Slide 1 Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣΦΑΣΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΟΧΗ..

Κες και Κοι, αγαπητοί συνάδελφοι,Αν και έχω βρεθεί πολλές φορές ενώπιον ακροατηρίου,εν τούτοις σήμερα,νιώθω ιδιαίτερη αμηχανία ευρισκόμενος ενώπιόν σας.Αυτό γιατί κλήθηκα ύστερα από πολύ καιρό,συμμετέχοντας σε αυτή την εκδήλωση να ανέβω στο βήμα και να αποτυπώσω κατά το δυνατόν, την φάση μετάβασης που βιώνουμε στο ακτινοθεραπευτικό τμήμα του Νοσ. Αγ.Σάββας ,ενός δημόσιου νοσοκομείου που χρόνια τώρα δίνει έμφαση στον τομέα της ακτινοθεραπείας.Μια φάση μετάβασης από το «παλαιό» στο «νέο»,με ότι αυτό συνεπάγεται για όλους τους εμπλεκομένους με την ακτινοθεραπεία(γιατρούς,φυσικούς,τεχνολόγους,ασθενείς).Slide 2Αγαπητοί συν΄αδελφοι,ζώντας σε ένα έντονα μεταβαλλόμενο περιβάλλον,γίνεται από όλους μας αντιληπτό,πως και το επαγγελματικό μας προφίλ συνεχώς μετασχηματίζεται.Η ολοένα μεγαλύτερη συνύπαρξη και εφαρμογή της νέας τεχνολογίας στο χώρο της Υγείας,πιστοποιεί του λόγου το αληθές.Η ΑΚΤΘ για παράδειγμα,χρήζει μηχανημάτωνυψηλής τεχνολογίας και κόστους,απαιτεί στενή συνεργασία ακτινοθεραπευτών ογκολόγων,ακτινοφυσικών,εκπαιδευμένο νοσηλευτικό προσωπικό,ειδικευμένους τεχνολόγους ακτινοθεραπείας.Slide 3Η ΑΚΤΘ,αποτελεί σήμερα έναν από τους βασικότερους τρόπους αντιμετώπισης των κακόηθων νεοπλασιών.βασίζεται στις γνώσεις της ογκολογιας,στις αρχές της ακτινοβιολογίας και της ακτινοφυσικής/ακτινοπροστασίας.Βασικός σκοπός της ακτινοπροστασίας κατά την εκτέλεση της ΑΚΤΘ είναι η προφύλαξη των γύρω υγιών ιστών από την ακτινοβολία.Όλα αυτά λοιπόν που είναι σε όλους σας γνωστά ,δεν αρχίζουν σήμερα ,έτσι ξαφνικά να εφαρμόζονται slide 4.Δεν ήρθαν τα νέα μηχανήματα,ως πανάκεια στην ΑΚΤΘ.Δεν θα λύσουν ως δια μαγείαςόλα τα προβλήματα των εμπλεκομένων με την ΑΚΤΘ,ούτε θα σωθούν ξαφνικά όλοι οι ασθενείς.slide 5 .ΑΚΤΘ,γινόταν όλα αυτά τα χρόνια, με επιτυχία και σημαντικά αποτελέσματα,χάρη στον ιδιαίτερο ζήλο και τις γνώσεις γιατρών,ακτινοφυσικών και τεχνολόγων ακτινοθεραπείας,που προσπαθούσαν για το καλύτερο, παρά τις αντιξοότητες που αντιμετώπιζαν καθημερινά.Καθώς επίσης και στο γεγονός πως λειτουργούσαν ως ομάδα.Στοιχείο απαραίτητο για την επίτευξη του βέλτιστου δυνατού αποτελέσματος που δεν είναι άλλο από την βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης στον ασθενή ακτινοθεραπείας.slide 6 Δυσκολίες που παρουσιάζονταν τόσο κατά τον σχεδιασμό των πεδίων θεραπείας των ασθενών στο simulator,στον σχεδιασμό των πλάνων θεραπείας,καθώς και στην εφαρμογή της θεραπείας από τους τεχνολόγους στο μηχάνημα θεραπείας λόγω λειτουργικών περιορισμών που αυτά επέβαλαν..Βλέπουμε λοιπόν εδώ τον ενεργό ρόλο του ΤΑ,στα διάφορα στάδια σχεδιασμού και εφαρμογής της ακτινοθεραπείας..(ανάλυση slide 6).slide 7Όλα τα προηγούμενα χρόνια,με τα συστήματα ακινητοποίησης των ασθενών(μάσκες,υποπόδια,υποπτέρνια,ελαστικούς ιμάντες,belly board)(και εδώ,βλέποντας αυτό το slide,να πούμε πόσο σημαντικό ρόλο έχει ο ΤΑ στη σωστή ακινητοποίηση του ασθενούς,αφενός εφαρμόζοντας σωστά την ακινητοποίηση,αλλά και έχοντας λόγο στην συνεργασία του με το γιατρό,κατά πόσον το συγκεκριμένο σύστημα ακινητοποίησης μπορεί να χρησιμοποιηθείή όχι στο μηχάνημα ακτινοθεραπείας πχ κεκλιμένο,αρμ ρεστ μη δυνατότητα περιστροφής gantry.)..,Tην ως κάποιο βαθμό αναβάθμιση στο planning room,slide 8 στο simulator,σε κάποιους γραμμικούς επιταχυντές,τις έστω και καθυστερημένες αλλαγές στις πηγές των μονάδων Co60 ,τις εντοπιστικές ακτινογραφίες,slide9,slide 10δινόταν ο αγώνας όλων των εμπλεκομένων με την ΑΚΤΘ κρίκων της αλυσσίδας,για ένα κατά το δυνατόν καλύτερο αποτέλεσμα..slide 11 (ανάλυση του slide9)(και αναφορά σε σημασία ρόλου του ΤΑ,ως τα μάτια και τα αυτιά του γιατρου,λόγω της καθημερινής του επαφής με τον ασθενή,της εμπειρίας του και των γνώσεων του,στην αποφυγή δυσάρεστων για τον ασθενή καταστάσεων,ερύθημα,δυσκαταποσία,ζάλη,αδυναμία,κόπωσηκλπ..αιματολογικές εξετάσεις..Αλλά και στην κάρτα θεραπείας,φίλτρο,ημερήσια δόση,χρόνος θεραπείας.Σε ένα δημόσιο νοσοκομείο,με ελλειπή χρηματοδότηση και ελλείψεις προσωπικού,ο αγώνας για βελτίωση σε όλα τα επίπεδα ήταν διαρκής και άνισος..Άνισος σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα που υπερτερούσε σε επενδύσεις ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού,στην συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού του σε νέες μεθόδους ΑΚΤΘ,και στην νέα τεχνολογία..Σε όλη αυτή την διαρκή προσπάθεια για βελτίωση,έστω και με αργους ρυθμούς λόγω των προαναφερθησών δυσκολιών,είναι σημαντικό να αναφέρουμε(για να τονιστεί ιδιαίτερα η σημασία προστασίας των υγιών ιστών που όλοι ξέρουμε πόσο σημαντική είναι),slide 12 η δημιουργία του τμήματος κατασκευής Lead blocks,στο νοσοκομείο μας το μακρινό εκείνο 1997-1998 .Στον ιδιωτικό

τομέα υπήρχε κάτι αντίστοιχο ,για δε τον δημόσιο τομέα.ήταν από τις πρώτες προσπάθειες..Το τμήμα αυτό εξοπλίστηκε και προσέφερε τα μέγιστα μέχρι σήμερα στην ακτινοπροστασία των ασθενών,όχι μόνον με τα εξατομικευμένα Lead blocks φωτονίων αλλά και με inserts e .Tα μεν εξατομικευμένα Lead blocks φωτονίων προσέφεραν πέρα από την ακτινοπροστασία των υγιών ιστων,στο να δοθεί η δυνατότητα διαμόρφωσης ασύμμετρων πεδίωνθεραπείας κάτι που δεν μπορούσαν πολλά μηχανήματα να κάνουν..Σημαντικό τους πλεονέκτημα,η δυνατότητα να ακολουθούν το άνοιγμα της δέσμης..να έχουν κλίση όμοια με της δέσμης θεραπείας..όπως επίσης και καμπύλη μορφή που μπορούσαν να πάρουν.Είχαν επίσης να ανταγωνιστούν,και το κατάφεραν με επιτυχία πιστεύω μέχρι τώρα,slide 13 το multi leaf collimator,που άρχισε ύστερα από λίγο να κυκλοφορεί εντονότερα στη χώρα μας..το οποίο βέβαια,ήταν λόγω του υψηλού του κόστους απαγορευτικό για τα δημόσια νοσοκομεία,και για το οποίο να αναφέρουμε ότι στα πρώτα του βήματα χρειαζόταν ιδιαίτερη προσοχή στην σύνδεση του συστήματος σχεδιασμού με τον γραμμικό επιταχυντή,ζητούσε πιο εκτεταμένο ποιοτικό έλεγχο,δεν μπορεί να επιτύχει την καμπυλότητα των lead blocks και να ακολουθήσει την κλίση της δέσμης κλπ..Τα δε inserts e,ήταν blocks που τοποθετούνταν πάνω στον κώνο θεραπείας,συνεισέφεραν στην ακτινοπροστασία και μείωναν τον χρόνο τοποθέτησης για θεραπεία του ασθενούς.. ..και ΤΩΡΑ τι;Τι γίνεται σήμερα;slide 14Στο σήμερα λοιπόν..σαν να διαβαίνουμε μια γέφυρα νιώθουμε,που μας οδηγεί σε ένα άλλο πιο φωτεινό ,ευκολότερο από πολλές πλευρές περιβάλλον..Τι εννοώ..Ευτυχίσαμε εμείς,εκεί στον Αγ.Σάββα,να βλέπουμε ύστερα από πολλά χρόνια,να συντελείται μια πραγματική κοσμογονία!slide 15 Δύο νέοι γραμμικοί επιταχυντές και ένα CT SIM.Ολα μαζί!..Οποία τύχη,οποία ευθύνη και βάσανος..Δεν είμαι ειδικός.slide 16 Δεν κατέχω με λεπτομέρειες τις πάμπολλες δυνατότητες των σύγχρονων αυτών μηχανημάτων.Όπως και οι περισσότεροι στον χώρο μου άλλωστε..συνέπεια της αδυναμίας της Πολιτείας,όπως έχει αναφερθεί παραπάνω,να εμπλουτίζει σταδιακά όλα αυτά τα χρόνια τα δημόσια Νοσοκομεία με σύγχρονα μηχανήματα και να μας παρέχει την δυνατότητα της διαρκούς εκπαίδευσης.Καλούμαστε λοιπόν τώρα ,όλοι,γιατροί ,φυσικοί,τεχνολόγοι,να εκπαιδευτούμε σε σύντομο σχετικά διάστημα στην καινούρια τεχνολογία.Να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητες που αυτή μας παρέχει προς όφελος του ασθενούς και διευκόλυνσης της δικής μας δουλειάς.πράγμα εύκολο; Κάθε άλλο..η τεχνολογία έχει κάνει άλματα και στα δικά μας ασυνήθιστα να την παρακολουθούν τόσα χρόνια μάτια φαντάζει βουνό..Πάρχει μήπως κάποι κίνητρο που θα μας κάνει να σκύψουμε με περισσό ενδιαφέρον στο «καινούργιο»;Κίνητρο χρηματικό,μια ηθική ανταμοιβή;..όσο κι αν έψαξα δεν βρήκα κάτι..αποτέλεσμα του πως είναι δομημένο το σύστημα..ένα σύστημα που τρώει τα παιδιά του..που μας οδηγεί σε εξίσωση προς τα κάτω…Τίποτα; Εντελώς τίποτα;; slide 17 Α!να ,εκεί στο βάθος της ψυχής μας τρεμοπαίζει ακόμη μια μικρή φλόγα…ΦΙΛΟΤΙΜΟ λέγεται και μας έχει κρατήσει όλα αυτά τα χρόνια να παλεύουμε σε αυτόν τον ιδιαίτερο χώρο της ΑΚΤΘ,δίνοντας κάθε ικμάδα από τα νιάτα μας,τις γνώσεις μας,την ευαισθησία μας για τον συνάνθρωπό μας…Όπως τότε το 2006 που απεργήσαμε,χάσαμε το μεροκάματό μας,αλλά μείναμε όλοι στις θέσεις μας για να μην χαθεί ημέρα θεραπείας για τον ασθενή! Slideb18 Άν αναγνωρίστηκε αυτό από κάποιον ρωτάτε;..σας αφήνω να μαντέψετε..Δεν πειράζει..αρκεί το βλέμμα αγάπης των ασθενών!!..Αυτό λοιπόν το φιλότιμο θα μας κάνει πάλι να ριχτούμε σιγα σιγά στην μάχη εκμάθησης της νέας τεχνολογίας.Με αργό βηματισμό είναι αλήθεια στην αρχή,για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε όλοι μας ,τεχνολόγοι αλλά και γιατροι και φυσικοί,όλη την γκάμα,όλο το εύρος των δυνατοτήτων που μας παρέχουν τα σύγχρονα αυτά μηχανήματα slide19.Να μπούμε στη φιλοσοφία τους..όχι στη φιλοσοφία της ΑΚΤΘ,αυτή δεν αλλάζει,αλλά στην φιλοσοφία λειτουργίας των μηχανημάτων ώστε να υπηρετηθεί καλύτερα η ΑΚΤΘ και εν τέλει ο ασθενής!..slide 20Είναι αλήθεια πως έχοντας αρχίσει να δουλεύουμε τον πρώτο από τους γραμμικούς επιταχυντές,βλέπουμε πως η δουλειά μας μπορεί να γίνει πιο ξεκούραστη,πιο υπεύθυνη,με μεγαλύτερη ακρίβεια,να είμαστε πιο σίγουροι γι αυτό που κάνουμε,να βοηθήσουμε πιο ουσιαστικά τον ασθενή..slide 21 O γραμμικός αυτός επιταχυντής,έχει σύστημα multi leaf collimator 60 φύλλων,τα οποία μπορούν να κινηθούν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο,κατά τέτοιο τρόπο,ώστε να σχηματίζουνακόμη και τοπιο πολύπλοκο σχήμα.slide 22Διαθέτει επίσης portal imaging που αντικαθιστάκατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις παλιές εντοπιστικές α/ες.Μπορούν τώρα ευκολότερα σε σχέση με το παρελθόν ,να γίνουν περισσότερα πεδία θεραπείας ώστε να έχουμε καλύτερη κατανομή της δόσης slide 23.Δεν χρειάζεται τώρα να μπαινοβγαίνει συνεχώς ο τεχνολόγος σε κάθε πεδίο θεραπείας ,να αλλάζει trays με blocks,να σηκώνει βάρη,.το υλικό του κρεββατιου του γραμμικου είναι τέτοιο που επιτρέπει να γίνεται θεραπεία και υπο συγκεκριμένες γωνίες που στο παρελθόν ήταν αδύνατον..δίνοντας επιπλέον λύσεις στο γιατρό και τον φυσικό,κάνοντας ευκολότερη την δουλειά μας,αλλά και καλύτερη ποιότητα ΑΚΤΘ στον ασθενή..Δεν χρειάζονται τώρα οι χρονοβόρες εντοπιστικές α/ες..αντί αυτών υπάρχει η δυνατότητα λήψης εικόνας

με τον image viewer,γρήγορα,με δυνατότητα για άμμεση διόρθωση ή και για off line επιλογή..slide24Οι τεχνολογικές εξελίξεις στην ΑΚΤΘ είναι ραγδαίες.Με την εξέλιξη των απεικονιστικών μεθόδων για τον ακριβέστερο προσδιορισμό του όγκου στόχου(CT,MRI,US,PET) την ανάπτυξη μεθόδων σύντηξης εικόνων,η ευρεία κλινική χρήση συστημάτων 3D σχεδιασμού και εν τέλει την εγκατάσταση ακτινοθεραπευτικών μονάδων μεγάλης ακρίβειας,όπως αυτές που αποκτήσαμε στο Νοσοκομείο μας,η ποιότητα θεραπείας αυξάνει κατακόρυφα και το όφελος για τον ασθενή είναι μεγάλο..slides 25,26.Ακολουθείται λοιπόν μια συγκεκριμένη διαδικασια από την στιγμή που ο ασθενής μετά τον απεικονιστικό έλεγχο,τη λήψη ιστορικού κλπ,από τον γιατρό,ξεκινά το ¨ταξίδι¨του στο τμήμα ΑΚΤΘ.Στο planning room slide 27 γίνεται ο σχεδιασμός της θεραπείας,ο προσδιορισμός όλων των ακτινοευαίσθητων ανατομικώνδομών που χρήζουν προστασίας,ο καθορισμός της δόσης ακτινοβόλησης και ο αριθμός των συνεδριών.ο προσδιορισμός επίσης της βέλτιστης γεωμετρίας και κατανομής της δόσης slide 28.Στο πλάνο θεραπείας για την ώρα,εκτός των άλλων αναγράφονται και οι μετακινήσεις που πρέπει να γίνουν στο κρεββάτι θεραπείας του γραμικού επιταχυντή από τον Τεχνολόγο,για να βρεθεί το ισόκεντρο γύρω από το οποίο θα αναπτυχθούν τα πεδία ακτινοβόλησης του ασθενούς.Στον εξομοιωτή θεραπείας,όπου θα τοποθετηθούν τα laser θέσης(tatoo) slide 29,με καθοδήγηση CT θα γίνει η εντόπιση του όγκου και ο καθορισμός του στόχου θεραπείας.Tέλος,slide 30 στο μηχάνημα θεραπείας,όπου τοποθετείται με ακρίβεια στην ίδια θέση που τοποθετήθηκε καιστον εξομοιωτή,στα laser θέσης αρχικά,και εν συνεχεία σύμφωνα με το πλάνο θεραπείας ακολουθούνται οι μετακινήσεις του κρεββατιού του γραμμικού επιταχυντή,ώστε να βρεθεί το ισόκεντρο της θεραπείας Στην συνέχεια την πρώτη και δεύτερη ημέρα γίνονται portals για να ελεγχθεί από τον γιατρό η σωστή θέση του ασθενούς και των προς ακτινοβόληση πεδίωνΥπάρχει η δυνατότητα της άμμεσης διόρθωσηςκαι η εν συνεχεία εφαρμογή της θεραπείας.

Αυτό που παρατηρούμε επίσης είναι πως αν καθοριστεί η διαδικασία λήψης των portals, αν οι ασθενείς έρχονται στο μηχάνημα με έτοιμα τα laser ισοκέντρου,αν ξεπεραστούν οι «παιδικές» ασθένειες του μηχανήματος,θα υπάρχει η δυνατότητα να γίνεται ικανός αριθμός περιστατικών καθημερινά με την απαιτούμενη ακρίβεια και ασφάλεια..Για όλα όμως υπάρχει ένα όριο.Μια κρίσιμη γραμμή που αν ξεπεραστεί στο όνομα της ποσοτικοποίησης,ενέχονται κίνδυνοι.Ο απλούστερος είναι οι συχνές βλάβες των μηχανήματων ,που θα οδηγούν σε έστω και προσωρινή διακοπή των θεραπειων των ασθενών με συνέπεια να πάει περίπατο όλος αυτός ο αγώνας των εμπλεκομένων, για καλύτερη ποιότητα θεραπείας των ασθενών.slide 31Χρειάζεται λοιπόν η νέα τεχνολογία.Χρειάζεται να προσπαθήσουμε όλοι οι κρίκοι της αλυσσίδας της ΑΚΤΘ να προσαρμοστούμε στα σύγχρονα δεδομένα,γιατί μετά την παρέλευση ενός όχι μεγάλου χρονικού διαστήματος,και παρά τις μέχρι τότε μικρές ή μεγάλες αντιξοότητες,τις γκρίνιες,την μιζέρια του μικρόκοσμού μας,τα προσωπικά μας προβλήματα,και την γενικότερη όχι ιδανικη πολιτικοκοινωνική κατάσταση,θα κάνουμε με μεγαλύτερη ευκολία ,αλλά και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, slide 32 αυτό για το οποίο έχουμε ορκιστεί παίρνοντας το πτυχίο μας. Να βοηθάμε με κάθε δυνατό τρόπο στην αποκατάσταση της υγείας του πάσχοντος συνανθρώπου μας!! Σας ευχαριστώ…