13. κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης
Κώστας Παπαϊωάννου, Οι κοινωνικές τάξεις
57
ΜΕΡΟΣ Β΄ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ 1 Τάξεις και ταξικοί αγώνες 2 (1961) «Όπου δεν υπάρχει ανταγωνισμός, δεν υπάρχει πρόοδος. Αυτός είναι ο νόμος που ακολούθησε ο πολιτισμός μέχρι τις μέρες μας» 3 . Είναι γνωστό πώς συνέλαβε ο Μαρξ αυτόν τον «νόμο»: οι παραγωγικές δυνάμεις προωθούν την ιστορία και αυτό το κάνουν διά μέσου της πάλης των τάξεων. Το μαρξιστικό σχήμα Το συστατικό γεγονός, η κίνηση σε βάθος, είναι μια ακαταμάχητη προοδευτική ώθηση, μια «συνεχής κίνηση επέκτασης» των παραγωγικών δυνάμεων 4 . Εξαιτίας αυτού εμφανίζονται μορφές καταμερισμού της εργασίας, που γεννούν καθορισμένες σχέσεις «παραγωγής», δηλαδή την οικονομική διοίκηση, την υποταγή των εργαζομένων, την άνιση κατανομή καθηκόντων και προϊόντων. Έτσι, «οι διάφορες μορφές του καταμερισμού της εργασίας μεταβλήθηκαν σε ισάριθμες βάσεις κοινωνικής οργάνωσης» 5 , διχοτομώντας την κοινωνία σε δύο «θεμελιώδεις» τάξεις: την εκμεταλλευτική τάξη, που κατέχει τα μέσα παραγωγής και μονοπωλεί τις διευθυντικές λειτουργίες, και την εκμεταλλευόμενη τάξη, καταδικασμένη σε εκτελεστικά έργα. Ο «νόμος» της προόδου συνεπάγεται επίσης το αναπόδραστο τέλος της άρχουσας τάξης, η οποία κάθε φορά επισπεύδει την καταστροφή της συσσωρεύοντας περισσότερες παραγωγικές δυνάμεις από όσες μπορεί να «περιλάβει» στους κόλπους της. Πράγματι, θα πρέπει να πιστέψουμε ότι, στη «συνεχή» κίνηση της ποσοτικής ανάπτυξής τους, οι παραγωγικές δυνάμεις έρχονται περιοδικά σε σύγκρουση με το θεσμικό τους περίβλημα. Τότε, η υπάρχουσα τάξη πραγμάτων γίνεται ασυμβίβαστη με την επιδίωξη της οικονομικής επέκτασης. Και ο Μαρξ λέει πως «η αντίφαση αυτή θα έπρεπε, κάθε φορά, να εκρήγνυται με μια επανάσταση» 6 . Ανοίγεται, τότε, μια περίοδος κρίσης και κοινωνικής επανάστασης, και η ιστορία διαβάζεται σαν ταξική πάλη: Ελεύθεροι και δούλοι, πατρίκιοι και πληβείοι, άρχοντες και δουλοπάροικοι, μαστόροι των συντεχνιών και συντεχνίτες 7 , κοντολογίς, καταπιεστές και καταπιεζόμενοι, σε διαρκή αντίθεση, διεξήγαγαν έναν ακατάπαυστο 1 Τα κείμενα που ακολουθούν προέρχονται από το έργο του Κώστα Παπαϊωάννου, Μαρξ και Μαρξισμός Τόμος Ι: Οντολογία και Αλλοτρίωση, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2009, σελ.169-258. Σε μετάφραση του Βασίλη Τομανά και επιμέλεια της Χριστίνας Σταματοπούλου. 2 Δημοσιεύτηκε στο Contrat Social, τόμ. V, τ. 2 (Μάρτ.-Απρ.1961) και τ. 3 (Μάιος-Ιούν. 1961). Το τρίτο μέρος, που δημοσιεύεται εδώ, με τίτλο «Η πάλη των τάξεων», περιλαμβάνει επιπλέον το υποκεφάλαιο «Διαλεκτική και μυθολογία», καθώς και μια σελίδα από το κείμενο «Υπανάπτυξη και επανάσταση» (Mélanges Raymond Aron, Calmann-Lévy, Παρίσι 1971, τόμ. Ι, σ. 296.). Τις προσθήκες αυτές τις έκανε ο ίδιος ο συγγραφέας (σ.τ.Ρ.Α.). 3 ΜPh, σ. 53. 4 Στο ίδιο, σ. 88. 5 Στο ίδιο, σ. 107. 6 DI, σ. 74. 7 Όπως διασαφηνίζει ο ίδιος ο Ένγκελς, σε μεταγενέστερη έκδοση του Κομουνιστικού Μανιφέστου, οι μαστόροι των συντεχνιών είναι οι μαστόροι στα πλαίσια των συντεχνιών και όχι οι επικεφαλής των συντεχνιών. Οι συντεχνίτες, από την άλλη μεριά, δεν είναι οι «καλφάδες» (όπως γράφει ο Κ. Παπαϊωάννου σ’ ένα κείμενό του στα ελληνικά, στον τόμο Ο μαρξισμός σαν ιδεολογία), αλλά εργάτες που ολοκλήρωσαν τη μαθητεία τους και δεν είχαν τη δυνατότητα ν’ ανοίξουν δικό τους εργαστήριο, γι’ αυτό δούλευαν στα εργαστήρια των μαστόρων. Ο Μαρξ (και ο Παπαϊωάννου) αναφέρεται παρακάτω στους καλφάδες (σ.τ.μ.).
-
Upload
skantzoxoiros -
Category
Documents
-
view
155 -
download
4
description
Δυο εκτεταμένα κείμενα του Κώστα Παπαϊωάννου, στα οποία ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος μιλάει για την ταξική πάλη, και τις κοινωνικές τάξεις. Αντιπαρατιθέμενος με το μαρξιστικό έργο, προτείνει ένα εναλλακτικό σχήμα ερμηνείας της γέννεσης και της διαμόρφωσης των κοινωνικών τάξεων. Τα κείμενα προέρχονται από το έργο του Κώστα Παπαϊωάννου, Μαρξ και Μαρξισμός Τόμος Ι: Οντολογία και Αλλοτρίωση, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2009, σελ.169-258. Σε μετάφραση του Βασίλη Τομανά και επιμέλεια της Χριστίνας Σταματοπούλου.
Transcript of Κώστας Παπαϊωάννου, Οι κοινωνικές τάξεις
-
1
2 (1961)
, . 3. : .
, , , 4. , , , , . , 5, : ,
, , . , .
, , , . , . , , 6.
, , , :
, , , 7, , , ,
1 , : , , 2009, .169-258. .
2 Contrat Social, . V, . 2 (.-.1961) . 3 (-. 1961). , , , , (Mlanges Raymond Aron, Calmann-Lvy, 1971, . , . 296.). (....). 3 Ph, . 53. 4 , . 88. 5 , . 107. 6 DI, . 74. 7 , , . , , ( . , ), , . ( ) (...).
-
, , , 8.
, , , , , , : , ,
.
, (!) : , , - . , : ,
, , , , , .
, . , , , (sic) , 9, ,
: , , , , , , . , , . , , , ,
; ,
. , , . , ,
.
8 C, . ., 1947, . 54-55. 9 G. Plekhanov, Questions, .., . 53.
-
1.
, : , , , - , .
, , . , , , , , , , , .
() , , ,
: , , , 10. , (. 88 105) . : , , . ( ) ( )
. , , , , , .
, , . , , ; , , , , , ( - ) ,
. , , : , , - 11 .
, , , . , ,
, , . , .
10 DI, . 64. 11 Kr, . 251.
-
, , - .
, , , , , , , : , , .
, , ,
, , . , 12, , . , ( , , ), , , - , , , , , , , , . , , , :
,
, , , , , , 13.
.
: , , , . , , , , , , . , , .
, , , . ,
, , , , , ,
12 , Kr, . 78. 13 K, III, . 841-842.
-
. , , populus romanus, , , , , , , ,
. ,
, . , , , . , , , 14, , , , :
, , nobilitas15 , .
. , , , , 16. (, , 17) . , , ,
, 9 - 1789. , , , . , , , . , . . . ,
, , , 18. , , , 19, . ,
14 367 . ., , , (...). 15 (...). 16 Ph, . 97. 17 Saint-Amand Bazard (1791-1832) (...). 18 DI, . 77. 19 , . 46. : , .
-
. , . (J. Lestocquoi) . (G. Luzzato) , , , , , , , ,
. . ,
, , , , . , , , , : , , ,
20. :
, , 21.
, , .
, , , , , , , , . , , , , , , , . , , 22 , . - , , , , (sic) [] 23.
. , , , . , . 24, (843-1025), : , ,
20 Nikola Ivanovitch Boukharine, La thorie du matrialisme historique, ditions Socia-les Internationales, 1927, . 306. 21 La grande initiative Oeuvres choisis, . , 1948, . 589. 22 , III, . 858. 23 , , . 350. 24 . . , - , , 1931, , . 209.
-
, , .
, .
, , , , , . , 25, . , ,
, 26. , , , 27. : , . , , , 28. , .
, ( ), , , , . , .
. , , , .
. : , , , , , . , , , : , , ,
, , , , , , , . , ( ), . , , 25 , . ( ). 26 , , . 753. 27 C, . ., 1947, . 64. 28 , , . 350.
-
, , , , , , ,
.
. , , . ,
, , . , : , , , . , , , .
, , . .
, , . , ,
, .
, , , , . , , , , , . , , , : 29. ,
, , , . , , , , , . , , , , (),
. , ,
29 A. Moret, Histoire de lOrient ( ), PUF, 1936-1941, I, . 250.
-
, 30 , . , , ( ).
, , , , , , , -, . . .
2.
,
.
31, , , , , 32, . , , : , , - , , .
, , , .
,
, , , .
, : , [ ] . , , , . ,
, . ...
30 J. Breasted, Histoire de lgypte ( ), , 1926, I, . 84. 31 C, , 1947, . 79. Willenloser und Widerstandsloser Trger. 32 Marx, Ausgewhlte Schriften ( ), , 1934, II, . 681.
-
... , , .
, , , , , .
: , 33, . ,
, , () .
, ( ):
,
. , , ,
, , , 34.
. , , . , , . , . , , , . , 35. , , ,
. , , , 36.
, , . ,
33 Plekhanov, , . 89. 34 Ph, . 97. 35 H. Pirenne, D. Cohen, H. Focillon, La Civilisation occidentale au Moyen ge du XIe au milieu du XVe sicle, (O 11 15 ), PUF, 1941, . 60. 36 H. Pirenne, Les Villes et les institutions urbaines ( ), F. Alcan, - 1939, I, . 11.
-
, 37 , , , , , , , .
, , . , ...
...
, . , . , , 38.
, , , .
- - , - : , , , 39, , - , . , , , , , last but not least, .
. , ,
. , , , 40 . , villicus, , : , , .
. (
) . , , , , : Negotium negat otium neque querit veram quietem, quae est deus41 decretum Gratiani42.
37 C, 1947, . 59. 38 , . 60. 39 Rosa Luxembourg, L accumulation du capital ( ), Librairie du Travail, 1935, , . 18. 40 , , . 617: verzehren des Vorhandnen. . 41 , . (...) 42 .
-
, . , , ...
... , .
. , , .
: , , . , . , , ,
. , , , , , 43.
, . , , * . , , , , , , 44. , :
, , .
, . , , . , , , , . : ,
, , , 45. , , , : , , , . , , , , , , , . ,
, , .
43 K. Marx, Histoires des doctrines conomiques, d. Costes, 1924-1925, V, . 90. 44 G. Glotz, Le travail dans la Grce ancienne, F. Alcan, , 1920, . 208. 45 F. Lot, La fin du monde antique et le dbut du Moyen ge, Albin Michel, 1927, . 95.
-
, - . . , , , . , , ,
46: , , . , . ,
, . , , , , , . ;
, , , .
. , , . , 47, augustales, , , , . , , , . , , , , , , bisellium, , , , , . ,
, . , .
, , , , : ,
, . , ,
46 . M. Rubel, Karl Marx. Pages choisies pour une thique socialiste (. . ), M. Rivire, 1948, . 75. 47 S. Dill, Roman Society from Nero to M. Aurelius ( . ), Meridian books, 1956, . 105.
-
: . , 48, , , , .
, ,
. . , , 49. , , () , , .
3.
, . , , 50. ,
. , . , , , , , : , (Karl Grn), , . , 1844...
, ,
, , , , , . , , , . , ...51
... , , . 52, . , ,
, .
.
48 E. Ciccoti, Le Dclin de l esclavage antique ( ), M. Rivire, 1910, . 429. 49 Sorel , Edwin Seligman, Interptation conomique de l histoire, Marcel Riviere, 1911. 50 C, 1947, . 43. 51 . Ch. Andler, Introduction historique. Le Manifeste Communiste, 1901, . 67-68. 52 . . , : K. Kautsky, Das Kommunistische Manifest: ein Plagiat!, Die Neue Zeit, . II (1906), . 698. , . Le Contrat social, 1957, . 190 .
-
, , : , , 53. 54, , ,
. , , , : , 55, . , , 56, .
:
. , , . , . , .
57.
: . : . , : . , :
. ,
( , ), 58.
53 . . , , . DI, . 61. 54 DI, . 35. 55 DI, . 457. 56 MPh, . 134. 57 , . 135. 58 DI, . 17.
-
, , , . 19 (, , ). , ,
59 ( ). , , , . tribula60,
: , . , , : , , .
, ( ). , ,
: 61. . , . ( , , ), . , , , . , ,
. , , , , , 62.
7 , . , , . ,
, , 63, 59 , , , , , 232 .., (..). 60 . 61 . , Le Contrat social, 1960 (. ). 62 J. Breasted, Histoire de l gypte, .., I, . 220. 63 G. Glotz, La Cit grecque, Renaissance du livre, 1928, . 118.
-
, , , , . , , , .
, , , -, , , . , , , : , , , ,
. , , , , , , , . , , , , . , , , , , : , , ,
, . , .
, , , , , , , , , , . , , , , , , ,
, .
, . , , , ,
. , , . 64, , , , , , .
64 MPh, . 99.
-
, , 65. : ,
, . , , , , , . , . , 66 : , 67. ,
, , . , , . , , , , , : 68. , : , , , ,
69. , , , ,
; , , , , . , , : , , , , , , : .
, , : , , . , , , , . , , , , . ,
65 , . 100. 66 , . 98. 67 , . 99. -, , . , , .... , , , , (Ch. Bettelheim, La planification sovitique, Lib. des Sciences Politiques et Sociales, M. Rivire, 1945, . 165). 68 MPh, . 89. 69 , . 97.
-
: , , , . , .
, ( ) . , 70. , , , . , , , , .
, , , -, . , : , . , , , ,
. , , , . , , , , . , .
, . , , . , , , , , . , , .
, , , (1859) , .
, , , , , , . ,
, , , 71. ,
70 MPh, . 90. 71 , 1853. W, Dietz, IX, . 133.
-
(, ...) (, ...)72. , , capitis diminutio73: , 74. ,
, , . , , , , : , , 19 ! , , , . , , ,
, , , , (politische Wolkenregion), . , , , : , , , , , ...75.
, , , , , . , - . , ...
... ,
, , , 76.
, . , . 77 , .
72 (1857) Grundrisse, Dietz, 1953. 73 (...). 74 K, I, . 85. 75 New York Tribune, 1853. 76 1869 18 , 1869, W, 16, Dietz, . 359. 77 , , , , , . 133 129 .. . , , (...).
-
78. , . . , .
, , . , : . , , , . , , , .
. , , , gentes [ ], , , gens 79.
, .
472 .., , , , . gens . gens , , , gentes. , , .
6 .. , 4.000 25.000 , , , 250.000 100.000 . , , 160 , , . , , gentes , , . 61 gentes , , 37 150 : 4 , , , . ,
, , .
, , . , , , , 78 DI, . 19. 79 F. Engels, L Origine de la famille, de la propriet prive et de l Etat, Alfred Costes, 1948, . 160: .
-
: , , , .
, , , .
, , , 3 , . , , . ; 4 , . , , ,
. . , , :
,
, , , 80.
, , : , 81.
, . , , . , , , , , . , ,
82, , .
, . , , (, , , , ), , 3 , .
, ,
, , : , .
80 K, I, . 141. 81 DI, . 19. 82 217 .., , . . , , . 17 217 .., , 30.000 . , , . , , , , , 216 .. (..).
-
. : , . . , , , , ,
.
, *, .
, . , , , . , , , . ,
, , , , , , . . , , -, , . , , , , , , ,
, , , , , , , ...
, - : . , : , , , , , ,
. , . , , , , , , : . , . : , , , ,
.
, . . , ,
-
, , 83.
84. 85.
, , . , , , 86 . , , , : , , .
, [ ] . , , . , :
, , , , , , ,
, , , , , 87.
: , , , ...
, , , . ! , ,
... ... , -. , : , , , , .
83 DI, . 50. 84 , , , . 115 (. . 1910). 85 , , . 116. 86 . () Le Contrat social, . 4, 1960. 87 . , , . ., . 64 (. ., . 75).
-
, , , , , 88
, : . , , , , . ,
, .
, , , , .
, , . : , , , , , .
, , ,
. , : , .
, , , , , .
, ,
, , ( ) ( , ).
, , , , , , , . , , , , , ,
-, , .
4.
88 DI, . 50.
-
, , . ,
... , , 89.
. , , , , .
, , , , , , , , . , :
,
. 90...
, , , : ,
, . , ,
, , . , , . , , , , , .
, a (Hans Delbrueck), , , , , , 91. , , , , ...
, , : , , 89 DI, . 456. 90 K. Kautsky, Der Weg zur Macht ( ), 1909, . 64. 91 N. Boukharine, La thorie du matrialisme historique, .., . 325-326.
-
. , 2 , , , , : , , , ,
-, , . , . . , 92 , , , , .., , , , - , ...
, , , , , , , -, , . , , . , , , 93. ,
, , , .
, , , 1933:
. , , , . . - . , , , -, . 94.
, , , , , 95. , , ( ) ; ... imago, , , .
92 F. Lot, La fin du monde antique et le debut du Moyen ge, .., . 196-197. 93 (1884-1922). , , (...). 94 J. Staline, Questions du lninisme, . ., 1947, , . 121. 95 S. Freud, New Introductory Lectures on psychoanalysis, Penguin, 1933, . 49.
-
, , , .... , , . 67 , ...
... [ ] [...]
... , . , 16 , 17 , 18 . , , , .
, : , -, , . , , -, , ;
, , . , . , ( ), . 1848, , , , , , .
, , , , .
, , . , , , .
, , , . 1933, . , , . , 96, , , ... , ...
, , , :
96 J. Staline, Questions du lninisme, .., , . 259.
-
. , , , (sic) , , , ...97
, , , , , [ ] , .... , ,
; ; , , , ; , , , , , ;
, , , :
. , , ...
, , , , , . , . , , - , .
, , , ,
98. , :
, . . , . , , . : , , : . 99.
-: , . , , , , , , 97 J. Staline, Questions du lninisme, .., , . 257. 98 . 99 J. Staline, Questions du lninisme, .., , . 196.
-
, , : , .
* , , , . . , .
, ,
, , , . , , . , . , membra disjecta100 , , , , ,
. , ,
101;
100 (...). 101 1956 (...).
-
II 102
(1964)
1.
, ,
, , , - . , , , ... , 103.
, , , . ,
, , , : , . , , 104. 105. , . 106, .
, . , , 107. , , , , , , , , , .
:
, 108. ,
102 Le Contrat social, . VIII, .1 ( - 1964) . 3 ( - 1964). , (....). 103 HF, . 261. 104 W, [I], . 378. [Molitor, uvres Philosophiques, 1946 Pliade, III, . 383.] 105 MPh, . 115. 106 , . 88. 107 , , 5 1852. 108 Engels, Anti-Dhring, d. sociales, 1950, . 320.
-
: , , , , . :
, , , ,
, , , , . , .
, , , . :
, ,
, : , ...
: , , . ( , , ) .
: ... ... :
, , , , .
, . , . 109. , , . , , ,
. : , ,
( ) ( ) 110.
,
.
109 DI, . 456-457. 110 . Raymond Aron, Le dveloppement de la socit industrielle ( ), , 1957, . 94-105.
-
, : , , , , , , . ,
, , , , , , . , , , , , , , : ( ), ( ) . (): : ( ) ,
. : , ,
. : , ,
[ ] 111.
( ), , , , : , , ,
. , , ,
. , , . , 112, , , , , . Tam Marti quam Mercurio, .
, , ( (Walter Raleigh) . , , , , Jupiter Capitolinus [ ] , , , , , , .
111 DI, . 33. () . 112 , , , : - , . , , , .
-
, , , , , , . , , , , , ,
, , , , , . , , :
, , , ! (: . )
, , , , , , . - . , , :
. ,
. , . , , .
, , - . , , . , ,
, , , , :
, : , , .
, : [...]. (...) , (...) , . , , (...). ! . , ...
. , ( (Raimon Lull)
. , Libre que es de l Orden de Caballeria, : ,
-
, ...113.
, , , .
, , , , 114, , , : , , . : ....
. ,
, , , , ( ), , .
, , , 115 , . , 1918, , .
, , . , , , ( ). , , , . , , , , ,
: , , , . , . , (sic) . , , , . , , , .
. ,
, . ... , , ,
113 , 1 , . 7. Obres essensiales, Ed. Selecta, Barcelone, . I., . 529 b. 114 Marc Bloch, La socit fodale, 1939, ., Albin Michel, 1968, . 480-481. 115 Istoritcheski Arkhiv, - 1960.
-
. 116 : ! ; ....
, , . , ,
. , , , , , , , civis Romanus [ ], , , , , 117. , , , , : ,
, , 118.
- . , . , , ;
119. , , , , , . ,
, (), , .
, , , . , , 120. , , , , , , , , ,
121.
116 Lise London, L' Aveu, Editions Gallimard, 1968, . 188. , (...). 117 K, I, . 243 (Ed. Sociales, I, 231). [ , . (...)]. 118 Kr, . 240. 119 . : , . 120 DI, . 17. 121 , . 33 . 36.
-
. , , .., , .., 122, , , , 123. - , 124: , . , . , , , , .
, 125, . , , . ,
, , , , , , , , (Zusammenhang) , .
, -, , , . , - , , , , . , , , , - ... . - , , . , , , , :
() , , , (non-sens), .
, : ( ) . - , , , . , , 122 DI, . 596. 123 , . 33. 124 , . 22-23. 125 , . 24-27.
-
, , , 126.
, . , ,
, . , , , , , . , , , , , , laissez-faire, .
, , : . : .
, , , . , , , , . , , . , ( , )
127. ,
, 128. , ( , , ). , 129, , , 130: ,
. ,
.
126 Raymond Aron, LOpium des intellectuels ( ), Hachette, Pluriel, 1955, . 161. 127 Engels, Anti-Dhring, .., . 321. 128 DI, . 29. 129 MPh, . 88. 130 K. Marx, Travail salari et capital, d. sociales, 1962, . 28-29.
-
131. , , , , , , ,
132.
. 133, , , , : , , . 134. , ,
: O , 135.
, , , , , , , 136. ,
. , . , , , , , ... , , 137.
, , . 138,
, . , , , . , .
131 K, , . 188. 132 , , . 389. 133 HF, . 286. 134 MPh, . 105. 135 , . 88. 136 N. Boukharine, La thorie du matrialisme historique, .., . 147. 137 DI, . 41 26. 138 , . 29.
-
, , : .
:
, , 139.
. : , , , . :
, , 140.
, . , , , , .
, 141: , , , .
, . , . . , 142. , , ,
, , , in abstracto. , , : , , . , , 143.
, , : 139 , . 18. 140 DI, . 29. 141 Kr, . 78. . Grundrisse, . 387. 142 , . 240-241. 143 R. Aron, Le Crand Schisme, .., . 133.
-
, , , , , 144.
,
: , , , 145 , , .
, . : ;. , :
, , , ,
, . , , 1789, : 146.
19 , - , 15% , 109 , , 88 53 17 , 21 , 7 , 9 , 10 147, - , . ; ; , , ;
, , .
(. 107) :
, , ,
. , , ; .
, . , .
, , . ; , ,
144 DI, . 61. 145 Engels, Anti-Dhring, .., . 209. 146 . MPh, . 139. 147 A. Moret, Histoire de l Orient, .., . 589-590.
-
148. , , , :
, 149.
: , ( ) , . ( ) (, ) . , ,
, , , , .
, . , , . , () , ,
150: , , , , . , , , , , , , , , . , 151, , , ,
, , , . ,
. , , , . ( ) , , , ( 13 .. ). , , ,
, , , , , , , . ,
148 , E , 8 1882. 149 DI, . 64. 150 , . 36. 151 , , . 355-356.
-
... , : , , , , , , .
. , , . .
2. . , , . , . , , , , , . ,
, , , , , .
, , . , , , , , : , , , - . , . , - , - , ,
. , , .
, , , , , : , , , , ,
-
, . , , , , . , ,
: , .
, : , , : -, , , , . ,
, .
, -, , . ( , ) , : , ,
. , , ( ), . , , . , . , , , ,
, .
, . , , : , , , . , imperium : , . , . , , , . , , :
-
, , .
, , , . , ( ), , , , . , , . , 152,
: , , , , , , . , , , , . , ,
, , . , : , , . .
, , , , . , , : . . , , , : , , . , : , 153. , , , : , ( :
ideologische Stand), , , .
, , .
152 . : []. 153 DI, . 61.
-
, 154. , , : . , ,
, . , , , , , , , .
,
, . , ( ), ( , ) ( ). , , , , , , , , , .. , , , , , , .
. , , , : , , , , , .
. , , , ,
155. , , , . , . , , , , . , . , ,
: , , , . , . , 156...
154 , . 44-45 . 155 , , . 539. 156 A. Moret, Histoire de l Orient, .., II, . 590.
-
( ) - , . , - : , , , , :
, ,
, (...). , , (...). , , (...). , , , (...). 303 . ., . . , (...), , , [] 157.
, , , . , . -, : , . ,
( , ) , , . , , , , , , , , 158. : (. Troeltch) , (. ., , . 46): ...159
, . , ( , ) , . , , : ,
, . , . ,
157 , , , 1895, in fine. 158 Lnine, Oeuvres Choisis, I, . 196. 159 , (...).
-
, , , , 341 , .
: , , clarissimi [] . , , .
. , , , , , . , ,
, .
, [ ]. , , , , ...
, ,
: 5 , . 11 , : , , .... 7 : , . 8 , : ...
. , . , , , . , , , , , . , , 8-9 , . , . : , 964, ...
, , .
, :
-
, , , , , , , , 160.
( ), : . , , , . , , .
, ,
. , , , . , ( ),
, , , , : , (...), , (...). , 161.
- , . ,
( ) , , . , , , ( ) :
-, o , , , , . , , ,
, , . , , , , , , .
, . , , :
, , . , .
( , 4-20):
160 L origine de la famille, . ., . 226. 161 Anti-Dhring, .., . 211.
-
( ) , . ( ) , ( ) , .
( ) , , . ( ) . , , ( )
, , , .
- . , , , :
, , , . ,
, , , , 162.
: . , , , , 163. , (Zusammenhangslose kleine Produktionor-ganismen) , , , , . , . , ( Fronstaat ), . , , , , , , 164. , ,
, 165. , .
162 , , 1871 ( ), . ., , 1936. 163 K, I, . 539. . : [ ]. 164 , I, . 350. 165 , , New York Daily Tribune, 25 1853. W, 9, Dietz, 1960.
-
, .
, ( , )
, . , . , - : , , , , . , , ,
, . , , - , , : 19 .
, : , , ; , - , , ,
. , -, 166. , 167, , , (politische Wolkenregion)168.
, , , . ,
(-) , , , 169. , , - , , . , , , , ,
:
166 , , 2 1853, W, 1963, XXVIII, . 252. 167 , 14 1853, W, 1963, XXVIII, . 267. 168 K, I, . 376. 169 HF, . 285-286.
-
, ,
, , , , .
, , , , , . , :
,
. , , .
, , . ,
. , , , , , , , : , , . . , ( ,
), . , , . .
, , . , , : (, ) ( ,
) , , , . , , , , , , ...
. , , , ,
; , .
, , , .
-, . , , , .., ,
-
, . , . , , . ,
, , . , , : , . , : der alte berirdische Staat170.
. , ,
, , . , :
(...), , (...),
, , 171.
. , , 172. , 1857-1858173, , , . , , .
,
: . 174, . , , , ( , ) , (
): , , .
, , ; (, ) 170 , , . 835. 171 DI, . 341. 172 , W, I, . 276. 173 Grundrisse, . 378 .. 174 DI, . 20.
-
, 175, . , .
, , , , : , , , , . missi dominici [ ] , : ,
. ,
, . , , , , , . ( ), , , ,
.
, , , , . . ,
: ( ) , ,
, , , , 176.
, , ( , ). , , ( ) , . , , , : , . , ,
: ,
175 DI, . 64. 176 DI, . 19.
-
, . .
, : , . ;, , . , :
, , (stnde) , . , , , . , , , , , 177.
, , . , . , , , ; , . ,
. , , , : .
, 16 , ; , , , , , , , , ,
, . , . , , , . , , , , , , . ,
, , , . , .
, , , , .
177 DI, . 198.
-
: Zemchtchina, , Opritchina, : , opritchniki, Zemchtchina, , , . , :
(pomiechtchiki). , (pomiesti). , , , : . , ex nihilo, :
, . [ , ]. ,
, , , 930 , 33% , 24% -, 25% 17% , , dvorianstvo, 178.
, , . 1570, . , , , 60.000 : , 200.000 ,
20.000 1575. , , , , :
pomiesti , (...). , , , - , , . , ,
, 179.
. , , , . ( ). (
), pomiechtchik ( 16 ): , 1713, , .
, ,
178 Jacob von Sthlin, Histoire de la Russie, P. Payot, 1946, I, . 223-224. 179 , . 230.
-
. , : .
. , 180, ,
:
, , , ...
. , , . , . , , ,
. , , , , , , , . : , .
180 DI, . 52.
0F , , , , , ... , , , 1933:
,
