ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ ( 1025-1453)

Ο Ρωμανός Διογένης και η σύζυγός του Ευδοκία σε πλάκα από ελεφαντόδοντο

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΣΕ ΚΡΙΣΗ •Μακεδονική δυναστεία μετά θάνατο Βασιλείου Β΄(1025)•Διάδοχοι Μακεδόνων (1056-1059) •Δυναστεία Δουκών (1059-1081) ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ•Δυναστεία Κομνηνών (1081-1185)

TO BYΖΑΝΤΙΟ ΣΕ ΚΡΙΣΗ•Δυναστεία Αγγέλων(1185-1204): Αδυναμία αντιμετώπισης εχθρών.

Κατάλυση αυτοκρατορίας από τους ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΟΥΣ (1204)

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΡΑΤΗ

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΡΑΤΗ

Αποκατάσταση Βυζαντινής αυτοκρατορίας από την

αυτοκρατορία της Νίκαιας αρχές 14ου αι.

Ο Αλέξιος Α΄ ευλογείται από τον ένθρονο Χριστό. Μικρογραφία χειρογράφου του 12ου αι. Βατικανό. Αποστολική Βιβλιοθήκη

14ος αι.: αρχή αποσύνθεσης Βυζαντινής αυτοκρατορίας

μέσα 14ου : επιτάχυνση αποσύνθεσης εμφύλιοι πόλεμοι

εξασθένηση στρατού οικονομική αδυναμία

επέκταση Σέρβων + Οθωμανών

1453: άλωση Κωνσταντινούπολης από Οθωμανούς Τούρκους

Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο

αιώνα (1025-1081)

1025-1081

•Πολιτική αστάθεια

•Μέτρα αποστρατικοποίησης- Παραμέληση των επαρχιών

•Νομισματική κρίση

Ας τα δούμε πιο αναλυτικά:

Ο α

υτοκ

ρά

τορ

ας

Μιχ

αήλ

Ζ

΄Δού

κας.

Μικ

ρογ

ρα

φία

χε

ιρογ

ρά

φου

Μιχα

ήλ Ζ΄

Πώς εξηγείται η μετάβαση του βυζαντινού κράτους από την ευημερία και τη διεθνή αναγνώριση στη κρίση ;

Α. Εσωτερική κρίση(1)

Μετά τον θάνατο του Βασιλείου Β’ (1025)

1025-1081: 14 αυτοκράτορες

•Συχνή εναλλαγή στην εξουσία•Έντονες διαμάχες για τη διαδοχή•Έλλειψη ισχυρής προσωπικότητας•Σπάταλη ζωή αυτοκρατόρων

Στην εικόνα, το στέμμα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ' Μονομάχου (1042-1055). Hungary, Budapest, Magyar Nemzeti Museum

Η ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ( μετά τον Βασίλειο Β΄Βουλγαροκτόνο)

Κωνσταντίνος Η΄ ........................... 1025-1028Ρωμανός Γ΄ Αργυρός ...................... 1028-1034Μιχαήλ Δ΄ ........................................ 1034-1041Μιχαήλ Ε΄ Καλαφάτης ................... 1041-1042Ζωή και Θεοδώρα ......................... 1042Κωνσταντίνος Θ΄ Μονομάχος ...... 1042-1055Θεοδώρα .......................................... 1055-1056(δεύτερη βασιλεία)

ΟΙ ΔΙΑΔΟΧΟΙ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝΜιχαήλ ΣΤ΄ ..................................... 1056-1057Ισαάκιος Α΄ Κομνηνός ................... 1057-1059

Η ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΔΟΥΚΩΝΚωνσταντίνος Γ΄ Δούκας .............. 1059-1067Ρωμανός Δ΄ Διογένης...................... 1067-1071Μιχαήλ Ζ΄ Δούκας ......................... 1071-1078Νικηφόρος Γ΄ Βοτανειάτης .......... . 1078-1081

Νόμισμα με τη μορφή του Κωνσταντίνου Η'

Ρωμανός Γ΄Αργυρός

Ο Mιχαήλ Δ' από το "Promptuarii Iconum

Insigniorum "

Μωσαϊκό με τον Κωνσταντίνο Θ΄ και την Αυτοκράτειρα Ζωή. Αγία Σοφία

Νόμισμα με τη μορφή του Χριστού από τη μια πλευρά και της Θεοδώρας από την άλλη

Η Αυτοκράτειρα Ζωή

Από τη δυναστεία των Μακεδόνων

Ισαάκιος Α΄Κομνηνός

Χρυσό ιστάμενον του Ρωμανού, που απεικονίζει τον ίδιο και τους συμβασιλείς του: στην πρόσθια πλευρά, ο Μιχαήλ Ζ' Δούκας, πλαισιωμένος από τους αδερφούς του Ανδρόνικο και Κωνστάντιο, και στην οπίσθια ο Ρωμανός και η Ευδοκία Μακρεμβολίτισσα, στεφόμενοι από το Χριστό

Από τους διαδόχους των Μακεδόνων

Από τη δυναστεία των Δουκών

Α. Εσωτερική κρίση(2)

Μετά τον θάνατο του Βασιλείου Β’(1025)

Μέτρα αποστρατικοποίησης (Πολεμικοί θρίαμβοι αλαζονεία, επανάπαυση, ψευδαίσθηση εξασφάλισης διαρκούς ειρήνης)

•Παραμέληση στόλου ( «δόξα της Ρωμανίας»)•Αντικατάσταση υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας με φόρο•Στρατολόγηση μισθοφόρων•Διάλυση των θεμάτων/ θεματικών στρατών (εξαθλίωση

μικρής + μεσαίας αγροτικής τάξης)•Χρησιμοποίηση ξένων σε ανώτερες θέσεις

1.Tι ήταν το Στρατηγικόν;

2. Τι απαιτεί ο Κατακαλών Κεκαυμένος από τις βυζαντινές αρχές;

3. Πώς τεκμηριώνει την απαίτησή του;

4. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να σχολιάσετε την απαίτησή του.

Οικονομία – Κοινωνία- Πολιτική

•Ευημερία ( άφθονα αγαθά)•Έλλειψη χρυσού Υποτίμηση χρυσού νομίσματος

•Υπερφορολόγηση +Παραμέληση επαρχιών

•Αυταρχική κεντρική κυβέρνηση

•Ταραχές / εξεγέρσεις

Πολιτική αστάθεια (1060)

ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΚΡΙΣΗ ( ηθική, οικονομική, στρατιωτική, θεσμική, κοινωνική)

απώλεια του μεγάλου μέρους της Βυζαντινής επικράτειας

Α. Εσωτερική κρίση(3)

Χρυσό νόμισμα του Νικηφόρου Γ΄Βοτανειάτη (1078-1081). Αθήνα. Νομισματικό Μουσείο

Β. Οι στρατιωτικές αποτυχίες

1. Σελτζούκοι Τούρκοι Μάχη στο Ματζικέρτ (1071) ( κοντά στη λίμνη Βαν της Αρμενίας)

Η σημασία της μάχης στο Ματζικέρτ

2. Νορμανδοί Αφαίρεση ιταλικών κτήσεων Βυζαντίου Άλωση Μπάρι (1071) : τέλος

Βυζαντινής Ιταλίας

3.Ούγγροι-Σέρβοι Στα βόρεια σύνορα του κράτους

Κρίσιμη μεταβατική περίοδος: στασιμότητα + υποχώρηση βυζαντινής αυτοκρατορίας (1025-1081)

1. Σε ποια κατάσταση βρισκόταν ο βυζαντινός στρατός κατά τον 11ο αιώνα;

2. Να σχολιάσετε το παράθεμα υπό το φως όσων απαιτούσε ο Κεκαυμένος στο προηγούμενο παράθεμα

Η σημασία της μάχης στο Ματζικέρτ (1071)

Αρχή κατάρρευσης του Βυζαντινού κράτους

1. Κατάρρευση του διοικητικού συστήματος στις ανατολικές επαρχίες

2. Απαρχή της κατάληψης ενός από τα σημαντικότερα και πλουσιότερα τμήματα της αυτοκρατορίας,της Μ.Ασίας

3. ΄Ιδρυση ισχυρού κράτους από τους Σελτζούκους Τούρκους

Ο Ρωμανός Δ΄ο Διογένης αιχμάλωτος του Αρπ Ασλάν

Η μάχη στο Ματζικέρτ

Η μεγάλη αυτοκρατορία των Σελτζούκων το 1092.

Το βασίλειο της Σικελίας (με το πράσινο χρώμα) το 1154.

Απεικονίζεται η έκταση της νορμανδικής κατάκτησης στην Ιταλία.