ΔΕΝ ΑΠΗΧΟΥΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΣ Τηλ. 6934009040 ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ … file«Η...

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ - Τεῦχος 25ο - Ἰούλιος - Σεπτέμβριος 2016

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑἩ Θεία Λειτουργία

Ἀρχιμ Αἰμιλιανοῦ Σιμωνοπετρίτου 3laquoΟἱ τά Χερουβείμ μυστικῶς εἰκονίζοντεςraquo

Ἱερομονάχου Γρηγορίου 8Θεία Λειτουργία (ἐξέλιξη - μέρη)

Χριστογιάννη Φουρλάνου δασκάλου - θεολόγου10Ἅγιος Δονᾶτος

Φωτίου Ἀρ Δημητρακοπούλου καθηγητῆ Πανεπ Ἀθηνῶν 14Σ χολιάζοντας τήν ἐπικαιρότητα

Ἰωάννας Σάντα φιλολόγου 17Ἡ ἀνοικοδόμηση τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρα

Νικήτα στόν Πόρο Λευκάδος 20Τό Μετόχι τῆς ἹΜ Φανερωμένης Λευκάδος τῆς Μεταμορφώσεως

τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ στό Κατωμέρι Μεγανησίου22Ὁ ὕμνος τῆς ἀγάπης

Ἀπόδοση ΔΕ Σολδάτος 24laquoὉ Ἑλληνισμός ἐπέτυχε ἀπό τό Γένος

ἀλλrsquo ἀπέτυχε ὡς Κράτοςraquo 22Δραστηριότητες Σωματείου28Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν ἹΜ Φανερωμένης30Ὀπισθάμβωνος εὐχή31

ΕΚΔΟΤΗΣΤό ΔΣ τοῦ Σωματείου

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ Γίνονται δεκτές προαιρετικές προσφορές

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝΔΕΝ ΑΠΗΧΟΥΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΣ ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ

ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ laquoΜΕΛΙΣΣΑraquo

570 21 ἈσπροβάλταΘεσσαλονίκης

Τηλ 23970 23313Fax 23970 21754

Ε-mail melissamelissaprintcom

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣΣωματεῖο φίλων Ἱερᾶς Μονῆς

Παναγίας Φανερωμένης Λευκάδος8ης Μεραρχίας

(ἔναντι ἹΝ Ἁγίου Μηνᾶ)ΤΚ 31 100 ΛΕΥΚΑΔΑ

Τηλ 6934009040Endashmail filoimflefkadosgmailcom

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Τεῦχος 25οἸούλιος-Σεπτέμβριος

2016

Ἅγιο Βῆμα ἹΜ Φανερωμένης

Τά Πριγκιπόνησα τῆς ΛευκάδοςΜαδουρῆ Σκορπιός

amp Μεγανήσι

laquoΗ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗraquo Βηματισμοί ἀπό τόν λόφο τῆς Κυρᾶς 3

Ἡἐκκλησία ἀγαπητοί μου μέσαεἰς τὴν ὁποίαν εἴμεθα τώρα ἡκάθε ἐκκλησία εἶναι ἕνα ἐκμα-

γεῖον μία προτύπωσις ἕνας τύπος μίαεἰκόνα ἕνα κομμάτι τοῦ οὐρανοῦ Ὅτανεἴμεθα εἰς τὴν ἐκκλησίαν νοιώθομε πραγ-ματικά πώς εἴμεθα εἰς τὸν οὐρανόν Γιατὶὑπάρχει ὁ τόσο μεγάλος τροῦλλος ἐπάνωΓιὰ νὰ ὑψώνη τὴν καρδία μας ἀκριβῶςπρὸς τὸν οὐρανόν Γιατὶ ὑπάρχει αὐτὴ ἡὡραία πύλη πού ἀνοίγει ὅταν γίνεται λει-τουργία Γιὰ νὰ μᾶς δείχνη πῶς ἀνοίγουντὰ οὐράνια Γιατὶ εἶναι γεμάτη ἀπὸ σταυ-ρούς Γιατὶ ἐκεῖ ἐπάνω εἰκονίζει τὸνΧριστὸν πού λειτουργεῖ Γιὰ νὰ δείχνη ὅτιὅταν εὑρισκώμεθα ἐδῶ μεταφερόμεθα εἰςτὸν οὐρανόν Ζοῦμε μυστικὰ ἀλλὰ καὶπραγματικὰ στιγμὲς οὐράνιες

Γι αὐτὸ καὶ ὁ Γρηγόριος Παλαμᾶς λέ-γει ὅτι ἡ ἐκκλησία laquoἐφ ὑψηλοῦ κεῖταιἀγγελικὸς τις ἄλλος οὖσα καὶ ὑπερκό-σμιος χῶροςraquo ἕνας ἀγγελικός ἕνας ὑπερ-κόσμιος χῶρος εἶναι αὐτὸς ἐντὸς τοῦὁποίου εὑρισκόμεθα Ὁ ναός μᾶς λέγειlaquoεἰς οὐρανὸν ἀνάγει τὸν ἄνθρωπονκαί αὐτῷ παρίστησι τοῦτον τῷ ἐπὶ πάν-των Θεῷraquo μᾶς παίρνει ἡ ἐκκλησία καὶ μᾶς

ἀνεβάζει καὶ μᾶς παριστᾶ ἐνώπιον τοῦ ἰδί-ου τοῦ Θεοῦ Ἄραγε τὸ νοιώθομε Ὅτανἐρχώμεθα εἰς τὴν ἐκκλησίαν ὑπάρχουνστὴν ψυχὴ μας αἰσθητήρια πού συλλαμ-βάνουν αὐτὴν τὴν πραγματικότητα

Εὑρισκόμεθα εἰς τὴν ἐκκλησίαν Εἶναιὁ πιὸ κατάλληλος τόπος γιὰ νὰ δοῦμε τὸνοὐρανόν Ἀλλὰ ποιό εἶναι τὸ παράθυροΠῶς θὰ τὸ ἀνοίξωμε Μὰ εἶναι τόσο ἁπλόΠαράθυρο εἶναι ἡ θεία λειτουργία τὴνὁποίαν ἐπιτελοῦμε

Πῶς ἀρχίζει ἡ λειτουργία laquoΕὐλογημέ-νη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶτοῦ Ἁγίου Πνεύματος Ἀμήνraquo Γιατὶ ἀρχί-ζει ἔτσι ὁ ἱερεύς Τὶ θέλει να πῇ Μπροστὰμας ἀνοίγει ὁ Χριστὸς ἕνα ἐξαίσιο θέαμαΜπροστὰ μας παρουσιάζει μία οὐράνιαὀπτασία Μπροστὰ μας ὁ Χριστὸς ἀνοίγειτὴν βασιλείαν του

Ὁ ἱερεὺς τὸ καταλαβαίνει τὴν ὥρα ἐκεί-νην εἰς τὸ θυσιαστήριον Κτυπᾶ δυνατὰ ἡκαρδία του πάει νὰ τυφλωθῆ ὅπως τυ-φλώθηκε ὁ Παῦλος στὸν δρόμο πρὸς τὴνΔαμασκόν ὅταν εἶδε τὸν Χριστόν Τὰ μά-τια του τὰ πνευματικὰ βλέπουν τὸ ἐκθαμ-βωτικὸ φῶς τοῦ Θεοῦ Γι αὐτὸ γεμᾶτοςἔκστασι ξεσπᾶ laquoΕὐλογημένη ἡ βασιλεία

Ἀρχιμ Αἰμιλιανοῦ Σιμωνοπετρίτου

laquoΗ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗraquo Βηματισμοί ἀπό τόν λόφο τῆς Κυρᾶς4

τοῦ Πατρὸςκαὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ

τοῦ Ἁγίου Πνεύμα-τοςraquo Ἡ δόξα σου στὴν

βασιλεία σου Χριστέ μουγεμίζει τὰ πάντα

Ἑπομένως ὅταν λέγῃ ὁ ἱερεὺς laquoΕὐλο-γημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρόςraquo ξεχνά-ει τὸν ἑαυτὸν του τὸ σπίτι του Ξεχνά-

ει τὸν κόσμο ὅλα ἐκεῖνα πού βλέπει καὶπροσηλώνει τὴν καρδία του καὶ τὴν σκέ-ψι του σὲ ἐκεῖνα πού καταλαβαίνει τὰ μυ-στικά τὰ ἀόρατα ποὺ τοῦ παρουσιάζειμπροστὰ του ὁ Χριστὸς

Μπροστὰ μας λοιπὸν ὁλόκληρη ἡἘκκλησία Μπροστὰ μας παρὼν ἀληθινάοὐσιαστικά μυστικὰ ὁ Χριστός laquoΟὗεἰσίν δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸνὄνομαraquo ἐκεῖ ἀνάμεσά τους εἶμαι καὶ ἐγώλέγει ὁ Χριστός Αὐτὸ γίνεται τὴν ὥρα τῆςλειτουργίας

Εἶναι τώρα μπροστὰ μας ὁ Χριστός πούσταυρώθηκε ποὺ ἀναστήθηκε ποὺ ἀνα-λήφθηκε

Ὅλα αὐτά πού βλέπομε ἐδῶ μέσα οἱπολυέλαιοι ὁ ἱερεύς ἡ ἁγία Τράπεζα τὸΕὐαγγέλιον τὰ τίμια δῶρα ἡ εἴσοδος ἡμικρὰ καὶ ἡ μεγάλη τὰ πάντα γίνονται ση-μάδια τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ

Ἑπομένως μὲ τὴν θείαν λειτουργίαν συ-νεχίζομε τὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ καί κάθεφορά πού τὴν τελοῦμεν εἶναι σὰν νὰἕλκωμε καὶ φέρωμε κοντὰ μας τὸν ἴδιοντὸν Χριστόν Αὐτὸ λέγει καὶ ἡ εὐχὴ laquoὉἄνῳ τῷ Πατρὶ συγκαθήμενος καὶ ὧδε ἡμῖνἀοράτως συνὼνraquo εἶσαι ἐπάνω στὸνοὐρανὸ καὶ ταυτόχρονα ἀόρατα ἀληθινὰὅμως ἐδῶ ἐνώπιόν μας Γι αὐτὸ καὶ ὁἱερεύς ὅταν θέλῃ νὰ κοινωνήσῃ τὸν κοι-τάζει μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς του καὶ τοῦμιλάει στὸ δεύτερο ἑνικὸ πρόσωπο laquoΚαὶκαταξίωσον τῇ κραταιᾷ σου χειρὶ μετα-

δοῦναι ἡμῖντοῦ ἀχράντου σου

σώματος καὶ τοῦ τι-μίου σου αἵματοςraquo Ἐσύ

Χριστέ μου μὲ τὴν κραταιὰνσου καὶ πανακήρατον χεῖρα δῶσε

μου τὸ ἄχραντον σῶμά σου καὶ τὸ τίμιοναἷμά σου

Ἑπομένως ὅταν κανεὶς ἔρχεται εἰς τὴνλειτουργίαν πρέπει νὰ ἔρχεται μὲ τὴν σκέ-ψι ὅτι ἔρχεται νὰ ἀνταμώση τὸν Χριστὸνκαὶ ἀκόμη μὲ τὴν λαχτάρα νὰ τὸν ἀκουμ-πήση ὅπως λέγει ὁ Μεθόδιος laquoἀγνεύω σοικαὶ λαμπάδας φαεσφόρους κρατοῦσανυμφίε ὑπαντάνω σοιraquo Νυμφίε Χριστέδιατηρῶ τὸν ἑαυτόν μου ἁγνὸν καὶ κα-θαρὸν καὶ κρατῶ φωτεινὲς λαμπάδεςστὰ χέρια μου γιὰ νὰ σὲ ὑποδεχθῶ Ἔτσιπρέπει νὰ ἐρχώμεθα εἰς τὴν θείαν λει-τουργίαν ἡ ὁποία εἶναι ἡ παρουσία τοῦΧριστοῦ καὶ τῆς βασιλείας του

Μία λιτανεία πρὸς τὸ θυσιαστήριονεἶναι ἡ λειτουργία μία πορεία πρὸς τὸνοὐρανόν Βρίσκομαι στὴν λειτουργία ση-μαίνει ὅτι μπῆκα ἀληθινά ὄχι φανταστι-κά στὸν δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ εἰς τὸν οὐρα-νόν

Ὅλα τὰ καθημερινὰ γεγονότα τῆς ζωῆςμας μποροῦν νὰ μποῦν στὴν βασιλεία τοῦΘεοῦ νὰ γίνουν μάλιστα γεφύρια ποὺ θὰμᾶς ὁδηγήσουν εἰς αὐτήν Σοῦ τὰ ἐξα-γιάζει ὁ Θεὸς καὶ σοῦ δίνει δύναμιν νὰ πο-ρευθῇς ὅλην τὴν ἑβδομάδα Ὅλα αὐτὰπαίρνουν μίαν θέσι καὶ μίαν ἀξία ἐνώπιοντοῦ Χριστοῦ ἀρκεῖ νὰ μὴν ξεχνᾶμε ὅτι ὁσκοπὸς μας τὸ τέρμα μας εἶναι ἡ βασι-λεία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ψυχὴ μας νά διψάῃγι αὐτὴν

Συνεπῶς μέσα στὴν λειτουργία ταξι-δεύαμε πρὸς τὴν βασιλείαν τοῦ Χριστοῦκαὶ ταυτόχρονα βρισκόμαστε εἰς αὐτήνΜᾶς ἔχει ἀνεβάσει ὁ Χριστὸς εἰς τὸν


οὐρανὸν ἢ καλύτερα ἔχει κατεβάσει εἰς τὴνἐκκλησίαν μας τὸν οὐρανόν Ὅλα τὰἀγαθά τὴν σωτηρία μας τὴν ἁγιότητα τὴνταπείνωσί του τὰ χαρίσματά του γενικάμᾶς τὰ δίνει σὰν laquoπροῖκαraquo μέσα στηνἐκκλησία

Ὅταν τελοῦμε τὴν λειτουργίαν εἶναιὁλόκληρος ἡ Ἐκκλησία τοῦ ΧριστοῦἙνούμεθα μὲ τὸν Χριστὸν καὶ γινόμεθαμαζὶ του ἕνα σῶμα Γινόμεθα ναὸς τοῦΧριστοῦ γινόμεθα μέλη τοῦ Χριστοῦ γι-νόμεθα χριστοὶ καὶ ἐκεῖνος εἶναι ἡ κεφαλὴμας

Ζοῦμε τὴν ζωὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ ὁΧριστὸς ἀναλαμβάνει τὴν δικὴ μας ζωήὍπως ἕνας εἶναι ὁ ἄρτος πού βάζομε εἰςτὸ ἅγιον ἀρτοφόριον ὅπως ἕνας εἶναι ὁἄρτος τὸν ὁποῖον ἀποθέτομεν εἰς τὴν ἁγίανΤράπεζαν ὅπως ἕνας εἶναι ὁ Χριστός ἔτσικαὶ ἐμεῖς μὲ τὸν Χριστὸν καὶ μεταξὺ μαςγινόμεθα ἕνα γινόμεθα ἕνας Χριστὸς

Τὶ γίνεται ἑπομένως ὅταν κάνωμε λει-τουργία Κάνομε μίαν δεξίωσι ἕνα δεῖπνοΚαλοῦμε ὡς συνδαιτυμόνες τοὺς ἁγίουςτῆς Ἐκκλησίας μας καλοῦμε τὸν πατέραμας τὸν κεκοιμημένο τὸν παππού μας τὸνπροπάππο μας τὰ πρόσωπά μας τὰἀγαπητά πού ἔφυγαν καλοῦμε τοὺςἀγγέλους Καὶ ἔρχεται ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸςκαὶ μᾶς παραθέτει τὸ σῶμα του καὶ τὸαἷμα του Αὐτὸ σημαίνει laquoπάντων τῶνἁγίων μνημονεύσαντες ἑαυτοὺς καὶ ἀλλή-λους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷΘεῷ παραθώμεθαraquo Ἀφοῦ φέραμε ὅλουςτοὺς ἁγίους ἐδῶ καὶ ἀναθέσαμε εἰςαὐτοὺς τὸν ἑαυτὸν μας ἀφοῦ τοὺς ἱκε-τεύσαμε καὶ τοὺς κάναμε βοηθούς δίνο-με τὸν ἑαυτὸν μας πλέον εἰς τὸν Χριστὸν

Πῶς παρουσιάζεται ὁ Χριστὸς εἰς τὴνλειτουργίαν Νὰ προσέξωμε ἐδῶ γιὰ νὰκαταλαβαίνωμε περισσότερα ὅταν προ-σερχώμεθα εἰς αὐτήν Νὰ δῆτε ἐν τῇ πρά-ξει ὅτι εἰς τὴν λειτουργίαν εἶναι παρών ὁΧριστὸς καὶ ὁλόκληρος ἡ Ἐκκλησία Τύ-πος τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὁ ἐπίσκοπος

Ὅπου εἶναι ὁ ἐπίσκοπος ἐκεῖ μόνον μπο-ρεῖ νὰ ὑπάρχῃ καὶ ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χρι-στοῦ Γι αὐτὸ ἀνεβαίνει στὸν ὑψηλὸθρόνο ὁ ἐπίσκοπος γιὰ νὰ δείξῃ ὅτιἐκείνην τὴν στιγμὴ ὁ Χριστὸς παίρνει τὴνθέσι του ἀνάμεσά μας Ἐκεῖ ὅπου εἶναι ὁἀρχιερεύς ἐκεῖ ὅπου εἶναι ὁ ἐπίσκοποςἐκεῖ εἶναι πράγματι ὁ Χριστός Ὅπως στὸὑπερῶο ὅπου ἦσαν μαζεμένοι οἱ μαθηταίμπῆκε ὁ Χριστὸς καὶ τοὺς εἶπε laquoεἰρήνηὑμῖνraquo ἔτσι ἀκριβῶς ὅταν ἀνεβαίνη στὸνθρόνο ὁ ἀρχιερεύς ἀνεβαίνει ὁ Χριστόςδιότι Ἐκεῖνος εἶναι laquoὁ προσφέρων καὶ ὁπροσφερόμενοςraquo Ὁ Χριστὸς κατὰ βάθοςκάνει τὴν λειτουργίαν καὶ ἐμεῖς εἴμαστεὅλοι γύρω του Ὅταν δὲν ὑπάρχῃ ἀρχιε-ρεύς ὑπάρχει ὁ ἀντιπρόσωπός του ὁὁποῖος πρέπει νὰ ἔχῃ σύμφωνα μὲ τοὺςκανόνες τῆς Ἐκκλησίας ἄδειαν τοῦ ἐπι-σκόπου ἐὰν δὲν τὴν ἔχῃ δὲν μπορεῖ νὰγίνη λειτουργία

Εἰς τὸ πρόσωπο καὶ εἰς τὰ ῥοῦχα τοῦἱερέως ἐμφανίζεται ὁ Χριστός Ὅταν φο-ράη πολυτελῆ ἄμφια θέλει νὰ δείξῃ τὴνδόξαν τοῦ Χριστοῦ Φορώντας τὸ στιχά-ριον τὸ πρῶτο ἄμφιον ἐνδύεται ἐπάνωτου τὸν Χριστόν Φορώντας κατόπιν τὸ πε-τραχήλι εἶναι σὰν νὰ παίρνη τὴν χάριν τοῦΘεοῦ Ὅταν τέλος προσθέτη ἐπάνω τουτὸ φελόνιόν του εἶναι μία πλήρης εἰκόνατοῦ Χριστοῦ

Βλέπεις τὸν ἱερέα μὲ τὰ ἄμφια Δὲνεἶναι πλέον ὁ συγκεκριμένος ἱερεύς ἀλλὰὁ Χριστός Κανεὶς στὸν κόσμο δὲν φορά-ει τὰ ἄμφια πού φοροῦν οἱ ἱερεῖς Εἶναικάτι τὸ ὑπερκόσμιον Εἶναι ἕνα παράξε-νο θέαμα μία οὐράνια ὀπτασία γιὰ νὰδείξῃ ὅτι κάτι τὸ οὐράνιο ὁ ἴδιος ὁ Χρι-στός κατέβηκε σὲ ἐμᾶς Ἵσταται πρὸ τοῦθυσιαστηρίου καὶ δέεται ἱκετεύει παρα-καλεῖ τὸν Χριστὸν ὡς ἕνας μεσίτης δικὸςμας

Ἐν τῷ μεταξὺ οἱ ψάλτες ψάλλουν τὰἀντίφωνα laquoΤαῖς πρεσβείαις τῆς ΘεοτόκουΣῶτερ σῶσον ἡμᾶςraquo Τὰ συνδυάζουν μὲ


δια-φ ό ρ ο υ ς

στίχους ἀπὸτὸ Ψαλτήρι

ποὺ εἶναι προφη-τεῖες γιὰ τὴν ἔλευσι τοῦΧριστοῦ προλέγουν ὅτι ἔρχεταιἀνάμεσά μας ὁ Χριστός Κατόπιν ὁἱερεὺς κάνει τὴν μικρὰν εἴσοδον συνε-

παρμένος διότι στὴν πραγματικότηταμπῆκε σὰν τὸν Μωυσὴ μέσα στὸ σύννεφοποὺ κρύβει τὸν Χριστόν Ἂς θυμηθοῦμετὸν Μωυσῆ ὅταν ἀνέβηκε ἐπάνω στὸ ΣινᾶΤὶ βροντὲς ἦταν ἐκεῖνες τὶ σεισμοί τὶ φω-τιές τὶ καπνοί τὶ φόβος καὶ τρόμοςΠαρὼν ὁ Θεὸς

Ὁ ἱερεὺς γνωρίζει ὅτι προπορεύεται ὁΧριστὸς καὶ δὲν ἀντέχει πλέον ἄλλο γιrsquoαὐτὸ ξεσπάει ἡ καρδία του laquoὍτι ἅγιος εἶὁ Θεὸς ἡμῶν καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμ-πομενraquo Ἅγιος ξεχωριστὸς εἶσαι Θεέ μουΚοιτάζει τὸ θυσιαστήριον καὶ εἶναι βέβαιοςὅτι εἶναι ὁ Θεός τὸ Πνεῦμα οἱ ἄγγελοι

Κατὰ τὴν μικρὰν εἴσοδον ἐπέρασε καίὅταν ἔφθασε εἰς τὸν συνήθη τόπον πα-ρεκάλεσε τὸν Χριστὸν μαζὶ μὲ τὴν δικὴ τουεἴσοδο νὰ γίνη καὶ εἴσοδος ἁγίων ἀγγέλωνκαὶ ἀρχαγγέλων Ἐν συνεχείᾳ λέγειlaquoΕὐλογημένη ἡ εἴσοδος τῶν ἁγίων σουraquoΕὐλογεῖ τὴν εἴσοδον κατὰ τὴν ὁποίαν μαζὶμὲ τὸν ἱερέα συνεισέρχονται τὰ τάγματακαὶ οἱ μυριάδες τῶν ἀγγέλων καὶ τὰ νέφητῶν ἁγίων Μαζὶ τους ἐπάνω σὲ νοερὰσύννεφα εἰσέρχεται καὶ ὁ ἱερεύς Γι αὐτότρομαγμένος μὴν τὸν κάψη ἡ φωτιὰ τοῦΘεοῦ λέγει laquoὍτι ἅγιος εἶ ὁ Θεόςraquo Ἐγὼἁμαρτωλὸς εἶμαι μὴ μὲ κάψης ὅμως Θεέμου [hellip]

Καὶ ὁ ἅγιος Σπυρίδων laquoἀγγέλους ἔσχεσυλλειτουργούνταςraquo Πράγματι ὁ ἱερεὺςεἶναι συλλειτουργὸς τῶν ἀγγέλων καὶ τῶνἁγίων Καὶ ὁ λαός ἐπειδὴ τὸ ξέρει ψάλ-

λ ε ικαὶ αὐτὸς

τὸν ἀγγελικὸνὕμνον laquoἍγιος ὁ

Θεός ἅγιος ἰσχυρόςἅγιος ἀθάνατοςraquo Ψάλλουν

οἱ ἄγγελοι τὸ laquoἅγιος ἅγιος ἅγιοςraquoκαὶ ἐπαναλαμβάναμε καὶ ἐμεῖς τὴνφωνὴ τους Ἔτσι γῆ καὶ οὐρανὸς γινό-μεθα ὅλοι ἕνας χορός ἕνα πανηγύρι ἕνατραγούδι Καὶ προσθέταμε τὸ laquoἐλέησονἡμᾶςraquo Εἶναι κραυγὴ τοῦ ἁμαρτωλοῦἀνθρώπου διότι οἱ ἄγγελοι εἶναι ἅγιοι καὶπανάγιοι Καὶ στὴν μεγάλη εἴσοδο μαζὶ μὲτοὺς ἀγγέλους εἴμαστε καὶ ἐμεῖς οἱ ἁμαρ-τωλοὶ καὶ ἀνάξιοι Τὶ φοβερό Περνάει ὁΧριστός μαζὶ καὶ οἱ ἅγιοι οἱ ἄγγελοι μαζὶκαὶ ἐγὼ ὁ ἁμαρτωλὸς ἱερεὺς

Μετὰ τὸν ἀγγελικὸν ὕμνον καὶ ἀφοῦἀναγνωσθῇ ὁ ἀπόστολος ὅταν ἑτοιμάζε-ται ὁ ἱερεὺς νὰ πῇ τὸ εὐαγγέλιον στρέ-φεται γιὰ πρώτη φορὰ πρὸς τὸν κόσμο καὶτὸν εὐλογεῖ laquoΕἰρήνη πᾶσιraquo Δὲν εὐλογεῖτὴν ὥρα ἐκείνην ὁ ἱερεὺς εὐλογεῖ ὁ ἴδιοςὁ Χριστός Ὅταν ἐπρόκειτο νὰ ἀναληφθῇὁ Χριστός ἐσήκωσε τὰ χέρια του εὐλό-γησε τοὺς μαθητὰς καὶ ἐκεῖνοι προσκύ-νησαν καὶ ἔφυγαν Αὐτὸ ἀκριβῶς γίνεταιἐκείνην τὴν ὥρα Ὁ ἱερεύς ὁ μεσίτης ὁἁμαρτωλός ἀποσύρεται καὶ ἀφήνει τώρανὰ λειτουργῇ ὁ Χριστὸς ὁ ἴδιος

Εἶναι μπροστὰ μας ὁ Χριστός πού δι-δάσκει ὁ Χριστός πού λειτουργεῖ ὁ Χρι-στός πού ὁμιλεῖ ὁ Χριστός πού κρύβεταιστὸν ἱερέα Πρὶν ἀπὸ αὐτὸ ὁ ἱερεὺς λέγειlaquoΣοφία ὀρθοίraquo Τὶ σημαίνει laquoὀρθοίraquolaquoἘναγωνίους ἡμᾶς εἶναι βούλεται τῷ Θεῷκαὶ τοῖς μυστηρίοις ἐντυγχάνοντας καὶ μὴῥᾳθύμως ἀλλὰ μετὰ σπουδῆς τὴν τοι-αύτην ὁμιλίαν ποιεῖσθαιraquo Μὲ ἀγωνίαν μὲπόθον μὲ προσοχήν ὄρθιος νὰ περιμένῃςνὰ δῆς τὸν Χριστὸν καὶ νὰ ἐπικοινωνήσῃς


μαζὶ του Γι αὐτὸ τὸν προσκυνοῦμεἘπίσης εἰς τὴν μεγάλην εἴσοδον ὅταν

περνάη ὁ Χριστός ὁ ἱερεὺς λέγει laquoΠάν-των ὑμῶν μνησθείη Κύριος ὁ Θεὸς ἐν τῇβασιλείᾳ αὐτοῦraquo Καὶ ὁ καθένας μας λέ-γει laquoμνήσθητί μου Κύριε ἐν τῇ βασιλείᾳσουraquo Βλέπομε τὸν Χριστὸν μὲ τὰ μάτιατῆς ψυχῆς καὶ τὸν παρακαλοῦμε νὰ μᾶςθυμηθῆ Ἑπομένως ὁ Κύριος λειτουργεῖὉ Κύριος περνάει ἀνάμεσά μας Ὁ Κύ-ριος ἔρχεται νὰ πάρη τὰ δῶρα μας γιὰ νὰτὰ ἐναποθέση εἰς τὸ θυσιαστήριον

Ὡς δῶρα προσφέρομεν ἄρτον καὶοἶνον Ὁ ἄρτος στηρίζει καὶ δίνει ζωὴνστὸν ἀνθρωπο ἐνῶ τὸ κρασί τοῦ δίνειἀντοχὴν καὶ ὑγείαν Ἑπομένως ὅταν δί-νωμε εἰς τὸν Χριστὸν τὸν ἄρτον καὶ τὸνοἶνον δίνομε ἐκεῖνα πού μᾶς τρέφουν ποὺμᾶς δίνουν τὴν ζωή Μυστικά συμβολικάπροσφέρομε εἰς τὸν Χριστὸν τὴν ζωὴ μαςτὴν ὑγεία μας τὴν εὐφροσύνη μας προ-σφέρομε τὸν ἑαυτὸν μας προσφέρομε τὶςδυσκολίες μας τοὺς πόνους μας τοὺς καη-μοὺς μας τὰ παιδιὰ μας προσφέρομε τὰπάντα ὅσα εἶναι δικὰ μας καὶ ὅλον τὸνκόσμο Γίνεται ἡ ἀναφορὰ λέγοντας τὴνεὐχὴ τῆς ἀναφορᾶς Τὸ οὐσιαστικὸ ἀνα-φορὰ προέρχεται ἐκ τοῦ ἀναφέρω πού ση-μαίνει ἄνω φέρω Ὁ Χριστὸς δηλαδή τὴνφρικτὴν ἐκείνην στιγμή δέχεται εἰς τὸὑπερουράνιον θυσιαστήριον τὰ δῶρα μαςτὴν ζωὴ μας ποὺ τοῦ τὴν προσφέρομε δέ-χεται ἐμᾶς

Ἐκείνην τὴν στιγμὴ μπροστὰ μας πα-ρουσιάζεται ὁ Χριστὸς ἐσφαγμένος Πρέ-πει καὶ ἐμεῖς νὰ νοιώθωμε ἐσφαγμένοι διαὐτὸν νὰ εἴμεθα πρόθυμοι ἂν χρειασθῆνὰ σφαγοῦμε

Ἡ λειτουργία λοιπὸν μὲ τὶς θεοφάνει-ές της μὲ τὴν παρουσίαν τοῦ Χριστοῦεἶναι σύναψις ἑνὸς μυστικοῦ γάμου μὲ τὸνΚύριον Ὁ γάμος ὀνομάζεται καὶ χαρά Εἰςτὴν λειτουργίαν εἶναι σὰν νὰ μᾶς λέγῃ ὁΧριστὸς laquoεἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρί-

ου σουraquo εἰς τοὺς γάμους τοῦ Χριστοῦσου

Ὁ ἱερεύς ἀφοῦ κοινωνήσῃ τοὺς ἀνθρώ-πους ὑψώνει τὸ ἅγιον Ποτήριον καὶ λέ-γει laquoΠάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺςαἰῶνας τῶν αἰώνων Ἀμήνraquo Μᾶς θυμίζειτὴν Ἀνάληψιν τοῦ Χριστοῦ Εἶναι ἡ στιγ-μή ποὺ ὁ Χριστὸς μᾶς ὑπόσχεται πὼς θὰμείνῃ πάντα μαζὶ μας Ἔχοντας πάρει τὸἍγιον Πνεῦμα ἔχοντας δεῖ τὰ μυστικὰ τῆςβασιλείας μποροῦμε νὰ φύγωμε μὲ τὰ μά-τια τῆς ψυχῆς μας γεμᾶτα ἀπὸ τὶς ὀμορ-φιές πού εἴδαμε Ἡ λειτουργία μας εἶναιἕνας ἀρραβῶνας μὲ τὸν Χριστόν ἕνας γά-μος Μᾶς βάζει εἰς τὴν βασιλείαν του

Πηγαίνομε εἰς τὴν λειτουργίαν μὲ τὸνπόθο αὐτόν Ἐξασφαλίσαμε τὴν βασιλεί-αν τῶν οὐρανῶν

Εἴδαμε μέσα στὴν λειτουργία τοὺςοὐρανοὺς νὰ ἀνοίγουν Εἴδαμε τὰ ἀγαθὰτῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν Ἐπήραμε τὴνlaquoπροῖκαraquo μας τὸ Ἅγιον Πνεῦμα Μάθα-με ὅτι αὐτός ποὺ ζητᾶμε μπορεῖ νὰ εἶναιστὸ χέρι μας μποροῦμε ἐμεῖς οἱ ἁμαρ-τωλὲς ψυχὲς νὰ τὸν πιάσωμε μέσα στὴνἘκκλησία Ἂς ἐρχώμεθα κάθε φορὰ γιὰνὰ πιάνωμε ἔτσι τὸν Χριστὸν καὶ νὰ τὸνβάζωμε μυστικὰ καὶ ἀόρατα μέσα μαςΚαὶ φεύγοντας μὲ ψυχές ποὺ πανηγυρί-ζουν ἂς ποῦμε laquoπιστεύσωμεν αὐτῷ τάςψυχάς καὶ παραθώμεθα τὴν ζωήνraquo Ἂςἐμπιστευθοῦμε τὶς ψυχὲς μας εἰς τὸν Χρι-στόν ποὺ τὸν εἴδαμε καὶ ἂς τοῦ ἀφιερώ-σωμε τὴν ζωὴ μας laquoκαὶ φλέξωμεν τάςκαρδίας τῷ πυρὶ τῆς ἀγάπης αὐτοῦraquo Ἂςπυρπολήσωμε τὴν καρδία μας μὲ τὸ πῦρτῆς ἀγάπης του μὲ ἕνα πῦρ ποὺ καίειμέσα μας κάθε σάπιο ποὺ μᾶς καθαρίζεικαὶ μᾶς ἑτοιμάζει γιὰ τὴν αἰώνια ζωὴ

Ἀπό τό βιβλίο Περί Θεοῦ - Λόγος αἰσθήσεως


Μέ τά ὅσα ἔγιναν μέχρι τή στιγμή αὐτή στή Θεία Λειτουργία μέ τίς εὐχέςτους ὕμνους τή μικρή εἴσοδο τά ἱερά ἀναγνώσματα παρακολουθήσαμετό Χριστό νά ἔρχεται στή Σύναξη τῆς Ἐκκλησίας νά θαυματουργεῖ νά κη-

ρύττει τό Εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας Μέ τή μεγάλη Εἴσοδο ὁ Χριστός εἰσέρχεται στήνἁγία Πόλη γιά νά θυσιαστεῖ laquoΑἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμουraquo ἀνεβαίνει τό Γολ-γοθᾶ Ἔτσι μέ τή μεγάλη Εἴσοδο ἀρχίζει ἡ καθαυτή ἱερουργία τοῦ Μυστηρίου

Μεγάλη εἴσοδο ὀνομάζουμε μιά σειρά ἀπό ὕμνους εὐχές καί πράξεις τοῦ λει-τουργοῦ καί τοῦ λαοῦ Ὁ λαός ἀρχίζει νά ψάλει τό χερουβικό ὕμνο καί ταυτόχρο-να ὁ λειτουργός λέει τήν εὐχή τοῦ χερουβικοῦ ὕμνου

Μέ τόν χερουβικό ὕμνο ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ νά προετοιμασθοῦμε γιά τήν ὑπο-δοχή τοῦ Βασιλιᾶ τῆς δόξης πού εἰσέρχεται στήν ἁγία Πόλη Μᾶς καλεῖ νά ἑτοι-μασθοῦμε γιά νά συμπορευθοῦμε μαζί Του στό δρόμο τοῦ μαρτυρίου καί νά στα-θοῦμε κοντά Του στόν Σταυρό μαζί μέ τήν Παναγία Μητέρα του καί τόν Μαθητήὅν ἠγάπα Ἄς ἀποθέσουμε τή στιγμή αὐτή (νῦν) λέει ὁ ὕμνος κάθε μέριμνα βιο-

τική γιατί πρόκειται νά ὑποδεχθοῦμε τόν Βασιλιά τῶν ὅλωνΜᾶς προτρέπει δηλαδή ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία μέ τόν ὕμνο

αὐτό νά κάνουμε τήν ἔξοδο ἀπό τόν κόσμο τῶν βιοτικῶνπραγμάτων γιά νά μπορέσουμε νά κάνουμε τή μεγά-λη εἴσοδο στόν χῶρο τῆς παρουσίας τοῦ ΧριστοῦlaquoἘξῆλθον ἀπό Περσίδος οἱ μάγοι (γιά νά πᾶνε νά προ-σκυνήσουν τόν Χριστό) ἔξελθε σύ τῶν βιοτικῶν πραγ-μάτων καί πρός τόν Ἰησοῦν ὅδευσονraquo (ἱερός Χρυσό-στομος Μ 48754)[hellip]

Ἀποθέτουμε (ἀποθώμεθα) λοιπόν τώρα κάθε μέρι-μνα βιοτική καί βαδίζουμε μαζί μέ τόν Χριστό Ἤμᾶλλον ἀποθέτουμε κάθε μέριμνά μας στά χέρια τοῦΧριστοῦ Παραθέτουμε σrsquo Αὐτόν τή ζωή μας Κι Αὐτός

σηκώνει τό φορτίο μας καί ἀνεβαίνει στό Γολγοθᾶ Καίμεριμνᾶ Αὐτός γιά τίς ἀνάγκες τῆς ζωῆς μας laquoἘάν

πᾶσαν μέριμναν ὑμῶν μᾶς λέει ὁ Κύριος ποιήσετε

Ἱερομόναχου Γρηγορίου


περί τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν οὐ στερήσω ὑμᾶς τῶν τῆςχρείας τῆς φύσεως τῆς ὁρωμένηςraquo (ἀββᾶς Ἰσαάκ σ 15-Ματθαῖος

633)Καί ἀλλοῦ λέει πάλι ὁ ἅγιος Ἰσαάκ laquoἩ ψυχή πού μιά φορά ἀπόθεσε τόν

ἑαυτό της στόν Θεό μέ πίστη καί δοκίμασε πολύ καί γεύτηκε τή συνεργία Του (δηλτό πόσο βοηθάει τήν ψυχή πού δέχθηκε νά συνεργασθεῖ μαζί Του) ξανά δέν φρον-τίζει γιά τόν ἑαυτό της Ἀλλά φιμώνεται ἀπό τήν ἔκπληξη καί τή σιωπή (Ψυχή ἡ ἅπαξπαραθεμένη ἑαυτήν τῷ Θεῷ ἐν πίστει καί ἐν πολλῇ πείρᾳ δεξαμένη τήν γεῦσιν τῆςσυνεργίας Αὐτοῦ πάλιν ἑαυτῆς οὐ φροντίζει ἀλλά τῇ ἐκπλήξει καί τῇ σιωπῇ φιμοῦται)raquo(ἀβ Ἰσαάκ σ 250)

Ὁ ἱερός Χρυσόστομος μᾶς λέει ὅτι laquoἡ ψυχή πού δέν ἔμαθε νά καταφρονεῖ τάμικρά καί τά βιοτικά δέν θά μπορέσει νά θαυμάσει τά οὐράνιαraquo (Μ47414) Κι ἐκεῖνοιπού γεύθηκαν τή χάρη τῶν οὐρανίων μᾶς προτρέπουν Ἀδελφοί laquoκανένας νά μήνμπεῖ στόν Ναό ἔχοντας βιοτικές φροντίδες κανένας περισπασμένος κανένας φοβι-σμένος Ἀλλά ἀφοῦ ὅλα αὐτά τά ἀφήσουμε ἔξω μπροστά στίς πόρτες τοῦ Ναοῦτότε ἄς μποῦμε ὅλοι μέσα Γιατί μπαίνουμε στά ἀνάκτορα τῶν οὐρανῶν πατοῦμετόπους πού ἀστράφτουνraquo (ἱερός Χρυσόστομος Μ 108-9)

Σrsquo αὐτούς τούς ἀστραφτερούς τόπους μετέφερε τόν λειτουργό παπα-Τύχωνα ὁφύλακάς του ἄγγελος τήν ὥρα τοῦ Χερουβικοῦ Ἔλεγε μέ τά λίγα του ἑλληνικά ὁρῶσος ἱερεύς laquoΤήν ὥρα τοῦ Χερουβικοῦ φύλακας ἄγγελος ἀνεβάσει Μετά ἀπό μισήὥρα φύλακας ἄγγελος κατεβάσειraquo Διεπίστωνε τότε ὁ ἅγιος τοῦ Θεοῦ ὅτι βρισκό-ταν στή μέση τῆς θείας Λειτουργίας κι ἔπρεπε νά συνεχίσει laquoΠώπώ ἐγώ λει-τουργήσειraquo καί συνέχιζε τή θεία Λειτουργία laquoΓέροντα τόν ρώτησαν τί ἔβλεπεςκαί τί ἄκουγες τή μισή ἐκείνη ὥραraquo Κι ὁ Γέροντας ἀπάντησε laquoΧερουβείμ-Σερα-φείμ δοξολογοῦσε Θεόraquo

Δορυφορούμενος [=περιστοιχισμένος] ἀπό τά ἀγγε-λικά τάγματα μπαίνει ὁ Κύριος στήν Ἁγία Πόλη τήνἐπουράνιο Ἱερουσαλήμ γιά νά σφαγιασθεῖ Μπρο-στά σrsquo αὐτό τό Γεγονός τῆς ὑψίστης θυσίας ἡἘκκλησία μᾶς καλεῖ νά σιγήσουμε laquoΣιγησάτωπᾶσα σάρξ βροτεία καί στήτω μετά φόβου καίτρόμου καί μηδέν γήινον ἐν ἑαυτῇ λογιζέσθω Ὁγάρ Βασιλεύς τῶν βασιλευόντων καί Κύριος τῶνκυριευόντων προσέρχεται σφαγιασθῆναι καίδοθῆναι εἰς βρῶσιν τοῖς πιστοῖς Προηγοῦνται δέτούτου οἱ χοροί τῶν ἀγγέλων μετά πάσης ἀρχῆςκαί ἐξουσίας τά πολυόμματα Χερουβείμ καί τά ἑξα-πτέρυγα Σεραφείμ τάς ὄψεις καλύπτοντα καίβοῶντα τόν ὕμνον Ἀλληλούιαraquo (Χερουβικός ὕμνος Με-

γάλου Σαββάτου)

Ἀπόσπασμα ἀπό τό τό βιβλίο laquoἩ θεία Λειτουργίαraquo


Χριστογιάννη Φουρλάνουδασκάλου - θεολόγου

Ἡσυμμετοχή μας στή μυστη-ριακή ζωή εἶναι αὐτή πού μᾶςὁδηγεῖ στόν σκοπό γιά τόν

ὁποῖο εἴμαστε πλασμένοι δηλαδή τόκαθ ὁμοίωσιν Ἀποκορύφωμα βέβαιατῆς μυστηριακῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἐνσυνεί-δητη συμμετοχή μας στή Θεία Λει-τουργία

Εἶναι πολύ δύσκολο νά ὁρίσουμε τίεἶναι Θεία Λειτουργία γιατί εἶναι μυ-στήριο μέγα Εἶναι τό ἀποκορύφωματῆς Ὀρθόδοξης Λατρείας ἡ προσφοράτῆς ἀναίμακτου θυσίας τοῦ Κυρίου ἡἀνάμνηση τῆς θυσίας τοῦ Γολγοθᾶ καίἡ ἀναπαράσταση ὅλης τῆς ζωῆς Του

Γιά τό λόγο αὐτό ἡ συμμετοχή μαςδέν εἶναι πράξη τυπική ἀλλά πράξη πί-στεως Μέσα σ ἕναν κόσμο ὅπου κυ-ριαρχεῖ τό ἀτομικό πνεῦμα ἡ Θ Λει-τουργία εἶναι δεσμός εἰρήνης ἀγάπηςἑνότητας καί ἀδελφοσύνης Ὁ πιστόςσυμμετέχει ὄχι σάν ἐγώ ἀλλά ὡς μέλος

τοῦ σώματος τοῦ ΧριστοῦΠροσφέρεται λοιπόν ἀπό τήν Ἐκκλη-

σία ὡς ἀλήθεια πίστεως καί κατ ἐντο-λήν τοῦ ἴδιου τοῦ Κυρίου ldquoΤοῦτοποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀναμνησινrdquo (Λουκ2219) ἄρα εἶναι μαρτυρία καί ἀνα-γνώριση τοῦ λυτρωτικοῦ ἔργου τοῦ Χρι-στοῦ

Ἄς παρακολουθήσουμε τώρα τήνἐξέλιξη τῆς Θ Λειτουργίας Κατ ἀρχήνστούς Ἀποστολικούς χρόνους περιε-λάμβανε τόν καθαγιασμό τῶν ΤιμίωνΔώρων καί τή Θεία Κοινωνία τῶνπιστῶν Ἦταν ἐνσωματωμένη μέ τό κοι-νό δεῖπνο τήν Ἀγάπη Πολύ νωρίςὅμως ζοῦσαν ἀκόμα οἱ Ἀπόστολοι ἡΘ Εὐχαριστία χωρίστηκε ἀπό τήν Ἀγά-πη καί γινόταν τίς πρωινές ὧρες

Μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου ἄρχισαννά διαμορφώνονται διάφοροι τύποιΛειτουργιῶν ἔχοντας ὡς κεντρικό πυ-ρήνα τή Θ Εὐχαριστία

Ἡ Θ Λειτουργία τοῦ Ἁγίου Ἰακώβουτοῦ Ἀδελφοθέου

Εἶναι ἡ ἀρχαιότερη Τελεῖται μίαφορά τόν χρόνο στήν ἑορτή τοῦ ἉγίουἸακώβου 23 Ὀκτωβρίου (καί προαιρε-τικά τήν Κυριακή μετά τά Χριστούγεν-να) Περιλαμβάνει εὐχές πού ἀποδίδον-ται στόν ἅγιο Ἰάκωβο ἀδελφό τοῦ Κυ-ρίου σύμφωνα μέ τήν Πενθέκτη Οἰκου-μενική Σύνοδο (691)

Θ Λειτουργία Μ ΒασιλείουἜχει ἐξαιρετικό θεολογικό περιεχό-

μενο καί εἶναι προϊόν ἐπεξεργασίαςτῶν Θ Λειτουργιῶν πού ὑπῆρχαν πρίνἀπό τό Μ Βασίλειο Ἔχει ἀκριβῆ δογ-ματική διατύπωση καί τελεῖται δέκα φο-ρές τό χρόνο (Τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τουπαραμονή Χριστουγέννων καί Φώτων τήΜ Πέμπτη τό Μ Σάββατο καί τίς πέν-τε πρῶτες Κυριακές τῆς Μ Τεσσαρα-κοστῆς)

Θ Λειτουργία τῶν ΠροηγιασμένωνΤελεῖται τίς καθημερινές τῆς Μ Τεσ-

σαρακοστῆς

Θ Λειτουργία Ἰωάννου ΧρυσοστόμουΕἶναι συντόμευση τῆς Λειτουργίας τοῦ

Μ Βασιλείου Τελεῖται κάθε Κυριακή καίκάθε μικρή καί μεγάλη ἑορτή Εἶναι αὐτήπού ἔχει ἐπικρατήσει

ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ Θ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

1 Πρόθεση ἤ Προ-σκομιδή

Σήμερα ἔχει μετατεθεῖστήν ἀκολουθία τοῦὌρθρου Τό ψωμί καί τόκρασί πού προσφέρουν

οἱ πιστοί ἀρχικά τοποθετοῦνται στήνπρόθεση καί ἀφιερώνονται στό Θεό ὡςΤίμια Δῶρα

Οἱ προσφορές τεμαχίζονται καί ὁ ἱερέ-ας πρῶτα βγάζει τόν Ἀμνό τή μεγάλη με-ρίδα πού θά μεταβληθεῖ σέ Σῶμα Κυρί-ου καί κατόπιν μερίδες γιά τήν Ὑπερα-γία Θεοτόκο τούς Ἀγγέλους τούς Ἁγί-ους τούς ζῶντες καί τούς τεθνεῶτεςὉλόκληρη ἡ Ἐκκλησία μέσα στό δισκά-ριο Κοινωνία Θεοῦ καί ἀνθρώπων

Τά Τίμια Δῶρα καλύπτονται μέ τόνἈστερίσκο (σύμβολο τοῦ ἄστρου τῆς Βη-θλεέμ) καί καλύπτονται γιατί ἀρχικά ἡδύναμη τοῦ Χριστοῦ ἦταν συγκαλυμμέ-νη Ἀφοῦ ὁλοκληρωθεῖ ἡ Προσκομιδή ὁἱερέας ἔρχεται μπροστά στήν Ἁγία Τρά-πεζα καί ἀρχίζει ἡ Θ Λειτουργία

2 Λειτουργία ΚατηχουμένωνἈρχίζει μέ τό ldquoΕὐλογημένη ἡ Βασιλεία

τοῦ Πατρόςrdquo καί τελειώνει μετά τόΕὐαγγέλιο καί τίς εὐχές γιά τούς κατη-χούμενους Λέγεται ἔτσι γιατί παλιότε-ρα οἱ κατηχούμενοι μόνο αὐτό τό τμῆματῆς Θ Λειτουργίας μποροῦσαν νά πα-ρακολουθήσουν Περιλαμβάνει τά ἑξῆς

Δοξολογία ldquoΕὐλογημένη ἡ Βασι-λείαrdquo Ἐδῶ ἐκφράζουμε τήν εὐγνωμο-σύνη μας στόν Τριαδικό Θεό

Εἰρηνικά Εἶναι μία σειρά ἀπό αἰτή-



σεις πρός τόν Θεόὅπου κύριο αἴτημάμας εἶναι ἡ εἰρήνηΕἰρήνη στίς καρδιέςμας στούς συνανθρώ-πους μας καί γενικάπαντοῦ διότι χωρίςαὐτή δέν μποροῦμενά συμμετάσχουμεστό μυστήριο

Ἀντίφωνα Εἶναιψαλμωδίες πού πε-ριέχουν στίχους ἀπότούς Προφῆτες Μᾶς προπαρασκευά-ζουν καί μᾶς θυμίζουν τά πρῶτα χρό-νια τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στήγῆ τότε πού Ἐκεῖνος δέ φαινότανπολύ καί γιά τό λόγο αὐτό ἦταν ἀπα-ραίτητα τά προφητικά λόγια

Μικρή εἴσοδος Στό τρίτο ἀντίφω-νο γίνεται εἴσοδος τοῦ Εὐαγγελίου μέσυνοδεία λαμπάδων Τό Εὐαγγέλιοεἶναι κλειστό καί συμβολίζει τά πρῶτατριάντα χρόνια της ζωῆς τοῦ Χριστοῦτότε πού σιωποῦσε Ὁ ἱερέας σηκώ-νει τό Εὐαγγέλιο ψηλά κι ἔτσι δείχνειτήν ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ Τώραπού ὁ Χριστός φανερώνεται σταμα-τοῦν τά προφητικά λόγια καί ψάλ-λουμε ὅτι ἔχει σχέση μέ τήν καινού-ρια ζωή πού ἔφερε

Τρισάγιος Ὕμνος Μετά τήν εἴσο-δο τοῦ Εὐαγγελίου ὑμνοῦμε τόν Τρια-δικό Θεό ψάλλοντας τόν ὕμνο τῶνἀγγέλων Ἔτσι διακηρύττουμε ὅτιμετά τήν ἔλευση τοῦ Θεοῦ ἄγγελοικαί ἄνθρωποι ἑνώθηκαν καί ἀποτε-λοῦν τήν Ἐκκλησία

Ἀναγνώσματα Εἶναι τό Ἀποστο-λικό καί τό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμαΑὐτά δηλώνουν τή φανέρωση τοῦΚυρίου στούς ἀνθρώπους καί γιά τόλόγο αὐτό ὁ ἱερέας μέ τό ldquoΠρόσχω-μενrdquo μᾶς καλεῖ νά προσέξουμε

3 Λειτουργία τῶν Πιστῶν Εἶναι τό σημαντικότερο μέρος τῆς

Θ Λειτουργίας Οἱ κατηχούμενοι ἀπο-χωροῦν Ὁ ἱερέας ἁπλώνει τό ἀντι-μήνσιο στήν Ἁγία Τράπεζα πάνωστό ὁποῖο τελεῖται τό μυστήριο τῆς ΘΕὐχαριστίας Στή συνέχεια ψάλλεταιὁ χερουβικός ὕμνος Οἱ πιστοί προ-τρέπονται νά ἀφήσουν κάθε ὑλική μέ-ριμνα καί νά ἀφοσιωθοῦν πλήρως στήΘ Εὐχαριστία

Μεγάλη Εἴσοδος Ὁ ἱερέας παίρ-νει τά Τίμια Δῶρα ἀπό τήν Πρόθεσηκαί τά μεταφέρει στήν Ἁγία Τράπε-ζα Τά περιφέρει μέ βῆμα ἀργό μέσαστό ναό καί συνοδεύεται ἀπό λαμ-πάδες καί θυμιάματα Συμβολίζειτήν πορεία τοῦ Χριστοῦ πρός τήνἹερουσαλήμ ὅπου ἔπρεπε νά θυσια-στεῖ

Σύμβολο τῆς Πίστεως Ὁμολογοῦμετήν ὀρθή πίστη μας στόν ΤριαδικόΘεό ὅπως εἶναι διατυπωμένη μέ τίςἀποφάσεις τῶν οἰκουμενικῶν συνό-δων

Ἁγία ἀναφορά ldquoΣτῶμεν καλῶςΠρόσχωμεν τήν Ἁγίαν ἈναφοράνrdquoὉ ἱερέας μᾶς προτρέπει νά προσέ-ξουμε διότι εἶναι ἡ κορύφωση τῆς ΘΛειτουργίας κατά τήν ὁποία γίνεται ἡ

laquoΗ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗraquo Βηματισμοί ἀπό τό λόφο τῆς Κυρᾶς 13

εὐλογία τῶν Τιμίων Δώρων καί ἡ με-ταβολή τους σέ Σῶμα καί Αἷμα Χρι-στοῦ

Ὁ ἱερέας εὐχαριστεῖ τόν Θεό γιάὅλες τίς εὐεργεσίες πρός ἐμᾶς Κατό-πιν γίνεται ἡ ἐξιστόρηση τῆς παράδο-σης τοῦ μυστηρίου στούς μαθητέςὝστερα προσφέρει τά Τίμια Δῶραστόν Χριστό ldquoΤά σά ἐκ τῶν σῶνrdquo Τήνὥρα πού μέ μεγάλη κατάνυξη ψάλλε-ται τό ldquoσέ Ὑμνοῦμενrdquo ὁ λειτουργός ἱκε-τεύει τόν Θεό νά στείλει τό ἍγιοΠνεῦμα γιά νά μεταβάλει τά ΤίμιαΔῶρα σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ Ἐπι-καλεῖται δέ ὅλους τούς Ἁγίους καί ἐξαι-ρέτως τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο στήνὁποία ψάλλουμε τό Ἄξιόν Ἐστι

Θεία Κοινωνία Σέ λίγο ὁ λειτουρ-γός θά κοινωνήσει ὁ ἴδιος καί θά κα-λέσει τούς πιστούς στά Θεῖα ΜυστήριαΚαλεῖ ὅσους προετοιμάστηκαν καί

ἀγωνίστηκαν νά προσέλ-θουν ldquoμετά φόβου

Θεοῦ καί πίστε-ωςrdquo

Ἡ Θεία κοινωνία εἰσέρχεται στήν ψυχήμας κι ἔτσι γίνεται ἡ ἕνωσή μας μέ τόνΧριστό

Ἀπόλυση Ἀφοῦ κοινωνήσουν οἱ πι-στοί εὔχονται νά παραμείνει μέσα τουςὁ ἁγιασμός πού ἔλαβαν ὥστε νά μή χα-θεῖ ἡ δωρεά Κατόπιν δοξολογοῦν τόνΘεό ldquoεἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημέ-νοrdquo καί ὁ ἱερέας μέ τήν τελευταίαεὐχή ζητᾶ τό ἔλεος τοῦ Κυρίου διότιμόνοι μας δέν μποροῦμε νά σωθοῦμεΖητᾶ ἀπό τούς Ἁγίους νά γίνουν μεσί-τες τῆς σωτηρίας μας καί ἰδίως ἀπό τήΘεοτόκο

Τέλος μοιράζει τό ἀντίδωρο τόὁποῖο εἶναι ἁγιασμένο καί προέρχεταιἀπό τόν ἄρτο πού προσφέραμε γιά τήντέλεση τοῦ μυστηρίου

Ἐδῶ ἔχουμε τήν ὁλοκλήρωση τοῦμυστηρίου ἀλλά καί τήν εὐθύνη νά κρα-τήσουμε τίς Θεῖες Δωρεές

Τελειώνοντας παραθέτουμε μίαμαρτυρία σχετική μέ τή Θ Λειτουργίαἀπό τόν Ἅγιο Γρηγόριο τό Διάλογο(πάπα τῆς Ρώμης 590 ndash 604)

Ζοῦσε κάποτε ἕνας αἰχμάλωτος ἁλυ-σοδεμένος μακρυά ἀπό τούς δικούς

του Ἡ γυναίκα του ἔκανε τακτικάγιά χάρη του Θεία ΛειτουργίαὝστερα ἀπό χρόνια ὁ αἰχμά-λωτος ἐλευθερώθηκε καί ἐπέ-στρεψε σπίτι του Τότε ἀνέφε-ρε στή γυναίκα του ὅτι κάποι-ες μέρες ἀόρατα καί μέ θαυ-μαστό τρόπο οἱ ἁλυσίδες λυ-νόταν καί ἀνακουφιζόταν λιγά-κι Ἔκπληκτη ἐκείνη διαπί-στωσε ὅτι αὐτό γινόταν τίς μέ-ρες πού τελοῦσε πρός χάριντου Θεία Λειτουργία

Τόσο μεγάλη εἶναι λοιπόνἡ δύναμή της γιά τήν ψυχή καί

τό σῶμα μας


Διαβάζοντας τὸν κατάλογο τῶν ἱεραρχῶνΛευκάδος στὸ βιβλίο τοῦ Κωνστ Γ Μα-χαιρᾶ Ναοὶ καὶ Μοναὶ Λευκάδος

Ἀθῆναι 1957 σσ 365-366 διαπίστωσα ὅτιγράφει γιὰ τὸν Δονᾶτο τὰ ἀκόλουθα

284 ΔονᾶτοςὍτε τῷ 303 ὁ αὐτοκράτωρ Διοκλητιανὸς

διέταξε τὸν διωγμὸν τῶν χριστιανῶν ἐμαρ-τύρησε καὶ ὁ Ἐπίσκοπος Λευκάδος Δονᾶτοςμὴ θελήσας νrsquo ἀπαρνηθῇ τὸν ΧριστιανισμόνΤὸν ἐθανάτωσαν οἱ διῶκταί του ρίψαντεςτοῦτον ἀπὸ τῆς κορυφῆς ἑνὸς πύργου(laquoΕἰδήσεων ἕνωσις Κυθηρίων ἘπισκόπουΜαξίμου Μαργουνίου περὶ Ἰονικοῦ πελάγουςνήσων Χριστιανισμοῦraquo - Κεφ Ε σελ 145-Λειψία 1697) Ὁ Δονᾶτος ἀνεκηρύχθη ἍγιοςἩ σορός του διετηρεῖτο εὐλαβῶς ἐν Λευκάδιμέχρι τῆς ἐποχῆς καθrsquo ἣν ὁ Δόγης τῶνἙνετῶν Δομένικος Μικέλη (Micheli) μετα-βαίνων τῷ 1122 ὡς σταυροφόρος εἰς Πα-λαιστίνην κατέλαβε προσωρινῶς τὴν Λευ-κάδα Τότε ὡς ἔγραφεν ὁ Δόγης Μικέλη ἔντινι ἐκθέσει του πρὸς τὴν Ἑνετικὴν Σύγκλη-τον ἵνα διασώσῃ τὸ Ἱερὸν λείψανον ἀπὸτοὺς συχνάκις ἐπιπίπτοντας κατὰ τῆς Λευ-κάδος βαρβάρους μετέφερε τοῦτο εἰς Κε-φαλληνίαν ὁπόθεν βραδύτερον ἐστάλη εἰςἙνετίαν (Dem Petrizzopoulo- laquoSagio storico

sullrsquo etagrave di Leucadia sotto il dominio dersquo Ro-mani e successive conquistatoriraquo -Pag 40 ndash Ve-nezia 1824)

Γιὰ νὰ μὴν ἀδικοῦμε τὸν Μαχαιρᾶ πρέπεινὰ ποῦμε ὅτι στὸ ἴδιο ἔργο του σσ 176-177γράφει τὰ ἑξῆς

Ὁ Λευκάδιος ἱστορικὸς Δημ Πετριτσό-πουλος βασιζόμενος -ὡς λέγει- εἴς τι χειρό-γραφον ἀνωνύμου συγγραφέως εὑρεθὲν ἐν τῇπαρὰ τὴν Τραπεζοῦντα Μονῇ τῆς Σουμελᾶςὑπὸ τοῦ Ἐπισκόπου Κυθήρων Μαξίμου Μαρ-γουνίου καὶ δημοσιευθὲν ἐν Λειψίᾳ τῷ 1697ὑπὸ τὸν τίτλον laquoΕἰδήσεων ἕνωσις ΚυθηρίωνἘπισκόπου Μαξίμου Μαργουνίου περὶ Ἰονι-κοῦ πελάγους νήσων Χριστιανισμοῦraquo - ΚεφΕ σελ 123 ὅτι laquoπρῶτος ὁ Ἀκύλας κλπ Τὰὡς ἄνω ὑπὸ τοῦ Πετριτσοπούλου γραφένταἅτινα καθrsquo ἡμᾶς εἶναι μῦθοι παραλαμβάνεικαὶ ὁ μεταγενέστερος Λευκάδιος ἱστορικὸςΣπυρ Βλαντής ὅστις ὅλως ἀβασανίστως καὶἀνεξελέκτως τὰ μεταφέρει εἴς τινα ἱστορικήντου πραγματείαν κλπ

Τὸ πρᾶγμα μοῦ ἐφάνη παράδοξο διότι εἶχαδιαβάσει ἀπὸ παλιὰ τὸ ἄρθρο τοῦ δασκάλουμου ἀείμνηστου καθηγητῆ Ἀ Δ ΚομίνηlaquoἉγιολογικὰ καὶ ὑμνογραφικὰ εἰς ἅγιονΔονᾶτον ἐπίσκοπον Εὐροίας καὶ προστάτηντοῦ Σουλίουraquo Μνήμη Σουλίου Β΄ Ἀθῆναι 1973σσ 280-295 καὶ ἀνάτυπο σσ 1-20 Ἀργότε-

Φωτίου Ἀρ ΔημητρακοπούλουΚαθηγητῆ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν


ρα ἐκδόθηκαν τρεῖς ἀνέκδοτοι κανόνες στὸνἅγιο ἀπὸ τὴν Ἄλκηστι Πρωΐου βλ AnalectaHymnica Graeca ΧΙΙ canones Augusti Roma1980 σσ82-110 καὶ ὑπομνήματα σσ 431-447Τότε ἐσκόπευα νὰ δημοσιεύσω τοὺς δύο ἀνέκ-δοτους βίους τοῦ ἁγίου βλ Fr Halkin Bi-bliotheca Hagiographica Graeca ἀρ 2111-2113ποὺ δὲν ἔχω ἐλέγξει ἂν ἔχουν ἕως τώρα δη-μοσιευθεῖ

Ἀπὸ τὴν ἄλλη ἡ παραπομπὴ τοῦ Μαχαιρᾶστὸ ὡς ἄνω βιβλίο τοῦ Πετριτσόπουλου κα-θιστᾶ ἀκόμα πιὸ ὕποπτα τὰ πράγματα διό-τι ξέρουμε πόσο ἀφερέγγυος ὑπῆρξε ὁ δεύ-τερος στὰ γραπτά του Προσπάθησα πρῶτανὰ βρῶ αὐτὸ τὸ βιβλίο Εἰδήσεων ἕνωσις Κυ-θηρίων Ἐπισκόπου Μαξίμου Μαργουνίουπερὶ Ἰονικοῦ πελάγους νήσων Χριστιανι-σμοῦ Λειψία 1697 στὸ ὁποῖο παραπέμπει(ἀπὸ τὸν Πετριτσόπουλο) ὁ Μαχαιρᾶς ἀλλὰτέτοιο βιβλίο δὲν ὑπάρχει ἄγνωστο στὶς βι-βλιογραφίες τοῦ Em Legrand καὶ στὶς ἀνα-συντάξεις καὶ στὶς προσθῆκες τοῦ Θωμᾶ Πα-παδόπουλου

Τὸ βιβλίο εἶναι λοιπὸν κατασκεύασμαἀνύπαρκτο τοῦ Πετριτσόπουλου Καθόλου πα-ράξενο ἀφοῦ ξένοι καὶ ἕλληνες εἶχαν ἀπὸ πα-λιὰ ἐπισημάνει αὐτὰ τὰ κατορθώματα τοῦἀπίθανου λογίου Βλ Ι Ν ΣταματέλουlaquoΒιογραφία Δημητρίου Πετριτσοπούλουraquoπερ Πανδώρα τόμ ΙΓ΄ (1862-63) 1 Φε-βρουαρίου 1863 σσ 513-517 καὶ 15 Φε-βρουαρίου 1863 σσ 537-540 Παραθέτουμεἀπόσπασμα ἀπὸ τὶς σσ 538-539

Κρίσις ἐπὶ τῶν Συγγραμμάτων αὐτοῦἊν θελήσωμεν νὰ κρίνωμεν ὡς Συγγραφέα

τὸν Δημήτριον ἐκ τῶν ἐκδεδομένων αὐτοῦ συγ-γραμμάτων καὶ μάλιστα ἐκ τοῦ ὑπrsquo ἀριθ 1 με-γάλως βέβαια θέλομεν τὸν καταδικάσει Ἐναὐτῷ τουλάχιστον ὡς καὶ ἕτεροι πρὸ ἡμῶνπαρετήρησαν1 καὶ ἡμεῖς ἐν τῷ Φοίνικι τῆςΚέρκυρας διελάβομεν2 ὑπάρχουσιν ἀσύγ-γνωστοι ἀκρισίαι3 καὶ παμπληθεῖς ψευδο-γραφίαι4 καὶ τολμηραὶ πλαστoχαραγαί5 αἵτι-νες οὐ μόνον καταδικάζουσιν ὡς ἀμαθῆἀλλὰ καὶ ὡς ἀχρεῖον ἀπατεῶνα τὸν συγγρα-

φέα τῶν ‒ χαρακτῆρες οὗτοι οἵτινες (κατὰ συ-νείδησιν λαλοῦμεν) πολλὰ ἀπεῖχον τῆς εὐγε-νοῦς καὶ ἐντίμου διαγωγῆς τοῦ ΔημητρίουΠῶς ἆρα ἐξηγητέα ἡ ἀντίφασις αὕτη ‒ Τίςνοῦς ὑπενόησε καὶ τίς χεὶρ ἔγραψε τὰτοιαῦτα τερατουργήματα Οὐχὶ βέβαια τοῦ Δη-μητρίου Εἰς τοῦτον μόνον ἠθέλαμεν ἀποδώ-σει τὴν ἁδρὰν δαπάνην εἰς συλλογὴν τῆς ἀναγ-καίας ὕλης ἐκ τῶν ἐν Ἰταλίᾳ βιβλιοθηκῶν καὶεἰς ἔκδοσιν αὐτῶν Τίς οἶδεν εἰς τὸν καιρὸναὐτοῦ ὅτε ἀκόμη ἡ αἰσχροκερδὴς διαγωγὴ τοῦΦουρμόντου6 δὲν εἶχεν ἀρκούντως ἐξελεχθῇτίς οἶδε μὴ ἕτερος Φουρμόντος ὠφελούμε-νος ἐκ τῆς ἁπλότητος καὶ γενναιότητος τοῦἀνδρός ὑπεσχέθη αὐτῷ τὴν συλλογὴν τῆς τοι-αύτης ὕλης παρενείρων τολμηρὰ ψεύδη ἵναἀναδείξῃ αὐτὴν οἱωνεὶ θαυμαστὴν καὶ πολύ-τιμον εἰς τὰ ἀνύποπτα ὄμματα τοῦ Δημητρί-ου ὅστις δὲν εἶχεν ἴσως εἰσέτι ἀποκτήσει τὴνἀρκοῦσαν περὶ τὰ ἀρχαιολογικὰ γνῶσιν καὶτριβήν7 Τοιαύτην ἡμεῖς γνώμην φέρομενστηριζόμενοι εἰς τὸν ἔντιμον χαρακτῆρα τοῦἀνδρός ὅστις τοιοῦτος ὁμολογεῖται παρὰ πάν-των συγχρόνων του καὶ μεταγενεστέρωνἐγχωρίων καὶ ξένων

Τὰ ἴδια ἐπαναλαμβάνει καὶ ὁ Πᾶνος Γ Ρον-τογιάννης στὸ ἄρθρο του laquoΟἱ ἱστορικοὶ τῆςΛευκάδος Δημ Πετριτσόπουλος ΣπυρίδΒλαντῆς καὶ Κωννος Μαχαιράςraquo ἐφημ Ἠχὼτῆς Λευκάδος φ 45 (160) Μάρτης 1988 καὶοἱ Σπύρος Ἰ Ἀσδραχάς ΤριανταφυλλόπουλοςΕ Σκλαβενίτης laquoἩ Λευκάδα καὶ οἱ ἱστορι-κοί της γενικὴ σκιαγραφίαraquo Πρακτικὰ τοῦΣυνεδρίου Ἡ Λευκάδα καὶ οἱ ἱστορικοί της19ος ndash 20ος αἰ Ἀθήνα 2009 σσ 22-34

Τὸ βιβλίο του Demetrio Petrizzopulo Sag-gio Strorico sullrsquo etagrave di Leucadia Venezia 1824ἔχει ἀναρτηθεῖ ἀπὸ τὴν Ἀνέμη στὸ διαδίκτυοΣτὶς σσ 23-24 ἀναφέρει γιὰ τὸν Μάξιμο Μαρ-γούνιο ὅτι χρησιμοποιεῖ τὶς πληροφορίες ἀπὸἕνα χειρόγραφο τῆς μονῆς Σουμελᾶ laquoanticoanonimo manoscrittoraquo καὶ γιὰ πρώτη φορὰπαραπέμπει στὴ σ 24 στὸ ἀνύπαρκτο βιβλίοτοῦ Μαργουνίου Εἰδήσεων Ἕνωσις κλπ Σrsquoαὐτὸ παραπέμπει καὶ στὴ σ 25 καὶ στὶς σσ28-29 κατασκευάζει παραπέμποντας πάλιστὸ ὡς ἄνω βιβλίο τοῦ Μαργουνίου ἕνα μάρ-


τυρα Δονᾶτο ἐπίσκοπο Λευκάδος ποὺ ἐμαρ-τύρησε ἐπὶ Διοκλητιανοῦ Ἰδοὺ τί γράφει στὴσ 29

laquoSi ha dal vescovo Margunio sullrsquo appog-gio come dice delle notizie tratte dagli scrit-ti del monaco Isaccio Argiro che dopo fon-dato il culto Cristiano soffri esso molte per-secuzioni darsquo gentili e da simile sventura nonfurono immune le isole del mar Jonio e ci ri-ferisce altresigrave tra gli altri dettagli che in Le-ucadia il prefetto di Diocleziano non avendopotuto negrave con modi urbani negrave colle minacceindure Donato vescovo di quellrsquo isola ad ab-bandonare la fede Cristiana il precipitograve da unatorre ottenendo questi la palma del martirio8Crediamo di avere offerto sin qui una brevema semplice esposizione di quanto si riven-ne circa li Leucadj sotto il governo dersquo RomaniOgni ragguaglio fu tratto dale veritagrave istoricheed adattato alla commune capacitagraveraquo

Τὸ ἀνύπαρκτο βιβλίο τοῦ Μαξίμου Μαρ-γουνίου παρέσυρε καὶ τὸν Σπυρ Βλαντῆ ἩΛευκὰς ὑπὸ τοὺς Φράγκους κλπ Λευκὰς1902 σ 86 σημ 1 καὶ Ἱστορικαὶ διαλέξειςἈθήνα 1915 σ 28 καὶ τὸν Νικ Κατραμῆ Φι-λολογικὰ Ἀνάλεκτα Ζακύνθου Ζάκυνθος1880 σ 139 σημ 1 Ὁ δῆθεν μάρτυςΔονᾶτος ρίπτεται ἀπὸ τὴν κορυφὴ ὑψηλοῦπύργου καὶ θανατώνεται Ὁ ἐπίσκοπος Βα-σίλειος Ἀτέσης τὸν περιλαμβάνει στὸ ἔργοτου Ἐπισκοπικοὶ Κατάλογοι Ἀθήνα 1975 σ141 καὶ ὁ Π Γ Ροντογιάννης Ἱστορία τῆς νή-σου Λευκάδος τόμ Β΄ Ἀθήνα 1982 σ 784ἂν καὶ μὲ καχυποψία

Ἀλλὰ καὶ ὁ π Γεράσιμος Ζαμπέλης Ἱστο-ρία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Λευκάδος τόμ Α΄Λευκάδα 2002 σσ 39 καὶ 48-49 πιστεύει ὡςὑπαρκτὸ τὸ βιβλίο τοῦ Μαργουνίου δὲν δέ-χεται ὅμως τὴν ὕπαρξη αὐτοῦ τοῦ Δονάτουκαὶ προσπαθεῖ νὰ διορθώσει τὰ πράγματαγράφοντας γιὰ τὸν ἱστορικὰ γνωστὸ ἅγιοΔονᾶτο ἐπίσκοπο Εὐροίας ἂν καὶ μετὰπάλι συζητᾶ γιὰ τὸν ὑψηλὸ πύργο ποὺὑπῆρχε στὸ βουνὶ τῆς Ἐγκλουβῆς βλ ὅπ σ53 Ὅλα αὐτὰ δὲν θὰ χρειάζονταν ἂν γνώ-ριζε ἁπλῶς ὅτι τὸ βιβλίο τοῦ Μαργουνίουεἶναι ἀνύπαρκτο κατασκεύασμα τοῦ Πετρι-τσόπουλου

Τώρα γιατί ὁ Πετριτσόπουλος ἀπέδωσεστὸν Μάξιμο Μαργούνιο (1530-1602) ἕνα τέ-τοιο ἔργο ποὺ μάλιστα τὸ παρουσιάζει ὅτιἐκδόθηκε 95 χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του δὲνθὰ τὸ μάθουμε ποτέ οὔτε τὸ γιατί δῆθεν ὁΜαργούνιος εἶχε βρεῖ τὶς πληροφορίες σὲ χει-ρόγραφο τῆς μονῆς Σουμελᾶ Ὁ κατάλογοςτοῦ Ἀθανασίου Παπαδοπούλου-Κεραμέωςτῶν χειρογράφων τῆς μονῆς στὸ περ Βυ-ζαντινὰ Χρονικὰ 19 (1912) 282-322 δὲν λέειτίποτε γιὰ κάτι τέτοιο οὔτε θὰ μποροῦσε βέ-βαια νὰ ἐπιβεβαιώνει ἀνύπαρκτα ψεύδη

Ἰδού λοιπὸν πῶς κατασκευάστηκε ἀνύ-παρκτος μάρτυς Δονᾶτος ἐπίσκοπος Λευκά-δος ἀπὸ τὸν Πετριτσόπουλο καὶ πῶς αὐτὸπαρέσυρε καὶ τόσους πολλοὺς ὣς τὶς μέρεςμας Καὶ γιατί Δονᾶτος Διότι τὸ ὄνομα αὐτὸἦταν γνωστὸ ἀπὸ τὸν ἅγιο ἐπίσκοπο Εὐροί-ας καὶ τὸ λείψανό του ποὺ μεταφέρθη στὴΒενετία ὅπου καὶ σώζεται

1 Βοικχ Corp Inscrips Grae 43 καὶ Φραντσ Elem Epigr Gr 392 Φυλλ Β΄ τοῦ ἔτους 18533 Ἴδε τὸ Σύγγραμ αὐτοῦ ἐν Cap I- II-IX κτλ4 Αὐτόθ Cap III-VI-VIII κτλ5 Αὐτόθ Cap III6 Περὶ Φουρμόντου ἰδὲ ὅσα ἐν σημειώσει διελάβαμεν εἰς τὸν Φοίνικα τῆς Κερκύρας ἐν Φυλλ Β΄ τοῦ ἔτους

18537 Εἶναι ἄξιον νὰ σημειωθῇ ὅτι ἔντιμοι καὶ ἀξιόπιστοι συμπολῖται μας καὶ μάλιστα ὁ Κυρ Ἀλέξανδρος

Τσαρλαμπᾶς ὁμολογοῦσιν ὅτι ὁ Δημήτριος μεταβὰς εἰς Πατάβιον καὶ διαμείνας ἐκεῖ καθrsquo ὅλην τὴν διάρ-κειαν τῆς σπουδῆς τοῦ υἱοῦ του ἐνεχείρισε τὰς περὶ Λευκάδος σημειώσεις του εἴς τινα φίλον του AbbateCiampi ἵνα τὰς ἐπαυξήσῃ ἢ ἄλλως πως ἐπεξεργασθῇ Ἰδοὺ ἄρα ξέναι χεῖρες συνεργασθεῖσαι τῷ Δημητρίῳ

8 Εἰδήσεων ἕνωσις ec Cap V pag 145


Ἰ Καποδίστριας πρότυπο ἀκεραίου καίἀνιδιοτελοῦς ἡγέτη

Η ἀνακήρυξη τοῦ 2016 ὡς ἔτουςἙλλάδος γιά τή Ρωσία καί ἔτουςΡωσίας γιά τήν Ἑλλάδα ὁριοθέ-

τησε καί στίς δύο χῶρες μία σειρά δράσεωνπού ἅπτονται θεμάτων τοῦ πολιτισμοῦ τοῦπνεύματος τῶν παραδόσεων καί τοῦ καθη-μερινοῦ βίου τῶν δύο λαῶν μέσα ἀπό τήν πο-λυδιάστατη δυναμική τῆς μακραίωνης ἀλλη-λεπίδρασής τους Οἱ ἐκδηλώσεις αὐτές ἐπι-βεβαίωσαν ἐνίσχυσαν καί ἀποκρυστάλλωσαντούς ἰσχυρούς ἱστορικούς καί θρησκευτικούςδεσμούς τῶν δύο ὁμόδοξων λαῶν πού ἑδρά-ζονται σέ κοινές πνευματικές καί πολιτιστι-κές ἀξίες

Ἀναμφίβολα ἡ ἐμβληματική προσωπικό-τητα πού σφράγισε ἀνεξίτηλα τίς ἐλληνορω-σικές σχέσεις στή νεώτερη ἱστορία κορυφαίαμορφή καί τῆς ρωσικῆς διπλωματίας ἦταν ὁπρῶτος Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος ὁ Ἰ Κα-ποδίστριας Τό γεγονός αὐτό ἰδιαιτέρωςἐπισημάνθηκε στήν ἐκδήλωση-ἀφιέρωμα πούπραγματοποιήθηκε στήν Ἀθήνα γιά τά 240χρόνια ἀπό τή γέννηση τοῦ σπουδαιότερουἝλληνα διπλωμάτη ὁ ὁποῖος ἄλλαξε τόν ροῦντῆς ἱστορίας τῆς πατρίδας μας ἀλλά καί ὁλό-κληρης τῆς ἠπείρου ὡς laquoὁ ἀρχιτέκτονας τῆςεὐρωπαϊκῆς εἰρήνης ἑνός αἰῶναraquo

Ὁ Ἰ Καποδίστριας μέ τήν ἀπέραντη μόρ-φωση τό ἄφθαρτο ἦθος τήν ἀπαράμιλλη κα-θαρότητα τῆς ψυχῆς του τόν ἄσπιλο χαρα-κτήρα του καί πρωτίστως τήν ἄμετρη φιλο-

πατρία του καί τήν πίστη του στόν Θεό κα-τόρθωσε στόν ἐλάχιστο χρόνο τῆς θητείας τουτήν ἀναγέννηση καί ἀνασυγκρότηση τοῦἔθνους μας τό ξαναζωντάνεμά του ἀπό τίςστάχτες τῆς σκλαβιᾶς τετρακοσίων χρόνων

Μέ τήν εὐστροφία καί τήν ὀξυδέρκεια τοῦπνεύματός του τήν ἀποφαστικότητα καί τήνἰσχυρή βούλησή του (ἀρετές γιά τίς ὁποῖες τόνἐγκωμίαζε ὁ Γκαῖτε) ἀνάστησε τό γένος μαςἀπό τήν ἀποσύνθεση καί τόν ἀφανισμό ἐξαἰτίας τῆς πολύχρονης δουλείας ἀλλά καί τῆςἰδιοτέλειας τοῦ ἀμοραλισμοῦ καί τῆς ἀνι-κανότητας ὅσων (μέ ἐλάχιστες φωτεινέςἐξαιρέσεις) διαχειρίζονταν τίς τύχες του καίκατά τά ἐπαναστατικά χρόνια

Ἡ ἀποτελεσματικότητα τῆς διπλωματικῆςκαί πολιτικῆς του δράσης ὑπῆρξε ἀξιοθαύ-μαστη Κάτω ἀπό δυσμενέστατες συνθῆκεςμέ ἔσωθεν καί ἔξωθεν πολεμική οἰκοδόμησεστήν ὀλιγόχρονη θητεία του ἕνα κράτος-πρό-τυπο δίκαιο καί εὐνομούμενο Ὁ χαλκέντε-ρος αὐτός πολιτικός ἀνέλαβε τήν εὐθύνη γιάτήν ὑλοποίηση ἑνός μεγαλόπνοου ἐθνικοῦὁράματος ἔχοντας πλήρη ἐπίγνωση τῶν δυ-σκολιῶν ἀλλά ἀποδεχόμενος μέ αὐταπάρνη-ση ἀταλάντευτη καί ἀκέραιη πίστη στόν Θεότόν βαρύ Σταυρό τοῦ μαρτυρίου του τή συγ-κρότηση τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους

Σέ ἐπιστολή του πρός τόν πιστό του φίλοἙλβετό φιλέλληνα Ἐϋνάρδο διαβλέπονταςτήν ἑκούσια θυσία του (ἴσως καί τό τραγικότου τέλος) γράφει προφητικά laquoἈγωνιῶ νάπρογνωρίσω τί θέλω ἀπογίνει καί ἄν μοῦ ἔχειὁρισθεῖ νά σηκώσω τόν οὐρανόθεν ἐπικατα-

Ἰωάννας Σάντα Φιλολόγου

βαίνοντα εἰς ἐμέ Σταυρόν μέ τήν ψῆφον τῆςΣυνελεύσεως τῆς Τροιζῆνοςhellip Ἡ κάθοδός μουεἰς τήν Ἑλλάδα σημαίνει ἄνοδον εἰς τόν Γολ-γοθᾶν μουraquo Τό πρῶτο πού εἶπε στούς ἀγω-νιστές πού τόν ἐπισκέφθηκαν μέ τήν ἀνάλη-ψη τῶν καθηκόντων του ἦταν τό ἑξῆς laquoΔένλυποῦμαι δέν ἀπελπίζομαι γιατί προτιμῶαὐτό τό σκῆπτρο τοῦ πόνου καί τῶν δακρύωνπαρά ἄλλο Ὁ Θεός μοῦ τό ἔδωσε γιά νά μέδοκιμάσειraquo

Ἡ ἀκατάβλητη ὑπομονή του ἡ ἀδούλωτηκαί ἀπροσκύνητη καρδιά του ἡ ἄπειρη ἀγά-πη του πρός τόν καθημαγμένο λαό προσέδωσεστό μεγαλεπήβολο ὄνειρό του ζῶσα πνοήἽδρυσε τό ἀρτισύστατο ἑλληνικό κράτος μέἄξονες τήν ἐκπαιδευτική πολιτική τήν ὀργά-νωση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Δικαιοσύνης καί τοῦστρατοῦ τήν κοινωνική πρόνοια τήν ἠθική καίὑλική ἀποκατάσταση τῶν ἀγωνιστῶν τήν ἐνί-σχυση τοῦ ρακένδυτου καί κατατρεγμένουλαοῦ

Ἄλλωστε γιά αὐτόν τόν λαό θυσίασε τήδόξα καί τά μεγαλεῖα τή φήμη τό κῦρος καί

τήν ἀναγνωρισιμότητα πού ἀπολάμβανεστούς διπλωματικούς κύκλους καί τά Ἀνα-κτοβούλια τῆς Εὐρώπης προσέφερε τήν πε-ριουσία του καί τέλος τήν ἴδια του τή ζωή Χέ-ρια προδοτικά ὁπλισμένα ἀπό τίς laquoπροστά-τιδες δυνάμειςraquo ἀφαίρεσαν τή ζωή τοῦ Κυ-βερνήτη καί δολοφόνησαν τήν ἴδια τήν Πα-τρίδα μας

Εὔστοχα διαπιστώνει ὁ Κωνσταντῖνος Τσά-τσος laquoἌν κυβερνοῦσε τήν Ἑλλάδα ὁ Καπο-δίστριας μερικά χρόνια ἀκόμα (ὅταν δολο-φονήθηκε δέν ἦταν οὔτε 56 ἐτῶν) θά ἦτανἄλλη ἡ μοῖρα αὐτοῦ τοῦ τόπου καί πολλά δει-νά πού ἀκολούθησαν θά εἶχαν ἀποτραπεῖἼσως λίγοι τότε νά ἦταν σέ θέση νά ἀναμε-τρήσουν τό μέγεθος τῆς ἐθνικῆς συμφορᾶςΜόνο ἡ ἀπόσταση μᾶς ἐπιτρέπει νά τήδοῦμε σήμερα ὁλόκληρη σέ ὅλες τίς συνέ-πειεςraquo

Σήμερα πού ἡ κυρίαρχη πρακτική ἐπι-βάλλει τήν ἀπαξίωση τοῦ κοινοῦ συμφέρον-τος καί τόν ἀτομικό προσπορισμό καί φαν-τάζει περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη φορά ἐπι-τακτική ἡ ἀνάγκη ἐπαναπροσδιορισμοῦ πο-λιτῶν καί ἀρχομένων πρός τό ἀγαθότερο καίδικαιότερο τό παράδειγμα τοῦ πρώτου Κυ-βερνήτη τῆς πατρίδας μας προβάλλει ὡς ἀξε-πέραστο πρότυπο αὐταπάρνησης καί ἀκε-ραιότητας ἑνός ἡγέτη μέ πραγματική εὐγέ-νεια καί ἀρχοντιά

Καί ἄν εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὅποτε οἱ ἱστορι-κές συνθῆκες ἀλλά καί ὁ λαός τό ἐπέβαλανἀναδείχθηκαν μέσα ἀπό τά χαλάσματα ἡγέ-τες πού χειραγώγησαν τό ἔθνος μέ ἀνιδιοτέ-λεια σοφία καί φρόνηση εὐελπιστοῦμε σθε-ναρά στή δύναμη τῆς πολιτικῆς ἀρετῆς ὡς τήμόνη ἱκανή νά χαρίσει στή χειμαζομένη πα-τρίδα μας ταγούς μέ τόλμη καί παρρησίαἐλεύθερους καί ἀπροσκύνητους πού μέ τή θυ-σιαστική φιλοδοξία τῆς προσφορᾶς θά ἐνστερ-νιστοῦν ὁλόψυχα τόν λόγο τοῦ ΚαποδίστριαlaquoΔέν ζεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀλλά ζεῖ τό ἔργο τουraquo



Καί ἡ νέα σχολική χρονιά ὑπό τό πρίσμαἐκπαιδευτικῶν μεταρρυθμίσεων

Σ τό προσκήνιο τῶν ἐκπαιδευτικῶνμας δρώμενων ἐξαγγέλλεται γιάπολλοστή φορά ἡ προοπτική μιᾶς ἐκ

βάθρων ὅπως διαφαίνεται μεταρρύθμισης ἰδι-αίτερα στό χῶρο τῆς Δευτεροβάθμιας Ἐκπαί-δευσης Πάμπολλες οἱ συζητήσεις καί οἱ δια-βουλεύσεις γιά τά προγράμματα σπουδῶν τίςμεθόδους καί τά μέσα διδασκαλίας τή χρησι-μότητα τῆς τεχνολογίας στή διδακτική διαδι-κασία τόν τρόπο εἰσαγωγῆς στήν ΤριτοβάθμιαἘκπαίδευση

Στό ἐπίκεντρο τῶν παραπάνω προβλημα-τισμῶν κυριαρχεῖ ἡ ἀναζήτηση τοῦ ρόλου τοῦσκοποῦ τῆς ἔκτασης καί τοῦ τρόπου διδασκα-λίας τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν καί τῶν Θρη-σκευτικῶν στόν χῶρο μιᾶς καινούριας παιδα-γωγικῆς ἀντίληψης καί πρακτικῆς

Ἀμήχανοι laquoπαρατηρητέςraquo μιᾶς τέτοιας laquoδια-πραγμάτευσηςraquo διερωτώμεθα γιατί οἱ νεοέλ-ληνες πού ἐπαιρόμεθα γιά τή δόξα καί τή με-γαλοσύνη τῶν προγόνων μας ἀδυνατοῦμε νάἀντιληφθοῦμε σέ βάθος τό εὖρος καί τή σπου-δαιότητα τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γραμματείαςΜετά ἀπό ἀτέρμονες ἀτελέσφορες καί ἀντι-φατικές ὡς πρός τή στοχοθεσία ἐκπαιδευτικέςμεταρρυθμίσεις σχοινοβατοῦμε εἰδήμονες καίἀδαεῖς ἀνάμεσα σέ μία στεῖρα ἀρχαιολατρείακαί μιά ἐπικίνδυνη ἀκραία προοδοπληξία

Ἀδυνατοῦμε ἐπίσης νά κατανοήσουμε τόν τρό-πο καί τίς μεθόδους γιά μιά οὐσιαστική διδα-κτική προσέγγιση καί ἀναλωνόμαστε σέ τυπι-κές ἀναπροσαρμογές πού τίς περισσότερες φο-ρές ἔχουν ἔρεισμα διαχειριστικές πρακτικές Καίὅμως ἡ ὅποια προσέγγισή μας ὀφείλει νά προ-σμετρᾶ ποιά καί πῶς πρέπει νά προσλαμβάνειἡ παιδική καί ἐφηβική ψυχή ἀπό τήν τεράστιαδεξαμενή τῆς κλασσικῆς παιδείας Ποιά εἶναιτά κατάλληλα καί ἐνδεδειγμένα τόσο γιά τήννοητική ὅσο καί τή συναισθηματική ἀνάπτυξηκαί ὁλοκλήρωση τοῦ νέου

Ἡ ὁλοκλήρωση αὐτή ἀδιαμφισβήτητα εἶναι

ἀπότοκος τῆς σπουδῆς καί τῆς ἐνασχόλησης μέτήν ἀρχαία ἑλληνική σκέψη καί ἀντίληψη ὅτανὁ νέος γίνεται κοινωνός τῶν μεγίστων ἀρετῶνκαί ἰδεωδῶν της μέσα ἀπό τή μελέτη καί τήνοὐσιώδη μέθεξη τῶν ἀριστουργημάτων τοῦ λό-γου της Μέ σεβασμό πρός τό παιδί καί ἀπό-λυτη κατανόηση τοῦ τί εἶναι ἱκανό σέ κάθε στιγ-μή τῆς ἡλικίας του νά προσλάβει καί νά ἐμπε-δώσει χωρίς στεῖρα καί ἀπαρχαιωμένα προ-γράμματα σπουδῶν τά ὁποῖα συσσωρεύουνlaquoπλίνθους καί κεράμους ἀτάκτως ἐρριμένουςraquoπού τό ἀπογοητεύουν καί τό ἀποκαρδιώνουνὁδηγώντας το στήν πλήρη ἄρνηση καί ἀπαξίω-ση τοῦ πλούτου τῆς ἑλληνικῆς σοφίας

Σέ καιρούς κατά τούς ὁποίους τά σχολεῖαἔχουν μεταβληθεῖ σέ χώρους ποικοιλώνυμων κοι-νωνικῶν ἐκδηλώσεων ἐνῶ οἱ ἔφηβοι ἀγνοοῦνστοιχειωδῶς ἀκόμα καί γραφή καί ἀνάγνωσηἔχουμε ἄραγε τήν πολυτέλεια νά ἀμφισβητή-σουμε τή χρησιμότητα τοῦ ἑλληνικοῦ λόγου εἴτεσέ καθαρά γλωσσικό ἐπίπεδο εἴτε ὡς πρός τόπεριεχόμενο Ἔχουμε ἄραγε τήν πολυτέλεια νάἀπεμπολήσουμε τό λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καίτῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας σπρώχνονταςτούς νέους περαιτέρω στήν ἰσοπέδωση καί τόνμηδενισμό Ἐν κατακλεῖδι ἔχουμε τήν πολυ-τέλεια νά γκρεμίσουμε τήν ἱστορία μας καί τάδιδάγματά της στόν Καιάδα τῆς λήθης

Σήμερα πού ὁ ἑλληνισμός βιώνει μιά ἀπό τίςτραγικότερες στιγμές τῆς νεώτερης ἱστορίας τουπού ἐχθροί καί ἄσπονδοι φίλοι ἐπιβουλεύονταιτήν ἴδια τήν ὕπαρξη καί τή συνέχειά του θεω-ροῦμε μετά λόγου γνώσεως ὅτι θά ἀποτελοῦσετουλάχιστον παραδοξολογία ἡ διαπαιδαγώγη-ση μιᾶς νεολαίας ἀνελεύθερης καί ἀλλοτριω-μένης ἠθικά ἄβουλης πολιτικά χωρίς ἀρχές καίἰδανικά χωρίς ἐλπίδα καί προοπτική

Ὁ Ἄγγλος ἱστορικός Steven Runciman ἀπότούς ἐπιφανέστερους βυζαντινολόγους τοῦ20οῦ αἰώνα διαπίστωνε χαρακτηριστικά laquoἌνὅλοι οἱ λαοί γιά νά προοδεύσουν πρέπει νά κοι-τοῦν μπροστά οἱ Ἕλληνες πρέπει νά στραφοῦνπίσω στίς ἀξίες καί στίς παραδόσεις τουςraquo

ἡ τοπικὴ λαϊκὴ παράδοση τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τοῦ Πόρου Λευκάδος καὶ τοῦ Με-γανησίου διατηρεῖ τὸν θρύλο τοῦ ὀξύθυμου καπετάνιου ὁ ὁποῖος κατὰ τὴν διάρ-κεια μιᾶς θαλασσοταραχῆς ὀργισμένος σκότωσε μέσα στὸ πλοῖο του τὸν μονα-

χογιό του Νικήτα στὸ Νοτιοανατολικὸ ἀκρωτήριο τοῦ Πόρου ΛευκάδοςΜετὰ ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀποτρόπαιη πράξη του ὁ καπετάνιος ἔχτισε ψηλὰ στὴν κο-

ρυφὴ τοῦ βράχου παρεκκλήσιο πρὸς τιμὴν τοῦ Ἁγίου Νικήτα τοῦ Μεγαλομάρτυρα πρὸςἐξιλέωση καὶ καθαρμὸ τῆς ψυχῆς του

Τὸ παρεκκλήσιο μὲ τὴν πάροδο τῶν χρόνων ἐγκαταλείφθηκε καὶ ἐρειπώθηκε λόγῳτῆς μακρινῆς ἀπόστασης ἀπὸ τὸ χωριὸ τοῦ Πόρου καὶ τοῦ δυσπρόσιτου τῆς περιοχῆς

Οἱ κάτοικοι τῆς περιοχῆς ἀφοῦ ἐντόπισαν τὰ ἐρείπια τοῦ μικροῦ αὐτοῦ ναοῦ ξεκί-νησαν μὶα ἐπίπονη προσπάθεια γιὰ τὴν ἐκ νέου ἀνοικοδόμησή του μὲ σκοπὸ τὴ δια-


Ἡ ἀνοικοδόμηση τοῦ παρεκκλησίουτοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρα Νικήτα στὸν Πόρο Λευκάδος

τήρηση τῆς θρησκευτικῆς καὶπολιτισμικῆς κληρονομιᾶς τοῦτόπου τους ἀλλὰ πρὸ πάντωντὴν ἐκπλήρωση τοῦ καθήκοντόςμας ἀπέναντι στὸν Θεό στοὺςἉγίους στοὺς προγόνους μαςκαὶ κυρίως στοὺς ἀπογόνουςμας

Ἄς προσευχηθοῦμε στὸνἍγιο Μεγαλομάρτυρα Νικήτατὸν Γότθο τὸν θαυματουργὸ νὰκατευοδώσει αὐτὸ τὸ ἐγχείρη-μά τους ὥστε νὰ ἀξιωθοῦμε νὰπροσκυνήσουμε καὶ νὰ Λει-τουργήσουμε στὴ χάρη τουστὴ κορυφὴ τοῦ βράχου

Ἀμήν


Ὁ κάβος τοῦ Ἁγίου Νικήταστόν Πόρο Λευκάδος

Τό ἐρειπωμένο παρεκκλήσιτοῦ Ἁγίου Νικήτα


ἡ Ἱερὰ Μονὴ Φανερωμένης ἵδρυσε στὸ Κατωμέρι Μεγανησίου ἕνα νέο Μετόχιπού τιμᾶται στὴ μεγάλη Δεσποτική ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίουμας

Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀγάπη τῶν πιστῶν ἒστησε καὶ δημιούργησε ἕναν χῶροποὺ σύμφωνα καὶ μὲ τὴν ἐπιθυμία τῶν δωρητῶν θὰ ὑπάγεται διοικητικῶς στὴν ἹερὰΜονὴ τῆς Φανερωμένης Λευκάδος ὡς Μετόχι της

Θὰ ἀποτελεῖ σὺν Θεῷ λιμάνι καταφυγῆς Ἡσυχαστήριον γιὰ ὅσες ψυχὲς θὰ ἢθε-λαν νὰ ἀγαπήσουν τὸν Κύριον περισσότερο Γιὰ ὂσες ψυχὲς θὰ θέλγονται γιὰ τὰὑψηλὰ καὶ σωτήρια Γιὰ ὃσες ψυχές θὰ προτιμοῦν ἀντὶ τῶν ἐπιγείων τὰ ἐπουρά-νια ἀντὶ τῶν προσκαίρων τά αἰώνια ἀντὶ τῶν φθαρτῶν τὰ ἂφθαρτα

Οἱ ἐργασίες ἀνοικοδόμησης τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ συνεχίζονται μὲ τὴν προσπάθεια ὁλο-

Τό Μετόχι τῆς ἹΜ Φανερωμένης Λευκάδος τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ

στό Κατωμέρι Μεγανησίου


κλήρωσης τῆς κτι-ριακῆς ὑποδομῆςκαὶ τῆς διαμόρφω-σης τοῦ περιβάλ-λοντος χώρου Προ-βλέπεται ἐπίσης ἡοἰκοδόμηση καὶἄλλων κτισμάτωνἀπαραιτήτων γιάτήν ὅλη λειτουργίατοῦ Ἡσυχαστηρίου

Φέτος γιὰ πρώτηφορὰ κατὰ τὴ Δε-σποτικὴ ἑορτὴ τῆςΜεταμορφώσεωςτοῦ Σωτῆρος Χρι-στοῦ τελέστηκε πα-νηγυρικὸς Ἑσπερι-νός καὶ ἡ Θεία Λει-τουργία μὲ προσέ-λευση πλήθους προ-σκυνητῶν ἀπὸ τὸΜεγανήσι καὶ τὴΛευκάδα

Εὐχόμαστε ἡ Πα-ναγία ἡ Φανερωμέ-νη νὰ κατευοδώσεικαὶ αὐτὸ τὸ ἐγχεί-ρημα τῆς ἹερᾶςΜονῆς καὶ νὰ ἀξιω-θοῦμε νὰ προσκυ-νήσουμε καὶ νὰ Λει-τουργήσουμε ξανὰστὸ Ἱερὸ Μετόχιτοῦ Σωτῆρος Χρι-στοῦ στὸ Μεγανήσι

Τέλεση Ἁγιασμοῦ στό Ἱερό Μετόχι

Ἀπόδοση ΔΕ Σολδάτος


Ὅλες τίς γλῶσσες τῶν ἀνθρώπων ἄν μιλῶκαί τῶν ἀγγέλων μά ἡ ἀγάπη ἀπουσιάζειἔγινα ὅπως τοῦ χαλκοῦ ἡ κούφια ἠχώἤ μοιάζω μ΄ἕνα κύμβαλο πού ἀλαλάζει

Νά προφητεύω κάθε τι ἄν τό μπορῶΚάθε μυστήριο κι ἄν ξέρω γνώση πᾶσακι ἄν ἔχω πίστη τά βουνά γιά νά κινῶχωρίς ἀγάπη εἶμαι μηδέν - δέν ἔχω ἀνάσα

Τά ὑπάρχοντά μου ἄν μοιράσω στούς φτωχούςκαί μές στίς φλόγες ἄν πετάξω τό κορμί μουκάρβουνο ἄν γίνω καί καπνός μές στούς καπνούς-χωρίς ἀγάπη θά rsquoχω χάσει τήν ψυχή μου

Ἡ ἀγάπη ἀγαθοποιεῖ μακροθυμεῖἡ ἀγάπη δέν φθονεῖ καί δέν αὐθαδιάζειδέν παροξύνεται καί δέν ἀσχημονεῖοὔτε καυχᾶται τόν ἑαυτό της δέν κοιτάζει

πάντα ὑπομένει δέν νοεῖται τό κακόδέν χαίρεται στήν ἀδικία δέν ζηλεύειτέρπεται πάντα στήν ἀλήθεια στό καλόπάντα ἀνέχεται ἐλπίζει καί πιστεύει

Κάποτε οἱ προφητεῖες θά καταργηθοῦνκι ἡ κάθε γλώσσα θά πάψει νά μιλιέταικι ὅλες οἱ γνώσεις ἐλλιπεῖς θrsquo ἀποδειχθοῦν μόνο ἡ ἀγάπη δέν ἐκπίπτει-ὄρθια κρατιέται

Ἕνα κομμάτι ἀπrsquo τήν ἀλήθεια ἕνα σπυρίἡ κάθε γνώση καί ἡ κάθε προφητείαἀλλά τό τέλειο σάν θά rsquoρθεῖ τότε θ΄ἀρθεῖτό ἀτελές καί τοῦ ἐπιμέρους ἡ ἀγνωσία

Σάν ἤμουν νήπιο μιλοῦσα νηπιακάΣυλλογιζόμουνα σάν νήπιο καί φρονοῦσαὭς ἄντρας σκέφτομαι καί πράττω ἀντρικά-Τά τοῦ νηπίου μιά ζωή πιά παρελθοῦσα

Τώρα μές ἀπό κάτοπτρο αἰνιγματωδῶςΚοιτᾶμε Τότε ὅμως ἐνώπιος ἐνωπίῳΘέ νά γνωρίσω ὅπως γνωρίστηκα μά ὡςτήν ὥρα ἐκείνη γνώσης θά rsquoχω ἕνα ψιχίο

Τώρα ἐλπίδα πίστη ἀγάπη μόνο αὐτάμᾶς ἀπομένουν-κάθε ἄλλο ἀνετράπηΚι ἀπό τά τρία ἐτοῦτα ὕψιστα ἀγαθάὑπερυψοῦται εἰς τούς αἰῶνες ἡ ἀγάπη


Σέ μιά σπάνια συνέντευξη πού ἔδωσε ὁ Ὀδυσσέας Ἐλύτης στόν Ρένο Αποστολίδη στήνἘφημερίδα laquoἘλευθερίαraquo στίς 15 Ἰουνίου τοῦ 1958 τά λόγια του παραμένουν ἐπίκαιρα

‒ Ζητεῖται ἡ γνώμη σας κύριε Ἐλύτη ἡ ἐντελῶς ἀνεπιφύλακτη καί ἀδέσμευτη ἐπάνωσέ ὅτι θεωρεῖτε ὡς τήν πιό κεφαλαιώδη κακοδαιμονία τοῦ τόπου Ἀπό τί κυρίως πάσχου-με καί τί πρωτίστως μᾶς λείπει Ποιά θα ὀνομάζατε laquoπρώτη μάστιγαraquo τῆς νεοελληνικῆς ζωῆς

‒ Ἀπό τί πάσχουμε κυρίως Θά σᾶς τό πῶ ἀμέσως ἀπό μιά μόνιμο πλήρη καί κακοήθηἀσυμφωνία μεταξύ τοῦ πνεύματος τῆς ἑκάστοτε ἡγεσίας μας καί τοῦ laquoἤθουςraquo πού χαρα-κτηρίζει τόν βαθύτερο ψυχικό πολιτισμό τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ στό σύνολο του

‒ Ἄ Ἀρχίσαμεhellip Μόνιμος πλήρης καί κακοήθης ἀσυμφωνίαhellip‒ Βεβαίως Ἀλλ᾿ ἀφῆστε με νά συνεχίσω Αὐτή ἡ ἀσυμφωνία δέν εἶναι μιά συγκεκριμέ-

νη κακοδαιμονία εἶναι ὃμως μιά αἰτία πού ἐξηγεῖ ὃλες τίς κακοδαιμονίες μικρές καί με-γάλες τοῦ τόπου αὐτοῦ Ἀπό τήν ἡμέρα πού ἔγινε ἡ Ἑλλάδα κράτος ἕως σήμερα οἱ πολι-τικές πράξεις θά ἔλεγε κανένας ὅτι σχεδιάζονται και ἐκτελοῦνται ἐρήμην τῶν ἀντιλήψε-ων γιά τή ζωή καί γενικότερα τῶν ἰδανικῶν πού εἶχε διαμορφώσει ὁἙλληνισμός μέσα στήνὑγιή κοινοτική του ὀργάνωση καί στήν παράδοση τῶν μεγάλων ἀγώνων γιά τήν άνεξαρτη-σία του Ἡ φωνή τοῦ Μακρυγιάννη δέν ἔχει χάσει οὔτε σήμερα ἀκόμη τήν ἐπικαιρότητάτης Σημειῶστε ὅτι δέν βλέπω τό πρόβλημα ἀπό την ἀποκλειστική κοινωνική του πλευράοὔτε κάνω δημοκοπία

‒ Δημοκοπία ἀσφαλῶς ὄχι Πολιτική ὅμως ναί Τό ἐντοπίζετε δηλαδή [τό πρόβλημα]κυρίως μέσα στόν χῶρο τῆς πολιτικῆς ndash ἤ κάνω λάθος Στό κέντρο μάλιστα τοῦ δικοῦ τηςχώρου Ἐκεῖ μᾶς πάει τό πρόβλημα πού θέσατε τῶν σχέσεων μεταξύ λαοῦ και ἡγεσίας

‒ Μά ναί Γιατί εἶναι βασικό Εἶναι πρῶτοhellip κι ἄς εἶμαι ποιητής ἐγώ πού τό λέω μα-


κριά πάντα ἀπό τήν laquoπολιτικήraquo Κοιτάξτεὁ λαός αὐτός κατά κανόνα ἐκλέγει τήν ἡγε-σία του Και ὅμως ὅταν αὐτή ἀναλάβει τήνεὐθύνη τῆς ἐξουσίας ndashεἴτε τήν ἀριστοκρα-τία ἐκπροσωπεῖ εἴτε τήν ἀστική τάξη εἴτε τόπρολεταριᾶτοndash κατά ἕναν μυστηριώδη τρό-πο ἀποξενώνεται ἀπό τή βάση πού τήν ἀνέ-δειξε καί ἐνεργεῖ σάν νά βρισκόταν στό Τέ-ξας ἤ στό Οὐζμπεκιστάν

‒ Στό Τέξας καί στό Οὐζμπεκιστάν Ποι-ητικές χῶρεςhellip Ἤ μήπως θέλετε νά πεῖτεlaquoΣάν νά βρισκόταν στή χώρα τοῦ ἑκάστοτερυθμιστικοῦ lsquolsquoξένου παράγοντοςrsquorsquo Τοῦ ἑκά-στοτεhellip lsquolsquoπροστάτουrsquorsquo μαςraquo Μήπως ἐκεῖἀκριβῶς ἔγκειται τό κακό

‒ Τό εἶπα μέ τρόπο ἀλλά βλέπω ὅτι τόθέλετε γυμνό Καί δεν ἔχω ἀντίρρηση νά τόξαναπῶ φανερά καί πιό ἔντονα ἕνας ἀπότούς κυριότερους παράγοντες τῶν laquoπαρεκ-κλίσεωνraquo τῆς ἡγεσίας ἀπό τὸ ἦθος τοῦ λαοῦμας εἶναι ἡ ἐκ τοῦ ἀφανοῦς καί ἐκ τῶν ἔξωlaquoπροστατευτικήraquo κατεύθυνση Ἀποτέλε-σμα καί αὐτό τῆς ἀπώλειας τοῦ ἕρματος τῆςlaquoπαράδοσηςraquo Ἀντιλαμβάνομαι ὅτι στήνἐποχή μας ἡ ἀλληλεξάρτηση τῶν ἐθνοτήτωνεἶναι τόση πού ἡ πολιτική δέν μπορεῖ ν᾿ἀγνοήσει ὥς ἕναν βαθμό αὐτό πού θά λέ-γαμε laquoγενικότερη σκοπιμότηταraquo Ὅμωςὑπάρχει τεράστια διαφορά ἀνάμεσα στήνlaquoπροσαρμοστική πολιτικήraquo καί στή δουλο-

πρέπεια Αὐτό εἶναι τό πιό εὐαίσθητο σημεῖοτοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ laquoτό τιμιώτατόν τουraquoΚαί αὐτό τοῦ καταπατοῦν συνεχῶς κατά τόνἐξοργιστικότερο τρόπο οἱ ἐκπρόσωποί τουστήν ἐπίσημη διεθνή σκηνή

‒ Κι ὁ laquoἐπίσημοςraquo ὅρος τῆς δουλοπρέπειαςαὐτῆς κύριε Ἐλύτη Μήπως εἶναι ὑποκρι-τικότερος ἀπ᾿ τό laquoπροσαρμοστική πολιτικήraquoἘξοργιστικότερος

‒ Δέν μ᾿ ἐνδιαφέρει ὁ ἐπίσημος ὅρος τῆςδουλοπρέπειας Μ᾿ ἐνδιαφέρει ἡ οὐσία Κιἐκεῖνο πού ξέρω εἶναι ὅτι μ᾿ αὐτά καί μrsquo αὐτάἐφτάσαμε σέ κάτι πού θά μοῦ ἐπιτρέψετε νάὀνομάσω laquoψευδοφάνειαraquo Ἔχουμε δηλαδήτήν τάση νά παρουσιαζόμαστε διαρκῶς δια-φορετικοί ἀπ᾿ ὅτι πραγματικά εἴμαστε Καίδέν ὑπάρχει ἀσφαλέστερος δρόμος πρός τήνἀποτυχία εἴτε σάν ἄτομο σταδιοδρομεῖςεἴτε σάν σύνολο ἀπό τήν ἔλλειψη τῆς γνη-σιότητας Τό κακό πάει πολύ μακριά Ὅλατά διοικητικά μας συστήματα οἱ κοινωνικοίμας θεσμοί τά ἐκπαιδευτικά μας προγράμ-ματα ἀρχῆς γενομένης ἀπό τούς Βαυαρούςπάρθηκαν μέ προχειρότατο τρόπο ἀπό ἔξωκαί κόπηκαν καί ράφτηκαν ὅπως ὅπως ἐπά-νω σ᾿ ἕνα σῶμα με ἄλλες διαστάσεις καίἄλλους ὅρους ἀναπνοῆς

laquoΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΕΠΕΤΥΧΕ ΩΣ ΓΕΝΟΣ ΑΛΛ᾿ ΑΠΕΤΥΧΕ ΩΣ ΚΡΑΤΟΣraquo


‒ Ὥστε λοιπόν ζητᾶτε laquoδικούς μας ὅρουςἀναπνοῆςraquo

‒ Ναί Καί δέν πρόκειται βέβαια γιά laquoπρο-γονοπληξίαraquo Τά λέω ἄλλωστε αὐτά ἐγώπού σ᾿ ἕναν τομέα ὅπως ὁ δικός μου κήρυ-ξα μέ φανατισμό τήν ἀνάγκη τῆς ἐπικοινω-νίας μας μέ τό διεθνές πνεῦμα καί πού σή-μερα μέ ἐμπιστοσύνη ἀποβλέπω στή δια-μόρφωση ἑνός ἑνιαίου εὐρωπαϊκοῦ σχήματοςὅπου νά ἔχει τή θέση της ἡ Ἑλλάδα Μέ τήδιαφορά ὅτι ὁ μηχανισμός τῆς ἀφομοιώσεωςτῶν στοιχείων τῆς προόδου πρέπει νά λει-τουργεῖ σωστά καί νά βασίζεται σέ μιά γερήκαί φυσιολογικά ἀναπτυγμένη παιδεία Ἐνῶσ᾿ ἐμᾶς ὄχι μόνον δέν λειτουργεῖ σωστά ἀλλάδέν ὑπάρχει κἄν ὁ μηχανισμός αὐτός γιά νάλειτουργήσει Καί μέ τή διαφορά ἀκόμη ὅτιἐκτός ἀπό ἐλάχιστες ἐξαιρέσεις ἡ ἡγετικήμας τάξη στό κεφάλαιο τῆς ἑλληνικῆς παι-δείας ἔχει μαῦρα μεσάνυχτα Κοιτάξετε μέπροσοχή τά ἔντυπα πού ἐκδίδει ἡ ἴδια ἤ πούπροτιμᾶ νά διαβάζει τά διαμερίσματα ὅπουκατοικεῖ τίς διασκεδάσεις πού κάνει τή στά-ση της ἀπέναντι στή ζωή Οὔτε μιά σταγό-να γνησιότητας Πῶς θέλετε λοιπόν ν᾿ ἀνα-θρέψει σωστά τή νέα γενιά Ἀπό τά πρῶταδιαβάσματα πού θά κάνει ἕνα παιδί ὥς τά διά-φορα στοιχεῖα πού θά συναντήσει στό κα-θημερινό του περιβάλλον καί πού θά δια-μορφώσουν τό γοῦστο του μιά συνεχής καί

ἀδιάκοπη πλαστογραφία καί τίποτε ἄλλοΘά μοῦ πεῖτε εἶσαι λογοτέχνης καλα-

μαράς καί βλέπεις τά πράγματα ἀπό τή με-ριά πού σέ πονᾶνε Ὄχι καθόλου Καί νά μοῦἐπιτρέψετε νά ἐπιμείνω Ὅλα τά ἄλλα κακάπού θά μποροῦσα νά καταγγείλω ndashἡ ἔλλει-ψη οὐσιαστικῆς ἀποκεντρώσεως καί αὐτοδι-οικήσεως ἡ ἔλλειψη προγραμματισμοῦ γιάτήν πλουτοπαραγωγική ἀνάπτυξη τῆς χώραςἀκόμη και ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἀσκεῖται ἡἐξωτερική μας πολιτικήndash εἶναι ζητήματα βα-θύτερης ἑλληνικῆς παιδείας Ἀπό τήν ἄπο-ψη ὅτι μόνον αὐτή μπορεῖ νά προικίσει ἕνανἡγέτη μέ τήν ἀπαραίτητη εὐαισθησία πούχρειάζεται γιά να ἐνστερνιστεῖ καί ἀντι-στοίχως νά ἀποδώσει τό ἦθος τοῦ λαοῦ Για-τί αὐτός ὁ λαός πού τήν ἔννοιά του τήν ἔχου-με παραμορφώσει σέ σημεῖο νά μήν την ἀνα-γνωρίζουμε αὐτός ἔχει φτιάξει ὅτι καλόὑπάρχει ndash ἄν ὑπάρχει κάτι καλό σ᾿ αὐτόν τόντόπο Καί αὐτός στίς ὧρες τοῦ κινδύνου καίστό πεῖσμα τῆς συστηματικῆς ἡττοπαθείαςτῶν ἀρχηγῶν του αἴρεται χάρη σ᾿ ἕναν ἀόρα-το εὐλογημένο μηχανισμό στά ὕψη πού ἀπαι-τεῖ τό θαῦμα

Ὅσο λοιπόν καί ἄν εἶναι λυπηρό πρέ-πει νά τό πῶ ὁ Ἑλληνισμός γιά τ΄ξν ὥρατουλάχιστον ἐπέτυχε ὡς γένος ἀλλ᾿ ἀπέτυχεὡς κράτος Καί παρακαλῶ νύχτα μέρα τόνΘεό καί τό μέλλον νά μέ διαψεύσουν


ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ1 Μέ μεγάλη ἐπιτυχία πραγματοποιήθηκε

ἡ ὁμιλία τοῦ κ Σάββα Καλεντερίδη(ἐκδότη - συγγραφέα) μέ θέμα laquoἩ Ἅλω-ση τῆς Πόλης - Ὁμοιότητες μέ τό σήμε-ραraquo στό Πνευματικό Κέντρο Λευκάδοςτό Σάββατο 2 Ἰουλίου Ἡ ὁμιλία διορ-γανώθηκε στά πλαίσια τῶν Ἑορτῶν Λό-γου καί Τέχνης Λευκάδος 2016 μέ τήνεὐγενή παραχώρηση τῆς αἴθουσας συνε-δριάσεων ἀπό τό Πνευματικό Κέντρο τοῦΔήμου μας Ὁ κ Καλεντερίδης μέ μίαπανεπιστημιακοῦ ἐπιπέδου ὁμιλία ἀνέ-λυσε τά γεγονότα πού προηγήθηκανκαί οὐσιαστικά ὁδήγησαν στήν Ἅλωσητῆς Κωνσταντινουπόλεως καί ταυτό-χρονα σχολίασε τήν ὁμοιότητα μέ πολλάἀπό τά γεγονότα τῆς σημερινῆς ἐποχῆςΤό Σωματεῖο μας στό τέλος τῆς ὁμιλίαςμοίρασε δωρεάν βιβλία τοῦ συγγραφέως

2 Κατά τήν ἹεράΠανήγυρη τῆς ἹερᾶςΜονῆς ἐπί τῇ ἑορτῇτοῦ Ἁγίου Πνεύματοςπολλά μέλη τοῦ Σω-ματείου μας μαζί μέδεκάδες πιστούς προ-σέφεραν ἐθελοντικάκαί ποικιλοτρόπως σέδιάφορα διακονήμα-τα μέ στόχο τήν ὁμα-λή προσέλευση τῶνχιλιάδων πιστῶν πούκαί φέτος ἀξιώθη-καν τοῦ Ἱεροῦ προ-σκυνήματος

3 Τό Σάββατο 1 Ὀκτωβρίου 2016 πραγ-ματοποιήθηκε μονοήμερη Προσκυνηματικήἐκδρομή στήν Αἰτωλοακαρνανία Ἑκατόμέλη καί φίλοι τοῦ Σωματείου μας ἐπισκε-φθήκαμε τήν ἹΜ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτω-λοῦ (Θέρμου) καί τήν ἹΜ Λιγοβιτσίου (Φυ-τεῖες)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣὍσοι ἐπιθυμοῦν τήν παραλαβή τοῦ πε-

ριοδικοῦ Η ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ σέ ἠλεκτρονικήμορφή ἄς δηλώσουν τήν ἠλεκτρονική τους δι-εύθυνση

Διατηρεῖται ὁμάδα (group) στό Facebookδιά μέσου τῆς ὁποίας θά γίνονται οἱ ἀνα-κοινώσεις τῶν δραστηριοτήτων τοῦ Σωμα-τείου Φίλοι τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Φα-νερωμένης Λευκάδος

Οἱ ἐγγραφές νέων μελῶν συνεχίζονταικαθrsquo ὅλη τή διάρκεια τοῦ ἔτους (5 euro ἐτήσιασυνδρομή)

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ

Ὁ κ Καλεντερίδης μέ τό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Σωματείου


ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Ὅλως ἰδιαιτέρως εὐχαριστοῦμε τούς χορηγούς τοῦ παρόντος τεύ-χους οἱ ὁποῖοι σήκωσαν μέρος τοῦ μεγάλου φορτίου τοῦ κόστουςτῆς ἐκδόσεως τῶν 800 φύλλων καί μέ τόν τρόπο αὐτό μᾶς ἐπιτρέ-πουν νά στέλνουμε πνευματικά μηνύματα συνεχῶς Πρός τιμήν τουςὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ δωρητές-χορηγοί ἐπέλεξαν τήν ἀνωνυμία παράτήν προβολή Εὐχόμαστε σέ αὐτούς καί τά μέλη τῶν οἰκογενειῶντους πλούσια τή θεία Χάρη κι Εὐλογία τή Σκέπη καί Φοβερά Προ-στασία Τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας ὑγείακαί κάθε καλό Ἄς εἶναι ἡ εὐλαβής καί φιλάνθρωπη αὐτή πράξη τουςεἰς μνημόσυνο αἰώνιο καί ἀνάπαυση τῶν ψυχῶν πάντων τῶν κε-κοιμημένων αὐτῶν προγόνων

Τό ΔΣ τοῦ Σωματείου

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΤὸ Σάββατο 29 Ὀκτωβρίου 2016 καὶ ὥρα 1900 στὴν αἴθουσα τῆς Φι-

λαρμονικῆς Ἑταιρείας Λευκάδος θὰ πραγματοποιηθεῖ ἐκδήλωση μὲ ἀφορμὴτὴν ἐπέτειο τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς 28ης Ὀκτωβρίου τοῦ 1940

Ἡ ἐκδήλωση θὰ περιλαμβάνει ὁμιλία

τῆς κας Μαρούλας Παπαευσταθίου-Τσάγκα Σχολικῆς Συμβούλου ΦιλολόγωνΘεσπρωτίας Διδάκτορος Ἱστορίας μὲ θέμα

laquohellipκαὶ ξυπνήσανε ἥρωεςraquo

μὲ προβολὴ ὀπτικοακουστικῶν μαρτυριῶν ἀπὸ τὴν περίοδο 1940 - 1944

Ἡ ἐκδήλωση θὰ ὁλοκληρωθεῖ μὲ συναυλία ἀπὸ μαθητὲς τοῦ Μουσικοῦ Σχο-λείου Ἀλίμου οἱ ὁποῖοι μὲ τὸ σπάνιο ὀργανικὸ βυζαντινὸ μουσικὸ σύνολό τουςπλαισιωμένο ἀπὸ παιδικὲς φωνές θὰ παρουσιάσουν μουσικὴ καὶ τραγούδιαἀπὸ διάφορα μέρη τῆς Ἑλλάδος


Α Μεσονυκτικόν - Ὄρθρος - Θεία ΛειτουργίαΚαθημερινῶς 6 - 830 πμ

Β θ΄ ὥρα - Ἑσπερινός - Ἀπόδειπνο - ΧαιρετισμοίΚαθημερινῶς 515 - 630 μμ

Γ Κάθε Τετάρτη πρός Πέμπτη Μικρή Ἀγρυπνία ἀπό 8 μμ ἕως 1245 πμ

Δ Κάθε ΚυριακήΜεσονυκτικό - Ὄρθρος - Θεία Λειτουργία 6 πμ - 1030 πμ

Ε Κυριακή ἀπόγευμαθ΄ ὥρα - Ἑσπερινός - Παράκληση 515 - 630 μμ

Ἡ ἔναρξη τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ἑσπερινοῦ μεταφέρεται ἀνάλογα μὲ τὸ χειμερινὸ ἤ θερινὸ ὡράριο


Ὁεὐλογῶν τοὺς εὐλογοῦντάς Σε Κύριε καὶ ἁγιάζων τοὺςἐπὶ Σοὶ πεποιθότας σῶσον τὸν λαόν Σου καὶ εὐλόγησοντὴν κληρονομίαν Σου Τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας Σου

φύλαξον ἁγίασον τοὺς ἀγαπῶντας τὴν εὐπρέπειαν τοῦ οἴκουΣου Σὺ αὐτοὺς ἀντιδόξασον τῇ θεϊκῇ Σου δυνάμει καὶ μὴ ἐγκα-ταλίπῃς ἡμᾶς τοὺς ἐλπίζοντας ἐπὶ Σέ Εἰρήνην τῷ κόσμῳ Σουδώρησαι ταῖς Ἐκκλησίαις Σου τοῖς Ἱερεῦσι τοῖς Βασιλεῦσινἡμῶν τῷ στρατῷ καὶ παντὶ τῷ λαῷ Σου Ὅτι πᾶσα δόσις ἀγαθὴκαὶ πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστι καταβαῖνον ἐκ Σοῦ τοῦΠατρὸς τῶν φώτων Καὶ Σοὶ τὴν δόξαν καὶ εὐχαριστίαν καὶ προ-σκύνησιν ἀναπέμπομεν τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύ-ματι νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑἩ Θεία Λειτουργία

Ἀρχιμ Αἰμιλιανοῦ Σιμωνοπετρίτου 3laquoΟἱ τά Χερουβείμ μυστικῶς εἰκονίζοντεςraquo

Ἱερομονάχου Γρηγορίου 8Θεία Λειτουργία (ἐξέλιξη - μέρη)

Χριστογιάννη Φουρλάνου δασκάλου - θεολόγου10Ἅγιος Δονᾶτος

Φωτίου Ἀρ Δημητρακοπούλου καθηγητῆ Πανεπ Ἀθηνῶν 14Σ χολιάζοντας τήν ἐπικαιρότητα

Ἰωάννας Σάντα φιλολόγου 17Ἡ ἀνοικοδόμηση τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρα

Νικήτα στόν Πόρο Λευκάδος 20Τό Μετόχι τῆς ἹΜ Φανερωμένης Λευκάδος τῆς Μεταμορφώσεως

τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ στό Κατωμέρι Μεγανησίου22Ὁ ὕμνος τῆς ἀγάπης

Ἀπόδοση ΔΕ Σολδάτος 24laquoὉ Ἑλληνισμός ἐπέτυχε ἀπό τό Γένος

ἀλλrsquo ἀπέτυχε ὡς Κράτοςraquo 22Δραστηριότητες Σωματείου28Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν ἹΜ Φανερωμένης30Ὀπισθάμβωνος εὐχή31

ΕΚΔΟΤΗΣΤό ΔΣ τοῦ Σωματείου

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ Γίνονται δεκτές προαιρετικές προσφορές

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝΔΕΝ ΑΠΗΧΟΥΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΣ ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ

ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ laquoΜΕΛΙΣΣΑraquo

570 21 ἈσπροβάλταΘεσσαλονίκης

Τηλ 23970 23313Fax 23970 21754

Ε-mail melissamelissaprintcom

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣΣωματεῖο φίλων Ἱερᾶς Μονῆς

Παναγίας Φανερωμένης Λευκάδος8ης Μεραρχίας

(ἔναντι ἹΝ Ἁγίου Μηνᾶ)ΤΚ 31 100 ΛΕΥΚΑΔΑ

Τηλ 6934009040Endashmail filoimflefkadosgmailcom

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Τεῦχος 25οἸούλιος-Σεπτέμβριος

2016

Ἅγιο Βῆμα ἹΜ Φανερωμένης

Τά Πριγκιπόνησα τῆς ΛευκάδοςΜαδουρῆ Σκορπιός

amp Μεγανήσι
















































































































































































































Ἀμήν

































































































































































































































































































Ἀμήν


















































































ΔΕΝ ΑΠΗΧΟΥΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΣ Τηλ. 6934009040 ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ … file«Η...

Documents

Transcript of ΔΕΝ ΑΠΗΧΟΥΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΣ Τηλ. 6934009040 ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ … file«Η...