Φυσική Ε΄ 5.5. ΄΄Βρασμός΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Φυσική Ε΄ Τάξης – Ενότητα 5 –Κεφάλαιο 5:

΄΄ Βρασμός ΄΄

http://e-taksh.blogspot.gr/

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Δημοσθένους Μαρίνα

Ονοματεπώνυμο:_________________________________________________

ΤΑΞΗ Ε΄

Η εξαέρωση ,η μετατροπή δηλαδή ενός υγρού σε αέριο,

μπορεί να γίνει με δύο τρόπους : με βρασμό ή με εξάτμιση.

Και κάτι ακόμα…..

Ποιες είναι οι διαφορές βρασμού και εξάτμισης;

Οι βασικές διαφορές τους είναι δύο: 1.Η εξάτμιση

γίνεται σε οποιαδήποτε θερμοκρασία ενώ ο

βρασμός γίνεται μόνο σε συγκεκριμένη θερμοκρασία

(π.χ 100ο C). 2.Η εξάτμιση γίνεται μόνο από την

επιφάνεια του υγρού ενώ στο βρασμό έχουμε τη

δημιουργία φυσαλίδων αερίου σε όλο τον όγκο του

υγρού.

Η ταχύτητα με την οποία εξατμίζεται ένα υγρό σ' ένα ορισμένο χρόνο,

εξαρτάται από το εμβαδόν της ελεύθερης επιφάνειας του υγρού. Γι' αυτό πιο

εύκολα εξατμίζεται η ίδια ποσότητα υγρού σε μια πλατιά και χαμηλή λεκάνη,

παρά σε ένα βαθύ και στενό δοχείο. Επίσης πιο γρήγορα γίνεται η εξάτμιση

όταν διώχνουμε συνεχώς τους ατμούς που συσσωρεύονται πάνω από την

ελεύθερη επιφάνεια του υγρού. Τα υγρά, που στις συνηθισμένες συνθήκες

εξατμίζονται γρήγορα, λέγονται πτητικά υγρά (αιθέρας, οινόπνευμα κλπ.).

Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά την εξάτμιση το υγρό ψύχεται. (Αυτό εύκολα

το καταλαβαίνουμε αν ρίξουμε λίγο οινόπνευμα στα χέρια μας οπότε αυτά

δροσίζονται ή πιο απλά από το ότι κρυώνουμε όταν είμαστε βρεγμένοι στο

μπάνιο).

Η εξάτμιση είναι μια διαδικασία ψύξης: καθώς φεύγουν από το υγρό μόρια με

μεγάλη κινητική ενέργεια, η μέση κινητική ενέργεια των υπολοίπων μορίων

του υγρού ελαττώνεται, οπότε ελαττώνεται και η θερμοκρασία του.


Εγκύκλιος Παιδεία

ΒΡΑΣΜΟΣ Όταν ένα υγρό θερμαίνεται τότε η εξάτμιση από την ελεύθερη επιφάνειά του γίνεται εντονότερη. Σε κάποια θερμοκρασία όμως το υγρό αρχίζει να μετατρέπεται σε αέριο από ολόκληρο τον όγκο

του. Αυτό μπορούμε να το δούμε από τις μεγάλες φυσαλίδες που ξεκινούν από τον πυθμένα του δοχείου που περιέχει το υγρό και κινούνται έντονα σε όλη τη μάζα του. Τότε λέμε ότι το υγρό βράζει και η αντίστοιχη θερμοκρασία ονομάζεταιθερμοκρασία βρασμού.(εικόνα) Η θερμοκρασία βρασμού αποτελεί χαρακτηριστική ιδιότητα του υγρού και διατηρείται σταθερή σε όλη τη διάρκεια του βρασμού. Η θερμοκρασία βρασμού μπορεί να επηρεαστεί μόνο από:

προσμείξεις μέσα στο υγρό

την πίεση που επικρατεί πάνω από την ελεύθερη επιφάνεια του υγρού.

Αν πάρουμε ένα δοχείο, το θερμάνουμε και έχουμε ένα θερμόμετρο μέσα σε αυτό θα παρατηρήσουμε ότι η θερμοκρασία συνεχώς ανεβαίνει έως ότου φτάσει στους 100 βαθμούς Κελσίου, θερμοκρασία στην οποία αρχίζει το νερό να βράζει. Όση ώρα διαρκεί ο βρασμός, η θερμοκρασία του νερού διατηρείται σταθερή, ενώ η στάθμη του νερού προοδευτικά κατεβαίνει


http://egpaid.blogspot.com/

http://4.bp.blogspot.com/_QMD3uDrxxgM/STWuNfuL0qI/AAAAAAAABKY/W3nmPhucm3U/s1600-h/%CE%B2%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82.gif

ΠΡΟΣΕΞΕ: Στην εξάτμιση και στο βρασμό συμβαίνει αλλαγή της φυσικής κατάστασης από υγρό σε αέριο. Κατά την εξάτμιση όμως αυτή η αλλαγή συμβαίνει μόνο από την ελεύθερη επιφάνεια του υγρού ενώ στο βρασμό από όλο τον όγκο του προκαλώντας έντονες φυσαλίδες. ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΒΡΑΣΜΟΥ Πάτα εδώ και προσπάθησε να εκτιμήσεις σωστά το χρόνο βρασμού του νερού(χρειάζεται shockwave)


http://ippex.pppl.gov/interactive/energy/boilwater.html

http://3.bp.blogspot.com/_QMD3uDrxxgM/STWt5wl8GoI/AAAAAAAABKQ/QwCESULOXYo/s1600-h/23.bmp

http://2.bp.blogspot.com/_QMD3uDrxxgM/STWt5_oXN_I/AAAAAAAABKI/r-f7V34QiGg/s1600-h/54.bmp

http://4.bp.blogspot.com/_QMD3uDrxxgM/STWt5k86efI/AAAAAAAABKA/WZ0qj5qQme8/s1600-h/100.bmp

02/05/11

ΕΞΑΤΜΙΣΗ-ΒΡΑΣΜΟΣ-ΥΓΡΟΠΟΙΗΣΗ-ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ:

Η εξάτμιση:

Έχουμε ένα υγρό και το θερμαίνουμε πάνω από το καμινέτο. Το υγρό

απορροφά τη θερμότητα και αυξάνει τη θερμοκρασία του. Καθώς το υγρό

θερμαίνεται αλλάζει φυσική κατάσταση και από υγρό γίνεται αέριο. Η αλλαγή

της φυσικής κατάστασης από υγρό σε αέριο ονομάζεται εξάτμιση. Η εξάτμιση

γίνεται μόνο στην επιφάνεια του υγρού και όχι σε ολόκληρη τη μάζα του.

Η εξάτμιση και τα μόρια:

Έχουμε ένα υγρό και το θερμαίνουμε πάνω από το καμινέτο. Τα μόρια του

υγρού πριν τη θέρμανση κινούνται αργά. Όταν το υγρό θερμαίνεται, απορροφά

θερμότητα, αυξάνεται η θερμοκρασία του και τα μόρια αρχίζουν να κινούνται

πιο γρήγορα. Τότε κάποια μόρια από την επιφάνεια του υγρού

απομακρύνονται από τα υπόλοιπα μόρια και διασκορπίζονται στο περιβάλλον

σε αέρια μορφή. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται εξάτμιση.

Πότε η εξάτμιση γίνεται γρηγορότερα:

Όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια από την οποία γίνεται η εξάτμιση, τόσο

πιο γρήγορα εξατμίζεται το υγρό.

Όσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασία του υγρού, τόσο γρηγορότερα

εξατμίζεται.

Όταν φυσάει η εξάτμιση γίνεται γρηγορότερα από όταν έχει άπνοια.

Κάποια υγρά εξατμίζονται γρηγορότερα από κάποια άλλα στις συνθήκες

περιβάλλοντος. Τα υγρά αυτά ονομάζονται πτητικά.

Ο βρασμός:

Έχουμε ένα υγρό και το θερμαίνουμε πάνω από το καμινέτο. Το υγρό

απορροφά τη θερμότητα και αυξάνει τη θερμοκρασία του. Καθώς το υγρό

θερμαίνεται, σε μια συγκεκριμένη θερμοκρασία, αλλάζει φυσική κατάσταση και


Σκάρπα Ηλέκτρα

από υγρό γίνεται αέριο. Η αλλαγή της φυσικής κατάστασης από υγρό σε αέριο

ονομάζεται βρασμός. Ο βρασμός γίνεται σε ολόκληρη τη μάζα του υγρού όχι

μόνο στην επιφάνειά του. Όσο διαρκεί ο βρασμός η θερμοκρασία του υγρού

παραμένει σταθερή.

Ο βρασμός και τα μόρια:

Έχουμε ένα υγρό και το θερμαίνουμε πάνω από το καμινέτο. Τα μόρια του

υγρού πριν τη θέρμανση κινούνται αργά. Όταν το υγρό θερμαίνεται, απορροφά

θερμότητα, αυξάνεται η θερμοκρασία του και τα μόρια αρχίζουν να κινούνται

πιο γρήγορα. Σε μια συγκεκριμένη θερμοκρασία, τα μόρια από ολόκληρη τη

μάζα του υγρού απομακρύνονται μεταξύ τους και διασκορπίζονται στο

περιβάλλον σε αέρια μορφή. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται βρασμός.

Η υγροποίηση-συμπύκνωση:

Όταν ένα αέριο ψύχεται, αποβάλλει θερμότητα και μειώνεται η θερμοκρασία

του. Η φυσική του κατάσταση αλλάζει και από αέριο μετατρέπεται σε υγρό. Το

φαινόμενο αυτό ονομάζεται υγροποίηση ή συμπύκνωση.

Η υγροποίηση-συμπύκνωση και τα μόρια:

Όταν ένα αέριο ψύχεται, αποβάλλει θερμότητα, μειώνεται η θερμοκρασία του

και τα μόρια αρχίζουν να κινούνται πιο αργά. Τα μόρια πλησιάζουν μεταξύ

τους και σχηματίζουν σταγόνες. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται υγροποίηση ή

συμπύκνωση.


Παιδ. Ινστιτούτο «Ταχύρυθμα επιμορφωτικά προγράμματα των εκπαιδευτικών υποχρεωτικής εκπαίδευσης στα νέα διδακτικά πακέτα», 18-22 & 25-29 Ιουνίου 2007

ΕΚΦΕ Ομόνοιας CD Φυσικής β΄- γ΄ Γυμνασίου, Φύλλο εργασίας: Βρασμός νερού 1

Πειραματική δραστηριότητα: Βρασμός νερού σε δοκιμαστικό σωλήνα

Στόχοι Στόχοι αυτής της πειραματικής δραστηριότητας είναι: - Να διαπιστώσεις πειραματικά ότι το νερό όταν θερμαίνεται αλλάζει φυσική κατάσταση σε συγκεκριμένη θερμοκρασία. - Να διαπιστώσεις ότι η θερμοκρασία βρασμού είναι χαρακτηριστική για κάθε υγρό. Εισαγωγικές γνώσεις Διάβασε από το βιβλίο σου Φυσική β΄ τάξης Γυμνασίου όσα αναφέρονται για το βρασμό. Υλικά

1 δοκιμαστικός σωλήνας, στήριγμα δοκ. σωλήνων, 1 θερμόμετρο -10 οC - 110 oC, κεράκι ρεσό, σπίρτα, μανταλάκι, χρονόμετρο ή ρολόι, υδροβολέας, νερό, χαρτί κουζίνας ή χαρτομάντιλα. Πειραματική διαδικασία

1. Ρίξε νερό στο δοκιμαστικό σωλήνα μέχρι το 1/3 περίπου (δύο δάχτυλα). 2. Στερέωσε με ένα μανταλάκι το θερμόμετρο, ώστε το δοχείο του υδραργύρου μόλις να ακουμπά στην επιφάνεια του νερού (Εικ. 1α). Σημείωσε στη δεύτερη γραμμή της πρώτης στήλης του Πίνακα 1 τη θερμοκρασία του νερού. 3. Άναψε το κεράκι. 4. Κράτησε πλαγιαστό το δοκιμαστικό σωλήνα πάνω από τη φλόγα του κεριού (Εικ. 1β) και παρακολούθησε με προσοχή πώς αυξάνεται η θερμοκρασία του νερού κάθε ένα λεπτό, συμπληρώνοντας κατάλληλα τον Πίνακα 1.

Πίνακας 1 5. Παρατήρησε σε ποια θερμοκρασία σχηματίζονται μεγάλες φυσαλίδες στη μάζα του

νερού: ...........................................................................................................................................................

6. Αφότου αρχίσει ο βρασμός, άφησε το νερό να βράζει για 1-2 λεπτά ακόμα, σημειώνοντας τη θερμοκρασία του στον Πίνακα 1. Μετά σβήσε το κεράκι.

χρόνος / min 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

θερμοκρασία / °C

Εικ. 1

(α) (β)

μανταλάκι

θερμόμετρο

κεράκι

Προσοχή! Καυτό νερό

μπορεί να

παρασυρθεί

από τις

φυσαλίδες του

ατμού και να

τιναχθεί έξω

από το

δοκιμαστικό

σωλήνα.




Ονοματεπώνυμο: …………………………………….........Τμήμα:…....Ημερομηνία:………...

Φύλλο Εργασίας Βρασμός νερού σε δοκιμαστικό σωλήνα

1. Πώς κατάλαβες ότι άρχισε ο βρασμός του νερού; Με ποιες από τις αισθήσεις σου;

..........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

2. Τι περιέχουν οι φυσαλίδες που σχηματίστηκαν στη διάρκεια του βρασμού του νερού; ..........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

3. Σε ποια θερμοκρασία βράζει το νερό; Η θερμοκρασία αυτή παραμένει σταθερή σε όλη τη διάρκεια του βρασμού; ..........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

4. Αν στο πείραμα αυτό συνέχιζες να θερμαίνεις το νερό στη θερμοκρασία βρασμού του, ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα; ..........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

5. Χρησιμοποιώντας τις τιμές του Πίνακα 1, κάνε τη γραφική παράσταση θερμοκρασίας- χρόνου για το νερό.




6. Ένα δοχείο με νερό θερμαίνεται σε σταθερή φλόγα. Στην αρχή η θερμοκρασία του νερού είναι 25 οC, σε ένα λεπτό γίνεται 35 οC, σε δύο λεπτά 45 οC όπως φαίνεται στα θερμόμετρα της παρακάτω Εικόνας. Σημείωσε (μαύρισε) το κάθε θερμόμετρο μέχρι εκεί που προβλέπεις ότι θα φτάσει η θερμοκρασία του νερού στα επόμενα λεπτά.

χρόνος σε min




7. Στο παραπάνω διάγραμμα θερμοκρασίας – χρόνου απεικονίζεται η ‘’ιστορία’’ βρασμού ίσων ποσοτήτων νερού, οινοπνεύματος και αλατόνερου, που θερμάνθηκαν στη ίδια φλόγα. Ποια από τις τρεις γραμμές (1, 2, 3) αντιστοιχεί στο οινόπνευμα και ποια στο αλατόνερο; Αιτιολόγησε την απάντησή σου. ..........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

8. Μπορείς να πεις αν θερμοκρασία βρασμού διαφέρει από σώμα σε σώμα ή αν όλα τα σώματα βράζουν στην ίδια ή σε διαφορετικές θερμοκρασίες; ...........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

9. Υπέθεσε ότι έχεις (α) τρεις δοκιμαστικούς σωλήνες που περιέχουν σε ίση ποσότητα υγρά που έχουν το ίδιο χρώμα, (β) ένα θερμόμετρο και (γ) ένα κεράκι. Πώς μπορείς γρήγορα να διαπιστώσεις, αν οι δοκιμαστικοί σωλήνες περιέχουν το ίδιο ή διαφορετικά μεταξύ τους υγρά; ...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

2 1

3


Ελένη Παρασκευοπούλου

Τεστ στη Φυσική Όνομα:______________________ Ημερομηνία:__________

1. Στις παρακάτω ερωτήσεις, να κυκλώσετε τη σωστή απάντηση:

Κατά τον βρασμό, το υγρό αρχίζει να μετατρέπεται σε αέριο:

Μόνο από την επιφάνεια του υγρού

Από όλο τον όγκο του υγρού

Μόνο όταν φτάσει τους 150ο C

Κατα τη διάρκεια του βρασμού η θερμοκρασία του υγρού:

Συνεχώς αυξάνεται

Συνεχώς μειώνεται

Παραμένει σταθερή

Όταν τα στερεά σώματα ψύχονται:

Διαστέλλονται

Συστέλλονται

Παθαίνουν τήξη

Η διαστολλή είναι κάτι που συμβαίνει:

Μόνο στα στερεά

Μόνο στα υγρά

Σε όλα τα παραπάνω

2. Ποια εικόνα μας δείχνει τη διαδικασία του βρασμού;

Α) Β)

3. Παρακάτω βλέπετε την ίδια μεταλλική ράβδο (κομμάτι μετάλλου σε σχήμα

ραβδιού) σε διαφορετικές θερμοκρασίες. Σε ποια περίπτωση πιστεύετε ότι η

ράβδος έχει τη μεγαλύτερη θερμοκρασία;

Α)

Β)

Καλή Επιτυχία!!!


Γιάννης Μόκιας

Φυσική έκτης τάξης με χρήση Η/Υ © Μόκιας Γιάννης

1

Γιάννης Μόκιας, δάσκαλος

ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ Η/Υ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ: Φυσική Έκτης δημοτικού

ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Τήξη – βρασμός – εξάτμιση(εξαέρωση)

ΤΟΠΟΣ: Σχολικό εργαστήριο Η/Υ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο δημοτικό σχολείο έχει στόχο να γνωρίσει τους μαθητές με

τις σύγχρονες επιστημονικές και τεχνολογικές κατακτήσεις, και να τους προσφέρει γνώσεις για να

γίνουν ικανοί να ανταποκριθούν στις επιστημονικές και τεχνολογικές ανάγκες του σήμερα αλλά κυρίως

του αύριο. Όμως κατά τη διδασκαλία της Φυσικής στο δημοτικό σχολείο οι μαθητές πολλές φορές

αδυνατούν να κατανοήσουν βασικές έννοιες των διδακτικών ενοτήτων του σχολικού εγχειριδίου. Οι

λόγοι της αδυναμίας προσέγγισης της επιστημονικής γνώσης εκ μέρους των μαθητών μπορούν να

αποδοθούν α)στην δασκαλοκεντρική (βερμπαλιστική) διδακτική προσέγγιση του σημερινού σχολείου,

β)στην έλλειψη σχολικών εργαστηρίων και των κατάλληλων εποπτικών μέσων, γ)στη στενότητα του

διδ/κού χρόνου και δ)στην κατάφορη πίεση του αναλυτικού προγράμματος. Όλα τα παραπάνω βέβαια

συνηγορούν στην μη εξάλειψη των μαθητικών αποριών και στην δημιουργία ή στη διαιώνιση των

λανθασμένων αντιλήψεων των μαθητών για τη φύση των φυσικών φαινομένων. Τελικό αποτέλεσμα

φαίνεται ότι είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος που εκδηλώνεται για το συγκεκριμένο μάθημα, αφού ούτε

ελκυστικό παρουσιάζεται ούτε ευχάριστο και χρήσιμο. Αντίθετα παρουσιάζεται δυσνόητο, άχρηστο και

υποβαθμισμένο σε σχέση με τη σημασία του στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Μια ελπιδοφόρα λύση στο πρόβλημα της μεθοδολογίας στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο

δημοτικό σχολείο επιχειρεί να δώσει τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη κατάλληλων λογισμικών με

ολοκληρωμένο εννοιολογικό περιβάλλον μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, με τη βοήθεια του οποίου θα

επιχειρήσει ο εκπαιδευτικός να οικοδομήσει τη νέα γνώση στοχεύοντας στην ενεργή συμμετοχή των

παιδιών μέσα από δραστηριότητες ευχάριστες, ομαδικές και εποικοδομητικές. Πρόκειται για τα

εικονικά περιβάλλοντα μάθησης και τις εργαστηριακές προσομοιώσεις πραγματικών καταστάσεων της

καθημερινής ζωής που προσφέρουν αρκετά λογισμικά εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ειδικότερα:

•Τα τελευταία χρόνια κερδίζει έδαφος η συνεργατική μάθηση, η βιωματική επικοινωνιακή

προσέγγιση και η καθοδηγούμενη ανακάλυψη στη διδ/λία των Φυσικών Επιστημών σε μια προσπάθεια

να αντιμετωπιστεί η ρητορική προσέγγιση και οι παρενέργειές της που είναι οι διάφορες παρανοήσεις,

οι λανθασμένες αντιλήψεις, οι αναπάντητες ερωτήσεις-απορίες, κλπ εκ μέρους των παιδιών. Η

διδασκαλική αγόρευση χωρίς την ενεργή συμμετοχή του μαθητή με όρους και έννοιες που δεν γνωρίζει

ο μαθητής, προσφέρει αίολες γνώσεις που δεν γίνονται κτήμα του και δεν παγιώνονται στη μνήμη του.

Η χρήση του πίνακα για τον επιφανειακό, γρήγορο και άτσαλο πολλές φορές σχεδιασμό δυο τριών

πειραμάτων ή σχεδιαγραμμάτων μόνο απορίες δημιουργεί, τις οποίες βέβαια ουδέποτε εκφέρει ο

μαθητής λόγω του καταιγισμού που δέχεται από τα διδασκαλικά χείλη και του περιορισμένου χρόνου

της διδασκαλίας. Όσο για ενεργή συμμετοχή σε συλλογικές δραστηριότητες και αυτενέργεια ούτε λόγος

να γίνεται τουλάχιστον σύμφωνα με την από έδρας παραδοσιακή διδασκαλία.

Με τη συνεργατική, καθοδηγούμενη, ανακαλυπτική μάθηση και τη βιωματική επικοινωνιακή

προσέγγιση το κέντρο βάρους της μάθησης μετατοπίζεται από το δάσκαλο στο μαθητή ο οποίος

μαθαίνει αναδημιουργώντας φυσικά φαινόμενα και πειραματιζόμενος σε συνεργασία με τους

συμμαθητές του. Ο δάσκαλος παραμένει σημαντικός πόλος μετάδοσης της γνώσης, συμπαραστάτης,




2

έτοιμος να λύσει τις απορίες οποτεδήποτε γεννηθούν, ενθαρρύνει τις προσπάθειες των μαθητών και

εποπτεύει την πορεία των ενεργειών των μαθητών προκειμένου να φτάσουν στο ποθητό αποτέλεσμα.

•Με την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην τάξη ο δάσκαλος έχει στα χέρια του ένα πολύτιμο εργαλείο προκειμένου να γίνουν απολύτως κατανοητές οι βασικές έννοιες της διδ/κής ενότητας με την

αυθόρμητη και ενεργή συμμετοχή του ίδιου του μαθητή στην ανακάλυψη της γνώσης. Ο υπολογιστής

λοιπόν προσφέρει -πέραν της φυσικής παρουσίας του δασκάλου, της παρουσίας του πίνακα και των

όποιων εποπτικών μέσων- ένα επιπλέον μαθησιακό περιβάλλον ένα ακόμα εποπτικό μέσο ελκυστικό

και χρήσιμο για την προσέγγιση και απόχτηση της γνώσης. Άλλωστε δεν είναι λίγες φορές που

διαπιστώνουμε την αναποτελεσματικότητα της διδασκαλίας μας στηριζόμενοι στα συμβατικά εποπτικά

μέσα που υπάρχουν(;) ενώ η χρονοβόρα και πολλές φορές ατελής πραγματοποίηση των πειραμάτων

στην ακατάλληλη σχολική αίθουσα γεννά πλήθος αποριών και δεν βοηθάει στην εδραίωση της νέας

γνώσης. Η επιλεκτική δε συμμετοχή κυρίως των ικανών μόνο μαθητών στις διαδικασίες αυτές και η

παραίτηση των αδύνατων από κάθε μαθησιακή διαδικασία είναι προβλήματα υπαρκτά που

αντιμετωπίζει ο εκπαιδευτικός καθημερινά.

Οι νέες τεχνολογίες έρχονται να προσφέρουν ένα ακόμη χέρι βοήθειας για να γίνει ουσιαστική η

απόχτηση της γνώσης και να εντάξουν όλους του μαθητές στην μαθησιακή διαδικασία ανεξάρτητα από

φύλο και μορφωτικό - κοινωνικό επίπεδο. Μέσα σ’ ένα περιβάλλον κατάλληλα διαμορφωμένο οι

μαθητές συνεργαζόμενοι σε ομάδες προχωρούν βήμα βήμα στην ανακάλυψη της γνώσης με την

πρόθυμη καθοδήγηση του δασκάλου.

ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Μ.Α.Θ.Η.Μ.Α

Το εκπαιδευτικό λογισμικό Μ.Α.Θ.Η.Μ.Α είναι ένα ολοκληρωμένο μαθησιακό περιβάλλον ιδιαίτερα

εύκολο στο χειρισμό που λειτουργεί με βάση την εποικοδομητική αντίληψη για τη μάθηση. Δίνει

έμφαση στην ενεργή ενασχόληση του παιδιού με δημιουργικές δραστηριότητες, ενθαρρύνει τη

συνεργασία και την αλληλεπίδραση των μαθητών, τους δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσουν τις

λανθασμένες αντιλήψεις τους και να διορθώσουν τα λάθη τους. Συγκεκριμένα στην ενότητα

«Θερμότητα» που θα μας απασχολήσει στη διδασκαλία που προτείνω το περιβάλλον εργασίας

παρουσιάζει ένα εργαστήριο προσομοίωσης στο οποίο ο μαθητής και η μαθήτρια ασχολείται με

δραστηριότητες που περιλαμβάνουν την διαστολή των στερεών, των υγρών και των αερίων σωμάτων,

καθώς και τις αλλαγές στη φυσική κατάσταση των σωμάτων. Οι δραστηριότητες του λογισμικού

οδηγούν το παιδί στην εκτέλεση διάφορων εικονικών πειραμάτων, να παρατηρήσει τις αλλαγές και τα

φαινόμενα που τις δημιουργούν, να μελετήσει σύμβολα και να δει μικροσκοπικά τη δομή της ύλης.

Τέλος τα φύλλα εργασίας τα οποία θα συμπληρώσει ο/η μαθητής/τρια μετά την εκτέλεση των

δραστηριοτήτων στο εικονικό περιβάλλον θα αξιολογήσουν τη νέα γνώση και θα την

ανατροφοδοτήσουν.

Το εικονικό εργαστηριακό περιβάλλον Μ.Α.Θ.Η.Μ.Α αποτελεί επίσης ένα πολύ καλό βοήθημα για την

εξοικείωση των παιδιών με τον υπολογιστή κερδίζοντας χρόνο και κόπο με τα κλικ του ποντικιού τους.

Στην εργασία μου θα παρουσιάσω την ενότητα «Τήξη-Βρασμός-Εξαέρωση» που περιέχεται στη

διδακτέα ύλη της Έκτης δημοτικού. Η διδ/κή προσέγγιση θα γίνει σύμφωνα με τις νέες αρχές που

διέπουν τη διδ/λία των Φυσικών Επιστημών στο δημοτικό σχολείο, τις οποίες προανέφερα, σε μια

προσπάθεια να γίνει η διδασκαλία περισσότερο ανακαλυπτική, περισσότερο συνεργατική, περισσότερο

μαθητοκεντρική και λιγότερο δασκαλοκεντρική.

Θεωρητική στήριξη της διδ/λίας




3

Ορισμένες από τις σύγχρονες αντιλήψεις για τη διδασκαλία των Φ.Ε στο δημοτικό που αφορούν τη

μάθηση και την γνώση είναι:

α)η εποικοδομητική θεωρία για τη μάθηση(Papert,Driver) β)η κοινωνιο-γνωστική θεωρία του L.

Wygotsky η οποία προσφέρει ένα νέο λειτουργικό πλαίσιο για την οργάνωση των διδακτικών

δραστηριοτήτων στο δημοτικό σχολείο, γ) η αντίληψη για την εγκατεστημένη, ενεργό και λειτουργική

γνώση (Brown), δ)η συνεργατική μάθηση (Kook, Σταυρίδου) και η παιδαγωγική της αποφυγής πάσης

φύσεως διακρίσεων(Carr, Σολομωνίδου).

•Σύμφωνα με την εποικοδομητική θεωρία της Driver η μάθηση των Φ.Ε επιτυγχάνεται όταν η νέα γνώση είτε αφομοιώνεται γιατί είναι συμβατή με την υπάρχουσα γνωστική δομή του

μαθητή(assimilation) είτε προκαλεί αναδιοργάνωση και αναπροσαρμογή(accommodation) της

υπάρχουσας γνωστικής δομής αν είναι ασύμβατη με αυτήν μέχρι να επέλθει νέα

εξισορρόπηση(equilibration). Στην περίπτωση που η νέα γνώση είναι ασύμβατη με την προϋπάρχουσα

μπορεί να προκληθεί γνωστική σύγκρουση(cognitive conflict) δηλαδή ριζική αντιπαράθεση της παλιάς

με τη νέα γνώση.

•Σύμφωνα με τη θεωρία του L. Wygotsky το άτομο (μαθητής) αποκτά την ικανότητα να επιλύει

προβλήματα κάτω από την καθοδήγηση των ενηλίκων και μέσα από τη συνεργασία του με ικανότερους

συνομιλήκους. (Ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης). Η γνωστική λοιπόν ανάπτυξη του ατόμου

επιτυγχάνεται με τη συνεργασία. Έτσι το άτομο οικειοποιείται τη διατομική γνώση και την μετατρέπει

σε ενδοατομική. Ο εκπαιδευτικός σύμφωνα με τον Wygotsky αναλαμβάνει ρόλο διαμεσολαβητή και

οργανώνει το μαθησιακό περιβάλλον έτσι ώστε να ευνοούνται οι διατομικές συλλογικές δράσεις των

μαθητών. Προσφέρει στήριξη και βοήθεια (scaffolding), καθοδηγεί τους μαθητές σε ενέργειες σχετικές

με τους στόχους της ενότητας, αναδεικνύει τα σημαντικότερα στοιχεία και κεντρίζει το ενδιαφέρον των

μαθητών. Γίνεται σαφές λοιπόν ότι η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία συνδυάζει όλα τα στοιχεία της

θεωρίας του Wygotsky και προωθεί τη μάθηση-άρα την ανάπτυξη του ατόμου-σύμφωνα και με τις

αρχές του κοινωνικού εποικοδομιτισμού(social constructivism).

•Σύμφωνα με τη θεωρία της εγκατεστημένης γνώσης οι καταστάσεις συμπαράγουν γνώση δηλαδή η μάθηση και η γνώση εξαρτώνται από το πλαίσιο μέσα στο οποίο αποκτώνται και λειτουργούν. Η

μάθηση είναι μια μύηση του μαθητή σε δραστηριότητες που εξασφαλίζουν αυξημένη αλληλεπίδραση

μεταξύ του μαθητή και του αντικειμένου διδασκαλίας.

•Έρευνες σχετικές με τη συνεργατική μάθηση έδειξαν ότι τα παιδιά εργαζόμενα σε ομάδες κατάφεραν να αυξήσουν τις επιδόσεις τους, να τονώσουν την αυτοεκτίμησή τους και να αναπτύξουν βασικές

κοινωνικές δεξιότητες όπως η αλληλοϋποστήριξη και η αλληλοβοήθεια.

•Οι νέες τεχνολογίες στο δημ. Σχολείο όταν εμπεριέχουν τις παραπάνω θεωρητικές αρχές ευνοούν τη

διεξαγωγή καινοτόμων διδακτικών διαδικασιών που αναπροσαρμόζουν το ρόλο των παραγόντων της

μάθησης(Biddle,1997). Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στο δημ. Σχολείο προσφέρει επίσης μια

πρώτης τάξης ευκαιρία να εξοικειωθούν οι μαθητές με την τεχνολογία, να πειραματιστούν μέσα στο

εικονικό πειραματικό περιβάλλον διάφορων προγραμμάτων φυσικής που αναπαριστούν με ακρίβεια την

πραγματικότητα, να κάνουν παρατηρήσεις, μετρήσεις και να εξαγάγουν ασφαλή συμπεράσματα για τη

φύση των εννοιών. Η οργάνωση στη συνέχεια των αποχτημένων γνώσεων σε ατομικό επίπεδο

συμβάλλει στη γνωστική ανάπτυξη και στην επιτυχημένη ένταξη του μαθητή στην κρατούσα κοινωνική

πραγματικότητα.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΞΗ-ΒΡΑΣΜΟΣ-ΕΞΑΤΜΙΣΗ




4

Προηγούμενες γνώσεις

•Να έχει διδαχτεί ο μαθητής τις έννοιες «θερμότητα» και «θερμοκρασία».

•Να γνωρίζει τις τρεις καταστάσεις της ύλης(στερεή, υγρή, αέρια).

•Να είναι σε θέση να αναφέρει παραδείγματα φυσικών καταστάσεων των υλικών σωμάτων μέσα από την καθημερινή παρατήρηση.

Πιθανές προηγούμενες λανθασμένες αντιλήψεις-απορίες / Άγνωστοι όροι

•Ο μαθητής αδυνατεί να προσδιορίσει την έννοια «θερμότητα» και να την ξεχωρίσει από την έννοια «θερμοκρασία» στην καθημερινή χρήση. Πιθανόν δε γνωρίζει την έννοια των δυο όρων ή έχει

σχηματίσει λανθασμένη εντύπωση για τη σημασία τους.

•Έχει την εντύπωση ότι με τη θερμοκρασία μετρούμε τη θερμότητα ενός σώματος.

•Συγχέει το σκοπό της χρήσης του θερμομέτρου: Το θερμόμετρο είναι όργανο μέτρησης της θερμότητας ή της θερμοκρασίας;

•Συγχέει τις έννοιες «τήξη» και «πήξη». •Αδυνατεί να κατανοήσει τις συνθήκες πραγματοποίησης της τήξης και της πήξης.

•Αγνοεί τον όρο «λανθάνουσα θερμότητα».

•Συγχέει τις έννοιες «εξάτμιση» και «βρασμός».

•Αδυνατεί να συλλάβει τον τρόπο μετάβασης της φυσικής κατάστασης ενός υλικού σώματος από μια

μορφή σε άλλη.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Σχήμα διδασκαλίας

Περιορισμένο ομαδοσυνεργατικό σχήμα, με ανομοιογενείς τριμελείς ομάδες στο σχολικό εργαστήριο.

Στόχοι της διδασκαλίας

Ο μαθητής να γίνει ικανός:

•Να κατανοήσει την έννοια της θερμότητας ως μορφή ενέργειας και να την διαχωρίσει από την έννοια της θερμοκρασίας σαν ποσότητα της θερμότητας και σαν ένδειξη μεταφοράς της θερμότητας από ένα

σώμα σε άλλο.

•Να κατανοήσει τη μετάβαση ενός σώματος από τη στερεή κατάσταση στην υγρή με την απορρόφηση θερμότητας και στη συνέχεια τη μετάβαση στην αέρια κατάσταση.

•Να κατανοήσει τη διαδικασία μετάδοσης της θερμότητας από ένα θερμό σώμα σε άλλο ψυχρότερο.

•Να γνωρίσει τη χρήση του θερμομέτρου για τη μέτρηση της θερμοκρασίας ενός σώματος και να πειραματιστεί μ’ αυτό.

•Να παρατηρήσει το φαινόμενο της τήξης, να διαπιστώσει τις συνθήκες τέλεσης του φαινομένου καθώς και τις διαδικασίες που το παράγουν. Να πραγματοποιήσει μετρήσεις και να εξαγάγει συμπεράσματα.

•Να παρατηρήσει το φαινόμενο του βρασμού, να διαπιστώσει τις συνθήκες τέλεσης του φαινομένου

καθώς και τις διαδικασίες που το παράγουν. Να συλλάβει την έννοια «λανθάνουσα θερμότητα» και να

μπορεί να εξηγήσει την ύπαρξή της πειραματικά. Να πραγματοποιήσει μετρήσεις και να εξαγάγει

ασφαλή συμπεράσματα.

•Να κατανοήσει τη διαφορά ανάμεσα στην εξάτμιση που συντελείται στην επιφάνεια του υγρού εξαιτίας ήπιας θερμότητας και στο βρασμό που συντελείται στο σύνολο της μάζας του υγρού εξαιτίας

ισχυρής θερμότητας.

•Να κατανοήσει το φαινόμενο της εξαέρωσης ως αποτέλεσμα του βρασμού και της εξάτμισης.

•Να γίνει ικανός να παρατηρεί τις αλλαγές στη φυσική κατάσταση των σωμάτων του υλικού κόσμου

μέσα από την καθημερινή παρατήρηση.

•Να αναπτύξει την κοινωνικότητα με το διάλογο, την ομαδική εργασία, την ανταλλαγή απόψεων με τους συμμαθητές του.




5

•Να αναπτύξει θετική στάση και συμπεριφορά με την αλληλοβοήθεια, την ευγενική άμιλλα, την ανάπτυξη πρωτοβουλιών, την τόνωση της αυτοπεποίθησης.

•Να αναγνωρίσει την αξία της γνώσης και των φορέων της(των εκπ/κών) ως εφόδιο για την κατοπινή

του εξέλιξη στον δύσκολο στίβο της ζωής.

•Να αναπτύξει το γνωστικό πεδίο του και να χρησιμοποιήσει τις δεξιότητες που απόχτησε στην επίλυση διάφορων προβλημάτων ή εμποδίων που θα συναντήσει .

Προϋποθέσεις επιτυχίας της διδασκαλίας

α.Η κατάλληλη προετοιμασία της διδ/λίας και ο καθορισμός των στόχων εκ μέρους του δασκάλου.

β.Η θετική αλληλεπίδραση μεταξύ των μελών της ομάδας και μεταξύ των ομάδων.

γ.Η άμεση και προσωπική επαφή των συμμαθητών.

δ.Η ατομική και η συλλογική ευθύνη των μελών των ομάδων.

ε.Η ανομοιογένεια στη σύνθεση των ομάδων.

στ.Η αποκέντρωση της διδασκαλίας με τη δυνατότητα ανάληψης πρωτοβουλιών από τους μαθητές

έχοντας το δάσκαλο συμπαραστάτη-βοηθό στις μαθησιακές τους ενέργειες.

ζ.Ο μικρός αριθμός των μελών των ομάδων και γενικά ο μικρός αριθμός των μαθητών της τάξης.




6

ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Χώρος: Σχολικό εργαστήριο Η/Υ /σχολική αίθουσα με γωνιά υπολογιστή

Εποπτικά μέσα - Υλικά

Η/Υ με εγκατεστημένο το πρόγραμμα M.Α.Θ.Η.Μ.Α για δραστηριότητες φυσικής στο δημοτικό.

Φορητός υπολογιστής

Βιντεοπροβολέας

Οθόνη εμφάνισης

Χιλιοστομετρικό χαρτί

Ανάπτυξη της διδασκαλίας

1.Αρχικά ο δάσκαλος δημιουργεί τις ομάδες με βάση τις προϋποθέσεις επιτυχίας της διδασκαλίας που

αναφέρθηκαν παραπάνω. Οι ομάδες είναι ολιγομελείς και περιλαμβάνουν το ανώτερο τρεις ή τέσσερις

μαθητές η καθεμιά. Οι ομάδες εφόσον βρίσκονται στο εργαστήριο παίρνουν θέση μπροστά από ένα

σταθμό εργασίας η καθεμιά. Εφόσον βρίσκονται στη σχολική αίθουσα διαμορφώνουν κατάλληλα τις

θέσεις τους, ώστε να ευνοείται η ομαδική εργασία.

2.Στη συνέχεια γίνεται η παρουσίαση των βασικών άγνωστων όρων της ενότητας απ’ το δάσκαλο σ’

ολόκληρη την τάξη. Η παρουσίαση γίνεται είτε με χρήση πίνακα είτε με προβολέα. Αναγράφονται οι

έννοιες: στερεό σώμα, υγρό σώμα, αέριο σώμα, τήξη, σημείο τήξης, βρασμός, σημείο βρασμού,

λανθάνουσα θερμότητα, εξάτμιση.

Κατά την παρουσίαση γίνεται σύνδεση με στοιχεία των προηγούμενων ενοτήτων όπως οι έννοιες της

θερμότητας και της θερμοκρασίας, οι τρόποι μετάδοσης της θερμότητας και η γνωριμία με το

θερμόμετρο. Η αναφορά στα σημεία των προηγούμενων ενοτήτων καθώς και στις έννοιες της τρέχουσας

ενότητας γίνεται μέσα από απλά καθημερινά παραδείγματα που οι μαθητές μπορούν εύκολα να

παρατηρήσουν στην καθημερινή τους δραστηριότητα. Έτσι διαπιστώνεται ο βαθμός αφομοίωσης της

παλιάς γνώσης. Όσον αφορά τις νέες έννοιες, δεν ενδιαφέρει να κατανοηθούν πλήρως στο σημείο αυτό

καθώς στην πραγματικότητα η φάση αυτή αποτελεί εισαγωγή στο ουσιαστικό μέρος της ενότητας που

ακολουθεί και στο οποίο θα γίνει λεπτομερής παρουσίαση και έλεγχος της νέας ύλης.

3.Ο δάσκαλος εισάγει τους μαθητές στην διαδικασία του πειράματος της τήξης του πάγου, του

βρασμού και της εξάτμισης(εξαέρωσης) με τη βοήθεια βιντεοπροβολέα και οθόνης εμφάνισης.

Χρησιμοποιεί το λογισμικό Μ.Α.Θ.Η.Μ.Α - ένα κατά τη γνώμη μας εύχρηστο πρόγραμμα - που έχει

προεγκαταστήσει στους υπολογιστές του εργαστηρίου ή στον υπολογιστή της αίθουσας. Το πρόγραμμα

αυτό περιέχει εξομοιώσεις πειραμάτων φυσικής και δίνει τη δυνατότητα σημειώσεων και μετρήσεων.

Τα βήματα της εισαγωγής στην παρουσίαση της δραστηριότητας από το δάσκαλο είναι τα παρακάτω

και οι μαθητές παρακολουθούν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον:

•Άνοιγμα του προγράμματος έναρξη>προγράμματα>ΦΥΣΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ>ΜΑΘΗΜΑ ή από τη συντόμευση του προγράμματος στην επιφάνεια εργασίας.

Εμφανίζεται η παρακάτω οθόνη

•Κλικ στην οθόνη και εμφανίζεται η οθόνη των εργαστηρίων.

•Κλικ στο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ.

Στην περίπτωση εργασίας στη σχολική αίθουσα με ένα υπολογιστή




7

Εμφανίζεται ο πίνακας του εργαστηρίου. Δάσκαλος: Ξέρετε τις τρεις φυσικές καταστάσεις των υλικών σωμάτων. Ποιες

είναι; Τις θυμάστε; Μπορείτε να τις αναφέρετε με παραδείγματα που βλέπετε

μπροστά σας καθημερινά; (Τα παιδιά αναμένεται ότι θα αναφέρουν με ευκολία

σχετικά παραδείγματα).

Δάσκαλος: Τι εννοούμε όταν λέμε ότι ένα υλικό σώμα αλλάζει φυσική κατάσταση; Μπορείτε να μου πείτε αν το

νερό μπορεί να αλλάξει μορφή και να γίνει κάτι άλλο; (οι μαθητές απαντούν με βάση τις παρατηρήσεις τους ).

Αυτό λέγεται «Αλλαγή φυσικής κατάστασης» του νερού. Αλλά για να δούμε πώς γίνεται αυτή η αλλαγή. Κάνετε

κλικ στην επιλογή «Αλλαγή φυσικής κατάστασης».

Δάσκαλος: Έχετε μπροστά σας τον πάγκο εργασίας. Στο ράφι βρίσκεται ένα

καμινέτο και ένα διαφανές δοχείο. Κάνοντας κλικ διαδοχικά στο καμινέτο και

στο δοχείο θα τοποθετηθούν στον πάγκο του εργαστηρίου σας. Εμπρός λοιπόν,

τοποθετήστε τις συσκευές πάνω στον πάγκο εργασίας.

Τα παιδιά τοποθετούν τις συσκευές στον πάγκο εργασίας.

Δάσκαλος: Το δοχείο εμφανίζεται να περιέχει πάγο και ένα θερμόμετρο.

Προσέξτε τις οδηγίες που θα σας δώσω για την πραγματοποίηση του

πειράματός σας. Πρέπει όμως να σας εξηγήσω προηγούμενα τη λειτουργία των

κουμπιών που βλέπετε στην πάνω δεξιά πλευρά της οθόνης.

•Το κουμπί αυτό εμφανίζει την κίνηση των μορίων της ύλης σε καθεμιά κατηγορία υλικών σωμάτων.

•Το κουμπί αυτό εμφανίζει τη γραφική παράσταση της θερμοκρασίας σε σχέση με το χρόνο. (Καλό είναι να εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του πειράματος)

•Χειριστήρια ελέγχου του πειράματος

Πατώντας αυτό το κουμπί θα ξεκινήσετε το πείραμα.

Πατώντας αυτό το κουμπί θα σταματήσετε τη διαδικασία στο σημείο εκείνο. Πατώντας αυτό το κουμπί θα ακυρώσετε το πείραμα.

Πατώντας αυτό το κουμπί θα κάνετε επανάληψη του πειράματος

Ο μετρητής χρόνου θα σας πληροφορήσει για το χρόνο διεξαγωγής του πειράματος

Πατώντας αυτό το κουμπί θα κάνετε μεγέθυνση του θερμομέτρου για να βλέπετε καλύτερα τη θερμοκρασία.

Δάσκαλος: Πριν την έναρξη του πειράματος εμφανίστε τη μεγέθυνση του

θερμομέτρου και τη γραφική παράσταση με κλικ στα αντίστοιχα κουμπιά.

Με δεξί κλικ στη βάση του καμινέτου ορίστε την ένταση της φλόγας.

Κατόπιν κάνετε κλικ στο κουμπί έναρξης του πειράματος.




8

Διεξαγωγή του πειράματος

Οι μαθητές κατά τη διάρκεια του πειράματος παρακολουθούν την αύξηση της στήλης του θερμομέτρου

που αναπαριστά την άνοδο της θερμοκρασίας καθώς ο πάγος λιώνει και γίνεται νερό. Δάσκαλος: Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται τήξη (λιώσιμο) του πάγου. Κατά την τήξη ένα στερεό ,ο πάγος,

αλλάζει φυσική κατάσταση και μετατρέπεται σε υγρό δηλαδή σε νερό. Για να πραγματοποιηθεί η τήξη είναι

απαραίτητη η παρουσία της θερμότητας. Ο πάγος απορροφά θερμότητα από το καμινέτο και γίνεται νερό. Ένα

στερεό λοιπόν για να γίνει υγρό πρέπει να ζεσταθεί, να πάρει θερμότητα. Όση περισσότερη θερμότητα απορροφά

τόσο πιο γρήγορα αλλάζει φυσική κατάσταση. Για σκεφτείτε πώς είναι το αναψυκτικό σε ένα μπουκάλι που

ξεχάσατε κατά λάθος στην κατάψυξη του ψυγείου. Αν το βγάλετε και το αφήσετε στον πάγκο της κουζίνας για

λίγη ώρα τι θα συμβεί; Προσέξτε τώρα την αύξηση της θερμοκρασίας που παρουσιάζεται με μια ανοδική

διακεκομμένη γραμμή στη γραφική παράσταση της οθόνης. Παρατηρήστε ότι η ένδειξη της θερμοκρασίας φτάνει

στους 00C και δεν τους ξεπερνά μέχρι να λιώσει ολόκληρη η ποσότητα του πάγου στο δοχείο.

(με κλικ στο κουμπί ζητάμε από τους

μαθητές να παγώσουν τη διαδικασία του

πειράματος).

Δάσκαλος: Γιατί συμβαίνει αυτό; (ακούμε τις εξηγήσεις

των παιδιών)

Στο σημείο αυτό εξηγούμε ότι κάθε υλικό σώμα

αλλάζει φυσική κατάσταση σε διαφορετική σταθερή

θερμοκρασία από τα υπόλοιπα. Ο πάγος λοιπόν

γίνεται νερό και το νερό γίνεται πάγος στη

θερμοκρασία των 00C.

Δάσκαλος: Αυτή η θερμοκρασία λέγεται σημείο τήξης του

πάγου ή πήξης του νερού. Γι’ αυτό η στήλη του

θερμομέτρου δεν ανεβαίνει μέχρι να γίνει νερό ολόκληρη

η ποσότητα του πάγου. Και τη θερμότητα του καμινέτου

που ο πάγος απορροφούσε ώσπου να γίνει νερό δεν τη

βλέπαμε, «ελάνθανε της προσοχής μας», όπως έλεγαν οι

αρχαίοι ημών πρόγονοι. Γι’ αυτό ονομάζεται λανθάνουσα

θερμότητα τήξης.

Δάσκαλος: Σημειώστε στο σημειωματάριό σας τη διάρκεια του χρόνου που κύλησε απ’ το σημείο που ο πάγος

άρχισε να λιώνει, ωσότου να γίνει νερό με τη θερμοκρασία καθηλωμένη στους 00C. (απ’ το σημείο που το

θερμόμετρο έδειξε 00C και για όσο διάστημα έμεινε στους 00C). Τις μετρήσεις αυτές θα τις χρησιμοποιήσετε

αργότερα στο σχηματισμό της γραφικής παράστασης της τήξης. Μπορείτε επίσης αργότερα να επαναλάβετε το

πείραμα με μικρότερης ή μεγαλύτερης έντασης φλόγα, να συγκρίνετε τους χρόνους και να βγάλετε ασφαλή

συμπεράσματα.

Δάσκαλος: Επανακκινήστε τη διαδικασία και παρατηρείστε το ίχνος της θερμοκρασίας στη γραφική παράσταση

του πειράματος να ανεβαίνει απ’ τους 00C καθώς το νερό εξακολουθεί να θερμαίνεται. Όταν η θερμοκρασία του

θερμομέτρου φτάνει στους 1000C, απ’ τη μάζα του νερού στο δοχείο αναδύονται ατμοί. Η θερμοκρασία δεν

ξεπερνά τους 1000C παραμένοντας σταθερή. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται βρασμός. Το νερό βράζει. Και

καθώς βράζει, απορροφά θερμότητα. Τότε ένα μέρος της μάζας του ή ολόκληρη η μάζα του μετατρέπεται σε

αέριο. Γι΄ αυτό βγαίνουν οι ατμοί. Οι ατμοί είναι νερό σε αέρια κατάσταση. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται

εξάτμιση ή εξαέρωση. Η θερμοκρασία των 1000C λέγεται σημείο βρασμού του νερού και παραμένει αμετάβλητη

ώσπου να εξαερωθεί(εξατμιστεί) ολόκληρη η ποσότητα του νερού στο δοχείο. Κάθε υγρό σώμα έχει διαφορετικό

σημείο βρασμού απ’ τα υπόλοιπα. Το νερό βράζει και γίνεται αέριο στους 1000C.

Παρατηρήστε στη συνέχεια την ένδειξη της θερμοκρασίας στο θερμόμετρο που βρίσκεται μέσα στο αδειανό

δοχείο. Ακολουθεί καθοδική πορεία, ώσπου να γίνει ίση με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Οι μαθητές σημειώνουν στο σημειωματάριό τους τις τιμές της θερμοκρασίας και του χρόνου για να

σχηματίσουν αργότερα τη γραφική παράσταση του βρασμού. Τέλος του πειράματος.

Ο δάσκαλος ζητάει να επαναλάβουν οι μαθητές μόνοι τους το πείραμα έχοντας ανοιχτά τα φύλλα

εργασίας που τους μοιράζει και να τα συμπληρώσουν εκτελώντας βήμα βήμα τις δραστηριότητες.

Κατόπιν να επαληθεύσουν τα συμπεράσματά τους.

Ίχνος

τήξης του

πάγου

Ίχνος βρασμού

βρασ




9

Αξιολόγηση της μάθησης (Γραπτή διαγνωστική εργασία)

(Μοιράζεται το φυλλάδιο που ακολουθεί στις ομάδες (ένα φυλλάδιο ανά μαθητή) και ζητείται η

συμπλήρωσή του σε κατά την επανεκτέλεση του πειράματος. Τα ζητήματα του φυλλαδίου συμπληρώνονται

με διαλογική συζήτηση μεταξύ των μελών της κάθε ομάδας . Ο δάσκαλος περιφέρεται ανάμεσα στις

ομάδες και ελέγχει διακριτικά την πορεία εκτέλεσης των διαδικασιών, ζητώντας να συμμετέχουν όλα τα

μέλη των ομάδων. Οι ομάδες στη συνέχεια κοινοποιούν τα αποτελέσματα των εργασιών τους. Ακολουθεί

διάλογος, συγκρίνουν, συζητούν τα πορίσματά τους, εξηγούν τα δύσκολα σημεία, συνθέτουν τα επιμέρους

στοιχεία και εξάγονται τα τελικά συμπεράσματα, ώστε να προκύψει η συνολική γνωστική εικόνα της

ενότητας ) .

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΘΕΜΑ: ΤΗΞΗ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ – ΒΡΑΣΜΟΣ - ΕΞΑΤΜΙΣΗ

ΟΜΑΔΑ:………………

Ερώτηση 1η: Παρατήρησες τη θερμοκρασία καθώς ο πάγος θερμαινόταν. Η θερμοκρασία

αυξανόταν ή μειωνόταν;

Απάντηση: Η θερμοκρασία κατά την θέρμανση του πάγου …………………………………

Ερώτηση 2η: Κάποια στιγμή ο πάγος άρχισε να λιώνει στο πείραμα. Τι συνέβη στη

θερμοκρασία όση ώρα έλιωνε ο πάγος;

Απάντηση: Η θερμοκρασία κατά το λιώσιμο του πάγου …………………………………

Ερώτηση 3η: Πώς ονομάζεται στη Φυσική το λιώσιμο του πάγου;

Απάντηση: Το λιώσιμο του πάγου ονομάζεται ……………………………………………..

Ερώτηση 4η : Στη γραφική παράσταση που ακολουθεί δείξε με βέλος το ίχνος που

εμφανίζει τη διάρκεια τήξης του πάγου.

Διάρκεια τήξης του πάγου




10

Ερώτηση 5η: Ο πάγος είναι στερεό σώμα. Με την τήξη(λιώσιμο) παραμένει στερεό;

Απάντηση: Με την τήξη μετατρέπεται σε ………………………………………………

Ερώτηση 6η: Αν αυξήσεις ή μειώσεις τη θερμοκρασία του καμινέτου ποια διαφορά θα παρατηρήσεις;

Απάντηση:…………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………..

Ερώτηση 7η: Αφού έλιωσε ολόκληρος ο πάγος η θερμοκρασία συνέχισε ν’ ανεβαίνει

όσο το νερό θερμαινόταν και κάποια στιγμή το νερό άρχισε να βράζει και να εξατμίζεται.

Τι συνέβη με τη θερμοκρασία όση ώρα διαρκούσε ο βρασμός και η εξάτμιση;

Απάντηση: Όση ώρα διαρκούσε ο βρασμός και η εξάτμιση η θερμοκρασία ……………

…………………………………………………………………………………………….

Ερώτηση 8η: Το νερό είναι υγρό σώμα. Μετά τον βρασμό και την εξάτμιση παραμένει

στην ίδια φυσική κατάσταση;

Απάντηση: ……………………….………..………………………………………………

Ερώτηση 9η: Ποιο θερμόμετρο δείχνει τη θερμοκρασία τήξης του πάγου και ποιο τη θερμοκρασία

βρασμού του νερού; Ποια είναι αυτή η θερμοκρασία σε καθεμιά περίπτωση;

Το θερμόμετρο δείχνει ……………………………………………………….

Η θερμοκρασία αυτή είναι ……….οC




11

Το θερμόμετρο δείχνει ……………………………………………………..

Η θερμοκρασία αυτή είναι ……….οC

Άσκηση :Σχημάτισε τη γραφική παράσταση της τήξης του πάγου καθώς και τη γραφική παράσταση του

βρασμού στο χιλιοστομετρικό χαρτί σύμφωνα με τις σημειώσεις που κράτησες κατά τη διάρκεια του

πειράματος.




12

Επανάληψη - Εμπέδωση - Αξιολόγηση

(Ο δάσκαλος μοιράζει στους μαθητές το 2ο φύλλο εργασίας με το οποίο θ’ασχοληθεί ατομικά ο καθένας

για να εκτιμήσει το βαθμό κατάκτησης της γνώσης).

2ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΘΕΜΑ: Τήξη των στερεών σωμάτων – Βρασμός - Εξάτμιση

ΟΝΟΜΑ:…………………………………………………

1.Βάλε Χ στο κατάλληλο τετραγωνάκι.

Ο πάγος είναι σώμα:

Στερεό Υγρό Αέριο

Το λιώσιμο του πάγου ονομάζεται:

τήξη στίξη εξάτμιση βρασμός

Κατά την διαδικασία της τήξης :

Ένα στερεό σώμα μετατρέπεται σε υγρό

Ένα στερεό σώμα μετατρέπεται σε αέριο

Ένα υγρό σώμα μετατρέπεται σε στερεό

Ένα υγρό σώμα μετατρέπεται σε αέριο

Για να γίνει η τήξη το στερεό σώμα πρέπει:

Να αποβάλλει θερμότητα Να απορροφήσει θερμότητα

Ο πάγος τήκεται στη θερμοκρασία των:

0οC 100

οC

Κατά το βρασμό η εξάτμιση γίνεται:

Από ολόκληρη τη μάζα του υγρού Μόνο από την επιφάνεια του υγρού

Το νερό βράζει στους:

0οC 100

οC

Με την εξάτμιση ένα υλικό σώμα μετατρέπεται:

Από στερεό σε υγρό




13

Από υγρό σε στερεό

Από στερεό σε αέριο

Από υγρό σε αέριο

Από αέριο σε υγρό

Από αέριο σε στερεό

2. Γράψε προτάσεις βάζοντας τις παρακάτω λέξεις ή φράσεις:

στερεό σώμα, υγρό σώμα, αέριο σώμα, τήξη, σημείο τήξης, βρασμός, σημείο βρασμού, εξάτμιση

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Ο εκπ/κός έχει την ευχέρεια να επιλέξει κάποια ή όλες τις φάσεις για την αξιολόγηση του σεναρίου του.

Έτσι το σενάριο μπορεί να αξιολογηθεί ως προς:

1) Την ανταπόκριση(reaction)

Αξιολογείται ο βαθμός ανταπόκρισης των μαθητών/-τριών στις δραστηριότητες του σεναρίου. Κεντρικό

ερώτημα: Σας άρεσε το σενάριο; Άλλες ερωτήσεις: Πώς σου φάνηκαν οι εργασίες; Ήταν δύσκολες ή

εύκολες; Τι σε δυσκόλεψε; Τι σου φάνηκε εύκολο; Τι σου άρεσε περισσότερο; Τι θα άλλαζες για να το

κάνεις καλύτερο; Πώς ένιωσες όταν τέλειωσες τις εργασίες; Σε ενδιαφέρουν αυτά που έκανες; Τι άλλο

θα σου άρεσε να κάνεις στο σενάριο; Η αποτίμηση μπορεί να γίνει είτε με προφορική συνέντευξη είτε

με χρήση ερωτηματολογίου.

2)Τη μάθηση (Learning)

Αποτιμάται το τι έμαθαν οι μαθητές/-τριες. Ερώτημα: Τι έμαθαν οι μαθητές/-τριες. Η αποτίμηση μπορεί

να γίνει είτε με πριν - μετά δοκιμές (pre- και post- tests) είτε με φύλλο αξιολόγησης, στο οποίο θα

αναγράφονται οι γνωστικοί στόχοι του σεναρίου με μορφή ανοικτών ερωτήσεων, ασκήσεων πολλαπλής

επιλογής, αντιστοίχισης, σωστού -λάθους, σύντομης απάντησης, κλπ, και θα πρέπει να συμπληρωθεί

από τους μαθητές/-τριες μετά το τέλος των δραστηριοτήτων.

3)Τη συμπεριφορά (Behavior)

Εκτιμάται κατά πόσο ο μαθητής/τρια θα μεταφέρει τη νέα γνώση στο ευρύτερο περιβάλλον της

καθημερινότητάς του. Αξιολογείται η αλλαγή του τρόπου συμπεριφοράς, με την παρακολούθηση πριν

και μετά τη διδασκαλία του σεναρίου. Εννοείται πως το σενάριο στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να

είναι αρκετά εκτεταμένο και να περιλαμβάνει ορατές ενδείξεις αλλαγής της στάσης του μαθητή.(πχ

σενάρια διαθεματικά ή ευέλικτης ζώνης σχετικά με το περιβάλλον ή με τους ρόλους στις

ομάδες(οικογένεια, τάξη, παιχνίδι, αθλητισμός). Η αποτίμηση μπορεί να γίνει με κλείδα παρατήρησης

του δασκάλου ή με προσωπική συνέντευξη για τις πριν και μετά στάσεις ζωής του μαθητή.

4)αποτελέσματα (Results)

Αξιολογούνται τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων του σεναρίου ως προς την ωφελιμιστική τους

πλευρά(μεταγνώση). Κεντρικό ερώτημα: Σε ωφέλησε τελικά αυτό που έκανες; Γιατί σε ωφέλησε; Πού

σε ωφελεί; Μπορείς να μου πεις συγκεκριμένα τι καλό πήρες από όλα όσα έκανες ;Η αξιολόγηση

μπορεί να γίνει με φύλλο ερωτημάτων και περιλαμβάνει συσχέτιση των απαντήσεων ώστε να προκύψει

το τελικό συμπέρασμα.




14

ΣΧΑΡΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ(ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΑΘΗΤΗ)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

1

Σου άρεσε το σενάριο;

2

Ήταν εύκολες ή δύσκολες οι εργασίες;

3

Ποια ή ποιες εργασίες σε δυσκόλεψαν;

4

Ποια ή ποιες εργασίες σου φάνηκαν εύκολες;

5

Πώς ένιωσες όταν τελείωσες τις εργασίες;

6

Τι θα πρόσθετες ή τι θα άλλαζες στο σενάριο;

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ

Η αξιολόγηση των γνωστικών στόχων γίνεται με τον έλεγχο και την αξιολόγηση των δραστηριοτήτων του σεναρίου κα των συμπληρωμένων φύλλων εργασίας. Τα φύλλα εργασίας μπορεί να περιλαμβάνουν ανοικτές ερωτήσεις, ασκήσεις πολλαπλών επιλογών, ασκήσεις αντιστοίχισης, ασκήσεις σωστού -λάθους, σύντομης απάντησης, κλπ.

ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΣΗΣ (ΜΕΤΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ) 1 Γράφω με επικεφαλίδες τι έμαθα

εργαζόμενος/-η με το σενάριο αυτό.

2 Γράφω τι δεν κατάλαβα καλά και θα ήθελα να το ξαναδιαβάσω.

3 Μετά τις σημερινές εργασίες αισθάνομαι ότι έμαθα κάτι περισσότερο ή όχι;




15

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ 1 Μπορείς να χρησιμοποιήσεις τις γνώσεις που

απόχτησες για να εξηγήσεις κάτι που πριν έβλεπες αλλά δε μπορούσες να εξηγήσεις;

2 Σου πρόσφερε το σενάριο ένα διαφορετικό

τρόπο σκέψης; Αν ναι, πώς σκεφτόσουν πριν και πώς σκέφτεσαι τώρα;

3 Τι θα άλλαζες στην καθημερινή συμπεριφορά

σου μετά την ενασχόληση με το σενάριο; Ανάφερε ένα τουλάχιστον παράδειγμα.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

1

Σε ωφέλησε τελικά αυτό που έκανες;

2

Αν, ναι, γιατί σε ωφέλησε;

3

Αν, όχι, γιατί δε σε ωφέλησε;

4

Μπορείς να αναφέρεις ποιο ή τι θεωρείς σπουδαιότερο από αυτά που έμαθες;


Βξαζκόο | 1

Σάμε Δ΄

πγγξαθή: ηπιηαλαθάθεο Γηάλλεο – Γάζθαινο / πλεξγάηεο ηνπ ΔΚΦΔ Υαλίσλ γηα ηελ Π.Δ.

Φσηνγξάθηζε – Ζιεθηξνληθή επεμεξγαζία: Γηαλλελάθεο Κσλ/λνο - Γάζθαινο

Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ

ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ

ΔΝΟΣΖΣΑ 6: ΘΔΡΜΟΣΖΣΑ

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6: ΒΡΑΜΟ

ΓΗΑΡΚΔΗΑ: 1 δηδαθηηθή ώξα

ΓΗΓΑΚΣΗΚΟΗ ΣΟΥΟΗ:

Να δηαπηζηώζνπλ νη καζεηέο πεηξακαηηθά όηη:

1. Ζ αιιαγή ηεο θπζηθήο θαηάζηαζεο από πγξή ζε αέξηα, όηαλ απηή γίλεηαη

ζε όιν ηνλ όγθν ηνπ πγξνύ, νλνκάδεηαη βξαζκόο.

2. Ζ ζεξκνθξαζία βξαζκνύ ηνπ λεξνύ είλαη ζπγθεθξηκέλε.

3. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ βξαζκνύ ε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ παξακέλεη

ζηαζεξή.

4. Δμάηκηζε θαη βξαζκόο είλαη θαηλόκελα δηαθνξεηηθά.

5. Ο βξαζκόο εμαξηάηαη από ηελ αηκνζθαηξηθή πίεζε.

6. Να αλαθέξνπλ νη καζεηέο όηη ε ζεξκνθξαζία βξαζκνύ είλαη

ραξαθηεξηζηηθή γηα θάζε θαζαξή νπζία.

ΒΡΑΜΟ

Καηά ην βξαζκό κε ηε ζέξκαλζε ηνπ πγξνύ ηα κόξηά ηνπ απνθηνύλ

κεγαιύηεξε θηλεηηθή ελέξγεηα, έηζη απμάλεηαη ε θηλεηηθόηεηα ηνπο,

ππεξληθνύλ ηηο δπλάκεηο ζπλνρήο ηνπ πγξνύ θαη ζρεκαηίδνληαη θπζαιίδεο

αεξίνπ ζε όιν ηνλ όγθν ηνπ πγξνύ. Οη θπζαιίδεο εμέξρνληαη ζηελ

επηθάλεηα ηνπ πγξνύ θαη ην πγξό γίλεηαη αέξην.

ε όιε ηε δηάξθεηα ηνπ βξαζκνύ ε ζεξκνθξαζία παξακέλεη ζηαζεξή θαη

ηελ νλνκάδνπκε ζεξκνθξαζία βξαζκνύ ή ζεκείν βξαζκνύ. Κάζε πγξό

βξάδεη, αιιά ζε δηαθνξεηηθή ζεξκνθξαζία.

Ο βξαζκόο δελ εμαξηάηαη κόλν από ηε ζεξκνθξαζία, αιιά θαη από ηελ

αηκνζθαηξηθή πίεζε. π.ρ. ην ρεκηθά θαζαξό λεξό βξάδεη ζηελ επηθάλεηα

ηεο ζάιαζζαο ζε ζεξκνθξαζία 100ν C, ελώ ζηε θνξπθή Έβεξεζη ησλ

Ηκαιάτσλ, βξάδεη ζε ζεξκνθξαζία θάησ ησλ 75ν C, επεηδή ε

αηκνζθαηξηθή πίεζε είλαη κηθξόηεξε.

ΔΞΑΔΡΩΖ

Έλα πγξό κεηαηξέπεηαη ζε αέξην, όηαλ απμεζεί ε θηλεηηθόηεηα ησλ

κνξίσλ ηνπ θαη εμαζζελήζνπλ νη δπλάκεηο ζπλνρήο ηνπο.

Απηό κπνξεί λα γίλεη από ηελ ειεύζεξε επηθάλεηα ηνπ πγξνύ, επνκέλσο

κηιάκε γηα ην θαηλόκελν ηεο εμάηκηζεο.

Μπνξεί όκσο λα γίλεη θαη από όιε ηε κάδα ηνπ πγξνύ, θαηά ην θαηλόκελν

ηνπ βξαζκνύ.


Βξαζκόο | 2

Σάμε Δ΄



Πεηξάκαηα πνπ πξνηείλνληαη:

Π 1ν: Βξαζκόο

Δηζαγσγηθό εξέζηζκα – Γηαηύπσζε ππνζέζεσλ

Ση ζα πάζεη ην λεξό ηεο θαηζαξόιαο, αλ ηελ αθήζνπκε πνιιή ώξα πάλσ ζην

αλακκέλν κάηη ηεο θνπδίλαο;

Πείξακα (επίδεημεο)

Όξγαλα – Τιηθά

Νεξό απνζηαγκέλν, γηα ζηδέξσκα

Γπάιηλν δνρείν δέζεο, νγθνκεηξηθό ή

Ππξίκαρν δνρείν, δηαθαλέο

Κακηλέην

Θεξκόκεηξν νηλνπλεύκαηνο, κε θιίκαθα από -10ν C έσο 110

ν C ή

Ζιεθηξνληθό

Νήκα

Οξζνζηάηεο κε νξηδόληηα ξάβδν

Μαξθαδόξνο


Βξαζκόο | 3

Σάμε Δ΄



Οδεγίεο εθηέιεζεο

Βάδνπκε πην πάλσ από ηε κέζε λεξό απνζηαγκέλν ζην ππξίκαρν δνρείν θαη

ζεκεηώλνπκε κε καξθαδόξν ηε ζηάζκε ηνπ.

Αλ ρξεζηκνπνηήζνπκε νγθνκεηξηθό δνρείν δέζεο, θαλνλίδνπκε ε ζηάζκε ηνπ

λεξνύ λα είλαη ζε κηα ζπγθεθξηκέλε έλδεημε (100-200 ml), ηελ νπνία θαη

ζεκεηώλνπκε.

Αθήλνπκε ην ζεξκόκεηξν κέζα ζην λεξό γηα 2-3 ιεπηά θαη ζεκεηώλνπκε ηε

ζεξκνθξαζία ηνπ ζηνλ παξαθάησ πίλαθα.

Ζ ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ πξηλ ην ζεξκάλνπκε είλαη 17,8ν C

Σνπνζεηνύκε ην δνρείν δέζεο πάλσ ζην θακηλέην θαη θξεκλάκε ην ζεξκόκεηξν

ζηε ξάβδν ηνπ νξζνζηάηε, θαλνλίδνληαο λα κελ αθνπκπά ην ζεξκόκεηξν ζηα

εζσηεξηθά ηνηρώκαηα ηνπ δνρείνπ, αιιά κόλν ζην λεξό.


Βξαζκόο | 4

Σάμε Δ΄



Αλάβνπκε ην θακηλέην θαη θάζε ιεπηό θαηαγξάθνπκε ηε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ.

Σαπηόρξνλα παξαηεξνύκε ηη ζπκβαίλεη κέζα ζην δνρείν.

Πξνζνρή! Σν δνρείν δέζεο, αλ θαη είλαη ππξίκαρν ππάξρεη πεξίπησζε λα ζπάζεη.


Βξαζκόο | 5

Σάμε Δ΄



Παξαηήξεζε

ηελ αξρή ε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ απμάλεηαη θαη παξάγνληαη πδξαηκνί

από ηελ επηθάλεηα ηνπ λεξνύ.

Μεηά από 1 ιεπηό πεξίπνπ ε ζεξκνθξαζία απμάλεηαη ζηαδηαθά θαη

παξάγνληαη πδξαηκνί από ηελ επηθάλεηα θαη από όιν ηνλ όγθν πεξίπνπ

ηνπ λεξνύ.

Μεηά από 2-3 ιεπηά, όηαλ ε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ θηάζεη ζηνπο 100ν C,

εθδειώλεηαη ζην λεξό κηα έληνλε αλαηαξαρή.

Οη πδξαηκνί παξάγνληαη γξήγνξα θαη ζρεκαηίδνπλ κεγάιεο θπζαιίδεο, ζε

όιν ηνλ όγθν ηνπ λεξνύ.

Σν λεξό βξάδεη.

Μεηά από 3-4 ιεπηά ην λεξό ζπλερίδεη λα βξάδεη θαη ε ζεξκνθξαζία ηνπ

παξακέλεη ζηαζεξή ζηνπο 100ν C.

Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ βξαζκνύ ζπλππάξρνπλ ε πγξή θαη ε αέξηα

θαηάζηαζε ηνπ λεξνύ.

Υξόλνο ζε ιεπηά Θεξκνθξαζία ζε ν C

0΄ 17,8

1/2΄ 31,8

1΄ 45,3

1 1/2΄ 60,6

2΄ 77,7

2 1/2΄ 93,7

2΄ 45΄΄ 100

3 100

3 1/2΄ 100

4΄ 100

5΄ 98,1

6΄ 96,8

Κιείλνπκε ην θακηλέην, ηη παξαηεξείο;


Βξαζκόο | 6

Σάμε Δ΄




Ο βξαζκόο ζηαδηαθά ζηακαηά θαη ε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ κεηώλεηαη.

Ση παξαηεξείο ζρεηηθά κε ηε ζηάζκε ηνπ λεξνύ ζην δνρείν;


Ζ ζηάζκε ηνπ λεξνύ ζην δνρείν έρεη θαηέβεη.

πκπέξαζκα

Καζώο ζεξκαίλνπκε έλα πγξό, ζε θάπνηα ζεξκνθξαζία ην πγξό αξρίδεη λα

αιιάδεη θπζηθή θαηάζηαζε θαη κεηαηξέπεηαη ζε αέξην. Σν θαηλόκελν

απηό νλνκάδεηαη βξαζκόο.

ε όιε ηε δηάξθεηα ηνπ βξαζκνύ ε ζεξκνθξαζία δηαηεξείηαη ζηαζεξή θαη

ηελ νλνκάδνπκε ζεξκνθξαζία βξαζκνύ.

Κάζε πγξό βξάδεη, αιιά ζε δηαθνξεηηθή ζεξκνθξαζία.


Βξαζκόο | 7

Σάμε Δ΄



Π 2ν: Σν λεξό βξάδεη ζηνπο 100

ν C

Δηζαγσγηθό εξέζηζκα – Γηαηύπσζε ππνζέζεσλ

Μπνξνύκε λα βξάζνπκε λεξό ζε ράξηηλν δνρείν;

Πείξακα (επίδεημεο)


Νεξό απνζηαγκέλν, γηα ζηδέξσκα

Κακηλέην

Κνπηί από ηζηγάξα, πιαθέ


Γέκηζε ην θνπηί από ηα ηζηγάξα κε λεξό, ηνπνζέηεζέ ην πάλσ ζην αλακκέλν

θακηλέην θαη παξαηήξεζε.


Βξαζκόο | 8

Σάμε Δ΄




Βξαζκόο | 9

Σάμε Δ΄




Σν λεξό αξρίδεη θαη βξάδεη ελώ ην ραξηόθνπην δελ θαίγεηαη.

Δμήγεζε

Όηαλ ε ζεξκνθξαζία θηάζεη ζηνπο 100ν C, ην λεξό αξρίδεη λα βξάδεη.

Σν ραξηί γηα λα αλάςεη πξέπεη λα ζεξκαλζεί πεξίπνπ ζηνπο 233ν C.

Σν λεξό πνπ βξέρεη ην ραξηί από ην κέζα κέξνο δελ επηηξέπεη ηελ άλνδν ηεο

ζεξκνθξαζίαο πάλσ από ηνπο 100ν C.

Ζ ζεξκνθξαζία λεξνύ θαη ραξηηνύ, θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ βξαζκνύ, παξακέλεη

ζηαζεξή. Όιε ε ζεξκόηεηα πνπ πξνζθέξεηαη θαηαλαιώλεηαη γηα ηε κεηαηξνπή

ηνπ λεξνύ ζε αέξην θαη δελ θαηαλαιώλεηαη γηα ηελ άλνδν ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ

ραξηόθνπηνπ.

Π 3ν: Σν λεξό βξάδεη ζε κηθξόηεξε ζεξκνθξαζία αλ ειαηησζεί ε αηκνζθαηξηθή

πίεζε.

Πείξακα


Κακηλέην

Μπξίθη

Νεξό

Πιαζηηθή ζύξηγγα 60 ml


Βξαζκόο | 10

Σάμε Δ΄




Εέζηαλε λεξό ζην κπξίθη ζε ζεξκνθξαζία 60ν C πεξίπνπ. Καηέβαζε ην έκβνιν

ηεο ζύξηγγαο κέρξη θάησ, βύζηζε ηε κύηε ηεο κέζα ζην λεξό θαη ηξάβεμε ην

έκβνιν πξνο ηα πίζσ έηζη ώζηε ε ζύξηγγα λα πάξεη 10-20 ml πεξίπνπ.

Με ην έλα ζνπ δάρηπιν θιείζε ην ζηόκην ηεο ζύξηγγαο θαη κε ην ίδην ρέξη θξάηα

ηελ. Με ην άιιν ζνπ ρέξη ηξάβα ην έκβνιν πξνο ηα πίζσ, αξγά αιιά κε δύλακε,

κέρξη ην ηέξκα. Ση παξαηεξείο;


Βξαζκόο | 11

Σάμε Δ΄




Μέζα από ην λεξό βγαίλνπλ θπζαιίδεο θαη ηα ηνηρώκαηα ηεο ζύξηγγαο

ζνιώλνπλ.

Δμήγεζε

Σξαβώληαο ην έκβνιν πξνο ηα πίζσ, ε πίεζε κέζα ζηε ζύξηγγα ειαηηώλεηαη θαη

ην λεξό αξρίδεη θαη βξάδεη ζε κηθξόηεξε ζεξκνθξαζία από ηνπο 100ν C.

Γηα λα βεβαησζείο όηη νη θπζαιίδεο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ δελ είλαη από ηνλ αέξα

πνπ πήξε ε ζύξηγγα, άθεζε ην έκβνιν, ζα πξέπεη λα επηζηξέςεη πεξίπνπ ζηελ

αξρηθή ηνπ ζέζε.

πκπέξαζκα

Ζ ζεξκνθξαζία βξαζκνύ εμαξηάηαη από ηελ αηκνζθαηξηθή πίεζε.

Όζν κηθξόηεξε είλαη ε αηκνζθαηξηθή πίεζε ζηελ ειεύζεξε επηθάλεηα ηνπ

πγξνύ, ηόζν κηθξόηεξε είλαη θαη ζεξκνθξαζία βξαζκνύ ηνπ πγξνύ θαη

αληίζηξνθα.

ΔΞΑΥΝΩΖ

Ζ κεηαηξνπή ελόο ζηεξενύ ζε αέξην νλνκάδεηαη εμάρλσζε

π.ρ. ε λαθζαιίλε από ζηεξεή κνξθή πνπ αξρηθά βξίζθεηαη κεηαηξέπεηαη ζηγά –

ζηγά ζε αέξην.

Πείξακα


Πνηήξη γπάιηλν

Παγάθηα


Βξαζκόο | 12

Σάμε Δ΄




Γέκηζε ην πνηήξη κε παγάθηα θαη ηνπνζέηεζέ ην ζηελ θαηάςπμε ηνπ ςπγείνπ.

Μεηά από 2 – 3 ιεπηά, έθζεζε ην πνηήξη κε ηα παγάθηα ζηνλ ήιην. Ση

παξαηεξείο;


Από ηα παγάθηα αξρίδνπλ λα βγαίλνπλ αηκνί, ηα παγάθηα αρλίδνπλ.

Απηό ζα δεηο αλ αλνίμεηο ηελ θαηάςπμε ηνπ ςπγείνπ.

πκπέξαζκα

Σα παγάθηα από ζηεξεή θπζηθή θαηάζηαζε κεηαηξέπνληαη ζε αέξηα. Ζ

κεηαηξνπή ελόο ζηεξενύ ζε αέξην νλνκάδεηαη εμάρλσζε.


48

q ŒÓÓÔÈÂ˜ Î·È Ê˘ÛÈÎ¿ ÌÂÁ¤ıË

£ÂÚÌfiÙËÙ· (Q) - £ÂÚÌÔÎÚ·Û›· (ı) - ÃÚfiÓÔ˜ (t) - µÚ·ÛÌfi˜ - £ÂÚÌfiÙËÙ· ‚Ú·ÛÌÔ‡ - £ÂÚÌÔÎÚ·Û›·

‚Ú·ÛÌÔ‡

q ™Ùfi¯ÔÈ

1. ¡· ÂÈ‚Â‚·ÈÒÓÂÈ˜ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎ¿ fiÙÈ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ‚Ú·ÛÌÔ‡ ÂÓfi˜ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·

ÙÔ˘ ‰È·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙ·ıÂÚ‹, ·Ó Î·È ÌÂÙ·Ê¤ÚÂÙ·È Û’ ·˘Ùfi ıÂÚÌfiÙËÙ·.

2. ¡· ÌÂÙÚ¿˜ ÙË ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ‚Ú·ÛÌÔ‡ ÂÓfi˜ ˘ÁÚÔ‡ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Î·È Ó· ÂÈ‚Â‚·ÈÒÓÂÈ˜ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎ¿ fiÙÈ

Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ‚Ú·ÛÌÔ‡ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ Â›‰Ô˜ Î·È ÙË Û‡ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜.

q £ÂˆÚËÙÈÎ¤˜ ÂÈÛËÌ¿ÓÛÂÈ˜

√ ‚Ú·ÛÌfi˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ÛÂ ·ÓÔÈÎÙfi ‰Ô¯Â›Ô. ∫·Ù¿ ÙÔ ‚Ú·ÛÌfi ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÙÔ˘

˘ÁÚÔ‡ ÛÂ ·¤ÚÈÔ ·fi fiÏË ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ˘ÁÚÔ‡.

°È· Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËıÂ› Ë ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ·˘Ù‹, ÙÔ ÛÒÌ· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÚÚÔÊ‹ÛÂÈ ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓÔ ·Ó¿

ÌÔÓ¿‰· Ì¿˙·˜ ÔÛfi ıÂÚÌfiÙËÙ·˜, Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ıÂÚÌfiÙËÙ· ‚Ú·ÛÌÔ‡.

√ÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ÔÛfi ÙË˜ ıÂÚÌfiÙËÙ·˜ ‚Ú·ÛÌÔ‡ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎ¿ ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ ÙÔ˘

˘ÁÚÔ‡ ÛÂ ·¤ÚÈÔ Î·È Î·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ‰ÂÓ ÚÔÎ·ÏÂ› Î·ÌÈ¿ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÛÙË ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜.

∂ÔÌ¤Óˆ˜ ÛÂ fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ‚Ú·ÛÌÔ‡ Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ‰È·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙ·ıÂÚ‹. ∏ ÛÙ·ıÂÚ‹ ıÂÚ-

ÌÔÎÚ·Û›·, ÛÙËÓ ÔÔ›· ‚Ú¿˙ÂÈ ¤Ó· ÛÒÌ·, Â›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ‹ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Î·È ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ıÂÚÌÔ-

ÎÚ·Û›· ‚Ú·ÛÌÔ‡.

™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚÁ·ÛÙËÚÈ·Î‹ ¿ÛÎËÛË:

ü ªÂÏÂÙ¿ÌÂ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎ¿ Ò˜ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ÌÈ·˜ ÔÛfiÙËÙ·˜ ÓÂÚÔ‡ ÛÂ Û˘Ó¿ÚÙËÛË ÌÂ

ÙË ıÂÚÌfiÙËÙ· Ô˘ ÙÔ˘ ÚÔÛÊ¤ÚÔ˘ÌÂ.

ü ∂È‚Â‚·ÈÒÓÔ˘ÌÂ ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎ¿ fiÙÈ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ‚Ú·ÛÌÔ‡ Ë ıÂÚÌÔÎÚ·Û›· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ‰È·ÙË-

ÚÂ›Ù·È ÛÙ·ıÂÚ‹ Î·È ÙË ÌÂÙÚ¿ÌÂ. ∂È‚Â‚·ÈÒÓÔ˘ÌÂ fiÙÈ Î·Ù¿ ÙÔ ‚Ú·ÛÌfi Ë Ì¿˙· ÙÔ˘ ˘ÁÚÔ‡ ÂÏ·ÙÙÒ-

ÓÂÙ·È, ÏfiÁˆ ÙË˜ ÌÂÙ·ÙÚÔ‹˜ ÙÔ˘ ÛÂ ·ÙÌfi (·¤ÚÈÔ).

ü ∂·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘ÌÂ Ù· ·Ú·¿Óˆ ÌÂ ‰È¿Ï˘Ì· ·Ï·ÙfiÓÂÚÔ˘ Î·È ÂÈÛËÌ·›ÓÔ˘ÌÂ ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ÙË˜ ıÂÚ-

ÌÔÎÚ·Û›·˜ ‚Ú·ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ·Ï·ÙfiÓÂÚÔ˘ ·fi ·˘Ù‹ ÙÔ˘ Î·ı·ÚÔ‡ ÓÂÚÔ‡.

ü ÀÔÏÔÁ›˙Ô˘ÌÂ ÙË ıÂÚÌfiÙËÙ· ‚Ú·ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

ª∂∆∞∆ƒ√¶∏ º∞™∏™-µƒ∞™ª√™ª∂∆∞∆ƒ√¶∏ º∞™∏™-µƒ∞™ª√™

∂ÚÁ·ÛÙËÚÈ·Î‹ ÕÛÎËÛË 12∂ÚÁ·ÛÙËÚÈ·Î‹ ÕÛÎËÛË 12

kef1 25/10/2006 05:33 ÌÌ ™ÂÏ›‰·48


49

q ∞·ÈÙÔ‡ÌÂÓ· fiÚÁ·Ó· Î·È ˘ÏÈÎ¿

ü £ÂÚÌfiÌÂÙÚÔ -10...110 ÆC (1)

ü ¢Ô¯Â›Ô ˙¤ÛË˜ 300 mL (2)

ü µ¿ÛË ÛÙ‹ÚÈÍË˜, ÔÚıÔÛÙ¿ÙË˜, Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ, ÌÂÙ·ÏÏÈÎÔ›

Ú¿‚‰ÔÈ 80 Î·È 30 cm (3)

ü ∂ÛÙ›· ı¤ÚÌ·ÓÛË˜ (4)

ü ÃÚÔÓfiÌÂÙÚÔ (5)

ü ∑˘Áfi˜ (6)

ü ¡ÂÚfi ‚Ú‡ÛË˜, ·Ï¿ÙÈ, ıÂÚÌÔÌÔÓˆÙÈÎfi ·Ó› ‹ Á¿ÓÙÈ

(7)

¶∂πƒ∞ª∞ 1: µÚ·ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡. ª¤ÙÚËÛË ÙË˜ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜ ‚Ú·ÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡

1. ™˘Ó·ÚÌÔÏfiÁËÛÂ ÙË ‰È¿Ù·ÍË Ô˘ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÈ Ë ÂÈÎfi-

Ó· 2.

2. ∑‡ÁÈÛÂ ÙÔ ‰Ô¯Â›Ô ˙¤ÛË˜ Î·È Î·Ù¿ÁÚ·„Â ÙË Ì¿˙·

ÙÔ˘ (‚Ï. Ê‡ÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜). ƒ›ÍÂ Ì¤Û· ÛÙÔ ‰Ô¯Â›Ô

200 g ÓÂÚfi ‚Ú‡ÛË˜.

3. ÕÓ·„Â ÙËÓ ÂÛÙ›· Î·È Ú‡ıÌÈÛ¤ ÙËÓ,

ÒÛÙÂ Ë ·ÚÔ¯‹ ıÂÚÌfiÙËÙ·˜ Ó· Â›Ó·È

‹È·. ŸÙ·Ó ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ˜ ¿ÓÔ‰Ô ÙË˜

ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜ Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙÔ ıÂÚÌfi-

ÌÂÙÚÔ, ‚¿ÏÂ ÛÂ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ ¯ÚÔÓfi-

ÌÂÙÚÔ. §¿‚Â ÌÂÙÚ‹ÛÂÈ˜ ÙË˜ ıÂÚÌÔ-

ÎÚ·Û›·˜ ·Ó¿ 1 min Î·È Î·Ù¿ÁÚ·„¤ ÙÈ˜

ÛÙÔÓ ›Ó·Î· ∞ ÙÔ˘ Ê‡ÏÏÔ˘ ÂÚÁ·Û›·˜.

™ËÌÂ›ˆÛË: ¶ÚfiÛÂÍÂ, ÒÛÙÂ Ë ·ÚÂ¯fiÌÂÓË ıÂÚÌfi-

ÙËÙ· ·Ó¿ ÏÂÙfi ·fi ÙËÓ ÂÛÙ›· Ó· Â›Ó·È

ÛÙ·ıÂÚ‹, ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ Î¿ıÂ ÏÂÙfi Ó·

ÌÂÙ·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ ÓÂÚfi ÙÔ ›‰ÈÔ, ÛÙ·ıÂ-

Úfi, ÔÛfi ıÂÚÌfiÙËÙ·˜.

4. ∞fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ Ô ‚Ú·ÛÌfi˜ Ï¿‚Â ·Îfi-

Ì· 5 ÌÂÙÚ‹ÛÂÈ˜. ªfiÏÈ˜ Ï¿‚ÂÈ˜ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›·

Ì¤ÙÚËÛË, Û‚‹ÛÂ ·Ì¤Ûˆ˜ ÙËÓ ÂÛÙ›· Î·È ÛÙ·Ì¿ÙËÛÂ ÙÔ ¯ÚÔÓfiÌÂÙÚÔ.

∂ÈÛ‹Ì·ÓÛË: √ ÔÏÈÎfi˜ ¯ÚfiÓÔ˜ Ì¤ÙÚËÛË˜ ÛÙÔ Â›Ú·Ì· 1 Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ˘ÂÚ‰ÈÏ¿ÛÈÔ˜ ÙÔ˘ ¯Úfi-

ÓÔ˘ Ô˘ ·Ê‹ÓÔ˘ÌÂ Ó· ‚Ú¿ÛÂÈ ÙÔ ÓÂÚfi. ¢ËÏ·‰‹, ·Ó ·Ê‹ÛÔ˘ÌÂ ÙÔ ÓÂÚfi Ó· ‚Ú¿˙ÂÈ Â›

ª∂∆∞∆ƒ√¶∏ º∞™∏™–µƒ∞™ª√™ ∂ƒ°∞™∆∏ƒπ∞∫∏ ∞™∫∏™∏ 12

¶∂πƒ∞ª∞∆π∫∏ ¢π∞¢π∫∞™π∞

∂ÈÎfiÓ· 2

∂ÈÎfiÓ· 1

kef1 25/10/2006 05:33 ÌÌ ™ÂÏ›‰·49


5 min, Ô ¯ÚfiÓÔ˜ ·fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ·Ó¿„·ÌÂ ÙÔ Ï‡¯ÓÔ Î·È ·Ú¯›Û·ÌÂ ÙÈ˜ ÌÂÙÚ‹ÛÂÈ˜

Ì¤¯ÚÈ ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ‹Ú·ÌÂ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ì¤ÙÚËÛË Î·È Û‚‹Û·ÌÂ ÙÔ Ï‡¯ÓÔ, Ú¤ÂÈ

Ó· Â›Ó·È ¿Óˆ ·fi 10 min.

5. ∑‡ÁÈÛÂ ¿ÏÈ ÙÔ ‰Ô¯Â›Ô ÌÂ ÙÔ ÓÂÚfi Î·È ˘ÔÏfiÁÈÛÂ ÙË Ì¿˙· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·ÔÌÂ›ÓÂÈ, Î·ıÒ˜

Î·È ·˘ÙÔ‡ Ô˘ ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ ·ÙÌfi˜. ∫·Ù¿ÁÚ·„Â ÙÈ˜ ÌÂÙÚ‹ÛÂÈ˜ ÛÔ˘ ÛÙÔ Ê‡ÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜.

¶∂πƒ∞ª∞ 2: ∂Í¿ÚÙËÛË ÙË˜ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·˜ ‚Ú·ÛÌÔ‡ ·fi ÙË Û‡ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜

1. ∂·Ó¿Ï·‚Â ÙÈ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ˜ 1 ¤ˆ˜ 4 ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·Ï·ÙfiÓÂÚÔ. (™Â

200 g ÓÂÚÔ‡ Ú›ÍÂ 50 g ·Ï¿ÙÈ Î·È ·Ó·Î¿ÙÂ„Â ÙÔ ‰È¿Ï˘Ì·). §¿‚Â ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Â˜ ÌÂÙÚ‹ÛÂÈ˜ Î·È Û˘ÌÏ‹-

ÚˆÛÂ ÙÔÓ ›Ó·Î· µ ÙÔ˘ Ê‡ÏÏÔ˘ ÂÚÁ·Û›·˜.

2. ™˘ÌÏ‹ÚˆÛÂ ÙÔ Ê‡ÏÏÔ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ ÙÂÙÚ·‰›Ô˘ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ.

ºÀ™π∫∏ µ’ °Àª¡∞™π√À

50

kef1 25/10/2006 05:33 ÌÌ ™ÂÏ›‰·50


Φυσική Ε΄ 5.5. ΄΄Βρασμός΄΄

Education

Transcript of Φυσική Ε΄ 5.5. ΄΄Βρασμός΄΄