ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Δέγγλερη Σοφία

Περιεχόμενα

Ιστορική αναδρομήΣυστήματα μεγάλων παιδαγωγών

John Amos Comenius (1592-1670) Jean Jacques Rousseau (1712-1778) Johan Heinrich Pestalozzi (1746-1827) John Friedrich Herbart (1776-1841) Friedrich Froebel (1782-1852) Georg Kerschensteiner (1854-1932) John Dewey (1859-1952) Maria Montessori (1870-1952) Henry Clinton Morrison (1871-1945) Ovide Decroly (1871-1932) Roger Cousinet (1881-1973) Celestin Freinet (1896 -1966) Σχέδιο Dalton (1920) Σχέδιο Winnetka (1920)

Ιστορική αναδρομή (1/7)

Πρώτοι οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι διατύπωσαν και εφάρμοσαν κάποια συστήματα διδασκαλίας

ΣοφιστέςΕιδική μεθοδολογία για τη διδασκαλία της

ρητορικήςΠλάτων (427-347 π.Χ.)

Πλήρες σύστημα εκπαίδευσης (Πολιτεία, Νόμοι)Αριστοτέλης (386-322 π.Χ.)

Διαμορφώνει το δικό του σύστημα (Πολιτικά, Ηθικά Νικομάχεια)


Θεμελιωτές ΔιδακτικήςΚομένιος Ρατίχιος

Θεμελιωτής Επιστημονικής ΠαιδαγωγικήςΈρβαρτοςΟι ιδέες του κυριάρχησαν έως τον 19ο αι.-

αρχές 20ου

Μετά το 1930 το σύστημά του εγκαταλείπεταιΑναφέρεται ως το «παλιό σχολείο»Δεν είναι όλες οι ιδέες του ξεπερασμένες


Θεμελιωτής Προοδευτικής ΑγωγήςDeweyΕπηρέασε τη Διδακτική του 20ου αιώναΤην εμπλούτισε με συστήματα τα οποία

επέδρασαν στην εξέλιξη της θεωρίας της Αγωγής και στην καθημερινή σχολική πράξη

Τον μιμήθηκαν Αμερικανοί και Ευρωπαίοι παιδαγωγοί


Τα συστήματα αυτά προσπάθησαν να στηρίξουν την Αγωγή και τη Διδασκαλία σε πιο γερά θεμέλιαΦιλοσοφικάΚοινωνικάΨυχολογικά

Δημιούργησαν τη Νέα Αγωγή και το Νέο Σχολείο


Επιδίωξαν να επιφέρουν αλλαγές στο Παλαιό ΣχολείοΚοινωνικός σκοπός του σχολείουΠρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες και

τα ενδιαφέροντα των μαθητώνΟργάνωση της διδακτέας ύλης σε ενότητεςΣυμπλήρωση προγράμματος με επιστημονικά,

τεχνολογικά και πρακτικά μαθήματαΠιο ελαστικό ωρολόγιο πρόγραμμα


...ΑλλαγέςΕνίσχυση ελευθερίας, αυτενέργειας,

δημιουργικότητας και ερευνητικού πνεύματοςΚατάργηση της απομνημόνευσηςΠεριορισμός της παντοδυναμίας του δασκάλουΕξύψωση της αξίας της χειρωνακτικής εργασίαςΟργάνωση της εσωτερικής και κοινωνικής ζωής

του σχολείουΑνάπτυξη της αυτοπειθαρχείας των μαθητών


…ΑλλαγέςΠροώθηση της ομαδικής εργασίαςΕξοπλισμός σχολείων με διδακτικά μέσαΠροώθηση

της τεχνολογικής μόρφωσηςτου επαγγελματικού προσανατολισμούτης επαγγελματικής εκπαίδευσης

John Amos Comenius (1/5)

Επίσκοπος της «Ένωσης Μοραβών Αδελφών»Αισθησιοκρατικός ρεαλισμός

Έμφαση στο ρόλο των αισθήσεωνΧωρίς να εγκαταλείπει τον ιδεαλισμό

Πανσοφία (διανοητική, ηθική και πνευματική τελείωση)Πολυμάθεια – γνώση όλων των επιστημών, τεχνών και

γλωσσώνΑρετήΕυσέβειαΣχολείο = εργαστήριο ανθρώπων


Τέσσερις βαθμίδες Νηπιαγωγείο ή Μητρικό σχολείο (0-6)

Άσκηση αισθήσεωνΚοινωνική και θρησκευτική αγωγήΜε μύθους, ιστορίες, παιχνίδια

Δημοτικό ή Σχολείο καθομιλουμένης (6-12)Καθολική και υποχρεωτική φοίτησηΚύρια γλώσσα η καθομιλουμένηΑνάγνωση, γραφή, αριθμητική, ωδική, θρησκευτικά,

ηθική, οικονομικά, πολιτική αγωγή, ιστορία, γεωγραφία, μηχανικές και χειροτεχνικές τέχνες


Τέσσερις βαθμίδες Γυμνάσιο ή Λατινικό σχολείο (12-18)

Προχωρούν τα πιο ικανά παιδιάΓραμματική, φυσική, φιλοσοφία, μαθηματικά, ηθική,

ρητορική

Πανεπιστήμιο και ταξίδια (18-24)Επιλογή με εξετάσειςΠροετοιμασία επιστημόνων σε όλους τους κλάδους

της ανθρώπινης γνώσης και στην έρευνα

Σχολείο των ΣχολείωνΣυνεργάζονται επιστήμονες ερευνητές από όλα τα

κράτη

John Amos Comenius (4/5)Διδακτικές αρχές

Κατά φύση αγωγή Επαγωγική διδασκαλία Εποπτική διδασκαλία Μάθηση με την πράξη Ενδιαφέρον Χρησιμότητα Κοινωνικοποίηση της διδασκαλίας Ατομικές διαφορές Διδασκαλία ενός πράγματος κάθε φορά, στον κατάλληλο χρόνο Ο δάσκαλος πρέπει

Να είναι μορφωμένοςΝα είναι ηθικόςΝα αγαπά το επάγγελμαΝα αφοσιώνεται σ’ αυτόΝα αμοίβεται ικανοποιητικά


ΚριτικήΘετική

Διδακτικές του αρχέςΥποστήριξη της καθολικότητας της παιδείαςΕπικράτηση της δημοκρατίας στην εκπαίδευσηΠροώθηση της διεθνούς συνεργασίας

ΑρνητικήΟι διδακτικές αρχές δε στηρίχθηκαν σε δεδομένα της

επιστημονικής ψυχολογίαςΤο πανσοφικό πρόγραμμα είναι ανέφικτο

Jean Jacques Rousseau (1/5)

Γεννήθηκε στη ΓενεύηΦιλόσοφος παρά παιδαγωγός

Η φύση είναι αγαθή και ο άνθρωπος γεννιέται εκ φύσεως αγαθός

Η κοινωνία είναι κακή και διαφθείρει τον αγαθό άνθρωπο

Η ελευθερία είναι η απόλυτη πειθαρχία στους νόμους της ιδανικής πολιτείας

Βασικός σκοπός της αγωγής και της διδασκαλίαςΗ διατήρηση της φυσικής καλοσύνης και των αρετών


Εναντιώθηκε στον ορθολογισμόΤο λογικό είναι επίκτητο και εμφανίζεται μετά τα

12 χρόνιαΟι φυσικές δυνάμεις του ανθρώπου υπερέχουν

των αναγκών του Οπαδός της φυσιοκρατίας (θεμελιώνει τα πάντα

στις λειτουργίες της φύσεως)


Παιδοκεντρικό πρόγραμμα – 4 στάδια ανάπτυξηςΒρεφική αγωγή (0-5)

Το παιδί ζει φυσική ζωήΠροστατεύεται από την ηθική διαστροφή και την

πνευματική παραμόρφωσηΔεν ασχολείται με λέξεις αλλά με με την πράξη

Παιδική ηλικία (5-12)Δεν χρησιμοποιούνται βιβλίαΠαιχνίδια, ασκήσεις, αγροτικές απασχολήσεις,

ανάγνωση στη μητρική γλώσσα


Παιδοκεντρικό πρόγραμμα – 4 στάδια ανάπτυξηςΗλικία του λόγου (12-15)

Αναπτύσσεται η νοημοσύνη με δραστηριότητεςΦυσική γνώση με την παρατήρησηΔιδάσκονται οι τέχνες στο εργαστήριο

Παιδική ηλικία (15-20)Αρχίζει η κοινωνικότητα του ατόμουΌχι βιβλία αλλά πραγματικές καταστάσειςΤα κορίτσια ακολουθούν την παραδοσιακή

εκπαίδευση – τα πνευματικά ενδιαφέροντα καταστρέφουν τη φύση τους



Μελέτη της αγωγής μέσα στο πλαίσιο αντινομιώνΠαιδοκεντρική εκπαίδευσηΣτροφή στην εξελικτική πορεία της ανάπτυξηςΤονίζει τη φυσική δραστηριότητα (αυτενέργεια)Καταδικάζει την αποστήθισηΕξαίρει τη μάθηση με την πράξη

ΑρνητικήΥποστηρίζει την αγαθή φύση – αντιτίθεται στα ευρήματα

της ψυχανάλυσης (παιδικά συμπλέγματα)Αρνητική αγωγή: υπερβολικό κύρος στην ορθότητα των

παιδικών επιλογών – παραβλέπει την αξία των γνώσεων του σχολείου

Αποτυχημένα εξελικτικά στάδια

Johan Heinrich Pestalozzi (1/6)

Γεννήθηκε στη ΖυρίχηΠρακτικός δάσκαλος, παιδαγωγός

στοχαστήςΊρυσε σχολεία Ξόδεψε τη ζωή και την περιουσία του για

τη μόρφωση των φτωχών, εγκαταλελειμένων και ορφανών παιδιών

Μεταρρυθμιστής του Λαϊκού Σχολείου


Οργανική αγωγήΑνάπτυξη του ατόμου βάσει των νόμων της

ανθρώπινης φύσηςΜαθήματα δι’ αντικειμένων

Βάσει των νόμων της φύσεωςΦυσιοκρατική μέθοδος

Σκοπός της αγωγήςΑνθρωπιστικό ιδεώδεςΑπαιτείται

Αναγνώριση, διατήρηση και προαγωγή της αξίας της προσωπικότητάς του (ανθρωπισμός)

Διαφώτιση όλης της προσωπικότητας για τη ζωή


Μελέτη προγράμματος δημοτικούΟργάνωση της ύλης: μαθήματα δι’ αντικειμένων

(πνευματική ανάπτυξη)Μορφή αντικειμένων: σχέδιο, γεωμετρία ακριβής

σκέψηΔιαστάσεις, πλήθος: έννοια αριθμού αριθμητικήΟνόματα: λέξεις και έννοιεςΤα ίδια τα αντικείμενα: φύση, γεωμετρίαΜουσική: μια μορφή γλώσσας

Τόνισε τη ρεαλιστική και μαθηματική πλευρά του προγράμματος

Υποτίμησε την αξία των θρησκευτικών, της χειροτεχνίας, των παιχνιδιών, των ιστοριών και των μύθων


Μέθοδος για συμμετρική ανάπτυξη τριών μερώνΠνευματικό (νους)

Θεμέλιο κάθε γνώσης: η εποπτεία Μηχανοποίηση της διδασκαλίας (λογική και όχι

ψυχολογική σειρά)• Διδασκαλία γλώσσας: φωνήεν – σύμφωνο – συλλαβή – λέξη

Πρακτικό (χέρι)Λιγότερο σπουδαίο αλλά απαραίτητοΑπλές κινήσεις που εξελίσσονται σε δημιουργικές

δραστηριότητεςΗθικός (καρδιά)

Πρωταρχική αξία: δύναμη για πνευματικό και πρακτικόΤο παιδί δεν γεννιέται αγαθόΜετατόπιση συναισθημάτων από τη μητέρα στην κοινωνία


ΑγάπηΤο ισχυρότερο μέσο για την ολοκληρωμένη

αγωγήΠεσταλότσια αγάπη



Βαθύς ανθρωπισμόςΈμφαση στην εποπτική διδασκαλία

ΑρνητικήΗ λογική σειρά διάταξης της ύλης είναι αντίθετη με

τα δεδομένα της Μορφολογικής Ψυχολογίας • Ολική μέθοδος• Διδασκαλία γλώσσας: πρόταση – λέξη – συλλαβή -

γράμματα

John Friedrich Herbart (1/5)

Γερμανός φιλόσοφος και παιδαγωγόςΘεμελιωτής της Επιστημονικής

ΠαιδαγωγικήςΘεμελίωση την Παιδαγωγική ως επιστήμη

πάνω στην ΗθικήΑισθητικήΤελειότηταΦιλανθρωπίαΔίκαιοΣυναίνεση


ΠαραστάσειςΔημιουργούνται στην ψυχή του ανθρώπουΤο σύνολό τους αποτελεί τον «κύκλο των

ιδεών» ενός ατόμουΜάθηση: αφομοίωση των νέων παραστάσεων

από τις παλιές (συνειρμοί)

Σκοπός της αγωγήςΔιάπλαση ηθικού χαρακτήραΠολυμερές ενδιαφέρον μαθητή


Αρχές σχολικού προγράμματοςΠαραστάσεις και γνώσεις

Εμπειρικές (Γεωγραφία, Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες)

Κοινωνικής αναστροφής (Ιστορία, Θρησκευτικά, Γλώσσα)

Πολιτιστική ανακεφαλαίωση και ιστορική διάταξη της ύλης

Συγκέντρωση της ύληςΣυνάφεια της ύλης


Βασικές ιδέες μεθόδουΠαιδευτική μέθοδος

Καθοδήγηση, μάθημα, ανατροφήΣυνταύτιση αγωγής – διδασκαλίαςΜάθηση: συνειρμοί των παραστάσεωνΠορεία διδασκαλίας

Σαφήνεια (εποπτική παρουσίαση)Σύνδεση (συσχέτιση νέων αναπαραστάσεων με

παλιές)Σύστημα (σύλληψη και διατύπωση εννοιών)Μέθοδος (εφαρμογή νέας γνώσης)



Προγραμματισμένη διδασκαλίαΣυσχετισμός διδακτέας ύλης με σκοπούς

διδασκαλίαςΕξύψωση της διδασκαλίας και του δασκάλου

ΑρνητικήΔασκαλοκεντρικό σύστημαΝοησιαρχικό σύστημαΣκοπός της αγωγής: όχι μόνο η ηθικότηταΕνδιαφέρον: προβάλλεται σαν σκοπός της αγωγής

ενώ αποτελεί μέσο της αγωγής

Friedrich Froebel (1/7)

Γερμανός φιλόσοφος και παιδαγωγόςΘεμελιωτής του Νηπιαγωγείου

Παιδικός κήπος Μελέτη αγωγής προσχολικής ηλικίαςΊδρυση νηπιαγωγείωνΕκπαίδευση νηπιαγωγών


Φύση του κόσμουΟυσία του σύμπαντος το Απόλυτο (ο Θεός)Δόγμα του μέρους – όλουΝόμος της εξέλιξης

Η ενέργεια του Δημιουργού ωθεί τις διαδικασίες ανάπτυξης και εξέλιξης


Φύση του ανθρώπουΤο τελειότερο προϊόν της κοσμικής εξέλιξης

Αυτοσυνειδησία

Ανάπτυξη ανθρώπου: ιδέες ΡουσώΔημιουργική – δυναμικήΗ ανάπτυξη είναι πνευματικής φύσεως

Αντιτίθεται στη φυσιοκρατία


Σκοπός της αγωγήςΑυτοπραγμάτωση

ΑυτενέργειαΑυτοέκφραση

Διδακτική πράξηΑυτά που θα γίνει το παιδί βρίσκονται μέσα τουΔιδασκαλία

• Καλλιέργεια πρώτα της βούλησης και μετά της νόησης• Εξωτερίκευση βιωμάτων και συναισθημάτων

Εξπρεσσιονισμός (έμφαση στηνέκφραση)


Δημιουργικές ή κατασκευαστικές εργασίεςΑπόκτηση δεξιοτήτωνΑίσθηση της σκόπιμης ενέργειας

ΣτάδιαΒρεφικής ηλικίας (0-3)

Σπίτι: καλλιέργεια αισθήσεων - κινητικών δεξιοτήτωνΝηπιακή ηλικία (3-6)

Νηπιαγωγείο: εξωτερίκευση εσωτερικού κόσμουΠαιδική ηλικία (6-10)

Μάθηση - Διδασκαλία


Αρχές παιδευτικής μεθόδουΑυτενέργειαΠαθητική αγωγή (Αρνητική αγωγή Ρουσώ)Κατά στάδια ανάπτυξηΚατασκευαστική εργασίαΟικογένεια: ο σπουδαιότερος παράγοντας

αγωγήςΠαιδευτικά ιδρύματα: κοινωνική και

θρησκευτική αγωγή



Η αγωγή συντελεί στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδουςΗ πρόοδος της φυλής εξαρτάται από τη μόρφωση της

γυναίκαςΗ γνώση αποδίδει σε σχέση με τις ενεργητικότητες του

οργανισμού

ΑρνητικήΗ κατασκευαστική εργασία υποτιμά τη σπουδαιότητα της

αφηρημένης σκέψηςΤο παιχνίδι εκτρέπει το παιδί από τη σοβαρή εκπαίδευσηΤονίζεται υπερβολικά η μορφή και η μαθηματική γνώσηΟ νόμος της εξέλιξης δεν μας λέει πώς ακριβώς να

προχωρήσουμε στην ανάπτυξη της παιδικής ζωής

Georg Kerschensteiner (1/4)

Γερμανός παιδαγωγόςΕισηγητής του Σχολείου ΕργασίαςΣκοπός της αγωγής

Διαμόρφωση της προσωπικότητας του μαθητήΧρήσιμος πολίτης Εισαγωγή της «Πολιτικής Αγωγής»

Καλός επαγγελματίαςΓενική και επαγγελματική μόρφωση να συμβαδίζουνΤονίζονται ο επαγγελματικός προσανατολισμός, οι

βιομηχανικές τέχνες και η επαγγελματική εκπαίδευσηΥψηλό ηθικό περιεχόμενο του επαγγέλματος


ΕργασίαΒασική μέθοδος μάθησης – διδασκαλίαςΣωματική ή χειρωνακτικήΣυντελεί στην ανάπτυξη των πνευματικών

λειτουργιώνΕισαγωγή σε ένα συγκεκριμένο επάγγελμαΚαθοδηγούμενη αυτενέργειαΜέθοδος της ανακάλυψης


Σχολική κοινότηταΠροπαρασκευή των μαθητών

Δημιουργία ηθικά εξυψωμένης κοινωνίας του μέλλοντος

Ηθικοποίηση του ΚράτουςΔημιουργία ιδανικής Πολιτείας



Αιώνιες αξίεςΗθικοποίηση του επαγγέλματοςΠροβολή του κοινωνικού ιδεώδουςΕισαγωγή της αυτοδιοίκησης στο σχολείο

Αρνητική Υπερβολική μορφωτική δύναμη στην εργασίαΜεγάλη έμφαση στις χειροτεχνικές εργασίες

John Dewey (1/10)

Αμερικανός φιλόσοφος και παιδαγωγόςΕπηρέασε την παιδαγωγική του 20ου αι.Οργανοκρατία

Πνεύμα και ιδέες: όργανα εξέλιξης ανθρώπου

ΠειραματοκρατίαΠείραμα και επιστημονική μέθοδος: οι μόνες

έγκυρες μέθοδο για τη μάθηση και την αληθινή γνώση

Μάθηση με την πράξη (Learning by doing)

John Dewey (2/10)

Η αγωγή δεν μπορεί να έχει απώτερο σκοπόΕίναι αφηρημένη έννοιαΤα παιδιά ζουν στο παρόνΗ αγωγή στο σχολείο πρέπει να είναι

ζωή (όχι προετοιμασία για τη ζωή)μέσο κοινωνικής προόδου και αλλαγής

John Dewey (3/10)

Αρχές σχολικού προγράμματοςΗ λειτουργική αρχήΕννιαία διδασκαλίαΨυχολογική διάταξη της ύληςΙσοτιμία των μαθημάτωνΕργασίαΑυτοδιοίκηση

John Dewey (4/10)

Αρχές παιδευτικής μεθόδουΗ παιδοκεντρική αρχήΗ κοινωνική αρχήΑρχή του ενδιαφέροντοςΑρχή της αυτενέργειας

John Dewey (5/10)

Προβληματική μέθοδος (problem method)Αντιμετώπιση προβληματικών καταστάσεωνΗ διδακτέα ύλη παίρνει τη μορφή προβλημάτωνΟι απαραίτητες πληροφορίες εξασφαλίζονται

από τον μαθητή Συγκέντρωση και ερμηνεία στοιχείωνΕργαστηριακή έρευναΟμαδική συζήτηση

Προσφέρεται για επιστημονικά μαθήματαΔεν κρίνεται επαρκής για βιωματικά μαθήματα

και τη διδασκαλία δεξιοτήτων όπου η μάθηση είναι αυτοματική

John Dewey (6/10)

Στάδια πορείας διδασκαλίας (problem method)Αναγνώριση προβλήματοςΚαθορισμός προβλήματοςΈρευνα προβλήματος και πειραματισμόςΕξαγωγή συμπερασμάτωνΑξιοποίηση συμπερασμάτων

John Dewey (7/10)

Σχεδιακή μέθοδος (project method)Παραλλαγή της προβληματικήςWilliam Kilpatrick – Μαθητής του DeweyΚατά σχέδιο εκτέλεση ενός έργου

Κατασκευή υλικών αντικειμένωνΜελέτη και λύση πνευματικών προβλημάτωνΔημιουργία καλλιτεχνικών αντικειμένων

Ιδιαίτερη επιτυχία στην Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση

Χάσματα στη διδασκαλία όλων των μαθημάτων

John Dewey (8/10)

Στάδια πορείας διδασκαλίας (project method)Θέση σκοπούΣχεδιασμόςΕκτέλεσηΑξιολόγηση

John Dewey (9/10)


Ευρύτατα αποδεκτές παιδαγωγικές ιδέεςΚαταπολέμησε τον απολυταρχισμό – δημοκρατία

στην παιδείαΑλλαγή: κλόνισε τον στείρο συντηρητισμόΓεφυρώθηκε το χάσμα μεταξύ φιλοσοφίας –

καθημερινής ζωής, θεωρητικής επιστήμης – τεχνολογίας

Έμφαση στην Επαγγελματική εκπαίδευσηΕξαίρει τη σημασία της μεθόδου για την πρόσκτηση

της αληθινής γνώσηςΠρόσφερε σημαντικές μεθόδους στην Παιδαγωγική

John Dewey (10/10)

ΚριτικήΑρνητική

Κατακρίθηκε από τους ιδεαλιστέςΥποτιμά τις πνευματικές αξίες – στρέφει τα παιδιά

στις πρακτικές απασχολήσειςΥποστηρίζει την αλλαγή – παραβλέπει τη

σταθερότητα του ΣύμπαντοςΗ αλήθεια μιας ιδέας δεν κρίνεται μόνο από την

αποτελεσματικότητά τηςΥπεροχή πειραματικής αναζήτησης από το

στοχασμό: αντιτίθεται στο γεγονός ότι οι ιδέες επηρέασαν την εξέλιξη της ανθρωπότητας

Maria Montessori (1/9)

Η πρώτη Ιταλίδα γιατρός – βοηθός Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής

Διευθύντρια δημόσιου ορφανοτροφείουΔιαμόρφωσε μέθοδο διδασκαλίας για

παιδιά με νοητική υστέρησηΊδρυσε το «Σπίτι των παιδιών»Η μέθοδος Montessori εφαρμόζεται

Κυρίως στα ΝηπιαγωγείαΛιγότερο στα ΔημοτικάΕλάχιστα στη Μέση Εκπαίδευση


Η ΑυτοαγωγήΤο παιδί 3-6 ετών δημιουργεί τον ευατό του

μόνο του συγκροτώντας τη μνήμητην κρίσητη βούληση


Ευαίσθητες περίοδοι ανάπτυξηςΣυνεχείς, έντονες και αλματώδεις

μεταμορφώσεις σώματος και πνεύματοςΜπορεί να μάθει ορισμένα πράγματα Μαθαίνουν καλύτερα πριν τα 6 χρόνια

Αν έως τότε δεν «μάθουν πώς να μαθαίνουν» ίσως να μην το κάνουν ποτέ

Τρεις μεγάλες περίοδοι 0-7 ετών7-12 ετών12-18 ετών

Ένα σχέδιο αγωγής - διδασκαλίας για κάθε μία


Η ΕλευθερίαΚάθε παιδί είναι ένα μοναδικό ανθρώπινο ονΔικαιούται να αναπτύξει την προσωπικότητά

τουΤο όριο της ελευθερίας του είναι η ελευθερία

των άλλωνΤο έργο του δασκάλου

Δέκτης των αναγκών του παιδιούΠροετοιμάζει το περιβάλλον και την εργασία

τουΖωντανό υπόδειγμαΒοηθά έμμεσα στην ανάπτυξή του


Το προκατασκευασμένο περιβάλλονΠλήθος διδακτικών συσκευών και μέσωνΕργάζεται με αυτά κατά την εκλογή του και με τον δικό

του ρυθμό Το «κοσμικό» αναλυτικό πρόγραμμα

Βοηθάει το παιδί να αποκτήσει έλεγχο του εαυτού του και του περιβάλλοντος

ΠεριλαμβάνειΚαλλιέργεια αισθήσεωνΆσκηση στην παρατήρησηΕργασίες στη γλώσσαΕπιστήμεςΑριθμητικήΕμπειρίες στη μουσική, τέχνη, λογοτεχνίαΟμαδικές δραστηριότητες


Οι διδακτικές συσκευές και οι ασκήσεις πρακτικής ζωήςΔιδακτικές συσκευές

Έχουν κερδίσει διεθνή αναγνώρισηΠ.χ. γράμματα από γυαλόχαρτο για να τα

αισθάνονται (παιδιά τριών ετών)

Ασκήσεις πρακτικής ζωήςΠεριποίηση του εαυτού τους (π.χ. ντύσιμο)Φροντίδα περιβάλλοντος (π.χ. σκούπισμα)


Η αγωγή των αισθήσεωνΜέσα που ασκούν όλα τα αισθητήρια όργαναΔιάκριση, σύγκριση, ταξινόμησηΧέρια και πνεύμα εργάζονται μαζί

Η διδασκαλία της γλώσσαςΕκμάθηση μητρικής ή ξένης γλώσσαςΠριν από τα 6 χρόνιαΑργότερα η ευαίσθητη περίοδος για τον σκοπό

αυτό εκλείπει


Η ομαλοποίηση του ανθρώπουΚαταπιεστικοί παράγοντες: παρεκτρέπουν τον

άνθρωπο από τη φυσιολογική του πορείαΣχολικό περιβάλλον: να ομαλοποιεί τον

άνθρωποΔημιουργία Νέου Ανθρώπου και Νέας

Κοινωνίας



Έμφαση στην αυτοαγωγή και την ελευθερίαΕπινόηση συσκευών και μέσωνΤην αποδοτικότητα του συστήματοςΑνάπτυξη αυτοκαθοδήγησης, αυτοελέγχου,

αυτοδιδασκαλίας, βούλησης, σεβασμού

ΑρνητικήΤεχνικές ψυχοπαθολογικών ερευνών – δεν ενδείκυνται για

την αγωγή υγειών ατόμωνΠεριορισμός ελευθερίας και αυτοαγωγής από το λεπτομερώς

σχεδιασμένο προκατασκευασμένο περιβάλλονΑυθόρμητο ενδιαφέρον: αντιτίθεται στη θεωρία των κινήτρων

Henry Clinton Morrison (1/4)

Καθηγητής Παιδαγωγικής - ΣικάγοΑνήκει στους προοδευτικούς

παιδαγωγούςΔιδακτικά προβλήματα Μέσης Εκπ/σηςΠρόγραμμα διδασκαλίας

Ενότητες μαθήσεως ή κατανοήσεως Σχέδια (project method)Καλύτερη μόρφωση της προσωπικότητας και

της συμπεριφοράς


Μέθοδος διδασκαλίας Προσαρμοσμένη στη φύση κάθε μαθήματοςΈξι κατηγορίες μαθημάτων

ΕπιστημονικάΕκτιμητικάΤεχνολογικά ΠρακτικάΓλωσσικά


Στάδια πορείας διδασκαλίας ΕξερεύνησηΠαρουσίασηΑφομοίωσηΟργάνωσηΈκφραση


Κριτική Θετική

Κατάργηση μεθοδολογικού δογματισμούΕισαγωγή «ενοτήτων κατανόησης» και «σχεδίων»Σωστή χρήση των τεστςΠενταμερής διδακτική πορεία διδασκαλίας

ΑρνητικήΠροσαρμογή της πορείας διδασκαλίας ανάλογα με

τη φύση κάθε μαθήματος

Ovide Decroly (1/5)

Βέλγος γιατρός, παιδαγωγός και καθηγητής Ψυχολογίας

Ίδρυσε το δικό του σχολείο (4-14 ετών) – Ecole de l’ Ermitage

Πρώτος εισηγητής των ιδεών του Dewey«Η αγωγή για τη ζωή, διά της ζωής»

Ovide Decroly (2/5)

Κέντρα διαφέροντοςΑντιστοιχούν στις 4 ανάγκες του παιδιού

ΔιατροφήΠροστασία από τις καιρικές συνθήκεςΆμυναΕργασία – Ανάπαυση - Ψυχαγωγία

Οργάνωση της σχολικής ύλης γύρω από αυτά

Μορφολογική ψυχολογίαΟ άνθρωπος αντιλαμβάνεται σύνολαΟργάνωση της ύλης σε σύνολα

Ovide Decroly (3/5)

Στάδια πορείας διδασκαλίαςΠαρατήρησηΣύνθεση ιδεώνΈκφραση

Σχολείο του DecrolyΠλούσια εργαστήριαΣπουδαστήριαΚήποιΕποπτικά μέσαΟλιγομελή ανομοιγενή τμήματα (~15 μαθητές)

Ovide Decroly (4/5)

Το σύστημα δίνει έμφασηΠαιχνίδιΧειροτεχνικές και πνευματικές δραστηριότητεςΤεστΚαλλιέργεια με αυτοδιοίκηση

ΑυθορμησίαςΠρωτοβουλίαςΥπευθυνότηταςΚοινωνικών αρετών

Ovide Decroly (5/5)


Πορεία της διδασκαλίαςΆμεση επαφή με τα πράγματα

ΑρνητικήΣαφήνεια και αριθμός «κέντρων διαφέροντος»Επιβολή προκατασκευασμένου περιβάλλοντοςΠληθωρική παρατήρηση: δέσμευση ελεύθερης

νοητικής ενέργειαςΚατάργηση των σχολικών εγχειριδίων

Roger Cousinet (1/5)

Γάλλος παιδαγωγός και καθηγητής Παιδαγωγικής στη Σορβόννη

Εισηγητής της μεθόδου «Ελεύθερη εργασία με ομάδες»

Μόνο στα βιβλία του – στην πράξη με παραλλαγές

Δύο βασικές ανάγκες της σύγχρονης κοινωνικής και επαγγελματικής ζωήςΎπαρξη εξειδικευμένων ατόμων

Κινδυνέυουν να ζήσουν στη μοναξιάΟμαδική συνεργατική δραστηριότητα

Συνεχής εργασία των μαθητών σε ομάδες


Η τάξη σε ομάδες μαθητώνΕλεύθερη επιλογή ομάδας και αντικειμένουΔιαμόρφωση του χώρου εργασίας από τις

ομάδες Στην ίδια αίθουσα – δεν υπάρχουν εργαστήρια

Συμμετοχή όλων των μαθητών σε όλες τις επι μέρους εκδηλώσεις της εργασίας

Δεν υπάρχει ιεραρχική οργάνωση της ομάδας


Κατηγορίες δραστηριοτήτωνΔημιουργικές

Χειροτεχνικές Καλλιτεχνικές

Γνωστικές Φυσιογνωστικές, ιστορικές και γεωγραφικές μελέτεςΑριθμητική και γλωσσική εργασίαΠερίπατοι,παιχνίδια

Ο δάσκαλοςΠροετοιμάζει τα υλικάΒοηθάει μόνο όταν του ζητηθείΔεν επεμβαίνει στην οργάνωση και την εργασία των

ομάδων


Στάδια πορείας εργασίαςΤεκμηρίωση

Συλλογή υλικού της ομάδας από διάφορες πηγέςΚαταγραφή σε ειδικά δελτία

ΕπεξεργασίαΟμαδική κριτική, ταξινόμηση και κατάταξη δελτίων

ΈκφρασηΈκθεση των αποτελεσμάτων κάθε ομάδαςΚριτική από κάθε μαθητήΚαταγραφή τελικου προϊόντος στα ατομικά δελτία

των μαθητών



ΑυτενέργειαΕπιστημονική εργασίαΑπελευθέρωση από το μοναδικό σχολικό βιβλίοΚοινωνικοποίηση της σχολικής ζωήςΚατάργηση της ατομικής βαθμολογίαςΗθική αυτονομία δια της συλλογικής εργασίας

ΑρνητικήΠαραμέληση της ατομικής εργασίαςΈλειψη ανατροφοδότησης στον μαθητήΤο παιδί 9-11 ετών παίζει ομαδικά αλλά εργάζεται

ατομικά

Celestin Freinet (1/8)

Γάλλος παιδαγωγός«Μέθοδος του σχολικού τυπογραφείου»

Μόνο σε δημοτικά σχολείαΜεγάλη λαϊκή υποστήριξη

Επίκεντρο της σχολικής εργασίαςΤο σχολικό τυπογραφείοΈντυπα της τάξης ή του σχολείου

Καταστάλλαγμα της εργασίας κάθε μαθητήΑνταλλαγή των εντύπων μεταξύ των σχολείων

Κοινωνικό περιβάλλον Αποκρυσταλλώνονται, διαδίδονται και ελέγχονται οι

γνώσεις και οι ιδέες των μαθητών


ΑυτοαγωγήΟι αίθουσες διαμορφώνονται σε εργαστήριαΕλεύθερη δράση και έκφρασηΑνάπτυξη

ΠαρατήρησηςΈρευναςΖωντανής γνώσης

Καταδικάζει Την τυρανία του βιβλίουΤην άγονη διδασκαλία


Σχολικό πρόγραμμαΒγαίνει από το τοπικό περιβάλλονΤα παιδιά αποκτούν άμεση πείραΣυμπληρωματική χρήση αναλυτικού

προγράμματος Αποδεκτό αλλά ελαστικό ωρολόγιο πρόγραμμα


Το σχολείο διαθέτει πλούσια διδακτικά μέσαΣυνεργατικό σχολικό αρχείο δελτίων (για τον

δάσκαλο)Σχολικό αρχείο τάξηςΑυτοδιορθωτικά δελτίαΒιβλιοθήκη εργασίαςΣχολικό μουσείοΜουσικούς δίσκουςΣχολικό κινηματογράφο


Μέθοδοι σχολικής εργασίαςΕπισκέψεις και συγκέντρωση στοιχείων (τάξεις

εξερεύνησης)Επεξεργασία παρατηρήσεων και

συμπληρωματική μελέτηΑνάλυση του υλικού – Σύνταξη καθημερινού

κειμένου για το έντυποΣυμπλήρωση εντύπου (βιβλίο)Οργάνωση ομαδικών μαθημάτων:

απολογισμός από τους μαθητέςΕλέυθερες δραστηριότητες: κατασκευές


Εργασία με δελτίαΟ μαθητής παίρνει τις εργασίες από το έντυπο

της ημέρας και παίρνει βοήθεια απόΔελτία μήτρες (αμετάβλητα στοιχεία)Δελτία τεκμηρίωσης (μεταβλητά στοιχεία)Δελτία ασκήσεων (συμπληρωματικά προβλήματα)Αρχείο αυτοδιορθωτικών δελτίων

Ο δάσκαλοςΟργανώνει την εργασίαΒοηθάει στην έρευνα των πηγώνΚαθοδηγεί την οργάνωση των τάξεων



ΈκφρασηΣυνεργασίαΚοινωνική δράση όλων των μαθητώνΕξελισσόμενο και ελαστικό σύστημαΣύνθεση θετικών στοιχείων άλλων συστημάτωνΑναγνωρίζει την ανάγκη του αναλυτικού

προγράμματος και των εξετάσεων


ΚριτικήΑρνητική

Δεν έχει σταθερό σχήμα – συνεχώς παραμορφώνεται

Δύσκολη εφαρμογή γιατί χρειάζονται πολλά μέσαΤα πολλά δελτία δημιουργούν σοβαρό πρόβλημα

ταξιθέτησης και αξιοποίησής τους

Σχέδιο Dalton (1/4)

Helen Parkhurst – Dalton ΜασαχουσέτηςΣύστημα εξατομικεύσεως της διδασκαλίαςΔεν υπάρχουν τάξεις μαθητών

Διδακτέα ύλη: μαθητικές εργασίες (έργα ή συμβόλαια), κάθε μία αποτελεί μία ενότητα

Αίθουσες διδασκαλίαςΕργαστήρια βάσει του θεματικού αντικειμένουΕκεί γίνεται η βασική εργασία των μαθητών


Εξατομικευμένη σχολική εργασίαΑτομική ταχύτητα μαθητήΕργασίες γραπτές, σπανίως προφορικές

Κοινωνική διαπαιδαγώγησηΟμαδικές εργασίες

Έμφαση σεΑτομική ελευθερίαΚαλλιέργεια πρωτοβουλίαςΑυτοπεποίηθησηΕπινοητικότητα Ικανότητα χρονικού προγραμματισμούΣυνεργατικότητα


Παιδοκεντρική διδασκαλίαΈργο δασκάλου

Παρέχει οδηγίες για τις εργασίες και τη λειτουργία των οργάνων

Καθοδηγεί τον μαθητή στις δραστηριότητες

Μέθοδος ΣυμβάσεωνΠαραλλαγή του σχεδίου DaltonΠροκήρυξη μεγάλων επαγγελματικών έργωνΟμάδες μαθητών ως εργοληπτικές εταιρείες



Εξατομίκευση της διδασκαλίαςΚαλύτερη πρόσκτηση γνώσεων στα τεχνολογικά και

επιστημονικά μαθήματα

ΑρνητικήΜη ισόρροπη κοινωνική ανάπτυξη των μαθητώνΠεριορισμένη επίδραση του δασκάλουΥψηλό κόστος εκπαίδευσης

Σχέδιο Winnetka (1/5)

Carleton Washburn – προάστιο Winnetka του Σικάγο

Σύνθεση της εξατομικευμένης διδασκαλίας (Dalton) με την κοινωνιστική

Φιλοσοφικά θεμέλιαΔικαίωμα του καθενός να μάθει ότι θα του

χρειαστεί στη ζωήΤο παιδί δικαιούται να ζει την παιδική ηλικίαΗ κοινωνική ανάπτυξη στηρίζεται στην ατομικήΕργασία σχολείου: χαρά και όχι καταναγκασμός


Διδακτέα ύληΓνώσεις απαραίτητες για τη ζωή (ανάγνωση,

γραφή, αριθμητική κ.α.)Προαιρετικές γνώσεις (αθλοπαιδιές κ.α.)Ύλη η οποία διατηρείται στη μνήμη του 75%

των παιδιών για 6 μήνες (σύγχρονα διδακτικά συστήματα)


Χρόνος (διαιρείται στα δύο)Αυτοδιδασκαλία – Αυτοέλεγχος

(αυτοδιόρθωση)Οι ενότητες χαρακτηρίζονται ως «σκοποί»Ανάγνωση, γραφή, αριθμητική, ιστορία, γεωγραφία

Ομαδικές δημιουργικές εκδηλώσειςΔεν υπάρχουν σκοποί και πρότυπα απόδοσηςΛογοτεχνία, μουσικοί, τέχνες, συνελεύσεις,

αθλοπαιδιές, χειροτεχνήματα


Οργάνωση σχολείουΚατακόρυφη

Κάθε παιδί προχωρά με την ταχύτητα των προσωπικών του δυνατοτήτων

Μπορεί να κερδίσει έως και 2 χρόνια στα 6 του Δημοτικού



Πρωτοβουλία των μαθητώνΙσόρροπη ατομική και κοινωνική ανάπτυξη

ΑρνητικήΜεγάλη ελευθερία στις κοινωνικές δραστηριότητεςΑυτοδιόρθωση: τα παιδιά παρουσιάζουν μεγάλη

αδυναμία

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Documents

Transcript of ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ