1

Υπεύθυνη καθηγήτρια:

Ε. Ατσαλάκη

11o Φύλλο Εργασίας

ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΟΡΙΑΚΗ ΜΑΖΑ (Κεφ.4

ο)

Ονομ/νυμο μαθητή:……………………................

Γενικό Λύκειο Βάμου

Χημεία Α΄ Λυκείου

Ερωτήσεις Θεωρίας 1.Να δώσετε τον ορισμό της ατομικής μονάδας μάζας (amu).

2. Πως ορίζεται η σχετική ατομική μάζα (ή ατομικό βάρος ) ενός στοιχείου;

3. Πως μπορούμε από την σχετική ατομική μάζα να υπολογίσουμε την απόλυτη

ατομική μάζα;

4. Γιατί τα περισσότερα στοιχεία δεν έχουν ακέραια σχετική ατομική μάζα;

5. Τι σημαίνει όταν λέμε ότι η σχετική ατομική μάζα του θείου είναι 32;

6. Πως ορίζεται η σχετική μοριακή μάζα (ή μοριακό βάρος ) μιας χημικής ουσίας;

7. Πότε η σχετική ατομική μάζα (Αr) και η σχετική μοριακή μάζα (Μr)ενός στοιχείου

συμπίπτουν; Δώστε ένα παράδειγμα.

Ασκήσεις 1. Να συμπληρώσετε τα κενά:

Ατομική μάζα ορίζεται το …………(1)της μάζας του ατόμου του ………(2).

Σχετική ατομική ………….(3) είναι ο …………(4) που μας δείχνει πόσες

φορές …………(5)είναι η μάζα του ατόμου του στοιχείου από το ……....(6)

της μάζας του ατόμου του …………(7).

2. Να βρείτε τη σωστή απάντηση:

1.Η σχετική ατομική μάζα του S είναι 32, άρα το άτομο του θείου έχει μάζα:

α) 32 μg β) 32 amu γ)32.10-6

g δ)32g

2. To ατομικό και το μοριακό βάρος συμπίπτουν στο:

α) όζον β) χλώριο γ) νέο δ) φώσφορο

3. Το S έχει Αr = 32 και Μr =256, άρα το θείο έχει ατομικότητα:

α) 2 β)4 γ) 6 δ) 8

4. Ποια από τις παρακάτω ουσίες έχει υψηλότερη Μr;

α)H2O β)H2 γ) CH2O2 δ)CH2O

5. To ατομικό βάρος του μαγνησίου (Μg) είναι 24.Ένα άτομο μαγνησίου είναι

βαρύτερο από το άτομο του άνθρακα-12:

α) 24 φορές β) 12 φορές γ) 2 φορές δ) 288 φορές

3. Το αρσενικό έχει σχετική μοριακή μάζα Μr = 300. Aν η σχετική ατομική μάζα

του αρσενικού είναι 75, ποια είναι η ατομικότητά του;

2

4. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λάθος(Λ);

1. Η σχετική ατομική μάζα είναι το 1/2 της μάζας του ατόμου του 12C. □ 2. To 1 amu είναι περίπου ίσο με τη μάζα ενός πρωτονίου. □

3. Η σχετική ατομική μάζα μετριέται σε mg. □

4. Όσο μεγαλύτερο είναι το Αr ενός στοιχείου, τόσο μεγαλύτερη είναι

η μάζα του ατόμου του. □

5. Στα ευγενή αέρια, Αr και Mr συμπίπτουν. □

6.Η Ar του άνθρακα είναι 12, άρα κάθε άτομο του άνθρακα έχει μάζα

ίση με 12 amu. □

7. Δεν υπάρχει στοιχείο με Αr =0,7. □

8. Υπάρχουν χημικά στοιχεία με Αr δεκαδικό αριθμό. □

9. Δεν μπορεί ένα στοιχείο να έχει σχετική ατομική μάζα μικρότερη

από το μαζικό του αριθμό. □

10. Αν ΑrCa =40 και ΑrF =19, τότε το CaF2 έχει Μr=40+19=59. □

5. Με τη βοήθεια των δεδομένων του πίνακα, να τον συμπληρώσετε:

Μοριακός τύπος Μr Μοριακός τύπος Mr

CO2 44 H2CO3 ……..

CH4 16 H2O ……..

C2H4 …….. HCOOH ……..

CO ……..

6. Nα υπολογίσετε τη σχετική μοριακή μάζα των παρακάτω ενώσεων:

α) P4 β)CuSO4 γ) Ba(NO3)2 δ)MgCl2 ε)MgSO4.7H2O

ζ) HClO4 η)CaCO3 θ)(NH4)3PO4 ι) KClO3 κ)Ca(CN)2

Δίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες:

P:31 Cu:63,5 S:32 O:16 Ba:137 N:14 Mg:24 Cl:35,5 Ca:40 C:12 K:39

7. Να διατάξετε τις παρακάτω ουσίες σε σειρά αυξανόμενης σχετικής μοριακής

μάζας, χωρίς τη χρήση σχετικών ατομικών μαζών:

Η2, Η2Ο, (ΝΗ4)2CO3, CH3OH, H2NCONH2

8. Αν οι χημικές ενώσεις Η2S, Η2SΟ4 και SO3 έχουν σχετικές μοριακές μάζες 34,

98 και 80 αντίστοιχα, να βρεθούν οι σχετικές ατομικές μάζες των στοιχείων Η,

S και Ο.

9. Υποθετικό στοιχείο R αποτελείται από δύο ισότοπα 40R και 45R. Αν η σχετική

ατομική μάζα του R είναι 44, να βρείτε το %ποσοστό κάθε ισοτόπου.

10. Να βρεθούν οι μοριακοί τύποι των παρακάτω ενώσεων:

α) Το οινόπνευμα CvH2v+2O, έχει Μr=46.

β) Το SOv έχει Μr=64.

Δίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: C=12, H=1, O=16, S=32

3

Υπεύθυνη καθηγήτρια:

Ε. Ατσαλάκη

12ο Φύλλο Εργασίας

Αριθμός Avogadro- Γραμμομόριο (mol)

(Κεφ.4ο)

Ονομ/νυμο μαθητή:……………………................

Γενικό Λύκειο Βάμου

Χημεία Α΄ Λυκείου

Ερωτήσεις θεωρίας 1. Τι είναι το γραμμομόριο (mol);

2. Τι ονομάζεται αριθμός Avogadro και με τι ισούται;

3. Τι αναφέρει η υπόθεση Avogadro για τα αέρια, καθώς και το αντίστροφό της;

4.Τι ονομάζεται γραμμομοριακός όγκος ενός αερίου;

5.Ποιες είναι οι πρότυπες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης και ποια είναι η

τιμή του γραμμομοριακού όγκου στις συνθήκες αυτές;

6.Με ποιες σχέσεις συνδέονται τα mol με τη μάζα, τον όγκο και τα μόρια;

Ασκήσεις 1.Να συμπληρώσετε τα κενά:

Ο αριθμός Avogadro συμβολίζεται ……………(1) και είναι ο αριθμός ατόμων

που περιέχονται σε …………(2) του άνθρακα (12C) . Η τιμή του είναι

…………(3).

Γραμμομοριακός όγκος είναι ο όγκος που καταλαμβάνει ………….(4)

οποιασδήποτε …………..(5) ουσίας, σε ορισμένες συνθήκες ……………(6) και

…………..(7). Σε πρότυπες συνθήκες S.T.P, δηλαδή σε θερμοκρασία……… (8)

και πίεση…………..(9), ο γραμμομοριακός όγκος είναι ………….(10).

2.Nα σημειώσετε τη σωστή απάντηση:

1.Τα 5ΝΑ μόρια H2SO4 είναι:

α) ΝΑ mol β) 5 mol α) 10 mol α) 1mol

2. Η τιμή του αριθμού Avogadro:

α) εξαρτάται μόνο από την πίεση

β) εξαρτάται μόνο από την θερμοκρασία

γ) εξαρτάται από τη φύση της ουσίας

δ) είναι ανεξάρτητη των παραπάνω παραγόντων.

3. Τα 2 mol ΝΗ3 περιέχουν:

α) 2 μόρια ΝΗ3 β) 2g NH3 γ)34g NH3 δ) 2ΝΑ άτομα ΝΗ3

4. Τα 5 mol Η2S έχουν όγκο σε S.T.P.:

α) 15L β)5L γ) 112L δ) Δεν επαρκούν τα στοιχεία για να απαντήσουμε

5. Τρία άτομα περιέχονται σε:

α) 34g H2S β)3 mol H2S γ)1 mol H2S δ)1 μόριο H2S

6. Ποιο από τα παρακάτω αέρια έχει το μεγαλύτερο όγκο σε S.T.P.;

α) 2mol O2 β)3mol H2S γ)2,5 mol ΝΗ3 δ)2,5 mol Νe

7. Ποια από τις παρακάτω ποσότητες περιέχει μεγαλύτερο αριθμό μορίων;

4

α) 98g H2SO4 β) 68g H2S γ)192g SO2 δ)8g H2

8. Σε πρότυπες συνθήκες, τα 2g Η2 καταλαμβάνουν όγκο:

α) 22,4L β)44,8L γ)11,2L δ)67,2L

9. Σε 2mol του H2SO4 περιέχονται:

α) 2 άτομα Η β) 2ΝΑ άτομα Η γ) 4ΝΑ άτομα Η δ) 4 άτομα Η

10. Η μάζα ενός μορίου SO3 είναι ίση με:

α) 12,06.1023

g β)80g γ)0,008g δ) 1,33.10-22

g

3. Να αντιστοιχίσετε τις ποσότητες της στήλης Α με τις αντίστοιχες της στήλης Β.

Στήλη Α Στήλη Β

(S.T.P.) 33,6L H2S 0,5 mol

58g KF 1,5 mol

2NA μόρια KNO3 3 mol

17g H2S 1 mol

6g H2 2 mol

4.Nα αντιστοιχίσετε τις ποσότητες της στήλης Α με τους όγκους της στήλης Β.

Στήλη Α Στήλη Β

0,5 mol NH3 22,4L

51 g H2S 33,6L

1,2NA μόρια ΗCl 11.2L

20g Ne 26,88L

5.Nα συμπληρώσετε τα κενά του παρακάτω πίνακα για τις αέριες ουσίες:

Ουσία m σε g Όγκος (L σε S.T.P) Αριθμός mol Aριθμός μορίων

CO 2NA

Cl2 11,2

H2S 34

6. Πόσα mol είναι τα:

α) 510g ΝΗ3 β) 39,2g Η3PΟ4 γ) 20g Fe2(SO4)3 δ) 4 Κg Ο2

7. Να υπολογίσετε τη μάζα που έχουν:

α)τα 3mol Η3PO4 β) το 1,4 mol CaCO3 γ) τα 3mol C2H6O

8. Nα υπολογίσετε τoν όγκο σε S.T.P. των παρακάτω αερίων:

α) 2,5 mol Ο2 β)18,06.1023

μόρια Η2 γ)7g CO

9. Πόσa g ζυγίζουν:

α) Τα 2,24L ΝΗ3 (σε S.T.P.) β) Τα 448 mL O2.

10. Πόσα μόρια CO2 περιέχονται σε 0,15 mol αυτού;

Πόσα mol νερού περιέχουν 3,6.1024

μόρια νερού;

5

11. Πόσο όγκο καταλαμβάνουν σε S.T.P.συνθήκες:

α) Τα 2,4.1024

μόρια υδρόθειου(H2S)

β) τα 1,2.1023

μόρια χλωρίου (Cl2)

12. Πόσο ζυγίζουν:

α) 5,6 L αμμωνίας(NH3) μετρημένα σε S.T.P.

β) 112 L Ο2 μετρημένα σε S.T.P.

γ) 2.1024

μόρια CO.

δ) 1 μόριο F2.

13. Πόσα μόρια περιέχονται:

α) σε 68g ΝΗ3 β) σε 810g ΗΒr γ) σε 180g Η2Ο

14.Να γίνει αντιστοίχηση μεταξύ των στοιχείων που αναφέρονται στις στήλες που

ακολουθούν:

Μάζα αερίου Αριθμός mol Όγκος(L) σε S.T.P. Αριθμός μορίων

0,4g H2 0,5 4,48 0,5NA

17,6g CO2 0,4 11,2 0,4NA

10g Ne 0,2 8,96 0,2NA

15.Nα συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:

n(mol) m(g) V(L) σε S.T.P. Αριθμός μορίων

SO3 320

CaCO3 5

CO 224

N2O5 3 NA

16. Μείγμα αποτελείται από 3mol υδρόθειο (Η2S) και 2 mol διοξείδιο του

άνθρακα(CO2). α) Πόσα g ζυγίζει το μείγμα;

β) Πόσο όγκο καταλαμβάνει το μείγμα σε S.T.P. ;

17. Αέριο μείγμα αποτελείται από 2 mol διοξειδίου του άνθρακα και 4 mol

τριοξειδίου του θείου. α) Πόσα g ζυγίζει το μείγμα;

β) Πόσο όγκο καταλαμβάνει στις πρότυπες συνθήκες;

6

Υπεύθυνη καθηγήτρια:

Ε. Ατσαλάκη

13ο Φύλλο Εργασίας

(Κεφ.4ο)

Διαλύματα - Διαλυτότητα Ονομ/νυμο μαθητή:……………………................

Γενικό Λύκειο Βάμου

Χημεία Α΄ Λυκείου

Ερωτήσεις Θεωρίας 1. Τι ονομάζεται διάλυμα; Από τι αποτελείται ένα διάλυμα;

2. Σε ποιες κατηγορίες χωρίζονται τα διαλύματα ανάλογα με τη φυσική τους

κατάσταση;

3. Πότε ένα διάλυμα λέγεται υδατικό;

4. Τι είναι το μοριακό και τι το ιοντικό (ηλεκτρολυτικό) διάλυμα;

5. Τι εκφράζει η περιεκτικότητα ενός διαλύματος;

6. Ποιες εκφράσεις περιεκτικότητας υπάρχουν;

7. Τι εκφράζουν οι αλκοολικοί βαθμοί;

8. Ποιες εκφράσεις περιεκτικότητας χρησιμοποιούνται σε πολύ αραιά διαλύματα;

9. Πως ορίζεται η διαλυτότητα μιας ουσίας σ’ έναν διαλύτη;

10. Από ποιους παράγοντες εξαρτάται η διαλυτότητα μιας ουσίας;

11. Τι σημαίνει ότι ένα διάλυμα είναι κορεσμένο;

12. Τι σημαίνει ότι ένα διάλυμα είναι ακόρεστο;

Ασκήσεις 1. Ποια από τα παρακάτω μείγματα δεν είναι διαλύματα;

αλατόνερο λάδι - νερό

βενζίνη - νερό κρασί

ζάχαρη - νερό

2. Αναμειγνύουμε 20 g νερό με 80g οινόπνευμα και προκύπτει διάλυμα.

Ποιος είναι ο διαλύτης και ποια η διαλυμένη ουσία;

3. Να σημειώσετε με Σ τις σωστές και με Λ τις λανθασμένες προτάσεις:

1. Σ’ένα διάλυμα μπορεί να περιέχονται παραπάνω από μία διαλυμένες ουσίες. 2.Ένα διάλυμα μπορεί να βρίσκεται σε στερεή κατάσταση.

3. Το χλωριούχο νάτριο (NaCl) είναι μια ευδιάλυτη ουσία.

4. Ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι ένα διάλυμα.

5.Τα διαλύματα αποτελούνται από ένα είδος μορίων.

6. Η φυσική κατάσταση ενός διαλύματος, είναι ίδια με τη φυσική κατάσταση

του διαλύτη.

7

4. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις:

α. Διάλυμα γλυκόζης 6 % w/w σημαίνει…………………………………

β. Ζαχαρόνερο 8% w/v σημαίνει………………………………………..

γ. Βότκα 21ο σημαίνει …………………………………………………..

δ. Ο αέρας περιέχει 80% v/v άζωτο σημαίνει……………………………

5. Σε υδατικό διάλυμα ζάχαρης προσθέτουμε νερό. Να εξετάσετε πως

μεταβάλλονται τα παρακάτω μεγέθη:

α) Μάζα του διαλύματος γ) Μάζα της ζάχαρης ε)Περιεκτικότητα

β) Όγκος του διαλύματος. δ) Μάζα του διαλύτη στ)Πυκνότητα διαλύματος

6. Σε τρία δοχεία Α, Β και Γ περιέχονται:

Δοχείο Α: καθαρό νερό , χωρίς άλλες ουσίες, πυκνότητας 1g/mL.

Δοχείο Β: αλατόνερο, με πυκνότητα 1,03g/mL

Δοχείο Γ: αλατόνερο, με πυκνότητα 1,06g/mL

i) Σε ποιο από τα δοχεία περιέχεται μεγαλύτερη ποσότητα αλάτι;

ii) Πως μπορούμε να παρασκευάσουμε αλατόνερο με πυκνότητα 1,04g/mL;

iii) Πως μπορούμε να παρασκευάσουμε αλατόνερο με πυκνότητα 0,93g/mL;

7. Nα σημειώσετε με Σ τις σωστές και με Λ τις λάθος προτάσεις:

1. Το κράμα είναι μείγμα ενός μετάλλου με το νερό. 2.Το κορεσμένο διάλυμα μιας ουσίας, έχει τη μέγιστη περιεκτικότητα.

3. Η διαλυτότητα ενός αερίου σώματος εξαρτάται από την πίεση.

4.Με αύξηση της θερμοκρασίας, αυξάνεται η διαλυτότητα όλων των

σωμάτων.

5.Όταν σε κορεσμένο διάλυμα προσθέσουμε διαλύτη, το διάλυμα

γίνεται ακόρεστο.

6. Αν ψύξουμε κορεσμένο διάλυμα CO2, θα γίνει ακόρεστο.

7.Ένα ακόρεστο διάλυμα αλατιού, μπορεί να γίνει κορεσμένο με την

προσθήκη νερού.

8. Ένα κορεσμένο διάλυμα ζάχαρης μπορεί να γίνει ακόρεστο με την

αύξηση της πίεσης.

9. Αν θερμάνουμε ζαχαρόνερο, μέρος της διαλυμένης ζάχαρης

καταβυθίζεται στον πυθμένα του δοχείου.

10. Αν θερμάνουμε υδατικοό διάλυμα διοξειδίου του άνθρακα, μέρος

του αερίου CO2 απομακρύνεται από το διάλυμα.

8. Η διαλυτότητα του NaCl στους 30οC είναι 35g/100g νερού. Για να

παρασκευάσουμε κορεσμένο διάλυμα NaCl στους 30οC, μπορούμε να

αναμείξουμε:

α. 7 g NaCl με 30g νερό. γ. 7 g NaCl με 20g νερό.

β. 5 g NaCl με 20g νερό. δ. 100 g NaCl με 35g νερό.

8

9. Προσθέτουμε αρκετή ποσότητα ζάχαρης στο νερό ώστε να μην διαλυθεί όλη

αλλά να καταβυθιστεί ορισμένη στον πυθμένα του ποτηριού.

α. Τι είδους μείγμα περιέχει το ποτήρι;

β. Ρίχνουμε ένα μικρό μέρος από το υγρό περιεχόμενο του μείγματος σ’ ένα

άλλο ποτήρι. Τι είδους μείγμα περιέχει το τελευταίο ποτήρι;

10. Με ποιους από τους παρακάτω τρόπους είναι δυνατόν ένα ακόρεστο

διάλυμα να γίνει κορεσμένο;

α. Προσθήκη νερού γ. Προσθήκη KCl(s) ε. Αύξηση της πίεσης.

β. Θέρμανση δ. Εξάτμιση νερού

11. Ακόρεστο υδατικό διάλυμα NaCl έχει περιεκτικότητα 10%w/v.Σε ποιες από

τις παρακάτω μεταβολές θα ελαττωθεί η % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος

σε NaCl;

α. Προσθήκη νερού δ. Προσθήκη διαλύματος NaCl 3%w/v.

β. Προσθήκη NaCl(s). ε. Προσθήκη διαλύματος NaCl 15%w/v.

γ. Εξάτμιση νερού. στ. Προσθήκη διαλύματος NaNO3.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ

1. Πόσα g αλάτι και πόσα g νερό περιέχονται σε 500g αλατόνερο 5% w/w;

2. Διάλυμα ζάχαρης ζυγίζει 4 Κg και έχει περιεκτικότητα 12% w/w.Πόσα

γραμμάρια ζάχαρης και πόσα γραμμάρια νερό υπάρχουν στο διάλυμα αυτό;

3. Σε 195 g νερό, διαλύονται 5 g ζάχαρης. Ποια είναι η %w/w περιεκτικότητα

του διαλύματος που σχηματίστηκε;

4. Δοχείο περιέχει 2L αλατόνερο 20%w/v.Πόσα g αλάτι περιέχονται στο

δοχείο;

5. Σε 195 g νερό, προσθέτουμε 10 g μιας ουσίας και προκύπτει διάλυμα όγκου

200mL. Να υπολογίσετε:

α) τη μάζα του διαλύματος

β) την πυκνότητα του διαλύματος

γ) την % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος

δ) την % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος

6. Διάλυμα θειικού οξέος (Η2SO4) όγκου 1L περιέχει 98 g καθαρό θειικό οξύ

και έχει πυκνότητα ρ=1,04 g/mL. Nα υπολογίσετε:

α) την % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος.

β) την % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος.

7. Στην ετικέτα ενός μπουκαλιού με κρασί, αναγράφεται η ένδειξη 12%vol.

α. Πόσα mL οινόπνευμα περιέχονται σε μια φιάλη κρασιού με όγκο 750mL;

β. Πόσο ζυγίζει το καθαρό οινόπνευμα που περιέχει το κρασί;

Η πυκνότητα του καθαρού οινοπνεύματος είναι 0,8 g/mL

9

8. Σε 200 mL διαλύματος ζάχαρης 10 w/v , προσθέτουμε 300mL νερό. Να

υπολογίσετε την % w/v του τελικού διαλύματος.

9. Σε 600 mL διαλύματος ζάχαρης 20 %w/w και πυκνότητας ρ=1,18g/mL,

προστίθενται 400g νερό. Να υπολογίσετε την % w/w περιεκτικότητα του

διαλύματος που προκύπτει.

10. Σε 300g διαλύματος βρωμιούχου νατρίου περιεκτικότητας 15% w/w

διαλύονται ακόμα 25 g βρωμιούχου νατρίου. Ποια είναι η περιεκτικότητα του

νέου διαλύματος;

11. Πόσα g ζάχαρης πρέπει να προσθέσουμε σε 200 g διαλύματος ζάχαρης

5%w/w, ώστε να προκύψει διάλυμα 20%w/w;

12. Αναμειγνύονται 200g διαλύματος ζάχαρης 10% w/w με 300g διαλύματος

ζάχαρης 20% w/w. Ποια είναι η % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος που

προκύπτει;

13. Αναμιγνύονται 200mL διαλύματος ζάχαρης 15%w/w και πυκνότητας

ρ1=1,12 g/mL με ένα άλλο διάλυμα ζάχαρης όγκου 300mL, περιεκτικότητας

5%w/w και πυκνότητας ρ2=1,04 g/mL

Ζητούνται η %w/w και η % w/v περιεκτικότητες του διαλύματος που

σχηματίζεται.

14. Διάλυμα NaCl έχει περιεκτικότητα 17% w/w και πυκνότητα 1,1g/mL.

Ένα άλλο διάλυμα NaCl έχει περιεκτικότητα 7%w/w και πυκνότητα

1,05g/mL.Αναμειγνύονται 250g του πρώτου διαλύματος με 150 g του

δεύτερου διαλύματος. Ποια είναι η % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος που

προκύπτει;

15. Πόσα g νερού και πόσα g KNO3 απαιτούνται για την παρασκευή 540 g

κορεσμένου διαλύματος ΚΝΟ3 θερμοκρασίας 10ο C;

Η διαλυτότητα του ΚΝΟ3 στους 10ο C είναι 20g ΚΝΟ3/100gΗ2Ο.

10

Υπεύθυνη καθηγήτρια:

Ε. Ατσαλάκη

14ο Φύλλο Εργασίας

(Κεφ.4ο)

Συγκέντρωση Διαλύματος Ονομ/νυμο μαθητή:……………………................

Γενικό Λύκειο Βάμου

Χημεία Α΄ Λυκείου

Ερωτήσεις θεωρίας 1. Τι είναι η συγκέντρωση ή μοριακότητα κατ’ όγκο διαλύματος;

2. Με ποιο τρόπο μπορούμε να υπολογίσουμε τη συγκέντρωση ενός διαλύματος;

3. Ποια είναι η μονάδα της συγκέντρωσης;

4. Πως μεταβάλλεται η συγκέντρωση ενός διαλύματος, όταν στο διάλυμα αυτό

προσθέσουμε νερό (αραίωση διαλύματος);

5. Πως μεταβάλλεται η συγκέντρωση ενός διαλύματος, όταν από το διάλυμα

αυτό αφαιρέσουμε νερό (συμπύκνωση διαλύματος);

6. Πως μεταβάλλεται η συγκέντρωση ενός διαλύματος, όταν προσθέσουμε

διαλυμένη ουσία (συμπύκνωση διαλύματος);

7. Τι χαρακτηριστικά έχει ένα διάλυμα που προκύπτει από την ανάμειξη δύο ή

περισσοτέρων διαλυμάτων που περιέχουν την ίδια διαλυμένη ουσία;

8. Ποια σχέση συνδέει τις συγκεντρώσεις δύο διαλυμάτων της ίδιας ουσίας που

αναμειγνύονται, με τη συγκέντρωση του διαλύματος που προέκυψε από την

ανάμειξη;

Ασκήσεις 1. Να συμπληρώσετε τα κενά:

Μοριακότητα κατ’ όγκο είναι η έκφραση της περιεκτικότητας που δείχνει τον αριθμό

των …………..(1) της διαλυμένης ουσίας που περιέχονται σε …………(2) διαλύματος.

Υπολογίζεται από τη σχέση………….(3)

Αραίωση είναι η …………(4) διαλύτη σε ένα διάλυμα, που έχει σαν αποτέλεσμα την

……………(5) της συγκέντρωσης.

Συμπύκνωση είναι η …………(6) διαλύτη ή η ………..(7) διαλυμένης ουσίας σε ένα

…………(8) και έχει σαν συνέπεια την ………….(9) της ………….(10) του διαλύματος.

2. Να αντιστοιχίσετε τα διαλύματα (στήλη Α) με τα mol διαλυμένης ουσίας (στήλη Β).

Στήλη Α Στήλη Β

400 mL δ/τος 0,2Μ 1 mol

500 mL δ/τος 2Μ 0,8 mol

2 L δ/τος 0,6Μ 1,2 mol

0,8 L δ/τος 1Μ 0,08 mol

1,5 L δ/τος 0,8Μ

3. Tέσσερα διαλύματα Α, Β, Γ και Δ έχουν τον ίδιο όγκο Στήλη Ι Στήλη ΙΙ

και συγκεντρώσεις 0,2Μ, 0,4Μ, 0,5Μ και 0,8Μ Α 0,08 mol

αντιστοίχως. Να αντιστοιχίσετε τους αριθμούς της Β 0,10 mol

στήλης Ι με τα γράμματα της στήλης ΙΙ. Γ 0,04 mol

Δ 0,16 mol

11

4. To Mr της ΝΗ3 είναι 17. Να αντιστοιχίσετε τα διαλύματα της στήλης Α με τις

ποσότητες της αμμωνίας στη στήλη Β.

Στήλη Α Στήλη Β

2 L δ/τος NH3 0,5Μ 20,4g NH3

600 mL δ/τος NH3 2Μ 3,06g NH3

1,5 L δ/τος NH3 3Μ 1mol NH3

100 mL δ/τος NH3 1,8Μ 0,15mol NH3

300 mL δ/τος NH3 0,5Μ 4,5NA μόρια NH3

5. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις:

1. Διάλυμα ΗCl 2Μ περιέχει 2 mol ΗCl σε:

i) 100mL διαλύματος ii) 2L διαλύματος iii)1L διαλύματος iv) 1Kg διαλύματος

2. Υδατικό διάλυμα ΝΗ3 έχει συγκέντρωση 3Μ. Σε 200mL διαλύματος περιέχονται:

i) 0,6 mol NH3 ii) 3 mol NH3 iii) 2 mol NH3 iv) 6 mol NH3

3. Aν σε υδατικό διάλυμα ζάχαρης 0,5Μ προσθέσουμε νερό, το διάλυμα που

προκύπτει μπορεί να έχει συγκέντρωση:

i) 0,7M ii) 0,5M iii) 0,3M iv) 2M

4. Σε διάλυμα ΝαCl 2Μ προσθέτουμε ΝαCl.Το διάλυμα που προκύπτει μπορεί να

έχει συγκέντρωση:

i) 2 M ii) 1M iii) 1,7 M iv) 2,2M

5. Σε 400mL διαλύματος 0,6M προσθέτουμε 200mL νερό. Το διάλυμα που προκύπτει

έχει συγκέντρωση:

i) 0,6M ii) 0,8M iii) 0,4M iv) 0,2M

6. Δίνονται τα ακόλουθα διαλύματα: 1Lδιαλύματος ΗCl 6Μ, 2Lδιαλύματος ΗCl 3Μ

και 3Lδιαλύματος ΗCl 2Μ. Πόσα mol ΗCl έχουμε συνολικά;

i) 2,3 ii) 11 iii) 8,2 iv) 18

7.Από διάλυμα ΝαCl συγκέντρωσης 1,5Μ εξατμίζονται 400mL νερό και προκύπτει

διάλυμα συγκέντρωσης:

i) 2M ii) 1,5M iii) 1,2M

8. Αν διάλυμα ΗCl συγκέντρωσης c1 αραιωθεί με νερό και προκύψει διάλυμα με

πενταπλάσιο όγκο συγκέντρωσης c2, θα ισχύει:

i) c1=c2 ii) c1=5c2 iii) c2=5c1

9. Aναμειγνύεται διάλυμα ΗCl 2Μ με διάλυμα ΗCl 3Μ και προκύπτει διάλυμα

συγκέντρωσης:

i) 1,2M ii) 2,4M iii) 3,2Μ

10. Αν αναμειχθούν δύο διαλύματα ΝαΟΗ ίσων όγκων και συγκεντρώσεων c1 και c2

θα προκύψει διάλυμα συγκέντρωσης c και θα ισχύει:

i) c = c1+c2 ii) c = (c1+c2)/2 iii) c = 2(c1+c2)

12

6. Nα χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες(Λ).

1. Συγκέντρωση 2Μ σημαίνει ότι περιέχονται 2 mol διαλυμένης ουσίας σε κάθε λίτρο

διαλύματος.

2. Σε 100mL διαλύματος 0,5Μ, περιέχονται 0,5mol διαλυμένης ουσίας.

3. Όταν προσθέσουμε διαλύτη σε ένα διάλυμα, η συγκέντρωσή του ελαττώνεται.

4. Κατά την ανάμειξη δύο διαλυμάτων ΝΗ3 με συγκεντρώσεις c1 και c2, το διάλυμα

που προκύπτει έχει συγκέντρωση c=c1+c2.

5. Κατά τη συμπύκνωση ενός διαλύματος η συγκέντρωσή του αυξάνεται.

Προβλήματα για λύση 1. Διαλύονται 0,4mol υδροξείδιο του νατρίου(ΝαΟΗ) σε νερό και προκύπτει διάλυμα

όγκου 2500mL. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση (Molarity) του διαλύματος. (0,16Μ)

2. Διαλύονται 1,26g νιτρικού οξέος (ΗΝΟ3) σε νερό και προκύπτει διάλυμα όγκου

100mL.Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος. (0,2Μ)

3. Πόσα γραμμάρια καθαρού υδροξειδίου του καλίου (ΚΟΗ) περιέχονται σε 400mL

διαλύματος συγκέντρωσης 0,6Μ; (13,44g)

4. Διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου(ΝαΟΗ) έχει όγκο 800mL και περιεκτικότητα

1,5% w/v. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος. (0,375Μ)

5. Σε 600g νερό, διαλύονται 11,2L αερίου υδροχλωρίου (μετρημένα σε STP), οπότε

προκύπτει διάλυμα πυκνότητας 1,03g/mL. Να υπολογιστούν:

α) η % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος. (2,95% w/w)

β) η συγκέντρωση του διαλύματος (0,83M)

6. Σε 490g νερό, προστίθενται 30g υδροξειδίου του νατρίου και προκύπτει διάλυμα

όγκου 500mL.Να υπολογίσετε: α) την πυκνότητα του διαλύματος (1,04 g/mL)

β) τη Molarity του διαλύματος (1,5M)

7. Σε διάλυμα HCl συγκέντρωσης 2Μ και όγκου 100mLπροστίθενται 1900mL νερό.

Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του τελικού (αραιωμένου) διαλύματος. (0,1M)

8. Πόσα L νερού πρέπει να προστεθούν σε 5L διαλύματος(Δ1) υδροξειδίου του νατρίου

(ΝαΟΗ) συγκέντρωσης 2Μ για να προκύψει διάλυμα (Δ2) συγκέντρωσης 0,4Μ; (20L)

9. Διάλυμα νιτρικού οξέος (ΗΝΟ3) συγκέντρωσης 2Μ αραιώνεται με τετραπλάσιο

όγκο νερού. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του αραιωμένου διαλύματος. (0,4M)

10. Αναμιγνύεται διάλυμα ΗΝΟ3(Δ1) όγκου 3L και συγκέντρωσης 2Μ, με διάλυμα

ΗΝΟ3(Δ2), όγκου 7L και συγκέντρωσης 1Μ, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ3.

Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος Δ3. (1,3M)

11. Αναμιγνύονται 500 mL διαλύματος ΝαΟΗ(Δ1) περιεκτικότητας 12% w/v με

1500mL διαλύματος Δ2 συγκέντρωσης 0,2Μ, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ3. Να

υπολογίσετε τη συγκέντρωση του τελικού διαλύματος Δ3. (0,9M)

12. Πόσα λίτρα διαλύματος NaCl 2Μ πρέπει να αναμειχθούν με 10L διαλύματος ΝαCl

4Μ ώστε να προκύψει διάλυμα συγκέντρωσης 2,5Μ; (40L)

13

Ασκήσεις στην Καταστατική εξίσωση των αερίων.

1. Να υπολογίσετε την πίεση που ασκούν 3ΝΑ μόρια CO2 σε θερμοκρασία 77οC

και σε δοχείο όγκου 41 L.

2. Πόση πίεση ασκούν 120g SO3 σε δοχείο όγκου 82 L και σε θερμοκρασία

27οC;

3. Σε ποια θερμοκρασία τα 5,6g Ν2 έχουν όγκο 4,1L και ασκούν πίεση 1,2 atm;

4. Πόσα mol υπάρχουν σε δείγμα αερίου που έχει όγκο 0,5L σε θερμοκρασία

25οC και πίεση 170mmHg;

5. Πόση πίεση εξασκεί 1g CO2 στους 125οC σε δοχείο με χωρητικότητα 1L;

6. Να υπολογίσετε τον αριθμό των μορίων σε 1L οξυγόνου σε θερμοκρασία

56οC και πίεση 1,08 atm.

7. Ποιος είναι ο γραμμομοριακός όγκος ενός αερίου σε πίεση 2 atm και

θερμοκρασία 10οC;

8. Δοχείο όγκου 56L και θερμοκρασίας 77οC περιέχει ορισμένη ποσότητα

αερίου Χ του οποίου η σχετική μοριακή μάζα είναι 40. Αν το Χ ασκεί πίεση

2atm, να υπολογίσετε τη μάζα του στο δοχείο.

9. 34g του αερίου ΧΗ3 καταλαμβάνουν όγκο 22,4L σε θερμοκρασία 546Κ και

πίεση 4atm. Δίνεται Αr Η=1.

α) Πόσα mol είναι τα 34g του αερίου;

β) Πόση είναι η σχετική μοριακή μάζα του αερίου;

γ) Πόση είναι η σχετική ατομική μάζα του στοιχείου Χ;

10. Σε δοχείο όγκου 56L και θερμοκρασία 546K εισάγονται 11g CO2, 32g H2S

και 56g Ν2. Πόση πίεση ασκεί το μίγμα των τριών αερίων;

11. Αέριο Χ που βρίσκεται σε δοχείο όγκου V και θερμοκρασίας 27οC, ασκεί

πίεση 3 αtm. Το αέριο θερμαίνεται στους 127ο C, ενώ ο όγκος του δοχείου

διατηρείται σταθερός. Πόση πίεση ασκεί το αέριο Χ στους 127οC;

12. Να υπολογίσετε την πυκνότητα της αμμωνίας:

α) σε S.T.P. συνθήκες

β) σε πίεση 2 atm και θερμοκρασία 819 οC.

ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ

1. Αν 11,2 g σιδήρου αντιδρούν με περίσσεια διαλύματος υδροχλωρίου, να

υπολογιστεί ο όγκος (σε STP) του αερίου που παράγεται.

14

2. Πόσα g νατρίου πρέπει ν’ αντιδράσουν με νερό, ώστε να εκλυθούν 2,8L αερίου

σε STP.

3. Αντιδρούν 32 g ασβεστίου με περίσσεια διαλύματος υδροχλωρίου. Να

υπολογίσετε:

α. τον όγκο του αερίου σε STP που εκλύεται

β. τη μάζα του άλατος που παράγεται

4. Άζωτο αντιδράμε υδρογόνο, οπότε παράγονται9,84 Lαμμωνίας, μετρημένα σε

θερμοκρασία 127οC και πίεση 5 atm. Να υπολογίσετε τις μάζες του υδρογόνου και

του αζώτου που αντέδρασαν.

5. Αντιδρούν 240 g μαγνησίου καθαρότητας 60% w/w με διάλυμα υδροχλωρίου.

α) Ποιος όγκος Η2 εκλύεται σε STP;

β) Ποια είναι η μάζα του ΗCl που αντέδρασε με το μαγνήσιο;

6. 325 g ακάθαρτου ψευδαργύρου προστίθενται σε περίσσεια διαλύματος

υδροχλωρίου, οπότε παράγονται 8 g υδρογόνου. Να υπολογίσετε:

α) Την % w/w περιεκτικότητα του ακάθαρτου Zn σε καθαρό.

β) Τη μάζα του άλατος που παράγεται.

γ) Τον όγκο (σε STP) του αερίου ΗCl που αντέδρασε.

7. Πόσα g οξειδίου του νατρίου (Να2Ο) θα παραχθούν από την αντίδραση 207 g Να

με 64g Ο2;

Αναμειγνύονται 117 g καλίου με 67,2 L (μετρημένα σε STP) χλωρίου. Πόσα g ΚCl

θα σχηματιστούν από την αντίδραση των παραπάνω ουσιών;

8. Αναμειγνύονται 284 g Cl2 με 10 g H2 και σχηματίζουν ΗCl. Να υπολογίσετε τον

όγκο του HCl που παράγεται σε πίεση 0,98 atm και θερμοκρασία 127οC.