7/21/2019 Αροτρο και μυθος

http://slidepdf.com/reader/full/-5695d0e71a28ab9b02945f06 1/3

Αροτρο και μυθος

Η παράδοση αναφέρει πως το ανακάλυψε ο Τριπτόλεμος, ένας ελευσίνιος ήρωας στα χρόνια της μυθολοίας!

" Τριπτόλεμος #οήθησε της θεά της εωρίας $ήμητρα να #ρει την κόρη της την %ερσεφόνη και η θεά σε

αντάλλαμα τον δίδα&ε να καλλιερεί το σιτάρι! Απ' αυτή λοιπόν την ανάκη κινήθηκε ο Τριπτόλεμος ια να

επινοήσει ια φτιά&ει το άροτρο ή το αλέτρι! (την ιστορία όμως είναι νωστό ως Ησιόδειο )ροτρο και

το*το οφείλεται, ότι πρ+τος ο Ησίοδος το περιέραψε με λεπτομέρεια και πρ+τος αυτός μας πληροφόρησε

από πόσα κομμάτια αποτελείται!

 Το άροτρο του Ησιόδου, με ελάχιστες και μικρές παραλλαές, σχεδόν διατηρήθηκε το ίδιο, ως τις μέρες

μας! ίναι &*λινο εωρικό εραλείο και αποτελείται από πολλά κομμάτια! -ε #άση την ονοματολοία που

χρησιμοποιο*σαν στην περιοχή μας, θα προσπαθήσω να το περιράψω! $εν είναι καθόλου ε*κολο εχείρημα!

 Τα πολλά μέρη και τα ε&αρτήματα που το συνθέτουν, κατά κάποιο τρόπο, το καθιστο*ν δ*σκολο στην

παρουσίασή του με μόνο όρανο το ραπτό λόο!

 Το σπουδαιότερο κομμάτι που αποτελεί και τη #άση του αρότρου, είναι το κουντο*ρι ή αλετροπόδα, δηλαδή

το ποδάρι του αλετριο*! "ι αρχαίοι, από τα ομηρικά ακόμη χρόνια, το ονόμα.αν/ 0λυμα! (τα χρόνια της

%αλαιάς $ιαθήκης και συκεκριμένα στο #ι#λίο των κριτ+ν, το κουντο*ρι το ονόμα.αν/ Αροτράποδα,

δηλαδή αλετροπόδι! (το κουντο*ρι επάνω στηρί.εται και οικοδομείται όλο το υπόλοιπο αλέτρι, ι' αυτό και

οι αλετράδες, προκειμένου να κάμουν ερό και στέρεο αλέτρι, φρόντι.αν το κουντο*ρι να είναι από σκληρό

και ανθεκτικό &*λο, με προτίμηση το πουρνάρι ή το δέντρο 1δρυς2! (την οπίσθια θέση του κουντουριο* και

σε σχήμα σχεδόν ορθής ωνίας, εκτεινόταν η αλετροουρά! μείς λίο παραφθαρμένα τη λέαμε και τη λέμε

αλετρονουρά! (' άλλες περιοχές την ονομά.ουν λα#ή ή χειρολα#ή! "ι αρχαίοι την αποκαλο*σαν/ χέτλη! Το

ε&άρτημα αυτό του αλετριο*, άλλοτε είναι μονοκόμματο και άλλοτε τις περισσότερες φορές, ματιστό! 3ταν

είναι μονοκόμματο είναι πιο ερό και πιο ανθεκτικό στις πιέσεις που υφίσταται από το χέρι του .ευολάτι,

στις περιπτ+σεις που αντιμετωπί.ει δυσκολίες κατά την άροση 4 ρί.ες, πέτρες κλπ! Α&ί.ει στο σημείο αυτό

να πο*με, πως τα χέρια των εωρ+ν, κατά την περίοδο της σποράς και των ορωμάτων, ρό.ιασαν σε

τέτοιο σημείο από την αλετροουρά, +στε, όπως έλεαν, να ίνονται σαν τα ποδάρια της χελ+νας! (κληρή

και επίπονη ερασία ή άροση και απαιτεί ερά μπράτσα και πολλή δε&ιοτεχνία ια να μπαίνει το αλέτρι μέσα

στη η ομοιόμορφα και στο κατάλληλο #άθος! -ας έφαε η αλετρονουρά, έλεαν και αναστένα.αν από

καρδιάς, διότι πραματικά ή άροση με το &υλάλετρο, είναι #αριά και ε&ουθενωτική ερασία! -ετά το

κουντο*ρι, δε*τερο σε σημασία και σπουδαιότητα ε&άρτημα, έρχεται το (τα#άρι, ο ιστο#οε*ς ή ρυμός των

αρχαίων! Το (τα#άρι είναι πιο μεάλο σε μήκος από το 5ουντο*ρι και &εκινάει από την ωνία της

αλετροουράς και φτάνει ως το .υό! -ε αυτό το ε&άρτημα σ*ρεται η #άση του αλετριο*, που μπαίνει μέσα

στη η και ίνεται το άνοιμα της αυλακιάς! -πορεί και αυτό να είναι μονοκόμματο ή ματιστό! Το πρ+το,

όπως είναι ευνόητο, προτιμάται! 5ατασκευά.εται από αλαφρό, αλλά ανθεκτικό &*λο, ια να μην αυ&άνεται

πολ* το #άρος του αλετριο* και κουρά.ονται επί πλέον τα .+α 1τα #όδια στην προκειμένη περίπτωση2! "

πλάτανος είναι το δέντρο, που συνήθως προτιμο*σαν οι αλετράδες ια να φτιάχνουν τα στα#άρια!

 Το 6νί ή η *ννις των αρχαίων, είναι το σιδερένιο ε&άρτημα που προσαρμό.εται στην άκρη του κουντουριο*,

την αντίθετη της αλετροουράς, και χ+νεται μέσα στη η ια τη διάνοι&η ή σωστότερα το σπάσιμο του

εδάφους! " 5+στας ο 5αται+ρος και ο Ηλίας ο (ο*λιας στο -πράλο ήταν θαυμάσιοι και μοναδικοί στην

κατασκευή ή επισκευή των υνι+ν! Τους ατσαλ+νανε τη μ*τη και προς τα φτερά με τέτοιο τρόπο, +στε αυτά

άντεχαν ια δ*ο και τρία χρόνια, +σπου να φθαρο*ν από τη συνεχή τρι#ή τους με το έδαφος!

7/21/2019 Αροτρο και μυθος

http://slidepdf.com/reader/full/-5695d0e71a28ab9b02945f06 2/3

7/21/2019 Αροτρο και μυθος

http://slidepdf.com/reader/full/-5695d0e71a28ab9b02945f06 3/3

περιοχές της %ατρίδος μας, τόσο τα .+α, όσο κι εμείς οι άνθρωποι απαλλαχτήκαμε από μία τόσο επίπονη

και ε&ουθενωτική ερασία!

"ι αρχαίο χρησιμοποιο*σαν το ρήμα .υομαχ+ στις περιπτ+σεις, που ήθελαν να υποδηλ+σουν αντιμετ+πιση

δυσχερ+ν καταστάσεων και προ#λημάτων με α#έ#αιη κατάλη&η! (χεδόν με την ίδια έννοια χρησιμοποιο*με

κι εμείς στην περιοχή μας το ρήμα .υοπαλε*ω, που είναι ταυτόσημο με το .υομαχ+! <έμε =.υοπαλε*ω>

και εννοο*με ότι μπήκαμε ια καλά στο χορό των δ*σκολων προ#λημάτων που αντιμετωπί.ουμε ή στην

εκτέλεση #αριάς και πάρα πολ* κουραστικής ερασίας! Ακόμα, όταν πρόκειται να αναλά#ουμε οικοενειακές

ευθ*νες, λέμε/ -παίνω στο .υό ή μπήκα στο .υό κι αυτό λίο 4 πολ* σημαίνει, πως πάει μας έφυε

ανεπιστρεπτί η αμέριμνη .ωή της νιότης! ?)λλωστε και οι παντρεμένοι επίσημα, όπως όλοι νωρί.ουμε,

λέονται/ σ*.υοι, που σημαίνει, ότι και οι δ*ο συνε.ε*χθησαν, ήτοι μπήκαν στο .υό της οικοενειακής

ευθ*νης ια να συ.ήσουν και να αντιμετωπίσουν την παλιο.ωή! Το &έρω, μερικοί το =συνε.ε*χθησαν> , ια

να το καταστήσουν πιο κομψό ή πιο απαλό, το ερμηνε*ουν με την έννοια ότι εν+θηκαν ια να αποτελέσουν

συ.υία, δηλαδή να ίνουν ταίρι ή .ευάρι! 0χω την εντ*πωση πως όποια ερμηνεία κι αν του δ+σει κανείς,

στο τέλος στην ίδια κατάλη&η φθάνει, δηλαδή οι παντρεμένοι, κακά τα ψέματα, και ως .ευάρι μπαίνουν στο

.υό και στις σκοτο*ρες!@ Αυτή λίο ως πολ*, είναι η άποψη που έχουμε εμείς στη ο*ρνα ια το άμο, ιδίως

μάλιστα, όταν συνοδε*εται από δυσκολίες, αντι&οότητες και απρόσμενες καταστάσεις!

:ε+ριος %! Τσίτσας