κλίση των ουσιαστικών

Τα ουσιαστικά είναι λέξεις που φανερώνουν πρόσωπο, ζώο, πράγμα, ενέργεια, κατάσταση, ιδιότητα.

Τα ουσιαστικά που φανερώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα λέγονται κύρια, π.χ. Χρήστος, Όμηρος, Δευτέρα, κ.λ.π.

Τα ουσιαστικά που δεν είναι κύρια, λέγονται κοινά.

Τα κοινά ουσιαστικά που φανερώνουν πρόσωπα, ζώα, πράγματα και τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας, λέγονται συγκεκριμένα, π.χ. μολύβι, αυτοκίνητο, δέντρο, κ.λ.π.

Τα κοινά ουσιαστικά που φανερώνουν ενέργεια, κατάσταση, ιδιότητα και δεν τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας, λέγονται αφηρημένα, π.χ. σκάλισμα, ύπνος, καλοσύνη, τεμπελιά, κ.λ.π.

Ενικός αριθμός

Ονομ. ο ποιητής ο ναύτης

Γεν. του ποιητή του ναύτη

Αιτ. τον ποιητή το ναύτη

Κλητ. - ποιητή - ναύτη

Πληθυντικός αριθμός

Ονομ. οι ποιητές οι ναύτες

Γεν. των ποιητών των ναυτών

Αιτ. τους ποιητές τους ναύτες

Κλητ. - ποιητές - ναύτεςΣΗΜΕΙΩΣΗ:Όλα τα ισοσύλλαβα αρσενικά σε –ης, στη γενική πληθυντικού

τονίζονται στη λήγουσα (των μαθητών, των δικαστών, των ραφτών, κ.λ.π.).

1


Ονομ. ο στρατώνας ο λοχίας ο πίνακας

Γεν. του στρατώνα του λοχία του πίνακα

Αιτ. το στρατώνα το λοχία τον πίνακα

Κλητ. - στρατώνα - λοχία - πίνακα


Ονομ. οι στρατώνες οι λοχίες οι πίνακες

Γεν. των στρατώνων των λοχιών των πινάκων

Αιτ. τους στρατώνες τους λοχίες τους πίνακες

Κλητ. - στρατώνες - λοχίες - πίνακεςΣΗΜΕΙΩΣΗ:Τα ισοσύλλαβα σε –ας αρσενικά στη γενική πληθυντικού τονίζονται

στην παραλήγουσα. Εξαιρούνται τα δισύλλαβα σε –ας και όλα όσα λήγουν σε –ίας που στη γενική πληθυντικού κατεβάζουν τον τόνο στη λήγουσα, π.χ. χειμώνας-χειμώνων / πίνακας-πινάκων, αλλά: άντρας-αντρών, λοχίας-λοχιών.


Ονομ. ο χρόνος ο αντίλαλος ο κίνδυνος

Γεν. του χρόνου του αντίλαλου του κινδύνου

Αιτ. το χρόνο τον αντίλαλο τον κίνδυνο

Κλητ. - χρόνε - αντίλαλε - κίνδυνε


Ονομ. οι χρόνοι οι αντίλαλοι οι κίνδυνοι

Γεν. των χρόνων των αντίλαλων των κινδύνων

Αιτ. τους χρόνους τους αντίλαλους τους κινδύνους

Κλητ. - χρόνοι - αντίλαλοι - κίνδυνοι

2


Ονομ. ο βαρκάρης ο καφετζής

Γεν. του βαρκάρη του καφετζή

Αιτ. το βαρκάρη τον καφετζή

Κλητ. - βαρκάρη - καφετζή


Ονομ. οι βαρκάρηδες οι καφετζήδες

Γεν. των βαρκάρηδων των καφετζήδων

Αιτ. τους βαρκάρηδες τους καφετζήδες

Κλητ. - βαρκάρηδες - καφετζήδες


Ονομ. ο αφέντης ο τραγουδιστής

Γεν. του αφέντη του τραγουδιστή

Αιτ. τον αφέντη τον τραγουδιστή

Κλητ. - αφέντη - τραγουδιστή


Ονομ. οι αφέντες / άδες οι τραγουδιστές / άδες

Γεν. των αφεντών / άδων των τραγουδιστών / άδων

Αιτ. τους αφέντες / άδες τους τραγουδιστές / άδες

Κλητ. - αφέντες / άδες - τραγουδιστές / άδες


Ονομ. ο βοριάς ο μαρμαράς

Γεν. του βοριά του μαρμαρά

Αιτ. το βοριά το μαρμαρά

Κλητ. - βοριά - μαρμαρά


3

Ονομ. οι βοριάδες οι μαρμαράδες

Γεν. των βοριάδων των μαρμαράδων

Αιτ. τους βοριάδες τους μαρμαράδες

Κλητ. - βοριάδες - μαρμαράδες


Ονομ. ο καναπές ο παππούς

Γεν. του καναπέ του παππού

Αιτ. τον καναπέ τον παππού

Κλητ. - καναπέ - παππού


Ονομ. οι καναπέδες οι παππούδες

Γεν. των καναπέδων των παππούδων

Αιτ. τους καναπέδες τους παππούδες

Κλητ. - καναπέδες - παππούδες


Ονομ. η καρδιά η γλώσσα η αίθουσα

Γεν. της καρδιάς της γλώσσας της αίθουσας

Αιτ. την καρδιά τη γλώσσα την αίθουσα

Κλητ. - καρδιά - γλώσσα - αίθουσα


Ονομ. οι καρδιές οι γλώσσες οι αίθουσες

Γεν. των καρδιών των γλωσσών των αιθουσών

Αιτ. τις καρδιές τις γλώσσες τις αίθουσες

Κλητ. - καρδιές - γλώσσες - αίθουσεςΣΗΜΕΙΩΣΗ:Ο τόνος σε όλα τα παραπάνω μένει σταθερός σ’ όλες τις πτώσεις.

ΜΟΝΟ στη γενική πληθυντικού κατεβαίνει στη λήγουσα.


4

Ονομ. η πατρίδα η διώρυγα η θερμότητα

Γεν. της πατρίδας της διώρυγας της θερμότητας

Αιτ. την πατρίδα την διώρυγα τη θερμότητα

Κλητ. - πατρίδα - διώρυγα - θερμότητα


Ονομ. οι πατρίδες οι διώρυγες οι θερμότητες

Γεν. των πατρίδων των διωρύγων των θερμοτήτων

Αιτ. τις πατρίδες τις διώρυγες τις θερμότητες

Κλητ. - πατρίδες - διώρυγες - θερμότητες


Ονομ. η ζωή η νίκη η ζάχαρη

Γεν. της ζωής της νίκης της ζάχαρης

Αιτ. τη ζωή τη νίκη τη ζάχαρη

Κλητ. - ζωή - νίκη - ζάχαρη


Ονομ. οι ζωές οι νίκες οι ζάχαρες

Γεν. των ζωών των νικών των ζαχαρών

Αιτ. τις ζωές τις νίκες τις ζάχαρες

Κλητ. - ζωές - νίκες - ζάχαρεςΣΗΜΕΙΩΣΗ: Είτε πρόκειται για οξύτονα είτε για παροξύτονα, τα θηλυκά σε –η στη

γενική πληθυντικού, τονίζονται στη λήγουσα.


Ονομ. η ηχώ η Καλυψώ η Φρόσω

Γεν. της ηχώς της Καλυψώς της Φρόσως

Αιτ. τη ηχώ τη Καλυψώ τη Φρόσω

Κλητ. - ηχώ - Καλυψώ - ΦρόσωΣΗΜΕΙΩΣΗ:Τα θηλυκά σε –ω είναι όλα ισοσύλλαβα και όλα κύρια ονόματα, εκτός

από την ηχώ. ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ.


Ονομ. η αλεπού η γιαγιά

Γεν. της αλεπούς της γιαγιάς

5

Αιτ. την αλεπού τη γιαγιά

Κλητ. - αλεπού - γιαγιά


Ονομ. οι αλεπούδες οι γιαγιάδες

Γεν. των αλεπούδων των γιαγιάδων

Αιτ. τις αλεπούδες τις γιαγιάδες

Κλητ. - αλεπούδες - γιαγιάδες


Ονομ. το χωριό το σχολείο το άτομο

Γεν. του χωριού του σχολείου του ατόμου

Αιτ. το χωριό το σχολείο το άτομο

Κλητ. - χωριό - σχολείο - άτομο


Ονομ. τα χωριά τα σχολεία τα άτομα

Γεν. των χωριών των σχολείων των ατόμων

Αιτ. τα χωριά τα σχολεία τα άτομα

Κλητ. - χωριά - σχολεία - άτομα

6


Ονομ. το καλοκαίρι το βάρος το έδαφος

Γεν. του καλοκαιριού του βάρους του εδάφους

Αιτ. το καλοκαίρι το βάρος το έδαφος

Κλητ. - καλοκαίρι - βάρος - έδαφος


Ονομ. τα καλοκαίρια τα βάρη τα εδάφη

Γεν. των καλοκαιριών των βαρών των εδαφών

Αιτ. τα καλοκαίρια τα βάρη τα εδάφη

Κλητ. - καλοκαίρια - βάρη - εδάφηΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα ουδέτερα σε –ος στην ονομαστική, αιτιατική και κλητική του

πληθυντικού αριθμού σε –η (ΜΗΝ ΤΑ ΜΠΕΡΔΕΥΕΤΕ ΜΕ ΤΑ ΑΡΣΕΝΙΚΑ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ –ΟΙ ΣΤΟΝ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ).


Ονομ. το χρώμα το όνομα το πρήξιμο

Γεν. του χρώματος του ονόματος του πρηξίματος

Αιτ. το χρώμα το όνομα το πρήξιμο

Κλητ. - χρώμα - όνομα - πρήξιμο


Ονομ. τα χρώματα τα ονόματα τα πρηξίματα

Γεν. των χρωμάτων των ονομάτων των πρηξιμάτων

Αιτ. τα χρώματα τα ονόματα τα πρηξίματα

Κλητ. - χρώματα - ονόματα - πρηξίματα


Ονομ. το κρέας το καθεστώς το φως

7

Γεν. του κρέατος του καθεστώτος του φωτός

Αιτ. το κρέας το καθεστώς το φως

Κλητ. - κρέας - καθεστώς - φως


Ονομ. τα κρέατα τα καθεστώτα τα φώτα

Γεν. των κρεάτων των καθεστώτων των φώτων

Αιτ. τα κρέατα τα καθεστώτα τα φώτα

Κλητ. - κρέατα - καθεστώτα - φώτα

8

1) Όλα τα αρσενικά που λήγουν σε –ης γράφονται με η τ α: ο μαθητής, ο φοιτητής, ο ψάλτης, κ.α.

2) Τα ουσιαστικά αμπελώνας, στρατώνας, αιώνας, ελαιώνας, γράφονται με ω μ έ γ α

1) Όλα τα θηλυκά που λήγουν σε –η γράφονται με η τ α: η κόρη, η Μαίρη, η Άρτεμη, κ.α.

2) Όλα τα θηλυκά που λήγουν σε –ισσα, γράφονται με γ ι ώ τ α και δύο σ σ: μέλισσα, γύφτισσα, κ.α.

3) Όλα τα θηλυκά που λήγουν σε –ίδα και –ίλα, γράφονται με γ ι ώ τ α: πατρίδα, σανίδα, μαυρίλα, κ.α.

1) Όλα τα ουδέτερα που λήγουν σε –ι (ποτήρι, τυρί, κολοκύθι, κ.α.) γράφονται με γ ι ώ τ α: ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ TA: δόρυ, δάκρυ, δίχτυ, βράδυ, οξύ, στάχυ .

2) Όλα τα ουδέτερα που λήγουν σε –ο (δέντρο, βουνό, φαγητό, κ.α.) γράφονται με ό μ ι κ ρ ο ν.

3) Όλα τα ουδέτερα που λήγουν σε –είο (με τόνο στο εί) και φανερώνουν τόπο, όπου γίνεται μία εργασία, γράφονται με έ ψ ι λ ο ν γ ι ώ τ α : γραφείο, κουρείο, βαφείο, αρχηγείο, κ.α.

4) Όλα τα ουδέτερα που λήγουν σε –τηρι (ποτήρι, κλαδευτήρι, κ.α.) και –τηριο (φροντιστήριο, γυμναστήριο, κ.α.) γράφονται με ή τ α στην παραλήγουσα. ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ: κτίριο, μαρτύριο και όσα έχουν την λέξη «τυρί» β’ συνθετικό: κεφαλοτύρι, ψωμοτύρι , κ.α.

Άκλιτα ουσιαστικά: Δεν αλλάζουν κατάληξη, έχουν μόνο τύπο. Κυρίως είναι λέξεις ξένες: ρεκόρ, κέικ, ταξί, κ.α.

Ελλειπτικά ουσιαστικά: Δεν έχουν όλες τις πτώσεις, όπως: το σέλας, το δείλι, το σέβας. Ελλειπτικά είναι και όσα συνηθίζονται σ’ ένα μόνο αριθμό, όπως: ο Υμηττός, το Πάσχα, τα Ιωάννινα, κ.α.

Διπλόκλιτα ουσιαστικά: Σχηματίζουν διπλό γένος στον πληθυντικό αριθμό, όπως: ο βράχος-οι βράχοι και τα βράχια, ο καπνός-οι καπνοί και τα καπνά, ο χρόνος-οι και τα χρόνια. Άλλα διπλόκλιτα έχουν γένος στον ενικό και άλλο στον πληθυντικό αριθμό: ο πλούτος-τα πλούτη, η νιότη-τα νιάτα, κ.α.


9

Ονομ. ο κουρέας η αφαίρεση το καθήκον

Γεν. του κουρέα της αφαίρεσης του καθήκοντος

Αιτ. τον κουρέα την αφαίρεση το καθήκον

Κλητ. - κουρέα - αφαίρεση - καθήκον


Ονομ. οι κουρείς οι αφαιρέσεις τα καθήκοντα

Γεν. των κουρέων των αφαιρέσεων των καθηκόντων

Αιτ. τους κουρείς τις αφαιρέσεις τα καθήκοντα

Κλητ. - κουρείς - αφαιρέσεις - καθήκοντα

10

Να βρεις το γένος των παρακάτω ουσιαστικών και να τα γράψεις στην κατάλληλη στήλη: (αρσενικά, θηλυκά, ουδέτερα)(οι εφημερίδες, των πεύκων, τον κουρέα, οι πινακίδες, των αλεπούδων, τις θάλασσες, των παππούδων, των τετραδίων, τα βιβλία, των ανθρώπων, οι πόλεις, τις λέξεις, οι γείτονες, των δασών, τα χρέη)

ΑΡΣΕΝΙΚΑ ΘΗΛΥΚΑ ΟΥΔΕΤΕΡΑ

Ν’ αντιστοιχίσεις σωστά τα ουσιαστικά με τους αριθμούς:

η ελπίδα των αγγέλων

των μήλων Ενικός οι διακοπές

τον κήπο Πληθυντικός της οικογένειας

ο άγγελος η κυρία

Ν’ αντιστοιχίσεις σωστά κάθε ουσιαστικό με την κατάλληλη πτώση:

το βιβλίο Ονομαστική των γεφυρών

ο μαθητής τα μήλα

των βροχών Γενική του δοχείου

τις χώρες ης δουλειάς

την πόρτα Αιτιατική Οι νέοι

Να γράψεις την Ονομαστική Πληθυντικού των παρακάτω ουσιαστικών:

11

ο καναπές _________________ η μαϊμού ____________________

ο βοριάς __________________ η υπναρού __________________

ο μενεξές __________________ το διάλειμμα ______________

η γλωσσού _________________ το αίμα __________________

Να γράψεις τη Γενική Ενικού και Πληθυντικού των ουσιαστικών:

ΓΕΝΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΥ

ο στρατιώτης _________________ ___________________

ο πελάτης _________________ ___________________

ο θεατής _________________ ___________________

ο διαιτητής __________________ ____________________

Γράψε τα ονόματα στην Αιτιατική Ενικού και στην Γενική Πληθυντικού:

ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΥ

ο κυνηγός _________________ ___________________

ο δρόμος _________________ ___________________

ο ταχυδρόμος _________________ ___________________

ο καπετάνιος __________________ ____________________

Να σχηματίσεις την αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού:

ο βοριάς ________________

το χειμώνα _________________

του καφέ ________________________

τον τραυματία ___________________

Να σχηματίσεις τη Γενική Πληθυντικού των παρακάτω ουσιαστικών:

η μητέρα ___________________

12

η ώρα ______________

η γαρίδα ____________________

η χελώνα ____________________

η λαμπάδα _____________________

η εφημερίδα __________________

Γράψε τον Πληθυντικό στην ίδια πτώση:

η θέση _________________ την επίσκεψη ____________________

η όρεξη __________________ τη λύση __________________

η άνοιξη __________________ την όψη ______________

η κυβέρνηση _________________ την κρίση __________________

Γράψε τι πράξη κάνω όταν:

νηστεύω - _________________ εκστρατεύω - ____________________

θεραπεύω - __________________ προφητεύω - __________________

συνοδεύω - __________________ Μεσιτεύω - ______________

Σχημάτισε θηλυκά ουσιαστικά σε –ότητα, σε –οσύνη από τις λέξεις:

θερμός - _________________ άγιος - ____________________

καθαρός - __________________ καλός - __________________

τίμιος - __________________ δίκαιος - ______________

Να γράψεις στη Γενική Ενικού και στην Γενική Πληθυντικού τα ουσιαστικά:

13


το ασπρόρουχο _________________ ___________________

το σταφιδόψωμο _________________ ___________________

το πλατανόφυλλο _________________ ___________________

Να γράψεις τα ουσιαστικά στις παρακάτω πτώσεις:


το βιβλίο _________________ ___________________

το σχολείο _________________ ___________________

το δάσος _________________ ___________________

το στάχυ __________________ ____________________

το ποτήρι ___________________ ___________________

Γράψε στον άλλο αριθμό στην ίδια πτώση:

το βράδυ ______________________

το δάκρυ ________________________

το στάχυ _______________________

το δίχτυ ______________________

Συμπλήρωσε τα κενά στα παρακάτω ουσιαστικά:

ραφ ___ ο καμπαναρ ____ ό ξυπνητ ____ ρ ___

ηφαίστ _____ ο παραμιλ _____ τό θηρ ______ ο

κουράγ _____ ο μουγκρ ______ τό πηδάλ ____ ο

14

κλίση των ουσιαστικών

Documents

Transcript of κλίση των ουσιαστικών