«Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του, ...

34
«Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του, πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα». Δρ. Ερατώ Κοζάκου- Μαρκουλλή Τέως Υπουργός Εξωτερικών

Transcript of «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του, ...

Page 1: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

«Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του, πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Δρ. Ερατώ Κοζάκου- ΜαρκουλλήΤέως Υπουργός Εξωτερικών

Page 2: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Ας δούμε πρώτα τις τρεις Μορφές κρατικής Οργάνωσης και τις διαφορές μεταξύ τους

Το Ενιαίο ΚράτοςΤο Ομοσπονδιακό ΚράτοςΤην Συνομοσπονδία Κρατών

2

Page 3: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

3

168 Ενιαία Κράτη στον κόσμοΤα 161 είναι Κοινοβουλευτικές ή Προεδρικές

Δημοκρατίες και τα 37 Μοναρχίες

Page 4: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

1.Ενιαίο κράτος:•Είναι το κυρίαρχο κράτος που

διοικείται ως ένα ενιαίο σύνολο και η κεντρική κυβέρνηση, που ασκεί την εξουσία σε ολόκληρη την επικράτεια, αποτελεί την ανώτατη αρχή. Υπάρχει δηλαδή ένα μόνο επίπεδο κυβέρνησης, αυτό της κεντρικής/εθνικής κυβέρνησης•Οποιασδήποτε διοικητικά

τμήματα, π.χ. επαρχίες, δήμοι, κοινότητες ασκούν εκείνες τις εξουσίες που τους αναθέτει η κεντρική κυβέρνηση.

4

Page 5: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

5

25 Ομοσπονδιακά κράτη στον κόσμο

Page 6: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

2. Ομοσπονδιακό κράτος:

• Είναι ένα κυρίαρχο σύνθετο κράτος, όπου η εξουσία διαμοιράζεται ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση και τις ομόσπονδες μονάδες (τουλάχιστον δύο).

• Στο Ομοσπονδιακό κράτος υπάρχουν κατά κύριο λόγο δύο επίπεδα διακυβέρνησης, το Ομοσπονδιακό ή κεντρικό και το περιφερειακό, καθένα των οποίων έχει καθορισμένες εξουσίες (νομοθετικές, εκτελεστικές, δικαστικές) και αρμοδιότητες που του παραχωρούνται από το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα. Υπάρχει επίσης και ένα τρίτο επίπεδο αυτό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που έχει αρμοδιότητες που της παρέχονται είτε απ’ ευθείας από το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα είτε από τα Συντάγματα των Ομόσπονδων Μονάδων.

• Άμεσος φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων όσο αφορά το διεθνές δίκαιο είναι το ενιαίο πρόσωπο του Ομοσπονδιακού κράτους και όχι οι επί μέρους ομόσπονδες μονάδες. 6

Page 7: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

3. Συνομοσπονδία κρατών:

• Είναι μια ένωση κυρίαρχων κρατών τα οποία με τη σύναψη συνθήκης παραχωρούν ορισμένες από τις εξουσίες τους σε κοινούς θεσμούς, κυρίως για συντονισμό των πολιτικών και δράσεων τους σε ορισμένα αυστηρά καθορισμένα θέματα (συνήθως άμυνα και εξωτερική πολιτική) ως προς τις σχέσεις τους με τρίτες χώρες.

• Κάθε κράτος μέλος διατηρεί την αυτοτελή του διεθνή νομική προσωπικότητα επιπρόσθετα από τη λειτουργική προσωπικότητα της Συνομοσπονδίας. (παλαιότερα μεταξύ άλλων Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία (Αίγυπτος-Συρία), Ομοσπονδία Αραβικών Δημοκρατιών (Αίγυπτος-Λιβύη, Συρία), Σενεγκάμπια (Σενεγάλη-Γκάμπια).

• Σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση, Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών 7

Page 8: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

25 Ομοσπονδιακά Κράτη1. Άγιος Χριστόφορος και

Νέβις2. Αιθιοπία3. Αργεντινή4. Αυστραλία 5. Αυστρία6. Βέλγιο7. Βενεζουέλα8. Βοσνία Ερζεγοβίνη9. Βραζιλία10.Γερμανία11.Ελβετία 12.Ηνωμένα Αραβικά

Εμιράτα

13.Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής14.Ινδία15.Ισπανία16.Καναδάς 17.Κομόρος18.Μαλαισία19.Μεξικό 20.Μικρονησία21.Νιγηρία22.Νότιος Αφρική23.Πακιστάν 24.Ρωσική Ομοσπονδία25. Νεπάλ

8

Page 9: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Γενική κατηγοριοποίηση Ομοσπονδιακών Κρατώνκυρίως με βάση τον τρόπο δημιουργίας τους

9

• “Κλασικά” Ομοσπονδιακά κράτη: Δημιουργήθηκαν (σε περασμένους αιώνες) με τη συνένωση διαφόρων ανεξαρτήτων κρατών κάτω από ομοσπονδιακή στέγη, π.χ. ΗΠΑ, Καναδάς, Ελβετία, Αυστραλία, Γερμανία, Αυστρία• Ομοσπονδιακά κράτη που μετεξελίχθηκαν από ενιαία κράτη:

Βέλγιο, Ισπανία, Αιθιοπία• Ομοσπονδιακά κράτη που δημιουργήθηκαν μετά από εθνικές

συγκρούσεις και αποσχιστικές ενέργειες: Βοσνία & Ερζεγοβίνη, Νότιος Αφρική, Νιγηρία• Λατινο-Αμερικανικά Ομοσπονδιακά κράτη: Βενεζουέλα, Μεξικό,

Αργεντινή, Βραζιλία. Ξεκίνησαν ως ομοσπονδιακά κράτη, πέρασαν κάτω από δικτατορικά καθεστώτα και επέστρεψαν στη δημοκρατία και ομοσπονδιακή διακυβέρνηση περί τα τέλη του 20ου άιώνα.•Μετα-αποικιακές Ομοσπονδίες: Ινδία, Νιγηρία, Πακιστάν,

Μαλαισία. (Άλλες, όπως Ινδοκίνα, Ινδονησία, Ουγάνδα, Κεντροαφρικανική Ομοσπονδία, αποτυχημένες προσπάθειες).

Page 10: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Ποικιλομορφία Ομοσπονδιακών κρατών

1. Υπάρχουν σήμερα 25 ομοσπονδιακά κράτη που καλύπτουν το 50% της επιφάνειας της γής, με συνολικό πληθυσμό που ξεπερνά το 40% του πληθυσμού της γης

2. Όλα τα Ομοσπονδιακά κράτη είναι δημοκρατίες. Ορισμένα έγιναν Ομοσπονδιακά μετά από μακρά περίοδο δικτατορίας, ιδίως Ισπανία και χώρες Λατινικής Αμερικής

3. Τα περισσότερα ομοσπονδιακά κράτη έχουν μεγάλη εδαφική έκταση. Το μεγαλύτερο σε έκταση είναι η Ρωσική Ομοσπονδία (17,075,200χμ²), δεύτερος ο Καναδάς (9,884,670χμ²) και τρίτες οι ΗΠΑ (9,372,600χμ²). Το μικρότερο σε έκταση είναι ο Άγιος Χριστόφορος και Νέβις (261χμ²) με δεύτερη την Μικρονησία (702χμ²).

10

Page 11: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

4. Η μεγαλύτερη σε έκταση Ομόσπονδη Μονάδα Ομοσπονδιακού κράτους είναι η Δημοκρατία Sakha- Yakutia της Ρωσικής Ομοσπονδίας, με έκταση 3,103,200χμ², ενώ η μικρότερη σε έκταση είναι το νησί Νέβις του Αγίου Χριστοφόρου & Νέβις με έκταση 93χμ²

5. Διαφέρουν επίσης τα Ομοσπονδιακά κράτη και όσο αφορά τον συνολικό τους πληθυσμό. Τον μεγαλύτερο πληθυσμό έχει η Ινδία με υπολογιζόμενο πληθυσμό 1.3 δισεκατομμύρια, ακολουθούμενο από τις ΗΠΑ με 319 εκ. Τον μικρότερο πληθυσμό έχει ο Άγιος Χριστόφορος και Νέβις (52,000), ακολουθούμενος από την Μικρονησία (108,000)

6. Η μεγαλύτερη σε πληθυσμό Ομόσπονδη Μονάδα Ομοσπονδιακού κράτους είναι η Πολιτεία Uttar Pradesh των Ινδιών με πληθυσμό 190,891,000 και η μικρότερη σε πληθυσμό είναι το νησί Kosrae της Μικρονησίας με πληθυσμό 7,800.

11

Page 12: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

12

7. Διαφέρει επίσης ο αριθμός των Oμόσπονδων Mονάδων των Ομοσπονδιακών κρατών: Από 2 (Βοσνία&Ερζεγοβίνη και Άγιος Χριστόφορος & Νέβις), 3 Βέλγιο, 6 Αυστραλία, 10 Καναδάς, 16 Γερμανία, 26 Ελβετία, 28 Ινδία 50 ΗΠΑ, έως και 89 (Ρωσική Ομοσπονδία)

8. Διαφέρει επίσης η Ονομασία των Oμόσπονδων Mονάδων: Δημοκρατίες, Κρατίδια, Πολιτείες, Περιφέρειες, Περιοχές, Καντόνια, Ομόσπονδα Υποκείμενα, Εμιράτα, Οντότητες, Αυτόνομες Περιοχές, κ.α.

Page 13: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

9. Επίσημες Γλώσσες: Τα πλείστα (16 από τα 25) Ομοσπονδιακά κράτη έχουν μόνο μία επίσημη γλώσσα (π.χ. ΗΠΑ, Βραζιλία, Μεξικό, Γερμανία, Αυστρία, Ρωσία (η Ρωσική είναι η μόνη ομοσπονδιακή γλώσσα, υπάρχουν όμως άλλες 27 αναγνωρισμένες γλώσσες), Βενεζουέλα, Αυστραλία). Δίγλωσσα είναι ο Καναδάς, το Πακιστάν και ο Άγιος Χριστόφορος & Νέβις, τρίγλωσσα είναι το Βέλγιο, Βοσνία & Ερζεγοβίνη και Κομόρος, 4 επίσημες γλώσσες έχει η Ελβετία, 11 η Νότιος Αφρική και 18 η Ινδία.

10. Διαφέρουν επίσης όσο αφορά τον κατά κεφαλήν Εθνικό πλούτο: Το πλουσιότερο Ομοσπονδιακό κράτος είναι οι ΗΠΑ με κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) $53,000 και το φτωχότερο η Αιθιοπία με κατα κεφαλήν ΑΕΠ $897

13

Page 14: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

14

11.Το αρχαιότερο Ομοσπονδιακό κράτος είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (1789), ακολουθούμενο από την Βενεζουέλα (1811) και την Ελβετία (1848), ενώ το νεώτερο Ομοσπονδιακό κράτος είναι το Νεπάλ (2008), ακολουθεί η Νότια Αφρική (1996), η Βοσνία-Ερζεγοβίνη (1995) και το Βέλγιο (1993)

12.Αρκετά Ομοσπονδιακά κράτη έχουν ομοιογενείς πληθυσμούς, π.χ. Γερμανία, Αυστρία.

Page 15: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

13. Άλλα Ομοσπονδιακά κράτη έχουν πληθυσμιακή και κοινωνική ανομοιογένεια, σε θέματα εθνικής καταγωγής, θρησκείας, γλώσσας, π.χ. Ρωσία, Καναδάς, Ινδία, Βέλγιο, Ελβετία, Ισπανία, Νότιος Αφρική, Βοσνία & Ερζεγοβίνη.

14. Εθνοτικά Ομοσπονδιακά κράτη, όπου η εθνική καταγωγή αποτελεί το καθοριστικό στοιχείο του όλου συστήματος. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται ομοσπονδιακά κράτη όπου στην κάθε μία εθνική ομάδα της κοινωνίας παραχωρείται και η αντίστοιχη εθνική “πατρίδα” (“ethnic homeland”), π.χ. Βέλγιο, Βοσνία Ερζεγοβίνη

15. Διαφορές στο βαθμό αποκέντρωσης Ορισμένα έχουν ισχυρή κυβέρνηση με ισχυρές εξουσίες στο Κέντρο π.χ. ΗΠΑ, Αυστραλία, Γερμανία, Αυστρία, Ινδία, Ισπανία, ενώ άλλα έχουν ισχυρή αποκέντρωση και εκτεταμένη αυτονομία των Oμόσπονδων Mονάδων, π.χ. Βέλγιο, Ελβετία, Καναδάς. 15

Page 16: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Διαρθρωτική Ποικικομορφία Ομοσπονδιακών κρατών

1. Διαφορές στο Πολιτικό σύστημα: • Προεδρικό (10 χώρες περιλαμβανομένης της

Βραζιλίας, ΗΠΑ, Μεξικού, Ελβετίας, Νιγηρίας, Νότιας Αφρικής, Βενεζουέλας και Ρωσίας),

• Συνταγματική Μοναρχία-Κοινοβουλευτικό (3 χώρες Βέλγιο, Ισπανία, Μαλαισία),

• Κοινοβουλευτικό (8 χώρες περιλαμβανομένων της Γερμανίας, Αυστρίας, Ινδίας),

• Τρεις χώρες (Αυστραλία, Καναδάς, Άγιος Χριστόφορος & Νέβις) έχουν ως Αρχηγό κράτους την Βασίλισσα της Αγγλίας, που εκπροσωπείται από Γενικό Κυβερνήτη σε συνδυασμό με κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης.

16

Page 17: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

2. Διαφορές στο Κατάλοιπο Εξουσίας: Στην πλειονότητα των περιπτώσεων το κατάλοιπο εξουσίας ανήκει στις ομόσπονδες μονάδες, Εξαίρεση αποτελούν το Βέλγιο, ο Καναδάς, η Ινδία, η Νοτιος Αφρική και η Ισπανία, όπου το κατάλοιπο εξουσίας ανήκει στην Κεντρική Κυβέρνηση

3. Διαφορές στον Καταμερισμό των εξουσιών μεταξύ Ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των κυβερνήσεων των ομόσπονδων μονάδων:

Σε όλα όμως τα Όμοσπονδιακά κράτη οι Εξωτερικές Σχέσεις, η Οικονομία, η Νομισματική Πολιτική, το Διεθνές Εμπόριο, η υπηκοότητα και η άμυνα ανήκουν στην κεντρική κυβέρνηση.

17

Page 18: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

ΑνακεφαλαιώνονταςΒασικά Χαρακτηριστικά Ομοσπονδιακών κρατών

1. Συνταγματικά κατοχυρωμένος καταμερισμός αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικής Ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των οργάνων εξουσίας των ομόσπονδων μονάδων.

2. Η αυτονομία των Ομόσπονδων Μονάδων είναι Συνταγματικά κατοχυρωμένη, ενώ διασφαλίζεται η ενότητα του κράτους κάτω από μια κεντρική κυβέρνηση με μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα. Δηλαδή, η κυριαρχία είναι προνόμιο της Ομοσπονδίας και μόνο η Ομοσπονδία διαθέτει διεθνή νομική προσωπικότητα, δηλαδή εκπροσωπεί τη χώρα στο εξωτερικό.

3. Το Ομοσπονδιακό κράτος είναι το μόνο υποκείμενο του διεθνούς δικαίου και όχι οι Ομόσπονδες Μονάδες. Διεθνώς, για πράξεις του Ομοσπονδιακού κράτους, ευθύνεται μόνο το ενιαίο πρόσωπο του Ομοσπονδιακού κράτους.

4. Στο Ομοσπονδιακό κράτος υφίσταται κοινή ιθαγένεια για όλους τους πολίτες του κράτους και κοινό έδαφος. Υπάρχει ενότητα της χώρας, του λαού και της οικονομίας.

5. Ύπαρξη τουλάχιστον δύο Ομόσπονδων Μονάδων της Ομοσπονδίας, κάθε μία των οποίων διαθέτει τους δικούς της εκτελεστικούς, νομοθετικούς και δικαστικούς θεσμούς (τοπικές κυβερνήσεις, Βουλές, Δικαστήρια).

6. Σε Ομοσπονδιακό επίπεδο υπάρχουν κατά κανόνα δύο Βουλές, η Άνω Βουλή (κυρίως ονομάζεται Γερουσία) όπου η εκπροσώπηση των Ομόσπονδων Μονάδων είναι ίση, ανεξαρτήτως μεγέθους και πληθυσμού, και η Κάτω Βουλή, όπου η εκπροσώπηση γίνεται κατ’ αναλογία πληθυσμού της κάθε Ομόσπονδης Μονάδας. 18

Page 19: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Πλεονεκτήματα Ομοσπονδιακών συστημάτων1.Διασφάλιση της Ενότητας και της Διαφορετικότητας 2.Διατήρηση παραδόσεων και ταυτότητας των συστατικών μονάδων3.Διατήρηση αυτονομίας των συστατικών μονάδων σε ζητήματα

αρμοδιότητας τους, ενώ σημαντικά θέματα όπως οι εξωτερικές σχέσεις, εθνική άμυνα, οικονομία, ιθαγένεια, μετανάστευση κ.λ.π., τυγχάνουν χειρισμού από κεντρική κυβέρνηση.

4.Διασφάλιση ότι η κυβέρνηση παραμένει κοντά στο λαό, δίνοντας στους πολίτες περισσότερο λόγο στις υποθέσεις που τους αφορούν άμεσα και στα δύο επίπεδα.

5.Ενθάρρυνση της ανάπτυξης του κράτους μέσω της αποκέντρωσης που επιτρέπει την αντιμετώπιση κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων με πιο αποτελεσματικό τρόπο στο τοπικό επίπεδο

6.Επίτευξη ισορροπιών μεταξύ των συστατικών μονάδων, προστατεύοντας έτσι τη δημοκρατία από συγκρουόμενα πολλές φορές συμφέροντα

7.Περισσότερη δημοκρατία. Κάθε πολίτης έχει δύο ευκαιρίες άσκησης του θεμελιώδους δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, στα ομοσπονδιακά νομοθετικά όργανα και στα νομοθετικά όργανα των ομόσπονδων μονάδων.

19

Page 20: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Μειονεκτήματα Ομοσπονδιακών συστημάτων

1. Ομοσπονδιακά συστήματα διακυβέρνησης μπορεί να οδηγήσουν σε ανομοιογένεια νομοθεσίας

2. Μπορεί να οδηγήσουν σε ανισότητες μεταξύ των συστατικών μερών και σε μη υγιή ανταγωνισμό και αντιπαλότητα μεταξύ τους

3. Πιο πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες λόγω των δύο επιπέδων διακυβέρνησης και της ανάγκης επίτευξης συναίνεσης, συνεργασίας και αμοιβαίων συμβιβασμών

4. Μπορεί να οδηγήσουν σε περιττή επανάληψη κυβερνητικών έργων, καθώς και σε αναποτελεσματικές, συμπίπτουσες ή αντικρουόμενες πολιτικές σε διάφορες περιοχές του κράτους

20

Page 21: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Συμπεράσματα

21

Η Ομοσπονδία δεν αποτελεί πανάκια και δεν λύνει όλα τα προβλήματα

Δεν υπάρχει συγκεκριμένο μοντέλλο Ομοσπονδίας, ούτε μοντέλλο Συντάγματος ή Συνταγματικών διευθετήσεων.

Η κάθε Ομοσπονδία διαφέρει από την άλλη και προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες και συνθήκες κάθε χώρας

Απαιτείται η δημιουργία φεντεραλιστικής κουλτούρας, με καλλιέργεια της συναίνεσης, συνεργασίας, ανεκτικότητας, αλληλοκατανόησης, σεβασμού της διαφορετικότητας και πολυπολιτισμικότητας, αφοσίωσης σε κοινούς θεσμούς και καλλιέργεια κοινής ταυτότητας

Ο Ομοσπονδισμός αφορά την αυτονομία, αυτοκυβέρνηση και τον διαμοιρασμό της εξουσίας σε ένα δημοκρατικό περιβάλλον

Page 22: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΚΥΠΡΟΣ

22

Page 23: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Ομοσπονδία και οι συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου

• Η λύση δικοινοτικής και διπεριφερειακής (εξάγεται εννοιολογικά) Ομοσπονδίας έγινε αποδεκτή μέσα από τη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου Μακαρίου – Ντενκτάς (1977) και επαναβεβαιώθηκε μέσα από τη Συμφωνία Κυπριανού – Ντενκτάς (1979). • Ο όρος διζωνική καθιερώθηκε από τον Αύγουστο του 1980• Πέντε άλλες συμφωνίες μεταξύ των ηγετών των δύο

κοινοτήτων, της 8ης Ιουλίου 2006, της 23ης Μαίου 2008, της 1ης Ιουλίου 2008, της 25ης Ιουλίου 2008 και της 11ης Φεβρουαρίου 2014 επαναβεβαίωσαν τη δέσμευση για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία• Όλοι ανεξαιρέτως οι μέχρι σήμερα Πρόεδροι της Κυπριακής

Δημοκρατίας (7 στο σύνολο) επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους σ’ αυτές τις συμφωνίες και διαπραγματεύτηκαν ή διαπραγματεύονται σε αυτό το πλαίσιο.

23

Page 24: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Θέσεις όλων των Κυπριακών Κυβερνήσεων για τη μορφή και βάση λύσης του

Κυπριακού• Το Κυπριακό θα πρέπει να επιλυθεί στα πλαίσια του ΟΗΕ• Οι καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα και οι δικοινοτικές

διαπραγματεύσεις αποτελούν την μόνη οδό εξεύρεσης λύσης, • Λύση με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας,

Χάρτη των ΗΕ και Ευρωπαϊκό Κεκτημένο.• Τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών προβλέπουν για μια

λύση που να βασίζεται «σε ένα Κράτος της Κύπρου, με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία υπηκοότητα, με διασφάλιση της ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητας του και το οποίο να περιλαμβάνει δύο πολιτικά ίσες κοινότητες όπως καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ, σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, και που να αποκλείει ένωση ολόκληρης ή μέρους της νήσου με οποιαδήποτε άλλη χώρα ή οποιαδήποτε μορφή διχοτόμησης ή απόσχισης».

24

Page 25: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Τι σημαίνει δικοινοτική Ομοσπονδία;

•Αναφερθήκαμε ήδη στο τι είναι Ομοσπονδιακό κράτος ποια τα χαρακτηριστικά και η λειτουργία του.• Τι σημαίνει όμως ο όρος «δικοινοτική Ομοσπονδία»;•Ο όρος «δικοινοτική» ομοσπονδία, που υπάρχει στη

Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου του 1977, αφορά την Συνταγματική πτυχή και ερμηνεύεται ως η «αποτελεσματική συμμετοχή των δύο κοινοτήτων στα συνταγματικά όργανα του Ομοσπονδιακού Κράτους, του οποίου η ενότητα θα διασφαλίζεται με την μία διεθνή προσωπικότητα, μία κυριαρχία και μία υπηκοότητα, καθώς και την διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας του».

25

Page 26: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Τι σημαίνει διζωνική ομοσπονδία

• Αντιθέτως ο όρος «διζωνική» δεν περιέχεται στις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου του 1977 και 1979, παρόλο ότι περιγράφεται ο όρος στην δεύτερη κατευθυντήρια γραμμή της πρώτης συμφωνίας Μακαρίου- Ντενκτάς που αναφέρει ότι «το έδαφος υπό τη διοίκηση της κάθε κοινότητας πρέπει να συζητηθεί υπό το φως της οικονομικής βιωσιμότητας ή παραγωγικότητας και της ιδιοκτησίας γης». • Για πρώτη φορά ο όρος «διζωνική» εισήχθηκε επίσημα στην

ορολογία των ΗΕ στις 9 Αυγούστου 1980 με την εναρκτήρια δήλωση του τότε Γενικού Γραμματέα, ο οποίος τόνισε ότι «τα δύο μέρη επαναβεβαίωσαν την στήριξη τους για μια ομοσπονδιακή λύση της συνταγματικής πτυχής και μια διζωνική λύση της εδαφικής πτυχής του κυπριακού κράτους». • Επομένως, ο όρος “διζωνικότητα» αφορά την εδαφική πτυχή και

κυρίως το γεγονός ότι η κάθε ομόσπονδη μονάδα θα διοικείται από την αντίστοιχη κοινότητα.

26

Page 27: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Τουρκική θέση για «διζωνικότητα»•Ανέκαθεν, η Τουρκική πλευρά έδωσε την δική της

ερμηνεία στη «διζωνικότητα», εννοώντας δύο περιοχές είτε με εθνικά αμιγείς πληθυσμούς, είτε με εξασφαλισμένες ΤΚ πλειοψηφίες όσο αφορά τον πληθυσμό και την ιδιοκτησία περιουσίας. •Η πλευρά μας δεν αποδέχτηκε αυτή την ερμηνεία

και επιμένει σταθερά στο δικαίωμα επιστροφής και στην διασφάλιση των τριών ελευθεριών, καθότι πλήρης διαχωρισμός στην βάση εθνοτικών κριτηρίων θα παραβίαζε κάθε αρχή ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως διασφαλίζονται στις διεθνείς και ευρωπαϊκές συμβάσεις.

27

Page 28: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Τι σημαίνει «Πολιτική Ισότητα όπως περιγράφεται

στα ψηφίσματα των ΗΕ»;«Ενώ πολιτική ισότητα δεν σημαίνει ίση αριθμητική συμμετοχή σε όλα τα ομοσπονδιακά Κυβερνητικά τμήματα και διοίκηση, θα πρέπει να αντανακλάται, μεταξύ άλλων:

(1) στην ανάγκη όπως το ομοσπονδιακό Σύνταγμα του κράτους της Κύπρου θα υιοθετείται και θα τροποποιείται με την συναίνεση και των δύο κοινοτήτων, (2) στην αποτελεσματική συμμετοχή των δύο κοινοτήτων σε όλα τα όργανα και αποφάσεις της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης,(3) σε ασφαλιστικές δικλείδες ώστε η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση να μην μπορεί να υιοθετεί οποιαδήποτε μέτρα εναντίον των συμφερόντων μιας από τις κοινότητες, και(4) στην ισότητα και τις ταυτόσημες εξουσίες και λειτουργίες των δύο ομόσπονδων πολιτειών»

28

Page 29: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Το ζητούμενο• Αυτό που απαιτείται σήμερα για να αποτρέψουμε την

καταστροφική διχοτόμηση που εμπεδώνεται επικίνδυνα, είναι η συσπείρωση των πολιτικών δυνάμεων και συναίνεση στο πιο πάνω πλαίσιο λύσης του Κυπριακού, που αποτελεί τον ιστορικό συμβιβασμό της πλευράς μας. • Πρωταρχικός στόχος μέσα από την λύση θα πρέπει να είναι ο

τερματισμός της κατοχής και η διασφάλιση της ειρήνης και της ασφάλειας χωρίς την παρουσία ξένων στρατευμάτων και εποίκων.• Απώτερος στόχος η πραγματική επανένωση του λαού και του

κράτους, των θεσμών και της οικονομίας του και η λειτουργικότητα και εναρμονισμός του με το Κοινοτικό Κεκτημένο, καθώς και η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της Κύπρου.

29

Page 30: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

30

Προϋποθέσεις για λύση και για θετικό αποτέλεσμα στα δημοψηφίσματα

1. Μετεξέλιξη του ενιαίου συστήματος διακυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ομοσπονδιακό σύστημα και διασφάλιση της συνέχισης του κράτους

2. Διασφάλιση της μιας διεθνούς προσωπικότητας, μίας κυριαρχίας και μίας ιθαγένειας που θα αντικατοπτρίζονται μέσα από τις ομοσπονδιακές εξουσίες.

3. Ικανοποιητικές και δίκαιες εδαφικές αναπροσαρμογές που θα επιτρέψουν σε τουλάχιστον 100,000 Ελληνοκύπριους εκτοπισμένους να επιστρέψουν κάτω από Ελληνοκυπριακή διοίκηση και διασφάλιση των περιουσιακών δικαιωμάτων των ιδιοκτητών περιουσιών και από τις δύο κοινότητες.

4. Πλήρης εφαρμογή των θεμελιωδών ελευθεριών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των Κυπρίων, όπως κατοχυρώνονται από τον ΟΗΕ, την ΕΕ και το ΣτΕ

5. Διασφάλιση της Λειτουργικότητας του κράτους και αποτελεσματικός και γρήγορος μηχανισμός επίλυσης διαφορών σε ομοσπονδιακό επίπεδο

Page 31: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

31

Προϋποθέσεις για λύση και για θετικό αποτέλεσμα στα δημοψηφίσματα

6. Σεβασμός του Κοινοτικού Κεκτημένου και των αρχών και αξιών στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και λειτουργία του κράτους στο πλαίσιο και σύμφωνα με τις παραμέτρους της ΕΕ και των μηχανισμών της

7. Πλήρης αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και των στρατιωτικών μονάδων ΤΟΥΡΔΥΚ και ΕΛΔΥΚ που προβλέπονταν στις Συμφωνίες του 1960 και αποστρατικοποίηση της Κύπρου, με τη δημιουργία όμως μιας ισχυρής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας και σύγχρονης και επαρκώς εξοπλισμένης Ακτοφυλακής

8. Εγκαθίδρυση μιας ισχυρής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών που θα έχει ως όρους εντολής πέραν από τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας, την εφαρμογή των προνοιών της λύσης κάτω από το Κεφάλαιο VII του Χάρτη του ΟΗΕ

9. Κατάργηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων του 196010. Επαρκής χρόνος για ενημέρωση των πολιτών για τις πρόνοιες της

λύσης προκειμένου να εκφράσουν ελεύθερα και ανεπηρέαστα τη βούληση τους στα δημοψηφίσματα

Page 32: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

32

Οι διαπραγματεύσεις και ο ρόλος της Τουρκίας

• Οι ηγέτες έχουν επιτελέσει ένα τιτάνιο έργο και πέτυχαν σημαντική πρόοδο και συγκλίσεις στα θέματα της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού, δηλαδή στη τον Διακυβέρνηση και Διαμοιρασμό της Εξουσίας, στην Οικονομία, στις Σχέσεις με την ΕΕ και στο Περιουσιακό, παρόλο ότι ακόμα παραμένουν και σημαντικές αποκλίσεις στα τέσσερα αυτά κεφάλαια, κυρίως στο περιουσιακό και στο θέμα της εκτελεστικής εξουσίας.• Τα δύο εναπομείναντα κεφάλαια, Εδαφικό και

Ασφάλεια/Εγγυήσεις, που δεν έχουν ακόμα συζητηθεί ουσιαστικά, αποτελούν τον πυρήνα του Κυπριακού που αφορά την τουρκική κατοχή εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας και την παράνομη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στο νησί.

Page 33: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

33

Οι διαπραγματεύσεις και ο ρόλος της Τουρκίας

• Οι Τουρκία πέραν από τις φραστικές εκφράσεις στήριξης στη διαδικασία, θα πρέπει έμπρακτα να αποδείξει ότι είναι έτοιμη να τερματίσει την κατοχή και τη στρατιωτική της παρουσία στο νησί, να απαλλάξει τους Κυπρίους από αναχρονιστικές εγγυήσεις με επεμβατικά δικαιώματα των εγγυητριών δυνάμεων, που προκάλεσαν τόσα δεινά στους Κυπρίους και να μην έχει στο μέλλον οποιαδήποτε ανάμειξη στα εσωτερικά και τις αποφάσεις που θα λαμβάνονται από τους Κύπριους.• Η Κύπρος θα πρέπει να παραμείνει στους Κύπριους και να μην

αποτελέσει δίαυλο επέκτασης των Τουρκικών συμφερόντων στο νησί.• Το κατά πόσον η Τουρκία επιθυμεί πραγματικά λύση θα διαφανεί

σύντομα όταν φθάσουμε στο στάδιο της διεθνούς διάσκεψης με τη συμμετοχή της, οπότε η ώρα της αλήθειας για την Τουρκία θα αποκαλύψει και τις προθέσεις της.

Page 34: «Ομοσπονδιακό κράτος: Κατανοώντας τη λειτουργία του,   πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα».

Ευχόμαστε στους δύο ηγέτες καλή συνέχεια και καλή επιτυχία στις διαπραγματεύσεις

34