρακαλάει να βρεθεί

κάποιο άγιο χέρι και να τουαφαιρέσει τη ζωή και μάλιστανα τον βασανίσει, να τον γδάρειζωντανό… Να ζήσει φρίκη πρέ-πει αυτός ο άνθρωπος μέχρι ναπεθάνει. Εγώ αισθάνομαι μιαφρίκη! ∆εν πρέπει να πάει σεδίκη αυτός ο άνθρωπος. Μόλιςμπει στη φυλακή, πρέπει κά-ποιοι άγιοι άνθρωποι να φρον-τίσουν, έχω μια διαίσθηση ότιπρέπει να γίνει ένα πολύ φρικτόέγκλημα». Τελικά ήπια θα χα-ρακτηρίζαμε την ανακοίνωσητης ΕΣΗΕΑ που τονίζει ότι «ηαναπαραγωγή της φρίκης μετον πλέον απροκάλυπτο καιαποκρουστικό τρόπο δεν υπη-ρετεί τους κανόνες της δεοντο-λογίας, τους οποίους πρώτοι οιδημοσιογράφοι οφείλουν ναυπερασπίζονται».

Ωραίαεπιλογή!Με απόφαση του πρωθυ-

πουργού διευρύνθηκε τουπουργικό σχήμα κατά έναάτομο και τι άτομο... τον πρώηνπροϊστάμενο της ΕισαγγελίαςΠρωτοδικών Αθηνών καιπρώην στέλεχος της ΕΥΠ, ∆η-μήτρη Παπαγγελόπουλο. Κα-νείς άλλος, απ ότι μαθαίνουμεδεν ήξερε τίποτε γι αυτή τηνεπιλογή και κανείς δεν έμεινεευχαριστημένος στο άκουσμάτης. Ανατρέχοντας στο παρελ-θόν του βλέπουμε πως εκείνοςαρχειοθέτησε δικογραφία σχε-τικά με παράνομες χρηματοδο-τήσεις της Ν∆, αποσιώπησε τοσκάνδαλο των υποκλοπών καιέβαλε στο συρτάρι την υπόθεση

Κοπ

τορα

πτικ

ή

44 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο Σάμουελ Μπέκετβλέπει συμφωνία!..Περιμένοντας το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσηςοι Έλληνες θυμίζουμε τους πρωταγωνιστέςτου θεατρικού έργου “Περιμένοντας τον Γκοντό”

Του

∆Η

ΜΗ

ΤΡΗ

ΠΕΤ

ΣΕΤΙ

∆Η

Οι αγώνες τώρα δικαιώνονται.

Συνέλευση φίλων «Εποχής»Την ∆ευτέρα 18 Μαΐου, στις 8 μ.μ. στα γραφεία μας θα πραγμα-

τοποιηθεί συνέλευση των φίλων της «Εποχής» για να συζητή-σουμε την πολιτική συγκυρία και το ρόλο που πρέπει να παίξει ηεφημερίδα. Καλούνται οι σύντροφοι και φίλοι της εφημερίδαςπου συμβάλλουν με οποιοδήποτε τρόπο στην έκδοσή της να συμ-μετέχουν με τις ιδέες και τις προτάσεις τους. Θα ακολουθήσεισυντροφική τσιπουροκατάσταση.

Εκδήλωση για την συμφωνίαΤην Πέμπτη 14 Μαΐου, στις 8 μ.μ., στα γραφεία της Εποχής θα

πραγματοποιηθεί εκδήλωση-συζήτηση με θέμα: «Κριτήρια για τηνυπογραφή μιας συμφωνίας ή η εξασφάλιση δυνατοτήτων εφαρ-μογής της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ».

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 55ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τα επίθετα των συμβιβασμώνΜια συμβολή στην ερμηνεία της κοινής δήλωσης Τσίπρα - Μέρκελ

Θα προσέξατε ίσως ότι από αυτέςεδώ τις στήλες αποφύγαμε επιμε-λώς να μιλήσουμε για κόκκινες

γραμμές, παρά το γεγονός ότι η σχετικήορολογία γνώρισε δόξες τις τελευταίεςημέρες στα χείλη φίλων και εχθρών.Όταν έχεις διακηρύξει ότι επιδιώκειςσυμβιβασμό ως κατάληξη μιας διαπραγ-μάτευσης, εκείνο που έχει σημασία δενείναι τόσο να χαράξεις ορισμένες απαγο-ρευτικές γενικές γραμμές, όσο να δια-γράψεις με σαφήνεια τα πολύ συγκεκρι-μένα πολιτικά και χρονικά όρια μέσα σταοποία μπορείς να επιδιώξεις μεσοπρόθε-σμα και μακροπρόθεσμα την εφαρμογήτης διακηρυγμένης προγραμματικής πο-λιτικής σου.

Με άλλα λόγια, δύο βασικά στοιχείαέχουν σημασία: πρώτον, η συγκεκριμένηκαι με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβειαχάραξη της τεθλασμένης, καθότι συμβι-βαστικής, οριογραμμής, η οποία άλλοτεεισχωρεί στο αμυντικό έδαφος του αντι-πάλου και άλλοτε υποχωρεί στο φίλιοαμυντικό έδαφος, και δεύτερον, ο χαρα-κτήρας τού συμβιβασμού.

Επιθετικοί και αμυντικοίπροσδιορισμοί

Ειδικότερα για το δεύτερο αυτό στοι-χείο χρήσιμο είναι να σημειώσουμε ότι ηπροσπάθεια να συνοδευτεί ο ρητά επι-διωκόμενος συμβιβασμός με διάφορουςεπιθετικούς προσδιορισμούς, δεν ήτανεπιτυχημενη. Ο επιθετικός προσδιορι-σμός «έντιμος» δεν μας δίνει τη δυνατό-τητα να έχουμε σαφή εικόνα του είδουςτου συμβιβασμού, ο οποίος από τη φύσητου δεν είναι ζήτημα τιμής. Το ίδιο και οπροσδιορισμός «επώδυνος» ή «αμοιβαίαεπωφελής»: είναι τόσο έντονα τα υπο-κειμενικά στοιχεία που προτάσσονται γιατη «μέτρησή» τους, που δεν παρέχουνσταθερό έδαφος αναφοράς.

Αντίθετα, ο προσδιορισμός «προωθητι-κός» (ή μη) μας επιτρέπει να επιχειρή-σουμε μια αντικειμενική αποτίμηση του

δυναμικού αποτελέσματος του κάθε συμ-βιβασμού με την απαραίτητη (ταξική –κοινωνική) μεροληψία που απαιτείται σ’αυτές τις περιπτώσεις: ποιανού τα συμ-φέροντα υποχωρούν προσωρινά έναντιτίνος, και ποια συμφέροντα αποκτούν τηδυνατότητα να διεκδικήσουν μεσοπρόθε-σμα και μακροπρόθεσμα την ικανοποί-ησή τους;

Ερχόμενοι τώρα από το αφηρημένο στοσχετικά συγκεκριμένο, θα επιχειρήσουμεμια αποτίμηση της κοινής δήλωσης Τσί-πρα – Γιουνκέρ, η οποία εκ των πραγμά-των αποκτά ιδιαίτερη σημασία, όπως κιαν την υποδεχτεί κανείς.

Ασάφειες και σαφήνειεςστην «κοινή δήλωση»

Πρώτα πρώτα, η κοινή δήλωση αυτήέχει ένα χαρακτηριστικό που για την ελ-ληνική πλευρά είναι προβληματικό: πα-ρότι προσθέτει νέα στοιχεία στη δια-πραγμάτευση και διευρύνει τα όριά της,υστερεί σημαντικά στον κατά το δυνατόνακριβέστερο προσδιορισμό των ορίων,μέσα στα οποία συμφωνείται να κινηθεί οσυμβιβασμός που επιχειρείται.

Αυτό δεν είναι γενικά κακό. Ότανόμως συμβαίνει προς την τελική φάσητής διαπραγμάτευσης, μπορεί να απο-δειχθεί αιτία παρεξηγήσεων ή και ανα-τροπών που δεν είχαν συζητηθεί. Η πείρααπό τη «δημιουργική ασάφεια» της συμ-φωνίας της 20ης Φεβρουαρίου, η οποίαπιθανόν να είχε νόημα στο εναρκτήριολάκτισμα των διαπραγματεύσεων, θαέπρεπε να έχει διδάξει την ελληνική κυ-βέρνηση ότι πρέπει να έχει έτοιμη σε λε-πτομέρειες την τεθλασμένη γραμμή τουσυμβιβασμού, ώστε να μην υπάρχουν πε-ριθώρια αντιπαρατιθέμενων ερμηνειών.

Ένα «δίκαιο, δημοσιονομικά βιώσιμοκαι αποτελεσματικό ως προς την απο-φυγή της φτώχειας στην τρίτη ηλικία»συνταξιοδοτικό σύστημα, για παρά-δειγμα, αν δεν είναι ταυτόχρονα δημόσιοκαι ενιαίο, αφήνει πολλά περιθώρια όχιαπλώς για τη μείωση συντάξεων και τονδραστικό περιορισμό των πρόωρων ή γιατην αύξηση των ορίων ηλικίας, αλλά καιγια την επάνοδο από την πίσω πόρτα τουσυστήματος των «τριών πυλώνων», πουαποτελεί προάγγελο της ιδιωτικοποί-ησης.

Θα ήταν σαφέστατα προτιμότερο νασυζητούσαμε με πολύ πιο συγκεκριμένοτρόπο και όχι στη βάση τόσο γενικών καιαμφιβόλου περιεχομένου αρχών για ένατόσο κρίσιμο για την υπεράσπιση τωνσυμφερόντων των πολλών ζήτημα.

Εργασία και ανταγωνιστικότητα

Ας δούμε τώρα τα εργασιακά, όπου ταζητήματα που αφήνει ανοιχτά η κοινή δή-λωση είναι ακόμη πιο σημαντικά. Ποιοιείναι «οι θεσμοί της αγοράς εργασίας»,που καλούνται «να διαδραματίσουν υπο-στηρικτικό ρόλο στη δημιουργία θέσεωνεργασίας» μαζί με τις «μισθολογικές εξε-λίξεις»; Κι αν υποθέσουμε ότι μ’ αυτή τηδιατύπωση υπονοείται –στην καλύτερηπερίπτωση– ο ενισχυτικός ρόλος τηςσταδιακής ανόδου των κατώτατων αμοι-βών στη διαδικασία οικονομικής ανά-καμψης και αύξησης της απασχόλησης,η ανάγκη «υποστηρικτικού ρόλου» (τωνμισθολογικών εξελίξεων) στην «ανταγω-νιστικότητα» δεν παραπέμπει ευθέως σεανταγωνιστικότητα στηριγμένη σε χαμη-λότερες αμοιβές; Ιδίως, μάλιστα, όταναπουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στησύνδεση της εργατικής αμοιβής με τηνπαραγωγικότητα (1).

Βέβαια, δεν ξεχνάμε ότι το καθεστώςπου ισχύει σήμερα στη χώρα μας, τηςπλήρους διάλυσης των εργασιακών σχέ-σεων, δεν συγκρίνεται ακόμη και με τοατελέστερο σύστημα συλλογικών δια-πραγματεύσεων. Αλλά γιατί θα έπρεπε νααφήνουμε το περιθώριο να φανεί ότι,ακόμα κι αν δεν μπορέσει η κυβέρνησηνα περάσει το υπό «διαβούλευση» σχέδιονόμου αυτούσιο, η κατάληξη στο πεδίοτων εργασιακών σχέσεων δεν μπορεί ναείναι πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο,και όχι κάτω από αυτόν;

«Οι συνομιλίες», καταλήγει η κοινή δή-λωση, «θα πρέπει να συνεχιστούν στοπλαίσιο της Ομάδας των Βρυξελλών». Ηδιαπραγμάτευση δεν έληξε. Συνεπώςυπάρχουν περιθώρια για τη συγκεκρι-μένη διεκδίκηση της άριστης λύσης απότην πλευρά της κυβέρνησης και του συν-δικαλιστικού κινήματος. Ειδικά, μάλι-στα, για το τελευταίο, όπως και για κάθεκίνημα, αξίζει να σημειώσουμε εν κατα-κλείδι ότι οι δικές τους απαιτήσεις καιδιεκδικήσεις δεν σταματούν, όσο καλέςκι αν είναι οι συμφωνίες που σε κάθεφάση αποσπούν.

Σημείωση

1. Το ότι απουσιάζει οποιαδήποτε ανα-φορά στις ομαδικές απολύσεις και στολοκάουτ, αποτελεί, άραγε, φραγμό γιαοποιαδήποτε επαναφορά των απαιτή-σεων αυτών στη διάρκεια της διαπραγ-μάτευσης;

Χ. Γεωργούλας

απαγωγών Πακιστανών. Πάν-τως, να γνωρίζουμε πως η ανά-ληψη ευθύνης από τον πρωθυ-πουργό θα ισχύσει και στοναπολογισμό της θητείας τουνέου του υφυπουργού.

ΑντίφασηΜεγάλη χαρά μαθαίνουμε

πως πήρε η Νέα ∆ημοκρα-τία όσον αφορά την εκλογικήνίκη του Ντέιβιντ Κάμερον. Βέ-βαια, αυτή η χαρά έχει μια μυ-στηριώδη αντίφαση, καθώς οΚάμερον έχει δεσμευτεί πως θαδιενεργήσει δημοψήφισμα γιαέξοδο από την ΕΕ. Μήπως τε-λικά άλλοι είναι αυτοί πουάλλα λένε μέσα και άλλα έξω;

Οι παιδεραστέςξανάρχονται«Οι παιδεραστές και πάλι

στα σχολεία. Να τουςχαίρονται!», είναι το συμπέρα-σμα του κ. Λοβέρδου για τηνεπαναπρόσληψη όσων απολύ-θηκαν ή τέθηκαν σε διαθεσιμό-τητα από τις μνημονιακές κυ-βερνήσεις. Βέβαια, δεν μαςπροκαλεί εντύπωση που δενγνωρίζει, αφού αυτός ο νόμος,που υπερψηφίστηκε την περα-σμένη βδομάδα, πέρασε στα«ψιλά» των ειδήσεων και έτσι οκ. Λοβέρδος δεν πρόλαβε ναενημερωθεί περί τίνος πρόκει-ται... Μία εξήγηση είναι ότι«παράπεσε» η είδηση, μία άλληείναι ότι απογοητεύτηκαν κά-ποιοι που η κυβέρνηση εφαρ-μόζει τις προεκλογικές της δε-σμεύσεις. Το συμπέρασμα δικόσας, αλλά ο κ. Λοβέρδος καλόθα ήταν να προσέχει τα λόγιατου.

Περιοδείαστη ΜυτιλήνηΕνώ τα δελτία ειδήσεων δεν

βλέπουν πια τις «ορδές με-ταναστών» στις πλατείες, αυτήτη βδομάδα είχαν άλλα θέματανα τρομοκρατήσουν τους πολί-τες, η Τ. Χριστοδουλοπούλουπραγματοποιεί περιοδείες προ-κειμένου να επιλυθούν ζητή-ματα που αφορούν τη διαχεί-ριση των αναγκών λόγω τωναυξημένων προσφυγικών καιμεταναστευτικών ροών. Την πε-ρασμένη Πέμπτη και Παρα-σκευή βρέθηκε στη Λέσβο όπουεπισκέφτηκε το υπό παράδοσηΚέντρο Πρώτη Υποδοχής στηνΜόρια, ενώ συζήτησε με τουςπρόσφυγες που βρίσκοντανστον ανοιχτό χώρο του λιμα-νιού του νησιού, με συλλογικό-τητες και φορείς της περιοχής.

Μαρσέλ & Μισέλ

∆ύο βασικά στοιχεία έχουν σημασία: πρώτον, ησυγκεκριμένη και με τη μεγαλύτερη δυνατήακρίβεια χάραξη της τεθλασμένης, καθότισυμβιβαστικής, οριογραμμής, και δεύτερον, οχαρακτήρας τού συμβιβασμού.

“

Του

Μαρ

αγκο

ύ

66 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οσον αφορά το πρώτο, είναι λάθοςνα δραματοποιείται η πιθανότητααθέτησης πληρωμής στις συγκε-

κριμένες συνθήκες. Όπως είναι λάθοςκαι η ενοχοποίηση της συζήτησης σχε-τικά π.χ. με το παράλληλο νόμισμα, γιατο οποίο καλά τοποθετείται ο, υπεράνωυποψίας για υπερβάλλοντα ριζοσπαστι-σμό, ∆ημήτρης Παπαδημητρίου του LevyInstitute: «[Η] εναλλακτική ενός καλο-σχεδιασμένου προγράμματος παράλλη-λου νομίσματος, αν υιοθετηθεί με ριζι-κές προδιαγραφές, […] μπορεί να γίνει ηκινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη τηςχώρας […] Θα έδινε κυρίως λύση στοπρόβλημα της ανεργίας και της φτώ-χειας» («Αυγή», 26 Απριλίου 2015)

Όσον αφορά το δεύτερο ζήτημα και τηδιάσταση του, το ευρώ από παράγονταςέλξης και σύμβολο ισχύος και ευημερίαςμετατρέπεται, για πρώτη φορά στηνιστορία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης,σε παράγοντα δυσλειτουργίας και απο-σταθεροποίησης του γενικότερου μα-κροοικονομικού περιβάλλοντος. Αν αυ-ξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων καιτων κοινωνιών που φοβούνται το ευρώ,τότε η Ευρωπαϊκή Ένωση αποκτά χαρα-κτηριστικά ασταθούς οικονομικής πε-ριοχής με αποκλίνουσες οικονομίες με-ταξύ τους.

Το ευρώ θα αμφισβητείται, εκ προοι-μίου, όταν θα τίθεται θέμα επέκτασης ήεμβάθυνσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρω-σης. Η εμβάθυνση, όμως, είναι στις άμε-σες προθέσεις των Σόιμπλε, Γιούνγκερκαι Ντράγκι, οι οποίοι με πολλούς τρό-πους έχουν φανερώσει τη βούλησή τουςνα ενισχύσουν μια ισχυρά φεντεραλι-στική πορεία για την ΕΕ από τον Ιούνιοκι έπειτα. Ο Σόιμπλε έχει ταχθεί ανοιχτάυπέρ «μιας κυβέρνησης, ενός προϋπολο-γισμού και ενός κοινοβουλίου», ενώ οΝτράγκι έχει διαμηνύσει πως ποσοτικήχαλάρωση χωρίς πολιτική ολοκλήρωσηδεν έχει και πολύ νόημα.

Έτσι, το «κλείσιμο» του ελληνικού ζη-τήματος αποκτά το χαρακτήρα του επεί-γοντος –και δίνει, κατά τη γνώμη μας,επιπλέον δυνατότητες στην ελληνικήπλευρά για πραγματικά επιτεύγματαστην κατεύθυνση των προτεραιοτήτων,που το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ έχει θέσεικαι βάσει αυτού δόθηκε στην κυβέρνησηη εντολή.

Το ζήτημα της διαγραφής χρέους

Έχοντας ως αφετηρία ότι χρειαζόμα-στε δύο πράγματα, δηλαδή και μια πολι-τική συγκρούσεων στο εσωτερικό τωνκρατών - μελών και μια πολιτική σύγ-κλισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ας δούμεγιατί το πεδίο της διαπραγμάτευσης τουελληνικού ζητήματος, τελευταία, συνι-στά «ναρκοπέδιο» και για την αριστερήκυβέρνηση, αλλά κυρίως για την ίδια τηνΑριστερά, παρά τις φιλότιμες προσπά-θειες της διαπραγματευτικής ομάδας.

Βασική αρχή της ευρωζώνης είναι η μηνομισματική βοήθεια σε κράτη, ενώ η νο-μισματική βοήθεια σε χρηματοπιστωτι-κούς θεσμούς επιτρέπεται. Γι’ αυτό η«βοήθεια» προς την Ελλάδα δόθηκε μετη μορφή δανείων και όχι ποσοτικής χα-λάρωσης, ενώ πήρε το χαρακτήρα τουδιεθνούς και όχι του καθαρά ευρωπαϊ-κού προγράμματος διάσωσης. Το τελευ-ταίο απαιτούσε τη συμμετοχή του ∆ΝΤ,η οποία με τη σειρά της οδηγεί στηνανάγκη κάλυψης των χρηματοδοτικώνκενών από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.Με λίγα λόγια, το ∆ΝΤ για τη συμμετοχήτου απαιτεί την εξασφάλιση της απο-πληρωμής της λήξης των ομολόγων απότην ευρωζώνη, ενώ οι τόκοι του χρέουςαναλαμβάνονται από τα πλεονάσματατου κράτους μέλους (συμφωνία Εuro-group 2012). Καταλαβαίνουμε, λοιπόν,γιατί η ευρωζώνη αρνείται τη διαγραφήχρέους και γιατί το ∆ΝΤ την προτείνει. Ηίδια η πράξη της διαγραφής του χρέους

θα σημαίνει την παραβίαση της αρχήςτης ευρωζώνης, που απαγορεύει τη νο-μισματική διάσωση και ταυτόχρονα θαεξασφαλίζει τον απαραίτητο όρο συμμε-τοχής του ∆ΝΤ.

«Ούτε βήμα πίσω»

Οι δύο θεσμοί του καπιταλισμού οφεί-λουν να ξεπεράσουν τις αντιφάσεις τους.Να, λοιπόν, το ναρκοπέδιο της διαπραγ-μάτευσης. Η αθέτηση πληρωμών ωςπρος το ∆ΝΤ και την ΕΚΤ απλά δεν μπο-ρεί να συμβεί διότι καταργεί καταστατι-κές αρχές του ∆ΝΤ και του βασικού ιδιο-κτήτη του ευρώ, της ΕΚΤ. Για να μην πα-τήσουν τη «νάρκη», θα πρέπει να την πα-τήσει η αριστερή κυβέρνηση. Θα πρέπεινα την οδηγήσουν σε μια νέα συμφωνίακαι σε μια νέα δανειακή σύμβαση για ναικανοποιηθεί το ∆ΝΤ και να μην «κου-ρευτεί» το χρέος.

Αν έχουν έτσι τα πράγματα, τότε, εφό-σον ο ΣΥΡΙΖΑ και η αριστερή κυβέρνησηεφαρμόσει το «ούτε βήμα πίσω», υπάρ-χουν εξαιρετικές πιθανότητες τη«νάρκη» να την πατήσουν οι αντίπαλοικαι μια αρχή του «χρυσού κανόνα» τηςευρωζώνης να καταρρεύσει, μαζί της καιη λιτότητα. Αν κινηθεί βεβιασμένα καικάτω από το άγχος του προβλήματος τηςρευστότητας, τότε θα κληθεί να διαχει-ριστεί ένα νέο μνημόνιο. Πράγμα πουδεν αποφεύγεται αν γίνουν αποδεκτές οιιδέες για «έξυπνες» συλλογικές δια-πραγματεύσεις και ασφαλιστικά συστή-ματα «δημοσιονομικά βιώσιμα», γενι-κώς.

Το «ούτε βήμα πίσω», όμως, σημαίνεισυγκεκριμένη αντιμετώπιση της κρίσηςρευστότητας, έτσι ώστε αυτή να μηναπειλεί και να μην εκβιάζει για κατα-στροφικές υποχωρήσεις και πολύ περισ-σότερο για προσχωρήσεις στη λογικήτου αντιπάλου. Και ’δώ τα πράγματαείναι εξαιρετικά απλά. Η κρίση ρευστό-τητας εμφανίζεται ως αυτοφυής στονκαπιταλισμό, αλλά τις περισσότερεςφορές δεν είναι. Στη περίπτωση της δια-πραγμάτευσης, η πολιτική και μερολη-πτική λειτουργία της ΕΚΤ στάθηκε πα-ραπάνω από καθοριστική στην εφαρ-μογή ενός είδους σχεδιασμένης κρίσηςρευστότητας. Ενα πρόγραμμα μη προ-σχώρησης στη πολιτική του αντιπάλουεπιβάλλει τον πολιτικό έλεγχο του τρα-πεζικού συστήματος, ακριβώς για να αν-τιμετωπιστεί η πολιτική λειτουργία τηςΕΚΤ. Αυτός ο πολιτικός έλεγχος έχει

απόλυτη προτεραιότητα, ανεξάρτηταπροσώρας από το ζήτημα της ιδιοκτη-σίας, στο μέτρο που κεντρικό πρόβλημααποτελεί ο νομισματικός αυταρχισμόςτης ΕΚΤ και η τεράστια συγκέντρωσητου τραπεζικού κεφαλαίου σε τέσσεριςμόλις τράπεζες.

Εφαρμογή σχεδίουαναδιανομής πλούτου

Το «ούτε βήμα πίσω» σημαίνει άμεσηεφαρμογή ενός σχεδίου ριζικής αναδια-νομής εισοδήματος και πλούτου, αντί γιατην πεπατημένη των εισπρακτικών φο-ρολογικών παρεμβάσεων, που, σε κά-ποιες περιπτώσεις μάλιστα, μοιάζουνπολύ λίγο με ταξικές αναδιανεμητικέςπρακτικές και περισσότερο θυμίζουν τιςγνωστές περαιώσεις. Σημαίνει, επι-πλέον, πως ο εσωτερικός δανεισμός δενθα χρησιμοποιηθεί πλέον για πληρωμήτων δανειστών, αλλά αποκλειστικά γιατην αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμωναναγκών χρηματοδότησης και όσωνκενών αφήνουν τα ετήσια φορολογικάέσοδα. Ούτε θα γίνουν αποδεκτές φορο-λογικές «μεταρρυθμίσεις», που θα αυξή-σουν το ήδη αφόρητο βάρος, που σηκώ-νει η κοινωνική πλειοψηφία.

Το «ούτε βήμα πίσω» θα ήταν ο ασφα-λέστερος τρόπος να οργανωθεί το σύ-στημα των χρηματοροών της οικονομίας,με τρόπο ώστε να προστατεύει τις ανάγ-κες της κοινωνίας και των εργαζομένων.Θα ήταν, όμως, και ο ασφαλέστερος τρό-πος να γίνει αντιληπτό σε όλους το πώςη Ευρωπαϊκή Ένωση της λιτότητας«φρενάρει» κάτω από το ίδιο το «βάρος»της και τους κανόνες της.

Αντίθετα με ό,τι πιστεύεται, δεν θαβλέπαμε πώς είναι ένα Grexit ως εμπει-ρία.

Προς έκπληξη πολλών, θα διαπιστώ-ναμε πώς είναι να αναδιατάσσεται όλοτο ευρωπαϊκό οικονομικό πεδίο, ότανγια πρώτη φορά δεν θα μπορούσε νααναπαραχθεί, στην ολότητα της, η λο-γική της λιτότητας.

Αν δεν καρποφορήσει γρήγορα η προ-σπάθεια για «αμοιβαία επωφελή συμβι-βασμό», για ακόμη μια φορά, έχουμε τηδυνατότητα να πορευτούμε στη βάση τηςπρωτομαγιάτικης έκκλησης του κόμμα-τός μας.

∆εν εκβιαζόμαστε. Ούτε βήμα πίσω.

Πέτρος Σταύρου,Χρήστος Λάσκος

Το “ούτε βήμα πίσω” θα ήταν οασφαλέστερος τρόπος ναοργανωθεί το σύστημα τωνχρηματοροών της οικονομίας,ώστε να προστατεύει τις ανάγκεςτης κοινωνίας. Θα ήταν, όμως, καιο ασφαλέστερος τρόπος να γίνειαντιληπτό σε όλους το πώς η ΕΕτης λιτότητας “φρενάρει” κάτωαπό το ίδιο το “βάρος” της.

“

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η διαπραγμάτευσηως «ναρκοπέδιο» Εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ και η αριστερή κυβέρνηση εφαρμόσει το “ούτε βήμα πίσω”,υπάρχουν εξαιρετικές πιθανότητες τη “νάρκη” να την πατήσουν οι αντίπαλοι

Εδώ και αρκετό καιρό η διαπραγμάτευση έχει διαμορφωθεί σε «ναρκοπέδιο».Εκτίμηση που, κατά τη γνώμη μας, δεν αλλάζει από τις τελευταίες εξελίξεις. Η διαπραγμάτευση είναι ναρκοπέδιο. Και τη «νάρκη» δεν κινδυνεύει να την πατή-σει μόνο η ελληνική πλευρά. Τη στιγμή που το συντριπτικό κομμάτι του ελληνι-κού χρέους το κατέχει ο επίσημος τομέας (μηχανισμοί στήριξης, κράτη μέλη, Ευ-ρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ∆ΝΤ), κάθε σοβαρή εμπλοκή στο ζήτημα της απο-πληρωμής του δημιουργεί τουλάχιστον δύο ζητήματα: α) μεγάλη αναταραχή στιςδιεθνείς αγορές χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, μια και αυτοί που δεν θα πλη-ρωθούν δεν είναι τυχαίοι παίχτες, αλλά η ΕΚΤ και το ∆ΝΤ, δηλαδή οι κορυφαίοιθεσμοί του καπιταλισμού στις δυο πλευρές του Ατλαντικού και β) σε συνδυασμόμε την πολιτική κρίση των σχέσεων ΕΕ – Μ. Βρετανίας, πιθανότατα μια σοβαρήσυρρίκνωση του σχεδίου επέκτασης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 77ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η παγίδα του φορολογικούΌλοι γνωρίζαμε μετά τις εκλογές του 2012 την προοπτική ο ΣΥΡΙΖΑ να κληθεί να κυβερ-

νήσει και πως το φορολογικό ήταν ο κρίσιμος τομέας που θα δοκιμαστούμε. Τέσσερα στοι-χεία ήταν προφανή: Χρειαζόμαστε αμέσως έσοδα για να μην πνιγούμε από ασφυξία. Απαι-τούνταν άμεσα, επίσης, ένα σχέδιο βαθιάς αναδιανομής για την αναγκαία κοινωνική εξι-σορρόπηση. Έπρεπε αμέσως να θέσουμε σε εφαρμογή ένα έτοιμο σχέδιο πολύ συγκεκρι-μένα επεξεργασμένο κατά της φοροδιαφυγής, του λαθρεμπορίου και της διαφθοράς. Ναέχουμε, επίσης έτοιμο, ιδίως μετά την επιβολή του ΕΝΦΙΑ, ένα δίκαιο φόρο μεγάλης και κλι-μακούμενης προς την μεσαία ακίνητη περιουσία. Ένας έκτακτος φόρος, επίσης, στο συσ-σωρευμένο και κατά κανόνα φοροδιαφεύγοντα πλούτο μπορούσε να επιβληθεί τον πρώτο,ακόμη, μήνα ως απαραίτητο εισπρακτικό και κοινωνικά δίκαιο μέτρο μετά την πεντάχρονηφορολογική επιδρομή στις λαϊκές και μεσαίες τάξεις. Αποδείχθηκε ότι δεν ήμασταν έτοι-μοι για αυτήν την πολιτική και τώρα, μετά τρεις τουλάχιστον μήνες, διατρέχουμε τον κίν-δυνο να παγιδευτούμε στη λήψη φορολογικών μέτρων που τα είχαμε καταδικάσει όχι μόνογια κοινωνικούς και πολιτικούς λόγους αλλά και για ανορθολογικούς. Ο ενιαίος συντελε-στής ΦΠΑ, μάλιστα υψηλός, διότι θέλει όχι μόνο να προωθήσει μια θέση της άλλης πλευράςαλλά να φέρει και πρόσθετα έσοδα, δεν απαντά στο μέγα ζήτημα της χαμηλής εισπραξιμό-τητάς του (απώλεια 6-7 δισ. ευρώ ετησίως) λόγω απωλειών για διάφορους λόγους, γνω-στούς στους εφοριακούς του ΣΥΡΙΖΑ, που οφείλαμε αμέσως να αρχίσουμε να θεραπεύουμε.Ο ΕΝΦΙΑ έχει, πέρα από τον προφανή συμβολικό του χαρακτήρα και άρα και μεγάλο πολιτικόβάρος, μεγάλο φορολογικό βάρος. Πώς τώρα θα επιλεγεί η συνέχιση της ισχύος του γιαέναν ακόμη χρόνο, όπως λέγεται, χωρίς τουλάχιστον να γίνει βαθιά τομή στις παραμέτρουςτου -με κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια- με βάση το πνεύμα του φόρου μεγάλης ακί-νητης περιουσίας, που είναι η θέση του ΣΥΡΙΖΑ;

Ασφαλώς, είναι προς την σωστή κατεύθυνση η αύξηση της φορολογίας, που σχεδιάζεταιγια τον πλούτο, την πολυτελή διαβίωση και κατανάλωση κ.τ.λ. Όπως και η προσπάθεια πουγίνεται από τον αρμόδιο υπουργό κ. Π. Νικολούδη και άλλες υπηρεσίες να παταχθεί η φο-ροδιαφυγή, η διαφθορά και το λαθρεμπόριο. Πρέπει να επιμείνει η κυβέρνηση χωρίς δι-σταγμό σε όλα αυτά. Όμως, μια αποτυχία της στον τομέα της φορολογίας θα έχει σοβαρό πο-λιτικό αντίκτυπο. Αυτό δεν πρέπει να ξεχαστεί, καθώς σχεδιάζεται η φορολογική πολιτική.

Π. Κ.

Σκλήρυνση της στάσης των δανειστώνγια επαχθέστερο συμβιβασμό

Ολόκληρο το Σαββατοκύριακοσχεδιαζόταν να εργαστούν τατεχνικά κλιμάκια και η Ομάδα

των Βρυξελλών για να μπορέσουν οιδύο πλευρές να έχουν ικανό έργο, τοοποίο θα κριθεί από το Γιούρογκρουπως επαρκές για να βγει η διαβόητηανακοίνωση, που θα διαπιστώνει πρό-οδο ούτως ώστε να βρεθεί ένας τρόποςνα εξασφαλιστεί κάποια ρευστότηταγια την Ελλάδα. Αλλά, για άλλη μιαφορά οι δανειστές αποδείχθηκαν ασυ-νεπείς και με διάφορα προσχήματαδεν δεσμεύονται. Αντίθετα, επαναφέ-ρουν στο τραπέζι των διαπραγματεύ-σεων μέτρα που είτε είχαν προσωρινάαποσυρθεί είτε απορριφθεί.

Οι δανειστές, είναι φανερό, επιθυ-μούν μια συμφωνία στα μέτρα τους, ήσωστότερα μια συμφωνία που να απο-δέχεται και να νομιμοποιεί, ως συμ-φωνηθέντα, τα μέτρα που εκκινούναπό τα στενά τους συμφέροντα και τιςιδεολογικές τους εμμονές. Έχουμε μιασκλήρυνση, πιο μικρής έντασης απότο άμεσο παρελθόν, αλλά πάντως μιαπαρεμβολή των πιο σκληρών κύκλωντων δανειστών-εταίρων, που για λίγοανησύχησαν ότι κυοφορείται συμφω-νία που πράγματι θα επρόκειτο για έν-τιμο συμβιβασμό και θα άφηνε περι-θώρια στην ελληνική πλευρά να παρα-μείνει στον πυρήνα της λαϊκής εντο-λής. Συγχρόνως θα επέτρεπε στουςδανειστές να κινούνται στο έδαφοςτης αλληλεγγύης και τους συμφωνη-μένους όρους που θα ξεκόλλαγαν τηνελληνική οικονομία από την ύφεσηκαι θα εγγυόντουσαν την εκπλήρωσητων υποχρεώσεων της ελληνικήςπλευράς.

Λίγο πιθανός ο κίνδυνος

Πόσο πιθανός είναι ο κίνδυνος ναανακοπεί μια τέτοια προοπτική ή καινα ματαιωθεί οριστικά; Η λογική λέει

ότι ο κίνδυνος αυτός είναι λίγο πιθα-νός. Πρώτον, διότι ένα μέρος της τε-λευταίας σκλήρυνσης οφείλεται σε λό-γους τακτικής. ∆εύτερον, διότι οι εταί-ροι δεν είναι ενιαίοι ούτε όσον αφοράτην εκτίμηση των κινδύνων από έναατύχημα, ούτε όμως και στην ανα-γκαιότητά της ρήξης, καθώς άπτεταιτης αντίληψης για την προοπτική τηςΕΕ. Τρίτον, διότι η νέα ελληνική κυ-βέρνηση έχει υποβάλλει πολύ επεξερ-γασμένες και συγκεκριμένες προτά-σεις, που δεν μπορούν να αγνοηθούν,διότι κάποια στιγμή το αποτέλεσμα θακριθεί και από τους έλληνες και τουςευρωπαίους πολίτες.

Συναφές με τον τελευταίο λόγο είναικαι η πολύπλευρη δραστηριοποίησηστην κεντρική διαπραγμάτευση τουπρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, που μεπολλές επαφές και τηλεφωνήματαέθεσε τα ζητήματα με σαφή τρόπο καιδεν απέκρυψε κανέναν από τους κιν-δύνους που απορρέουν από ολιγωρίες,τιμωρητικές αντιλήψεις και διαθέσειςυποταγής του «αδύνατου».

Όσοι νόμισαν ότι η παρέμβαση τουπρωθυπουργού υποδηλώνει ότι οι δια-πραγματευτές «δεν τα καταφέρνουν»και τόσο καλά όχι απλώς κάνουνλάθος, αλλά δεν έχουν καταλάβει τοστόχο της ελληνικής πλευράς. Ο Α.Τσίπρας ήθελε να ορίσει, με τον πιοαδιαμφισβήτητο τρόπο, το ζήτημα ωςπολιτικό και αυτό το κατάφερε. Καιαυτό πάνε τώρα να νοθεύσουν, όσομπορούν.

Στην προσπάθεια, που στηρίζεται σεδύο σκέλη, συνεχίζει και τώρα η κυ-βέρνηση. Αφενός, η αντιπροσωπείαστην Ομάδα των Βρυξελλών και οι αρ-μόδιοι υπουργοί καταθέτουν όλο καιπιο επεξεργασμένες προτάσεις. Αφε-τέρου, ο πρωθυπουργός επαναφέρειμε ακόμα πιο μεγάλη σαφήνεια το πο-λιτικό ζήτημα.

Μιλώντας στη Βουλή την Παρα-

σκευή θέλοντας να δώσει το εύρος τηςπροσπάθειας της ελληνικής πλευράςτόνισε:

Παρέμβαση του Α. Τσίπρα

«Έχει γίνει φανερό ότι η ελληνικήκυβέρνηση κάνει ό,τι πρέπει να κάνειπροκειμένου, διατηρώντας την εντολήτου ελληνικού λαού, να πετύχει μία έν-τιμη συμφωνία στο ευρωπαϊκό πεδίο.Κάποιοι είναι έτοιμοι να μας κατηγο-ρήσουν ότι, προκειμένου να το πετύ-χουμε αυτό, έχουμε πάει και πίσω απότις κόκκινες γραμμές της λαϊκής εντο-λής μας. Θα κάνουμε το παν, προκει-μένου να έχουμε μια συμφωνία που θαδώσει τη δυνατότητα σε αυτή την κυ-βέρνηση να αλλάξει τα κακώς κείμενασε αυτόν τον τόπο».

Και θέλοντας για άλλη μια φορά ναυπογραμμίσει ότι το ζήτημα που τίθε-ται είναι πολιτικό δεν τσιγγουνεύτηκενα ανατρέξει στην στην πρόσφατη ελ-ληνική ιστορία: «∆εν υπάρχει κανένατεχνικό θέμα, για το αν θα επιτευχθεί ήόχι αυτή η συμφωνία. Υπάρχει μόνοθέμα πολιτικής βούλησης. Όπως πο-λιτική βούληση ήταν αυτή που έβαλετην χώρα το 1980 στην Ευρωπαϊκή Οι-κονομική Κοινότητα, με αντίθετη τότετην άποψη της Κομισιόν σας θυμίζω,επί Κωνσταντίνου Καραμανλή. Πολι-τική βούληση ήταν αυτή που έβαλε τηνχώρα στην ΟΝΕ και στην ζώνη τουευρώ το 2000, με πρωθυπουργό τονΚωνσταντίνο Σημίτη, όταν η χώρα δενπληρούσε τότε τις προϋποθέσεις.Έτσι, πολιτική βούληση είναι καιτώρα το αν η Ευρώπη θα ανεχθεί, όχιμια αριστερή κυβέρνηση, αλλά την ∆η-μοκρατία στην χώρα που γεννήθηκε».∆ιαφορετικά, πρόσθεσε, «ο αδικημέ-νος και ο πληγωμένος δεν θα είναι ηελληνική κυβέρνηση. Ο αδικημένοςκαι ο πληγωμένος θα είναι η ίδια η Ευ-ρώπη. Η Ευρώπη δεν μπορεί να αντέ-

ξει λιγότερη δημοκρατία και το έγ-κλημα της δημοκρατίας στον τόπο πουγεννήθηκε δεν θα έχει σιγαστήρα. Κα-νείς δεν θα βάλει σιγαστήρα αν κά-ποιοι επιχειρήσουν έγκλημα και δολο-φονία της δημοκρατίας στον τόπο πουγεννήθηκε».

Ρευστότητα με το σταγονόμετρο

Το πιο πιθανό, αύριο στο Γιούρογ-κρουπ, θα καταγραφεί κάποια πρό-οδος, μετρούμενη από τους δανειστέςμε το σταγονόμετρο, για να μην ενι-σχυθεί «επικίνδυνα» η ελληνικήπλευρά στις διαπραγματεύσεις. Οι δα-νειστές γνωρίζουν ότι η δηλωμένηαδυναμία να πληρωθεί ταυτόχρονα το∆ΝΤ και οι μισθοί-συντάξεις δεν είναικίνηση τακτικής. Γι’ αυτό και θα βρε-θεί τρόπος να υπάρξει ρευστότητα, μετο σταγονόμετρο.

Εκείνο, όμως, που πρέπει να σημει-ωθεί είναι ο κίνδυνος της παγίδευσηςτης ελληνικής πλευράς στη λογική νακρατά εκείνη και μόνο ανοιχτή καιενεργή τη διαπραγμάτευση. Το κοινόανακοινωθέν Γιουνκέρ-Τσίπρα συμπε-ριλαμβάνει και όρους που μπορεί, ανδεν προσέξουμε, να μας ωθήσει σελανθασμένα μέτρα. Όσα εικάζονταιότι σχεδιάζονται στο φορολογικό, επί-σης. Τέτοιες μετατοπίσεις που δεν θαδιαφυλάσσουν πολύ περισσότερο τηδυνατότητα ακύρωσής τους στο μέλ-λον πρέπει να αποφευχθούν.

Είναι ένας μείζον κίνδυνος διότιαπειλεί να αδυνατίσει τον κρίκο τηςλαϊκής στήριξης προς την κυβέρνηση,καθώς και τον άλλο κρίκο με το ψηφι-σμένο από τους πολίτες πρόγραμματου ΣΥΡΙΖΑ. Χωρίς αυτούς τους δύοκρίκους ισχυρούς δεν μπορεί να γίνει,πράγμα ζωτικής σημασίας, και αποτε-λεσματική διαπραγμάτευση.

Π. Κλαυδιανός

ΕΝΟΨΕΙ ΤΟΥ ΑΥΡΙΑΝΟΥ ΓΙΟΥΡΟΓΚΡΟΥΠ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ∆ΟΣΗΣ ΤΟΥ ∆ΝΤ

88 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

Όλο και συχνότερα χρησιμοποιείται ηλέξη «πρόοδος», για να αποδοθεί η ει-κόνα στις διαπραγματεύσεις ελληνικήςκυβέρνησης – θεσμών. Ισχύει; Πάμε σεσυμφωνία;

Πρώτα από όλα πού βαδίζουμε. ΄Ισωςαπέχουμε πολύ από μια συμφωνία, αλλάτουλάχιστον να γνωρίζουμε σε ποια κα-τεύθυνση πηγαίνουμε. Φαίνεται ότιέχουν βρεθεί κάποιες βάσεις, για ναολοκληρωθεί η συμφωνία. ∆ιότι, στηνουσία, αυτό είναι κοινό συμφέρον όλωντων πλευρών. Μέχρι τώρα εξαπέλυαν εύ-κολες φράσεις, επιπόλαιες, όπως ότιδήθεν η Ελλάδα έχει πολύ μικρό ειδικόβάρος, ώστε ο ενδεχόμενος αποκλει-σμός της να πλήξει την Ευρωζώνη, ότι ηΕυρωζώνη δεν έχει να πάθει τίποτε μετον αποκλεισμό ενός μέλους της, ότιμετά το 2012 έχει θωρακισθεί, πράγμααπολύτως ανόητο, αλλά και κακόπιστο.∆ιότι αν είναι αλήθεια ότι έχει θωρακι-σθεί η Ευρωζώνη, τότε γιατί να μην μπο-ρεί να επιλύσει εντός των πλαισίων τηςένα τόσο μικρό πρόβλημα όπως το ελ-ληνικό; Η αλλαγή κλίματος οφείλεταιίσως στο ότι αρχίζει τελικά να πρυτα-νεύει μια οπτική περισσότερο μακρο-πρόθεσμη παρά εξυπνακίστικη, αλαζο-νική και κοντόθωρη.

Για το Γιούρογκρουπ αύριο ο κ. Σαπέν,ο γάλλος υπουργός Οικονομικών, δή-λωσε ότι μπορεί να μην είναι το «ορι-στικό ορόσημο», αλλά μια «θετικήστιγμή». Εσύ τι νομίζεις;

∆εν θα λυθεί αύριο το πρόβλημα.Ομως το ζήτημα δεν είναι να λυθεί σεμια συγκεκριμένη μέρα, αλλά να τεθεί σετροχιά επίλυσης, έστω και εάν λυθεί σεπέντε, δέκα ή δεκαπέντε μέρες. ΟΣαπέν, και σωστά, μίλησε για μια οδόεπίλυσης και διευκρίνισε ότι η οριστικήεπίλυση θα επέλθει μετά τη ∆ευτέρα, τιςεπόμενες μέρες.

Ρευστότητα, αλλά με...δόσεις

Η διαφορά έγκειται στο ότι στις 12Μαΐου υπάρχει η ανάγκη αποπληρωμήςδόσης στο ∆ΝΤ 750 εκ. ευρώ.

Θα το πληρώσουμε, είναι μια επίσημηυποχρέωση. Το ποσό είναι ήδη διαθέ-σιμο. Εξασφαλίστηκε ηδη με την επι-τυχή έκδοση εντόκων του Ο∆∆ΗΧ 1,3δισ. Η Ελλάδα έχει ανάγκες, βεβαίως,για ρευστότητα μεγαλύτερη από αυτήπου χρειάζεται για να εκπληρώνει τιςυποχρεώσεις της είτε προς στο εξωτε-ρικό είτε προς το εσωτερικό. Όμως,αυτές είναι οι ελάχιστες ανάγκες, δενείναι και όσες επιβάλλονται για την επα-νεκκίνηση και ανάκαμψη της οικονο-μίας της. Χρειάζεται ρευστότητα μεγα-λύτερη, για να επανενεργοποιηθεί η οι-κονομία. Η εύκολη κάλυψη του ποσούπου ζήτησε ο Ο∆∆ΗΧ, δείχνει ότι υπάρ-χει ρευστότητα στην οικονομία, η οποία,όμως, παραμένει σε αδράνεια και ηοποία βεβαίως αναζητεί τρόπους καιαποδόσεις για να τοποθετηθεί. Οι τρά-πεζες, ως γνωστόν, παραμένου υπόλο-

Όταν λέω λιτότητα,εννοώ αυτή που πλήττειτις λαϊκές τάξεις. Τιςανώτερες εισοδηματι-κές τάξεις θα τις πλή-ξει, γι’ αυτές θα υπάρξειπρόσθετη λιτότητα, οιπλουσιότεροι θα φορο-λογηθούν άμεσα οπωσ-δήποτε περισσότερο.

“Η διαπραγμάτευση, τα κοινωνικάκινήματα και το χρήμαToυ Πέτρου Λινάρδου Ριλμόν

∆εν χρειάζεται μια εκτεταμένη επιχειρηματολογία για ναεξηγήσει κανείς ότι η διαπραγμάτευση από την πλευράτων «δανειστών» δεν αφορά τα χρήματα που τους χρω-στάμε. Σε περίπτωση που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο,θα οδηγηθεί η ελληνική οικονομία στην ασφυξία και θααναγκαστεί να αποχωρήσει από τη ζώνη του ευρώ και ναεπιστρέψει σε ένα εθνικό νόμισμα, θα υποτιμηθεί αμέ-σως το νόμισμα αυτό, το εξωτερικό δημόσιο (αλλά καιιδιωτικό) χρέος θα εκτοξευθεί, και μετά τη διαπραγμά-τευση στις νέες συνθήκες θα γίνουν αναγκαστικά μεγάλεςπερικοπές, πιο σοβαρές από αυτές που προτείνονταιτώρα. Η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί ακόμα πε-ρισσότερο, αλλά και οι δυνατότητές της να εξυπηρετεί τοχρέος.

Το Grexit επομένως δεν συμφέρει τους δανειστές. Καιενώ κάποιοι εμφανίζονται ως αυτοί που δεν θέλουν ναχάσουν «τα λεφτά τους» (τα περίφημα χρήματα των

γερμανών, γάλλων και άλλων φορολογουμένων), είναι στηνπραγματικότητα έτοιμοι να αντέξουν τις απώλειες που αντι-στοιχούν στη μικρή Ελλάδα, για να δώσουν μαθήματα στηνομάδα των υπόλοιπων οφειλετών. Αυτή είναι η γραμμή του«ηθικολόγου» Σόιμπλε, που βρίσκεται αντιμέτωπη με αυτούςπου κατανοούν ότι οι πληθυσμοί των χωρών της ΕΕ δεν θαθεωρούσαν φυσιολογικό να πεταχτεί μια ευρωπαϊκή κοινω-νία μακριά από οτιδήποτε ευρωπαϊκό στον παραγωγικό, κοι-νωνικό και περιβαλλοντικό τομέα. Μιακοινωνία που την κυβερνάει μια δημο-κρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση, η οποίασυνεχίζει να έχει τη στήριξη της πλει-οψηφίας του πληθυσμού.

Αυτή η προφανής συμπάθεια των ευ-ρωπαίων πολιτών για την αριστερή κυ-βέρνηση στην Ελλάδα και η στήριξή τηςστο εσωτερικό, είναι η αιτία που κάνειπολύ πιθανό ένα συμβιβασμό και μιασυμφωνία κατά τη σημερινή φάση τωνδιαπραγματεύσεων, αλλά και όταν θατεθεί το θέμα της μείωσης του χρέους.Αλλά ο συμβιβασμός -αν επικρατήσει-δεν θα σημαίνει την εγκατάλειψη τηςεπιδίωξης για την υψηλότερη δυνατήμεταφορά χρημάτων από την Ελλάδαπρος τους δανειστές, και επομένως θαδιατηρείται η στενότητα σε ότι αφοράτους πόρους που μπορούν να αξιοποι-ηθούν για την υλοποίηση του προγράμ-ματος της κυβέρνησης, και πόσο μάλ-λον για την ανασυγκρότηση της οικο-νομίας. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι ανδεν οδηγηθούμε σε έξοδο από το ευρώ,το ζήτημα της χρηματοδότησης της οι-κονομίας και της ρευστότητας θα πα-ραμείνει και ότι απέναντι στα περιορι-σμένα οφέλη που θα έχει από αυτή τηνάποψη μια μερική διαγραφή χρέους, θαέχει μεγάλη βαρύτητα η αναδιανομή ει-σοδήματος και πλούτου μέσω της φο-ρολογίας. Ήλθε, επίσης, η στιγμή νααντιμετωπιστεί σοβαρά η δημιουργία ρευστότητας μέσω ενόςσυμπληρωματικού, ή συμπληρωματικών νομισμάτων, σύμ-φωνα με μια πρόταση που έχει γίνει εδώ και καιρό από τιςπλέον έγκυρες «αντιμνημονιακές» φωνές στην Ευρώπη.

Προτεινόμενες στρατηγικές

Η ανασυγκρότηση της οικονομίας, η κάλυψη δηλαδή τωναπωλειών που προκάλεσε η ύφεση και οι πολιτικές λιτότη-τας στην οικονομία και τον κοινωνικό τομέα, αλλά και οι μα-κροχρόνιες απώλειες παραγωγικού δυναμικού που είχανυποκατασταθεί από την υπερχρέωση για μια μακρά περίοδο,καθώς και οι επιβαρύνσεις του περιβάλλοντος (μακροπρό-θεσμα, αλλά και λόγω πρόσφατων μνημονιακών επιλογών),απαιτούν την υιοθέτηση στρατηγικών που θα μεταβάλουνπλήρως το κοινωνικό, παραγωγικό και θεσμικό τοπίο. Απαι-τείται επομένως:

1) Να υλοποιηθεί μια στρατηγική απόκτησης του κοινωνι-κού ελέγχου επί της δημιουργίας χρήματος και της χρηματο-δότησης της οικονομίας. Αυτό σημαίνει ότι λόγω κυριαρχίαςτου νεο-φιλελεύθερου θεσμικού πλαισίου στην Ευρώπη, χρει-άζεται να υιοθετηθεί σε αυτή τη φάση το εργαλείο των συμ-πληρωματικών νομισμάτων, να τεθούν υπό δημόσιο έλεγχοοι «συστημικές» τράπεζες, να δημιουργηθεί μια αναπτυξιακήτράπεζα και να υποστηριχθεί η δημιουργία ηθικών συνεται-ριστικών τραπεζών. Όλες αυτές οι αλλαγές, που δεν είναι εύ-κολο να πραγματοποιηθούν άμεσα και όλες μαζί, έχουν ωςπροϋπόθεση -στον ένα ή τον άλλο βαθμό- την ανάδειξη καιτην υποστήριξη κινηματικών διαδικασιών, που θέτουν καιυλοποιούν αυτούς τους στόχους.

2) Να υιοθετηθεί σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επί-πεδο η λογική του σχεδιασμού της ανασυγκρότησης. Αυτόσημαίνει ότι οι αντίστοιχοι αντιπροσωπευτικοί, κοινωνικοί,κινηματικοί και επιστημονικοί φορείς, καθώς και οι κρατι-κοί θεσμοί και υπηρεσίες, θα συγκροτήσουν τα κατάλληλαόργανα και τις αναγκαίες διαδικασίες, για να επεξεργαστούνκαι να αποφασίσουν τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηρι-στικά των σχεδίων ανασυγκρότησης. Ο καταμερισμός τωνπόρων για επενδύσεις και δαπάνες, θα αφορά ταυτοχρόνωςδημόσιους φορείς και επιχειρήσεις, ιδιωτικές επιχειρήσεις,αλλά και κοινωνικές πρωτοβουλίες.

3) Να δημιουργηθεί ένα θεσμικό πλαίσιο και πλαίσιο πο-λιτικών το οποίο θα αναγνωρίσει και θααξιοποιήσει τις δυνατότητες των εγχει-ρημάτων της κοινωνικής και αλληλέγ-γυας οικονομίας, και την κινηματικήτους βαρύτητα σε ότι αφορά το σχεδια-σμό και την υλοποίηση της ανασυγκρό-τησης. Η κοινωνική και αλληλέγγυα οι-κονομία πρέπει να αποτελέσει μια βα-σική συνισταμένη της ενίσχυσης τωνκοινωνικών κινημάτων.

4) Να συνδυαστεί η στρατηγική ανα-διανομής του εισοδήματος και του πλού-του με ορατά αποτελέσματα σε ό,τιαφορά τη δημιουργία απασχόλησης, τηνκάλυψη κοινωνικών αναγκών, την προ-σφορά κοινών αγαθών και την προστα-σία των φυσικών πόρων. Η αναδιανομήεισοδήματος και πλούτου δεν είναι σή-μερα μια πολιτική αποκατάστασης ισορ-ροπιών στο πλαίσιο μιας «κανονικής»καπιταλιστικής οικονομίας, αλλά είναιένα αναγκαίο εργαλείο για την κοινω-νική ανασυγκρότηση.

5) Να περιληφθεί στο σχεδιασμό τηςανασυγκρότησης, η άρνηση της λογικήςτης εξωστρεφούς ανάπτυξης και η υιο-θέτηση του προσανατολισμού μιας ενδο-γενούς ανάπτυξης δραστηριοτήτων, ηοποία θα καλύπτει ανάγκες και θα αξιο-ποιεί δυνατότητες, σε περιφερειακό καιτοπικό επίπεδο και, αν είναι αναγκαίο,θα προστατεύεται από τον ανταγωνισμό.Ανάγκες στα επίπεδα της παραγωγής,

των κοινωνικών υπηρεσιών και της προστασίας του περι-βάλλοντος και των κοινών αγαθών.

Λύσεις απέναντι σε όλες τις εκδοχές

Το πλεονέκτημα με έναν τέτοιο προσανατολισμό, που μπο-ρεί να ξεκινήσει από τώρα, τόσο με τη δραστηριοποίηση τωνκοινωνικών κινημάτων, όσο και με την υλοποίηση των κα-τάλληλων πολιτικών από τους κρατικούς και περιφερει-ακούς θεσμούς, είναι ότι προσφέρει λύσεις απέναντι σε όλεςτις εκδοχές των αποτελεσμάτων της διαπραγμάτευσης. Θαενισχύσει τη συσπείρωση του κόσμου της εργασίας γύρω απότην κυβέρνηση και θα προσφέρει στους εργαζόμενους τηςΕυρώπης, όχι μόνο το παράδειγμα της άρνησης των πολιτι-κών λιτότητας, αλλά ακόμα πιο πέρα της οικοδόμησης τωνβασικών χαρακτηριστικών και εργαλείων μιας νέου τύπουκοινωνίας, μιας στρατηγικής ανασυγκρότησης που αντιμε-τωπίζει τις πραγματικές προκλήσεις και μιας ρύθμισης τηςπαγκοσμιοποίησης ανάλογα με τις ανάγκες.

Η επιδίωξη της υλοποίησης αυτών των επιλογών, δεν αρ-νείται την ανάγκη της διαπραγμάτευσης και ούτε μάλιστα τηςπραγματοποίησης υποχωρήσεων κατά τη διαπραγμάτευση.Υπηρετεί, όμως, την επείγουσα ανάγκη να εμφανιστεί η ελ-ληνική κυβέρνηση ως μια κυβέρνηση που εκφράζει την πλει-οψηφία του ελληνικού πληθυσμού, που προσφέρει ένα υλο-ποιήσιμο παράδειγμα μετα-καπιταλιστικής διαχείρισης στηνΕυρώπη, που έχει την πρόθεση και τη δυνατότητα να απαν-τήσει στις πρωτοφανείς προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε.

•

Είναι επείγουσα ανάγκηνα εμφανιστεί η ελλη-νική κυβέρνηση ως μιακυβέρνηση που εκφρά-ζει την πλειοψηφία τουελληνικού πληθυσμού,που προσφέρει ένα υλο-ποιήσιμο παράδειγμαμετα-καπιταλιστικήςδιαχείρισης στην Ευ-ρώπη, που έχει την πρό-θεση και τη δυνατότητανα απαντήσει στις πρω-τοφανείς προκλήσειςπου αντιμετωπίζουμε.

“

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 99ΠΟΛΙΤΙΚΗ

γες καθ’ότι ενώ παραλαμβάνουν τη ρευ-στότητα από τον ELA, παραμένουν επι-φυλακτικές και δεν την διοχετεύουνεπαρκώς στην οικονομία.

Πώς κρίνεις τη στάση της ΕΚΤ έναντιτου ελληνικού προβλήματος; Απέδωσετο ταξίδι ∆ραγασάκη – Τσακαλώτουστον Ντράγκι; Γενικά, αναμενόταν μιαπιο εφεκτική στάση από την ΕΚΤ, συμ-βαίνει όμως το αντίθετο.

Καταρχάς, με την τελευταία απόφασήτης η ΕΚΤ ενίσχυσε τη ρευστότητα με 2δισ. μέσω ELA, ποσό αρκετά υψηλότεροαπ’ ό,τι με τις προηγούμενες αποφάσειςτης. Η συνάντηση λοιπόν ήταν, ως έναβαθμό, επιτυχής. Ως προς τη γενικότερηστάση του, παραδόξως, ο Ντράγκιεξαρτά την απόφασή του για τη χορή-γηση ρευστότητας από την πολιτική συμ-φωνία, ενώ έπρεπε να γίνεται το αντί-θετο.. Μέχρι τώρα οι αποφάσεις της ΕΚΤήταν αντισυμβατικές και μάλιστα, όπωςο ίδιος αρεσκόταν να υπογραμμιζει,κατά παραβίαση των ιδρυτικών Συνθη-κών! Τώρα, όμως, βρήκε την ελληνικήπερίπτωση για να κάνει το αντίθετοΠρο-σφέρει την ποσοτική χαλάρωση σ’ ολό-κληρη την Ευρώπη εκτός από την Ελ-λάδα, η οποία έχει μέγιστη και πιο επεί-γουσα αναγκη. Φυσικά, εμμέσως ωφε-λείται από αυτή και η Ελλάδα. Το γεγο-νός της εύκολης κάλυψης της έκδοσηςεντόκων γραμματίων του Ο∆∆ΗΧ και μεεπιτόκιο χαμηλότερο του 3%, ενώ πρινήταν υψηλότερο, έχει σχέση με το κλίματης ποσοτικής χαλάρωσης.

Το περιεχόμενο ενός συμβιβασμού

Ποιο μπορεί να είναι το περιεχόμενοτου επιδιωκόμενου συμβιβασμού, μιαςεπικείμενης συμφωνίας;

Η οικονομία της Ελλάδας βρίσκεταισήμερα σε τόσο άθλια κατάσταση μεεκατομμύρια ανέργους, που δεν έχει κα-νένα νόημα να βάζει περιορισμούς στιςσυλλογικές συμβάσεις ή στις απολύσεις.Η μαύρη αγορά εργασίας τείνει να υπερ-βεί την επίσημη. Οποιαδήποτε απόφασησχετικά με αυτό το πεδίο είναι καταδι-κασμένη να είναι θεωρητική και συνε-πώς να παραμένει στα χαρτιά.

Το κοινό ανακοινωθέν Γιούνκερ – Τσί-πρα, ωστόσο, έχει όρους - και αυτό προ-καλεί ανησυχία - που είναι από την απέ-ναντι όχθη, όταν αναφέρεται στο συντα-ξιοδοτικό ή τα εργασιακά.

Νομίζω ότι αυτά, τα γραφόμενα στοκοινό ανακοινωθέν, είναι, θα έλεγα,«λόγια». Φυσικά, αγνοούμε επί του πα-ρόντος το περιεχόμενο που τελικά θαλάβουν, αλλά νομίζω ότι θα παραμείνουνστο φλου πολλά τέτοια ζητήματα ,μεαπώτερο στόχο να επιτευχθεί ένας συμ-βιβασμός για αμφότερες τις πλευρές. Γιαμας, τη δική μας πλευρά, η ιδεολογικήμας ταυτότητα λέγεται Αλέξης Τσίπρας.Είναι το πρόσωπο που συγκεντρώνει τιςελπίδες της μεγάλης πλειοψηφίας τηςελληνικής κοινωνίας. Αυτή την οριακήστιγμή, θα λέγαμε, δεν είναι το πρό-γραμμα, η κυβέρνηση, όσο ο πρωθυ-πουργός ο οποίος εξασκεί με δεξιοτε-χνία τις κινήσεις του, ξέρει πού πρέπεινα ελιχθεί, με ποιον να συναντηθεί κτλ.Η ανάληψη πρώτου ρόλου στις διαπραγ-ματεύσεις έχει προσδώσει καθοριστική

ώθηση στην προοπτική συμφωνίας.

Οι πρωτοβουλίες Τσίπρα

Σύμφωνοι, αλλά αυτά όλα που ανέφε-ρες εκκινούν και στηρίζονται σε δύοπράγματα: τις προγραμματικές μας θέ-σεις και τη στήριξη της πλειοψηφίας,που ανέφερες, του λαού στη διαπραγμά-τευση που κάνει η κυβέρνηση. Αυτός οκρίκος και η βαρύτητα του πρωθυπουρ-γού δεν πρέπει να κλονισθούν από το πε-ριεχόμενο μιας συμφωνίας.

Αυτό και εγώ το λαμβάνω υπόψη μου,και ελπίζω ότι θα διασφαλίζεται με τησυμφωνία.

Από τα όσα δημοσιεύονται για το φο-ρολογικό, ανακύπτουν ερωτήματα. Θαεμπεριέχονται μέτρα αναδιανομής; Θαισχύει αυτό που λέμε, ότι βάλαμε στοπστη λιτότητα; Θα αφήσουν τα νέα μέτρανα ξεκολλήσουμε από την ύφεση;

Η κυβέρνηση έχει δώσει έμφαση στοότι δεν θα λάβει ποτέ πρόσθετα μέτρα λι-τότητας. Όταν λέω λιτότητα, εννοώ αυτήπου πλήττει τις λαϊκές τάξεις. Τις ανώ-τερες εισοδηματικές τάξεις θα τις πλή-ξει, γι’ αυτές θα υπάρξει πρόσθετη λιτό-τητα, οι πλουσιότεροι θα φορολογηθούνάμεσα οπωσδήποτε περισσότερο. Όσογια την ύφεση, για να αποφευχθεί χρει-άζεται μεγάλη πιστωτική ώθηση της οι-κονομίας, να ανοίξουν οι στρόφιγγες.

Οι προβλέψεις, με βάση τους όρουςπου έχουν επιβάλει να κινείται η οικονο-μία, είναι δυσμενείς. Προλαβαίνουμε το2015 να μην υποπέσουμε σε ύφεση;

Σου υπενθυμίζω ότι η Ελλάδα μπήκε

σε ύφεση πριν από έξι χρόνια, όταν άρ-χισε να μπαίνει σε ύφεση η Ευρώπη. Σή-μερα η Ευρώπη παραμένει στα όρια τηςύφεσης, αλλά με την ποσοτική χαλά-ρωση αρχίζει κάπως να σταθεροποιειταικαι να ανέρχεται. Αν αυτό το διεθνές πε-ριβάλλον αρχίζει να γίνεται ανοδικό, εάνη χωρα μας δεν αντιμετωπιζει φραγμούςκαι εμπόδια από την ΕΚΤ, μπορεί ναεπωφεληθεί, με βάση φυσικά και την οι-κονομική πολιτική που θα ασκειται.

Θα κουρευτεί το χρέος;

Οι διαφορές μεταξύ ∆ΝΤ – Ευρωζώνηςξανατέθηκαν στο τραπέζι. Υπήρξε μόνοτο ελληνικό πρόβλημα ικανή αφορμή;

Είναι βαθύτερο το πρόβλημα. Το ∆ΝΤέχει άλλη αντίληψη των πραγμάτων. Πι-στεύει ότι στην Ελλάδα εφαρ-μόστηκε μια αποτυχημένηπολιτική. Την διαπί-στωση του ∆ΝΤ δενέχει αναγνωρίσει ηΕυρώπη.Επιμένειστην πολιτικήτης. Το ∆ΝΤεπαναφέρει ση-μερα το ζη-τημα, καιπρώτα απ’ όλατο κούρεμα τουχρέους ή μεγά-λου μέρους του.Αυτό είναι θετικόγια την Ελλάδα.

Θα πάμε λοιπόν σεέναν Ιούνιο που, εκ των

πραγμάτων, θα είναι σύμμαχος το ∆ΝΤ;Θα συμπεριλαμβάνει η επιδιωκόμενησυμφωνία και το χρέος;

Βέβαια. Βλέπεις και ο Ντάισελμπλουμ,σε δηλώσεις του στην Ευρωπαϊκή Λέσχη,τόνισε ότι, όταν η Ελλάδα είναι συνεπήςπρος τις υποχρεώσεις της, τότε μπο-ρούμε να αντιμετωπίσουμε μια διαγραφήτού χρέους. Ενώ το ∆ΝΤ λέει ακριβώς τοαντίθετο. Για να γίνει η Ελλάδα συνεπής,πρέπει να προηγηθεί η διαγραφή .

Το ∆ΝΤ, όμως, πιέζει πολύ στα εργα-σιακά, το συνταξιοδοτικό κτλ.

Το κάνει αυτό γιατί έχει «πελάτες» απ’όλο τον κόσμο και θα του θέσουν το ζή-τημα ότι σ’ αυτούς απαιτήθηκε λιτότητα,γιατί όχι και από την Ελλάδα. Θέλω ναπιστεύω ότι το ∆ΝΤ, τελικά, είναι πιοευέλικτο από ότι η ΕΕ.

Την ιδέα της αγοράς του χρέους του∆ΝΤ προς την Ελλάδα, που τέθηκε επί-σης στο τραπέζι, πώς τη βλέπεις;

Είναι μια θετική κίνηση, αλλά δεν θαέχει μεγάλο όφελος για την Ελλάδα. Θαμικρύνει λίγο την πίεση, αλλά δεν θακερδίσουμε και πολλά. Το ∆ΝΤ λέει κάτισωστό: δεν έχει νόημα να επιβαρύνουμεμε πρόσθετα δάνεια την Ελλάδα, αφούδεν μπορεί να αποπληρώσει αυτά πουέχει ήδη.

Υπάρχει και το ζήτημα της αγοράς τωνελληνικών ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ.Τι θα γίνει μ’ αυτά;

Κατά τη γνώμη μου αυτό είναι πολι-τικό θέμα. Ο επίσημος τομέας έπρεπε ναχειρίζεται το ζήτημα πολιτικά . ∆ηλαδή,πρέπει να δίνεται η ευκαιρία στην οφει-λέτρια χώρα να παράγει εισόδημα, για ναμπορεί να πληρώσει, όχι να καταδικαζε-ται στην ανεργία.

Γράφτηκε ότι στις συζητήσεις τηςΝέας Υόρκης, πρόσφατα, η Ευρωζώνη,συμφωνούσης και της Γερμανίας, δε-σμεύθηκε έναντι του ∆ΝΤ ότι τέλος Ιου-νίου θα δοθεί τελική λύση για το ελλη-νικό πρόβλημα. ∆ηλαδή, θα περιλαμβά-νει και το χρέος.

∆εν το γνωρίζω, αλλά βλέπω ότι τώραεμείς επιχειρούμε να φέρουμε τον Ιούνιοστον Μάιο, να γίνει μια συμφωνία πα-κέτο. Όσο για το χρέος, ακόμη και ο πιοσκληρός, ο Ντάισελμπλουμ, αναφέρ-θηκε στο ενδεχόμενο κουρέματος, θα τοδουν κι αυτό, παραδέχθηκε ότι δεν είναιταμπού, αλλά θα πρέπει η Ελλάδα ναγίνει τακτική στις υποχρεώσεις της.Ομως, η αληθεια ειναι ακριβως αντίθετη:προηγείται το κούρεμα, που αποτελεί

προυπόθεση για να είναι η Ελλαδασυνεπής στις υποχρεώσεις της.

∆ιαφορετικά, ο κινδυνοςτης «ασυνέπειας» θα

συντηρειται με ευθυνητων δανειστων. Θαέπρεπε πρώτηπράξη για την στα-θεροποίηση τηςελληνικής οικονο-μίας να είναι τοκούρεμα του χρέ-ους και η εξασφά-λιση της διαχειρη-

σιμότητάς του.

•

Μέχρι τώρα οι αποφάσεις της ΕΚΤ ήταν αντισυμ-βατικές και μάλιστα, κατά παραβίαση των ιδρυτι-κών Συνθηκών! Τώρα, όμως, βρήκε την ελληνικήπερίπτωση για να προσφέρει την ποσοτική χαλά-ρωση σ’ ολόκληρη την Ευρώπη εκτός από την Ελ-λάδα, η οποία έχει πιο επείγουσα ανάγκη.

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟ

Σε τροχιά επίλυσης,μακρυά, όμως, η συμφωνίαΠόσο αποφασιστικά είναι τα βήματα που έγιναν τις τελευταίες μέρες στη διαπραγμάτευση;Τι αποτέλεσμα είχε το ταξίδι Τσακαλώτου-∆ραγασάκη στον Ντράγκι; Θα κουρευτεί το χρέος όπωςζητάει το ∆ΝΤ και γιατί αντιδρά η Κομισιόν; Οι προβλέψεις του καθηγητή Κ.Βεργόπουλου είναι αισιόδοξες.

1100 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Τη συνέντευξη πήρεη ∆ανάη Ψωμοπούλου

Σε ποια φάση βρίσκονται αυτή τηστιγμή οι εργασίες της Επιτροπής ;

Οι εργασίες ξεκίνησαν τον προηγού-μενο μήνα. Είχαμε κάποιες συνεδρίεςπροκειμένου να προσδιορίσει η Επι-τροπή τις μεθόδους εργασίας της. Σεμια από τις τελευταίες συναντήσεις, συ-στήσαμε ομάδες εργασίας για να ασχο-ληθούν με συγκεκριμένες πλευρές τουζητήματος. Μια ομάδα εργασίας ασχο-λήθηκε με τις νομικές πλευρές τωνμνημονίων, μία άλλη με τις συνέπειεςτης εφαρμογής του προγράμματος προ-σαρμογής στα τα ανθρώπινα δικαιώ-ματα, άλλες με την ιστορική εξέλιξητου χρέους και άλλες με το χρέος σεσχέση με τον τύπο του δανειστή.

Πώς θεμελιώνεται αυτή η σχέση με-ταξύ χρέους και ανθρωπίνων δικαιωμά-των;

Πρώτον, ο ΟΗΕ θεωρεί ότι υπάρχειένας πολύ καθαρός σύνδεσμος μεταξύχρέους και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.Αυτός είναι και ο λόγος που ίδρυσε διά-φορους μηχανισμούς για να αντιμετω-πίσει το ζήτημα. Για να αντιμετωπίσειτο γεγονός ότι το υπέρμετρο χρέος έχειτην τάση να υπονομεύει την ικανότητατων κυβερνήσεων να εκπληρώσουν τιςυποχρεώσεις τους που απορρέουν απότα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι, εντόςτης κοινότητας των ανθρωπίνων δι-καιωμάτων –και εδώ δεν μιλώ μόνο γιατον ΟΗΕ- υπάρχει η αντίληψη ότι ηπροστασία, η εκπλήρωση, ο σεβασμόςτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ηπρώτη ευθύνη όλων των κρατών. Αυτόςείναι και ο λόγος που υπάρχουν τακράτη. Συνεπώς, τα ανθρώπινα δικαιώ-ματα πρέπει να κατέχουν κύρια θέση σεόλες τις άλλες δραστηριότητες ενόςκράτους σε άλλους τομείς, συμπερι-

λαμβανομένου του δανεισμού. Αυτή ηιδέα προκύπτει κατά τη γνώμη μου απόμια πολύ σημαντική πρόβλεψη τηςΧάρτας των Ηνωμένων Εθνών. Πρόκει-ται για το άρθρο 103 που αναφέρει κα-θαρά ότι στην περίπτωση σύγκρουσηςμεταξύ των υποχρεώσεων των κρατώνμελών του ΟΗΕ που απορρέουν από τηΧάρτα και των υποχρεώσεων που απορ-ρέουν από οποιαδήποτε άλλη διεθνήσυμφωνία –και εδώ μπορεί να συμπερι-λάβει κανείς μια διεθνή δανειακή συμ-φωνία- οι υποχρεώσεις που απορρέουναπό την Χάρτα αποτελούν προτεραι-ότητα. Με άλλα λόγια, επικρατούν.

Το τρίτο στοιχείο έχει να κάνει με τογεγονός ότι, εντός του ΟΗΕ και ειδικάεντός του Συμβουλίου για τα ανθρώ-πινα δικαιώματα, η ΕΕ και οι χώρες τηςΒορείου Αμερικής συστηματικά καικατά τη γνώμη μου λανθασμένα υπο-στηρίζουν ότι το ζήτημα του εξωτερι-κού χρέους δεν πρέπει να κρίνεται απότα σώματα που ασχολούνται με τα αν-θρώπινα δικαιώματα. Και ότι θα πρέπεινα ασχολούνται με αυτό άλλοι διεθνείςοργανισμοί ή άλλα fora, όπως το ParisClub, το ∆ΝΤ και η Παγκόσμια Τρά-πεζα. ∆εν μπορείς να περιμένεις κά-ποια αντικειμενικότητα, διότι πρόκει-ται για δανειστές, είναι θεσμοί δανει-στών. Σε κάθε περίπτωση, στην απο-στολή τους δεν έχουν κάποια εντολήπου να σχετίζεται με τα ανθρώπινα δι-καιώματα. Πως μπορείς να τους εμπι-στευτείς με ένα ζήτημα που έχει σαφείςπροεκτάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώ-ματα. ∆ιότι βλέπουν μόνο την οικονο-μική πλευρά και ποτέ τον κοινωνικόαντίκτυπο ή τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Από την εμπειρία σας ως εμπειρο-γνώμονα του ΟΗΕ σε θέματα χρέουςκαι ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πωςκρίνετε το τρόπο με τον οποίο τοΕκουαδόρ αντιμετώπισε το ζήτημα τουχρέους –είχατε επισκεφθεί μάλιστα το

Εκουαδόρ στα πλαίσια της αποστολήςσας;

Επιδοκίμασα την απόφαση της κυ-βέρνησης του Εκουαδόρ. Νομίζω ότιήταν μια γενναία απόφαση προς τοσυμφέρον του πληθυσμού. Η πρώτηυποχρέωση μιας κυβέρνησης είναι προςτους πολίτες της. Όταν εξελέγη οΚορέα σύστησε την σχετική Επιτροπήγια το χρέος. Το Εκουαδόρ υπέφερεαπό ένα πολύ μεγάλο βάρος χρέους. Ταπερισσότερα δάνεια είχαν πληρωθεί αρ-κετές φορές παραπάνω. Είχαν πληρώ-σει το βασικό δάνειο και κάποιο τόκοκαι μετά πλήρωναν τόκους. Το δεύτεροζήτημα ήταν ότι αυτά τα δάνεια είχανδοθεί σε στρατιωτικές δικτατορίες. Οιδανειστές ήξεραν ακριβώς τι έδιναν καισε ποιους. Εκείνη η Επιτροπή λογιστι-κού ελέγχου βρήκε πράγματι αρκετέςανωμαλίες στα δάνεια. Εγώ ο ίδιος είδακάποιες από τις συμβάσεις. Υπήρχανκαι άλλα ζητήματα. Άνθρωποι που υπέ-γραψαν, τώρα δουλεύουν για τους ίδι-ους διεθνείς θεσμούς που δανείζουνχρήματα. Στο τέλος της ημέρας, η από-φαση της κυβέρνησης του Εκουαδόρτης επέτρεψε να έχει το πάνω χέρι στηναναδιαπραγμάτευση του χρέους τηςχώρας. Κατάφερε να εξοικονομήσει 7δισ. δολάρια για κοινωνικές υπηρεσίες.

Είχατε επισκεφθεί ξανά την Ελλάδακαι το 2013 στο πλαίσιο της αποστολήςσας στον ΟΗΕ...

Μπορεί να θυμάστε ότι στην έκθεσηπου συνέταξα μετά την αποστολή μουστην Ελλάδα, μια από τις συστάσειςπου έκανα ήταν ότι η Ελλάδα θα έπρεπενα κάνει λογιστικό έλεγχο του χρέουςτης. Πάντα παροτρύνω χώρες να κά-νουν λογιστικό έλεγχο του χρέους σεπεριοδική βάση, διότι ο λαός πρέπει ναγνωρίζει πως χρησιμοποιούνται τα οι-κονομικά τους. ∆ιότι στο τέλος της ημέ-ρας, ο λαός της Ελλάδας πληρώνειαυτό το χρέος. Θα πρέπει να ξέρει πωςπροέκυψε, με ποιους όρους, κλπ.

* O Σέφας Λούμινα είναι καθηγητήςκαι δικηγόρος εξειδικευμένος στο ζή-τημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.Μέλος της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγ-χου του ελληνικού χρέους, υπήρξε ανε-ξάρτητος εμπειρογνώμονας του ΟΗΕγια θέματα χρέους και ανθρωπίνων δι-καιωμάτων από το 2008 έως το 2014.

Πάντα παροτρύνω χώρεςνα κάνουν λογιστικό έλεγχοτου χρέους σε περιοδικήβάση, διότι ο λαός πρέπει ναγνωρίζει πωςχρησιμοποιούνται ταοικονομικά τους. ∆ιότι στοτέλος της ημέρας, ο λαόςτης Ελλάδας πληρώνει αυτότο χρέος.

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ, ΣΕΦΑΣ ΛΟΥΜΙΝΑ

Η πρώτη υποχρέωση μιας κυβέρνησηςείναι προς τους πολίτες της

Ενώ οι εργασίες της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχουσυνεχίζονται, συζητάμε με τον Σέφας Λούμινα για το έργο τηςεπιτροπής που θα πρέπει να καταλήξει κατά πόσο το χρέος είναιπαράνομο, αθέμιτο, ειδεχθές ή μη βιώσιμο. Επιπλέον, αναλύειγιατί τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να κατέχουν κύρια θέσησε όλες τις άλλες δραστηριότητες ενός κράτους σε άλλουςτομείς, συμπεριλαμβανομένου του δανεισμού.

Η Επιτροπήέχει πολύ δουλειάμπροστά τηςΜπορεί το ελληνικό χρέος ή μέροςαυτού να θεωρηθεί παράνομο, αθέμιτο,ειδεχθές ή μη-βιώσιμο και ποια ηδιαφορά ανάμεσα σε αυτούς τουςόρους;∆εν θέλω να προκαταβάλλω, διότι τοσυμπέρασμα αναφορικά με το αν τοχρέος είναι παράνομο, αθέμιτο,ειδεχθές ή μη βιώσιμο είναι κάτι στοοποίο η Επιτροπή ως σύνολο θακαταλήξει όταν τελειώσει τις εργασίεςτης. Να έχετε στο νου σας ότι ηΕπιτροπή έχει πολύ δουλειά μπροστάτης. ∆εν έχουμε απλώς να εξετάσουμετα διάφορα έγγραφα,συμπεριλαμβανομένων των μνημονίων,τις επιστολές προθέσεως, τιςδανειακές συμφωνίες και κάθε άλλοσχετικό έγγραφο, αλλά θα ακούσουμετις μαρτυρίες ανθρώπων πουεπηρεάστηκαν, όπως για παράδειγματους έλληνες ομολογιούχους. Μόνοαφού κάνουμε όλα τα παραπάνω,μπορούμε να φτάσουμε σε κάποιουείδους συμπέρασμα για τη φύση τουελληνικού χρέους. Αν θέλετε μια γενική απάντηση για το τισημαίνουν αυτοί οι όροι, χωρίςσυγκεκριμένη αναφορά στο έργο τηςΕπιτροπής και βασισμένη στην εμπειρίαμου ως εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ, τότεθα σας έλεγα το εξής: Ο εύκολος όροςείναι το παράνομο χρέος. Πρόκειται γιαχρέος που δημιουργήθηκε με τρόπο πουδεν συμμορφώνεται με το νόμο, είτετον εθνικό νόμο, το σύνταγμα είτε τοδιεθνές δίκαιο. Αναφορικά με τοειδεχθές χρέος, ιστορικά, ο τρόπος πουγίνεται αντιληπτός ο όρος στο διεθνέςδίκαιο έχει τρεις προϋποθέσεις: 1)πρόκειται για ένα χρέος πουδημιουργήθηκε από ένα δεσποτικό ήαυταρχικό καθεστώς, 2) τα χρήματαδεν χρησιμοποιήθηκαν προς όφελοςτου πληθυσμού, 3) Ο δανειστής ήτανπλήρως ενήμερος για τις ειδεχθείςχρήσεις των κεφαλαίων. Αλλά αυτάείναι γενικά κριτήρια. Όταν μιλάμε γιαειδεχθές χρέος μιλάμε για ένα χρέοςπου δημιουργήθηκε χωρίς τη συμφωνίατου λαού, δεν χρησιμοποιήθηκε για τογενικότερο καλό και ο δανειστής ήτανπλήρως ενήμερος για τις περιστάσεις.Όταν μιλάμε για μη-βιώσιμο χρέος,μιλάμε για ένα χρέος η αποπληρωμήτου οποίου δεν μπορεί να γίνει χωρίςνα προκαλέσει σοβαρή δοκιμασία στονπληθυσμό. Για παράδειγμα, επηρεάζειτην ικανότητα του κράτους να παρέχειβασικές δημόσιες υπηρεσίες. Τέλος, ηέννοια του αθέμιτου χρέους είναιαρκετά ευρύτερη από τις άλλες τρειςκαι μπορεί να συμπεριλάβει, γιαπαράδειγμα, ένα χρέος πουδημιουργήθηκε κάτω από πολύκαταπιεστικές συνθήκες ή μιαπερίπτωση που το ίδιο το χρέοςπροκάλεσε σοβαρές βλάβες στονπληθυσμό όπως παραβίασηδικαιωμάτων, κ.ά.

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 1111ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του Γιάννη-Ορέστη Παπαδημητρίου

∆εν χρειάζεται εξονυχιστική έρευνα, για να κατα-λάβει κανείς, ότι η τοπική αυτοδιοίκηση είναι ημαύρη τρύπα της εγχώριας πολιτικής ζωής.

Είναι κοινώς αποδεκτό, ότι οι δημοτικές αρχές είθισταινα λειτουργούν σαν πλυντήρια χρηματοδοτήσεων καιεξυπηρέτησης τοπικών επιχειρηματικών συμφερόν-των, πράγμα λογικό, καθώς η ανάδειξη του εκάστοτεδημάρχου, σπάνια έχει να κάνει με μια κοινοτική δημο-φιλία, αλλά με προεκλογικές διεργασίες κεκλεισμένωντων θυρών. Οι δήμοι και οι περιφέρειες είναι το δημό-σιο πρόσωπο του βαθέος κράτους και η επαγγελία τηςκαταπολέμησής τους είναι απαραίτητο στοιχείο κάθεπροεκλογικής καμπάνιας – αν και όταν ο Αλέξης Τσί-πρας δήλωνε πως «θα συγκρουστεί με τους βλαχοδή-μαρχους», ελάχιστοι περίμεναν ότι αυτό θα συνέβαινεγια τα αποθεματικά τους.

Η κατασκευή ενός ειδώλου

Η αλήθεια είναι, πως ο Γιάννης Μπουτάρης δεν μπο-ρεί να χαρακτηριστεί εύκολα «βλαχοδήμαρχος». Οι επι-χειρηματίες, άλλωστε, σπάνια προωθούν τα συμφέ-ροντά τους αυτοπροσώπως. Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης,ωστόσο, δεν έχτισε τη μυθολογία του πάνω στην επι-χειρηματική του δραστηριότητα. Οι αποσπασματικέςιστορίες για το παρελθόν του, τον βρίσκουν σε κάμ-πινγκ της Χαλκιδικής, να ξυπνάει κάθε πρωί, για ναυψώσει τη σημαία των Ναβάχο ή να δέχεται επίθεσηαπό φασίστες ήδη απ’ το 1997, όταν επιχειρούσε να συ-σφίξει τις σχέσεις Θεσσαλονικιών και Τούρκων επι-χειρηματιών. Πέρα από την υποψηφιότητά του με τοΚΚΕ και την ιδρυτική του θέση στη νεοφιλελεύθερη∆ράση, η παρουσία του στην επιχειρηματική κοινότητα

χαρακτηρίζεται από το εξόχως πολιτικό πόστο του αν-τιπροέδρου του Συνδέσμου Βιομηχάνων Βόρειας Ελλά-δας και όχι από κάποια διοικητική θέση στην παραγωγή.

Τα πιστεύω του εξέθεσε πολύ συνεκτικά σε συνέν-τευξή του στον Άρη ∆ημοκίδη της Lifo: «Είμαι περήφα-νος για την εξωστρέφεια της πόλης. Μέχρι να αναλά-βουμε ήταν τουρκοφοβική, εβραιοφοβική, σλαβοφο-βική [...] προσπαθήσαμε και σε μεγάλο βαθμό το κατα-φέραμε να το αλλάξουμε αυτό, δίνοντας έναν τόνο του-ριστικό στην όλη υπόθεση». Ο επιχειρηματικός κοσμο-πολιτισμός του Γιάννη Μπουτάρη υπήρξε αρκετά επι-δεικτικός και συγκρουσιακός στην πρώτη του θητεία,αν όχι και ωφέλιμος, υπονομεύοντας την επιρροή τουΆνθιμου στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης. Η διάσωσητης εβραϊκής κοινότητας απ’ την ιστορική λήθη, η ανα-γνώριση της επιρροής της μακεδονικής μειονότητας, οιδημόσιες δηλώσεις σεβασμού στους μετανάστες και ηανοιχτή υποστήριξη στο Pride, φαίνονταν ανήκουστεςμε φόντο τον εθνικιστικό φονταμενταλισμό που ξέ-σπασε στην πολιτική σκηνή τα χρόνια της κρίσης.

Και η χαμένη ψυχραιμία του

Ο Γιάννης Μπουτάρης πέρασε την πρώτη θητεία τουως ποπ είδωλο. Προσωποποιούσε την διάχυτη αντί-ληψη στα νέα μικροαστικά στρώματα της πόλης, ότιρόλος της Θεσσαλονίκης είναι να «εξάγει πολιτισμόστην Αθήνα», όπως δήλωνε πρόσφατα σε συνέντευξήτου ένας νέος ιδιοκτήτης start-up στον χώρο του επι-σιτισμού. Η πρωτεύουσα της καινοτομίας, χρειαζότανέναν δήμαρχο που δεν είναι «σαν τους άλλους» και οιδιότυπος φιλελευθερισμός του Μπουτάρη είχε όλο τοπακέτο: ηθική ανωτερότητα μέσω της οικολογίας καιτης ανεκτικότητας, στόχευση στο τοπικό χωρίς βλέ-ψεις στο κεντρικό πολιτικό, αποδαιμονοποίηση τουεναλλακτικού λάιφστάιλ (τατουάζ και γιόγκα), αλλά καιυπαρκτή διάθεση προώθησης της επιχειρηματικότηταςμε κάθε κόστος. Ο Μπουτάρης έγινε το τοτέμ της νέαςΘεσσαλονίκης, με τα free press να τον αποκαλούν χωρίςδισταγμό «λατρεία», με τους σκηνοθέτες να γυρίζουνντοκιμαντέρ, με δοξαστικές δημοσιεύσεις για το πρό-σωπό του σε ιστολόγια σαλονικιώτικης θεματολογίαςκαι με την ομιλία του στο TedX να τυχαίνει αποθεωτι-κής υποδοχής.

Παρ’ όλα τα μελανά σημεία της πρώτης του θητείας,ο Μπουτάρης κρατούσε ένα επιμελώς συμπαθές δημό-σιο προφίλ που σε τίποτα δεν μοιάζει με τον δήμαρχοπου λέει ότι «δεν τον χωνεύει τον χοντρό» και ότι«κρεμασμένο να τον έβλεπε, δεν θα έκοβε το σχοινί» ήπου αποκαλεί τους πολιτικούς του αντιπάλους «τρε-λούς» και «ηλίθιους». Η μειλίχια βεβαιότητα που καθι-στούσε δημοφιλείς τις συνεντεύξεις του, έχει δώσειτη θέση της σε μια κατάσταση όπου τη ∆ευτέρα δηλώ-νει πως είναι ∆ΗΜΑΡ, την Τετάρτη ότι είναι «πιο πασό-κος απ’ τους πασόκους», για να καταλήξει το Σάββατοότι «τελικά, είναι Ποτάμι». Aπό την αμφισβήτηση τηςεθνικιστικής ελληνικότητας της Μακεδονίας, έφτασενα δηλώνει ότι «οι Σκοπιανοί είναι Βούλγαροι», παρότιτα αντιρατσιστικά του αντανακλαστικά παραμένουνζωντανά. Όμως, ο δήμαρχος έχει αλλάξει τροπάριο,προς τη συντηρητικότερη πλευρά, καταστρέφονταςμέρα με τη μέρα το προηγούμενο προφίλ του.

∆εν είναι ανεξήγητο· παρεμβλήθηκε το σκάνδαλοΚαπόν, που έδειξε, πως η εναλλακτική φρεσκάδα, δενσημαίνει απαραίτητα, ότι το παιχνίδι του μεγάλου κε-φαλαίου στην αυτοδιοίκηση έχει σταματήσει. Είναι ταερείπια αυτής της κατάρρευσης των εντυπώσεων, πουτώρα προσπαθεί να μαζέψει ο Γιάννης Μπουτάρης μετον νέο, επιθετικό του τόνο.

ΜπουτάρηςεναντίονΜπουτάρη

Του Βασίλη Ρόγγα

Μετά τις εκλογές τα κόμματα τηςαντιπολίτευσης εισήλθαν σ’ ένανεύλογο κύκλο εσωστρέφειας. Η

κατάσταση αυτή προσέβαλε περισσό-τερο τους εταίρους της κεντροαριστε-ράς, με εξαίρεση το Ποτάμι. ∆ΗΜΑΡ καιΠΑΣΟΚ στις 25 Ιανουαρίου έχασαν με-γάλο μέρος της εκλογικής τους δυναμι-κής. Η ∆ΗΜΑΡ έλαβε λιγότερες από30.000 ψήφους (0,48%) και το ΠΑΣΟΚέλαβε 290.000 ψήφους (4, 68%).

ΠΑΣΟΚ

Το ΠΑΣΟΚ έχει αναρτήσει στην ιστο-σελίδα του το προσυνεδριακό κείμενο,στο οποίο περιγράφεται ο προβληματι-σμός που επικρατεί για την αποστοίχισητου κόμματος από την κοινωνία: «ΤοΠΑΣΟΚ παρακολουθεί στωικά αλλά μεμεγάλη θλίψη, να χάνεται η ιστορικήμνήμη των όσων άλλαξαν στο κράτος καιτην ελληνική κοινωνία χάρις στις πολι-τικές του την περίοδο 1981-1989 και τηνπερίοδο 1993-2003». ∆ιαπιστώνεται δε,πως εκείνο που έπαιξε βαρύνοντα ρόλοστο κακό εκλογικό αποτέλεσμα του2015, ήταν η δημιουργία του κόμματοςΠαπανδρέου. Προβαίνει τέλος, σε σχε-διασμό μιας Κεντρικής Επιτροπής Επα-νίδρυσης, που θα συμπεριλαμβάνει όλεςτις κινήσεις της κεντροαριστεράς και εκ-φράζει την ευχή για τη δημιουργία της«∆ημοκρατικής Παράταξης».

Αν κρίνουμε από τις θέσεις για το συ-νέδριο, την έλλειψη συμμάχων με επιρ-ροή, τις έριδες που σοβούν με το κόμμα

Παπανδρέου, την αναπαραγωγή ενόςλόγου, που οδήγησε το άλλοτε κραταιόπολιτικό κόμμα στην τελευταία εκλόγιμηθέση για πρώτη φορά στην υπερσαραν-τάχρονη ιστορία του και τις εμμονές μετο νέο οργανωτικό σχήμα της παράτα-ξης, τότε είναι βέβαιο, πως το υπάρχονΠΑΣΟΚ δεν μπορεί ούτε να προσδιορί-σει τις αιτίες που το οδήγησαν ως εδώ,ούτε να προγραμματίσει ένα κομματικόμέλλον καλύτερο από το σημερινό.

Οι δομικές αντιφάσεις μιας παραπαί-ουσας νεοφιλελεύθερης σοσιαλδημο-κρατίας, που ήρθε σε αντίθεση με τις τά-ξεις που τη στήριζαν ως ηγεμονικόκόμμα της μεταπολίτευσης, δεν είναιορατές από την ηγεσία της. Ο ρόλος τουΠΑΣΟΚ περιορίζεται στην απολογητικήστάση, στη χυδαία ρητορική ενάντιαστην κυβέρνηση και στις φραξιονιστικέςδιαμάχες για την, έστω μικρή πια, πίτα

της εξουσίας. Και μιας και έκαψε όλα τα καύσιμα,

δηλαδή το πρωτοκλασάτο πολιτικό προ-σωπικό, πλέον θα πορευτεί (;) με ταλιμά: Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος καιΘανάσης Χειμωνάς (υποψήφιοι πρό-εδροι του κόμματος) όχι απλώς δεν συ-νιστούν προσωποποιήσεις μιας πραγμα-τικής εναλλαγής, αλλά μάλλον προοικο-νομούν την ηγετική θέση του Βενιζέλουκαι την επόμενη ημέρα. Η εκλογή ηγε-σίας θα γίνει από τη «βάση» στις 14 Ιου-νίου.

Η ∆ΗΜΑΡ

Η ∆ΗΜΑΡ έχει εκδώσει τις «Θέσειςτης Κεντρικής Επιτροπής για το 4ο Συ-νέδριο», που αφορούν «την ανασυγκρό-τηση του χώρου της Ανανεωτικής Αρι-στεράς και Οικολογίας».

∆ιαβάζοντάς τις θέσεις, φαίνεται πωςη ∆ΗΜΑΡ διαπιστώνει την εκλογική τηςσυντριβή, όχι ωστόσο εξ αρχής. Θέτει σεπρώτο επίπεδο το πλαίσιο στο οποίο γί-νεται το συγκεκριμένο συνέδριο: κυβέρ-νηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, διαπραγμάτευσηκαι οι αναγκαίες κινήσεις. Παράλληλα,με προγραμματικό ή και συμβουλευτικόλόγο προσπαθεί να τονίσει τα σημεία,που για το κόμμα είναι σημαντικά γιατην κοινωνική ανάταξη, σε εντελώς δια-φορετικό ρητορικό ύφος από το αντί-στοιχο κείμενο του ΠΑΣΟΚ.

Όμως, ζητήματα μιας παρελθοντικήςδιφυούς στατηγικής εμμένουν και εδώ:«Η στάση μας έναντι του ΣΥΡΙΖΑ θα κρι-θεί από την τελική διαμόρφωση της πο-λιτικής του. […]Αν ο ΣΥΡΙΖΑ επιλέξει, μεβαθιά τομή στην πολιτική του, τον στα-θερό ευρωπαϊκό και δημοκρατικό με-ταρρυθμιστικό δρόμο, τότε αντικειμε-νικά θα δημιουργηθούν προϋποθέσειςγια τη συνεργασία μας». Επίσης: «Το πε-ριθώριο των συνεργασιών μας με τις δυ-νάμεις της σοσιαλδημοκρατίας (ΠΑΣΟΚ-ΚΙ∆ΗΣΟ) και το ΠΟΤΑΜΙ συναρτάται μετο βαθμό που θα διαφοροποιηθούν απότις προηγούμενες συντηρητικές πολιτι-κές».

Υποψήφιοι μέχρι στιγμής είναι ηπρώην βουλευτής Μαρία Γιαννακάκη καιο πρώην γραμματέας του κόμματος Θα-νάσης Θεοχαρόπουλος. Επιλογές σαφώςκατώτερες του πολιτικού βάρους τουΦώτη Κουβέλη.

Η ∆ΗΜΑΡ τελικά έχει να διαλέξει: ή μετο νεοφιλελευθερισμό και τη λιτότητα ήμε την νέα προοπτική της μεγάλης Ευ-ρωπαϊκής Αριστεράς.

ΠΑΣΟΚ ΚΑΙ ∆ΗΜΑΡ

∆ύο συνέδρια -∆ύο διαφορετικές πολιτικές;

1122 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΦΟΙΤΗΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Οι φοιτητικές εκλογές είναι σημαντικές γιαδύο κυρίως λόγους, έναν πολιτικό και ένανπρακτικό. Ο πολιτικός λόγος είναι πως απο-

τυπώνουν έναν συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ των αν-τιπαραθετικών αντιλήψεων για το Πανεπιστήμιο. Ηκαταγεγραμμένη, μέσω των εκλογών, βούληση τωνφοιτητών και γενικά η ηγεμονική αντίληψη εντόςτου φοιτητικού σώματος παίζει καθοριστικό ρόλοστον τρόπο που διαμορφώνεται, μετασχηματίζεταικαι λειτουργεί το Πανεπιστήμιο σε σχέση τόσο μετην υπόλοιπη κοινωνία όσο και με τους συναφείς θε-σμούς. Έτσι, για παράδειγμα, ο εκάστοτε ΥπουργόςΠαιδείας, που, λόγου χάρη, θέλει να καταργήσει τοναυτοδιοίκητο, δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα τουελληνικού Πανεπιστημίου θα το κάνει ευκολότερααν οι φοιτητές απέχουν απ’ τις συλλογικές τους δια-δικασίες ή ακόμα χειρότερα ενισχύουν δυνάμεις, πουεπίσης αποσκοπούν στην ιδιωτικοποίηση της Τριτο-βάθμιας εκπαίδευσης.

Ο πρακτικός λόγος είναι, όπως αναφέρθηκε πα-ραπάνω, ότι απ’ τις φοιτητικές εκλογές συγκρο-τούνται τα δευτεροβάθμια ∆ιοικητικά Συμβούλια τωνΦοιτητικών Συλλόγων. ∆υστυχώς, η πλειοψηφίατων φοιτητών αγνοεί τη σύνδεση αυτή. Τα ∆ιοικη-τικά Συμβούλια είναι όμως καίριας σημασίας, καθώςλειτουργούν συνήθως σε καθημερινή βάση και παίρ-νουν σημαντικές αποφάσεις για τη προώθηση των

φοιτητικών αιτημάτων. Άρα, όσο στα όργανα αυτάπλειοψηφούν πολιτικές δυνάμεις που απαξιώνουντη συλλογική διεκδίκηση, τόσο η λειτουργία του Πα-νεπιστημίου θα χειροτερεύει.

Ως Αριστερή Ενότητα, προσπαθούμε να αντιμετω-πίζουμε τις φοιτητικές εκλογές με την σοβαρότηταπου αρμόζει σε κάθε πολιτική διαδικασία εντός τωνΠανεπιστημίων, από τις Γενικές Συνελεύσεις μέχριτα ∆ιοικητικά Συμβούλια και τις Συγκλήτους. Θεω-ρούμε πως στις εκλογικές διαδικασίες, η αριστεράπρέπει να προτάσσει την πολιτική της αφήγηση,χωρίς να εμπλέκεται σε ψηφοθηρικές λογικές καιχωρίς να αμελεί, πως κύριος στόχος της είναι η εμ-πλοκή σε κινηματικές διεργασίες.

Το ελληνικό Πανεπιστήμιο σήμερα

Το ελληνικό Πανεπιστήμιο, ιδίως μετά από πέντεχρόνια εφαρμογής μνημονιακών πολιτικών, δεν δια-νύει και την καλύτερη εποχή του. Σε επίπεδο λει-τουργίας υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις σε φοιτη-τική μέριμνα (σίτιση, στέγαση, συγγράμματα) καιυποδομές (κτήρια, καθαριότητα), ενώ παράλληλα οιφοιτητές είναι αποκλεισμένοι, προς το παρόν, απόκάθε είδους συμμετοχή στα διοικούντα καθηγητικάόργανα. Σε επίπεδο ενεργοποίησης των ΦοιτητικώνΣυλλόγων αποδεικνύεται, πως η γενικευμένη λιτό-τητα οδηγεί τους φοιτητές περισσότερο προς τονατομικό δρόμο, την εντατικοποίηση και το άγχος γιαέξοδο στην αγορά εργασίας παρά προς την συλλο-γική διεκδίκηση των αξιοπρεπών όρων εκπαίδευσης,που άδικα στερούνται.

Την αποπολιτικοποίηση αυτή των φοιτητών ενι-σχύουν, με κάθε τρόπο, οι δυνάμεις της ∆ΑΠ-Ν∆ΦΚ(Νέα ∆ημοκρατία) και της ΠΑΣΠ (ΠΑΣΟΚ). Αν καιστη παρούσα φάση οι κεντρικοί πολιτικοί φορείςαυτών των φοιτητικών παρατάξεων βιώνουν μιαβαθιά κρίση, η ∆ΑΠ και η ΠΑΣΠ εξακολουθούν νανέμονται τους Φοιτητικούς Συλλόγους. Και αυτόεπειδή καταφέρνουν και συνδυάζουν ένα ισχυρό δί-κτυο πελατειακών σχέσεων (παροχή σημειώσεων,σχέσεις με καθηγητές) με την πολιτική και πολιτι-στική ηγεμονία στο φοιτητικό σώμα, με βάση το τρί-πτυχο καριερισμός-απάθεια-διασκέδαση.

Παράλληλα, οι αριστερές φοιτητικές συλλογικό-τητες δεν καταφέρνουν να συγκροτήσουν, παράμόνο αποσπασματικά ή συγκυριακά, έναν σταθερόαντίπαλο πόλο στις δυο καθεστωτικές παρατάξεις.Και αυτό επειδή ορισμένες από αυτές επιμένουν γιαδεκαετίες να μένουν περιχαρακωμένες πίσω από τηνπαραδοσιακή ντιρεκτίβα και την παράλογη μοντα-ζιέρα και να αναλώνονται αποκλειστικά στην κομ-ματική τους συγκρότηση, ενώ άλλες ακολουθούνσυχνά μια αριστερίστικη λογική, προσπαθώντας ναγειώσουν υπέρ-μαξιμαλιστικές στοχεύσεις, που τε-λικά απομακρύνουν τον μέσο φοιτητή αντί να τονφέρνουν πιο κοντά σε μια αριστερή αφήγηση.

Μπροστά στο πολυνομοσχέδιο

Οι φετινές φοιτητικές εκλογές έχουν ακόμα μεγα-λύτερη σημασία απ’ ότι τα προηγούμενα χρόνια,καθώς γίνονται στο φόντο του νέου Πολυνομοσχε-δίου για την Παιδεία, για το οποίο αρχίζουν δειλά,γεγονός που πρέπει να μας προβληματίσει, να συ-ζητούν και οι φοιτητικοί σύλλογοι. Αρχικά, θα πρέ-πει να κάνουμε την παραδοχή ότι δεν πρόκειται γιαέναν Νόμο Πλαίσιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση,άρα δεν έχει ολοκληρωμένη πρόταση και συγκεκρι-μένη στοχοθεσία για τη λειτουργία των ιδρυμάτων.Υπό το πρίσμα αυτής της «μερικότητας», λοιπόν,μπορούμε να δούμε μερικές θετικές διατάξεις σ’αυτό, οι οποίες έχουν δύο βασικούς στόχους. Αφε-νός να καταργήσουν πτυχές του νόμου ∆ιαμαντο-πούλου – Αρβανιτόπουλου, που εφαρμόζονταν ήδη ήβρίσκονται λίγα βήματα πριν την εφαρμογή τους καιήταν πάγια αιτήματα του φοιτητικού κινήματος τωντελευταίων χρόνων, όπως είναι οι διαγραφές φοιτη-τών και αφετέρου, να δημιουργήσουν ένα πλαίσιοδιαλόγου μέσα στα ίδια τα ιδρύματα στοιχειωδώς δη-

μοκρατικότερο, μέσω της επαναφοράς των οργάνωνσυνδιοίκησης με συμμετοχή φοιτητών, στη θέση τωνπλήρως απονομιμοποιημένων Συμβουλίων Ιδρύμα-τος.

Με αυτόν τον τρόπο ήδη ετοιμάζεται το έδαφος,ώστε να ξεκινήσει μια κουβέντα για έναν νέο ΝόμοΠλαίσιο. Σε αυτή την περίοδο το φοιτητικό κίνημακαλείται να ψηλαφίσει, πώς το ίδιο οραματίζεται τοπανεπιστήμιο και διακύβευμα είναι να έχει έναν αυ-τόνομο σχεδιασμό, άρα να μπορεί να έχει και προ-ωθητικά αιτήματα, πέρα από τα όρια του υπουργείουκαι των αναχωμάτων του προηγούμενου διαστήμα-τος. Εν κατακλείδι, το ζητούμενο είναι ο Νέος Νόμοςπλαίσιο να ενσωματώσει όσο περισσότερα αιτήματατων κινημάτων της αγωνιζόμενης πανεπιστημιακήςκοινότητας (διότι δεν είναι μόνο οι φοιτητές/τριεςαλλά και οι διοικητικοί υπάλληλοι, πλάι στους οποί-ους παλεύαμε για μια καλύτερη τριτοβάθμια εκπαί-δευση).

∆ανάη Παππά, Κωνσταντίνος ∆ρελιώζης

Στις εκλογικές διαδικασίες, η αρι-στερά πρέπει να προτάσσει την πολι-τική της αφήγηση, χωρίς να εμπλέ-κεται σε ψηφοθηρικές λογικές καιχωρίς να αμελεί, πως κύριος στόχοςτης είναι η εμπλοκή σε κινηματικέςδιεργασίες.

“

Το μέλλον είναι στα χέρια μας!Για το πανεπιστήμιο των αναγκών μας και την κοινωνική χειραφέτηση

Οι φοιτητικές εκλογές είναι ένα κεντρικό γεγονός στην πολιτική ζωή των Φοιτητικών Συλλόγων στο ελ-ληνικό Πανεπιστήμιο. ∆ιενεργούνται ετήσια, προς το τέλος του εαρινού εξαμήνου, την ίδια ημερομηνία γιαόλα τα Πανεπιστήμια στην Ελλάδα και οδηγούν στη συγκρότηση των ∆ιοικητικών Συμβουλίων των Φοιτη-τικών Συλλόγων. Φέτος η διαδικασία των φοιτητικών εκλογών έχει οριστεί για την Τετάρτη 13 Μάη.

Το φοιτητικόκίνημα μπροστάστη νέα κατάσταση

Για να μπορέσουμε να μιλήσουμε για αυτό-νομο σχεδιασμό του φοιτητικού κινήματος,που θα πιέζει, θα απορρίπτει ή και θα επι-

βάλλεται, πρέπει να μιλήσουμε πρώτα και κύριαγια τις ίδιες τις δομές του φοιτητικού κινήματος.Το ευρύτερο κλίμα απαξίωσης της πολιτικής, πουπροωθούν οι πρακτικές του δικομματισμού σταπανεπιστήμια, αλλά και οι παθογένειες του ίδιουτου φοιτητικού κινήματος, δημιουργούν ένακλίμα, που δεν ευνοεί την ουσιαστική δημοκρα-τική συζήτηση στα όργανα των φοιτητικών συλ-λόγων. Σε συνδυασμό με την έλλειψη ενός τριτο-βάθμιου οργάνου, που θα συντονίζει το φοιτητικόκίνημα, παρατηρείται μια αδυναμία των φοιτητι-κών συλλόγων, να αδράξουν την ευκαιρία, πουτους δίνεται στη νέα κατάσταση, που σηματοδοτείη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να πετύχουν μικρέςκαι μεγάλες υλικές νίκες στο σήμερα μέσα στουςκοινωνικούς μας χώρους.

Βασική προϋπόθεση γι’ αυτό, αλλά και διαρκέςδιακύβευμα, είναι η δημοκρατικότερη συγκρό-τηση των οργάνων της πανεπιστημιακής κοινό-τητας, από τους φοιτητικούς συλλόγους μέχρι ταόργανα συνδιοίκησης. Η δημοκρατία για μας είναιαδιαπραγμάτευτη, ανεξαρτήτως των συσχετι-σμών που αποτυπώνονται. Η ηγεμονία των δικώνμας αξιών είναι μια μάχη, που δίνουμε κάθε μέραστους κοινωνικούς μας χώρους, γειώνοντας τηναλληλεγγύη, την αυτοοργάνωση, την ταξική συ-νείδηση. Μόνο έτσι μπορούμε να πετύχουμε τομετασχηματισμό ολόκληρης της κοινωνίας, να οι-κοδομήσουμε το Πανεπιστήμιο των Αναγκών μαςκαι τον σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία.

∆ιαρκές διακύβευμα, είναι ηδημοκρατικότερη συγκρό-τηση των οργάνων της πα-νεπιστημιακής κοινότητας,από τους φοιτητικούς συλ-λόγους μέχρι τα όργανα συν-διοίκησης.

“

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 1133ΕΥΡΩΠΗ

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

Ισως η πιο ενδιαφέρουσα δήλωση τηςεβδομάδας που πέρασε, ήταν αυτήπου έκανε στα μέσα της εβδομάδας ο

Ζαν Κλοντ Γιούνκερ προειδοποιώνταςότι «αν φύγει η Ελλάδα από την Ευρω-ζώνη, ο αγγλοσαξονικός κόσμος θα επι-χειρήσει να διαλύσει την Ευρώπη». Μπο-ρεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά ανπροσέξει κανείς την χαιρεκακία, πουεδώ και μήνες ξεχειλίζει από τις σελίδεςτων Financial Times και άλλων «αδελ-φών» εντύπων τους για το ενδεχόμενομια κατάρρευση της Ελλάδας να οδηγή-σει σε αλυσιδωτές αντιδράσεις μέσαστην ΕΕ, και τελικά στο θάνατο τουευρώ, είναι προφανές ότι ο πρόεδροςτης Κομισιόν έχει κάθε λόγο να είναιανήσυχος. Και ανάλογες ανησυχίεςυπάρχουν και στο επιτελείο της γερμανί-δας καγκελαρίου ανεξάρτητα από το τιμεταδίδεται προς τα έξω. ∆εν είναι τυ-χαίο ότι ο φόβος αυτός ήταν διάχυτοςκαι ανάμεσα στις γραμμές της ανάλυσης,που φιλοξενούσε η συντηρητική «dieWelt» την περασμένη ∆ευτέρα και ηοποία στο τέλος προεξοφλούσε ότι ηΑνγκέλα Μέρκελ θα πάρει το κόστος γιαμια νέα στήριξη της Ελλάδας.

Νέα δοκιμασία για την Ευρώπη

Η συγκυρία δεν είναι τυχαία. Σε μιαεβδομάδα που οι Βρετανοί ψήφιζαν γιατο νέο πρωθυπουργό τους και τελικά κα-τέληξαν στον παλιό και δοκιμασμένοΝτέιβιντ Κάμερον, ο οποίος δείχνει να

έχει πάρει πολύ σοβαρά το ενδεχόμενονα φτάσει ακόμα και στο Brexit και μετην Σκωτία να ψηφίζει μονοκούκι τοεθνικό κόμμα, η Ευρώπη δείχνει να μπαί-νει σε μια ακόμα δοκιμασία, που σίγουραδεν μοιάζει να έχει σαν πιθανότερο απο-τέλεσμα να την βγάλει περισσότερο ενω-μένη.

Το σενάριο που λέει ότι η «σιδηράκυρία» από την Ανατολική Γερμανίαμπορεί να περάσει στην ιστορία ως η γυ-ναίκα που δεν εμπόδισε ή ακόμα καιπροκάλεσε την οριστική ταφή της ευρω-παϊκής ιδέας δεν είναι και τόσο απίθανοπλέον. Και όλοι συμφωνούν ότι δεν εν-θουσιάζει την κυρία Μέρκελ. Όμως τοπρόβλημα της είναι ότι αυτή η πιθανό-τητα μοιάζει να συναρπάζει κάποιουςσυμπατριώτες της και μάλιστα πολλούςαπό το ίδιο της το κόμμα.

Από την άλλη, στο Βερολίνο γνωρί-ζουν πολύ καλά ότι αν συνεχίσουν τον«ανένδοτο» που ως τώρα έμοιαζε να δια-σκεδάζει ιδιαίτερα τον κύριο Σόιμπλε, τομόνο που θα καταφέρουν θα είναι πέρααπό το να γονατίσουν την κυβέρνηση τηςΕλλάδας να οδηγήσουν ολόκληρη τηνχειμαζόμενη εδώ και μια πενταετία κοι-νωνία της σε απρόβλεπτα μονοπάτια.Και αυτή η εκτίμηση δεν είναι μόνο τουΒερολίνου, αλλά και των Βρυξελλών.Ακόμα και αυτή η «δήλωση αναγνώρι-σης» του έργου του αμετανόητου Αντώνη

Σαμαρά από τον κύριο Γιούνκερ έμοιαζεπερισσότερο με παρηγοριά στον άρρω-στο, παρά με στήριξη για μια ονειρικήεπιστροφή αλά Σαρκοζί, όπως ίσως νατην ονειρεύονται κάποιοι ένοικοι της λε-ωφόρου Συγγρού.

Ζητούμενο μια προσωρινήανακωχή

Αντίθετα, η υπέρβαση που έκαναν Τσί-πρας και Γιούνκερ με την κοινή τους δή-λωση την περασμένη Τετάρτη εν γνώσειτου Βερολίνου εκτιμάται ως πολύ πιο ου-σιαστική στους κύκλους των κοινοτικώναξιωματούχων και ενδεικτική των πραγ-ματικών προθέσεων και των δύο πλευ-ρών. Το ζητούμενο για τους θεσμούςείναι τώρα να υπάρξει μια προσωρινήανακωχή, που θα περάσει βεβαίως καιστην κοινή γνώμη της Γερμανίας αλλάκαι άλλων συμμάχων της, όπως η Ολ-λανδία και η Φινλανδία ως ελληνικήσυνθηκολόγηση. Σε πρώτο στάδιο το βο-ρειοευρωπαϊκό κοινό πείστηκε ότι με τιςαλλαγές στη διαπραγματευτική ομάδατης ελληνικής κυβέρνησης βελτιώθηκεκαι η ποιότητα των συνομιλιών. ΟΒόλφγκανγκ Σόιμπλε μπορεί να μηνέδειξε ενθουσιασμένος και να απέκλεισεεντυπωσιακά αποτελέσματα στο Euro-group της ερχόμενης ∆ευτέρας, αλλά και

αυτός άφησε ένα τόνο αισιοδοξίας ναγλιστρήσει ανάμεσα στα λεγόμενά του.

Στο Βερολίνο έχουν, βεβαίως, δύο με-γάλα ανοικτά ζητήματα. Το πρώτοαφορά το σχέδιο, που δεν έχουν σε καμιάπερίπτωση εγκαταλείψει και μιλάει γιαμια άλλη κυβέρνηση, που όχι μόνο θαψηφίσει αλλά και θα εφαρμόσει ταόποια νέα μέτρα. ∆εν αποκλείουν αυτήςτης κυβέρνησης να ηγείται ο Αλέξης Τσί-πρας, αλλά έχουν άλλα όνειρα για τηνπιθανή σύνθεσή της. Αυτό βεβαίως οφεί-λεται εν μέρει και στις συνεχείς οχλήσειςτων εν Αθήναις «προθύμων» που προ-σπαθούν να θυμίζουν καθημερινά στοΒερολίνο την διαθεσιμότητά τους.

Προτιμότερη μια λύσηχωρίς το ∆ΝΤ;

Ένα δεύτερο αγκάθι αφορά τη σχέσημε το ∆ΝΤ και το μελλοντικό του ρόλοκαι λόγο στις διαπραγματεύσεις. Οι δια-φορετικές προσεγγίσεις και προτάσειςσε σχέση με τους Ευρωπαίους, τις οποίεςκαι επικαλέστηκε σε μια κρίσιμη στιγμήη ελληνική πλευρά, είναι ουσιαστικέςκαι θα μπορούσαν να αποτελέσουν έναμεγάλο εμπόδιο για να φτάσουμε και σεμια επιτυχή «μεγάλη διαπραγμάτευση».Οι Ευρωπαίοι, από τη μια, δεν θέλουν ναυιοθετήσουν την άποψη ότι το χρέος τηςΕλλάδας δεν είναι σε καμιά περίπτωσηβιώσιμο και πρέπει να κουρευτεί γιατίθεωρούν πως αυτό θα θεωρηθεί και πο-λιτική ήττα, αλλά και «ακριβή» υποχώ-ρηση. Από την άλλη, συμφωνούν έστωκαι παρασκηνιακά ότι πολλά από αυτάπου ακούγονται ως απαιτήσεις από τηνΟυάσιγκτον είναι παράλογα και ανεδα-φικά και κυρίως αδύνατο να γίνουνδεκτά από την Αθήνα. Αλλά ούτε αυτόθέλουν να το πουν δημόσια. Σύμφωνα μεκάποιους έμπειρους διπλωμάτες στιςΒρυξέλλες το Βερολίνο πρωτίστως, αλλάκαι οι άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσεςθα πρέπει κάποια στιγμή να αποφασί-σουν αν μια λύση χωρίς το ∆ΝΤ θα ήταντελικά προτιμότερη όχι μόνο για την Ελ-λάδα αλλά και για την ΕΕ συνολικά.Αλλά αυτό είναι το επόμενο στάδιο μιαςδιαδικασίας που ακόμα δεν έχει ξεπερά-σει την πρώτη και όπως αποδείχθηκε ιδι-αίτερα δύσκολη φάση της.

ΕπιστολήΑγαπητή «Εποχή»,Λίγα λόγια για την κυβέρνηση του

ΣΥΡΙΖΑ. ∆ιαβάζω για κυβέρνηση Εθνι-κής Σωτηρίας. Ο ελληνικός λαός ψή-φισε λαοκρατική κυβέρνηση της Αρι-στεράς όχι για τέσσερα χρόνια αλλάγια σαράντα τέσσερα! Οι εκλογές θαγίνουν το 2018, πρώτη Κυριακή, τονΝοέμβριο. Να το πάρουνε απόφαση.

Και προσέξετε Συριζαίοι μην πατή-σετε την πεπονόφλουδα, όπως το 1944που ψηφίσαμε λαοκρατική κυβέρνησητου βουνού ΠΕΑΕΑ και η ηγεσία (Σιάν-τος, Παρτσαλίδης, Γ. Ιωαννίδης), β΄γραμματέας του ΚΚΕ ένας κουρέαςαπό το Βόλο και το ΕΑΜ πήγαν στο Λί-βανο χωρίς να ρωτήσουν το λαό καιπαρέδωσαν την κυβέρνηση στον Γε-ώργιο Παπανδρέου, τον βασιλικότεροτου βασιλέως και δούλο του Τσόρτσιλ.Ο Πυρομάγλου, υποδιοικητής τουΖέρβα, γράφει στα απομνημονεύματάτου ότι τον κάλεσε ο Παπανδρέου καιτου είπε εάν είναι σε θέση να διαλύ-σουν τον ΕΛΑΣ. Ο Πυρομάγλου τουείπε ότι κάναμε συμφιλίωση. Τότε ο Γ.Παπανδρέου του απάντησε: εγώ θατους διαλύσω με τους Άγγλους!

Όλα τα είχαν μελετημένα με τοΤσόρτσιλ όπως και έγιναν. Ένας ήτανο ΑΡΗΣ δεν τον ακούγανε. Γι’ αυτό καιπάλε, προσέξετε.

Με αγάπη,Ο σύντροφος σας

Θανάσης Αποστολόπουλος (Βάγιας)

Φοβού τους αγγλοσάξονεςκαι Brexit φέροντεςΟι ανησυχίες για συνολικότερη αποσταθεροποίηση στην Ευρώπη φρενάρουντους φανατικούς υποστηρικτές της αποπομπής της Ελλάδας από την Ευρωζώνη,χωρίς να λύνουν πάντως το πρόβλημα στην ουσία του.

1144 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Για δεύτερη φορά επέλεξε η πλειοψηφία της φε-ρόμενης ως ηγεσία της εγκληματικής οργάνω-σης Χρυσή Αυγή να απουσιάσει από την ακροαμα-

τική διαδικασία, απαξιώνοντας την υπόθεσης και προ-σπαθώντας να της αφαιρέσει το πολιτικό πρόσημο πουδιαθέτει. Παρόντες από την ηγετική ομάδα ήταν ο βου-λευτής Μιχάλης Αρβανίτης και οι πρώην βουλευτές∆ημήτρης Κουκούτσης, Πολύβιος Ζησιμόπουλος καιΕυστάθιος Μπούκουρας, ενώ από τους 69 κατηγορού-μενους δήλωσαν παρών οι 43.

Κατά την ανάγνωση του καταλόγου των κατηγορου-μένων, ο Ιωάννης Βασίλειος Κομνιανός, κατηγορούμε-νος στη δικογραφία για τη δολοφονία του ΠαύλουΦύσσα, δήλωσε πως η δικηγόρος του παραιτήθηκε καιζήτησε από το δικαστήριο να διορίσει συνήγορο. Έν-τονη ήταν η αντίδραση της πολιτικής αγωγής, η οποία–αν και δεν έχει διοριστεί ακόμα για λόγους τυπικούς-ζήτησε να σταματήσουν οι κωλυσιεργίες και να δηλώ-σουν όσοι κατηγορούμενοι δεν έχουν συνήγορο, προ-κειμένου να ξεκινήσει η εκδίκαση της υπόθεσης. Θυ-μίζουμε πως ο λόγος διακοπής και της πρώτης συνε-δρίασης ήταν ο διορισμός συνηγόρου σε άπορο κατη-γορούμενο. Ταυτόχρονα, οι νεοδιορισθέντες δικηγό-ροι ζήτησαν αναβολή για την ανάγνωση της ογκωδέ-στατης δικογραφίας.

Επιπλέον, η πολιτική αγωγή, αλλά και η υπεράσπιση

κατέθεσαν αίτημα ακαταλληλότητας του χώρου. Οχώρος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθείκατάλληλος, καθώς πολλοί εκ των συνηγόρων κάθον-ται όρθιοι, δεν υπάρχει χώρος για κοινό, εκτός ελάχι-στων θέσεων στο τέρμα της αίθουσας όπου κάθονταιοι δημοσιογράφοι. Επ’ αυτού, παρά τις αντιρρήσεις τηςεισαγγελέως, Αδαμαντίας Οικονόμου, δόθηκε ο λόγοςστον δήμαρχο Κορυδαλλού, Σταύρο Κασιμάτη, και τονπρόεδρο της ΠΟΕΣΥ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώ-σεων Συντακτών), Γιώργο Σαββίδη.

Ο Στ. Κασιμάτης δήλωσε πως «ο Κορυδαλλός βρί-σκεται σε κατάσταση πολιορκίας. Γύρω από τις φυλα-κές υπάρχουν έντεκα σχολικές μονάδες, τρεις παιδι-κοί σταθμοί και δύο αθλητικά κέντρα, τα οποία σήμεραήταν κλειστά. Αν συνεχιστεί η εκδίκαση της υπόθεσηςεδώ τότε 400 μαθητές που δίνουν πανελλήνιες εξετά-σεις θα πρέπει να μεταφερθούν στην Νίκαια και το Κε-ρατσίνι προκειμένου να γράψουν. Οι γονείς θα κατα-θέσουν ένσταση για το κύρος των εξετάσεων». Ο Γ.Σαββίδης τόνισε πως «οι συνάδελφοι δεν μπορούν νακάνουν σωστά τη δουλειά τους, να ενημερώσουν τονκόσμο για τη διεξαγωγή της δίκης». Η πολιτική αγωγή,πέραν του ίδιου του χώρου, δήλωσε πως η αίθουσαείναι ακατάλληλη καθώς μπαίνει ζήτημα δημοσιότη-τας της δίκης, και ζήτησε να μεταφερθεί στο κέντροτης Αθήνας, στην αίθουσα τελετών του Εφετείου.

Κατόπιν, η εισαγγελέας της έδρας πρότεινε οι συνε-δριάσεις να γίνονται Σάββατο όσο διαρκούν οι εξετά-σεις. Εν τέλει, η πρόεδρος, Μαρία Λεπενιώτη, δήλωσεπως «πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τους ρόλους. Είμαστεδικαστές και είμαστε υπεύθυνοι για τη διεξαγωγή τηςδίκης. Αν η πολιτική ηγεσία μάς παράσχει άλλη αί-θουσα, ευθύς θα μετακινηθούμε. Ως τότε, να δούμε τοπρόγραμμα των εξετάσεων ώστε οι συνεδριάσεις ναγίνονται μετά τις 2 μ.μ. σε περίπτωση που συμπίπτουνοι ημερομηνίες ή Σάββατα».

Εν τω μεταξύ, εκτός αιθούσης ένταση δημιουργή-

θηκε κατά τη συγκέντρωση αντιφασίστων έξω από τιςφυλακές Κορυδαλλού όταν ορισμένοι από τον αντιε-ξουσιαστικό χώρο χτύπησαν περαστικό, καθώς τονπέρασαν για χρυσαυγίτη. Τέτοια περιστατικά πρέπεινα είναι σαφώς καταδικαστέα από το αντιφασιστικόκίνημα, ειδικά όταν στα γύρω στενά υπερασπιστές τηςΧρυσής Αυγής και των ιδεών της κυνηγούν μάρτυρεςκατηγορίας.

Η ακροαματική διαδικασία διεκόπη για τις 12 Μαΐου,οπότε θα κατατεθεί το πρόγραμμα των πανελληνίωνεξετάσεων για να βρεθούν μέρες συνεδρίασης. Τώρα,η απόφαση αλλαγής της αίθουσας είναι αποκλειστικάστα χέρια του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, και επ’ αυτούοφείλει σύντομα και χωρίς περιστροφές να τοποθε-τηθεί ο Ν. Παρασκευόπουλος. Άλλωστε, σε καμία πε-ρίπτωση η εκδίκαση μιας τόσο σημαντικής υπόθεσηςδεν πρέπει να μπαίνει σφήνα ανάμεσα σε τέσσεριςάλλες υποθέσεις, που εκδικάζονται στην ίδια αίθουσα,ή ανάμεσα στις εξετάσεις των μαθητών και όποιωνάλλων προβλημάτων προκύψουν.

Ιωάννα ∆ρόσου

∆ΙΚΗ ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣΑκόμα συζητούνταιτα «επί της διαδικασίας»Στις 12 Μαΐου συνεχίζεταιη ακροαματική διαδικασία

«Τα λεωφορεία είναι σε μεγάλοβαθμό φθαρμένα και ότανεπισκευάζονται τα ανταλλα-

κτικά που χρησιμοποιούνται προέρχον-ται από λεωφορεία με μόνιμες βλάβεςπου δεν βρίσκονται σε κίνηση, αντί ναχρησιμοποιούνται καινούργια. ∆ηλαδήαποσυναρμολογόνται περαιτέρω τα πα-ροπλισμένα λεωφορεία για να παραμεί-νουν όπως - όπως σε κίνηση τα λειτουρ-γικά οχήματα. Άλλωστε και όταν αγορά-ζονται ανταλλακτικά δεν είναι γνήσια,ακόμα και όταν πρόκειται για τα μηχα-νικά μέρη του οχήματος. Μιλάμε για λε-ωφορεία που βρίσκονται στους δρόμουςσχεδόν 20 ώρες την ημέρα» τονίζει ο Γ.Ντάτσης.

Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί, αφού,σύμφωνα με τον υπεύθυνο του τμήματοςΜεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ, «το 2009, οστόλος του ΟΑΣΑ αριθμούσε 2.150 λεω-φορεία. Σήμερα, αριθμεί 1.750, από τα

οποία μόνο 1.200 βρίσκονται σε κίνηση.Τα υπόλοιπα είναι εκτός λειτουργίαςλόγω μόνιμων βλαβών που δεν μπορούννα επισκευαστούν εξαιτίας του επι-σκευαστικού κόστους. Το 2009, ο ΟΑΣΑδιέθεσε, από το ποσό με το οποίο επιχο-ρηγείται από τον κρατικό προϋπολογι-σμό, για τον Οργανισμό Συγκοινωνιών(ΟΣΥ) 327 εκατ. ευρώ, ενώ για το τρέχονέτος διέθεσε 86 εκατ. ευρώ, ποσό από τοοποίο χρειάζεται να καλυφθούν και οιμισθοί των εργαζομένων».

Περιμένοντας το λεωφορείο

Το πρόβλημα της υποχρηματόδοτη-σης, σαφώς, δεν δημιουργεί έλλειμμαμόνο επισκευαστικό, αλλά και στην κά-λυψη των δρομολογίων και των αναγκώντων πολιτών, που επιλέγουν τις αστικέςσυγκοινωνίες. «Ο στόλος που αυτή τηστιγμή βρίσκεται στους δρόμους της

πρωτεύουσας δεν επαρκεί. Για να καλυ-φθούν τα κενά και οι ανεπάρκειες μει-ώνονται τα δρομολόγια. Τα τελευταίαδύο χρόνια δεν είχαν μεταβληθεί οι ώρεςτων δρομολογίων, με αποτέλεσμα το επι-βατικό κοινό να μην είναι ενήμερο γιατις μειώσεις δρομολογίων. Από τον προ-ηγούμενο μήνα, πλέον άλλαξαν και επί-σημα τα δρομολόγια και ανακοινώθηκανοι μειώσεις» επισημαίνει ο Γ. Ντάτσης.

Το πρόβλημα μεταφέρεται, όπως είναιεπόμενο, και στις συνθήκες εργασίαςτων οδηγών. «Ο αριθμός των οδηγώνέχει μειωθεί, από 6.500 το 2013 σε 3.500σήμερα, με αποτέλεσμα να μη μπορούννα κάνουν τα ρεπό τους, τα οποία συσ-σωρεύονται και δεν μπορούν ούτε να δο-θούν ούτε να πληρωθούν. Επιπλέον,μέσα στις επισκευαστικές ανάγκες είναικαι τα καθίσματα των οδηγών, που βρί-σκονται καθηλωμένοι σε αυτή τη θέσηγια ώρες, σε προβληματικά καθίσματα,με σημαντικές συνέπειες για την υγείατους και για τον κρατικό προϋπολογι-σμό, κατά συνέπεια, που πληρώνει τηναμεριμνησία του σε ιατρικές δαπάνες».

Η άκρη του κουβαριού

Πλέον το πρόβλημα στον τομέα τωναστικών λεωφορείων έχει διογκωθείτόσο και έχει τόσες πτυχές που δεν αρκείη αύξηση του ποσού επιχορήγησης της

ΟΣΥ. «Χρειάζεται, με βάση το νόμο, νααποσυρθούν οχήματα -για το 2016 υπο-λογίζονται στα 230. Το κόστος ενός και-νούργιου λεωφορείου υπολογίζεται στα230.000 ευρώ για τα απλά δωδεκάμετρακαι σε 300.000 ευρώ για τα αρθρωτά.Μία λύση, αν και χρονοβόρα, είναι ναδιεκδικηθούν χρήματα μέσω ΕΣΠΑ γιατην ανανέωση του στόλου. Θα αποφασί-σουμε να επισκευάσουμε λεωφορεία καινα πάψουμε να σωρεύουμε μη λειτουρ-γικά οχήματα; Πρόκειται για πολιτικήαπόφαση που αφορά την έγκριση κον-δυλιών από το αρμόδιο υπουργείο γιατην κάλυψη αυτών των δαπανών» υπο-γραμμίζει ο Γ. Ντάτσης.

«∆υστυχώς, σε συνδικαλιστικό επί-πεδο δεν μπορούν να διεκδικηθούνπολλά, αφού οι δυνάμεις της δικής μαςαριστεράς είναι -και σε αυτό το χώρο-πολυδιασπασμένες, με αποτέλεσμα νααφήνουμε τον πρώτο λόγο στην ΠΑΣΚΕκαι τη ∆ΑΚΕ».

Μήπως, εκτός από τη διαπίστωση τωνυλικών ελλείψεων, να προτάξουμε καινα υλοποιήσουμε το στόχο της ενότηταςγια να διεκδικήσουμε αποτελεσματικό-τερα όσα δικαιούμαστε ως εργαζόμενοικαι ως πολίτες;

Ζωή Γεωργούλα

Φθαρμέναλεωφορεία,μειωμέναδρομολόγιαΗ τόνωση των αστικών συγκοινωνιώνχρειάζεται να αποτελέσει πολιτική επιλογήκαι προτεραιότητα

Ο φθαρμένος και υποεπιχορηγούμενος στόλος του Οργανισμού ΑστικώνΣυγκοινωνιών Αθήνας (ΟΑΣΑ), που σε μεγάλο μέρος του κείτεται σε ένανεκροταφείο οχημάτων στα αμαξοστάσια, αποτελεί την αιτία πίσω από ταπεριστατικά πυρκαγιών που έχουν εκδηλωθεί σε τρία λεωφορεία τουΟΑΣΑ το τελευταίο δίμηνο, ευτυχώς χωρίς θύματα. Η ίδια αιτία βρίσκεταιπίσω και από τις μειώσεις δρομολογίων που έχει υποστεί το επιβατικόκοινό της Αθήνας, ιδιαίτερα τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά και νωρίτερα.Αυτά επισημαίνει στην «Εποχή» ο υπεύθυνος στο τμήμα Μεταφορών τουΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Ντάτσης.

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 1155ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τη συνέντευξη πήραν η Έμμυ Καρίμαληκαι ο Γιάννης Ορέστης Παπαδημητρίου

Τα τελευταία χρόνια, το ζήτημα τηςφορολόγησης της ακίνητης περιουσίαςέχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην εκλο-γική δύναμη των δύο μεγάλων κομμά-των. Είναι αυτή η επίθεση στην κατοικίακάποιο «κοινωνικό συμβόλαιο» πουτώρα σπάει ή είναι κάτι που ο καπιταλι-σμός αναμένεται ούτως ή άλλως νακάνει σε καιρό κρίσης;

Αυτό το εντάσσω σε μία ορισμένη τάσητου καπιταλισμού που ονομάζω «συσσώ-ρευση μέσω αποστέρησης», η οποία λαμ-βάνει πολλές μορφές. Μία απ’ αυτέςείναι η στέρηση ιδιοκτησίας και ιδιοκτη-σιακών δικαιωμάτων. Στις καταστάσειςπου το κεφάλαιο δεν ξέρει τι άλλο νακάνει, συχνά επενδύει σε δραστηριότη-τες που αφορούν τη συσσώρευση μέσωαποστέρησης, όπως έγινε με την οικι-στική έκρηξη απ’ το 2001 και μετά. Εκείείχαμε κεφάλαιο που έρεε στις αγορέςακινήτων, με τρόπο που μεγάλες ποσό-τητες πλούτου μπορούσαν να αποσπα-στούν από οικονομικά ευαίσθητα στρώ-ματα.

Τέτοια φαινόμενα εμφανίζονται ότανδεν υπάρχουν άλλες βιώσιμες λύσεις,όπως ήταν στη δεκαετία του ‘90 η φού-σκα του “dot-com” στις ΗΠΑ, όπου τακεφάλαια ρίχνονταν στα ηλεκτρονικάμέσω των εταιριών που αναδιαμορφώ-νονταν τότε (π.χ. η Amazon), ασχέτωςτου αν είχαν κέρδη ή όχι. Τότε δενυπήρχε πίεση στην αγορά ακινήτων. Τοχρηματιστήριο κατέρρευσε το 2001 καιόλοι οι καπιταλιστές ρώτησαν «πού ναπάμε, τι να κάνουμε» και σ’ εκείνο το ση-μείο άρχισαν να εισέρχονται στην αγοράακινήτων. Η οικονομία αυτής βέβαια,δεν έχει να κάνει με την παραγωγή τηςαξίας, αλλά με την οικειοποίησή της.

Τότε εμφανίστηκε το ερώτημα του ποιοςθα μπορούσε να την οικειοποιηθεί. Έναςλόγος που τα πράγματα πήγαν τόσοάσχημα στις ΗΠΑ, είναι ότι πολλοί άν-θρωποι άρχισαν να σκέφτονται ότι όλοιμπορούσαν να καρπωθούν αξία. Τότεείναι που έγινε η κερδοσκοπική έκρηξη,όλοι εισήλθαν στην αγορά ακινήτων καιδανείζονταν, αγόραζαν, πούλαγαν κ.ο.κ.

...είναι μια ιδιοκτησία που είναι εκ τωνπροτέρων προσωρινή.

Σωστά, δεν είναι ιδιοκτησία πουαφορά την αξία χρήσης, αλλά τη μεγι-στοποίηση της ανταλλακτικής της αξίας.Αυτό φυσικά είναι καταστροφικό για τιςκοινότητες, γιατί δεν υπάρχει σταθερό-τητα στους ανθρώπους: πηγαίνουν σεμία κοινότητα, αγοράζουν ένα σπίτι,επενδύουν σ’ αυτό, το φτιάχνουν ώστενα φαίνεται ωραιότερο και το πουλάνε.∆ημιουργήθηκε έτσι μια μεγάλη αστά-θεια στις αστικές περιοχές, καθώς οι άν-θρωποι επικεντρώθηκαν στη μεταποί-ηση σπιτιών. Σε τοπικό επίπεδο, οι ίδιοιπου καρπώνονταν τα φτηνά σπίτια, δα-νείζονταν και λεφτά, και εν τέλει, οι ίδιοιοι απαλλοτριωτές, απαλλοτριώθηκαναπό τις τράπεζες και τους χρηματοπι-στωτικούς οργανισμούς. Αυτό είναι έναγενικευμένο φαινόμενο.

Νομίζω εκεί είναι που πρέπει να δειςτο κεφάλαιο ως ένα πολύ αποκεντρω-μένο σύστημα. Ρέει όπου υπάρχουν ευ-καιρίες για κέρδος και η χρηματιστικο-ποίηση του κεφαλαίου σημαίνει πως τοχρηματικό κεφάλαιο, όπως κάθε άλληρευστή μορφή κεφαλαίου, μπορεί να με-τακινείται εύκολα εδώ κι εκεί. Αν δενμπορείς να το ρίξεις στα ακίνητα τηντάδε στιγμή, το ρίχνεις στα φοιτητικάδάνεια. Αν δεν μπορείς να το ρίξεις σταφοιτητικά δάνεια – επειδή κι αυτό τελεί-ωσε – το ρίχνεις σε γη στην Αφρική. Βλέ-

πεις την αρπαγή γης να συμβαίνει συνε-χώς, και μάλιστα εδώ, στην Ελλάδα.Μπορεί κανείς να αγοράσει ένα νησί! Καιφυσικά, αναγκάζεστε και να ιδιωτικο-ποιείτε, πράγμα που παρέχει πολλές ευ-καιρίες συσσώρευσης μέσω αποστέρη-σης. Ας το δούμε λοιπόν σαν απο-κεν-τρωμένο σύστημα που βασίζεται στογρήγορο κέρδος. Πολλά απ’ όσα συμβαί-νουν σήμερα βασίζονται στο γρήγοροκέρδος.

Η Ελλάδα έπρεπενα κηρύξει χρεοκοπία

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έγινε πραγματι-κότητα. Ποια είναι η εντύπωσή σας απ’τους τρεις πρώτους μήνες;

Απλά διαβάζω τα δημοσιεύματα στοντύπο και ακούω πράγματα από φίλους,οπότε είναι δύσκολο να εκφέρω άποψη.Μάλλον υπήρξαν κάποιες χαμένες ευ-καιρίες όσον αφορά τις τωρινές οικονο-μικές δυσκολίες, αλλά αυτό δεν είναι ξε-κάθαρο ακόμα. Υπάρχει μια επιμονή απ’την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσηςστις πολιτικές λιτότητας, την οποία δενσυμμερίζεται το ∆ΝΤ, απ’ ότι έχω κατα-λάβει.

Βλέπετε κάτι που θα μπορούσε ναγίνει διαφορετικά;

Απ’ την αρχή πίστευα ότι η Ελλάδαέπρεπε να κηρύξει χρεοκοπία και να βγειαπ’ το ευρώ. Όπως το έβλεπα, υπήρχε ηεπιλογή για την Ελλάδα να αθετήσει τιςυποχρεώσεις προς τους πολίτες ή νααθετήσει τις υποχρεώσεις προς τις τρά-πεζες. Πίστευα ότι έπρεπε να γίνει τοδεύτερο, αλλά αντ’ αυτού έγινε τοπρώτο, οδηγώντας σε μειώσεις συντά-ξεων και άλλα παρόμοια μέτρα. Αλλάαυτό δεν σας έχει βγάλει απ’ το αδιέ-ξοδο. Είναι σαν να έχεις χαλασμένοδόντι. Είτε το βγάζεις και ο πόνος κρα-

τάει δύο-τρεις ημέρες, ή το αφήνεις ναπονάει. Η Ελλάδα διάλεξε 25 χρόνιαπόνου. Πιστεύω πως πάρθηκε η λάθοςαπόφαση τότε, αλλά δεν θα περίμενες ναπαρθεί η σωστή από μια κυβέρνηση πουεκπροσωπούσε τα συμφέροντα της ΕΕ.

Τώρα τα πράγματα είναι χειρότερα, γιατον απλό λόγο ότι οι τράπεζες στην Ευ-ρώπη δεν είναι πλέον ευάλωτες. Τα τε-λευταία πέντε χρόνια, οι συνέπειες τουχρέους έχουν φύγει από τις τράπεζες τηςΓαλλίας και της Γερμανίας προς την ΕΕκαι το ∆ΝΤ. Το να χρεοκοπήσουν οι τρά-πεζες θα είχε πολύ διαφορετικά αποτε-λέσματα από το να χρεοκοπήσει το ∆ΝΤ.Με άλλα λόγια, οι τράπεζες είναι πλέονασφαλείς, πράγμα που αποτελεί τυπικήνεοφιλελεύθερη στρατηγική. Το να κη-ρυχθεί χρεοκοπία τώρα, λοιπόν, δεν θαήταν τόσο καλό. Αν είχε γίνει τότε, ηΓερμανία, η Γαλλία και οι υπόλοιπεςχώρες δεν θα είχαν άλλη επιλογή απ’ τονα πληρώσουν τις τράπεζές τους καιόλοι θα έβλεπαν ότι οι τράπεζες βρί-σκονται στο επίκεντρο του προβλήμα-τος. Με την κήρυξη χρεοκοπίας τώρα,κανείς δεν θα το έβλεπε αυτό. Παρότιόμως είναι πολύ κακή στιγμή για κάτι τέ-τοιο, πιστεύω ότι θα συμβεί. Πιστεύωπως την επόμενη φορά που θα έρθω, θαέχετε δραχμές, όχι ευρώ.

Περί δημοψηφίσματος

Υπάρχει ένα σιωπηλό δίλημμα στο ζή-τημα της διακυβέρνησης: είναι προτιμό-τερο ένα κλειστό κυβερνητικό σχήμαπου μπορεί να κινείται γρήγορα ή τοάνοιγμα σε συμμετοχικές, ανοικτές, δη-μοκρατικές δομές;

Το ιδανικό είναι ο δημοκρατικός τρό-πος, αλλά στην πράξη, όταν θες να κά-νεις κάτι με το νόμισμα, πρέπει να δρά-σεις πολύ γρήγορα, ειδάλλως, την πε-ρίοδο της δημοκρατικής διαβούλευσης,θα σημειωθεί γιγάντια ροή κεφαλαίωνπρος το εξωτερικό. ∆εν νομίζω πωςυπάρχει επιλογή, δεν μπορείς να περιμέ-νεις τη γνώμη του κόσμου ή το δημοψή-φισμα. ∆εν είμαι επί της αρχής αντίθε-τος, αλλά τη συγκεκριμένη στιγμή το δη-μοψήφισμα θα ήταν κακή ιδέα. Κατ’αρχάς, σίγουρα θα κατέληγε υπέρ τηςπαραμονής στο ευρώ και την ΕΕ, που θασήμαινε λαϊκή υποστήριξη στη συνέχισητων πολιτικών λιτότητας και η κυβέρ-νηση θα έπρεπε να πορευτεί έτσι. Γιατίνα έχεις μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στηνεξουσία, αν είναι να κάνει απλά ό,τι έκα-ναν και οι προηγούμενοι;

Η άποψη των ανθρώπων έχει αλλάξειτελευταία, αλλά ακόμα πιστεύω ότι θαήταν μεγάλη έκπληξη το να ψηφίσουνυπέρ της εξόδου απ’ την ΕΕ. Έρχομαισυχνά τα τελευταία χρόνια εδώ. Το προ-ηγούμενο καλοκαίρι, οι διαθέσεις τουκόσμου δεν ήταν ακτιβίστικες. Οι άν-θρωποι φαίνονταν χτυπημένοι, θλιμμέ-νοι. Τώρα δεν φαίνονται και πολύ καλύ-τερα, είναι σαν τα πράγματα να έχουν ξε-φύγει απ’ τον έλεγχό τους και να περιμέ-νουν την κυβέρνηση ή την ΕΕ να κάνειτην επόμενη κίνηση. Έχουν την επιλογήείτε να μείνουν εδώ και να παλέψουν ήνα μεταναστεύσουν, που μου φαίνεταιάστοχο, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ θα δυνάμωνεπολύ από ισχυρά κοινωνικά κινήματα.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΧΑΡΒΕΪ

Ισχυρά κοινωνικά κινήματαθα δυνάμωναν και τον ΣΥΡΙΖΑΟ μαρξιστής κριτικός γεωγράφος Ντέιβιντ Χάρβεϊ μίλησε για τις γεωγραφικές και πολιτικο-οικονομικέςόψεις της παρούσας κατάστασης. Όταν ρωτήθηκε τι θα άλλαζε στην Αθήνα, απάντησε “τα πεζοδρόμια –είναι απ’ τα χειρότερα του κόσμου”.

Η Ελλάδαδιάλεξε 25χρόνια πόνου.Πιστεύω πωςπάρθηκε ηλάθος απόφασητότε, αλλά δενθα περίμενες ναπαρθεί η σωστήαπό μιακυβέρνηση πουεκπροσωπούσετα συμφέροντατης ΕΕ.

“

1188 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η αδήλωτη και η υποανασφάλιστη εργασία στηχώρα μας, που έχουν λάβει εφιαλτικές διαστά-σεις, καθώς και το δυσθεώρητο ποσοστό ανερ-γίας, λειτουργούν διαλυτικά για το συνταξιοδο-τικό και το ιατρικό σύστημα ασφάλισης των εργα-ζομένων. Το αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτήςείναι να ζημιώνεται συνεχώς ο κόσμος της εργα-σίας και να αυξάνουν τα αδήλωτα κέρδη του κε-φαλαίου, μικρού ή μεγάλου.

Ητρόικα (ΕΕ-ΕΚΤ-∆ΝΤ) και οι ελληνικές κυβερνή-σεις συνειδητά προχώρησαν τα τελευταία πέντεχρόνια στην απορρύθμιση των εργασιακών σχέ-

σεων, στην υποστελέχωση των κρατικών ελεγκτικώνμηχανισμών, στην αδιαφορία και τη συγκάλυψη της τε-ράστιας διαφθοράς τους και βεβαίως συνειδητά υπέ-θαλψαν τη «μαύρη» εργασία.

Ενώ τα πρόστιμα φαίνονται να είναι αυστηρά καιανέρχονται στο 18πλάσιο του κατώτερου μισθού, δη-λαδή 10.550 ευρώ ανά αδήλωτο εργαζόμενο, εντούτοιςοι περιορισμένοι έλεγχοι (από 1 Ιανουαρίου έως 31 ∆ε-κεμβρίου 2014) διαπίστωσαν ποσοστό αδήλωτης εργα-σίας μόλις 4,56% (6.177 άτομα) και επιβλήθηκαν πρό-στιμα 64.592.922 ευρώ. Από τους παραπάνω αδήλω-τους εργαζόμενους το 64,42% ήταν ημεδαποί και το35,58 αλλοδαποί. Μόλις το 25% των προστίμων πλη-

ρώνεται άμεσα, ενώ το 75% ρυθμίζεται, ή πάει στα δι-καστήρια ή καταλήγει στον κουβά των ληξιπρόθεσμων.

Έξι μέτρα καταπολέμησης της «μαύρης»εργασίας

Στην κατεύθυνση της προστασίας της εργασίας καιστις υπάρχουσες συνθήκες, αυτό που θα ήταν εύκολονα γίνει είναι η δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου πουθα δίνει κίνητρα σε Έλληνες και σε αλλοδαπούς εργα-ζόμενους ώστε να μπορούν να φέρουν στην επιφάνειατη «μαύρη» εργασία και ταυτοχρόνως να προστατεύον-ται από τις μαύρες λίστες της εργοδοσίας.

1) Το πρόστιμο των 10.550 ευρώ, που ισχύει σήμεραγια όσους εργοδότες χρησιμοποιούν ανασφάλιστη ερ-γασία, να δίνεται ολόκληρο σε οποιονδήποτε εργαζό-μενο την υφίσταται και την καταγγέλλει ώστε να μπο-ρεί να αντιμετωπίζει μερικώς το πρόβλημα επιβίωσηςλόγω της ανεργίας και της ενδεχόμενης δίωξης τουαπό την εργοδοσία μετά την καταγγελία.

2) Να υπάρξει αυτόφωρη διαδικασία για οποιοδήποτεεργοδότη-κλέφτη χρησιμοποιεί ανασφάλιστη εργασίακαι απελευθέρωση του μετά την πληρωμή του παρα-πάνω προστίμου. 3) Να δίνεται η δυνατότητα στους κα-ταγγέλλοντες να χρησιμοποιούν και οπτικοαουστικάμέσα για να αποδείξουν την κλοπή της ανασφάλιστηςεργασίας.

4) Να δίνεται άσυλο και άδεια παραμονής σε οποι-οδήποτε μετανάστη εργαζόμενο καταγγείλει «μαύρη»εργασία που υφίσταται.

5) Να υπάρξει στην ηλεκτρονική σελίδα του υπουρ-γείου Εργασίας αναρτημένος κατάλογος με τα ονόματατων εργοδοτών που αποδεδειγμένα είναι φορείς «μαύ-ρης» εργασίας.

6) Να δημιουργηθεί πιστοποιητικό εφαρμογής της ερ-

γατικής νομοθεσίας ανάλογο της ασφαλιστικής και φο-ρολογικής ενημερότητας το οποίο θα εκδίδει αυτεπάγ-γελτα το υπουργείο Εργασίας μέσω του συστήματοςΕργάνη για όλους τους εργοδότες. Το πιστοποιητικόεργατικής νομοθεσίας να είναι απαραίτητο για οποι-οδήποτε εργοδότη επιθυμεί να συμμετάσχει σε κρατι-κές ή κοινοτικές ενισχύσεις, προγράμματα ΟΑΕ∆, πω-λήσεις στο δημόσιο κ.λπ. Όσοι εργοδότες είναι αποδε-δειγμένα φορείς ανασφάλιστης εργασίας θα πρέπει νατους απαγορεύεται να έχουν πρόσβαση για τουλάχιστονπέντε έτη στο παραπάνω πιστοποιητικό.

Πριν η κατάσταση παγιωθεί ως «φυσιολογική» και ηκοινωνία εκφυλιστεί περαιτέρω γίνεται ξεκάθαρο ότι ηκαταπολέμηση της υποτιμημένης και «μαύρης» ανα-σφάλιστης εργασίας θα πρέπει να αποτελέσει ένα απότα άμεσα καθήκοντα του εργατικού κινήματος γιατίαποτελεί μια τεράστια δεξαμενή διαφυγόντων κερδώναπό το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης των εργα-ζομένων και η κυβέρνηση πρέπει να πιεστεί, ώστε ναλάβει όσο το δυνατόν συντομότερο συγκεκριμέναμέτρα.

Πέτρος Λυμπερόπουλοςpetroslibero@gmail.com

Με αφορμή τις ορθές επισημάνσειςτου Κ. Γαβρόγλου («Η Εποχή»,3.5.2015) συναινώ ότι «τώρα είναι ηευκαιρία να συζητήσουμε» για τα πα-νεπιστημιακά πράγματα. Επομένως,μπορούμε να συζητήσουμε ξανά θέ-ματα που έχουν προκύψει κατά τηντελευταία περίοδο, και όχι μόνο, στοχώρο της εκπαίδευσης.

Αδυνατώ να παραβλέψω στην«πρώτη περιεκτική λίστα των με-ταρρυθμιστικών μέτρων», που

απέστειλε στον πρόεδρο του Eurogroupο υπουργός Οικονομικών («Non paper»,24.2.2015), τη σωρεία ρηματικών ενερ-γειών που υπόσχονται τη διεκδίκηση«αριστείας» ως μορφής «αναβάθμισης»,«εξορθολογισμού», «εκσυγχρονισμού»,«μεγιστοποίησης», «δραστικής βελτίω-σης», «χρησιμοποίησης στο έπακρο» και«νέας κουλτούρας». Κυρίως, αδυνατώ ναμην εστιάσω το ενδιαφέρον στη «δρα-στική βελτίωση της αποδοτικότητας τωντμημάτων και μονάδων που διοικούνταιαπό την κεντρική και τοπική κυβέρ-νηση», στην «κατανομή αμοιβών μέσωαύξησης της παραγωγικότητας» καιστην «αξιοκρατική τοποθέτηση ατόμωνσε θέση ευθύνης».

Επίσης, δεν μπορώ να αγνοήσω πώςαπό τον ∆εκέμβριο του 2014 ορίζεται (Ν.4310) η «αξιολόγηση» και πώς σύντομααυτή αναμένεται, με νέο νομοθέτημα«άμεσων ρυθμίσεων», να αντιμετωπίζε-ται ως «διαδικασία καταγραφής και απο-τίμησης του ερευνητικού και εκπαιδευ-τικού έργου με στόχο την καλύτερη αξιο-ποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, τηβελτιστοποίηση των υπαρχουσών υπο-δομών και την κοινωνικά επωφελήχρήση των διαθέσιμων πόρων, δημοσίωνκαι μη, στα ΑΕΙ και Ερευνητικά Κέντρα».Και στις δύο νομοθετικές ρυθμίσεις προ-ϋποτίθεται ότι ο ορισμοί «συμπληρώνον-ται» από τους «αναφερόμενους στις εκά-στοτε σχετικές διατάξεις εθνικού καιενωσιακού δικαίου». Το ίδιο ισχύει καιγια τον ορισμό της «αριστείας»: στην

πρώτη περίπτωση προέχει η «πρωτοπο-ριακή πειραματική διάταξη ή θεωρία»καθώς και οι «καινοτόμες μέθοδοι διδα-σκαλίας» που έχουν «διακριθεί» ή «βρα-βευθεί» σε «εθνικό ή διεθνές επίπεδο»,ενώ στη δεύτερη νοείται η «συνεχής, εν-τατική, συστηματική και καλά εστια-σμένη προσπάθεια για την ανάπτυξηνέας θεωρίας και πειραματικών προτύ-πων, εργαστηριακών διατάξεων και συ-σκευών ή ερευνητικής μεθοδολογίας»καθώς και η «ανάπτυξη αποτελεσματι-κών μεθόδων μέσω των οποίων μεταφέ-ρεται και διαχέεται η νέα γνώση στηνεπιστημονική κοινότητα και το ευρύτεροκοινωνικό σύνολο».

Μια δόση «περιγραφικής»χαλαρότητας

Συνολικά, ως προς τις δύο αυτές δυά-δες ορισμών είναι ευκρινείς οι ομοιότη-τες και οι διαφορές, αλλά και η δόση«περιγραφικής» χαλαρότητας που τουςδιαποτίζει, όπως άλλωστε συμβαίνει καιμε τον ορισμό της «βασικής έρευνας»:«παραγωγή νέων γνώσεων σχετικά με τα

βασικά αίτια φαινομένων και παρατηρή-σιμων γεγονότων» και αντίστοιχα «η θε-ωρητική ή πειραματική εργασία που έχειως πρωταρχικό στόχο τη γνώση και κα-τανόηση του κόσμου και την παραγωγήνέας γνώσης». Με τον ορισμό, πάντως,της «έρευνας» να επαναλαμβάνεται εντε-λώς αυτολεξεί στα δύο νομοθετήματα:«οποιαδήποτε συστηματική και δημιουρ-γική εργασία που αναλαμβάνεται μεσκοπό την επαύξηση του αποθέματοςτης γνώσης, συμπεριλαμβανομένης τηςγνώσης του ανθρώπου, του πολιτισμούκαι της κοινωνίας». Με τη νέα «αιτιολο-γική έκθεση» να αποφαίνεται ότι τροπο-ποιούνται «ακαδημαϊκά αμφίσημοι ή καιλανθασμένοι ορισμοί», στους οποίουςσυγκαταλέγεται και αυτός του «δημό-σιου ερευνητικού οργανισμού».

Όσο για την υπόσχεση «άμεσης αντι-μετώπισης» των «συνεπειών των μνημο-νιακών πολιτικών», αυτή μπορεί απλώςνα στηριχθεί στη «διόρθωση αμφιση-μιών» και «θεσμικών κενών» και χωρίςτην ισχυρή «υποστήριξη δημόσιων ερευ-νητικών οργανισμών αριστείας»; Γιατίθα συνεχίσει ως «οικονομική δραστηριό-τητα» να ορίζεται «κάθε δραστηριότητα

που συνίσταται στην παροχή αγαθών ήυπηρεσιών σε δεδομένη αγορά», χωρίςωστόσο να διαφαίνεται τι είδους«στροφή στις πραγματικές ανάγκες τηςκοινωνίας» σκιαγραφείται…

H επιστήμη ως «γενική εργασία»;

Πάντως μια επανεξέταση του συνόλουαυτών των «ορισμών» μπορεί να δείξειτο βαθμό συμμόρφωσης σε «μια εργα-λειακή λειτουργία» και συνάμα τη δυνα-τότητα «απόκτησης κοινωνικής συνείδη-σης χειραφέτησης», έστω και με την«αφοσίωση στην Επιστήμη» της εγχώ-ριας «ερευνητικής κοινότητας» ή του«ερευνητικού ιστού» που θα μπορούσενα προεξοφλήσει ακόμη την «έξοδο απότην κρίση», κατά τη φρασεολογία τηςίδιας «αιτιολογικής έκθεσης». Θα πρό-κειται για τη «διασύνδεση της Έρευνας»με την «παραγωγική ανασυγκρότηση τηςχώρας», όπως κι αν αυτή ορισθεί; Εύχο-μαι να μην απαιτηθεί εδώ η επαλήθευση,σημείο προς σημείο, του ορισμού της«έρευνας» ως «επαύξησης του αποθέμα-τος της γνώσης, συμπεριλαμβανομένηςτης γνώσης του ανθρώπου, του πολιτι-σμού και της κοινωνίας», χωρίς καμιά«συμπερίληψη» ή «υποδιαίρεση» αυτούτου «αποθέματος» («dept») σε μια πε-ρίοδο με περιορισμένα «αποθεματικά»και πλήθος νεότευκτους «αποθέτες»απορριμμάτων. Συνάδει μια τέτοια εικο-νοποιία με την επιστήμη ως «γενική ερ-γασία»; Πώς, επίσης, η γνώση θα κατα-στεί «άμεση παραγωγική δύναμη» ως«αντικειμενοποιημένη επιστημονικά ικα-νότητα» (βλ. το βιβλίο μου «Ο Marx στονκαθρέφτη», Αθήνα 2014, σ. 108/109,114); Όχι πάντως με το να επιστρέψουμεστη μεσαιωνική σημασιοδότηση του«ορισμού» ως «διατάγματος»…

Παναγιώτης Νούτσος

* Ο Π. Νούτσος διδάσκει Κοινωνικήκαι Πολιτική Φιλοσοφία στο Πανεπι-στήμιο Ιωαννίνων.

Όχι στην κλοπήτης “μαύρης”εργασίας

Ονομάτων επίσκεψιςΑς μην επιστρέψουμε στη μεσαιωνική σημασιοδότηση του “ορισμού” ως “διατάγματος”…

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 1199∆ΙΕΘΝΗ

Ο Ρέντσι φτιάχνει τη δεξιά, εμείςπρέπει να φτιάξουμε την αριστεράΠ. Φερέρο: Είναι αναγκαίο σήμερα ναξεκινήσει η ιδρυτική διαδικασία ενόςνέου ενωτικού υποκειμένου της αντιφι-λελεύθερης αριστεράς. σελ. 23ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

Κυκλοφορεί ως ιστορικόανέκδοτο, μπορεί να είναικαι αληθινό περιστατικό:

«Πυκνή ομίχλη θα καλύψει τηΜάγχη τις επόμενες ημέρες, απο-κλεισμένη θα παραμείνει η Ευρω-παϊκή Ήπειρος», λέγεται ότι είπεο μετεωρολόγος του BBC όταν, κά-ποτε, στο τέλος του κεντρικούδελτίου ειδήσεων του σταθμού, με-τέδωσε την πρόγνωση του καιρού.

Τον συντηρητισμό αυτής τηςκοινωνίας, την ιδιαιτερότητα τωνψηφοφόρων της πάλαι ποτέ Με-γάλης Βρετανίας δείχνει να εκμε-ταλλεύτηκε, με τον καλύτεροτρόπο, ένα σύστημα, του οποίουπρωταρχικό μέλημα είναι να δι-αιωνίσει τον εαυτό του, δείχνονταςνα αδιαφορεί, παντελώς πλέον,για το τι συνέπειες θα έχει στηνκοινωνία η κυριαρχία του.

- Όταν, τρεις μόλις μέρες πριναπό τις εκλογές, ο μισός πληθυ-σμός της χώρας πανηγύριζε για τηγέννηση της τέταρτης στη σειράδιαδόχου του θρόνου

- Όταν η Ευρωπαϊκή Ένωσηπροβάλλεται ως ο μεγάλος εχθρός

της βρετανικής κυριαρχίας- Όταν σύσσωμος ο τύπος προ-

βάλει δημοσκοπήσεις που παρου-σιάζουν την αβεβαιότητα ως το πι-θανότερο ενδεχόμενο για την επό-μενη πενταετία

- Όταν ως μόνη δυνατή αλλά,ταυτόχρονα, τελείως απαράδεκτη,για το κοινό αίσθημα, λύση προ-βάλλεται επίμονα και μεθοδικά ησυνεργασία των –αμφίβολωνπλέον πολιτικών θέσεων (βλέπεΕΠΟΧΗ 3/5/2015 σελ.12) – «Εργα-τικών» με τους «διασπαστές τουΗνωμένου Βασιλείου» Σκωτσέζουςαυτονομιστές

Τότε οι αναποφάσιστοι αποφα-σίζουν και αναδεικνύουν νικητήτων εκλογών τον κύριο Κάμερον.Και όχι μόνον αυτό αλλά, σύμ-φωνα με τα πρώτα αποτελέσματα,του δίνουν τη δυνατότητα να σχη-ματίσει, αυτή τη φορά, ακόμα καιαυτοδύναμη κυβέρνηση, χωρίς,δηλαδή, να έχει ανάγκη την συνερ-γασία των «Φιλελεύθερων ∆ημο-κρατών» με τους οποίους συνερ-γαζόταν την τελευταία πενταετία.Όπως γίνεται συνήθως σε τέτοιες

περιπτώσεις, αυτή η συνεργασία,σε κυβερνητικό επίπεδο, στοίχισεπολύ στους «Φιλελεύθερους ∆η-μοκράτες», που έχασαν περίπου 50έδρες, σε σχέση με τις εκλογές του2010.

Ιρλανδοί Σκωτσέζοι και Brexit

Όσο κι αν φαίνεται παράξενο,κομβικό ρόλο στις εξελίξεις για τηνέα κυβέρνηση παίζει το «ΣινΦέιν». Ο τίτλος του δεν φαίνεταιστον πίνακα των αποτελεσμάτων,καθώς καταγράφεται στα «ΛοιπάΚόμματα». Την Πέμπτη πήρε μόλιςτο 0,6% των ψήφων, αλλά λόγωτου εκλογικού συστήματος –ηχώρα είναι χωρισμένη σε 650 μο-νοεδρικές περιφέρειες– κατάφερενα εκλέξει 4 βουλευτές, έναν λιγό-τερο απ’ ότι στις εκλογές του2010, φυσικά σε περιοχές της Β.Ιρλανδίας. Οι βουλευτές, όμως,του Σιν Φέιν αρνούνται, όπωςπάντα, να ορκιστούν «πίστη στηβασίλισσα», όπως κάνουν όλοι οιυπόλοιποι βρετανοί βουλευτές.Αποτέλεσμα αυτού είναι να μηνσυμμετέχουν στη βουλή και να αρ-κούν 323 βουλευτές για να σχημα-τίσουν οι Συντηρητικοί αυτοδύ-ναμη κυβέρνηση και όχι 325.

Όποια κι αν είναι, όμως, η τε-λική έκβαση, είτε σχηματίσουνμόνοι τους κυβέρνηση οι Συντηρη-τικοί είτε χρειαστούν και πάλι τησυνεργασία των Φιλελεύθερων ∆η-μοκρατών, η κατάσταση για τονΝτέιβντ Κάμερον αυτή τη φοράδεν θα είναι εύκολη.

Κατ’ αρχάς μία από τις προεκλο-γικές του υποσχέσεις ήταν ότι θαπροκηρύξει δημοψήφισμα με ζη-τούμενο την παραμονή ή όχι τουΗνωμένου Βασιλείου στην Ευρω-παϊκή Ένωση. Αυτό μπορεί να ει-πώθηκε περισσότερο για εσωτε-ρική κατανάλωση, καθώς μεγάλημερίδα στελεχών και ψηφοφόρωντου Συντηρητικού Κόμματος είναιευρωσκεπτικιστές, τώρα όμως θαπρέπει να πάρει σαφή θέση απέ-ναντι στις ίδιες του τις δηλώσεις.Σε καμία περίπτωση, πάντως, δεν

μπορεί να χρησιμοποιήσει ως άλ-λοθι για τις νέες μειώσεις και πε-ρικοπές στον δημόσιο τομέα ήστην κοινωνική πρόνοια, ότι αυτάεπιβάλλονται από τις Βρυξέλες.

Το άλλο μεγάλο πρόβλημά τουείναι ο ουσιαστικός νικητής αυτώντων εκλογών, το «Εθνικό Κόμματης Σκωτίας». Η μικρή διαφοράστο πρόσφατο δημοψήφισμα γιατην αυτονόμηση της Σκωτίας απότο Ηνωμένο Βασίλειο, έδειξεστους υπόλοιπους Σκωτσέζους ότιένα τέτοιο αίτημα είναι δυνατόν ναπραγματοποιηθεί. Το SNP θα έχειπλέον 56 βουλευτές στη νέαβουλή, τα αιτήματα των οποίωνείτε θα πρέπει, εν μέρει τουλάχι-στον, να ικανοποιεί η κυβέρνησηΚάμερον, στοιχείο απαράδεκτο γιατους υπόλοιπους Βρετανούς καιειδικά τους Άγγλους, είτε θα δει τηδύναμη του κόμματος αυτού να αυ-ξάνεται και σύντομα να τεθεί αί-τημα για νέο δημοψήφισμα περίαυτονόμησης, η έκβαση τουοποίου αυτή τη φορά δεν θα είναικαθόλου βέβαιη.

Τρεις παραιτήσεις

Στα εσωτερικά των κομμάτωντης αντιπολίτευσης, την επόμενημόλις των εκλογών, οι εξελίξειςήταν καταιγιστικές, καθώς τρειςαρχηγοί κομμάτων που μπήκανστη Βουλή ανακοίνωσαν τις πα-ραιτήσεις τους: πρώτος ο Εντ Μί-λιμπαντ των Εργατικών. Ο αντικα-ταστάτης του θα πρέπει να επωμι-σθεί το βαρύ φορτίο να κάνει τοπαραδοσιακό βρετανικό κόμμαάξιο, τουλάχιστον, της ιστορίαςτου. Ο Νικ Κλεγκ των Φιλελεύθε-ρων ∆ημοκρατών πλήρωσε όλη τηφθορά της προηγούμενης κυβέρ-νησης, ενώ παραιτήθηκε και οΝάιτζελ Φάρατζ του UKIP, η απου-σία του οποίου μπορεί ακόμα καινα «ξελαφρώσει» τους Βρετανούς.

Νίκος Σερβετάς

ΚΟΣΜΟΥΠΥΡΡΕΙΟΣ ΝΙΚΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

∆ιαλυμένο Βασίλειο

Ισπανία: Ο δικομματισμός αδυνατείνα αποδεχτεί τους νέους συσχετισμούςΓια την αδυναμία κατάρτισης ενωτικών ψηφοδελ-τίων στους δήμους υπάρχουν προφανώς ευθύνεςπου συνδέονται ουσιαστικά με τις διαφορετικέςιδεολογικοπολιτικές προσεγγίσεις σελ. 20

Η Βρετανική Βουλήμετά τη Θάτσερ1987 Οι τελευταίες εκλογές για τη Μάργκαρετ Θάτσερ όπου οι Συντηρητικοί παίρνουν

376 έδρες έναντι 229 των Εργατικών του Νιλ Κίνοκ.1992 Τις τελευταίες μέρες του προεκλογικού αγώνα ο Τζον Μέιτζορ αλλάζει το κλίμα και

παίρνει οριακά τη νίκη με 336 έδρες έναντι 271 του Κίνοκ.1997 Θριαμβευτική επάνοδος των Εργατικών στην κυβέρνηση, μετά από 18 χρόνια. Ο Τόνι

Μπλέρ παίρνει 418 έδρες και οι Συντηρητικοί σημειώνουν ένα από τα χειρότερα απο-τελέσματα στην ιστορία τους, κατακτώντας μόλις 165 έδρες.

2001 Νέος εκλογικός θρίαμβος για τον Τόνι Μπλέρ και νέα συντριβή για τους Συντηρητι-κούς. 413 έδρες οι Εργατικοί, μόλις 166 βουλευτές οι Συντηρητικοί μαζί με τον ΟυίλιαμΧέιγκ.

2005 Μεγάλη πτώση για τους Εργατικούς και τον Μπλερ που, παρ’ όλα αυτά, έχει την πλει-οψηφία με 355 έδρες έναντι 198 των Συντηρητικών του Μ. Χάουαρντ.

2010 Μικρή σχετικά η διαφορά σε ψήφους και έδρες. Συνεχίστηκε η πτώση των Εργατι-κών που με τον Γκόρντον Μπράουν πήραν μόλις 258 έδρες, ενώ οι Συντηρητικοί μεεπικεφαλής τον Ντέιβιντ Κάμερον κέρδισαν 306 και σχημάτισαν κυβέρνηση συνασπι-σμού με τους Φιλελεύθερους ∆ημοκράτες, οι οποίοι κέρδισαν 57 έδρες.

∆ια του διχασμού η συσπείρωση: Καταλυτικός θεωρείται ο ρόλος του βρετανικού τύπου στην διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος. Από τις λαϊκές εφημερίδεςέως τις εφημερίδες κύρους και από το BBC έως τους ξένους δημοσιογράφους που κάλυψαν τις βρετανικές εκλογές, η εικόνα αβεβαιότητας που μετέφερανσυσπείρωσε τους αναποφάσιστους που σε μιά συντηρητική κοινωνία ψηφίζουν «Συντηρητικούς».

2200 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015∆ΙΕΘΝΗ

Σε λίγες μέρες (24 Μαΐου) διεξά-γονται εκλογές στους δήμους καισε 13 από τις 17 Περιφέρειες

(Αυτονομίες) του ισπανικού κράτους.Οι περιφερειακές εκλογές, παρά τα ιδι-αίτερα χαρακτηριστικά τους και τοεκλογικό σύστημα, λειτουργούν και ωςο προάγγελος των πολιτικών συσχετι-σμών που θα καταγραφούν στις γενι-κές βουλευτικές εκλογές τον Νοέμβρηή τον ∆εκέμβρη. Με το βλέμμα στραμ-μένο στις βουλευτικές εκλογές, ο προ-γραμματικός - πολιτικός λόγος τωνκομμάτων επικεντρώνεται στα ζωτικάπροβλήματα που αντιμετωπίζουν οιλαοί της Ισπανίας: ανεργία, κατοικία,φτώχεια, ιδιωτικοποιήσεις στον τομέατης υγείας κ.λπ. Η διαφθορά, που έχειγίνει πλέον συνώνυμη με το κυβερνώνδεξιό Λαϊκό κόμμα (Λ.Κ.) και αποτελείγια τους πολίτες το δεύτερο μετά τηνανεργία πρόβλημα, είναι βασικός άξο-νας παρέμβασης και προτάσεων γιατην καταπολέμησή της των κομμάτωντης Αριστεράς [Ποδέμος, Ενωμένη Αρι-στερά (Ε.Α)] αλλά και «σημαία» τουνέου κεντροδεξιού κόμματος Πολίτες(Σιουδαδάνος). Ακόμα και το ανυπόλη-πτο Σοσιαλιστικό Κόμμα υπόσχεταιηθικούς κανόνες σε όλα τα επίπεδαάσκησης εξουσίας.

Ο χρόνος μέχρι τις βουλευτικέςεκλογές (τελευταία ημερομηνία διεξα-γωγής 20/12) είναι τόσο πυκνός πολι-τικά που καθιστά πρόωρη, κατά τηγνώμη μου, την εξαγωγή ασφαλώνεκτιμήσεων για το νέο συσχετισμό τωνπολιτικών δυνάμεων και ειδικότερα τησειρά κατάταξης των τριών πρώτωνκομμάτων. Ωστόσο, η υποχώρηση τουδικομματισμού λόγω της μεγάλης μεί-ωσης των δυνάμεων του Λ.Κ. και τοτέλος των αυτοδυναμιών καθώς και ησυρρίκνωση της Ε.Α. σε ιστορικά χα-μηλά εκλογικά ποσοστά αποτελούνπλέον βεβαιότητα.

Με βάση την τελευταία δημοσκό-πηση του Κέντρου Κοινωνικών Ερευ-νών (CIS), η χωρίς κατανομές πρόθεσηψήφου φέρνει πρώτο το Σ.Κ. με 15,4%και ακολουθούν Ποδέμος 13,6%, Λ.Κ.13,5% και Πολίτες με 10%. Τα αποτε-λέσματα διαφοροποιούνται σημαντικάμετά τις γνωστές αναγωγές: Λ.Κ.25,6%, Σ.Κ. 24,3%, Ποδέμος 16,5%,Πολίτες 13,8% , Ε.Α. 4,8% (απαιτείται5% για είσοδο κόμματος στη Βουλή).

Η ορμητική είσοδος του Ποδέμοςστην πολιτική σκηνή και του νέου κεν-τροδεξιού κόμματος Πολίτες, που στή-θηκε και έχει καταφέρει να λειτουργή-σει ως ανάχωμα στις μετατοπίσεις ψη-φοφόρων της δεξιάς προς τα αριστερά,έχει αναδιατάξει τους πολιτικούς συ-σχετισμούς στο ισπανικό κράτος.

Ο δύσβατος δρόμοςτου δικομματισμού

Από τις μέχρι σήμερα δημοσκοπή-σεις, αλλά και τα αποτελέσματα τωνεκλογών στην Αυτονομία της Ανδαλου-σίας (22/3/2015)*, καταγράφεται η υπο-χώρηση του δικομματισμού: μεγαλύ-τερη στις μεγάλες πόλεις και γενικό-τερα στις αστικές περιοχές και μικρό-τερη έως ελάχιστη στην ύπαιθρο. Σεκάθε περίπτωση, όλα δείχνουν ότι απο-τελεί παρελθόν ο παλιός... καλός και-ρός, όπου η αυτοδυναμία ή μια «εύ-κολη» συμμαχία αρκούσε για να σχη-ματίσει το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (Λ.Κ.) ήτο Σοσιαλιστικό (Σ.Κ.) κυβέρνηση σεκάποια περιφέρεια ή να διοικήσει τοδήμο μιας μεγάλης πόλης. Σ’ αυτές τιςεκλογές, σύμφωνα και με τις τελευ-ταίες δημοσκοπήσεις, στη συντριπτικήπλειοψηφία των Περιφερειών κανένααπό τα δύο κόμματα δεν διαθέτει αυτο-δυναμία. Επιπρόσθετα, οι εν δυνάμεισύμμαχοι –ρυθμιστές (Ποδέμος, Πολί-τες) θέτουν... δύσκολους όρους καιπροϋποθέσεις στο Σ.Κ. και το Λ.Κ. αν-τίστοιχα.

Συγκεκριμένα, το Λ.Κ. φαίνεται ναχάνει 10 από τις 11 Αυτονομίες που κυ-βερνά με αυτοδυναμία, μεταξύ τωνοποίων και τη σημαντικότερη ουσια-στικά και συμβολικά Αυτονομία τηςΜαδρίτης, όπου κυβερνά αυτοδύναμααπό το 1995. Επιπλέον, το Λ.Κ. φαίνε-ται να χάνει οριακά και το ∆ήμο τηςΜαδρίτης, απόρθητο κάστρο του Λ.Κ.από το 1991. Αν επιβεβαιωθεί το πιθα-νότερο σενάριο να μην επαρκεί ούτε ησυμμαχία με τους Πολίτες για τηναπαιτούμενη πλειοψηφία σχηματισμούκυβέρνησης ή ∆ημοτικής Αρχής, οι πο-λιτικές επιπτώσεις θα είναι σοβαρέςκαι δεν θα αφορούν μόνο στο Λ.Κ. Τοίδιο σενάριο εκτυλίσσεται και στη Βα-λένθια όπου το Λ.Κ. καταποντίζεται,λόγω σκανδάλων στελεχών του.

Σε ορισμένες Αυτονομίες που το Λ.Κ.χάνει την αυτοδυναμία, αρκεί η συνερ-

γασία με τους Πολίτες για να σχηματί-σει κυβέρνηση. Από την άλλη, το Σ.Κμετά την Ανδαλουσία φαίνεται να χάνεικαι το δεύτερο κάστρο του, την Αστού-ρια όπου κυβερνά αυτοδύναμα –με έναμικρό διάλειμμα-από το 1999. Ρυθμι-στής των εξελίξεων είναι το Ποδέμοςπου έρχεται δεύτερο.

Μπροστά στη νέα κατάσταση πουδιαμορφώνεται (στην Ανδαλουσία έχειήδη διαμορφωθεί) τα κόμματα του πο-λύχρονου δικομματισμού (Λ.Κ, Σ.Κ)εκτός από έλλειψη ψυχραιμίας δεί-χνουν και αδυναμία αποδοχής τωννέων πολιτικών συσχετισμών. Ως μο-ναδική λύση στα αδιέξοδά τους προ-τείνουν την αλλαγή του εκλογικούνόμου, που τόσα χρόνια τους ευνοούσε.Συγκεκριμένα, το Σ.Κ. προτείνει να θε-σμοθετηθεί β’ γύρος στις δημοτικέςεκλογές, ενώ είναι ακόμα διχασμένοστο αν πρέπει το νέο σύστημα να επε-κταθεί και στις περιφερειακές. Ο επι-κεφαλής του ψηφοδελτίου του Λ.Κ.στην Εξτρεμαδούρα προτείνει να μηνυπάρχει β’ γύρος, αλλά το πλειοψη-φούν ψηφοδέλτιο να σχηματίζει το-πική κυβέρνηση ή να αναλαμβάνει τηδιοίκηση του ∆ήμου.

Η Αριστερά και η αδυναμίασυμμαχιών

Το Ποδέμος, στο ιδρυτικό του συνέ-δριο αποφάσισε στις Περιφερειακέςεκλογές να κατέβει αυτόνομα ωςπρώτη του εκλογική καταγραφή σεεθνικό επίπεδο. Στη συνέχεια, τέθηκεο στόχος των «καλών» αποτελεσμάτωνσε 3 Αυτονομίες (Αστούριας, Βαλένθια,Μαδρίτη).

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τοΠοδέμος όντως πάει καλά: στην Αυτο-νομία της Μαδρίτης έρχεται δεύτερο με17,2% έναντι 23,0% του Λ.Κ. και12,2% του Σ.Κ. και στην Αστούριαςεπίσης δεύτερο, με 21,4% έναντι25,5% του Σ.Κ. και 19,9% του Λ.Κ.

Για την Ενωμένη Αριστερά αντίθετα,τα δημοκοπικά εκλογικά αποτελέ-σματα είναι απογοητευτικά και... βοη-θούντος του εκλογικού συστήματοςελαχιστοποιεί ή και χάνει την εκπρο-σώπησή της σε ορισμένες Αυτονομίες.Εκτιμάται ότι πάνω από το 50% τωνψηφοφόρων της μετακινείται στο Πο-δέμος, ενώ πρώην τοπικά στελέχη τηςβρίσκονται στα ψηφοδέλτιά του.

Σχετικά με τις δημοτικές, το Ποδέ-μος τόνιζε ότι θα επιδιώξει το σχηματι-σμό ψηφοδελτίων ενότητας των αρι-στερών οργανώσεων της Αριστεράς καικοινωνικών κινημάτων που έχουν ανα-δειχθεί τοπικά τα τελευταία χρόνια τηςκρίσης, θέτοντας ως κεντρικό και συ-νάμα εφικτό στόχο τη νίκη του ενωτι-κού ψηφοδελτίου της αριστεράς καιτων κινημάτων στο δήμο της Μαδρίτης.

Τελικά οι διαπραγματεύσεις με τηνΕ.Α. δεν ευοδώθηκαν και η ενότητασυρρικνώθηκε σε 5 από τις 54 πρω-τεύουσες νομών, χωρίς σε αυτές να πε-ριλαμβάνεται η Μαδρίτη (Βαρκελώνη,Μπιλμπάο, Κορούνια, Θαραγκόθα).

Η κατά πλειοψηφία απόφαση της ορ-γάνωσης της Ε.Α. Μαδρίτης να ανακοι-νώσει δημόσια υποψηφιότητα της Ε.Α.για το δήμο, τη στιγμή που κεντρικάολοκληρώνονταν θετικά οι συζητήσειςμε το Ποδέμος για κοινή υποψηφιό-τητα, έχει πυροδοτήσει διαλυτικές κα-ταστάσεις στην Ε.Α τόσο τοπικά όσοκαι στα ηγετικά όργανα. Ενδεικτικά,ηγετικό στέλεχος της Ε.Α Μαδρίτης εν-τάχθηκε στο ενωτικό ψηφοδέλτιο πουσυμμετέχει το Ποδέμος έχοντας τηνανεπίσημη στήριξη στελεχών της οργά-νωσης. Ο Α. Γκαρθόν, υπέρμαχος τουενωτικού ψηφοδελτίου και εκπρόσω-πος του κεντρικού οργάνου στις συνο-μιλίες με το Ποδέμος έχει εμφανώςαποστασιοποιηθεί από τις δημόσιεςεκλογικές δραστηριότητες του ψηφο-δελτίου της Ε.Α για το ∆ήμο στη Μα-δρίτη .Για την αδυναμία κατάρτισηςενωτικών ψηφοδελτίων στους δήμουςυπάρχουν προφανώς ευθύνες που συν-δέονται ουσιαστικά με τις διαφορετι-κές ιδεολογικοπολιτικές προσεγγίσειςκαι στρατηγικές. Αυτή η αναζήτηση δενείναι μόνο χρήσιμη αλλά και απαραί-τητη. Παρόλα αυτά, σ’ αυτό το κείμενοας περιοριστούμε στις καταρχήν δηλώ-σεις των εμπλεκομένων. Η Ε.Α προσά-πτει στο Ποδέμος ότι στην πράξη επέ-δειξε μηδενική έως μικρή βούληση γιασυμφωνία και θεωρεί αλαζονική τηναυτόνομη κάθοδο του στις Περιφερει-ακές εκλογές. Η ηγεσία του Ποδέμος,από την άλλη, εκτιμά ότι κατέβαλλεσοβαρές προσπάθειες για ενότητα καιεν τέλει μέμφεται τη στρατηγική τηςΕ.Α που δεν εμπεριέχει τη φιλοδοξίανα νικήσει η αριστερά το δικομματισμό

Γεωργία Ντούσια*Βλ. «Εποχή» 29/3/2015

ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΩΝ ∆ΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ

Ο δικομματισμός αδυνατείνα αποδεχτεί τους νέους συσχετισμούς

Για την αδυναμία κατάρτισης ενωτικώνψηφοδελτίων στους δήμους υπάρχουνπροφανώς ευθύνες που συνδέονται ου-σιαστικά με τις διαφορετικές ιδεολογι-κοπολιτικές προσεγγίσεις και στρατηγι-κές. Αυτή η αναζήτηση δεν είναι μόνοχρήσιμη αλλά και απαραίτητη.

“

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 2211∆ΙΕΘΝΗ

www.semanaokupacion.wordpress.com

Κα νέ να σπί τιχω ρίς αν θρώ πους

Με το σύν θη μα «ού τεσπί τια χω ρίς αν θρώ -

πους, ού τε άν θρω ποι χω ρίςσπί τια», ο λο κλη ρώ νε ται σή -με ρα η ε βδο μά δα των κα τα -λή ψεων στην Μα δρί τη. Οιδρά σεις ξε κί νη σαν την ∆ευ -τέ ρα το α πό γευ μα με μια συ -ντο νι σμέ νη κι νη το ποίη ση δια -φό ρων ο μά δων, που με θε α -τρι κά δρώ με να, προ βο λές καισυ ναυ λίες σε πολ λά κτί ριαγιορ τά ζουν τη συ μπλή ρω ση30 χρό νων α πό την πρώ τη κα -τά λη ψη που έ γι νε στην πό λη,ό ταν δε κά δες ά στε γοι κα τέ -λα βαν έ να ε γκα τα λειμ μέ νοκτί ριο στην ο δό Αμπά ρο πυ -ρο δο τώ ντας έ να α πό τα πιορι ζο σπα στι κά κι νή μα τα δια -μαρ τυ ρίας στην ι σπα νι κήπρω τεύου σα.

www.subversivefestival.com

Ανα τρε πτι κόφε στι βάλ

Με τη συμ με το χή α ρι -στε ρών στο χα στών, οι -

κο νο μο λό γων και α κτι βι στώνα πό διά φο ρες χώ ρες, συ νε χί -ζε ται μέ χρι το Σάβ βα το το 8οα να τρε πτι κό φε στι βάλ τουΖά γκρε μπ. Εκτός α πό τις προ -βο λές ται νιών και τα διά φο ραερ γα στή ρια το φε στι βάλ πε -ρι λαμ βά νει και πολ λές εν δια -φέ ρου σες συ ζη τή σεις, ό πωςγια την οι κο νο μι κή κρί ση στηνΝό τια Ευ ρώ πη, το διατ λα ντι -κό ε μπό ριο, την α ρι στε ρά σταΒαλ κά νια, τα αν θρώ πι να δι -καιώ μα τα και άλ λες, με στό χοτην α νταλ λα γή ε μπει ριών, τηνα να ζή τη ση ε ναλ λα κτι κών λύ -σεων και τον συ ντο νι σμό τωνπα ρα πέ ρα δρά σεων.

www.occupydemocracy.org.uk

Για μιαπραγ μα τι κήδη μο κρα τία

Με με γά λη ε πι τυ χία ο -λο κλη ρώ νε ται σή με ρα η

κα τά λη ψη της πλα τείας Κοι -νο βου λίου στο Λον δί νο, μιαπρω το βου λία που ξε κί νη σε α -πό «τα κά τω» την Πρω το μα -γιά. Στό χος των διορ γα νω -τών εί ναι το δε καή με ρο τωνδρά σεων να α πο τε λέ σει τηναρ χή οι κο δό μη σης ε νός κι νή -μα τος για την πραγ μα τι κή δη -μο κρα τία και τη δί καιη κα τα -νο μή του κοι νω νι κού πλού -του, με τους αν θρώ πους να α -πο φα σί ζουν οι ί διοι για τιςζωές τους ε νά ντια στην ε -ξου σία των τρα πε ζών και τηνσυ ναί νε ση που προω θεί τοπο λι τι κό σύ στη μα στο Ενω μέ -νο Βα σί λειο.

∆η μή τρης Γκι βί σηςgivisisdim@yahoo.gr

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

Το μέχρι πρότινος Κόμμα Εναλλακτικού Σοσιαλισμού τηςΡουμανίας (PAS) και αφού δεν κατόρθωσε να μετονομα-στεί σε Κομμουνιστικό εξαιτίας της νομοθεσίας που

υπάρχει στη χώρα, μετονομάστηκε σε Σοσιαλιστικό Κόμμα Ρου-μανίας (PSR). Η αλλαγή του ονόματος ισχύει, σύμφωνα με τηναπόφαση του Αστικού ∆ικαστηρίου από τις 30 Απριλίου 2015.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό δελτίο Τύπου, «το Σοσιαλι-στικό Κόμμα Ρουμανίας είναι αυτή τη στιγμή το μοναδικό σο-σιαλιστικό κόμμα στη χώρα, η μοναδική πραγματική πολιτική

δύναμη της Αριστεράς». Η δεξιά νεοφιλελεύθερη πολιτική, η οποία εφαρμόζεται από

όλες τις πολιτικές παρατάξεις που βρίσκονται στο προσκήνιοτα τελευταία 25 χρόνια έχει αποδειχτεί χρεοκοπημένη, σημει-ώνεται στην ανακοίνωση του κόμματος. Κάνοντας κριτική στακόμματα εξουσίας, υπογραμμίζει το γεγονός πως όλα αυτά ταχρόνια δεν υπήρξε ούτε ένα κόμμα το οποίο να ασκήσει πραγ-ματική αντιπολίτευση. Η κατάσταση αυτή φέρνει το Σοσιαλι-στικό Κόμμα μπροστά στην ευθύνη να αναλάβει αυτό το ρόλο,να αντιδράσει σε όλες τις ανομίες μιας πολιτικής η οποία προ-ωθείται από τα κόμματα του παρόντος κοινοβουλίου.

Το ΣΚΡ, σε αντίθεση με τις πολιτικές δυνάμεις που βρίσκον-ται στην εξουσία τα τελευταία 25 χρόνια και οι οποίες πολι-τεύτηκαν αποκλειστικά με σκοπό το προσωπικό κέρδος ή τοκέρδος των συμφερόντων τα οποία εξυπηρετούν, θα προωθή-σει με την πολιτική του τα συμφέροντα του ανθρώπου, της κοι-νότητας και του έθνους.

Με άλλα λόγια, απέναντι στο χρεοκοπημένο, διεφθαρμένοκαι βρισκόμενο σε κρίση καπιταλισμό, το ΣΚΡ θα προτείνει τονεναλλακτικό σοσιαλισμό. Το ΣΚΡ, το οποίο είναι μέλος τουΚόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, καταγράφει ποσοστάκάτω του 1%, κάτι απολύτως λογικό εάν λάβουμε υπόψη τοπώς έχει εγγραφεί στη συλλογική μνήμη των ανθρώπων ησκληρή περίοδος της «κομμουνιστικής» δικτατορίας.

Στράτος Κερσανίδης

Και εγένετο Σοσιαλιστικό Κόμμα Ρουμανίας

Μόνο γυναίκες στο ψηφοδέλτιοτου ΚΚ ΤουρκίαςΠρόσφατα έγινε γνωστή η από-

φαση του Κομμουνιστικού Κόμ-ματος της Τουρκίας να κατεβάσει

ως υποψήφιες στις επερχόμενες εκλογέςμόνο γυναίκες. Το κόμμα αυτό, που ιδρύ-θηκε το 2014 μετά από διάλυση και σχί-σμα ανάμεσα στον πρόγονο του TKP,βάζει τις ίδιες τις γυναίκες να διεκδική-σουν τα δικαιώματα τους χωρίς μεσάζον-τες. Ίσως με μια πρώτη ματιά να δείχνειυπερβολικό, όμως αν αναλογιστεί κανείςτις συνθήκες που επικρατούν στη γειτο-νική μας χώρα στον τομέα των ανθρωπί-νων δικαιωμάτων και την πολιτική πουακολουθεί σε θέματα φεμινισμού και ισό-τητας το επί 12 χρόνια κυβερνών κόμμα,ΑKP, θα έχει μια ιδέα γιατί οι γυναίκεςστην Τουρκία νιώθουν τόσο αδικημένες.

Οι γυναίκες στην Τουρκία

Την τελευταία δεκαετία τα δικαιώματατων γυναικών έχουν θιγεί σε πρωτοφανήβαθμό με την ενδοοικογενειακή βία νααυξάνεται πάνω 1.400% και τις δολοφο-νίες γυναικών να τριπλασιάζονται. Σεαυτά τα ποσοστά προστέθηκε αυτό τονΦεβρουάριο η άτυχη φοιτήτρια OzgecanAslan, που δολοφονήθηκε προσπαθών-τας να αποφύγει βιασμό. Ο θάνατός τηςέγινε αφορμή για να ξεσπάσει σημαντικόμέρος της τουρκικής κοινωνίας και κυ-ρίως ο γυναικείος πληθυσμός ενάντιαστην τακτική της αποσιώπησης και τηςκαταπίεσης.

Ένας από τους λόγους αυτής της έξαρ-σης εγκλημάτων με θύματα γυναίκεςείναι και η ισλαμοποίηση του κράτουςπου προωθεί πάνω από μια δεκαετία τοAKP. Τον Νοέμβριο του 2014, ο πρό-εδρος της χώρας Ταγίπ Ερντογάν δήλωσεότι γυναίκες και άνδρες δεν είναι ίσοι καιμάλιστα ότι η καριέρα της γυναίκας είναιμόνο η μητρότητα. ∆εν είναι η πρώτηφορά που ο τούρκος πρόεδρος παρεμ-βαίνει στα γυναικεία αναπαραγωγικά δι-καιώματα, καθώς παλιότερα η κυβέρ-νησή του είχε προσπαθήσει να καταργή-σει τις αμβλώσεις, ανεπιτυχώς όμωςγιατί προσέκρουσε σε έντονες αντιδρά-σεις. Παρόλα αυτά έχει αναφέρει, μεταξύάλλων, ότι η άμβλωση είναι δολοφονία

και είχε λόγο μάλιστα και για το πόσαπαιδιά θα πρέπει να κάνει μια γυναίκα,ούτως ώστε να μην εκλείψει το τουρκικόγένος και τα φτηνά εργατικά χέρια. Πα-ράλληλα σε εργασιακό επίπεδο η Τουρ-κία έχει από τα χαμηλότερα ποσοστά ερ-γαζόμενων γυναικών σε σχέση με τιςυπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ , ενώ ακόμη

και το ποσοστό των άνεργων γυναικώνμε ανώτερη εκπαίδευση είναι διπλάσιοαπό των ανδρών. Αντίστοιχη είναι η κα-τάσταση και σε πολιτικό επίπεδο όπουτο γυναικείο φύλλο δεν εκπροσωπείταιεπαρκώς.

Η σημασία των εκλογών τουΙουνίου

Η καταστρατήγηση των γυναικείων δι-καιωμάτων έχει πολλές κατευθύνσεις καιτα απότοκα είναι οι εξεγέρσεις, οι πο-ρείες και η πρωτοβουλία του ΚΚ Τουρ-κίας να βάλει στην πρώτη γραμμή απο-κλειστικά γυναίκες. Αυτές τις εκλογέςτου Ιουνίου, άλλωστε, θα τις αναμένουμεμε ενδιαφέρον, καθότι πρόκειται για τιςπρώτες εκλογές μετά τις διαμαρτυρίεςστο πάρκο Gezi που άλλαξαν το πολιτικόσκηνικό και μετέβαλαν τα αισθήματα τουλαού προς την κυβέρνηση. Παρά τις έν-τονες προσπάθειες συκοφάντησης και τηλάσπη που δέχτηκαν οι διαδηλωτές τόσοαπό την κυβέρνηση όσο και από τα κα-θεστωτικά μέσα ενημέρωσης που τουςχαρακτήριζαν βάνδαλους που εξεγείρον-ται χωρίς λόγο και τις απόπειρες φίμω-σης με την απαγόρευση της πρόσβασηςστο τουίτερ , τα γεγονότα αυτά φαίνεταινα σημάδεψαν την κοινή γνώμη.

Εκτός αυτού οι εκλογές αυτές θα είναικρίσιμες κυρίως για ένα άλλο λόγο: οπρώην πρωθυπουργός και νυν πρόεδροςσχεδιάζει να μεταβάλλει το κοινοβου-λευτικό σύστημα σε προεδρικό. Με τηνπροϋπόθεση ότι το κόμμα του θα έχει τηνπλειοψηφία των εδρών της ΜεγάληςΤουρκικής Εθνοσυνέλευσης, θα αναθεω-ρήσει το ρόλο του προέδρου προσδίδον-τας του μεγαλύτερη εξουσία. Μια κίνησηπου θα σημάνει και επίσημα την απομά-κρυνση του τουρκικού κράτους από τονκοσμικό του χαρακτήρα.

Όλγα Βερελή

Η καταστρατήγηση τωνγυναικείων δικαιωμά-των έχει πολλές κατευ-θύνσεις και τα απότοκαείναι οι εξεγέρσεις, οιπορείες και η πρωτο-βουλία του ΚΚ Τουρκίαςνα βάλει στην πρώτηγραμμή αποκλειστικάγυναίκες.

“

Ο Ερντογάν θα έρθει αντιμέτωπος με τονχειρότερο εφιάλτη του: 550 γυναίκες θαείναι υποψήφιες με το ΚΚ Τουρκίας.

2222 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015∆ΙΕΘΝΗ

Οι Ιρλανδοί εξέφρασαν την πολι-τική βούληση, να μάθουν τηναλήθεια για την τραπεζική

κρίση, που εξελίχθηκε σε οικονομικήκαι κοινωνική, συγκλονίζοντας τηχώρα το 2010-2011. Για το σκοπό αυτότο ιρλανδικό κοινοβούλιο συγκρότησεμια επιτροπή έρευνας, η οποία από τοπρώτο της βήμα συνάντησε μια σημαν-τική δυσκολία: την άρνηση του πρώηνπροέδρου της Ευρωπαϊκής ΚεντρικήςΤράπεζας (ΕΚΤ), Ζαν Κλοντ Τρισέ,πρόσωπου-κλειδί στην όλη εξέλιξη τηςκατάστασης στην Ιρλανδία, τη συγκε-κριμένη χρονική στιγμή. Ο Τρισέ επέ-μενε στην άρνησή του, έχοντας τη στή-ριξη της ΕΚΤ. Πρόβαλε το επιχείρημα,ότι, σαν πρόεδρος της ΕΚΤ, δεν έχεικανένα λόγο, να καταθέτει σε ένανεθνικό θεσμό (δικαστήριο, επιτροπήτης βουλής), παρά μόνο στα ευρω-παϊκά θεσμικά όργανα και το ευρω-παϊκό κοινοβούλιο, το οποίο «βύθισεστα βαλτόνερα της γραφειοκρατίαςτων Βρυξελλών», την έκθεση της επι-τροπής για την τρόικα, όπως αναφέρειγάλλος δημοσιογράφος.

Ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ, κάτω από τηνισχυρή πίεση των Ιρλανδών, αποφά-σισε να μιλήσει και να παρουσιαστείστην επιτροπή, όχι όμως στο χώρο τουκοινοβουλίου. Προκειμένου να προχω-ρήσει η έρευνα, μίλησε στο ξενοδοχείοΡουαγιάλ του Κίλμενχαμ, εκεί όπουβρέθηκε και συμμετείχε σ’ ένα thinktank ιρλανδικό. Με την ευκαιρία αυτή«δέχθηκε» να απαντήσει σε ερωτήσειςτων μελών της επιτροπής. Από τηνπλευρά του το Ιρλανδικό Κοινοβούλιοαποδέχτηκε αυτή την παρέμβαση, ως«κατάθεση» στα πλαίσια της έρευνας.

Η απογοήτευση στο ∆ουβλίνο

Τι είπε όμως ο Τρισέ στην παρέμ-βασή του; Τίποτε νέο. Η ΕΚΤ δενάσκησε καμία πίεση στην ιρλανδικήκυβέρνηση, «απλώς έδωσε συμβου-λές», όλα τ’ άλλα ήταν υπόθεση της κυ-βέρνησης. Εκ των πραγμάτων, σύμ-φωνα με τον ίδιο, η ιρλανδική κυβέρ-νηση το 2010 δεν είχε άλλη δυνατό-

τητα, παρά «να ακολουθήσει αυτό πουείχαν συμφωνήσει σε ευρωπαϊκό επί-πεδο», γιατί θα ήταν πολύ επικίνδυνονα αναλάβουν τα βάρη από τα ελλείμ-ματα των τραπεζών οι δανειστές τους.Με άλλα λόγια δηλαδή, θα έπρεπε τοκράτος, να αναλάβει τα χρέη τους καινα επαναχρηματοδοτήσει τις τράπεζες.Αυτή ήταν η «φιλική συμβουλή», δια-φορετικά η ΕΚΤ θα έκλεινε το κρουνόροής ρευστού χρήματος (μέσω ELA)στη χώρα. Μια πρακτική που την εφάρ-μοσε κατά της Κύπρου και της Ελλά-δας.

Κατά τα άλλα «η ΕΚΤ παρείχε ευρείαστήριξη στην Ιρλανδία», υποστήριξεκαι συνέχισε: «το μόνο πράγμα πουείναι απόλυτα σαφές, είναι ότι υπήρξεένα φανταστικό ευρωσύστημα βοή-θειας στην Ιρλανδία. Το μήνυμα ήταντο ίδιο για όλες τις χώρες –χωρίς καμίαεξαίρεση - και όλες έδρασαν όπως η Ιρ-λανδία» είπε με έμφαση. Ο κ. Τρισέόταν άκουσε τη λέξη απειλή, με δυ-σκολία έκρυψε τον εκνευρισμό του, λέ-γοντας «ότι δεν απειλήθηκε ποτέ η Ιρ-λανδία» σύμφωνα με την εφημερίδα«Λα Τριμπιούν». Ενώ η δημοσιευμένηεπιστολή του, προς τον πρώηνυπουργό Οικονομικών της χώραςΜπράιαν Λενιχαν, ο οποίος έχει φύγειαπό τον κόσμο τούτο, αποτελεί μιααδιάψευστη μαρτυρία για τον εκβιασμόπου ασκήθηκε.

Γιατί παραποίησε τα γεγονότα

Όσο για την κρίση, οι αιτίες της, γιατον Ζαν-Κλοντ Τρισέ, πρέπει να αναζη-τηθούν στην έλλειψη της δημοσιονομι-κής πειθαρχίας των χωρών της ευρω-ζώνης. Στην «εγκληματική αμέλεια»βρίσκονται οι αιτίες του κακού και κυ-ρίως στις κυβερνήσεις που «δεν άκου-σαν» τις συμβουλές της ΕΚΤ. Και σ’ ό,τιαφορά την Ιρλανδία, είχε την ευθύνητης αύξηση των μισθών και της υπο-βάθμισης της ανταγωνιστικότητας.Όλα αυτά που είπε, έμοιαζαν με έναβαρετό, νεοκλασικό μάθημα. Τα είπεόμως, με προφανή στόχο να δικαιώσειτον εαυτό του και να απενοχοποιήσει

την ΕΚΤ. Το αφήγημά του έπασχε καιδεν έπειθε.

Η ιρλανδική κρίση δεν ήταν μιακρίση ανταγωνιστικότητας, ήταν μιατραπεζική κρίση, που προκλήθηκε απότα πολύ χαμηλά επιτόκια της ΕΚΤ, τηνεποχή της προεδρίας Τρισέ. Αυτά ταεπιτόκια τροφοδότησαν τις κερδοσκο-πικές φούσκες των ακινήτων και επι-δείνωσαν την ανάπτυξη με την υπερ-προσφορά χρήματος σε συνδυασμό μετη φορολόγηση. Οι δανειστές των τρα-πεζών ήταν οι περίφημοι εγγυητές, πουστήριζαν τις τράπεζες μετά τη χρεοκο-πία της Lehman Brothers το Σεπτέμ-βριο του 2008, όπως ισχυρίστηκαν.Πρόκειται για τους εγγυητές, που δύοχρόνια αργότερα προκάλεσαν την ιρ-λανδική κρίση.

Τα αναπάντητα ερωτήματα

Την κρίση αυτή έπρεπε να πληρώσειτο κράτος, δηλαδή οι φορολογούμενοι,γιατί δεν υπήρχε εναλλακτική λύση γιατις ιρλανδικές τράπεζες, όπως ισχυρί-στηκαν. Τα πράγματα, όμως, δεν είναιέτσι, τα γεγονότα τους διαψεύδουν.Ταυτόχρονα παραμένουν πολλά ερωτή-ματα ανοικτά: ποιό ρόλο έπαιξε το γε-γονός, ότι οι δανειστές των ιρλανδικώντραπεζών ήταν οι γαλλικές και γερμα-νικές τράπεζες;

Πώς εξηγείται η πίεση που άσκησετο ∆.Σ της ΕΚΤ, που δεν εκλέγεται αποκάνεναν και ακόμα πώς μπορεί να τηςστερήσει την πρόσβαση στο ρευστόχρήμα, όταν μάλιστα το νόμισμά τηςείναι το ευρώ;

Είναι αλήθεια ότι η θέση του κ.Τρισέ, «αυτόβουλου» μάρτυρα, ήτανάνετη. Αφού δεν έχει καμία υπευθυνό-τητα, δεν απειλείται με καμία ποινή.Έτσι άφηνε ελάχιστα περιθώρια γιαμια σοβαρή έρευνα.

Αρνητικές αντιδράσειςστην Ιρλανδία

Όταν ρωτήθηκε, εάν «πίστευε, ότιστη διάρκεια του 2008 δεν υπήρχεκαμία τράπεζα, που μπορούσε να χρεο-

κοπήσει» απάντησε πως «δεν είχεκαμία πληροφορία για τις συγκεκριμέ-νες τράπεζες». Προς το τέλος τηςακρόασης, ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ έδειξε ναενδιαφέρεται λιγότερο στο να απαντάειστις ερωτήσεις των βουλευτών και πε-ρισσότερο να αμύνεται με ιδιαίτεροπάθος, όταν ρωτήθηκε για τον «εκβια-σμό» που άσκησε η ΕΚΤ.

Η Ζαν Μπαρέτ, γερουσιαστής τηςχώρας, εξέφρασε την οργή της στοτουίτερ: «Ήταν απαράδεκτη η στάσητου κ. Τρισέ, για να αποφύγει τις ευθύ-νες του, όταν απαντούσε στα μέλη τηςΕπιτροπής» και η ιρλανδή δημοσιογρά-φος Ε. Μπιρν εγκατέλειψε την αίθουσαλέγοντας: «πρόκειται για φάρσα. Από-λυτη ασέβεια προς την ιρλανδική δη-μοκρατία, μια ταπείνωση» Να σημει-ωθεί, ότι τα ιρλανδικά δίκτυα ξεσπά-θωσαν κατά του Ζ. Κλοντ Τρισέ, σύμ-φωνα με τον αρθρογράφο της «ΛαΤριμπιούν».

Περισσότερο από ποτέ, αυτή η«ακρόαση» φάνηκε σαν μια καλή ευ-καιρία για τον πρώην πρόεδρο τηςΕΚΤ, να βρει μια έξοδο φυγής από τιςευθύνες του. Άφησε, όμως, χωρίς αμ-φιβολία, δυσάρεστες εντυπώσεις στουςΙρλανδούς. «Μένει να δούμε εάν ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ θα δεχθεί να συμμετάσχειστις διαδικασίες έρευνας για το χρέος,που ξεκίνησε στην Αθήνα η νέα ελλη-νική κυβέρνηση, για να διερευνήσειτους όρους του μνημονίου το 2010 καιτο πώς δημιουργήθηκε το σημερινόχρέος της χώρας», ρωτάει ο γάλλος δη-μοσιογράφος και συνεχίζει, «γιατίυπάρχει μια δυσκολία να προβλέ-ψουμε, αν τα μέλη της ελληνικής ομά-δας, που θα διεξάγει την έρευνα θα δεί-ξουν τόση κατανόηση όση έδειξε και ηιρλανδική ομάδα. Από μια γενικήάποψη αυτή η παρέμβαση αναδεικνύεικαι θέτει, ταυτόχρονα, το πρόβληματης ανεξαρτησίας της ΕΚΤ: η έλλειψηυπευθυνότητας των ανθρώπων που τηνδιοικούν, δεν μπορεί να ισχύει κατά τηδιάρκεια της θητείας τους, ούτε μετά.Θα πρέπει να δίνουν λόγο για όλες τιςπράξεις τους», καταλήγει.

Μ. Κοβάνης

Ο ΠΡΩΗΝ ΠΑΝΙΣΧΥΡΟΣ ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΚΤ

Ζαν - Κλοντ Τρισέ προσπάθησενα δικαιωθεί μπροστά στην Επιτροπή∆έχθηκε να μιλήσει, παρά την επίμονη άρνησή του

Από μια γενική άποψη αυτή ηπαρέμβαση αναδεικνύει καιθέτει ταυτόχρονα το πρόβληματης ανεξαρτησίας της ΕΚΤ: ηέλλειψη υπευθυνότητας τωνανθρώπων που την διοικούν,δεν μπορεί να ισχύει κατά τηδιάρκεια της θητείας τους ούτεμετά. Θα πρέπει να δίνουν λόγογια όλες τις πράξεις τους.

“

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 2233∆ΙΕΘΝΗ

Του Πάολο Φερέρο

ΟΡέντσι με το Jobs Act (τη μεταρ-ρύθμιση της εργασίας), τονεκλογικό νόμο, τη συνταγμα-

τική αναθεώρηση και την εκπαιδευτικήμεταρρύθμιση, έθεσε επί του πεδίουένα οργανικό δεξιό, αντιδημοκρατικόκαι φιλο-ΣΕΒ πολιτικό σχέδιο. Παράλ-ληλα, η κοινοβουλευτική πορεία –καιιδιαίτερα η έγκριση του εκλογικούνόμου– εκτός από την γενική πολιτικήτους αξία μετέτρεψαν στην ουσία το∆ημοκρατικό Κόμμα σε Κόμμα τουΈθνους, σε ένα κόμμα της φιλελεύθε-ρης δεξιάς. Τόσο η αλαζονεία που εκ-φράστηκε απέναντι στους απεργούςεκπαιδευτικούς και φοιτητές, όσο καιη σύνθεση των ψηφοδελτίων και η επι-λογή των συμμαχιών για τις περιφερει-ακές εκλογές, επιβεβαιώνουν αυτή τηνκατεύθυνση.

Προφανώς οι συνταγές του Ρέντσιείναι αποτυχημένες και μόνο μια επι-κοινωνιακή προπαγάνδα αντάξια ενόςδικτατορικού καθεστώτος μπορεί ναπροσπαθεί να κρύψει τις καταστροφέςμιας οικονομικής πολιτικής, στηνοποία η μαζική ανεργία των κάτω των40 έχει γίνει ένα μόνιμο, δομικό, κανο-νικό γεγονός και προβλέπεται ότι έτσιθα είναι και στα επόμενα χρόνια.

Σ’ αυτό το σημείο για την αριστεράθα έπρεπε να είναι σαφές ότι δεν έχεικανένα νόημα να διαμαρτύρεται για τονΡέντσι, ο οποίος προχωρά με μια σα-φήνεια και αποφασιστικότητα που θαμπορούσε να αφιερώσει σε κάτι καλύ-τερο. Το μοναδικό ερώτημα που έχεινόημα να τεθεί από την αριστεράαφορά το πότε και το πώς να οικοδο-μηθεί μια πολιτική, πολιτιστική καικοινωνική εναλλακτική λύση απέναντιστον Ρέντσι, στην κυβέρνησή του καιστο κόμμα του.

Εν απουσίαμιας αριστερής πρότασης

Είναι πράγματι απόλυτα σαφές ότισήμερα στην αριστερά υπάρχουν διά-φορα κόμματα, οργανώσεις, επιτρο-πές, αλλά δεν υπάρχει ούτε κατά διά-νοια μια αξιόπιστη πολιτική πρότασηπου να είναι σε θέση να σκιαγραφήσειμια εναλλακτική λύση, που να είναι σεθέση να συλλάβει την τεράστια κοινω-νική δυσφορία που υπάρχει στη χώρακαι που εκφράζεται σε κάθε διαδή-λωση, όπως υπογραμμίστηκε με θετικόκαι ευχάριστο τρόπο στην τελευταία τε-ράστια κινητοποίηση του λαού της παι-δείας.

Εν απουσία μιας σαφούς αριστερήςεναλλακτικής πρότασης που να διεκδι-κεί την κυβέρνηση από τον Ρέντσι, ηχώρα είναι καταδικασμένη να πάειπρος τη βαρβαρότητα και να απορρο-φηθεί από ένα πολιτικό θέατρο κατει-λημμένο σχεδόν εξ ολοκλήρου από τονΡέντσι και από τον Σαλβίνι: τις δύο δε-ξιές.

Νομίζω ότι θα ήταν εγκληματικό ναμην λάβει κανείς υπόψη του αυτή τηνπερίπτωση και να συνεχίσει τη συνηθι-σμένη καθημερινότητα. Εγκληματικόγια τη χώρα και εγκληματικό για τιςτύχες της αριστεράς στη χώρα μας.Όπως μας δείχνει η εμπειρία του ΣΥ-ΡΙΖΑ, ο μοναδικός τρόπος για να αντι-ταχθεί κανείς στις νεοφιλελεύθερεςπολιτικές και να νικήσει τις πολιτικέςδυνάμεις που τις στηρίζουν, ο μόνοςτρόπος για να νικηθεί η ρατσιστική καιφασιστοειδής δεξιά, είναι η οικοδό-μηση μια λαϊκής και αριστερής εναλ-λακτικής λύσης.

Γι’ αυτό πιστεύω ότι είναι αναγκαίονα δώσουμε ζωή το ταχύτερο σε μιαιδρυτική συνέλευση της αριστεράς πουνα έχει το ρητό στόχο να δημιουργήσειένα νέο πολιτικό υποκείμενο της αντι-φιλελεύθερης αριστεράς, το οποίο θαχαράξει έναν δρόμο εξόδου από τηνκρίση.

Τώρα είναι η ώρα

Τώρα είναι η ώρα, όχι μόνο γιατί ταπροβλήματα της χώρας δεν μπορούν να

περιμένουν. Τώρα είναι η ώρα γιατί οΡέντσι έκανε βαθιά κατάχρηση τηςεξουσίας του κι αυτή η κατάχρηση πρέ-πει να ανατραπεί – τώρα – με μια ικα-νότητα αντίδρασης και εναλλακτικήςοικοδόμησης. Αν δεν απαντήσουμετώρα, από την κατάχρηση του Ρέντσιθα απομείνει μόνο το αίσθημα ανημπο-ριάς στην κοινωνία και το φωτοστέ-φανο της παντοδυναμίας για το νικητή.Τον βασιλιά πρέπει να τον προκαλέ-σεις τη στιγμή της νίκης του, γιατί είσαιδούλος μόνο αν δεν έχεις το θάρρος νακοιτάξεις στο μάτια τον αφέντη.

Είναι αναγκαίο σήμερα να ξεκινήσειη ιδρυτική διαδικασία ενός νέου ενωτι-κού υποκειμένου της αντιφιλελεύθε-ρης αριστεράς. Μια ενωτική και συμμε-τοχική διαδικασία, ένας δημόσιοςχώρος της αριστεράς, που να επιτρέπεισε όλους και σε όλες που σήμερα αγω-νίζονται με χίλιους διαφορετικούς τρό-πους ενάντια στη συντηρητική επανά-σταση του Ρέντσι, να είναι ιδρυτικάμέλη και πρωταγωνιστές αυτού τουυποκειμένου. Πρέπει να οικοδομή-σουμε ένα αριστερό χώρο συμμετοχήςμέσα στον οποίο να μην υπάρχουν φι-λοξενούμενοι ή προκαθορισμένες λύ-σεις.

Η ιδρυτική διαδικασία, προκειμένουνα είναι ουσιαστική, είναι αναγκαίο ναείναι ενωτική. Γι’ αυτό, οι κοινές προ-θέσεις όλων εκείνων που τοποθετούν-ται στα αριστερά του ∆Κ, αρχίζονταςαπό την εμπειρία της Άλλης Ευρώπηςμε τον Τσίπρα, από τους συντρόφους

και τις συντρόφισσες που δεν εκπρο-σωπούνται πλέον από το ∆Κ, καθώςκαι από τους συντρόφους και τις συν-τρόφισσες που ανήκουν στη Sel και τηνΚομμουνιστική Επανίδρυση, είναι απα-ραίτητος όρος για να αρχίσει αυτή ηδιαδικασία. Απαραίτητος αλλά όχι αρ-κετός. Η «ενότητα της «πραγματικής»αριστεράς» δεν είναι ο σκοπός, αλλά ηπροϋπόθεση για την οικοδόμηση μιαςιδρυτικής διαδικασίας της αριστεράςστην οποία να μπορούν να πρωταγωνι-στήσουν εκείνες οι δεκάδες χιλιάδεςαριστερών ανθρώπων, που αγωνίζον-ται, αλλά που δεν ανήκουν σε καμίαπολιτική οργάνωση. Είναι η ενότητα ωςεργαλείο της ιδρυτικής διαδικασίαςτης αντιφιλελεύθερης αριστεράς, συ-νυφαίνοντας πολιτική οικονομία καικριτική της πολιτικής, όπως μας δίδα-ξαν ο ΣΥΡΙΖΑ και το Ποδέμος.

Αυτό νομίζω ότι είναι απαραίτητο σή-μερα. ∆εν συνεχίζω, γιατί τις ενωτικέςδιαδικασίες ή θα τις κάνουμε μαζί ήδεν θα τις κάνουμε και σήμερα χρει-άζονται πράξεις, όχι άλλα λόγια.

Αν όχι τώρα, πότε;

Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς

Είναι αναγκαίο σήμερανα ξεκινήσει η ιδρυτικήδιαδικασία ενός νέουενωτικού υποκειμένουτης αντιφιλελεύθερηςαριστεράς. Μια ενω-τική και συμμετοχικήδιαδικασία, ένας δημό-σιος χώρος της αρι-στεράς, που να επιτρέ-πει σε όλους και σεόλες να είναι ιδρυτικάμέλη και πρωταγωνι-στές.

“

Ο Ρέντσι φτιάχνει τη δεξιά, εμείςπρέπει να φτιάξουμε την αριστερά

Έπειτα από τη μεταρρύθμιση της εργασίας, μετους νέους καταδικασμένους σε ισόβια επισφά-λεια, την περαιτέρω αύξηση των ορίων για τησυνταξιοδότηση (42 χρόνια και 10 μήνες), τηνκατάργηση της προστασίας κατά των απολύ-σεων του άρθρου 18 του Καταστατικού των Ερ-γαζομένων, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ρέντσισυνεχίζει ακάθεκτος την κατεδάφιση δικαιωμά-των, εφαρμόζοντας ευλαβικά τις νεοφιλελεύ-θερες επιταγές.Η Ιταλία συνταράσσεται από τις διαδηλώσειςτης παιδείας, με κινητοποιήσεις χιλιάδων καθη-γητών, δασκάλων, μαθητών, φοιτητών, ενάντιαστο νέο νομοσχέδιο που ονομάζεται «Το ΚαλόΣχολείο». Το «Καλό Σχολείο» δεν θα λύσει τοπρόβλημα της επισφάλειας, γιατί θα εμπλέξειλιγότερους επισφαλώς εργαζόμενους απόόσους είχε προαναγγείλει η κυβέρνηση. Ο σχο-

λικός διευθυντής θα έχει τη δυνατότητα στιςπερισσότερες περιπτώσεις να αποφασίζει γιατους εκπαιδευτικούς που θα εργαστούν στοσχολείο του και δεν θα ισχύει πλέον η επετη-ρίδα. Οι μισθοί είναι καθηλωμένοι από το 2008και, επίσης, προβλέπονται φορολογικές ελα-φρύνσεις για όποιον εγγράψει τα παιδιά του σειδιωτικό σχολείο και –το κερασάκι στηντούρτα- κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα θα πρέπει ναβρίσκει σπόνσορες για τη χρηματοδότησή του.Πριν λίγες μέρες ψηφίστηκε ο νέος εκλογικόςνόμος, ο χειρότερος που έχει υπάρξει ποτέ στηνΙταλία, προφανώς με τη σύμφωνη γνώμη τουΜπερλουσκόνι. Ένας νόμος που προβλέπει ένατρίτο των βουλευτών επιλεγμένων από τον επι-κεφαλής των ψηφοδελτίων. Οι συνασπισμοίκομμάτων εγκαταλείπονται και το «μπόνους»των εδρών πηγαίνει στο ψηφοδέλτιο που υπερ-

βαίνει το 40% των ψήφων, όμως αυτός ο κανό-νας παρακάμπτεται από τον «δεύτερο γύρο». ∆η-λαδή, αν δύο ψηφοδέλτια πάνε στο δεύτερογύρο, το ένα με 20% και το άλλο με 21%, αυτόπου θα νικήσει θα έχει το 55% των εδρών! Ο νόμος ψηφίστηκε με πολλές αντιδράσεις απόμια μικρή πλειοψηφία και προκάλεσε την έξοδοενός επιφανούς στελέχους της αριστερής πτέ-ρυγας του ∆ημοκρατικού Κόμματος, του ΠίποΤσιβάτι,ο οποίος ανεξαρτητοποιήθηκε. Οι αποδοκιμασίες είναι πια στην ημερήσια διά-ταξη, τόσο για τον υπουργό Εργασίας όσο και γιατην υπουργό Παιδείας, οπουδήποτε και αν εμφα-νιστούν. Ο Πάολο Φερέρο, με αφορμή αυτές τιςεξελίξεις, σε άρθρο του στο «Fatto Quotidiano»(6 Μαΐου 2015), αναρωτιέται ποιο πρέπει ναείναι το μέλλον της αριστεράς. «Αν όχι τώρα,πότε;», καταλήγει.

2244 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΘΕΜΑΤΑ

Οθείος Κώτσιος ήταν ένας ταλαν-τούχος άνθρωπος, ευχάριστοςστην παρέα, με ιδιαίτερο πνεύμα

και πολύ χιούμορ. Ήταν ο πρώτος ζαχα-ροπλάστης του χωριού κι οι παλιότεροιακόμα θυμούνται το υπέροχο λουκούμικαι το παγωτό κασάτο που έφτιαχνε.Επίσης, ήταν από τους ελάχιστους στοχωριό που είχαν ιδιωτικό μεταφορικόμέσο, μια μηχανή με ξύλινη καρότσα,που χάλαγε συνέχεια και τον άφηνε σταμισά του δρόμου. ∆ιάβαζε πολύ και τουάρεσε να διηγείται τις ιστορίες των βι-βλίων, καμάρωνε για τη μεγάλη βιβλιο-θήκη του και για τη γραφομηχανή, πουτου δώρισε η κόρη του, ήταν άθεος, είχεμεγάλο άχτι τους παπάδες και στηλίτευε

τον αρνητικό ρόλο, που έπαιζε πάντα ηεκκλησία ως πυλώνας κάθε συντηρητι-κής εξουσίας. Έζησε πολλές σκληρέςκαι τραυματικές εμπειρίες, τις οποίεςεπιφύλαξε το εκδικητικό μετεμφυλιακόκράτος στους αριστερούς και πέρασε ταπερισσότερα χρόνια της ζωής του δου-λεύοντας στα ψαροκάικα, με την αρμύρατης θάλασσας να έχει χαρακώσει βαθιάτο πρόσωπό του. Κύριο χαρακτηριστικότης ιδιοσυγκρασίας του ήταν η διαμαρ-τυρία για τα κακώς κείμενα και τις αδι-κίες της κοινωνίας.

Την δεκαετία του 80, μέσα στην από-λυτη παντοδυναμία του ΠΑΣΟΚ, έπεσεκι ο θείος, όπως πολλοί αγνοί αριστεροί,στην παγίδα του «Αυριανισμού». Ένας

κωλοπετσωμένος γείτονας με αριστερόπαρελθόν, που το εξαργύρωσε κατάλ-ληλα στο «χρηματιστήριο» του ΠΑΣΟΚ,του μετέδωσε το μικρόβιο της «Αυρια-νής», η οποία έγινε, πλέον, «ευαγγέλιο»για τον θείο Κώτσιο. Εντυπωσιασμένοςαπό τους ακραίους χαρακτηρισμούς καιτους καταγγελτικούς τόνους, έκοβε ταπύρινα άρθρα της εφημερίδας, σχεδόν τααπομνημόνευε, κι έδειχνε τα αποκόμ-ματα στους συχωριανούς μεταδίδονταςκι αυτός με τη σειρά του το μικρόβιο του«κιτρινισμού».

Τα χρόνια πέρασαν, ο θείος έφυγεγια το μεγάλο ταξίδι, η «Αυριανή» ξέ-πεσε αφού είχε επιτελέσει τον ρόλο της,ο «Αυριανισμός» όμως συνεχίζει ναυπάρχει και να μεταλλάσσεται ως η χει-ρότερη ασθένεια της δημοσιογραφίας.Την πιο πρόσφατη μορφή του αποτελούνη εφημερίδα και το τηλεοπτικό κανάλι«Κόντρα», με τον Γιώργο Κουρή και πάλιστο τιμόνι. Κι όπως συνέβαινε την δε-καετία του 80 με το ΠΑΣΟΚ, η νέα θρη-σκεία είναι τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ. Καθημερινά,η εφημερίδα δημοσιεύει διθυραμβικάπρωτοσέλιδα, ενώ κάθε βράδυ, στην εκ-

πομπή του στο «Κόντρα Τσάνελ», ο Αιμί-λιος Λιάτσος πλειοδοτεί εξόφθαλμαυπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν ο ίδιος, πουπριν λίγο καιρό, ως διευθυντικό στέλε-χος της ΕΡΤ είχε απολύσει, για πολιτι-κούς λόγους, τους δημοσιογράφουςΚώστα Αρβανίτη και Μαριλένα Κατσίμη.Κι είναι, πολλές φορές, εξευτελιστικό τοθέαμα των πολιτικών της αριστεράς, πουαναζητούν διακαώς την προβολή, πουτους προσφέρει ένα τηλεοπτικό στασίδικι ας είναι «Αυριανικής» ποιότητας. Τοκακό, όμως, είναι ότι αυτή τη νοσηρήσχέση την ανέχεται ή την καλλιεργεί κι οΣΥΡΙΖΑ, χωρίς δυστυχώς να υπολογίζειότι σύντομα θα κληθεί να ανταποδώσειγια τις υπηρεσίες που του προσφέρον-ται. Ένας παλιός σύντροφος και φίλος,βουλευτής τώρα του ΣΥΡΙΖΑ, όταν τονρώτησα γιατί τα στελέχη του κόμματοςκαι της κυβέρνησης παρελαύνουν καθη-μερινά στο «Κόντρα Τσάνελ», μου απάν-τησε ευθαρσώς ότι αυτή είναι η«γραμμή»…

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

Ο νέος «Αυριανισμός» στην υπηρεσία του ΣΥΡΙΖΑ

ΗΤασία Χριστοδουλοπούλου ανα-κοίνωσε, ότι αναμένεται να κατα-τεθεί το νομοσχέδιο για την ιθα-

γένεια στο Κοινοβούλιο, μέσα στο πρώτοδεκαπενθήμερο του Μαΐου, επισημαί-νοντας πως «είναι έτοιμο από τις 2 Απρι-λίου, αλλά δυστυχώς λόγω μεγάλης κυ-κλοφορίας νομοσχεδίων δεν είχε κατα-τεθεί μέχρι τώρα. Μια μεγάλη υπόσχεσημας, ως κυβέρνηση, προς τα παιδιά τηςδεύτερης γενιάς θα υλοποιηθεί. Θα προ-χωρήσει επίσης η νομιμοποίηση των με-ταναστών με δεκαετή παραμονή στηχώρα». Άσκησε δε, σκληρή κριτική στηνμεταναστευτική πολιτική της χώρα, απότο 1990 μέχρι σήμερα, κατηγορώντας τιςκυρίαρχες τάξεις για την καλλιέργειαεθνικισμού, ρατσισμού και ξενοφοβίας:«ο τρόπος με τον οποίο ήθελαν να λύ-σουν το μεταναστευτικό ζήτημα ήταν ηκαταστολή. Καλλιέργησαν μια σειρά απόμύθους, προκειμένου να δημιουργήσουνφόβο και δεισιδαιμονίες στην κοινωνίαγια τους μετανάστες». Αναφερόμενη στιςεπικρατούσες στα κέντρα κράτησης συν-θήκες, έκανε λόγο για ντροπή και βαρ-βαρότητα: «μας είχαν επιβληθεί πρό-στιμα από το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο Αν-θρωπίνων ∆ικαιωμάτων λόγω των συν-θηκών κράτησης. Βρήκαμε στα κέντρακράτησης ασυνόδευτα ανήλικα και αι-τούντες για άσυλο, κάτι που δεν επιτρέ-πεται με βάση τη νομοθεσία».

Ελληνικές διεκδικήσεις,κοινή ευρωπαϊκή πολιτική

Για τους ασυνόδευτους ανήλικουςπρόσφυγες δήλωσε πως «έχουμε μεγάλοπρόβλημα με τα ασυνόδευτα ανήλικα.Είναι χιλιάδες παιδιά, τα οποία έχουνχάσει τους γονείς τους, επειδή μπήκανσε άλλη βάρκα ή επειδή βρέθηκαν

αλλού. ∆εν μπορούμε να διεκπεραι-ώσουμε την οικογενειακή επανένωση .∆εν υπάρχουν δομές φιλοξενίας για ανή-λικα. Πρέπει να φτιάξουμε τουλάχιστον1.000 δομές. Απαιτούνται χρήματαόμως, για αυτό περιμένουμε τη χρηματο-δότηση», ενώ για τις διεκδικήσεις τηςελληνικής κυβέρνησης από την ΕΕ ση-μείωσε: «ζητήσαμε ως κυβέρνηση ανα-λογική κατανομή προσφύγων και μετα-ναστών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ .Επισημάναμε επίσης, ότι όποιος ανα-γνωρίζεται ως πρόσφυγας σε ένα κράτοςμέλος, θα πρέπει να του χορηγείταιάσυλο σε όλα τα κράτη μέλη». Για τοεθνικό σχέδιο αντιμετώπισης των προ-σφυγικών ροών ανέφερε: «έχουμε οργα-νώσει το εθνικό σχέδιο για αναλογικήκατανομή. Το βάρος δεν πρέπει να πέσειμόνο στα νησιά. Πρέπει να έχουμε όλοι

μερίδιο συνευθύνης στην προστασία τωνανθρώπων, οι οποίοι προσπαθούν να ξε-φύγουν από τον πόλεμο».

Η Σκα Κέλερ, στάθηκε στην αναγκαιό-τητα εφαρμογής κοινής μεταναστευτι-κής πολιτικής από τα κράτη μέλη τηςΕΕ: «τα θέματα της μετανάστευσης είναισημαντικά για όλη την ΕΕ και όχι μόνογια την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Μάλτα.Είναι άμεση η ανάγκη να προχωρήσειένα πρόγραμμα διάσωσης, επειδή απί-στευτα πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν στηΜεσόγειο αναζητώντας ασφάλεια καιπροστασία». Ανέφερε επίσης, ότι η απο-στολή διάσωσης Mare Nostrum διεκόπη,επειδή «δεν λάμβανε καμία υποστήριξηαπό τις άλλες χώρες μέλη», γεγονός πουοφειλόταν όχι μόνο σε οικονομικούς,αλλά και σε καθαρά πολιτικούς λόγους:«κάποιοι ευρωπαίοι υπουργοί πίστευαν,ότι η διάσωση των προσφύγων θα έδινεκίνητρο σε περισσότερους να έρθουνστην ΕΕ. Αυτό είναι απολύτως κυνικό».

Φράχτης, καταστολή,ποινικοποίηση της αλληλεγγύης

Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος, πρώην ευ-ρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων,τόνισε τις καταστροφικές συνέπειες τηςτοποθέτησης του φράκτη στον Έβρο το2012: «ο φράκτης, το μόνο το οποίο κα-τάφερε, ήταν να γίνει η Μεσόγειος ένα

απέραντο νεκροταφείο». Επίσης στά-θηκε στην ανάγκη αναπροσανατολισμούτων κοινοτικών κονδυλίων για το μετα-ναστευτικό με έμφαση στις δομές φιλο-ξενίας.

Ο Λάμπρος Μπαλτσιώτης, ∆ρ. Ιστο-ρίας και ειδικός επιστήμονας στον Συνή-γορο του Πολίτη, τόνισε, ότι η κατα-στολή δεν αποτελεί την ενδεδειγμένηλύση για τη μετανάστευση: «η κατα-στολή όχι μόνο για λόγους ανθρωπιστι-κούς, αλλά και πρακτικούς δεν μπορείνα αποτελέσει τη λύση. Τα μεταναστευ-τικά ρεύματα την ξεπερνούν». Η ΈφηΛατσούδη, κινηματογραφίστρια και εθε-λόντρια στο πρόγραμμα υποστήριξηςπροσφύγων «Χωριό του Όλοι μαζί» στηΛέσβο, έκανε λόγο για ποινικοποίησητης αλληλεγγύης απέναντι στους πρό-σφυγες και τεράστια έλλειψη δομών φι-λοξενίας: «οι ανήλικοι πρέπει να προ-στατεύονται και όχι να κρατούνται γιαμεγάλο διάστημα. Μέχρι τώρα δινότανέμφαση μόνο στην κράτηση».

Αλέξανδρος Μαυρογένης

Τ. Χριστοδουλοπούλου:Μια μεγάλη υπόσχεσημας, ως κυβέρνηση,προς τα παιδιά της δεύ-τερης γενιάς θα υλοποι-ηθεί. Θα προχωρήσειεπίσης η νομιμοποίησητων μεταναστών με δε-καετή παραμονή στηχώρα.

“

Αναγκαία η αναμόρφωσητης ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής

Η ανάγκη ριζικής αναμόρφωσης της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕαναδείχτηκε στην εκδήλωση, που διοργάνωσε η Θεματική Ομάδα για ταΑνθρώπινα ∆ικαιώματα των Οικολόγων Πρασίνων, με θέμα «Πρόσφυγες -Μετανάστες /τριες και ευρωπαϊκές πολιτικές» στις 3 Μαΐου στο πολιτιστικόκέντρο «Ρομάντσο». Στην εκδήλωση συμμετείχαν η αναπληρώτρια ΥπουργόςΜεταναστευτικής Πολιτικής Τασία Χριστοδουλοπούλου και η Σκα Κέλερ,Αντιπρόεδρος της Ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

ΠροσφοράΣτη μνήμη του σύντροφου Σπύρου

Σταύρου, η Νομαρχιακή Επιτροπή Ανα-τολικής Αττικής πρόσφερε 200 ευρώγια ενίσχυση της «Εποχής».

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 2255ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«Από όλες μου τις ενθυμήσεις, απότα άπειρα βιώματα της ζωής μου, ηπλέον οδυνηρή ανάμνηση ήτανεκείνη του μοναδικού φόνου πουείχα διαπράξει». Με αυτή τη φράσηξεκινάει το μυθιστόρημα Το φάντα-σμα του Αλεξάντρ Βολφ, του ΓκαϊτόΓκαζντάνοφ, του ρώσου συγγραφέατου οποίου το έργο έρχεται ξανά στοπροσκήνιο τα τελευταία χρόνια.

Βρισκόμαστε στην εποχή του εμφυ-λίου στη Ρωσία και ο αφηγητήςπολεμάει στις στέπες της Ουκρα-

νίας, ενταγμένος στις δυνάμεις των αν-τεπαναστατών, των Λευκών. Είναι καλο-καίρι, έχουν μεσολαβήσει τέσσεριςμέρες αδιάκοπης και άτακτης μετακίνη-σης, με διαρκείς μάχες. Ο εξουθενωμέ-νος 16χρονος πολεμιστής σχεδόν κοιμά-ται όρθιος. Όταν έρχεται αντιμέτωποςμε έναν καβαλάρη, τον πυροβολεί καιτον σκοτώνει («έσκυψα από πάνω τουκαι είδα ότι πέθαινε») και τελικά φεύγειμε το άλογό του, κουβαλώντας όμως για

πάντα μια βαριά ανάμνηση που, όσο κιαν «απώλεσε τον πρωταρχικό της χαρα-κτήρα, μιας αμετάκλητης και πικρήςλύπης», τον καταδιώκει για πάντα.

Μετά από χρόνια, όταν ο αφηγητής ζειπια στο Παρίσι, βρίσκει τυχαία ένα βι-βλίο με διηγήματα κάποιου άγνωστουσυγγραφέα, ονομάτι Αλεξάντρ Βολφ. Ητρίτη ιστορία που διαβάζει τον αφήνειάφωνο: περιγράφει, με πρωτοπρόσωπηαφήγηση, το ίδιο περιστατικό στη στέπα,αλλά από την πλευρά του νεκρού.«Έκανα υπεράνθρωπες προσπάθειες ναανοίξω τα μάτια και να αντικρίσω τονθάνατό μου. [...] Ήταν ένα αγόρι δεκα-τεσσάρων ή δεκαπέντε χρόνων, με συνη-θισμένα και άσχημα χαρακτηριστικά,που δεν εξέφραζαν τίποτα, εκτός απόκαθαρή κούραση». Όλη αυτή η εντυπω-σιακή αρχή περικλείεται στις εννιά,μόλις, πρώτες σελίδες του βιβλίου.

Ο κύκλος μιας παράξενης σχέσης

Από εκεί και ύστερα, ο αφηγητής αρ-χίζει μια αναζήτηση, προσπαθώντας νακαταλάβει πώς έχει συμβεί αυτό και ναβρει τον μυστηριώδη συγγραφέα Αλε-ξάντρ Βολφ, ενώ ταυτόχρονα εμείς πα-ρακολουθούμε τη ζωή του στο Παρίσι,την έντονη σχέση που αναπτύσσει με τηΓιελένα Νικολάγιεβνα, καθώς και κά-ποιες «εμβόλιμες» ιστορίες που διαμορ-φώνουν το κλίμα του βιβλίου. Ώσπου,τελικά, ένας κοινός φίλος τού λέει ταλόγια που περίμενε καιρό να ακούσει:«Επιτρέψτε μου να σας συστήσω: ο ΣάσαΒολφ, αυτοπροσώπως, ο Αλεξάντρ Αν-τρέγιεβιτς, άρτι αφιχθείς από το Λον-δίνο».

Η συνάντηση με τον Βολφ μετατρέπε-ται σε μια καμπή στη ζωή του αφηγητή,ο οποίος παρασύρεται σε μια αλληλου-χία στοχασμών και αλλαγών, μέχρι τοτραγικό τέλος που κλείνει οριστικά (;)τον κύκλο αυτής της παράξενης σχέσης.

Αυτοβιογραφικά στοιχεία

Το βιβλίο του Γκαζντάνοφ έχει στη

βάση του αυτοβιογραφικά στοιχεία τουΓκαζντάνοφ. Γεννημένος στην Πετρού-πολη το 1903, ο συγγραφέας εντάχθηκεεθελοντικά το 1919 στις δυνάμεις τωνΛευκών στον πόλεμο εναντίον των μπολ-σεβίκων. Το 1920 εγκατέλειψε τη Ρωσία,μαζί με τα απομεινάρια των αντεπανα-στατικών δυνάμεων του βαρόνου Βράνγ-κελ. Ζει για λίγο στη Βουλγαρία και το1923 φτάνει στο Παρίσι.

Ο Γκαζντάνοφ έγραψε δέκα μυθιστο-ρήματα, καθώς και πολλά διηγήματα καιδοκίμια, σχεδόν όλα στα ρωσικά, γεγο-νός που δυσκόλεψε και την ευρύτερηδιάδοση του έργου του, το οποίο, σε συν-δυασμό με το ότι δεν κυκλοφορούσεστην ΕΣΣ∆, άρχισε να ανακαλύπτεταιξανά μετά το 1989.

Το φάντασμα του Αλεξάντρ Βολφ είναιτο πέμπτο μυθιστόρημα του Γκαζντάνοφκαι θεωρείται ίσως το καλύτερό του. Οσυγγραφέας δημιουργεί από τις πρώτεςσελίδες του βιβλίου ένα έντονο γοτθικόκλίμα, που επιτείνεται από τη στιγμήπου η φασματική μορφή του Βολφ μπαί-νει στη ζωή του αφηγητή και κορυφώνε-ται με τη συνάντηση των δύο ανδρών. Ησυνάντηση αυτή ανατρέπει οριστικά κά-ποιες σταθερές του αφηγητή και πυρο-δοτεί μέσα του μια στοχαστική πολυεπί-πεδη αναζήτηση, υπαρξιακή ή φιλοσο-φική σχεδόν, που τροφοδοτείται από τησχέση που αρχίζει να δημιουργείται ανά-μεσα στους δύο άνδρες.

Η απρόσωπη γοητεία του φόνου

Ο συγγραφέας δίνει έμφαση στις ψυ-χολογικές διαδρομές, κυρίως του πρω-ταγωνιστή του, καθώς αυτός δεν μπορείνα απαλλαγεί από το αρχικό συμβάν,ούτε να απελευθερωθεί από τη δίνη στηνοποία έχει εμπλακεί: «παρότι δεν ήμουνδολοφόνος και ο Βολφ δεν ήταν θύμα,δεν μπορούσα να απαλλαγώ από αυτήτην εντύπωση». Το θέμα του φόνου τονκαταδιώκει: «ήξερα ότι είχα πολλές γε-νιές προγόνων για τους οποίους η δολο-φονία και η εκδίκηση ήταν απαράβατηκαι υποχρεωτική παράδοση. Και ο συν-

δυασμός έλξης και απώθησης, η στα-θερή ετοιμότητα για έγκλημα, υπήρχε,ως φαίνεται, από πάντα μέσα μου», ενώπαρακάτω ο συγγραφέας μιλάει για την«απρόσωπη γοητεία του φόνου» και τη«γοητεία αυτής της μορφής εγκλήμα-τος».

Το κείμενο ξεχωρίζει για το κομψό τουύφος, τη γοητευτική του πρόζα. Πολλάέχουν ειπωθεί για τη σχέση της δουλειάςτου συγγραφέα με τον Προυστ (και μετον Ναμπόκοφ), ενώ κριτικός έχει απο-καλέσει τον Γκαζντάνοφ «γάλλο συγ-γραφέα που γράφει στα ρωσικά».

Ο Γκαζντάνοφ πέθανε το 1971 στο Μό-ναχο. Η πραγματική αναγνώριση τουέργου του δεν είχε ακόμη αρχίσει. Αυτή ηεξαιρετική, από κάθε πλευρά, έκδοσηαπό τους Αντίποδες γνωρίζει και στο ελ-ληνικό κοινό έναν ακόμη από τους«άγνωστους κλασικούς» της αστείρευτηςρωσικής λογοτεχνίας.

Κώστας Αθανασίου

Μικρά σχόλιαγια βιβλία που διάβασα

Τα φαντάσματατου παρελθόντος

και ο χαμένοςχρόνος

Γκαϊτό Γκαζντάνοφ,“Το φάντασμα

του Αλεξάντρ Βολφ”(μτφ. Ελένη

Μπακοπούλου,εκδ. Αντίποδες, 2015)

Κυριακή 10 Μαΐου

** Κάνουμε τα «επίσημα» εγκαίνια της πολιτικής - πο-λιτιστικής Λέσχης Αμπάριζα και το γλεντάμε με ρεμπέ-τικα και συλλογική κουζίνα, στις 7μ.μ., Ελ. Ανθρώπου 99,Τερψιθέα.

∆ευτέρα 11 Μαΐου

** Το Πνευματικό Κέντρο ∆ήμου Ιωαννιτών παρουσιά-ζει το βιβλίο του Παναγιώτη Νούτσου «Ο Μαρξ στον κα-θρέφτη» (εκδόσεις Παπαζήση), στι 8.30μ.μ., στον Πολιτι-στικό Πολυχώρο «∆ημήτρης Χατζής». Θα μιλήσει ο συγ-γραφέας, ενώ αποσπάσματα του έργου θα διαβάσει η ΝίκηΖούκη.

Τρίτη 12 Μαΐου

** Το βιβλίο του Πολυμέρη Βόγλη «Η αδύνατη επανά-σταση. Η κοινωνική δυναμική του εμφυλίου πολέμου»θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο των συναντήσεων με θέμα«Συζητήσεις για την Ιστορία» που διοργανώνει το περιο-δικό Χρόνος και το Φόρουμ Κοινωνικής Ιστορίας, στις8μ.μ., στο Πόλις art cafe. Θα μιλήσουν: Βαγγέλης Καραμα-νωλάκης, ∆ήμητρα Λαμπροπούλου, Στρατής Μπουρνάζος,Ηλίας Νικολακόπουλος.

** Η Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ 2ου διαμερίσματος Περιστερίουδιοργανώνει ανοιχτή εκδήλωση με ομιλητή τον ΓιάννηΜπαλάφα, στις 8μ.μ., στην πλ. Λ. Αξιωματικών (Τζον Κέ-νεντι 107).

** To Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ συμμετέχει στο Out-

view Queer Film Festival με την υποστήριξη της προβολήςτης ταινίας «Out In The Night» (Blair Doroshwalther, USA2014, 75’), στις 5μ.μ., στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας. Τηνταινία θα σχολιάσει o Κώστας Παντικίου. Είσοδος ελεύ-θερη.

** Οι Βικτωριανοί τιμούν το φίλο τους ποιητή ΓιάννηΚοντό, στις 9μ.μ., στο Πολιτιστικό Κέντρο Εργαζομένωντου Ο.Τ.Ε. (Γ΄ Σεπτεμβρίου 110, πλ. Βικτωρίας). Θα προ-λογίσει ο Γιώργος Μαρκόπουλος και ο Τίτος Πατρίκιοςθα μιλήσει για τον Γιάννη Κοντό.

Τετάρτη 13 Μαΐου

** Το Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο και οι εκδόσεις Νησί-δες παρουσιάζουν το βιβλίο του Κώστα Λάμπου «Ποιοςφοβάται το υδρογόνο;», στις 7.30μ.μ., Θεμιστοκλέους 37.Το βιβλίο παρουσιάζουν οι Ζαχαρίας Λουδάρος και Γιάν-νης Σχίζας.

** Το μυθιστόρημα «Τα κομπολόγια» του Τάκη Γεράρδηθα παρουσιαστεί στις 8 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο Επί Λέξει(Ακαδημίας 32 και Λυκαβηττού). Θα μιλήσουν: Αριστοτέ-λης Σαΐνης, Κώστας Πασχαλίδης, Νικόλας Γκίνης, ΝίκοςΧουντής. Αποσπάσματα θα διαβάσει Όλγα Παππά.

Πέμπτη 14 Μαΐου

** Ο «Μαρξιστικός Χώρος Μελέτης και Έρευνας» (ΜΑ-ΧΩΜΕ) διοργανώνει εκδήλωση με θέμα «Το μεταναστευ-τικό ζήτημα στην Ελλάδα: οικονομικές, κοινωνικές, πο-λιτικές και διεθνείς προεκτάσεις», στις 7μ.μ., Αγ. Κων-σταντίνου & Γερανίου 47, 1ος όροφος. Θα εισηγηθούν:Κωνσταντίνα Κούνεβα, Άγης Τερζίδης, Γιάννης Θεωνάς.Συντονίζει ο Τρύφωνας Κωστόπουλος.

Σάββατο 16 Μαΐου

** Στο πλαίσιο των τεσσάρων συζητήσεων για την ευ-ρωπαϊκή συγκυρία με γενική θεματική «Από το χρέος καιτη λιτότητα στη διεκδίκηση της δημοκρατίας» που διορ-γανώνει το Ινστιτούτο Ν. Πουλαντζάς και το δίκτυο tran-sform!, πραγματοπιείται συζήτηση, στις 7μ.μ., στην αί-θουσα τελετών του κτιρίου Αβέρωφ του ΕΜΠ, με θέμα«Γεωγραφική άνιση ανάπτυξη και κρίση στην Ευρώπη»,με ομιλητή τον Ρέι Χάντσον. Σχολιάζει ο Κωστής Χατζη-μιχάλης.

•

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ εκδηλώσεων“

2266 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Σχεδόν καρφώθηκαν οι στίχοι αυτοί στο μυαλό μουόταν έφτασα σε δύο σημεία του βιβλίου. Τοπρώτο σημείο είναι εκείνο όπου ο μικρός αφηγη-

τής περπατάει στο «δρόμο των φιλοσόφων» και στοφράγκικο κάστρο, παρέα με τον στοχαστικό παππούτου, και φτάνουν στην άκρη «όπου φαίνονταν πολλέςφορές η Πρέβεζα και το Ιόνιο πέλαγος, το οποίοέφτανε μέχρι τα πόδια μας, με τα κύματά του άλλοτε νααφρίζουν και άλλοτε να παφλάζουν ήσυχα, μεταφέ-ροντας χιλιάδες μηνύματα που έρχονταν από μακριά.Ο παππούς μας έλεγε: δεν τελειώνουμε μέχρι εδώ πουκαθόμαστε. Φτάνουμε μέχρι εκεί από όπου έρχονταιαυτά τα κύματα. Μέχρι εκεί που φτάνουν τα κρασιάμας» (σ. 104). Και σ’ ένα δεύτερο σημείο, ο Θ. Κ. ση-μειώνει «γεννήθηκα στις 2 Μαΐου 1941, ημέρα του το-πικού Αγίου Αθανασίου, στο χωριό Σπανοχώρι τωνΣφακιωτών Λευκάδας (…) η πρώτη λέξη που είπα ήταν«πόρτα» και πάντα στο νου μου υπήρχε ένα σχέδιο δια-φυγής (…) η φυγή, το ταξίδι μου είχε γίνει έμμονη ιδέα»(σ. 124).

Πάνω σ’ αυτό τον καμβά της «διπλής υπόστασης»είναι στημένη όλη η αφήγηση του βιβλίου στήνονταςκαι υπονομεύοντας, κολλώντας και ξεκολλώντας κάθεφορά τα δίπολα. Το βιβλίο του Θ. Κ. είναι μια ιστορίαγια την παιδική και εφηβική ηλικία σε μια μικρή νη-σιωτική πόλη. Για κείνα τα χρόνια που γράφονται στημνήμη μέσα από τους βώλους του μπαζ, του παιγνιδιούπου έπαιζαν τα παιδιά στις αλάνες της Νεάπολης Λευ-κάδας, της γειτονιάς που μεγάλωσε ο σ. , μέσα από τηλαχτάρα να καβαλήσει κανείς και να ταξιδέψει κρυμ-μένος στις πίσω ρόδες του τζιπ της νομαρχίας με κίν-δυνο να σπάσει τα μούτρα του, μέσα από τις πρώτεςερωτικές ιστορίες με τα κορίτσια του γυμνασίου στησυντηρητική επαρχιακή πόλη. Αυτή η παιδική και εφη-βική ιστορία, στις δεκαετίες του ’40 και του ’50 όμως,πολύ ωραία δοσμένη μέσα από τους θησαυρούς τωναναμνήσεων και πολύ ωραία πλαισιωμένη από τις ει-κόνες του Γ. Ψυχοπαίδη, πλέκεται σε όλο σχεδόν το βι-βλίο με την αίσθηση ότι, όπως γράφει ο Θ. Κ., «ο παι-δικός μας κόσμος σε αυτή τη μικρή πόλη τέμνονταν συ-νέχεια με γεγονότα που μας ξεπερνούσαν» ( σ. 102).

Η πολιτική υποκειμενοποίηση

Καταρχάς, όπως το δηλώνει άλλωστε και ο τίτλος, ηιστορία της παιδικής και εφηβικής ηλικίας του Θ. Κ.είναι ταυτόχρονα και μια ιστορία της πολιτικής υπο-κειμενοποίησης. Είναι πραγματικά εντυπωσιακός οτρόπος που το βιβλίο κινείται μόνιμα ανάμεσα σε δια-φορετικά επίπεδα δόμησης του εαυτού και της ταυτό-τητας, χωρίς να προδίδει τα βάθη και τις εντάσεις τηςανθρώπινης ψυχικής οικονομίας. Οι ανθρώπινες ιστο-ρίες του Θ. Κ. είναι ιστορίες πολιτικών υποκειμένων –ακόμη και κείνες που αφορούν σε ένα παιδί ή σε ένανέφηβο. Ένα παιδί που θυμάται τις γυμναστικές επιδεί-ξεις του δημοτικού με άξονα τις αντιρρήσεις των αρι-στερών συντρόφων επειδή αυτός, ο γιός ενός δολοφο-νημένου από την ΟΠΛΑ αρχειομαρξιστή, θα χόρευε μετην κόρη ενός πρωτοκλασάτου αριστερού στελέχους.Ένα παιδί που το 1947 ακούει τον δίδυμο αδελφό τουνα του περιγράφει «με όλες τις λεπτομέρειες» (σ. 77)τα κρεμασμένα με σύρματα κομμένα κεφάλια εφτά αν-ταρτών στην κορυφή του πεντοφάναρου, στην κεντρικήπλατεία της πόλης. Ένα παιδί κι ένας έφηβος που ανα-ζητάει το δρόμο του στην αριστερά, μια όχι «αυτο-νόητη» επιλογή, ενώ μεγαλώνει με την απουσία καιταυτόχρονα την καταλυτική παρουσία ενός πατέρα αρ-χειομαρξιστή, δεύτερου οργανωτικού γραμματέα τουτοπικού ΕΑΜ που δολοφονήθηκε από την ΟΠΛΑ. ∆ενείναι τυχαίο άλλωστε ότι η αφήγηση ξεκινά από το1944, όχι από το 1941 που γεννήθηκε ο σ.

Αυτή η σύνθετη και δύσκολη, βασανιστική για έναννέο άνθρωπο, διαδρομή ξετυλίγεται πάλι μέσα σε έναδιπλό τοπίο. Ο Θ. Κ. ζει, πάει στο σχολείο, εργάζεταισκληρά από μικρό παιδί σε έναν αστικό χώρο, στηνπόλη της Λευκάδας, στη χώρα των μπουρανέλων, όπωςαποκαλούνται οι κάτοικοι της πρωτεύουσας του νη-σιού. Το νησί, όμως, κατοικείται και από ένα ζωντανόαγροτικό κόσμο –λίγο πιο πέρα από τους μπουρανέ-λους, ο Θ. Κ. με τη γιαγιά και τις θείες ζει στο χωριό,στα «αριστεροχώρια» της Λευκάδας, μέσα στον κόσμοτης ελιάς και του τρύγου κινούμενος ανάμεσα στο άστυκαι την ύπαιθρο. Εκείνη την εποχή, το νησί είναι ένας

απομακρυσμένος τόπος, ξεθεμελιωμένος από τον πό-λεμο, τη φτώχεια, τους σεισμούς. Αναπνέει όμως ανά-μεσα στο μικρόκοσμό του και στο πλανητικό σύμπαν:τα παιδιά κυλιούνται στους χωματόλοφους στο Μπο-σκέτο, στο πάρκο των ποιητών της Λευκάδας, καιδίπλα ακριβώς ένας κινητός κινηματογράφος προβάλ-λει τα επιτεύγματα των ΗΠΑ –«το εκπαιδευτικό πρό-γραμμα του σχεδίου Μάρσαλ είχε μπει σε εφαρμογή»όπως γράφει ο σ. (σ. 46). Όταν ο θεολόγος τους ζητάεινα προτείνουν βιβλία για ανάγνωση στο σχολείο, ο Θ.Κ. και οι συμμαθητές του προτείνουν Τάσο Λειβαδίτη:Όταν φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου.

Συμβολή στην ιστορία της ιστοριογραφίας

Κι αν ο πατέρας έχει φύγει, η μητέρα, η γιαγιά, η θείαΚούλα ανοίγουν στον Θ. Κ. πόρτες διαφορετικές: η για-γιά ήταν «πηγή λαογραφίας» (σ. 118) και γνωριμίας τουμικρού μαθητή με την αγροτική κοινωνία και τη ζωήτης, η ακριβοδίκαιη μάνα ήταν ένα «είδος χριστιανο-κομμουνίστριας», όπως σημειώνει ο Θ. Κ. (σ. 114), μεμετουσιωμένες τις κληρονομημένες από την οικογένειαχριστιανικές ιδέες στο πλαίσιο της κοινωνικής αλλη-λεγγύης και της αριστεράς, η θεία Κούλα που σώθηκεαπό τις δεξιές συμμορίες στον καιρό της λευκής τρο-μοκρατίας, έγινε ο συνδετικός κρίκος της οικογένειαςστα ορεινά χωριά του νησιού.

Οι συνδέσεις ανάμεσα σε αυτή τη βιωμένη πραγματι-κότητα και στο μετέπειτα ιστορικό έργο του Θ. Κ. σί-γουρα δεν είναι αόρατες. Το βιβλίο αποτελεί μεταξύάλλων και συμβολή στην ιστορία της ιστοριογραφίας:αποτυπώνει τις εμπειρίες μιας αριστερής οικογένειαςκαι ενός αριστερού νέου ανθρώπου σε μια πολύ σκληρήεποχή, ενώ μας αποκαλύπτει το υπόστρωμα των μετέ-πειτα ερευνητικών και επιστημονικών ενασχολήσεωντου Θ. Κ.: πώς εξοικειώνεται ένας μαθητής με τα τεκ-μήρια του παρελθόντος στο Ιστορικό Αρχείο της Λευ-κάδας (σ. 140 -142), πώς στρέφεται αργότερα έναςιστορικός στην κοινωνική επιρροή του μακρακισμού,στην ιστορία του αγροτικού χώρου, στην ιστορία τηςαριστεράς. Οι επιστημονικές διαδρομές του Θ. Κ. φέ-ρουν μέσα τους τις μνήμες και τη βιωμένη εμπειρίαμιας παιδικής ηλικίας και μιας εφηβείας στο νησί,όπως μας τις μαθαίνει τούτο το συναρπαστικό βιβλίο.Και «τούτο γιατί η ιστορία έχει πολλές και κάποτε ανα-πάντεχες γραφές» όπως σημειώνει ο Σπ. Ασδραχάςστον πρόλογό του (σ. 10). Ο Θανάσης Καλαφάτης μαςέδωσε ένα θαυμάσιο δείγμα μιας από αυτές τις ανα-πάντεχες αλλά μοναδικές γραφές της ιστορίας μέσα σετούτο το σημαντικό, στοχαστικό και συγκινητικό βι-βλίο…

Έφη Γαζή

Η παιδική και εφηβική ιστορία, στιςδεκαετίες του ’40 και του ’50, πολύωραία δοσμένη μέσα από τουςθησαυρούς των αναμνήσεων, πλέκεταισε όλο σχεδόν το βιβλίο με την αίσθησηότι “ο παιδικός μας κόσμος σε αυτή τημικρή πόλη τέμνονταν συνέχεια μεγεγονότα που μας ξεπερνούσαν”.

“«∆εν τελειώνουμεμέχρι εδώ που καθόμαστε»Θανάσης Καλαφάτης, “Από το Λυκόφως στο Λυκαυγές, 1944 - 1959. Κοινωνική ωρίμανση και πολιτική στράτευση”[εικόνες Γ. Ψυχοπαίδης, πρόλογος Σπ. Ασδραχάς, Αθήνα, Θεμέλιο, 2014]

«Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί, ακέριος μοναχός του. Κάθε άνθρωπος είναι ένα κομμάτιηπείρου, ένα μέρος στεριάς». Οι στίχοι αυτοί του άγγλου ποιητή Τζων Νταν (John Donne)μου έρχονταν συνεχώς στο νου καθώς διάβαζα το βιβλίο του Θανάση Καλαφάτη καισκεφτόμουν την ιστορία του σε συνδυασμό με την ιστορία του νησιού της Λευκάδας. Ένανησί με άκρες στη στεριά, αιωρούμενο ανάμεσα στη μοναξιά της θάλασσας και τη λεπτήγραμμή της πλωτής γέφυρας που το συνδέει με τον υπόλοιπο κόσμο, ακέραιη οντότητα καισυνάμα κομμάτι της ηπειρωτικής γης, ένα νησί που θαρρείς κι έχει αφήσει τα σημάδιααυτής της διπλής υπόστασης στους ανθρώπους του.

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 2277ΘΕΑΤΡΟ

Κυρία Γεωργιάδου, είστε η σκηνοθέτρια της Ντύρντρα. Η ανακοίνωσηγια την παρουσίαση έργου του Γέητς στην Ελλάδα ήταν μια ευχάριστη έκ-πληξη -παρόλο που φέτος είναι έτος Γέητς. Πώς αποφασίσατε να μπείτεστην περιπέτεια και ποιοι λόγοι σας έκαναν να επιλέξετε την Ντύρντρα;

Ο Γέητς είναι αναγνωρισμένος ως μεγάλος ποιητής, αλλά προσωπικάνομίζω ότι είναι εξίσου σημαντικός ως θεατρικός συγγραφέας και έναςπαραμυθάς καταπληκτικών ιστοριών. Με αφορμή αυτή την επέτειο ήθελανα ασχοληθώ με ένα από τα έργα του και χαίρομαι πολύ όταν γνωρίζωστον εαυτό μου και στους άλλους άγνωστες ιστορίες μέσα από τις οποίεςανακαλύπτει κανείς γνωστά και οικεία κομμάτια του εαυτού του και τουκόσμου του. Όλες τις παραγωγές της Ομάδας Πάλσαρ μέχρι τώρα τις δια-τρέχει αυτό το νήμα.

Η Ντύρντρα του Γέητς είναι μια απόλυτη στιγμή συμπύκνωσης. Μέσααπό μια κακή σύμπτωση αναδεικνύεται ένα απόλυτο όριο αγάπης. Καιαυτή η αγάπη δεν ενεργοποιείται μέσα σε ένα ρομαντικό πλαίσιο, αλλάπάνω στην κόψη του ξυραφιού. Η απόλυτη ανάγκη και η σημασία τουάλλου, του μαζί, δεν σχετίζεται μόνο με το ερωτικό ζευγάρι, αλλά ανοί-γει παράθυρο και σε μια άλλη συνειδητοποίηση ελευθερίας και αξιοπρέ-πειας, στη στερέωση της απαίτησης ενός αδιαπραγμάτευτου μαζί πουχαρτογραφεί μια ανεξαρτησία έξω από κοινωνικές συμβάσεις.

Τι ιστορεί το έργο; Ποιος ο ρόλος του δράματος αυτού στο έργο τουΓέητς εν γένει;

Την Ντύρντρα την συνοδεύει μια σκοτεινή μοίρα. Όταν μεγαλώσει, ηομορφιά της θα γίνει αιτία για τον αφανισμό του βασιλείου του Ώλστερ.Ο βασιλιάς την σώζει παρά το αίτημα θανάτωσής της, δεσμευόμενος ότιθα την κάνει σύζυγό του για να αποφύγει τη μοίρα. Αλλά η Ντύρντρα με-γαλώνοντας ερωτεύεται τον Νέισι και δραπετεύουν μαζί από το βασίλειοτου Κόνοχαρ. Μετά από επτά χρόνια εξορίας, ο βασιλιάς τους καλεί πίσωπροφασιζόμενος συγχώρεση. Η υποδοχή συμφιλίωσης γίνεται παγίδευσηθανάτου. Η Ντύρντρα και ο Νέισι βρίσκονται αντιμέτωποι με μια προδο-σία και στην τελευταία ώρα της ζωής των εραστών συγκρούονται δύο κό-σμοι. Ο κόσμος της ιδιοκτησίας και της εξουσίας με αυτόν της ανεξαρ-τησίας και της ουσιαστικής συνύπαρξης, ο κόσμος της ειλικρίνειας μετον κόσμο της υποκρισίας. Κερδίζει η φλόγα της ζωής, η αδιαπραγμά-τευτη βούληση του μαζί των ανθρώπων. Το ανυποχώρητο της Ντύρντραςκαι του Νέισι στο τέλος του έργου ανάβει το φιτίλι μιας εξέγερσης πουαμφισβητεί και κατακαίει την εξουσία του Κόνοχαρ.

Σ’ αυτό το κομβικό σημείο βρίσκεται η Ντύρντρα στη θεατρική παρα-γωγή του Γέητς.

Τι δυσκολίες αντιμετωπίζει ένας σύγχρονος θίασος στο ανέβασμα ενόςποιητικού έργου από το μυθικό σύμπαν της αρ-

χαίας Ιρλανδίας;Νομίζω η μεγαλύτερη δυσκολία είναι ο συν-

δυασμός πειθαρχίας και αθωότητας που απαι-τεί ο λόγος του Γέητς. Αν ο ηθοποιός δεν μπειμε αθωότητα στον κόσμο του Γέητς, τα λόγιαθα του φαίνονται πάντα πολλά και μεγάλα,ενώ για το χαρακτήρα είναι πάντοτε μικρά καιλίγα σε σχέση με αυτό που αισθάνεται και

ανακαλύπτει. Επίσης, η μουσικότητα και ορυθμός του λόγου του απαιτεί πειθαρχία για

να ενεργοποιηθεί κάπως ερήμην ένα ψυ-χικό άνοιγμα και ένα σώμα σε ετοιμότηταπου κάνει ανάγλυφο το κρυστάλλινο μιαςακραίας ψυχικής στιγμής. Όσον αφοράτο μυθικό σύμπαν της αρχαίας Ιρλανδίαςείναι κάτι με το οποίο είμαστε οικείοι νο-μίζω. Από τον Οιδίποδα μέχρι την Ντύρν-τρα και από τον Καλντερόν μέχρι τον

Ίψεν, αυτό κάνουν τα πρόσωπα: προ-σπαθούν να αποφύγουν μια σκο-

τεινή μοίρα, αλλά όλες οιεπιλογές τους φέρνουν

πιο κοντά την εκπλή-ρωσή της. Μέχρι ταπρόσωπα να καταλά-

βουν ότι η μοίρα βρί-σκεται στα χέρια των επι-

λογών της ζωής τους. Στην απελευ-θέρωση της βούλησης βρίσκεται ηλύτρωση και η φλόγα της ζωής.

Μαρώ Τριανταφύλλου

Pulsar, ο παλμός του σύμπαντοςκαι ο άνθρωποςΜια παράξενη σύμπτωση: στο Bios η ελληνοβρεττανίδαηθοποιός και περφόρμερ Ρόζα Προδρόμου, με σπουδές καιθητεία στο σωματικό θέατρο και ένα πλούσιο βιογραφικόμε ενδιαφέρουσες δουλειές στην Ελλάδα και τοεξωτερικό, παρουσιάζει μια περφόρμανς με τίτλο Pulsar,εμπνευσμένη από την «Αμοργό» του Γκάτσου καισκηνοθετημένη από τον John Britton. Την ίδια στιγμή η

θεατρική ομάδα «Pulsar» ανεβάζει, σε σκηνοθεσία ΒίκηςΓεωργιάδου, στο θέατρο Skrow, το ποιητικό δράμα τουμεγάλου Ιρλανδού ποιητή Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέητς,«Ντύρντρα», ένας γοητευτικός κελτικός μύθος από αυτούςπου αγαπά ο ποιητής και συνιστούν μέρος τηςιδιαιτερότητας της ποίησής του.

•

ΑΠΟ

ΤΗ

Ν Π

ΛΕΥΡ

Α ΤΟ

Υ Θ

ΕΑΤ

Η

Κυρία Προδρόμου, pulsar, το παλλό-μενο άστρο που περιστρέφεται ταχύ-τατα γύρω από τον εαυτό του. Γιατί δια-λέξατε αυτόν τον τίτλο για την περφόρ-μανς σας;

Το pulsar, λόγω ταχύτατης περιστρο-φής, φαίνεται να αναβοσβήνει, το λένεκαι φάρο του διαστήματος. Αυτή η λει-τουργία, ειδωμένη ως μια ποιητική με-ταφορά, μπορεί να λειτουργήσει καθη-συχαστικά ως προς την αίσθηση ανημ-πόριας του ανθρώπου. Είμαστε τόσοασήμαντοι σ’ αυτό το τεράστιο σύμπαν,κι όμως η καρδιά πάλλεται σχεδόν συγ-γενικά μ’ αυτόν τον τόσο μακρινόπαλμό. Άρα όλα είναι τόσο σχετικά, κιόμως η αγωνία μας να προλάβουμε τοχρόνο μας καθορίζει. Με καθησυχάζει ηιδέα ότι ανήκουμε σ’ ένα πολύ ευρύτεροσύμπαν πολύ πέρα από τις δυνάμειςμας, επιτέλους ας αποδεχτούμε ότι δενέχουμε τον έλεγχο -αυτό μου φαίνεταιότι συμβολίζει το αστέρι αυτό με τονπαλμό του.

Η δουλειά σας «εικονογραφεί» την«Αμοργό», το γνωστό ποίημα του ΝίκουΓκάτσου; Γιατί διαλέξατε αυτό το συγ-κεκριμένο ποίημα και με ποιο τρόπο τοπροσεγγίσατε;

Η δουλειά εμπνέεται από την«Αμοργό», αλλά δεν την εικονογραφεί.Χρησιμοποιούμε ένα μικρό απόσπασμαως ξόρκι ή προσευχή μπροστά στο ανα-πόδραστο του θανάτου και της άρνησηςτου ανθρώπου να αποδεχτεί την αυτο-καταστροφική φύση του. Συνολικά, η«Αμοργός» φαντάζει μια κραυγή ζωήςσ’ ένα σύμπαν που αποδομείται, μιαανάγκη αποδοχής της πραγματικότηταςστο σύνολό της, προκειμένου να γίνειβιώσιμη. Κι αυτή η θέση, γιατί είναι επι-λογή, είναι μια συνειδητή πρόταση στηνπαράσταση αυτή.

∆ουλεύετε με τις τεχνικές του σωμα-τικού θεάτρου. Γιατί;

Οι εκφραστικές δυνατότητες του σώ-ματος και της φωνής είναι πρωταρχικάστοιχεία έκφρασης. Για να συνοψίσωτην ιδιαιτερότητα του είδους αυτού, θακαταφύγω στο θεωρητικό του θεάτρουRichard Schechner: «Τα πάντα στο θέα-τρο ξεκινούν και καταλήγουν στο σώμα

του ηθοποιού, αυτόν το ζωντανό οργα-νισμό με τις ανεξάντλητες δυνατότητες.Το γόνατο του μπορεί να σκέφτεται, τοδάχτυλο του να γελά, η κοιλιά του νακλαίει, το μυαλό του να περπατά και ταοπίσθια του να ακούν προσεκτικά».

Στο δελτίο Τύπου μιλάτε για τηνανάγκη της πίστης σε ένα κόσμο πουκαταρρέει. Πώς το εννοείται;

Ζούμε σε μια πραγματικότητα πουκατά μία έννοια, καταρρέει κάθε λεπτό.Ας εξηγηθώ: η αδικία και η δυστυχίαδεν φαίνεται να λιγοστεύουν και η αν-θρώπινη αλαζονεία και η αδίστακτη βίαζουν και βασιλεύουν. Η καθημερινό-τητά μας έχει καταντήσει ένα ασταμά-τητο κυνηγητό της ευτυχίας, που όμωςμάλλον άπιαστη φαίνεται. Όχι μόνονόλα αυτά, αλλά πρόκειται και να πεθά-νουμε αργά ή γρήγορα με μαθηματικήακρίβεια! Πώς να μη χάσω την πίστημου στον άνθρωπο, στη ζωή την ίδια; Ηπαράσταση επιχειρεί να δώσει μιαανάσα ζωής και ανάτασης, προκειμένουνα μη νιώθουμε νεκροί πριν την ώραμας.

∆ιαλέξατε ένα τρόπο χρηματοδότη-σης που τον έχουμε συνηθίσει πιο πολύστον κινηματογράφο: αναζήτησηπόρων από το κοινό μέσω διαδικτύουκυρίως. Γιατί και ποια ανταπόκρισηυπάρχει;

Παρόλο που κάναμε ό,τι μπορούσαμεγια να βρούμε χρηματοδότηση για νακαλυφθούν τα έξοδα της παράστασης,δυστυχώς οι προσπάθειές μας δεν καρ-ποφόρησαν. Αποφάσισα να κάνουμεμια διαδικτυακή καμπάνια για να μα-ζευτεί ένα συμβολικό ποσό, προκειμέ-νου να πληρωθούν οι συντελεστές,καθώς θεωρώ απαξιωτικό να εργάζεταικανείς και να μην πληρώνεται, ιδίωςστον παρεξηγημένο χώρο των τεχνών.Η ανταπόκριση του κόσμου με εξέ-πληξε πάρα πολύ ευχάριστα, τελικάφαίνεται ότι έχουμε ακόμα μέσα μας τοσπόρο της αλληλοβοήθειας και αλλη-λοϋποστήριξης. Είμαι πραγματικά γε-μάτη ευγνωμοσύνη κι ελπίζω το αποτέ-λεσμα να δικαιώσει όλους τους γενναι-όδωρους συμπαραγωγούς μας!

•

2288 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΜΟΥΣΙΚΗ

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

lianam@otenet.gr

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Είναι στην ουσία ο τρίτος προσωπικός δίσκος τουΚερκυραίου Βασίλη Γισδάκη, του τελευταίου ορί-τζιναλ ερμηνευτή του Μάνου Χατζιδάκι, μέσα σε 25

χρόνια που «υπάρχει» στη δισκογραφία, αρχής γινομένηςμε τον «∆ρομέα» (1990, Σείριος) των Νίκου ∆ανίκα - Λευ-τέρη Τηλιγάδα και το «Προς την αθανασία τη μαρτυρική»(Σείριος, 1996) των Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω. Χατζιδακικάψήγματα βρίσκει κανείς και σ’ αυτή την ολοκαίνουργιαδουλειά του Γισδάκη, προϊόν της συνεργασίας του μεέναν νέο πρωτοεμφανιζόμενο συνθέτη, τον ∆αμιανόΠάντα: Σύνολο, 12 τραγούδια σε στίχους του Πάντα (3),του Αντώνη Παπακωνσταντινίδη (5) και της Βασιλικής Β.(4). Συμμετέχει η Ρίτα Αντωνοπούλου, αποδίδονταςντουέτο με τον Γισδάκη τη λαϊκότροπη «Κραυγή». Οι σο-βαρές μουσικές σπουδές του ∆αμιανού Πάντα αποτυπώ-νονται στη μουσική του. Χωρίς να χαρακτηρίζεται λόγια,διαθέτει αρμονικό πλούτο, που ομολογουμένως δεν συ-ναντάμε συχνά στη σύγχρονη ελληνική τραγουδοποιία.

Οι επιρροές του, όμως, είναι εμφανείς: ροκ, τάνγκο,αλλά και καθαρόαιμο λαϊκό τραγούδι. Για την ακρίβεια,το CD θα χωριζόταν άνετα σε δύο ενότητες: 6 ρυθμικέςροκ μπαλάντες και άλλα 5 λαϊκότροπα κομμάτια, τα οποίαεπίσης φλερτάρουν με τη φόρμα της μπαλάντας. Αφήνωεκτός το τελευταίο τραγούδι, τον «Προφήτη», με τουςαφηγηματικούς -βιωματικούς σχεδόν- στίχους τουΠάντα, που περιέχουν τις πληγές της ελληνικής ιστορίαςκαι συγκεκριμένα του Εμφύλιου. Γιατί πέραν των συνθέ-

σεων, της πρώτης ύλης δηλαδή, των ενορχηστρώσεωνπου συνδυάζουν κλασικά και ηλεκτρικά όργανα και φυ-σικά της ερμηνείας του Βασίλη Γισδάκη, «Της ημέρας τασκοτάδια» ευτύχησαν και από την άποψη των στίχων! Έναερωτικό ζητούμενο που δεν αποδίδεται από τη ΒασιλικήΒ., έτσι όπως το ’χουμε συνηθίσει τουλάχιστον, καθώςκαι ένας επικός, με όλο ευφάνταστες εικόνες, ΑντώνηςΠαπακωνσταντινίδης. Θαυμαστή η οικονομία του στίχου:∆εν το ’χω μάθει το μαζί γι’ αυτό και το φοβάμαι/ Αυτόμας κάνει αντίπαλους γι’ αυτό και πολεμάμε, λέει η Βασι-λική Β. στην «Κραυγή» και μας παραπέμπει σε εκείνο τοαριστουργηματικό μικρό ποίημα του Ντίνου Χριστιανό-πουλου: Το φιλί ενώνει πιο πολύ απ το κορμί/ Γι’ αυτό τοαποφεύγουν οι πιο πολλοί.

Εν κατακλείδι, αίσθηση μου είναι ακούγοντας και ξανα-κούγοντας τα 12 τραγούδια του CD, πώς ο Βασίλης Γισ-δάκης τα ερμήνευσε με μιαν αξιοζήλευτη ευδιαθεσία καιμε την ευέλικτη, άφυλη σχεδόν, φωνή του, που έκανε τονΝίκο Γκάτσο κάποτε να βάλει στίχους στο «Ταξίδι» απότο «America - America» του Μάνου Χατζιδάκι ειδικά γι’αυτή τη φωνή. Πάντως, δεν είναι μικρό πράγμα να κάνειςτρεις προσωπικούς δίσκους μέσα σε 25 χρόνια. Άλλοι,ενδεχομένως «καχύποπτοι», θα το λέγανε περιθώριο,ακόμη και έλλειψη δημοσίων σχέσεων. Εγώ πάλι το λέωήθος, στάση ζωής και προσεχτικά μετρημένα βήματα.

Αντώνης ΜποσκοΐτηςΟΙ

ΑΚΡΟ

ΑΣΕΙΣ

ΤΗ

Σ ΕΠ

ΟΧΗ

Σ»

∆αμιανός Πάντας, Βασίλης Γισδάκης

“Της ημέραςτα σκοτάδια”Μετρονόμος

«Κανείςδεν ξεχάστηκε,τίποταδεν ξεχνιέται...»

Εχουν περάσει 70 χρόνια από τη λήξητου δευτέρου παγκόσμιου πολέμου,που άφησε πίσω του εκατομμύρια

νεκρούς σε ολόκληρο τον κόσμο, τερά-στιες καταστροφές και ένα μόνιμο τραύμαστις αξίες του ανθρωπισμού. Ωστόσο, το

1945 δεν ήταν μόνο το τέλος του ολέθρου, ήταν και η ανατολή μιαςνέας εποχής, μιας εποχής ελπίδας για έναν καλύτερο κόσμο, ένανκόσμο δικαιοσύνης και προόδου. Την αξία της ελπίδας που έφερε ηειρήνη την τόνισε ιδιαίτερα η τέχνη, και βέβαια και η μουσική. Μιασυναυλία μνήμης για τα 70 χρόνια από τη λήξη του δευτέρου παγκό-σμιου πολέμου, λοιπόν, με εμβληματικά έργα του Σεργκέι Προκό-φιεφ, του Νίκου Σκαλκώτα και του Τόρου Τακεμίτσου εκείνης της πε-ριόδου, μαζί με την περίφημη Άρια του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ,αλλά και τα «3 κομμάτια από τη λίστα του Σίντλερ» του Τζον Γουί-λιαμς.

Η βιολονίστα Νίνα Πατρικίδου, ο πιανίστας Αχιλλέας Γουάστωρ καιη ηθοποιός Νατάσσα Πασχάλη στην αφήγηση κειμένων, μας περιμέ-νουν σε μια συναυλία που επιφυλάσσει δυνατές συγκινήσεις.

Την Τετάρτη 13 Μαΐου, στις 8.30μ.μ., στο Φιλολογικό ΣύλλογοΠαρνασσό. Τιμές εισιτηρίων: 12, 10, 7 ευρώ (φοιτητικό, κατόχωνκάρτας ανεργίας, ΑΜΕΑ).

39ο ∆ιεθνέςgrand prix Μαρία ΚάλλαςΟι ∆ιεθνείς ∆ιαγωνισμοίGrand Prix Μαρία Κάλλας, γιατην Όπερα και το Πιάνο,άρχισαν ένα νέο κύκλοδιοργανώσεων μετά από δύοχρόνια σιωπής, το 2014 με τηδιοργάνωση του 38ου∆ιεθνούς Grand Prix ΜαρίαΚάλλας, έχοντας ενταχθείστον Άξονα Προτεραιότητας 2«Αειφόρος Ανάπτυξη καιΒελτίωση της ΠοιότηταςΖωής» του ΕπιχειρησιακούΠρογράμματος «Αττική» τουΕΣΠΑ 2007 – 2013. Στο φετινό39ο ∆ιεθνές Grand Prix ΜαρίαΚάλλας από τους 22 νέουςπιανίστες που δήλωσανσυμμετοχή, επιλέχθηκαν ναπάρουν μέρος 15 νέοισολίστες (έως 32 ετών) από:Ιταλία, Γερμανία, Ελλάδα,Ουγγαρία, Σλοβακία, Ιαπωνία,Κίνα, Ταϊβάν και Ν. Κορέα,γεγονός που επισημαίνει ότιακόμη παραμένει σε υψηλόεπίπεδο διεθνώς το κύρος, ηιδιαίτερη ποιότητα και ημεγάλη δυσκολία τουδιαγωνισμού, ο οποίος απαιτείαπό τους συμμετέχοντες ναερμηνεύουν 7 κοντσέρτα καινα διαγωνίζονται σε κύκλορεσιτάλ με μεγάλα καιαπαιτητικά έργα. Το 39ο ∆ιεθνές Grand PrixΜαρία Κάλλας διεξάγεται σετέσσερις κύκλους: Παρασκευή15 & Σάββατο 16 Μαΐου και∆ευτέρα 18 & Τρίτη 19 Μαΐου,από τις 3.30μ.μ., στην αίθουσα«Θέατρο», Ίδρυμα ΜιχάληςΚακογιάννης. Πέμπτη 21 &Παρασκευή 22 Μαΐου, στις7.30μ.μ., αίθουσα «∆ημήτρηςΜητρόπουλος», ΜέγαροΜουσικής Αθηνών και Κυριακή24 Μαΐου, στις 7.30μ.μ. οτελικός. Με τη συνοδεία τηςΕθνικής ΣυμφωνικήςΟρχήστρας της ΕΡΤ, υπό τηδιεύθυνση του ΑρχιμουσικούΜιχάλη Οικονόμου.Όλοι οι κύκλοι τουδιαγωνισμού είναι ανοικτοίστο κοινό, με ελεύθερηείσοδο. Απαραίτητη ηκράτηση θέσης: τηλ. 21034.18 579, ∆ευτ. - Παρ.:11π.μ. - 2μ.μ.

«Τα τραγούδιαταξιδεύουνστο χρόνο»

Mε ήχους γεμάτους φως και με πολύτιμα τραγούδια,που μένουν βαθιά χαραγμένα στην μνήμη και τηνκαρδιά, ο Νίκος Ανδρουλάκης θα μας σεργιανίσει,

στους φεγγαρόφωτους δρόμους της μουσικής. Στο πρό-γραμμα, που τα τραγούδια θα διαδέχονται το ένα το άλλο θαμας ταξιδέψει, στα φανερά και στα αφανέρωτα, τραγούδιαελλήνων δημιουργών, της παράδοσης, αλλά και της δισκο-γραφικής του παρουσίας (Ένα φεγγάρι δρόμος, Μυθικά κα-ράβια, Τα τιμαλφή, Ένα κομμάτι ουρανό, Λαλήματα ονεί-ρου, Στης μνήμης το κλαδί).

Ο τραγουδιστής Νίκος Ανδρουλάκης που γεννήθηκε στηνΚρήτη και μεγάλωσε με τη μουσική της και τα τραγούδιατης, εξακολουθεί να μας παρασέρνει, σε όμορφα μουσικάταξίδια, μέσα από τη φωνή του, μέσα από τις επιλογές τωντραγουδιών, αλλά και μέσα από τη σχέση που δημιουργείταιανάμεσα σ’ εκείνον και τους φίλους, που τον ακολουθούνστις συναυλίες, αλλά και στις μουσικές σκηνές.

Την Παρασκευή 15 Μαΐου, στις 10.30μ.μ., στη μουσικήσκηνή Ρυθμός Stage. Είσοδος στο μπαρ: 12 ευρώ με μπύραή κρασί.

Τζουζέπε Βέρντι«Τραβιάτα»

Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα από τα αριστουργήματα τουπαγκόσμιου ρεπερτορίου της όπερας. Το ποιητικό κείμενοτης τρίπρακτης όπερας «Τραβιάτα» – «Η παραστρατημένη»

υπογράφει ο Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε (1810-1876). Βασίζεται στοθεατρικό έργο «Η κυρία με τις καμέλιες» (1852) του Αλέξανδρου∆ουμά υιού (1824-1895) και αφορά την ιστορία της Μαρί Ντιπλεσί(1824-1847), διάσημης «εταίρας» της παρισινής κοινωνίας, με τηνοποία σχετιζόταν ο ίδιος ο γάλλος συγγραφέας. Στο Παρίσι, πιθα-νώς τον Φεβρουάριο του 1852, ο Βέρντι παρακολούθησε τη θεατρικήεκδοχή, επίσης του ∆ουμά υιού. Συνεπαρμένος, αποφάσισε γιαπρώτη φορά να απευθυνθεί στο κοινό μέσα από ένα θέμα σύγχρονο,στοχεύοντας σε ένα είδος κοινωνικής κριτικής.

Η ιστορική πλέον παραγωγή στην κλασική σκηνοθεσία και τα υπέ-ροχα σκηνικά και κοστούμια του Νίκου Σ. Πετρόπουλου, η οποία πα-ρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2001 στο θέατρο Ολύμπια καιέκτοτε έχει σημειώσει τεράστια επιτυχία σε όλες τις αναβιώσεις της,επιστρέφει στην ιστορική έδρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στηνοδό Ακαδημίας με ένα εκλεκτό καστ πρωταγωνιστών σε μουσική δι-εύθυνση Ηλία Βουδούρη. Στο ρόλο του τίτλου η διακεκριμένη Ελλη-νίδα σοπράνο Μυρτώ Παπαθανασίου, η οποία έχει ερμηνεύσει τορόλο στα πέρατα του κόσμου εισπράττοντας διθυραμβικές κριτικέςκαι η Ιταλίδα ανερχόμενη υψίφωνος Φραντσέσκα Ντότο την οποίααπολαύσαμε πρόσφατα στο ρόλο της Ντόνα Άννας στον Ντον Τζο-βάνι. ∆ιακεκριμένοι Έλληνες μονωδοί όπως ο Αντώνης Κορωναίος,ο Γιάννης Χριστόπουλος, ο ∆ημήτρης Πλατανιάς, ο ∆ιονύσης Σούρμ-πης και άλλοι συμπληρώνουν την εξαιρετική διανομή.

Στις 15, 16, 17, 20, 22, 23 Μαΐου. Τιμές εισιτηρίων: 20, 30, 40,50, 60, 65, παιδικό & φοιτητικό: 15 ευρώ, θέσεις περιορισμένηςορατότητας: 10, 15, 20, 30 ευρώ.

•

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 2299KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Επιμέλεια: Στράτος Κερσανίδης

Λένε, πως ο έρωτας είναι πόλεμος.Ίσως με κάποια υπερβολή, αλλάοπωσδήποτε και με μία δόση αλή-

θειας. Όλα αυτά όμως είναι χρήσιμα γιατους ποιητές αλλά χάνουν το νόημά τουςστην πραγματική ζωή. Γιατί στην πραγ-ματική ζωή υπάρχουν οι ζωές των αν-θρώπων, με τις χαρές τις λύπες και τοναγώνα της καθημερινότητας και κάποτεεμφανίζεται ο πόλεμος ως καταλυτικόςπαράγοντας που συντρίβει την καθημε-ρινότητα, φέρνει τους ανθρώπους αντι-μέτωπους με τη μη κανονικότητα, τονπαραλογισμό. Κι αν ο έρωτας υπάρχει ωςσυστατικό ομορφιάς στη ζωή, ο πόλεμοςείναι ό,τι πιο βρώμικο, ό,τι πιο βάρβαρο,

ό,τι πιο απάνθρωπο. Τελικά, δυστυχώς,σχεδόν πάντοτε ο πόλεμος είναι εκείνοςπου «σχίζει» στα δύο τη ζωή των ερω-τευμένων, που τους χωρίζει, τους απο-μακρύνει, τους απομονώνει.

Ο έρωτας, ο πόλεμος και μια υπό-σχεση συναντιούνται στη νέα ταινία τουΠατρίς Λεκόντ. Ο τρυφερός αυτός εστέττου ευρωπαϊκού κινηματογράφου μετα-φέρει στη μεγάλη οθόνη το μυθιστόρηματου Στέφαν Τσβάιχ, «Ταξίδι στο παρελ-θόν», το οποίο ο συγγραφέας ξεκίνησενα γράφει στα μέσα της δεκαετίας του1930 και το χειρόγραφο του οποίου ανα-καλύφθηκε μετά το θάνατό του, το 1942.

Η ταινία «Μια υπόσχεση», ψηλαφεί τηνουβέλα του Τσβάιχ, «ένα θαύμα της συ-νοπτικότητας», όπως τη χαρακτηρίζει ο

Λεκόντ και την παρουσιάζει διατηρών-τας ανέπαφο το μέγα ερώτημα που θέτειο συγγραφέας: «Αντέχει η επιθυμία ενόςεραστή στο πέρασμα του χρόνου;».

Όλα συμβαίνουν στη Γερμανία, το1912, λίγο πριν ξεσπάσει ο πρώτος παγ-κόσμιος πόλεμος. Ένας νεαρός άνδρας,ο Φρίντριχ, πιάνει δουλειά σε ένα εργο-στάσιο χάλυβα. Η ποιότητα της δουλειάςτου εντυπωσιάζει τον Καρλ Χοφμάιστερ,ιδιοκτήτη της επιχείρησης, ο οποίος τονκάνει γραμματέα του. Του έχει απόλυτηεμπιστοσύνη ώστε όταν ο Καρλ για λό-γους υγείας πρέπει να εργάζεται στοσπίτι, τον παίρνει μαζί του. Εκεί, ο Φρίν-τριχ, θα γνωρίσει την Λότε, την πολύ νε-ότερη σύζυγο του αφεντικού του. Ηόμορφη, ευγενική και συνεσταλμένη,κυρία Χοφμάιστερ, γοητεύει το νεαρόγραμματέα, ο οποίος την ερωτεύεταιχωρίς όμως να τολμά να εκδηλώσει τααισθήματά του. Όμως ούτε η Λότε αδια-φορεί για τον Φρίντριχ, κι αυτό θα φανείαπό την αντίδρασή της όταν εκείνος πρέ-πει να ταξιδέψει στο Μεξικό κατ’ εντολήτου Καρλ, για να επιβλέψει τα ορυχείαπου διαθέτει εκεί. Τότε, λίγο πριν οΦρίντριχ φύγει για το μεγάλο ταξίδι στηνάλλη άκρη του κόσμου, η Λότε του δίνειμια υπόσχεση: πως όταν θα επιστρέψειμετά από δύο χρόνια, θα γίνει δική του!

Στο μεταξύ όμως έρχεται ο πόλεμος, οινεκροί στην Ευρώπη είναι εκατομμύρια,οι καταστροφές ανυπολόγιστες και οΦρίντριχ καταφέρνει να επιστρέψειύστερα από οκτώ χρόνια. Λαχταράει ναβρει την αγαπημένη του, αλλά δεν ξέρειεάν εκείνη έχει καταφέρει να παλέψει μετις δυσκολίες και το χρόνο, εάν είναι σε

θέση να κρατήσει την υπόσχεση που τουείχε δώσει.

Ο σκηνοθέτης, Πατρίς Λεκόντ λέει σεσημείωμά του: «Πρόκειται για μια στοι-χειωτική, έντονα συναισθηματική ταινία.Στοιχειωτική, γιατί ο φωτισμός, τα σκη-νικά, ο τρόπος κινηματογράφησης, ορυθμός, όλα μεταφέρουν με τον καλύ-τερο δυνατό τρόπο τα ιλιγγιώδη συναι-σθήματα της ιστορίας. Η προβληματι-σμένη γοητεία μιας ταινίας προέρχεταιαπό τη διευθέτηση των σκηνικών καιτων αντικειμένων στο χώρο. Έντονη,γιατί το μυθιστόρημα του Στέφαν Τσβάιχείναι ένα θαύμα της συνοπτικότητας, λεςκαι ο συγγραφέας αποφάσισε να ξεφορ-τωθεί οτιδήποτε δεν τροφοδοτούσεάμεσα την ιστορία και το συναίσθημαπου αυτή μας μεταφέρει. Η προσαρμογήτου σεναρίου, που γράψαμε μαζί με τοΖερόμ Τονέρε, σέβεται την επιθυμία ναπαραμείνει στα απολύτως απαραίτητα.Συναισθηματική, γιατί γι’ αυτό πρόκειταιεξάλλου: την επιθυμία ενός εραστή. Νααγαπάς χωρίς να γνωρίζεις αν υπάρχειπερίπτωση να αγαπηθείς κι εσύ. Να ονει-ρεύεσαι χωρίς να μπορείς να εκφράσειςτα όνειρα σου. Να το κρατάς μυστικό,αλλά να σε κρατά ένα βλέμμα, ένα άγ-γιγμα. Καθώς προσεγγίζω την ταινία,γνωρίζω πως η προσοχή μου θα κινητο-ποιείται από «τα μικρά τίποτα που μαςοδηγούν»».

strakersan@gmail.com,kersanidis.wordpress.com

«ΜΙΑ ΥΠΟΣΧΕΣΗ»

Ο έρωτας κι ο πόλεμος

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ«Έρωτας με την πρώτη μπουνιά» (Les combattans)

του Τόμας Κέιλι: Αυτή είναι η ιστορία του Αρνό,ενός νέου άνδρα ο οποίος, ενώ ετοιμάζεται να πε-ράσει ένα ήσυχο καλοκαίρι, γνωρίζει τη Μαντλίνμια γυμνασμένη κοπέλα η οποία σκέφτεται το τέλοςτου κόσμου, προετοιμάζοντας τον εαυτό της γι’αυτό. Μια ιστορία για την ενηλικίωση και τηναγάπη, μια ρομαντική κομεντί για τη σχέση των δύοφύλων. Ανάμεσα σε πολλά βραβεία, κέρδισε και ταβραβεία της Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ Γαλ-λόφωνου Κινηματογράφου στην Ελλάδα και της∆ιεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφουστις Κάνες.

«Vice: Η πόλη της βίας» (Vice) του Μπράιαν Μίλερ:Η πέμπτη ταινία του Μίλερ, είναι μια ταινία με έν-τονη δράση και γρήγορους ρυθμούς. Το Βάις είναιένας τεχνητός προορισμός που έχει επινοήσει οΤζούλιαν Μάικλς και οι πελάτες μπορούν εκεί ναεκπληρώσουν ακόμη και τις πιο ακραίες φαντα-σιώσεις τους. Ο «κάτοικοι» του Βάις μοιάζουν μετους αληθινούς ανθρώπους και μία από αυτούς κα-ταφέρνει να αποδράσει από την τεχνητή πόλη. Οιμπράβοι του Τζούλιαν την κυνηγούν. Το ίδιο κάνεικαι ένας αστυνομικός ο οποίος αναζητά τρόπο γιανα κλείσει το Βάις.

«Demonic House of Horror» του Ουίλ Κάνον: Πέντενεαροί δολοφονούνται σε ένα στοιχειωμένο σπίτι.Ένας ντετέκτιβ ερευνά την υπόθεση και μαθαίνειαπό το μοναδικό επιζώντα πως βρισκόταν εκεί γιανα κυνηγήσουν φαντάσματα. Η ταινία τρόμου τηςχρονιάς ή μια συρραφή από αναμενόμενα εφέ; Μάλ-λον το δεύτερο.

«Γιοκανάντα: Το ταξίδι της αφύπνισης» (Awake: TheLife of Yokananda) της Πάολα Ντι Φλόριο και τηςΛίζα Λίμαν: Ο Παραμαχάνσα Γιοκανάντα είναι ο πιοδιάσημος γιόγκι στη ∆ύση. Το βιβλίο του «Η αυτο-βιογραφία ενός γιόγκι» έγινε θρυλικό και αποτέ-λεσε το «ευαγγέλιο» πολλών δυτικών, οι οποίοι θέ-λησαν να μυηθούν στη γιόγκα και τη φιλοσοφία της.Το ντοκιμαντέρ μας φέρνει κοντά στο «δάσκαλο»,τις ιδέες του αλλά και την εποχή του.

Σινεφίλ

Ησυμμετοχή της νέας ταινίας του ΓιώργουΛάνθιμου «The Lobster» (Ο Αστακός), στοδιαγωνιστικό τμήμα του 68ου Φεστιβάλ των

Κανών (13-24 Μαΐου) ήταν μια πολύ ευχάριστη εί-δηση για τον ελληνικό κινηματογράφο.

Μπορεί το ιδιότυπο σινεμά του Λάνθιμου να «ξε-νίζει» πολλούς εντός συνόρων και να θεωρείται ωςκάτι το «ακαταλαβίστικο» ή το «παρωχημένο», αλλάευτυχώς δεν υπάρχει η ίδια γνώμη και στο εξωτε-ρικό και εν προκειμένω αναφέρομαι στον ΤιερίΦερμό, διευθυντή του Φεστιβάλ των Κανών, οοποίος επέλεξε την ταινία για το διαγωνιστικό τουτμήμα.

Η ταινία του Λάνθιμου, η οποία φλερτάρει με τοφανταστικό, μας μεταφέρει στο μέλλον. Οι άνθρω-ποι που δεν έχουν ταίρι μεταφέρονται στο Ξενοδο-χείο και εκεί μέσα σε 45 μέρες πρέπει να βρουν σύν-τροφο. Όμως, κάποιος θα δραπετεύσει και θα κα-ταφύγει στο ∆άσος όπου κρύβονται οι μοναχικοί φυ-γάδες. Εκεί, κόντρα στους κανόνες, θα βρει και θαερωτευτεί μια γυναίκα. Όπως έχει γράψει ο Λάνθι-μος, η ταινία «προσπαθεί να ανακαλύψει συνώνυμαγια την αγάπη, όπως φόβος, κανόνες, διορίες, ταί-ριασμα, αφέλεια, ευημερία, ψέματα».

Αυτή είναι η όγδοη συμμετοχή ελληνικής ταινίαςστο διαγωνιστικό τμήμα των Κανών, αρχής γενομέ-νης το 1955 με, τη «Στέλλα», του Μιχάλη Κακο-γιάννη.

Το 1960, ακολούθησε ο Ζιλ Ντασέν με το «Ποτέτην Κυριακή», και η Μελίνα Μερκούρη μοιράστηκετο βραβείο ερμηνείας με την Ζαν Μορό.

Ακολούθησε η εποχή Θόδωρου Αγγελόπουλου, οοποίος μετά την προβολή του «Θίασου» το 1975 στο∆εκαπενθήμερο Σκηνοθετών (Βραβείο ∆ιεθνούςΟμοσπονδίας Κινηματογραφικού Τύπου - FIPRE-SCI), επειδή η τότε κυβέρνηση Καραμανλή αρνή-θηκε να την υποβάλει ως επίσημη συμμετοχή τηςχώρας, διεκδίκησε 4 φορές το Χρυσό Φοίνικα καιτον κέρδισε με την τελευταία συμμετοχή. Αναλυ-τικά:

1977, «Οι Κυνηγοί» 1984, «Ταξίδι στα Κύθηρα» (βραβείο σεναρίου και

FIPRESCI)1991, «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» 1995, «Το βλέμμα του Οδυσσέα» (Μεγάλο Βραβείο

της Επιτροπής και FIPRESCI)1998, «Μια αιωνιότητα και μια μέρα», (Χρυσός

Φοίνικας). Υπενθυμίζουμε πως ο Γιώργος Λάνθιμος είχε συμ-

μετάσχει στο Φεστιβάλ των Κανών και το 2009, μετον «Κυνόδοντα», στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα(Un Certain Regard). Η ταινία είχε εντυπωσιάσει καιτελικά κέρδισε το πρώτο βραβείο του συγκεκριμέ-νου τμήματος.

Στρα. Κερ.

ΣΤΙΣ ΚΑΝΕΣ Ο ΛΑΝΘΙΜΟΣ

Αστακός “δαγκώνει” Φοίνικα

3300 Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015ΘΕΩΡΙΑ

Τη συνέντευξη πήρε ο Σίνγκ Γιουν Λι*

Πριν από 27 χρόνια στο βιβλίο σας«Κατασκευάζοντας συναίνεση», γρά-φατε πως ο πρωταρχικός ρόλος των κυ-ρίαρχων μίντια στις δυτικές δημοκρατι-κές κοινωνίες είναι η δημόσια στήριξητων συμφερόντων των ελίτ που κυριαρ-χούν στην κυβέρνηση και τον ιδιωτικότομέα. Ωστόσο, πολλά μεσολάβησανέκτοτε. Το διαδίκτυο έχει καταφέρει νααποκεντρώσει και να διαβρώσει τηνεξουσία των παραδοσιακών ΜΜΕ, ενώέδωσε βήμα στη δημοσιογραφία τωνπολιτών. Για παράδειγμα, η εξέγερσηστο Φέργκιουσον δημοσιεύτηκε πρώταστο τουίτερ και ύστερα ακολούθησαν ταΜΜΕ. Θεωρείτε πως το διαδίκτυο ξεπέ-ρασε το «μοντέλο προπαγάνδας», πουπεριγράφετε στο βιβλίο;

Πριν δέκα χρόνια, επανεκδόθηκε τοσυγκεκριμένο βιβλίο μ’ ένα νέο πρό-λογο, ο οποίος αναφέρεται στα ζητή-ματα που θέσατε. Θεωρήσαμε με τον Ε.Χέρμαν πως είναι απαραίτητο να κατα-γράψουμε αυτή την εξέλιξη. Σαφώςέχουν αλλάξει πολλά, όπως για παρά-δειγμα έχει περιοριστεί σημαντικά η έκ-δοση των ανεξάρτητων εφημερίδων,όμως θαρρώ πως η ανάλυσή μας παρα-μένει στο ακέραιο. Είναι αλήθεια πωςτο διαδίκτυο παρέχει δυνατότητες, πουστο παρελθόν δεν ήταν εξίσου διαθέσι-μες. Έτσι, αντί να πρέπει να πας στη βι-βλιοθήκη για μία έρευνα, πλέον αρκείνα ανοίξεις τον υπολογιστή σου. Σαφώςμπορείς να δημοσιοποιήσεις εύκολαπληροφορίες ή να διασταυρώσεις κά-ποιες πληροφορίες από διαφορετικέςπηγές και αυτό προσφέρει δυνατότη-τες, αλλά και ανεπάρκειες. Όμως, ου-σιαστικά, το σύστημα δεν έχει αλλάξεικαι πολύ.

Η δημοσιογραφία εκλείπει

Η Έμιλυ Μπελ, διευθύντρια του Κέν-τρου Tow για την Ψηφιακή ∆ημοσιο-γραφία, τόνισε σε διάλεξή της στο πα-νεπιστήμιο της Οξφόρδης: «Ο Τύποςδεν έχει πλέον την ευθύνη της ελευθε-ρίας του Τύπου, ενώ έχει χάσει τονέλεγχο της μετάδοσης της είδησης στοκοινό. Η δημόσια σφαίρα ελέγχεται απόένα μικρό αριθμό εταιρειών, με έδρα τηΣίλικον Βάλεϊ». Πλέον, οι περισσότερεςειδήσεις δημοσιεύονται στα socialmedia και δεν είναι πλέον ο ΡούπερτΜέρντοχ (ΣτΜ: μεγιστάνας των ΜΜΕ)αυτός που ελέγχει το πώς δημιουργεί-ται και διαδίδεται μία είδηση, αλλά οιΛάρι Πέιτζ και Σεργκέι Μπριν της Goo-gle, με τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ του Fa-cebook. Αυτοί είναι που πλέον «κατα-σκευάζουν συναίνεση»;

Πρώτα απ’ όλα, δεν συμφωνώ με τηδήλωση αυτή. Αν, για παράδειγμα,θέλω να μάθω τι συμβαίνει στην Ου-κρανία, τη Συρία ή την Ουάσινγκτοντότε θα διαβάσω τους «New York

Times», ή άλλες εφημερίδες, θα ενημε-ρωθώ από το Associated Press, ή θα δια-βάσω βρετανικό Τύπο κ.λπ. ∆εν θα δωτο τουίτερ, γιατί δεν μου λέει τίποτα.Καταγράφει εν συντομία και επιφανει-ακά τις απόψεις των πολιτών, παρα-βλέποντας τον πυρήνα της είδησης. Νο-μίζω πως ισχύει ακριβώς το αντίθετοαπό αυτό που λέει η Ε. Μπελ, οι πηγέςτης είδησης έχουν περιοριστεί. Για πα-ράδειγμα, στη Βοστώνη, όπου βρισκό-μαστε, εκδιδόταν μια πολύ καλή εφη-μερίδα, η «Boston Globe». Ακόμα υπάρ-χει, όμως ως ισχνή σκιά της τριαντά-χρονης πορείας της. Είχε ανταποκριτέςσε όλο τον κόσμο, το καλύτερο ρεπορ-τάζ κατά τη διάρκεια των πολέμων τηςΚεντρικής Αμερικής και ασκούσε καλήκριτική δημοσιογραφία σε πολλά θέ-ματα. ∆είτε την τώρα σε ένα περίπτερο.Θα δείτε μόνο τοπικές ειδήσεις, αναδη-μοσιεύσεις από το διαδίκτυο και τους«New York Times» και τίποτε άλλο.Αυτό συμβαίνει σε όλη τη χώρα, για τηνακρίβεια σε όλο τον κόσμο. Οι δημο-σιογραφικές πηγές ολοένα και στε-ρεύουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα ρε-πορτάζ στους «New York Times» τον«Guardian», τον «Independent» ή αλλούπρέπει να διαβάζονται χωρίς κριτικήματιά, όμως ευτυχώς που ακόμα υπάρ-χουν. Ακόμα βλέπουμε δημοσιογρά-φους στο δρόμο, οι οποίοι όλο και λι-γοστεύουν και γι’ αυτό λέω πως οι δη-μοσιογραφικές πηγές στερεύουν. Υπάρ-χει, όμως, και ένας αντισταθμιστικόςπαράγοντας. Είναι ευκολότερο πια ναδιαβάζεις τον ξένο Τύπο, από ό,τι πριναπό είκοσι χρόνια, επειδή δεν χρειάζε-ται να τον αναζητήσεις στη βιβλιοθήκηή τους πάγκους του ξένου Τύπου, αλλάνα τον διαβάσεις από το διαδίκτυο. Θαέλεγα, λοιπόν, πως υπάρχουν πολλα-πλές επιπτώσεις.

Όσον αφορά την Σίλικον Βάλεϊ, δη-λαδή την Google, δεν έχω καμία αμφι-βολία πως προσπαθούν να κατασκευά-σουν συναίνεση. Γνωρίζουμε πώς λει-τουργεί. Αν για παράδειγμα θέλεις ν’αγοράσεις κάτι, θα το ψάξεις στο Goo-gle. Η ιεράρχηση της λίστας αποτελε-σμάτων προκύπτει από τις διαφημίσεις,χωρίς να σημαίνει ότι αυτά είναι τα πιοσημαντικά. Πρόκειται για μια αντανά-κλαση του μοντέλου επιχειρηματικότη-τας, το οποίο στηρίζεται στη διαφή-μιση, ένα από τα βασικά φίλτρα του«μοντέλου προπαγάνδας».

Πρέπει να παραδεχτώ, όμως, πωςχρησιμοποιώ το Google συνεχώς. Χαί-ρομαι που υπάρχει. Αλλά, δεν συγκρί-νεται με το πώς προσλαμβάνεις τις πλη-ροφορίες όταν τις διαβάζεις στους«New York Times» ή τη «WashingtonPost» ή τη «Wall Street Journal». Και αςμην ξεχνάμε πως η Google, όπως καιάλλες εταιρείες, μ’ ένα εξελιγμένο σύ-στημα επιτήρησης προσπαθούν να ανα-κτήσουν προσωπικά δεδομένα, συνή-θειες και αντιδράσεις των πελατώντους, ώστε να βρουν πώς πρέπει να πα-

ρουσιάζεται η πληροφορία σε αυτούς.Είναι πιο εξελιγμένοι και από την NSA(Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας), όσοναφορά την επιτήρηση.

Ο πρώην αρχισυντάκτης της «Wash-ington Post», Ρόμπερτ Κάιζερ, έγραψεσχετικά: «Οι ειδήσεις, όπως τις γνωρί-ζουμε, βρίσκονται σε κίνδυνο. Όπωςκαι η δημοκρατική διακυβέρνηση, ηοποία εξαρτάται από τον αποτελεσμα-τικό έλεγχο που θα ασκήσουν τα ειδη-σεογραφικά μέσα. Και τα δύο υπονο-μεύονται από τις κοινωνικές αλλαγέςπου επέφεραν οι ψηφιακές τεχνολο-γίες, μια από τις πιο ισχυρές δυνάμειςπου ανέπτυξε η ανθρωπότητα». ∆ενείναι μόνο οι μεγάλοι δημοσιογραφικοίόμιλοι, που υποφέρουν οικονομικά καιφαίνεται πώς δεν θα επιβιώσουν, αλλάκαι αμέτρητες τοπικές εφημερίδες στιςΗΠΑ και την Αγγλία, οι οποίες κλεί-νουν. Ξέρω πως ορισμένους από αυτούςτους ομίλους τους αντιμετωπίζεις ως

κατασκευαστές συναίνεσης, όμως πώςμπορούμε να χρηματοδοτήσουμε τηνποιοτική δημοσιογραφία στη νέα ψη-φιακή εποχή;

Πώς χρηματοδοτείται το BBC;

Από τους πολίτες…Πάρτε για παράδειγμα τις ΗΠΑ και

την πρώτη τροπολογία του Συντάγμα-τος περί ανεξιθρησκείας, ελευθερίαςτου Τύπου και της έκφρασης, η οποίαέχει διπλή λειτουργία. Απαλλάσσει τονπληροφοριοδότη από τον κρατικόέλεγχο, παρέχοντας στο λαό το δι-καίωμα στην πληροφορία. Έτσι, ανανατρέξετε στους μεταπολεμικούς νό-μους, θα δείτε πως εξασφάλισαν δημό-σια χρηματοδότηση στις εφημερίδες,στην προσπάθειά τους να διαμορφώ-σουν ένα ευρύ φάσμα διάδοσης πληρο-φοριών. Πρόκειται για ένα λογικό μον-τέλο, στη λογική της θετικής και αρνη-τικής ελευθερίας. Πλέον έχουμε μόνοαρνητική ελευθερία, την ελευθερία απότον εξωτερικό έλεγχο ή τη θετική ελευ-θερία να εκπληρώνεις τους νόμιμουςστόχους της ζωής σου, στην παρούσαπερίπτωση, την απόκτηση πληροφο-ριών. Αυτή είναι μια μάχη που δίνεται

Ο κόσμος τωνεπιχειρηματιώνπροτίθεται να ανεχθείτην αποκάλυψηκυβερνητικώνπαρεμβάσεων στηνπροσωπική καιεπαγγελματική ζωή,καθώς δεν θέλει έναισχυρό καιπαρεμβατικό κράτος.

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΑΙ ∆ΙΑΝΟΗΤΗ, ΝΟΑΜ ΤΣΟΜΣΚΙ

Οι δημοσιογραφικές πηγές ολοένα και στερεύουνΠριν τρεις δεκαετίες, ο Νόαμ Τσόμσκι, ένας από τους μεγαλύτερους διανοούμενους της

εποχής μας, άσκησε δριμύτατη κριτική στα δυτικά μίντια με το βιβλίο που συνυπέγραψε μετον Έντουαρντ Χέρμαν «Κατασκευάζοντας συναίνεση». Σύμφωνα με αυτό, τα δυτικά μίντιαπαράγουν τη συναίνεση που απαιτούν οι κυρίαρχες ελίτ της κοινωνίας. Με «φίλτρα», τα οποίακαθορίζουν τι αποτελεί «είδηση» και τι αρνητική ανάδραση στις περιστασιακές παρεκκλίσειςτων ΜΜΕ, ο Τσόμσκι αποδεικνύει πώς η προπαγάνδα μπορεί να οδηγήσει τα μίντια σε αυτο-λογοκρισία. Ωστόσο, έκτοτε πολλά έχουν αλλάξει. Σήμερα έχουμε το διαδίκτυο. Συζητάμε μετον Νόαμ Τσόμσκι για τα σημερινά ΜΜΕ.

Τα εμπορικά μίντια δενείναι τίποτα λιγότεροαπό επιχειρήσεις, πουπρέπει να είναι θελκτι-κές στην αγορά, άρα καιστους επιχειρηματικούςομίλους.

“

«Ο γενικόςπληθυσμός

δενγνωρίζει τι

συμβαίνεικαι δεν

γνωρίζεικαν ότι δεν

τογνωρίζει»

Όσο διευρύνεται η ποικιλία των διαθέσιμων ΜΜΕ,τόσο καλύτερα θα είναι τα πράγματα

Η ΕΠΟΧΗ 10 Μαΐου 2015 3311ΘΕΩΡΙΑ

εδώ και αιώνες. Αμέσως μετά τον δεύ-τερο παγκόσμιο πόλεμο, στις ΗΠΑ ανα-πτύχθηκε ένας μεγάλος διάλογος για τοκατά πόσο τα μίντια πρέπει να υπηρε-τούν αυτή τη διπλή λειτουργία, παρέ-χοντας ένα ποσοστό ελευθερίας ελέγ-χου -το οποίο ήταν αποδεκτό σε όλα ταεπίπεδα- και επιπλέον την παροχή στονπληθυσμό του δικαιώματος πρόσβασηςσε ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών ήαπόψεων. Το πρώτο μοντέλο, ο εταιρι-κός ελευθερισμός, είναι αυτό που κέρ-δισε. Το δεύτερο εγκαταλείφθηκε. Είναιένας από τους λόγους που οι ΗΠΑέχουν αναπτύξει πολλά περιφερειακάτοπικά ραδιόφωνα, σε σύγκριση μεάλλες χώρες. Εξαρτάται από το τιζητάς. Ένα εναλλακτικό μοντέλο, τοοποίο θεωρώ πως αποτελεί τον πυρήνατης λειτουργικής δημοκρατίας, είναι ηδημόσια στήριξη του ευρύτερου δυνα-τού φάσματος πληροφοριών και αναλύ-σεων.

Η διαφημιστική εξάρτησητου Τύπου

Ελλείψει ενός καλού επιχειρηματικούμοντέλου, νέοι δημοσιογραφικοί όμιλοιόπως το Buzzfeed ή το Vice, προωθούντη λεγόμενη «native advertising», μιαμορφή διαδικτυακής διαφήμισης πουπαραπλανά τον καταναλωτή, ο οποίοςνομίζει πως διαβάζει ένα άρθρο, παράμια πληρωμένη διαφήμιση. Πρόκειταιουσιαστικά για κεκαλυμμένη διαφή-μιση. Μάλιστα, ως και ο «Guardian»δημοσίευσε αντίστοιχο κείμενο για τηνGoldman Sachs. Ποια η άποψή σας γιααυτή τη μορφή διαφήμισης;

Πρόκειται για ένα σοβαρό και μεγάλοπρόβλημα, το οποίο εξαπλώνεται, ενώδεν θα έπρεπε να υπάρχει. Η εξάρτησητου Τύπου από τις διαφημίσεις διαμορ-φώνει, ελέγχει και εν τέλει καθορίζει τιπαρουσιάζεται στο κοινό. Αν ανατρέ-ξετε και πάλι στο βιβλίο μας θα δείτεπώς η ιδέα της διαφημιστικής εξάρτη-σης διαστρεβλώνει την έννοια της ελευ-θερίας των μέσω ενημέρωσης. Άλλω-στε, τα εμπορικά μίντια δεν είναι τίποταλιγότερο από επιχειρήσεις, που πρέπεινα είναι θελκτικές στην αγορά, άρα καιστους επιχειρηματικούς ομίλους.

Σοκαρίστηκα από τα αποτελέσματαέρευνας της παγκόσμιας εταιρείας δη-μόσιων σχέσεων Edelman για το κατάπόσο οι αναγνώστες αναγνωρίζουν ανδιαβάζουν διαφήμιση ή άρθρο, σύμ-φωνα με τα οποία 60% των αναγνω-στών δεν γνώριζαν πως διαβάζουν δια-φημίσεις…

Αυτό πάντα ίσχυε. Η επίδραση των

διαφημιστικών εταιρειών και των εται-ρειών δημοσίων σχέσεων είναι αισθητήστα μίντια, τόσο σε επίπεδο ειδήσεωνόσο και σε επίπεδο σχολιασμών. Όμως,δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά,έτσι είναι η αγορά.

Αναγκαία η ποικιλίατων διαθέσιμων Μέσων

Πρόσφατα, o «Guardian» και η «Wa-shington Post» αποκάλυψε επιχείρησηπαρακολούθησης τηςNSA εναντίον του Έν-τουαρντ Σνόουντεν. Τέ-τοιες αποκαλύψεις θαλέγαμε πως εξασθενούντο μοντέλο προπαγάν-δας ή αποτελούν εξαί-ρεση στον κανόνα;

Το μοντέλο προπαγάν-δας, όπως το αναπτύ-ξαμε, αποτελεί μιαπρώτη καλή προσέγγισητου τρόπου λειτουργίαςτων μίντια. Όμως, υπάρ-χουν και άλλοι παράγον-τες. Αν ανατρέξετε στο«Κατασκευάζοντας συ-ναίνεση», θα δείτε πωςτο ένα τρίτο του βιβλίου,που κανείς δεν φαίνεταινα έχει διαβάσει, υπερα-σπίζεται τα μίντια απότην κριτική των οργανώ-σεων υπεράσπισης πολι-τικών δικαιωμάτων,όπως η ΜΚΟ FreedomHouse. Υπερασπίζεται

τον επαγγελματισμό και την ακρίβειατων μίντια στις αναφορές τους από μιασκληρή κριτική, σύμφωνα με την οποίααντιμετωπίζονται ως προδότες και υπο-νομευτές της κυβερνητικής πολιτικής.Τα μίντια δυσαρεστήθηκαν από αυτήτην υπεράσπιση, η οποία έγινε όταναναφερθήκαμε στην Tet Offensive(ΣτΜ: εκστρατεία αντεπίθεσης τωνΒιετκόνγκ στο Βιετνάμ το 1968), κατάτη διάρκεια της οποίας οι δημοσιογρά-φοι αποδείχθηκαν ειλικρινείς, θαρρα-λέοι, ακριβείς και επαγγελματίες, πα-

ρότι η δουλειά τους γινόταν σ’ ένα πλαί-σιο σιωπηρής συναίνεσης στο σύστημαπροπαγάνδας. Το σύστημα προπαγάν-δας ήταν «ό,τι κάνουμε στο Βιετνάμείναι δίκαιο και σωστό». Αυτό υποστη-ρίζει παθητικά το δογματικό σύστημα.Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, υπονό-μευε την κυβέρνηση δείχνοντας πως οιισχυρισμοί της ήταν ψευδείς. ∆είτεακόμα την αποκάλυψη του Γουότεργ-κεϊτ ή διεφθαρμένων επιχειρήσεων. Μίααπό τις καλύτερες πηγές αποκάλυψηςτης διαφθοράς είναι οι επιχειρηματίες.Τα μίντια καλώς αποκαλύπτουν τέτοιεςπεριπτώσεις, ωστόσο ο κόσμος των επι-χειρηματιών προτίθεται να ανεχθεί τηναποκάλυψη της διαφθοράς. Προτίθε-ται, επίσης, να ανεχθεί την αποκάλυψηκυβερνητικών παρεμβάσεων στην προ-σωπική και επαγγελματική ζωή, καθώςδεν θέλει ένα ισχυρό και παρεμβατικόκράτος. Ο «Guardian» δεν πρέπει ναυπόκειται σε κριτική γιατί αποκάλυψετο περιεχόμενο του φακέλου Σνόουν-τεν, άλλωστε αυτό όφειλε να κάνει.Όπως προείπα, υπάρχουν πολλοί πα-ράγοντες, ωστόσο επιλέγουμε αυτούςπου θεωρούμε ως τους πιο σημαντι-κούς, αλλά όχι τους πιο εμπεριστατω-μένους, δημιουργώντας έτσι αντιπαρα-δείγματα.

Και αυτό, κατά τη γνώμη σας, αποτε-λεί ένα αντιπαράδειγμα;

Όχι. Πρόκειται για την απόδειξη ότιυπάρχουν και άλλα ζητήματα, ότι, σεαντίθεση με άλλους σημαντικότερουςπαράγοντες, υπάρχουν και δευτερεύον-τες παράγοντες, όπως ο επαγγελματι-σμός και η επαγγελματική ακεραιότητα.

Θεωρείτε πως η συμμετοχική χρημα-τοδότηση μπορεί να ανεξαρτητοποιήσειτη δημοσιογραφία;

Ως γενική αρχή, πιστεύω πως οτιδή-ποτε αυξάνει την ποικιλία και το εύροςτων μίντια είναι ευεργετικό. Φυσικά,μία τέτοια προσέγγιση μπορεί να δημι-ουργήσει άλλα προβλήματα, όπως συμ-βαίνει με κάθε προσέγγιση. ∆εν υπάρχειιδανικός τύπος που δεν γεννά προβλή-ματα, ωστόσο όσο διευρύνεται η ποικι-λία των διαθέσιμων Μέσων, τόσο καλύ-τερα θα είναι τα πράγματα.

* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στοbyline.com (14/4/2015).

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΑΙ ∆ΙΑΝΟΗΤΗ, ΝΟΑΜ ΤΣΟΜΣΚΙ

Οι δημοσιογραφικές πηγές ολοένα και στερεύουν

Ένα εναλλακτικό μον-τέλο, το οποίο θεωρώπως αποτελεί τον πυ-ρήνα της λειτουργικήςδημοκρατίας, είναι η δη-μόσια στήριξη του ευ-ρύτερου δυνατού φά-σματος πληροφοριώνκαι αναλύσεων.

“Οι δημοσιογράφοι φέρονταιως κακομαθημένοι έφηφοι

Ποια η γνώμη σας για το «Charlie Hebdo», για αυτή την «άνευ όρων ελευθε-ρία του λόγου»;

Πρέπει να υποστηρίξουμε σθεναρά την ελευθερία του λόγου. Συμπτωμα-τικά, ένα από τα καλά των ΗΠΑ, σε αντίθεση με την Αγγλία, είναι πως υπάρχειυψηλή προστασία της ελευθερίας του λόγου. Ωστόσο, αυτή δεν σημαίνει έλ-λειψη υπευθυνότητας. Για παράδειγμα, είμαι υπέρ της ελευθερίας του λόγου,αλλά αν κάποιος αποφάσιζε να τοποθετήσει μια μεγάλη διαφημιστική ταμπέλαστην πλατεία Τάιμς της Νέας Υόρκης, η οποία θα εκθείαζε την αποστολή τωνΕβραίων στους θαλάμους αερίων, δεν θεωρώ πως θα έπρεπε να απαγορευτείαπό το κράτος, παρότι δεν θα την υποστήριζα.

Θεωρείς πως οι σκιτσογράφοι του «Charlie Hebdo» στερούνταν υπευθυνό-τητας;

Πιστεύω πως φέρονταν ως κακομαθημένοι έφηβοι, ωστόσο αυτό δεν δι-καιολογεί τη δολοφονία τους. Άλλωστε, αυτό θα μπορούσα να το πω για έναμεγάλο μέρος εκπροσώπων του Τύπου. Θεωρώ πως συχνά είναι ανεύθυνοι.Για παράδειγμα, η υπεράσπιση του μεγαλύτερου εγκλήματος του αιώνα, τηςεισβολής στο Ιράκ, από τον αμερικάνικο και αγγλικό Τύπο ήταν σαφώς πιοανεύθυνη από το «Charlie Hebdo». Οδήγησε στην καταστροφή του Ιράκ και τηνεπιβολή μιας θρησκευτικής διαμάχης, η οποία καταστρέφει την περιοχή.Πραγματικά ήταν ένα τεράστιο έγκλημα. Η επιδρομή είναι το υπέρτατο διε-θνές έγκλημα, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η στάση, λοιπόν, του Τύπουθεωρώ πως ήταν ανεύθυνη, ωστόσο δεν πιστεύω πως πρέπει να κλείσει.

Το κίνημα πρέπει να βρει ταεπόμενα βήματά του, καθώςπια οι δομές αλληλεγγύηςείναι πολλές και παντού, αλλάχρειάζεται να συντονιστούν,να βρουν και νέους τρόπουςανάπτυξής τους.

“

Σήμερα ολοκληρώνεται η πρώτηπανελλαδική συνάντηση δομώναλληλεγγύης στο Γεωπονικό πα-

νεπιστήμιο, η οποία στόχο έχει να συγ-κεντρώσει τη συλλογική εμπειρία αυτο-οργάνωσης, προκειμένου να ανταπο-κριθούν οι δομές στις νέες προκλήσεις.Στη συνάντηση εκπροσωπήθηκαν εκα-τοντάδες δομές από τους Χωρίς Μεσά-ζοντες, κοινωνικά φροντιστήρια καιαλληλέγγυα εκπαιδευτήρια, δομές κοι-νωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας,τροφής και υγείας, αλληλέγγυες δομέςσωματείων, πολιτιστικές ομάδες.

«Μπαίνουν καινούρια πλέον ερωτη-ματικά. Βρισκόμαστε μπροστά σε νέεςπροκλήσεις πώς θα αναδείξουμε τιςσυλλογικές δράσεις, πώς θα ξαναδούμετο τεχνικό πλαίσιο, πώς θα ανακαλύ-ψουμε ή θα διανέμουμε πόρους για τηνικανοποίηση των αναγκών. Μας προ-βληματίζει η περαιτέρω ανάπτυξη τουκινήματος αλληλεγγύης. Θέλουμε με-γαλύτερη ακόμα σύνδεση των κινημά-των μεταξύ τους, αλλά και με την κοι-νωνία, να δυναμώσουμε τις δομές, ναπαροτρύνουμε τον κόσμο να συμμετέ-χει, να αυξήσουμε την οργανωτικότητάμας, αλλά και να συμβάλλουμε με προ-τάσεις ακόμα και στον κυβερνητικόέλεγχο», εξηγεί ο Κώστας Βενιώτης

από την Αλληλεγγύη για Όλους.Εδώ και τέσσερα χρόνια, η κρίση γέν-

νησε ένα πολύμορφο κίνημα αλληλεγ-γύης, το οποίο μέσα από τις ποικίλεςδομές του προσπάθησε και προσπαθείνα συμβάλλει στη στήριξη της κοινω-νίας, αλλά και στη διαμόρφωση μιαςκουλτούρας αυτοοργάνωσης, κοινωνι-κής συμμετοχής, ισοτιμίας και δημο-κρατίας. Σήμερα, το κίνημα πρέπει ναβρει τα επόμενα βήματά του, καθώς πιαοι δομές αλληλεγγύης είναι πολλές καιπαντού, αλλά χρειάζεται να συντονι-στούν, να βρουν και νέους τρόπουςανάπτυξής τους. Τον επόμενο μήνα θααρχίσει να εφαρμόζεται το κυβερνητικόπρόγραμμα για την αντιμετώπιση τηςανθρωπιστικής κρίσης και είναι πολύσημαντικός ο ρόλος που θα πρέπει νααναλάβουν οι δομές, κυρίως, για τονεντοπισμό των ανθρώπων που έχουνανάγκη, αφού δυστυχώς η απόκρυψηκάποιας ανάγκης δεν είναι σπάνια. Καιύστερα, αυτό το πρόγραμμα δεν φτάνεινα καλύψει όλους. Θα χρειαστούν καιάλλες, σε πολλά επίπεδα, παρεμβάσεις.

Έτσι, στα εργαστήρια που οργανώθη-καν οι δομές αλληλεγγύης προσπάθη-σαν να συγκεντρώσουν τη συσσωρευ-μένη εμπειρία, να απαντήσουν σε ερω-τήματα, αλλά και να συνδιαμορφώσουν

νέες ιδέες και προτάσεις για τα επό-μενα βήματα. «Οι δομές αλληλεγγύηςαναπτύσσονται κάθε μέρα. ∆ημιουργεί-ται πλέον ένα δίκτυο που ανταλλάσσειπληροφορίες, εμπειρίες, αλλά και πό-ρους. Αυτό το ζωντανό δίκτυο θα εξα-σφαλίσει την αποτελεσματικότητα τωνδομών αλληλεγγύης», προσθέτει ο Κ.Βενιώτης.

Η σύνδεση των δομών, λοιπόν, είναιτο μεγαλύτερο στοίχημα της επόμενηςπεριόδου, καθώς η ενδυνάμωσή τουςθα συνδράμει στην ανάπτυξή τους.Πλέον υπάρχει η δυνατότητα εντοπι-σμού και ανταλλαγής πόρων. Αν μίαδομή υγείας έχει ένα φάρμακο πουχρειάζεται μία άλλη δομή θα εντοπιστείή αν μία περιοχή παράγει άφθονο λάδικαι άλλη πορτοκάλια θα υπάρξει αν-ταλλαγή πόρων. Σε αυτό έχει βοηθήσειπολύ η Αλληλεγγύη για Όλους, η οποίαπροσπαθεί να επιτύχει τη σύνδεση τωνδομών, να προωθήσει το κίνημα αλλη-λεγγύης αλλά και να το συνδέσει με αλ-ληλέγγυους στο εξωτερικό. «Καλούμετον κόσμο να λειτουργήσει συλλογικάκαι να μπει στις δομές και μετά οιδομές να αναπτυχθούν και να ξεκινή-σουν άλλοι», καταλήγει ο Κ. Βενιώτης.

Ιωάννα ∆ιαλεισμά

ΠΡΩΤΗ ΠΑΝΕΛΛΑ∆ΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ∆ΟΜΩΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

∆οµές ενωµένες,ποτέ νικηµένες

11.00 –14.00Εργαστήρι (αμφ.Φραγκόπουλου):Εξοικονομώντας πόρουςΤα τρόφιμα και τα φάρμακασυγκεντρώνονται πια μεαρκετή δυσκολία, γεγονός πουόλοι/όλες το αντιμετωπίζουμεστις δράσεις μας. Είναι στ’αλήθεια τόσο σπάνια ή μήπωςπρέπει να αρχίσουμε να κοιτάμεκι αλλού; Με ποιους τρόπουςκαι ποιες συνέργειες θααναζητήσουμε τον πλούτο τηςχώρας;

Εργαστήρι για τη Στέγη(Αίθουσα Α): «Ένα κεραμίδιπάνω από το κεφάλι μας»Σπίτια, καταστήματα καιαγροτεμάχια συνεχίζουν ναεκπλειστηριάζονται. Οιεξώσεις ενοικιαστώναυξάνονται και μαζί τους ηανασφάλεια. Ταυτόχρονα γύρωμας είναι υπαρκτό ένα μεγάλοκτιριακό απόθεμα σε αχρησία.Το διεκδικούμε; Με ποιουςτρόπους και για ποιες χρήσεις;Πώς αντιδρούμε απέναντι σ’αυτή την πραγματικότητα;

Εργαστήρι ΚΙΦΑ (Αίθουσα Β):«Την υγειά μας να ‘χουμε!»Νέα κατάσταση, νέα καθήκοντα!Πώς τα κοινωνικά ιατρεία καιφαρμακεία αλληλεγγύηςμπορούν να διευρύνουν τουςτρόπους και τα πεδίαπαρέμβασης; Αναζητούμε ταεργαλεία μεγαλύτερουσυντονισμού και προσεγγίζουμενέες θεματικές.

14.00-16.00Καταληκτική συνάντηση:Παρουσιάζουμε τασυμπεράσματα, τουςπροβληματισμούς και τις ιδέεςπου συζητήθηκαν σταεργαστήρια μας καισυνδιαμορφώνουμε το μήνυματης συνάντησης.Συντονιζόμαστε καιπροχωράμε!

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΚΥΡΙΑΚΗΣ