Κωνσταντίνος Καβάφης, Η ζωή και το έργο του (

Post on 14-Jul-2015

474 views 10 download

Transcript of Κωνσταντίνος Καβάφης, Η ζωή και το έργο του (

Κ.Π. ΚαβάφηΚ.Π. Καβάφηςς1863-19331863-1933

Την δύσκολη ζωή μου ασφαλή να κάνωΤην δύσκολη ζωή μου ασφαλή να κάνωεγώ στην Τράπεζα του Μέλλοντος επάνωεγώ στην Τράπεζα του Μέλλοντος επάνωπολύ ολίγα συναλλάγματα θα βγάλλω…πολύ ολίγα συναλλάγματα θα βγάλλω…

150 150 χρόνια από τη χρόνια από τη γέννησή του γέννησή του

Σαν έτοιμος Σαν έτοιμος από από καιρό…καιρό…Αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια…Αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια…Καινούργιους τόπους δε θα βρεις...Καινούργιους τόπους δε θα βρεις...ΔεΔενν έχει πλοίο για σε... έχει πλοίο για σε...Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναιΕδώ που έφθασες, λίγο δεν είναιΤι θα γένουμε δίχως βαρβάρους;Τι θα γένουμε δίχως βαρβάρους;

Γεννήθηκε στην Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1863. 1863. Ήταν το ένατο και τελευταίο Ήταν το ένατο και τελευταίο παιδί παιδί του του ΠέτροΠέτρουυ και και της της ΧαρίκλειαΧαρίκλειαςς Καβάφη Καβάφη (από την (από την Κωνσταντινούπολη). Κωνσταντινούπολη).

O μικρός Kωνσταντίνος O μικρός Kωνσταντίνος Kαβάφης, σε ηλικία 2 ετών, με Kαβάφης, σε ηλικία 2 ετών, με τους αδελφούς του Tζτους αδελφούς του Tζοον και ν και Παύλο. H χρονολογία στη Παύλο. H χρονολογία στη φωτογραφία γραμμένη με το φωτογραφία γραμμένη με το χέρι του ποιητή.χέρι του ποιητή.

Φωτογραφία από το Σπουδαστήριο Νέου ΕλληνισμούΦωτογραφία από το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

Ο πατέρας τουΟ πατέρας του ποιητήποιητή..

Hβρισκόταν κορνιζαρισμένη στο σαλόνι Hβρισκόταν κορνιζαρισμένη στο σαλόνι το Kαβάφη.το Kαβάφη. Xαρίκλεια Kαβάφη, μητέρα Xαρίκλεια Kαβάφη, μητέρα του ποιητή, στα πρώτα χρόνια του του ποιητή, στα πρώτα χρόνια του γάμου της, στην Aγγλία. H φωτογραφία γάμου της, στην Aγγλία. H φωτογραφία υυ

Μια οικογενειακή φωτογραφίαΜια οικογενειακή φωτογραφία..

Η οικογένεια είχε εγκατασταθεί στην Η οικογένεια είχε εγκατασταθεί στην Αλεξάνδρεια το 1850 (13 χρόνια Αλεξάνδρεια το 1850 (13 χρόνια πριν τη γέννηση του ποιητή), σε μια πριν τη γέννηση του ποιητή), σε μια εποχή, κατά την οποία η ελληνική εποχή, κατά την οποία η ελληνική παροικία περνούσε την περίοδο της παροικία περνούσε την περίοδο της μεγάλης οικονομικής ακμής της.μεγάλης οικονομικής ακμής της.

Η οικογένεια του Καβάφη ήταν Η οικογένεια του Καβάφη ήταν ανάμεσα στις πιο σημαντικές ανάμεσα στις πιο σημαντικές

οικονομικά και κοινωνικά οικονομικά και κοινωνικά οικογένειες της παροικίας. Έτσι, οικογένειες της παροικίας. Έτσι,

περνά τα παιδικά του χρόνιαπερνά τα παιδικά του χρόνια μέσα μέσα στον πλούτο και την πολυτέλεια. στον πλούτο και την πολυτέλεια.

Όταν ο πατέρας του Πέτρος πέθανε το 1870, η οικογένεια Όταν ο πατέρας του Πέτρος πέθανε το 1870, η οικογένεια μετακόμισε στην Αγγλία (1872). Επτά χρόνια μετά η μετακόμισε στην Αγγλία (1872). Επτά χρόνια μετά η οικογένεια επιστρέφει πάμφτωχη στην Αλεξάνδρεια.οικογένεια επιστρέφει πάμφτωχη στην Αλεξάνδρεια.

Τρεις από τους αδερφούς του ποιητή:Τρεις από τους αδερφούς του ποιητή:Ο Ιωάννης-Κωνσταντίνος (Τζον), ο Παύλος και ο Αριστείδης. Ο Ιωάννης-Κωνσταντίνος (Τζον), ο Παύλος και ο Αριστείδης.

Φωτογραφίες από το Σπουδαστήριο Νέου ΕλληνισμούΦωτογραφίες από το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

Τα 7 χρόνιαΤα 7 χρόνια που ο Καβάφης έζησε που ο Καβάφης έζησε στην Αγγλία ήταν πολύ σημαντικά στην Αγγλία ήταν πολύ σημαντικά για την εκπαίδευσή του και τη για την εκπαίδευσή του και τη διαμόρφωση της ποιητικής του διαμόρφωση της ποιητικής του ευαισθησίας. ευαισθησίας.

18791879 Ξ Ξεκινάει τη συγγραφή ενός εκινάει τη συγγραφή ενός ιστορικού λεξικού που θα ιστορικού λεξικού που θα σταματήσει στο λήμμα σταματήσει στο λήμμα «Αλέξανδρος»!«Αλέξανδρος»!

Το 1882 η οικογένεια φεύγει Το 1882 η οικογένεια φεύγει για την Κωνσταντινούπολη. Η για την Κωνσταντινούπολη. Η κοινωνική θέση του παππού κοινωνική θέση του παππού του τού δίνει τη δυνατότητα να του τού δίνει τη δυνατότητα να γνωριστεί με τους πνευματικούς γνωριστεί με τους πνευματικούς κύκλους της Πόλης. κύκλους της Πόλης.

Πίσω στην Αλεξάνδρεια το 1885. Πίσω στην Αλεξάνδρεια το 1885. Εργάζεται για λίγο ως Εργάζεται για λίγο ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα δημοσιογράφος στην εφημερίδα «Τηλέγραφος» και στο Αιγυπτιακό «Τηλέγραφος» και στο Αιγυπτιακό Χρηματιστήριο Βάμβακος ως Χρηματιστήριο Βάμβακος ως βοηθός του αδερφού του.βοηθός του αδερφού του.

Κάρτα εισόδου για το Χρηματιστήριο της Κάρτα εισόδου για το Χρηματιστήριο της Αλεξάνδρειας στο όνομα του Αλεξάνδρειας στο όνομα του Kωνσταντίνου Kαβάφη.Kωνσταντίνου Kαβάφη.

Το 1899 η μητέρα του, Χαρίκλεια, πεθαίνει. Ο θάνατός της Το 1899 η μητέρα του, Χαρίκλεια, πεθαίνει. Ο θάνατός της επηρεάζει σημαντικά τον ψυχισμό του ευαίσθητου Καβάφη.επηρεάζει σημαντικά τον ψυχισμό του ευαίσθητου Καβάφη.

Το διαβατήριό του.Το διαβατήριό του.Επάγγελμα: «Ποιητής»Επάγγελμα: «Ποιητής»

Το 1901 ταξιδεύει στην Αθήνα.Το 1901 ταξιδεύει στην Αθήνα.

Ο Καβάφης όταν Ο Καβάφης όταν επέστρεψε από την επέστρεψε από την Αγγλία στην Αγγλία στην Αλεξάνδρεια (1885) Αλεξάνδρεια (1885) εγκατέλειψε την εγκατέλειψε την αγγλική αγγλική υπηκοότητα, που υπηκοότητα, που είχε αποκτήσει ο είχε αποκτήσει ο πατέρας του στα πατέρας του στα 1850, πράγμα που 1850, πράγμα που δεν έκανε η δεν έκανε η υπόλοιπη υπόλοιπη οικογένεια.οικογένεια.

Φωτογραφία από το Σπουδαστήριο Νέου ΕλληνισμούΦωτογραφία από το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

Το 1932 και μετά από Το 1932 και μετά από αρκετά μακροχρόνια αρκετά μακροχρόνια ασθένεια, οι γιατροί ασθένεια, οι γιατροί διέγνωσαν καρκίνο στο διέγνωσαν καρκίνο στο λάρυγγα. Χειρουργείται λάρυγγα. Χειρουργείται στην Αθήνα και επιστρέφει στην Αθήνα και επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια, όμως η στην Αλεξάνδρεια, όμως η υγεία του σταδιακά υγεία του σταδιακά επιδεινώνεται.επιδεινώνεται.

Ο Καβάφης σε σχέδιο της Ο Καβάφης σε σχέδιο της Θάλειας Φλωρά Καραβία (1926)Θάλειας Φλωρά Καραβία (1926)

Το 1923 ο Καβάφης γράφει Το 1923 ο Καβάφης γράφει τη διαθήκη του και διορίζει τη διαθήκη του και διορίζει εκτελεστή και κύριο εκτελεστή και κύριο κληρονόμο του τον Αλέκο κληρονόμο του τον Αλέκο Σεγκόπουλο. Σεγκόπουλο.

Ενα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμα του ποιητή:«Είμαι Κωνσταντινουπολίτης την καταγωγήν, αλλά εγεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια - σ' ένα σπίτι της οδού Σερίφ· μικρός πολύ έφυγα, και αρκετό μέρος της παιδικής μου ηλικίας το πέρασα στην Αγγλία. Κατόπιν επισκέφθην την χώραν αυτήν μεγάλος, αλλά για μικρόν χρονικόν διάστημα. Διέμεινα και στη Γαλλία. Στην εφηβικήν μου ηλικίαν κατοίκησα υπέρ τα δύο έτη στην Κωνσταντινούπολη. Στην Ελλάδα είναι πολλά χρόνια που δεν επήγα. Η τελευταία μου εργασία ήταν υπαλλήλου εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το υπουργείον των Δημοσίων Έργων της Αιγύπτου. Ξέρω Αγγλικά, Γαλλικά και ολίγα Ιταλικά».

O Kωνσταντίνος Kαβάφης, σε O Kωνσταντίνος Kαβάφης, σε φωτογραφία βγαλμένη στην φωτογραφία βγαλμένη στην Aλεξάνδρεια, πιθανώς το 1890.Aλεξάνδρεια, πιθανώς το 1890.

Φωτογραφία από το Σπουδαστήριο Νέου ΕλληνισμούΦωτογραφία από το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

Φωτογραφία από το Σπουδαστήριο Νέου ΕλληνισμούΦωτογραφία από το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

Ο Καβάφης σε φωτογραφία βγαλμένη Ο Καβάφης σε φωτογραφία βγαλμένη στην Αλεξάνδρεια, χρονολογημένη στην Αλεξάνδρεια, χρονολογημένη διστακτικά από τον ίδιο «1901 ή 1903».διστακτικά από τον ίδιο «1901 ή 1903».

Πεθαίνει στην ηλικία των Πεθαίνει στην ηλικία των 70 ετών το Σάββατο, 29 70 ετών το Σάββατο, 29 Απριλίου 1933, ημέρα των Απριλίου 1933, ημέρα των γενεθλίων του, μετά από γενεθλίων του, μετά από συμφόρηση.συμφόρηση.

Το διαμέρισμά του, στην Το διαμέρισμά του, στην οδό Λέψιους στην οδό Λέψιους στην Αλεξάνδρεια, είναι τώρα Αλεξάνδρεια, είναι τώρα μουσείο...μουσείο...

Το Έργο τουΤο Έργο του

Κέντρο της ζωής του Καβάφη Κέντρο της ζωής του Καβάφη υπήρξε η ποίηση.υπήρξε η ποίηση.

Η αποδοχή του έργου τουΗ αποδοχή του έργου του

Ο δρόμος προς την αναγνώριση Ο δρόμος προς την αναγνώριση υπήρξε μακρύς. Στην Αθήναυπήρξε μακρύς. Στην Αθήνα άργησε να γίνει γνωστός και να άργησε να γίνει γνωστός και να καθιερωθεί στους λογοτεχνικούς καθιερωθεί στους λογοτεχνικούς κύκλους της.κύκλους της.

Κωστής ΠαλαμάςΚωστής Παλαμάς

Ο Κωστής Παλαμάς χαρακτήρισε τα ποιήματά του Ο Κωστής Παλαμάς χαρακτήρισε τα ποιήματά του ως «άτεχνα στιχουργήματα» και τον στίχο του ως «άτεχνα στιχουργήματα» και τον στίχο του «ξεχαρβαλωμένο»«ξεχαρβαλωμένο»

Γρηγόριος ΞενόπουλοςΓρηγόριος Ξενόπουλος

Στην Αθήνα, πρώτος τον παρουσίασε ο Στην Αθήνα, πρώτος τον παρουσίασε ο ΞενόπουλοςΞενόπουλος..

Έκδοση του έργου τουΈκδοση του έργου τουΟ Καβάφης, όσο ζούσε, δεν Ο Καβάφης, όσο ζούσε, δεν εξέδωσε ποτέ ολόκληρο το ποιητικό εξέδωσε ποτέ ολόκληρο το ποιητικό του έργο, το οποίο, άλλωστε, του έργο, το οποίο, άλλωστε, συμπλήρωνε ως την τελευταία συμπλήρωνε ως την τελευταία στιγμή της ζωής του.στιγμή της ζωής του.

Πολύ σπάνια δημοσιεύει ποιήματά Πολύ σπάνια δημοσιεύει ποιήματά του σε περιοδικά.του σε περιοδικά.

Φωτογραφία και βιογραφικό σημείωμα του Καβάφη από το «Ημερολόγιον 1899».Φωτογραφία και βιογραφικό σημείωμα του Καβάφη από το «Ημερολόγιον 1899».

Γιώργος Σεφέρης, 1900-1971Γιώργος Σεφέρης, 1900-1971

Σύμφωνα με τον Σεφέρη Σύμφωνα με τον Σεφέρη το καβαφικό έργο το καβαφικό έργο πρέπει να πρέπει να το το βλέπουμε βλέπουμε ως ενότητα και όχι ως ενότητα και όχι αποσπασματικά.αποσπασματικά.

Συνολικά τα ποιήματα που έγραψε Συνολικά τα ποιήματα που έγραψε ο Καβάφης είναι ο Καβάφης είναι 154154. Άλλα . Άλλα 7575 παρέμειναν ανέκδοτα τα οποία παρέμειναν ανέκδοτα τα οποία βρέθηκαν στο αρχείο του ή σε βρέθηκαν στο αρχείο του ή σε χέρια φίλων του και άλλα χέρια φίλων του και άλλα 2727 ποιήματα δημοσίευσε ο ίδιος. ποιήματα δημοσίευσε ο ίδιος.

Ο Καβάφης σε αχρονολόγητο Ο Καβάφης σε αχρονολόγητο σχέδιο από τον Γιάννη Κεφαληνόσχέδιο από τον Γιάννη ΚεφαληνόΕικόνα από το Σπουδαστήριο Νέου ΕλληνισμούΕικόνα από το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

Ο ποιητής και η τέχνη: Ο ποιητής και η τέχνη:

««Δεν είμαι μια δούλα εγώ· για να με διώχνεις σαν Δεν είμαι μια δούλα εγώ· για να με διώχνεις σαν έρχομαι, και να έρχομαι, και να ’’ρχομαι σαν θες. Eίμαι η μεγαλύτερη ρχομαι σαν θες. Eίμαι η μεγαλύτερη Kερά του κόσμου.Kερά του κόσμου.

(Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ, ANEKΔOTA ΣHMEIΩMATA ΠOIHTIKHΣ KAI HΘIKHΣ, I΄)(Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ, ANEKΔOTA ΣHMEIΩMATA ΠOIHTIKHΣ KAI HΘIKHΣ, I΄)

Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, στα γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, ολλανδικά, ιταλικά, ισπανικά, ολλανδικά, αραβικά, ιαπωνικά, αρμενικά, αραβικά, ιαπωνικά, αρμενικά, ινδικά, σλαβικές γλώσσες και σε ινδικά, σλαβικές γλώσσες και σε πολλές άλλες γλώσσες.πολλές άλλες γλώσσες.

Μερικά από τα ποιήματά τουΜερικά από τα ποιήματά του

«Εκόμισα εις την Τέχνη»

Κάθομαι και ρεμβάζω. Επιθυμίες κ’ αισθήσειςεκόμισα εις την Τέχνην— κάτι μισοειδωμένα,

πρόσωπα ή γραμμές· ερώτων ατελώνκάτι αβέβαιες μνήμες. Aς αφεθώ σ’ αυτήν.

Ξέρει να σχηματίσει Μορφήν της Καλλονής·σχεδόν ανεπαισθήτως τον βίον συμπληρούσα,

συνδυάζουσα εντυπώσεις, συνδυάζουσα τες μέρες.

Η ΣατραπείαΗ Σατραπεία

Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένοςΤι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένοςγια τα ωραία και μεγάλα έργαγια τα ωραία και μεγάλα έργα

η άδικη αυτή σου η τύχη πάνταη άδικη αυτή σου η τύχη πάνταενθάρρυνσι κ’ επιτυχία να σε αρνείται·ενθάρρυνσι κ’ επιτυχία να σε αρνείται·να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,

και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις,Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις,(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις),(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις),

και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,και πηαίνεις στον μονάρχην Aρταξέρξηκαι πηαίνεις στον μονάρχην Aρταξέρξη

που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.

Και συ τα δέχεσαι με απελπισίαΚαι συ τα δέχεσαι με απελπισίααυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.

Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει·Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει·τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,

τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε·τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε·

ΕπέστρεφεΕπέστρεφε

Λιθογραφία του Δ. ΜυταράΛιθογραφία του Δ. ΜυταράΕικόνα από το περ. Χάρτης, Απρ. 1983Εικόνα από το περ. Χάρτης, Απρ. 1983

Η γοητεία που ασκεί η καβαφική Η γοητεία που ασκεί η καβαφική ποίηση αιχμαλωτίζει διαρκώς και ποίηση αιχμαλωτίζει διαρκώς και περισσότερους αναγνώστες περισσότερους αναγνώστες παγκοσμίως.παγκοσμίως.

Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που φεύγει.