�Ωσπερ Πελεκάν, τετρωμένος την πλεv­

ράν Σου, Λόyε σούs θανόνταs παίδας έ­

ζώωσας, έπιστάξαs ζωτικούς αvτοiς κροuνοvς.

Άπό τόν όρθρο τοv Μ. Σαββάτου.

ΧΕΙΜΩΝΑΣ 1965-66 'Αριδ Δελτlου 29

Π Ε Ρ

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ

lημήτρη Θεοδωρίδη Ρ ί-:σαρντ Κράσω Γ ιοχάννες'Έκχαρτ

Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

, , , )Ζωη πρωτινη tποιημα

Χριστούγεννα (ποίημα) Η σπηλιά της ο�ράνιας

σελ. 1

3 γέννηο"ης3

ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 1965-1966

Αγλ. Ζάννου

ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Τάκη Σωτή�χpυ Μαζαόκα Σικ ι Α (μι λίας "Ιβου Δημήτρη Θεοδωρίδη

Φ1ΣΙΟΓΝΩΜΙΕΣ , , Αγλ. Ζαννου , , Λαμπη Λουκου, ;

Αγλ. Ζαννου Δημήτρη Κιtββουρα

Έλευ&ερία καί Ειρήνη

Δέν ξέρω Ρ ,

, , αγιζει τη σιγαλια, ., Μυστικ'(J ωρα Τό ρόδο του Δεκέμβρη

, ,., Άλμπερτ ΣβαιτσερΚ(J;ταξιωτής

Άντρέσ:ς Βεζάλ Άντρέας Βεζάλ (στίχοι)

ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΠΛΙΝΓΚ , , , Μαριας Οικονομου

Ρ. κίπλι νγκ

ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ

,_ , Ουωλτερ Στεης ΠΑΛΙΟΙ ΜΥΣΤΙΚΟΙ

Χάϊνρ ι i "Σονζο Τόμα.ς Τράχερν Γ ιαν Ρόϋcrμπqουκ Το'μας Μπράουν. Αγ((J;ς Θη'sεσί(J;ς της'Άβιλας Αγίου'�ωαννη του Σταυρου Χουσε'(ν· cχλ Χαλλά't' Χαψίζ

, Κι πλι νγκ, , , )Το ·κατωφλ ι \ πο ι ημα

Η μυστικιστική συνείδηση

Σκέφει ς

5

10 11

11

12

12

15

18

19

21

24

26

30

( Η ο'υνέχεια των περιεχομένων στή μέσα ο'ελίδα του πίσω lξώφυλλου

flEΛEr<AN ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ ΔΕλ ΤΙΟΝ ΘΕΟΙΟΦΙΚΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ

ΣΟΛΩΜΟΥ 4 !1οΣ ΟΡΟΦΟΣ) ΑΘΗΝΑ/ Τ.Τ. 148

Διεvθvνεται ίιπό Σvντακτικfjς Έπιτροπfjς

Ύπεvθvνος Σvντάξεωs 'Αyλ. Ζάvνοv Καρνεάδοv 4

Ύπεvθvνος Τvποyραφε!οv Ν. Παvαyόποvλοs, Άy. Κωνσταντ!νοv 14

Διανέμεται Δωρεαν - 'Εκδίδεται άνα τριμην!αν

Άριθ. Δελτ. 29 Χειμώνας 1965 - 66

Όκτ. - Ίούν. Κάθε Τρ/τη καl Παρασκευή όμιλ/ε� ·άπό τl� 8 μ. μ. Τά yραφετα

άνοιχτό 7 - 9 μ. μ,

Μέ του κά&ε άν&ρώπου τή δημιο�ργική δράση φανερJ­νεται τό μυστήριο της Γέννησης του Παγκόσμιου Χριστου.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ

Α' ΖΩΗ ΠΡΩΤΙΝΉ

� , - λ , , , Εκεινη του �εκεμβρη τη νυχτια ό iκατόνταρχος �errenius Donatus Τ , - , ββ,ωρες πολλες στριφογυρνουσε dτο κρε ατι

, , , Για πρωτη του φορά ιι Ι ι ι ' \Α Ι ενοιω&ε πως αονιοταν ο •ωρφεας

- , 1 • 'δ -του Θανάτου ο αυτα εοφος-, , , , ") λ βαοια να κανει τα ματοφυλ α

') , , ,, , , και με τον υπνο το γλυκο κορμί, καρδιά, μυαλό νά ξεκουράσει.

Σηκώ&ηκε καί πηγε νά κα&ήσει ,,· , , , , εξω απο τη σκηνη του.

ΈΙχε μιά λύπη στήν καρδιά βαοιά, άκα&όριστη,

} υ , , που ομως φωτιζονταν περιεργα � , ,, \ , , απο ενα αχνοφεγγο πρωτοφαντο

του.

- 2 -

άνέγνωρης ώς τότε έλπ'ίδcι.ς. Συλλογιζότcι.νε:

11 Τά κύματα της Αίώνιας Ζωης ερχοντcι.ι καί ξανάρχονται

:J , � ,

επιμονα κι απανωτα ,, , , ( , , δ 'ζ κι αδικα μοιαζουν την ορμη τους να ξο ια ουν,

χτυπόντας τή μεγάλη πόρτα τήν κλειστή του κάστρου της άν&Qώπινης καρδιας.

Ποιός αμοιοος σακάτης τάχατες , , ") δ , να μενει μεvα κλει ωμενος;

Γιατί κανένα χέρι σπλαχνικό δέ βρίvκεται κοντά, δέ δείχνει προ&υμιά

, , , , , ,του χωρισμου τη σιδερενια αμπαρα να σηκωσει;

πά στίς χορδές των τανυσμένων νεύρων μας οί άγέρηδες των μύριων πό&ων μας σφυρίζουνε σέ τόνους άφηλούς, σάν τά φαρμακερά τά φίδια, καί τά κορμιά τά δόλια κι οί καρδιές στ�γμ1 δέν π�ύουν νά πονουνv.α ι να �ογγουνμέσα στήν κόλαση των σκοταδιων.

Τά μαυρα σύγνεφα του νου κοπαδιαστά τρέχουν έδω κι έκει

, , , :J ,

σαν τις κυνηγημενες ελαφινες μέσα στά σκοτεινά τά σύδεντρα της σκοπιμότητας δίχως νά βρίσκουνε καιρό νά ξαποστάσουνε κομμάτι, κάπου νά κατασαλαγιάσουνε στό ξέφωτο,

, , , , , , - 1 και με το γαλα το γλυκο του "ειναι" τους νά &ρέφουν τά μανάρια τους.

Τί κι αν γιά λίγο κα&αρίζει ό ούρανός; Ό σαδισμός του φεγγαριου τή φάτσα παίρνει

:J , - , , , κι ειρωνικα χαμογελα μες στη νυχτια, β , , , λεποντας την κακομοιρια,

, , , , , την απονια, το φοβο, , , , ,, χορο να στηνουν αγριο

, , , , , , -

πανω στις παγωμενες στεπες της αν&ρωπινης καρδιας.

Τό άντ ι κα�·Q έψτ ι σμα του πράσινου, του λιόλουστου, του φωτερου παράδεισου εχει χα&ει, κι ;ν κάποτες Jπηρχε έδω στή γη.

Γ ιά πάντοτες; Γ ιά πόaο τάχατες;''

Πάνω aτά βελουδένια τΌύρανου τά μάγουλα γοργά κυλουν τά πεφταστέρια σάν νά 'ναι δάκρυα φωτερά.

Πάνω άπ'τή φάτνη των άλόγων πάνω άπό τή aπηλιά της Βη&λεέμ της Ίουδαίας, ο' �κατόνταρχος Terrcι.:tius Danatus εlδε

, , , ') , ξαφνοu να λαμπει αποκοσμο: , , ,

αaτερ ι μοναχο.

Τότε ενοιωaε , , δ , , , μες dτην καρ ιο: του να φυτρωνει

καί πάλι άν&ός άπαντοχης παραδειaένιος. 7Ηταν νυχτιά Δεκέμβρη τό 749 ab urbe couc1i tε.

Δημήτρης Θεοδωρίδης

Β' ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Σ'�ραμα νιό, μοναδικό, ολα τά &ο:ύματα καλωσορίστε άπόφε: Τό 'Άπειρο ιδέaτε μές dτή aπι&αμή,

, , , , , το καλοκαιρι μεuα Cfτo χειμωνα, , , , , ,

τη μερα μεaα aτη νυχτια, , , - , ' , πανω dτη γη τα ουρανια,

τό Θεό μέσα dτόν αν&ρωπο, Θωρηaτε Γέννηdη παιδιου τρανου

, ,

κα&ολικα παγκοσμια , , που μπορεdε

) - , ζ , , π.. , τη γη μας να υγωuει στον �.ισ.ραδειaο.

Κατάφερε , J ., , , , τον Ουρανο dτη γη να φερει.

- 3 -

Ρίτdαρντ Κ�άσω ( Ricl1ε.rd Crε.sl1a,ν, 1613-1644), αγγλος ποιητής'..ιπό τόν II Υμνο c1τή Γέννηση11

• Άπό&οdη Δημήτρη Θεοδωρ{δη

Γ' Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΗΣ ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ

Στήν κ�ρδιά της φυχης εΙν'ή �εντρική dιγή, ή άγνή ειρήνη ,ι , - , , ,

κ η dπηλια της ουρανιας y.εννηdης;

Γιοχάννες ;,ΕJκχαρτ (Johαι:nen Ec1ώart ;, γερμανός μυc1τικός Μετάφραση Μαρίας ο{κονόμου

-�-

Α. Μαντfν ια ( Α. Mantegna )

Η nΡΟΣΚΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΓΩΝ

ΕΠΕΣΚΕΨΑΤΟ ΗΜΑΣ

' , t _ 'J (Ι t , t - Ο Επεdκεφα:το ημα:ς εξ υφους ο σωστηρ ημων Άνα:τολή άνατολων• κα. { οι' έν σκότε �, κα: { σκ ιq. εϋρομεν τ-,Sν r.δ,ή&ε ιαν • }I.C:.. { γcί.ρ έκ της rtα,qΌ-ένου

:) ,1 ( Τ , ετεχΌ-η ο �Cυριος. , , , ,, - χ , Απο τον ΟρΌ-ρο των ριατουyεννων

- 5 -

ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙQΝ

Στίς 16 του Νοέμβρη ξανάρχισε ή Θ.ΕΝ, τίς έργααίες της �­�7ιρα άπό τίc καλοκαιριάτικες διακοπές. uΑργηαε φέτος� �ναρξη �

.. , ιι i , , , --ιιcη εγινε η μετακομιαη στα νεα μας γραφεια

'Οδός Σολωμου dρ.4)., , , ? , t ,

Δημοσιευουμε παρακατω την εναρκτηρια ομ ιλια της άδ .·Διαχειρ • = ·,i .• zάννου.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΆ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ

Σας καλωσορίζω στίς νέες μας cι.'ί-0-ουσες. 'Άς &ελήσουμε καί τίς fες μας αJτές aϊtουσες νά τίς &ερμάνουμε μέ τήν άκτινοβολία της

,,, , - ? - - J , t, ,,

::y:ι�ς μας, του εν{)·ουσιασμου μας, της εργασιας μας, οπω� ειχcφε ε<r άνει καί τίς παληές. Καί πιό πολ� άκόμα, γιατί �αο ο χρόνος

_ , :,t :J , ι ;J , :,,t ., , -ε��α τοσο κ η αγαπn μας κι ο εν&ουσιασμος μας κ η εργααια μας -�f�ει νά γίνονται �λο καί πιό ζωντανά, �λο καί πιό φωτεινάοΖων-�:i·.ια. ατό νου 'ftαί Ο'τήν καρδιά. Τό ένδιcι.φέρον τό ζωντανό κ'ή στα-

, ' J ' ;) ' ' δ / Η '=<η &εληση επιστοατευουν κι αρματωνουν τις υναμειc μας. σκε-, ; ) :,ι , ; , , � , ι -� :ωτιζει την πραξη κ η πραξη στεριωνει τη σκεφη. n πραξη ολο-

Ό-ρώνει καί τή σκέφη καί τήν άγάπη. -είνα: η επισφράγισή τους • • ι(,_νεt στήν έκδ11λωση του ψυσtΚΟU Υ.όσμου αν TJ cχγάπη Κ 'ή σκέφη βά-

�, ' ' 0 ' ' δ' Ι ο. / δ' δ' " � τονται σε γερu vεμελια και εν ε ναι vεωριες ιχως υναμη κι�

-.. -οι συναισ&ηματισμο{. "Λς δουμε αν νιώ&ουμε άλη&ινή άγάπη γιά J ., " � ,.., , , , , 7 , � εργο μας. Αν cι.γcι.πουμε πραγματικα το σκοπο μας, που ειναι να

. , , Θ , , , ) , , ,

.:1�ωαουμε τις ·εοαοφικες, τις πραγματικες αλη&ειες στον κοσμο } -·7: ή άγάπη &ά μας δώσει τή δύναμη, τήν περίσκεψη πού σφραγίδα

7 ' \,,-τ ' , ? / ,, ' / ' :,s, � <Jς ει ναι η δ ραaη � n αγαπη αυτη & ακο νι σε ι τη σκ εφη μας, & ά -

�r ει τόν έν&ουσιααμό μας, &ά μ&ς κJνει ξυπνητοJc, ζωντανούς,γε-, , , , , , , , , , , , , -7c�ς χαρα για τη δραaη. Γιατι χωρις δραση δει υπαρχει ζωη, δεν -i<zει πείρα� δέν �πάρχει σκέΦΏ• Λέν πρόκειτα, μόνο γιά τήν έξω-

-::;�:Χή δράση. κ'ή a�tέφη δράση είναι • . ,Ας μή φοβόμαaτε καμμ ιά δυaκολία. 'Ίσα 'ίσα οι' δύσκολες στ ιγ-

� ..., Ι 'ζ , :J Ι Ι :1 , Ι 1

_:� ,..ετρουν και ζυγιcι συν την αγαπη. Γινονται αποδειξεις πως ει-/ /δ' 7

, , , , , , , ,- . �<αγματικη και εν ει ναι μονο λογtα. Μια τετοια αλη&ινη αγα-

.. , , , :.i , , Γ , , , , , '- �:νει και την αλη&ινη γαληνη. ιατι την ταρr:J.χη τη φερνουν οι

= ' ο:. ο; διaταγμοί, oi cχμφιβολίες. Χά.νομε τή γαλήνη μας �ταΥ :. �zομε fμπιστοaύνη ατόν �αυτό μας� οϋτε ατόν Άόρατο κόσμο πού

, ι , , , - - , , , , ,

=�εται ολογυρα μας και μας βοη&ει στην προσπα&εια μας και &ε-� �ροσπά.&ειά. μας νά καρποφορήaει. Γιατί� έaωτερικός σκοπός

� - : νσ. πραγματοπο ι η-0-ε ϊ aτόν �ρατό κόσμο τό άόρατο άκόμeι: Θεϊκό - ΕΞ ;ο. Κι �λο ι γι 'αύτό τό Θεϊκό Σχέδιο έργαζόμαστε. "Ας &ελήσου-

, .- έδ' - ' ι. , , - φ , , -- � -z� ιο της �γαπης και του ωτος να πραγματοποιη&ει.

f.1'1. c1τό Σχέδιο αυτό είναι τό ξύπνημα, τό �ρίμασμα του ιχν&ρώ­� .. ο:_;, ή CΧν&ιση τ'ης άν&ρώπινης καρδιciς . ΕΙνα:ι , ή άρμονία άνά-

- 6 -

μεaα ο'τούς dν&ρώπους, τό παναρμόνιο παγκόaμιο σύμπαν. Πως μπο-- , , , t , , 7 . :1 , " ) ...,

Qουμε να φταο'ουμε ο'την αρμονια που ειναι ελευ&ερια, αν εμε ις ( ,, ,, , ,, , , , ,

οι ιδιοι ειμαο':tε ταραγμενοι κι αν aυμβιβαζομαο'τε με τη ο'κλαβια; Πως μπορουμε νά �ρaγματοποιήσουμε τούς ο'κοπούς της Θεοaοφίας, τήν 'Αδελφότητα, τήν Είρήνη a'�λους τούς άν&�ώπους , �ταν μiuα

t , ·ι ., , ,, '1' t , , t, , ,

μας υπαρχει η εχ&ροτητα η κ η α.ντιπα.&εια κι οταν δεχομαuτε να ε'ίμαaτε σ,ιλάβοι, η εξωτερικά η εσωτερικά aκλcιβοι; Ό σκοπός του αν&ρώπου� του uκλαβωμένου άν&ρώπου, είναι νά φτάο'εt u'αύτή τήν 'Ελευ&εQία, a'aύτή τήν άπόλυτη Είρήνη κι Αρμονία. Μά ή Άρμο -νία. δέν νοείται χωρίς τόν κcι&cι<sμό.

Ό αν.S·ρωπος πdντα γυρεύει να γνωρίuει τούς Νόμους της ·Ζωης, πρωτα dπ'τά φαινόμενά του έξωτερικου κόaμου - τόν λεγόμενο άν-

, , ;.Ι , ;.Ι • , , t , . ·, :1

τικειμενικο κοuμο-α� τις εκδηλωuεις που βλεπει ολογυρα του, κ ,, , , :) , , , t ., , επειτα uτqεφεται ο'τον εuωτερ�κο ,ιοaμο, ο'τον υποκειμενικο κοuμο, κα. ί προο'πc(&εϊ νrf. καταλάβει κ t �λους τούς Νόμους της φυχ ικης του ζωης. "Αν � cχν&ρωπος δ έν ρίξει τό φως της έaωτερ ικης cι.ύτης γνώ­uης ο'τά βιχ&η του icι.υτου του, δέν &ά μπορέuει νά προχωρήuεt uτό δύaβατο Μονοπάτι πού S·ύ. τόν φτcχο'ε ι uτόν τελικό του uκοπό .JΤ..ω; &ά μπορέaει νJ φτάuει στήν Έλευ&ερ(α κ�ί aτήν Ε{ρ�νη αν πρωτα δ�, '

δ , ,,

δ'

δ- , t , , , ,

καταλαβει τα εο'μα του, αν εν ει τις αλυσιδες που τον δενοuν , δ

, , , δ , , , , , ,, , - ,

}tat εν νιωσει τη υνατη λαχτα.ρα να τις ο'πασει; Αν δεν δει τον, , - , , , "δ , t , ) )/

πολεμο που πρωτα. γινεται μεuα. ο'τον ι ιο τον εα.υτο του κ επειτα , δ

, ; :) , , π- -

t ,, . , ,

εκ ηλωνεται ο'τον εξωτερικο κοο'μο; ως μπορει ο αν&ρωπος να σπα.-ο'ει τίς άλυaίδες του, νά �λευ&ερω&εί άπ'τόν �ο'ωτερικό του πό -λεμο, αν πρωτα. δ έν δει πι�ς J π ά Q χ ο υ ν οι' άλυσ ίδ ες αύτές, "

δ ' ' , , , 7 (f , , αν fV νιωgει βα&�ια. μες ο'το �ινα.ι,του ο�ες τ;ς tυχολογ;κες,

του αντιδραaεις; Ο πραγματικα. uκλαβος ειναι εκεινος που βρι σκεται aέ τέτοιο βα&ύ πνευματιν.ό λή{)-αργο πού οϋτε κάν τό κα τα.λα.βαίνει πώς είναι aκλιχβος. Πού οϋτε βλέπει τίς �ιτίες πού

- , • , , κ , , β 'β -προκα.λουνε τον εο'ωτερικο του πολ�μο. αι τοτε ε αια πως μπο -- , , , , , , , :,» , ι ...,δ, "; • ρει να πο&ηaει την Ελευ&ερια και την Ειρηνη αφου εν ειναι ι-κανός ν' άντιληφ&ει τί &ά πεϊ tΕλευ&ερία καί Είρήνη; 'Όaο πα -ραμένει ο'κλάβος του ϊδιου του iαυτου του, του περιοριο'μου του, του �γωιο'μου του, ολης της έσωτερικης του ταραχης καί διαμάχης, εlναι Jδύνατο νά προχωρήaει uτό άνηφορικό Μονοπάτι πού �δηγει στήν κορφή του Βουνου, δηλαδή aτή Λύτρωaη�

t , t , - ;.1 , , ;) , , Ο προaωπικος εαυτος του αν&ρωπου, το εγω του, ειναι ο πε -, ; t , , , , )1 ,. , ,

ριοριaμος του, ειναι η επι&υμια του νια την αaφαλεια του, για , , t , , " , t , Γ , , ,

την δικη του ικανοποιηση,για τηδικητου υποσταση. ια τη aυντη -Ι Ι " , Ι ,

\.-τ , C'\ Ι οηση του, την αυξηuη του τον πολλαπλαaιαο'μο του. η επι�υμια, ' , t , - 'J , , , , "δ , η σκεφη, η δραaη του αν&ρωπου περιuτρεφονται γυρω ο'τον ι ιο τ�

, t ., , , 7 , ;.1 , , t

εαυτο του. Η βαο'η του, το κεντρο του, ειναι το εγω του. Κ η , , , ; , , ζ ., ; t t ;

κινητηρια δυναμη που τον uπρωχνει ο'τη ωη eιναι η ικανοποιηση - ;) ; του εγω.

'Άν ο' αν.S·ρωπος δέν τά δει �λα αύτά, d.V δέν καταλάβει ολη τήν

7 -=-- -:o:j �cωτου ·.ου, μέ τά πά&η του� τίς έχ&ρότητες, τίς ά.ν-, , δ' , , , , , ...., , , - ::�::- του, εν &<i μπορεσει ποτε να ελευ&ερω&ει, δεν &α μπο-

c:�. �ο-:έ νά φτάσει στήν έσωτερική Είρήνη. Νά.δεί μέσα του� -�t; δυνάμεις πού παλεύουν ή μιά μέ τήν αλ�η� νά δει τή σύγ­� του 'Εγώ μ έ τό "Μή έγώ"' δηλαδή μ έ" ϊό- -':eι1ύ ο ΕΙ Vά ι ο δυ ϊ­

- -.ο-., ξμtίνησε άπ'τό "Ενοι, άπ'τόν.Μονιι1μό. Στήν άρχή της έξέ-:�; -:ον � αν&ρωπος ν ιώ&ει εντονιΧ τη"-δύναμη του εγωκεντρ ι uμου.

, , , , , , ) ,, , , , :) , ,.. Ξ·J' αμη αυτη, που τον φερν_ει αντιμετωπο με το "Μη εγω 11, με

, ,, ) / - , , , , , , - -:� αλλα Εuυ, του φερνουν τη ο'υγκρουο'η και κατα συνεπει� , , , , , , ., , ,ι , , , , , -:ο•,ο. Με τον πονο, με τον σ.γωνα, με την ακουραuτη, αστσ.μα -

-- �αί Ο'τα&ερή προο'πά&εια·� αν&ρωπος άρχίζει ο'ιγά Ο'ιγά ν'άν � - _ , ; t , , , 7 (. , , - ��ανεται πως η uυγκρουο'η αυτη ειναι ο uκοτεινος λαβυριν&ος

- ., - , , δ , 'δ - , , , (/ , , -: ��1ς του, που πο-υ&ενα εν ο ηγει παρα μοναχα ο'τα ολο καιπιο =:i ι1κοτάδια, uτόν ολο καί πιό δυνατό πόvο. Τότε άρχ{ζει νά

,, .• ί t 1 , t, , - . -· , , , ::�::-:σ:ι ποια ειναiι η αιτια ολου αυτου το.υ πονου. Και φαχνον t. , , , Ι' , '

ζ , , , i , t - ; ο,.οενα και πι·ο βα&εια αοχι ει να καταλαβαινει πως αυτη η

ιιΙ' J I' < ι "\ Ι' , , , , , 1 , , , -=��Jη s αυτος ο χωρι�μος αναμεο'� ο'το εγω και στο εσυ, αυτη η �o·Juή τους κ 'η' προσπά&εια της έπιβολης του έγώ, �ταν ή α{τία

• -; 7ης δυστυχίcι.ς του, τ�ς-·δυc1αομονίας τnυ μέc1α e1τή ζωή. ΓιατίΙ Ι JI ...., t,

τ,t f - '( Ι fι t ':Ι - .·,η ζωη -&α π·ει 6νcι., &α πει ΑQμονια, κι οσ'ο ο αν&ρωπος πε-

- , Ι ι' Ρ ...., .• Ι' Ρ Ι ι , -,:ετ�ι μευα �τ,ον _,χωρισμο ·-c�� Δυ�, μcσ':; σ'�η συγγ_ρ�υο'� -.��-=-. �&ροτ�τα, 11. η μονη ·.o·:.J ο·;.;.ε;,η ει να� το γοητρο του εαυτσυ '7 #' ε{•;α.ι cι.δύvα·�;ο νά βQε-7 ., .. f,., Ί.ιρμον ία' τήν Ει ρ11νη' τήν Άγάπη.,- .· δ .. - β /' . \ .. •-r., ' ,. } .. δ , •• e,:τι εν νοει-cα.ι εβrιια 1 .. Qμoviα, ι!.ιλευ&εQια Υ.αι Έιρηνη ιχως

,ι- ; .> tι :i t r :J ; ,. ,, 7 VE την 1γαπη., ,,Ολα, ,κ.,σι ,τεcfσ'ερ;ς cω�ε� βcι.�cιες εννοιες, ειν�ι -

να. Ειvαι η ιδcα η Αλη&εια, οηλαδη ο Θεος. • .· ζ

.. .. Θ , , ,. , ,. r , lν1η φαντα: ομ(.ι;Cίτε τον 'ϊ::Ό Ο'άν v,α·�ι ··co σ'υγκε;ιριμc.νο, σο_;ν μια. ,• : ' , ·ι "'.. ? ,: r Ρ i �, ϊ:Qουωπιr..η ι;; 'VG -.α. που �:ωτιcι-:.,ε -.α δη•J. ιου�γ, 'ί�,α του ;�c:, ε,·Jαt εξr•ι

Ι , :i ;ι, , .• ι .• /• .ι..ι

• !ι' ,_ -;· ·" •• ' '* ::(Π c..,;τ,χ, κrtπου μc.�1�ρια, ιι�:c--:, σ--:::: βc.-�·η ,: ;�υQανΌυ. Ειναt και �ο Δ--νεv,δήλι.ιJ'!ο :�αί 11 Έι,δήλι.ύσ';1, βρ(c:�ιcτ...:ι :r:c:··;τ:;ϋ, καί ε{μ κC'.( μέσο:

·" � , /' , J ;ι , - ,i ; ς ο·το:. δη;.ι:ουργ·.1μcι.�r, --:σ�•, μεcΊ::Χ σ'το ;ω-&ε τc ϊ.σtΙ ζει. Εινα•. και η " .. , \ Σ . ·' .· .. , , ,... ., , ,, ' 'δ ,. - , .t-t.χιά 1J. π:�·ct κω .:ο C-ε,κο το Ψ•.:ις. Mu ολες ot ι ιοτη·ι:ες του εγω,. ·" ,, .• ,, .• "ζ μC!ς ι:.:ιvαι (JrJ.ν Q'·,tσ·.:ca:,νc.. χρα;μι:χ·.ισ·,α γυcι.λω. που σ'κο·,c,νια ουν

, - , r Ε, , , ,-- , , , , το ι.rως r.t'l.'τ�. ι να. ι ·τ:α δ ε�ι c;,; μας ;;J·c &c:μ ::�···:συ·; -:-'J·v εc·ωτcρ ιιιο μι�ς 'Ήλιο. Δ..έν -i::v βλέποί-J.ε, γυρνvυμε σ,.ι:. τυφλ� Jδω κ'έκε, άντί'{}ε-ι:ά

<Ι -; ι ? , , / , , Ι' , ,' του, ;� ι ο πως ε, ;;;ε ο Πλατων δεν βλcπομ ε πο;ρc� μcνα.χ� τις σ;Η ες πc-:-.,. - - , JΓ; ,• , , δ' � νω Ο'τον το:χο της πλανης. }α.ι τα &ολωμενα ματια μας εν μπορου-

νε νά δουνε τό ς>ως ο

" , ? , , , , ; ιι C/ ; ; Ετuι λοιπον cωτ.α τα. Ο'κοτεινα γυαλιc-: πρεπει c.vα ενα va dπα. -Ο'ουνε. Εlνα.� οι' αλυc1ίδες μας, πού ΠQέπει νά. λυ&ουνε. Κι αύτό'ς εfναι ό ρόλος κι � c1κοπός της αJτογνωσίας, πού δείχνει ctτόν αν-­&�ωπο πως &ά μπορέσει νά έλευ&ερω{}ει e1.πό -crf. δει1μιχ του. Κe!ί γι' αυτή τήν α.Jτογνωι1ία. μας μιλεί ό Κρισναμούρτι. Νά καταλάβουμετόν t , , , c, , , ς ; , , εαυτο μας. Και μονο οταν κατα.λαβουμε τον εαυτο μας &α. μπορεσου-

με νά. καταλάβουμε καί τούς ;λλους.

. :· . �.

. • !

• ·• ,... ·.J �-�--� . :•_:_

,.

_._ , "":.ϊ .. -� ι • ι :, .'. :

._ .. _ "\

--: , . · ϊ·.. ,, · . !• \ <= :1 .,- -:- . ;.,! , • •

,_., 8:--:--: ' ·.· _.,..� .... :.\ .. ·, ! --� ., .•: . .� ;_:_:�- -..; .\, \ ... .:- .. : . �- . ' :• ι:· . \,; _i

= __ ,·.-.:·- .·� :-

-:: .;,- :· ___ -:-: .. ,_:

..;' :, ... ,· ·, -:�� ,:-λι \ ... - · ·i ·--:_. .. .. ,,

,·.,- ·Μ:α,νο �ιαταλα.βαι-vοντας ,το:ν·Ό€cαιτο μ�ς· 11 ετο'.ι ο,τ.ως εινα:ι fl , ·κι ο-�ϊ:ι - ��!J.!ζ �

-�tλdμε-· ·-�ά� . .έ.Τ�αι, Ό·i.:.μ-πο·Qέd'ουμε νi φτrtο'ουμ·:�· d_τη\i Πηγ1

.. ..... . . . ϊων �Ι¼�:τwν ,.- -'dτ�ν ./J\-λη�ε\ιχ··πο .. J βρ ίυκε�α·ί ι.ι':έ�c.ι μας ,_:πού . \Ίνα ι η·"βλεύ&ε;t:> .. _ία .;_,:-·η!. �ι,n�ν,η··,.hο,;:.εϊ:ν.'CΧι ί}

1

cΧ).η�ιvη'!1·γ· d.ΠΊJ , Κ l. Ο"'_.'�·,_.ri.ϊJτη' η- ,.-.. �,.- .... , , • !(_.,,,_ .. \ "."' -� .·---� , , •' , ;{� , :, _&._. ..... , t

.. . . :φ.ευ:τ ι.κ,η ., ... παρcψορφωμ ενη Ίc,tγιtπη. πο.υ. ν ιω&ομ ι; . . u.vvη&ως .εμ ε ίι;. που ο L. 1., , ' 1Τ. • ' , • . � ,. . , ,.. . , ., ( ., )' - ' , � , ; •. ·:-.ι\.�ιΊ1ναμ,qυc{τt\λ:.εγει-_.�ως'·δ':e\1 εχει καμμ·�α ο'χ.εο'ή με-·τη-'Ι! Cζλη'&'ινηΆγαπη.

. . . , . ι, ){.f_ '�{:τ'� ',1) κατ�νο�'συ ,Jέρχ.ε� ι μ έ τήν έ1ϊ/,γν__ω·υη ϊ,τον:-- �r,fγ,foυ μας, . . ·:: �έ:ν.-εl,νd.-ιι..ίιt.t �ια.νόήτικη-·γνώο'η, ιχλ/\ά:-μιά aλ,λη β�-.&έ.ιά._�_ό'ωτερική · !; ·, · •-. ', '. , � '. . }! \ :, . , . ·./ .,,. ,. .ι ;.., . ,.,, . · , _ - · \ ...ι.1 ;- ,., :.ι ., .• ,<:α::ταο'τα:ο'η ? · ε-νσ:.,εσ'ω:τερ·t:κο ι.,ηο'tμο τού νου .'!i,αι της!κα-ρδ.�α:ς,ενα εο'ω-, -. -

.. . τ E�_-t κ{'ξvπνη'μ{Χ' ΠQ:)' φt·ρν�vy. μ ιά'.γ εy 1ι'Κ'ή. cί�αμσρcρωdη_ μ}ρ-r.<:Ί.ιας. Κα ί ,,' < ._' .:.- 1 'τό: φ,�ς,' �ού: -� ίχ-ν,_ε._ι •,ή.· κα-.�.ν�ηc),1:)·, μ t.o'r:I. μας• δ ι �λύ έ:'ι -,μχ-&ε :ψ�μα' κά&ε , ,-'_ <Ό.·ά�i·ϊ�; ,1ϊ.c:_(' μ·�� �iνει ,.'

ν.cί''

-:���μ_5:_,τ1jν ,π�γμ_α:,i;,ικη �ωή;,;6��-�- ε�ναι.'Ό-

... · ·,π91>-,υπc;ρχει :-:σΌ.',,φως-δεv·μπορε.,·.ν_α υπαρξει σκοτ�-δ--ι.-λεγ.ε _ι ο Κριcr -· :.:.· ·ν·��0iR��\ .·::οχ�_ς\ι'_-��-ι_ές σβ�ν:ο'ii�Ή:κ�_�: <J:,ε.iy2,Jv;--ο,ι;·:Όά�rfϊες. Πρέπει

·� :'!1:� φ;ως ,r;._υ·το -ν� ,_;t.ρ. ρ.ιξQ··ιη.ιε σε. κα&ε γων.-ια. του :eι;τοσ.υν_�ιδητου μ.ας •�-; '. _.: , ( 1 ,. .__. ·,._,, '.;·..( ,. ·-; � ;· , •• , fA_ • ... · , > �- V

-. (,Το- ,υFQίΞ>'l!Vt t δητο }\1υμβο λ ι-,tα ··ει ναι σ{Υ.ν. .'ε:ν.α,.μ εγ.αλ'σ πα:<γ,Q.βρυνο. Εν ά ,. ι ·.} '\ , h• , • •

, ,,.. '

, • , • , .. '-_ • � ....; ,. • • "'· , , ,_

.. μ ι·��ρο; ·ϊt�μ._μ.ά τα'Κ,t ·; :βγ� .ι.,νΈ ι ·, qτην. επ ι ψανε τ.-α ·:-τψ,:; __ -&ctλαcrσας_·.: Μά με τ Ου ' ' . (1 . ,.. :) /1.. • \.. , . • • • • / • • • ')_, , ' , '• ,, , , ;Ι ,

· -ήλιqυ .. τις αχτι.:δ,ες, το ·κqμμ�τακί·. iΧ11·τ-ό λυωνε ·c κι,·0:λλQ. βγαινει α πο - • , : �- .,. • • '-� • •, • .,.,,, •

( \ .... : t

. • .,,.,. •: : : _c, ' • , 1 1 • ., ,

( ,

- κc.ι:τω. Αυωνει· κ.r_:αυτο, ·�λλο- 9λοε.να βγα,.ιν,εrl··.ως -i:;:<iυ. r:-το τελος ολο-κληο� τ�· m'-G'γ';β�:.υνο' Εηίiλ�.ε:rαι:�. ; ,:: ·, ·· Ό:' 1

- Ή .. : _.· .: ). . . ·- ι ,ι , � . ι > • 'δ . ι 1 ,

· .:,..'_Ε�ο'_ι κ'ο_t'δικ_ε<;;·:ιχ,ctς?�� -;ά-Τάνο·ηο'1}S ·�ι· �χ.τ� _ε�;:?α cρωτιο'ουνε ·και -&.'ά' δ ι'αλvσο:υνε ολ,ο τ-p 1tά:γqβοϋνο του υποο'1,1ν,�\61μου μας. Δ.έν

. , . , � , . L 'J • ,. , ' · � ., t . I tι ·· , 1 ,

.:χρει:α·ζε,:α·�·,εξωτεcμκος ο:γ_ωναs� ·J.Υ1οναχcι. η ·βα&ε:ι_.ι:,( ηρ·εμ.η ανcι.τενιο'η . t' ..... .. . . .·

τ9υ. εάυτου ·μας�.. . ... , ... : �- , . . •·' .- . Κα { τ-ότ.ε i-ϊίά· έο:_ώτερικη· fπcινάuτασ'τj _ξ&.Jiνα·.:Μ ιά lπανctο'ταο'η έ

yrf.ντ,ια στίς μό�_χΛ(τ.ϊο'μ·:έν�,ς" ίδ.·ιες,, ·ι:Ιf,;{ς ::προ�ατσ.λήψεις, ο'τ{ς μισ'CΧλ-'·,·: :: , , . ' ,. 1 , · . , · ' , , :> • ' • , • .. , 1 ,

λοδ_οξιες <1τις ,εγ(_.ιι'ιστικ.ι:::ς_ ο'κεφει·ς κ �π.�_&υμ-ιες, 'ο'την εγωκεντρι κη · . ·κ(νψΥΊJ του �α�_τ_οy μα�. Κα·,ί:,τό�ε �ι1··με_��μbρ·φω�ΤJ:. \εννιέται μέο'α , ·,:μ[.(ς. Ενα_ς α:νcι.γέννημ�_νος,·.ελευ{}εaQς, ξυπνιος εαυτος. .. ..

Μ,, , . ,, - . , . δ ,.,. .. ,, . b , '' Μ , (Ι . ,

;)

,

·α'ι1ημερά ας τον. ουμε ετcrι .οπως ει\ίαι •. 1.ε-,ολες τις ασχημ.tες-..; . , (/ ,- , . , .' · - ! �Ι ' · · , 1 ' ,

' · :> , • • -.

το'ς>, ·μεαλες.·:.,.ι_ς-11:ακι·ες του-, .με_ολο �-9-ν·απερ(!-yτ.ο εγωκεντριο'μο · .. �'{ -..,� . J . , .. Ι

. , .tl ; . . , , -\Ι 1 • • , ...._ ... , • • • , C •••

του. Ας μη·v τ�ομι;tξουμ_ . .ε; 9mι,ς .. ε:ιτςe;· ενα.ς'μ·syαλ;Ό.ς ψυχολογος,ο Πun-,·J: ,,kel , αν δουμε'μfb'α μ_ας.'Ι' -cct δύciμορφ(Χ;,:χιχρακτ:1ιρ'ιο'τικά ;νός διαβό.:Ο..,::· . ν

. ,. ,ι , , .. • .· ,. .. ,, : ,. , ,ι , - .

. 1 λου't. ,Α-ς\.10:ν ,κο ι τcι.ξουμε κα·τcψ�.τα μι:: _μ ι·cι._··βα.&ε.�α ,ηρ εμη πrι.ρατηρη,..; .:. .. -;, ._.,dη;ΠΟ 1) ξi,πν.α:_ιt'�τ

°'τήν,,.&ο'ιίiτε�ι�·τ) Άω,&_ηdη'_�ης·•ζαιης, :�κrι.ί διαλ�ει τιχ Q'ΚΟ­

τάδι�,::τ-{Όκct.&["τ{.πού J.νιrϊβc([νεt _e1τό πα'γκό-ο'μϊο Ρευμα της Άλή··:.. . · ·. . '.· •. ι · �� � • ' · ' ''. , � · ,: · �,

,:., · {}ε ιας. . . ... · .. ;· . . ·--· ,·, ·-·,

. , . .._, ·,, ,� 1 ·.- , :.� Λ • , . , ,_ ,; .,; , , ') ::., ... Σ_τγ�ε.ρq _δεν -,�:-�λομf._

,,ν� �δ.�υμε �ην �μη ·τtq.c;γ,μ�τικοτη�ά του Έγω:·,

μc.ις, μ.-α ΠQΟο'ϊ��όυμ_ε_ να: το' JJJQfH.0-ΠO ιο�ψέ' κα·ι, �%.ελομ ε να ξεγελουμε τό� ,f�υτόΉμ�ξ _.κ.1f-_.νJ .. _ .. �Ρ� ·φ�ν't'�-όv..i,ο'τ'�

· δ·(αφ_ορ ετ ικό απ' αύτό πού,στ αΛ.η&εια είνttι.:·,·._, •, ··'.'ι,.·

;,:;·,:-.-:··,

"Ας e�ομε τό &άρρ�ς \J. δουμε.�_.�νΊό -πό·J· s'tμαο'τε ο'ήμερα κα('τJ� · τε &J μπορέο'ει νά ξυπνήο'ει αύτό το "�λλό" �πως τό λέγει � ΚQϊο'-.:

, . .

ναμουρτ ι.

- 9 -

Μ' ' " ' ' 'δ ' 'Η ' , , εσα. σ�ον �ν�ρω�ο υπ��χο�ν δυο _ υναμε ι,ς. δυνα.μη της, "ανοδου", οπως τη λεμε,κ η δυναμη της 1'κα&οδου". Ή μιά που .... , , , , , , i ( ,, , , τραβα προς τα πανω, προ\τα μπρος, κ η αλλη που τqαβ� προς

, , , , , 1 , :., t , Ε' , ,τα κατω, προς τα πισω. cι.νελιξη κ η κατελιξη. ινο:ι οι δυοδυνάμεις της Δ.η1-1:ιαυργία:ς. Άπ'τόΆπόλυτο,άπ'τήν άπόλυτη Jνεκ­δήλωτη Θεότητα,n' "Εκδήλωσ� κατέβηκε,�πως λέμε, �ς τόν κόσμο της

.... c.ι ;) ,c , , , ,, , , , -ι πυκνης,υλ�ς,απ �που,&α,ξα�α:ρχισε! την �νοδ2 της κ�ι &α,γυ�ι­σει κα:ι παλι "εις τα:ς α:γκαλα:ς του Πατρος",οπως γραφει η Βιβ­λος.

φ , ι , , , , , , , ;) , , ,c.O , υu ικα α:υτο το "ανεβηκε" και τ ο "κατεβηκε", α:υτο ·ro' δος

, , , , - -;> _ , , Τ , , , ,, ανω κσ:�ω μιη11 του tΙρακλειτου,που ειναι γραμμενο κα:ι στο εμ-,

, ; ,

, , , , ...., τ.ι 7 .c βλημα μας,δεν ειναι κατι που γινεται μεσr:tστο χωρο. ι.:ιινσ:ι οι λε-, ., ( , , , , , t/ t πτοτεροι κ οι πυκνοτεροι κραδα:σμοι. 11 Ανεβσ:ινομε",λεμε οτάνοι

κραδασμοί εϊναι λεπτότεροι καί δυναμικότεροι καί "κατεβαίνο­με'1 �ταν ο; �ιραδασμοί εΙναι βραδύτεροι κrι.ί πιό άδρανείς.

� , , ;) , c.,E c., )r , , , , , Απ το απολυτο 'να,οπως Ε.ιπαμε,γεννιεται το Δυο. Κcι.ι με-σrι. uτό Δύο εΙνrι.ι οι δυνάμεις της κατέλιξης καί της άνέλιξης. Eivaι ολη Τ) εσωτερι1tή πορεία της l.\ημιουργίcι.ς.ΕΙναι ο' ατέλειω­τος Κύκλος της Ζωης. Μ , , ,ι ; , t , , , J εσα στον αν&ρωπο αυτες οι δυο δυναμεις συνεχεια αντιπα-

, π, ' , , t ,, , , , λευουνε. οτε �α μπορεσει ο αν&ρωπος να: ξυπνηαει τελειωτι κα: μόνο τή δύναμη της ανέλιξης καί νά μή γυρνα ολοένα πρός τά πίσω; Πότε &ά μπορέσει νά κοιτάξει κατάματα πάνω ψηλά τήν η­λιοφώτιστη Κορφή, τό Τέρμα του άτέλειωτου, Jδ�νηρο� του δρό-

, 1 t 1 ' 'α ' ' ' ._, � μου πουνcι.ι γεματος 'μ αγκα'ΙJ'tά και με β!j!α:Υους", οπως γραφει 1 1 , 1 , 1 ...., 1 'ϊ τ , 1 1 κα:ποιο ποιημα, και δεν {)-ά τον τqαβα πια η ελκτικη δυναμη που

σέρνει πρός τJ κάτω; Άπ'αJτόν έξαρτ�ται. Άπ'τ1 δύναμη της επι&υμίας του νά σπάσει τά δεc1μά του, νά γίνει ελεύ&ερος, νά φτάσει στήν ατέλειωτη Είρήνη.

Αυτή τήν εργααία α.ς προuπα&ήσοψε ολο t μας νά κcίνουμε':Ας &ελήσουμε vά δουμε τόv �αυτό μας οπως σήμερα εΙναι, ας &ελή-

,, , , ') , , , ; σουιιε ν ατενιαουμε την ωμη πραγματικοτητα, τα χριψ.ατιατα γυα-; , , , _ , , , , , , λια που σ'κεπο:ζουνε το φως,για να μπορεσΌυμε να ξυπνησουμε μe-σ'ά μας τήν άλη&ινή πραγματικότητα της Θε'ίκιας Ζωης.

, ·ι 1 , ) ; , �δ , ι

Μοναχcι ετσι &α βοη�ησουμε αλη&ινο: τους α ελφους μο:ς που , , , , ( , � Ι tι

αημερα βογγουνε μες ατις βcιρειες τους σ:λυcιιδες. Μονο:χα οταν φέρουμε μέαα μο:ς τήν Είρήνη &ά μπορέσουμε νά τή φέρουμε καί

, , , , , :) , t , , ,, , στον κοσμο. Τοτε &α την αχτtδοβοληcιουμε ολογυρα μας, Αν &ε-λουμε d κ�σμος νά μεταμορφω&εi πρέπει πρ�τα νά μεταμορφω&ο�-

:) ,.,. , , , , � , , , , , με εμεις. Και μονο με την ανατενιαη και με την κατανοηcιη μπο-ρουμε νά μετrι.μορφω&ουμε. Κιχί τότε &ά �πο�έαουμε αλη&ινά νά -, , , - , 'Αδ

, i1 , ' σχηματισουμε τον "πυρηνα της lliγκοσμιας ελφοτητας ,που ει-ναι � πρωτος κι� βασικός Σκοπός της Θεοσοφίας.

Θεοσοφία είναι d.γάπη καί ερευνα γιά τήν Άλή&εια. Εiναι t •• , , , t , ,.., , , , , , η Θει,κι,α Σοφ,ια �ου �παρχει �α�του �α Π?_V τα ,cιφα�ισμε�α μrtτtα

μας ακομα δεν τη βλεπουν. Μά cφα τη δουμε &α δουμε πως ολο ι

-1 0

ϋτήν ο�ϋίι;( μο:ς ε'ίμαaτε 'Ένα, μέρη της Παγκόυμιcις, Θεότητο:ς, -

Πc , • Ι δ λ , τr _, , .,,

α , ,, , ,, ζ της �γ1tοϋμ ιcι.ς Α ε φοτητας. ΩV. ι τοτε vc( εχομε πrι.ντα τον ων-τανό πό&ο νά iργcι.στουμε γιά τή μο:τωμένη Άν&ρωπότητο:,πού πε -

, , , , (f , , , , , - 1 ,

ριμενει με λαχταρα την ωρα που &α μπορεσει να �λευ&ερω&ει απ τή σκλαβιά της. Θ'άγωνιuτουμε μ ·�λη μο:ς τή δύναμη ένάντιο: aτή ο'κληρότητο:, ϋτή ϋτενοκεφcι.λιά, ϋτήν αγνοιcι.

Γι 'αJτό ;ς &ελήϋουμε πρωτα νά ξυπνήϋουμε εμεiς ο( Τδιοι κι ας γίνει ζωντανός ϋκοπός μας νά.ξυπνουμε τίς άν&ρώπινες ϋυνει­δήσε ις.

Μόνο μέ τό εσωτεοικό ξύπνημα &ά μπορέυουμε νά φτάϋουμε στ-ήν ""' , , , Ε') , Lλευ&εριcι κο:ι ϋτην 'tρηνη.

'Α , γλ. Ζcιννου

XEIMQNIATIKH ΠΟΙΗΣΗ

Α' ΔΕΝ ΞΕΡΩ

φ , τ ' , , οβη&ηκα Κυριε και φων�ξο: κι 'εκcινcι. τήν πίκρα μου φωτιά νά ζεaτο:&ω , ., , , , , , εγω το ταπεινο φυλλο που τρεμει. Δέν ξέρω ν'απολογη&ω γιά τά �γκλήματcι.

...., , Ι φ , ,ι , ,.,,

του ,cιι�νe;••• ο:ρμr;κι εϋ�ο:ςο:ν το: ρ�υχο:

, κcι.&ως ανεβαινα uτο γυμνο υφωμcι του μο:ρτυριου κι '�λεγα μέ παιδικά χείλυ προσευχές γ ιά κcί&ε �μορφιά κα ί κά&ε άγάπη. Δ, , , , , , , " εν ξερω να μιληϋω γι� τις φριχτeς λογχες

, ...., ,ι 'J ,ι t Ι , που μο:ς εκοφαν κι εφτο:ϋαν ως το πλευρο σου. Ή γλώυυά μου νεκρή yιά τόσο &άνατο

; , Τ , < - δ -για τοσο cιιμcι, το ο:ιμο: των παι ιων , 1" - -

το αιμα της χο:ρας •••• Δ.έν ξέρω νrf. πω τί χειρότερο ε'ίδο:με τί πιό φοβερό πά&ο:με ••• Σβησε Κύριε απ'τή μνήμη τούς σκελετούς, τά �πλc:, του κο:κου. Σβηαε , , ...., , ..... , , ,

ο:πο πο:ντου το: σκουρα χρωματα, τις κραυγες. Διωξε τούς εφιάλτες, λυωσε μέσα cιτά χέρια σου

, , , , , , τ�ν τρομο, την νυχτο:, τον χειμωνα. rtT', ti , , (/

ia ο:ιματα Κυριε, τα αιμcιτcι •••

Τάκης Σωτηρχ9ς , , , � ' ιr , Απο τη �υλ�ογη Μετοικεαια"

Β' ΡΑΓΙΖΕΙ ΤΗ ΣΙΓΑΛΙΑ

Μ , , , ετρωντας τα λεφτα του

� ζητιJνος ραγ{ζει τή σιγαλιJ. Κι 'άπόφε τ{ παγωνιά:

( χαϊκάϊ, σύντομο γιαπωνέζικο ποίημα)

Μαζαόκα Σίκι, γιαπωνέζος ποιητής (1867-1902) 'Απόδοση Σοφίας 'Εμμ ..Χατζ ιδάκη

Γ' ΜΥΣΤΙΚΉ ΩΡΑ

- 11 -

Μές στό �κίνητο 9 βουβό κα{ παγωμένο Τίποτε πουχε άπλω-8·η παντου μετά τό πέρασμα της καταιγίδας

; , , , - , ,,, , ,

ποιο στοργικο χερι με πηρε κ�ι μ ανοιξε τα ματια , } , ,

μπρος στη φιλικη παρουαια αου ;, , , ω μtκρη δcψασκηνια, μοναχικ�, μυατικ� ζωή της νεκρης αJλης;

Τά τελευταί� dπομεινάρια του ζεστου σκόρπισαν στόν τελευταίο βοοηα.

- J Ι καλοκαιρινου αου ονειρου

'J,ι ς ; ; � '1 ,, Κι ετσι ολογυμνοι τωρα κι οι δυο, μ 'αδεια ά,cλωμένα χέρια 1

στέκουμε κάτω άπ'τήν κρύα βροχή η ξαγρυπνουμε dδιάφορα στίς παγερές

' /

άστροφεγγιες.

λ�λή, άπαλή ψυχή. 'Η μεγάλη αιωπή uου είv'ή άδ,cί.κοπη ομιλίd. σου μέ Κείνον,. Μ ,

,, , ουγνεφες ναρ&ω κοντα αου

') t ; ,ι , ; Ι ;

κι η φυχη μου ακουσε στο μυστικο καλεσμα σου -ι , , , , , , ,

ανηκουστους φωτεινους τονους φερμενους απο μακρυα, � j ; ,, Ι - ..., ; :, :., ; απ την αφ�αστη χωρα της Σιγης και τ αγνωστου.

π ; ,ι � ; Ι α�αξενο ητανε κι 1 αποκοσμα γλυκο

ν'ανταμω&ουμε ξάφνου iδω κα{ ν� περάσουμε μαζύ τήν τρομερ� αJτ1 έποχή του Τίποτε, σάν δυό μικρά, άνήμπορα, �ρφαν� κα{ τυφλά ζωα πο� δέν πε&αίνουν γιατί εχει μείνει μέσα τους βα&ειά, σcί.ν κρυφός απόρος, ή έλπίδα γιά τό φως.

1/Λ ,ι ; J ? ; Ι (Ι 11.ν ισως πιuω σου μ cιφισεις καποιαν ωρα κι 'ετσι τά μάτια σου πρωτα άνοιχ&ουνε πρός τό Φως μικρή άδελφή, τό ξέρω τ�ρα δέν μπορείς νά μέ ξεχJσης.

Cr-τ C/ ; Ι ; ; I , ,... n ενωση μας γραφτηκε φωτεινη για παντcι εκει, μές ατό άλά&ητο βιβλίο της Αίωνιάτητας.

c, , , J , , ,

Ομως &α πρεπει, ωστοσο, νr:ι.·προσευχεσcιι ••• Μικρή άδελφή μου, vd προσε�χεσαι γιά μένα.

Αιμιλία "Ιβου

- 12 -

Δ' ΤΟ ΡΟΔΟ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΗ

, , , - , Μεσα στο κατα:χειμωνο των χρονων μας,

'�σύ βουλή&ηκες τό λόγο Σου να πεiς )/ , , , , , � ,

'(" κι ετσι να κανεις μπορετο με την ανασα �ου ν'άνοίξουν τα χλωμά ροδόφυλλα της ϋπαρξης, του άν&ου της πιό στερνης ζωης μου.

Θέλησες ό άν&ός έτουτος νά φτουρήσει, , , , , - ,

μεσα στις χειμωνιατικες τις παγωνιες του κοσμου μας , , Ji , , - - )) ,

και με τ αχνο το χρωμα της αγαπης του λίγο νά σπάσει του χιονιου τήν παγερ� λευκότητα.

Ι!ρίν λουλουδιcίσει πλέρια ό αν&ός �να �ναό βο�ιάς -του χρόνου ό μακελλάρης­τ'άδύναμα τ'αν&όφυλλα ξεφύλλισε, κι ομως προφτάσανε τα μάτια της καρδιας τ'άν&ου τ'αστοου της Γέννησης νά ίδουν τό φως,, ) ,, , ' , και τ οραμα το ανειπωτο τό 'κρυφε στά σπειριά του.

vΕτσι βουλήθηκες Έσύ.

Δημήτρης Οεοδωρίδης Άπό τίς II Έποχέςt' της συλλογης II Άντίλαλοι", 23-12-1902

(DΥΣΙΟΓΝQΜΙΕΣ

ΑΛΜΠΕΡΤ ΣΒΑΊΤΣΕΡ

Στίς άρχές του πρώτου φ&ινοπωριατικου μήνα μιά άπ'τίς πιόή­ρω ικές ψυχές πού εζησα:ν πάνω στή γη' η' φυχή του 'Άλμπερτ Σβι1ϊ -τσερ, εφυγε άπ'αJτόν τόν κόσμο. Λίγοι αν&ρωποι εδειξαν τόση αύ­το&1J1ία, τόe1η άφοσίωση στήν ίερή ιδέα της Άδελφότητα:ς, τόση στοργή στόν πονεμένο άδελφό, �σο ο' 'Άλμπερτ Σβά'ίτσερ. 'Έδωσε τή ζ , t .. , � , :1t., , Τ , , '

ωη του ΟΛοκληρη, αγωνιστηκε μ ολο το ειναι του, uε το μυαλο του, μέ τήν καρδιά του, μέ τα χέρια του, μέ ολη τουτηνπνευματική

, , , , , , , , , ) , , και σωματικη δραση για να πολεμησει εναντια στην αρρωστεια,στονπόλεμο, στήν cχδικία, ι-rτή βία, στήν προκατιχληq,η, -στόν φύχικδ καί σωματ ηιό πόνο. Λίγο t ιχν&ρωπο ι εξησαν μι ά ζωή τόσο πλοJσ ια σέ δρcΧCίί') }tαί εlδαν τόν καρπό της δραQ'ης τους, τ1Jν ύγεία uτόν αρρω­στο, τήν καλοdύνη καί τήν dγάπη νά μαλακώνεί τήν �γρια καρδιά του άνtρωποφαγου, πού μέ τή δική του έπίδραση αρχιζε να νιώ&ει συμπόνια οχι μονάχα για τούς άν&ρώπους, μά καί γιά τcί πιό μικρά ζωα ιχκόμα.

Ό 'Άλμπερτ Σβιχ'ι'τσερ γενν,1&ηκε τό 1875 ι-rτό ΙCιχϊζεμπεργκ της

- 13 -

,, ' , � ., :.ι , , c, # , 1 νω Αλr:Ι'ο:τιcι.ς. Γεννη&ψtε τorto c.tο'&ενικος που ολοι πιο'τευ ο:ν πως , 'ζ- , - , - , , ,, , , ,δ εν &ο: ουσεο Ποιος μ πορουο'ε νο: ΦΟ:ντΟ:Q'τει πως το 0:d&ενικο α:υτο

μωρό &ά ζουσε τήν πιό εντονη, τήν πιό δραστήριο: ζωή, πώς &ά ε­οειχνε τέτοιο: άντοχή ο'τό τόσο δύσκολο κΧίμο: της Άφρικης, τόο'η σιδερένιο:, ο:διχμα:ο-τη &έληση πού &ά νικουσε κο:ί τίς πιό μ εγάλες δυσκολίες κο:ί &cί εφτα:νε στά ενενήντα του χρόνιο:;

- � πο:τiρο:ς του ½το:νε παπάς κι ο:Jτός μικρό πο:πο:δοπα:ίδι εlχε, ? , ,. , , Ι Ι :.1 _ι Ι , τοσο ευαι<1.ε·ητη φυχη που <1ε κο:ποια: του γενε&λια:, αντι να: γιορτα-

ζeι Ο'ιΧν �λο: τά παιδιά, εχυνε πικρά δάκρυο: γιά τή δυdτυχία: πού υ'πcίρχει r1τόν ϊ�όσμο. Σπούδα�ε φιλucrοφία κο:ί & εολογίο: στό Πανεπι­�τήμιο του Στρασβούργου κο:ί είκοσιτεσjιχρων χρόνων εγινε διδά -κτωρ r:Ι'τό Γ.1σ.νεπι-1τήμιο αύτό μέ τή διατριβή "Περί της ψιλο-1οφίο:ς της &ρ ηό'κείας του Κιχντ". "Έγραφ ε στά χρόνια εγ.εινο: πολλά -&εολο­γικά κο:ί φιλοσοφικά <1υγγράμματα γ εμάτα βά&ος κ· επι�τημονικό -

' , n , ' δ '� ' t ' - 'Ι - Μ τητα και προσπα>1Τ)uε ν c:;:o ειι;,ει την tσ'τορικοτητα του ησ'ου. α.-, ' 1• ' Ί � ' ' ' 6 ' ' ' ζι μ αντα ε χε και τη ι:;ϊμΤ) περιψημου ργαν ιστα κ_αι μουσ'tκολο

, , , β , � , ι. , , l! , γου με σπανιες σε, c:.,,ος Χρtτιχες υ;ναλυσεις και ι:;γραφε και c?t -, , t , , , '

, ·δ' λοσοφικες και tσ'τορι:�ες μελε'tες με εr.ανο:στατικες ι εες. Θά είχε μιά λc.ψ1!([,) .ε·ρησ'κειολογική σταδιοδρομία αν μι� μέρc:

του 1909 δέv διάβαζε σ'ενα ίεραποστολικό περιοδικό του Παρι σιιϊυ οτι ζητουσαν c:νt·ρώ..ους πού &ά if&ελαν νά έργα.σ'τουν μέ &φι­λοκέρδεια στ6 Κογκό. Άπο<;Jάσισε άμέuως ν'άφιερω&ει στ6 έργο αύ-, JT , , , .,.. ,1. , έ ξ " , , , , , , το, \.αι γιcι. να ετνc:ι ::c:,.υτερα cπΛισ'μενος και vα φερει αμεσω-τερα άποτελέσματα uτ,ύς μαύρους άδελφούς του αποφ&σισ'ε νά uπου­δάσ'εt ιατριΥ.ή, Τό 1913 εγινε διδάκτωρ μέ τή διuτριβή11 Ή ψυχια­τρική εκτίμηση του Ίησου" -ι.ιαί τόν Υδιο αύτό χρόνο tφυγε μέ τή γυναίκα του γιfι. τό Λcιμπαρενέ του Γκαμπόν στή Γαλλική 'ΙΟ'Ι)μερt-

, 'Λ , , ι, , , ,.11 , , , , νη .,φρικη, σ ενα μι;�ρο χωριο, σ �;;να νησακι χαμενο μεσα στη ' λ ' ' ' 'Ο ' :;:ουγκ α, πrι.νω σ'τον ποτ�:μο γκσ·ουε. 'Εγκατέλειφε ολη τή λαμπρή σταδιο δρομία πού τόν περίμενε,8-

λα τά πλούσια uαλόνισ: πού μ'b:γάπη καί &αυμασμό του &νοιγαν τίς , , , δ " - 6, , � , ι , - ι. ο .:ορτες τ()υς, για νc: οvει ι.οκ"-ηρος uτους απογονους των ιι.νvρω-, ' , , , " δ , ,· (\ , ; ''λ 1-� ο φαγων, ακομα και uτους ι ιnυς τους ανvρωποφαγους, σ ο ους αν-

-:ούς τούς κα&υστεο/)μέναυς καί δυστυχισμένους πού ζουσαν μέσ'α �-:ήν ά&λιότητα, σε πρωτόγονες σ'υν&ηκες ζωης, uτή σ'ωματική καί .:.υχική άρρώσ'τεια, χωρίς νάχουν καμμιά ιδέα fατρικης, οϋτε βέ -.:.αια καί καμμιά ίc:τρι��ή περί&αλφη. Μόνο οί μάγοι άσκουσαν μιά - , .1 'δ 1-' Ν:ραr:ευτ ικη �:;πι ραc;η ιι.,,c:νω τους.

'19--tεί εζησ'ε πενηντc:δυό χρόνια, μέ μερικές διακοπές οπου τα-- , δ , Ε,. , ( , , , , , δ , ' , ; ι �υε στην νρωπη Y.G:� στην Αμερικη για να ωσε ι εκα.τοντα. δ ες

λ' ' δ _.,,._ 'r I Ο. , 1 λ , ,:=-Jναυ ιες και ιW\.ει;εις με νεματα κe1λλιτεχνικα, φι οσοφtκα. και , Ι Ι , ,

:J.. Ι t , i �οινωνικα, που το �-.υρtο �εμα τους ,1ταν παντα Τ) εtρηνιο-.ικη -. λ , , , , ι , t. , , , , 6�::ο ογια, για. να. μαζει.>ει τ απαιτουμενα χρηματα για τον σκοπ -o"J.

- 14 -

Μερικές καλύβες ηταν τά πqωτα ''κτίσματα" τnυ νοσοκομείου πού ίδρυσε στό Λαμπαρενέ. 'Ε;,.ει παλεφε μέ τρομερές δυσκολίες, μέ &α­νάσιμους κινδύνους, πού μόνο χά ρη στήν ύπ εράν&ρωπη &έλησή του κα­τόρ&ωσε •ιά τούς νικ,iσει. Κοιμόταν μονάχα 4-5 ωρες τή νύχτα κι o-

c, , )/ ( ) ) , . , , ,

ολ::ς τις σ.λλες ωρες του cι.δ ιcι.κο πα δουλευε. Κολοcrσο ς δρcι.σης που ,, . , , , , , , ,, Κο 'δ , ,, ετσι μονομ1τ9ρ�,ε να ,στ�ριωσ,:t τ� εργο του ., , π� ι<Χ φτανcι.νε ο,ι �Q--; ρωστοι <Χπ ολcι. τcι. βcι.&η της ζουγκλα ς, που υποφερανε τρ ομερcι. απο

, , , � , , ( , ,, ; ( ,τοσες και τοσες αQQωσiείες ΠΌ� η πιο φqιχτη ηταν η λε-πρα. Καί πάνω σ'ολους tβαλι:.. τό στορ-yικό του χερι, τό χέρι ο:1>τ6 πού δέν κρατουσε μονάχα τ6 νυστέρι, μά έκοβε καί τά ξύλο:, κουβα­λουσε καί τίς πέτρες γιά vά χτίσει τό νο�οκομειο, πού εγινε μιά μικQ1f κωμόπολη. "Εκανε ό'λες τίς δουλειές, άπ'τfς πιό άνώτερα πνευ­ματικές, ώς τ[ς πιό λεγόμενες κατώτερες χειρωνακτικές, χωρίς πο­τέ νά περιφρονήσει καμμιά, Καί στά τ αξίδια του, μέσα στό καράβι

5

ό'που εΊχε τ όν απαιτούμενο χρόνο, κι ό:κόμα κο:ί μές στίς περιοδε'ί­ες του στή ζούγκλα, εγρσ:φε τά πολύτιμα βιβλίο: του: 0 Ήφιλοσοφία τnυ πολιτισμουΗ, 11 0! μεγάλοι στοχαστές της Ίνδίο:ς11 :'' ( 0 μυστικι -σμός του 'Απόστολου Παύλου". "Πρελούντια καί φουγ κες γι:.ι οργανο του Μ-πci'Ί.%Τό όγ κωδες αύτό περίφημο έργο τό εγρο:φε τό ί912) καί δεκάδες άντιπολεμικά μανιφέστα. Καί τέλος μέσα σέ μιά άναλcψπή του πνεύματός του τήν ωρα πού περιόδευε τη ζούγκλα συνέλαβε τήv ιδέα γιά τό ανώτερο άπ't5λα το-υ τά βιβλία 1'Σεβασμσς στή ζωήiΙ Αύ -τός ό σε�ασμός στή ζωή, tJ απέραντη άγά:πη του γιά κά&ε ζωντανό πλά­σμα ηταν τό βασι;ι.ό μοτίβο πού κινσυσε ό'λη τήν υπαρξή του. Γt'αύ­τό κι ολnι ot μαυρο: στά περίχωρα του Λαμπαρεvέ τόν άγαπήσαν πο­λύ βα&ειά, πίστεψαν στή γιατρική του ι'κσνότητα ,ιαί δύναμη κα( τόv αποκαλουσαv "Λευκό Μάγο". Π'ετσι άκόμα κΌ!' μισοάγριο ι άπόγΌvοι των αv�ρωποφάγων έγιναν αν�ρωποι μέ αλη&ινά χριστιανι.ιή εύαtσ{ιη-, ' ' ' λ - ' 11

' Β ' 'Η σια; τοο'Τ) που να υπουvται κ εvαv τραυματισμεvο , ατραχο. κι -v ητήρια αρχή της φιλοσοφίας του Σβάϊτσερ ηταv αύτός d σεβασμός στή ζωή, 'Όπως γράφει ό ίδιος στ6 βιβλίο του� 11Γιά μένα 1j ·η&ικ·ή δ ' -r "λλ ' ' Β ' ' ' Ί' ' ' -r ' δ ' εν ειναι α ο ,rαρα ο σε, ασμο; στη ζωη. ο καλο ε r.vαι η ιατηρη-ση; ·ή iιποστήρ:ξη :- ή εκτίμηση της ζωης, ή δέ καταστροφή, ή βλάβ·.;, η ή παρεμπόδ�σ,f της είναι τό ·�ακό .. ιΗ CJ.ν,:ίληφη lfτι ό &v-&ρωπος &ά .χ δ , , , 'λ ο. ο. - ' ' , •ο.' , , < ' ιιταν υνατο καποτε να ε ευv::ρωvει απ τις ευ,,υvες για τους ομοι -ους του είναι όλότελα ξένη στήv �-&ική του σεβασμου γ�ά τή ζωή�πού άπαιτει ο λο: μας i'.ctτ(X τόv εvα η τόv αλλο τρόπο vά. ζουμε σάv αν -&ρωr:οι γιά τούς riv&ρώπους. 'Ύστερα από μισό �ιαί περισσότερο αtώ­να πού ζω στήν '.t,cρρική, έ:ξακολου-&ω vά εΊμαι βέβαιος ό'τι � αλήJεια, r; άγάπη; � εtρηvικcτητα

1 rj πραότητα κ'ή καλοσύνη είναι oi' δυvά -

μεις πού μπο ρο'tιv vά ύποτάξουν κά-&ε άλλη δύναμη II ο

'Όλη του αύτή ή δράση τόv εκανε vά πάρει τόv τίτλο του ΗΔιδά­κτορος τιμης έ'νεκεv" από τά μεγαλύτερα πανεπιστήμια., 'Εκλέγεται αvτεπιστέλλοv μ'ελος ι:::ι-έ '-Ακαδημί<c.ς, παίρνει όνομαστά βρα�εια καί

- 15 -

τ.έλος; .. τό Νόμπελδ της Ειρήνης του_Ι95J. Ό Σβά1°τσεQ 11αζ( ,μέ τό�Ά­ινστqιv εΊναι πιο διασ"]μος του αlωνα μας • ./ι.λ λα αν δεν ξεπερα-σε τον 'Άϊvστάϊν απ'τήν άποφη του νου, τόν ξεπέρασε άπ'τήν αποφη της καρδιας καί της άν&ρωπιστικης δράση ς.

Κ'lτσι επειτα άπό μιά τόσο γόvιμη,ζωντανή καί χρήσιμη ζωή,στά tνενήvτα του πιά χρόv ια, άπλά καί ήρεμα,μέ τή γαλήνη tκεί-r17 πού Ε­χε ι κά&ε αν&ρωπος πnύ ;έρει πώς εδωσε nή ζωή,ό'

1τι καλύτερο μπο­

ρουσε νά δώσει, στίς πρωτες φ&ινοπωριάτικες μέρες του 1965,ό "Αλ μπερτ Σβά'ίτσερ &φησε τήν τελευταία του πνοή.

'-Αγλ. 'Ζάνvου

ΚΑΤΑΞΙΩΤΗΣ Δημοσιεύουμε παρακάτω μερικα άποσπάσματα άπό τή

, gVQΓ(l,lιε γιrΥ τή ζωή καί τ ό εργο του Σβάϊτσερ -rς ιουκος .. Καί εύχόμαστε νά βγει γρή­

___ trμοσιότητας ή άξιόλογn αύτή μελέτη . , ' , , ,

: �5ελφου. Το,ευϊ�μαστ� 7το συγyρ�φεα :�τες μας και σ ολο το ελληνικο ανα

---�::ς σ::βαστή.-στίς σεβαστές, πέψχ σχεδόν άπ'τ' �ινα;δω&ε ό-πό τό'&ρύλο, κοντά στό &αυμα, ύπεροχη, μεγαλειώ­

δης, &φ&αστη,βιβλική, τιτανιΥ.ή καί γιγάντια ύφώνεταt ή ε,',λαβι κή μορφή του '-Αλβέ ρτου Σβάί"τσερ •

••• Γιά τό μελετητή, τόv κά&ε μελετητή του βιβλίου κείνου;πού γ ραφ ε μέ τή ζωή του ό δευτερότοΥ.ος γιός του ό-ββα Σβάϊτσερ,ό'λ« ε­χουνε τή σημασία τους. Καί μόνο αύτό; Στίς tκδη λώσεις, στή συμ -π\:ριφορά, τούς τρόπους, τίς σκέψεις, τά συvαισ&ήματα, τίς αντι -δράσεις των προσχολικ�ν καf των αχολικων του χρόνων, &άβρει τ ίς καταβολάδες καί τίς πηγές του ατέλειωτου ποταμου και του &εόρα -του δέντρου πnύ στόν τfσκ·ιο του καί στά νερά του -&ά ξεκουραστει Κn'ί &ιχ δροσιστει ό αν&ρωπος του εlκοστον αiώνα καί &ά γίνει σw­τελεστής, σ'έ'να μεγάλο βα&μό, στό νά ξακο λου&ήσει ή ζωή τήν πο­ρε ία τη ς τή ν έξ ελ ι χ τ t κ ι ά •

• • • 11 Δέ μπορουσα νά έξηγήσω γιατί στή βραδυvή προσευχή μέ μά-&αιναν vά παρακαλιιt μονάχα γιά τούς άν&ρώπους, μας ξεμολογιέται . Σάv έφευγε ή μ ητέρα μου άπ'τό δωμάτιο,σιγανά συμπλήρωνα:Θεέ μου ;:ροστάτεφε κι εύλόγησε ο,τι &ναπνέε ι. Προφύλαξε &.πό κά&ε κακό 6'­λα τά ζωντανά, καί κοίμισέ με μέ ε!qήνη11

• Σάν ενα άνοιξιάτικο πρω­ινό της βδομάδας των Πα-θ-ων φτιάξανε σψεντόvες άπ6 λάστιχο μέ τό φί'-.ο του 'Ερρίκο Χαί βγή,-.ανε νά κυνηγήσουν πουλιά, δέ μπόρεσε νά­;3ρε ι τή δύναμη vά ξαπολύσει τήν πετρnύλα τή μικρή. 11Μέ τό &κου ­σ-μα της καμπάνας γιά τή λειτουργία ενιωσα τόν ούρανό νά μου μι -λάει. Πετάω τή σφεντόνα μnυ, τρομάζω τά. πουλιά vά ξεφύγουν άπ'τή σ-φεντόνα του 'Ερρίκnυ καί τρέχω,μ' l5ση δύναμη ε"ίχα >στό σπίτι μου. Κά&ε ωορά πού οι καμπάνες της εκκλησι"�ς τή βδομάδα των Πα&ων άν­τηχουν μέσα στnν άνο ·ιξ ι άτ ικο ού ρανό κα ί τά δέντρα άπλώνο υν τά γυ-

- 16 -μνά κλr.ιδιά τΩυς, σκέφτομαι μέ συγκίνηση κι εύγνωμΩσύνη τήν άvατο­λή -:nύ μου -&ύμισε αλλοτε ή επιβλητική φωνή τους: Ού ψονεύσεις"

••• Ό 'Αλβέρτος Σβάϊτσερ γνωρ"ίστηκε μέ τή μοίρα του, μίλησε μέ τό πεπρωμένο καί -ήy /:ι.ποστολή του ακριβως τήν ωρα κείνη ΠΩύ ' ' ' ' )! 1 ' ' δ' ' ' δ' αποφασ'ισε να κατα-&εσει υ.,τι ε. χε ως 'tοτε κερ ισει και να σπου α-σει γιατρός μέ τό συγκεκριμένο αποκλειστικό καί ταχτό σκοπό νά α­νακουφίσει τούς !&αγενεις της Μάύρης 'Ηπείρου μέ τήν πάντα -&λιμ­μένη οφη καί τή γιομάτη σκέφη ματιά. Ή στιγμή πού διάβασε τό άρ­&ρο 11 Οί ανάγκες της άποστολης τοϋ Κογκό γίνηκε γι'αύτόνε "ό δρό ­μος πρός τή Δαμασκό". Τό εργο του αρχίζει μέ όδηγητή τή μεγάλη του πίστη στήν άποστολή του κrtί βοη&ό τή σύντροφο της ζωης του, τή γυναίκα του 'Έ:λένη .•

ΕΊδε τ'α9απάκια πληγ ια<1μένα, c.ιδύναμα, νη<1τικά, νά άνακα ­τεύουνε τά σ,ωυπιδια γιά νά βρ()υνε καvά σάπιο ψροϋτο ••• Ή:Ίδε τίς αραπίνες κλεισμένες μέσ'στά μαντριά καί στίς στρουγγες vά. καρτε­ρουνε τnύς έμπόρους πού &ά τίς αγοράσουνε μέ λίγο ρe1κί ,άλάτι ,'f καπνό καί &ά τίς πουλήσουν� μέ χρυσάφι στά κρυφά καί φανερά πορ­τέλλα της Άμέρικας μέ τά δολλάρια καί της Rύρώπης μέ τίς λίρες •. ΕΤδε ακόμα .•• μαύρους καί μαυρες vά δρμαv� μέσα στά νερά τά τηγ­μένα από κροκόδειλους καί ι'πποπόταμους για v 'άρπάξουvε ,: ά άποφα­γούδι α πού ot ταξιδιωτες πετανε &.πό τά ποταμόπλοια, .•

( Η λ ' ' , ..1 ' , , 'λ Υ , δ , -• • • φ ογα που.ιαιγε και ,1 ιχγαπη που ψω ια..,.ε στην καρ .ια του

�μι&έου μας γιά τόv &ν&ρωr.ο , γιά -rόν κά&ε αv&ρωπο, μά πιότερο τnν περιφρονημένο, τόv απολίτιστο καί πρωτόγονο της 'Λφρικης, στά{}η­κε στ'άλή&εια τρανότερη κι από τή φλόγα του Ί ση μεριvοϋ, άφοϋ μπό­ρεσε νά νικήσει καί τή ζούγκλα καί τό {}άvατ ο. "Εργο αναντίρρητα

, , ' , , , ., , υ , , , τιταvιο, που αρχινησε μεσ� στον τροπικο τον ηλιο, μεσα <1ε κΩυμα-σια, πού κάνανε χρέη νο<1οκομείου, γιά vά μεταμορφω-&ουvε μέ τά Χi­νια, χάρη στόν άκαταvίκητο ερωτα του· 11Μάγου της ',Δφρικης" <1έ πο­λυτελέστατα νοσοκομεια μέ α'fρ κοντίσιον καί Τράπεζες α(ματος •

• • . "ft_ρρωστο ι, άρρωστοι, άρρωστοι. Δυσεντερtκο ί, γαγγραιν ια -σμένοι, λεπροί, έλονοσιόβλητοι, μουρλοί, φυμα.τικnί: τραχωματικοί καρδιοπα-&εις, καρκινοπα-&εις, γκα<1τρωμένες ακατάσχετα αι1μοραγοϋ<1ες καί αλλnι, καί άλλες, από lχρρώστειες &γνω<1τες σέ μα:ς, δπως ή σμε-

ουρία, τό μπέρι-μπέρι, τά φαγεδe1ινικά έλκη • •. , Ό Σβάϊτσερ .i;J-ά μαλάξει καί .&ά νικήσει ό'λα τ& κακά καί ο­

λες τίς αρρώστειες πού πηγάζουν άπό τήν 'Αφρική, άπό τούς άv&ρώ­πους της, γιατί γνώρισι:: τήν άγων ία, τόv π6vο, τά χτυποκάρδια τους, δέ{}ηκε μαζί ,ους μέ δεσμό Ιχκατό-λυτο; αίώνιο. Μέ τό πέρασ'μα μάλι­στα των χρόνων &ά άξιω&ει νά πάρει καί τήν πληρωμή, τήν η&ική ι­

κανοποίηση, πού μόνη αυτή απ'δλες τίς αλλες συγκινει τηνπα',{,ζχρα-ντη φυχή του. Θά μά&ει, &ά βεβαιω&εϊ

1 �ά δει πώς t&αγενεις καί άγρι­

οι δέ σκοτώνουvε πιά, στ'ονομα του Μεγάλου Γιατρου, κανένα ζωv -· τι;<νό πλάσμα. Οtτε βάτραχο οi5τε κάβουρα.

- 17 -

••• Μά μέ τίς άρqώστειες πnύ πηγάζουν άπ'τήν "ΒΧ.ιρώπη,τούς δ­μοθρήσκl'υς του αδελφούς, πως νά παϊ.έφε ι 6 άπόστολος 'Υ.αί τ ιτcχνας; Πονάε t γι' αύτό πολύ καί σπαριtΧτ ικά χτυπσ.ε ι ή καρδιά του. Παί μό­ν ο αύτό: Νιώ&ει, αν καί ξεκομμένος τέλεια άπό τούς έγω'ί--ιτικούς κι απάνθρωπους κόσ'μους της, ί.ιπενθυνο τόν έ:αυτό του. Τό .:tύμα πο­νάει γιά τό θύτη. Τό αηδόνι γιά τό γερ�κι πού τό Ο'Παράζει. 'σ Χριστός γιά τnύς Ο'ταυρωτές του. Μέ τήν είλικρίνεια πού τόν δια­κρίνει σέ δισ-τάζει νά πεί: "Πρέπει νά αναγνωρίσ'ουμε πώς ή Εύρώ­ΠΤJ εΊναι όπεύθυνη γιά τά περ<1ότερα τερατουργήματσ καί τίς μεγά­λ ύτε ρε ς άπαν&ρωπ ίε ς" •

••• Ε'ίδε καί γνώρι<1ε ό γίγαντας τό νόμο της ζούγκλας1'u θά-, γ , " Γ ' i. , , , , ' , , 1l νατος Ο'ου ι,.ωη μου • ι 11ντο μια μερα, με<1α απο καποια του c:κ -

Ο'ταση, κα-&ιvς όδο ιποQΟUΟ'ε πολύ έ:ξω άπό τό Λαμπαρενέ, cχνέκραξε : ΣΕΒΑΣΜ()Σ ΊΗΣ :lΩΗ� •

.•. Σεβα<1μός της ζωης."Οπως ,όν κήQυξε ό Φτωχούλης τt)ς 'J�­<1ίζης, οπως "tnV διαλαλουν οι' Βέδες οί lερές. Σε�ασ'μός της ζωης. Νά ή πεμπτου<1ία του πολιτι<1μου,ή ηθική τελείωση, ή τέλεια τε -λείωση του ανθρώπου. "Κείνος ποντιμάει μέ τήν κάθε του πρ&ξη, τήν κάθε του ένέργεια, τή ζωή έπιτελεί τό μεγαλύτερο ή&ικό χρέ­ος", γράφει ό Σβάϊτσερ Ο'τήν Εύρώπη τόν καιρό πού αλληλοπολεμιέ-ταt μέ όδηγό της τό νόμο της ζούγκλας. Νά Qtφοκινδυνεύεις γιά νά σώ<1εις, μέ τήν αγάπη, τήν αφο<1ίωση καί τ όν αγώνα, κάθε ζωή πάνω <1τή γη, !;αΜλουθει, ε1ναι πραγματικά ή όφΤ)λότερη ήθική".

Παλεuει ό τjμίθεος νά γιατQέφει τnύς μαύ ρους του άδελφούς,νά τούς μάθει ν'άγαπανε καί τ!1ύς τερμίτες καί τά φίδια καί τούς πι&ήκους. Σεβασ-μός κάθε ζωης. Κι εύτύχησ-ε νά τό όεί. Καί χάρι σ'ε τή ζωή Ο'έ έκατοντάδες χιλιάδες άρρώ<1τους. Μά άτύχησ-ε κιόλας γιr:ι:­τί ε'ίδε καί ξαναειδε τnύς δμu&ρήσκους του σ-τήν Εύρώπη νά Ο'κοτώ­νονται Ο'Vναμετc1:;υ τους. Νά του άνατρέπε ι ή Η:ύρώπη τά πάντα·; νά τnν φqάζει τό δρόμο. �τό εργο του 11

1 Η φιλοσοφία του πολιτισ-μnυ 11 θά μας Πεί Πώς μόνο ή fιi\-tκή του ο'εβασ'μnυ της ζωης μπορεί νά Θ'ταματήσ-ει τή δραματική πτώσ'η τnυ εύρωπαϊκου πολιτι<1μου. Κι ή Εύρώπη γι' απάντηση τόν άποκαλει cχνατροπέα, άναρχ ικό, τnυ φτ ιά

7νε ι φάκελλο φρονημάτων. Ό μ εγάλος ίiν-&ρωπι<1τής, κα�ώς γίνεται γνωσ-τό από τό ερ­

γο του "Τιχ παιδικά μου χρόνια" γεννήθηκε -&εόσ-οq,ος ••• Πρίν μας μιϊ.ήσ-ει ό Ο'οφός μας γιά τήν ανακουφtσ'τική έξήτησ' η πnύ δίνει ήμετενσ-άρκωση στήν πραγματικότητα της ζωης - ο λέξεις εΊναι δι­κές του - πρίν μας ξεμολογηθε'ι γιά τή μελλοντική lνότη τα πρός τήν όπο ία πρέπει νά σ-τρέφονται ol έλπ ίδες των αλη&ινά χρισ-τ ια­νων' σκοποί καί �έσ-εις του ίδαν ικου κόσ'μnυ των θεο<1όφων,rtιtό τά πρωτα του κιόλας δέκα χρόν t α μας εδειξε καθαρά καί ξιtσ'τερα πώς θά σ-υμπορευθει στή ζωη του μέ τίς -&εο<1οφικές αρχές. Δέ μ πορnυ­<1ε διαφορετικά άιpου χοησιμοπnίησε ,η'ν έπιστή11η του τη' wιλοσ'ο -

, , 1 , 3= " t; ., , Ί ι , φrα του,-τ;ο -&ρησ)$ευτικ9 τqυ πιqτε_yω,p;ην1α και πανω χρονια,απο -κλε tσ'τ ικα και μονο γ t α το καλο των αν-&ρωπων.

- 16 -

••• αι μεσα απ ο α αuτα, μεσα σ .α αuτα εν �εχασε οντε μια κ , , ''"λ 1.' , ϊλ J.'δ' !: ' 1{ ,

στιγμή τ6 Θεό ,_ τό λόγο Του, τό �έλημ' Του. 'Γό λόγ ο τούτονε τόν δί­δαξε, τόν κήρυξε δ Σβάϊτ-σερ στούς αγριους, μέ τή ζωή καί τόν τρό­πο του κt οχι μέ λόγια 5πως ol άλλοι χριστιανο ί tεραπόστολοι •

• , • Καί γ ρήγορα ε'fδ ε ό "Μεγάλος Γιατρός" καί b Μεγάλος Μάγος, - , ,

λ , , ή('\ , , .,.., ι , , ' καταπως τον α-:τοκα ουσανε, τα ,,ικα σκιρτηματα των ως τα χτες αν -&ρωποφάγων w

••• "Αν πέτυχε ό 'Αλβέρτος Σβάϊτσερ, μέσα σέ �η δεκαετ ίεS κει­νο πnύ δέν πέτυχαν μέσα σέ εξη καί πλέον αtωνες χιλιάδες καί χι -λιάδες !εραπόστολοι, τ ό πέτυχε κοντά στ'αλλα γιατί άδιαφό (!Ι') σε αν χαρακτηριστει άρνησή&ικnς, η εξ,ωη&ικός, κατά· τό λόγο του Νίτσε,πού τόσα ,1fξ ερε άπό Wtω&Τ)μένα καί ύποσυνείδητα.

"Ο ' "λ ' ' '1 " ' ' α " α ' ' •••. λα, μα ο α για ,ον ανvρωπο, τον κα"ε αν,1'ρωπο,πιοτερο τον

άγριο, τόν μαυρο, τόν περιωρονημένο, πού 011μερα πουλιέται στά μυ­στικά τά σκλαβοπάζαρα, σφάζεται άπό τnύ ς πληρωμένους της ΕΗιρώπη ς καί ,η ς 'Αrμρικη ς, πnύ ενας μεγάλος λαός του άρν ιέται &έση στή γη, τά rσα δικαιώμα'τα, άπ6 αφορμή τό χρωμα της πέτσας του καί ξεκάνε.ι cιπό rrνάμεσ6 του lναν άν&ρωπιστή, εναν t'Jπερασπιστή των καταιρρονε -μένων, έ!.ναν κήρυκα καί άπόστολο της ειρήνης,τόν 'Γζών Φιτζέραλντ Κέν-

, - ' , , β ')' , , , - ' Q , νεντυ, που πηρε απανω ,ου τ ην πqοσ ο .η και το φτυσιμο του αν"ρω -

' , , , λ' , , λ' που απο τους κα-,ιους το υ συμπο ι-:ες, κατα το ογο του ο

••. Ό Τζών Φιτζέραλντ Κέννεντυ στά&ηκε μεγάλος -9-αυμαστής του βιβλικnυ μας πατριάρχη καί προφήτη. ::τήν παρά)).ηλη μ'αύτ6νε πορεία ποιός ξέρει πόσο έπηρεάστηκε. Λένε πώς στεκότανε εκστατικά μπρός στή φωτογραcρία του Σβάϊτσερ.'Η ' 0 ' ' λ ' 1·λ αΒ ' " ' λ -• . • αν, ρωποτητα αποκα υπτεται ευ . tΥ.α ι�Ι}ζ στο μεγα ειο τπυ Άλβέρτου Σβάrτσερ, tκδηλώνει τό &αυμασμό της καί �όν μακαρί­ζει,γιατί ηρ&ε φαίνεται ν'αποδείξει καί vά επιβεβαιώσει,περίτρανακαί πανηγυρικά, τίς άπέραντες δυνατότητες πού εχει ό αν&ρωπος. Νά γίνει ακόμα καί Θεός, μιά καί μπορεί νά γίνει ένας ',ιλβέρτος Σβά-ιτσερ, μιά καί b Σβάϊτσερ ηταν &ν-&ρωπος.

Λάμπης Λουκ ο ς ΑΝΤΡΕΑΣ ΒΕΖΑΛ

"Ενας lχπ'τούς μεγαλύτερους άνα:τόμπυς γιατρους, ό 'Αντρέας θεζ�, ηταν tι πρωτος πού άνοιξε τό μονοπάτι της νεώτερης άνατομικης.Γεν-

Ό ' Β � ' λ ' 5 4 ' ' 0 ' "7 ' °' '

56 4 ' νη\J'ηκε στις ρυ�ελ ες το 1 1 και πεvανε e1τη -,,ακυν"ο το 1 • Α-πό 14 έι:ων αρχισε νά μελετα ,ήν άνιrτομία. Σπούδασε στ6 Λuυβαίν καί στό Παρίσι καί 23 έτων έγινε κα&ηγητής της χειρουργικης καί της α­

νατομίας στό πανετι:ιστήμιο της Πάδουας κι lχργότερα της Μπολώνιας καί της Πίζας. "Εγραφε διάφορα βιβλία καί τό πιό μεγάλο -ι:ου έργο εlναι τά δυό συγγράμματα του γιά τήν κατασκευή του άν&ρωπίνου σώ-

Τ, ,, � , ., , , t , ' , ματος. ο εργο αυτο πλουτισμενο με τριακοσιες ωραιοτctτες ει1ιο νες άπό ξυλογραφίες, ε1ιανε iξαιρετική έντ�πωση. Τά κυριώτερα κεφάλαια

- 19 ...�ο::ϊ βιβλίου γQάψουν γιcί. τήν daτεςΛογία, τή μυοΜα, τήν κ.αaδ-c

ι: , , , φ

, :1 , 'fi , - ., , ,.ογια. Ανετρε ε πολλες απ -�;ις -,ιωριες του Γα.'η1-ϊί, για τι O Βι

... ,.. , - , λ, ' , , . , ' , "":'· ητcιν,,ο π�ωτος 7;ου_με �τ ηaε ,τψ αν�τομιcι "ϊC,νιστο ��tν,� ..... ,..α κι οχι πα νω aτcι ζωcι, οπως ο Γιληνος. 'Η φμ·.του εγινε ποi

, 1,ι , , ,

-c:γαλη κ εφτcιaε και crτ ι ς ξ εν ες χωQις. "Επειτα άπ'τη·ν εκδοΟ'f) 70'-' εργnυ του πcι:ραιττjψ απ'τή διδ ακ• , "δ ' J/ ., ' , , , - ύ ;:κη ε ρα κ εγινε ενας απ τους προrωπικ()υς γ ια�c-ς τnυ α τοκρι

-'Jρα Κάρολου τnu :s: νΟταν ό αύτοκρtτορας παραιττ.�ε τό 1559 ,ό­::ίi. πηγε στήν 'Ισπ ανία κ'έγινε γιdtρός του Φίλιπτ, τnυ Β'.

' δ ' 'Η � α ' ' ' " Συκοφαντιες, ρα ιουργιε ς. «'""οωπινη κακια: 1.α&ε του �t.. Καί τό κορύφωμα ή 'Ιερά εξέταση. '1'\ ι\;QΟΟ'υλία ν':χ·C-rει καί νά�fι-,_.:r.ιάζε'ι τό άν-&ρώπινο σωμα, τό Να6 τοϋ Θεnυ •• Χά� •τ,' φιλία το�-

- ό ' ' Β 'λ λ ' ' " ' ' λ' ' '--· ' ' , �ιλια Λντρε ας εζα γ υτωσι:: τ η .,,ωη του, α 11,ιj, :�·αστηκε νcl',1.-

ο: ι στnύς ",\γιους Τόπους. Κ'έκεί πη�ε ιήνυμα να ;�ν�12ίσει στή 1ά·δουα καί νά ξαναγίνει κα�γ ητής.Γύρι!ε, μάή ι;σίρστυ δέν τόιt ... =ησε νά ξαναδει την 'Ιταλία. Μιά μεγάλη φουρτοj1α a-ό'Ιόνιο rt.:i ..

, • ι; , , " ι-r,, - , , �ί ,, , ) , Υος τον ε ρρ ι-<>ε στη 'Ζακυν,..ο. υκε ι αρρω"τησε 1\ ους αΊΟ•υφο καί � .. �crνε μέσα σέ πολύ μεγάλη φτώχεια.

-�σι ή άν-&ρωπότη τα αντάμειψε ενα άm τά με'(D'λύτε�ααιδιά ,.�-:ού τό φωτεινό του μυαλό ανοιξε τό δρόJ--D της ο'Τ"μe-ριν�,�Έ'πιστή',<1 �-1ς άνατομίας καί της χειρουργικης ...

'Αγλ. 'Ζcχννου

Τ6 καλοκαίρι του 1964 γιορ1dστη�αv στή Zuν��t --:ετρακ6σια χρόνια άπ6 τ6 �άνα1ό τ(.'� Βεζάλ. p:ύτ -ή Υιορτή ό συνεργάτης του περιοpικο'.: μας ό r.�i"ής.)­...ιήτρης Κάββουρας άπάγγειλε ποο\.ύστί,χο ποίημt ·\uΧ· ν ­::pωμένο στόν πρωτοπόρο άνατόι,ο. Μέ χαρά δ 1 {,'Ο<ιι,;tjμε-αοακά-τω ε να άπόσπασμα άπό τό ώραί, Ο ΠΟ ί ημ;, τ(1: J·-:rββουρα.

ΑΝΤΡΕΑΣ ΒΕΖΜ

Ά.ντρέcι Βεζάλ: 7Πρ-&ε ο' κ-ιιρ�ς Στοχcιστικ�ς, κρcιτ�ντcις � νυστέρι

, , , , , , ι ,σαν σε μ ιcι πορτcι κοσμου ·ιεου ομπρος, ( , - , στεκεις κι rJ.πλωνεις πρωτο, χερι. ΆντρέrJ. Πεζά'λ; 7Ηρ&ε ο' κcιιc�ς

, , , t , γιορτερcι να σημrJ.νουν οι κομπανες ,ι , , , cι , οχι για νrJ. γελrJ.σει ενας νeκρος μά γιά νά μή &ρηνήσουν ctλi.o οι' μάνς• • , 1 , , , , 1..

, , , .ίv1εσ στα παλια μυιχλrJ. πιο νεφς κrJ.ι Π') •οφος τόν 'Αν&ρωπο ζητας μέσ 'στο�ς άν&ρώ1>�.

20 -

Μαζί τnυ δέ σέ πλάνεψε� Γαληνός α'αλλου βαα{λειου τόπους� Τόλμη τ'άν�ρώπου ό σκελετός,

, t , , , ,

τολμη ο vεκρος και το νυστερι. Ό '�ξεταστής, η κόλααη, ό αταυρός

!) , , ,

απειλη και καρτερι. Μάγο αν αέ λέν κα{ κολααμένο δέν κυττας κι ας άvάβουν φωτιά. Τόν καιρό κυνηγας τό χαμένο κα{ καιρούς πηλαλaς πιό μπροατά. 111έ της φυχης 1tαί μέ του νου τή φλόγα ατης ερευνας τό απήλαιο ρίχνεις φως

:, - t , , ;} ;t , κι ενω η μελλουμενη γενια σ ευλογα ,, , ;} , t , απιστος ατεκει εσενανε ο καιρος. Θριαμβευτές της μιααλλοδοξίας οι' λύκοι

, , t , ,

και σενα � παραγνωριση μιστος. Δόξα του αδικημένου, η καταδίκη καί του μαρτύριου � δρόμος ά�οιχτός.

:.ι , , , , '"'1'?__ , Αντιστροφα προς την πορεια �εινων ' 'Α '

, -χ

-nου ποστολοι γενηκαν του ριστου

, , , /δ - , φερνεις για την πατρι α των ραββινων τό βdρος του δικου σου του σταυρου. Καρτερικός, μέ π{c:τη καί μ 'άγιχπη ατόν πουχες τάξει στή ζωή ακοπό ατέ,ιεις ό��ός ατου μίαους τό δρολάπι ;ιαί στης εκδ ίκηο'η� ν ικας τόν 11ειρααμό. Κι �ς τή ζωή σου εγέμ ιζαν οι' ώρες της εγνοιας γιά τ'άv�ρώπου τό καλό στό &άνατό αου αδέρφωαες δυό χωρες

t,, , , ,., ,

κι ενα τον κοσμο εκαμες λαο πού τώρα όδοιπορεί προσκυνητής αου

, , ι , .τ , το �αυμααμο του υφωνοντας �αο. , , η , , Τ , ι, , ,, _ , , Αντρεα �εζαλ. ον ηλιο πια ας χαρει η φυχη αου. Στή χώρα αύτή παντου κι �λουΟε φως.

\rτ / Ι Ι Ι .t Ι Ι n χλοη πολλη για την αναπαφη σου t - 'J

Ι t / t

Ι η γη α:λαφρια κι ο τοπος ιερος. π , - , , ' ,ελαγωμενος στου πελαου την ερημια

, - t , t ,

χερι σου απλωνει ο βραχος :,t , t , κι απαvεμο ο γιαλος

νά ξαποατάσεις ησυχος. Λεύτερος καί μονάχος. λ , ' Σ , �οξα σου ο ταυρος.

, ,Δημήτ�ης Κqββουρας 'Από τόν 11 ΛντQεά Βεζα:λ11 (ελεγείο). πάτρσ: 1964

- 21 -

.: .. ',: \) \ 1) \ .�

:' � � . \ ..

' ' : : � . : . •: -�· .. 1 • •: _ • •• • "') l,,

'}' .: .

' ,ι,.:·

7 • • -� \' ι:··

-ιi ; ,:· \ .ι : _,: �

--i ····.\

: ' ...

.. · ·. v�'Ί J :'; υ .'

•:,._ι.:y: : • 1 � •••

Ι ,: ,• ί'

':: �:. . ?: \:. \-..

' �-;: .... :, ...

.. ..,, ·.· 'ρ- ,-.κΊ·πΛ ι Νrκ .-..

. .. . -··ι·- . .' 7 ·;: .'.•: ·:. \, ..

• ·- • i ' ' ..

: . \. , .. ' :-.. 1 '; '· ' - . . . .:· •• ·' 1 8 6 5. •. . .

..: ..... :.

'. -·:·; \

·'j. \ \ .:

-11 · �: ,.'{ ·. � ·:··_: .. -·· ,. ;.•, 7 ..- ·,,·\

� .'ΕΙ,<ΑΤΟ,., ΧΡ·ΟΝ,Ι·Α -ΑΠΟ-.-.JΗ�.,.rfΞΝΝΗΣΗ -ΤΟ-Υ .-:κι ΠΛ(Ν·rκ-.,··\ .. ·. . •, .. '

•. · •.>ϊ . :, · � · , ""ί J � • . ·::. , . · • .. !·· . .: ·Ί 1): . ,· :� ' '

•... "! • • _: \"(\.\_():: �- �-��· � { •. j '.! ,: � _,·-.

: ·,: � :,:··- Κ · Ι 1 ·.Π ::-λ · :Ι -:Ν· :r · Κ- · ·:. ' . . . .._

,,.· 1 ·• ) .: ..

'ι"•.J

, .... . ,r·.:- ·.·; jl ι .• -: ;1, ι :- •. ι: • . ι . .: χ�, , . , •. '· , -. ,,., . , ,· ,.; , ... , .

, · ,,Σ,το: τ εϊ-:ο ζ τo·z>-tηi · ·τ11 ς .-iQo·ν. ιc.(ς, dτ ι ς · 3'g · ·τ:0"9· Δ ε�εμβQ.Τj ;.- . ,:ι."λε·ι yονν:::ι.ατό ΧQί>'ν\�·.ιiπJω:&:ή-·:γέvν11σ1): του Πίπλιvγκ. l\.(f.{ wαντ{jν"!ό'-κ�ό'μος -: ιμάε ι, τ-� -•μ-νή�ίι) αJ-tot ·-τοtί·,·ctγγλο":·.καλλ ι τέχvη του Άaτ ί'iου :κdί- ;,·:tης

( / , '· " , ' , , , ,. . , �eo�acς, ;που·:τοση.•δ;ημοτΤiοt'ήτα ·α·ποχτησε Κ:αι στην ·1tα:τ'ρ'ι'δ·cχ'·τ:ου και· j 'δλες· ''!=' ς 1 χillQ έ·ς :τη-ς· ΎTJ�-'κtl-{- rtoύ' τόσο. αξ ίCΧ βραβ�ύτ·ηκε ιif �τό·: .:όμπελ�της:λογό'τ'εχν{cις cr.τά·. 11907. .. :·_, :,-.•:

-�(ϊ·Ράν�υαρ·γτ Κ[1cλι ν-γi (. .Rιιdya.Td Hiρling , 1865-1:9'3�)-yενν�..:.,,;-;ε 8τήy·c-6Ιγδ-ίοι;,,:-cri"�·:1%μ:βάή, ��ου ό πατέρας του ητ'ά"ε δ.ιο·ρι '

ΙJ�f l��,·� � .. J

: ι Ι : • , ί.'-� ,,' · ":- -.

• j7' '. � � .. _-

,, .. . ' .. Jϊ

• ., J . '

- 22 -σμένος 1te.ι-8·ηγητής της ι:χρχιτεκτον ικης γλυπτικης στή Σχολή Κιχλων Τεχνων. Μικρό τόν εστειλε, �πως καί τήν αδερφή του, ή ο{κογέ -

, ' , , , , , , , ,νεια του στην Αγγλtα, σε συγγενικο σπιτι, για να παρουνε καλη > , , , , Δ , - , ,αγγλικη μορφωση στον τοπο τους. εκαε:ρτα χρονω ξανο:γυριcιε στο

' ' 'ΊΙ ' '11 ' ' Λ ' " πατρικο του σπιτι. τανε τοτες εγκατα�τημενο στη αχορη, οπου εlχε γίνει ο' πατέρας του fπιμελητής του Κυβερνητικου Μουσείου. ό Ράντυαρντ άσχολή&ηκε αμέσως μέ τή δημοσιογραφία καί σέ λίγο εγινε �ποδιευ&υντής τοπικης dγγλικης εφημερίδας. Δέν αργησε νά

- ' ' ' Δ ' ' ) 'δ φανερωtει το λογοτεχνικο του ταλεντο. ημοσιευε στην εφημερι α του ποιήματι;: Χαί σύντομα διηγήματα. Γρήγορα εγινε γνωστός καί , 'Α , aτην γγλια.

,, Ι

, , 'Ι , ' κ, , , (l Εμεινε πολλα χρονια ι:rτις νδιες ο ιπλινγκ και περιηγη'\}'η-

κε πολλές ινδικές περιοχές. Ταξίδεψε καί στήν Κίνα, στήν Ίαπω­νία,στήνΆμερική κι αργότερα στή ΝότιαΆφρική.ΣτήνΆμερική εμα-

, , ,_

, '11

, Τ , . νε καμποσα χρονια και πηρε γυναικα αμερικανιδα. ελικα εγκατα -, t , , '11· , δ , , , ,

σταtηκε οριστικα στην Αγγλια,πολυτuξι εμενος αε &αλασσες και , ,, , - " , .., ι στεqγιες, εχοντας θησαυρισει μνημες, εχοντας γνωρισει απο κον-

τά λογης λογ�ς τόπους καί λαούς καί συνή&ειες καί νοοτροπίες Λογης λοΎ,ης φυχές. 11 Πολλων δ 'άνt·ρώπων 'ίδεν αστεα κcι.ί νόον εγνω"

, , :ι , , ι , ,.,. t 'ι1 , σαν τον Οδυσσεα. Και οι λογοτεχνικες του κεραιες,οι ασυνη&ι -στα ο; ισ&11.ντ ικές� δ εχτήκανε d.πό πολλές πηγές μηνύματα.

t , , t , - , ,

�, , Η πατριδα του και η χωρα της γεννησης του εχουνε ξεχωριστη , , , , , , Ε-; ,

&ει1η στ-:�ν πλcυσια τη .:rυγγραφικη του παραγωγη. 'ιναι φλογερος πct--, ι, , , , , , , -

τριωτης, ολος &αυμασμο και περηφcινεια για την κοσμοκρατια της Μεγάλης Βρεττανίας, �λος θαυμασμό· καί περηφάνεια γιά του άγγλι-

- - , :) , Τ' ) , , ι , , , κου λαου τις �ρετες. ον εμπνεουν τα υπερωκεανια και τα μη-

, .. , J , t , ..., , , - ; , χανοστασια. 1ον εμπνεει η ζωη του φανταρου και του ναυτη. Και μέ άγάπη μεταχειρίζεται συχνά τό γλωσσικό τους ίδ ίωμα ξεκόβον­τας ετσι άπό τ11ν ποιητική φρασεολογία του καιρου του καί μπά -ζοντας στό λόγο του ζεστές λαϊκές νότες σπαρταριστης ·ιια&ημερι­νότητας. Mrf. εΙναι καί της 'Ινδι'ας συνεπαρμένος &cχυμαστής. Της απέραντης χώρας του μJ&ου καί του μυστήριου, πού φάνταζε μπρο­στά uτrf. παιδι;ιά καί uτά νεανικά του μάτια σά χώρα μαγικ� κι �­νειρεμένη, �άν τή χώρα των &αυμάτων οπου βρέ&ηκε ή Άλίκη του

άγyλικου πα�αμυθι�υ. Χαραχτ1κα�ε βα�ιά �τή &ύμη�1 του �; πολι­τειες της οι πολυανθρωπες με τά γραφικα τους τ ανατολιτικα πα-ζ, , 'δ , , . , , , , αρια, οι πολλοι και ιαφοροι λαοι της με τις φανταχτερες τις

, ot , ' r:.. , - , , , ,φορεσιες. ι πολλες και σιαφορες θρησκειες της, που τα ρευματα τους ξ,εχ·$νοντο:ι καί σμίγουνε στήν πνευματική της άτμόσφαιρα �­πως ο t προσκυνητές των βωμων τους uυναπαντ ιουντα ι στά σταυqο -δ , , , , � � , , ,, ρομια και vτσ. τριστρατα. n οργιαστικη της βλαστηση και οι ι-δια πυκνές γλυπτές παραστάσεις πού σκεπάζουνε τούς τοίχους των μεγαλόπρεπων ναων της άπό πάνω ϊσαμε κάτω καί πού εικονίζου νε n , - Β - , Τ'' , - Β , , -.:rεοτητες του , ραχμαν ικου παν&εου. αγαλματα του ουδδα που κα-ο. λ' ,

(l , ,

, ,

, ,

, , , -eη ωνουνε το vεο:τη με κεινη την αποκοσμη γαληνη τους και με

- 23 -

-:-' �εγyοβόλημα άπο&εωμένης έσωτερ ικης ι;.ωης. Ιουτες ο; &ύμησες άπ'τήν 'Ινδία &r:ι.υμάσια κα&ρεφτίζονται στό

::··.•Jτε�ο μυ&ιστόρημα του Κίπλινγκ, στόν 11 Κίμ11, πού σωστά Jνομά­

=-:ηκε ινδικό πανόρα�α. Στήν ;στορία του άλητόπαιδου της .Λαχόρης, , t , �ί , , , ., ,, ' , ' -:n·J ο πατερμς του, ενας ιρλανδος λοχιας, τ αφησε ορφανο κι απρο' 0

ΥΤ ' ' • ' ' ' ' ;-:ατευτο. nιμ, που αντιπροcrωπευει το συγγραφεα, σεργιqνωντας ,ι , ,ν , , t, , ,ι (1 =-=ους δρομο�ς,της �α�ο�ης

,συνα�ταε� εν�ν πλαν�δ�ο ,προσκυν1τη�ε­

�:ι βουδδιcrτη αακητη απο το Θιβετ. Συνδεεται μ αυτον φυχικα. 0-,, , �,,, Μ , , t , - ;) _uς αργοτερα χωριζεται απ r:ι.υτον. παινει στην υπηρεcrια της αγ -.. - � j ,, , , "y ') ') ' , ��ικης κατασχοπειας κ εχει πολλες περιπετειες. στερα απ αυτ η , , ζ';) , , - , , , , -;-...-,; πολυτιιραχη ωη ανταμωνει παλι κεινο το γκουρου και κοντα του

- ,.ουρr:ι.σμένη του ι!Jυχή βρίσκει τή γαλήνη καί τή λύτρωση στή μυ -;-;-ική &εώρηση τή βουδδική.

Τήν ίνδ ική επίδραση ξεκο:&αρο: τή βλέπουμε κr:ι.ί e1έ μ ιά γοητευ­-:::ι.ή ιστορία τ

(�ς συλλογης άπό δι·η)ήματα πού εχει τόν τίτλο "Πολ-

_ , ) , • , , ,, t , , .:ι επινοηματα11 "ι�::-ny Inver:tions" .: uτnν 11 ΙΙ:ο ομοQφη ιστοριc� στα.ι -..ό.1μο" ( 11 The }'inest Story in tl1e \νorld ,,πού &έμα τής elναι ή_ Ξ-:ενσαρκωση.

f , , , ? ,, , ..., Τ , ί Απο τα πιο αντιπQοσωπευτικα πεζογραφημr:ι.τα του Κιπλινγκ ει -.:ιι 11Τό βιβλίο της ζούγκλας" \ "The Jungle Book") κrι.ί τό " δεύ ..-:�ρο βιβλίο της ζούγκλας11 (11 The Seconc1 Jnng1e Bool<:: 1

' ), �που κει-t ') , t ι � , , , ,

·,Ξς οι ονομcι.ϋτες του οι ιuτοριες ζωων μr:ι.yευουνε μι,ιρους και με-, �.,.· , , < , - , :) , - , , ·αλους. 11 πιο uαγηνευτικη ιστορ ια της πρωτη� απο τουτες τις δυο

-:ίς συλλογές είναι� ;,Μόγλης 1'· (r:Moπgli 11), ή ϊστορία του παιδιου-:,.. . ., μεγάλωσε μέσα στή ζούγκλα μέ συντρ�φια του τά &εριcf. της κ'Ξ��&ε τt νόμο �ης μi δcιακ�λους του τόν π�ν&ηρα καί τήν dρκούδα.Δ-:ό τά δ ιηγήμο:τα της δε,.fτερης συλλογης ξεχω:2 :στή γοητεία εχε ι , t ι• ., ? ;) , , - , ...., ,v , , �:� ιστοριr:ι. παρμενη απ τη ζωη του ντο�ιου πλη&υσμου της Ινδιας =ό &αυμr:ι. ·,;ου Πουρούν ΜπαγΥ.CΧτ" (r: Ί'he Miracle of Piιrun Bl1agat 11) c

�π� τci ποι�ματα το� Κ{iλινγκ κε;να �ο� άπcχτ�σανε τ� μεγr:ι.-, , , ' 'Α , rR · 1 \ • .,_. -:Ξρη δημοτι1ιοτητα ει ναι η " ποχωρηση" , :i.ecessiona. 'Ί, η

�-.:ι.λλάντα 'Ανο:τολης κα ί Δύσης" ( 11 Ball�.d of Ea.st and Vι1est 1• )

, , "Α ( Ι" ) Τ , "Α , • , , , Λ , • . - : το " ν" 11 τ" • ο " ν" τtολυ αγαπη-3-ηκε στην 3-γγ'λια επει-, ι , , :> ' ,.., " \Λ " :» ,ι ? ;1 ,._ 1 ...., ;- Ξκφραζει τα ιδανικα των Αγγλων. αια κ εξω α� την πατρ(δα του

-:οιητη άγr:ι.πή-&ηκε. Γιατί δίνει -&αυμο:σια τήν ε;κ0να. της φυχcκης ά-; Σ , ( , ,, , , ,. , �ωτεροτητας. την Ελλάδα εγινε πολυ γν�στο και μεταφραστηκε πο,� . , , 1 ,.ες φορ ες •

t , ί' tι :> , ; , δ , , , Ο Κιπλινγκ εινα.ι ενας απο τους πιο οχ�μους ποιητες και πε-�ογράφους της 'Αγγλίας. Στά ποιήματά του γίνεται άριστοτεχνικός

1 • ΕΙ ναι δικό μας τευ�ος 5

πολύ ,, c:χε ι σελ.

' ' ' - Ν' τr_, ' \' ' yνωστη η μεταφραση του ικου =Qβουνη. �το περιο-δημοσιευτεϊ η μετάφρα�η του Τίμου Βρατσάνου (βλ.

12).

- 24 -

, ' , , � , , Τi1-ί ; ; συνδυcωμος _cίπο ι.,.εξε ι ς κι απο ρυ-&μους. J!ι να. ι γεμα.τα. μ ελωδ ικους

, t r. , , , , , ( ,

-τονους ·κι ωρες ωρες &vμιζουν εμβα.τηριο. Μα ξεχωριζουμε ολοκα. --0-α.ρα καί τή σφραγίδα του φιλοαοφικου στοχασμου κΟ'.ί κάποι-ο tδι-, , - , , ,

οτυπο μυστικιστικο πνευμΟ'., μια. μυστικιστικη πνοη χαρaχτηριατι-, , , , τ ,, t , , , , Γ ' ' , κα. αγγλοααξονικη, που εινσ.ι εν{}εη ορμη για τη δρααη. ισ. τηδρα-

, ; , , , , (Η , , , c;η ποtι εινα.ι α.νο:τααη κα.ι λυτρωαη. προζα. του -&α.υμαζετα.ι για. , , , ,, t t , , , , ,

την ποικιλια. που εχουν οι υπο&εσεις, για τις πα.ρα.ατα.τικες κα.ι πλούcrιες είκόνες πού μεταχειρίζεται, γιά τούς ζωντανούς διο:λό­γ�υς 1ι�ί �άνω: άΠ:ολα γι/1. τ1 �υνο:�παατι�ή άφήγηcr�. :ο Κίπ�ινγ κειναι εξο:ιρετος αφηγητης, απο τους κσ.λυτερους της αγγλικης λο-

, 'Ιδ " i ' '' ' ' ' γοτεχνιας ! ιαιτερη επιτυχια. εχει ατο συντομο διηγημα.

ΕΙ νιι. ι �νaς άπό τούς τελευταίους λογοτέχνες του δ έκο:του ε --J , ,tι , , , , _ , _ ? , "

νο:του αιωνa κ ενα.ς απο τους πρωτους του εικοατου. Ανηκει ο-, , , , , '" Τ' , Ι ,ι

μως πιο πολυ στον εικοστο ο:ιωνα. α περσοτερα του εργα δημοαι-ευτήκανε ;στερα dπό τό 1900. Τό ταλέντο του δοκιμάστηκε σέ &έ­μο:τα του α.Cώνα του δικου μας. Στίς λογοτεχνικές του σελίδες κο:

, t ') , ; , , - , ,

Ορεφτιζονται οι α.νησυχιες και τα προβληματα του συγχρονου κο -σμου� του δικου μας του κόσμου.

Μαρία Οικονόμου

ΤΟ ΚΑΤΩΦΛΚ

iτίς βα&ιές τίς σπηλιές τους, ατούς βρ�χους, Ζωγρο:φ ί"ζαν τούς Θεούς της Τροφης, Λάφια. κ ϊ' "Αλογα, &εώρατους Βούβαλους, Γ , ; , , - Ι

ια να. πα.ει το κυνηγι καλα. Ζ , . , , , , Θ ,ωγρα.φιζα.ν α.κομα. �α.νατου και τρομου "εους, Τό Μαμμού{}, τήν Άρκουδα. ,. τόν Τίγρη. Καί στό φως των δαδιων οι' φιγουρες ο:Jτές ό.ναδε,ίοντaν Γιά νά δείξουν πώς εϊταν ο; θεοί τους έκεί!

, ; Ι , t , t 'Ι , Μα. ηταν πριν να υ�αρξ� η ωνια-('Ή τά �φτά τcί Ίερά της Ίωνίας νησιά), π , _, Ι ; - •r ;

ριν πεταξουν τα. βουνα. της ωνιας Τ, , , , , , ις κορφες τους στον κρυσταλλινο αγερΟ'..

Σ.τιβαχ.τήκανε πίσω τους χρόνια. καί χρόνια, Σάν στιβάδες χιονιου πού δαγκώνουν κι1 αλέ-&ουν Καί οι' κοιλάδες σι' νιόατρα.τες γέμωΟ'.ν Θεούς κά�ε λογης, Θ , , , εους τρανους, πα.ντοδυνα.μους-Θ , , , , , , ,

εους με μα.τια. που βλεπουν τα πα.ντα· -, ;) - t , , , ,

Δ'ι.ο: άπα.ιτουαε ο κcΗ,ενας λα.τρεια. ταπεινη

;

- 25

Καί μονάχα μέ �υσία κερδίζονταν, Ώς πού, �στερ'άπό τόσους χειμωνες ή Ίωνίc.: ξεπρόβαλε (iτήν Ίωνία παράξενοι άν&ρωποι iΦανήκανε), Οι

1

,Σο�οί τη� Ίωνί�ς ,μέ �ά ,κρου�τcfλλ!να μcχ�ια,_Που ειπαν" Ολες αυτες οι ιστοριες είναι φεμμαΌ

' Π , � , , , , 11ια νοη ονειρευομα<1τε με<1α <1τα παντcι, , � , , (/ , , -Κα · που αναμεσα σ ολα τα παντα φυσα •

., ; , , , , CI , ; J ,.,,

kεσ στα πctντα, μιαν υλη ονειρευομαστε εμεις Άμετάβλητη, dόρατη

ί. αίώνιa.

Μά ερμη μένει της Ύλης καί μονάχη ή κcι.ρδιά , , , ιΠ , , , Πριν την κραξη η νοη να προβαλη -

Τόν πλησίον της διαλέγοντας ε'ί τε κα ί χάνοντας ., , - � , , , , , 11 Στη γη απανω τα πα ντα εγ ι νηκαν ε".

Μά είπε ή Γη πώς σοφώτερη στά&ηκε,στήν 'Ιωνία (Γνωστικώτερη ή Βαβύλώνα κι1 ή Αϊγυπτος) Κι' άτcοe1κέπcιααν �λα της Ίων ίας τά δ ιδάγμcr.τα ... ' ,, :> , t ,

'Λ , (\ Κι ετσι επvιγηκε η νιογεννητη =ληvεια.

Μ ' ' Π ' - Γ ' "· ' προς οτην υλη της νωσης ξεψυχησε Τ, ... , , , ,

, , αντ ι λι:.γοντας

ο κλειοι της κρατωντάς στο χερι -, t , t μ , , ,, , ,

Και οι παπct.δες οι ανησυχοι κcr.ι τ αακερtα των μαγων Ξαναστράβωσαν πάλι τή Γη πού �ξυπνου<1ε Γ , , , , • , ιuτι δειχναν με μαγια κι αντιλαλους Κυνηγώντας τι:ί. σύγνε�α μόλις σηκώνοντcι.ν, πώςστούς ησκιnυς μπορουσαν νά βροϋν καταφύγιο Γιά τούς πόνους τους οί αν&ρωποι.

, , , , ;} Ι , , Κά�οιοι τοτες ξανυ. τnν ωνια &υμη$ηκαν (

, , , 1 , 'Ι , , )Αιγοστοι, που δεν ειχαν την ωνια ξαστοχησει

"Η ' 1 ' ' ' - ' � Ι ' .1. c 'ζ το �ογο, που εκει στην ωνια ψι�υρι ονταν ; , ι.ι , , , , και .ους ησκιους και τα μcιγια παρατησαν. , , - :tt.l , ,

�ν: ια Πνοη βρηκαν σ ολα τα παν τα κ , , :, ,, , c, , , -

c;:ι που αναμεσα σ ολc.: τι:t παντα φυσα. W,έσ' ατά 'ί':rJ.'ιτα μίαν 'Ύλη έφαν έρωσαν-, ; :ι, 1 ; ι Αμεταβλητη, αορατη, αιωνια. Μά ερμη μένει της ϋλης καί μονάχη ή καρδιά Πρίν τήν κράξη ή Πνοή νά προβάλ�-

'Όπως λέγαν στήν Ίωνίο: χαμηλόφωνα, Σ , , Ι , , , ,, , - , , ' , την ωνια με την ασβυστη διψα της γνωσης, στην Ιωνια , , :) , ' , , με την αλυγιστη αποφαση

'Όταν ο Λόγος, στήν Ίων ία φ ι&υρ ίζονταν-Σ , _ , , , , , τη γη απανω τα παντα γνω�τα.

Ρcί.ντυι:ι.ρντΚίπλινγκ (Rudyard Κipling , 1865-1936)

Μετάφραση Νίκου Καρβούνη

- 26 -ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ

Η ΜΥΣΤΙΚΙΣΤΙΚΉ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

, δ , 7 , ''δ , ,_ , ,, 1 ••• Ο μυdτtκισμος εν ει ναι το ι ιο με κεινο που εχουμε τη

, , , , j , t, ,, , , , συνηDε ι α: να: ονομα:ζουμ ε "α:ποκρυφο '' , οπο ι α: εννο ια και να δ ι νουμ ε σέ τούτη τή λέξη. Δέν εχει τίποτα νά κάνει μέ τόν πνευμα:τισμό, μέ τcί. πνεύματα, μέ τά τραπεζάκια. καί δέν του άνή,ιουν ανάγκαστι,-

, , , , ' ' ιι φ 'ιι < λ ' κα τά Ψ.αινομενrJ. που γενικα λεγονται πάρα υχολογικα , η τη επα-&εια, ή τηλεκινησία, ή διόραση, τα προαγγελτικά φαινόμενα. Αύτά δ , ; , , Ε; ,, ;J

, , ,

εν ειναι φαινομενα μυστικιστικα. •ιναι ισως αλη&εια πως φορες φορές βεβαιώνουν οι' μυστικοί πώς εχουνε τέτοιες είδικές ι'κανό -τητες. Μά κι ;;ταν τό βεβαιώνουνε ξέρουνε πολύ καλά πώς rJ.ύτές οι' ι'κάνότητεi δέν άποτελαυνε μέρος της μυατικιστικης τους �μπειρί­ας, πώς ειναι ξέχωρες απ'αύτή. Τcυτες τίς δυνάμεις αν ύπάρχουν­καί γνώμη γι 'αύτό δέν έκφράζω- μπορουν νά τίς εχουν αν&ρωποι πού δέν εlνcι.ι μυστηtοί. Κι άντί&ετα: ι:χκόμα: κΌί μεγαλύτεροι μυστικοί

-, , , ,, , , ,, , , , , , μπορει να μην τις εχουνε, να μην εχουν ιδεα για: τετοια πρα:μrJ.τα.

t ••• Πρέπει νά 1tαταλάβουμε πι:,ς τά όράμα:τα καί οι' "φωνές" δέν' , , Τ' , , , ,

:J

,

ειναι φα:ινομενα μυστι1ιιστικα:. ις φωνες που πιστευεται πως ακου-, ( , , t/ t .. , t , , ( σανε μερικα ιcrτnρtttά r-ροσωπα, οπως ο ι.ωκρατης, ο 1.,ωαμε& κα:ι η

Ζάν ντ"Ίι.ρκ, δέν ίtQέπει νά τίς κατrJ.τιχξοtψε στύ. μυστικιστικά βιώ-t ., , t , , t r.• , , ,, J ;J t, . , μι:tτα. C Lωκρατης, ο Μ.ωcφε& 1ιαι 1J 'LJα,ν ντ Αρκ απ ο,τι ξερω μπο-

- , ,, , Μ , , , , ,_ , ,ρει να ητανε μυστικοι. α δε θ� �ους κι:tταταςουμε crτους μυcrτικου;;, :J , , , 'Υ, 7 , , , , , ,, γι αυτ�ς τις φωνες ••• bιναι πολυ γν�στο πως μερικοι μυστικοι ει-

δ

t , , , t ,, , , ..... , , u.νε οραματα. Μα και οι ιδιοι δεν τα &εωρουνε μυστικιστικα βιω-μι:tτα. Τό δείχνει ή περίπτωση της Αγίας Θηρεσία:ς της 'Άβιλας. Ε{δε πολλά ο 'ράμα:τι:t, μά τόξερε πώς -δέ,J ητα:νε τά βιώματα: πού πο -&ουσε.

,) t, , , , t , , , , , ••• Μ ολο που απο ορισμενες πλευρες τα μυστικιστικα βιωμι:tτα: ,, δ , , , , , - , ,εχουνε ιαφορετικι:t γνωρισματα σε διαφορα μερη του κοσμου, σε διάφορες έποχές καί σέ διάφορους πολιτισμούς, ύπάρχουν όρισμένα, , , ; , ( , ; , βασικα γνωρισματα που εινι:tι κοινά. Οι συμφωνιες ειναι πιο βι:tσι-κές καί πιό οJι:ιιαστικές καί οι' διαψορές πιό �πιcρανειακές καί σχετικά λιγ��ε�ο σημαντικές.

Τ, , , , , , , ••• ο πιο αημαντικο, το κεντ�ικο χι:tρα:χτηριστικο γνωρισμα,οπου συμφωνοϋν ολα τά μυστικιστικά βιώματα τά φ τ α σ μ έ ν α , , � , , , ,σ ,τ η ν π ,λ � � ι α 1 ο υ _ς α ν ,α π τ υ ξ η, ,το γ�ωρι,σμα: πουσε τελευταια αναλυαη ειναι οριστικο, κα.&οριστικο, �ιαι τα διrJ.χω­ρίζει ά;cό α.λλα βιώματα, είναι πώς ύπάρχει σ'ι:tύτά τό α'ία{}ημα ι,ιι-- ...., , ...., C ας τ ε λ ε ι ω τ ι κ η ς ε ξ ω α ι σ & η τ η ρ ι α: κ η ς ε -

, υ - , , ,., ι, ν ο τ η τ α: ς ο λ ω ν τ ω ν π ρ α γ μ α: τ ω ν, μια ενωση, ε-,., ./ , , , , , , t να Ενα�οπου μητε τα αισ-&ητηριι:t μπορουνε να μπουνε μητε η λογι-

κή. Πού μ'αλλα λόγια ξεπερνάει πέρα γιά πέρα τήν αίσ.&ητηqιακή μας συνείδηση.

Δ, , , , , - , , , , ,· εν πρ�πει να παραλ�ιψο�με να: π�υμε π�ς μονο στ�ν

αναπτυξη τα: μυστικιστικά βιωματα νιω{}ουν αναγκαστικά πλέr, ιι:t τους τό Ί�να: •

- 27 -

, , , , , , ;1 , , , Πεοιγραφονται πολλα βιωματα που τους λειπει σ:υτο το κεντρι κο

') t/ ,, ,, , , ' , -γνωρισμα κι ομως εχουv αλλσ: μυατικιστικα γνωρισματα.Αυτες ε� ναι περιπτώσεις πού βρίσκονται εξω άπό τά σύνορα της μυστdκι -

- . , στικης εμ,πειριας.

\.τ , , , , Ί' , ι -

••• 11 μυυ·cικιστικη συνειδηση φαιvεται πως ειναι δυο ειδων. , ι, 7 ; ;Ι , , , , ,, , , ,

Το ενα εtδης ειναι εξωστροφικο, κοιταει προς τα εξω με τα μα -, , ( , , , ,, , , :) ' :)

τια. Βλεπει τον υλικο κοσμο μεταμορφωμεvο ετσι που μεσα απ αυ-, , 1 , tι �

t t I Π

1 1 ..., 1 τον να λαμ1τει το· 'να, η υπερτατη vευματικη Πα�ουσια του Συμ-παvτος. Τό αλλο είδος κοιτάει κατά μέσα, είναι έvδοστροφικό ,

, , t/ , , , ,, , , ,,, .....

βλεπει το Εvα κρυμμενο στο βα&ος, η στην κοqυφη ,αν προτιμαμε τούτη τή μεταφορά), του άτομικου ;αυτοϋ. 'Απ αJτά τά δύο ε'ίδη

, , ,, , , , , , ..... t , ,

το δευτερο εχει πολυ μεγαλυτερη ι:ι-πο το πρωτο ιστορικη και π.νa,-, . , ματικη αξια. , , , ' , , , , , .: ,,

Στο βιωμα το εvδοστροφικο, το ενδοσκοπικο, φτανει ο αν��ω-ϊ.ος καταργώvτ�ς συστηματικά τά στοιχεια της αϊσ&ησης, τίς αι -, , , , , , :) , t.ι , , σ&ησιακες παραστασεις,«Χι τη σκεφη την εννοιακη, οπως κ.ι:tt τις

, , , , , , , ,. Β , &υμικες και τις βcυλητικες καταστασεις που τις συνοδευουvε. γα-, :) , ,, tl

� , , .... ,

νοvτας πραγμσ:τικ.σ: απο μεσα του 011.η την πολλαπλοτητα του εμπει·-ρ ικου περιεχόμενου της φυχης του, του εγώ του. 1Ιεινο ποϋγ[νε--

, Ι 7 , ,.,, Ι tl tι ,, ,, Ι ται τοτε δεν ειvαι χασιμο της συvειδησης η υπνος, οπως ισως &σ:

, , ; tι , ; , Τ ,

�εριμενε καvεv��. Ειvαι εvσ. vεο ειδος συνειδησης, ειvαι συνει-,, ) , , ' , Ε1' :) , ι , δηση οχι αισ&ησισ:κη και εvvοιακη. ιvαι αδιαφοροποιητη ενοτητα. vΟλο τό περιεχόμενο της αίσ&ησιακης κα.ί vοητικης συνείδησης ε-

, , - , ;J , 7 , , Δ' χει φυγει. Και κειvο που απομειvε ειvα.ι κα&αοη συvειδηση. εν

7 , , , δ' ,, ) , (,, ειναι συvειδηση καποιου πρσ:γματος, εν εχει αvτικειμεvο ουτε

, , t ,

) Γ , (Ι ;Ι :,1 , ,, - , ,

και τον εαυτο της • ισ:τι ολα τ αντικειμεvα εχουνε χα&ει με την , -,r , , ; , , . Κ ., ;

καταργηση. �ιναι τελειο κενο, ειvαι το τιποτα. ι ομως ειvαι �ληρότητα άστρσ:φτερης μακαριότητας. Τήv d.ρνητική πλευρά,τήγ κε­• ότητα, συνη&ίζουvε νά τ11 λένε μεταφορικά σκοτάδι, επειδή στό , , (/ ( , , , , , .::'z.οταδι χανοvται ολοι οι χωρισμοι. T,i -&ετικη πλευQα συνη&ιζου-

, Ι ι , ,.,, -J Ι 1 δ . Ι , ,·,ε να τη λεvε μεταφορικα φως. Αυτο ειvαι παρα οξολογια περα για

., Δ' ' , , ι , , , ,

�ερα. εν ειvαι παραξεvο να vπαρχει κενοτητα και πληροτητα,σκο-., , - π.. .,_ 7 , , , -ι ,

, -;!tδι και ψως. J.αραι;ενο ειναι ·πως η κεvοτητα ε ναι ] πληροτητα

, ι , Τ ' , ; ' ' ' , _ �αι η πληροτητα ειvαι η κενοτητα, πως το σκοταδι ειvαι το φως , , _ , ,

'δ �2ι το φως ειναι το σκοτα ι. Κά&ε μυστικισμός είναι κ�τι τό παράδοξο κι dvτιφατικό.Στό

,t , .... � , t , (

:ο·Jδδισμο η πσ.ραδοξοτητα: είvcιι απροκαλυπτη κι ο βουδδιστης ο -·J.;--;ικός τή χαίρεται. Στό χριστιανισμό οι' άντιvομίες �ρμηνεύον-

, ' , 7

., , - Δ , "0--� ι, γιατι η λογικη ειvαι χαραχτηριστικο γvωρισμα της υσης. , -l , ,ι , , , , ,

_: ..ως ε ναι λtγοτερες η μικροτερες στο χριστιανισμο πσ:ρα στο-ο�δδισμό. 'ολό�διες παροuσι�ζοvται στό μυστικισμό του κά&ε πο-

- �, , , , , , ( Δ. , λ:-;ι�μου. �ιvαι λιγοτερο ψανερες στο χριστιανισμο, γιατι η υ-

=- τούς λογικιστές το,ύς ψοβαται καί γt�ρεύει vά κρύφει τίς ri.v -, 1·' , , , ,_ , , - , ,, -=-��σ-εις. il'iα ειvαι απλο να σκεψτουμε πως ιογικη μπορουμε να ε-

" ,1 , , , , , , , l.O"J

,-ε οταν εχουμε δια·κρισεις και πολλαπλοτητα. Και πως στο βιω-

- 28 -

, ; , , ι , Η , ., ι μα: 1ωυ εινcι.ι αδιαιρετη ενοτητcι., οπου χσ:νοντcι.ι ολες οι διακρί -σεις� δέ μπορεί νά �πάρχει λογική. 'Αντινομία φανερή εΙνσ:ι καί

, , c , , ' Ι , , ι , , , , το να υπcι.ρχει βιωμα ·που ε ναι σ:πολυτη ενοτητα διχως εσωτερικη πολλαπλότητcι..

•e• Είναι λοιπόν dδιαφοροποίητη ενότητα: η μυστικιστική συνείδηση. Αύτή εΙναι ή καρδιά της μυστικιστικης έμπειρίσ:ς. Σ' �-

, , ,, :ι , ,, , , , , t λους τους πολιτισμους, αν εξαιρεσουμε ισως το βουδδικο, αυτη η _. , ι , ι , , ι , _ , , .,, _ αδιcι.φοροποιητη ενοτητcι. ερμηνευεται σαν ενοτητα του εγω. Κ ετου-, , - , , , , , , ,, , ,, , , ,, το παει να πει πωc το σ:τομικο εγω η ταυτιζεται η τουλαχιστο εχει

, , ,, t}

, , π -· , Π - ·ι

, , φτασΞι σε καποια ενωση με το .u.αγΧοσμιο νευμσ:. Ο βουδδισμος αρ-νιέται τήν �παρξη του άτομικου �αυτου (του εγώ) γιά τούς ϊδιο\J;;

, , , , , , \χ.

, , t , , 'J λογους που την αρνιεται και ο ιουμ. Και ερμηνευοντας την αδια-

, ι

, , , Τ ιΝ , φοροποιητη ενοτητα λεει πως ειναι η ιρβανα.

Ύπάρχε ι -�νας μεγάλος δ ια:χωρ ισμός cι.νcίμ εσα: στήν Άνα:τολή κα ί στή l\ύe1η σχετικά μέ τή φύση της μυστικης ,,

v

Ί!;νωσης". Σύμφωνα μέ Ι Ο' , , , , i , , , , , τις υπιινισα:ντ το ατομικο εγω στη μυστικιστικη κατασταση νιω

, , , , Β"" , , π _. , ι

, .\ &ει να ταυτιζετα:ι με το ραχμα:ν, το �.ιαγκοσμιο Εαυτο. Οι δυτι -

, _ ι , ι , .. , , ' ι , κες &ρηακειες, ο χριστιανισμος, ο ιοuδαισμος και ο ισλαμισμος ,

- t ., ,, , , , ,, , , , , , , &εωρουν α ι ρετ ι κο η και βλασφημο να εχε ι την αξ ιωση το πλασμα. πως ταυτίζεται μέ τόν Πλάστη. Γι α�τό καί τήν iρμηνεύουν τήν �νω-

•• , t , (/ , ,, , - - , , , ση δυιστικα. Υπαρχει ενωση μα οχι ταuτοτητα της φυχης με το Θεο. 'π γνώμη του συγγρσ.φέσ. τούτης της μελέτης είναι πώς η [νδική άν­

τίληφη βρίσκετσ.ι πιό κοντά στήν άλή&εια. Η πλέρισ. ή άνd.πτυξη της μυστικιστικης συνείδησης σημαίνει εξαφάνιση κά&ε διάκρισης, , , , ...., , J , , ι , , , , ,ακομα και της διακρισης ανcι.μεσα στο υποκειμενο και c;-το αντικει-μενο, άνάμεσο: στόν ατομικό �cι.υτό καί στό Παγκόe1μιο 'Εαυτό. Κι�-ι , ι, , , , , , τ;, 7 t Θ , μως υπcι.ρχει ενcι. φανερο λα&ος στη σκετη βεβαιωση; 11 ι.1,ιμαι ο "εος". Τ, '" ; , , - Ι Ι - ' Ι Τ' ?Ι

ο λανος ειναι πως α�οτελει το μισο της αντινομιας. ο αλλο μι-, ' 7 Θ ' 'π , .. ' ' ' ' ι ' " σο λεει: "Δεν ειμαι ο "εος". - σ.Λη&εια εινaι πως δεν υπcχρχει Ο'Ι>-

, , ,, , , , t , , , τε μονο ταυτοτητcι ουτε μονο δ ι·αφορα, πως υπαρχει τάυτοτητα στη διαφορ�. Το�τη � φρ�ση Υαως νd φανεί πJς μuρ{ζει �έγκελe Μά �ένκηρύχνω τή &εωρ{α του Χέγκελ. Ύποστηρ{ζω πώς "εχει αδικο � Χέγ-

, , , c � , , 1 7 Ι ; κ:λ νq βε�αιωνει

7πως η ενοτ11τα;στ� διαφο�α ε�ναι νε� ε�δος λογ:.-

κης. Αντιθετcι. ειναι αλογικη. Η αντινομια δε μπορει νά λυ&ει,, :, , , , , , ,, , , ,, ουτε μ αυτο ;του λεμε "αυν&εαη" ουτε με τιποτcι. αλλο.

t � , t , :, , , , ; ,

Η αδιαφοροποιητη ενοτ�τα αυτη κα&εαυτη δεν ειναι φcι.ινομενο χριστιc�νι;ιό η ίουδαϊκό η ινδουϊκό η βουδδικόο Εϊναι r,;αγκόσμιο

Ι Δ' , , , , Ι Ι Ι , ψάινομενο. εν ανηκει αποκλειστικα αε καμια �ρηακεια παρaπανω

� , , ,, , ι. , , - , , - , απο καμια αλλη. Μα η κcι.&ε 3ρησκεια μπορει να το &εωρει δικο της

, , , t , , , , , , ''Ε

' "Ε κc.ιι να το ερμηνευει με τα δικα της τα δογματα. 'τuι ο κχαρτ

1 t , 1 ., , _ t , , t , , το εομηνευει με τη διδασκαλια της Αγιας Τριαδας, ο Πλωτινος λε-

) Τ , tι t β δδ , , ; ' , , ; ;ι ,πω� �ινμι το Ενα, ο .

ου_

ιcψ?

ς- 1

πως ε,ι�σ:ι � t:ιρ�α�α. Εξο� απ αυτο ο μυστικισμος μπορει ν αν&ιαει κ εξω απο τα: ορια της κά&ε αυ:·βα-τικά dναγνωρισμένης &ρηακευτικης πίστης. Ό Πλωτίνος δ, ; • δ' - , Τ' Ι , ·

, εν ηταν οπα �ς καμιας &ρησκειας. η μυστικιστικη του εμπειρια

- 29

τή uυνυφαίνει μέ τήν πλατωνική μεταψυσ'ική. Πολλοί Cfύγχρονοί μας πού είναι dγνωστικιCfτές, πού δέν άvήκουνε σέ καμιά ίδιαί τερη &οηuκεία, φτάϋανε στή μυστικιστική συνείδηση καί μείνανε ,, ) ) t, , δ , "ο , ., ,, ,

,εξω απ ολα τα ογματα. χι επειδη ητανε λιγοτερο &ρησκευτικοι J.πό τούς χρ ιuτ ιc.:νούς η τούς μωαμ ε&ανούς η τούς αλλους /Ίσα 'ίσα , , ,, , , ''Η , � , , , -επειδη ητανε πιο &ρησ"κευτικοι. · τουλαχιστο επειδη το πνευμα �ης &ρ�σκείας δέν εlναι dναγκαατ�κά �νωμένο μέ τό σ"ύστημα κά­�οιας �ναγνωριυμένης π ίστης. Γιατί uέ τελευταία �ν�λυαη d μυ -

, , ; , , , Θ , , Ι ,. , =�ικισμος δεν ειν�ι &εωρια για τη "εοτητα και δεν προυπο&ετει

, , Ε' " , , . . - , ,.,, , ι ·,.αμισ. &εωρια. ':νc�ι υ.μεσ"η εμπειρια του Θεικου·και μπορει να υ-, Ι , , , �αρχει και χωρις καμια &εωρια.

, ΟJωλτ;ρ Στf1

Jς ( ,val.te; S

,tace )

,, σύγχρ�νό� μ�ς ,cιμερικα�ός φι­

λοσοφος. Αποuπαuμσ.τα απο τον προλογο και τον επιλογο του βι­βλίου .• 11οι' '>ιδαο'>ιc.λίες ,ων μυcrτικων11

• Μ.ετάφρααη 1ιαρίας Οίκονό1ιcυ.

ΙΙ. ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΑΛΙQΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ

1, 'Όλα τJ πλcίσματα υ\ηρξα'< αίώνια μέσα ατή -θ-ε'ι'κιά τήν ού-, ' ' ' ' ΟΘ' - ' ' ' ι1ιcι, μεαα ατο προτυπο τους... "εος όημιουργει μεcrα ατο χρο-νο κεϊνο πού ύπηρχε κcιί �πάρχει· υτήν αίωνιότητα. Αιώνια τcί. πλd-

" Θ ' ' ' ' Κ ,ι 7 ' ' Θ ' -ί :1ματα η τανε "εος μ εσα ατο Θεο. ι οσο ει ναι μ εσα ατο εο, ε ναι

ι ,, , ι " ' Ι , ,ι tιl,' Τ ; , η ιδια ζωη, η ιδια ου.:rια, το ιδ ιο ι!ινα. ιποτα λιγοτερο • .Χri'ι'νρ ιχ Σ.ουζο , Heinrich Suso, 1295-1366), γερμανός μυuτι­

κός, μα&ητής του "Εκχαρτ. Μετάφραση Μαρίας Οίκονόμου 2.'Όλcι τd. πράματα τά διαβαράρικα αιώνια Jπcί.ρχουνε μέαα ατό

Θεό. Τόμας Ί.'ράχερν ( Tl1omas Traherne , 1636-1674), αγγλος &εο

λόγος, φ ιλόαοφος κα ί ποιητής. �1ετcί.φραση Δημήτρη Θεοδωρίδη

3, Ή εί,ιόνc:. του Θεου βρίακεται ούαιαο'τικά καί προσωπικά ι:;; ολο τ'άν&ρώπινο γένος. Ό κα-Θ·ένας τήv εχει άκέqιcι, άτόφια,άδι­αίρετη. Κι �λοι μαζί δέν τήν ε�ουμε πιότερο άπ �σο τήν εχει μο­νάχος του �vcις. 'Έτσι ε'ίμαατε ολοι �να, πλέρια �νωμένοι uτήνεί­κόνcι μας τήν αίώνια, πού εΙν'η είκόνα του Θεου, κι �λης μrι.ς τη;; ζωης ή πηγή μ έuο. μας. Η δημιουργημένη ούσ ία μ,ας κ 'ή ζωή �7 , , , , � , , , τ ,t ,, ; ειναι διχως ενδιαμεσο δεμενες μ αυτη, που ε ν η αιωνια αιτ α τους.

Γ ιάν J:>όϋσμπρουκ ( Jan Ruysbroel{, 1293-1381), φλαμανδός μυ-, Μ ' l' ' Ο' ' ατικος. εταφραuη uαριας ικονομου.

- , tl , , , , , 4,Κουβαλαμε μεσα μας ολα τα &αυμααια που φαχνουμε να βρου--μ ε εξω άπ; μας.

Τόμας Δ1πρcίουν ( Thomas Bro,·ιne 1605-1682), α.γγλος για τρός καί συγγραφέας. ·Από τό II Rcligio medici11

Μετάφραση Σοφίας Σουλιώτη

30 -t , / ( / , ')' , , , 5. Ο παραδειαος και η κολααη δεν ειναι τοποι, ειναι τρο-

πο� �παρξης των φυχ�v. Άγία Θηρεσία της "Αβιλcχς (1515-1582)

Μετάφρααη Χρυσης Καφαλοπούλου � , ; t , - - , , ,

6. ,? πtατ� ε�ναι ο γΞμος του_Θεου μ� την φυχη Αγιος Ιωαννης ·του Σταυρου ιsa.nJuαι: de la Cruz 1542-1591)t , , ι..t , ., , .. , tσπανος μυατικος. mεταφραση Σοφιας 1ουλιωτη

7 , , ,. - , , , Θ , , ,, " ,, , Σαν δεν μπορεtς να νοιωαεtς το εο, κοtταξε, αν οχι αλ-, � , , Τ λο, να γνωρισεις τα σημαδια ου. Χουαέϊ ν α.ί. χαλλfι.ϊ ίαλαμ ιατής πού

, , , , Μ , σφημια και &ανατω&ηκε το 922. εταφρααη καταδικά.ατηκε γιά βλα­Δημήτρη Θεοδωρίδη

8. Lάν ξεχαστείς στούς αλλους μέσαξεχνιέσαι μέσα στό Θεό.

, , , , - Δ' ,, χ1.φιζ, περσης ποιητης σουφι του Ι α,ωνα ετάφραση Άγλ. zf.vvoυ

ΙΙΙ. ΜΥΣΤΙΚΙΣΜυΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ

Α / Η ΔΡΛΣΙ1 ίν!ΕΣ ο Εrοκοn�ΩΝΙΛΣ ΜΈ! ΤΟ ΘΕΘ--

Τό ,ιά&ε μας εργο μέ τό λίγο η πολύ μcι.κρινό κι αμεσο d.vτί�τυ­πο πού εχε: ατόν πνευματι�ό κόσμο συντελεί στ� μυατικ� τήν ολο-

, - Χ ..... Ν , , , t, , , , ,,

κληρωση του ριατου.- α η απαντηση, οσο γινεται πιο πλε�ια στο ρώτημά μας: Πως μπορουμε v'dκολου&ήαουμε τό κά.λεαμα του Άπόστο­λου lliύλου 1tcι. ί νά. '>ουμε τό Θεό μ,έσα ατό ένεργό μέρος της ζωης μας;

';) , , , ., , , t , , , ) , Άλn&εια, χαρηcrτη Σαρκωσ-η, που η πορεια της δε σταματαεt ποτε,το

Ι Ι Ι Ι :1 Ι ., ι· Ι �Ι Ι I Ι

Θεtκο μπu.ινει μες στις ενεργειες μαςτοσο τελεtα ωστε για να το d.γκαλι�σουμε δέ μπορουμε νά. βρουμε περίγυρο πtό κατάλληλο dπ' τή δικιά. μ�ς τή δράση,

Στή δράση μου πρωτα πρωτα αυνδέομαι στενά μέ τή δημιουργική δύναμη του Θεου, συνταιριάζομαι dλότελα μ'αύτή. Δέ γίνομαι μονά.­

Χ� ορ,γr-;νό της,, γίνομα� ζωντ�νή τ1Jς iπέχταση� Κ'έ7;ειδή u1cx, οντ�

δεν υπαρχει τιποτα πιο βα&ια(.. πιο ουαιαστικα δικο τους απο τη Ι , , , ,- _, , <Ι ...., _

&εληαη τους, γινεται καποια ενωση μου, καποtα ενωση της κα�διας μου μ� τ�ν Υδια τήν καρδι� το� Θεου. Τούτη � επαφ� εlναι �ατα-

,, ;) _ t _, 1 ....,

ματητη, �φου ολοενα ενεργω.

••• Ι{αλλιτέχνες, έργάτες, επιστήμονες, dν&��πινο τό λειτούργημ� μας, μπορουμε, ;ν

, , , , , ..., ,

να ,ο�μη�ουμε στο αντ�κειμενο ,τα� μοχτ�υ μαςπου αvοιγεται μπροστα μας για να τραβηξουμε

, - t, ,

λειωση της υπαρξης μας.

ει u 1 -'

οποιο κι αν εινα:ι το ,, ,

ειμαστε χριστιανοι, σά

,uέ y ι� δ

,ι έξοδο

για την υπερτατη τε-

Πιέρ Τενιά.ρ ντέ Σ:tρντέν ( Pieπe Teill1a.rd de Cl1ardin, 1891-1955\, 1:, , , , , - /

,Υάλλος, επ ιστημο,να�,στο�.α�της 'Ι;α: ι μυuτ"ικο�. , Αποσπαuματα α:πο το 11 Θεικο περιγυρο11 • 1'1εταφρα:ση h·1αρrα:ς Οίκονόμου

- 31 -

Β' ΣΚΕΨΕΙΣ

1 Σ ' , ' , , ι ..... , , J ,• τα χρονια μας ο δρομος που οδηyει στην αγιοτητα περναει

clνrlμ εαα άπό τόν δρόμο της δράσης. ·" Ντάγκ 1�μμερσελντ ,bag ·HamerskJold ) σύγχρονός σουηδός

συγγqαφέας \d _άδικοσκοτωμiνος Γενικός �ραμματέας του ΟΗΕ):Άπό τά. ΙΙ Ορόαημα ·\ Vag.ι;iarl{en'1 ) • Μ.ετάφραe1η .Σοφίας Σουλιώτη ο

· ι, ,,,. , _ 1 _ , _ , j ι 2. Οποιος ανθρωπος κατεχει κeινο το φως που ειναι ο κρυμ-μένος Θεός βρίακεται e1έ τραγική &έση. Δέ. μπορεϊ πιJ. νά ζεϊ τή1 / Ι Ι - Ι ; Ι , , 11 Ι χρυα,1 μεαοτητσ., πρεπει να ζει χωρις ανασα με� στην εντ�ση τη

i I Ι J Ι , 1 J Ι Ι ,ι

δημιουργημενη απο απαιτησεις που αποκλειουν η μια την αλλη.

�υλ ι έν Γ1tQ'1κ ( Julien Graeques ) , σ�γχρονός μας γάλλος λογο-, ' ' ' ' Τ' ' ' ' ' ' ('' L τεχνης. Απο το μυθιατορημα II ο ακρογιαλι με τις συρτεις" eriv�ge des syrtes '' ) Μετάφραση Σοφίας Σουλιώτη

Υ' ΜΥΣΤΙΚΙΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Α' ΤΟ i1iYΣTIK0 ΣΤΡΑΤΙ

Τ Ι Ι , ,

,.,. Ι Ι ο κατω αυτι της σαρκας σφραγισε, Ι 1 Ι Ι Ι Ι

1ιατι κι αυτο σαν το μπαμπακι ολουθε τή σ�νείδηση σκεπά.ζει, τήν τυλίγει καί τήν πνίγει,

, ,

κανει κουφο ,, � , , , , να ναι τ αυτι το μεσα μας.

Μειvε χωρίς α:Jτί, :,1 , , , αναιστητος cτα παντα, μ 'aδειο άπό σκέφη τό μυαλό κι ακουσε του Θεου τό κ�λεσμα:

Γ , ,

11 υρισε ·πισω11 • t , , t ,

Η κα�ε σκεφη κι η κουβεντα μας τό εξω ταξίδι κάνει. Κάνουμε τΌ ταξίδι μέσα μας,

Ι Ι Ι Ι , ι , J Ι σαν περπατησουμε πιο πανω απο τους ουρανους. Π _� ι , δ , , , uανω στη σκονη τ αξ ι ευε ι το κορμ t.

m, , ,

lo πνεμα περπατα�ι πάνω cJηJ &άλασαα

, , χ

, σαν το ριστο.

Τζαλαλουντίν Ρούμι (1207-1373), πέρσης ποιητής αουφί 'Απόδοση Δημήτρη Θεοδωρίδη

- 32 -

·'.

._;

Ι ::

Β' ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΡΟΔΟ

'Ώ Ρο'δο • ' ' ' απομακρο κι απ,Qο,σιτο,, , , , , το πιο κρυφο κι αμιαντο κι α.μολυντο,

, U , - ι _ την ωρα τουτη των ωρων. μου , � , , στην αγκα.λια σου παρε με.

Μ, , ' , , , , εσ α.πο τα βα.ρ ια μ.�;τρ,g>υλλα;· πού σφαλιστά ·;ϊρα·τ·t 0

11ντα ί άπό τόν �πνο,

βet&ιά r1;-.'c{ντ .{κ�υσαν - _ __ . . .μ ές στήv. κtί..ρδ'ι ίΓτούς · ·ό ι' αν-θ-ρωπο ί · . ,,; ' , ., .,. . . ' . , .ι: -που ονομασαν ομ�ρφια:· . ·

--� -- \.

Μές στά Π'(!κνά ροδόψυλλά_σQυ .,:-�··' ·:,,,·· : ; ι,.1 , , ,

. .' . ·. ',,.· τα τ:αντα β� ισκ_ο�Ίi;ί : ,

..

·

, . . -. Ολοι οι παναρχαιοι ασπρογένηδες σοφοί�ι ο; Μάγοι· καί οι κορωνες τους.,'·.,_ .

. . · 2 ι, • ; ·

·. Ι Ι Ι ; ' ·. -. :•·.μ·ολα τους τα �ουμπιy.ια κα:ι το·-μαλcχμ:α. :-,,

υ ,, ...

< � .:. .

'· : · Κι ·ρ· βασ'ιλιcχς;" πόύ .ίΧπό:&ανε τ·�ελλeς··. �·:· , · , : ":. .. . , r δ �- ( , : . , ' . , ... , i :· t ! . �. '·.

σαν ει ε · μ.ε r.α μα:ηα του,.: : · ··: ,ι··: , . ·, ·· i :μ :: , , ι , , , , , _,τις τρυπημ_ενες απαλαμεc. το στανQn;τ9_� �υ,λι_νο ...

' ; • ·• .'\. • , :) 1 ' , • • , , , , .... • • ' ) •• • ' !_'

ι ; ·, ν-;αστραφτόυν μι;:ς �.τΤ-J-ν κα..τ _αχνί,α ... του σ'!,ιδε-.ιτρου � 1 ' • ·' , · . · ·, · · ,v .. · ' � . · . 1 ι, , . , ., . . ,• • . και να...y:�ροπια.ζουν του,ς δρυιδες · , .. ,· ...

μύριες· ψορές σέ λάμψη ·τά δα.υλίά το•ις ξεπερνόνταςRa{ κείνος πού τή �άντ συνdντηαι νi περπατάει

, 'δ , , , πα σε ροσοσταλιδες φωτερες,φλογυ.τες Ι ; , Ι ; J ; σε καπο ;,α αχτη )f_ρp.y:-η � ι, ς,tπαν,:�η , · .ϊ

κι ενα βασιλειο ολακερο της χαρισε ; tι Ι δ ; για ενα. �ιι�� μ9�ιχ ι'ι;ο τ:�ς� _ .. ,::· .. ,··: ... \',

Κι αυτος ποv. :τους &εο'Ι!ς πολειι,ησ,:ε. ,. :. Ι Ι Ι Ι • • -·· · Ι Ι Ι • • •

κι απο τα βα&ρct. τους τους γκρ·φ\σε ··,-. ιι , ι , . -· κι υQ'τ.ε-ρ�. μ ξ::Q �ς, ξ:�ατο: _μ ε-&οκο-πουσ � • 1

Ι ' • : · Ι • • • Ι ' j . . • . -θ-ρηνοντας τους ν εκρους τού. , ·. . · .. Κι �κεiνος d περ6φα�pς κ� �-��εi�δπ6λ6�'βασιλιιχς πού τήν κορώνα καί' τ(ς 'λυπες;'π.έταξJ; μακρ'ίά

καί μέ του παλατιου τό .β�{ρδο fι.άί' :.ό φάcr9υλή παρέα στό δάσο ς πηγε κι .εζησε·:.'·

._ -. ·.�

.,,;

.:--,-

. "::,,

μα:ζ ί μ. cχλnτ:ες''μ:ε'&υ-σμ"iνους-� . , .. Ι Ι Ι • -� , .. ; . '' Ί

· Ι · Ι � • • -, \ •; Κι αυτος που σπιτ·ι κι οϊ..:α τ'α __ ;ι.α.·,,;α. το,/'ξ�εκσ:yε κα ί χρόvι_α αμέτ(ξ,!]τα πλανη-θ-ηκε ; .

, , - . � .. ,._. �- _. . , : · -. ' ....

πανω σε χωρες kαι ν�αια . , . �ς που νά βQ ε i μ έ διικρυα· χαρας

. : :. ··:,- '. ·. ":�7:.0 ι�,yΎ.�να�{�α -�{το:��ς όμορ� ιας:.�-μ-,τρη� . ·.·-,,

· · πουφεγγ,ε κι c.ι.στράποβολουσε το'σο :_ · , ., , Ι Ν • • C ' 1 ' -, · · ·

που να μπορουν οι' αγροτες ' . , , , ι

'ζ • � \· , . , το μεσονυχτι ·ν αλωνι ου-V- το τ;t . . ιτα.Q� 'tου.ς μέσα σέ μιά κλεμμένη uίτα:. : ·, .. ',··:. ·····

Κι έγώ τ,ροσμ ένω τώρα τή στ·ι'γ·μή: · .. <•. .

. ' :f .... : �\!. :· ϊ":;_. 1

-� ! 1

. ·' . ,. r �. (ι -� ·

' , - -του άγερα του τρανου σου ,, - � , ,, - , η της άγαπης � της κατάφρονιας.Πότε τ'J.στέρια σου στον ο�ρανό

&J σκορπιστουν καί &t άπο&άνουν ;

;(\.

, -

σε =πιvες που πετιουνται ? , , , , , ,

απο το �υφτικο το αμονιj Της δυνατης πνοη-ς σου

, t, , σιγουρα η ωρά ζυγωσε.

''Ω Ρόδο rί.πρόσ ι το, , ; , Ι ,

το πιο κρυφο κι αμιαντο.

- 33 -

ΟJ'ίλλ ιαμ lνtπάτλερ Γ έητς ( \Villiαιr.ι IJut lcr 7eats, 11365-193 9 � 'Απόδοση Δημ�τρη Θεοδωρίδη

Γ : ΒΥΘΕ ΜΥΣΤΙΚΈ ΤΗΣ ΚΊ\ΡΔΙΛΣ 110-Υ

Βυ&έ μυστικέ της καρδιaς μου, , , t , , ,

τοξο που ενωνεις τα συμπάντα, κρυφή των δακρυων μου πάρηγοριά. Με&ύσι στή σιγή του μεσανυχτιου, λαχτάρα νά i. 'άγγ ίζω στ "cχπόμcι.κρά, ν� Σέ ζώνω σcί.ν �σκιος της νύχτάς κάί των δεντρων. Μουσική κι 'απειρη &cί.λcι.σσα της σιγ·ης: Πως �έ βρίσκω στά β�&η του είναι μου άκίνητο, - - , , ;),, ,

πως μου γνεφεις με τ άπειρο π�οσω�οστης καρδιας Σου τά πέπλα ν'αναπαυτω,

" , )Λ , , ; tι ; , Ολγα Βοτση • .1'1-ΠΟ τη Συλλογη II Ύπαρξη και σιωπη"

Δ: ΡΛ!Ν'ΕΡ !νJ.ΛΡL'Ι. PIΛiill

, τ ιι , , • δ , - , , ,Δεν ε ναι ασχετο προς τα εν ιαφε�οντα των &εοσοφων το να γνωρίσουμε τόν ποιητή Raincr ��aria .:.f,il!{e.

,ι , , ι, J ; ; Ι ; Ι Οχι γιάτι στα&ηκε ενας άπο τους πιο μεγαλους ποιητες της

) - ,,, ) , , , , , ε�οχ�ς μας, μtά �πο τις πιο βα�ειες και

rνησιες ποιητικε� φω-

, Η - • - , ; ' Ri lk ' ' ; . ες ολων των εποχων, μα γ ιατ ι ο e ε ναι κατ εξοΎην ο πο ι-

, _ J ; ; .... Ι J - , ;J Ι ; {) ; --:ης του αaρατου και του ανε ι πωτqυ, του πεpα απ την ,ιλη κο -

7 , , _ Θ _ ι; ) ,, , ,;�ου. Ειναι ο ποtητη� του •εου. Ολο του το εργο,παραλληλα με , ,, (/

, , 7 , , , ,

-:ο εργο του ολη του η ζωη, δεν ειναι παρα μtά βα&εια εσωτερι-� &εώρηση του κ�σμου, μιά άκο�ραστη πορείά γιά τήν dποκάλυφη

-;():_; Θεου, μιά μεγάλη νοσταλγία, μιct άναμονή καί μιct προσδοκία ,.i.. τήν πραγματοποίη.;ή του άπ� ·ι:όν αν&ρωπο έπάνω στή r�.

Συναισ�άνεται βα&ειά πώς �λη η πραγ�ατικ�τητα των άίσ�ήσε­, δέν είναι παρά εκφραση πνεύματος κι ·�τι �λα εΤναι lμφυχωμέ-, , δ , , , , t , , ,,

�� rε &εια υναμη, που οι σκοποι και η δραση της .ππραμενουν ά-, , ' Ι , Α' '? .J�τα στις περιορι�μενες ατομικες μάς μορφες. υτος ο περιο-

- 34 -

, , 1 , , ; t , :, ,

�ισμος του στην άτομικη του μορφη ειναι η μεγάλη του αγωνια,κι η νοσταλγίά γιά τή λύτρωσή του, γιά τή διcίχυσή του στό ''Απειρο πλημμυρίζει τά ποιήμάτά του.

Προ ικισμ;νος ο' Ρίλκε μέ τό προνόμιο νά βλέπη πέρα άπ • τίς , _ tι ,ι , , , , , fl

μορφες της υλης, εχει πολλά προσωπικά του �ιωματα, που τον ε -δ δ ,

γ , , 'Εδ- , , •τ;, - 1 , • , )

, "f χουν ι α;ει πως το ω κάt το 6κει ,το Υπερπεράν δεν ει-ναι �πως νομίζουμε δυό χωριστοί άναμεταξύ τους κόσμοι,dλλά ενα

ι - , 'δ' , , , Γ , , • ενιάιο βασιλειο με υο μορφες ενάλλασσομενες. ραφει καπου:Αυ-, ι , , , _ , , ι , ι ,

τη η ζωη που άποκαλουμε φαντάστικη, το υπερφυσικο, ο &ανάτος , t, , , , -ι , - , , , , ,

ολ σ.υτ�, ε ναι τοσο συνεχως παροντα στον γνωστο μας κοσμο, το-.) - , , , ι, , Ι , Ι

αο οικεια μαζυ μας, μια κα&ημερινη ομως απαγορευση ταχει διω-» :> , , , , , v t :) , , ,

ξει απ τη ζωη μας σε τετοιο βα&μ.ο, ωe1τε οι αισ&ηe1εις μας που� μπορουσαν νά τcί συλλάβουν εχουν πιά άτροφήσει. ο ϊδιος ζει�­λοένά μέσα α'αJτόν τό διπλό fιcίφανο καί ρευe1τό κόσμο, πεονJν -

_ , ) , tι , , ,, , tι , ) ,

τάς συνεχως απο το ενα �ασιλειο στο αλλο, σαν ενας νεος Ορφε-, :) , , ' , , , - , ας. Κci:τοτε ακουμπωντας ωρα πολλη πανω στον κο�μο μιας γερ ικης ,• - ,ι , ; ' ; , 7 - , Ι ; εληας+ ενοιωσε ξ�φν�κα �ην

,,εντυπωσ1J πως ει�ε εν'Β&η μ; τη

_ιpυ�η

κι1 ειχε μετατε&η σε μιαν αλλη κατασταση, ο;.ου ολα ειχαν αλλα­ξει νόημα κατά &αυμαατόν τρόπο.

, , "Ι :) ,

' , , 11 Πο ιος ξερει. σως ιδωμενες απ τους ο( κορυφές των δέντοων νά μήν εlνάt

; ι ; :, ) Ι � II

' ,

αγγελους παρα

ριζε� που πινουν απ τους ουράνους'.'Ένα ει'δος dντίστqοφης ciγωγης εχει περιορίσει κατά

., ,, , , , , , - ι, , ' , τον αν&ρωπο απ τις αναλογιες του ολου, στις αναλογιες, - , ορισμενου γνωστου μας κοσμου. ,

Κάποιο σιωπηλό παιδί χάνεται κάποτε προς τά �κε7, μά τό ο'κουντο�ν γιcί νά τό dποτραβήξουν η κάποιος μελλο&άνατος κοντεύει fπίσης νά

(.\ , :) - " φ-..,·cι.ση εκ ει •••

τόν Ρίγκε του περι-

'Αντί&ετά πρός τόν αν&ρωπο, τό ζωο δέν εχει υποστη τήν ϊδια ' ' ' ' Π ' ' ' Θ ' ' " δ 'γ

7 ' αυτη αναπηρια. ηγαινει προς το "εο, κι οταν βα ι�η ειναι σαν , , , , :) , �, , , , να πορευεται προς την Αιωνιοτητα 11 , οπως ·.ιυλαει μια πηγη.

Πολυάριθμα είναι τά ζωα στό εργο του Ρίλκε πού μας διδάσκονν :J � , , ,ι , ...., ι , t :, ., _ . , ; γι αυτο το αγνωατο �ε μας vπερπεραν. Οι αισ&ησεις του ζωου εινάι,, ., ,, , ') , , , , , , ,

πιο αγνες, πιο ικανες απ τις δικες μάς για να συλλιχβουν τις δο-νήσεις του. "Εται �νας σκύλος μrωρεί νά. μας προειδοποιη γιά τήν παρουσία του ,tινδύνου, τήν παρουσία του -&ανι::ιτου. Στό βιβλίο του 11 Τ , 'δ

- , υ , 11 , Ι

, , , ' ,. α τετρα ια του Μαλτε •πριγκε , που ε �αι κατα μεγα μερος η ι-δ

t ' , ,. ,, ( ,, ( , ια η αυτοβιογραφια του, ειναι αφ&ονες οι αορcιτες, υπερcιισ&ητες

, - , , - , , t/ ;

παρουσιες νε,ιρων προσωπων, που -.ριγυρνουν στιχ μερη οπου ειχαν "'' � ,, t , ' , t , -

�ησει. tl Ινγκεμποργκ, η χαρωπη, αφοσιωμενη υπηρετρια του σπι-- ,, , κ , , , δ

, - , , - c,

τιου, εχει πε&cινει. αι κανεις φυσικά εν μπορει να τη δει. Ο-' , - - , , , t , , , , , ,

μως ο �υλος του �πιτιου, αυτος εινάt ικάνος να τη βλεπη ακομη. Τ,

, t , , , , , f.. , •• ,

ις συνη&ισμενες ωρες τρεχει παλι προς αυτην να την προυπαντη-δ

, , :> ,

, ., , � , , ,

, σει, 1,η αει γυρω της, ορ&ωνεται να την γλυφη, c�λυχταει cιπ τη χα-, (Ι / ,Ι _, I ,Ι ) ,Ι ) 1 , ,1

ρα του. Ολοι τον κυτταζουν πcιγωμενοι άπο τον τρομο γι αυτην την

- 35 -

;;qατη παρουσία πού μόνον αύτός μπορει νά βλέπη καί νά έπικοινω­. � μαζύ της.

'Ε ..... , ι , , , , - , , ντυ.υ&ά και υπεοπερα:ν, πα:ρελ-&ον και παρον, ζωντεc και νεκροι

, 7 , ,,, , , , t , "\ , ::ν ει νμ ι παρα μ ι·α ο:.δ ιαcrπαcrτη και συγχρονη ολοτητα. Ο �νατος ::�ναι η πλευρά της ζωης πού δέν είναι γυριcψενη πρός τό μέρος

'δ' ..... , , t , , , , , _ας, πσυ εν μπορουν να φωτισουν οι αιcr&ηcrεις μας. Το να μπορεcrη, , , , , , , 7 t , - , �2νεις να φωτιcrη αυτη την πλευρα ε�ναι η πραγματοποιηαη της πιο

, ..... J C ,ν J t 1 ,ι ,.,. υ r _::yαλης, της πιο υφηλης κι ολοκληρωμενης συνειδησης της υπαρξης Λ.ς, πού βρ ίuκετcι. ι· ι:;ύγχ�να ·κα ί ατούς δύο αύτούς κόσμους κα: ί &ρ έ,-

., :ι , , δ' , :) ' , , ') t'" , :, ' , , :::-:αι κι απο τοvς υο. ζωη απ το &ανατο κι ο &ανατος απ τη /Juη.

, , , , , .... - t , t , , t, , ::::α στο ,crκοτεινο βα&ος κα&ε ζωης υπαρχει ο �νατος σαν ενας σπο-:w; �ού ωριμάζει μαζύ μέ τή ζωή καί γύρω άπ'τόν �ποιον �λα μετα-

<�ωνοντα ι. Ο κόσμος λοιπόν του Ρίλκε ε Ι ναι άνο ι χτός πρός τό 'Άγνωστο ,

-,. t, , V tι ; , , I � , ,ι ) ,1 :::ναι ενας κοσμος οπου ολα, ακομα και τα πιο α:συλληπτο:, ειναικαι, , , δ , �:ειλουν να γινουν υνα:τα:. , , t/ , , , , ( , ..... Θα διατρεξουμε οσο γινετσ.ι πιο συντομα την ιcrτορι..α. της ζωης

- ---:ο� ποιητη. Άλη&ιvcί. ο' Ρίλκε μοιάζει ,:;άν νά στερητα:ι άτομικη.ς ζωης μεσα

.::τό χρόνο, Ό 'ίδιος δέν �δινε κcι.μμιά σημασία στη ΧQ._ον0-λογc,tή σει­':Jσ. των περιατατι1tων της ζωης του. Είναι έντελως ωcι.νερό πώς δε-v � , :ι -> , ι , ·ι , , ,, , ·J-:α:ρχε ι γι αυτον η ροη κι' η δ ιαδοχη του χρονου" Ολα συμβc.cι νουν

, J ι, ι , , , , ι ,.., ' , ν , , ,..ε�α c;: ε�α αιωνι,ο ·π�9,ον, μεψ-' ση� οποιο υ7;αρχει ολο τ� πa�ελ&ον και το μελλον. Ο &ανατος ειvαι ενα φυσικο πε�ιcrτατικο, οι νε -;,,ροί δέν παύουν vrf. είναι τόσο παρόντες �cro κι Όι' ζαιντες.Στά 11 Τε---:ράδια του 1νιάλτε lνιπρίγ1tε11 � γψ�αιός αύλικός Christo:r Rilke , μι-λώντας μέ τήv νύφη του, πqύ βρίσκεται crτόν τρίτο μηνά της πρώ -

, Ι - , , , , ι "J ι της εγκυμοσυνης της, της περιγραφει τα: τcιξιδια που ο α:γεvνητος , , , Τ , , :, - :) , , ;) , , ;ι ; ακομη γυιος της ειχε καμει καποτεs εvω αυτη τον ακουει μ cιπορια

, , κα: ι τρομο. ι , , ; , , , ς , ,. • Ωcrτοσο, για να yυρισουμε στην πραγματικοτη�α, ο ποιητης Ρα�-

νερ �ιαρ ί� Ρ ί�κ� γεννή{J.ηκε ατήν �ράγα ;�. 187�. Ο πα:;έ�ας το� �­ταν βοημος, cινωτερος crτρατιωτικο�, κι η μητερ� ·του ανηκε στ�ν α­ριcrτοκρcιτίcι της Πράγας. Ζευγάρι cιταίριασ'το ) πού οι' συμβατικες σχέσεις του δηλητηριάζουν τά παιδικά χρόνια του μικρου Ρά'ίvερ,Μ ε-

, , , - - ;) Ι' ' ' , γαλωνει Ο'το περιβάλλον του crπιτιου του, α:πομονωμενος απ τους σ'1}-,

,

ι,

, ,,Ε , , , , νομηλικους του, cJάV ενα κοριτcrι. 'τσι crτα δεκα του χρονια δεχε-

τα:ι μ'άvα:κούφιση τήν εγγραφή του crτή Στρατιωτική Σχολή. Μά τό Ι Ι 1 Ι ; ;ι - 1 β' ) ) crτρατιωτικο σταδιο ειναι κατι το εντελως αcrυμ ιβαcrτο κι εγκλημα-

τικό γιά τόν εύαίcr&ητο χαρακτηρα: του νέου. Γι 'αύτό πολύ γρήγορα άπό τή φυλακή της Σχολης {J.'άρχίcrη νά νοστα:λγη τήν αλλη φυλακή τοϋ crπιτιου του.

Άπό τή σύντομη φοίτησή του στή Στρατιωτική Σχολή; J , , tl ,, , ;} ;} , , j , απεκομισε πα:ρα ενα αγριο μισος γι αυτο το Ο'άμποταζ που

' Ι Ι ; Ι J I Ι Ι iJ Ι 1 γωγη και πcιιδειcι και που απογυμνωνει το παιδι cιπο τον

Ρίλκε δέν , . λcγετα ι α

,

φυcr ικο το ·

- 36 -,.,, , ι , J , , , t , ,

πλουτο για να τον αντικαταστηαει με κοινες ομοιομορφες γνωσεις ) • 'δ κι εφο ια.

Μεγαλώνοντας d �ίλκε φοιτα στή Νομική Σχολή της Πράγας κι' ., , , , , '

u , , , - ) ,

Δ ,

,, αργοτερα ατην Ανωτατη �μπορικη στο Λιντς της Αυστριας. εν ε -, ,, , ι , , , , , Γ χει γνωρισει ακομη τον εαυτο του. Αρχιζει να ταξιδευη, ερμα-

νία, Σουηδία καί ν'άσχοληται μέ τή λογοτεχνία. Σ , , , , , , , , , ημαντικο ρολο στην κατοκινη φυχικη διαμορφωαη του &α παι-

, 'δ

' ' ' ' ' ' ' 'r ' , ' ξουν τα ταξι ια που νε�τατος ακομη &α κανη ατην ταλια και ατηΡωσία.

Ή Ίταλίcι πλημμυρίζει τήν ψυχή του μέ τίς άναρί&μητες κc:ιλ­λιτεχνικές μορφές της Άναγέννησης, πού μέ τόση δύναμη του ά -

, Ι f ,.,, , ι Ι Ι Ι Ι

ποκαλυπτουν τον cιγωνιωντα και κυοφορουμενο μεαα στο χρονο Θεο. '\ ,, - , , , ,, ' , Η επισκεφ1 της Ρωσιcις τον συγκλονιζει με την απερ�ντωσυνη

τής καί τούς άν&ρώπους της, πού γειτονεύουν μέ τό Θεό. Ή J.γά-, , , ' , Ί , Ε ;- \ , , t ,, πη του Π�ος τη χωρά ά�τη , ει Vd. � μ εγα�n • ' ι V� t η Xα;Qct που Ο ι, αν-

&ρωπο ι εινcιι μοναχικοι, ο κα&εναc μ εναν κοσμο μεσα μου, ο κcι-, , , , , , t¼ , ( , ,

&ενcις γεμcιτος απο σκοτεινιcι σcιν ενcι βουνο, ο κα&ενας βυ&ισμε -νος ατήν ταπεινοφροσύνη του. ΕΤναι οι μελλοντικοί, οι συνεχεις,

ι , ; , ι , :J'J ι ι ι J ; οι γινομενοι. Νοιω&ει σαν η φυχη του ν ανηκη στον κοσμο αυτον ο

...,r Ι ιι , , , • , R. 11 , .ι!iιναι Πάσχα οτcιν φ&ανει στη J.1οσχα. Ο νεαρος 1. re καταλαμ'α -, , ι ,

, ςι ι, ιι , ,.,,

νετcιι ξαφνικα απο τη συναια&ηαη οτι ολα οσα βλεπει τοu ε ναι ηδη πολύ γνωστά, πολύ οικεια κι 'άγαπητά. 11 "Ενοιωσα ξαφνικά τα-

, 7 1 π _� ' ' 1'}' ι " 1 t t οαγμε"ΙΙος. Πταν το �JΙJ.σχα μου αυτο, ηταν, η ανο ιξη μnυ, η ταν οι ) , ι , ;Η , - :) , , εκκλησιες μου, οι καμπανες μου. ταν η πολις των αναμνησεων μου

- , - - , - Τ \Ι , , , , των πιο παληων� των πιο βα&ειων. Ηταν ενα αδιακοπο να ξαναβλε-

, - , , 'ζ πω, να ξανα&υμαμα ι , να αναγνωρ ι ω" • Ι \Ι "

, , Ρ , , - , Β

Ι Για ενα διαστημα βριακουμε τον ιλκε να ζει στο ορσμεντε,

ατή βόρεια Γερμανία, άνάμεσα σέ ίδ ιόρρυ&μους καλλιτεχνικούς κύ­κλους. 'Εκει &c.ί γνωρ ίση τή νεαρή γλύπτρια Κλάρα Westhoff, μα&ή­τρ ια του Rodin , πού � γίνη αύζυγός του καί πού πρόωρα &ά ψύγη άπ'τήν επίγεια ζωή, άφίνοντάς τοv γεμάτον πόνο, άπορίες καί ρω-, τηματα.

' 1 ' Ρ ' ' ' ' ' π_. ' Τ ' ' • Το 902 ο ιλκε πηγαινει να μεινη στο ��ρισι. ο ταξιδι αυ-, τ ς; , , - - ; ( , , ,

το ειναι ο μεγαλος στα&μος της ζωης του, ειναι η γνωριμια με τον , , R d · 'ο ' ' ' δ ' ' ' μεγαλο γλυπτη or 1.n. γιγαντιος καλλιτεχνης &α ωαη τη σωστη

κατεύ�υνση στή 5ημιουργία του ν�ρου ποιητη. Θά τόν στρέψη πρός τήν πρ�γματικότητα, &ύ. του διδάξη τήν �ργασί�, τόν τρόπο του νά

, ,, , � , , 1τ -� ., , , , , -κανη ερr.ο χειρος το κα�ε του βιωμα. l.(J.τω απο την επιδραση του Ροντέν � Ρίλ}ιε &ά lργασ&τi εντατικά καί �ά �μφανίση τό μεγαλύτε-

.. - ,, , 1 ' , Ι , , , Β , -ρο μερος του εργου που ειχε αρχισει απο χρονια, το " ιβλιο των ' ' Τ ' ' ..... tΩ - ' Μ ' ' ' ' 11Ν , εικονων\ ο "βιβλιο των ρων",τον " αλτε.Μ.πριγκε ', τα εα ποι-ήματα".

Πο Ι j -, Ι ; ,ι ; , ; :.'Ι Ι Ι Ι ιο ηταν αυτο το ατυχο περιστατικο που &α αναγκcιση μια με-, , Ρ , , ι ,, , - , ρα το νεαρο ιλκε, προστατευομενο κ εμπιστο γραμματεα του μεγα-

λ Ρ , , , , , , , , , , , ου οντεν να ψυγη σαν κυνηγημενος απο το σπιτι του; Μια παρεξη-

- 37 -

Ε7 , t1 , ,, j ; ; ; - Ι "{ηση. ινάι γνωστο οτι το άδικο ητc;�ν ι-ι:ε το μερος του μεγαλου καλ-. ' 'ο ·· ' Ρ' ' • - 'ο ; ' , , , ·.ιτεχνη. &ει�ιος ιλκε ητάν ά&ωος_. πονος του ωστοσο γιά τον , Ι 'λ Θ , ' - , , • , , -�ωρι�μq ε ν�ι μεγα ος� ά υποσ;η

,σιωπη�� την αδι�ια π�υ.τ�υ π�ο-

;ενει ο μεγαλος του φιλος. -� αγάπη κ-ι ο &αυμασμος γι αυτον δεν , - ο.� , , - , , .... :> , , �α μ,ειω&ουν, νv. dυνεχιση να ·του γραψη νσ: του αψιερωνη ποιηματά •

'ο '"', ' ' ' ' ' δ ' ' ' ' ' Σtλκε νοιω&ει την άνάγκη να τάξι εψη πάλι. Θtλει νά γνωρι-�η πολλές πόλεις, νά δη πολλούς αν&ρώπους, πολλά δέντρα, πράγμά-

, , '.ι. Θ 'λ , , , Μ , , '1j1 .α, για να γραψη. "ε ει να γνωQιση τον εσογειάκο κοσμο. ι!.πι -

, , ' Τ , , ,, J Ι ; t -.::,;,.επτετάι την _σπανιά, την Αιγυπτο, τη_ν Αcρρικη. Ο πρωτος παγ-, , ,, � , 'Ε , , , , χοσμιος πολεμος εχει αQχισει� •ξαντλημενος ψυχικά �αι σωματικά

Jπό dλλεπcΧλληλες �υμφορlς, βρ{ακεται γιά �να διάστημα επιστοατευ-, ' Β , 'ο ' 7 ' ' ' - ' .... μενος στη ιεννη, πολφος εινάι κατι που δεν μπορει να συλ -

i.άβη καί νά εξηγήση. Ή ομαδικ� αν&ρωποuψάyή τόν γεμίζει μέ ψρί­κη. Ή μο υσά του εχει ριγήσει.

'Η 'ν , Τ , , , , 'δ- , Ρ, " � �λβετια ειναι η τελευταια χωρα που �α ι η τον ιγκε, Ερ-

χεται lκεϊ χάρις uτίς ενέργειες φίλων του, πού του 1ταραχωρήσα ν ε ' ' ' - Μ t ' ' - ' '' ' τον παληο πυργο του uso για να ξεκουραα&η και ν αναλαβη.Σ 'αυτό τό ερημητήοιο, cχνάμεcrα στήν ίJ.γρια. σιωπηλή ψύση,&ά ξα-- , , , ) , , , ' , , , , , ,ναβρη παλι τη χαμενη επαψη του με τον ουράνο και &α γQαφη τα δυο

τελευταϊά μεγαλειώδη uέ εμπνευαη εργα του τίς "'Ελεγεϊες του Du-• ,Ι Ι �- Ι Ι JI Ι \\ \l ; Ι ς t / 1ηο 11 και τά 11 ι.ι.,γεττα στον Ορφεct ,1ηα ξαψνικα η υγειά του, κλονι-

, , , , , t )1 , , , �μενη απο καιρο, χειροτερευει. Ο ιδιος διαια&ανεται, πως κατι ι , ι ι , c

fl , , ι , αοβάρο και μεγαλο τον πλlαιαζει. · αρρωατΕια του, η λευχαιμιά,

7 , , , . ; , ? , � , - ι, ειναι μακρυα και βι1.ρεια. hιε uυγκινητικη εγκcιρτερηση & ανεβη ο -λον τόν Γολγο&α του, ηρεμος, J.πόλυτα αύμψωνος πρός τίς πίστεις του γιά τή ζωή καί τό &άνατο c

, , 1

Ι < , Πε&αινει το 926, σε ηλικια:ι, ' , ι , , ενα ορεινο κοιμητηρι κοντα στον

,,

1 - , Ι ' Ι , 5 ε·,ων, κά ι &αβετα ι c.ι&ορυμά α πύργο του Musot. \Συν εχ ίζετα ι)

Αιμιλίά "iβου

ΜΥΗΤ I ΚΗ TEX�JH ι: AfDX I ΤΕΚΤΟΝ Ι.ΚΗ

Ο ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΚΟΒΕΝΤΡΥ

' 1 " ' ' Δ' ' , δ' Η Μ. Βρεταννια εχει πολλες δοξες. οξες στην ποιηση 1 οξες, t , , , , -; 7 1 :> 1 , ; �7ην ιατοριά, δοξες στην τεχνη. Κ ειναι μια άπο τις λάμπροτε -

, ι , ι , , ι ι ι <ες, δοξες της οι μεγάλοι κα:&εδQικοι νάοι που υψω&ηκάνε με πολ-, , , , ' ' ' ' ' ' ο' (lδ � ποιηση, με πολλην ιστορια κάι με περ:σσοτερη τεχνη. ι καvε ρι -Ι Ι 7 I t / I t / ,.,, 'Ι I tl ο

.,.οι νάοι εινάι βεβαι� ·η μεγc!λ11 δοξcc ολοκί.ηρης της Εύρωπης. ,τι τ , , ι ι ., , , Θ ' '" ε!νccι στην πσιηση ο Qμηρος, η ccρχc.ιιrι. τρο;γωδιά, η "'εια Πωμωδια

, ς , , , ,, , , ; , , t , ··-� ι ο Σαι ξ·,τηρ, το ι δ ι ο ψα ι ν ετc.: ι πως ει νcc ι στην τ εχ νη οι r.ο:λ ι ο-- ' ' ' δ 'Ν ' ' 7Ε�οι ΠαQ&ενωνες κ οι νεωτεροι Κα&ε ρικοι άοι. Μεγαλα συν&ετι-

, ,, , , :) , , " , , Θ , �2 εργά που στεκονται άνccμεαcc στον α:ν&ρωπο και το "εο. tιr;, • - , , / ' λ ; ' Ι uχω επισκεψ�ει και πολλες μικρες εκκ ηαιες, α:ριστουργημα:τα

- - ') - ι , , ι ' , -�; μεσαιωvικης αρχ:τεκτονικης,κα&ως ε1tεινη η ανυπερβλητη�ai nte CI1apel l e τΟ'J Πχρισιου. ".Ι..:τυχε Jκόμα νd. ατα&ω μεταπολεμικά

- 38 -

r.ερι�σότερο στήν Άμερική καί λιγώτερο στήν Εύρώπη, μπρός σ'αλ-, , , Ι Τ , - , λ�ς μ ικρο�ερες, ε�κλησ ι ες �ου η�αν κομφοτ�χνψατα της πι� 11 μ�

--ιτ ερνας'' , της πι ο εξωφρ εν ι κης, &αλεγ ε κaν εις, aρχ ι τ εκτο νι κης. Ολα t ,.., , , Τ , 1 , • , , , .,, ομως τουτα τα κομφοτεχνηματυ. εινaι κατι αναΛογα με το σονεττο η μ έ τό χαριτωμένο τραγουδάκι Ο'τήν ποίηση. ΊσοδJναμο ι

1 έ τή με-, , , , , , "} - , γαλη ποιηση, την ποι11ση που γραφεται με κεφαλαιο Π, ε ναι �ονα-

χσ. οι' Κα&εδρικοί Ναοι. Αύτοί συν-&έτουν τή μεγάλη δόξα της Άρχι-τ εκ 10 ν ι 1t ης. , , , ,, , , , , , _ Η Μ. Dρεταννια νομιζω πως εχει την υπεροχη στη δοξα των κα-&εδρικων νσ.ων. Βέβαια ή lliναγία του Πα"ισιου κυ.ί τ�ς Cl1artrεs εl­ναι εργcι. άρχιτεκτονικης .iνεπcι.νcχληπτα. Ο 11 "Αγιος Πετρος της Ρώ­μης καί τό Ντουόfο του Μιλάνου, αίώνιες δ�ξες της μεγάλης είκα­στ ικης τέχνης •. Ο "λy ιος Στέφανος της Βιέννης κι'· ο' κα&εδρ ικός ναός της Κολωνίας ύφώνονται καί τουτοι σά μιά &ριαμβευτική έπι-

, - ,ν Ι - 'J - :> βεβαιωση του ποιητικου μεγαλειου της εκκλησιαστικης αρχιτεκτο -νικης. Δέν τολμω νά μνημονεύσω τ11ν Αγία Σοφία της Πόλης, γιατί

Ι 1 Ι , Ι Ι :> ,... ' Ι Ι - Ι Ι δεν ειχα την τυχη να την επισκεφ&ω. Αλλα το πλη&ος, το μεγε&ος, η κομψότητα καί τό κάλλος των μεγάλων κα&εδρικων ναων της k.Βρε-

, , , ,,. , ,, - 1 ταννιας, συναιρουμενα σε μια ο-υν&ετικη εκφραση της αρχιτεκτονι-- - - , _ , - - t -κης, της γλυπτικης και της τεχνης των χρωματιστων υαλωτων,�ροσ-

δ ίδουν μεγαλύτερο ήiΗκό βάρος στήν ι'.:�τορία της Άγyλικης τέχνης. , ; ι, , , , t , , , , Και ειναι ενα μεγιστο μα&ημα ποιησης, ιατοριας κσ.ι μεγαλης ει -- , ,,, , , , - y 1καστικης τεχνης, μια επισκεφη στους κα&εδρικους ναους της ar{

του Ripon, τoϋDiorha;m,τoυ Lincoln, του Gloncester, του Exeter χωρίς νά παραλειφ-&εί ό "Αγιος Παυλος του Λονδίνου καί τό άνυπέρ­βλητο ,ΛββαειΌ του Westminster , τό φορτωμένο μέ τόση δόξα: πα λιων βασιλιάδων, ποιητων ΧC(ί μεγι:Χλων μορψων της Jγγλικης ;στο -

Ι Ι ίtι Ι Ι ./ Ι Ι Ι Ι Ι f ριας. Και σ ολη τουτη τη πα:λια: δοξα, που στη&ηκε πετρα την πε -, , , , , JJ , , ;) ,.. • , τρα: απο χιλιαδες γνωστους,κα.ι αγνωστους τεχvιτες μεσα σ ενα δια. -

, , , , ,_ 7 , - , , , -στημα πανω απο δεκα: αιωνες,ηρ&ε να προστε&η και ιι,ια δοξα. ,ου κα:ι-ρου μας,ο' 1tανούργιος 1\α&εδρικός Ναός τ�υ Κόβεντρυ-1 .Τό πρόσωπο-του­το της σύγχρονης dρχιτεκτονικη; ,πού δέν υ

1

πα:κούει σέ κανένα ρυ-ίtμό

1 'Ι''" �, ,.,,,, ) ι , ι tι .Σημ.συντ,απο αλλο αποσπα:σμα: του αρ&ρου • Ο πα�ι ος ο Αγιος 1ιι-, , , , - I J/ 1 11 δ , χαηλ, το ξακουατο χτισμα του ΙΔ αιωνα, που εγινε κα&ε ρικος να -

ός τοϋ Κόβεντρυ τό 1919, γκρεμίστψ.ε στό φοβερό βομβαρδ"ισμό πού εγινε άπό χιτλερικά άεροπλάνα τή νύχτα της 14 Νοεμβρίου 1940 καί πού ισοπέδωσε τό μ�γι1.λο α:Jτό βιομηχανικό κέντρο. Τήν cχλλη μέρα: του βομβαρδισμου οί κάτοικοι του κόβεντρυ περι�αζέφανε δυό μεγ� λα: κα:μένα δοκάρια της σωριασμένης στέγης, τά δέσανε σέ σχημα σταυρου κα ί τά ατήσα:νε πάνω σ 'ενα πρόχειρο &υσ ιάστήρ ι ο καμωμένο άπό πέτρες της γκρεμισμένης έκκλησίας. Πa:ί δίπλα: στό μεγάλο 11 K1r μ ένο Στα:υρό 11 στήσανε ενα μικρότερο, τό ΙΙ Σταυρό των Καρφ ιων11 ,σχη-

, j ι , , , , , , , ι μα:τισμενο α:πο τρια μεγαλα: καρφια που συγκρατουσα:νε τη στεγη. G 11 Σ , -

.... ιι ,, , β , ταυρος των καρφιων εγινε συμ ολο παγκοσμιας συμφιλίωσης. Ή

- 39 -

, , , ;) ; , , - - , - , , , -.αι σε ,ιcινεναν απο τους κανονες της παλιας αιcr&ητιΥ.ης, cι.λλα α-��νει τό πνε�μcι. του δημιουργου �λε�&ερο νά �πινοήσει το�ς πιό , 'cι δ , , ,.., , , , , ��ι�ανους συν υασμους σχηματων, μοοφων κcι.ι χρωματων, μεσα σε

Ι Ι .\ Ι Ϊ � 1 ,, I ,ια πρωτογεννημενη αρμονιcι., ειναι ο πιο ευγλωττος διερμηνεας -δ - , - , - ;; , , , -;ου ιαλυτικου πνευματος του εικοστου αιωνα, που παει να μοD -

, , , δ . , - , , , , , .. , :;:ωσει με ·tα tάλ.υμενrι. στο ιχεια μια καινουργια αισ&ητικη με νεους , - , -;ροπους καλλιτεχνικης συν&εσης. Ή καινούργια �στόσο άρχιτεκτονική του Κα&εδριΧου Ναου του

_ .. , 1 tΙ ; :> ; ; Ι ; Ι ; ι .n.οβ�ντρυ ,, μ ο�η τη�.,ασυδοσ ι� τ�ς στην, επ ι ν�ηση νεω� σ�ηματων �ρ-,_ον ιας, υπα�.ουε ι u ενα a pr1or1 βαλμενο α ι τημα. Τα παν τα, σχε-. , , δ , ,, - , , , , �ια, σχηματα, χρωματα, ιαστασεις, εχουν ποιη&ει για νcι. εκφρα-

, , , -J , tι ι ; ; 1 , tι , �οuν το κα&ενα χωριστα απο ενα επι μερους συμβολο, κι ολα μαζυ ,,ά συν&έΟ"ουν τό κα:&ολ ικό σύμβολο της 11Χρ ιστ ιαν ι κης; 'Ενότητας".ΊΙ άνάγκ1 νά τονισ&ει ίδιαίτερα �τι η' καινούργια εκκλησία βγη­

κε μέσα από τήν παράδοση της παλιας, e1.λλά τήν ξεπέρcι.σε όριστι-, ., , , , , - - , - ι ,κα με μιcι. προεκταση μεσα στο πνευμα των νεων καιρων, υποχρεωσε

";όν ;ρχιτέκτονα νά της δ�σει �ναν καινούργιο προσανατολισμό, � 1 1 -J .,.., 1 ,ι ιι ι ; , Ι

�ντι&ετο προς εκεινον που εχουν ολες οι �ριστιανικες εκκλησι -t ' , - κ' r ,, , , , , ες. Η εκκλησια του οβεντρυ ειναι ιαως η μονη μεγαλη εκκλησια , ,ι , , , , ' , , , - , -::ου το ι ερο της δε βλε;cε ι στην ανατολη αλλα στο βορ�α. Και του-

-;ο γιατί- χτίστψ�ε άκριβως δίπλα ατήv παλιά καμμένη εκκλησία,uέ 1 , ι , ,, ,_ , , , , ι , ,�ροπο που ο κεν�ρικος αξοvας της νεας εκκλησιας, που ενωνει το

t r ,_ Ι Ι :;i Ι Ι ,,. Ι Ι ' Ι tερο της βημα με την αv";tλρυνη κυριcι. ειαοδο, περναει μεσα απο -;ή βόρεια πύλη τ.ης παλιας �;:κλησίας. Καί τήν παλιά lκκλησία τήν lvώv ει μέ τήν κα t νούργ ια 'ενα πa.νύφηλο στέγαστρο' πού τό κρατου-

' , , δ , - , , , �ε οκτω λιγνες κυλιν ρικες κολωνες, κτισμcνες με κοκκινωπες πο -,,.. , t., , , ., - , , , :) <ωbεις πετρες, ομοιες με τις πετρες της καμενης εκκλησιας. Α-

•,άμεσα στίς cίκρινές :-ωλωνες ,ιρέμουνται δυό μεγάλοι ξύλινοι στCΙ.'\r-,

�οι .. 'Έτσι δημιουργεϊτα: μιά στοσ., πού ο'δηγει άπό τή βορεινή πύ-

Ε:κκλησ ία του Κόβεντρυ εφτ ισ:σ"ε κι αλλους σταυρούς άπό ;ι.αρφ ιά τ�ς , , ; ; Jι Ι , Ι , ,,.., Ι ��μενης στεγης και τους εστειλε σε πcλλες, εκκλησιες του κο -

::,. ου νr:ί. φέρουνε μήνυμα άγάπης στή δοκιμct.σ"μένη ιχν{}Qωπότητα καί �� τήv καλέσουvε ν� μελετ�οε; τ6 νόημα: τ�ς χ�ιdτι�νικ�ς αυν -

: :αλλαγης. Τά �ρείπω του πο:λιου κα{\-cδρ ικου ναου d.;οψασίστηκε .-1. μείνουνε γ,ά. νά {}υμίζουνε τήν τρσ..γωδία του πολέμου. Ό νώς''Α-: · ιος l-iιχαήλ 1

' χτί.1τψtε δ ίπλσ. στά ερείπια. κ>·�yινε ιr(υμβυλο παγκό-- ι, , , , , , ' 1 • ; ιcς χριστιανικης ενοτητας και νεου πνευματος. λπο τα 2 5 αρ-·.:τεκτον ικά σχέδια ;rού ύποβλη{}ήκανε ξεχωρ Cστηκε τό πcό τολμηρό

, ; Ι Ι :> ; Ι ι . Ι Ι ; ;ε συλληφη, το πιο 11 επαναστατικο11, το πιο · 1 μοντερνοtt

:ι- το σχεδιο -;ου ,-}πέ'ι'ζιλ Σπένς ( Bascl Spence). Ήιι,. Βρεταννία γιά πρώτηΦο-

, , t , t , , :} / , ') , ,... ) �� στην ιστοριcι. της, υιο&ετησε τοσο ε1tισημc: τις ο;ρχ_ες μιας το-;ο έ;cαναστατικης τέχνης. Τά �γκαίνισ: του νέου ναου γινανε στCς � :> Μcι. ϊ ου του 1962.

- 40 -

λη του παλιου vαου 'ίαcι. μέσα στήv κεvτρ ική ε'ίσοδο του νέου vαου. Ή !δια τούτη στοά, κατ� τόv κά&ετο αξοvά της, ά�οτελει �vcι. πέ­

ρασμα άvάμεσα στίς δυό έκκλησίες κ';vώvει τά δυό τμήματα της πό....:, , ' δ ' , - , - , λης, που βρισκοvται στις υο πλευρες της καιvουργιας εκκλησιας. Στό άvατολικό μέρος του περάσματος κλιμακώνονται τά σκαλοπάτια

,_ ; 1 Ι Ι rv 1 Ι 1 1 Ι " της κυρι�ς εισοδου, που κυριαρχουvται απο το λαμπρο γλυπτικο ε� γο του Jacob Epstein, του π ιό μεγάλου σύγχρονου γλύπτη της Άγ -

' ' ' ' 11 Η κ' 1 - � > ,, , γλ ιας μαζ ι με τον enry αιοοre. ε �ναι τουτο το γλυπτο εργο μια " , , , ...., - , , , ι, εξοχη παοασταση απο μαυρο μπρουvτζο που παρισταvει τον Λγιο Μι-

, , , , , , , , , , , , - , χαηλ με αvοιχτα ψτερα και με �η ρομφαια στο χερι να πατα στο κε-φάλι του νικημένου Σαταvii. Ό γλύπτης δέ θέλησε μέ τό εογο τουτu

ι Ι Ι ι ...., tι ...., j Ι ) , Ι , να παραστησ-ει .υπικα τον πολιουχο Αyιο της εκ,ιλησιας, αλλα να εκ-

, t, , , - , - , ' , φρασει �να γε�ικωτερο συμβολο της vικης του δοκιμασμεvου αvθρω , , ,.., - - :, " , Ι , :, , t ,ι

που παvω στο πνευμα του κακου, Κ ιαως για τον λογον αυτοv η εκ φραση του 1\ρχάγγελου δέν εχει τό �φος του θριάμβου, άλλά μιά πραότητα ) καί μιά θλίφη ϊσως, γιJ τό θλιβερό καθηκον πού εχει έπι τελέσει.

Καί θυμουμαι τώρα �va α.λλο γλυπτό σύμπλεγμα του Ά.γίου Μιχc(­ήλ στ�v πάλη του μέ τt δαίμονα, πουvαι στημένο κοντά σtή Cite ατήv ομώνυμη πλc<τεία του Παριcrιου. Έκει ο 'Αρχάγγελος εχει τό ϋφος Ρwμαίοv θριαμβευτη κ'ή vεοκλαααικ� ;φή της σύνθεσης τό κρα­τα σέ μιά χρονική άπόσταση τούλάχιστο εκατό χρόv�v από τό σύγχρο­νο γλυπτό του Epstcin, Τό δημιούργημα �μ.ως τ ου "Αγγλου γλύπτη,πού

Ι Ι tι Ι Ι Ι Ι .1 � Ι Ι Ι Ι ξεπερ�αε� �ε υφος �α οκ�ω μετ�α\ δεν ει�αι �τημε�ο �αvω σ� βα,-θρο, αλλα εφαρμοσμεvο στο γυμvο εξωτερικο τοι�ο της εκκλησιας,εv­τελως μετέωρο. κ'ετσι�καθώς ο' τοιχος τουτος, οπως κι) �λοι οι' αλ-

- - , , 7 , , ., , ς , λοι τοιχοι της εκκλησιας, ειναι χτισμεvος με ελαψρα υποκοκκιvους, - (/ , , , , , , -πωρολιθους, δημιουργει ενα εξαισιο πλαισιο για το γλυπτο τουτο ' , αρ t<{το�ργημα. , , - , _ ., ,

Ολοκληοη η πλευρα της κυριας ε{σόδου εlvαι ενα τεραστιο πα -,

') , , , , t, ,1, , , , ρα�υρο, που καλυπτει μιαν επιφαvεια· υψους �εριπου 22 μετρωv και πλάτους 16 μέτρων. Στά διαφαvη του τζάμια είναι χαραγμένο�σύμφω-

, , ;ι , - , , ) - tl - , v� �ε �ηv αvτιληφ1} ης �ιο "μοvτερv�ς'' αισ&ητι1_::ης, �vq �ληθος α

-;πο εξαιρετες μορφες αγγελωv, προφητωv,πατριαρχωv και αγιωv, που crτέκοvται έκεϊ c1τήv ε'ίσοδο, �τοιμες vύ. βοηθήσουν τούς 11 είσιόvτα.ς11

,

γιά τήv ΠQοσπέλασή τους πρός τόv μεγάλο Σωτήρα.. Κι' � Σωτ·ήρας κά&ετα ι II εν �λυ τϋ δόξ� αύτου" πάνω ατό θρόνο κ'

t / , Ι Ι ') ι Ι Ι -η μεγαλοπρεπη και γιγαvτια μο�φη του πιαvει ολοκληρο τον τοιχο του βά&ους κατάντικρυ της κυριας είσόδου, έκεϊ uκρtβως �που στίς ,ι Ι , Ι ' , ,.,, t / / / Ι Ι αλλες εκκληc; ι ες βρ ισκετα ι η κογχη του αγ ιου βηματος. Με τουτη την

Ι Ι t / 1 1 Ι ,ι _ τοποθετηση θελησαv οι καλλι�εχvες ν α συμβολιαουv την πορεια του

1 I Ι ' Χ Ι Ι I _ , Ι 1 -

αv&ρωπου προς τον ριστο δια μεσου της Εκκληuιας και "ταις πρε -σβείαις" των άγγέλωv καί των άγίωv. Η μορφή του Χριστου μαζύ μέ

, ,, , , 1' t , , , t/

τις ιtλλες ο-υμβολικες παραστασεις ειvαι υψασμεvη πανω σ ενrJ.v τε -; , , ραστιο ταπητα, τον μεγαλύτερο του κόσμου. 'Έχει ;<j,ος περίπου 24

- 41 -

;-:�:ι. καί πλcίτος 13. Σχεδιι:fσ&ηκε άπό τόν Graham Sidherland κα.ί _ _: � �κε �τ� �el,leJin της γ�λλ ικης _Νο�μα.νδ ίας μ έ τήν ο ίκονο

- αρωγη ενος ανωνυμου κατοικου του Κόβεντρυ.

(Συν εχ ίζετα ι) Γ.Θ. Βαφόπουλος , , , , c.E ,

δημοσιευτηκε στο περιοδικο 11Nεct στια11

ΛΘ', τόμ. 77ος, τευχ. 910)

, ' , ?Ι ,

-ο��ασμα α�ο αρ&ρο που_ 1 'Ιουνίου 1965 1..ετος

ΜΥΗΤ I ΚΗ ΤΕΧΝΗ 1 1: ΠΟΙΗΣΗ

AilllEQMA ΣΤΟ ΝΤΑΝΤΕ

Ο ΔΑΝΤΗΣ 9 Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ

vΟλος; κόσμος τιμ� τ{ς μ�ρες ctύτές τ�ν 'Ιταλό ποιητή Ντάντε ·-··. ι γκέρ ι. Τά στ�ατόπεδα συγκεντρώσεως του ·Μπούχενβαλντ κα ί τοϋ

;:.εντσίμ �πιο-κιασαν τή φρίκη της δα.ντικης 11 Κόλασης11 , lνω ή , - Χ.

, , -Ν , r , •, ,�-Jη της ιροσιμα και του αγκασακι ηταν φοβερωτερη κι απο τη- .όγα �κείνη πού ε;ω: γ ε τήν φυχή του πο ι ηττj·. Άλλά τό μεγάλο R, ι-

, - - , , , - - , , , Γ, : ;ο του μc<ς συγκινει και σημερα, γιατι μας μιλα για τ-ον νεο αν-

, ,.., , , , , ζ - , , �-�ο, που ι.αταόικασε τον παλιο κοσμο κι ανα ητουσε λαιμαργα την--::ίv-:ηση στά lρωτήματα πού τόν βασάνιζαν ••

, , _. - , ι ,, - , "Το τελος του φεουδαρχικου μεααιωνα κι η εναρξη της συγχ�ο-

-; καπιταλιστικης iποχης - lγραφε � uΕνγκελ� - σημει�θηκαν από' ' ' 1

' 'Ι ' Δ ' -ι:ι. γιγαντια μορφη. Ειναι ο ταλος αντης, ο τελευταιος ποιη -, - , , , t - , - , ,

-:-; -:ου μεσαιωνα και συγχρ�να ο πρωτος �οιητης των νεων χρονων" Ό Ντουράντε 'Αλιγκέρι - ο:ύτό εϊναι ολόκληρο τ'qνομά του -' 'Φ ' '1 Τ' ' ' ' ' '

��νηθηκε στη λωρεντια το 265. ην επσχη εκεινη η φεουδαρχικη �.:,;:η πληο-{�ζε στήν κρίση της. 'Άρχιζε μιά νέα �ποχή, πού προ-

, , , , ) ;- , - , t ,

-��ιζοταν τη μεγαλη προοδευτικη ανατροπη που μπηκε στ�ν ιστορ�f -:ήν ονομασία της 'εποχης της 'Αναγέννησης. Κήρυκας αυτης της_- , ; , , , , �,t , �-::ι.3ατικης περιοδοv ηταν χωρις να το νοιωθη αυτο ο Δαντης.

�ιός της ��εύ&ερ�ς Φλωqε�τ{ας, ,τ�ς πλού�ια� κqί δραστήρ�ας:•,ο-:ητας, που δι εξηγαγε επιμ,ονο αγωνα κατα των υπερασπιστων - - -

Δ' • ζ' , , ,

-=� 9εουδαQχικοv κα&εστωτος, ο αντης αγωνι οταν για τα συμφε -.. -:α της γενέτειράς του μέ τό �πα&ί κα{ μέ τήν πέννα. Ήταν

, , ,... ι ,_ ,.., , , r - .--:ης, μαχητης της εθνοφυλακης της πολης, κοινωνικος παραγον--- διπλωμάτης.

42 -

Με·cέχ<>ν�C;Χς .. στήν πάλη των πολιτικων �μάδων πού δ ιεκδ ικουσαν , ι

, 'Φ , ' Δ. ' , , , , , την εξουσια στη λωρεντια, ο αντης βρε&ηκε στην εξοqια. Τα πι-κρά χρόνια τηc προσφυγιας δέν τόν εσπασαν. Τά ποιητικά του σχέ-

, f, , , t, , , , ,

δια γινοντd.ν ολο κ.αι πλατυτερα:, ολο και πιο μεγα:λειωδη. Ονει -ρευότe1.ν πιJ οχι μtνο τό πάρα πέοα μεγe1.λείο της πατρικ�ς του Φλω-

, ' ; ; ;. ') _ ...., ' Ι ; ; ρεvτιe1.ς, αλλα και τον περιορισμο της παπικης εξουσιας, τη συνε-

v - 'r , , 7 ,

, - , ,

, νωση ολης της τα:λιας, που ηταν χωρισμενη εκεινα τα χρονια σε , ,. 'δ t , , , , ,

πολυαρι&μα ξεχωριστα κ�ατι ια, αρπαγμενα αν�μεσα τους και παρc.t--δομ ένα στήν άλληλοσφαy,η ..

"Α � ,. , , ι , ,

, , , στεγος,.

εξα&λιωμενος, αποσπασμενος απο την οικογενεια του πλανιόταν� Δάντης στίς �όλεις καί τούς πύργους της 'Ιταλίας ά-

, , ,. , , , t ,

ναζητωντας ματαια την κατανοηση και την υποστηριξη. Τότε άκριβως είδε κ.αί τίς βαρειές λεπτομέρειες της ζωης του

λαου του, γνώρισε τίς προσδοκίες καί τίς �λπ[δες του, έκτίμηdε, , , "δ' , ,, , ., , - -τη σοφια και τη υναμη του, ενοιωσε τον ανεξαντλητο πλουτο της γλώctσας του;

Στά τελευταία χρόνtα της ζωηc του� ποιητής έγκατεστά&nκε , , t, , , 1 , ι , ,, , , ; t ,

στην πο:λια,ησυχη πολη Ραβεννα. Αυτη η εποχη αποδειχτηκε κι η πιο έντατική, Τ) πιό καρποφόρα περ{οδος του δημιουργικου εργου του Δάντη •

... , Ό , t , , Θ , Κω δ' .,, :) , Στην ... ,-χβεννα ολοκληρωσε τη 11 ·εια μω ια11 του - την 11 ογκω-, 1 :> ,1 t, ; 'J Ι t ,._. ,

δη αυτη εποπο ι ιο: 11 ο πως την qποκαλεσε ο :Ρωσος Τσερν ισεβσ.ιυ. ιι Ή Θείct. Κ�.ιωδία:" εlvαι η κορυφή του δημιουργικοϋ δρόμου του

Δ. , Τ , , , ,.., β r� • ' , },.r , Ζ , , , ' αντη. ωρα πια το πρωτο ιl-'λιο του -- η 1 1,εα ω� 11, που την ε,χε γράφει ctτά νεανικά του χρόνια, πολύ καιρό πρίν α:πό τήν έξορία του - �ταν βιβλίο ;νός ποιητη πρωτόβγαλτου. Η σαγηνευτική μορ­φή της Βεα:τρίκης, της Φλωρεντινης κοπέλλας πού προκάλεctε τόν e--

, Δ' , , , , , , , , ρωτα ctτον αντη, ctτα&ηκε μια απο τις μεγαλες αποκαλυφεις της παγκόctμιας ποίησης.

t � - ,, , , , ( , , �" "δ ( ,Η πα:λη του νεnυ με το παλιο, η r.:αλη με τον ι ιο τον εαυτο

του, πού κατ� παc;;α:ν πι&α:νότητα τίς περισctότερες φορές δέν τήν J I I I I J J I J , 1 p I

α:ισ&ανοταν, η &α:ρρα:λεα εξορμηση προς το νεο γινονται με ιοια:ι-,_ , ' , , ΙΙ Θ I Κω δ , τερ7ι οι-"υτητrι. ·αισ&ητα: στη "εια μω ια11 ο

Υπενθυμίζουμε �τι; Υiιος � Δάντης δέν Jποκαλουσε εται τό βιβλίο του. Α�τός θεωρσϋσε τό ποίημά του "κωμωδία:", μιά κι 'αύ-

, ; :, Ι , , , ' , :JJ Ι' το τελειωνε 11 ευχαριστα και χαρουμενα", κ�&ως επισης κι επειδη Ϊ ; / \ � •• Ι , ,; , ; ; / ηταν γραμμενο στην α:πλη λαικη γλωσσα:,.και - c;;ε συγκριση με το με γαλ-ε.ίο των 11 άρχα:ίων ποιημάτων " uΈνα στύλ συνηθισμένο, "νtο"

1 , ιι ,

και σ Dλους κατανοητο. , ,, ι , , , tJ' , , ,ι , , kονο επειτα: απο πολλα χρονια, οταν το ποιημα εγινε αντικει-

μενο �υμασμου, τό άποκαλέσαν "&είο", δηλαδή ctπα:ριχμιλλο, θαυμάσιο,

Ή "Θεία Κωμωδία:" του Δάντη είναι �να ποίημα βα:&ειά άλληγο-, Ι 'ο

; J / ; ; / / ρικο, πα:ραβολικο. ποιητης α:ποκλινει προς τις πλα:τειες και τολ-

.. ,

43

,. ίQ ές γεν ι,κ εύσ ε � ς • , 7 , , , , ,

••• Η "Θειο: Κωμωδια" εινcχι η πρωτη cχφηγηση στην πcχγκοσμιcχ .ί.c·ιοτεχνίcχ γιά. τήν πνευμcχτική άνάπτυξη -του άν&ρώπου, γιά τόν δ1>­;-..ολο, -τόν γεμάτο κινδύνους δρόμο πρός τήν ctλή&ειcχ, πού ανοιξε

, , ι , t , , 1 ,, 1 , , _ 1 .-χ ,ον εcχυτο του ο Δcχντης μεσcχ στην ά ιων ιcχ ζωντcχνη cχρχη της α:... ::χ-:ης, πού κι να �λο τό Σύμπαν.

, , , , , , , , ' , , �cχι, στ'ν περιπτωση cχυτη ορ&ωνετcχι μπροστά μcχς η μορφη που

· ε•,νή&ηκε μεσcχ στή &ρησκευτική συνείδησ1J τοϋ άν&ρώπου του 14ου .:�νcχ. ΆλλJ πόσο σοβcχρή σημαuίcχ εχει το γεγονός �τι πρόκειτcχιιi μιά δημιουργική �ρχή κ( ;χι γιJ τούς &είους κανόνες τοϋ χρι­

;-;ιανιuμοϋ πρός τιμήν τίίΊν οποίων ελαμπα:ν οι' φωτιές της Ίερης έ-_, ") , , ' , ,, �ε-:ασης κι εξοντωνοντα:ν ολοκληροι λα:οι.

Ι .Ι Ι J Ι ; Ι J Ι τ ••• Το πιο ζωντανο, το πιο ρεαλιστικο μερος στο ποιημcχ ε -' ,, ' , , , t ,. • '1 ,, , ' ,

�! ο ιδιος ο Δαντης. Τον βλεπουμε ολοιδιο κι οχι σα:ν cχλληγορια:. \ , 1 , ι , ι , ,, , �προuτα: μα� ορ&ωνετα:t ο φλογερος, ο πιστος αν&ρωπος στις πε-

=-cι&ήuεις του �ως τίς τελευταίες μέρες της ζωης του, πού βασα:νί-, , , , , _ , - , _ ' ;ε-:αι και καιγεται μεσα στη φωτια των ανησυχιων κα:ι των αμφιβο-

.3ν, πού μιλα διαρκως καί άπα:ρηγόρητα γιά. τή &λιβερή τύχη της . ,

'δ -�1-:υχισμενης πcχτρι ας του.' Α'

, - , , , , ι ι ••• Ο �αντης ονειροr.ολουσε για μιcχ λογοτεχνια που &α ικα-- 7 , , , - - , t ,, ,

:-:οιυσε τις πνευματικες αναγκες του λαου, Κι ο ιδιος δημιουργηV ') I ,. ·- ,J ...., .1 /

Ι 'J

Ι -ε ενα απο τα πρωτα εργα της παγκοσμιας λογοτεχνιας που εξεπλη-1 , , , ,, , ) , , -

.... ·,αν αυτον τον προορισμο ��,, εχουν το δικαιωμα να αποκαλουνται "'"&ινά λα'ι'κά. Τό ποίηι,ιά. του εγινε τό καμάρι του ίταλικου λαου.

, ' _ ,, ' Θ ' , - , ,, ,, __ λεν εινqι τυχ�ιο ο;ι 1J ""�ια Κωμω�ια:"_του Δαν�η εγ�νε_το υ--::::..ειγμα: κι1

7ι σχολη, για τις νεες γενεες των ποιητων και των συ-γ­

:'J.,έων της Ιταλίας. Τό ποίημά του εγινε η' πηγή της λα'ι'κης σο-, Ι ., ? Ι

Ι Ι

δ ι ·ι 1 1

t�;, που την �ποκαλυπτει κα:ι την ια:ιωνιζει ο ποιητης σε πολυ-, 1 ι ι _ 1 1 1 1 1 -=· μους στιχους του, οι οποιοι μετατραπηκα:ν με τον καιρο σε πcχ­� ;,. (ες, σέ lπιγράμμcχτα κcχί σέ άποφ&έγμcχτcχ.

Τ Ι , , Ι Ι Ι Ι Ι Ι Ι ..., Ι Ι , qν με1αλ� Ιτcχλο πο�ητη τ�ν ξερο�ν κα� τον cχγ�πqυν ,απο πα-

-� οι λcχοι της Σοβιετικης Ενωσεως. Ο Πουσκιν κι οι φιλοι του, , - ' - Δ' , , , -: ;, .ετ::αν στο προσωπο του 11 αυστηρου αντη" τον �αρρα:λεο κρ ι τη των

. 'δ , - Π- - ' , , , Μ , , :;ι�ια ων κ�ι των �πων. Οι ποιητες μας Μπλοκ και πριουσωφτον

=-Ξ·Ό..: νηuαν. Η μορφή του Δ.άντ� ξανcχγεννιέται κά&ε τόσο στούς στίχους των

- �. ε-. ικων ΠΟ ιητων. Η μετάφραση της 11Θε ίας Κωμωδ ίcχς" ποJ εγ ι νε, , v ' , , , ; - Τ' ,

=-w -:ον Μ • .Λα�tνσ"κυ τ�:μ�&ηκε με το κρατικο βρcχβειο. α. βιβλια Jντη έκδίδονταt στις γλωσσες �λων των λαων της Σοβιετικης

• -��άριν, σ�β1ετ�κός κριτικός. Άποσπάσματα �πό αρ&ρο δη-, , ' ; # Ι ('Ι Ι Ι Ι - ;.ευμενο στην εφημεριδα Ισβεστια απο μεταφραση που δημοσι-

-'�-ι.ε στήν lφημερίδcχ Νέιι της 22 κcχί της 23 'Ιουνίου 1965).

- 44 -

ΑΠΟΣΜΑΣΜ.ΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ 11 ΘΕΙΑ ΚΩΜΩΔΙΑ 11

Α.1 ο n ο� ο ι

'Ώ πόσοι άπάνου έκεί λογιουνται βασιλιάδες τρανοί, πού έδω σάν χοίροι &ά σταθουν στή λάσπη

Ι '1 Ι Ί Ι Ι φριχτην αφινοντας οπισω καταφρονια.

Ντάντε Άλιγκέ�ι. Άπό τήν "Κόλαση" (Β'49-51)Μεταφραση Γ. Καλοσγούρου

Β' Ν I ΚΑ

;. t , , , ,, , Ήρθε ο καιρος την τεμπελια ν αφησεις _ , '1 ' , , μιλα ο σο�ος'σε πουπουλα κανενας

δέ βρηκε ή σέ παπλώματα τή δόξα. Κι ό πού αδοξα τή ζήση σπαταλεύει τόσο στή γης δικό του άχνάρι dφήνει tl , -, , , , , )1 , οσο το κυμα αφρος

)καπνος στο αγερι.

'Όρτσα φηλά: κα. ί νίκα τήν άγκούσα μέ τήν φυχή πού ϊι,ά&ε �μπόδιο ρίχνει, αν δέ λυγάει μέ τό βαρύ κορμί της.

, , , ' , , , IΚΔ , ) Ντα.ντε Α.λιγκε�ι. Απο την "Κολαση", 46-54 Μεταφραση Ν. Καζαντζάκη

Γ1 Α Γ Γ Ε Λ I Κ Ο Κ Α Λ Ε r. Μ Α

ΤΌμορφο πλάσμα κατά μας �ρχόταν άσπ�οντυμένο κι ελαμπε ή μορrρή του καθως τρεμολαμπίζει τό με�άστρι. Τά μπράτσα �νοιεί, τίς φτερουγες, καί λέει� 11 Έλaτε· έδω κοντά τά σκαλοπάτ ιcJ.καί βολικά ν'άνέβετε μπορείτε: ΠερίσσιcJ. λίγοι άσκουν τό κάλεσμά μου· � σό� τ'άνθρ�που νcί πετας πλασμένο

Ι Ι Ι , :> Ι Ι φηλcJ., γιατι με λιγο αγερα πεφτ�ις;

, ' , ' , , ΙΓ -· , ΝτcJ.ντε Αλιγκ.ερι. Απο το 11 'GLθαρτηριο" ΜετάφρcJ.ση Ν. Καζαντζάκη

1 Ό Βιργίλιος πού όόηγει τό 1�τό.ντε.

(Ε '88-95)

ι1ΥΗΤΙ ΚΗ ΤΕΧΝΗ 111 • ΜΥθΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΥΒΙ

!:·· --'�f;;

.ι'":· ��� .. _ \. :., . •. ,:

· -. . .- ,.... Ο-·,:· ΚΡ-.ΙΣΝΑ. � ... ,

· ., fμ'ι/ι:-i'Qο�;>.μ6{rος · :-::··';�Γ�'-·.· ,' .. , ,.�_,,,,.1 ,. ' ... ,ϊ .�-, � ) • : . 1 ., • � .

. J

. ' • •. . ., !.,� : : ;Ι

συνεχειcι. cι.πο το πρ.οηγ,ο,:tφ'ενο Δε.λτ.�p ,·.· • · · • ' •1 \ • � •

¾\!σςϊ,: _cχ:ϊj,ι�τ.ό.δ ι Φf·.-_το �- TdJρ� �-:-γι έ"., _._ · '': .:

Κά ί Ί:1J 'Νυι1�ύμ πα' \ι:ό ρ-ή τ��-. .Ψ ϊp"ι όυ; ., ... \ . (, !

πού;._ι;,τήuάτε τό� ·πόλεμο σ-r;ι:f..

βttSίη ·'των' δα:�ίiJν4, . ,, - - , , ... 1 . , .. . . . ... -�. \. - . . . ,;q.υς cι.-γ,_tΌ'Ι..\q ,ρ ι.q_χσυς --ο ιψ;ι;:-,ιο;{-:rα�, -' :· , . ·

' ,. ........ ...., τ ·•ιiι J • , ,J './.

, • . ! • ,

ο γί;ος ;ηq)'{τ�Υι,1�-11 :�ε� π.�.7-ν_�· ._ . .-Κ t ο -&ρονος σας λύγα.• .. •.-:,�-, ·· . .,; ·

11.ονcίχος 01

τ'�'φ1λός'i:�::��-;,:.:ίά� ·.'i!/1;/C.{SχiJ/ν,� Βαα{στcι.ς,

· ·. ·· · . - . , ,'ι . 'ί .. , .. : , '. \ ,

κρατωντcι.ς μια'd�πJ�ο�η για'οδηγο, , ,<ι , ,\ ·J ,_·

":ι+ ες)?� 11:..,Υ :ο �'fΡ' ... �.ς _,του_ ξdναγυρνcι.. Πο t ός νάν� ί •:J.:'�ρωας .· ��t·_-Μερου, πού της Καλί τό φ{δι-·ό'ωριcι.σε νεκρό; Κοντά μου φέρτε τόν π�οστάτη

., τόν -μάγο τόy ΡαΟ' ί ο'τcι. να uκο τώσ ει, 'Ι:·μα�-{ μ.έ τ� παιδ { της Ντεβακή •

. ;·: l. ·'-'·Ελο: κι / ��σας Krj {;νd. σέ ,;ι_ροσμ έν ε t,

_. -_·, \γ·ι�Ό;άQ�cι.τηιtcί.τη �έ. _ζη:t_a. , · ·Ο ·&Χνι;;d.ς;. ο :μεγcι,λος βο:uιλιας, , , ; • - , , . . δ , , -:, 'ζ _· . .,μην. ε·:ινcι.ι,· εκε·ι-νος· π9_υ πρτε 19\:1 εν· ο:λλrι. ει

, ·1.\ · κ.σ.ί :SJ-d μου πεϊ -τήν μάνα μου ποϋ &ά ιrήΆβρω; • ( • • • ' • • •' ,: : • �· •

ι

-.�- . "Σ.;ιλ�βο τόν� Κρ ίe1νιϊ φέρτ� μου κοντά μo:�ir. · 1:ρ φο.υν -:,;� _χέρ ιά της- Νυσούμ πας

. �κ�(�·μtίγ.-ισσ�, _μέ 'f{�τρd._ξα�ανι�ν�ι, •. _ .. __ _-,·-., -�ρ��ς_,

κο:ν��-μό'ιJ ,ω ,ηρωά .:rq1,) MsqQυ_ •

. .. ,: ·:. .ι;το μ;ετωπο uου αταρο:χη _,η·γcι.ληνη .. \ ι t ,_. ? ;Ι , , ·Α! • - ' - :J ,ι

...... ':'ιiiςrriν τ cι.πο:τήτι;i- το: .χιον:ια �ou- .. lμι;χβαt. ·•�ρα.1ε κι .. _&y' Ιιϊ:η�e 'σrJ.ν ·τ6ν :μέγ.4λο_ν·. "Ιν·τρcι.,

:, • , •. , , 1 , _ 1 , t, .ι ,, � , .

κι. cι.γνωρ ιατο·ς· •απ ολους κ:ι;·απο .. uεyα • , t. 'i:.

, . . ., . . · ,, . -� ,. , βλ , . .: τt)· ,·,σp-<,;οι • ατά .. Κ'εφα.).,, ι- qου καν ενο:ς- ·9_εν·-τη επε ι • • · "' � , .,1

.. ·· · ', :J • , 1 ' -., :> · : · :ι� ,- ι '-· :,, Ι' ' .Ι ·• .: : · ·- '.-�·- .... Έλct\ κ t.?{ω τό· δρομο σουΑ)· cι.νο1.ξω- ·

' , · ·'ί·· ,·,. -ι · Ι � ·,. -�' ·

,οιιιΙI ;. . ·.·

:r- , ' ,

·. :.;·; .. · κ� ·ο κοσμος μπρος �τα:,ποδ�ο:ϊσ:ον &α·πεe1ει. . e-...,.-,,.t0· M . , :.i ., ,. ,._. ··- \1 -'; !-_,(, _ .. , !ΧΧC('Jτεβο:ς απ το στομ,ο:-·σ()'ψ.ψJ.tt,._ει_; . ,,· ·-; � (·πfς:'-μου τή μ_άνα μου πο'μ. &cf :τ-ή .β'ρtί; .. .-.-... - : ;Ίfόυ· ,νάνα ι κει νΌς πού πο τ'έ· -ι:--οv:- ,δ.εν <Χλλcχζε ι ..

! ..Ξ: ί,ι'ι :.,· •. Ι .. - ; . •• ,... Ι' t(. ., ι;,; . :·;, .. ' ./1'1.!Χt:.,,που &α ξcι.νcι.ιδ:�. τ.ον. αγισ)�-γ.ερΌντο: - • • .- \ ., ' • �

<:

, • • :, \ • • Ι 4, � '• , ον ".,; ,• • , • •

, , ·'·rοου στο πcι.νu,φη_λο ΑΊJ.:ερου· μΌυ-'μ 0-.ησε μ ιct. μερα; :-;�· " � :··.- ....

:.: :;·.: ί,··: ... . .. , . ..

. \; :. ,,.., ..

45 -

, , - , , ,, �·--::,, -.ου κυν�γας ι-;ον�χα ,α ·ονει_�α-,

, �ε βΑεπεις μπρός α,α ματια αου τους &ηααυρους της Γ�ς; "' , υ , , , τr -� , , lτον υπνο �ο� �ρν βααιλια ,ον =νσα σκοτωσε τον, Τ, ,

Ι , , , σ στεμμα σ�ο κεψαλι σου &α βαλω. 'Έ , , , - , ο., λα ) και σ αγαπω., σt "17ελω'1 •

Τ, , , , , α χερια της τυλιξαν ,ον λαιμο του,, κ , , , , ., ,, μα ο ρισνα μες σ.� ματ.ια που αστραφταν rδ ' 'δ - τr � , ει ε τα φι ια ,ης �λι

, , , , ι , , που χορευαν μες στην �λομαυρη σπηλια. Ποτf� Τόν βασιλιά, πιστός προσ,ά,ης του,

, , , δ , ποτε δεν &� π�ο ωσω. 'Εσύ εΙσαι η·κορη ,οϋΦιδ·ισυ

κα ί &ά π ε&ά-ν ε ι ς • (Συνεχ (ζε,(1. ι) Άγλ. Ζάννου Άπό τή συλλογή 11 Ποιήματα11

Η ΜΙΚΡΗ ΣΕΙΡΉΝΑ

συνέχεια άπό τό προηγούμενο Δελ-r;{ο κο.ί τέλος

11 Δέ μ 'άγαπας πtό πολύ ά.π'�λες τ(ς αλλες(; Ηά τί μοιάζανε νά λένε -τιf. μ.ιχτ ια τ'!Ίς αμ(\ ι ρη,:; της πα ιδούλcι.ς τήν ωρα πού ·,ή,ι πηρε τό

,; ,, Ι , ,. - ,, ;,ι F j� , ρηγοπουλο �την αγκαλια του Λαt της εδωσε ενα φιλι στο μΡ-τωπο. , , 'J ) t , � /' '1 Ι' ;ι - !{α: �εβct.tά, απο1tρ,&ηκε ο πριγΎ.ψ,α:ς. ι ια:τι εχεις πιο 1;c:λη

Ι 'ί ) tJ Ι ,, - ;' / t / ,' ,•ζ καρδια cι.π ολες τις αλλες, Μου εισαι πιο α•.οοσιω:ιενη �:rJ.t μοια εις μέ μι� �όρη πού εϊδα μιd �έc�; μJ πού σ(γ�υς� δf θά ��ν ξαν�δ�

, , ; , f Ι ; ; ? ,• � ΓiΙ .� :-:οτε .ctά o Βρ_ε{:}-ηκα μεσο: σ ενα ,ιαοαβι ,tα_; ,ο .,άQι:βι βουλιαξ.Ξ:, .. _α , , , , , � , � .. , , ςι ,-Κ-ι;ματcΧ με ριξανε στη στεQγ:cι:, γοντα cr .. �νrJ μονι:ωτηρι 1 ο:tου με-·

, , ( Τ ,Υ � , ς, .• ,.., ;, � νουνε 1tQλλες κοπελες. R μι;ιρο·cερη απ ι::λες ·cους με β9.·,1:ιε στηνο:-κροπελα�ιά καί μου γλίτω,:;;ε τή ζωή, 1�ci' μόνο δυ5 Φορές τ-f1:v είδαυπ , , δ, , , ,, ι , r ,, ''Ε -.ι.ο,:ε σ1 ζιQη μου_ ε -3-ό: μπορεc,ω ν αγeι:π-:,c:ω αλλη. ' λοιπu·-ι� ·.:ηι;

, ι ι ; ' ,,

" ,.., δ -μοιαζει.ς. Ωρες ωρες μαλ:στα �1 εr.,ιονc: CΙ'ου παιρνει ::ης .�tιr.(ς-ι.·ϊ";--.; τή &έση aτήν Χαρδιά μου.

' , , ι , "' ' ,, , / 'Ι ι , - Αλιμονο, σ�εφτηκε η σειρηνουλα

1 οεν το ξερει πως εγω γον

πηρα J.νdμεσ'ά;τ'τc2 κύματα: ·στό μονα:στήρ�. Άγαπι::.'ει αλλη, Ώστ�ο·ο , ' ,, , , , , Δ' ; , κεινη η κοπελο: ειναι κλεισμενη στο μοναστηρι. ε βγαινει ποτε .- , , , , , , Γ', Μπορει και να τηνε ξεχασει για j..1.ενανε. ια μενανε

ποJ �σο ζω &ά τJν άγο:π&ω και &ά του είμαι �φοσιωμένη. 11 Τό τcριγκηπόπουλο &ά πο:ντqευτεί μέ τοϋ γε:τονικου βασιλιά

, , , ,. , , , , , ,τη_χα� ιτωμ ε�η τη &�γ�τερ�. Α�μ(fτ�ν � ι κα�α� ι μ εγ�λοπ� εn� γιο: ν,ο:

του κανει ταχατες επισκεqη, μα η αλη&εια ειναι πως &α παρει την , , κορη του yυναικα11 �

- 4,7

, , ,, , , r , , , -.:ι� τ ακοu.:.ε η �ειρηνα, χαμογελασε. ιατι καλυτερα της κα-

- -; δέν ηξερε τό τί σκεφτότανε τό βασιλόπουλο. Της ε{χε πει:i -ΈΙν'dπαίτηαη του πατέρα μου .Χαίτης μάνας μου, &ά πάω=�-.� δω τήν ομορφη τή βασιλοπούλα. 1lά ποτέ δέ &ά μέ κάνουνε , .,,. , , , , , Δ , 'ζ

, , , , , , _ �� �ορι να τηνε π�ρω γuναικα. ε μοια ει σαν κ εαενανε με το

, - - τr -ι , , , , , , ) , ,

t7�t του μοναατηριοu. uu.t καλλιο τοχω να αε παρω εαενανε,δu-.. ..-- :ταιδούλα, πού δέν ξέρω που&εν ερχε.1αι, μά πούχεις μάτια

lκφραατ ικά, έσένανε κι ϋ.ς μήν εχεις c,ωνή 11•

· Ε��γε τό βασιλόπουλο.Τήν �ρα πού της μίλαγε, της φίλησε τά μακριά της τά μαλλιά,'1λπ ίζω νά μήν τή φοβααα ι τή &άλασcrα", της ε 1 πε crτό καράβι

, , ,

- � �ους πηγαινε� ·Υ.:.τερα της μίλησε γιά τίς φοuρτουνες, γιά τή &άλαασα τήν ά-

, , , , , , , , tl tJ , t

-:��ενη, για τα παραξενα τα φαρια και για ολα οαα βρισκοuν οι ,7r,χτάδες ατό βu{).ό. Α�τά τά λόγια τήν κάνανε νά χαμογελάσει

.�7ί τό βu&ό σίγουρα τόν ηξερε καλύτερα άπό τόν κα&ένανε • .. , 1 , , 1 , , , 1 tι ,

Κάτο•> απ το φεγγαροφωτο κα&οτανε στην κοuπαατη, τ11ν ωρcι. που -7�� ο� αλλοι κοιμισμένοι, καί βύ&ιζε τή ματιά της μες ατό διά­_-,.ο τό νερό. Της φσ.ινότανε πώς ξεχώριζε τό παλάτι του πατέρα

, , , , , , , , , =-; και τη γρια τη γιαγια της ναχει τα ματια της καqφωμενα -7�ν καρίνα. Μιά νύχτα παρουαιαατήκανε μπροστά της οι dδερφάδες--;. Τήν κοιτούαανε λυπημένες καί χτuπούαανε τό crτη&ος τ ους. Η, , ,, , - , Γ' Ι , , -�!Qηνουλ� τους εγνεφε να πανε κοντα της. υοεuε να τους δωαει

. , , ιι , , , ") , , , :.. κα.ταλαβουνε πως ολα πηγαινανε 1ιαλα. Μα κεινη τη στιγμη σιμ.ωαε

- , t - ' :1 ' ' ..,.r_. ' - 1

,..ο:,τσος κ οι αειρηνες χα&ηκανε απο μπρος του. 1w.ι του ναυτο -,.... , , 7 , , ;) , ,..., ,

- �λου του φανηκε πως ειδε μοναχα τον αφρο της &αλασαας.Τήν α�λ� μέρα μπηκε τό καράβι στό λιμάνι τη� πολιτείας ;που

.:ι�ίλευε ο γειτονικός βασιλιάς. Σημα'νανε �λες οι καμπάνες. Άπ' , , , t :, , t - ,

- καμπαναρια αντιλαλησε ο αχος τους. Κι? οι στρατιωτες μπηκανε -� γραμμή κάτου ιχπ'τίς .1ημσ:ιες τους, πού κuματίζσ:νε. Κά&ε μέρα�·:χ��ε π�νηγύρι� καί,χ�ρ�ύς κσ:ί �εγγέgες. ΜΞ ή �ασιλοπ�ύλα άκ�­r.:ι !>ε� ειχε γυ�ισει απ το μοναστηρι, οπου της ειχανε δωuει μοQ­_..,.:,11 εξα ι ρετ ικη.

Η αειρηνούλα εϊχε μεγάλη περιέργεια νά δει της βασιλοπούλας , ' , �

1,1 , , , Ι , Ι , - , -=-..., ομορψισ:. �πι τελους την ε δε. Αναγκαστηκε να πtΧραδεχ-vειπως , , "; δ - , "

ι } ,, Ι , -_7ε της δεν ειχε ει τοσο ομο�φο προσωπο, τοσο ασπρο δερμα και -=:�ο γοητευτικά μάτια μαυρα και μεγάλα.

Ιτ..

ι ; -1 ; , Ι 1 , Τ Ι

11 �αυ ε uαι. βροντοφωναξε το βααιλοπουλο, μολις ειδε τη βαα�, 'uι , ,.., , , ; , -J ι , "Ε ,

λc�ο�λα. Do'U μου γλιτωσες τη ζωη στην ακροπελαγια. σφιξε ατην , , ' , - , ' ,

:::. .. ,.αλ ια του την αρρt;!βων ισ:ατ t'Y, ια του, ποuχε κοκκ ι νησε ι. Αφαντα-7 ,t , , , , , , ,

-7r ειν η ευτυχια μου. ξακολου&ηαε γυρνωντας κατα τη μικρη σει-;��α. Ό μεγαλJτερ�ς μου π�&ος ξεπληο�&ηκε, θάααι κ'�σJ μαζ{ μου

, , , ,v , ') , #, -

�- -:·1χιαμενη, γιατι απ ολοuς πιοτε�Ι'\ 1::αu μ αγαπας". 'Η κόρη της �dλαuαας φίλησε τ� χ�ρι του βαuιλόπουλοu, κι ας

• , t ,

:•:� η καρδια της.

48 -

Τή μέρα πού &άκανε τό γάμο του ο ν ιός π 'άγαπουαε, &ά πέ&ο: ι-, , , , , )

νε κεινη και &α γινοταν αφρος. t , , - t , , ,, ,

Η χαgα βο:αιλευε παντου. Οι κρ�χτες διαλuλησανε τ ο:ρqαβωνιο:-σματα σ 'ολους τούς δρόμους μέ τρουμπέτες. Λι:ί.δ ι μοσκομύρ ιστο ε­

καφε μές στ'ά�ήμοκάντηλο: της μεγάλης �κκλησιας. ο( παπάδες κου-, , , t ,. , , , , , ,

νουσανε τα λιβανιστnρια. Οι δυο μελλονυφοι πιο:στηκανε απ το χε-, , , J , - , Ν , , , , ρι και πηρο:νε την ευλογια του δεσποτη • . τυμενη στο μεταξι και

, ,� t , , , , , , ,

στο χρυσο:φι η μικρη σειρηνα παραβρισκοτανε στην τελετη. Μα τιπο-,, , , , , , , , , ιι tι

τα αλλο δε σκεφτοτανε παρα το &ανατο της, που ζυγωνε, κι ολα ο-, , 'J I ...., , ,

σα ει χε χασει σ ετουτο τογ κοσ-μο. , tl , ι , , , , "ο

Το ιδιο βρο:δυ οι νιοπαντροι μπαρκαρ�νε. Πεσο:νε κανονιες. -λες οι' πάντιέρες cίρμενίζο:νε ατόν άέρα. Μές στή μέση του καραβιου ητο:νε στημένη μιά βασιλική σκηνή dπό μάλαμα καί πορφύρα, Έκει μέσα εlχαν �τοιμe1.αει ;να βαρύτιμο κρεββάτι. Τά πανιά φοuσκ�σ-ανε

, , , , , , , , , 'δ , και το καραβι ο:ναλαφρο γλισ�ρησε πανου στη &άλασ-σα τη ια�ανη. Κόντευε νcf νυχ__τώσει. 'Ανάψανε τά πολύχρωμα φανe1.ρrιcι.. κ· ο; νcii-

, , , , , , - ....,t

H τες χαρουμενοι στησανε το χο�ο στην κουβερτα του καραβιου. μι-κρή σειQήνα &υμή&ηκ...ε τότες τη βqαδuά πού �ρωτοειδε τόν κόσμοτων • ,

Μ. - :, , , , , , , , , ι, ο:ν&Qωπων. πηκε κ, αυτη στο χορο αναλαφρη σαν το χελιδονι κι o-t , , - , , , ,ι , ,

λος ο Χο.:rμος την κοιτουσε σαuτισμενος κάι την επαιρνε για πλα-σμα- u\:ερσ.ν&ρωπο, 11ci γλώσσα δl μπορει νά. :τει τό τί γινότcινε στήν

; κ - , , , , , , , καρδια της. ει που χορευε συλλογιοτανε κεινονε που για χο:Qητου

cίπαράτησε τή φαμίλια της κα ί -την πατρίδα της, &ίισ' ίο:σ-ε τή φωνή , , ; , :., , .• , t , ,,

της τη μαγευτικη και τραβηξε ανειπωτα βάσανα. Κεινη η νυχτα η -Ί , , 1 , ι .• , ,, :.i , , , ,

τανε η στερνη που ανασαινε η σειρηνα sον ιδιο αερα με το βασιλο-ι , , ,. - , ...., , , , ,

r.ουλο, η σ'τερνη νυχτα που μπορουι:ιε να &ωρει τη Οάλαασcι. τη βα&ιο: καί τ6ν ο�ρανό μi τ';στρα. ΝJχτα παντοτιν� · τ�ν καρτερουαε,νύ -

δ , . ,, J -

, ;Ι , Ι

, ., 7 ''Ι

, , χτα ιχως ονειρα, αφου φυχη α&ανατη ακομα δεν ειχε. σαμε τη νυ-

, t , , ,, , t :, t , -

χτcι. βcι.σ-ιλεφε η χαρα, βασιλεφε το κεφι. Ως κ η σ�ιρηνα γελουαt, ,. 1� 7 , , , ,

και χορευε. 1α ειχε το &ανατο στην καρδια της. , , t , , , , , , ,

Στο τελοc ο πριγκηπας κ η πριγκηπεσσα αποτραβηχτηκανε στη , &ο , , , ,, , " ακηνη τους. λα �ωπασανε, Κι ο τιμονιερης εμεινε μονος του,ορ-

ο. , , , f ., , � -

, ,ι \1tος μτιροσ-τα στο τιμονι. Η μικρη σειρηνα άκουμπcυσε τ ασπρά της , , .,, - , 1,� , , , .) , , τα μπρατσα και κο ι τουσε κατcχ τ ανατολι κα, κατα την άυγη. Τοξε-, t , t , , , , ρε πως η πρωτη ηλιαχτιδα &α τη σ-κοτωνε.

Ξάφνου βγηκαν οί άδερψάδες της άπ'τή &άλασσα. Κατcί.χλωμες η-1 ; tι ,, ι \ , , , , ,

τανε κι αυτες, οπως ητανε κ η μικρη σειρηνα. Τα μακριά τους τα λ� Ι δ , 'J �

, , , , Ι , , μα Αια εν άνεμιζανε πια στον αγερα. Τονς ταχανε κοφει. 11 Τ ' δ ,. - ' " Τ- ' δ ' ' ' ' 'ά ωσαμε της μe1.γισσe1.ς, ειπανε. ης τα ωσαμε για να σε σω-, , , , - ,, t, , , , , σει αr.ο το &ανατο. Μας εδωσε ενα μαχαιρι r::ολυ τροχισμενο. Να τι,;.

Πρίν νά βγ,ει � ηλιος, πρέπει νά τό μπήξεις qτήν καρδιά του ποίγ .t. ,r ' , , , , , ι , , J , �ηπα. �ι αμα πεαει πάνου στα ποδια σου το αιμα του το ζεστο ακο-

α.' , , , , , , , , μα,vα e1μtξCΙυνε και &α γινουνε ψαροουρα. Θα ξcιναγινεις σειρηνα.

Θ, , , .., - , , , , , , , α μπορεσ-εις να ι;αναμr;εις στο νερο μαζι μας. Και μοvο σσ. φτασεις

49 -

στά τρακόσα υου χρόνια θά χαθείς, &cί.· γίνει� dφρός. Μά κάνε γλή­γορα. Γιατί πρίν νά βγει� ηλιος, πρέπει ο �νας άπ'τούς δυό crας νά πε&ctνει. Σκότωσέ τονε κα.ί. ϊαναγύρισε κοντά μας. Τή βλέ-

, , , , , , \! , , , πεις,κε�νη τη� �ο�κινη γρα�μη σ;ο θαλα�σοφρυδο; ,�ε�α σε λιγα

λεπτα &α φανει ο ηλιος κι ολc< �-α τελειωσουνε για σενανε". , , ; ,

Βαρυαναστεναζοντας βουτηξανε στη θαλασσα. · ΊΙ μικρή σειρήyα τράβηξε τήν κουρτίνα της σκηνης κ'είδε τή

νιόνυφη νά κοιμαται μέ τό κεφάλι της άκουμπισμένο στό στηθος του , n- , "Ε , , , , -πριγκηπα. 11ηγε σιμcr. τους.. σκυφε και φιλησε το μετωπο κεινου

. , Ι , :: , ' t , t, , Ι Τ , , που τοσο τον αγαπησ η καρδια της. Υστερα γυρισε κ ειhε την α-

' tι , , , , , _ , ;

νατολη ολο και περσοτερο να λαμπει. Κοιταξε πρωτα το κοφτερο , , ,, , , , , ,, , :,1,, -

μαχαιρ.ι κ επειτα τον πριγκηπα,πουλεγε στ ονειρ.ο ·του τ ονομα της , . . , , , , , , , , .'1'

γυναtκας τ ου. Με χερι τρεμαμενο σ:ηκωσε το μαχαιρι και·.·; .• το πs-ταξε στή θσ.λαdσα μακριά. Κεί πούπεσε τό μαχαίρι, &αρρεί.ς κάί ξεπετάχτηκαν ά.π'τό νερό σταλαματιές αiμα. Ή σειρήνα κοίταξεαλ-

λη μ ιά φορά τόν πρίγκηπα κα ί Q ίχτηκε · στή &άλασσσ.. 'Εκεί εv·ιω-, , , , , , :.1 , σε το κορμι της να λιωνει, να γινεται αφρος.

, , , _ , tι , ,. -, 1 ,_ , , , Κεινη τη στιγμη βγηκε ο ηλιος μεσ απ της θαλασσας τα κυμα-

, , , , t » , Ι , Ι ι

τα. Οι αχτιδ.ες του γλυκες κ ευεργετικες πεφ-tανε πανου στον κρυο , ' , , t , , , ,, , \ , , .

τον αφρο κ η μικQη σειρηνα δεν ενιω&ε τον εαυτο της πεθαμενο. ΕΤ , u , t , , , , , , , ,.

ιδε τον ηλ ιο τον ολολαμπρο, τα συγνεφα τα πορφυροχρωμα-. Απο τα.χ-, , , , , , t ,

νου της πετουσανε χιλιαδες πλασματα διαφανα, ουρανια. Οι φωνες τους σχηματίζανε μελωδία μαγευτική, �ά τόσο λεπτή πο� άφτί άν-

, , ..... , , , , ·' , , - , , θρωπ.ινο δε μπορουσε να την ακουσει, οπω� και δε μπορουσε ανθρω-πινο μάτι νά τά δεί κείνα τά πλάσματα, Η κόρη της θάλασσας εΙ-

,. ;- , tl , , , , , , , , ,

δε πως ειχε κορμι ομοιο με τα δικα τους και πως αυτο το κορμι , ., , ,- - , , , 'J ,

λιγο λιγο ςεκολλουσε απ �ον αφρο. 11 Που είμαι; ρJτησε. Τή φωνή της καμιά μουσική δέ μπορεί να

- , , , -μας κανει να τη φανταστουμε.

11Μέ τίς κόρες τ ου ά.έρα, άποκρίθηκαν ο; σ.λλες. Ή ,:rειρή'.Uδέν εχ_ει cί&άνατη ψυχή καί μόνο μέ τήν άγάπη του άνθρώπου μπnρεί ν,

1 , ·ι :,1 1 1 1 J 1 1 1 t"Ί t

αποχτησει. Η αιωνια ζω� της κρεμεται απο ξενη δυναμη. Οπως η σειρήνα ετcrι κΌι' αεροκορες d&άνατη φυχή δέν εχουνε. Μά μπορου­νε νά τήν κερδίσσυν, ε με τίς καλές τους πράξεις. Πεταμε στούς τό-

, ; Ι t Ι; C ; ; ; ' ,

πους τους ζεστους οπου ο αερας ο μολεμενος σκοτωνει τους ανθρω-πους. Τούς παμε τή δ�οσιά. Σκορπαμε στήν άτμόσφαιρα τή μοσκοβο­λιά των λουλουδιων. Οπου περναμε φέρνουuε βοήθεια, ξαναφέρνου-

, ' , "Α , , , ; , - , με την υγεια. μα κανουμε το καλο τρακοσα χρο,;ια, μας δινετιχι φυχή ά&άνατη γιά νά πάρουμε κ';μείς μέρος στων άνθρώπων τήν εύ-

, , , Δ , , ,, , ,, , τυχια ,τη� π�ντοτινη. �στνχη σε�ρψ�υλα. ε�ανε� μ ,ο�η ο:ου

.., την

καρδια τις ιδιες προσπα'θειες μ εμcχς, σαν κ εμα� πο -νεσες. Κι άφου νίκησες τίς δοκιμασίες σου, άνέβηκες ίσαμε τον , ,, - ; -) , , , κ , 1 ,., ; , ; κοσμο ο�cυ ζουνε τ αεQινα τα πνευματα. εδω στο χερι σου ει -ΙJα ι μ έ τά καλά σου τά εργα vά κερδίσεις ά&άνατη ψυχή'.'.

K,t , , , , , , , , , , η μικρη σειρηνα σηκωσε τα χερια της προς τον ουρανο και

- 50 -

γ ιά πQJτ-η φορά στή ζωή τ-ης εχυσε δάκρυα .• Πάλι άκουστήκανε στό καράβι �αρούμενες φωνες., Μα εiδε τiν πρ�γ1t�πα καί τήν ομορφ,η τή γυναικα του μελαyχολικά νά κοιτανε το κυμα τ'άφρισμένο.Αές ιι , , , , - , , t , , ,

και �ο ξερανε πως ειχε ριχτει στη &αλαασα .η αειρηνα. Α&ώρητη κείνη ψίλησε τή γυναίκα του πρίγκηπα, χαμογελααε ατόν αντρα τό νιόπαντρο κ 'επειτα μαζί μέ τ

1αλλα τά παιδ:ιά του άέρα άνέ

, tι , , , , , 1 _

βηκε σ ενα τριανταφυλλενιο συγyεφο. Και το αυγνεφο την πηγε φηλά στό-ν οJρανό. ('f.tλος) 1

Χάνς Κρίστιαν "Άντερσεν (1802-1857). Μετάφραση Μαρίας

8ΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ Α8ΑΝΑΣΙΑ

Α' ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΩΝ ΚΥΚΝΩΝ

'Α , , π.. ,

πο τα 11 •.ιάραμυ&ια" 1'. Ο ίκονόμου

'Όταν� Σω·.t�άτ-ης u.κουσε τό Σιμμίcι. νά μιλάει εται, χαμογέλασε η

'sεμα κ� άποκρι3-ηκε: 'Αλίμονο Σιμμία, μιας καί δυσκολεύομαι ά­

κομα και αας ν� καταφέρω ν� μέ πιστέφετε, &i βρ� μεγ�λη δυ6κο-, , , , , , , , ,, )' , , λια Vά πεισω τους αν&ρωπους πως κα&ε αλλο παρα για αυφορα λο -, , , , π.� δ, , , , , , γιαζω την τωρινη μου τυχη. ,uς ε β�ισκομαι σε πιο δυσα.ρεστη &�

ση σήμερα παρά στήν πεοααμένη μου ζωή. Μοιάζει νά μέ παίρνετε , , , , , , , , , Α, , , , γι·::J. πιο πα.ρcικα.τιανο στη μαντικη απ-> τους κυκνους. υτοι σα νοιω-, , , , δ' , , - . , , σουνε να σιμωνει το τελος τους εν παυουν να τρcιιουδουν. Μα το-

, , , , , ,, ΕΤ , , ,τε βεβαια πιο κεφατα και πιο ομορφα. ιναι γεματοι χαρα γιατι - , , , , r , t " , -

πανε στο tεο που βοη&οι του ειναι • Μα οι αν&ρωποι που φοβοvν-, , , , - ,, , t , ,

ται το &ανατο φτανουνε να κακολογουνε, ν αβανιαζουν ως και τους κύκνους καί νά λένε πώς τάχατες άπό &λίφη τους τραγουδανε λυ -

, , , , , , Δ' , , , πητ�ρα για't� β�ισκονται �ιμα �το &0;νατο. ,ε �κεφ;οντ�ι �ιγοταιJς_,κανενα πουλι δεν τραγουδαει σα νοιω&ει κρυο -η πεινα η πονο. Κι , , ; , , , ;, , , , , , ;} , αυτο ειναι σω�το και για τ α�δονι και για το χελιδονι, ακομα καί γtά τόν άγριοπετεινό, που η παράδοση λέει πώς άπό λύπη τρ� γουδανε μέ τόνους &οηνητικούς. Μά �ένα μου φαίνεται πώς αJτό δ, r :, , ,> , , , , • , ,, , , , εν ειναι αλη&εια ουτε γι αυτα τα πουλια ουτε για τους κυκνσυς. 'Η , Τ , t , , , ., , - ' ,

γνωμη μου ειναι πως οι κυκνοι σαν πουλια ιερα του Λπολλω-να εχουνε τό χάρισμα της μαντικης. κ'έπειδή άπό παλιc: τά ξέρουν

, .. , ..... tι , . , - , Τ , , τα και..α του Αδη, τη μερα τ ου 3-ανατου τους ειναι ευχαοιστημενα , - Ι , , , 1 Μ' . , - ) .

και τραγουδοuν αλλιωτικα και πιο καλα. α εγω &αρρω πως υπηρε-..... ; t/δ , , , , ΙΙώ , t/ , :, , , τω τον ι to με τους κυκνους &εο. ς στον ιδιο &εο ανηκω. Και , ' '

Α , , , , , ,, , , , ' πως ο πολλωνας μουμα&ε τη μαντικη τεχνη οχι πιο λιγο παρα σ

, , Ν' , , , , , , , . αυτους. α γιατι πε&αινοντας δε νοιω&ω πιο μεγαλη στεναχωρια, , , , απ τους κυκνους.

Πλά-.. Φα (δ. ----------

, Δ ,

; ·8+ - 85. Μεταφραση ημητρη Θεοδωρ ιδη

1 • Σ , Β \, , ' , • ,, , , . , ημ.συντ. λ.ιv1αριιχς Οικονομου II Ο Άντερσεν και 'tO μυητικο πα-ραμύ-8-ι" (τεϋχος 26 - 'Άνοιξη 1965 σελ. 39)

- 51 -

Β' ΣΚΕΨΕΙΣ

�. Νομίζω πώς �τα:ν ο &άνατος τά μάτια μας κλείσει,σ'�να φως .... , ...., " , ,..,. ι , , Τ βρε&ουμε που του ηλιου μας το φως η σκια του μονο εινα:ι.

Άρ. εοπενχάουερ ιΑr. Schopenbauer ),γερμαvός φιλόσοφος Μετάφραση Χρυσης Καφαλοπούλου

- , ι , Ύ , , , , " ,, j Ο &ανατος ειvαι κσ.λος και χαρουμεvος για οσους εχουvε φυχι-

, t ,

-..η ωρ ιμοτητα.

Χάλντορ Λάξνες ( Halldor Laxnes) σύγχρονός μας ίσλσ.νδός λο­·,οτέχvης (βραβεϊο Νόμπελ 1955). Άπό τό μυ&ιστόρημα 11 Τό φωςτου

, ' " Δ ' 'δ' '

-..οσμου". Μεταφραση Αρη ικταιου, εκ οσεις "Παρ&εvων"σελ. 236

Γ' ΠΕΡΗΦΑΝΟΣ ΜΗΝ ΕΙΣΑΙ ΧΆΡΟΝΤΑ

Μή vo ιώ&�ις περηφάvεια Χάροντα κι ας σοϋ'παν κάποιοι λα&εμένα , -ι , , , r;ως ε ,σαι

1

δυv�το� κ�ι φ�βε�ος. Αλλοι κctι τριααλλοι για σεvανε, , ; καημενε μου, δεν ειαcιι, 1 (.Ι ...., , / ι , ι

γιατι ολοι κεινοt που συ νομισες πως νικηαες Χctροντd. 1ω;,.ομο ίρη μου δ έν πέ&ανc:ν. Τη μάσκα νά φορέσεις μοναχά

...., :, :, J ,_ :, - , ...., <ι

μπορεις α αυτους του αvαπαμου καιτου υπvου. ,, , , , δ , Κι ετσι τρανη χαρα τους ινεις

κι άκόμα πιό πολύ ατά ,tόκκαλα ξεκούραση καί στίς ψυχές τή λύτρωση. Σ.τή μοίρα �ιαί στήν τύχη� ατοJς βασιλιάδες τούς καταχτητές

, , , δ , , κ�ι στους σκληροκαρ ους τους μακελλαρηδες α,ιλiβος σκλ�ψ:χ γιά π�ντe1; &ά δο�λεJεις κι αρματα &α χεις για να πολεμας,

, , , 1 , , , , τον πονο, την αρρωστεια� τις πληγες και Τό γλάρωμα μποροϋν νά φέρουνε στά μάτια

, , , , , , , ,

, ,

το φαρμακ ι • μα:ς

πιο γρηγορα και πιο καλα απο αεναvε της τcο:παρούvας τό ζουμί, τrf. μαγικά τά φίλτρα. Γιατί λοιπόν περήφανα αά βάτραχος φουακ�v�ις; Σά g&εις, λιγάκι &<Χ γλαρώσουμε κι υστερα tά ξ�πvήσουμε γιά πάντα κι οχι αλλο &άνατο γιά μας. ,τ ι , , , , , Λάροντα τοτες μα&ε &α πε�νεις συ.

:;ώvΝτόν (JohnDonne,1572-1631), αγγλος ποιητής καί &εολόγος

Λεuτερη·άπόδοαη Δημήτρη Θεοδωρίδη

;!

·1.

..

-52-

ΝΕΑ ΕΚΔΟΣΗ

κ ; , , π' ' ; , , , , -υκλοφορηαε το βιβ�ιο" ιστις - Σοφια", απο τα βt�λια τουΣ , ·1 - χ - ., ,, - , ' , ωτηρα ηαου qιατου, οπου εχουν προατε&ει περικοπες απο παρα-πλi)crtα φιλο·λογ-ία κα{ είσαγωγή crτό γνωστικ·tσμό, σέ μετάφραση καί

, ., , , ) _ , , , J με προΑεγομενα και αχολια του αδ. Λεωνιδα Πολυμεροπουλου. Απα-, ' ' 'δ • Τ ' ' ' ' ' ' ' �rt.ιτητο βοη&ημα κα&ε α ελφου. ο περ ιψημο αυτο γνωατικο μετα: την

Ανάi:Jτααη ΕJcιγγέλιο της Άποκcχλυφης εfναι τό μόνο ΕJαγγέλιο της - r ' ' Ι ' ' ' , ,

Χριατια:νtκης νωαης που ε ναι φ:νερο πως αωζεται ολοκληρο.Γ..ωλείται στά γραφεία της Θ.ΕΝ. καί στά Βιβλιοπωλεία Σ�δέρη

καί Έλευ&ερουαάκη δρχ. 400 .Γιά τά μέλη της Θ.ΕΝ δρ.300.

ΠΑΡΑΣΗΜΟ(DΟΡΙΑ

Ό πάπ�ς καί Πατριάρχης 'Αλεξανδρείας καί πάσης Άφρικης "ε-,

' 'δ ' Λ ' ' ' • ' δ ·ωσε στο φιλτατο α ελφο μας εωνιδα Πολυμεροπουλο το ανωτατο παράαημο του Άπόστολου ιJαγγελ ιστη κα ί Άγ ίου Μάρκου.

Θερμότατα α�yχαρητήρια.

ΕΚΔΟΣ I Σ θΥΡΣΟΣ

'Άν. Μπέζαντ

Μέ'ϊμπελ κόλλινς

Α ιμέ Μπλέκ

Τ ίμου Βραταάνου Καλ.Κουτσογιάννη Άν. Μπέζαντ

Κι:ι,λ. Κουταογ ι άννη Δημ. Νομ ο�ου

Α. Πολυμερόπουλου "Εμμ ε-c Φ όξ

_Μ{ι'μπελ Κόλλινς

Οί βααικοί νόμοι της &εοσοφ{ας, Τ, , Μεταφοcιση ιμου Βρατσανου φ , ) , , ων') απο μακρ tα Μεταφρcιαη λ:1αρ ίcις Οίκο νόμου Σ

, , τους πονεμ ενους

Μετάφρcιαη Μαρίας Οικονόμου t t � fl

Ο επτααυν&ε\ος αν&ρωπος Θεοαοφϊκαί ομιλ{αι τόμ. Α'

Ή c.ίρχα ία ·σοφία -Μετάφρααη Τ ί,μ ου Βρατσάνουθ , , , Β'εοσοφικαι ομιλιαι τομ. Θεοσοφ ι κα ί μ ελέτcι t

ΑΛΛΕΣ Ε ΚΔΟΣΕ I Σ t , , ,Η �ο�οστΞυgικη &ε�απεt� Η ε� του Ορους Ομ ι λ ια

, t , ,

και η Κυριακη Προσευχη ,

Κώ ΙΙά Μετα�ραση ατα γκαλου Φως επί της άτραπου Είααγ. με-cάφρ. καί σχόλια Κ.Στε-

δρχ.

11

11

11

"

11

11

11

11

11

11

11 φαν ίδη Α. ΙΙο λ υμ ερ ό ιτο υλου οί κύλινδροι της Έρυ&ρας &cιλάσσης"

t'αμάνα 11αχαρσ ί Μετάφραση-διασκευή Κ.Στεφανίδη 11

'λι,,.Α.Μ�αίηλυ Πραvμ�τεία �πί τ�ς λευκης Μα7είας 11

bάν Στηβεναον Α�οδειξ�tς επιβt',!!σεως, ,ι

Το φαινομενον του &ανατου 11

35

15

25 15 30

75 25 30

15

3(' . .;

'35

40

80 �ο 20 10

Π Ε Ρ Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

(συνέχεια)

ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ

MYITIKIΣMOI ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΙ σελ.π •. Τεγιcχρ ντέ Σαρντέν Ε δράση, μέσο έπικοινωνίcι.ς

μέ τό Θεό �ΟΝτάγκ Χάμμερσελντ Σκέψεις 31

, Γ , Ζυλι εν 1tρακΜΥΣΤIΚΙΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Τζαλαλουντίν ΡούμιοJϊλλιαμ Μπ. Γέητς

'Όλγας Βότση

Αίμιλίας "Ιβου

, , , 1 , )Το μυστικο στρατι ,ποιημα ,, ,, , ( , )Το κρυφο ροδο ποιημα

Βυ&έ μυστικi της καρδιαςμου(ποίημα)

Ρcχϊνερ Μαρία Ρίλκε

ΜΥΗΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ Ι: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

3132.

33

3J

Γ. Θ. Βαφόπουλου Ό κα&εδρικός ναός του κόβεντρυ 37

ΜΥΗΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΙΙ: ΠΟΙΗΣΗ-ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΝΤΑΝΤΕ

Ρ. ·Σαμάρι ν, ' , Νταντε Αλιγκερι

Ό Δάντης, ο' μεγάλος ποιητής- , ,

της Ι ταλι ας � Ι Ι , , Αποσπασματα απο τη

, ,, "Θεια Κωμωδ ια''

ΜΥΗΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΙΙΙ: ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

1 ,

Αγλ. ΖαννουΧ. Κρ. 'Άντερσεν

Ό Κρίσνα (εμμετρος μύ&ος�\τ , / Ι tl μικρη σειρηνα\παραμυ&ι

ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΘΑΝΑΣΙΑ

Πλάτωνα Α�. Σοπεν�άουερΧαλ-.ιτορ Λαξνεςrι;,ών Ντόν

'Αντρέn- Μn-ντένιn-

Τό τραγούδιΣκέφει ς

των κυκνων

, Ι 7 , ΠεQηφctνος μην εισαι Χαροντα

Ε Κ Ο Ν Ε Σ

(ποίημα)

Ή nροσκύνηση των Μάγων Ρ. Κίπλινγκ

41

44

45

46

5051

51

σελ.

421

b

.ο

. � ο