Νόμοι της ομοιοπαθητικής"Ίσως, με μια πρώτη ματιά, δεν φαίνεται παράξενο που αναφερόμαστε στους Νόμους της Ομοιοπαθητικής. Υπάρχει διάχυτη η εντύπωση ότι κάθε επιστήμη πρέπει να διέπεται από αρχές. Κι όμως δεν είναι έτσι. Οι λεγόμενες πρακτικές επιστήμες, σπάνια φτάνουν στο επίπεδο της καθιέρωσης Νόμων που να καθορίζουν τη λειτουργία τους. Στηριζόμενες στο Πείραμα φτάνουν σε Υποθέσεις, που αφού επιβεβαιωθούν καταλήγουν στη θεωρία. Όχι όμως πάντα σε Νόμους. Το ίδιο συμβαίνει και με την Αλλοπαθητική Ιατρική. Οι αλλαγές των θεωριών,των θεραπευτικών σχημάτων και η ταχεία εγκατάλειψή τους, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της, και επιβεβαιώνουν, με τον πιο πειστικό τρόπο την εγγενή ανεπάρκεια ενός τέτοιου μηχανισμού για τη θεραπευτική πρακτική. Η Ομοιοπαθητική διδάσκει ότι η άσκηση της Ιατρικής πρέπει να γίνεται με βάση Αρχές και Κανόνες. Στο σημείο αυτό βαθαίνει πιο πολύ το σχίσμα ανάμεσα στις δύο Σχολές.

Η Αλλοπαθητική ασχολείται με το αποτέλεσμα και τη διαχείρισή του. Την ενδιαφέρει η τελική έκφραση της νόσου, δηλαδή στο φυσικό επίπεδο. Η Ομοιοπαθητική όμως, διακρίνει ότι υπάρχει μια αιτία που προηγείται των αποτελεσμάτων. Είναι δεδομένη, στη λειτουργία κάθε Επιστήμης, η παραδοχή μιας αιτίας που προηγείται. Πρέπει να βρούμε την αιτία, να διακρίνουμε το συσχετισμό της με το αποτέλεσμα και να δράσουμε θεραπευτικά επί της αιτίας. Στην Ομοιοπαθητική διαγνωστική και θεραπευτική, η έννοια της αιτίας δεν ταυτίζεται με την Καρτεσιανή αντίληψη και θεώρηση. Για την Ομοιοπαθητική Ιατρική ο ανθρώπινος οργανισμός συγκροτεί μια ολότητα, ενιαία κι αδιαίρετη. Σώμα-ψυχή -πνεύμα είναι συγκροτημένα σε ένα όλον και μόνο ίσως για διδακτικούς λόγους τολμούμε κάποιους διαχωρισμούς. Έτσι, η αιτία δεν είναι ο απλά αιτιώδης παράγοντας ενός νοσήματος, αλλά η κεντρική διαταραχή της ζωτικής ενέργειας που εκδηλώνεται ως νόσος με τα περιφερικότερα συμπτώματα. Όταν ένας άνθρωπος ασθενεί, αυτό οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο γεγονός ότι εκείνο που κυρίως διαταράσσεται είναι η ζωτική δύναμη. Χωρίς τη ζωτική δύναμη ο υλικός οργανισμός δεν είναι ικανός να λειτουργήσει και να αυτοσυντηρηθεί. Επειδή η δύναμη αυτή είναι από τη φύση της αόρατη, αναγνωρίζεται μόνο από τα αποτελέσματά της πάνω στον οργανισμό. Όταν υποστεί νοσηρή διαταραχή, αυτό γίνεται αντιληπτό από τις εκδηλώσεις της νόσου, δηλαδή με συμπτώματα από το φυσικό, συναισθηματικό ή και νοητικό επίπεδο. Και πραγματικά, εκεί είναι ο άξονας δράσης του ομοιοπαθητικού φαρμάκου. Το ομοιοπαθητικό φάρμακο δεν αποκαθιστά πρωτογενώς τις ιστικές αλλοιώσεις αλλά αφού πρώτα έχει εξισορροπήσει τη ζωτική ενέργεια επιφέρει τη θεραπευτική αποκατάσταση της περιφερειακής βλάβης ως φυσική συνέπεια.

Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι μια οντότητα, "εν σχέση ζην" με το φυσικό και κοινοτικό περιβάλλον. Η αρρώστια δεν είναι μια τυχαία μεταβολή της κατάστασης υγείας. Έχει συγκεκριμένες διαδικασίες εγκατάστασης:

"Πρώτα αρρωσταίνει ο Άνθρωπος και μετά τα όργανά του". Όμοια και η θεραπεία έχει σαφή πορεία εξέλιξης και δράσης. "Πρώτα ιάται ο Άνθρωπος και μετά τα όργανά του" (J.Τ.Κent). Ο Κent, όταν λέει ο Άνθρωπος, εννοεί τον εσώτερο άνθρωπο, τη Νόηση και τη Βούληση μας.

Συμπτώματα της νόσου εμφανίζονται σε ένα ή περισσότερα από τα τρία επίπεδα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο οργανισμός τηρεί ιεραρχία σπουδαιότητας μεταξύ των τριών επιπέδων, αλλά και στο εσωτερικό κάθε επιπέδου. Τίποτα δεν λειτουργεί αυθαίρετα, τίποτα δεν λειτουργεί τυχαία, τίποτα δε νοσεί και δεν θεραπεύεται τυχαία. Σ' όλα υπάρχει μια σαφής διαδικασία, μια νομοτέλεια. Μόνο αν γίνει κατανοητή η νομοτέλεια αυτή, και μόνο αν τη σεβαστούμε μπορούμε να μιλήσουμε για πραγματική θεραπεία, για ίαση. Μέσα από τις αρχές της Ομοιοπαθητικής μας δίνεται η μοναδική δυνατότητα κι ευκαιρία να κατανοήσουμε ουσιώδη ζητήματα για την ανθρώπινη φύση. Ποιόν θεωρούμε ασθενή

άνθρωπο; Τι είναι αυτό που καλούμαστε να θεραπεύσουμε σε κάθε ασθενή; Τι θεωρείται θεραπεία; Τι είναι η Υγεία;

Στο "Όργανον" του Χάνεμαν διατυπώνονται κάποιοι σαφέστατοι αφορισμοί:

1) Του γιατρού η υψηλή και μόνη αποστολή είναι να αποκαταστήσει τον ασθενή στην κατάσταση υγείας, δηλαδή το να θεραπεύσει.

2) Η ιδεώδης θεραπεία συνίσταται στη γρήγορη και μόνιμη αντικατάσταση της υγείας ή την εξάλειψη της ασθένειας σ' όλη της την έκταση με τον πιο αβλαβή τρόπο, με βάση εύκολα κατανοητές αρχές.

Διακρίνουμε εδώ, σαφέστατα την ουσιαστική διαφορά μεταξύ της Ομοιοπαθητικής και Αλλοπαθητικής Σχολής. Θεραπεία δεν είναι μόνο η εξάλειψη κάποιων συμπτωμάτων, η λειτουργική αποκατάσταση και ρύθμιση κάποιου ή κάποιων οργάνων, η γενικότερη επέμβασή μας προς διόρθωση του πάσχοντος τμήματος ή τμημάτων. Είναι η αποκατάσταση του ασθενή σε κατάσταση Υγείας. Όταν μιλάμε για την κατάσταση Υγείας αναφερόμαστε στην επαναφορά ισορροπίας για την ολότητα του οργανισμού κι όχι απλά στην καλή λειτουργία των τμημάτων του. Αναφερόμαστε στην αρμονική και θαυμαστή δράση των μερών, των λειτουργιών, των αισθήσεων, στην αρμονική ισορροπία φυσικού, συναισθηματικού και πνευματικού -νοητικού επιπέδου.

Απ' την άλλη όταν αναφερόμαστε στην ασθένεια, δεν εννοούμε τοπικές διαταραχές, λειτουργικές ή δομικές. Εννοούμε την κατάσταση εκείνη όπου η ζωτική δύναμη έχει διαταραχθεί και ως απόρροια αυτού εμφανίζονται και οι περιφερικές εκδηλώσεις - συμπτώματα. Με τη χρήση αυτού του πραγματικού ανεκτίμητου επιστημονικού εργαλείου, του Ομοιοπαθητικού ιστορικού, είμαστε σε θέση να διακρίνουμε την κεντρική διαταραχή πολύ πριν εκδηλωθεί στο φυσικό σώμα και να συμπεράνουμε σε τι είδους αλλοίωση της ζωτικής δύναμης οφείλονται οι περιφερικές εκδηλώσεις της νόσου ως σύνολο. Με το ομοιοπαθητικό ιστορικό μπορούμε να εντοπίσουμε τη νόσο σ' όλη της την έκταση και σε όλες τις εκφράσεις της και στα τρία επίπεδα. Έχουμε τη δυνατότητα να εκτιμήσουμε τη συνολική κατάσταση υγείας δηλαδή πόσο βαθιά έχει προχωρήσει μια χρόνια νόσος αλλά και να παρακολουθήσουμε τη θεραπευτική πορεία και να αξιολογήσουμε τα θεραπευτικά αποτελέσματα επί του συνόλου του οργανισμού.

Το εξίσου σημαντικό είναι ότι η αποκατάσταση της Υγείας δηλαδή η πραγματική θεραπεία δεν νοείται να γίνει, μέσα από τη λειτουργία της Ομοιοπαθητικής, με τρόπο εμπειρικό. Εμπειρικά, δηλαδή σύμφωνα με την ισχύουσα κάθε φορά επιστημονική υπόθεση ή θεωρία, λειτουργεί η λεγόμενη συμβατική Ιατρική. Η Ομοιοπαθητική θεραπευτική δρα με βάση Νόμους και Αρχές που διέπουν τη λειτουργία του οργανισμού αλλά και τη διαδικασία νόσησης και θεραπείας. Οι Νόμοι αυτοί είναι ευκολονόητοι και οι δράσεις τους είναι ευκρινώς αντιληπτές στην θεραπευτική πρακτική.

Από τους πλέον βασικούς νόμους σε όλα τα ολιστικά θεραπευτικά συστήματα είναι ο Νόμος του Hering, σύμφωνα με τον οποίο όλες οι χρόνιες παθήσεις εμφανίζουν τα πρώτα συμπτώματά τους στην περιφέρεια κι από κει προχωρούν στο εσωτερικό. Η σωστή θεραπευτική πορεία είναι αντίθετα, από το Κέντρο προς την περιφέρεια, δηλαδή από μέσα προς τα έξω, από τα μεγαλύτερης σπουδαιότητας όργανα στα μικρότερης σπουδαιότητας και από πάνω προς τα κάτω.

Η ταχυτητα αποκατάστασης της υγείας του ασθενή είναι ανάλογη με την ταχύτητα με την οποία οι εκδηλώσεις της νόσου επανεμφανίζονται στην περιφέρεια, Τα συμπτώματα που αρχίζουν ν’ απομακρύνονται με αυτή την κατεύθυνση απομακρύνονται μόνιμα. Τα

συμπτώματα που εξαφανίζονται με αντίθετη φορά από εκείνη που εγκαταστάθηκαν εξαφανίζονται μόνιμα.

Είναι κεφαλαιώδους σημασίας, μαζί με την εξάλειψη του συμπτώματος ή συμπτωμάτων, να υπάρχει και αντίστοιχη εσωτερική βελτίωση. Ο ίδιος ο ασθενής να έχει την αίσθηση πως η Υγεία του συνεχώς βελτιώνεται, πως ο ίδιος νιώθει καλύτερα στο σύνολο του.

Το θεραπευτικό σύστημα της Ομοιοπαθητικής στηρίζεται 3 ακρογωνιαίους λίθους, σε 3 θεμελιώδεις νόμους, που έξω απ' αυτούς δεν νοείται ομοιοπαθητική θεραπεία:

1) Νόμος των ομοίων2) Νόμος της απειροελάχιστης δόσης3) Νόμος της θεραπείας του συνόλου των συμπτωμάτων

Από τους 3 αυτούς νόμους εκρέουν 2 ακόμα σημαντικές αρχές:

Α) Χορήγηση ενός και μόνο φαρμάκου κάθε φορά.Β) Εξατομίκευση στη θεραπεία

1) Νόμος των ομοίων

Η πρώτη διαπίστωση της λειτουργίας αυτού του νόμου ανάγεται στην εποχή και τη σχολή του Ιπποκράτη όπου είχε καθιερωθεί και ως θεραπευτική πρακτική το "Όμοια ομοίοις είσιν ιάματα".

Πάλι αργότερα ο Σαμουέλ Χάνεμαν διατυπώνει την ίδια αρχή στο "Όργανον".

α) "Μία δυναμική διαταραχή του οργανισμού -ασθένεια- εξουδετερώνεται μόνιμα από μια άλλη πιο δυνατή, αν η δεύτερη μοιάζει πολύ στις εκδηλώσεις της με την πρώτη".

β) "Κάθε περίπτωση ασθενείας εξουδετερώνεται και εξαφανίζεται με τον πιο βέβαιο, ριζικό, ταχύ και μόνιμο τρόπο, μόνο από το φάρμακο, που είναι ικανό να προκαλέσει στον (υγιή) ανθρώπινο οργανισμό ένα ακριβές σύνολο παρόμοιων συμπτωμάτων, που όμως θα πρέπει να είναι συγχρόνως ισχυρότερα από την ασθένεια."

Αυτό ισχυει για όλα τα επίπεδα και σ’ όλες της συνθήκες. Οτιδήποτε άλλο προκαλεί αλλαγή στη φύση των συμπτωμάτων, χωρίς να στηρίζεται στην αρχή αυτή δεν είναι θεραπεία. Ουσιαστικά είναι καταπίεση της προσπάθειας του οργανισμού να αυτορυθμιστεί και οδηγεί σε απώθηση της ασθένειας σε βαθύτερα στρώματα. Όταν προσπαθούμε να εξαλείψουμε ένα περιφερειακό σύμπτωμα χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη μας τη συνολική έκφραση της νόσου, χωρίς να σεβόμαστε τις ισορροπίες του οργανισμού (τα συμπτώματα της νόσου είναι η καλύτερη δυνατή απάντηση που μπορεί να δώσει οργανισμός υπό τις δεδομένες συνθήκες), οδηγούμε τη νόσο προς το εσωτερικό, προς μεγαλύτερης σπουδαιότητας όργανα, βαθύτερα στο συναισθηματικό και νοητικό επίπεδο.

Η νόσος είναι δυναμική διαταραχή. Μόνο μια Όμοια δυναμική κατάσταση μπορεί να δράσει επ' αυτής θεραπευτικά. Αλλιώς δεν υπάρχει αλληλεπίδραση. Όλα τ' άλλα είναι φαινομενικές θεραπείες. Και αφού η θεραπεία θα γίνει σε δυναμικό- ενεργειακό επίπεδο, περιμένουμε πρώτα να επέλθει αποκατάσταση στη ζωτική δύναμη, στις συναισθηματικές και νοητικές λειτουργίες και σε δεύτερο χρόνο στην περιφέρεια -σώμα. Αν επιχειρήσουμε μόνο να ανακουφίσουμε τα συμπτώματα, την περιφέρεια, ωθούμε τη νόσο προς τα μέσα και τη μετέπειτα εμφάνιση της σε όργανα μεγαλύτερης σπουδαιότητας.

Πρέπει να διευκρινιστεί ότι, όταν αναφερόμαστε σε πιο δυνατές δυναμικές ή σε δράση φαρμάκου ισχυρότερη από την ασθένεια, δεν έχουμε στο νου την κλασσική έννοια της δύναμης, της έντασης, της ισχυος. Όταν έχουμε κατανοήσει την έννοια της δυναμοποίησης, του Ομοιοπαθητικού φαρμάκου διακρίνουμε ένα διαφορετικό είδος δύναμης και ισχύος, με ιδιότητες πιο λεπτές, πιο εσωτερικές, πιο αυλες. Η εσωτερική δύναμη είναι αυτή που είναι πιο κοντά στην πρωταρχική ουσία και που έχει τη δύναμη να αποκαταστήσει την όμοια εσωτερική δυναμική διαταραχή.

Η διαδικασία των συνεχών αραιώσεων και κρούσεων (Δυναμοποίηση) στις οποίες υπόκειται αρχική ουσία του φαρμάκου οδηγούν αφενός μεν στην πλήρη σχεδόν απουσία ύλης και αφετέρου σε αυξημένες δυνατότητες ίασης. Όσο λιγότερη η ύλη τόσο πιο άμεσο και μόνιμο το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Περάσαμε έτσι, στο δεύτερο μεγάλο Νόμο της Ομοιοπαθητικής.

2) Νόμος της απειροελάχιστης δόσης

Όταν ένας ασθενής λαμβάνει Ομοιοπαθητικό φάρμακο δεν λαμβάνει χημικώς μετρήσιμη δραστική ουσία. Οι αραιώσεις που υφίσταται το φάρμακο είναι τέτοιας τάξης που πρακτικά δεν μπορούμε να μιλάμε για χημική αλληλεπίδραση. Μάλιστα η δυναμοποίηση αυξάνει κατακόρυφα τη δραστικότητα του σωστά εκλεγμένου ομοιοπαθητικού φαρμάκου. Οι μικρότερες και μέσες δυναμοποιήσεις έχουν συνήθως μεγαλύτερη δραστικότητα στα συμπτώματα από το σωματικό επίπεδο, ενώ για τα συμπτώματα από το ψυχοδιανοητικό επίπεδο μεγαλύτερη δραστικότητα και ειδικότητα έχουν οι υψηλές δυναμοποιήσεις.

Η αιτία της νόσου είναι η διαταραχή στη ζωτική ενέργεια του οργανισμού. Η σωστή θεραπεία στοχεύει στην αποκατάσταση της διαταραχής αυτής. Μόνο μια δρώσα ενέργεια μπορεί να επιδράσει σε μια ενεργειακή εκτροπή. Όσο μικρότερη είναι η δόση του φαρμάκου τόσο πιο δυναμική γίνεται σε ενεργειακό επίπεδο. Η αραίωση του φαρμάκου πρέπει να βρίσκεται στο ίδιο δυναμικό επίπεδο στο οποίο βρίσκεται και η αιτία της ασθένειας.

3) Ο Νόμος της θεραπείας του συνόλου των συμπτωμάτων

Για την Ομοιοπαθητική, η εξαφάνιση του συνόλου των συμπτωμάτων, που εκδηλώνεται κλινικά μετά από μια ολιστική θεραπευτική αντιμετώπιση, σημαίνει ουσιαστικά εξαφάνιση της αιτίας. Δηλαδή εξαφάνιση της κεντρικής διαταραχής. Όπως λέει ο J. Τ. Κent: "Όλα τα αποτελέσματα περιέχουν σε μεγάλο μέρος την αρχική αιτία. Και επειδή η αιτία συνεχίζεται ως το αποτέλεσμα και τα αποτελέσματα εμπεριέχουν την αιτία η εξάλειψη του συνόλου των συμπτωμάτων μας οδηγεί στο λογικό συμπέρασμα ότι η αιτία έχει εξαλειφθεί."

Όταν αναφερόμαστε στο σύνολο των συμπτωμάτων μπορούμε αν πούμε ότι είναι το πιο κεφαλαιώδης σε μια ασθένεια. Όχι την ασθένεια όπως την εννοεί η κλασσική ιατρική π.χ. ιλαρά, έλκος στομάχου, στεφανιαία νόσος κ.λπ. αλλά με την έννοια του τρόπου που ο συγκεκριμένος ασθενής νοσεί. Δύο ασθενείς με την ίδια κλινική νόσο μπορεί να εμφανίζουν τελείως διαφορετικό σύνολο, συμπτωμάτων. Αλλά και αντίθετα είναι συχνό δύο ασθενείς με τελείως διαφορετικές νόσους να εμφανίζουν όμοια μεταξύ τους σύνολα συμπτωμάτων. Με το ομοιοπαθητικό φάρμακο δεν καλύπτεται η νόσος της ιλαράς, του έλκους κλπ αλλά το σύνολο των συμπτωμάτων με το οποίο ο κάθε ασθενείς εκδηλώνει την ασθένεια του.

Η κάθε ασθένεια, όπως και κάθε ομοιοπαθητικό φάρμακο, αντιπροσωπεύεται από ένα σύνολο συμπτωμάτων. Όλα τα συμπτώματα σε ένα σύνολο συμπτωμάτων δεν είναι είναι

ανεξάρτητα. Έχουν μεταξύ τους μια λογική συνάφεια και δίνουν στον προσεκτικό θεραπευτή μια σαφή αντίληψη της φύσης της ασθένειας. Τα συμπτώματα, το καθένα ξεχωριστά, αλλά και το σύνολο τους, έχουν παρόντα τα κεντρικά χαρακτηριστικά αλλά και τη γενική εικόνα της ασθένειας. Δεν μπορείς να θεραπεύσεις ουσιαστικά, θεραπεύοντας μεμονωμένα συμπτώματα, γιατί δεν αγγίζεις με τον τρόπο αυτό την κεντρική διαταραχή, και η αιτία της ασθένειας παραμένει. Δεν μπορείς να θεραπεύσεις μεμονωμένα όργανα και ιστούς γιατί η αιτία της ασθένειας παραμένει. Η σωστή θεραπεία αφορά το σύνολο του οργανισμού και δρα στο σύνολο των συμπτωμάτων δηλαδή στη μόνη ορατή και αντιληπτή ένδειξη της φύσης της ασθένειας.

Από τους τρείς αυτούς θεμελιώδης νόμους και βασικά από το νόμο των Ομοίων και το νόμο της θεραπείας του συνόλου των συμπτωμάτων, εκρέει μια σημαντική αρχή:

Η χορήγηση ενός και μόνου φαρμάκου κάθε φορά:

Για να επιτύχεις ουσιαστική θεραπεία πρέπει να χορηγήσεις την Όμοια ενεργειακή κατάσταση για το Σύνολο των συμπτωμάτων.

Πρέπει να χορηγήσεις την Όμοια ενεργειακή δόνηση με τη Φύση της ασθένειας, από την οποία εκλύεται το Σύνολο των συμπτωμάτων, που φέρει και τα κεντρικά χαρακτηριστικά της. Αυτή η χορηγούμενη ενεργειακή δόνηση είναι το ένα και μοναδικό ομοιοπαθητικό φάρμακο το οποίο είναι όμοιο με την φύση και την κεντρική ιδέα της ασθένειας και καλύπτει το σύνολο των συμπτωμάτων της ασθένειας αυτής.

Δεν δικαιολογείται η γορήγηση περισσότερων του ενός ομοιοπαθητικού φαρμάκου στον ίδιο γρόνο. Το να καλύψουμε διαφορετικά κομμάτια της κλινικής εικόνας με διαφορετικά φάρμακα ταυτόχρονα δεν σημαίνει εκρίζωση της αιτίας της νόσου. Αντίθετα μπορεί να λειτουργήσει καταπιεστικά ή και να ασαφοποιήσει πλήρως την κλινική εικόνα. Η συμβατική ιατρική χρησιμοποιεί διαφορετικά φάρμακα για τα επιμέρους συμπτώματα. Το ίδιο μπορεί να γίνει και με τα ομοιοπαθητικά φάρμακα. Αυτό όμως δεν είναι ομοιοπαθητική θεραπεία. Είναι χρήση της ομοιοπαθητικής με αλλοπαθητικό τρόπο.

Αν μετά τη χορήγηση του σωστά εκλεγμένου ομοιοπαθητικού φαρμάκου παραμένουν κάποια παλαιά συμπτώματα ή εκδηλωθούν νέα, η διαδικασία θεραπείας είναι πάλι η ίδια. Βρίσκουμε εκ νέου το ομοιοπαθητικό φάρμακο που καλύπτει το σύνολο της νέας κλινικής εικόνας και δεν καταφεύγουμε σε χρήση περισσοτέρων του ενός ομοιοπαθητικού φαρμάκου ταυτόχρονα.

Η Ομοιοπαθητική θεραπευτική ασκεί εξατομικευμένη θεραπεία. Αυτό είναι σαφές πλέον ότι προκύπτει από τους Νόμους που προαναφέραμε. Δεν έχει σημασία, τουλάχιστον σε πρώτο βαθμό, η κλινική νόσος αλλά το πώς εκδηλώνεται στον συγκεκριμένο ασθενή. Κάθε ασθενής, όποια κι αν είναι η συμβατική διάγνωση, εμφανίζει μια κλινική εικόνα, στο σύνολο της οποίας στηριζόμαστε για να θεραπεύσουμε - να θεραπεύσουμε τον ασθενή και όχι την ασθένεια. Σε μια λοιμώδη επιδημία δεν θα πάρουν όλοι οι ασθενείς το ίδιο φάρμακο, σε διάγνωση οσφυαλγίας δεν θα πάρουν όλοι οι ασθενείς το ίδιο φάρμακο κλπ. Αυτό που καθορίζει τη θεραπευτική αγωγή δεν είναι η διάγνωση είναι το σύνολο των συμπτωμάτων, που φέρει τη σφραγίδα, της ξεχωριστής για κάθε ασθενή, διαταραχής της ζωτικής ενέργειας. Κάθε άνθρωπος είναι μια ξεχωριστή ύπαρξη με δική του προσωπικότητα, με δικούς του μηχανισμούς ασφαλείας, με δικά του βιώματα, ανάγκες, σκέψεις. Κάθε άνθρωπος βιώνει διαφορετικά τον κόσμο και διαφορετικά αντιμετωπίζει τις ματαιώσεις του. Η ασθένεια δεν είναι κάτι έξω από τον ασθενή. Είναι η ίδια η απάντηση του ανθρώπου, του ξεχωριστού κάθε φορά ανθρώπου, σε συνάρτηση με το περιβάλλον. Είναι μάταιο και επικίνδυνο να αντιμετωπίζουμε μόνο το αποτέλεσμα μιας νοσηρής

διαδικασίας και μάλιστα με τον ίδιο τρόπο για όλους τους ανθρώπους. Η μόνη πραγματική θεραπεία είναι η εξατομικευμένη διαδικασία αποκατάστασης της κεντρικής διαταραχής -αιτίας. " 

(Από την Ελληνική Ομοιοπαθητική Ιατρική)