η γλώσσα της ποίησης

56
Γηεκεξίδα ζηα Δθπαηδεπηήξηα Σ. Απγνπιέα- Ληλαξδάηνπ Δηδάζθνληαο ηε γιώζζα κέζα από ηηο γιώζζεο ησλ καζεκάησλ ηνπ ζρνιείνπ 1-2 Φεβξνπαξίνπ 2014 ΑΓΑΘΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ Η διδαζκαλία ηης Νεοελληνικής Γλώζζας μέζα από ηη Λογοηεχνία «Η γλώσσα της ποίησης φς ύυιστη μορυή σσγκινησιακής τρήσης της γλώσσας»

description

Διδάσκοντας Γλώσσα μέσω της Ποίησης

Transcript of η γλώσσα της ποίησης

Page 1: η γλώσσα της ποίησης

Γηεκεξίδα ζηα

Δθπαηδεπηήξηα Σ Απγνπιέα-

Ληλαξδάηνπ

Δηδάζθνληαο ηε γιώζζα κέζα

από ηηο γιώζζεο ησλ

καζεκάησλ ηνπ ζρνιείνπ

1-2 Φεβξνπαξίνπ 2014

ΑΓΑΘΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

Η διδαζκαλία ηης Νεοελληνικής Γλώζζας

μέζα από ηη Λογοηεχνία

laquoΗ γλώσσα της ποίησης φς ύυιστη μορυή

σσγκινησιακής τρήσης της γλώσσαςraquo

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Σέιιεϋ laquoέθθξαζε ηεο θαληαζίαοraquo

bull Παιακάο laquoην ππέξηαην ινπινύδη ηνπ Λόγνπraquo

bull Μπόξρεο laquoέθθξαζε ηνπ σξαίνπ δηακέζνπ ιέμεσλ

πεξίηερλα πθαζκέλσλ κεηαμύ ηνποraquo

bull Άιαλ Πόε laquoζθέςεηο πνπ αλαπλένπλ θαη ιέμεηο πνπ

θαίλεraquo

bull Βξεηηάθνο laquoκηα αλζξώπηλε θαξδηά θνξησκέλε όιν ηνλ

θόζκνraquo

bull Γεκνπιά laquoέλα καηζάθη από ιέμεηοraquo

bull Αλαγλσζηάθεο laquoέλα δειηάξην ζε θίινπο πνπ ιείπνπλ κε ηε

κνλαδηθή ιέμε δσraquo

Ση εθθξάδεη ε πνίεζε

bull ηνλ θιαζηθηζκό πςειέο

εθιεπηπζκέλεο αμίεο

bull ηνλ ξνκαληηζκό δπλαηά ζπλαηζζήκαηα

ηνλ ζπκβνιηζκό ηε ξεπζηόηεηα ηεο

δσήο

bull ηνλ κνληεξληζκό ην πλεύκα ηεο

λεσηεξηθόηεηαο

bull ηνλ κεηακνληεξληζκό ηε δηάιπζε ηνπ

ζύγρξνλνπ θόζκνπ

Ση είλαη ε πνίεζε

Γλώσσα λέξεις έκφραση επικοινωνία

Ση είλαη ε πνίεζε

bull ηηο γισζζνθεληξηθέο ινγνηερληθέο

ζεσξίεο ηνπ 20νπ αηώλα

bull Η πνίεζε είλαη γισζζηθή ηέρλε

bull Έλα είδνο γιώζζαο πνπ απνθιίλεη από

ηελ θνηλή

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η ζπγθηλεζηαθή ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο

πιεζηέζηεξε ζηελ νπζία ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη ε ππέξηαηε

κνξθή ηεο ζπγθηλεζηαθήο ρξήζεο ηεο

γιώζζαοraquo

Richards

Σα πιηθά ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ ζθέςε θαη ην ζπλαίζζεκα

απνηεινύλ απηό πνπ νλνκάδνπκε

ζπγθίλεζε πνπ είλαη ην έλα από ηα δύν

πιηθά ηεο πνίεζεο-ην άιιν είλαη ε

γιώζζαraquo (Ν Βαγελάο)

Ση είλαη ε πνίεκα

bull Μηα ιεθηηθή θαηαζθεπή πνπ κεηαδίδεη

bull laquoκηα πξάμε ηνπ πνηεηή κηα εκπεηξία ηνπ

αλαγλώζηε έλα γεγνλόο ζηελ ηζηνξία ηεο

ινγνηερλίαοraquo (Culler)

Πνηνο είλαη ν ζθνπόο ηεο πνίεζεο

bull Η πνίεζε σο ηέρλε ηεο γιώζζαο

απνζθνπεί θαηά ηνλ εθέξε όρη

κόλν ζην λα πείζεη όπσο ε ξεηνξηθή

αιιά θαη λα ζπγθηλεί

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η πνίεζε ndash είλrsquo έλα ηαμίδη

ζrsquo άγλσζηε ρώξα

Η πνίεζε ndash είλαη ηαπηόζεκε

κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ

bull Γηα κηα θαη κόλν ιέμε

ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο

γισζζηθό κεηάιιεπκα (Μαγηαθόθζθη)

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 2: η γλώσσα της ποίησης

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Σέιιεϋ laquoέθθξαζε ηεο θαληαζίαοraquo

bull Παιακάο laquoην ππέξηαην ινπινύδη ηνπ Λόγνπraquo

bull Μπόξρεο laquoέθθξαζε ηνπ σξαίνπ δηακέζνπ ιέμεσλ

πεξίηερλα πθαζκέλσλ κεηαμύ ηνποraquo

bull Άιαλ Πόε laquoζθέςεηο πνπ αλαπλένπλ θαη ιέμεηο πνπ

θαίλεraquo

bull Βξεηηάθνο laquoκηα αλζξώπηλε θαξδηά θνξησκέλε όιν ηνλ

θόζκνraquo

bull Γεκνπιά laquoέλα καηζάθη από ιέμεηοraquo

bull Αλαγλσζηάθεο laquoέλα δειηάξην ζε θίινπο πνπ ιείπνπλ κε ηε

κνλαδηθή ιέμε δσraquo

Ση εθθξάδεη ε πνίεζε

bull ηνλ θιαζηθηζκό πςειέο

εθιεπηπζκέλεο αμίεο

bull ηνλ ξνκαληηζκό δπλαηά ζπλαηζζήκαηα

ηνλ ζπκβνιηζκό ηε ξεπζηόηεηα ηεο

δσήο

bull ηνλ κνληεξληζκό ην πλεύκα ηεο

λεσηεξηθόηεηαο

bull ηνλ κεηακνληεξληζκό ηε δηάιπζε ηνπ

ζύγρξνλνπ θόζκνπ

Ση είλαη ε πνίεζε

Γλώσσα λέξεις έκφραση επικοινωνία

Ση είλαη ε πνίεζε

bull ηηο γισζζνθεληξηθέο ινγνηερληθέο

ζεσξίεο ηνπ 20νπ αηώλα

bull Η πνίεζε είλαη γισζζηθή ηέρλε

bull Έλα είδνο γιώζζαο πνπ απνθιίλεη από

ηελ θνηλή

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η ζπγθηλεζηαθή ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο

πιεζηέζηεξε ζηελ νπζία ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη ε ππέξηαηε

κνξθή ηεο ζπγθηλεζηαθήο ρξήζεο ηεο

γιώζζαοraquo

Richards

Σα πιηθά ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ ζθέςε θαη ην ζπλαίζζεκα

απνηεινύλ απηό πνπ νλνκάδνπκε

ζπγθίλεζε πνπ είλαη ην έλα από ηα δύν

πιηθά ηεο πνίεζεο-ην άιιν είλαη ε

γιώζζαraquo (Ν Βαγελάο)

Ση είλαη ε πνίεκα

bull Μηα ιεθηηθή θαηαζθεπή πνπ κεηαδίδεη

bull laquoκηα πξάμε ηνπ πνηεηή κηα εκπεηξία ηνπ

αλαγλώζηε έλα γεγνλόο ζηελ ηζηνξία ηεο

ινγνηερλίαοraquo (Culler)

Πνηνο είλαη ν ζθνπόο ηεο πνίεζεο

bull Η πνίεζε σο ηέρλε ηεο γιώζζαο

απνζθνπεί θαηά ηνλ εθέξε όρη

κόλν ζην λα πείζεη όπσο ε ξεηνξηθή

αιιά θαη λα ζπγθηλεί

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η πνίεζε ndash είλrsquo έλα ηαμίδη

ζrsquo άγλσζηε ρώξα

Η πνίεζε ndash είλαη ηαπηόζεκε

κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ

bull Γηα κηα θαη κόλν ιέμε

ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο

γισζζηθό κεηάιιεπκα (Μαγηαθόθζθη)

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 3: η γλώσσα της ποίησης

Ση εθθξάδεη ε πνίεζε

bull ηνλ θιαζηθηζκό πςειέο

εθιεπηπζκέλεο αμίεο

bull ηνλ ξνκαληηζκό δπλαηά ζπλαηζζήκαηα

ηνλ ζπκβνιηζκό ηε ξεπζηόηεηα ηεο

δσήο

bull ηνλ κνληεξληζκό ην πλεύκα ηεο

λεσηεξηθόηεηαο

bull ηνλ κεηακνληεξληζκό ηε δηάιπζε ηνπ

ζύγρξνλνπ θόζκνπ

Ση είλαη ε πνίεζε

Γλώσσα λέξεις έκφραση επικοινωνία

Ση είλαη ε πνίεζε

bull ηηο γισζζνθεληξηθέο ινγνηερληθέο

ζεσξίεο ηνπ 20νπ αηώλα

bull Η πνίεζε είλαη γισζζηθή ηέρλε

bull Έλα είδνο γιώζζαο πνπ απνθιίλεη από

ηελ θνηλή

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η ζπγθηλεζηαθή ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο

πιεζηέζηεξε ζηελ νπζία ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη ε ππέξηαηε

κνξθή ηεο ζπγθηλεζηαθήο ρξήζεο ηεο

γιώζζαοraquo

Richards

Σα πιηθά ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ ζθέςε θαη ην ζπλαίζζεκα

απνηεινύλ απηό πνπ νλνκάδνπκε

ζπγθίλεζε πνπ είλαη ην έλα από ηα δύν

πιηθά ηεο πνίεζεο-ην άιιν είλαη ε

γιώζζαraquo (Ν Βαγελάο)

Ση είλαη ε πνίεκα

bull Μηα ιεθηηθή θαηαζθεπή πνπ κεηαδίδεη

bull laquoκηα πξάμε ηνπ πνηεηή κηα εκπεηξία ηνπ

αλαγλώζηε έλα γεγνλόο ζηελ ηζηνξία ηεο

ινγνηερλίαοraquo (Culler)

Πνηνο είλαη ν ζθνπόο ηεο πνίεζεο

bull Η πνίεζε σο ηέρλε ηεο γιώζζαο

απνζθνπεί θαηά ηνλ εθέξε όρη

κόλν ζην λα πείζεη όπσο ε ξεηνξηθή

αιιά θαη λα ζπγθηλεί

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η πνίεζε ndash είλrsquo έλα ηαμίδη

ζrsquo άγλσζηε ρώξα

Η πνίεζε ndash είλαη ηαπηόζεκε

κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ

bull Γηα κηα θαη κόλν ιέμε

ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο

γισζζηθό κεηάιιεπκα (Μαγηαθόθζθη)

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 4: η γλώσσα της ποίησης

Ση είλαη ε πνίεζε

Γλώσσα λέξεις έκφραση επικοινωνία

Ση είλαη ε πνίεζε

bull ηηο γισζζνθεληξηθέο ινγνηερληθέο

ζεσξίεο ηνπ 20νπ αηώλα

bull Η πνίεζε είλαη γισζζηθή ηέρλε

bull Έλα είδνο γιώζζαο πνπ απνθιίλεη από

ηελ θνηλή

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η ζπγθηλεζηαθή ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο

πιεζηέζηεξε ζηελ νπζία ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη ε ππέξηαηε

κνξθή ηεο ζπγθηλεζηαθήο ρξήζεο ηεο

γιώζζαοraquo

Richards

Σα πιηθά ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ ζθέςε θαη ην ζπλαίζζεκα

απνηεινύλ απηό πνπ νλνκάδνπκε

ζπγθίλεζε πνπ είλαη ην έλα από ηα δύν

πιηθά ηεο πνίεζεο-ην άιιν είλαη ε

γιώζζαraquo (Ν Βαγελάο)

Ση είλαη ε πνίεκα

bull Μηα ιεθηηθή θαηαζθεπή πνπ κεηαδίδεη

bull laquoκηα πξάμε ηνπ πνηεηή κηα εκπεηξία ηνπ

αλαγλώζηε έλα γεγνλόο ζηελ ηζηνξία ηεο

ινγνηερλίαοraquo (Culler)

Πνηνο είλαη ν ζθνπόο ηεο πνίεζεο

bull Η πνίεζε σο ηέρλε ηεο γιώζζαο

απνζθνπεί θαηά ηνλ εθέξε όρη

κόλν ζην λα πείζεη όπσο ε ξεηνξηθή

αιιά θαη λα ζπγθηλεί

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η πνίεζε ndash είλrsquo έλα ηαμίδη

ζrsquo άγλσζηε ρώξα

Η πνίεζε ndash είλαη ηαπηόζεκε

κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ

bull Γηα κηα θαη κόλν ιέμε

ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο

γισζζηθό κεηάιιεπκα (Μαγηαθόθζθη)

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 5: η γλώσσα της ποίησης

Ση είλαη ε πνίεζε

bull ηηο γισζζνθεληξηθέο ινγνηερληθέο

ζεσξίεο ηνπ 20νπ αηώλα

bull Η πνίεζε είλαη γισζζηθή ηέρλε

bull Έλα είδνο γιώζζαο πνπ απνθιίλεη από

ηελ θνηλή

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η ζπγθηλεζηαθή ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο

πιεζηέζηεξε ζηελ νπζία ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη ε ππέξηαηε

κνξθή ηεο ζπγθηλεζηαθήο ρξήζεο ηεο

γιώζζαοraquo

Richards

Σα πιηθά ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ ζθέςε θαη ην ζπλαίζζεκα

απνηεινύλ απηό πνπ νλνκάδνπκε

ζπγθίλεζε πνπ είλαη ην έλα από ηα δύν

πιηθά ηεο πνίεζεο-ην άιιν είλαη ε

γιώζζαraquo (Ν Βαγελάο)

Ση είλαη ε πνίεκα

bull Μηα ιεθηηθή θαηαζθεπή πνπ κεηαδίδεη

bull laquoκηα πξάμε ηνπ πνηεηή κηα εκπεηξία ηνπ

αλαγλώζηε έλα γεγνλόο ζηελ ηζηνξία ηεο

ινγνηερλίαοraquo (Culler)

Πνηνο είλαη ν ζθνπόο ηεο πνίεζεο

bull Η πνίεζε σο ηέρλε ηεο γιώζζαο

απνζθνπεί θαηά ηνλ εθέξε όρη

κόλν ζην λα πείζεη όπσο ε ξεηνξηθή

αιιά θαη λα ζπγθηλεί

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η πνίεζε ndash είλrsquo έλα ηαμίδη

ζrsquo άγλσζηε ρώξα

Η πνίεζε ndash είλαη ηαπηόζεκε

κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ

bull Γηα κηα θαη κόλν ιέμε

ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο

γισζζηθό κεηάιιεπκα (Μαγηαθόθζθη)

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 6: η γλώσσα της ποίησης

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η ζπγθηλεζηαθή ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο

πιεζηέζηεξε ζηελ νπζία ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη ε ππέξηαηε

κνξθή ηεο ζπγθηλεζηαθήο ρξήζεο ηεο

γιώζζαοraquo

Richards

Σα πιηθά ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ ζθέςε θαη ην ζπλαίζζεκα

απνηεινύλ απηό πνπ νλνκάδνπκε

ζπγθίλεζε πνπ είλαη ην έλα από ηα δύν

πιηθά ηεο πνίεζεο-ην άιιν είλαη ε

γιώζζαraquo (Ν Βαγελάο)

Ση είλαη ε πνίεκα

bull Μηα ιεθηηθή θαηαζθεπή πνπ κεηαδίδεη

bull laquoκηα πξάμε ηνπ πνηεηή κηα εκπεηξία ηνπ

αλαγλώζηε έλα γεγνλόο ζηελ ηζηνξία ηεο

ινγνηερλίαοraquo (Culler)

Πνηνο είλαη ν ζθνπόο ηεο πνίεζεο

bull Η πνίεζε σο ηέρλε ηεο γιώζζαο

απνζθνπεί θαηά ηνλ εθέξε όρη

κόλν ζην λα πείζεη όπσο ε ξεηνξηθή

αιιά θαη λα ζπγθηλεί

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η πνίεζε ndash είλrsquo έλα ηαμίδη

ζrsquo άγλσζηε ρώξα

Η πνίεζε ndash είλαη ηαπηόζεκε

κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ

bull Γηα κηα θαη κόλν ιέμε

ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο

γισζζηθό κεηάιιεπκα (Μαγηαθόθζθη)

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 7: η γλώσσα της ποίησης

Σα πιηθά ηεο πνίεζεο

bull laquoΗ ζθέςε θαη ην ζπλαίζζεκα

απνηεινύλ απηό πνπ νλνκάδνπκε

ζπγθίλεζε πνπ είλαη ην έλα από ηα δύν

πιηθά ηεο πνίεζεο-ην άιιν είλαη ε

γιώζζαraquo (Ν Βαγελάο)

Ση είλαη ε πνίεκα

bull Μηα ιεθηηθή θαηαζθεπή πνπ κεηαδίδεη

bull laquoκηα πξάμε ηνπ πνηεηή κηα εκπεηξία ηνπ

αλαγλώζηε έλα γεγνλόο ζηελ ηζηνξία ηεο

ινγνηερλίαοraquo (Culler)

Πνηνο είλαη ν ζθνπόο ηεο πνίεζεο

bull Η πνίεζε σο ηέρλε ηεο γιώζζαο

απνζθνπεί θαηά ηνλ εθέξε όρη

κόλν ζην λα πείζεη όπσο ε ξεηνξηθή

αιιά θαη λα ζπγθηλεί

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η πνίεζε ndash είλrsquo έλα ηαμίδη

ζrsquo άγλσζηε ρώξα

Η πνίεζε ndash είλαη ηαπηόζεκε

κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ

bull Γηα κηα θαη κόλν ιέμε

ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο

γισζζηθό κεηάιιεπκα (Μαγηαθόθζθη)

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 8: η γλώσσα της ποίησης

Ση είλαη ε πνίεκα

bull Μηα ιεθηηθή θαηαζθεπή πνπ κεηαδίδεη

bull laquoκηα πξάμε ηνπ πνηεηή κηα εκπεηξία ηνπ

αλαγλώζηε έλα γεγνλόο ζηελ ηζηνξία ηεο

ινγνηερλίαοraquo (Culler)

Πνηνο είλαη ν ζθνπόο ηεο πνίεζεο

bull Η πνίεζε σο ηέρλε ηεο γιώζζαο

απνζθνπεί θαηά ηνλ εθέξε όρη

κόλν ζην λα πείζεη όπσο ε ξεηνξηθή

αιιά θαη λα ζπγθηλεί

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η πνίεζε ndash είλrsquo έλα ηαμίδη

ζrsquo άγλσζηε ρώξα

Η πνίεζε ndash είλαη ηαπηόζεκε

κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ

bull Γηα κηα θαη κόλν ιέμε

ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο

γισζζηθό κεηάιιεπκα (Μαγηαθόθζθη)

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 9: η γλώσσα της ποίησης

Πνηνο είλαη ν ζθνπόο ηεο πνίεζεο

bull Η πνίεζε σο ηέρλε ηεο γιώζζαο

απνζθνπεί θαηά ηνλ εθέξε όρη

κόλν ζην λα πείζεη όπσο ε ξεηνξηθή

αιιά θαη λα ζπγθηλεί

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η πνίεζε ndash είλrsquo έλα ηαμίδη

ζrsquo άγλσζηε ρώξα

Η πνίεζε ndash είλαη ηαπηόζεκε

κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ

bull Γηα κηα θαη κόλν ιέμε

ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο

γισζζηθό κεηάιιεπκα (Μαγηαθόθζθη)

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 10: η γλώσσα της ποίησης

Ση είλαη ε πνίεζε

bull Η πνίεζε ndash είλrsquo έλα ηαμίδη

ζrsquo άγλσζηε ρώξα

Η πνίεζε ndash είλαη ηαπηόζεκε

κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ

bull Γηα κηα θαη κόλν ιέμε

ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο

γισζζηθό κεηάιιεπκα (Μαγηαθόθζθη)

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 11: η γλώσσα της ποίησης

Η πνηεηηθή γιώζζα

bull Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην

ζπλεθηηθή ππθλή θαη ζύλζεηε ζε ζρέζε

κε ηελ πξόδα

bull Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη

απιή θαη αλαθνξηθή δελ είλαη ρξεζηηθή

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 12: η γλώσσα της ποίησης

Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε

bull Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ

κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα

ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία

bull Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν

πνίεκα

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 13: η γλώσσα της ποίησης

Παξάδεηγκα

Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 14: η γλώσσα της ποίησης

Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο

bull Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε

νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο

bull Αλ δελ ην μέξνπκε ζθεθηόκαζηε πσο ην

πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην

πξαθηηθό ζθνπό

bull ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα

πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή

καγεηξηθήο

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 15: η γλώσσα της ποίησης

laquoπληαγή ςπρξαηκίαοraquo

Αλαθαηέςηε θαιά

θη αθήζηε λα θνπζθώζεη

γηα πέληε ιεπηά

(Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν)

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 16: η γλώσσα της ποίησης

Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull laquoΣηελ πνίεζε ν ήρνο ν ηόλνο ην βάξνο

ε έληαζε ν βεκαηηζκόο ε πθή ησλ ιέμεσλ

είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ

ηεο Ωο έλα βαζκό απηό είλαη αιήζεηα θαη

γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή δελ ππάξρεη

γιώζζα ρσξίο ηόλν γηαηί θαη ε ίδηα ε

απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα

ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ

νκηιεηήraquo (Σέξη Ίγθιεηνλ)

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 17: η γλώσσα της ποίησης

Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή

ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή

ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια

ζρήκαηα ιόγνπ

bull Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε

γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ

απνδέθηε ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή

γιώζζα

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 18: η γλώσσα της ποίησης

Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο

bull ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη

από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ

ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε

δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε

(Jakobson)

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 19: η γλώσσα της ποίησης

Γ νισκνύ laquoΔιεύζεξνη πνιηνξθεκέλνηraquo

ρεδίαζκα Β΄ απ 1

laquoΆθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη

Λαιεί πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη

Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα θαη θιαίεηraquo

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 20: η γλώσσα της ποίησης

laquoΟξζόδνμεraquo ζπληαθηηθή ζεηξά

bull Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν

bull Πνπιί ιαιεί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη

bull Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα

bull Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 21: η γλώσσα της ποίησης

Ση ράλεηαη

bull Σν κέηξν ν ξπζκόο ε κνπζηθόηεηα ε

καγεία ε πνηεηηθόηεηα ε ζπγθηλεζηαθή

εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε

ησλ ιέμεσλ

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 22: η γλώσσα της ποίησης

Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο

bull Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο

παξεκβάζεηο όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι ηελ

επαλάιεςε ιέμεσλ ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο

ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ

πξώην ζηίρν όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην

επίζεην laquoάθξαraquo ζηελ απόιπηε λεθξηθή ζηγή ηνπ

ηνπίνπ ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο

γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα

ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη λα ηελ αλαηξέςεη λα

ηελ αλαδείμεη

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 23: η γλώσσα της ποίησης

παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ

bull εθάζηζε εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ

bull Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξrsquo έλα ζπεηξάθη

bull Ήξζε εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη

bull Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην θη ε κάλα ην δειεύεη

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 24: η γλώσσα της ποίησης

Η ηειηθή επεμεξγαζία

bull Πόζν πην ππθλό πεξηεθηηθό εύερν ρνξεπηηθό θαη

ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο

επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ

laquoΛαιεῖ πνπιί παίξλεη ζπεηξί θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεηraquo

bull Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην ζνβαξό ζησπειό

κεγαινπξεπή ζηίρν

laquoἌθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεηraquo

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 25: η γλώσσα της ποίησης

Πνίεζε θαη πξόδα

bull Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή

επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη

ζπλεθηηθόηεηα

bull Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη

ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 26: η γλώσσα της ποίησης

Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ

bull Η γιώζζα ηεο πνίεζεο θαηά ηνλ Coleridge κπνξεί

λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε

πξάγκαηα θαζεκεξηλά λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα

δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν Απνθηά

ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην

παξάδνμν

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 27: η γλώσσα της ποίησης

Η πνηεηηθή έθπιεμε

bull Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο

ηνπο ξόινπο κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό

ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ

θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα

από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 28: η γλώσσα της ποίησης

ΚΠ Καβάθεο laquoΟ θαζξέπηεο ζηελ

είζνδνraquo

laquoΜα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη

θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή

ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπαmiddot

κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ

θrsquo επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ

ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηάraquo

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 29: η γλώσσα της ποίησης

Γηαηί είλαη πνίεζε

bull Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή ν ξπζκόο ηνπ

πνηήκαηνο ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο

ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ ε επαλάιεςε θαη

ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ

θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ

πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα

πεδό θείκελν

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 30: η γλώσσα της ποίησης

Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε

bull Πξόζσπα πξάγκαηα αθόκα θαη νη ρώξνη

όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα

ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό

ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 31: η γλώσσα της ποίησης

Κ Π Καβάθεο laquoηνλ ίδην ρώξνraquo

Οηθίαο πεξηβάιινλ θέληξσλ ζπλνηθίαο

πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώmiddot ρξόληα θαη ρξόληα

Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο

κε ηόζα πεξηζηαηηθά κε ηόζα πξάγκαηα

Κrsquo αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν γηα κέλα

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 32: η γλώσσα της ποίησης

Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο

bull Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο ε

γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα

πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη

κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο

ιεθηηθέο παξεκβάζεηο όπσο απξόνπηνπο

ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ αλαινγίεο

πξνζσπνπνηήζεηο επαλαιήςεηο θά Έιηνη

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 33: η γλώσσα της ποίησης

Η επαλάιεςε

bull Με ηελ επαλάιεςε ν ιόγνο απνθηά ξπζκό

ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζελ ε ώξα

Δώδεθα θαη κηζή Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα

(Κ Π Καβάθεο laquoΑπrsquo ηεο ελληάraquo)

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 34: η γλώσσα της ποίησης

Η κεηαθνξά

bull Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην

ζρήκα ηεο κεηαθνξάο γηαηί πξνζδίδεη

παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν

θαη ηνλ θάλεη λα laquoρνξεύεηraquo θαηά ηε θξάζε

ηνπ Valeacutery πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο

ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ laquoβαδίδεηraquo

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 35: η γλώσσα της ποίησης

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά

ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο

ζηrsquo άγγηγκα ηνπ λεξνύ θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο

πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα

ράλνληαο δύλακε νινέλα

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 36: η γλώσσα της ποίησης

Η ρνξεπηηθή θίλεζε

bull Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ

ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ

ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ

απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ πνπ

αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ

ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε

ζηελ ηειεπηαία ιέμε

bull Απηό είλαη άιισζηε πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα

κνληέξλν Ν Βαγελάο

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 37: η γλώσσα της ποίησης

Η πξνζσπνπνίεζε

bull Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ

πνίεζε γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε Με πνηνλ

άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε

ιάκςε ηνπ ήιηνπ όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα

παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν

θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε

Γ εθέξεο laquoΟ Βαζηιηάο ηεο Αζίλεοraquo

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 38: η γλώσσα της ποίησης

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηα

bull Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη

bull Πώο ιάκπεη ν ήιηνο lsquoο ηα βνπλά ο ηνπο θάκπνπο

ην θεγγάξη (laquoηεο Ληάθαηλαοraquo)

bull Σηε ξνκαληηθή πνίεζε

bull ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο ὡο ἀξάρλε κ᾿ ἐδίπισλε(Κάιβνο laquoΔηο ζαλαηνλraquo)

bull Σηνλ ζπκβνιηζκό

bull Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε

πέθηεη (Μειαρξηλόο άηηηιν)

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 39: η γλώσσα της ποίησης

Σν θσο ζηα ινγνηερληθά

ξεύκαηαbull Σηνλ ππεξξεαιηζκό

bull θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα

θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην

γαξύθαιν (Γθάηζνο laquoΑκνξγόοraquo)

bull Σηνλ κεηακνληεξληζκό

bull Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνοπνπ καο

θνξντδεύεη (Βαξβέξεο laquoΔλνρήraquo)

bull

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 40: η γλώσσα της ποίησης

Γιώζζα θαη πνίεζε

bull Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη

αιιειέλδεηνη Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ

ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε

γιώζζα Καη αληίζηνηρα ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε

γιώζζα λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά

ηεο λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί λα γίλεη ηόζν ιεπηή

θαη αθξηβόινγε ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο

κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο

Έιηνη

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 41: η γλώσσα της ποίησης

ΑΠ Γιώζζαο

bull Οη καζεηέο laquoλα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο

γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο

θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ [hellip] θαη λα

αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη

ζπλαηζζεκαηηθάraquo

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 42: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ

όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε

άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη

ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε

έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν κε δηαθνξεηηθά

αηζζεηηθά θξηηήξηα κε πνηθίια γισζζηθά

κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο ζύληαμε

ηόλν ζρήκαηα ιόγνπ αλάινγα κε ην

ζηόρν ηνπ πνηεηή

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 43: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο ηε

ρξεζηκόηεηά ηνπ ηηο νπηηθέο ηνπ ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό

ππθλό πςειό ζθνηεηλό ζνβαξό εηξσληθό επηηεδεπκέλν θνκςό

εηιηθξηλέο ππνβιεηηθό ιπξηθό πεδνινγηθό)

bull Μηα θαιή άζθεζε γηrsquo απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε

ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά όπσο έθαλε ν

Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 44: η γλώσσα της ποίησης

Κ Παιακάο laquoΦινγέξα ηνπ Βαζηιηάraquo

Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ ζηε Χώξα

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 45: η γλώσσα της ποίησης

Σν ύθνο

bull Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα

κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε

πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα

ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό

ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 46: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο

βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο απνθηνύλ ελλνηνινγηθό

πινύην

bull Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη

πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα ιεηηνπξγεί γηα ηνπο

καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο

πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 47: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην

θείκελν λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ λα αλαιύνπλ

λα εκβαζύλνπλ λα εξκελεύνπλ λα ζθέθηνληαη λα

αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ λα

παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 48: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull laquoΗ γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα

ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα

θαηαβύζηζε γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ

θξπζηαιιώκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί

από ηα αηζζήκαηα ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο

ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη

γελεώλraquo

Ν Βαγελάο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 49: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά

αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο

θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε

δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 50: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ

πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ

αηζζεηηθή ηνπο

bull Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη

εζσηεξηθό ξπζκό αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο

απαηηεηηθόηεξνο αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν

ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο

δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 51: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη

ηε ζπλεθηηθόηεηα αληηιακβάλνληαη ηελ

πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο ηε δύλακή

θαη ηελ επειημία ηεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο

Έηζη θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη

ιπξηζκόο θαη πεδνινγία πεξηγξαθή θαη

αθήγεζε θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 52: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η γηαηί ε

πνίεζε laquoελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα

ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεοraquo

(Έιηνη)

bull Ωζηόζν ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε

ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γηrsquo απηό

πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην

δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ

ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο laquoαληηθεηκεληθήο

ζπζηνηρίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 53: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ ηε

ζθέςε πνπ επηλνεί αλαδεηά απαληήζεηο ππεξβαίλεη ηε

κία θαη laquoζσζηήraquo εξκελεία όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο

γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία

θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο ηεο

ζαθήλεηαο ηεο θπξηνιεμίαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 54: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην

laquoέηζηraquo ηεο γιώζζαο laquoΜε ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε

επαθή κε ην laquoαιιηώοraquo ηεο γιώζζαο Με ηελ επαθή απηή

αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν

από ην αιιηώο ηεο ζθέςεοraquo

Κ Μπαιάζθαο

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 55: η γλώσσα της ποίησης

Γηδάζθνληαο πνίεζε

bull Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο Σν

εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο

ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ

bull θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν

ηξόπν Όπσο ιέεη ν Κ Χαξαιακπίδεο

bull laquoΠνίεζε είλαη ηα πνπιηά πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξαraquo

Γηδάζθνληάο ηελ είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν

αγεσκέηξεην ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα laquoαλνίμεη ηα θηεξά ζην

ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλraquo ηνπο

ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα

γεύζε ηεο αησληόηεηαο

bull

Δπραξηζηώ

Page 56: η γλώσσα της ποίησης

Δπραξηζηώ