11

Πόλεμος και ειρήνηΠόλεμος και ειρήνη

Δ.Ε 8: Το όραμα της ειρήνης και η Δ.Ε 8: Το όραμα της ειρήνης και η πραγματικότηταπραγματικότητα

Ένα παράδειγμα - προσέγγιση των Ένα παράδειγμα - προσέγγιση των μαθητών / τριών του Γ2 6μαθητών / τριών του Γ2 6ουου Ε.Λ Πειραιά Ε.Λ Πειραιά και του θεολόγου Καπετανάκη Γ.και του θεολόγου Καπετανάκη Γ.

Σχολική χρονιά 2007-2008Σχολική χρονιά 2007-2008

22

Κι έγινε πόλεμος στον ουρανό. Ο Μιχαήλ και οι άγγελοί του βγήκαν Κι έγινε πόλεμος στον ουρανό. Ο Μιχαήλ και οι άγγελοί του βγήκαν να πολεμήσουν το δράκο. Και πολέμησε ο δράκος και οι άγγελοί του, να πολεμήσουν το δράκο. Και πολέμησε ο δράκος και οι άγγελοί του, αλλά δεν μπόρεσαν να νικήσουν κι ούτε πια υπήρχε θέση γι' αυτούς αλλά δεν μπόρεσαν να νικήσουν κι ούτε πια υπήρχε θέση γι' αυτούς

στον ουρανό.στον ουρανό.(Αποκ. 12,7)(Αποκ. 12,7)

Ο πόλεμος είναι σαν θύελλα που επιφέρει:Ο πόλεμος είναι σαν θύελλα που επιφέρει: ΑποσύνθεσηΑποσύνθεση ΑνασφάλειαΑνασφάλεια ΤρόμοΤρόμο ΕξαγρίωσηΕξαγρίωση ΚαταστροφήΚαταστροφή Σύγκρουση ανθρώπωνΣύγκρουση ανθρώπων Ψυχικό σωματικό βιασμόΨυχικό σωματικό βιασμό Απώλεια αγαπημένωνΑπώλεια αγαπημένων ΠροσφυγιάΠροσφυγιά ΟδύνηΟδύνη

33

Επειδή χειρ υψώθη κατά του θρόνου του Κυρίου, θέλει Επειδή χειρ υψώθη κατά του θρόνου του Κυρίου, θέλει είσθαι πόλεμος του Κυρίου προς τον Αμαλήκ από γενεάς είσθαι πόλεμος του Κυρίου προς τον Αμαλήκ από γενεάς

εις γενεάν.εις γενεάν.((Έξοδ. 17,16)Έξοδ. 17,16)Ως πότε θα είναι

παντοδύναμο το χρήμα,η αγχόνη των ψυχών

το αγκίστρι του θανάτουτο δόλωμα της αμαρτίας;

Ως πότε θα κυβερνάο πλούτος,

η αιτία των πολέμων, για το οποίο

κατασκευάζονταιόπλα

και ακονίζονται ξίφη;

Πόλεμος ξεσπά όταν

μεταξύ δυο πλευρώνείναι αδύνατη η διευθέτησημέσω διαλόγου

και αμοιβαιότητας

Οικονομικά οφέλη

πίσω από συρράξεις και πολέμους

για τις κατασκευάστριες

εταιρείες

Πόλεμοςξεσπά όταν

η ισχυρή πλευράέχει αποφασίσει

να επιβάλει τα συμφέροντά της

44

Ήτο δε πόλεμος δυνατός εναντίον των Φιλισταίων κατά πάσας τας Ήτο δε πόλεμος δυνατός εναντίον των Φιλισταίων κατά πάσας τας ημέρας του Σαούλ· και οπότε έβλεπεν ο Σαούλ άνδρα τινά δυνατόν ή ημέρας του Σαούλ· και οπότε έβλεπεν ο Σαούλ άνδρα τινά δυνατόν ή άνδρείον, παρελάμβανεν αυτόν πλησίον εαυτού. (Σαμουήλ Α΄14,52)άνδρείον, παρελάμβανεν αυτόν πλησίον εαυτού. (Σαμουήλ Α΄14,52)

Ειρήνη δε σημαίνει να μην Ειρήνη δε σημαίνει να μην υπάρχει αντίσταση στην υπάρχει αντίσταση στην αδικίααδικία

Η ειρήνη οφείλει να Η ειρήνη οφείλει να ταυτίζεται με το σεβασμό ταυτίζεται με το σεβασμό και την ισότιμη συνύπαρξη και την ισότιμη συνύπαρξη

Η ειρήνη δεν εξισώνει το Η ειρήνη δεν εξισώνει το θύμα και το θύτηθύμα και το θύτη

Στο όνομα της ειρήνης δεν Στο όνομα της ειρήνης δεν πρέπει να ταυτίζεται ο πρέπει να ταυτίζεται ο ιμπεριαλιστικός και ο ιμπεριαλιστικός και ο αμυντικός πόλεμοςαμυντικός πόλεμος

55

Και ο πόλεμος ανάμεσα στην οικογένεια του Σαούλ και την Και ο πόλεμος ανάμεσα στην οικογένεια του Σαούλ και την οικογένεια του Δαβίδ διάρκεσε πολύ. Και ο μεν Δαβίδ προχωρούσε οικογένεια του Δαβίδ διάρκεσε πολύ. Και ο μεν Δαβίδ προχωρούσε

ενδυναμούμενος· ο οίκος, όμως, του Σαούλ προχωρούσε ενδυναμούμενος· ο οίκος, όμως, του Σαούλ προχωρούσε εξασθενούμενος.(Σαμουήλ Β' 3,1)εξασθενούμενος.(Σαμουήλ Β' 3,1)

Τότε τα ξίφη τους θα τα Τότε τα ξίφη τους θα τα σφυρηλατήσουν σε άροτρα και σφυρηλατήσουν σε άροτρα και τις λόγχες τους σε δρεπάνια. τις λόγχες τους σε δρεπάνια. Ξίφος δε θα σηκώνει το ένα Ξίφος δε θα σηκώνει το ένα έθνος ενάντια στο άλλο και πια έθνος ενάντια στο άλλο και πια δε θα μαθαίνουν να πολεμούν. δε θα μαθαίνουν να πολεμούν. (Ησ. 2,4)(Ησ. 2,4)

Μακάριοι όσοι φέρνουν την Μακάριοι όσοι φέρνουν την ειρήνη στους ανθρώπους, γιατί ειρήνη στους ανθρώπους, γιατί αυτοί θα ονομαστούν παιδιά αυτοί θα ονομαστούν παιδιά του Θεού (Ματθ. 5,9)του Θεού (Ματθ. 5,9)

Υπέρ της ειρήνης του Υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου ( Θεία σύμπαντος κόσμου ( Θεία Λειτουργία)Λειτουργία)

Συμμετοχή σε διεθνείς συνάξεις Συμμετοχή σε διεθνείς συνάξεις για την ειρήνηγια την ειρήνη

66

Και οικοδόμησε οχυρές πόλεις στη γη τού Ιούδα· επειδή η γη είχε Και οικοδόμησε οχυρές πόλεις στη γη τού Ιούδα· επειδή η γη είχε ησυχάσει, και δεν υπήρχε σ' αυτόν πόλεμος στα χρόνια εκείνα, για ησυχάσει, και δεν υπήρχε σ' αυτόν πόλεμος στα χρόνια εκείνα, για τον λόγο ότι ο Κύριος του είχε δώσει ανάπαυση. (Χρονικών Β' 14,6)τον λόγο ότι ο Κύριος του είχε δώσει ανάπαυση. (Χρονικών Β' 14,6)

Η εκκλησία μας πιστεύει:Η εκκλησία μας πιστεύει:o Όλοι οι άνθρωποι είναι Όλοι οι άνθρωποι είναι

αδέλφιααδέλφιαo Το μίσος είναι απαράδεκτοΤο μίσος είναι απαράδεκτοo Οι λαοί οφείλουν να Οι λαοί οφείλουν να

συνυπάρχουν χωρίς να χάνουν συνυπάρχουν χωρίς να χάνουν τη πολιτιστική και τη πολιτιστική και θρησκευτική τους ταυτότηταθρησκευτική τους ταυτότητα

o Αλλά και να σέβονται τα Αλλά και να σέβονται τα στοιχεία αυτά των άλλων στοιχεία αυτά των άλλων λαώνλαών

o Ο πόλεμος είναι λύση οδύνηςΟ πόλεμος είναι λύση οδύνηςo Ο πόλεμος για κάθε Χριστιανό Ο πόλεμος για κάθε Χριστιανό

είναι εμφύλιος πόλεμοςείναι εμφύλιος πόλεμος

77

Και αν στράτευμα παραταχθεί εναντίον μου, η καρδιά μου Και αν στράτευμα παραταχθεί εναντίον μου, η καρδιά μου δεν θα φοβηθεί· και αν πόλεμος σηκωθεί εναντίον μου, δεν θα φοβηθεί· και αν πόλεμος σηκωθεί εναντίον μου,

και τότε θα ελπίζω. (Ψαλμοί 27,3)και τότε θα ελπίζω. (Ψαλμοί 27,3)

Ακόμα και σε καιρό ειρήνης ο Ακόμα και σε καιρό ειρήνης ο άνθρωπος είναι παγιδευμένος άνθρωπος είναι παγιδευμένος σε έναν αδιάκοπο πόλεμο: σε έναν αδιάκοπο πόλεμο: μεταξύ φθοράς και ζωήςμεταξύ φθοράς και ζωής

88

Επέστρεψα, και είδα κάτω από τον ήλιο ότι, ο δρόμος δεν είναι στους Επέστρεψα, και είδα κάτω από τον ήλιο ότι, ο δρόμος δεν είναι στους ταχύποδες ούτε ο πόλεμος στους δυνατούς, αλλ' ούτε το ψωμί στους ταχύποδες ούτε ο πόλεμος στους δυνατούς, αλλ' ούτε το ψωμί στους

σοφούς, αλλ' ούτε τα πλούτη στους νοήμονες, αλλ' ούτε η χάρη σοφούς, αλλ' ούτε τα πλούτη στους νοήμονες, αλλ' ούτε η χάρη στους άξιους· δεδομένου ότι, καιρός και περίσταση συναντάει όλους στους άξιους· δεδομένου ότι, καιρός και περίσταση συναντάει όλους

αυτούς (Εκκλησ.9,11)αυτούς (Εκκλησ.9,11)

Ο Χριστός δεν φέρνει απλά Ο Χριστός δεν φέρνει απλά την ειρήνη αλλά είναι η την ειρήνη αλλά είναι η ειρήνη (Εφεσ. 2,14-15)ειρήνη (Εφεσ. 2,14-15)

Ως Θεάνθρωπος ένωσε την Ως Θεάνθρωπος ένωσε την ανθρώπινη φύση με τη θεϊκήανθρώπινη φύση με τη θεϊκή

Ως αποτέλεσμα, ο άνθρωπος Ως αποτέλεσμα, ο άνθρωπος γίνεται κοινωνός της γίνεται κοινωνός της αφθαρσίαςαφθαρσίας

99

Θάνατος ας έρθει επάνω τους· ζωντανοί ας κατέβουν στον άδη· Θάνατος ας έρθει επάνω τους· ζωντανοί ας κατέβουν στον άδη· επειδή, μεταξύ τους, στα σπίτια τους, υπάρχουν κακίες.(Ψαλμοί επειδή, μεταξύ τους, στα σπίτια τους, υπάρχουν κακίες.(Ψαλμοί

55,15)55,15)

Ο Χριστός είναι για μας η ειρήνη, αυτός που Ο Χριστός είναι για μας η ειρήνη, αυτός που συνένωσε τα δύο μέρη και γκρέμισε το συνένωσε τα δύο μέρη και γκρέμισε το

μεσότοιχο του φραγμού, δηλαδή την έχθρα, μεσότοιχο του φραγμού, δηλαδή την έχθρα, που την κατάργησε με τη σάρκα του… έτσι που την κατάργησε με τη σάρκα του… έτσι ποιό πράγμα θα μπορούσε να είναι ανώτερο ποιό πράγμα θα μπορούσε να είναι ανώτερο

από την ειρήνη για όσους έκαναν τις από την ειρήνη για όσους έκαναν τις εντολές του μελέτη της ψυχής και σπουδή εντολές του μελέτη της ψυχής και σπουδή του νου; Και αυτοί βέβαια θα επιδιώξουν του νου; Και αυτοί βέβαια θα επιδιώξουν

την ειρήνη οσαδήποτε άλλο, όπως ο Παύλος την ειρήνη οσαδήποτε άλλο, όπως ο Παύλος προτρέπει και θα γίνουν μεταξύ των προτρέπει και θα γίνουν μεταξύ των

ανθρώπων πρωτοπόροι ειρήνης και θα ανθρώπων πρωτοπόροι ειρήνης και θα καταργήσουν το ανώφελο μίσος και θα καταργήσουν το ανώφελο μίσος και θα

πάψουν να πολεμούν μάταια, γιατί πάψουν να πολεμούν μάταια, γιατί γνωρίζουν πόσο πολλύτιμο πράγμα είναι η γνωρίζουν πόσο πολλύτιμο πράγμα είναι η ειρήνη. Είναι τόσο πολύτιμο πράγμα, ώστε ειρήνη. Είναι τόσο πολύτιμο πράγμα, ώστε

χρειάστηκε να κατεβεί στη γη ο ίδιος ο χρειάστηκε να κατεβεί στη γη ο ίδιος ο Θεός, προκειμένου να την προσφέρει στους Θεός, προκειμένου να την προσφέρει στους ανθρώπους. Και ενώ ο Θεός είναι πλούσιος ανθρώπους. Και ενώ ο Θεός είναι πλούσιος και Κύριος των πάντων, δε βρήκε κανένα και Κύριος των πάντων, δε βρήκε κανένα αντάξιο τίμημά της, και γι αυτό πρόσφερε αντάξιο τίμημά της, και γι αυτό πρόσφερε

το ίδιο του το αίμα.το ίδιο του το αίμα. (Άγ. Νικόλαος Καβάσιλας, (Άγ. Νικόλαος Καβάσιλας, PG 150,676PG 150,676))

1010

Και ο θάνατος θα είναι προτιμότερος παρά η ζωή σε ολόκληρο το Και ο θάνατος θα είναι προτιμότερος παρά η ζωή σε ολόκληρο το υπόλοιπο εκείνων που εναπέμειναν από εκείνη την πονηρή γενεά, υπόλοιπο εκείνων που εναπέμειναν από εκείνη την πονηρή γενεά,

όσοι θα έμεναν σε όσοι θα έμεναν σε όλους τούς τόπους, όπου θα τους είχα εξώσει, λέει ο Κύριος των όλους τούς τόπους, όπου θα τους είχα εξώσει, λέει ο Κύριος των

δυνάμεων.(Ιερεμίας 8,3)δυνάμεων.(Ιερεμίας 8,3)

και ακόμη υπάρχουν ακαταστασίαι και εστίαι πολέμων, διότι ζητούμεν τη ειρήνη ανεξαρτήτως των προϋποθέσεων αυτής, της αγάπης, της αληθείας, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, αι οποίαι είναι τόσον απαραίτητοι δια την ειρήνην, ώστε όπου αύται υπάρχουν να υπάρχει αυτομάτως και ειρήνη πραγματική. Δια να έλθη επί γης ειρήνη, πρέπει να μάθωμεν δικαιοσύνην οι ενοικούντες επί της γης. Όμως εμείς οι άνθρωποι πολλάκις εισερχόμενοι εις ένα φαύλον κύκλον, προσπαθούμεν να επιβάλλωμεν ειρήνη, δικαιοσύνην και ελευθερίαν όχι κατά την αλήθειαν των μεγάλων και ιερών αυτών αξιών, αλλά κατά την αντίληψην υλιστικών κοσμοθεωριών, διά να κατεξουσιάσωμεν. Αλλά τούτο, αντιθέτως προς ότι επιδιώκομεν, δημιουργεί περισσότερους ανταγωνισμούς και εκδικήσεις, περισσοτέραν αδικίαν, περισσοτέραν δουλεία, περισσοτέραν δυστυχίαν εις τον κόσμον.

(Οικουμενικός Πατριάρχης Δημήτριος, 1982)

1111

Επειδή, θάνατος ανέβηκε μέσα από τις θυρίδες μας, Επειδή, θάνατος ανέβηκε μέσα από τις θυρίδες μας, μπήκε στα παλάτια μας, για να εξολοθρεύσει τα νήπια μπήκε στα παλάτια μας, για να εξολοθρεύσει τα νήπια

από τους δρόμους, τους νέους από τις πλατείες. από τους δρόμους, τους νέους από τις πλατείες. (Ιερεμίας 9,21)(Ιερεμίας 9,21)

Τώρα συλλογιστείτε για μια στιγμή το Τώρα συλλογιστείτε για μια στιγμή το νόημα της λέξης ειρήνη. Δε σας φαίνεται νόημα της λέξης ειρήνη. Δε σας φαίνεται

παράξενο που οι άγγελοι προμηνούσαν την παράξενο που οι άγγελοι προμηνούσαν την Ειρήνη, όταν λυμαίνεται αδιάκοπα τον Ειρήνη, όταν λυμαίνεται αδιάκοπα τον

κόσμο ο Πόλεμος και ο φόβος του κόσμο ο Πόλεμος και ο φόβος του Πολέμου; Δεν σας φαίνεται πως οι Πολέμου; Δεν σας φαίνεται πως οι

αγγελικές φωνές λαθεύτηκαν; Πως η αγγελικές φωνές λαθεύτηκαν; Πως η υπόσχεσή τους σήμαινε απογοήτευση και υπόσχεσή τους σήμαινε απογοήτευση και

απάτη; Σκεφτείτε τώρα με ποιο τρόπο απάτη; Σκεφτείτε τώρα με ποιο τρόπο μίλησε ο ίδιος ο Κύριός μας για την μίλησε ο ίδιος ο Κύριός μας για την

Ειρήνη. Είπε στους μαθητές του: «Ειρήνη Ειρήνη. Είπε στους μαθητές του: «Ειρήνη αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν». Ήθελε άραγε να πεί την ειρήνη υμίν». Ήθελε άραγε να πεί την ειρήνη

όπως την αντιλαμβανόμαστε; Ειρήνη του όπως την αντιλαμβανόμαστε; Ειρήνη του βασιλείου της Αγγλίας με τους γείτονές βασιλείου της Αγγλίας με τους γείτονές του, ειρήνη των βαρόνων με το Βασιλέα, του, ειρήνη των βαρόνων με το Βασιλέα,

τον οικογενειάρχη που λογαριάζει τα τον οικογενειάρχη που λογαριάζει τα ειρηνικά του κέρδη, το σκουπισμένο τζάκι, ειρηνικά του κέρδη, το σκουπισμένο τζάκι,

το καλύτερο κρασί του στο τραπέζι για το καλύτερο κρασί του στο τραπέζι για ένα φίλο, τη γυναίκα του τραγουδώντας ένα φίλο, τη γυναίκα του τραγουδώντας

στα παιδιά του; στα παιδιά του;

. . .. . .

1212

Κύριε, δες, επειδή θλίβομαι· τα εντόσθιά μου ταράζονται, η καρδιά Κύριε, δες, επειδή θλίβομαι· τα εντόσθιά μου ταράζονται, η καρδιά μου ανακατεύεται μέσα μου, επειδή αποστάτησα πάρα πολύ· απέξω, μου ανακατεύεται μέσα μου, επειδή αποστάτησα πάρα πολύ· απέξω,

ατέκνωσε η μάχαιρα· μέσα στο σπίτι, ο θάνατος.ατέκνωσε η μάχαιρα· μέσα στο σπίτι, ο θάνατος.(Θρήνοι 1,20)(Θρήνοι 1,20)

. . . . . .

Αυτοί οι άνθρωποι, οι μαθητές Του, Αυτοί οι άνθρωποι, οι μαθητές Του, δεν ήξεραν τέτοια πράγματα. δεν ήξεραν τέτοια πράγματα.

Φεύγανε για να ταξιδέψουν μακριά, Φεύγανε για να ταξιδέψουν μακριά, για να δοκιμαστούν σε στεριές και για να δοκιμαστούν σε στεριές και

θάλασσες, για να γνωρίσουν τα θάλασσες, για να γνωρίσουν τα βασανιστήρια, τα δεσμωτήρια, την βασανιστήρια, τα δεσμωτήρια, την αποκαρδίωση, για να υποστούν το αποκαρδίωση, για να υποστούν το

μαρτυρικό θάνατο. Ποιο ήταν μαρτυρικό θάνατο. Ποιο ήταν λοιπόν το νόημα Του; Αν το λοιπόν το νόημα Του; Αν το

αναρωτηθείτε, θυμηθείτε ότι έλεγε αναρωτηθείτε, θυμηθείτε ότι έλεγε ακόμη: « ου καθώς ο κόσμος ακόμη: « ου καθώς ο κόσμος δίδωσι, εγώ δίδωμι υμίν». Μ ‘ δίδωσι, εγώ δίδωμι υμίν». Μ ‘

αυτόν τον τρόπο έδωσε την ειρήνη αυτόν τον τρόπο έδωσε την ειρήνη στους μαθητές Του. Όχι όπως τη στους μαθητές Του. Όχι όπως τη

δίνει ο κόσμος.δίνει ο κόσμος.

(Θ.Σ. Έλιοτ, Φονικό στην Εκκλησία, (Θ.Σ. Έλιοτ, Φονικό στην Εκκλησία,

μτφ Γ. Σεφέρη)μτφ Γ. Σεφέρη)

1313

Γι' αυτό, όπως διαμέσου ενός ανθρώπου η αμαρτία μπήκε μέσα στον Γι' αυτό, όπως διαμέσου ενός ανθρώπου η αμαρτία μπήκε μέσα στον κόσμο, και με την αμαρτία ο θάνατος, και με τον τρόπο αυτό ο κόσμο, και με την αμαρτία ο θάνατος, και με τον τρόπο αυτό ο

θάνατος πέρασε μέσα σε όλους τούς ανθρώπους, για τον λόγο ότι θάνατος πέρασε μέσα σε όλους τούς ανθρώπους, για τον λόγο ότι όλοι αμάρτησαν·(Ρωμ. 5,12)όλοι αμάρτησαν·(Ρωμ. 5,12)

Ερωτήσεις ανάπτυξης: Ποια στοιχεία προκαλούν τον αποτροπιασμό

του ανθρώπου απέναντι στον πόλεμο και ποιες είναι συνήθως οι διαχρονικές τους

αιτίες; Ποιες ανθρώπινες αξίες ταυτίζονται με την

ουσία της ειρήνης και ποια προοπτική βλέπει ο χριστιανός στην ευχή της

Εκκλησίας «υπέρ του σύμπαντος κόσμου»; Η συμμετοχή του χριστιανού σε έναν

πόλεμο επιβεβαιώνει την αρχή ότι ο πόλεμος είναι η μόνη λύση για ειρήνη ή αποτελεί δείγμα αυτοθυσίας και γιατί;

Γιατί η συμμετοχή ενός χριστιανού σε έναν πόλεμο θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως

παραχώρηση στο κοινό όφελος; Αιτιολογείστε την απάντησή σας

συνδυάζοντάς την και με το γεγονός ότι ο Χριστός είναι η πραγματική ειρήνη.

1414

Μη νικιέσαι από το κακό, αλλά με όπλο το καλό Μη νικιέσαι από το κακό, αλλά με όπλο το καλό να νικάς το κακό.να νικάς το κακό. (Ρωμ.12,21)(Ρωμ.12,21)

Θέματα για συζήτησηΘέματα για συζήτηση Βάσει των παραπάνω κειμένων, σε τι Βάσει των παραπάνω κειμένων, σε τι

μοιάζει η «ειρήνη του Χριστού» με τις μοιάζει η «ειρήνη του Χριστού» με τις ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ και ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ και γενικότερα με ότι ο κόσμος σήμερα γενικότερα με ότι ο κόσμος σήμερα αποκαλεί ειρήνη, και σε τι διαφέρει;αποκαλεί ειρήνη, και σε τι διαφέρει;

Ποιες είναι οι προυποθέσεις για την Ποιες είναι οι προυποθέσεις για την αληθινή ειρήνη, σύμφωνα με το μήνυμα αληθινή ειρήνη, σύμφωνα με το μήνυμα

του Οικ. Πατριάρχη Δημήτριου;του Οικ. Πατριάρχη Δημήτριου; Συχνά λέγεται «αν θέλεις ειρήνη, Συχνά λέγεται «αν θέλεις ειρήνη, προετοίμαζε πόλεμο». Πως κρίνετε αυτή προετοίμαζε πόλεμο». Πως κρίνετε αυτή

την άποψη; Πιστεύετε ότι από την άποψη; Πιστεύετε ότι από χριστιανικής σκοπιάς μπορεί να χριστιανικής σκοπιάς μπορεί να

εφαρμοστεί το «αν θέλεις ειρήνη, εφαρμοστεί το «αν θέλεις ειρήνη, προετοίμαζε ειρήνη»;προετοίμαζε ειρήνη»;

1515

Επειδή, βέβαια, διαμέσου ανθρώπου ήρθε ο θάνατος, έτσι Επειδή, βέβαια, διαμέσου ανθρώπου ήρθε ο θάνατος, έτσι και διαμέσου ανθρώπου η ανάσταση των νεκρών.και διαμέσου ανθρώπου η ανάσταση των νεκρών.

(Κορινθίους Α' 15,20)(Κορινθίους Α' 15,20)

Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ