ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

εισαγωγή

Τι είναι η ιστορία ;

Ιστορία είναι η επιστήμη που εξετάζει τη ζωή των ανθρώπων στο παρελθόν. Μελετά τις σχέσεις που είχαν οι άνθρωποι μεταξύ τους, τον τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας τους, τον πολιτισμό τους.

Γιατί είναι σημαντική η ιστορία; Η ιστορία δε μας βοηθάει να γνωρίσουμε μόνο το παρελθόν, αλλά και να καταλάβουμε το παρόν.

Από πού αντλεί τις πληροφορίες του ένας ιστορικός; Πηγές είναι γραπτά κείμενα, αρχαιολογικά ευρήματα, αντικείμενα τέχνης, αλλά και προφορικές μαρτυρίες, ό,τι δηλαδή διασώθηκε από το παρελθόν.

Ποιος είναι ο σκοπός ενός ιστορικού; Σκοπός τού ιστορικού είναι να αναλύσει τα γεγονότα που ερευνά: εξετάζει λοιπόν τι έγινε και πού, αλλά και πώς έγινε, γιατί έγινε και τι συνέπειες είχε αυτό που έγινε. Για να το πετύχει αυτό, επεξεργάζεται τις πηγές του: συγκρίνει τις πληροφορίες που παίρνει για να δει αν είναι σωστές.

Ιστορικές περίοδοιΠροϊστορία

(απουσία της γραφής)

Εποχή του λίθου

(2.500 000 χρόνια πριν-3000 π.Χ)

Παλαιολιθική εποχή

Μεσολιθική

εποχήΝεολιθική

εποχή

Εποχή του χαλκού

3000-1600 π.Χ

Ιστορία

(από την ανακάλυψη της γραφής)

Αρχαία

3000π.Χ.-330 μ.Χ

Μεσαιωνική

330-1453 μ.Χ

Νεότερη

1453 μέχρι σήμερα

Προϊστορία Η Εποχή του λίθου:

α) Η Παλαιολιθική και η Μεσολιθική εποχή (2.500.000 εμφανίζονται οι

πρώτοι άνθρωποι)

Τι έχεις μάθει μέχρι τώρα στο Γυμνάσιο;

Β. Νεολιθική εποχή Νεολιθική εποχή αρχίζει περίπου το 6500 π.Χ. Ο άνθρωπος τώρα βελτιώνει τα

εργαλεία του, ασχολείται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία και διαμένει σε μόνιμη κατοικία. Στην Ελλάδα και στην Κύπρο έχουμε νεολιθικούς οικισμούς.

Χοιροκοιτία

1. Οι λαοί και οι πολιτισμοί της Εγγύς Ανατολής

2. Η εποχή του χαλκού(3000-1100 π.Χ.)

Αυτή την περίοδο, στην περιοχή της Μέσης Ανατολής που ονομάστηκε «εύφορη ημισέληνος» αναπτύσσονται οι πρώτοι μεγάλοι πολιτισμοί, των Σουμερίων, των Βαβυλωνίων, των Αιγυπτίων, των Εβραίων, των Φοινίκων, των Χετταίων.

2. Η Εποχή του Χαλκού στον Ελλαδικό χώρο και την ΚύπροΣτον αιγαιακό χώρο αναπτύχθηκαν διαδοχικά τρεις μεγάλοι πολιτισμοί, ο κυκλαδικός, ο μινωικός-κρητικός και ο μυκηναϊκός. Καθένας από τους πολιτισμούς αυτούς είχε τα δικά του χαρακτηριστικά, έθεσε την ξεχωριστή του σφραγίδα στην τέχνη, στους πολιτικούς θεσμούς, στην κοινωνική συγκρότηση. Όμως, υπήρξαν αλληλεπιδράσεις οι οποίες κατέληξαν στη σταδιακή διαμόρφωση του κλασικού ελληνικού πολιτισμού.

Οι Μυκηναίοι στην Κύπρο•Οι Μυκηναίοι έµποροι ταξίδευαν στην Κύπρο κι έπαιρναν από εκεί χαλκό. •Αργότερα πολλοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν µόνιµα εκεί. •Έφτιαξαν αρκετές πόλεις και γύρω τους έχτισαν ψηλά τείχη. Οι πιο σπουδαίες πόλεις ήταν η Έγκωµη και το Κίτιο.• Έφεραν στην Κύπρο τη θρησκεία τους και τις συνήθειες της ζωής τους.

Γεωμετρική εποχή:

Ο Ελληνικός κόσμος από το1100-800 π.Χ Σημαντικότερα γεγονότα: ο πρώτος ελληνικός αποικισμός, η διαμόρφωση

των ομηρικών επών και η επινόηση του ελληνικού αλφαβήτου. Η καλλιτεχνική ευαισθησία βρίσκει έκφραση στην ανέγερση νέων ναών, τη δημιουργία χάλκινων ειδωλίων και την αποτύπωση γεωμετρικών σχημάτων πάνω στα αγγεία.

Ιστορικοί χρόνοι

Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ.)

Κατά τους αιώνες που ακολουθούν (800-479 π.Χ.) συντελείται μια ριζική καινοτομία. Συγκροτείται η πόλη-κράτος. Ο πολίτης αρχίζει να συμμετέχει στη διαχείριση των πολιτικών πραγμάτων. Ο ελληνισμός ξεπερνάει τα όριά του και αποικίζει τα παράλια της Μεσογείου και του Εύξεινου πόντου. Το εμπόριο, η βιοτεχνία και η ευρεία χρήση του νομίσματος δημιουργούν τις προϋποθέσεις για σημαντική οικονομική πρόοδο. Η τέχνη αναζητεί νέους ρυθμούς έκφρασης, ενώ η ποίηση εκφράζει τις καθημερινές αγωνίες του ανθρώπου. Ο ελληνισμός ενωμένος θα αποκρούσει την περσική επεκτατική πολιτική.

Κυπροαρχαϊκή Εποχή (750 – 475 π.Χ.) Κατακτητές της Κύπρου

Η κυπροαρχαϊκή περίοδος σηματοδοτείται από το διαδοχικό πέρασμα Ασσυρίων, Αιγυπτίων και Περσών κατακτητών. Οι κύπριοι βασιλείς κατάφεραν να διατηρήσουν την αυτονομία τους, με αντάλλαγμα την πληρωμή του φόρου υποτέλειας στον κάθε κατακτητή. Παρά την πολιτική αστάθεια, το νησί την περίοδο αυτή επιδόθηκε με επιτυχία στον τομέα του πολιτισμού.

ο 478 π.Χ. ιδρύεται η Συμμαχία της Δήλου. Την ηγεμονία αναλαμβάνει η Αθήνα. Η Συμμαχία απαλλάσσει το Αιγαίο από την περσική παρουσία. Την ίδια περίοδο, με την καθοδήγηση του Περικλή το δημοκρατικό πολίτευμα της Αθήνας εδραιώνεται και η ζωή των Αθηναίων γίνεται περισσότερο άνετη. Κορυφαία έργα στην τέχνη(αρχιτεκτονική, γλυπτική, ζωγραφική)

ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ(479–323 π.Χ.) Η Ηγεμονία της Αθήνας(479-431 π.Χ.)

Ηγεμονικοί Ανταγωνισμοί και η κάμψη των Ελληνικών πόλεων (431 π.Χ.)Ο Πελοποννησιακός πόλεμος ουσιαστικά καταστρέφει ολόκληρη την Ελλάδα. Η εξουθενωμένη Σπάρτη, αν και έχει κερδίσει δεν μπορεί να επιβάλει την ηγεμονία της. Τέλος, ηττάται από τη Θήβα, της οποίας η κυριαρχία δεν κρατά και πολύ. Το χάος κυριαρχεί στην Ελλάδα.

475-325 π.Χ. Κυρίαρχη μορφή ο βασιλιάς της Σαλαμίνας Ευαγόρας Α' (411-374 π.Χ.), που ηγείται

πολύχρονων πολέμων κατά των Περσών. Η περσική κυριαρχία συνεχίζεται, μέχρι τα χρόνια της προελάσεως του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά των Περσών.

Περσικοί πόλεμοι και Κύπρος

Στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα υπήρξε μια περίοδος έντονων αναταράξεων και ανακατατάξεων για τον ελληνικό κόσμο, που πρώτη φορά πραγματοποίησε την ενότητά του γύρω από το βασίλειο της Μακεδονίας και κατόρθωσε να διαλύσει την περσική αυτοκρατορία. Ο Φίλιππος Β’ και ο γιος του Αλέξανδρος είναι δύο κορυφαίες φυσιογνωμίες του ελληνισμού. Ο πρώτος κατόρθωσε να ενώσει τους Έλληνες και να τους εμφυσήσει την ιδέα της ταπείνωσης της Περσίας. Ο δεύτερος, ο Αλέξανδρος, κατέκτησε την Ανατολή και επεδίωξε τη συνύπαρξη κατακτητών και κατακτημένων. Με τις πόλεις που ίδρυσε διέδωσε τον ελληνικό πολιτισμό στην Ασία.

Η Ανάπτυξη της Μακεδονίας (β΄ μισό του 4ου αιώνα)

Ο θάνατος του Αλέξανδρου (323 π.Χ.) άφησε δυσαναπλήρωτο κενό. Οι στρατηγοί του προχώρησαν σε αγώνα αλληλοεξόντωσης με αποτέλεσμα

την πολυδιάσπαση του απέραντου κράτους. Ο ελλαδικός χώρος χάνει τη ζωτικότητά του. Αντίθετα, ο ανατολικός αναζωογονείται οικονομικά και πολιτισμικά, ενώ η

ελληνική καθιερώνεται ως επίσημο γλωσσικό όργανο. Στη Δύση η Ρώμη υψώνεται σε ισχυρή δύναμη, υποτάσσει την Καρχηδόνα

και επιβάλλει τη θέλησή της στον ελλαδικό (146 π.Χ.) και στον ελληνιστικό χώρο (30 π.Χ.).

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ(323-30π.Χ.)

ΡΩΜΑΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (7Οαιώνας π.Χ. – 4ο αιώνα μ.Χ.)• Η ρωμαιοκρατία στην Ελλάδα• Ελληνορωμαϊκός πολιτισμός• Η ρωμαϊκή εποχή στην Κύπρο• Η εμφάνιση και η διάδοση του Χριστιανισμού

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

• ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΑΙΩΝΕΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ(330-717 Μ.Χ)

Η ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΡΩΜΑΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

(μεταφορά της πρωτεύουσας από τη Ρώμη στο Βυζάντιο, μέτρα του

Μεγάλου Κωνσταντίνου υπέρ των Χριστιανών, αιρέσεις)

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ

ΚΡΑΤΟΥΣ

(Ιουστινιανός, στάση του Νίκα, Αγια-Σοφιά, νίκη του Ηράκλειου κατά

των Περσών)

Τι θα διδαχθείς φέτος;

ΟΙ ΛΑΟΙ ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΓΥΡΟ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Ο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ

(σχέσεις των Σλάβων και των Βούλγαρων με το Βυζάντιο)

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ

(εξάπλωση των Αράβων)

Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΚΜΗΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

ΠΑΓΙΩΣΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ

(εικονομαχία, εικονολατρία, ακρίτες, ακριτικά τραγούδια, εκχριστιανισμός των Μοραβών

από τον Κύριλλο και το Μεθόδιο, εκχριστιανισμός των Βούλγαρων και των Ρώσων)

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

(η νομοθεσία της Μακεδονικής Δυναστείας και η σύγκρουσή της με τους Δυνατούς)

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

ΕΞΑΣΘΕΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΜΕ ΤΗ ΔΥΣΗ

ΟΙ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

(1η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους , 1204 μ.Χ.)