Διερεύνηση των αναγκών της εκπαιδευτικής κοινότητας...

5ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδακτική πράξη», Σύρος, Μάιος 2009

Διερεύνηση των αναγκών της εκπαιδευτικής κοινότητας σχετικά με το περιεχόμενο, τη μορφή και τις τεχνολογίες διάθεσης του εκπαιδευτικού υλικού της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης

Διονύσιος ΜωράκηςΕιδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπ/κών Δράσεων Υπ.Ε.Π.Θ[email protected]

Χρυσάνθη ΤζιωρτζιώτηΕιδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπ/κών Δράσεων Υπ.Ε.Π.Θ[email protected]

Αναστασία ΓκίκαΔιευθύντρια Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης Υπ.Ε.Π.Θ[email protected]

ΠΕΡΙΛΗΨΗΣτο πλαίσιο του έργου «Επιγραμμικές Διαδραστικές Υπηρεσίες της Εκπαιδευτικής

Ραδιοτηλεόρασης» του Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, πραγματοποιήθηκε πανελλαδική ποιοτική και ποσοτική έρευνα με σκοπό τη διερεύνηση των αναγκών της εκπαιδευτικής κοινότητας για το περιεχόμενο, τη μορφή και τις τεχνολογίες διάθεσης του υλικού της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης. Η ποιοτική έρευνα βασίστηκε στη διεξαγωγή ομαδικών συζητήσεων ενώ η ποσοτική έρευνα στη χρήση ερωτηματολογίου για τη διεξαγωγή τηλεφωνικών συνεντεύξεων και έρευνας μέσω Διαδικτύου. Από την έρευνα προέκυψε ότι υπάρχει ελλιπής ενημέρωση των εκπαιδευτικών για το έργο της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης και χαμηλός βαθμός ικανοποίησης για τις διαδικασίες διάθεσης του υλικού της. Επίσης, παρά τη θετική στάση των εκπαιδευτικών, η χρήση οπτικοακουστικού υλικού στη διδασκαλία παραμένει χαμηλή και για το λόγο αυτό απαιτείται βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής των σχολείων και αναμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών.

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: εκπαιδευτική ραδιοτηλεόραση, οπτικοακουστικό εκπαιδευτικό υλικό, τεχνολογίες διάθεσης, ανάγκες εκπαιδευτικών

ΕΙΣΑΓΩΓΗΗ Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση είναι Διεύθυνση του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας

και Θρησκευμάτων (άρθρο 38 του Ν. 1143/1981). Έργο της είναι η εφαρμογή τηλεοπτικών προγραμμάτων για την υποστήριξη αφενός της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και αφετέρου της επιμόρφωσης και δια βίου μάθησης. Τα προγράμματα εντάσσονται σε τρεις κατηγορίες (σχολικά, επιμορφωτικά και ενημερωτικά) και έχουν τη μορφή αυτοτελών ταινιών ή εκπαιδευτικών σειρών, οι οποίες είτε παράγονται εσωτερικά είτε προμηθεύονται με δικαιώματα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η μετάδοση των προγραμμάτων γίνεται από τη δημόσια τηλεόραση, μέσω του επίγειου αναλογικού (ΕΤ1) και του δορυφορικού ψηφιακού (ERTWorld) κυκλώματος, από τοπικούς και περιφερειακούς σταθμούς της Ελλάδας, το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, ενώ πρόσφατα ξεκίνησε η δοκιμαστική διανομή μέσω του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου με τη μορφή streaming media για την παρακολούθηση του κατ’ απαίτηση (video on demand).

Στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας» του Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης υλοποιήθηκε από την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Προγραμμάτων Κ.Π.Σ. του Υπ.Ε.Π.Θ., για λογαριασμό του Ενιαίου Διοικητικού Τομέα Εποπτικών Μέσων Διδασκαλίας, Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης, Βιβλιοθηκών και Αρχείων του Υπ.Ε.Π.Θ., το έργο «Επιγραμμικές Διαδραστικές Υπηρεσίες της

Μωράκης Δ., Τζιωρτιώτη Χ., Γκίκα Α. «Διερεύνηση των αναγκών της εκπαιδευτικής κοινότητας σχετικά με το περιεχόμενο, τη μορφή και τις τεχνολογίες διάθεσης του εκπαιδευτικού υλικού της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης»

1


Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης». Ο προϋπολογισμός του έργου ήταν 135.860,00 € και συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο. Σκοπός του έργου ήταν η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την αναδιοργάνωση της Διεύθυνσης Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης του Υπ.Ε.Π.Θ., προκειμένου να είναι δυνατή η παροχή επιγραμμικών διαδραστικών (online interactive) υπηρεσιών στο κοινό της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης. Ανάδοχος του έργου ανακηρύχθηκε μετά από ανοιχτό δημόσιο διαγωνισμό η «Ελληνική Εταιρεία Στατιστικών και Οικονομικών Πληροφοριών Α.Ε. – Hellastat».

Μια από τις αρχικές δράσεις του έργου ήταν η διεξαγωγή ποιοτικής και ποσοτικής έρευνας για τη διερεύνηση των αναγκών των εκπαιδευτικών σχετικά με το περιεχόμενο, τη μορφή και τις τεχνολογίες διάθεσης του υλικού της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης. Τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα της έρευνας αυτής παρουσιάζονται στη συνέχεια. Αρχικά περιγράφεται η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, ακολουθούν τα ευρήματα της έρευνας και τέλος παρουσιάζονται τα συμπεράσματα που προέκυψαν.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΗ έρευνα περιλάμβανε δύο στάδια: αρχικά τη διεξαγωγή ποιοτικής έρευνας μέσω

ομαδικών συζητήσεων και στη συνέχεια ποσοτική έρευνα με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. Η έρευνα κατέληξε στην παραγωγή τελικής έκθεσης αποτελεσμάτων στην οποία καταγράφηκαν τα συμπεράσματα και οι προτάσεις για το περιβάλλον, την υφιστάμενη και τη μελλοντική κατάσταση της εκπαιδευτικής τηλεόρασης.

Ποιοτική έρευνα – Ομαδικές συζητήσειςΣτόχος της ποιοτικής έρευνας ήταν η διερεύνηση και καταγραφή της υφιστάμενης

τεχνολογικής υποδομής των σχολείων, της στάσης των εκπαιδευτικών απέναντι στις νέες τεχνολογίες και στην Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση κυρίως αναφορικά με τα χαρακτηριστικά τους και την ενσωμάτωσή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Διεξήχθησαν τέσσερις ομαδικές συζητήσεις στην Αθήνα με εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, διάρκειας 2 ωρών η καθεμία.

Η συμμετοχή στις ομαδικές συζητήσεις ήταν εθελοντική. Για την επιλογή των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν χρησιμοποιήθηκε κατάλληλο ερωτηματολόγιο (recruitment questionnaire) με σκοπό την κατάταξή τους σύμφωνα με: α) τη βαθμίδα εκπαίδευσης, β) την ειδικότητα, γ) την προϋπηρεσία, δ) τη χρήση οπτικοακουστικών προγραμμάτων κατά τη διδασκαλία, ε) τη γνώση της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης. Με βάση τα ανωτέρω χαρακτηριστικά δημιουργήθηκαν ανομοιογενείς ομάδες συζήτησης προκειμένου κάθε ομάδα να είναι όσο το δυνατό περισσότερο αντιπροσωπευτική (Morgan, 1997). Στο τελικό δείγμα των 25 εκπαιδευτικών που συμμετείχαν εκπροσωπήθηκε πληθώρα ειδικοτήτων: δάσκαλοι, μουσικής, μαθηματικός, φυσικός, φιλόλογος, ξένων γλωσσών, θεολόγος, πληροφορικής, φυσικής αγωγής, μηχανολόγος, υπεύθυνος σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού. Για τη διεξαγωγή των συζητήσεων εκπονήθηκε οδηγός συζήτησης ώστε να οργανωθούν κατάλληλα τα ερωτήματα και να ελεγχθεί η ροή της συζήτησης (Krueger & Casey, 2000).

Οι συζητήσεις βασίστηκαν σε ημι-δομημένα ερωτήματα ανοιχτού τύπου σε μια προσπάθεια να διερευνηθούν οι αλληλεπιδράσεις των ακόλουθων παραμέτρων: α) γνωστικά στοιχεία, β) μεθοδολογικά στοιχεία, γ) εργαλεία/μέσα, δ) αναλυτικό πρόγραμμα, ε) μαθητές, στ) φορείς υποστήριξης εκπαιδευτικής διαδικασίας, ζ) φορείς επιμόρφωσης


2


εκπαιδευτικών, η) διαθέσιμοι υλικοτεχνικοί και ανθρώπινοι πόροι. Για το σκοπό αυτό οι συζητήσεις οργανώθηκαν σε πέντε άξονες, οι οποίοι αναλύονται στον Πίνακα 1.

Α/Α Άξονας Στόχος1ος Επαφή με Νέες Τεχνολογίες και

Εκπαιδευτική ΡαδιοτηλεόρασηΔιερεύνηση διαθέσεων και στάσεων απέναντι στις Νέες Τεχνολογίες και την Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση

2ος Γνωστικό και μαθησιακό περιεχόμενο

Διερεύνηση γνωστικών παραμέτρων των προγραμμάτων της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης

3ος Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση στην εκπαιδευτική πρακτική

Διερεύνηση του τρόπου ενσωμάτωσης της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης στη διδακτική διαδικασία

4ος Πλαίσιο διάθεσης υλικού Διερεύνηση της στάσης και των προτάσεων των εκπαιδευτικών για τον τρόπο διανομής υλικού από την Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση

5ος Υλικοτεχνική υποδομή Διερεύνηση της υφιστάμενης υποδομής των σχολείωνΠίνακας 1: Άξονες και στόχοι ομαδικών συζητήσεων που διεξήχθησαν κατά την ποιοτική έρευνα

Ποσοτική έρευνα – ΕρωτηματολόγιαΓια την ποσοτική έρευνα εκπονήθηκε ερωτηματολόγιο το οποίο χρησιμοποιήθηκε για

τη συλλογή δεδομένων μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων και μέσω Διαδικτύου. Ο συνδυασμός των δύο μεθόδων επιλέχθηκε με σκοπό να ολοκληρωθεί η έρευνα σε μικρό χρονικό διάστημα ώστε να μην επηρεαστεί το δείγμα από εξωγενείς παράγοντες. Το ερωτηματολόγιο σχεδιάστηκε μετά την ολοκλήρωση της ποιοτικής έρευνας προκειμένου να ληφθούν υπόψη τα θέματα που αναδείχθηκαν κατά τις ομαδικές συζητήσεις. Το ερωτηματολόγιο απαιτούσε περίπου 20’ για να συμπληρωθεί και περιλάμβανε 36 ερωτήσεις χωρισμένες σε τρεις ενότητες, οι οποίες αναλύονται στον Πίνακα 2. Το σχέδιο δειγματοληψίας βασίστηκε στη χρήση quotas (Μπένος, 1991) με στόχο το δείγμα να είναι αντιπροσωπευτικό του πληθυσμού των εκπαιδευτικών ως προς τη βαθμίδα εκπαίδευσης και τη γεωγραφική κατανομή. Το μέγεθος του δείγματος ορίστηκε σε 800 με περιθώριο σφάλματος 3,5%.

Α/Α Ενότητα Περιεχόμενο ερωτήσεων1η Εισαγωγικές ερωτήσεις Βαθμίδα εκπαίδευσης, ειδικότητα, περιοχή, μέγεθος σχολείου2η Κυρίως ερωτήσεις α) νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση – αντιλήψεις

β) αξία και χρήση οπτικοακουστικού υλικού στην εκπαίδευση – ανάγκεςγ) γνώση και χρήση προγραμμάτων εκπαιδευτικής ραδιοτηλεόρασης – ανάγκες

3η Δημογραφικές ερωτήσεις Φύλο, ηλικία, προϋπηρεσία, πρόσβαση στο ΔιαδίκτυοΠίνακας 2: Ενότητες ερωτήσεων ερωτηματολογίου που χρησιμοποιήθηκε κατά την ποσοτική έρευνα

Η τηλεφωνική έρευνα διεξήχθη από 12 Νοεμβρίου μέχρι 6 Δεκεμβρίου 2007 και κατά το διάστημα αυτό πραγματοποιήθηκαν 540 τηλεφωνικές συνεντεύξεις με εκπαιδευτικούς. Η έρευνα μέσω Διαδικτύου πραγματοποιήθηκε από 21 μέχρι 29 Νοεμβρίου 2007. Με την αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προσκλήθηκαν περίπου 60.000 εκπαιδευτικοί να συμπληρώσουν την ηλεκτρονική μορφή του ερωτηματολόγιου που ήταν διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της Εκπαιδευτικής Πύλης του Υπ.Ε.Π.Θ. (www . e - yliko . gr ). Συγκεντρώθηκαν 659 ερωτηματολόγια (response rate = 1,01%), από τα οποία μετά από


3

http://www.e-yliko.gr/


αφαίρεση των ερωτηματολογίων που περιείχαν κενά επιλέχθηκαν τελικά 262 για τη συμπλήρωση του τηλεφωνικού δείγματος (Farmer, 1998) έτσι ώστε να ικανοποιηθούν οι προϋποθέσεις που είχαν τεθεί για το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά του δείγματος.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣΣτη συνέχεια παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνας ομαδοποιημένα στις

βασικές παραμέτρους που διερευνήθηκαν.

Γνώση, τηλεθέαση και ενημέρωσηΠερισσότεροι από τους μισούς εκπαιδευτικούς (55,4%) αγνοούν την ύπαρξη του

προγράμματος της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης στη δημόσια τηλεόραση, ενώ όσοι το γνωρίζουν έχουν παρακολουθήσει τις σχετικές εκπομπές μόνοι τους αλλά όχι στην τάξη μαζί με τους μαθητές τους.

Απαντ. ΝΑΙ ΟΧΙ Δ.Α.Γνωρίζετε ότι η Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση προβάλλει 2 φορές την εβδομάδα εκπομπές από το ανοιχτό κύκλωμα τηλεόρασης;

802 43,0% 55,4% 1,6%

Έχετε δει κάποια από αυτές τις εκπομπές τον τελευταίο χρόνο;

345 57,7% 42,3%

Έχετε δει το τηλεοπτικό πρόγραμμα της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης μαζί με τους μαθητές στην τάξη;

345 12,0% 88,0%

Ενημερώνεστε για το διαθέσιμο εκπαιδευτικό υλικό της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης;

802 20,0% 79,3% 0,7%

Πίνακας 3: Γνώση, τηλεθέαση και ενημέρωση προγράμματος Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης

Σημαντικό ποσοστό εκπαιδευτικών (23,7%) δεν γνωρίζει αν υπάρχουν στο σχολείο τους βιντεοκασέτες/DVD με υλικό της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης. Επακόλουθο είναι το 79% να μην έχει χρησιμοποιήσει αυτό το υλικό στην τάξη. Παρόλα αυτά, το 85% δηλώνει ότι χρησιμοποιεί στη διδασκαλία οπτικοακουστικό υλικό που προμηθεύεται από άλλες πηγές εκτός της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης, η οποία καταλαμβάνει την πέμπτη θέση στις σχετικές επιλογές.

Απαντήσεις ΝΑΙ ΟΧΙ Δ.Ξ.Υπάρχουν στο σχολείο σας βιντεοκασέτες/DVD με προγράμματα της Εκπ/κής Ραδιοτηλεόρασης;

802 33,7% 42,5% 23,7%

Απαντήσεις ΝΑΙ ΟΧΙ Δ.Α.Έχετε χρησιμοποιήσει οπτικοακουστικό υλικό στην τάξη;

802 85,0% 14,0% 1%

Έχετε χρησιμοποιήσει βιντεοκασέτες/DVD της Εκπ/κής Ραδιοτηλεόρασης στην τάξη;

802 21,0% 79,0%

Πίνακας 4: Ύπαρξη και χρήση υλικού Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης στα σχολεία.

Που βρίσκετε συνήθως το οπτικοακουστικό υλικό που χρησιμοποιείτε στην τάξη; (Απαντήσεις=686, πολλαπλές απαντήσεις αποδεκτές)

Βιντεοκασέτες/DVD που στέλνουν στο σχολείο διάφοροι φορείς 39,5%Διαδίκτυο 39,4%Εφημερίδες-περιοδικά 39,1%


4


Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο 27,0%Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση 22,9%Προσωπικό αρχείο 19,0%Τηλεόραση 11,4%Σχολική βιβλιοθήκη 2,5%Εκδοτικούς οίκους 2,2%Άλλο 7,0%

Πίνακας 5: Πηγές εύρεσης οπτικοακουστικού υλικού που χρησιμοποιείται στην τάξη

Μόλις 20% των εκπαιδευτικών ενημερώνετε για το υλικό της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης. Η ενημέρωση γίνεται κυρίως μέσω του δικτυακού τόπου του Υπ.Ε.Π.Θ. και του προγράμματος της τηλεόρασης, παρόλο που αυτές οι μέθοδοι κρίνονται αναποτελεσματικές καθώς οι εκπαιδευτικοί δήλωσαν ότι θα προτιμούσαν την αποστολή φυλλαδίου ή μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στα σχολεία.

Με ποιο τρόπο ενημερώνεστε για το υλικό της Εκπ/κής Ραδιοτηλεόρασης; (Απαντήσεις=160, πολλαπλές απαντήσεις αποδεκτές)

Ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ενημερώνεστε για το υλικό της Εκπ/κής Ραδιοτηλεόραση; (Απαντήσεις=802 , μία απάντηση αποδεκτή)

Δικτυακό τόπο ΥΠΕΠΘ 38,1% Επιστολή/φυλλάδιο στο σχολείο 38,2%Πρόγραμμα τηλεόρασης 23,8% E-mail στο σχολείο 35,2%Δικτυακό τόπο ΕΡΤ 19,4% Διευθυντή σχολείου 6,9%Περιφ. Δ/νσεις Εκπαίδευσης 18,8% Δικτυακό τόπο Εκπ/κής Ραδιοτηλ. 5,5%Περιοδικό «Ραδιοτηλεόραση» 11,3% Εκπρόσωπο Εκπ/κής Ραδιοτηλ. 2,9%Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση 6,9% Προσωπικό e-mail 1,6%Συναδέλφους-Διευθυντή Σχολείου 6,2% Περιοδικό-εφημερίδα 1,4%Άλλο 3,0% Άλλο 1,7%

Πίνακας 6: Αξιολόγηση τρόπου ενημέρωσης για υλικό Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης

Διαδικασία διάθεσης υλικούΟ βαθμός ικανοποίησης από τη διαδικασία διάθεσης του υλικού της Εκπαιδευτικής

Ραδιοτηλεόρασης είναι χαμηλός, ενώ εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι 15,1% των ερωτηθέντων δεν εξέφρασε άποψη. Σχεδόν το ένα τέταρτο των εκπαιδευτικών θεωρεί δύσχρηστες τις βιντεοκασέτες και τα DVD της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης, το οποίο σύμφωνα με την ποιοτική έρευνα οφείλεται στην ανεπαρκή υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων και την έλλειψη συνοδευτικού πληροφοριακού υλικού. Δυσαρέσκεια εκφράζουν περίπου οι μισοί εκπαιδευτικοί για τις ώρες προβολής των εκπομπών της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης, παρόλο που κατά την ποιοτική έρευνα υπήρξε δυσκολία να προταθούν συγκεκριμένες ώρες που θα εξυπηρετούσαν καλύτερα τις ανάγκες τους.

Παρά τη εκφρασμένη δυσαρέσκεια για τον τρόπο διάθεσης του υλικού της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης και το χαρακτηρισμό των βιντεοκασετών/DVD ως δύσχρηστων, το DVD επιλέχθηκε ως ο αποτελεσματικότερος τρόπος διάθεσης (50,9%) για να ακολουθήσει το Διαδίκτυο (27,3%). Αν και η τηλεόραση ήρθε τρίτη και τελευταία σε προτιμήσεις (13,6%), οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι πρέπει το πρόγραμμα της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης να συνεχίσει να προβάλλεται στη δημόσια τηλεόραση, με αυξημένες όμως ώρες προβολής και επαναλήψεις κατά τη διάρκεια της ημέρας.


5


Απαντ. 1 2 3 4 5 Δ.Ξ. Μ.Ο.1 = Πολύ δυσαρεστημένος5 = Πολύ ικανοποιημένος

Πόσο ικανοποιημένος είστε από τη διαδικασία διάθεσης υλικού;

802 19,8%

33,4%

24,3%

6,8%

0,5%

15,1%

2,3

Απαντ. 1 2 3 4 5 Δ.Ξ. Μ.Ο.1 = Διαφωνώ απόλυτα5 = Συμφωνώ απόλυτα

Οι βιντεοκασέτες/DVD μπορούν εύκολα να χρησιμοποιηθούν.

12,1%

12,7%

26,0%

22,7%

26,6%

3,4

Οι ώρες προβολής των εκπομπών δεν είναι κατάλληλες.

15,4%

11,8%

29,2%

23,6%

20,0%

3,2

Το πρόγραμμα θα πρέπει να συνεχίσει να προβάλλεται στην τηλεόραση.

802 1,2%

2,6%

5,1%

19,6%

59,0%

12,6%

4,2

Πρέπει να αυξηθούν οι ώρες προβολής.

802 3,0%

2,9%

8,7%

24,4%

49,1%

11,8%

4,3

Τα προγράμματα πρέπει να επαναλαμβάνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας.

802 2,9%

3,7%

8,4%

27,6%

45,9%

11,6%

4,2

Πίνακας 7: Αξιολόγηση διαδικασίας διάθεσης υλικού Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης

ΠεριεχόμενοΟι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν ότι τα προγράμματα της

Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης καλύπτουν τις ανάγκες τους, αξιολογώντας τα θετικά ως προς το περιεχόμενο, τον τρόπο παρουσίασης και την ποιότητα παραγωγής.

Απαντ. 1 2 3 4 5 Μ.Ο.1 = Καθόλου, 5 = Πάρα πολύ

Το περιεχόμενο των προγραμμάτων είναι ενδιαφέρον.

371 1,6%

11,1%

53,1%

24,3%

10,0%

3,3

Τα προγράμματα ανταποκρίνονται στις ανάγκες σας για υποστηρικτικό υλικό.

371 7,0%

29,2%

44,9%

13,5%

5,3%

2,8

Ο τρόπος που παρουσιάζονται τα θέματα βοηθάει στην αφομοίωσή τους.

371 2,0%

24,2%

49,4%

18,3%

6,2%

3,0

Απαντ. 1 2 3 4 5 Μ.Ο.1 = Πολύ κακή, 5 = Πολύ καλή

Πως κρίνετε την ποιότητα παραγωγής; 371 2,5%

4,1%

24,5%

56,9%

12,1%

3,7

Πίνακας 8: Αξιολόγηση προγραμμάτων Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης

Η θεματολογία των προγραμμάτων όμως κρίνεται ανεπαρκής από το 55,3% των ερωτηθέντων και γι’ αυτό ζητούν τον εμπλουτισμό με εκπομπές που δεν θα συνδέονται αποκλειστικά με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και δεν θα έχουν μόνο διδακτικό χαρακτήρα, με τα κοινωνικά θέματα να συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις και στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης. Παρόλα αυτά οι εκπαιδευτικοί δεν φαίνονται προετοιμασμένοι για την επαυξημένη θεματολογία και έτσι προτείνουν διαφοροποίηση των εκπομπών που θα


6


παρακολουθούν οι μαθητές στη σχολική τάξη από εκείνες που θα παρακολουθούν στο σπίτι.

Απαντήσεις ΝΑΙ ΟΧΙ Δ.Α.Η ποικιλία των θεμάτων είναι επαρκής; 371 44,7% 55,3%Θεωρείτε ότι τα προγράμματα πρέπει να συνδέονται αποκλειστικά με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών;

802 36,3% 62,9% 0,8%

Θεωρείτε ότι τα προγράμματα θα πρέπει να περιλαμβάνουν και εκπομπές που δεν έχουν μόνο διδακτικό χαρακτήρα;

802 80,2% 17,8% 2,0%

Θεωρείται ότι τα προγράμματα που θα παρουσιάζονται στην τάξη πρέπει να είναι διαφορετικά από αυτά στην τηλεόραση;

802 69,8% 29,6% 0,6%

Πίνακας 9: Αξιολόγηση θεματολογίας Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης

Ποια θέματα θεωρείτε ότι είναι τα πιο ενδιαφέροντα για τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού βίντεο; (Απαντήσεις=802, αποδεκτές μέχρι 3 απαντήσεις)Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Κοινωνικά 44,0% Κοινωνικά 49,5%Πολιτισμός-Τέχνες 41,8% Επιστήμη-Τεχνολογία 36,0%Αθλητισμός 29,3% Επικαιρότητα 35,5%Επικαιρότητα 24,9% Πολιτισμός-Τέχνες 34,2%Θέματα που συνδέονται με το αναλυτικό πρόγραμμα

23,6% Επαγγελματική εκπαίδευση 33,4%

Ξένες γλώσσες 16,0% Θέματα που συνδέονται με το αναλυτικό πρόγραμμα

18,2%

Επιστήμη-Τεχνολογία 11,1% Αθλητισμός 16,6%Ειδική αγωγή 6,9% Ξένες γλώσσες 6,7%Επαγγελματική εκπαίδευση 6,1% Ειδική αγωγή 3,5%Περιβάλλον 2,7% Περιβάλλον 1%

Πίνακας 10: Προτεινόμενη θεματολογία προγραμμάτων Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης

Για την καλύτερη αξιοποίηση των προγραμμάτων της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης στη σχολική τάξη, η συντριπτική πλειοψηφία των εκπαιδευτικών (92,5%) θεωρεί απαραίτητη την ύπαρξη συνοδευτικού υλικού, με τις περισσότερες προτιμήσεις να συγκεντρώνουν οι δραστηριότητες και ασκήσεις, σύντομη περιγραφή του θέματος και σχέδιο μαθήματος.

Από τι υλικό θα πρέπει να συνοδεύονται τα εκπαιδευτικά προγράμματα; (Απαντήσεις=755, πολλαπλές απαντήσεις αποδεκτές)

Δραστηριότητες και ασκήσεις 82,5%Σύντομη περιγραφή του θέματος 74,0%Μεθοδολογία-σχέδιο μαθήματος 71,2%Πηγές για επιπλέον πληροφορίες σχετικά με το θέμα 58,0%Θέματα για συζήτηση 49,7%Πληροφορίες για σύνδεση με την ύλη των μαθημάτων 46,5%

Πίνακας 11: Προτεινόμενο συνοδευτικό υλικό εκπαιδευτικών προγραμμάτων


7


Διδακτική διαδικασίαΟι συμμετέχοντες στην έρευνα δηλώνουν ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα

εκπαιδευτικά μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, αναγνωρίζουν την αξία του οπτικοακουστικού υλικού κατά τη διδασκαλία και παρουσιάζονται διατεθειμένοι να το χρησιμοποιήσουν στη σχολική τάξη.

Απαντ. 1 2 3 4 51 = Διαφωνώ απόλυτα,5 = Συμφωνώ απόλυτα

Είμαι ικανοποιημένος από τα εργαλεία που έχω στη διάθεσή μου για να κάνω το μάθημα.

802 22,4%

25,3%

29,8%

15,3%

6,5%

Υπάρχουν μαθήματα που θα γίνονταν πιο εύκολα αν χρησιμοποιούσαμε οπτικοακουστικά μέσα.

802 2,4%

1,1%

6,4%

22,6%

67,5%

Είμαι επιφυλακτικός για τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων κατά τη διδασκαλία.

802 51,0%

24,1%

14,5%

5,4%

4,7%

Απαντ. 1 2 3 41 = Καθόλου, 4 = Πάρα πολύ

Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι το οπτικοακουστικό υλικό θα σας βοηθούσε στη διδασκαλία;

802 1,0%

8,0%

42,4%

48,2%

Απαντ. 1 2 3 41 = Πολύ δύσκολα,4 = Πολύ εύκολα

Πόσο εύκολα μπορεί να ενταχθεί εκπαιδευτικό οπτικοακουστικό υλικό στο αναλυτικό πρόγραμμα;

802 8,0%

33,9%

40,1%

17,0%

Πίνακας 12: Χρήση οπτικοακουστικού υλικού κατά τη διδασκαλία

Παρά τη θετική στάση των εκπαιδευτικών στη χρήση οπτικοακουστικού υλικού, το 41,9% πιστεύει ότι δεν είναι εύκολο να ενταχθεί στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Ως σημαντικότεροι παράγοντες που δυσχεραίνουν τη χρήση του εντοπίζονται η ανεπαρκής υλικοτεχνική υποδομή, η έλλειψη ενημέρωσης, η τεχνολογία διάθεσης και η έλλειψη χρόνου.

Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι τα παρακάτω αποτελούν εμπόδια για τη διάδοση της χρήσης οπτικοακουστικού υλικού στην εκπαιδευτική κοινότητα; (Απαντήσεις=802)

1 2 3 4 5 Δ.Ξ. Μ.Ο.1 = Διαφωνώ απόλυτα5 = Συμφωνώ απόλυτα

Η υλικοτεχνική υποδομή στα σχολεία δεν είναι επαρκής.

3,2%

7,1%

10,8%

24,3%

52,6%

1,9%

4,2

Δεν υπάρχει ενημέρωση για τις πηγές και τον τρόπο διάθεση.

7,5%

10,1%

21,2%

27,6%

31,2%

2,5%

3,7

Δεν υπάρχει χρόνος για προβολή. 12,8%

16,8%

18,7%

20,6%

29,1%

2,0%

3,4

Η τεχνολογία διάθεσης δεν είναι κατανοητή από όλους τους μαθητές και καθηγητές.

7,6%

13,6%

27,3%

29,1%

19,2%

3,2%

3,4

Δεν υπάρχουν προγράμματα που να δίνουν τη δυνατότητα παρέμβασης.

15,5%

14,3%

27,7%

21,7%

11,6%

9,2%

3,0

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα δεν είναι ελκυστικά.

11,7%

15,8%

33,5%

20,2%

11,2%

7,5%

3,0


8


Δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τους εκπαιδευτικούς.

22,4%

17,7%

29,8%

21,4%

6,2%

2,4%

2,7

Δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τους μαθητές. 57,4%

26,2%

8,7%

3,1%

2,4%

2,2%

1,6

Πίνακας 13: Δυσκολίες στη χρήση εκπαιδευτικού οπτικοακουστικού υλικού

Οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην έρευνα απαντούν ότι η έλλειψη ενδιαφέροντος από τους ίδιους είναι ένας ακόμα παράγοντας που δυσκολεύει τη χρήση οπτικοακουστικού υλικού στην τάξη. Δηλώνουν όμως ότι αυτό δεν ισχύει για τους μάθητες, για τους οποίους πιστεύουν ότι θα παρακολουθούσαν το υλικό αν είχαν πρόσβαση από το σπίτι. Παρόλα αυτά θεωρούν ότι οι μαθητές θα ωφεληθούν περισσότερο αν παρακολουθήσουν το οπτικοακουστικό υλικό μαζί με τον εκπαιδευτικό στην τάξη, καθώς μόλις το 2,5% είναι υπέρ της αποκλειστικής παρακολούθησης από το σπίτι.

Απαντ. 1 2 3 41 = Σίγουρα δεν θα το παρακολουθούσαν,

4 = Σίγουρα θα το παρακολουθούσανΠοια θα ήταν η ανταπόκριση των μαθητών αν είχαν πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό από το σπίτι;

802 1,0%

8,0%

42,4%

48,2%

Απαντ. Στο σχολείο

Στο σπίτι

Και τα δύο

Δ.Α.

Που πιστεύετε ότι θα πρέπει οι μαθητές να παρακολουθούν τις εκπαιδευτικές εκπομπές, στο σχολείο ή στο σπίτι;

802 8,0%

33,9%

40,1%

17,0%

Πίνακας 14: Πρόσβαση των μαθητών σε εκπαιδευτικό οπτικοακουστικό υλικό από το σπίτι

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΜε βάση τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα και

γίνονται προτάσεις για τη βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρει η Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση στην εκπαιδευτική κοινότητα.

Κατ’ αρχήν είναι αναγκαία η βελτίωση της ενημέρωσης των εκπαιδευτικών για το διαθέσιμο υλικό της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης. Από την έρευνα προέκυψε ότι παρόλο που οι εκπαιδευτικοί είναι υπέρ της χρήσης οπτικοακουστικού υλικού στη διδασκαλία, δεν χρησιμοποιούν τα προγράμματα της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης, της οποίας την ύπαρξη η πλειοψηφία αγνοεί, αλλά καταφεύγουν σε άλλες πηγές. Στο πλαίσιο βελτίωσης της ενημέρωσης θα πρέπει να εξεταστούν και εναλλακτικά κανάλια επικοινωνίας, όπως η αποστολή ενημερωτικών φυλλαδίων και μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στα σχολεία, τα οποία οι εκπαιδευτικοί θεωρούν ως πιο αποτελεσματικούς τρόπους από αυτούς που χρησιμοποιούνται σήμερα.

Στον τομέα της διάθεσης και διανομής του υλικού, καταγράφεται σαφής δυσαρέσκεια για την υφιστάμενη διαδικασία που προβλέπει αίτηση προς την Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση για αποστολή του υλικού στο σχολείο, διαδικασία που αρκετοί εκπαιδευτικοί αγνοούν. Οι εκπαιδευτικοί θα προτιμούσαν αποστολή του υλικού απευθείας στα σχολεία, το οποίο όμως κρίνεται οικονομικά ασύμφορο. Η συνέχιση της ψηφιοποίησης του υλικού της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης με σκοπό τη διάθεσή του μέσω Διαδικτύου αναμένεται ότι θα ικανοποιήσει τους εκπαιδευτικούς, δεδομένου ότι είναι υπέρ


9


της αξιοποίησης του Διαδικτύου. Παρόλα αυτά το DVD και η τηλεόραση δεν θα πρέπει να καταργηθούν. Το DVD αναδείχθηκε ως η προτιμότερη τεχνολογία διάθεσης, κυρίως λόγω της εξοικείωσης των εκπαιδευτικών με αυτή. Η τηλεόραση, αν και συγκέντρωσε τις λιγότερες προτιμήσεις, συνεχίζει να θεωρείται σημαντική και οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι τα προγράμματα της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης θα πρέπει να συνεχίσουν να προβάλλονται από τη δημόσια τηλεόραση, με διεύρυνση όμως των ωρών προβολής και συχνές επαναλήψεις.

Ως προς το περιεχόμενο, αν και τα προγράμματα της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης αξιολογήθηκαν θετικά, κρίνεται αναγκαία η συνεχής ανανέωση και επικαιροποίησή τους με παράλληλη ανάπτυξη της θεματολογίας πέρα από τα όρια που θέτει το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, με σκοπό την παραγωγή εκπομπών που δεν θα έχουν αποκλειστικά διδακτικό χαρακτήρα. Με αυτό τον τρόπο τα προγράμματα θα ανταποκρίνονται καλύτερα στις διαρκώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις εκπαιδευτικών και μαθητών.

Για την καλύτερη αξιοποίηση του υλικού της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης και την ενσωμάτωση του στη διδακτική διαδικασία απαιτείται η αντιμετώπιση τριών ζητημάτων, όπως προέκυψε από την έρευνα: βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής στα σχολεία, ανάπτυξη υποστηρικτικού υλικού και τροποποίηση του αναλυτικού προγράμματος σπουδών. Η ανεπαρκής υλικοτεχνική υποδομή αναφέρθηκε ως ανασταλτικός παράγοντας για τη χρήση οπτικοακουστικού υλικού στην τάξη, παρόλο που το ποσοστό όσων αναφέρουν την υλικοτεχνική υποδομή ως πρόβλημα είναι πολύ μικρότερο από το ποσοστό εκείνων που δεν χρησιμοποιούν οπτικοακουστικό υλικό, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι παρά τα προβλήματα οι εκπαιδευτικοί κάνουν προσπάθεια να αξιοποιήσουν το οπτικοακουστικό υλικό. Η ύπαρξη συνοδευτικού υλικού, όπως σχέδια μαθήματος και προτεινόμενες δραστηριότητες, κρίνεται αναγκαία από τους εκπαιδευτικούς για τη λειτουργική ενσωμάτωση του υλικού της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης στη διδακτική διαδικασία. Παράλληλα όμως απαιτείται και αντίστοιχη αναμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών, προκειμένου να προσφέρουν μεγαλύτερη ευελιξία και να παρέχουν τον αναγκαίο χρόνο για την αξιοποίηση του υλικού της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης.

Συνοψίζοντας, η έρευνα επιβεβαίωσε τη θετική στάση των εκπαιδευτικών για τη χρήση οπτικοακουστικού υλικού στη διδασκαλία και το διδακτικό ρόλο της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης. Παρόλα αυτά παρατηρείται έλλειμμα στην αξιοποίηση του υλικού της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης, για την αντιμετώπιση του οποίου θα πρέπει να γίνουν διορθωτικές κινήσεις, κυρίως στο τομέα της ενημέρωσης των εκπαιδευτικών, της διαδικασίας διάθεσης του υλικού, της βελτίωσης της υλικοτεχνικής υποδομής των σχολείων και της αναμόρφωσης των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ1. Farmer T. (1998) Using the Internet for primary research data collection, Market

Research Library2. Krueger R.A. & Casey M.A. (2000) A Practical Guide for Applied Research, Sage

Publications Inc.3. Morgan, D. L. (1997) Focus Groups as a Qualitative Research Tool, 2nd ed., Sage

Publications Inc.4. Μπένος Β. (1991) Μέθοδοι και Τεχνικές Δειγματοληψίας, Εκδόσεις Σταμούλης


10

Διερεύνηση των αναγκών της εκπαιδευτικής κοινότητας...

Education

Transcript of Διερεύνηση των αναγκών της εκπαιδευτικής κοινότητας...