Μαθήηπια: Θεοδώπα Κοςλαξίδος

Α’Σάξη

Ομάδα Πποζαναηολιζμού: Οηθνλνκίαο & Γηνίθεζεο

ΔΠΑ.Λ ΙΓΗΡΟΚΑΣΡΟΤ

σολικό Έηορ: 2013-2014

2

1. Η έννοια ηηρ διαηποθήρ

Η δηαηξνθή απνηειεί κνλαδηθό παξάγνληα γηα ηελ

αλάπηπμε ηνπ ζώκαηνο, ηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ,

ηελ δηαηήξεζε ηεο πγείαο θαη ηελ πξνζηαζία από

ηηο δηάθνξεο αζζέλεηεο. Όια απηά ηζρύνπλ γηαηί

κέζσ ηεο δηαηξνθήο, ιακβάλνπκε όια ηα

ζξεπηηθά ζπζηαηηθά (πξσηεΐλεο, πδαηάλζξαθεο,

ιίπε, βηηακίλεο, κέηαιια θαη ηρλνζηνηρεία) αιιά

θαη ην λεξό πνπ ρξεηάδεηαη ν νξγαληζκόο γηα λα επηηειέζεη ηηο θύξηεο ιεηηνπξγίεο ηνπ.

2. Μεζογειακή διαηποθή-Πςπαμίδα διαηποθήρ

Η

Παξαδνζηαθή

Μεζνγεηαθή Γηαηξνθή, ύζηεξα από κειέηεο θαη ζηε ρώξα καο θαη αιινύ, έρεη

απνδεηρηεί ε πην πγηεηλή δηαηξνθή. Η Μεζνγεηαθή δηαηξνθή ραξαθηεξίδεηαη από ηηο

δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο πνπ βξέζεθε όηη είραλ νη θάηνηθνη ηεο Κξήηεο θαη ηεο Νόηηαο

Ιηαιίαο ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960. Δίλαη μαθνπζηή γηα ηηο επεξγεηηθέο ηεο

ηδηόηεηεο θαζώο πξνθπιάζζεη από εκθξάγκαηα ηνπ κπνθαξδίνπ θαη από δηάθνξεο

κνξθέο θαξθίλνπ, είλαη θησρή ζε ζεξκίδεο, ηνλώλεη ηνλ νξγαληζκό, βνεζάεη ηελ θαιή

ιεηηνπξγία ηνπ εληέξνπ θ.ά.

Ο ηξόπνο απηόο δηαηξνθήο θεξδίδεη όιν θαη πεξηζζόηεξν έδαθνο ηα ηειεπηαία ρξόληα,

θαζώο πιήζνο κειεηώλ δείρλνπλ όηη νη θάηνηθνη Μεζνγεηαθώλ πεξηνρώλ δνπλ

3

πεξηζζόηεξν, ελώ πνιύ ζπαληόηεξα ζε ζρέζε κε ηνπο Ακεξηθαλνύο θαη ηνπο

Βνξεηνεπξσπαίνπο πάζρνπλ από θαξθίλν εληέξνπ θαη ζηήζνπο ή θαξδηαθέο παζήζεηο.

Τν κελνύ είλαη απιό θαη ζηεξίδεηαη ζηε ιηηή δηαηξνθή: ρνξηαξηθά, θξνύηα, όζπξηα,

ιαραληθά, αγλό ηπξί, δπκσηό καύξν ςσκί, σκό ειαηόιαδν, μεξνί θαξπνί, ιίγν ζπηηηθό

θξαζί θαη ςάξηα!

3. Ποιά είναι η έννοια ηηρ σημικήρ δίαιηαρ

Οη ρεκηθέο δίαηηεο επηβάιινπλ ηελ ειαρηζηνπνίεζε ησλ πδαηαλζξάθσλ πνπ

ιακβάλεηε από ηηο ηξνθέο, θαη ηελ απμεκέλε πξόζιεςε πξσηετλώλ θαη ιηπώλ.

Ολνκάδνληαη ρεκηθέο, γηαηί σο απνηέιεζκα έρνπλ ρεκηθέο αληηδξάζεηο πνπ

ζπκβαίλνπλ ζηνλ νξγαληζκό, όπσο ν ζρεκαηηζκόο θεηνληθώλ ζσκάησλ. Απηόο είλαη ν

ιόγνο πνπ ζπρλά απνθαινύληαη θαη θεηνγνληθέο δίαηηεο. Σε απηή ηελ θαηεγνξία

κεζόδσλ αδπλαηίζκαηνο αλήθεη θαη ε δίαηηα Άηθηλο.

Η ινγηθή πάλσ ζηελ νπνία βαζίδεηαη ε ρεκηθή δίαηηα είλαη πσο όηαλ ν νξγαληζκόο

δελ έρεη πδαηάλζξαθεο, παξάγεη νπζίεο πνπ θόβνπλ ηελ όξεμε (θεηνλνζώκαηα) θαη

ρξεζηκνπνηεί ηα ιίπε γηα λα εμαζθαιίζεη ηελ απαηηνύκελε ελέξγεηα. Γη' απηό ε

δηαηξνθή ζηε ρεκηθή δίαηηα είλαη πινύζηα ζε πξσηεΐλεο θαη ιίπε θαη θησρή ζε

πδαηάλζξαθεο.

4. Βιηαμίνερ

Οη βηηακίλεο είλαη ηάμε νξγαληθώλ ρεκηθώλ ελώζεσλ, νη νπνίεο

είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ θαλνληθή αύμεζε θαη δηαηήξεζε

ελόο δσληαλνύ νξγαληζκνύ, ν νπνίνο δελ είλαη ζε ζέζε λα ηηο

ζπλζέζεη. Αλεπξίζθνληαη ζηελ ηξνθή ησλ ( εηεξόηξνθσλ )

νξγαληζκώλ, δξνπλ αθόκε θαη όηαλ αλεπξίζθνληαη ζε πνιύ

κηθξέο πνζόηεηεο, ελώ δελ έρνπλ ζεξκηδηθή αμία. Η δξάζε ηνπο έγθεηηαη ζηελ

ξύζκηζε ηεο κεηαβνιηθήο δηαδηθαζίαο θαη ησλ ελεξγεηαθώλ κεηαηξνπώλ πνπ

ζπκβαίλνπλ ζηνλ νξγαληζκό.

4

5.Τδαηάνθπακερ

Οη πδαηάλζξαθεο είλαη ηα λνκίζκαηα ελέξγεηαο ηνπ

ζώκαηόο καο. Τα πεξηζζόηεξα ηξόθηκα πνπ ηξώκε

θαζεκεξηλά απνηεινύληαη από πδαηάλζξαθεο. Ο

νξγαληζκόο καο, ζπα ηνπο πδαηάλζξαθεο ζε κηθξόηεξα

θνκκάηηα, ηε γιπθόδε, ηα νπνία θαίεη γηα λα πάξνπκε ηελ

ελέξγεηα πνπ ρξεηαδόκαζηε όιε κέξα γηα λα δήζνπκε.

6. Μέηαλλα-Ισνοζηοισεία

Τα κέηαιια θαη ηα ηρλνζηνηρεία ήηαλ γλσζηά πνιύ

πξηλ αλαθαιπθζνύλ νη βηηακίλεο. Όηαλ όκσο ζηηο

αξρέο ηνπ 20νπ αηώλα αλαθαιύθζεθαλ νη βηηακίλεο

ηα επηζθίαζαλ. Τα κέηαιια δίλνπλ ζηεξεόηεηα θαη

αληνρή ζηνλ ζθειεηό, ρξεζηκνπνηνύληαη ζαλ

ζπζηαηηθά νξγαληθώλ ελώζεσλ, ξπζκίδνπλ ηελ ηζνξξνπία πγξώλ ζην ζώκα θαη

παίξλνπλ κέξνο ζε πνιιέο δηεξγαζίεο ηνπ κεηαβνιηζκνύ. Η ιήςε κεηάιισλ, έρεη σο

θύξηα απνηειέζκαηα ηελ ξύζκηζε ηνπ νξγαληθνύ ηζνδπγίνπ ζε λεξό, ηελ νκαιόηεξε

δηαθίλεζε ησλ ζξεπηηθώλ ζπζηαηηθώλ, ηελ ζρεηηθή δηαηήξεζε ηεο θπζηνινγηθήο

νμύηεηαο ηνπ αίκαηνο, θαη ηελ θαιύηεξε ιεηηνπξγία εμσθξηλώλ θη ελδνθξηλώλ

αδέλσλ.

7. Ππωηεΐνερ

Οη πξσηεΐλεο απνηεινύλ ηα πην δηαδεδνκέλα θαη

πνιπδηάζηαηα ηόζν ζηε κνξθή όζν θαη ζηε

ιεηηνπξγία ηνπο καθξνκόξηα. Αθόκε θαη ζε έλα

απιό θύηηαξν ησλ βαθηεξίσλ εληνπίδνληαη

εθαηνληάδεο δηαθνξεηηθέο πξσηεΐλεο πνπ θάζε κηα

εμ απηώλ έρεη ηδηαίηεξν ξόιν. Οη πξσηεΐλεο

απνηεινύλ είηε δνκηθά ζπζηαηηθά ησλ κεκβξαλώλ ηνπ θπηηάξνπ είηε ζπλεξγνύλ ζε

θάπνηα ζπγθεθξηκέλε ιεηηνπξγία, όπσο ε δεκηνπξγία πξσηετληθώλ ζπκπινθώλ. Δίλαη

5

κεγάια ζύλζεηα βηνκόξηα, κε κνξηαθό βάξνο από 10.000 κέρξη πάλσ από 1

εθαηνκκύξην, απνηεινύκελα από ακηλνμέα, ηα νπνία ελώλνληαη κεηαμύ ηνπο κε

πεπηηθνύο δεζκνύο ζρεκαηίδνληαο κηα γξακκηθή αιπζίδα, θαινύκελε αιπζίδα

πνιππεπηηδίσλ. Όιεο νη πξσηεΐλεο πεξηέρνπλ άλζξαθα, νμπγόλν θαη άδσην θαη νη

πεξηζζόηεξεο εμ απηώλ θαη ζείν.

6.Πασςζαπκία

Με ηνλ όξν παρπζαξθία ελλννύκε ηελ αύμεζε ηνπ

βάξνπο ηνπ ζώκαηνο, πνπ νθείιεηαη ζε αύμεζε ηεο

πνζόηεηαο ηνπ ιίπνπο πνπ πεξηέρεη, θαη αθνξά

νπνηνδήπνηε άλζξσπν .Σύκθσλα κε πξόζθαηε απόθαζε

ηεο Π.Ο.Υ . (Παγθόζκηα Οξγάλσζε Υγείαο) ε

παρπζαξθία έρεη ραξαθηεξηζζεί λόζνο, θαη ζπλεπώο ζαλ ηέηνηα πξέπεη λα

αληηκεησπίδεηαη. Θεσξείηαη πνιππαξαγνληηθή πνπ θύξην ιόγσ παίδνπλ ε γελεηηθή, ε

λεπξνρεκεία θαη ε ςπρνινγία. Αλάινγα κε ην αίηην πνπ ηελ πξνθαιεί

δηαθξίλεηαη ζε εμσγελή θαη ελδνγελή.

7.Θπεπηικά ζςζηαηικά

Τα ζξεπηηθά ζπζηαηηθά είλαη νπζίεο πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα

ηελ αλάπηπμε θαη ηε ιεηηνπξγία ελόο νξγαληζκνύ. Αλ δε

ιακβάλνληαη επαξθώο γηα θάπνην θξίζηκν ρξνληθό δηάζηεκα

πξνθαινύληαη βιάβεο ζηνλ νξγαληζκό, ελδερνκέλσο ζνβαξέο

θαη κόληκεο. Αλ δελ θαηαζηνύλ κόληκεο, αλαζηξέθνληαη κε ηε

ιήςε θαη πάιη ησλ ζξεπηηθώλ ζπζηαηηθώλ. Τα ζξεπηηθά ζπζηαηηθά είλαη νη πξώηεο

ύιεο γηα ηε δεκηνπξγία βηνκάδαο

8. Βιολογικά ηπόθιμα

Τα βηνινγηθά ηξόθηκα είλαη απιά ηα ηξόθηκα ζηα νπνία δελ

ρξεζηκνπνηνύληαη ρεκηθέο νπζίεο γηα ηε δεκηνπξγία ηνπο.

Τα θξνύηα θαη ηα ιαραληθά δελ πεξηέρνπλ θπηνθάξκαθα.

Τα ζπζθεπαζκέλα ηξόθηκα δελ πεξηέρνπλ ρεκηθά

6

ζπληεξεηηθά.

Τα θξέαηα θαη ηα γαιαθηνθνκηθά πξνέξρνληαη από δώα ηατζκέλα κόλν κε θπζηθέο

κεζόδνπο θαη όρη κε ρεκηθέο ηξνθέο.

Καη' απηήλ ηελ έλλνηα είλαη πην ζίγνπξα από ηα ζπκβαηηθά, κε βηνινγηθά ηξόθηκα.

Αλ θαη δελ έρεη απνδεηρζεί πνηέ ηίπνηε (θαη νύηε κπνξεί εύθνια λα απνδεηρζεί, αθόκα

θαη αλ ηζρύεη), ε ζεσξία αιιά θαη ε ινγηθή ιέεη όηη όζν ιηγόηεξα ρεκηθά κπαίλνπλ

ζην ζώκα καο κέζσ ησλ ηξνθώλ ηόζν θαιύηεξα, just to be on the safe side.

9. ςσνά διαηποθικά ζθάλμαηα

1. Έιιεηςε πξσηλνύ γεύκαηνο από ην γνλέα

2. Απνπζία ηξνθώλ όπσο ην ςάξη

3. Μεησκέλε θαηαλάισζε νζπξίσλ θαη ιαραληθώλ

4. Τν βξάδπ θαγεηό από έμσ – delivery

10. Γιαηποθικέρ ζςμβοςλέρ

1. Τξώηε πνηθηιία ηξνθίκσλ

2. Βαζίζηε ηε δηαηξνθή ζαο ζε πνιιά ηξόθηκα πινύζηα ζε πδαηάλζξαθεο

3. Απνιαύζηε πνιιά θξνύηα θαη ιαραληθά

4. Γηαηεξήζηε πγηέο ζσκαηηθό βάξνο θαη ληώζηε θαιά

5. Τξώηε κέηξηεο κεξίδεο – κεηώζηε θάπνηα ηξόθηκα, κελ ηα απνθιείεηε

6. Τξώηε ζπρλά γεύκαηα

7. Πίλεηε πνιιά πγξά

8. Κηλεζείηε

9. Ξεθηλήζηε ηώξα! Καη θάληε ηηο αιιαγέο ζηαδηαθά

10. Να ζπκάζηε όηη ε ηζνξξνπία είλαη ην παλ