School Lab Κατανοώντας τις Προκλήσεις των

Θετικών Επιστημών

Σοφία Παπαδημητρίου

Υπ.Ψηφιακών Μέσων,

Εκπαιδευτική

Ραδιοτηλεόραση

sofipapadi@gmail.com

Αναστασία Ανδρίτσου

Δ/τρια Προγραμμάτων και

Συνεργασιών,

Βρετανικό Συμβούλιο anastasia.andritsou@britishcouncil.gr

Θοδωρής Αναγνωστόπουλος

Πρόεδρος ΜΚΟ

"Επιστήμη Επικοινωνία-

SciCo" theoanagnostopoulos@gmail.com

Μπέττυ Τσακαρέστου

Επίκουρη Καθηγήτρια

Πάντειο Πανεπιστήμιο

btsaka@gmail.com

Άννα Χριστοδούλου

Μέντωρ School Lab

Βρετανικό Συμβούλιο

annachrist28@yahoo.gr

Δομή παρουσίασης

Παρουσίαση προγράμματος School Lab.

Το παιδαγωγικό πλαίσιο του School Lab με βάση

την ενεργητική και συνεργατική μάθηση και

την εκπαιδευτική αξία της δημιουργίας βίντεο από τους μαθητές.

Η συμμετοχή των σχολικών κοινοτήτων στο πρόγραμμα, τα σχολικά έτη 2011-12, 2012-13.

Στατιστικά στοιχεία της ποσοτικής έρευνας με τις απόψεις των μαθητών και εκπαιδευτικών από τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα και

Συμπεράσματα που προκύπτουν από τα δύο χρόνια εφαρμογής του.

Τι είναι το School Lab;

Μια διαδικτυακή πλατφόρμα δημιουργίας και ανταλλαγής ιδεών με πηγές πληροφόρησης για τις Θετικές Επιστήμες

Στοχεύει να βοηθήσει τους μαθητές στην ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σκέψης μέσω καινοτόμων και δημιουργικών δράσεων και στην υπόδειξη νέων επιστημόνων ως πρότυπα.

Συνεργατική μάθηση

πλούσια αλληλεπίδραση,

ανταλλαγή και διαπραγμάτευση ιδεών,

συγκρούσεις και ζυμώσεις μεταξύ των μελών,

ενδιαφέρονται και ενθαρρύνουν ο ένας την επίδοση του άλλου.

Μια “κοινότητα πρακτικής” αναδύεται με την πάροδο του χρόνου μέσα από τη συστηματική συμμετοχή, ενισχύει έναν κοινό κορμό γνώσης και την αίσθηση του “ανήκειν” σε αυτήν.

Ποια είναι η εκπαιδευτική αξία της δημιουργίας βίντεο από τους μαθητές;

παρέχει έμπνευση στους σημερινούς μαθητές,

σημαντικό κίνητρο για μάθηση,

συμβάλλει στην πρόκληση ενδιαφέροντος,

στη διατήρηση της προσοχής,

στην επεξήγηση πολύπλοκων φαινόμενων και

στην αποσαφήνιση δύσκολων εννοιών που είναι δύσκολο να εξηγηθούν αποκλειστικά με τον προφορικό λόγο ή με γραπτό κείμενο,

καλλιεργεί ψηφιακές και συνεργατικές δεξιότητες

αυξάνοντας το βαθμό συμμετοχής του μαθητή προσφέρεται αυξημένη ποιότητα στη μαθησιακή διαδικασία.

Η εμπλοκή των μαθητών σε αυθεντικές δραστηριότητες που έχουν νόημα, ευνοεί την ενεργό συμμετοχή τους και διευκολύνει τη σε βάθος κατανόηση και κατάκτηση της γνώσης (Unesco, 2002).

“ζούμε στην εποχή

της

δημιουργικότητας”

Ένας διαγωνισμός βίντεο για τις Θετικές Επιστήμες που απευθύνεται σε μαθητές από Ε’ δημοτικού έως Γ’ Γυμνασίου

Φυσική, Χημεία, Μαθηματικά, Βιολογία, Πληροφορική, Γεωλογία, Τεχνολογία

Με έμφαση στη Γη! (2013)

1η κατηγορία: Η ιστορία του πλανήτη μας

•Έχεις αναρωτηθεί ποτέ πώς σχηματίστηκε η Γη και πόσων χρόνων είναι; Τι συμβαίνει άραγε στο εσωτερικό της και τι υπάρχει κάτω από το έδαφος;

•Σε αυτήν την κατηγορία, οι μαθητές θα απαντήσουν στις παραπάνω ερωτήσεις, καθώς και σε δικές τους απορίες σχετικά με τη μορφολογία και την ιστορία του πλανήτη μας, τη δημιουργία των βουνών, των νησιών, των πεδιάδων και των ερήμων. Επίσης, θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τις καλλιτεχνικές τους ικανότητες για να παρουσιάσουν τη Γη όπως ήταν εκατομμύρια χρόνια πριν και όπως θα είναι εκατομμύρια χρόνια μετά, σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες.

2η κατηγορία: Άνθρωπος και περιβάλλον

•Πώς πιστεύεις ότι επηρεάζει ο άνθρωπος το περιβάλλον του και ποιους τρόπους προτείνεις για να το προστατέψει; Πώς καθορίζουν οι φυσικοί παράγοντες και οι πρώτες ύλες την κατανομή των ανθρώπων στη Γη; Γιατί είναι σημαντικό να ανακυκλώνονται τα υλικά και πώς γίνεται αυτό;

•Οι μαθητές, σε αυτήν την κατηγορία, θα χρησιμοποιήσουν τις ερευνητικές τους ικανότητες για να επεξεργαστούν τα θέματα που τους προβληματίζουν στη σχέση και τη συνύπαρξη του ανθρώπου με το περιβάλλον.

Θεματικές ενότητες

2013

3η κατηγορία: Τα ορυκτά είναι παντού

• Τι κοινό έχει μια λάμπα, ένα κινητό και μια οδοντόπαστα; Πώς φτιάχνεται το χαρτί, το γυαλί, τα χρώματα; Τί υπάρχει μέσα σε μια χούφτα άμμο;

• Σε αυτήν την κατηγορία, οι μαθητές καλούνται να απαντήσουν σε πρωτότυπες ερωτήσεις σχετικές με τη δημιουργία των πετρωμάτων, την ποσότητα ορυκτών που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος στη ζωή του, τις κατηγορίες ορυκτών που υπάρχουν στην Ελλάδα και τη χρήση και τη γεωλογική τους σχέση με τους κατοίκους των αντίστοιχων περιοχών.

4η κατηγορία: Τεχνολογία στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον

• Σε ποια υλικά βασίζεται η σημερινή τεχνολογία; Από τι είναι φτιαγμένα τα μικροτσίπ, οι ημιαγωγοί, οι οπτικές ίνες και οι ηλεκτρικές συσκευές;

• Στην κατηγορία «Τεχνολογία», οι μαθητές θα αναλάβουν το ρόλο του ερευνητή πάνω σε θέματα σχετικά με τη διαχείριση των πόρων και των υλικών μας με σκοπό την ευημερία και ανάπτυξη μέσα στα επόμενα χρόνια. Επίσης, θα μπορέσουν να μελετήσουν τις τεχνολογικές επαναστάσεις, τον τρόπο που ξεκίνησαν και τη σχέση τους με την αλλαγή της ιστορίας.

Η συμμετοχή των σχολικών κοινοτήτων

Διαγωνισμός

Ομάδες 2-4 ατόμων

3 – 5 λεπτά

ευχάριστο, κατανοητό

παρουσίαση των 10 καλύτερων βίντεο στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (2012)

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας ΓΑΙΑ (2013)

Βίντεο

• αναπαρέστησαν πειράματα & νόμους της φυσικής

• έπαιξαν θεατρικά έργα,

• προσομοίωσαν καταστάσεις,

• έγραψαν και παρουσίασαν τραγούδια

Μέντορες Νέοι επιστήμονες, διαφόρων ειδικοτήτων:

υποστήριξη και βοήθεια

0 100 200 300 400 500 600 700 800

2012-13

2011-12

0

5000

10000

2011-12 2012-13

Επισκέψεις κατά μέσο όρο ανά μήνα , 2011-12, 2012-13

Συμμετοχή σχολείων 2011-12, 2012-13

Αξιολόγηση

ποσοτική έρευνα με τη μέθοδο δομημένου ερωτηματολογίου σε δείγμα 100 μαθητών και 25 εκπαιδευτικών πριν και μετά

τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα

ερευνητικοί στόχοι όσον αφορά τους εκπαιδευτικούς / μαθητές:

Η στάση τους απέναντι σε επιστημονικά θέματα.

Η αξιολόγηση βασικών χαρακτηριστικών του προγράμματος.

Ο βαθμός ικανοποίησης από τη συνεργασία με τους μέντορες.

Τα Μέσα ενημέρωσης του προγράμματος.

Επιπλέον για τους μαθητές :

Ο βαθμός ενασχόλησής τους σε θέματα επιστημονικού χαρακτήρα.

Θετικά στοιχεία

Η ομαδική εργασία.

Η υποστήριξη της δημιουργικότητας των μαθητών.

Η υποστήριξη των ομάδων από τους μέντορες.

Η ενθουσιώδης συμμετοχή των σχολείων.

Η ενεργός συμμετοχή των μαθητών στη δημιουργία των βίντεο.

Η προσπάθεια να εξηγήσουν και επικοινωνήσουν σύνθετα θέματα των Θετικών Επιστημών.

Η πλατφόρμα ήταν απλή, φιλική και ελκυστική.

Ο λόγος στην πλατφόρμα ήταν καθημερινός και προσιτός παρά τις δύσκολες έννοιες της επιστήμης που διαπραγματεύοταν.

9

6

0

21

6

32

14

10

25

18

17

25

35

29

11

20

77

35

49

60

9

62

0

34

0

0

0

1

2

0

2

Θα ξανασυμμετείχα

στο School Lab και

του χρόνου

Παρακίνησα τους

φίλους μου να

συμμετάσχουν και

αυτοί στο School

Lab

H ηλεκτρονική

πλατφόρμα του

School Lab είναι

εύχρηστη

Η ηλεκτρονική

πλατφόρμα του

School Lab μου

αρέσει

Το βραβείο του

διαγωνισμού με

ώθησε να

συμμετάσχω

Το βραβείο του

διαγωνισμού μου

φαίνεται

ικανοποιητικό

Πριν την εκδήλωση Μετά την εκδήλωση

Β. Περί προγράμματος (Εκτίμηση για τους ίδιους)

2

0

21

5

10

14

5

14

19

14

31

26

33

5

19

79

57

57

60

17

60

2

43

0

2

2

0

0

2

0

Θα ξανασυμμετείχα

στο School Lab και

του χρόνου

Θα παρακινούσα

τους φίλους μου να

συμμετάσχουν και

αυτοί στο School

Lab

H ηλεκτρονική

πλατφόρμα του

School Lab είναι

εύχρηστη

Η ηλεκτρονική

πλατφόρμα του

School Lab μου

αρέσει

Το βραβείο του

διαγωνισμού με

ώθησε να

συμμετάσχω

Το βραβείο του

διαγωνισμού μου

φαίνεται

ικανοποιητικό

Συμφωνώ ΑπόλυταΜάλλον ΣυμφωνώΟύτε Συμφωνώ , ούτε διαφωνώΔιαφωνώ Απόλυτα Μάλλον Διαφωνώ

15

0

0

0

0

0

4

20

8

16

12

16

16

28

8

4

36

44

40

84

68

64

88

48

44

440

0

0

0

0

0

0

8

0

0

Βρήκα το School

Lab καινοτόμα

πρωτοβουλία

Βρήκα το School

Lab χρήσιμη

πρωτοβουλία

Συμμετείχα σε

κάποιο(α) από τα

projects των

μαθητών μου

καθοδηγώντας τους.

Θα συνιστούσα το

School Lab στους

μαθητές μου για την

επόμενη σχολική

χρονιά

Η ηλεκτρονική

πλατφόρμα του

School Lab είναι

εύχρηστη

Η ηλεκτρονική

πλατφόρμα του

School Lab μου

αρέσει

Το βραβείο του

διαγωνισμού μου

φαίνεται κατάλληλο

Πριν την εκδήλωση Μετά την εκδήλωση

Β. Περί προγράμματος (Εκτίμηση για τους ίδιους)

0

0

0

0

12

6

6

0

29

12

0

18

18

41

6

18

29

24

71

77

41

94

47

53

770

6

6

6

0

0

0

6

0

0

Βρήκα το School

Lab καινοτόμα

πρωτοβουλία

Βρήκα το School

Lab χρήσιμη

πρωτοβουλία

Συμμετείχα σε

κάποιο(α) από τα

projects των

μαθητών μου

καθοδηγώντας τους.

Θα συνιστούσα το

School Lab στους

μαθητές μου για την

επόμενη σχολική

χρονιά

Η ηλεκτρονική

πλατφόρμα του

School Lab είναι

εύχρηστη

Η ηλεκτρονική

πλατφόρμα του

School Lab μου

αρέσει

Το βραβείο του

διαγωνισμού μου

φαίνεται κατάλληλο

Συμφωνώ ΑπόλυταΜάλλον ΣυμφωνώΟύτε Συμφωνώ , ούτε διαφωνώΔιαφωνώ Απόλυτα Μάλλον Διαφωνώ

10

0

14

8

19

15

16

20

29

33

79

71

52

45

0

2

0

7

2

1

Νομίζω ότι η

συνεργασία μου με

τους μέντορες θα

είναι πολύ καλή

Νομίζω ότι οι

μέντορες θα με

βοηθήσουν πάρα

πολύ στο project

μου

Η διαδικτυακή

συνεργασία με τους

μέντορες είναι

εύκολη

Οι μέντορες με

εμπνέουν στο να

ασχοληθώ με την

επιστήμη

Πριν την εκδήλωση Μετά την εκδήλωση

Γ. Οι μέντορες

3

35

25

13

28

38

35

25

23

60

35

58

23

3

20

0

13

8

8

Νομίζω ότι η

συνεργασία μου με

τους μέντορες ήταν

πολύ καλή

Νομίζω ότι οι

μέντορες με

βοήθησαν πάρα

πολύ στο project

μου

Η διαδικτυακή

συνεργασία με τους

μέντορες ήταν

εύκολη

Οι μέντορες με

ενέπνευσαν στο να

ασχοληθώ με την

επιστήμη

Συμφωνώ ΑπόλυταΜάλλον ΣυμφωνώΟύτε Συμφωνώ , ούτε διαφωνώΔιαφωνώ Απόλυτα Μάλλον Διαφωνώ

16

0

012

20

16

24

40

32

64

40

480

0

4

0

Νομίζω ότι η

συνεργασία των

μαθητών μου με

τους μέντορες θα

είναι πολύ καλή

Νομίζω ότι οι

μέντορες θα

βοηθήσουν πάρα

πολύ τους μαθητές

μου

Νομίζω ότι η

διαδικτυακή

συνεργασία με τους

μέντορες θα είναι

εύκολη

Πριν την εκδήλωση Μετά την εκδήλωση

Γ. Οι μέντορες

0

0 18

29

18

12

6

12

71

65

650

0

6

0

Νομίζω ότι η

συνεργασία των

μαθητών μου με

τους μέντορες θα

είναι πολύ καλή

Νομίζω ότι οι

μέντορες θα

βοηθήσουν πάρα

πολύ τους μαθητές

μου

Νομίζω ότι η

διαδικτυακή

συνεργασία με τους

μέντορες θα είναι

εύκολη

Συμφωνώ ΑπόλυταΜάλλον ΣυμφωνώΟύτε Συμφωνώ , ούτε διαφωνώΔιαφωνώ Απόλυτα Μάλλον Διαφωνώ

Συμπεράσματα

Στην προσπάθεια επικοινωνίας των Θετικών Επιστημών αξιοποιήθηκε η συνεργασία και η δημιουργικότητα των μαθητικών ομάδων με την υποστήριξη των εκπαιδευτικών τους και νέων επιστημόνων ειδικών στο πεδίο.

Η πλατφόρμα παρείχε πηγές πληροφόρησης και σε ένα δεύτερο επίπεδο την αλληλεπίδραση ομάδων-μεντόρων ώστε αποτέλεσε έναν χώρο έμπνευσης, επικοινωνίας, καλλιέργειας κινήτρων και δημιουργικότητας.

Οι ομάδες των μαθητών εργάστηκαν με ενθουσιασμό λόγω του ελκυστικού περιβάλλοντος συνεργασίας και δημιουργίας. Το πρόγραμμα συνετέλεσε στην καλλιέργεια επικοινωνιακών δεξιοτήτων και την ανάπτυξη αυτοπεποίθησης, ώστε να παρουσιάσουν σε ένα ευρύ κοινό τις ιδέες τους.

Το πρόγραμμα School Lab συνδύασε τις θεματικές της Επιστήμης με την Τέχνη.

Κατά τη διάρκεια της διετούς εφαρμογής του έφερε καινοτομίες στις εκπαιδευτικές πρακτικές της χώρας, εμπνέοντας τους μαθητές να ανακαλύψουν τη συναρπαστική πλευρά των Θετικών Επιστημών και να προσεγγίσουν τις θεματικές τους με εναλλακτικό τρόπο.

Το πρόγραμμα εστίασε στη δημιουργία βίντεο και είναι το πρώτο που αξιοποίησε την πρακτική του μέντορα στην ελληνική εκπαίδευση. Ο συνδυασμός αυτός βρήκε μεγάλη ανταπόκριση στις σχολικές κοινότητες.

Ευχαριστούμε!